Succes kompas Theo Buijsrogge
Richting geven aan je leven en werk
Succeskompas Richting geven aan je leven en werk
Voor meer informatie en bestellingen: Uitgeverij Quist Postbus 1061 2260 BB Leidschendam Tel. 070-3270068 info@quist.nl www.quist.nl
Succes kompas Theo Buijsrogge
Richting geven aan je leven en werk
Uitgegeven door: Uitgeverij Quist, Leidschendam Omslagontwerp en vormgeving: jacky-o Tekstcorrectie: Richard Heeres Copyright Š 2010 Uitgeverij Quist, Theo Buijsrogge ISBN 978-90-77983-54-6 NUR 728, 801
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt, in enige vorm, of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieĂŤn, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voorwoord van Paul de Blot SJ Theo Buijsrogge neemt u mee op zijn zoektocht naar de essentie van leven en werken, die u uiteindelijk vindt in de essentie van het universum. Hij werd met de vraag naar die essentie geconfronteerd door de ongeneselijke ziekte van zijn broer. En later door zijn eigen crisissituatie. Wat is de zin ervan en hoe kom ik verder? Waar gaat het om in ons leven en werken? Dat zijn de kernvragen waarop de auteur een praktisch antwoord geeft. In dit boek spreekt hij over het Succeskompas, dat mensen de richting wijst naar de uiteindelijke zin van hun leven. Ons leven is vaak erg verwarrend, zodat het moeilijk is om daarin een duidelijke zin te vinden. Het is een dubbelleven, want we weten wat we willen en doen het niet. We zijn stoffelijk en tegelijkertijd geestelijk. Door onze lichamelijkheid is ons leven ook sterfelijk en onsamenhangend, voortdurend geneigd tot verval, steeds weer bedreigd door de dood. Dit evenals al het andere leven in de stoffelijke natuur. Daarom is de verleiding groot al onze krachten in te zetten om te overleven en ons te concentreren op deze stoffelijke wereld om aan het verval te ontkomen. We zijn bang om dood te gaan en ziek te worden, maar ook om iets los te laten. Door deze eenzijdige instelling om ons leven op stoffelijk niveau te handhaven, vergeten we gemakkelijk dat we ook over geestelijke krachten beschikken. Het innerlijke proces van het Succeskompas vat ik samen met de vijf P’s. Als mens moeten we iets presteren om te kunnen overleven. Zonder winst zakt het zakenleven in elkaar, zonder inkomen komt een gezin niet tot leven. Dat is de Profitcomponent, die altijd nodig is. Als lichamelijk wezen maken we deel uit van de kosmos. Vervuiling van de kosmos is ook vervuiling van ons eigen leven. Dat is onze Planetcomponent. Als geestelijke wezens zijn we met alles verbonden. Niet alleen met de planeet, maar vooral ook met onze medemensen, voor wie we medeverantwoordelijk zijn. Dat is de Peoplecomponent. We wezen ook op het 11
belang van onze geestelijke natuur, de goddelijke adem of Pneuma, als de geest die ons bezielt en die we ademen. Vanuit al deze componenten komen we tot innerlijke rust en vrede, de shaloom of Peace die ons van ons leven doet genieten. De samenhang van deze vijf levenselementen is voor iedereen uniek als een eigen roeping. De eigen manier om ons levensprogram te beleven noemt de auteur het Succeskompas. Ik wens u toe met behulp van dit boek ook zelf dit Succeskompas te mogen ontdekken. Paul de Blot SJ Hoogleraar Business Spiritualiteit 4 januari 2010
12
1 Inleiding
Ons leven is als een reis op zee. Vertrekkend vanuit de veilige haven gaan we op reis. Veel omstandigheden be誰nvloeden onze reis, zoals golven, stromingen, windrichting en -kracht en andere vaartuigen. Het kan een aangename reis zijn, waarop we comfortabel genieten. Maar als het slecht weer wordt, met regen, mist, tegenwind, hoge golven en sterke stromingen, kan het ook uitdagend zijn. Vooral als we de zee niet kennen, kan onze reis heel beangstigend zijn. Inzicht in het gedrag van de zee en ons vaartuig geeft ons vertrouwen en het houvast om de juiste keuzes te maken en met ons vaartuig veilig de zee te bevaren. Door de juiste route te volgen bereiken we onze bestemming dan succesvol. We moeten de bestemming en route wel kennen, anders varen we slechts doelloos rond. Omdat we midden op zee niet kunnen zien waar onze bestemming is, hebben we een kompas nodig om de juiste richting af te lezen. Kennen we de zee en ons vaartuig, weten we hoe we hiermee veilig kunnen varen, kennen we onze route en bestemming en hebben we een kompas om op te varen, dan staat niets ons in de weg een succesvolle reis te maken. We kunnen genieten van de reis en van wat we onderweg tegenkomen. Met veel vertrouwen doorstaan we de uitdagingen en spannende momenten op onze route. Geen zee is ons te hoog. Een goed kompas is essentieel om richting te geven aan onze reis en succesvol onze bestemming te bereiken. Zonder inzicht in de eigenschappen van de boot en de zee en de vaardigheden om hiermee om te gaan, hebben we echter niets aan een kompas. Behalve op het Succeskompas, het kompas voor een succesvol leven, gaat dit boek daarom in op de eigenschappen van ons bestaan en hoe hiermee om te gaan. Hoofdstuk 2 biedt inzicht in de essentie van het universum en de mens. Op de reis van ons leven zijn het de zee en ons vaartuig die we bevaren. Hoe ver is de wetenschap met het ontrafelen van de essentie van ons bestaan? Wat blijkt is dat de eigenschappen die wetenschappers
22
vastgesteld hebben, overeenkomen met de eigenschappen die oude levensfilosofieën aangeven. Het universum bestaat uit energie en trilling. Ook de mens is een energiesysteem dat op verschillende energieniveaus bestaat. Het energieniveau met de laagste trillingsfrequentie is ons fysieke lichaam. Het hoogste energieniveau is wie we werkelijk zijn, onze essentie, ons Zelf. In hoofdstuk 2 staat een beschrijving van deze niveaus, het menselijk energiesysteem en de onderlinge wisselwerking tussen universum en mens. Alle verandering blijkt het gevolg te zijn van aantrekking van gelijke trillingen. Ook onze verlangens worden zo vanzelf gerealiseerd, doordat ze de trilling van ons wezen bepalen en daardoor de bijbehorende fysieke omstandigheden aantrekken. Tenzij we dit met andere trillingen belemmeren. Hoofdstuk 3 beschrijft hoe je de kennis van de essentie van ons bestaan en de werking hiervan in de praktijk kunt toepassen. In de metafoor van de zeereis is dit de zee bevaren. Je leven bestaat in wezen uit je verlangens creëren en die ervaren. Globaal zijn er drie stappen om te ervaren wat je verlangt. Eerst het heden accepteren en vervolgens het verleden loslaten. Als je deze twee stappen met succes hebt doorlopen, ben je vrij om je werkelijke verlangens te creëren. De derde stap is dan de toekomst creëren. Dat doe je in de praktijk met je gedachten, woorden en daden. Dit is een continu proces van verlangen, creëren, ervaren en leren. Hoofdstuk 4 gaat dieper in op dit creatieproces. Het geeft voor elke stap handvatten om bewust te kiezen wat je denkt, zegt en doet. Daarnaast gaat dit hoofdstuk in op het afstemmen op je Zelf en de feedback van je gevoel. Afgestemd zijn op je Zelf helpt je bewuste keuzes te maken en je werkelijke verlangens te creëren. Je gevoel geeft directe en waardevolle feedback om in het creatieproces de juiste keuzes te maken. Voor al deze onderwerpen worden praktische toepassingen, methoden en technieken geboden om de kennis ook in de praktijk te brengen.
23
Hoofdstukken 1 tot en met 4 helpen je effectief de gewenste ervaringen te creĂŤren. Je kunt als het ware veilig de zee bevaren. Om dit zinvol te doen moet je je bestemming en route kennen.
24
mi ssi
wa tale a do
n rde en nt el
e
In hoofdstuk 5 kijk je daarom vanuit een veel breder perspectief naar ons bestaan, dit hoofdstuk beschrijft de evolutie van je essentie. Aan de hand van Spiral Dynamics en het Michaelsysteem, twee modellen die ondanks hun heel verschillende oorsprong een opmerkelijke overeenkomst laten zien, wordt die evolutie verduidelijkt. Het leven blijkt een etappe van een veel langere reis die meer levens omvat en waarin je essentie zich steeds verder ontwikkelt. De route van je huidige leven hangt af van de precieze etappe van die totale reis. Tijdens elke etappe streef je andere ervaringen na en vind je andere zaken zinvol en belangrijk. Hierna lees je over het verloop van een mensenleven en krijg je inzicht in je levensdoel en de levenslessen die op je pad komen om je te motiveren om dit levensdoel te bereiken. Met al die inzichten kun je nu je Succeskompas samenstellen om vanuit je essentie richting te geven aan de reis van je leven.
Hoofdstuk 6 beschrijft hoe je Succeskompas is samengesteld uit je doel, talenten, waarden en missie. In dit hoofdstuk vind je voorbeelden hiervan. Een belangrijk deel van je leven speelt zich af op je werk of binnen andere organisatorische verbanden. Hoofdstuk 7 gaat daarom in op organisaties. Het beschrijft hoe een Succeskompas voor organisaties vastgesteld kan worden dat in die organisaties de essentiële richting aangeeft. Door het Succeskompas van organisatie en medewerker op elkaar af te stemmen ontstaat voor een basis voor duurzaam succes van beide. De opzet van dit boek volgt een logische route. Uiteindelijk eindigt die bij het Succeskompas, maar andere routes zijn ook mogelijk. Omdat hoofdstuk 4 een nadere verdieping is van hoofdstuk 3, kun je dat voor later bewaren. Wil je eerst inzicht in je Succeskompas en richting geven aan je leven? Bewaar dan ook hoofdstuk 3 voor later. Er wordt zoveel mogelijk gebruikgemaakt van neutrale termen, omdat andere termen mogelijk onbewust weerstand opleveren. Ik heb dit zelf in het begin van mijn zoektocht ervaren. Alles waarin ‘God’ voorkwam of alles wat werd aangeduid met ‘Heer’ of ‘Hij’ legde ik ter zijde, totdat iemand mij erop attendeerde dat ik het kind met het badwater weggooide. Zo groeide een open houding, waarin bleek dat veel verhalen een metafoor zijn om de essentie te beschrijven. Er blijkt dan veel wijsheid achter die termen te schuilen. Wat hier ‘Bron’ genoemd wordt, kun je bijvoorbeeld ook ‘God’ noemen, ‘Akasha-veld’ of vanuit wetenschappelijk perspectief ‘Nulpuntsveld’. Wat meestal de Ziel wordt genoemd, het tijdloze deel van ons wezen, is grotendeels vergelijkbaar met het hier gehanteerde ‘(Hoger) Zelf’. Kies voor jezelf de terminologie die voor jouw gevoel het best past. De essentie blijft echter voor iedereen hetzelfde.
25
3 Leven vanuit je essentie in de praktijk
De essentie van het universum en de mens is oneindig veel complexer dan wij kunnen bevatten en met woorden kunnen beschrijven. Desondanks levert de zoektocht naar die essentie belangrijke inzichten op, waarmee je in het dagelijkse leven je voordeel kunt doen. Na de theorie in het vorige hoofdstuk gaat dit hoofdstuk over hoe je dit in de praktijk toepast. Je bestaat op verschillende niveaus en je essentie, je Zelf is wie je werkelijk bent. Je Zelf vertegenwoordigt de levensenergie in je en maakt dat je wilt ervaren. Dat doe je door die ervaringen te creëren. Creëren is wat je hier op aarde doet: creëren wie je bent, hoe je omgeving eruitziet en welke ervaringen je hebt. Je creëert vanuit je Zelf en beïnvloedt via je gedachten, emoties, woorden en daden. Je Zelf is afgestemd op je verlangen en trekt het ervaren hiervan automatisch aan. Schematisch ziet dit er als volgt uit:
huidige ervaring
verlangen
verlangen
Figuur 3.1: Als je je huidige ervaring loslaat, ga je ervaren wat je verlangt.
Om iets anders te ervaren dan je huidige ervaring, zul je die ervaring eerst moeten loslaten. Als je je huidige ervaring niet eerst accepteert en vervolgens loslaat, geef je hieraan zo veel aandacht dat je die blijft ervaren. De ervaring kan dan niet bewegen naar je verlangen. Alles wat je aandacht geeft, wordt versterkt. Waar je weerstand tegen biedt, waar je je tegen verzet, waar je bang voor bent of wat er niet mag zijn, geef je negatieve aandacht. Je geeft dan aandacht aan wat je niet wilt. Je trilling blijft hierop dan afgestemd en je trekt het telkens weer in je ervaringswereld aan. 58
Waar je je tegen verzet blijft, wat je loslaat verdwijnt. Een mooie illustratie daarvan, die elke ouder zal herkennen, is het gedrag van kinderen. Als je ze zegt dat iets niet mag (negatieve aandacht), vestig je hun aandacht erop en is de kans groot dat ze het toch even zullen proberen. Breng je echter iets anders onder de aandacht, dan zijn ze wat niet mocht snel vergeten. Als je bewust je eigen toekomst wilt creëren, richt dan je aandacht op wat je wilt creëren. Wat je denkt, zegt en doet bepaalt waaraan je aandacht geeft. Je trilling wordt hierdoor beïnvloed. In het voorgaande schema komen er zo nog enkele invloeden bij:
n doe
ken
den huidige ervaring
verlangen
verlangen
en
zegg
Figuur 3.2: Wat je denkt, zegt en doet, kan afwijken van je verlangen. Daardoor zul je niet meer vanzelfsprekend ervaren wat je verlangt.
Ook al heb je nu je huidige ervaring losgelaten, het is niet vanzelfsprekend dat je jouw verlangens daadwerkelijk zult ervaren. De keuzes waarop je je aandacht richt (door denken, zeggen en doen), bepalen mede welke ervaringen je creëert en of je het ervaren van je verlangen toelaat. 59
Je huidige levenssituatie is zo het resultaat van alle keuzes die je in het verleden hebt gemaakt: de keuzes van je gedachten, emoties, woorden en daden. Door deze keuzes bewuster te maken zullen je levenssituatie en wat je ervaart beter afgestemd zijn op wat je verlangt. Bewuste keuzes maken betekent verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven. Omdat je huidige levenssituatie het resultaat is van al je keuzes in het verleden, kun jij ook als enige de verantwoordelijkheid daarvoor nemen. Dat kan ook niet anders, want wat je ervaart is een projectie van je eigen bewustzijn. Het spiegelt de trilling van je totale wezen. Verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven, je eigen creaties en ervaringen, gaat over bewuste keuzes maken. Hierbij kun je drie wezenlijke onderdelen onderscheiden:
1. Accepteren van het heden. 2. Loslaten van het verleden. 3. CreĂŤren van de toekomst.
3.1 Accepteren van het heden Je verlangens creĂŤren begint met het heden accepteren, de werkelijkheid zoals je die nu ervaart. Accepteer de situatie, de mensen en de gebeurtenissen zoals ze zijn. Door acceptatie staak je het verzet. Je ziet wat er is en je vindt het nog steeds onwenselijk, maar je reageert er niet meer op. De huidige situatie is zoals die is en je voelt angst en frustratie als je je daartegen verzet. De realiteit is niet goed of slecht, maar slechts je huidige ervaring. Iemand anders is niet beter of slechter dan jij, maar alleen anders dan jij. Heb je wat er is lief, dan is je lijden voorbij. Als je de huidige situatie niet kunt accepteren omdat je van mening bent dat je gelijk hebt maar het niet krijgt, vraag jezelf dan af welke keuze je wilt maken: wil je gelijk of wil je geluk? 60
Wil ik gelijk of wil ik geluk? Omdat dat wat je ervaart je eigen projectie is, betekent het afwijzen van dat wat er is het afwijzen van een deel van jezelf. In beginsel gaat het dus om jezelf accepteren. Als het je (nog) niet lukt om je huidige ervaring te accepteren, probeer dan in ieder geval jezelf, je gedachten en je gevoelens te accepteren zoals ze zijn. Door je huidige situatie te accepteren zoals die is, kost dat je geen energie meer. Daardoor heb je energie over om een creatieve respons te bedenken om je huidige situatie te veranderen in de gewenste situatie.
3.2 Loslaten van het verleden Het verleden loslaten heeft niet alleen betrekking op het verre verleden. Wat we beschouwen als het heden, is feitelijk vaak al verleden. Als je nu iets zegt, is dit al verleden zodra je het uitgesproken hebt. Het verleden bestaat alleen in je herinnering, in je denken. Het heden kun je niet bedenken, maar alleen ervaren. Zodra je het heden accepteert zoals dat is, kun je de gebeurtenissen loslaten die tot je huidige ervaring hebben geleid. Door los te laten laat je alles zijn zoals het is, zonder oordeel. Je laat de wens los dat het verleden anders was geweest. Een oordeel over jezelf of een ander loslaten noemen we vergeven. Vergeving is de ultieme methode om je los te maken van je ego en terug te keren naar je Zelf. Door te vergeven laat je alle pijn, verdriet en boosheid los.
Vergeven is een oordeel over een ander of jezelf loslaten.
61
Vergeven doe je voor jezelf. Vergeven bevrijdt je van de last uit het verleden; je laat je wens tot een beter verleden los en sleept de last van een ervaring niet meer met je mee. Als je niet vergeeft, plaats je jezelf in de macht van de ander. Vergeven is ook begrijpen dat die ander niet in staat was een andere keuze te maken. Vergeven betekent dat je anderen niet verantwoordelijk houdt voor jouw ervaring. Je neemt de verantwoordelijkheid voor je eigen ervaring, jouw werkelijkheid. Als je daarentegen iets of iemand veroordeelt voor jouw ervaring, veroordeel je eigenlijk jezelf. Want alles wat je ervaart, is een projectie van je eigen bewustzijn, het weerspiegelt wie jezelf bent. Vergeef dus vooral ook jezelf. Je kunt jezelf vergeven voor een ongewenste situatie of persoon in je leven door je te realiseren dat je hiervoor zelf verantwoordelijk bent en door in gedachten de volgende woorden te herhalen10:
Het spijt me (dat dit in mijn werkelijkheid bestaat) Vergeef me Ik hou van je (die situatie/persoon) Dankjewel
Hiermee laat je je gedachten en onbewuste overtuigingen over een situatie los. Het lijkt slechts een interne dialoog, maar de uitwerking daarvan in de omgeving zal je zeker niet ontgaan. Als je het moeilijk vindt om iemand te vergeven of een situatie los te laten, bedenk dan dat je huidige situatie het resultaat is van al je keuzes in het verleden. Had je in het verleden andere keuzes gemaakt, dan was je situatie nu ook anders geweest. Vaak worden keuzes echter onbewust gemaakt.
62
Loslaten van het verleden Je huidige levenssituatie is het resultaat van al je keuzes in het verleden. ·· Bedenk wat je onwenselijk vindt in je huidige levenssituatie. ·· Vraag jezelf vervolgens af waar in het verleden je een andere keuze had kunnen maken waardoor die ongewenste situatie er nu niet zou zijn. ·· Was dat een bewuste of onbewuste keuze? Een vergevingsoefening die je kunt gebruiken om in gedachten andere personen te vergeven, is de volgende11:
Jij bent geest, heel en onschuldig Alles is vergeven en losgelaten
In het begin zal het misschien tegenvallen om dit toe te passen. Mogelijk wordt je verzet eerst sterker, maar gaandeweg zul je merken dat het werkelijk effect heeft op je leven. Aan je gevoel kun je merken of je daadwerkelijk hebt losgelaten. Als je een situatie of persoon hebt losgelaten, kun je hieraan terugdenken zonder dat het je raakt met verdriet of pijn. Je hebt er ook geen spijt meer van. Heb je echt iets vergeven en losgelaten, dan kun je dat ook vergeten. Als je het niet kunt vergeten en het regelmatig in je gedachten terugkomt, heb je het echter nog niet helemaal losgelaten. Loslaten is ook overgave, jezelf volledig overgeven aan de situatie zoals die is. Het effect daarvan mocht ik zelf aan den lijve ondervinden. Toen ik net studeerde, kreeg ik last van een tremor. Mijn handen en hoofd trilden onwillekeurig. Omdat ik het vervelend vond dat anderen dat zagen, leverde dit steeds meer stress op bij ontmoetingen met anderen, waardoor de tremor alleen maar erger werd. Zo kwam ik in een nega-
63
tieve spiraal, waarin het verzet steeds groter werd, met een averechts effect. Op een gegeven moment was er geen houden meer aan en besloot ik dat er maar één oplossing was: mezelf overgeven aan de situatie en accepteren dat het was zoals het was. Dat iedereen me maar moest accepteren zoals ik was. Deden ze dat niet, dan was dat ook oké. Vanaf dat moment ging het steeds beter, en nu speelt het niet meer. Het duurde wel jaren voordat ik in alle situaties vrij was van negatieve gedachten als: ik kan niet met die volle soepkom rondlopen. Het loslaten creëerde dus niet direct mijn verlangen, maar was wel een noodzakelijke voorwaarde. Als je iets verdringt in plaats van loslaat, lijkt het soms te verdwijnen. In werkelijkheid heb je de ervaring echter verdrongen naar je onderbewuste, van waaruit het nog steeds je leven beïnvloedt. De energie ervan gaat vastzitten in je lichaam en wordt onderdeel van je energetische trilling. Hierdoor trek je telkens weer soortgelijke ervaringen aan. Alleen door het bewust te ervaren, te accepteren en los te laten, word je er werkelijk vrij van. Een herkenbaar voorbeeld van het belang van loslaten voor de realisatie van je verlangens. Stel je bent in gesprek met iemand en je moet ineens denken aan iemand van wie je de naam op dat moment niet meer weet. De naam ligt op het puntje van je tong, maar je kunt er niet opkomen. Hoezeer je het ook probeert. Als je hebt geaccepteerd dat je het niet weet, het hebt losgelaten en doorgaat met het gesprek, komt al snel die naam plotseling in je gedachten op. Door het los te laten geef je je verlangen de mogelijkheid zich in je ervaring te manifesteren. Er zijn verschillende methodes die je kunnen helpen om heftige emoties, sterke overtuigingen en hardnekkige gedachten los te laten. Dit boek beschrijft EFT (Bijlage 1) en The Work16 (paragraaf 4.4), omdat ik die zelf als zeer effectief heb ervaren. Ook het bewust ervaren (paragraaf 4.7) kan je daarbij helpen. 64
3.3 Creëren van de toekomst Als je het heden hebt geaccepteerd en het verleden hebt losgelaten, ben je vrij om te creëren wat je wilt. Je kunt nu positieve actie ondernemen om je huidige ervaring in de richting van de door jou gewenste ervaring te veranderen. Het creatieproces verloopt automatisch en continu. Je creëert continu je eigen ervaring. Bij het bewust creëren zijn de volgende stappen in een continue cyclus te onderscheiden:
verlangen
leren
afstemmen op je Zelf
gevoelfeedback
creëren · denken · zeggen · doen
ervaren
Figuur 3.3: Creatiecyclus.
Afstemmen op je Zelf Bewust creëren ondersteun je door afgestemd te zijn op je Zelf. Hierdoor ben je afgestemd op je werkelijke verlangens en kies je bewuster wat je denkt, zegt en doet. Als je niet afgestemd bent op je Zelf, bepalen je ego en onderbewustzijn vooral wat je creëert. Je laat je leiden door de omgeving en de automatische reactiepatronen.
65
Verlangen De ervaring die je creëert, komt voort uit het verlangen naar die ervaring. Bewust creëren kan alleen als je je voorbereidt door na te denken over wat je wilt creëren en wat je verlangens, wensen en doelen zijn. En door deze verlangens bewust te formuleren. Doe je dit niet, dan creëer je vanuit je onderbewustzijn en/of je ego.
Creëren Het feitelijke creëren verloopt vanzelf, of je het bewust doet of onbewust. Je verlangens bestaan direct in je Zelf. Het enige wat je moet doen is de juiste trilling aanbieden, zodat je verlangens ook in je fysieke ervaring worden toegelaten. Bewust creëren doe je door je gedachten, woorden en daden bewust te kiezen, zodanig dat deze in lijn zijn met je verlangen. Schematisch ziet dit er als volgt uit:
denken
huidige ervaring
verlangen doen zeggen
verlangen
Figuur 3.4: Een ervaring aantrekken die je verlangt, wordt versterkt als wat je denkt, zegt en doet hierop ook is gericht.
Gevoel-feedback. Je gevoelens vormen waardevolle feedback tijdens het creëren. Ze zijn een indicator voor of je de creatie van je verlangen toelaat of belemmert en helpen je de juiste keuzes te maken, gericht op je verlangens ervaren.
66
Ervaren Het resultaat van je creatie is wat je ervaart. Daarbij gaat het zowel om het ervaren in je lichaam (gedachten, gevoelens en emoties) als om het ervaren daarbuiten (mensen, situaties en gebeurtenissen).
Leren Alles wat je ervaart, is je eigen creatie. Door je ervaringen bewust waar te nemen kun je leren je creatievermogen beter te besturen. Naarmate je bewuster naar je ervaringen kijkt, zie je dat veel van je ervaringen onbewust zijn gecreĂŤerd. Je kunt dan ook vaststellen welke ervaringen voor jou ongewenst zijn en welke je wilt corrigeren door bewust andere ervaringen te creĂŤren. Wat je denkt, zegt en doet, bepaalt waaraan je aandacht geeft, dus welke energetische trilling je hebt. De juiste trilling hebben om je verlangens toe te laten lijkt eenvoudiger dan het is. Behalve iets niet loslaten zijn er andere aandachtspunten die de gewenste creatie kunnen tegenwerken: Als je iets wilt, zul je het niet krijgen Als je intentie is dat je iets wilt hebben, is dat ook letterlijk wat je zult aantrekken: een situatie waarin je het wilt en dus (nog) niet hebt. De trilling van iets hebben is heel anders dan de trilling van iets willen. Iets willen impliceert dat je het niet hebt, en dat is dan de trilling die je uitstraalt. Als je alleen iets wilt, denk je aan je verlangen. Tegelijkertijd ben je je ervan bewust dat je het niet hebt en begrijp je niet hoe het bij je kan komen. Soms verlang je al zo lang naar iets dat je dit gevoel van willen gaat beschouwen als je verlangen. De trilling die daarbij hoort, belemmert dan echter de manifestatie van je verlangen. Om iets daadwerkelijk te krijgen moet je je invoelen en gedragen alsof je datgene wat je wenst al hebt. Je wilt bijvoorbeeld een sportwa-
67
gen. Visualiseer dan dat je erin rijdt (of huur die auto eens) en probeer te voelen welke sensatie het oplevert, alsof die auto van jou is. Dan stel je je trilling volledig af op je verlangen. Gedachten als ‘Dit is niet echt’ of ‘Ja, maar ...’ werken die trilling tegen. Het vergt dus een combinatie van visualiseren, denken, voelen en doen om jezelf helemaal af te stemmen op je verlangen. Wat onbereikbaar lijkt, kun je niet krijgen Als wat je verlangt te ver van je huidige situatie staat, is het onmogelijk je nu te voelen alsof je het al hebt. Want je kunt niet creëren buiten de kaders van je eigen overtuiging. Je kunt alleen iets creëren als je onvoorwaardelijk gelooft dat het gebeurt. Oefen daarom eerst met kleine stappen, zoals een gewenste parkeerplaats creëren of een geschikte winkel creëren voor je boodschappen. Als je merkt dat dat altijd lukt en je bent ervan overtuigd dat het werkt, kun je steeds grotere stappen gaan zetten. Ga dan stapje voor stapje je dromen achterna. Gebruik je verbeeldingskracht om je een situatie voor te stellen die zo vertrouwd voelt dat het de logische volgende stap is. Het moet passen bij je levensdoel Wat je wilt creëren, moet in lijn zijn met wie je in essentie bent, met je levensdoel dat voortkomt uit het diepste verlangen van je Zelf. Vergelijk het met je huis. Je kunt daaraan heel veel veranderen, maar de locatie blijft een gegeven. Zo is ook je levensdoel een gegeven dat je niet kunt veranderen (zie hoofdstuk 5 en verder). Heb geduld en vertrouwen Wat je Zelf creëert, heeft geen tijd nodig. En alles wat je in gedachten creëert, is er direct. Het kost echter tijd om in onze fysieke wereld te ervaren wat we creëren. Vergelijk het met een zaadje. Dat heeft alles in zich, maar wordt pas een plant als de tijd en de omstandigheden daar-
68
voor rijp zijn. Gras gaat ook niet harder groeien door eraan te trekken. Bladeren groeien niet aan in de winter, ook al heeft de boom een heel duidelijke intentie om ze te laten groeien. Je kunt wel een duidelijke intentie hebben voor wanneer je iets verlangt, maar geef je vervolgens over aan de natuurlijke gang van zaken. Van een vrucht weet je ook dat die van de boom valt als hij rijp is, maar nooit precies wanneer. Laat zo ook jouw planning los en vertrouw erop dat het op het juiste moment komt. Doe je dit niet, dan werk je je creatie alleen maar tegen. Sta open voor elke oplossing Voor veel mensen staat bij wat ze willen al vast hoe dat er moet uitzien. Je wilt bijvoorbeeld naar Parijs en denkt daarbij aan een autorit, maar je auto is defect. Door andere opties uit te sluiten (bijvoorbeeld iemand die je een lift geeft, dat je een prijs wint, een waanzinnige treinaanbieding, dat je baas vraagt daar iets te doen) bied je weerstand aan je verlangen. De ervaring leert dat het universum altijd met heel creatieve oplossingen komt. Oplossingen die je zelf niet had kunnen bedenken. Als je gaat bedenken hoe het volgens jou moet worden ingevuld, werk je je creatie tegen. Richt je daarom op wát je wilt ervaren, niet op hóé je dat wilt ervaren. Loslaten is cruciaal, zo blijkt. Niet alleen het verleden, maar ook de oplossing, de tijd, je overtuigingen en je wil door te zijn in plaats van te willen. Alles loslaten is van belang om bewust te creëren wat je verlangt. Het loslaten en onthecht zijn van het resultaat is paradoxaal genoeg de beste manier om te krijgen wat je verlangt.
69
Creëren van de toekomst Behalve het heden accepteren en het verleden loslaten gelden hiervoor de volgende aandachtspunten: ·· ·· ·· ·· ··
Het moet voelen alsof je al hebt wat je wilt creëren. Je moet het zijn. Als je iets wilt, zul je het niet krijgen. Geloof onvoorwaardelijk dat het gebeurt. Wat onbereikbaar lijkt, kun je niet krijgen. Het moet passen bij je levensdoel. Heb geduld en vertrouwen. Sta open voor elke oplossing
Vooruitlopend op de nadere beschrijving van de stappen in het creatieproces hieronder, op basis van de voorgaande aandachtspunten, een oefening voor je verlangens bewust creëren. Elke keer dat je deze oefening doet, geef je meer energie aan je verlangen en haal je de realisatie daarvan dichterbij. 1. 2. 3. 4. 5.
Schrijf op wat je verlangt en wees specifiek. Stel je Succeskompas vast en bedenk hoe je verlangen hierbij past. Stem je af op je Zelf, bijvoorbeeld door een korte meditatie. Voel je dankbaar voor alles wat je al hebt (dit laat je ego los). Stel je voor dat je verlangen al is gerealiseerd en voel je hierbij dankbaar. 6. Laat de details over aan het universum.
70
4 Bewust creĂŤren
Dit hoofdstuk gaat verder in op de stappen in de creatiecyclus, zodat je die kunt toepassen om bewuster je eigen ervaring te creëren. Allereerst aandacht voor afstemmen op je Zelf en gevoel-feedback, waarna de vier stappen in de creatiecyclus worden verdiept: verlangen, creëren, ervaren en leren. Creëren doe je met wat je zegt, denkt en doet en beslaat daarom drie paragrafen.
4.1 Afstemmen op je Zelf verlangen
leren
afstemmen op je Zelf
gevoelfeedback
creëren · denken · zeggen · doen
ervaren We worden in onze samenleving continu belaagd door onze omgeving, die om onze aandacht vraagt. Reclames op tv, in kranten en in tijdschriften doen ons geloven dat we dit of dat moeten doen of hebben om gelukkig te worden. Anders zijn het wel collega’s, vrienden of buren die ons opjagen om hetzelfde te doen of te hebben. Daardoor ‘moeten’ we steeds meer en draven we maar door. Onze aandacht richten we zo volledig op de omgeving, ons fysieke bestaan en ons ego. Door die eenzijdige gerichtheid op ons fysieke aspect zijn we niet meer in balans; we verliezen het contact met ons echte Zelf.
72
Vergelijk je fysieke lichaam en je ego met een auto. De auto is de buitenkant (ego), de bestuurder de binnenkant (Zelf). Van buiten lijken auto’s eigen gedrag te hebben, maar feitelijk komt dat van de bestuurders. Die bestuurders zijn veelal onzichtbaar, waardoor mensen zich als vanzelf richten op de buitenkanten. Het is dan ook begrijpelijk dat mensen zich zo agressief gedragen in het verkeer. Ze zijn eenzijdig gericht op die buitenkanten, identificeren zich helemaal met hun auto (ego) en zijn het contact met hun Zelf kwijt. Ook al zijn we niet meer in contact met ons Zelf, we blijven daarmee wel altijd verbonden. Alleen zijn we ons daarvan niet meer bewust. Door je aandacht naar binnen te richten stem je af op je Zelf, herstel je bewust het contact met je Zelf en kom je weer in balans. Je energetische trilling wordt zo weer gericht op je werkelijke verlangens. Trillingen die hier weerstand tegen bieden, laat je los. Je laat het ervaren van je verlangens toe. En dat helpt je het creatieproces bewust te doorlopen. Bewust afstemmen op je Zelf doe je door te leven in het NU, stil te zijn, te mediteren of yoga te beoefenen. Ook contact met de natuur en een coherente hartslag versterken de afstemming op je Zelf. Een harmonieuze omgeving, een gezond lichaam en genieten van het leven zorgen dat je in contact blijft met je Zelf.
Leef in het NU De meeste mensen identificeren zich met hun denken. Je bent echter niet wat je denkt. Als je dat beseft, kun je je denken gaan waarnemen. Daarbij kan het helpen je voor te stellen dat je jezelf waarneemt van buiten je lichaam. Je bent dan de waarnemer en neemt waar vanuit een hoger bewustzijnsniveau.
73
Al het denken heeft te maken met het verleden of de toekomst. Gedachten over het verleden zijn herinneringen, gedachten over de toekomst verwachtingen. Zonder gedachten ben je in het NU, en alleen het NU is werkelijk. In de toekomst gebeurt er niets; toekomstige gebeurtenissen vinden altijd plaats in het NU. Ter illustratie: de zwaartekracht is er bijvoorbeeld alleen in het NU. Het NU kun je niet bedenken, maar alleen ervaren. De Bron, je Zelf kun je ook alleen ervaren. Je kunt dus alleen afgestemd zijn op je Zelf als je in het NU bent. Verleden herinnering denken
NU ervaring ervaren
Toekomst verwachting denken
Houden je gedachten zich bezig met problemen? Bedenk dan dat je levenssituatie in de tijd bestaat, maar dat je leven zich afspeelt in het NU. Je levenssituatie wordt bepaald door je denken, maar je leven is echt. Je levenssituatie kan vol problemen zijn (meestal is dat ook zo), maar je leven niet. Probeer te ontdekken of je NU een probleem hebt. Bedenk welk probleem je de komende vijf minuten hebt en je zult ontdekken dat dat er niet is. Als dat probleem er wel is (bijvoorbeeld: je staat op de weg en er komt een auto aan), hoef je niet eens te bedenken dat je naar de kant moet: je doet het automatisch. Problemen zijn dan ook een illusie van het verstand.
Verleden en toekomst bestaan in het denken. Het NU kun je niet bedenken, maar alleen ervaren. Je kunt de gedachtestroom doorbreken door je volkomen te concentreren op het NU. Gebruik je zintuigen volledig, zie, hoor, voel en ruik,
74
observeer je ademhaling en oordeel over niets. Laat alles zijn zoals het is, binnen en buiten je. Richt je aandacht naar binnen in je lichaam. Voel het subtiele energieveld dat het hele lichaam doordringt en elk orgaan en elke cel voedt. Ga daarover niet nadenken, maar voel het. Ga zo diep het NU binnen. Maak hiervan een oefening door tijdens routinehandelingen aandacht te besteden aan elke beweging, je ademhaling en alle zintuiglijke prikkels (zoals geluid, gevoel en beweging). Dit houdt je in het NU en laat de verbinding met je Zelf intact. Het NU bewust ervaren duidt men ook wel aan met de term Mindfulness. Letterlijk betekent dat opmerkzaamheid. Je volledige aandacht is dan gericht op je activiteiten in het hier en nu. Je bent je bewust van je eigen ervaring en laat alle zintuiglijke indrukken en gedachten toe, zonder hierover te oordelen. Een mooie oefening is de volgende. Deze lijkt eenvoudig, maar is het niet. Neem een doosje lucifers, haal de lucifers er één voor één uit en tel het aantal. Als ze er allemaal uit zijn, leg je ze weer één voor één terug. Probeer je volledige aandacht hierop te richten en dit te ervaren, zonder af te dwalen. Natuurlijk kunnen we niet alleen maar in het NU zijn. Het is praktisch om af en toe een uitstapje te maken, plannen te maken voor de toekomst en de verlangens en intenties voor onze toekomst te verankeren. Blijf er echter niet over rondmalen en op broeden, maar laat de uitkomst gewoon los.
75
4.2 Gevoel-feedback verlangen
leren
afstemmen op je Zelf
gevoelfeedback
creëren · denken · zeggen · doen
ervaren Je gevoelens geven waardevolle signalen die feedback leveren over de richting van je creatieproces en helpen zo effectief te creëren wat je werkelijk verlangt. Voelen is energietrillingen waarnemen. Wij hebben vier soorten gevoelens die in figuur 4.4 weergegeven zijn op de energieniveaus in ons wezen: ·· Instinctief voelen Dit zijn natuurlijke reacties van ons lichaam. Ze zijn lichamelijk bepaald en helpen ons, net als dieren, te overleven. Een honger- of dorstgevoel bijvoorbeeld zorgt ervoor dat we op tijd eten en drinken. ·· Fysiek voelen Dit is lichamelijk voelen. Dat wat je voelt als je met je hand iets aanraakt, of de lichamelijke pijn die je kunt hebben. ·· Emotioneel voelen Dit is emoties voelen. Emoties komen voort uit de lading die gedachten geven aan zintuiglijke waarnemingen.
87
·· Intuïtief voelen Dit is het in contact zijn met je Zelf. Intuïtie is innerlijk weten, iets weten zonder daarover eerst na te denken. Het uit zich in een spontane gedachte, gevoel of emotie.
Bron Intuïtief voelen Gedachten Emotioneel voelen Fysiek voelen Instinctief voelen
Materie Figuur 4.4: Een mens heeft vier soorten gevoelens, elk gerelateerd aan een ander energieniveau.
De laatste twee zijn vooral van belang als feedback voor je creatieproces. Daarbij geeft het emotionele gevoel aan of je weerstand biedt aan je verlangen of dat juist toelaat. Het intuïtieve gevoel geeft aan welke keuze de juiste is om je verlangens te creëren.
88
7 Succeskompas in organisaties
Met behulp van het Succeskompas kun je richting geven aan succesvolle ervaringen in je leven. Omdat een groot deel van je leven zich op het werk of binnen andere organisatorische verbanden afspeelt, is het van belang juist hier je Succeskompas goed in de gaten te houden. Dit hoofdstuk gaat daarom in op organisaties. Daarvoor wordt eerst gekeken naar de ontwikkeling van organisaties, waarna de essentie van een organisatie - en van zelforganisatie zoals die in de natuur voorkomt - wordt beschreven. Het blijkt vervolgens dat de elementen uit het Succeskompas van mensen ook het Succeskompas voor organisaties bepalen. Omdat een organisatie in essentie een collectief energiesysteem is, gaat dit ook op voor alle andere groepsverbanden waarvan we deel uitmaken.
7.1 Ontwikkeling van organisaties Naarmate de maatschappij, de mensen en hun visies zich ontwikkelen, ontwikkelt zich ook de organisatievorm. Het in paragraaf 5.1 beschreven Spiral Dynamics is een handige leidraad om te begrijpen hoe en waarom organisatievormen en visies steeds veranderen. Hier wordt kort ingegaan op de waardensystemen die het meest voorkomen in een organisatie.
Blauw waardensysteem Vanuit een blauw waardensysteem is het logisch om organisaties hiërarchisch te organiseren. Er is een duidelijke autoriteit (de directeur, op afdelingsniveau staan de afdelingshoofden boven de medewerkers). Naar mensen boven je moet je je loyaal opstellen. Regels en procedures scheppen een duidelijke orde en moeten in alle gevallen gevolgd worden: ‘Zo doen we dat hier en dat is goed, op een andere manier is het fout.’ Aanpassingen van die rigide procedures worden altijd geïnitieerd
230
door de baas en worden alleen ter discussie gesteld als er echt een probleem is. Deze organisaties zijn daardoor weinig flexibel en kunnen moeilijk overweg met veranderingen van de omgeving. Vooral in grote organisaties is dit nog een dominant organisatieprincipe.
Oranje waardensysteem Het volgende waardensysteem, oranje, kan dat beter. Het gaat niet alleen om wat de baas zegt, maar vooral om op welke manier iets het meest oplevert. Regels en procedures worden aangepast aan de omstandigheden, want efficiency is het toverwoord. In deze organisaties vind je daarom separate entiteiten, zoals businessunits, costcenters en shared servicecenters met een duidelijke eigen doelstelling. Binnen die bedrijfsonderdelen kan het overigens nog behoorlijk hiÍrarchisch georganiseerd zijn. Doordat iedereen streeft naar maximalisatie van zijn eigen doelstelling, kan men collega’s van andere bedrijfsonderdelen als concurrent gaan zien, met als gevolg suboptimalisatie en afwezigheid van samenwerking. Omdat de onderdelen afgerekend worden op hun eigen resultaat en daarvoor beloond worden, is het voor het topmanagement ook lastig om die samenwerking te stimuleren.
Groen waardensysteem Dat lukt pas echt vanuit het groene waardensysteem. Hier is men bewust dat betekenisvolle relaties belangrijk zijn. Als iedereen alleen met zichzelf bezig is, redden we het met zijn allen niet. Daarom verbinden we ons met gelijkgestemden en zoeken we de balans tussen onze eigen behoeften en andermans behoeften. In organisaties komt dat tot uiting in de vorm van netwerkorganisaties waarin iedereen vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid bijdraagt aan een gemeenschappelijk doel bereiken. De leider ontleent zijn gezag aan zijn deskundigheid en faciliteert de organisatie door de mensen optimaal tot hun recht te laten komen. De samenstelling en de leider van het netwerk kunnen, in reactie op een verandering van de omgeving, in de tijd veranderen.
231
Het is niet zo dat een hele organisatie altijd hetzelfde waardensysteem heeft. Veelal zijn verschillende waardensystemen in een organisatie terug te vinden. Neem bijvoorbeeld een sterk verkoopgedreven organisatie (oranje). Op de administratieafdeling, waar men de facturen boekt, is het belangrijk dat alles volgens de regels gebeurt, zodat men inzichtelijk en tijdig rapporteert. Mensen met een blauw waardensysteem voelen zich hier thuis, functioneren goed en zijn voor de organisatie van waarde. De algemene tendens in de ontwikkeling van organisaties is structuren steeds meer loslaten en meer zelfstandigheid en verantwoordelijkheid geven aan de onderdelen en medewerkers van de organisatie. Die dragen vanuit hun eigen kracht bij aan het geheel. Dit geeft organisaties de nodige slagvaardigheid en flexibiliteit om te kunnen omgaan met de complexe omgeving waarin zij zich bevinden.
Ontwikkeling van organisaties: Minder vaste structuren en meer zelfstandigheid en verantwoordelijkheid voor medewerkers. Er kan niet meer worden vertrouwd op autoriteit of structuur om te voorkomen dat al die zelfstandige onderdelen hun eigen koers gaan varen en om ervoor te zorgen dat deze gericht blijven op het doel van de totale organisatie. De richting bepalen moet nu op een andere manier gebeuren om effectief te zijn. Het Succeskompas voor organisaties is daarbij een waardevol instrument. Maar alvorens dat te beschrijven wordt eerst gekeken naar de essentie van organisaties.
232
7.2 Essentie van organisaties Een organisatie is in feite een groep mensen die afspraken maken om samen iets te creĂŤren. De in de vorige paragraaf weergegeven ontwikkeling laat duidelijk zien dat dit in de organisatievorm ook steeds meer tot uiting komt. Dit wordt versterkt door een verschuiving in wat organisaties doen. Waar in de primaire en secundaire sector fysieke elementen als fabrieken en machines nog een belangrijk deel uitmaken van een organisatie, is dit in de tertiaire sector niet meer het geval. Wat fysiek aanwezig is, is er alleen maar om de mensen te faciliteren. In de kenniseconomie verkopen we kennis en informatie en die zit in de mensen. De mensen zijn daarmee de organisatie. Bedenk maar eens wat overblijft van een adviesonderneming als alle medewerkers opstappen. Dan is van een organisatie geen sprake meer. Het is moeilijk die dan weer op te bouwen, omdat er niemand meer is om de kennis over te dragen. De kennisdragers zijn weg.
Zelforganisatie In ons universum bestaat alles door de relatie met iets anders. Een organisatie is een groep mensen die met elkaar verbonden zijn. In de natuur bestaan veel voorbeelden waarbij die verbindingen leiden tot zelforganisatie. Een mooi voorbeeld is een school vissen.
Figuur 7.1: Zelforganisatie bij een school vissen.
233
Zolang de vissen zich als individuen gedragen, zwemmen ze in harmonie met de andere vissen hun eigen koers. Zodra ze echter verbonden zijn in een groep, ontstaat het indrukwekkende fenomeen dat ze zich samen lijken te gedragen als één groot organisme. Ze kunnen als geheel scherpe bochten maken zonder dat ze elkaar raken. Samen vormen ze als het ware een nieuw, groot organisme en reageren ze als één geheel op invloeden van buitenaf. Het proces waarin spontaan uit de chaos een duidelijke structuur ontstaat, noemen we zelforganisatie. Dit komt op veel plaatsen in de natuur voor. We zien het bijvoorbeeld ook bij een zwerm vogels of bijen. De natuur is een prachtig voorbeeld van hoe alles moeiteloos en in harmonie kan verlopen. Stel je nu eens voor dat we die school vissen op onze traditionele manier gaan organiseren. We wijzen een oppervis aan en verdelen de rest van de school in groepjes onder leiding van hoofdvissen. De oppervis bepaalt de zwemrichting en geeft die aan de hoofdvissen door, die de rest van de school instrueren. Als er een gevaar dreigt (haai) en een visje uit de school dat ziet, wordt dit doorgegeven aan de oppervis, die vervolgens een strategie bepaalt om het gevaar te ontwijken. Je voelt waarschijnlijk al aan dat het gedrag van de school heel onnatuurlijk is geworden. Hoe soepel de communicatielijnen ook lopen, naarmate de omgeving veeleisender wordt, zal deze manier van organiseren uiteindelijk een probleem worden en ten koste gaan van de samenhang en het voortbestaan van de groep. Dit voorbeeld is misschien wat simpel, maar het is wel wat we met onze organisaties doen.
Organisatie als energiesysteem Vanuit een energieperspectief kun je een organisatie zien als een collectief systeem waarvan het trillingspatroon wordt bepaald door het trillingspatroon van de mensen in de organisatie. Het is een systeem dat, net als dat van de individuele mens, op verschillende niveaus bestaat. Een fysiek systeem in de zichtbare vorm, zoals kantoor, logo en briefpapier. Al minder tastbaar zijn het organigram, de functies, de pro-
234
cedures, de cashflow en het resultaat. Een hoger energieniveau wordt vertegenwoordigd door het bewustzijn van de organisatie. In dit geval een collectief bewustzijn.
In organisaties: Bewustzijn
Emoties
Collectief bewustzijn
+ flow - wrijving, spanning, conflicten
functies, procedures, Energielichaam organigram, cashflow en resultaat
Fysiek lichaam
kantoor, briefpapier
Figuur 7.2: Een organisatie als energiesysteem en de verschillende uitingsvormen afhankelijk van het energieniveau.
235
Hoofdstuk 1 Inleiding Hoofdstuk 2 Essentie van het universum en de mens Aard van het universum Aard van de mens Werking van het universum en de mens Hoofdstuk 3 Leven vanuit je essentie in de praktijk Accepteren van het heden Loslaten van het verleden Creëren van de toekomst Hoofdstuk 4 Bewust creëren Afstemmen op je Zelf Gevoel-feedback Verlangen Creëren met wat je denkt Creëren met wat je zegt Creëren met wat je doet Ervaren en leren Hoofdstuk 5 Evolutie van de menselijke essentie Spiral Dynamics, Michaelsysteem Ontwikkeling van je essentie Levensplan Hoofdstuk 6 Succeskompas Succeskompas vaststellen Doel-Talenten-Waarden-Missie Succeskompas in de praktijk Hoofdstuk 7 Succeskompas in organisaties Ontwikkeling van organisaties Essentie van organisaties Succeskompas van een organisatie Succeskompas van organisaties in de praktijk
Succeskompas, richting geven aan je leven en werk toont je de essentie van je bestaan, hoe dit werkt en wat je er in de praktijk mee kunt doen. Over accepteren van het heden en loslaten van het verleden. Om vrij de toekomst te creëren met wat je zegt, denkt en doet. Vanuit een ruimer perspectief kijk je vervolgens naar de evolutie van je essentie. Die evolutie blijkt meerdere levens te omvatten, waarin je focus verschuift van fysiek naar bewustzijn. Elk leven heeft een specifiek doel. Met deze inzichten ontwikkel je je eigen succeskompas, en geef je vanuit je essentie succesvol richting aan je leven. Je succeskompas volgen geeft inspiratie, passie en energie. In organisaties leidt dit tot succesvolle producten of diensten en gemotiveerde medewerkers. ‘De samenhang van de vijf levenselementen is voor iedereen uniek als een eigen roeping. De eigen manier om ons levensprogram te beleven noemt Theo Buijsrogge het Succeskompas. Ik wens u toe met behulp van dit boek ook zelf uw Succeskompas te mogen ontdekken,’ zegt Paul de Blot SJ, hoogleraar Business Spiritualiteit. ‘Ik heb Succeskompas met heel veel enthousiasme gelezen en ben diep onder de indruk van de integrale benadering. Het is een waardevolle bijdrage aan het leven en werken vanuit onze essentie,’ zegt Rogier Huffnagel, voorzitter Raad van Bestuur van Ede & Partners.
www.succeskompas.nl
ISBN 978-90-77983-54-6
Uitgeverij Quist www.quist.nl