Kurier WNET Gazeta Niecodzienna | Nr 33 | Marzec 2017 by KurierWNET

WIELKOPOLSKI KURIER WNET

ŚLĄSKI KURIER WNET

Prawem wilka. Żołnierze Niezłomni w Wielkopolsce

Po latach walki, zamiast honorów i zaszczytów, czekało ich najczęściej ubeckie śledztwo, więzienie, sfingowane procesy i bardzo często wyrok śmierci. I jeszcze coś – zapomnienie. Jolanta Hajdasz o bohaterach, o których pamięć dziś przywracamy.

KURIER WNET MARZEC 2017 · KURIER WNET

Grabież organów ludzkich w Chinach

Zmowa baronów górniczych

Chirurdzy transplantacyjni w Chinach są zalewani ludzkimi organami. Niektóre szpitale mogą zdobyć je w zaledwie parę godzin, inne mają dwa, trzy lub cztery organy zapasowe. Matthew Robertson przytacza dane z raportu organizacji Lekarze Przeciw Grabieży Organów.

To jest skandal i draństwo. Ja nie wiem, jak może ktoś spokojnie spać, będąc świadomym tego, że w wyniku jego decyzji marnujemy złoże, marnujemy miliardy złotych! Mieczysław Kościuk, przewodniczący NSZZ „Solidarność” w KWK „Krupiński”, rozmawia z Krzysztofem Skowrońskim o sytuacji w górnictwie.

K ‒ U ‒ R ‒ I ‒ E‒ R

Nr 33 Marzec · 2O17

5 zł

w tym 8% VAT

n u m e r z e

Ostrożnie: GMO!

Krzysztof Skowroński

„W

kopalni Krupiński jak w soczewce skupia się istota sytuacji całego górnictwa. »Krupiński« to wielki potencjał energetyczny. Ma ogromne pokłady niewydobytego węgla. Jeśli kopalnia z takimi możliwościami padnie, to pociągnie za sobą inne kopalnie. Bezpieczeństwo energetyczne kraju będzie zagrożone. Już w 2014 roku Jastrzębska Spółka Węglowa miała upaść. Nie stało się tak dzięki strajkowi i postawie górników. Rezygnując z niektórych wypłat, dali gwarancje bankom, że płynność spółki zostanie zachowana. A teraz »Krupiński« ma być zlikwidowany. To element opisanej przez Konecznego walki cywilizacji. Niemcy – wszystko na to wskazuje – chcą przejąć polskie górnicze aktywa. Oni nigdy nie zrzekli się swoich roszczeń do Śląska. Poprzez prasę, uniwersytety i różne stowarzyszenia wpływy niemieckie na śląsku są bardzo duże. Trwa praca nad zmianą świadomości. To co się dzieje z »Krupińskim«, jest częścią tego procesu. Jeśli pozwolimy na zamknięcie tej kopalni, to trzeba stwierdzić, że jesteśmy na drodze do utraty niepodległości”. Te słowa zostały zanotowane w siedzibie Solidarności KWK „Krupiński” tuż po Poranku Wnet. Nie ma odpowiedzi na pytanie, dlaczego kopalnia o takich zasobach jest przeznaczona do likwidacji. Gdy słuchałem opowieści przewodniczącego zakładowej Solidarności, do głowy cisnęło mi się słowo ‘zdrada’. Teraz bym ten sąd złagodził, dał szanse decydentom, by naprawili błąd. Bo błąd jest ewidentny, a przyczyny, dla których go popełniono, pozostają w sferze domysłów. Zostawienie 40 mld złotych pod ziemią, w sytuacji, kiedy mówimy o reindustrializacji kraju i innowacyjnej gospodarce, jest absurdem, tym bardziej, że według ekspertów w niedalekiej przyszłości rewolucja technologiczna ma umożliwić gazyfikację podziemną węgla, a to oznacza produkcję czystej energii. Sytuacja w kopalni „Krupiński” nie tylko jest obrazem stanu całego polskiego górnictwa; również podaje w wątpliwość kompetencje odpowiedzialnych ministrów. Będąc w „Krupińskim”, mieliśmy takie samo wrażenie, jak podczas pobytu w Szczecinie, gdy oglądaliśmy pozostałości stoczni. Odpowiedzialność za ten upadek, jak i tysiące innych, ponoszą nie tylko politycy i lokalne koterie, ale też dziennikarze. Winą tych ostatnich była medialna cisza, w jakiej to wszystko się działo. Media Wnet są po to, by w miarę swoich możliwości ten stan rzeczy zmienić. I w tym przypadku kopalnia „Krupiński” jest soczewką. Patrzymy, które media podejmą pałeczkę, by wraz z nami mówić o tym, jak jest. W tym numerze „Kuriera” dużo miejsca poświęciliśmy temu, co dzieje się na Śląsku. Znajomość sytuacji „Krupińskiego” zawdzięczamy Jadwidze Chmielowskiej i grupie ekspertów związanych ze „Śląskim Kurierem Wnet”. Oni konsekwentnie alarmowali, że w polskim górnictwie źle się dzieje. To pokazuje, jak ważną społecznie funkcję mogą pełnić niezależne media regionalne. Z perspektywy Warszawy zawsze jesteśmy skazani na opowieść co najmniej z drugiej ręki. K

Jeden telefon z Watykanu do Warszawy z prośbą o wstrzymanie likwidacji przyniósł oczekiwany efekt. Odstąpiono od zamknięcia kopalni, nagle „odnalazły się złoża węgla”, a KWK „Bolesław Śmiały” stała się jedną z najlepszych śląskich kopalni, jeżeli chodzi o wyniki finansowe i bezpieczeństwo pracy. Dodatkowo zabezpieczono jej dalszą przyszłość poprzez pozyskanie nowej koncesji „Za rowem bełckim”. Te wydarzenia potwierdzają, że wszystko jest możliwe, jeśli wykaże się dużą determinację w dążeniu do celu i jeśli ma się w ręce mocne argumenty.

Był cud. Potrzebny cud! Cud papieski uratował KWK „Bolesław Śmiały”. Teraz cudu potrzebuje KWK „Krupiński”

a początku trochę historii, bo sytuacja, która ma miejsce teraz w KWK „Krupiński”, jest bardzo podobna do tej, która w 2003 roku dotknęła KWK „Bolesław Śmiały”. Dramatem dla kopalni była decyzja o jej likwidacji podjęta przez zarząd Kompanii Węglowej (uchwała nr 267/2003 z dnia 25 lipca 2003 roku) i zaakceptowana przez właściciela, czyli Ministra Gospodarki i Pracy. Za decyzją stały rzekomo prawdziwe argumenty. Wykazano bowiem w analizach ekonomicznych, że KWK „Bolesław Śmiały” jest kopalnią trwale nierentowną, bez złóż i bez perspektyw. Nie podano również w Warszawie informacji, że likwidacja kopalni spowodowałaby zagrożenie dla pracy elektrowni w Łaziskach, albowiem była ona zasilana w wodę przeznaczoną do urządzeń chłodniczych z ujęć zlokalizowanych na dole kopalni i było to jej jedyne źródło zaopatrzenia w wodę przemysłową!!! Wszystko wskazuje na to, że ówczesny wiceminister gospodarki i pracy Jacek Piechota z SLD podjął decyzję o likwidacji w oparciu o niepełne i nieprawdziwe dane o tej kopalni. Załoga kopalni, świadoma manipulacji faktami, wystąpiła w jej obronie. Szczególną

Jak jednocześnie ingerować i nie ingerować w naukę Pan Profesor, fizyk teoretyczny, decyduje: teoria ewolucji jest naukowa, a kreacjonizm – nie. Mamy nadzieję, że ta decyzja szybko dotrze do wszystkich biologów i przestaną się spierać. Jan Pawlikowski i Ryszard Kopiecki komentują laudację prof. Iwona Białynickiego-Biruli w Pałacu Prezydenckim.

Marek Adamczyk determinację wykazały pracujące w niej kobiety. Przytoczę kilka faktów z 2003 roku: 17.09.2003 r. – grupa ok. 40 pracownic kopalni demonstrowała w Krakowie przed kamienicą, w której mieszkał wicepremier i minister pracy i polityki społecznej, w obronie kopalni i miejsc pracy; 17.09.2003 r. – blokada DK81 przez pracowników w rejonie osiedla Leśnego w Łaziskach Górnych; 17.09.2003 r. – delegacja pracownic kopalni w składzie: Barbara Kisielewicz, Janina Brychcy, Anna Cebula i Katarzyna Scheer spotkała się z prezydentową Jolantą Kwaśniewską w obecności Jacka Piechoty, wiceministra gospodarki i pracy; 29.09.2003 r. – wizyta delegacji kobiet u prymasa Józefa Glempa, 8.10.2003 r. – wizyta delegacji w Watykanie – w czasie audiencji u Jana Pawła II reprezentanci załogi Anna Cebula, Barbara Kisielewicz, Andrzej Janasik i Witold Rogóż (w strojach śląskich – kobiety i górniczych – mężczyźni ) przedstawili sytuację kopalni i prosili o wstawiennictwo w sprawie uratowania kopalni przed likwidacją, 15.10.2003 r. – wizyta pracownic kopalni u arcybiskupa Damiana Zimonia, metropolity katowickiego. Dokończenie na str. 2

Bądźcie trzeźwi! Mateusz Talbot, alkoholik z Irlandii, który przezwyciężył nałóg, może zostać patronem uwalniania się z wszelkich uzależnień. U progu Wielkiego Postu Luiza Komorowska rozmawia z propagatorem czci tego mało znanego w Polsce kandydata na ołtarze, Grzegorzem Jakielskim.

Emocje antykomunistów i emocje czytelnika Piotr Semka włączył do swej książki te rozdziały, które dopiszą czytelnicy. Wzmocnił ładunek emocjonalny swojej opowieści, który i tak aż rozsadza karty jego książki. Ale to dobrze. Bo trzeba, żebyśmy nie tylko wiedzieli, ale i przeżywali. Magdalena Słoniowska o książce Piotra Semki My, reakcja.

Księżna, która doradzała Świętemu

Tajemnice kijowskiego archiwum KGB Paweł Bobołowicz rozmawia z Andrijem Kohutem – dyrektorem archiwum Służby Bezpieczeństwa Ukrainy – s. 13

Żaden problem nie wydaje mi się trudny, kiedy uświadamiam sobie, że spotkałam Świętego i doradzałam Świętemu. Rozmowa Krzysztofa Skowrońskiego z Ingrid Detter, Księżną de Frankopan – specjalistką od prawa międzynarodowego i prawa wojny, doradczynią Jana Pawła II.

ind. 298050

Redaktor naczelny

Inżynieria transgeniczna może stwarzać, nie mając takiego zamiaru, złośliwe szczepy wirusów, które są zdolne zdmuchnąć zasoby żywności i nas, ludzi, przy pomocy cyngla genetycznego. Prof. Jan Narkiewicz-Jodko relacjonuje wyniki najnowszych badań naukowych nad modyfikowaną genetycznie żywnością.

KURIER WNET · MARZEC 2017

T· E · L· E · G · R·A· F TW wyniku wypadku samochodowego premier Beata Szydło wraz ze współpasażerami trafiła do szpitala.TZ tej oka-

wznosić liczące 2,5 metra wysokości kuloodporne ogrodzenie

zagranicznym podmiotom i organizacjom, które w latach 1939–

ze szkła.TPokazem ataku na konwój broniony przez bojowe

1989 niosły pomoc Polakom, będą wręczane ordery Pro auxilio

zji liderzy totalnej opozycji wyszli z nowatorską propozycją,

wozy piechoty CV90, w ślad za którym nastąpiła pancerna od-

Polonis dato.TPremierzy Grupy Wyszehradzkiej zaprotestowali

aby odtąd pojazd włączający się do ruchu nie ponosił winy

siecz czołgów Leopard 2A6 wspieranych ogniem haubic Paladin

w Warszawie przeciwko praktyce sprzedaży w Europie Środkowej

za kolizję.T„Martwi mnie narastająca ksenofobia, galopują-

i Panterhowitzer 2000, zakończyły się manewry wojsk NATO

towarów jakościowo gorszych niż oferowane pod tą samą nazwą

cy antysemityzm, homofobia i próba zdeptania godności ko-

Bison-17 na poligonie w Drawsku Pomorskim.TPo tym, jak

w Europie Zachodniej, przy całkowitej bezczynności w tej spra-

biety.” „Czuję się jak żydowskie dziecko w tramwaju podczas

zdymisjonowany przez Radę Mediów Narodowych Jacek Kur-

wie Komisji Europejskiej.TFrans Timmermans wezwał „wszystkie

okupacji.” „Nigdy jeszcze nie było tak źle, a pamiętam prze-

ski stał się ponownie prezesem TVP, a wyłoniona przez Radę

państwa UE, z wyjątkiem Niemiec”, aby wsparły Komisję Euro-

cież wojnę, strach i głód.” – zakomunikował swoim czytelni-

na prezesa Polskiego Radia Barbara Stanisławczyk-Żyła naza-

pejską w sporze z polskim rządem.TFrank-Walter Steinmeier

kom w jednym jedynym numerze tygodnik redaktora, który

jutrz po wyborze podała się do dymisji, wyjaśniło się, dlacze-

został nowym prezydentem RFN.TPrezydent Trump uchylił

kiedyś chciał być prezydentem.TDzięki programowi „Ucho

go nie rozpisano konkursu na prezesa PAP.TZakotłowało się

dekret nakazujący otwieranie w szkołach toalet dla transsek-

Prezesa” satyryk Robert Górski stał się najpoważniejszym przy-

na szczytach IPN.TKleptomania, zwana chorobą bogatych

sualistów.TW rankingu TomTom najbardziej zakorkowanym

wódcą opozycji.T„Prezydent” UE Donald Tusk przestrzegł

i znudzonych życiem, dopadła polskich sędziów.TZ powo-

miastem w Polsce (i Europie) okazała się Łódź, a następnie: Lub-

unijnych przywódców przed USA, a „pre-

lin, Kraków, Warszawa, Wrocław i Poznań.

mier” UE Jean-Claude Juncker wezwał do

TPół roku po zakończeniu 5-letniego re-

„Dlaczego nie informowałem? A o czym tu było informować? Trochę oleju w głowie wystarczyło, by człowiek spojrzał i stwierdził, że to gruby przekręt”. – wyjaśnił były prezes NBP Marek Belka postawę przyjętą wobec piramidy finansowej Amber Gold.

zwiększania wydatków na obronę do 2% PKB.TPrzy okazji pobytu w Monachium senator John McCain powiedział prezydentowi Andrzejowi Dudzie, że „Polska jest jednym z krajów, który zostanie poddany „pewnej presji” [ze strony Rosji].TKomisja Europejska obniżyła, a Bank Mor-

stwa Marcina Melona trafiła do księgarń z okazji Dnia Mowy Śląskiej.TW Hoolywood zatriumfowały filmy Moonlight, La La Land oraz węgierski Sing, Sing, Sing.

du długotrwałych mrozów temat globalnego ocieplenia oddał

TWicepremier Morawiecki został zaproszony na spotkanie G20 do Baden Baden.TSzafirowy jubileusz obchodziła kró-

pola tematowi smogu.TPoinformowano, że w ubiegłym roku

Grammy po raz czwarty powędrowało do rąk Krzysztofa Pen-

z krajowych fabryk wyjechały szafy, stoły i łóżka za rekordo-

dereckiego.TKlątwa Wyspiańskiego w Teatrze Powszechnym

lowa Elżbieta II – obok Franciszka Józefa najdłużej sprawu-

wych 43 mld złotych, a sprzedaż nowo oddawanych do użytku

okazała się opętaniem.TPo 102 latach pożegnała się z nami

jąca władzę koronowana głowa nowożytnej Europy.TMinę-

mieszkań wzrosła o 12,5%.TZa cenę ok. 1 mld euro z funduszu

Danuta Szaflarska.TKsiądz arcybiskup Hoser został nomino-

ły dwa lata od zawarcia porozumień mińskich, mających na

CVC Capital Partners do Mid Europa Partners przeskoczyła sieć

wany specjalnym wysłannikiem Stolicy Apostolskiej do Medju-

celu położenie kresu konfliktowi, który pochłonął dotąd życie

Żabka.TPomiędzy Dohą a stolicą Nowej Zelandii uruchomiono

gorje.TW Budapeszcie otwarto Muzeum Biblii, w którym m.in

2197 ukraińskich żołnierzy i nieznaną bliżej liczbę żołnierzy

najdłuższe bezpośrednie połączenie lotnicze świata: 14 535 km

można obejrzeć replikę łodzi, z której nauczał Jezus Chrystus,

rosyjskich.TBundesbank zaczął sprowadzać zza granicy do

w 16 godzin – czyli w czasie, jaki pociągi Intercity potrzebują

oraz rekonstrukcję arki Noego.T60 tysięcy osób z 240 miast

kraju niemieckie rezerwy złota.TZa 7 mln euro Michaił Gor-

do pokonania trasy z Przemyśla do Szczecina.TSejm dał zie-

wzięło udział w Biegu Pamięci Żołnierzy Wyklętych.TNa

baczow wystawił na sprzedaż swoją daczę zlokalizowaną nad

lone światło na przekopanie Mierzei Wiślanej.TZ inicjatywy

południe od linii Karpat pojawiły się pierwsze bociany. T

bawarskim jeziorem Tegernsee.TWokół wieży Eiffla zaczęto

senatora Jana Żaryna osobom narodowości innej niż polska oraz

Maciej Drzazga

Marek Adamczyk

STAŁ SIĘ CUD!!! – jeden telefon z Watykanu do Warszawy z prośbą o wstrzymanie likwidacji przyniósł oczekiwany efekt. Odstąpiono od zamknięcia kopalni, nagle „odnalazły się złoża węgla”, a KWK „Bolesław Śmiały” stała się jedną z najlepszych śląskich kopalni, jeżeli chodzi o wyniki finansowe i bezpieczeństwo pracy. Dodatkowo zabezpieczono jej dalszą przyszłość poprzez pozyskanie nowej koncesji „Za rowem bełckim”. Te wydarzenia potwierdzają, że wszystko jest możliwe, jeśli wykaże się dużą determinację w dążeniu do celu i jeśli ma się w ręce mocne argumenty. Chylę czoła przed tymi wspaniałymi kobietami z „Bolesława Śmiałego”. Wróćmy jednak do KWK „Krupiński”, bo o niej jest ten artykuł. Kopalnia została oddana do użytku w 1983 roku i zgodnie z zasadami sztuki górniczej rozpoczęto w niej wydobycie węgla od najpłytszych, najbliższych powierzchni pokładów, w kierunku tych najgłębszych, leżących na poziomie 1000 metrów pod ziemią. Cechą charakterystyczną dla tego okresu wydobycia było to, że urobek zawierał bardzo dużo skały płonnej (nawet do 60%). W skali roku oznaczało to, że przy wydobyciu np. 4 mln ton urobku węgla handlowego uzyskiwano poniżej 2 mln ton, głównie węgla energetycznego. W latach 1983–2012 zostało wydrążonych około 437,5 km wyrobisk korytarzowych. Wyeksploatowano 123 parcele ścianowe w 15 pokładach. Wydobyto około 50,987 mln ton węgla, przede wszystkim gazowo-koksowego typu 34.1 i 34.2. Czyniono tak przez ponad 30 lat, „zjadano tort, na którym jest wspaniała wisienka”,

a kiedy wreszcie dotarto w jej pobliże, okazało się, że tą wisienkę mają zjeść Niemcy!!! Szanowni Czytelnicy! Tą przesmaczną „wisienką na torcie”, przesączoną złotym likierem, jest 50 milionów ton węgla koksującego typu 35.2, zlokalizowanego w pokładzie 405/1 leżącym w pierwotnym obszarze koncesyjnym o miąższości od 4,5 do 11 metrów, z przerostami skały płonnej w ilości ok. 10%, o parametrach: kaloryczność – 32,8 MJ/kg, zawartość siarki – 0,4 %, zapopielenie – 6%. Wartość handlowa tej ilości węgla wg dzisiejszych cen to ok. 30 mld złotych (50

się w oczekiwania rynku – rezygnujemy z wydobycia węgla energetycznego, którego jest obecnie zbyt wiele na naszym rynku, zastępując go pożądanym węglem koksującym, osiągając jednocześnie 4 razy większe przychody przy tej samej wielkości wydobycia urobku (4 mln ton urobku – 3,6 mln ton węgla, 0,4 mln ton skały płonnej) – produkujemy przy tych samych kosztach dwa razy więcej węgla, uzyskując za niego dwukrotnie wyższą cenę. Jakie to proste!!! Nasz plan zakłada, że zgodnie z dewizą JSW, będziemy wydobywać to, co najlepsze.

Czy nie widać analogii między tym, co było w przypadku KWK „Bolesław Śmiały", a tym, co dzieje się obecnie z KWK „Krupiński"? Jest, i to bardzo duża. mln ton × 150 $/tonę = 7,5 miliardów dolarów × 4,07 zł/$ = 30,0 miliardów złotych). Wartość łącznych nakładów inwestycyjnych i łącznych operacyjnych kosztów gotówkowych węgla, czyli wydatków poniesionych na wydobycie takiej ilości węgla do 2030 roku, nie powinna przekroczyć 10 miliardów złotych. Potencjalny zysk to około 20 miliardów złotych!

akładając jednakże bardzo konserwatywnie, że średnioroczna cena węgla koksującego w latach 2019–2030 wyniesie 100$/tonę, to potencjalny zysk z wydobycia wyniesie 10 miliardów złotych – TO JEST GRA WARTA ŚWIECZKI! Zmieniając dotychczasowy model biznesowy kopalni, wkomponowujemy

K ‒ U ‒ R ‒ I ‒ E‒ R

Po przyjęciu nowego modelu biznesowego i wdrożeniu jego I etapu KWK „Krupiński” stanie się kopalnią TRWALE RENTOWNĄ, przynoszącą duże zyski akcjonariuszom JSW. Z kolei po wdrożeniu kolejnych części II i III tego modelu (o tym napiszę w następnym artykule) – stanie się przysłowiową kurą znoszącą złote jaja. Wracając do chwili obecnej, należy zadać następujące pytania: Czy minister Krzysztof Tchórzewski i wiceminister Grzegorz Tobiszowski w momencie podejmowania decyzji o przeniesieniu kopalni do SRK wiedzieli o takich możliwościach prowadzenia biznesu? Czy dane o rzeczywistej sytuacji złożowej tej kopalni były im rzetelnie przedstawione? Myślę, że nie. Świadczy

Libero

Projekt i skład

Sekretarz redakcji i korekta

Zespół

Dział reklamy

Krzysztof Skowroński

Redakcja

o tym m.in. wystąpienie min. Grzegorza Tobiszowskiego w Sejmie w dniu 21.07.2016 roku, kiedy to powiedział: Kopalnia „Krupiński” ma koncesję (na wydobycie węgla, PAP) do 2021 roku, a więc i tak do tego czasu musimy mierzyć, jak dalej ta kopalnia ma funkcjonować. W tym roku zmierzony wynik to minus 200 mln złotych na koniec roku, a więc jest to duże wyzwanie. Dlatego jesteśmy w dialogu ze stroną społeczną, aby rozstrzygnąć, co dalej będziemy z tą kopalnią czynić w kontekście całego procesu restrukturyzacyjnego JSW. W tym czasie na oficjalnej stronie JSW w prospekcie emisyjnym spółki z 2013 roku możemy przeczytać: „Obecna koncesja na wydobycie węgla obowiązuje do końca 2030 roku”!!!. Czy nie widać analogii między tym, co było w przypadku KWK „Bolesław Śmiały”, a tym, co się dzieje obecnie z KWK „Krupiński”? Jest, i to bardzo duża. W jednym i drugim przypadku strona zarządzająca twierdziła, że te kopalnie są bez zasobów węgla, że są trwale nierentowne, bez perspektyw. Z kolei strona społeczna twierdziła w przypadku kopalni „Bolesław Śmiały” i twierdzi w przypadku kopalni „Krupiński”, że jest inaczej. Najwyższy czas na pełną weryfikację faktów. Gra toczy się o miliardy złotych. O koncesje na wydobycie węgla starają się na sąsiednich obszarach górniczych: australijska firma Prairie Mining Limited na terenie po byłej kopalni „Dębieńsko” oraz – obok kopalni „Krupiński” – niemiecka firma HMS Bergbau AG, poprzez spółkę zależną Silesian Coal, na terenie Orzesza, co świadczy o dobrych perspektywach tego biznesu. Niech ten artykuł stanie się przyczynkiem do ponownego i poważnego przeanalizowania sytuacji kopalni „Krupiński” z uwzględnieniem nowych danych. Niech stanie się jeszcze raz CUD PAPIESKI!!!. Niech zwycięży zdrowy rozsądek. Módlmy się o to. K

Redaktor naczelny

Magdalena Słoniowska

część przygód komisorza Hanusika autor-

gan podwyższył prognozę wzrostu gospodarczego dla Polski.

Był cud. Potrzebny cud!

ponownie pojawiła się woda.TCzwarta

TWołyń otrzymał 14 z 14 możliwych nominacji do nagród Polskiej Akademii Filmowej.TNagroda

Dokończenie ze str. 1

montu na Rondzie Kaponiera w Poznaniu

Magdalena Uchaniuk, Maciej Drzazga, Antoni Opaliński, Łukasz Jankowski, Paweł Rakowski

Lech R. Rustecki Spółdzielczej Agencji Informacyjnej Stała współpraca

Jan Kowalski, Wojciech Piotr Kwiatek, Ryszard Surmacz

Wojciech Sobolewski Marta Obłuska reklama@radiownet.pl Dystrybucja własna Dołącz!

dystrybucja@mediawnet.pl

Przekaż 1% podatku na projekt

DZIENNIKARZ WNET Jak to zrobić?

Podczas wypełniania PIT-u w sekcji Wniosek o przekazanie 1% podatku na rzecz OPP należy wypełnić poszczególne pola następującymi danymi:

KRS – 0000309499 Cel szczegółowy :

DZIENNIKARZ WNET

Z ostatniej chwili Krzysztof Tytko (niezależny ekspert ds. górnictwa) i Roman Borecki (członek spółdzielni „KWK Wspólnota”), wraz z senatorem Tadeuszem Kopciem mieli się spotkać 2 marca o 11.00 z ministrem energii Krzysztofem Tchórzewskim w sprawie KWK „Krupiński” i branży górniczej. 1 marca o 16.00 senator Kopeć poinformował Krzysztofa Tytkę, że jest on dla komitetu politycznego Ministerstwa Energii persona non grata, ponieważ sprawia kłopoty rządowi. W lutym 2016 roku Krzysztof Tytko został powołany przez Ministerstwo Energii do przeprowadzenia audytu w JSW. Następnego dnia, na spotkaniu inauguracyjnym 16 audytorów, przewodniczący zespołu poseł PiS Grzegorz Matusiak poinformował Krzysztofa Tytkę, że został on wykluczony spośród audytorów przez ówczesną przewodniczącą Rady Nadzorczej JSW. Audyt do dnia dzisiejszego nie został ogłoszony do wiadomości opinii publicznej. Krzysztof Tytko ukończył studia magisterskie na AGH, specjalność projektowanie i budowa kopalń, studia podyplomowe na Uniwersytecie Śląskim oraz podyplomowe studia menedżerskie MBA w SGH. Od lat 70. pracował w górnictwie. W latach 1989-1993 zajmował kolejno stanowiska kierownika robót górniczych, naczelnego inżyniera i dyrektora naczelnego w KWK „Czeczott”. Pełnił funkcje kierownicze w kilku kopalniach oraz w innych firmach polskich i zagranicznych, w tym dyrektora generalnego w Shandong Tagao Mining Equpment Manufacturing Co. Ltd oraz Kopex SA – Taishan Jianneng Machinery Group Ltd. (red.)

Adres redakcji

ul. Zielna 39 · 00-108 Warszawa redakcja@kurierwnet.pl Wydawca

Spółdzielcze Media Wnet/ Wnet Sp. z o.o. Informacje o prenumeracie

prenumerata@kurierwnet.pl

Nr 33 · MARZEC 2017

ISSN 2300-6641 Data i miejsce wydania

Warszawa 4.03.2017 r. Nakład globalny

8 840 egz. Druk

ZPR MEDIA SA

ind. 298050

przeciwstawienia się Amerykanom i nie-

MARZEC 2017 · KURIER WNET

WOLNA·EUROPA

yślę, że nie należy wyolbrzymiać znaczenia wydarzeń w Teatrze Powszechnym, choć, o ile mi wiadomo, po raz pierwszy w Polsce doszło do podobnych ekscesów. Ich sens staje się zrozumiały w świetle wydarzeń wcześniejszych. W historii zmian, które zaszły w Polsce, a może i w reszcie bloku komunistycznego, akcja Prymasa Tysiąclecia była momentem przełomowym. Znacznie przerosła wszelkie późniejsze inicjatywy stricte polityczne. Dziś nawet przeciwnicy uznają Polskiego Papieża za pogromcę komunizmu. Ale czy ksiądz Wojtyła po wyniesieniu na stolicę Piotrową nie powiedział „Bez prymasa Polaka nie byłoby Polaka – papieża?”. Walkę prymasa Wyszyńskiego z władzami komunistycznymi przedstawiłem w skrócie w mojej pierwszej większej pracy na ziemi francuskiej (Vierge de Częstochowa en tant qu‘une idee politique. Faculte de Droit Internationale, Universite de Lille 1989). W walce Prymasa o wolność sumienia i swobodę praktykowania religii decydującą rolę odegrała upersonifikowana świętość w osobie Matki Boskiej Częstochowskiej. Nie mam na myśli zjawisk nadprzyrodzonych, chociaż ich nie wykluczam. Cuda zdarzają się rzadko, Kościół jest wobec nich nieufny. Trzeba długiego czasu i pracy kompetentnych komisji, aby zostały uznane. Myślę o sprawach łatwych do uchwycenia na drodze doświadczalnej i zdroworozsądkowej. Dla wierzących Polaków Matka Częstochowska jest uosobieniem czystości, sprawiedliwości i dobroci. Świętości, krótko mówiąc. To Ona wskazuje słuszną drogę. Hans Frank, gauleiter Krakowa w czasie okupacji niemieckiej, zapisał w swoim dzienniku: „Polacy, kiedy już wszystkie światła dla nich zagasną, mają jeszcze na Jasnej Górze Matkę Boską Częstochowską”. Z siły Jej kultu zdawał sobie doskonale sprawę nie tylko hitlerowski namiestnik. Potrafili go wykorzystać również reżyserzy przewrotu politycznego w Polsce. Ich manewr, skuteczny przez lata, zakończył się jednak całkowitą klęską. Przyniósł manipulatorom

uż wiadomo, że zostanie wybrany na nadzwyczajnym zjeździe partii 19 marca 2017 roku na funkcję przewodniczącego SPD (to taka osobliwość w niemieckiej socjaldemokracji, przed wyborami znamy wyniki). Ale czy lewica wraz z SPD wygra jesienne wybory parlamentarne, to już całkiem inne pytanie. Populista z Würselen jest bardzo ambitny. Może to właśnie przerost ambicji poskutkował u Schulza alkoholiz–mem, z którego zwycięsko wyszedł. Ale brak wykształcenia w połączeniu z nieposkromioną ambicją kończy się zazwyczaj źle, niekoniecznie dla danej osoby, lecz dla tych, którzy oddadzą swój los w jej ręce. Historia pełna jest takich przykładów, ale czy wyborcy je znają, to już zupełnie inna historia. Czy mu ufają? Czyli są gotowi oddać władzę w jednym z najważniejszych państw świata? Co Schulz zaoferuje wyborcom, dowiemy się oficjalnie może w czerwcu, na kolejnym zjeździe partii SPD. Ale to i owo wiemy już dzisiaj. Zabawne, że Schulz prezentuje się tutaj jako lider partii opozycyjnej, mimo że SPD od wielu lat współrządzi w Niemczech (2005–2009 i od roku 2013 po przerwie w latach 2009-2013, kiedy to Angela Merkel była szefową rządu koalicyjnego z FDP). Zatem, kiedy zostanę kanclerzem, mówi Martin Schulz, to: „Zmienię uchwalony przez Gerharda Schrödera Projekt 2010”. Nie będzie to, zmiana, ale korekta, poprawia się Schulz ustami sekretarz generalnej SPD, Katariny Barley. Projekt aktualnego gastarbeitera w Gazpromie jest za mało lewicowy na dzisiejsze czasy: Schulz chce przedłużyć okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. I ograniczyć przedłużanie okresowych umów o pracę. Za to zbiera brawa od komunistów i Zielonych, potencjalnych koalicjantów po ewentualnym rozwodzie SPD z lewicową tymczasem chadecją. Na forum związkowym w Bielefeldzie (niemieckie związki zawodowe są przybudówką socjaldemokratów) Schulz powiedział, że emerytura, uzyskana po dziesięcioleciach pracy, musi być wyższa od pomocy socjalnej. Nie powiedział, dlaczego tak nie jest, mimo, że SPD od lat współrządzi w Berlinie. No, ale ładnie to brzmi, podobnie jak

nieobliczalne szkody i nieodwracalną kompromitację. Naród, oszukany wizerunkiem Częstochowskiej, poszedł w pierwszym odruchu tam, dokąd fałszywy trybun robotniczy miał wskazane go zaprowadzić. Ale kiedy naród ujrzał kroczące w ślad za świętym wizerunkiem w roli głównych katolików znajome postaci: dziecię ubecji, oskarżyciela biskupów, partyjnego syna rabina, naczelnego milicjanta i generała-jurgieltnika – ogarnęły go wątpliwości. A kiedy poznał jeszcze, że święty wizerunek był przypięty do marynarki agenta służb specjalnych, że był politycznym oszustwem, że aferzyści bez czci i wiary posłużyli się cynicznie największą świętością narodową dla utrzymania się przy władzy, wówczas naród z nieopisanym oburzeniem zareagował na świętokradztwo. Profanacja w skali masowej została zdemaskowana. Po tej kompromitacji sytuacja odwróciła się. Matka Częstochowska nieodwołalnie wymknęła się z rąk oszustów. Przegrani musieli teraz osłabić albo zniszczyć siłę, której nie udało im się przywłaszczyć. Należało sprofanować świętość. Reżyserzy akcji politycznej przebranej za happening najchętniej dokonaliby aktów profanacji, bluźnierstwa i świętokradztwa w kościele, ale ryzyko było zbyt wielkie i mogłoby skończyć się dla nich tragicznie. Musieli zadowolić się teatrem. Czy w Teatrze Powszechnym profanuje się tylko świętości religijne – Krzyż i osobę świętego Jana Pawła II? Teoria Miejsca, wypracowana przed laty w warszawskiej Galerii Foxal przez Mariusza Tchorka, przywłaszczona następnie przez Tadeusza Kantora, głosi, że dziełem sztuki jest wszystko, co jako dzieło sztuki pokazuje się w miejscu przeznaczonym zwyczajowo do przedstawiania dzieł sztuki. Pierwszy szkic teorii postprawdy. Zatem jest sztuką teatralną to, co pokazuje się w teatrze. W czasach komunistycznych widz polski wiązał ze sztuką w ogóle i z teatrem w szczególności specjalne oczekiwania. Idąc do teatru, ludzie ubierali się odświętnie i śledzili akcję z nabożeństwem. Mieli w pamięci dzieła sceniczne

i mglista zapowiedź minimalnej emerytury (oczywiście bez podawania konkretnych liczb). Poparli by to i Zieloni, i komuniści, jeśli tylko weszliby w skład koalicji pod egidą socjaldemokratów z Martinem Schulzem na czele. Wreszcie: „ślub dla wszystkich”! Tego nie wymyślił Martin Schulz, to było hasło wyborcze SPD z 2013 roku, kiedy to socjaldemokraci po raz pierwszy wypowiedzieli się za prawem homoseksualistów do zawierania związków małżeńskich. Nie zapewniło ono jednak towarzyszom zwycięstwa. Publiczna stacja TV, ZDF, informuje o nowym podejściu do starego tematu. Idąc za ciosem, SPD domagać się będzie pełnego prawa do adopcji dla homoseksualistów. Jak podaje n-tv, Schulz chce uczynić z tego sztandarowy temat walki wyborczej z chadec– ją. Zieloni i komuniści zacierają ręce (AfD też). Kolejny temat wyborczy Martina Schulza zakrawa na kpinę: lider lewicy troszczy się o… bezpieczeństwo wewnętrzne. Za dużo osadników? Skądże, nie o to chodzi. Schulz obwinia rząd Angeli Merkel za złą sytuację w Niemczech na polu bezpieczeństwa. A jednak. Do tej pory nikt tego oficjalnie w wielkiej koalicji nie powiedział. A przyczyna? Neoliberalne, szczupłe państwo, zdaniem Schulza. To ta polityka – mówi kandydat na kanclerza 2017 – „wykrwawiła policję i organy bezpieczeństwa, utrudniając walkę z przestępczością”. Czego chce Schulz? Zwiększenia obecności policji na ulicach. Nie mówi do końca, w jakim celu. Pegida na celowniku? To ładnie, że Schulz nie zapomniał o oświacie. Polityk SPD chce pomagać chatom, a nie pałacom: uzyskaną w ubiegłym roku nadwyżkę budżetową w wysokości 23 miliardów 700 milionów euro zamierza zainwestować w oświatę – wszystko za darmo, od żłobka po całodzienne szkoły – a nie w szklane pałace banków! Minister finansów w rządzie Merkel, Wolfgang Schäuble, zapowiedział wykorzystanie owej nadwyżki na redukcję podatków. Zdaniem Janosika z Würselen to tylko gest w kierunku bogaczy, nic więcej. Wreszcie: wolność mediów. O, tak – wolne media to dla Martina Schulza lewicowa prasa, radio i telewizja.

Profanacja i świętość Sceny podobne do tych, jakie dziś rozgrywają się w Teatrze Powszechnym, miały już miejsce w przeszłości. Towarzyszyły zwykle rozkładowi jakiegoś światopoglądu. Na przykład w Paryżu w 1715 r. pojawili się osobnicy w stanie pośrednim między histerią a opętaniem, wstrząsani konwulsjami i wydający rozdzierające wrzaski. Był to przedostatni akt odysei jansenizmu. Najbardziej surowa odmiana protestantyzmu schodziła ze sceny w konwulsjach. Po bulli papieskiej potępiającej jansenizm Ludwik XIV nakazał zburzyć siedzibę sekty i zaorać miejsce po niej, jak się czyni z domami królobójców. Ostatni wyznawcy miotali się bezsilnie. wielkich romantyków polskich, które bardziej niż rozrywką były misterium i manifestem patriotycznym. Dlaczego teatr w Polsce był otoczony kultem? Bo tam spotykało się wielkie talenty, niezwykłe kreacje, znakomite dzieła, podczas gdy gdzie indziej panowały miernota i nuda. Nie mamy mięsa – mówiliśmy sobie – ale teatr mamy wyjątkowy. Mieliśmy rację. Moje pierwsze rozczarowanie po przyjeździe do Paryża dotyczyło teatru francuskiego. Po Świderskim

w Romulusie Wielkim Dürrenmatta, po Łomnickim w Trzech Siostrach i Wiśniowym Sadzie, Irenie Kwiatkowskiej, Fijewskim, Eichlerównie i szeregach aktorów mniej znanych, a równie znakomitych, to, co zobaczyłem w Paryżu, wydało mi się mierne i nijakie. W teatrze Polak nabierał poczucia, że mimo otaczającego niedostatku i bzdury żyje w Europie. Ci, którzy dzisiaj dopuszczają się podwójnego świętokradztwa – religijnego i teatralnego, nie mieliby czego profanować i kompromitować, gdyby

Reszta to faszyzm. Wścieka się, kiedy prezydent USA Donald Trump krytykuje lewicowe media w USA, kiedy Pegida nie zostawia suchej nitki na niemieckich „organach”. Dzisiaj konserwatywna niegdyś „Frankfurter

Allgemeine Zeitung” nie różni się w zasadzie od zawsze komunistycznej „Neues Deutschland”. Schulz broni mediów głównego nurtu, określanych przez AfD mianem „Lügenpresse“ (łżemedia); te media dla niego „filar

a t k o

Schulz, Schulz ponad wszystko? „Merkel musi odejść”. Takie żądanie padło Niemczech w odpowiedzi na „kulturę powitania” Angeli Merkel. Ale czy jej miejsce musi zająć akurat Martin Schulz? Wybory do Bundestagu w Niemczech odbędą się w niedzielę 24 września 2017 roku. I będą nas trzymały w napięciu, aczkolwiek nie takim, jak się jeszcze nie tak dawno temu wydawało. Wskazanie na Martina Schulza, byłego przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, jako na kandydata na kanclerza z ramienia niemieckiej SPD, wywołało początkowo radość i trwogę – oczywiście zależy, w którym z obozów politycznych. Absolwent (bez matury) szkół katolickich – „moją Biblią był «Kicker» (gazeta piłkarska), moim Bogiem Wolfgang Overath (znany piłkarz)“ – lewicowy polityk będzie niebawem szefem SPD.

nie świetne kreacje wielkich artystów, którzy swoim talentem uświęcili ten przybytek sztuki. Bluźnią przeciwko religii, ale i przeciwko teatrowi i sztuce. Z ich akcji wyziera również motyw merkantylny. Teatr Powszechny otrzymał z kieszeni polskiego podatnika w ub. roku 8,2 mln zł dotacji. Rząd jednak nie pozwala, aby dotacje dla widowisk były przelewane przez dyrekcje teatrów do kasy „Gazety Wyborczej”, w postaci całostronicowych ogłoszeń płatnych po 80- i 100 000 zł. Protest jest skierowany również przeciwko temu zakazowi. Protestują, jak potrafią, ordynarnie, wulgarnie i bezmyślnie. W innym kraju wkroczyłaby do teatru policja i na mocy odpowiednich ustaw zabroniła obrażania uczuć religijnych, moralności publicznej i podburzania do zamętu. Nie wyobrażam sobie, aby akcja obrażająca uczucia wyznawców judaizmu przetrwała w Izraelu dłużej jak pięć minut. Powściągliwość rządu polskiego tłumaczy się, jak sądzę, obawą przed Brukselą. Trwa szantaż wolnością słowa. Każda reakcja na prowokację dałaby powód do oskarżenia władz o dyktaturę. Niestety, prowokacja powiodła się do pewnego stopnia. Czytałem reakcje na pokazy w Teatrze Powszechnym natchnione słusznym oburzeniem i pełne racji, ale utrzymane w tym samym tonie obscenów i odynarnych inwektyw. Na Boga! Nie pozwólmy się sprowokować. Zachowajmy godność! Nie dajmy się wciagnąć w rynsztok, bo stamtąd wyjście jest już tylko do kanału. Tymczasem w laickiej Francji coraz wyraźniej zarysowują się tendencje kampanii prezydenckiej. Kandydat umiarkowanej prawicy wytrzymał ciosy obuchem i nie wycofał swej kandydatury, mimo nalegań niektórych deputowanych z własnej formacji politycznej. François Fillon stanął wobec zarzutu fikcyjnego zatrudniania członków własnej rodziny w swoim biurze deputowanego. Okazało się, że proceder jest najzupełniej legalny, że w tej samej sytuacji znajduje się stu innych deputowanych różnych partii, że socjalista, Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego, od lat zatrudnia w taki

sposób własną żonę. Claude Bartolon płaci pani Bartolon z pieniędzy publicznych 9000 € miesięcznie. Więcej niż (przed 2013!) otrzymywała pani Fillon. Spośród wielu kandydatów lewicy na czołowego przeciwnika Fillona wysunął się Emanuel Macron. Pojawił się na scenie politycznej Francji, jak zielone ludziki na Ukrainie. Bez pagonów, bez przynależności do określonej armii, nie wiadomo, kto go popiera, kogo reprezentuje i skąd bierze fundusze na opłacenie kosztownych mityngów. Jego ruch, nazwany „En marche” – „W drodze” – nie wiadomo dokąd prowadzi. Wszystkie media głównego nurtu, nękające skądinąd Fillona, poparły zielonego ludzika, zanim jeszcze wyłożył swój program. Ale François Fillon przesadza mówiąc, że Macron nie ma biografii. Do rządu Emanuela Vallsa przeszedł w 2014 roku ze stanowiska dyrektora w Banku Rothschilda. Zajął miejsce ministra gospodarki Arnauda Montebourga, który podał się do dymisji razem z innymi ministrami, w proteście przeciwko polityce społecznej i gospodarczej François Hollanda. Krótkotrwałe ministerstwo Macrona zapisało się sprzedażą kilku kluczowych państwowych przedsiębiorstw francuskich. Alstom (m.in. tabor kolejowy) sprzedał Macron amerykańskiemu General Motors, podobnie jak Alstom-Energie (silniki elektryczne m.in do superszybkich lokomotyw – technologia francuska). Transakcję gorąco poparł Patrick Ron, dyrektor naczelny Alstomu, który opuścił zresztą stanowisko z odprawą w wysokości 4 mln €. Za ministerium Macrona Amerykanie kupili również Alcatel (telekomunikacja) i Lafarge’a (największy na świecie producent cementu). Lotnisko w Tuluzie sprzedano Chińczykom. Mimo usiłowań, nie udało się utrzymać anonimowości. Wścibscy komentatorzy zidentykowali już mocodawców Macrona – wielkich finansistów, bankierów i baronów przemysłu. Znawca ikonografii przeprowadził przy okazji dokładną analizę spotu wyborczego. Macron zwraca się w nim do zwykłych Francuzów. Jak się okazało, postaci defilujące na ekranie są to Austriacy, Niemcy i Amerykanie – sekwencje wybrane z banku obrazów w Internecie. K

demokracji”. Na tym filarze, to jasne, może się bezpiecznie oprzeć. Lustereczko, powiedz przecie, kto jest najpiękniejszy w Niemczech? Cas–ting na kanclerza wprawdzie jeszcze się tak naprawdę nie rozpoczął, ale kandydaci zbierają punkty. I zaliczają ciosy. O ile populistyczne bla-bla-bla Schulzowi opłaciło się na początku (a do tego człowiek niezużyty w Niemczech, nie znany w zasadzie nikomu, równy facet, z przeszłością), to teraz zaczęły pojawiać się pierwsze rysy na kandydacie, który przycwałował z Brukseli na białym koniu – wszystko dobrze, ale czy on wie, o czym mówi? Nie do końca – uważa „Der Spiegel” (lewicowy magazyn informacyjny). I tak Schulz opowiada, dlaczego sytuacja na rynku pracy jest zła i jak chce on ten stan zmienić: „normalny stosunek pracy jest pod coraz większą presją” – mówi, narzekając na wzrost liczby umów śmieciowych. Ale statys– tyka wskazuje na coś innego. Wprawdzie wzrosła wielkość pracy w leasingu, ale wszelkie pozostałe formy umów: na czas określony, poniżej 450 euro miesięcznie, pseudo-samodzielność – zmniejszyły się. Hit w Niemczech: normalna umowa o pracę. Uff, jak gorąco! Kiedy Schulz twierdzi, że „dyplom szkoły zawodowej czy staranny wybór zawodu nie oznaczają automatycznie bezpieczeństwa”, to eksperci kręcą głowami z niedowierzaniem. Fakty mówią co innego: bezrobocie wśród osób z zawodowym wykształceniem wynosi 4,6 procent ( jest najniższe od zjednoczenia!). Jeszcze niższe jest wśród absolwentów wyższych uczelni (2,4 procent). 20 lat temu było dwukrotnie wyższe! Od 2006 roku z roku na rok spada liczba ludzi obawiających się socjalnego upadku. Skąd bierze pan informacje, panie Schulz? Na łamach równie tymczasem lewicowej gazety, „Neue Osnabrücker Zeitung“, Gerda Hasselfeldt (CSU) zarzuciła kandydatowi na fotel kanclerza z ramienia SPD, Martinowi Schulzowi, że bawi się zapałkami. Cytat: „Schulz wmawia ludziom, jakoby społeczeństwo było podzielone, tylko po to, by jego strategia wyborcza odniosła sukces“. Postępuje on – mówi Gerda Hasselfeldt – jak znachor, wmawiający

człowiekowi chorobę tylko po to, by sprzedać mu drogą kurację”. Mocne słowa o „przeciwniku populizmu”, za jakiego pragnie uchodzić kandydat socjaldemokracji. Opowieść o Martinie Schulzu przypomina mi stary wic z brodą, opowiadany przez mego Ojca: „Do Klubu Myśliwskiego w Warszawie zaproszono pewnego kupca bławatnego. Po kilku miesiącach spotyka go konkurent i nie kryjąc zazdrości, pyta: – A skąd masz na te drogie stroje, na ten powóz?! – To proste – odpowiada kupiec bławatny: – gram w karty w Klubie Myśliwskim. – I zawsze wygrywasz? – Od chwili, kiedy mi powiedziano, że nie muszę pokazywać kart, tak!” I proszę: kiedy Schulz pokazał karty, jego gwiazda pomyślności zaczęła blednąć. W niedzielę 26 lutego po raz pierwszy od obwołania Martina Schulza kandydatem SPD na fotel kanclerza populista z Würselen zaczyna tracić w sondażach. W niedzielnym sondażu (kto by wygrał, gdyby w niedzielę odbywały się wybory) instytutu badania opinii publicznej EMNID dla bulwarówki „Bild am Sonntag” SPD traci jeden punkt, stając na jednym poziomie z chadecją (bez zmian). To dla Martina Schulza cios po wzlocie ku gwiazdom. Cios tym większy, że oprócz spadku notowań dla SPD, większość uczestników ankiety instytutu EMNID nie uważa, by Martin Schulz zastąpił jesienią Angelę Merkel na Urzędzie Kanclerskim. I – co gorsza – większość Niemców nie ufa jego zapowiedziom. Nie wierzy mu zgoła, że okaże szczególną troskę „ludziom ciężko pracującym” (aż 57 procent). Także aktualna arytmetyka sondażowa nie przepowiada Schulzowi, że stanie na czele koalicyjnego rządu SPD/Die Linke/Zieloni. Jak będzie zatem wyglądał w Niemczech poniedziałek 25 września 2017 roku? O ile nie wydarzy się sensacja, poznamy (oczywiście po podpisaniu umowy koalicyjnej z chadecją) nazwisko szefa niemieckiej dyplomacji. Będzie nim, być może, Martin Schulz, wicekanclerz, populista z Würselen. Wątpię, by okazał talent dyplomatyczny w rozmowach w Warszawie czy w Waszyngtonie. A może nawet i w Paryżu. Przyszło nam żyć w ciekawych czasach. K

KURIER WNET · MARZEC 2017

ŻY WNOŚĆ · M ODYFI KOWANA·GEN ET YC ZN I E

Dopuszczenie uwolnienia upraw transgenicznych do środowiska w Polsce należy traktować jako uśmiercenie rolnictwa ekologicznego. Uderzy to głównie w małe i średnie gospodarstwa rodzinne specjalizujące się w uprawach ekologicznych, integrowanych i konwencjonalnych.

roślinach transgenicznych powstają nowe, dotychczas nieznane rodzaje protein, które wywołują nieprzewidywalne efekty środowiskowe i zdrowotne. W genomy transgenicznych roślin owadobójczych wbudowany jest gen lub kilka genów Bt, produkujących przez cały okres wegetacji wewnątrz roślin toksyczne białko zwane toksyną Bt, która nie tylko niszczy szkodniki, lecz także jako biocyd szkodzi zdrowiu ludzi i zwierząt oraz niszczy owady pożyteczne, w tym pszczoły i inne zapylacze. Przy tym, im bliżej zbioru plonu roślin transgenicznych, tym koncentracja w nich toksyn jest większa. Wraz ze spożywaniem roślin transgenicznych zjadamy wbudowane w nie toksyny, których szkodliwość dla organizmów stałocieplnych może się objawiać w różny sposób. Badania laboratoryjne dowiodły, że soja transgeniczna z genem Bt powoduje u skarmianych nią zwierząt zmiany patomorfologiczne w wątrobie i trzustce. W wątrobie powstają mikropory i mikrowłókienka, trzustka nie wydziela dostatecznej ilości enzymów trawiennych. Kukurydza transgeniczna NK 603 wywołuje zmiany hematologiczne we krwi organizmów stałocieplnych, zwiększenie stężenia hemoglobiny (makrocytoza). Endotoksyny Bt występujące w roślinach transgenicznych wykazują mutagenne działanie na mikroflorę jelita grubego, zakłócenie równowagi mikrobiologicznej i rozwój patologicznej bakterii – Escherichia coli. Najnowsze badania Uniwersytetu Caen (Francja) wykazały kancerogenny wpływ transgenicznej kukurydzy Roundup Ready u doświadczalnych zwierząt. Badania prowadzone przez Stowarzyszenie Bezpieczeństwa Genetycznego w Rosji wykazały, że po dwóch latach karmienia soją transgeniczną chomiki utraciły zdolności reprodukcyjne. Potwierdził to profesor Rossmann w USA i wielu innych autorów, w doświadczeniach z innymi gatunkami zwierząt. Badania kliniczne stwierdziły, że kukurydza transgeniczna Star Link wywołuje alergię u ludzi. Wyraźne objawy alergii stwierdzono także u osób, które w dłuższym okresie kontaktowały się z transgeniczną kukurydzą w czasie kwitnienia oraz z transgeniczną bawełną w czasie zbiorów i obróbki technicznej, objawiające się zaczerwienieniem i swędzeniem skóry oraz spojówek i zaburzeniem w oddychaniu. Na toksyczne działanie endototksyn Bt zawartych w roślinach transgenicznych narażeni są szczególnie ludzie chorzy z obojętnym lub zasadowym odczynem w przewodzie pokarmowym oraz dzieci.

Inżynieria transgeniczna może stwarzać, nie mając takiego zamiaru, złośliwe szczepy wirusów, które są zdolne zdmuchnąć zasoby żywności i nas, ludzi, przy pomocy cyngla genetycznego.

Najnowsze badania wykazały, że fragmenty transgenicznego DNA znajdujące się w paszach transgenicznych przeżywają trawienie i przenikają do genomów i krwi, a także płodu organizmów stałocieplnych. Naukowcy alarmują, że wiąże się z tym niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzi i zwierząt. W genotypach organizmów żywych występują uśpione zjadliwe formy wirusów i bakterii. Wprowadzone do nich transgeny, szczególnie wirus CMK jako promotor przy produkcji GMO, mogą powodować reaktywację, nieprzewidywalne rekombinacje i mutacje utajonych form mikroorganizmów i rozwój nowych generacji chorobotwórczych mikroorganizmów groźniejszych od wirusów SARS, H5N1 i AH1N1.

adania prowadzone w Austrii wykazały, że w uprawach rolniczych oprócz szkodników występuje ponad 100 gatunków owadów pożytecznych (motyle, błonkówki, chrząszcze i inne), które także w znacznej mierze są niszczone przez endotoksyny Bt występujące w roślinach transgenicznych. Zgodnie z wynikami badań referowanymi na Światowym Kongresie Entomologii, pyłek z roślin transgenicznych z genem Bt wykazuje toksyczny wpływ w stosunku do owadów pożytecznych, do których należą między innymi pasożytnicze błonkówki. Już w pierwszym pokoleniu następuje zmniejszenie rozpiętości ich skrzydeł, skrócenie około 40% długości życia, ograniczenie o około 40% płodności. Badania prowadzone przez profesora Kaatza na Uniwersytecie w Halle wykazały także toksyczne oddziaływanie endotoksyn występujących w pyłku roślin transgenicznych w stosunku do rodzin pszczelich. W kombinacji, w której podkarmiano pszczoły cukrem z dodatkiem endotoksyn Bt, śmiertelność pszczół w czasie zimowania była znacznie wyższa niż w kombinacji kontrolnej. Według informacji Jima Stone’a, masowy upadek kolonii pszczół w USA jest wyraźnie powiązany z GMO. Toksyczne białko Bt występujące w pyłku kwitnących roślin transgenicznych zakłóca normalny rozwój rodzin pszczelich, a przy większym skażeniu może prowadzić do ich upadku. Dave Schmit w Kanadzie utracił 600 rodzin pszczelich, gdy w sąsiedztwie na dużych obszarach wprowadzono uprawy kukurydzy GMO zaprawionej insektycydami. Badania Ramireza i jego współpracowników wykazały, że toksyny Bt występujące w pyłku roślin transgenicznych w już dawce 5000 ppb (5 tysięcy części na miliard) zakłócają nawigację pszczół robotnic, podobnie jak insektycydy z grupy neonikotynoidów. Pszczoły mają trudności z odnalezieniem pożytków i z powrotem do uli. Don Huber, wybitny przyrodnik, sądzi, że masowym zabójcą pszczół w Ameryce jest herbicyd glifosat – stosowany w większości upraw transgenicznych Roundup Ready. Glifosat jako systemiczny środek chwastobójczy przenika do kwiatów, nektaru i pyłku. Z produktami pszczelimi przenoszony jest do uli, gdzie wyniszcza szczepy bakterii kwasu mlekowego Lactobacillus bifidobacterium oraz enzymu cytochrom p 450, odpowiedzialnych za normalny przebieg procesów życiowych pszczół i utrzymanie odpowiednich warunków higienicznych w rodzinach pszczelich. Brak bakterii kwasu mlekowego i enzymu cytochrom p 450 łamie także barierę odpornościową pszczół i doprowadza do masowego atakowania przez różnego rodzaju pasożyty oraz masowego ich zamierania. Niszczony przez glifosat cytochrom p 450 chroni pszczoły przed szkodliwym działaniem neonikotynoidów. Wysokie dawki glifosatu stosowane w uprawach transgenicznych Roundup Ready, odpornych na wspomniany herbicyd, blokują normalne funkcjonowanie systemu hormonalno-enzymatycznego oraz zakłócają przemiany metaboliczne. Prowadzi to u ludzi do szeregu schorzeń, takich jak nadciśnienie, otyłość, cukrzyca, autyzm i innych. Glifosat powoduje utlenianie żelaza w hemoglobinie, blokuje przez to transport tlenu przez krew. Glifosat, nieodłącznie stosowany w uprawach transgenicznych, wskutek niszczenia enzymu cytochrom p 450 blokuje funkcjonowanie „hormonu szczęścia” – serotoniny, chroniącego przed depresją i niepokojem wewnętrznym. Najnowsze badania amerykańskie i chińskie wykazały, że łamanie barier immunologicznych przez GMO umożliwia przeskakiwanie złośliwych

Badania niezależnych ekspertów, nieuwikłanych w różne układy z firmami biotechnologicznymi wykazały, że żywność i pasze modyfikowane genetycznie są szkodliwe dla zdrowia organizmów stałocieplnych i bioróżnorodności.

Ostrożnie:

GMO! Jan Narkiewicz-Jodko

szczepów wirusów ze świata roślinnego do świata zwierzęcego, a szczególnie do pszczół. Stwierdzono, że wirus pierścieniowej mozaiki z transgenicznego tytoniu z pyłkiem może przenieść się na pszczoły, porażając czerw, formy dorosłe, a nawet jajeczka i matkę. Jest to ogromne zagrożenie. Raport podsumowujący wyniki badań kończy się stwierdzeniem „To czarny scenariusz genetycznych modyfikacji. Inżynieria transgeniczna może stwarzać, nie mając takiego zamiaru, złośliwe szczepy wirusów, które są zdolne zdmuchnąć zasoby żywności i nas, ludzi, przy pomocy cyngla genetycznego”. Składniki GMO z roślin transgenicznych znajdujące się w miodzie osłabiają system immunologiczny, są niestrawne dla pszczół i zwiększają ich podatność na warrozę, nosemę i inne choroby. Twierdzenie zwolenników GMO, że współistnienie upraw GMO z konwencjonalnymi jest możliwe, okazało się złudzeniem. Kilka lat temu Komisja Europejska zleciła Centralnemu Ośrodkowi Badawczemu (Join Research Center) przeprowadzenie badań nad możliwością współistnienia upraw GMO z uprawami tradycyjnymi. Po dwóch latach badań przekazano Komisji informację, że takie współistnienie byłoby bardzo trudne lub niemożliwe. Pyłek z różnych gatunków roślin transgenicznych utrzymuje się w powietrzu nawet do kilku godzin, a przy odpowiedniej prędkości wiatru przenosi się na dziesiątki kilometrów, zapylając różne gatunki upraw konwencjonalnych, ekologicznych, integrowanych i chwastów. Zalecane przez zwolenników GMO tworzenie 50–200 metrowych pasów izolacyjnych nie zabezpiecza przed zapyleniem upraw ekologicznych i innych przed GMO. W związku z tym ewentualne dopuszczenie uwolnienia upraw transgenicznych do środowiska w Polsce należy traktować jako uśmiercenie rolnictwa ekologicznego. Uderzy to głównie w małe i średnie gospodarstwa rodzinne specjalizujące się w uprawach ekologicznych, integrowanych i konwencjonalnych.

wierdzenie zwolenników transgenezy, że wprowadzenie GMO zlikwiduje głód na świecie, okazało się złudzeniem. Wiele doświadczeń polowych w ostatnich latach wykazało obniżenie plonów upraw transgenicznych soi, rzepaku i buraków cukrowych od 5 do 20% w stosunku do tradycyjnych odmian tych roślin. Naukowcy wyjaśniają, ż przyczyną gorszego plonowania upraw GMO jest brak ustabilizowania genetycznego. Mechanizm obronny genów biorcy powoduje osłabienie lub inaktywację genów dawcy, prowadzący do obniżenia plonów. Naukowcy z uniwersytetu w Nowej Zelandii, stosując zasadę przezorności, przeprowadzili wieloletnią, porównawczą, ekologiczną i ekonomiczną ocenę technologii uprawy pszenicy, rzepaku i kukurydzy genetycznie modyfikowanych w Stanach Zjednoczonych i w wybranych krajach Europy Zachodniej – bez GMO. Znacznie wyższą ocenę uzyskały tradycyjne, nowoczesne technologie stosowane w Europie Zachodniej wolnej od GMO (wyższe i lepsze plony, mniejsze zużycie pestycydów, bogatsza bioróżnorodność, mniejszy ubytek pszczół). Zgodnie z informacją Eurobarometru (2008), około 75% społeczeństwa w krajach Unii Europejskiej nie akceptuje żywności GMO i jest to tendencja wzrostowa. Natomiast Eurobarometr z roku 2010 donosi, że przytłaczająca większość obywateli krajów członkowskich Unii jest zdania, że żywność modyfikowana genetycznie jest nienaturalna, niebezpieczna dla zdrowia i zagraża przyszłym pokoleniom. Wniosek z tego wypływa jasny: strzec dobrego wizerunku naszej zdrowej, niemodyfikowanej żywności, która cieszy się dużym popytem u odbiorców zagranicznych, oraz wprowadzić bezwzględny zakaz umieszczania w katalogach, sprowadzania, posiadania i wysiewu nasion modyfikowanych genetycznie oraz wydzielenia stref do uprawy GMO. W sierpniu 2016 roku prezydent Putin wydał dekret całkowicie zakazujący importu i uprawy roślin zmodyfikowanych genetycznie. Obecność wydzielonych stref upraw GMO w Polsce może spowodować w przyszłości blokadę eksportu naszej żywności (owoce, warzywa, produkty rolnicze) do naszego wschodniego sąsiada. George Wald, lekarz i przyrodnik, laureat medycznej Nagrody Nobla ostrzegał, że podążanie drogą inżynierii

Eurobarometr z roku 2010 donosi, że przytłaczająca większość obywateli krajów członkowskich Unii jest zdania, że żywność modyfikowana genetycznie jest nienaturalna, niebezpieczna dla zdrowia i zagraża przyszłym pokoleniom.

genetycznej bez całkowitej wiedzy o jej skutkach jest nie tylko niemądre, ale wręcz niebezpieczne. W ten sposób mogą powstać dotychczas nieznane choroby organizmów stałocieplnych i roślin, nowe źródła raka i nieznane wcześniej epidemie. Podobne zdanie ma większość obywateli Unii Europejskiej. Rośliny GMO nie powinny być stosowane w produkcji żywności – co starałem się udowodnić w niniejszym artykule. Reasumując należy stwierdzić, że pośpiech w uwalnianiu do środowiska roślin GMO bez wyników rzetelnych badań jest dużym zagrożeniem dla bezpieczeństwa biologicznego, bioróżnorodności i ekonomiki rolniczej. Na obecnym etapie małej wiedzy o GMO należy zastosować zasadę przezorności, zalecaną we wnioskach protokołu kartageńskiego i Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro, których sygnatariuszem jest także Polska. Pochopne wprowadzanie do praktyki niektórych odkryć, nie poprzedzone rzetelnymi badaniami, może prowadzić do nieszczęść. Można tu przytoczyć przykłady leku talidomid, DDT, eternitu, tytoniu i wiele innych. Uczmy się na cudzych błędach. Po upływie określonego czasu należy sprawdzić skutki masowego uwalniania do środowiska GMO w Stanach Zjednoczonych i wyciągnąć odpowiednie wnioski. Wprowadzenia GMO do produkcji rolniczej można dokonać bardzo szybko. Natomiast w razie potwierdzenia jego szkodliwego wpływu, wycofać się go nie da. Jest to proces nieodwracalny. GMO należy do najważniejszych wyzwań początku XXI wieku. Wybitny genetyk amerykański Fukuyama w książce pt. „Koniec człowieka” ostrzega, że łamanie ustalonej przez Stwórcę międzygatunkowej bariery immunologicznej i puszczenie na żywioł poczynań inżynierii genetycznej zagraża istnieniu człowieka. Także produkcja żywności metodami biotechnologicznymi jest niebezpieczna dla zdrowia organizmów stałocieplnych i bioróżnorodności. Jestem jednak przekonany, że nasz rząd na czele z Panią Premier i ministrami odpowiedzialnymi za przyszłość GMO w naszym kraju doprowadzą do pomyślnego rozwiązania tego problemu. Podstawą zaufania do naszych najwyższych władz jest pomyślna realizacja wszystkich zapowiedzianych przed wyborami konstruktywnych zmian służących dobru naszych obywateli i państwa. K Prof. dr hab. Jan Narkiewicz Jodko w latach 1964–2000 był kierownikiem Zakładu ochrony Roślin i Warzyw Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach; został dwukrotnie nagrodzony nagrodą Ministra Rolnictwa oraz nagrodą Ministra NSWiT.

Wprowadzenia GMO do produkcji rolniczej można dokonać bardzo szybko. Natomiast w razie potwierdzenia jego szkodliwego wpływu, wycofać się nie da. Jest to proces nieodwracalny.

ET A K AP ·DOE ·ML ·I SA ·· KW· AN

eśli założymy, że w aktualnym obozie władzy w Polsce mają miejsce spory i podziały, musimy wywnioskować, że w większych, ludniejszych, różnorodniejszych etnicznie i religijnie USA jest tych spięć więcej. Są bardziej skomplikowane i częstsze. Jeden z ministrów polskiego rządu stwierdził, pod silnym jeszcze wrażaniem wizyty w Monachium, gdzie gościł wiceprezydent Mike Pence, rzecz następującą: „ Jasne, że czyny są najważniejsze i najważniejsze są decyzje personalne, kształtujące zwłaszcza sferę bezpieczeństwa. Gdy usłyszałem o nominacji pana generała Mattisa [na szefa Departamentu Obrony – P.Z.], przestałem mieć jakiekolwiek wątpliwości co do rzeczywistego kierunku administracji prezydenta Trumpa”.

Jeśli założymy, że w aktualnym obozie władzy w Polsce mają miejsce spory i podziały, musimy wywnios kować, że w większych, ludniejszych, różnorodniejszych etnicznie i religijnie USA jest tych spięć więcej. Być może, ów polityk słyszał także o innych „decyzjach personalnych” niż ta dotycząca generała Mattisa. Jeśli nawet nie, to pozwolę sobie skorzystać z dorobku najbardziej walecznego społeczeństwa antyku: Contra facta non valent argumenta (Wobec faktów argumenty muszą ustąpić). W obszarze „kierunków” polityki zagranicznej USA wyklarowały się dwa główne nurty. Jeden reprezentuje sojusz Trump–Bannon–Tillerson, czyli prezydent–jego główny strateg–sekretarz stanu; drugi – tandem Mike Pence–Nikki Haley, ambasador przy ONZ, oraz luźniej z nimi związany James Mattis. Mattis nie jest klasycznym politykiem, ale wojskowym. Można by więc rzec, że reprezentuje on nurt osobny. W każdym razie obydwa nurty główne reprezentują zasadniczo sprzeczne podejście względem Unii Europejskiej, NATO oraz Rosji. Skracając, Trump i jego ideolog Bannon dążą do ożywienia „bilateralnych relacji” z państwami UE i NATO. Nowomowa ta skrywa wizję antyunijnego „kursu”, podpartego współpracą z grupami eurosceptycznymi i krajami, w których eurosceptycy już rządzą, być może w niedalekiej przyszłości obejmą władzę lub uzyskają na nią wymierny wpływ. Przede wszystkim chodzi o kraje „starej Unii”, czyli Niemcy, Francję i Holandię. Jest to kurs nastawiony na dezintegrację unijnego molocha.

W takim układzie znormalizują się również i ożywią bilateralne relacje z Rosją, jak wiemy, bardzo pokojowo nastawioną do politycznej, gospodarczej i militarnej integracji krajów położonych na zachód od jej europejskich rubieży… Mike Pence i Nikki Haley reprezentują klasyczny nurt polityki zagranicznej Partii Republikańskiej (GOP). Bynajmniej nie zachowawczy. Pence sam siebie zaliczał do ideologów ruchu Tea Party, Haley natomiast była gubernatorem konserwatywnej Ka-

W ruchu konserwatywnym, na bazie sprzeciwu wobec kandydatury Donalda Trumpa, wieloletniego demokraty, wykształcił się ruch Never Trump. Stopniowo w monolitycznym sprzeciwie wobec tej kandydatury powstawał wyłom. Powiększał się pod wpływem niesłabnących sondaży Trumpa, jak i kurczącego się peletonu pretendentów do nominacji GOP. Jednym z pierwszych autorów wyłomu w republikańskiej ortodoksji był – wówczas anonimowy – prawico-

łagodniał z czasem w oczach mediów i środowisk prawicowych. Na użytek tego łagodzenia zwano go przykładowo „konserwatyzmem wielkości narodowej” (od hasła wyborczego Trumpa: Make America Great Again). Czyli? Ano sprzeciwem wobec konceptu „liberal international order” („liberalnego porządku świata”), którym kierują się teoretycy – liberalni, umiarkowani, ale także konserwatywni. Krytyczny wobec Trumpa Jonah Goldberg ogłosił nawet koniec ruchu

Wszystkie odcienie szarości Paweł Zyzak

roliny Południowej. Swój stosunek do wzmiankowanego Kremla określali oni jednoznacznie – jednoznacznie sprzeciwiając się zaczepnej i zaborczej polityce tamtejszych bojarów. Zgodnie z duchem reaganizmu, który odżył z dużą mocą m. in. na kanwie „ruchu herbacianego”, demokrację uznają za wyższą formę ustrojową od totalitaryzmu, dyktatury, kleptokracji. W samym ruchu konserwatywnym jest podobnie niejednoznacznie.

Lech Jęczmyk est choroba oczu, polegająca na tym, że człowiek widzi tylko wycinek otaczającego świata, jakby patrzył przez lunetę. Schorzenie to występuje nagminnie u naszych historyków i dziennikarzy. Są na przykład autorzy, zastanawiający się, czy w roku 1939 nie należało zaw– rzeć układu z Niemcami hitlerowskimi. Jakoś nie zauważyłem, żeby ktoś z nich powołał się na kraje sąsiednie, które taką właśnie decyzję podjęły. Nie tylko republiki nadbałtyckie, ale Słowacja, Węgry, Rumunia. Czy ten krok im się opłacił, w jakiej sytuacji znalazły się po wojnie? Lepszej czy gorszej niż Polska, która walczyła z całym światem? Podobnie jest ze sprawą „pogromu kieleckiego”, omawianego w izolacji od świata. „Pogromy” takie miały miejsce w tym samym czasie w Czechosłowacji, na Węgrzech, w Rumunii, a na zakończenie serii – w Iraku i Egipcie. Celem było zachęcenie Żydów do wyjazdu do tworzonego Izraela. Żydowskie ofiary nazywano hebrajskim słowem oznaczającym nawóz. Związek Sowiecki wspierał te akcje, gdyż uważał, że Izrael będzie co najmniej państwem demokracji ludowej na Bliskim Wschodzie. Wysyłał do Izraela doświadczonych oficerów, w tym przeszło dwudziestu bohaterów Związku Sowieckiego. Były również oddziały wojskowe używające języka rosyjskiego i polskiego. Widzenie tunelowe działa też w polskiej polityce. Jeżeli chcemy coś zmienić – a musimy – to nie udawajmy,

Świadomie sięgam po termin odnoszący się do spektrum szerszego aniżeli tylko aktyw GOP. Politycy z konieczności przywiązani są do barw partyjnych i partyjnej dyscypliny. Mimo, że kongresmeni republikańscy dzielą się na fiskalnych i społecznych konserwatystów, na libertarian i liberałów, są mniej lub bardziej związani z różnorakimi lobbies oraz lokalnymi elektoratami, w kwestii Donalda Trumpa i wprowadzanego przezeń na salony nacjonalistyczno-populistycznego – Alt-Right

Odnoszę nieodparte wrażenie, że w opisie amerykańskiej rzeczywistości zagnieździła się u nas tendencja do jej całkowitego upraszczania. Upraszcza się i upraszcza, mimo że czasy mamy tak ciekawe, że nie trzeba w ogóle oglądać filmów fabularnych, np. thrillerów politycznych. Świat tamtejszej polityki przybiera w pryzmacie rodzimego medium postać rachunku binarnego. Naprzeciw siebie stoją: obozy republikanów i demokratów, konserwatystów i liberałów, media i Trump, Trump i Clinton, USA i Rosja. Nic po środku, nic na skraju. Żadnych odcieni.

Widzenie tunelowe

MARZEC 2017 · KURIER WNET

że żyjemy na jakiejś osobnej planecie. Wielu z tych niezbędnych zmian inne państwa już dokonały i można korzystać z katalogu gotowych rozwiązań, powołując się przy tym na precedensy. Swego czasu Korea Południowa ogłosiła zbiórkę złota wśród obywateli ( jak w Polsce przed drugą wojną światową) i wykupiła się z niewoli długu. Islandia, Ekwador i znajdujące się w podobnej do nas sytuacji Węgry uwolniły się ze szponów Międzynarodowego Fundu-

Zarysowuje się antypolski sojusz niemiecko-ukraiński, na który nie mamy żadnej odpowiedzi, ponieważ polska doktryna polityki zagranicznej polega na tym, żeby wrogów mieć blisko, a przyjaciół daleko i za wodą. szu Walutowego. Węgry zaangażowały się w projekt Szlaku Jedwabnego i wzięły 3,5 miliarda dolarów z 5 miliardów przeznaczonych przez Chiny na kraje Europy Wschodniej. Może czas też przemyśleć bilans naszego uczestnictwa w Organizacji Narodów Zjednoczonych. Ktoś z posłów Kukiza’15 mógłby zapytać, ile nas to uczestnictwo kosztowało od 1945 roku i co nam

Byłbym niesprawiedliwy, gdybym nie napisał, że istnieją tzw. Ever Trumpers, czyli grupa wiernych zwolenników Trumpa, od zarania kampanii wyborczej. Oni dziś otrzymują najważniejsze stanowiska w państwie. Movement – są solidarnie powściągliwi. Jak na razie. Mianem ruchu konserwatywnego określamy przede wszystkim konserwatywnych intelektualistów.

z tego przyszło? To samo dotyczy paru innych organizacji międzynarodowych, które zostały powołane w innych czasach i są półżywymi anachronizmami. Ośrodek świata przeniósł się do Azji (Szanghajska Organizacja Współpracy) i tam trzeba szukać swojego miejsca. Jeżeli Trumpa nie zastrzelą i rzeczywiście będzie normalizował stosunki z Rosją, Polska przestanie być potrzebna Stanom Zjednoczonym jako bariera na drodze współpracy niemiecko-azjatyckiej. Widmo pows– tania ogromnego organizmu współpracy gospodarczej i finansowej Chin, Rosji i Europy oznacza automatyczną degradację USA z pozycji globalnego hegemona. Amerykanie mogą marzyć o skłóceniu Rosji i Chin, ale oba te mocarstwa mają lepszą niż Stany dyplomację i myśl geostrategiczną. Polska jest w tej grze pionkiem (tym bardziej, że nie ma żadnej swojej koncepcji), ale w planach Trumpa, jeżeli rzeczywiście nastąpi odprężenie na linii Moskwa – Waszyngton, Polska w ogóle przestanie się liczyć. Amerykański lotniskowiec odpływa na Morze Południowochińskie, żeby stamtąd dyktować Chinom, co im wolno na tym morzu robić, a Polska zostanie z Niemcami, którzy planowo zdobywają krok po kroku swoje dawne ziemie, i Ukrainą, która coraz głośniej domaga się od nas trzynastu czy nawet szesnastu powiatów. Zarysowuje się antypolski sojusz niemiecko-ukraiński, na który nie mamy żadnej odpowiedzi, ponieważ polska doktryna polityki zagranicznej polega na tym, żeby wrogów mieć blisko, a przyjaciół daleko i za wodą. W tej sytuacji nadzieją na dalsze istnienie Polski (oprócz opieki Matki Boskiej) byłoby skorzystanie z chińskiej oferty udziału w budowie nowego Szlaku Jedwabnego. K

wy publicysta „Publius Decius Mes”, dziś doradca Rady Bezpieczeństwa Państwowego, Michael Anton. „Trumpizm”, czyli zespół mniej lub bardziej spójnych poglądów Trumpa,

Never Trump, rzucając hasło-odtrutkę: Never Trump Nevermore. Środowisko konserwatywne podzieliło się na co najmniej trzy grupy. Wielu „nigdy-trumpistów” pozostało przy swoim światopoglądzie. Niektórzy wręcz zaostrzyli kurs. Pete Wehner, napisał w „The New York Times”, tuż po inauguracji kadencji Trumpa, że prezydentem jest człowiek z „antywolnościowymi skłonnościami, niestabilną osobowością i nie umiejący się

Wolne miasto Gdańsk Lech Jęczmyk

odobno w powojennych traktatach miasto Gdańsk zostało przyznane Polsce na lat 50. Nie mogę stwierdzić, czy to prawda, ani czy ktoś w Polsce to wie. To by znaczyło, że od 22 lat status Gdańska jest otwarty (co powinno sprawić przyjemność miłośnikom społeczeństwa otwartego). Wiem natomiast, że działa rząd Wolnego Miasta na wyg– naniu, który zabiega o przyjęcie do Organizacji Narodów Zjednoczonych. Czy jakieś urzędniki z Ministerstwa Spraw Zagranicznych o tym wiedzą i przygotowały jakąś kontrakcję? Na razie prezydent Gdańska Adamowicz ogłosił, nie oglądając się na władze w Warszawie, że Gdańsk będzie przyjmował uchodźców, kierując się bezpośrednio zaleceniami Berlina. 10 listopada z „prywatną” wizytą przybył do Gdańska Prusak, prezydent Niemiec Joachim Gauck. Prezydent Adamowicz stawia słupy graniczne otaczające swego czasu Wolne Miasto Gdańsk. Tak dla edukacji historycznej. Za pieniądze Unii Europejskiej (czyt. niemieckie) zbudowano Muzeum Kaszub, w którym nie wspomina się o jakiejś Polsce, tylko o Kaszubach i Europie. Swego czasu podający się za Kaszuba niejaki Donald Tusk namawiał Kaszubów do ogłoszenia autonomii z własnym wojskiem. Nie wygrał wyborów w żadnym z trzech powiatów o przewadze ludności kaszubskiej. Hasło „Nie ma Polski bez Kaszub ani Kaszub bez Polski” nadal działa.

Tenże Donald T. wydał w roku 1997 (ze środków Republiki Federalnej Niemiec) album Był sobie Gdańsk, obejmujący fotografie z lat 18551944. W albumie nie wspomina się, że w Gdańsku byli też jacyś Polacy: czysto „pruska idylla”, jak napisał profesor Wolniewicz. Co było po roku 1944, nie wiadomo. Każdy potrafi robić politykę historyczną na terenie własnego kraju, ale robienie jej na terenie kraju sąsiedniego, formalnie jeszcze suwe-

Donald T. wydał w roku 1997 (ze środków Republiki Federalnej Niemiec) album Był sobie Gdańsk, obejmujący fotografie z lat 1855–1944. W albumie nie wspomina się, że w Gdańsku byli też jacyś Polacy: czysto „pruska idylla”. rennego, wymaga wysiłku umysłowego i pieniędzy. Na Pomorzu ustawiane są głazy-pomniki, upamiętniające niemiecką historię tych ziem (Kartuzy, Słupsk, Koszalin, Kołobrzeg), natomiast stojący przed ratuszem w Koszalinie pomnik-napis „Byliśmy, jesteśmy, będziemy” został usunięty do parku – pewnie

kontrolować”. Urośli znacząco w liczbie „protrumpiści”. Powiększyła się także trzecia grupa, pośrednia, konserwatystów chwalących Trumpa za decyzje „konserwatywne”, ale piętnująca go za odchodzenie od ortodoksji, w kwestii np. wolnego handlu i zamykania granic dla imigrantów. Są to m.in. tak zwani „safes place conservatives”, że zapożyczę od wspomnianego Goldberga, czyli konserwatyści koncentrujący się na tym, co łączy wszystkie odłamy, czyli np. wrogości do liberalnych mediów. Byłbym niesprawiedliwy, gdybym nie napisał, że istnieją tzw. Ever Trumpers, czyli grupa wiernych zwolenników Trumpa, od zarania kampanii wyborczej. Oni dziś otrzymują najważniejsze stanowiska w państwie i cieszą się szcze-

„Trumpizm”, czyli zespół mniej lub bardziej spójnych poglądów Trumpa, łagodniał z czasem w oczach mediów i środowisk prawicowych. Na użytek tego łagodzenia zwano go przykładowo „konserwatyzmem wielkości narodowej”. gólnymi względami. To m.in. Sean Hannity, Dennis Prager czy Laura Ingraham. Warto obserwować to, co się dzieje. Warto nie przesądzać i nie upraszczać. Partia Republikańska i jej konserwatywne zaplecze są podzielone jak nigdy dotąd. Bez wątpienia partia przechodzi zmiany, ewoluuje, buduje nową tożsamość. Trudno na tym etapie orzec, czy „trumpizm” zmieni GOP, czy GOP wypluje Trumpa i Bannona. Nie da się powiedzieć, czy establishment partyjny spacyfikuje prokremlowskie afektacje obydwu. Trump ma w rękach stery władzy wykonawczej i olbrzymie kompetencje w obszarze polityki zagranicznej. Z drugiej strony, jeszcze w pierwszej połowie lat 60. mało kto się spodziewał, że Partia Demokratyczna odejdzie od programowego antykomunizmu, czyli że dojdzie do upadku tzw. „liberal anticommunism consensus”. Co najmniej od czasów Billa Clintona formacja ta skłania się ku lewej burcie, dotykając niemalże tafli wody. Ostatnie wybory na szefa Democratic National Comittee niemalże osadziły na tronie „posłańca” rewolucyjnej wręcz zmiany, czyli Keitha Ellisona, pierwszego muzułmanina wybranego do Kongresu. Został ostatecznie wiceszefem partii. Zwyciężył „umiarkowany” Tom Peres, Sekretarz Pracy w administracji Baracka Obamy… K

w nadziei, że tam zarośnie krzakami. Niemcy i ich kolaboranci pracują. Czy ktoś pilnuje naszej historii, żeby nie zarosła krzakami? Pewien mieszkaniec Koszalina, dokąd przesiedlano w ramach akcji „Wisła” Ukraińców z terenów objętych antypolskim powstaniem, zabłąkał się w uliczki bez nazw i spytał o drogę przechodnia, jak się okazało, Ukraińca. „Nazwy będą – usłyszał w odpowiedzi – niemieckie i nasze”. K K ‒ U ‒ R ‒ I ‒ E‒ R

PRENUMERATA ROCZNA KRAJOWA Zamawiam 12 kolejnych numerów Kuriera WNET: 1 egzemplarz za 55 zł 1 egzemplarz za 70 zł

+ dodatek: płyta „Ryszard Makowski w Radiu Wnet”

2 egzemplarze za 100 zł

Imię i Nazwisko

Adres

Telefon

W terminie 7 dni od wysłania formularza zamówienia należy dokonać opłaty na rachunek bankowy Alior Bank: nr 24 2490 0005 0000 4600 3762 4548 W przelewie należy podać mię i nazwisko Zamawiającego i dopisać „Kurier Wnet”. Zamówienie należy dostarczyć na adres: Radio Wnet Sp. z o.o. ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa Zamówienia przez internet: www.kurierwnet.pl

KURIER WNET · MARZEC 2017

WOJNA·INFORM ACYJNA

W połowie grudnia prezydent Andrzej Duda odznaczył Krzyżami Komandorskimi dwóch wybitnych naukowców-fizyków, profesorów Andrzeja Trautmana i Rogera Penrose’a. To jeden z wielu sygnałów, że sprawujący władzę doceniają rolę nauki i wysiłki ludzi nauki. Odznaczono osoby, których dokonania budzą podziw i szacunek przedstawicieli nauk ścisłych na całym świecie. Równoczesne odznaczenie Polaka i Brytyjczyka jest także sygnałem, że doceniana jest rola współpracy międzynarodowej.

Jak jednocześnie ingerować i nie ingerować w naukę

Kilka uwag do przemówienia prof. Iwona Białynickiego-Biruli w Pałacu Prezydenckim Jan Pawlikowski, Ryszard Kopiecki

iestety, ta piękna uroczystość nie obyła się bez, delikatnie mówiąc, mało taktownego wystąpienia osoby, która zebranym miała przybliżyć sylwetki i osiągnięcia odznaczanych naukowców. Wygłaszający laudację profesor Iwo Białynicki-Birula takimi oto słowami, skierowanymi do Prezydenta oraz wicepremiera Jarosława Gowina, zakończył swoje wystąpienie: „Nieskrępowana współpraca międzynarodowa i brak ideologicznie motywowanej ingerencji w naukę są podstawą działania nas, którzy zajmujemy się nauką. Przypomnę, że w faszystowskich Niemczech fizyka została podzielona na tę poprawną, niemiecką fizykę, i fałszywą, żydowską. W rezultacie fizycy o korzeniach żydowskich zostali zmuszeni do emigracji. I co się stało? Ci uczeni wylądowali w Stanach Zjednoczonych i pomogli skonstruować bombę, która zostałaby użyta przeciwko tym właśnie Niemcom, gdyby wojna nie skończyła się w maju 1945 roku, a trwała jeszcze dłużej. Oczywiście w Polsce nie jest tak źle, ale jednak z niepokojem obserwuję ingerencję – która jest motywowana politycznie i ideologicznie – w naukę. Bardzo się

stnieje pojęcie ‘suwerenność terytorialna’ – jest to władza sprawowana przez państwo na zajmowanym przez nie terytorium. Pojęcie to istnieje od dawna i przekroczenie państwowych granic to casus belli, uzasadniona i w pełni usprawiedliwiona podstawa do rozpoczęcia działań wojennych. Tak jest od stuleci, od kiedy wojowano w poziomie, czyli na ziemiach stanowiących terytorium jednego lub drugiego walczącego państwa. Później państwa z dostępem do morza dołączyły do ziem wody przybrzeżne, rozciągając na nie swą władzę, i wprowadzono nowe pojęcie – ‘suwerenność wód terytorialnych’. W pierwszej wojnie światowej użyto w walkach sterowców i samolotów. Wojna przeniosła się w nowy wymiar i od tego czasu mówimy o przestrzeni powietrznej nad ziemiami i wodami danego państwa oraz o jego suwerenności nad tą przestrzenią. Lata międzywojenne przyniosły szybki rozwój radia, pierwszego medium transgranicznego docierającego do całych społeczeństw. Państwa dysponujące silnymi nadajnikami mogły przenosić tworzone przez siebie treści na terytorium innego państwa i nadając programy o charakterze propagandowym, oddziaływać na świadomość jego społeczeństwa. W imię tworzenia atmosfery wzajemnego zaufania w stosunkach międzynarodowych Polska proponowała kilkakrotnie w Lidze Narodów opracowanie konwencji o zakazie propagandy na falach eteru. Sugestie te uznawano jednak w Genewie za utopijne i odrzucano. Wprawdzie powstał termin ‘suwerenność informacyjna państwa’, ale okazało się, że trudno ją zapewnić w eterze, gdzie władza państwa była iluzoryczna, chociaż usiłowano ją wymusić zagłuszarkami. Potem przyszła telewizja satelitarna i suwerenność informacyjna państwa zaczęła topnieć jak śnieg na wiosnę, a wraz z nią informacyjne bezpieczeństwo państwa, które przestało mieć kontrolę nad tym, co obywatele

cieszę, że Pan Minister Nauki, Premier Jarosław Gowin słyszy to, bo wydaje mi się, że sprawa ta wymaga pewnej reakcji. Mamy bowiem próby zastąpienia teorii ewolucji kreacjonizmem, mamy próby zastąpienia nauk medycznych ideologicznie motywowanymi regulacjami, mamy próby zastąpienia praw aerodynamiki argumentami opartymi na parówkach i puszkach po coca-coli. To wszystko wskazuje na to, że wymagana jest zdecydowana reakcja na tego typu wtargnięcia ignorantów na teren, który jest domeną nauki”. Prezydent, który właśnie odznaczył wybitnych fizyków pochodzących z dwóch nacji oraz Minister Nauki, który do Prezydenta złożył odpowiedni wniosek o nadanie odznaczeń, usłyszeli rodzaj pouczenia, czym jest nauka, oraz ostrzeżenia. Profesorowi może i wolno pouczać doktorów, ale zdecydowanie lepszym miejscem do tego jest uczelnia, a już taka uroczystość z pewnością nie jest odpowiednią chwilą, by to czynić. Natomiast porównanie do faszystowskich Niemiec (historyk raczej użyłby określenia narodowo-socjalistycznych!), pomimo późniejszego zastrzeżenia autora, że „oczywiście w Polsce nie jest

oglądają i czego słuchają. Pojawił się natomiast nowy termin – ‘medialna hegemonia’, kiedy jedno państwo różnymi sposobami kontroluje media innego państwa, a co za tym idzie, ma w dużym stopniu kontrolę na wiedzą i świadomością jego mieszkańców. Postęp techniczny szedł dalej i pojawił się nowy wymiar – cyberprzestrzeń, a wraz z nią infosfera. Jako ‘cyberprzestrzeń’ należy rozumieć globalny system powiązanych ze sobą komputerów, jak również całą sieciową

wśród biologów, dyskusję o pochodzeniu gatunków i decyduje: teoria ewolucji jest naukowa, a kreacjonizm – nie. Mamy nadzieję, że ta decyzja szybko dotrze do wszystkich biologów (i różnych specjalistów od roślin i zwierząt) i przestaną się spierać. I spodziewamy się, że poproszą Pana Profesora o przykład gatunku, który zmienił się w inny, gdyż sami takowego od ponad stu lat znaleźć nie mogą. A bez niego teoria ewolucji pozostaje hipotezą, w którą można wierzyć lub nie.

tak źle” (w domyśle: aż tak to może nie, ale…), było dużym nietaktem nie tylko wobec Prezydenta i Ministra, ale przede wszystkim wobec odznaczanych naukowców. Cóż bowiem warte są odznaczenia z rąk przedstawicieli władzy, która wprawdzie nie ingeruje w naukę tak, jak narodowi socjaliści w hitlerowskich Niemczech, ale autor laudacji już obserwuje ingerencję, która jest motywowana politycznie i ideologicznie. Czy nie przewidział, że odznaczeni profesorowie mogli pomyśleć, że również w ich przypadku mogła mieć miejsce taka ingerencja, dzięki której zostali odznaczeni? I nie tylko profesorowie, ale wszyscy słuchający, a później i czytający wygłoszoną laudację.

śród fizyków wiele wybitnych postaci kreacjonizmu nie odrzucało i nic nie wskazuje na to, by utrudniało im to pracę twórczą. Można tu wymienić choćby Maxa Plancka, jednego z twórców mechaniki kwantowej, który zadeklarował się jako chrześcijanin. Natomiast wszystkim, którzy kreacjonizmowi przeciwstawiają Darwina i jego teorię ewolucji, dedykuję następujący fragment listu Darwina do Johna Fordyce’a z 1879 r.: „Sam nigdy nie byłem ateistą, tzn. nie zaprzeczałem istnieniu Boga. Ogólnie uważam, że najbardziej trafnym określeniem moich poglądów jest agnostycyzm”. Druga dziedzina, zdaniem autora narażona na zastąpienie ideologicznie motywowanymi regulacjami, to medy-

rzecia dziedzina, w której, zdaniem Profesora Iwo Białynickiego-Biruli, nastąpiło wtargnięcie ignorantów, to aerodynamika. Jego zdaniem, prawa aerodynamiki próbują oni zastąpić argumentami opartymi na parówkach i puszkach coca-coli. Niestety, Profesor nie podaje referencji, gdzie takie teksty „naukowe” zostały opublikowane. Można się domyślać, że chodzi o pewne artykuły prasowe, w których czytelnikom próbowano wyjaśnić dobrze znane mechanikom prawo, dotyczące rozkładu naprężeń w konstrukcjach cienkościennych

Pan Profesor, fizyk teoretyczny, decyduje: teoria ewolucji jest naukowa, a kreacjonizm – nie. Mamy nadzieję, że ta decyzja szybko dotrze do wszystkich biologów (i różnych specjalistów od roślin i zwierząt) i przestaną się spierać.

ymczasem pozostawmy delikatne sprawy savoir-vivre’u. Profesor Iwo Białynicki-Birula w końcowej części swojego przemówienia wymienił trzy dziedziny nauki, w które, jak to określił, wtargnęli ignoranci. Pierwsza to teoria ewolucji, którą „ignoranci” próbują zastąpić kreacjonizmem. Tu Pan Profesor, fizyk teoretyczny, włącza się w trwającą od ponad stu lat w świecie naukowym, głównie

cyna. To zdanie bardzo ogólne, trudno odgadnąć, co autor miał na myśli. Nasi przyjaciele lekarze powiedzieli, że, jak dotąd, nikt im nie każe zastępować polopiryny jakąś „pigułką szczęścia”, czerwoną czy zieloną. Użyte słowo „regulacja” pozwala domyślać się, że chodzi o jakąś regulację prawną. Może autor miał na myśli tę część prawa, która dotyczy ochrony życia? Mamy przepisy chroniące życie ludzkie. Każdy kraj je ma. Jaki mają związek z medycyną? Ona odpowiada na pytanie, kiedy zaczyna się życie ludzkie. Specjaliści od manipulacji

muzea, galerie sztuki, a w sferze wojskowej – ośrodki dowodzenia i łączności, systemy i służby rozpoznania, wywiadu, kontrwywiadu itp. Również w przypadku infosfery można mówić o hegemonii informacyjnej, kiedy jedno państwo kontroluje nie tylko media, ale również zawartość bibliotek, sferę sztuki, a nawet wiedzę historyczną w innym państwie. O ile cyberprzestrzeń jest raczej hardware’em i obejmuje informacyjną infrastrukturę i technologię, o tyle info-

swoją strefę wpływu, zdestabilizować kraje i osłabić ich sojusze”. Rozszerzanie własnej strefy wpływów, destabilizacja państwa i osłabianie sojuszy to działania typowe dla wojny z przeciwnikiem zewnętrznym, ale w infosferze można również walczyć z przeciwnikiem wewnętrznym i przeprowadzić informacyjny zamach stanu. Zamach stanu to konfrontacja elit. Tej, która rządzi, z tą, która chce rządzić. Curzio Malaparte w swej analizie przewrotów od Napoleona do Hitlera

próbują to niewygodne pytanie zastąpić pytaniem: kiedy zaczyna się człowiek? Można się domyślać, że Pan Profesor chciał nam zasugerować, że regulacje prawne dotyczące ochrony życia ludzkiego nie leżą w zakresie kompetencji władzy ustawodawczej, lecz są częścią nauk medycznych. Gdyby tak było, to należy tu przypomnieć, że był taki kraj w Europie, gdzie przez pewien czas wielu lekarzy podzielało taki pogląd, a od władzy dostali przyzwolenie na podejmowanie decyzji, kto „nadaje się” do życia, a kogo należy tego życia pozbawić. Do przykładu tego kraju jako przykładu negatywnego odwoływał się sam Pan Profesor: to Niemcy rządzone przez narodowych socjalistów.

o kształcie walca: naprężenia poprzeczne są dwukrotnie większe od naprężeń podłużnych, co powoduje, że pękanie takich zbiorników (butli, rur) na skutek wysokiego ciśnienia zawsze następuje wzdłuż (tworzącej walca), a nie w poprzek. Nie każdy widział rozerwaną butlę gazową lub rurę ciśnieniową. Foliowa osłona parówki jest naczyniem cienkościennym, podgrzana parówka pęcznieje i pęka wzdłuż, jak nakazuje prawo mechaniki. Każdy może takie doświadczenie wykonać. Przykłady takiego zilustrowania tego zjawiska można

ół wieku później strateg i historyk, Edward Luttwak, w swym Praktycznym poradniku, jak przeprowadzić pucz, wyróżnił cztery fazy zamachu stanu: planowanie, wykonanie, stabilizowanie sytuacji i legitymizacja. Z wyjątkiem pierwszej, w pozostałych fazach o powodzeniu decyduje kontrola nad mediami. Według Luttwaka, przejęcie kontroli nad programem rozgłośni radiowych i stacji telewizyjnych ma „krytyczne znaczenie” dla sukcesu puczu.

Zamach stanu to konfrontacja elit. Tej, która rządzi, z tą, która chce rządzić. Energetyczny przewrót jest otwarty i jawny. Na ulicach pojawiają się czołgi i komandosi, a w powietrzu latają helikoptery. Pucz informacyjny jest podstępny. Wojskowy hardware jest w nim zas– tąpiony przez wypaczone narracje, manipulacje, fałszywki, „wrzutki”, trollowanie itp. narzędzia z dezinformacyjnego arsenału. W obu przypadkach skutek jest jednak ten sam.

Pucz informacyjny Rafał Brzeski infrastrukturę, bazy danych oraz całość hardware’u i software’u, składających się na to, co określa się popularnie mianem ‘Sieć’. W niektórych definicjach do cyberprzestrzeni zalicza się też systemy telekomunikacyjne, sieci zamknięte i dedykowane, na przykład: sieci sterowania przesyłem energii elektrycznej, gazo- i ropociągami, sieci obsługujące transakcje finansowe, ruch kolejowy i drogowy, pocztę, policję, wojsko, łączność itp. W sumie cyberprzestrzeń to całość powiązań sieciowych zarówno w rozumieniu cywilnym, jak wojskowym. ‘Infosfera’ jest pojęciem szerszym niż ‘cyberprzestrzeń’, bowiem oprócz niej obejmuje systemy informacyjne, które nie wchodzą w skład Sieci. Przykładowo, w sferze cywilnej są to media drukowane i elektroniczne, biblioteki,

sferę można określić jako ‘informacyjne środowisko’ lub jako ‘wyróżniającą się domenę opartą na informacji’.

onieważ infosfera jest domeną, a więc można mówić o suwerenności oraz bezpieczeństwie tej domeny, a państwo nią władające powinno bronić tej suwerenności i troszczyć się o swoje bezpieczeństwo w infosferze. Wiele państw czyni to energicznie i dlatego mówi się teraz otwarcie o pierwszej wojnie światowej w cyberprzestrzeni i szerzej – o wojnie informacyjnej w infosferze. Brytyjski minister obrony sir Michael Fallon niedawno otwarcie zarzucił Rosji, że „używając cyberoręża zakłóca działanie krytycznej infrastruktury i demokratycznej maszynerii” w innych państwach, aby w ten sposób „rozszerzyć

pisał w latach 30. ubiegłego wieku, że przeprowadzenie zamachu stanu we współczesnym państwie to problem techniczny, niezależny od sytuacji społecznej lub gospodarczej danego kraju. „To nie masy robią rewolucje, ale grupki ludzi przygotowanych na każdą ewentualność, świetnie wyszkolonych w wywrotowej taktyce, którzy wiedzą, co zrobić, aby silnie i szybko uderzyć w żywotne sploty służb technicznych Państwa”. Malaparte twierdził, że o sukcesie przewrotu decydują „grupy szturmowe” utworzone konspiracyjnie przez puczystów z „wyspecjalizowanych fachowców: mechaników, elektryków, operatorów telegrafu i radia, działających pod komendą inżynierów, którzy znają się na technicznym funkcjonowaniu Państwa”.

Skuteczny przewrót musi być, zdaniem Luttwaka, doskonale przygotowany, bowiem jest to działanie skoncentrowane w czasie. W przeciwieństwie do działań wojennych na froncie, podczas zamachu stanu nie ma czasu na naprawę błędów, zmianę taktyki, trzymanie sił w rezerwie. Przewrót to jedno szybkie, decydujące uderzenie z udziałem całego posiadanego potencjału. To wszystko albo nic, co potwierdziło zeszłoroczne doświadczenie nieudanej próby puczu w Turcji. Istotnym elementem przygotowań do puczu są dyskretne konsultacje z krajami sąsiednimi i regionalnymi organizacjami ponadnarodowymi. Można w ich trakcie uzyskać dorozumiane przyzwolenie, sympatyczne wsparcie lokalnych mediów, a nawet wsparcie finansowe i logistyczne.

znaleźć w wielu podręcznikach mechaniki; przykład z kiełbaskami oraz puszkami po coca-coli można znaleźć np. w podręcznikach amerykańskich. Wiązanie tego z aerodynamiką może być tylko przejawem braku zrozumienia albo złej woli autora, który zamiast podjąć dyskusję merytoryczną na gruncie mechaniki konstrukcji cienkościennych, próbuje ośmieszać drugą stronę. Proponujemy, by Pan Profesor w ten sam sposób spróbował „ośmieszyć” dokonania naukowe trzech fizyków – laureatów nagrody Nobla w 2016 r., którzy przy pomocy bajgla, bułeczki oraz precelka ilustrowali swoje wyniki publiczności, zgromadzonej w Sztokholmie z okazji przyznania nagród. Mamy nadzieję, że Profesorowi wystarczy odwagi, by być konsekwentnym w tropieniu i „ośmieszaniu” wszystkich „ignorantów”. Z pewnym żalem stwierdzamy, że Pan Profesor nie wskazał nam, czy od wielu lat uprawiana na jego rodzimej uczelni, Uniwersytecie Warszawskim, nauka gender jest naukowa i czy wtargnęli tam ignoranci. Koszty badań nad gender ponosi UW, czyli podatnik polski, i dobrze byłoby, gdyby Pan Profesor wyjaśnił, czy słusznie. Również nie doszły do nas głosy sprzeciwu ze strony władz tejże uczelni, w szczególności osób dziś bardzo zatroskanych o stan nauki polskiej, przeciwko umieszczeniu przed kilkoma laty na liście zawodów zawodu wróżki. Domyślamy się, że skoro jest zawód, to ktoś tego zawodu uczy, a jak uczy, to i jest „nauka”. W wygłoszonej „laudacji” profesor Iwo Białynicki-Birula oczekuje od premiera Gowina „zdecydowanej reakcji”. Swoje żądanie kieruje do przedstawiciela władzy wykonawczej i polityka. Chwilę wcześniej żąda jednak, by nauka była wolna od ingerencji natury ideologiczno-politycznej. Czy to nie są przypadkiem sprzeczne oczekiwania? Czy przedstawiciel nauk ścisłych może nie dostrzegać ich sprzeczności? A jeśli już, to jaka ma być ta „zdecydowana reakcja”? Czy taka, że minister nauki zakaże uprawiania czegoś, co prof. Iwo Białynicki-Birula uzna, że nie jest nauką? Mimo wszystko mamy nadzieję, że nie o taką reakcję chodziło Profesorowi. K

Luttwak, pisząc Poradnik w połowie lat 60. ubiegłego wieku, odnosił swoje rozważania do przewrotu energetycznego – dwuwymiarowego, z udziałem wojska, czołgów, lotnictwa, itp. Oceniał, że najwygodniejszym momentem na dokonanie przewrotu jest nieobecność lidera ekipy rządzącej lub sprzyjający moment przypadkowego, spontanicznego protestu społecznego. Taka demonstracja niezadowolenia z ekipy rządzącej świadczy, że w oczach obywateli traci ona lub już straciła legitymację do sprawowania władzy, co jest zarazem sygnałem dla planujących przewrót, że można go przeprowadzić z dużym prawdopodobieństwem akceptacji zmiany rządzącej elity przez obywateli. W przypadku informacyjnego zamachu stanu sytuacja jest podobna, przy czym kontrola nad mediami i siecią Internetu nabiera jeszcze większego znaczenia, gdyż jest to przestrzeń, w której rozgrywać się będzie walka o wrażenia, emocje, świadomość i – co najważniejsze – reakcje i decyzje obu elit walczących o władzę, a ponadto kierownictwa sił zbrojnych, biurokratów z administracyjnych struktur państwa oraz obywateli, których zachowanie może przechylić szalę, pod warunkiem, że zostaną odpowiednio zmobilizowani właśnie za pośrednictwem mediów lub Sieci i serwisów społecznościowych. W odróżnieniu od przewrotu energetycznego, w puczu informacyjnym panowanie nad mediami, a choćby nad ich częścią, jest potrzebne już w fazie przygotowawczej, kiedy przy pomocy bardziej lub mniej prawdziwych narracji, seansów nienawiści prezentowanych jako happeningi itp. zabiegów pseudoartystycznych tworzy się klimat przywolenia dla reakcji drastycznych, tolerancję dla przemocy i stępia czujność przeciwnika, tworząc potężny szum informacyjny. W sytuacji braku nieskrępowanej kontroli nad mediami i infrastrukturą Dokończenie na str. obok

MARZEC 2017 · KURIER WNET

ak autorowi tej wiadomości wyszło, że blisko jedna trzecia, skoro z prostego rachunku wynika, że ponad 40%, tego nie wiem. Prawdopodobnie chciał złagodzić pierwotną informację. Sprawić, żeby wyglądało lepiej niż w rzeczywistości. Próżny trud, ponieważ w rzeczywistości jest dużo gorzej. Według informacji mojego znajomego pracującego w instytucji, przez którą płyną fundusze unijne, zaledwie ok. 8% trafia do przedsiębiorców, chyba że za przedsiębiorców uznamy wszystkich wyłudzaczy teoretycznie unijnych pieniędzy. Darmozjadów podczepionych pod układ władzy lub specjalistycznych firm zachodnich, które przyszły do nas, czując łatwy łup. Tylko propagandowo wszystko wygląda świetnie. I zazwyczaj myślimy, że łatwe i duże pieniądze unijne leżą akurat na tej ulicy, którą nie chodzimy. Nie martwmy się, chodzący tamtą ulicą myślą, że pieniądze leżą na naszej. Wspominałem już aferę Rywina i zażarty bój o kasę w łonie układu władzy, jakiego byliśmy świadkami w latach 2000–2004. Uruchomienie funduszy unijnych dla Polski to był ostatni czas dla byłych komunistów. Polska, ograbiona w wyniku Planu Balcerowicza przez Zachód i rozgrabiona zarazem prywatnie przez nich samych, nie była w stanie dłużej utrzymać systemu Okrągłego Stołu. Systemu gwarantującego im bezkarność i dalsze dostatnie życie. W tamtych przedunijnych latach mieliśmy do czynienia wręcz z szalonym przeszukiwaniem rynku przez grupy gospodarcze powiązane z tajnymi służbami w celu znalezienia pieniędzy. Afera z aresztowaniem Romana Kluski w celu wyłudzenia od niego pieniędzy była najsłynniejszą, ale tylko jedną z wielu. Do tych wymuszeń dochodziło z jednego, prostego powodu. Nie było możliwe w sposób zgodny z prawem zorganizowanie machiny dodatkowego finansowania systemu, grup i osób ten system chroniących. Dlatego odprowadzanie składki do Brukseli, do czego zobowiązaliśmy się, wstępując do Unii, a potem otrzymywanie pieniędzy z powrotem, już wypranych, jest dla tego systemu rozwiązaniem idealnym i ze wszech miar legalnym. Nawet gdybyśmy więcej wpłacali, niż otrzymywali z powrotem, i tak będzie to z korzyścią dla układu Okrągłego Stołu. Ważne jedynie, żeby tych środków przepływało jak najwięcej. 40% od 10 000 to więcej niż 40% od 1000. Nie łudźmy się jednak, pozostałe 60% w większości jest przeznaczane, podobnie jak było to w przypadku Hiszpanii, na podrażanie kosztów prowadzenia biznesu i życia. Służy temu, żeby kraj nie mógł się rozwinąć gospodarczo w sposób zagrażający interesom ekonomicznym Niemiec. Szalony rozwój infrastruktury, w tym autostrad, pozwala na sprawniejszą logistykę. W przypadku podbijania obcego terenu rzecz nie do przecenienia. Szalony wzrost biurokracji, ludzi w dużej mierze zależnych od zewnętrznego finansowania przy załamaniu własnych, lokalnych gospodarek, powoduje, że

R·Z· E · C ·Z· P · O ·S · P · O · L· I ·T·A

Polska otrzyma z Unii Europejskiej 11 mld euro na zwiększenie zatrudnienia i szkolenia, z czego 4,5 mld euro pochłoną koszty administracyjne – informował „Dziennik Gazeta Prawna” [w 2012 roku; przyp. red.]. – Dziennikarze gazety dotarli do ekspertyzy dotyczącej szkoleń, przeprowadzonej na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Wynika z niej, że blisko jedna trzecia dotacji UE dla bezrobotnych, starszych pracowników chcących podnosić kwalifikacje czy tych, którzy zamierzają założyć firmy, nie trafia do adresatów, ale przeznaczona zostaje na zarządzanie projektami.

Wojna, którą właśnie przegraliśmy

Część VI: Brukselska pralnia pieniędzy jako sposób na przetrwanie III RP Jan Kowalski kadry wykwalifikowane do nowego urządzenia Europy już czekają. Wojny mają to do siebie, że się je wygrywa lub przegrywa. Tę, którą opisałem w książce, już jako państwo i naród przegraliśmy, chociaż wielu jeszcze tego nie dostrzega. Ale to nie znaczy, że mamy od raz kłaść się do trumny. I ku uciesze Niemieckiej Europy i Nowej Rosji umierać.

Wojny mają to do siebie, że się je wygrywa lub przegrywa. Tę, którą opisałem w książce, już jako państwo i naród przegraliśmy, chociaż wielu jeszcze tego nie dostrzega. Ale to nie znaczy, że mamy od razu kłaść się do trumny. Ponieważ żadna wojna nie ma gładkiego przebiegu, tylko czekać, aż otworzy się wiele frontów, które zwiążą liczne siły przeciwnika. I właśnie w tym tkwi nasza szansa, szansa Polski

na rozwój własnej niepodległej gospodarki, a w wyniku tego – silnego państwa. Polacy już kiedyś toczyli taką wojnę. Jak to zostało ładnie powiedziane: najdłuższą wojnę nowoczesnej Europy. I pomimo niesprzyjających warunków, bez opieki własnego państwa – wygrali ją, chociaż wydawało się, że nie mają szans. To była cywilna, gospodarcza wojna w zaborze pruskim. Wojna z żywiołem niemieckim popieranym finansowo przez państwo-zaborcę w celu germanizacji Wielkopolski. Polacy nie tylko nie utracili swojego posiadania w jej wyniku, ale wzmocnili się gospodarczo do tego stopnia, że później sami mogli sfinansować zwycięskie powstanie przeciwko Niemcom. Jedyne zwycięskie powstanie w dziejach Polski – powstanie wielkopolskie. Wertując nawet pobieżnie dzieje Wielkopolski pod pruskim panowaniem, nie sposób nie zauważyć, że Polacy mieli bardzo silnego, naturalnego sprzymierzeńca w łonie Rzeszy. Tym sprzymierzeńcem byli sami Niemcy, nie tylko bawarscy katolicy, ale także wszyscy nie zgadzający się na bezwzględną dominację Prus. Na ich sposób organizowania państwa.

Bo również dziś, pisząc o hegemonii Niemiec i próbie podporządkowania Europy, nie sposób nie zauważyć, że spór trwa w łonie samego państwa niemieckiego. I chociaż dominujący ośrodek władzy znajduje się w rękach pogrobowców państwa pruskiego, to wcale nie znaczy, że wszyscy Niemcy są z tego powodu szczęśliwi. Jako jeszcze niepodległe państwo w żaden sposób nie powinniśmy podbijać pruskiego bębenka (…). Powinniśmy natomiast, najgłośniej jak umiemy, demaskować wszelkie próby odbudowy tak zwanej potęgi Niemiec. Próby, które nie tylko dla milionów Europejczyków, ale także dla milionów zwykłych Niemców zwykły kończyć się nieszczęściem. Wróćmy do Wielkopolski. To musi być dla nas, Polaków, przykład, jak wygrać w sytuacji, gdy wojna już została przegrana. Istnieje jedno słowo-klucz dla zrozumienia wielkopolskiego fenomenu. Tym słowem jest PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ. Przedsiębiorczość jako sposób na obronę wiary katolickiej, polskości i polskiego stanu posiadania, wreszcie odzyskania swojego kraju w dogodnym do tego momencie geopolitycznym. W tę polską wojnę

obronną włączyły się struktury Kościoła katolickiego, bo była to zarazem obrona przed wrogą chrześcijaństwu cywilizacją pogańską Prus. A rozkwit polskich kas zapomogowo-pożyczkowych finansował rozwój polskiej drobnej przedsiębiorczości. Ich aktywność pokryła siecią cały obszar zaboru. Dlatego zgodnie z dzisiejszym nazewnictwem powinniśmy mówić o sukcesie sieciowości.

Gdy odkryjemy, że to nie przewagi militarne, nie agresja zewnętrzna, nie pruski reżim lub rosyjski zamordyzm, ale rozwój indywidualnej przedsiębiorczości Polaków spowodował dwa stulecia wielkości Polski, odnajdziemy klucz do rozwiązania naszych dzisiejszych problemów. Przedsiębiorczość to również słowo-klucz do zrozumienia fenomenu

wielkości I Rzeczypospolitej, czyli naszej ukochanej Rzeczypospolitej Szlacheckiej. Chociaż w odróżnieniu od Wielkopolski trudniej to nam zrozumieć. Na nieszczęście dla nas samych, niestety. Gdy jednak odkryjemy, że to nie przewagi militarne, nie agresja zewnętrzna, nie pruski reżim lub rosyjski zamordyzm, ale rozwój indywidualnej przedsiębiorczości Polaków spowodował dwa stulecia wielkości Polski, odnajdziemy klucz do rozwiązania naszych dzisiejszych problemów. Bo poznańscy Polacy wcale nie wymyślili prochu, a jedynie zastosowali sprawdzone przed wiekami rozwiązanie. Niestety, tak przesiąkliśmy uproszczonym Sienkiewiczem w myśleniu o naszych przeszłych dziejach, że nawet pijaństwo, obżarstwo i pieniactwo gotowi jesteśmy uznać za przejaw patriotyzmu. Byłem na paru patriotycznych imprezach, wiem, o czym mówię. I w sarmatyzmie, tej absurdalnie głupiej ideologii, która dowodziła, że Panowie Szlachta nie mogą genetycznie pochodzić od tych samych przodków, co ich poddani, ale od jakichś wydumanych Sarmatów, upatrujemy powód do dumy. Gdy tymczasem może to być najwyżej powód do wstydu. Ale zostawmy rubaszne czerepy i przejdźmy do spraw nas interesujących. U podstaw wielkości I Rzeczypospolitej leżało zwycięstwo Ruchu Egzekucyjnego Praw i Dóbr. Ruchu ówczesnego społeczeństwa polskiego, czyli drobnej i średniej szlachty, w obronie swoich praw obywatelskich i przeciw bezprawnemu rozkradaniu majątku państwowego. W owych czasach po powołaniu na jakieś państwowe stanowisko dostawało się od króla określone dobra ziemskie. I te dobra po zakończeniu sprawowania funkcji powinny być do skarbu monarchy zwrócone. Praktyka była niestety inna, co spowodowało bunt obywatelski. Jak zatem widzimy, ówczesna szlachta, obywatele państwa polskiego poczuli się jego prawowitymi właścicielami. A król miał jedynie własnością tą zarządzać. I tu należy dodać to, co nas od początku najbardziej frapuje – ci szlachcice XVI-wieczni byli ówczesnymi przedsiębiorcami, a ich gospodarstwa były ówczesnymi przedsiębiorstwami. Co szczególnie istotne, pierwszym liderem tego ruchu był Jan Łaski – biskup! Weźmy zatem przykład z Wielkopolan XIX i Polaków początku XVI wieku. Wbrew temu, co sądzi większość obecnych polityków niezależnie od reprezentowanych aktualnie partii politycznych, to nie oni są właścicielami państwa polskiego. Chociaż większość z nas boi się nawet tak pomyśleć. Ale komunizmu już nie ma. Mamy się bać jakiejś jednej lub drugiej małej kliki, nie mającej nawet własnej ideologii? Skazujących nas na nędzę, a nasze dzieci na trwałą emigrację, bo nawet polskie dzieci opłaca się rodzić Polakom w Anglii, a nie we własnej ojczyźnie? Dosyć tego – Polska jest nasza! Potrzebujemy jedynie egzekucji praw i dóbr. Musimy odzyskać własne państwo! K

Nowe stopnie wojskowe dla oficerów o sowieckiej proweniencji.

sieciową, można przy mniej lub bardziej świadomej współpracy sympatyzujących ludzi lub instytucji podjąć próbę zakłócenia możliwości rozpowszechniania informacji przez nadawców przeciwnika. Sabotaż taki jest stosunkowo łatwo zmaskować jako przejściowe kłopoty techniczne. Zastosowany w decydującym momencie albo uniemożliwia obywatelom odbiór informacji generowanych przez rząd, albo przeszkadza w odbiorze do tego stopnia, że przełączają się na kanały informacyjne sprzyjające puczystom. Niedobór własnych kanałów informacyjnych można nadrabiać manipulacją, wykorzystując jako rezonatory lub amplifikatory sprzyjające media zagraniczne, w których łatwiej jest budować narrację opartą na tezie, że w kraju rządzi dyktator, przeciwko któremu jednoczy się masowo cała postępowa i tolerancyjna opinia publiczna. Faza stabilizowania puczu rozpoczyna się z chwilą odcięcia najważniejszych osób w hierarchii państwa od możliwości komunikowania się, czyli odbierania i przekazywania informacji. Luttwak określa ten moment jako

stan, kiedy stara ekipa „już została pozbawiona kontroli nad krytycznymi fragmentami mechanizmu państwowego”, natomiast nowa ekipa jeszcze nie uzyskała pełnej kontroli. Element czasu sprawia, że kontrola nad mediami elektronicznymi jest wówczas puczystom niezbędna. Muszą bowiem „zamrozić” sytuację i przekonać kluczowe siły w strukturze państwa, że jest już za późno bronić starego reżymu, natomiast akceptacja istniejącego stanu rzeczy może się opłacić. Luttwak uważa, że wojskowi i biurokraci doskonale wiedzą, iż są potrzebni każdej władzy, zarówno tej przed, jak i po puczu, i dlatego zachowają spokój. Warunkiem jest danie im przekonującego sygnału, iż przewrót nie zagraża ich pozycji w hierarchii państwa, bowiem puczyści nie planują żadnych rewolucyjnych reform. Kampania informacyjna adresowana do obywateli winna wedle Luttwaka składać się z dwóch głównych elementów: • zniechęcenia do oporu drogą podkreślania siły puczystów, • rozpraszania obaw, które mogłyby skłaniać do oporu.

obu tych przypadkach możliwości manipulacyjnego oddziaływania kontrolowanych mediów elektronicznych oraz stajni trolli, scenarzystów dezinformacji oraz dywersantów informacyjnych są ogromne, a skuteczne narzucenie wypaczonej, a nawet fałszywej rzeczywistości – bardzo prawdopodobne. Z perspektywy politycznej najtrudniejszą fazą puczu jest jego legitymizacja, bowiem przewrót jest z definicji nielegalny. Jednym ze sposobów jest pozostawienie na „dekoracyjnych” stanowiskach przedstawicieli poprzedniej ekipy, żeby zachować pozory ciągłości władzy. Dobrze jest sprowadzić jakiegoś polityka, który reprezentuje kraj w organizacji międzynarodowej, i przedstawić go obywatelom jako męża stanu o neutralnych poglądach. Inny trick to ogłoszenie wyborów lub referendum, które, właściwie podsterowane, będą legitymacją po fakcie. Można też przyznać otwarcie, że przewrót jest, owszem, nielegalny, ale został przeprowadzony z konieczności, gdyż poprzednia ekipa świadomie łamała prawo i chciała rządzić permanentnie,

gdy tymczasem puczyści zamierzają rządzić tylko tymczasowo, do wyborów. Wszystkie te zabiegi mają na celu stępienie lub zniwelowanie woli społecznego oporu i osłabienie opozycji, a także danie państwom ościennym i organizacjom międzynarodowym dogodnego usprawiedliwienie dla uznania nowych władz, formalnie przecież nielegalnych. Deklaracja taka jest bardzo przydatna, gdyż „dyplomatyczne uznanie jest jednym z elementów ogólnego procesu umacniania autorytetu nowego rządu”. Tak więc wszystkie fazy energetycznego zamachu stanu wyróżnione przez Luttwaka znajdują swe odpowiedniki w puczu informacyjnym. Istotną różnicą jest to, że energetyczny przewrót jest otwarty i jawny. Na ulicach pojawiają się czołgi i komandosi, a w powietrzu latają helikoptery. Pucz informacyjny jest podstępny. Wojskowy hardware jest w nim zastąpiony przez wypaczone narracje, manipulacje, fałszywki, „wrzutki”, trollowanie, itp. narzędzia z dezinformacyjnego arsenału. W obu przypadkach skutek jest jednak ten sam. Jeśli przewrót się powiedzie, to jedna elita traci władzę, a druga ją przejmuje. K

Awans dla generała

Zbigniew Kopczyński

szczęta procedura pośmiertnego pozbawienia stopni generalskich komunistycznych generałów budzi duże i uzasadnione kontrowersje. Uzasadnione nie z powodu wątpliwych podstaw tych degradacji, bo te są oczywiste. Sprzeciw wzbudza chęć karania zmarłych, co nie jest przyjęte w chrześcijańskim kręgu kulturowym. Zmarłych można pośmiertnie jedynie awansować i odznaczać. I właśnie taki awans chcę zaproponować. Na jaki jednak stopień awansować generała armii Wojciecha Jaruzelskiego? Wyżej jest tylko marszałek, a na przyznanie mu tego stopnia nie zdobyli się nawet komuniści. By awansować generała – wówczas broni – Jaruzelskiego, stworzono nowy stopień wojskowy, „generał armii”. Stworzono tym samym precedens, który proponuję wykorzystać. Awansujmy więc oficerów o sowieckiej proweniencji, tych zmarłych i tych żyjących, na nowe stopnie wojskowe: „generał ludowy”, „pułkownik ludowy” itd. Była Polska Rzeczpospolita Ludowa, było Ludowe Wojsko Polskie, to niech ich oficerowie również noszą tytuł „ludowy”. Zresztą przy „generale ludowym” nie będę się upierał. Można użyć innych określeń i nazwać ich

prosto i jednoznacznie „generał sowiecki” lub tak, jak lubili zwracać się do siebie: „towarzysz generał”. „Towarzysz generał”, „towarzysz pułkownik” brzmi całkiem znajomo i przywodzi dawnych wspomnień czar. Istotniejsze jest jednak, by za pomocą wybranego określenia jednoznacznie odróżnić tych, którzy byli częścią zbrojnego ramienia imperium zła, od oficerów Rzeczypospolitej. Generałom ludowym przyługiwałyby odpowiednie do rangi przywileje, w tym gwarantowana emerytura w wysokości dwóch tysięcy złotych, a niższym szarżom odpowiednio mniejsza. Mieliby również prawo do noszenia mundurów, takich jak oficerowie Wojska Polskiego, przy czym generałowie ludowi mieliby przy wężyku generalskim nie srebrne gwiazdki, a jedną, dużą gwiazdę czerwoną. Niższe szarże dodawałyby takąż gwiazdę do polskich oznak. I oczywiście na czapce orzeł bez korony. To ostatnie powinno szczególnie ucieszyć pułkownika (ludowego) Mazgułę i jego kolegów. Uwolni ich to bowiem od przykrego dla nich obowiązku noszenia polskiego orła – godła, które z takim zaangażowaniem zwalczali. K

KURIER WNET · MARZEC 2017

R ACHUBA·CZ ASU

Proszę Księdza Profesora, skąd właściwie wiemy, jaki mamy dzisiaj rok? Wszystkie rachuby czasu są w pewnym sensie umowne. Tylko niektóre daty można dokładnie określić, np. datę hidżry – ucieczki Mahometa z Mekki do Medyny. Nasz kalendarz, roczny, oczywiście zgadza się z porami roku i z ruchem planet, natomiast liczenie lat jest umowne. W starożytności, o dziwo, nie było jednego systemu rachuby czasu nawet w jednym państwie. W cesarstwie rzymskim najbardziej popularne było liczenie lat według panowania władców, w drugiej kolejności – według panowania konsulów. Konsulowie obejmowali urząd 1 czerwca i 1 stycznia, czyli co roku urzędowało dwóch konsulów. Jeżeli mówiło się, że za tych i za tych konsulów coś się wydarzyło, to łatwo było określić, plus, minus, kiedy to było. Ale – no właśnie – który my mamy teraz rok? W VI wieku, dokładnie w 525 roku, mnich Dionizy Exiguus, czyli Mniejszy, który pracował akurat wtedy w Rzymie, wprowadził rachubę lat od Wcielenia, czy od narodzenia Jezusa. Ale Dionizy Mniejszy nie był historykiem. Nie interesował się historią, historiografią – był teologiem, pracował w Rzymie w archiwum papieskim i znał, co było rzadkością w VI wieku, język grecki, bo łaciński – to oczywiste, w Rzymie posługiwano się jeszcze wtedy łaciną, zwłaszcza w środowisku kościelnym. Prowadził też obliczenia daty Wielkanocy. W kalendarzu, którym się posługujemy, czyli słonecznym, rzymskim, daty wielkanocne są zmienne. Natomiast są one stałe w ka-

Beda był największym erudytą swoich czasów. On, który nigdy nie wyruszył poza klasztor Jarrow, czyli północną Anglię, napisał cenny, dokładny przewodnik po Ziemi Świętej. lendarzu księżycowym, którego używano w Starym Testamencie i który jest nadal używany w tradycji żydowskiej. W kalendarzu księżycowym Pascha zawsze przypada piętnastego Nissan, przy czym miesiące w kalendarzu księżycowym zaczynają się od nowiu. Piętnasty Nissan to jest zawsze połowa miesiąca w kalendarzu rzymskim, czyli tym słonecznym. Trzeba było te daty Wielkanocy obliczać na pewien okres. Za Dionizego do obliczeń używano tzw. cykli dziewiętnastoletnich; co 19 lat niektóre obliczenia się powtarzały. On obliczył 5 takich cykli, co dawało w sumie okres 95 lat. Lata liczono wówczas od początku panowania Dioklecjana. Dioklecjan zasłynął jako jeden z największych prześladowców chrześcijan. Dionizy stwierdził – dlaczego mam upamiętniać w rachubie wielkanocnej imię prześladowcy? I wprowadził rachubę od narodzenia Jezusa. Ale nie podał, jak ten rok obliczył. Musimy analizować jego pisma, żeby rozwiązać tę zagadkę. Z tej analizy wynika, że nie były to obliczenia historyczne, dokładne. Jemu oczywiście chodziło o datę przybliżoną, zgodną z tymi cyklami, których on używał do wyznaczania Wielkanocy. Tak, żeby rok narodzenia Jezusa zgadzał się z początkiem cyklu, bo to mu ułatwiało liczenie lat. Dlatego twierdzenie, że

Dionizy Mniejszy pomylił się o ileś lat, jest pewnym nadużyciem, ponieważ jego obliczenia oczywiście nie są dokładne, ale świadomie, żeby pasowały do jego założeń. Jeszcze jedno: Dionizy swojej rachuby lat poza tą tablicą wielkanocną nigdy nie używał i śmiem nawet twierdzić, że on się nie spodziewał, że ta rachuba lat się przyjmie. W historiografii jako pierwszy zamieścił ją żyjący 200 lat później Beda Czcigodny. Beda był bardzo popularnym historykiem, jednym z nauczycieli średniowiecza. Napisał

W kancelariach papieskich dopiero w XII–XIII wieku. Jednak nie był to jedyny sposób obliczania czasu. Ogólnie można powiedzieć, że w średniowieczu stała się rachubą powszechną, używaną w całym świecie chrześcijańskim, a także poza światem chrześcijańskim. Nawet, jeżeli Żydzi mają swoją rachubę lat od tzw. początku świata, to jednocześnie używają tej, nazwijmy, europejskiej. Muzułmanie, Japończycy, Chińczycy też mają swoją rachubę, a używają naszej. Dlatego te wielkie obawy przed rokiem 2000 nie miały

hipotez, tu nic pewnego nie możemy powiedzieć. Ale jest jeszcze jedna rzecz trudna do ustalenia – spis ludności. W Ewangelii Mateusza jest wspomniane, że Oktawian August ogłosił spis ludności w całym Oikumene, w świecie. Oikumene to cały basen Morza Śródziemnego, który należał wówczas do Cesarstwa Rzymskiego. Wtedy zarządcą Syrii, a Palestyna podlegała pod zarządcę Syrii, był Kwiryniusz. Spis Kwiryniusza, jedyny znany w historii, miał miejsce w szóstym roku po Chrystusie.

W poszukiwaniu świętego czasu

O chrześcijańskim kalendarzu z ks. prof. Józefem Naumowiczem, patrologiem i bizantynologiem z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, autorem m.in. Genezy chrześcijańskiej rachuby lat, Narodzin Bożego Narodzenia i Historii świątecznej choinki, rozmawia Antoni Opaliński. podręczniki szkolne z wielu dziedzin i dlatego od czasów Bedy ta rachuba lat coraz częściej była stosowana, szczególnie w historiografii, wchodziła do dzieł historycznych, z czasem do pism urzędowych. Pisma zaczęto datować od narodzenia Chrystusa, ale to następowało bardzo powoli. W kancelariach papieskich ta rachuba upowszechniła się dopiero w późnym średniowieczu – najczęściej pisano, w którym roku pontyfikatu papieża coś się wydarzyło. Ale, chciałoby się powiedzieć, gdzie Rzym, a gdzie anglosaska Anglia, która była krajem na uboczu chrześcijaństwa? Jak to w ogóle dotarło do Bedy? Beda był największym erudytą swoich czasów. On, który nigdy nie wyruszył poza klasztor Jarrow, czyli północną Anglię, napisał cenny, dokładny przewodnik po Ziemi Świętej. Ale to już inna historia. Stworzył też kontynuację tablicy wielkanocnej Dionizego, która

Dionizy swojej rachuby lat poza tą tablicą wielkanocną nigdy jej nie używał i śmiem nawet twierdzić, że on się nie spodziewał, że ta rachuba lat się przyjmie. była znana w Rzymie i w zachodnim chrześcijaństwie. Kiedy skończył się okres tych 95 lat, trzeba było dokonać dalszych obliczeń. Ktoś napisał dalszy ciąg, ale Beda na początku VIII wieku obliczył daty Wielkanocy na 532 lata, czyli na tzw. wielki cykl wielkanocny. On znał doskonale rachubę Dionizego, ale tylko i wyłącznie z rachuby wielkanocnej. Z żadnych innych źródeł, bo ich nie było. To od kiedy zachodnie chrześcijaństwo liczy czas od narodzenia Chrystusa? W świecie chrześcijańskim ta rachuba stała się popularna już w IX–X wieku.

NOWA PRENUMERATA

Od marca 2017 r. zapraszamy do skorzystania z nowej oferty prenumeraty! Prenumerata roczna obejmuje 12 kolejnych numerów „Kuriera Wnet” i jest dostępna w opcjach: przy zamówieniu jednego egzemplarza – 55 zł przy zamówieniu jednego egzemplarza

z dodatkiem – płytą „Ryszard Makowski w Radiu Wnet” – 70 zł

przy zamówieniu dwóch egzemplarzy – 100 zł zamów na www.kurierwnet.pl lub poprzez formularz

wiele sensu... Tyle, że ten rok 2000 trochę przyczynił się do większej popularyzacji naszej rachuby lat. Pytanie, czy można obliczyć rok narodzenia Jezusa? Otóż to, to chciałem to pytanie zadać. Czy my naprawdę wiemy, kiedy się urodził Zbawiciel? Mamy kilka danych w Ewangelii, które nie jest łatwo ze sobą zharmonizować. Najważniejszą daną, według mnie, która najczęściej była brana pod uwagę przez pisarzy wczesnochrześcijańskich, są słowa z Ewangelii świętego Łukasza, że Jezus podjął swoją działalność publiczną, czyli przyjął chrzest i rozpoczął nauczanie, w 15 roku panowania Tyberiusza i miał wtedy około 30 lat. Ale jest z tym pewien problem. Oktawian August umiera w 14 roku po Chrystusie, w sierpniu, i wtedy obejmuje władzę Tyberiusz. Jednak Tyberiusz już przez dwa ostatnie lata panowania Oktawiana był współwładcą. Najczęściej rok urodzenia Jezusa wyznaczano, wychodząc od 14 roku po Chrystusie, z czego wynikałoby, że w roku 29 Jezus miał około 30 lat. Niekiedy przyjmowano za datę wyjściową rok 12 i wówczas Jezus miałby około 30 lat w 27 roku. Generalnie przyjmuje się, według Ewangelii Łukasza, że w 29 roku Jezus miał około 30 lat. Pisarze wczesnochrześcijańscy przyjmowali, że miał równo 30 lat. Zgodnie z tym narodzenie Jezusa przypadło na drugi rok albo pierwszy przed wyznaczonym według rachuby lat Dionizego. Drugi element, bardzo ważny: z Ewangelii Mateusza wynika, że Jezus narodził się, kiedy jeszcze żył Herod. Magowie przybywają do Heroda, Herod postanawia dokonać rzezi nowo narodzonych w Betlejem i Ewangelia mówi nawet, że Święta Rodzina ucieka do Egiptu, ale wkrótce dowiaduje się, że Herod umarł, więc Józef z Maryją i Dzieciątkiem wracają. Czyli można powiedzieć, że Jezus urodził się na krótko przed śmiercią Heroda. Dzięki jednej wskazówce u Józefa Flawiusza o tym, że w momencie śmierci Heroda było zaćmienie słońca, tę śmierć datuje się na Paschę, czyli kwiecień, czwartego roku przed Chrystusem. To by sytuowało narodzenie Jezusa przed czwartym rokiem – na piąty, może nawet szós–ty... To nawet mogło być w czwartym. I te dane jest dosyć trudno uzgodnić z danymi Łukasza, bo już tutaj powstaje różnica dwóch, trzech lat. Natomiast w czasach wczesnochrześcijańskich nie było dokładnie wiadomo, kiedy Herod umarł i najczęściej brano pod uwagę wskazówkę Łukasza o tych trzydziestu latach Chrystusa. Czy wzmianka o gwieździe betlejemskiej jest pomocna? Tylko i wyłącznie współczesnym badaczom, astronomom. Pierwszy zaczął pisać o tym Newton, mianowicie, że w szóstym czy siódmym roku przed Chrystusem zaobserwowano bardzo rzadkie zjawisko na niebie – koniunkcję Jowisza i Saturna. Kiedy łączą się te dwie największe planety, powstaje ogromne światło. Być może magowie odczytali ten znak i zrozumieli, że spełniają się słowa o narodzeniu. Ale to są nasze dywagacje. Tak naprawdę nie wiemy, jaki znak na niebie zobaczyli magowie. Czy to był znak naturalny, czy nienaturalny, to jest kwestia

Oktawian August w swoim De vita sua – „O swoim życiu” – wspomina o trzech spisach powszechnych w całym państwie. Te spisy mogły trwać po kilka lat. Nie było takich środków komunikacji, żeby tak szybko je przeprowadzić, jak dzisiaj. Nie chodziło tylko o spisanie mieszkańców, ale też stanu majątkowego, który stanowił podstawę do opodatkowania. Odkryte papirusy z terenu Egiptu potwierdzają, że trzeba było przybyć na to miejsce, gdzie posiadało się jakikolwiek majątek podlegający opodatkowaniu. I dlatego Józef i Maryja udali się do Betlejem. Pochodzili z rodu Dawida, więc przybyli do rodowego miasta Dawida. Nie wiemy, co tam posiadali. Skoro nocowali w stajence, to niez– byt wiele. Tak. Ale mogło być i tak, że nie zdążyli dotrzeć na miejsce i gdzieś tam, na obrzeżach, zaszli do gospody. Gospoda nie miała, jak dzisiaj, wielu pokoi. To R E K L A M A

była zazwyczaj jedna izba do przespania się i zagroda, gdzie można było postawić juczne zwierzęta czy osła. Może nie zdążyli dojechać, a może nie mieli własnego domu, tylko kawałek pola. Natomiast poród nie mógł się odbyć na sali, gdzie spali inni ludzie, bo to zaciągało nieczystość rytualną. Nawet ojciec nie był nigdy przy porodzie, bo kontakt z krwią czyniłby go nieczystym rytualnie. Więc oni szukali ustronnego, intymnego miejsca na poród. Być może nie brakowało ludziom dobrego serca, ale, ze względów obiektywnych, brakowało miejsca. Bo poród nie mógł odbyć się w tej sali, gdzie nocowali inni. W każdym razie z punktu widzenia historycznego wszystko się zgadza. Natomiast kiedy ten spis się odbył? O jaki spis tu chodzi? Brakuje źródeł, narzędzi historycznych, żeby go dokładnie datować. Te wszystkie elementy trzeba brać pod uwagę, obliczając datę narodzenia Jezusa. A sama data dwudziestego piątego grudnia, kiedy obchodzimy święto? Kiedy ją tak dokładnie wyznaczono? Dotąd mówiliśmy o roku narodzenia, a teraz o dniu narodzenia. Ta data zos– tała przyjęta dopiero w IV wieku, kiedy zaczęto co roku obchodzić narodzenie Jezusa. Rzym wybrał i przyjął tę

W starożytności, o dziwo, nie było jednego systemu liczenia lat nawet w jednym państwie. W cesarstwie rzymskim najbardziej popularne było liczenie lat według panowania władców. datę, która nie była wcześniej znana z żadnych źródeł. Co więcej, wcześniej, jeżeli podawano datę dzienną narodzenia Jezusa, to była data Paschy. Jezus urodził się w dniu Paschy i umarł w przeddzień Paschy. Pamiętajmy, że

tak jak w tradycji żydowskiej Pascha to wspomnienie wyjścia z Egiptu, ale też wspomnienie wszystkich dobrodziejstw, jakich naród wybrany doświadczył od Boga, tak samo chrześcijanie wspominali Wielkanoc. Nie było jeszcze osobnego święta Bożego Narodzenia, wspominało się Wcielenie: Jezus przyjmuje ciało, w nim cierpi, kontemplowano mękę i całość ekonomii zbawienia, chociaż koncentrowano się głównie na etapie kulminacyjnym, jakim jest śmierć i zmartwychwstanie. Stąd na Wielkanoc wspominano także tajemnicę Wcielenia i narodzenie harmonizowano z datą Paschy. W roku narodzenia Jezusa mógł to być koniec marca, może kwiecień – stąd najczęściej te dwa miesiące były brane pod uwagę. Wiosna jest już zajęta przez święta wielkanocne – najpierw post, później Wielkanoc, okres po Wielkanocy do zesłania Ducha Świętego – to jest bardzo ważny okres. Więc trzeba było znaleźć inny termin i Rzym przyjął jako datę, oczywiście umowną, 25 grudnia. To było w IV wieku. Wcześniej, na początku III wieku, Hipolit rzymski w komentarzu do Księgi Daniela wymienił datę 25 grudnia. Najnowsze badanie wskazuje, że ta data nie jest pierwotna, że została dopisana w średniowiecznych rękopisach. W najstarszym odkrytym rękopisie figuruje data 2 kwietnia, czyli paschalna, wielkanocna, która została zastąpiona przez 25 grudnia, kiedy już to święto było znane. Tak więc 25 grudnia nie był świętem do początków IV wieku. Przyjmuje się, że chrzest Polski miał miejsce w okresie wielkanocnym, prawdopodobnie w roku 966. Na pewno wiemy, że już tego samego roku w Polsce obchodzono Wigilię zimą. Z pewnością. Boże Narodzenie przyjęło się bardzo szybko. Już w IV wieku była znana Wigilia, święta. Na przełomie IV i V wieku już Boże Narodzenie było świętem powszechnym w całym chrześcijaństwie i uważano, że istniało od początku chrześcijaństwa. Więc nie ma żadnych wątpliwości, że w X wieku w środowisku chrześcijańskim obchodzono je także w Polsce. Dziękuję za rozmowę.

MARZEC 2017 · KURIER WNET

U·PROGU·WIELKIEGO·POSTU Kto to jest Mateusz Talbot? Mateusz Talbot jest to irlandzki asceta, alkoholik, apostoł trzeźwości, robotnik żyjący na przełomie XIX i XX wieku, obecnie Sługa Boży w trakcie procesu beatyfikacyjnego, czekający na uznanie przez Kościół jego cudu, który pomoże mu stać się Błogosławionym, no a w przyszłości, daj Boże, jeżeli kolejny cud się pojawi, to Świętym. A jaką korzyść będą mieli z tego ludzie? Będzie to pierwszy, można powiedzieć oficjalny „z zawodu alkoholik”. Jest wielu świętych, którzy przed nawróceniem nadużywali alkoholu, ale nigdy nie był to ich, jakby to powiedzieć, grzech główny. Dlatego myślę, że Mateusz Talbot będzie bardzo dobrym odniesieniem dla wszystkich, którzy walczą z nałogami, nie tylko z alkoholem. On może pomóc znaleźć motywację do tego, by rzucić alkohol czy inne uzależnienia. I można to zrobić radykalnie, tak jak Mateusz Talbot. On pewnego dnia został obrażony przez kolegów, którzy nie chcieli mu postawić alkoholu, ponieważ nie pracował i nie miał pieniędzy. Został przez nich wyzwany od świń i po prostu tego dnia radykalnie – ta łaska Boża spłynęła na niego jednego dnia – po prostu porzucił alkohol i rozpoczął drogę do trzeźwości. Niełatwą, ale skuteczną i dzięki pomocy Boga ponad 40 lat w tej abstynencji wytrzymał. A w jaki sposób? Jakie miał metody? Metody miał, można powiedzieć, bardzo radykalne. Pierwsze, co zrobił, to zwrócił się się do matki, która przez wiele lat modliła się o jego trzeźwość i o to, żeby udał się do spowiedzi. Powiedział matce, że chce złożyć deklarację abstynencką. Za radą matki wyspowiadał się i złożył deklarację najpierw na trzy miesiące, później na rok, w końcu na całe życie. Jego sposobem na wytrwanie było przebywanie jak najwięcej w kościołach. Starał się wybierać jak najdalsze kościoły, by czas, który tracił wcześniej ze znajomymi z pubach, spędzać w kościele na Eucharystii, na adoracji. Mateusz Talbot jest na wielu wizerunkach przedstawiany na klęczkach. W pozycji, powiedziałbym, bardzo sztywnej, naprawdę jak pokutnik. On miał zwyczaj udawać się do kościoła z samego rana, kiedy kościół był jeszcze zamknięty, i przed tym kościołem klęczał wyprostowany, czekając na otwarcie. Zawsze było to w godzinach porannych. W dodatku rozcinał sobie nogawki spodni, żeby gołymi kolanami dotykać ziemi. Umartwiał się tak bez względu na pogodę – czy mróz, czy śnieg, czy deszcz, zawsze klęczał przed kościołem, czekając na jego otwarcie. W niedzielę uczestniczył w wielu mszach. Zaczął nawiązywać kontakty z zakonem franciszkańskim, z różnymi organizacjami charytatywnymi. Żył bardzo radykalnie: wiele pościł, czytał książki duchowe, mimo że był prostym, niewykształconym człowiekiem; skończył podobno tylko trzy klasy. Starał się czytać wszystkie książki religijne, jakie wpadły mu w ręce. Gdy brakowało mu wiedzy, prosił księży w trakcie spowiedzi o wyjaśnienia. Umartwiał się, śpiąc na twardym łóżku, nie miał poduszki, tylko drewniany kawałek belki. Przykrywał się jakimś starym płaszczem. Jego życie było, można powiedzieć, ascetyczne, ale nie dawał tego po sobie tego poznać – był osobą podobno bardzo radosną, duszą towarzystwa i zawsze można było do niego się zwrócić, zawsze był uśmiechnięty, nie epatował tym swoim surowym trybem życia. Rzeczywiście brzmi to bardzo surowo, rygorystycznie i radykalnie. Czy to znak, że aby zerwać z nałogiem, jest tylko jedyne wyjście – bardzo radykalne? Nie, chyba każdy ma swoją własną drogę, Pan Bóg prowadzi na różne sposoby. Chociaż na pewno najważniejsza jest przemiana, żeby wewnętrznie coś w sobie zmienić i żeby oprzeć się na Panu Bogu, bez względu na to, jak będzie ta droga prowadziła, żeby tak jak Mateusz Talbot, poświęcać czas Panu Bogu i żeby to właśnie On był tą pomocą. Bez pomocy Pana Boga, bez Jego łaski, zazwyczaj trudy są nieudane i człowiek po prostu po pewnym czasie poddaje się, wraca do nałogu. A jeżeli opieramy się na Eucharystii, na częstej spowiedzi, na modlitwie, adoracji – wtedy jest siła do walki. Ale w tej chwili są różne grupy wsparcia, są psychologowie, są terapie. Tak, są grupy, różne terapie, ośrodki. Nie ma jednej drogi, takiej zagwarantowanej,

A jak Pan to robi, jeśli mogę o tym wspomnieć, z łóżka szpitalnego? Jest Pan bardzo chory. Daj Boże, dzięki Mateuszowi Talbotowi niedługo to łóżko opuszczę, będę mógł wrócić do domu, a działalność z łóżka szpitalnego jest też sprawą Pana Boga. Jeszcze w innym szpitalu poznałem siostrę Barbarę, która jest pielęgniarką, ale też zakonnicą, i przyszła mnie odwiedzić, bo okazało się, że mieliśmy gdzieś tam wspólną znajomą. W trakcie tego spotkania wspomniałem, że staram się szerzyć kult Mateusza Talbota. Siostra bardzo chętnie zaangażowała się w to i zaczęła mi w tym pomagać. Działanie ze szpitalnego łóżka nie jest łatwe, ale przynosi dużo owoców i muszę powiedzieć, że chyba więcej materiałów udało się wyeksportować w trakcie mojej choroby, niż w trakcie mojego zwykłego życia przed chorobą. Tak, że siostra pomaga, kontaktuje się z parafiami, stara się też znaleźć osoby, które wesprą naszą akcję. Całość jest finansowana z moich prywatnych środków. Niestety obecnie, ze względu na chorobę, nie pracuję i każdy datek ma znaczenie, żeby te materiały tworzyć. To kosztuje, bo zawsze zamawiam wszystko w profesjonalnych drukarniach, firmach. Więc staram się jakoś to z łóżka, przez telefon, koordynować, kontaktuję się z drukarniami, a siostra dalej to rozprowadza, za co jej wielkie, serdeczne Bóg zapłać.

pewnej; jest to jedna z wielu dróg, na pewno dla osób wierzących. Najlepszym przykładem tego jest właśnie Mateusz Talbot i komuś może właśnie on pomóc, chociaż są na przykład osoby niewierzące, które w inny sposób porzuciły nałóg, które nie interesowały się przy tym ani Panem Bogiem, ani wiarą, ani Mateuszem Talbotem. Na pewno można iść różnymi drogami, ale jego wzór warto naśladować. Mateusz Talbot jest w Polsce mało znany. A na świecie? Zdecydowanie jest postacią bardzo mało znaną w Polsce. Na świecie jest niewiele lepiej, bo on za życia nigdy nie epatował swoją świętością, żył bardzo skromnie. O jego śmierci można powiedzieć, że był to znak, łaska Pana Boga. Mateusz Talbot wiele lat nosił łańcuchy pokutne wokół brzucha, kostek i nadgarstka. Idąc do kościoła 7 czerwca 1925 roku, zmarł w drodze do kościoła, i to właśnie dzięki tym łańcuchom pielęgniarki, które go w szpitalu, w kostnicy rozbierały, zainteresowały się, kto to jest, dlaczego coś takiego ma. Gdyby nie te łańcuchy, to myślę, że nikt by się nim nie zainteresował – po prostu jeden z wielu nieznanych. Informacji na temat Mateusza Talbota jest mało w porównaniu z innymi świętymi. Nawet czasem na medalikach czy obrazkach jest przedstawiany z podpisem „Święty Mateusz Talbot”

On pewnego dnia został obrażony przez kolegów, którzy nie chcieli mu postawić alkoholu, ponieważ nie pracował i nie miał pieniędzy. Został przez nich wyzwany od świń i po prostu tego dnia radykalnie porzucił alkohol i rozpoczął drogę do trzeźwości. i z aureolą. Nie wiem, czy to jest kwestia kultury zachodniej, która podchodzi do tego bardziej pobłażliwie, czy to po prostu pomyłki, ale nie spotkałem się jeszcze z czymś takim, żeby jakiś Sługa Boży był gdziekolwiek przedstawiany jako święty z aureolą. Więc może to znak Pana Boga, że on zostanie uznany oficjalnie świętym. No właśnie, skąd to się bierze, że w niektórych krajach ta postać jest przedstawiana jako święta? Czy zdarzyły się już jakieś cuda za jego pośrednictwem? Tak, cudów było wiele. W jego starej biografii, która niestety nie jest już dostępna, odnotowano kilkanaście cudów. Tę biografię wydano rok po jego śmierci, rozeszła się stu tysiącach egzemplarzy; jak na lata dwudzieste zeszłego wieku, to bardzo duży nakład. Między innymi jeden z przyjaciół Mateusza, robotnik, cierpiał na wrzody. Czekała go operacja, lecz bał się jej i prosił Mateusza o wsparcie. Mateusz stwierdził, że najlepiej będzie, jak ten kolega pójdzie do tego samego lekarza, do którego chodził on sam, czyli do Pana Jezusa. Ów kolega zaczął nawiedzać kościoły, modlić się, Mateusz też się za niego modlił. I po pewnym czasie okazało się, że ta operacja nie jest już potrzebna. Tak, że już za jego życia ludzie, którzy zwracali się z problemami do Mateusza, odczuwali to, że jego wsparcie jest duże i naprawdę skuteczne. Wiele jest odnotowanych cudów. A po śmierci? Cuda nawrócenia, porzucenia alkoholizmu, przemiany życia. Niestety w Kościele katolickim jest tak, że cud musi być cudem uzdrowienia fizycznego, nie psychicznego. Gdyby liczyć te cuda psychiczne – nawrócenia, porzucenia alkoholu – wicepostulator procesu powiedział kiedyś, że już dawno byłby świętym. Natomiast czekamy teraz na stwierdzenie cudu fizycznego za jego wstawiennictwem – w Stanach Zjednoczonych miało miejsce pewne wydarzenie, które teraz jest badane. Jeżeli lekarze i wszystkie komisje i kongregacje uznają, że to przypadek niewytłumaczalny, wtedy Mateusz Talbot już ma otwartą drogę do tego, żeby zostać błogosławionym. Naszemu papieżowi Janowi Pawłowi II bardzo zależało na tym, by

Bądźcie trzeźwi! Mateusz Talbot, alkoholik z Irlandii Luiza Komorowska rozmawia z propagatorem czci Mateusza Talbota – Grzegorzem Jakielskim.

26 lutego rozpoczął się jubileuszowy, 50. Tydzień Modlitw o Trzeźwość Narodu. Potrwa on do 4 marca. W tym czasie katolicy będą modlić się za polskie rodziny, nauczycieli, wychowawców, katechetów i sprawujących władzę, aby odważnie dawali świadectwo trzeźwości i stali na straży życia zgodnego z Prawem Bożym. Patronami tych dni są m.in. bł. Bronisław Markiewicz, św. Maksymilian Kolbe, św. Stanisław Papczyński, bł. Karolina Kózkówna. Istnieje jednak jeszcze mało znany Sługa Boży Mateusz Talbot, patron alkoholików i wzór wyzwalania się z nałogów. Mateusz Talbot to alkoholik z Irlandii. Mateusz Talbot został błogosławionym. W trakcie swojego pobytu w Dublinie bardzo modlił się o to, nawet planował powrócić do Dublina, żeby tam odbyła się ta beatyfikacja, ale nie chciał przyspieszać procedur. No i uznał, że wola Boga jest taka, żeby czekać na ten cud. A dlaczego Pan, człowiek, który nigdy nie miał do czynienia z alkoholem, postanowił szerzyć ten kult? Można powiedzieć, że to taki dziwny przypadek, jak mówi znajomy ksiądz Zbigniew Kaniecki, proboszcz z parafii Płock-Trzepowo, gdzie znajduje się jedyny w Polsce pomnik i relikwie trumny Sługi Bożego. Nazwał to powołaniem. Wszystko wyszło z potrzeby serca,

Wszystko wyszło z potrzeby serca, z takiego prywatnego, małego dramatu. Poznałem kiedyś pewną osobę, dziewczynę, zakochałem się, planowaliśmy ślub, niestety okazało się, że wychowywała się w domu, gdzie był alkohol. No i, krótko mówiąc, do ślubu nie doszło.

z takiego prywatnego, małego dramatu. Poznałem kiedyś pewną osobę, dziewczynę, zakochałem się, planowaliśmy ślub, niestety okazało się, że ta osoba wychowywała się w domu, gdzie był alkohol. No i, krótko mówiąc, do ślubu nie

Tak jakoś to powoli zaczęło się rozkręcać. Duch Święty to prowadzi, bo wszystko jest zupełnie spontaniczne, przypadkowe. Staram się szerzyć ten kult, żeby komuś to pomogło, żeby ktoś kiedyś nie musiał cierpieć tak, jak na-

W dzisiejszych czasach liczy się radykalizm, tak jak jest powiedziane w Piśmie Świętym: „Albo będziesz gorącym, albo zimnym”. Uważam, że przyda się chociaż odrobina takiego radykalizmu… Naśladowanie chociaż jednej cechy, zapożyczenie jej od Mateusza. doszło. Był to dla mnie moment przełomowy, trafiłem wtedy w Niepokalanowie na taką broszurkę „Słowo wśród nas”, gdzie znajdował się artykuł o Mateuszu Talbocie i adres do parafii w Płocku. Wybrałem się do Płocka z dziwnej, niewytłumaczalnej potrzeby serca. I tak zaczęło się to powoli klarować. Kiedy pojechałem pierwszy raz, zaczęła mnie nachodzić myśl, żeby jeszcze tam wrócić, mimo że jeszcze nie wiedziałem, dlaczego. Więc po pewnym czasie wróciłem, zabrałem rodzinę, żeby im pokazać to miejsce, i właśnie tam poznałem księdza proboszcza, który od wielu lat szerzy kult Mateusza Talbota. Otrzymałem od niego obrazek z modlitwą o beatyfikację, ale że jestem przekorny i zadziorny, i że troszkę działam w branży reklamowo-marketingowej, stwierdziłem, że ja zrobię lepsze obrazki. Zamówiłem więc komplet obrazków dla księdza, zawiozłem, i to już była moja trzecia wizyta.

cierpiałem się z tego powodu ja. Chociaż alkohol nigdy mnie nie interesował, nikt z rodziny nigdy nie miał z nim problemów. Tak, że Pan Bóg sam wybiera swoje narzędzia; widocznie chciał, żebym troszkę pomógł w szerzeniu informacji o Mateuszu, więc działam. W jaki sposób Pan działa? Prowadzę stronę internetową mateusztalbot.pl, profil na Facebooku Sługa Boży Mateusz Talbot, profil w języku angielskim, profil na Twitterze, kontaktuję się z organizacjami, z duszpasterzami. Całość jest moją inicjatywą, bez jakiejkolwiek pomocy, bez wsparcia żadnych instytucji kościelnych czy świeckich. Z własnych środków wydaję obrazki, medaliki, staram się produkować ulotki, zamawiać i rozsyłać jak najwięcej materiałów, rozszerzać ten kult, zainteresowywać media, na przykład Media Wnet, tym tematem.

Czy myśli Pan, że naszemu społeczeństwu jest potrzebny taki patron? Myślę, że tak. Księża biskupi apelują o to, żeby jak najmniej było reklam związanych z alkoholem, gdyż – kiedyś padły takie słowa – albo społeczeństwo polskie będzie trzeźwe, albo nie będzie go wcale. Na pewno Mateusz Talbot jest potrzebny jako wzór dla wielu setek tysięcy osób. Wystarczy spojrzeć na statystyki wypadków drogowych po alkoholu, na wszystkie informacje dotyczące przestępstw, wykroczeń po alkoholu; zobaczyć, ile młodych już w gimnazjum nadużywa alkoholu. Więc na pewno taki wzór jest potrzebny i w Polsce, i na świecie. Myślę, że Mateusz Talbot jest idealną postacią, żeby brać z niego przykład. Czy wstawiennictwo Mateusza Talbota dotyczy tylko alkoholu? Czy również innych spraw? Może dotyczyć także innych nałogów, innych słabości, nie musi to być związane z alkoholem. Każdy święty ma swoją taką, w cudzysłowie, „profesję”, ale to nie oznacza, że w innych sprawach nie można się do niego zwracać. A czy nie uważa Pan, że zwłaszcza młodzi mogą się trochę przerazić taką surowością życia, takim radykalizmem? Że mogą nie być w stanie przyjąć takiej wizji życia za swoją? Nikt nie zmusza młodych, żeby od razu wszystko porzucili, stali się ascetami i żyli w taki pokutniczy sposób. Ale mogą czerpać te wzorce, jakoś starać się je naśladować, chociaż nigdzie nie jest powiedziane, że całkowicie. Chociaż w dzisiejszych czasach liczy się radykalizm, tak jak jest powiedziane w Piśmie Świętym: „Albo będziesz gorącym, albo zimnym”. Uważam, że przyda się chociaż odrobina takiego radykalizmu… Naśladowanie chociaż jednej cechy, zapożyczenie jej od Mateusza. Myślę, że może to bardzo pomóc młodzieży. Wierzy Pan, że się uda? Wierzę, mocno wierzę. Za osiem lat, w 2025 roku będzie setna rocznica śmierci Mateusza Talbota. Liczę na to, że może w Płocku powstanie jakieś sanktuarium, uda się wybudować kościół pod jego wezwaniem i że będziemy już wtedy cieszyli się z tego, że Mateusz Talbot jest błogosławionym, daj Boże i świętym. A skąd Mateusz Talbot wziął się w Płocku? Ksiądz Zbigniew Kaniecki jest duszpasterzem trzeźwości diecezji płockiej i od wielu lat zajmuje się osobami z problemami alkoholowymi. I stąd kilka lat temu powstała idea postawienia pomnika Słudze Bożemu Mateuszowi Talbotowi, chociaż też nie było to proste, bo wiele osób buntowało się: „Jak to? Stawiacie pomnik alkoholikowi?”. Jednak ksiądz, dzięki uporowi, wierze – przeforsował to. Powstał przed kościołem piękny pomnik. Dlatego polecam odwiedzić parafię Świętego Aleksego w Płocku-Trzepowie. Tam też ksiądz otrzymał z Dublina relikwie trumny i ziemię z grobu, gdzie Mateusz Talbot leżał od śmierci do 1952 roku do czasu ekshumacji. K

KURIER WNET · MARZEC 2017

W YWIAD·WNET

Jesteśmy w kopalni „Krupiński”. Proszę nam opowiedzieć, co to za kopalnia. To jest kopalnia, która została oddana do użytku w 1983 roku. W tym czasie, tak się składa, ja podjąłem w niej pracę, przechodząc do „Krupińskiego” z kopalń jastrzębskich. Z uwagi na to, że pracowałem tutaj 25 lat na dole, na ścianie, znam tę kopalnię jak własną kieszeń. Obecnie „związkuję” – już dość długo; w „Solidarności” oczywiście. Zostałem wytypowany przez ministra, w drodze różnych negocjacji, długich rozmów itd., do prac zespołu, który miał opracować koncepcję funkcjonowania kopalni „Krupiński” w nowych warunkach, w programie restrukturyzacji Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Kopalnia została wybudowana jako kopalnia węgla koksowego i nigdy, proszę sobie wyobrazić, nigdy tego węgla nie wydobywała! Zakład przeróbczy jest jednym z najnowocześniejszych – w jastrzębskiej spółce, ale nie tylko, bo i w Polsce – zakładów, jakie mogą przerabiać węgiel i koksowy, i energetyczny. Tego nie mają inne zakłady, poza jedną jeszcze kopalnią, „Zofiówką”. I decyzjami kolejnych zarządów nie można było uzyskać zgody na eksploatację węgla koksowego. Tymczasem koncesję na wydobycie węgla koksującego kopalnia „Krupiński" posiada do 2030 roku. Wydano ją w roku 2013. Działania zmierzające do likwidacji „Krupińskiego” były podejmowane wcześniej, od momentu wejścia na giełdę Jastrzębskiej Spółki Węglowej w roku 2011, i wtedy już mówiono o zamiarach przeznaczenia kopalni do likwidacji, aczkolwiek czyniono to jeszcze w sposób bardzo nieśmiały i zakulisowy. Wtedy jednak JSW wystąpiła o koncesję dla kopani, o bardzo dużą koncesję, bo do 2030 roku. Jednak ta koncesja została odnowiona nie po to, żeby wydobywać węgiel koksowy, który zalega na południu naszego obszaru górniczego, tylko w kierunku północnym. Powstaje więc pytanie, dla kogo starano się o tę koncesję na północy, gdzie znajduje się złoże węgla energetycznego? Wydano na to 800 milionów złotych. Te 800 milionów to kwoty, o których spółka i zarząd, i minister, niestety, mówią, że to są koszty kopalni „Krupiński”. Tyle wyniosły koszty inwestycyjne i straty – że takie, po prostu, są straty kopalni „Krupiński”. To jest bzdurą, to nie są straty, bo to były koszty inwestycyjne na rozpoczęcie działalności w części północnej pola.

itd., obecny zarząd Jastrzębskiej Spółki Węglowej nie zamierzał i nie zamierza przekazywać tej kopalni do spółki restrukturyzacji kopalń, a także nie brał i nie bierze pod uwagę jej sprzedaży firmie Silesian Coal ani żadnemu innemu podmiotowi zagranicznemu. Ostateczna decyzja będzie zależała od wyników analiz ekonomicznych oraz kierunków restrukturyzacji”, itd., itp.”. I co się okazuje? Podjęto decyzję z dnia na dzień. Przychodzi 8 sierpnia... Przepraszam, jeszcze 11 lipca organizacje związkowe jastrzębskiej spółki wystosowały pismo do pani premier mówiące o tym, że reprezentatywnym organizacjom związkowym jastrzębskiej spółki nie udostępniono programu restrukturyzacji grupy kapitałowej JSW na lata 2016–2025 oraz planu techniczno-ekonomicznego. Nie udostępniono, wbrew zapowiedzi, że tak miało być, po to tylko, aby w następnym miesiącu minister Tchórzewski podjął arbitralną decyzję o przekazaniu kopalni „Krupiński” do Spółki Restrukturyzacji Kopalń z dniem 8 sierpnia. Uchwała została podjęta 8 sierpnia w godzinach późnowieczornych, przez zarząd w niepełnym składzie, bo obawiano się, że nie wszyscy członkowie zarządu zagłosują za nią, bo była tak drastyczna. Podjęto to głosami 3:2. Jest fakt, jest uchwała. Rano o godzinie 6, po nocy, przyjeżdża cały zarząd na kopalnię „Krupiński” i mówi, że wstrzymuje roboty, kopalnia idzie do likwidacji. Szok dla załogi totalny! Nikt tak nie zrobił, nawet komuniści z najgorszych czasów nie zrobili tego, co ci nieudacznicy ze spółki. Ludzie, którzy nie mają wiedzy górniczej, nie znają podstawowych realiów górnictwa, decydują się na coś takiego! Nie wolno takich rzeczy robić, bo to jest marnowanie złoża! I dlatego szybko postawiono zarzuty prokuratorskie. Zrobili to ludzie z Wodzisławia, to była grupa z Ruchu Narodowego. I to poskutkowało, bo dosłownie na drugi dzień zarząd powstrzymał się od ogłoszonych działań. Inaczej odpowiadaliby za to indywidualnie, każdy z nich. Przestraszyli się. Natomiast minister przybił gwóźdź do trumny 29 sierpnia, w postaci spisania z bankami-wierzycielami umowy restrukturyzacyjnej, w której przekazał swoje formalne stanowisko czy decyzję, że kopalnia jest przewidziana do przekazania SRK. W tym czasie my jako organizacje związkowe czynimy starania, wiedząc, że mamy te złoża...

I to pole północne kryje węgiel energetyczny. Pole północne to jest głównie węgiel energetyczny, w najgorszych warunkach, z dużymi przerostami kamienia. Jeżeli kopalnia „Krupiński”, dla zobrazowania, wydobywała brutto 4 miliony ton węgla rocznie, to z tego 2 miliony, czyli połowa, był to węgiel energetyczny, słabej jakości, a reszta to był kamień. Ale przygotowano ten rejon i musieliśmy go eksploatować. I co się dzieje od momentu odnowienia koncesji? Prowadzimy ściany, eksploatujemy ten węgiel z różnym efektem, lepszym i gorszym. Były lata 2010, 2012 i 2013, kiedy wychodziliśmy na plus, ale tylko dlatego, że tu jest bardzo mało załogi w porównaniu do wyniku produkcji. Tu pracowało średnio 2400 osób, które wydobywały średnio te 4 miliony ton węgla brutto. Dla porównania: kopalnie jastrzębskie mają inne złoża – węgla koksowego, w których nie ma kamienia w takiej ilości, relacja kamienia do złóż jest zupełnie inna, ale mają 3,5 tysiąca ludzi. Oni fedrują mniej, dużo mniej węgla niż my, tylko że fedrują węgiel lepszej jakości. Ale ten węgiel koksujący najlepszej jakości jest też u nas. Jest o nim mowa już w starej koncesji. W 1975 roku, kiedy badano złoże, robiono odwierty, znaleziono go i gdy kopalnia rozpoczęła produkcję w 1983 roku, ten węgiel był wykazany w dokumentacji. Nie pozwolono nam go z różnych przyczyn wydobywać. Uważano wtedy, tak przynajmniej oficjalnie twierdził zarząd Jastrzębskiej Spółki Węglowej, obecny i poprzedni także, że nie było takiej potrzeby, gdyż jastrzębska spółka produkowała węgiel koksowy, więc przynajmniej jedna kopalnia powinna produkować węgiel energetyczny na potrzeby np. Elektrowni Rybnik, która jest 12 kilometrów od Żor. I tak robiono. Teraz, po tych przekształceniach, przy spadkach cen węgla na rynkach światowych, który miał miejsce do jesieni ubiegłego roku, nasz wynik musiał się pogorszyć, bo ceny mają na niego decydujący wpływ. Średnio uzyskiwaliśmy 42 dolary za tonę węgla; przy dzisiejszych cenach byłoby to o kilkaset procent więcej. I tylko w czwartym kwartale ubiegłego roku kopalnia potrafiła wykazać lekki zysk wyłącznie na skutek wzrostu średnich cen węgla, który kopalnia wydobyła. Tak jak mówiłem, nie mieliśmy i nie mamy przyzwolenia na wydobycie węgla koksującego. Spróbuję przedstawić to chronologicznie. W maju 2016 roku minister energii musiał odpowiedzieć na interpelację posła PO Krzysztofa Gadowskiego i oto, jaką odpowiedź skierował do marszałka Sejmu (wtedy nikt jeszcze nie wiedział o pomyśle likwidacji kopalni „Krupiński”): „W odpowiedzi na interpelację pana posła Gadowskiego z dnia, informuję, że,

Ale nie opowiedzieliśmy o złożach. Jakie to są złoża? Czy te złoża są bogate? Wszystko powiem. Złoża węgla koksowego zaczynają się w odległości 600 metrów na południe, licząc od miejsca, gdzie siedzimy. Zgodnie z posiadaną przez nas koncesją, żeby dojść do tych złóż, trzeba wydrążyć dwa przekopy (przekopy to są chodniki o szerszych gabarytach), dwa chodniki o długości średnio po 650 metrów. To by trwało około 8–10, góra 12 miesięcy przy jakichś tam zawirowaniach geologicznych. Z doświadczenia wiem, wiem to także od naszych geologów, którzy się tym na co dzień zajmują, że tyle czasu potrzeba – około 8–10 miesięcy, żeby dojść do pierwszych pokładów węgla koksowego. Proszę sobie wyobrazić ten pokład, który jest w grze. To jest pokład węgla koksowego, który nazywa się 405/1. On ma miąższość, czyli grubość, od 4,5 do 11 metrów. Taki gruby pokład. Co to oznacza? To oznacza, że można ten pokład wybierać – warstwowo, w 2–3 warstwach, drążąc ściany np. o wysokości 3 metrów. Przy naszej technologii urabiania ścian – wszystkie ściany mają szerokość 250 metrów – daje to możliwość uzyskania z jednej ściany dziennego wydobycia w ilości 5 tysięcy ton. Z jednej ściany, czystego węgla koksowego. Przeliczmy to na złotówki. Albo na dolary. Ktoś przeliczył, ile jest warte to złoże w jednym pokładzie. Mówimy o pokładzie 405. Przy dzisiejszych cenach, czyli przyjmując średnie dzisiejsze ceny węgla koksowego, mowa jest o około 40 miliardach złotych. Netto. Taki zysk przyniosłaby sprzedaż tego węgla: 40 miliardów z jednej kopalni. Mówimy tylko o jednym złożu. Tych złóż jest kilka, kilkanaście, bo po drodze jeszcze mamy węgiel w pokładach 360/1, /2, /3, /4, i później od 400 do 405 też jest. Tych pokładów jest w sumie 19. Gdybyśmy wydobywali netto (czyli czystego węgla) 2 lub 3 miliony ton rocznie, starczyłoby go na wiele pokoleń. To teraz proszę wytłumaczyć, o co chodzi? Dlaczego minister energii zmienił zdanie między wystąpieniem sejmowym a tym dniem 8 sierpnia, kiedy podpisał pierwsze rozporządzenie? Co się stało? Kto na niego wpłynął i w ogóle o co toczy się gra? Jak nie wiemy, o co chodzi, zwyczaj mówi, że chodzi o pieniądze. Ale powiedzmy wprost. Jacy są gracze? Już mówię. Chodzi o to, że pan minister przyznał kiedyś, na spotkaniu Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego w Katowicach, że on, będąc podsekretarzem stanu do spraw górnictwa, tak jak dziś jest wiceminister Tobiszowski, już wtedy, w 2007 roku podjął decyzję o likwidacji kopalni „Krupiński”. W 2007 roku, czyli przed momentem wejścia JSW na dużą giełdę.

Ale jak można podjąć decyzję o likwidacji kopalni, jeśli, jak Pan mówi, ma ona takie bogate, udokumentowane złoża węgla koksującego? On nie wiedział. Tłumaczył, że nie wiedział. Ale teraz wie. Teraz wie i nie chce się do tego przyznać, że wie. On dostał od nas pakiet, całą koncepcję funkcjonowania kopalni „Krupiński”, zarząd ją też ma. Myśmy tę koncepcję opracowali razem z dyrekcją kopalni „Krupiński”, przedstawiając funkcjonowanie kopalni, przestawienie produkcji z węgla energetycznego na koksowy. Koncepcja jest opracowana do roku 2030, do końca koncesji. To jeden wariant: minister energii nie wie. Wiceminister Tobiszowski, który jest stąd, też nie wie? Wiedzą. Ci panowie wiedzą doskonale. Teraz mają tę wiedzę. To dlaczego robią to, co robią? Należy postawić pytanie, dla kogo to robią – może tak? Dla kogo to robią? Dla kogo była koncesja, skoro kopalnia miała być zamknięta? To są koszty. Samo uzyskanie koncesji to są poważne kwoty. Dla kogo przygotowywano modernizację zakładu przeróbczego, którą teraz przerwano, ale to robiono? Dla kogo modernizowano zakład przeróbczy, który też pochłonął niemało pieniędzy? Dla kogo przygotowywano cały rejon wydobywczy, co kosztowało spółkę 800 milionów złotych? Ja Panu powiem, dla kogo. Tak się akurat zdarzyło, że niejaki pan Jerzy Markowski, znana postać w górnictwie, autorytet komunistyczny, jeśli chodzi o górnictwo, ale wiedzę górniczą też na pewno posiada, będąc dyrektorem niedaleko – kopalni „Knurów” bodajże kiedyś był dyrektorem – zna te złoża, zna kopalnie „Budryk”, „Knurów-Szczygłowice”, ten rejon – jak mało kto. Prezesi jastrzębskiej spółki musieliby się od niego uczyć. Wiedzieli o tym złożu Niemcy. I od tego zaczął się problem. Proszę sobie wyobrazić, że działania pana Jerzego Markowskiego szły tak szybko i w takim kierunku, że przedstawił jakiś swój biznes– program, koncepcję utworzenia kopalni pod firmą Silesian Coal, z którą graniczymy tutaj, za lasem. Paręset metrów stąd jest las i za zwałami, w obszarze leśnym miał fedrować, otworzyć kopalnię, która nie posiada szybu, nie posiada żadnych szybów wentylacyjnych, chodników, niczego. I mówi, że jest w stanie za dwa lata rozpocząć produkcję przy udziale załogi, bodajże kilkuset osób. Bo w 2015 roku, w czasie strajków w jastrzębskiej spółce, wyszły pewne niejasności, których był winien poprzedni zarząd. Ten zarząd jastrzębskiej spółki podpisał dwie umowy ramowe dotyczące współpracy z firmą Silesian Coal. Odpowiedzialność za to ponosi głównie prezes zarządu, który został odwołany po strajkach, Zagórowski. Ta współpraca miała polegać na udostępnieniu infrastruktury, czyli infrastruktury dołowej i powierzchni kopalni „Krupiński”, spółce Silesian Coal. Infrastruktura powierzchni to jest zakład przeróbczy, stacja wentylatorów, a dołowa – to drogi transportu do urobku, żeby mogli eksploatować węgiel spod lasu, czyli ze swojego obszaru górniczego. My w ubiegłym roku chcieliśmy pomóc mieszkańcom Orzesza, którzy nie chcieli się zgodzić na powstanie nowej kopalni, bo skoro likwiduje się „Krupińskiego”, to dlaczego za miedzą miałoby się opłacać robić nową kopalnię? Myśmy się zaangażowali w to jako organizacje związkowe kopalni „Krupiński”, bo tam mieszkają także nasi pracownicy. I podczas sesji nadzwyczajnej rady miasta przegłosowano, że nie będzie zgody na koncesję dla pana Jerzego Markowskiego na to, żeby powstała tam kopalnia. Ten pan ma jednak tak szerokie znajomości, że prawdopodobnie mu się uda, bo w tej chwili, jeżeli gmina nie wyraża zgody, to zgodnie z procedurą minister ochrony środowiska może wyrazić taką zgodę, tyle że musi uwzględnić czynnik społeczny. Nie rozumiem. Markowski jest dawnym komunistą, za rządów SLD był pełnomocnikiem rządu ds. restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego, nawet wiceministrem gospodarki. I teraz pracuje dla firmy niemieckiej. W jaki sposób przekonał decydentów, żeby zamknąć kopalnię „Krupiński”? Te umowy ramowe nie były podpisane ot, tak sobie. Tam była mowa, nazywając to elegancko, o partycypowaniu w kosztach. Polegało to na tym, że firma Silesian Coal miała niejako uczestniczyć w kosztach remontu stacji wentylatorów... Jeżeli ktoś wie, że jest złoże warte 40 miliardów... To wyda 120 milionów euro na te koszty. Bo o takich kwotach mówimy. Tym bardziej, że bank mu da pożyczkę na to, żeby mógł wydać te 120 milionów. Bank niemiecki mu da, na pewno, bo to jest ich interes. Tak uczyniono i to są fakty. Umowy ramowe są faktami, to potwierdza były przewodniczący

ZMOWA B GÓRNIC

Krzysztof Skowroński rozmawia z Mieczysławem K w Kopalni Węgla Kamiennego „Krupiński”. Kopalnia, podjętej na Nadzwyczajnym Walnym Zebraniu została przeznaczona do li

To jest skandal i draństwo. Ja nie wiem, ja domym tego, że w wyniku jego decyzji m tych. Marnujemy złoże, które jest bogac przez obecny obóz rządzący szczytnych h kać kopalń, które mają złoża – to uczynio rady nadzorczej, pan Myrczek, który krótko pełnił obowiązki prezesa zarządu w czasie tej zawieruchy postrajkowej. On potwierdził, że te umowy ramowe są. Te właśnie umowy ramowe zostały dostarczone ministrowi. A jakby Pan nazwał działania ministra energii? Powiedziałbym, że... minister nie przyłożył się do właściwego przeglądu sytuacji w Jastrzębskiej Spółce Węglowej. To przecież minister Tchórzewski podjął decyzję o przeprowadzeniu w niej audytu. Ja mam wypowiedzi ministra odnoszące się do audytu. Audyt został utajniony przez tego pana, który był jego przewodniczącym. Posła tej ziemi, jastrzębskiej. Dlatego jestem tak zdenerwowany na tych ludzi, bo to są dwaj posłowie stąd, obaj z PiS-u. Może Pan podać nazwiska? To jest pan Janik, poseł Rybnika, a drugi to poseł z Jastrzębia, pan Grzesiu Matusiak. To są posłowie tej ziemi. I proszę sobie wyobrazić – ci posłowie byli członkami grupy roboczej, którą powołał minister do opracowania naszej koncepcji, tej nowej koncepcji funkcjonowania kopalni „Krupiński”. Są tam przedstawiciele organizacji związkowych, między innymi było nas trzech, była pani poseł Izabela Kloc z Mikołowa, był pan senator profesor Krystian Probierz, autorytet z dziedziny górnictwa, był pan poseł Sitarski, bodajże z Ruchu Kukiza, i był

wójt gminy Suszec, oczywiście; był starosta powiatu pszczyńskiego – szerokie spektrum, duże gremium. Naszym zadaniem w listopadzie było ocenić raport Jastrzębskiej Spółki Węglowej i nową koncepcję funkcjonowania kopalni „Krupiński”. Zgrać to wszystko i uzasadnić, a potem przedstawić ministrowi, żeby podjął decyzję. Ten zespół zakończył pracę 24 listopada i w wyniku głosowania 9:7 przyjął stanowisko, że koncepcja dalszej pracy kopalni „Krupiński” jest w pełni ekonomicznie uzasadniona. Nowa koncepcja. I co dalej? Minister zachował się, jakby był głuchy. Zlekceważył naszą decyzję. Wcześniej powiedział Pan, że minister podjął decyzję, bo nie miał pełnej wiedzy. A teraz Pan mówi, że był zorientowany we wszystkim i podjął decyzję. Dostał wszystkie dane. To nie znaczy, że zaakceptował, prawda? Nie zaakceptował, ale widział. Widział, ale, jak powiedziałem, podjął decyzję w sposób autorytarny. Jakby Pan nazwał taką postawę? Tego nie można nazwać nawet nonszalancją – to jest arogancja najgorszego sortu w stosunku do tych osób, które nad tym pracowały.

MARZEC 2017 · KURIER WNET

W YWIAD·WNET sposób, żeby minister mógł mieć czyste sumienie, że zarząd przyjął jego decyzję, a nie przyjął decyzji strony społecznej. A zarząd utajnił ten audyt, o którym Pan mówił. I do dziś nie został on odtajniony. Kto przeprowadził audyt? Audyt był zrobiony na zlecenie ministra. Pan poseł Grzegorz Matusiak był jego przewodniczącym, więc audyt też w jakimś stopniu mógł być sterowany. Bo można zapytać, co zrobił pan poseł Matusiak jako przewodniczący audytu – z jego wynikami? On miał obowiązek przekazać go ministrowi albo zawiadomić prokuraturę o przekrętach, które z tego wynikają. Proszę, tutaj mam wypowiedzi ministra na temat audytu: „Wyniki przeprowadzonego audytu wiosną omówił w poniedziałek w Jastrzębiu minister energii Krzysztof Tchórzewski”.

ARONÓW CZYCH

Kościukiem, przewodniczącym NSZZ „Solidarność” , na skutek zgodnej ze stanowiskiem rządu uchwały u Akcjonariuszy Jastrzębskiej Spółki Węglowej, ikwidacji jako nierentowna.

ak może ktoś spokojnie spać, będąc świamarnujemy złoże, marnujemy miliardy złoctwem narodowym. Pomimo głoszonych haseł, że nie będziemy likwidować, zamyono. Właśnie to chce zrobić minister. A z punktu widzenia Polski? To jest draństwo. To jest skandal i draństwo. Ja nie wiem, jak może ktoś spokojnie spać, będąc świadomym tego, że w wyniku jego decyzji marnujemy złoże, marnujemy miliardy złotych. Marnujemy złoże, które jest bogactwem narodowym. Pomimo głoszonych przez obecny obóz rządzący szczytnych haseł, że nie będziemy likwidować, zamykać kopalń, które mają złoża – to uczyniono. Właśnie to chce zrobić minister. Bo minister mówi, że to są takie złe złoża, tu się nie opłaca, tyle musimy dopłacać do kopalni „Krupiński”, że ją likwidujemy. No i koniec. Minister nie ma podstaw tak sądzić. Tak mówi. Nie. Nie ma podstaw. Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego oceniła ten raport, jego wynik końcowy; tak samo ocenił to zespół, w którego skład wchodziły autorytety z dziedziny górnictwa. To był pan profesor Krystian Probierz, to byli geolodzy. Krystian Probierz jest senatorem z Prawa i Sprawiedliwości. Tak, jest także senatorem z Prawa i Sprawiedliwości. W takim razie na czym to polega? W grupie roboczej jest dwóch facetów,

polityków Prawa i Sprawiedliwości, i co tam się dzieje? Już mówię. Dwaj panowie posłowie: pan Matusiak i pan Janik nie mieli o niczym pojęcia, bo nie byli obecni podczas prac grupy. Oni po prostu przyszli, podpisali listę i poszli, bo mieli obowiązki sejmowe. Ale mieli tyle odwagi i czelności, że podpisali się pod raportem jastrzębskiej spółki – że on jest zasadny i jedynie słuszny, ich zdaniem – bo mieli z tego korzyści; i nie musieli na nie długo czekać. Pan prezes Tomasz Gawlik, w dowód wdzięczności, postanowił ich obdarować. Obdarował ich w ten sposób – proszę to sobie sprawdzić, bo to jest fakt – że były asystent z Rybnika w biurze poselskim pana posła Janika został prezesem spółki-córki JSW Szkolenie i Górnictwo. Prezesem spółki-córki. A kim jest Tomasz Gawlik? A Gawlik to jest prezes zarządu Jastrzębskiej Spółki Węglowej. W zamian za lojalność ci posłowie zostali sowicie wynagrodzeni. Proszę popytać o członków rodzin tych posłów, gdzie są zatrudnieni. I to za, tak naprawdę, małe pieniądze – bo w porównaniu z 40 miliardami są one małe, prawda? Ci posłowie dostali je tylko za to, że mieli, zgodzili się mieć takie samo zdanie jak zarząd, który opracowując koncepcję, zrobił to w ten

Kiedy to było? Minister powiedział to 21 lipca 2016 roku. Audyt był robiony na wiosnę 2016 roku, a więc od lata czekamy na ujawnienie jego wyników, jako że minister się zdeklarował, że zostaną one natychmiast przekazane stronie społecznej. Pomimo licznych próśb o odtajnienie audytu, z którymi zwracał się szef zarządu regionu, przewodniczący komisji sekcji krajowej górnictwa – minister nie zrobił tego do dnia dzisiejszego. Dlaczego? „Kierujący zespołem audytowym poseł PiS Grzegorz Matusiak, podsumowując ustalenia audytorów, zwrócił uwagę na, jak mówił, drenaż jastrzębskiej spółki przez 8 lat i nietrafione inwestycje”. Minister – bo tylko on mógł odnieść się do wyników audytu, skoro pozostały one utajnione – mówił o nietrafionych inwestycjach. Ja wiem, o jakich. Pierwszą nietrafioną i największą inwestycją w jastrzębskiej spółce jest tzw. pole Bzie-Dębina, gdzie wybudowano nowy szyb, oddalony kilka kilometrów od rodzimej kopalni „Zofiówka”. Te właśnie koszty inwestycyjne wyniosły półtora miliarda złotych. I proszę sobie wyobrazić, że efekt finansowy, czyli dotarcie do złoża węgla koksowego w tym rejonie, jest możliwe dopiero za około 5–6 lat. Czyli spółka znowu wydała półtora miliarda złotych. Wcześniej porównywalne koszty ponieśliśmy, jak kupiliśmy „Knurów-Szydłowice”, w najgorszym dla nas okresie. Półtora miliarda JSW wydała na „Knurów-Szydłowice”, będąc w zapaści finansowej. To było w 2015 roku. Przypomnijmy – najpierw płacąc dywidendę, odprowadzając do Skarbu Państwa też miliardy złotych. W sumie spółka oddała do Skarbu Państwa ponad 5 miliardów złotych z tytułu wejścia na giełdę. Wiemy, że prezes Zagórowski to też zrobił celowo, będąc świadomy – i obóz wtedy rządzący także wiedział – jakie to przyniesie skutki za parę lat. Nie trzeba było długo czekać. W 2015 roku po strajkach groziła nam zapaść finansowa i Jastrzębska Spółka Węglowa stała się firmą niewypłacalną. Groziło nam ogłoszenie bankructwa. Mogły to uczynić banki, bo to nie były banki polskie – ING był bankiem-wierzycielem wiodącym. Dobrze wiemy, że banki czyniły takie starania, żeby spółkę jastrzębską zlikwidować poprzez ogłoszenie upadłości. Organizacje związkowe nie dopuściły do tego, mając świadomość, że do czegoś takiego obóz rządzący PO i PSL chce doprowadzić. To już jest historia, która jednak ma znaczenie dla zrozumienia tego, co się tu dzieje obecnie. Myśmy, Panie Redaktorze, zapobiegli temu prostą decyzją. Zwróciliśmy się do załogi, aby zgodziła się ponieść ciężar niedopuszczenia do upadłości JSW. I załoga zobowiązała się na okres 3 lat do ratowania płynności finansowej spółki, tak że my mogliśmy stać się gwarantami. My jako organizacje związkowe. Nie zarząd, tylko my daliśmy gwarancje bankom-wierzycielom. Zarząd był wtedy niewiarygodny. I dopiero podjęta przez nas decyzja, że my, pracownicy wszystkich kopalń Jastrzębskiej Spółki Węglowej, przez okres trzech lat, aby ratować płynność finansową spółki, oddamy 2 miliardy ze swoich wynagrodzeń, uratowała spółkę przed bankructwem. Uczyniliśmy to 16 września 2015 roku. Teraz macie za to nagrodę, bo górnicy będą mogli odpoczywać. A teraz, w nagrodę za to, kopalnia „Krupiński” idzie do likwidacji. Przyjmijmy, że ten wariant, przewidziany teraz dla kopalni „Krupiński”, będzie realizowany. Jaką przyszłość ten wariant rokuje? Jeżeli ta nowa koncepcja funkcjonowania kopalni „Krupiński”, oparta na węglu koksowym, weszłaby w życie, to są koszty około 300 milionów złotych. Pan mówi o koncepcji pozytywnej. Ja pytam o tę koncepcję, która na razie została oficjalnie przyjęta. Jeżeli byśmy mieli koncentrować się na

wydobyciu dotychczasowym, czyli w ramach tej koncesji, którą mamy teraz, czyli na węglu energetycznym, nasza żywotność skończyłaby się w 2021 roku, bo musielibyśmy wygaszać produkcję. Taki byłby normalny cykl wygaszania produkcji, likwidacji wyrobisk. Ale kopalnia „Krupiński” jest przeznaczona do likwidacji. I załóżmy, że konsekwentnie będzie likwidowana. Co się będzie działo? W planach na 2017 rok wydrążono, przygotowano wyrobiska do eksploatacji, bo nie było jeszcze decyzji o zamknięciu kopalni, a więc poczyniono pewne plany i przygotowania. Zazbrojono ścianę 17, z której wydobycie miało ruszyć z końcem stycznia/początkiem lutego. Nie ruszyło, a więc zostały poniesione koszty. Ściana jest przygotowana do eksploatacji. A więc jest ściana, uzbrojona, można wydobywać, ale się nie wydobywa. Dlaczego? Bo podjęto decyzję o wstrzymaniu produkcji, zatrzymaniu przodków i ścian. Żeby zlikwidować kopalnię. Czyli, mówiąc po ludzku, ta kopalnia ma umrzeć. Ta kopalnia ma być zakorkowana, zlikwidowana, czyli marnujemy złoże. Kto potem przejmie to złoże za 40 miliardów? W takiej sytuacji żadna firma nie będzie w stanie wejść na tę kopalnię. Złoże zostanie utracone. Jeżeli kopalnia będzie zakorkowana, zostaną zalane wszystkie wyrobiska... To kopalnia ma być zalana? Ona samoczynnie się zaleje, bo wody gruntowe spływają non stop. Wszystko ulegnie zniszczeniu, cała obudowa. Ona ulegnie zasoleniu, bo woda jest słona... Czyli, mówiąc po ludzku, ta kopalnia jest teraz na OIOM-ie? To dobre określenie. Czyli, jeżeli natychmiast czegoś się nie zrobi, kopalnia rzeczywiście stanie... Jak się odetnie tlen, to OIOM jest już niepotrzebny. Tak samo, jeżeli zakorkujemy kopalnię i zostawimy ją, a nie będzie decyzji, żeby przekazać ją jakiejś firmie czy podtrzymać ją w jakiś inny sposób, to „Krupiński” podzieli los kopalni „Morcinek”, którą notabene zlikwidował pan Jerzy Markowski. Pamiętam to, bo już wtedy pracowałem... Ale może zdarzyć się taki scenariusz, że w tym momencie, kiedy kopalnia jeszcze będzie mogła ożyć, ktoś przyjdzie, znajdzie się jakiś nowy lekarz na OIOM-ie i powie – „ja zajmę się tym przypadkiem!” Wszystko zależy od tego, w jaki sposób zarząd podejdzie do infrastruktury powierzchni kopalni. Pamiętajmy, że mamy jeszcze takie złoto, jak zakład przeróbczy. Nie mają tego kopalnie w Polskiej Grupie Górniczej, nie mają tego inne kopalnie, ma tylko „Zofiówka” i kopalnia „Krupiński”. Taki zakład przeróbczy może niezależnie produkować węgiel koksowy i węgiel energetyczny, bo ma dwie nitki do obsługi. To są najnowocześniejsze dwa zakłady przeróbcze w kraju, porównywalne tylko do „Bogdanki”, chociaż nie wiem, czy „Bogdanka” może przerabiać węgiel koksowy. Na ten zakład wydano potężne miliony, a teraz ma on być zlikwidowany, bo proszę sobie wyobrazić, że w ubiegłym tygodniu zarząd podjął kolejną decyzję. Oszukał władze gmin, starostwo powiatowe, oszukał ludzi, samorządy, na których terenach leży kopalnia. Wcześniej oznajmił, że nie mają się czego obawiać, bo w tym miejscu powstanie zakład logistyki i zakład odmetanowania po likwidacji kopalni „Krupiński”. A teraz podjął decyzję, że nie powstanie. Z prostego powodu. Zakład odmetanowania może być wtedy, kiedy będzie eksploatacja. Jeżeli nie ma eksploatacji, nie ma metanu. Czy w spółce o tym nie wiedzą? Tam są przecież inżynierowie. Dopiero nasz inżynier wentylacji musiał to powiedzieć, bo oczekiwali od niego stanowiska – pokaż, ile będzie metanu; a on powiedział: „będzie zero metanu, panowie”. A więc spółka podjęła decyzję w zeszłym tygodniu, że nie będzie żadnego zakładu logistyki ani zakładu odmetanowania. To znaczy, że gminy nie będą uzyskiwały najmniejszej korzyści finansowej z tytułu dzierżawy, eksploatacji itd. Nic z tego.

A Pan nie będzie miał kopalni? A ja będę miał kopalnię. Będę, bo ja mocno w to wierzę, bo ja jestem człowiekiem wierzącym, i to pokazałem ministrowi. Dlatego napisałem: „ Jezu, Ty się tym zajmij!”. Skoro władze nie mogą się tym zająć, niech się zajmie Bóg. Po to robiłem msze za kopalnię „Krupiński”, żeby tym ludziom troszeczkę do głów nabić – co robicie? Co robicie z kopalnią „Krupiński”? Ta kopalnia ma złoża w ilości 100 milionów ton węgla koksowego najwyższej jakości. To są miliardy złotych i tacy pajace, jak ci posłowie, podpisali się pod programem likwidacji kopalni „Krupiński”, pozwolili na to?! Ja to mówię załodze. Załoga jest podzielona. Od dwóch–trzech lat straszy się ludzi likwidacją. Prezes zrobił alokację załogi, część przeszła do robót przygotowawczych do innych kopalń. Tutaj pozostało jeszcze 1600–1700 osób. Tyle tu jeszcze jest, bo muszą wszystko dokończyć. Ale ci ludzie jeszcze wierzą; będzie Pan miał okazję, może się Pan ich zapytać. Wiedzą, że ja jestem zdeterminowany, że poświęcę wszystko… Ja, Panie Redaktorze, pracuję w Związku społecznie, ja jestem od roku na emeryturze. Zostałem tylko dlatego, żeby nikt nie powiedział: „O! Za Solidarności i za PiS-u zlikwidowali kopalnie”. Ale tak się dzieje. Decydują o tym ludzie, których Pan obdarzył zaufaniem. To Pan jest za to odpowiedzialny. To są najczystszej wody karierowicze. Mało mamy wokół karierowiczów? Mało jest nieuczciwych posłów? A przecież można robić karierę, nie zamykając „Krupińskiego”. Z reguły ci ludzie, którzy postępują w taki perfidny sposób, bardzo daleko zachodzą, prawda? Baronowie górniczy. Kto to są baronowie górniczy? Zna Pan takie forum – WNP? Niech pan spojrzy na WNP-górnictwo, tam nie ma dnia bez jakiejś wypowiedzi autorytetów górniczych w postaci Jerzego Markowskiego, Janusza Steinhoffa – to są wszystko ludzie bardzo znani w górnictwie, którzy się „zasłużyli”. Steinhoff jest superekspertem? Tak, Steinhoff jest ekspertem w zamykaniu. Nikt nie zamknął tyle kopalni, co Steinhoff. O co w tym wszystkim chodzi? O to, żeby dziś mógł się dostać do węgla koksowego kapitał niemiecki, bo o tym tu mówimy. Pierścień wokół Jastrzębskiej Spółki Węglowej, która ma węgiel koksowy, nie bez powodu jest tak zaciskany. Co się dzieje z likwidowaną kopalnią „Czerwionka”? Ona posiada złoża węgla koksowego, i czego się dziś dowiadujemy? Kto jest właścicielem tego złoża? Firma australijska. Teraz – kto próbuje odzyskać węgiel koksowy, kto ma chęć na ten węgiel koksowy, jak nie Silesian Coal, córka firmy niemieckiej? Kopalnia „Borynia” kończy złoża, kopalnia „Zofiówka” ma trudności ze złożem, mają trudności z uzyskaniem koncesji, bo zarządowi jastrzębskiej spółki pali się grunt pod nogami. Nie ma żadnej współpracy samorządów gmin na szczeblu lokalnym, na terenach, na których stoją kopalnie. Żory zablokowały skutecznie „Boryni” dojście do pokładów węgla koksowego. To skutek działania poprzedników – mówię o poprzednikach w zarządzie, którym kierował Zagórowski – którzy w ten sam sposób postąpili z samorządem Żor, jak chcą teraz postąpić z samorządem gminy Suszec i powiatu pszczyńskiego, na którym stoją kopalnie. Czyli w interesie kapitału niemieckiego? Jak najbardziej. Czy chcą przejąć kopalnie? Panie Redaktorze, Niemcy wygaszają energię atomową, przynajmniej niektóre elektrownie. Budują natomiast kopalnie. A gdzie mają ten węgiel najbliżej? Ale dlaczego my mamy im to ułatwiać? My tego nie ułatwiamy. Ułatwia to, jak ja to nazywam, taka swoista baroneria górnicza, która nie została wytępiona.

Zmieńmy trochę temat. Kiedy pan wstąpił do „Solidarności”? W 1980 roku, będąc pracownikiem kopalni „Zofiówka”.

A nie umocniła się przypadkiem za Prawa i Sprawiedliwości? Nie, nie wydaje mi się. Być może w pewnych dziedzinach, ale jeśli chodzi o górnictwo, to jestem raczej przekonany, że w dalszym ciągu mamy do czynienia z wpływami od lat tych samych ludzi. I nikt, nawet na Śląsku, żadne gazety lokalne nie mają odwagi podjąć tego tematu.

To proszę sobie przypomnieć te czasy z ’80 roku. Jest Pan przed kopalnią, na wiecu, i ma Pan w ciągu 3 minut powiedzieć górnikom, co się dzieje. W pierwszym rzędzie stoi pan poseł Grzegorz Janik i Grzegorz Matusiak, i się z Pana śmieją. A Pan musi przekonać górników, że to Pan ma rację. Panie Redaktorze, oni wiedzą, co ja o nich myślę, bo ja im wysłałem swoje stanowisko. Ja im powiedziałem: „Panowie, dołożę wszelkich starań, wy już nigdy nie będziecie posłami PiS-u”.

Za wyjątkiem jednej, która nazywa się „Kurier Wnet”. I tu ma Pan rację. I jeszcze jest taki mały brukowiec, regionalny, „Rybnickie Nowiny”. Ale to „Kurier Wnet” obudził media w Warszawie i spowodował, że do KWK „Krupiński” przyjechało Radio Wnet, że sprawą likwidacji kopalni zainteresowała się telewizja. Dziękuję „Kurierowi Wnet” za odwagę i zaangażowanie w sprawy gospodarcze, zwłaszcza górnictwa. K

KURIER WNET · MARZEC 2017

WALK A·O·WĘGI EL

grudnia 2016 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Jastrzębskiej Spółki Węglowej SA podjęło uchwałę o przekazaniu KWK „Krupiński” do SRK najpóźniej do dnia 31 marca 2017 roku, jako trwale nierentownej. Paradoks polega na tym, że kopalnia ta, w ocenie strony społecznej i niezależnych ekspertów, jest najbardziej perspektywiczną kopalnią należącą obecnie do Grupy Kapitałowej tej spółki. O tym, kto ma rację, można by było przekonać się tylko wtedy, gdyby stronie społecznej wraz z ekspertami niezależnymi ministerstwo energii pozwoliło przeprowadzić dwutygodniowy audyt, który potwierdziłby wcześniejsze szacunki dokonane na podstawie wiarygodnych informacji pozyskanych z raportów JSW SA. Taki wniosek do ministerstwa został złożony. Niestety – w eterze grobowa cisza. Audyt ten miałby przedstawić dla kopalni „Krupiński” Nowy Model Biz– nesowy, który, naszym zdaniem, generowałby setki milionów złotych zysku rocznie już w pierwszym pełnym roku od uruchomienia dwóch ścian wydobywczych w pokładzie 405, który mógłby stać się czarną i błękitną żyłą złota już od 2020 roku. Czarną żyłą złota dlatego, że w Nowym Modelu Biznesowym kopalnia będzie wydobywała nadal około czterech milionów ton węgla rocznie, tak jak to miało miejsce przez ostatnie kilka lat, ale nie będzie już przynosiła 100 mln złotych strat rocznie, jak do tej pory, ponieważ jej całym urobkiem będzie węgiel bez kamienia, wydobywany z pokładu 405 o miąższości od 4,5 do 11 metrów. Dotychczas węgiel wydobywany był tylko z pokładów cienkich, z licznymi przerostami kamienia, co spowodowało, że na 4 mln ton rocznie ciągnionego urobku wydobywano tylko około 1,8 mln ton gorszego węgla, zamiast znacznie lepszego, będącego w „zasięgu ręki” węgla koksującego, i aż około 2,2 mln ton rocznie bezużytecznego kamienia, co znacząco podnosiło koszty jednostkowe wydobycia. Gdyby eksploatowano pokłady bez przerostów kamienia, zdecydowanie obniżyłoby to

koszty jednostkowe wydobycia – znacznie poniżej parytetu importowego. Przestawiając wydobycie z cienkich pokładów grupy 300 taniego węgla z dużymi przerostami kamienia – na wydobycie tylko czystego, drogiego węgla z grubego pokładu grupy 400, przy tym samym tonażu urobku, kopalnia „Krupiński” mogłaby prawie potroić przychody, przy jednoczesnym utrzymaniu lub nawet obniżeniu kosztów produkcji. Byłoby to możliwe dzięki wyeliminowaniu wydobycia ponad dwóch milionów ton kamienia na rok, co ma miejsce obecnie, i zastąpieniu go dodatkowym wydobyciem węgla, dzięki skoncentrowaniu docelowo wydoby-

Krzysztof Tytko cia w jednym, a nie w kilku pokładach i w dwóch, a nie w trzech lub nawet czterech rejonach wentylacyjnych. Taka zmiana strategii operacyjnej znacząco uprościłaby układ przestrzenny na dole kopalni, prowadząc do pełnej koncentracji wydobycia, co znacząco obniżyłoby koszty operacyjne z podstawowej działalności tej kopalni. Taki model, szczególnie po zastosowaniu odmetanowania węgla z pokładu 405 przed jego eksploatacją, znacząco podniósłby również bezpieczeństwo pracy górników dzięki radykalnemu obniżenie niebezpieczeństwa wybuchu metanu podczas urabiania węgla w tym pokładzie. Cena sprzedaży węgla typu 35 z tego pokładu, ze względu na jego najwyższą jakość, byłaby, średnio licząc, około dwukrotnie wyższa od ceny uzyskiwanej za wydobywany dotąd węgiel

15:00

Popołudnie Wnet

18:00

Smaki Niesmaki Acroasis Los Kowalski Republica Latina

19:00 20:00 21:00

7:07 - 9:00

Poranek Wnet