Nr 16
9 april 2014 Wie is multicultureler, de UvA of de VU? (nee, niet zo simpel als u denkt)
Karl Dittrich: ‘Koekjesfabrieken? Wat een onzin!’
De overheid loert te gulzig naar vrijwilligers
Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl
Voor de lol en voor vrouwen Vier vriendinnen fietsen de wereld rond pag 6
INVITATION
The Rector Magnificus of VU University Amsterdam and the Executive Council of VU University Medical Center cordially invite you to attend the public session of the College of Deans at which
Prof. L.M. Bouter appointed to professor of Methodology and Integrity hopes to assume office following his lecture. On Friday, 2 May 2014, prior to the second inaugural lecture entitled Perverse Incentives or Rotten Apples? Apples?, an English-language seminar has been organized. The seminar will feature a number of presentations on research and teaching in the area of scientific integrity. The seminar is free of charge. Everyone is very welcome to attend!
PERVERSE INCENTIVES OR ROTTEN APPLES?
These proceedings will be followed by a reception. Amsterdam, April 2014 Prof. F.A. van der Duyn Schouten Rector Magnificus Prof. W.A.B. Stalman Dean VUmc Professors are invited to take part in the procession. To this end, they should be present in the Forum Hall (room 2D-02) no later than 15 minutes before the start of the session. It would be appreciated if the professors were to wear their university gowns. Public parking is available all round the VU University Amsterdam campus (1081 HV). VU University can also be reached by public transport: trams 5, 16, 24 and 51 or a ten minute walk from Amsterdam Zuid railway station.
This session is scheduled to take place on Friday, 2 May 2014 at 15:45 precisely, in the auditorium of the University’s main building, De Boelelaan 1105.
WWW.VU.NL > ABOUT VU UNIVERSITY AMSTERDAM > CONTACT US/ROUTE DESCRIPTION
22979_1_Oratie_LEX_EN_advalvas_205x130.indd 1
03-04-14 12:18
HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende. Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat. Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.
Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geĂŻnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL
INHOUD
jaargang 61 — nr 16
VU NU Donderdag 3 april 2014, 21.43 » Bosbaan 8. GI Joes and Army Hoes bij roeivereniging Okeanos. Dresscode: camouflagekleding.
Monique van der Veeken gaat fietsen voor vrouwenrechten
6
VU, UvA en diversiteit: zoek de verschillen
10
De publicatiedruk wordt minder, de regeldruk nog niet
18
Participeren doen we al eeuwen
20
Foto laura van haren/photograppers
En verder Online nieuws
4
Opinie: minderheden schofferen
8
Column: Nico van Straalen
9
Onderzoeksnieuws
16
23
Opinie: blackboard
24
Column: Roos
25
Campus: sport en reorganisatie
26
PP
28
Cultuur: film en restaurant
30
Sleutelgat
31
Griff
32
Coverfoto Peter Valckx
Het volgende nummer verschijnt op 30 april 2014.
onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit Redactieadres De Boelelaan 1105 kamer 1-D-40 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Barbara Vazquez, (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc. Vormgeving Rob Bömer, rbbmr.nl
ADVALVAS
Medewerkers Dick Roodenburg (Griffioen), Merlijn Draisma, Laura van Haren/ Photograppers, Roos van Rijswijk, Bas van der Schot, Nienke Stumpel, StudioVU (Yvonne Compier), Peter Valckx Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet, (023) 5714745 Druk Senefelder Misset, Doetinchem
nr 16 — 9 april 2014
3
RSS feed Abonneer je op het laatste nieuws online College levert romaninspiratie Cameraman Roelof Broekman schreef de roman In de Waitman. De colleges die hij op de VU opneemt, inspireren hem.
De partijen in de Tweede Kamer zijn diep verdeeld over prestatieafspraken met universiteiten en hogescholen. De VVD is groot voorstander van de afspraken, terwijl SP fel tegen is. PvdA en D66 hebben ook hun bedenkingen.
Verboden wetenschappers Op 9 en 10 april organiseerde Scholars at Risk met de vluchtelingstudentenorganisatie UAF, VU, UvA en HvA een internationaal congres aan de VU: Freedom to think, responsibility to act: universities, academic freedom and human rights.
Vader en dochter Tutu op de VU KNAW: ‘Zelfplagiaat bestaat niet’ Michel Mulder wint Duidelijketaalprijs Opleiding journalistiek UvA onder de maat Onrust over transitieorganisatie
Voor al het laatste nieuws: advalvas.vu.nl 4
Hortus blijft als botanische tuin
D
e plantencollectie en de medewerkers van de hortus mogen in elk geval nog acht jaar blijven. Dat heeft het college van bestuur besloten. De hortus gaat door als botanische tuin, wat inhoudt dat de collectie blijft bestaan, maar
dat er geen wetenschappelijk onderzoek meer wordt gedaan. Hortulanus Geralt Joren is ontzettend blij: “Rond kerst hadden we het hele draaiboek voor de uitplaatsing van de planten klaarliggen. Maar dat is niet meer nodig.” Bovendien is er een convenant
gesloten met de VU, het stadsdeel en VUmc. Daarin staat in dat de hortus ruimere openingstijden krijgt en dat er een horecavoorziening mag komen. Wel gaan de bouwplannen van VUmc gewoon door en moet de tuin daardoor op termijn waarschijnlijk alsnog verdwijnen. (FB)
Fusie VUmc en AMC voorlopig afgeblazen
De fusie tussen de twee academische ziekenhuizen in Amsterdam is van de baan. Dit vanwege bezwaren van de Autoriteit Consument & Markt.
E
en jaar geleden maakten VUmc en AMC bekend dat ze samen verder wilden. Nu zijn de fusieplannen van tafel, omdat de Autoriteit Consument & Markt (ACM) bezwaar heeft gemaakt. Het grootste bezwaar is dat VUmc dus geen zelfstandige rechtspersoon is, omdat het ziekenhuis samen met de Vrije Universiteit één stichting vormt.
Daarnaast vindt de ACM het een probleem dat de benoeming van de toezichthouders en bestuurders anders werkt bij de twee ziekenhuizen. Bij VUmc (en VU) benoemt de ledenraad de raad van toezicht, en die benoemt op zijn beurt de raad van bestuur. Bij het AMC (en de UvA) benoemt de minister van OCW de toezichthouders en bestuurders. De fusie is overigens niet definitief afgeblazen. “We gaan werken aan het oplossen van deze juri-
dische bezwaren”, aldus VUmcwoordvoerder Ellen van den Boomgaard. De ziekenhuizen zijn nu andere vormen van samenwerking aan het onderzoeken. Of dat nog steeds betekent dat VUmc de verantwoordelijkheid krijgt over neurologie en neurochirurgie en AMC over verloskunde, gynaecologie, voortplantingsgeneeskunde en kindergeneeskunde, zoals in eerdere berichtgeving gemeld, is volgens Van den Boomgaard nu nog niet te zeggen. (MK)
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
StudioVU/Riechelle van der Valk
Prestatieafspraken splijten Tweede Kamer
advalvas_online
Chaos dreigt bij registratie kamerbewoners
V
anaf 2016 delen studenten die op kamers wonen hun adres met huisgenoten. Huisvesters en studenten zijn bang dat het nieuwe systeem ontaardt in een administratieve chaos. Door een wijziging in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) verdwijnen zelfstandige adressen als ‘nummer 24, kamer 12’. De twaalf studenten die in het huis op nummer 24 wonen, hebben vanaf 2016 allemaal hetzelfde adres en delen één
twitter/facebook/issuu
Winnaar
brievenbus. “Er kan met de aanvragen voor huur- en zorgtoeslag van alles misgaan”, zegt Vincent Buitenhuis, directeur van Kences, de brancheorganisatie voor studentenhuisvesting. Studenten hebben er nog steeds recht op, ook als ze met tien anderen op hetzelfde adres wonen, maar dit moet handmatig in de systemen gezet worden. Buitenhuis: “Als het straks om zulke grote aantallen gaat is een foutje snel gemaakt.” Om te voorkomen dat het
misgaat, worden alle kamers op dit moment al in een tijdelijk register gezet. Zo kan bijvoorbeeld de Belastingdienst zorgen dat alle toeslagen worden uitbetaald. De bedoeling is dat het register in 2016 weer wordt opgeheven, maar Buitenhuis en studentenbond LSVb willen liever dat het bestand permanent blijft bestaan. Op die manier kunnen gegevens niet kwijtraken. (HOP)
Meer hierover op advalvas. vu.nl>nieuws>3 april.
Subsidie binnenhalen is betalen
Advalvas-redacteur Floor Bal won met Het dievenparadijs de Kring Award voor het beste nieuwsverhaal van 2013. De award wordt jaarlijks uitgereikt tijdens het congres van de Nederlandse hogeronderwijsbladen. Lees meer op advalvas.vu.nl>nieuws>4 april
Werkloos
‘Ik loop door de schuifdeuren het pand in Uilenstede uit. Ik knipper met mijn ogen tegen het felle zonlicht. Het is maandag 31 maart.’ Lees meer over Mariska’s laatste werkdag op de VU op advalvas. vu.nl>blogs&columns>mooi weer
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Een selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen weken @team_vu 7-4_Wat een week, wat een rees! Wij zijn als 2e geëindigd voor de Challenge Cup!!! Team RSM gefeliciteerd met jullie... http:// fb.me/2t6FGjwgi Studenten van allerlei universiteiten en hogescholen zeilden afgelopen week van Rotterdam naar Engeland in de Race of the Classics. Het VU-team kwam als tweede aan. @RWAHaan 7-4_Nu opzoek naar minimaal 5 Nederlanders op de VU die een woordenlijst en verhaaltje voor mij willen inspreken, dat gaan we dan maar doen Kinkt interessant. Wat zou die Roelof de Haan nou willen weten? We hebben het hem gevraagd, maar nog geen antwoord. @csl_vu 7-4_Altijd bereikbaar, eindeloos #soggen, snel geirriteerd, last van boos- en onzekerheid. Herkenbaar? #Socialbesitas is de nieuwe verslaving. @jaapseidell 6-4_Afdeling gezondheidswetenschappen van de @VU loopt zo met vier teams de @ SpierenvSpieren loop. Nu nog beter weer.. @mkeulemans 5-4_Nieuw blogje: hoe de VU doet alsof ‘zelfplagiaat’ een mediaverzinsel is. http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2672/ Wetenschap-Gezondheid/article/ detail/3629413/2014/04/05/Hebbende-domkoppen-van-de-pers-het-woordzelfplagiaat-verzonnen.dhtml
Omslag
In nota’s prevaleert het onderzoek boven het onderwijs. Meindert Flikkema stelt een radicale omslag voor op advalvas.vu.nl>opinie>geef docenten perspectief
(Re)tweets
Voor elke euro subsidie leggen universiteiten er zelf gemiddeld 74 cent bij.
A
ls een wetenschapper een onderzoeksbeurs in de wacht sleept, moet de universiteit daar bijna altijd geld bijleggen. Uit een rapport van consultancybureau Ernst & Young blijkt dat dit neerkomt op driekwart van het binnengehaalde bedrag. Dit betalen universiteiten uit hun eerste geldstroom, het geld dat ze direct van de overheid krijgen. (HOP)
Lees het uitgebreide artikel hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>3 april.
@notPICNIC 4-4_tot @Mart_Bax z’n ongenoegen ;-) RT @kolfschooten Eerste artikel VU-antropoloog Mart Bax teruggetrokken http://pearltrees.com/p/AjqSu Het gaat om een studie naar etnische zuiveringen in Bosnië Herzegovina. De redactie van het tijdschrift Ethnic and Racial Studies heeft hiertoe besloten nadat ze het rapport van de commissie Baud had gelezen. @Cabo_Carmen 22-3_#Goedemorgen! Met de #trein van 7:12 vanuit #Haren naar #Amsterdam voor ledenraad VU Vereniging. #Vroeg voor de #zaterdag... 5
Masterstudent Monique van der Veeken
‘In 400 dagen van Jakarta naar Nederland’ 6
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
in actie
Student cultuur, organisatie & management Monique van der Veeken (23) gaat met drie vriendinnen ruim een jaar fietsen voor vrouwenrechten.
tegelijk willen we ook echt iets bijdragen. We zijn allemaal betrokken en sportief, dus dit is onze manier. We kwamen op het idee toen we hoorden van twee mensen die heel Zuid-Amerika hadden doorgefietst om bewustzijn te creëren voor het belang van schoon water in die gebieden. Een van ons kwam met het thema vrouwenrechten en toen zijn we ons daarin gaan verdiepen. Wist je dat 75 procent van alle armen en van alle vluchtelingen op de wereld vrouw is? Ik wist dat ook niet, het is een onderwerp dat veel meer aandacht verdient.”
DOOR WELMOED VISSER FOTO PETER VALCKX
W
at hebben vrouwen in moeilijke posities eraan dat jullie – rijk, hoogopgeleid – meer dan een jaar op een fiets gaan zitten? “Ons voornaamste doel is om bewustzijn te creëren voor vrouwenrechten. Doordat we langs projecten fietsen van Plan Nederland en daarover bloggen en filmen, gaan onze volgers over het onderwerp nadenken. En we hopen natuurlijk ook dat we mensen in de landen waar we komen aan het denken zetten. Maar we zijn niet zo naïef dat we denken dat wij uit Nederland wel even kunnen vertellen hoe het moet.” Wilden jullie niet gewoon gesponsord op wereldreis? “We reizen graag, dat is waar. We gaan al jaren met z’n vieren op reis en dat gaat altijd heel goed. Maar
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Jullie betalen zelf een deel van de reis en de rest moet uit sponsoring komen. Lukt het een beetje om bedrijven te vinden? “Dat is heel moeilijk. Vaak vinden ze het een leuk plan, en zeggen ze ‘een paar jaar geleden hadden we jullie zeker geld gegeven, maar nu hebben we daar geen budget meer voor.’ Het ticket is gekocht, op 2 september vertrekken we. Dus voor die tijd moet het rond zijn.” En anders? “Dan vertrekken we gewoon en zien we wel hoe we het financieel rooien.” Jullie zijn een project binnen Plan Nederland. Wat houdt dat in? “Wij reizen langs projecten die zij ondersteunen en gaan daarover filmen en bloggen, met als focus die vrouwenrechten. Plan Nederland kan onze stukken dan weer doorplaatsen in hun media. We gaan ook vrijwilligerswerk bij hun projecten doen. Zij hebben kennis van de regio. Zij ondersteunen ons lokaal.”
R4WR De vier fietsers hebben voor dit project de stichting R4WR (Ride for Women’s Rights) opgezet. Van der Veeken is de enige VU-student, de andere drie studeren aan de UvA. R4wr. org. Like en deel r4wr op Facebook.
Monique van der Veeken 2013-nu Master cultuur, organisatie & management 2013 Stage en vrijwilligerswerk bij Amsterdam Cares 2010-2011 Voorzitter dispuut bij studentenvereniging Unitas 2008-2013 Bachelor bedrijfskunde
Jullie gaan door landen als Maleisië, China, Turkmenistan en Oezbekistan. Ben je niet bang dat jullie iets overkomt? “Ik ben van ons vieren de piekeraar, dus ik denk daar inderdaad wel over na. De andere drie zijn meer van: we gaan gewoon en dan zien we wel. Ik hoop dat er geen vervelende dingen of ernstige ongelukken gebeuren, maar dat kun je niet uitsluiten. Veel intermenselijke dingen kun je oplossen door open en vriendelijk te zijn, maar je kunt niet alles voorkomen. We zitten op de fiets, dus we zijn kwetsbaar, ook in het verkeer. Maar dat is voor ons geen reden om niet te gaan.” Hebben jullie speciale fietsen? “We wilden heel graag een grote fiets waar we met z’n vieren op kunnen, maar we hebben nog geen partij gevonden die zo’n fiets voor ons kan ontwerpen. Als dat niet lukt, gaan we op twee tandems. We willen een teamgevoel uitstralen. Wij doen deze reis echt samen.”
Wat is jouw taak in de voorbereidingen? “Ik ben van de regeldingen: visa, de begroting, de route uitstippelen. Sponsoring zoeken doen we allemaal omdat dat zo veel werk is. Ik ben nu zeker één tot twee dagen in de week bezig met onze reis. Ik moet ook nog afstuderen, maar ik vind het fijn om het druk te hebben.”
7
Stop het schofferen van minderheden
Niet alleen Wilders moet zich schamen, maar iedereen die bijdroeg aan het demoniseren van Marokkanen. Ook journalisten en politici. DOOR HAMZA AKKAR Beeld Bas van der Schot
W
e vallen over de uitspraak van Geert Wilders, maar niet over de factoren die hiertoe hebben geleid. We stellen een grens, maar bleven stil toen deze grens werd opgezocht. Het is mooi dat er nu vanuit verschillende lagen van de bevolking luid en duidelijk wordt gezegd: “Tot hier en niet verder!” Maar waar waren we toen de Marokkaanse bevolkingsgroep gedemoniseerd werd door de media en op basis van gemanipuleerde cijfers als een groep criminelen werd afgeschilderd? Waar waren we toen de term ‘tuig’ als synoniem werd gebruikt voor ‘Marokkaan’ en elk negatief detail dat met een Marokkaan te maken had, breed werd uitgesmeerd op de voorpagina’s? Jarenlang is deze werkwijze gehandhaafd door de media om de verkoopcijfers op te krikken en de politiek gedoogde het. We werken stigmatisering en discriminatie in de hand, maar trekken onze handen terug op het moment dat een politicus wel wat dieper in de modder trapt? Dat Wilders “minder Marokkanen” roept, is noch raar noch vreemd. Dit is een logisch gevolg van het misbruik van de vrijheid van meningsuiting waarvoor de media een podium boden en bieden. Als wij unaniem de vrijheid van meningsuiting willen interpreteren als de vrijheid om te beledigen, moeten we niet raar ervan opkijken wanneer de fictieve grens tussen beledigen en discriminatie wordt overschreden. Wilders van vandaag is het product van hoe wij jarenlang aan de zijlijn bleven staan, terwijl onder ons toeziend oog een minderheid in Nederland structureel
8
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
opinie
wisselcolumn
Toiletreglement
geschoffeerd werd. Het feit dat wij dit incident beperken tot Wilders, bevestigt wederom dat we niets hebben geleerd van de geschiedenis. Wil je een bevolkingsgroep afschilderen als ‘slecht’, dan moet die overal de schuld van krijgen. Zo ging het in het verleden en wij Nederlanders weten dat als geen ander. Aan dit negatief neerzetten droegen de media zonder meer bij door hun voedende rol in de haatsentimenten tegen de Marokkanen. Wilders kwam, greep dat aan en verwierf een aanhang. Allen die bijgedragen hebben aan het demoniseren van de Marokkaanse bevolkingsgroep, zeker de journalisten en politici, mogen zich nu diep schamen. Zij zijn net zo schuldig als Geert Wilders. Om nu ineens de moraalridder te zijn die schreeuwt dat de grens is overschreden, is huichelarij ten top. Het wordt tijd dat eenieder zijn verantwoordelijkheid neemt in hoe we met elkaar omgaan. De media moeten de vrijheid van meningsuiting niet tot een flauw excuus reduceren om gewetenloos bevolkingsgroepen te brandmerken. En de politici moeten hun rol als volksvertegenwoordigers serieuzer nemen door uit te stralen waarvoor de grondwet staat. Een democratie die garant staat voor de bescherming van minderheden tegen de agressie van de meerderheid. En geen democratie die van een minderheid eist dat deze naar de pijpen danst van de meerderheid. Dat deze negatieve onderstroom langer aan de gang is dan de politieke carrière van Wilders, is kristalhelder. Dus laten we niet doen alsof onze neus bloedt, maar gezamenlijk het probleem bij de wortels aanpakken: stop met het schofferen, beledigen en demoniseren van minderheden!
Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
O foto StudioVU/Yvonne Compier
Hamza Akkar is masterstudent Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs.
Nico van Straalen hoogleraar dierecologie
krijg je een pak rammel; en naar de plee nlangs kreeg ik een bijgegaan doe je maar in je eigen tijd.” werkte versie onder ogen In mijn carrière als docent heb ik één van het reglement voor de keer een studente betrapt op fraude en afname van tentamens in haar aangegeven bij de examencomde tentamenhal. Er was missie. Ik heb er nog spijt van, want dat een hoofdstuk aan toegemeisje was de wanhoop nabij. Liever had voegd over toiletbezoek: ik haar geholpen, maar ik heb haar nooit zes artikelen. Natuurlijk, als je alles goed meer teruggezien. Naar schatting heb wilt regelen moet je ook het toiletbezoek ik in mijn carrière van 6000 studenten tijdens tentamens regelen, want het is tentamen afgenomen. Misschien zijn een potentiële bron van fraude. De maater wel honderd gevallen schappij wil dat we al dit van fraude geweest die soort dingen regelen, dus ik niet opgemerkt heb. Ik de Tweede Kamer wil het, Hoe meer je denk zelfs dat het laatste dus de Minister wil het reglementeert, zeer waarschijnlijk is. Uit en die vertaalt het door hoe meer fraude je kracht van het reglement via de rector, de decaan uitlokt heb ik honderd maal en de onderwijsdirecteur gefaald ten overstaan naar de docent, die het van de rector en de hele moet uitvoeren, onder het moeten-keten. Het reglemotto: alles moet onder ment maakt ook de docent controle zijn, want ja, de schuldig. accreditatiecommissie Hoe meer je reglementeert, hoe meer bezoekt de universiteit en daar siddert fraude je uitlokt, denk ik. In het toiletiedereen voor. reglement kan ik zo al drie gaten zien. Als Ik zou het zo leuk vinden om tegen zo’n ik ze zie, zien de studenten ze ook. Ik zou commissie te zeggen: “Wij zijn een dwarniet weten wat ik moet aanvangen met se universiteit. Daarom lopen hier zoveel een student die Henri Charrière gelezen creatieve geesten rond die alle beurzenheeft en daardoor op een idee gekomen programma’s plunderen. Reglementen? is. Liever laat ik sommige dingen niet Daar doen we hier niet aan. Bij aanvang onder controle. van het tentamen brul ik door de zaal: Jongens, koppen dicht, tentamen maken; en o wee als ik je zie spieken, want dan Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.
9
Diversiteit
Hoe zwart is de VU nu in feite? En is de UvA echt zo’n blank elite-instituut?
Multiculti of eenheidsworst 10
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
VU/UvA-studenten
DOOR PETER BREEDVELD FOTO’S bram belloni EN ROB BÖMER
‘
De UvA is een blanke eenheidsworst’, schreef Lida Daniels, hoofdredacteur van De Peper, ‘magazine voor en door Amsterdamse studenten’, een maand geleden. Volgens Daniels is de UvA een bolwerk van blanke middenklassers en totaal geen afspiegeling van de stad Amsterdam. Ze vindt dat de UvA ‘interculturele sensitiviteit’ mist en een voorbeeld aan de VU zou moeten nemen. De VU voert een duidelijk diversiteitsbeleid en richt gebedsruimten in. Ze maakt gebruik van haar religieuze achtergrond bij het aantrekken van een diverse studentenpopulatie, betoogt Daniels. Daardoor heeft de VU volgens haar een betere aansluiting bij de werkelijke Amsterdamse populatie en snijdt de UvA zich in de vingers door nadrukkelijk géén diversiteitsbeleid te voeren. Daarmee houdt de UvA ook ‘bestaande vormen van ongelijkheid in stand’, meent Daniels, omdat zo minder bevoorrechte mensen ‘de toegang tot cultureel kapitaal’ wordt bemoeilijkt.
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Maar is dat wel zo? Is de VU echt zoveel diverser dan de UvA en doet de UvA inderdaad niet aan diversiteitsbeleid? Niet-westerse allochtonen Daniels schrijft ook: ‘De UvA-bestuurders willen niets weten van een diversiteitsbeleid, volgens hen moet iedereen gelijk behandeld worden. Er moet geen onderscheid gemaakt worden naar etniciteit, religie of culturele achtergronden van studenten. Die houding vloeit voort uit een egalitair ideaal.’ Daniels zegt zich op een beleidsstuk van het UvA-bestuur te baseren, dat ze als lid van de studentenraad onder ogen kreeg. Maar later meldt ze dat het om een ‘intern stuk’ gaat dat we niet mogen inzien. Het heeft nog heel wat voeten in aarde voordat er iemand aan de UvA gevonden is die vragen over het diversiteitsbeleid kan beantwoorden. Voorlichters van de UvA zeggen aanvankelijk dat er inderdaad geen diversiteitsbeleid wordt gevoerd. Later blijkt er wél diversiteitsbeleid te zijn. “Ik dacht dat je het over een gebedsruimte voor moslims had en dergelijke.” Advalvas krijgt een rapportage opgestuurd van de Werkgroep Diversiteit UvA, een verslag van de besteding van geld dat de UvA, samen met negen andere universiteiten
11
Diversiteit
en hogescholen, kreeg voor het behalen van ‘meer studiesucces voor niet-westerse allochtonen’. Onder begeleiding van het Expertisecentrum diversiteitsbeleid (Echo) werden met dat geld projecten gestart. Als we nog vragen hebben, mogen we die mailen. Eén procentje meer Ook over de samenstelling van de studentenpopulatie bestaat weinig eenduidigheid, aan zowel de VU als de UvA. Uit het convenant uit 2011 tussen het ministerie van Onderwijs en de tien hogescholen en universiteiten die subsidie ontvan-
advertentie
KAN HET BETER?
WAT VIND JIJ VAN DE KOPIEER- EN PRINTFACILITEITEN?
VUL DE VU-SERVICESCAN IN EN WIN CHECK JE VU-MAIL VOOR DE LINK NAAR DE ENQUÊTE
gen voor meer studiesucces onder nietwesterse allochtonen, blijkt dat VU en ‘De UvA mist UvA elkaar niet zoveel ontlopen: ‘Het interculturele budget wordt verdeeld naar het relatieve sensitiviteit en aandeel niet-westerse allochtone studenzou een voorbeeld ten per universiteit’, aldus het convenant. aan de VU moeten ‘Het betreft de volgende percentuele verdeling: Erasmus Universiteit 28%, UvA nemen’ 21%, Universiteiten Leiden 15%, Universiteit Utrecht 14% en VU 22%.’ Eén procentje meer niet-westerse allochtonen aan de VU dan aan de UvA dus. Maar UvA-rector Van den Boom geeft later per mail (zie ook kader) een totaal ander percentage: 14 procent. Uit een evaluatierapport van Echo blijkt dat de aanwas van niet-westerse allochtonen aan de VU tussen 2008 en 2011 fors groter was dan aan de UvA, 21 procent groei aan de VU tegenover 13 procent aan de UvA. Aan de UvA studeren percentueel gezien weer meer buitenlandse studenten: 14 procent tegenover 9 procent aan de VU. Toch heeft de VU de naam een bij uitstek multiculturele universiteit te zijn. “Niet door toedoen van de VU zelf”, zegt Wim Haan, beleidscoördinator diversiteit aan de VU. “Het is een bepaalde beeldvorming in de media, waarvan de vorige bestuursvoorzitter René Smit op een gegeven moment heeft gezegd dat je dat niet moet zien als probleem, maar juist als asset, als sterk punt.” Voorbeeld Los Angeles Smit heeft diversiteit in 2006 op de bestuurlijke agenda van de VU gezet, zegt Haan. “Voor die tijd was het onderwerp min of meer taboe, want de gedachte was dat zodra je aandacht gaat geven aan diversiteit, je proble-
12
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
men creëert in plaats van ze oplost. Maar Smit zag diversiteitsbeleid ook als deel ‘De vorige VU-baas van de emancipatoire universiteit die de zag diversiteit niet VU altijd geweest is.” Daarnaast is diverals een probleem, siteit vanzelfsprekend een grootstedelijk maar als een sterk thema. Toegankelijkheid van het hoger punt’ onderwijs is cruciaal voor de toekomst van de stad. Dat beleid richt zich niet alleen op integratie door middel van grote evenementen die een zo breed mogelijk, divers publiek aanspreken (zoals het Summer Break Festival en de aanstaande VU Olympiad), maar ook op de kloof tussen allochtonen en autochtonen waar het studieprestaties betreft. Bijvoorbeeld door zogeheten eerstegeneratiestudenten, die als eersten in hun familie een academische studie volgen, een summercourse aan te bieden, een soort stoomcursus academische vaardigheden. De VU laat zich hierbij hevig inspireren door de Amerikaanse UCLA (University of California, Los Angeles), waar het doopceel wordt gelicht van elke student die zich inschrijft. “UCLA gaat ervan uit dat iedere ingeschreven student in staat is zijn diploma te halen, maar beseft dat niet iedereen dezelfde bagage heeft”, aldus Haan. “Ze combineren er high expectations met een high level of support. De studenten worden intensief begeleid in het kader van een academic advancement program, met klinkende resultaten: “Er is geen verschil in studierendement tussen verschillende culturele groepen, zelfs niet bij eerstegeneratiestudenten die Engels als tweede taal spreken”, vertelt Haan. Dat vergt wel een forse investering. Voor het academic
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Geen gebedsruimte, want openbare universiteit ‘De UvA is niet zo wit als Lida Daniels beweert’, zegt UvA-rector Dymph van den Boom.
“Het aantal allochtone studenten aan de UvA is gelijk aan het landelijk gemiddelde. Veertien procent van het totaal aantal studenten is van niet-westerse afkomst.” “De UvA richt zich op gemotiveerde studenten, ongeacht de achtergrond, ongeacht ras, religie, afkomst of geaardheid. Er lopen aan de UvA meer dan honderd nationaliteiten rond (medewerkers én studenten). Het is voor ons van het allergrootste belang dat iedereen zich thuisvoelt. Daarbij draait het vooral om acceptatie, tolerantie, een open sfeer. Dat zal iedereen beamen. De UvA biedt ruimte aan iedereen om zich te ontwikkelen, niet specifiek aan een of andere groep.” “Daarnaast gebeurt er uiteraard van alles om te zorgen dat iedereen die bij de UvA studeert of werkt, goed opgevangen wordt. Als er hulp geboden wordt, dat is dat vaak op individueel niveau, om iemand bij te staan. Voor elke student die om wat voor redenen problemen ondervindt, zijn er plekken waar hij of zij naartoe kan, zoals de studentendecanen- en psychologen.” Ook zijn er volgens Van den Boom trajecten om docenten en studentenbegeleiders beter toe te rusten op diversiteit. “Er is ook een leergang studieadviseurs ontworpen met aandacht voor dit element.” “Gebedsruimten richten wij niet in”, zegt Van den Boom, “omdat wij een openbare universiteit zijn. Iedereen is welkom; er is respect voor ieders overtuiging.” 13
Diversiteit
Typisch voor de UvA-benadering lijkt ook een onderzoek naar ‘studiegedrag in ‘Het rendement relatie tot de (culturele) achtergrond’ en hangt niet alleen pogingen om ‘door middel van voorlichvan de student af’ ting een realistisch beeld te geven van studeren’. Er zit een vreemde redenering achter een uitsluitend studentgerichte aanpak, vindt Haan. Namelijk dat het rendement helemaal van de student afhangt, terwijl het een samenspel is van student, docent en onderwijsorganisatie. Haan: “Stel een docent zegt: Ik geef al 25 jaar op dezelfde Vreemde redenering manier colleges. Wanneer mijn studenten Hij rekent voor hoeveel geld er op de VU slechter zijn gaan presteren, ligt dat dus alleen al nodig zou zijn om eenzelfde aan hén en niet aan mij. Die docent houdt programma als aan UCLA te kunnen dan geen rekening met het feit dat zijn studentenpopubetalen: 1, 7 miljoen euro voor de periode 2014-2017. In latie in de afgelopen 25 jaar drastisch van samenstelling het kader van een studiesuccesprogramma is er tussen is veranderd.” 2008 en 2011 wel geld beschikbaar gesteld aan hogescholen en universiteiten, maar daar heeft VVD-staatsVrouw, blond, uit het Gooi secretaris Halbe Zijlstra, met de hete PVV-adem in zijn Veel universiteiten, betoogt Haan, zouden het liefst nek, weer een eind aan gemaakt. Dat geld is ingezet voor werken vanuit een soort ideaalbeeld van de student: de verbetering van de studieresultaten van studenten “Vrouw, blond, hoogopgeleide ouders, gegoed milieu en met een diverse achtergrond. Op de meeste universiteihet als het even kan, afkomstig uit het Gooi”, somt hij op. ten is daarbij vooral gekeken naar studentbegeleiding, “Als die in de wieg ligt, is haar glansrijke carrière al voor zegt Wim Haan. haar uitgestippeld.” Op de UvA is het geld inderdaad besteed aan zaken Maar steeds meer studenten voldoen daar allang niet als taaltoetsing en aanpassing van de voorlichting meer aan. Die hebben opleidingen gestapeld om aan een en intake-procedures. Een van de UvA-projecten is universiteit te kunnen studeren en beschikken niet over bijvoorbeeld een essaywedstrijd om studenten bewust te het netwerk dat de ideale student bij wijze van spreken maken van universitaire taal: ‘De universiteit heeft haar van z’n ouders heeft geërfd. eigen taal: een eigen manier van communiceren en eigen Die studenten lopen, na alle horden en hindernissen die stijlmiddelen, zoals ironie. Het is niet vanzelfsprekend ze hebben moeten nemen om in de collegezalen toegedat elke student deze taal meteen herkent en doorziet.’ advancement program is een apart gebouw op de UCLA-campus gereserveerd, en twintig fulltime arbeidsplaatsen plus honderd student-assistenten. “Hier aan de VU is één fte beschikbaar voor diversiteitsbeleid”, aldus Haan. Hij zegt er snel achteraan dat er nog allerlei mankracht wordt ingezet voor de summercourse en de evenementen, maar het blijft behelpen in Nederland, met zo weinig financiële middelen.
14
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
Debat samenwerking VU&UvA > Op dinsdag 15 april discussiëren UvA-voorzitter Louise Gunning en VU-voorzitter Jaap Winter over de samenwerking tussen de UvA en de VU > Andere sprekers: Ben Tiggelaar, AUC-dean Marijk van der Wende, de studenten Jessica Endert en Poey Lam en docent Ben Crum. Gespreksleiding: Felix Rottenberg > VUconnected organiseert dit debat uit de serie Maatschappij in de Maak in samenwerking met faculteitsvereniging EOS en de faculteit Sociale Wetenschappen > Aanvang 17.30 uur, Auditorium VU > Aanmelden op vuconnected.nl/Amsterdam-Academic-Alliance ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
laten te worden, daar weer tegen een nieuwe barrière aan: ‘Studenten met een ‘Die vrees voor niet-westerse achtergrond worden door islamisering docenten soms geframed als studenten van de VU is niet die minder goed zijn, met een selffulfilterecht’ ling prophecy-effect als gevolg’, meldt het Echo-rapport Generiek is divers. Daarom gaat de VU haar docenten binnenkort bijscholen op het gebied van de multiculturele competenties, daarbij voortbouwend op leerlijnen diversiteit die al in een aantal faculteiten zijn ontwikkeld. Een multiculturele vrouwendag voor studenten geneeskunde aan de VU met daarbij onder meer aandacht voor de vraag of je als arts een patiënt van de andere sekse mag behandelen, wekte de toorn van de PVV, die Kamervragen stelde over de islamisering van de VU. “Die vrees is niet terecht, want alle studenten geneeskunde ondertekenen voor aanvang van hun studie een protocol waarin afspraken worden gemaakt over zaken als patiëntcontacten”, zegt Haan. “Maar studenten maken ook een persoonlijke ontwikkeling door tijdens hun studie, en ze stellen kritische vragen en ik zie niet in waarom daarvoor geen aandacht zou moeten zijn.” Daarom ook heeft de VU een gebedsruimte voor moslims. De VU heeft van oudsher ook een kerkzaal, en er is tevens een ruimte voor mensen van allerlei andere gezindten om te bidden of te mediteren. “De diversiteit van je studentenpopulatie is een sterk punt, dus dan zoek je ten principale ook naar manieren om die diversiteit te faciliteren”, aldus Haan.
15
Neurowetenschapper Zsuzsika Sjoerds kreeg van onderzoeksfinancier NWO een Rubicon-beurs waarmee ze 24 maanden in Duitsland onderzoek kan doen. Sjoerds onderzoekt de werking van stress op alcoholverslaafde hersenen. Stress blijkt onder meer bij te dragen aan ongecontroleerd overmatig drinken. Bijzonder hoogleraar orgelkunde Hans Fidom is betrokken bij een onderzoeksproject voor een nieuw barokorgel in het Orgelpark, het internationale concertpodium voor organisten, componisten en kunstenaars. Voor de bouw van dit barokorgel vindt een uitgebreid musicologisch onderzoek plaats. Docent Nieuw Testament Peter-Ben Smit is co-auteur van de bundel Biblical Masculinities Foregrounded. Het gaat over ‘mannelijkheid’ in Bijbelse teksten; aan bod komen onder meer emoties en besnijdenis. Dit onderzoek bouwt voort op inzichten uit vrouwen- en genderstudies.
16
Tomaten op zoute grond
W
ereldwijd neemt het aantal verzilte landbouwgronden sterk toe. Daarom is het belangrijk om voedselgewassen te kweken die tegen zout kunnen. VU-promovendus Pedro Miguel
Fidalgo de Almeida deed onderzoek naar zouttolerante tomaten. Hij ontdekte dat de tomatensoorten die goed tegen zout kunnen, bepaalde genen bezitten die een rol spelen bij natriumtransport in de plant. Het onderzoek van Fidalgo de Almeida, waarop hij dinsdag 1 april promoveerde, draagt bij aan de ontwikkeling
van nieuwe tomatensoorten. De kennis van mechanismen en genen die betrokken zijn bij de zouttolerantie kan worden gebruikt bij veredeling om meer zouttolerantere tomatenvariëteiten te ontwikkelen. (WV)
Zie proefschrift via tinyurl.com/ tomatenzoutegrond.
Pesten verpest kinderen Nog smarter
G
epest worden door klasgenoten of een slechte relatie met de leraar leidt bij schoolkinderen vaak tot emotionele problemen, slechtere schoolprestaties en moeilijk gedrag. Om dit nader te kunnen verklaren gaat hoogleraar ontwikkelingspsychopathologie Pol van Lier 2300 basisschoolkinderen van hun vijfde tot twaalfde
jaar volgen. Hierbij brengt hij de sociale ervaringen van de kinderen met klasgenoten en leerkrachten in kaart, verzamelt hij genetisch materiaal en bestudeert hij het functioneren van het brein van de kinderen. Men vermoedt dat genoemde negatieve ervaringen ertoe leiden dat kinderen een verminderde reactie op stress hebben, waardoor ze ook minder gevoelig voor straf of correcties van de docent zijn. Daarnaast kijkt Van Lier of nare ervaringen op school invloed hebben op het functioneren van hersengebieden die te maken hebben met sociaal besef en zelfregulatie. (FB)
D
Nounproject/Luis Prado
Trees Pels, bijzonder hoogleraar opvoeden in de multi-etnische stad, ontving de ZonMw Parel, een prijs voor zorginnovatie. Dit omdat zij de jeugdsector in Amsterdam ‘diversiteitsgevoeliger’ heeft gemaakt. Pels is initiatiefnemer van Kenniswerkplaats Tienplus voor laagdrempelige opvoedingsondersteuning.
oor moeilijke rekentaken voor apps uit te besteden, kunnen smartphones energiezuiniger en sneller worden. Dat blijkt uit het onderzoek waarop Roelof Kemp 1 april promoveerde. Zware rekentaken kosten nogal wat energie. Het ‘uitbesteden’ van dit werk aan een externe server is sneller en zuiniger voor de app-gebruiker. Het heeft wel nadelen voor de appmakers, zoals extra kosten, het gebruik van diverse technieken en compatibiliteitsproblemen. Kemp onderzocht hoe een algemene structuur voor de ontwikkeling van dit soort applicaties voor rekenintensieve taken ontwikkeld kan worden. (FB)
Zie proefschrift via tinyurl.com/ nogsmarter. nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
Penny Greb, USDA ARS
VIPs
onderzoeksnieuws
Niet-stemmers en smoesjes
V
eel niet-stemmers bij de gemeenteraadsverkiezingen rationaliseren volgens politicoloog André Krouwel hun keuze met een smoesje. In opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten deed hij onderzoek onder 18.000 kiezers die in 2012 bij de Tweede Kamerverkiezingen naar de stembus gingen. 700 van deze stemmers lieten bij de gemeenteraadsverkiezingen verstek gaan. ‘Veel van deze niet-stemmers komen met excuses: stemkaart kwijt of schoonmoeder ziek’, zei Krouwel onlangs in Trouw. Maar de redenen om niet te stemmen zijn eerder desinteresse, onwetendheid, onverschilligheid of ontevredenheid over de politiek. Een kleine groep stemt niet uit principiële overwegingen. (FB)
‘Eten gaat snel duurder worden’
Falen door faalangst
Nounproject/JClaire Jones/rbbmr
Afvallen? Stop met lijnen!
Vrouwen die aan de lijn doen zijn na drie jaar gemiddeld juist zwaarder geworden.
V
an diëten word je uiteindelijk alleen maar dikker. Dat blijkt uit het onderzoek van Tatjana van Strien, hoogleraar psychologie van eetstijlen, gepubliceerd in tijdschrift Appetite. Bij vrouwen en mannen die niet aan de lijn doen, vond Van Strien geen gewichtstoename. (WV)
Lees het hele onderzoek op tinyurl.com/lijnenmaaktdik. ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
M
ensen die bang zijn, hebben daar erg veel last van bij het uitvoeren van taken die veel aandacht vragen. Dat blijkt uit het onderzoek waarop Nicky Nibbeling dinsdag 1 april bij de faculteit Bewegingswetenschappen promoveerde. Nibbeling onderzocht de effecten van angst op drie soorten taken. Cognitieve taken, zoals het nemen van besluiten, worden slechter uitgevoerd onder invloed van angst. Het effect van angst op perceptueel-motorische taken (zoals schieten), en taken waarbij het uithoudingsvermogen van belang is (zoals rennen) was een stuk kleiner. Bange mensen die meerdere taken tegelijk moesten uitvoeren, hadden de grootste problemen. (FB)
De voedselprijs gaat de komende tien jaar verdubbelen, verwacht milieuwetenschapper Harry Aiking. “Zo’n vijf procent van de Nederlanders gaat nu al met honger naar bed en dat aantal zal de komende jaren alleen maar toenemen. Door de groeiende middenklasse in opkomende economieën als China, Brazilië en India groeit de wereldwijde vraag naar voedsel sterk en daardoor stijgt de prijs. Vooral vlees zal duurder worden. Maar het bewustzijn dat voedselzekerheid op de korte termijn ook in Nederland een issue kan worden, is er nauwelijks. We eten te veel dierlijk eiwit. Voor onze gezondheid en het milieu zouden we een derde minder dierlijke eiwitten moeten eten. Nederlanders consumeren gemiddeld het minste plantaardige eiwit van Europa. Dat komt vooral doordat we zo veel melkproducten eten. Wij hebben duizend Nederlanders ondervraagd over hun bereidheid om minder vlees te gaan eten. Sommige consumenten voelen zich aangesproken door acties als de uit Engeland overgewaaide Meatless Monday, anderen worden gedreven door het principe ‘minder maar beter’. Dat zijn heel verschillende groepen, die je ook op een verschillende manier zou moeten benaderen en tot nu toe gebeurt dat niet.” (WV)
Harry Aiking en Joop de Boer publiceerden hun onderzoek onlangs in het tijdschrift Appetite, het artikel is te lezen via tinyurl.com/mindervlees. Aiking organiseert ook de debatreeks Voedsel voor tien miljard? Zie: vvm.info.
17
Publicatiedruk
‘Koekjesfabrieken? Wat een onzin!’ Het aantal publicaties telt niet langer mee bij de beoordeling van onderzoekers. Het gaat om de kwaliteit. Hoe ziet VSNU-voorzitter Karl Dittrich dit in de praktijk?
H
DOOR BERT WESTENBRINK et is zover. In het Standard Evaluation Protocol, het reglement voor onderzoeksevaluaties, is productiviteit geschrapt als apart beoordelingscriterium. In het vervolg ligt de nadruk op de kwaliteit van het werk van wetenschappers, zeggen KNAW, NWO en VSNU. Althans, zo staat het op papier. De vraag is of het gewijzigde protocol ook landt in de praktijk van de instellingen. Daar is volgens kritische wetenschappers niet alleen sprake van een blinde fixatie op kwantiteit, maar ook van een bedrijfscultuur van economisering, bureaucratisering en hiërarchisering. Karl Dittrich, voorzitter van de VSNU, ziet het schrappen van productiviteitscriterium in evaluatieprotocol als een signaal, het begin van een antwoord. “We zijn doorgeschoten in termen van productiviteitsdenken. Waar je tot nu toe het idee had dat je beoordeeld werd op de lengte van je lijst publicaties, worden dit nu -
18
vindt Dittrich te sterk naar uitwerking van mijn uitgedrukt. “Als ik naar de idee - je vijf beste artikelen. ‘Als het niet om oordelen van studenten Dat heeft een heel andere output gaat, waar kijk in de grote landelijke betekenis.” moet het dan om enquêtes, dan is er een Het protocol moet in de gaan?’ heel grote tevredenheid hoofden gaan zitten van over onderwijsprestaties: bestuurders, decanen, docenten, benaderbaaronderzoekleiders en onderheid en didactische kwalizoekers, zegt Dittrich. “Het teiten. Die zitten allemaal moet allemaal indalen en rond de 3,8 op een schaal dat is de tweede opgave. van 1 tot 5. We leveren Met name voor degenen kennelijk relatief goede die in de onderzoeksbeoorprestaties. Maar onderwijs moet wel deling werken, de peers. Die moeten heel weer nevengeschikt gemaakt worden aan goed begrijpen wat hier staat.” onderzoek.” De wetenschappers van het platform Dittrich vindt, zegt hij, het belang van Science in Transition reageerden tevreonderwijscarrières heel groot. “En dat den op de aanpassing van het protocol, vind ik nou echt een top-downproces. Als zegt Dittrich. “Ik weet niet of het ver het om de VU gaat, zijn voorzitter Jaap genoeg gaat in hun perspectief, maar ze Winter en rector Frank van der Duyn zeggen: we kunnen in elk geval zien dat Schouten degenen die met hun decanen de accenten helemaal anders worden moeten zeggen: dames en heren, wij gelegd.” Dittrich ziet de aanpassing van vinden onderwijs in deze instelling op het protocol zelf als een beweging in de z’n minst zo belangrijk als onderzoek. We goede richting: “Er komt meer balans hebben tien jaar heel veel geïnvesteerd in tussen onderwijs en onderzoek.” onderzoek, we zijn wat weggezakt op het gebied van onderwijs en we hebben alle We zijn weggezakt reden die balans nu te herstellen.” De kritiek dat onderwijs door de publiDe recente protesten op de VU, waar catiedruk ondergesneeuwd is geraakt,
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
wetenschap
rbbmr.nl
studenten Aard- en Levenswetenschappen zich verzetten tegen de reorganisatie van hun faculteit, ziet Dittrich als een mooi signaal. “Ik ben na afloop naar Winter gegaan om over de actie te praten. Hij zei: ‘Ik vond het eigenlijk een prachtige bezetting. Die studenten hebben dat gedaan omdat ze betrokken zijn bij hun onderwijs.’ Dus het was niet zomaar een bezetting omwille van de bezetting. Nee, ze hadden een boodschap: we willen goed onderwijs.”
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Koekjesfabriek of emancipatiemotor De boodschap van de studenten was ook: de VU is een koekjesfabriek. Kritiek die aansluit bij de statements van platforms als Science in Transition en Hervorming Nederlandse Universiteiten. Zij spreken over universiteiten die als bedrijven worden geleid, waar nauwelijks geluisterd wordt naar de wetenschappers. Dittrich: “Koekjesfabrieken? Wat een onzin. Als je naar een universiteit kijkt, dan is die aan de ene kant een multiversiteit geworden en ze is tegelijkertijd een baken van hoop en verwachting. Bovendien is de universiteit open. Er wordt zó veel gevraagd. Als je ziet hoe Amsterdam zich tot de twee universiteiten wendt om bij te dragen aan economische maar ook sociaal-culturele ontwikkelingen… De VU is een emancipatiemotor van de eerste orde. Het is dus bijna onmogelijk om zo’n universiteit nog te runnen zoals dertig, veertig jaar geleden, toen een curator één keer per week langskwam om wat handtekeningen te zetten.” De kritiek is nu juist dat de universiteit in die wijze van aansturing te veel is doorgeslagen. Er wordt te veel gestuurd op output. “Als het niet om output gaat, waar moet het dan om gaan? Ik praat liever over outcome. Maar kijk naar de prestaties van de universiteiten. Ik ben me kapot geschrokken zo’n tien jaar geleden toen ik me realiseerde dat sommige van onze opleidingen een rendement hebben van 25 à 30 procent na vier jaar bachelor. Dat vind ik niet normaal. Als vervolgens wordt gezegd, zou het niet zo zijn dat we vele talenten niet voldoende uitdagen om die streep te halen, dan zeg ik: dát is onze zaak. Worden we daarmee een koekjesfabriek? Nee. We hebben talent verspild, denk ik.” Dittrich stelt vast dat universiteiten zo groot worden dat het besturen ervan nauwelijks kan zonder vormen van de genoemde economisering, bureaucrati-
sering en hiërachisering. Maar, zegt hij, je moet de menselijke maat daarbinnen zien te vinden. Er zit angst in het stelsel “Je ziet in feite dat de bureaucratisering, meer dan de economisering, doorschiet. De angst om een fout te maken is zodanig groot geworden dat iedereen als de dood is. Er zit angst in het stelsel. Daaraan is de overheid voor een belangrijk deel schuldig. Ik denk dat we goed eraan hebben gedaan om naar de instellingsaudits te gaan. Daar stellen ze de vraag: is het college van bestuur in control over de kwaliteit? Dat is op zichzelf een heel redelijke vraag.” Dat is meteen ook de vraag die appelleert aan het idee dat de besturen van bovenaf alles willen regelen. Dittrich: “Door het feit dat sommigen de woorden ‘in control’ ook hebben gezien als ‘je moet dan ook gaan controleren’, zijn er niet alleen extern meer regels gekomen, maar ook intern. De vraag is hoe we dat kunnen keren. Hoe kun je terug naar vertrouwen? Ik vind ook dat de politiek dat naar de universiteiten moeten doen. Want daarover gaat het in essentie: het terugkrijgen van vertrouwen.”
19
Filantropie
Vrijwillig omdat het moet “ Hoe vrijwillig is vrijwilligerswerk nog als de overheid het inzet om bezuinigingen op te vangen? Theo Schuyt, hoogleraar filantropie, is niet blij met de participatiesamenleving. DOOR Dirk de Hoog Foto’s STUDIOVU/YVONNE COMPIER
Nederland is al eeuwenlang een participatiesamenleving”, zegt hoogleraar filantropie Theo Schuyt. “We zijn het land met de hoogste dichtheid aan stichtingen en verenigingen voor het goede doel ter wereld. En de traditie van burgerinitiatieven om de naaste te helpen gaat terug tot zeker de gouden eeuw. Vandaar dat we meer particuliere hofjes voor ouderen hebben dan welk land dan ook.’’ Volgens Schuyt bloeit het particulier maatschappelijke initiatief nog steeds volop, maar er zijn ontwikkelingen die zorgen baren. Daarom heeft hij met negen wetenschappers en maatschappelijk betrokken burgers een manifest over maatschappelijke initiatieven opgesteld. Dit presenteren zij op 24 april, de dag van de filantropie, aan de VU. De opstellers zijn onder anderen nationaal ombudsman Addie Stehouwer, hoogleraar maatschappelijke bestuurskunde Gabriel van den Brink, dominee van de Amsterdamse diaconie Paul van Oosten en manus van alles Felix Rottenberg. Het manifest bestaat uit twaalf stellingen, plus een uitgebreide toelichting. Een van de stellingen luidt: De balans tussen overheid, markt en particulier initiatief is scheefgetrokken. ‘Dit manifest is opgesteld om uiting te geven aan een grote bezorgdheid dat aan particulier initiatief in Nederland geen recht wordt gedaan’, staat in de toelichting. ‘De vele vrijwilligers worden gezien als onbetaalde arbeidsreserve voor een bezuinigende overheid. Filantropische fondsen op hun beurt worden geacht bij te dragen om gaten in overheidsbudgetten te dichten.’ Gulzige ogen van overheid Maar het manifest is niet primair bedoeld als politiek statement, verklaart Schuyt. “We waren al met dit initiatief bezig voordat de VVD/PvdA-regering de participa-
20
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
wetenschap
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
21
Filantropie
tiesamenleving proclameerde. Doel is vooral het maatschappelijk middenveld te eren. Vandaar ook de titel van het manifest: Er waart een golf van idealisme door Nederland.” Daarnaast willen de initiatiefnemers ook waarschuwen. “We zagen al eerder dat de overheid met gulzige ogen naar het kapitaal loert dat met het maatschappelijk initiatief is gemoeid, zowel wat geld betreft als het sociale kapitaal van de vele vrijwilligers. Niet voor niets sloot burgemeester Eberhard van der Laan onlangs een lokaal convenant met alle particuliere organisaties die aan armoedebestrijding doen in Amsterdam. Wij pleiten er sterk voor dat het particulier initiatief onafhankelijk blijft en niet primair de bezuinigingen van de overheid gaat opvangen. Elke maatschappelijke sector heeft zijn eigen verantwoordelijkheid en werkwijze.’’
Schuyt: ‘Vrijwilligerswerk moet geen verkapt verlengstuk van de overheid worden’
dat het een aanvulling is op de overheid aan de ene kant en de vrije markt aan de andere kant. Ik zeg weleens dat het vrijwilligerswerk zorgt voor de broederschap in de samenleving, naast de vrijheid van de markt en de Gedwongen tegenprestatie gelijkheid van de staat. Bovendien is het interessant te Schuyt is niet blij dat de politiek de term participatiesazien dat particulier initiatief vaak kritisch is ten opzichte menleving heeft gekaapt. van maatschappelijke ontwikkelingen en nieuwe crea“De regering wil vooral bezuinigen op de verzorgingstieve oplossingen weet te bedenken. Dan moet je geen staat. Daarom moeten mensen zo veel mogelijk hun verkapt verlengstuk van de overheid worden.” eigen zorg organiseren via familie en vrienden. Dat is Schuyt noemt als voorbeeld de oprichting van de heel iets anders dan dat mensen uit vrije wil lokaal hulp Vereniging tot Behoud van Natuurmovoor bejaarden organiseren. Vrijwilligersnumenten. Die organisatie werd in 1905 werk is ook heel iets anders dan mensen opgericht door onderwijzer en natuurmet een uitkering dwingen maatschappe‘Mensen zijn liefhebber Jac P. Thijsse. Hij wilde voorlijke dienstverlening te leveren. Als je het nummers komen dat het Naardermeer veranderde vrijwillige circuit vermengt met gedwongeworden’ in een vuilnisbelt voor Amsterdam. Met gen dienstverlening, worden zaken troeeen aantal bemiddelde particulieren bel en komt het echte maatschappelijke kocht hij het meer op om er een natuurinitiatief in het gedrang.” reservaat van te maken. “Kijk, zulke Schuyt noemt het voorbeeld van de tegendraadse initiatieven bestaan nog cirkelbus in Voorschoten. Daar runnen steeds. ‘Hoezo zijn uitgeprocedeerde zo’n zestig vrijwilligers met busjes het asielzoekers illegale mensen?’ zeggen sommige kerken vervoer voor ouderen. Lokale bedrijven sponsoren het en andere groepen vrijwilligers. Ze helpen die mensen project en de plaatselijke autorijschool traint de vrijaan eten en onderdak. Maar kijk ook naar cultuur. Er zijn willige chauffeurs voor het busjesvervoer. “Prachtig de meest vreemde musea en kunstcollecties opgebouwd voorbeeld van vrijwilligerswerk. Dat heeft het gemeendankzij particulier initiatief. Hoe je er ook over denkt, tebestuur ook ontdekt en wat doen ze? Ze komen met zonder Joop van den Ende hadden we nu nauwelijks een een plan om te bezuinigen op het gehandicaptenvervoer musicaltraditie in Nederland.’’ omdat de cirkelbus een deel van die taken in hun ogen Het gaat natuurlijk niet alleen om kleine lokale initiwel kan overnemen.” atieven, zegt Schuyt. “Goede doelen zijn ontzettend belangrijke donateurs voor gezondheidsonderzoek Broederschap bijvoorbeeld. Neem de Hartstichting en KWF KankerbeVrijwilligersorganisaties moeten zich in de ogen van strijding. Daar gaan honderden miljoenen euro’s om. Dat Schuyt niet te makkelijk lenen om bezuinigingen van heeft de overheid inmiddels ook door. Die hebben een de overheid op te vangen. “De overheid heeft een eigen prachtig convenant met de goede-doelenorganisaties verantwoordelijkheid om ordentelijke sociale zekeropgesteld en in 2012 de Geefwet ingevoerd. Maar dan heid en rust te bieden. Het zou natuurlijk een enorme zie je gelijk het gevaar van het polderen. In die wet wil stap terug zijn als de zorg voor de armen en gebrekkigen de overheid vooral het financiële toezicht en de fiscale weer een kwestie van particuliere liefdadigheid zou positie van goede doelen helderder regelen.” worden. Het mooie van het particuliere initiatief is juist
22
‘Wie ondersteunt de mantelzorgers?’
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
Onpersoonlijk, afstandelijk En daarmee komen we ook even toe aan een terugblik op het particuliere initiatief in Nederland. Veel maatschappelijke organisaties op het gebied van onderwijs, huisvesting en gezondheidszorg waren oorspronkelijk redelijk democratisch georganiseerde verenigingen. Bijna alle christelijke scholen bijvoorbeeld hadden een bestuur waar ouders daadwerkelijk wat te vertellen hadden, net als huurders bij woningcorporaties. Maar door professionalisering en schaalvergroting zijn het nu bijna allemaal onpersoonlijke, afstandelijk bestuurde bureaucratieën waar mensen nummers zijn geworden. Bovendien worden ze hoofdzakelijk door de overheid gefinancierd, waardoor de burger niet meer nodig is. Schuyt vindt dat een zorgelijke ontwikkeling. “Organisaties met een publiek nut, zoals scholen en ziekenhuizen, hebben maatschappelijke binding nodig en wezenlijk contact met de mensen voor wie ze bestaan. Anders worden het eendimensionale instituties, zeg maar koekjesfabrieken. Juist daar kan het particuliere initiatief een rol spelen. Steeds meer scholen, zowel bijzonder als openbaar, hebben iets als een vriendenclub of stichting, waarin ouders actief kunnen participeren en leuke dingen voor de school, kinderen en buurt bedenken. Zo’n model zou natuurlijk ook prachtig zijn voor de Vrije Universiteit nu de oude VU Vereniging op sterven na dood is. Organiseer de afgestudeerden in een bruisende alumnivereniging en je hebt weer meer binding met de samenleving. Bovendien een extra inkomstenbron als het meezit, want afgestudeerden geven graag aan leuke dingen voor hun oude universiteit.’’ Logeerhuis Op de vraag wat Schuyt een leuk nieuw particulier initiatief vindt komt hij nota bene met een mislukt project: het logeerhuis in Amstelveen. “Het idee was dat partners van dementerende patiënten daar een paar dagen konden logeren om bij te komen en nieuwe energie op te doen. Het plan was bijna rond, maar helaas wilde de gemeente niet meewerken omdat ze de financiële risico’s te groot vond. Ik denk dat in de nabije toekomst juist de ondersteuning van mantelzorgers ontzettend belangrijk wordt. Wie ondersteunt de ondersteuners? Daarom denk ik dat het kortzichtig is van de overheid te bezuinigen op de thuiszorg. Juist door professionele ondersteuning te bieden, kunnen familieleden, vrienden en buren makkelijker meehelpen met de zorg voor behoeftige mensen. Maar als je dan ook nog de billen moet wassen en de plee schoonmaken, moet je wel een heel fanatieke vrijwilliger zijn.”
Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.
De Zuidkas In het interview met hortusvrijwilliger Fieke Konijn in Advalvas 14 las ik voor het eerst over de plannen voor een verhuizing van de hortus naar de Zuidas. Een mooi idee! Ik vind dat deze nieuwe tuin in de zakelijke wereld van de Zuidas wel degelijk een nuttige functie kan vervullen. Als natuurlijk oplaadpunt voor (te) hardwerkende Zuidassers. De hortus is al jarenlang een groene recreatieruimte voor patiënten en personeel van het VU-ziekenhuis. Omdat de grond op de Zuidas erg duur is en de zon schaars, zal de kas de hoogte in moeten; mogelijk een prijsvraag voor groenminnende architecten. Ik geef alvast een voorzet in de vorm van een glazen zusje van het OZWgebouw (de Rode Pieper naast het hoofdgebouw): de Zuidkas. Ruud Vrielink, vormgever en toekomstig vrijwilliger bij de hortus
advertentie
KAN HET BETER?
WAT VIND JIJ VAN DE INFOBALIES EN HELPDESKS? VUL DE VU-SERVICESCAN IN EN WIN CHECK JE VU-MAIL VOOR DE LINK NAAR DE ENQUÊTE
Meer informatie over de dag van de filantropie op vu.nl>agenda>24 april. ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
23
Ayesha Sitaram SRVU-voorzitter
opinie
‘Blackboard is te beperkt’
De studentenbond SRVU lanceert een eigen internetplatform voor studenten: Cloudents.
W
tekst en foto DIRK DE HOOG
aarom beginnen jullie hiermee? “Wij zien de voordelen in van sociaal online studeren en daarvoor biedt Cloudents vele mogelijkheden. Het combineert namelijk Blackboard met de voordelen van sociale media, zoals Facebook. Studenten kunnen er hun eigen groepen vormen, aantekeningen uitruilen en elkaars vragen beantwoorden.’’
gedachte erachter is juist dat je informatie deelt met medestudenten. Je deelt dus alleen de informatie die jij zélf wilt publiceren.” Nu komen er verschillende online systemen naast elkaar. Waarom is Blackboard niet goed genoeg? “Op zich heb ik geen negatieve ervaringen met Blackboard, maar het is een beperkt
24
‘It’s more than just studying, it’s social studying’, prijst het internetplatform Cloudents zichzelf aan. Het Israëlische bedrijf benadert per instelling een studentengroep om als partner het netwerk te beheren voor eigen universiteit of hogeschool. Inmiddels doen onder meer de SRVU en de ASVA mee. Lees meer op cloudents.com en srvu. org
systeem. De docent bepaalt wat er wel en niet mag en het is gekoppeld aan een vak. Bij Cloudents kunnen studenten zelf groepjes vormen, ook buiten een bepaald vak om, en hun eigen dingen posten. Het is interactiever dan Blackboard, dat trouwens goed te integreren is in dit systeem.’’
Ik kan me voorstellen dat de universiteit het niet leuk vindt dat iedereen de antwoorden van opdrachten kan bekijken en proeftentamens inzien. “Nu ja, dat gebeurt al via sites als Stuvia. En nu maken studenten vaak een eigen Facebookpagina aan voor een bepaald vak. Daar kunnen ze ook tentamenvragen en antwoorden uitwisselen. Wij hopen nu een studentenplatform te hebben dat al die mogelijkheden samenvoegt. Universiteiten moeten met de tijd meegaan. Je kunt sociale media niet weren uit de studiezalen.’’
Cloudents is een commercieel bedrijf. Moet de universiteit zich wel daarmee inlaten? “Dit online platform is opgericht in Israël en heeft als doel het verbeteren van studiesucces. Dat is dus erg positief voor zowel de studenten als de universiteiten. Wij zijn als studentenbond benaderd om partner te worden en dit platform te lanceren op de VU. Wij zien vooral de voordelen van deze gratis dienst voor studenten.” Onlangs was er veel gedoe over het feit dat sommige universiteiten de mail voor studenten aan Google wilden uitbesteden. Die kan de inhoud van de mails lezen. Is de privacy bij Cloudents wel gegarandeerd? “De
Sociaal studeren
En kunnen studenten elkaar ook zien via camera’s op de laptop? “Dat zou leuk zijn, maar dat weet ik niet. Cloudents wordt wel regelmatig geüpdatet. Dus wanneer er veel behoefte is vanuit de studenten, dan kan dit wellicht gerealiseerd worden. Je kunt er wel al filmpjes op zetten. Dus je kunt ook colleges via video volgen.’’
Ayesha Sitaram
Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
COLUMN
Bang
O
Roos van Rijswijk literatuurwetenschapper
oit ben ik uit een vliegtuig gesprongen. Met een ervaren parachutist op mijn rug die op zijn rug een parachute droeg, liet ik me vallen. Tot dat precieze moment, het punt dat mijn billen geen vliegtuig meer onder zich voelden, had ik geen angst gevoeld: het feit dat ik vanaf een onwerkelijke hoogte honderden meters naar beneden zou suizen was simpelweg te abstract om te bevatten en dus deden mijn hersens er niks mee. Toen we eenmaal vielen, schreeuwde de parachutist na uitbundig gejoel van louter zijn kant: “Vind je het niet leuk? Je bent zo stil!” Het was inderdaad helemaal niet leuk. Ik was bang, maar vooral ontzettend kwaad. De wereld kwam met honderd kilometer per uur op me af en ik kon alleen maar denken: wat een ontzettend mislukte diersoort is de mens dat hij zichzelf dit aandoet. De parachute vouwde uit. Toen we op de grond stonden had ik warempel het gevoel dat deze idioot met minachting voor het gedachtegoed van Darwin mij gered had.
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Een mens kan voor alle dingen bang zijn. Écht bang ‘Terwijl ik bedoel ik: gillende angst daar lag te voelen met alle bijkomende snikken, had ik verschijnselen van dien, medelijden met zoals overmatig zweten, trilde tandarts’ len, janken, flauwvallen, et cetera. Clowns kunnen die angst opwekken, bepaalde getallen, liften, de geur van bloemkool, lange woorden, pleinen, pindakaas die aan een gehemelte dreigt te plakken, haren, tieners, mussen, honden, naalden. Enkele van die angsten zijn vreemder dan andere, maar wat ze gemeen hebben is dat ze allemaal (meestal) ongegrond zijn. De bloemkool maakt je niet dood. Clowns zien er niet uit en zijn negen van de tien keer vooral heel gênant, maar daar is alles mee gezegd. Mussen. Kom óp. Maar het lichaam reageert alsof het van grote hoogte naar beneden valt en de wereld in een rotvaart op ’m afkomt. Geen parachute. Ik lag bij de tandarts en dacht: ik val niet. Ook probeerde ik aan de karpers te denken die ik bijna kon zien vanuit
mijn positie – in de binnentuin van de praktijk ligt een kleine vijver met gaas erover. “Tegen de poezen”, had de assistente gezegd, ik dacht aan poezen. Ik probeerde te blijven ademen en mijn handen te ontspannen en mijn benen stil te houden en vooral om niet te huilen maar het mislukte allemaal. Die tandarts wilde me niet dood. De pijn was tijdelijk. Het boren geen gevaar. Terwijl ik daar lag te snikken, had ik medelijden met de tandarts, die had natuurlijk wel iets beters te doen dan in slow motion een vulling vervangen. Na afloop van dit bloedstollende uur had ik niet het gevoel dat de tandarts mij gered had, maar het idee dat mijn bovenlip veranderd was in een binnenband en het vermoeden dat ik hevig kwijlde. Ik pinde de astronomisch hoge rekening en zei trillend gedag. Als iemand me voor de deur van de tandarts de keuze had gegeven een gebitsbehandeling of een tandemsprong die miraculeus cariës vult te ondergaan, had ik voor dat laatste gekozen. Stom dier, dat ik ben.
Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.
25
Reorganisatie/Sport
Van ‘werk naar werk’ werkt niet goed Het onverwachte vertrek van Marianne Gloudi, projectmanager van de transitieorganisatie, leidde tot de nodige onrust. Hoe moet het nu met de ontslagbedreigde medewerkers?
D
26
iets mis zal zijn, want je bent natuurlijk niet voor niets boventallig verklaard. Maar zo’n houding klopt niet met wat de bonden met het college hebben afgesproken in het sociaal plan.’’
Ik denk dat ze tegen de grenzen van haar mogelijkheden is opgelopen.’’ Die grenzen zijn volgens Sturm dat faculteiten en diensten niet gedwongen worden om boventallige mensen aan te nemen. “Een op zich geschikte boventallige werknemer vinden directeuren al gauw niet goed genoeg, want ze willen gewoon de allerbeste. En men denkt vaak dat er wel
Gabriel Valdivia_thenounproject
e transitieorganisatie heeft tot taak boventallige medewerkers van de VU aan ander werk te helpen. Op de Facebookpagina van de Verontruste VU’ers wordt gesuggereerd dat projectmanager Gloudi vertrekt wegens het slechte sociale klimaat op de VU. Hoe moet het nu met onze boventallige collega’s, vragen zij verontrust. Gloudi laat weten geen commentaar te willen geven op haar vertrek. Ook verantwoordelijk collegelid Bernadette Langius wil geen toelichting geven. “Het betreft een persoonlijk besluit van mevrouw Gloudi waarbij het naar mijn mening niet past om dit via de media van commentaar te voorzien.’’ Het vertrek van Gloudi heeft ook bij de ondernemingsraad tot vragen geleid. De raadsleden vroegen zich af of faculteiten en diensten wel bereid zijn om het sociaal plan serieus te nemen wanneer er sprake is van voorrangskandidaten voor bepaalde vacatures. Kaderlid van de vakbond CNV Publieke Zaak Johan Sturm herkent de onrust over de transitieorganisatie. Hij kan uit eigen ervaring spreken, want sinds een paar maanden zit hij zelf als boventallige werknemer bij de transitieorganisatie in de wachtkamer. “Natuurlijk weet ik niet precies waarom Gloudi is opgestapt. Maar ik ken haar als een gedreven iemand met veel ervaring in het begeleiden van mensen naar werk.
Vernietiging sociaal kapitaal Sturm vindt dat het college van bestuur zich meer moet inspannen om de belofte mensen van werk naar werk te helpen waar te maken. “Neem mezelf als voorbeeld. Ik heb bijna veertig jaar ervaring aan de VU in allerlei functies. Er zijn ongetwijfeld klussen die ik zou kunnen doen. Maar ik word er eenvoudig weg niet voor gevraagd. Blijkbaar huurt men liever uitzendkrachten in.” Hij denkt dat meer boventalligen zinvolle projecten voor de universiteit kunnen doen. “Het gaat tot nu toe hooguit om twintig mensen. Daar moeten toch zinvolle werkzaamheden voor te vinden zijn? Nu betaalt de VU mensen om gedwongen niets te doen. Dat is vernietiging van sociaal kapitaal.’’ Sturm benadrukt dat hij vol lof is over zijn persoonlijke coach bij de transitieorganisatie. “Ze zet zich volledig voor me in en we hebben een geweldige fit, maar voor een man van boven de zestig is blijkbaar geen plek meer op de arbeidsmarkt, ook niet binnen de VU. Alle mooie taal over duurzame inzetbaarheid ten spijt.’’ (DdH)
De reactie van het bestuur staat op advalvas.vu.nl>nieuws>8 april. nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
campus
Gratis sporten populair Bijna de helft van de VU-medewerkers maakt gebruik van de mogelijkheid om gratis te sporten bij Sportcentrum VU. Directeur Jan Snellen hoopt dat het programma kan blijven bestaan.
F
itness is populair, net als yoga en pilates. En boksen. Daarvan heeft Snellen het aantal trainingen zelfs moeten vergroten. “Het was onverantwoord, zo druk als het bij boksen was.” Snellen is tevreden over de belangstelling van VU-medewerkers voor het sportprogramma Fit At Work. Zo’n 1500 medewerkers maken er gebruik van. Dat is ongeveer 40 procent van de 3700 mensen die mogen meedoen. “Dat is een erg hoge score voor bedrijfsfitness”, constateert Snellen. Op 1 april is er een nieuw jaar begonnen voor Fit at Work. Sporten blijft voor VU-medewerkers nog een jaar gratis. Hoe het daarna verder zal gaan, is nog niet bekend. Acht jaar bestaat Fit at Work al. Het was in die jaren succesvoller dan gedacht. “Wij krijgen geld van de VU op basis van een schatting dat er zo’n 900 mensen aan mee zouden doen”, vertelt Snellen. “Nu het er zo veel meer zijn, hebben we besloten te bezuinigen door dure sporten en sporten waarvoor weinig belangstelling was, uit het programma te gooien.” Tennis is daardoor bijvoorbeeld gesneuveld en schaatsen. “Voor de mensen die gratis kwamen schaatsen, moesten wij wel elke keer ijsbaankaartjes kopen. Dat was niet meer vol te houden”, zegt Snellen.
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
advertentie
KAN HET BETER? WAT VIND JIJ VAN DE (AUTOMATEN)KOFFIE? VUL DE VU-SERVICESCAN IN EN WIN
CHECK JE VU-MAIL VOOR DE LINK NAAR DE ENQUÊTE
rbbmr.nl
Eerste stap is het grootst Als alle 3700 medewerkers die gratis mogen sporten – dat zijn de VU-medewerkers die ook echt bij de VU in dienst zijn – morgen daadwerkelijk allemaal zouden komen, heeft het sportcentrum een probleem. Toch probeert Snellen elk jaar weer nieuwe medewerkers te verleiden om mee te doen. Dit jaar met een uitgebreide fit- en beweegtest, waarna de medewerker een advies op
maat krijgt. Snellen: “Vaak is die eerste stap om te gaan sporten het grootst, daarbij willen we mensen goed begeleiden.” Hoeveel van de 1500 deelnemende medewerkers ook daadwerkelijk geregeld sporten, houdt Snellen niet bij. “We controleren ook niet hoevaak ze hier zijn en of ze wel hun best doen”, zegt hij. In het fitnesscentrum op de VU-campus is het minder druk dan een jaar geleden, maar toen was het soms, vooral na werktijd, ook onprettig druk. Of de VU ook na volgend jaar gratis sport blijft aanbieden aan medewerkers, is nog niet bekend. Snellen hoopt van wel: “Het is een goede secundaire arbeidsvoorwaarde en er is vraag naar.” Maar misschien is het financieel wel niet meer haalbaar en moet de werknemer een kleine eigen bijdrage betalen. “Die mogelijkheid zijn we nu aan het onderzoeken”, aldus Snellen. (WV)
27
PERSONEELSPAGINA
ONDER REDACTIE VAN COMMUNICATIE & MARKETING VU JAARGANG 6, NUMMER 9, 9 APRIL 2014
LENTE OP DE NIEUWE CAMPUS Hangbankjes in knalkleuren en hippe overlegplekken in de nieuwe flexomgeving in het hoofdgebouw, een daktuin, de Spar en de Doppio. En om de hoek de Hortus en de Almatuin. Hoezo grijs? Wordt de campus nog eens echt gezellig? De PP vroeg het medewerkers en studenten.
ANNA KAPTEIJN EN SOPHIE PRENT BIJ DOPPIO
Drie docent-onderzoekers van Rechten zijn neergestreken voor Doppio voor koffie en zon, binnen zitten ze daar nooit. Anna Kapteijn werkt hier pas een half jaar, maar Sophie Prent ziet een ontwikkeling. “Er zijn steeds meer leuke plekken. Ik wil nog naar de daktuin. Maar in Initium zijn ook veel goede plekken.” Wat ze nog missen? “IJs!”, roepen ze in koor. In de Spar kun je ook voor gewone boodschappen terecht, al is het een beetje duur, vinden ze. Ze zijn nieuwsgierig naar welke winkel er naast de Spar komt. Een Etos zou heel handig zijn. “Dan hoef je nooit meer naar huis!”, lacht Prent.
Twee tandheelkundestudenten hebben net de Almatuin ontdekt, het voormalige schooltuinencomplex naast hun eigen ACTA-gebouw. Aan de picknicktafels eten ze een bakje rauwkost. “Jammer dat ze niks serveren, soep of zo”, vinden ze. 25 meter verderop schept voormalig schooltuinmeester Anton Meesters toevallig net soep op voor het gezelschap dat vandaag het oude schoollokaal heeft gehuurd voor een training. Esther de Haan van Calling U en haar cursisten van de leergang Theorie U lunchen buiten en genieten van de entourage: “Mooi, die verbinding tussen de stad en het groen.” Verderop lopen mensen rond met gieters en harken, de tuintjes zijn verhuurd. Tot ook dit wordt volgebouwd, runt Meesters terrein en gebouwtje met twee oud-collega’s.
bovenop de D-vleugel van het hoofdgebouw. Je komt er via de liften in de 3E-vleugel of via het trappenhuis in de D-vleugel.
THOYA VERHEUL IN DE FOYER
Wel fijn, die grote, open lichte ruimte, zegt psychologiestudente Thoya Verheul op een bankje in de Foyer. In studiezalen zit je zo dicht op elkaar, vindt ze.
ELLIE PAUËLSEN IN DE DAKTUIN
ESTHER DE HAAN EN HAAR CURSISTEN IN DE ALMATUIN
Op de houten randen langs de borders van de Daktuin liggen en zitten studenten: even ‘luchten’ met een kop koffie. Studeren kan niet, vinden ze, dan waaien je papieren weg. Enige medewerker hier is VU-vertrouwenspersoon Ellie Pauëlsen, die haar krantje leest. “Lekker plekje hoor, zo uit de wind. Ik zit ook wel naast Initium aan het water of in de Hortus, hier was ik alleen nog maar bij de opening geweest.” De tuin is 800 vierkante meter, maar ligt wat verstopt
MELTEM YAR EN HAJAR LAARAJ
Meltem Yar en Hajar Laaraj zitten met al hun papieren op het bankje in de andere hoek,
ze hebben zo tentamen. “Je krijgt hier een buiten gevoel, energie. Je zit niet opgesloten in een kamer.” Ze studeren farmaceutische wetenschappen, maar ontvluchten regelmatig het W&N-gebouw om hier te studeren. “Of op de veertiende, daar nemen we meestal een lokaaltje. Er is lekker veel zonlicht en je zit er lekker.”
ONDERTUSSEN IN DE LIFT
NIEUWS & AGENDA WIN EEN LUNCHBON
Hoe tevreden ben jij over de koffie, printers, schoonmaak, infobalies en helpdesken? Vanaf 1 april kun je een klanttevredenheidsonderzoek invullen over de producten en dienstverlening van de zeven VU-diensten: Communicatie & Marketing, Student- & Onderwijszaken, Facilitaire Campus Organisatie, Financiën & Audit, HRM, Arbo & Milieu, VU Bibliotheek en Informatietechnologie. Je krijgt een e-mail met een link naar deze VU-servicescan. Onder de invullers worden 500 lunch- en koffiebonnen van campussupermarkt Spar University VU verloot. Meer informatie: > VUNET > ZOEK OP VU-SERVICESCAN
EDWIN PETTERSON EN MENNO ROODENBURG
“Slecht geregeld dat er geen kelner langskomt”, grapt consulent Edwin Petterson, die met Menno Roodenburg van de Facilitaire Campus Organisatie is neergestreken voor een bespreking op een bankje in de Foyer. Ze zitten ook weleens verderop, in de ruimte achter de Aula: “Ook een goede overlegplek als er geen recepties zijn.”
VARAMITRA EN JO BECKERS IN DE HAL IN HET HOOFDGEBOUW
Het is druk aan de lange witte tafel voor de VU Boekhandel. Zittend op de hoge witte krukken hebben Varamitra en Jo Beckers van de Boeddhistische Zendende Instantie, een voorgesprekje voor hun afspraak bij Godgeleerdheid. “Dit was eerst één kale vlakte, verloren ruimte. Nu kun je hier even zitten zonder dat je een ruimte hoeft te reserveren. Voor mij betekent dat een soort welkom”, zegt Varamitra. Je zit wel een beetje in de loop, vinden de heren. En echt gezéllig, nee. “Functioneel”, concludeert Varamitra. Meer weten over de mogelijkheden in de Almatuin? www.almatuin.org
Marit Oudendijk HRM-beleidsmedewerker Marit Oudendijk staat om 17.00 uur in de lift van VU Uilenstede. Ze is op weg naar een avondje uit met een groep vrienden. In haar eigen restaurant. “Dinsdagavond train ik eigenlijk met mijn voetbalteam van Geelwit, maar nu ga ik uit eten in Haarlem, waar ik woon. Vorig jaar heb ik daar met mijn vader een restaurant gekocht, mijn vriend is er chef kok. Vanavond ga ik er eten met een groep vrienden. Nee, niet gratis! Ik heb met mijn vader afgesproken dat we gewoon betalen als we er uit eten gaan. Gemiddeld doe ik dat een keer in de maand. En als ik vrij ben, eet ik mee met het personeel. “Mijn vriend wilde graag weer een eigen restaurant beginnen en mijn vader en ik hebben daarbij geholpen. Nee, ik ben niet echt de baas van mijn vriend. Hij regelt alle uitvoerende zaken, mijn vader en ik nemen de financiële beslissingen. Ja, er zijn weleens meningsverschillen natuurlijk! Ik doe ook de marketing en de personeelszaken, naast mijn vier en een halve dag in de week op de VU. We zijn bewust maar vijf dagen in de week open: niet op zondag. Dan zijn we in ieder geval één dag samen vrij in het weekend. Anders zie je elkaar niet. “Het restaurant heet Ratatouille, naar de animatiefilm. Die naam heeft mijn vriend bedacht. We hebben een kwalitatief goede keuken maar geen tafellinnen, we proberen het laagdrempelig te houden. Tot nu toe hebben we alleen maar blije en positieve gasten! Vorige week zei de broer van mijn collega tegen haar: “Daar moet je echt een keer gaan eten.” Zonder dat hij wist dat zij mij kende. Dat is leuk. Wat ik ga eten? Ik eet zelf het liefst de steak tartare. En de ratatouille!”
ABSEILEN VAN HOOFDGEBOUW
Tijdens de VU Olympiad op donderdag 24 april kun je op en rond de campus duiken, klimmen, roeien, schermen, spinnen of rolstoelbasketballen en - voor wie durft abseilen vanaf het dak van het Hoofdgebouw. Als je zelf niet meedoet, kom je natuurlijk kijken! Er zijn seminars over de klapschaats, over hoe je een penalty moet nemen en over sport en mensenrechten. In een tentoonstelling van Faculteit Bewegingswetenschappen zie je hoe VU-wetenschappers met hun onderzoek bijdragen aan (top)sport. De dag wordt spetterend afgesloten met de huldiging van de beste sporters in het VU Holland House. Kom eten en genieten van een BMXshow en DJ’s als oud-Olympisch sporter Dennis v/d Geest en Gregor Salto. Opgeven: > VUNET > ZOEK OP VU OLYMPIAD
TRAINEN VOOR DAMLOOP BUSINESSRUN
Meedoen aan de businessrun van de Dam tot Damloop? Train dan op donderdagavonden van 19.00-20.30 uur mee in het Amsterdamse Bos tijdens de Damloopcursus van het Sportcentrum VU. Van 3 april tot en met 14 september train je met medewerkers en studenten - gevorderden en beginners. Het evenement is op zondag 21 september. Voor VU-medewerkers is de training gratis. Wil je alleen recreatief hardlopen? Dan is er de dinsdagavondtraining van 18.15-19.30 uur, van 1 april tot 2 juli. Je kunt op ieder moment instromen, maar probeer er meteen bij te zijn! Meer informatie en aanmelden: > WWW.SPORTCENTRUMVU.NL (BUITENSPORTEN) Redactie Personeelspagina > CHARLOTTE BROUWER, ANITA MUSSCHE EN HOUKJE VLIETSTRA Beeld > ANITA MUSSCHE Vormgeving > RUDIE JASPERS Reageren > PP@VU.NL
Film
Restaurant
n va nt. ten ura os ta p k res t o et en lt h tud ee n s ord ee eo at b ga en ek ten we it e d e as u Om valv ad
cultuur
Smakelijke curry’s van Indiase familie
Nebraska
Akbar
12 Years a Slave
Oscar of geen Oscar Cultuurcentrum Griffioen Uilenstede
Nebraska en 12 Years a Slave Donderdag 24 april t/m dinsdag 6 mei Diverse aanvangstijden Studenten € 5,VU-medewerkers € 6,50 griffioen.vu.nl
Begin maart waren zowel 12 Years a Slave als Nebraska genomineerd voor de Oscar voor beste film. 12 Years a Slave won, Nebraska wist geen van de zes nominaties te verzilveren. Natuurlijk: 12 Years a Slave is een onontkoombare film over een belangrijk onderwerp. Het in de negentiende eeuw waargebeurde verhaal van de zwarte Solomon Northup, die na zijn ontvoering als slaaf wordt verkocht, is indrukwekkend verbeeld. Als ik mag kiezen: toch maar Nebraska. Over een oude man die denkt dat hij een miljoen heeft gewonnen en met zijn zoon op reis gaat om het geld op te halen. Weinig wereldschokkend en ook nog in zwart-wit. Maar wat een hilarische en soms ontroerende film! Kijk en vergelijk: beide films draaien twee weken lang op donderdag, vrijdag en dinsdag in Filmhuis Griffioen.
CONCEPT Een Indiaas restaurant, de Indiase eigenaar en zijn zoon kennen de smaak en cultuur van binnenuit. Hier geen fabrieksproducten, maar authentieke gerechten. SFEER Duidelijk Indiaas. Van buitenaf zie je alleen het neutrale kleine raam, niet echt een eye-catcher. Eenmaal binnen ruik je zoete wierook en hoor je Bollywood-muziek. Je voelt je welkom in dit kleine restaurant vlakbij het Leidseplein. ETEN Voortreffelijk, hoewel de verschillende curry’s wel wat op elkaar lijken. De Chicken Korma in lichte kerriesaus met room, amandelen en kokosnoot smaakt zonder meer goed. Evenals de gebakken uienringen met diverse curry’s. De muntsaus is geweldig. Je kunt kiezen uit hot, medium of not spicy. Akbar richt zich dus op een breed publiek. BEDIENING Vader en zoon zijn vriendelijk en attent. Je hoort hier allerlei talen; dat is geen enkel probleem voor de gastheren. TIP Als je het eten hot bestelt, heb je aan één of twee drankjes niet voldoende. Dus als je zuinig aan wilt doen, ga voor medium spicy. AANRADER Jazeker, vooral voor de Indiase smaaksensatie. PRIJS Vegetarische hoofdgerechten zijn rond de 13 euro. Heb je zin in kip, lam of garnalen, dan kan dat ook voor een redelijke prijs: van 15 tot 20 euro. WAARDERING
AKBAR Korte Leidsedwarsstraat 15 akbar.nl Aliene Paul, eerstejaars master health science
Dick Roodenburg, publiciteitsmedewerker Griffioen
30
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
studenten
Sleutelgat 16
Wat zegt de inrichting van je kamer over jezelf? En klopt die indruk ook? VU-studenten gluren in de kamer van daan van seeters.
“H
ier woont een stel: een girly-girl met haar knappe vriend”, lacht student biomedische wetenschappen Arezo Horati (22). “Al zijn ze wel een beetje onzeker over hun gewicht. Ze hebben Tellsell aan staan, je ziet een reclame van corrigerend ondergoed. Ze hebben die tv net gekocht bij de Mediamarkt.” “Ja, ze zullen wel rijk zijn met zo’n dure tv”, vullen studiegenoten Orlane Figaroa (19) en Lilly Johannes (22) haar aan. “Ze zijn ook avontuurlijk, aan die foto van die olifant te zien. Zouden ze die foto zelf gemaakt hebben? Ze zijn waarschijnlijk al wat oudere studenten en misschien zijn ze zelf al klaar met studeren, de kamer ziet er heel volwassen uit.” “Dit is de kamer van een kunstzinnig persoon”, gokt student sociologie Saliha
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Rakik (22). “Die fotolijstjes hangen zo rommelig dat het lijkt alsof het zo hoort. En het werkt, want het huis ziet er heel gezellig uit! Zou dat schilderij in het midden van de kamer zelf gemaakt zijn? Of is het juist een spiegel waarmee je in een andere kamer kijkt? Deze bewoner zal best gezond zijn, dat potje vitaminepillen helpt hem.” “Aan de vakantiefoto’s en het potje buitenlands geld te zien, woont hier een reislustig type”, zegt student gezondheid & leven Ilanah Pruis (19). “Maar woont hier nu een man of een vrouw? Gezien de gezellige fotolijstjes, denk ik een vrouw. Maar als dat ding daar in de hoek een Xbox is, dan woont hier misschien toch een man. Of degene die hier woont, heeft gewoon een relatie en die vriend of vriendin komt hier heel vaak over de vloer.”
Daan van Seeters 22 Studeert communicatiewetenschap Betaalt 850 inclusief voor een appartement in Leiden-centrum
“Kunstzinnig ben ik absoluut niet”, lacht masterstudent communicatiewetenschap Daan van Seeters (22). “Die fotolijstjes hangen gewoon rommelig. Al heb ik me verder eigenlijk niet zo met de inrichting bemoeid. Ik woon hier samen met mijn vriendin en zij bepaalt, ik knik ja. Alleen de tv en playstation zijn mijn inbreng. Die tv is trouwens al vijf jaar oud. Dat Tellsell stond toevallig aan hoor. Ik draag dus geen corrigerend ondergoed en ben ook niet onzeker over mijn lichaam. Ik ben afgelopen jaar nota bene veertig kilo afgevallen! We zijn niet zo avontuurlijk, we gaan een paar weken per jaar naar een ver land, waar we dan lekker in een luxe hotel zitten. Door de haard en de kroonluchter vielen we voor dit appartement. By the way, Jochem Myjer is onze buurman! Door student-reporter Nienke Stumpel Foto’s Peter Valckx
Wil je ook in Sleutelgat? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.
31
Griff
32
door Merlijn Draisma
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS