Nr 14 14 maart 2018

ONAFHANKELIJK MAGAZINE VAN DE VRIJE UNIVERSITEIT

JAARGANG 65 #14 14 MAART 2018

De VU wil van De Verrekijker af

Werd ondoordachte gastvrijheid het collectief fataal?

P8_Te druk? Neem geen ontslag, ga de strijd aan P16_Met virtual reality-therapie je paranoia te lijf P22_Steuntroepen voor studenten in een dip

ADVERTENTIES

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende.

Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat.

Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geĂŻnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

JAARGANG 65 #14

Hameroverdracht Met de installatie van Mirjam van Praag (midden) als nieuwe voorzitter is het VU-bestuur weer compleet.

Naast haar: collega-bestuurders Marjolein Jansen en Vinod Subramaniam.

DIRECTIEVLEUGEL HOOFDGEBOUW_1 MAART 2018, 9.30 FOTO PETER GERRITSEN

COVER

De Verrekijker bedreigd

10

Ruben van Duuren rent geld binnen voor palliatieve zorg 6 Virtual reality in de wetenschap 16 Studiedip? Hier zijn de steuntroepen 22

Opinie

Ontslag nemen helpt niet Toetsen in canvas

8 25

Columns

Marc Schuilenburg Sanne Pieters

9 32

En verder Online nieuws

4

Mail/colofon

15

Onderzoeksnieuws

20

Studentenraad

24

Campus: dubbele inlog

26

So you think you can teach

27

Ondernemingsraad

28

Muziek en restaurant

30

Uilensteders

31

Pieters & Drachman

32

Coverfoto Peter Valckx Het volgende nummer verschijnt op 28 maart 2018. klimaatneutraal natureOffice.com | NL-001-742287

gedrukt

ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

3

advalvas.vu.nl Voor al het laatste nieuws

Amsterdam moet maar eens opschieten met die diversiteit Betaalbare studentenwoningen, internationalisering en diversiteit zorgden gisteravond voor verhitte gemoederen tijdens een verkiezingsdebat in Amsterdam. “Het is fokking 2018!”

‘Studenten zijn toekomstige consumenten’ Als de Amstelveense VVDkandidaat Benjamin Smalhout gekozen wordt, belooft hij zich sterk te maken voor de renovatie van de woontorens op Uilenstede.

Opleidingen steeds internationaler Op bijna tien procent van de opleidingen aan Nederlandse universiteiten en hogescholen zijn buitenlandse studenten in de meerderheid.

{meer nieuws online}

Je familie vormt je als leider Veel masteropleidingen stellen selectie-eisen Landelijke actiedag tegen hoge werkdruk aan universiteiten Onder de grond gaat het vaak mis 4

Verbrugge naar rechter wegens Engels onderwijs

A

ctiegroep Beter Onderwijs Nederland (BON) gaat een proefproces tegen een universiteit aanspannen om de opmars van Engelstalig onderwijs te stuiten. De rechtszaak werd in mei vorig jaar al aangekondigd, maar BON wilde afwachten wat het nieuwe kabinet zou doen. Nu is het geduld op. “Het duurt te lang”, zegt VU-filosoof en BONvoorzitter Ad Verbrugge. Het kabinet had een moratorium op nieuwe Engelstalige opleidingen moeten afkondigen, meent hij. “In het regeerakkoord staan ferme uitspraken, maar we zijn nu een half jaar verder en er gebeurt niets.”

In de wet staat dat opleidingen in principe Nederlandstalig moeten zijn, tenzij er goede redenen zijn om daarvan af te wijken. Dus begint de actiegroep een proefproces tegen een universiteit, al wil Verbrugge

nog niet zeggen welke. “We zien welke problemen Engelstalig onderwijs oplevert”, zegt Verbrugge. Als voorbeeld noemt hij Engelstalige masters psychologie. “Het merendeel van de studenten komt gewoon op de Nederlandse arbeidsmarkt

terecht. Die zijn juist gebaat bij een goede beheersing van het vocabulaire als ze met cliënten praten en met collega’s binnen instellingen.” (HOP)

Lees meer hierover op advalvas.vu.nl>9 maart.

Techniek studeer je binnenkort ook aan de VU In Amsterdam kun je nog geen technische studie doen. Maar dat gaat in 2019 veranderen.

Dan start de VU samen met de Universiteit Twente een bacheloropleiding engineering.

“

De VU staat niet bepaald bekend als bèta-universiteit en dat is onterecht”, zegt Marjolein Jansen, vicevoorzitter van het college van bestuur, “want een derde van de VU is bèta.” Dat exacte profiel wil de VU verstevigen door deze samenwerking met Twente.

Twente is op haar beurt geïnteresseerd in het aantal potentiële techniekstudenten in de regio Noord-Holland dat nu iets anders

gaat studeren. In Noord-Holland kiest namelijk de helft minder scholieren voor een technische opleiding dan in regio’s met een technische universiteit.

Als de plannen doorgaan komt er een bachelor engineering met in de eerste twee jaar een breed profiel en in het derde jaar voorsorteermogelijkheden voor verschillende bètamasters. De ambitie is om in 2019 te beginnen met zo’n 50 tot 70 studenten.

Uiteindelijk kan de opleiding

groeien tot zo’n 200 studenten per jaar. De studenten krijgen deels college in Amsterdam en deels in Twente. Formeel staan de studenten ingeschreven bij werktuigbouw bij de Universiteit Twente. “We kijken of we er op termijn een echte joint degree van kunnen maken, maar dat kost wat meer tijd om te regelen”, aldus Jansen. (WV)

Lees het hele artikel op advalvas.vu.nl>6 maart.

NR 14 — 14 MAART 2018

ADVALVAS

ADVALVAS.VU.NL

Advies: Uilensteders, richt studentenpartij op

‘

Uilenstede heeft maar liefst 3.400 bewoners en daarmee hebben wij gezamenlijk een grote invloed op de uitkomst van de gemeenteraadsverkiezingen’, schrijft de Vereniging Bewoners Uilenstede. Maar is dit echt zo?

Met die 3.400 bewoners vormt de Uilenstede-populatie ongeveer vijf procent van de gehele Amstelveense stemgerechtigde bevolking. Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen ging ongeveer de helft van Amstelveen stemmen, dus als dat nu weer zo is en alle bewoners van Uilenstede gaan stemmen, dan vormen ze een tiende van het aantal stemmers.

Dat lijkt best veel, maar VU-politicoloog en oprichter van het Kieskompas André Krouwel relativeert: “Alleen als je al die studenten zover krijgt om op dezelfde partij of persoon te stemmen, maak je een kans. Anders is hun invloed even groot als die van elke andere burger.”

De meeste invloed zouden Uilensteders volgens Krouwel hebben als ze een eigen partij oprichten, met andere ideeën dan de bestaande partijen. “Al als je één persoon in de gemeenteraad krijgt, heb je invloed. Dan moeten ze naar je luisteren.” In andere studentensteden, zoals Utrecht, bestaat al jaren een studentenpartij. (MK)

Meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>8 maart.

Eindelijk

Doe een stage

8

– ook als het niet móét. Tips om van je stage een succes te maken. advalvas.vu.nl> tips&trucs

Obama Hier zijn de colleges vaak net zo sterk als de speeches van Obama, blogt Julian Mekkes, op uitwisseling in Bloemfontein, Zuid-Afrika.

Volg hem op advalvas. vu.nl>blogs&columns.

facebook.com/ advalvas Reportages, bijeenkomsten, borrels, lezingen & meer ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

vrouwelijke hoogleraren krijgt de VU erbij dankzij de Westerdijkbeurzen.

V

orig jaar was het een eeuw geleden dat de eerste Nederlandse vrouw, Johanna Westerdijk, hoogleraar werd. Toen stelde het ministerie vijf miljoen euro beschikbaar voor het aanstellen van honderd extra vrouwelijke hoogleraren. Alle universiteiten konden afgelopen jaar aanvragen indienen bij onderzoeksfinancier NWO. Een van de voorwaarden was uitzicht op een vast dienstverband. (HOP)

@advalvas_vu Een selectie uit de opvallendste (re)tweets van de afgelopen dagen @VUamsterdam 12-3_Kun jij nog een tijdje zonder? Miriam Rasch verzorgt therapie voor jou en je smartphone. Kom ook naar #VUevent The product is You, 19 maart. Tickets via http:// www.vu.nl/theproductisyou @VUalumnus 11-3_ Dit is dus een narcistische baas.

Hoogleraar psychologie @PaulvanLange @VUamsterdam ziet in #Luizenmoeder veel wetenschap voorbij komen. #VUmag https://vumagazine.nl/luizenmoedernarcisme/ …

Schooldirecteur Anton uit De Luizenmoeder is een typisch voorbeeld van een narcistische leider, volgens Van Lange. @vinsub 10-3_Druk op de VU Masterdag @ VUamsterdam . Welkom! Verander je perspectief, studeer aan de VU. @StefanPaas 9-3_1/ Racisme is natuurlijk niet pas ontstaan toen de een of andere wetenschapper er een theorie van maakte.

Net zomin als het klimaat pas begon toen het KNMI gebouwd werd #drogreden Dit in reactie op de stellingname van Paul Cliteur dat we het etiket racisme te snel gebruiken. @profBPM 9-3_I guess it’s not a good sign that I feel surprised that people are actually reading my papers. Still, I feel elated after this call I just received from an engineer who did.

En voor niet-ingewijden: profBPM is Hajo Reijers, VU-hoogleraar business informatica. @Janssen_Thomas1 12-3_Not only work :-). Wonderful place to reread "Zen and the Art of Motorcycle Maintenance". #thedeadsea @VU_FBW @ CASA_aiss @Reade_020

Meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>8 maart.

5

6

NR 14 — 14 MAART 2018

ADVALVAS

IN ACTIE

‘Ik miste de sfeer van het Korps Mariniers’ Ruben van Duuren organiseert een obstacle run waarbij hij geld inzamelt om kankerpatiënten iets waardevols te geven tijdens hun laatste levensdagen.

DOOR LILIAN ROOS FOTO PETER VALCKX

D

oor de modder, een ijsbad en nog veertig van dat soort obstakels…

Wie heeft daar zin in?

“De sport wordt steeds populairder. Zelf begon ik er in 2013 mee. Toen ik bij het Korps Mariniers zat, leerde ik al dat je lichamelijk enorm je grenzen kunt verleggen en wat een kick dat geeft. Daarnaast is teamspirit belangrijk. Tijdens een obstacle run helpt iedereen elkaar, dat is geweldig. Mensen geven elkaar een voetje of trekken een ander omhoog. Ook mentaal moedig je elkaar aan.”

Leave no man behind. “Ja, zo is het, ook bij de mariniers. Ik zat er vijf jaar bij, waarbij ik de laatste anderhalf jaar moest revalideren vanwege een knieblessure.

Uiteindelijk heeft die blessure me wat

ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

moois gebracht, want ik ben fysiotherapie gaan studeren. Maar ik miste de sfeer van het Korps Mariniers, de band die je als groep hebt. Zo besloot ik in 2016 als verzorger mee te werken aan de Roparun, waarbij teams al fietsend en lopend van Parijs naar Rotterdam gaan. Voor diezelfde stichting ging ik daarna obstacle runs organiseren. En zo besloot ik afgelopen zomer met een vriend een eigen stichting op te zetten en een eigen obstacle run te organiseren.”

Hoe zet je zoiets op? “De eerdere runs gingen over bestaande parcoursen. Dit keer doen we alles zelf. We vroegen vergunningen aan, maakten risico-inventarisaties en een verkeersplan. Verder moesten we investeren in de huur van de locatie, een EHBO-team, materiaal voor obstakels en ga zo maar door. Het kostte ons uiteindelijk veel tijd - zo’n acht tot tien uur per week. Maar het was ongelooflijk leerzaam. En nu wordt het vooral spannend. We hebben op dit moment bijna 500 inschrijvingen en er is plek voor 1000.”

En dat allemaal om geld in te zamelen voor terminale kankerpatiënten?

“Stichting Roparun verdeelt alle opbrengsten onder projecten om de laatste dagen van terminale kankerpatiënten te verbeteren. Dit kan van alles zijn. Zo heeft de stichting vakantiebungalows waar kankerpatiënten kosteloos een weekje met familie kunnen verblijven. Er is een jaarlijkse kinderdag, waarbij kinderen uit kinderziekenhuizen worden uitgeno-

Obstakels in Het Twiske Stichting Mission M.I.A. (Marines in Action) organiseert op zaterdag 31 maart een obstacle run om geld op te halen voor terminaal zieke kankerpatiënten.

In natuurgebied Het Twiske zijn twee parcoursen: een van 8 kilometer met zo’n 25 obstakels en een van 15 kilometer met meer dan 40 obstakels.

Voorbereiding? Veel hardlopen, koud douchen en je grip- en armkracht trainen door aan touwen, ringen of deurposten te hangen.

Inschrijven kan via www. missionmia.nl.

Ruben van Duuren 28 Net afgestudeerd fysiotherapie, woont op Uilenstede 2013-heden Fysiotherapie, HvA 2016 Verzorger Roparun Organiseren eerste Obstacle Run 2008-2013 Korps Mariniers

digd om samen met hun ouders, broertjes en zusjes een leuke dag te beleven op een boot. En verder allerlei workshops, maar ook producten als pruiken, die de laatste dagen aangenamer maken. In die laatste levensfase kunnen kleine dingen van grote betekenis zijn.”

Waarom vind je dit doel zo belangrijk? “Weinig mensen staan stil bij wat palliatieve zorg is en hoe belangrijk het is. Ik moet het altijd uitleggen. Terwijl het zo mooi is dat, wanneer het einde in zicht is, er nog waardevolle herinneringen worden opgebouwd – voor de mensen die overlijden, maar ook voor de mensen die achterblijven. Als fysiotherapeut werk ik met zieke mensen, maar daarbij gaat het om genezen. Terwijl palliatieve zorg gaat over een hele andere kant van ziek zijn, als er geen sprake meer is van genezing. Dat maakt het extra bijzonder.”

En kun je inmiddels zelf weer sporten? “Ja, sinds 2013 doe ik mee aan diverse obstacle runs.

Vorig jaar zomer raakte ik opnieuw geblesseerd, dit keer aan mijn enkel, maar dat hoort bij deze sport. Ik ben net weer hersteld en begonnen. Dit jaar wil ik me kwalificeren voor het EK en WK obstacle runs.”

Ben of ken jij ook een student of promovendus die zich inzet voor de maatschappij? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

7

Ontslag nemen helpt niet Minder medewerkers moeten steeds meer studenten opleiden.

Als u de werkdruk niet aankunt, neem dan geen ontslag. Ga samen de strijd aan.

DOOR MARIJTJE JONGSMA ILLUSTRATIE BAS VAN DER SCHOT

V

oor twee wetenschappers waren onlangs de zorgwekkend hoge werkdruk, het beknotten van academische vrijheid en vele andere misstanden aan de universiteiten aanleiding om ontslag te nemen. De misstanden werden vervolgens breed herkend en in diverse analyses onderschreven.

Is dit nieuws? Nee, eerdere rapporten, studies en enquêtes laten al jaren hetzelfde beeld zien. Sterker nog, de situatie lijkt ieder jaar weer een beetje slechter te worden. Dat er kennelijk nog steeds behoefte bestaat aan nóg meer analyses en een inventarisatie van alle problemen en misstanden is symptomatisch voor het feit dat er nog steeds geen goede en structurele oplossingen worden geboden.

Eigenlijk is er maar één echte oplossing, een forse extra investering in het wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. En zelfs daar is consensus over: VSNU roept het, NWO roept het, en ook Nobelprijswinnaar Feringa liet dit in heldere taal weten. Mijn pessimistische inschatting is dat dat niet gaat gebeuren. Als tegenhanger van de stapels analyses en overeenstemming dat het zo écht niet langer kan, verschijnen er regelmatig studies die laten zien dat het Nederlandse onderzoek tot de top behoort, dat de Nederlandse universiteiten het efficiëntst zijn en dat ons wetenschappelijk onderwijs van uitstekende kwaliteit is.

Voor de minister en de politiek is het koren

8

NR 14 — 14 MAART 2018

ADVALVAS

OPINIE

WISSELCOLUMN

op de molen. Die gaan echt niet rechtop zitten en budgetten verhogen als ze voor een dubbeltje op de eerste rang kunnen zitten.

Door daarnaast de universiteiten onderling te laten concurreren om een percentage van hun budget op basis van hun ‘marktaandeel’ studenten, nemen onze taken elk jaar een beetje toe, zonder dat er extra personeel wordt aangesteld en zonder dat er elders taken vanaf gaan.

Dit is het gekookte kikkersyndroom: als je een pan koud water langzaam genoeg verhit, springt de kikker er niet uit. Zo is in de wetenschap een ware race to the bottom ingezet, waarvan het einde nog niet in zicht is. In vergelijking met het jaar 2000 leiden we met iets minder medewerkers vijftig procent meer studenten op, produceren we dertig procent meer wetenschappelijke publicaties en dat in een omgeving met minder (onmisbaar) ondersteunend personeel, steeds meer monitoring (prestatieafspraken!) en steeds meer wantrouwen.

Academici en studenten beseffen inmiddels dat de beloofde extra middelen uit het leenstelsel ook niet leiden tot een ruimere financiering per student, en dat gaat naar verwachting ook niet meer gebeuren. Tel daarbij de recente ‘doelmatigheidskorting’ van 183 miljoen euro op, waaraan het ministerie van Onderwijs vasthoudt ondanks kritiek uit de Eerste Kamer. Daarnaast zijn de prestatieafspraken opnieuw een vorm van dwang van bovenaf om ‘meer voor minder’ te leveren. Naar Den Haag hoeven we dus niet te kijken voor een structurele oplossing voor de discrepantie tussen de absurd hoge aantallen studenten en verhoogde prestatieafspraken enerzijds, en de benauwde financiering anderzijds.

Het keurslijf van protocollen en prestatieafspraken ondergraaft de wettelijk vastgelegde academische vrijheid verder en verder. Het mag duidelijk zijn: er moet hoognodig iets gebeuren. Een enkeling die ontslag neemt helpt ons niet, we moeten gezamenlijk de strijd aangaan.

Ik zie geen cultuurmarxisten

Marc Schuilenburg universitair docent aan de afdeling Strafrecht en Criminologie

U

Lees de integrale versie van dit opiniestuk op advalvas.vu.nl>opinie Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

FOTO Yvonne Compier

Marijtje Jongsma, woordvoerder VAWO, vakbond voor de wetenschap

Verder is het vooral beleidsonderzoek en niversiteiten leveren geen effectmeting. degelijke wetenschappers Mij lijkt het dat linksgeoriënteerd ondermeer af, maar neomarxiszoek juist steeds minder gebeurt op tisch gedreven activisten.

Aldus de held van alt-right, Nederlandse universiteiten. Zeker in vergelijking met de jaren zeventig in de de Canadese hoogleraar vorige eeuw, de tijd waarin de macht van psychologie Jordan Peterhet grootkapitaal stevig werd bekritiseerd son. De objectieve waarheid achterhalen? en de belangen van de onderklasse verdeDaar steken docenten geen moeite meer digd. Genen, IQ en etniciteit zijn nu de in, zegt Thierry Baudet. Afkeer van absodominante onderzoekslute waarheden, multithema’s. culturalisme, seksuele Toch is het naïef te veronvrijheid, homorechten; Ik word omringd derstellen dat we het het komt allemaal door door volbloed zonder die marxistische cultuurmarxisten en postpositivisten thema’s afkunnen. Denk moderne wetenschappers aan de macht van de die erop uit zijn studenten farmaceutische industrie te hersenspoelen met hun en aan de belastingontwijgiftige ideeën. king van multinationals De proef op de som genovia geheime belastingdeals men en op mijn faculteit met Nederland. Om maar op zoek gegaan naar te zwijgen van de ondoorwetenschappers die jonge zichtige banencarrousel van een zichzelf zieltjes indoctrineren met linkse kerkthein stand houdende elite die afwisselend orieën. Ook rondgeneusd op andere bestuurt, lid is van een raad van commisafdelingen, waaronder Sociologie en sarissen, voorzitter van een denktank, en Bestuurswetenschappen. Geen idee waar aan tafel schuift bij Jinek en Buitenhof. die cultuurmarxisten en postmoderne Frame het zoals je wilt: big pharma, docenten uithangen, want ik kom ze niet belastingparadijs in de polder of partijtegen. Ik word omringd door volbloed kartel. Maar er is niks mis met wat meer positivisten die natuurkundige onderwetenschappelijke aandacht voor deze zoeksmethoden gebruiken om sociale neomarxistische onderwerpen. processen als criminaliteit te analyseren.

Kwantitatief onderzoek via grote datasets, met optellen en aftrekken als devies.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

9

Verrekijker

Het einde is in zicht voor De Verrekijker, een van de laatste rafelrandjes van de VU. Maar het collectief piekert er niet over vrijwillig te vertrekken.

Ook de bijbelgroep moet omzien naar een andere ruimte DOOR PETER BREEDVELD FOTO’S PETER VALCKX

10

NR 14 — 14 MAART 2018

ADVALVAS

CAMPUS

E

r stappen drie frisgewassen blonde studenten De Verrekijker binnen. Niet het type dat je onmiddellijk verwacht tussen de links-anarchistische krakers die met elkaar onder het genot van een kop afgedankte-groentesoep discussiëren over de onderdrukking door het patriarchaat, het bolsjewisme of over white privilege, vanuit het schuin tegenoverliggende BelleVue-gebouw continu in de gaten gehouden door twee beveiligers van de VU, die de krakers te verstaan heeft gegeven dat ze moeten opkrassen.

Chille banken Een van de studenten vertelt dat ze deel uitmaakt van een bijbelgroep die wekelijks bijeenkwam in De Verrekijker. Iedereen vindt het vreemd dat Advalvas dat vreemd vindt. “Allerlei soorten mensen voelen zich hier thuis”, zegt de Italiaanse student social psychology Paola (22), die Advalvas te woord staat omdat de officiële perswoordvoerder van De Verrekijker, Charlie Ranzijn, er niet is. Volgens haar zijn er ook workshops gehouden in het kader van de Summer School, die de VU voor studenten organiseert.

“We kozen deze plek omdat het rustig is, centraal gelegen en omdat ze hier chille banken hebben”, vertelt de student van de bijbelgroep. Ze wil haar naam niet zeggen, wel dat ze political science studeert. “Ik wist dat ze hier yogasessies houden”, vertelt ze, “maar dat ze hier een terrorist hebben uitgenodigd, vind ik absoluut niet kunnen.” Een van de andere studenten met wie ze binnenkwam, zegt dat De Verrekijker wat hem betreft gisteren al gesloten had moeten worden. “Ik wil ze zelfs nog wel helpen inpakken als ze daardoor sneller vertrekken”, zegt hij.

Vrijheid van meningsuiting De Verrekijker stond op dinsdagavond 27 februari toe dat de linkse studentenclub Revolutionaire Eenheid er een bijeenkomst hield met de Palestijnse Rasmea Odeh, in 1970 veroordeeld voor een dodelijke aanslag in Jeruzalem. Er was al ophef over haar en om die reden werd

ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

haar elders in Amsterdam de toegang geweigerd. Door haar wel toe te laten in De Verrekijker is er willen en wetens een veiligheidsrisico genomen, zegt de VU, en dat zonder haar van tevoren te informeren. Daarom moet het collectief vertrekken uit de ruimte waar de VU haar tweeëneenhalf jaar heeft gedoogd. Het heeft daar 28 dagen de tijd voor gekregen.

De Verrekijker is echter niet van plan te vertrekken. “De VU ontneemt ons onze vrijheid van meningsuiting”, zegt Paola, maar vicevoorzitter Marjolein Jansen van het college van bestuur [zie het interview op de volgende pagina’s] zegt nadrukkelijk dat het niet gaat om de bijeenkomst zelf of de persoon Rasmea Odeh. De Verrekijker heeft volgens Jansen herhaaldelijk afspraken geschonden en had een laatste waarschuwing gekregen voordat de rel rond Odeh losbarstte.

Paola bestrijdt dat. “We verzamelen nu de mail- en briefwisseling met de VU en de notulen van de vergaderingen van ons collectief om aan te tonen dat die afspraken niet bestaan.” De Verrekijker zou feesten hebben georganiseerd waar veel mensen op afkwamen en die trillingen veroorzaakten die de dure apparatuur in het laserlab in gevaar brachten. “Onzin”, zegt Paola. “We hebben nooit een band in huis gehad en de muziek kwam uit die stereo-installatie daar.” Ze wijst naar een installatie die inderdaad niet in staat lijkt het gebouw op zijn grondvesten te doen schudden.

Haat en adhesie De Verrekijker krijgt veel haatreacties.

Onder de berichtgeving op de website van Advalvas wordt het collectief jodenhaat verweten en roepen veelal anonieme types op tot hard optreden tegen De Verrekijker. De VU krijgt er ook van langs, omdat die ‘antisemitisme en antiIsraëlpropaganda’ zou tolereren. Er zijn ook mensen die steun betuigen, en de VU verwijten te zwichten voor GeenStijl en De Telegraaf.

“We krijgen ook veel steun van medewerkers en studenten”, zegt Paola. Aan toegeven denkt de Verrekijker volgens haar niet. “Ons geloof in een goede afloop is nog steeds sterk.”

11

Verrekijker

Het krakerscollectief van De Verrekijker ging herhaaldelijk over de schreef, volgens Marjolein Jansen van het college van bestuur. ‘Ze waren gewaarschuwd: nog één keer in de fout en het is einde verhaal.’

‘We handelen niet omdat de pers iets van ons vindt’

D

e bijeenkomst met de Palestijnse Rasmea Odeh was niet de eerste keer dat De Verrekijker een afspraak met de VU schond, zegt Marjolein Jansen, vicevoorzitter van het college van bestuur. In de tweeëneenhalf jaar dat de VU De Verrekijker op de campus gedoogt, zou het krakerscollectief zich verscheidene keren niet aan de afspraken hebben gehouden. “Er mag niet worden overnacht, er mogen geen grote trillingen veroorzaakt worden omdat zich boven De Verrekijker een laserlab bevindt met dure apparatuur, dus geen feesten en partijen.”

Op de overtreding van dergelijke regels heeft de VU De Verrekijker herhaaldelijk aangesproken. “Medewerkers klaagden over de wietlucht die hun werkruimte binnenkwam en op Facebook werd soms doodleuk aangekondigd dat ze er die avond een gezellige boel van gingen maken, met enorme aantallen bezoekers als gevolg.”

Al enige tijd geleden is de De Verrekijker gewaarschuwd, volgens Jansen. “Nog één keer een overtreding en dan stopt ons gedoogbeleid.”

En toen haalde De Verrekijker Rasmea Odeh in huis. “Het gaat ons niet om de inhoud van die bijeenkomst, maar puur om het feit dat De Verrekijker willens en wetens een veiligheidsrisico nam zonder ons te informeren; want er was al

12

ophef over haar ontstaan en daarom was deze bijeenkomst op verschillende andere plekken in Amsterdam geweigerd. De bijeenkomst op de VU is door hen bewust geheimgehouden.

Daarbij was er ook nog een deurbeleid dat niet in overeenstemming was met het karakter van De Verrekijker en van de VU.” Jansen doelt op het weigeren van de toegang aan een journalist van Het Nieuw Israelietisch Weekblad. Die kreeg te horen dat de ‘zionistische pers’ niet welkom was.

‘Zij waren de zijwieltjes waarmee we hebben leren fietsen, maar we kunnen nu zonder’

Ultimatum Nu moet het collectief de ruimte verlaten. De VU heeft ze 28 dagen gegeven. “We willen het netjes en redelijk oplossen.

We willen ze de tijd geven om hun spullen uit de ruimte te halen en te verhuizen. We zijn ook nog bereid om, als ze een alternatieve ruimte hebben gevonden maar bijvoorbeeld geen boedelbak hebben om de boel te verhuizen, ze dáárbij te helpen.”

Jansen zegt te rekenen op de redelijkheid van het collectief.

“Mocht die redelijkheid uitblijven, dan moeten we andere stappen ondernemen, maar ik hoop niet dat we zo ver hoeven te gaan.” Jammer vindt ze het, zoals het nu gaat, maar de rol van De Verrekijker was volgens haar ook wel een beetje uitgespeeld. Het collectief kwam voort uit de acties van de Nieuwe Universiteit aan de VU ten tijde van de Maagdenhuisbezetting, drie jaar geleden, die draaide om meer democratisering en minder neoliberalisme aan de universiteiten. “Dat democratiseringsdebat is op gang gekomen, de hele VU wordt betrokken bij de discussies over de besteding van het geld, en daar heeft De Verrekijker aan bijgedragen. Zij waren bij wijze van spreken de zijwieltjes waarmee we hebben leren fietsen, maar we kunnen nu zonder.”

Op verkeerde dingen reageren Geen moment heeft het college zich door onder druk gezet gevoeld door de media, die er de avond van de bijeenkomst al

NR 14 — 14 MAART 2018

ADVALVAS

een flinke rel van maakten. Jansen: “Erg jammer dat het zo geprobeerd is, want als je het afpelt, is het een interne VU-kwestie. Maar zoiets wordt dan door bepaalde groepen meteen gekaapt en voor je het weet ben je op de verkeerde dingen aan het reageren. Dat is niet alleen aan de VU zo, dat zien we breed in de samenleving.

Zodra er iets gebeurt, duiken er allerlei mensen, groepen en media op om er iets van te vinden, zonder acht te slaan op de feiten. We hebben op die avond echter geen moment de neiging gevoeld om dramatische dingen te doen. Ik heb het hoofd van de beveiliging gebeld om de boel in de gaten te houden en natuurlijk met onze woordvoerder gesproken.

Maar we handelen niet omdat de pers of bepaalde politieke groeperingen iets van ons vinden. We kijken naar onze eigen verantwoordelijkheid.”

Antisemitisme op de campus Een brandbrief van veertig Joodse studenten en alumni van de VU trekt Jansen zich wel zeer aan. In de brief geven ze te kennen zich steeds minder veilig te voelen door ‘radicale clubs’ bij wie ‘kritiek op Israëlisch regeringsbeleid uitmondt in complotdenken en klassieke Jodenhaat’. Al eerder luidden Joodse studenten in Advalvas de noodklok over het antisemitisme op de campus, dat volgens hen toenam.

“Ik zou dat heel erg vinden”, zegt ze. “Het kan niet zo zijn dat je als student van Joodse, maar ook iedere andere afkomst jezelf niet kunt zijn aan de VU.” Dat is wat het college de studenten heeft teruggeschreven.

Aan de andere kant is het ook al een aantal keren gebeurd dat de VU bijeenkomsten afgelastte van pro-Palestijnse studenten nadat pers en politiek er lawaai over maakten.

“Los van het veiligheidsaspect zien wij ook wel dat die dialoog hier echt nodig gevoerd moet worden”, zegt Jansen.

“Daarom wil de VU de komende maanden verschillende groepen bij elkaar brengen om op een respectvolle manier in gesprek te gaan. Iedereen moet zich hier veilig voelen om zijn of haar standpunten uit te dragen. Dat is de juist de grondslag van de VU. Maar tegenwoordig word je meteen in een bepaald kamp getrokken als je iets zegt. Dat willen we de komende tijd gaan uitdragen, dat je mensen geen persoonlijke verwijten maakt vanwege hun politieke opvattingen of hun geloof.”

ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

Jurist Jon Schilder:

‘De Verrekijker heeft geen enkel recht op de ruimte’

V

olgens hoogleraar staats- en bestuursrecht Jon Schilder heeft De Verrekijker geen juridische poot om op te staan en is de VU zeer redelijk door het collectief 28 dagen te geven om te vertrekken. “Het is al niet juist om ze met krakers te vergelijken, dat suggereert dat het om mensen gaat die hun grondrecht op een dak boven hun hoofd opeisen door leegstaande woonruimte te kraken.

Dat is hier helemaal niet het geval, omdat het een werkruimte is in eigendom van de stichting die de VU beheert en waarvan de VU een poos heeft toegestaan dat deze groep mensen er culturele activiteiten ontplooit.”

Nou zou De Verrekijker volgens Schilder nog een kansje bij de rechter hebben gemaakt als de VU het collectief de wacht had aangezegd met als enige bedoeling om sprekers de mond te snoeren en zo een vrije discussie te belemmeren. “In dat geval zouden de studenten monddood gemaakt worden en dat druist in tegen fundamentele beginselen waarmee ook de VU rekening dient te houden; de universiteit is bij uitstek een plek voor vrije uitwisseling van ideeën.”

Maar de VU heeft expliciet gezegd dat het haar niet om Odeh en de politiek van De Verrekijker gaat. “Het is een veiligheidskwestie, er zijn afspraken geschonden, dan geldt het eigendomsrecht van de VU. Die heeft het volste recht om De Verrekijker te zeggen dat hij eruit moet.

Er is geen huurcontract waar De Verrekijker zich op kan beroepen, het collectief mag blij zijn dat het niet volgende week al moet vertrekken.”

(PB)

Medezeggenschap verdeeld

E

en aantal leden van de studentenraad en de ondernemingsraad steunt de Verrekijker, anderen zijn heel kritisch, en de meesten willen eerst meer weten. Daarom gaat een groepje van zo’n tien medezeggenschappers praten met het collectief en met de VU voordat ze als gezamenlijke vergadering een standpunt innemen in het conflict.

“Er wordt steeds gerefereerd aan afspraken en dat die eerder geschonden zijn, maar wat zijn nou precies die afspraken en wanneer zijn ze eerder geschonden?”, zegt Marc Lamain, voorzitter van de universitaire studentenraad.

“Het is een punt voor de medezeggenschap, want bij De Verrekijker zijn studenten en medewerkers betrokken. Wat is het effect van sluiting voor de VU? En is het ultimatum terecht?” Volgens Lamain hebben veel leden in ieder geval hun onvrede uitgesproken tegen de eerste woordvoeringslijn van de VU. “Die was met woorden als ‘hoe ze het in hun botte hersens halen’ bijzonder hard.” (MK)

13

ADVERTENTIE

LOOKS CAN KILL WEAPON OF MASS DESTRUCTION

Lipstick can might contain like Polyethylene Terephthalate (PET) Polyethylene This toy gun killplastics more people than a real gun.

Simply because it’s or made of plastic. It(PE). will These will end up in your body, orineven worse, inside body ofour thefood one end upmicroplastics as waste in our oceans.

Where it degrades small particles andthe ends up in you love. your lipstick you chain.

ThisCheck way poison enters before our body onkiss. a daily basis. We must reduce now or suffer later.

MAIL Reacties op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl.

De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

De commotie rond de Verrekijker en de dreigende ontruiming ontlokte voor- en tegenstanders vele reacties onder onze online berichten hierover.

Vaak behoorlijk ondubbelzinnig. Zie advalvas.vu.nl. Hieronder de reactie van een student die het nog best lastig vindt een standpunt in te nemen.

Het Verrekijker-dilemma Ik ben nu al een aantal dagen alleen thuis, en het leek me leuk om mijn magnetronmaaltijd dan maar in de Verrekijker te gaan eten omdat ik zag dat die nog open was en ze dat meestal best gezellig lijken te vinden. Ik wou vragen of ik het daar kon opwarmen en opeten, maar de deur zat op slot, en toen ze deze met kettingen en zo opendeden bleek ik midden in een soort vergadering te vallen, waardoor ik me maar heel ongemakkelijk excuseerde en wegliep…

Ze waren natuurlijk nog ‘open’ om de ruimte ’s avonds te beschermen tegen uitzetting wegens alle commotie van laatst.

Ik heb er wat over opgezocht maar weet gewoon niet goed wat ik ervan moet vinden.

Het hele punt van de Verrekijker is dat iedereen ongeacht diens achtergrond er welkom moet zijn. Dus als een politiek twijfelachtige partij diens controversiële spreekster daar een lezing wil laten houden, zou dat gewoon moeten kunnen. Het ‘personeel’ van de Verrekijker bleef, ondanks alle commotie, vasthouden aan zijn principes en liet het doorgaan, ongeacht wat de ‘gevestigde orde’ daarvan vond. Dit is juist het ultieme doel van democratie en vrijheid van meningsuiting: iedereen die iets wil zeggen zou dit moeten kunnen doen, wat het huidige bewind er ook van vindt, zelfs

ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

mensen als Rasmea Odeh en Edward Snowden.

De Verrekijker laat zien dat ze als groepje vrijwilligers, in tegenstelling tot de rest van Amsterdam, in ‘geen enkel’ geval van dit principe zullen afwijken, wat ik er zo mooi aan vind. Dit soort dingen lijken me nou echt iets wat je alleen op een ‘Vrije’ Universiteit in zo’n vrijdenkende stad als Amsterdam kan vinden.

Echter, het verschil tussen Odeh en Snowden is dat de eerste mogelijk moedwillig heeft bijgedragen aan een ontzettend laffe en zinloze moord op twee Hebreeuwse studenten die eventjes boodschappen kwamen doen, met nog negen gewonden ook. Haar Wikipediaartikel doet sterk vermoeden dat dit inderdaad het geval is, en dat ze door een politiek schaakspel vanachter de tralies is ontsnapt. De koppeling met het oorlogszuchtige wespennest dat het Israël-Palestinaconflict is, waar in mijn ogen beide partijen zo schuldig zijn als maar mogelijk, maakt een lezing van zo’n moordenares een enorm gepolariseerd geheel waar allerlei extremistisch gespuis op zou kunnen afkomen, met alle ellende van dien voor rekening van de VU. Of Odeh nou echt schuldig is of niet, haar vriendjes zouden al genoeg narigheid en controverse met zich mee kunnen brengen.

COLOFON

ONAFHANKELIJK MAGAZINE VAN DE VRIJE UNIVERSITEIT WWW.ADVALVAS.VU.NL

Redactieadres De Boelelaan 1105 BelleVue, Kamer 1H-43 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Anna Jansen (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc.

Naast reëel gevaar voor de rest van de universiteit, is er natuurlijk ook een ontzettende druk van de media en de rest van Nederland om niet met de principiële capriolen van het ‘linkse tuig’ van het ‘krakerscollectief’ mee te gaan en een terroriste onderdak te verschaffen. (‘Wie weet wat ze nog meer in de Verrekijker uitvoeren’.)

Zo’n voedingsbodem voor radicalisering zou het financiële en wettelijke voortbestaan van de universiteit natuurlijk niet ten goede komen. Daarbij, is het niet ironisch dat vijftig meter verderop eenzelfde soort supermarkt staat waar dezelfde soort mensen als Odeh’s slachtoffers hun broodjes komen halen?

De PFLP was al door meerdere locaties in de stad uitgespuugd.

De Verrekijker lijkt wel een soort laatste optie te zijn geweest. Als ze geen ja hadden gezegd waren ze ontrouw geweest aan hun eigen principes, maar aangezien de Verrekijker letterlijk deel van de VU is, slepen ze de rest van de campus ook mee in hun kwestie.

Waarom moest de PFLP de gehele

Vormgeving Rob Bömer - rbbmr.nl Medewerkers Anouk Broersma, Yvonne Compier, Dido Drachman, Peter Gerritsen, Rianne Lindhout, Sanne Pieters, Dick Roodenburg (Griffioen), Bas van der Schot, Peter Valckx Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

VU met zo’n extreme ‘edge case’ op de proef stellen? Volgde de Verrekijker echt alleen hun mooie utopische beginselen, of broedt er daadwerkelijk een extremistisch sympathisantennetwerk? En in hoeverre werd de VU, ondanks haar ‘vrijheid’, overspoeld door praktische noodzaak? Of wou ze gewoon geen slechte publiciteit?

Ik voel niks voor politiek en het maakt me ook eigenlijk niet uit wie gelijk heeft en óf er iemand gelijk heeft (zolang er maar geen bomaanslagen in de Spar plaatsvinden). Maar het feit dat zoiets ver verwijderds en controversieels als het IsraëlPalestinaconflict mij nu indirect mijn couscous van de Jumbo in mijn eentje heeft laten opeten, in plaats van in mijn favoriete alternatieve gezelligheidsruimte, met ‘gratis’ thee en een interessant gezelschap, doet me wel een beetje verdriet. Achteraf was het ook veel te sterk gekruid en liet ik nota bene ook nog mijn toetje vallen :( Niels Meijer, derdejaars biomedische wetenschappen

15

VR-therapie

Met virtual rea

Virtual reality is niet alleen leuk voor games en achtbaanfilmpjes.

Ook in de wetenschap is de VR-bril in opkomst.

Om hoogtevrees te verhelpen bijvoorbeeld, of inbrekersgedrag te voorspellen.

DOOR ANOUK BROERSMA BEELD CLEVR

De beelden bij dit artikel zijn scenario’s uit de virtuele, interactieve omgevingen die softwarebedrijf CleVR maakte.

Daarmee ontwikkelden de VU, Parnassia en Rijksuniversiteit Groningen een therapie die mensen met paranoia leert omgaan met hun achterdocht.

16

J

drag, of ze op je af lopen, hoe vriendelijk e loopt in de supermarkt ze kijken: het is allemaal aan het angstnien íedereen staart je aan. veau van de patiënt aan te passen.

Of je zit in een bus vol boos kijkende mensen. Voor mensen met paranoia is dit Veroordeelde dief in virtuele wijk het soort doemscenario’s Ook in andere vakgebieden beginnen waardoor ze zichzelf liefst onderzoekers VR te ontdekken. Psychothuis opsluiten. En exact die scenario’s loog Iris van Sintemaartensdijk is een kregen ze voor hun kiezen in een Virtual van de eersten die de techniek gebruiken Reality-therapie, ontwikkeld door onderin de criminologie. Voor haar promotiezoekers van de VU, Parnassia en Rijksonderzoek laat ze veroordeelde inbreuniversiteit Groningen. De resultaten, kers rondlopen in geanimeerde virtuele afgelopen maand gepubliceerd in Lancet wijken, om te zien hoe ze te werk gaan.

Psychiatry, zijn veelbelovend. Patiënten Specifiek wil ze weten wat de invloed hadden na afloop van de behandeling is van andere mensen in de omgeving, beduidend minder sterke gevoelens van of van borden zoals die met ‘Whatsapp angst en achterdocht dan een controbuurtpreventie’. “Als je in de tuin zit, legroep, zelfs drie maanden later nog. breekt iemand niet zomaar in bij de “Sommigen vertelden me achteraf dat ze buren. Uit interviews en politieverslagen tot hun verbazing ineens is bekend dat dat zo werkt, op de markt stonden of maar het is nooit experibijna argeloos achttien onderzocht.”

‘Vroeger maakte ik menteel haltes met de tram hadden Proefpersonen mogen vrij weleens tramritjes rondlopen, waarbij hun genomen”, vertelt hoogmet patiënten’ leraar klinische psychobewegingen nauwlettend logie Mark van der Gaag, worden geregistreerd. die vanuit de VU bij het Lopen ze bijvoorbeeld onderzoek betrokken was. sneller verder als ze Blootstellingstherapie was iemand op de stoep zien al de gangbare behandestaan? Na afloop beoorling van fobieën. Maar de delen de gevangenen hoe laatste jaren experimenaantrekkelijk ze de wijk teren steeds meer wetenschappers met vonden en of ze er zouden inbreken. blootstelling in VR in plaats van de boze Van Sintemaartensdijk hoopt dat haar buitenwereld. Dat is laagdrempeliger én onderzoek nieuwe inzichten oplevert zeer waarschijnlijk kostenefficiënter. Van voor inbraakpreventie. “Dit kan heel der Gaag: “Vroeger maakte ik weleens andere informatie opleveren dan bijvoortramritjes met patiënten. Maar voordat beeld interviews. Inbrekers zijn zich vaak je in de tram zit, ben je soms maanden helemaal niet zo bewust van hoe ze door therapie verder. Daar komt bij dat je de een wijk lopen als ze een inbraak planomgeving niet onder controle hebt.” In nen. Als je hen daarnaar vraagt krijg je de virtuele wereld zit de therapeut aan de een veel minder duidelijk beeld dan als je knoppen. Het aantal avatars, hun staarge- hen in de VR-wereld laat rondlopen.”

NR 14 — 14 MAART 2018

ADVALVAS

PSYCHOLOGIE

ality van je paranoia af Bus

Je laat je écht meesleuren Maar laten we ons dan echt zo eenvoudig meesleuren in een andere wereld? Ja, blijkt keer op keer uit studies. De een leeft zich misschien beter in dan de ander, maar over het algemeen blijkt VR realistisch genoeg om onbewuste reflexen uit te lokken. Van Sintemaartensdijk ondervond dat aan den lijve toen ze zelf een achtbaanfilmpje keek. “Je wéét dat je niet echt in die achtbaan zit, maar bij een looping houd je je toch even extra stevig vast aan je stoel.” De meeste van haar proefpersonen lijken ook weinig moeite te hebben zich in te leven. Eén gevangene verzuchtte zelfs dat het voelde alsof hij weer buiten was.

Op diezelfde manier kan VR angstreacties opwekken die we ook in de echte wereld ervaren. Zo deinzen mensen met spinnenangst direct terug bij het zien van een virtuele spin. Al besef je dat het een illusie is, een deel van ons brein trapt er toch in. Daarvoor hoeven het geen levensechte beelden te zijn, animaties zijn voldoende. Van der Gaag: “Fotorealistisch beeld werkt niet eens zo goed, al is niet duidelijk waarom.”

Supermarkt

Thuistherapie komt eraan In principe zou je VR-therapie ook thuis op de bank kunnen doen. Er zijn al talloze filmpjes van commerciële bedrijven verkrijgbaar, maar die zijn wat Van der Gaag betreft vooralsnog tijdverspilling.

Hij ziet VR vooral met therapeut erbij als een krachtig hulpmiddel. Dan kun je het interactief maken, door de patiënt persoonlijke aanwijzingen te geven of op spannende momenten te vragen wat er door hem heen gaat. Je kunt zelfs rollenspellen doen, door als therapeut de stem van een avatar voor je rekening te nemen.

ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

17

ADVERTENTIES

Amino: ‘Ik ben gevlucht uit Somalië.

Nu wil ik graag weer studeren.’

Geef om talent en maak deze studie mogelijk! Kijk op www.uaf.nl UAF_Advalas_1/2_pag_205x130mm_liggend.indd 1

25-02-16 14:12

Nelec verkoopt zo’n 7500 videofoons per jaar. Ze worden door elektroinstallateurs gekocht voor nieuwbouw appartementen en voor het vervangen van bestaande installaties.

Bij Nelec werken acht mensen, die zich bezig houden met verkoop, technische begeleiding, administratie en magazijn.

Nelec zoekt een werkstudent, die zo handig is, dat hij overal ingezet kan worden.

Minimaal 2 dagdelen per week tijdens kantooruren.

Stuur een email met CV naar: de heer F.N.Meershoek meershoek@nelec.com Nelec BV Amsterdam www.nelec.com Advert werkstudent 205 x 130.indd 1

22-02-18 16:43

VR-therapie

Maar bij PTSS is zo’n herinnering al overUniversitair docent en GZ-psycholoog weldigend aanwezig, er is weinig voor Tara Donker ziet wel veel potentie in nodig hen dat zich te laten inbeelden. VR zelfstandige thuistherapie. Zeker nu de is dan misschien een beetje spielerei.” zorg gebukt gaat onder bezuinigingen Het gebruik van VR in onderzoek en en VR-technologie juist toegankelijker therapie heeft nog wel een belangrijk wordt. Ze ontwikkelde 0phobia, een app nadeel: het voorbereidingstraject is lang waarmee mensen thuis hun hoogtevrees en duur. Het programmeren van een leren overwinnen. Met een simpele VR-programma kost al snel één à twee cardboardbril waar je je smartphone ton. “Bijna alles kan in de inschuift, wanen gebruivirtuele wereld, maar dat kers zich in een theater. moet je wel tot de laatste Onder leiding van een ‘We zeiden er grasspriet zelf bepalen. fictieve therapeut doen duidelijk bij: Vervolgens ben je continu ze opdrachten waarmee als het té intens bezig met testen en verbeze steeds – letterlijk én wordt, kun je de teren”, vertelt Van Sintefiguurlijk – een level hoger bril altijd afzetten’ maartensdijk. Dan kan het komen. Dat begint met gebeuren dat je de bodem het verwisselen van een van het subsidiepotje íets lamp op een keukentrapje te vroeg bereikt, zoals Van en eindigt met het redden der Gaag en zijn collega’s van een kat op een loopoverkwam. “We hadden uiteindelijk net plank bovenin het theater. te weinig geld om in de supermarktDe app is inmiddels getest door een omgeving winkelwagens te programeerste groep durfals. De resultaten zijn meren. Er lopen dus wel mensen rond, nog niet geanalyseerd, al kreeg Donker al maar niemand heeft boodschappen bij veel positieve reacties van deelnemers. zich.” Het kon de proefpersonen van de Maar is het dan niet riskant om zonder paranoiatherapie weinig deren. Dát die begeleiding van een therapeut je angsten mensen er liepen was spannend genoeg. onder ogen te komen? Om te voorkomen dat gebruikers té spannende opdrachten voor zichzelf kiezen, zitten hogere levels achter een slotje, legt Donker uit.

Terras “Proefpersonen moesten steeds aangeven hoe bang ze waren. Pas als de angst voldoende was gedaald, mochten ze door.

We zeiden er ook duidelijk bij: als het té intens wordt, kun je de bril altijd afzetten.

Ook raadden we aan zittend te beginnen.”

Nepdieven Voordat je het gedrag van inbrekers via VR kunt bestuderen, moet je weten of de virtuele wereld natuurgetrouw gedrag uitlokt. Om dat te testen deed psycholoog Iris van Sintemaartensdijk met collega’s van de Universiteit van Portsmouth een experiment in een virtueel huis, waar allerlei spullen voor het grijpen lagen.

De proefpersonen, 77 studenten, konden via een joystick ‘rondlopen’ en stelen wat ze wilden. Het systeem hield bij hoe ze zich door het huis bewogen, wat ze meenamen en de totale geldwaarde daarvan. Al zijn studenten geen inbraakexperts, de resultaten lieten zien dat ze goed in hun rol opgingen. Zo ging hun hartslag omhoog en maakten ze zich sneller uit de voeten als een alarm afging. Verder bleek dat sensatiezoekende types meer waardevolle spullen meenamen.

Bodem van het subsidiepotje Wat Donker betreft zijn nog veel meer toepassingen van VR-therapie denkbaar.

Zo ziet ze ook wel potentie in VR-interventies die anorexiapatiënten helpen hun lichaamsperceptie te veranderen. Van der Gaag denkt dat het vooral bij angststoornissen een grote vlucht zal nemen. Over het gebruik van de techniek bij andere mentale problemen is hij kritischer.

“Er lopen nu bijvoorbeeld onderzoeken waarin militairen zelf hun oorlogstrauma virtueel nabouwen, om dit te herbeleven.

ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

19

VIPs

FotoVU/RvdV

Hoogleraar Halleh Ghorashi ontving, net als vier andere VU-hoogleraren, een prestigieuze Vici-beurs. Zij gaat onderzoek doen in Nederland, Zuid-Afrika en de VS naar de bijdrage van de sociale wetenschappen aan gelijkheid en insluiting van onder anderen vluchtelingen.

flickr.com_Robbie G1

Pien Werkman, coördinator van de master ondernemingsrecht (aan de Zuidas), en de rest van het docententeam van de master mogen zich in de handen wrijven. De opleiding is voor het tweede jaar op rij topopleiding in de Keuzegids Masters, met 98 van de 100 punten.

Wikimedia

Student geneeskunde Kyra Lamberink won zilver tijdens het WK baanwielrennen in Apeldoorn.

Zij en haar teamgenoot lieten tijdens de teamsprint twee Mexicaanse rensters achter zich, maar bleven met de eindtijd achter het winnende Duitse vrouwenteam.

Yvonne Compier

Een leven zonder internet en smartphones, kan dat nog wel? Onder anderen filosoof en criminoloog Marc Schuilenburg bespreekt op het VU-evenement The product is you de dilemma’s van jezelf durven zijn in een door data gestuurde wereld. Maandag 19 maart, 19:30 uur, Auditorium.

20

Falun Gong in Hongkong en New York

F

alun Gong is een van oorsprong uit China afkomstige spirituele leer. De beweging ontstond in 1992 en had aanvankelijk de steun van de Chinese overheid. Maar toen de Falun Gong te groot dreigde te worden, verbood de regering de beweging

in 1999 en ging tienduizenden aanhangers vervolgen en gevangen zetten.

Promovendus Scott Dalby onderzocht hoe de Falun Gonggemeenschap verderging in Hongkong en New York, twee steden waar veel Chinezen wonen. Hongkong behoort sinds 1997 weliswaar bij China,

maar haar inwoners hebben meer democratische vrijheden dan andere Chinezen. Dalby onderzocht ook de relaties tussen Chinese en niet-Chinese beoefenaars van Falun Gong en hun campagnes tegen de Chinese staat. (WV)

Scott Dalby promoveerde op 9 maart.

Slimme P naald

Meetfouten

A

rtsen schieten soms door tijdens een ingreep, maar een slimme naald kan dat voorkomen. Dat blijkt uit het onderzoek waarop Steven Beekmans 6 maart promoveerde. Op deze slimme naald zit een gevoelige sensor die doorgeeft hoe het interne weefsel aanvoelt. Beekmans

bracht met de microscopische sensor de stijfheid van biologische weefsels in kaart.

Informatie die de naald doorgeeft, kan ook bijdragen aan het stellen van een diagnose.

Tumorweefsel is bijvoorbeeld vaak harder dan omringende cellen. De naald zou dan het ongemak voor patiënten tijdens biopsies kunnen verminderen.

De slimme naald wordt nog niet door chirurgen gebruikt. (FB)

roducenten van officiële statistieken, zoals het CBS, gebruiken enquêtes en registers om data te verzamelen. Deze data bevatten altijd meetfouten. Methodoloog Sander Scholtus, die 6 maart hierop is gepromoveerd, stelt vast dat er twee globale strategieën zijn om daarmee om te gaan. Ten eerste kan men proberen de individuele fouten in de data op te sporen en te verbeteren. Ten tweede kan men in statistische analyses rekening houden met meetfouten door deze expliciet te modelleren. Hij ontwikkelde nieuwe methoden die fouten automatisch kunnen opsporen. (PB)

Zie proefschrift via tinyurl.com/ Sanderscholtus NR 14 — 14 MAART 2018

ADVALVAS

ONDERZOEKSNIEUWS

Aangepaste islam Creatievere werknemers

Bouwvertraging

18 L

weken mogen nutsbedrijven erover doen om gas, water en licht aan te sluiten bij nieuwbouwwoningen.

“

En in de praktijk doen ze er vaak nog veel langer over”, vertelt hoogleraar organisatiekunde Alfons van Marrewijk, die onderzoek deed naar de efficiency van bouwprocessen.

Mensen moeten vaak lang wachten voordat ze in hun nieuwe huis kunnen. “Er wordt weinig samengewerkt en vooruit gepland”, vertelt Van Marrewijk. “Elke instantie doet zijn eigen dingen, de klant staat niet bepaald centraal.” (WV)

Alfons Van Marrewijk onderzoekt complexe bouwprocessen. Hij kreeg twee keer een half miljoen euro van NWO voor onderzoeken naar onder meer de bouw van de vierde terminal van Schiphol. Meer daarover op advalvas.vu.nl>nieuws>7 maart.

ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

eidinggevenden spelen een belangrijke rol bij het stimuleren of juist afremmen van de creativiteit van werknemers. Dienend leiderschap waarbij de leidinggevende stimuleert dat medewerkers hun individuele talenten benutten, werkt het best, concludeert promovendus Wenjing Cai. Ze onderzocht een breed spectrum aan Chinese bedrijven en organisaties, van de hi-tech sector tot de industrie en het onderwijs. Ze verwacht overigens dat haar bevindingen in China ook voor Westerse bedrijven gelden. Cai pleit ervoor om de kennis die er is bij hrm-afdelingen op het gebied van creativiteit te bundelen en beter te benutten.

(WV)

Cai promoveerde op 8 maart. Haar proefschrift is in te zien via: https:// tinyurl.com/creatievewerknemers

Het Normaal Amsterdams Peil is een exportproduct: de Nederlandse manier van waterhoogte meten kwam in de negentiende eeuw bijvoorbeeld in Japan terecht, vertelt hoogleraar Petra van Dam. “Een enorme storm zette in 1675 heel Amsterdam onder water.

Dat was een urgente reden om de dijken te verhogen.

Die dijken moesten niet te laag zijn, anders kon er weer een overstroming komen. Om de hoogte van het zeewater en van de dijken te kunnen meten, moest een nulpunt worden vastgesteld.

Eric Martin

E

en betere wereld begint bij jezelf, zeggen ze ook bij de Minhajul Quran, een van oorsprong Pakistaanse islamitische stroming. De beweging legt de nadruk op individuele zuivering als een basisprincipe voor maatschappelijke verandering; eerst vindt de zuivering plaats van het individu zelf en dat zal leiden tot sociale veranderingen. Mohammed Amer, die op 6 maart is gepromoveerd, onderzocht de rituele praktijken onder Minhajul Quran-volgers in Europa. De Minhajul Quran herdefinieert volgens hem de traditionele vorm van Islam en past die aan in een nieuwe omgeving. (PB)

‘NAP ging zelfs naar Japan’

“Daarnaast waren de grachten in de zeventiende eeuw door de sterke bevolkingsgroei erg vervuild.

Om stank te voorkomen, werden ze regelmatig doorgespoeld met water uit het IJ en uit de Amstel.

Ook hiervoor moesten ze weten hoe hoog het water moest staan.

Anders zouden de grachten overstromen.

“In 1684 werd het peil van het IJ een jaar lang elke dag gemeten.

De gemiddelde hoogte van het IJ bij vloed werd het Amsterdams Peil, afgekort AP. In 1891 werd het AP omgedoopt tot NAP (Normaal Amsterdams Peil) na een serie van meetkundige correcties. In de 19e eeuw werd het peil naar andere landen geëxporteerd. Zelfs naar Japan, waar ze toen dijken wilden bouwen om overstromingen door rivieren te voorkomen. Het Tokio Peil is dus vergelijkbaar met het NAP.” (FB)

Petra van Dam is bijzonder hoogleraar waterstaatsgeschiedenis. Onlangs verscheen haar boek Van Amsterdam Peil naar Europees Referentiepeil. De geschiedenis van het NAP tot 1818, prijs: 10 euro, Uitgeverij Verloren, 95 pagina’s.

21

Begeleiding

Help, ik red het niet Heb je een puntentekort of ben je depressief? De VU biedt hulp, maar je moet die wel weten te vinden.

Vandaar deze noodgids.

bigstock.com

DOOR FLOOR BAL

22

D

uurt je Blue Monday alweer twee maanden? De VU helpt je echt, vooral als de gestage aanwas van studiepunten in gevaar dreigt te komen. Hierbij een wegwijzer voor als je een steuntje in de rug kunt gebruiken.

Studiepunten?

Welke studiepunten?

Je komt naar de VU om te studeren.

Maar eenmaal in Amsterdam zijn er vast andere dingen die je aandacht opeisen: de stad zelf, uitgaan, het wennen aan het op kamers wonen, of simpelweg op de bank hangen en Netflixen. De studie zelf kan natuurlijk ook tegenvallen. De studieadviseurs zijn er om je terug op het juiste pad te krijgen. Ze maken een studieschema en geven je advies om je belangrijkste obstakels op weg naar een positief bindend studieadvies uit de weg te ruimen.

De Centrale Studentbegeleiding geeft verschillende cursussen, waar je bijvoorbeeld leert om efficiënter te studeren, en uitstelgedrag of faalangst aan te pakken.

Ook kun je je daar aanmelden voor een plan- en doegroep waarbij je, deels onder begeleiding van een studentenpsycholoog, leert om een wekelijkse planning te maken en je daar ook aan te houden.

Op VUnet staan op de pagina Studeren doe je zo verschillende weblectures, over onder meer hoe je in één minuut je concentratievermogen kunt vergroten, hoe je het beste tentamens kunt doen, hoe je slim leert lezen en hoe je je geheugen kunt verbeteren.

STUDENTEN

Ik ben zo alleen

ze hebben er vaak proeftentamens en verkopen studieboeken met korting. En De campus is groot, studies zijn te misschien vind je er ook nog iemand met massaal of juist te klein om geestverwaneen mooi uittrekseltje van een lastige ten te vinden. Voor sommige studenten collegereeks. Plus: het is er gezellig. kan de overstap van de middelbare school naar de universiteit flink tegenvallen.

Mijn leven ligt in de kreukels Eenzame studenten kunnen via Grote schulden, dreigende woningStudents-4-Students@VU een studienood, studeren terwijl je een kind hebt maatje vinden die hen gedurende een of ernstig zieke familieleden. Dat zijn jaar begeleidt en helpt om hun draai op zaken die studenten flink van hun studie de universiteit te vinden. (studiemaatjes. kunnen afleiden. Plus: het is niet leuk om soz@vu.nl) mee te maken.

Ook studeren gaat samen soms beter. Je Daarom zijn er studentendecanen. Zij kunt alles thuis in je eentje doen, met adviseren over problemen die niet direct alleen je smartphone als gezelschap, met de inhoud van de studie te maken met het bijbehorend studieontwijkend hebben. Dus kennen ze de weg in het gedrag. Maar je kunt je doolhof van regelingen, ook via Canvas aansluiten financiële compensatie en bij een studiegroepje. Het wettelijke eisen.

Schulden of zieke zijn groepjes met verschilBij problemen als alcohofamilieleden lende samenstellingen, lisme, gewelddadige relakunnen studenten ties en het kwijtraken van met mensen van diverse flink van hun opleidingen en jaarganeen verblijfsvergunning studie afleiden gen: www.vu.nl/vunet/ verwijzen ze door naar de samenstuderen. juiste instanties. Maar ook Studies hebben doorgaans als je niet in de probleeen eigen studieverenimen zit, kun je iets aan ging. Niet te verwarren ze hebben. Topsporters met de gewone studenbijvoorbeeld kunnen ze tenverenigingen, waar je helpen met het combinealtijd het risico loopt om ren van hun studie en hun in een sushigevecht of op een bangalijst sport. Hoe denk je dat Esmee Visser naast te eindigen. haar studie farmaceutische wetenschapStudieverenigingen zijn dan een stuk pen nog tijd over had om voor een gouden laagdrempeliger. Ze hebben vaak een plak te trainen? Verrassing: de VU heeft eigen ruimte waar je tussen de colleges een topsportregeling. Dus nu heb je geen door mensen van je eigen studie kunt excuus meer om niet te gaan trainen. ontmoeten. Toch handig als er een (Vier keer per week naar de sportschool afschrikwekkend tentamen aankomt om gaan om aan je sixpack te werken, valt iemand te spreken die daar vorig jaar al trouwens niet onder die regeling. Gek een goed cijfer voor haalde. Ook nuttig: genoeg.)

ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

Ik voel me zo naar

Ernstige faalangst, onzekerheid, uitstelgedrag of concentratieproblemen. Er zijn flink wat psychologische problemen die studenten kunnen belemmeren bij het halen van studiepunten. Daarvoor zijn er studentenpsychologen. Binnen een paar sessies helpt de psycholoog de student weer op weg richting de bul.

Is er sprake van ernstiger psychische problemen, dan kan de psycholoog doorverwijzen naar de juiste hulpverleners.

Aanmelden kan via VUnet, het eerste intakegesprek kost 25 euro. De psychologen hebben een geheimhoudingsplicht.

Zonder toestemming van de student komt niemand te weten of en waarom diegene zich heeft aangemeld.

Ik heb een beperking

Dyslexie, autisme of een fysieke beperking kunnen van een studie een hindernisbaan maken. De studieadviseur helpt studenten bij het aanvragen van extra tijd bij tentamens, speciale voorzieningen of financiële ondersteuning bij studievertraging.

Studenten met autisme kunnen bij de studentenpsycholoog begeleiding aanvragen voor planning, communicatie en studietips.

Wie een fysieke beperking heeft, kan een speciale pas aanvragen om op elke verdieping in de lift te mogen stappen.

Bovendien kun je ook een eigen kluisje en toegang tot de rustruimte in het hoofdgebouw krijgen.

Alle studenten met een beperking kunnen gekoppeld worden aan een studiemaatje dat ze wegwijs op de campus maakt. (studiemaatjes.soz@ vu.nl)

23

INGEZONDEN MEDEDELING

E: usr@vu.nl | FB: StudentenraadVU | HG StudentenDOk, kamer OD-12 De universitaire studentenraad is het medezeggenschapsorgaan van en voor studenten van de VU. De raad houdt zich vooral bezig met de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs en het studentenbeleid van de VU. De raad overlegt hierover geregeld met het college van bestuur.

Adempauze Het voelt nog niet zo lang geleden dat ik onze eerste blog van dit studiejaar schreef en plots besef ik dat we alweer over de helft van onze termijn zijn. Dit besef brengt me ertoe om uit de rumoer van alledag te stappen; even terugblikken en ook weer vooruitkijken. Nog voor ons raadsjaar startte, werkten we ijverig aan ons beleidsplan voor 17/18. Hierin staat de zelfontplooiing van studenten centraal.

Daarbij besteden we ook aandacht aan de balans tussen de wil tot zelfontplooiing en de druk tot presteren. Ons raadsjaar zijn we dus ingegaan met één duidelijk doel: het verlichten van de lasten van de enthousiaste, overwerkte student.

Maar niet lang na onze officiële start kwamen dit doel en onze plannen in een ander daglicht te staan. Op dinsdag 10 oktober presenteerde kabinet Rutte III namelijk zijn regeerakkoord. Daarin werd duidelijk dat het niet alleen de student is die onder druk staat, maar ook de hele universiteit. Termen als kwaliteitsafspraken en macrodoelmatigheid maken ons helder dat de universiteiten in de komende vier jaar hard hun best moeten doen om toereikende steun van de regering te krijgen.

Mede daarom hebben we besloten structureel meer tijd te steken in onze banden met organisaties als het Interstedelijk Studenten Overleg en collega-organisaties als de Centrale Studentenraad van de UvA. Maar onze voornaamste verantwoordelijkheid ligt uiteraard bij onze eigen universiteit, waar we ons uitspraken over zaken als masterselectie, campusontwikkeling, internationalisering, onderwijsinnovatie,

diversiteit en niet te vergeten onze nieuwe collegevoorzitter Mirjam van Praag.

Bij alles wat wij doen moeten we ons voortdurend afvragen hoe wij de studenten het best kunnen vertegenwoordigen. Dat is immers onze kerntaak. Zo hebben we dit jaar een afgevaardigdensysteem ingevoerd, een kiesstelsel waarbij alle faculteiten een zetel hebben in onze raad. En in het kader van de Wet versterking bestuurskracht werkten we aan de facilitering van opleidingscommissies.

Daarnaast investeerden we structureel meer tijd in het benaderen van onze achterban met moderne communicatiemiddelen. Wij denken de studenten zo steeds beter te kunnen vertegenwoordigen en kijken uit naar de succesvolle tweede ronde.

Marc Lamain, voorzitter USR m.lamain@studentenraad.vu.nl.

WAT ER VERDER SPEELT Een selectie uit de onderwerpen waarover de USR nu nadenkt en/ of onderhandelt: • USR-verkiezingen. We werken hard aan de voorbereidingen voor de USR 18/19. De verkiezingen voor de nieuwe USR vinden plaats van maandag 16 t/m donderdag 19 april.

• Profileringsfonds. We inventariseren de knelpunten van studenten die recht (zouden moeten) hebben op een vergoeding voor vertraging binnen je studie. Zo willen we dit fonds verbeteren.

• Studentenforum. Continuering van het USR-initiatief, waarbij alle studenten van de VU hun ideeën over en voor de universiteit kunnen inbrengen.

• Privacyreglementen. Er zijn adviezen opgesteld voor de aanpassing van een aantal privacyreglementen in verband met de Algemene Verordening Gegevensbescherming die 25 mei van kracht gaat. Een Europese verordening die harder eisen stelt aan het omgaan met persoonsgegevens.

Dimitris Pavlopoulos docent methoden en technieken

OPINIE

Laat manier van toetsen aan de docent over

Docenten mogen Canvas niet meer gebruiken in de digitale tentamenomgeving DigiTenT. “Dit kan de VU niet zomaar midden in een onderwijsperiode besluiten”, vindt Dimitris Pavlopoulos van Sociale Wetenschappen.

G

DOOR WELMOED VISSER

ebruikt u Canvas om te toetsen? “Ja, elke week hebben mijn studenten een tussentijdse toets via Canvas. Dat zijn toetsen waarbij ze hun boek mogen gebruiken, dus mij maakt het niet uit dat studenten dingen kunnen nazoeken in andere onderdelen van Canvas.”

beheerder en dan worden die ingevoerd.

Daarna kun je niks meer wijzigen of aanpassen. Dat is voor veel docenten niet werkbaar. De hele digitale toetsomgeving, de zogeheten DigiTent, is verouderd. Dat is drie jaar geleden al vastgesteld, maar tot nu toe is er niks aan gebeurd.”

Het probleem is dat studenten in de DigiTent soms hun tentamen niet konden opslaan en dat ze binnen Canvas informatie konden nazoeken.

“Ik had het gewaardeerd als de VU ons als docenten daarover had geïnformeerd zodat we zelf kunnen besluiten of we Canvas nog willen gebruiken, in plaats van het zomaar midden in een onderwijsperiode te verbieden.”

Zijn er alternatieve toetsprogramma’s op de VU? “Het officiële digitale toetsprogramma van de VU is compleet verouderd. Je hebt er als docent zelf geen enkele controle op. Je moet je vragen drie weken van tevoren inleveren bij de

ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

Als het maar werkt, toch? “Maar het werkt dus niet. Je kunt die programma’s alleen draaien met een heel oude versie van Windows.

Dat is al lastig. En we hebben ook al verschillende keren meegeCanvas is de nieuwe maakt dat studenten de programdigitale leeromgeving ma’s die ze nodig hebben voor het van de VU, de opvolger tentamen helemaal niet kunnen van Blackboard. De VU draaien. Voor sommige vakken werkt met Canvas sinds begin dit studiejaar. Voor gebruiken we bijvoorbeeld SPSS bij digitaal toetsen gaat de VU het tentamen (Statistical Package komend studiejaar over op of the Social Sciences). Dan blijkt een nieuw systeem. op het tentamen dat studenten helemaal geen SPSS kunnen opstarten. Elke keer weer zegt de dienst IT dat ze het in orde gaan maken, maar het is telkens niet geregeld.”

Er komt iets nieuws

Toetsen in Canvas buiten de DigiTent om mag nog wel, maar zonder IT-ondersteuning. Wat gaat u nu doen? “Toen we vorige week dat bericht kregen dat we Canvas niet meer mogen gebruiken als docenten, heb ik meteen het faculteitsbestuur en de rector gemaild. Daar is uitgekomen dat ik gewoon door kan gaan met toetsen in Canvas, voorlopig nog mét ondersteuning.”

En voor de toekomst? “Vanaf volgend studiejaar moet er een nieuw digitaal toetsprogramma zijn. Ik hoop dat de problemen dan zijn opgelost, maar eigenlijk had dat natuurlijk veel eerder moeten gebeuren.”

Dimitris Pavlopoulos

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

25

Privacywet

Medewerkers die willen inloggen op hun VU-account, moeten zich straks extra identificeren via een app op hun telefoon of met een speciale usb-stick. In april begint dat al met de webmail.

Doe de dubbele inlog

E

DOOR PETER BREEDVELD en nieuwe Europese privacywet, die in mei van kracht wordt, maakt dat de VU extra maatregelen moet nemen om de privacygevoelige informatie in haar beheer te beschermen.

Net als bankieren

Overigens kun je slechts één apparaat laten registreren, dus je moet van tevoren goed bedenken op welke telefoon (of tablet) je de inlogcodes wilt ontvangen.

Mailen via een e-mailapplicatie op je telefoon of tablet zelf, gaat nog op de oude manier.

Wie zijn eigen telefoon niet voor het werk wil gebruiken, een verstokte Nokia-bezitter is zonder internet of gewoon geen telefoon heeft, kan een speciale, beveiligde usb-stick aanvragen (à 35 euro, te betalen door je afdeling) die codes genereert om in te loggen.

“Het is net als met internetbankieren”, legt voorlichter Wessel Agterhof uit.

Privégegevens op straat “Inloggen met een gebruikersnaam en Dat stelt medewerkers voor een interessant een wachtwoord voldoet niet meer, er is probleem: wie straks zijn telefoon verliest een extra identificatiestap nodig, zodat of zijn usb-stick vergeet uit de computer de VU meer zekerheid te halen na het webmailen, heeft dat het echt de is verantwoordelijk als er medewerker is die inlogt.” daardoor privégegevens in ‘Wie zijn telefoon De extra identificatiestap handen vallen van derden. is in eerste instantie alleen of usb-stick “Maar dat is nu ook al zo”, kwijt is, moet nodig bij het inloggen in aldus Agterhof. “Als docenten dat onmiddellijk de webmail, dus wanneer appen over bijvoorbeeld de melden’ je via een browser bij de cijfers van hun studenten, VU-mail wilt. Je downhebben ze ook vertrouwelijke loadt de gratis app Tiqr op gegevens op hun telefoon je telefoon, laat je account staan. Als ze die telefoon eenmalig activeren bij de verliezen, of als die gestoIT-balie, en vanaf dat moment ontvang je len wordt, moeten ze dat zo snel mogelijk bij elke inlog in de webmail een pushbemelden bij de VU.” richt met een unieke toegangscode.

Dat geldt ook voor de usb-stick. Wie zich

26

NR 14 — 14 MAART 2018

ADVALVAS

CAMPUS

ONDERWIJS

SO YOU THINK YOU CAN TEACH Wie weet van een hoorcollege een inspirerende sessie te maken? Student-reporter Joeke Berg schuift aan. Deze keer: het hoorcollege informal care networks van Marjolein Broese van Groenou.

realiseert dat zij of hij die is vergeten, moet dat meteen melden en kan online direct zijn of haar account verwijderen.

Daarna is de usb-stick geblokkeerd.

De VU krijgt met de app geen toegang tot allerlei andere privégegevens op de telefoons van haar medewerkers. “Feit is dat ieders privégegevens juist beter worden beveiligd”, verzekert Agterhof.

Geen instemming ondernemingsraad nodig Het invoeren van de nieuwe digitale beveiligingsmaatregel is een grote operatie, waar desondanks geen instemming voor is gevraagd van de ondernemingsraad. “Hoeft ook niet”, aldus Agterhof.

“Omdat het om het invoeren van wettelijke richtlijnen ter bescherming van persoonsgegevens gaat, hoeft de raad alleen te worden geïnformeerd. En dat is door het college van bestuur en de IT-afdeling gedaan.”

De VU verwacht dat het nieuwe inloggen in de webmail in april begint. Het registreren en activeren van de extra identificatiestap is inmiddels van start gegaan.

Op 25 mei gaat de nieuwe wet van kracht.

De VU bekijkt op dit moment voor welke digitale toepassingen je in de toekomst ook in twee stappen moet inloggen.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

op het scherm verschijnen blijkt zo’n 33 26-02-2018|HG-12A00. Een bonte procent van de Nederlanders op regelmaverzameling studenten, van politicologie tige basis hulp te bieden aan een kennis en culturele antropologie tot ontwikmet gezondheidsproblemen. Een student kelingssociologie en bestuurs- en orgauit China vertelt desgevraagd dat het in nisatiewetenschap, schuift vandaag aan zijn vaderland zeer gebruikelijk is een voor een college in de keuzereeks rond hulpbehoevend familielid bij te staan en het thema the network society. Vanuit schat het percentage mantelzorgers in verschillende hoeken worden diverse China dan ook op zeker 80 procent. Een netwerken in onze samenleving behanstudent uit Syrië gokt dat het aandeel in deld. Vanochtend is er aandacht voor zijn thuisland ook ongeveer op dat niveau de informele zorg binnen het sociale ligt. En ook in Zuid- en netwerk, “voor de NederOost-Europa is het volgens landers onder jullie beter Broese veel gebruikelijker bekend als mantelzorg”, om in informele setting licht hoogleraar Broese Brengt zorg te verlenen. van Groenou toe. mantelzorg naar Het internationale De zaal is goed gevuld met leefwereld van onderzoekje is een goed studenten uit binnen- en studenten voorbeeld van hoe de buitenland, en hoewel docent het hele college Broese haar verhaal in het probeert de zaal bij de Engels houdt, verraden Nederlandse stof te betrekken. Ze stelt haar slides dat dit college sheets in geregeld vragen aan de oorspronkelijk voor een internationaal studenten en in haar Nederlandstalig publiek college voorbeelden probeert ze bedoeld was. Er zitten wel steeds het thema dichtwat pagina’s met Engelse bij te brengen. Voor veel tekst in de presentatie, twintigers in de collegebanken is vergrijmaar de meeste sheets bevatten onderzing een ver-van-mijn-bedshow, maar zoeksresultaten in het Nederlands. Dat Broese slaagt erin de stof naar de leefweis ook niet zo verwonderlijk, als in de reld van deze jongeren te brengen met loop van het college blijkt dat mantelzorg verwijzingen naar hun opa’s en oma’s en nogal cultureel bepaald is. Broese maakt het vooruitzicht op hun eigen pensioen. mooi gebruik van het internationale “Ik wil geen doomscenario schetsen, gezelschap in de zaal om dat duidelijk te maar we moeten wel realistisch blijmaken. Ze peilt onder de buitenlandse ven. Als jullie de leeftijdsverdeling van studenten hoe het in hun thuisland de Nederlandse populatie in 2060 zo gesteld is met informele zorg voor hulpzien, dan is wel duidelijk wat straks het behoevende vrienden of familieleden. probleem is.”

Uit de reeksen onderzoeksresultaten die

+

�

27

E: OR@VU.NL | WWW.VU.NL/OR | WWW.ONDERNEMINGSRAADVU.NL | 14 MAART 2018

PRIVACY, DE AVG EN DE WERKNEMER Op 25 mei 2018 vervangt de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP). Daar is al veel over gezegd en er zal meer over volgen. Eric-Jan Hartstra, voorzitter van de commissie Juridische Zaken van de Ondernemingsraad stelt op persoonlijke titel een paar vragen.

ALGEMEEN

De AVG is op 25 mei 2016 in werking getreden maar moet worden toegepast vanaf 25 mei 2018. Vanaf dat moment is in de hele Europese Unie dezelfde wetgeving van toepassing. Het doel van deze regelgeving is dat burgers meer rechten krijgen. Ons recht op privacy wordt groter. Dat is voor een belangrijk deel ingegeven door de gedigitaliseerde samenleving.

Organisaties moeten straks kunnen bewijzen dat zij geldige toestemming hebben verkregen om digitale gegevens op te slaan. Organisaties hebben een verantwoordingsplicht, dit betekent dat elke organisatie in documenten moet kunnen aantonen dat zij organisatorische en technische maatregelen heeft genomen om vanaf 25 mei aan de AVG te voldoen.

De Ondernemingsraad bespreekt in de maand maart een aantal regelingen die direct voortvloeien uit de invoering van de AVG. Wat dat betreft is het goed om te zien dat de Vrije Universiteit (VU) inspeelt op de komende wetswijziging. Zo kijken we op dit moment naar het Reglement verwerking persoonsgegevens medewerker en naar het Reglement cameratoezicht. Reglementen waarin de VU vastlegt wat de rechten van de medewerkers zijn en welke verplichtingen de universiteit heeft. Daar gaat het in dit artikel niet om. Bij het doorlezen van deze reglementen kwam er een aantal vragen bij mij op. Wat voor medewerkers geldt dat we niet alleen burgers zijn met rechten

maar ook medewerkers met plichten. En als je de beschouwingen over de AVG leest zijn er best wat vragen te stellen. Weten we al wat er na 25 mei verandert?

DATA

EEN METHODE DIE

In de nieuwe wet wordt nadrukkelijk ICT-VEILIGHEIDSSPECIALISTEN gesproken over de verantwoordelijke voor ADVISEREN IS DE persoonsgegevens. Dat is de VU. Maar TWEE-STAPS AUTHENTICATIE vervolgens is er aandacht voor de verwerker van deze gegevens. En dat zijn er een heleboel op een universiteit. Het verzamelen van persoonsgegevens is vanzelfsprekend wiel voor hoeven uitvinden. Want veel mensen voor een organisatie als de VU. Iedereen zullen er geen routine van hebben gemaakt om begrijpt dat NAW-gegevens en een bankrekehier vooraf over na te denken. ningnummer bij de salarisadministratie bekend moeten zijn, wil er maandelijks uitbetaald En hoe zit het met gegevens voor wetenschapkunnen worden. En studenten zullen ook niet pelijk onderzoek? Bij onderzoek maakt men vrolijk worden als er geen tentamencijfers gebruik van bijzondere persoonsgegevens. In worden bijgehouden. principe verbiedt de AVG het gebruik van dit type gegevens. Te denken valt dan aan ras, In het algemeen wordt gesteld dat verwerkers etniciteit, religie of seksuele geaardheid. van data erop moeten letten dat zij data niet Maar onder de AVG wordt wetenschappelijk langer vasthouden dan nodig is voor het doel onderzoek niet onmogelijk. Art 89 van de AVG waarvoor ze zijn verkregen. En dat bij de geeft mogelijkheden. Om deze bijzondere verwerker een actieve taak ligt om data te persoonskenmerken alsnog te kunnen gebruiverwijderen als deze definitief niet meer noodken. Uit een presentatie die de Ondernemingszakelijk zijn. Maar wanneer is dat? Wanneer is raad heeft gehad van een van de privacy een adres niet meer noodzakelijk? Feit is dat bij juristen van de VU bleek dat een uitzondering het verzamelen van persoonsgegevens vooraf op het verwerkingsverbod mogelijk is als een de gebruikscriteria helder omlijnd moeten zijn. onderzoek het algemeen belang dient, de Het lijkt me dat daar meer aandacht voor mag verwerking van de gegevens noodzakelijk is komen zodat medewerkers hier zelf niet het

om in te loggen een app hebben gedownload of een speciale stick hebben, de zogeheten YubiKey. Nadat we als gebruikelijk hebben ingelogd wordt er een extra check ingebouwd, via de app of YubiKey worden we geïdentificeerd. Terecht dat er wordt nagedacht over de toegankelijkheid van de systemen.

voor dat onderzoek. Ook moet het dan onmogelijk blijken om uitdrukkelijke toestemming te vragen of moet het verkrijgen van die toestemming een onevenredige inspanning kosten en er moet bij de uitvoering van de verwerking worden voorzien in waarborgen dat de persoonlijke levenssfeer van de betrokkene niet evenredig wordt geschaad. Het legt een extra verantwoordelijkheid bij onderzoekers, lijkt mij.

BOETE

De website van de Autoriteit Persoonsgegevens geeft aan dat een van de belangrijkste veranderingen is de mogelijkheid om boetes op te leggen met een maximum van 20 miljoen Euro.

Dat is nog al een bedrag. Reden genoeg om te zorgen dat de zaak in orde is, zou je zeggen.

Maar wat nu als er toch iets mis zou gaan. Stel dat een werknemer een fout maakt. Dan is de universiteit verantwoordelijk voor de betaling van de boete. Je hoopt het natuurlijk niet maar

wat als het mis gaat? De juristen zijn er nog niet uit lees ik. Waar de ene jurist oppert dat de werkgever moet overwegen om een boetebeding op te nemen in de arbeidsvoorwaarden van ieder personeelslid, geeft een ander aan dat de werkgever dit niet kan eisen. Als het toch zou gebeuren ligt daar een taak voor de vakbond of ondernemingsraad. Voorlopig lijkt het er op dat het aan de werkgever is om aan iedereen duidelijk te maken wat de consequenties zijn van de nieuwe regelgeving en wat er gaat veranderen in het dagelijks werk.

TOEGANKELIJKHEID

De werkgever moet er ook voor zorgen dat de persoonlijke en gevoelige gegevens niet zo maar toegankelijk zijn. Een methode die ICT-veiligheidsspecialisten adviseren is de twee-staps authenticatie. Ook de Vrije Universiteit heeft hier voor gekozen, konden we vorige week in een mail lezen. Binnenkort kunnen we alleen de webmail nog lezen als we

Nu ben ik vast niet de enige die wel eens zijn telefoon thuis laat liggen. Nu gaat het om webmail en dan kun je dus nog wel inloggen op een “vaste” computer. Maar ja de webmail lees je ook in een vergadering op een tablet. In de mail wordt al gesproken dat er gekeken gaat worden welke toepassingen er verder nog beveiligd moeten worden. Je moet er toch niet aan denken dat je er na een treinreis van anderhalf uur achter komt dat de telefoon thuis ligt? Is dat dan een verloren werkdag? Niet iedereen heeft een smartphone, dus gelukkig is er een alternatief. De USB-YubiKey. Prima alternatief maar wat gebeurt er als je hem in je computer laat zitten? En hij bij terugkomst niet meer in de PC zit? Natuurlijk is het niet slim om dat te doen maar het zal gebeuren. Hoe snel is er een nieuwe en wat zijn de consequenties voor de medewerker?

Het zijn maar een paar vragen die bij mij opkwamen bij het bestuderen van de nadere regelingen die we in de Ondernemingsraad bespreken. Privacy en de AVG zijn zaken waar iedereen mee te maken gaat krijgen. Voorlopig is goed informeren van elkaar, meedenken en zelf scherp blijven de eerste stap.

COLOFON

COMMISSIE COMMUNICATIE OR SANDRA DE MAESSCHALCK, HENK OLIJHOEK, VICTOR VAN BIJLERT, ERIC-JAN HARTSTRA TEKST ERIC-JAN HARTSTRA BEELD CAREN HUYGELEN VORMGEVING HAAGSBLAUW

WWW.FACEBOOK.COM/ONDERNEMINGSRAAD.VU @OR_VU

Muziek

Restaurant

De Waaghals De Mattheus Passie Tango Extremo e.a.

De Mattheus Passie Zaterdag 31 maart Aanvang 20.30 uur Toegang: € 13,50 (studenten) € 3,- (VU medewerkers) griffioen.vu.nl

E

en traditie, maar net even anders. Orkest Tango Extremo, met onder anderen violiste Tanya Schaap en saxofonist Ben van den Dungen, serveert de klassieke Mattheus Passie met een latin sausje. De melodieën van Johann Sebastian Bach zijn onveranderd gebleven en in een Latijns-Amerikaanse context geplaatst.

Het gegeven mogen we op de VU bekend veronderstellen: de Mattheus gaat over de laatste dagen van Christus. Jan Rot maakte van dit verhaal een hedendaagse Nederlandse hertaling, waarbij de koralen kunnen worden meegezongen door het publiek. Omdat Peter Faber ziek is, vertolkt Jan Rot zelf de rol van evangelist. Sopraan Sharon Kips (in 2007 winnares van de eerste editie van de Nederlandse X Factor) en bariton Job Hubatka brengen de recitatieven en aria’s ten gehore.

Dick Roodenburg publiciteitsmedewerker Griffioen

30

FOTO Tamara de Groot

Cultuurcentrum Griffioen

SFEER Gezellig: studenten, buren en toeristen zitten door elkaar.

Ook wel intiem, je kunt hier gerust met je date, vrienden of ouders heen. Er zijn mooie houten tafels en een lange bank.

ETEN Vegetarisch, soms ook veganistisch. De kaart wisselt per seizoen en per gang heb je vier opties. Ik kies de millefeuille van aardappel met saus van mierikswortel en boerenkaas, gekaramelliseerde witlof, cranberry’s in cassis en winterpostelein.

Mijn vriend neemt de curry van venkelzaad en kokos met rode kool, pilav van rijst, doperwten en amandelen, spinazie-pakora, chutney en aloo makala (aardappelen). Beide gerechten zijn erg lekker.

Vooral de Indiase smaak is goed uitgebalanceerd en bij mijn gerecht is de saus top. De koks maken traditionele, maar ook gewaagde smaakcombinaties met erg veel ingrediënten.

BEDIENING Vakkundig en vriendelijk; ze weten veel van de gerechten en maken graag tijd voor een praatje.

TIP De rode huiswijn.

AANRADER Zeker, voor de vegetariër.

PRIJS Goed. Je hebt voor 30 euro een driegangenmenu. Wij bestellen ieder een hoofdgerecht en twee drankjes. Dat is genoeg voor ons, en we blijven mooi onder de 50 euro.

De Waaghals Frans Halsstraat 29 waaghals.nl Liesbeth Schillemans, master klinische psychologie

Wil je ook GRATIS UIT ETEN, in ruil voor een restaurantrecensie?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

NR 14 — 14 MAART 2018

ADVALVAS

Uilensteders

Ik had geen goede harde g Lola de Wit 18 Eerstejaars criminologie Laagbouw

“

Ik kom uit Venray, Noord-Limburg.

Daar vinden ze je al snel vreemd.

Soms was dat al omdat ik niet zoals iedereen sneakers, een spijkerbroek en een T-shirt aanhad. Dan vroegen klasgenoten aan mijn vriendinnen of het wel goed met me ging. Want ik kleedde me zo raar.

Al ben ik er geboren, mijn ouders komen er niet vandaan. Ze zitten niet bij de carnavalsvereniging en ze praten niet plat. Dan hoor je er niet echt bij. Op mijn twaalfde ging ik daarom heel stellig met een harde g praten. Om me af te zetten.

Daar moest ik echt op oefenen, het was geen goede harde g.

Ik werkte in de horeca, daar hoorde ik ook wat mensen achter elkaars rug zeiden.

Vaak was het racistisch ook. Nee, zo’n dorp is niet voor mij. Daarom ben ik zo blij dat ik op Uilenstede woon; er is echt een fijne sfeer. Mensen zijn opener en meer openminded.

Door Floor Bal Foto Peter Valckx

Wil je ook in UILENSTEDERS? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

NR 14 — 14 MAART 2018

31

COLUMN

Brood en boter

I Sanne Pieters tweedejaars sociologie

ILLUSTRATIE Dido Drachman Masterstudent beeldverhaal, Sint Lucas, Brussel

k zit in mijn eentje in een restaurant omdat ik vind dat ik dat als volwassen zelfstandige vrouw comfortabel moet kunnen. Moet ik nog even op oefenen. Aan het tweepersoonstafeltje naast mij zitten een man en een vrouw van een jaar of dertig. Aan hun manier van hetzelfde bewegen, zie je meteen dat het om een broer-zusrelatie gaat. Uit hun gesprek vang ik op dat ze net hebben gesport. Alles is leuker als je geen enig kind bent, denk ik triestig terwijl ik mezelf nog een glas wijn inschenk. Zelfs sporten.

De ober komt hen een bordje brood met boter brengen.

Ik ben dol op bordjes brood met boter. Zó dol zelfs dat ik me er een keertje ziek van heb gegeten. Ik was geloof ik een jaar of acht en sliep met mijn ouders via zo’n tijdschriftendeal een weekend spotgoedkoop in een kasteel in Valkenburg. Van de omgeving kan ik me niets herinneren. Van het kasteel ook niet echt. Ik herinner me vooral het diner. Iedereen aan tafel kreeg een eigen bordje met brood en boter. Al snel ontdekte ik dat telkens als dat bordje leeg was, er binnen een minuut een ober naast de tafel stond, met in de armen een grote zilveren schaal, die met een zilveren tang een nieuw klein broodje op het bordje kwam leggen. Envelopje boter ernaast. Mijn ouders, waarschijnlijk op een andere manier betoverd door al die luxe om hen heen, vergaten die avond op me te letten. Minstens vijftien broodjes later werd ik huilend naar bed gebracht. Daar moest ik de rest van het weekend blijven.

Het is me al vaak opgevallen dat er twee soorten mensen zijn: 1. de mensen die keurig één broodje nemen, dat zuinig besmeren, de helft

32

opeten en de andere broodjes bewaren en 2. de mensen zoals ik, die alle broodjes binnen tien minuten op hebben en hopen dat ze nog een bordje krijgen zonder erom te hoeven vragen. De zus lijkt me ook iemand van het tweede soort: nog voor de ober bij hun tafel weg is, heeft ze haar eerste broodje op en het tweede broodje in haar hand.

De broer buigt zich naar haar toe. “We hebben net gesport!”, zegt hij.

“Wat bedoel je?”, vraagt de zus met volle mond.

Hij zucht. “Je weet wat ik bedoel.”

Ze kijkt hem aan. “Nee, dat weet ik niet.”

Hij zucht weer. “Je kan toch gewoon een beetje opletten?”

O jee, denk ik, ik overweeg of ik iets moet zeggen, dat de zus vooral moet doen en eten wat ze zelf wil bijvoorbeeld. Maar de zus kan het in haar eentje prima aan. Ze drinkt de laatste slok van haar biertje en schudt lachend haar hoofd. Ze wenkt de ober, bestelt voor zichzelf nog een biertje, voor haar broer een Spa rood en roept de ober na: “Doe ook nog maar een beetje brood!”

NR 14 — 14 MAART 2018

ADVALVAS