Boekenkrant januari 2020

januari 2020 – no. 1, jaargang 14

Tuimel met Alice door een magisch Wonderland

Zie pagina 15 FLOOR RIEDER

RAPHAEL LUCAS

Mazen Maaroufs overlevingstechniek 3

Verdacht van moord Louis Theroux over in Victoriaans Londen zijn absurde carrière 11 19

Nieuwe poëzie van de Laureaat Prijs der Nederlandse Letteren 2018

In de boekhandel € 17,50

www.deharmonie.nl

Het positieve effect van poëzie 5

BOEKENKRANT.COM

JANUARI 2020 PAGINA 2

LOSSE DELEN REDACTIONEEL

NIEUWS

Mirjam Mulder, redacteur Boekenkrant mirjam@boekenkrant.com

NIEK STAM

ZIE PAGINA 17

AANBIEDING

Wil jij een abonnement op de Boekenkrant?

Blader gauw door naar de bon op pagina 23

+++ De Kinderboekenweek van 2020 staat in het teken van geschiedenis met het thema: ‘En toen?’ Het geschenk zal dit keer worden geschreven door Arend van Dam. Een schrijver die onder andere bekend is om het historische jeugdboek De reis van Syntax Bosselman.

Het prentenboek wordt verzorgd door Mylo Freeman, de auteur en illustrator van onder meer het bekroonde Potje!. De Kinderboekenweek vindt van woensdag 30 september tot en met zondag 11 oktober 2020 plaats. +++ De veelgeprezen debuutroman Birk van Jaap Robben wordt binnenkort verfilmd.

Filmproducent New Amsterdam Film Company heeft de filmrechten voor de bestseller gekocht en is van plan om in 2021 te beginnen met de opnames. De auteur is erg benieuwd hoe de filmproducent het ruige eiland in de Noordzee, waar hoofdpersoon Mikael woont, tot leven gaat wekken. +++ Vanaf 5 februari 2020 is de spannende nieuwe film Kruimeltje en de Strijd om de Goudmijn te zien in de Nederlandse bioscopen. Het filmscript van Tijs van Marle, onder andere bekend van de Mees Kees-serie, is door de auteur Christine Linneweever bewerkt tot een spannend leesboek genaamd Kruimeltje. En de strijd om de goudmijn. Het boek verschijnt half januari bij Uitgeverij Kluitman. +++ Goed nieuws! Mede door de toename van de digitale collectie zien bibliotheken weer een lichte stijging in bezoekersaantallen. In 2018 is er ongeveer 62,6 miljoen keer een bezoek gebracht aan de openbare bibliotheken, een stijging van ongeveer vijf procent ten opzichte van 2017. Dit heeft er waarschijnlijk ook mee te maken dat de bibliotheken steeds meer een maatschappelijke rol op zich nemen. +++ De P.C. Hooft-prijs voor Letterkunde wordt in 2020 uitgereikt aan de schrijver Maxim Februari voor zijn hele oeuvre. Doorslaggevend was zijn boek De maakbare man. Notities over transseksualiteit, dat onder andere wordt geprezen om de speelsheid, humor en Februari’s ontroerende manier van schrijven. De 56-jarige auteur zal de prijs op 26 mei 2020 in ontvangst nemen. +++ Alarmerend nieuws: in de afgelopen jaren is bij vijftienjarige scholieren de leesvaardigheid gedaald. Van hen leest zestig procent van alleen wanneer het moet of om informatie op te zoeken, terwijl vijftig procent lezen tijdverspilling vindt. De onderwijsministers Van Engelshoven en Slob willen door het stimuleren van voorlezen de trend doen keren. +++

ERWIN SUVAAL

LITERATUUR Mazen Maarouf, Grappen voor de schutters Tippagina poëzie Esmé van den Boom, Eigen kamers Dirk Bolier, Eeuwig even Mustafa Kör, Poëziejongens Column Lex Jansen

3 5

5

SPANNING MAIKEL THIJSSEN

Met het nieuwe jaar in het verschiet, denk ik terug aan wat ik in 2019 allemaal voor de Boekenkrant heb mogen doen. Van gesprekken met auteurs, tot het bezoeken van tentoonstellingen en het bijwonen van het Kinderboekenbal. Eén moment tijdens dat laatste zal ik me nog lang herinneren: hoe Gouden Penseel-winnares Yvonne Jagtenberg tijdens haar speech een zaal veertigplussers aan het lachen kreeg met de zin: ‘Ik vind volwassenen hele vervelende mensen.’

Wellicht mijn favoriete interview van het afgelopen jaar was dat met schrijver en dichter Mazen Maarouf, dat je op de pagina hiernaast kunt lezen. Naast dat het heel interessant was om over zijn jeugd in Beiroet te horen, maakten zijn filosofische en humoristische inslag het ook een erg vermakelijk gesprek. Ik was niet de enige die op stap ging voor deze editie: redacteur Jeroen woonde bijvoorbeeld een Book Talk met zijn favoriete documentairemaker Louis Theroux bij (p. 17), en redacteur Aefke nam haar gezin mee naar de betoverende theatervoorstelling ‘Alice in Wonderland’ (p. 15).

Waar december voor uitgevers en boekhandels het hoogtepunt van het jaar is, valt het in januari ineens wat stil in boekenland. Daarom staan in dit nummer traditiegetrouw de boekfragmenten centraal. Stilte leent zich immers juist goed voor leesplezier!

CHARLIE DE KEERSMAECKER

Hoogtepunten

INHOUDSOPGAVE

Alex Reeve, De schaker en het meisje

9

JEUGD Theatervoorstelling ‘Alice in Wonderland’

13

NON-FICTIE Louis Theroux, Geen taboe voor Theroux Column Onze Taal Stella Bergsma en Sylvia Witteman, Van lichtekooi en zwiepkanarie

17 17

BOEKHANDEL Deze boekhandels verspreiden de Boekenkrant De bestverkochte boeken in Nederland en Vlaanderen

20 21

VOOR DE LEZER Lezer aan het woord Win een boek Colofon

23 23 23

www.cviiiontwerpers.nl

BOEKENKRANT.COM

JANUARI 2020 PAGINA 3

LITERATUUR INTERVIEW

Groteske verhalen om te genezen De Palestijns-IJslandse schrijver Mazen Maarouf groeide op in het door oorlog verscheurde Libanon. In zijn Man Booker Prize-genomineerde verhalenbundel Grappen voor de schutters confronteert hij zijn herinneringen door ze tot het absurde te verheffen.

Door Mirjam Mulder Voordat hij deze verhalenbundel geschreven had, zag Maarouf zichzelf alleen als dichter.

Het genre had zelfs nooit zijn interesse, ook niet om te lezen. ‘Ik had niet verwacht dat ik ooit korte verhalen zou schrijven, ik dacht altijd dat dat alleen voor mislukkelingen was,’ grinnikt hij. Maar alles veranderde op een noodlottige dag in Stockholm, toen zijn rugzak met zijn nieuwe gedichten werd gestolen. Hij kreeg een poet’s block. Maarouf: ‘Soms heb je een schok nodig om verder te komen in het leven. Die dief was voor mij een soort boodschapper, een openbaring: “Stop met het schrijven van gedichten en probeer iets nieuws.”’

OVERLEVINGSMECHANISME

Ook al woont hij nu in het vredige IJsland, zijn traumatische herinneringen aan zijn jeugd in Beiroet heeft hij nooit achter zich kunnen laten. Het korte verhaal bleek een goede vorm om dat onder ogen te komen. Toch is deze bundel niet echt autobiografisch te noemen. ‘In elk van de verhalen zit een element, een detail, dat echt gebeurd is. En hoewel dat gegeven misschien het beginpunt was, is het nooit het hoofdonderdeel van het verhaal geworden,’ legt de auteur uit. ‘Ik wilde mijn herinneringen fictionaliseren door ze in situaties te plaatsen die nog overdrevener en grotesker waren dan de werkelijkheid. Als een manier om mezelf te vertellen: ik heb het overleefd.’

Hoewel oorlog in bijna elk verhaal duidelijk aanwezig is, treedt die nooit op de voorgrond. ‘Ik wilde eerlijk zijn tegenover mijn ervaringen,’ vertelt de schrijver. ‘Op een gegeven moment denken mensen er niet meer aan dat het oorlog is, want dat is het elke dag. Het wordt een sociale conditie. Het is als een zoemend geluid op de achtergrond; je weet dat het er is, maar je besluit het te vergeten. En toch tast het alle aspecten van het dagelijks leven aan. Als iedereen zich onveilig voelt, dan verandert dat hoe mensen met elkaar omgaan. De oorlog komt ieder huis

Mazen Maarouf RAPHAEL LUCAS

binnen en ontwricht alles.’

Ondanks dit zware thema, bevat het boek veel absurdistische, zwarte humor. Maarouf: ‘Ik denk dat humor en tragedie altijd zij aan zij lopen in een mensenleven, hoewel ik daar niet op lette tijdens het schrijven.

Tegelijkertijd herinner ik me dat als we aan het schuilen waren voor de bombardementen en voor ons leven vreesden, er mensen om mij heen waren die nog steeds grappen konden maken. Een verdedigingsmechanisme dat hen het gevoel gaf een innerlijke vrijheid te bezitten.

Grappen vertellen terwijl anderen je proberen te doden, dat was de opperste vorm van verzet.’

auteur, en voegt dan toe: ‘Ik zou mijn broer nooit verkopen, ik kijk wel uit; hij zou me in elkaar slaan voor ik dat kon doen!’

Veel van het absurdisme in het verhaal komt voort uit die kinderlogica, die de schrijver ook in de rest van de bundel toepast. Zo zien de personages vaak betekenis of zelfs persoonlijkheden in de dieren om hen heen. In ‘Bioscoop’ wandelt een

DE EGOCENTRISCHE MENS

In het titelverhaal probeert een jongetje in een naamloze stad zijn dove tweelingbroertje aan de schutters van de militie te verkopen, in ruil voor beveiliging van zijn familie.

Door de overtuigende kinderstem die Maarouf in dit verhaal opvoert, denk je algauw dat hij dit personage op zichzelf heeft gebaseerd. Dat blijkt echter niet het geval. ‘Hij is een stuk dapperder dan ik als kind was, en meedogenlozer. Hij geeft niet om zijn broer, omdat hij in zijn eigen hoofd zit, zijn eigen logica volgt. Juist daarom heeft hij veel betere overlevingsmechanismen dan ik,’ zegt de

Mazen Maarouf, Grappen voor de schutters, vertaling: Richard van Leeuwen, Uitgeverij De Harmonie, (€ 17,50)

koe doodgemoedereerd de projectorruimte binnen na een bomaanslag, en in ‘Juan en Ausa’ blijkt een stier de broer te zijn van het buurmeisje van de hoofdpersoon. ‘Als klein kind martelde ik insecten,’ luidt Maaroufs verklaring. ‘Van mieren en sprinkhanen tot schorpioenen en babyslangen. Ik zette ze in een bak en liet ze met elkaar vechten. Later realiseerde ik me dat wij als mensen heel egocentrisch zijn. We kleineren dieren om onszelf groter te voelen. Alsof het leven alleen om ons draait. En dus lijkt het me een goede psychologische oefening voor ons om andere, zwakkere bondgenoten te introduceren in verhalen, en ze te behandelen als gelijke.’

Verrassend genoeg is dat ook de reden dat twee van de verhalen over stierenvechten gaan. Maarouf: ‘Die traditie laat zien dat we nog steeds hetzelfde leven als in de oudheid, toen we gladiatoren toejuichten terwijl ze elkaar afmaakten. Ik wilde laten zien hoe tragisch het is: de verfijnde techniek van de matador tegenover het overlevingsinstinct van een dier. Dat wij die wreedheid tot een hele elegante sport hebben gemaakt, zegt veel over ons. En dat is waarom literatuur en kunst zo belangrijk zijn: zij kunnen ons genezen van deze ziekte, door ons meer te leren over onze aard, en over goed en kwaad.’

!"#$%& Een klassiek misdaadverhaal uit het koude IJsland

www.awbruna.nl

MEESLEPEND EN WAARGEBEURD ‘Een betoverend portret.’

–

THE TIMES

Dit sprankelende verhaal wekt een paradijselijk eiland tot leven en verandert het vervolgens in een nachtmerrieachtige plaats des oordeels, als de jonge Lizzie ontdekt wat de gevaarlijke gevolgen van haar vaders dromen zijn.

–

‘Krachtig, intens, schitterend.’

HISTORICAL NOVEL SOCIETY

–

‘Spannend…’

THE MORNING STAR

‘Een diep ontroerend verhaal.’

–

14 JANUARI IN DE BOEKHANDEL

BBC HISTORY MAGAZINE

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 5

LITERATUUR DE BOEKENKRANT TIPT

COLUMN

Schrijven en vertalen

Esmé van den Boom, Eigen kamers. Gedichten, Uitgeverij Passage, 80 pagina’s (€ 14,50)

Dirk Bolier, Eeuwig even, Uitgeverij Gopher, 64 pagina’s (€ 19,95)

Mustafa Kör, Poëziejongens, Uitgeverij Poeziecentrum Vzw, 56 pagina’s (€ 8,00)

Poëzie is een prachtig middel om jezelf te uiten. Om de Poëzieweek van eind januari tegemoet te komen, hebben wij drie dichtbundels voor jullie uitgekozen. Het zijn verhalen die gaan over kwalen als verdriet en haat of goed en kwaad. Spring in het duister van het meer en laat jezelf betoveren door deze prachtige gedichten.

‘Zie je de oude bomen die ik losliet? / De wortels doortrokken mij, / en nu doortrek ik mijn eigen aarde.’

Eigen kamers bevat verhalen onder andere over eenzaamheid, het opvoeden van kinderen, de gevolgen van een ongeluk, het verlangen naar het verleden en nog veel meer. Ieder gedicht spreekt tot de verbeelding en is op zijn eigen manier uniek.

Bolier staat en met hem meeloopt in zijn zoektocht naar hoop.

Enige tijd geleden waren vertalers Hilde Pach en Martin de Haan te gast in de Antoniebreestraat te Amsterdam, bij het Cultureel en literair centrum, ‘Huis de Pinto’.

Dit schitterende pand uit het begin van de zeventiende eeuw stond in de jaren ’70 van de vorige eeuw op de nominatie om gesloopt te worden. De Wibautstraat zou worden doorgetrokken naar het Centraal Station en daarvoor moest de Nieuwmarktbuurt tegen de vlakte. Door een wezenlijke verandering in het denken over stedenbouw en ruimtelijke ordening is ‘Huis de Pinto’ dat lot bespaard gebleven.

Samen met de Zuiderkerk en Het Rembrandthuis staat het nu als een parel tussen de nieuwbouw in de buurt. Terwijl ik luisterde naar wat Martin de Haan en Hilde Pach vertelden over hun werk, realiseerde ik me dat veranderingen in denken alleen kunnen plaatsvinden door een uitwisseling van ideeën. Ineens zag ik een verband tussen hun vertaalwerk en het feit dat ‘Huis de Pinto’ nog altijd overeind staat.

Op poëtische wijze

Door Jeroen van Wijk EIGEN HAARD IS GOUD WAARD Voor haar bundel Eigen kamers heeft de huisdichter van de Rijksuniversiteit Groningen Esmé van den Boom ongeveer twintig intieme gesprekken gevoerd met vrouwen over hun leven, hun beslissingen en hun toekomst. Deze gesprekken vormden de basis voor een reeks gedichten over dagelijkse bezigheden. De verhalen voelen erg persoonlijk aan en bieden verschillende perspectieven op het leven.

De titel van het boek is afkomstig van het essay A Room of One’s Own van de Britse schrijfster Virginia Woolf. In ieder gesprek dat Van den Boommet de Groningse vrouwen voerde, kwam het onderwerp ‘een eigen ruimte’ naar voren. Wat is een eigen ruimte en wat betekent die voor jou? Volgens de dichter is het de plek waar je woont, wanneer je met vrienden of familie bent, maar vooral waar jij je fijn voelt. Het is een ruimte in jouw leven die je zelf inricht en waarover je zelf bepaalt wie of wat er onderdeel van mag zijn.

HET LEVEN DUURT EVEN ‘Ik ben verloren gegaan, / ging eraan, / begreep niets meer / van mijn bestaan, / al was ik niet zo ver / van mezelf vandaan.’ Dit is slechts een van de vele gedichten die de bundel Eeuwig even van Dirk Bolier te bieden heeft. Nadat de dichter door de ziekte multiple sclerose werd getroffen, werd schrijven een van zijn weinige uitlaatkleppen.

In Eeuwig even slaagt hij erin om de lezer mee te nemen in zijn leven. De pijn, moedeloosheid en wanhoop die de schrijver tijdens zijn ziekte ervaarde, worden op poëtische wijze omgevormd tot gedichten die je raken in het hart. Gedichten zoals De geestelijke verzorger en Ons bos zijn positieve herinneringen van de auteur die als felle zonnestralen door zijn wolkendek van wanhoop schijnen. Gedichten als Meervoudig persoonlijkheidsgestoord en Bang tonen Boliers intrigerende zelfreflectie, omdat hij op zoek is naar een reden voor het dichten en het leven. ‘Ik duik op je af / en vraag me af: / ben ik ooit voltooid / of raak ik in het water nog eenzamer?’

De teksten bevatten geen abstracte stijlfiguren en lezen gemakkelijk weg, waardoor de inhoud meer naar de voorgrond springt. Het voelt even alsof je als lezer in de schoenen van

DE JEUGD BRENGT VREUGD Net als Bolier was dichter Mustafa Kör een tijdlang gebonden aan het ziekenhuisbed. In het voorwoord vertelt hij kort over de gevolgen van zijn auto-ongeluk: ‘Dankzij mijn verlamming begon ik met schrijven.

Het lezen zou ik pas later ontdekken.

Hetzelfde geldt voor het hoogste goed: de poëzie.’

Poëziejongens is niet zoals iedere andere gedichtenbundel. Zestien scholieren van een technische school deden mee aan een door Kör georganiseerd poëzieproject om kennis te maken met de kunst van het dichten. Zelf heeft de dichter ook op een technische school gezeten. Een van de vooroordelen die hij vaak tegenkomt, is dat leerlingen in dit type onderwijs ‘laaggeschoolden’ zouden zijn en niks weten over kunst en cultuur. Om het tegendeel te bewijzen, gaf hij hen een aantal workshops over stijlfiguren, slam poetry en nog veel meer poëzie-gerelateerde onderwerpen. Dat resulteerde in deze bundel.

De gedichten in Poeziëjongens zijn dan ook zeer uiteenlopend. Waar de ene scholier zich het best kon vinden in slam poetry, vond de ander zijn heil in een meer klassieke dichtvorm met gestructureerde rijmschema’s.

Hoewel het dus aan enige samenhang ontbreekt, verrast het boek met vernieuwende dichtvormen, ethische kwesties en af en toe een satirische en ironische ondertoon die voor veel hilariteit zorgt. Kör weet het genot en het positieve effect van het dichten dichter bij de jeugd te brengen, en zodoende ook bij de lezer.

Een boekhandelaar, leraar, recensent of de presentator van een talkshow kunnen stuk voor stuk overtuigende ambassadeurs zijn voor het boek en zijn auteur, of in bredere zin voor de literatuur, maar een vertaler doet méér dan dat: hij geeft inzichten en ideeën door. Door op de meest adequate wijze teksten over te brengen naar een andere taal heeft de vertaler zijn bijzondere plek in de literaire wereld verdiend. Zonder zijn arbeid zou ieder literair werk niet verder reiken dan tot de taalgrens van het gebied waarin het ontstaan is. Begrippen als ‘de Russische bibliotheek’, de ‘Great American novel’, of de ‘Europese literatuur’ zouden zonder vertalers niet bestaan.

Dankzij Hilde Pach en Martin de Haan bijvoorbeeld hebben de boeken van Amos Oz en Michel Houellebecq in ons land hun lezers gevonden.

Beiden konden de grote vertaalprijzen die ons land rijk is op hun naam schrijven, en toch realiseren veel lezers zich niet dat ze de teksten van Amos Oz en Michel Houellebecq eigenlijk lezen via de woorden van hun vertalers. In zijn essaybundel Aan de rand van de wereld: Michel Houellebecq gaat de Haan in op de vragen die de Franse schrijver steeds weer oproept. Ook daardoor draagt hij bij aan een uitwisseling van ideeën en interpretaties. Wat voor Hilde Pach en Martin de Haan geldt, geldt beslist voor het werk van alle vertalers. In de zaal waar de literaire avond georganiseerd werd, zijn er fraaie plafondschilderingen tussen de balken te zien en decoreren kleurrijke boekenkasten de muren van de ruilbibliotheek. Ze zouden een stuk leger zijn zonder het werk van onze vertalers.

CHARLOTTE SEVEREYNS

Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding. www.magonia.nl

‘EEN VOLTREFFER.’ NRC HANDELSBLAD

‘ONWEERSTAANBAAR RAAK EN GEESTIG.’ TROUW

BOEK VA N D E MAAND DWDD W W W . VA N O O R S C H OT . N L

Wat is uw idee van ultiem geluk? ‘Lezen.’ – DAVID BOWIE Pop-icoon David Bowie stelde enkele jaren voor zijn dood een lijst op van de 100 boeken die van grote invloed op zijn leven zijn geweest. Muziekjournalist John O’Connell beschrijft deze boeken en de invloed ervan op zijn muziek. Het resultaat is deels een geweldige leesgids en deels de biografie van een muzieklegende. Twee van de boeken uit Bowie’s lijst zijn De beste jaren van juffrouw Brodie van Muriel Spark en Circusnachten van Angela Carter. www.uitgeverijorlando.nl

LEES DE KLASSIEKERS VAN ORLANDO:

BOEKENKRANT.COM

JANUARI 2020 PAGINA 7

BOEKFRAGMENT

Dan krijg je dat weer p e t e r va n s t r a at e n

dan krijg je dat weer

Overzicht met de beste tekeningen uit de Zeurkalenders van Peter van Straaten van de afgelopen jaren. Alle geliefde personages komen voorbij: van gefrustreerde grootouders tot overspelige echtgenoten, en van hitsige pubers tot jonge koppels met goede voornemens.

in DUIZEND-EN-eeN TEKENINGEN

DE HARMONIE

Peter van Straat, Dan krijg je dat weer in duizend-en-een tekeningen, Uitgeverij De Harmonie, 256 pagina’s (€ 19,90) www.deharmonie.nl

BOEKFRAGMENT

Mijn hart gaat door In de romantische komedie Mijn hart gaat door brengt de drieëntwintigjarige Pontus, die nogal neurotisch is en aan een depressie lijdt, nieuwjaarsdag thuis bij zijn ouders door. Behalve zijn zus en zwager is zijn geliefde oma ook van de partij.

Christoffer Holst, Mijn hart gaat door, vertaling: Edith Sybesma, Uitgeverij Stortebeeker, 179 pagina’s (€ 15,95) www.stortebeeker.nl

Ik loop naar mijn oma toe, die als gewoonlijk in haar rolstoel zit met haar gezicht naar de ramen aan de kant van de Sibyllegatan. Ik sla mijn armen van achteren om haar heen en snuif de geur van kamille en gesuikerde noten op.

‘Gelukkig nieuwjaar, oma.’

‘Dank je, schat. Weet je wat?’

‘Nee.’ ‘Ik zit hier al een tijdje te piekeren. Ik denk dat ik dit jaar dood zal gaan.’

Mijn moeder op de bank, zucht luid en zet haar koffiekopje op de salontafel.

‘Mama, toe nou…’

‘Ik zeg niet dat ik het wíl, ik zeg alleen dat ik denk dat het dit jaar gebeurt.’

Ik geef haar een lichte zoen op haar wang. Mijn oma is vierentachtig.

Ze heeft twee keer kanker gehad, ze lijdt aan van alles, van broze botten tot aan dementie, en ze is aan één oog blind. Mijn vader zegt altijd dat zij op ziektegebied de evenknie is

van het Zwitserse zakmes. Een scala aan klachten. Maar toch redt ze het elk jaar weer.

‘Ga zitten, Pontus, en eet wat. Je zult wel uitgehongerd zijn,’ zegt mijn vader.

Ik ga op een kussen naast Victoria en Adrian zitten. Op de vloer liggen pizzadozen en pastabakjes op een rij. Ik neem altijd cannelloni met spinazie en schapenkaas. Daar ben ik gek op. Ik bestel het al sinds mijn zeventiende. Het is zacht en warm en smelt op de tong. Ik pak mijn bakje en zoek een vork uit de stapel bestek op tafel. Ik wrijf hem zorgvuldig schoon met een servet, en begin dan voorzichtig in het eten te prikken. Ik draai de cannellonistaafjes om en roer door de tomatensaus.

Ik vertrouw Ciao Ciao wel, maar je weet het nooit zeker. Ik zie geen stukjes glas of schroeven. Geen fliebertjes plastic of verkoolde brokjes.

Dan neem ik een hap van de warme pasta.

‘Wat vond Jossan van het cadeautje?’ vraagt mijn moeder.

‘Ze was er superblij mee.’

‘Welk cadeautje?’ vraagt Victoria.

‘Jossan en Pontus geven elkaar met oudjaar altijd een cadeautje. Wist je dat niet?’

‘Jemig, wat zijn jullie puberaal, zeg.

Wat heeft ze dan gekregen?’

‘Een cursus Spaanse tapas.’

Victoria lacht luid en neemt een hap van haar pizza, waarvan de pesto als

een groene waterval over de rand loopt.

‘Wat heb jij van haar gekregen?’ vraagt Adrian.

‘O… Nog niks. Dat komt nog.’ [...]

‘Huil je, oma?’ vraagt Victoria.

Ze knikt voorzichtig.

‘Ik denk aan de oorlog.’

We wisselen allemaal blikken van verstandhouding en wachten af wat er komt.

‘Het is niet mijn bedoeling om droevig te worden, schatten, maar soms is het moeilijk. Als ik eraan terugdenk. Jullie jonge mensen begrijpen niet hoe het was. Ik weet het nog als de dag van gisteren. Alle explosies in de lucht, het oorverdovende geschreeuw.’

Ik zie dat mijn moeder met haar ogen rolt en een hap van haar spaghetti carbonara neemt.

‘Mama… Je hebt het over oudejaarsavond.’

‘O.’

BEGIN 2020 GOED

Durf te falen als goed voornemen voor 2020

Het fascinerende familieverhaal achter het grootste Chinese warenhuis van West-Europa West-Europa: Toko Dun Yong

De nieuwe roman van Herman Koch

Sprankelende roman over een lieve opa, een eenzame kleindochter en karate en origami

Wraak nemen hoeft niet lang te duren

WIE KOMT ONS UITGEEFHUIS VERSTERKEN? Samen gaan we werken aan het beste boek voor jouw lezers!

NIEUW SCHRIJFTALENT De grote liefde die wij voor boeken hebben, willen wij met zoveel mogelijk mensen delen. Daarom hebben wij ruim 20 jaar geleden de gesloten markt van uitgeverijen opengebroken voor nieuw schrijftalent. Hiermee geven wij veel meer mensen de kans om hun boek uit te brengen. Wij zijn, als uitgeverij, voortdurend op zoek naar nieuwe schrijvers die een mooie uitgave van hun boek verdienen.

Het was dan ook niet zonder reden dat onze uitgeverij de naam Gopher kreeg. Als uitgever zijn wij nieuwsgierig naar nieuwe, mooie en interessante verhalen die wij graag voor u verzamelen en uitgeven. Het fonds van Gopher is breed georiënteerd en bestaat uit zowel fictie als non-fictie. Zo publiceren wij bijvoorbeeld poëziebundels, romans, managementboeken en boeken over rouwverwerking. Onze boeken zijn verkrijgbaar in alle boekhandels in Nederland en België.

boeken niet in de boekhandel te koop zijn. Ze zijn nu al te bestellen door de boekhandel. Maar wij zijn bezig om ons als uitgeverij te ontwikkelen naar een hybride uitgeverij, die zich tussen het moderne printing-on-demand uitgeven en traditionele uitgeven beweegt. Zo kunnen we de voordelen van beide vormen benutten. Vanaf voorjaar 2020 worden wij ook vertegenwoordigd door een erkende boekhandelsdistributeur, die een selectie van ons fonds zal aanbieden bij de boekhandel.

POD EN BOEKHANDEL Wij houden ons van oorsprong voornamelijk bezig met POD-uitgaven. Dit betekent dat wij op vraag uitgeven bij oplagen die beginnen vanaf 1 exemplaar. Wij laten ons niet primair leiden door de vraag of de verkochte oplage voor een titel wel hoog genoeg zal zijn en of de doelgroep wel groot genoeg is. Een boek wordt immers met behulp van de nieuwste technieken pas gedrukt als het is besteld. Dit betekent echter niet dat de

CONTACT Heeft u interesse in een samenwerking? Neemt u dan contact op met onze uitgeverij: info@gopher.nl.

REDACTIE EN MARKETING Wanneer uw boek wordt uitgegeven bij Uitgeverij Gopher, wordt er met zorg en aandacht aan uw boek gewerkt op onze redactie. Voor de promotie van uw boek maken wij gebruik van de modernste marketingtechnieken. In alle fasen van de totstandkoming van uw boek, hechten wij veel waarde aan samenwerking met de auteur.

info@gopher/www.gopher.nl

BOEKENKRANT.COM

JANUARI 2020 PAGINA 9

SPANNING RECENSIE

Strafbare identiteit Londen, 1880. Leo Stanhope is lijkschouwer van beroep en komt erachter dat zijn grote liefde Maria vermoord is, als haar lichaam met ingeslagen schedel het mortuarium in wordt gereden. Leo draagt een groot geheim met zich mee: hij is man, maar geboren in een vrouwenlichaam.

Dit wordt in het Victoriaanse Londen gezien als misdaad en laat Leo nou net verdachte nummer één zijn van Maria’s moord…

Door Famke Prins De Engelse auteur Alex Reeve komt uit Buckinghamshire en is universitair docent. De schaker en het meisje is zijn debuut en het eerste deel in een serie over de transman Leo Stanhope.

In dit bijzondere misdaadverhaal dat zich afspeelt in het Londen van vroeger staat het thema van transseksualiteit centraal. Leo is namelijk geboren als Charlotte, maar wil zijn leven niet als leugen leven en besluit op vijftienjarige leeftijd zijn ouderlijk huis te verlaten en verder te gaan als man. Dit moedige besluit heeft verstrekkende gevolgen: als zijn geheim uitkomt, staat hem een lange gevangenisstraf te wachten, of zelfs de dood. Om dat te voorkomen, besluit hij zelf op onderzoek uit te gaan naar Maria’s moordenaar, en zichzelf zo als verdachte uit te sluiten.

Om het verhaal nog gecompliceerder te maken, was Leo’s overleden geliefde een prostituee. Leo is vaste klant van het bordeel op Half Moon Street, en is daar verliefd geworden op Maria. Zij en een handjevol andere vrienden weten van Leo’s geheim. Vooral het bijzondere hoofd-

Alex Reeve, De schaker en het meisje, vertaling: Noor Koch, Uitgeverij de Fontein, 320 pagina’s (€ 19,99)

Alex Reeve CATH HARRIES

personage trok mij aan in dit verhaal: in historische fictie komt het niet vaak voor dat een transgender persoon een sleutelrol speelt. Wat raakt is een overpeinzing van Leo over zijn identiteit en lichaam, als hij die deelt met zijn Maria: ‘Ik keek naar mijn lichaam, wat ik doorgaans liever niet deed. (…) [Het was iets] wat los stond van mij, dacht ik, een vat voor mijn hersenen en ziel, dat onderhouden en gevoed moest worden, maar geen enkele waarde had.

Dat iemand daarvan híéld – ik kon het me niet voorstellen. “Dit ben ik niet,” zei ik. “Niet zoals ik zou moeten zijn.” Ze vouwde haar handen om mijn wangen en keek me in de ogen.

“Leo ik wou…” Ze viel stil en peinsde een moment, daarna kuste ze me heel zacht. “Ik wens je alle goeds van de wereld toe.” Maar ik had het gevoel dat dit niet was wat ze had willen zeggen.’

Leo wordt wel erg naïef neergezet wat betreft Maria: algauw na haar dood blijkt ze anders te zijn dan hij dacht. Zo stuit hij tijdens zijn zoektocht naar de moordenaar op een aantal dingen die niet pluis zijn, en blijkt bijvoorbeeld dat Maria in dezelfde tijd ook een andere relatie heeft gehad. Ondanks deze ontdek-

king blijft hij lange tijd volhouden dat Maria bij hem hoort en zijzelf er ook zo over dacht.

Het oude Victoriaanse Londen vormt een bijzondere achtergrond voor dit moordmysterie: mensen verplaatsen zich te paard, het is ondenkbaar dat een meisje een broek draagt en de rechercheurs moeten het van de ooggetuigen hebben. Het ‘oude’ Londen wordt mooi omschreven en je waant je echt even in vroeger tijden. Het detectivewerk voelt soms wat kneuterig aan, maar er waren in die tijd immers geen bewakingscamera’s of DNA-testen. Het voelt wat onrealistisch dat de rechercheurs die het onderzoek leiden vaak iemand op zijn woord geloven, maar dat was in die tijd wellicht hartstikke normaal.

Dat Leo’s identiteit niet geaccepteerd wordt door de maatschappij en zijn eigen familie, wordt meerdere malen pijnlijk duidelijk. Als Leo contact zoekt met zijn zus en om hulp vraagt, wordt hij wederom hard afgewezen, haar man en kinderen weten niet eens van zijn bestaan af: ‘Ze wist wat ik bedoelde: mijn neefjes en nichtjes zouden dan hun oom ontmoeten en ik zou me ook aan Howard kunnen

Leo is vaste klant van het bordeel op Half Moon Street, en is daar verliefd geworden op Maria. voorstellen. Ik was ervan overtuigd dat hij heel nieuwsgierig zou zijn naar de zwager van wiens bestaan hij nooit had gehoord.’

Verrassend was dat er – behalve het transseksuele hoofdpersonage – nog meer zware onderwerpen een rol speelden in dit verhaal, zoals geweld, verkrachting, abortus, drugsverslaving en natuurlijk moord. Dit zijn véél pittige onderwerpen, waardoor sommige wat onderbelicht bleven.

Al met al is De schaker en het meisje een bijzonder verhaal over een man die zijn strafbare identiteit verborgen moet houden en daarbij alles op het spel zet om de moordenaar van zijn geliefde te vinden.

BOEKENKRANT.COM

JANUARI 2020 PAGINA 10

BOEKFRAGMENT

Sneeuwblind Ragnar Jónasson is een gevierd bestsellerauteur in Scandinavië, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.

Wereldwijd heeft hij meer dan 600.000 boeken verkocht. Met Sneeuwblind debuteert hij nu eindelijk ook in Nederland.

Siglufjörour, woensdag 14 januari 2009

Ragnar Jónasson, Sneeuwblind, Uitgeverij A.W. Bruna, 288 pagina’s (€ 20,99) www.awbruna.nl

De rode vlek was als een schreeuw die de stilte doorboorde.

De aarde was met sneeuw bedekt en de sneeuw was zo wit dat hij de duisternis die winteravond bijna had verslagen. Hemels in zijn puurheid.

Het had de hele dag gesneeuwd, de sneeuwvlokken waren groot en dik geweest en daalden met een zekere waardigheid neer. Tegen de avond was het gaan vriezen en was het sneeuwen gestopt.

Er waren weinig mensen op de been, de meeste bewoners zaten thuis, ze keken liever door het raam naar het weer. Het was mogelijk dat een enkeling had besloten zich thuis gedeisd te houden na het sterfgeval bij de toneelvereniging.

Verhalen spraken zich snel rond en de sfeer was drukkend, ondanks de stilte die over het stadje hing. Een vogel die overvloog zou niets onge-

woons hebben opgemerkt. Hij zou de spanning in de lucht niet hebben gevoeld, de onzekerheid, de angst – tot hij over het achtertuintje was gevlogen, midden in het stadje.

De dikke bomen die de tuin omringden, droegen hun mooiste winterkleed. Ze konden in het donker hun duistere schaduwen werpen, maar deden nu meer denken aan clowns dan aan trollen. Van top tot teen wit, wat ze iets lichts gaf – al deed het dikke pak sneeuw sommige takken doorbuigen.

Er scheen gezellig licht uit de warme huizen en de straatlantaarns verlichtten de doorgaande straten. De achtertuin was zeker niet in duisternis gehuld, al was de avond al gevallen. De bergen die het stadje moesten beschermen waren die avond bijna helemaal wit. Het was echter heel waarschijnlijk dat ze de afgelopen dagen iets over het hoofd hadden gezien, iets vreemds, iets dreigends wat het stadje was binnengeslopen.

Iets wat min of meer onzichtbaar was geweest. Tot vanavond.

Ze lag midden in de tuin, als een sneeuwengel. Vanuit de verte leek ze heel rustig. Haar armen waren elk naar een kant uitgestrekt. Ze droeg een versleten spijkerbroek, maar was boven haar middel naakt.

Haar haren vormden een kroon in de sneeuw.

De sneeuw had niet zo rood moeten

zijn.

Er had zich een bloedplas gevormd naast haar lichaam.

Haar huid leek ijzingwekkend snel te verbleken en sneeuwwit te worden, als om een evenwicht te bieden aan het rood dat zo opvallend was.

Haar lippen werden blauw. Ze ademde hortend en stotend. Haar ogen waren nog open.

Ze leek omhoog te kijken naar de donkere hemel.

En toen sloot ze opeens haar ogen.

BOEKFRAGMENT

Meneer Peacocks paradijs Meneer Peacocks paradijs van Lydia Syson is een betoverende roman over het leven op een onbewoond eiland.

Een verhaal vol drama, moed en ambitie over een met bloed en tranen verkregen paradijs.

Lydia Syson, Meneer Peacocks paradijs, Vertaling: Connie van de Velde, Uitgeverij Mozaïek, 384 pagina’s (€ 21,99) www.uitgeverijmozaiek.nl

Lizzie steekt een mes in de borst van de dichtstbijzijnde grauwe pijlstormvogel. Met een venijnig gesis druipt een straal hete olie op het smeulende houtblok eronder. Het vuur flakkert op, te hoog, en met een arm voor haar gezicht springt ze achteruit. Hoog tijd om het rek om te draaien, zodat het vlees aan beide zijden gelijkmatig rookt en ze geen standje van haar moeder krijgt.

Waar is Ada trouwens gebleven? En Billy? Nergens te zien en nergens te horen.

De rookhut staat een eind uit de buurt van de woonhutten en het privaat, om hen tegen de doordringende geuren te beschermen. Aan de andere kant van de hutten, op het vlakke stuk land boven het strand, ligt de moestuin waar Ada en ma eerder aan het wieden waren. Hoe sterk ze ook is, in haar eentje kan Lizzie het rek met zestig aan het spit geregen vogels niet omdraaien, en ze zullen vlam vatten als ze dat niet

doet. Daarom bukt ze zich in de hitte om met de geschilde groene tak die ze als pook gebruikt de sintels te verspreiden.

Dan verjaagt Billy’s schreeuw alles uit haar gedachten. ‘Een schip! Een schip! Heb je het gezien?’ Onmiddellijk draait ze zich om en kijkt naar zee, maar ze ziet nog niets. Billy komt aanhollen, maar blijft niet staan – ze weet precies waar hij heen gaat. Zonder te aarzelen laat Lizzie vuur en vogels in de steek en rent hem achterna, krabbelt omlaag in de smalle, met bomen begroeide kloof, en klimt aan de andere kant weer omhoog naar de hogere rotswand erachter, de uitkijkpost op de klif. Ze beweegt snel in haar losse tuniek, maar niet zo snel als haar jongere broer, en niet zo snel als ze zou willen. Billy, die het eerst op de top is, tuurt naar de oceaan, en wenkt haar met wilde gebaren. ‘Kijk!’ roept hij.

‘Daar.’

‘Waar?’ Je ziet heel snel iets aan voor een zeil, vooral als de lucht en de zee helder zijn. De zon die in een verkeerde hoek op de platte kant van een golf valt. Een schuimkop.

Een staartvin van een walvis. Van ver weg kan alles op een opbollend zeildoek lijken als je het maar graag genoeg wilt.

‘Als je je vergist…’

‘Ik vergis me niet. Kijk nog eens

beter. Daar.’ Zodra ze bij hem is, trekt Lizzies broer haar achter zijn rug.

Het zal niet lang meer duren voor hij even groot is als zij. Zijn warme, bruine haar, donker van vers zweet, reikt al tot haar neus. Maar hoewel zijn borstkas ook al een beetje breder wordt, doet ze in kracht nog steeds niet voor hem onder. Dat laat ze hem zo nodig merken ook. Nu hoeft dat niet.

Billy trekt Lizzies armen om zijn schouders, zodat haar blik de zijne kan volgen, en samen volgen ze de lijn van zijn arm en uitgestrekte vinger. ‘Nu zou je het moeten zien.’ Ze ziet het. Eindelijk.

BOEKENKRANT.COM

JANUARI 2020 PAGINA 11

BOEKFRAGMENT

Lang Leven

Karina Meeuwse, Lang leven. Het familieverhaal achter een Chinese toko, Uitgeverij Ambo | Anthos, 256 pagina’s (€ 22,99) www.amboanthos.nl

Karina Meeuwse vertelt in Lang leven het fascinerende familieverhaal achter het grootste Chinese warenhuis van West-Europa, Toko Dun Yong, en verweeft daarmee ook de grotere geschiedenis van Chinese immigranten in Nederland.

woning, bestaande uit een voorkamertje van acht vierkante meter, een halletje van twee bij twee meter met douche en toilet, en een achterkamertje van acht vierkante meter.

Een smalle uitbouw was de keuken, en als je het raam opende stond je op een platje. Geen balkon, niks. Dat Hengko dat nog zo precies weet, komt omdat zijn tante Jannie er tot haar dood is blijven wonen.

Kinderjaren Vóór twaalf uur ’s middags nooit om geld vragen, dat brengt ongeluk AH KIM

Nadat een tweede kindje zich had aangekondigd, verhuisde Stien met haar gezin naar een woning een paar straten verderop, aan de Lastageweg 9, driehoog. Die straat bestaat niet meer, alle huizen daar zijn in de jaren zeventig afgebroken ten behoeve van de aanleg van de metro. Vergeleken met het oude huis was het er comfortabel, met een badkamer en een klein balkon, dat Stien deftig ‘veranda’ noemde. Een koelkast kwam pas veel later, vers voedsel werd in een vliegenkastje op de veranda bewaard.

Het leven was overzichtelijk in die jaren: Dun Yong Sau werkte vrijwel onafgebroken bij restaurant China, Stien bleef thuis, Hengko speelde in de vlakken zonlicht die op de rotan vloerbedekking vielen. Hij herinnert zich dat als zijn moeder op driehoog ramen moest lappen, ze uit het raam klom en op een smalle richel balanceerde. Met een hand hield ze zich vast aan het kozijn en met de

Hengko’s jeugd is verbonden met de Nieuwmarktbuurt, waar hij geboren en getogen is. Hij groeide op in de nabijheid van de Binnen Bantammerstraat, ‘die de bijnaam Tong Yan Kai (Straat van de Chinezen) droeg onder de vele daar woonachtige halfbloed-Chineesjes’. Over vroeger praten gaat volgens hem het beste aan de hand van tastbare herinneringen. Op het afgesproken tijdstip ligt er een stapel oude fotoboeken op het kantoor in de toko, alles geordend en van titels voorzien door zijn echtgenote, Wai Ming. Bovenop ligt een bruin leren album, met in sierlijk handschrift de titel Childhood.

Hengko bladert erdoorheen. Er is een foto van zijn geboortehuis, Recht Boomssloot nummer 4. Het was, voor hedendaagse begrippen, een kleine

andere zeemde ze het raam. Nummer 9 was het pand naast de garage, die herkenbaar was aan de benzinepomp voor de deur. In 1949 werd Hengko’s zusje Mae Wah geboren.

Officieel was haar naam Mie Wah, Mooi China. In de familie werd ze Mietje genoemd. Uit ergernis daarover maakte ze er zelf als tiener ‘Mae Wah’ van. De kinderen gingen naar een school in de buurt, basisschool De Oude Schans, nu De Witte Olifant.

Het schoolplein lag honderd meter van de school vandaan: het was het binnenplein van de Uilenburgersjoel dat door de school in gebruik was genomen. De kleine synagoge zelf was in gebruik als opslag, de Joden waren immers weg... Al snel bleek Hengko zich te ontwikkelen als linkshandig, iets wat in die tijd niet gewaardeerd werd. De eerste drie jaar werd hij gedwongen om rechtshandig te schrijven, daarna mocht hij wel zijn linkerhand gebruiken.

BOEKFRAGMENT

Het Beestiarium Na het populaire, horizontale Dierelirium is er nu een verticale opvolger: Het Beestiarium.

Javier Sáez Castán en Miguel Murugarren, Het Beestiarium, vertaling: Agnes Brunt, Uitgeverij De Harmonie, 48 pagina’s (€ 17,50) www.deharmonie.nl

$ * / $ . " , + " # + " * ) $ " ( ' " & % $ # " ! $ 0 " + " 0 $ # % + $ # ' & $ & + % . $ * " & %" 3 + " 2 " ( * / $ + ' / .*%10#$ Waarom is het kort?

Omdat het bedtijd is. Het verhaal gaat over jou.

Jij ging slapen. En toen was het verhaaltje alweer uit.

Ja, maar eerst ving ik een monster.

“

“

Dit is een kort verhaal.

Een mónster?

Kijk maar.

Rik is zijn voorlezer, die het verhaal graag wil afronden, steeds weer te slim af. En op het laatst wil ook die niet dat het verhaal afgelopen is.

Een ode aan de betoverende kracht van verhalen van het fantasierijke prentenboekenduo Tjibbe Veldkamp & Kees de Boer! € 14 ,95 | le ef ti jd : 4+

www.l em ni sc a a t.nl

BOEKENKRANT.COM

JANUARI 2020 PAGINA 13

JEUGD ARTIKEL

Dwalen door een magisch decor Een tijdlozer verhaal dan Alice in Wonderland bestaat haast niet. Een van de mooiste versies van deze klassieker is die van illustrator Floor Rieder uit 2014, bekroond met de Libris-prijs voor mooiste boekomslag. Nu komt het verhaal opnieuw tot leven in een theatervoorstelling van Mariska Simon, waarvoor Rieder een magisch pop-up decor maakte. Ik nam mijn kinderen mee op de thee bij de Hoedenmaker.

Door Aefke ten Hagen Al meer dan 150 jaar geleden schreef Lewis Carroll de avonturen van Alice in Wonderland. Vandaag de dag zullen er niet veel kinderen en volwassenen zijn die het verhaal niet kennen.

Als Alice op een dag een pratend, wit konijn achterna loopt, valt ze pardoes in een konijnenhol. En dan begint de wereld wel hele bijzondere vormen te krijgen…

VERDWALEN IN EEN BOEK

De uitgave van Rieder is de mooiste versie van Alice in Wonderland die ik tot nu toe heb gezien. Het boek is op zich al een plaatje: een prachtige, handzame hardcover-uitvoering. De illustraties geven het veel kracht en kinderen zijn steeds benieuwd wat er op de volgende pagina allemaal te zien is. Je kunt er letterlijk in verdwalen; het is voor de (voor)-lezer haast een uitdaging om de verhaallijn te blijven volgen. Wellicht was dat precies de bedoeling van de illustrator, om jou dezelfde verwondering te laten ervaren als Alice.

Zodra je het boek openslaat, betreed je Wonderland – of Spiegelland. Dat is het bijzondere: je kunt aan beide kanten van het boek beginnen. Het samenspel van illustraties, tekst en gedichten zorgt ervoor dat je het boek op verschillende leeftijden kunt (her)beleven. Een zeer geslaagde bewerking van de oorspronkelijke klassieker, om samen met je kinderen in te duiken en te verdwalen.

ALICE OP HET TONEEL

Voordat ik het boek las, heb ik samen met mijn gezin de muzikale theatervoorstelling ‘Alice in Wonderland’ bezocht in Rotterdam. Een leuk en indrukwekkend uitje voor de hele familie. Vooral het magische pop-

MARION VISSER

De kinderen zaten vanaf de eerste minuut op het puntje van hun stoel. up decor, van de hand van dezelfde illustrator, maakte het erg interessant voor zowel kind als volwassene.

Theatermaakster en actrice Mariska Simon, die eerder al voorstellingen maakte van kinderboeken als Het Muizenhuis en Knofje, weet je met behulp van muziek, schaduwspel en decor mee te nemen naar Wonderland.

De kinderen zaten vanaf de eerste

minuut op het puntje van hun stoel.

In korte tijd wordt het mooie en indrukwekkende verhaal met alle passie en liefde voor het theater neergezet. Een klein kritiekpuntje is dat er niet zoveel humor in het stuk zat. De kinderen zaten geboeid te kijken, maar er werd weinig gelachen, hoewel het verhaal zich daar prima voor leent. Zo begint het boek al heel geestig met een wit Konijn met roze ogen, dat mompelt: ‘O jee, o jee, ik kom veel te laat.’ Desondanks is dit een goede introductie op de avonturen van Alice voor degenen die nog te jong zijn voor het boek.

Na 150 jaar is Alice in Wonderland nog steeds een even prachtig en origineel verhaal. Niet alleen in boekversie, maar ook op het toneel zal het kinderen nog lange tijd weten te betoveren.

Lewis Carroll, De avonturen van Alice in Wonderland en in Spiegelland, illustraties: Floor Rieder, 208 pagina’s (€ 24,95)

De theatervoorstelling ‘Alice in Wonderland’ is geschikt voor kinderen vanaf vier jaar en speelt nog t/m 10 mei, in verschillende steden door het land.

Kijk voor meer informatie op www.kleinamsterdamproducties.nl.

!"#$%&'%()*+,-%$&%$& -%./''"-&$"%/0#,,(1& 0"#&0%$)%$&#/.."%&2%%.&*"#+& 34&5%%(."#'&3$*)6,$$%$& *%&.%7%$8

UITGEVERIJ STORTEBEEKER WWW.STORTEBEEKER.NL 1+234()&02 5(2'3367

!"#$%&%'()*%+#"(&$#"%,%&#-%# .*"-%#-*%'%&#/0#-%#!1'*2((&+%# +(,(&&%#,/"$%&+#33&#'%$%"4# !""%%&#-/-%&#/5#)%#/,%'"%,%&6# 7/)#&8#9

Een blunder van Geronimo krijgt in deze megadikke Fantasia een hele lange staart … Maar wel een superspannende!

Zet je horloge gelijk en je 3D-bril op en begin aan een magisch avontuur vol spelletjes, krasen ruikpagina’s en een adembenemend, fenomenaal verhaal!

9(52:)&5,-2 ;3)03:(7

Nieuw!

8&/533*./0 advertentie december 2019.indd 1

!"#$

%&''()(*+,-./0 26-11-19 10:31

BOEKENKRANT.COM

JANUARI 2020 PAGINA 15

BOEKFRAGMENT

nijntjes voorleesfeest Hoera, het is feest! In 1955 verscheen het eerste nijntje-boek en dat betekent dat nijntje dit jaar 65 jaar bestaat. Deze speciale gelegenheid wordt gevierd met de uitgave van een nijntje verzamelbundel. Dit dikke voorleesboek bevat vijf klassieke nijntje-verhalen: nijntje in de dierentuin, het feest van nijntje, nijntje op school, nijntje huilt en koningin nijntje. Inclusief vier kleurrijke leeslinten voor een extra feestelijk tintje.

Dick Bruna, nijntjes voorleesfeest, Mercis Publishing, 144 pagina’s (₏ 15,95) www.nijntje.nl

BOEKFRAGMENT

Cassandra Darke Cassandra Darke is de nieuwe langverwachte graphic novel van Posy Simmonds over een corrupte Britse kunsthandelaar.

Onder me zitten twee vertrouwde koppen met haar, het vogelnest van Jane en het blonde stijfgelakte kapsel van Kimberley Chaffham. Zij en andere benadeelde partijen hebben me financieel tot op het bot uitgekleed. Ik heb geschikt door mijn huis in Bretagne te verkopen (met verlies) en diverse prenten (die het slecht deden op de veiling). Geluk bij een ongeluk dat ik zeven jaar geleden op advies mijn waardevolste kunstwerken (prenten van Picasso, Henry Moore, McMullen etc.) aan een museum had geschonken.

Posy Simmonds, Cassandra Darke, vertaling: Ariane Schluter, Uitgeverij De Harmonie, 98 pagina’s (₏ 24,90) www.deharmonie.nl

Ik ben nu zo goed als blut. Vind je het gek dat ik een gebedenboek op Mrs Chaffhams hoofd wil laten vallen. Of een knielkussen. Maar dan zouden mensen me opmerken en ik ben me er terdege van bewust hoe mijn aanwezigheid zou worden uitgelegd. Ze zouden denken dat ik me uit schaamte hierboven heb verstopt, zoals het een echte paria betaamt. Freddie zou zich nooit verstoppen. Die zou beneden tussen de menigte zitten, de vuile blikken trotserend. Hij werkte zich altijd in de nesten, maar kwam er met zijn charmante gedrag ook altijd moeiteloos weer uit. Boze echtgenoten en ex-geliefden vergaven hem. Tot op zekere hoogte. Ooit hoorde ik hem zeggen dat het allemaal een kwestie van timing was... $OV MH LQ GH VWURQW ]LW LV GH WUXF RP MH HYHQ JHGHLVG WH KRXGHQ PDDU 1O(7 WH ODQJ

DQGHUV OLMN MH HHQ

HQ GDQ YHUVFKLMQ MH ZHHU WHQ WRQHOH ,HGHUHHQ ]DO LQ NDW]ZLMP %$1*(5O. OLJJHQ YRRU MH OHI 0DDU JHGUDDJ MH MH DOV HHQ SDULD GDQ EOLMI MH RRN HHQ SDULD

1844 NOTEBOOK UNIEKE HANDGEMAAKTE NOTITIEBOEKJES Al 175 jaar zijn wij gedreven om mooie papieren uitgaven te maken voor ideeën, notities en plannen.

De notitieboekjes maken wij met een mooie leren omslag en zuurvrij papier. Elk boekje kun je zelf samenstellen door de kleur van het leer, de bedrukking van het papier, het aantal pagina’s en de persoonlijke preeg te kiezen.

www.1844notebooks.nl

Nieuwe columnisten: Ronald Snijders en Sylvia Witteman

Van wie zijn de emoji’s?

Lobby en censuur in de wereld van onze beeldtaal

elling Cartoons op best ar: door striptekena l E r w i nvaSn uspvoartashirts, ǩ bedrukken hoodies, t-shirts ǩ

ZZZ VXYDDOVKLUWV QO ǩ ǩ LQIR#VXYDDOVKLUWV QO

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

Nieuw: Het taalloket Antwoord op al uw taalvragen

Foetsie is de hoelahoep ‘Huppelwoorden’ in het Nederlands, door Wim Daniëls

T NU ME

10T% ING KOR

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse.

Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 275,– en een week 375,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

Lees een jaar lang Onze Taal voor slechts € 41,40 *

Ga naar www.onzetaal.nl/boekenkrant en voer bij uw bestelling de kortingscode BK3 in. * Lidmaatschap (10 nummers): € 46,– per jaar.

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 17

NON-FICTIE COLUMN

De wufte snaak rookte een saffie

De redactie van Onze Taal zet iedere maand een bijzonder taalboek in de schijnwerpers. Deze keer Van lichtekooi en zwiepkanarie van Sylvia Witteman en Stella Bergsma.

T

aal verandert. In de uitspraak, in de zinsbouw, maar het snelst in de woordenschat.

Er komen dagelijks vele nieuwe woorden bij – plunderpuber, telefooncondoom, reservemens, protestival – maar er verdwijnen er ook veel. Wie weet nog wat een cardulance was (‘een ambulance voor mensen met hartfalen’), of regeringsvis (‘vis die (in tijden van schaarste) door de overheid gedistribueerd wordt’). De dingen zijn verdwenen, en daarmee verdwijnt het woord. Als het telefooncondoom (‘een afsluitbaar hoesje dat telefoon- en vooral cameragebruik tijdens concerten beschermt’) over vijf jaar toch geen nuttige uitvinding is gebleken, horen we het woord ook nooit meer.

Maar er zijn ook woorden die verdwijnen, zoals wuft en snaak en saffie en mataglap en raaskallen, die eigenlijk best mooi of leuk of handig zijn, en waarvan het eigenlijk wel jammer is dat we ze niet meer gebruiken. Over dit soort woorden schrijven Sylvia Witteman en Stella Bergsma een wisselcolumn in de Volkskrant, en hun leukste stukjes zijn nu gepubliceerd in het boekje Van lichtekooi en zwiepkanarie. Daarin proberen ze pareltjes als kattenwasje, schorriemorrie, deerlijk, slabakken, grienen en glimmerik aan de vergetelheid te ontrukken, waarbij ze ook steeds iets over de betekenis (uiteraard, want vergeten) en de herkomst vertellen. Op die manier leren we dat een koetsiertje een glaasje vieux voor bij de koffie was, en ook wel ‘pousse-café’ of (daarvan afgeleid) ‘poesje’ werd genoemd. Of dat de uitdrukking van ’t houtje gebruikt werd om aan te duiden of iemand katholiek was, en dat dat houtje dan stond voor het houten kruis van Jezus. En dat het al genoemde kattenwasje een snelle wasbeurt met een washandje was, staande bij de wastafel (wie doet dat nog?).

En wie weet komen sommige woorden door toedoen van dit boekje weer terug, zodat er over een poosje niemand meer vreemd opkijkt bij de zin ‘De wufte snaak rookte een saffie, ging geheel mataglap en begon te raaskallen.’

Raymond Noë

Sylvia Witteman en Stella Bergsma, Van lichtekooi en zwiepkanarie. Lexicon der onterecht vergeten woorden, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 256 pagina’s (€ 15,00)

Het Genootschap Onze Taal is een vereniging voor taalliefhebbers, dat elke maand het blad Onze Taal uitbrengt en daarnaast fungeert als Taaladviesdienst. Kijk voor meer informatie op: www.onzetaal.nl.

ARTIKEL

De ongemakkelijke documentairemaker Geduldig sta ik te wachten in de grote zaal van de Stadsschouwburg van Amsterdam. Wanneer iedereen zit en de lichten gedimd zijn, komt de beroemde documentairemaker en schrijver Louis Theroux het podium op. Hij geeft interviewster Nadia Moussaid een hand, bedankt het publiek en begint met vertellen.

Door Jeroen van Wijk In Geen taboe voor Theroux vertelt de documentairemaker over zijn jeugd, hoe hij de televisiewereld in is gekomen en hoe hij die heeft ervaren. Wanneer Moussaid Theroux naar zijn schrijfproces vraagt, legt de auteur uit dat hij bepaalde hoofdstukken moeilijk om te schrijven vond. ‘Ik heb de hoofdstukken die over mijn vrouw gaan als laatste geschreven,’ zegt hij, ‘omdat ik meer moeite met schrijven had wanneer het over positieve onderwerpen ging. Dit komt omdat ik makkelijker de negatieve of aparte aspecten van mensen durf te beschrijven dan de positieve dingen in mijn eigen leven.’

EEN HOBBELIGE START

Net als in het boek begint het interview met vragen over het verleden van Theroux. Met flinke zelfspot vertelt de Amerikaans-Britse documentairemaker ons over zijn middelbare schooltijd. Een periode waarin hij het liefst de boeken in dook en het opbouwen van een sociaal netwerk of achter de meiden aan zitten links liet liggen.

Vervolgens gaat de interviewster over naar zijn eerste ervaring met de documentaire wereld. De auteur vertelt ons over zijn tijd bij programma TV Nation van Michael Moore, waarin hij op satirische wijze eigenaardige groepen als de Ku Klux Klan interviewde. We krijgen een fragment van de documentaire te zien. De droogheid waarmee Theroux zijn vragen stelt heeft een ontwapenend effect op de clanleden, waardoor zij zichzelf kwetsbaarder en eerlijker opstellen. Het is een hilarisch en toch schrikbarend beeld: clanleden vertellen waarom zij een rassenscheiding belangrijk vinden en Theroux vraagt uitdagend of hij met zijn ietsiepietsie Joodse bloed ook op de Aarde mag blijven, waarna een clanlid zegt dat hij heus wel zijn eigen stekkie zal krijgen.

De afleveringen van TV Nation zijn redelijk succesvol en de BBC krijgt interesse in Theroux’s aparte, maar ook geniale interviewtechnieken.

Na veel twijfelen, joints roken en een gefaalde carrière als scenarioschrijver voor sitcoms begon hij met zijn eerste reeks afleveringen voor

Louis Theroux de serie Louis Theroux’s Weird Weekend. Een reeks waarvan hij nooit gedacht had dat het een succes zou worden.

EEN EIGENAARDIGE VRIENDSCHAP

Tijdens zijn jeugd keek de schrijver vaak naar de serie Jim’ll Fix It. Een serie waarin presentator Jimmy Savile de wensen van kijkers, meestal van kinderen, uit liet komen. Er werd toentertijd veel gespeculeerd over de seksualiteit van Savile. Hij werd nooit met een vrouw gezien en het gerucht ging dat hij pedofiel of zelfs een necrofiel was. Voor onze inmiddels ervaren interviewer was dit genoeg reden om een aflevering over de presentator te maken. Wat volgde was een langdurige, maar ook eigenaardige vriendschap tussen de twee, die tot lang na Theroux’s doorbraak als documentairemaker zou blijven bestaan.

Ondanks dat Savile tijdens het maken van de documentaire niet

Louis Theroux, Geen taboe voor Theroux.

Zijn persoonlijke memoires, vertaling: Rob Kuitenbrouwer en Pon Ruiter, Uitgeverij Ambo|Anthos, 448 pagina’s (€ 24,99)

als pedo- of necrofiel werd ontmaskerd, werd het wel duidelijk wat voor een absurd persoon hij was.

In zijn boek schrijft de documentairemaker hoe Savile altijd handelde alsof er een camera aanwezig was, alsof hij een statement wilde maken of iets wilde verbergen. Na zijn overlijden begonnen de verhalen van seksueel misbruik uit te lekken en bleken de geruchten over zijn pedofilie pijnlijke waarheden te zijn. ‘Ik blijf mezelf afvragen of het interview met Savile niet anders was verlopen als ik meer had gepusht. Misschien waren deze geheimen dan al eerder boven water gekomen,’ schrijft Theroux in zijn boek. Hoewel de auteur zich enigszins schuldig voelde, heeft hij vrede kunnen vinden met het feit dat hij de leugens van zijn oude vriend niet doorzag.

HOEKSTEEN

Als het einde van het interview nadert, reflecteert Theroux kort over zijn motivatie voor het opzoeken en interviewen van de ‘aparte’ mensen van de samenleving. ‘Ik kan heel snel een connectie krijgen met mensen die je normaal als “raar” of “slecht” zou bestempelen.’ In het boek legt hij uit hoe zijn zwakheden de hoeksteen van zijn werk geworden zijn: ‘Mijn ingevreten en verdrongen verlangens komen via mijn werk naar boven als een soort fascinatie voor mensen die zich door hun geaardheid of omstandigheden gedwongen zien dingen te doen die ik niet kan of nooit heb gedaan.’

Dankzij Theroux’s onorthodoxe manier van interviews afnemen en enkele gelukstreffers werd hij een van ’s werelds bekendste documentairemakers. Hij bedankt het publiek en Moussaid en loopt van het podium af. Even later staat er een rij voor de boekverkoop van Geen taboe voor Theroux waar de auteur ieder boek vrolijk signeert.

!"#"$%%&'()*%%+,%%%-./%%%0""1%%%2"33,$***

-.,4%5% %

"1./67%

Op het eiland ondervraagt Angela pilote Dora Dougherty, een teamgenoot van haar zus Maureen. Weet zij meer over de omstandigheden rond het vreemde ongeval die Maureen het leven kostte?

1945. WASP-pilote Angela McCloud komt aan op het eiland Tinian die als platform dient voor wel duizend bommenwerpers type B-29. Dagelijks vliegen die uit om Japanse steden te begraven onder een meedogenloos bommentapijt...

ISBN 978946306 HARDCOVER 5 19,95 -

5887

8,$%%9:;<"2.$1==>%%2"$%%?"$$%%,$%%@./"6$%A=0"=31%B WWW.SILVESTERSTRIPS.NL kijk op onze site voor meer oorlogstrips CM

Š 2019 BELG Prod Sà rl.

7./#3,,1%%%2,>C""3%%6$%%%5%%%+,3,$

BOEKENKRANT.COM

JANUARI 2020 PAGINA 19

BOEKFRAGMENT

Krijgsmacht en handelsgeest In Krijgsmacht en handelsgeest worden de Staatse vloot en het Staatse leger voor het eerst gezamenlijk in één studie geanalyseerd. In dit fragment lees je over het Rampjaar 1672, het begin van de Hollandse Oorlog.

Marc van Alphen, Jan Hoffenaar, et al., Krijgsmacht en handelsgeest. Om het machtsevenwicht in Europa (1648-1813), Boom uitgevers Amsterdam i.s.m. het NIMH, 552 pagina’s (€ 55,00) www.bua.nl

De strijd die in 1672 uitbrak, was door de vijanden van de Republiek van tevoren goed gepland. Een Onverhoedse aanval op 23 maart 1672 in Het Kanaal van een Engels eskader onder kapitein Sir Robert Holmes op een door enige Nederlandse oorlogsschepen begeleide koopvaardijvloot afkomstig uit het Middellandse Zeegebied, zette alles op scherp. Op 6 april verklaarde Frankrijk officieel de oorlog aan de Republiek. Engeland volgde een dag later. Dit vormde een onderdeel van een doelbewust Frans-Engels plan om de macht en invloed van de Republiek voorgoed te breken. Het Engelse aandeel in deze poging, meestal separaat aangeduid met de ‘Derde Engelse Oorlog’ (1672 – 1674), betrof het bestrijden van de Republiek op en vanaf de Noordzee. De Fransen gebruikten hun vloot eveneens daarvoor, maar zetten bij de Guerre de Hollande (Hollandse Oorlog) tevens een omvangrijke legermacht in die over land de Republiek aanviel.

Met deze twee naburige grootmachten als tegenstander ging het niet langer om de scheepvaart en de handelsbelangen van de Republiek, maar om lijfsbehoud. Frankrijk en Engeland waren uit op de vernietiging van de Republiek als staat.

De snelle opmars van de Fransen, die begin juni in ruim een week tijd alle Rijnvestingen innamen, voorspelde niet veel goeds. Om niet gelijktijdig in oorlog te raken met het Spaanse rijk had Lodewijk XIV de Spaanse Nederlanden links laten liggen en het Franse invasieleger via het grondgebied van zijn Duitse bondgenoten Keulen en Münster de Republiek laten binnenvallen.

De door maarschalk Louis II de Bourbon-Condé aangevoerde Franse legermacht passeerde op 12 juni 1672 bij Lobith de Rijn en bezette daarna in korte tijd een groot deel van de Republiek. Willem III, die vanuit Arnhem nog de verdediging bij Lobith had georganiseerd, moest zich rap terugtrekken.

Dat het Rampjaar 1672 niet daadwerkelijk het einde van de Republiek betekende, was vooral het gevolg van het onverwachts vastlopen van de Franse invasiemacht van 80.000 man op de provisorisch gevormde inundatielinie langs de grens van het gewest Holland. Het onder water zetten van landerijen, zoals tijdens de Tachtigjarige Oorlog

al met succes was beproefd tegen de Spanjaarden bij Alkmaar (1573) en Leiden (1574), bleek nog steeds effectief. Na de snelle inname van Naarden op 20 juni en van Utrecht drie dagen later konden de Fransen niet meteen doorstoten naar Den Haag en Amsterdam. De verdedigingslinie van veelal kleine versterkingen omgeven door inundaties kreeg door haar bewezen effectiviteit tegen de Fransen een permanent karakter. Zij kwam later, voorzien van de nodige verbeteringen, forten en batterijen, bekend te staan als de Hollandse Waterlinie (zie ook hoofdstuk 6). De linie was circa honderd kilometer lang, bezat een wisselende breedte en verbond de Zuiderzee met de Maas. Ongeveer 22.000 man aan gedemoraliseerde en opgejaagde Staatse troepen trokken zich hier in juni 1672 met succes achter terug.

De slag bij Solebay op 7 juni 1672 was de eerste zeeslag in de Derde Engelse Oorlog. Het schilderij verbeeldt het moment waarop de Royal James (100 stukken) door Nederlandse branders wordt aangevallen; rechts op de voorgrond ontsnapt de bemanning van de brander in een sloep. Het Engelse admiraalsschip ging in vlammen op.

Links op de achtergrond is De Ruyters vlaggenschip de Zeven Provinciën (80 stukken) in gevecht met de Royal Sovereign, waarvan de blauwe vlag te zien is boven het zinkende wrak op de voorgrond. Olieverf, Willem van de Velde de Jonge, ongedateerd.

BOEKENKRANT.COM

JANUARI 2020 PAGINA 20

BOEKHANDEL LIJST

Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden

Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com NEDERLAND AALSMEER

Boekhuis Aalsmeer ALKMAAR

Boekhandel Feijn Van der Meulen’s Boekhandel

BUNSCHOTENSPAKENBURG

Bruna Van de Geest CASTRICUM

Boekhandel Laan CUIJK

The Read Shop Cuijk DEN BOSCH

Boekhandel Broekhuis

Boekhandel Adr. Heinen

ALPHEN A/D RIJN

DEN HAAG

ALMELO

Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof AMERSFOORT

De Algemene Boekhandel Boekhandel Riemer Boekhandel Veenendaal AMSTELVEEN

Boekhandel Venstra AMSTERDAM

De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel De Dolfijn Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Boekhandel van Noord ARNHEM

Boekhandel Hijman Ongerijmd ASSEN

Boekhandel Van der Velde Rapunsel Kinderboeken & meer BAARLE-NASSAU

Bruna Baarle-Nassau

Boekhandel Douwes Boekhandel De Vries Van Stockum Boekhandel Scheveningen DEVENTER

Boekhandel Praamstra DIEREN

The Read Shop Dieren

BENNEKOM

Boekhandel Novita

HAREN (GR)

Boomker Boeken HEDEL

The Read Shop Hedel HEEMSTEDE

Boekhandel Blokker HEERHUGOWAARD

Bruna Middenwaard HEEZE

HELMOND

The Read Shop Doorwerth DORDRECHT

Boekhandel Vos & Van der Leer Kinderboekwinkel De Giraf

Boekhandel De Ganzenveer HENGELO

Boekhandel Broekhuis HIPPOLYTUSHOEF

De Wieringer Boekhandel

DRACHTEN

HOOGEVEEN

DRONTEN

HOUTEN

Boekhandel Van der Velde Voster Boekverkopers EDE

Boek en Buro EINDHOVEN

ENSCHEDE

Boekhandel Het Logboek

Boekhandel Gillissen & Co Boekhandel De Vries Van Stockum Bruna Cronjéstraat Kinderboekwinkel Kiekeboek

DOORWERTH

BEILEN

BARNEVELD

HAARLEM

The Read Shop Doorn

Boekhandel Romijn

Boekhandel Den Boer

Boek en Buro

Boek- en Kantoorboekhandel Lektura

DOORN

De Boekenberg Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere

BAARN

HAAKSBERGEN

Boekhandel Broekhuis

The Read Shop XL Hoogeveen Boekhandel De Kler HUIZEN

Boekhandel Flevo IJMUIDEN

The Read Shop Express IJmuiden KAPELLE

Boekhandel Lectori KERKRADE

Geerts Warenhuis

Boekhandel Leeskunst Boekhandel Deurenberg

GELDROP

KRIMPEN A/D IJSSEL

EXLOO

Quist Boeken

Boekhandel Van Grinsven

BILTHOVEN

GOES

Bilthovense Boekhandel

Boekhandel De Koperen Tuin

Boekhandel Van der Velde De Toverlantaarn

BLEISWIJK

GOIRLE

LEIDEN

BERGEN OP ZOOM

Boekhandel Muilenburg

Blz. Boekhandel Buitelaar

BODEGRAVEN

GORINCHEM

The Read Shop Karssen BOXMEER

Van Dinter Media BREDA

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar BREUKELEN

Boekhandel Van Kralingen

Boekhandel De Boekenkist GOUDA

Boekhandel Verkaaik The Read Shop Goverwelle GRONINGEN

Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer

Boekhandel Kamerbeek LEEUWARDEN

Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel Silvester LEIDERDORP

Boekhandel De Kler LEIDSCHENDAM

Boekhandel De Kler LISSE

Grimbergen Boeken LOCHEM

Boekhandel Lovink MAARN

Boekhandel Boek & Koek

MAASSLUIS

Boekhandel Het Keizerrijk MAASTRICHT

Boekhandel Dominicanen MEPPEL

Riemer Barth MIDDELBURG

De Drvkkery MIJDRECHT

Boekhandel Mondria MONNICKENDAM

Nimo Boek

NAALDWIJK

Boekhandel Vingerling NIEUWEGEIN

The Read Shop Nieuwegein NIJKERK

Boekhandel Roodbeen NIJMEGEN

Boekhandel Augustinus Boekhandel Roelants Dekker v.d. Vegt Boekverkopers Kinderboekwinkel Nijmegen NOORDWIJKERHOUT

RHOON

VLEUTEN

RODEN

VLISSINGEN

Het Witte Huys Boekhandel Daan Nijman ROERMOND

Plantage Boekhandel Boekhuis de kleine Tovenaar ROOSENDAAL

Boekhandel De Kler Rijnlandse Boekhandel OISTERWIJK

Boekhandel Oisterwijk OLDENZAAL

Boekhandel Broekhuis OOSTERBEEK

Boekhandel Meijer & Siegers OSS

Boekhandel Derijks OUDERKERK A/D AMSTEL

Boekhandel Sprey OUDEWATER

The Read Shop Oudewater PIJNACKER

Boekhandel van Atten Bruna Ackershof PURMEREND

ROTTERDAM

Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Bosch & de Jong – Boekverkopers Boekhandel Van Rietschoten RIJSWIJK

WAGENINGEN WASSENAAR

Boekhandel De Kler WILLEMSTAD

Boekhandel Het Rozemarijntje WOERDEN

Boekhandel De Kler

SANTPOORT-NOORD

Boekhandel Kramer & Van Doorn

Bredero Boeken SCHAGEN

Boekhandel Plukker SCHIEDAM

Schiedams Boekhuis Boekhandel Krings Boekhandel Van der Velde SON EN BREUGEL

Boekhandel de Traverse STEENWIJK

Steenwijks Boekhuys TIEL

Boekhandel Arentsen

Pasman Boek & Hobby ZEIST

ZEVENAAR

Rebers Boek en Buro ZOETERMEER

Boekhandel De Kler Boekhandel Sonneveld Bruna Dorpsstraat Silvester Boek & Spel ZWOLLE

Waanders In de Broeren

VLAANDEREN BRASSCHAAT

Standaard Boekhandel BRUGGE

Gianotten Mutsaers

De Reyghere boekhandel

UITHOORN

GENK

TILBURG

The Read Shop Express Uithoorn UTRECHT

Boekhandel Kees Broese boekverkopers Savannah Bay De Utrechtse Kinderboekwinkel VALKENSWAARD

Boekhandel Priem VEENENDAAL

Boekhandel Van Kooten

PUTTERSHOEK

Boekhandel Jansen & De Feijter

Bruna Ellenbroek

Plantage Bookstore

WORMERVEER

VEGHEL

RAALTE

Boekhandel De Kler

Bruna Monnichmann

Boekhandel Het Leesteken Marjan Houtman Lezen & Schrijven

VOORSCHOTEN

Boekhandel Kniphorst

Boekhandel De Omslag

SNEEK

OEGSTGEEST

Kinderboekhandel In de Wolken

ROSMALEN

NOOTDORP

Boekhandel Osinga

VOORBURG

WAALWIJK

SITTARD

NUNSPEET

Boekhandel ’t Spui

Boekhandel De Boekenwurm

Boekhandel Wagenaar & Van Halem Bruna Lange Baan

Boekhandel Kees

Boekhandel Schellen VELP (GD)

VENLO

Boekhandel Koops VENRAY

Roojboek

Malpertuis HEIST-OP-DEN-BERG

Het Voorwoord MECHELEN

Salvator

TURNHOUT

Standaard Boekhandel

TOP 30

De dertig bestverkochte boeken in Nederland en Vlaanderen NEDERLAND

1 (2) 4e week

Victor Mids en Oscar Verpoort, Mindf*ck next level

2 (nieuw) 66e week

Week 51, 2019. Bron: Stichting CPNB

6 (5) 44e week

12 (12) 232e week

Rundall Munroe, Wat als?

23 (17) 11e week

ketlist boek voor koppels

7 (9) 16e week

13 (8) 3e week

Berthold Gunster, Omdenken in communicatie

24 (26) 9e week

Jussi Adler-Olsen, Slachtoffer 2117

Martine Bijl, Rinkeldekink

Jamie Oliver, Jamie’s VEG

Berthold Gunster, Omdenken

Wie is de mol?

Molboekje 2020

Herman Finker, De cursus omgaan met teleurstellingen gaat wederom niet door

8 (6) 82e week

14 (14) 12e week

Edwin Schoon, Basta

9 (7) 5e week

15 (18) 4e week

3 (1) 3e week

4 (3) 15e week

Rutger Bregman, De meeste mensen deugen

5 (4) 6e week

Geert Mak, Grote verwachtingen

Lucinda Riley, De zeven zussen Auke Kok, Johan Cruijff

10 (10) 8e week

Fokke Obbema, De zin van het leven David Baldacci, Eén minuut voor middernacht

Suzanne Vermeer, Sneeuwexpress

16 (11) 4e week

Diverse auteurs, Ik wou dat ik een vogel was

17 (15) 4e week

11 (nieuw) 2e week

Leo Pot, Hoe krijg je altijd gelijk?

18 (16) 41e week 19 (22) 6e week Lévi Weemoedt, Gezondheid!

20 (22) 66e week Yotam Ottolenghi, Simpel

21 (31) 56e week

Roxane van Iperen, ’t Hooge Nest

22 (30) 79e week

Lucinda Riley, De zeven zussen. Storm.

Youp van ’t Hek, Lonely at the top John Grisham, De onschuldigen

25 (20) 15e week

Oek de Jong, Zwarte schuur

29 (28) 9e week 30 (19) 5e week

Wouter de Jong, Superkrachten voor je hoofd: mindgym voor kids

26 (24) 53e week

Ilja Leonard Pfeijffer, Grand Hotel Europa

27 (40) 7e week

Rumag, De RUMAG. Bijbel

28 (39) 47e week

Elise De Rijck, Het buc-

BOEKENKRANT TIPT

Gezondheid!

De Poëzieweek staat weer voor de deur en daarbij kunnen de bundels van Lévi Weemoedt niet ontbreken.

Wij tippen nog twee dichters die net als Weemoedt de absurditeit in het alledaagse naar boven brengen.

Lévi Weemoedt, Gezondheid!, Uitgeverij Nijgh & van Ditmar, 117 pagina’s (€ 16,50)

F. Starik, Staat, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 128 pagina’s (€ 20,00)

Willem Wilmink, Verzamelde liedjes en gedichten, Uitgeverij Prometheus, 1440 pagina’s (€ 35,00)

VLAANDEREN

1 (nieuw)

Merho en Thomas Du Caju, Jos Vanspauwen, De Kiekeboes 154.

Iemand moet het doen

2 (nieuw)

Hec Leemans en Tom Bouden, F.C. De Kampioenen 105. Patatten en saucissen

3 (nieuw)

Peter van Gucht en Luc Morjaeu, Suske en Wiske 350. De nacht van Narwal

4 (1)

Philippe Delzenne, Jommeke 297. Speelgoed overboord

5 (6)

Week 49, 2019. Bron: boekenvak.be Sandra Bekkari, Fast food

6 (8)

Ish Ait Hamou, Het moois dat we delen

7 (5)

Nix, De buurtpolitie 7.

De magneetvisser

8 (3)

ter van de veldheer

11 (11)

Dirk de Wachter, De kunst van het ongelukkig zijn

12 (nieuw)

Marc Legendre, Charel Cambré, De kronieken van Amoras 5. De killerbacterie

Eric Giacometti en Philippe Francq, Largo Winch 22. Scharlaken zeilen

13 (2)

Marc Legendre en Fabio Bono, De Rode Ridder 264. Een zachte dood

Yves Sente, Teun Berserik en Peter van Donge, De avonturen van Blake en Mortimer 26. Deel 2: De duizendste arm van de Mekong

9 (nieuw) 10 (9)

Jean-Yves Ferri en Didier Conrad, De doch-

Jeroen Meus, Dagelijkse Kost

14 (4)

15 (12)

Hec Leemans en Tom Bouden, F.C. De Kampioenen 104. Vrouwen aan de macht

16 (14)

20 (18)

Jigounov, XIII. 262132 meter

21 (21)

Yann en Frédéric Vignaux, Thorgal 37.

De kluizenaar van Skellingar

Guinness World Records 2020 Bart van Loo, De Bourgondiërs

Pascale Naessens, Nog eenvoudiger 2

22 (20)

Raoul Cauvin en Lambil, De Blauwbloezen 63.

De slag van de krater

23 (19)

Merho, Thomas Du Caju en Jos Vanspauwen, De Kiekeboes 153.

Achteraf bekeken

24 (31)

17 (7)

18 (16) 19 (13)

Geert Mak, Grote verwachtingen

Lucinda Riley, De zeven zussen

Koen Brandt, Mark Borgions en Paul Wauters, Een heerlijk hoorspel 15.

Koning Odysseus Rutger Bregman, De meeste mensen deugen

25 (10)

Yves Sente en Louri

26 (15) 27 (25)

Philippe Delzenne, Jommeke 296.

De vuurdraak

28 (26)

Jan Rodts, De slimste vogelgids

29 (40)

Ilja Leonard Pfeijffer, Grand Hotel Europa

30 (37)

Griet op de Beeck, Let op mijn woorden

!"#$%&' ()*+,-+."/0/0" 1-2"342"5-678

!"#$%&' 9--+:"/0/0" 1-2";<)6)2-";<7+:=

!"#$%"&'&()*")$+,)'

Neem een abonnement!

Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul de bon

NEEM EEN ABONNEMENT, 4 NUMMERS VOOR € 12.

NO. 6, DECEMBER 2019, € 3,– WWW.MILITAIRECOURANT.NL

in)

Ik neem een abonnement:

BON

Twaalf nummers van de Boekenkrant voor € 36,-

naam straat postcode land e-mail

m/v

MILITAIRE COURANT

plaats

telefoon

IBAN nummer betaling

automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland

MET EN BOEK GE! BIJLA

F-35 VLIEGEN IS TEAMWORK VLIEGER ‘GLADYS’, PAGINA 4

Defensity College, EOD en Kampioen op één been

BK1219

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.MILITAIRECOURANT.NL

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 23

VOOR DE LEZER LEZERSADVIES Elke maand kun je in deze rubriek kennismaken met een Boekenkrant-lezer. Deze keer: Vera Van Boxel.

Vera van Boxtel

Wat doe je in het dagelijks leven?

‘Data, grafieken en statistieken is mijn ding. Ik werk op de IT-afdeling van een wereldspeler op het vlak van distributie, recycling en productie van kunststofgranulaten en afgewerkte producten voor de kunststofindustrie en bouw. Mijn team haalt data op uit allerlei bronnen om ze samen te brengen in een datawarehouse. Hierop wordt de business rapportering gemaakt. Na het werk houd ik van hardlopen, lezen en reviews schrijven, want ik ben thrillerrecensent op Hebban.nl.’

Waar haal je de Boekenkrant op?

‘Ik heb een abonnement, dus de Boekenkrant wordt maandelijks door de postbode netjes in de brievenbus gedropt.’

WIN DIT BOEK

WIN EEN BOEK

Licht absurde, korte verhalen uit het oorlogsgebied. Het debuut van de PalestijnsIJslandse auteur Mazen Maarouf. Genomineerd voor de Man Booker Prize 2019.

Welk boek zou je aan iedereen aanraden?

‘Lezers van spannende boeken moeten zeker Ik ben Pelgrim van Terry Hayes lezen, een thriller uit 2014 maar nog brandend actueel.

Welk boek heb je nooit uitgelezen?

‘De Slinger van Foucault van Umberto Eco, wiens andere boeken ik wel kon smaken. Ik kon er kop noch staart aan krijgen.’

Welk boek ligt er op dit moment op je nachtkastje?

‘Ik ben altijd in verschillende boeken tegelijk bezig en lees zowel Nederlands- als Engelstalige titels.

Momenteel lees ik The Warehouse van Rob Hart, De acht bergen van Paolo Cognetti en De loopjongen van Andrew Gross. Van die laatste verwacht ik veel, want Alleen hij van dezelfde schrijver heeft veel indruk op me gemaakt.’

WINNAAR

Tom Fletcher, De Kerstmisaurus en de Winterheks, illustraties: Shane Devries, Uitgeverij BILLY BONES, 400 pagina’s (€ 19,99)

Wie waren de drie schrijvers verborgen in het beeld in het december-nummer? Het goede antwoord is: Frida Moisto, Geert Mak en Tom Fletcher.

COLOFON Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie.

Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.

Wie iets over het leven in Georgië en Rusland wil lezen, kan ik Het achtste leven (voor Brilka) van Nino Haratischwili aanraden, een monumentaal epos dat zes generaties van een Georgische familie omspant.’

VORIGE KEER

Een tovenaar heeft alle letters van dit boek onzichtbaar gemaakt, en nu weten we de titel niet meer! Weet jij van welk boek dit de omslag is? Stuur je antwoord voor 27 januari 2020 naar redactie@boekenkrant. com met als onderwerp ‘Win een boek’.

Vermeld ook je naam en adres. Onder de goede inzendingen wordt een exemplaar van Grappen voor de schutters van Mazen Maarouf verloot.

Mazen Maarouf, Grappen voor de Schutters, vertaling: Richard van Leeuwen, Uitgeverij De Harmonie, 176 pagina’s (€ 17,50)

Hoe is je liefde voor lezen ooit begonnen?

‘Vanaf dat ik mijn eerste letter kon lezen, ben ik lid geworden van de bibliotheek en ben dat tot op heden nog altijd. Ik heb zelfs mijn eerste afstempelkaart nog. Ik verslond avonturenboeken van Alistair MacLean, Desmond Bagley en Jack Higgins. Jan Terlouw, Thea Beckman en de kinderboekenreeks van Tiny heb ik stukgelezen. Uiteraard konden ook stripverhalen van Suske en Wiske, Jommeke en Nero niet ontbreken. Volgens mij heb ik de liefde voor boeken van mijn moeder meegekregen, want ik herinner me meerdere boeken van Konsalik thuis.’

Uit de goede inzendingen trokken we Joke van Beusichem uit Ingen. Zij wint een exemplaar van De Kerstmisauris en de Winterheks van Tom Fletcher. Gefeliciteerd!

MEDEWERKERS Contact Uphill Battle boekpromotie, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718

Het team Redacteuren: Janneke Blok, Mirjam Mulder en Jeroen van Wijk

Oplage 21.000

Medewerkers: Wouter Adriaensen, Anne van Blijderveen, Mireille Bregman, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Oglaya Doua, Aefke ten Hagen, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Jacomijn van Kempen, Merel Kuitert, Istvan Kops, Mieke van Meer, Laura Molenaar, Rianne Nieuwdorp, Selma Oueddan, Raymond Noë, Nora van Ouwerkerk, Hans Pols, Famke Prins, Ira Pronk, Emma Ringelding, Ellen Rooms, Elisa Ros Villarte, Yannick Schueler, Pauline Speetjens, Pieter-Jan Sterenborg, Erwin Suvaal, Carien Touwen, Gerda Visser, Renske van der Wal, Sonja Wessels, Saraï van Well, Tanja Wilming, Sabrina de Wit. Vormgeving: Titus Vegter

De volgende Boekenkrant verschijnt op 3 februari 2020.

Uitgever/Hoofdredacteur: Jan Louwers

Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 881 102005 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant

Janneke Blok

Anne van Blijderveen

Wendy Claes

Jacqueline Coppens

Oglaya Doua

Hugo Jager

Istvan Kops

Mieke van Meer

Mirjam Mulder

Rianne Nieuwdorp

Selma Oueddan

Nora van Ouwerkerk

Hans Pols

Titus Vegter

Jeroen van Wijk