Boekenkrant april 2019

april 2019 – no. 4, jaargang 13

Programmamaker Kefah Allush gebruikt zijn reiservaringen in thrillerdebuut

Zie pagina 13

De terugkeer van Robert Vuijsje 4

Nu in de boekhandel € 16,-

w w w. d e h a r m o n i e . n l

JAN WILLEM KALDENBACH

Graeme Simsion over zijn favoriete boek 3

Ontmoet je favoriete personages 16

13/16 JUNE - DE DOELEN

GREGG RICHARDS

GEERT SNOEIJER

Bejubeld debuut van Fatima Farheen Mirza 5

LINE-UP ZIE P30

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 2

LOSSE DELEN NIEUWS

Eropuit!

Nicole van der Elst, hoofdredacteur Boekenkrant nicole@boekenkrant.com

OOK VERSCHENEN

PAULINA SZAFRANSKA

APRIL 2019, NO. 4 – DE BESTE BRON VOOR FILOSOFISCHE BOEKEN

Ik stuntel, dus ik ben

AANBIEDING

Wil jij een abonnement op de Boekenkrant of een van de specials?

Blader gauw door naar de bon op pagina 38

AB BOL

Met Tim Fransen, Abdelkader Benali en de nieuwe Denker des Vaderlands

+++ Netflix heeft de smaak van Spaanstalige series te pakken. De streamingsdienst gaat een bewerking maken van de roman Honderd jaar eenzaamheid van Gabriel García Márquez. De serie zal grotendeels worden opgenomen in Colombia. De schrijver had tijdens zijn leven nooit toestemming gegeven voor verfilmingen, onder andere omdat hij dacht het verhaal niet in één film zou passen. Volgens zijn zoon Rodrigo voldoet een Spaanstalige Netflix-serie wel aan zijn eisen. +++ Het Stadsarchief Amsterdam gaat vijftig kilometer aan eeuwenoude handgeschreven documenten leesbaar maken voor het publiek. Er zijn maar weinig onderzoekers die de zeventiende- en achttiende teksten kunnen ontcijferen, maar door middel van tekstherkenning ‘traint’ een groep vrijwilligers de computer om de handschriften te kunnen lezen. Hij leert nu al sneller dan voor mogelijk werd gehouden. +++ Tommy Wieringa staat met zijn roman De dood van Murat Idrissi op de longlist van de Britse Man Booker International Prize. Uit 108 titels zijn er twaalf genomineerd. De winnaar krijgt samen met zijn vertaler 50.000 pond. Op 21 mei weten we of onze Tommy het erepodium in Londen mag beklimmen. +++ Als je Spul in handen hebt gehad, zal het je niet verbazen: het beeldboek is verkozen tot mooiste boek ter wereld. Met het speciale papier en de prachtige foto’s van de archeologische vondsten die zijn opgegraven tijdens het aanleggen van de Noord/Zuidlijn in Amsterdam, is het een lust voor het oog. Een mooie bijkomstigheid van de nieuwe metrolijn. +++ Het verhaal van Syriëganger Laura H. blijft tot de verbeelding spreken. Journalist Thomas Rueb schreef er al een boek over, getiteld Laura H., dat het NRC ‘een onthutsend en gedetailleerd verslag’ noemde. Van het boek wordt nu een televisieserie gemaakt, dat ongetwijfeld net zo onthutsend zal zijn. +++ De shortlist van de Libris Literatuur Prijs 2019 is bekend. De genomineerden zijn Esther Gerritsen, Jan van Aken, Johan de Boose, Rob van Essen, Bregje Hofstede en Ilja Leonard Pfeijffer. De jury noemt de uitverkoren romans een ‘staalkaart van stijlen’ met één gemeenschappelijke deler: ze zetten een verzonnen wereld zo overtuigend neer dat de lezer zich er wel aan móét overgeven. De prijs wordt op 6 mei uitgereikt. +++

ERWIN SUVAAL

INHOUDSOPGAVE LITERATUUR

THE DOUGLAS BROTHERS

Het voorjaar is pas echt begonnen als in mijn woonplaats de Keukenhof is geopend. Mijn doorgaans rustige dorp wordt dan door meer dan één miljoen mensen bezocht.

Naast een middagje tussen de bloemen, stappen veel toeristen ook op de fiets om de bloeiende bollenvelden te zien. Ik ben van jongs af aan vergroeid met mijn rijwiel, maar voor veel buitenlanders is fietsen een hele uitdaging. Na een wankel begin redden ze zich, behalve dat ze bij elk bloeiend bloemetje opeens vol op de rem staan.

Wij doen in deze editie van de Boekenkrant alvast inspiratie op voor de zomer: het seizoen waarin wij er zelf op uittrekken. Ons vakantiegevoel begon al door de Australische tongval van Graeme Simsion, met wie we spraken over Het Rosie resultaat (p. 3), en werd verder aangewakkerd door de prachtige natuurbeschrijvingen van Jón Kalman Stefánsson in Het verhaal van Ásta (p. 11). Hij vertelde ons: ‘De IJslandse natuur is als een levend wezen, je voelt het ademen.’ De Vlaamse programmamaker Arnout Hauben trok voor de serie en het gelijknamige boek Rond de Noordzee honderd dagen langs de kust van onder andere Engeland, Noorwegen en Nederland (p. 31). Door de dronebeelden hadden zelfs de meest bekende plekken iets exotisch. Wij hebben inmiddels genoeg inspiratie opgedaan, hopelijk u ook na het lezen van deze Boekenkrant!

GARY DOAK

REDACTIONEEL

Graeme Simsion, Het Rosie resultaat Robert Vuijsje, Salomons oordeel Eduardo Halfon, De Poolse bokser Fatima Farheen Mirza, Een plek voor ons Babyschoentjes nooit gedragen.

Nederlandse en Vlaamse schrijvers kiezen hun favoriete korte verhaal Yves Petry, De Geesten Basje Boer, Nulversie Jón Kalman Stefánsson, Het verhaal van Ásta

3 4 4 5

7 9 9 11

SPANNING David Walton, De plaag Marelle Boersma, Ciao Sicilia Kefah Allush, De munt van Judea

12 12 13

JEUGD Mara Li, Half Face Anna James, Pages & Co Martine Glaser, Mij pak je niet Maartje van der Laak, Het geheim van de Vlaamse Meesters

16 16 17 19

NON-FICTIE Caroline Paul, Kat Vermist Elizabeth Foley, Wat zou Cleopatra doen?

Peter Brusse, Ach, Engeland Arnout Hauben, Rond de Noordzee Trine Hahnemann, Kopenhagen Food

27 27 29 31 33

BOEKHANDEL De dertig bestverkochte boeken in Nederland en Vlaanderen Kijkje in de keuken bij Kinderboekenambassadeurs Hans en Monique Hagen Deze boekhandels verspreiden de Boekenkrant Op bezoek bij Waanders In de Broeren

34 35 36 37

VOOR DE LEZER Lezersadvies Win een boek Colofon

39 39 39

www.cviiiontwerpers.nl

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 3

LITERATUUR INTERVIEW

Net een kleine Don Het heeft even geduurd, maar ons geliefde personage Don Tillman is terug! Hoewel de lezers met het idee voor dit derde deel in de serie kwamen, is Het Rosie resultaat Graeme Simsions favoriete boek. ‘Het is geweldig dat we hierin niet langer één maar twee autistische personages samen kunnen zien groeien.’

Door Janneke Blok Waar de hoofdpersoon in de eerste twee boeken nog voor de uitdaging stond een geschikte vrouw te vinden en haar bij zich te houden, dient zich in Het Rosie resultaat alweer een nieuw project aan: de opvoeding van hun zoon. De elfjarige Hudson is net als zijn vader een beetje ‘anders’. Zijn docenten willen daarom een label op hem plakken, maar dat laten zijn ouders niet zomaar gebeuren. Don ontwikkelt een plan om met de hulp van experts Hudson zo goed mogelijk voor te bereiden op de middelbare school.

Hoe was het om voor het derde deel een geheel nieuw personage te bedenken?

‘Dat was de grootste uitdaging bij het schrijven van dit boek, want het is makkelijker om je in een personage van je eigen leeftijd te verplaatsen. Ik wilde niet dat lezers met kinderen zouden zeggen: “Hé, een elfjarige jongen is helemaal niet in staat om dat te doen!” Hudson moest dus realistisch zijn. Gelukkig kan ik mij nog herinneren hoe ik zelf op die leeftijd was, omdat ik rond die tijd van Nieuw-Zeeland naar Australië verhuisde. Deze herinneringen vormden de basis voor Hudson.

Hij bevindt zich ook op een leeftijd waarop ik een interessante vraag kon stellen: is hij klaar om naar de middelbare school te gaan of komt hij toch beter tot zijn recht op het speciaal onderwijs?’

Graeme Simsion, Het Rosie resultaat, vertaling: Linda Broeder, Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 368 pagina’s (€ 20,99)

Graeme Simsion LACHLAN WOODS

Hudsons leerkrachten willen algauw het label ‘autistisch’ op hem plakken. Waarom plaatsen we mensen zo graag in hokjes?

‘We plakken het liefst een etiket op alles. We kunnen zo een tomaat van een aardappel onderscheiden, maar hebben ook de neiging om dit met mensen te doen. Het kan helpen om anderen te begrijpen. Als je weet dat iemand autistisch is, snap je misschien beter waarom diegene bijvoorbeeld heftig reageert op lawaai.

Labels kunnen ook belemmerend werken als we daar gelijk allerlei conclusies aan verbinden. Zo denken veel mensen dat autisten geen gevoelens hebben of niet zorgzaam zijn, maar niets is minder waar.’

Don openbaart zich in Het Rosie resultaat als een liefdevolle vader die zijn zoon helpt, maar hij leert tegelijkertijd ook veel van Hudson.

‘Dat is precies de reden waarom dit mijn favoriete boek uit de serie is.

Terwijl Don zijn zoon allerlei sociale vaardigheden bijbrengt, begrijpt hij

onbewust zichzelf steeds beter. Hudson vertoont veel gelijkenissen met de jeugdige Don. ‘Ik vond het meteen een goed idee toen mijn lezers met de suggestie kwamen om een boek te schrijven over Dons jeugd. Alleen zou ik dat verhaal moeten situeren in de jaren tachtig, een tijd waarin nog niet zoveel over autisme bekend was. Bovendien zou het niks zeggen over opgroeien met autisme in onze huidige tijd. Door Hudson een soort kleine Don te laten zijn, kon ik ze samen op ontdekkingstocht laten gaan.’

Klopt het dat we in Nederland als een van de eersten dit nieuwe avontuur in vertaling hebben kunnen lezen?

‘Ja, de uitgever is anders bang dat mensen de Engelstalige editie kopen, omdat ze niet kunnen wachten. Nederland is, naast Australië, waar ik woon, een van de landen waar de Rosie-boeken het meest populair zijn.

Maar Israël is absoluut nummer één, gevolgd door Duitsland. Waarom dat is en wat jullie met elkaar gemeen

hebben, die vraag kunnen jullie zelf – de fans – het beste beantwoorden!’

Dit is je laatste boek in de Rosieserie. Hoe voelt het om nu afscheid te nemen van de personages?

‘Veel mensen stellen me deze vraag, maar zij zijn lezers en geen schrijvers! Het was eerder omgekeerd, want na de eerste twee boeken wilde ik eens wat anders proberen en niet alleen gezien worden als “de man van de Rosie-serie”. Ik schreef twee andere romans, maar toen ik aan Het Rosie resultaat begon, was ik bang dat ik de stem van Don niet meer kon terugvinden. Toen ik de eerste twee hoofdstukken aan mijn vrouw liet lezen, zei ze: “De eerste vijf pagina’s zijn het nog niet helemaal, maar het komt goed.”

‘Dit is de laatste roman, maar niet het laatste boek. Op dit moment ben ik bezig met een kookboek gebaseerd op Don Tillmans gestandaardiseerde maaltijdsysteem, dat je vast zult herkennen uit de vorige twee romans. Ik hoef dus nog niet definitief afscheid te nemen!’

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 4

LITERATUUR RECENSIE

Kleur bekennen Met Salomons oordeel wakkert Robert Vuijsje opnieuw het debat over racisme in Nederland aan. Zijn nieuwste roman sluit naadloos aan op zijn inmiddels verfilmde debuut uit 2008, Alleen maar nette mensen. Elf jaar later is het thema nog steeds actueel.

Door Nora van Ouwerkerk

van KLM keek haar aan en zei: “O eh, oké.” Hij checkte nog een keer zijn papieren. “Ik had iets anders verwacht bij een Cohen. Maar dit kan ook.”’ Nadat Salomon wordt beschuldigd van verkrachting maakt zijn zwarte moeder zich extra zorgen: ‘Als hij een veroordeling krijgt, voor verkrachting, met hoe hij eruitziet? Het is klaar. Zijn leven is klaar, hij komt nergens meer aan de bak.’ Naast racisme hebben de getroffenen ook vaak te maken met toe-eigening, waarbij gebruiken of elementen van een bepaalde cultuur worden overgenomen door een andere cultuur. In Salomons oordeel komen de hoofdpersonen dit zelfs tegen in de Albert Heijn: ‘Kant-en-klare Surinaamse moksi alesi waar niets Surinaams aan was en zelfs boerenkool in werd aangetroffen.’

De schrijver snijdt niet alleen belangrijke thema’s aan, hij laat ook zien dat hij zich goed in de jeugd kan verplaatsen. Dit komt vooral tot uitdrukking in het taalgebruik van Salomon: ‘In de Melkweg was een Encore-feest. Volgens Salomon was dat feest hard en dik en vadsig en sick en ook ziek en misschien zelfs lekker ratched, hij had sowieso zin om daar te shinen met zijn dansies.’ Dit maakt de personages bijzonder overtuigend en geloofwaardig. Na het lezen van Salomons oordeel is één ding zeker: als lezer word je gedwongen om naar jezelf te kijken en kleur te bekennen.

In het verhaal staat Max Cohen centraal, een Joodse man uit Amsterdam-Zuid. Zijn vrouw Alissa is zwart en komt uit de Bijlmer.

Hun zeventienjarige zoon Salomon lijkt op zijn moeder, maar woont met zijn ouders aan het Vondelpark tussen mensen die zichzelf blank noemen. Vuijsje laat in Salomons oordeel zien hoe de jongen worstelt met zijn identiteit. Schaart hij zich bij de mensen die ook zwart zijn? Of hoort hij toch bij de mensen die op zijn vader lijken?

Als hij uiteindelijk door een ex-vriendinnetje wordt beschuldigd van verkrachting, staat het leven van de familie op zijn kop.

Vuijsje laat zien dat racisme voor velen nog altijd aan de orde van de dag is. Als Alissa na haar studie econometrie bij KLM solliciteert, mag zij op gesprek komen: ‘Alissa werd Robert Vuijsje, Salomons oorbinnengeroepen voor deel, Uitgeverij Lebowski, het gesprek, de meneer 240 pagina’s (€ 21,99)

Robert Vuijsje JAN WILLEM KALDENBACH

RECENSIE

Wat maakt je identiteit?

Eduardo Halfon (1971) is Guatemalteeks, maar ook Joods.

En Pools. En Libanees. En Amerikaans. Dit is nog maar een kleine greep uit de nationaliteiten en etniciteiten die de schrijver met zich meedraagt. In zijn boek De Poolse bokser onderzoekt hij zijn identiteit en aan het einde van zijn zoektocht twijfel je aan die van jezelf.

Door Anne van Blijderveen Eduardo Halfon, De Poolse bokser, vertaling: Lisa Thunnissen, Uitgeverij Wereldbibliotheek, 256 pagina’s (€ 21,99)

Halfons overgrootouders zijn afkomstig uit Oekraïne, Egypte, Palestina en Spanje.

Zijn grootouders komen uit Beiroet,

Aleppo, Alexandrië en Polen. Zij vormen de quilt van Halfons leven, die even boeiend als onoverzichtelijk is.

De geschiedenis van zijn familie speelt zich af tegen de duistere achtergrond van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. Zijn Poolse opa verloor zijn hele familie en overleefde zelf ternauwernood Auschwitz, dankzij een Poolse bokser. Of nee, dankzij zijn timmermanskunsten. Of was het toch dankzij de Poolse bokser? Deze ontkrachting van eerder vertelde verhalen kenmerkt Halfons schrijfstijl. Alles wat hij waarneemt of zich herinnert, trekt hij in twijfel. Of hij zegt dat het tegenovergestelde van wat hij eerder beweerde juist waar is. Hiermee zet hij je vaak op het verkeerde been.

In De Poolse bokser komen verschillende figuren voorbij. Het ene verhaal draait om de mysterieuze,

zeventienjarige Juan Kalel: een Guatemalteekse en Indiaanse student die prachtige gedichten schrijft. Dan is er een academische bijeenkomst over Mark Twain, gevolgd door de ontmoeting met pianist en Roma Milan Rakić, die niet door dit laatste volk wordt geaccepteerd. Een ontmoeting die Halfons leven op zijn kop zet. Als laatste bevindt hij zich in Jeruzalem, voor de bruiloft van zijn zus, die zich heeft bekeerd tot het orthodox jodendom. Hier ontmoet hij een oude vlam, de Israëlische Tamara en zij neemt hem op tour door ‘Yerushalayim’. En tussen al deze verhalen door keert zijn opa, Leon, terug. Hij vertelt hem over de groene cijfers op zijn arm, Auschwitz én de Poolse bokser.

Halfons roman sleept je mee in zijn zoektocht naar identiteit en de waar-

Alles wat hij zich herinnert, trekt hij in twijfel. heid, die ambigu blijkt. Hoewel het in het begin even inkomen is, omdat de schrijfstijl heel bloemrijk is en daardoor soms wollig aanvoelt, word je beloond als je doorzet. Het verhaal zet je aan tot nadenken over wat nu je identiteit maakt. Is dat het land waar je woont? Je religie? Het bloed van je voorouders? Of de cijfers die in een kamp op je arm zijn gedrukt?

De Poolse bokser draait dan ook om veel meer dan de titel doet vermoeden en ik nodig je uit dat te gaan ontdekken.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 5

LITERATUUR RECENSIE

Familie zijn is hard werken Nadat het boek de hemel in werd geprezen door The New York Times, The Washington Post en andere Amerikaanse media, werd A Place For Us gelukkig in het Nederlands vertaald. De debuterende Fatima Farheen Mirza brengt hierin de ervaringen van vijf gezinsleden bijeen in een diepgaand verhaal over de strijd tussen het respecteren van tradities en het realiseren van je eigen dromen.

Door Ruth Janse Amar is het jongste lid van een Indiase moslimfamilie in Californië. Hij wordt bijzonder gekoesterd door zijn moeder Layla, maar zij voorkomt dat haar zoon een relatie krijgt met Amira, een meisje uit hun gemeenschap.

Amars jeugd wordt ook gekenmerkt door conflicten met zijn vader Rafiq, die moeite heeft zijn woede te beheersen. De jongen raakt steeds meer verwijderd van zijn religieuze achtergrond en zijn drank- en drugsgebruik maken zijn leven nog chaotischer. Als de zoveelste ruzie tot fysiek geweld leidt, pakt Amar zijn spullen en vertrekt voorgoed. Na zijn vertrek maakt ook zijn zus Hadia haar eigen keuzes. Ze wordt verliefd op Tariq, die geen sjiiet is of Urdu spreekt, en vertelt haar ouders dat ze gaan trouwen. Op het huwelijksfeest van Hadia vertoont Amar zich na drie jaar weer aan zijn familie, waar hij tot zijn verbazing wordt benaderd door zijn jeugdliefde Amira. Zij wil hem spreken op de binnenplaats van het hotel, maar na deze korte ontmoeting komt het voor de ogen van de bruiloftsgasten tot een pijnlijke confrontatie met zijn moeder.

DIVERS BEELD

De moslimgemeenschap waar het gezin deel van uitmaakt heeft een andere levenshouding dan die van de gemiddelde inwoner van Californië en vooral de taal is hier een voorbeeld van. In de buitenwereld spreken ze Engels, en ook in het gezin klinkt het steeds vaker, maar het Urdu is de taal die hen met elkaar verbindt. Elk gezinslid voelt de druk om aan de verwachtingen van de gemeenschap te voldoen, maar uiteindelijk maakt ieder zijn eigen beslissingen. Amar verbreekt al het contact met zijn familie, Hadia besluit geen hijab meer te dragen en Huda trouwt net als haar zus met de man van wie ze houdt.

Verschillende personages blikken in Een plek voor ons terug op al deze gebeurtenissen, waarna het verhaal besluit met herinneringen vanuit vaders perspectief, die alle ontwikkelingen in een genuanceerder licht

Fatima Farheen Mirza GREGG RICHARDS

zetten. Rafiq lijkt vooral een driftige man, maar hij heeft de kracht om te reflecteren op zijn eigen opvattingen en beseft dat hij bijvoorbeeld vrede heeft met de partnerkeuze van zijn dochters. Ook blijkt dat zijn strenge houding naar zijn gezin vaak een

onhandige uiting van liefde was.

Er is dus wrijving, maar ook wederzijdse liefde, bijvoorbeeld wanneer Amar ertegen opziet dat Hadia uit huis gaat om te studeren. ‘Hij houdt van hen. Dat weet hij best. Hier, met een flesje limonade in de zon, is dat gemakkelijker te voelen dan thuis.’

Het duurde even voordat de urgentie van het verhaal doordrong en ik genoeg wist van de familieleden om echt met hen mee te leven. De alwetende verteller vertelt vanuit wisselende perspectieven het verhaal, waardoor het soms onduidelijk is wiens gedachten beschreven worden. Toch ontstaat juist hierdoor een genuanceerd en gelaagd verhaal dat gekleurd wordt door de belevingen van alle personages.

VERBINDING

Fatima Farheen Mirza, Een plek voor ons, vertaling: Anna Livestro, 477 pagina’s, Uitgeverij Signatuur (€ 21,99)

Een plek voor ons laat een familie met gebreken zien, die ieder gezinslid uiteindelijk eerlijk onder ogen komt. Elk personage heeft schuld aan het uiteenvallen van de familie, en erkent dat. Tegelijkertijd vragen ze zich af hoe ze dan wel hadden moeten handelen in bepaalde situa-

ties. Het maakt de personages integer en laat de complexiteit van de situatie zien. Ook de subtiele schrijfstijl van Mirza draagt daaraan bij. In kalme, voorzichtige taal schetst ze langzaam een complex beeld van de familie en hun conflicten. Jammer is dat de Nederlandse vertaling soms hapert en daardoor afleidt. Zinnen als ‘Ik had ooit nog een kind zullen krijgen, na jou’ doen weinig recht aan de oorspronkelijke Engelstalige tekst en de dialogen voelen daardoor soms onnatuurlijk aan.

Een plek voor ons is een veelomvattende roman waarin racisme in een post-9/11-tijdperk en het leven in een moslimgemeenschap eveneens een rol spelen, zonder dat het alleen maar om deze thema’s draait.

Uiteindelijk is er geen eenduidige oplossing voor de familieconflicten, want het samenleven van deze moslimfamilie in een westerse wereld gaat met vallen en opstaan. In een poging het beter te doen, vormt ieder van hen een eigen thuis, maar ook daar zullen imperfecties de relaties uiteindelijk weer op scherp zetten.

Spannend, waargebeurd verhaal van de grootste kunstdetective van Nederland!

MET SPECIALE BEURSEX LIBRIS!

DEEL 1 ( 48 PAGINA’S INCL. DOSSIER ( VERSCHIJNT 5 MEI OP ‘STRIPS OP DE MARKT’ IN GOUDA SOFTCOVER | ISBN 978 94 928 4042 4 | € 8,95 HARDCOVER | ISBN 978 94 928 4043 1 | € 18,95 W W W. U I T G E V E R I J - P E R S O N A L I A . N L

waargebeurd Verschijnt 16 april

Verschijnt 23 april

Verschijnt 30 april

Het indrukwekkende levensverhaal van een Poolse Jood die uit Auschwitz wist te ontsnappen.

Het waargebeurde verhaal over Pieter Dourlein, een Nederlandse verzetsheld die zowel door de SS als de Britten vastgezet werd.

Aan de hand van zijn eigen ervaringen, de dagboeken van zijn moeder en ongepubliceerd materiaal vertelt Stephen Matthews over zijn jeugd in een naziconcentratiekamp.

€20,00 | ISBN: 9789401915649

€17,50 | ISBN: 9789401915625

€15,00 | ISBN: 9789401915656

www.omniboek.nl

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 7

RECENSIE

COLUMN

Een hitparade van korte verhalen

Als je lang alleen bent, word je niets

Afgelopen februari verscheen tijdens de Week van het Korte Verhaal de jubileumbundel Te koop: babyschoentjes, nooit gedragen bij Uitgeverij Podium. Dit twintigste boek in de reeks is een rijke schakering van de favoriete korte verhalen uit de wereldliteratuur van eenentwintig Nederlandse en Vlaamse schrijvers.

Door Nikki Spoelstra In Te koop: babyschoentjes, nooit gedragen worden de spotlights op het korte verhaal gericht: een genre dat in Nederland doorgaans onderbelicht blijft en ook minder populair is bij het lezerspubliek. Dat het minder aantrekkelijk wordt bevonden, wil echter niet zeggen dat hier geen goede korte verhalen worden geschreven. De bundel bevat niet voor niets drie bijdragen van eigen bodem van W.F. Hermans, Manon Uphoff en Rob van Essen. A.L. Snijders, de Hollandse meester van het genre, heeft de bundel weliswaar niet gehaald, maar zijn eigen favoriet is wel opgenomen.

Ieder verhaal wordt ingeleid door de desbetreffende auteur, die hierin zijn of haar keuze toelicht. Die loopt sterk uiteen van persoonlijke leeservaringen tot stilistische argumenten.

Peter Buwalda kiest voor ‘Manuscript in een kliniek gevonden’ van W.F. Hermans, het eerste korte verhaal dat hij als puber las. Het heeft hem indertijd zo aangegrepen dat hij nog steeds fragmenten uit zijn hoofd kan citeren. Franca Treur kiest voor een bijdrage van Lucia Berlin vanwege haar ‘zwak voor verhalen met een schrijfster in de hoofdrol’ en Mensje van Keulen kiest ‘Het verraderlijke hart’ van Edgar Allan Poe vanwege de aantrekkelijke beginzin.

Dit bewijst maar weer hoe persoonlijk lezen eigenlijk is.

Annelies Verbeke, die vorig jaar de J.M.A. Biesheuvelprijs won voor haar bundel Halleluja, schrijft in de inleiding op het boek dat de bijdragen sterk van elkaar verschillen qua lengte. Dat een kort verhaal ook echt kort kan zijn, blijkt uit het titelverhaal van Ernest Hemingway dat niet meer omvat dan de zin ‘Te koop: babyschoentjes, nooit gedragen’. Lydia Davis, die twee keer in het boek is opgenomen, heeft niet meer dan twee zinnen nodig om een krachtig verhaal te kunnen overbrengen. Er zijn echter ook schrijvers die het begrip ‘kort’ oprekken en meer inkt uit hun pen laten vloeien,

Annelies Verbeke ALEX SALINAS

zoals A.M. Homes en A.P. Tsjechov.

Behalve de verscheidenheid in persoonlijke keuzes en de lengte van de verhalen is de bundel niet bepaald divers te noemen. Ruim de helft van de gekozen bijdragen is geschreven door Amerikaanse mannen. De Amerikaanse invloed heeft grotendeels te maken met de populariteit die het genre daar geniet en omdat

Te koop: babyschoentjes, nooit gedragen. Nederlandse & Vlaamse schrijvers kiezen hun favoriete korte verhaal, ingeleid door Annelies Verbeke, Uitgeverij Podium, 348 pagina’s (€ 25,00)

‘alles wat van ver komt lekker is’. Dat vooral de mannelijke pen dominant is, valt moeilijker te verklaren. Sanneke van Hassel heeft bewust voor een verhaal van een grande dame als Manon Uphoff gekozen, omdat zij als vrouw behoefte heeft aan ‘de blik en ervaringen van vrouwen, door vrouwen opgeschreven’. Een behoefte die een breed draagvlak heeft, zo bleek uit de maatschappelijke discussie omtrent het thema van de afgelopen Boekenweek. Als ik zelf een kort verhaal had mogen kiezen, dan zou het zonder twijfel een uit Dubliners van James Joyce zijn geworden. Een keuze die de diversiteit en originaliteit van het boek misschien niet ten goede komt, maar de kwaliteit zeker wel.

In zijn geheel bezien is Te koop: babyschoentjes, nooit gedragen een bonte verzameling van bekende en minder bekende, nationale en internationale, korte en minder korte verhalen, die ieder op zichzelf een nieuwe wereld prijsgeven aan de lezer. Dat is misschien wel het grootste voordeel van dit genre, dat je als lezer niet slechts in één, maar in meerdere werelden kunt ontsnappen.

In een gefilmd interview met Hans Hom zei deze schrijver en vertaler ooit: ‘Als je lang alleen bent, word je niets.’ Die uitspraak intrigeerde me meteen. Opvallend vond ik het ook dat Hans in een boshuis woonde en niet meer in Amsterdam. Blijkbaar is het makkelijker om ‘alleen’ te zijn in de natuur, dan in de stad. In het vraaggesprek met Peter Gielissen vertelde Hom dat hij pas kan schrijven als hij een laag in zichzelf aanboort, die hermetisch afgesloten blijft zolang hij zich niet laat afleiden door alles wat er buiten hemzelf speelt. Ook het maken van vertalingen valt wat Homs betreft onder de categorie ‘buiten’. Omdat schrijven, in tegenstelling tot vertalen, voor hem blijkbaar bij ‘binnen’ hoort, zou je vermoeden dat het Homs gaat om ‘de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie’. Dat bleek echter niet uit de rest van het gesprek. Ik geloof dat hij bedoelde pas te kunnen schrijven als zijn hoofd vrij is van andere gedachten dan het schrijven zelf.

Dit deed me denken aan twee boeken van Joke Hermsen: Stil de tijd en Kairos. Het zijn beide zeer rijke essaybundels, waarin vele gezichtspunten naar voren komen.

Eén daarvan is dat je om te kunnen scheppen eerst volledig tot rust gekomen moet zijn. Ik herinner me uit een gesprek met Joke, dat ‘tot rust komen’, bijvoorbeeld tijdens een weekeinde of een vakantie, niet genoeg is. Je moet eigenlijk zo lang niets doen, dat je je stierlijk begint te vervelen. En ook dáár moet je verder gaan, totdat je in een fase terechtkomt waarin tijd geen rol meer speelt en je als het ware helemaal leeg bent. Pas dan kan er iets nieuws ontstaan, pas dan kan de creativiteit van de kunstenaar weer gaan stromen. Vaak wordt de zoektocht naar stilstand en stilte in verband gebracht met religie, of spiritualiteit. Bij Hermsen en Hom gaat het meer om inspiratie, creativiteit en scheppingsdrang. Om denken en maken. Of dat in een boshuis makkelijker is, dan in de stad, weet ik niet. Ik woon ’s zomers zelf in een boshuis en ben van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat bezig met planten water geven, wieden, plukken, oogsten, schoonhouden en verzorgen. De hazelmuis zit in de muur van mijn kantoortje, relmuizen rennen door de dakgoot, de paardenvliegen moet ik op afstand houden en de jonge vos mag niet bij de kippen komen. Ik geef het je te doen!

Lex Jansen

Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding. www.magonia.nl

Voor wie nog twijfelt:

Het bewijs dat Duitse humor bestaat VERRASSENDE ONTMOETINGEN IN BERLIJN Max en zijn beste vriend Bolle zijn veertigers, maar blijven koppig met één been in de puberteit staan.

Als Max in de put zit omdat zijn vrouw ervandoor is, denkt Bolle dat een weekendje Berlijn hem zal opvrolijken.

ONGEORGANISEERDE MISDAAD In dertien korte verhalen toon Ralf Kramp zich een meester van de zwarte humor. De criminelen die hij ten tonele voert, gaan nogal amateuristisch te werk en halen zich daardoor onnodig veel moeilijkheden op de hals.

ISBN 9789492750037 € 8,95

Uitgeverij Stortebeeker

ISBN 9789492750105 € 15,95

BOEKENKRANT.COM

BOEKENKRANT TIPT STELLA Stella staat voor de moeilijkste keuze in haar leven als haar werkelijke identiteit ontmaskerd wordt: meewerken met de nazi’s of haar familie verliezen. De roman veroorzaakte in Duitsland een tweedeling in de pers. De fictieve vertelling van een deel van het leven van de Joodse Stella Goldschlag zou Takis Würger, Stella, vertaling: Goverdien Hauth-Grubgeen recht doen aan de ben, Uitgeverij Signatuur, ernst van de geschiede208 pagina’s (€ 19,99) nis, terwijl anderen juist waardeerden hoe Würger dit omstreden onderwerp met moed aansnijdt.

DE MENTOR Sophie, Marije, Carrie en Sandy proberen zich thuis te voelen in de expatgemeenschap en vullen hun dagen met het organiseren van activiteiten op de Amerikaanse school van hun kinderen. Als de mentor van de school dood wordt aangetroffen, komen verschillende Tessa Kollen, De mentor, Uitmotieven en geheimen geverij Orlando, 320 pagina’s aan het licht, maar deze (€ 21,00) gebeurtenis zet ook de onderlinge verhouding van de vier hoofdpersonen op scherp.

ARCHIEF VAN VERLOREN KINDEREN Valeria Luiselli heeft een roadnovel geschreven over een gezin dat van New York naar Arizona reist, maar dit verhaal is ook een aanklacht tegen het Amerikaanse migratiebeleid.

Terwijl een gezin naar het zuiden rijdt, trekken tienduizenden kinderen zonder ouders vanuit Valeria Luiselli, Archief van Centraal-Amerika naar verloren kinderen, vertade Verenigde Staten. ling: Nicolette Hoekmeijer & Molly van Gelder, Uitgeverij Wanneer de twee kinKaraat en Das Mag, 440 pagideren van het gezin na’s (€ 27,50) verdwijnen, lijken de twee verhaallijnen steeds meer met elkaar te maken te hebben.

APRIL 2019 PAGINA 9

RECENSIE

Een lange reis naar Kamp Bilonga Een vliegtuig landt in Zaventem. Aan boord bevindt zich Mark Oostermans, die terugkeert uit West-Afrika waar hij werkte als wereldarts.

Wat bracht hem ertoe om juist naar dit continent te trekken en hoe ga je verder wanneer in het vluchtelingenkamp onbespreekbare zaken zijn voorgevallen?

halverwege het boek ter sprake en zelfs dan komen we eigenlijk bitter weinig te weten over het werk van de hulpverleners daar. De Geesten richt zich meer op de personages dan op de gebeurtenissen.

Onze hoofdpersoon gelooft bijvoorbeeld heel gemakkelijk wat de ene persoon over de ander vertelt. Zo beschrijft Kristien, Marks ex-vriendin, bijvoorbeeld hoe haar broer in elkaar zit, maar krijg je nooit de mogelijkheid om zelf een mening over hem te vormen. Ook Rita, een Door Ellen Rooms dokter in het kamp, krijgt hoofdzakelijk vorm door wat haar mannelijke In tegenstelling tot wat collega’s over haar zeggen. Dit maakt het enorm moeilijk om je verbonden deze korte inhoud van te voelen met hen. Ook Mark zelf is het boek laat uitschijgeen aangename man om je mee nen, speelt het merente identificeren, maar zijn karakter deel van De Geesten maakt nu eenmaal het verhaal. Alle zich niet af in Afrika maar gewoon in België. gebeurtenissen zijn onlosmakelijk met hem verbonden: van zijn misDe hoofdpersoon Mark Oostermans lukte relaties tot wat hij meemaakt zoekt zijn plek in de wereld en dat in Kamp Bilonga. loopt niet bepaald van Ik kwam dus niet te een leien dakje. Relaties, weten wat ik wilde en vooral de seksuele weten. Wel werd ik aard daarvan, blijken aangenaam verrast enorm belangrijk en door poëtische pasmoeilijk voor hem. sages zoals: ‘Maar het Daarom komen we in de lijkt me daarnaast eerste helft van het boek niet verboden me heel vooral daarover meer te even te koesteren in de weten. gewaarwording van Dat is jammer, want de een hemel die zin heeft korte inhoud had mij gekregen de aarde te vooral voorbereid op het kussen, recht op de plek leven van een dokter in waar zich de zwelling een hulpkamp. Dat was van mijn hart bevindt.’ ook wat mij aanzette om Yves Petry, De Geesten, UitgeDie vormden een aandit boek te lezen. Kamp verij Das Mag, 309 pagina’s gename afwisseling Bilonga komt echter pas (€ 23,99)

Yves Petry geeft een gevarieerde blik op het leven van een dokter die zich in het oog van de orkaan van zijn eigen leven bevindt. van de soms platte gedachten over het najagen van seksuele voldoening en de goedkeuring van anderen.

Yves Petry geeft ons daarmee een gevarieerde blik op het leven van een dokter die zich in het oog van de orkaan van zijn eigen leven bevindt.

Uiteindelijk haalt de storm, die van alle kanten dreigt, hem toch in. Hoe zou je zelf omgaan met zo’n chaos, of die zich nu dichtbij of op een ander continent bevindt?

RECENSIE

Don’t judge a book by its cover ‘Je ontmoet iemand, je denkt dat je weet hoe hij in elkaar steekt. Binnen vijf minuten heb je hem ingebouwd in een kader. Kreukels in zijn T-shirt – treurige vrijgezel.

Keurig gelakte nagels – ijdel.

Glimlacht constant – wil graag pleasen. Kun je weer terug als je dat kader eenmaal hebt gebouwd?’

ALS ALLES IS GEZEGD

Door Renske van der Wal

De vierentachtigjarige Maurice bestelt vijf drankjes aan de bar van een hotel. Met elk drankje toost hij het glas op iemand die belangrijk voor hem is geweest. Zijn jonggestorven broer, zijn complexe schoonzus, zijn dochtertje dat slechts vijftien minuten Anne Griffin, Als alles is oud werd, zijn zoon in gezegd, vertaling: Erica Disco, het verre Amerika en Uitgeverij HarperCollins, zijn geliefde vrouw. Aan 288 pagina’s (€ 19,99) de hand van deze mensen vertelt hij zijn levensverhaal.

Dit is de centrale vraag in Nulversie, waarin Jo samen met vier anderen een cursus scenarioschrijven volgt. De eindopdracht is om een scenario te schrijven dat gebaseerd is op The Breakfast Club, een film waarin hokjesdenken centraal staat. Ze moeten een verhaallijn bedenken waarin een aantal mensen met elkaar opgesloten zitten in een ruimte en uitdiepen hoe ze zich tot elkaar verhouden. Maar eerst moeten ze daarvoor zonder enige voorkennis personages creëren die zijn gebaseerd op hun mede-

ergens toe. Er wordt een gebeurtenis uit Jo’s verleden onthuld, maar het is nauwelijks een hoogtepunt in het voortkabbelende verhaal.

Dat neemt niet weg dat er een interessante gedachte in het verhaal verweven is. Boer laat zien dat hokjesdenken de werkelijkheid vormgeeft.

De hokjesdenker komt moeilijk los van bepaalde verwachtingen en degene die in hokjes wordt gestopt, wordt gevormd door de blik van de ander. Dit blijkt ook uit een citaat van John Berger, waarmee Boers Zo intrigerend als de cover is, is ook het boek opent: ‘She is not naked as de verhaalopbouw van Nulversie. she is. She is naked as the spectator Het verhaal opent met een scène sees her.’ In Nulversie waarvan later duidewordt een actueel lijk wordt dat Jo deze thema besproken, dat geschreven heeft. Verwaarschijnlijk nog volgens duiken we als interessanter wordt als het ware in dat scenaje kennis hebt van de rio, want het blijkt dat filmwereld, waar Boers ze haar belevenissen geregeld naar verwijst. gebruikt als inspiratie Ze speelt met clichés, voor het schrijven van maar ontstijgt ze ze haar stuk. Als lezer weet ook? Waarschijnlijk je niet altijd welke scèis je antwoord afhannes uit het scenario de kelijk van de vooroorwerkelijkheid en welke delen die je over de de fantasie beschrijauteur hebt. ven. Dat maakt dat je Basje Boer, Nulversie, Nijgh door wilt lezen, maar & Van Ditmar, 270 pagina’s helaas leidt het niet echt (€ 20,00) cursisten. Hoofdpersoon Jo wordt door Cathelijne beschreven als moeder, wat haar maar niks bevalt. Rens daarentegen maakt van haar een docent die een affaire begint met hemzelf, haar leerling. Jo vindt het in eerste instantie belachelijk, maar voelt zich ook gevleid. En dan begint het. Hoe gaat Jo zich gedragen nu ze weet wat voor persoon de anderen denken dat ze is? De spanning tussen haar en Rens stijgt…

Mirjam Vriend schrijft debuutroman Genade Wat is erger dan de pijnlijke dingen die je weet over je familie?

De pijnlijke dingen die je nĂ­et weet

Fascinerende psychologische roman over de impact van familiegeheimen

Is depressie een biologisch defect of een noodrem van de ziel?

Roman

Mirjam Vriend

Genade is de meeslepende debuutroman van actrice Mirjam Vriend over het leven van een jonge vrouw die zich probeert te ontworstelen aan de ballast van haar familie. Over de impact van depressie binnen een gezin, knellende familiebanden, de kracht en schaduwzijde van de band tussen moeder en dochter, tegen de achtergrond van de klassieke-muziekwereld.

Debuutroman met unieke muzikaal-literaire lezing!

Voor meer informatie en lezingen: www.mirjam-vriend.nl

De verschijning van Genade wordt ondersteund met een uitgebreide radio- en facebookcampagne, free publicity en optredens van Mirjam Vriend. De door haar verzorgde muzikaal-literaire lezing Vrouw smacht Moeder sluit mooi aan bij boekenweekthema De Moeder, De Vrouw.

EEN UITGEEFHUIS VOOR INSPIRERENDE BOEKEN

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 11

LITERATUUR INTERVIEW

Alles tussen leven en dood De boeken van Jón Kalman Stefánsson zijn even grillig en adembenemend als de IJslandse natuur. Het verhaal van Ásta draait om grote thema’s als liefde en spijt, maar ook om de kleine dagelijkse beslommeringen. En dat alles gevangen in de poëtische stijl die de auteur typeert.

Door Hugo Jager ‘Ik heb altijd de neiging om grote onderwerpen te behandelen,’ schrijft Jón Kalman Stefánsson me. ‘Voor mij zijn de thema’s niet zo groot als mensen ze maken. Ik praat net zo gemakkelijk over een kop thee als over de betekenis van het leven.

Als ik met vrienden spreek over het werk van de grote dichter Hölderlin, kijk ik ondertussen een voetbalwedstrijd op televisie. Het zijn allemaal zaken die onderdeel uitmaken van ons bestaan, zo essentieel, zo vitaal en normaal, dat het niet meer dan logisch is om erover te schrijven. Er bestaat dan ook niets dat te klein of te groot is voor een roman. Het is als het universum zelf; het vangt alles tussen leven en dood.’

DE SYMFONIE VAN HET LEVEN

Twee grote thema’s komen alleen al tot uiting in de naam van hoofdpersoon Ásta. In de IJslandse literatuur is dit de naam van een bekend noodlottig personage, maar niet onbelangrijk: ‘Ást’ betekent ook liefde. Ásta leert de liefde kennen en raakt haar ook weer kwijt. Haar jeugd brengt ze door bij een pleegmoeder, omdat haar eigen ouders niet voor haar kunnen zorgen. Een markant figuur in de roman is haar vader, die na een ernstig ladderongeluk terugblikt op zijn leven. Hij is bedroefd haar jeugd gemist te hebben, maar de auteur benadrukt dat hij niet de enige is met dit soort gevoelens.

‘Veel van de personages in Het verhaal van Ásta worden achtervolgd door spijt. Op een cruciaal moment namen zij de verkeerde beslissing.

Dat kleurde hun levens en wierp er een schaduw over.’

Stefánsson maakt er geen geheim van mensen diep te willen raken.

Hij probeert zijn romans daarom te laten klinken als een symfonie. Al kan hij niet altijd bevatten wat een bepaalde tekst met mensen doet.

‘Literatuur overstijgt de schrijver.

Er zit iets in wat we niet begrijpen, iets wat je slechts voelt of vermoedt, maar waar we nooit helemaal onze vinger op kunnen leggen. Het is net als met de liefde: je kunt het op zoveel manieren ervaren, maar nooit volledig doorgronden. Ik denk dat veel schrijvers zich niet realiseren

Jón Kalman Stefánsson EINAR FALUR INGÓLFSSON

wat hun woorden exact betekenen en welke betekenis tussen de regels doorsijpelt.’

DE KRACHT VAN TAAL

Lezers tracht hij ook te raken met zijn poëtische stijl. Voordat Stefánsson romans begon te schrijven, gaf hij drie dichtbundels uit. En dat merk je aan de prachtige taalvondsten die Het verhaal van Ásta rijk is.

Om er een paar te noemen: de vuurtoren doorklieft met zijn krachtige straal de duisternis, de branding is een schreeuw van de zeebodem, in het noorderlicht zie je dromen van God weerspiegeld en woorden zijn een beweging die voorkomt dat de lucht stagneert. ‘Poëzie laat de tijd soms stilstaan,’ aldus de schrijver.

‘Dat effect vind ik een van de doelen van een gedicht. Proza doet dit zelden, want je probeert daarin juist de tijd te vangen. Ik denk dat ik onbewust de techniek van het dichten toepas op het schrijven van een roman, want ik probeer daarin zowel tijd te vangen als te bevriezen.

Dat is natuurlijk onmogelijk, maar als auteur moet je altijd streven naar het onmogelijke.’ Dit onhaalbare doel streeft hij overigens nog ouder-

wets na met pen en papier. ‘Door met de hand te schrijven voel ik de fysieke kracht van woorden. Bovendien schrijf ik snel, en dit remt me wat af.’

Een ander element dat de stijl van Stefánsson kenmerkt is de nadrukkelijke aanwezigheid van de natuur.

Jón Kalman Stefánsson, Het verhaal van Ásta, vertaling: Marcel Otten, Uitgeverij Ambo|Anthos, 368 pagina’s (€ 22,99)

Personages worden geconfronteerd met het barre IJslandse klimaat en daardoor leer je ze extra goed kennen. ‘Het weer en de natuur zijn één en hetzelfde voor mij. Wat betreft het weer weet je nooit wat er gaat komen, vooral in de winter raak je overweldigd door de kracht ervan. De IJslandse natuur is als een levend wezen, je voelt het ademen.

We moeten ons ervan bewust zijn dat we er niet boven of naast staan, maar er onderdeel van uitmaken,’ vindt Stefánsson. De schrijver geeft toe dat dat besef nog niet tot iedereen is doorgedrongen. ‘Als we zo doorgaan met het vernietigen van de natuur zal dat een slechte invloed op ons hebben. Alles wat je aanricht tegen de natuur doe je jezelf aan, of nog erger: je kinderen of familie.’ Met deze boodschap stipt hij op zijn eigen wijze ook het grote milieuvraagstuk van de huidige tijd aan. In een passage halverwege Het verhaal van Ásta proef je de zorg over het klimaat nog extra als er ‘hagelmuziek’ opklinkt: ‘Trekt de hagelbui over die nu op de aarde klettert – klaart hij op? En wie zal dat meemaken? Wie overleeft de duisternis die nu over de wereld trekt?’

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 12

SPANNING BOEKENKRANT TIPT DE DOOD VAN MEVROUW WESTAWAY Ruth Ware schreef een nieuwe thriller die net zo duister is als haar geroemde debuut In een donker, donker bos. Harriet Westaway hoort dat ze een erfenis ontvangt van haar oma, terwijl haar grootouders al meer dan twintig jaar dood zijn. Het bericht Ruth Ware, De dood van is naar de verkeerde mevrouw Westaway, Uitgevepersoon gestuurd en om rij Luitingh-Sijthoff, 360 paginiet alles te verliezen, na’s (€ 20,99) moet ze volhouden dat zij de echte kleindochter van de overleden vrouw is.

DE HOLLE NAALD Arsène Lupin is het beroemde personage uit de boeken van Maurice Leblanc. Sinds hij in 1905 voor het eerst opdook, heeft hij een trouwe schare Franse fans. In 21 andere boeken speelt hij ook de hoofdrol en in dit deel neemt Lupin het op tegen twee tegenstanMaurice Leblanc, De holle ders van formaat: Shernaald – Arsène Lupin, vertalock Holmes en Isidore ling: Guillaume Vermeer, UitBeautrelet. De confrongeverij Oevers, 264 pagina’s tatie is de ultieme test (€ 18,95) voor deze gentlemaninbreker, die ruim honderd jaar na zijn eerste verschijning nog even charmant is.

EEUWIG NACHT Deze thriller van Vlaamse bodem vertelt het verhaal van meneer Adam, dodelijk slachtoffer van meerdere verkeersongevallen, en zijn kleindochter Elise. Uit zijn nalatenschap blijkt zijn betrokkenheid bij oplichting en fraude, maar volgens Elise is dit een sluwe strijd om zijn geld. Lukt het haar de waarheid te achterhalen? Of is er überhaupt geen waarheid?

Patrick de Bruyn, Eeuwig nacht, Uitgeverij Horizon, 304 pagina’s (€ 21,99)

MIDDENWATER Voor de liefhebbers van Scandinavische thrillers is er goed nieuws, want het derde deel in de Berger & Blomserie is verschenen. Sam Berger wordt hierin beschuldigd van moord en vlucht naar de Zweedse kust, waar de terroristische dreiging hoog is en een moordenaar vrijuit lijkt te gaan. De vraag is of Berger dit onrecht kan oplossen of dat hij zelf ook onderdeel van het probleem is.

Arne Dahl, Middenwater, vertaling: Ron Bezemer, Uitgeverij de Geus, 448 pagina’s (€ 20,00)

RECENSIE

Ethische kwesties in een scifi-jasje Bestaat er werkelijk een schimmel die het brein van personen kan binnendringen en voor de ondergang van de mensheid kan zorgen? Deze originele vraag staat centraal in De plaag. Is deze thriller van de Amerikaanse auteur David Walton, die zichzelf omschrijft als science fiction- en fantasyschrijver, net zo spannend als het concept doet geloven?

Door Merel Kuitert Walton begint De plaag sterk met een nieuwsgierigmakende inleiding vanuit het oogpunt van bioloog Paul Johns, die na een reeks rare gebeurtenissen in het Amazonewoud vermist raakt. Als hij weer opduikt, is hij zijn geheugen kwijt. Het verhaal wordt verder verteld vanuit zijn broer Neil, die als codebreker bij de National Security Agency (NSA) werkt. Hij probeert te achterhalen wat er met Paul aan

is bijdehand en zegt wat hij denkt.

Zijn gevoelens komen daarentegen minder goed tot hun recht. Het lijkt zelfs alsof hij deze nauwelijks heeft.

Wanneer een dierbare voor zijn ogen wordt gestoken met een mes, beschrijft hij deze handeling zelfs beangstigend objectief: ‘… maar zij bracht haar onderarm omlaag om het mes af te weren. Het mes gleed door haar blouse in haar arm en ze begon te bloeden.’

Langzaam maar zeker wordt duidelijk wat er aan het de hand is, wat de plaag precies inhoudt en wat het doet met de machtsverhoudingen op wereldniveau.

Voor een thriller mist het boek een duidelijke spanningsboog en geeft het teveel overbodige informatie, maar de fervente scifi-lezer kan wellicht zijn hart ophalen met dit verfrissende boek over schimmels en beangstigende David Walton, De plaag, vertoekomstscenario’s. taling: Frank van der Knoop,

de hand is om met deze informatie uiteindelijk de mensheid te kunnen redden. Maar is de mensheid het wel waard om gered te worden, of moeten we de planeet redden van de mensheid?

De schrijver verwerkt vergelijkbare ethische kwesties in een complex scifi-verhaal, vol technische termen, maar dit komt niet altijd ten goede van de spanning. Hoewel blijkt dat Watson absoluut research heeft gedaan op het gebied van fungi, de Braziliaanse cultuur en computercoderingen, kunnen lastige termen als ‘8-bitstekencodering’ en ‘atmosferische storingen’ je soms iets te veel worden. Tezamen met de zware vraagstukken over milieu en de keuzevrijheid van de mens, zorgt dit ervoor dat je soms even op adem moet komen.

Hoofdpersonage Neil is daarentegen verfrissend: hij werkt zich al snel in de nesten bij zijn nieuwe baan bij de NSA,

Karakter Uitgevers, 400 pagina’s (€ 21,50)

RECENSIE

Zonneschijn bedriegt Het had zomaar een vakantiekiekje kunnen zijn, de vrolijke, kleurrijke cover van Ciao Sicilia. Maar schijn bedriegt, want dit is de tweede thriller in Marelle Boersma’s Ik Vertrek-serie.

Hierin neemt ze je mee naar het zonovergoten Sicilië, waar een nieuw bestaan opbouwen moeilijker is dan je denkt.

Anne weer toe te lachen als er opnieuw gevaar dreigt; de angst voor de Siciliaanse maffia houdt haar nieuwe vrienden in zijn greep en een oude bekende verschijnt ten tonele. Het verleden lijkt haar in te halen en haar goed bewaarde geheim dreigt aan het licht te komen. Ze is echter niet de enige die iets te verbergen heeft en de prijs van vrijheid blijkt hoger dan ze dacht.

Door Pauline Speetjens Dat Anne, als gepasMarelle Boersma sioneerd chocolatier, Om aan de losse handervoor kiest om een jes en de criminele korte hoofdstukken zorgen voor een nieuwe leven te beginnen in een activiteiten van haar prettige vaart en de verschillende dorp dat bekendstaat als ‘het Mekka echtgenoot Benny te perspectieven van waaruit geschrevan de chocolade’ is geen toeval. ontkomen, zit er voor ven wordt, zorgen voor opbouwende Boersma deed hiernaar research en Anne maar één ding spanning. Maar om een boek het op: vluchten. Op bijzon- weet met gedetailleerde beschrijpredicaat thriller te geven, moet het vingen van het plaatsje als ‘een dere wijze laat ze hem, haar beste meer in huis hebben dan een mooie heuvel volgeplakt met huisjes die vriend Daan en haar werk als choomgeving en een goede spanningsals legosteentjes met oranje daken colatier in Nederland achter. Ze verboog. Die kwalificatie vereist ook neergezet zijn’ een trekt naar Modica, een scherpe dialogen, onverwachte plotprachtig decor te dorpje op het Italiaanse wendingen en volledig uitgewerkte schetsen. Daarmee eiland Sicilië, waar ze personages, waar het in Ciao Sicilia geeft ze tegelijkertijd wordt opgevangen door nogal eens aan ontbreekt. Boersma uitdrukking aan het het echtpaar Umberto had dit kunnen compenseren door Italiaanse gezegde la en Maria en hun zoon de angst voor de maffia uit te vergrodolce vita, vrij vertaald Arturo. Met hun hulp ten, dat nu meer op de achtergrond als ‘het goede leven’. probeert ze onder een speelt en de lezer op afstand houdt.

Met de spectaculaire, andere naam een nieuw Ook voor de fervente thrillerlezer maar ietwat rommeleven op te bouwen. Ze kan het nu eenmaal niet altijd la lige ontsnapping van sluit vriendschap met dolce vita zijn, maar gelukkig maakt Anne geeft Boersma enkele andere bewoners, het plot een hoop goed en weet het het startsein voor een Arturo biedt haar een de liefhebber van spannende boeken spannend verhaal, dat baan aan op zijn makepositief te verrassen. ze in eenvoudig taallaarskantoor en er hangt Marelle Boersma, Ciao gebruik en makkelijke zelfs liefde voor haar in Sicilia, De Crime Compagnie, zinnen beschrijft. De de lucht. Het leven lijkt 330 pagina’s (€ 17,95)

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 13

SPANNING INTERVIEW

‘Ik wilde geen James Bond maken’ Tv-presentator Kefah Allush reist voor zijn programma’s de hele wereld rond. Voor zijn eerste boek, De munt van Judea, had hij dan ook inspiratie ten overvloede. Allush: ‘Ik vond het heerlijk dat ik nu eindelijk eens dingen mocht verzinnen, want dat mag ik bij de televisie nooit!’

Door Mirjam Mulder Gabriels vader verdween spoorloos uit zijn leven toen hij nog klein was, maar dertig jaar later krijgt hij een vreemd bericht uit Jeruzalem. Zijn vader heeft een pakje voor hem achtergelaten, met daarin een kostbare munt.

Zijn journalisten-instinct steekt de kop op en Gabriel besluit het raadsel tot op de bodem uit te zoeken. Op weg geholpen door drie mysterieuze vrouwen, leidt zijn zoektocht hem van het Midden-Oosten en NoordAfrika tot aan huis.

Ik ontmoet de schrijver bij de EO in Hilversum. Op het eerste gezicht misschien een vreemde plek om over een thriller te praten, maar aangezien zowel de auteur als de hoofdpersoon bij de televisie werken, toch ook weer passend. De munt van Judea is Allush’ debuut, en zijn enthousiasme spreekt boekdelen.

Waarom trok het thrillergenre je zo aan?

‘Dat je met tekentjes op papier een universum kunt scheppen, heeft me altijd al gefascineerd. Maar tot nu toe was het er nog nooit van gekomen. Na dertig jaar bij de televisie te hebben gewerkt, dacht ik: ik moet het gewoon eens uitproberen.

En het spanningsgenre leek me zo complex, dat ik benieuwd was of ik dat kon. Ik had geen idee of het me zou lukken.’

Kefah Allush GEERT SNOEIJER

over wat je weet. Op een gegeven moment viel bij mij eindelijk dat kwartje: ik mag parasiteren op mijn eigen leven. Dat heb ik in het klein gedaan, bijvoorbeeld in voorbijgangers die je tegenkomt in het verhaal.

Maar ook groter: de vader van mijn hoofdpersoon heet Mounir. Dat is niet toevallig, zo heet mijn eigen oom, en hij is ook een keer verdwenen geweest. Vervolgens is dat ver-

Hoe heeft je werk voor de televisie geholpen bij het schrijven van dit boek?

‘Het heeft me vooral geleerd hoe je een verhaal construeert, hoe je verwachtingen schept en daar dan iets mee doet. Ik heb het wel geschreven als een echte beeldenman. Ik stelde mij bijvoorbeeld steeds voor hoe mijn hoofdpersoon een ruimte binnenkomt: wat ziet hij, wat gaat hij doen. En vervolgens moest ik daarvoor woorden vinden. Mijn redacteur zei weleens: “Nu ga je wel heel erg ver in het beschrijven van alles, even de vaart erin.” Dus mijn sterke kant, het neerzetten van een scène, was tegelijkertijd ook mijn grootste valkuil.’

Waar komt de inspiratie voor dit verhaal vandaan?

‘Schrijvers zeggen vaak: schrijf

Kefah Allush, De munt van Judea, Uitgeverij Volt, 332 pagina’s (€ 20,00)

haal zo veranderd tijdens het schrijven, dat er weinig meer van over is.

Maar het was wel het startpunt.’

Het viel me op dat Gabriel vaak vrij koel reageert op hele dramatische gebeurtenissen. Hoe verklaar je dat?

‘Ja, daarover heb ik veel discussies gehad met de redactie, maar zo zit ik ook in elkaar. Ik ben geen onderkoeld mens, maar ik heb wel de neiging om bij grote, heftige gebeurtenissen in de denk-stand te gaan. En als ik in het boek iets heel erg heftigs moet beschrijven, kan ik eigenlijk alleen bij mijzelf terecht. Dat is voor mij ook een manier om het geloofwaardig te houden. Bij het schrijven van een thriller ligt het op de loer dat je in de overdrive gaat, dat het te bedacht wordt. Dus ik had voortdurend de rem bij de hand: ik ben geen James Bond aan het maken, ik wil dat het echt is.’

Je besteedt in het boek veel aandacht aan de lokale cultuur. Wilde je daarmee een andere kant laten zien van landen zoals Israël en Ethiopië?

‘Mijn tv-programma’s maak ik inderdaad vaak met de intentie om te laten zien dat dingen anders zijn dan je denkt. Het is makkelijk om in zwart en wit te denken, maar eigenlijk is alles vele tinten grijs.

Misschien is dat ook wel waarom ik het thrillergenre zo interessant vind, omdat je daarin voortdurend speelt met wat wel en niet is wat het lijkt.

Zelf wil ik in verhalen graag meegenomen worden naar werelden die ik niet ken, of dat nou een brandweerkazerne is of de koffiekamer van leraren. Dat is voor mij als verhalenverteller haast een tweede natuur geworden. Ook om uiteindelijk te laten zien dat mensen eigenlijk overal hetzelfde zijn.’

De munt die Gabriel van zijn vader krijgt, is de katalysator voor zijn zoektocht. Waar staat die munt voor?

‘Het leek me goed om een fysiek voorwerp te hebben waar het verhaal om draait. En de munt van Judea bestaat echt, hij is echt 1,1 miljoen dollar waard. Hij staat symbool voor de opstand van de Joden tegen het Romeinse Rijk, dat vond ik een mooi gegeven. De vader van Gabriel zegt op een gegeven moment dat hij, als Palestijn, die opstand heel goed begrijpt, omdat een volk strijdt voor zelfbeschikking. Ook al gaat het om diezelfde Joden met wie de Palestijnen nu in conflict zijn. Ik vond het leuk dat een Palestijns personage zoiets zegt. Het geeft maar weer aan: dingen zijn vaak anders dan je denkt.’

Sla je slag!

Acht toptitels in prijs verlaagd naar

€ 10,-

Deze actie loopt van 21 april 2019 tot 21 juli 2019.

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

elling Cartoons op best ar: door striptekena l E r w i nvaSn uspvoartashirts, ǩ bedrukken hoodies, t-shirts ǩ

ZZZ VXYDDOVKLUWV QO ǩ ǩ LQIR#VXYDDOVKLUWV QO

DICHTER. nr º 11

BEWAARD

Nu in de winkel!

Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 275,– en een week 375,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

Gedichten over verzamelingen en alles wat de moeite waard is om te bewaren. Gedichten over geheimen en teruggevonden schatten in vergeten schoenendozen. Over tijdmachines, zoldervondsten en herinnerdingen: een nummer om te bewaren. Het voorwoord werd geschreven door Wiel Kusters.

De fantastische illustraties zijn gemaakt door Tineke Meirink.

ISBN 9789059308435 € 6,50 T 040 2454001 www.plint.nl

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 15

BOEKFRAGMENT

S1ngle Swipe

S 1 NGLE S 1 NGLE

Fatima heeft een tinderdate met statisticus Dirk. Met behulp van spreadsheets en cirkeldiagrammen weet hij haar ervan te overtuigen dat ze de perfecte match zijn.

Hanco Kolk en Peter de Wit, S1ngle Swipe, Uitgeverij De Harmonie, 48 pagina’s (€ 9,90) www.deharmonie.nl

BOEKFRAGMENT

Give a F**k Give a F**k is een realistisch antwoord op populaire zelfhulpboeken, dat uitlegt waarom het leven beter is als je er wél om geeft.

Felicity Morse, Give a F**k. Waarom het leven beter is als je er wél om geeft, vertaling: Vertaalbureau Asterisk*, Uitgeverij Pepper Books, 320 pagina’s (€ 19,99) www.pepperbooks.nl

Jouw problemen zijn van jou – hun problemen zijn van hen Het klinkt misschien hard, maar niemand is verplicht om jouw problemen op te lossen. Niemand hoeft naar je te luisteren en niemand moet met je meevoelen.

‘Ah,’ denk je misschien, ‘maar mijn partner dan? Van hem of haar mag ik toch wel verwachten dat ze me opmonteren?’

Nou, nee. Het is niet de plicht van anderen om jou gelukkig te maken.

Niemand heeft tot taak jou te redden van je eigen leven. Je kunt ze vertellen hoe je zou willen dat ze naar je luisteren, en je kunt om raad of steun vragen, maar het is aan hen of ze die willen geven. Misschien hebben zij ook wel een rotdag gehad.

Misschien hebben ze hun eigen problemen om op te lossen. Je bent allebei volwassen, al gaat het misschien om twee knorrige volwassenen die zwijgend naast elkaar zitten en eerst tien minuten moeten ontdooien voor ze er voor elkaar kunnen zijn.

Dit komt misschien allemaal heel zakelijk over, en het is belangrijk om op te merken dat er niets mis is met geven. Misschien vind je het

prettig om te geven. Maar kijk naar je bedoeling – waarom je het doet.

Geven uit schuldgevoel of verplichting, uit een behoefte aan bevestiging of in de verwachting er iets voor terug te krijgen zijn allemaal manipulatieve recepten voor wrok en geringe eigenwaarde. Bovendien, wanneer je vraagt vanuit de gedachte ergens recht op te hebben, ontzeg je iemand de gelegenheid[ uit 11 ]vrije wil te geven, en ga je voorbij aan hun 11 ] recht om nee te zeggen.[ Waarmee we aankomen bij het volgende punt.

Jouw behoeften zijn van jou – hun behoeften zijn van hen Verantwoordelijkheid nemen voor je behoeften betekent dat je ze in goede tijden onderzoekt, zodat je er vanuit de juiste bron (de bron die het geschiktst is om ze te bevredigen) aan kunt voldoen, en voordat die behoeften urgent worden. Om hulp vragen kan moeilijk zijn, maar het is het liefste dat je voor jezelf en anderen kunt doen. Als je wacht tot je dringend hulp nodig hebt, en iemand maakt op zo’n moment gebruik van het recht om nee te zeggen, loop je het risico dat je wordt afgewezen of teleurgesteld.

Dat is geen aardige manier om met jezelf en anderen om te gaan. Het is verstandig je om je behoeften te bekommeren op het moment dat ze zich voordoen – de stukje-bijbeetje-aanpak – in plaats van door te

bijten tot je hele emotionele wereld ontploft.

Zegt iemand nee, probeer het dan bij een ander. Bedenk dat het niet om jou persoonlijk gaat. Zie je vermogen om een ‘nee’ te incasseren als iets waar je sterker van wordt – het geeft jou ook toestemming om nee te zeggen wanneer je geen ja kunt zeggen, en het is een goede oefening: je hebt een nee aangehoord en bent er niet aan ten onder gegaan. Het verandert niet hoe waardevol je bent.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 16

JEUGD BOEKENKRANT TIPT DE TERUGKEER VAN DE KONINGIN Dit eerste deel in een nieuwe romantische fantasy-serie gaat over Brienna, die in Huize Magnalia getraind wordt in een van de vijf passies: Kunst, Muziek, Dramatiek, Vernuft en Kennis. Samen met de andere meisjes doet ze er alles aan om op haar Rebecca Ross, De terugkeer zeventiende gekozen te van de koningin 1, vertaling: worden en financieel te Lia Belt, Uitgeverij Luitinghworden ondersteund.

Sijthoff, 456 pagina’s (€ 20,99) Maar dan beseft ze dat ze ongewild verwikkeld is geraakt in een complot tegen de koning van Maevana.

DRIE IS TE VEEL Olivier moet met zijn ouders mee naar Ameland. Hij heeft er niet veel zin in, maar gelukkig ontmoet hij daar Klaas en Maddie. Al was Maddie liever alleen met Klaas bevriend gebleven. In een souvenirwinkel ziet Olivier een man die erg vreemd doet en met zijn Martine Kamphuis, Drie is drieën besluiten ze op te veel, Uitgeverij Ploegsma, zoek te gaan naar wat 160 pagina’s (€ 13,99) hij te verbergen heeft.

Zo eindigt de vakantie heel wat spannender dan ze hadden gedacht.

MAURO DE RUIMTEREIZIGER Kleine avonturiers die het allerliefst astronaut willen worden, kunnen in dit boek een fictieve vriend vinden. Mauro wil ook planeten ontdekken en besluit zijn droom waar te maken.

Met zijn zelfgebouwde An Leysen, Mauro de ruimruimteschip ontdekt hij tereiziger, Uitgeverij Clavis, een prachtige tuin. Hij 56 pagina’s (€ 21,95) gaat in de omgeving op onderzoek uit, want de vreemde beestjes die er leven maken hem heel nieuwsgierig.

ORANGEBOY Marlon is zestien en wil in tegenstelling tot zijn oudere broer geen gangster worden. Totdat hij een heftige gebeurtenis meemaakt, waarna hij het gevoel heeft dat een groep gangsters hem wil strikken voor een zoektocht. De mysterieuze Mr. Orange móet gevonden worden, maar zal Marlon hiervoor zijn belofte breken om nooit het gangsterleven in te gaan?

Patrice Lawrence, Orangeboy, vertaling: Robbin Besselink, Uitgeverij Imagine Ya Books

By Imagebooks (€ 17,50)

RECENSIE

Glas half vol of half leeg?

Geïnspireerd door een snufje magie schrijft Mara Li alweer haar zesde young adult-roman. Half Face is een pageturner met diepgaande karakters en absurde situaties voor een jong publiek dat wel in is voor een bizar avontuur.

Door Tanja Wilming

Juliette heeft ternauwernood een overval overleefd op de Valenburgse Bank, maar de nachtmerries blijven aanhouden. Ze hoopt weer verder te kunnen met haar leven door te getuigen tegen de man die tijdens de overval veel mensen doodde. Maar net na haar getuigenis weet de Ierse crimineel Half Face te ontsnappen uit de rechtszaal. Hij gijzelt Juliette en neemt haar helemaal mee naar de steppen van Mongolië. Hier wil hij verlost worden van de demonen en schaduwen die hem zijn hele leven

Wat het glas van deze roman toch al kwellen. Maar of dit hem lukt en weer half vol maakt en ook interesof Juliette deze reis overleeft, is nog sant voor de volwassen lezer, zijn de maar de vraag. karakters. Deze hebben behoorlijk De spannende gebeurtenissen in veel diepgang. Juliette voelt een Half Face lezen lekker vlot, maar af hartgrondige haat voor Half Face, en toe waren er ongeloofwaardige maar in sommige alinea’s ervaar je situaties, dialogen en gedachten die dat ze ook een zekere sympathie en mij uit het verhaal haalden. Ik kan begrip voelt voor de moordenaar. me voorstellen dat een jongvolwasMara Li heeft dit heel subtiel versen lezer eroverheen leest en het verhaal hierdoor juist als extra span- woord: in de letterlijke woorden ‘ik haat je’, weet je toch dat Juliette dit nend ervaart. Maar een gijzelaar die niet helemaal meent. En daarnaast zonder problemen helemaal naar is Half Face natuurlijk Mongolië reist met zijn een monster, maar gegijzelde, met geen blijf je als lezer ook enkele tussenkomst van door hem geïntrigeerd. de politie, voelde voor Want is hij zelf wel mij niet geloofwaargeheel schuldig aan dig. Evenals grappen zijn misselijkmakende maken, nog geen twee gedrag? Dergelijke vrauur nadat je in elkaar gen kunnen er zomaar bent geslagen, en liefde eens voor zorgen dat voelen voor iemand je ook als doorgewindie je eigenlijk alleen terde lezer wordt meemaar kan haten. Deze gesleept in dit bizarre voorbeelden deden voor avontuur. mij het glas half leeg lijken; het verhaal is Mara Li, Half Face, Dutch Venecht geschreven voor de ture Publishing, 250 pagina’s minder kritische tiener. (€ 15,00)

RECENSIE

Dwalen door een modern sprookje Een boekhandel waarin fictieve personages echt tot leven komen en je meenemen naar hun wereld. Het is de jeugddroom van veel boekliefhebbers, die werkelijkheid wordt in Pages & Co. Matilda en de boekdwalers van Anna James.

Door Saraï van Well

Sinds de verdwijning van haar moeder trekt Matilda zich vaak terug in de boeken van Pages & Co, de boekhandel van haar grootouders.

Maar wanneer haar Anna James favoriete personages Anne uit Anne van het Groene Huis en Alice uit Alice vlotte, bijna muzikale manier van in Wonderland ineens in de winkel verschijnen, komen de verhalen echt vertellen de look and feel van een sprookje helemaal te pakken heeft. tot leven. Ze laten Matilda kennis‘En zomaar ineens leek Pages & Co maken met hun werelden, waardoor zich op te delen in een rooster van ze nieuwe vrienden maakt, maar ze kleine tegeltjes, die over elkaar klikkomt daardoor ook meer te weten klakten als een houten over de verdwijning van speeltje dat zichzelf haar moeder. inklapte.’

Literair journalist Anna James debuteert met Het verhaal is doorPages & Co en ze weet spekt met doeltrefhierin een magisch verfende observaties als haal neer te zetten. Alle deze, aangevuld met ingrediënten voor een minimalistische zwartvlot, modern sprookje wit illustraties van zitten erin: grappige Paola Escobar, waarpersonages, fantasierijke mee de werelden van omgevingen, waarin zilAlice en Anna beeldend verkleurige bomen niet en haast tastbaar worontbreken, en een spanAnna James, Pages & Co. den gemaakt. ‘Matilda nende opbouw naar een Matilda en de boekdwalers, en Alice stonden niet prachtig einde. Toch valt vertaling: Sandra C. Hessels, langer in de winkel, vooral de schrijfstijl van Veltman Uitgevers, 383 pagimaar in een kleurig James op, die met haar na’s (€ 16,99)

ANNA JAMES

bos. Ze zag een huisje met een strodak dat tussen de bomen weggestopt stond, met een lange tafel ervoor. Aan een kant van die tafel zaten een grote haas en een man met een nogal raar uitziende hoed op zijn hoofd.’ Het is diezelfde detailrijke vertelstijl die, naarmate het verhaal vordert, de spanning rondom de verdwijning van de moeder van Matilda opbouwt. James voert plottwisten door en versnelt het verhaal, waardoor een einde wordt gecreëerd waarbij de woorden ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’ zeker niet zouden misstaan.

Pages & Co. Matilda en de boekdwalers is een op en top modern sprookje: vlot geschreven, voorzien van een uitmuntende spanningsopbouw en door en door fantasierijk.

Een verhaal met een gouden randje.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 17

JEUGD INTERVIEW

‘Pubers moeten weten dat er op hen wordt gejaagd’ Na de kunstacademie, het directeurschap bij een woningcorporatie en tussendoor wat radio- en schrijfwerk, besluit Martine Glaser zich in 2007 volledig op het schrijven te richten. Inmiddels heeft ze negen jeugdboeken op haar naam staan, waarvan haar meest recente titel Mij pak je niet het dichtst bij haar eigen ervaringen komt.

Door Ruth Janse De vriendengroep uit Mij pak je niet vormt een complex gezelschap: Thomas is de directeurszoon van Big Tobacco, een internationaal tabaksbedrijf, Floor zal haar moeder binnenkort verliezen aan longkanker en Pip en Roy porren hun vrienden op om actie te ondernemen tegen de tabaksindustrie. Zij hebben de passie van hun vader, die fanatiek tegen roken is. Via YouTube maken ze jongeren ervan bewust dat de tabaksindustrie

Martine Glaser

het op hen, de zogenaamde plaatsvervangers, heeft gemunt. Door de vele mensen die aan de gevolgen van roken overlijden, is de industrie hard op zoek naar een nieuwe generatie verslaafden.

Je dochter overleed aan longkanker toen ze vierenveertig was en liet twee kinderen van negen en elf achter. Moest je daarom dit boek schrijven?

‘Ja, want ik wil iedereen behoeden voor zoveel verdriet. Het hele ziekteproces is verschrikkelijk en gaat als een soort storm over je heen. In het begin voelden de herinneringen als een huid met wonden waar je nog niet aan kunt komen. Daarom heeft het ook twee jaar geduurd voordat ik aan het schrijven van dit boek kon beginnen. Voor de verwerking was het heel goed, want ik merkte dat ik veel herinneringen en gebeurtenissen had weggestopt. Het verdriet van een kind verliezen gaat nooit over. Je leert ermee leven, maar het gaat makkelijker als je je bewust bent van het rouwproces.’

De personages in Mij pak je niet hebben zelf nooit gerookt en zijn fel gekant tegen roken. Waarom koos

gevolgen van roken en Thomas is erg sportief, dus zij willen er weinig mee te maken hebben. Pip en Roy hebben een vader die heel erg antiroken is. Hij heeft hen rijles en een auto beloofd en dat vinden zij de sigaretten niet waard.’

Martine Glaser, Mij pak je niet, Uitgeverij Clavis, 219 pagina’s (€ 16,95)

je voor dit standpunt?

‘Het was een heel ander boek geworden als ze wel hadden gerookt, want dan had ik ook de worsteling om af te kicken moeten beschrijven. Je kunt niet zomaar stoppen, want van alle drugs is de sigaret het meest verslavend.

Floors moeder zal overlijden aan de

Het boek werd gepresenteerd in het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis, waarbij zo’n zestig middelbare scholieren aanwezig waren. Zie je jouw verhaal als alternatief voor de huidige voorlichting?

‘Een vermanende toon werkt niet en experimenteren hoort er een beetje bij. Belerend lesgeven over de gevaren van roken sluit minder op hun belevingswereld aan dan bijvoorbeeld een spannend boek.

Ik heb een verhaal geschreven waarin jongeren zelf ontdekken wat de gevolgen van roken zijn en waarin ze besluiten dat ze zich niet als targets van de tabaksindustrie laten pakken. Er zit een hele marketingstrategie achter om jou zo ver te krijgen dat je gaat roken. Als je eenmaal begint, hebben ze je binnen. Het is vooral belangrijk om te benadrukken dat je zelf beslist of je de eerste sigaret aansteekt.’

Zijn jongeren wel enthousiast om uit zichzelf dit boek te lezen?

‘De recensies zijn tot nu toe zeer positief, dus dat lijkt me wel. Ik heb vooral geprobeerd een boeiende en spannende jeugdroman te schrijven.

Maar het zou ook goed zijn om dit verhaal te lezen en op school met elkaar te bespreken. Niet alleen vanwege de methodes van de tabaksindustrie, maar ook omdat er in elke klas wel iemand zit die een familielid heeft verloren aan de gevolgen van roken. Vaak hebben deze kinderen heel dubbele gevoelens. Er is veel verdriet, maar ze kunnen ook kwaad zijn op hun overleden ouder: “Had het dan niet gedaan!” Maar ik sluit me aan bij longarts Wanda de Kanter. Zij zegt dat we niet boos moeten zijn, omdat roken zó verslavend is dat mensen bijna niet kunnen stoppen.’

Sommige onderzoekers zeggen dat wijzen op de gevolgen weinig uitmaakt voor de keuze om wel of niet te gaan roken, maar dat het verzetten tegen sociale druk veel belangrijker is. Helpt dit boek om deze druk te weerstaan?

‘De sociale druk blijft, maar pubers moeten weten dat er echt op hen gejaagd wordt. Ik hoop dat hun natuurlijke neiging om zich niet te laten dwingen, meehelpt bij het verzet tegen de tabaksindustrie.

Dat ze zeggen: “Denk maar niet dat je mij te pakken krijgt, juist omdat jullie er alles aan doen, trek ik hier de grens.”’

Wat zou JIJ doen … met een gat in de weg?

Een fantasierijk prentenboek vol woordgrapjes en knipoogjes.

Voor lezers vanaf 4 jaar. € 14,95 - ISBN 978 90 448 3514 4

clavis.uitgeverij @Clavis_Books

www.clavisbooks.com Wij maken kinderdromen waar

Een geweldig avontuur over de stoere en dappere Lucy, met prachtige illustraties van Shane Devries.

Heb jij je ooit afgevraagd wat er onder je bed schuilt in het donker?

En waarom je altijd van die vreemde kraakgeluiden hoort ’s nachts? En… Wat zou je doen als alle volwassenen opeens verdwenen zijn?

Titel: De Knerpers | ISBN: 9789030504306 | Prijs: €17,99

ADV KNERPERS.indd 1

21-03-19 10:53

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 19

JEUGD RECENSIE

Wilde rit door de Vlaamse kunst In Het geheim van de Vlaamse Meesters neemt Maartje van der Laak de lezer mee op een avontuur door enkele belangrijke werken uit de Vlaamse kunstgeschiedenis. Er ontspint zich een tocht door de schilderijen van Bruegel, Van Eyck en Rubens.

is een spannend verhaal. Maartje van der Laak heeft talloze interessante weetjes over de kunstenaars en hun werk verpakt in een fantasierijk plot, al gaat ze soms wel erg snel voorbij aan bepaalde aspecten. Zo blijkt een voorwerp waar ze zich een

Door Katy Hurkmans De opa van Arthur en Emma moet naar een tehuis. Kleinkinderen Arthur en Emma begrijpen dat niet helemaal.

Opa Stoffel droomt misschien veel, maar dat lijkt geen reden om hem te dwingen te verhuizen. Wanneer ze een oud dagboek tussen zijn spullen vinden, willen ze daar meer over weten.

Zo belanden ze in het museum waar hij vroeger werkte en duiken ze letterlijk de schilderijen van drie Vlaamse Meesters binnen.

Het geheim van de Vlaamse Meesters

Maartje van der Laak, Het geheim van de Vlaamse Meesters, illustraties: Ann de Bode, Uitgeverij De Eenhoorn, 224 pagina’s (€ 18,95)

heel hoofdstuk lang druk om hebben gemaakt, opeens niet meer nodig om hun tocht door de kunst te beëindigen. Liep de auteur hier misschien tegen een blokkade in de verhaallijn aan? Verder schiet ook een oudcollega van opa de kinderen te hulp.

Hij gaat op zoek naar een glimp van de regenboog die de kinderen helpt om zich te verplaatsen, maar dat lijkt eerder een excuus om een extra kunstwerk in het verhaal te betrekken dan echt noodzaak. Leuk, dat wel, en het geheel is fijn om te lezen en in heldere taal geschreven. Van der Laak maakt er een aangename tocht van die belangstelling in de schilderijen weet op te wekken. Wat dat betreft is haar missie geslaagd.

Achterin het boek zijn kleurenfoto’s opgenomen van de kunstwerken die in het verhaal aan bod komen.

Het is een mooi katern, dat absoluut de moeite waard is om rustig te bekijken. In het verhaal zelf staan zwart-witafbeeldingen van dezelfde schilderijen, maar het is moeilijk om daarop alle details te onderscheiden. Spieken in de bijlage is dan een aanrader. Ann de Bode maakte

Van der Laak heeft talloze interessante weetjes over de kunstenaars en hun werk verpakt in een fantasierijk plot. enkele aanvullende illustraties bij het verhaal. Ze zijn best aardig, maar beperkt en vallen in vergelijking met de aanwezigheid van de kunstwerken haast in het niet. Dat is jammer.

Al met al is Het geheim van de Vlaamse Meesters een boeiend verhaal voor kinderen die houden van een plot dat speelt met de verbeelding en vormt het boek een toffe introductie tot enkele belangrijke meesterwerken.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 20

BOEKFRAGMENT

Schoolfeest De beste vriendin van Chelsea heeft zelfmoord gepleegd. Tenminste, dat is het verhaal.

Simone Kortsmit, Schoolfeest, Uitgeverij Clavis, 216 pagina’s (€ 16,95) www.clavisbooks.com

Als alles is opgeruimd, loopt ze naar de woonkamer. Nu ze niets meer te doen heeft, en de ruimte niet langer is gevuld met het geroezemoes van haar vrienden, boezemt het huisje haar opnieuw angst in. Ondanks de warmte rilt ze en ze slaat haar armen om zich heen. Ze staart naar buiten. In het niets. En plots bekruipt haar weer het gevoel dat iemand haar in de gaten houdt.

‘Wat een onzin!’ zegt ze hardop tegen zichzelf. ‘Je ziet toch zelf dat er niemand is.’

Was Yrsa maar hier.

Al sinds de dood van Yrsa voelt ze zich onrustig en knaagt er iets diep vanbinnen. Het lijkt of dit huis dat gevoel alleen maar versterkt. De leegte en de stilte voelen sinister aan. Dit vakantiehuis, waar ze al sinds haar geboorte komt en dat haar altijd plezier en ontspanning geeft, voelt plots niet meer veilig en geborgen.

Chelsea gaat met opgetrokken knieën op de bank zitten en wil wat YouTube-filmpjes kijken. Maar doordat de wifi het weer niet doet, pakt ze in plaats daarvan haar boek. Het is de nieuwste van John Green, een van haar favoriete schrijvers. Ze pro-

beert haar gedachten te verzetten en het onbehaaglijke gevoel van zich af te schudden. Hoewel ze moeite heeft zich te concentreren lukt het haar om twee pagina’s te lezen.

Maar het gevoel van onrust blijft.

Haar vrienden zijn nog geen halfuur weg, dus dat duurt nog wel even.

En waar blijft Nathan? Hij zou hier toch al moeten zijn? Zijn appje is alweer van een uur geleden. Ze kijkt opnieuw op haar mobiel. Aan de streepjes in de linkerbovenhoek van haar iPhone ziet ze dat ze gelukkig weer bereik heeft. Ze hoopt dat iedereen opschiet, want ze wil niet langer alleen zijn. Bovendien wil ze vanmiddag nog graag naar het strand.

Chelsea scrolt verveeld door haar tijdlijn op Instagram. Hier en daar liket ze een foto. Ze bekijkt een kort filmpje van een populaire vlogger die brownies maakt en in een berichtje van NOS Stories ziet ze dat voor vanavond code rood is aangekondigd. Waarschijnlijk verwachten ze bij de KNMI in een deel van Nederland storm en regen. Ze kijkt op en ziet de zonnestralen volop naar binnen schijnen. Hier is het in elk geval prachtig weer.

Ze duikt weer in haar boek en leest verder. Af en toe kijkt ze met een schuin oog naar haar mobiel. Ze is net begonnen aan een nieuw hoofdstuk als haar telefoon zoemt.

Als een Pavlov-reactie kijkt ze op.

Ze verwacht een berichtje van haar vrienden in de supermarkt of van Nathan, maar het is afkomstig van een afgeschermd nummer. Verbaasd en nieuwsgierig tegelijk, opent ze de app.

Sweet, sweet memories.

Yrsa verdient dit weekend niet.

Hoe goed kende jij Yrsa?

Als verstild blijft Chelsea zitten. Wat is dit? Een flauwe grap van de jongens? Het nummer is afgeschermd.

Ze draait haar mobiel om, alsof op de achterzijde staat wie de afzender is.

Chelsea leest nogmaals het bericht.

Wie stuurt haar nou zoiets? Ze staat op en ijsbeert door de woonkamer.

Nee, het kan niet anders. Dit moet wel een stomme grap zijn.

Toch?

Terwijl ze piekert over het bericht, klinkt er een klap. Van schrik laat Chelsea bijna haar mobiel uit haar handen vallen. Wat was dat? Als versteend blijft ze staan.

een akelig gefladder in haar buik, ze kreeg kippenvel op haar beide armen, haar nekharen gingen overeind staan en haar mond viel open van schrik toen ze de vier Knerpers die onder het bed vandaan kropen voor de allereerste keer zag. Hun huid was zo zwart als stroop en glinsterde plakkerig en vochtig, net als een weerzinwekkende naaktslak.

Hun oren leken op verrotte koolbladeren en ze hadden lange, puntige klauwen die op de vloer tikten toen ze daar als grote spinnen overheen kropen. Ze sleepten allevier een vieze staart achter zich aan die eruitzag als een schimmelige bruine bananenschil.

Ze gingen een voor een staan waardoor hun hele akelige lijf te zien was. Hun kop kwam ongeveer tot aan de zijkant van Lucy’s bed. Lucy tuurde de donkere kamer in. Vanuit haar schuilplek in de kast kon ze ze precies zien... Lucy werd misselijk toen ze de Knerpers zag. Het waren de weerzinwekkendste wezens die ze ooit had gezien. Maar hun afschuwelijke uiterlijk was nog maar het begin.

‘Burp hep gelijk. We motte dat stinkspul meenemen, Grommert. Dat is veels te lekker om...’ ‘Weg te gooie!’ riep de Knerper met de nare puisten tegen de Knerper met de schilferige huid. ‘Hou je waffel as ik tegen je praat, Snuf, akelige hork!’ ‘Sorry, Krabbert. Sorry, ik vergeet dat elke

keer,’ zei Snuf met een zenuwachtige grinnik. ‘Krabbert! Snuf ! Koppen dicht!’ tierde Grommert. Grommert, Burp, Krabbert en Snuf. Wat een afschuwelijke namen en wat een afschuwelijke wezens, dacht Lucy.

Net toen Lucy zich afvroeg of Irry en Kees wakker zouden worden van het kabaal, stak Snuf zijn olieachtige zwarte klauw in een zakje dat om zijn nek hing en haalde er nog wat van het gouden stof uit. ‘Voor de zekersheid...’ zei Snuf, en hij blies wat Slaapstof in de lucht, dat als toverachtige kruimeltjes neerdaalde op de ogen van Kees en Irry. ‘Nou ken dat wicht ons vannacht niet wéér tegenhouden,’ zei Snuf erbij, waarna hij als een varken begon te knorren.

Lucy’s hart bonsde in haar keel. De Knerpers wisten niet dat zij in de kast verstopt zat, maar als ze dat zouden merken, zouden ze vast ook wat van dat Slaapstof in háár ogen strooien.

BOEKFRAGMENT

De Knerpers Het geluid van knerpende houten vloerplanken galmde door de gangen van alle huizen van Meurstad. Er was iets in die huizen. En dat iets... dat knerpte.

Tom Fletcher, De Knerpers, vertaling: Lidwien Biekmann, Uitgeverij BILLY BONES, 368 pagina’s (€ 17,99) www.billybones.nl

En op dat moment zag Lucy ook dat de slaperige ogen van Irry en Kees niet de enige ogen waren die ze kon zien. Zij waren er ook. Vier paar donkere kraalogen loerden vanonder haar bed de kamer in. Lucy bevroor van schrik. Maar die kraalogen keken niet naar haar. Ze hadden haar nog niet gezien. Ze keken naar Irry, die in de stinkende jas op de grond lag te slapen, met om haar heen allemaal heerlijke, viezige en verleidelijke rommel.

‘Die legge diep te snurreke,’ klonk een krakerige stem in het donker.

‘Slaapstof werkt altijd as een tierelier!’ ‘Die kinderlings worden voorlopig nog niet wakker,’ gromde een ander. ‘Die domme meid hep een klein joch meegenomen! Argh, kijk nou! ’t Is die kleine kinderling van verderop! Nou daar hep ze vannacht niks an!’ Ze begonnen allemaal te lachen. Mooi zo! dacht Lucy. De Knerpers dachten dus dat zij het meisje in die fluorescerende jas was. Net zoals Kees en zij al hadden voorspeld.

‘Kom mee, dan gappe we die stinkjas,’ siste een ander. Lucy zag in het donker iets bewegen. Ze voelde

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 21

BOEKFRAGMENT

Er zit een gat in de weg Wanneer Charlie een gat in de weg vindt, steekt hij het in zijn broekzak. Maar al snel komt hij erachter dat dat niet heel handig is… Er zit een gat in de weg is een fantasierijk prentenboek vol woordgrapjes en knipoogjes, voor alle eerlijke vinders vanaf vier jaar.

Kelly Canby, Er zit een gat in de weg, Uitgeverij Clavis, 40 pagina’s (€ 14,95) www.clavisbooks.com

BOEKFRAGMENT

Kinderikjes Dagelijks beschrijven lezers van NRC Handelsblad in ik@nrc.nl in maximaal 120 woorden een opvallende gebeurtenis uit hun leven. De bijdragen over kinderen behoren tot de grappigste en ontroerendste ikjes.

Kinderikjes, redactie: Arjen Ribbens, Uitgeverij De Harmonie, 392 pagina’s (€ 16,00) www.deharmonie.nl

Bellen

Hondenriem

Op Radio Rijnmond wordt op 14 mei stilgestaan bij het bombardement op Rotterdam in 1940.

In de studio zijn kinderen in gesprek met ouderen die het meegemaakt hebben. De presentator wil uitleggen dat er toen niet veel mensen een telefoonaansluiting hadden.

Hij zegt: ‘Mensen waren ongerust over hun familie, maar konden elkaar niet bellen.’

Een van de kinderen herkent het probleem meteen en reageert berustend: ‘Geen bereik.’

Al maanden word ik geplaagd door een aso die zijn of haar hond voor mijn deur laat poepen en het niet opruimt. Nooit heb ik de dader kunnen betrappen maar vanochtend was het raak. Vanuit de woonkamer zie ik iemand stilhouden die onmiskenbaar een hondenriem vastheeft. Vanwege de hoge struiken in de voortuin kan ik alleen de bovenzijde van de dader zien en het is een vrouw.

Hebbes! Ik storm naar buiten en schreeuw al vanaf de voordeur mijn opgekropte ergernissen eruit: ‘Kun je dat mormel niet voor je eigen deur laten schijten!’

Eenmaal voorbij de struiken zie ik dat aan het andere eind van de ‘riem’ een sleetje zit met daarop een kleuter met roze wangetjes. Moeder reageert verbazingwekkend snel: ‘Hij is al een hele tijd zindelijk hoor.’ Vanaf zijn slee kijkt het mannetje met de roze wangetjes angstig naar die enge man met nog veel rozere wangen.

s. leerstra

tim kuik

− 105 −

− 203 −

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 22

BOEKFRAGMENT

Feministen dragen geen roze In Feministen dragen geen roze vertellen meer dan vijftig vrouwen – van Hollywoodactrices tot (tiener) activisten – hun verhaal. Dit boek is voor iedereen die weet dat zij/hij een feminist is, maar nog enigszins geïntimideerd is door het woord.

Seksuele voorlichting met Marie Lotte en Nydia Seksuele voorlichting zag er in onze jonge jaren basically zo uit:

Feministen dragen geen roze, samengesteld door Scarlett Curtis, 408 pagina’s, Uitgeverij Blossom Books (€ 19,99) www.blossombooks.nl

Dag jongens en meisjes, nu gaan we uitgebreid uitleggen hoe hetero’s seks hebben en hoe mannen klaarkomen.

Meisjes, pas op voor zwangerschap en soa’s! Jongens, veel plezier met aftrekken.

Het gevolg? Nydia was in den beginne van haar seksleven vooral bezig met het pleasen van d’r vriendje en leefde in continue angst voor ongewenste baby’s. Marie Lotte kwam er na jaren matige tot zeer slechte seks pas achter dat het met meisjes wél mindblowing was.

Laten we dus even ontleden wat er in bovenstaand verhaal allemaal misgaat en een idee geven van hoe wij het zouden aanpakken. Ouders, leraren en eigenlijk ook de rest van de mensheid, lezen jullie mee?

Dag jongens en meisjes, Ja, hier gaat het al mis, hè? Jongens, meisjes, en alles daartussenin en daarbuiten zul je bedoelen! Laten we beginnen met: Dag mensen. Nog beter: Dag lieve mensen. Andere opties zijn: scholieren, warmbloedige wezens, aanwezigen. Wees creatief. Uitgangspunt: iedereen moet zich welkom voelen in deze les. Nu al beginnen met hokjesdenken is een valse start. We gaan het hebben over heel persoonlijke dingen en als je je bij deze eerste woorden al niet aangesproken of comfortabel voelt, gaat dat de rest van de les niet beter worden. Misschien ben je geboren met een piemel en identificeer je jezelf als meisje, of andersom. Misschien weet je het allemaal nog niet zo goed. Of misschien heb je helemaal geen zin om een meisje of jongen te zijn. Hoe het ook zij, goed dat je er bent. nu gaan we uitgebreid uitleggen hoe hetero’s seks hebben Prima, belangrijk. Maar lesbie honest, er zijn zo veel verschillende vormen van seks! Daar willen wij het net zo uitgebreid over hebben. Trouwens, die heteroseks, dat gaat veel verder dan ‘piemel heen en weer in vagina’, dat is alleen maar het mechanisme.

Met wie of wat je het doet, doet er verder niet zo toe. Je begint samen aan iets wat je nooit eerder met elkaar hebt gedaan, dus het is hoe dan ook een grote queeste (Lord of the Rings is er niets bij en die films duren 747 minuten). Misschien weet je al het een en ander dankzij PornHub. Of misschien denk je dat vrouwen altijd hun bh aanhouden,

de man het initiatief neemt en de vrouw onderop ligt, omdat dat is wat je in romcoms ziet. Vergeet het maar. (Ja, echt. Gewoon vergeten.)

Deze voorbeelden komen totaal niet overeen met de werkelijkheid.

Probeer maar eens een hele sekspartij je bh aan te houden. Ons lukt het niet. En wat ze in porno zelden tot nooit laten zien is onzekerheid, menstruatiebloed, schaamte of dat iemand heftige kramp krijgt en het bed uit springt. En geloof ons: die dingen gebeuren. Elke sekspartij is anders, dus laat je verwachtingen los. Het kan gaan om een connectie maken, om liefde, nader tot elkaar komen. Of om keiharde stampseks, puur voor de fysieke sensatie. Soms is het stomend en intens. Soms is het saaie ‘woensdagavond even snel nog hup-hup voor het slapengaan’- seks.

Niets moet. Alles mag. Maar trek je alsjeblieft niets aan van ‘hoe het hoort’. Seks was voor ons weleens denigrerend, pijnlijk*, saai of tegen onze zin, omdat we dachten dat dat er nu eenmaal bij hoorde. Nu weten we dat je geen genoegen hoeft te nemen met onprettige seks. Sterker nog, je mág er geen genoegen mee nemen. Je moet maar één ding: het allebei naar je zin hebben. Praat met elkaar! No shame. en hoe mannen klaarkomen We snappen dat dit voorbijkomt, want bij seksuele voorlichting gaat het ook vaak over zwangerschap en daarvoor is een mannelijk orgasme vrij essentieel. Maar, en we kunnen dit niet vaak genoeg zeggen, het vrouwelijk orgasme IS. NET. ZO. BELANGRIJK. Er hangt een waas van mysterie om het vrouwelijk orgasme heen.

Bullshit.

Men neme een vrouw die op haar gemak is, het leuk heeft en geen druk voelt. Men neme haar clitoris en/of andere erogene zones. Men is al een heel eind. Niet dat het allemaal alleen maar om het orgasme draait, trouwens, want seks is ook leuk zonder. Maar vrouwen: durf je orgasme op te eisen, ook als het in jouw ogen te lang duurt. Het duurt nooit te lang! Kom op voor je eigen plezier, je bent er zelf verantwoordelijk voor. Doe dat door je mond open te trekken, want niemand kan gedachten lezen. Het grootste geheim achter de beste seks van je leven is eigenlijk heel saai: communiceer. Geef aan wat je wilt, wat je juist niet wilt, wat je interessant lijkt (maar waarover je je later in bed alsnog bedenkt, omdat je het toch maar niks vindt); spreek alles uit. Klagen over matige seks terwijl je niet communiceert met je partner vinden we not done. Je bent er zelf bij, HALLO. Meisjes, pas op voor zwangerschap Let us rephrase: Lieve mensen, seks is heel erg superrrleuk. Komen er sperma en een eicel bij kijken, dan is er kans op zwangerschap, wees je daar bewust van. Beide partijen zijn even verantwoordelijk.

Nu over anticonceptie: lees je goed in en probeer het een en ander uit.

Marie Lotte testte de NuvaRing en besteedde haar vakantie dientengevolge twee weken huilend op het

strand. Needless to say, dat was ’m niet voor haar. Nydia ging aan de pil en hoewel de huisarts bij hoog en laag beweerde dat dat absoluut niet de oorzaak kon zijn van haar plotselinge depressieve gedachten, ging ze gewoon weer terug naar oldskool condooms. Dat was een van de betere beslissingen in haar leven.

O, en laten we Marie Lottes beruchte Halfjaar Der Agressie niet vergeten, vlak nadat ze een spiraaltje had laten zetten. Toen dat eruit was, veranderde ze weer in het vreedzame engeltje dat ze eigenlijk is. Maar we kennen ook enthousiaste verhalen over bovenstaande middelen, dus kijk wat voor jou werkt.

Mensen met penis, mensen met zaad: er zijn een miljoen soorten condooms, dus zit-ie niet lekker, zoek een ander. Ze zijn er in verschillende maten, smaken en materialen.

Smoesjes (Hij zit niet lekker! Ik kan niet klaarkomen met een condoom!) zijn uit den boze. Tip: de Condomerie in de Warmoesstraat in Amsterdam (ze hebben ook een goede website). en soa’s!

Die bestaan helaas en heb je er een, dan kom je er soms lastig of zelfs helemaal niet meer vanaf. We kennen de verhalen. Het is ronduit kut.

En even voor de goede orde: van alleen beffen en pijpen kun je ook gewoon een soa krijgen keelchlamydia .

Belerende modus AAN: neem verantwoordelijkheid voor je eigen gezondheid, ga niet klakkeloos uit van wat de ander zegt, laat jezelf testen na onveilige seks en waarschuw je partner(s) altijd als er iets aan de hand is. Belerende modus UIT. Jongens, veel plezier met aftrekken.

Oké, dit werd niet letterlijk gezegd, maar het was wel de tendens. Jongens trekken zichzelf af en dat is geen geheim. Denk aan grappen over een ouwe sok of een Playboy verstopt onder het matras. Maar masturberende meisjes? Daar hebben we het liever niet over. Meisjes zijn braaf, libidoloos en doen zoiets niet. ONZIN. Meisjes masturberen ook. En doe je het nog niet, dan heb je hier wat redenen om het toch eens te overwegen: het is een manier om jezelf te leren kennen, je valt er lekker van in slaap, het verlicht menstruatiekramp en het is een vervanger voor blusher (scheelt euro’s). Ook hier geldt weer: vergeet alles wat je denkt te weten en probeer uit.

Nou, lieve mensen, scholieren, warmbloedige wezens, aanwezigen.

Bedankt voor jullie aandacht. Veel plezier, hè. We horen graag hoe het was: #seksuelevoorlichtingmetmarielotteennydia. *Knoop dit ff goed in je oren: seks hoort geen pijn te doen. Nooit. (Tenzij je er opgewonden van raakt, maar da’s een ander verhaal.)

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 23

BOEKFRAGMENT

Schuilplaats Indringende roman over de dilemma’s van een jonge vrouw die als vluchteling naar het Westen kwam, gesitueerd in Amsterdam

Dina Nayeri, Schuilplaats, vertaling: Saskia Peterzon-Kotte, Uitgeverij Orlando i.s.m.

Oxfam Novib, 336 pagina’s (€ 22,50) www.uitgeverijorlando.nl

Ik heb mijn vader de afgelopen tweeëntwintig jaar vier keer gezien.

Ik verliet hem en Isfahan in 1987 onder een kriebeldeken achter in een bruine Jeep, toen ik acht was en baba drieëndertig. Nu ben ik dertig. Aan het begin van elke korte ontmoeting, in Oklahoma, Londen, Madrid of Istanbul, is de man die me begroet altijd anders dan de vorige keer, en veel ouder. Het is een ijzige hand op mijn borst, een schok van het universum waarvan ik na de tweede en derde keer wist dat ik hem kon verwachten. Hij zal wel veranderd zijn, denk ik altijd bij mezelf als ik de luchthaventerminals afspeur en op restauranttafeltjes afstap waar een eenzame man zit te wachten. Maar de tripjes zijn kort en later verander ik hem altijd weer terug, voorbijgaand aan de tekenen van veroudering, de wandelstok, het grijze haar, de overtollige huid die de flits van ondeugd in zijn ogen verhulde. Mijn baba zal altijd drieëndertig blijven; een moeilijke drieëndertig, zoals Jezus of het aantal groene gebedskralen die hij met beide handen telt, ondanks zijn toewijding aan het hedonisme en zijn

eigen persoonlijke goddelijkheid.

Soms, als hij dronken is, zegt baba dingen als: ‘Ik ben God! Wat is God anders dan wetenschap en poëzie?’

Dan reciteert hij twintig minuten de volmaakte Hafez.

Toen ik drie was, gooide ik mijn handen in de lucht en riep: ‘Ik ben ook God!’ en dan tilde hij me naar de hemel en viel mijn fijne, roodbruine babyhaar op zijn gezicht, niet te onderscheiden van zijn eigen haar.

Elke avond wachtte ik op hem op de stoep voor ons huis, en als ik hem door de straat zag lopen, rende ik op hem af en zei eerst zijn verstopte gebakjes gedag. ‘Hallo, zoolbia!

Hallo, baghlava!’ zei ik dan tegen zijn opbollende jasje. ‘Zure kersen? Roomijs? Zijn jullie daar?’ Hij deed altijd net of hij beledigd was. ‘En je baba dan?’ zei hij.

Baba vroeg altijd of ik op zijn rug wilde lopen. Als mijn tenen in zijn vlees wegzakten, voelde ik zijn spieren bewegen en ontspannen, als tektonische platen. Hij was de grond.

Nu zijn die platen ver weg gedreven en is de grond verdwenen. Ik kan dat beeld van hem niet van me afschudden. Baba, leeftijdloos op zijn drieëndertigste, eeuwig pierewaaiend en toegewijd aan zichzelf, terwijl het chocolade-ijs van mijn speelgoedspatel op zijn zachte, massieve rug droop en hij intussen neuriede. Baba en ik lazen samen De kleine prins en aten zure pruimen. Ik had twee

edities van dat boek omdat maman wilde dat ik Engels leerde, maar baba en ik het in het Farsi lazen; hij zou een goed verhaal nooit verpesten door lesjes, of plezier bezoedelen met praktische toevoegingen. Soms, als de Islamitische Republiek het tekenfilmprogramma niet verhinderde (het enige kinderuurtje van de hele week), keken we naar de animatieversie. Elke dinsdag keken we naar het meisje in de roos, terwijl hij komkommers voor me pekelde en mijn gebit controleerde. Het was gek voor een tandarts, maar zijn zakken zaten altijd vol met snoep. Bij onze laatste ontmoeting, een jaar geleden in Istanbul, viel het me op dat twee van zijn achterste kiezen ontbraken en heb ik het grootste deel van de middag gehuild.

BOEKFRAGMENT

Met een rode Porsche naar Berlijn Max’ vrouw is bij hem weg.

Max loopt haar punten van kritiek op hem langs en vraagt zich af of het daaraan heeft gelegen.

Christian Jaschinski, Met een rode Porsche naar Berlijn, Uitgeverij Stortebeeker, 220 pagina’s (€ 15,95) www.stortebeeker.nl

In de eerste plaats: Als je de klep van de wc niet omlaag doet, hoef je hem de volgende keer ook niet op te klappen. Dat vind ik veel hygiënischer, omdat je hem dan niet twee keer hoeft aan te raken. Ooit is het wc-deksel misschien een prachtige uitvinding geweest, omdat de ratten dan niet zo snel in de woning kwamen, maar dat geldt vandaag de dag nog maar in heel weinig woonsituaties. Oké, je kunt er bij het tandenpoetsen op gaan zitten, en als je een keer je evenwicht verliest, val je er niet per ongeluk in, maar stoot je alleen je hoofd.

In de tweede plaats: Waarom je bed opmaken al je er ’s avonds toch weer in gaat liggen?

In de derde plaats: Ja, ik móét telkens wanneer ik in de bouwmarkt ben gereedschap kopen. Ik heb de meeste aangeschafte stukken nog nooit gebruikt, maar er komt een dag…!

In de vierde plaats geef ik toe dat ik af en toe dingen over het hoofd zie die onderaan op de trap liggen, opdat de volgende die de trap op loopt ze mee naar boven neemt. Ik dus bijvoorbeeld, terwijl ik meestal

toch al iets mee naar boven neem.

In de vijfde plaats kun je uit het oogpunt van hygiëne een theedoek gebruiken om bestek uit de bestekbak van de vaatwasser in de bestekla te leggen, maar als je daarvóór geen wc-deksel hebt aangeraakt, hoeft dat niet.

In de zesde tot en met de honderdenelfde plaats schiet me op dit moment even niet te binnen wat het probleem zou kunnen zijn. Nou goed, eventueel dan… Martina vindt me een schoolmeester, wat altijd nog een graadje beter is dan als betweter te worden bestempeld, omdat volgens mijn definitie een schoolmeester tenminste nog over iets van aantoonbare kennis op diverse vakgebieden beschikt. Ik had het liever als een sarcastisch grapje willen opvatten, waar ze de laatste tijd echter niet meer zo om kon lachen, en dat is, zacht uitgedrukt, volkomen kut voor een relatie. Lachen moet je samen doen, toch? Maar kan dat al met al een reden voor scheiding opleveren, als ik omgekeerd ook het een en ander moet verdragen dan wel verwijderen? Haren met schuim uit putjes pulken is namelijk ook geen feest. Ik heb er nooit over geklaagd, alleen later nagevraagd of het misschien weer lekkerder douchte, zo zonder schuim tot aan haar enkels, wat Martina soms helaas als kritiek opvatte. Dat was het helemaal niet. Ik hou van lang

haar. Echt! Bovendien vraag ik me af wie van ons beiden een gespannener relatie heeft met zijn emoties, Martina of toch misschien ik. Ik had het fijn gevonden als ze me vaker had verteld hoe het op dat moment met haar ging. Goed, ik heb er niet altijd naar gevraagd, maar dat wil niet zeggen dat het me niet interesseerde. Waarom heeft ze niet gewoon een keer met de vuist op tafel geslagen of met borden naar me gegooid als ze zo ontevreden was?

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 24

BOEKFRAGMENT

Over muren heen Een rabbijn en een moslima schrijven elkaar brieven.

Beiden zoeken naar verbinding, maar schromen niet de scheidslijnen aan te geven.

Beste meneer Van de Kamp,

Lody van de Kamp en Oumaima Al Abdellaoui, Over muren heen, een hoopvolle briefwisseling, Uitgeverij KokBoekencentrum, 144 pagina’s (€ 14,99) www.kokboekencentrum.nl

Verschillen zijn mooi! Het is een kunst de pracht van verschillen in te zien, een skill die niet iedereen bezit.

Dat vind ik jammer. Wat zou onze samenleving goed functioneren als alle mensen optimistisch waren over verschillen zoals die tussen u en mij!

Vergeleken bij u kom ik inderdaad nog maar pas kijken. Ik heb al wel redelijk veel meegemaakt dat mijn karakter gevormd heeft, maar – en dat is het grappige aan leeftijden – elk jaar denk je dat je de meeste dingen nu wel weet en dat je persoonlijkheid niet meer echt veranderen zal. Als je echter opnieuw een jaar verder bent en je kijkt terug, dan zie je dat je toch weer meer volwassen bent geworden. De ‘ik’ van een jaar geleden lijkt opeens wat dom en kinderachtig vergeleken bij de nieuwe update van je ‘ik’. Blijft dit een leven lang zo of stoppen die updates op een dag? (…)

Het feit dat mijn opvoeding bestond uit een mix van Marokko en Nederland had echter ook nadelen. Een beetje van hier, een beetje van daar...

Volop verschillen... Je ziet het al aankomen: identiteitscrisis!

Naarmate ik ouder werd, begonnen de vragen zich op te hopen. Want wie was ik nu eigenlijk? Op school was ik altijd anders, ‘die ene Marokkaanse’. Ik ondervond zo nu en dan problemen met kinderen uit mijn klas. Op het voortgezet onderwijs werd het er niet gemakkelijker op.

Kon ik eerst nog steun vinden bij leerkrachten, nu zat ik in een omgeving waar docenten weinig meer om je gaven, of – nog erger – zich ook tegen je keerden.

Ik voelde me absoluut niet Nederlands, maar op vakantie in Marokko was ik ‘die ene Nederlandse’. Zelfs voor de Marokkanen in Amsterdam toonde ik te veel Hollandse trekjes.

De volwassen vrienden van mijn vader vonden me juist bijzonder.

Het kunnen memoriseren van de hele Koran, het winnen van tajweedwedstrijden – de tajweed ( ) heeft betrekking op de regels voor een correcte en mooie recitatie van de Koran –, mijn goede prestaties op school en het feit dat ik op jonge leeftijd al zo volwassen overkwam, maakte dat de volwassen intellectuelen mij bijzonder vonden. Grappig, hoe je in de ogen van de een niks waard bent en in de ogen van een ander juist uniek bent.

Keer op keer worstelde ik met mijn identiteit. Heel moeizaam, heel langzaam en stapsgewijs leerde ik

hiermee omgaan. En daar ben ik tot op de dag van vandaag eigenlijk nog steeds mee bezig. Momenteel ben ik een Marokkaans-Nederlandse tiener, een hoofddoek dragende moslima, een vwo-leerling die tot het inzicht gekomen is dat er niet op elke persoon een standaard etiket geplakt hoeft te worden, dus ook niet op mij.

Want zoals ik al zei: verschillen zijn juist mooi. Een aangepast etiket is uniek in plaats van raar. De problemen die ik nog steeds dagelijks ervaar, maken mij tot wie ik ben.

Als ik apart ben, dan ben ik dat met trots. Negatieve ervaringen aan de ene kant en positieve ervaringen aan de andere kant hebben blijkbaar een redelijke balans doen ontstaan.

Ze vormen me nog steeds.

Hartelijke groet!

Oumaima

BOEKFRAGMENT

Coetzee, een filosofisch leesavontuur Hans Achterhuis introduceert in Coetzee, een filosofisch leesavontuur niet alleen het werk van Coetzee, maar biedt verrassend nieuwe, filosofische interpretaties.

Hans Achterhuis, Coetzee, een filosofisch leesavontuur, Uitgeverij Lemniscaat, 300 pagina’s (€24,95) www.lemniscaat.nl

Coetzee was er vroeg bij. In Schemerlanden (1974), zijn eerste roman, gaat hij al de confrontatie aan met een vraag die ons tegenwoordig steeds meer bezighoudt: hoe moeten we omgaan met ons, vaak van geweld doortrokken, koloniale verleden?

Door in de verschillende delen van Schemerlanden steeds een hoofdpersoon met de naam Coetzee te kiezen, maakt hij duidelijk dat dit verleden in ons heden blijft doorwerken. We kunnen er ons als witte westerse mensen niet aan onttrekken. Hij verschaft daarbij geen handleiding, zoals hij dat in al zijn volgende romans ook niet zal doen, voor een actuele, politieke omgang ermee. Dit soort collectieve antwoorden heeft hij als romancier en essayist niet beschikbaar.

We vinden deze antwoorden wel bij Antjie Krog en Nadine Gordimer, de twee meest bekende Zuid-Afrikaanse collega’s van Coetzee, met wie hij direct en indirect in discussie gaat. Zij kiezen respectievelijk voor het zwarte denken van de Ubuntu-filosofie en voor het regenboogdenken waarin de verschillende

identiteitsgroepen een harmonieuze samenleving moeten vormen. Voor zover dit uit zijn teksten afgeleid mag worden, is dit antwoord voor Coetzee te gemakkelijk en uiteindelijk onaanvaardbaar, omdat het de westerse verworvenheid van zelfkritiek en de mogelijkheid van universele discussie opgeeft. Ook in Australië, zijn tweede vaderland, blijft de kritiek van Coetzee op zowel het verleden van dit continent als op het huidige harde vluchtelingenbeleid prominent aanwezig. (…)

‘Er is nooit een document van cultuur, dat niet tevens een document van de barbaarsheid is,’ luidt een beroemde uitspraak van Walter Benjamin. (…) In een bespreking van Benjamin toont Coetzee zich een groot kenner en bewonderaar van diens werk. Met name Benjamins inzet om de geschiedenis ‘van onderop in plaats van bovenaf’ te schrijven spreekt hem aan. ‘Zijn roep om een geschiedenis die het lijden van de overwonnenen in plaats van de monumenten van de overwinnaars centraal stelt, is profetisch voor de manier waarop de geschiedschrijving in onze levenstijd over zichzelf is gaan denken.’

Benjamin eindigt de geciteerde tekst over de geschiedenis met de opmerking dat ‘hij het als zijn taak beschouwt de geschiedenis tegen de haren in te strijken’. Hoe doe je dat?

Moet het standbeeld van J.P. Coen

in Hoorn tegen de vlakte, zoals een actiegroep wil? Moet de Coentunnel in Amsterdam een nieuwe naam krijgen, om over de vele foute straatnamen uit ons verleden maar te zwijgen? Moet ik de foto waarop ik als jongetje trots poseer op de Hoge Veluwe onder het standbeeld van Generaal de Wet, mijn held uit de Boerenoorlog, uit mijn album halen?

Het gaat hier steeds om specifieke vragen over de omgang met ons westerse verleden, die niet in algemene zin beantwoord kunnen worden. In Schemerlanden geeft Coetzee een antwoord op de specifieke vragen die hij vanuit de twee landen waar hij woonde, Zuid-Afrika en de Verenigde Staten, aan het gewelddadige verleden en heden stelt. Maar zijn verrassende stellingname biedt voldoende aangrijpingspunten om ook vragen over het Nederlandse verleden op een bredere en minder moralistische manier dan veelal gebeurt te bespreken.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 25

BOEKFRAGMENT

Vet belangrijk Vet belangrijk is een aanstekelijk en belangrijk boek dat je ideeën over vet voor altijd zal veranderen. Het laat zien hoe vet écht werkt en is een must read voor iedereen die wil weten hoe je op een slimme en effectieve manier een gezond gewicht kunt bereiken én behouden.

Mariëtte Boon en Liesbeth van Rossum, Vet belangrijk. Feiten en fabels over voeding, vetverbranding en verborgen dikmakers, Uitgeverij Ambo|Anthos, 288 pagina’s (€ 20,99) Verschijnt 19 april www.amboanthos.nl

Voorwoord Bij ‘lichaamsvet’ denk je waarschijnlijk vooral aan het randje dat over je broek heen begint te puilen als je met de kerstdagen te veel gegeten hebt. Of aan het vet op je billen dat in het verkeerde licht putjes laat zien (althans, bij de meeste vrouwen).

Veel mensen hebben een haat-liefdeverhouding met hun lichaamsvet, waarbij haat vaak de boventoon voert.

Dit beeld wordt onmiskenbaar versterkt door de media. Je kunt geen tijdschrift openslaan of er staat niet ten minste een artikel in over diëten, afvallen of voedingssupplementen die ons slanker moeten maken. En dat met zo min mogelijk moeite natuurlijk. De succesverhalen vliegen je om de oren en de afgetrainde modellen kijken je lonkend aan.

Ook op televisie is de boodschap duidelijk: we moeten met zijn allen slanker en fitter worden en ons

lichaamsvet vaarwelzeggen. Maar, zoals met alles in ons lichaam, zal vet er niet voor niets zijn en zal het wel een functie hebben. Toch? Dus wat is vet eigenlijk en wat doet het?

En is het echt zo slecht als iedereen beweert?

Er is geen orgaan waar we tot voor kort zo weinig over wisten als ons vet. Want ja, vet is een orgaan, net zoals het hart en de longen. Jarenlang, nee eeuwenlang werd gedacht dat vet niet veel meer was dan een isolatielaagje, een hoopje blubber dat onze inwendige organen beschermt tegen kou en stoten.

Maar niets is minder waar. Vet blijkt een van de grootste organen van ons lichaam te zijn. Het onderzoek naar vet is de afgelopen jaren exponentieel toegenomen en heeft ons vele nieuwe inzichten gegeven. Als we iets hebben geleerd de afgelopen jaren als artsen en vetonderzoekers is het dat ons vet niet alleen een belangrijk, maar zelfs een onmisbaar orgaan is. Het zorgt voor een continue aanvoer van brandstof naar onze andere organen als we langere tijd niet gegeten hebben. Dit hadden onze voorouders nodig om te kunnen overleven. Maar vet doet nog veel meer! Het maakt ook talloze hormonen aan, stofjes die aan het bloed worden afgegeven om op afstand met andere organen zoals de hersenen te communiceren. Zo maakt het onder andere hormonen

die je eetlust afremmen als je net een groot bord friet op hebt, zodat je niet eindeloos door blijft eten. Handig, he? (…)

Aan de hand van alledaagse en minder alledaagse verhalen nemen we je mee op een reis langs dit intrigerende orgaan. Hoe werkt ons lichaamsvet precies? En hoe komt het dat de ene persoon er veel van heeft en de andere weinig? Hebben verstoringen in hormonen hier iets mee te maken? Is te veel vet bij iedereen even schadelijk? Waarom werken diëten vaak niet of slechts tijdelijk en hoe zorg je ervoor dat je wel langdurig een gezond gewicht behoudt? Moet je stress mijden, in de kou staan om je vetverbranding te stimuleren of zijn er nog andere slimme trucs? En hoe wordt je vetmassa beïnvloed door je slaap-waakritme, je hormonen en medicijnen? (…) En we geven volop praktische tips die je direct kunt toepassen.

Welkom in de wondere wereld van ons lichaamsvet!

BOEKFRAGMENT

De patiënten van dokter García Wanneer dokter Guillermo García Medina in 1937 het leven van Manuel Arroyo Benítez redt, raken de twee bevriend. Jaren later helpt de arts de oud-patiënt opnieuw, dit keer met het infiltreren van een onderduikingsnetwerk van veelgezochte nazikopstukken.

Almudena Grandes, De patiënten van dokter García, vertaling: Mia Buursma en Rikkie Degenaar, Uitgeverij Signatuur, 832 pagina’s (€ 29,99) www.uitgeverijsignatuur.nl

Ik herinnerde me alles nog, ook dat haar oudere zus Asunción heette.

Het meisje, waarschijnlijk haar dochter, haalde haar schouders op en bleef haar hand voor me ophouden, zo brutaal dat ik erom moest lachen. En terwijl ik voorzichtig Benigna’s cadeau uit mijn zak haalde, liet het jongetje dat ik al die tijd bewust had genegeerd, aan de andere kant van zijn moeder zijn donkere hoofdje zien. ‘Vind je het mooi?’

Ik probeerde niet naar hem te kijken, terwijl het toonbeeld van hebberigheid heftig knikte. ‘Goed dan, alsjeblieft, voor jou, want jij daar…’ en mijn hart bonsde in mijn keel toen ik me naar hem omdraaide, ‘jij bent te groot voor dat soort dingen, of niet soms? Op je achtste…’ ‘Hoe weet u dat ik acht ben?’ Hij was tenger en groot voor zijn leeftijd, met een lang, smal gezicht en donkerbruin haar, en hij beloofde uit te groeien tot een

man met volle wenkbrauwen en een rechte, tamelijk lange neus, lang genoeg om de bril te dragen die wellicht een vroegtijdige bijziendheid zou corrigeren, een man die maar heel weinig leek op de enige familie die hij had gekend.

‘Omdat ik heel slim ben.’ Ik lachte naar hem, en alsof hij mijn voorspellingen wilde logenstraffen, antwoordde hij met de glimlach van zijn moeder. ‘Ik weet dat je in september acht bent geworden, dat je in de calle Ayala woont, dat je Amparo’s zoon bent, en ik weet…’

Ik kende haar zo goed dat ik haar niet hoefde te zien om haar angst te ruiken, en nog voordat ik het zag, wist ik dat ze opnieuw verbleekte. Ik kende haar zo goed dat ik al voorzag dat ze me haastig, onbeholpen en gejaagd zou onderbreken toen ik op het punt stond er alleen nog aan toe te voegen, en zeker niet meer, dat ik wist dat haar zoon van voetballen hield omdat hij op beide knieën korstjes had. Wat ik nooit had kunnen voorzien waren de woorden die ze me influisterde, terwijl ze haar nagels zo krachtig in mijn onderarm klauwde dat het pijn deed. ‘Hij heet geen Guillermo meer.’

Die zin deed ook pijn. Ik had mijn missie volbracht en hoefde daar geen minuut langer te blijven, maar ik had nog iets te doen. Voordat ik vertrok, gaf ik het popje aan het

meisje, wuifde het jongetje gedag en bracht mijn mond naar het oor van zijn moeder. ‘Ik ook niet.’

Ik deed een paar stappen naar voren, draaide me om en zag dat Amparo me na bleef kijken, volkomen stil, als een grenspaal die de stroom gelovigen met palmpasenstokken in hun hand in tweeën deelde. Toen ging de zon onder. Het had een mooi beeld kunnen zijn voor een afscheid, maar dat kon ik me nog niet permitteren.

Op de laatste zondag van maart 1947 ging ik op weg naar een vrouw die mijn ware identiteit kende. Amparo wist dat ik niet Rafael Cuesta Sánchez heette, maar Guillermo García Medina. En dat ik arts was, al had ik geen officiële papieren en werkte ik voor een transportbedrijf.

Wat ze niet wist, was dat ik naar haar toe kwam om mijn vriend Manuel Arroyo Benítez te helpen, die de identiteit van Adrián Gallardo Ortega had aangenomen om daarmee te infiltreren in een organisatie van voortvluchtige nazi’s en als een van hen naar Argentinië te emigreren.

Intussen leefde de echte Adrián Gallardo als bedelaar in Berlijn en liet hij, als hij door een patrouille werd aangehouden, het legitimatiebewijs zien van een man die Alfonso Navarro López heette.

Mijn verhaal is het verhaal van drie bedriegers.

MILJA PR A AGMAN

Een prentenboek over schoonheid dat elke lezer doet glimlachen.

‘Wat vind jij mooi, Max?’ vraagt de meester. Max denkt na. Hij zoekt de woorden voor wat hij mooi vindt, maar zijn denken duurt te lang. ‘Ik weet het niet, meester,’ zegt hij. ‘Denk er maar over na.

Als je het weet, mag je het zeggen.’

— € 15,95 $ prentenboek $ 4 jaar en ouder $ 978-94-6291-389-9

www.eenhoorn.be

SCHRIJFCURSUS NAZOMER 2019 Cursus wordt gegeven door Lex Jansen, uitgever/redacteur Je hebt iets te zeggen. Je wilt schrijven.

Jouw verhaal, jouw roman, jouw dichtbundel.

Périgord, Frankrijk - 14 t/m 18 oktober 2019 Naast ruimte voor concentratie en inspiratie vind je er ontspanning en rust.

Voor meer informatie: https://magonia.nl/cursus/schrijfcursus-nazomer-2019/

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 27

NON-FICTIE RECENSIE

BOEKENKRANT TIPT

Waar hangt je kat uit?

HET ONTEIGENDE BREIN De Britse neuroloog Jules Montague gaat in dit boek op zoek naar de geheimen van identiteitsvorming en het geheugen. Wat blijft er over als ons geheugen langzaam afsterft? Zijn we nog onszelf als we door dementie, Parkinson of verslaving Jules Montague, Het ontde greep op de werkeeigende brein, vertaling: lijkheid verliezen? De Peter Abelsen, Uitgeverij auteur publiceert haar Ambo|Anthos, 288 pagina’s (€ 21,99) werk in The Guardian en The Independent en staat in de traditie van psychiater Irvin Yalom en neuroloog Oliver Sacks.

MELK In Melk staat de geschiedenis van de relatie tussen mens en melk centraal, maar het bevat ook 126 recepten. Waarom begon de mens eigenlijk melk te drinken en hoe dachten de Romeinen over dit goedje? Waar melk vroeger ondrinkbaar was, totdat de mens Mark Kurlansky, Melk. Een lactosetolerant werd en 10.000-jarige haat-liefdeverhet pasteuriseren zijn houding, vertaling: Corneintrede deed, klinkt er lis van Ginnenken, Uitgevenu steeds meer kritiek rij Spectrum, 400 pagina’s vanwege het dierenwel(€ 29,99) zijn en de gezondheidseffecten.

WIJ ZIJN HET KLIMAAT Aan de keukentafel ontstond bij twee Belgische scholieren het idee een staking tegen het huidige klimaatbeleid te organiseren. Zij werden het gezicht van de protestgeneratie en hebben duizenden Belgische scholieren geïnspireerd om ook de straat op te Anuna de Wever & Kyra Gangaan. Hun toekomst tois, Wij zijn het klimaat. Een staat op het spel en in brief aan iedereen, Uitgevedeze brief lichten ze hun rij De Bezige Bij, 64 pagina’s beweegredenen toe aan (€ 8,99) politici, bestuurders, ouders en leeftijdsgenoten.

OVER PADEN Zeven jaar lang bewandelde Robert Moor duizenden paden. In dit boek volg je hem tijdens zijn reis op de voet. Dat niet alleen, want zijn persoonlijke fascinatie voor wandelen levert nieuwe inzichten op over de wereld en het reizen erdoorheen, waardoor dit een wandelboek is dat de grenzen tussen filosofie, wetenschap en natuurgids laat vervagen.

Robert Moor, Over paden.

Een ontdekkingstocht, vertaling: Ernst Boer, Uitgeverij Ten Have, 384 pagina’s (€ 23,99)

Caroline Paul zit na een ongeluk voor lange tijd thuis.

Als haar schuwe kater Tibby verdwijnt en na vijf weken stoerder en glanzender terugkeert, probeert ze te achterhalen waar hij heeft gezeten.

Door Sonja Wessels

Kat vermist voelt als een prentenboek voor volwassenen.

De bekende graphic journalist Wendy MacNaughton heeft het verhaal van haar partner van illustraties voorzien.

Op sommige pagina’s lijkt de tekst haast ondergeschikt aan het beeld; zo spreekt bijvoorbeeld de blik van Tibby met de catcam boekdelen.

In vrij korte zinnen beschrijft Paul de situatie waarin ze verkeert; het ongeluk en de verdwijning van de kater. Als ze na zijn terugkeer nog steeds aan huis gekluisterd is, start ze ‘Operatie Achtervolg Tibby’. Door zich hier volledig op te storten, hoopt

EMMA RINGELDING

De basis van Kat Vermist vormt ze aan een depressie te ontsnappen. de verdwijning van Tibby, maar Tibby laat zich gelukkig alles aanook de prille relatie met Wendy en leunen: eerst een gps, die een hele het ongeluk dat Paul had, spelen wirwar aan routes geeft. En vervoleen rol. Helaas wordt dit niet echt gens ook een catcam, die een hoop uitgediept. Ik ben eigenlijk wel vage foto’s oplevert, maar niet echt benieuwd hoe iemand ertoe komt een antwoord. De praktische Wendy om zelf een vliegtuig te bouwen kan uiteindelijk chocola maken van om er vervolgens mee te crashen. de gps-info, maar om echt te achterEn hoewel de illustrahalen waar Tibby al die ties Tibby, Fibby en de tijd heeft uitgehangen, zoektocht een smoel zal Paul moeten praten geven, had het boek met de buren. ook prima zonder Hoewel Paul de paniek gekund en had ik liebeschrijft die ze ervaart ver iets meer verhaal als Tibby is verdwenen, gehad. Of, wat ik echt voel ik niet echt met zou hebben toegehaar mee. Dat komt juicht: een complete wellicht doordat ze juist graphic novel. Toch bij diepe emoties op de bevat het boek een jij-vorm overgaat – ‘Als waardevolle boodje kat weg is, raak je in schap in deze door paniek. (…) Je huilt.’ –, technologie gevormde om daarna weer in de tijd: bij een kat verik-vorm door te gaan.

Caroline Paul, Kat vermist. mist werkt gewoon De echte emotie voelde Een waargebeurd verhaal over liefde, wanhoop en GPS-techmenselijk contact, ik alleen als er totaal nologie, illustraties: Wendy zelfs in een stad, nog onverwachts iets ergs MacNaughton, vertaling: altijd het best. met de andere kat Fibby Carla Hazewindus, Uitgevegebeurt, maar dat kan rij Pepper Books, 160 pagina’s ook projectie zijn. (€ 17,99)

Hoopgevende inkijk in twee culturen Oumaima en Lody komen uit twee verschillende werelden. Oumaima is moslima en noemt zichzelf een Marokkaanse Nederlander. Lody is rabbijn noemt zichzelf een Nederlandse Jood. Oumaima staat als vwo-leerlinge aan het begin van haar carrière. Lody is als rabbijn al meerdere jaren met pensioen. De buitenwereld ziet de moslim en de jood vaak als een soort natuurlijke vijanden.

Lody en Oumaima schrijven elkaar echter brieven omdat ze, ondanks de grote verschillen, oprecht geïnteresseerd zijn in elkaars wereld.

Die brieven gaan over hun leefwereld en godsdienst, over Israël en Palestina, over feminisme en vreemdelingen, over successen en dieptepunten in hun leven. paperback | ISBN 9789023956754 € 14,99 | ook als e-book

ADv 260 x 193 BK.e$S_Opmaak 1 20-03-19 14:45 Pagina 4

S H O R T L I S T Socratesbeker 2019 A D V E R B R U G G E , G O V E RT B U I J S en J E L L E VA N B A A R D E W I J K

Het goede leven & de vrije markt € 29,9 5

E E N C U LT U U R F I L O S O F I S C H E A N A LY S E De vrije markt is overal, haar rol in ons persoonlijke leven is groter dan ooit. De grote vraag daarbij is wel: brengt deze vrije markt het goede leven dichterbij of staat ze dit juist in de weg? En wat is ‘het goede leven eigenlijk? Draait alles om geld verdienen en consumeren of vooral om vredig en harmonieus samenleven met anderen?

Helder, eigentijds en prettig geschreven, interessant voor een breed publiek.

Geselecteerd voor de shortlist Socratesbeker 2019, de prijs voor het meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek

456 pagina’s | I S B N 978 90 477 0958 9 | € 29,95

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 29

NON-FICTIE INTERVIEW

‘De brexit heeft me emotioneel aangegrepen’ Jarenlang was Peter Brusse correspondent in Londen.

Van 1964 tot en met 1985 werkte hij voor de Volkskrant en later ook voor de NOS. Eerder verschenen van zijn hand al twee boeken over de relatie met onze eigenzinnige overburen, maar in Ach, Engeland maakt hij middenin de brexit-ontknoping de definitieve balans op.

‘De Britten zijn heel erg van de tradities en hebben daar altijd op voortgebouwd. Ze plannen zelden ver vooruit, de brexit is daar een mooi voorbeeld van, maar zo is het altijd gegaan.’

Door Istvan Kops Kunnen we eigenlijk wel zonder de Britten in Europa? Dat is de vraag die oud-correspondent en Engelandkenner Peter Brusse zichzelf in dit boek stelt. Nederland en het Verenigd Koninkrijk delen immers een lange geschiedenis met elkaar. We vochten verschillende oorlogen uit, handelden met elkaar en huwelijkten verschillende prinsen en prinsessen uit.

Hoe verklaar je de wens van de Engelsen om de Europese Unie te verlaten?

‘Met die gedachte hebben ze altijd al gespeeld. Ze hebben zichzelf constant de vraag gesteld: zijn we een eiland of horen we bij het continent?

Voorbeelden daarvan zie je door de hele geschiedenis heen. Neem koning Hendrik VIII, die zich besloot af te scheiden van de Rooms-Katholieke Kerk. De Britten hebben altijd de neiging gehad om een geheel eigen koers te varen, maar tegelijk wilden ze aansluiting houden met het vasteland op het gebied van cultuur, kunst en wetenschappelijke uitvindingen. Hun houding naar Europa is altijd heel ambivalent geweest.’

Waarom is het Verenigd Koninkrijk in 1973 überhaupt toegetreden tot de Europese Unie?

‘De band met Amerika werd in die tijd minder sterk en het Britse Rijk met al haar koloniën viel uiteen.

Ze werden daardoor min of meer gedwongen om zich aan te sluiten bij Europa. Ze hebben dat echter op een slecht moment gedaan, want ze hadden zich veel eerder bij ons kunnen en moeten aansluiten. Na de Tweede Wereldoorlog waren de Britten een machtige natie en ze hadden daardoor beslist een veel grotere stempel op het continent kunnen drukken.’

Hoe kijk je tegen de brexit aan en wat vrees je er het meeste aan?

‘Als kind heb ik heb de bevrijding van Nederland aan het einde van de

meer met hun taal en je moet daar doorheen prikken om erachter te komen wat ze werkelijk bedoelen.’

Peter Brusse VINCENT MENTZEL

Tweede Wereldoorlog meegemaakt en ik ben de Britten daarvoor nog steeds dankbaar. Daarom wil ik ook dat het land bij de Europese Unie blijft. De brexit heeft me emotioneel aangegrepen. Nederland heeft er daarnaast groot belang bij dat de Britten bij Europa blijven, want we hebben veel meer met ze gemeen dan met bijvoorbeeld de Fransen en de Duitsers. We zitten daarnaast op het gebied van onze opvattingen over democratie, vrijheid en onze cultuur veel meer op één lijn met de Britten dan met veel andere EU-landen.’

Hoe zou je de volksaard van de Britten beschrijven?

‘Ze zijn heel improviserend van aard en altijd op zoek naar de heilige graal, waarvan niemand weet waar die is. De Britten zijn heel erg van de tradities en hebben daar altijd op voortgebouwd. Ze plannen zelden ver vooruit, de brexit is daar een mooi voorbeeld van, maar zo is het altijd gegaan. Er zijn veel uitvindingen geweest die toevalstreffers

waren, zoals penicilline. Een ander voorbeeld van hun improviserende aard is de Kanaaltunnel. Toen in 1987 met de aanleg werd begonnen, hadden de Fransen perfecte blauwdrukken en plannen terwijl de Britten helemaal niets leken te hebben voorbereid.’

Wat maakte het land voor jou zo interessant toen je er destijds als correspondent besloot te gaan werken?

‘Het was een ontzettend boeiende tijd toen ik in 1964 in Londen arriveerde, want de swinging sixties waren op dat moment in volle gang.

Voor journalisten was er in die tijd altijd wel wat te beleven. Het Profumo-schandaal, waarbij de Minister van Defensie een relatie bleek te hebben met de prostituee Christine Keeler, domineerde in die tijd het nieuws. De pers en het publiek kregen er geen genoeg van. Het leven met de Engelsen was wennen.

Nederlanders zijn vaak bot en rechtstreeks en we begrijpen veel van wat de Britten doen niet. Ze spelen veel

Hoe kijken de eilandbewoners eigenlijk tegen ons aan en heb je dat beeld door de jaren heen zien veranderen?

‘De jeugd en de mensen in en rondom Londen werden in de loop der tijd steeds Europeser georiënteerd. De oudere generaties, de mensen op het platteland en in de bewoners van het arme industriële noorden, bleven daarentegen vasthouden aan het verleden en hadden veel minder op met het continent. Ze zagen niet dat ook zij hebben geprofiteerd van Europa, maar het vijandbeeld tegen het continent is ook door sommige politici aangewakkerd.

Zo’n Boris Johnson is constant zijn kansen als de volgende prime minister aan het inschatten en speelt handig in op het ongenoegen van een groot deel van de bevolking.’

Peter Brusse, Ach, Engeland. Wij en onze overburen. Van Bonifatius tot brexit, Uitgeverij Balans, 204 pagina’s (€ 19,99)

Binnenkort in de boekhandel

ISBN 978 90 206 0879 3 € 19,99

NEEM EEN ABONNEMENT, 4 NUMMERS VOOR € 12.

NO. 3, FEBRUARI 2019, € 3,– WWW.MILITAIRECOURANT.NL

MILITAIRE COURANT

MET EN BOEK GE! BIJLA

EEN MACHTIG WAPEN

APACHE-VLIEGER TWIGGY PAGINA 4

FRANK BÁEZ THE LAST POETS CHARLES BERNSTEIN METROPOLE ORKEST VAHNI CAPILDEO KAYO CHINGONYI JULES DEELDER MARIO BATKOVIC RITA DOVE GALINA RYMBOE JUDITH HERZBERG DE LIKT MONA KAREEM ANTJIE KROG DWAYNE FRANKLIN & DADDY JAKOB DJ DDV TOM LANOYE PATRICIA LOCKWOOD ANTONIO LIZANA & EDUARDO GUERRERO LIEKE MARSMAN FISTON MWANZA MUJILA JAMES NOËL SAYAKA OSAKI CHARLOTTE ADIGÉRY KOLEKA PUTUMA A-WA MARIEKE LUCAS RIJNEVELD ULRIKE ALMUT SANDIG LEA SCHNEIDER BRUNO FERRO XAVIER DA SILVA SANTIAGO VERA ZHENG XIAOQIONG PÉTER ZÁVADA RAÚL ZURITA and many many more!

Veteranen, Eerste Wereldoorlog en korporaal Anna wint Heel Holland Bakt

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.MILITAIRECOURANT.NL

13/16 JUNE - DE DOELEN poetry.nl

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 31

NON-FICTIE INTERVIEW

De Noordzee zit barstensvol verhalen Bijna honderd dagen reisde programmamaker Arnout Hauben langs de Noordzeekust op zoek naar verhalen over vroeger en nu, maar hij was ook benieuwd hoe deze watermassa onze identiteit heeft bepaald. Vanaf deze maand is de televisieserie bij de VPRO te zien, vergezeld door een boek met dezelfde titel: Rond de Noordzee.

Door Nicole van der Elst Vijfduizend kilometer reisde hij samen met cameraman Philippe Niclaes en dronepiloot Ruben Callens langs de kust van België, Frankrijk, Engeland, Schotland, Noorwegen, Denemarken, Duitsland en Nederland. Het trio legde de afstand op verschillende manieren af: te voet, per trein of fiets, maar als je meer over de zee wilt weten, vertoef je ook vaak op een schip. ‘Ik ben eerder voor de reeks Ten oorlog langs de frontlinies van de Eerste en Tweede Wereldoorlog getrokken, maar dat was allemaal over land. Een van de vernieuwende aspecten voor mij was het reizen over water. We hebben afgelegen bestemmingen aan de rand van Europa bezocht, zoals de Orkney- en Shetlandeilanden ten noorden van Schotland. Om daar te

komen, verbleven we soms enkele dagen achtereen op volle zee. Dat had ik nog niet eerder meegemaakt.’

VAN PREHISTORIE TOT NU

Het reizen over water was niet het enige nieuwe element in vergelijking met eerdere programma’s die Hauben voor de Vlaamse televisie maakte. ‘Daar zat ik vaak vast aan een bepaalde tijdsperiode of besloeg mijn reis een kleiner gebied. Nu heb ik veel verschillende verhalen kunnen tonen: van de prehistorie tot aan onze meest recente geschiedenis.’ Als voorbeeld noemt hij de aflevering over de Orkney-eilanden die, als ik Hauben spreek, net is uitgezonden op de Vlaamse zender Eén. ‘Op een steenworp afstand van zijn huis vond bewoner Hamish een prehistorische graftombe. Hij liet ons het graf zien, maar hij voelde zich echt verbonden met deze mensen die duizenden jaren eerder op deze eilanden hadden gewoond.

Hij keek letterlijk in de ogen van zijn eigen geschiedenis.’ In dezelfde aflevering picknickt het team ook met de zussen Casey en Jen, die over hun jeugd op deze desolate plek vertellen. ‘We willen vooral de persoonlijke verhalen van mensen tonen, maar ook hun verbondenheid met een bepaalde plek en de rol die de zee hierin speelt. Misschien is dat wel het grootste verschil met bijvoorbeeld Britse reisprogramma’s, waarin alles draait om de presentator. Wij wilden vooral dienstbaar zijn

Philippe, Ruben en Arnout op weg naar de Schotse grens

aan de verhalen en landschappen die wij onderweg tegenkwamen.’

SPONTANE ONTMOETINGEN

Om deze verhalen op het spoor te komen doet de redactie veel vooronderzoek, maar de leukste ontmoetingen ontstaan spontaan. De manier waarop de mannen reisden, heeft daar volgens Hauben veel mee te maken. ‘Ik geloof dat als je in een auto aan komt rijden en direct een draaiende camera op mensen richt, ze veel minder geneigd zijn om iets te vertellen. Ze voelen zich overvallen en slaan dicht. Nu zagen ze drie mannen met enkel een rugzak aan komen lopen, waardoor ze al snel iets willen delen. Dat kan een goed verhaal zijn, maar ook een slaapplaats, maaltijd of een lift naar de volgende bestemming.’ Deze back to basic manier van reizen roept sympathie op bij de mensen die ze ontmoetten, maar ook bij de lezer of kijker, bijvoorbeeld wanneer ze aan de Engelse oostkust geconfronteerd worden met een typisch Britse dag vol mot- en stortregen. ‘Het is natuurlijk ook niet altijd leuk,’ vertelt Hauben daarover. ‘Probeer alles maar eens droog te krijgen als je met drie mannen op een kamer ligt. Die natte schoenen moet je de volgende ochtend gewoon weer aantrekken, want je wilt verder. Gelukkig hadden we de meeste tijd geluk met het weer, want we reisden in de lente en de prachtige zomer van vorig jaar.’

Met zijn werkwijze had de program-

mamaker in de afgelopen tien jaar veel succes in Vlaanderen, maar Rond de Noordzee is de eerste serie die ook in Nederland wordt uitgezonden. ‘Ik vind het spannend, vooral omdat de zee en het water haast wel in het DNA van de Nederlanders lijkt te zitten. Als deze serie mij echter één ding heeft geleerd, dan is het dat de landschappen die we onderweg hebben gezien heel afwisselend zijn, terwijl de mensen rond de Noordzee niet zoveel van elkaar verschillen. Hopelijk geldt dat ook voor hoe men in Nederland naar deze serie kijkt.’

De serie Rond de Noordzee is vanaf 16 april te zien op NPO2.

Arnout Hauben en Lander Deweer, Rond de Noordzee, Uitgeverij Polis, 272 pagina’s (€ 24,50)

VOOR ALLE LIEFHEBBERS VAN GESCHIEDENIS DE NIEUWE HISTORISCHE CANON VAN

Johan de Witt en Engeland Een bloemlezing uit zijn correspondentie

REID, GELEIJNSE & VAN TOL

MET EEN NIEUW VOORWOORD VAN FRITS VAN OOSTROM

Samenstelling: Ineke Huysman en Roosje Peeters Tekeningen: Jean-Marc van Tol

‘Johan de Witt, verliefd op de wiskunde en de kegelsnede, wordt langzaam maar zeker de poel des verderfs van de politiek in gesleurd – ik heb genoten.’

Luc Panhuysen, biograaf gebroeders De Witt

‘Geschiedenis is een serieuze zaak, maar het mag ook wel eens met een lach gepaard gaan. Fokke & Sukke hebben daar een niet te onderschatten aandeel in.’

Frits van Oostrom, winnaar Libris Geschiedenisprijs 2018

‘De brieven in deze bloemlezing laten zien dat onze landen, die alleen door de zee gescheiden worden, elkaar nodig hebben om verder te kunnen.’

Peter Wilson, Britse ambassdeur in Nederland

Het eerste (zeer goed ontvangen) deel van een spannende trilogie over leven en daden van Johan de Witt.

Alle vijftig vensters van de Canon voorzien van een cartoon. Aangepaste herdruk van de bestseller uit 2007.

Hoogtepunten uit de correspondentie van Johan de Witt en Engeland. Met tekeningen van Jean-Marc van Tol.

Jean-Marc van Tol Johan de Witt trilogie 1 - Musch Uitgeverij Catullus Paperback, gebonden en e-book ISBN 9789492409348 | 512 p. | € 24,95

Reid, Geleijnse & Van Tol De nieuwe historische canon van Fokke & Sukke Uitgeverij Catullus, gebonden ISBN 9789492409393 | 112 p. | € 13,99

Ineke Huysman en Roosje Peeters (ed.)

Tekeningen: Jean-Marc van Tol Johan de Witt en Engeland Uitgeverij Catullus, gebonden ISBN 9789492409454 | 176 p. | € 14,95

VET FACTS MAAK KENNIS MET VET BELANGRIJK Vet is een van de grootste organen (!) in ons lichaam

VERSCHIJNT 19 APRIL 2019

Zonder vet zouden we helemaal niet kunnen leven Er zijn twee soorten vet: bruin vet zet calorieën om in warmte en kan zo helpen wit vet te verliezen www.amboanthos.nl

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 33

KOKEN RECENSIE

ONZE TAAL

Goeiemoggel!

De redactie van Onze Taal zet iedere maand een bijzonder boek over taal in de schijnwerpers. Ze trappen deze editie af met de reclamebijbel Hoe verzinnen ze het van Jaap Toorenaar.

Deense hotdogs

Deense hygge op z’n best Is er een betere manier om het gezellig te hebben dan door over eten te praten, of beter nog, er samen van te genieten? Kopenhagen Food bewijst dat eten de rode draad is in de geschiedenis van een mensenleven.

Door Oglaya Doua Topkok Trine Hahnemann is geboren en getogen in de Deense hoofdstad en zij deelt in Kopenhagen Food dé perfecte plekken voor een heerlijk ontbijt, lunch en diner. Bakkerijen, wereldberoemde sterrenrestaurants, cafés, foodmarkten en lokale geheimen: door dit boek zul je zeker een bezoek willen brengen aan de stad. Gelukkig geeft Hahnemann je ook zeventig recepten voor thuis mee, zowel van Deense klassiekers als moderne Nordic Cuisine-gerechten, zodat je je tijdens het lezen toch al een beetje in Kopenhagen waant.

Toch is Kopenhagen Food geen kookboek of een reisgids, want het vertelt vooral Hahnemanns eigen verhaal over de stad. De topkok begint met vertellen over de plaats waar ze

opgroeide en voor het eerst eten leerde te waarderen. Dat persoonlijke komt ook duidelijk naar voren in leuke anekdotes tussendoor, bijvoorbeeld bij een recept voor chocoladerepen met marsepein. Samen met haar zus bezocht ze vroeger weleens een loods, waar kennissen van haar ouders een boot bouwden.

Daar lunchten ze dan niet, maar aten ze alleen maar chocoladerepen met marsepein, inclusief een glas frisdrank. Ook de andere recepten in Kopenhagen Food zien er stuk voor stuk ontzettend lekker uit. Het zijn

Trine Hahnemann, Kopenhagen Food. Recepten, tradities en verhalen, Uitgeverij Spectrum, 288 pagina’s (€ 29,90)

COLUMBUS LETH

geen simpele gerechten die je in een half uur op tafel zet, maar ze nodigen wel uit om gekookt of gebakken te worden op een regenachtige zondagmiddag. En dat is precies wat je wilt doen als je chocoladerepen met marsepein maakt: genieten van de tijd.

Kopenhagen Food is daardoor een mooie samenstelling geworden van Deense tradities, persoonlijke verhalen en prachtige foto’s. En niet alleen van het eten. Alle in beeld gebrachte cafés, restaurants, theaters en bakkerijen laten een charmante kant van Kopenhagen zien, altijd ondersteund door een al even sfeervol verhaal van Hahnemann. Je zou bijna denken dat de stad geen onflatteuze kant kent.

De liefde van de Deense topkok voor goed eten zie je aan alles terug in dit boek. Het is jammer dat het soms een ver-van-mijn-bed-show lijkt, bijvoorbeeld als er bij een recept staat dat ze dit speciaal voor prins-gemaal Henrik van Denemarken heeft klaargemaakt. Toch heeft het boek iets fijns dat bijna onverklaarbaar is. Misschien zijn het wel de goede herinneringen aan eten en de gezelligheid – op z’n Deens gezegd hygge – die dit boek met de lezer verbinden.

Reclameslogans: wie is er niet groot mee geworden? ‘Even Apeldoorn bellen’, ‘Foutje, bedankt!’, ‘Melk, de witte motor’. Iedereen van boven de dertig kent ze, en veel mensen gebruiken ze. Sommige reclameuitingen zijn zelfs zo succesvol dat ze officieel in de algemene woordenschat zijn opgenomen, denk maar aan ‘zwitserlevengevoel’, ‘bounty-eiland’ en ‘zomerkoninkje’, die alle drie in de Van Dale staan.

De slogans zijn dus bekend genoeg, maar de verhalen erachter veel minder. Want wie verzonnen al die briljante slagzinnen? Hoe moeizaam – of juist niet – zijn ze tot stand gekomen? En waarom precies zijn ze zo geslaagd? Die vragen staan centraal in het pas verschenen Hoe verzinnen ze het? van reclamemaker Jaap Toorenaar, die zelf bekend is van slagzinnen als ‘De maatschappij dat ben jij’ en ‘Een beter milieu begint bij jezelf’. In dit boek interviewt hij de creatievelingen achter klassiekers als ‘En dan is er koffie’ en ‘Petje Pitamientje’.

Hij laat zijn vakgenoten uitgebreid aan het woord over hun succesvolste campagnes: van de eerste prille ideeën tot aan de beelden en slagzinnen die miljoenen Nederlanders jaren later nog steeds kennen. Daar tussendoor komen ook alle ins en outs van het creatieve proces om van niets tot iets te komen voorbij.

Bovendien krijg je in de interviews een goed beeld van de wisselwerking tussen opdrachtgever en reclamemaker. Het boek is een feest der herkenning, want als basis voor de interviews stelde een onderzoeksbureau een officiële top honderd van de allerbekendste reclames op.

De top vijf: ‘Foutje, bedankt’ (met Rijk de Gooijer), het ‘Goeiemoggel!’filmpje van KPN (‘5 kiklo inktvip’), de legendarische ‘Even Apeldoorn bellen’-serie, de BOB-campagne van de overheid, en ‘Er gaat niets boven Groningen’ (ooit bedacht door provinciecommissaris Henk Vonhoff). Ietwat teleurstellend staat het onsterfelijke ‘Wij van WC-eend adviseren WC-eend’ pas op nummer tien, maar die is dan weer wel in de Van Dale terug te vinden, bij het trefwoord ‘wc-eendgehalte’.

Van ‘Koning, keizer, admiraal…

Popla kennen ze allemaal’ tot de ‘Wie had dat gedacht?’-campagne van Telfort, in Hoe verzinnen ze het? krijg je een overzicht van ruim vijftig jaar reclamehistorie, en een inventarisatie van de invloed van reclame op onze taal.

Raymond Noë

In het april-nummer van Onze Taal is een voorproefje uit het boek te lezen.

Het Genootschap Onze Taal is een vereniging voor taalliefhebbers, dat elke maand het blad Onze Taal uitbrengt en daarnaast fungeert als Taaladviesdienst. Kijk voor meer informatie op: www.onzetaal.nl.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 34

TOP 30

De dertig bestverkochte boeken in Nederland en Vlaanderen NEDERLAND

1 (nieuw)

Murat Isik, Mijn moeders strijd

2 (2) 3 week e

Peter Buwalda, Otmars zonen

3 (1) 2 week e

Esther Verhoef, Façade

4 (8) 15 week e

Ilja Leonard Pfeijffer, Grand Hotel Europa

5 (nieuw)

Michel Houellebecq, Serotonine

6 (3) 44 week e

Lucinda Riley, De zeven zussen

Week 13, 2019. Bron: Stichting CPNB

7 (11) 10 week e

Bart van Loo, De bourgondiërs

8 (55) 2 week e

Murat Isik, Verloren grond

9 (10) 4 week e

Nicolien Mizee, Moord op de moestuin

10 (4) 3 week e

Rachel Renée Russell, Dagboek van een muts 13. Partystress!

11 (7) 41 week e

Lucinda Riley, De zeven zussen 2. Storm

BOEKENKRANT TIPT

12 (45) 45 week e

Murat Isik, Wees onzichtbaar

13 (9) 5 week e

Ellen de Visser, Die ene patiënt

14 (5) 6 week e

Andy Griffiths en Terry Denton, De waanzinnige boomhut van 104 verdiepingen

15 (12) 39 week e

Lucinda Riley, De zeven zussen 3. Schaduw

16 (29) 10 week e

Sally Rooney, Normale mensen

17 (14) 11 week e

Lucinda Riley, De zeven zussen 5. Maan

18 (22) 5 week e

Graeme Simsion, Het Rosie resultaat

19 (13) 92 week e

Haemin Sunim, Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt

20 (nieuw)

Peter Buwalda, Otmars zonen. Gebonden editie

21 (17) 29 week e

Lucinda Riley, De zeven zussen 4. Parel

22 (15) 2e week

’t Hooge Nest

Harlan Coben, De ontdekking

23 (16) 29 week e

28 (21) 23 week e

Stephen Hawking, De antwoorden op de grote vragen

Yotam Ottolenghi, Simpel

29 (18) 19 week

Karin Slaughter, Goede dochter

30 (27) 11e week

24 (20) 41e week 25 (19) 6 week e

e

Michelle Obama, Mijn verhaal

Rick Pastoor, Grip

Nicci Gerrard, Woorden schieten tekort

26 (46) 9 week e

Tommy Wieringa, Dit is mijn moeder

27 (26) 19 week e

Roxane van Iperen,

Die ene patiënt Heb jij genoten van Die ene patiënt van Ellen de Visser?

Wij tippen twee andere titels over de zorg, die ook meer dan de moeite waard zijn om te lezen.

Ellen de Visser, Die ene patiënt, Uitgeverij Ambo|Anthos, 192 pagina’s (€ 16,99)

Adam Kay, Dit doet even pijn, Uitgeverij Prometheus, 240 pagina’s (€ 19,99)

Arnold van de Laar, Onder het mes. Een geschiedenis van de chirurgie in 29 opmerkelijke operaties, Thomas Rap, 416 pagina’s (€ 22,99)

VLAANDEREN

1 (nieuw)

Van Gucht en Morjaeu, Suske en Wiske 347.

Lambik plastiek

2 (nieuw)

Hec Leemans, F.C. De Kampioenen 102. Bibi Carmen

3 (1)

Merho, Fagard en Vanspauwen, De Kiekeboes 152. Niet van gisteren

4 (3)

Bart Van Loo, De Bourgondiërs

5 (2)

Thea Beckman, Kruis-

Week 11, 2019. Bron: boekenvak.be tocht in spijkerbroek

6 (nieuw)

Geert Noels, Gigantisme

7 (6)

Gerd Van Loock, Jommeke 293. Balletkoorts

8 (19)

Peter Buwalda, Otmars zonen

9 (5)

Peter Van Gucht en Steve Van Bael, Nachtwacht 1. De Absorbant

10 (34)

Eric De Maerteleire, Gezond eten, gezond ouder worden

11 (4)

Nix, De buurtpolitie 4.

Het gangsterparadijs

12 (22)

Anuna De Wever, Kyra Gantois en Jeroen Olyslaegers, Wij zijn het klimaat

13 (7)

de Noordzee

16 (11)

Lucinda Riley, De zeven zussen

17 (8)

Herman Van Goethem, 1942

18 (20)

Chris Dusauchoit, Mijn hond en ik

Andy Griffiths en Terry Denton, De waanzinnige boomhut van 104 verdiepingen

19 (12)

Yotam Ottolenghi, Simpel

20 (10)

14 (9)

15 (14)

Arnout Hauben, Rond

Pascale Naessens, Nog eenvoudiger met 4 ingrediënten Luc Deflo, Levend speelgoed

21 (27)

Lucinda Riley, De zeven zussen 2. Storm

22 (32)

Lucinda Riley, De zeven zussen 3. Schaduw

23 (16)

Lucinda Riley, De zeven zussen 5. Maan

24 (15)

Marc Legendre en Fabio Bono, De Rode Ridder 261. Het bloedkleed

25 (26)

Anne Jacobs, Het weesmeisje

26 (17)

Rachel Renée Russell, Dagboek van een muts 13. Partystress!

27 (29)

Michelle Obama, Mijn verhaal

28 (38)

Lucinda Riley, De zeven zussen 4. Parel

29 (35)

Stephen Hawking, De antwoorden op de grote vragen

30 (13)

Willy Linthout en Urbanus, Urbanus 182. Het billenknijpertje

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 35

KIJKJE IN DE KEUKEN INTERVIEW

Een reclamepraatje over boeken ‘Twee jaar lang vertelden we aan iedereen die het (niet) wilde horen dat lezers gezonder en gelukkiger zijn dan niet-lezers. Echt waar!’ Uittredend Kinderboekenambassadeurs Hans en Monique Hagen doen nog één keer hun verhaal, voordat ze deze maand het stokje overdagen aan hun opvolger.

Door Janneke Blok Het schrijversechtpaar kent als geen ander de kracht van het woord, maar als ambassadeurs voegden ze daar een grootse daad bij.

Op 10 juni 2018 openden ze de Kinderboekenambassade, een prachtige bibliotheek met een kleine studio in het Kinderboekenmuseum in Den Haag. Lezers kunnen hier een filmpje opnemen over hun lievelingsboek en inmiddels zijn er al tientallen filmpjes van kinderen, maar ook van bekende schrijvers en illustratoren, zoals Floor Rieder en Mirjam Oldenhave te bekijken op www.kinderboekenambassadeur.nl. Monique: ‘We zijn heel blij en dankbaar dat het museum hiervoor een ruimte ter beschikking wilde stellen. Het is een plek waar hele fijne gesprekken ontstaan over boeken tussen zowel kinderen, jongeren als volwassenen.’ ‘Iedereen heeft wel een lievelingsboek,’ voegt Hans daaraan toe. Met de ambassade laat het echtpaar een mooi project na en bieden ze hun opvolger ook een thuis.

NIET ÉÉN MAAR TWEE

Sinds 2013 slaan Stichting Lezen, Het Nederlands Letterenfonds, Stichting CPNB en De Schrijverscentrale de handen ineen om een nieuwe Kinderboekenambassadeur te benoemen, die de schone taak heeft om iedereen ervan te overtuigen hoe fijn lezen is. In het geval van Hans en Monique Hagen werden dat er zelfs twee. ‘We doen alles samen,’ verklaart Monique. ‘We leven en schrijven samen, dus het was heel logisch dat we dit ook samen zouden doen.

Het was juist heel fijn dat we onze ideeën over de invulling van onze taak met elkaar konden delen.’

Waar hun voorganger Jan-Paul Schutten vooral informatieve kinderboeken op de kaart zette onder het motto ‘Voor iedereen is er een boek te vinden’, besloten Hans en Monique Hagen zich te richten op hun ‘stokpaardje’: poëzie. Hans: ‘Gedichten bieden bij allerlei gelegenheden uitkomst, van geboortes

Uittredend Kinderboekenambassadeurs Hans en Monique Hagen AMBER BECKERS

en sterfgevallen tot trouwerijen en andere festiviteiten. Een gedicht kan je ook troosten, want in weinig woorden wordt er vaak veel in gezegd.’ ‘In poëzie valt ook van alles te ontdekken, het is eigenlijk een spel met taal,’ aldus Monique.

‘Bovendien zijn gedichten vaak lekker kort, waardoor ook moeilijke lezers in weinig tijd een aantal bladzijden kunnen lezen.’

GEWICHT IN DE SCHAAL

Het duo reisde stad en land af om onderwijzers en ouders te overtuigen van de rijkdom van poëzie. Hans: ‘We gaven hen vooral praktische tips mee, die ze direct de volgende dag konden toepassen. Het zelf verzinnen van een titel bij een gedicht, is bijvoorbeeld een hele leuke, zinvolle opdracht, waardoor vanzelf interessante gesprekken op gang komen.’

Monique: ‘Alles is goed, want je kunt altijd wel een reden verzinnen waarom een bepaalde titel bij een gedicht past. Soms waren de titels die de kinderen verzonnen veel mooier dan de echte!’

‘Als Kinderboekenambassadeur wilden we het belang van lezen onder de aandacht brengen bij een breed publiek, maar het is erg moeilijk om mensen voor wie (voor)lezen niet

vanzelfsprekend is te bereiken.’ Hun titel legde gelukkig genoeg gewicht in de schaal om twee jaar lang poëziecolumns te mogen schrijven voor Het Parool, die nu gebundeld zijn in het boek Poëzie hardop. ‘We zijn heel blij dat we deze kans hebben gekregen,’ aldus Monique. ‘Niet alle ambassadingen die we bedachten, bleken haalbaar, maar dit is ons gelukt. Bovendien zijn de illustraties van Maartje Kuiper ook prachtig

geworden! Hoe langer je kijkt, hoe meer je erin ziet. Bij het gedicht van Kees Spiering denk je bijvoorbeeld eerst een windmolen te zien, maar blijkt het een poppetje met hele lange armen te zijn.’

Na het lezen van Poëzie hardop kun je er niet meer omheen: ‘Lezen is net zo belangrijk als gezond eten en tandenpoetsen’ en ‘gedichten horen thuis in de Schijf van Vijf’. Het fijnst van hun tweejarige ambt vonden Hans en Monique Hagen dat ze de kans kregen om ongegeneerd over boeken te praten. Hans: ‘Normaal promoot je toch vooral je eigen werk en dat voelt algauw ongemakkelijk of opschepperig.’ Monique: ‘Tijdens een van onze bezoeken aan een schoolklas, vroeg een jongen verontwaardigd: “Sta je nou een reclamepraatje over boeken te houden?” Dat had hij heel goed begrepen.’

OPVOLGER

Hans en Monique Hagen, Poëzie hardop, illustraties: Maartje Kuiper, Uitgeverij Querido, 144 pagina’s (€ 16,99)

Benieuwd wie onze nieuwe Kinderboekenambassadeur wordt? Dit wordt op feestelijke wijze bekendgemaakt op woensdag 10 april tijdens het congres Lezen Centraal in Utrecht. Kijk voor meer informatie op www.lezen.nl.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 36

BOEKHANDEL LIJST

Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden

Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com NEDERLAND AALSMEER

Boekhuis Aalsmeer ALKMAAR

Boekhandel Feijn Van der Meulen’s Boekhandel

BUNSCHOTENSPAKENBURG

Bruna Van de Geest CASTRICUM

Boekhandel Laan CUIJK

The Read Shop Cuijk DEN BOSCH

Boekhandel Broekhuis

Boekhandel Adr. Heinen

ALPHEN A/D RIJN

DEN HAAG

ALMELO

Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof AMERSFOORT

De Algemene Boekhandel Boekhandel Riemer Boekhandel Veenendaal AMSTELVEEN

Boekhandel Venstra AMSTERDAM

De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel De Dolfijn Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Plantage Van der Plas ARNHEM

Boekhandel Hijman Ongerijmd ASSEN

Boekhandel Van der Velde Rapunsel Kinderboeken & meer

HAARLEM

Boekhandel Gillissen & Co Boekhandel H. de Vries Bruna Cronjéstraat Kinderboekwinkel Kiekeboek HAREN (GR)

Boomker Boeken HEDEL

The Read Shop Hedel

Boekhandel Douwes Boekhandel Van Stockum Boekhandel Scheveningen

HEEMSTEDE

DEVENTER

Boek- en Kantoorboekhandel Lektura

Boekhandel Praamstra DIEREN

The Read Shop Dieren

Boekhandel Blokker HEERHUGOWAARD

Bruna Middenwaard HEEZE

HELMOND

DOORN

The Read Shop Doorn

Boekhandel De Ganzenveer

DOORWERTH

HENGELO

The Read Shop Doorwerth DORDRECHT

Boekhandel Vos & Van der Leer Kinderboekwinkel De Giraf DRACHTEN

Boekhandel Van der Velde EDE

Boek en Buro EINDHOVEN

Boekhandel Broekhuis HIPPOLYTUSHOEF

De Wieringer Boekhandel HOOGEVEEN

The Read Shop XL Hoogeveen HUIZEN

Boekhandel Flevo IJMUIDEN

The Read Shop Express IJmuiden KAPELLE

Boekhandel Den Boer

De Boekenberg Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere

BARNEVELD

ENSCHEDE

Boekhandel Romijn

Boekhandel Broekhuis

KRIMPEN A/D IJSSEL

BEILEN

EXLOO

LEEUWARDEN

BAARLE-NASSAU

Bruna Baarle-Nassau BAARN

Boekhandel Het Logboek

Geerts Warenhuis GELDROP

Quist Boeken

Boekhandel Van Grinsven

BILTHOVEN

GOES

BERGEN OP ZOOM

Bilthovense Boekhandel

Boekhandel De Koperen Tuin

BLEISWIJK

GOIRLE

Boekhandel Muilenburg

Blz. Boekhandel Buitelaar

BODEGRAVEN

GORINCHEM

The Read Shop Karssen BOXMEER

Van Dinter Media BREDA

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar BREUKELEN

Boekhandel Van Kralingen

Boekhandel Lectori KERKRADE

Boekhandel Leeskunst Boekhandel Kamerbeek Boekhandel Van der Velde De Toverlantaarn LEIDEN

Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel Silvester LEIDERDORP

Boekhandel De Kler LEIDSCHENDAM

Boekhandel De Kler

Boekhandel De Boekenkist

LISSE

GOUDA

LOCHEM

Boekhandel Verkaaik The Read Shop Goverwelle GRONINGEN

Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer

Grimbergen Boeken Boekhandel Lovink MAARN

Boekhandel Boek & Koek MAASSLUIS

Boekhandel Het Keizerrijk MAASTRICHT

Boekhandel Dominicanen

MEPPEL

Riemer Barth MIDDELBURG

De Drvkkery MIJDRECHT

Boekhandel Mondria MONNICKENDAM

Nimo Boek

NAALDWIJK

Boekhandel Vingerling

ROERMOND

Plantage Boekhandel Boekhuis de kleine Tovenaar ROOSENDAAL

Boekhandel De Boekenwurm ROSMALEN

Boekhandel De Omslag ROTTERDAM

The Read Shop Nieuwegein

Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Bosch & de Jong – Boekverkopers

NIJKERK

SANTPOORT-NOORD

NIJMEGEN

SCHAGEN

NIEUWEGEIN

Boekhandel Roodbeen Boekhandel Augustinus Boekhandel Roelants Dekker v.d. Vegt Boekverkopers Kinderboekwinkel Nijmegen NOORDWIJKERHOUT

Boekhandel Wagenaar & Van Halem NOOTDORP

Bruna Lange Baan NUNSPEET

Boekhandel Osinga OEGSTGEEST

Boekhandel De Kler Rijnlandse Boekhandel OISTERWIJK

Boekhandel Oisterwijk OLDENZAAL

Boekhandel Broekhuis OOSTERBEEK

Boekhandel Meijer & Siegers OSS

Boekhandel Derijks OUDERKERK A/D AMSTEL

Boekhandel Sprey OUDEWATER

The Read Shop Oudewater PIJNACKER

Boekhandel van Atten Bruna Ackershof PURMEREND

Bredero Boeken

Boekhandel Plukker SCHIEDAM

Schiedams Boekhuis SITTARD

Het Witte Huys RODEN

Boekhandel Daan Nijman

WOERDEN

Boekhandel De Kler WORMERVEER

Pasman Boek & Hobby ZEIST

Boekhandel Kramer & Van Doorn ZEVENAAR

Rebers Boek en Buro ZOETERMEER

Boekhandel De Kler Boekhandel Sonneveld Bruna Dorpsstraat Silvester Boek & Spel

BRASSCHAAT

Boekhandel Van der Velde

Standaard Boekhandel BRUGGE

Steenwijks Boekhuys

De Reyghere boekhandel

TIEL

GENK

TILBURG

HEIST-OP-DEN-BERG

UITHOORN

MECHELEN

STEENWIJK

Boekhandel Arentsen Gianotten Mutsaers The Read Shop Express Uithoorn UTRECHT

Boekhandel Kees Broese boekverkopers Literaire Boekhandel Savannah Bay De Utrechtse Kinderboekwinkel VALKENSWAARD

Boekhandel Priem VEENENDAAL

Boekhandel Van Kooten VEGHEL

Bek, Boeken & Bijzonders VELP (GD)

Boekhandel Jansen & De Feijter

Roojboek

RHOON

Boekhandel Het Rozemarijntje

SNEEK

PUTTERSHOEK

Bruna Ellenbroek

WILLEMSTAD

VLAANDEREN

VENLO

RAALTE

Boekhandel De Kler

Boekhandel Krings

Boekhandel Het Leesteken Marjan Houtman Lezen & Schrijven

WASSENAAR

Boekhandel Koops VENRAY

VLEUTEN

Boekhandel Kees VLISSINGEN

Boekhandel ’t Spui VOORBURG

Kinderboekhandel In de Wolken VOORSCHOTEN

Boekhandel De Kler WAALWIJK

Plantage Bookstore

Malpertuis Het Voorwoord Salvator

TURNHOUT

Standaard Boekhandel

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 37

BOEKHANDEL WAANDERS IN DE BROEREN, ZWOLLE

Klant Carin van de Ploeg

Welkom in de Zwolse boekenkerk

Elke maand bezoeken we een van de vele mooie Boekenkrant-boekhandels die ons taalgebied rijk is. Deze maand reisden we af naar Zwolle om ons te laten inspireren door Waanders In de Broeren.

DE KLANT VERTELT

Carin van de Ploeg: ‘Voordat Waanders zich in de Broerenkerk vestigde, was het al onze favoriete boekhandel in Zwolle. Als jong gezin kwamen we er vaak voor prentenboeken, tijdschriften en kalenders. Toen de boekhandel in 2013 naar de voor dat doel verbouwde Broerenkerk verhuisde, waren we nieuwsgierig naar de inrichting van de kerk, die tot dan toe voor bijvoorbeeld feesten en exposities gebruikt werd. Het is een prachtige locatie, waar je naast een uitgebreid assortiment kranten en tijdschriften, ook heel veel jeugdboeken vindt op een speciale kinderafdeling. Voor volwassenen worden er regelmatig orgelconcerten of andere muzikale evenementen georganiseerd, maar er zijn ook signeersessies, lezingen en boekpresentaties. Waanders In de Broeren is een veelzijdige boekhandel waar ook kantoorartikelen, cd’s, strips en cadeauartikelen te koop zijn. Het personeel is vriendelijk en behulpzaam en helpt je met het vinden of bestellen van dat ene boek.

‘Mede dankzij de nieuwe functie, blijft de kerk een ware publiekstrekker. Dat is ook de reden dat er een toeristisch informatiepunt in de boekhandel gevestigd is en op aanvraag zijn er rondleidingen mogelijk in en rond het gebouw. Het fijnst is de in de kerk gelegen Brasserie, zodat je aan de leestafel heerlijk je kopje thee kunt drinken, maar ook gezellig in alle rust kunt lunchen of borrelen.

We komen dus niet alleen voor ons leesvoer naar de boekhandel, maar ook voor de lekkere gerechten.’

DE MEDEWERKER TIPT (1)

Caroline Bosch: ‘Machines zoals ik is een alternatieve geschiedenis, die zich afspeelt in Londen in de jaren tachtig van de vorige eeuw.

‘Hoofdpersoon Charlie Friend verdient zijn geld met online trading en is verliefd op zijn bovenbuurvrouw Miranda, die een verschrikkelijk geheim met zich meedraagt. Wanneer Charlie de mogelijkheid krijgt, koopt hij Adam, één van de eerste synthetische mensen.

Hij is (bijna) niet van echt te onderscheiden en samen met Miranda zorgt hij voor Adam’s “instellingen”, die zij beiden voor de helft en los van elkaar hebben ingesteld. Hierdoor vormt zich al snel een ongemakkelijke driehoeksverhouding. Wanneer Miranda’s geheim aan het licht komt en ze dit met z’n drieën op willen lossen, komen er allerlei morele dilemma’s boven water. Kan Adam beslissingen maken in ethische kwesties op basis van computeranalyse? In hoeverre wíl je dat een computer meebeslist, ook al heb je hem zelf gemaakt tot wie hij is? Kan een robot het menselijk hart begrijpen?

‘Ian McEwan heeft een erg interessant en belangrijk boek geschreven.

Vooral in deze tijd, waarin robots en kunstmatige intelligentie steeds meer integreren in ons dagelijks leven. De dingen die in deze alternatieve wereld gebeuren, zouden zomaar onze toekomst kunnen zijn.

Lezen dus!’

DE MEDEWERKER TIPT (2)

Marieke Kruijt: ‘Ik vond Tussen twee werelden van Franco Faggiani een heel bijzonder boek. Niet alleen de inhoud, maar zelfs de cover doet denken aan De acht bergen van Paolo Cognetti. Hoewel het boek minder bekend is, doet het zeker niet onder voor deze besteller.

‘Het verhaal speelt zich af in de Italiaanse Alpen, waar de vijftigjarige verteller Leo een nieuw bestaan wil opbouwen. Rouwend om zijn jong overleden vrouw verlaat hij Turijn en koopt een vervallen hut op een afgelegen plek in de bergen. Daar hoopt hij rust te vinden en zijn leven weer richting te geven, samen met zijn autistische pleegzoon Martino.

Het is de bedoeling dat Leo zich slechts tijdelijk over hem ontfermt tot er een permanent pleeggezin wordt gevonden. Beiden zijn zwijgzaam en op zichzelf, maar langzamerhand groeien de twee naar elkaar toe.

‘In de manier waarop Faggiani de relatie tussen Martino en Leo beschrijft, zit voor mij de kracht van het boek. Van twee mensen, die ‘samen apart’ leven, worden ze echt vader en zoon. Het lukt Leo steeds beter om zijn verleden achter zich te laten. Martino groeit op met de dieren en de natuur en hij weet zijn vader steeds meer te verrassen. De schitterende stijl van Faggiani zorgt ervoor dat dit boek een diepe indruk maakt.’

NIET TE MISSEN!

Nathalie Pagie over De Trip: Nathalie Pagie schrijft thrillers met vaart.

Ze debuteerde in 2013 met De toneelclub en sindsdien loodst ze de lezer met haar vlotte pen door spannende en soms lugubere verhalen. De Bredase auteur heeft inmiddels meerdere boeken geschreven, waarin het journalistenduo Tara Linders en Diego Martinez de hoofdrol speelt.

Met een eerder boek uit deze serie, Casa Familia, won ze in 2017 de Thrillerzone Award voor de Beste Nederlandse Thriller. Een jaar later won ze nogmaals deze prijs, dit keer voor IJsengel. Deze maand verschijnt een nieuw deel over het journalistenduo en Nathalie zal op zaterdag 20 april haar boek presenteren in Waanders In de Broeren. Op een mooie plek midden in de winkel, zal ze haar nieuwe boek signeren en haar fans te woord te staan.

WAANDERS IN DE BROEREN

Kijk voor meer informatie op www.libris.nl/waanders of loop spontaan binnen: Boekhandel Waanders In de Broeren, Achter de Broeren 1-3, 8011 VA Zwolle

The Passion het lijdensverhaal in moderne clichés

ONZE TAAL

‘Mama is weer thuis.’

Kamagurka

cartoonist en taalkunstenaar

M A A N D B L A D

V A N

H E T

G E N O O T S C H A P

O N Z E

T A A L

praten met een huisdier: we doen het bijna allemaal!

4

‘Als er al regels zijn, moet je die snel overtreden.’

2019

€ 16,95 / ISBN 9789492585301

absurdist Kamagurka Hoe Blendle u de artikelen in lokt

T NU ME

10T% ING KOR

‘Nederlands moet weer een echt vak worden’

‘Vlindertuin Emmen heeft weer poppenkast’

The Passion: lijdensverhaal in moderne clichés

elke maand de grappigste taalkronkels

Lees een jaar lang Onze Taal voor slechts € 39,60 *

Ga naar www.onzetaal.nl/boekenkrant en voer bij uw bestelling de kortingscode BK2 in. * Lidmaatschap (10 nummers): € 44,– per jaar.

Neem een abonnement!

Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul de

bon in)

Ik neem een abonnement op:

Twaalf nummers van de Boekenkrant + alle specials voor € 36,Twee nummers van de BKJunior voor € 6,Twee nummers van de BKYA voor € 6,Twee nummers van de BKFilosofie voor € 6,Twee nummers van de BKGeschiedenis voor € 6,-

naam straat postcode land e-mail

BON m/v

plaats

telefoon

IBAN nummer betaling

automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 k32, 3511 LX Utrecht, Nederland

BK0219

VOLGENDE MAAND IN DE BOEKENKRANT

Mei is traditiegetrouw de herdenkingsmaand. In het kader hiervan spreken we met Takis Würger over zijn roman Stella, gebaseerd op het leven van de Joodse Stella Goldschlag. In Koken in oorlogstijd onthult Manon Henzen ons het geheim van een goede maaltijd ten tijde van schaarste. Naast de Tweede Wereldoorlog loopt ook de rest van de geschiedenis als een rode draad door de mei-editie: • Samen met Robert Fabri duiken we in alle intriges die speelden in het oude Rome met het negende deel in de spannende Vespasianus-reeks: Keizer van Rome. Verder laten we het verleden aan ons voorbij trekken in Religieuze kunst en cultuur in 100 beelden en komen we in Jacques van Marken alles te weten over de eerste sociaal ondernemer van Nederland, die onder andere ons geliefde pindakaasmerk Calvé in het leven riep.

• Op de literatuurpagina’s maken we ons op voor het vijftigste Poetry International-festival en interviewen we John Boyne over zijn nieuwe roman Een ladder naar de hemel. Verder bespreken we twee magische Afrikaanse debuten: Wonderboom en Wat het betekent wanneer er een man uit de lucht valt.

• Op de jeugdpagina’s tovert de flexibele kei Petra in het gelijknamige Italiaanse prentenboek een grote glimlacht op ons gezicht en leren we met Kijken voor kinderen de kunst van David Hockney beter te begrijpen.

De Boekenkrant verschijnt iedere eerste maandag van de maand en is voor de klant gratis verkrijgbaar in de betere boekhandel. Thuis ontvangen? Vul de bon in op deze pagina.

Uphill Battle boekpromotie tel +31 302231718 redactie@boekenkrant.com verkoop@boekenkrant.com De volgende Boekenkrant verschijnt op 6 mei 2019.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2019 PAGINA 39

VOOR DE LEZER LEZERSADVIES Elke maand kun je in deze rubriek kennismaken met een Boekenkrant-lezer. Deze keer: Joek van Werkhoven.

Wat doe je in het dagelijks leven?

‘Ik werk als coördinator van de staatsexamens voor het vwo, de havo en het vmbo. Samen met vele collega’s zorg ik ervoor dat er op meer dan honderd locaties in Nederland examinatoren, voorzitters en andere medewerkers aanwezig zijn om de examens af te nemen. Dit jaar doen zo’n negenduizend kandidaten staatsexamen, dus dat is een mega-organisatie!’

Waar haal je de Boekenkrant op?

‘Ik heb de Boekenkrant ontdekt bij Boekhandel Scheveningen in de Keizerstraat, een ontzettend fijne boekwinkel. Het is wel gevaarlijk om er te komen, want je wordt er heel hebberig van!’

WIN DIT BOEK

Hoe is je liefde voor lezen ooit begonnen?

‘Tja, ik kon al vroeg lezen en ik kan me niet anders herinneren dan dat ik lid was van de bibliotheek.

Ook hadden we een bibliotheek op school. Als je klaar was met je schoolwerk, dan mocht je daar een boek uitkiezen om te lezen. Geweldig! En mijn liefde voor lezen is altijd gebleven. Het heeft er zelfs voor gezorgd dat ik Nederlands ben gaan studeren.’

vele andere mooie boeken.’

Welk boek zou je aan iedereen aanraden?

‘Die vraag is te moeilijk voor mij.

Er zijn zoveel boeken waarvan ik vind dat iedereen ze moet lezen.

Maar als ik toch moet kiezen, zou ik in elk geval De zeven zussenserie van Lucinda Riley aanraden, Vingers van marsepein van Rascha Peper en het jeugdboek Levende bezems, een “gouwe ouwe” van Lisa Tetzner. Maar er zijn nog vele,

Welk boek ligt er op dit moment op je nachtkastje?

‘De val van Annika S., de roman die Annejet van der Zijl samen met haar partner en journalist Jo Simons schreef. Maar meestal ligt een boek niet langer dan twee tot drie dagen op mijn nachtkastje. ’s Ochtends gaat het boek mee naar welke plek in huis, de trein of waar dan ook, want je denkt toch niet dat ik tot ’s avonds kan wachten om verder te lezen!’

Welk boek heb je nooit uitgelezen?

‘Oei, het is heel lang geleden dat ik een boek niet heb uitgelezen.

Eigenlijk lees ik van tevoren altijd de achterflap van het boek en als het verhaal me niet aanstaat, dan begin ik er niet aan. De ontdekking van de hemel van Harry Mulisch heb ik diagonaal gelezen. Ik kwam er niet doorheen, terwijl andere boeken van Mulisch zeker aanraders zijn.’

WIN EEN BOEK

VORIGE KEER

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen?

Stuur de namen voor 29 april naar redactie@boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Vermeld ook je naam en adres. Onder de goede inzendingen wordt een exemplaar van Mij pak je niet van Martine Glaser verloot.

Martine Glaser, Mij pak je niet, Uitgeverij Clavis, 219 pagina’s (€ 16,95)

Thomas’ vader is directeur van Big Tobacco, terwijl Floors moeder longkanker heeft. Als hun vrienden Pip en Roy ten strijde trekken tegen de tabaksindustrie worden ook Thomas en Floor meegesleept in die strijd.

WINNAAR

Manon Duintjer, Wat ik van mijn moeder leerde, Uitgeverij Ambo|Anthos, 272 pagina’s (€ 20,00)

Wie waren de drie schrijvers verborgen in het beeld in het februarinummer? Het goede antwoord is: Marion Pauw, Mirjam Oldenhave en Maarten van Nispen tot Pannerden.

COLOFON

Uit de eenendertig goede inzendingen trokken we Froukje de Bruin, Edith Owel en Herman Foury. Zij winnen een exemplaar van Wat ik van mijn moeder leerde van Manon Duintjer. Gefeliciteerd!

MEDEWERKERS

Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.

Specials Naast de reguliere Boekenkrant verschijnen er ook regelmatig specials over verschillende thema’s.

BKGeschiedenis BKJunior BKYA

Joek van Werkhoven

6 mei 2019 3 juni 2019 5 augustus 2019

Contact Uphill Battle boekpromotie, Visschersplein 160, k32 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 881 102005 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant Oplage 21.000 De volgende Boekenkrant verschijnt op 6 mei 2019.

Het team Hoofdredacteur: Nicole van der Elst Redacteuren: Janneke Blok, Ruth Janse en Mirjam Mulder Medewerkers: Wouter Adriaensen, Isa Altink, Anne van Blijderveen, Mireille Bregman, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Oglaya Doua, Aefke ten Hagen, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Jacomijn van Kempen, Merel Kuitert, Istvan Kops, Mieke van Meer, Laura Molenaar, Selma Oueddan, Nora van Ouwerkerk, Hans Pols, Ira Pronk, Emma Ringelding, Ellen Rooms, Elisa Ros Villarte, Yannick Schueler, Pauline Speetjens, Nikki Spoelstra, Pieter-Jan Sterenborg, Erwin Suvaal, Carien Touwen, Gerda Visser, Renske van der Wal, Wessels, Saraï van Well, Tanja Wilming, Sabrina de Wit.

Janneke Blok

Anne van Blijderveen

Wendy Claes

Jacqueline Coppens

Nicole van der Elst

Oglaya Doua

Hugo Jager

Mieke van Meer

Mirjam Mulder

Selma Oueddan

Nora van Ouwerkerk

Hans Pols

Nikki Spoelstra

Titus Vegter

Ruth Janse

Vormgeving: Titus Vegter Uitgever: Jan Louwers