Boekenkrant april 2020

april 2020 – no. 4, jaargang 14

‘Mijn personages gaan vaak met me op de loop.’

THOMAS VERBOGT

Pagina 3 QUINTALLE NIX

STELLA BERGSMA

N I J G H & VA N D I T M A R

Sander Verheijen over zijn cyberthriller 11

NOUVEAU FUCK

Een poëtisch kunstStella Bergsma wil werk voor jong en oud ruimte voor iedereen 16 21M A N I F E S

Eiwitten voor de stevige trek T 25

HANNELORE HET MEISJE UIT DE SEKTE Waargebeurd, aangrijpend en spraakmakend

In de boekhandel € 24,90

www.deharmonie.nl

De bekende toneelstukken Leedvermaak, Rijgdraad en Simon gebundeld.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 2

LOSSE DELEN REDACTIONEEL

NIEUWS

Stilte

Boeken zijn dan misschien geen eerste, maar dan toch zeker een tweede levensbehoefte, als je het aan ons vraagt. Zeker nu we allemaal aan huis gekluisterd zijn en op onze verbeelding zijn aangewezen om deze vreemde tijden door te komen. Zelf merk ik dat ik door de verstilling van de wereld het lezen ook anders ervaar: meer dan ooit zijn verhalen een brug naar een andere plek, naar een avontuur. Juist daarom vonden wij dat de Boekenkrant ook deze maand niet mag ontbreken, en hebben er weer hard aan gewerkt – ditmaal vanuit huis!

Ook Thomas Verbogt ziet zijn roman Als je de stilte ziet in een nieuw daglicht, vertelt hij ons op de pagina hiernaast. De stilte leent zich ook goed voor het herdenken van ons verleden, zoals in Held zonder vaderland, het indrukwekkende verhaal van een Joodse verzetsstrijder (p.20) en Ons kasteel aan zee, waarin de jonge Petra door het uitbreken van de oorlog voor wel heel grote dilemma’s komt te staan (p.16). En waarschijnlijk heeft er nog nooit iemand zo mooi geschreven over het Palestijns-Israëlische conflict als Colum McCann in Apeirogon (p.7). Wilt u even wat respijt van alle wereldproblematiek, blader dan gauw door naar pagina vijftien voor de prachtige tekeningen en levenswijsheden van Charlie Mackesy.

Veel (thuis)leesplezier!

Mirjam Mulder, redacteur Boekenkrant mirjam@boekenkrant.com

AANBIEDING

Wil jij een abonnement op de Boekenkrant?

Blader gauw door naar de bon op pagina 30

ERWIN SUVAAL

LITERATUUR Thomas Verbogt, Als je de stilte ziet Deepa Anappara, Djinn patrouille op de Paarse Lijn Petra Vollinga, Zo goed als nieuw Tippagina meesterwerken Colum McCann, Apeirogon

3 4 4 5 7

SPANNING Un-Su Kim, De plotters Kim Faber en Janni Pedersen, Winterland Jens Vern, De macht van K.

10 10 11

JEUGD Lucy Strange, Ons kasteel aan zee Nienke Berends, Groter dan ik ben Charlie Mackesy, De jongen, de mol, de vos en het paard

16 16 17

NON-FICTIE Miriam Guensberg, Held zonder vaderland Carola Rackete, Tijd voor actie Stella Bergsma, Nouveau Fuck Bibliotherapie Émilie Franzo, Proteïne Power

20 20 21 23 25

BOEKHANDEL De bestverkochte boeken in Nederland en Vlaanderen Deze boekhandels verspreiden de Boekenkrant De redactie tipt: #ikleesthuis JOHANNES VANDE VOORDE

DWDD

ZIE PAGINA 16

+++ Vanwege de uitbraak van het coronavirus wordt er in alle onderdelen van het boekenvak geïmproviseerd.

Uitgeverijen werken thuis, boekhandels zijn beperkt open of sluiten helemaal. De oproep tot ‘lokaal kopen, ook online’ heeft effect: boekbestellingen worden aan huis geleverd. Evenementen worden uitgesteld. Zo verschuift de Maand van de Filosofie van april naar juni. +++ Kinderboekenambassadeur Manon Sikkel lanceerde de hashtag #ikleesthuis, een oproep aan mensen om thuis te blijven en boekentips te delen via sociale media. Stichting CPNB heeft er een leesbevorderende campagne van gemaakt om de boekhandel en lezer een hart onder de riem te steken, met de slogan: ‘Zit je thuis vandaag? Gelukkig kun je daar ook veel beleven. Met een boek!’ +++ In maart kwamen twee Netflixverfilmingen van boeken uit. De thriller De stilte van de witte stad van Eva García Sáenz de Urturi komt op het televisiescherm onder de Spaanse titel El silencio de la ciudad blanca. Ook het jeugdboek De brief voor de koning van Tonke Dragt is nu op Netflix te zien als zesdelige serie. De schrijfster zelf heeft intensief contact met de Amerikaanse producenten gehad over The Letter for the King. +++ In Vlaanderen staat maart gewoonlijk in het teken van de Jeugdboekenmaand. Dit jaar was het thema ‘kunst’. Gedurende de eerste week bezochten auteurs nog basisscholen, maar door de gezondheidsmaatregelen moesten zij daarna hun doelgroep online bereiken. Schrijvers en acteurs zoals Stefan Boonen, Warre Borgmans en Tom Marien hebben voorleesfilmpjes opgenomen.

Ook koningin Mathilde is van de partij. +++ Matthijs van Nieuwkerk is gedecoreerd met het gouden Vriend van het Boek-speldje in de laatste uitzending met het DWDD Boekenpanel. Het is een dankuiting van het collectieve boekenvak, omdat Van Nieuwkerk ‘op geheel eigen wijze de meerwaarde van boeken liet zien’. +++ De vorig jaar verschenen thriller Echo van auteur Thomas Olde Heuvelt is verkocht aan het Amerikaanse Nightfire Books, een nieuwe imprint van uitgeefconcern MacMillan. Met de deal is een bedrag van tonnen gemoeid.

Olde Heuvelt had eerder internationaal succes met de horrorthriller HEX, waar wereldwijd honderdduizenden exemplaren van werden verkocht, en die momenteel voor een Amerikaanse televisieserie wordt bewerkt. +++

INHOUDSOPGAVE

24 28 29

VOOR DE LEZER Lezer aan het woord Win een boek Colofon

31 31 31

www.cviiiontwerpers.nl

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 3

LITERATUUR INTERVIEW

‘De personages gaan vaak met me op de loop’ Geen eenden of zwanen op het water en nergens mensen te bekennen. Er zijn slechts de herfstkleuren die weerkaatsen in een glad wateroppervlak op de voorkant van Als je de stilte ziet. Titel en omslag van de nieuwe roman van Thomas Verbogt zijn voor elkaar gemaakt.

Door Hugo Jager Afzondering is een gegeven waaraan veel mensen door het coronavirus zijn overgeleverd. Ook wij. Door de crisis gaat ons vraaggesprek half maart niet door en spreek ik de schrijver online. Verbogt benadrukt dat de rust die hij ook in het boek oproept erg in overeenstemming is met zijn Amsterdamse schrijfplek. ‘Mijn werkkamer is aan de achterkant van het huis. Daar is het stil. Ik kijk uit op een binnenplaatsje waar nooit iets gebeurt, een uitstekend uitzicht om de gebeurtenissen in mijn hoofd alle ruimte te geven.’

In dat vertrek bedacht hij de niet bij naam genoemde hoofdpersoon uit Als je de stilte ziet. Hij is een toneelschrijver die terugkijkt op zijn leven.

‘Personages gaan vaak met me op de loop’, vertelt Verbogt. ‘Als ik aan het schrijven ben komen zij tot leven, langzamerhand bén ik al die personages en dan willen ze uit me en op zichzelf zijn. Daarom is het schrijven van de roman een avontuur dat vaak iets met me doet wat ik niet verwacht.’ Tijdens het struinen door het verleden stuit de hoofdpersoon op een gebeurtenis uit zijn leven met een enorme impact. Volgens de auteur zijn het juist de kleine ervaringen waardoor een leven gevormd wordt. Verbogt trekt dit gegeven door naar geluk. ‘Dat komt nooit

Thomas Verbogt, Als je de stilte ziet, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 271 pagina’s (€ 20,99)

Thomas Verbogt QUINTALLE NIX

voort uit intens stralende gebeurtenissen, maar zit juist verscholen in kleine momenten, die maar een paar seconden duren.’ Plotselinge wendingen zijn allesbepalend, aldus de auteur. ‘Als je je huis uit gaat om bijvoorbeeld een wandeling te maken, kan de keuze links- of rechtsaf te gaan je leven bepalen. Rechts op de hoek vraagt bijvoorbeeld iemand je de weg en raak je verwikkeld in een vrolijk gesprek. Zo’n kleine gebeurtenis kan het begin zijn van een ander leven.’

Het voorval in het boek heeft alles te maken met een ander personage: pleegbroer Sander, die ooit de buurjongen van de hoofdpersoon was. Diens ouders hebben een ruzie die zo uit de hand loopt dat het levenslange gevolgen heeft voor alle betrokkenen. Verbogt vergelijkt de impact ervan met een ingrijpende ervaring uit zijn eigen jeugd. ‘Rond mijn derde verjaardag werd ik doodziek en kwam ik in quarantaine in een ziekenhuis te liggen. Mijn ouders mochten niet bij me komen, terwijl dat juist de enige mensen waren die ik kende en zij veiligheid voor me betekenden. Ik zeg het in de woorden van nu, maar ik dacht:

‘Bepaalde passages uit het boek zijn een ode aan mijn ouders. Zij zijn er niet meer, maar bij veel van wat ik schrijf denk ik aan hen.’ dit is het dus.’ De auteur kreeg de situatie onder controle door zijn verbeelding te gebruiken. ‘Ik probeerde er een leven bij te fantaseren, een leven waarin ik het voor het zeggen had. Vanaf dat moment leefde ik twee levens, die natuurlijk alles met elkaar te maken hebben. Schrijven is een manier van leven en niet iets wat je alleen maar doet.’

Autobiografische elementen klinken vanzelfsprekend in de roman door.

‘Bepaalde passages uit het boek zijn een ode aan mijn ouders. Zij zijn er niet meer, maar bij veel van wat ik schrijf denk ik aan hen. Dat ze altijd zeiden dat het belangrijk was om

edelmoedig te zijn en interesse, zorg en aandacht voor anderen te hebben. Hun humor en het onderscheid dat ze maakten tussen wat van belang was en wat niet. Hun hekel aan aanstellerij en poseurs.’ Ook de hoofdpersoon lijkt op Verbogt zelf.

‘Ik voel me thuis in die autobiografische ruimte. Een paar boeken geleden vond ik het moeilijker. Nu niet meer. Destijds voelde ik enige schroom, maar ik ben inmiddels zo ver in mijn leven dat het me niet meer kan schelen: dit is wie ik ben.’

De hoofdpersoon is net als de auteur zelf erg op zijn hoede. Iets wat je absoluut niet moet verwarren met een zekere passiviteit. ‘Hij is eerder behoedzaam, door zijn onvermogen voor een ander te kunnen betekenen wat hij wil betekenen. Er is van alles met hem aan de hand waarmee hij niet uit de voeten kan. Aan gelatenheid heb ik een hekel, want dat is slapte.’ Omdat de hoofdpersoon op hem lijkt weet de auteur dat hij geen moeite zou hebben met de verplichte afzondering in deze coronatijden. ‘De reden zou hij erg vinden, maar de isolatie minder. Vanwege de stilte.

Voor hem betekent stilte uitzicht en daarmee inzicht. En dat ben ik met hem eens.’

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 4

BOEKENKRANT TIPT

RECENSIE

Realistische kinderdetective

DE STAD VAN DE TSAAR Tsaar Peter de Grote maakt zijn grote droom waar: een moderne stad bouwen naar westerse standaard. De stad, die zijn naam zal dragen, moet de poort naar het westen worden en de beste cultuur en beschaving tonen: SintPetersburg. Tegen de achtergrond van vele levens krijgt Sint-Petersburg langzaam vorm en luidt de stad een nieuw hoofdstuk in de Russische geschiedenis in.

Martina Sahler, De stad van de tsaar, vertaling: Sander Hoving, Uitgeverij Boekerij, 432 pagina’s (€ 20,00)

DUIZEND MANEN Winona Cole, een indiaans weesmeisje, groeit op in een onconventioneel huishouden in Tennessee. Op een kleine boerderij weten haar adoptievader John Cole en zijn wapenbroeder maar net de touwtjes aan elkaar te knopen met de hulp van twee vrijgemaakte slaven. Na een gewelddadige overval gaat Winona zelf op zoek naar gerechtigheid.

Door Mirjam Mulder

Sebastian Barry, Duizend manen, vertaling: Jan Willem Reitsma, Uitgeverij Querido, 248 pagina’s (€ 20,00)

De negenjarige Jai groeit op in de kleurrijke en geurrijke wereld van zijn basti, een Indiase sloppenwijk. Het liefst gaat hij de hele dag op avontuur in de grote Bhoot Bazaar of kijkt hij zijn favoriete tv-programma Police Patrol, terwijl hij eigenlijk zijn oudere zus Runu zou moeten helpen in het huishouden, of meer zou moeten studeren zoals zijn beste vriendin Pari. Als de verdwijning van

lywood-verhaal waarin de held op zijn klasgenoot Bahadur een einde miraculeuze en heldhaftige wijze de maakt aan zijn dromerige bestaan, dader ontmaskert en de ontvoerde besluit hij zijn opgedane detectivekinderen redt. Integendeel, het kennis in de praktijk te brengen en detectivewerk van de hoofdpersonen hem op te sporen. leidt alleen maar naar doodlopende Anappara’s proza spreekt vanaf de paden, zelfs als er meer kinderen uit eerste bladzijdes al je zintuigen aan, hun basti verdwijnen. Dat is juist waardoor je de wereld van Jai haast de sterke kant van dit boek: het is in 4D om je heen kunt voelen. Ook bovenal een schrijnend realistisch het veelvuldige gebruik van lokale verhaal over actuele thema’s als kinuitdrukkingen en het perspectief deruitbuiting, sociale ongelijkheid, van een negenjarige maken het verhaal zeer levendig en vaak humo- man-vrouwverhoudingen en corruptie. Hoewel de spanningsopbouw in ristisch, knap vertaald door Anneke het midden wat dreigt in te zakken, Bok: ‘Niemand zal me geloven, maar ik ben er honderd procent pakka van maakt het laatste deel dat meer dan goed als al deze thema’s samenkodat mijn neus langer wordt als ik in men in een hartverde bazaar ben vanwege scheurend einde. alle geuren daar, van In het nawoord stelt thee en rauw vlees en de auteur dat ze lang broodjes en kebabs en met dit verhaal heeft roti’s.’ Het verhaal krijgt geworsteld, omdat een serieuzere toon als ze de echte verhalen Jai en Pari stiekem met van deze gemarginade metro via de Paarse liseerde en kwetsbare Lijn naar de grote stad groep mensen niet gaan om Bahadur te wilde bagatelliseren, zoeken. Maar in plaats en toch hun veerkracht van clues stuiten ze en humor wilde laten alleen op volwassenen zien. Naar mijn mening die hen vragen waarom is zij daar met Djinn ze in hemelsnaam zonDeepa Anappara, Djinn patrouille op de Paarse der ouders op stap zijn. patrouille op de Paarse Lijn, Lijn pakka in geslaagd.

Djinn patrouille op vertaling: Anneke Bok, Uitgede Paarse Lijn is geen verij Hollands Diep, 384 pagigeromantiseerd Bolna’s (€ 21,99)

RECENSIE

HET GLAZEN HOTEL Een doodsbedreiging in de muur van een vijfsterrenhotel op een eiland voor de kust van British Columbia; de ineenstorting van een Amerikaans ponzifraudesysteem in met verstrekkende gevolgen; de verdwijning van een vrouw jaren later.

Emily St. John Mandel verweeft deze gebeurtenissen ingenieus met elkaar en schrijft een verhaal over hebzucht en schuld, liefde en wanen.

  de naam van de wereld

DE NAAM VAN DE WERELD

Hoe kan het dat er in India dagelijks tientallen kinderen verdwijnen, maar vrijwel niemand het daarover heeft?

Op die prangende vraag stuitte journaliste Deepa Anappara nadat zij vele kinderen uit de onderste kaste interviewde, waarvan sommigen als afvalraper werkten of vanwege religieus geweld dakloos waren geworden. Om hen recht te doen, schreef ze de roman Djinn patrouille op de Paarse Lijn.

Een hoogleraar aan een universiteit in het Midwesten van de Verenigde Staten gaat geduldig om met zijn verdriet nadat zijn vrouw en kind zijn omgekomen bij een ongeluk. Ondanks zijn respectabele positie aan de universiteit en in het sociale leven is hij meer dood dan levend. Bij een dreigend ontslag zoekt hij contact met anderen.

Marktplaats als datingsite

Emily St. John Mandel, Het glazen hotel, vertaling: Maaike Bijnsdorp en Lucie Schaap, Uitgeverij Atlas Contact, 288 pagina’s (€ 22,99)

Door Gerda Visser

 

de naam van de

wereld roman

33

Op Marktplaats verkopen mensen hun oude spullen, waaraan de kopers vervolgens een nieuwe bestemming geven. In Zo goed als nieuw gaat het net een stapje verder: de verkopers nemen niet alleen afscheid van hun spullen, maar ook van het leven dat daaraan vastkleeft.

Vier personages staan op het punt om een nieuw leven te beginnen. Wat volgt zal grote gevolgen hebben voor hen allemaal.

33

Denis Johnson, De naam van de wereld, vertaling: Peter Bergsma, Uitgeverij Koppernik, 136 pagina’s (€ 22,50)

Deze nieuwe roman van Petra Vollinga heeft niet voor niets als ondertitel Iedereen koopt wel eens iets op Marktplaats. Maar wist je dat je er ook de liefde van je leven kunt vinden? In de eerste vier delen van het boek speelt de bekende verkoopsite een belangrijke rol. Deze beginnen namelijk allemaal met een advertentie op Marktplaats: het aanbod van een bed, het aanbod van een auto, de oproep tot een reisgenoot en het aanbod van een rugzak. Achter deze advertenties schuilen de verhalen van Tessa, Annegien, Herman en Jeffry.

In deel 1 leren we Tessa kennen.

Tessa is zwanger, maar de vader staat niet te springen om de baby te krijgen. Haar verhaal wordt afgewisseld met een verslag van haar zwangerschap. Tessa koopt het bed van Marktplaats. Deel 2 vertelt het verhaal van Annegien, die op wereldreis gaat en daarvoor de inboedel van haar huis verkoopt.

Haar auto plaatst zij op Marktplaats en deze wordt gekocht door Tessa. de levens van de vier hoofdpersoBij die verkoop geeft Annegien haar een houten giraffe van haar zoon Jef- nen zich met elkaar. De tweede helft fry. Het verhaal van Annegien wordt van het boek is een romantisch verhaal dat zo het script zou kunafgewisseld met fragmenten uit de nen zijn van een romcom. Vollinga dagboeken die zij terugvindt.

Herman is de hoofdpersoon in deel 3. vertelt in vliegende vaart wat er Hij is net gescheiden en is druk bezig allemaal gebeurt met alle betrokkenen. Als lezer kun je je goed zijn nieuwe leven op te bouwen. Hij inleven in de personages en alles is ziet de advertentie van Annegien van deze tijd. Het is knap bedacht waarin ze op zoek is naar een manvan Vollinga om allerlei moderne nelijke reisgenoot om mee te gaan communicatiemiddelen in een boek op wereldreis. Herman reageert te verwerken. Af en en bereidt alles tot in toe kan ze het niet detail voor. Zijn verhaal laten om enigszins wordt onderbroken door moralistische opmertelefoongesprekken kingen te maken over met mensen uit zijn vluchtelingen en directe omgeving. Tot dierentuinen, dat had slot volgen we Jeffry, die niet gehoeven. Maar na tien jaar reizen weer de romantiek viert thuis is gekomen. Hij zet heerlijk hoogtij, met zijn rugzak te koop en als resultaat dat het deze wordt gekocht door bed van Tessa in een Herman. Zijn verhaal laatste Marktplaatswordt aangevuld met advertentie weer in de appgesprekken met, verkoop gaat. onder andere, zijn beste Petra Vollinga, Zo goed als ‘FRIENDS4EVAH’. nieuw, Uitgeverij Meulenhoff Langzaam vervlechten Boekerij, 304 pagina’s (€ 15,99)

Langzaam vervlechten de levens van de vier hoofdpersonen zich met elkaar.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 5

LITERATUUR TIPPAGINA

Meesterwerken die je nog niet kent Sommige klassiekers krijgen om de paar jaar wel een nieuwe uitgave of vertaling.

Maar er zijn ook literaire meesterwerken die soms even uit het beeld verdwijnen, of er wat langer over doen om ontdekt te worden.

Vaak is een aanbeveling van een hedendaagse schrijver nodig om ervoor te zorgen dat zij weer de aandacht krijgen die ze verdienen.

De Boekenkrant tipt vier (her) vertaalde meesterwerken die je meenemen naar een andere tijd en plek.

schien geen antwoorden geeft, maar je wel doet beseffen dat eenieder van ons een innerlijke vlakte bezit, waarin je zo ver kunt reizen als je maar wilt.

SUBVERSIEF DAGBOEK

‘Een van de meest originele, speelse, bevredigende en visionaire romans van de twintigste eeuw’.

Precies honderd jaar geleden werd de Estische schrijver Jaan Kross (1920-2007) geboren. Ondanks dat hij zijn eerste roman pas VOOR DE POORT publiceerde toen hij vijftig was, wordt hij Van de Australische gezien als de belangvlakte gaan we naar het rijkste Estische schrijTokio van begin twinver van de twintigste EEN SURREALISTISCH tigste eeuw. Net als eeuw, en stond hij Soseki Natsume, De poort, vertaling: Luk Van Haute, UitgeSCHILDERIJ Murnane kan Soseki lange tijd op de kanverij Karakters, 328 pagina’s Natsume (1867-1916) didatenlijstjes van de (€ 11,99) Een tijdgenoot van Kross, maar met rekenen op de bewonNobelprijs voor Literaeen heel andere levensloop, is de dering van een bekende schrijver, tuur. Hij groeide op in een land dat Britse surrealist Leonora Carringin zijn geval Haruki Murakami, die gevangen zat tussen de twee grootton (1917-2011). Geboren in een welhem tot een van zijn inspiratiebronmachten Duitsland en Rusland en gesteld Engels gezin, verzette ze zich nen rekent. In de psychologische heeft acht jaar in Siberië in balal op jonge leeftijd tegen haar sociroman De poort (1910), het sleulingschap gezeten. Zijn historische INNERLIJKE VLAKTE ale klasse en elke vorm van autoritelwerk uit zijn oeuvre, tekent de romans over de Estische geschiedeJapanse auteur niet alleen een fijnnis worden daarom ook wel deels als teit. Na een kunstenaarsbestaan in De schrijver Gerald Murnane (1939) Parijs en een tijd in een gevoelig tijdsbeeld op verkapte autobiograis minstens zo intrigepsychiatrische inrichvan de Mejiperiode, fieën gelezen. Zoals de rend als zijn oeuvre. Hij ting in Spanje, vestigde waarin het opheffen auteur zelf zei in een woont in een afgeleze zich uiteindelijk in van de nationale isointerview met de Volksgen Australisch gehucht Mexico-Stad, waar ze latie voor een snelle krant: ‘Ik had geleerd genaamd Goroke, waar – zeer waarschijnlijk – modernisering zorgde, met de [Russische] cenhij af en toe achter de haar meesterwerk Een maar vertelt hij ook suur om te gaan, te verbar staat bij de lokale dove oude dame (1976) een universeel verhaal mijden zaken op te golfclub. Iemand die schreef. Ook Carrington over morele dilemma’s, schrijven die de cenzich verder buiten de heeft een hedendaagse liefde en eenzaamsor toch meteen weer actualiteit bevindt is schrijver als loftromheid. Door conventiozou schrappen. Het moeilijk voor te stellen: pettist die haar voor de nele plotwendingen uit werd een sport ze het hij reist nooit, gebruikt vergetelheid wil behoede weg te gaan en stegevoel te geven dat je geen computer en typt den: Ali Smith schreef reotype beelden van de iets subversiefs zat te zijn romans met één een voorwoord bij de Japanse cultuur te ontdoen zonder dat ze daar vinger op zijn typemaGerald Murnane, De vlakte, herziene vertaling van krachten, weet hij de de vinger op konden chine. En toch kwam vertaling: Thijs van NimLeonora Carrington, Een dove Een dove oude dame lezer ook vandaag de leggen.’ hij de afgelopen jaren wegen en Sander Grasman, oude dame, vertaling: Nelen noemt het ‘een van dag te verrassen met In 2018 werd zijn epiopeens in de spotlights Uitgeverij Signatuur, 160 leke van Maaren, Uitgeverij pagina’s (€ 22,98) de meest originele, een bijzonder modern sche roman Tussen te staan, toen schrijvers Orlando, 192 pagina’s (€ 22,99) speelse, bevredigende aandoend verhaal. drie plagen voor het als Teju Cole en Coeten ongemerkt visionaire romans van ‘Sosuke had even tevoren een zitkus- eerst in het Nederlands vertaald, zee hun bewondering voor hem uitde twintigste eeuw’. sen naar de veranda gebracht, om en met sterrenregens overladen. spraken en The New York Times hem In deze roman wordt de tweeënneVan De gek van de tsaar (1978), wel‘de belangrijkste Engelstalige auteur zich daar op zijn gemak in kleermagentigjarige Marian Leatherby door kerszit te installeren op een plekje licht zijn bekendste werk, is nu waar u nog nooit van hebt gehoord’ haar zoon naar een religieus tehuis in de zon. Maar algauw een herziene vertanoemde. gestuurd. Haar beste vriendin Cargooide hij het tijdschrift ling verschenen. Het Zijn meesterwerk De vlakte (1982) is mella geeft haar een reusachtige dat hij in zijn hand hield verhaalt over Timonu voor het eerst in het Nederlands gehoorhoorn, die voor haar letterlijk opzij en vlijde zich neer.’ theus von Bock, een vertaald. Een roman waarin vrijen figuurlijk een wereld doet openDe openingszinnen van negentiende-eeuwse wel niets gebeurt, en die geen acht gaan. Na een haast Bijbelse openbaDe poort zijn zo herkenDuits-Baltische edelslaat op literaire conventies van verring bekokstooft ze een opstand om baar, dat je nauwelijks man die de Estlandse haallijnen en karakterontwikkeling. de ‘seniele oude vrouwen’ te bevrijgelooft dat ze een eeuw Eeva trouwt en in Murnane onderzoekt liever de aard den van de onderdrukking van geleden aan de andere opstand komt tegen van literatuur zelf, en wordt daarde staf van het tehuis. Carrington kant van de wereld zijn het totalitarisme van mee algauw in één adem genoemd mengt magische en surrealistische geschreven. Dat dat wel de tsaar. Zijn rebelse met schrijvers als Beckett, Borges en elementen met een ‘huistuinenkeuzo is, wordt meteen duiopvattingen moest Calvino. In het boek arriveert een kenpraktische’ visie om een nieuw, delijk in de volgende hij bekopen met een jongeman in een stadje in de Ausspiritueel, vrouwelijk alternatief zinnen, als de hoofdpergevangenschap van tralische binnenlanden, in de hoop voor de conventionele autoriteiten soon klepperende geta’s negen jaar, waarna hij een film te maken over de vlakte in het leven te roepen. Een dove oude hoort langskomen. In gek werd verklaard en en haar bewoners. Dit blijkt echter Jaan Kross, De gek van de dame is dankzij zijn thema’s – van De poort krijgen we een verbannen naar zijn een onmogelijke opgave: ‘De vlakte tsaar, vertaling: Ronald Jonfeminisme tot global warming – niet inkijkje in het sobere landgoed middenin is namelijk niet een uitgestrekt kers, Uitgeverij Prometheus, alleen nog steeds relevant, maar ook bestaan van Sosuke en Estland. Doordat de decor dat betekenis schenkt aan de 400 pagina’s (€ 24,99) een genot om te lezen, met fantastizijn vrouw Oyone, die roman wordt vergebeurtenissen die erop plaatsvinsche zinnen en onverwachte wijshezich voor de liefde hebben teruggeteld in de vorm van dagboekaanteden. (…) Zij is eenvoudigweg een den als: ‘Mensen onder de zeventig trokken in een isolement. Sosuke keningen van Jakob, de broer van handige bron van metaforen voor en boven de zeven zijn bijzonder worstelt met de vraag: moet hij Eeva, krijgen we een zeer levenhen die beseffen dat mensen hun onbetrouwbaar, tenzij ze toevallig loyaal blijven aan zijn naasten, of op dig beeld van dit curieuze stukje eigen betekenissen scheppen.’ Een katten zijn.’ zijn eigen gevoelens vertrouwen? geschiedenis. wonderbaarlijk boek dat je dan mis-

Naamloos-1 1

31-03-2020 11:54:31

Voor iedereen waarvan je houdt

Een wonderschoon verhaal vol levenswijsheden waar je stil van wordt.

De jongen, de mol, de vos en het paard van Charlie Mackesy

‘Zo’n lief boek.’

– Arthur Japin

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 7

LITERATUUR RECENSIE

Caleidoscoop van hoop In Colum McCanns roman Apeirogon staat het verhaal van twee vaders te midden van het Israëlisch-Palestijnse conflict centraal. Zonder stelling te nemen belicht hij de geschiedenis, de persoonlijke verhalen van verlies en het ontstaan van een bijzondere vriendschap die het oorlogsgeweld overstijgt.

Het titelwoord ‘apeirogon’ laat zich vertalen als een wiskundige figuur met een oneindig aantal zijden en leent zich perfect voor dit boek.

McCann heeft aandacht voor beide zijden binnen de aanslepende Israë-

Colum McCann, Apeirogon, vertaling: Frans van der Wiel, Uitgeverij De Harmonie, 514 pagina’s (€ 24,90)

… en de dingen die voorbij gaan Gisteren las ik op Twitter een bericht van een auteur, waarin hij zijn toekomstige lezers een prangende vraag stelde. Hij werkte aan een roman, schreef hij, een fictief verhaal tegen een hedendaagse achtergrond. De psychologische lijnen zouden de onderlinge relaties tussen de belangrijkste personages bloot leggen, maar de tekst zou óók een beeld schetsen van deze tijd.

De tijd waarin wij leven. Betekende dat nu dat de coronacrisis een plek diende te krijgen in zijn vertelling, of kon de tekst ook hedendaags zijn zonder een rol voor de pandemie?

Enerzijds vind ik het opvallend dat een schrijver zijn Twitteraccount gebruikt om zijn lezers om raad te vragen, anderzijds kan ik me bijna niet voorstellen dat de keuze van een onderwerp mede afhankelijk is van het oordeel van toekomstige lezers. Zou niet de roman zelf de schrijver dwingen om al dan geen licht te laten schijnen op bepaalde onderwerpen?

Door Katy Hurkmans Rami Elhanan en Bassam Aramin verliezen beiden een dochter.

De Israëlische Smadar, dochter van Rami, sterft door een explosie veroorzaakt door een zelfmoordterrorist. De Palestijnse Abir, dochter van Bassam, wordt gedood door een rubberen kogel afgevuurd door een soldaat. Hun vaders worden pleitbezorgers van vrede in het Midden-Oosten.

Wie de actualiteit rond het conflict heeft gevolgd, weet wellicht dat Elhanan en Aramin werkelijk bestaan. Zij zijn de stichters van de Parents Circle, een beweging die zich inzet voor een geweldloze beëindiging van het Israëlisch-Palestijnse conflict. McCann geeft in zijn boek aan dat ze hem hebben toegestaan hun woorden en hun wereld vorm te geven en te herscheppen, maar dat hij hoopt trouw te zijn gebleven aan de feitelijke werkelijkheid van hun gezamenlijke ervaringen. Hij noemt het een hybride roman die herinneringen, feiten en verbeelding met elkaar verweeft. Hierin ligt de kracht van Apeirogon. De auteur brengt het verhaal met een bedachtzaamheid die alleen voort kan komen uit immens respect voor het verlies en de ervaringen van de belangrijkste personages. Het is een onthutsende en tegelijkertijd liefdevolle vertelling die fragmenten bevat om stil van te worden.

COLUMN LEX JANSEN

Colum McCann ELIZABETH BROWN EAGLE

lisch-Palestijnse situatie. Hij behandelt ze evenwaardig, zonder oordeel te vellen en belicht zoveel mogelijk facetten ervan. Bovendien laat de oneindigheid van de apeirogon zich ook voelen in het aantal hoofdstukken. Het geheel bevat 1001 delen en is fragmentarisch opgebouwd. Dat vraagt wellicht een kleine aanpassing van de manier van lezen, maar blijkt zeker de moeite waard. De variatie in lengte is groot, gaande van delen die enkele bladzijden beslaan tot slechts één enkele zin of zelfs een zwart blok waaruit een schreeuw lijkt voort te komen. De passages die voorbijkomen tonen een glimp van een bestaan dat gebukt gaat onder oorlogsgeweld, korte beschrijvingen van het dagelijks leven en tedere herinneringen. ‘Toen ze Smadar op het metalen blad naar buiten schoven, zag Rami haar grootvaders horloge aan haar pols: het liep nog.’ Dit tekstspel zorgt ervoor dat de auteur enerzijds treffend zijn verteltalent kan etaleren en anderzijds op rake wijze de menselijke kosten van de situatie in het Midden-Oosten kan aankaarten.

McCann gaat met empathie om met het verlies dat de personages hebben geleden en toont aan hoe twee vaders die aan ogenschijnlijk tegenovergestelde zijden van een oorlog verzeild zijn geraakt, zich samen weten te richten op vrede en er hun missie van maken om die boodschap te verspreiden. Ondanks het zware thema is het een verhaal van hoop.

Binnen het schrijven van de auteur worden de verbindingslijnen tussen de verschillende zijden belicht

Een onthutsende en tegelijkertijd liefdevolle vertelling die fragmenten bevat om stil van te worden. en worden er zo in het hoofd van de lezer connecties gesmeed tussen de gezichtspunten van Elhanan en Aramin. Het boek is een caleidoscoop aan indrukken die op een haast lyrische manier met elkaar vervlochten zijn. ‘Smadar was geboren in het Hadassahziekenhuis. Waar Abir was overleden.’ De ideeën die worden aangebracht zitten elkaar door de opzet niet in de weg, maar raken verweven. Het is een complex en opmerkelijk geheel dat laat zien dat de bereidheid tot dialoog weleens een uitweg zou kunnen bieden voor het Israëlisch-Palestijns conflict.

Met de manier waarop Apeirogon gestructureerd is, heeft McCann een gok gewaagd. Door de conventionele vertelvorm van een roman aan zijn laars te lappen, slaagt hij er echter wonderwel in om niet alleen Rami Elhanan en Bassam Aramin een duidelijke stem te geven, maar ook hun dochters Smadar en Abir. Hij gaat nederig om met de getuigenis van twee mannen die elkaar vinden in verdriet en hierdoor blijft Apeirogon bij.

Ik herinner me nog levendig de eerste Frankfurter Buchmesse, kort na 11 september 2001.

Niet alleen Amerikanen hadden afgezegd. Toch was de stilte in Halle 10 opvallender dan in de andere beurshallen. Op het hele beursterrein, maar vooral bij de ingangen, de roltrappen, de restaurants en de grote stands stonden gewapende militairen en ook buiten de Messe, in de stad, heerste een gelaten, angstige sfeer. Bij de gesprekken in het ‘agency centre’ werd besproken hoe de aanslagen op de Twin Towers een plek konden krijgen in de literatuur. Het zou nog vier jaar duren voordat Extremely Loud and Incredibly Close van Jonathan Safran Foer verscheen. Inmiddels is er een complete generatie jongvolwassenen voor wie de aanslagen op de Twin Towers horen bij ‘de geschiedenis’ en wat ooit gezien werd als een gebeurtenis ‘om nooit te vergeten’ is inmiddels al bij grote groepen onbekend. De vraag is gerechtvaardigd wat er langer zal worden herinnerd: de terroristische aanslagen zelf, of de roman van Safran Foer.

In 2005 publiceerde de Engelse schrijver Chris Cleave zijn roman Incendiary, in Nederland verschenen bij De Arbeiderspers. Zelden kwamen literatuur en werkelijkheid zo dicht bij elkaar. In de roman van Cleave wordt een aanslag beschreven op de Londense Underground. Het boek werd gepresenteerd op 7 juli 2005. Die dag werd de Engelse hoofdstad getroffen door vier bomexplosies, drie in de underground en één op een bus, die geparkeerd stond op Russel Square. Er vielen zesenvijftig doden en zevenhonderd gewonden.

Ook dat was een gebeurtenis waarvan iedereen zei dat hij hem nooit zou vergeten. Maar mensen willen misschien juist wél vergeten. Zodra de pijn weg is, voelen we hem niet meer. En dan gaan we weer naar beurzen, stappen we in de metro, bus, of het vliegtuig alsof we onsterfelijk zijn. En als de coronacrisis onderdeel van een succesvolle roman wordt, moet er in de twintigste druk een noot geplaatst worden om uit te leggen wat dat ook alweer was, indertijd aan het begin van de jaren ’20 van deze eeuw.

Lex Jansen

Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding. www.magonia.nl

Inger Frimansson,

De laatste kamers Uitgeverij Stortebeeker

Een vrouw wordt wakker in een onbekende kamer, in een onbekend hotel. Tot haar grote schrik ontdekt ze dat haar kinderen niet bij haar zijn en ze gaat hen zoeken. Tijdens haar zoektocht ontmoet ze niet alleen mysterieuze hotelgasten, maar ook een roodborstje dat zich raadselachtig gedraagt, en wordt ze met onaangename feiten geconfronteerd.

Inger Frimansson, bekend van haar succesvolle thrillers, slaat met De laatste kamers nieuwe wegen in. Een psychologische roman over een diep menselijke situatie.

ISBN 9789492750174 Begin mei verkrijgbaar Afbeelding van Yvonne Huijbens via Pixabay

SPECIALE UITGAVE Met geheel nieuw hoofdstuk Bevat spectaculaire nieuwe ontdekkingen

â‚Ź 17,99

MEER DAN 52.000 VERKOCHTE EXEMPLAREN

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 9

BOEKFRAGMENT

Balkan Blues Op reis kom je erachter: hoe ging dat ook alweer, vader en zoon zijn? Balkan Blues van Nils Elzenga is een ontwapenend, eerlijk boek van een zoon over zijn vader.

Nils Elzenga, Balkan Blues, Uitgeverij Signatuur, 192 pagina’s (€ 18,99) www.uitgeverijsignatuur.nl

Ik zat nog op de middelbare school toen we voor het laatst langer dan een week samen op pad waren. Mijn moeder leefde nog. Mijn vader was een imposante verschijning met zijn één meter negentig, haviksneus en doordringende donkerbruine ogen.

We gingen samen vissen in de grachten van Delft, of op mooie weekenddagen in de poldersloten buiten de stad. Met wiskundige precisie lokaliseerde hij dan waar de vissen zich ophielden. Zo nam hij me soms mee naar een brug – hoe hij die ontdekt had ben ik nooit te weten gekomen – waar we telkens als we onze hengels uitwierpen dikke blauwzilver gestreepte baarzen vingen. ‘Dit is ons geheim, Nils,’ zei Dik op een keer samenzweerderig, net nadat hij een joekel van een baars had teruggegooid in het modderbruine water.

‘Laten we elkaar beloven dat we het nooit aan iemand anders vertellen.

Goed?’ We zwoeren het door in onze handen te spugen en die te schudden. Diks hand rook nog helemaal naar vis, en op zijn wijsvinger zat een bloedveeg omdat hij zich had geprikt aan de stekelige rugvin van

zijn vangst. Die verwonding vond ik machtig stoer. Mijn vader en ik tegen de rest van de wereld; reken maar dat wij gingen winnen. Als ik moest voetballen, dan schreeuwde hij langs de zijlijn zijn stembanden schraal. Glimmend van trots stopte hij me eens een vijfguldenmunt toe nadat ik drie doelpunten had gescoord. Ik voelde me de koning te rijk. Tijdens seizoensfeesten van de vrije school Widar in Delft, mijn basisschool, kwam er een wildere kant van mijn vader boven. Dan liet hij bloemen door zijn haar vlechten, pakte hij mijn hand en sprongen we zo vaak ik maar wilde over het vreugdevuur van het Sint-Jansfeest, de viering van midzomer. Of we dansten net zo lang rond de meiboom tot we uitgeput ter aarde stortten, Dik op zijn rug in het gras, ik boven op hem. Zijn lange armen lagen om me heen, mijn hoofd rustte op zijn borst, en mijn bewustzijn vulde zich met de slagen van zijn hart, dat tekeerging als een galopperend paard.

En nu? Nu ben ik met een krakkemikkige karikatuur van die vader begonnen aan een vier weken lange tocht door voormalig Joegoslavië, waar de oorlog officieel weliswaar voorbij is, maar onderhuids nog alomtegenwoordig. Net als de strijd tussen Dik en mij. De dood van mijn moeder heeft ons met grof geweld uiteengedreven. Jarenlang hadden

we nauwelijks contact, omdat we niet wisten hoe we met elkaar om moesten gaan. Als we elkaar toch zagen, dan kon je ervan uitgaan dat er hommeles kwam, hoe we de spanningen ook onder de duim probeerden te houden. Etentjes eindigden niet zelden met ruzie. Een langer gezamenlijk avontuur, dachten we, zou onze band helpen herstellen. Eindelijk zou er tijd zijn om de vragen te stellen die nooit gesteld waren. Om de opgekropte verwijten te ventileren die in de loop der jaren waren gaan etteren. Om elkaar eens een keer goed de waarheid te zeggen of ladderzat te worden, voor mijn part allebei tegelijk, als het de lucht maar zou klaren. Maar vooral om elkaar, twintig jaar na Jokes laatste ademtocht, weer recht aan te kunnen kijken. Wie is toch deze man op wie ik zo lijk? En hoe verhoud ik me in godsnaam tot hem?

BOEKFRAGMENT

De een is de ander niet Henny Vrienten is naast dichter ook componist en muzikant. Na de opheffing van de band Doe Maar legde hij zich toe op het schrijven van liedjes. In De een is de ander niet zijn de teksten van zeven solo-albums verzameld.

ALS JE WINT Hij kijkt vooruit, ziet niets hij denkt niet na, hij fietst al doen z’n benen pijn, hij moet de snelste zijn ze halen nooit meer in, hij denkt verdomd ik win nooit meer alleen, nooit meer alleen Ze komt halfnaakt voorbij de jury op een rij ze lacht haar tanden bloot wat zijn haar borsten groot haar tranen stromen want ze is miss Nederland nooit meer alleen, nooit meer alleen Als je wint, heb je vrienden rijen dik, echte vrienden als je wint, nooit meer eenzaam zolang je wint Al ben je nog zo moe, ze komen naar je toe of je nu slaapt of eet, of half aangekleed een feest is nooit een feest, als jij niet bent geweest nooit meer alleen, nooit meer alleen Als je wint, heb je vrienden rijen dik, echte vrienden als je wint, nooit meer eenzaam zolang je wint

Henny Vrienten, De een is de ander niet. Leven in liedjes, Uitgeverij De Harmonie, 208 pagina’s (€ 19,90) www.deharmonie.nl

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 10

BOEKENKRANT TIPT HET GEHEIM VAN GRACE De Kobo Original Het geheim van Grace van Mariska Overman verschijnt nu ook in papieren vorm. Deze spannende roman laat zich omschrijven als een feelgoodmysterie, gebaseerd op historie en folklore van Ierland. Maud is maar al te blij als haar Mariska Overman, Het tante haar vraagt om geheim van Grace, Uitgebij haar op bezoek te verij de Crime Compagnie, komen in Ierland. Een300 pagina’s (€ 18,95) maal daar raakt ze verzeild in een mysterieuze zoektocht naar haar afkomst, die haar kriskras door het eiland voert.

Clive Cussler, Nighthawk, vertaling: Pieter Cramer, Uitgeverij The House of Books, 432 pagina’s (€ 21,99)

De plotters draait om Reseng, een ZuidKoreaanse huurmoordenaar die moorden precies zo moet uitvoeren als de ‘plotters’ opdragen. De plotters zijn onbekenden die de moorden uitstippelen, en indien de huurmoordenaars niet precies doen wat zij opdragen, wacht hen tevens een pijnlijke dood. Reseng is opgegroeid in dit wereldje en weet niet beter, doet dus precies wat van hem wordt gevraagd, zonder zich emotioneel te hechten aan de personen in zijn leven.

Dat laatste is belangrijk, omdat je zo

ook weinig hoogte krijgt van Reseng. zin: ‘Wat het Hondenhok al die tijd overeind had gehouden, waren de Hij denkt en voelt weinig en maakt grote houten boekenkasten, gezaagd keuzes die je als lezer nauwelijks uit hetzelfde kostbare naaldbomenkunt doorgronden. Hij lijkt bijvoorhout uit Chunyang waarvan tijdens beeld niet gelukkig te zijn in zijn de Joseon-dynastie paleizen werden leven als huurmoordenaar, maar als hem een uitweg wordt geboden, kan gebouwd.’ Dat maakt het dan echter hij er toch geen afscheid van nemen. wél weer interessant als je een liefhebber bent van een literaire roman Dit komt waarschijnlijk mede door met een luguber randje, die erg de manier waarop hij is opgegroeid, beschrijvend is en draait om de ontdenk je als lezer, maar daar geeft wikkeling van de hoofdpersoon.

Kim geen eenduidig antwoord op.

Omdat ik geen Murakami heb Reseng blijkt vooral een stug persogelezen kan ik die vergelijking niet nage dat heel erg vasthoudt aan de maken, behalve dat de schrijfstijl dingen die hij kent.

Wellicht dat liefhebbers van literaire van Kim zeer beschrijvend en wat surrealistisch is. Ik kan echter wel fictie met dit boek hun hart op kunnen halen, maar lezers die een bloed- met volle overtuiging zeggen dat De plotters niet veel wegheeft van het stollende thriller verwachten, zullen meesterstuk van Tarantino. Ja, het bedrogen uitkomen. Er wordt een speelt zich af in Azië, hoop uitvoerig beschremaar daar is ook alles ven; zo beslaat de reden mee gezegd. De plotdat de baas van Reseng, ters heeft dus vooral Oude Wasbeer, zijn te lijden onder de verbibliotheek het Honkeerde verwachtingen denhok heeft genoemd, die het omslag oproealleen al drie pagina’s. pen. Voor liefhebbers Het plot biedt geen van misdaadromans uitkomst: de spanning met een meer dan bouwt zich nauwelijks uitgebreide worldbuilop, je weet totaal niet ding zeg ik: geef het waar het verhaal heen boek eens een kans. De gaat en soms wordt er thrillerfans kunnen zo van het verhaal afgehet echter beter laten dwaald dat je de draad Un-Su Kim, De plotters, verliggen. kwijtraakt als je je hoofd taling: Valérie Janssen, A.W. er even niet bijhoudt, Bruna Uitgevers, 381 pagina’s zoals in de volgende (€ 21,99)

Actuele Deense terreur-thriller

Ninni Schulman, Jij alleen, vertaling: Edith Sybesma, Uitgeverij HarperCollins, 352 pagina’s (€ 18,99)

MARY COPELAND 2 Mary Copeland is een jonge vrouw die eind negentiende eeuw als detective in opdracht van de Scotland Yard in Londen werkt. Als vrouw kan ze undercover aan de slag in werelden die voor anderen gesloten blijven. Kunstenaars die tot de Prerafaëlitische Broederschap behoren, blijken moordenaars en anarchisten uit Nice zetten de boel op scherp.

Kan Mary de zaken weer oplossen?

Un-su Kim is een ZuidKoreaanse schrijver die in 2017 internationaal doorbrak toen zijn literaire thriller De plotters in meerdere landen werd vertaald. Sinds 2020 is De plotters ook in Nederland verkrijgbaar met een interessant design: de paginaranden zijn met ‘bloed’ bespat en de kaft belooft een mix tussen Kill Bill en Murakami. En dat zijn nogal flinke beloftes.

RECENSIE

JIJ ALLEEN Paul werkt als bewaker in de metro van Stockholm en is na het verlies van zijn vrouw eindelijk opnieuw klaar voor de liefde. Ook Iris heeft genoeg van haar eenzaamheid. Dan ontmoet ze Paul, een bijzonder aantrekkelijke man die precies wat ze nodig heeft. Iris’ wereldje wordt door hem wel erg klein. Samen stevenen regelrecht af op een ramp...

Opgroeien met huurmoordenaars

Door Merel Kuitert

NIGHTHAWK Wanneer het meest geavanceerde vliegtuig boven de Grote Oceaan verdwijnt, nemen Kurt en Joe deel aan een dodelijke wedstrijd om de machine te lokaliseren. Rusland en China willen de revolutionaire technologie ook in handen krijgen, maar de Verenigde Staten hebben grotere zorgen: de X-37 heeft een lading gevoelige materie. Het NUMA-team riskeert alles om een ramp te voorkomen.

RECENSIE

De dag voor kerstavond ontploft er een bom op een drukbezochte kerstmarkt in hartje Kopenhagen. Inspecteur Signe Kristiansen wordt op de zaak gezet, maar moet dit doen zonder haar voormalig partner Martin Junckersen. Hij is overgeplaatst naar een klein provinciestadje, waar zijn grootste uitdaging is om de spanningen rond het nieuwe asielzoekerscentrum in toom te houden. Totdat er een gruwelijke moord wordt gepleegd en het rustige stadje ernstig opgeschrikt wordt…

Door Famke Prins

Robbert Jan Swiers, Mary Copeland 2. Victoriaanse detectiveverhalen, Uitgeverij Aspekt, 286 pagina’s (€ 17,95)

‘De kerstmarktkramen van triplex en tengellatten zijn uit elkaar gereten en liggen, samen met allerlei kerstdecoraties, gebreide kledingstukken, handige gebruiksvoorwerpen en ecologische levensmiddelen, over het plein verspreid. Naast de restanten van een wandelwagen liggen twee donkerblauwe kinderlaarzen

land bevat daardoor een goede mix vol bloedvlekken op de grond. Ze van psychologische diepgang en gaat op haar hurken zitten om de de gruwelijke daden die de recherlaarzen op te pakken, maar bedenkt zich. Hebben de kinderen van Lisa en cheurs voor hun kiezen krijgen.

Jakob donkerblauwe winterlaarzen?’ Zowel Juncker als Signe hebben persoonlijke omstandigheden die hun Het Deense auteursduo Kim Faber & aandacht opeisen, wat het tot een Janni Pedersen debuteerde met sucrealistisch verhaal maakt. Zo wordt ces in 2019 met Winterland in eigen land. Ze sleepten de prijs in de wacht Juncker teruggestuurd naar zijn geboortestad Sandsted om daar de voor het beste debuut bij de Deense leiding te nemen over een pas opgeCriminele Academie. Met een spannende proloog start Winterland met- zet politiebureau. Maar ondertussen vergt de zorg voor zijn dementeeen goed: Faber & Pedersen weten rende vader, die eigenlijk niet meer de lezer vanaf de eerste bladzijden te boeien. Al snel wordt duidelijk dat alleen kan zijn, steeds meer energie. het schrijversduo de lugubere details Doordat het verhaal zich op twee verschillende plekken afspeelt, niet schuwt: ‘Ze draait haar hoofd en de zoektocht naar de daders wanhopig opzij om het niet te hoecontinu afgewisseld ven zien en doet haar wordt met het perogen dicht. Wat ze echsoonlijke leven van ter niet kan voorkomen, de rechercheurs, is is dat het krakende en het een dynamisch tegelijkertijd zompige verhaal dat geen geluid van een schedel moment verveelt. De die als een overrijpe diepgaande karakters, watermeloen gespleten het actuele thema wordt, tot diep in haar en de afwisseling hersenen doordringt.’ maakt dit tot een De rechercheurs Signe zeer geslaagd debuut en Juncker zijn interesover aangrijpende sante personages: je onderwerpen als terleert beide goed kennen rorisme, geweld, verdoordat het verhaal Kim Faber & Janni Pederdriet en eenzaamheid. wordt verteld vanuit de sen, Winterland, HarperColperspectieven van beide lins, vertaling: Corry van Bree, rechercheurs. Winter416 pagina’s, (€ 21,99)

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 11

SPANNING INTERVIEW

De duistere zijde van het internet Sander Verheijen is hoofdredacteur van Hebban, de grootste boekensite en lezerscommunity van Nederland.

In 2017 verscheen van zijn hand Ik kan er net niet bij, waarin hij een intieme en ontroerende inkijk gaf in zijn bijzondere gezin. Nu is er de cyberthriller De macht van K., een boek dat Sander onder het pseudoniem Jens Vern heeft uitgebracht.

Door Istvan Kops In De macht van K. gaat de net afgestudeerde Tim Turner aan de slag bij het prestigieuze IT-bedrijf The Keeler Company, dat wordt geleid door de mysterieuze Frank Keeler. Aanvankelijk lijkt het alsof Tim een fantastisch leven tegemoet gaat. Hij krijgt een luxeappartement, een fantastisch salaris en maakt in korte tijd promotie. Al snel wordt hem echter duidelijk dat er duistere geheimen achter de façade van The Keeler Company schuilgaan en dat het bedrijf letterlijk over lijken gaat om deze geheimen te beschermen.

Hoe ben je op het verhaal van De macht van K. gekomen?

‘Vanwege mijn achtergrond bij de thrillersite Crimezone vroegen mensen al heel lang aan me of ik een thriller wilde schrijven, maar dat heb ik lange tijd afgehouden. Toen ik mijn eerste non-fictieboek had geschreven en daar goede reacties op kreeg, dacht ik dat ik het misschien toch eens moest gaan proberen. Niet veel later zag ik de documentaire over Cambridge Analytica, het databedrijf dat de gegevens van miljoenen Facebook-gebruikers misbruikte, en zo was het idee voor De macht van K. geboren.’

Hoe realistisch is dit verhaal? Moeten we bezorgd zijn?

‘Het meeste is aan mijn fantasie ontsproten, maar veel van wat ik heb beschreven kan ook echt gebeuren.

Mensen moeten heel erg opletten wat ze op het internet zetten. We zijn op het internet ontzettend veel bezig met uiterlijk vertoon en we willen ons zo succesvol mogelijk voordoen. We zijn verslaafd aan likes en retweets. Wat we ons te weinig realiseren is dat bijna niets van wat we op het internet zetten verdwijnt.

De data die bedrijven over ons verzamelen is op zichzelf niet zoveel waard, maar als de data met elkaar worden gecombineerd, dan gaan er interessante dingen gebeuren. Je

Sander Verheijen (Jens Vern) BARBARA KROON

kunt dan namelijk het gedrag van de consument gaan voorspellen. In het geval van De macht van K. gebeuren er daardoor heel duistere dingen.’

Was je aanpak dit keer anders dan bij je eerste boek?

‘Ik wilde met De macht van K. een boek schrijven dat mensen leuk vinden om te lezen en dat constant hun aandacht vast blijft houden. Ik kan er net niet bij was wat dat betreft heel anders. Ik schreef dat niet in de eerste plaats voor een publiek.

Dat er uiteindelijk weldegelijk een groot publiek voor bleek te zijn en dat veel mensen er wat aan hebben gehad was een grote bonus. Bij het

eerste boek moest ook alles kloppen. Ik vond dat ik met de billen bloot moest en niet alleen de mooie dingen moest laten zien. Het grote verschil was ook dat ik toen aan mijn partner kon vragen hoe het ook alweer zat, of ik werd door haar gecorrigeerd als ik iets niet goed had opgeschreven.’

Waarom heb je de naam Jens Vern gebruikt?

‘Mijn literair agent dacht dat het verhaal wellicht ook verkoopbaar zou zijn in het buitenland, maar de naam Sander Verheijen zou een lastig uitspreekbare naam zijn. De naam Jens Vern heeft het voordeel dat het een naam is die zowel Scandinavisch als Engels kan zijn.’

Ben je als baas van de grootste recensiesite van Nederland beducht voor recensies?

‘Als schrijver moet je voor ogen houden dat je een boek niet voor iedereen schrijft. Natuurlijk staat er bij mij wat extra spanning op. Als mijn boek niet goed genoeg is, dan zal men daar extra scherp op zijn.

Gelukkig zijn de eerste reacties overwegend positief. Natuurlijk komt er ook een keer een recensie met één of twee sterren, maar dat kan ik wel hebben. Als ik daarentegen alléén maar twee- of driesterrenrecensies zou krijgen, dan zou ik denk ik geen zin meer hebben in het schrijven van een volgend boek.’

Jens Vern, De macht van K., Uitgeverij Volt, 384 pagina’s (€ 20,99)

Vind je als voormalig oprichter van Crimezone dat er voldoende waarde-

‘Mijn literair agent dacht dat het verhaal ook verkoopbaar zou zijn in het buitenland, maar de naam Sander Verheijen zou een lastig uitspreekbare naam zijn.’ ring is voor het thrillergenre?

‘In het buitenland heb je veel belangrijke thrillerprijzen, maar Nederland kent alleen de Gouden Strop. Ik denk dat er inderdaad minder waardering is voor alles wat niet literair is. Wat dat betreft had Eus wel een punt, toen hij daarover schreef in het Boekenweekessay.

Een boek is bovendien in zijn algemeenheid niet meer wat het vroeger was. Het is een beetje een wegwerpproduct geworden. De eversellers van vroeger zijn er bijna niet meer. Boeken kennen steeds vaker kortstondige successen. Als je geen succes hebt, ben je binnen twee of drie maanden uit de boekhandel.

Als e-book en luisterboek blijf je bestaan, maar de meeste fysieke boeken zijn na een jaar uit het zicht verdwenen.’

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 13

BOEKFRAGMENT

De laatste kamers Een vrouw wordt wakker in een onbekende kamer in een onbekende stad. Ze kan zich niet herinneren hoe ze daar is gekomen. En het ergste: ze weet niet waar haar kinderen zijn.

Inger Frimansson, De laatste kamers, vertaling: Edith Sybesma, Uitgeverij Stortebeeker, 480 pagina’s (€ 19,95) www.stortebeeker.nl

De kinderen, de kinderen!

Haar oogleden schoten omhoog en het licht om haar heen was blauw en glinsterend. Het brandde als kristallen op haar huid. De kinderen!

Het woord was in haar, groeide.

Ze lag in een bed in een schone, vreemde kamer. Het raam stond op een kier. Het luchtige gordijn waaide heen en weer. Ze opende haar mond, maar raakte van haar stuk. De stilte brandde, vlamde als koorts op haar voorhoofd. Het was een breed bed en toen ze haar hoofd omdraaide, besefte ze dat daar misschien iemand had gelegen. Dat er iemand naast haar had geslapen. Ze hield haar adem in. Haar hand gleed onder het laken. Droog en onaangeraakt tussen haar dijen.

Ze stond op en liep door de kamer.

Haar voeten waren dun, de vuurrode nagellak schilferde. Dwars over haar wreven liepen sporen van riempjes.

Wat was het nu? Zomer? Ergens in haar diende zich verwarring aan. Ze moest het zien, moest het weten. Ze moest het meteen weten.

Ze liep rechtstreeks naar het raam en staarde naar het gebouw aan de overkant. Naar de loodwitte gevel met kleine harde eikenblaadjes. De koperen bedekking van de nokken.

Een stad. Ze was in een stad.

En de kinderen? Ze hapte naar adem van ongerustheid. Ze greep met haar vingers om de vensterbank, schoof het raam helemaal open en leunde naar buiten. De straat lag leeg in de brandende zon. Drie geparkeerde auto’s. Geen leven. Het meisje en het jongetje. Mijn kinderen!

Ze kreeg haast en ging sneller ademhalen. Haar mond was plakkerig. Het licht dat steeg en daalde. Ze ontdekte de kleren op de stoel. Een rok van een zwart, hard geworden materiaal, het leek wel meubelstof, met onderaan een strook bloemen. Die moesten met de hand geborduurd zijn. Op een paar plekken waren de draadjes losgeraakt, alsof ze te veel te lijden hadden gehad in de was. Ze bestudeerde ze, draaide de stof om en ging met haar vingers over de achterkant vol knopen. De draden waren slordig afgehecht. Er was ook een trui, gebreid, met goud erdoor.

Opeens kreeg ze het koud. Alsof er nog iemand in de kamer was.

Ze ging naar de wc. Haar voetzolen deden pijn, had ze ver gelopen? Ze merkte dat ze hinkte.

‘Kinderen?’ riep ze met een scherp stemmetje. ‘Kinderen… waar zijn jullie? Hebben jullie je voor mama ver-

stopt? Nee, kom maar tevoorschijn!’

Maar waar hadden twee kinderen zich kunnen verstoppen? En het jongetje dat voor geen meter geduld had. Ze zou hen hebben gehoord, hun gegiechel en gelach. Ze klapte naar voren over haar armen en duwde met haar vuist recht tegen haar borstbeen. Keer op keer. De spiegel in de badkamer was beslagen, alsof iemand net had gedoucht.

Maar geen tekenen, geen andere sporen. Een schone handdoek aan een haakje. Ze griste hem naar zich toe en veegde de spiegel ermee af.

Door het vocht heen kwam haar gezicht tevoorschijn.

Rechercheur De Klerck en het duivelse spel Deel 2 van de “Rotterdamse Baantjer” Paul Dieudonné die de harten van vele Baantjerfans verovert.

Paul Dieudonné, Rechercheur De Klerck en het duivelse spel, E-Pulp Publishers, 140 pagina’s (€ 9,95) www.e-pulp.nl

Nadat hij had plaatsgenomen, liet De Klerck zijn blik op de buurvrouw rusten. Hij schatte haar op eind veertig, misschien vijftig. Haar gelaatstrekken waren scherp, hoekig, met wat uitstekende jukbeenderen en een prominente kin. Ze was gezet, maar niet zwaarlijvig. Ze droeg een satijnen pyjama. Haar blote voeten staken in elegante slippers.

Haar handen zagen er sterk uit. Ze omklemden de hoepels van de rolstoel. Haar blauwgrijze ogen namen

De Klerck weer onzeker op.

‘Wat is er met Ewout?’ vroeg ze gespannen.

Opnieuw negeerde hij haar vraag.

Hij keek haar vriendelijk aan.

‘Om te beginnen, mag ik vragen hoe u heet?’

Haar gelaatstrekken verkrampten.

De Klerck meende iets in haar ogen te zien. Was het alleen teleurstelling omdat hij haar in onzekerheid hield?

Of blonk daar angst?

‘Ik heet Marloes… Marloes van Ravenstein.’

‘Goed, mevrouw Van Ravenstein,’ sprak hij op geruststellende toon. ‘U lijkt me een oplettende vrouw. Kent u uw buurman goed?’

De knokkels van haar handen trokken wit weg.

‘Waarom vertelt u mij niet wat er bij Ewout is gebeurd?’

Hij maakte een sussend gebaar.

‘Op dat punt kom ik zo. Hoe goed kent u uw buurman?’

Marloes van Ravenstein keek hem agressief aan.

‘Waarom vraagt u mij dit als er alleen maar is ingebroken? Ik wil dat u er niet langer omheen draait, meneer De Klerck. Zeg mij, wat is er gebeurd?’

Rechercheur De Klerck zag in dat hij de onthulling niet langer kon uitstellen. Zeggen dat hij uit onderzoeksbelang daarover geen mededelingen

mocht doen, had bij deze intelligente, opmerkzame vrouw geen enkele zin. Marloes van Ravenstein doorzag hem.

Hij keek haar recht aan.

‘Uw buurman is gisteravond het slachtoffer geworden van een misdrijf. Tot mijn spijt moet ik u vertellen dat hij is overleden.’

‘Nee!’ De kreet klonk gepijnigd.

Met een doodsbleek gezicht keek Marloes van Ravenstein hem aan.

Ontsteltenis tekende zich af op haar gelaat.

‘Dit is niet waar,’ protesteerde ze.

‘Hij is al tien tot twaalf uur dood,’ sprak De Klerck onverbiddelijk.

achttienjarige reus van een meter achtennegentig staat.

De temperatuur is vandaag gelukkig hoger. De koude wind die ons twee dagen geteisterd heeft, is eindelijk gaan liggen. De giraffe knabbelt hoog in de lindeboom aan de blaadjes. Het valt me op dat ze haar kop verticaal kan kantelen om ook de kleinste te bemachtigen. Het lijkt of ze de lawaaiige en beweeglijke drukte aan haar voeten niet bemerkt. Als ze haar lange zwarte grijptong uitsteekt hoor ik vaak de gekste opmerkingen. Enkele toeschouwers vrezen een slang in de boom te zien kronkelen, andere maken vergelijkingen met een slurf

van een olifant. Ik observeer haar een tijdje, want ik vraag me af of ze zonder snijtanden een tak kan afbijten. Maar nee, ze krult haar tong eromheen, brengt hem tussen haar lippen, sluit vervolgens haar mond, slaat haar kop naar achter en ritst met haar ondertanden twijgjes en bladeren van de takken af.

Plotseling hoor ik een schelle kreet uit het publiek. Een van de paarden van de cavalerie schrikt en steigert, de giraffe trekt bruusk aan het touw dat ik zie losschieten. Ze slaat haar kop briesend naar achteren, maakt een bokkende beweging en vliegt naar voren, het volk stuift krijsend uiteen. Verlamd van schrik kijk ik

toe. Alles gaat razendsnel. Er wordt geduwd en getrokken. Mannen en vrouwen worden onder de voet gelopen. De giraffe slaat op hol, Hassan valt, Atir grijpt nog net het koord, maar wordt meegesleurd, en de paarden... het wordt zwart voor mijn ogen.

Kom Atir kom Kom Atir kom is een historische roman, gebaseerd op de voetreis uit 1827 van de eerste giraffe in Frankrijk, een diplomatiek geschenk van de pasja van Egypte aan Koning Karel X.

Agnita de Ranitz, Kom Atir kom. De legendarische voetreis met een giraf van Marseille naar Parijs in 1827, Uitgeverij De Brouwerij, 350 pagina’s (€ 20,99) www.brainbooks.nl

Atir en Youssef hebben me verzocht even weg te mogen om naar andere bezienswaardigheden op het grote plein te kijken. Daar schijnt een reizend circus te staan met een collectie levende slangen: een ratelslang, een boa constrictor, een anaconda en zelfs een harlekijnskoraalslang. In de auberge hoorde ik dat er ook een

AL MEER DAN EEN MIL JOEN LEZERS MA AK T EN KENNIS ME T CERISE!

De pers over Ceriisch. “De tekeningen vond ik fantast maar Geheimzinnig, een beetje triest, k dat ook heel mooi en verrassend. Ik den nietook ar je met dit boek lezende, ma t. doe ier lezende kinderen een groot plez isjes Een aanrader voor jongens en me vanaf een jaar of negen. �

Ineke tipt... (Libris.nl)

,

,

IS #IKLEESTHU

MOOIE MIX K VAN DAGBOE EN STRIP!

eren “Je zou wensen dat veel kind k van kennis maken met Het dagboe oie mo de l, haa ver Cerise, vanwege het en k boe dag mengvorm van strip en nde nne omdat het een vriendelijke en spa n zou leeservaring is. Om al die redene kel win oek erb kind het ‘gewoon’ in de de in en verkrijgbaar moeten zijn de bij boekhandel – en dan vooral niet strips maar bij de jeugdboeken.�

9eKuns t.nl

"vĐ˝ Jo r i s $ % Cham blai

n

nd te& : e g $% lie ĂŠ r u A "t y Ne

н, Het ! je "ndн ‍ה‏% er℅ol. ‍ה‏t &n'(n, is al sup ers ziн, M&r ‍ה‏t erгns andeldig. гw al ‍ה‏+, hier, is

g e s!

)

,

,

OOK A L S H A R DC O V ER

VOORDEE PAKKET 1+L2

29, 95

gen “Een sterk verhaal, fijne tekenin ook die en erp erw en goedgekozen ond niet dat liek zullen aanslaan bij een pub oort. tot de jeugdige doelgroep beh ons Deze Cerise verdient dan ook in ot gro een ied geb Nederlandstalige taal publiek!�

Stripspeciaalzaak.be

)

TUIN boek 1 : DE STENEN DIEREN 362) (80 pagina’s - NUR 283, 284, hardcover 6 19,95 ISBN 978-94-6306-551-1

tor boek 2 : HET BOEK VAN hec

SOFTcover 6 9,95 ISBN 978-94-6306-552-8

362) (80 pagina’s - NUR 283, 284, hardcover 6 19,95 ISBN 978-94-6306-553-5

SOFTcover 6 9,95 ISBN 978-94-6306-554-2

VerkrÄłg(ar ) *ft- Đ˝ +rdâ„…ver

ar) traal Boekhuis | softcover via Van Ditm

er leverbaar via Cen (voor boekhandels : hard- en softcov

WWW.SILVESTERSTRIPS.NL kijk op onze site voor meer jeugdstrips CM

Als ik st"ks s#rijfster йn, ‍ה‏b ik 'k zo ’n biblioth(k!

naar “De auteurs doen volwassenen t hij doe en ger jon hun jeugd terugkeren, n doe ar ma Cerise willen zijn. Je moet het -check!- en kunnen -check!�

Geert De Weyer (De Morgen)

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 15

BOEKFRAGMENT

Lathrain 2. De tocht In De tocht is de leefwereld van elfen en mensen in gevaar. Qelarha en Dalnohr zijn vastbesloten de Ziekte een halt toe te roepen. Hiervoor zoeken ze de hulp van de Geheugenbewaarster.

Anna López Dekker, Lathrain 2. De tocht, Uitgeverij Celtica, 324 pagina’s (€ 18,95) www.celtica-publishing.nl

Ayanna leidt ze naar de deur aan het einde van de gang. Zoals Qelarha al had vermoed, geeft deze toegang tot een serre, een grote, lichte ruimte die bijna helemaal leeg is. Er staan alleen een paar stoelen en een kleine tafel, allemaal zo dicht mogelijk bij het raam. Verder is er niets. De houten vloer is kaal, evenals de muren, en de sfeer doet een beetje denken aan de huisboom van een elf, ware het niet dat deze kamer niet leeft.

Op een van de stoelen zit een vrouw met haar handen op haar schoot gevouwen naar buiten te kijken. Ze draagt een wijde jurk van goudbrokaat met daarover een rijk geborduurd, donkerrood jasje van een glanzende stof die Qelarha niet kent.

Ze ziet eruit als een koningin uit een sprookje, maar het gewaad straalt tegelijkertijd een geweldige broosheid uit. Het ziet er eeuwenoud uit, alsof het bij de minste aanraking tot stof zal vergaan. Dezelfde atmosfeer hangt om de vrouw heen, waarvan de witte haren van ouderdom in schrille tegenstelling staan tot de kaarsrechte rug waarmee ze op haar

stoel zit. Ze heeft zich niet omgedraaid, noch op enige manier laten merken dat ze hen binnen heeft horen komen.

Ayanna kondigt hen met zachte stem aan. ‘Rhea, onze gasten zijn er.’

‘Ah, mooi zo,’ antwoordt de vrouw met een stem als een zilveren klokje.

‘Laat hen binnen komen.’ Ze staat op en het is net alsof een standbeeld tot leven is gekomen.

Dalnohrs adem stokt en Qelarha moet een kreetje onderdrukken.

Ineens begrijpt ze de reactie van Ayanna toen ze vroeg of dit haar moeder is. Dat zou namelijk onmogelijk zijn. Ondanks dat haar haren wit zijn van ouderdom, is Rhea’s gezicht veel jeugdiger dan dat van haar nazaat, die van middelbare leeftijd moet zijn. Haar gezicht, hoewel onmiskenbaar dat van een mens, is net zo rimpelloos als dat van een elf, en haar ranke figuur zou dat van een jong meisje kunnen zijn.

Alleen haar ogen verraden dat ze vele malen ouder is dan ze eruitziet.

Hoewel helder en alert, stralen ze dezelfde soort in zichzelf gekeerdheid uit die veel ouderen kenmerkt.

In haar blik ziet Qelarha dat ze veel heeft gezien, en veel heeft geleden ook, te oordelen aan het intense verdriet dat er in haar bruine ogen besloten ligt.

om haar lippen. Niets in haar houding is arrogant of uit de hoogte, maar zoals ze daar staat, met het licht uit het raam als een stralenkrans om haar heen, heeft ze de uitstraling van een koningin. Er ligt een glorieuze verhevenheid in haar houding, die Dalnohr raakt op een manier die hij nooit voor mogelijk had gehouden. Hier voor hem staat iemand die langer heeft geleefd dan elke elf die nu bestaat, hij kan zien dat er minstens drie generaties elfen zijn geweest sinds haar geboorte.

Deze mensenvrouw weet meer dan welke wijze ook en hij krijgt het gevoel dat ze een zwaardere last draagt dan die op iemand zou moeten kunnen rusten, mens of elf. Hij voelt een immens respect voor haar, en grote bewondering.

In een opwelling maakt hij een gebaar dat hij nog nooit eerder had gemaakt: hij gaat op één knie voor de dame. Naast hem maakt ook Qelarha een diepe kniebuiging.

Ze kijkt hen beiden welwillend aan, met een zweem van een glimlach

BOEKFRAGMENT

De jongen, de mol, de vos en het paard Een wonderschoon verhaal om stil van te worden. De jongen, de mol, de vos en het paard is een prachtig verhaal over vriendschap, liefde en jezelf zijn.

Charlie Mackesy, De jongen, de mol, de vos en het paard, vertaling: Arthur Japin, Uitgeverij KokBoekencentrum, 128 pagina’s (€ 20,00) www.kokboekencentrum.nl

Ik hoop dat dit boek je aanmoedigt, misschien om onbevreesd te leven met meer liefde voor jezelf en voor anderen. En dat het je aanspoort om hulp te vragen als je het nodig hebt – wat altijd een moedig iets is om te doen.

Toen ik het boek aan het maken was, heb ik me vaak afgevraagd: voor wie ter wereld ben ik dit aan het doen?

Maar zoals het paard zegt: ‘De waarheid is dat iedereen gewoon maar wat probeert.’

Dus ik zou zeggen: probeer je vleugels uit te slaan en je dromen te volgen – dit boek is een van de mijne.

Ik hoop dat je ervan geniet, veel liefs voor jou.

Dank je. Charlie X

‘Iedƴeĺĕ łĞ ĺeĕ Ķee tjĊ Ķƞ Đ,’ zei Łeğ paƟ ĉ.

‘_aƟ ƃÚ zijĕ Ŋinj ƴ şƞ Đ įlĞ wŢ Ŏameĕ zijŰ.’

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 16

JEUGD CHARLIE MACKESY

RECENSIE

Een prachtig beeldverhaal over vriendschap ‘Ik ben zo klein,’ zei de mol.

‘Ja,’ zei de jongen, ‘maar je maakt een groot verschil.’

De jongen, de mol, de vos en het paard van kunstenaar Charlie Mackesy, vertaald door Arthur Japin, is een prachtig prentenboek over vriendschap. En over dromen, angst, moed en kwetsbaarheid.

Jacomijn van Kempen Mackesy spreekt in zijn voorwoord op een vertrouwelijke manier tot zijn lezers. Hij introduceert zichzelf en de hoofdpersonen van het boek, maar hij moedigt de lezer ook aan; om te lezen, te kijken, te dromen en te durven. De pagina’s die volgen zijn gevuld met tekeningen, meestal vergezeld van tekst, maar niet altijd. En nooit meer dan enkele zinnen. ‘De werkelijkheid is dat ik plaatjes nodig heb. Die

Charlie Mackesy DAVID LOFTUS

zijn als eilanden, plekken om heen te gaan in een zee van woorden.’ De tekeningen zijn prachtig in hun eenvoud, vaak alleen bestaand uit lijnen van inkt, en soms voorzien van kleur. De beelden en de tekst sluiten naadloos op elkaar aan, waardoor je iedere pagina van het boek ingelijst aan de muur zou kunnen hangen.

Zoals de bladzijde met een zwartwitte lijntekening van de jongen op het paard met de vos ernaast, van achteren gezien. ‘“Wat is het moedig-

ste dat je ooit hebt gezegd?” vroeg de jongen. “Help,” antwoordde het paard.”’

Het boek is poëtisch geschreven zonder wazig te zijn, met een kernachtige helderheid waarmee iedereen zijn eigen invulling en waarde kan geven aan de tekst. Mackesy neemt de lezer mee in de avonturen van de jongen, de mol, de vos en het paard, maar is zich daarbij bewust van die eigen associaties en interpretaties: ‘Ik zal je iets over ze vertellen, hoewel ik zeker weet dat jij er dingen in zult zien die ik niet zag.’ De vier hoofdpersonages van het boek hebben allemaal een andere persoonlijkheid en houden zich elk met iets anders bezig. De jongen stelt veel vragen. De mol denkt vooral aan taart. De vos is stil, maar blij met de vriendschap tussen de vier. Het paard is rustig, wijs en zachtaardig.

Met elkaar gaan ze op avontuur, zien ze angsten onder ogen, stellen ze vragen, vinden ze antwoorden en ontdekken ze de kracht van de liefde. Dit ontroerende verhaal over vriendschap is er één dat je gelezen moet hebben. Maar eigenlijk is De

jongen, de mol, de vos en het paard een boek om in de kast te hebben staan, om stukjes terug te kunnen lezen, nieuwe dingen te ontdekken en steeds opnieuw te genieten van de tekeningen.

Charlie Mackesy, De jongen, de mol, de vos en het paard, vertaling: Arthur Japin, KokBoekencentrum Uitgevers, 128 pagina’s (€ 20,00)

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 17

JEUGD BOEKENKRANT TIPT DE BLOEMENVLOEK De Bloemenvloek van Mischa van Broekhoven is een betoverend sprookje vol symboliek over een zeemeisje Mischa van Broekhoven, De Bloemenvloek, Uitdat de bloemen in het geverij Celtica, 88 pagina’s onderwaterrijk moet (€ 21,95) beschermen. De bijzondere vormgeving en prachtige illustraties van Geert van der Pol maken van dit boek een waar kunstwerk dat zowel jong als oud zal kunnen bekoren. In deze hernieuwde hardcover-uitgave bestaat het verhaal uit één lange aaneengesloten afbeelding.

OWEN EN DE SOLDAAT Owen en de soldaat van Lisa Thompson, bekend van De Goudvisjongen, maakt het belang van herdenken op prachtige wijze bespreekbaar voor kinderen. Owens vader is overleden op uitzending en zijn moeder ligt op de bank. De stenen soldaat in het park is de enige tegen Lisa Thompson, Owen en de wie Owen écht kan prasoldaat, vertaling: Anneke ten. Maar de gemeente Bok, Uitgeverij BILLY BONES, besluit hem weg te 104 pagina’s (€ 13,99) halen. Alleen Owen kan hem redden, maar durft hij zich te laten horen voor het te laat is?

RECENSIE

Versteend van angst

Petra woont met haar oudere zus Magda en haar ouders in hun ‘ aan zee’: het huis bij de vuurtoren waar vier kenmerkende grote stenen voor staan. Petra houdt van het wonen aan de kust van Engeland: ze is gehecht aan de constante harde wind, het rollen van de golven en het weidse uitzicht.

Maar op een dag komt er een einde aan hun zorgeloze leventje. De Tweede Wereldoorlog dringt ook hun gezin binnen. Vanaf dat moment is alles anders.

Door Maaike de Vries ‘We waren altijd zo’n hecht gezin geweest, we hadden elkaar altijd vertrouwd, maar nu hadden zich geheimen in de ruimten tussen ons gewurmd. En nu werden die geheimen koud en hard, als water dat bevriest in het gebarsten oppervlak van een steen, en begonnen ze ons uit elkaar te wrikken.’

neren haar aan een verhaal dat haar Petra kijkt met andere ogen naar de vader altijd vertelde over vier zusmensen om haar heen. ‘Soms doen sen die wachtten op de thuiskomst goede mensen slechte dingen,’ zegt van hun ouders. Ze kwamen thuis, een politieman tegen haar. Als lezer maar als offer werden de zussen word je voortdurend op het verversteend. Ook Petra moet offers keerde been gezet. Is haar moeder, brengen en raakt aan het eind van Mutti, inderdaad op de hand van het boek op een bepaalde manier de Duitsers? Wie stak de brand aan versteend. in het dorpshuis en saboteerde de Hoofdpersoon Petra sluit je in je telefoonlijn? Waarom gaat Magda ’s hart, zo’n dapper en sterk meisje is avonds vaak alleen weg? Wat heeft het. Het laat je de Tweede Wereldde zoon van de rechter ermee te oorlog weer door hele andere ogen maken? En wie is die geheimzinnige bekijken. Ons kasteel aan zee is bij man in een afgelegen huisje die ze uitstek geschikt om voor te lezen, Spokige Joe noemen? bijvoorbeeld in de klas, omdat het Tijdens een reddingsactie met voor kinderen best lastig is om alles duizenden bootjes in Duinkerken in dit boek goed te begrijpen. Dat (gebaseerd op waargebeurde feiten, komt vooral omdat 1940) ontdekt Petra iets er veel vanuit wordt verschrikkelijks. De gegaan dat de lezer emoties lijken voor een weet wat de dilemma’s kind eigenlijk te groot. waren in de oorlog, Maar Petra is nieuwswat de impact is van gierig en niet bang: segregatie en welke ‘“Maar dat is wel een belangen er allemaal loodzwaar geheim om speelden. Maar ook in je eentje mee rond te als je dit niet allemaal lopen, Petra.” “Ja,” zei ik. snapt, leest dit boek als “Maar daar ben ik sterk een spannend avongenoeg voor.”’ tuur, waarvan je de Het beeld ‘versteend ernst niet ontgaat: dit van angst’ komt steeds gaat over echte, grote weer terug in het boek.

Lucy Strange, Ons kasteel aan dingen.

Petra voelt zich thuis zee, vertaling: Aleid van Eeketussen de vier stenen len-Benders, Uitgeverij Gottvoor hun huis: ze herinmer, 336 pagina’s (€ 16,99)

RECENSIE

Een kijkje in het tienerbrein

EMBER EN DE IJSDRAKEN Ember ziet eruit als meisje, maar is eigenlijk een vuurdraak. Als ze vanuit Londen naar Antarctica vlucht, ontdekt ze de jacht op ijsdraken en zet ze alles op alles om de ijsdraken te redden, zelfs haar eigen leven. Een spannend fantasy-verhaal vol draken, magie en avontuur, met een actuele boodschap: kom niet aan onze natuur.

Heather Fawcett, Ember 1.

Ember en de IJsdraken, vertaling: Mechteld Jansen, Uitgeverij De Fontein, 352 pagina’s (€ 16,95)

NIEMAND HOUDT VAN NOVEMBER Vlak voor Ambers zesde verjaardag verdwenen haar ouders. Na een woelige jeugd gaat ze, nu ze zeventien is, naar hen op zoek. Niet iedereen heeft goede bedoelingen met haar.

Is de persoon November wel te vertrouwen?

Amber leert tijdens de zoektocht ook van zichzelf te houden. Een young adult-roman over een sterk en kwetsbaar meisje.

Antonia Michaelis, Niemand houdt van November, vertaling: Roger Vanbrabant, Uitgeverij Clavis, 468 pagina’s (€ 22,95)

Verliefd, verdrietig, boos, blij en onzeker. De woelige periode tussen kind zijn en op eigen benen staan brengt een flink aantal gevoelens met zich mee, die maar moeilijk onder woorden te brengen zijn. Schrijfster Nienke Berends vangt ze in de young adult-gedichtenbundel Groter dan ik ben.

Door Saraï van Well Kinderboekenschrijfster Nienke Berends, bekend van de jeugdboeken Aaf en het brievenmysterie en Basta! brengt met Groter dan ik ben poëzie die aansluit op de leefwereld van tieners.

Met haar beeldende, doeltreffende manier van dichten, vangt ze op een mooie manier de emoties die komen kijken bij ‘op je eigen benen’ staan.

Zo schrijft ze: ‘Ze mogen niet weten / van beer in mijn bed / Of dat ik net / in pyjama / bij mama op schoot / zat te spelen / Wil het niet delen / Je mag niet ontdekken / dat ik onzeker / bang uit het raam kijk / Misschien niet zo stoer blijk.’

In gedichten die vaak uit niet meer dan twaalf regels bestaan, laat de schrijfster zien hoe divers het poëziegenre is. Berends beloopt de dunne lijn tussen de verschillende

vormen van poëzie die ze mooi met elkaar weet te verweven. Zo speelt ze met woordlengtes, witregels, rijmschema’s en onder andere hoofdlettergebruik. Hoewel dit soms kan leiden tot warrige teksten, zorgt de creativiteit van Berends ervoor dat alle gedichten goed te begrijpen zijn: helder en pakkend. Gedichten die tevens niet alleen aanhaken op gevoelens, maar ook op belangrijke thema’s die bij jongeren spelen. Zo neemt de schrijfster onder andere het onderwerp ‘gescheiden ouders’ onder de loep in het ontroerende gedicht Verscheurd. ‘Verscheurd door twee mensen / die ooit lang geleden / – niet voor te stellen – / mij hebben gemaakt / Besmeurd kwaad verwensen / berooid bang gebeden Groter dan ik ben is een prachtige / Hoe is het met mij? / Bedroefd en gedichtenbundel, waarin de gevoegeraakt (…) Ben ik de schuld / van lens van tieners respectvol doch wat nog verbindt? / Neem me niet rauw worden opgetekwalijk / Ik ben maar kend. Met mateloos een kind.’ Hoewel er interessante gedichten beladen thema’s wordie een uniek inkijkje den aangekaart, voelt geven in het brein van de bundel op geen enkel jongeren die de veilige punt te zwaar. In Groter zijwielen voor het eerst dan ik ben is een fijne losschroeven en zelfbalans gevonden tusstandig worden. Het sen luchtige, soms zelfs biedt inspiratie, steun, grappige gedichten, en maar bovenal begrip de serieuzere beladen voor de woelige tijd gedichten. Waar boodwaar iedere tiener, en schappen als ‘we gaan diens ouders, doorheen hier allemaal doorheen’ gaat. en ‘het komt wel goed’ Nienke Berends, Groter dan ik als een rode draad door- ben, Uitgeverij Clavis, 60 pagiheen lopen. na’s (€16,95)

Mateloos interessante gedichten die een uniek inkijkje geven in het brein van jongeren die de veilige zijwielen voor het eerst losschroeven en zelfstandig worden.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 18

BOEKFRAGMENT

In hechtenis In hechtenis is de spannende literaire thriller van het wereldberoemde schrijversduo Nicci French, bekend van onder andere de Frieda Klein-serie.

Nicci French, In hechtenis, Uitgeverij Ambo|Anthos, 416 pagina’s (€ 22,99) www.amboanthos.nl

Het gegil begon om drie uur ’s nachts. Tabitha had nog nooit een mens zo’n geluid horen voortbrengen. Het klonk als het gekrijs van een dier in een val en werd beantwoord door andere kreten, galmend en ver weg. Tabitha wist niet of het uitingen van steun, woede of spot waren. Het gegil verflauwde tot snikken, maar zelfs dat werd versterkt door het metaal, de deuren, de trappen, de vloeren. De geluiden galmden na door Tabitha’s hoofd.

Ze voelde beweging in het bed boven haar. De andere vrouw moest wakker zijn.

‘Volgens mij zit er iemand in de problemen.’

Stilte. Tabitha vroeg zich af of de vrouw haar negeerde of dat ze echt nog sliep, maar toen klonk er in het donker een stem. De vrouw sprak traag, alsof ze in zichzelf praatte.

Haar stem was laag en raspend, de ochtendstem van een roker.

‘Iedereen zit in de problemen,’ zei ze.

‘Daarom zijn ze hier. Daarom huilen ze als ze denken aan hun kinderen of aan wat ze hebben misdaan. Of aan wat ze hun kinderen hebben

misdaan. Bij echte problemen hoor je geen gegil. Dan hoor je alleen de piewie’s door de gangen rennen. En als het echt foute boel is hoor je een helikopter landen op het grasveld hiernaast. Dat is sinds ik hier ben drie, vier keer gebeurt.’

‘Wat komt die dan doen?’ vroeg Tabitha.

‘Wat denk je?’

Tabitha probeerde niet te bedenken waarom hier midden in de nacht een helikopter zou landen. Ze probeerde überhaupt niet te denken. Maar dat ging niet. Ze staarde naar de onderkant van het bed boven haar en luisterde naar het gesnik en geschreeuw en een nieuwe huiluitbarsting van iemand anders en voelde plotseling hoe de duisternis werd doorboord door een kristalhelder besef: dit gebeurde echt.

Tot dan toe was alles zo vreemd geweest, zo anders dan alles wat ze kende, dat het had gevoeld als een krom sprookje over iemand anders die naar de gevangenis ging, iemand over wie ze las of naar wie ze keek in een film, ook al beleefde ze alles zelf. Zo had het gevoeld in de kleine, raamloze achterbak van het arrestantenbusje waarin ze vanaf de rechtbank hierheen was gebracht, toen ze haar kleding uittrok en door haar knieën ging, waarna ze was aangestaard en bestudeerd en een vrouw om haar kleine borsten en okselhaar had gelachen, toen ze

onder de douche stond. Ze hadden haar een stel lakens, een kriebelige blauwe deken en een dunne handdoek gegeven en haar een hele reeks deuren door geleid. Die deuren waren inderdaad van heel dik metaal. Ze vielen inderdaad met een klap dicht. De bewakers hadden inderdaad enorme sleutelbossen aan een ketting aan hun riem hangen. De gevangenis was ontzettend gevangenisachtig.

BOEKFRAGMENT

De smeekbede De smeekbede is een indringende historische roman over slavernij in Suriname.

Waarom stuurt een vrijgemaakte zwarte vrouw een vraag om hulp naar haar vroegere meester?

Lianne Damen, De smeekbede, Uitgeverij Orlando, 336 pagina’s (€ 22,50) www.uitgeverijorlando.nl

De brandwond boven haar borst zag zwart met rood. Het gele vocht dat zich om de gezwollen wond ophoopte, glinsterde in het schijnsel van het schamele licht dat de hut binnenviel. De twee letters met het hartje erboven waren door de zwelling van het vlees niet meer van elkaar te onderscheiden. Een opdringerige stank van diarree vulde de hut. Verscholen achter haar moeder en de dresmama bekeek Dédé het meisje aandachtig. Ze zag dat de jonge vrouw, die pas sinds een paar dagen bij hen was, rilde en zweette tegelijk. Vanaf haar rieten matje in de hoek reageerde ze nauwelijks op de mensen die zich om haar heen hadden verzameld. Ook Dédé zag ze niet. Het meisje was enkele dagen eerder aan land gekomen en op de markt verkocht. De blankofficier had zich niet in de hut gewaagd. Met een zakdoek voor zijn mond had hij Dédés moeder en de medicijnvrouw bij de deur toegeschreeuwd: ‘Zorg dat ze blijft leven, ze heeft een hoop geld gekost.’ Zonder op antwoord te wachten, had hij zich omgedraaid en

was tussen de palmbomen uit het zicht verdwenen.

De vrouwen hadden de wond met een papje van kruiden verzorgd en haar lijf gewassen. De besmeurde doeken hadden ze uitgespoeld en in de zon te drogen gehangen. Het meisje was twee weken ziek geweest en was niet doodgegaan.

Op de avond van de dag dat de meester het meisje beter had verklaard en naar het veld had gestuurd, nam haar moeder Dédé bij zich, haar dicht tegen zich aan duwend. Ze wreef met haar eeltige duim over de zachte huid van Dédés hals. Dédé wist wat er zou volgen. Ze kroop nog dichter tegen haar moeder aan. Ze hield ervan naar haar moeders stem te luisteren, al kende ze haar verhalen inmiddels van buiten.

‘We zijn met minder mensen aangekomen dan we vertrokken. Ik heb ze onderweg horen sterven.’ Haar moeder keek Dédé even aan en richtte haar blik meteen weer op de grond, alsof ze zich schaamde, bang was dat Dédé bij haar naar binnen kon kijken als ze elkaar bleven aanstaren.

Dingen zou zien die ze niet wilde vertellen. Nog niet wilde vertellen.

Dédé vreesde de delen van haar verhaal die ze niet te horen kreeg.

‘Alleen de gezichten van degenen die bij me lagen, heb ik onthouden,’ vervolgde haar moeder. En die van de enkelen uit haar eigen dorp, die verder van haar vandaan vastge-

ketend waren, weggedoken in een hoek van het schip. Onder hen een voorname rechter, een raadsheer, zonen en dochters zoals zijzelf, maar ook een paar bedienden en slaven, meisjes als het zieke meisje in hun hut. ‘Eén gezicht wil ik graag vergeten, maar het lukt me nog altijd niet.

Ze staart me in mijn dromen met haar ontzielde ogen aan. Pas na een dag hebben ze haar weggehaald en overboord gegooid.’

Even keek haar moeder naar haar handpalmen, die dof wit waren met grauwe strepen. Ze wreef met haar wijsvinger verbeten over een van de groeven, die korter leek dan de andere. Ze kuchte een droog hoestje en vertelde verder. Ze was ruw uit hun dorp weggerukt. Weg van haar huis, haar ouders, haar zussen en broers. Van de waterplaats, hun tuintje en de kippen. Ze kon de bomen nog ruiken, het veld en de stoofpot van haar moeder. Weer keek ze Dédé aan. Die wist wat ze nu zou gaan zeggen. Dat ze zoveel op haar oma leek. Dezelfde ogen, dezelfde zachte huid, de haartjes in haar nek.

Dezelfde naam. Een voorzichtige glimlach.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 19

BOEKFRAGMENT

Hannelore Hannelore vertelt het waargebeurde verhaal van een Nederlands meisje dat vanaf haar derde opgroeide in de sekte ‘Gemeente Gods’, waar haar ouders actief lid van waren. Vijftien jaar lang werd ze gehersenspoeld door sekteleider Sipke Vrieswijk.

Na haar bevrijding woont ze bij haar oom Bertus en tante Hannie.

Hoofdstuk 32 Verkering

Frank Krake, Hannelore. Het meisje uit de sekte, Uitgeverij Achtbaan, 480 pagina’s (€ 22,99) www.uitgeverijachtbaan.nl

Bertus sleepte de kerstboom voorzichtig over de vloer. Met de nodige moeite drukte hij de dikke stam in de metalen standaard en langzaam zette hij de boom overeind. Hij paste precies onder het plafond.

‘Hier hebben jullie ballen en slingers,’ zei hij. ‘Tuigen jullie de boom maar op.’

Hannie ging boodschappen doen, de jongens speelden buiten. Voor het eerst waren de zussen alleen.

Hannelore was nog steeds niet erg toegankelijk. Noalie wist dat ze hier eigenlijk helemaal niet wilde zijn.

Ze deed haar best het een beetje gezellig te maken, het was tenslotte wel haar zus. Ze praatten een beetje over hoe het vroeger was toen ze in Krimpen de kerstboom opzetten.

Als hij stond, mochten ze een kleine hanger uitzoeken, een vogeltje of een kerstklok. Hannelore luisterde vooral en hield de slingers vast. Toen na een half uur de kerstboom vol hing, plofte ze weer in de hoek van de bank.

Hannie probeerde Hannelore zoveel mogelijk bij het huishouden te betrekken. Bij de leuke dingen, maar ook bij de vervelende klusjes. Dus ook het opzuigen van de naalden die de kerstboom onderweg had verloren. Toen Hannelore klaar was met stofzuigen, liet ze haar zien hoe ze een emmer met sop moest maken.

Hannelore zei niets, dat kon ze wel dromen. Met de emmer werd ze naar de houten gelakte trap gestuurd. Na een kwartiertje keek Hannie even in de hal om te zien of ze al klaar was.

Hannelore zat halverwege de trap en keek naar beneden. De trede voor haar was net klaar en ze schoof weer een treetje hoger. Hannie geloofde haar ogen niet.

‘Je gaat toch niet achterstevoren een trap afnemen? Bovenaan beginnen en dan naar beneden werken.’

In de Gemeente nam iedereen op die manier de trap af. Om de tijd te doden. Maar dat hoefde Hannie niet te weten. Hannelore knikte slechts en begon bovenaan.

De avonden in de huiskamer aan de Aalscholver waren voor Hannelore uiterst verwarrend. Ze genoot van de jongens. Rick, de jongste van

zes, kroop maar wat graag bij haar op schoot. Voor Hannelore waren dat waardevolle momenten. Dat iemand het de moeite waard vond om aandacht aan haar te schenken.

Als een spons zoog ze de gezelligheid en geborgenheid van het gezin op. Ze verwonderde zich erover dat er zoveel moeite voor haar werd gedaan en dat Hannie haar zelfs de jongens toevertrouwde. Samen keken ze naar Mr. Bean en de Honeymoonquiz en ze vond het stiekem nog leuk ook.

Tijdens die eerste week in de andere wereld nam Hannie haar mee naar de kerk. (…) Hannie schoof met haar nichtje tussen twee banken door, ergens midden in de kerk en ging zitten. Hannelore keek om zich heen en zag vooral vrolijke en opgewekte mensen.

Na een lied opende dominee Borsje de dienst. De verwondering bij Hannelore nam toe. Ze zag mensen bidden en praten met God, alsof Hij gewoon bereikbaar was. De volle kerk las mee uit de Bijbel en ze voelde ontspanning en warmte. Er bestonden dus mensen die plezier en vertrouwen uit het geloof haalden, een vriendschappelijke relatie met Jezus hadden. Verbazingwekkend.

BOEKFRAGMENT

575 Haikoots Bonte verzameling ‘Haikoots’, de Van Kooten-versie van de haiku. Originele waarnemingen over ons aller doen en laten. Door Kees van Kooten zelf voorzien van passende foto’s.

Kees van Kooten, 575 Haikooits, Uitgeverij De Harmonie, 208 pagina’s (€19,90) www.deharmonie.nl

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 20

BOEKENKRANT TIPT TROJAANSE TINOORLOG EN ODYSSEUS’ OCEAANROUTE Hebben Ithaca en Troje echt bestaan en is er een oorlog geweest tussen de stadstaten?

Vijf jaar lang reisde de auteur naar kustgebieden en eilanden in de Atlantische Oceaan op zoek naar sporen.

Henk van Oosten, Trojaanse Met moderne stellaire tin-oorlog en Odysseus’ oceprogramma’s reconstruaanroute, Uitgeverij Brave eerde hij de aanwijzinNew Books, 180 pagina’s gen voor navigatie op de (€ 24,50) sterren uit de Odyssee.

Een moderne speurtocht naar de reis van Odysseus.

Katy Butler, De kunst van het sterven, vertaling: Robert Neugarten, Uitgeverij Xander, 320 pagina’s (€ 20,99)

Bij de bevrijding van het Brabantse Dorst ontmoette dokter Guensberg Milleke Weyerman, zijn toekomstige vrouw: ‘(…) my very intense feeling for you radically changes the perspective of my life,’ zo schreef de stapelverliefde Dolek haar. Hun dochter Miriam (1950) was zich als kind al bewust van haar vaders pijnlijke herinneringen uit de tijd voor hij zijn Milly leerde kennen. Hij is voor haar onder meer een held omdat hij ‘zijn naasten nooit met zijn sores heeft

kenbaarheid niet en al snel na de oorlog werd hun rol gemarginaliseerd. Polen werd oorlogsbuit van Stalin en de Poolse militairen die met de westerse geallieerden hadden gevochten, konden niet als vrije mannen naar hun land terugkeren.

Dolek Guensberg heeft dat tot zijn dood betreurd. Hij werd anesthesist in Twente en bleef, net als toen hij zich vrijwillig aanmeldde voor het Poolse leger in ballingschap, daden stellen. Zo was hij de stuwende kracht achter het aanknopen van vriendschapsbanden tussen een Nederlandse en een Duitse Rotaryclub. De loffelijke woorden die hij daarvoor ontving zijn opgenomen in het boek. Ook uit andere historische documenten over haar vader heeft Guensberg geciteerd en zo maakt de lezer kennis met de werkelijke Dolek Guensberg. Ik had graag meer nonfictie over hem te lezen gekregen in dit boek dat door de uitgever wordt omschreven als biografie, maar in Miriam Guensberg, Held zonopbouw en stijl eerder der vaderland. Mijn vader: een roman is.

Pools, Joods en bevrijder, Uit-

willen belasten’ en toen ze hem eind jaren tachtig wilde interviewen, liep dat op niets uit: ‘Een oorlog vertel je niet!’ vond Dolek.

Held zonder vaderland bestaat uit achtenveertig korte, soms anekdotische, hoofdstukken. Terugkerende onderwerpen zijn de band tussen Dolek en Milleke en Guensbergs gevoelens voor haar vader en haar geëxecuteerde Poolse grootouders.

Ook besteedt zij aandacht aan de geschiedenis van Polen en aan het lot van de Joodse gemeenschap in Doleks geboortedorp Nowy Targ.

Guensberg laat haar vader enkele keren fictief verslag doen over de oorlog en ze verweeft dat met feiten over de opmars van zijn divisie door Europa, waarbij ze benadrukt hoe belangrijk de bijdrage van de Poolse militairen is geweest.

Dziekujemy Wam Polacy (Wij danken de Polen), zo stond op borden in het bevrijde Breda. De Poolse strijdmacht vormde een aanzienlijk deel van het geallieerde leger, maar dat de Polen in Brits uniform vochten bevorderde hun her-

geverij de Kring, 192 pagina’s (€ 19,99)

Het recht op een veilige haven

Twan Huys, Wandellust, Uitgeverij Prometheus, 232 pagina’s (€ 19,99)

Als je een mensenleven kunt redden ben je moreel verplicht dat te doen, stelt Carola Rackete in Tijd voor actie.

Daarom moet iedereen zich inzetten om de klimaatramp die zich momenteel voltrekt en al miljoenen mensenlevens per jaar kost, een halt toe te roepen.

Door Emma Ringelding

BARRE BEVRIJDING In februari 1945 wordt Dresden platgebombardeerd. Victor Klemperer en zijn vrouw beginnen te voet aan een lange zwerftocht dwars door Duitsland. Krioelende massa’s vluchtelingen, soldaten en nazi’s: iedereen is op de rand van uitputting en is op zoek naar voedsel en onderdak. In juni 1945 bereiken ze hun huis in Dresden, dat wonderlijk genoeg onaangetast is gebleven. Pas dan begint hun bevrijding.

Als arts bij de Eerste Poolse Pantserdivisie hielp Dolek Guensberg bij de bevrijding van Nederland. Zijn dochter Miriam schreef Held zonder vaderland om haar vaders levensgeschiedenis te ontsluiten. Het boek laat zich beter als eerbetoon dan als biografie omschrijven. Het belang ervan schuilt erin dat bepaalde feiten over de Tweede Wereldoorlog, 75 jaar na dato, aan de vergetelheid worden ontrukt.

RECENSIE

WANDELLUST Twan Huys is zijn leven lang al een gepassioneerd wandelaar. Van jongs af aan ging hij met zijn ouders op pad in de heuvels van ZuidLimburg, op zoek naar zeldzame orchideeën, ijsvogels en dassen. In Wandellust verbreedt hij zijn horizon en beschrijft de mooiste wandelgebieden in heel Nederland. Voor iedereen die een inspirerende hobby zoekt.

Vechten om te groeien

Door Sandra Broertjes

DE KUNST VAN HET STERVEN De westerse wereld kent van nature angst voor de dood. Katy Butler toont de lezer dat de dood geen gevecht hoeft te zijn. Een zorgvuldige voorbereiding kan je leven een waardiger invulling geven. Dit boek biedt mentale en fysieke steun en praktische kennis om tijdens je leven je eigen einde al een plek te geven.

RECENSIE

Victor Klemperer, Barre bevrijding. Dagboek januari juni 1945, Uitgeverij Atlas Contact, 96 pagina’s (€ 12,50)

Afgelopen zomer voer kapitein Carola Rackete onder het toeziend oog van wereldwijde media illegaal de haven van Lampedusa binnen.

Aan boord van haar schip Sea Watch 3 waren ruim veertig migranten, gered uit een rubberboot vijftig zeemijl van de Libische kust. De Italiaanse regering maande Rackete keer op keer om te wachten, maar het schip was niet berekend op zoveel mensen en het wachten duurde al drie weken. Toen Rackete besloot dat de situatie onhoudbaar was – wat als de ernstig getraumatiseerde vluchtelingen in het water sprongen om naar de kust te zwemmen, of zelfmoord probeerden te plegen? – en het schip aanmeerde in de haven, werd ze gearresteerd.

In Tijd voor actie vertelt Rackete over de aanloop naar haar arrestatie: over de groeiende wanhoop bij de

bemanning en de verslechterende toestand van de vluchtelingen. Ook vertelt ze hoe zij, een Duitse vrouw van dertig, als kapitein van een reddingsschip op de Middellandse Zee terechtkwam.

Haar persoonlijke verhaal wordt afgewisseld met betogende passages, waarin Rackete uiteenzet hoe de vluchtelingencrisis – of ‘rechtvaardigheidscrisis’ zoals zij het zelf noemt, want ‘[n]iet de vluchtenden veroorzaken een crisis, maar de genomen. Dat komt mede doordat mensen die hun het vluchten probede auteur probeert de héle wereldren te beletten’ – samenhangt met problematiek aan elkaar te knopen globale klimaatverandering. Ze stelt dat Westerse landen doen alsof ze de in een boek van amper tweehonderd pagina’s. reden voor migratie aan willen pakDaarom maakt vooral Racketes ken, maar daarbij structureel hun passie dit boek een aanrader, en de eigen rol negeren: de overconsumpurgentie waarmee ze benadrukt dat tie van het Westen leidt tot klimaatde vluchtelingencrisis samenhangt rampen en armoede in grote delen met de klimaatramp. van de wereld.

Ook het enthousiasme Deze opbouw is eenvouwaarmee ze in de laatdig en overzichtelijk, ste pagina’s oproept maar het werkt: het tot actie, werkt aanstearrestatieverhaal geeft kelijk: ze vat nog even het boek een spanningssamen wat er mis is, boog, terwijl de taaiere wat er moet gebeutheoretische stukken de ren en hoe je daar als urgentie en motivatie individu mee aan de van Rackete meer dan slag kan. Maar als je duidelijk maken. Haar concreter in de materie betoog is vlammend wil duiken, zijn de artien motiverend maar kelen en boeken die ze bij vlagen warrig. Somaanraadt in de appenmige stellingen worden Carola Rackete, Tijd voor dix nuttiger. te vaak herhaald, terwijl Actie, vertaling: Marcel Misin andere passages set, Uitgeverij Pluim, 192 pagigrote sprongen worden na’s (€ 20,99)

Toen Rackete het schip aanmeerde in de haven, werd ze gearresteerd.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 21

NON-FICTIE INTERVIEW

Het traktaat van Stella Toen Stella Bergsma hoorde van het Boekenweekthema ‘Rebellen en dwarsdenkers’, vond ze dat ze als echte rebelse denker niet mocht ontbreken in de aandacht.

Daarom schreef ze het manifest Nouveau Fuck waarin ze vrouwen oproept hun terechte plaats in de wereld in te nemen.

Door Mireille Bregman Bergsma heeft in de eerste dagen na verschijning van haar nieuwe boek al meerdere interviewafspraken en fotosessies erop zitten als we elkaar spreken. Een vermoeiende week dus, maar ze blijft haar eigen boodschap met verve verkondigen. Met het manifest Nouveau Fuck is ze op dit moment de stem voor vele anderen die meer ruimte in de wereld nodig hebben, maar deze niet kunnen of willen opeisen.

Met haar roman Pussy album, haar columns in onder andere de Volkskrant en optredens als zangeres van de band EinsteinBarbie heeft Bergsma laten zien dat ze van vele markten thuis is. Maar wat weinig mensen zullen weten, is dat er ook een filosoof in haar schuilt. Bergsma vertelt: ‘Toen ik filosofie studeerde, was ik al fan van Wittgenstein met zijn Tractatus Logico-Philosophicus.

Ik wilde vanaf toen ook zo’n tractatus schrijven, wat me nu is gelukt.

Ik heb het gekscherend de Tractatus Illogico Stellatus genoemd. Ik ben bloedserieus en luchtig tegelijk, je kunt niet alles in het leven serieus nemen.’

Dat traktaat kreeg uiteindelijk de titel Nouveau Fuck, oftewel ‘schijt

STELLA BERGSMA

N I J G H & VA N D I T M A R

NOUVEAU FUCK

M

A

N

I

F

E

S

T

Stella Bergsma, Nouveau Fuck, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 96 pagina’s (€ 11,50)

Stella Bergsma FRANK RUITER

hebben met stijl’. Een nieuwe levensstijl, waarvoor het idee al lange tijd in haar hoofd heeft liggen rijpen.

‘Een hele tijd geleden noemde ik mezelf “nouveau fuck”-poète, naar de Franse filmstroming “nouvelle vague”,’ vertelt de schrijfster. ‘Het was een vage, absurdistische stroming met een dosis filosofie die me aansprak. Omdat ik toen al gedichten over seks schreef, gaf ik mezelf die benaming. Zo kwamen de ideeën van de Tractatus en filmstroming dus bij elkaar in het boek Nouveau Fuck.’

De directe aanleiding om dit manifest te schrijven, was het thema ‘Rebellen en dwarsdenkers’ van de afgelopen Boekenweek. ‘Toen ik afgelopen winter over dat thema hoorde, dacht ik: “Daar moet ik tussen staan!” Pas daarna heb ik over de exacte invulling rond het thema nagedacht. Toen kwam ik uit bij mijn al lang aanwezige wens om de vrouw als mens een duidelijke stem te geven.’

De vijf W’s In het boek onderzoekt ze de man-

‘Toch hebben wij mensen, man en vrouw, elkaar nodig in de wereld en kunnen we niet zonder elkaar.’ vrouwverhouding in onze huidige samenleving, vanuit een neutraal gezichtspunt. ‘Voor mijn gevoel mag de vrouw in het algemeen minder haar negatieve kanten laten zien,’ zegt de schrijfster. ‘Ze zitten meer dan mannen in een soort sociaal keurslijf, waar ze uit bevrijd moeten worden. Toch hebben wij mensen, man en vrouw, elkaar nodig in de wereld en kunnen we niet zonder elkaar. Het is daarom onzin om te beweren dat alle mannen onderdanig zouden moeten zijn aan de vrouw. Tijdens de schrijftijd van Nouveau Fuck steunde mijn vriend

me enorm en hij stimuleerde mij het manifest deze naam te geven. Hij mag daarom ook de credits krijgen.’

Bergsma introduceert de vijf W’s die vrouwen zouden moeten naleven: Wees slecht, Wees woedend, Wees onbeschaamd, Wees onbescheiden en Wees gevaarlijk. Voor dit idee werd ze geïnspireerd door onder meer Mona Eltahawy, een Egyptische feministe. ‘Zij schreef een boek over de zeven noodzakelijke zonden voor vrouwen. In essentie lijken onze boeken op elkaar. Eltahawy is echter politieker, ze roept vooral dat het patriarchale systeem weg moet.

Ik zie mezelf eerder als literair dan politiek en wil ook niet per se het systeem omgooien, eerder verbeteren, maar hoop wel net als zij de boel een beetje op te schudden en te ontregelen.’

Daarnaast stoelt zij zich op de Zwitserse journaliste Mona Chollet, die vorig jaar het boek Heksen publiceerde, dat de eeuwenoude vrouwenhaat in een nieuw, feministisch daglicht zet. Bergsma: ‘Zij is meer een stille denker en blijft met haar boodschap op de achtergrond. Graag wil ik tussen deze twee Mona’s in zitten.’ Ook emeritus-hoogleraar in de sociologie Abram de Swaan is een inspiratiebron geweest. ‘Hij legt uit waarom vrouwen nooit de wereldlijke macht hebben gekregen.

Mannen hebben van nature meer macht door fysieke kracht en eerder toegang tot wapens. Hoe we deze disbalans in agressie moeten oplossen, weet niemand, maar we kunnen wel aantonen dat mannen altijd de baas zijn geweest doordat ze de wapens hadden.’

Eigen ruimte Dat de uitgever direct met haar boekidee akkoord ging, was voor Bergsma ook een verrassing. ‘Ik had alleen deze titel en ik wilde mezelf op de cover. De uitgeverij gaf me veel vertrouwen en ruimte, precies wat ik wilde. Je eigen ruimte toeeigenen is waartoe ik mensen wil inspireren. Zeker de stille mensen onder ons hebben ook goede dingen te zeggen. Hiermee wil ik niet zeggen dat degenen die zichzelf veel ruimte geven, zoals ik, alleen maar onzin verkondigen, maar ik pleit voor een evenwicht tussen de extra- en introverten. Iemand die veel roept, mag best kijken naar de persoon wiens plek hij figuurlijk inneemt.’

Hoewel ze zich met Nouveau Fuck in het bijzonder op vrouwen richt, hoopt ze dat iedereen iets aan deze nieuwe levensstijl kan hebben. ‘Het is fijn om nu al reacties van lezers te krijgen die zich door mij aangespoord voelen. Ieder persoon, man, vrouw en anderen, heeft het recht om te stralen!’

BESTSELLERAUTEUR DUBBERS GEEFT JE ENERGIE ‘Een gids over het temmen van hormonen en opvliegers.’

- Algemeen Dagblad 3,5 miljoen online bezoekers per jaar NU VERKRIJGBAAR VOEDING EN HORMONEN MARJOLEIN DUBBERS | € 14,50 ENERGIEKEVROUWENACADEMIE.NL

elling Cartoons op best ar: door striptekena l E r w i nvaSn uspvoartashirts, ǩ bedrukken hoodies, t-shirts ǩ

#ikleesthuis ZZZ VXYDDOVKLUWV QO ǩ ǩ LQIR#VXYDDOVKLUWV QO

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen. beide titels slechts € 16,95 De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse.

Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 275,– en een week 375,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 23

NON-FICTIE COLUMN ONZE TAAL

Hugo Brandt Corstius De redactie van Onze Taal zet iedere maand een bijzonder taalboek in de schijnwerpers. Deze keer Het beste van Hugo Brandt Corstius volgens Hugo Brandt Corstius.

D

e in 2014 overleden wis- en taalkundige Hugo Brandt Corstius (de vader van Aaf en Jelle) was een gevierd én gevreesd columnist met een scherp oog en een scherpe pen – als hij iemand onder handen nam, wist je zeker dat het raak was. Maar Brandt Corstius was ook degene die het Opperlands uitvoerig in kaart bracht: het speelse Nederlands van palindromen, anagrammen, pangrammen, a-saga’s en e-legendes, en allerlei andere grappige, bizarre en fascinerende taaleigenaardigheden.

In zijn enorme literaire nalatenschap trof men een map aan waarop ‘Juweeltjes’ geschreven stond. Het ging om ongeveer honderd stukken die Brandt Corstius blijkbaar beschouwde als het beste wat hij al die jaren geschreven had.

Die stukken zijn nu gepubliceerd in Het beste van Hugo Brandt Corstius volgens Hugo Brandt Corstius. Het boek bevat een dwarsdoorsnede uit zijn oeuvre: columns waarin hij de arrogantie, ijdelheid en domheid van de macht te kakken zet, en ook veel korte beschouwingen over literaire onderwerpen en literaire miniatuurtjes van eigen hand. Uiteraard zitten er ook veel stukken over taal bij, ook uit Onze Taal. Zo is er een column waarin met straatnamen wordt gegoocheld (Papaverweg wordt Papa Verweg), een stukje over veertienletter-anagrammen (drietrapsraket is een anagram van straatprediker) en een opsomming van zinnen waarin het bijvoeglijk en het zelfstandig naamwoord hetzelfde zijn (‘Het lam is lam’, ‘De botter is botter’). Grappig is ook het stukje waarin hij de verzameling woorden als geboefte, gebergte en gebladerte aanvult met nieuw woorden als het gefietste (“de verzameling fietsen op het Stationsplein”), het gebefte (“de orden van advocaten”) en het geboekte (voor “bibliotheek”).

Omdat niet iedereen (nog) weet wie bijvoorbeeld Wouter Buikhuisen (omstreden criminoloog) en Barend Biesheuvel (impopulaire politicus) waren, vulde zijn biografe (en taalkundige) Liesbeth Koenen de teksten aan met een inleiding, uitleg, anekdotes en flarden uit het leven van Brandt Corstius, waardoor de stukjes nog aan kracht winnen.

Raymond Noë

ARTIKEL

Reizen door de pagina’s Een boek lezen is alsof je een reis maakt door je onderbewustzijn. Alsof de pagina’s je meevoeren naar een ander universum, waar jij je in de hoofden van de personages bevindt. Hun gedachten zijn jouw gedachten, hun avontuur is jouw avontuur. En dat is een fijne bevrijding uit de dagelijkse sleur.

Voor mijn opleiding journalistiek heb ik onderzoek gedaan naar de voor- en nadelen van bibliotherapie.

Een weinig gebruikte therapievorm die heel waardevol kan zijn, heb ik gemerkt. Vooral in Amerika en Engeland wordt er gebruik gemaakt van bibliotherapie, waarbij boeken centraal staan. Hierbij raadt een psycholoog of coach een boek aan als literaire medicatie voor je problemen. Zeker voor mensen met angsten kan dat helpen. In veel boeken moeten de personages namelijk uit hun comfortzone komen om hun problemen aan te kunnen pakken.

Zulke hoofdpersoon kunnen als een voorbeeld werken voor mensen met angsten.

In De hobbit van J.R.R. Tolkien bijvoorbeeld wil Bilbo de hobbit absoluut niet zijn comfortabele thuis in de Gouw verlaten, maar de tovenaar Gandalf overtuigt hem alsnog op reis te gaan. Ondanks dat de avonturen niet zonder gevaren zijn, bereikt de kleine hobbit veel dingen en helpt hij zelfs een draak te verslaan.

Een les die hieruit meegegeven kan worden, is dat je meer bereikt met het uit je comfortzone komen dan in je eigen veilige bubbel te blijven, hoe spannend het ook is. Hetzelfde kun

je uit Alice in Wonderland van Lewis Carroll halen. Alice droomt over de meest onrealistische dingen. Maar ze komen wel allemaal uit, niets is te gek in Wonderland. Iedereen zou moeten weten dat niets onmogelijk is.

Als een boek net het thema raakt waar jij mee bezig bent in je leven, kan dat een grote impact hebben.

Het duiden van je eigen gevoelens is een eerste stap in het proces van het verwerken ervan. Als een psycholoog een boek aanraadt, is het van belang dat er daarover wordt doorgepraat.

Het ene boek zal een grotere impact achterlaten dan het andere, maar uit bijna elk verhaal valt wel iets te leren. Lisa Rossetti, een erkende levenscoach uit Engeland, gebruikt bibliotherapie in groepsverband. Zij merkt ook dat verhalen een grote impact op mensen kunnen hebben. ‘Een man uit een groepssessie reageerde heel sterk op een gedicht dat ging over wat je naam betekent voor jou,’ legt Rossetti aan mij uit.

‘Hij was vernoemd naar zijn oom die was overleden in de oorlog, waardoor hij het gevoel had dat hij die naam niet verdiende. Hij voelde zich onwaardig. Het gedicht triggerde deze emotie en zorgde ervoor dat deze man dat gevoel kon benoemen.’

Ze organiseert ook groepssessies voor mensen met schizofrenie. ‘Een vrouw met schizofrenie en schizophasie, een aandoening waarbij je geen zinnen kan maken, wilde heel graag een verhaal dat ik had meegenomen voorlezen. Ik had hier zelf mijn bedenkingen bij, maar uiteindelijk lukte het haar het verhaal begrijpelijk en correct voor te lezen.

Hiermee had ze iedereen verbaasd.

Het voorlezen voor de groep heeft haar veel geholpen.’

Debbie Hicks werkt bij the Reading Agency, zij hebben een lijst met boeken gemaakt voor mensen die bijvoorbeeld psychische of fysieke problemen hebben. Zij legt uit dat

J.R.R. Tolkien, De hobbit, of daarheen en weer terug, illustraties: David Wenzel, vertaling: Max Schuchart, Uitgeverij Boekerij, 253 pagina’s (€ 19,99)

Lewis Carroll, De avonturen van Alice in Wonderland en in Spiegelland, illustraties: Floor Rieder, Uitgeverij Gottmer, 208 pagina’s (€ 25,99)

Door Rebecca Erbrink

‘Hij was vernoemd naar zijn oom die was overleden in de oorlog, waardoor hij het gevoel had dat hij die naam niet verdiende.’ er voorzichtigheid geboden is bij het kiezen van boeken. ‘Wij laten eerst verschillende psychologen en dokters de boeken lezen om er triggers uit te halen, voordat we ze op de lijst zetten. Vervolgens kunnen ze gebruikt worden om aan te bevelen aan mensen als een soort medicatie. Iemand kan een boek niet leuk vinden, maar diegene kan het dan wegleggen en iets anders lezen.

Zolang het lezen maar geen traumatische ervaring wordt.’ Ook Rossetti gebruikt bibliotherapie met beleid.

‘Met groepssessies weet je niet wat triggers zijn van de participanten, daardoor probeer ik extra voorzichtig te zijn. Gelukkig is mijn supervisor psychotherapeut, ik ga altijd naar haar toe als ik ergens tegenaan loop in een groepssessie.’

Het lezen van een boek is natuurlijk voornamelijk bedoeld als ontspanning. Even wegduiken in een wereld met andere problemen dan het coronavirus of lekker huilen om de misère van de personages kan een fijne bevrijding zijn. Zo lees ik bijvoorbeeld momenteel Kommer & Karma van David Safier, een fijn geschreven boek dat me hartelijk laat lachen en de huidige situatie van de wereld even laat vergeten.

Maar een boek zal ook altijd een, op z’n minst kleine, indruk achterlaten.

Welk boek is jou altijd bijgebleven?

Hugo Brandt Corstius, Het beste van Hugo Brandt Corstius volgens Hugo Brandt Corstius, Uitgeverij Querido, 256 pagina’s (€ 15,00)

Het Genootschap Onze Taal is een vereniging voor taalliefhebbers, dat elke maand het blad Onze Taal uitbrengt en daarnaast fungeert als Taaladviesdienst. Kijk voor meer informatie op: www.onzetaal.nl.

David Safier, Kommer & Karma, vertaling: Irene Ypenburg, Uitgeverij Celadon, 268 pagina’s

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 24

TOP 30

De dertig bestverkochte boeken in Nederland en Vlaanderen NEDERLAND

Week 14, 2020. Bron: Stichting CPNB

1 (nieuw) 1e week

6 (3) 30e week

11 (10) 63e week

2 (1) 6e week

7 (5) 94e week

12 (4) 7e week

Khalid Kasem, Abdelhak Nouri Lucinda Riley, De zeven zussen. Zon

3 (24) 2e week

Albert Camus, De pest

4 (nieuw) 1e week

Michel van Egmond en Antoinnette Scheulderman, Patty. De negen levens van Patty Brard

5 (2) 97e week

Lucinda Riley, De zeven zussen

Rutger Bregman, De meeste mensen deugen Lucinda Riley, De zeven zussen. Storm

8 (nieuw) 1e week

Santa Montefiore, Naar de overkant

9 (6) 92e week

Lucinda Riley, De zeven zussen. Schaduw

10 (7) 82e week

Lucinda Riley, De zeven zussen. Parel

Lucinda Riley, De zeven zussen. Maan

Andy Griffiths en Terry Denton, De waanzinnige boomhut van 117 verdiepingen

13 (nieuw) 4e week

Annet Huizing en Margot Westermann, De zweetvoetenman

14 (12) 2e week

Harlan Coben, Wild

15 (nieuw) 5e week

Manon Uphoff, Vallen is als vliegen

16 (11) 7e week

Rachel Renée Russell, Dagboek van een muts 14. Op tourNEE!

17 (13) 6e week

Jochem Myjer, De Gorgels en de grote operatie

18 (9) 4e week Splinter Chabot, Confettiregen

19 (16) 8e week

Suzanne Vermeer, Lentevuur

20 (36) 4e week

Charlie Mackesy, De jongen, de mol, de vos en het paard

21 (nieuw) 1e week

26 (15) 8e week

22 (14) 81e week

27 (19) 27e week

Wallace D. Wattles, The science of getting rich Herman Finkers, De cursus omgaan met teleurstellingen gaat wederom niet door

23 (21) 8e week

Corina Bomann, Agneta’s erfenis

24 (27) 147e week Yuval Noah Harari, Sapiens

25 (nieuw) 1e week

George Samuel Clason, De rijkste man van babylon

Isabel Allende, Bloembad van zee Karin Slaughter, Laatste weduwe

28 (32) 32e week

Yuval Noah Harari, 21 lessen voor de 21ste eeuw

29 (31) 3e week

Tonke Dragt, De brief voor de koning

30 (17) 8e week

Bart Chabot, Mijn vaders hand

BOEKENKRANT TIPT

Verhalen over sporters Khalid Kasem, Abdelhak Nouri. Een onvervulde droom, Uitgeverij Lebowski, 224 pagina’s (€ 21,99)

In het afgelopen jaar zijn er meerdere sportbiografieën verschenen. Wil je na Abdelhak Nouri meer persoonlijke verhalen van en over voetballers lezen? Wij tippen nog twee boeken!

Auke Kok, Johan Cruijff. De biografie, Uitgeverij Hollands Diep, 640 pagina’s (€ 26,99)

Frank Heinen, Buiten de lijnen. De bijbel van vergeten voetballers, Uitgeverij Das Mag, 566 pagina’s (€ 27,50)

VLAANDEREN

Week 12, 2020. Bron: boekenvak.be

1 (1)

6 (6)

11 (19)

2 (4)

7 (10)

12 (23)

Lucinda Riley, De zeven zussen 6. Zon Lucinda Riley, De zeven zussen

3 (8)

Lucinda Riley, De zeven zussen 2. Storm

4 (7)

Hec Leemans en Tom Bouden, F.C. De Kampioenen 106. De bronzen beker

5 (11)

Andy Griffiths, De waanzinnige boomhut van 117 verdiepingen

Nina en Eva Mouton, Mild ouderschap Lucinda Riley, De zeven zussen 3. Schaduw

8 (5)

Nix, De buurtpolitie 8.

Supersloef

9 (2)

Peter van Gucht en Luc Morjaeu, Suske en Wiske 351. De verloren Van Eyck

10 (16)

Ish Ait Hamou, Het moois dat we delen

Lucinda Riley, De zeven zussen 4. Parel

Lucinda Riley, De zeven zussen 5. Maan

13 (15)

Jeroen Brouwers, Cliënt E. Busken

14 (25)

Rutger Bregman, De meeste mensen deugen

15 (30)

Delia Owens, Daar waar de rivierkreeften zingen

16 (26)

Yuval Noah Harari, Sapiens

17 (14)

Edwin Wouters en Gerd Van Loock, Jommeke 298. De schrik van Onderland

18 (13)

Anne Jacobs, Weesmeisje 3. De erfenis van het weesmeisje

19 (22)

22 (18)

27 (40)

23 (3)

28 (21)

Willy Linthout en Urbanus, Urbanus 188.

De 1 aprilvissers

Jan Terlouw, Koning van Katoren

24 (48)

Ilja Leonard Pfeijffer, Grand Hotel Europa

Merho, Thomas Du Caju en Jos Vanspauwen, De Kiekeboes 154.

Iemand moet het doen

25 (34)

Jan Ruysbergh, #Likeme 5. Camille

26 (nieuw)

20 (32) 21 (12)

Vanas, Vertongen & Co. 30. Duel aan de top

Corina Bomann, De Vrouwen van de Leeuwenhof 1. Agneta’s erfenis

Jo Claes, Thomas Berg 15. Van de hemel in de hel

Rachel Renée Russell, Dagboek van een muts 14. Op tourNEE! Pol Dehullu, Pontifex

29 (37)

Sandro Veronesi, De kolibrie

30 (28)

Isabel Allende, Bloembad van zee

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 25

KOKEN RECENSIE

Risotto van boekweit met doperwtjes

De groene kracht Proteïne power is alweer het vijfde kookboek uit de reeks De groentekeuken van Émilie Franzo, waarmee ze gemakkelijke, vegetarische en lekkere recepten biedt met groente. Na Goede start, ontbijt, Hapjes & dips, Bordjes & bowls en Snel klaar is het nu tijd voor gerechten waar je energie van krijgt.

Door Sonja Wessels Proteïne power is een handzaam boekje met aantrekkelijke fotografie en frisse vormgeving. Wel valt het meteen met de deur in huis, en geeft alleen een inhoudspagina met de dertig recepten en een miniatuur van de foto van het recept. Verder geen voorwoord of verdere uitleg. Dat is jammer, ik had graag wat duiding

gezien waarom juist deze recepten/ ingrediënten vol zitten met proteinen. Elk recept bevat in elk geval peulvruchten, meestal kikkererwten, witte bonen of linzen. Gezond, lekker, maar wel wat eenzijdig.

De omschrijvingen zijn helder, als je de stappen volgt kan er echt niks misgaan. Het levert elke keer een maaltijd op die zeer goed op smaak is. Ik had niet verwacht dat shakshuka met kikkererwten zo lekker zou zijn. Ook de curry van rode linzen is een aanrader, maar mijn absolute favoriet is de winterstoof van wortel, champignon en groene linzen. De toevoeging van ketjap maak het echt helemaal af en geeft het net dat beetje meer. Je hebt nu echt geen excuus meer om niet aan de dagelijks aanbevolen hoeveelheid groente te komen.

Wat ik grappig vond was het onderscheid dat de auteur maakt in de ingrediëntenlijsten tussen Groente & fruit en Voorraadkast. Franzo heeft blijkbaar altijd veel in huis,

maar ik moest toch echt de deur uit om linzen, bonen en amandelmelk te kopen. Daarnaast is de ondertitel van dit boekje Eiwitten voor de stevige trek, maar wij vonden de porties wat aan de karige kant: de winterstoof was bedoeld voor vier personen, maar ging zo op met z’n tweetjes, de curry van rode linzen was zelfs voor zes personen bedoeld, maar is volgens mij net genoeg voor drie personen of vier kleine eters.

Hoewel de recepten echt heel lekker en bijzonder smaakvol zijn, laten ze qua originaliteit wat te wensen over; ze zijn meer het type recept dat je op het internet opzoekt als je even niet weet wat je wilt koken. Desalniettemin is Proteïne power een handig kookboek om te hebben voor een makkelijk doordeweeks gerecht en leuk om de serie mee uit te breiden.

Tot slot nog een tip voor degenen die het Frans machtig zijn: Franzo heeft een eigen website www.plusunemiettedanslassiette.fr met daarop veel

meer recepten, en ook haar Instagramaccount staat vol met hongerigmakende en sfeervolle foto’s.

Émilie Franzo, Proteïne power. Eiwitten voor de stevige trek, serie: De groentekeuken, Kosmos Uitgevers, 64 pagina’s (€ 9,99)

‘Zéér de moeite waard en met mooie internationale gasten.’

– Arjen Fortuin over het gelijknamige televisieprogramma in nrc

Hoe maak je de juiste keuze als het er echt op aankomt? stevo akkerman Wat is dan goed?

Prangende vragen over goed en kwaad, en alles daartussenin

Met Arnon Grunberg, Rowan Williams, Eva Meijer, Sybe Schaap, Marilynne Robinson, Jan Keij,

i sb n 978 90 477 124 8 | n u r 740 Paperback met flappen € 12,50 112 pagina’s, zwart met steunkleur www.lemniscaat.nl

lemniscaat filosofie

Foto © Werry Crone

Naomi Ellemers e.a.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 27

BOEKFRAGMENT

De kunst van het nietsdoen De kunst van het nietsdoen is de eerste volledige Nederlandse vertaling van een geliefd klassiek werk en bevat alle 243 lichtvoetige, precieze bespiegelingen van Kenko.

Wat lijkt het waanzin om in mijn ledigheid hele dagen achter mijn inktsteen door te brengen en zomaar, lukraak, de eerste gedachten op te tekenen die in me opkomen...

Kenko, De kunst van het nietsdoen, vertaling: Jos Vos, Uitgeverij Van Oorschot, 200 pagina’s (€ 20,00) www.vanoorschot.nl

1 Als je in deze wereld wordt geboren, wekt dat blijkbaar velerlei verlangens in je op.

De rang van keizer is boven alles verheven – dat hoeft geen betoog.

Zelfs zijn verre nakomelingen boezemen ontzag in, want ze zijn niet aan mensenzaad ontsproten. Ook aan de verhevenheid van de regent valt niet te tornen. Zelfs gewone edelen die gebruik mogen maken van een lijfwacht zien er imposant uit. Ook hun kinderen en kleinkinderen komen erg elegant over, zelfs wanneer ze aan lager wal zijn geraakt. Hovelingen van lagere rang, daarentegen, slaan zich zo goed mogelijk erdoor en steken hun neus in de lucht maar zijn te onbeduidend om veel woorden aan vuil te maken. Niemand is minder benijdenswaardig dan een monnik. ‘De mensen denken dat hij

zo ongevoelig is als een stuk hout,’ schrijft Sei Shonagon, en ze heeft groot gelijk. Aan monniken die een enorme drukte maken omdat ze vreselijk belangrijk heten te zijn is niets indrukwekkends. Als ik me niet vergis heeft de vrome Soga erop gewezen dat wereldse faam voor een monnik alleen maar last betekent en tegen de leer van de Boeddha ingaat.

Iemand die zich vastberaden uit de wereld terugtrekt, daarentegen, verdient toch zeker onze bewondering.

Het is wenselijk om zo goed mogelijk voor de dag te komen – zowel qua gezicht als qua gestalte. Nooit zul je het gezelschap beu raken van iemand die zijn woorden zorgvuldig kiest en prettig is om naar te luisteren zonder ooit breedsprakig te worden. Het is een grote teleurstelling als iemand die je altijd schitterend hebt gevonden opeens laat doorschemeren dat het hem aan verfijning ontbreekt. Je sociale status en voorkomen worden weliswaar bepaald door je geboorte, maar waarom zou je je geestvermogens niet kunnen ontwikkelen als je dat wilt? Niets betreurenswaardigers dan iemand die knap van voorkomen is en goed van inborst maar gespeend van kennis of talent, en die zich begeeft onder lelijkerds van mindere rang die de vloer met hem aanvegen.

Het is raadzaam om zich te bekwamen in de orthodoxe leer, in het

schrijven van Chinese en Japanse verzen en in de muziek; en het is werkelijk schitterend wanneer iemand als model voor anderen kan optreden omwille van zijn vertrouwdheid met de tradities en ceremonies van het keizerlijk hof. Een ware heer schrijft bekwaam en vlot, neemt zonder moeite het voortouw als er bij een banket wordt gezongen en toont zich onwillig als er gedronken wordt maar zegt geen nee tegen drank.

BOEKFRAGMENT

Voeding en hormonen

Marjolein Dubbers, Voeding en Hormonen, Uitgeverij Kosmos, 160 pagina’s (€ 14,50) kosmosuitgevers.nl energiekevrouwenacademie.nl

Voel je je niet fit? Ben je te zwaar, extreem hongerig vlak voor je menstruatie of slaap je slecht? Neem je voeding eens onder de loep!

geen symptomen te bestrijden maar een gezonde basis te leggen voor je algehele gezondheid door je hormonen weer in balans te brengen.

Om te beginnen met je dagelijkse voeding.

Voeding heeft een grote invloed op je hormonen. Door je dagelijkse voeding te veranderen kun je je hormonen in balans brengen. Bestsellerauteur Marjolein Dubbers legt in haar nieuwe boek Voeding en Hormonen uit hoe dit werkt.

Klachten zijn verzoeken om hulp van je lichaam. Je lichaam doet zijn uiterste best jou vitaal en gezond te houden maar een klacht is het signaal dat je lichaam het even niet meer alleen kan. Het heeft jou nodig.

Het liefst willen we een snelle oplossing en kijken we alleen naar het symptoom, zoals migraine, pijnlijke borsten, buikpijn, haaruitval, slaapproblemen, vermoeidheid, watten in het hoofd of angstaanvallen. Als we echter alleen symptomen bestrijden en niet de oorzaak aanpakken, dan kan een klacht vroeg of laat in een ernstige vorm terugkomen; denk aan diabetes 2, kanker, hart- en vaatziekten of een depressie. Alles in ons lichaam hangt met elkaar samen.

We kunnen ons lichaam niet in stukjes hakken en overal medicijnen voor nemen. Er is geen pil voor elk probleem. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is om

DE KEUZE IS AAN JOU De basis voor een vrouwelijke hormoonbalans bestaat uit vier componenten zoals de vier poten onder een stoel. Als een van de poten wordt afgezaagd is de stoel zijn balans kwijt en kun je er niet meer op zitten. Je hebt alle vier de poten nodig.

Nogmaals: ook in je lichaam hangt alles met elkaar samen en kun je niet zomaar een onderdeel missen.

De vier onmisbare componenten van vrouwelijke hormoonbalans zijn: een stabiele bloedglucose, goed functionerende darmen, een actieve lever & gezonde bijnieren.

Door middel van je voeding heb je grote invloed, positief of negatief, op alle vier deze componenten. De keuze is aan jou. Dit betekent overigens niet dat er een strikt ‘dieet’ is dat werkt voor alle vrouwen. We zijn allemaal uniek en zullen daardoor allemaal floreren op net iets andere voeding. We hebben allemaal een andere darmflora, andere genen en een ander niveau van verborgen ontstekingen in ons lichaam om maar wat te noemen. Wat voor de een gezond is, kan vergif zijn voor de ander. Er zijn echter wel enkele grote

lijnen vast te stellen die voor iedereen gezond zijn. Dit zijn de 7 richtingaanwijzers uit mijn eerste boek Het Energieke Vrouwen Voedingskompas. Ze staan ook in dit nieuwe boek Voeding en Hormonen.

Je hoeft niet alles tegelijk te veranderen, liever niet juist, doe het stapje voor stapje. Ieder stapje in de goede richting is meegenomen.

Waar het vooral om gaat, is om weer goed te leren luisteren naar wat je lichaam je te vertellen heeft. Als ik je iets wil bijbrengen, dan is het dat.

Aan de andere kant is het belangrijk om kennis te hebben over wat voeding doet in je vrouwenlichaam en welke impact het kan hebben op je hormoonbalans. Dit geeft je veel mogelijkheden om je klachten met voeding, superfoods of supplementen tegen te gaan. Deze kennis wil ik je met dit boek graag bieden. Je kunt zelf zoveel meer dan je denkt als het gaat om je gezondheid en het is zoveel lekkerder dan je misschien verwacht!

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 28

LIJST

Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden

Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com NEDERLAND AALSMEER

Boekhuis Aalsmeer ALKMAAR

Boekhandel Feijn Van der Meulen’s Boekhandel

BUNSCHOTENSPAKENBURG

Bruna Van de Geest CASTRICUM

Boekhandel Laan CUIJK

The Read Shop Cuijk DEN BOSCH

Boekhandel Broekhuis

Boekhandel Adr. Heinen

ALPHEN A/D RIJN

DEN HAAG

ALMELO

Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof AMERSFOORT

De Algemene Boekhandel Boekhandel Riemer Boekhandel Veenendaal AMSTELVEEN

Boekhandel De Vries Van Stockum Boekhandel Scheveningen DEVENTER

Boekhandel Praamstra DIEREN

The Read Shop Dieren DOORN

Boekhandel Venstra

The Read Shop Doorn

AMSTERDAM

DOORWERTH

De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel De Dolfijn Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Boekhandel van Noord ARNHEM

Boekhandel Hijman Ongerijmd ASSEN

Boekhandel Van der Velde Rapunsel Kinderboeken & meer BAARLE-NASSAU

Bruna Baarle-Nassau BAARN

Boekhandel Den Boer BARNEVELD

Boekhandel Romijn BEILEN

Boekhandel Het Logboek BENNEKOM

Boekhandel Novita BERGEN OP ZOOM

Quist Boeken BILTHOVEN

Bilthovense Boekhandel BLEISWIJK

Boekhandel Muilenburg

The Read Shop Doorwerth DORDRECHT

Boekhandel Vos & Van der Leer Kinderboekwinkel De Giraf DRACHTEN

Boekhandel Van der Velde DRONTEN

Voster Boekverkopers

EXLOO

Geerts Warenhuis

Boek- en Kantoorboekhandel Lektura HELMOND

Boekhandel De Ganzenveer HENGELO

Boekhandel Broekhuis HIPPOLYTUSHOEF

De Wieringer Boekhandel HOOGEVEEN

The Read Shop XL Hoogeveen HOUTEN

Boekhandel De Kler HUIZEN

Boekhandel Flevo IJMUIDEN

Boekhandel Lectori KERKRADE

Boekhandel Leeskunst Boekhandel Deurenberg KRIMPEN A/D IJSSEL

Boekhandel Kamerbeek LEEUWARDEN

LEIDEN

Boekhandel De Koperen Tuin GOIRLE

Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel Silvester

Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer HAAKSBERGEN

Boek en Buro

De Drvkkery Boekhandel Mondria Nimo Boek

NAALDWIJK

Boekhandel Vingerling

ROOSENDAAL

ROTTERDAM

RIJSWIJK

Bruna Monnichmann

LOCHEM

Boekhandel Lovink MAARN

Boekhandel Boek & Koek MAASSLUIS

Boekhandel Het Keizerrijk

Plantage Bookstore WAGENINGEN WASSENAAR

Boekhandel De Kler WEESP

Boekhandel PeZZi PaZZi WILLEMSTAD

Boekhandel Het Rozemarijntje WOERDEN

Schiedams Boekhuis

Boekhandel Kramer & Van Doorn

NOORDWIJKERHOUT

SITTARD

ZEVENAAR

SNEEK

ZOETERMEER

Boekhandel Wagenaar & Van Halem

Bredero Boeken SCHAGEN

Boekhandel Plukker SCHIEDAM

Boekhandel Krings

Bruna Lange Baan

Boekhandel Van der Velde

NUNSPEET

SON EN BREUGEL

NOOTDORP

Boekhandel Osinga OEGSTGEEST

Boekhandel de Traverse

Boekhandel De Kler WORMERVEER

Pasman Boek & Hobby ZEIST

Rebers Boek en Buro Boekhandel De Kler Boekhandel Sonneveld Bruna Dorpsstraat Silvester Boek & Spel ZWOLLE

Waanders In de Broeren

Boekhandel De Kler Rijnlandse Boekhandel

STEENWIJK

OISTERWIJK

TIEL

Boekhandel Arentsen

VLAANDEREN

OLDENZAAL

TILBURG

BRASSCHAAT

OOSTERBEEK

TWELLO

BRUGGE

Boekhandel Oisterwijk Boekhandel Broekhuis Boekhandel Meijer & Siegers

Steenwijks Boekhuys

Gianotten Mutsaers Boekhandel Oonk UITHOORN

Standaard Boekhandel De Reyghere boekhandel

Boekhandel Derijks

The Read Shop Express Uithoorn

GENK

OUDERKERK A/D AMSTEL

UTRECHT

HEIST-OP-DEN-BERG

OSS

Boekhandel Sprey OUDEWATER

The Read Shop Oudewater PIJNACKER

Boekhandel Kees Broese boekverkopers Savannah Bay De Utrechtse Kinderboekwinkel

Boekhandel Van Kooten

Grimbergen Boeken

Boekhandel De Kler

SANTPOORT-NOORD

PURMEREND

LISSE

VOORSCHOTEN

Boekhandel Augustinus Boekhandel Roelants Dekker v.d. Vegt Boekverkopers Kinderboekwinkel Nijmegen

LEIDSCHENDAM

Boekhandel De Kler

Kinderboekhandel In de Wolken

Boekhandel Kniphorst

Boekhandel De Omslag

NIJKERK

NIJMEGEN

VOORBURG

ROSMALEN

The Read Shop Nieuwegein Boekhandel Roodbeen

Boekhandel ’t Spui

WAALWIJK

Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Boekhandel Van Rietschoten

NIEUWEGEIN

VLISSINGEN

Boekhandel De Boekenwurm

Boekhandel De Kler

GORINCHEM

GRONINGEN

MIDDELBURG

Plantage Boekhandel Boekhuis de kleine Tovenaar

VALKENSWAARD

LEIDERDORP

Boekhandel Verkaaik The Read Shop Goverwelle

Riemer Barth

Boekhandel Daan Nijman

Boekhandel van Atten Bruna Ackershof

Blz. Boekhandel Buitelaar

GOUDA

Boekhandel Van Kralingen

HEEZE

GOES

BOXMEER

BREUKELEN

Boekhandel Blokker

Boekhandel Van Grinsven

The Read Shop Karssen

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar

HEEMSTEDE

Boekhandel Van der Velde De Toverlantaarn

GELDROP

ROERMOND

MONNICKENDAM

The Read Shop Hedel

KAPELLE

Boekhandel Broekhuis

MEPPEL

HEDEL

EINDHOVEN

ENSCHEDE

RODEN

Boekhandel Dominicanen

MIJDRECHT

Boomker Boeken

Boek en Buro De Boekenberg Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere

MAASTRICHT

HAREN (GR)

EDE

Boekhandel De Boekenkist

BREDA

Boekhandel Gillissen & Co Boekhandel De Vries Van Stockum Bruna Cronjéstraat Kinderboekwinkel Kiekeboek

The Read Shop Express IJmuiden

BODEGRAVEN

Van Dinter Media

HAARLEM

Boekhandel Het Leesteken PUTTERSHOEK

Boekhandel Priem VEENENDAAL VEGHEL

Boekhandel Schellen

Marjan Houtman Lezen & Schrijven

VELP (GD)

RAALTE

VENLO

Bruna Ellenbroek RHOON

Het Witte Huys

Boekhandel Jansen & De Feijter Boekhandel Koops VENRAY

Roojboek VLEUTEN

Boekhandel Kees

Malpertuis Het Voorwoord MECHELEN

Salvator

TURNHOUT

Standaard Boekhandel

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 29

#IKLEESTHUIS DE REDACTIE BLIJFT THUIS

Looproutes en fietskoeriers

De coronacrisis heeft verregaande gevolgen voor ons allemaal, zo ook voor de boekhandels. Hoe gaan zij daarmee om? De Boekenkrant sprak met de eigenaars van boekhandel Blokker en Roelants en geeft persoonlijke leestips om deze quarantainetijden door te komen.

Arno Koek DE REDACTIE BLIJFT THUIS (1)

DE EIGENAAR VERTELT

DE REDACTIE BLIJFT THUIS (2)

DE REDACTIE BLIJFT THUIS (3)

Mirjam tipt Op zoek naar vaste Isabel tipt Koudvuur van Cilla en Mireille tipt De herinnerde solgrond, waarin Ayan Mohamud Yusuf Rolf Börjlind, het vijfde deel in de daat van Anjet Daanje. ‘Dit boek haar levensverhaal vertelt. ‘Yusuf is Rönning & Stilston-serie. ‘In deze verscheen vanuit het niets op de een Vlaams kabinetsmedewerker die quarantainetijd is er longlist van de Libris als kind haar geboortestad Moganiets fijner dan op Literatuur Prijs. Ik werd dishu, Somalië, moest ontvluchten pad te gaan door mider nieuwsgierig naar, voor oorlogsgeweld. Wat volgde del van een boek. Zo zeker ook omdat het was een lange reis vol onzekerheid heb ik de afgelopen de Eerste Wereldoorlog en eenzaamheid, waarin zij al heel weken, middels de als thema heeft, mijn jong op eigen benen moest leren boeken van het schrijspeciale interesse. Het staan. De kracht en emotie die er versduo, in Zweden en gaat over de Belgische uit haar eenvoudige, directe proza een deel van Thailand soldaat Noen die de Eerspreekt zijn op zijn zachtst gezegd doorgebracht. ste Wereldoorlog heeft indrukwekkend.

‘In deze uiterst spanoverleefd, maar aan ‘Op zoek naar vaste grond doet je nende reeks nemen geheugenverlies lijdt. beseffen hoe goed wij het hier hebde jonge rechercheur Na de oorlog woont hij Olivia Rönning en oude ben, zelfs tijdens deze coronacrisis. in een gesticht, want Het is voor mij onvoorstelbaar om rot in het vak Tom StilWouter Roelants van de zelfstandige Noen weet niets meer Cilla en Rolf Börjlind, Koudvanuit het niets al je bezit en je ton je mee tijdens hun van zijn vroegere leven. boekhandel Roelants in Nijmegen vuur, vertaling: Corry van jacht op het kwaad. Net familie achter te moeten laten om Totdat zijn vrouw plotziet dat het een stuk stiller is op Bree, A.W. Bruna, 368 pagina’s te vluchten voor een oorlog – nu is als in de eerdere boeseling opduikt en hem straat en dus ook in zijn winkel. (€ 20,99) zelfs het tegenoverstelde het geval. ken in de serie is er ook meeneemt naar zijn ‘Gelukkig hebben we een vaste Het voelt misschien alsof we thuis in Koudvuur weer sprake van maatgezin. Hij blijkt Amand te heten en klantenkring, bestaande uit zowel opgesloten zitten, maar we kunnen schappelijke thema’s die zowel actujongeren als ouderen. Zij blijven tele- moet zijn leven en zichzelf opnieuw eel als confronterend zijn. Het tempo nog steeds naar buiten om te genieontdekken. fonisch of via onze webshop bestelten van het lenteweer. En ook al kan ‘De schrijfstijl is bijzonder. Bijna elke in het boek ligt hoog, met veel sublen. De verkoop van studieboeken ik mijn familie nu niet in levende hoofdstukken waarbij de spanning alinea begint met “en” en de zinnen is sterk gedaald, maar er wordt nu lijven zien, ik heb gelukkig meer steeds verder wordt opgebouwd. zijn lang en vol details. Toch stoort wel meer leesmateriaal verkocht. dan genoeg technische het niet, je wordt vanzelf het verhaal ‘Het is echt een aanraVooral dunnere literaire romans zijn middelen tot mijn der voor de liefhebber in getrokken door de gewild. De openingstijbeschikking om toch van Scandinavische meanderende zinnen den zijn aangepast en met hen in contact te thrillers. Ben je nog die poëtisch aandoen: we laten de vele bestelblijven. Dankzij Yusuf niet bekend met het “En ze lopen samen lingen met de fietskoeweet ik hoe bijzonder echtpaar Börjlind, dan door de gangen en dan rier bezorgen.’ dat eigenlijk is.’ heb je meteen een goed de trappen op naar de excuus om voorgaande slaapzaal, en hij ziet delen ook te gaan lezen. hoe ze naar de rijen Het volgende deel in eendere opgemaakte de reeks verschijnt in bedden kijkt […]”. Door september. Nog even zijn omvang van meer geduld dus. Kun je daar dan vijfhonderd paginiet op wachten? De na’s is deze roman een eerste twee boeken zijn echte thuisblijftip.’

Ayan Mohamud Yusuf, Op inmiddels verfilmd. Zo zoek naar vaste grond, UitgeAnjet Daanje, De herinnerde komen we het thuisblijverij Manteau, 192 pagina’s soldaat, Uitgeverij Passage, ven wel door!’ (€ 22,99) 550 pagina’s (€ 24,90) Arno Koek van boekhandel Blokker in Heemstede is blij dat de winkel nog gewoon open is. ‘Er komt minder bezoek binnen, maar het is belangrijk dat we open blijven. De bibliotheek is gesloten, dus de mensen komen hier voor hun vermaak.

Vooral lichte literatuur die voor afleiding zorgt, is in trek. Daarnaast bezorgen we veel bestellingen in de omgeving, want iedereen blijft gelukkig lokaal kopen. Ik denk er wel over om voor de drukkere dagen een route aan te brengen in de winkel, zodat iedereen veilig kan rondkijken.’

Wilt u de boekhandels steunen? Bestel dan uw boeken online bij een boekhandel bij u in de buurt!

Kijk bijvoorbeeld op www.boekenkrant.com/boekhandels/.

Op reis kom je erachter: hoe ging dat ook alweer, vader en zoon zijn?

Balkan Blues is een ontwapenend, eerlijk boek van een zoon over zijn vader. Nils Elzenga schetst een intiem portret van zijn kleurrijke familie.

uitgeverijsignatuur.nl

Neem een abonnement!

Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul de bon

NEEM EEN ABONNEMENT, 4 NUMMERS VOOR € 16.

in)

NO. 7, MAART 2020, € 3,– WWW.MILITAIRECOURANT.NL

Ik neem een abonnement:

BON

Twaalf nummers van de Boekenkrant voor € 42,-

naam straat postcode land e-mail

m/v

MILITAIRE COURANT

plaats

telefoon

IBAN nummer betaling

automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland

MET EN BOEK GE! BIJLA

INVESTEREN IN LEIDERSCHAP GENERAAL WIJNEN OP BEZOEK BIJ DE KMA, PAGINA 4

Marineschip Zr.Ms. De Ruyter, de Kanselarij en Breguet Atlantic

BK0420

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.MILITAIRECOURANT.NL

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2020 PAGINA 31

VOOR DE LEZER LEZER AAN HET WOORD Elke maand kun je in deze rubriek kennismaken met een Boekenkrant-lezer. Deze keer: Hedwig Van Peteghem.

Wat doe je in het dagelijks leven?

‘Ik ben werkzaam in het godsdienstonderwijs, als inspecteur-adviseur.

Binnen de wereld van de religie zijn diverse taalspelen actief, met het verhalende voorop. Elk mens is een verhaal op zich, dat hij zonder woorden schrijft. Boeiend hoe schrijvers spelen met woorden, hoe ze zinnen en scenario’s construeren alsof ze woordkathedralen bouwen. Of ik een boek goed vind, wordt niet alleen bepaald door de inhoud, maar ook door hoe het geschreven is. Het “hoe” belicht het “wat”.’

Waar haal je de Boekenkrant op?

‘Bij de plaatselijke boekhandel.

Omwille van de drukke agenda komt het er alleen vaak niet van. Ik vind het een unieke krant trouwens.

Hedwig Van Peteghem

WIN DIT BOEK

WIN EEN BOEK

Naast de uitvoerige recensies zijn er ook de proevertjes, fragmenten uit het boek, om je volgende leesmenu samen te stellen.’

Hoe is je liefde voor lezen ooit begonnen?

‘Ik vermoed tijdens mijn schoolgaande jeugd. Mijn leerkrachten Nederlands hebben me laten proeven en ik heb de smaak te pakken gekregen. In ons gezin was lezen geen optie. Deze factor zal waarschijnlijk de honger hebben aangewakkerd. Het eerste boek dat ik kon kopen – door een week lang ’s middags niet te eten – was Verzamelde gedichten van Hans Andreus.’

Welk boek zou je aan iedereen aanraden?

‘Aan iedereen? Hoe goed ik een boek ook vind, ik zal het niet aan elk van mijn kennissen of vrienden aanbevelen. Het hangt af van hun leescultuur en ook van de gevoeligheden

Welk boek heb je nooit uitgelezen?

‘Ik ben ooit begonnen in De gebroeders Karamazov van Fjodor Dostojevski, geen dagelijkse kost. Ooit probeer ik het nog, alhoewel…

Er staat nog zoveel te wachten op de leesplank.’

Welk boek ligt er op dit moment op je nachtkastje?

‘Op mijn nachtkastje ligt niets.

Meestal lees ik in de tram, trein of bus en op dit moment is dat Vaslav van Arthur Japin.’

VORIGE KEER

WINNAAR

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen? Stuur de namen voor 28 april naar redactie@boekenkrant. com met als onderwerp ‘Win een boek’. Vermeld ook je naam en adres. Onder de goede inzendingen wordt een exemplaar van Apeirogon van Colum McCann verloot.

Colum McCann, Apeirogon, vertaling: Frans van der Wiel, Uitgeverij De Harmonie, 514 pagina’s (€ 24,90)

De Palestijn Bassam Aramin en de Israëliër Rami Elhanan zijn allebei vader van een dochter en allebei worden ze geconfronteerd met het ergste dat een ouder kan overkomen: het verlies van een kind.

Birdal Özunan, Vliegend – Uçup Gitmek, vertaling: Lia Koning en Evert van den Broek, 200 pagina’s (€ 20,00)

Wie waren de drie schrijvers verborgen in het beeld in het maartnummer? Het goede antwoord is: Pieter Koolwijk, Hannah van Binsbergen en Annejet van der Zijl.

COLOFON Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie.

Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.

in hun leven. Arnon Grunberg of Jeroen Brouwers schrijven stuk voor stuk meesterwerken, maar niet voor iedereen. Schrijven is een metier, lezen ook. Als ik dan toch op de vraag antwoord: Een soort van liefde van Alicja Gescinska. De opbouw van het verhaal maakt een soort van liefde wakker, waar je deelgenoot van wordt, als je de woorden laat smelten in je ogen.’

Uit de 38 goede inzendingen trokken we Liny Krajenbrink uit Amsterdam. Zij wint Vliegend van Birdal Özunan. Gefeliciteerd!

MEDEWERKERS

Oplage 19.000

Het team Redacteuren: Mireille Bregman, Mirjam Mulder en Isabel Verboom Medewerkers: Wouter Adriaensen, Linda Albers, Anne van Blijderveen, Sandra Broertjes, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Rebecca Erbrink, Oglaya Doua, Aefke ten Hagen, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Jacomijn van Kempen, Merel Kuitert, Istvan Kops, Mieke van Meer, Laura Molenaar, Rianne Nieuwdorp, Selma Oueddan, Raymond Noë, Nora van Ouwerkerk, Hans Pols, Famke Prins, Ira Pronk, Emma Ringelding, Ellen Rooms, Elisa Ros Villarte, Yannick Schueler, Fien de Smet, Pauline Speetjens, Pieter-Jan Sterenborg, Erwin Suvaal, Carien Touwen, Gerda Visser, Maaike de Vries, Renske van der Wal, Sonja Wessels, Saraï van Well, Tanja Wilming, Sabrina de Wit. Vormgeving: Titus Vegter

De volgende Boekenkrant verschijnt op 4 mei 2020.

Uitgever/Hoofdredacteur: Jan Louwers

Contact Uphill Battle boekpromotie, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 881 102005 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant

Anne van Blijderveen

Mireille Bregman

Wendy Claes

Jacqueline Coppens

Oglaya Doua

Hugo Jager

Istvan Kops

Mieke van Meer

Mirjam Mulder

Rianne Nieuwdorp

Selma Oueddan

Nora van Ouwerkerk

Hans Pols

Titus Vegter

Isabel Verboom

ALS JE NIET NAAR BUITEN KAN, HAAL JE DE WERELD TOCH BINNEN? #ikleesthuis

Zoveel binnen blijven. Dat is even wennen. Juist in moeilijke tijden verlangen we naar verbinding met de wereld om ons heen, naar troost, naar ontspanning. Juist dan maken boeken het verschil. Even ontsnappen aan de werkelijkheid, of je verdiepen in de achtergronden van de actualiteit – je doet het met een boek.

Elkaar heerlijk voorlezen, of nu toch echt aan de studie – je doet het samen met een boek. Zorg voor jezelf, zorg voor elkaar: er is een boek voor iedereen. Welk boek lees jij? Deel het met #ikleesthuis.

Bezoek (online) je boekhandel of ga naar onlinebibliotheek.nl