Boekenkrant mei 2021

BOEKENKRANT – MEI 2021 No. 5, JAARGANG 15

Daan Heerma van Voss zoekt naar de bron van zijn angst in De bange mens.

FJODOR BUIS

Pagina 15

MEI 2021, NO. 15 – DE BESTE BRON VOOR YOUNG ADULT-BOEKEN

LEVENSECHT DAGBOEK Pamela Sharon, Astrid Sy en het Grisha-universum

Young adult-bijlage

In de boekhandel € 24,90

www.deharmonie.nl

Pagina 5

COLUM MCCANN APEIROGON R OMAN

Pagina 9

Pagina 12

Pagina 14

GRATIS BOEKENWEEKGESCHENK BIJ 15 AAN NEDERLANDSTALIGE BOEKEN

2 | BOEKENKRANT | MEI 2021

COLOFON

LOSSE DELEN

REDACTIONEEL

Contact Uphill Battle uitgevers, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland. + 31 30 2231718

E-mail redactie@boekenkrant.com

Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com

Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 881 102005

Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant Redactie Hoofdredacteur: Mirjam Mulder Redactie: Mireille Bregman en Renske Immink

Vormgeving: Titus Vegter

Oplage: 19.000 De volgende Boekenkrant verschijnt op 7 juni 2021.

ERWIN SUVAAL

Mirjam Mulder, hoofdredacteur Boekenkrant mirjam@boekenkrant.com

+++ Het feest gaat bijna van start: de Boekenweek, die eerder dit jaar geannuleerd was, vindt nu plaats van 29 mei tot 6 juni. De Boekenweek ging in maart niet door, omdat de winkels op dat moment nog gesloten waren. Dit jaar is het thema ‘Tweestrijd’. Het Boekenweekgeschenk, geschreven door Hanna Bervoets, zal de hele maand juni te verkrijgen zijn. +++ De Woutertje Pieterse Prijs is uitgereikt aan Benny Lindelauf en Ludwig Volheda voor Hele verhalen voor een halve soldaat. De prijs wordt ieder jaar uitgereikt aan en vernieuwend kinderboek. Het boek gaat over zes broers die worden opgeroepen om dienst te nemen in het leger. ‘Een boek dat het grimmige niet schuwt, de lezer op een bloedstollende reis meeneemt en hem laat zien hoe groot en diep onze wereld kan zijn,’ aldus de jury. +++ Heel Nederland schrijft: het grootste literaire agentschap van Nederland, Sebes en Bisseling, heeft aangegeven minder manuscripten in ontvangst te zullen nemen. In de coronaperiode is het aantal toegestuurde manuscripten flink toegenomen, tot ‘soms vier of vijf per uur’. Het agentschap kan de grote hoeveelheid niet meer verwerken en doet dan ook een oproep om geen manuscripten meer op te sturen. +++ Van twee thrillers kunnen we een boekverfilming verwachten. De Crime Compagnie heeft de filmrechten van Noorderlicht van Mariska Overman aan Dutch FilmWorks verkocht. Dezelfde uitgeverij heeft ook een overeenkomt met Stepping Stone Productie voor de filmrechten van Het spel van leugens van Anna West.

Er zijn plannen om van deze titel een serie te maken. +++ Dit jaar helaas geen Nederlander die kans maakt op de International Booker Prize. Vorig jaar won Marijke Lucas Rijneveld met De avond is ongemak de prestigieuze prijs.

De tweede roman van Jaap Robben, Zomervacht, stond dit jaar wel op de longlist, maar heeft de shortlist niet gehaald.

De prijs wordt ieder jaar uitgereikt aan het beste vertaalde boek in Engeland en Ierland. +++

Literatuur Gina Wilkinson, De sterren boven Bagdad T.C. Boyle, Praat met mij Dolly Alderton, Schimmen Ellen de Bruin, Kraaien in het paradijs Tippagina Moederdag

3 4 4 5 7

Spanning Thomas Olde Heuvelt, Orakel 9 Randi Fuglehaug, Vrije val 11 S.J. Bennet, De moord op Windsor Castle 11

Jeugd S.E. Durrant, Het verloren meisje 12 James Ponti, Wereldspionnen 12 Britt van Marsenille, Britt bij de bijen 13

Non-fictie Annelien de Dijn, Vrijheid 14 Clara Willlams Roldan, Minder plastic 14 Daan Heerma van Voss, De bange mens 15 Sanne Vogel, De vier seizoenen van Vogel 17

Boekhandel

CHARLIE DE KEERSMAECKER

Uitgever: Jan Louwers

Terwijl wij de laatste hand leggen aan deze editie van de Boekenkrant, zijn de boekhandels net weer geopend voor publiek. We kunnen weer zonder afspraak langsgaan bij onze favoriete boekhandel, om daar de geur van nieuwe boeken op te snuiven en een praatje te maken met de boekhandelaar. Om het helemaal feestelijk te maken, werden een aantal boekhandels door het land symbolisch geopend door schrijvers als Lize Spit, Manon Uphoff en Özcan Akyol.

Extra mooi dat dit in de week voor Bevrijdingsdag kon plaatsvinden!

Het onderwerp bevrijding komt in deze Boekenkrant op verscheidene manieren terug. Heel duidelijk in Vrijheid van Annelien de Dijn, waarin de historica op een vreemd feit stuit: namelijk dat het huidige concept van vrijheid is gestoeld op antidemocratisch sentiment (p.14).

Daan Heerma van Voss vertelt dat het accepteren dat angst deel van hem uitmaakt, voor hem een soort bevrijding was (p.15). En dan is er Sam, de chimpansee uit T.C. Boyle’s roman Praat met mij, die voor wetenschappelijke experimenten wordt gebruikt en maar één ding wil: weg uit zijn kooi (p.4).

Ook in de BKYA, de bijlage van deze maand, komt dit thema aan bod: Astrid Sy schreef een verhaal over de jonge heldinnen die kinderen uit de handen van de nazi’s redden.

Hoe viert u dit jaar de vrijheid?

INHOUD

CHRIS VAN HOUTS

Medewerkers: Sietske Bierma, Sandra Broertjes, Martijn van Bruggen, Wendy Claes, Oglaya Doua, Antal Giesbers, Aefke ten Hagen, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Jacomijn van Kempen, Merel Kuitert, Istvan Kops, Laura Molenaar, Rianne Nieuwdorp, Selma Oueddan, Raymond Noë, Nora van Ouwerkerk, Hans Pols, Famke Prins, Emma Ringelding, Ellen Rooms, Yannick Schueler, Michelle Schulte, Fien de Smet, Erwin Suvaal, Jyoti Tojo, Carien Touwen, Tristan Vanheuckelom, Gerda Visser, Maaike de Vries, Saraï van Well, Tanja Wilming, Sabrina de Wit, Marcella de Wolf.

Bevrijding

KORT NIEUWS

Kijkje in de keuken: Tom Poes 80 jaar!

Deze boekhandels verspreiden de Boekenkrant Op bezoek bij Boekhandel Broekhuis De best verkochte boeken

19 27 29 29

Voor de lezer Lezersadvies Win een boek

29 29

LITERATUUR

3 | BOEKENKRANT | MEI 2021

RECENSIE

GINA WILKINSON

COLUMN

‘Ik heb niets verkeerds gedaan’

Over de pest en andere ongemakken

Een waardevolle toevoeging aan literatuur over het Midden-Oosten: De sterren boven Bagdad. Gina Wilkinson heeft er zelf ten tijde van de dictatuur van Saddam Hoessein gewoond als ambassadeursvrouw en zag de samenleving van dichtbij. In deze roman staan drie vrouwen centraal die je meetrekken in een onbekende omgeving, maar waar de mensen hetzelfde willen als jij.

LEX JANSEN

MIREILLE BREGMAN ‘Vorige week heb ik een echte Amerikaan gezien,’ zei Huda. ‘Een vrouw. Ze zat op een bankje aan de rotskust ijs te eten en naar de boten te kijken.’

In de Irakese provincie Basra is het in 1978 bijzonder om een ‘echte buitenlander’ te zien, maar tegelijkertijd vanzelfsprekend dat je hem niet kunt benaderen. Vanuit de proloog springt het verhaal naar 2002 en dan blijkt al snel dat er weinig is veranderd. Saddam Hoessein is sinds eind jaren ’70 als dictator aan de macht.

De Irakese bevolking wordt onderdrukt en kent nauwelijks economische vrijheid, grote groepen mensen leven in armoede. Als je je te veel ophoudt met westerse buitenlanders, maakt niet uit welke nationaliteit, ben je bij voorbaat verdacht en word je gevolgd door de geheime diensten. Mensen die op ambassades werken, krijgen vroeg of laat een bezoekje van deze mukhabarat.

In De sterren boven Bagdad volg je drie vrouwen. Aanvankelijk worden ze apart geïntroduceerd, maar hun verhaallijnen kruisen elkaar al snel.

Als eerste is er Huda, secretaresse in dienst van de Australische ambassade. Zij heeft Engels geleerd en kwam daardoor in aanmerking voor deze baan, waarin ze veel meer verdient dan haar landgenoten. Omdat de mukhabarat denken dat ze informatie kan verkrijgen over bijvoorbeeld internationale gebeurtenissen die van belang zijn voor Irak, wordt ze gedwongen een vriendschap aan te gaan met Ally, de vrouw van de ambassadeur. Huda’s man is werkloos, maar kan ‘plotseling’ aan de slag als chauffeur.

Ally, op haar beurt, is pas 27 jaar oud als ze met haar man meereist. Door de Irakese autoriteiten wordt ze bij voorbaat als zondig gezien, terwijl ze zich vaak bedekkender kleedt dan de vrouwen in Bagdad. Ze wordt, ondanks haar positie van diplomatenvrouw, tegengewerkt waar maar kan. Zo heeft ze voor elke reis buiten Bagdad toestemming van de regering nodig. Omdat ze veel alleen is en zich verveelt, wil ze een boek schrijven over het verleden van haar moeder, die verpleegster in Bagdad is geweest.

UITGEVERIJ MOZAÏEK

Als laatste komt Rania aan bod. Zij kent Huda uit haar jeugd omdat ze uit dezelfde stam komen, maar Rania is dochter van een sjeik.

Daardoor heeft ze van oudsher dus meer kapitaal en toegang tot beter onderwijs. Zo heeft ze in GrootBrittannië gestudeerd en kan ze nu een kunstgalerie exploiteren. Door het regime van Saddam Hoessein en de dood van haar man is er ook van haar geld weinig over en moet ze zelfs kostbare boeken uit haar vaders bibliotheek verkopen.

De levenspaden van de drie vrouwen kruisen elkaar als Huda de banden met Ally aantrekt en ze op een ambassadeursfeestje in de galerie van Rania terechtkomen. Door het verhaal heen voel je constant de dreiging van de geheime diensten die het de burgers onmogelijk maakt een fijn leven te leiden. Ze hebben elkaars hulp nodig om zichzelf en hun gezinnen veilig te houden, waarvoor ze risico’s moeten nemen.

Gina Wilkinson, De sterren boven Bagdad, vertaling: Roeleke Meijer-Muilwijk, Uitgeverij Mozaïek, 432 pagina’s (€ 22,99)

Door het verhaal heen voel je constant de dreiging van de geheime diensten Huda houdt zichzelf steeds voor: ‘Ik heb niets verkeerds gedaan’.

Ondanks hun verschillende achtergronden, hebben de vrouwen meer overeenkomsten dan ze eerst denken. Ze leven alle drie in hun eigen onvrijheid en willen allemaal hun familie beschermen. Daarvoor maken ze keuzes die ze in een vrije samenleving niet gemaakt zouden hebben. Is een vriendschap bijvoorbeeld wel echt als je daartoe gedwongen wordt? Het verhaal is met veel details opgeschreven, zodat je je helemaal kunt inleven in de vrouwen. Hun keuzes snap je beter. Vergeet bij dit boek zeker het nawoord niet, want dan blijkt dat Gina Wilkinson zelf in Bagdad heeft gewoond. Ze kwam er aan als een onafhankelijke journaliste met een goede carrière en veranderde in een afhankelijke echtgenote die alleen direct contact had met een paar vrouwen op de ambassade. Een van hen bekende later dat ze Wilkinson moest bespioneren en doen alsof ze haar echt mocht. De auteur begreep toen dat er geen ‘nee’ gezegd kon worden. Uiteindelijk heeft ze De sterren boven Bagdad geschreven om te laten zien dat ‘iedereen, of we nu ons brood ongezuurd of met gist bakken, hetzelfde wil: veiligheid, vrede, liefde’. We, waar ook ter wereld, delen meer dan we denken. Ikzelf vind dat een hele mooie boodschap, die zeker uit dit bijzondere verhaal spreekt. Een waardevolle toevoeging aan de literatuur over het Midden-Oosten.

Vorig jaar, tijdens de eerste lockdown, was er voor de beroemde roman van Albert Camus – La peste – zoveel hernieuwde aandacht dat het boek in de hoogste regionen van De Bestseller 60 verscheen. De roman verscheen in 1949 maar was nu ineens weer zeer actueel. Zo gek was dat niet, want het verhaal gaat over een ziekte die in een Algerijnse stad zozeer om zich heen grijpt dat Oran van de buitenwereld moet worden afgesloten. Heerst er onder de bevolking eerst nog een vorm van onverschilligheid, of zelfs ontkenning van de gevaren van de ziekte, later volgen er wanhopige pogingen om de gevolgen van de pest te bestrijden. Na bijna een jaar komt er eindelijk hulp uit Parijs en kan de quarantaine worden beëindigd. Terecht of niet, de link met COVID-19 was snel gelegd. We zijn nu een jaar verder en met nieuwe varianten van het virus en steeds weer andere problemen met de vaccins biedt onze ‘hulp van Parijs’ nog niet voldoende zekerheid om over te kunnen gaan tot de orde van de dag. Vorige week sprak ik een auteur die, mede uit angst voor besmetting, verkast was naar haar zomerhuisje in de Bourgogne. ‘Ik zit hier beter dan in het centrum van Nijmegen,’ vertelde ze zo opgewekt mogelijk, maar in de loop van het gesprek bleken de gewijzigde omstandigheden haar toch te raken. Ze beschreef een gevoel van bewegingsloosheid, grenzend aan apathie. ‘Alles is iedere dag hetzelfde. Ik mis de toppen en de dalen.

Soms lijkt het alsof er nooit meer iets zal veranderen.’ Een paar dagen later had een andere schrijver het ook over apathie. Hij miste de impulsen van buitenaf. ‘Alles moet uit mezelf komen en er zijn dagen dat ik me leeg voel. Ik kan dan wel de hele dag op een stoel liggen.’

Het was alsof er een kastje in mijn hersenen geopend werd.

Daar verscheen Hans Castorp, de hoofdfiguur uit de roman De toverberg, van Thomas Mann. Hij had net de thee genuttigd met de heren Settembrini en Naphta en rustte nu in zijn ligstoel van het sanatorium waar hij al enige tijd verbleef. Verderop zat madame Chauchat. Als altijd bracht haar blik Hans in verwarring. Even was ik afgeleid door de beelden in mijn hoofd, maar nu richtte ik me weer op het telefoongesprek. Tot mijn stomme verbazing begon mijn gesprekspartner nu zelf over De toverberg. Hij vertelde dat hij de roman uit 1924 herlas, omdat er geen andere roman was waarin hij zijn gemoedstoestand van de laatste tijd beter herkende. Las u tijdens de eerste lockdown De pest, misschien is het dan nu tijd voor De toverberg.

Hij had net de thee genuttigd met de heren Settembrini en Naphta en rustte nu in zijn ligstoel

Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding.

www.magonia.nl

4 | BOEKENKRANT | MEI 2021

LITERATUUR

BOEKENKRANT TIPT

RECENSIES

De meest besproken man van Nederland

Ik hou ook van jou

Otto Spanjer heeft één doel: journalist worden. Na zijn studie sociologie lijkt hij maar niet verder te kunnen komen. Hij werkt bij een weekblad waar hij alleen clickbait-artikelen mag schrijven. De banen die hij ambieert zijn bezet door vijftigers met een vast contract. Vol minachting slaat hij hun eeuwige gelanterfant gade. Hij bedenkt een plan om het old boys network dat hem tegenhoudt te verslaan.

Dolly Alderton laat in Schimmen zien dat een relatie iemands leven en persoonlijkheid helemaal kan veranderen. Nina George Dean ziet het om zich heen gebeuren en ondervindt het aan den levende lijve.

Jeroen Pen, De meest besproken man van Nederland, Uitgeverij Pluim, 224 pagina’s (€ 21,99)

De omsingelde jager Deze historische roman neemt je helemaal mee terug naar het tijdperk van de jagers en verzamelaars. Gahiji en zijn clangenoten achtervolgen een kudde zwarthuidbuffels naar het noorden, ook als ze een onbekende route nemen. Na een geslaagde jacht lijkt het de juiste beslissing te zijn geweest, totdat ze iets tegenkomen wat ze nog nooit hebben gezien. Een dorp…

Kevin Kristiaan, De omsingelde jager, Uitgeverij Palmslag, 257 pagina’s (€ 21,95)

Désanne van Brederode, De tas, Uitgeverij Querido, 316 pagina’s (€ 22,99)

De afwijking Vlak voordat de veertienjarige Mattias het voetbalveld op stapt bij zijn nieuwe club, maakt hij een afspraak met de goden. In ruil voor een toekomst als profvoetballer mogen ze hem alles aandoen.

Het werkt: Matty verovert een basisplaats en er is zelfs sprake van interesse uit het buitenland. Dan gooit een kleedkamerschandaal zijn leven overhoop.

minder contact. Lola, haar beste vriendin, heeft een relatie waar ze zo in opgaat dat ze geen tijd meer over lijkt te hebben voor Nina. Katherine, met wie ze het langst vriendinnen is, heeft twee kinderen waar ze haar handen vol aan heeft en haar gehuwde leven is zo anders dan dat van Nina, dat een gespreksonderwerp vinden steeds moeilijker wordt.

Schimmen snijdt veel thema’s aan, RENSKE IMMINK maar gaat lang niet altijd de diepte in. De manier waarop Nina naar de Nina heeft haar leven wereld kijkt is wat eenzijdig, zeker keurig op een rijtje. Ze op het moment dat ze zich op het kan rondkomen van het geld dat ze verdient dieptepunt van haar leven bevindt.

Vooral voor mannen heeft ze geen als culinair schrijfgoed woord over. De mannen in ster, woont op zichzelf en is dolgehaar omgeving bevestigen het beeld lukkig in haar nieuwe appartement dat ze van hen beschrijft. De een is in Archway, Londen. Dat ze single irritant, de ander lui. is vindt ze geen enkel Lola, die zelf tientalprobleem. Op haar 32e len keren gedatet heeft, verjaardag besluit ze is het met haar eens: voor de eerste keer een ‘Mannen van onze datingsapp te downgeneratie nemen juist loaden. Via de app ontvaak de benen wanmoet ze Max. Hij is neer ze een vrouw eenknap, slim en mystemaal zover hebben dat rieus. Ze daten maanze “ik hou ook van jou” denlang met elkaar, tot zegt. Dat komt doordat Max van de een op de het voor hen een soort andere dag niets meer “game over” betekent’. van zich laat horen.

Alleen haar ex Joe lijkt Dan gaan er veel meer een uitzondering te dingen mis. De alzheizijn, met wie ze nog mer van Nina’s vader steeds goed bevriend wordt heftiger, de Dolly Alderton, Schimruzie met haar buurmen, vertaling: Annoesj- is. Gelukkig wordt de liefde niet heleman loopt uit de hand ka Oostindiër, Uitgemaal opgegeven, maar en met haar vriendinverij Luitingh-Sijthoff, de nodige obstakels nen heeft ze steeds 368 pagina’s (€ 20,99)

ALEXANDRA CAMERON

moeten daarvoor wel eerst overwonnen worden.

Nina’s vader wordt steeds afhankelijker en hij herkent haar ook niet altijd meer. De band met haar moeder verloopt steeds moeizamer. Om met elkaar voor hem te kunnen zorgen, moeten ze dichter bij elkaar komen. Daarin bereikt het verhaal de meeste diepte en dat is prettig, want de band met haar ouders, soms ondergesneeuwd door de andere verhaallijnen, is het belangrijkste element in het boek. Voordeel van de verschillende verhaallijnen is dat het voorkomt dat het boek langdradig wordt. Schimmen leest vlot weg en hoewel de personages niet altijd even overtuigend zijn, leef je wel met ze mee en krijg je, uiteindelijk, zelfs compassie voor de luidruchtige onderbuurman.

Sam wil cheeseburger

De tas In een drukke stationshal vergeet iemand zijn tas. Het wordt bijtijds ontdekt, de eigenaar wordt ter verantwoording geroepen.

Hij liet zijn tas doelbewust achter, maar met welke reden? Wat te doen met iemand voor wie vragen belangrijker schijnen dan pasklare antwoorden en opinies? Als zijn plan met de tas is verijdeld, verzint hij wel iets nieuws. Maar waarom met zoveel haast? Voor wie?

DOLLY ALDERTON

In T.C. Boyle’s Praat met mij ziet de verlegen studente Aimee Villard een televisieprogramma waarin een jonge wetenschapper, Guy Schermerhorn, praat met de chimpansee Sam. Ze stelt zich voor hoe het zou zijn om gedachten op het diepste niveau te delen met een andere diersoort en meldt zich aan als Sams oppasser.

Terwijl Guy aan zijn carrière denkt, is Aimee alleen geïnteresseerd in Sams welzijn.

En Sam? Sam wil geen kooi.

SANDRA BROERTJES

Dries Muus, De afwijking, Uitgeverij Ambo|Anthos, 192 pagina’s (€ 20,99)

Boyle vertelt zijn verhaal, dat zich rond 1980 afspeelt, niet in chronologische volgorde, en direct nadat Aimee Schermerhorns oproep voor een hulpje heeft gezien, is het de beurt aan Sam, die achter tralies zit, bang is en pijn heeft wanneer grote man hem straft. ‘De strontlucht brandde in zijn neusgaten en er gebeurde niets, behalve als ze het voer door de gleuf onder de deur schoven. Dan schuifelde hij langs de kever en stopte het in zijn mond,

hij geloofde in zoiets hoewel het niet het eten absurds als de macht was dat hij kende. Het van taal.’ Ook Aimees was geen cheeseburhoge verwachtingen ger, geen pizza, geen (ze meent dat Sam spaghetti. Vooral het haar geheimen over eten doordrong hem het bestaan zal ontvan de ernst van de hullen) moeten worsituatie. Hij was niet den bijgesteld, maar gek. Hij wist dat ze hem desondanks wordt in de steek hadden gelaze zijn kampioen. Ze ten.’ In de hoofdstukken krijgt een pastoor zo waarin Sam Guys huisver Sam te dopen: ‘Het genoot is, weet hij wanindividu, de persóón neer hij schattig moet van wie ze het meeste zijn, wat geintje is, wat hield op deze aarde, koelkast te bieden T.C. Boyle, Praat met heeft en laat hij tijd mij, vertaling: Kees Mol- had een ziel – aantoonbaar, wat de Kerk voor gin-tonic niet lema, Meridiaan Uitbetrof – en nu was die aan zich voorbij gaan. gevers, 352 pagina’s ziel gered. Wat er ook Guy wil Sam grootbren- (€ 24,99) gebeurde.’ Dat er iets gen als mens, en hij staat te gebeuren maakt verhalenheeft hem geleerd te communiceverteller Boyle vanaf het begin duiren middels gebaren (Sams woordelijk. Boyle laat de lezer nadendenschat wordt weergegeven in ken over identiteit en taal en doet klein kapitaal). Tegen het einde van dat onder meer vanuit Sams zienshet verhaal concludeert Guy echter wijze. Zo gebaart de chimpansee dat ‘het zijn fout was geweest dat in gevangenschap naar zijn bewakers: ‘– sleutel slot buiten – maar ze wisten die woorden niet te doorgronden. Ze waren onwetend, ongeletterd (…)’. Sam gedraagt zich als huisgenoot van Guy vaak als een manipulerende kleuter, maar als gevangene van zijn eigenaar, de ‘grote man’, is hij meelijwekkend, vooral op het moment dat hij erachter komt wat kever is.

‘Het was zijn fout geweest dat hij geloofde in zoiets absurds als de macht van taal’

5 | BOEKENKRANT | MEI 2021

LITERATUUR

INTERVIEW

ELLEN DE BRUIN

‘Verhalen bepalen mede wat mensen doen’ Het is rond het jaar 2100.

Landzoogdieren zijn uitgestorven, natuurrampen volgen elkaar op en een president heeft de hele wereld ‘naar de kloten geholpen’.

Op een paradijselijk ogend eiland leeft Lipa, een vrouw die steeds op de vlucht moet slaan voor een doorgedraaide dorpsbewoner. Als er na jaren eindelijk weer een toerist aanmeert, ziet ze een mogelijkheid van het eiland af te komen.

MARTIJN VAN BRUGGEN Met Kraaien in het paradijs heeft Ellen de Bruin een dystopisch toekomstsprookje afgeleverd. Voor haar vorige roman Onder het ijs won ze de Anton Wachterprijs 2018 (voor het beste literaire debuut). ‘Dat voelde een beetje als het krijgen van een zwemdiploma,’ blikt De Bruin terug. ‘Ik werk al meer dan twintig jaar als journalist bij NRC Handelsblad; het gaf me rust om te weten dat ik ook een roman kan schrijven. Ik dacht: “Wat er ook gebeurt, dit heb ik alvast binnen.”

Anton staat bij het schrijven ook binnen handbereik.’ Ze draait haar scherm en inderdaad, daar prijkt de bronskleurige beeltenis op een ladekastje naast haar bureau.

Haar nieuwste roman is wel heel anders dan Onder het IJs. ‘Ik had verschillende ideeën voor een boek, maar kon steeds niet kiezen. Dus dan kwam ik bij mijn uitgever met ideeën over bijvoorbeeld een goeroe met een groep volgelingen, of twee broers die elkaars rivalen zijn omdat ze beide een hotel hebben, waarvan het ene veel beter loopt dan het andere. Steeds kwam ik weer met

Ellen de Bruin, Kraaien in het paradijs, Uitgeverij Prometheus, 256 pagina’s (€ 21,99)

iets nieuws. Daardoor ontstond het idee om drie van deze verhalen met elkaar te vervlechten tot Kraaien in het paradijs. Als het goed is begrijp je als lezer in de loop van het verhaal steeds beter hoe alles met elkaar samenhangt en weet je aan het einde hoe de wereld in elkaar zit.’

Strijd om de waarheid Het hoofdverhaal draait om Lipa, een vrouw die vastzit op het eiland.

Vrouwen mogen namelijk niet meer zonder begeleiding van mannen reizen. Lipa moet veel moeite doen om overeind te blijven. Dit doet ze door gruwelijke waarheden om te smelten tot draaglijke verhalen. ‘Lipa is in het verleden afgestraft voor het vertellen van de waarheid,’ zegt De Bruin. ‘In haar huwelijksnacht vertelt zij op een gegeven moment aan haar partner wat zij denkt en voelt.

Hij is het daar niet mee eens en straft haar daarvoor. Zo leert ze dat ze een waarheid moet verzinnen die voor de mensen om haar heen het prettigst is. En dat is niet per se de werkelijkheid, dus verzint ze goede verhalen.’

Niet alleen in de romanwereld blijkt de waarheid wankel. ‘Ook in onze wereld is heel veel een verhaal,’ beweert De Bruin. ‘Ik vrees dat de volgende grote strijd in de wereld gestreden gaat worden om de waarheid. Je kunt filmpjes dusdanig manipuleren dat politici dingen zeggen die ze niet hebben gezegd. Wat is echt en wat niet? Wat menen de mensen en wat is een grapje? Wat is de waarheid? Zoveel mensen vinden die nu in filmpjes op YouTube; denk alleen al aan de controverse over vaccinaties. In die zin bepalen verhalen dus mede de wereld, omdat ze bepalen wat mensen doen. Ik vind dat een griezelig verschijnsel.’

Zorgen In een andere verhaallijn volgen we de rijke, machtige machoman Tjal, die door zijn assistente naar het eiland is gestuurd voor een retreat.

Hoe is het De Bruin gelukt om zich in hem te verplaatsen? ‘Ik ken machomannen op een wat lager niveau dan Tjal,’ vertelt ze. ‘Ik zie hun gedrag aan de buitenkant en probeer me dan te verplaatsen in hoe ze denken. Ze vinden zichzelf geweldig, maar zijn tegelijkertijd onzeker over wat ze kunnen.’ Zo ook Tjal. ‘Tjal vindt zichzelf fantastisch en de beste denker van de wereld. Hij vindt dat hij alles kan. Aan de andere kant heeft hij toch zoiets van: “misschien is het wel niet zo, misschien kan ik wel niet alles” en die confrontaties met zijn onkunde probeert hij te vermijden. Vrouwen vindt hij lustobjecten. Hij neemt ze niet serieus, op zijn assistente Tjits na. Of hij een karikatuur is? Nee, zeker niet. Denk alleen al aan mannen als Jeffrey Epstein, hoe zij omgaan met vrouwen. Hoe karikaturaal dat ook lijkt.’

Hoewel De Bruins toekomstsprookje gezien de thematiek verrassend lichtvoetig geschreven is,

‘Wat is echt en wat niet? Wat menen de mensen en wat is een grapje? Wat is de waarheid? Zoveel mensen vinden die nu in filmpjes op YouTube’

wil ze er wel degelijk een waarschuwing mee afgeven, om ervoor te zorgen dat de wereld niet zo eindigt als in haar roman. ‘De waarschuwing in mijn boek is gericht aan ons allemaal. Wees alert op wat er in de wereld gebeurt. Als je in een democratie leeft: gebruik je stem om de wereld ten goede te keren, om mensen te helpen die het minder goed hebben dan jij. Relatief gezien hebben de meesten het in Nederland zo goed. Zorg ook voor de mensen die dat geluk niet hebben. En,’ voegt ze eraan toe, ‘vergeet de natuur en de dieren niet.’

TESSA POSTHUMA DE BOER

Een comedy of manners over het Trump-tijdperk

 

 

sijl Nieuwe roman van de auteur van De Indische klerk, De verloren taal der kranen, Eendere liefde en vele andere titels.

€24,50

Nu in de boekhandel ..

7 | BOEKENKRANT | MEI 2021

TIPPAGINA

LITERATUUR

MOEDERDAG

EEN MAMA IS ALS EEN HUIS

Moeders om over te schrijven Het moederschap spreekt tot de verbeelding. Veel schrijvers hebben al over hun eigen moeder geschreven. Ook zelf moeder worden heeft vaak geleid tot inspiratie om de pen op te pakken. Met Moederdag voor de deur is dit het juiste moment om een paar boeken met dit thema uit te lichten.

RENSKE IMMINK Sterke vrouwen Met haar romans veroverde ze al de hele wereld, maar nu heeft de Chileense schrijfster Isabel Allende een heel persoonlijk boek geschreven, Wat wij willen. Ze vertelt over de belangrijke rol die het feminisme in haar leven speelt, van haar kindertijd tot nu. In al haar boeken komen sterke vrouwen voor. In haar eigen leven heeft ze te maken gehad met verschillende vrouwen die haar leven richting hebben gegeven. Zoals haar moeder Panchita, die scheidde van haar man en met haar drie kinderen over de wereld trok. ‘Ik denk dat mijn opstandigheid tegen het mannelijke gezag voortkwam uit de situatie van mijn moeder Panchita die, met twee kinderen inde luiers en een pasgeboren baby in haar armen, door haar man in de steek werd gelaten,’ begint ze het boek.

Allende roemt ook andere vrouwen, zoals haar dochter Paula en haar literair agent Carmen Balcells.

Maar ook schrijvers als Virginia Woolf en Margaret Atwood en vele anderen hebben haar geïnspireerd om zich in te zetten voor vrouwenrechten en om te strijden tegen achterstelling en discriminatie.

Vandaar dat ze niet alleen terugblikt op de vrouwen die een rol hebben gehad in haar leven, maar ook

Isabel Allende, Wat wij willen. Mijn leven als moeder, vrouw, feminist, Wereldbibliotheek, vertaling: Rikkie Degenaar, 176 pagina’s (€ 17,50)

actuele onderwerpen aansnijdt, zoals de #MeToo-beweging en het leven in tijden van een wereldwijde pandemie.

Kinderloze moeder In Het teefje is het moederschap een onvervulde wens. Damaris, een Afro-Colombiaanse, woont al jaren met Rogelio in een eenvoudig huisje op een klif, een plek waar de brute krachten van de natuur dagelijks het hoofd geboden moeten worden.

Ze wonen net buiten een arm, nauwelijks ontwikkeld dorpje. Damaris komt weinig in het dorp. De meeste tijd besteedt ze aan schoonmaken.

Ze onderhoudt de vakantievilla waar ze naast wonen, maar waarvan de familie al jarenlang niet meer komt opdagen. Ze schaamt zich voor haar kinderloosheid. Op een dag ziet ze bij de buren een nest met puppy’s van enkele dagen oud, waarvan de moederhond is vergiftigd. Ze neemt de zorg van een van de puppy’s, een teefje, op zich en noemt het Chirli, de naam die ze haar dochter zou hebben gegeven. Tot afschuw van Rogelio behandelt ze de puppy als een kind, maar als het dier zwanger raakt, wordt ze weer geconfronteerd met haar kinderloosheid. Het teefje verdwijnt een paar keer voor ongewisse tijd en verstoot haar eigen puppy’s. Damaris weet zich geen raad met dit gedrag dat zo anders is dan ze verwachtte.

Voor mijn dochter, over mijn moeder Vamba Sherif schreef Ongekende liefde voor zijn tienjarige dochter Bendu om haar te vertellen over zijn moeder en de lessen die hij van haar heeft geleerd. In dit boek lezen we over het moederschap vanuit het oogpunt van haar zoon. Hij beschrijft zijn kinderjaren en vertelt hoe hij opgroeit in een vooraanstaande familie van geestelijk leiders en wetenschappers in Liberia. In die familie is plaats voor verschillende geloven

Pilar Quintana, Het teefje, Meridiaan Uitgevers, vertaling: Luc de Rooy, 128 pagina’s (€ 21,99)

AURORE PETIT

en de vrouwen spelen een cruciale rol. Nadat Vamba ongeschreven wetten overtreedt en de familie te schande maakt, is het oordeel hard: verbanning. Hij belandt in Koeweit, Syrië en uiteindelijk in Nederland.

Hij vertelt hoe hij, alleen, daar is terechtgekomen, het land dat het decor vormt voor Bendu’s jeugd. Het belangrijkste doel van het boek is vooral het beschrijven van zijn moeder, die haar kleindochter nooit heeft kunnen ontmoeten. ‘Ik wil de jaargetijden van haar leven voor je beschrijven. Flarden van haar zomers en winters, opdat je inzicht krijgt in wat er voor mij toe doet als ik aan haar denk.’

‘Ik wil de jaargetijden van haar leven voor je beschrijven.

Flarden van haar zomers en winters’

Moeders zijn als kangoeroes Het prentenboek Een mama is als een huis is een ode aan de moeder, met haar talrijke eigenschappen. De kleurrijke illustraties zijn voor zowel moeder als kind herkenbaar. Een

moeder is zoveel meer dan de eerste persoon die je ziet als je geboren bent en die je de rest van je leven koestert. Als ze je in een deken wikkelt en bij haar draagt is ze als een kangoeroe. Als ze de kinderwagen duwt is ze als een motor. Ze is als de top van een berg, en zoveel meer.

De eigenschappen van de moeder worden opgesomd en op een speelse manier afgebeeld. Dit boek tovert een lach op het gezicht van een moeder. Een perfect cadeau voor Moederdag!

Vamba Sherif, Ongekende liefde, Uitgeverij de Geus, 256 pagina’s (€ 20,00)

Aurore Petit, Een mama is als een huis, Uitgeverij Boycott, 48 pagina’s (€ 16,95)

Hij lijkt de ideale man, maar blijkt haar grootste nachtmerrie…

De jonge, naïeve Elena kan haar geluk niet op als de populaire Daniël interesse in haar toont. Hij is charmant, slim en zelfverzekerd. Alles wat zijzelf niet is. Hij geeft haar de aandacht die ze in haar jeugd heeft moeten missen en wanneer hij haar ten huwelijk vraagt, zegt ze natuurlijk ja. Maar al in de wittebroodsweken beginnen de problemen en Elena raakt verstrikt in een nachtmerrie van intimidatie en geweld.

Schaduwleven is een beklemmend geschreven, intense psychologische roman over huiselijk geweld, manipulatie en wraak.

awbruna.nl

SPANNING

9 | BOEKENKRANT | MEI 2021

RECENSIE

THOMAS OLDE HEUVELT

Scifi, fantasy én horror met een moraal Thomas Olde Heuvelt wordt ook wel de Nederlandse Stephen King genoemd, en niet zonder reden: zijn boeken zitten tegen het horrorgenre aan en hebben een gek fantasyrandje, wat in de buurt komt van het werk van de bekende Amerikaanse auteur. In zijn nieuwe boek Orakel maak je kennis met een nieuw, angstaanjagend verhaal, waar oude bekenden in te vinden zijn.

MEREL KUITERT Orakel heeft hetzelfde kaliber als HEX en Echo, maar is heel anders opgebouwd. Het bestaat uit vijf delen en een epiloog, en wordt geschreven vanuit verschillende personen, waarvan één de tiener Luca Wolff is.

Luca vindt samen met zijn vriendin Emma een achttiende-eeuws zeilschip wanneer ze naar school fietsen op een koude dag. Emma klimt door het luik van het zeilschip, en al snel volgen er anderen. Het probleem is dat zij niet meer terugkomen, en omdat Luca duidelijk een bovennatuurlijk fenomeen heeft meegemaakt, wordt er alles aan gedaan door de geheime dienst November-6 om ervoor te zorgen dat dit geheim niet uitlekt. Al snel blijkt echter dat het schip slechts het begin is van een reeks rare gebeurtenissen die allemaal te herleiden zijn tot iemand, of iets. ‘Luca zag wat de zee hem wilde laten zien… maar de zee was niet de enige die hem iets liet zien.’

De charme van dit boek is dat je geen idee hebt waar het heengaat, wat maakt dat je door wilt blijven lezen. Evenals Luca en de andere hoofdpersonages krijg je steeds meer te weten over de mysteries rondom het schip, maar ook alles wat er in Nederland al dan niet in de doofpot wordt gestopt. Je leert niet alleen steeds meer over de hoofdpersonages en hun beweegredenen, maar ook over de geschiedenis van Nederland, ziektes en bacteriën.

Wat dit boek misschien nog griezeliger maakt, is het feit dat het heel ‘dichtbij voelt’. Er komen een hoop Nederlandse plaatsnamen aan bod en een bestaande Brabantse vlieg-

De schrijfstijl is zoals je hem verwacht van Olde Heuvelt: vlot en perfect passend bij elk perspectief.

STAN BOUWMAN

érg langzaam op gang kwamen.

De schrijfstijl is zoals je hem verwacht van Olde Heuvelt: vlot en perfect passend bij elk perspectief. Wanneer TikTok en de vriendin van Luca een oud dagboek iets zegt weet je metDoordat het boek op een dat zij het is, en verschillende plaatsen zelfs de populaire en en vanuit verschilhippe app TikTok wordt lende perspectieven gebruikt om hun perwordt verteld, zit spectief weer te geven, er veel vaart in het maar je herkent ook de verhaal. Daarnaast cynische en norse stem zitten er delen tusvan Grim, die een rol sen die een nieuw Thomas Olde Heuspeelt in het boek. Ook licht schijnen op de velt, Orakel, Uitgevede beschrijvingen van gebeurtenissen, zoals rij Meulenhoff Boekerij, de angstaanjagende het dagboek van de 454 pagina’s (€ 20,99) taferelen zijn heel filkapitein van het Orakel misch geschreven. Je ziet het voor je, in de achttiende eeuw. Ondanks dat zonder dat het te naar of langdradig je erdoorheen vliegt, konden somwordt. Dat is meesterlijk gedaan. mige stukken wellicht iets korter.

Er wordt bijvoorbeeld drie pagina’s Een belangrijke besteed aan een beschrijving van geschiedenisles de verplaatsing van het Orakel, wat Een ander aspect aan Orakel dat een niet per se had gehoeven en afdoet pluim verdient, is het feit dat het aan de spanning. Het is echter een naast het scifi- en fantasyrandje (dat stuk verfijnder gedaan dan in zijn we van Olde Heuvelt gewend zijn), eerdere boeken HEX en Echo, die wel basis speelt een grote rol. Wie kun je dan nog vertrouwen, en nog belangrijker, zou het echt kunnen gebeuren?

ook een lesje geschiedenis en moraal voor de mensheid in het algemeen bevat. De stijging van de zeespiegel is namelijk voor een groot deel aan ons te wijten en we zullen ervoor gestraft worden als we niets doen.

Of we deze prijs moeten betalen aan moeder natuur of aan een hogere macht is niet duidelijk, maar wat wel duidelijk is, is dat er offers gemaakt moeten worden om de aarde zoals we hem kennen te behouden. Deze les komt in Orakel duidelijk naar voren en laat je als lezer nadenken over de gevolgen van onze acties voor de aarde.

Concluderend is Orakel weer een pareltje van Olde Heuvelt op elk vlak: de schrijfstijl is passend en vlot, de plot is origineel en zorgvuldig opgebouwd met een perfecte spanningsboog, en er is zelfs een plekje voor het moraal in het verhaal. Olde Heuvelt doet duidelijk zijn research en laat je twijfelen over alles wat je dacht te kennen. Je wordt constant op een ander spoor gezet en wilt blijven lezen tot je overal het fijne van weet. Nederland mag trots zijn op een literair wonder als Olde Heuvelt.

ZOMER 2021

14 mei 2021

YA contemporary

15 juni 2021 YA dystopian

+HW PXVHXP YDQ JHYRQGHQ YRRUZHUSHQ (PPD =HJHUV ŏ ,6%1

6DKDQD 5XE\ &RHQH ŏ ,6%1

GXWFKYHQWXUHSXEOLVKLQJ QO

SPANNING

11 | BOEKENKRANT | MEI 2021

RECENSIES

S.J. BENNETT

De koningin van de misdaad De Londense auteur S.J. Bennett solliciteerde ooit voor een job aan het hof van de Britse koningin. Ze kreeg de baan niet, maar de fascinatie voor het koningshuis bleef. In haar boek De moord op Windsor Castle ontpopt Hare Majesteit zich tot een ware detective.

KATY HURKMANS Het is 2016 en koningin Elisabeth verblijft op haar geliefde Windsor Castle. De rust wordt echter verstoord wanneer een jonge pianist dood wordt aangetroffen na een Dine & Sleepfeest van prins Philip. Wanneer de geheime dienst MI5 constateert dat het om moord gaat en er vermoedens zijn dat er een personeelslid bij betrokken is, stelt ze samen met haar assistent-secretaris Rozie een schaduwonderzoek in.

De moord op Windsor Castle is een geestig relaas over de speurderscapaciteiten van Elisabeth II. De toen negentigjarige koningin verdiept zich op sluwe wijze in de gebeurtenissen en zorgt vaak ook voor een lach: ‘“Mag ik u uitnodigen voor deze dans majesteit?” Nou, dat mocht hij zeker. En voor ze het wist deed ze de foxtrot zonder zich zorgen te maken over haar artrose.’ Tegelijkertijd krijgt de lezer een inkijkje in het koninklijke leven. Naast haar verplichtingen, onderhoudt ze enkele

oude vriendschappen, wandelt ze met de corgi’s en leeft ze helemaal op wanneer ze met haar paarden bezig kan zijn. S.J. Bennett zorgt ervoor dat de Queen zo waarheidsgetrouw mogelijk wordt weergegeven en bovendien een heerlijk personage is om over te lezen.

Naast de majesteit passeren een hoop andere bekende namen de revue. Niet alleen is er een rol weggelegd voor prins Philip, maar ook David Attenborough, Kylie Minogue KT BRUCE en zelfs de Obama’s vertoeven in zoektocht naar de dader meeslepend. haar aanwezigheid. AssistentDe escapades van Rozie en de doorsecretaris Rozie is dan weer geheel dachte strategie van Elisabeth wisseontsproten aan het brein van de len elkaar af, waardoor de paleismuauteur. Deze doortastende, zwarte ren doorbroken kunnen worden. Het jongedame vervult de rol die de is duidelijk te merken dat de auteur koningin niet mag spelen. ‘Op een van het koningshuis dag zal ze je vragen om houdt en ze weet poliiets bijzonders te doen. tieke spanning met de Ik bedoel, elke dag is Britse tradities en de bijzonder bij haar, daar onwankelbare waarwen je wel aan, maar digheid van de koninop een dag zal ze iets gin te mixen. éxtra bijzonders vraDe moord op Windsor gen, iets vreemds. Je Castle is een detectivezult het wel merken.’ verhaal in een bijzonZe wordt erop uitgedere setting en heerlijk stuurd om met verom te lezen. De Queen dachten te spreken en is een verrassend en contacten te leggen, briljant personage dat waarna ze natuurlijk door haar lange regeerin het geheim verslag periode talloze mogeuitbrengt. lijkheden schept. Dit Bennett brengt het verboek is dan ook slechts haal tot leven door S.J. Bennett, De moord humor en mysterie op op Windsor Castle, verta- het eerste deel van een serie en S.J. Bennett een onderhoudende ling: Susan Ridder, uitweet hiermee alvast manier met elkaar te geverij Nieuw Amsteruitstekend de nieuwscombineren. De toon dam, 288 pagina’s gierigheid te wekken. is licht en toch is de (€ 20,99)

Luchtige moord Vier vrouwen van het skydive-team openen het extreme sports-festival in Noorwegen. Drie van hen zullen met beide benen op de grond terechtkomen. Bij één van hen zal de parachute niet opengaan. Uit het politieonderzoek blijkt dat het geen ongeluk was, maar een moord. Wie wilde Veslemøy Liland dood hebben en waarom?

SIETSKE BIERMA In Vrije val van Randi Fuglehaug volgen we journalist Agnes Tveit.

Zij is aanwezig op het extreme sports-festival. Een skydiveteam van vier vrouwen opent het festival. Voor de ogen van honderden mensen gaat het fout. Eén van de parachutes gaat niet open. Later blijkt uit het politieonderzoek dat het geen ongeluk was. Iemand heeft geprutst met de parachute van de overleden vrouw Veslemøy Liland. Agnes krijgt de opdracht om over dit tragische ongeval te schrijven, maar ze besluit om meer te doen dan alleen een artikel te schrijven. Ze besluit op onderzoek

voor een eerste deel van een serie uit te gaan en wil weten wie erg fijn is. Zelf vond ik Agnes echter Veslemøy Liland iets aan wilde doen geen prettig personage om over te en waarom. Het verhaal begint met een hoofdstuk dat wordt verteld van- lezen, zoals haar gedrag tegenover haar vriend. Haar gedrag is verveuit het perspectief van het slachtlend en er wordt weinig tot niet uitoffer. Je leest over de laatste paar gelegd waarom zij zo reageert. ‘“Ben minuten voor haar dood en dit zorgt je het zat?” vroeg Fredrik. Ik ben jou ervoor dat je direct geïnteresseerd bent in het verhaal. ‘Veslemøy Liland zat, dacht ze.’ Ook had het plot beter kunnen worden uitgewerkt, en het ving voor de laatste keer de blik van onderzoek naar de moord is zwakieder van haar vriendinnen voordat ze losliet. Ze vloog een beetje voor de jes. Het boek komt traag op gang en anderen, wierp de pilotparachute uit het duurt lang voordat er iets interessants gebeurt. Dit zorgt ervoor en wachtte op de welbekende, maar dat het moeilijk is om je aandacht altijd enigszins onaangename ruk. bij het verhaal te houden. DaarDie kwam niet.’ naast is er geen spanning aanwezig.

Daarna wordt het verhaal verteld De schrijfstijl van Fugvanuit Agnes’ perlehaug leest, ondanks spectief. Na twintig de korte hoofdstukjaar in Oslo te hebben ken, moeilijk weg. gewerkt is ze terugDesondanks was de gekomen naar haar dader en het motief geboortestad Voss, waar een fijne verassing. ze bij de lokale krant Vrije Val had een spanwerkt. Wanneer Agnes nende thriller kunde vriendinnen van nen worden, want het Veslemøy gaat onderheeft zeker de juiste vragen en onderzoek ingrediënten hierdoet naar het verleden voor. Wie weet komt van Veslemøy, beseft dit meer naar boven ze dat er meer speelt in het tweede deel van dan dat ze eerst dacht. de Fjorden-serie. Voor Kan ze achter de waarlezers die van thrillers heid komen van de Randi Fuglehaug, houden die langzaam moord? Door het verVrije val, Uitgeverij op gang komen, is dit haal heen leer je Agnes Ambo|Anthos, 344 pagizeker een boek. duidelijk kennen, wat na’s (€ 22,50)

BOEKENKRANT TIPT Gait Gait is het debuut van Ron Poplar en vertelt over de jonge twintiger Hans die zijn jeugd in een instelling heeft doorgebracht. Hij besluit de jacht te openen op de mensen die zijn trauma’s veroorzaakt hebben. Politievrouw Disha zoekt haar weg tussen racistische en corrupte collega’s en haar eigen gevoel van rechtvaardigheid.

Ron Poplar, Gait, Beefcake Publishing, 272 pagina’s (€ 20,00)

De onzichtbare vrouw Wanneer de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, woont de Amerikaanse Virginia Hall in Parijs. Ze wordt gerekruteerd door de Special Operations Executive, die zich bezighoudt met spionage en sabotage tegen de nazi’s. Virginia blijkt een briljante spion. Maar dan maakt ze één verkeerde inschatting, met dodelijke gevolgen.

Erika Robuck, De onzichtbare vrouw, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 320 pagina’s (€ 20,99)

Bullseye De thrillerschrijfster Claudia wordt via een Instagrambericht gewaarschuwd voor Mike. Wie is de vrouw die het bericht heeft gestuurd? En wie bedoelt ze met Mike?

Michael van Kessels, een beroemde darter, die Claudia weer volgt op Instagram? Claudia gaat op onderzoek uit. Ze spreekt met de vrouw af en ze gaat daten met Michael.

Hoe verder ze in haar onderzoek komt, hoe meer ze zich realiseert dat ze moet vrezen voor haar leven.

Vera Stupenea, Bullseye, Uitgeverij Aspekt, 220 pagina’s (€ 17,99)

Het geheim van Raven Hall Sadie Langton krijgt een geheime uitnodiging om mee te doen aan een murder mystery event op het landgoed Raven Hall. Het is wel wat apart, maar ze heeft het geld nodig.

Naarmate de dag overgaat in de nacht, begint Sadie te voelen dat er iets niet klopt aan de glamoureuze gasten die aankomen, en terwijl het feest begint, wordt het huiveringwekkend duidelijk dat er een spelletje wordt gespeeld met iedereen.

Emma Rous, Het geheim van Raven Hall, Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 382 pagina’s (€ 20,99)

JEUGD

12 | BOEKENKRANT | MEI 2021

BOEKENKRANT TIPT

Wanne Synnave, Hou me niet vast, Uitgeverij Standaard, 208 pagina’s (€ 13,99)

De walvis wilde meer In dit prentenboek maak je kennis met een walvis die elke ochtend met een knagend gevoel in zijn buik wakker wordt.

Het lijkt alsof er een groot gat zit. Om het gat te vullen, gaat hij op zoek naar schatten en andere bijzondere dingen. Dan ontmoet hij een kleine krab die hem aan het denken zet.

Rachel Bright, De walvis wilde meer, illustraties: Jim Field, Uitgeverij Gottmer, 32 pagina’s (€ 14,99)

Nee, Mimi is geen doorsnee-oma. Wanneer ze ergens heen wandelt, doet ze vaak zomaar opeens een klein dansje en ze zwemt ook heel graag in zee, zelfs als het koud is. Iris vindt die dingen niet zo raar, want die horen gewoon bij Mimi. Net als de gekleurde linten die ze vaak draagt.

Geel als ze aan het bakken slaat, blauw als ze gaat zwemmen.

Wat niet normaal is, zijn de cornflakes in de voederbak van de kat of het zout in de chocolademelk wanneer het suiker had moeten zijn. Of dat Mimi soms dingen lijkt te vergeten. Maar ach, dan helpt Iris toch gewoon met die dingen onthouden? Dus begint ze een lijstje bij te houden.

‘Belangrijk voor Mimi: 24. In de keuken heb je geen paraplu nodig. Er zit een dak op dus de regen kan niet binnenkomen.

25. Je dochter heet Binja. Het meisje dat bij je logeert, heet Iris. Iris is de dochter van Binja.

26. Als je je hebt aangekleed en je het wasetiket van je kleren kunt zien, of de binnenkant van je zakken, dan heb je ze waarschijnlijk binnenstebuiten aan. Op binnenstebuitendag is dat trouwens niet erg.

27. Het meisje dat met je meegaat naar het strand, heet Iris. Ze is je kleindochter.’

krijgen ook wij beetje bij beetje een beter idee van wat er nu precies aan de hand is. S.E. Durrant slaagt Die jongen die daar onder de heg erin om met een flinke dosis humor door kruipt? Dat is Mason (Mimi en enorm veel liefde een prachtig noemt hem Malcolm). Mason heeft beeld te schetsen van een knikkerobsessie beginnende dementie. en praat ook vaak Natuurlijk verandert over zijn opa, wiens niet alles op slag, maar valse tanden ooit werverschijnen er geleiden gestolen door een delijk aan meer gaten. meeuw! De opa van Daarnaast zijn er goede Mason heeft demenen slechte dagen, maar tie, dat wil zeggen dat met voldoende ‘ankers’ hij veel vergeet. Mason (zoals Mimi zelf het zegt dat dat de reden heel mooi verwoordt) is waarom Mimi zo raak je al heel ver. vreemd doet, maar Een hartverwarmend Mimi is niet zoals verhaal met een mysteMasons opa! Echt niet! rieus sausje, want wie Iris verzet zich uit alle is nu toch die Carol die macht tegen de waaroveral blijft opduiken? heid die binnen komt S.E. Durrant, Het verloDat kan ik je niet versijpelen. Bijna zoals de ren meisje, Uitgeverij zee zich golf na golf Lemniscaat, 272 pagina’s klappen! Dat ontdek je zelf wel! dichterbij beweegt, (€ 15,99)

De wereld redden van duistere schurken Sophie Anderson, Het huis op kippenpoten, illustraties: Elisa Paganelli, vertaling: Pauline Michgelsen, Uitgeverij Volt, 312 pagina’s (€19,99)

Kleine zwaluw durft niet De wereld is groot en spannend als je nog maar net uit het ei komt. Kleine zwaluw zou het liefst voor altijd veilig in zijn nestje blijven zitten, maar aangemoedigd door papa en mama slaat hij op een dag zijn vleugels uit en hij ontdekt hoe leuk het is om te vliegen. Als het herfst wordt, gaan alle zwaluwen op reis, helemaal naar Afrika.

Moet kleine zwaluw echt mee? Hij durft eigenlijk niet...

In Het verloren meisje van S.E. Durrant woont Iris tijdelijk in bij haar oma, Mimi, tot het schimmelprobleem in haar slaapkamer thuis is opgelost. Bij Mimi is het heerlijk! Maar dan begint Mimi steeds meer vreemde dingen te doen. En is er ook nog het mysterie van Carol, het verloren meisje, dat gek genoeg enorm veel op Iris lijkt.

ELLEN ROOMS

Het huis op kippenpoten Het enige wat de twaalfjarige Marinka wil, is een vriend. Een echte vriend. Iemand met wie ze kan praten en waar ze geheimen mee kan delen.

Maar dat is moeilijk als je oma een Jaga is, een bewaker die doden naar het hiernamaals begeleidt.

Wanneer Marinka de kans krijgt om een echte vriend te maken, overtreedt ze alle regels… met verschrikkelijke gevolgen.

S.E. DURRANT

In de keuken heb je geen paraplu nodig

Hou me niet vast Wanne Synnaye, dj bij MNM, ging de uitdaging aan binnen een maand een boek te schrijven. Hij schreef Hou me niet vast, een young adult-boek over het meisje Emily. Op een dag staat Parker, met wie ze nog nooit gesproken heeft, voor haar deur. Diezelfde avond stapt Parker uit het leven. In de weken die volgen, ontdekt Emily dat ze volledig verweven zit in het web van redenen waarom hij uit het leven stapte.

RECENSIES

Wereldspionnen is het eerste deel in de razendspannende serie van James Ponti.

Grappig verteld en vlot geschreven. Het is een ware pageturner. Het boek wordt geadviseerd aan superhelden vanaf negen jaar.

AEFKE TEN HAGEN

Corien Oranje, Kleine zwaluw durft niet, illustraties: Marieke ten Berge, Uitgeverij Columbus, 32 pagina’s (€ 12,99)

Vijf kinderen van over de hele wereld worden geselecteerd om spion te worden bij de Britse geheime dienst. Sara Martinez kan als geen ander computers hacken, maar het heeft haar nog niet veel goeds gebracht. Dat verandert in een keer als een wildvreemde

Als een kind het aandurft om in Wereldspionnen te beginnen, zal hij of zij daar geen spijt van krijgen

daar geen spijt van krijgen. Je wordt meteen in het verhaal getrokken.

Sarah heeft namelijk iets gedaan waardoor ze in de jeugdgevangenis terecht gaat komen. Ze wordt ervan verdacht de computer van Jeugdzorg te hebben gehackt. Maar Sarah verwacht dat het in de jeugdgevangenis niet zo erg is als in haar laatste twee pleeggezinnen. Hoe erg kan het dan De jonge lezer wordt een pageturner zijn? Doorlezen maar. beloofd. Een quote van Publishers Wereldspionnen is een spanWeekly zegt zelfs dat het ook een nend en meeslepend verhaal. Het boek is voor kinderen die niet van is geschikt voor kinderen vanaf lezen houden. Dat wordt bewaarnegen jaar, maar ferheid: het is inderdaad vente jongere lezers een spannend boek. kunnen dit boek Er staan geen illustraook prima aan. Voor ties in, maar dat maken de hele jonge lezers de leuke titels van elk is het boek waarapart hoofdstuk (incluschijnlijk wat minder sief grappige vormgegeschikt, omdat het ving) wel goed. Het is boek echt wel thema’s een vuistdikke ‘kinbevat die voor oudere derthriller’ waarvan kinderen bedoeld ik me kan voorstelzijn. Let wel: kinderen len dat voor kinderen nemen waarschijndie niet graag lezen de lijk geen genoegen dikte nogal overweldimet één hoofdstuk. gend is. Het boek telt Dus als je kind in de namelijk maar liefst nacht met een zak318 pagina’s. Als een James Ponti, Wereldlamp onder zijn deken kind het aandurft om spionnen, Uitgeverij de leest: we hebben je in Wereldspionnen te Fontein, 320 pagina’s gewaarschuwd. beginnen, zal hij of zij (€ 15,99) man, codenaam Moeder, haar meeneemt naar Schotland. Daar leert Sara codenaam Brooklyn samen met Parijs, Rio, Kat en Sydney alles over inbreken, stilletjes sluipen en explosieven. Hun doel: de wereld redden van duistere schurken. Hun eerste geheime missie? Parijs!

JEUGD

13 | BOEKENKRANT | MEI 2021

INTERVIEW

BRITT VAN MARSENILLE

Bijen redden met Britt Britt van Marsenille is radioen tv-presentatrice in België.

Ze vindt bijen een van de belangrijkste dieren op aarde en werd imker om de bijen te helpen. Deze maand presenteert ze een prachtig prentenboek om haar opgedane kennis over bijen te delen.

CARIEN TOUWEN Het was een toevallige samenloop van omstandigheden die ertoe leidde dat Van Marsenille imker werd.

Ze las in de krant dat het niet goed gaat met de bijen en vlak daarna bezocht ze een open dag van imkers.

Van Marsenille raakte aan de praat met de imkers en ze openden een bijenkast voor haar. Dat was het grote wauw-moment. Al die krioelende bijen, ze wist niet wat ze zag!

Wat ze wel wist: dit wilde ze ook. Ze sloot zich aan bij een imkervereniging en reed een jaar lang elke vrijdag naar een café in Kasterlee waar een ervaren imker het vak uit de doeken deed. Daarna kreeg ze haar eerste bijenvolkje mee om haar kennis in de praktijk te brengen.

Een boek vol bijenweetjes Inmiddels is Van Marsenille vijf jaar imker en bracht ze deze maand een

KATRIEN VANDERLINDEN

kinderboek uit getiteld Britt bij de bijen. Het is een prachtig geïllustreerd boek met veel interessante weetjes over de leefwereld van bijen en over waarom ze zo belangrijk voor de wereld zijn. Meteen geeft de auteur toe dat ze echt niet alles weet: ‘Ik leer nog steeds bij en weet zeker dat ik over vijftig jaar nog niet alles weet over bijen.’ De uitgeverij had haar gevraagd om een bijenboek voor volwassenen te schrijven, maar GREETJE VAN BRUGGENHOUT

dat zag ze niet zitten. Voor kinderen daarentegen, dat wilde ze wel. ‘Ik miste echt een kinderboek over bijen dat niet te moeilijk is; een speels boek met veel wist-ik-datjes en vol met antwoorden op de vele vragen die ik altijd krijg.’

De schrijfster is verbaasd over hoeveel het bijenvak haar al heeft gebracht: ‘Toen ik begon met de imkeropleiding leek het me vooral een leuke hobby, waarmee ik hopelijk iets kon doen voor de bijen. Maar het heeft me zoveel meer gebracht.

Ik heb veel bijzondere mensen ontmoet. Op reis ga ik bijvoorbeeld altijd op bezoek bij lokale imkers en zo stond ik ooit eens op het dak van een hoge flat in Tokio een bijenkast te bekijken en ontdekte ik in Panama dat er bijen zijn die zure honing maken. En ik ben ook al een tijdje de meter (peetmoeder) van de Week van de Bij waarvoor we leuke promofilmpjes maken. Dit jaar gaan we beton uitbreken en laten zien hoe je zaadbommen maakt.’

Bijen redden Als ik vraag of iedereen imker kan worden antwoordt Van Marsenille bevestigend. ‘Iedereen kan dit, ook kinderen, maar je moet wel gedreven zijn en er tijd in willen steken.

Je moet toch minimaal één keer per week met ze aan de slag. En je moet natuurlijk materiaal kopen en beschermende kleding. Vooral dat laatste is belangrijk, net als je sokken over je broek doen. Ik had het een keer niet gedaan en toen was er een bij in mijn broekspijp gekropen.

Auw!’ Toch is het niet haar intentie dat er dankzij dit boek meer mensen imker willen worden. ‘Het probleem is niet dat er te weinig imkers zijn, het probleem is dat er meer voedsel voor de bijen nodig is. En dat is iets waar iedereen voor kan zorgen, door meer bloemen te planten.’ In het laatste gedeelte van het boek kunnen we

‘Iedereen kan imker worden, ook kinderen, maar je moet wel gedreven zijn en er tijd in willen steken’ lezen waarom de bijen in gevaar zijn en wat dit voor ons betekent. Veel fruit zal bijvoorbeeld verdwijnen als er te weinig bijen zijn. Maar Van Marsenille geeft ook ideeën over wat wij kunnen doen om de bijen te redden: zaadbommetjes maken en veel bloemen, planten en kruiden zaaien waar bijen van kunnen smullen.

De schrijfster krijgt binnenkort weer een nieuw bijenvolk in haar kast.

Door de geboorte van haar kindje had ze een jaar lang geen bijen in haar tuin, maar ze kan niet wachten om aan de slag te gaan en weer honing te kunnen snoepen. Want lekkere honing… dat was stiekem ook wel een van de redenen waarom ze imker werd.

Britt van Marsenille, Britt bij de bijen.

Vlieg mee door de bijzondere wereld van de honingbij, illustraties: Katrien Vanderlinden, Uitgeverij Horizon, 96 pagina’s (€ 16,99)

14 | BOEKENKRANT | MEI 2021

BOEKENKRANT TIPT

NON-FICTIE

EMMA RINGELDING

10.000 stappen Lopen kan overal en altijd. De favoriete wandelingen van Arie Boomsma gaan door de mooiste steden en natuurgebieden en zijn 7 tot 8 kilometer lang, zo’n 10.000 stappen.

Dit boek is een inspirerende en praktische gids om meer te bewegen en om mooie plekken te ontdekken. Het boek geeft handige tips en inzichten om nog meer van de wandeling te genieten. Het losse kaartenboekje met alle routes neem je gemakkelijk mee tijdens de wandelingen.

Arie Boomsma, 10.000 stappen, ANWB, 176 pagina’s (€ 32,99)

Expeditie kunst We bezoeken weleens musea en lezen boeken over kunst, maar de drempel naar kunst kopen blijft hoog.

We denken dat kunst onbetaalbaar is, dat we eerst jaren kunstgeschiedenis moeten studeren, of dat kunst bij de sofa moet passen. Er zijn veel vooroordelen en misvattingen rondom kunst.

Het mag dan complex lijken, maar iedereen kan kunst leren waarderen, en dus ook kopen.

Sophie van de Velde, Expeditie kunst, Uitgeverij Houtekiet, 208 pagina’s (€ 24,99)

Zakgids stoepplanten Er is een woord voor het feit dat mensen planten over het hoofd zien: plantenblindheid. We zijn gespitst op wat beweegt, op dieren. Planten leven hun leven te traag; daar is ons hoofd niet op ingericht. Maar daar kun je verandering in brengen. Deze nieuwe plantengids voor onderweg brengt 104 veelvoorkomende stoepplanten in beeld.

Kroniek van een bezielend ideaal

Hortus Botanicus Leiden, Zakgids stoepplanten, KNNV Uitgeverij, 264 pagina’s (€ 17,95)

De kampvuurvraag In dit boek daagt Onno Aerden je uit om nu te kijken naar de manier waarop je je leven invult en daar niet mee te wachten tot na je pensioen. In De kampvuurvraag wil hij inspireren tot nadenken over wat je momenteel doet en wat je graag zou willen doen. Zijn inzichten en oefeningen leiden tot tien concrete uitgangspunten voor een bewuster leven die iedereen kan toepassen.

Wat maakt een mens vrij?

Sinds de pandemie en diverse staatsverordeningen om deze te tomen, blijkt het vraagstuk relevanter dan ooit. Dat Annelien de Dijns Freedom. An Unruly History zó op de actualiteit zou inspelen, is voor de Vlaamse historica een toevalstreffer van formaat.

Het kraaknieuwe Alfabet Uitgevers brengt een vertaling van diens groot opgezette ideeëngeschiedenis.

TRISTAN VANHEUCKELOM

Onno Aerden, De kampvuurvraag. Vind het leven dat bij je past, Uitgeverij Business Contact, 192 pagina’s (€ 20,00)

De 25 eeuwen beslaande historiek van vrijheid samenvatten is bepaald geen sinecure – De Dijn deed er een dozijn jaren over. Ze kreeg de ingeving tijdens een verblijf aan de Universiteit van Berkeley: ‘Op een dag liep ik een groep conservatieve demonstranten tegen het lijf, met protestborden waarop Barack Obama stond afgebeeld met de karakteristieke snor van Adolf Hitler. Dat zette me aan het denken: in welk universum was

vijftig van de vorige eeuw codifihet logisch om de eerste zwarte preceerde men het idee, mede onder sident van de Verenigde Staten te impuls van filosoof Isaiah Berlin met vergelijken met Hitler? Wat voor zijn concept van ‘negatieve vrijheid’. soort vrijheid ondermijnde Obama dan?’ Op zoek naar antwoord ging ze Verworvenheden als stemrecht en vertegenwoordiging stonden met op ideeëntrip. andere woorden niet per se meer Spoedig stuitte De Dijn op een feit gelijk aan vrijheid. Dat inzicht levert dat bevreemdend klinkt in moderne paradoxen op. Zo waren vele absooren: het huidige concept van vrijheid is gestoeld op antidemocratisch lute monarchieën vanuit die optiek veel vrijer dan pure democratieën. sentiment. Die volgde op de in een Het democratisch ideaal bleek echter geweldsorgie uitmondende Franse te aantrekkelijk. Om die reden werd Revolutie, dat onder elites een ontde liberale democratie in het leven stemde intellectuele reactie op gang geroepen: een compromis dat – idebracht. Macht in handen van te veel aliter – ieders rechten beschermt, mensen, zo besloten politiek denen noch persoon, noch kers destijds, betekende enig collectief absolute vroeg of laat ruïnemacht toekent. ring voor de natie. Dit Met souplesse hopt De stond in schril contrast Dijn van denker naar met de oude Griekse denker, en legt vaaren Romeinse burgerdig de patronen binstaten, die zich op de nen het parcours borst sloegen dat ze van het vrijheidsidee vrij waren dankzij zelfbloot. Haar kennis van bestuur (i.e. politieke zaken lijdt geen twijvrijheid). Nu wenste fel – zo getuige ook men vooral de invloedhet omvangrijk notensfeer van de staat te apparaat – en grotenbeperken en zo de vrijdeels weet ze de valkuiheid van elke individulen van de voor leken ele burger – en dus die Annelien de Dijn, Vrijschrijvende academivan de bredere samenheid. Een woelige cus te mijden. Vrijheid leving – te garandegeschiedenis, Alfabet is een proefstuk om op ren (i.e. burgerlijke Uitgevers, 464 pagina’s te bogen. vrijheid). In de jaren (€ 29,99)

NON-FICTIE

15 | BOEKENKRANT | MEI 2021

INTERVIEW

‘Ik strijd tegen het idee dat je angst echt kunt verslaan’ Niet goed kunnen slapen.

Vaak geruststelling nodig hebben. Opzien tegen elke afspraak buiten de deur. Het zijn angsten waar schrijver Daan Heerma van Voss mee te maken heeft. Toen zijn vriendin hem daarom tijdelijk verliet, begon hij een persoonlijke reis naar de bron van angst. Zijn nieuwe boek De bange mens is het resultaat.

HUGO JAGER ‘Kom ik zo hulpbehoeftig over?’ vraagt Daan Heerma van Voss. In zijn boek vermeldt hij haast terloops te willen stoppen met het slikken van medicijnen. Ik ben benieuwd hoe het met hem gaat. ‘Het is inmiddels alweer een jaar geleden dat ik de laatste punt zette in het manuscript.

Het gaat erg goed. Ik strijd tegen het idee dat je angst echt kunt verslaan.

Alsof je het kunt oplossen. Dat zal ik ook nooit kunnen, het is een deel van mij. Dus dat moet ik niet verwachten.’ Heerma van Voss deed tijdens het schrijven een belangrijke ontdekking. ‘Angstige mensen zijn niet een klein groepje in de marge.

Angst is een eigenschap die we allemaal bezitten.’ Die constatering kan een geruststelling zijn. ‘Dat is absoluut waar,’ zegt de schrijver. ‘Want zo verdwijnt de eenzaamheid voor een deel. En dan bedoel ik niet alleen dat

‘Het is helemaal niet gek dat er zoveel mensen worstelen met angstklachten’

Daan Heerma van Voss, De bange mens. Mijn zoektocht naar de bron van onze angsten, Uitgeverij Atlas Contact, 335 pagina’s (€ 22,99)

het geworteld is in de Nederlandse samenleving. Het zit ook in mijn familie, bijvoorbeeld bij mijn moeder, grootmoeder en overgrootvader.’ Bovendien heeft angst een functie. ‘Zonder angst zou de menselijke soort ophouden te bestaan. Angst is wat ons als baby’s levend houdt. Het systeem dat sommige dingen ons alarmeren hebben we altijd nodig gehad. Als niemand meer angst zou kennen, dan zou je hele intense jaren hebben. En dan zouden we uitsterven als soort.’

De roep om zekerheid Om angst beter te doorgronden gaat Heerma van Voss te rade bij belangrijke filosofen. Bij de Duitser Heidegger en de Deen Kierkegaard bijvoorbeeld. ‘Zij schrijven zo over angst dat je voelt dat ze weten wat het is. Je merkt dat ze het zelf ook hebben meegemaakt. Heidegger schrijft dat angst overal en nergens is. Je weet niet waar angst vandaan komt. Je kunt net zo goed op je kont wijzen als op je borst, net zo goed op je hand als op je schouder. Het komt overal tegelijkertijd. En Kierkegaard heeft heel mooi geschreven over onzekerheid. Niet weten wat de toekomst brengt. Niet weten wat je wel en niet kunt. Onzekerheid is eigenlijk ook een vorm van angst die aan je knaagt.’

De roep naar stabiliteit is er altijd, benadrukt de schrijver. ‘Zekerheid is extreem belangrijk. Daarom zie je ook dat we in onzekere tijden heel veel last hebben van angst.’ Hij illustreert dit door te verwijzen naar verschillende vormen. ‘Je hebt de zekerheid in een gemeenschap. Dat je in een groep leeft. Je hebt de zekerheid van economische omstandigheden. Dat je ergens woont en genoeg geld verdient. Je hebt psychologische zekerheid. Dat je niet te veel twijfelt aan je zelfbeeld. Maar dit alles ligt onder vuur de laatste dertig jaar, onder andere door het opgekomen individualisme. Dus het is helemaal niet gek dat er zoveel mensen worstelen met angstklachten.’

Geen rookgordijnen Wat is eigenlijk het beste advies voor mensen die angsten hebben? ‘Hou het niet bij jezelf. Geef toe dat het een angst is. Je ziet dat veel mensen ervoor wegrennen en het niet durven toegeven. Of dat ze het gaan verdringen. En dat werkt averechts.

Als je aan jezelf kunt toegeven: ik ben bang of angstig. Dan verliest de angst een groot deel van zijn macht.’

De schrijver zelf trad met dit boek ook in de openbaarheid. ‘Ik ging de confrontatie aan met iets wat zich heel lang in de schaduw bevond.

Wat ik nooit heb durven aankijken.

Dat heeft ook iets met mij gedaan.

Maar het schrijven van een boek moet geen therapie worden. Het is leuk als het me helpt, maar het is niet het doel. Het doel is dat de lezer er iets aan heeft.’ En dat het een persoonlijk verslag en geen roman werd, is geen toeval. ‘Ik wilde een zo

FJODOR BUIS

direct mogelijke vorm. Geen zijwegen, geen maskers, geen rookgordijnen. Gewoon het eerlijke verhaal over angst.’ Wie denkt dat Heerma van Voss voorlopig dus geen fictie zal schrijven heeft het mis. ‘Vanochtend toen ik wakker werd kwamen er wat ideetjes op. Een scène tussen twee geliefden in een snackbar die ruzie krijgen over het concert van Leonard Cohen dat ze net hebben bezocht. Dat er beelden opkomen, is een teken dat ik er langzaam weer klaar voor ben. Het is alsof ik door een tuin wandel en zie dat de aarde weer rijp is.’

‘Je ziet dat veel mensen ervoor wegrennen en het niet durven toegeven.

Of dat ze het gaan verdringen.

En dat werkt averechts’

Psychologie van partnerkeuze Waarom voelen we ons aangetrokken tot iemand? Hoe vinden we een partner die goed bij ons past? Jörg Berger bespreekt psychologische inzichten en geeft praktische tips en coaching.

Want, hoe vind je nou de ware?

Nu verkrijgbaar in de boekhandel!

€14,99 >32.000 exemplaren verkocht

EEN DROOM ZONDER PLAN IS NIET MEER DAN EEN WENS. - Citaat uit Vlam!

Kabbelt je leven een beetje voort? Heb je genoeg van ‘gemiddeld’? Ben je klaar om de lat hoger te leggen?

Shannah Kennedy & Lyndall Mitchell staan klaar om je te laten vlammen! In twintig kernachtige hoofdstukken bieden zij je handvatten om je leven op een hoger plan te krijgen. Bijvoorbeeld op het gebied van je gewoontes, je }iâ ` i ` v i w > V l °

€ 20,00

onderdeel van Royal Jongbloed Publishing

#koopnueenboek

17 | BOEKENKRANT | MEI 2021

RECENSIE

NON-FICTIE

SANNE VOGEL

COLUMN ONZE TAAL

Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is

Taalwetten De redactie van Onze Taal zet iedere maand een bijzonder taalboek in de schijnwerpers. Deze keer Taalwetten maken en vinden van Nicoline van der Sijs.

In dit geval plantaardig, lokaal en seizoensgebonden. Het zijn de drie steekwoorden die precies weergeven wat Sanne Vogel met het kookboek De vier seizoenen van Vogel voor ogen heeft. Een kookboek dat met liefde gemaakt is, niet alleen voor de mensen, maar ook de wereld en alles wat daarin aanwezig is.

RAYMOND NOË

SABRINA DE WIT Toen ze twaalf was, keek Sanne een soap op tv, waarin een personage vegetarisch begon te eten. Dit was haar eerste kennismaking met dit fenomeen. Het sprak haar aan en vanaf die dag at ze geen vlees meer. In die tijd een hele stap, die door veel mensen niet begrepen werd. In de tegenwoordige tijd, waarin mensen veel bewuster bezig zijn met voeding, is het aanbod vegetarische producten enorm gegroeid en is het veel gewoner geworden. In 2018 ging ze nog een stap verder en besloot alleen nog plantaardig te eten. Dit onder andere door het verlies van haar nog niet voldragen kindje en de associatie die het opriep dat koeien eigenlijk alleen kalfjes krijgen om melk te geven aan ons. Het vormde haar en haar zoektocht ging verder. Na een onderbreking: de zwangerschap van haar tweeling, waarbij haar hormonen haar eetpatroon tijdelijk in de war schopten, is ze nu weer geheel terug naar de plantaardige levensstijl waar ze zich zo goed bij voelt. Nu gedreven om de wereld beter achter te laten, kwam ze als vanzelf op de vraag: ‘Waar komen mijn producten eigenlijk vandaan, en hoe goed is het om lokaal je producten te kopen?’

Door lokale producten te kopen ga je vanzelf seizoensgebonden koken.

Het aantrekkelijke daarvan is dat je blij kan worden van de kleine dingen in het leven, zoals de eerst aardmerk ik dat ik met sommige stukbei van het seizoen, of de vers gestojes moeite heb. Mag ik nog melk ken asperge op je bord. drinken, of hoe slecht ben ik als ik Wat De vier seizoenen van Vogel zo leuk maakt, is dat ze bijna hartstoch- mijn kind bespoten groente geef? telijk over bepaalde producten praat. Dat haalt voor mij een klein beetje plezier weg.

Zo vertelt ze over de verscheidenheid aan paddenstoelen en over haar Als actrice, schrijfster, regisseuse en film- en theatermaker ontmoeting met Natais ze al van veel markscha die haar daar alles ten thuis, en deze bijover kon vertellen. En drage aan de kookboeTomasu, een sojasaus kenwereld mag gezien die fenomenaal moet worden. Ze tovert lekzijn. Ik kon mezelf dan kere gerechten op ook niet bedwingen om tafel, zoals: gestoomde op internet te kijken groene pompoen met waar het te koop is. een miso-tahinsaus, Wat mij minder aangewokte Chinese kool spreekt is het verhaal met gepofte knoflook op zich, niet iedereen en sinaasappel-worheeft dezelfde overtelcakejes met sinaastuigingen en kan of appel-karamelsaus. wil volledig plantaarSanne Vogel, De vier Dit alles in de seidig en biologisch eten. seizoenen van Vogel, zoenen ingedeeld.

En hoewel Vogel niks Fontaine uitgevers, En met maar liefst opdringt of afwijst, 256 pagina’s (€ 32,00)

Vroeg in de zestiende eeuw ontstond in de Lage Landen het streven naar standaardisering van de taal – dat was handig in een tijd waarin er door de boekdrukkunst steeds meer teksten verspreid werden, en niet langer het Latijn de taal was van onderwijs en wetenschap, maar de volkstaal, het Nederlands. Vervolgens zie je in de zeventiende en achttiende eeuw bij geleerden de neiging ontstaan om de regels van de standaardtaal tot ‘taalwet’ te bevorderen – met dezelfde onveranderlijke status als de natuurwet. Er werd (onder veel meer) vastgelegd hoe je werkwoorden moest spellen, dat het groter dan moest zijn, en niet groter als, dat hun hebben fout was en dat er verschil was tussen hun (meewerkend voorwerp) en hen (lijdend voorwerp). Schrijver P.C. Hooft heeft op een gegeven moment zelfs gesuggereerd om naast dat hun en hen, ook het verschil tussen hum en hem in het leven te roepen – als in ‘ik geef hum het boek’. Maar dat idee heeft het niet gehaald.

Die ontstaansgeschiedenis van de standaardtaal – van de eerste aanzetten in de renaissance tot het vasttimmeren ervan in de zeventiende en achttiende eeuw – heeft de zeer productieve taalkundige Nicoline van der Sijs nu nauwgezet beschreven in haar Taalwetten maken en vinden, waarvoor haar boek Taal als mensenwerk uit 2004 de basis vormde. Ze beschrijft de invloed van nationale (taal)trots, de rol van bijbelvertalingen, literaire schrijvers en de wetenschap, en de inbreng van de verschillende Nederlandse dialecten en het Duits. Vervolgens gaat ze in op de beregeling zelf, in hoofdstukken over spelling, uitspraak, grammatica en woordenschat – en ten slotte komen ook recente ontwikkelingen aan bod, zoals de (steeds grotere) verschillen tussen de standaardtaal in België en Nederland, en het vreemde verschijnsel dat de tolerantie ten opzichte van het afwijken van de norm steeds groter wordt, behalve als het gaat om zaken als groter als en nooit geen.

Zoals recentelijk ook Nicoline van der Sijs, weer duidelijk werd.

Taalwetten maken en

Er werd o.a. vastgelegd dat het groter dan moest zijn, en niet groter als.

JAKOB VAN VLIET

‘Waar komen mijn producten eigenlijk vandaan, en hoe goed is het om lokaal je producten te kopen?’ tachtig recepten is dit een serieus kookboek.

De vier seizoenen van Vogel helpt je zeker op weg als je veganistische vrienden op bezoek krijgt, of als je een stap wilt zetten om je voetafdruk op de wereld te verkleinen. Eén ding is zeker: het gaat hier om iemand met passie, een echte geluksVogel, die haar dromen durft na te jagen.

vinden. Het ontstaan van het Standaardnederlands, Uitgeverij Sterck & De Vreese, 624 pagina’s (€ 39,95)

Het Genootschap Onze Taal is een vereniging voor taalliefhebbers, dat elke maand het blad Onze Taal uitbrengt en daarnaast fungeert als Taaladviesdienst. Kijk voor meer informatie op:

www.onzetaal.nl.

De grensverleggende sciencefiction klassieker van Frank Herbert!

Al meer dan 1 miljoen lezers maakten kennis met de verhalen van Cerise. Ze droomt ervan om schrijfster te worden en is daarom begonnen met schrijven in een dagboek. HET DAGBOEK VAN CERISE is een mooie mix van dagboek en strip!

Hardcover + stofomslag | 176 pag. | ISBN : 9789463066747 | Verkoopprijs : 5 29,95

4 Delen verkrijgbaar | Hardcover / Softcover | 80 pagina’s | Verkoopprijs : 5 19,95 / 5 9,95

DAVID BOWIE: Stardust, Rayguns, & Moonage Daydreams zijn de grafische memoires van de enige echte superheld, alien en Rock & Roll God: ZIGGY STARDUST!

Het roerige leven van ANDRÉ HAZES helder verteld en getekend in 240 pagina’s!

Hardcover + stofomslag | 160 pag. | ISBN : 9789463066273 | Verkoopprijs : 5 29,95

3 Hardcovers in pakket | 240 pagina’s | ISBN : 9789463065696 | Verkoopprijs : 5 39,95

WWW.SILVESTERSTRIPS.COM

30 Jaar

vOor sTripS

19 | BOEKENKRANT | MEI 2021

INTERVIEW

KIJKJE IN DE KEUKEN

WILLEM FELTKAMP

Een bezoek aan Bommelstein

MARTEN TOONDER

Het eerste verhaal over Tom Poes en Olivier B. Bommel verscheen precies tachtig jaar geleden. Meerdere generaties groeiden op met hun avonturen, geschreven en getekend door Marten Toonder. Hoewel de strips nog steeds in trek zijn, zijn Tom Poes en heer Bommel bij jongere generaties minder bekend. Directeur Willem Feltkamp van de Toonder Compagnie heeft als taak hierin verandering te brengen. Het vieren van jubileumjaren biedt gelegenheid Toonders helden in de schijnwerper te zetten.

MIRJAM MULDER Feltkamp raakte bij het bedrijf betrokken via zijn toenmalige echtgenote Milou, kleindochter van Toonder.

Zij vroeg hem in 2009 om te komen werken voor Toonder Compagnie.

Zelf was zij bestuurslid van de stichting die Toonder in 2000 had opgericht om zijn rechten in onder te brengen. Feltkamp heeft de kunstenaar zelf ook nog goed gekend. ‘Ik ben bij hem in Ierland geweest, in Greystones,’ vertelt hij. ‘Hij had daar een mooi landhuis. Daaromheen lag een prachtige tuin, die met heggen helemaal van de rest van het dorp was afgezonderd. Hij zat dus helemaal in zijn eigen koninkrijkje daar, zijn werkkamer keek uit op de tuin.

Hij was een hele indrukwekkende man om te ontmoeten; dan zit je met hem bij het haardvuur, net als heer Bommel op Bommelstein met Tom Poes.’

Waarom denk jij dat de verhalen van Toonder zo tijdloos zijn gebleken?

‘Je hebt eigenlijk twee soorten Tom Poes verhalen: voor kinderen heb je naast ballonstrips de eerste veertig krantenstrips, dat zijn avonturenverhalen waarin Tom Poes en heer Bommel draken, reuzen, rovers en dwergen tegenkomen. En voor volwassenen zijn er de latere krantenstrips, die hebben vaak maatschappelijk relevante onderwerpen. Samen met De Bezige Bij brengen we deze verhalen uit in speciale uitgaven die via een voorwoord van een BN’er het thema aan de actualiteit verbinden.

Voorbeelden van deze thema’s zijn vluchtelingen, populisme, industrie en grootkapitaal versus de natuur.

Daarom vind ik dat Bommelverhalen vandaag nog zeer relevant zijn.’

Wat gaat er allemaal gebeuren rondom het jubileum?

‘Wat ik probeer met Toonder Compagnie is Tom Poes en heer Bommel in de aandacht te houden. Zo’n jubi-

leumjaar is dan een leuke aanleiding om zoveel mogelijk dingen te organiseren. Door corona is dat nu natuurlijk allemaal erg minimaal, maar ik heb wel weer een expositie gemaakt, die is op elf panelen gedrukt. Ik wil kijken of die tentoongesteld kan worden bij bibliotheken, en eigenlijk iedere gelegenheid die de expositie zou willen lenen. Het is een kennismakings-tentoonstelling, waarin Tom Poes uitlegt wie hij is: op de onderste helft van de panelen loopt er een heel simpel verhaaltje voor kinderen, en op de bovenste helft lezen volwassenen over Toonders taalgebruik, actuele thema’s en de geschiedenis van heer Bommel en Tom Poes.’

Samen met Uitgeverij Rubinstein geven jullie ook Gouden Boekjes met Bommelverhalen uit. Zijn dat helemaal nieuwe verhalen?

‘Niet per se. Bij het eerste Gouden

Gouden Boekjes. Tom Poes en de blaasgeest, Uitgeverij Rubinstein, 36 pagina’s (€ 7,99)

‘Toonder zag wel in dat je dan niet eindeloos alleen oude verhalen kunt recyclen’ Boekje is ervoor gekozen om een verhaal te laten schrijven door kinderboekenauteur Sjoerd Kuyper. De opdracht was toen heel simpel; kinderen kennen Tom Poes en heer Bommel niet, dus maak een simpel verhaaltje waarin allerlei personages uit die wereld worden voorgesteld aan de lezer. Het nieuwste boekje, Tom Poes en de blaasgeest, is een bewerking van een bestaand verhaal, een ballonstrip, en daar zitten typische Toonder-elementen in, zoals magie en het sterk overdrijven van karaktertrekken.’

Toonder heeft dus niet laten vastleggen dat niemand na zijn dood voor hem mag gaan tekenen?

‘Nee. Hij had de wens om zijn werk levend te houden, en hij zag wel in dat je dan niet eindeloos alleen oude verhalen kunt recyclen, maar dat er ook af en toe iets nieuws moet komen. Maar tegelijkertijd was hij heel benauwd dat het dan niet goed genoeg zou zijn, met name als het gaat om heer Bommel. Veel striptekenaars hebben namelijk op een gegeven moment een vast figuurtje met een aantal vaste gezichtsuitdrukkingen: als hij blij is teken je hem zo, als hij boos is teken je hem zo. Maar heer Bommel heeft wel

hónderden verschillende gezichtsuitdrukkingen. Dus Toonder was bang dat tekenaars niet helemaal in de huid van heer Bommel zouden kunnen kruipen. En inderdaad zie je bij de nieuwe strips, dat de tekenaars zich dat karakter van heer Bommel langzaam eigen moeten maken.

Maar ondertussen wordt hij dus wel opnieuw getekend, omdat we willen dat hij blijft leven.’

Nog iets om naar uit te kijken is het pretpark Bommelwereld dat wordt ontwikkeld. Wat is precies de gedachte daarachter, aangezien lang niet alle kinderen de Bommelverhalen kennen?

‘Juist daarom is dat park, eigenlijk een indoor attractie, voor ons interessant, want daardoor kunnen kinderen kennismaken met de wereld van heer Bommel en Tom Poes. Vergelijkbare attracties hebben laten zien dat de figuren niet bekend hoeven te zijn om zo’n concept tot een succes te maken. Als het een beetje mee zit, kan de ondernemer eind dit jaar gaan beginnen met de bouw.

Het is ook de bedoeling dat de Bommelzolder naar het pretpark verhuist, dat is een klein museum over Toonders werk dat door een particulier is opgezet, waar je van alles kunt lezen en leren over Tom Poes en heer Bommel. Scholen kunnen dan uitstapjes gaan maken naar het park en daar leren over maatschappelijke thema’s aan de hand van de Bommelverhalen. Zo leeft Toonders werk voort.’

Kijk op www.toondercompagnie.nl voor festiviteiten en speciale uitgaven rond het jubileum.

AL 20 JAAR

MET EXTRAATJE VAN NS

GRATIS BOEKENWEEKGESCHENK BIJ 15 AAN NEDERLANDSTALIGE BOEKEN

2 1-BWK-3 1

EEN BO E K K A N Z O V E E L D O E N.

GA NAAR JE FAVORIETE BOEKHANDEL.

21 | BOEKENKRANT | MEI 2021

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Wie niet horen wil De driejarige Poppy betekent alles voor haar moeder Tess. Na een bezoek aan haar vader maakt Poppy een duistere tekening en doet ze vreemde uitspraken. Tess raakt ervan overtuigd dat haar dochtertje getuige is geweest van iets vreselijks.

Nicci French, Wie niet horen wil, Uitgeverij Ambo|Anthos, 431 pagina’s (€ 22,99)

www.amboanthos.nl

Ik pakte Poppy’s tas uit, legde de tuinbroek in een la, gooide het T-shirt, de onderbroek en sokken in de was. Ik haalde de zachte teddybeer met ogen van knopen en de enigszins gehavende lappenpop, Milly, met haar rode vilten rok en oranje wollen haar eruit, en legde ze bij haar in bed, volledig volgens Poppy’s nauwkeurige instructies.

Ze kon niet slapen zonder die twee.

Ik zette haar lievelingsprentenboeken terug op haar boekenplankje en legde het etui met pennetjes en krijtjes op haar bureau.

Onder in de tas lag een stapeltje papier: Poppy’s tekeningen die ze het weekend had gemaakt. Ik ging op bed zitten.

‘Mag ik je tekeningen zien?’

Poppy kwam naast me zitten, de kat gleed van haar schoot. Van bovenaf bekeek ik haar kleine gestalte. Een lichte huid, donkere ogen, opvallend rood haar, roder dan het mijne.

Een fel, veeleisend, opgewekt klein

meisje dat nog steeds niet bevatte wat er gebeurde in haar leven. Ik voelde een steek in mijn borst bij de gedachte.

De eerste tekening bestond uit een knaloranje explosie bovenin met daaronder allemaal gestippelde blauwe vegen.

‘Is dat de zon?’

‘Het had geregend,’ zei Poppy.

‘Wat mooi.’

Dit werd gevolgd door een dier dat ik voor een leeuw of paard hield; een prinses; een huis; allemaal in geel-, rood- en blauwtinten.

‘Die zijn prachtig. Ik ga er eentje uitkiezen voor boven mijn bed, dan kan ik ernaar kijken en aan jou denken.’

Poppy was hier duidelijk niet bij ster van onder de indruk. Ik legde het huis opzij en kwam bij de laatste tekening. Die was zo anders dat ik me even afvroeg of er geen vergissing in het spel was, of hij misschien niet door iemand anders was gemaakt. Hij was helemaal in dik, zwart krijt. Hij was basaal, primair en heftig. Het was kennelijk een soort vuurtoren of gewone toren met boven die toren, als het tenminste een toren was, een van Poppy’s driehoekige poppetjes, met armen en benen die er als boze stokjes uit staken, en een klonterig zwart gekrabbel rondom het hoofd. Het poppetje hing scheef, met zijn hoofd naar beneden.

‘Is dat een toren?’

‘Het is een toren.’

Ik wist niet in hoeverre Poppy me gewoon napraatte. Ik wees naar het poppetje. ‘Wie is dat?’

Poppy legde een vinger op het hoofd met de donkere krassen eromheen.

‘Ik heeft haar haar gemaakt.’

‘Heb,’ zei ik zwakjes. ‘Maar wie is het? Is het een engel? Een toverfee?’

‘Een goede fee.’

Met een verontrust gevoel bekeek ik de grillige lijnen. ‘Is ze aan het vliegen?’

‘Nee.’ ‘Is het een verhaal? Een sprookje?’

‘Ze was in de toren.’

‘Net als Rapunzel?’

‘Zij ,’ zei Poppy, wij zend naar het poppetje op de tekening.

‘Nee, ik bedoel, is dat iemand uit een verhaal?’

‘Hij deed haar doodmaken.

Wat?’ ‘Hij deed doodmaken. Dood en dood en dood.’

‘Liefje, wat bedoel je? Wie?’

BOEKFRAGMENT

Echt gebeurd – op papier Voor Echt gebeurd – op papier maakten Cornelisse en Wertheim een selectie van de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit de afgelopen 12,5 jaar optredens in Toomler. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Paulien Cornelisse en Micha Wertheim, Echt gebeurd – op papier, Uitgeverij De Harmonie, 384 pagina’s (€ 25 t/m 17 mei, daarna € 29,90) www.echtgebeurdoppapier.nl

‘Toen ik klein was ging ik altijd met mijn moeder naar rommelmarkten.

Niet omdat wij interessante hipsters waren, maar uit noodzaak, want mijn ouders waren gastarbeiders van de eerste generatie Marokkanen en die hadden gewoon heel weinig geld. Mijn moeder dacht: alles wat je kunt kopen, kun je ook tweedehands kopen. En het lukte haar ook altijd. Ze maakte er een beetje een sport van. Dan haalde ze iets van de rommelmarkt en dan moesten wij raden hoeveel het had gekost. En dan zeiden we altijd 10 euro, terwijl we wisten dat het minder was, en dan zei ze nee nee nee, 50 cent, of zoiets absurds. Ze kon namelijk heel goed afdingen. Indrukwekkend goed, eigenlijk. Ik zou er bijna trots op zijn als ik me niet kapot schaamde. Ik stond altijd weg te kijken als ze dat deed.

We komen uit Breda en daar was jaarlijks een grote rommelmarkt op straat in onze wijk. Op een keer nam

ze me mee en ging ik kijken naar speelgoed en zo, terwijl zij keek naar moederdingen als huishoudelijke spullen en kleding. Op een gegeven moment was ze koffers aan het bekijken. Eentje was ze er aan het inspecteren: is hij goed genoeg, is er schade, en hoeveel kan ik hier afhalen van de prijs. Terwijl ze met de verkoopster aan het afdingen was, stond er aan de overkant een groepje mannen bier te drinken, van wie er een riep: geef haar die koffer, dan kan ze oprotten! Mijn moeder verstond het niet, die spreekt slecht Nederlands, plus het was heel plat Brabants. Ik verstond het natuurlijk wel, ik was negen of tien of zo, en ik had door wat er aan de hand was en zei kom mama, we gaan, het is niet leuk meer.

Die koffer was inderdaad bestemd om mee op te rotten. Een jaar of twee later gingen wij naar Marokko.

De reis daarheen is best wel zwaar.

Want we gingen met z’n achten, mijn ouders hebben zes kinderen.

We gingen dan met twee auto’s en mijn zus is... Kijk, vrouwen zijn slimmer dan mannen: mijn zus had een Peugeot vier, want ze wist dat mijn moeder heel veel meuk verzamelde om mee te nemen. Mijn broer kocht een cabrio, een Renault Megane.

Daarin moet je eigenlijk niet langer dan een uur achterin zitten, want dan word je claustrofobisch. Maar wij moesten dus twee, drie dagen

achterin die auto. Hij wilde gewoon heel graag pronken in Marokko.

Ik zat het meeste bij mijn zus in de auto, maar soms moest er echt afgewisseld worden. En ja, de reis: het is leuk dat je het met zijn allen doet, maar het is echt alleen maar omdat het moet. Want een vliegtuig konden wij met zijn achten niet betalen.

En onderweg konden we met zijn achten ook geen hotel betalen. Dus wat we deden was: zolang mogelijk doorrijden, totdat mijn broer en zus moe werden, en dan gingen zij slapen, ofwel in de auto met de stoel achterover, ofwel op een deken tussen de auto’s. En ik mocht dan niet slapen als mijn zus of broer autoreed, dan werd ik gepord, van: hé doe eens gezellig, anders val ik ook in slaap. Maar als zij dan gingen slapen, mocht ik óók niet slapen, want ik moest op de spullen letten. Dus het was heel vermoeiend. Er werd ook niet gedoucht natuurlijk. Het was naar, eigenlijk. Maar nogmaals, je deed het samen en je wist waar je het voor deed. Want zodra je in Marokko was, was het allemaal de moeite waard.

Geromy -­ voor het behoud van het luchtvaarthistorisch erfgoed

Met tekeningen van Fiep

Verloren Luchtruim

In het boek worden de nog weinig beschreven luchtgevechten van de Franse, Engelse en Belgische gevechtsvliegtuigen in de meidagen van 1940 boven Nederlands grondgebied uiteengezet.

www.geromybv.nl

“Voor Luchtvaartboeken”

Ziek zijn is niet leuk, maar beter worden is een feest!

Uitgeverij Geromy BV

Zonnebaan 54 3542 EG Utrecht Tel. 030 2617221 info@geromybv.nl

Nu verkrijgbaar in de (online) boekhandel Mark Haayema | Word maar beter | € 7,99

Een moderne, sexy en grappige roman

Met het glas wijn nog in de hoapndde vertrekken drie vriendinnenelijksfeest avond van hun zilveren huwanje . naar het zonnige Sp

‘Hilarisch en ontroerend.’

Elizabeth Day Nu te koop in de (online) boekhandel

#steunjeboekhandel

Vanaf 6 mei te koop in de (online) boekhandel

#kooplokaal

23 | BOEKENKRANT | MEI 2021

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Schaduwleven Hij lijkt de ideale man, maar blijkt haar grootste nachtmerrie… Schaduwleven is een beklemmend geschreven, intense psychologische roman over huiselijk geweld, manipulatie en wraak.

Proloog

Kim Moelands, Schaduwleven, Uitgeverij A.W. Bruna, 320 pagina’s (€ 20,99) www.awbruna.nl Verschijnt 11 mei

Ik heb me altijd voorgesteld dat grafstenen koud zijn. Koud en kil als de dood. Maar de steen waar mijn wang op rust is warm en gloeit na van de zon die er de afgelopen uren vol op geschenen heeft. Ik zou willen dat de warmte doordringt in mijn verkleumde botten, in mijn bevroren hart. Ik stel me ervoor open, maar er gebeurt niets. Ik voel niets. Slapen, ik wil alleen maar slapen. Maar ik ben zo moe dat ik denk dat ik daar zelfs de kracht niet meer voor heb.

Daar lig ik dan. Omringd door de doden. Om me heen gedenktekens van marmer, natuursteen, hout en glas. Bloemen, grind, knuffels, windmolentjes en verdriet. Zoveel verdriet. De tranen die hier zijn vergoten zijn verdampt door de zon, maar ze hangen nog zwaar in de lucht. De dood is meedogenloos. Hij spaart niemand. Niet de mensen die hij meeneemt en ook niet de achterblijvers. Hoe vaak heb ik hem de afgelopen jaren niet gesmeekt

om me te komen halen? Maar met die wens komt ook meteen weer het schuldgevoel naar Tom. Mooie prachtige Tom, met je dikke wenkbrauwen, groene ogen en volle bruine haar. Ik kom niet vaak meer bij je graf langs, maar na al die jaren gaat er nog steeds geen dag voorbij dat ik je niet mis. Jij wilde zo graag leven. Ik moet me schamen dat ik zelfs maar denk aan de dood. Ik heb je beloofd om te leven voor twee.

Voor jou en mij samen.

Er klinkt onheilspellend gerommel.

Ik ga op mijn rug liggen en staar naar de lucht. De harde steen drukt tegen mijn magere rug. Dikke donkere wolken pakken zich samen boven mijn hoofd. Bull’s eye. Een regendruppel valt precies in mijn oog. Alsof hij het verdriet eruit wil spoelen. Het begint harder te spatten en al snel is er geen houden meer aan. De regen klettert op de grafstenen, op mij. Ik sluit mijn ogen en ril. Mijn dunne zomerjurkje is in een mum van tijd doorweekt en toch blijf ik liggen. Het geluid van de regen neemt me mee naar gelukkiger tijden. Tom en ik op zijn zolderkamer, liggend op zijn bed. Dan vervaagt Tom en zie ik de gezichten van mijn kinderen voor me. Ik recht mijn rug en adem een keer diep door. Mijn lijf begint weer te tintelen. Het verdriet dat met elke hartenklop door mijn aderen pulseerde, wordt verdrongen. Ik

wiebel voorzichtig met mijn pijnlijke blote voeten en trek de lelijke lompe uggs weer aan waartoe hij me heeft veroordeeld. Ik verlang naar mijn hoge hakken, die ik door de kneuzingen aan mijn voet niet meer aan kan. Ze zijn een statement. Als ik die dingen aanheb, krijgt niemand me klein. Ik vervloek mezelf dat ik me zo heb laten meeslepen. Dat ik het nog geen halfuur geleden bijna had opgegeven. Op hakken, op uggs, op blote voeten, het maakt me niet uit. Een moeder vecht voor haar kinderen. Altijd. Ook als hun vader dreigt haar te vermoorden.

BOEKFRAGMENT

Dodenherdenking Dodenherdenking combineert het verhaal van Spitfirepiloot Chris tijdens de oorlog en rechercheur Martin in het heden. In Noord-Groningen is een groot windmolenpark aangekondigd. Dan wordt een wethouder van de gemeente dood aangetroffen…

Sander Blom, Dodenherdenking, Uitgeverij Palmslag, 336 pagina’s (€ 20,95) www.palmslag.nl

Mohamed zakte tot boven zijn enkels weg in de modder. Met zwaaiende armen bleef hij overeind, terwijl Martin te hulp schoot.

Onverstoorbaar praatte de forensisch rechercheur verder. ‘We hebben tot dusver geen sporen gevonden op de akker. Met het weer van de afgelopen dagen was het onvermijdelijk om voetafdrukken achter te laten.’

Martin keek achter zich en zag duidelijk waar hij had gelopen.

‘Dus mijn hypothese is,’ zei Mohamed, ‘dat het lichaam vanaf de brug in het water is gekieperd. Het is een stukje weggedreven en hier tot stilstand gekomen in het riet.’

Mohamed stopte op zo’n dertig meter van de weg. De witte schermen leidden schuin naar beneden, waar een groepje mannen in witte pakken over een lichaam gebogen stond. Er werd druk gefotografeerd.

Vanaf hier kon Martin nog weinig zien.

‘Ze zijn zo klaar. Dan kunnen jullie er bij.’ Mohameds blik schoot heen en weer tussen Martin en Karin. ‘Ik denk dat jullie de handen vol gaan hebben aan deze.’

‘Nu ben je ons gewoon aan het pesten,’ protesteerde Karin.

Mohamed lachte. ‘Nee, echt.’

De andere mannen klommen tegen de oever omhoog. Ongeduldig wachtte Martin tot Mohamed het initiatief nam. Als leidinggevende van de forensische recherche was hij verantwoordelijk voor het vastleggen van alle bruikbare sporen. Dit was momenteel zijn plaats delict en er was altijd het risico dat de plaats vervuild raakte met andere sporen.

‘Kom maar voorzichtig.’ Mohamed ging hen voor. Ze glibberden langs de oever naar beneden.

Daar in het riet lag het levenloze lichaam. Martin zag de vrouw die grotendeels uit het water stak. Haar bovenbenen en knieën verdwenen net onder water, om vervolgens vanaf de kuiten weer op het bruine water te drijven. Boven haar middel lag ze op het droge, gevangen door het riet.

Haar gezicht was opzij gericht. De oogleden waren gesloten en het was ineens duidelijk waar Mohamed zo cryptisch over sprak. Geschrokken bleef Martin staan, zijn ene voet op het gras van de oever, zijn andere net in het water.

De vrouw was volledig kaalgescho-

ren. Haar hoofd was een glimmende huidkleurige bal en deed hem denken aan een kankerpatiënt. Het was een onwerkelijk gezicht, wat nog erger werd door haar voorhoofd.

In het voorhoofd van de vrouw stond een groot hakenkruis gekerfd. Het opgedroogde bloed vormde een strakke zwartrode lijn, in fel contrast met de bleke huid eromheen. Een klein stroompje liet zien waar het bloed uit de inkerving naartoe was gelopen. Het liep omhoog, wat betekende dat het droog was voor ze hier werd gedumpt.

Heel even schoten Martins gedachten naar een ander lichaam dat hij had zien liggen. Een soort stroomstoot ging door zijn lichaam. Hij wankelde en zijn voet glibberde weg. Snel greep hij met zijn rechterhand het riet vast om niet te vallen.

Het lukte hem om zijn evenwicht te hervinden.

Karin keek hem aan. ‘Gaat het?’

‘Sorry, ik gleed weg.’

Dit was geen gewone moord. Hij had vele ernstige verwondingen gezien.

Mensen wiens tong weggesneden was, mensen die in koelen bloede van korte afstand door het hoofd geschoten waren en lijken die volledig leeggebloed waren. Maar dit was ongekend. Hij leunde voorover om het hakenkruis te bestuderen.

24 | BOEKENKRANT | MEI 2021

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Schuilen in stijl In een chic weekendhuis in Connecticut komt vlak na de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 een groep vrienden bij elkaar om bij te komen van de grootste politieke ramp van hun leven. Hun gastvrouw, Eva Lindquist, daagt ze bij de thee uit: wie durft Siri te vragen hoe ze Donald Trump zouden kunnen vermoorden?

David Leavitt, Schuilen in stijl, vertaling: Jan Fastenau, Uitgeverij De Harmonie, 380 pagina’s (€ 24,50) www.deharmonie.nl

Zouden jullie dat doen, aan Siri vragen hoe je Trump moet vermoorden?’ vroeg Eva Lindquist.

Het was vier uur ’s middags op een dag in november, de eerste zaterdag na de presidentsverkiezingen van 2016, en Eva zat op de met ramen afgesloten veranda van haar buitenhuis in Connecticut, samen met haar man Bruce en hun logés: Min Marable, Jake Lovett, een echtpaar dat Aaron en Rachel Weisenstein heette, allebei werkzaam in de boekenuitgeverij, Grady Keohane, een vrijgezelle choreograaf die een huis verderop aan de weg had, en een logee van Grady, zijn nicht Sandra Bleek, die onlangs haar man de bons had gegeven en bij haar neef logeerde terwijl ze haar leven weer op de rails probeerde te krijgen.

Niet bij hen op de veranda zat Eva’s

jonge kennis Matt Pierce – jong in de zin dat hij zevenendertig was.

Die stond in de keuken een tweede partij scones te maken nadat hij de eerste weg had moeten gooien omdat hij was vergeten er bakpoeder in te doen.

Het genoeglijke, ontspannen tafereel werd luister bijgezet door een weldadige herfstige zonsondergang; het was lekker warm op de veranda door de houtkachel en de gasten zaten behaaglijk op de witte rotanstoelen en dito bank met de kussens die Jake, Eva’s interieurontwerper, had laten stofferen met een chintz genaamd Jubilee Rose. Op de witte rotantafel stonden een pot thee, kopjes, schoteltjes, een kom met clotted cream en een kom met huisgemaakte aardbeienjam, in afwachting van de verlate scones.

Eva herhaalde haar vraag. ‘Wie van jullie zou bereid zijn om aan Siri te vragen hoe je Trump moet vermoorden?’

Aanvankelijk was er niemand die reageerde.

‘Ik vraag het alleen maar omdat ik sinds de verkiezingen steeds de idiote aandrang voel om het aan haar te vragen,’ zei Eva, ‘maar ik ben bang dat ze het meteen doorgeeft aan de geheime dienst en dat ze me dan komen arresteren.’

‘Lieveling, ik kan me nauwelijks voorstellen–’ begon Bruce.

‘Waarom niet?’ zei Eva. ‘Dat zou heel

goed kunnen.’

‘Dat ze meeluisteren met wat we tegen onze telefoon zeggen?’ vroeg Sandra.

‘Ik zeg niet dat het niet zou kúnnen,’ zei Bruce, ‘ik zeg alleen maar dat de geheime dienst vast wel iets beters te doen heeft dan onze gesprekken met Siri af te luisteren.’

‘Hé, ben ik hier de enige die zich Watergate nog herinnert?’ zei Grady Keohane. ‘Ben ik hier de enige die zich herinnert dat er toen telefoons werden afgetapt?’

‘Kunnen mobiele telefoons ook afgetapt worden?’ vroeg Rachel Weisenstein. ‘Ik dacht dat het alleen bij vaste telefoons kon.’

‘In welke eeuw leef jij?’ vroeg Aaron aan zijn vrouw.

‘Nou, als we terroristen waren misschien wel,’ zei Bruce. ‘Als we een cel van isis waren of zo. Maar een stel witten die thee zitten te drinken op een veranda in Litchfield County?

Dat lijkt me niet.’

‘In dat geval, doe het dan maar.’ Eva gaf hem haar telefoon. ‘Vraag het haar maar.’

‘Maar ik wil Trump helemaal niet vermoorden,’ zei Bruce.

‘Zie je wel? Je durft niet,’ zei Min Marable. ‘Schijterd.’

BOEKFRAGMENT

Hoe vind ik de ware Het doel van dit boek is je te helpen een partner voor het leven te vinden en een positieve relatie op te bouwen, liefst meteen vanaf het begin.

De juiste partner vinden en een goede relatie opbouwen – zo moeilijk kan dat toch niet zijn? Maar soms springt er gewoon geen vonk over die de liefde ontsteekt. Soms vonkt het ook wel, maar ontwikkelt de relatie zich anders dan gehoopt. Hoe komt dat?

Jörg Berger, Hoe vind ik de ware?, vertaling: Carolijn Visschers, Uitgeverij KokBoekencentrum, 128 pagina’s (€ 14,99) www.kokboekencentrum.nl

De liefde heeft haar eigen wetten.

Ons verstand raadt ons aan een partner te zoeken die goed bij ons past, maar de liefde zoekt juist spannende verschillen. Ons verstand zoekt een partner met wie we onze levensdoelen kunnen bereiken. De liefde wil fijne ervaringen uit onze jeugd herhalen en pijnlijke herinneringen achter zich laten.

De psychologie heeft een paar van de mysteries ontsluierd waarop erotische aantrekkingskracht berust. Wie weet welke dat zijn, vindt gemakkelijker een partner en lost relatieproblemen sneller op. Ook stellen die al jaren bij elkaar zijn, kunnen een probleem soms pas uit de weg ruimen door terug te gaan naar het begin van hun relatie. Dan ontdekken ze

de erotische krachten die hun relatie vormden en nog steeds actief zijn.

Tijdens mijn psychologiestudie kwam ik al in aanraking met een griezelig fenomeen: • vrouwen die leden onder de woedeaanvallen van hun vader zoeken een opvliegende partner; • vrouwen die als kind vaak kritiek kregen, belanden bij een perfectionistische partner die hen met hun fouten confronteert; • mannen die als jongetje door hun moeder werden vernederd, kiezen een vrouw die mannen niet serieus neemt; • mannen die in hun jeugd intensief voor hun zieke moeder zorgden, kiezen een vrouw met een chronische depressie.

Maar dat overkomt toch alleen anderen? Alleen mensen die psychisch ziek zijn, of mensen met een problematische achtergrond? Maar door één blik op mijn eigen familie te werpen, ontdekte ik precies hetzelfde: de liefdesverhalen van mijn familie vertonen een patroon dat door generaties heen loopt, tot in de afzonderlijke familietakken.

Doorgegeven relatiepatronen veranderen nauwelijks.

Ik werd al snel verliefd op een medestudente, en sterke gevoelens camoufleerden dat we eigenlijk niet

goed bij elkaar pasten. Nee, we pasten te goed bij elkaar: onze relatie ontwikkelde zich tot een kopie van wat mij maar al te bekend voorkwam. Toen de relatie eindigde, was ik verdrietig, maar ook erg opgelucht.

Ik had nog een keer aan de macht van het verleden kunnen ontkomen.

Nu zou ik een relatie met iemand opbouwen die wel bij me paste. Of toch niet? Zouden de oude erotische krachten zich meester van me maken zodra ik weer verliefd werd?

Geluk en ongeluk in ons leven zijn sterk afhankelijk van onze relatie.

Veel van mijn patiënten gaan in therapie vanwege relatieproblemen: ruzies en grote teleurstellingen, verkeerde partnerkeuzes, scheidingen.

Ik denk weleens: was die persoon maar eerder naar me toegekomen.

Sommigen zou ik dan hebben geadviseerd om problemen aan te pakken alvorens een huwelijk aan te gaan. Ik zou een enkeling zelfs hebben afgeraden een verbinding aan te gaan met iemand die duidelijk niet bij haar of hem past.

Anderen hebben een gelukkig huwelijk, maar tobben toch met relatieproblemen. Die kunnen weliswaar meestal naar de achtergrond worden geschoven, maar steken af en toe toch de kop op in de relatie, meestal in stressvolle perioden wanneer je ze het minst kunt gebruiken.

25 | BOEKENKRANT | MEI 2021

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

VLAM! Kabbelt je leven een beetje voort? Heb je genoeg van ‘gemiddeld’? Shannah Kennedy & Lyndall Mitchell staan klaar om je te laten vlammen! In twintig hoofdstukken krijg je handvatten om je leven op een hoger plan te krijgen, bijvoorbeeld op het gebied van gewoontes, gezondheid en financiën.

Shannah Kennedy & Lyndall Mitchell, Vlam! Hoe je het vuur in je leven terugkrijgt, Uitgeverij Zilt, 192 pagina’s (€ 20,00) www.royaljongbloed.com

Waar wil jij na je dood bekend om staan? De invloedrijkste mensen – de mensen die een geweldige nalatenschap achterlaten – leven voort in de harten van de mensen die ze geraakt hebben. Hun principes, uitgangspunten, bijdragen en prestaties zullen van generatie op generatie worden doorgegeven. Toch laat je niet alleen ná je overlijden een erfenis achter.

Wij hebben allemaal een erfenis op macro- en op microniveau. Die twee hangen nauw met elkaar samen. Je erfenis op macroniveau heeft betrekking op de verandering die je hebt gebracht in de wereld, waarover gesproken kan worden na je overlijden. Steeds wanneer je een hoofdstuk in je leven afsluit – verandering of beëindiging van een baan, opleiding, relatie, of woonplaats – laat je een ‘micro-erfenis’ achter. Wat heb

je bijgedragen aan die hoofdstukken van je leven?

Meestal wordt gesproken over de invloed van je karakter, gedrag en manier van denken. Hoe ging je met mensen om, wat deed je en hoe stelde je je op? Was je vriendelijk, dankbaar, authentiek, inspirerend, integer en zag je om naar anderen?

Stel je eens voor dat je negentig jaar oud wordt. Je bent jarig. Iedereen die deel is van je leven en die jij op de een of andere manier hebt beïnvloed, is er. Wat wil je dat ze zeggen, wanneer zij een toost op je uitbrengen? Dát zijn de zaken die voor jou ertoe doen. Houd die in gedachten, op momenten dat je nadenkt over je erfenis op micro- en macroniveau, en de impact die je wilt maken.

Bronnie Ware was een verpleegkundige die jarenlang met terminale patiënten werkte. Zij zag keer op keer vijf soorten spijt bij de mensen die aan het einde van hun leven waren gekomen: 1. HAD IK MAAR … de moed gehad om het leven te leiden dat ik wilde leiden, niet dat wat andere mensen van me verwachtten.

2. HAD IK MAAR … niet zo hard gewerkt.

3. HAD IK MAAR … de moed gehad om mijn gevoelens te uiten.

4. HAD IK MAAR … contact gehouden met mijn vrienden.

5. HAD IK MAAR … mezelf de ruimte gegeven om gelukkiger te zijn.

Om een erfenis achter te laten en herdacht te worden zoals je herdacht wilt worden, is het belangrijk dat je vandaag al je leven leidt op een manier die je geen spijt oplevert en die nog generaties in de harten van je geliefden kan nawerken. Het is natuurlijk van belang om op je visie gericht te blijven en vooruit te blijven kijken, maar het is ook waardevol om je af en toe even terug te trekken en na te denken over de vraag hoe jij herdacht wilt worden wanneer je er niet meer bent. Meestal komen mensen uit bij het bijdragen aan doelen en activiteiten die langer zullen bestaan dan zijzelf. Daarnaast speelt de omgang met anderen in het dagelijks leven voor het merendeel een grote rol.

Graveer je naam in harten, niet op een grafsteen. Een erfenis staat gegrift in de gedachten van anderen en komt tot leven in de verhalen die ze over je vertellen.

- SHANNON L . ALDER

BOEKFRAGMENT

De sterren boven Bagdad De sterren boven Bagdad van Gina Wilkinson is een roman vol spanning en drama over twee Iraakse vrouwen en een Australische ambassadeursvrouw ten tijde van het regime van Saddam Hussein.

Proloog

Gina Wilkinson, De sterren boven Bagdad, vertaling: Roeleke MeijerMuilwijk, Uitgeverij Mozaïek, 432 pagina’s (€ 22,99) www.uitgeverijmozaiek.nl

Provincie Basra, 1978 Met een zwierig gebaar haalde Huda een mes uit de zak van haar lange, abrikooskleurige jurk. Rania bekeek de jambiya, de scherpe punt en de handgreep van buffelhoorn, en glimlachte. ‘Deze is perfect voor onze eed.’ Rania’s grote amberbruine ogen glommen. ‘Zelfs nog beter dan het mes in die Amerikaanse film.’

‘Vorige week heb ik een echte Amerikaan gezien,’ zei Huda. ‘Een vrouw. Ze zat op een bankje aan de rotskust ij s te eten en naar de boten te kijken.’

‘Ik heb in Bagdad zoveel buitenlandse vrouwen gezien,’ zei Rania, die zich niet zomaar liet overtroeven.

‘Vooral leraressen en verpleegsters.

Die picknicken graag bij de Tigris.’

‘Denk je dat zij ooit zo’n soort eed afgelegd hebben?’ Huda, de jongste van de twee, keek bewonderend op naar haar vriendin. Rania was al veertien. Ze was langer en slanker geworden in de drie maanden dat ze nu op de prestigieuze

meisjeskostschool in Bagdad zat.

Naast haar voelde Huda zich maar sjofel, zelfs nu ze voor de gelegenheid haar mooiste jurk droeg.

‘Wat moeten we precies zeggen?’ vroeg ze.

Rania bekeek het scherpe mes in Huda’s hand. De ivoren handgreep was vlekkerig, het mes was al lang niet nieuw meer. Ze haalde diep adem en trok haar schouders naar achteren.

‘Vandaag zweren we plechtig dat we bloedzusters zijn,’ zei ze met gedragen stem. ‘Nader dan zusters uit dezelfde moederschoot. We blijven elkaar alt d trouw, en zullen elkaar te hulp komen wanneer dat nodig is.’

Huda knikte. Langzaam herhaalde ze de woorden van de eed.

Het bleef een moment stil.

‘Denk ook aan geheimen,’ zei Huda.

‘We mogen geen geheimen voor elkaar hebben.’

Rania dacht even na en legde daarna haar hand op haar hart. ‘Er zullen geen geheimen tussen ons bestaan.’

‘Welke straf staat er op het verbreken van een bloedverbond?’ vroeg Huda.

Rania keek omhoog naar de wolkeloze hemel, zo volmaakt blauw dat je hart ervan zou breken.

‘Als het bloedverbond verbroken wordt, dan is de straf: smart,’ verklaarde ze theatraal.

Huda wierp haar een sceptische blik toe.

‘Smart?’ herhaalde ze. ‘Hoe lang dan?

Een dag? Een week? Dat is wel een beetje weinig.’

Rania stak gedecideerd haar kin in de lucht. ‘Smart voor de verbreker van het verbond,’ sprak ze, ‘en voor de volgende generatie.’

Huda knikte en herhaalde haar woorden. Langzaam richtte ze haar blik op de dolk. Ze zag Rania slikken.

Zou haar vriendin zich bedenken?

Telde de eed wel, als die niet met bloed bezegeld werd? Zou Rania dan het verbond met haar, een eenvoudig dorpsmeisje, niet op slag vergeten zij n zodra ze teruggekeerd was naar haar nieuwe vriendinnen?

‘Wil je het bloedgedeelte overslaan?’ bood Huda met enige tegenzin aan.

‘Echt niet.’ Rania schudde haar hoofd.

‘Dat is het allerbelangrijkste.’

Huda glimlachte. ‘Oké, laten we in onze duim prikken en die tegen elkaar aan drukken.’ Ze overhandigde Rania de dolk. ‘Jij moet in mijn duim snijden.’

‘Echt?’ Rania huiverde. ‘Weet je het zeker?’

‘Doe het maar,’ zei Huda ferm. Rania zou op de kostschool vast niet snel iemand treffen die vriendschap belangrijk genoeg vond om haar eigen duim ervoor op het spel te zetten.

Rania hief het mes, zette haar tanden op elkaar en stootte de punt in het zachte vlees van Huda’s duim.

26 | BOEKENKRANT | MEI 2021

BOEKHANDEL

EREGALERIJ

NEDERLAND

Stuur uw foto in

De Boekenkrant bij u in de buurt

In deze fotogalerij geven wij de boekhandels een gezicht. Heeft u ook een leuke foto met uw team en/of favoriete klant in uw winkel? Stuur hem naar ons op via redactie@boekenkrant.com, en wie weet staat u de volgende keer in deze eregalerij.

Deze boekhandels verspreiden de Boekenkrant. Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www. boekenkrant.com/ boekhandels. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com.

NEDERLAND AALSMEER

Boekhuis Aalsmeer ALKMAAR

Boekhandel Feijn Van der Meulen’s Boekhandel ALMELO

Boekhandel Broekhuis Martine, Erna, Marleen en Jeanet, Boekhandel Lovink, Lochum

ALPHEN A/D RIJN

Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof AMERSFOORT

De Algemene Boekhandel Boekhandel Riemer Boekhandel Veenendaal AMSTELVEEN

Boekhandel Venstra AMSTERDAM

Anouk en Hilda, Boekhandel Veenendaal, Amersfoort

De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel De Dolfijn Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Boekhandel van Noord ARNHEM

Boekhandel Hijman Ongerijmd ASSEN

Eigenares José van Berge en haar dochter Sarah, Blz. Boekhandel, Hedel

Boekhandel Van der Velde Rapunsel Kinderboeken & meer BAARLE-NASSAU

Bruna Baarle-Nassau BAARN

Boekhandel Den Boer BARNEVELD

Boekhandel Romijn

HEEMSTEDE

CUIJK

HEEZE

Boekhandel Laan The Read Shop Cuijk DEN BOSCH

Boekhandel Adr. Heinen DEN HAAG

Boekhandel De Vries Van Stockum Boekhandel Scheveningen DEVENTER

Boekhandel Broekhuis Boekhandel Praamstra

BILTHOVEN

Bilthovense Boekhandel BLEISWIJK

Boekhandel Muilenburg BODEGRAVEN

The Read Shop Karssen BOXMEER

Van Dinter Media BREDA

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar BREUKELEN

Boekhandel Van Kralingen BUNSCHOTENSPAKENBURG

Bruna Van de Geest

HELMOND

Boekhandel De Ganzenveer

The Read Shop Doorwerth DORDRECHT

Boekhandel Vos & Van der Leer Kinderboekwinkel De Giraf DRACHTEN

Boekhandel Van der Velde DRIEBERGEN

Boekhandel Jacques Baas DRONTEN

Voster Boekverkopers EDE

Boek en Buro EELDE

The Read Shop Eelde EINDHOVEN

De Boekenberg Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere ENSCHEDE

Boekhandel Broekhuis EXLOO

Geerts Warenhuis

De Wieringer Boekhandel HOOGEVEEN

HOUTEN HUIZEN

Boekhandel Flevo IJMUIDEN

The Read Shop Express IJmuiden KAPELLE

Boekhandel Lectori KERKRADE

Boekhandel Leeskunst Boekhandel Deurenberg KRIMPEN A/D IJSSEL

Boekhandel Kamerbeek LEEUWARDEN

Boekhandel Van der Velde De Toverlantaarn LEIDEN

Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel Silvester LEIDERDORP

Boekhandel De Kler LISSE

Grimbergen Boeken LOCHEM

Boekhandel Lovink MAARN

Boekhandel Boek & Koek

GOES

Boekhandel Het Keizerrijk

GOIRLE

Boekhandel Dominicanen

Boekhandel De Koperen Tuin

GORINCHEM

GOUDA

Boekhandel Verkaaik The Read Shop Goverwelle GRONINGEN

Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer HAAKSBERGEN

Boek en Buro HAARLEM

Boekhandel De Vries Van Stockum Bruna Cronjéstraat Kennemer Boekhandel Kinderboekwinkel Kiekeboek

MAASSLUIS

MAASTRICHT

MEPPEL

Riemer Barth MIDDELBURG

De Drvkkery MIJDRECHT

Boekhandel Mondria MONNICKENDAM

Nimo Boek

NAALDWIJK

Boekhandel Vingerling The Read Shop Naaldwijk NIEUWEGEIN

The Read Shop Nieuwegein NIJKERK

Boekhandel Roodbeen NIJMEGEN

HARLINGEN

Boekhandel Augustinus Boekhandel Roelants Dekker v.d. Vegt Boekverkopers Kinderboekwinkel Nijmegen

HEDEL

Boekhandel Van der Meer

HAREN (GR)

Boomker Boeken Boekhandel Van der Velde Blz. Boekhandel Hedel

Bruna Lange Baan

VEGHEL

NUNSPEET

Boekhandel Osinga OEGSTGEEST

Boekhandel Oisterwijk

GELDROP

Boekhandel Van Grinsven

VEENENDAAL

NOOTDORP

HIPPOLYTUSHOEF

Boekhandel Broekhuis

NOORDWIJK

De Utrechtse Kinderboekwinkel

Boekhandel Wagenaar & Van Halem

HENGELO

Boekhandel De Kler

DOORWERTH

NOORDWIJKERHOUT

Boekhandel De Kler Rijnlandse Boekhandel

The Read Shop Doorn

DOORN

BENNEKOM

Quist Boeken

Boek- en Kantoorboekhandel Lektura

The Read Shop Dieren

Boekhandel De Boekenkist

BERGEN OP ZOOM

Boekhandel Blokker

The Read Shop XL Hoogeveen

DIEREN

BEILEN

Boekhandel Novita

Henk Schulte, Boekhandel Het Leesteken, Purmerend

CASTRICUM

Blz. Boekhandel Buitelaar

Boekhandel Het Logboek

Marianne van den Berg (r.) en haar dochter Maaike Henselijn, Boekhandel Scheveningen

VLAANDEREN

OISTERWIJK

OLDENZAAL

Boekhandel Broekhuis OOSTERBEEK

Boekhandel Meijer & Siegers OSS

Boekhandel Derijks

Boekhandel Van Kooten Boekhandel Schellen VELP (GD)

Boekhandel Jansen & De Feijter VENLO

Boekhandel Koops VENRAY

Roojboek VLEUTEN

Boekhandel Kees VLISSINGEN

Boekhandel ’t Spui VOORBURG

OUDERKERK A/D AMSTEL

Kinderboekhandel In de Wolken

OUDEWATER

Boekhandel De Kler

Boekhandel Sprey The Read Shop Oudewater PIJNACKER

Boekhandel van Atten Bruna Ackershof PURMEREND

Boekhandel Het Leesteken PUTTERSHOEK

Marjan Houtman Lezen & Schrijven RAALTE

Bruna Ellenbroek

VOORSCHOTEN WAALWIJK

Plantage Bookstore WAGENINGEN

Boekhandel Kniphorst WASSENAAR

Boekhandel De Kler WEESP

Boekhandel PeZZi PaZZi WILLEMSTAD

Boekhandel Het Rozemarijntje WOERDEN

RHOON

Boekhandel De Kler Boekhandel KEES

RODEN

Pasman Boek & Hobby

Het Witte Huys Boekhandel Daan Nijman ROERMOND

Plantage Boekhandel Boekhuis de kleine Tovenaar ROOSENDAAL

Boekhandel De Boekenwurm ROSMALEN

Boekhandel De Omslag ROTTERDAM

Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Boekhandel Van Rietschoten

WORMERVEER ZEIST

Boekhandel Kramer & Van Doorn ZEVENAAR

Rebers Boek en Buro ZOETERMEER

Boekhandel De Kler Bruna Dorpsstraat Silvester Boek & Spel ZWOLLE

Waanders In de Broeren

VLAANDEREN

RIJSWIJK

BRASSCHAAT

SANTPOORT-NOORD

BRUGGE

Bruna Monnichmann Bredero Boeken

Standaard Boekhandel

SCHAGEN

De Reyghere boekhandel

SCHIEDAM

Malpertuis

Boekhandel Plukker Schiedams Boekhuis SITTARD

Boekhandel Krings SNEEK

Boekhandel Van der Velde SON EN BREUGEL

Boekhandel de Traverse STEENWIJK

Steenwijks Boekhuys

GENK

HEIST-OP-DEN-BERG

Het Voorwoord MECHELEN

Salvator

Bestel en koop…

TIEL

Boekhandel Arentsen TILBURG

Gianotten Mutsaers TWELLO

Boekhandel Oonk UITHOORN

The Read Shop Express Uithoorn UTRECHT

Boekhandel Kees Broese boekverkopers Savannah Bay

…bij uw lokale boekhandel!

27 | BOEKENKRANT | MEI 2021

BOEKHANDEL

BOEKHANDEL BROEKHUIS

TOP 60 NEDERLAND Week 16, 2021.

Bron: CPNB

Boekpresentatie met v.l.n.r. Martien Frijns, P.F. Thomése, Nelleke Noordervliet, Jan Siebelink, Jente Posthuma en Rosita Steenbeek.

Literatuurtheater Elke maand bezoeken we een van de vele mooie Boekenkrant-boekhandels die ons taalgebied rijk is.

Deze maand spraken we met Kees Schafrat van Boekhandel Broekhuis.

B

oekhandel Broekhuis is gevestigd in Almelo, Enschede, Oldenzaal, Hengelo en de vijfde winkel werd kort geleden in Deventer geopend. Om deze feestelijke gebeurtenis luister bij te zetten, vroeg Kees aan enkele bevriende auteurs een kort verhaal te schrijven voor een leuk geschenk aan de bezoekers in Deventer. Toen de overheid in december 2020 bepaalde dat de boekhandels verplicht moesten sluiten en er meer verhalen van andere auteurs binnendruppelden, besloot hij over te gaan op een ‘echte’

‘Het boek is een liefdevol project waarmee alle betrokkenen laten zien hoe zeer ze de boekhandel waarderen’

uitgave. Het resultaat is Leve de boekhandel! Lockdownverhalen over het theater van de literatuur met bijdragen in verschillende genres van maar liefst 23 auteurs die allen inmiddels een oeuvre hebben opgebouwd. Zo schrijft Rosita Steenbeek over haar favoriete Italiaanse boekhandel, fantaseren A.L. Snijders en Tommy Wieringa hoe laatstgenoemde in de taxi nieuwe verhalen bedenkt en zoekt Mensje van Keulen naar een speciale uitgave in een Engelse bookshop.

‘Het boek is dus een liefdevol project waarmee alle betrokkenen laten zien hoezeer ze de boekhandel waarderen,’ vertelt Kees. ‘Bedenk dat zo’n plaats een theater is waar lezer en auteur elkaar ontmoeten. Een schrijver kan wel verhalen produceren, maar als deze niet worden opgemerkt door lezers of zelfs niet uitgegeven worden, blijft er weinig over.

We hebben elkaar nodig. Daarom ben ik blij met deze uitgave en hebben we het met een paar auteurs gevierd.’

Wie Leve de boekhandel! in een van de Broekhuis-winkels koopt, ziet op het omslag ‘Broekhuis’ staan, om de band met de lokale winkel te onderstrepen. Boekwinkels uit de rest van het land kunnen het ook inkopen, maar dan met de uitgeverijnaam ‘Sunny Home’ op de voorkant, een verwijzing naar het huis van het echtpaar Biesheuvel waar Maarten zijn vele korte verhalen schreef.

1 (1) 10e week Lale Gül, Ik ga leven 2 NIEUW Hanneke de Zoete, De zoete zusjes gaan op vakantie 3 (4) 59e week Charlie Mackesy, De jongen, de mol, de vos en het paard 4 (2) 4e week Ramsey Nasr, De fundamenten 5 (3) 2e week Nicci French, Wie niet horen wil 6 (8) 4e week Thomas Olde Heuvelt, Orakel 7 (5) 8e week Pieter Omtzigt, Een nieuw sociaal contract 8 NIEUW Linda van Rijn, Zandvoort aan Zee 9 NIEUW Julia Quinn, Bridgerton 6. Een royale verggissing.

10 (11) 44e week Raynor Winn, Het zoutpad 11 (31) 17e week Sander Heijne & Hendrik Noten, Fantoomgroei 12 NIEUW Nico de Haan & Erwin van der Kolk, De gewiekste vogelgids 13 (7) 2e week Harlan Coben, Win 14 (13) 192e week Haemin Sunim, Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt 15 (9) 4e week Santa Montefiore, De verre horizon 16 NIEUW Pam Grout, E-kwadraat 17 (16) 85e week Rutger Bregman, De meeste mensen deugen 18 (6) 4e week Caroline de Gtuyter, Beter wordt het niet 19 (12) 51e week Michael Pilarczyk, Master your mindset 20 25e week Thomas Olde Heuvelt, HEX 21 (18) 10e week Andy Griffiths & Terry Denton, De waanzinnige boomhut van 130 verdiepingen 22 (15) 11e week Jan Brokken, De tuinen van buitenzorg 23 (26) 5e week Marc-Uwe Kling & Astrid Henn, De NEEhoorn 24 3e week Bibian Mentel, Leef 25 (19) 10e week Corina Bomann, Solveigs belofte 26 (20) 79e week Natalia & Walter, Project gezond.

Afvallen met gezond en vooral lekker eten.

27 (25) 9e week Adriaan van Dis, KliFi 28 (14) 3e week Eva Meijer, Vuurduin 29 (23) 15e week Loes Riphagen, Coco kan het!

30 (10) 2e week Rob de wijk, De slag om Europa 31 NIEUW Holly Black, De verbannen koningin 32 (48) 115e week Roxanne van Iperen, ’t Hooge nest 33 (35) 12e week Douglas Stuart, Shuggie Bain 34 NIEUW Daan Heerma van Voss, De bange mens 35 (30) 27e week Edith Eger, Het geschenk

36 (39) 25e week Chez Picthall, Baby ziet…

37 NIEUW De interpretatie van de betekenissen van de Koran 38 (36) 37e week Hannie van Genderen, Gitta Jacob & Laura Seebauer, Patronen doorbreken 39 (46) 32e week Elke Wiss, Socrates op sneakers 40 3e week Maxim Osipov, De wereld is niet stuk te krijgen 41 (37) 126e week Yotam Ottolenghi, Simpel 42 (27) 2e week Tamar Valkenier, Fulltime avonturier 43 NIEUW André Kuipers 3,2,1, GO! 44 (24) 7e week Stephen King, Later 45 NIEUW Benny Lindelauf & Ludwig Volbeda, Hele verhalen van een halve soldaat 46 (33) 39e week Edith Eger, De keuze 47 (40) 24e week Maike Meijer, Wen er maar aan 48 (32) 37e week Corina Bomann, Agneta’s erfenis 49 (41) 10e week Thorsten Saleina, Van wie zijn deze billen?

50 (53) 19e week Els van Steijn, De fontein. Vind je plek 51 (21) 3e week Tom Knipping, Hans Nijland 52 (49) 3e week Natialia & Walter, Heerlijke zomer 53 NIEUW Arie Boomsma, 10.000 stappenboek 54 (22) 6e week Bert Visscher, Dat wordt nooit wat!

55 (42) 28e week Raynor Winn, De wilde stilte 56 (17) 3e week Monica Geuze, Unreleased 57 (47) 16e week Corina Bomann, Mathilda’s geheim 58 5e week Hugo Borst, De Coolsingel bleef leeg 59 (44) 44e week) Charlotte Dematons, Alfabet 60 2e week Roel Coutinho, Vaxx

chloé lauwers

sofie verstraeten

anja feliers

tom de cock

Chloé kookt

Voelgericht leven

Lily

Wie houdt van een gevarieerde keuken, is bij deze 21-jarige studente aan het juiste adres. In dit kookboek vind je meer dan 70 recepten waarmee je toegankelijke, frisse en creatieve gerechten op tafel tovert.

Van alles een beetje, van niets te veel!

In dit zelfzorg-doeboek vind je een verzameling van oefeningen, vragen en tips die helpen om de focus terug naar jezelf te brengen. Je donkerste gedachten en mooiste dromen krijgen hier een plekje, zonder oordeel.

Want alleen door jezelf echt te leren kennen, weet je hoe je optimaal aan zelfzorg kan doen.

Dirty Little Secrets Ademloos In het eerste deel van deze nieuwe sensuele trilogie gaat lifestylejournaliste Louise op zoek naar het ultieme genot. Is dit wel een spel dat ze durft spelen?

Het wordt een hete zomer!

Buiten is het vijftig graden. De zeespiegel stijgt elke dag. Maar het zal Lily allemaal worst wezen. Ze is veertien, baadt in luxe, en is altijd druk druk druk als een van de bekendste influencers van haar tijd. Een ontdekkingstocht die niet alleen haar bestaan, maar dat van elke jongere op de planeet op z’n kop zal zetten.

A_2021_04_Boekenkrant_260x193.indd 1

22/04/2021 09:38

WAARSCHUWING: DIT BOEK KAN STERKE REISLUST VEROORZAKEN! Mia Kankimäki deed wat we allemaal wel zouden willen: reizen naar alle plekken waarover je ooit hebt gelezen. Ze pakte haar koffer en volgde de voetsporen van tien schrijfsters, ontdekkingsreizigsters en kunstenaressen, vrouwen die deden waar hun hart vol van was.

Karen Blixen, Artemisia Gentileschi of Alexandra David-Néel, allen toonden haar waardevolle levenslessen, zoals ‘Put kracht uit je verwondingen’ (Gentileschi), of ‘De vraag is niet welke kaarten je krijgt, maar hoe je ze speelt’ (Blixen), of ‘Volg het pad dat voor je ligt. Gebruik je retourticket niet’ (David-Néel). Zo is De vrouwen aan wie ik ‘s nachts denk ook het verhaal geworden van hoe Mia Kankimäki haar eigen angsten overwon.

De vrouwen aan wie ik ‘s nachts denk is een inspirerend boek, deels perȺȌȌȁǶǞǯDzƵ ǿƵǿȌǞȲƵȺ‫ ة‬ƮƵƵǶȺ ȲƵǞȺɨƵȲǘƊƊǶ‫ ة‬ƮƵƵǶȺ ƦǞȌǐȲƊ˛ Ƶ‫ ة‬ƮƊɈ ǯƵ ǿƵƵɨȌƵȲɈ ȌɨƵȲ de wereld in de voetsporen van negentiende-eeuwse ontdekkingsreizigsters als Nellie Bly, Ida Pfeiffer, Mary Kingsley en Isabella Bird; van Karen ǶǞɮƵȁȺ DzȌǏ˛ ƵȯǶƊȁɈƊǐƵ Ǟȁ jƵȁǞƊ ȁƊƊȲ ǘƵɈ IǶȌȲƵȁƧƵ ɈƵȁ ɈǞǯƮƵ ɨƊȁ ƮƵ ȲƵȁƊǞȺȺƊȁƧƵ van Sofonisba Anguissola en Lavinia Fontana; en naar het hedendaagse Japan van Yayoi Kusama.

‘Deze nachtvrouwen zullen altijd in mijn gedachten blijven. De volgende keer dat ik aan mezelf twijfel, zal ik mijn ogen sluiten en aan ze denken – en aan alle dingen die ze hebben gedaan.’ – Kotivinkki magazine

Mia Kankimäki - De vrouwen aan wie ik ‘s nachts denk ISBN 978 94 93081 82 6 | 416 pag. | € 24,99 euro

www.uitgeverijorlando.nl

29 | BOEKENKRANT | MEI 2021

LEZER AAN HET WOORD

WIN EEN BOEK

FROUKJE DE BRUIN

WIN EEN BOEK

VORIGE MAAND

Van thrillers tot natuurboeken Elke maand kun je in deze rubriek kennismaken met een Boekenkrant-lezer. Deze keer: Froukje de Bruin.

Wat doe je in het dagelijks leven?

‘Mijn beroep is al 46 jaar huisvrouw.

In die tijd heb ik verschillende cursussen gevolgd van avondhavo tot schilderlessen. Momenteel neem ik etslessen. Ondertussen heb ik in die jaren ook allerlei vrijwilligerswerk gedaan.’

Waar haal je de Boekenkrant op?

‘Mijn boekhandel is Van Piere in Eindhoven, waar ik voor coronatijd elke week wel een keer binnenliep.

Dat mis ik nu ontzettend. Hopelijk mag het binnenkort weer.’

Hoe is je liefde voor lezen ooit begonnen?

‘Op de lagere school in de eerste klas begon mijn liefde voor lezen al. Het eerste boek dat ik mijn eigendom mocht noemen en zelfstandig las, was Van drie domme zusjes van W.G. van der Hulst. Het lezen is daarna nooit meer gestopt. Van

‘Spannende boeken zorgen meestal juist voor steeds wakkerder worden in plaats van in slaap te vallen’

een tante kreeg ik een abonnement voor de bibliotheek. In die tijd werd door de bibliothecaresse nog bepaald of het boek dat je wilde lenen wel geschikt was voor je leeftijd.

Gelukkig kwam daar wat later verandering in en mocht je lezen wat je wilde. Toen ik vijftien was ontdekte ik de boeken van Rosemary Sutcliff, geschiedenisboeken die in Groot-Brittannië spelen in de Romeinse tijd en daarna. Inmiddels staan ze allemaal in mijn eigen boekenkast.’

Welk boek zou je aan iedereen aanraden?

‘De boeken die ik iedereen aan zou raden zijn zeer divers. Ik denk aan Kerewin van Keri Hulme, aan de boeken van Jean Auel, De Aardkinderen, en Tolkien, In de ban van de Ring. Ook thrillers lees ik graag, niet van die ijzingwekkende, maar serieuze, waarin het vervolg juist in de betreffende inspecteurs ligt. Favoriet zijn Toni Coppers en Lieneke Dijkzeul.’

Wie waren de drie schrijvers verborgen in het beeld in het aprilnummer? Het goede antwoord is: Marijn Houwert, Kazuo Ishiguro en Gerda Blees.

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen?

Stuur de namen voor 31 mei 2021 naar redactie@boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Vermeld ook je naam en adres.

Onder de goede inzendingen wordt een exemplaar van De sterren boven Bagdad verloot.

Huda is secretaresse op de ambassade van Australië. De geheime politie dwingt haar om een vriendschap te sluiten met ambassadeursvrouw Ally. Angst en dreiging nemen toe in Bagdad, waar de paden van Huda, Rania en Ally elkaar kruisen. Welke offers zijn ze bereid te brengen om hun geliefden te beschermen?

Welk boek heb je nooit uitgelezen?

‘Het boek dat ik niet uitkreeg was Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer. Helaas, ik vond het langdradig en niet interessant.’

Welk boek ligt er nu op je nachtkastje?

‘Op mijn nachtkastje ligt meestal een natuurboek. Spannende boeken, maakt niet uit of het een roman of een thriller is, zorgen meestal juist voor steeds wakkerder worden in plaats van in slaap te vallen.’

Gina Wilkinson, De Sterren boven Bagdad, vertaling: Roeleke MeijerMuilwijk, Uitgeverij Mozaïek, 432 pagina’s (€ 22,99)

Uit de goede inzendingen trokken we de volgende winnaar: Karola Oudman uit Winsum.

Zij wint een exemplaar van de stripbiografie Bowie. Gefeliciteerd!

Michael Allred, Laura Allred en Steve Horton, Bowie. Stardust, Rayguns & Moonage Daydreams, vertaling: P. Moretti, Uitgeverij Silvester, 160 pagina’s (€ 29,95)

Neem nú een abonnement!

Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul

de bon in)

Ja, ik neem een abonnement:

Twaalf nummers van de Boekenkrant voor € 42,–

naam

m/v

straat postcode

plaats

land e-mail telefoon IBAN nummer betaling

geboortedatum

automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland

BK0521

‘Een keur van schrijvers over hun meest dierbare plek op aarde.’

‘Lees deze prachtige bundel en vier het bestaan van de boekhandel!’

LIZE SPIT

ROB VAN ESSEN

nu in je boekhandel!

LEVE DE BOEK HAN DEL! Lockdownverhalen over het theater van de literatuur

René Appel Adriaan van Dis Rob van Essen Martien Frijns Arnon Grunberg Maarten ’t Hart Theodor Holman Mensje van Keulen Bertram Koeleman Kees van Kooten Jeroen van Merwijk Nelleke Noordervliet Jente Posthuma Jaap Scholten Jan Siebelink A.L. Snijders Lize Spit Rosita Steenbeek P.F. Thomése Thomas Verbogt Lammert Voos Pieter Waterdrinker

sunny home

Tommy Wieringa

isbn 9789077780060 | 256 pagina’s | gebonden | € 22,95 Leve de boekhandel! kan men aantreffen bij: Adr. Heinen, Athenaeum, Augustinus, Bilthovense Boekhandel, Binnert Overdiep, Blokker,

Leve de boekhandel! kan men aantreffen bij: Adr. Heinen, Athenaeum, Augustinus, Bilthovense Boekhandel, Binnert Overdiep, Blokker, Boek en Buro, Boekhandel Los, Boekhandel Quist, Boekhandel ’t Spui, Boekhandel Thomas, Boomker, Broekhuis, Broese Boekverkopers, Daan Nijman, De Drvkkery, De Ganzenveer, De Kler, De Koperen Tuin, De Omslag, De Rijnlandse Boekhandel, Dekker van de Vegt, Den Boer, Derijks, De Tribune, De Vries Van Stockum, Dominicanen, Donner, Eerste Bergensche Boekhandel, Gianotten Mutsaers, Godert Walter, Haasbeek, Het Colofon, Het Open Boek, Hijman Ongerijmd, Hoogstins, Jacques Baas, Jansen & De Feijter, Jaspers, Kennemer Boekhandel, Kniphorst, Koops Boeken, Kooyker, Koperen Tuin, Krings, Kramer, Kramer & van Doorn, Larense Boekhandel, Libris/ Blz., Linnaeus, Lovink, Maximus, Nauta, Nawijn & Polak, Paagman, Paard van Troje, Plukker, Post Scriptum, Praamstra, Raadgeep & Berrevoets, Riemer, Roelants, Roodbeen, Savannah Bay, Scheltema, Stevens, Stumpel, Van der Meer, Van der Velde, Van der Ven, Van Dinter Boeken, Van Gennep, Van Kemenade & Hollaers, Van Piere, Van Someren & Ten Bosch, Veenendaal, Venstra, Verkaaik, Voorhoeve, Vos & Van der Leer, vu Boekhandel, Waanders in de Broeren, Wagner, Westerhof, … en veel andere boekverkopers.