Boekenkrant september 2020

BOEKENKRANT – SEPTEMBER 2020 NO. 9, JAARGANG 14

Mylo Freeman geeft kleur aan de Kinderboekenweek

Pagina 15

Terug in de tijd Met de Kinderboekenweek, Linda Dielemans en dinotekentips

Bijlage

Pagina 3

COLUM HANNELORE

MCCANN

HET MEISJE UIT DE SEKTE

In de boekhandel € 24,90

www.deharmonie.nl

Waargebeurd, aangrijpend en spraakmakend

APEIROGON R OMAN

Pagina 7

Pagina 10

Pagina 19

Gratis verkrijgbaar bij 170 boekhandels Kijk op pagina 28 voor een boekhandel bij u in de buurt!

2 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

REDACTIONEEL

Contact Uphill Battle boekpromotie, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland. + 31 30 2231718

E-mail redactie@boekenkrant.com

Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com

Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 881 102005

Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant Redactie Daan Boeren, Mireille Bregman en Mirjam Mulder

Vormgeving: Titus Vegter Uitgever/Hoofdredacteur: Jan Louwers Oplage: 19.000 De volgende Boekenkrant verschijnt op 5 oktober 2020.

ERWIN SUVAAL

Kritische stemmen zijn van alle tijden, zoals de literatuurgeschiedenis getuigd, maar het valt mij op dat zo ongeveer alle boeken die de komende tijd verschijnen wel tegen een bepaald element van de huidige maatschappij aanschoppen. Toen ik afgelopen voorjaar met Özcan Akyol sprak voor de Boekenweek, beklaagde hij zich dat de huidige literatuur vol schrijvers zit die niet ‘verder kijken dan hun navel’. Zou de coronacrisis de literaire wereld nu toch hebben wakker geschud?

In deze editie van de Boekenkrant zijn dan ook vele kritische stemmen te vinden. Zo laat Pieter Waterdrinker in zijn nieuwe roman zien dat ‘de leugens van het communisme (…) in wezen niet verschillen van die van het kapitalisme’ (p.3). Een opvallende nieuwe stem op het toneel is de Amerikaanse Lara Williams, wiens debuutroman De Supperclub de heilige huisjes van het patriarchaat omver trapt (p.5). Reikhalzend heb ik uitgekeken naar het slotstuk van Ali Smiths seizoenskwartet, Zomer, waarin zij onder andere de vluchtelingencrisis ondersteboven keert (p.7). Dat kritiek niet zwaarmoedig hoeft te zijn, bewijst Mylo Freeman met Tweeling!, een aandoenlijk prentenboek vol diversiteit dat zij voor de Kinderboekenweek maakte (p.15).

Daarover kunnen kinderen verder lezen in de bijlage van deze maand, een gloednieuwe editie van de BKJunior!

Mirjam Mulder, redacteur Boekenkrant mirjam@boekenkrant.com

INHOUD

+++ Marieke Lucas Rijneveld heeft de International Booker Prize gewonnen. Deze prijs wordt uitgereikt aan de auteur van het beste boek dat in het Engels is vertaald. Rijneveld is met haar boek De avond is ongemak de eerste Nederlandse auteur die het is gelukt om deze belangrijke literatuurprijs te winnen. +++ De Marokkaans-Nederlandse schrijfster Naima El Bezaz is overleden. De auteur debuteerde met het boek De weg naar het noorden. Haar boek Vinexvrouwen uit 2010 was haar grootste succes. Ze werd al langer behandeld voor depressie, waarover ze schreef in haar boeken De verstotene en Het gelukssyndroom. +++ Het internationale festival voor literatuur en muziek Crossing Borders in Den Haag heeft de eerste namen bekend gemaakt. Onder andere Robin Robertson en Paul Mendez, beiden uit het Verenigd Koninkrijk, zullen er te zien zijn. Het festival vindt plaats van 3 tot en met 8 november, de precieze locatie volgt nog. +++ Er is een biografie verschenen over realityster Martien Meiland. Het boek is niet door hem zelf geschreven, maar door columnist Jan Dijkgraaf. Die laatste kwam ook met het idee, dat Meiland in eerste instantie afwees. Omdat het coronavirus meer tijd gaf, stemde hij later toch in. +++ Basketbalster LeBron James geeft een draai aan zijn carrière en heeft zijn eerste kinderboek genaamd I Promise uitgegeven. Het boek is gebaseerd op een gedicht dat de 35-jarige basketballer eerder heeft geschreven en is veertig pagina’s lang, met illustraties van Nina Mata. James geeft aan dat boeken belangrijk zijn omdat ze mensen onderwijzen, inspireren en bij elkaar brengen. +++ De winnaars van de Zilveren Griffels en Penselen zijn bekend gemaakt. Deze prijzen worden door Libris uitgereikt aan schrijvers van kinderboeken in verschillende leeftijdscategorieën. Enkele winnaars zijn Yvonne Jagtenberg met Hup, Herman! en Sjoerd Kuyper met Bizar. Alle winnaars maken kans op de Gouden Griffel en de Gouden Penseel, die bij de start van de Kinderboekenweek op 29 september worden uitgereikt. +++

Literatuur Pieter Waterdrinker, De rat van Amsterdam Shantie Singh, De kier Laila Lalami, La Florida Lara Williams, De Supperclub Ali Smith, Zomer

3 4 4 5 7

Spanning Romy Hausmann, Slapeloos 10 Lisa Jewell, De mensen boven ons 10 Steve Cavanagh, Fiftyfifty 11

Jeugd Annet Huizing, Het Pungelhuis Holly Jackson, Moordgids voor lieve meisjes Mylo Freeman, Tweeling!

14 14 15

Non-fictie

OSCAR VAN GELDEREN

Medewerkers: Linda Albers, Sietske Bierma, Anne van Blijderveen, Sandra Broertjes, Wendy Claes, Oglaya Doua, Antal Giesbers, Aefke ten Hagen, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Jacomijn van Kempen, Merel Kuitert, Istvan Kops, Mieke van Meer, Laura Molenaar, Rianne Nieuwdorp, Selma Oueddan, Raymond Noë, Nora van Ouwerkerk, Hans Pols, Famke Prins, Emma Ringelding, Ellen Rooms, Yannick Schueler, Michelle Schulte, Fien de Smet, Pauline Speetjens, Pieter-Jan Sterenborg, Erwin Suvaal, Carien Touwen, Gerda Visser, Maaike de Vries, Peter Paul de Waal, Renske van der Wal, Sonja Wessels, Saraï van Well, Tanja Wilming, Sabrina de Wit.

Heilige huisjes

KORT NIEUWS

JOUK OOSTERHOF

COLOFON

Henke van der Heiden, Elke tijd zijn eigen gekte 18 Harry Pearson, Stoempers van de kasseien 18 Renske de Greef, Gewoon even optimaal genieten 19 Thomas Schlijpers, Voordeuren van Amsterdam 20

Boekhandel Kijkje in de keuken bij Senia 23 Deze boekhandels verspreiden de Boekenkrant 26 Op bezoek bij Boekhandel ’t Spui 27 Top 30 van Nederland en Vlaanderen 27

Voor de lezer Lezer aan het woord 29 Win een boek 29

3 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

INTERVIEW

LITERATUUR

PIETER WATERDRINKER

De rat in het gouden riool Ineens heeft hij trillende snorharen, snijtanden en een staart. In De rat van Amsterdam laat schrijver en Ruslandkenner Pieter Waterdrinker de in Letland geboren hoofdpersoon Ruben Katz soms letterlijk in een rat veranderen. Tel daarbij op dat de hoofdpersoon zijn verhaal doet vanuit de gevangenis en je bent ervan overtuigd dat het een slecht mens moet zijn. Maar klopt dat wel?

DOOR HUGO JAGER ‘Het is heel vreemd,’ zegt Pieter Waterdrinker. ‘Sommige critici hebben Ruben Katz neergezet als een rat pur sang. Als een eendimensionaal slecht mens. Terwijl hij dat nu juist niet is. Na zijn emigratie als jongetje van elf jaar met zijn vader en moeder uit Riga naar Amsterdam is hij – net als ieder kind – vol goede hoop. Ook zijn vader hoopt het in het kapitalistische Westen te gaan maken.’ De schrijver verklaart dat het al snel een illusie blijkt. ‘Hij doorziet dat de leugens van het communisme, waarvan hij als pioniertje in de Sovjet-Unie nog net een staart heeft meegekregen, in wezen niet verschillen van die van het kapitalisme. Om te overleven wordt hij een opportunist. Hij ontmoet een elitaire vrouw die hem verleidt. Op toverachtige wijze laat ze hem tijdelijke metamorfoses ondergaan tot rat.

Als rat komt hij terecht in het gouden rioolstelsel onder Amsterdam.

Dat staat natuurlijk model voor de wereld van de elite, van hen met macht en geld.’

Morele val Waterdrinker is zich ervan bewust dat hij met de metamorfose van mens tot dier in een literaire traditie staat. Daarbij kun je denken aan De Gedaanteverwisseling van Franz Kafka, waarin hoofdpersoon Gregor Samsa wakker wordt en ontdekt dat hij een kever geworden is. ‘Zeker, het komt vaker voor. Niet alleen bij Kafka, maar ook bij de geniale Rus Michail Boelgakov, zoals in zijn roman De meester en Margarita. Als schrijver ben ik me altijd bewust van een zekere traditie.’ De auteur waakte ervoor om Ruben niet volledig tot dier te maken. ‘Hij gaat als het ware op in zijn omgeving, terwijl hij zich altijd bewust blijft van zijn handelen, van zijn morele val.

Een echte rat wordt hij dan ook niet.

Hij blijft menselijk. Dat zie je in zijn verlangen naar liefde voor zijn oude schoolvriendin Phaedra en in zijn liefde voor zijn ouders.’ Het lijkt wel alsof de liefde Ruben blind maakt.

Phaedra is een drijfveer voor hem en ondanks teleurstellingen stelt

JULIA LISNYAK

hij zijn verwachtingen niet bij. ‘De liefde is per definitie irrationeel.

Verwachtingen bijstellen is rationeel. Al mijn romans zijn uiteindelijk romans over liefde.’

Phaedra blijft een obsessie voor Ruben. Hij gaat werken voor de Nationale Armenloterij van haar vader, die opgericht lijkt om goede doelen te steunen, maar in werkelijkheid geleid wordt door zakkenvullers die teren op het geld van

Pieter Waterdrinker, De rat van Amsterdam, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 591 pagina’s (€ 26,99)

armen. Dat moet toch wel een parodie zijn op de Nationale Postcode Loterij? ‘Mijn boek is een spiegel.

Als mensen zich daarin herkennen zegt dat meer over henzelf dan over mijn boek. Ik wilde met deze roman vooral een onderhoudend boek schrijven dat zich afspeelt in deze tijd. We leven in een overgangstijd, daarvan ben ik overtuigd.

Kijk wat er in de wereld gebeurt.

Economisch, geopolitiek. Met de opkomst van China en de veranderde rol van de Verenigde Staten.

Ook mentaal staan we volgens mij op een keerpunt. Op het vlak van de ethiek en de moraal. Daar zocht ik een symbool voor. De oprichters van de Nationale Armenloterij in mijn boek pretenderen het beste voor de wereld en toch denken zij en de kliek eromheen vooral aan zichzelf. Hun hoge beloningen praten ze goed door een beroep te doen op “de markt”. Ze worden multimiljonair met liefdadigheid. Mensen pikken dit hypocriete gedrag niet langer. Dat voel ik.’

Ark van Noach Na de loterij zet Ruben zich in voor het Siberisch Front. De organisatie wil Europeanen de kans bieden om zich in Rusland te vestigen. In Rusland zien zij een ideale bondgenoot tegen China. Aan boord van een schip varen ze door Rusland.

Dat verbindt Waterdrinker met een

‘Ze worden multimiljonair met liefdadigheid.

Mensen pikken dit hypocriete gedrag niet langer. Dat voel ik.’ actueel gegeven: er breekt een virus uit. ‘De boot op de Wolga is een soort Ark van Noach, vol Europeanen die het in eigen land niet hebben gered.

De zogeheten “verliezers”, die in Rusland het beloofde land zien.

Toen ik de laatste bladzijden schreef begon de coronapandemie. De quarantaine in het boek lag al vast. Dat virus kwam literair gezien als een cadeautje.’ Het is geen verrassing dat bij Waterdrinker, die als freelance correspondent werkzaam is, actuele onderwerpen opduiken. ‘Het thema op dit moment is het groeiende verschil tussen arm en rijk, daar denk ik veel over na. Het neoliberalisme heeft wereldwijd samenlevingen van winnaars en verliezers opgeleverd. In mijn boek neem ik de lezer als in een achtbaan mee langs de huidige wereld. En die is vaak voos.’

4 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

BOEKENKRANT TIPT

Thijs Feuth, Kafka is dood, Uitgeverij Arbeiderspers, 184 pagina’s (€ 19,99)

Hans Vervoort, Zo tedere schade, Uitgeverij Brooklyn, 176 pagina’s (€ 17,50)

Phan Que Mai Nguyen, De bergen zingen, vertaling: Mary Bresser, Uitgeverij Signatuur, 448 pagina’s (€ 24,99)

Len, Als profvoetballer Jon vlak voor een belangrijke wedstrijd een ansichtkaart krijgt van zijn oudere broer Len, is hij gedwongen terug te kijken op zijn moeilijke jeugd. Zou hij geworden zijn wie hij nu is zonder zijn ingewikkelde broer? Op het hoogtepunt van Jons sportcarrière begint het spel tussen de broers opnieuw: alles of niets.

De kier vertelt het verhaal van verschillende mensen. Allereerst is er Uma, die qua ambities en afkomst lijkt op de schrijfster zelf. Uma is een rijzende ster in het ambtenarencircuit van Rotterdam die zich inzet voor de emancipatie van vrouwen en het tegengaan van huiselijk geweld.

Daarnaast is er Sid, de minnaar van Uma en tevens ambtenaar in Rotterdam, die zich om Uma bekommert en achter haar staat. Het derde en wellicht belangrijkste personage is Asha, een onderdrukte vrouw in Rotterdam die van haar man niet uit haar huis mag komen, en leeft door middel van ‘de kier’, waardoor ze naar buiten kan kijken. De titel, De

haar research gedaan kier, is dan ook op vele heeft en het verhaal manieren briljant gekogebaseerd heeft op zen. Het staat symbool ontwikkelingen en voor de kleine bewegebeurtenissen in gingsruimte, maar ook Rotterdam. de mogelijkheden voor Zoals eerder benoemd, een betere toekomst. is het plot niet om naar De schrijfstijl van Singh huis te schrijven. In de is apart en voornameessentie gebeurt er niet lijk beschrijvend. Het veel, hoewel de dinplot is namelijk niet gen die er gebeuren, heel spannend, maar zoals wanneer Uma de manier waarop de haar banden verbreekt, gebeurtenissen worbelangrijk zijn. Het plot den beschreven is bijna van De kier is echter poëtisch te noemen.

Shantie Singh, De kier, ondergeschikt aan de Wanneer Sid of Uma Uitgeverij De Geus, belangrijke boodschapeen wandeling maken 304 pagina’s, (€ 21,50) pen die het verhaal door Rotterdam, maakt meegeeft. Het maken van je eigen dat gevoelens en gedachten bij hen toekomst, je kracht terugvinden, het los en kun je je een goede voorstelbelang van maatschappelijke hulp ling maken van de omgeving. Het bij het emanciperen van minderheis bijna Rotterdamse proza te noeden en meer. Het feit dat de schrijfmen. ‘Strepen grijs en oranje vorster je laat nadenken en weet te men de treden naar de ochtend. Zo’n onwaarschijnlijk moment waarop de raken met haar woorden, is hierdoor belangrijker dan het daadwerkelijke stad stilvalt. Auto’s in parkeervlakverhaal. Wellicht niet een roman die ken, als dieren in een stal.’ iedereen aanspreekt, maar wel een De kier bevat vele maatschappelijk maatschappelijk relevant en prachrelevante onderwerpen. Culturele tig geschreven stuk proza. minderheden komen aan bod, evenals huiselijk geweld, maatschappelijke hulp en feminisme. Dit komt echter niet geforceerd over, waarschijnlijk dankzij het feit dat Singh

De eerste zwarte ontdekkingsreiziger van Amerika

De bergen zingen De bergen zingen schetst een intiem portret van vier generaties in Vietnam in de twintigste eeuw. De jonge Huong groeit op tijdens de oorlog in Vietnam. Als haar ouders en ooms zich aanmelden bij het leger blijft ze met haar oma achter in Hanoi. Haar oma vertelt Huong haar eigen levensverhaal, over de Franse bezetting, de Japanse invasie, en haar leven op de boerderij voor ze die moest verlaten met haar zes kinderen.

Shantie Singh is van alle markten thuis als schrijfster, columnist, fashionicoon en ‘glambtenaar’ van Rotterdam. Na haar eerdere boek Vervoering keert ze in 2020 terug met haar roman De kier, over huiselijk geweld, culturen, emancipatie en kunst in Rotterdam.

DOOR MEREL KUITERT

Zo tedere schade Zo tedere schade is het 25ste boek in het oeuvre van Hans Vervoort.

Hans Heijmenberg verliest na een huwelijk van 54 jaar zijn vrouw Melissa. Verteerd door schuldgevoel en achtervolgd door herinneringen probeert hij zichzelf dood te drinken. Als dat na een jaar vol verdriet nog niet gelukt is, besluit hij een door Melissa geuite wens uit te voeren. Hij start een onderzoek naar een zestig jaar oude, onopgeloste moord.

RECENSIES

Kunst, emancipatie en de verheerlijking van Rotterdam

Kafka is dood Deze kafkaëske roman gaat over JP en zijn hond Kafka. Aan de Ierse westkust spiegelt de veranderende mensenwereld zich in de eeuwigheid van de oceaan. Als Kafka doodgaat, begraaft zijn baasje hem en valt vervolgens in een diepe slaap. Eenmaal weer wakker, voltrekt zich in JP een totale metamorfose die voor hem het sein is zich definitief uit de samenleving terug te trekken.

LITERATUUR

Gerrit Janssens, Len, Uitgeverij Ambo|Anthos, 224 pagina’s (€ 21,99)

Hij is een voetnoot in de geschiedenis van de Spaanse ontdekkingsreizen. In La Florida geeft Laila Lalami de tot slaaf gemaakte Mustafa ibn Muhammad een stem.

Zijn gefictionaliseerde reisverslag neemt je mee op ontdekkingstocht door Amerika.

DOOR LAURA MOLENAAR Het is 1527. Castiliaanse ontdekkingsreizigers hebben ‘nieuw’ land gevonden in wat nu Florida heet. ‘Doet u wat wij zeggen, dan zal het u goed vergaan (...).

Indien u echter niet gehoorzaamt (...), weet dan dat we op alle mogelijke manieren oorlog tegen u zullen voeren,’ leest de notaris voor wanneer ze voet aan wal zetten. Zijn akte is gericht aan de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Spanje. Dat er geen enkele oorspronkelijke bewoner bij aanwezig is, wekt de verbazing van Mustafa ibn Muhammad, een tot slaaf gemaakte Marokkaanse handelaar.

Mustafa, of ‘Estevanico’, zoals hij als slaaf genoemd wordt, vertelt in La Florida hoe hij op dat Amerikaanse strand terecht is gekomen. Het boek leest als een reisverslag, en is een gefictionaliseerde versie van een

La Florida is gebaseerd op een voetnoot.

waargebeurde expeditie. Tussen fragmenten van het reisverslag door volgen we Mustafa tijdens zijn jeugd in Marokko. Daar werkt hij zich in korte tijd op als succesvol handelaar.

Het geld lonkt en verblindt hem; op een bepaald moment verhandelt hij geconfronteerd met de oude rolpazelf ook slaven. Wrang genoeg vindt tronen. Mustafa wordt van slimme Mustafa pas als tot slaaf gemaakte navigator die de inheemse taal leert goud, of iets wat erop lijkt, op het spreken weer een nobody, die niet strand waar ze aanmeren in Florida.

Maar dan mag hij het natuurlijk niet eens gevraagd wordt om zijn ervaringen op schrift te stellen. Vandaar houden, en moet hij toezien hoe zijn dat hij dat in dit dagboek uit de doeCastiliaanse meesters met goudken doet, zo laat hij in de roman koorts besmet raken. Ze gaan op weten. zoek naar het koninkrijk Apalache, Lalami’s gefictionaliseerde dagboek waar nog veel meer goud te vinden van Muhammad is zou zijn. Daarbij wordt gebaseerd op een voetniet moeilijk gedaan noot uit het verslag over het plunderen van Cabeza de Vaca, van in de weg liggende één van de vier overindianendorpen. levenden van de expeDe spookverhalen die de ditie. Hij schreef: ‘de ronde doen over de oorvierde [overlevende] spronkelijke bewoners is Estevanico, een – heidense, redeloze Arabische zwarte uit kannibalen – krijgen Azamor.’ Verder is er een veelzeggende wenniets over ‘Estevanico’ ding wanneer de kolobewaard gebleven, een nisten met rampspoed onrecht in de geschieen tegenslag te maken denis waar Lalami krijgen. Ze worden gek terecht op wijst in van de honger en dorst deze goed geschreven en sommigen eten zelfs Laila Lalami, La Florida, en razend spannende hun reisgenoten op. En vertaling: Lucie van roman. als ze – spoiler alert – Rooijen en Inger Limna veel pijn en lijden burg, Uitgeverij Nieuw de ‘beschaving’ weer Amsterdam, 334 pagibereiken, worden ze na’s (€ 24,99)

5 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

RECENSIE

LITERATUUR

LARA WILLIAMS

COLUMN

Vlijmscherp betoog voor de moderne vrouw

Aanpassen Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers.

Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding.

Een trap tegen de heilige huisjes van de huidige maatschappij, met al haar regels waar vrouwen ogenschijnlijk aan moeten voldoen.

Het vormt de basis van de roman De Supperclub van debutant Lara Williams.

DOOR LEX JANSEN

DOOR SARAÏ VAN WELL Roberta is negenentwintig jaar en leidt een onopvallend leven.

Ze is niet blij met haar baan bij een modewebsite, maar te onzeker om iets te doen met haar passie voor koken. Tot ze de ietwat tegendraadse Stevie ontmoet.

Een gezellige flapuit die haar eigen weg volgt. Samen richten ze de Supperclub op, een geheim genootschap voor vrouwen die hongeren naar meer. Vrouwen die genoeg hebben van waardeloze mannen, waardeloze seks en de van hen verwachte dienstbaarheid. Ze komen samen, dansen, drinken en gaan op zoek naar hun eigen vrijheid.

Schrijfster Lara Williams, die met De Supperclub de Not the Booker Prize 2019 won, zet een vlijmscherpe subversieve coming-of-age-roman neer.

Een relaas dat schuurt tegen de genregrenzen van de literatuur door de detailrijke schrijfstijl van de schrijfster. Met haar beeldende pen vormt ze alledaagse futiliteiten om tot mateloos interessante ensceneringen. ‘Ik had altijd gevonden dat het allerlekkerste eten in de kern ook altijd iets weerzinwekkends had. Dat door het groteske ervan een perverse aantrekkingskracht ontstaat. Mijn lievelingsgerechten hadden vaak een bepaalde papperige, zompige structuur.’ Het zijn deze omschrijvingen die het ietwat chaotische verhaal tot leven brengen.

Williams laat het verhaal van Roberta ontvouwen met meerdere flashbacks. We volgen een chronologische lijn waarin het hoofdpersonage en haar vriendinnen de Supperclub opzetten, dat wordt geflankeerd door verhalen over Roberta’s jeugd, haar studietijd en brieven van haar vader, die nooit echt aanwezig is geweest in haar leven.

Hoewel deze manier van schrijven ervoor zorgt dat je dicht bij het personage komt en je vanuit een vogelperspectief mee wordt genomen in haar leven, schept het ook enige onduidelijkheid in het verhaal. Zo chaotisch als de zoektocht van Roberta is, zo warrig voelt de verhaalvertelling in meerdere hoofdstukken. Vooral halverwege De Supperclub wordt er veel van de hoofdverhaallijn afgeweken en krijgen enigszins onbelangrijke details de overhand, waardoor het verhaal op sommige momenten niet meer te volgen is. Desalniettemin doet dit niet al te veel afbreuk aan het verhaal. Williams zet een modern verhaal neer dat floreert door haar

JUSTINE STODDART

krachtige kijk op de onderdrukking van vrouwen door dominante mannen. Onderwerpen als ‘losbandigheid’ en ‘seksuele vrijheid’ worden met krachtige doch onderbouwde argumenten ten tonele gebracht en heilige huisjes als ‘monogamie’ en ‘maatschappelijke normen en waarden’ met een ferme trap omvergeworpen in de zoektocht naar Roberta’s ware ik. ‘Ik had het gevoel dat ik werkelijk bestond in de ruimte

Lara Williams, De Supperclub, Uitgeverij Ambo|Anthos, 336 pagina’s (€ 23,99)

en op het moment dat mij was toebedeeld: dat ik niet op iemands tenen stond. Dat ik bestond omdat ik dat nu eenmaal moest. Omdat ik geen andere keus had.’

De Supperclub boeit niet alleen van de eerste tot de laatste pagina door de pakkende verhaallijn en de innerlijke strijd die het hoofdpersonage voert in haar zoektocht, maar ook door de kleurrijke bijpersonages.

Hoewel deze hier en daar wat grotesk worden neergezet met de stereotyperende kenmerken van millennials, de sneeuwvlokgeneratie die alles niet zo serieus neemt, zijn het de bijpersonages die het verhaal de nodige lading geven om het interessant te houden. Dit in combinatie met de opbouwende spanning, die wordt gecreëerd doordat de vrouwen zich steeds vrijer voelen en zich daardoor ook roekelozer gedragen.

Zo deinzen ze niet weg voor risicovol gedrag zoals inbreken. Het zorgt voor een mateloos interessant en prikkelend verhaal. De Supperclub is een sprankelende debuutroman die neigt naar de literaire kant door de schrijfstijl van de auteur, die overtuigt door de verhaalinsteek, maar vooral pakt door het krachtige relaas voor de vrijheid van de vrouw. Een boek voor de moderne vrouw die net dat steuntje in de rug nodig heeft om haar eigen pad te belopen.

De negentiende-eeuwse Franse schilder Meissonier had een lange en vermoeiende reis gemaakt door Noord-Afrika. Bij zijn terugkeer in Europa moest hij twee weken in Gibraltar in quarantaine blijven, voordat hij mocht doorreizen naar Parijs. Die overheidsmaatregel was genomen vanwege de heersende cholera-epidemie, die vooral in de steden vele doden eiste. Nu COVID-19 blijvend zijn greep op de maatschappij heeft verstevigd en het er niet naar uitziet dat de gevolgen van korte duur zullen zijn, realiseren steeds meer mensen zich dat ze zich zullen moeten aanpassen. Ik merk dat om me heen en ik weet dat schrijvers worstelen met de vraag hoe die aanpassingen eruit zullen zien. Een boekpresentatie, een signeersessie, een optreden in de boekhandel, bibliotheek, of op een school… Alles wat volstrekt vanzelfsprekend was, is dat inmiddels niet meer.

Aan het begin van de crisis las ik een bericht over een schrijfster die een zeer originele oplossing direct in de praktijk bracht: het sjoelbaksigneren.

Met haar net verschenen boek was ze aanwezig in een ruime boekhandel in de hoofdstad. Op een lange tafel plaatste ze een sjoelbak. Over het glijgedeelte konden lezers hun net aangeschafte boek naar de andere kant van de tafel schuiven, waar het gesigneerd werd. Als alles netjes op de titelpagina stond – datum, plaats, opmerking (‘Voor Irene, die vandaag jarig is’) – gaf de auteur haar roman een zwieperd en kon de gelukkige eigenaar het gesigneerde exemplaar in ontvangst nemen. Ik vond het geniaal, maar vermoed dat het toch niet zo goed bevallen is, want ik heb het nadien nergens meer aangekondigd gezien.

Dat het een heikel onderwerp is, merkte ik nadat Arthur Japin op Twitter had laten weten dat hij voor zijn nieuwe roman, Mrs. Degas, wel op pad zou gaan, maar gewapend mét mondkapje. Dat was blijkbaar zo revolutionair dat het nieuws werd. In verschillende nieuwsrubrieken ben ik het tegengekomen, soms zelfs in de kop van een artikel. Een andere aanpak is ook mogelijk. Voor de publicatie van Stoorzender van Arjen Lubach richtte Uitgeverij Podium een pop-up store op waar een speciale hardbackeditie verkocht werd, met Arjen als verkoper. Bij aankoop van het boek kreeg de koper een Stoorzender-mondkapje cadeau. Boekpresentaties via Zoom, trailers van nieuwe titels: ik heb het de afgelopen weken allemaal voorbij zien komen. Veelal gaat het om ludieke acties, maar dat het niet alleen maar ‘leuk’ is, realiseerde ik me toen ik deze week hoorde dat een door mij zeer bewonderde auteur bij een signeersessie besmet is geraakt met het virus. De zoektocht naar nuttige aanpassingen is geen spelletje, maar bittere noodzaak.

Meissonier bereidde zich in Gibraltar voor op een nieuwe tijd. Onze schrijvers doen nu niet anders en daarin moeten we ze steunen.

Bij aankoop van het boek kreeg de koper een Stoorzendermondkapje cadeau.

www.magonia.nl

DE NIEUWE ROMAN VAN JONAS JONASSON! Vijf zielen, drie lotgevallen, twee kunstwerken, één wraakactie.

Va n a f

U I T G E V E R I J S I G N AT U U R . N L

15/09

overal t koop! e

7 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

LITERATUUR

RECENSIE

Zomers die nooit hebben bestaan Zomer is gearriveerd: het sluitstuk van Ali Smiths seizoenskwartet, waarin ze de belangrijkste thema’s en personages uit de vorige delen met elkaar verweeft, in een onlosmakelijke kluwen van tijd, ruimte en herinneringen.

DOOR MIRJAM MULDER ‘Het kortste en onbetrouwbaarste van de seizoenen, het seizoen dat niet ter verantwoording geroepen zal worden – want de zomer laat zich helemaal niet oproepen, behalve in stukjes, fragmenten, momenten, herinnerde flitsen van zogenaamd of verzonnen volmaakte zomers, zomers die nooit hebben bestaan.’ Smith voert de zomer in dit laatste deel van de cyclus op in vele gedaantes.

De zomer als het zingende eindpunt, het paradijs waarnaar we streven, een zorgeloze tijd. Maar bestaat dat paradijs wel, verblindt het ons niet alleen maar? ‘[Zomer] is niet alleen een vrolijk verhaal. Want er is geen vrolijk verhaal zonder het donker.

En de zomer gaat echt en zeker helemaal over een verbeeld einde. We gaan er instinctief op af alsof het iets moet betekenen.’

Ontmoeting Zomer introduceert de familie Greenlaw, in al haar moderne disfunctionaliteit: moeder Grace, die vooral aan haar zomer als actrice terugdenkt; dochter Sacha, onverbeterlijke wereldverbeteraar; zoon Robert, te slim voor zijn eigen bestwil (en dat van anderen); en vader Jeff, onbereikbaar met zijn nieuwe (jonge) vriendin in het aangrenzende huis. Als Art en Charlotte, die we uit Winter kennen, in hun woonkamer belanden, mondt dat uit in een gezamenlijke roadtrip. Ook komen we meer te weten over het (verre) verleden van Daniel Gluck, inmiddels 104 jaar oud, uit Herfst.

We zien hoe hij als jongen tijdens de Tweede Wereldoorlog met zijn vader wordt opgepakt en in een interneringskamp gezet, omdat ze Duitse wortels hebben. Een geschiedenis die we met name in Lente in het heden herhaald zagen.

De zomer als het zingende eindpunt, het paradijs waarnaar we streven, een zorgeloze tijd.

Smith geeft al haar personages een duidelijke eigen stem, en verschuift telkens van perspectief, zodat iedereen een keer aan bod komt. Een van de interessantste personages in dit deel is Robert Greenlaw, dertienjarige, genie, data-anarchist, die tegen alles aanschopt, gewoon om te zien of hij ermee wegkomt. Hij is geobsedeerd door Albert Einstein, wat terug te zien is in zijn vertelstem, zoals wanneer hij net een zandloper aan zijn zusjes hand heeft gesecondenlijmd: ‘Tijd is dimensionaal. Robert Greenlaw heeft zojuist niet alleen de kromme en de dimensionaliteit van tijd aangetoond, maar ook de veelvoudigheid ervan en is helemaal high geworden door een stuk kromme en dimensionale tijd onlosmakelijk aan de gekromde dimensie van een sterflijke hand te hechten.’

Wellicht de sterkste kant van deze serie, is hoe Smith personages met zeer verschillende achtergronden of uitgangspunten op onverwachte wijze bij elkaar weet te brengen.

De dialogen die dan volgen, laten zien dat we elkaar dan misschien nooit helemaal kunnen snappen, maar elkaar wel kunnen naderen.

Daarmee heeft dit kwartet uiteindelijk een hoopvolle boodschap, en een aansporing: luister naar elkaar.

Smith trekt geen expliciete conclusies en neemt geen partij, maar laat ons simpelweg eventjes met de personages meewandelen.

Cyclus Zomer begint met een aanklacht tegen onverschilligheid: ‘Iedereen zei: en?’ Een van de thema’s die in dat licht centraal staan, is klimaatverandering. Haast terloops weet de auteur het machteloze gevoel van de jongere generaties in een simpele dialoog tussen een moeder en dochter te vatten: ‘Het is echt verschrikkelijk. Maar deze nieuwe generatie verantwoordelijke jonge mensen zal het oplossen (…). Ik vertrouw ze,’ zegt Grace, waarop Sacha antwoordt: ‘Jaja, zo zit het. Geef ons de verantwoordelijkheid voor alles wat jullie allemaal verpest hebben, maar geef ons geen enkele macht om iets te veranderen.’ Sacha mag dan wat belerend overkomen, ze geeft de frustratie van veel generatiegenoten wel goed weer.

Ook ditmaal verbluft Smith met hoe dicht ze op de actualiteit zit, aangezien zelfs de coronacrisis een plek heeft gekregen in het boek, zonder al te overheersend zijn. De auteur gebruikt het om een extra laag aan te brengen in de vergelijking tussen de Engelse interneringskampen tijdens de Tweede Wereldoorlog en de huidige detentiecentra voor asielzoekers. Zo schrijft Sacha een brief aan Hero, een Vietnamese man die al maanden vastgehouden wordt, zonder enige misdaad te hebben begaan: ‘Ik wilde je een open horizon sturen en dit is een van de dingen waardoor ik mijn verstand heb weten te bewaren in deze tijd nu we allemaal in lockdown zitten. Maar

lockdown is niets vergeleken met de oneerlijkheid van het leven voor mensen die al oneerlijk behandeld worden.’

Ondanks dat het middengedeelte van het boek iets bondiger had gekund, is Zomer de perfect geslepen sluitsteen die deze serie, waarvan de eerste drie delen nog los van elkaar zijn te lezen, tot een echte cyclus maakt. De zomer kan niet bestaan zonder de andere seizoenen, en ook dit kwartet is eigenlijk het best te lezen als één grote roman. Doordat het telkens op nieuwe manieren naar zichzelf terugverwijst, nodigt het uit tot oneindig herlezen.

Ali Smith, Zomer, vertaling: Karina van Santen en Martine Vosmaer, Uitgeverij Prometheus, 368 pagina’s (€ 21,99)

BOEKFRAGMENTEN

9 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Nergens anders Nieuwe poëzie van Constantijn Huygensprijs-winnaar Hans Tentije.

Hans Tentije, Nergens anders, Uitgeverij De Harmonie, 64 pagina’s (€ 17,50) Vanaf 14 september in de boekhandel www.deharmonie.nl

BOEKFRAGMENT

De verwisseling De verwisseling van Maggie Brookes is gebaseerd op een waargebeurd verhaal over liefde in onmenselijke tijden.

Brookes belicht een onbekende kant van de Tweede Wereldoorlog.

Maggie Brookes, De verwisseling, Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 480 pagina’s (€ 21,99) www.lsamsterdam.nl

Vijf jaar lang woedde de oorlog al in Europa – een orkaan van geweld die hele families uiteenrukte en miljoenen mensen voor eeuwig van hun dierbaren scheidde. Maar soms, heel soms, bracht het mensen bij elkaar.

Zoals Bill en mij. Een Tsjechisch boerenmeisje en een Londense jongen die elkaar anders nooit zouden hebben ontmoet werden op elkaars pad geworpen. En wij reikten naar elkaar, grepen elkaars hand en hielden elkaar stevig vast.

Het was aan de Gladde Kapitein te danken dat wij elkaar vonden. Ik noemde hem in gedachten altijd de Gladde Kapitein omdat zijn manier van doen iets overdreven gedienstigs had, dat ik verachtelijk vond. Hoewel hij een nazi-officier was, leek hij in niets op de bendes ss’ers die zonder enige waarschuwing binnenvielen om de boerderij te doorzoeken en ons uit te horen over mijn vader en mijn oudste broer, Jan. We merkten meteen dat de Gladde Kapitein anders was, want op de eerste dag dat hij de boerderij bezocht,

klopte hij zowaar op de achterdeur voordat hij hem openduwde. Hij stond in de deuropening, gedrongen en goed doorvoed – dankzij ‘gevorderde’ producten van onze boerderijen.

Mijn moeder stond bij het aanrecht aardappelen te schillen. Ze liet een aardappel in het water vallen en draaide zich om met het mes in haar rechterhand.

Met één blik nam hij de keuken in zich op – het mes, mijn moeder in haar schort, ik met mijn boeken uitgespreid op de tafel, en Marek spelend op de vloer.

‘Spreekt u Duits?’ vroeg hij haar beleefd, al spraken de meeste mensen in onze regio niets anders.

‘Natuurlijk,’ antwoordde mijn moeder met haar onberispelijke Hoogduitse accent, terwijl ze met de rug van haar linkerhand een pluk haar uit haar ogen veegde. Ik knikte ook, onmerkbaar.

Zijn gezicht klaarde op. ‘Mag ik binnenkomen?’

Mijn moeder maakte een klein gebaar met haar vingers dat zoveel wilde zeggen als ‘Kan ik daar iets tegen doen?’ en hij zette een stap vooruit.

Ze legde haar mes op de rand van de gootsteen en keek met een frons naar de modder die hij op haar schone vloer achterliet. Mijn broertje Marek stond op. Hij was pas acht, maar nam zijn positie als de man des

huizes heel serieus.

De kapitein zette zijn pet af.

Daaronder was zijn haar kort en hier en daar grijzend. Hij had het open gezicht van een boer die gewend is naar de lucht te kijken. Zijn lippen waren dun en wellicht zuinig, maar uit de rimpels rond zijn ogen bleek dat hij iemand was die graag lachte.

Zonder zijn pet zag hij er ouder uit.

Mijn moeder reageerde niet, maar deed de deur voor zijn neus dicht en beende de keuken door en de binnenplaats over om de grote balk op te tillen waarmee onze wagendeuren afgesloten werden. Buiten stond een kleine vrachtwagen met ongeveer twintig mannen erop. Er klommen vijf gevangenen en een bejaarde bewaker af. Mijn moeder hield een van de grote deuren net wijd genoeg open om hen er in ganzenpas door te laten, en terwijl ze haar voorbijliepen nam ze elke man scherp op.

10 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

SPANNING

BOEKENKRANT TIPT

RECENSIES

Drie weduwen

Het begint bij een moord...

Drie weduwen is het opvallende thrillerdebuut van Cate Quinn.

Blake Nelson trouwt tegen de regels van de mormoonse kerk in met drie vrouwen.

Ze trekken zich terug op een boerderij in de wildernis, ver van de bewoonde wereld. Als Blakes gewurgde lijk wordt gevonden, zijn er maar drie verdachten: Rachel, Emily en Tina. Welke van de drie vrouwen vertrouw jij?

Cate Quinn, Drie weduwen, vertaling: Jen Mellema, Uitgeverij Boekerij, 352 pagina’s (€ 19,99)

De echo van de schreeuw In het Oostenrijkse Pichl klinkt een verscheurende schreeuw.

776 kilometer verderop klinkt de echo van die schreeuw in het bonkende lijf van een man die rent voor zijn leven. Wat is hier aan de hand? Commissaris Elias Hofman ontsluit deuren naar een verborgen wereld waar achter het masker van de beschaving het gruwelijke gelaat schuilgaat van het ondenkbare.

Frank Van Laecke, De echo van de schreeuw, Uitgeverij Kritak, 256 pagina’s (€ 21,99)

Adam Christon is liedjesschrijver en componist voor uiteenlopende artiesten als Aloe Blacc, Boudewijn de Groot en Ronnie Flex. Met Adam waagt hij zich aan zijn eerste thriller, die hij voorzag van een vier uur durende soundtrack op Spotify. Op een avond dat Ajax in de halve finale staat van de Champions League wordt Adam gerekruteerd door XXX (Triginta), een eeuwenoud geheim genootschap. Wie zijn zij, en wat moeten zij met hem?

...en het gaat ergens naartoe waarvan je het niet had verwacht. Slapeloos van Romy Hausmann is als een zomer in Nederland; onvoorspelbaar en voorbij voordat je het weet. Een thriller met een duister randje en heerlijke manipulatie. Als je wilt meeleven met een moordenaar, ben je met Slapeloos aan het goede adres.

gezelligheid. Er ligt een lijk in haar huis en Laura mag hier de gevangenis niet voor in. Nadja besluit om haar daarom te helpen, maar komt er al snel achter dat iemand haar voor de moord probeert op te laten draaien.

Slapeloos begint verwarrend.

Dagboekfragmenten worden afgewisseld met hoofdstukken vanuit het perspectief van Nadja en een zaak die zich vijf jaar eerder afspeelde. Ook al heb je tot dan toe nog niet echt een idee van wat er aan de hand is (behalve dat Nadja onderweg is naar een huisje in het bos met een lijk in de kofferDOOR OGLAYA DOUA bak), stoort dit niet echt. Hausmann weet precies de goede balans te vinNadja werkt bij een den tussen de lezer in het duister advocatenkantoor waar ze assistent is van te laten tasten en voorzichtig hints te droppen van wat zich echt heeft topadvocaat Gero van afgespeeld.

Hoven.

Maar dan de plottwist.

Ze leidt geen spanElke goede psychologinend leven, heeft weische thriller heeft een nig vrienden en dat goede plottwist, maar heeft te maken met het hier zie je hem aankofeit dat ze jaren gelemen, word je toch uit den is veroordeeld voor het veld geslagen en de moord op haar moezit het anders dan je der. Sinds haar vrijdenkt. Dat heeft alles lating doet ze er alles te maken met hoe goed aan om zo normaal en Hausmann de personaonopvallend mogeges neerzet en je om ze lijk door het leven te laat geven, ook al vergaan. Als Laura, de dienen ze geen sympavrouw van haar baas, thie. De scène waarin na lange tijd weer contact opneemt met haar, Romy Hausmann, Slape- Laura iemand om het leven brengt, is ontzetis Nadja verbaasd maar loos, vertaling: Michel tend kil: ‘Hij fluisterde blij vanwege het vrienBolwerk, Uitgeverij Harsmekend: “Laura.” En delijke gebaar. Maar perCollins Holland, nog een keer: “Laura,” Laura belt niet voor de 335 pagina’s (€ 19,99)

ASTRID ECKERT

toen ze zich bukte naar het mes dat een paar meter verderop op de grond lag, en “Laura” toen ze het oppakte en naar hem toe liep, “Laura” toen ze knielde en zich over hem heen boog, toen nog een laatste keer “Laura” – een allerlaatste keer.’ En toch begrijp je Laura een beetje.

Niet alleen laat het boek je nadenken over schuld, vergelding en de vraag of een veroordeelde dader ooit echt vrij kan zijn, maar het laat je ook zien dat niemand goed of slecht is. In dit boek wordt een ziek spel gespeeld en vraag je je op het einde af wie de winnaar is. Zelden een plot gelezen dat zo goed is opgebouwd.

Dit is er eentje die je bijblijft.

Drie levens, één groot mysterie Christon, Adam, Uitgeverij Ellessy, 186 pagina’s (€ 19,95)

Bloedrode midzomeravond Bloedrode midzomer avond is een fijne cocktail van misdaad en romantiek. Cilla verhuist naar een volkstuinencomplex op het eiland Bullholmen om haar leven al tuinierend op orde te krijgen.

Als er tijdens het midzomerfeest een moord wordt gepleegd, raakt ze betrokken bij het onderzoek en maakt ze kennis met de knappe rechercheur Adam.

ROMY HAUSMANN

Als Libby Jones op een dag een brief in de bus krijgt, verandert haar hele leven.

Ze heeft van haar biologische ouders een groot huis geërfd in Chelsea. Wanneer ze naar hen onderzoek gaat doen, stuit ze op een mysterie. Hebben haar ouders zelfmoord gepleegd of is er meer aan de hand? Langzaamaan onthult zich de waarheid over wat zich jaren geleden heeft afgespeeld in Chelsea.

DOOR SIETSKE BIERMA

Christoffer Holst, Bloedrode midzomeravond, Uitgeverij Stortebeeker, 250 pagina’s (€ 17,95)

In De mensen boven ons van Lisa Jewell lopen er twee tijdslijnen door elkaar: één in het heden en één aan het eind van de jaren tachtig. In die laatste volgen we het verhaal van Henry. Henry woont met zijn zusje en twee ouders in een groot luxehuis in Chelsea. Ze zijn rijk, maar op een dag verandert hun hele leven op een manier die Henry nooit had zien aankomen. In het heden volgen we het verhaal van Libby Jones. Zij werd als baby aangetroffen in het huis in Chelsea, terwijl haar ouders beneden dood op de grond lagen. Als Libby 25

hoofdstukken heb is en het huis erft, wil je het boek vrij snel ze graag weten wat er uit. De schrijfstijl is gebeurd met haar van Lisa Jewell is biologische ouders. fijn om te lezen. De Libby werkt voor gebeurtenissen zijn een bedrijf dat dure duidelijk omschreven keukens ontwerpt en en ook het plot is goed woont in een kleine uitgewerkt. De sprong flat. Dat ze nu opeens tussen het verleden en miljonair is geworden, heden zijn een leuke is voor haar moeilijk toevoeging aan het te bevatten. Als ze verhaal. De stukken zich meer verdiept in uit het verleden de geschiedenis van zorgen ervoor dat je het huis begint ze te langzaamaan te weten vermoeden dat de Lisa Jewell, De mensen komt wat zich heeft dood van haar ouders boven ons, vertaling: afgespeeld in het huis misschien toch geen Ineke de Groot, Uitgevein Chelsea. Wie heeft er zelfmoord was… rij A.W. Bruna, 362 pagivoor de baby gezorgd Daarnaast volgen na’s (€ 17,99) terwijl de ouders we in het heden ook dood beneden lagen? Er hangen Lucy, waarvan pas later in het veel vragen en mysterie in de verhaal duidelijk wordt wat voor lucht, en dat maakt je nieuwsgierig connecties zij heeft met de twee naar de onthullingen. Veel van de andere personages. Lucy heeft het plotwendingen zullen voor een niet gemakkelijk. Niet alleen heeft grote thrillerlezer echter geen ze twee kinderen en een hond, ze is verrassingen zijn, waardoor er niet ook nog eens dakloos. Door viool te spelen komt ze aan geld, waarmee ze heel veel spanning zit in het verhaal.

Desondanks is De mensen boven ons zichzelf en haar kinderen probeert een vlot en vermakelijk boek dat te onderhouden. Tot het niet langer je met al zijn drama even je eigen gaat, en ze een besluit neemt, of zorgen doet vergeten. zoals ze tegen haar zoon zegt: ‘Morgen gaan we naar je vader en dan wordt alles beter, dat beloof ik.’

Maar of dat nou een slim idee was?

Door de korte en vlotte

SPANNING

11 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

RECENSIE

STEVE CAVANAGH

Frank Avellino, de voormalige burgemeester van New York, wordt op een gruwelijke manier om het leven gebracht. Zijn twee dochters Sofia en Alexandra bellen de politie. Er is alleen één groot probleem. Beide zussen wijzen elkaar aan als dader.

Eddy Flynn neemt de verdediging van Sofia op zich, maar stuit op twee geduchte tegenstanders: Kate Brooks, die Alexandra verdedigt en een sluwe officier van justitie die het liefst beide zussen achter de tralies ziet.

de gruwelijke daad heeft gepleegd.

Zowel Kate als Eddie zijn absoluut overtuigd van de onschuld van hun cliënt, maar soms slaat de twijfel bij hen toch toe. Door het verhaalperspectief afwisselend bij Eddie en Kate te leggen, zorgt Cavanagh voor een mooi uitgebalanceerd verhaal. De lezer krijgt zowel sympathie voor Eddie als voor Kate, ook al staan ze aanvankelijk lijnrecht tegenover elkaar. Cavanagh wisselt bovendien de zittingen in de rechtbank regelmatig af met spannende actiescènes buiten de rechtbank om,

Een spectaculair rechtbankdrama

DOOR ISTVAN KOPS ‘Er zijn drie woorden die een strafpleiter het meeste vreest. Die drie woorden staarden me vanaf mijn telefoon aan. Een paar seconden geleden had ik het bericht ontvangen. “Ze zijn terug.” De jury had maar achtenveertig minuten beraadslaagd. Je kunt veel doen in achtenveertig minuten.

Je kunt lunchen. Je kunt de olie van je auto verversen. Je kunt misschien zelfs een aflevering van een serie kijken. Maar je kunt in achtenveertig minuten niet tot een eerlijke, afgewogen uitspraak in de meest complexe moordzaak uit de geschiedenis van New York komen.’

Met deze pakkende eerste zinnen trekt Steve Cavanagh de lezer meteen het verhaal in. Cavanagh, zelf advocaat, heeft met Fiftyfifty zijn vijfde legal thriller (een thriller die zich afspeelt in de rechtbank) met Eddy Flynn afgeleverd. Dit is overigens beslist geen reden om dit boek niet op te pakken, want de boeken in de reeks zijn prima zelfstandig leesbaar. Eddy is een voormalige zwendelaar en straatvechter die regelmatig in aanraking kwam met de duistere onderkant van de samenleving. Nu is hij strafrechtadvocaat.

Wat dat betreft is er – vindt Flynn zelf – eigenlijk maar weinig veranderd. De dealtjes die hij moet sluiten met onderwereldfiguren vormen nog steeds een niet onbelangrijk onderdeel van zijn leven. Eddy is een kleurrijk maar vooral ook menselijk figuur dat constant vragen stelt bij wat hij doet en daardoor erg authentiek en sympathiek overkomt. Dat is natuurlijk sowieso altijd een fijne pre voor een boekenserie met een vast personage.

Fiftyfifty is met vierhonderd pagina’s bepaald geen dunnetje, maar Cavanagh verstaat de kunst om zowel het verhaaltempo als de spanning continu hoog te houden. Het knappe is dat hij daarvoor weinig kunstgrepen en cliffhangers nodig heeft. De spanning wordt vooral veroorzaakt door het feit dat heel lang onduidelijk blijft wie van de zussen

Cavanagh verstaat de kunst om zowel het verhaaltempo als de spanning continu hoog te houden.

waardoor het verhaal lekker dynamisch aandoet.

Het leuke aan Fiftyfifty is dat het verhaal niet alleen steunt op Eddie en Kate, maar op meerdere kleurrijke personages die ook zelf in staat zouden zijn om een boek of zelfs een boekenreeks te dragen. Af en toe verschuift het verhaalperspectief van Kate en Eddie naar Zij. Zij is de moordenaar die dus net zo goed Alexandra als Sofia zou kunnen zijn.

Het zijn bijzonder beklemmende scènes waarin blijkt hoe koelbloedig en hoezeer gespeend van enige emotie zij het onderzoek naar de moord op haar vader analyseert en hoe ze op dodelijke wijze intervenieert als de onderzoekers te dicht bij de oplossing van de zaak komen. Fiftyfifty eindigt met een heerlijk spannende uitsmijter. Het eindspektakel vindt dit keer echter niet zoals bij de meeste legal thrillers plaats in de rechtbank, maar daarbuiten in een scène die in een stevige actiethriller niet zou misstaan.

Steve Cavanagh, Fiftyfifty, vertaling: Betty Klaasse en Martin Jansen in de Wal, Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 400 pagina’s (€ 20,99)

TRACY MEARNS

elling Cartoons op best ar: door striptekena l E r w i nvaSn uspvoartashirts, ǩ bedrukken hoodies, t-shirts ǩ

ZZZ VXYDDOVKLUWV QO ǩ ǩ LQIR#VXYDDOVKLUWV QO

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse.

Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 275,– en een week 375,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

13 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Voel je beter Je kunt mentaal overbelast zijn zonder het zelf te weten.

Hoe herken je de signalen van lichaam en geest? En hoe zorg je ervoor dat je optimaal in je vel zit?

Willem van der Bend, Voel je beter, Kosmos Uitgevers, 224 pagina’s (€ 20,99) www.kosmosuitgevers.nl

Pieter klaagt dat hij snel in zijn mentale batterij kan zakken. Hij heeft dan last van vermoeidheid, somberheid, faal- en schuldgevoelens, en slaap- en concentratieproblemen.

Deze klachten speelden met enige regelmaat op en er leek geen duidelijke aanleiding voor te zijn. Zoals bij iedereen vroeg ik naar zijn dagelijkse leven, alcoholgebruik, lichamelijke beweging en nog meer. Hij is 47 jaar, gehuwd, heeft drie kinderen, en werkt op een ministerie. Het zag er bij Pieter naar uit dat alles op orde was. Ik moet toegeven dat ik het ook even niet wist, maar we bleven in gesprek. Na een paar maanden vertelde hij dat hij veel moeite had zijn vrouw bij te benen, een vrouw met een tomeloze energie die altijd vrolijk was. Hij vertelde dat zij weinig slaap nodig heeft, de hele dag met dingen bezig is, van werk tot kinderen, en nooit even stilstaat. Zoals hij haar beschreef klonk zij onvermoeibaar. Maar voor hem was zij de norm: hij zag haar als normaal en zichzelf als afwijkend. Hij vertelde dat er zo goed als elke avond van de week iets sociaals op de

agenda stond: een etentje, een vergadering, het hield niet op. Ook het weekend was vol met sociale afspraken. De vrouw van Pieter kon van dit alles genieten, maar hij had er snel genoeg van en zat dan aan zijn taks.

Ik heb Pieter verteld dat zijn vrouw uitzonderlijk energiek is en dat dit maar bij weinig mensen voorkomt.

Hij zat veel dichter bij de ‘norm’ dan hij dacht. Pieter geloofde tot dat moment dat hij voorgoed een patient zou zijn met allerlei klachten.

Nu werd hij zich bewust van het feit dat niet iedereen op dezelfde manier is gebouwd. Niet iedereen kan hetzelfde aan. De een kan dit wat meer, de ander dat. We hebben allemaal een eigen unieke bouw. Wat voor zijn vrouw energiegevende leuke momenten waren, waren voor hem energieslurpende.

Dit hoofdstuk gaat over hoe je je bewust kunt worden van wat jouw dagelijkse bezigheden met jou doen en hoeveel effect zij hebben op jouw mentale batterij. Als je dat weet, kun je je leven ‘finetunen’ en bewustere beslissingen maken die goed voor je zijn. Je wordt je bewuster van wat je wel, wat je met mate, en wat je vooral niet moet doen om je mentale energieniveau op peil te houden. Als je daarop leert letten, zie je een stijging van je mentale batterij.

Een voorbeeld uit mijn eigen leven.

Ook als ik goed in mijn vel zit heb ik een dun filter. Dit betekent dat ik

‘gevoelig’ ben, veel zie en aanvoel bij anderen. Hier kan ik bijvoorbeeld op mijn werk veel aan hebben, maar deze gevoeligheid betekent ook dat ik minder prikkels aankan dan mensen met een dikkere filter.

Als ik een dag heb gewerkt weet ik dat ik niet direct na het werk gezellig met iemand kan gaan eten. Ik heb na het werk eerst even tijd nodig om bij te komen en meestal ga ik sporten. Daarna kan ik wel met iemand afspreken.

en meisjes, in haar herinnering nauwelijks hoger dan een turf, die allemaal hetzelfde schooluniform droegen: het ene wat valer van kleur dan het andere, afhankelijk van het aantal broertjes en zusjes dat hun al voor was gegaan. Maar wat er al allemaal in die hoofdjes aan de gang was, verschilde op dezelfde manier van elkaar als de levens achter de voordeuren van de rijtjeshuizen in haar woonwijk: hetzelfde maar niet identiek.

Door de jaren heen is ze bevriend geraakt met de buren en een ander Nederlands gezin in de straat.

Gezamenlijk vieren ze verjaardagen. Verspreid over een paar straten achter hen woont een vast clubje vriendinnen: drie Turkse buurvrouwen afkomstig uit Yozgat, Kayseri en Kars. Af en toe organiseert een van hen een damesuitje en in de dagen voor de ramadan koken ze gezamenlijk extra lekkere gerechten voor deze feestelijke periode.

‘Meral, heb je even?’ Bilal, haar man, klapt zijn laptop dicht en zet hem op de salontafel.

Ze schenkt de thee in en loopt met de volle glazen naar de woonkamer. Ze verstart een moment, zijn vraag klonk alsof er iets niet goed is, maar zakt dan onderuit op de bank en vleit haar hoofd op zijn schoot.

De rits van zijn gulp drukt in haar achterhoofd. Als ze samen in de stad lopen mag zij een arm bij hem

inhaken, maar hij weigert haar hand vast te houden. Geen intimiteit in het openbaar.

De vingers van diezelfde hand haken zich nu in haar haren. ‘Ben je vandaag naar de kapper geweest?’

In de eerste jaren van hun huwelijk babbelden ze niet zo makkelijk met elkaar. Door haar studie medicijnen kende ze veel mensen. Als ze een bekende op straat tegenkwam en een praatje maakte, sloeg bij Bilal – net als bij mensen die bij een lift staan en ongeduldig nog een keer op de knop drukken – al snel de onrust toe. En de jaloezie. ‘Hebben jullie het tien minuten lang alleen maar over het ziekenhuis gehad?’ Elk gesprek dat ze met een voor hem onbekende voerde, werd op een goudschaaltje gewogen. Elke blik geëvalueerd.

Disclaimer: De naam en achtergrond van de persoon die in dit voorbeeld staat, is gefingeerd. Gelijkenis berust op louter toeval.

BOEKFRAGMENT

Meral Meral Kaya is huisarts in Amsterdam. Als kind migreerde ze vanuit CentraalTurkije naar Nederland. Nu zoekt ze de balans tussen haar achtergrond en haar overtuigingen.

Froukje Santing, Meral, Uitgeverij Orlando, 224 pagina’s (€ 21,50) www.uitgeverijorlando.nl

Nadat Meral de vuile vaat in de afwasmachine heeft geschoven, schuift ze de vitrage opzij en tuurt door het keukenraam. De stille straat baadt in het zonlicht. Ze houdt van de Nederlandse zomeravonden.

Alsof een onzichtbare mensenhand zich verontschuldigt voor de zoveelste grijze dag en in de laatste lichturen de dimmer balorig voluit draait.

Terwijl ze de waterketel vult, glimlacht ze om haar dwaze gedachte.

Haar oog wordt naar haar auto getrokken in een van de rechte parkeervakken voor het huis. Het dak is ondergescheten door een patatduif.

Witte plakkaten op de zwarte lak. De saaiheid mag dan van haar nieuwbouwwijk afdruipen, in haar beleving breken de blokken doorzonwoningen dwars door ruimte en tijd heen. Ze verbinden haar met haar eerste levensjaren in Anatolië. Ze denkt aan hoe ze met een afgunstig soort ongeduld opkeek naar dorpsgenootjes die al genoeg verjaardagen hadden gevierd om toegelaten te worden tot de lagere school. Jongens

14 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

JEUGD

BOEKENKRANT TIPT

RECENSIES

Heertje en Meneertje

Pungels en kraaienpoten

Heertje en Meneertje zijn dikke vrienden.

Samen houden ze erg van bouwen en allebei zijn ze bezig met het construeren van hun eigen huis. Op de bouwplaats drinken ze samen thee. Als de huizen op een dag klaar zijn, hebben ze allebei hun ideale huis. Maar nu missen ze elkaar.

Samenwonen is toch leuker.

Elle van Lieshout en Erik van Os, Heertje en Meneertje, illustraties: Jan van Lierde, Uitgeverij Rubinstein en Van Halewyck, 40 pagina’s (€ 15,00)

Midnight Sun We hebben Eward en Bella al kunnen ontmoeten in de Twilightreeks. Maar tot nu toe hebben we alleen de kant van Bella kunnen lezen. In Midnight Sun zien we het iconische liefdesverhaal vanuit Edwards perspectief. We komen meer te weten over zijn verleden en zijn complexe gedachten. Ook krijgt het verhaal een nieuwe en donkere wending…

DOOR SELMA OUEDDAN

Stephenie Meyer, Midnight Sun, vertaling: Maria Postema en Elise Kuip, Uitgeverij Van Goor, 672 pagina’s (€ 22,99)

De grote breinroof Na De trein naar onmogelijke bestemmingen, is hier het gevolg. Als Suzy weer aankomt in de Unie van Onmogelijke Bestemmingen, vangt ze een gesprek op van een schimmige en onverwachte vijand, die een verschrikkelijk plan heeft om Trollenstad te vernietigen. Kunnen Suzy en haar vrienden voorkomen dat Trollenstad echt tot zijn einde komt?

Ole wist niet dat hij een grootvader had totdat deze overleed.

Hoewel de jongen meteen nieuwsgierig is naar wie Rooie Piet, zijn opa, was, wil zijn vader weinig over hem loslaten. Wanneer de familie Akkerman echter in geldproblemen komt, zijn ze gedwongen om vanuit hun gezellige appartement in Utrecht naar het geboortehuis van Ole’s vader te verhuizen aan de rand van het Brabantse dorpje Orpel. Dat verhuizen doen ze zonder Ole’s moeder, aangezien die naar een rustoord in Tibet vertrekt voor drie maanden.

Het wordt een zomer waarin Ole’s vader onhandig de relatie met zijn zoon probeert op te bouwen, zonder een moeder die de lege stiltes opvult.

Aangekomen in Orpel gaat Ole op

zoek naar verhalen en hints van het verleden van zijn opa, en lukt het hem langzaamaan een beeld van Rooie Piet op te bouwen. Van dozen vol vreemde ijzerpuntige voorwerpen (kraaienpoten) verstopt in het huis tot aan cryptische opmerkingen van de dorpsbewoners, alle beetjes helpen hem. Daarnaast probeert hij met tegenzin te wennen aan zijn nieuwe thuis, als blijkt dat ze nog wel een tijdje in Orpel zullen blijven.

Vooral het dialoog is sterk in dit verhaal. Zo illustreert Huizing de relatie tussen Ole’s vader en moeder met slechts een paar woordenwisselingen: ‘Zegt mijn moeder: “Piet, snijd jij even een paar uien?” Zegt m’n vader: JÖRGEN CARIS “Rode of gewone?” “Doe maar rode, schat.” “Schijfjes, ringen of stukjes?”

Ten slotte is Huizing er ook nog in “Stukjes, graag.”’ Ook de puberende geslaagd waargebeurde verhalen Ole brengt zij goed tot leven met rondom de botersmokkel in Brabant behulp van zijn sarcastische comonder andere door midmentaar op alles wat del van oude krantener gebeurt. Dit denkt artikelen in het boek te hij bijvoorbeeld als zijn verwerken. Dit brengt vader een van de voorOle’s verhaal nog delen van Orpel noemt: dichterbij. ‘“Je loopt zo naar Al met al is Het België.” België. Cool.’

Pungelhuis een mooi Verder ontbreekt het verhaal over hoe de boek niet aan grapgevolgen van je acties pige momenten die de generaties na jou de onhandigheid van kunnen beïnvloeden. de familie Akkerman Een gouden combi van accentueren. Zo kondifictieve familiegeschiegen de ouders van Ole denis en waargebeurde de verhuizing als volgt Nederlandse historie. aan: ‘“We gaan verhuizen,” zei m’n moeAnnet Huizing, Het Punder. “Koekje erbij?”’ gelhuis, Uitgeverij LemDit maakt het verhaal niscaat, 191 pagina’s nog geloofwaardiger. (€ 15,95)

Dodelijk profielwerkstuk P.G. Bell, De grote breinroof, vertaling: Selma Soester, Uitgeverij Moon, 400 pagina’s (€ 17,99)

Fort Fiktori West-Vlaanderen, zomer 1916. De levens van twee neefjes draaien om de boerderij en het dorp. Dit leven slaat om als de grote oorlog zich in het dorpje vestigt.

Duitse soldaten zijn op zoek naar een Engelse spion die ze maar niet gevonden krijgen. De dorpsbewoners worden hier het slachtoffer van. De twee neefjes raken langzaamaan meer betrokken bij de strijd. Het einde zal het leven van henzelf en van het dorp voorgoed veranderen.

Tegenwoordig wordt er in Noord-Brabant vooral drugs gesmokkeld, maar vroeger was het meest winstgevende smokkelproduct… roomboter. Die criminele geschiedenis wordt ook wel gezien als de meest romantische misdaad van Nederland. Daar komt Ole in Het Pungelhuis van Annet Huizing achter wanneer hij probeert te ontrafelen wie zijn dode opa was. Maar is dat verleden ook zo romantisch?

ANNET HUIZING

Iedere inwoner van Little Kilton kent het verhaal: de knappe en populaire scholiere Andie Bell is vijf jaar geleden door haar vriendje vermoord, waarna hij zelfmoord pleegde. De zaak was snel opgelost en afgesloten: de moordenaar was immers dood en het bewijs sprak voor zich. Maar Pippa zet haar vraagtekens bij de zaak en gaat op onderzoek uit.

DOOR FAMKE PRINS

Mark Tijsmans, Fort Fiktori, Uitgeverij Pelckmans, 106 pagina’s (€ 16,50)

Een moordzaak is absoluut een boeiend onderwerp voor een profielwerkstuk, zeker als het in jouw woonplaats heeft plaatsgevonden.

In Moordgids voor lieve meisjes van Holly Jackson wordt de familie van de moordenaar in het kleine dorp met de nek aangekeken. Maar Pippa Fitz-Amobi doet dat niet: zij is de enige die niet klakkeloos gelooft dat Sal Singh, het vriendje, de moord op Andie Bell op zijn geweten heeft. Het lichaam van Andie is nooit gevonden en Pippa heeft zo haar vragen bij het politieonderzoek. Ze start haar moordonderzoek op geheel eigen

als mijn instinct juist is, en Salil “Sal” wijze en al snel komen er geheimen boven tafel die iemand liever verbor- Singh onschuldig is, wie heeft haar dan wel vermoord? Ik denk niet dat gen had willen houden: het lijkt wel ik de zaak echt zal oplossen en erachof ze wordt tegengewerkt – leeft de ter ga komen wie Andie heeft verechte moordenaar nog? moord. Ik ben geen politieagent met Moordgids voor lieve meisjes is een toegang tot een forensisch lab (lijkt waanzinnig leuk en spannend verme duidelijk), en ik lijd ook niet aan haal! Het is een echte whodunit. waanvoorstellingen. Maar ik hoop Naast dat het een interessante zaak dat mijn onderzoek feiten en verklais, is het format van het boek ook heel gaaf: het lopende verhaal wordt ringen zal oprakelen die kunnen wijzen op twijfel rondom Sals schuld, en afgewisseld met het voortgangslogdie kunnen suggereren dat de politie boek van Pippa, transcripten van een fout heeft gemaakt door de zaak interviews met getuigen en kenniste sluiten zonder verder te graven.’ sen van het slachtoffer, politieverHet verhaal leest erg slagen en WhatsAppvlot en het plot is goed berichten. Dit is absoopgebouwd, waarluut een goede toevoedoor je continu door ging en geeft een origiwilt blijven lezen. nele twist aan het verWellicht heeft Pippa op haal. Door de persooneen gegeven moment lijke notities van Pippa een tikje te veel verkrijg je een uniek kijkje dachten op haar lijstje in haar hoofd, waarin staan. Hierdoor ben je de verdenkingen zich soms even kwijt wie opstapelen en elke ook alweer wie is en nieuwe theorie uitgehoe diegene gerelabreid uitgedacht wordt. teerd is aan het slachtAls lezer word je meeroffer, maar dat mag dere keren op het verde pret niet drukken. keerde been gezet. Uit Moordgids voor lieve Voortgangslogboek – Holly Jackson, Moordmeisjes is een briljant notitie 1: ‘Ik hoop dat het gids voor lieve meisyoung adult-mysterie een essay vol waarhejes, vertaling: H.C. Kasin een uniek format. den wordt. Wat is er nou persma en Karin Pijl, echt gebeurd met Andie Uitgeverij Volt, 448 pagi- Een aanrader voor alle leeftijden!

Bell op 20 april 2012? En na’s (€ 15,00)

15 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

INTERVIEW

JEUGD

MYLO FREEMAN

Je snapt meteen waar het over gaat Tijdens de Kinderboekenweek kun je naast het Kinderboekenweekgeschenk ook de speciale kleuteruitgave kopen: het prentenboek Tweeling!. Mylo Freeman schreef een verhaal over een bijzondere tweeling en tekende ook nog alles zelf.

Ze vertelt meer over het kleurrijke boek.

DOOR MIREILLE BREGMAN Mylo Freeman heeft inmiddels zo’n zestig boeken op haar naam staan. Direct na haar studietijd op de Gerrit Rietveld Academie is ze begonnen met het bedenken en illustreren van kinder- en prentenboeken. De serie over prinsesje Arabella wordt wereldwijd in vertaling uitgegeven. Tijdens de Kinderboekenweek, die begin oktober plaatsvindt, is haar prentenboek Tweeling! exclusief te koop in de boekhandel.

Freeman vertelt over het moment dat ze hoorde dat zij was uitgekozen als auteur voor de Kinderboekenweek: ‘Op een dag belde de CPNB, de organisator, met de vraag of ik een week later naar kantoor kon komen. Daar was ik wel verbaasd over, tegelijkertijd kreeg ik een bepaald vermoeden. Uiteindelijk zat iedereen daar met een big smile en toen had ik door dat ik het prentenboek voor de Kinderboekenweek mocht maken! Natuurlijk ben ik ontzettend blij. Je krijgt ineens een groot podium waarmee je veel kinderen en ouders kunt bereiken. Het is een grote eer!’

Twins Day Het prentenboek moet in korte tijd gemaakt en geproduceerd worden, dus Freeman moest snel een boekidee hebben. Waar haalde ze haar inspiratie vandaan? ‘Ik was na Prinses Arabella in het museum bezig over kunst en wilde iets met Rembrandt doen. Toen kwam ik een bericht op internet tegen over de jongens Myles en Tanner. Myles wilde Twins Day, een speciale dag voor tweelingen in Amerika, vieren met klasgenoot Tanner. Hij had tegen zijn moeder gezegd dat ze samen in dezelfde kleren naar school wilden, omdat Tanner sprekend op hem leek. Toen zij met de kleding op school kwam, zag ze dat Tanner een jongen met een bruine huidskleur was en dat de twee jongens in uiterlijk helemaal niet op elkaar leken.’

De auteur zag hier meteen een geschikt verhaal in voor de Kinderboekenweek. ‘Het is zo’n aandoenlijk verhaal over vriendschap, iedereen snapt direct waar het over gaat. Je kunt er op meerdere niveaus met kinderen en volwassenen over spreken. Het is een verhaal dat direct

uit kinderen komt en daarom zal het ook andere kinderen aanspreken. Toen ik eenmaal dit verhaal had gevonden, was het prentenboek in een paar maanden klaar. Myles en Tanner hebben zelf het boek nu ook gekregen en ze zijn er heel enthousiast over.’

Freeman heeft met haar oeuvre een duidelijk doel voor ogen, en daar sluit ook dit boek perfect op aan.

‘Wat dit prentenboek gemeen heeft met bijvoorbeeld de serie over prinsesje Arabella, is een donkere hoofdpersoon. Ik ben voor meer etnische diversiteit in kinder- en prentenboeken. Er is veel onwetendheid over het gegeven dat niet alle kinderen zich kunnen identificeren met personages. Arabella heb ik gemaakt nadat ik hoorde over een donker meisje dat niet de hoofdrol in een toneelstuk wilde spelen. Er bestonden volgens haar geen donkere prinsesjes. Dat moet veranderen.’

Eigen signatuur Wie Tweeling! ziet, valt het vrolijke kleurgebruik op. Ze gunt me een blik op haar werktafel: vol met potjes gekleurd water en veel kwasten.

Hoe maakt Freeman haar tekeningen? ‘Ik gebruik ecoline, bleekwater en zout. Met ecoline kun je veel. De kleuren zijn zo mooi, ik gebruik ze altijd als basis. Je kunt kleuren creeren en wegbleken en er veel mee experimenteren. Ik wil eigenlijk nog eens een computercursus volgen om op een andere manier prenten te maken, maar het komt er nooit van. Aan de andere kant: ecoline is mijn eigen signatuur, je herkent er mijn werk aan. Ik zit ook vaak vol met nieuwe ideeën waarbij ik ecoline goed kan gebruiken, dus eigenlijk heb ik er geen tijd voor!’

Als ze niet aan het tekenen of schrijven is, staat de auteur graag voor de klas. ‘Als ik een workshop geef, lees ik voor en geef ik vaak een tekendemonstratie, dus ook met ecoline.

Dat levert altijd leuke reacties op, want dan wordt een verhaal “echt”.

Tegelijk kan ik over de boeken vertellen en hoe ik eraan werk. Ook heb

MAIKEL THIJSSEN

ik poppen laten maken naar aanleiding van Arabella. De vragen volgen dan vanzelf. Ik heb echt een leuk beroep: kinderen zijn zo spontaan en leuk om mee te werken!’

Freeman heeft een drukke planning tijdens de Kinderboekenweek.

‘Eerst doe ik de opening en in de dagen erna ga ik van Groningen naar Zeeland. Wist je dat er ook een toneelstuk geschreven is over Tweeling!? Het heet Robbie en Roef, naar de hoofdpersonen. Op 4 oktober gaat het in première in theater Zuidplein in Rotterdam en daarna toert het theatergezelschap rond.

Zelf heb ik ook de ontwikkeling van het stuk mee mogen maken. Ik ben in de Kinderboekenweek natuurlijk vooral benieuwd naar de reacties van de kinderen, hoe ze over Tweeling! denken en praten. Het is juist voor hen geschreven!’

Mylo Freeman, Tweeling!, Uitgeverij Rubinstein i.s.m. CPNB, 36 pagina’s (€ 7,25)

De Kinderboekenweek vindt plaats van 30 september t/m 11 oktober. Kijk op www.kinderboekenweek.nl wat er allemaal te doen is.

‘Myles en Tanner hebben zelf het boek nu ook gekregen.

Ze zijn er heel enthousiast over.’

16 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Terras Altas 1. Puur Wit Tijdens haar reis over het Laagland, stort het luchtschip dat Lily naar haar verloofde moet brengen neer.

Ze belandt op een plek waar nachtmerries haar ook overdag teisteren.

Patty van Delft, Terras Altas 1. Puur Wit, Celtica Publishing, 348 pagina’s (€ 20,95) www.celtica-publishing.nl

‘Ze wordt wakker.’

‘Zit ze goed vast?’

‘Ja, die gaat nergens heen hoor, Rain.’

Hebben ze het over mij? Ik gluur door mijn wimpers naar de mensen die mij omringen.

Ze dragen vreemde kleding. Veel bruin en zwart. Leren borst- en armbeschermers met hier en daar metalen stukken die eruitzien alsof ze gerecycled zijn. En wapens.

Gevaarlijk uitziende messen, dolken en pistolen. Kilte nestelt zich in mijn borstkas als ik besef dat dit bannelingen zijn. Paniek slaat de mist in mijn hoofd uiteen en ik ben in één klap helder.

Ik wil me tegen deze misdadigers verdedigen. Touw snijdt ruw in mijn polsen wanneer ik me probeer los te wurmen. Ook mijn enkels zijn aan elkaar gebonden en er schiet een steek door mijn kuit. Als ik naar beneden kijk om de schade op te nemen zie ik tot mijn verbazing dat de wond met nette steken is gehecht.

Ik slaak een kreet en onmiddellijk is alle aandacht op mij gericht.

‘Hé, rustig aan, Hooglander! Je kunt

niet ontsnappen dus kap met dat gedoe.’

Mijn blik schiet naar degene die gesproken heeft. Hij draagt een leren kap voor zijn mond en is daardoor lastig te verstaan. Zijn wenkbrauw is opgesierd door een zilverkleurige piercing en zijn haar, dat aan de linkerkant is opgeschoren, valt aan de andere kant tot net iets over zijn schouderbeschermer. Hoewel hij lang en slank is, doet zijn nonchalante houding vermoeden dat hij sterker is dan hij eruitziet.

‘Ze is geschrokken, laat haar even bijkomen,’ zegt de roodharige jongen naast hem. Hij draagt een vliegeniersbril en glimlacht vriendelijk, een uitdrukking die totaal niet past bij het pistool dat vakkundig achter zijn riem is gestoken.

‘Zou ze van dat luchtschip komen?’ bromt een derde stem. De grote man buigt zich voorover om me beter te bekijken en ik deins achteruit. Er klinkt een zacht gerinkel als de tandwielen van zijn ketting tegen elkaar aan tikken. Hij draagt een vreemd hoofddeksel, dat nog het meeste wegheeft van een halve berenschedel, behalve dat het grotendeels van metaal gemaakt is. Zijn ongeschoren gezicht straalt een en al vijandigheid uit. Wat zijn deze misdadigers met me van plan? Als ze me wilden vermoorden hebben ze daar alle kans voor gehad toen ik buiten bewustzijn was. Een rilling kruipt over mijn

ruggengraat. Dat betekent dus dat ze liever hebben dat ik lijd…

Opnieuw worstel ik tegen de touwen. Ik weet heus wel dat ik geen schijn van kans maak, maar ik wil me niet als een lam naar de slachtbank laten brengen. Vechtend ten onder!

‘Grote Naí, het is best een druktemaker, hè?’ De rossige jongen trekt de bril weg, zet hem op zijn hoofd tussen zijn warrige haren en glimlacht opnieuw. ‘Kalmeer eens, joh.’

Maar dat ben ik zeker niet van plan.

Integendeel, als een schurk zijn gezicht laat zien dan weet je dat hij ervan uitgaat dat je hem later nooit kan aanwijzen als dader.

De jongen met het opgeschoren haar haalt zonder waarschuwing uit. Zijn gehandschoende vuist slaat tegen de zijkant van mijn hoofd. Ik ben zelfs te geschokt om het uit te schreeuwen. Verbluft stop ik met bewegen en kijk de jongen die me geslagen heeft tussen lokken wit haar door boos aan. Mijn kaak en jukbeen gloeien.

‘Rain!’

‘Ja, wat? Ze kan beter gelijk haar plaats kennen.’

BOEKFRAGMENT

Bloedrode midzomeravond Cilla heeft een volkstuin gekocht op het eiland Bullholmen, met een klein huisje erop. Het werken in de tuin zal haar afleiden van haar verdriet, is het idee.

Christoffer Holst, Bloedrode midzomeravond, Uitgeverij Stortebeeker, 250 pagina’s (€ 17,95) www.stortebeeker.nl

Het is heerlijk weer als ik op de boot stap naar mijn nieuwe leven.

De boot die me naar iets totaal nieuws zal brengen. Weg van alle narigheid van de afgelopen maanden.

Alle tranen, alle slapeloze nachten voor uiteenlopende tv-series met mijn lepel diep in een bak Ben & Jerry’s. Of zo had het misschien móéten zijn. Zo had ik me het einde van een relatie tenminste altijd voorgesteld. Oké, een enkeling gaat misschien bungeejumpen in Australië of peddelt de Nijl af op een krokodil om zichzelf te vinden of zo. Maar uiteindelijk is er filmisch gezien maar één manier om met een verbroken relatie om te gaan, en dat is alle tranen storten die gestort moeten worden en al het ijs eten dat gegeten moet worden. En dat is veel, heel veel ijs.

Ik heb het geprobeerd. Ik heb een heleboel bakken gekocht. Maar na de tweede sputterde mijn maag al tegen. De lactose bedierf mijn kansen op filmisch verdriet. Dus in mijn geval werd het gewoon op de bank liggen. Alleen. Starend naar de wereld die op tv werd getoond. En

die opeens volkomen vreemd en buitenaards op me overkwam.

De dag waarop Daniel, met wie ik drie jaar had samengewoond, vertelde dat hij het uit wilde maken, begon op de slechtst denkbare manier: met een blaasontsteking.

Het lijkt wel of mijn lichaam het doorheeft als er iets slechts te gebeuren staat. Zie het als de eigenaardigste superkracht ter wereld. Toen mijn moeder vijfentwintig jaar geleden op de ochtend voor kerst vertelde dat ze ziek was, ernstig ziek, had ik het ook al. Een blaasontsteking betekent slecht nieuws. Dat is vaste prik.

Ik moet toegeven dat de monoloog waarmee Daniel het uitmaakte me net zo verbaasde als de bekendmaking van mijn moeder over haar ziekte. Want er was nauwelijks een reden voor, behalve dat hij niet meer van me hield. Zo bracht hij het uit die avond in april bij Texas Longhorn, terwijl ik hem alleen maar zat aan te staren vanaf de andere kant van het tafeltje. Hij zei niet ‘Ik heb iemand anders leren kennen’ of ‘We hebben nooit seks’. Hij zei alleen dat hij niet meer van me hield.

En wat antwoord je daarop?

Niets.

Dus diezelfde avond zag ik hem zijn spullen inpakken en vertrekken. Een week later kwam er een verhuiswagen om de bank halen, die van hem was, en een paar dozen.

En daarna stilte. Tranen. En

natuurlijk een heleboel telefoontjes van mijn beste vriend Zacke, die me een hart onder de riem wilde steken.

Nu is het juni en ben ik opeens hier.

Op weg over het glinsterende water van de Oostzee. Het kan raar lopen in het leven.

Het is zomer in Stockholm en naast de ms Silverpilen deinen niet alleen brommende luxe motorjachten, maar ook schattige zeilschepen rond.

De vloer van de veerpont dreunt onder mijn voeten en de koele wind waait langs mijn wangen.

In mijn oren heb ik ‘Wanted Man’ van needtobreathe. Bear Rinehart met zijn fantastische, rauwe stem zingt ‘Come and get me’ en ik zie het groene eiland in de scherenkust opdoemen.

Bullholmen. Het eiland dat ik de komende maanden mijn thuis zal noemen.

Mijn hart gaat sneller slaan als ik zie dat de steiger in gereedheid wordt gebracht voor het aanmeren.

Ik ben er.

17 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Voorbij de grenzen van de ernst Ruim driehonderd pagina’s in het absurde universum van deze unieke tekenaar.

Kamagurka, Voorbij de grenzen van de ernst, Uitgeverij de Harmonie, 320 pagina’s (€ 29,90) www.deharmonie.nl

BOEKFRAGMENT

Hoe overleef ik mijn relatie?

Waarom worden we soms gekwetst door onze geliefde?

En waarom stellen wijzelf degene van wie we het meest houden teleur?

Laat ik beginnen met het voorstellen van de verschillende typen stekelig gedrag in de liefde: soms vooral gebruikt ter verweer, soms voornamelijk om aan te vallen. Met deze gedragingen beogen mensen eigenlijk iets positiefs, maar toch doen ze dat op een manier die hun partner pijn doet, kwetst of teleurstelt.

Aan elk gedragstype dat ik hier kort beschrijf, is een hoofdstuk gewijd.

Jörg Berger, Hoe overleef ik mijn relatie?, vertaling: Carolyn Visschers, KokBoekencentrum uitgevers, 192 pagina’s (€ 17,99) www.kokboekencentrum.nl

Grenzen overschrijden. Mensen die grenzen overschrijden, oefenen te veel invloed op anderen uit.

Sommigen hebben de neiging hun partner op te voeden, te betuttelen of voor hem te bepalen, vooral in stresssituaties. Ze beslissen voor de ander, of voorkomen dat hij zich kan terugtrekken.

Je beter voordoen dan je bent.

Zelfetalering is soms irritant, maar vaak wekt dit gedrag ook verwachtingen bij partners die praatjesmakers niet kunnen waarmaken. Dat stelt teleur. Praatjesmakers proberen hun eigen gebreken te verdoezelen.

Achter hun mooie façade gaat een werkelijkheid schuil waar eens een

hartig woordje over gesproken zou moeten worden.

Kleineren. Als mensen een negatief oordeel over anderen vellen, is dat soms krenkend, vooral als dat degene betreft die het dichtst bij hen staat. Ook overdreven kritiek leveren, karakterfouten analyseren of uitgaan van slechte bedoelingen is kleinerend gedrag. Hoewel het doel is de partner te corrigeren, wordt door dit gedrag vaak alleen het tegenovergestelde bereikt.

Vermijden. Vermijders onttrekken zich ongemerkt aan hun verantwoordelijkheid. Hun partner staat er dan dus alleen voor en dat is pijnlijk.

Deze mensen mijden taken die ze misschien niet aankunnen, ze gaan nabijheid en emotionele intimiteit of conflicten uit de weg. Sommigen kijken er ook niet naar uit om dingen te doen die ze eng vinden.

Energie verslinden. Sommige mensen stellen te hoge eisen aan zichzelf en brengen zichzelf daardoor in de problemen. Zo manoeuvreren ze hun partner in de helpersrol. Die leeft dan intens mee, maakt zich zorgen en investeert veel tijd en energie. Als dit vaker gebeurt, groeit het partners soms boven het hoofd.

Intimideren. Dominante mensen willen respect afdwingen en laten

zich dan ook gelden. Ze zijn in staat luidruchtig en onvermoeibaar de confrontatie aan te gaan. Ze weten intuïtief op welke zwakke plekken ze druk moeten uitoefenen zodat hun partner toegeeft en zich regelmatig gekleineerd en weerloos voelt.

Wraak nemen. Wraakzuchtige mensen vereffenen openstaande rekeningen of bestraffen hun partners voor iets wat ze hebben gedaan. De wraak of straf komt tot uiting in beledigde reacties, persoonlijke aanvallen, het onthouden van liefde of een weigerhouding.

Duik hoofdstuk na hoofdstuk in de wereld waar deze gedragswijzen je naartoe leiden. Je vindt er levensverhalen en leest over angsten en verlangens die schuilgaan achter een bepaald beschermingsmechanisme.

Je ziet hoe dit gedrag uitwerkt op een relatie, welke gevaren er zijn en hoe je zodanig uiting geeft aan je liefde dat je stekeligheden van scherpe kantjes ontdoet.

Je kunt natuurlijk ook meteen doorbladeren naar een hoofdstuk dat jou specifiek interesseert; elk hoofdstuk staat op zich. Je weet vast wel zo ongeveer wat de zwakke punten van jou en je partner zijn. Hoewel dit boek op stellen is gericht, raad ik ook singles aan het te lezen.

18 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

NON-FICTIE

BOEKENKRANT TIPT

RECENSIES

Kunsjt!

De demarrage van Vlaanderen

In Kunsjt! houdt Jaron Beekers zich bezig met vragen over Joodse identiteit binnen de kunst.

Vragen zoals: waarom is Michelanchelo’s David niet besneden? Was Rembrandts Joodse bruidje eigenlijk wel Joods? Ook kijkt Beekers naar wat de binding is tussen schilders als Marc Chagall en Isaac Israëls en welke Joodse kwesties een rol spelen bij kunstenaars als Frida Kahlo en Helmut Newton.

Jaron Beekes, Kunsjt!

Een joodse kijk op kunst in 50 meesterwerken, Uitgeverij De Arbeiderspers, 184 pagina’s (€ 27,50)

Simon Stevin van Brugghe Zolang een natuurverschijnsel niet theoretisch kan worden doorgrond, is het een wonder. Vanuit die gedachte heeft Simon Stevin een nieuwe manier van wetenschap bedrijven opgestart. In een eeuw van omwentelingen zoals de drukkunst, het scheiden van de Nederlanden en de humanistische inzichten van Vesalius, ontpopte Stevin zich als multidisciplinaire wetenschapper die schreef om de middenklas te bereiken.

Guido Vanden Berghe, Dieter Viaene en Ludo Vandamme, Simon Stevin van Brugghe (1548– 1620). Hij veranderde de wereld, Uitgeverij Sterck & De Vreese, 160 pagina’s (€ 22,50)

Geluksklavers Natuur is overal, ook in een nieuwbouwwijk.

Ook een natuurmens kan uit de voeten in een Vinex-wijk, zo heeft Elvira Werkman bewezen. Twaalf jaar lang heeft ze een dagboek bijgehouden met foto’s. In Geluksklavers lees je over verrassende verhalen uit tuin en buurt, vergezeld met kleurrijke foto’s. Perfect voor deze tijd, nu er steeds meer mensen in hun eigen omgeving een frisse neus gaan halen.

Elvira Werkman, Geluksklavers. Natuurgeluk in de nieuwbouw, Uitgeverij KNNV, 144 pagina’s (€ 17,50)

Hoe ontstaat ons lichaamsbeeld?

Zonder spiegel is er geen zelfbeeld. In Hoe ontstaat ons lichaamsbeeld? legt hoogleraar psychologie Liesbeth Woertman uit dat zelfbeeld bestaat bij gratie van anderen. Ondergaan mensen cosmetische chirurgie wel echt alleen voor henzelf, zoals vaak beweerd wordt, of zit hier misschien wel meer achter?

Liesbeth Woertman, Psychologie van het uiterlijk, Uitgeverij Ten Have, 176 pagina’s (€ 20,99)

Vlaanderen is onlosmakelijk verbonden met wielrennen.

Namen als De Vlaminck, Van Impe en Museeuw maken deel uit van het collectieve geheugen. De geschiedenis van de sport op natte, hobbelige Vlaamse wegen wordt vurig beschreven in Stoempers van de kasseien.

DOOR KATY HURKMANS Pearson schrijft met veel passie over zowel grote als kleine wielerwedstrijden. Dat doet hij bovendien met de nodige Britse humor en een flinke dosis relativeringsvermogen. Hij heeft zichzelf volledig ondergedompeld in de Vlaamse wielergeschiedenis en begint dan ook waar dat moet: bij Carolus Steyaert. De gemiddelde wielerfanaat zal hem wellicht onder één van zijn andere namen kennen, als de weinig succesvolle wielrenner Marc Bolle of als pionier in de sportjournalistiek Karel Van Wijnendaele.

Vanuit dat beginpunt introduceert de auteur een aantal succesvolle, grote flandriens en haakt hij aan bij de hoogtepunten uit de Vlaamse wielergeschiedenis. De focus ligt op

feiten en persoonde grote koersen, maar lijke ervaringen. Zo Pearson heeft het even dook Pearson dus welgraag over de kleinere eens een kroeg bincriteria of het fenomeen nen: ‘Mijn bier had een van de kermiswedstrijalcoholpercentage van den en laat tussendoor 9,5. “Als ik er nog een zijn appreciatie voor het neem, zul je me naar Belgische bier blijken. huis moeten dragen,” In diverse hoofdstukzei ik. De barman keek ken maakt de lezer kennaar buiten. “Het is nis met het doorzetmaar 100 meter.”’ Dat tingsvermogen van levert uiterst genietde Vlaamse wielrenbare hoofdstukken op ners. ‘Stoempers’ die die zich voornameover landbouwwegen, lijk afspelen op de stragrindpaden en straHarry Pearson, Stoemten vol kasseien rijpers van de kasseien. Een ten van kleine Vlaamse dorpen. den, door scherpe boch- kleurrijke geschiedenis ten en modder, die de van de wielerklassiekers, Stoempers van de kasseien is een amulegendarische Muur Uitgeverij Karakter, sante rit doorheen de van Geraardsbergen 368 pagina’s (€ 19,99) geschiedenis van de beklimmen en dat alles wielerklassiekers en doorheen bijdikwijls in erbarmelijke weersomgevolg Vlaanderen. De ervaringen standigheden. Het gaat echter net en ontmoetingen van de auteur zelf zo goed over de belastingproblezorgen samen met de gemoedemen van Tom Boonen, de gokverlijkheid van de volkscultuur en het slaving van Rik van Steenbergen, de steeds terugkerende barslechte weer schulden van Freddy Maertens, over voor een interessante leeservaring.

Duitse toeschouwers die denken dat Voor de echte wielerfanaten valPearson ex-wielrenner Edwig van len er tal van weetjes te rapen, maar Hooydonck is en over een uitstekende manier om de koers te volgen: deze geestige en kleurrijke beschrijin een klein café onder het genot van ving zal zelfs mensen die niet langs de kant van de weg met vlaggen een portie friet en een biertje. Op staan te zwaaien om hun favoriete een spitsvondige en onderhoudende renner aan te moedigen, weten te manier wordt alles met elkaar ververmurwen. weven door middel van anekdotes,

19 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

INTERVIEW

NON-FICTIE

RENSKE DE GREEF

Nakkie toverstof doen met Tinkerbell Sinds 2015 tekent Renske de Greef stripcolumns voor de NRC over de algemene worsteling van het menselijk bestaan, zoals ‘de verering van discipline’ maar ook ‘5 soorten mensen met wie ik eigenlijk geen film wil kijken’. Een terugkerende factor is de herkenbaarheid van de behandelde onderwerpen.

DOOR EMMA RINGELDING Gewoon even optimaal genieten met op het omslag twee dinosaurussen die naar een naderende komeet kijken, eentje zegt ‘Gezellig’, is de tweede bundeling stripcolumns van De Greef.

De 125 pagina’s zijn gevuld met strips (in kleur!) en af en toe een spread met illustraties. Er is een ouderschapsbingo (‘Mag ik alsjeblieft héél even in mijn eentje poepen?’), een pagina met ontroerende groenten (‘Snackkomkommers: zo klein en belachelijk!’) en een flow-chart om de vraag te beantwoorden of je met Pasen wel nog een ei moet eten (‘En eet je ’m straks wel ook echt op, ook als je hem pelt en hij dan grijsachtig blauwgroen is van de waterverf?’). Het moge duidelijk zijn dat de charme en hilariteit van De Greefs columns hem zit in de gevatheid van haar zinvorming en woordkeuze.

Het boek was al in een vergevorderd stadium toen de pandemie uitbrak: de inhoud veranderen was niet echt meer een optie.

RENSKE DE GREEF

begint met een disclaimer over het gebrek aan anderhalve meter afstand in de columns.

Het boek was al in een vergevorderd stadium toen de pandemie uitbrak: de inhoud veranderen was niet echt meer een optie.

Zo’n toegevoegde opening die het boek heel duidelijk in een tijd plaatst is een interessante keuze, want wie weet is ‘tijdens het verschijnen van dit boek de herinnering aan de lockdown wel weer vervaagd’, schrijft ook De Greef – en daarmee de disclaimer in het boek gedateerd. Mijns inziens past de toevoeging echter goed in het geheel: De Greef maakt columns om

onderwerpen met verschillende gradaties van ernst door middel van een lach bespreekbaar te maken, en het omgaan met een pandemie past daar goed tussen.

Hoewel ik soms liever wat meer plaatjes en wat minder tekst had gezien zijn de columns erg grappig, vanwege de alledaagse onderwerpen (bijvoorbeeld de angst om volwassen te worden) met terzijdes tot in het absurde (een mottige Peter Pan die ‘nakkie toverstof’ doet met Tinkerbell). Niet een stripboek dat je in één keer uit leest, maar perfect voor af en toe eens een pagina, of drie.

JAN WILLEM KALDENBACH

Je kunt zien dat De Greef eerst een schrijver is en dan een tekenaar.

Haar columns zijn vaak tekst aangevuld met plaatjes; de grapjes zitten meestal in het geschreven gedeelte, en minder in de illustraties. Soms lijkt De Greef het moeilijk te vinden om haar illustraties voor zich te laten spreken, maar de columns die het beste werken zijn die waar het visuele element onontbeerlijk is, bijvoorbeeld wanneer ze een ‘zoek de verschillen’-vakantieboek-tekening maakt met aan de ene kant een mannelijke voetballer die een zak geld krijgt, en aan de andere kant een vrouwelijke voetballer met een doosje Merci.

Opvallend is dat de bundeling

Renske de Greef, Gewoon even optimaal genieten, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 128 pagina’s (€ 20,00)

20 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

NON-FICTIE

RECENSIE

THOMAS SCHLIJPER

Een gat in de gevel met een plank ervoor: de voordeur in essentie, volgens schrijver en kunstcriticus Bo van Houwelingen. Het boek Voordeuren van Amsterdam staat er vol mee. Van statige deuren van herenhuizen tot vrolijk gekleurde deuren in portiekflats, van deuren omlijst door groen en bloemen tot grauwe, verwaarloosde exemplaren.

DOOR JACOMIJN VAN KEMPEN Amsterdamse stadsfotograaf Thomas Schlijper geeft graag alledaagsheid weer in zijn beelden. Al jarenlang maakt hij dagelijks minstens één foto. Hij ensceneert niet, maar geeft de realiteit weer zoals die zich aan hem opdient. Dat is terug te zien in zijn foto’s van voordeuren. Het zijn momentopnames die op iedere doodgewone dag vastgelegd kunnen zijn: veel deuren gesloten, soms met pratende mensen in de deuropening of zittend voor het huis, met briefjes die aanmanen tot kloppen of bellen, met plantenbakken en slingerende fietsen. Het is een bonte verzameling foto’s waarop veel te zien valt, zowel in het grote geheel als in de details.

De foto’s waarop alleen de voordeur te zien is en waar verder weinig informatie in zit zullen voor kijkers die Amsterdam goed kennen meer vertellen dan voor wie minder bekend is met de stad en zijn

Thomas Schlijper, Voordeuren van Amsterdam, Uitgeverij JEA, 240 pagina’s (€ 30,00)

verschillende wijken. Maar op het overgrote deel van de foto’s is een verhaal vastgelegd waar kennis van Amsterdam niet voor nodig is. Vaak krijg je een bijzonder inkijkje in het leven van de mensen die achter de voordeur wonen, zoals op een foto van mensen die een wijntje drinken voor de deur. En soms is het de esthetiek van het beeld dat de foto sprekend maakt, zoals de bijna perfect symmetrische foto van vier identieke voordeuren met identieke plantenbakken erboven. Of de geel betegelde deur die nauwelijks opvalt in de geel betegelde muur.

THOMAS SCHLIJPER

Het verhaal achter de voordeur

Voordeuren van Amsterdam bestaat zeker niet alleen uit beelden. Dertien schrijvers vonden hun inspiratie in een voordeur en schreven hier een tekst over. De verhandeling over de ontwikkeling van de deur van het stadswoonhuis tot en met de zestiende eeuw zal vooral de kenner of liefhebber aanspreken, maar veel van de andere teksten zijn persoonlijker van aard. Zoals die van Annegreet van Bergen, waarin ze vertelt over haar studentenwoning in Amsterdam en over lopers die op bijna alle buitendeuren in de stad pasten. Of de tekst van Ronald Giphart, die zich hiervoor verdiepte in een voordeur waar hij vaak zonder er aandacht aan te schenken voorbijliep. ‘Een deur als vele deuren, maar toch een die ik voortaan min-

Ronald Giphart verdiepte zich in een voordeur waar hij vaak zonder er aandacht aan te schenken voorbijliep.

der achteloos zal passeren,’ besluit hij zijn tekst.

Het doorbladeren van het boek is als een wandeling door de stad, waarbij je allerlei huizen, mensen en situaties passeert. Korte inkijkjes in verschillende woonwijken, woonsituaties en het leven van personen die je niet kent. Hoewel niet alle teksten een waardevolle aanvulling op of versterking van de beelden zijn, geven ze soms wel een interessante verdieping op een specifieke foto of een persoonlijke invulling ervan.

Voor wie Amsterdam kent is het boek een feest van herkenning, en voor wie de stad niet goed kent een mooie manier om kennis te maken met alledaagse wijken, straten, voordeuren en bewoners.

Het geboortehuis van Johan Cruijff aan de Akkerstraat

21 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

NON-FICTIE

COLUMN ONZE TAAL

If it ain’t Dutch, it ain’t much THOMAS SCHLIJPER

De redactie van Onze Taal zet iedere maand een bijzonder taalboek in de schijnwerpers. Deze keer De Dutchionary van Gaston Dorren.

Het Britse en het Amerikaanse Engels kennen veel termen en uitdrukkingen met Dutch erin.

Een flink deel daarvan is neutraal, zoals Dutch elm (een boom, namelijk de iep), Dutch auction (‘een veiling waarbij de prijs zakt in plaats van stijgt’) en Dutch waffles (oftewel ‘stroepwaffels’).

Ze heten Dutch omdat het gaat om zaken die uit Nederland komen.

Maar een groot deel van het Dutch-idioom is denigrerend of ronduit negatief: Dutch courage (‘jenevermoed’), Dutch treat (‘ieder zijn eigen drankje of maaltijd betalen’), Dutch nightingale (‘kikker’) en Dutch widow (‘prostituee’). Waarom?

Omdat de Hollanders in de Gouden Eeuw niet populair waren bij de Britten. Hollanders waren winst- en machtsbelust, immoreel, sluw, verraderlijk, wreed, ondankbaar, onbeschaafd, gierig en vrekkig, boers, drankzuchtig en verwaand – en tolerant, iets wat indertijd niet overal als een positieve eigenschap werd ervaren. De Amerikanen namen veel van die uitdrukkingen over, en voegden er nog een paar aan toe. Overigens zijn veel van de Dutch-woorden en -uitdrukkingen zo goed als vergeten – maar in de woordenboeken staan ze nog wel.

Gaston Dorren, vorig jaar winnaar van de Onze Taaltaalboekenprijs, verzamelde honderden woordenboeklemma’s Gaston Dorren, De Dutmet het woord Dutch chionary. Woordenboek erin, en beschrijft die van al wat Dutch is, Uitin zijn nieuwe boek geverij Pluim, 206 pagiDe Dutchionary. Zoals na’s (€ 19,99) altijd doet hij dat met veel kennis van zaken, en met de gedoseerde humor waar dit onderwerp om vraagt. Hij vertelt veel over de historische context van de vergaarde ‘dutchisms’, en verklaart ook waarom er relatief veel uit Amerika komen: Dutch betekende daar ook vaak ‘Duits’, dus een deel van al die woorden gaan niet eens over ons. Maar dat neemt niet weg dat ook de Amerikanen maar al te vaak de oude Britse wijsheid omarmden: ‘wat Dutch is, dat deugt niet, dus wat niet deugt, dat noem je Dutch’. Gelukkig staat de tegenhanger van dit toch wat cynische adagium ook in Dorrens boek: ‘If it ain’t Dutch, it ain’t much.’

‘Wat Dutch is, dat deugt niet, dus wat niet deugt, dat is Dutch.’

RAYMOND NOË

De voordeur van Simon Carmiggelt aan het Eerste Weteringplantsoen

Het Genootschap Onze Taal is een vereniging voor taalliefhebbers, dat elke maand het blad Onze Taal uitbrengt en daarnaast fungeert als Taaladviesdienst. Kijk voor meer informatie op:

www.onzetaal.nl.

€17,99

Werken aan een betere relatie

>32.000 exemplaren verkocht

verkrijgbaar in de (online) boekhandel

Cliënten over de methode van Willem van der Bend:

‘Verplichte kost voor elke drukke geest.’

‘Geniaal in zijn eenvoud.’

Verkrijgbaar in de (online) boekhandel

Voel je beter | Willem van der Bend | € 20,99 | Kosmos Uitgevers

23 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

KIJKJE IN DE KEUKEN

NON-FICTIE

LIESBETH RAM

Verhitte discussies en nieuwe vrienden Met meer dan veertienhonderd lees- en luisterclubs en ruim tienduizend leden bewijst Senia dat lezend Nederland nog springlevend is. Hoe krijgen zij dat voor elkaar?

DOOR MIRJAM MULDER Senia is een vrijwilligersorganisatie die door heel Nederland leesclubs en muziekluisterclubs opricht. Nieuwe clubs worden opgericht door een netwerk van ambassadeurs, en vrijwilligers in werkgroepen stellen de keuzelijsten samen en zorgen voor de lees- en luisterwijzers. Ambassadeur Liesbeth Ram geeft ons een kijkje achter de schermen.

Voor wie zijn de leesclubs van Senia bedoeld?

‘Voor mensen die geïnteresseerd zijn in literatuur, filosofie of geschiedenis en graag hun leeservaring met anderen willen delen. De clubs zijn over het hele land verspreid en er komen nog altijd nieuwe bij. De grootste doelgroep is 50-plussers. Maar er is ook meer interesse bij jongere deelnemers: zo heb ik een leesclub opgericht in een kroeg met jongere deelnemers.’

Waarom wilde je graag ambassadeur worden?

‘Ik was werkzaam in de bibliotheek en ik had al kennisgemaakt met Senia, die in mijn bibliotheek informatiebijeenkomsten organiseerde.

Ik vond dat een mooi initiatief en ik was vaak bij zo’n bijeenkomst aanwezig om de leeskringenservice van de bibliotheek te promoten. Ik heb toen al aangegeven dat als ik met pensioen ga, ik graag ambassadeur voor Senia wil worden. Ik wilde mijn vaardigheden en contacten nog graag inzetten. Ik vind het een uitdaging om met mensen, die elkaar niet kennen, een leesgroep op te richten. En als het lukt, dan ben ik helemaal tevreden!’

Wat houden jouw werkzaamheden precies in?

‘Een ambassadeur van Senia richt nieuwe leesclubs op en onderhoudt contacten met bestaande leesclubs in het werkgebied. Mijn werkgebied is Eemland: Amersfoort, Baarn, Leusden, Bunschoten, Woudenberg. Via het kantoor van Senia komen aanvragen bij mij binnen. Ik plaats nieuwe deelnemers in bestaande leesclubs, of ik organiseer een informatiebijeenkomst met als doel een nieuwe club op te richten. Afhankelijk van de aanvragen kan het literatuur, muziek, filosofie, kunstgeschiedenis, of biografieën zijn.

‘Informatiebijeenkomsten organiseer ik in samenwerking met de

Een leeskring in Amersfoort, georganiseerd door Senia en Bibliotheek Eemland. bibliotheek Eemland. Zij zorgen voor een ruimte en koffie, de boeken en de pr. Zelf verzorg ik een persbericht voor de plaatselijke krant. Ik vertel de deelnemers over het aanbod van Senia, de leeswijzers, en als het klikt, ga ik met de deelnemers aan de slag om vaste afspraken te maken: frequentie, vast dagdeel, data, contactpersoon, wie bijt de spits af om als eerste de bijeenkomst te leiden, en waar komen de deelnemers bij elkaar. Als laatste komt de keuze van de titels uit de keuzelijst van Senia.

We komen er altijd uit.’

‘Het is fijn dat je een leeswijzer hebt met discussiepunten, zodat er meer diepgang in de gesprekken kan ontstaan.’

Wat vind jij zelf het leukst aan het deelnemen aan een leesclub?

‘Ik heb een vaste leesclub. Wij zijn met negen vrouwen. Mijn favoriete moment is het begin en het einde van de avond. Dan vraag ik de deelnemers om in één of twee woorden aan te geven wat het boek met hen deed en een waardering. Aan het eind van de avond komt de waardering terug. Dan is het leuk om te horen of de meningen zijn veranderd of ongewijzigd gebleven.

Iedereen vindt het fijn om een boek eens lekker uit te pluizen. Vaak spelen de levenservaringen een rol in de discussies. Dan is het fijn dat je een leeswijzer hebt met discussiepunten, zodat er meer diepgang in de gesprekken kan ontstaat.’

Hoe kies je een geschikt boek voor een leesclub?

‘We zoeken uit de keuzelijst van Senia en de titels die het meeste scoren, worden uitgekozen. We lenen

leeskoffers van de bibliotheek, de titels moeten voorradig zijn. Een boek dat mij nog goed bijstaat is Het einde van de eenzaamheid van Benedict Wells. Een jonge schrijver die zo mooi verdriet, rouw, liefde en hoop kan weergeven. Het verhaal en ook de taal raakte mij, ik moest een traantje laten bij bepaalde passages.’

Komt het ook weleens voor dat de meningen erg uiteenlopen?

‘De meest verhitte discussies gingen over het boek van Stefan Brijs, De engelenmaker. De reacties varieerden van “walgelijk boek”, “kon het niet meer uitlezen” tot “fantastisch”, “meesterlijk”. Ik vond het bij tijden smakeloos, griezelig, maar ook heel intrigerend. Post voor mevrouw Bromley van Stefan Brijs vond ik daarentegen een prachtig boek, maar dat had ook te maken met het onderwerp, de Eerste Wereldoorlog, dat mij meer aansprak dan De engelenmaker.’

Hoe verklaar jij de aantrekkingskracht van Senia?

‘Met elkaar over boeken praten is een prettige bezigheid. Het delen van de leeservaringen en het directe contact dat je met elkaar hebt. Er is veel waardering voor de leeswijzers en muziekwijzers en de excursies. En er ontstaan vriendschappen: met elkaar naar een boekverfilming gaan, een museum bezoeken, een theatervoorstelling, noem maar op.’

Liesbeth Ram

Benieuwd geworden? Kijk voor meer informatie op www.senia.nl.

LUC SATTER

Iedereen zal Niets in zijn hart sluiten!

Elshontely zit thuis met haar moeder. Achthoog.

In een flat die zo klein is dat ze zelf in het berghok slaapt. Het is best gezellig, maar als je niet naar buiten mag en niemand mag zien omdat er een epidemie rondwaart, begint het leven toch wel saai te worden. Elshontely heeft het dan ook wel een beetje gehad. Maar dan heeft haar moeder een verrassing.

Een stok met een touw eraan. En aan het eind zit een stukje brood. Elshontely gaat buiten over de balustrade vissen. En ze vangt Niets!

d naar Benieuw dstukken? e hoof t s r e e de ISBN: 978 90 477 1278 7 | Prijs: € 14,95 | leeftijd: 10+

Wat doe je als je een oude, verwarde man vindt?

Die neem je natuurlijk mee naar huis!

Frietje is zo’n meisje dat wil zorgen voor alle verloren dieren de ze aantreft: een zwerfhond, een verdwaalde schildpad, een manke duif… Op een dag vindt ze een oude man die met zijn pantoffels aan midden op het fietspad staat en niet meer weet wie hij is.

Frietje noemt de man ‘meneer Fritz’ en neemt hem mee naar huis. Ze is vastberaden om uit te zoeken wie meneer Fritz is. Haar pogingen om hem zijn geheugen terug te laten vinden, leveren vrolijke situaties op – maar makkelijk gaat het niet!

Benieuwd na ar de eerste ho ofdstukken?

ISBN: 978 90 477 1283 1 | Prijs: € 14,95 | leeftijd: 10+

www.lemniscaat.nl

25 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

De kaasfabriek De kaasfabriek gaat over verbroken familiebanden en het verlangen naar vrijheid in tijden van een wereldoorlog. Wederom belicht Simone van der Vlugt een fascinerende en belangrijke periode uit de Nederlandse geschiedenis op toegankelijke en meeslepende wijze.

Simone van der Vlugt, De kaasfabriek, Uitgeverij Ambo|Anthos, 384 pagina’s (€ 22,99) www.amboanthos.nl

Het is stil in huis. Lydia zou er inmiddels aan gewend moeten zijn, maar af en toe begint de ochtend nog met dat besef. De bedienden lijken hun best te doen om zo min mogelijk geluid te maken, alsof dat te veel voor haar zou zijn, terwijl het juist de stilte is die haar op de zenuwen werkt.

In de vele kamers, die ooit gevuld waren met gasten, muziek en gelach, heerst nu een complete rust. De piano waar haar moeder zo graag op speelde staat onaangeroerd in de salon, en de rook van haar vaders sigaren heeft niets meer dan een vage, muffe geur achtergelaten.

Een deel van het jaar woont Lydia in Amsterdam, al is ze liever hier in Purmerend, op Welgelegen. Het is alsof de stemmen van haar ouders hier duidelijker klinken dan in het huis in Amsterdam, alsof ze te ijl zijn

om de geluiden van de stad te kunnen overstemmen.

Lydia slaat het laken en de dunne zomerdeken van zich af en komt uit bed. Voor ze zich aankleedt, opent ze de balkondeuren en stapt ze naar buiten om van de aanblik van de achtertuin te genieten. De hortensia’s, haar moeders trots, bloeien als nooit tevoren, alsof ze willen bewijzen dat ze wel zonder Paulines liefdevolle zorg kunnen.

Maandenlang heeft de leegte van al die kamers langs Lydia’s zenuwen geschuurd. Inmiddels is de pijn draaglijker geworden, maar een halfuurtje geleden, toen ze wakker werd, was het gevoel van gemis er opeens weer.

Misschien komt het doordat ze gisteravond de sleutel van haar vaders bureau heeft gevonden. Ze had er lange tijd naar gezocht, en opeens, toen ze een boek pakte uit de bibliotheek, vond ze hem.

Dat was een opluchting, al betekent het ook dat ze haar vaders bureau zal moeten doorzoeken.

Lydia draait zich om, kleedt zich aan en loopt naar de keuken. Daar is Fiene al bezig het ontbijt klaar te maken.

‘Goedemorgen, Fiene,’ zegt ze. ‘Ik wil graag in mijn vaders studeerkamer eten. Met koffie vandaag, geen thee.’

Haar dienstmeisje draait zich naar haar toe. ‘Goedemorgen, juffrouw Lydia. Wilt u niet liever buiten op

het terras zitten? Het is zulk heerlijk weer.’

Gedecideerd schudt Lydia haar hoofd. ‘Nee, in mijn vaders kamer. Ik heb gisteren eindelijk de sleutel van zijn bureau gevonden en ik wil kijken wat erin zit.’

‘Zoekt u iets?’

‘Niet echt. Hij bewaarde daar allerlei persoonlijke dingen. Brieven, en een soort dagboek. Ik hoop dat er ook foto’s in zitten. Het zou fijn zijn om er nog een paar van mijn ouders te hebben.’

Lydia loopt naar de hal en gaat de werkkamer van haar vader in, in de rechtervleugel van het huis, met uitzicht op het theehuis. Daar zat haar moeder graag, lezend in een boek, of pratend met haar vriendinnen.

Lydia’s vader vond het prettig om tijdens zijn werk af en toe naar zijn vrouw te kijken.

BOEKFRAGMENT

Zoete Zoete Wraak BV Vijf zielen, drie lotgevallen, twee kunstwerken, één wraakactie... Zoete Zoete Wraak BV is de nieuwe roman van Jonas Jonasson, auteur van de besteller De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween.

Kevin wilde geen nieuwe moeder nadat zijn moeder het gezien de omstandigheden zo goed had gedaan, maar ergens moest er een vader zijn, als hij de biologieleraar moest geloven. Voorlopig was de eigenaardige kunsthandelaar Victor Alderheim de plaatsvervanger van zijn vader.

Jonas Jonasson, Zoete Zoete Wraak BV, vertaling: Corry van Bree, Uitgeverij Signatuur, 368 pagina’s (€ 20,99) Vanaf 15 september in de boekhandel www.uitgeverijsignatuur.nl

Het zou overdreven zijn om te beweren dat er chemie tussen Kevin en Victor was als de laatstgenoemde de wekelijkse pizzavoorraad kwam brengen. Het bleef bij ‘hallo’, ‘is alles goed’, ‘hier is je eten’, en een doodenkele keer ‘allemachtig, wat regent het’. Gevolgd door ‘tot volgende week’. Kevin wilde dat moment dolgraag verlengen. Hij ging naar de schoolbibliotheek, waar hij een centimeters dik boek vond waarin de volledige kunstgeschiedenis op ruim vierhonderd pagina’s werd samengevat, vanaf de grotschilderingen uit het stenen tijdperk tot nu. Hij was van plan erin te bladeren om een

gespreksonderwerp voor het bezoek van de komende week te vinden.

Het boek stond vol kleurige illustraties, die de zeventienjarige jongen fascineerden. Een wereld waarvan hij geen idee had gehad, ging voor hem open en hij merkte dat hij een duidelijke mening over het grootste deel van de kunst had.

De renaissance vond hij niets. Dat leek één lange reclamefilm voor de Bijbel. De romantiek trok hem meer aan. Eugène Delacroix had zelfs twee naakte vrouwenborsten op een werk over de Franse Julirevolutie van 1830 geschilderd.

Echt interessant werd het pas in de negentiende eeuw. Kevin werd diep geraakt door Claude Monet en zijn schilderij van een dageraad met een rode zon en een roeiboot met een roerganger en een eenzame reiziger.

De jongen dacht een tijdlang dat zijn fascinatie werd veroorzaakt doordat hij zich afvroeg wie de reiziger kon zijn. Iets zei hem dat het een vrouw was, maar dat was niet te zien. Waar ging ze naartoe? En wie stond er aan het roer? Een arme visser die bij het krieken van de dag op was om iets te verdienen door de vrouw naar... Tja, waar ging ze zo vroeg naartoe? En waarom?

Langzamerhand begon hij te beseffen dat het schilderij hem intrigeerde vanwege iets anders. Het echte kunstwerk was het licht van

de dageraad. De rode zon die op het water weerspiegelde. De lichte nevel die duidelijk maakte dat het vroeg in de herfst was en... Kevin betrapte zichzelf erop dat hij zich afvroeg hoe warm het zou zijn, of misschien eerder hoe koud. Elf graden?

Zodra Victor met zijn pizzadozen binnenkwam, liet Kevin de pagina met het schilderij dat hem zo intrigeerde zien.

‘Kijk eens wat een mooi schilderij, chef.’

Victor keek vluchtig naar het opengeslagen boek en voelde de irritatie opkomen. ‘Laat je niet beïnvloeden door dat soort troep.’

Dit was precies het soort kunst dat homoseksualiteit bevorderde, dat vraagtekens zette bij sterk leiderschap, dat de maatschappelijke idealen vertroebelde. ‘Allemachtig, wat regent het trouwens.

Tot volgende week.’

Op Kevins achttiende verjaardag kwam Victor voor de eerste keer zonder pizzadozen op bezoek. Kevin dacht dat ze samen de wereld zouden gaan ontdekken. Voor de honderdste en tevens laatste keer begon hij te hopen op iets wat in elk geval léék op een vader-zoonrelatie.

26 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

ADRESSEN

NEDERLAND

VLAANDEREN

Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden

Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels.

Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com.

NEDERLAND AALSMEER

Boekhuis Aalsmeer ALKMAAR

Boekhandel Feijn Van der Meulen’s Boekhandel ALMELO

Boekhandel Broekhuis ALPHEN A/D RIJN

Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof AMERSFOORT

De Algemene Boekhandel Boekhandel Riemer Boekhandel Veenendaal AMSTELVEEN

Boekhandel Venstra AMSTERDAM

De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel De Dolfijn Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Boekhandel van Noord ARNHEM

Boekhandel Hijman Ongerijmd ASSEN

Boekhandel Van der Velde Rapunsel Kinderboeken & meer BAARLE-NASSAU

Bruna Baarle-Nassau BAARN

Boekhandel Den Boer BARNEVELD

Boekhandel Romijn

DEN HAAG

Boekhandel De Vries Van Stockum Boekhandel Scheveningen DEVENTER

Boekhandel Praamstra DIEREN

The Read Shop Dieren DOORN

The Read Shop Doorn DOORWERTH

The Read Shop Doorwerth DORDRECHT

Boekhandel Vos & Van der Leer Kinderboekwinkel De Giraf DRACHTEN

Boekhandel Van der Velde DRIEBERGEN

Boekhandel Jacques Baas DRONTEN

Voster Boekverkopers EDE

Boek en Buro EINDHOVEN

De Boekenberg Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere ENSCHEDE

Boekhandel Broekhuis EXLOO

Geerts Warenhuis GELDROP

Boekhandel Van Grinsven GOES

BEILEN

Boekhandel De Koperen Tuin

BENNEKOM

Blz. Boekhandel Buitelaar

Boekhandel Het Logboek Boekhandel Novita BERGEN OP ZOOM

Quist Boeken BILTHOVEN

Bilthovense Boekhandel BLEISWIJK

Boekhandel Muilenburg

BREUKELEN

Boekhandel Van Kralingen BUNSCHOTENSPAKENBURG

Bruna Van de Geest CASTRICUM

Boekhandel Laan CUIJK

The Read Shop Cuijk DEN BOSCH

Boekhandel Adr. Heinen

HIPPOLYTUSHOEF

De Wieringer Boekhandel HOOGEVEEN

The Read Shop XL Hoogeveen

GRONINGEN

HAAKSBERGEN HAARLEM

Boekhandel Gillissen & Co Boekhandel De Vries Van Stockum Bruna Cronjéstraat Kinderboekwinkel Kiekeboek HAREN (GR)

Boomker Boeken HEDEL

The Read Shop Hedel HEEMSTEDE

Boekhandel Blokker HEEZE

Boek- en Kantoorboekhandel Lektura

OISTERWIJK

OLDENZAAL

Boekhandel Priem

OEGSTGEEST

Boekhandel De Kler Rijnlandse Boekhandel Boekhandel Oisterwijk Boekhandel Broekhuis OOSTERBEEK

Boekhandel Derijks

Boekhandel Flevo IJMUIDEN

The Read Shop Express IJmuiden KAPELLE

Boekhandel Lectori KERKRADE

Boekhandel Leeskunst Boekhandel Deurenberg KRIMPEN A/D IJSSEL

Boekhandel Kamerbeek 3WLEEUWARDEN

Boekhandel Van der Velde De Toverlantaarn LEIDEN

Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel Silvester LEIDERDORP

Boekhandel De Kler LEIDSCHENDAM

Boekhandel De Kler LISSE

Grimbergen Boeken LOCHEM

Boekhandel Lovink MAARN

MAASSLUIS

MAASTRICHT

MEPPEL

Riemer Barth MIDDELBURG

De Drvkkery MIJDRECHT

Boekhandel Mondria MONNICKENDAM

Nimo Boek

NAALDWIJK

Boekhandel Vingerling

OSS

Boekhandel van Atten Bruna Ackershof PURMEREND

Boekhandel Het Leesteken PUTTERSHOEK

Marjan Houtman Lezen & Schrijven RAALTE

Bruna Ellenbroek RHOON

Het Witte Huys RODEN

Boekhandel Daan Nijman ROERMOND

Plantage Boekhandel Boekhuis de kleine Tovenaar ROOSENDAAL

Boekhandel De Boekenwurm ROSMALEN

Boekhandel De Omslag ROTTERDAM

Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Boekhandel Van Rietschoten RIJSWIJK

Bruna Monnichmann SANTPOORT-NOORD

Bredero Boeken SCHAGEN

Boekhandel Plukker SCHIEDAM

Schiedams Boekhuis SITTARD

Boekhandel Krings SNEEK

Boekhandel Van der Velde

NIJKERK

Boekhandel de Traverse

NIJMEGEN

Steenwijks Boekhuys

Boekhandel Roodbeen Boekhandel Augustinus Boekhandel Roelants Dekker v.d. Vegt Boekverkopers Kinderboekwinkel Nijmegen NOORDWIJKERHOUT

Boekhandel Wagenaar & Van Halem NOOTDORP

Bruna Lange Baan

SON EN BREUGEL

STEENWIJK TIEL

Boekhandel Arentsen TILBURG

Gianotten Mutsaers TWELLO

Boekhandel Oonk UITHOORN

The Read Shop Express Uithoorn

BRUGGE

Malpertuis

Boekhandel Van Kooten VEGHEL

Boekhandel Schellen VELP (GD)

Boekhandel Koops

PIJNACKER

Standaard Boekhandel

VEENENDAAL

OUDEWATER

The Read Shop Oudewater

BRASSCHAAT

De Reyghere boekhandel

OUDERKERK A/D AMSTEL

Boekhandel Sprey

VLAANDEREN

VALKENSWAARD

Boekhandel Jansen & De Feijter

NIEUWEGEIN

The Read Shop Nieuwegein

UTRECHT

Boekhandel Kees Broese boekverkopers Savannah Bay De Utrechtse Kinderboekwinkel

HUIZEN

Boekhandel De Kler

GOUDA

Boekhandel Verkaaik The Read Shop Goverwelle

Boekhandel Osinga

HOUTEN

Boekhandel Dominicanen

Boekhandel De Boekenkist

NUNSPEET

Boekhandel Meijer & Siegers

GORINCHEM

Boek en Buro

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar

Boekhandel Broekhuis

Boekhandel Het Keizerrijk

Van Dinter Media BREDA

HENGELO

GOIRLE

The Read Shop Karssen BOXMEER

Boekhandel De Ganzenveer

Boekhandel Boek & Koek

Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer

BODEGRAVEN

HELMOND

VENLO

VENRAY

Roojboek VLEUTEN

Boekhandel Kees VLISSINGEN

Boekhandel ’t Spui VOORBURG

Kinderboekhandel In de Wolken VOORSCHOTEN

Boekhandel De Kler WAALWIJK

Plantage Bookstore WAGENINGEN

Boekhandel Kniphorst WASSENAAR

Boekhandel De Kler WEESP

Boekhandel PeZZi PaZZi WILLEMSTAD

Boekhandel Het Rozemarijntje WOERDEN

Boekhandel De Kler Boekhandel KEES WORMERVEER

Pasman Boek & Hobby ZEIST

Boekhandel Kramer & Van Doorn ZEVENAAR

Rebers Boek en Buro ZOETERMEER

Boekhandel De Kler Bruna Dorpsstraat Silvester Boek & Spel ZWOLLE

Waanders In de Broeren

GENK

HEIST-OP-DEN-BERG

Het Voorwoord MECHELEN

Salvator

TURNHOUT

Standaard Boekhandel

27 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

BOEKHANDEL ’T SPUI

Het bruisende hart van Vlissingen Elke maand bezoeken we een van de vele mooie Boekenkrantboekhandels die ons taalgebied rijk is. Deze maand gingen we langs in hartje Vlissingen, waar aan de Oude Markt Boekhandel ’t Spui gevestigd is.

Boekhandel ’t Spui is een bruisende winkel die inwoners, vakantiegangers en andere boekenliefhebbers aantrekt. Eigenaar Margreet de Haan bestiert de zaak met Gerda, Agnes en Erik en een heleboel boekenliefde. ’t Spui is gevestigd in de voormalige bibliotheek en dat is terug te zien in het pand: er is een extra ingang waardoor je direct een grote ruimte met leestafel binnenstapt. Hier worden dan ook regelmatig lezingen en evenementen georganiseerd. Verder is er in het assortiment voor ieder wat wils: literatuur, andere talen, boeken over Zeeland en scheepvaart, een grote kinderhoek, kookboeken en meerdere kaartenmolens die je niet snel elders tegenkomt. Wat boekhandel ’t Spui kenmerkt zijn de bladwijzers met mascotte Mr. Lester, de lampen die speciaal in Engeland worden besteld en de vele grappige

Wat boekhandel ’t Spui kenmerkt zijn de lampen die speciaal in Engeland werden besteld

V.l.n.r.: Erik, Margreet, Gerda en Agnes

boekengadgets. Het is er allemaal: van kussentjes tot sleutelhangers gebaseerd op boekpersonages. Als je genoeg rondgekeken hebt, kun je er op de bank neerploffen met de Boekenkrant en een muziekje.

Dennis Lunenborg is vaste gast in ’t Spui en vertelt er graag over: ‘Het is een sfeervolle winkel waar de warmte en liefde voor boeken en mensen je tegemoet stroomt. De persoonlijke benadering is hartverwarmend en altijd zeer gezellig. De mooiste boekentip kreeg ik een tijdje geleden van Margreet. Zij attendeerde me op de illustrator en schrijver Charlie Mackesy en raadde me het boek De jongen, de mol, de vos en het paard aan als must-read. Een schot in de roos! Het is een enorm inspirerend boek, waar ik bijna dagelijks in kijk. Elke bladzijde heeft zo’n diepzinnige boodschap, je wordt echt aan het denken gezet.’

BOEKHANDEL

TOP 30 NEDERLAND

TOP 30 VLAANDEREN

Week 36, 2020.

Bron: CPNB

Week 34, 2020.

Bron: boekenvak.be

1 (2) 2e week Arjen Lubach, Stoorzender 2 (NIEUW) 1e week Marieke Lucas Rijneveld, De avond is ongemak 3 (4) 14e week Rayon Winn, Het zoutpad 4 (3) 52e week Rutger Bregman, De meeste mensen deugen 5 (NIEUW) 1e week Kluun, Familieopstelling 6 (5) 26e week Charlie Mackesy, De jongen, de mol, de vos en het paard 7 (NIEUW) 1e week Sofie Chanou en Jorrit van Daalen Buissant des Amorie, Lekker & simpel ZOET 8 (1) 2e week Glennon Doyle, Ongetemd leven 9 (NIEUW) 1e week Simone van der Vlugt, De kaasfabriek 10 (9) 13e week Charlotte Dematons, Alfabet 11 (7) 119e week Lucinda Riley, De zeven zussen 12 (11) 28e week Lucinda Riley, De zeven zussen. Zon 13 (6) 10e week Saskia Noort, Bonuskind 14 (8) 2e week Jamie Oliver, 7x anders 15 (15) 85e week Lucinda Riley, De zeven zussen.

Maan 16 (13) 104e week Lucinda Riley, De zeven zussen. Parel 17 (12) 4e week Charlotte Dematons, Nederland Maxi editie 18 (10) 116e week Lucinda Riley, De zeven zussen.

Storm 19 (14) 114e week Lucinda Riley, De zeven zussen.

Schaduw 20 (17) 7e week Pieter Waterdrinker, De rat van Amsterdam 21 (57) 84e week Ilja Leonard Pfeijffer, Grand Hotel Europa 22 (NIEUW) 1e week Theo Brinkel en Ruud Lubbers, Haagse jaren 23 (16) 6e week Suzanne Vermeer, Waterland 24 (18) 10e week Sander Kollaard, Uit het leven van een hond 25 (NIEUW) 1e week Mary L. Trump, Te veel en nooit genoeg 26 (NIEUW) 1e week Marcel van de Ven, De Kooi 27 (19) 4e week Stephenie Meyer, Midnight Sun 28 (20) 12e week Karin Slaughter, Verzwegen 29 (23) 57e week Natalia & Walter, Project Gezond.

Afvallen met gezond en vooral lekker eten.

30 (54) 12e week Sander Heijne en Hendrik Noten, Fantoomgroei

1 (1) Peter van Gucht, Luc Morjaeu, Suske en Wiske 353. Het gewiste Wiske 2 (7) Nix, De buurtpolitie 10. De Zombie 3 (nieuw) Glennon Doyle, Ongetemd leven 4 (2) Stephenie Meyer, Twilight. Midnight Sun 5 (4) Lucinda Riley, De zeven zussen 6 (3) Lucinda Riley, De zeven zussen.

Storm 7 (5) Lucinda Riley, De zeven zussen.

Schaduw 8 (6) Lucinda Riley, De zeven zussen. Parel 9 (8) Lucinda Riley, De zeven zussen.

Maan 10 (11) Rutger Bregman, De meeste mensen deugen 11 (10) Lucinda Riley, De zeven zussen. Zon 12 (13) Pascale Naessens, Ketokuur 13 (9) Servaas Bingé, 16:8 14 (12) Hec Leemans, Tom Bouden, F.C. De Kampioenen 108.

De Kampioenen trappen door 15 (21) Björn Soenens, De lengte van een oceaan 16 (15) Philippe Delzenne, Jommeke 300.

De plasticjagers 17 (14) Merho, Peter van Gucht, Kristof Fagard, De Kiekeboes 155. In troebel water 18 (20) Bart Van Loo, De Bourgondiërs 19 (17) Dieter en Ingrid Schubert, Woeste Willem 20 (18) Ish Ait Hamou, Het moois dat we delen 21 (19) Karin Slaughter, Will Trent.

Verzwegen 22 (16) Delia Owens, Daar waar de rivierkreeften zingen 23 (22) Peter van Gucht, Luc Morjaeu, Suske en Wiske 352. Team Krimson 24 (27) François Corteggiani, Hec Leemans, Wim Swerts, Vanas, Vertongen & Co 31. Prinses Bieke 25 (24) Lucinda Riley, De vlinderkamer 26 (29) Yuval Noah Harari, Sapiens 27 (26) Sandro Veronesi, De kolibrie 28 (25) Paul Verhaeghe, Houd afstand, raak me aan 29 (33) Ilja Leonard Pfeijffer, Grand hotel Europa 30 (37) Lucinda Riley, Het meisje op de rots

KAPOEREM KAPOEROWITZJ; NIET KAPOT TE KRIJGEN!

‘By far het leukste kleurboek van dit moment!’

Margreet de Haan - Boekhandel ‘t Spui

#kapoerem

T O P PE R !

‘Bies van Ede is een van onze beste jeugdboekenschrijvers’

Lydia Rood

ezowolf.nl

Een roman over liefde in een onmenselijke tijd

Gebaseerd op een waargebeurd verhaal ‘Een prachtig, boeiend verhaal over moed en uithoudingsvermogen in oorlogstijd.

Ik vond het geweldig!’

Rachel Hore

Vanaf 10 september te koop in de (online) boekhandel

29 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2020

LEZER AAN HET WOORD

VOOR DE LEZER

WIN EEN BOEK

VORIGE MAAND

Welke drie schrijvers zijn in het onderstaande beeld verborgen? Stuur de namen voor 28 september naar redactie@boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Vermeld ook je naam en adres.

Onder de goede inzendingen wordt een exemplaar van Fiftyfifty verloot.

‘De zussen Alexandra en Sofia Avellino hebben net, afzonderlijk van elkaar, het verminkte lichaam van hun vader gevonden. Doodsbang bellen ze allebei de politie. Ze weten het zeker: de ander heeft het gedaan.

Maar een van de vrouwen liegt! Een van hen is de echte moordenaar.’

Steve Cavanagh, Fiftyfifty, vertaling: Betty Klaasse en Martin Jansen in de Wal, Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 400 pagina’s (€ 20,99)

Kate Eberlen, Dansen op de Piazza Navona, vertaling: Karien Gommers, Uitgeverij LuitinghSijthoff, 448 pagina’s (€ 17,50)

Yolanda Bloemen

Twee keer achter elkaar hetzelfde boek lezen Elke maand kun je in deze rubriek kennismaken met een Boekenkrant-lezer. Deze keer: Yolanda Bloemen.

Wat doe je in het dagelijks leven?

‘Ik geniet van mijn pensioen en heb daardoor veel tijd om te lezen.

Verder bridge ik op een club en thuis, al heel lang ben ik een enthousiaste golfster, doe ik aan yoga en puzzel (sudoku) veel. Ook verzorg ik met liefde al mijn bloemen en planten op mijn balkon.’

Waar haal je de Boekenkrant op?

‘Bij The Read Shop in Doorwerth haal ik altijd de Boekenkrant. Het is een gezellige en uitgebreide shop met veel aanbod van boeken. En als een bepaald boek niet voorradig is, wordt het besteld en is het de volgende dag aanwezig.’

Hoe is je liefde voor lezen ooit begonnen?

‘Al heel jong ging ik naar de bibliotheek in Enschede om boeken te halen en thuis te lezen. Men zocht daar uit wat geschikt was voor mij.

Helaas ken ik de titels niet meer.

Op latere leeftijd heb ik een cursus gevolgd van “Nederlandse Literatuur” op de Volksuniversiteit in

‘Op mijn nachtkastje ligt op dit moment Ballets Russes van Rosita Steenbeek.

Ik ben het voor de vierde keer aan het lezen.’

Arnhem o.l.v. een Neerlandica. Heel interessant en boeiend vond ik het hoe je leerde te kijken naar de structuur van het boek, ruimte in het boek, het perspectief, ik-verteller of personale verteller, verteltijd, personages, motieven, het thema, taalgebruik en stijl. Ook werd geadviseerd het boek twee keer achter elkaar te lezen. Het verrassende was dan ook dat je er de tweede keer weer iets uithaalde wat je de eerste keer over het hoofd had gezien. In mijn boekenkast staan ook veel mooie boeken van buitenlandse schrijvers. Het voordeel van goede literatuur is dat je met plezier de boeken nogmaals leest.’

Welk boek zou je aan iedereen aanraden?

‘Vaslav van Arthur Japin. Het is een historische roman doordat Vaslav meerdere dagboeken naliet. Vaslav Nijinski was een van de beroemdste mannelijke dansers aller tijden (ca. 1890-1950). Maar Japin heeft aan het verhaal een eigen draai gegeven.

Drie personen vertellen de verhalen over het leven van Vaslav. Japin is erin geslaagd een originele roman te schrijven over een goed gedocumenteerde geschiedenis. Ik heb het meerdere malen gelezen en het blijft boeien.’

Welk boek heb je nooit uitgelezen?

‘Lolita van Vladimir Nabokov heb ik nooit uitgelezen. De sensatie, het erotische en het taboedoorbrekende aspect trok mij niet erg aan.’

Welk boek ligt er op dit moment op je nachtkastje?

‘Op mijn nachtkastje ligt op dit moment Ballets Russes van Rosita Steenbeek. Ik ben het voor de vierde keer aan het lezen (met tussenpozen). Ik heb verschillende boeken van haar en lees ze graag. In dit boek laat Steenbeek Venetië leven. Het gaat over liefde, haat en dood.’

Wie waren de drie schrijvers verborgen in het beeld in het augustusnummer?

Het goede antwoord is: Jaap Scholten, Maren Stoffels en Johan Fretz.

Uit de 56 goede inzendingen trokken we Karin Jans uit Peize.

Zij wint Dansen op de Piazza Navona van Kate Eberlen.

Gefeliciteerd!

Neem nú een abonnement!

Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul

de bon in)

Ja, ik neem een abonnement:

Twaalf nummers van de Boekenkrant voor € 42,–

naam

m/v

straat postcode

plaats

land e-mail telefoon IBAN nummer betaling

automatische incasso

per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland

BK0920

Nieuwe poëzie van de winnaar van Constantijn Huygens-prijs In de boekhandel € 17,90

Ruim 300 pagina’s in de wonderlijke wereld van deze unieke tekenaar.

In de boekhandel € 29,90

Hermine Landvreugd & Shamrock De nieuwe Kalle!

Dit keer komt Kalle terecht op een wel heel vreemde camping…

In de boekhandel € 15,90

Spannende graphic novel voor kinderen van de auteur van het met het Gulden Palet bekroonde Het gat, Oyvind Torseter In de boekhandel € 19,90

www.deharmonie.nl