de beste bron voor boekennieuws – no. 10, oktober 2018, jaargang 12 – w w w.boekenkrant.com
‘Ik zou een patriot zijn geweest’
NELLEKE NOORDERVLIET, ESSAYIST MAAND VAN DE GESCHIEDENIS
Zie pagina 23 JITSKE SCHOLS
De bedenker van The Killing debuteert als auteur 13
Marente de Moor houdt een pleidooi voor het raadsel 3 JERZY GAWRONSKI & PETER KRANENDONK Beeldatlas van meer dan 15.000 archeologische Noord/Zuidlijn vondsten www.deharmonie.nl In de boekhandel € 79,50
Japke-d. Bouma is allergisch voor jeuktaal 25 Ook verschenen:
De breekbaarheid van het huwelijk in Blijf bij me 7
BKGeschiedenis Met o.a. Tachtig jaar oorlog
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 2
LOSSE DELEN REDACTIONEEL
Geschiedeniskriebels
Ik heb nooit spijt gehad van mijn keuze om geschiedenis te studeren, maar toch zat ik het eerste jaar regelmatig met mijn handen in het haar. Vuistdikke boeken over middeleeuwse pauzen doorwerkend, vroeg ik mij af wanneer het ‘echte verleden’ zich zou openbaren. Mijn interesse lag niet zozeer bij de historische gebeurtenissen zelf, maar bij de gevolgen daarvan voor de bevolking. Geschiedenis ging voor mij pas echt leven toen ik een jaar lang onderzoek in het Haags Gemeentearchief deed naar criminaliteit en straf in weeshuizen. Daar las ik notulen waarin kinderen gestraft werden met letterlijk een blok aan hun been. Zo gruwelijk zijn de onderwerpen die we in deze Boekenkrant uitlichten niet, maar het verleden loopt wel als een rode draad door deze editie. Oktober is namelijk de Maand van de Geschiedenis en Nelleke Noordervliet schreef het bijbehorende essay (p. 23). Ze was in ieder geval zeer te spreken over het thema van de maand: ‘Ik vind opstand een fantastisch thema. Ik bedoel: beter kun je niet krijgen als je een geschiedenisessay wilt schrijven.’ Toch vraagt ze zich af of mensen tegenwoordig nog bereid zijn om in opstand te komen voor hun idealen. Of de kinderen in het weeshuis ooit in opstand kwamen, heb ik nooit kunnen achterhalen. Maar dat ze regelmatig probeerden te ontsnappen, zegt misschien wel genoeg. Nicole van der Elst, Eindredacteur Boekenkrant nicole@boekenkrant.com
OOK VERSCHENEN
TACHTIG JAAR OORLOG Lessen uit prehistorisch Nederland en de Maand van de Geschiedenis
AANBIEDING
Wil jij een abonnement op de Boekenkrant of een van de specials? Blader gauw door naar de bon op pagina 36!
+++ De Nederlandse Ceisjan heeft via een loterij een boekwinkel in Wales gewonnen. De vorige eigenaar ging met pensioen en besloot zijn zaak te verloten. De gelukkige winnaar neemt de winkel over, samen met een IJslandse vriend die hij alleen nog via het internet kent. Ceisjan heeft er alle vertrouwen in. +++ Recensenten spreken zich uit over de toneelvoorstelling Judas, naar de bestseller die Astrid Holleeder schreef over haar criminele broer Willem. Over het algemeen loven de recensenten het acteerwerk, maar vinden ze het vooral een ‘tekststuk’. Het NRC mist de voelbare dreiging, en volgens de Volkskrant was Astrid te ‘normaal’ gemaakt. ‘En dat in een decor dat bestaat uit een gestaag groeiende verzameling grafkisten. Tikje overdreven.’ +++ De Britse ontdekkingsreiziger Redmond O’Hanlon schreef eerder boeken over Congo en Borneo. Zijn nieuwste boek gaat over, jawel, Almere. Hij woonde er drie jaar lang, ook al vond hij het aanvankelijk ‘by far de lelijkste stad ooit gebouwd’. Later ging hij ervan houden: ‘Al dat groen is prachtig. Het is de stad van de toekomst.’ +++ Als aftrap van de eerste Boekenweek voor Jongeren op 21 september werden er twee prijzen uitgereikt. Een speciale jongerenjury stak de koppen bij elkaar en bekroonde Wij zeggen hier niet halfbroer van Henk van Straten als het beste oorspronkelijke Nederlandse jongerenboek: ‘Een ontzettend komisch en levendig boek over “jezelf vinden”,’ aldus de jury. Van de vertaalde boeken werd The Hate U Give van Angie Thomas de winnaar, dat ‘prachtig en krachtig’ wordt genoemd. +++ De podcast-wereld is weer een genre rijker. In de Grote Vriendelijke Podcast bespreken recensenten Bas Maliepaard en Jaap Friso elke maand nieuwe en opvallende kinderboeken. Ook nemen ze de ontwikkelingen in de jeugdliteratuur door met luisteraars, en praten ze met een kinderboekenauteur over diens werk. De eerste twee afleveringen zijn al te beluisteren, met onder meer als gasten Jacques Vriens en Bibi Dumon Tak. +++ Wat zegt het over ons dat de nieuwe vertaling van Hitlers Mein Kampf in de top drie van de CPNB Bestseller 60 staat? Veel boekhandels voelen zich er wat ongemakkelijk onder en leggen het liever niet te prominent op tafel. Mocht het boek de eerste plek bereiken, wordt er bij Prometheus in ieder geval geen champagne gedronken. ‘Maar dat doen we ook nooit,’ aldus uitgever Mai Spijkers. +++
ERWIN SUVAAL
INHOUD LITERATUUR Marente de Moor, Foon Jon McGregor, Reservoir 13 Matias Faldbakken, De Hills Boekverfilmingen Ayòbámi Adébáyò, Blijf bij me Ellen Marie Wiseman, Olifantenmeisje Lotte Kok, Skydancer Boeken uit alle windstreken
3 4 4 5 7 8 8 9
SPANNING Dario Correnti, Heimwee naar bloed Elvin Post, Arizona Blues Søren Sveistrup, Oktober
12 12 13
JEUGD Micha Wertheim, De familie Decibel Peter Goes, Rivieren Aanschuiven bij De Jonge Beckmanjury
16 16 17
NON-FICTIE Alba Arikha, Herinneringen aan een verloren wereld Nelleke Noordervliet, Door met de strijd Japke-d. Bouma, Mag ik even iets tegen je aanhouden? Marianne Power, Help me!
JOHN WIERSMA
OKTOBER 2018, NO. 2 – DE BESTE BRON VOOR GESCHIEDENISBOEKEN
NIEUWS
22 23 25 27
STRIPS Nicolas Wouters en Mikaël Ross, Totem
31
TOP 30 De bestverkochte boeken in Nederland De bestverkochte boeken in Vlaanderen
32 33
BOEKHANDEL Agenda Boekhandelsinterview Mijn favoriete boekhandel Deze boekhandels verspreiden de Boekenkrant
34 34 34 35
VOOR DE LEZER Lezersadvies Win een boek Colofon
37 37 37
www.cviiiontwerpers.nl
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 3
LITERATUUR INTERVIEW
Pleidooi voor het raadsel ‘Het wordt je als kunstenaar vaak niet in dank afgenomen als je niet expliciet bent,’ zegt Marente de Moor. Hoewel ze zich in Foon naar eigen zeggen voor het eerst vrij duidelijk heeft uitgesproken, staat in haar nieuwe boek een raadsel centraal. Door Janneke Blok Ver weg, ergens diep in de Russische bossen, woont een oud biologenechtpaar. Ooit runden zij samen met vrijwilligers een asiel voor verweesde berenwelpen. Nu, volledig overgeleverd aan elkaar en het dierenrijk waarvan ze onderdeel uitmaken, verliest de man zijn geheugen. De vrouw strijdt juist tegen haar herinneringen aan die ene dag in 2005, het jaar waaraan ze liever niet meer denkt. Ondertussen zijn er de ‘Grote Geluiden’, die dan eens als trompetgeschal klinken en dan weer meer als een reusachtig beest. Iets tektonisch, hoopt Lev. ‘Hem jaagt het angst aan, terwijl zij, de hoofdpersoon, er juist door gerustgesteld is,’ zegt de schrijfster. ‘We leven in een tijd waarin dingen heel snel worden geduid en waarin we heel snel een definitie kunnen opzoeken van het een of het ander, en daarmee is de kous af. Toen, vooral in 2012, heel veel filmpjes op YouTube verschenen van dit soort geluiden, buitelden de wetenschappers met allerlei verklaringen over elkaar heen. Ik dacht: hé, wat leuk dan toch, dat de wereld ons zo nu en dan nog voor een raadsel stelt!’ HONDERDJARIGE RAVEN
Het idee voor Foon was geboren. ‘Het hele boek is eigenlijk een pleidooi voor het raadsel,’ aldus De Moor. ‘Ik kijk graag griezelige films, maar dat griezelen zelf is eigenlijk het leukst. Wanneer de puzzel dan uiteindelijk is opgelost, is er geen reet meer aan.’ Hoewel je via de gedachten van hoofdpersoon Nadja steeds dichter bij de gruwelijke waarheid komt van wat er dat ene jaar voor dramatisch is voorgevallen, blijft het verhaal tot de verbeelding spreken. ‘De oplossing, die ene versie, is eigenlijk helemaal niet zo interessant. Voor de hoofdpersoon is de realiteit zo expliciet geweest, dat ze eigenlijk niet anders kan dan vluchten in verhalen. Dus dat doet ze ook de hele tijd. Dat kan gaan over een of ander voorval uit het verleden of een raaf die om het huis vliegt, ze fabuleert de hele tijd.’ Niet alleen raven, maar ook beren, vleermuizen en geiten bevolken
Marente de Moor EDDO HARTMANN
Foon. Net als in veel van haar andere boeken, spelen dieren een belangrijke rol. De Moor: ‘Dieren zijn heel dankbare personages, omdat ze onveranderlijk zijn: een haas in 1900 was hetzelfde als een haas nu. Ze geven dus op die manier ook rust. Je kunt er ook van alles aan ophangen, want ze zeggen toch niks.’ Wie denkt
na het lezen van dit verhaal over twee zoölogen meer over het dierenrijk te weten, heeft het mis. ‘Het prettige van dit boek is nu juist dat het allemaal op verzinsels berust. Dus niet alles hoefde te kloppen. Ik heb bijvoorbeeld geschreven dat de raaf al ruim honderd jaar oud is, wat natuurlijk helemaal niet kan,’ grinnikt ze. ‘Dat heb ik uit een oud Victoriaans, Engels boekje over zoölogie uit 1900 of zo. Toen ik dat las, verlangde ik wel weer terug naar de tijd dat wetenschap zo was – helemaal niet exact en niet te verifiëren.’ EENZAME BOMEN
Marente de Moor, Foon, Uitgeverij Querido, 320 pagina’s (€ 20,00)
De dieren versterken ook de eenzaamheid van Nadja, een ander belangrijk thema van het boek. Maar voelt zij zich eigenlijk wel zo verlaten als wij denken dat ze zich voelt, omringd door een dementere man en beesten die niets terugzeggen? ‘Ik denk dat de hoofdpersoon uit mijn boek zich in haar eentje in dat landschap minder alleen voelt dan veel mensen die achter gesloten deuren Netflix kijken. Als je de cijfers ziet, we zijn nog nooit zo eenzaam geweest als nu, en dat zijn niet alleen maar oude mensen. In alle gelederen van de bevolking is er een schreeuwende eenzaam-
heid. In de wildernis is het ook meer geaccepteerd dat je je alleen voortbeweegt, omdat veel onderdelen van de natuur solitair zijn. Je ziet vaak een boom ergens alleen staan en een berg lijkt ook tamelijk eenzaam te zijn, of een rivier die maar een beetje voortkabbelt. Dus dan lijkt het of je daarin beter een plek hebt dan wanneer je in de stad voorbij terrassen loopt, waar mensen zitten die zo’n hipperdepip sociaal leven hebben.’ En de schrijfster en slaviste kan het weten, want zelf woonde ze jarenlang in Rusland, waarvan een tijd ook vrij afgelegen. Ondanks dat Foon zich in dit land afspeelt, is het volgens De Moor geen typisch ‘Russisch boek’ geworden. ‘De eenzaamheid van deze vrouw, de twijfels en het op zichzelf teruggeworpen zijn – het is een verhaal dat zich ook net zo goed in Mexico, Frankrijk of Italië had kunnen afspelen. Aan de andere kant vormde Rusland wel een heel goed decor. Niet alleen omdat ik het gebied waar het verhaal zich afspeelt goed ken, maar ook omdat net als de hoofpersoon de mensen in Rusland na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in de jaren negentig heel erg op zoek waren naar een nieuwe versie van hun eigen verhaal.’
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 4
LITERATUUR RECENSIE
De poëzie van het dagelijks leven Op het eerste gezicht lijkt Reservoir 13 van Jon McGregor op een spannende thriller, maar achter de schilderachtige cover gaat een verhaal schuil over de oogstrelende Engelse natuur, het enigszins vlakke dorpse leven en de verdwijning van een tiener. Door Saraï van Well Het is midden in de winter als een tienermeisje vermist raakt in de heuvels in het hart van Engeland. Dorpsbewoners waaieren massaal uit over de heide om het meisje op te sporen, de politie zoekt naarstig naar tips en verslaggevers verzamelen zich in het altijd stille dorp. Terwijl de zoektocht in volle gang is, gaat het dagelijks leven door. ‘In zijn atelier waste Geoff Simmons zijn handen in de diepe gootsteen; het heldere water loste de klei op en liep in een melkig stroompje door de afvoer de sifon in.’ Het is een zin uit het boek die het schrijftalent van McGregor De vermissing zet hun doeltreffend weergeeft. relaties op scherp, De auteur beschikt over maar laat ook zien hoe het talent om de futilivergankelijk het leven teiten van het dagelijks Jon McGregor, Reservoir 13, is. Als een zwaluw leven met zoveel verve vertaling: Marijke Versluys, in het Engelse landte beschrijven dat ze Uitgeverij Nieuw Amsterdam, schap hang je boven uitermate boeiend, prik287 pagina’s (€ 22,99) het verhaal en maak kelend en haast poëtisch je kennis met de personages. In de worden. Tussen de regels door maak tien jaar die het verhaal bestrijkt, je kennis met de vele personages die worden kinderen groter, beginnen het dorp rijk is. Hoewel er een tieen eindigen relaties en hier en daar nermeisje wordt vermist, vormt het wordt afscheid genomen van een dagelijks leven van de dorpsbewodorpsbewoner. ners de hoofdlijn van het verhaal.
Jon McGregor JO WHEELER
Het verhaal is doorspekt met observaties en rijk aan details, wat een nieuwe dimensie aan het verhaal geeft. De dialogen tussen de dorpsbewoners zijn op één hand te tellen. Als lezer word je uitgedaagd om je fantasie aan het werk te zetten en zelf een beeld te vormen over de personages door de omschrijvingen van McGregor. En niet alleen over de dorpelingen, maar ook over de natuur. De auteur schrijft over het oogstrelende Engelse landschap, met zijn heide, beekjes en dieren. De jaar-
getijden vormen de basis voor iedere nieuwe alinea. ‘In juli zag men de eerste jonge zwaluwen uit hun hoge nesten tuimelen en hun vleugels uitslaan.’ Dergelijke observaties vormen een belangrijk onderdeel van het verhaal, waardoor het dorp echt tot leven komt. Reservoir 13 is een boek dat je moet afpellen als een ui, om zo de schoonheid bloot te leggen. Prikkelend, poëtisch en adembenemend mooi geschreven.
RECENSIE
Vastklampen aan vergane glorie In zijn eerste in het Nederlands vertaalde roman De Hills introduceert de Noor Matias Faldbakken het gelijknamige, 150 jaar oude restaurant, waar iedereen zich vasthoudt aan de grandeur en ideeën van het Europa van weleer. De ober fungeert als verteller en laat je kennismaken met alles en iedereen in De Hills. Door Nora van Ouwerkerk Matias Faldbakken, De Hills, vertaling: Lucy Pijttersen, Uitgeverij Meulenhoff, 240 pagina’s (€ 19,99)
De ober hoort al decennialang bij het meubilair van het restaurant. Zijn werk is al die jaren hetzelfde gebleven, en dat is maar goed
ook. Hij houdt namelijk van orde en regelmaat: ‘Zoals ik hier als kelner sta, strak in het pak, had ik er honderd jaar geleden ook al kunnen staan. Elke dag voeren volwassen mensen extreme handelingen uit, maar ik bezondig me daar niet aan.’ De vaste gang van zaken wordt echter onderbroken door de komst van het ‘Vrouwmeisje’, een elegante vrouw met een moeilijk te schatten leeftijd. Haar connecties met de andere gasten en haar vreemde gedrag, zoals het bestellen van een vierdubbele espresso, doen de ober de kluts kwijtraken: ‘Ik heb mijn activiteiten met het kruimelmes even gestaakt en ben er getuige van dat de barvrouw een gewone koffiekop vult met espresso. Voor mij is dat een schokkende aanblik.’ Naast het schrijven van boeken,
werkt Faldbakken ook als beeldend kunstenaar. Werken van zijn hand zijn in musea over de hele wereld te zien. Zijn liefde voor kunst komt duidelijk naar voren in De Hills. Het verhaal is doorspekt met referenties naar bekende kunstenaars. De wanden van het restaurant zijn onder meer behangen met kunstwerken van Braque, Léger en Schwitters. Of Faldbakken de lezer met De Hills stof tot nadenken wil geven, is uiteindelijk de vraag die achterblijft. Het grote contrast tussen vasthouden aan structuur en het toelaten van verandering, belichaamt door de verschillende persoonlijkheden van de ober en het ‘Vrouwmeisje’, is mogelijk een centraal thema in het boek. Door moderne personages te plaatsen in een restaurant waar de tijd al 150 jaar heeft stilgestaan,
Of Faldbakken de lezer met De Hills stof tot nadenken wil geven, is de vraag. wordt het duidelijk hoe de mens zich heeft ontwikkeld. Ook zonder dergelijke interpretaties blijft het boek een plezier om te lezen. De stijlvolle en humoristische manier van schrijven en met name de intrigerende analyses van de ober maken van De Hills een appetijtelijk verhaal.
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 5
Vier keer najaarsplezier
De herfst is nu officieel begonnen. De dagen worden weer korter en de avonden kouder. Gelukkig regent het deze maand boekverfilmingen. Wij tippen er vier, waarvoor het helemaal geen straf is om je te laten wegzakken in een bioscoopstoel.
NIEMAND IN DE STAD
Het gelijknamige boek van Philip Huff verscheen in 2012 en werd een jaar later bekroond met de Dioraphte Jongerenliteratuur Prijs 2013. Het is niet zo vreemd dat jongeren juist deze roman tot de beste van het jaar verkozen, omdat Niemand in de stad gaat over de jonge hoofdpersoon Philip Hofman, die zich in het rijke Amsterdamse studentenleven begeeft. Centraal staat de vriendschap met zijn huisgenoten Matt en Jacob: de eerste een impulsieve hartenbreker, de ander een beschouwende intellectueel. Door hen laat Philip zich steeds meer meelslepen in het uitbundige studentenbestaan. Maar dat alles verandert als echt serieuze zaken – liefde en dood – hun aandacht opeisen en hen confronteren met het volwassen bestaan. Eigenlijk is de verfilming over de zoektocht naar een eigen identiteit en de weg naar volwassenwording voor iedereen, of je nu jong of oud bent, een feest van herkenning. De schrijver schreef wederom, net als voor zijn eerdere boekverfilming Dagen van gras, zelf het scenario; voor regisseur Michiel van Erp is het zijn eerste fictiespeelfilm. Maar met de serie Ramses, over het veelbewogen leven van Ramses Shaffy, bewees hij al dat hij het nachtelijke leven in onze hoofdstad en de chaos van het leven zelf prachtig in beeld kan brengen.
RAFAËL
Hoewel de film Rafaël is gebaseerd op gebeurtenissen die in 2011 het wereldnieuws haalden, en die voor schrijfster Christine Otten in 2014 de inspiratie vormden voor haar gelijknamige roman, is het migratieverhaal over een grensoverschrijdende liefde tussen Winny en Nizar actueler dan ooit. De Brabantse kapster en de Tunesiër ontmoeten elkaar op Kos. Het is liefde op het eerste gezicht. Het stel trouwt, verhuist naar Tunesië en is in blijde verwachting van een kind. Maar dan breekt de Jasmijnrevolutie uit en is het voor vrouw en kind niet langer veilig in het land. Winny vertrekt naar Nederland voor de bevalling, maar het is de vraag of haar man op tijd een visum krijgt om bij de geboorte van hun zoon te kunnen zijn. Deze dramatische liefdesgeschiedenis kon natuurlijk door niemand beter worden geregisseerd dan door Ben Sombogaart, die eerder de aangrijpende verhalen De tweeling en Knielen op een bed violen verfilmde. Met de toenemende migratiestroom, bootvluchtelingen en van elkaar gescheiden gezinnen, zal ook dit verhaal niemand onberoerd laten. Vanaf 11 oktober in de bioscoop te zien.
ZWAAR VERLIEFD!
Heeft u meer zin een feelgoodfilm, dan bent u aan het goede adres bij Zwaar verliefd!. Al vele lezers wist de Brabantse schrijfster Chantal van Gastel te veroveren met haar driedelige Zwaar-serie over het wel en wee van de jonge dierenarts Isa, waarvan het eerste deel Zwaar verliefd! precies tien jaar geleden verscheen. ‘Eigenlijk zijn mijn vriendinnen en ik net Sex & the City. Al heb ik in geen tijden seks gehad. En die stad waarin ik woon is ook niet echt New York of zo,’ aldus de hoofdpersoon. Ze valt als een blok voor Ruben, maar hoe kan ze er nou voor zorgen dat hij net zo dol op haar wordt als op zijn hond? Wat we kunnen verwachten is dus een soort Nederlandse Sex & the City. Maar dat haar boek ooit verfilmd zou worden, had de auteur nooit verwacht: ‘Blij is de understatement van de eeuw om te beschrijven hoe ik me nu voel. Ik ben over the moon. De afgelopen weken kon ik haast aan niets anders meer denken dan het moment dat ik op de set zou staan en met eigen ogen zou zien dat het allemaal echt ging gebeuren.’ Want dat een film er niet zomaar komt, beschrijft Van Gastel ook op haar website, maar dit najaar is het dus echt zover. Vanaf 11 oktober in de bioscoop te zien.
Vanaf 4 oktober in de bioscoop te zien.
Philip Huff, Niemand in de stad, Uitgeverij De Bezige Bij, 352 pagina’s (€ 12,50)
Christine Otten, Rafaël, Uitgeverij Atlas Contact, 224 pagina’s (€ 12,50)
Chantal van Gastel, Zwaar verliefd, Uitgeverij The House of Books, 256 pagina’s (€ 12,50)
THE GIRL IN THE SPIDER’S WEB
Dat zijn werk zoveel teweeg zou brengen in zowel de boeken- als de filmwereld, had de Zweedse journalist en thrillerauteur Stieg Larssen nooit kunnen weten. Na zijn vroegtijdige dood in 2004 werd de Millennium-trilogie, over journalist Michael Blomkvist en de mysterieuze hacker Lisbeth Salander, postuum uitgegeven en hield de serie al gauw lezers van over de hele wereld in spanning. Inmiddels zijn we drie Zweedse verfilmingen, een Amerikaanse remake onder de titel The girl with the dragon tattoo, en twee nieuwe boeken van de hand van David Lagercrantz verder. Naast een Zweedse en Amerikaanse actrice is er nu zelfs een derde Lisbeth Salander in het leven geroepen! Aan het omstreden vierde deel Wat ons niet zal doden, dat nu verfilmd is als The girl in the spider’s web, wilde Rooney Mara niet langer haar medewerking verlenen en ze heeft haar rol overgedragen aan Claire Foy, bekend van de Netflix-serie The Crown. Leuk feitje is dat onze Nederlandse ster Sylvia Hoeks de rol van Lisbeths gemene tweelingzus vertolkt. Omstreden of niet, (extra) spannend wordt het in elk geval, want als vanouds raken de journalist en computerhacker verstrikt in een web van spionnen, cybercriminelen en corrupte ambtenaren. Vanaf 25 oktober in de bioscoop te zien.
David Lagercrantz, Millennium 4. Wat ons niet zal doden, vertaling: Geri de Boer, Uitgeverij Signatuur, 448 pagina’s (€ 12,50)
SCHRIJVEN IN PÉRIGORD SCHRIJVEN INDEDE HERFST Cursusleider: Uitgever LexLex Jansen. eenmasterclass masterclass Cursusleider: Uitgever Jansen.Met Met een doordoor ArthurArthur Japin. Japin. Je hebt iets te zeggen. Je wilt schrijven. Jouw verhaal, jouw roman,
Je hebt iets te zeggen. Je wilt Jouw verhaal, jouw roman, jouwschrijven. dichtbundel. jouw dichtbundel.
Schrijfweek van 17 t/m 21 september
Utrecht - 4 vrijdagmiddagen in november Concentratie - Inspiratie - Ontspanning - Rust
Naast ruimte voor concentratie en inspiratie vind je bij ons ontspanning en rust.
Voor meer informatie: http://magonia.nl/cursussen Voor meer informatie: www.magonia.nl/cursussen
Pijnlijke, wonderschone verhalen over relaties, eenzaamheid en herinneringen. ‘De geliefden van Allerheiligen is het bewijs van Vásquez’ briljante talent.’ – The Sunday Times
www.uitgeverijsignatuur.nl
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 7
LITERATUUR RECENSIE
Ontroerend portret van een huwelijk Twee geliefden die uit elkaar worden gedreven door tradities en leugens klinkt als een bouquetromannetje, maar het krachtig geschreven verhaal van Ayòbámi Adébáyò tegen de achtergrond van de politieke ontwikkelingen in Nigeria is veel meer dan dat. Blijf bij me gaat over mannelijke trots, vrouwelijke standvastigheid en het onbegrip dat daaruit voortkomt. Door Mieke van Meer Blijf bij me is het debuut van Ayòbámi Adébáyò en stond in 2017 in de lijsten met beste boeken van onder andere The New York Times en The Guardian. Het omslag van het boek is prachtig. Het frisse wit met Afrikaanse verwijzingen en de titel in vrolijke, gele letters vormen echter een contrast met de pijn die door het hele verhaal sijpelt. Yejide en Akin ontmoeten elkaar tijdens hun universitaire studie en het is liefde op het eerste gezicht. Wanneer het hen na vier jaar huwelijk niet is gelukt om kinderen te krijgen, besluit Yejide’s schoonfamilie dat Akin een tweede vrouw neemt. ‘Vrouwen maken kinderen, en als je dat niet kunt, ben je niet meer dan een man. Niemand zou jou een vrouw mogen noemen.’ Ondertussen neemt Yejide haar toevlucht tot allerlei instanties, van ziekenhuizen tot traditionele natuurgenezers. Ze wil koste wat het kost eerder zwanger zijn dan Funmi, Akins tweede Ayòbámi Adébáyò vrouw: ‘Dat was de enige manier om er zeker van te zijn dat ik in Akins van alledag door. Toch geeft zo’n leven zou blijven.’ Yejide wordt klein inkijkje in het land het boek zwanger, maar daarmee vinden de een meerwaarde. twee geliefden niet het gehoopte Dat geldt ook voor de overduidelijke geluk. Sterker nog, de afbrokkeling worsteling van moderne, universivan hun relatie is in gang gezet. Afwisselend vertellen Yejide en Akin tair geschoolde mensen met de eeuhet verhaal van hun relatie. Adébáyò wenoude tradities van hun families. Tradities waarin polygamie normaal springt daarbij heen en weer in is, de druk op vrouwen de tijd, zonder dat het én mannen om een verwarrend wordt. De kind te krijgen bijzontijdsprongen maken het der groot, en de dood boek juist levendig. De van een jong kind minverschillende legercoups der voorstelt dan de en andere politieke ontdood van een volwaswikkelingen in Nigeria sene. Aan de andere tussen eind jaren tachkant laat Adébáyò zien tig en 2008, lopen op dat de Nigeriaanse een natuurlijke manier traditie van verhalen door het verhaal. Yejide vertellen er een is die en Akin zijn geïnteresze koestert. Ook Yejide seerd in politiek, maar en Akin vertellen hun niet actief. Ze luisteren kinderen de verhalen naar de radio-uitzendinAyòbámi Adébáyò, Blijf bij me, die zij vroeger van hun gen over de machtswisvertaling: Elvira Veenings, moeders hoorden. selingen, maar onderUitgeverij Signatuur, Hoewel Adébáyò de tussen gaat het leven 288 pagina’s (€ 19,99)
karakters van Yejide, Akin en zijn dominante moeder Moomi geloofwaardig neerzet, zijn er enkele gedragingen die vragen oproepen. Zoals dat Yejide zich tevreden stelt met haar werk als kapster na een universitaire opleiding te hebben genoten. Maar vooral dat zij geen enkel vermoeden heeft van de fysieke problemen van haar man, is ongeloofwaardig. Zo onwetend kan deze krachtige, zelfstandige vrouw niet zijn. Adébáyò compenseert deze minpunten echter ruimschoots door de hartverscheurende beschrijvingen van het verlies dat Yejide keer op keer meemaakt. ‘Niemand vond het erg dat Olamide was gestorven. Ze vonden het zielig dat ik een kind had verloren, niet dat zij was heengegaan.’ Niet larmoyant, maar helder en treffend. Ayòbámi Adébáyò maakt het je helemaal niet moeilijk om bij haar te blijven.
COLUMN
Maand van de Buchmesse In de jaren dat ik uitgever was van een grote educatieve uitgeverij in het oosten van ons land, gingen mijn collega’s en ik in oktober wel naar de Buchmesse, maar van de bruisende activiteiten buiten het Messeterrein maakten we weinig mee. We logeerden in een landelijk hotelletje, bijna honderd kilometer buiten het centrum van Frankfurt. ’s Ochtends in de file, ’s avonds aan de Bratwurst en de Trockener Rotwein. Toen ik uitgever van De Arbeiderspers werd, ervoer ik de beurs als een compleet andere gebeurtenis. Ik herinner me de eerste keer dat ik in mijn nieuwe functie rondliep in Halle 4, waar onze eigen stand was; in Halle 8, waar de Amerikanen stonden; en in Halle 3, waar alle Duitse uitgeverijen vertegenwoordigd waren. Ik keek mijn ogen uit en werd onzeker van het enorme aanbod aan boeken. Al snel merkte ik echter dat heel veel titels beslist niets voor ons waren en dat er in de landen om ons heen uitgeverijen opereerden, min of meer vergelijkbaar met de onze. Ik maakte afspraken met vertegenwoordigers van uitgeverijen als Grasset of Editions du Seuil, en voor het Duitse taalgebied met Piper Verlag of Suhrkamp. Als een vis in het water voelde ik me echter nog niet. Tegen het eind van de dag, zo rond vijven, was er op sommige Nederlandse stands een borrel met veel pinda’s, ossenworst en kaas. Wat was ik daar aan toe! Het borreluurtje op de beurs bleek een adempauze te zijn tussen de hectiek en het lawaai van de beursdag enerzijds en het avondprogramma in de trendy binnenstad anderzijds. In uitpuilende restaurantjes zaten dan overal mensen over boeken te praten, van wie de ijverigen altijd een opschrijfboekje op tafel hadden liggen. Rond zes uur zat ik met Mizzi van der Pluijm aan een tafeltje in de stand van Uitgeverij Contact. Ik kende haar een beetje, omdat haar ex-vriendje bij mijn vriend in de klas had gezeten, op de Kleinkunstacademie in Amsterdam. Mizzi was al enkele jaren uitgever, ik was net begonnen. Ik moest lachen om haar uitspraak dat een eeuwig voortdurende Frankfurter Buchmesse gelijk stond aan de hel. Al pratend heeft ze me die middag twee dingen geleerd: 1) Het is altijd goed om met auteurs te gaan eten, maar drink bij zulke gelegenheden nooit meer dan twee glazen wijn. 2) Je geeft geen boeken uit, je geeft auteurs uit. Mijn gesprek met Mizzi was het nuttigste van de hele beurs.
Lex Jansen
Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding. www.magonia.nl
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 8
LITERATUUR BOEKENKRANT TIPT HET RIMPELPERSPECTIEF Hans Dorrestijn betrapte zichzelf steeds vaker op een hang naar nostalgie. In dit boek deelt hij zijn overpeinzingen en mijmert hij over zijn jeugd, de vergankelijkheid van het leven en de bekenden die hem zijn ontvallen. Toch is dit boek verre van pesHans Dorrestijn, Het rimpelsimistisch, want ouder worden heeft ook zo zijn perspectief, Uitgeverij Nijgh & van Ditmar, 320 pagina’s voordelen. Zo schroomt (€ 20,99) de cabaretier niet om zijn inzichten over het gejaagde moderne leven te delen.
DE PIJNBOOMEILANDEN Twee personages met een totaal verschillende kijk op het leven ontmoeten elkaar in Japan. Gilbert is naar het land afgereisd om zijn huwelijk te overdenken. Filosofische overpeinzingen uit het reisverslag van de klassieke dichter Bashô zijn hem daarbij tot steun. Marion Poschmann, De pijnboomeilanden, vertaling: Yosa is met heel andere Annemarie Vlaming, Uitgevereisliteratuur op pad: rij Ambo Anthos (€ 19,99) het complete handboek voor zelfmoord. Als de twee elkaar ontmoeten, blijkt welke zienswijze de overhand neemt.
RECENSIE
Komt dat zien!
Ellen Marie Wiseman geeft in haar historische roman Olifantenmeisje een inkijkje in het circusleven van de jaren dertig van de vorige eeuw. Achter de uiterlijke glitter en glamour blijkt het voor mens en dier een hard bestaan. Door Nicole van der Elst De tienjarige Lily Blackwood zit opgesloten op zolder en ze vult haar dagen met dromen over de buitenwereld. Haar ouders willen hun dochter aan niemand tonen, omdat ze een lichamelijk gebrek heeft. Onverwachts komt er een einde aan deze gedwongen afzondering als haar moeder voorstelt om samen een voorstelling van het circus te bezoeken, dat de tenten vlak bij het landhuis heeft opgeslagen. Wat Lily echter niet weet, is dat ze verkocht wordt aan het circus om onderdeel te worden van hun rariteitenshow. Net nu je denkt dat het circusverhaal gaat beginnen, verspringt het
dieren omgingen. Beesten werden perspectief naar Julia Blackwood, gestraft omdat ze dierlijk verdrag die twintig jaar later het landhuis vertonen, iets wat volgens sommige Blackwood Manor van haar ouders personages niet past in een gecondierft. Als ze het huis verkent, vindt ze tioneerde omgeving als het circus. in het kantoor van haar vader affiHet is bijna jammer dat de verhaalches van The Barlow Brothers-circus lijn van Julia niet zulke heftige waarop een albino circusmeisje is te emoties oproept. Doordat de verhazien. Julia probeert het geheim van haar vader te ontrafelen, maar hoopt len van beide hoofdpersonen zijn gecombineerd, los je veel van haar ook meer te weten te komen over de mysterieuze vrouw op de oude foto’s vragen op voordat Julia daar zelf achterkomt. Je deelt dus niet op heten posters. zelfde moment haar verwondering Toch is vooral het inkijkje in het cirals ze bijvoorbeeld de voormalige cusleven interessant, mede doordat kamer van Lily ontdekt in het huis Wiseman zich heeft laten inspireren van haar ouders. Olidoor waargebeurde fantenmeisje moet verhalen, hoe afschuhet dus niet hebben welijk deze soms ook van de spannende zijn. Zo vertoont de verhaallijn, maar het geschiedenis van olifant boek geeft vooral een Pepper in het verhaal interessant inkijkje in gelijkenissen met het menselijk gedrag. Dit lot van de olifant Mary, geldt zowel voor de die echt heeft bestaan relatie tussen mens en en in 1916 op een ijzingdier als tussen menwekkende manier om sen onderling, want het leven kwam. Voor het verkopen van je dierenliefhebbers is eigen dochter aan het Olifantenmeisje dan ook circus laat niemand even slikken, omdat vrij Ellen Marie Wiseman, Olionberoerd. feitelijk wordt weergefantenmeisje, vertaling: Roegeven hoe slecht somlof Posthuma, Uitgeverij Voormige verzorgers met hoeve, 384 pagina’s (€ 21,99)
EMMA RINGELDING
Lees&Teken recenseert:
BERTA ISLA Hadden wij jarenlang de hoop dat Harry Mulisch de Nobelprijs voor literatuur zou winnen, in Spanje staat Javier Marías al jarenlang op het lijstje van kanshebbers. In zijn nieuwe roman trouwen Berta en Tomás aan het eind van de jaren zestig. Tomás gaat werken bij een mysterieuze overheidsJavier Marías, Berta Isla, vertaling: Alina Glastra van instantie, waardoor hij Loon, Uitgeverij Meulenhoff, lange periodes in het 576 pagina’s (€ 24,99) buitenland verblijft. Dan gebeurt er iets wat niet alleen het leven van hem, maar ook dat van zijn vrouw zal bepalen.
MORGENLICHT In alle verhalen uit deze bundel staan vrouwen in het hedendaagse Koerdistan centraal. Ook al lijken ze niets met elkaar gemeen te hebben, ze zijn allemaal op zoek naar vrijheid en proberen daarvoor sociale conventies te doorbreken. Ook voor de auteur van deze verhalen was dit het geval, want ze schreef de bundel vanuit een Turkse gevangenis.
Selahattin Demirtas, Morgenlicht, vertaling: Hanneke van der Heijden, Uitgeverij Signatuur, 128 pagina’s (€ 18,99)
OSCAR (20, CHAGRIJNIG, DUN) WOONT IN HET AMERIKAANSE PLAATSJE DINGLE (75 INWONERS, 10 SNACKBARS - IEDEREEN OBEES EN ACHTERLIJK). OSCAR HAAT DE MENSEN IN DINGLE NET ZO VEEL ALS HET LEVEN IN DINGLE. DAN KOMT PLOTS DE BETOVEREND MOOIE AGNES IN HET DORP WONEN: HEEL HET STADJE STAAT OP ZIJN KOP. OSCAR BESLUIT ALS ENIGE AFSTAND TE HOUDEN, WANT ZÓO’N PRACHTIG MEISJE KAN NIET VEEL GOEDS BETEKENEN. OF DAT OP AFSTAND BLIJVEN LUKT, IS DE VOLGENDE VRAAG… LOTTE KOK SCHRIJFT GEWELDIG: ZE WINDT DE TAAL OM HAAR VINGER EN SCHRIJFT REGELMATIG ZINNEN WAAR JE HARDOP OM MOET LACHEN. aT ZE SCHRIJFT VOND IK HIER EN MAAR… WÁDAAR BIZAR. WAT MIJ VOORAL DWARS ZAT WAREN DE UITGEBREIDE OMSCHRIJVINGEN VAN AGNES’ UITERLIJK: ‘VOLMAAKTE, RONDE BORSTEN’, ‘COMPACTE MAAR PERFECT RONDE BILLEN’, EEN ‘ROOMWITTE HUID’ EN ‘LIPPEN LIPPEN ROZE EN GLANZEND ALS TOMPOUCEN’. UITEINDELIJK BLIJKT DAT KOK EEN VERHAAL WIL VERTELLEN DAT VOORBIJ DE UITERLIJKE OPPERVLAKKIGHEDEN GAAT, MAAR IK HAD ERG VEEL MOEITE MET DE 250 PAGINA’S VAN SCHAAMTELOZE OBJECTIFICERING WAAR JE JE DOORHEEN MOET WORSTELEN, VOORDAT JE BIJ DIE MORAAL KOMT.
Skydancer, Lotte Kok, Prometheus, 315 pagina’s, €19,99
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 9
Uit alle windstreken
LITERATUUR
De Boekenkrant-redactie ging deze maand op zoek naar boeken die zich afspelen in verre landen en zocht de vier mooiste uit. ARGENTINIË
‘Al die verhalen zijn hetzelfde – ze storten een onoverdraagbare anekdoteverzameling in een afgrond – en zijn tegelijkertijd gedoemd als universeel te worden versleten,’ constateert Mauro Libertella over rouwliteratuur in Mijn begraven boek. In zijn debuut beroept de schrijver zich toch op dezelfde methode om de laatste levensfase van zijn vader Hector te beschrijven. De novelle is alles behalve een lofzang, want uit de herinneringen van de auteur blijkt dat de relatie tussen vader en zoon uiterst stroef was. Hun band werd bemoeilijkt door het alcoholisme van zijn vader en het is schrijnend om te lezen dat Mauro als tiener ontdekt dat de cola die zijn vader altijd drinkt, doordrenkt is met sterke drank. Ondanks de naargeestige herinneringen was er een bindende factor die hen altijd samenbracht: literatuur. Hector Libertella (1945-2006) was een bekend cultschrijver in Argentinië en hij bracht zijn zoon de liefde voor Amerikaanse schrijvers uit de jaren vijftig en zestig bij, zoals Jack Kerouac. Los van de afkeer van sommige aspecten van zijn vaders leven, brengt hij Mauro zelfs op het einde van zijn leven nog waardevolle lessen bij. ‘Ik zag iemand die de nabijheid van de dood aanvaardde met een verhevenheid en een volkomenheid waar de films die ik had gezien en de boeken die ik had gelezen me niet op hadden voorbereid.’ Met zijn debuut plaatst Libertella zich in een lange traditie van auteurs die de relatie tussen vader en zoon beschrijven. Door de ingetogen en haast journalistieke schrijfwijze wordt het boek nergens sentimenteel, maar omdat iedereen ooit met de dood van een dierbare te maken krijgt, roept Mijn begraven boek vooral herkenbare emoties op.
Mauro Libertella, Mijn begraven boek, vertaling: Merijn Verhulst, Uitgeverij Karaat, 80 pagina’s (€ 17,95)
CHINA
Eileen Chang (1920-1995) was een van de invloedrijkste schrijfsters van China en staat bekend om haar romans waarin ze beschrijft hoe verschillend mannen en vrouwen omgaan met de liefde. In 1955 emigreerde de schrijfster naar de Verenigde Staten, waar ze eind jaren zestig De liefde van een half leven schreef. Bijna vijftig jaar later is dit liefdesverhaal voor het eerst in het Nederlands verschenen en van een nawoord voorzien door vertaalster Silvia Marijnissen. Het verhaal speelt zich af in het Shanghai van de jaren dertig, de stad waar de schrijfster zelf ook opgroeide, en wordt vergeleken met het klassieke liefdesverhaal Romeo en Julia. In een fabriek ontmoeten de jonge ingenieur Shijun en Manzhen elkaar. Al snel bloeit de liefde tussen de twee op, maar familieomstandigheden en gebeurtenissen buiten hun invloed bemoeilijken de mogelijkheid van een gezamenlijke toekomst. Centraal staat de vraag of ze ondanks deze tekenwerkingen toch bij elkaar komen of dat gebeurtenissen uit het verleden dit verhinderen. Ondanks dat deze roman een halve eeuw onvertaald op de plank heeft gelegen, zijn de observaties over de liefde allesbehalve verjaard. Chang schrijft op een directe en herkenbare wijze over dit universele onderwerp, bijvoorbeeld over de manier waarop veel mensen zich beter voordoen aan het begin van een relatie, wat ook voor Shijun geldt. ‘Manzhen had hem ooit gevraagd vanaf wanneer hij haar leuk was gaan vinden. Natuurlijk had hij geantwoord: “Vanaf de allereerste keer dat ik je zag.” Hij had dat er zomaar uit geflapt, want hij was toen al zo weg van haar dat hij eenvoudigweg alles had kunnen geloven.’ Wie na het lezen van deze herontdekte klassieker meer van Eileen Chang wil ontdekken, hoeft zich niet te beperken tot het gedrukte woord, want haar romans Lust, Caution en Love in a fallen City zijn ook allebei verfilmd.
Eileen Chang, De liefde van een half leven, vertaling: Silvia Marijnissen, Uitgeverij De Arbeiderspers, 432 pagina’s (€ 24,99)
RUSLAND
Laat je niet misleiden door de titel Liefde in de Kaukasus, want hiermee zet schrijfster Alisa Ganíjeva je direct op het verkeerde been. De titel wekt verwachtingen over een traditioneel liefdesverhaal en dat lijkt ook te kloppen wanneer Marat en Patja worden geïntroduceerd. Ze keren beide terug uit Moskou, omdat hun families een geschikte huwelijkskandidaat hopen te vinden in hun geboortestreek Dagestan. Uiteindelijk ontmoeten Marat en Patja elkaar, worden op slag verliefd en lijkt de roman af te steven op een huwelijk en een happy end. Ganíjeva geeft je al aan het begin van het verhaal aanwijzingen die duiden op een meer politieke ondertoon van dit verhaal, vooral als het beroep van Marat duidelijk wordt. Hij is mensenrechtenadvocaat en is betrokken bij een onderzoek dat verdacht veel lijkt op de moord die in 2006 plaatsvond op de journalist en activiste Anna Politkovskaja. Dat is niet de enige hint naar het huidige politieke klimaat van deze autonome regio aan de Kaspische Zee. Door de mengelmoes van mensen met verschillende etnische, culturele en vooral religieuze achtergronden, maken rivaliserende bendes er de dienst uit en passeren ook verschillende corrupte politici de revue. Het is overigens niet de eerste keer dat de schrijfster ons laat kennismaken met deze streek, want ook haar vorige boek De Russische muur speelt zich af in Dagestan. Marat en Patja moeten uitzoeken of er in deze onstabiele wereld nog plaats is voor persoonlijk geluk, of dat de politieke onstabiele situatie dit in de weg zal staan. Gelukkig is deze zoektocht niet alleen grimmig en komen zowel liefhebbers van misdaadverhalen als romantische komedies aan hun trekken. The Guardian beschreef het boek eerder al als een literaire kruisbestuiving tussen Goodfellas en My Big Fat Greek Wedding.
Alisa Ganíjeva, Liefde in de Kaukasus, vertaling: A. de Hertogh, E. de Roon Hertoge, Uitgeverij Wereldbibliotheek, 224 pagina’s (€ 19,99)
TURKIJE
In Istanbul, Istanbul zitten onder de straten van de gelijknamige stad vier gevangenen in een cel te wachten tot ze door hun ondervragers worden opgehaald om gemarteld te worden. Om bij de les te blijven vertellen de dokter, Demirtay de student, Kamo de barbier en oom Küheylan elkaar verhalen over een sprookjesachtig verleden. Ze gaan vaak over universele thema’s als liefde, vriendschap, pijn en wreedheid, maar gedurende het boek verplaatsen deze verhalen zich bovengronds en gaan ze steeds vaker over de Turkse stad waar ze allemaal op hun eigen manier van houden. Het belang dat Sönmez hecht aan de traditie van verhalen vertellen, vormt de kern van deze roman. De schrijver groeide zelf op in een klein dorpje in Anatolië en vertelt in een interview dat hij goede herinneringen heeft aan de Koerdische sprookjes die zijn moeder hem in zijn jeugd vertelde. ‘Ze zat in het schemerige licht van een olielamp en creëerde met deze verhalen een andere wereld. Met de woorden die ze tot haar beschikking had, kon ze het leven van de personages vormgeven. Mijn geloof in de kracht van taal en verhalen komt waarschijnlijk hier vandaan.’ Hij blijkt het verteltalent van zijn moeder te hebben geërfd, want naast dat in deze roman de personages steeds meer over hun leven voor de arrestatie prijsgeven, zijn vooral de beschrijvingen over Istanbul zelf prachtig. ‘Je hebt drie dagen nodig om een stad te leren kennen, maar drie generaties om haar werkelijk te begrijpen. Er was tijd voor nodig om de stevige muren te slechten die oppervlakkige kennis van diepe scheidden, zoiets liet zich niet even doen.’ Istanbul, Istanbul is naast een ode aan de vertelkunst en de veerkracht van de verschillende personages, vooral een eerbetoon aan deze stad aan de Bosporus.
Burhan Sönmez, Istanbul, Istanbul, vertaling: René van Veen, Uitgeverij Orlando, 272 pagina’s (€ 20,00)
“Wie wil begrijpen hoe het was om te leven in de DDR, moet Kinderland lezen” — die welt Oost-Berlijn aan de vooravond van Die Wende. Mirco Watzke zit in de tang. De doorgaans zo voorbeeldige leerling uit NODV D KHHȻW PRW PHW HHQ SDDU ORPSH RXGHUHMDDUV HQ GH HQLJH GLH KHP GDDUELM NDQ KHOSHQ LV XLWJHUHNHQG GLH UDUH QLHXZH XLW GH SDUDOOHONODVǠ
Mawil (1976) JURHLGH RS LQ 2RVW Berlijn en studeerde af aan de Weißensee Kunsthochschule %HUOLQ PHW GH JUDSKLF QRYHO Wir können ja Freunde bleiben. 6LQGVGLHQ LV KLM QLHW PHHU ZHJ WH GHQNHQ XLW KHW 'XLWVH VWULSODQGVFKDS =LMQ YHUKDOHQ HQ
Kinderland is een innemend verhaal over moed, vriendschap, gevluchte klasgenoten, afgesloten straten, de Freie Deutsche Jugend en heel veel tafeltennis. Het schetst op kleurrijke wijze hoe het is om op te groeien in een socialistische staat die enkel nog door kinderen te begrijpen is.
SHUVRQDJHV ]LMQ QHW ]R FKDUPDQW als zijn tekenstijl.
Max und Moritz-prijs 2014 Beste Duitstalige strip
internationale bestseller rupi kaur
de zon en haar bloemen dit is het recept van het leven zei mijn moeder toen ze me in haar armen hield toen ik huilde denk aan de planten die je elk jaar plant in de tuin zij zullen je leren dat ook mensen moeten verwelken vallen aarden ontkiemen om tot bloei te kunnen komen rupi kaur de zon en haar bloemen ISBN 978 94 92086 81 5 256 pag, € 18,95 www.uitgeverijorlando.nl
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 11
BOEKFRAGMENT
De Sigmund Almanak De grappigste strippsychiater van Nederland deelt in De Sigmund Almanak een revolutionair nieuwe aanpak voor de geestelijke gezondheidzorg.
Peter de Wit, De Sigmund Almanak. No nonsense adviezen van Nederlands grappigste strippsychiater, Uitgeverij De Harmonie, 160 pagina’s (€ 19,90) www.deharmonie.nl
trouwens! Zo’n stelletje zorgt altijd wel voor vuurwerk en wat broodnodige variatie in de sleur van alledag. De roze wolk is opgelost. Ze zijn boos op elkaar en geïrriteerd door mij. Omdat ik ze zit uit te lachen. Maar daar kan ik niks aan doen. Twee mensen die dolverliefd waren en nu zo doodongelukkig tegenover me zitten, dat werkt nu eenmaal ontzettend op de lachspieren. Als ik mezelf weer in de hand heb wijs ik ze op hun onverantwoordelijke gedrag. Als ze uit elkaar gaan moet een van de twee een ander huis zoeken en dat verhoogt de druk op een toch al zo overspannen woningmarkt. Een meer materieel ingesteld paar wijs ik op de hoge kosten die een scheiding met zich meebrengt en de milieubewuste types op hun ecologische voetafdruk.
Spreekwoorden over liefde Zeer recent is aan de University of Minnesota na langdurig en peperduur onderzoek onder twee proefpersonen vastgesteld dat liefde eigenlijk een ernstige psychische stoornis is. Verliefdheid gaat gepaard met dwangmatig gedrag, obsessies, 24/7 onnozele berichtjes appen, slaapproblemen en langdurig en onbereikbaar vertoeven op een roze wolk. Verliefde mensen nemen roekeloze en totaal onverantwoorde beslissingen die hun hele verdere leven bepalen en hebben daar met Dit heeft nog nooit gewerkt. grote regelmaat ook levenslang spijt Dus schakel ik in godsnaam maar van. Dus je zou zeggen: mensen, blijf over op therapie. Omdat er vaak er ver van weg! Nee dus. Liefde is de meest voorkomende stoornis in mijn mannen bij betrokken zijn is het zaak om relatietherapie kinderlijk praktijk. Patiënten staan in de rij om te houden. Geen moeieraanbinnenwerk te mogen lijden. DSA binnenwerk_DSA 15-08-18 09:30 Paginaeenvoudig 73 lijke praat over gevoelens. Kerels willen een opdracht die ze kunnen uitEen groot deel van mijn praktijk voeren. Dit in tegenstelling tot vroubestaat tegenwoordig uit relatiethewen die maar bij alles vraagtekens rapie. Een superleuke ontwikkeling
Datenight
blijven zetten. Dat schiet natuurlijk niet op. Met behulp van een flip-over wijs ik het koppel op de LAW (Liefde – Aandacht – Waardering). Hou je aan de LAW is de boodschap die sheriff Sigmund ze meegeeft. Na de sessie zingen we het lied van The Clash: ‘I fought the law and the law won.’ Want relaties zijn gedoe, maar zingen maakt blij.
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 12
SPANNING BOEKENKRANT TIPT ALLE SLECHTE MEISJES Op een dag verdwijnt de opgewekte Summer Ryan plotseling uit het stoffige stadje Grace, Alabama. Ze is al het zevende meisje uit Grace dat plotseling niet meer thuiskomt. De politie heeft dan ook steeds meer moeite om de onrust onder controle te houden, al denkt de sheriff nog steeds dat Summer uit vrije wil is weggelopen. Maar was ze wel zo’n voorbeeldig meisje?
Chris Whitaker, Alle slechte meisjes, vertaling: Ineke de Groot, A.W. Bruna Uitgevers, 400 pagina’s (€ 19,99)
IK BEKEN In deze bestseller, overgewaaid uit Ierland, draait alles om corruptie en vergelding. Als voormalig bankier Hary McNamara onder ogen van zijn vrouw Julie op gruwelijke wijze wordt vermoord, lijkt alles erop te wijzen dat zijn vele zonden in het bankwezen hem fataal zijn geJo Spain, Ik beken, vertaling: worden. Maar als de daJan Smit, Uitgeverij De Fonder zich een uur later bij tein, 336 pagina’s (€ 19,99) de politie meldt, begint Julie daaraan te twijfelen. Heeft de moordenaar bekend uit schuldgevoel of is zijn verklaring een eerste stap in een groter plan?
SCHADUW OVER BERLIJN De historische thriller Schaduw over Berlijn speelt zich af tegen de achtergrond van de ondergang van de Weimarrepubliek. Het is 1929 en in de rivier de Spree wordt het lichaam van een bruut gemartelde Rus gevonden. Inspecteur Rath duikt de Volker Kutscher, Schaduw over Berlijnse onderwereld in, Berlijn, vertaling: Janet Blanop zoek naar de moorde- ken, Uitgeverij The House of Books, 576 pagina’s (€ 21,99) naar. Terwijl zijn zoektocht hem van Russische bendes tot hoge politieke kringen leidt, houdt hij er geen rekening mee dat hij zelf ook verdacht wordt.
VERKNIPTE TEGENSTANDER Melissa Skaye heeft een jubileum te vieren. Verknipte tegenstander is alweer de vijfde thriller waarin de Hoornse rechercheurs Sanne Philips en Luca Borra de hoofdrol spelen. In dit boek worden zij geconfronteerd met een aantal persoonlijke Melissa Skaye, Verknipte tegenstander, Uitgeverij Letzaken die buiten hun bevoegdheid vallen. Het terRijn, 300 pagina’s (€ 17,50) begint met een vondst van lichaamsdelen in een bos in Friesland.
RECENSIE
Een bloederige terugkeer uit het verleden De titel Heimwee naar bloed verwijst naar de waargebeurde geschiedenis van een seriemoordenaar, die rond 1870 in Noord-Italië vrouwen vermoordde en hun bloed dronk. Toch is vampirisme niet de hoofdmoot in deze spannende thriller van schrijversduo Dario Correnti, maar bloederig is het wel. Door Jacqueline Coppens In de omgeving van de stad Bergamo in Noord-Italië worden de inwoners opgeschrikt door een gruwelijke moord. Besana, een oudere journalist, wordt gevraagd ervan verslag te doen in zijn krant. De slimme, ietwat onhandige stagiaire Piatti tipt hem, omdat ze een paar overeenkomsten heeft gevonden met seriemoordenaar Vincenzo Verzeni – ook wel ‘de vampier van Bergamo’ genoemd – die al een eeuw dood is. Haar suggestie wordt weggelachen, totdat er meerdere slachtoffers vallen die volgens hetzelfde, bizarre ritueel zijn
vriendschap tussen hen, die absoluut ten goede komt aan de diepgang van het verhaal. Stukje bij beetje ontrafelen ze het mysterie, dat je tot de laatste pagina in zijn greep houdt. Het verhaal omvat een periode van een paar maanden, onderverdeeld in korte, overzichtelijke hoofdstukBijzonder is niet alleen dat een histo- ken en voorzien van een dagaanduiding, waardoor het leest als een risch misdrijf ten grondslag ligt aan doorlopend verslag. De couleur dit verhaal, maar ook dat het zich locale is voorstelbaar opgetekend in afspeelt in Italië. Dat is weer eens een beeldende schrijfstijl, waardoor iets anders dan de vele thrillers die zijn gesitueerd in Scandinavië of een het lijkt alsof je zelf door de pittoreske dorpjes van Noord-Italië rijdt. Engelstalig land. Dat de speurders Mede door de basis van een waargeeen journalistenkoppel zijn, is dan beurd verhaal krijgt de weer niet echt uniek, plot een extra gelaagdmaar wel een gouden heid. Aaneengesmeed greep. De oudere, ietdoor personages van wat mopperige, rot in vlees en bloed, zoals het vak die nog vasthet aandoenlijke houdt aan waarachtige journalistenkoppel, nieuwsgaring, en de resulteert dit in een onhandige, ietwat geloofwaardige en verlegen stagiaire die intelligente thriller. op de redactie wordt Deze vreemde eend in uitgelachen door haar de bijt doet absoluut wonderlijke kledingniet onder voor de keuze, vormen een goed thrillerorde uit de kouduo. Ze vinden elkaar in dere regionen. Warmhun vastberadenheid Dario Correnti, Heimwee naar om de werkelijke moor- bloed, vertaling: Edwin Krijgs- bloedig aanbevolen. denaar te ontmaskeren man, Uitgeverij HarperColen er groeit een mooie lins, 446 pagina’s (€ 19,99) toegetakeld. Besana en Piatti onderzoeken de moorden en ondanks de publieke tegenwerking, geloven ze in hun hypothese en zetten hun tanden in de zaak. Is dit tweetal in staat de moordenaar op te sporen voordat er nog meer slachtoffers vallen?
RECENSIE
Contact met het buitenaardse Een man die miljonair wordt met een boek én een Hollywoodfilm over de dag waarop hij naar eigen zeggen werd meegenomen door een ufo. In Arizona Blues neemt Elvin Post dit waargebeurde verhaal als uitgangspunt, maar maakt hij het nog spannender.
is dat Gerald Treadway ontvoerd is door aliens. Post weet de man in ieder geval goed neer te zetten als een boeiend en nuchter personage en niet als een krankzinnige. Een prestatie, want bijna iedereen in het boek is ervan overtuigd dat er een draadje bij hem los zit. Toch zit de spanning vooral in hoe de verhaallijnen van de verschillende personages uiteindelijk bij elkaar komen. De mensen die het op Treadway gemunt hebben, hebben allemaal Door Oglaya Doua een band met de miljonair, ook al kennen ze elkaar niet. Gaandeweg het verhaal leer je hun motieven New York Times-joursteeds een beetje beter kennen. nalist Karen Hart komt vanwege autopech vast De wisseling van de verschillende perspectieven is soms wat abrupt, te zitten in het stadje waardoor je niet meer zo goed weet Snowflake, Arizona. waar je je precies in het verhaal Ze ontdekt al snel bevindt. Post schrijft wel heel beeldat er een verhaal te dend, wat fijn is voor de sfeer en het schrijven valt over Gerald Treadway, boek een rustgevende, een plaatselijke miljomaar tegelijkertijd nair die meent te zijn beklemmende toon ontvoerd door aliens geeft. ‘Gisteren, toen en bij terugkomst op ze met George Witmer aarde een toevluchtsSnowflake was binoord heeft ingericht nengereden, had Karen voor mensen die ook het idee gehad alsof in aanraking zijn gekoze terecht was gekomen met buitenaards men op een plek waar leven. Dan vindt er een iemand lang geleden schietincident plaats en de tijd had stilgezet.’ blijkt dat anderen het Het is een dorp waar misschien op Treadway nooit iets gebeurt, hebben gemunt. maar waarvan je wel Als je begint aan AriElvin Post, Arizona Blues, het idee krijgt dat het zona Blues vraag je je Ambo|Anthos Uitgevers, gevaar vanuit een af of het echt mogelijk 360 pagina’s (€ 20,00)
Als je begint aan Arizona Blues vraag je je af of het echt mogelijk is dat Gerald Treadway ontvoerd is door aliens. onverwachte hoek gaat komen. Of Treadway daadwerkelijk is meegenomen door een ufo laat het boek verder buiten beschouwing, maar het zet je wel aan het denken. Vooral omdat Karen een ontmoeting heeft die de vraag oproept of het zo gek nog niet is dat het lot bestaat. Arizona Blues bevat een mooie mix van feiten en fantasie, want de details over de ontvoering komen uit de zaak van Travis Walton in 1975. Hij schreef een boek over zijn ervaring, Fire in the Sky, dat later werd verfilmd onder dezelfde titel.
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 13
SPANNING INTERVIEW
‘Een goede plot bedenken is net wiskunde’ Søren Sveistrup is misschien niet zo’n heel bekende naam, hij heeft er inmiddels een lang schrijversleven op zitten. Deze maand verschijnt zijn debuutroman Oktober, maar de Deen is vooral bekend als bedenker en scenarioschrijver van de succesvolle tv-serie The Killing. Door Istvan Kops In Oktober wordt een alleenstaande moeder op brute wijze vermoord in haar huis in Kopenhagen. Wanneer de politie arriveert op de plaats delict, treft men daar een kastanjepoppetje aan. Aanvankelijk besteden ze hier geen aandacht aan, maar als er nog een vrouw wordt vermoord en eenzelfde poppetje wordt gevonden, begint de politie te vermoeden dat er een verband is tussen de zaken. Oktober is je debuutroman, maar je bent al heel lang bezig met schrijven. Kun je iets vertellen over je achtergrond? ‘Toen ik in de twintig was, studeerde ik literatuurwetenschap in Kopenhagen en wilde ik al heel graag een boek schrijven. Ik had alleen nog niet de technische bagage en de moed om eraan te beginnen. Ik vreesde vooral de eenzaamheid van het schrijven. Op de filmacademie ben ik een stuk zelfverzekerder geworden over mijn schrijfcapaciteiten, en na jaren van samenwerking in de tv-wereld was ik ook niet meer zo bang om alleen aan een project te werken. Ik tekende een contract bij een Deense uitgever en begon aan mijn debuut. Wat ik me echter niet realiseerde was dat ik te veel hooi op mijn vork nam. Ik was op dat moment ook nog bezig met twee tv-series en twee films. Ik kreeg een burn-out en moest alles laten vallen. Mijn echtgenote zei toen tegen mij dat ik dit boek hoe dan ook af moest maken en dat heb ik gedaan.’ Was de eenzaamheid van het schrijven zo erg als je had gevreesd? ‘Na vijfentwintig jaar in het televisievak was het fijn om eens alleen aan iets te werken. Het mooie is dat je niemand om toestemming hoeft te vragen voor bepaalde scènes, zoals bijvoorbeeld een helikopterachtervolging, want bij een boek ben je niet aan een budget gebonden. Ik kan schrijven wat ik zelf wil. Verder kwam ik erachter dat het solo-
Søren Sveistrup LES KANER
werken eigenlijk heel goed bij mijn persoonlijkheid past.’ Miste je niet de feedback van anderen na zoveel jaren van samenwerking in de tv-wereld? ‘Dat is precies waarom ik zoveel respect heb voor romanschrijvers. Doordat je gedurende lange tijd in je eentje aan een boek werkt, slaat op enig moment de twijfel toe. Ik heb er echter voor gekozen om tijdens het schrijfproces met niemand contact te hebben. Het was iets waar ik helemaal alleen doorheen moest.’
Søren Sveistrup, Oktober, vertaling: Corry van Bree, A.W. Bruna Uitgevers, 432 pagina’s (€ 18,99)
Wat was de grootste uitdaging tijdens het schrijven? ‘Het bedenken van een goed plot. Ik ben sowieso altijd heel erg plotgedreven. Ik hou ervan om mensen mee te nemen in een achtbaan met allerlei bizarre en onverwachte plotwendingen, maar de uitdaging is om het allemaal wél te laten kloppen. Een echt goede verhaallijn bedenken is wat dat betreft net wiskunde.
Verder vond ik het belangrijk dat het boek meer bood dan alleen maar spanning en vermaak. Er moest ook een onderliggend sociaal thema in zitten. Iets wat mij ook persoonlijk aan het hart ging.’ Een van de thema’s die je aansnijdt is kindermishandeling. Was het moeilijk om daarover te schrijven? ‘Er zijn onderwerpen waar ik liever niet over schrijf, maar waarvan ik vind dat ik ze niet kan negeren. Ze zijn een realiteit in deze maatschappij. Bovendien trek ik me het lot van kinderen aan en ik vind dat we er alles aan moeten doen om ze te beschermen. Toch gaat het vaak mis en deze groep is vaak zo kwetsbaar. Er is momenteel een maatschappelijke discussie aan de gang in Denemarken of we wel voldoende doen voor het welzijn van onze kinderen.’ Kun je wat meer vertellen over de hoofdpersonages van Oktober? ‘Thulin en Hess zijn twee politiemensen die tegen hun zin bij de afdeling moordzaken zitten. Ze hebben allebei een karakter dat compleet tegenovergesteld is aan dat van mijzelf. Ik beschouw mezelf vooral als iemand die altijd aardig
en beleefd wil zijn, terwijl Thulin en Hess overal maling aan hebben. Zij zijn vooral met zichzelf bezig en zijn niet bang om nee te zeggen als iets hun niet zint. Dit soort karakters hebben me altijd erg aangetrokken als schrijver. Een mooi voorbeeld daarvan is Sarah Lund uit The Killing. Ik vind het bevrijdend om te schrijven over mensen die niet aan bepaalde sociale verwachtingen willen voldoen.’ Over verwachtingen gesproken, je bent bekend als de bedenker van The Killing. Legt dat nog een bepaalde druk op je of beschouw je dat vooral als een voordeel? ‘Ik word binnenkort vijftig jaar en tot voor kort heb ik maar nauwelijks van mijn successen kunnen genieten. Ik was daar gewoon niet goed in. Vijf jaar geleden zou ik hebben gezegd: “Jaja, ik weet het, ik heb The Killing bedacht, maar laten we het daar nu alsjeblieft niet meer over hebben.” Ik was altijd weer met een volgend project bezig. Ik denk dat dat ook een van de redenen van mijn burn-out is geweest. Ik heb mezelf nooit enige rust gegeven en ik wilde altijd aan de verwachtingen voldoen die men van mij had.’
Advertentie BoekenkrantVerknipteTegenstander.pdf 1 17-9-2018 06:41:01
DWAALSPOOR
Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen. De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.
actiethriller met Alex De Klerck
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
Pjotr Vreeswijk
Verknipte Tegenstander is het vijfde met deel Een thriller bekroond uit dewerd VT-reeks,eerder waarin de rechercheurs Luca Borra Sanne Philips en Luca Borra met dewederom een hoofdrol vertolken. en
ThrillZone Debuutprijs Philips ‘Sanne en Luca Sanne zijn2016 niet alleen van Skaye,
Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 275,– en een week 375,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl
maar behoren aan al haar fans toe’ - Cees van Rhienen, ThrillZone
Boeken Uitgeverij Conserve – oktober 2018
Het boek Op de vlucht voor apartheid van Dumani Mandela begint al spannend als de jonge Sandile met hulp van ingewijden, bijna onder ogen van de geheime dienst, het land uit wordt gesmokkeld. Via Londen komt hij in Zweden terecht, waar hij een opleiding krijgt. Als jongvolwassene keert Sandile via Kenia terug naar Zuid-Afrika, waar hij met zijn jeugdvriendinnetje trouwt en een spirituele behandeling krijgt van een priester, die hem min of meer geneest van zijn bipolaire stoornis. Dumani Mandela is de kleinzoon van Nelson Mandela uit diens eerste huwelijk met Evelyn Mase. Zijn boek wordt op 31 oktober ten doop gehouden in het Zuid-Afrikahuis in Amsterdam met een videopresentatie van Dumani zelf, uitgever Kees de Bakker, Willem de Liefde, met wie hij een boek schreef, en Zuid-Afrikaspecialist Bart Luirink. Aanmelding voor de avond kan via info@conserve.nl. Het boek kunt u reserveren op www.conserve.nl. In januari komt er een tweede presentatie met Dumani Mandela, ook in het Zuid-Afrikahuis. Dumani Mandela, Op de vlucht voor apartheid, vertaling: Hendrik Hutter, Uitgeverij Conserve, 192 pagina’s (€ 18,99)
Op 21 oktober viert Uitgeverij Conserve haar 35-jarig bestaan in theater De Blinkerd in Schoorl met de zesde Eline van Haarenprijs en de presentatie van boeken over Wieteke van Dort en haar familie. Maar ook het boek Hier is zon, zee en zand. Schrijvers over Bergen en Schoorl. Van Nicolaas Beets tot Adriaan van Dis. Daaraan werkten onder meer Jeroen Krabbé, Arnold de Hartog (zoon van Jan de Hartog), Anja Meulenbelt en Adriaan van Dis mee. Met een aantal verhalen tegen de vermeende bomenkap in Schoorl door Staatsbosbeheer. Wilt u aanwezig zijn op deze presentatie op 21 oktober van 14.00-17.00 uur? Meld u dan aan via info@conserve.nl. Het boek kunt u reserveren op www.conserve.nl. Kees de Bakker (samenstelling), Hier is zon, zee en zand. Schrijvers over Bergen en Schoorl. Van Nicolaas Beets tot Adriaan van Dis, Uitgeverij Conserve, 168 pagina’s (€ 19,99)
Het Darwin Dilemma van Han Thomas, onze Nederlandse Dan Brown, is een wervelend geschreven boek waarin wetenschapper Mark Enquist een bijzondere ontdekking doet in de piramide van Cheops in Egypte. De spannende thriller brengt ons van Londen en Parijs tot iets buiten Cairo, waar de ontknoping te midden van de piramiden plaatsvindt. Zeer lovend ontvangen thriller op talloze websites, waaronder Hebban.nl, en in NRC Next: ‘Een spannend en vakkundig boek geschreven in de voetsporen van het Bernini Mysterie van Dan Brown. Een helder verhaal op basis van goede research.’ Schrijfster Cynthia McLeod voegde daaraantoe: ‘In de trant van Dan Brown, maar dan veel beter!’ Verkrijgbaar in de boekhandel en te bestellen via www.conserve.nl. Han Thomas, Het Darwin Dilemma, Uitgeverij Conserve, 486 pagina’s (€ 19,99)
Uitgeverij Conserve In de boekhandel of portvrij te bestellen via www.conserve.nl. Voor België geldt helft portvrij of € 4,65 per bestelling.
Wieteke van Dort. Kind van twee culturen is het verhaal van een familieleven in de tropen, vrijwel geheel in het teken van de suikerfabriek waar generaties in werkten en de veranderingen in de kolonie meemaakten, van Japanse bezetting tot nationaal Indonesisch (zelf)bewustzijn. Het land moeten verlaten, alles achterlatend en weer een loopbaan in het verre Holland opbouwen. Op dat moment begint pas echt de carrière van Wieteke van Dort: van beeldend kunstenaar tot dichteres en cabaretière, culminerend in de befaamde televisieverschijning Tante Lien. Wieteke wordt een nationaal fenomeen, iedereen kent haar van Het Klokhuis of De stratemakeropzeeshow. Maar weinigen weten dat haar vader Theo vermoord werd door de pemoeda’s, de oorlog die zo’n zwart stempel droeg. Dat alles is te lezen in het boek van auteur Hans Visser. De presentatie ervan is op 21 oktober in theater De Blinkerd. Aanmelding kan via info@conserve.nl. Het boek kunt u reserveren op www.conserve.nl. Hans Visser, Wieteke van Dort. Kind van twee culturen. Schetsen van een NederlandsIndische familie, Uitgeverij Conserve, 388 pagina’s (€ 19,99)
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 15
BOEKFRAGMENT
Istanbul, Istanbul Onder de oude straten en pleinen van Istanbul zitten vier mannen in een cel. Om de tijd te doden vertellen ze elkaar verhalen vol liefde en humor.
Burhan Sönmez, Istanbul, Istanbul, vertaling: René van Veen, Uitgeverij Orlando, 272 pagina’s (€ 20,00) www.uitgeverijorlando.nl
‘Het is eigenlijk een lang verhaal, maar ik zal het kort houden,’ zei ik. ‘Niemand had eerder zo’n pak sneeuw gezien in Istanbul. Toen de twee nonnen in het holst van de nacht het Sint-Jorisziekenhuis in Karaköy verlieten om naar de SintAntoniuskerk te gaan en daar het slechte nieuws te vertellen, lagen er tientallen vogels dood onder de dakranden. In april van dat jaar verpulverde het ijs de bloemen van de judasbomen terwijl de snijdende wind de zwerfhonden in het lijf stak. Heb je ooit meegemaakt dat het in april sneeuwde, dokter? Het is eigenlijk een lang verhaal, maar ik zal het kort houden. De ene non die door de sneeuwstorm gleed en struikelde, was jong, de andere oud. Toen ze bijna bij de Galatatoren waren, zei de jonge non tegen de oude: Een man volgt ons al de hele weg heuvelopwaarts. De oude non zei: Er kan maar één reden zijn waarom een man ons in het pikkedonker door een sneeuwstorm volgt.’ Toen ik verderop het ijzeren hek hoorde, onderbrak ik mijn verhaal en keek de dokter aan.
Het was koud in onze cel. Terwijl ik de dokter mijn verhaal vertelde, lag Kamo de barbier opgerold op de kale betonnen vloer. We hadden geen dekens en warmden onszelf op door als jonge hondjes tegen elkaar aan te kruipen. Doordat de tijd al enkele dagen stilstond, hadden we geen idee of het dag of nacht was. We wisten wel wat pijn was. Elke dag opnieuw voelden we, wanneer we werden weggeleid om gemarteld te worden, de verschrikking ons om het hart slaan. Tijdens dat korte moment waarin we ons schrap zetten voor de pijn zagen we geen verschil meer tussen mens en dier, tussen verstandige lieden en krankzinnigen, tussen engelen en demonen. Toen het knarsende geluid van het ijzeren hek door de gang weerkaatste, ging Kamo de barbier overeind zitten. ‘Ze komen me halen,’ zei hij. Ik stond op, liep naar de celdeur en tuurde door het kleine tralievenster. Ik probeerde te bepalen wie uit de richting van het ijzeren hek kwam lopen. Mijn gezicht werd beschenen door het ganglicht. Ik zag niemand. Waarschijnlijk stonden ze te wachten bij de ingang. Het licht verblindde me en ik knipperde met mijn ogen. Nadat de geluiden in de gang waren vervaagd, ging ik weer zitten en legde mijn benen over die van de dokter en Kamo de barbier heen. We drukten onze blote voeten tegen
elkaar voor wat warmte en stootten onze hete adem dicht bij elkaars gezicht uit. Ook wachten was een kunst. Zonder een woord te zeggen luisterden we naar het gedempte gekletter en geratel aan de andere kant van de muur. De dokter bevond zich al twee weken in deze cel toen ik naar binnen werd gesmeten. Ik zat helemaal onder het bloed. Toen ik de volgende dag bijkwam, merkte ik dat hij het niet bij het schoonmaken van mijn wonden had gelaten, maar ook zijn jasje over me heen had gelegd. Elke dag leidde weer een andere ondervragingsploeg ons geblinddoekt weg om ons uren later half bewusteloos terug te brengen. Maar Kamo de barbier wachtte nu al drie dagen. Sinds hij vastzat, was hij niet meegenomen voor ondervraging en evenmin hadden ze zijn naam laten vallen. We hoorden het ijzeren hek opnieuw roestig knarsen. De ondervragers vertrokken zonder iemand mee te nemen. We luisterden en wachtten tot we daar zeker van waren. Nadat de poort was afgesloten, stierven de geluiden weg en bleef de gang leeg achter. ‘Die klootzakken hebben me niet meegenomen, ze zijn vertrokken zonder iemand mee te nemen,’ zei Kamo de barbier tussen zijn zware ademhalingen door. Hij tilde zijn hoofd op, tuurde naar het donkere plafond, ging op de grond liggen en rolde zich weer op.
Het verdronken land In het young adult-boek Het Verdronken Land zijn grote delen van Nederland ondergelopen. Drie tieners ontrafelen een complot dat de toekomst van het land in gevaar brengt.
Olga Ponjee, Het verdronken land, Uitgeverij LetterRijn, 330 pagina’s (€ 17,50) www.letterrijn.nl
Ze herhaalde dezelfde naam – Lude, Lude, Lude Martens – een naam die Jacinto associeerde met irritante spelprogramma’s op tv, tot hij begreep dat het de man moest zijn. De dode man achter het stuur. Hij besloot de sprong te wagen. ‘Zijn airbag deed het niet,’ zei hij. Het meisje leek hem eerder verward dan
gevaarlijk en misschien had ze iets opgevangen over de ontvoering. Hoe het kon dat Lude Martens zijn naam had geweten. Wat een showbizzbaas überhaupt in een lab deed, met twee beveiligers en een meisje met roze haar. ‘Het was een harde klap,’ zei ze. ‘Ik heb de wond gezien,’ zei Jacinto. ‘En het mes.’ Het meisje stond stil. Haar lippen waren blauw en haar tanden tikten op elkaar, misschien van meer dan kou alleen. Jacinto bood haar zijn jas aan, zijn arm tegen het schommelen van haar benen, maar ineens was het meisje klaarwakker, scherp en alert. ‘Niet
doen,’ zei ze. ‘Wat?’ ‘Je maakt me bang.’ ‘Je hoeft niet bang te zijn. Ik wil alleen niet dat je onderkoeld raakt.’ ‘Ik voel me prima,’ zei het meisje en glipte langs Jacinto, een paar passen op hem vooruit. Haar arm hing langs haar lichaam als een slappe, kromme tak en om de paar stappen zakte ze door haar enkels. ‘Dag. Dank je wel.’ Jacinto zag haar uit het zicht zwalken, op het gebouw af waar ze naar had gewezen. Het was de Mediatoren, zag hij nu. Het Mediapark van Hilversum, het hart van de vroegere televisiewereld. Maar dat hart was
allang gestopt met kloppen en voor zover Jacinto wist, stonden alle studio’s leeg. ‘Wacht!’ riep hij. ‘Waar ga je naartoe?’ Ze hinkte nog steeds voor hem uit, met meer vaart nu ze merkte dat hij haar volgde. ‘Meisje!’ ‘Ga weg,’ zei ze. ‘Laat me met rust.’ ‘Ik doe je niets.’
Zijn blik was naar zijn kruis gericht. Kon hij zich ook maar terugtrekken zoals zijn piemel. ‘Zouden we geen geweldig leven hebben als hij er niet meer was?’ vroeg zijn moeder. Ze bewoog het met ijs gevulde washandje mechanisch over de striemen op zijn rug. Hij kon zijn lippen niet bewegen, die waren bevroren. Zijn verwondingen voelden heet, maar konden de kou niet verdrijven. Kou die altijd als een laagje om zijn lichaam zat, zelfs in de zomer. De oude boerderij waarin ze woonden, was niet geïsoleerd. Vanwege de vele kieren die de woning vertoonde, had de wind vrij toegang. Het waaide vaak. De boerderij lag
afgelegen. Eenzaam. Mam stond op en keek op hem neer. ‘Kom er maar uit, dan zal ik zalf op je wonden smeren.’ Hij wilde haar tegenspreken. Ze bedoelde het goed, maar haar zalf werkte niet lekker op een door de riem of gesp veroorzaakte wond. Het gelige spul beet. Hij keek haar aan en schudde zijn hoofd. ‘Ja, ik weet dat het zeer doet, maar door deze zalf genezen de wonden sneller. Je moet dapper zijn.’ Ze hield hem een grote badhanddoek voor, maar bedacht zich en depte zijn lichaam droog. Hij rilde. Op zich werkte het effectief om zijn pijn door middel van ijs te
verlichten, maar prettig was anders. Ze kuste hem zacht op zijn wang. ‘Ga maar op mijn bed zitten,’ zei ze, gevolgd door: ‘Mijn god, dit is de ergste afstraffing die je in al die jaren hebt gehad.’
Verknipte tegenstander Verknipte tegenstander is het vijfde deel in de VT-reeks van Melissa Skaye, waarin het recherche-duo Sanne Philips en Luca Bora wordt geconfronteerd met spoken uit het verleden.
Melissa Skaye, Verknipte tegenstander, Uitgeverij LetterRijn, 300 pagina’s (€ 17,50) www.letterrijn.nl
De ijsblokjes in het reeds koude badwater verdoofden zijn onderlichaam en handen. Meerdere sneeën op zijn rug voorkwamen dat hij tegen de harde badrand leunde. Tys zou moeten gaan liggen om ook zijn bovenlichaam niet te hoeven voelen, maar hij kon zich niet bewegen. Zelfs ademhalen ging moeizaam.
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 16
JEUGD BOEKENKRANT TIPT IK NEEM JE MEE Linde Faas studeerde zeer succesvol af aan de kunstacademie met haar getekende animatiefilm ‘Volgens de vogels’, waarmee ze direct meerdere internationale prijzen won. Inmiddels is ze een veelgevraagd illustrator voor kinderboeken. Linde Faas, Ik neem je mee, Uitgeverij Lemniscaat (€ 14,95) Nu is er haar eigen, tekstloze prentenboek Ik neem je mee verschenen, waarin haar kleurrijke tekeningen je uitnodigen talloze verhalen te verzinnen.
WAT ALS DIT HET IS Terwijl wij nog aan het nagenieten zijn van de verfilming van Love, Simon, naar het gelijknamige boek van young adult-sterauteur Becky Albertalli, bundelt zij nu haar krachten met collega-schrijver Adam Silvera. In Wat als dit het is vertellen zij het komische liefdesverhaal van Arthur en Ben, Becky Albertelli & Adam Silvera, Wat als dit het is, vertadie elkaar ontmoeten ling: Margot Reesink, Uitgein een postkantoor in verij Blossom Books, 376 pagiNew York. Is hun liefde na’s (€ 18,99) bestand tegen alle twijfels die bij een beginnende romance komen kijken?
HET MEISJE DAT DACHT DAT ZE EEN KATJE WAS Veel lezers zullen Kristien Hemmerechts kennen van haar romans, verhalenbundels en essays, maar de Vlaamse auteur heeft nu ook een kinderboek geschreven. Het meisje dat dacht dat ze een katje was vertelt het liefdevolle verhaal over een moeder en haar dochter, die geheel opgaat in haar fantasie. Met speelse illustraties van Soetkine Aps.
RECENSIE
Rara wie speelt daar? De familie Decibel vertelt het ongewone verhaal van een muzikaal gezin dat in een cello woont. Zij zijn geen mensen zoals jij en ik, maar Decibellen die door de cello zwieren: zo maken zij muziek. De kleine Jacqueline vertelt ons hoe het is om op zo’n snaarinstrument te spelen. Door Mirjam Mulder Hoe leg je aan kinderen uit hoe er muziek uit een instrument komt? Cabaretier, radiomaker en schrijver Micha Wertheim pakt het origineel aan, door de muziek zelf als personages op te voehoe een cello in elkaar steekt, wat ren. ‘Als je ooit een cello / Ergens een voor soorten muziek je ermee kunt concert hoort geven / Vergeet dan maken, en wat er allemaal bij een niet dat wij het zijn / Die in die cello opvoering komt kijken. ‘Wij Decibelleven.’ len houden erg van Die metafoor is voor praten / Maar doen dat jonge kinderen misaltijd zonder woorden schien wat lastig om te / We ruziën in harmobegrijpen. Het ligt dan nie / En sluiten weer ook voor de hand dat akkoorden.’ degene die het voorleest De mooie tekeningen die concepten uitlegt van Cristina Garcia aan de hand van de Martin ondersteunen tekeningen. Zo introde tekst goed. Speels, duceert Wertheim op Micha Wertheim, De famivrolijk en vooral niet speelse wijze een aantal lie Decibel, illustraties: Criste netjes: je kunt er aspecten uit de muziektina Garcia Martin, Uitgevelang naar kijken en wereld, zonder er diep op rij De Harmonie, 21 pagina’s allerlei nieuwe details in te gaan. Bijvoorbeeld (€ 14,90)
in ontdekken. Ook voor volwassenen zitten er grappige verwijzingen in, zoals het stadsgezicht met de Trumpet Towers en de familie leest de krant Daily Note bij het ontbijt. Het beeld voert de boventoon; meestal staan er maar zo’n vier regels tekst op een pagina. De verzen hebben een fijne cadans, zonder zich vast te leggen op een strak metrum of rijmschema. Ook hierin zitten soms woordspelingen die volwassenen wel kunnen waarderen. Bovendien is het met eenentwintig pagina’s makkelijk in één keer voor te lezen, of een keer of twee, drie…
RECENSIE
Een boek om in te verdwalen Kristien Hemmerechts, Het meisje dat dacht dat ze een katje was, illustraties: Soetkine Aps, Uitgeverij De Eenhoorn, 32 pagina’s (€ 15,95)
TEGENWOORDIG HEET IEDEREEN SORRY In het nieuwe boek van Bart Moeyaert draait het allemaal om Bianca: een twaalfjarig meisje met een gebruiksaanwijzing, vindt haar moeder. En onhandelbaar, zegt haar vader. Zelfs Billie King, Bianca’s favoriete actrice, die op een warme middag in augustus zomaar een Bart Moeyaert, Tegenwoordig heet iedereen Sorry, Uitgeverij kopje thee in de woonQuerido, 128 pagina’s (€ 17,99) kamer zit te drinken, vindt haar merkwaardig. Zelf weet Biana niet goed wat ze met zichzelf aan moet, maar met Billie in de buurt wordt dat opeens duidelijker.
‘Je denkt misschien dat de aarde al helemaal verkend is, maar grote delen zijn voor ons onbekend gebied. In de diepzee leven honderdduizenden diersoorten, waarvan we de meeste nog niet kennen.’ Zo begint Rivieren van Peter Goes. Als je eenmaal begint met lezen en kijken, word je in stroomversnelling meegetrokken langs zeeën, meren en rivieren. Door Aefke ten Hagen Van de Nijl tot de Amazone, van de
Mekongdelta tot de Mississippi en van de Donau tot de Thames. Peter Goes neemt je mee op avontuur. Je vaart met deze creatieve illustrator mee op een indrukwekkende reis rond de wereld. Weet jij dat een nijlpaard eigenlijk over de rivierbodem loopt in plaats van te zwemmen? Wat het grootste meer ter wereld is? Dat er vijf oceanen zijn die voor 71% het aardoppervlak bedekken? En dat de zeekrokodil bijna zeven meter
Wat erg leuk is, is dat Peter Goes ook lang kan worden en daarmee het aandacht besteed aan de actualiteit. grootste reptiel ter wereld is? ‘Met een gemiddelde temperatuur In dit creatief uitgevoerde, grote van 44 graden tijdens de zomerboek (38 cm) worden kinderen meemaanden, is Bagdad een van de genomen naar rivieren op verschilheetste steden ter wereld. Door oorlende continenten. Elke dubbele pagina is ingevuld met een bijzonder logen en de vele aanslagen is Bagdad jammer genoeg ook een van de mooie illustratie. Rivieren, meren, gevaarlijkste steden om in te leven.’ zeeën, de bijbehorende reptielen Dit soort informatie maakt Rivieren en vissen, alles komt voorbij. Het is maar goed dat dit een vrij groot boek ook boeiend voor de wat oudere kinderen, en is daarmee voor verschilis, want het staat echt bomvol met lende leeftijdsgroepen interessant. de mooiste illustraties en de meest Rivieren is geen boek om in één interessante weetjes. Elk kind kan ruk uit te lezen. Het is een mooi zich hier uren in vermaken, maar naslagwerk dat in elk klaslokaal ook volwassenen zullen nieuwe zou moeten liggen en in elk wildingen leren. De informatie is overlekeurig gezin zou zichtelijk en op een moeten rondslingeren. prettig leesbare manier Het is eigenlijk een gebracht. De zinnen zijn kunstwerk dat je even hier en daar wat lang, oppakt op het moment maar gezien de doeldat je iets wilt weten groep van dit boek (9 tot over de wereld om je 11 jaar), moet dit geen heen, want Rivieren problemen opleveren. gaat verder dan alleen Bovendien is het boek water. Van Rotterdam aantrekkelijk voor alle tot Sydney. Van de leeftijden. De allerkleinMaori’s tot de Golf sten kunnen voorgelevan Mexico. Pas maar zen worden, de wat groop dat je er niet in tere kinderen kunnen Peter Goes, Rivieren. Een reis zelf lezen en de ouderen langs zeeën, meren en rivieren, verdwaalt. kunnen echt begrijpen Uitgeverij Lannoo, 74 pagina’s wat er staat. (€ 24,99)
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 17
JEUGD ARTIKEL
Aanschuiven bij De Jonge Beckmanjury De reis van Syntax Bosselman en Anna’s grote reis werden in september bekroond met de Thea Beckmanprijs voor het beste historische jeugdboek. Maar hoe kies je uit een shortlist van geweldige verhalen een winnaar? De Jonge Beckmanjury nodigde ons uit om bij de geheime vergadering en de uitreiking van de prijs te zijn. Door Nicole van der Elst De prijs voor het beste historische jeugdboek werd ruim vijftien jaar geleden voor het eerst uitgereikt en draagt vanaf 2004 de naam van een van Nederlands bekendste auteurs van geschiedenisboeken voor jongeren. In de even jaren wordt de Thea Beckmanprijs uitgereikt aan boeken van de leeftijdscategorie tot 12 jaar en in de oneven jaren aan boeken voor 12 jaar en ouder. In 2018 bogen zowel de volwassen- als de kinderjury zich over titels voor de jongste leeftijdscategorie. Koos eerst alleen een volwassenjury een winnaar, sinds een aantal jaar lezen ook kinderen de shortlist van vijf boeken en reiken zij De Jonge Beckman uit. Docent en kinderboekenschrijfster Marte Jongbloed is als begeleider van De Jonge Beckmanjury al enkele jaren bij de prijs betrokken. Zij benadrukt tijdens de uitreiking nog eens het belang van de kinderjury en het boek dat zij als winnaar benoemen: ‘Zij zijn de echte experts, want zij vormen immers de doelgroep.’ GEHEIME VERGADERING
Voordat ik bij kenners Laura (14), Gino (12), Maksim (12), Esmée (14) en Matthijs (12) aanschuif, moet ik complete geheimhouding beloven. De bijeenkomst van de jury vindt twee weken voor de uitreiking plaats en niemand mag nog weten wie zij als winnaar kiezen. Uit deze geheimhoudingsplicht, maar ook uit het logboek dat ze hebben bijgehouden over de boeken, blijkt hoe serieus ze het jureren nemen. Ze zijn in april al begonnen met lezen en hebben de afgelopen maanden nagedacht over welk boek zij het meest enthousiast waren. Maar waar let je eigenlijk op bij het jureren voor een literaire prijs? Het is belangrijk dat het verhaal je meesleept en dat het moeilijk is om het boek weg te leggen, vinden alle juryleden. Het is ook fijn als je iets van het verhaal leert, maar dat betekent niet per se dat er nieuwe feiten in het boek moeten staan. Een goed historisch verhaal kan je ook een nieuwe ervaring geven of een andere sfeer intrekken, waarbij een periode van de geschiedenis
V.l.n.r.: Maksim, Inez van Loon, Laura, Esmée en Gino meer gaat leven, voegt Jongbloed toe. Een ander belangrijk criterium is dat ze de uiteindelijke winnaar aan vrienden of klasgenoten zouden aanraden. Naast dat de winnaar een aanrader voor leeftijdsgenoten moet zijn, lieten de boeken ook sommige ouders niet onberoerd. Zo blijkt dat bij Sabel van Suzanne Wouda verschillende moeders een traantje moesten wegpinken. Dit verhaal over Max die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Kamp Vught belandt, heeft volgens de juryleden dan ook een megazielig einde. En dit is lang niet het enige boek op de shortlist dat emoties oproept. Na het lezen van De reis van Syntax Bosselman, waarin Arend van Dam over slavenhandel schrijft, begrijpen de kinderen beter waarom het voor mensen kwetsend kan zijn als Zwarte Piet eruitziet als een slaaf.
PRIJSUITREIKING
Voor de uitreiking van de prijs is het Archeon al vele jaren de uitvalsbasis. De genomineerde schrijvers zijn eregast in het Klooster van het park, maar ook voor de kinderen uit de jury is een belangrijke taak weggelegd. Tijdens de vergadering heeft Jongbloed driftig zitten schrijven om alle meningen te verzamelen en ze heeft deze verwerkt in een juryrapport. Aan de leden zelf de taak om hun bevindingen voor te lezen en dat is best spannend als je weet dat de desbetreffende schrijver in de zaal zit. Het valt direct op dat de Jonge Beckmanjury veel complimenten uitdeelt, bijvoorbeeld aan illustrator Alex de Wolf, die de prachtige illustraties maakte bij De reis van Syntax Bosselman. Volgens de kinderen zijn deze tekeningen bijna kunst.
Daarnaast zijn ze ook niet bang om verbeterpunten aan te dragen, zowel over de inhoud van de boeken als voor de organisatie. Zo wordt Koos Meinderts gevraagd naar het abrupte einde van Naar het Noorden, een boek dat zich afspeelt tijdens de Hongerwinter. Is het geen optie om dit bij een volgende druk aan te passen of misschien zelfs een vervolg te schrijven? En ook de volwassenjury, die zowel de longlist als de shortlist samenstelt, krijgt nog een aanbeveling. Veel boeken op de shortlist zijn beter geschikt voor oudere kinderen, met uitzondering van Kinderen met een ster van Martine Letterie, dat ook als voorleesboek kan dienen. Marte Jongbloed doet namens de jury dan ook een oproep aan uitgevers en auteurs om nog meer goede historische boeken te maken, ook voor jongere lezers. WINNAAR
Arend van Dam, De reis van Syntax Bosselman. Verhalen over de slavernij, Van Holkema & Warendorf, 304 pagina’s (€ 15,99)
Inez van Loon, Anna’s grote reis, Uitgeverij Clavis, 222 pagina’s (€ 16,95)
Anna’s grote reis van Inez van Loon werd bekroond met de Jonge Beckmanprijs. Dit verhaal speelt zich voor een groot deel af op een koopvaardijschip dat richting Nederlands-Indië vaart. Omdat veel jeugdboeken over de Tweede Wereldoorlog gaan, vonden de kinderen het interessant om eens over een ander onderwerp te lezen. Daarnaast complimenteerden ze Van Loon met de duidelijke opbouw van het boek, waar duidelijk een beginen een eindpunt aan zit. De volwassenjury koos niet voor Anna’s grote reis, maar voor De reis van Syntax Bosselman. De kinderen waren ook enthousiast over dit boek en bekroonde het met een eervolle vermelding. Zo bleken de meningen van oudere en jongere lezers toch niet heel ver uit elkaar te liggen.
KERNTITEL 2O18
Een vreselijk eng beest?
Een wervelend boek met veel vaart over Hugo de krokodil, die er alles aan doet om vrienden te maken. Op een dag belandt Hugo in een groot, donker bos, ver weg in het noorden … Alle dieren in het bos zijn bang van hem. Daarom bedenkt Hugo een plan. Het HUGO-ZAL-EEN-VRIEND-VINDEN-PLAN. Maar dat loopt niet zoals hij had gehoopt … — € 13,95 eerste lezer 7 jaar en ouder
www.eenhoorn.be Boekenkrant_DeEenhoorn_0918_D.indd 1
18/09/18 16:56
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 19
BOEKFRAGMENT
Prutje Het leven van Hens is zwaar, van vroeg tot laat werkt hij in de smerige, gevaarlijke fabriek voor een hongerloontje. Het enige lichtpuntje is Walm, zijn broertje, dat niet helemaal met de rest kan meekomen. Op een ochtend heeft Hens er genoeg van. Hij loopt weg. Maar Walm volgt hem en al snel sluit zich een eigenwijs meisje bij hen aan.
Pieter Koolwijk, Prutje, illustraties: Linde Faas, Uitgeverij Lemniscaat, 263 pagina’s (€ 14,95) www.lemniscaat.nl
‘Je gaat gewoon aan het werk, Hens!’ schreeuwde mijn vader. ‘En daarmee klaar!’ Hij zat rechtovereind op zijn stoel en keek me kwaad aan. Zijn hand hing dreigend in de buurt van mijn hoofd. ‘Jahaaa,’ zei ik. ‘Ik ga wel…’ Niet dat ik het met hem eens was, maar ik had weinig zin in een klap voor mijn kop. ‘Dat lijkt mij ook.’ Hij liet zijn hand weer zakken. ‘Ik wil niet iedere ochtend jouw geklaag horen.’ ‘Dan prop je roggebrood in je oren,’ mompelde ik zachtjes. Mijn vaders ogen werden groot. ‘Wát zei je?’ ‘Dat je me niet meer zult horen,’ zei ik daarna een stuk harder. Hij knikte. Moeizaam. ‘Kun je toch niet,’ zei mijn zus Spoel droogjes. Ze was vijftien. Vier jaar
ouder dan ik. ‘Daarvoor zeur je te graag.’ Zeuren noemden ze het. Klagen. Alsof ik alles maar gewoon moest accepteren. Met een zucht nam ik een hap van mijn roggebrood. Het was droog. Veel te droog om te kauwen en al helemaal om door te slikken. Het smaakte naar ons leven. Hopeloos. ‘Is het eten soms ook niet goed?’ vroeg mijn vader geïrriteerd. ‘Had meneer liever iets anders gewild?’ ‘Jaaaaa!’ schreeuwde mijn kleine broertje Walm. Hij worstelde zich los uit de handen van mijn moeder, stak zijn armen in de lucht en rende in zijn blote kont de kamer rond. ‘Blote Walm!’ ‘Walm, kom eens hier,’ verzuchtte mijn moeder. ‘Ik probeer je aan te kleden.’ ‘Blote Walm!’ riep mijn broertje opnieuw terwijl hij onder de houten tafel kroop. Mijn moeder sloeg haar armen over elkaar en keek hem streng aan. ‘Walm, onmiddellijk hier komen.’ Walm bleef zitten waar hij zat. Natuurlijk kwam hij niet uit zichzelf. Hij deed nooit wat je wilde. Niet omdat hij slecht luisterde. Nee, vooral omdat hij niet zo goed snapte wat de bedoeling was. Dat was steeds zijn probleem. Praten, luisteren, eten: het maakte niet uit, alles was lastig voor hem. Nou ja, lastig…
Alles werkte bij hem gewoon net eventjes iets anders. Zo ook met zijn uiterlijk. Zijn ogen leken een beetje scheef te staan, zijn tong was dikker en hij was klein voor iemand van zijn leeftijd. Maar hij was vooral heel erg vies. Iedereen kwam smerig thuis uit de stoffige en rokerige fabriekshal, maar niemand zo vies als Walm. Die was steeds ronduit ranzig. Het enige wat nog een beetje hielp, was hem inwikkelen met donkere doeken. Zijn handen, zijn armen, zijn voeten en zijn benen, zijn lijf, zijn hoofd, zijn vingers en zijn tenen – alles werd bedekt. Behalve zijn gezicht. Tenminste, als hij meewerkte en niet in zijn nakie onder de tafel zat.
BOEKFRAGMENT
Kinderland Oost-Berlijn aan de vooravond van Die Wende. Mirco Watzke zit in de tang. De doorgaans zo voorbeeldige leerling uit klas 7a heeft mot met een paar lompe ouderejaars en de enige die hem daarbij kan helpen is uitgerekend die rare nieuwe uit de parallelklas… Kinderland is een innemend verhaal over moed, vriendschap, gevluchte klasgenoten, afgesloten straten, de Freie Deutsche Jugend en heel veel tafeltennis. Het schetst op kleurrijke wijze hoe het is om op te groeien in een socialistische staat die enkel nog door kinderen te begrijpen is.
Mawil, Kinderland, vertaling: Sigge Stegeman, Uitgeverij soul food comics, 296 pagina’s (€ 27,50) www.soulfoodcomics.nl
WAD - OVERLEVEN OP DE GRENS VAN WATER EN LAND Het boek bij de film van Ruben Smit RUBEN SMIT e.a. Waar hemel en aarde in elkaar overgaan, waar de zee tweemaal per etmaal land wordt, daar is de wereld van het Wad. Dit fotoboek gaat door waar de film WAD – overleven op de grens van water en land eindigt. Het bevat een sublieme verzameling foto’s van het waddengebied, geselecteerd uit de tienduizenden opnames die filmmaker Ruben Smit en zijn team hebben gemaakt. Dit boek toont het Wad zoals het nog nooit eerder in beeld is gebracht, dankzij speciale camera’s en de nieuwste technieken. Ruben Smit brengt een ode aan het Wad, door dit werelderfgoed tot kunstvorm te verheffen. Ruben Smit maakte furore met de prijswinnende film De Nieuwe Wildernis (2013). WAD – overleven op de grens van water en land is het officiële fotoboek bij zijn nieuwe film. Overige fotografen: Melchert Meijer zu Schlochtern, Ruurd Jelle van der Leij, Yoeri van EsPaul Klaver, Wim van Egmond en Jan Karel Lameer. FORMAAT 28 X 32 CM GEBONDEN (HARDBACK) GEHEEL FULL COLOUR 208 PAGINA’S PRIJS € 35,00
TERPEN- EN WIERDENLAND ERIK BETTEN
De geschiedenis van het Noord-Nederlandse kustgebied – het land van de terpen en wierden – kent maar twee echte hoofdrolspelers: de mens en het water. De rode draad van dit boek is de interactie tussen die twee, vanaf 2500 jaar geleden toen de eerste bewoners op deze plek aankwamen tot nu, met een vooruitblik op de terp van de toekomst. Hoe hebben de bewoners van het kleigebied al die tijd geprofiteerd van, gewerkt met, en soms geleden onder het water? Erik Betten beschrijft in Terpen- en Wierdenland de dynamische ontwikkeling van tweeduizend jaar terpenland, steeds met het huidige landschap als gids. Aan de orde komen onder andere de vorming van het kustlandschap na de laatste ijstijd, de bloei van de Noordzeecultuur, en de bebouwing en het dagelijks leven op de terpen. Een belangrijke plek in het boek is weggelegd voor de Groninger dorpen Godlinze, Ulrum en Warffum en de Friese dorpen Firdgum, Hallum en Wijnaldum. In samenwerking met de inwoners zijn de terpen onderzocht en is de geschiedenis van terp en omliggend landschap in woord en beeld vastgelegd.
FORMAAT 21 X 26 CM INTEGRAALBAND FULL COLOUR & RIJK GEÏLLUSTREERD 200 PAGINA’S PRIJS € 25,00
BESTELLEN KAN OP TWEE MANIEREN
HIERBIJ BESTEL IK
1.
__ ex. WAD - OVERLEVEN
Vul de bestelbon in en verstuur hem in een gesloten envelop (zonder postzegel) naar:
2.
Stuur een e-mail o.v.v. BOEKENKRANT, met uw adresgegevens en het aantal boeken dat u wenst te ontvangen, naar: info@bornmeer.nl
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
OP DE GRENS VAN WATER EN LAND (€ 35,00)
__ ex. TERPEN- EN
STRAAT EN NR.
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
POSTCODE/WOONPLAATS
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
WIERDENLAND (€ 25,00) TELEFOONNUMMER
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
de boeken zijn ook verkrijgbaar in de boekhandel
Bij bestellingen van € 25,- of meer betaalt u geen verzendkosten. Daaronder betaalt u een vast laag bedrag van € 2,50.
BORNMEER | NOORDBOEK
TEL. 0513 490 319 | EMAIL INFO@BORNMEER.NL | WWW.BORNMEER.NL
DATUM
______________________________________________________________________________
HANDTEKENING
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
boekenkrant
Uitgeverij Bornmeer | Noordboek Antwoordnummer 620 8400 VB GORREDIJK
NAAM
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 21
BOEKFRAGMENT
Vlinderslag Vlinderslag is het verbluffende en inspirerende verhaal van de jonge Yusra Mardini uit Syrië. Zij wist haar mede-vluchtelingen te redden door de zinkende boot waarin zij zaten al zwemmend naar de kust te trekken. Via een levensgevaarlijke route door Europa bereikte ze Berlijn en van daaruit kon ze haar olympische droom realiseren: zwemmen op de Spelen in Rio. De boot Yusra Mardini, Vlinderslag. Van vluchteling tot olympisch zwemster, vertaling: Elise Kuip, Uitgeverij Ambo|Anthos (€ 20,00) Ook verkrijgbaar als dwarsligger www.amboanthos.nl
Ik duik het glinsterende water in. ‘Yusra! Wat doe je, verdomme?’ Ik negeer mijn zus en duik onder de golven. Het gebulder van de zee overstemt het tromgeroffel van mijn hartslag. Het reddingsvest rukt aan mijn borst. Ik kom boven water. Uit de boot klinken wanhopige gebeden. Ik grijp het touw beet en vang een flits van de kust op. Europa is in zicht. De zon kruipt richting het eiland. Het waait hard. De passagiers schreeuwen en gillen als de boot in de golfslag begint te tollen. De Afghaan rukt wanhopig aan het startkoord van de motor. Die sputtert, maar slaat niet aan. De motor
is dood. We zijn alleen, overgeleverd aan de genade van de razende zee. Tussen de tegen elkaar aan gekropen passagiers in de boot verschijnt het gezicht van het jongetje. Hij grijnst. Voor hem is het een spelletje. Hij weet niets van alle wanhopige mensen die hier zijn gestorven. Moeders en hun kinderen, oude mannen en vrouwen, sterke jonge mannen. De duizenden die de kust nooit bereikten, die tevergeefs urenlang streden tot de zee ze opslokte. Ik knijp mijn ogen stijf dicht en vecht tegen de groeiende paniek. Zwemmen. Ik kan zwemmen. Ik kan het jongetje redden. […] Een volgende golf zwelt aan, het water achter de boot dreigend en donker. Ik zet me schrap terwijl we stijgen en dalen, zwalken en tollen. De zee is geen zwembad. Er zijn geen randen, er is geen bodem. Dit water is onbegrensd, wild, ondoorgrondelijk. De golven razen voort, meedogenloos, een oprukkend leger. De zon zinkt nu sneller naar de bergtoppen van het eiland. De kust lijkt verder weg dan ooit. Het water schittert donkerpaars, de schuimkoppen van de golven glanzen romig geel in het afnemende licht. Hoe heeft het zo ver kunnen komen? Sinds wanneer zijn onze levens zo weinig waard? Alles op het spel zetten, een fortuin betalen om in een overvolle rubberboot te stappen en ons leven op zee te wagen. Is dit echt de enige
uitweg? De enige manier om aan de bommen te ontsnappen? De zee deint en golf. Onstuimige golven slaan mijn hoofd tegen de boot. Het zoute water prikt in mijn ogen, vult mijn mond, mijn neus. De wind zwiept mijn haar om mijn hoofd. De kou trekt mijn lichaam in, dringt door tot in mijn voeten, mijn kuiten en mijn bovenbeenspieren. Ik voel mijn benen verkrampen. ‘Yusra! Terug de boot in!’ Ik grijp het touw nog steviger vast. Ik laat mijn zus dit niet alleen doen. Met ons erbij gaat er hier niemand dood. Wij zijn Mardini’s. En wij zwemmen.
BOEKFRAGMENT
De geliefden van Allerheiligen De geliefden van Allerheiligen van een van de meest originele en getalenteerde Latijns-Amerikaanse auteurs, Juan Gabriel Vásquez, is een bijzondere en intense verhalenbundel over de valkuilen van relaties, liefde en eenzaamheid. Pijnlijk triest en hypnotiserend mooi geschreven.
Juan Gabriel Vásquez, De geliefden van Allerheiligen, vertaling: Brigitte Coopmans, 244 pagina’s (€19,99) www.uitgeverijsignatuur.nl
Het pad was modderig door de vers gevallen regen. Ik voelde hetzelfde plezier als altijd, het plezier om vanuit een open landschap dat uitzag over de stenen huizen van Modave, langzaam maar zeker via hetzelfde pad de mosterdvelden in te lopen, tussen de lange stelen met gele bloemen door waar ik als kind in verdwaalde. ’s Middags jagen was anders. ’s Ochtends had je grote groepen oudere jagers, met hun onvermijdelijke rituelen en vormelijkheden. ’s Middags ging het daar niet om. Dan ging je jagen om de frisse buitenlucht op te snuiven, om de stilte te horen en de eenzaamheid en koelte tussen de bomen te ervaren. Pierre liep voorop. De honden draafden een paar meter voor ons uit, bleven even op ons wachten en draafden weer verder. Michelle zag er beeldschoon uit. Boven de ribfluwelen kraag van haar jas verschoten
haar haren steeds weer van kleur. De hemel was één grote, egale, rookachtige wolk. Achter Michelle vormden de bloemstelen een bijna homogene muur langs het pad. Boven ons vloog een zwerm zwarte eenden over, te hoog. ‘Wat heb je bij je?’ vroeg Pierre. Ik liet hem mijn geweerloop zien. De eenden waren buiten ons bereik. ‘Maakt niet uit. Het wordt een prima dag,’ zei Pierre. ‘Dit belooft al veel goeds voor wat we straks in het bos kunnen tegenkomen.’ Pierre was bijgelovig. Hij droeg tijdens de jacht altijd dezelfde sokken en was ervan overtuigd dat de eerste momenten bepalend waren voor de rest van de dag. De honden waren dol op hem. Ze trippelden aan zijn zijde, niet aan de mijne. Dat zei ik tegen Michelle, en ze glimlachte. Gedurende een minuut of tien liepen we zwijgend verder. Het landschap om ons heen veranderde en toen we voorbij het erf van de familie Moré waren, staken we het veld over naar de bossen. Pierre splitste zich van ons af. ‘Waar ga je heen?’ vroeg Michelle. ‘Hij loopt om het bos heen om vanaf de andere kant de dieren op te jagen.’ ‘In onze richting?’ ‘In onze richting,’ zei ik. ‘Ik wil met je praten,’ zei Michelle. ‘Laten we dat dan nu doen,’ zei ik voor de grap. ‘In de bossen moeten
we stil zijn.’ ‘Ik voel me raar. Ik heb het koud.’ ‘In het bos is het minder koud, let maar op. Er staat geen wind.’ ‘Gaan we uit elkaar?’ Ik gaf geen antwoord. De voren in de vochtige aarde eisten al mijn aandacht op; een jager kon er zomaar misstappen en zijn enkel breken. ‘Dat zou inderdaad beter zijn,’ zei Michelle. ‘We doen elkaar pijn. Maar ik zou weleens willen weten hoe jij erover denkt. Ik weet niet wat jij denkt, dat zou ik graag eens van je horen.’ Gelukkig kwamen we op dat moment aan de rand van het bos en kon ik met een vinger op mijn lippen Michelle tot stilte manen. Ik boog naar haar gezicht, zo dicht dat haar rossige haar tegen mijn lippen kriebelde, en sprak haar heel zachtjes toe. ‘Vanaf hier moeten we doodstil zijn. Niet praten, niet struikelen, heel voorzichtig ademhalen.’
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 22
NON-FICTIE BOEKENKRANT TIPT PLASSEN OVER KWALLENBETEN Muggen komen op het licht af, dat weet iedereen. En als je bent gebeten door een kwal, moet je erover heen plassen, toch? Niets van waar. Het zijn allemaal verzonnen volkswijsheden, die het vaak zelfs tot in de schoolboeken hebben geschopt. Wil je weten hoe dat zit? In dit boek worden meer dan vijftig van zulke kletspraatjes ontleed.
Maartje Kouwen, Steijn van Schie en Koen Moons, Plassen over kwallenbeten. Biologische lariekoek ontleed, Nederlands Instituut Voor Biologie, 128 pagina’s (€ 9,90)
EEN IETS BESCHUTTERE PLEK MISSCHIEN 2017 was een rumoerig jaar. Schrijver Cyrille Offermans nam het waar, en schreef er zijn gedachtes over op. Dat resulteerde in een persoonlijk en intellectueel journaal: een verzameling notities, herinneringen en essayistische commentaren op gelezen boeken en gebeurtenissen in de wereld. Van de doffe ellende in Syrië en de Franse verkiezingen tot de eerste woordjes van een kleinkind.
De schaduw van het verleden Voor de meeste tieners vormt de puberteit een onoverkomelijke hindernis op weg naar onafhankelijkheid. Voor de jonge Alba Arikha was dat niet anders, al was haar jeugd als Joodse kunstenaarsdochter in het Parijs van de jaren tachtig opmerkelijk. In Herinneringen aan een verloren wereld deelt de auteur flarden uit de omgeving waarin ze is opgegroeid. Door Katy Hurkmans
Cyrille Offermans, Een iets beschuttere plek misschien. Dagboeknotities, Uitgeverij de Arbeiderspers, 564 pagina’s (€ 25,99)
GEVAARLIJKE GEKKEN? Iedereen kent er wel één: de pestkop op het schoolplein, de gewelddadige levenspartner, de tirannieke geestelijk leider, de crimineel. Ze kunnen je leven compleet ontwrichten. Maar kan de impact van zo’n gevaarlijke gek niet ook op een veel grotere schaal spelen? Met deze vraag organiseerden Gijsbert de Reuver en Stephan Sanders een collegereeks, die een vervolg heeft gekregen in dit boek.
RECENSIE
Gijsbert de Reuver en Stephan Sanders (red), Gevaarlijke gekken?, Amsterdam University Press, 200 pagina’s (€ 19,99)
DINEREN AAN DE GRACHT Al sinds de zeventiende eeuw organiseerde de familie Van Loon spectaculaire diners voor chique gasten. Zo konden ze paraderen met hun macht en rijkdom. Dit boek vertelt wat er allemaal achter de Janny van der Heijden, Dineschermen bij die diners ren aan de gracht. Over de kwam kijken, met anek- rijke tafelcultuur van de famidotes en dertig histolie Van Loon, Nijgh & van Ditmar, 192 pagina’s (€ 29,99) rische familierecepten om zelf uit te proberen. Op 4 oktober opent er ook een tentoonstelling in Museum Van Loon.
Alba Arikha is de dochter van de van oorsprong Duitstalige, Roemeense schilder Avigdor Arikha en de Amerikaanse dichteres Anne Atik. Schrijver Samuel Beckett is een goede vriend van de familie en haar peetvader. Het gezin woont in de Franse hoofdstad, maar brengt de zomers door in Israël. Alba is zich bewust van de diversiteit aan culturen waaraan haar familie onderhevig is, maar het zijn vooral gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog die nog steeds een voelbaar effect op haar hebben. Herinneringen aan een verloren wereld is het relaas van een tienermeisje dat zich begint af te zetten tegen het gezag van haar vader en zichzelf probeert te ontdekken. Ze beschrijft hoe ze stiekem make-up gebruikt, verliefd wordt, naar feestjes gaat en minirokjes draagt. Maar ook hoe ze soms sociaal onhandig is, niet snel vrienden maakt en op school in de problemen raakt. Ze maakt ruzie met haar ouders en heeft geen hechte band met haar zus. Tussen al die bakviscapriolen door, ontdek je wat er met Alba’s vader, tante en grootmoeder gebeurde tijdens de Holocaust. Deze verhaallijn is op knappe en ongedwongen manier verweven met het coming of age-verhaal. Het vernuft van dit laatste verhaal zit in de botsingen tussen de generaties en in de toenaderingen. Het zit in de echo van het verleden, de roep om een eigen identiteit en de subtiele maatschappijkritische bedenkingen die terloops tot uiting komen. Zo luistert Alba bijvoorbeeld met interesse naar de herinneringen aan de verschrikkingen die de Joodse bevolking moest ondergaan tijdens de oorlog, maar laat ze zich ook kritisch uit over de kolonisatiepolitiek van Israël, om kort daarna met haar ouders in een verhitte discussie te verzeilen over de regels die zij hun dochters willen opleggen of over schoolprestaties. Alba Arikha houdt er een beknopte en levendige stijl op na. Zo nu en dan glijdt ze uit door zich te verliezen in de betweterige en confrontatiezoekende puber die ze was, zoals wan-
Alba Arikha, Herinneringen aan een verloren wereld, vertaling: Marijn Couwenhoven, Uitgeverij Oevers, 256 pagina’s (€ 18,50)
Alba Arikha neer ze schrijft: ‘Mijn moeder is goed en zachtaardig. Geduldig en vriendelijk. En daarom haat ik haar.’ Of door onnodig poëtisch te willen zijn, zoals in haar beschrijving van haar moeder die klassiekers leest: ‘Door bepaalde woorden wellen plotseling tranen in haar ogen op, als was ze gestruikeld over een onverwacht opstapje.’ Toch is dit verhaal vooral een krachtig relaas, dat beelden oproept aan een broeierige kunstenaarsomgeving en de onwennigheid van een puberteit waarin het verleden van haar familie doorwerkt. Arikha verwoordt het als volgt: ‘Ik ben me bewust van de ongelijkheid tussen mijn vaders
geheugen en mijn realiteit. Over het aanpassen van geschiedenis aan actualiteit. Over het bewaren van je evenwicht zonder terug te vallen in de valkuil van pijn.’ Er wordt weinig tijd verspild aan zaken die niet essentieel zijn voor het verhaal en het fragmentarisch karakter werkt intrigerend, waardoor het boek bijzonder moeilijk neer te leggen is. Ondanks de herinneringen van een aantal hoofdpersonages aan de oorlog, voelt het geheel niet zwaar. Het gaat vooral over de manier waarop gebeurtenissen waar ze zelf geen invloed op had, doorwerken in het leven van de jonge Alba en de pogingen die ze doet om haar complexe wortels een plaats te geven. Herinneringen aan een verloren wereld is een kluwen aan momentopnames. Alba Arikha laat immers niet alleen zichzelf aan het woord, maar ook haar familieleden. Ze doet verslag van bewogen jaren en zal door de ongeremdheid van haar woorden je zonder al te veel moeite weten te beroeren.
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 23
NON-FICTIE INTERVIEW
‘Ik zou een patriot zijn geweest’ Het thema van de Week van de Geschiedenis is dit jaar ‘Opstand’. Nelleke Noordervliet stortte zich in het essay Door met de strijd vol enthousiasme op de verhouding tussen opstandelingen en machthebbers. Door Hugo Jager
‘Ik ben in gevecht en kan nog niet zeggen of ik ga winnen,’ zegt Nelleke Noordervliet strijdbaar als ik haar ontmoet. Daarmee doelt de schrijfster niet op een of andere opstand, maar op het schrijfproces aan een nieuwe roman. ‘Ik kan er niet te veel over zeggen, maar ik heb een doel in mijn hoofd en wil er alles aan doen om mijn ambitie waar te maken.’ De roman is voor Noordervliet een gevaarlijker genre om te beoefenen dan een column of essay. ‘Dat laatste is voor mij een gewoonte geworden. Een vorm die je betrekkelijk snel kunt beheersen.’ Dat neemt niet weg dat ze ontzettend veel plezier had bij het schrijven van Door met de strijd. ‘Ik vind opstand een fantastisch thema. Ik bedoel: beter kun je niet krijgen als je een geschiedenisessay wilt schrijven.’ Hoewel ze voorbeelden uit het buitenland aanhaalt, staat in het essay ons land centraal. ‘Ik wilde vooral kijken naar de verhouding tussen de opstandelingen en de machthebbers in Nederland.’ De schrijfster maakt er geen geheim van dat de strijd van de patriotten aan het eind van de achttiende eeuw een persoonlijke favoriet is. ‘Het ging over het staatsbestel, terwijl opstanden vaak alles te maken hebben met een economisch gebrek. De patriotten hadden een opvatting over hoe je het land beter zou kunnen besturen met meer invloed van de burgers. Het was dus eigenlijk een intellectueel en idealistisch strijd, dat vind ik er zo mooi aan.’ Hoewel veel idealen van de Verlichting dankzij de patriotten werden verwezenlijkt, kwam er wel weer een Oranje aan het bewind. Daarover is de schrijfster helder: ‘Ik zou een patriot zijn geweest. Het herstel en de instelling van de monarchie in 1813 was een grote fout.’ Dat laatste bewijst dat je nooit kunt weten in hoeverre je idealen voet aan de grond zullen krijgen. ‘Een opstand valt of staat bij de reactie van de machthebber,’ legt de schrijfster uit. ‘Kijk naar de Arabische Lente. In Tunesië zijn de eisen aanvaard en geïncorporeerd in het systeem. Maar kijken we naar Syrië, dan zie je dat daar nog steeds een burger-
Nelleke Noordervliet, Door met de strijd, uitgave in samenwerking met de stichting CPNB, 64 pagina’s (€ 3,50)
trekken ten strijde, maar dat wordt overal eigenlijk al ingebed in overleg en inspraakrondes. Het systeem absorbeert de woede veel meer. En zeker nu we sociale media hebben, kunnen opstandelingen heel wat van hun gram kwijt.’ Als voorbeeld van een opstand die online wordt gevoerd, noemt de schrijfster #Metoo. ‘Dat is een vorm van verzet tegen een systeem waarin mannen in verhouding tot vrouwen diegenen zijn de dienst uit mogen maken. Het is een hele andere vorm van gezag: geen regering, maar de man.’ Noordervliet vindt wel dat we zijn doorgeslagen. ‘Dat heb je vaak met opstanden, dan komt er een heleboel energie los. Er worden angsten aangewakkerd – als ik haar een hand geef, kan ze me aanklagen. Dat vind ik een beetje te gek worden.’
Nelleke Noordervliet JITSKE SCHOLS
oorlog woedt. Dictator Assad oefent zijn macht uit ten koste van zijn volk. Nou ja, dat is ook een reactie.’ Je kunt je afvragen of het in de huidige tijd nog mogelijk is om veel mensen op de been te krijgen om idealen na te jagen. In het essay noemt Noordervliet als voorbeeld de Occupybeweging, die gericht was tegen de financiële markten.
Daarover zegt ze: ‘Het draaide ouderwets om aanwezig zijn met spandoeken en spreken in de openbare ruimte. Ze gingen naar Wall Street en overnachtten in tentjes op het Beursplein. Blijkbaar was dat niet vol te houden. Bovendien speelden de machthebbers er goed op in. Zo ging Occupy als een nachtkaars uit.’ Het is volgens Noordervliet lastig om een opstand te doen slagen. ‘Mensen
Ze heeft dan ook geen goed woord over voor mensen die haatcampagnes via sociale media voeren. ‘Die mensen zijn eigenlijk behoorlijk lui. Je bent het al kwijt als je lekker op dat toetsenbord ramt. Allemaal van die vreselijke verdachtmakingen, beschuldigingen en scheldpartijen.’ En dat terwijl er volgens de schrijfster een ideaal uitgangspunt voor een opstand bestaat. ‘Geweldloosheid heeft een vorm van uitdaging in zich. Het gebruik van geweld door de machthebbende partij is dan altijd een foute reactie. Dat wekt sympathie voor de opstand. En wie weet: succes op de lange duur.’ Tijdens de Maand van de Geschiedenis is het essay te koop in de boekhandel. Kijk voor meer informatie op www.maandvandegeschiedenis.nl.
HET PACT
^ƵĐĐĞƐǀŽůůĞ sĂŶ <ĞƚǁŝĐŚ ƐĐŚƌŝũŌ ŶŝĞƵǁĞ ƚŚƌŝů-‐ ler: HET PACT. Een zinderende zoektocht vol onverwachte wendingen Na het verschijnen van Iskenderun komt Alexander van Ketwich nu met Het Pact. In deze nieuwe thriller staat een mysterieus vliegtuigongeluk met de vicepresident van de Verenigde Staten centraal. Over het boek Voor het bureau zagen ze op het tapijt twee kinderlichaampjes liggen. Van Samuel van vier en George van drie. Ze bewogen niet. Het oudste ŬůĞŝŶnjŽŽŶƚũĞ ůĂŐ ŝŶ ĞĞŶ ƉůĂƐ ďůŽĞĚ͘ ŝũŶ ĂĐŚƚĞƌŚŽŽĨĚũĞ ǁĂƐ ǀĞƌĚǁĞŶĞŶ͕ weggeblazen door een zwaar kaliber kogel. Naast het joch lag een revol-‐ ver. Zijn hersentjes lagen als grijze vlokken verspreid over de glimmende mahoniehouten vloer. Het andere jongetje kreunde licht en hield zijn lin-‐ ŬĞƌĂƌŵ ǀĂƐƚ͘ KĨ ǁĂƚ ĚĂĂƌǀĂŶ ŽǀĞƌ ǁĂƐ͘ Het zijn de kleinkinderen van Gary Stevens, vicepresident van Amerika, in de werkkamer van zijn huis in Baton Rouge. Het schokkende ongeval met njŝũŶ ĞŝŐĞŶ ƌĞǀŽůǀĞƌ ƌŽĞƉƚ ďŝũ ĚĞ ƉĞƌƐ ĞĞŶ ƉŽůŝƟĞŬ ŐĞǀŽĞůŝŐĞ ǀƌĂĂŐ ŽƉ͘ Ăů de Republikein Stevens nu anders tegen de ongecontroleerde verkoop van wapens gaan aankijken? In de complexe wapenindustrie voelt John Strasser, CEO van wapengi-‐ gant Nolan Industries, zich genoodzaakt om zijn belangen veilig te stel-‐ len. Hij doet een overnamebod op Wilkinson, het beursgenoteerde im-‐ perium van Emma Wilkinson. De zakenvrouw die volgens Forbes met ĞĞŶ ǀĞƌŵŽŐĞŶ ǀĂŶ ƚǁĂĂůĨ ŵŝůũĂƌĚ ĚŽůůĂƌ ĞĞŶ ǀĂŶ ĚĞ ƌŝũŬƐƚĞ ǀƌŽƵǁĞŶ ƚĞƌ ǁĞƌĞůĚ ŝƐ͕ ǁŝũƐƚ ŚĞƚ ďŽĚ ĞĐŚƚĞƌ ŐĞĚĞĐŝĚĞĞƌĚ ĂĨ͘ dŽƚ ŽƉ ŚĞƚ ďŽƚ ŐĞƚĞƌŐĚ stelt Strasser, aka ‘de bull’, alles in het werk om Wilkinson op andere gedachten te brengen.
Eerder verschenen
Alexander van Ketwich ůĞdžĂŶĚĞƌ ǀĂŶ <ĞƚǁŝĐŚ ;ϭϵϱϯͿ ŚĞĞŌ ĞĞŶ ƐƵĐĐĞƐǀŽůůĞ ŝŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂůĞ carrière achter de rug in het bank-‐ wezen en in het vermogensbeheer, ǁĂƐ ƉŽůŝƟĞŬ ĂĐƟĞĨ ĞŶ ŝƐ ŵŽŵĞŶƚĞĞů werkzaam als consultant en inves-‐ teerder. Samen met zijn vrouw woont Van Ketwich op Malta, waar hij geniet van het mediterrane leven. Hier ŚĞĞŌ Śŝũ HET PACT en ISKENDERUN geschreven en legt hij de laatste hand aan zijn derde boek TITANIUM
Samen meer bereiken , d W d ĞŶ /^< E ZhE sĞƌŬƌŝũŐďĂĂƌ ǀŽŽƌ Φ ϭϵ͕ϵϬ ŽƉ www.gopher.nl
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 25
NON-FICTIE INTERVIEW
Een zalfje tegen jeuktaal Dacht je dat het Nederlands een saaie taal is? Japke-d. Bouma bewijst het tegendeel in Mag ik even iets tegen je aanhouden?. Politici die praten als pubers, terreurwoorden in het winterweerbericht en taalparels uit Boer zoekt vrouw – ze passeren allemaal de revue. Door Mirjam Mulder Japke-d. Bouma werkt al meer dan twintig jaar in de kantoorjungle. Ze is eindredacteur en columnist bij het NRC en heeft daar met recht de bijnaam ‘kantooramazone’ verworven: ze geeft tips hoe te overleven op kantoor en komt op voor de rechten van de geknechte kantoortijger. Ik sprak met haar over haar nieuwste boek: Mag ik even iets tegen je aanhouden? Daarin bundelt ze voor het eerst haar columns over zowel ‘jeuktaal’ als ‘mooie taal’ uit alle hoeken van de samenleving. Wat is jeuktaal? ‘Clichétaal die alles kan betekenen, maar tegelijk dus eigenlijk niets. Holle clichés. Platgetreden jargon. Open deuren. Het “uitrollen van concepten”, het “inregelen van kwaliteitskaders”, het “borgen van transparantie”. Vreselijk. Ik krijg er jeuk van en heel veel mensen met mij.’ Betrap jij jezelf ook wel eens op jeuktaal? ‘O, jazeker. Iedereen gebruikt die taal. Het is een soort reflex. Ik zeg zelf bijvoorbeeld vaak “hoe zullen we dit probleem aanvliegen?” Als ik dat soort clichés gebruik, moeten mensen daar overigens altijd om lachen, omdat ze weten dat ik dat vooral ironisch bedoel.’
Japke-d. Bouma KEKE KEUKELAAR
Stel dat de Canadese premier Trudeau na afloop van een conferentie tegen President Trump zou zeggen: “Je bent een enorme lul, als je niet doet wat ik zeg dan zullen we die staalindustrie wel eens even opblazen.” Dan krijg je natuurlijk een kernoorlog. In plaats daarvan zegt hij: “Het was een heel constructief gesprek en we zijn in goede verstandhouding uit elkaar gegaan.” Anders kon dat wel eens heel erg misgaan.’
Waarom gebruiken mensen dat soort taal eigenlijk? ‘Meestal om zich gewichtiger te maken dan ze zijn, maar nóg vaker omdat ze niet precies weten hoe het écht zit. Dan gebruiken ze maar een cliché en hopen ze dat niemand doorvraagt. Een tweede reden om jeuktaal te gebruiken, is om er iets ergs mee te verbloemen. Als je bijvoorbeeld zegt: “Je moet je talenten buiten de organisatie inzetten”, dan hoef je niet te zeggen: je bent ontslagen. Ten derde gebruiken mensen dat soort taal om te liegen. Politici hebben daar vaak last van. Die zeggen dan bijvoorbeeld: “We moeten 400 miljoen euro ombuigen.” Daarmee bedoelen ze gewoon Japke-d. Bouma, Mag ik even bezuinigen. Dan klinkt iets tegen je aanhouden? En het minder erg. 57 andere stukjes communica‘Er is ook nog een vierde tie naar de mensen toe, Uitgereden, die noem ik het verij Thomas Rap, 176 pagina’s “kernoorlog-argument”. (€ 12,99)
In het boek stel je ook politici aan de kaak die soms juist wel zeggen wat ze denken. Zoals minister Stef Blok en zijn uitspraak dat vrouwen ‘een zekere mate van irrationaliteit met zich meebrengen’. ‘Ja, goed punt. Taal kan ook weer té duidelijk zijn, of te onbeschoft, of nergens op slaan. Politici, maar ook bestuurders en bazen van grote bedrijven,
hebben daarin een grote verantwoordelijkheid, dus ik heb weinig medelijden met ze als ik hun taalgedrag aan de kaak stel. Ze zijn gewoon een hoge boom en zouden het goede voorbeeld moeten geven. Dus in het geval van Blok, die zegt dat vrouwen zo irrationeel zijn, daar schrijf ik dan natuurlijk over in mijn taalcolumn. Kom op zeg, hoezo zijn vrouwen irrationeel, wat een onzin. Ik durf hem daar best mee te confronteren.’ Wil je met je columns mensen meer bewust maken van taal? ‘Een column is gewoon een spiegel voorhouden en dat wil iedere columnist. Dus een beetje op een zeepkist gaan staan en iets roepen en dan hopen dat mensen het herkennen, of daardoor worden aangezet tot nadenken. Maar de belangrijkste reden is gewoon voor de lol. Ik vind het heerlijk als mensen om mijn columns moeten lachen. Ik merk ook dat de boodschap beter overkomt als ik hem met humor verpak. Meer dan wanneer ik heel boos of betweterig ga staan doen.’ Het is fascinerend hoe je in het boek
‘Iedereen gebruikt jeuktaal. Het is een soort reflex.’ steeds taaluitingen van mensen ontleed. Waarom doe je dat precies? ‘Omdat taal heel belangrijk is. En vele malen krachtiger dan mensen denken. De voorbeelden zijn overal om ons heen. Neem een manager die zegt dat mensen moeten “afvloeien” als er veel personeel wordt ontslagen, alsof je even een sluisje openzet, alsof het niet over mensen gaat. Dat woord “afvloeien” heeft een hele grote lading. Ik vind het respectloos, zo over mensen te praten. Daarom moet je jezelf, zeker als politicus of baas van een grote onderneming, voortdurend afvragen: waarom gebruik ik dit woord? En bovenal: snapt iedereen eigenlijk nog wel wat ik zeg? Alle woorden die je elke dag gebruikt, hebben veel meer lading dan je je realiseert. Dat is eigenlijk waar dit boek over gaat.’
Leer een kattenkop tekenen! Meer weten? Kijk op www.fantoom.nl
Begin steeds heel zachtjes met potlood op het papier te schetsen.Teken een cirkel en verdeel die in vier gelijke delen.
Schets de snuit en de mond. Je kan het onderste deel van de kleinste cirkel nog eens horizontaal in twee verdelen.
Teken de oren. Ze beginnen ongeveer ter hoogte van de bovenkant van de ogen.
Teken een kleinere cirkel voor de neus en mond onder het midden van de grote cirkel en verdeel ook die in vier gelijke delen.
Teken de ogen op zo’n manier dat de onderkant ietsje onder de middellijn van de cirkel komt. Zorg ervoor dat ze een beetje schuin naar boven staan.
Teken nu de wangen. Je kan hierbij variëren in de vorm (mager of dikker, hoekig of rond), maar ook in de vacht.
Schets de neus in het midden van de kleine cirkel.
Wat mag absoluut niet in je boekenkast ontbreken als je van tekenen houdt en een groot fan bent van de Warrior Cats? Het Warrior Cats schetsboek! Dit prachtige boek stelt je in staat om al die geweldige krijgskatten haarfijn na te tekenen. Nog even en je kunt helemaal zelf je Warrior Cats boek bij elkaar verzinnen … en tekenen!
Je kan hulplijntjes gebruiken om de oren te tekenen. Eén lijntje komt horizontaal boven de ogen. De twee andere lijntjes komen ter hoogte van de binnenkant van de pupillen.
Teken de snor met rijen puntjes aan elke kant. Teken ook de snorharen. Katten hebben ook enkele tastharen boven hun ogen.
Te koop in de boekhandel 12,95
Werk je kattenkop af door haren te tekenen rond de ogen, neus, wangen en het voorhoofd.
Te koop in de boekhandel 24,95
Duifje Duistermuis heeft een nieuwe 3D-film gemaakt over dinosaurussen. De film is niet alleen reuzespannend maar lijkt ook levensecht … Maar wacht eens even, lijkt levensecht? Hij is levensecht! Want plotseling dendert er spontaan een stoet dino’s uit het scherm de bioscoopzaal in tijdens de filmpremière! Het publiek, waaronder ook de Stiltons, schrikt zich kapot. Wat moeten die beesten uit de prehistorie in het heden? Er zit voor Geronimo niets anders op dan een reis naar het krijt en de jura te maken om de dino’s weer thuis te krijgen. Maar zoals gewoonlijk bij de tijdreizen van de Stiltons gaat er weer van alles mis …
www.dewakkeremuis.nl
Zoek de 6 verschillen
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 27
NON-FICTIE RECENSIE
Marianne Power
Te koop: een gelukkig leven
MAT SMITH
Heb jij een hekel aan zelfhulpboeken of geloof je er juist heilig in? De verleiding van een boek dat zegt al je problemen weg te kunnen toveren, is immers moeilijk te weerstaan. Marianne Power gaf zich een jaar lang over aan de zelfhulpadviezen en tekende haar ervaringen op in Help me!. Door Mirjam Mulder Marianne is 36 en heeft eigenlijk een best goed leventje. Ze is succesvol freelance-journalist, woont in Londen en wordt omringd door vrienden en familie. En toch is ze niet gelukkig. Ze is nog altijd single, heeft geen eigen huis en brengt het weekend door met flessen wijn en The Kardashians. O ja, en ze is verslaafd aan het lezen van zelfhulpboeken. Daarom besluit ze een jaar lang daadwerkelijk hun advies te gaan opvolgen. Elke maand leeft ze volgens een ander boek, om te zien welke nou echt werkt. Zal ze haar leven nu op de rails krijgen? In dat jaar gaat Marianne haar angsten te lijf, komt veel over zichzelf te weten, bereikt grote hoogtes en belandt in diepe dalen. Het begint positief. Door Niet durven, toch doen! van Susan Jeffers doet ze
dingen waar ze normaal nooit aan zou beginnen: van een onbekende aanspreken in de metro tot naakt poseren en stand-upcomedy opvoeren. Dat ze het er ongeschonden vanaf brengt, geeft een boost aan haar zelfvertrouwen. Maar dan is de maand voorbij, en wordt ze naar een ander uiterste van het zelfhulpspectrum getrokken. Langzaam begint het experiment haar leven op te slokken. Ze werkt nauwelijks meer, verwaarloosd haar vrienden en piekert alleen maar meer over haar tekortkomingen. ‘Soms leek het wel of die boeken de normale aard van de mens eruit wilden rammen. Een mens kent immers veel emoties, ook negatieve. Niemand is volmaakt. Maar ik probeerde het wel te zijn. Hoe hoger ik de lat legde, hoe meer ik mezelf een mislukkeling voelde.’ Met enorme eerlijkheid en veel droge humor neemt de schrijfster je in Help me! mee in deze emotionele achtbaan. Ze laat niets achterwege, waardoor het verhaal zowel ontroerend als herkenbaar is. Iedereen heeft toch weleens toegegeven aan een vreetbui na het zien van het rood op zijn bankrekening? Die eerlijkheid maakt dit boek ook leuk voor mensen – zoals ik – wiens tenen gaan krommen van zelfhulpboeken. Marianne’s verhaal wijst je op de gevaren van dit soort advies, welke boeken pure kwakzalverij zijn en uit welke je misschien wel wat wijsheid kunt distilleren. Het is vooral
een voorbeeld hoe je níét met dit soort boeken moet omgaan. Ik zet de voornaamste tips alvast voor je op een rijtje. Zelfhulpauteurs hebben niet de waarheid in pacht, dus neem ze altijd met een korreltje zout. Ze vertellen vooral wat je graag wilt horen: dat je jezelf kunt veranderen, het perfecte leven kunt krijgen door dit ene boek te lezen. ‘Zelfhulp is business – big business. En wat er eigenlijk wordt verkocht is hetzelfde
Marianne Power, Help me! Het jaar waarin ik leefde volgens 12 zelfhulpboeken, vertaling: Sabine Mutsaers, Uitgeverij Spectrum, 336 pagina’s (€ 19,99)
Power wijst je op de gevaren van zelfhulp. als wat kleding-, voedsel- en drankenbedrijven verkopen: geluk,’ aldus Marianne. Pas de adviezen ook toe met mate. Uit je comfortzone stappen kan goed zijn, maar overdrijf niet: extreme veranderingen in je levensstijl zijn zelden goed voor je en zorgen eerder voor een jojo-effect. Een mens heeft ook rust nodig. Uiteindelijk zijn we het gelukkigst als we van de kleine, gewone dingen genieten. Of al dit advies gewerkt heeft? Daar geeft de schrijfster geen eenduidig antwoord op. Het belangrijkste wat ze dit jaar heeft geleerd – eerder ondanks dan dankzij de boeken – is dat ze al goed genoeg was zoals ze was. Door het een-na-laatste boek, De kracht van de kwetsbaarheid van Brené Brown, realiseert ze zich eindelijk wat ze al die tijd fout heeft gedaan. ‘De weg die ik níét had gevolgd, is de enige waarvan Brown zegt dat die wél werkt: verbinding zoeken met anderen. Je ware ik laten zien aan mensen die van je zullen houden en je accepteren – compleet met wratten.’ Want zelfhulp kun je niet alleen.
Treffende observaties, waardevolle lessen en ontroerende ontmoetingen uit de dagelijkse praktijk van de gezondheidszorg
€15,– Van vluchteling tot olympisch zwemster GEZI
P EN O
‘Yusra, we zijn ontzettend trots op je. Je bent een voorbeeld voor iedereen.’
TV
– Barack Obama
€20,– Ook verkrijgbaar als dwarsligger®
‘Wie in het hoofd van Pieter Koolwijk zou kunnen kijken, stuit vermoedelijk op een bonte stoet kleurrijke personages en evenzoveel fantasievolle scenario’s.’ – Dagblad van het Noorden
Prutje: een vrolijk, Koolwijkeresk avontuur www.pieterkoolwijk.nl
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 29
BOEKFRAGMENT
Cirkel van oneindigheid Teagans leven zou de hemel op aarde moeten zijn nu haar beschermengel als mens op aarde leeft en haar vriendje is. Maar wat als Garreth iets té menselijk wordt..?
Jennifer Murgia, Cirkel van oneindigheid, Dutch Venture Publishing, 260 pagina’s (€ 16,95) www.dutchventurepublishing.nl
Toen er iemand tegen het autoraam klopte, sprong ik zowat een gat in de lucht van schrik. Ik veegde de beslagen ruit schoon met mijn mouw om naar buiten te kunnen kijken. Daar stond Garreth, doorweekt en met een starre uitdrukking op zijn gezicht. Hij gebaarde met zijn kin dat ik moest opschuiven en dat deed ik. Een vreemde, ongemakkelijke stilte groeide tussen ons toen hij op de bestuurdersstoel ging zitten en recht voor zich uitstaarde. Hij vroeg me niet eens waarom ik hier in zijn auto zat en niet in het geschiedenislokaal. ‘Gaat het wel goed met je?’ Ik kon er niet meer tegen. Hij knikte eenmaal. ‘Ja, het gaat prima.’ En toen rook ik het. Garreths jack stonk naar die vreselijke aftershave van Derek en eronder kon ik nog iets anders bespeuren. Iets waarvan ik me realiseerde dat het onder de geur van aftershave verborgen had moeten blijven. Met elke ademteug die ik nam, werd de geur sterker. Het was... bier. ‘Hebben jullie zitten drínken? Tijdens de lúnch?’ Ik kon het niet gelo-
ven! ‘Garreth?’ Hij schraapte zijn keel. ‘Je moet maar met iemand anders meerijden naar huis.’ ‘Hoezo?’ ‘Omdat ik niet kan rijden.’ ‘Want?’ ‘Ga nou maar naar binnen, Teagan,’ zei hij, terwijl zijn stem steeds ongeduldiger werd. ‘Als je hier blijft zitten, denken ze straks dat jij ook met ons meedeed. En dan krijg je zó’n ding.’ Hij hield een verfrommeld roze strafbriefje omhoog voor mijn neus, voordat hij het op de vloer van de auto smeet. Ik leunde naar voren om het op te rapen. Met kloppend hart las ik de woorden die erop stonden.
WEEKSCHORSING
REDENEN: SPIJBELEN, ONRECHTMATIG GEDRAG, ALCOHOLGEBRUIK ONDER TOEGESTANE LEEFTIJD EERSTE OVERTREDING MOET ONDERTEKEND WORDEN DOOR OUDER OF VOOGD Ik keek op naar Garreth. ‘Je bent geschorst?’ Hij antwoordde niet. Ik rilde. Garreth was verdorie degene die voor míj zou moeten zorgen. Een hemelse voogd. Dit hoorde helemaal niet te gebeuren. Ik aarzelde. ‘Wie gaat dat strafbriefje ondertekenen?’ Hij stak zijn hand uit en trok het briefje uit mijn handen om het ver-
volgens weer te verkreukelen. ‘Dat zoek ik zelf wel uit.’ Ik opende mijn mond maar deed hem toen weer dicht. Garreth startte de Jeep. De motor brulde dwars door ons pijnlijke gesprek heen. Hij keek me met een ongeduldige blik aan, daarmee duidelijk bedoelend dat ik uit moest stappen. Gek genoeg straalden zijn ogen niet meer. Ze zagen er nu meer grijs dan blauw uit en hadden iets weg van de grauwheid van de lucht buiten. Met tegenzin opende ik de passagiersdeur en stapte uit. Nadat ik de deur weer dicht had gedaan, stond ik hem in de stromende regen na te staren toen hij de parkeerplaats afreed zonder nog een blik in mijn richting te werpen. Toen ik besefte hoe doorweekt mijn kleren begonnen te raken, draaide ik me om en begon de parkeerplaats over te steken. Mijn benen voelden zwaar aan toen ik over de plassen heen probeerde te stappen. Toen keek ik naar mijn voeten en zag een zwarte veer naar beneden dwarrelen, een eenzame getuige van onze ruzie. Een zwarte veer... een duistere engel. Het maakte iets los in mijn onderbewustzijn, maar ik duwde het weg en vocht tegen de kou die zich over mijn klamme armen verspreidde.
BOEKFRAGMENT
Wieteke van Dort In het derde deel van het boek Wieteke van Dort lezen we over de kleinkunstloopbaan van Wieteke, die heel gedurfd als Tante Lien zelfs de Koningin van Indië wordt genoemd. Lees hier alvast meer over haar talloze toneel- en televisieactiviteiten. Koningin van Indië
Hans Visser, Wieteke van Dort. Kind van twee culturen. Schetsen van een Nederlands-Indische familie, Uitgeverij Conserve, 388 pagina’s (€ 19,99) www.conserve.nl
Wieteke ziet haar toevallig geboren creatie Tante Lien in de loop der tijd uitgroeien tot veel meer dan een typetje. Anders dan bij een veronderstelde karikatuur grijnst achter de lach van Lien het grote Indische drama. Het is wat gedurfd om Wieteke de koningin van Indisch Nederland te noemen, maar voor veel mensen heeft ze onbedoeld wel die symbolische waarde. Tante Lien biedt hen op zijn minst de troost der herkenning en van het begrip. Met haar valt niet alleen te lachen, ze begrijpt ook hun Indische problematiek. In 1971 komt de Japanse keizer Hirohito voor een staatsbezoek naar Nederland. Kan, met Corry Vonk aan zijn zijde, protesteert. De oorlog is dan een kwart eeuw voorbij, maar om nou de keizer zo vorstelijk te ontvangen? Dat gaat Kan te ver.
De onderscheiding die hij en Corry hebben ontvangen zeggen ze in de Westeinder Plassen te hebben gegooid. In het theater zingt hij een van zijn schrijnendste liedjes met de vraag: had prins Bernhard, nou niet eens aan de keizer kunnen vragen hoe dat zat met al die doden? Al die ellende voltrok zich destijds toch uit zijn naam? De krijgsgevangenen en de ambtenaren die de moordende kampen overleefden krijgen in 1978 een stem als Wieteke opnieuw Bannink en Wilmink aan het werk zet. De voormalige soldaten van het KNIL die in 1942 tegen de Japanners hebben gevochten en daarna jaren doorbrachten in krijgsgevangenschap met alle gevaren, vernederingen en ontberingen van dien ontvingen tot dusver al die jaren geen soldij. Harry Bannink schrijft milde maar vastberaden muziek bij de al even ferme tekst van Willem Wilmink, een waar strijdlied en een schrijnende aanklacht: het Lied van de schuld. Het staat op haar tweede Indische grammofoonplaat Hallo Bandoeng in een arrangement van een andere grootheid in zijn vak: Bert Paige. Ze wil het zingen in de Late Late Lien Show. Het Indische zeer dient niet zo maar te worden weggelachen. Ook serieuze zaken mogen aan de orde komen. Frans Boelen, met wie ze eigenlijk altijd graag samenwerkt, ligt dwars en is daar niet voor. Een
couplet vindt hij wel genoeg. Ook de VARA-leiding heeft bedenkingen tegen zo’n Indische actie, maar Wieteke houdt vol. Haar Lied van de schuld zal ze daar zingen en ze krijgt haar zin. Ze leidt het in, strak kijkend in de camera, met de woorden: ‘Nederland heeft als enige land in de wereld nooit de soldij betaald. De ambtenaren hebben nooit een cent salaris gehad.’ Ze spreekt hier van ‘het ernstigste geval van Oostindische doofheid’. Minder bezwaren zijn er tegen haar optreden in de Tweede Kamer. Op 14 december 1979 zingt ze het lied tijdens een hoorzitting van de vaste Kamercommissie voor Ambtenarenzaken waar de nimmer uitbetaalde soldij aan de orde komt. De zitting trekt zoveel publiek dat tientallen oud-KNIL-ers buiten moeten blijven staan. Behalve Wieteke komen ook diverse groeperingen aan het woord. Om de boodschap nog eens goed tot zich te laten doordringen krijgen de Kamerleden van de zangeres een plaat met het lied mee naar huis. Het succes is beperkt. De exKNIL-mannen die in Nederland zijn krijgen ƒ 7500,–. Zij die naar Amerika emigreerden en degenen die in Indonesië moesten achterblijven krijgen niets. Ook voor ambtenaren is er geen vergoeding.
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 31
STRIPS RECENSIE
BOEKENKRANT TIPT
CHINA LI 1. SJANGHAI Li is genoemd naar de rivier in het feeërieke landschap waarin ze opgroeit. Toch is er niets sprookjesachtigs aan haar leven: als meisje verspeelt haar oudste broer haar bij het gokken en wordt ze hardhandig op een trein Jean-Francois Charles, China naar Sjanghai gezet. Li 1. Sjanghai, Uitgeverij CasDaar belandt ze midterman, 60 pagina’s (€ 16,95) den in de opiumhandel, gokspelen en prostitutie en ontmoet ze haar nieuwe eigenaar, de sinistere Zhang.
DE HEMINGWAY TRIATLON Cuba, 1956. De wereldberoemde schrijver Ernest Hemingway worstelt met een writer’s block. Zijn laatste roman werd door de pers afgekraakt en ook zijn privéleven staat op instorten. Gelukkig biedt de tv-presentator Dirk-Jan Hoek, De Hemingen oorlogsheld George way triatlon, Uitgeverij Adams uitkomst. Totdat Sherpa, 160 pagina’s (€ 20,99) Hemingway de ware aard van deze man ontdekt…
HET AMUSEMENT
Het overweldigende einde van je kindertijd Nicolas Wouters en Mikaël Ross zijn twee jonge stripmakers die elkaar op de kunstacademie leerden kennen. Hun vriendschap die daar ontstond, resulteerde in Totem, een indringend verhaal over het einde van de kindertijd en de verwerking van verlies. Door Hans Pols Als zijn broer ernstig ziek blijkt te zijn, wordt de twaalfjarige Louis naar een padvinderskamp in de Ardennen gestuurd. De overgang is zwaar voor hem. Hij komt terecht bij een losgeslagen bende die stiekem drinkt, rookt en ‘kwartet’ met pornoblaadjes. De jongens hebben onderling een strenge pikorde en Louis moet vechten om daarin zijn plek te vinden. Hij voelt
den, waarbij droom en werkelijkheid zich er niet thuis en zou het liefst met elkaar vervlochten raken. Een wegvluchten om zijn broer in het voorbeeld hiervan is het gedeelte ziekenhuis te redden. Maar alles van het verhaal waarin Louis veranverandert als Louis zijn totem krijgt dert in een vos en door het duistere toegewezen: de vos. Door je te verArdense bos sluipt, op weg naar het diepen in de eigenschappen en het ziekenhuis waar zijn broer ligt. Deze gedrag van je totemdier, kun je iets en andere dergelijke hallucinante, leren over je eigen leven, geloven symbolische en emotioneel geladen sjamanen en indianen. Louis gaat scènes, zijn zelfs bijna volledig tekstzich met de vos vereenzelvigen en loos. Daarmee bereiken de auteurs verandert langzaam in dit beest. Of dat de verwarring van Louis ook bij gebeurt dat slechts in zijn fantasie? de lezer toeslaat. Totem is geen makkelijk verhaal. Je Op een moment in zijn moet openstaan voor de leven waarbij toch al opeenvolgende, soms veel gaat veranderen, verwarrende beelden, wordt Louis geconfrondie je goed op je moet teerd met de ziekte van laten inwerken. Het zijn broer. In Totem is een echt beeldverwordt dat op een heel haal, in die zin dat de bijzondere manier uittekeningen minstens gewerkt en dat levert even belangrijk zijn een overweldigend en als de tekst. De storm indringend verhaal op aan emoties die woedt Mikaël Ross en Nicolas Woudat je nog lang bijblijft. in Louis wordt op een ters, Totem, vertaling: Toon indringende wijze Dohmen, Uitgeverij Soul Food weergegeven in beelComics, 128 pagina’s (€ 27,50)
Voor drie twintigers ligt de exuberante, paradijselijke grootstad aan hun voeten. Maar Rodolphe zit opgesloten in zijn hoofd, Jona wordt ingehaald door zijn kwalijke reputatie en Victoria wordt beteugeld door een cordon Brecht Evens, Het Amusement, Uitgeverij Oogachtend, bezorgde vrienden. In 336 pagina’s (€ 35,00) deze pulserende mozaiek kruisen ze elkaar, in taxi, restaurant en discotheek, één zwoele zomernacht lang.
OORLOG IN WAREGEM Als de studenten Jim en Sophia voor een werkstuk door Waregem lopen, raken ze al snel gefascineerd door de verhalen van de stad in de Eerste Wereldoorlog. Over een jongetje van elf dat door zijn kinderlijke nieuwsgierigheid Ivan Petrus Adriaenssens, een obus liet ontplofOorlog in Waregem. De laatste weken van de groote oorlog, fen. En over sergeant Uitgeverij Lannoo, 119 pagiPaul Smithhisler, die de na’s (€ 19,99) Schelde probeerde over te zwemmen nadat alle bruggen opgeblazen waren. Ontdek samen met Jim en Sophia hoe de laatste weken van de Eerste Wereldoorlog in Waregem allesbehalve vredig verliepen.
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 32
TOP 30 WEEK 39, 2018
De bestverkochte boeken in Nederland 1 (1) 3 week e
Yotam Ottolenghi, Simpel Ottolenghi simpel? Raar maar waar: deze recepten zijn eenvoudig én verleidelijk van smaak.
2
(2) 18 week Lucinda Riley, De zeven zussen Zeven geadopteerde zussen krijgen na hun vaders dood een mysterieuze brief over hun afkomst. In deel 1 zoekt Maia naar haar ware identiteit. e
3 (nieuw)
Bob Woodward, Angst Hij deed Nixon aftreden, maar Woodward was nog nooit zo vernietigend over een president als over Trump.
4 (7) 22 week e
Murat Isik, Wees onzichtbaar Metin heeft te kampen met een tirannieke vader en een onveilige leefwereld in de Bijlmer. Winnaar Libris Literatuurprijs 2018.
5 (4) 4 week e
Annegreet van Bergen, Het goede leven Hoe de sterke naoorlogse groei Nederland onherkenbaar heeft veranderd.
naar de uitdagingen en beschermingsmogelijkheden. Over fake news, nationalisme, data en meer.
10 (3) 2 week e
Tommie Niessen, Tommie in de zorg Verpleegkundige en blogger Tommie over de zorg, van binnenuit bezien.
11 (9) 55 week e
Paolo Cognetti, De acht bergen In het leven van Pietro en zijn ouders spelen de Italiaanse bergen een hoofdrol.
12 (8) 64 week e
Mark Manson, De edele kunst van not giving a fuck Hét boek voor zelfhulphaters. Tools om zelf te bepalen waar je wel én niet om geeft.
13 (10) 66 week e
Haemin Sunim, Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt Het belang van rust in een drukke wereld. Koreaanse bestseller met kalmerende illustraties.
14 (14) 15 week e
Lucinda Riley, De zeven zussen 2. Storm Hoe meer Ally over haar verleden te weten komt, hoe meer vragen er ontstaan. Wat probeert haar vader haar duidelijk te maken? En wie was hij echt?
15
(17) 5e week Vivian den Hollander en Dagmar Stam, Jij ook van mij! Lisa raakt haar knuffel kwijt als ze bij opa logeert. Krijgt ze hem nog wel terug? Kleuterboek met tekeningen van Dagmar Stam.
16
(15) 51e week Dan Brown, Oorsprong Waar komen we vandaan en waar gaan we naartoe? Thriller met Robert Langdon in de hoofdrol.
17
(28) 3e week Marianne Busser en Ron Schröder, Allemaal vriendjes Grappige, bijzondere en zielige versjes over vriendschap. Met prenten van Mark Janssen.
9
e
Arnon Grunberg, Goede mannen Fatsoenlijk burger en brandweerman Janowski uit Heerlen wordt door het noodlot bezocht.
20 (12) 3 week e
Bart van Es, Vergeet-mij-niet Het verhaal van Lientje. Oxford-hoogleraar Bart van Es zocht de joodse vrouw die door zijn grootouders als hun kind werd opgevoed.
21
(27) 14e week Lucinda Riley, De zeven zussen 3. Schaduw Star vertrekt naar Londen. Zal ze daar uit de schaduw van zus CeCe kunnen stappen?
22
(24) 22e week Suzanne Vermeer, Super de luxe Vlogster Emma deelt even het luxe leven van een steenrijke tweeling in Monaco. Het wordt levensgevaarlijk.
24
(37) 5e week Lois P. Frankel, Nice girls don’t get the corner office Een handboek voor vrouwen die carrière willen maken.
e
(5) 5e week Yuval Noah Harari, 21 lessen voor de 21ste eeuw Met de schijnwerper op het heden kijkt Harari
19 (11) 3 week
Jamie Oliver, Jamie kookt Italië Jamie Oliver keert terug naar de Italiaanse keuken. Met 140 recepten.
7 (6) 82 week
Elizabeth George, De straf die ze verdient Een diaken, beschuldigd van een ernstig misdrijf, wordt dood in zijn cel gevonden. Zelfmoord?
Lucinda Riley, De zeven zussen 4. Parel In een poging haar verleden te ontrafelen reist CeCe naar de ruwe vlaktes van Australië.
e
Rachel Renée Russell, Dagboek van een muts 12. Liefdeskriebels Nikki kan niet wachten tot de vakantie, maar dan komt er een superleuke jongen in haar klas.
8 (nieuw)
e
23 (18) 7 week
6 (nieuw)
Yuval Noah Harari, Sapiens Ooit waren er zes mensensoorten, nu zijn wij alleen over. Wie zijn wij? En hoe zijn we geworden wie we zijn?
18 (16) 7 week
25 (19) 15 week e
17. Marianne Busser en Ron Schröder, Allemaal vriendjes
Hoe kun je nieuwe vrienden maken? Wie nodig je uit op je verjaardagsfeestje? En wat moet je doen als je ruzie hebt met een vriend? In de versjes uit dit boek komen alle aspecten van vriendschap die je maar kunt bedenken aan bod. Soms licht en grappig, soms ontroerend en serieus. Illustrator Mark Janssen maakt door zijn bijzondere technieken en invalshoeken van elke illustratie een klein kunstwerk.
Karin Slaughter, Gespleten Bij een gewelddadige aanval ziet Andrea haar moeder van een onverwacht koelbloedige kant. Ze heeft een ander verleden dan Andrea dacht.
26 (23) 2 week e
Michael Ondaatje, Blindganger Na de Blitzkrieg wordt Nathaniel opgevoed door ‘De Mot’. Twintig jaar later kijkt hij terug op een mysterieuze tijd.
27 (13) 4 week e
Adolf Hitler, Mijn strijd
26. Michael Ondaatje, Blindganger
1946. Londen herstelt zich van de Blitzkrieg. De veertienjarige Nathaniel en zijn zus Rachel zijn door hun geliefde moeder Rose achtergelaten bij een raadselachtige ‘voogd’ met de bijnaam De Mot. Eerst denken ze dat hij een crimineel is, maar ze groeien redelijk gelukkig op in de excentrieke wereld die hij creëert, vol kleurrijke vrienden die zich over hen ontfermen. Twintig jaar later reconstrueert Nathaniel zijn bijzondere verleden. Vertaling van het ooit verboden boek Mein Kampf van Adolf Hitler. Door de Nederlandse historicus Willem Melching van commentaar voorzien.
28 (42) 16 week e
De moord op de voorzitter van de vrijmetselaarsloge en de vondst van een manuscript roepen in Leiden veel vragen op. Universitair docent Peter de Haan gaat op onderzoek uit.
Natalia & Walter, Project Gezond. Afvallen met gezond en vooral lekker eten Afvallen en genieten van lekker eten lijken niet samen te gaan. Natalia en Walter denken daar anders over.
29 (nieuw)
Lieve Joris, Terug naar Neerpelt De reisboekenschrijfster over haar Vlaamse geboortegrond, een plek om vandaan te gaan.
30 (25) 7 week e
Jeroen Windmeijer, Het Pilgrim Fathers-complot
Bron: Stichting CPNB
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 33
TOP 30 WEEK 37, 2018
De bestverkochte boeken in Vlaanderen 1 (1)
Pascale Naessens, Nog eenvoudiger met 4 ingrediënten Pascale Naessens bewijst eens te meer dat een gezonde voeding haalbaar is voor iedereen.
2 (nieuw)
Hec Leemans en Tom Bouden, F.C. De Kampioenen 100. Alles loopt in het honderd De Xaverianen van de planeet Xaverius komen naar de Aarde voor de honderdste verjaardag van Oma Boma.
3 (nieuw)
Peter van Gucht en Luc Morjaeu, Suske en Wiske 345. Operatie Siggy Suske en Wiske ontdekken op zolder een kostbare ring en plaatsen er een foto van op de sociale media, tot grote ergernis van Sidonia.
4 (6)
Adolf Hitler, Mijn strijd Vertaling van de hoofdtekst uit de Duitse, wetenschappelijke editie uit 2016. Hitler over Duitsland, ras en politiek.
Sapiens Ooit waren er zes mensensoorten, nu zijn wij alleen over. Wie zijn wij? En hoe zijn we geworden wie we zijn?
10 (7)
Yuval Noah Harari, 21 lessen voor de 21ste eeuw Met de schijnwerper op het heden kijkt Harari naar de uitdagingen en beschermingsmogelijkheden. Over fake news, nationalisme, data en meer.
11 (3)
Merho, De Kiekeboes 151. Dédé en partner De supergangster Dédé la Canaille investeert met Van de Kasseien in een dubieus bouwproject. En wie mag er straks weer de kastanjes uit het vuur halen...
12 (18)
Yotam Ottolenghi, Simpel Ottolenghi simpel? Raar maar waar: deze
recepten zijn eenvoudig én verleidelijk van smaak.
13 (12)
Sandra Bekkari, Nooit meer diëten 4 Sandra Bekkari legt uit hoe een gezonde levensstijl je een positiever en gelukkiger persoon maakt.
14 (8)
Philippe Delzenne, Jommeke 291. Pampa en de blauwe duif In het dorpje San Baretto in Peru dragen de inwoners allemaal een hoed met een huisdiertje erin. Dat willen Jommeke en zijn vriendjes ook wel!
15 (11)
Pascale Naessens en William Cortvriendt, Puur lichter Slanker door goed te eten! William en Pascale verschaffen praktische tips en heerlijke recepten.
6 (nieuw)
Yuval Noah Harari,
18 (5)
Khaled Hosseini, Bede aan de zee Een Syrische vader wacht met zijn zoon op een boot die hen hopelijk naar een veilige plek brengt. De opbrengst van het boek gaat naar de UNHCR.
19 (17)
Sandra Bekkari, Nooit meer diëten 3 In dit derde deel legt Sandra Bekkari uit hoe je met voeding je vermoeidheidsklachten tegen kan gaan.
Sandra Bekkari, Nooit meer diëten 2 In dit deel leer je hoe je gezond kunt blijven eten in momenten van stress.
22 (14)
7 (2)
9 (9)
Lucinda Riley, De zeven zussen 4. Parel In een poging haar verleden te ontrafelen reist CeCe naar de ruwe vlaktes van Australië.
21 (13)
Marc Legendre en Fabio Bono, De Rode Ridder 259. De Slavin Ciaran, de gewilde slavin van slavenhandelaar Omero, weet te ontsnappen en loopt in de armen van de Rode Ridder.
Lucinda Riley, De zeven zussen Zeven geadopteerde zussen krijgen na hun vaders dood een mysterieuze brief over hun afkomst. In deel 1 zoekt Maia naar haar ware identiteit.
17 (10)
Fréderic Zumbiehl en Jean-Michel Arroyo, Buck Danny 5. Operatie IJzeren Gordijn Buck, Sonny en Tumbler worden in volle Koude Oorlog naar Oost-Duitsland gestuurd om te patrouilleren langs het IJzeren Gordijn.
Pieter Aspe, Van In Episode 1 Een nieuwe serie over de commissaris Pieter van In, nu met pensioen.
8 (4)
Luc Deflo, Verdorven Nadat Sigrid ongepland in een rendezvoushotel belandt met haar baas Nick, worden ze getuigen in een verdwijningszaak.
20 (15)
5 (nieuw)
Leen Dendievel, Asem Leen Dendievel gaat op zoek naar de oorzaak van haar paniekaanvallen.
16 (55)
16. Luc Deflo, Verdorven Na een personeelsfeestje belandt Sigrid ongepland in een rendez-voushotel met haar baas, Nick. Het wordt een gênante avond die ze zo snel mogelijk wil vergeten. Tot een opsporingsbericht haar doet beseffen dat zij en Nick getuigen zijn in een verdwijningszaak. Nick, gelukkig getrouwd, weigert elke medewerking. Sigrid zet door, maar de politie wimpelt haar af. Wie gaat er immers alleen naar een rendez-voushotel?
Sandra Bekkari, Nooit meer diëten Leer in zeven eenvoudige stappen je voedingspatroon om te schakelen.
23 (16)
Lucinda Riley, De zeven zussen 2. Storm Hoe meer Ally over haar verleden te weten komt, hoe meer vragen er ontstaan. Wat probeert haar vader haar duidelijk te maken? En wie was hij echt?
24 (nieuw)
Jean Kluger en Myriam Dekoster, Will Tura. Hoop doet leven
18. Khaled Hosseini, Bede aan de zee Op een maanverlicht strand houdt een vader zijn slapende zoon vast terwijl ze wachten op een boot. Hij vertelt de jongen over de lange zomers van zijn jeugd in Syrië. En hij herinnert zich de bruisende Oude Stad van Homs, de drukke steegjes, de moskee en de grote soek, de tijd dat de hemel nog geen bommen spuugde en ze moesten vluchten. Biografie van Will Tura, Vlaanderens meest succesvolle zanger-componist.
25 (nieuw)
Eva Daeleman, Omdat het kan Een praktische gids voor het leven. Over niet langer achter je leven aan hollen, over willen en niet moeten.
26 (20)
Hec Leemans en Tom Bouden, F.C. De Kampioenen 99. De nieuwe kolonel Een computer berekent dat Carmen het meest geschikt is als nieuwe kolonel. Maar niet iedereen ziet dat zitten…
27 (31)
Yuval Noah Harari, Homo Deus Harari onderzoekt de dromen en nachtmerries van de eenentwintigste eeuw, van onsterfelijkheid tot kunstmatig leven.
28 (24)
Lucinda Riley, De zeven zussen 3. Schaduw Star staat op een keerpunt in haar leven en vertrekt naar London. Zal ze daar eindelijk uit de schaduw van haar zusje CeCe kunnen stappen?
29 (22)
Karin Slaughter, Gespleten Bij een gewelddadige aanval ziet Andrea haar moeder van een onverwacht koelbloedige kant. Ze heeft een ander verleden dan Andrea dacht.
30 (26)
Heather Morris, De tatoeëerder van Auschwitz Lale moet medegevangenen brandmerken en ontmoet daarbij Gita. Zij zullen de rest van hun leven over het begin van hun liefde zwijgen.
Bron: boekenvak.be
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 34
BOEKHANDEL AGENDA
Oktober 2018 1 T/M 31 OKTOBER
HEEL NEDERLAND – De Maand van de Geschiedenis is het grootste geschiedenisevenement van Nederland. Overal in het land kun je dankzij honderden culturele organisaties de geschiedenis beleven, rondom het thema Opstand. Kijk voor meer informatie in onze special de BKGeschiedenis of op www.maandvandegeschiedenis.nl
3 T/M 14 OKTOBER
HEEL NEDERLAND – De Kinderboekenweek gaat weer van start, en ook dit jaar zijn er weer veel leuke dingen te beleven. Bezoek de tournee van auteurs Jozua Douglas en van Milja Praagman of kijk bijvoorbeeld je ogen uit bij de tentoonstelling over het werk van illustrator Martijn van der Linden. En neem je oude boeken mee naar de NS Kinderboekenruil op zondag 14 oktober op het centraal station in Utrecht en Den Haag. www.kinderboekenweek.nl
11 T/M 13 OKTOBER
AMSTERDAM – Read My World staat dit jaar in het teken van Turkije. Dit internationale festival vindt jaarlijks in de Tolhuistuin te Amsterdam plaats om licht te werpen op literatuur uit regio’s in de wereld waar zich grote maatschappelijke veranderingen voltrekken. Dit jaar vertellen Turkse schrijvers en artiesten hun kant van het verhaal. Te gast zijn onder anderen Burhan Sönmez, Sema Kaygusuz en Enis Akin. www.readmyworld.nl
16 OKTOBER
DEN BOSCH – Beatrice de Graaf is te gast in Boekhandel Adr. Heinen om te vertellen over haar nieuwste boek Tegen de terreur. Daarin reconstrueert ze de eerste gezamenlijke Europese strijd tegen de terreur. Wat gebeurde er nadat Napoleon in 1815 definitief was verslagen? Na 25 jaar van oorlog en chaos zou een nieuwe Europese Verdedigingsgemeenschap voor rust en veiligheid gaan zorgen. Maar werd de terreur werkelijk bezworen? www.heinen.nl
21 OKTOBER
DELFT – In de Literaire Salon van Boekhandel De Omslag presenteert Jan Brokken zijn nieuwe boek De rechtvaardigen. Daarin vertelt hij het heldhaftige verhaal van de Nederlandse consul in Kaunas (Litouwen). Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog ontdekte hij een manier om duizenden uit Polen gevluchte Joden het leven te redden: hij schreef voor hen een visum uit voor Curaçao. Daarmee reisden de Joden met de Trans-Siberië Express naar Japan, van waaruit ze zich over de hele wereld verspreidden – vrijwel allen overleefden de oorlog. www.deomslagdelft.nl
25 OKTOBER
GRONINGEN – Frank Westerman geeft een filosofische lezing over zijn boek Wij, de mens in Boekhandel Riemer. Als er in 2003 in een grot in Indonesië een fossiele oermens wordt ontdekt, gaat Frank Westerman met een groep studenten op zoek naar antwoorden. Wat zegt deze vondst over wie wij zijn en waar wij vandaan komen?
BOEKHANDEL LOVINK, LOCHEM
Alles voor de vaste klantenkring ‘Ik ben boekverkoper, geen zakenvrouw,’ zegt Frederike Scholing, die sinds mei dit jaar met veel passie en kennis over literatuur Boekhandel Lovink in het Achterhoekse Lochem runt. Meer dan logisch zou je denken, maar zonder steun van drie vaste klanten was dat niet mogelijk geweest. Door Janneke Blok De Lochemse boekhandel kent een lange geschiedenis. Al sinds 1846, toen nog in handen van de familie Lovink zelf, vormt het de kern van het stadje. ‘Maar het is de bezielde boekverkoper Boeije Jansen, die de zaak op jonge leeftijd van de familie overnam, die de boekhandel echt leven inblies,’ vertelt Scholing. ‘Hij gaf de winkel een eigen karakter, een ziel.’ Net als haar voorganger zat Frederike al vroeg in het vak. ‘Mijn passie voor de letteren zat er van jongs af aan in en is altijd gebleven,’ aldus Scholing. ‘Ik groeide op in Lochem en kwam graag in de winkel. Op mijn vijftiende mocht ik er een week stage lopen. Het was liefde op het eerste gezicht en die liefde is met de jaren alleen maar gegroeid. Na een week moest ik weer naar school, ik vond het vreselijk. De winkel had mijn hart gestolen. Nog geen jaar later verruilde ik school voor de
Frederike Scholing te gaan, de zaak zou overnemen. Maar deze stap bleek voor haar te groot. ‘Ik ben boekverkoper, geen zakenvrouw,’ legt Scholing uit. ‘Er komt veel bij kijken. Dat er mensen uit de klantenkring zijn opgestaan om een stichting op te richten om de boekhandel vooral op financieel vlak te ondersteunen, getuigt van een groot samenhorigheidsgevoel.’ Iets dat goed past bij de prettige, warme sfeer die de winkel kenmerkt. De toekomst ziet Scholing dan ook niet veel anders voor zich dan nu. ‘Ik geloof sterk in het bestaansrecht van een boekhandel, zoals we die vroeger tegenkwamen. Je moet er wel wat voor doen, uiteraard, dat is de passie waarop ik vaar.’
boekhandel.’ Inmiddels werkt Scholing er alweer ruim twintig jaar. ‘Het mooiste aan het vak vind ik de interactie tussen het boek, de klant en de boekverkoper. Hoewel Lovink een relatief kleine boekhandel is, doet het aanbod niet onder voor de groten. Laatst zei iemand nog: “Jullie zijn klein maar hebben werkelijk alles.” Dat is natuurlijk niet waar, maar zolang de mensen dat gevoel hebben is het goed. Het is de kunst om het juiste boek bij de juiste persoon te krijgen.’ Als vertrouwd gezicht van de winkel met een grote vaste klantenkring was het daarom meer dan vanzelfsprekend dat Scholing, nadat Jansen had bekendgemaakt met pensioen
BOEKHANDEL VEENENDAAL, AMERSFOORT
Mijn favoriete boekhandel Wat hebben boekhandels en stadsdominees met elkaar gemeen? Diederiek van Loo vertelt over haar speciale band met Boekhandel Veenendaal. ‘In dé winkelstraat van Amersfoort staat al meer dan een eeuw Boekhandel Veenendaal. Gelukkig maar,
want een winkelstraat zonder boekhandel is zielloos en rusteloos. Ongeveer vijftig meter verderop staat een kleine stadskapel, open voor iedereen. Daar heb ik mijn werkterrein, en ook daar proberen we te zorgen voor de ziel en de rust van mensen. Maar wat is een dominee zonder boeken? Ik liep de boekhandel in en zo ontstond een bijzondere samenwerking tussen deze twee pleister-
plaatsen voor cultuur en bezinning in de binnenstad. Voor interessante lezingen van filosofen, ethici, historici, opiniemakers bracht de een de boeken in, de ander de ruimte en samen een dubbel netwerk en dubbele kennis. Je hoeft niet hetzelfde te zijn om elkaar te vinden en te versterken.
www.boekhandelriemer.nl
26 OKTOBER T/M 4 NOVEMBER
ZOETERMEER – Eind oktober verandert Zoetermeer weer in Thriller City voor het jaarlijkse Thrillerfestival. Een week lang vinden er veel spannende culturele activiteiten plaats. Het festival staat in het teken van het spannende verhaal in al haar soorten en maten. Griezel mee bij toneelvoorstellingen, films, lezingen, workshops, en veel meer. www.nederlandsthrillerfestival.nl
29 OKTOBER T/M 4 NOVEMBER
www.crossingborder.nl
Diederiek van Loo
ARIANA WIJNEN
DEN HAAG – Crossing Border nodigt elk jaar meer dan honderd schrijvers, artiesten en muzikanten van over de hele wereld uit. Grootse namen en nieuw talent, die allemaal een passie delen voor het gesproken woord, songteksten en taal. Wat volgt zijn unieke optredens waar literatuur en muziek samenwerken én botsen.
‘Wat maakt een boekhandel nou zo fijn? Natuurlijk de boeken die je kan inzien, voelen en keuren. Want ik ben kritisch, ook als er een leuk plaatje op de kaft staat. Maar misschien zijn het wel de medewerkers die je uiteindelijk binnenhalen. Mensen die je vriendelijk de weg wijzen – en nog een andere weg erbij. Die je uitdagen. Die – hoe doen ze dat toch? – alle nieuwe boeken gelezen hebben. ‘Mijn puberdochter wilde een cadeautje kopen voor een vriendin, en ze dacht zowaar aan een boek! Maar ja, welk boek? Dus zei ik: “Fiets nou maar gewoon even langs Boekhandel Veenendaal. Ze weten daar precies wat je bedoelt en geven wel een tip voor een vet spannend boek.” Toen ik haar weg zag rijden, mobiel in de hand, dacht ik: hier komt de volgende generatie, Veenendaal!’
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 35
BOEKHANDEL BOEKHANDELS DIE DE BOEKENKRANT VERSPREIDEN Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com NEDERLAND AALSMEER
Boekhuis Aalsmeer ALKMAAR
Boekhandel Feijn Boekhandel Van der Meulen’s
BUNSCHOTEN – SPAKENBURG
Bruna van de Geest CASTRICUM
Boekhandel Laan COEVORDEN
ALMELO
Readshop Coevorden
ALPHEN A/D RIJN
Readshop Cuijk
Boekhandel Broekhuis Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof AMERSFOORT
De Algemene Boekhandel Boekhandel Riemer Boekhandel Veenendaal AMSTELVEEN
Boekhandel Venstra AMSTERDAM
De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel de Dolfijn De Nieuwe Boekhandel Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Plantage Van der Plas APELDOORN
Nawijn & Polak Boekverkopers ARNHEM
CUIJK
CULEMBORG
Boekhandel Tomey DELFT
Boekhandel Ben Kempers Boekhandel De Omslag DEN BOSCH
Boekhandel Adr. Heinen DEN HAAG
Boekhandel Douwes Boekhandel Van Stockum DEVENTER
Boekhandel Praamstra DIEREN
Boekhandel Dieren DOESBURG
Nieuwenhuis Boek en Buro DOETINCHEM
Raadgeep & Berrevoets DORDRECHT
De Arnhemse Kinderboekwinkel Boekhandel Hijman Ongerijmd
Boekhandel Vos & Van der Leer
Boekhandel Van der Velde
The Read Shop Doorwerth
Boekhandel Den Boer BADHOEVEDORP
Boekhandel Van der Velde
BARNEVELD
Voster Boek & Kantoor
BEILEN
Boek en Buro
ASSEN
BAARN
DOORN
The Readshop Doorn DOORWERTH
DRACHTEN
Boekhandel Jaspers
DRONTEN
Boekhandel Romijn
EDE
Boekhandel Het Logboek
EINDHOVEN
Boekhandel Novita
Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere
Quist boeken
Plantage Vermeer
Readshop Beverwijk
Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel
BENNEKOM
BERGEN OP ZOOM BEVERWIJK
BILTHOVEN
Bilthovense Boekhandel BLEISWIJK
Boekhandel Muilenburg BODEGRAVEN
Readshop Karssen BOXMEER
Van Dinter Media BREDA
Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar
EMMEN
ENKHUIZEN
ENSCHEDE
Boekhandel Broekhuis ETTEN-LEUR
Plantage Etten-Leur EXLOO
Geerts Warenhuis GELDROP
Boekhandel van Grinsven GOIRLE
Blz. Boekhandel Buitelaar GOES
BREUKELEN
Boekhandel De Koperen Tuin
BRUNSSUM
Boekhandel de Boekenkist
Boekhandel van Kralingen
GORINCHEM
Boekhandel Rob Rozeman
GOUDA
BUNNIK
Boekhandel Van Ravenswaay
Boekhandel Verkaaik GRONINGEN
Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer
HAARLEM
Boekhandel Gillissen & Co Boekhandel H. de Vries Boeken Bruna Cronjéstraat HAAKSBERGEN
MIJDRECHT
Boekhandel Mondria MONNICKENDAM
Boekhandel Van der Velde
NAALDWIJK
Steenwijk’s Boekhuys
Nimo Boek
Boekhandel Vingerling NIEUWEGEIN
HAREN GN
The Read Shop Nieuwegein
HAZERSWOUDE
Boekhandel Roodbeen
Boek en Buro
Boomker Boeken Readshop Hazerswoude HEDEL
The Readshop Hedel HEEMSKERK
Bruna Heemskerk HEEMSTEDE
Boekhandel Blokker HEERHUGOWAARD
Bruna Middenwaard HEERLEN
Bij Het Raethuys HEEZE
Boek- en Kantoorboekhandel Lektura HELMOND
Boekhandel de Ganzenveer HENGELO
Boekhandel Broekhuis HEUSDEN
Zin in Boeken HOLTEN
Heusinkveld – Holten
NIJKERK
NIJMEGEN
Boekhandel Augustinus De Nijmeegse Kinderboekwinkel Books by Roelants Boekhandel Roelants Dekker vd Vegt boekverkopers NOORDWIJKERHOUT
Boekhandel Wagenaar & Van Halem NUNSPEET
Boekhandel Osinga OEGSTGEEST
Rijnlandse boekhandel Boekhandel De Kler OISTERWIJK
Boekhandel Oisterwijk OLDENZAAL
Boekhandel Broekhuis OOSTERBEEK
HOOFDDORP
Boekhandel Meijer en Siegers
HOORN
Boekhandel Derijks
Boekhandel Stevens Hoornse Boekhandel HOUTEN
Boekhandel Wijs HUIZEN
Boekhandel Flevo KAPELLE
Boekhandel Lectori KERKRADE
Boekhandel Leeskunst
OSS
Boekhandel het Leesteken PUTTERSHOEK
Boekhandel Kamerbeek Boekhandel Van der Velde
Boekhandel van Atten Bruna Pijnacker
LEEUWARDEN
LEIDEN
Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel van Stockum LEIDERDORP
Boekhandel De Kler LEIDSCHENDAM
Boekhandel De Kler LISSE
Grimbergen LOCHEM
Boekhandel Lovink MAARN
Boekhandel Boek & Koek MAASSLUIS
Boekhandel Het Keizerrijk MAASTRICHT
Boekhandel Dominicanen DE MEERN
Boekhandel Kees MEPPEL
Riemer Barth MIDDELBURG
De Drvkkery
Rebers Boek en Buro
Gianotten Mutsaers
PIJNACKER
RHOON
Het Witte Huys RODEN
Boekhandel Daan Nijman ROERMOND
Plantage Boekhandel ROOSENDAAL
Boekhandel De Boekenwurm ROSMALEN
ZEVENAAR
ZOETERMEER
The Read Shop Express Uithoorn
Boekhandel De Kler Boekhandel Sonneveld Haasbeek
Boekhandel Kees Literaire Boekhandel Broese boekverkopers Savannah Bay
Boekhandel Someren en Ten Bosch Van den Brink Boek en Buro
UITHOORN
UTRECHT
VALKENSWAARD
Boekhandel Priem VEENENDAAL
ZUTPHEN
ZWOLLE
Waanders in de Broeren
Boekhandel van Kooten VEGHEL
Bek, Boeken & Bijzonders VELP GLD
Boekhandel Jansen & de Feijter VENLO
Boekhandel Koops VENRAY
Roojboek VLEUTEN
Boekhandel Kees VLISSINGEN
Boekhandel ’t Spui VOORBURG
Boekhandel De Kler
PURMEREND
ZEIST
TILBURG
Boekhandel Arentsen
OUDEWATER
The Readshop Oudewater
Boekhandel Logica
TIEL
Kinderboekhandel In de Wolken
Boekhandel Sprey
IJSSELSTEIN
Groenveld Boeken Boekhandel Kramer & Van Doorn
STEENWIJK
OUDERKERK A/D AMSTEL
Marjan Houtman Lezen en Schrijven
KRIMPEN AAN DEN IJSSEL
SNEEK
VOORSCHOTEN WAALWIJK
Plantage Bookstore WAGENINGEN
Boekhandel Kniphorst WASSENAAR
Boekhandel De Kler WILLEMSTAD
Boekhandel het Rozemarijntje WINTERSWIJK
Boekhandel Kramer WOERDEN
Libris Woerden WORMERVEER
Pasman Boek & Hobby IJMUIDEN
The Read Shop Express IJmuiden
VLAANDEREN
Boekhandel De Omslag
ANTWERPEN
LIER
Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Bosch en De Jong
BRASSCHAAT
LEUVEN
ROTTERDAM
SANTPOORT-NOORD
Bredero Boeken
De Markies
Standaard Boekhandel BRUGGE
SCHAGEN
De Reyghere Raaklijn
SCHEVENINGEN
Letters & Co
Boekhandel Plukker Boekhandel Scheveningen SCHIEDAM
Schiedams Boekhuis SITTARD
Boekhandel Krings
DEINZE GENK
Malpertuis GENT
Walry
HEIST-OP-DEN-BERG
Het Voorwoord
De Boekanier Boekarest MECHELEN
Salvator De Zondvloed MORTSEL
De Boekuil
OUDENAARDE
Boekhandel Beatrijs ROESELARE
De Zondvloed TURNHOUT
Standaard Boekhandel
DWAALSPOOR actiethriller met Alex De Klerck
NU IN DE WINKEL! Met meer dan 65 gedichten over Vriendschap - het thema van de Kinderboekenweek.
Een mooi onderwerp, dus dit is een BDE (Best DICHTER. Ever) gemaakt voor BFF’s, hartsvriendinnen, bloedbroeders en echte vrienden. Van je vrienden moet je het hebben en vrienden heb je natuurlijk nooit genoeg. Zelfs verre vrienden zijn vaak toch veeeeeel beter dan goede buren hoor. Je leest het allemaal in deze DICHTER. - de BDE dus!
Een superstorm verwoest de dijken en zet een groot deel van het land onder water. Terwijl de toestand snel verslechtert, ontrafelen drie tieners een complot dat de toekomst van heel Nederland in gevaar brengt. Zijn ze samen sterk genoeg om het tij te keren?
Young Adult
DICHTER. nrº 9
ISBN 9789059308022 € 6, 25 T 040 2454001 www.plint.nl
Pjotr Een Vreeswijk thriller met
werd eerder bekroond Luca Borra met de ThrillZone en Debuutprijs Sanne 2016 Philips
elling Cartoons op best ar: door striptekena l E r w invaSn uspvoartashirts, ǩ bedrukken hoodies, t-shirts ǩ
ZZZ VXYDDOVKLUWV QO ǩ ǩ LQIR#VXYDDOVKLUWV QO
Neem een abonnement!
Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul de
bon in)
Ik neem een abonnement op:
Twaalf nummers van de Boekenkrant + alle specials voor € 30,Zes nummers van de BKJunior voor € 15,Zes nummers van de BKYA voor € 15,Zes nummers van de BKFilosofie voor € 15,Zes nummers van de BKGeschiedenis voor € 15,-
naam straat postcode land e-mail
BON m/v
plaats
telefoon
IBAN nummer betaling
automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)
geboortedatum handtekening
Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 K22, 3511 LX Utrecht, Nederland
BK1018
VOLGENDE MAAND IN DE BOEKENKRANT
In november reizen we de wereld over. Zo spreken we Marcel Vaarmeijer over zijn nieuwe roman Wolkenjager, waarin een onverschrokken pilote zich in menig conflictgebied begeeft. We vliegen de Europese geschiedenis door in een recensie van het absurdistische boek Het vloekhout, en volgen Gilbert uit De pijnboomeilanden op zijn filosofische pelgrimstocht naar de maan. Verder in de november-editie: • Verhalenbundels krijgen vaak niet de aandacht die ze verdienen. Daarom tippen we vier bijzondere bundels, waaronder De afstand tussen jou en mij en De kersenboom van Paola Peretti. • Op de spanningspagina’s huiveren we mee met het maar al te realistische scenario in Schaduwen, waarin een vrouw wordt achtervolgd door dreigmailtjes. Ook vertelt Alexander van Ketwich ons alles over zijn gloednieuwe thriller Het pact. • Terwijl de Stoomboot weer onze kant op komt, leren wij de ‘echte’ Sint kennen in Het geheim van Sinterklaas... Voor de wat oudere jeugd praten we met Blossom Books over hun nieuwe lijn van YA-wereldklassiekers. • De non-fictietitels staan dit keer in het teken van voedsel. We ontwarren de verleidingstechnieken van de supermarkt in een interview met Teun van de Keuken aan de hand van De supermarktsurvivalgids. Daarnaast proberen we uit of koken met Luilekkerland echt zo lui en lekker is, en maken we een historische trip met Paddenstoelengeluk van Rob Chrispijn. De Boekenkrant verschijnt iedere eerste maandag van de maand en is voor de klant gratis verkrijgbaar in de betere boekhandel. Thuis ontvangen? Vul de bon in op deze pagina.
Uphill Battle boekpromotie tel +31 302231718 redactie@boekenkrant.com verkoop@boekenkrant.com De volgende Boekenkrant verschijnt op 5 nov. 2018
BOEKENKRANT.COM
OKTOBER 2018 PAGINA 37
VOOR DE LEZER LEZERSADVIES Elke maand kun je in deze rubriek kennismaken met een Boekenkrant-lezer. Deze maand: Gerard Hilbrants. Wat doe je in het dagelijks leven? ‘Ik ben Ambtelijk Secretaris van de Ondernemingsraad van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) in Groningen. Daarnaast besteed ik tijd aan het lezen van boeken, muziek en toneelspel, als acteur bij diverse toneelgezelschappen.’
Gerard Hilbrants
WIN DIT BOEK
Waar haal je de Boekenkrant op? ‘Bij Van der Velde in Groningen, een fantastische boekhandel waar je uren kunt vertoeven. Snuffelen tussen boeken, zitten aan de leestafel met een kopje koffie. In de stad hebben we twee vestigingen, elk met een eigen identiteit. Op dezelfde dag ga ik altijd naar beide locaties toe.’ Hoe is je liefde voor lezen ooit
WIN EEN BOEK
Wanneer rechercheurs Thulin en Hess arriveren op een plaats delict treffen ze een kastanjepoppetje aan, dat een sinister geheim bij zich blijkt te dragen. En dan wordt er nog een vrouw vermoord…
Welk boek zou je aan iedereen aanraden? ‘Hoewel het beleven van een boek heel persoonsgebonden is, zou ik er toch twee willen aanraden. De eerste is De onrustzaaier van Willem van Maanen, een al wat ouder boek maar nog steeds passend in deze tijd. Het gaat over Chris, een idealist, die als onderwijzer in een ingedut stadje komt, vol van vooroordelen en weerstanden. Het tweede boek is van Hans Hellmut Kirst, De nacht
Specials Naast de reguliere Boekenkrant verschijnen er ook regelmatig specials over verschillende thema’s. • BKJunior 5 november • BKYA 3 december
Welk boek heb je nooit uitgelezen? ‘Gewoonlijk lees ik een boek waaraan ik begin helemaal tot aan het einde, dit uit respect voor de schrijver. Maar een boek dat ik nog steeds niet heb uitgelezen, is Christmas at Fontaine’s van William Kotzwinkle. Er is een verhaal bij. Het boek kreeg ik in december 1982 en omdat het zich afspeelt rond de kerstdagen, vind ik dat het ook alleen gelezen kan worden rond deze tijd. Elke jaar kom ik weer een stukje verder.’ Welk boek ligt er op dit moment op je nachtkastje? ‘De laatste van Dan Brown: Oorsprong. Het is er weer een die je zo snel mogelijk wilt uitlezen.’
WINNAAR
Nicolas Wouters en Mikaël Ross, Totem, vertaling: Toon Dohmen, Uitgeverij Soul Food Comics, 128 pagina’s (€ 27,50)
Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid in het septembernummer? Het goede antwoord is: Jaap Robben, Raoul de Jong en Stefan Hertmans.
COLOFON Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.
van de lange messen, over een groep SS-mannen die wordt opgeleid voor het uit de weg ruimen van politieke tegenstanders. Ik las het boek als achttienjarige en het maakte diepe indruk op mij.’
VORIGE KEER
Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen? Stuur de namen voor 29 oktober naar redactie@ boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Vermeld ook je naam en adres. Onder de goede inzendingen verloten we drie exemplaren van Oktober van Søren Sveistrup.
Søren Sveistrup, Oktober, vertaling: Corry van Bree, A.W. Bruna Uitgevers, 432 pagina’s (€ 18,99)
begonnen? ‘Op de basisschool leer je de vaardigheid om een stuk tekst te lezen en te begrijpen, maar de liefde voor het lezen komt niet automatisch daarna. Gelukkig had ik een onderwijzer die wekelijks een halfuurtje in de klas voorlas uit een boek. Het Sleutelkruid van Paul Biegel was een van die boeken. Ik herinner me nog steeds het verhaal. De liefde voor het lezen was gewekt.’
Uit de vijfenvijftig goede inzendingen trokken we Willy van Tellingen uit Oegstgeest. Zij wint een exemplaar van Totem van Nicolas Wouters en Mikaël Ross. Gefeliciteerd!
MEDEWERKERS Contact Uphill Battle boekpromotie, Visschersplein 160, k32, 3511 LX Utrecht, Nederland. Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com
Het team Eindredacteur: Nicole van der Elst Redacteuren: Janneke Blok, Mirjam Mulder Corrector: Christine Tinssen
Oplage 21.000
Medewerkers: Isa Altink, Anne van Blijderveen, Zofeyah Braam, Mireille Bregman, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Pim Cornelussen, Oglaya Doua, Jeroen van Esch, Aefke ten Hagen, Ezra Hakze, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Mieke van Meer, Selma Oueddan, Nora van Ouwerkerk, Hans Pols, Ira Pronk, Emma Ringelding, Elisa Ros Villarte, Yannick Schueler, Nikki Spoelstra, Barbara Starink, Pieter-Jan Sterenborg, Erwin Suvaal, Carien Touwen, Sonja Wessels, Saraï van Well, Tanja Wilming. Vormgeving: Titus Vegter
De volgende Boekenkrant verschijnt op 5 november 2018
Hoofdredacteur/uitgever: Jan Louwers
Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 881 102005 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant
Janneke Blok
Anne van Blijderveen
Wendy Claes
Jacqueline Coppens
Nicole van der Elst
Oglaya Doua
Jeroen van Esch
Hugo Jager
Mieke van Meer
Mirjam Mulder
Selma Oueddan
Nora van Ouwerkerk
Hans Pols
Nikki Spoelstra
Titus Vegter
65 JAAR
it! o o n f o u N
Gouden boekjes
VIEREN WE MET EEN WAANZINNIGE JUBILEUM AANBIEDING!
ALLE GROTE GOUDEN VOORLEESBOEKEN VAN 1 OKTOBER T/M 31 DECEMBER 2018 VAN € 15 VOOR
€ 10!
Een Gouden Kinderboekenweekboek!
www.rubinstein.nl www.goudenboekjes.nl www.facebook.com/goudenboekjes
260x390 adv Gouden Boekjes - Boekblad c.indd 1
26/09/18 13:48