Boekenkrant oktober 2019 by Redactie Boekenkrant

oktober 2019 – no. 10, jaargang 13

Het gedachteexperiment van Alma en Marita Mathijsen MAAND VAN DE GESCHIEDENIS

Zie pagina 23 JITSKE SCHOLS

Anouk Kemper over Aankutten 3

BESTE BOEK VOOR JONGEREN 2019

DE DAG DIE NOOIT KOMT

OLIVER REPS W W W. D E H A R M O N I E . N L

SANDER VEENEMAN

Illustratrice in het land van Oz 17

In de greep van de Joodse maffia 11 Nieuw in oktober:

Vrouwenemancipatie in tien verhalen 22 Genade

van

Mirjam Vriend

Over familiegeheimen, depressies binnen het gezin en de bijzondere band tussen moeder en dochter Een fascinerende beschrijving van familietrauma’s die generaties lang doorwerken. Bram Bakker, psychiater

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 2

LOSSE DELEN

Mooi meisje

Als kind deed ik niets liever dan legokastelen bouwen. Dat mijn oppaskindje, in tegenstelling tot zijn broertje, meer van verkleedpartijtjes hield dan van speelgoedauto’s vond ik dan ook niet zo vreemd. Ik vond het wel vervelend dat andere kinderen vaak nare opmerkingen maakten over zijn lange haar, dat juist prachtig uitkwam als hij zich als prinses verkleedde. Jaren later bleek er meer achter deze verschijning schuil te gaan dan ik als twaalfjarige oppas ooit had kunnen vermoeden. Ik kan mij nog precies herinneren hoe de tekst op ons kaartje aan haar luidde toen hij een zij werd: ‘Dat je maar een mooi meisje mag worden.’ Ondanks dat genderneutrale wc’s vandaag de dag veel discussie oproepen, ben ik blij dat thema’s als genderidentiteit steeds meer bespreekbaar zijn geworden. Het thema van de Maand van de Geschiedenis dit jaar is ‘Zij/Hij’ en aan de hand van onder andere het essay van schrijversduo Marita en Alma Mathijsen (p.23), Andere Tijden achter het aanrecht (p. 22) en Fluisternetwerk (p. 4) onderzoeken we in deze editie van de Boekenkrant de verhoudingen tussen mannen en vrouwen toen en nu. Mijn favoriet is ongetwijfeld Feminist Fataal. Alles wat je moet weten over gender, seks en je lichaam (p. 22). Wat had ik dit boek destijds graag gelezen, want hoewel er door de transitie van mijn oppaskindje veel op zijn plek viel, riep het bij mij als puber ook een stortvloed aan vragen op die ik niet durfde te stellen.

NIEUWS

JEF BOES

REDACTIONEEL

Janneke Blok, redacteur Boekenkrant janneke@boekenkrant.com

AANBIEDING

Wil jij een abonnement op de Boekenkrant? Blader gauw door naar de bon op pagina 32

ERWIN SUVAAL

LITERATUUR Anouk Kemper, Aankutten Chandler Baker, Fluisternetwerk Bertha Von Suttner, De wapens neer! Tippagina boekverfilmingen Mirjam Vriend, Genade

3 4 4 5 7

SPANNING David Koepp, Koelcel Anne-Laure van Neer, Louise Andrew Gross, De loopjongen

10 10 11

JEUGD Joris Chamblain, Het dagboek van Cerise 1 en 2 L. Frank Baum, De tovenaar van Oz

15 17

NON-FICTIE Marchien den Hertog, Andere Tijden achter het aanrecht Dorien van Linge, Feminist Fataal Alma en Marita Mathijsen, Niet schrikken mama Dick Bruna, eten met nijntje

22 22 23 25

BOEKHANDEL

JOHN WIERSMA

FRANK RUITER

ZIE PAGINA 22

+++ Bianca Mastenbroek heeft met Hendrick, de Hollandse indiaan zowel de jonge Beckman als de Thea Beckmanprijs 2019 voor het beste historische jeugdboek van het afgelopen jaar gewonnen. Hendrick gaat over de botsing tussen twee culturen en de gevolgen van de Nederlandse expansie- en handelsdrift. Wat het extra bijzonder maakt, is dat de lichamelijk beperkte auteur het boek door middel van een spraakcomputer heeft geschreven. +++ De stripmuur in Haarlem van een van Nederlands grootste illustratoren, Thé Tjong-Khing, is voltooid. De muurschildering is een ode aan Haarlem als stripstad. Er zijn verschillende stripfiguren te herkennen, zoals Tante Sidonia uit Suske en Wiske, Bianca Castafiore uit Kuifje en Thé Tjong-Khings eigen strippersonage Annabella uit de Lange Wapper-boeken. +++ De filmrechten van Van Gogh sneed hier nooit een oor af, het eerste Brabants Boek Present geschreven door Henk van Straten, zijn verkocht aan de film- en televisieproducent Pupkin. De novelle van Van Straten is een huiveringwekkend gijzelingsdrama over een ouder, welgesteld echtpaar dat geconfronteerd wordt met een indringer in hun dure huis. +++ Na zeventig jaar in bewaring te zijn gehouden is Het dagboek van Renia Spiegel gepubliceerd. ‘De Poolse Anne Frank’ was nog maar een klein meisje toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak en deed in het geheim verslag van haar leven in de Poolse hoofdstad en het Joodse getto. Voor Ariana Bellak is het te pijnlijk om het dagboek van haar overleden zusje te lezen, maar haar dochter Alexandra Bellak weet haar ervan te overtuigen dat Renia’s verhaal verteld moet worden. +++ Goed nieuws voor alle liefhebbers van het werk van Renate Dorrestein. In 2021 verschijnt er bij Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar een biografische schets over de in 2018 overleden schrijfster, opgetekend door haar stiefdochters en auteurs Noor Spanjer en Liesbeth Rasker. Het wordt geen klassieke autobiografie, want daar zag Dorrestein geen heil in, maar een zoektocht naar haar belangrijkste levenswijsheden. ‘Iedereen verdient een Renate in haar of zijn leven,’ vinden de auteurs. +++

INHOUDSOPGAVE

De dertig bestverkochte boeken in Nederland en Vlaanderen Kijkje in de keuken bij de Willy Vandersteenprijs Deze boekhandels verspreiden de Boekenkrant Op bezoek bij Boekhandel Deurenberg, Kerkrade

28 29 30 31

VOOR DE LEZER Lezersadvies Win een boek Colofon

33 33 33

www.cviiiontwerpers.nl

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 3

LITERATUUR INTERVIEW

Het eeuwige gehannes van het volwassen worden Twee jaar geleden verscheen Zeik niet zo, een bundeling humoristische columns over millennials, geschreven door Anouk Kemper, Suzette Hermsen en Lianne Marije Sanders. Onlangs verscheen van de hand van Kemper de roman Aankutten, over de 31-jarige Alex Kroon met wie het ‘even niet zo lekker gaat’.

‘Ik merkte dat het “volwassen worden” vooral bij mijn vrienden een thema is. Ze zeiden op een gegeven moment vaak: “Wat volwassen!”, als iemand dingen deed als een contract voor een huis tekenen of een set tuinmeubelen kopen.’

Door Mireille Bregman Zeik niet zo werd lovend ontvangen door de humor en herkenbaarheid van de onderwerpen. Aankutten gaat ook over de ervaringen van de millennial, maar dan in romanvorm. ‘Het vorige boek had een duidelijk non-fictiekarakter,’ vertelt de auteur. ‘Samen met twee oud-collega’s van de LINDA. schreef ik columns over millennials aan de hand van thema’s als geld, liefde en werk. Het schrijven van dergelijke korte stukjes vind ik makkelijker, maar omdat het een project was dat we met z’n drieën deden, waren alle afspraken eromheen ingewikkelder. Nu hoefde ik alleen met mezelf rekening te houden en dat was wat dat betreft makkelijker.’ De hoofdpersoon Alex heeft naast haar werk als freelance journalist altijd al de droom gehad een boek te schrijven, maar het komt er maar niet van. Een droom die Kemper met haar deelde. ‘Schrijven heb ik altijd al gedaan en een boek uitbrengen wilde ik ook graag. Ik had het gevoel dat ik na een boek “kon sterven”. In 2011 schreef ik De Almeerse rioolmoorden, een roman over een onopgeloste moordzaak in Almere.

Anouk Kemper, Aankutten, Uitgeverij Brandt, 224 pagina’s (€ 18,50)

keren als ik steeds moest bedenken hoe iemand het zou ontvangen, dan krijg je een gekunsteld boek.’ BIJNA VOLWASSEN

Anouk Kemper SANDER VEENEMAN

Nu heb ik alweer mijn derde boek in handen.’ AANKLOOIEN VOOR ALLE LEEFTIJDEN

Een synoniem voor de titel Aankutten is ‘het eeuwige gehannes’, waar het boek in feite over gaat. Kemper legt uit hoe ze tot de titel kwam: ‘Tijdens het schrijfproces was dat mijn werktitel. Op een gegeven moment suggereerde de uitgever Aankutten als titel te gebruiken. Het woord “aanklooien” vond ik minder sterk overkomen en bovendien was ik al gewend aan dat andere woord. Er waren wel mensen die zich afvroegen of ik na de lancering bepaalde lezers niet zou bereiken met “aankutten”, omdat het populair of te grof zou overkomen voor bijvoorbeeld oudere lezers. Deze titel past echter wel bij dit boek, omdat het voor mij een heel normaal woord is.’ Het verhaal speelt zich af in hedendaags Amsterdam, met feestjes maar ook saaie werkdagen. Hoewel de hoofdpersonen dertigers zijn, is het toch niet alleen voor deze

doelgroep geschreven. ‘Het gaat over aanmodderen,’ legt Kemper uit. ‘Veel jonge dertigers kennen een periode waarin niet veel groots en meeslepends gebeurt, een punt waarop het leven zich maar langzaam ontvouwt. Je vrienden lijken het beter te hebben dan jij, terwijl jij zelf stilstaat. Hopelijk kun je je als lezer daarin herkennen en erom lachen. De enige reden dat Alex 31 jaar oud is, is omdat het zo’n lekker “niksige” leeftijd is. Je hebt je “big 3-0-feest” gehad’, nu ben je gewoon een dertiger. Tegelijkertijd is deze roman een beetje voor iedereen, elke generatie kent wel zo’n periode waarin men zich afvraagt waar hij nu eigenlijk mee bezig is. Ik kreeg reacties van mensen in verschillende leeftijdsgroepen die allemaal iets herkenbaars aantroffen in het verhaal. Daarom ben ik ook niet bang dat Aankutten een kortstondig, “hip” verhaal zal zijn. Sowieso heeft het weinig zin om je af te vragen hoe het publiek over een jaar over dit boek denkt. Het gaat om het verhaal dat ik wil vertellen en daar richt ik mij op. Ik zou blok-

De schrijfster keek naar haar eigen leven ter inspiratie, maar het is geen autobiografische roman. ‘De relatie tussen Alex en haar zus, die in een ver land avocado’s plukt, is er min of meer automatisch in gekomen, want ik heb zelf drie zussen. Ook het taalgebruik is een weergave van hoe er in mijn vriendengroep gepraat wordt. Ik heb niet expres geprobeerd hip te doen met bijvoorbeeld Engelse woorden en uitdrukkingen, die zitten automatisch in onze taal. Uiteraard komt er ook veel in voor wat niet overeenkomt met mijn eigen leven, omdat Aankutten over Alex gaat en niet over mijzelf.’ Een van de centrale thema’s in de roman is het volwassen worden. Zo wordt er bijvoorbeeld gesproken over grotere huizen, vaste relaties en kinderen krijgen. In de omgeving van Kemper speelt het ook een rol: ‘Ik merkte dat het “volwassen worden” vooral bij mijn vrienden een thema is. Ze zeiden op een gegeven moment vaak: “Wat volwassen!”, als iemand dingen deed als een contract voor een huis tekenen of een set tuinmeubelen kopen. Ik heb meerdere vrienden die gay zijn, waardoor ze misschien een minder traditioneel levenspad volgen. Hen vallen eerder ‘volwassen zaken’ op als de aanschaf van een auto. Eigenlijk kun je zeggen dat ik door mijn omgeving over het onderwerp volwassenheid schrijf. En dan op zo’n manier dat de lezer er hopelijk plezier aan beleeft!’

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 4

BOEKENKRANT TIPT AUGUSTUS In haar debuut Augustus beschrijft Irma Maria Achten op een intieme en zintuigelijke wijze hoe de liefdesrelatie van de zestienjarige David en de oudere Chileense vrouw Mercè zich ontwikkelt. Door het leeftijdsverschil en Mercè’s achtergrond lijkt hun liefde gedoemd te mislukken, Irma Maria Achten, Augusmaar toch geven zij tus, Uitgeverij Van Oorschot, niet op. Gepassioneerde 248 pagina’s (€ 22,50) scènes worden afgewisseld door passages waarin de pracht van de Chileense Atacama-woestijn wordt beschreven.

RECENSIE

Een ‘damesroman’ over de oorlog In 1905 werd de Nobelprijs voor de Vrede voor het eerst aan een vrouw uitgereikt. De Oostenrijkse pacifiste Bertha Von Suttner (18431914) nam hem in ontvangst voor het organiseren van de internationale vredesbeweging en voor haar roman Die Waffen nieder! uit 1889. Dankzij een crowdfundingcampagne wordt De wapens neer! na honderd jaar gelukkig weer in het Nederlands uitgegeven. Door Rianne Nieuwdorp

NIETS IS GELOGEN Niets is gelogen is de debuutroman van kunstcriticus Sacha Bronwasser, waarin kunstjournalist Gala Versluis naar Kortrijk reist om een expositie te openen. Na de tentoonstelling blijft ze met een klein gezelschap achter voor een ontspannen nazit, maar door een Sacha Bronwasser, Niets intense gebeurtenis is gelogen, Uitgeverij krijgt de avond een bitAmbo|Anthos, 256 pagina’s tere nasmaak. Iedere (€ 20,99) aanwezige herinnert zich iets anders, wat de vraag oproept wat er die bewuste avond werkelijk is gebeurd.

VADERLIEFDE Nadat de ouders van P.F. Thomése zijn overleden, realiseert de schrijver zich hoezeer zij eigenlijk vreemden voor hem zijn geweest. Op zolder ontdekt hij talloze verborgen geschiedenissen en verhalen, maar ook een gruwelijke waarheid. Al zijn bevindingen heeft Thomése verwerkt in de familieroman Vaderliefde.

P.F. Thomése, Vaderliefde, Uitgeverij Prometheus, 240 pagina’s (€ 19,99)

Von Suttner hield niet bepaald van oorlog en dat steekt ze, via haar hoofdpersoon Martha Althaus, niet onder stoelen of banken. Martha is een Weense aristocrate voor wie alles voor de wind lijkt te gaan. Doordat haar leven meermalen op zijn kop gezet wordt door oorlog, ontpopt haar levensgeschiedenis zich echter tot een aanklacht tegen de zinloosheid van de gewapende strijd. Dit in tegenstelling tot de heersende opvattingen over oorlog in de militaristische kringen waarin Martha

RECENSIE

Chandler Baker roept het fluisteren een halt toe ‘We wilden behandeld worden als de mannen op het werk, om dezelfde reden dat mensen smartphones kochten: het maakte het leven gemakkelijker.’ Dit citaat geeft een goed beeld van de eerste roman van Chandler Baker; zowel qua inhoud als qua schrijfstijl. Door Renske van der Wal

DE ZIEL IN HET BLOED Edgar Wilson werkt in een slachterij. Het is zijn taak om het vee te bedwelmen, zodat het vlees niet taai wordt. Op een ochtend blijken er een aantal koeien verdwenen te zijn. In eerste instantie lijkt het om diefstal te gaan, maar niets is minder waar. Deze schokkende Braziliaanse roman uit 2013, die nu eindelijk in het Nederlands is vertaald, legt de vage grens tussen mens en dier bloot.

Ana Paula Maia, De ziel in het bloed, vertaling: Maartje de Kort, Uitgeverij Zirimiri Press, 128 pagina’s (€ 17,95)

vullen.’ De auteur vertelt op persoonzich begeeft. Oorlog ging in de lijke wijze wat de negatieve effecten nationalistische negentiende eeuw immers vooral om nationale trots en van oorlog zijn, zowel op individueel als maatschappelijk niveau. Daarvooruitgang. Daarnaast was het op individueel niveau een goede manier naast geeft De wapens neer! een brede context bij de aanloop naar om carrière te maken. De soldaten die terugkeerden, deden dat met een de twintigste eeuw en de discussies die toen speelden, niet enkel militair verhoogde sociale en economische maar ook religieus, economisch en status. Althans, áls ze terugkeerden. sociaal. Dat deze uitgave een tijdsHet verhaal van het leven van lijn, een kaart en een uitgebreid hisMartha leest als een prachtige autotorisch voorwoord bevat, draagt daar biografie. De karakters lijken echt, nog extra aan bij. het liefdesverhaal is authentiek en op sommige momenten is het boek Met dit boek ging Von Suttner het bijzonder grappig. Dat het waargegesprek aan om de heersende opvatbeurd lijkt, komt vooral doordat de tingen over oorlog te veranderen. weldoordachte opvattingen van Von Tevens probeerde ze Oostenrijk Suttner levensecht van de pagina’s ervan te overtuigen niet de weg in te druipen: ‘Een oorlog “breekt uit” slaan die uiteindelijk zou leiden tot zoals dat heet. Daarbij wordt vergede Eerste Wereldoorten dat het twee groelog. Het begin daarvan pen mensen zijn die met maakte ze niet meer elkaar vechten en wordt mee; ze stierf een die gebeurtenis gezien maand voor het schot als iets waarbij een van Gavrilo Princip. boven alles verheven Von Suttner liet naast derde macht beide groehaar stempel op de pen tot vechten dwingt. internationale vredes(…) Ik haalde alle oude beweging een roman overtuigingen uit de tijd achter die niet alleen dat ik de geschiedenis leidde tot de bouw van bestudeerde naar boven het Vredespaleis in Den om me op te beuren Haag, maar die ook de en enthousiasme op te Europese kijk op oorlog brengen voor het feit dat Bertha Von Suttner, De mijn geliefde was opge- wapens neer!, vertaling: Lilian voorgoed veranderde. roepen om zijn hoogste Caris, Uitgeverij Orlando, menselijke plicht te ver496 pagina’s (€ 24,50)

Fluisternetwerk gaat over drie vriendinnen die op de juridische afdeling van Truviv werken, een groot sportkledingmerk in Dallas. Het is een wereld die de auteur door en door kent, want zelf is ze ook bedrijfsjurist. Beschrijvingen van de levens van de afzonderlijke vrouwen wisselt ze af met stukken zoals bovengenoemd citaat, verteld vanuit een ‘we-perspectief’ dat de visie van de drie vriendinnen tezamen lijkt te verwoorden, of zelfs van ‘de vrouw’ in het algemeen. Een bijzondere insteek, die bovendien van lef getuigt gezien de verhitte discussies rondom de beweging #metoo. De drie hoofdpersonages uit Bakers roman zijn succesvol, maar worste-

besluiten om hem niet langer zijn len allemaal met het gegeven dat gang te laten gaan. Het bedrijf staat er voor vrouwen andere, strengere op zijn kop wanneer de man plots eisen gelden dan voor mannen in overlijdt. Was het zelfmoord of watopposities. Ze merken bijvoorbeeld ren er anderen bij betrokken? Baker dat het als man prima is om te zegweet de lezer blijvend te boeien door gen dat je een dag vrij neemt om te flarden uit het verhoor van de vergaan vissen met je zoontje, terwijl dachten te doseren door het verhaal. je als vrouw beter kunt verzwijgen Dit alles zou kunnen klinken als een dat je een extra lange lunchpauze erg serieus boek, maar er zit juist hebt genomen om je kind mee naar veel humor in, al zal het niet ieders de huisarts te nemen. Deze rake type humor zijn. Het kan wat flauw bevindingen maken Fluisternetwerk aandoen als er wordt beschreven tot een originele roman, waarin hoe de aanblik van een nieuw paar feministisch georiënteerde sociale schoenen bijna een orgasme tot psychologie door een vermakelijk gevolg heeft. Of neem het volgende verhaal wordt geweven. citaat: ‘Ik ben aan het nadenken,’ zei Het thema dat centraal staat is sekze. ‘Je kunt het alleen sueel overschrijdend niet zien omdat ik gedrag. Het begint ervoor heb gekozen allemaal met de SKUDmijn gezicht te vergiflijst, wat staat voor Stop tigen als gevolg van Klootzakken Uit Dallas. de oneerlijke schoonOp deze door vrouweheidsmaatstaven van lijke werknemers sade maatschappij.’ Door mengestelde lijst staan dergelijke uitspraken mannen die zich ongevoel ik me niet altijd past hebben gedragen aangesproken als op de werkvloer. Een de auteur van ‘we’ van de drie vriendinnen spreekt. Toch is het besluit hun leidinggeknap dat Baker femivende toe te voegen. Dat nistische thema’s op heeft te maken met de Chandler Baker, Fluisternetdeze manier bespreekmanier waarop hij hun nieuwe vrouwelijke col- werk, vertaling: Marike Groot baar maakt en wat en Sander Brink, Grootenluchtigheid creëert. lega ‘verwelkomt’. Het Brink Vertalingen, A.W. verleden van de drie Bruna Uitgevers, 429 pagina’s hoofdpersonen doet hen (€ 17,99)

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 5

LITERATUUR TIPPAGINA

De belofte van Pisa

Het boek op het witte doek Herfst: het perfecte moment om lekker thuis een boek te lezen of om je favoriete titel op het witte doek te zien. Op zoek naar een gezellige familiefilm of juist een historisch drama? Wij lichten drie gevarieerde boekverfilmingen uit om je deze maand op te verheugen. Pak je hapje en je drankje er maar vast bij!

DIEDERICK BULSTRA

van een jeugdtrauma. komen erachter dat zij helemaal niet Zafar, een jongen die dankzij een De verfilming speelt zich deels af in op schoolreisje gaan, maar naar een verrassend hoge cito-score als eerste onze hoofdstad en heeft een goede gevangeniskamp worden gestuurd. Marokkaan het Hervormd Lyceum cast met onder andere Ansel Elgort Nadat Paul is ontsnapt uit het kamp, Zuid in Amsterdam betreedt. Zijn (The Fault In Our Stars), Oakes Fegley richt hij samen met het mooiste analfabete familie toont geen (Pete’s Dragon) en Nicole Kidman meisje van de klas, Sara, de club van interesse in zijn klassieke muziek of (Aquaman). De regie is lelijke kinderen op. opleiding, maar wil het liefst dat hij toevertrouwd aan de Samen gaan zij de strijd vaker naar de moskee gaat. Alleen Britisch Academy Film aan met president zijn broer heeft hoop voor hem Awards-winnaar John Isimo om al hun opgeen hij laat Samir bij ijssalon Pisa Crowley (Brooklyn), die sloten klasgenoten beloven dat hij zijn vwo-diploma zal voor de uitdaging stond te bevrijden en de halen. Helaas is Samirs broer betrokde roman van ruim schuchtere plannen ken in de criminaliteit en neemt negenhonderd pagina’s van president Isimo te hij indirect zijn broertje hierin mee. Door Jeroen van Wijk naar het witte doek te onthullen aan de rest Samir wordt hierdoor heen en weer vertalen. Maar met deze van het land. geslingerd tussen twee werelden. getalenteerde regisseur Bijzonder is dat voor Aan de ene kant heeft hij zijn THE GOLDFINCH en de uitstekende cast de film de grootste opleiding, zijn nieuwe vlam en zijn is er goede hoop voor online casting ooit in dromen en aan de andere kant de Wanneer de de film om in het rijtje Nederland is georgaliefde voor zijn familie en criminele dertienjarige Theo ‘beste boekverfilmingen niseerd. Honderden vrienden. Verzonken in twijfel Decker samen met ooit’ terecht te komen. kinderen waren nodig probeert hij iedereen tevreden te zijn moeder het New Koos Meinderts, De club van Een leuk feitje is dat de om het verhaal tot zijn houden, maar is hij vooral op zoek Yorkse Metropolitan lelijke kinderen, UitgeveAmerikaanse hoofdrolrecht te laten komen. naar wat hij zelf wil. Museum of Art bezoekt, verandert rij Ploegsma, 128 pagina’s speler Ansel Elgort, die Ieder kind, ‘mooi’ of De gelijknamige film is op enkele zijn leven voorgoed. Op het moment (€ 13,99) de rol van de oudere ‘lelijk’, mocht op auditie praktische vlakken aangepast. Zo dat hij verwonderd naar het topstuk Theo Decker vertolkt, Amsterdam al komen en verdere acteerervaring speelt Samir bijvoorbeeld geen van het museum, ‘Het puttertje’, eerder aandeed voor de verfilming was geen vereiste. Volgens de regispiano maar trompet en zoent hij staat te kijken, vindt er een aanslag van John Greens The Fault In Our seur Jonathan Elbers is ‘iedereen onder andere met een andere plaats die hij op wonderbaarlijke Stars uit 2014. “lelijk” op zijn eigen man, wat niet in het wijze overleeft. In de manier, en dat is nou boek voorkomt. Toch chaos na de explosie Vanaf 10 oktober in de bioscoop juist iets om trots op te doet dit volgens de neemt Theo zonder zijn!’. De jonge regisseur regisseur Norbert kwade bedoelingen had het boek in 2012 ter Hall niets af aan het kleine, schijnbaar DE CLUB VAN LELIJKE al verfilmd, maar dit de essentie van het simpele schilderij van KINDEREN was slechts een korte verhaal. ‘Het losmaken de distelvink van de vertoning van ongeveer van waar je vandaan Nederlandse schilder Net zoals het boek gaat twintig minuten. De komt is niet een unieke Carel Fabritius uit 1954 de verfilming van De Marokkaanse aangemet zich mee. Later club van lelijke kinderen tweede en nu volwaardige verfilming van dit legenheid, dat moest komen we erachter over de kwaadaardige klassieke kinderboek ik zelf ook ervaren als dat zijn moeder die president Isimo, die uit 2002 belooft een blonde Hollander,’ noodlottige dag is op televisie duidelijk spectaculaire bioscoopvertelt hij in een interoverleden en volgen maakt dat hij alle film voor jong en oud te view met De Filmkrant. we Theo op een reis lelijke jongeren weg worden. ‘We willen ons door zijn herinneringen wil hebben. Een korte Mano Bouzamour, De belofte Donna Tartt, Het puttertje, allemaal afscheiden aan zijn tragische doch tijd later worden er Vanaf 9 oktober in de bioscoop van Pisa. Filmeditie, Uitgevevertaling: Arjaan van Nimwevan de verwachtingen razend interessante foto’s gemaakt van alle rij Prometheus, 288 pagina’s gen, Uitgeverij De Bezige Bij, van onze ouders. Dat leven, waarin hij minder knappe jongens DE BELOFTE VAN PISA (€ 15,00) 928 pagina’s (€ 29,99) ik homo ben, was houvast vindt aan dat en meisjes en mogen destijds ook tegen de verwachtingen ene kunstobject dat hem aan zijn zij mee op een speciaal voor hen Na het succes dat Mano Bouzamour in.’ De belofte van Pisa is een film moeder herinnert. The Goldfinch georganiseerd schoolreisje. Judith, in 2013 had met zijn debuut De vol passie en zal ons hopelijk net zo van Donna Tartt, in het Nederlands de zus van hoofdpersoon Paul, belofte van Pisa, is deze maand overdonderen als de roman destijds verschenen als Het puttertje, is een vermoedt dat er iets niet helemaal in de langverwachte verfilming van heeft gedaan. grootse roman over de tijdloze rol de haak is, maar haar ouders willen het boek te zien in de bioscoop. van kunst, rouw en het verwerken haar niet geloven. De scholieren De roman verhaalt over Samir Vanaf 10 oktober in de bioscoop

NI EUWE OOGST

Hét vervolg op Noem me bij jouw naam 15 jaar later.

verschijnt

29-10

‘Wat een wonderlijk poëtisch en filosofisch boek, dat zich verademend weinig aantrekt van romanconventies.’ Niña Weijers

‘De gedachtestromen en dialogen zijn heel mooi. Het heeft iets weg van Knausgård.’

‘Ik viel als een blok voor Daisy en verslond deze roman in een dag!’

Svenska Dagbladet

Reese Witherspoon

‘Een intelligent, humoristisch en scherp debuut.’ The New York Times

verschijnt

11-10

verschijnt

11-10

SCHRIJFCURSUS NOVEMBER 2019 Cursus wordt gegeven door Lex Jansen, uitgever/redacteur Met een masterclass door Arthur Japin Je hebt iets te zeggen. Je wilt schrijven. Jouw verhaal, jouw roman, jouw dichtbundel.

Utrecht, vier vrijdagmiddagen, 8 - 15 - 22 - 29 november Naast ruimte voor ontspanning en concentratie biedt de locatie in het oude centrum van Utrecht volop inspiratie

Voor meer informatie: https://magonia.nl/cursus/vier-vrijdagmiddagen-in-november/

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 7

LITERATUUR RECENSIE

‘Er kwam maar geen genade’ In haar debuutroman Genade neemt actrice en schrijfster Mirjam Vriend je mee op reis door de familiegeschiedenis van Leah Soesman. Het is een geschiedenis die al meerdere generaties lang wordt getekend door kommer en kwel. Lukt het de jonge Leah om deze cyclus te doorbreken? Door Nora van Ouwerkerk

In Genade staat het leven van pianiste Leah Soesman centraal, de dochter van de bekende celliste Channah. Achter het muzikale talent dat ze van haar moeder erft, schuilt echter een grote duisternis. De familie, bestaande uit opa, oma en Leah, gaat gebukt onder de depressie van Channah. Jaar in jaar uit staat het leven van alle gezinsleden in het teken van het zorgen voor hun geliefde moeder en dochter. Het is onvermijdelijk dat dit een grote impact heeft op het leven van de hoofdpersoon. Mirjam Vriend laat door de ervaringen van Leah in Genade duidelijk zien hoe het is om op te groeien in een gezin waarin er iemand lijdt aan een depressieve stoornis. Als klein kind voelt Leah dat er door de vele zorgen geen tijd voor haar is: ‘Dat kwam slecht uit. Natuurlijk kwam dat slecht uit, het kwam altijd slecht uit, gisteren, vandaag, morgen en volgende week ook. Vanwege mama, er was altijd wat met mama, dus al het andere kwam slecht uit. Leah kwam slecht uit.’ Hierdoor heeft zij zichzelf aangeleerd om een aangepast kind te zijn en altijd maar in te schikken om het de anderen gemakkelijker te maken: ze wilde vooral ‘niet tot last zijn. Een troost zijn. Een zonnestraaltje. Een clown. Of juist heel rustig en zoet. Ook voor opa en oma, die het zwaar hadden, die er zo veel verdriet van hadden.’ De schrijfster heeft goed begrepen dat het onmogelijk is om zonder kleerscheuren uit zo’n situatie te komen. Dit maakt haar debuut zeer realistisch. Zelf ontwikkelt de hoofdpersoon namelijk ook een psychische stoornis en jaagt ze ongezonde relaties na. Als ze eindelijk wordt opgemerkt door een man denkt Leah dat het ware liefde is. Haar familie had haar immers nooit zoveel affec-

PRESENTATIE Geheel in stijl heeft Mirjam Vriend bij haar boek een unieke muzikaalliteraire presentatie ontwikkeld. De eerstvolgende vindt plaats bij Boekhandel Paagman in Den Haag op 17 oktober om 19:00 uur. Kijk voor informatie over verdere presentaties bij jou in de buurt op: www.mirjam-vriend.nl.

Mirjam Vriend tie gegeven: ‘Hij draaide zich op zijn zij, keek haar aandachtig aan. Niemand had ooit zo aandachtig naar haar gekeken, in één avond en nacht werd ze meer gezien dan in haar hele leven.’ Dat Vriend zelf afkomstig is uit een muzikaal milieu is onbetwistbaar. Als dochter van een pianiste en een componist weet zij in Genade ontzettend nauwkeurige beschrijvingen van verschillende stukken en de daarbij horende emoties neer te zetten. Van Brahms en Rachmaninov tot Mozart. Ook dit zorgt ervoor dat het verhaal heel geloofwaardig overkomt. De gedachten die Leah heeft na alles wat ze heeft meegemaakt zijn voor de lezer goed te begrijpen: ‘Hoe doen ze het, hoe leven mensen tevreden, in de blubber. Hoe verdragen ze de banaliteit van alledag. Misschien liegen ze, doorlopend. Misschien is dat heel normaal. Misschien is die tevredenheid één groot, doorlopend toneelstuk.’ Het is dan ook logisch dat ze uiteindelijk achter blijft met deze ideeën. Het gevoel dat de familiegeschiedenis in Genade bij de lezer oproept is ontroering. Het laat

zien hoeveel verdriet er voort kan komen uit liefde voor je familie. Als lezer hoop je vurig dat de pijn stopt, maar zoals oma het onder woorden brengt: ‘Er kwam maar geen genade.’

COLUMN

Prix Goncourt 1919 Op die koude middag in november maakten drie heren hun opwachting in de Rue Hamelin nr. 4, waar Marcel Proust in bed lag. Door het vochtige weer had hij extra veel last van zijn astma. Even tevoren, tijdens een lunch in restaurant Drouant, was de Prix Goncourt aan hem toegekend voor zijn boek A l’ombre des jeunes filles en fleurs, met zes stemmen tegen vier. De prijs was ooit in het leven geroepen door Edmond de Goncourt, ter nagedachtenis aan zijn gestorven broer Jules. In de statuten stond dat de prijs bedoeld was als aanmoediging en ondersteuning van een jong talent. Het prijzengeld van vijfduizend frank zou de auteur in de gelegenheid stellen zich te concentreren op zijn werk, zonder financiële zorgen. Marcel had geen financiële zorgen en het was moeilijk vol te houden dat de in 1871 geboren auteur een jong talent was, maar de prijs kwam hem zeker niet ongelegen. Ook toen al leidde de aandacht voor de genomineerde titels – en zeker voor de winnaar – tot een grotere bekendheid en tot extra verkoop. Vanwege de oorlog werd de Goncourt in 1914 niet uitgereikt. In de jaren daarna waren het steeds oorlogsboeken die met de eer gingen strijken, waaronder de roman Le Feu van Henri Barbusse. Inmiddels was de wapenstilstand een feit en had het gewone leven zijn loop hernomen. Toch was in 1919 opnieuw een oorlogsboek de favoriet van de pers en het publiek: Les Croix de bois, van Roland Dorgelès. Een groter verschil dan tussen deze roman en die van Proust is moeilijk voorstelbaar. In het boek van Dorgelès komt student Gilbert Demachy naar het front, waar hij bevriend raakt met de schrijver Jacques Larcher. Het verhaal over de gruwelen in de loopgraven, maar ook over de kameraadschap tussen de soldaten, wordt indringend beschreven. De journalistieke stijl van Dorgelès maakt de scènes levendig en invoelbaar. In de modder is weinig aandacht voor verfijning. De breed opgezette vertelling van Proust daarentegen, met zijn elegante stijl, zijn aandacht voor het kleinste detail en zijn psychologiserende benadering, is het summum van stijl. Onmiddellijk na de bekendmaking van de Prix Goncourt 1919 barstte er een hevige discussie los tussen voor- en tegenstanders van de keuze van de jury. Er werd volop met modder gegooid en toen Dorgelès de Prix Fémina kreeg werd er geroepen dat het recht toch zegevierde. Inmiddels weet buiten Frankrijk bijna niemand meer wie Roland Dorgelès is. Marcel Proust daarentegen wordt gerekend tot de grootste romanschrijvers van de twintigste eeuw. Lex Jansen

Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding. Mirjam Vriend, Genade, Uitgeverij London Books, 400 pagina’s (€ 22,50)

www.magonia.nl

AL MEER DAN EEN MIL JOEN LEZERS MA AK T EN KENNIS ME T CERISE!

De onderzoeken van Cerise, die afwisselend worden weergegeven als strip en als dagboek, zijn allemaal boeiend, grappig en ontroerend!

Elfde !g. Ik â&#x20AC;Ť×&#x201D;â&#x20AC;Źb mÄłn sp$lgoedkist als $n pi)at die $n s*at opg)aft! teru&'ondĐ˝, Ik g+g bÄłna hui,n -Đ˝ ik mÄłn po.Đ˝ terugvond Đ˝ mÄłn sp$lgoedâ&#x20AC;Ś Ik Đąn blÄł !t we ze niet â&#x20AC;Ť×&#x201D;â&#x20AC;Ź0Đ˝ we&eg1id. De -.Đ˝ van mÄłn v+Đłrs 3nte,n $n Đąetje nu ik ze w$r Đşn vasthČŁdĐ˝. Ik dĐ˝k !t zÄł mÄł 1k nog 67Đ˝.

En mÄłn 8os 9t fo-â&#x20AC;&#x2122;s! Nu sn: ik hoe ar*eo;Đłn zi* voe,n <7$r ze sp=Đ˝ van $n ČŁde Đąs*av+g v+dĐ˝. In die 8os zit mÄłn â&#x20AC;Ť×&#x201D;â&#x20AC;Ź, k+der3jd. â&#x20AC;Ť×&#x201D;â&#x20AC;Ź,>al terug?,n, als $n gigan3s*eDie Đşn ik w$r pu@el.

VR A AG NA AR HE T

GRATIS

Cerise is een elfjarig meisje dat alleen met haar moeder woont. Ze droomt ervan om schrijfster te worden en is daarom begonnen met schrijven in een dagboek!

PREVIEW BOEKJE

) )

) ,

) )

) , )

)

g e s%

&vĐ˝ Jo r i s ( ) Cham blai

nd " te : e g () lie ĂŠ r Au &t y Ne

Haar favoriete onderwerp: mensen, vooral volwassenen. Die zijn zo ingewikkeld dat Cerise ze beter zou willen begrijpen. Ze vindt het leuk om ze in de gaten te houden en te proberen te raden wat voor geheimen ze verbergen... H A R DC O V

VOORDEEL PAKKET 1+ 2

29, 95

t Äłd e #tr lÄł" o prÄłduc$ s e-

TUIN boek 1 : DE STENEN DIEREN 362) (80 paginaâ&#x20AC;&#x2122;s - NUR 283, 284, hardcover 6 19,95 ISBN 978-94-6306-551-1

tor boek 2 : HET BOEK VAN hec

SOFTcover 6 9,95 ISBN 978-94-6306-552-8

362) (80 paginaâ&#x20AC;&#x2122;s - NUR 283, 284, hardcover 6 19,95 ISBN 978-94-6306-553-5

SOFTcover 6 9,95 ISBN 978-94-6306-554-2

VerkrÄłg*ar # +ft- Đ˝ ,rdâ&#x201E;&#x2026;ver

Het ! je "ndĐ˝ â&#x20AC;Ť×&#x201D;â&#x20AC;Ź%Đ˝, â&#x20AC;Ť×&#x201D;â&#x20AC;Źt &n'(n, is al superâ&#x201E;&#x2026;ol. M&r â&#x20AC;Ť×&#x201D;â&#x20AC;Źt erĐłns anders ziĐ˝, hier, is â&#x20AC;Ť×&#x201D;â&#x20AC;Ź+,al Đłweldig.

) ,

khuis | softcover via Van Ditmar)

rbaar via Centraal Boe (voor boekhandels : hardcover leve

WWW.SILVESTERSTRIPS.NL kijk op onze site voor meer jeugdstrips CM

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 9

BOEKFRAGMENT

De innerlijke bioscoop

DE HA RMO N I E

Na lange tijd uitverkocht te zijn geweest, is het enige prozawerk van Hans Tentije opnieuw leverbaar. De innerlijke bioscoop bevat een intrigerende mengeling van korte, lyrische prozastukken, afgewisseld met schitterende etsen van kunstenaar Peter Bes. Deze nieuwe, herziene editie is uitgebreid met maar liefst dertien niet eerder verschenen stukken.

Hans Tentije D E I N NE RL IJK E B IO SC O O P Hans Tentije, De innerlijke bioscoop, Uitgeverij De Harmonie, 176 pagina’s (€ 17,90) www.deharmonie.nl

Hij en ik Mijn vaders gezicht in de badkamerspiegel als hij zich schoor. Elke haal van zijn scheermes – dat hij nooit helemaal openklapte en dat hij bovendien niet bij het heft maar bij het lemmet vasthield – maakte hem herkenbaarder, zij het op een nogal ongewone manier. De twee gezichtshelften, waarvan hij het schuim zorgvuldig verwijderde, leken slecht op elkaar te zijn afgestemd. Hij was het, ontegenzeglijk, en tegelijkertijd was hij het absoluut niet. Dan het grijnsje dat om zijn mond verscheen wanneer hij zich gesneden had. Hij bette het wondje met een stuk aluin, plakte er een snipper van zijn Rizla-vloei op als het bloeden desondanks niet over wilde gaan. Dat half bezeerde, half veront-

waardigde lachje zorgde ervoor dat zijn gezicht nog asymmetrischer leek – het vertrok het zo dat iedere samenhang, iedere gelijkenis een paar tellen lang volkomen ontbrak. De inkeping in het lemmet, waar een duimnagel makkelijk in paste, waar duim en nagel nu overheen vielen; de onverwisselbare, onherroepelijk verwisselde trekken en trekjes in het grijs van de spiegel, dat aan alles en iedereen in de badkamer wat terneergeslagens en gebarstens gaf. Links bleef links, rechts rechts: de scheiding in zijn schuin achterovergekamde haar en het moedervlekje onder zijn ene oog zaten aan precies dezelfde kant, en niet andersom, wat het geval zou zijn als hij mij zijn gezicht werkelijk had toegekeerd... Was er in zijn gedachten sprake van een ‘ik’ als hij zichzelf ’s morgens zo tegenkwam, of besefte hij dat er iets wrong, er iets aan schortte – keek hij misschien minder slaperig en onbevangen in de spiegel dan ik aannam, en zag hij daar toch niet eerder een soort ‘hij’? Ik weet het niet, ik weet ook niet waarom ik hem er nooit naar heb gevraagd. Scheerzeep, kwast, een nieuw, tweebladig Gillette-mesje. De scheerkist van mijn vader, van vlak voor of na de oorlog, met het stroeve slot, de ruwe, bobbelig geworden lak. Ik draai de warmwaterkraan wijd open en zeep me in. Het licht beslagen raam van de badkamer, dat de tak-

ken van de bomen als met rijp heeft bedekt. Waziger nog is de spiegel. Met mijn mouw maak ik een opening, net groot genoeg voor mijn gezicht. Maar even later zit die plek al weer dicht. Condens en schuim veeg ik, scheer ik beurtelings weg... Andere, oudere beelden schemeren door dit sleetse ogenblik heen, wijken, zodra ze hun vaagheid dreigen te verliezen, onmiddellijk heel ver terug. Hij, ik, hij. Ik, ik, hij.

BOEKFRAGMENT

Net nitroglycerine Isabelle, de echtgenote van topadvocaat Niklas Bromander, bezoekt het nieuwjaarsfeest van de elite van Jönköping. Ze voelt zich er niet thuis. Niet veel later wordt haar man dood aangetroffen in een garage in het centrum van de stad en is zijn oudste dochter spoorloos verdwenen.

Frida Moisto, Net nitroglycerine, vertaling: Edith Sybesma, Uitgeverij Stortebeeker (€ 19,95) www.stortebeeker.nl

Met een hautaine blik keek ze naar de vrouwen om haar heen die geforceerd met elkaar praatten. Het lachen weergalmde overdreven hard. Het geluidsniveau werd langzaam hoger. De band op het kleine podium was aan het stemmen. De viool piepte. Een trompet loeide. Er zou gedanst worden. Vleeskeuring. Isabelle Bromander rolde met haar ogen. Met haar slanke lichaam, haar groene ogen en haar vuurrode haar was ze een bedreiging. Ze had aan genoeg feesten meegedaan om haar plaats te kennen. Aangezien de meerderheid van de mannen in de zaal weleens een toenaderingspoging had gedaan, moesten hun vrouwen niets van haar hebben. Wel gek eigenlijk, dacht ze bij zichzelf, gezien het feit dat haar eigen man haar met geen tang wilde aanraken. Dat ze vriendelijk maar beleefd had bedankt voor alle oneerbare voor-

stellen deed er niet toe. Voor de vrouwen in de zaal was en bleef ze een paria. Niemand nam de moeite om een praatje met haar te maken, laat staan haar te leren kennen. In het begin had ze zich gekwetst gevoeld, nu maakte het haar allang niet meer uit. Ze hoefde niet meer geaccepteerd te worden. Ze was niet onder de indruk van deze kliek. Het was net als op de middelbare school – de meiden waren nu weliswaar ouder, maar nog net zo gemeen. Weer keek ze om zich heen door het vertrek of ze Niklas ergens zag. Hij was verdwenen. Hij had haar met een stijve kus op de wang verlaten en gezegd dat hij zo terug was. Maar dat was bijna drie kwartier geleden. Hij gedroeg zich de laatste tijd anders. Ze wist uit ervaring wat het betekende als hij opeens steeds moest ‘overwerken’ en negentig procent van zijn tijd ‘op kantoor’ doorbracht. Isabelle trok de split van haar jurk recht. De groenzijden stof gleed over haar pas geharste benen. Ze voelde druk op de blaas. Haar stiletto’s waren ongemakkelijk, de hoek van de hak was onmogelijk en de dunne glitterriempjes om haar enkels sneden in haar huid. Ze liep op pijnlijke voeten naar de wc. Eerder op de avond had Isabelle Niklas’ jonge secretaresse gezien. Ze zag er net zo uit als alle andere. Blond, blauwe ogen, grote borsten en een

getraind achterste. Goed gevulde pruillippen die om de zoveel weken nieuwe injecties nodig hadden. Ze voelde een steek in haar hart toen ze dacht aan de jurk die de jonge vrouw had gedragen. Die had ze met geen mogelijkheid van haar secretaressesalaris kunnen betalen, niet als ze ook nog at en haar huur betaalde. Aan Isabelles linkerringvinger glinsterde een zware ring. De diamant was briljant geslepen en de ring zelf was van wit goud. Voor haar had die iets betekend, hij was het symbool geweest van de belofte dat zij tweeën één waren totdat de dood hen scheidde. Voor haar echtgenoot was het kennelijk enkel een sieraad.

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 10

SPANNING BOEKENKRANT TIPT ENGELENLUST De liefde tussen twee personen is altijd prachtig om te zien. Het is tragisch wanneer een van de twee overlijdt. Het wordt echter huiveringwekkend wanneer de ander zijn geliefde niet kan loslaten en haar in het mortuarium opzoekt om haar koude lichaam te omarmen. Leef mee met de gruwelheden, de beproevingen en de wederopstanding in Engelenlust.

K.R. Valgaeren, Engelenlust. Memoires van een necrofiel, Uitgeverij Houtekiet, 240 pagina’s (€ 21,99)

HET KELTISCHE RIJK Wanneer NUMA-directeur Dirk Pitt betrokken raakt bij een internationaal mysterie reist hij af naar Schotland. Hij is op zoek naar antwoorden over de verspreiding van een nog onbekende ziekte. Tegelijkertijd worden zijn dochter en zoon achtervolgd door moordenaars, omdat zij iets belangrijks in een Clive Cussler en Dirk Cussler, Egyptische tombe hebHet Keltische rijk. Een Dirk Pitt avontuur, vertaling: Bill Oosben ontdekt. Al deze raadsels komen op spec- tendorp en Joost van der Meer, Uitgeverij The House of Books, taculaire wijze samen. 400 pagina’s (€ 21,99) Alleen de Pitts kunnen het eeuwenoude mysterie oplossen.

HET VIJFDE ZEGEL Het vijfde zegel is het vervolg op Ted Dekkers Nummer 49 en minstens net zo spannend. Rachelle heeft drie van de vijf Zegels van Waarheid gevonden en heeft haar woonplaats Eden bevrijd. Ze gaat snel op zoek naar het vierde en vijfde zegel, voordat het rijk van De Mystici niet Ted Dekker, Het vijfde zegel, meer bestaat. Volgens vertaling: Willem Keesmaat, hen is strijden tegen Uitgeverij KokBoekencentrum, 464 pagina’s (€ 23,99) het vijfde zegel zinloos, maar Rachelle geeft niet op. Het lot van de mensheid staat op het spel en de klok tikt door.

SLUIT ALLE DEUREN Wanneer Jules Larsen met haar nieuwe baan als huisoppas bij een exclusief appartementencomplex begint, is ze maar wat blij om haar oude leven achter zich te laten. Er zijn echter een paar vreemde regels, zoals dat ze geen bezoek mag ontvangen, elke avond in het apparRiley Sager, Sluit alle deuren, tement moet doorbrengen en andere bewoners vertaling: Roelof Posthuma, Uitgeverij Ambo|Anthos, niet mag storen. Als de 416 pagina’s (€ 20,99) andere huisoppas Ingrid plotseling verdwijnt, is Jules haar leven niet meer zeker.

RECENSIE

Net niet te bizar voor woorden Na Justine en Maurice, die beide genomineerd werden voor de Hercule Poirotprijs, keert de Vlaamse schrijfster Anne-Laure van Neer terug met haar nieuwe misdaadroman Louise. Dit keer vanuit het perspectief van niemand minder dan Van Neer zelf. Of toch niet? Door Merel Kuitert ‘Schrijf er een boek over. Niemand zal geloven dat het waargebeurd is.’ Een boek in een boek: het is raar, maar waar. In Louise speelt AnneLaure van Neer zelf de hoofdrol. Ze is zeven maanden zwanger en na een breuk met haar vriend neemt ze haar intrek bij Louise en haar dementerende echtgenoot Roger. Alles lijkt goed geregeld, totdat ze in een la een manuscript van Louise vindt. Het is een misdaadverhaal met in de hoofdrol Louise, Roger en een lijk dat maar niet wil verdwijnen. Nadat Anne-Laure een aantal feitjes uit het boek heeft nagetrokken, lijkt het alsof het weleens echt

gebeurd kan zijn… Zowel de schrijfstijl als het plot van Louise zijn bizar. Je leest als het ware een verhaal in een verhaal, waardoor je als lezer zowel twijfelt aan de betrouwbaarheid van de verteller als aan alle andere personages, zoals Louise en Roger. Dit doet echter niet af aan het mysterieuze sfeertje dat wordt neergezet. In tegendeel: het helpt er juist aan mee. De humoristische schrijfstijl van Van Neer is dan weer een opvallend element. Het stemmetje in haar hoofd, Agatha, kan scherp maar vermakelijk uit de hoek komen. Zo is ze blij eindelijk een huis te hebben gevonden waar er geen boobytraps opgezet te hoeven worden om eten te vinden. Deze rare humor tegen de lugubere achtergrond van gebeurtenissen maakt het geheel bizar, doch intrigerend. Je wilt door blijven lezen om precies te weten te komen wat er precies is gebeurd. De spanning bouwt zich relatief snel op, aangezien het hele verhaal zich ongeveer in

anderhalve maand tijd afspeelt. Deze wordt als het ware door de zwangerschap gedreven. Terwijl de baby in Anne-Laure’s buik groeit, lijkt Louise steeds onbetrouwbaarder te worden en komt de spanning tot een hoogtepunt tijdens de bevalling. Naast dit verhaal, dat zich in het heden afspeelt, maak je sprongen naar het verleden door de gebeurtenissen die in het manuscript worden beschreven. Dit zorgt voor een dynamisch effect, naast het feit dat je als lezer scherp moet blijven om nergens details over het hoofd te zien. Zijn de schrijfsters, zowel Louise als AnneLaure, immers wel te vertrouwen? Wat is werkelijkheid en wat is fictie?

Anne-Laure van Neer, Louise, Uitgeverij Vrijdag, 264 pagina’s (€ 19,95)

Was dit een nagelbijtende thriller die je slapeloze nachten zal bezorgen? Nee. Was het een origineel, intrigerend, spannend en bijzonder boek? Absoluut. Wil je een keer uit je comfortzone stappen en kun je tegen een beetje mysterie, dan moet je Louise zeker oppakken in de boekhandel.

RECENSIE

Koelcel in de nazomerzon Het is 15 september, de vakantie is voorbij, scholen zijn begonnen en het is weer druk op de weg. Maar we hebben mazzel, want op zondag is mooi weer voorspeld. De meteorologen hadden gelijk. Vanaf 10:00 uur staat de zon vol op mijn balkon en installeer ik me met Koelcel van David Koepp om van de laatste nazomerzon te genieten.

Hieronder volgt niets meer dan ik op de achterflap las, maar ik vind dat er te veel wordt weggegeven. Het deed mij denken aan de trailers van tegenwoordig, die een complete filmervaring bijna overbodig maken. Misschien wilde de uitgeverij toch een beetje in de filmsfeer blijven? December 1987. Robert Diaz, agent van een geheime elite-eenheid van het Pentagon, reist naar Kiwirrkurra, een gehucht in de Australische woestijn, om een mogelijke biochemische aanval te onderzoeken. Hij vindt iets wat nog veel verontrustender is: een extreem muterend schimmel, in staat om de wereld te verwoesten. Door Tanja Wilming Samen met zijn collega weet hij een ramp te voorkomen en slaat hij een Koepp is een gerenommonster van het materiaal op in meerd Amerikaans een koelcel van een militaire opslascenarist en filmregisseur, bekend van onder gruimte in de VS. Maart 2019. Twee beveiligingsagenten horen een aanandere Jurassic Park, houdende piep tijdens Spiderhun nachtdienst in een Man, Panic Self Storage-complex. Room en Mission ImposAchter een alarmpasible. Met Koelcel schrijft neel vinden ze de bron hij zijn debuut. Ik heb en gaan op onderzoek alle vier de films gezien uit. Wat ze echter niet en ervan genoten. Spanweten is dat ze op deze nende thrillers die je manier de schimmel twee uur lang laten vereen uitweg bieden. geten dat het maandagaDiaz is de enige die de vond is en je eigenlijk dreiging kan stoppen nog boodschappen moet en heeft slechts één doen. Mijn verwachtinnacht de tijd om het gen van Koepp’s eerste organisme te isoleren. boek waren dan ook David Koepp, Koelcel, vertaIs het genoeg om de hooggespannen. Ik lees ling: Tasio Ferrand, Uitgeveeerst even de achterkant. rij HarperCollins, 304 pagina’s mensheid te redden? Om 14:50 uur sloeg ik Let op: spoiler alert. (€ 19,99)

David Koepp MELISSA THOMAS

het boek dicht. Ik voelde dat ik een flinke kleur had opgedaan en was weer een filmscript rijker. Want dat is wat het is. Koelcel leest als een film en ik denk ook dat hij het beter gaat doen op het witte doek dan op papier. Het vergt namelijk behoorlijk wat verbeeldingskracht om je een wereld voor te stellen die ten onder gaat door een schimmelend organisme; met beeld en geluid erbij zou dat des te meer tot leven komen. Maar als je niet vies bent van een grimmig verhaal over de toekomst van de mens, waarin schimmels levens overnemen, is Koelcel goed vertier in de nazomerzon.

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 11

SPANNING RECENSIE

Een familie levert strijd met de maffia In De loopjongen van Andrew Gross groeien de Joodse broers Rabishovsky onder armoedige omstandigheden op in het New York van de jaren twintig en dertig. Het is een bijzonder roerige tijd, waarin de Joodse maffia de vakbonden heeft overgenomen en zelfstandige ondernemers hardhandig dwingt om zich bij hen aan te sluiten. In verzet durven komen is levensgevaarlijk.

Het boek bevat opvallend weinig gewelddadige scènes, maar de paar die erin zitten zijn bepaald niet mals.

Door Istvan Kops Morris, de jongste en meest ambitieuze van de broers Rabishovsky, maakt snel carrière binnen de kledingindustrie. Op 21-jarige leeftijd is hij eigenaar van zijn eigen bedrijf dat hij samen met zijn broer Sol runt. Broer Harry raakt echter op het slechte pad en wordt een loopjongen voor één van de meest gevreesde gangsters in de stad. Naarmate het Morris en Sol steeds meer voor de wind gaat komen ze steeds vaker en harder in aanraking met de maffia, die eropuit is om ook hun bedrijf onder haar invloed te krijgen. RODE DRA AD

Andrew Gross is geen vreemde in de kledingindustrie. Hij werkte een tijd voor het bedrijf van zijn familie en zorgde er later voor dat een noodlijdend bedrijf in tenniskleding een succesvolle, beursgenoteerde onderneming werd. Nadien begon hij aan zijn schrijverscarrière en heeft hij

Andrew Gross, De loopjongen, vertaling: GertJan Kramer, Uitgeverij De Fontein, 400 pagina’s (€ 22,50)

Andrew Gross LYNN GROSS

inmiddels een indrukwekkend oeuvre opgebouwd. Hij werkte samen met niemand minder dan James Patterson aan onder andere twee delen uit de bekende Women’s Murder Club-reeks. Voor De loopjongen kon Gross niet alleen putten uit zijn eigen ervaringen in de kledingindustrie, maar tevens uit die van zijn grootvader, die in de tumultueuze jaren twintig en dertig een jurkenfirma runde. Net als Morris en Sol uit De loopjongen ging hij de strijd aan met de door de Joodse maffia gecontroleerde vakbonden om zijn onafhankelijkheid te behouden. De boeken van Andrew Gross hebben een aantal thema’s met elkaar gemeen. Zo gaat veel van zijn werk over het belang van familiebanden en over relaties die onder druk komen te staan door bedrog en verraad. Ook in De loopjongen komen deze thema’s duidelijk aan bod.

Door een tragisch incident aan het begin van het boek worden diverse leden van de familie Rabishovsky uit elkaar gedreven. Het is de katalysator van vele gewelddadige gebeurtenissen, die later in het boek zullen volgen. DONKERE WOLK

Ondanks de zware thema’s laat De loopjongen zich bijna moeiteloos lezen. Gross heeft een meeslepende schrijfstijl, waardoor je als lezer moeiteloos de armoedige straten van East Village en de tijdsgeest van het verhaal voor je ziet: ‘Rosie’s Tobacco Shop stond bekend als het hoofdkwartier van Louis Buchalter. Iedereen wist dat hij en compagnon Jacob Shapiro daar hun illegale operaties bestierden, waaronder het runnen van goktenten, liquidaties voor de maffia, en het aansturen

van de corrupte kledingvakbonden. “Murder Incorporated”, noemden ze het. Hoeveel krantenkoppen en foto’s van bloederige lijken op straat er ook verschenen, of hoeveel geruineerde middenstanders de politie ook om bescherming smeekten, deze gangsters kochten gewoon iedereen om en konden ongehinderd hun gang gaan in de stad.’ Gross weet op een bijzonder beklemmende manier de wurggreep die de maffia op de kleine ondernemer heeft over te brengen. De hardvochtige wijze waarop mensen worden aangepakt als ze niet direct toegeven aan hun eisen of wanneer ze een beetje uit de pas dreigen te lopen, maken veel indruk. Het is vooral de onvoorspelbaarheid van de acties van de maffia die een enorme spanning in het boek genereert. Op het moment dat Morris het laatste aanbod afwijst om zich aan te sluiten bij een vakbond en op die manier feitelijk zijn bedrijf uit handen geeft, is het duidelijk dat dit repercussies gaat hebben. Een directe vergelding blijft echter uit. Daardoor hangt er over het hele verhaal een donkere wolk, waarbij het de vraag is wanneer de maffia toeslaat en wie door het geweld zullen worden getroffen. Doordat de auteur de familie Rabishovsky op een bijzonder geloofwaardige manier neerzet en de lezer aan hen weet te binden, zit je letterlijk op het puntje van je stoel. Je voelt hun angst, hun ongeloof over het onrecht dat hen wordt aangedaan en hun morele verontwaardiging. Het boek bevat opvallend weinig gewelddadige scènes, maar de paar die erin zitten zijn bepaald niet mals. Je moet over een redelijk sterke maag beschikken om het extreme geweld dat op een bijna laconieke manier wordt toegepast en het sadisme dat ermee gepaard gaat, te verstouwen. Toch heeft deze thriller veel in zich om verschillende groepen lezers aan te spreken. Vol intrige en familiedrama geeft De loopjongen namelijk ook een prachtig tijdsbeeld van het New York van de jaren twintig en dertig.

â&#x20AC;&#x2DC;Het gebeurt maar zelden dat je een boek leest dat ruim anderhalve eeuw geleden geschreven werd en toch op elke bladzijde prikkelt, dat uitmuntend van stijl is en dus ook om die reden nog helemaal fris, en dat bovenal na zoveel tijd iets wezenlijks te vertellen heeft over het hier en nu.' - Martin Sommer

â&#x20AC;&#x2DC;Uitstekend vertaaldâ&#x20AC;&#x2122; Â? Â? Â? Â? nrc handelsblad Verkrijgbaar in de boekhandel en op boomgeschiedenis.com

Adv_Ancien regime_260x193.indd 1

02-10-19 14:24

De Bijbel voor een nieuwe generatie Het doel van De infographic Bijbel is om een visueel beeld creĂŤren en dat beeld te ondersteunen met begrijpelijke teksten. Hardback | â&#x201A;Ź 34,99 Namen van God

< CD8:?J@>< *EJP8>M<B B<E;< ;@< ><<E J?<H8G@< EF;@> ?<<=J L8E ;< D<EI?<@; @E

De rollen die God in het Oude Testament vervult

tegenstelling tot de afgoden van de naties, de sheddim ;@< 8=?8EB<C@AB P@AE L8E ?KE 88E9@;;<HI

Wordt altijd in ?<J D<<HLFK; ><9HK@BJ 8CI ?<J verwijst naar God;

"F; ;< -:?<GG<H <E <I:?<HD<H

?<J <EB<CLFK; kan alleen over

transcendent, D8:?J@> <E IJ<HB

een menselijke ?<<H >88E

De verbondsnaam van God, ook wel bekend 8CI ?<J J<JH8>8Dmaton. Het stamt 8= L8E ?<J M<HB woord zijn, hayah, De $E 4@:?P<C= <IJ88E;<

God de Bevrijder die voor ons L<:?J <E FL<H M@EJ FG ?<J slagveld. Komt

God ziet en voorziet. Komt van Jireh - zien, of voorzien, zoals een

L8E ?<J MFFH; â&#x20AC;&#x2DC;glinsterenâ&#x20AC;&#x2122; of 7FG?<==<E

profeet. Onze vrede De God die <:?J @I <E zijn aanM<P@>?<@; kenbaar maakt.

<E ?<<C?<@; - de vrede L8E <<E ?<<C

08E ?<J MFFH; Rophe ?<C<E Gaat over zowel spirituele als

persoon in de juist relatie met God en anderen.

Ik ben die er zijn zal. De naam die Mozes te ?FH<E BH@A>J 9@A ;< 9H8E

emotionele en fysieke ?<C@E> .H8EIC@J<H8J@< FFB DF><C@AB 8CI ,8G?8

dende braamstruik.

God, de Rots. Komt vijf keer voor in Het lied van Mozes.

NAAM ELOHIM

"F; 9<L<C?<99<H FL<H P@AE <E><C<E <E ;< ?<D<CI< C<><HI L8E "F;

"F; FEP< "<H<:?J@>?<@; 08E ?<J MFFH; tskidek, M8J 9<J<B<EJ H<:?J FEI:?KC;@> L<HBC88H; F= ><C@AB 9<C8IJ R PF8CI FG <<E M<<>I:?88C

"F; ;@< D8:?J@> F= IJ<HB @I 1FH;J LFFH ?<J <<HIJ ><9HK@BJ 8CI ?<J >88J FL<H (<C:?@I<;<B ;< GH@<I J<H L8E ;< CC<H?FF>IJ< "F; <P< E88D MFH;J gegeven aan de beloofde Messias in Jesaja 9:6-7.

< # God

028 | 0 2 9 zie p. 142

Eerste vermelding Gen. 1:1

Gen. 2:4 Gen. 14:18

EL ELYON

CC<H?FF>IJ< "F;

Gen. 14:19

ADONAI

Heer of Meester

Gen. 15:2

EL-ROI

< "F; L8E ?<J P@<E

Gen. 16:13

EL SHADDAI

"F; CD8:?J@>

Gen. 17:5

< <KM@>< "F;

Gen. 21:33

JEHOVAH-JIREH

De Heer zal voorzien

Gen. 22:14

EHYEH ASHER EHYEH

$& ) ;@< <H P@AE P8C

EL OLAM

JEHOVAH-ROPHE

De Heer die geneest

JEHOVAH-NISSI

De Heer mijn banier

QANNA

De jaloerse

N N N N

JEHOVAH-Mâ&#x20AC;&#x2122;KADDESH

< #<<H ?<@C@>J

HA SHEM

De naam

Lev. 24:16

TSUR

De rots

Deut. 32:4

De Heer is vrede

,<:?J

JEHOVAH-SHALOM

tekst

GROOTTE van de STAAT SYMBOOL VOOR HOE VAAK DE NAAM VOORKOMT

BETEKENIS God

JAHWEH EL

JEHOVAH-SABAOTH

< #<<H L8E ;< ?<D<CI< D8:?J<E -8D

JEHOVAH-ROHI

< #<<H FEP< ?<H;<H

YAHWEH HOSEENU

De Heer onze maker

JEHOVAH-TSIDKENU

< #<<H FEP< ><H<:?J@>?<@;

JEHOVAH-SHAMMAH

De Heer is daar

ATIK YOMIN

Oude wijze

%<H P<:? Dan. 7:9

Bron: Dr Amy Orr-Weing: directeur van The Oxford Centre for Christian Apologetics [...] www.theocca.org. The Old Testament opmerking: Deze grafiek geeft een selectie weer van de namen, titels en epitheta die voor God worden gebruikt in het Oude Testament, en laat zien hoe vaak deze voorkomen. De data is subjectief en verschilt per bron.

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 13

BOEKFRAGMENT

De mooiste tijd van ons leven Wanneer Marilyn en David Sorenson in de jaren zeventig verliefd worden en vervolgens vier dochters op de wereld zetten, hebben ze nog geen idee wat hun te wachten staat. Een geheim tussen twee van de zussen gooit het leven van alle gezinsleden volledig om.

Claire Lombardo, De mooiste tijd van ons leven, vertaling: Anne Jongeling, Uitgeverij Signatuur, 664 pagina’s (€ 24,99) www.uitgeverijsignatuur.nl

De nazaat 15 april 2000 Zestien jaar geleden Ze vond mensen overdonderend. Vreemd misschien, voor een vrouw die min of meer uit vrije wil vier wezens aan het universum had toegevoegd, maar toch was het zo: Marilyn raakte van slag in de nabijheid van anderen, mensen die ze niet kon inschatten, niet begrijpen; mensen met wie ze niets had. Nu zat ze bijvoorbeeld op haar beschutte plekje onder de ginkgo, waar ze zich schuilhield voor het bezoek. Ze was altijd een uitstekende gastvrouw geweest, maar het had haar afgemat, volledig afgemat, om elke keer weer, jaar in, jaar uit, haar vaders welgestelde cliënten en haar mans humorloze collega’s te vermaken, de onstuimige vriendjes van haar kinderen, buren die kwamen en gingen en een aldoor wisselend klantenbestand. En toch

was er vandaag een meute van ruwweg honderd man sterk in haar tuin, mensen die rondliepen, die bleven rondlopen, op hun paasbest; aangeschoten feestgangers om het huwelijk van haar oudste dochter Wendy te vieren, mensen over wie ze die avond de verantwoordelijkheid had terwijl er al zoveel op haar bordje lag; niet letterlijk, want ze had geen hap kunnen eten van de karrenvracht aan gezonde gerechten die op de drie ellenlange tafels waren uitgestald, maar voor de vier meisjes, in hun zomerse pasteltinten als fleurige stippen op het gazon, die in biologisch en sociaal opzicht haar verantwoordelijkheid waren. De vruchten van haar schoot, achter elkaar geïmplanteerd door de zachte zoetheid van haar man, die nu in geen velden of wegen te bekennen was. Het moederschap was haar overkomen en ze had een reeks dochters met verschillende haarkleur en verschillende ongemakken op de wereld gezet. Zij, Marilyn Sorenson, meisjesnaam Connolly: een weerspannig product van geld en tragedie, van dubieuze socioemotionele Iers-katholieke afkomst, maar nu eigenlijk uiterst functioneel in haar soort: een weelderige bos goudbruin haar, redelijk op de hoogte van zowel literaire kritiek als de beslommeringen van haar dochters, in een strakke groene jurk die haar gewelfde kuiten accentueerde

en het sproetige landschap van haar schouders bloot liet. Mensen bleven haar pompeus aanspreken als ‘de moeder van de bruid’ en terwijl ze haar best deed zich die rol aan te meten, probeerde ze ongemerkt in de gaten te houden of haar kinderen het wel leuk hadden, en kennelijk hadden ze het geen van vieren op die bewuste avond echt naar hun zin. Misschien dat normaliteit een generatie oversloeg, net als kaalheid. Violet, haar op een na oudste, een beeldschone brunette in zijden chiffon, had sinds het ontbijt al een kegel, wat niets voor haar was. Wendy was altijd al een handenbindertje geweest, hoewel ze vandaag minder getroebleerd overkwam, misschien dankzij haar kakelverse bruidegom die bankrekeningen op de Kaaimaneilanden had of omdat hij, zoals ze te kust en te keur te kennen gaf, ‘de liefde van haar leven’ was. En Grace en Liza, die negen jaar scheelden en allebei niet goed in hun vel zaten, de een aan de vooravond van de tweede klas van de basisschool en klein voor haar leeftijd, de ander die in haar tweede highschooljaar nog steeds geen vrienden had. Hoe kon je wezens uit je eigen materie laten ontstaan, ze in je binnenste laten groeien, baren, om vervolgens niets meer in ze te herkennen? Normaliteit. Dat vergde nader onderzoek, in sociologisch opzicht.

aan ik mij zekerde met de karabijnhaak die aan mijn buikband hing. Ik spreidde mijn armen en benen en zweefde als een platvis boven de rivierklei. Mijn hoofd was opzijgedraaid zodat ik mijn horloge in de gaten kon houden. Na twee minuten steeg ik zo beheerst mogelijk op. Daarmee was tijd te winnen. Die avond deed ik alsof ik de liftboy van de Bijenkorf was, stopte op alle etages en liet de klanten geduldig uiten instappen. Vlak voordat ik boven was hoorde ik een geluid met een kracht en volume zoals ik nooit eerder had gehoord. Een macht water smeet me weg alsof ik een takje was. Zodra ik kon draaide ik me om. Een auto met de koplampen aan dreef dreigend op me af. De moloch kwam vlak voor mijn buik tot stilstand. Ongetwijfeld schuilt er in alles gevaar, maar de mogelijkheid om onder water te worden aangereden was niet eerder in me opgekomen. Ik schoot omhoog en hapte naar lucht. Eenmaal op adem zwom ik naar de auto die met zijn dak en een deel van de ramen boven het water uitstak. Op de passagiersstoel hing een man van middelbare leeftijd voorovergebogen, bewusteloos in zijn veiligheidsriem. Zijn haar hing naar voren alsof hij een pet ophad. Achter het stuur zat een jonge vrouw overdreven rechtop, het leek alsof ze haar ogen opzettelijk gesloten hield. Ik bonsde op haar raam. Ze reageerde

niet. Ik sloeg op het dak. Geen enkele reactie. Mensen die niet reageren maken mij woedend. Ik greep de buitenspiegel met twee handen vast en schudde aan de auto. Ze viel tegen de man aan. Ik had het verkeerd ingeschat en tijd verspild. Ik moest zo snel mogelijk naar de kant en zien of ik een stuk hout of metaal kon vinden. Ik rende langs de weg. In de berm zag ik een kapotte plastic slipper, een prop servetten met rode vlekken, niks hards. Er kwam een auto aan. Ik zwaaide met mijn armen. Hij stopte. Er stapte een bonk van een kerel uit, rossig. Met opgetrokken neus bekeek hij me. ‘Ik heb een hamer nodig,’ schreeuwde ik. Ik stond daar in mijn thermopak met mijn duikerslamp op mijn voorhoofd opgewonden midden op de weg en wees dwingend naar die drijvende auto. Massieve mensen komen massief in actie. Met een stuwende pas liep hij naar de achterkant van zijn auto, opende zijn kofferbak en greep er een honkbalknuppel uit.

BOEKFRAGMENT

Augustus De zestienjarige David raakt roekeloos verliefd op de mysterieuze Chileense Mercè, een vrouw die qua leeftijd zijn moeder had kunnen zijn. ‘Wat een mooi boek. De liefdesgeschiedenis van Mercè en David speelt met de zwaartekracht maar is tegelijk diep in de aarde verklonken, beklemmend, dromerig, zinnelijk.’ – Mirjam van Hengel

Irma Maria Achten, Augustus, Uitgeverij Van Oorschot, 248 pagina’s (€ 22,50) www.vanoorschot.nl

Op vrijdagavond 25 april 1986 dook ik in mijn duikerspak in de Vecht, de rivier achter ons huis. Ik zwom naar de bodem met als doel daar zo lang mogelijk te blijven. Er bestonden yogi’s in India die maar drie keer per uur ademhaalden. Ik had nog een lange weg te gaan; ik hield het maximaal vier minuten vol. Ademhalen is een neurotische reflex. Mijn moeder en mijn oudere broer Arthur haalden zestien keer per minuut adem, mijn vader dertien. Wie het meeste ademhaalt is het ongelukkigst. Er gebeurt iets bijzonders als je een tijdlang je longen stilhoudt. Je bloed komt tot rust en daarmee de rest van je lichaam. Bij de eerste hap lucht zwiept er een deur open, en herrie en kleindenkerij verdringen zich bij de ingang. In de bedding lag een anker waar-

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 15

JEUGD RECENSIE

BOEKENKRANT TIPT DIT IS UIL Het is tijd om een heel bijzonder dier te ontmoeten, maar dan moet je hem wel eerst wakker zien te krijgen! Dit is uil is een leuk, interactief kinderboek over het lieve nachtdier. Het boek zit vol met kleurrijke illustraties, interactieve opdrachten en flapjes met verborgen tekeningen erachter. Ideaal voor de jonge, nieuwsgierige lezer.

Libby Walden en Jacqui Lee, Dit is uil, Veltman Uitgevers, 30 pagina’s (€ 13,50)

EEN BLOEDSTOLLENDE MIDDERNACHT

De geheimen van grote mensen In Frankrijk is de serie Het dagboek van Cerise van Joris Chamblain en Aurélie Neyret een enorm succes. Van de reeks, die inmiddels zes delen telt, zijn al meer dan één miljoen exemplaren verkocht. Wie de eerste twee in het Nederlands vertaalde boeken leest, begrijpt meteen waarom. Door Hans Pols Cerise is een meisje van ongeveer elf jaar oud. Ze groeit op bij haar moeder en droomt ervan om schrijfster te worden, net als haar vriendin, mevrouw Vandertuin, die ze regelmatig om advies vraagt. Daarom heeft Cerise altijd een dagboek bij zich, waarin ze beschrijft wat ze in haar omgeving ziet; ze observeert de volwassen mensen en probeert te raden wat ze verborgen houden. Ieder mens heeft immers geheimen. Als Cerise iets vreemds ziet gaat ze op onderzoek uit. In het eerste deel, De stenen dierentuin, ziet ze hoe een man elke zondag met een paar potten verf het bos in loopt en er later weer uitkomt, onder de verfspatten en met een bedroefd gezicht. Wat doet hij elke zondag in het bos en waarom is hij bedroefd als hij terugkeert? Dat is een mysterie en Cerise is vastbesloten om het op te lossen, met de hulp van haar beste vriendinnen Erica en Lindsay. In deel twee, Het boek van Hector, observeert ze een oude vrouw die elke dinsdag om dezelfde tijd haar

huis verlaat met een boek in haar armen, in de bus stapt en een paar uur later weer terugkomt met de bus, het boek nog steeds bij zich. Cerise komt erachter dat het een geleend exemplaar uit de bibliotheek is. De vrouw brengt het steeds terug en leent het daarna opnieuw. Maar waarom doet ze dat? Het is een nieuw mysterie voor Cerise om op te lossen. Ze gaat daar zo in op dat ze wel eens vergeet dat ze ook gewoon een meisje is met vriendinnen die niet de hele tijd meegesleept willen worden in haar zoektochten en een moeder die niet wil dat ze steeds tegen haar liegt. Chamblain is een Franse auteur van kinderboeken, jeugdromans en stripverhalen. Voor Het dagboek van Cerise werkte hij samen met illustratrice Aurélie Neyret, die veel tekent voor jeugdbladen en kinderboeken.

Joris Chamblain, Het dagboek van Cerise 1. De stenen dierentuin, illustraties Aurélie Neyret, vertaling: Mariella Manfré, Uitgeverij Silvester Strips, 80 pagina’s (€ 9,95)

AURÉLIE NEYRET

Deze serie jeugdromans in stripvorm heeft een originele opbouw: de strippagina’s worden afgewisseld met pagina’s uit Cerises dagboeken, die zodoende haar observaties en gedachten deelt met jou als lezer. Een combinatie die in Frankrijk erg is aangeslagen. Wie deze eerste twee vertalingen leest begrijpt waarom. De tekeningen van Neyret zijn mooi en vooral de inkleuring is fraai. Haar illustraties doen denken aan die uit een kinderboek. Cerise is een ontwapenende hoofdpersoon en ze steelt al snel je hart, net zoals haar vriendenkring en de mensen waarvan ze de mysteries oplost. De verhalen zijn zoals een boek voor kinderen hoort te zijn: origineel, goed verteld en ze weten je zowel te amuseren als te ontroeren. Ook volwassenen zullen er veel plezier aan beleven.

Wanneer Geronimo wordt overvallen door een onbekend figuur, schrikt hij zich een hoedje. Het blijkt Duifje Duistermuis te zijn. Hij vertelt Geronimo dat er lang geleden, door een mysterieuze voorknager Geronimo Stilton, Een bloedvan de Duistermuizen, stollende middernacht, vereen geheim is verstopt taling: Pieter van der Drift, in het kasteel SchedelUitgeverij De Wakkere Muis, slot. Een geheim waar 128 pagina’s (€ 10,95) alleen naar gezocht mag worden tijdens een schrikkeljaar waarbij 30 oktober op een vrijdag valt. De speurtocht kan beginnen! DANCE OR DIE In dit slotdeel van de Truth or Dance-trilogie is het einde van India’s dansopleiding in zicht. Ze heeft weken geoefend voor haar eindstuk en kent alle pasjes uit haar hoofd, maar dan duikt de stalker uit de vorige delen weer op. Iets in haar zegt dat hij tijdens haar grote voorChinouk Thijssen, Truth or stelling pas echt zal toe- Dance 3. Dance or Die, Uitgeverij Clavis, 200 pagina’s (€ 17,95) slaan. India is geboren om te dansen, maar is ze ook bereid ervoor te sterven?

FEEST IN HET BOS Het is feest in het bos! Dolfje is van plan om samen met zijn vriendinnetje Noura helemaal los te gaan. Dit samenleesboek van Paul van Loon is perfect voor de allerkleinsten die niet kunnen wachten om kennis te maken Paul van Loon, Feest in het bos, illustraties: Hugo van Look, met Dolfje Weerwolfje. Uitgeverij Zwijsen, 32 pagiDe linkerpagina’s zijn na’s (€ 6,50) voorleespagina’s voor de ervaren lezer en de rechterpagina’s zijn woordpagina’s vol met afbeeldingen en kleine tekstjes die de kleuter zelf kan lezen.

Joris Chamblain, Het dagboek van Cerise 2. Het boek van Hector, illustraties Aurélie Neyret, vertaling: Mariella Manfré, Uitgeverij Silvester Strips, 80 pagina’s (€ 9,95)

NEEM EEN ABONNEMENT, 4 NUMMERS VOOR € 12. NO. 5, SEPTEMBER 2019, € 3,– WWW.MILITAIRECOURANT.NL

MILITAIRE COURANT

€ 15,-

€ 17,95

Er was eens

MET EN BOEK GE! BIJLA

OVERAL TER WERELD KORPS MARINIERS, PAGINA 4

De geest in de rivier

Operatie Market Garden, TNO en Oorlog in de operatiekamer

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.MILITAIRECOURANT.NL

HOE REIS JIJ HET LIEFST? In dit grote boek over voertuigen kom je meer te weten over alledaags en minder alledaagse vervoermiddelen die kunnen rijden, vliegen of varen. Rijden, vliegen en varen - Voor alle kinderen vanaf 4 jaar € 19,95 - ISBN 978 90 448 3172 6

clavis.uitgeverij @Clavis_Books

www.clavisbooks.com Wij maken kinderdromen waar

Boekenkrant_Rijden-Vliegen-Varen.indd 1

20/09/19 09:10

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 17

JEUGD INTERVIEW

Een magische zoektocht

Zoals de personages uit de Amerikaanse klassieker De tovenaar van Oz van L. Frank Baum allemaal op zoek zijn naar iets wat ze uiteindelijk in zichzelf vinden, heeft Marieke Nelissen door het verbeelden van dit sprookje de illustrator in zichzelf gevonden die ze altijd al heeft willen zijn. Door Janneke Blok

De passie voor tekenen en voor verhalen met een magisch randje is er altijd geweest, maar pas wanneer Nelissen zelf kinderen krijgt wordt het nieuw leven ingeblazen. ‘Na mijn studie visuele communicatie heb ik eerst een tijd als kok gewerkt, omdat ik niet goed wist wat ik wilde,’ vertelt de illustrator; iets wat je je nauwelijks kunt voorstellen als je de prachtige schilderingen bij de nieuwe hervertelling van Margaretha van Andel van dit sprookje uit 1900 ziet. ‘Ook toen ik later bij een grafisch bureau terechtkwam, heb ik in jaren geen potlood aangeraakt,’ aldus Nelissen. ‘Maar toen ik mijn kinderen ging voorlezen, kreeg ik zulke sterke beelden in mijn hoofd, dat ik het verlangen om deze op papier te zetten niet langer kon negeren.’ IN THE PICTURE

Nadat Nelissen in 2015 de jaarlijkse illustratiewedstrijd van Uitgeverij Lemniscaat wint, krijgt ze voor het eerst de mogelijkheid om een eigen project te initiëren. ‘Toen kwam gelijk De tovenaar van Oz naar boven,’ vertelt de illustrator. ‘Toen mijn kinderen en ik voor het eerst kennismaakten met het originele verhaal met tekeningen van Liesbeth Zwerger, vonden we het meteen fantastisch! Het meisje dat losgetrokken wordt uit haar omgeving en zich moet zien te redden in

Marieke Nelissen

MARIEKE NELISSEN

‘Ik heb er bewust voor gekozen om geen acties weer te geven, want die verbeelden we vaak toch al in ons hoofd tijdens het lezen.’ een andere wereld die totaal vreemd voor haar is, had een enorme aantrekkingskracht op me.’ De meeste mensen zullen het sprookje over Dorothy, die door een tornado samen met haar hondje Toto in het land van Oz terechtkomt, kennen van de vele bewerkingen die ervan gemaakt zijn. ‘Toch is het ver-

haal in Nederland nooit echt in the picture geweest,’ aldus Nelissen, die als kind de musicalbewerking met Michael Jackson zag. ‘En dat terwijl het door de diepere boodschappen boeiend en mooi genoeg is om ook nog met de kinderen van vandaag de dag te delen.’ Net als Dorothy begint Nelissen aan een inspirerende zoektocht, die haar langs de ‘koningin van de illustratoren’ voert: Rebecca Dautremer. ‘Zij heeft mij geleerd met gouache te werken en dat was liefde op het eerste gezicht,’ vertelt Nelissen. ‘Het is een verfsoort die je zowel dekkend als transparant kunt gebruiken, en ik vind vooral dat laatste heel mooi. Hierdoor creëer je een bepaalde diepte en fragiele sfeer, waardoor ik het idee krijg dat ik echt in de tekening verdwijn.’ BUITEN BEELD

Dat was echt een nieuw experiment.’ Soms zit de kracht van het verbeelden juist in het weglaten. ‘Ik had de diamanten stad van de tovenaar van Oz kunnen tekenen, maar dat heb ik niet gedaan,’ vertelt de illustrator. ‘Het is zo’n bijzondere plek, dat iedereen die in zijn eigen hoofd moet creëren. Toch wilde ik wel iets met dat gevoel van verwondering doen. Toen heb ik de reizigers heel klein gereflecteerd in een tekening van een smaragd: gefragmenteerd en ondersteboven, om de indruk die de stad op ze maakt over te brengen. Voorheen had ik het gevoel dat ik het altijd maar net aanraakte, maar in de tekeningen die ik bij De tovenaar van Oz maakte zit eigenlijk alles wat ik belangrijk vind: het magisch-realistische en het aanspreken van de verbeeldingskracht van de kijker door niet alles te willen vertellen.’

Sfeer is heel belangrijk voor Nelissen. ‘Ik heb er bewust voor gekozen om geen acties weer te geven, want die verbeelden we vaak toch al in ons hoofd tijdens het lezen,’ legt ze uit. ‘Het leuke als illustrator vind ik juist om iets toe te voegen aan een tekst. Dat kan een bepaalde sfeer zijn, maar ook een gevoel.’ Als ik Nelissen vertel dat ik bijna duizelig werd van de tekening van Dorothy omringd door de giftige papavers, is ze blij verrast. ‘Dat was precies de bedoeling! Ik had Doortje in een klaprozenveld kunnen afbeelden, maar ik wilde juist dat gevoel van die bedwelming visualiseren. Dat is denk ik ook de reden dat ik zo lang op deze tekening heb gezeten. Er moest een soort beweging inzitten, zoals je die ook wel in films ziet, als de camera heel snel in- of uitzoomt.

L. Frank Baum, De tovenaar van Oz, hervertelling: Margaretha van Andel, illustraties: Marieke Nelissen, Uitgeverij Lemniscaat, 239 pagina’s (€ 22,95)

-ADVERTENTIE-

Voor het vierde jaar op rij: Het officiele Minecraft Jaarboek! De must-have voor elke Minecraft-fan die alles wil weten over de ontwikkelingen van het afgelopen jaar en wat er komen gaat in 2020!

Nu verkrijgbaar bij de boekhandel en online!

BOEKFRAGMENT

Het eeuwig jeukende zelf Het eeuwig jeukende zelf is een selectie van de beste, niet eerder gebundelde tekeningen die de absurdistische tekenaar de afgelopen jaren heeft gemaakt. Met zijn herkenbare tekenstijl en fantastische timing is Gummbah onnavolgbaar.

Gummbah, Het eeuwig jeukende zelf, Uitgeverij De Harmonie, 160 pagina’s (€ 17,90) www.deharmonie.nl

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 19

BOEKFRAGMENT

Niets is gelogen Met Niets is gelogen heeft Sacha Bronwasser een ideeenrijke, beeldende roman geschreven, waarin de Nederlandse kunstjournalist Gala Versluis afreist naar Kortrijk om daar een tentoonstelling te openen. De nazit loopt echter anders dan gedacht door een intense gebeurtenis. DEEL I: MIDDAG EENHEID VAN PLAATS EN TIJD

Sacha Bronwasser, Niets is gelogen, Uitgeverij Ambo|Anthos, 256 paginaâ&#x20AC;&#x2122;s (â&#x201A;Ź 20,99) www.amboanthos.nl

Het is niet moeilijk thuis te zijn in een vreemde stad. Alles is nieuw en alles is goed. Lelijke straten in een nieuwe stad zijn niet zo lelijk, en mooie trouwens ook niet zo mooi. Niets wordt ontsierd of gekleurd door herinneringen. Je wilt koffie drinken en je gaat zomaar ergens binnen, de eerste tent aan de mond van het station. Er zijn geen aannames, geen mitsen en maren, je stoort je niet aan de mensen, want je herkent ze niet. De dingen doen zich voor zonder bagage. Als ik voor werk op pad was in een stad die ik nooit eerder had bezocht, bedacht ik soms dat ik iets nodig had: kousen of handschoenen of een pincet. Dan schoof ik het doel van die dag een kwartier voor me uit en

zocht naar een winkelstraat met een warenhuis. Daar ging ik dan naar binnen en ik kocht het artikel zonder me af te vragen of ik hier nu in de plaatselijke variant van de Zeeman of de Bijenkorf stond. Als je in een vreemde stad bent maakt dat niet uit. Zo kwam ik eens aan in Hamburg en zag ik, op weg om mijn koffer even af te geven, dat het online geboekte hotel aan de verkeerde kant van het station lag; maar de luxe van het niet meer hoeven kiezen was groter dan het onbehagen. De ingang van het hotel lag ingeklemd tussen een failliete seksshop en een videotheek met verbleekte Indiase affiches op de ruit; de Turkse eigenaar was zachtaardig, de kamer gigantisch, de deur kon op slot, er hing een brandblusser naast het bed en die nacht sliep ik als een steen diep in een rivier.

Zo kwamen wij aan in Kortrijk. PĂŠ niet, die was er al. PĂŠ kenden we nog niet, dat ging nog even duren. Lisa en Maxim en Paul waren er trouwens ook al en zij kenden deze plaats van eerdere bezoeken. Maar Fatima en ik, wij reden voor het eerst deze Vlaamse stad binnen in het namiddaglicht dat kille schaduwen trok rond de Onze-LieveVrouwekerk. De kasseien klonken door via de open achterbak van de stationwagen. Flesjes en een thermoskan en klokhuizen in een zakje op de achterbank. Zo reisden wij, elkaar soms vergezellend op een klus van de een of de ander, een verre echo van onze studententijd. Pratend en etend en muziek draaiend, de illusie van een grotere reis voor ogen, tot we â&#x20AC;&#x201C; en altijd leek dat heel plotseling â&#x20AC;&#x201C; door de plaats van bestemming reden.

Het aankomen in een nieuwe plaats is een instantmeditatie die maar heel kort duurt, totdat je de straten en de patronen en de geuren en misschien zelfs wel de gezichten begint te herkennen. Als je aankomt ben je er nu en hier en nergens anders. Je loopt het warenhuis uit met je gekochte pincet en je weet dat het veranderd is. Dat er een begin gemaakt is met iets wat lijkt op een inwoner. Het moment daarvoor zo lang mogelijk oprekken, dat zocht ik.

BOEKFRAGMENT

De infographic Bijbel De infographic Bijbel is een grensverleggend boek waarin Karen Sawrey ons de Bijbel toont zoals we die nog nooit eerder hebben gezien. Het Woord van God in een nieuwe dimensie.

Namen van God

Met behulp van meer dan honderd krachtige infographics geeft Sawrey inzicht in het Oude en Nieuwe Testament en komen de eeuwenoude teksten tot leven. De infographic Bijbel is niet simpelweg een illustratie van de Bijbelse tekst. Het behelst niet elk boek of onderwerp, noch is het

een vervanging voor de Bijbel. Het doel is juist om te wijzen op de Bijbel zelf. De inhoud concentreert zich op het grote plaatje van de Bijbel, met onderwerpen die gekozen zijn om hierbij te helpen.

De Almachtige, Ontzagwek-

De rollen die God in het Oude Testament vervult

kende, die geen therapie nodig heeft van de mensheid, in tegenstelling tot de afgoden van de naties, de sheddim, die afhankelijk zijn van hun aanbidders.

Wordt altijd in het meervoud gebruikt als het verwijst naar God;

God de Schepper en Beschermer,

het enkelvoud kan alleen over

transcendent, machtig en sterk.

een menselijke heer gaan.

Karen Sawrey, De infographic Bijbel, vertaling: Daan Savert, Uitgeverij KokBoekencentrum, 224 paginaâ&#x20AC;&#x2122;s (â&#x201A;Ź 34,99)

De verbondsnaam van God,

God de Bevrijder

ook wel bekend als het tetragam-

die voor ons vecht en over-

maton. Het stamt af van het werkwoord zijn, hayah, De

www.kokboekencentrum.nl

In Zichzelf Bestaande.

God ziet

wint op het slagveld. Komt

en voorziet. Komt van Jireh - zien, of voor-

van het woord â&#x20AC;&#x2DC;glinsterenâ&#x20AC;&#x2122; of

zien, zoals een profeet. De God die

â&#x20AC;&#x2DC;opheffen.â&#x20AC;&#x2122; Onze vrede en heelheid

echt is en zijn aan-

- de vrede van een heel

wezigheid kenbaar

persoon in de juist relatie

maakt.

Van het woord Rophe - helen. Gaat over zowel spirituele als emotionele en fysieke heling. Transliteratie ook

met God en anderen.

Ik ben die er zijn zal. De naam die Mozes te

mogelijk als Rapha.

horen krijgt bij de brandende braamstruik.

God, de Rots. Komt vijf keer voor in Het lied van Mozes.

God, bevelhebber over zijn engelen en de hemelse legers van God.

God onze Gerechtigheid. Van het woord tskidek, wat betekent: recht, onschuldig verklaard, of gelijk

God

Gen. 1:1

JAHWEH

De HEER

Gen. 2:4

God

Gen. 14:18

EL ELYON

Allerhoogste God

Gen. 14:19

ADONAI

Heer of Meester

Gen. 15:2

EL-ROI

De God van het zien

Gen. 16:13

EL SHADDAI

God Almachtig

Gen. 17:5

De Eeuwige God

Gen. 21:33

JEHOVAH-JIREH

De Heer zal voorzien

Gen. 22:14

EHYEH ASHER EHYEH

IK BEN die er zijn zal

Ex. 3:14

JEHOVAH-ROPHE

De Heer die geneest

Ex. 15:22-26

God die machtig of sterk is. Wordt voor het eerst

JEHOVAH-NISSI

De Heer mijn banier

Ex. 17:15

gebruikt als het gaat over Melchisedek, de priester van de Allerhoogste God. Deze naam wordt

QANNA

De jaloerse

Ex. 20:5

JEHOVAH-Mâ&#x20AC;&#x2122;KADDESH

De Heer heiligt

HA SHEM

De naam

gegeven aan de beloofde Messias in Jesaja 9:6-7.

GROOTTE

zie p. 142

BETEKENIS

ELOHIM

EL OLAM

belast â&#x20AC;&#x201C; zoals op een weegschaal.

0 28 | 0 2 9

Eerste vermelding

NAAM

Ex. 31:13 Lev. 24:16

TSUR

De rots

JEHOVAH-SHALOM

De Heer is vrede

Recht. 6:24

JEHOVAH-SABAOTH

De Heer van de hemelse machten

1 Sam. 1:3

JEHOVAH-ROHI

De Heer onze herder

YAHWEH HOSEENU

De Heer onze maker

Ps. 95:6

JEHOVAH-TSIDKENU

De Heer onze gerechtigheid

Jer. 23:5

JEHOVAH-SHAMMAH

De Heer is daar

Ezech. 48:35

ATIK YOMIN

Oude wijze

Dan. 7:9

Deut. 32:4

Ps. 23:1

THE NEW YORK TIMES-BESTSELLER Geestige en sprankelende roman over de rivaliteit tussen vier zussen en de schokgolf die door de familie gaat als een lang verborgen geheim uitkomt. ‘Als er ooit een literaire liefdesbaby van Jonathan Franzen en Anne Tyler zou komen, dan zou dat Lombardo’s debuut kunnen zijn.’ The Guardian

www.uitgeverijsignatuur.nl

Zweeds thrillertalent frida moisto schrijft over liefde, MOORD EN STERKE VROUWEN Topadvocaat Niklas Bromander wordt in een garage in Jönköping vermoord. Een zaak voor de jonge, temperamentvolle Lisa Engström. Kort na de moord verdwijnt Bromanders dochter. Achter de fraaie façade van de deftige familie blijkt veel narigheid schuil te gaan. Hangt de moord met familiegeheimen samen of ligt de oplossing bij een praatgroep voor mishandelde vrouwen? Intussen worstelt Lisa met haar duistere verleden. Iemand wil haar uit de weg hebben. Lisa wordt steeds bozer. En die boosheid moet eruit. Foto: Tommy Engström

ISBN 9789492750143, € 19,95 Frida Moisto komt naar Nederland

UITGEVERIJ STORTEBEEKER

24-10 bibliotheek Waddinxveen, 19.00 uur 26-10 boekhandel Verkaaik, Gouda, 14.00 uur 27-10 Thrillerfestival, Zoetermeer, 13.00 uur Van harte welkom, de toegang is gratis.

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 21

BOEKFRAGMENT

Rijden, vliegen en varen Er rijden, vliegen en varen elke dag heel wat voertuigen heen en weer. Naar school met de fiets, op vakantie met de auto of het vliegtuig... In Rijden, vliegen en varen kom je meer te weten over alledaagse en minder alledaagse vervoermiddelen die kunnen rijden, vliegen of varen!

Mack van Gageldonk, Wondere wereld. Rijden, vliegen en varen, Uitgeverij Clavis, 80 pagina’s (€ 19,95) www.clavis.nl

BOEKFRAGMENT

De Griezelige Kregs van het Wirwarwoud Welkom in Zwello. Een klein dorp, waar kinderen plotseling grijs worden en verdwijnen zonder een spoor achter te laten. Ben jij dapper genoeg?

Samuel J. Halpin, De Griezelige Kregs van het Wirwarwoud, Uitgeverij BILLY BONES, 368 pagina’s (€ 18,99) www.billybones.nl

‘Ik ben zevenenveertig jaar geleden naar Zwello verhuisd, toen ik tweeentwintig was. De mensen hier zijn niet aardiger of gemener dan in welk ander dorp dan ook. De bibliotheek hier heeft geen betere boeken. De post komt niet sneller en de saucijzenbroodjes zijn net zo heerlijk als die van twee dorpen verderop. Voor dat soort zaken ben ik hier niet naartoe gegaan. Ik ben naar Zwello gekomen voor de stof.’ Oma nam nog een slokje en toen haar getuite lippen het kopje loslieten, veroorzaakte dat een lichte rimpeling in haar thee. ‘Waar je ook op deze prachtige aardbol bent, er bestaat in de hele wijde wereld geen betere stof dan de stof die hier in Zwello wordt gemaakt.’ […] ‘Ik hou het op toverkracht,’ zei ze. Ze pakte een naald en gebruikte hem als tandenstoker. Bloems nek was zich er plotseling van bewust dat er kleine haartjes aan de achterzijde zaten. ‘Je denkt toch niet dat ik dat geloof, hè oma?’ ‘Hoe verklaar jij het dan?’

Bloem dacht even na en overwoog afwezig voor zich uit te kijken en op haar nagels te bijten. ‘Nou, niemand kan natuurlijk ooit echt bewijzen dat ze een geest gezien hebben, of hoe de binnenkant van een heksenvoorraadkast eruitziet. Dus dan kon ook niemand bewijzen dat die stoffen echt wel zo bijzonder waren?’ Oma glimlachte. ‘Wees voorzichtig dat je niet te bijdehand gaat doen, knoopje van me. Te hard nadenken verstopt je hersenen, zoals kleffe cornflakes de gootsteen verstoppen.’ Bloem kneep haar ogen tot spleetjes. Oma hield haar kopje omhoog. ‘Maak nog een kopje thee en pak nog een koekje voor me alsjeblieft, lieverd.’ Bloem zette de ketel op het fornuis. ‘Waar waren we gebleven? O ja,’ zei oma en ze verwijderde wat pluisjes van een paar kevervleugels die ze aan het maken was. ‘De stof werd steeds beroemder. Zwello werd almaar welvarender en almaar groter... tot er iets raars gebeurde.’ De ketel floot toen het water begon te koken en Bloem schonk het hete water over de geurige theebladeren. ‘Er verdwenen ineens kinderen. Stuk voor stuk, de een na de ander, als trekvogels.’ Bloem zette de ketel neer en bracht de thee naar haar oma. ‘Wat bedoel je? Hoe verdwenen ze dan? Wanneer gebeurde dat?’

Rembrandt legde zijn snuit op de rand van zijn mand, alsof hij mee lag te luisteren. ‘Precies zoals ik zei: er verdwenen kinderen. Eentje hier, een tweede weer ergens anders. Ze waren er gewoon ineens niet meer. Ik weet nog dat ik drieëntwintig was toen Wilma Narkel verdween. Wilma was zwemkampioene. Elke ochtend voordat ze naar school ging zwom ze de rivier op en neer als een zeehond, totdat er op een ochtend iets vreemds gebeurde. Het begon met Wilma’s ogen. Heel langzaam, bijna ongemerkt, begon de kleur van haar ogen te vervagen. En voordat ze het in de gaten had, begon ook de kleur van haar haar te verbleken. De laatste keer dat Wilma de rivier in ging was ze ondanks haar leeftijd van tien jaar zo grijs als een oude vrouw. De mensen die het vanaf de waterkant hadden gezien zeiden dat ze diep inademde, onder het wateroppervlak dook en oploste als een klodder verf.’

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 22

NON-FICTIE BOEKENKRANT TIPT WELCOME ABOARD! Je zou het misschien niet denken, maar de oudste onder haar oorspronkelijke naam opererende luchtvaartmaatschappij ter wereld is KLM. Dit jaar bestaat de luchtvaartmaatschappij honderd jaar. Bram Bouwens en Frido Ogier, In deze jubileumuitgave Welcome aboard! Een eeuw ontdek je in vijf themaKLM, Uitgeverij WBOOKS, 288 pagina’s (€ 29,95) tische hoofdstukken in tekst en beeld hoe KLM is begonnen en hoe zij van een enkele vliegstreep uitgroeide tot een wereldwijd netwerk.

GETTING THINGS DONE, HET WERKBOEK Handen uit de mouwen, want het is tijd om de theorie uit Getting things done in de praktijk te brengen. In deze besteller van David Allen leerden we dé methode om productiever te zijn. Nu is er dit nieuwe werkboek, dat David Allen, Getting things done, het werkboek. 10 stapde lat nog een stukje pen om stressvrij te worden, hoger legt. Naast voortvertaling: Theo van der Ster, gangsmeters en checkUitgeverij Lev., 240 pagina’s lists, bevat het boek (€ 20,99) vele quotes, behapbare inzichten en aansporingen om direct aan de slag te gaan!

DE SNELLE BAKPLAAT De snelle bakplaat is het vervolg op de bestseller De groene bakplaat. In het boek staan 75 creatieve en veelzijdige recepten waarmee je heerlijke ovengerechten kunt bereiden. Alle gerechten kosten maximaal dertig minuten oventijd, waardoor ze perfect Rukmini Iyer, De snelle bakzijn voor een drukke plaat. 75 makkelijke recepten doordeweekse dag. uit de oven, Uitgeverij Becht, Een paar voorbeelden: 240 pagina’s (€ 19,99) geroosterde halloumi met aubergine, een alles-in-één Thaise vispastei en een heerlijke granaatappel-yoghurtcake.

PAARDEN VLIEGEN BUSINESSCLASS Alle mythes en waarheden over hoe dieren in het Midden-Oosten zijn betrokken in oorlogen worden door journalist Olaf Koens onder de loep genomen. Hoe ooievaars gezien worden als spionnen en dolfijnen als wapens. Koens trekt onverschrokken Olaf Koens, Paarden vlielangs de frontlinies, gen businessclass. Verhalen wereldsteden, dierenover mens en dier in het Midden-Oosten, Uitgeverij Nijgh tuinen en natuurge& Van Ditmar, 240 pagina’s bieden op zoek naar de (€ 21,50) soms tragische waarheid van de relatie tussen mens en dier in het Midden-Oosten.

RECENSIE

Ploeterende vrouwen In tien kleurrijke verhalen komt ruim veertig jaar vrouwengeschiedenis in Nederland tot leven. Marchien den Hertog brengt in Andere Tijden achter het aanrecht het heden en verleden samen. Over de strijd van vrouwen voor gelijk loon, onderwijs en voetbal. Door Mieke van Meer Het tv-programma Andere Tijden weet als geen ander het verleden boeiend te maken voor een breed publiek. Op een laagdrempelige manier behandelt het onderwerpen uit de recente geschiedenis met een link naar de actualiteit, vaak via een bijzonder verhaal, en geeft daarbij stof tot nadenken. In Andere Tijden achter het aanrecht bundelt historisch journalist Den Hertog tien van die uitzendingen. De rode draad is de vrouw die achter het aanrecht vandaan komt: ‘De mensheid zoekt bevrijding en de vrouw doet mee. Achter de man vandaan, de wereld in. Baas over eigen buik

EMMA RINGELDING

Ze besluiten te staken: ‘Toen we [de en leven.’ Dat gaat niet vanzelf. De andere vrouwen] vertelden dat we kerk, de politiek en de andere sekse er niets bij kregen, hebben we onze steunen hen niet altijd in die bevrijjassen en tassen gepakt en zijn we ding. Soms werken ze vrouwen zelfs weggegaan. Naar café Sasker.’ ronduit tegen. Hoewel de bewegende beelden en Neem Mimi Wabeke, die zich in 1944 opgeeft voor het Vrouwen Hulp de voice-over van presentator Hans Goedkoop op tv een extra dimensie Korps, onderdeel van de Koninklijke geven aan de historische onderLandmacht. ‘We wilden Zeeland uit. werpen, is Andere Tijden achter het Je zat zo opgesloten, we hadden heel aanrecht een prettig leesbaar boek. weinig van de wereld gezien omdat je in de oorlogsjaren niet weg kon. Je Den Hertog vormde eerder Andere Tijden-uitzendingen om tot een wou eruit. Het dorp uit, weg.’ Menbundel over de vernieuwing en versen in de tram zeggen tegen haar: andering op het platteland, getiteld ‘Mooi pakje, maar je kan beter een Andere Tijden in het dorp. En dat schort om doen en je moeder in de doet ze goed. Portretten en quotes keuken helpen.’ Of Ans, een van de van gewone, ieder vrouwen die in 1975 naar op hun eigen manier de eerste moedermavo strijdbare, vrouwen gaat: ‘Ik mocht wel naar wisselt ze af met verschool, maar niemand diepende kaders en [in het gezin] mocht veel beeldmateriaal. er last van hebben.’ En Dankzij de paragraaf Grietje, die eind jaren ‘En nu?’ staat ieder zestig hoort dat haar onderwerp in een mannelijke collega’s in hedendaags perspecde sigarenfabriek loonstief. En dan blijkt maar verhoging hebben gekreal te vaak dat het vergen. De directie geeft leden nog dichterbij is haar meerdere keren Marchien den Hertog, Andere dan je denkt. nul op het rekest als tijden achter het aanrecht, Uitze om gelijke beloning geverij Walburg Pers, 128 pagina’s (€ 19,99) vraagt voor de vrouwen.

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 23

NON-FICTIE INTERVIEW

Dialoog tussen twee generaties Het is een opmerkelijk begin van het essay voor de Maand van de Geschiedenis. In het brievenboek Niet schrikken mama schrijft Alma Mathijsen in een gedicht aan haar moeder Marita Mathijsen dat ze eigenlijk een jongen had willen zijn. Door Hugo Jager Het gedicht gaat over een man die allesbehalve geëmancipeerd is en vrouwen als ‘mislukte mannen’ beschouwt. ‘Het is een gedachte-experiment,’ zegt de schijfster. ‘Ik zou absoluut niet die branieachtige jongen willen zijn die ik in het gedicht beschrijf, want dat is juist de man die ik vrees en veracht. Hij heeft een gigantische ruimte, waarin hij veel kan doen zonder dat hij daarvan de consequenties hoeft te dragen.’ Marita geeft toe dat ze even uit het lood geslagen was toen ze het gedicht las. ‘Het was een hamerslag, maar ik begreep natuurlijk wel dat zij door een hyperbool te gebruiken een machojongen wilde neerzetten.’ In het essay nemen moeder en dochter onder andere de kwetsbaarheid van de vrouw onder de loep, naar het thema ‘Zij/Hij’ van de Maand van de Geschiedenis. ‘Door een dialoog te voeren tussen twee generaties, wilden we duidelijk maken dat er op verschillende manieren naar de verhouding tussen geslachten gekeken wordt,’ verklaart Marita. ‘Ik wilde oog houden voor de grote veranderingen die er geweest zijn. Het komt erop aan respect te hebben voor het verleden.’ Als (emeritus) hoogleraar Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam beziet Marita vrouwenemancipatie anders dan Alma. ‘Ik maak een verticale beweging naar het verleden toe. Als ik aan de positie van vrouwen van nu denk, dan verbind ik dat met het verleden. Alma kijkt meer in de breedte en constateert dat er nog zoveel verkeerd is.’ Als er iets uit het essay blijkt, dan is het wel dat er in het verleden heel wat schortte aan de rechten van de vrouw. Zo had zij in de negentiende eeuw niet naar het gymnasium gemogen, had zij geen stemrecht, moest zij haar bezit overdragen aan haar man na een huwelijk en was het voor een getrouwde vrouw vrijwel onmogelijk om een beroep uit te oefenen. Hoewel de rechten van de vrouw

Alma en Marita Mathijsen JITSKE SCHOLS

vergeleken met de negentiende eeuw flink zijn verbeterd, is het volgens Alma geen vreemde gedachte dat vrouwen nu aan zet zijn. ‘Je kunt iets corrigeren door bijvoorbeeld een vrouwenquota in het bedrijfsleven in te voeren. Er wordt te makkelijk verondersteld dat vrouwen de vereiste capaciteiten niet hebben, en dat is regelrechte discriminatie. Dat moet doorbroken worden en dat kan best met regels.’ Marita is het daarmee eens. Verandering kan alleen maar met ferme standpunten. ‘We moeten dankbaar zijn dat er mensen als Aletta Jacobs zijn geweest die de barricades op gingen om verandering te bewerkstelligen. Ze werden heus niet op handen gedragen voor het feit dat ze vooropliepen.’ Het beeld dat vrouwenemancipatie al heel ver gevorderd is klopt niet. ‘Wat het ingewikkeld maakt is dat er vaak een terugval is,’ zegt Marita.

‘Zo is in de Verenigde Staten abortus bij incest of verkrachting in sommige staten kort geleden opnieuw verboden. Dat noem ik een stap terug in plaats van vooruitgang.’ Alma benadrukt hoe lastig duurzame vooruitgang is. ‘Een verandering begint altijd met een paar mensen en dan volgt een steeds grotere groep. Maar je moet steeds blijven vechten, anders verlies je terrein.’ Over de toekomst is zij optimistisch. ‘Ik heb wel de indruk dat we uiteindelijk de goede kant op gaan. Dit zijn misschien de laatste uitspattingen van de mannenwereld.’ Als positief voorbeeld wijst Alma op de literatuur. ‘Ik denk dat bijna alle boeken van de jonge schrijfsters van nu een vorm van feminisme in zich hebben. Neem Hanna Bervoets of Maartje Wortel. De personages die zij in hun romans oproepen, dat zijn vrouwen die vijftig jaar geleden gewoon niet bestonden.’

Alma en Marita Mathijsen, Niet schrikken mama, Uitgave in samenwerking met Stichting CPNB, 64 pagina’s (€ 3,75)

Tijdens de Maand van de Geschiedenis is het essay te koop in de boekhandel. Kijk voor meer informatie op www.maandvandegeschiedenis.nl.

bij

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

Uitgeverij Het Zwarte Schaap

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

Aan tafel met Charles Dickens

Het geheim van de keukenmeid

Punch, kandeel en clairet

Josephine van My inner Victorian

Christianne Muusers

Mariëlla Beukers

Recepten uit Nederlandse kookboeken uit de 18e eeuw. Toen keukenmeiden niet bang waren om luxueuze producten als truffels, boter, room, kreeften en smaakstoffen in hun gerechten te verwerken.

Originele, historische recepten plus de moderne bewerking om zelf frisdranken en likeurtjes te maken. Vergezeld van uitleg over hun historische achtergronden.

Eten en koken in de 19e eeuw. De keuken uit de tijd van Queen Victoria. Van Engelse curry en kalecannon tot Christmas pudding en sponge cake. Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 275,– en een week 375,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

UITGEVERIJ HET +31 (0)616210574

ZWARTE SCHAAP

info@uitgeverijhetzwarteschaap.com www.uitgeverijhetzwarteschaap.com www.facebook.com/uitgeverijhetzwarteschaap

Vanaf 16 oktober overal te koop!

De Wildernis In Luxe editie Al eeuwenlang delen vier wilde kattenclans het woud volgens de regels die door hun voorouders zijn vastgesteld. Maar de DonderClan verkeert in groot gevaar als de SchaduwClan zich niet langer aan die regels houdt en het hele woud wil overheersen. Dappere krijgskatten sterven, soms onder vreemde omstandigheden… Dan verschijnt ineens een doodgewone huiskat op het toneel. Hij heet Rufus en zijn komst markeert het begin van een nieuw tijdperk voor de Clans.

Een blunder van Geronimo krijgt in deze megadikke Fantasia een hele lange staart … Maar wel een superspannende! Zet je horloge gelijk en je 3D-bril op en begin aan een magisch avontuur vol spelletjes, krasen ruikpagina’s en een adembenemend, fenomenaal verhaal!

Het eerste boek van de Warrior Cats nu prachtig geïllustreerd!

fantoom.nl ©ATY

wakkeremuis.nl

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 25

NON-FICTIE COLUMN

Wie zei dat?

RECENSIE

De redactie van Onze Taal zet iedere maand een bijzonder taalboek in de schijnwerpers. Deze keer Wie zei dat? van Paul Claes.

‘G

eld stinkt niet’ is een gevleugeld woord dat vrijwel iedereen kent: van geld hoef je niet vies te zijn, wat de herkomst ook is. Veel minder bekend is dat ‘Geld stinkt niet’ een uitspraak is van de eerste-eeuwse Romeinse keizer Vespasianus. Als zoon van een belastingontvanger wist hij heel goed hoe de staatskas te spekken: hij hief overal belasting op, zelfs op de urinoirs van Rome, die door urinehandelaren geëxploiteerd werden ten behoeve van de leerlooierij. Die pisplekken stonken als de hel, maar het geld dat ermee verdiend werd niet – en zo snoerde Vespasianus zijn critici de mond. Al deze informatie is te vinden in Wie zei dat?, het nieuwste boek van schrijver, vertaler en classicus Paul Claes. Hierin behandelt hij vijfhonderd historische uitspraken, zoals ‘Veni, vidi, vici’, ‘Mijn God, heb medelijden met mij en dit arme volk’, ‘Cogito ergo sum’, ‘Na ons de zondvloed’, ‘Gansch het raderwerk staat stil’, ‘The medium is the message’, ‘Ich bin ein Berliner’ en ‘Ik zeg wat ik denk, en doe wat ik zeg’. Claes vertelt wie het zei, en wanneer en waarom. Hij begint bij de schepping (‘Er zij licht’) en komt via de oudheid (‘Zij die gaan sterven groeten u’) en de middeleeuwen (‘Wiens gebied, diens geloof’) uit bij de recentste tijd (‘Wir haben es nicht gewußt’). Hij eindigt in de verre toekomst bij de dag des oordeels (‘Dag van woede, deze dag’, de vertaling van het Latijnse ‘Dies irae, dies illa’). Dat laatste voorbeeld laat al zien dat niet alle uitspraken in het boek even gevleugeld zijn: er zitten er ook tussen die vrijwel niemand nog kent. Vlak voor zijn overlijden richtte dezelfde keizer Vespasianus zich op van zijn doodsbed en zei: ‘Een keizer behoort staande te sterven’, oftewel: hij hoort waardig (misschien zelfs in het harnas) te sterven. Mooie woorden, dat wel, maar ook vergeten woorden. Gelukkig voor hem had hij eerder al iets gezegd over de reuk van geld.

Raymond Noë

Wortelsaté

Uiteraard met wortelpap! Nijntje houdt natuurlijk het meest van worteltjes. Het kookboek eten met nijntje begint dan ook met een recept voor wortelsaté en eindigt met worteltjestaart, maar gelukkig zijn er nog veel meer groentes en fruitsoorten die de revue passeren. Niet alleen lekker, maar ook leerzaam. Door Sonja Wessels

Paul Claes, Wie zei dat? 500 historische oneliners, Uitgeverij Vantilt, 320 pagina’s (€ 19,95)

Het Genootschap Onze Taal is een vereniging voor taalliefhebbers, dat elke maand het blad Onze Taal uitbrengt en daarnaast fungeert als Taaladviesdienst. Kijk voor meer informatie op: www.onzetaal.nl.

Het kookboek is net als de gewone nijntjeboeken vierkant, maar dan veel dikker en gelukkig net zo vrolijk. De gerechten zijn heerlijk minimalistisch en in vrij felle kleuren gefotografeerd. Er zit ook de nodige humor in de afbeeldingen: zo staat Boris bij het recept voor het ‘broccolibos’ met een hamer naast de groene stronk, duikt Nijntje ergens in een doos eieren op en wordt er soms gebruikgemaakt van nijntje-servies. Op die manier vormen de verhalen en de recepten een passend geheel. Voorafgaand aan een nieuwe serie recepten wordt er steeds een bepaald ingrediënt uitgelicht. Aan de hand van die vijf verhaaltjes kunnen kinderen ontdekken hoe groente groeit,

welke dieren wat produceren, wat je in de supermarkt kunt kopen en welke gerechten leuk zijn voor de feestdagen. Niet alleen met nijntje, maar ook met andere goeie bekenden, zoals boris de beer en tante trijn. Chef-kok en schrijver Samuel Levie heeft er een echt hedendaags kookboek van gemaakt: het bevat nauwelijks recepten met vlees, bloemkool wordt gebruikt om pannenkoeken mee te maken en een pastinaak wordt omgetoverd tot ‘kip’-nuggets. Levie wilde met deze recepten zijn dochter weer aan het eten van groente krijgen en dus heb ik mezelf vermand. Ik ben bijvoorbeeld geen fan van snijbonen, maar als het bij

Dick Bruna en Samuel Levie, eten met nijntje, Mercis Publishing, 144 pagina’s (€ 19,95)

JEROEN VAN DER SPEK

kinderen werkt, dan misschien ook wel bij mij. Zodoende heb ik de snijbonenquiche gemaakt. En eerlijk is eerlijk: voor iets dat ik eigenlijk niet lust was het best lekker, en ook nog eens heel simpel te maken. Dat is kenmerkend voor alle recepten, ze zijn allemaal heel eenvoudig, zodat je tijd overhoudt om met je kinderen de verhaaltjes nog eens te lezen of andere leuke dingen te doen. Daarnaast is het natuurlijk heel gezellig om de gerechten samen met je kinderen te bereiden. Ik kan me voorstellen dat het dolle pret is om een pureeregenboog te maken. Eten met nijntje is in eerste instantie gericht op ouders met jonge kinderen, maar wat het ook voor volwassenen heel aantrekkelijk maakt, is dat de meeste gerechten snel in elkaar te draaien zijn. Daardoor is het ook voor drukke tweeverdieners zonder kinderen een aanrader. De spinaziedoperwtencurry stond in een mum van tijd op tafel. Er hadden iets pittigere kruiden gebruikt mogen worden, maar dat is makkelijk zelf aan te passen. De perencrumble is echt heerlijk en ook weer supersnel klaar; de tijd die hij in de oven staat kun je gebruiken om een ander recept te maken of gewoon even jeugdsentiment naar boven te halen. Want wie is er nou niet groot geworden met Dick Bruna?

Zoötroop

UITERST ORIGINELE, GEÏLLUSTREERDE ROMAN VAN ARNE BRAAKSMA Van schaduwpraktijken tot maakbaarheidgoeroes: Als de berooide regisseur Paul Siewertsen terugkeert uit de VS, neemt hij deel aan een Veluws re-integratietraject. Daar ontdekt hij met zijn groepsgenoten schaduwpraktijken. Paul wil niets liever dan scenario’s omzetten in films, maar heeft de handen vol aan zichzelf, buitenissige maakbaarheidgoeroes en de vraag: wie bespiedt hen? Zoötropen – kijkdozen naar een andere wereld – helpen hem zichzelf te hervinden en de schaduwpraktijken te ontrafelen. Zijn eigen ervaring biedt het materiaal voor zijn eerste Nederlandse speelfilm. Een originele roman die de lezer uitdaagt om verder te denken. Met prachtige illustraties.

Zoötroop – Arne Braaksma ISBN: 9789493172098 265 pagina’s Prijs: € 20,25

NU VERKRIJGBAAR BIJ UITGEVERIJ GOPHER: WWW.GOPHER.NL OF TE BESTELLEN VIA CB.

SARAH MOSS > GEESTGROND ‘Een verbluffend goed, indrukwekkend boek.’ – The Observer

Bij wijze van archeologisch experiment leven Silvie en haar ouders een zomer lang in een hut in Northumberland. Onder leiding van een professor proberen ze samen met enkele studenten te leven van wat de natuur te bieden heeft. Silvie’s vader is een moeilijke en wispelturige man met een obsessie voor het leven in de IJzertijd. Zonder concessies wil hij het harde bestaan van vroeger zo waarheidsgetrouw mogelijk imiteren. In haar dromen wordt Silvie achtervolgd door een veenmeisje dat duizenden jaren geleden in het moeras leefde en werd geofferd door haar eigen familieleden. Naarmate de zomer verstrijkt en iedereen opgaat in de oude rituelen, nadert het experiment een angstaanjagende climax. ‘Geestgrond is een parel, een briljant meesterwerkje, waarmee Moss haar naam aan het literaire firmament bevestigt.’ – The Guardian ‘Moss is een van de beste hedendaagse Britse schrijvers.’ – The Independent ‘Een volmaakt gecomponeerde novelle, energiek, vol met scherpe, behartenswaardige observaties.’ – Publishers Weekly ‘De hele zomer bleef me de unheimische sfeer van het boek bij... Moss combineert prachtige natuurbeschrijvingen met originele personages en een spannende plot [...] een schitterend kleinood.’ – The Times

SARAH MOSS Ř GEESTGROND Ř GEBONDEN MET STOFOMSLAG Ř ISBN 978 94 9308 116 1 Ř 176 PAG. Ř € 21,50 Ř WWW.UITGEVERIJORLANDO.NL

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 27

BOEKFRAGMENT

Genade Genade is het verhaal van de eerste twintig jaar van Leah Soesman. Zij probeert zich te ontworstelen aan de ballast van haar familie. In het volgende fragment is ze als vijftienjarige alleen op de vlucht tijdens een fietsvakantie en komt ze zichzelf goed tegen.

Mirjam Vriend, Genade, Uitgeverij London Books, 381 pagina’s (€ 22,50) www.londonbooks.eu www.mirjam-vriend.nl

Beneden haar liep een snelstromende rivier, parallel aan de weg. Een brede oever, met uitnodigend groen gras, hier en daar groepjes bomen die schaduw boden. Nu en dan passeerde ze smalle zandpaadjes naar beneden. Nu kon ze zichzelf wel even rust gunnen. Dat was ook wel verstandig zo langzamerhand. De fiets moest mee. Mee het steile zandpad af, het was niet anders; de fiets en de spullen erop waren haar alles op dit moment. Kletsnat van het zweet kwam ze beneden. Ze zocht naar haar handdoek in de tassen. Hijgend sleepte ze haar fiets met alles erop zo dicht mogelijk naar de waterkant. Ze trok haar gympen, haar sokken, haar wielrenbroekje en haar hemdje uit. Ze maakte haar haar los. Behoedzaam zocht ze zich een weg over de grote stenen. Ze gilde bij de eerste aanraking met het koude water en pufte alsof ze een kind moest krijgen. Ze moest lachen. ‘Kom op, je stinkt,’ zei ze tegen zichzelf en dwong zichzelf verder het water in. Het werd niet erg diep. Op het diepste punt kwam het tot net onder haar kruis. Ze telde af van drie naar één en dook voorover. Het water bulderde met grote kracht en veel lawaai langs haar oren, onder de oppervlakte. Gillend kwam ze boven, zwaaide haar haar achterover. Ze pakte een hap lucht en dook weer onder. Heerlijk. Dat gebulder, dat geweld. Onder water maaide ze wild met haar vingers door haar haar om het schoon te spoelen. Wreef haar oksels schoon. Trok haar slipje een stuk omlaag, spoelde haar vagina en het kruis van het slipje schoon. Dag Barry, dag Stefan. Joelend van de kou glibberde ze het water uit en greep de handdoek. Ze wreef zich klappertandend droog. Wikkelde zich in de doek, zocht naar schoon ondergoed in haar bagage, keek schichtig om zich heen en trok het aan. Ze smeerde netjes wat deo op. Even ging ze in de volle zon staan om op te warmen. Raar. Toen ze daar zo stond, met haar ogen dicht in de warme zon, voelde ze zich gelukkig. Echt gelukkig. Gedachteloos begon ze te neuriën. Een langzame, lyrische melodie. Geen stuk dat zij ooit gespeeld had. Na een tijdje schoot het haar te binnen; het was een cellosonate, van Bach. Mama had die gespeeld, toen Leah klein was. Samen met een deftige mevrouw die haar begeleidde op de klavecimbel. Als mama bij haar thuis repeteerde en Leah soms meenam, zat Leah met Beer tussen hen in op de grond te spelen, betoverd door het ijle gerinkeltinkel dat uit dat instrument kwam. Ze zag prinsen en prinsessen in kastelen voor zich.

De klavecimbel-mevrouw, zoals Leah haar steevast noemde, was de enige geweest die nog iets had laten horen nadat mama gestopt was. Er was een enorme bos bloemen gekomen, met een kaartje eraan. Wij gaan weer muziek maken Channah. Dat moet. Lebe wohl. Dat stond erop. Ze had nog een paar keer gebeld, zelfs nog na een jaar. Alle anderen waren vrijwel meteen spoorloos verdwenen. Zelfs Arthur, zelfs Brand. Niet dat mama er iets van leek te merken. Wat een troosteloos einde. Leah lag inmiddels op haar rug op haar kampeermatje, in de schaduw, en keek naar de bomen boven haar. Ze moest even haar ogen sluiten, zo moe. Bovendien was het nu ongeveer het midden van de dag en was een zonnepauze raadzaam. Ze zakte weg met een hand op haar fiets, die naast haar op zijn zij lag als een geliefde. ‘Wat zijn we kwetsbaar in de liefde, kwetsbaar in de liefde. Eenmaal ontwapend, helemaal open, argeloos. Hoe kun je dan toesteken liefste, hoe kun je, hoe kun je. Nooit meer, nooit meer. Vanachter deze deur keer ik niet weer.’ Ze zong. Ze dreef op het water. Ze zag zichzelf drijven, in een witte jurk die ze niet herkende, met traag wuivend haar rond haar bleke gezicht. Haar jurk zat om haar lichaam heen geplakt, was doorzichtig geworden, ze zag haar tepels, haar navel, een donkere plek bij haar kruis. Zulke witte voeten. Blauwig wit haast. Wacht. Was zij dat wel? ‘Breng me thuis, breng me thuis.’ Wat voor liedje was dat toch. Het was zo vredig, maar ook bedroefd. Leah schrok wakker van een krassende kraai. Verschrikt knipperde ze met haar ogen. Hoelang had ze geslapen? Moeizaam ging ze overeind zitten. Naast haar raasde en siste de rivier onverstoorbaar voort. Ze viste een kriebelend beestje uit haar haar. Ik moet iets doen nu, dacht ze. Als ik niets doe gebeurt er niets. Ik moet verder. Spanning kneedde weer een dikke bal in haar buik. Ze pakte het restje stokbrood en de waterfles. Buikpijn of niet, het was middag, er ging gegeten worden. Onder het moeizaam eten en drinken keek ze dromerig naar haar benen, die vol kleine streepjes zaten, afdrukken van grassprieten, van waar ze naast het matje had gelegen. Fietsen door het donker was niet leuk. Een paar keer was ze heel bang dat ze totaal verkeerd zat. De grens tussen paniek en koelbloedige daadkracht was nog slechts een dun, breekbaar draadje. Op de fiets kon ze de snelweg niet op, maar het was aardedonker op deze kleine wegen, uilen krasten, dieren ritselden door het struikgewas, het koelde snel af. Ze had geen idee hoe laat het was. Van de flinke Leah van overdag was niets meer over, ze was een bang kind dat naar mama wilde, maar aan haar mama had ze niks. Dus naar wie dan. Stop, stop.

De hemel was zo onmetelijk groot boven haar. Er waren heel veel sterren. Die dus misschien al niet meer bestonden, of hoe zat dat ook weer. Ze hoopte vurig dat God bestond en vroeg hem meermalen hardop om alstublieft over haar te waken. Ze keek soms even met haar zaklantaarntje op de kaart, niet te lang, stilstaand werd ze nog banger. De fietslampjes zoemden monotoon. Haar gympen kraakten zacht onder het peddelen. Een mier die over de aarde kroop, dat was ze. Ten slotte doemde de heldere lichtvlek op die Montpellier moest zijn. Tranen van opluchting rolden over haar wangen. En ook wel van trots.

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 28

TOP 30

De dertig bestverkochte boeken in Nederland en Vlaanderen NEDERLAND

Week 40, 2019. Bron: Stichting CPNB

1 (1) 4e week

is oorlog maar niemand die het ziet

12 (8) 6e week

Vergeer, De glimlach van een kind

2 (nieuw)

Stephen King, Het instituut

13 (11) 68e week

Simone van der Vlugt, Schilderslief

Jamie Oliver, Jamie’s VEG

14 (14) 42e week

Linda van Rijn, Zoutelande

15 (17) 66e week

Margaret Atwood, De testamenten

16 (9) 4e week

Margaret Atwood, Het verhaal van de dienstmaagd

17 (nieuw)

Rutger Bregman, De meeste mensen deugen

7 (7) 3e week

Freddy Tratlehner, Lekker Fred

8 (12) 5e week

Oek de Jong, Zwarte schuur

9 (nieuw)

Griet Op de Beeck, Let op mijn woorden

10 (5) 3e week

Lucinda Riley, De zeven zussen

11 (4) 3e week

3 (16) 4e week 4 (2) 3e week

5 (6) 71e week 6 (3) 4e week

Huib Modderkolk, Het

David Lagercrantz, Zij die moeten sterven

18 (15) 5e week

Lucinda Riley, De zeven zussen 2. Storm

19 (23) 9e week

Ilja Leonard Pfeijffer, Grand Hotel Europa

20 (18) 56e week

Lucinda Riley, De zeven zussen 3. Schaduw

21 (13) 3e week

Maarten ’t Hart, De nachtstemmer David de Kock en Arjan

23 (nieuw)

Sapiens

Fokke Obbema, De zin van het leven

24 (22) 5e week

Vivian den Hollander, Instappen maar!

Jozua Douglas en Tosca Menten, Pech onderweg

25 (19) 38e week

Lucinda Riley, De zeven zussen 4. Parel

26 (20) 45e week

Peter Römer, Baantjer 85. De Cock en de levende dode

27 (21) 13e week

22 (nieuw)

Karin Slaughter en Lee Child, Schoon goud

29 (nieuw)

Chariva, Sinterklaas voor grote kinderen

30 (25) 29e week

Esther Verhoef, Façade

Lucinda Riley, De zeven zussen 5. Maan

Roxane van Iperen, ’t Hooge Nest Nicci French, Huis vol leugens

28 (31) 135e week

Yuval Noah Harari,

BOEKENKRANT TIPT

De testamenten Heb je ook zo uitgekeken naar het nieuwe boek van Margaret Atwood? Wij tippen nog twee boeken met krachtige vrouwen in de hoofdrol.

Margaret Atwood, De testamenten, vertaling: Lidwien Biekmann, Uitgeverij Prometheus, 448 pagina’s (€ 19,99)

Martha Hall Kelly, Russische rozen, vertaling: Iris Bol, Uitgeverij Ambo Anthos, 464 pagina’s (€ 22,50)

VLAANDEREN

1 (1)

Pascale Naessens, Nog eenvoudiger 2 met 4 ingrediënten

2 (2)

Merho, Thomas Du Caju en Jos Vanspauwen, De Kiekeboes 153. Achteraf bekeken

3 (3)

Hec Leemans en Tom Bouden, F.C. De Kampioenen 104. Vrouwen aan de macht

4 (nieuw)

Griet Op de Beeck, Let op mijn woorden

5 (4)

Peter Van Gucht en

Madeline Miller, Circe, vertaling: Miebeth van Horn, Uitgeverij Orlando, 384 pagina’s (€ 23,99)

Week 38, 2019. Bron: boekenvak.be

10 (16)

15 (11)

nus, Urbanus 185. Het geleende kunstgebit

26 (nieuw)

11 (13)

16 (12)

Luc Deflo, Ricky en Ronnie

27 (25)

7 (6)

12 (10)

17 (23)

8 (8)

13 (9)

18 (20)

Luc Morjaeu, Suske en Wisjke 349. Het lekkere lab

6 (5)

Philippe Delzenne, Jommeke 296. De vuurdraak Margaret Atwood, De testamenten Pieter Aspe, Van In. Episode 2

9 (7)

Marc Legendre en Fabio Bono, De Rode Ridder 263. De vervloekte Talisman

Rutger Bregman, De meeste mensen deugen Johan Op De Beeck, Het complot van Laken

Bart Van Loo, De Bourgondiërs Pascale Naessens, Nog eenvoudiger met 4 ingrediënten

14 (14)

Margaret Atwood, Het verhaal van de dienstmaagd

Stephen King, Het instituut

21 (18)

Lucinda Riley, De zeven zussen

22 (69)

Dr. Danny De Looze, Lactose, gluten en co

23 (22)

David Lagercrantz, Millennium 6. Zij die moet sterven

24 (17)

Nix, De buurtpolitie 6. Brand! Brand!

25 (36)

19 (19)

20 (15)

Willy Linthout en Urba-

Jef Clement, Inspirerend coachen

Nicci French, Huis vol leugens Yves Sente en Iouri Jigounov, XIII 25. The XIII History Lucinda Riley, De zeven zussen 5. Maan

Stefan Brijs, Zonder liefde Steven Laureys en Matthieu Riccard, Het nononsense meditatieboek

28 (26)

Lucinda Riley, De zeven zussen 2. Storm

29 (41)

Robert Bryndza, Koud bloed

30 (33)

Yotam Ottolenghi, Simpel

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 29

KIJKJE IN DE KEUKEN INTERVIEW

Strips, feest en prijzen! Van 13 tot en met 15 september staat Brussel in het teken van strips. Naast voorstellingen, workshops en signeersessies is een vast onderdeel van dit jaarlijkse stripfeest de uitreiking van Atomiumprijzen. Jurylid Caroline van der Lee neemt ons mee naar die betreffende avond. Door Caroline van der Lee Vrijdagavond 13 september in de grote Victor Hortazaal in het chique Brusselse BOZAR, het Paleis voor Schone kunsten. In elke hoek van de gewelfde ruimte staat een zwartgemutste kok warme gerechten uit te serveren. Hier en daar neemt een prijswinnaar felicitaties in ontvangst. Er wordt gezoend en gelachen. Ik herken de presentator van het programma dat we even te voren hebben bijgewoond. Het is druk. PRIJZENREGEN

Aan het begin van de avond werden in één van de theaterzalen, onderin het prachtige gebouw, prijzen uitgereikt voor het Belgische beeldverhaal: de Atomiumprijzen. Denk aan het Nederlandse Boekenbal, maar dan alléén voor strips. In een razende tweetalige presentatie, met telkens op maat gemaakte animaties en live muziek, kwamen de genomineerden voor diverse categorieën voorbij en werden de winnaars op het podium toegejuicht en geïnterviewd. Het regende prijzen. Vanzelfsprekend waren er prijzen voor jong en veelbelovend talent, voor vernieuwend werk en voor de mooiste graphic novel, maar ook voor de beste historische en de beste reportage-beeldverhalen. Eveneens werden er trofeeën uitgereikt voor de strip die maatschappelijke reflectie op de samenleving stimuleert en voor die waarin de stad Brussel het best wordt geportretteerd. Maar de meest interessante prijs en de reden waarom ik op deze avond aanwezig ben, is de Willy Vandersteenprijs

voor de beste Nederlandstalige strip van het afgelopen jaar. BIJZONDERE ONDERSCHEIDING

De Willy Vandersteenprijs is een initiatief van het Vlaamse vakblad Stripgids en auteursvereniging Sabam. Vanwege mijn inzet voor de Stripmaker des Vaderlands en mijn werk voor diverse redacties, viel mij dit jaar de eer te beurt om zitting te nemen in de jury van deze belangrijke stripprijs. En zo melde ik mij op een zonnige dag in juni bij het kantoor van Sabam in Brussel voor een overleg met de overige juryleden onder voorzitterschap van Helena Vandersteen, dochter van Vlaanderens bekendste stripmaker. In de maanden voorafgaand aan het juryberaad las ik (bijna) alle stripverhalen die het afgelopen jaar oorspronkelijk in het Nederlands werden uitgegeven. Wekenlang was de postbezorger een vaste bezoeker om boeken te bezorgen; soms dozen tegelijk. Ruim tweehonderd beeldromans kreeg ik ter beoordeling voorgelegd: van avonturenverhalen tot experimentele strips en van gags tot biografieën. De jury las over een

WAUTER MANNAERT

maagverkleining, corruptie in de voetbalwereld, mannen met een midlifecrisis en vele andere zaken. Uit dit overdadige en veelzijdige aanbod moesten wij als deskundige

Wauter Mannaert en Leen Vandersteen (dochter van Willy Vandersteen) tijdens de prijsuitreiking op 13 september 2019 RAYMOND LAGAE

OVER YASMINA EN DE AARDAPPELETERS Yasmina is een elfjarige meisje, dat samenwoont met haar vader in een klein appartement in de grote stad. Ze hebben het niet breed. Soms is er zelfs nauwelijks geld om eten te kopen. Gelukkig is Yasmina een bedreven kokkin en een vindingrijk meisje. Ze plukt kruiden in het wild en krijgt elke dag verse groenten van haar vrienden van de volkstuintjes of ze ‘pikt’ stiekem iets uit de keuken van een mysterieuze bovenbuurvrouw. Met deze ingrediënten weet ze elke dag een culinair hoogstandje in elkaar te flansen. Maar dan moeten de volkstuinen plaatsmaken voor een experimenteel aardappelveld van een grote fabrikant. Vanaf dan gebeuren er vreemde dingen in de stad.

jury één gezamenlijke winnaar kiezen. Over smaak kun je heel lang twisten, maar dit keer hoefde dat niet. De jury kwam vlot en eensgezind tot een winnaar: Yasmina en de aardappeleters van Wauter Mannaert stond bij alle juryleden hoog op het favorietenlijstje. En zo stond op 13 september een verheugde Wauter Mannaert op het podium van het BOZAR om zijn Willy Vandersteenprijs in ontvangst te nemen. Die bestond uit een beeldje, een geldprijs van vijfduizend euro en een originele tekening van de winnaar van 2018. Aan het woest enthousiaste applaus na de bekendmaking van de laureaat te oordelen, was de zaal innig tevreden met de keuze van de jury. Tijdens de feestelijke borrel, die de prijsuitreiking afsluit, viert de culturele elite van een wereldstad haar respect voor de professionals van de negende kunst. Terwijl één van de zwarte koksmutsen vriendelijk lachend wat extra pesto op m’n penne schept, vraag ik me ineens af waarom het in Nederland nooit op deze manier toegaat rondom het beeldverhaal. Er valt veel te leren in België! Leve de strip!

OORDEEL VAN DE JURY

Wauter Mannaert, Yasmina en de aardappeleters, Uitgeverij Dargaud in samenwerking met Ballon Media, 144 pagina’s (€ 20,50)

Met Yasmina en de aardappeleters bekroonde de jury een actievol verhaal met op de achtergrond een sociaal en maatschappelijk relevant thema. Vooral het hoofdpersonage Yasmina viel in de smaak bij de jury. Yasmina is fris, actiebereid, hartverwarmend, dynamisch en komisch. Stripauteur Wauter Mannaert heeft een eigen stijl en ritme, die aanspreken bij een groot publiek. Tegelijkertijd schuwt hij het spelen met zijn lay-out niet. Mannaert toont zich met dit stripboek vooral een rasverteller in de geest van Willy Vandersteen. Hij is erin geslaagd een oud format op een nieuwe manier tot het lezerspubliek te brengen. Complimenten ook voor de uitgever: het boek is erg mooi uitgebracht.

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 30

BOEKHANDEL LIJST

Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden

Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com NEDERLAND AALSMEER

Boekhuis Aalsmeer ALKMAAR

Boekhandel Feijn Van der Meulen’s Boekhandel

BUNSCHOTENSPAKENBURG

Bruna Van de Geest CASTRICUM

Boekhandel Laan CUIJK

The Read Shop Cuijk DEN BOSCH

Boekhandel Broekhuis

Boekhandel Adr. Heinen

ALPHEN A/D RIJN

DEN HAAG

ALMELO

Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof AMERSFOORT

De Algemene Boekhandel Boekhandel Riemer Boekhandel Veenendaal AMSTELVEEN

Boekhandel Venstra AMSTERDAM

De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel De Dolfijn Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Boekhandel van Noord ARNHEM

Boekhandel Hijman Ongerijmd ASSEN

Boekhandel Van der Velde Rapunsel Kinderboeken & meer BAARLE-NASSAU

Bruna Baarle-Nassau

Boekhandel Douwes Boekhandel De Vries Van Stockum Boekhandel Scheveningen

BERGEN OP ZOOM

Quist Boeken BILTHOVEN

Bilthovense Boekhandel BLEISWIJK

Boekhandel Muilenburg

HEDEL

The Read Shop Hedel HEEMSTEDE

Boekhandel Blokker

VOORSCHOTEN

MEPPEL

Riemer Barth MIDDELBURG

De Drvkkery MIJDRECHT

Boekhandel Mondria

ROOSENDAAL

Boekhandel De Kler WAALWIJK

Plantage Bookstore

Boekhandel De Boekenwurm

WASSENAAR

ROSMALEN

Boekhandel Het Rozemarijntje

Boekhandel De Omslag ROTTERDAM

Boekhandel De Kler WILLEMSTAD

The Read Shop Dieren DOORN

HELMOND

NIJKERK

SANTPOORT-NOORD

ZEVENAAR

NIJMEGEN

SCHAGEN

ZOETERMEER

The Read Shop Doorn DOORWERTH

Boekhandel De Ganzenveer

The Read Shop Doorwerth

HENGELO

DORDRECHT

HIPPOLYTUSHOEF

Boekhandel Vos & Van der Leer Kinderboekwinkel De Giraf DRACHTEN

Boekhandel Van der Velde DRONTEN

Voster Boekverkopers EDE

Boek en Buro EINDHOVEN

Boekhandel Broekhuis EXLOO

Geerts Warenhuis GELDROP

Boekhandel Van Grinsven GOES

Boekhandel De Koperen Tuin

Boekhandel Broekhuis De Wieringer Boekhandel HOOGEVEEN

The Read Shop XL Hoogeveen HUIZEN

Boekhandel Flevo IJMUIDEN

The Read Shop Express IJmuiden KAPELLE

Boekhandel Lectori KERKRADE

Boekhandel Leeskunst Boekhandel Deurenberg KRIMPEN A/D IJSSEL

Boekhandel Kamerbeek KEIZERSWAARD

Boekhandel Van Rietschoten LEEUWARDEN

Boekhandel Van der Velde De Toverlantaarn LEIDEN

The Read Shop Karssen BOXMEER

GORINCHEM

LEIDERDORP

GOIRLE

Boekhandel De Boekenkist

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar

GOUDA

BREUKELEN

GRONINGEN

Boekhandel Verkaaik The Read Shop Goverwelle Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer

MONNICKENDAM

Plantage Boekhandel Boekhuis de kleine Tovenaar

ZEIST

HEEZE

Blz. Boekhandel Buitelaar

Boekhandel Van Kralingen

ROERMOND

Boekhandel Dominicanen

RIJSWIJK

Bruna Middenwaard

BODEGRAVEN

BREDA

MAASTRICHT

Kinderboekhandel In de Wolken

NIEUWEGEIN

DIEREN

HEERHUGOWAARD

Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel Silvester

Van Dinter Media

VOORBURG

Boekhandel Daan Nijman

Boek- en Kantoorboekhandel Lektura

Boekhandel Praamstra

BEILEN

Boekhandel Het Logboek

Boomker Boeken

RODEN

Boekhandel Het Keizerrijk

Boekhandel Vingerling

DEVENTER

ENSCHEDE

BARNEVELD

HAREN (GR)

MAASSLUIS

WOERDEN

Boekhandel Romijn

Boekhandel Den Boer

Boekhandel Gillissen & Co Boekhandel De Vries Van Stockum Bruna Cronjéstraat Kinderboekwinkel Kiekeboek

Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Bosch & de Jong – Boekverkopers

De Boekenberg Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere

BAARN

HAARLEM

Nimo Boek

NAALDWIJK

The Read Shop Nieuwegein Boekhandel Roodbeen Boekhandel Augustinus Boekhandel Roelants Dekker v.d. Vegt Boekverkopers Kinderboekwinkel Nijmegen NOORDWIJKERHOUT

Boekhandel Wagenaar & Van Halem

Boekhandel Lovink MAARN

Boekhandel Boek & Koek

Schiedams Boekhuis SITTARD

Boekhandel Krings SNEEK

Boekhandel Van der Velde SON EN BREUGEL

STEENWIJK

OEGSTGEEST

TIEL

Boekhandel Osinga Boekhandel De Kler Rijnlandse Boekhandel OISTERWIJK

Boekhandel Oisterwijk

Steenwijks Boekhuys

OUDERKERK A/D AMSTEL

Boekhandel Sprey OUDEWATER

Boekhandel Kees Broese boekverkopers Savannah Bay De Utrechtse Kinderboekwinkel VALKENSWAARD

Boekhandel Priem

PIJNACKER

Boekhandel Schellen

Boekhandel Van Kooten VEGHEL

VELP (GD)

Boekhandel Jansen & De Feijter VENLO

Boekhandel Koops

Marjan Houtman Lezen & Schrijven

VENRAY

RAALTE

VLEUTEN

RHOON

VLISSINGEN

Bruna Ellenbroek Het Witte Huys

ZWOLLE

Waanders In de Broeren

VLAANDEREN BRASSCHAAT

Standaard Boekhandel BRUGGE

HEIST-OP-DEN-BERG

VEENENDAAL

PUTTERSHOEK

Boekhandel De Kler Boekhandel Sonneveld Bruna Dorpsstraat Silvester Boek & Spel

UITHOORN

The Read Shop Oudewater

Boekhandel Het Leesteken

Rebers Boek en Buro

GENK

Gianotten Mutsaers

UTRECHT

Boekhandel Derijks

Boekhandel Kramer & Van Doorn

TILBURG

OOSTERBEEK

OSS

Pasman Boek & Hobby

De Reyghere boekhandel

Boekhandel Broekhuis Boekhandel Meijer & Siegers

WORMERVEER

Boekhandel Arentsen

The Read Shop Express Uithoorn

OLDENZAAL

PURMEREND

LOCHEM

SCHIEDAM

NUNSPEET

LEIDSCHENDAM

Grimbergen Boeken

Boekhandel Plukker

Boekhandel de Traverse

Boekhandel De Kler

LISSE

Bredero Boeken

Bruna Lange Baan

NOOTDORP

Boekhandel van Atten Bruna Ackershof

Boekhandel De Kler

Bruna Monnichmann

Boekhandel De Kler

Roojboek Boekhandel Kees Boekhandel ’t Spui

Malpertuis Het Voorwoord MECHELEN

Salvator

TURNHOUT

Standaard Boekhandel

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 31

BOEKHANDEL BOEKHANDEL DEURENBERG, KERKRADE

Angie Buist (medewerker), Thea Hanneman-Deurenberg (eigenaar), Winnie Weelen (klant) en Harald Hanneman (bedrijfsleider)

De leukste boekennieuwtjes

Elke maand bezoeken we een van de vele mooie Boekenkrant-boekhandels die ons taalgebied rijk is. Deze maand reisden we af naar Kerkrade om ons te laten inspireren door Boekhandel Deurenberg. DE KLANT VERTELT

Winnie Weelen: ‘Thea en Harald Hanneman zijn al vijftien jaar de trotse eigenaren van Boekhandel Deurenberg, gelegen op een mooie plek bij de markt in Kerkrade. Mijn favoriete boekwinkel, mag ik wel stellen, want Kerkrade heeft er maar liefst twee! Deurenberg is niet alleen een eigentijdse winkel, waar je gegarandeerd met je nieuwe favoriete boek naar huis gaat. Ze beschikken namelijk over een zeer uitgebreid aanbod aan titels, waaronder ook een goed vertegenwoordigd assortiment jeugd- en kinderboeken. Je kunt er daarnaast ook terecht voor tijdschriften, wenskaarten, kantooren schoolartikelen, luxe schrijfwaren, familiedrukwerk of je dagelijkse krant. ‘Met veel passie en liefde bestieren de maatschappelijk betrokken Thea en Harald Hanneman de boekhandel. Ze zijn altijd op de hoogte van alle boekennieuwtjes, die ze graag met je delen, en geven kundig advies. Regelmatig worden er schrijvers uitgenodigd en vinden er goed verzorgde en gezellige signeersessies plaats. Zo organiseren Thea en Harald de On Tour Kinderboekenweek, een roadshow die gedurende de Kinderboekenweek de lokale basisscholen langsgaat met een pop-up boekhandel om het lezen bij kinderen te stimuleren.’

DE MEDERWERKER TIPT

Angie Buist: ‘De bijenhouder van Aleppo vertelt het verhaal over Nuri en zijn vrouw Afra als de oorlog in Syrië begint. Bij een bomaanslag komt hun zoon Sami om het leven en verliest Afra haar zicht. Ze besluiten te vluchten uit Aleppo en gaan een lange, vermoeiende en onrustige reis tegemoet. Samen met zijn neef Mustafa had Nuri een succesvolle bijenimkerij en Mustafa, die Syrië eerder ontvlucht is, wil deze opnieuw opzetten in Engeland. De hoop op een nieuw leven daar en de hereniging met zijn neef houden Nuri op de been, maar de reis is zwaar en het verlies van hun zoon staat tussen hem en zijn vrouw in. ‘Christy Lefteri weet een ontroerend verhaal te vertellen over het vluchtelingenbestaan. Het boek laat een realistische kant zien van een lange reis. Even sta je in de schoenen van Nuri en leer je hoe moeilijk het is een nieuw leven op te bouwen als je alles kwijt bent waar je van houdt. De hoop houd je op de been, maar de onzekerheid over je toekomst maakt het ontzettend lastig om positief te blijven. Lefteri laat het heden en verleden moeiteloos door elkaar lopen in een vloeiend verteld verhaal. Dit zorgt ervoor dat het boek moeilijk weg te leggen is. Een echte aanrader voor mensen die meer willen weten over de omstandigheden van vluchtelingen en houden van een mooi, meeslepend verhaal.’

DE EIGENAAR TIPT

Thea Hanneman-Deurenberg: ‘Sterke vrouwen, dat zijn de drie hoofdpersonen uit De vlecht van Laetitia Colombani. Twee van mijn trouwste klanten attendeerden mij op deze roman en daardoor ben ik het boek gaan lezen. Het is een Franse bestseller, die inmiddels in bijna dertig vertalingen is verschenen. ‘In De vlecht maken we kennis met drie vrouwen, afkomstig van drie verschillende continenten. De eerste vrouw is Smita uit Badlapur: een dalit, oftewel een ‘onreine’ die behoort tot de laagste Indiase kaste. Met blote handen leegt ze dagelijks de latrines van twintig huizen, blootsvoets, zoals een paria, die onzichtbaar moet blijven, behoort. Colombani’s tweede hoofdpersonage is Giulia, een jonge dame die werkt in haar vaders atelier in Palermo, op Sicilië. Al bijna een eeuw leeft haar familie van de cascatura, het lokale gebruik om afgeknipt haar te hergebruiken en er pruiken van te fabriceren. Tot slot is er Sarah, een ambitieuze advocate uit Montreal, die door het glazen plafond is gestoten en nog hoger wil klimmen op de professionele ladder. Alle drie staan ze hun mannetje in het gevecht voor hun bestaan en hun idealen. ‘Het boek heeft me vanaf de eerste bladzijde geraakt en beetgepakt. De schrijfstijl van Colombani spreekt tot de verbeelding en het is gewoonweg een heel mooi verhaal. Ik raad het regelmatig mijn klanten aan in de hoop dat zij net als ik kracht putten uit de inspirerende verhalen van de sterke vrouwelijke personages.’

NIET TE MISSEN!

Oktober staat bij Boekhandel Deurenberg geheel in het teken van de Kinderboekenweek. Al een aantal jaren op rij bezoeken we tijdens deze periode diverse basisscholen in Kerkrade en omgeving om daar een pop-up boekhandel in te richten. Kinderen van de betreffende scholen krijgen een workshop van Margot Senden of worden voorgelezen in de klas. Uiteraard is het ook extra feestelijk in de boekhandel zelf. Vrijdag 15 november organiseert Boekhandel Deurenberg voor een besloten gezelschap de feestelijke boekpresentatie van de nieuwe thriller van Joyce Spijker, Volg me. De schrijfster heeft als student bij de boekhandel gewerkt en ‘daar zijn we best wel trots op!’ aldus eigenaar Thea. Nadat begin 2019 de eerste non-fictietitel van Spijker verscheen, Ruimte voor liefde, verschijnt nu alweer haar derde thriller. BOEKHANDEL DEURENBERG Kijk voor meer informatie op www.boekhandeldeurenberg.nl of loop spontaan binnen:

Boekhandel Deurenberg, Marktstraat 23, 6461 CT Kerkrade

jaar

gedichten en beeldende kunst

NU in de winkel!

uit de koker van

elling Cartoons op best ar: na ke door stripte E r w i nvaSn uspvoartashl irts, ǩ bedrukken hoodies, t-shirts ǩ

Hoe gaan mannen om met een ingrijpend verlies? Hoe is hij het beste te helpen? Kijk voor meer informatie op www.uitgeverijbalans.nl

ZZZ VXYDDOVKLUWV QO ǩ ǩ LQIR#VXYDDOVKLUWV QO

Neem een abonnement!

Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul de bon

in)

Ik neem een abonnement:

BON

Twaalf nummers van de Boekenkrant voor € 36,-

naam straat postcode land e-mail

m/v

plaats

telefoon

IBAN nummer betaling

automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

Lees Onze Taal !

geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland

BK01019

Mooie artikelen, handige taaltips, de grappigste taalkronkels en iedere maand het laatste taalnieuws. Probeer Onze Taal nu een halfjaar voor € 24,–. Of neem een jaarabonnement (€ 44,–), dan krijgt u het boekje Waar komt suikerspin vandaan? er gratis bij. www.onzetaal.nl/bk

BOEKENKRANT.COM

OKTOBER 2019 PAGINA 33

VOOR DE LEZER LEZERSADVIES Elke maand kun je in deze rubriek kennismaken met een Boekenkrant-lezer. Deze keer: Dorine van Mil.

Wat doe je in het dagelijks leven? ‘Al sinds lange tijd draai ik mee in de kinderopvang. Ik werk op een peutergroep en een BSO-groep in Eindhoven. Op de peutergroep werken we met een voor- en vroegschools educatieprogramma, waarin veel prentenboeken gebruikt worden. Thuis is er een kast vol, dit genre heeft mijn brede interesse. Ik ben getrouwd en heb twee kinderen (een studente pedagogiek en een aankomend leraar). Naast lezer ben ik een frequent theater- en concertbezoeker.’ Waar haal je de Boekenkrant op? ‘Bij elke boekwinkel die ik bezoek, maar het vaakst bij Schellen in Veghel. Dat is één van de twee overgebleven boekhandels in mijn woon-

Dorine van Mil

WIN DIT BOEK

WIN EEN BOEK

Als experiment leven Silvie en haar ouders in een plaggenhut in Northumberland. In haar dromen wordt Silvie echter achtervolgd door een veenmeisje dat jaren geleden in het moeras leefde.

Hoe is je liefde voor lezen ooit begonnen? ‘Vanaf de eerste woorden die ik leerde schrijven (BOOM, ROOS, VIS...) ging er een wereld voor me open. Er was dicht bij huis een kinderbibliotheek, waar ik vaak kwam. Volgens mij heb ik daar vrijwel elk boek gelezen. Van Laura Ingalls Wilder en de serie De Vijf tot Maria Gripe. Ik krijg van lezen nog steeds geen genoeg.’ Welk boek zou je iedereen aanraden? ‘Bidden wij voor Owen Meany van John Irving. Dat gaat over een jongen die weet dat hij gaat sterven en zijn allerbeste vriend geen deelgenoot wil maken van het leed in zijn leven. Een echte John Irving-vertelling, naast Garp een subliem hoogtepunt van deze schrijver. En laatst las ik De

Welk boek heb je nooit uitgelezen? ‘Een paar keer begon ik aan Isabelle Allende, in Het huis met de geesten. Zij krijgt me niet geboeid, ook niet haar andere boeken helaas.’ Welk boek ligt er op dit moment op je nachtkastje? ‘Een hele stapel. Bovenop ligt nu vakliteratuur: Groeien doe je zo van Albert Janssens en Emiel van Doorn. En om te ontspannen: Rode sneeuw in december van Simone van der Vlugt. Daar ben ik benieuwd naar. Haar roman Nachtblauw ging over Delft en las ontspannen weg. Daarna was ik benieuwd naar de stad en die bleek de moeite waard. Ik hoop dat dit boek me ook inspireert.’

WINNAAR

Anne-Gine Goemans, Holy Trientje, Uitgeverij Ambo Anthos, 416 pagina’s (€ 22,99)

Wie waren de drie schrijvers verborgen in het beeld in het julinummer? Het goede antwoord is: Anna Woltz, Anne-Gine Goemans en Stefan Brijs.

COLOFON Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en nonfictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.

kathedraal van de zee en het vervolg De erfgenamen van Ildefonso Falcones: een verhaal over vriendschap en overleven in het Barcelona van de veertiende eeuw. Nu wil ik graag naar de Catalaanse hoofdstad!’

VORIGE KEER

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen? Stuur de namen voor 28 oktober naar redactie@boekenkrant. com met als onderwerp ‘Win een boek’. Vermeld ook je naam en adres. Onder de goede inzendingen worden vijf exemplaren van Geestgrond van Sarah Moss verloot.

Sarah Moss, Geestgrond, vertaling: Tjadine Stheeman, Uitgeverij Orlando, 176 pagina’s (€ 21,50)

plaats. Klein, maar met een goed en nieuw assortiment. Wat er niet is wordt voor je besteld!’

Uit de 43 goede inzendingen trokken we Dit van Steenbergen uit Bennekom. Zij wint een exemplaar van Holy Trientje van Anne-Gine Goemans. Gefeliciteerd!

MEDEWERKERS Contact Uphill Battle boekpromotie, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland. Telefoon: + 31 30 2231718

Het team Redacteuren: Janneke Blok, Mirjam Mulder en Jeroen van Wijk

Oplage 21.000

Medewerkers: Wouter Adriaensen, Anne van Blijderveen, Mireille Bregman, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Oglaya Doua, Aefke ten Hagen, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Jacomijn van Kempen, Merel Kuitert, Istvan Kops, Mieke van Meer, Laura Molenaar, Rianne Nieuwdorp, Selma Oueddan, Raymond Noë, Nora van Ouwerkerk, Hans Pols, Famke Prins, Ira Pronk, Emma Ringelding, Ellen Rooms, Elisa Ros Villarte, Yannick Schueler, Pauline Speetjens, Pieter-Jan Sterenborg, Erwin Suvaal, Carien Touwen, Gerda Visser, Renske van der Wal, Sonja Wessels, Saraï van Well, Tanja Wilming, Sabrina de Wit. Vormgeving: Titus Vegter

De volgende Boekenkrant verschijnt op 4 november 2019.

Uitgever/Hoofdredacteur: Jan Louwers

Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 881 102005 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant

Janneke Blok

Anne van Blijderveen

Wendy Claes

Jacqueline Coppens

Oglaya Doua

Hugo Jager

Istvan Kops

Mieke van Meer

Mirjam Mulder

Rianne Nieuwdorp

Selma Oueddan

Nora van Ouwerkerk

Hans Pols

Titus Vegter

Jeroen van Wijk