2 bk februari 2016

Karl Ove Knausgård: ‘Ik wilde vertellen wat ik echt vind.’

3

André Løyning corné van der stelt

Hendrik Groen is terug!

Aangeboden door:

de beste bron voor boekennieuws – jaargang 10, nummer 2, februari 2016 – www.boekenkrant.com

Pepijn Lanen over alcohol en schrijven 9

Keke Keukelaar

Maaike Hartjes wint de Stripschapprijs!

29 Het betoverende debuut van Lize Spit 8

Chris van Houts

Lindgren in oorlogstijd 25

Nieuw: themapagina’s

In dit nummer speciale aandacht voor sport! 20-21

Jan Paul Schutten en het Jeugdjournaal 17

Het olifantje van Loes Riphagen 15

De mooiste Libraries Leveri in de heng Benelu le x!

Hoogwaardig afgewerkte boekenkasten nu voor ongelofelijke lage prijzen.

WWW.MEUBELSENMEER.NL

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 2

losse delen redactioneel

Sport en lezen

nieuws

Lize Spit, Het smelt Eva keert na jarenlange afwezigheid terug naar haar geboortedorp om wraak te nemen op haar jeugdvrienden.

2016, week 4

Jan Paul Schutten, Achter de schermen bij het NOS Jeugdjournaal Elke dag is het NOS Jeugdjournaal op tv.

Maar hoe komt zo’n uitzending tot stand en wat komt er allemaal bij kijken?

Esther Koning, ­Renspiratie Een boek dat je inspireert tot en leert hoe te hardlopen. Voor leek en liefhebber.

Maartje Smits, Als je een meisje bent, Uit­ geverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 7467 9 (€ 15,90)

Design by Kansai Yamamoto – Photograph by Masayoshi Sukita – Sukita – The David Bowie Archive 2012

Ben Kleyn

+++ Vanaf 20 februari heb je nog een extra reden voor een bezoekje aan de boekwinkel. Dan gaat namelijk de actie Geef mij maar een boek van start.

Sport en lezen: het lijkt een onmogelijke Boekverkopers in Nederland hebben de handen combinatie. Toch nam ik ooit een boek mee ineengeslagen en stellen jaarlijks een naar de sportschool. Tijdens het rennen op jeugdklassieker beschikbaar voor de loopband kwam ik een heel end; ik legde maar 1 euro! De campagne wordt het boek open op de handdoekhouder, en dit jaar afgetrapt met Oorlogswist een flink aantal hoofdstukken door te winter van Jan Terlouw. +++ Niet werken. Helaas voelde het niet echt prettig één, maar twee Nederlanders zijn om de pagina’s met mijn bezwete handen om te slaan. De dit jaar genomineerd voor de Hans spottende blikken van mijn medesporters hielpen boven­ Christian Andersen Award. Deze tweejaarlijkse dien ook niet echt mee.

Gelukkig kunnen sporten en lezen ook hand in hand prijs wordt ook wel de Nobelprijs voor de jeugd­ gaan zonder dat je beide activiteiten tegelijkertijd uit­ literatuur genoemd. Auteur Ted van Lieshout en voert. Heb je daar twijfels over? Blader dan gauw naar illustratrice Marit Törnqvist hebben allebei de het midden van deze krant. Met trots presenteren wij shortlist gehaald. Het duurt nog even onze nieuwe themapagina’s, waarmee wij iedere maand voordat we weten of ze de prijs hebaandacht besteden aan boeken die te maken hebben met ben gewonnen; begin april worden één specifiek thema. Dit keer staat het sportboek in al zijn de winnaars bekendgemaakt. +++ verschijningsvormen centraal. Maak kennis met klas­ Het Letterkundig Museum in Den sieke sportromans, fascinerende boeken over de sportge­ Haag is weer een bijzondere verzaschiedenis, handboeken, maar ook titels die je inspireren meling rijker. Flip van Duijn, de zoon om gelijk aan het bewegen te gaan. van Annie M.G. Schmidt, heeft het privéarchief van Een boek heb ik ondertussen nooit meer meegenomen naar de sportschool. Lezen doe ik als ik ben uitgesport, zijn moeder aan het museum geschonken. In de als ik thuis lekker op de bank zit. En als ik toch tijdens collectie bevinden zich onder andere scripts voor het bewegen van een boek wil genieten, neem ik voor­ Ja zuster, nee zuster en briefwisselingen met haar taan gewoon een luisterboek mee. Dat sport toch een stuk moeder en man. Volgens directeur Aad gemakkelijker.

Meinderts is Schmidt in haar brieven net zo geestig als in haar liteAnouk Abels – Hoofdredacteur Boekenkrant raire werk. +++ Dat kinderen nog anouk@boekenkrant.com steeds de weg naar de bibliotheek weten te vinden blijkt uit de top 100 van meest uitgeleende boeken van cover van de maand februari 2016 2015: bijna de helft van deze lijst bestaat namelijk Je houdt het niet tegen, uit jeugdboeken. Toch is er altijd baas boven groot worden. Maar Ga naar baas. De boeken uit de jeugdserie Het leven Maartje Smits wilde www.cover­ van een Loser van Jeff Kinney bezetten maar liefst het eigenlijk niet. In cards.nl en Als je een meisje bent plaats 1 tot en met 6. +++ De dood van volg de probeert zij het volwasinstructies.

David Bowie deed veel mensen sen worden te vangen stilstaan bij zijn muzikale oeuvre door het schimmige gebied tussen kind en en zijn impact op de muziek. Het vrouw vast te leggen overlijden van de zanger heeft echin beelden en bekenteter ook een literair effect. In 2013 nissen. Maar de dichtbundel is tevens een kwam Bowie met een lijst van zijn gebruiksaanwijzing 100 favoriete boeken, waaronder The Great Gatsby voor meisjes (m/v), en A Clockwork Orange. Na zijn dood signaleerde alsook de definitieve omhelzing en tegelijlezerssite Goodreads een stijging in het aantal kertijd het afscheid mensen dat deze boeken las. +++ van het meisje.

boekenkrant tip 3

nederlandse t0p 3

(Bron: Stichting CPNB) 2016, week 4

Ben Tiggelaar, Mooi werk

Han van Bree, Het aanzien van 2015

Lars Mytting, De man en het hout

Wat maakt werken plezierig, goed en zinvol? Essay voor de Maand van de Spiritualiteit bij het thema ‘Werk in evenwicht’.

De aanslag op Charlie Hebdo, Germanwings, de wapenstilstand in de Oekraïne en nog veel meer opvallend nieuws uit 2015.

Alles wat je moet weten over het kappen, hakken, stapelen en natuurlijk het in de fik steken.

belgische top 3

(Bron: Boekenvak.be) 2016, week 2

ondertussen op boekenkrant.com

BON Pascale Naessens, Puur eten dat je gelukkig maakt 2

BK februari 2016

12 nummers voor €30

Ja, ik wil een abonnement op de Boekenkrant – 12 nummers voor € 30,– inclusief bezorgkosten.

Vul de bon in, of ga naar www.boekenkrant.com/abo.

BON

Naam M / V

Op de website vind je, zo net na de Poëzieweek 2016, een schat aan artikelen over poëzie. Zo interviewden we Stefan Hertmans over zijn Poëziegeschenk. Ook doen we verslag van het spannendste gedichtenevent van het jaar: het NK Poetry Slam 2016.

Pascale Naessens leeft dicht bij de natuur en houdt van water. Waar de oever en het water elkaar raken, vindt ze de zuiverste en lekkerste voeding.

Mehro, De Kiekeboes 144 – Losse Flodders

K3 Stickerboek

In het album Losse flodders komen de Kiekeboes en hun vrienden terecht in de grappigste situaties. Met deze gagbundel begin je het nieuwe jaar alvast lachend!

Kijk goed naar de plaatjes, plak de stickers op de juiste plaats en maak zo je eigen verhaal met K3.

straat

postcode

plaats

land

e-mail

telefoon

IBAN nummer

Betaling Automatische incasso Per factuur (+ 2,50 administratiekosten) geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 K22, 3511 LX Utrecht, Nederland

abe

squalies.blogspot.com

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 3

literatuur interview

Knausgårds petitie tegen zijn vader De Noorse schrijver Karl Ove Knausgård staat bekend als literaire rockster. Als je zijn foto ziet snap je een beetje waarom. Toch is het vooral het buitengewone literaire talent van deze auteur dat zelfs de meest serieuze lezers heeft doen veranderen in hysterische fans. De Boekenkrant sprak de schrijver toen hij onlangs Nederland aandeed en kwam erachter dat zijn Mijn strijd-reeks dan wel de waarheid beschrijft, maar niet de héle waarheid.

Door Ika Gerritsen Knausgård lezen is Knausgård zíjn, zo meeslepend beschrijft hij in de Mijn strijd-boeken zijn eigen leven. Maar we moeten gedwongen afkicken; het onlangs verschenen Vrouw is aangekondigd als het zesde en laatste deel van de reeks. Met meer dan duizend pagina’s is het veruit het dikste deel. ‘Dat had ik niet van tevoren zo gepland,’ vertelt Knausgård. ‘Ik wilde de serie gewoon goed afronden. Dit laatste boek bevat onder andere passages die ik voor de eerdere delen als ongeschikt had bestempeld. Daardoor is het een harder boek geworden dan de rest.’

Vrouw bevat – in tegenstelling tot de eerdere vijf boeken – ook honderden pagina’s aan essays. Hoe werd hierop gereageerd? ‘Ik lees nooit recensies, dus ik heb er weinig van meegekregen, maar ik weet wel dat het essay over Hitler niet bij iedereen goed is ontvangen. Waarschijnlijk omdat ik Hitler als mens beschrijf, niet als monster. Dat was nogal controversieel.’

Karl Ove Knausgård André Løyning

zal niet lang meer duren. De oudste is nu twaalf. Ik heb er gemengde gevoelens over, maar het is niet anders; ze moeten ermee leren leven.

Gelukkig zien veel mensen dat ik met liefde over mijn kinderen schijf.

Ik hoop dat ze dat er zelf uiteindelijk ook uithalen.’

Knausgårds angst voor zijn eigen – tirannieke – vader is het belangrijkste thema van Mijn strijd. Zelfs toen hij al volwassen was, ging hij nog lang onder die angst gebukt.

Was het schrijven zijn therapie? ‘Nee, schrijven gaat over boeken maken, over literair onderzoeken. Wel was het schrijfproces helend. De boeken zijn het portret van een arm, klein mannetje dat domme dingen doet, maar door het schrijven kon ik daar betekenis aan geven, er iets aan toevoegen.

En dat wil ik: dat mijn leven betekenis heeft.’

Was het niet pijnlijk om terug te gaan naar bepaalde herinneringen? ‘Niet echt.

Eigenlijk vind ik het nu alleen nog pijnlijk als het gaat om andere mensen. Soms vraag ik me af waarom ik bepaalde dingen over ze heb geschreven.’

Belangrijk onderwerp in Vrouw is verder de impact die de Mijn strijdreeks heeft op het gezin van Knausgård. Zo is er een scène waarin een volslagen vreemde het gezin aanspreekt, en – tot hun verbazing – de kinderen bij naam blijkt te kennen. Voor de auteur zit er dan niets anders op dan hen te vertellen dat ze voorkomen in de boeken die hun vader schrijft. Hoe staan de kinderen daar nu tegenover? ‘Het is een deel van hun leven, maar Karl Ove Knausgård, Vrouw, ik denk niet dat ze de vertaling: Marianne Mole­ hele reikwijdte ervan naar, Uitgeverij De Geus, ISBN al overzien. Hoewel, dat 978 90 445 3227 2 (€ 49,95)

Als kind moest Knausgård zijn daden wegen

op een goudschaaltje. Vanwege de angst voor zijn vaders reactie moest hij zich altijd maar afvragen wat goed gedrag was en wat slecht. Komt daar zijn vermogen om zo totaal eerlijk naar zichzelf te kunnen kijken vandaan? ‘Tja, dat zou kunnen, dat is moeilijk te zeggen. Ik weet wel dat mijn neiging om mensen te pleasen, om me altijd maar druk te maken over wat een ander vindt, een erfenis is van mijn vader. Vooral in Vrouw heb ik echter geprobeerd om te vertellen wat ik écht vind. Het boek is bijna een petitie tegen mijn vader.’

Knausgårds broer Yngve moest het vroeger thuis nog meer ontgelden dan hijzelf, zo beschrijft de auteur uitgebreid. Hoe het veel jongere halfzusje van de broers de vader ervaren heeft, komen we echter niet te weten; ook in Vrouw wordt ze niet eens bij naam genoemd. Hield Knausgård zich simpelweg nooit met zijn zusje bezig, of was het een bewuste keuze om haar helemaal buiten beschouwing te laten? ‘Ja, dat was het,’ antwoordt de eerder nog zo breedsprakige schrijver kortaf.

Maar waarom dan, vragen we ons af.

Wilde zij soms niet dat hij over haar schreef? Knausgård geeft wederom een kort antwoord: ‘Inderdaad.’ Dus niet álles staat in de boeken?, proberen we nog. ‘Nee, inderdaad.’

Als we vragen of hij ooit nog een zevende deel van Mijn strijd gaat

‘Ik lees nooit recensies, maar ik weet wel dat het essay over Hitler niet bij iedereen goed is ontvangen.’ schrijven, komt Knausgård gelukkig weer los. ‘Ik denk het wel,’ zegt hij, ‘maar pas over een hele tijd. Om het te doen moet ik het gevoel hebben dat ik niets te verliezen heb, en momenteel heb ik wel dingen te verliezen. Wie weet ga ik ervoor zitten als ik een jaar of 93 ben. Binnenkort verschijnt in Nederland wel Uit en thuis, een briefwisseling met mijn vriend Fredrik Ekelund. Hij zat in Brazilië tijdens het WK voetbal en ik zat thuis, en we schreven elkaar over voetbal, politiek, literatuur en ons leven. Het is allemaal heel vrolijk en simpel. Heel anders dan Mijn strijd.’

In december 2061 wordt Karl Ove Knausgård 93 jaar. Mocht u het uitzingen tot, laten we zeggen, eind 2062, dan is de kans dus groot dat u het verschijnen van het zevende deel van Mijn strijd in Nederland nog meemaakt. Het zal het wachten waarschijnlijk meer dan waard zijn.

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 5

literatuur life

Een doolhof van drie paden Soms kunnen kleine momenten allesbepalend zijn voor de rest van je leven.

Dit geldt zeker voor Jim en Eva, de hoofdpersonen van Laura Barnetts debuutroman Drie versies van ons.

Door Anouk Abels

Laura Barnett, Drie versies van ons, vertaling: Sabine Mut­ saers, Uitgeverij Pepper Books, ISBN 978 90 206 0831 1 (€ 21,99)

In 1941 bracht de Argentijnse schrijver Jorge Luis Borges De tuin met zich splitsende paden uit. In dit korte verhaal komt een verzonnen roman voor, waarin alle mogelijke gevolgen van een gebeurtenis én de gevolgen van die gevolgen staan beschreven.

Het resultaat is een literair doolhof van paden die zich eeuwig blijven opsplitsen.

Tijdens het lezen van Drie versies van ons moest ik vaak denken aan het verhaal van Borges. Barnetts boek beschrijft namelijk niet één, niet twee, maar drie verschillende levenspaden die de geliefden Jim en Eva tussen 1958 en 2014 hadden kun-

nen bewandelen.

Jim en Eva ontmoeten elkaar bij toeval in de herfst van 1958: Eva krijgt een lekke band, en voorbijganger Jim schiet haar te hulp. Ze worden verliefd, en een bruiloft volgt al snel. Althans, in de eerste versie van Barnetts verhaal. In versie twee rijdt Eva onverstoord door zonder Jim te ontmoeten, en trouwt ze met haar huidige vriend David. In de derde variatie op hun ontmoeting valt Eva van haar fiets en krijgt ze hulp van Jim. Hun prille romance komt op dit levenspad in gevaar wanneer Eva zwanger blijkt te zijn van haar ex David.

In iedere versie van hun leven wordt het tweetal vervolgens geconfronteerd met andere gebeurtenissen op het gebied van liefde, werk, dood en leven. Helaas zijn de drie verhaallijnen niet altijd makkelijk uit elkaar te houden. Vaak spelen de gebeurtenissen zich in alle versies af op hetzelfde moment en dezelfde locatie.

Wees dan ook niet verbaasd als je regelmatig moet terugbladeren om te controleren met welk levenspad je te maken hebt.

Gelukkig maakt het schrijftalent van

poëzie

advertentie

Gebruiksaanwijzing voor meisjes Als je een meisje bent, het poëziedebuut van Maartje Smits, wordt omschreven als een gebruiksaanwijzing voor meisjes, een omhelzing, maar ook een afscheid. De bundel geeft je inzicht in een pril leven dat uitmondt in volwassenheid.

Door Dennis Kollaard Smits verkent de verschillende fases in een meisjesleven. Zo gaat Achterover opgroeien over een meisje dat spelenderwijs het leven ontdekt: ‘Het begint met onderwaterlikken / koprollen de tong naar buiten / elkaar proberen te raken.’ Door de ogen van een kind ervaar je de frivole jeugd. ‘Achterover opgroeien / maar desgevraagd / het gevolg ervan binnenstebuiten / keren’ is daarbij een zin die bewondering afdwingt.

Via Via beschrijft het volgende hoofdstuk in het meisjesbestaan.

Een meisje vraagt haar moeder het hemd van het lijf. Kunnen te gele pantykousjes bij Hollandse kuiten?

En waarom volgen kuikens je voeten? Het gedicht is een levensles, en tegelijkertijd een uiting van onzekerheid.

Wanneer een meisje verandert in een tiener wordt mode een issue.

Binnenblijven neemt je mee in de beleving van een puber in een pashokje, waarbij ‘boomstam skinny

Barnett veel goed: de Britse heeft een roman vol leuke, interessante karakters geschreven.

Jim en Eva zijn twee lieve, aantrekkelijke personages, op-en-top Brits, met zowel slechte als goede eigenschappen… Net als echte mensen. Hun wel en wee voert je bovendien langs prachtige locaties in roerige tijden: van het Cambridge van de jaren vijftig naar een artiestenkolonie in de hippietijd tot het Rome van nu.

Waar Borges een roman verzon met wegen die zich eindeloos bleven splitsen, komen de drie paden van Barnetts verhaal uiteindelijk op vrijwel dezelfde plek uit. Jim en Eva weten elkaar altijd weer te vinden – al gebeurt dat niet op de manier waarop je het zou verwachten.

Daarmee is Drie versies van ons niet alleen een roman over de mogelijke

jeans’ gepast worden. Het slot geeft aan dat teleurstelling te verwachten is: ‘De verkoopster komt kijken / of het hokje al vrij is / ze mag niet adviseren alleen terughangen.’

Met Schifting roept Smits een beeld op van een jonge vrouw die aan het begin van haar carrière staat.

Met de slotzin ‘ongezien blijven als ik eet’ verklaart ze waarom zij op een werkdag op de fiets stapt. Die verklaring verwoordt schuldgevoel: een meisje wil bewegen wanneer een tussendoortje te verleidelijk is, en wil niet geobserveerd worden terwijl ze een boterham naar binnen werkt.

Schaamschennis verwoordt een moment van afschuw dat vrijwel alleen door vrouwen kan worden ervaren, maar niet in elk meisjesleven voorkomt: aangifte doen na een vervelende seksuele ervaring.

‘Het politiebureau is een vrouw met eyeliner / zij noteert de schennis van mijn eerbaarheid / en stuurt me naar huis / om te douchen,’ zo schrijft Smits.

Haar kundig verwoorde gedicht bezorgt je een gevoel van gêne. Je voelt de viezigheid, de besmeurde onschuld.

Als je een meisje bent is een waardig debuut, waar je even goed voor moet gaan zitten. De gedichten lijken in eerste instantie moeilijk te begrijpen, maar laat Maartje Smits, Als je een Smits haar werk doen. meisje bent, Uitgeverij De Har­ monie, ISBN 978 90 761 7467 9 (€ 15,90)

Laura Barnett Sarah Lee

wendingen van het leven, maar vooral een ode aan de voorbestemde liefde. Ingewikkeld? Ja. Maar o zo ontroerend.

De levens van vier mensen raken met elkaar verweven.

In een land waar schoonheid en rauwe werkelijkheid elkaar voortdurend afwisselen, moeten ze ieder op hun eigen wijze zien te overleven.

pepperbooks.nl

E T U N I M T S A L N O Z R E T N I W

Honolulu King â‚Ź19,99

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 7

literatuur column

Oud en nieuw: een ontmoeting met ­Martin Ros

wolkers

foto’s: frank schaake

De kunst en onrust van Ida Sipora Hoewel de meesten nooit van haar gehoord zullen hebben, was het leven van Ida Sipora al een verhaal voordat het in een boek stond. Dit mysterieuze Nederlandse meisje was een geheim dat nu eindelijk door iedereen gelezen kan worden.

Door Selma van Aken Het is geen uitdaging om een boek te vullen met Ida Sipora’s belevenissen. Op 28-jarige leeftijd overleed deze kunstenares aan een hersentumor, maar ze had toen al genoeg foto’s gemaakt en gedichten geschreven om nog jarenlang door te kunnen leven in de herinnering van haar familie en de kunst van haar vrienden. Zo vormde zij voor Jan Wolkers de inspiratie voor Olga, het vrouwelijke hoofdpersonage van Turks fruit.

Nu, zoveel jaren na haar dood, besloot Ida’s halfbroer Frank Schaake zich echt te verdiepen in haar leven. Veel wist hij niet van haar: Ida bracht een groot deel van haar tijd

Anna Enquist

tot het levenseinde van Olga in Turks door in Frankrijk, Engeland, Spanje fruit’, maar dit beschrijft niet half en Marokko. Na jaren oude brieven, hoe inspirerend haar leven echt is gedichten en foto’s verzameld te geweest. Zij was veel meer dan een hebben, heeft Schaake de stap geinspiratiebron voor de roman van waagd om al die gevonden informaiemand anders. Ze was zelf ook een tie te verwerken in een biografie. kunstenaar die wat van de wereld Hoewel Schaake nauw verbonden wilde zien en die haar ervaringen op is met zijn hoofdpersonage, blijft de toon wat afstandelijk. In grote lijnen een prachtige manier vastlegde.

Na een onrustige jeugd in afwissewordt Ida’s leven beschreven, maar lend Haarlem en Amsterdam heeft echt persoonlijk wordt het niet. Aan Ida ook als volwassene nooit meer het eind van het boek deelt Schaake rust kunnen vinden. Altijd voelde zijn eigen ervaringen met zijn zus, ze de drang om te werken, dichten, maar nooit wordt duidelijk hoe hij reizen, liefhebben. Daar heeft ze uitzich nou daadwerkelijk voelt bij eindelijk een hoge prijs voor moeten zo’n bijzonder persoon in zijn nabije betalen. omgeving.

Dit boek moet gelezen Ida Sipora is geen literair worden. Niet omdat de meesterwerk. Zinnen auteur zijn lezer nou lopen soms niet lekker, zo weet te raken met of bepaalde woorden zijn schrijfstijl, maar worden te vaak na eljuist omdat het verhaal kaar gebruikt. Toch is er van het leven van Ida iets dat ervoor zorgt dat Sipora dat wel kan. We je wilt blijven lezen. Ida mogen er best wel eens Sipora is als een schabewust van worden geduw die zich blijkbaar maakt dat de mooiste altijd op de achtergrond kunstwerken op aarde heeft bewogen, maar die soms doodnormale je nu pas opvalt. Op de ­Nederlandse meisjes voorkant van het boek Frank Schaake, Ida Sipora, zijn. wordt verwezen naar Uitgeverij Ida Sipora Publi­ Ida’s rol als ‘de vrouw die shing, ISBN 978 90 824 3030 1 Jan Wolkers inspireerde (€ 19,99)

Hoewel ik er toch al eerder geweest was, maakten de hallen van de Frankfurter Buchmesse ook dit keer een grote indruk op me.

De kraam met ijs en wafels, naast de roltrap in Halle 4, verzoop haast in de enorme ruimte.

Het was mijn eerste jaar op de Messe als uitgever van De Arbeiderspers.

Mijn secretaresse, Stien van Waardt, had het schema gemaakt en ik had afspraken met agenten, uitgevers en een enkele redacteur. Soms vonden de gesprekken plaats in onze eigen stand, meestal echter ging ik naar een andere verdieping in ‘onze’ Halle, of naar Halle 5 of 8: de Duitsers, de Amerikanen. Ik was juist bij Carole Saudejaud van uitgeverij Fayard geweest om te vertellen over onze nieuwe boeken en te luisteren naar haar aanbevelingen met betrekking tot titels die ze graag aan een Neder­ landse uitgever zou verkopen. Op één titel had ik blijkbaar enthousiaster gereageerd dan op de andere, want bij het hartelijke afscheid gaf ze me het boek mee, met de woorden: ‘Lees alvast een stuk!’

Voor de stand van uitgeverij Galli­ mard bleef ik staan om mijn schema te raadplegen. Waar moest ik zijn voor mijn volgende afspraak? Die zou pas over drie kwartier zijn. Ik ging niet terug naar onze stand op de eerste verdieping, maar zocht een plek om inderdaad vast iets te lezen in het boek dat Carole me in de handen had gedrukt. Terwijl ik zat te lezen trok­ ken er hordes mensen langs, op weg naar weer een afspraak.

Vanuit mijn ooghoek zag ik hem schuifelen, onzeker. In tegenstelling tot de andere beursgangers droeg hij geen snelle tas, maar trok hij een boodschappenwagentje op wieltjes achter zich aan. Op deze derde dag van de beurs zag Martin Ros, voor­ malig hoofdredacteur van De Arbei­ derspers, er vermoeid uit. Hij kwam naar de bank waar ik zat. Een beetje verward zocht hij iets in de bood­ schappenkar, maar gaf al snel op. Op nog geen drie meter van mij vandaan zat hij. De oude, spraakmakende hoofdredacteur van De Arbeiderspers.

Met uitgever Theo Sontrop had hij in de afgelopen jaren de uitgeverij gemaakt tot wat hij nu is: een van de toonaangevende literaire huizen in Nederland. Juist toen ik een gesprek wilde beginnen, zag ik dat hij inge­ dommeld was. Zijn linkerhand rustte op het wagentje, zijn rechter lag op zijn schoot. Ik hoorde hem heel licht snurken. Voorzichtig stond ik op. Ter­ wijl ik me door de mensenstroom liet opnemen, keek ik om. Hij was weer wakker en in gesprek met een jonge vrouw die naast hem zat. Over hem hoefde ik me geen zorgen te maken.

Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijf­begeleiding. www.magonia.nl

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 8

literatuur Keke Keukelaar

boekenkrant tipT Taqwacore Waar gaat het over? In een huis in Buffalo leeft een groep jonge moslimpunks. Ze noemen hun subcultuur Taqwacore. Knight schetst een wereld waarin het vrijdagmiddaggebed moeiteloos overloopt in een avond vol hardcore punk.

Niet te missen, want: Bananafish is een Michael Muhammad Knight, Taqwacore, vertaling: Krijn nieuwe uitgeverij voor Peter Hesselink, Uitgeverij ‘vreemd genoeg onverBananafish, ISBN 978 94 922 taalde literatuur’. Prach5407 8 (€ 18,00) tig uitgangspunt! Ook leuk: er zijn inmiddels echte Taqwacorescenes ontstaan. Mooi voorbeeld van een roman die een werkelijkheid schept.

Het tumult van de tijd Waar gaat het over?

Het tumult van de tijd is een fictionele biografie van een van de grootste componisten van de twintigste eeuw, Dmitri Sjostakovitsj.

Niet te missen, want: Dit is Barnes’ eerste roman in vijf jaar. Met zijn laatste, Alsof het voorbij is, won hij de Man Booker Prize. Wat zal deze roman teweegbrengen?

Julian Barnes, Het tumult van de tijd, Uitgeverij Atlas Con­ tact, ISBN 978 90 254 4661 1 (€ 19,99)

debuut

Dertien jaar na die zomer

Anna Waar gaat het over?

Nadat een mysterieus virus alle volwassenen heeft uitgeroeid, is Sicilië verworden tot een gigantische ruïne, waar de dertienjarige Anna en haar broertje Astor proberen te overleven. Dan wordt Astor ontvoerd…

Niet te missen, want: Ammaniti, bekend van Zo God het wil en Ik haal je op, ik neem je mee, gaat in dit boek op de dystopische toer. Hoe zal dat uitpakken?

Lize Spit

Niccolò Ammaniti, Anna, ver­ taling: Etta Maris, Uitgeve­ rij Lebowski, ISBN 978 90 488 2841 8 (€ 19,99)

Mensenwerk Waar gaat het over?

Zuid-Korea, 1980. In de zuidelijke stad Gwangju vindt in de nasleep van de moord op de militaire dictator Park Chung Hee een studentenopstand plaats, die gevolgd wordt door brute represailles. Als Dong-ho op zoek gaat naar zijn vriend JeongDae, raakt hij verstrikt Han Kang, Mensenwerk, ver­ in de opstand. taling: Monique Eggermont Niet te missen, want: en Deborah Smith, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, ISBN 978 Han Kang houdt met 90 388 0100 1 (€ 19,99) deze roman de geschiedenis levend, want de opstand heeft echt plaatsgevonden.

Pas 27 jaar is ze, Lize Spit.

Toch heeft ze al een carrière waar menig jong auteur jaloers op zal zijn: ze schrijft scenario’s, proza en poëzie en publiceerde in diverse literaire tijdschriften. Nu heeft ze haar debuutroman afgeleverd: Het smelt.

Door Laura van Dee Het smelt is een van de eerste boeken die de nieuwe uitgeverij Das Mag heeft uitgebracht.

Als deze roman tekenend is voor de rest van Spits oeuvre, dan belooft dat veel goeds.

In een klein Vlaams dorp woont Eva, een tiener die het niet getroffen heeft. Vader en moeder zijn aan de drank en haar zusje heeft psychische problemen. Eva probeert van haar leven het beste te maken en trekt veel op met Pim en Laurens, haar beste vrienden. Eva’s leven kabbelt voort, tot een gebeurtenis haar leven

andere woorden en iets afwijkende voorgoed zal veranderen. Wat is er zinsconstructies kent. Maar dat is gebeurd in de zomer van 2002? het zeker niet alleen. Hoofdpersoon Het smelt is een en al suspense en Eva gebruikt prachtige, poëtische de korte hoofdstukken maken dat vergelijkingen. Zo merkt Eva bij je de pagina’s gretig omslaat. Uiterhaar terugkomst in het dorp op: aard schuilt de kracht van deze ‘De omgeving die ik al jaren kende roman niet alleen in de spanning. toonde zich plots vanuit een ander Spits beschrijvingen van de beklemperspectief. Ik paste er niet meer in mende dorpssfeer en de trieste zoals ik er altijd wel in had gepast. situatie bij Eva thuis zijn treffend Ik was het Duplomannetje in een en brengen het verhaal tot leven.

Legohuis.’

Spit is een ster in het principe show Na al deze lof toch nog een kleine don’t tell. Zo laat ze Eva haar moekritische noot: Het der observeren als die smelt is wat aan de aan de telefoon zit: ‘Ze serieuze kant en enige belt niet lang maar blijft humor hier en daar wel het hele gesprek had mijns inziens niet rechtop staan en glimmisstaan. Het kan toch lachen – een dochter niet alleen kommer en waar geen moeder spijt kwel zijn geweest in van kan hebben. Zodra Eva’s leven? Ach, mijn ze ophangt, zakken de leesgenot is er niet schouders, verdwijnt minder om geweest. haar hand uit de broekEn ik ben er zeker van zak, wordt ze zelf weer dat dat van jou ook de moeder met spijt.’ niet gehinderd zal Ook het taalgebruik worden. van Spit is wonderschoon. Misschien dat Lize Spit, Het smelt, Uitgeverij het door het Vlaams Das Mag, ISBN 978 90 824 1061 komt, dat soms net 7 (€ 22,95)

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 9

literatuur Jeugd van Tegenwoordig

Verdrinken in de literatuur Tot voor kort vloeide de alcohol rijkelijk in het leven van Pepijn Lanen, maar sinds hij vader is geworden drinkt hij nauwelijks meer. In zijn debuutroman Naamloos verweeft hij zijn ervaringen met drank met een fictieve verhaallijn over een man die zijn naam vergeet. Een gesprek over alcohol, literatuur en schrijven.

‘Bij korte ver­ halen is het ook veel makkelijker om er veel stijl in te stoppen. Bij Naamloos heb ik juist gepro­ beerd om de taal wat simpeler te houden.’

Door Nina Visser ‘Heb je jasmijnthee?’ vraagt Lanen als de ober zijn bestelling komt opnemen. Hij draagt een donkergroene trui met een subtiel Ralph Laurenlogo. Alleen zijn witte Nikes hinten naar zijn hiphopachtergrond als lid van De Jeugd van Tegenwoordig, de vierkoppige rapformatie die sinds 2005 hit na hit scoort met nummers als ‘Watskeburt?!’, ‘Hollereer’ en ‘Sterrenstof’. Twee jaar geleden debuteerde Lanen als auteur met de verhalenbundel Sjeumig, en deze maand verschijnt Naamloos, zijn eerste roman. In dit boek staat een dertiger centraal die, terwijl hij tussen twee banen in zit en tijdelijk in het leegstaande appartement van een vriend woont, besluit om een maand lang te stoppen met drinken.

Als hij op dag zeven zijn naam vergeet begint hij een zoektocht naar zijn verloren identiteit.

Voor dit verhaal fictionaliseerde Lanen zijn eigen ervaringen met drank. ‘Ik had al langer het idee om iets te schrijven over de gekke, ambivalente plek van alcohol in het leven. Tot voor kort hield ik me graag en veel bezig met het drinken van alcohol, maar tegelijkertijd was het ook een soort blok aan mijn been.’ De 33-jarige rapper vindt het interessant om te zien welke plaats drank in de samenleving inneemt. ‘Het drinken van alcohol behoeft op sociaal vlak eigenlijk helemaal geen uitleg, terwijl het toch wel een heel gekke component van de samenleving is.

Dat vind ik fascinerend.’

Onbewust is zijn debuut misschien wel de definitieve afsluiting van een periode, want sinds Lanen afgelopen mei voor het eerst vader werd is zijn leven flink veranderd. ‘De grap is dat ik, nu ik vader ben geworden, eigenlijk helemaal niet meer drink.

Als ik nu bepaalde drankscènes uit Naamloos teruglees die echt hebben plaatsgevonden dan kan ik me daar eigenlijk al niet meer echt iets bij voorstellen. Dus dat is vanzelf ook een soort fictie geworden.’

Maar genoeg over alcohol. Hoe geeft

Pepijn Lanen corné van der stelt

sten van de Jeugd van TegenwoorLanen vorm aan het schrijverschap? dig, een groot aantal zelfbedachte Hoe zagen zijn werkdagen er bijwoorden bevat, zoals ‘bloedkotsje’ voorbeeld uit? ‘Ik werd wakker om zeven of acht uur ’s ochtends. Ik ging en ‘medestraatbewandelaars’. De auteur voegde deze woorden echter naar de keuken, maakte wat ontbijt niet bewust in. ‘Ze komen gewoon met een kopje Oolongthee en zette bij me op,’ legt hij uit. ‘Ik probeer een heel specifiek muziekstuk op, dingen niet altijd op een alledaagse dat Ryuichi Sakamoto heeft gecommanier te zeggen, maar als je de hele poneerd voor een modeshow van tijd probeert om de normale term te Yohji Yamamoto. En dan begon ik te omzeilen, dan gebruik je vaak ongeschrijven aan de keukentafel. Ik had merkt steeds hetzelfde synoniem. toen ik begon in een aantekeninHet is dus een beetje een balancegenboekje alle ideeën die ik in mijn ringsact. Soms pakt het goed uit en hoofd had opgeschreven en op een tijdlijn geplaatst om een overzicht te soms niet.’

Hetzelfde geldt voor krijgen van hoe het verzijn zinnen, vertelt haal zich zou kunnen Lanen. ‘In mijn verontvouwen. Elke dag halenbundel Sjeumig keek ik op die tijdlijn staan heel veel lange om te zien waar ik was zinnen met veel bijzingebleven en wat voor nen, dat vind ik tof. Bij notities ik had staan, en korte verhalen is het daar ging ik mee aan de ook veel makkelijker slag. Ik probeerde miniom er veel stijl in te maal duizend woorden stoppen. Bij Naamloos te schrijven en deed heb ik juist expres daar een uur of andergeprobeerd om de half uur over, soms twee taal wat simpeler en uur.’

Pepijn Lanen, Naamloos, Uit­ vloeiender te houden, Opvallend is dat Naamgeverij Ambo|Anthos, ISBN want je wilt niet moe loos, net als de songtek978 90 263 3317 0 (€ 18,99)

worden van de stijl terwijl het verhaal nog doorgaat. Maar het blijft erg ingewikkeld. Ik was bijvoorbeeld bang om te veel zinnen te beginnen met ‘ik’ of ‘wij’ of een ander persoonlijk voornaamwoord, maar toen las ik The Old Man and the Sea van Hemingway en zag ik dat hij zijn zinnen ook steeds zo begon. Zijn boek staat heel hoog aangeschreven, dus misschien ben ik er dan wel weer veel te veel mee bezig in mijn hoofd.’

De boeken die hij las tijdens het schrijfproces hebben dan ook zeker invloed gehad op de manier waarop Lanen naar zijn eigen werk keek.

Zo las hij net als zijn eigen hoofdpersoon De gebroeders Karamazov van Dostojevski. ‘Ik was er daarvoor al aan begonnen, maar ik was het ook tijdens het schrijven aan het lezen. Enorm fascinerend. Ik zou niet durven zeggen dat het hier direct invloed op heeft uitgeoefend, maar die Russen zijn op zo’n andere manier met literatuur bezig, dat is toch wel enorm prikkelend en stimulerend.’ Naast Dostojevski las Lanen de afgelopen tijd andere grote namen als Murakami, Isaak Babel en Célines Reis naar het einde van de nacht. ‘Eigenlijk van alles dus. Ik probeer elke dag te lezen, maar de laatste tijd komt het er niet meer zo vaak van, ook omdat ik meer bezig ben met de baby. Maar ik heb wel altijd boeken op mijn telefoon staan, zodat als ik even vijf minuten heb ik snel wat kan lezen.’

Leest hij eigenlijk ook wel eens iets van Nederlandse auteurs? ‘Vrij weinig,’ bekent hij. ‘Ik ben daar ook niet erg in thuis. Over het algemeen vind ik het altijd wel leuk als ik ergens aan begin, maar als ik dan denk aan Mulisch bijvoorbeeld, dan vind ik dat ik ook meteen alles van hem moet lezen. Want zo werkt het wel: als ik iets goed vind lees ik daarna vrijwel alles wat er is van zo iemand. Dat is een beetje een fictieve molensteen aan mijn fictieve been, terwijl ik aan het verdrinken ben in mijn fictieve, nog ongelezen literatuur.’

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 10

boekfragment

Ze weten niet wat ze doen Het leven van neurowetenschapper Joe Chayefski wordt volledig overhoop gehaald als hij op een dag door dierenactivisten wordt bedreigd. Langzaam begint zijn gezin door alle spanningen uit elkaar te vallen.

Een ontmoeting met zijn vervreemde zoon doet hem inzien hoe complex de situatie is en wat het leven de moeite waard maakt.

Jussi Valtonen, Ze weten niet wat ze doen, ­Uitgeverij Signatuur, ISBN 978 90 567 2542 6 (€ 19,95) Ook verkrijgbaar als e-boek www.uitgeverijsignatuur.nl

Thuis. Hoe makkelijk was het om zo’n woord tussen neus en lippen door uit te spreken, home, die zachte klanken, zo ongedwongen en warm, alsof dat woord in alle talen op aarde hetzelfde betekende. Ze staarde Joe aan, slikte toen en wendde haar blik af.

‘Doe nou niet,’ zei Joe terwijl hij haar bij de arm pakte, maar ze trok hem weg.

Joe probeerde het nog een keer: Come on, Alina. Wanneer hij haar naam zei, legde hij de klemtoon op de tweede lettergreep, en de eerste klinker was bijna onhoorbaar: Liina.

Toen ze elkaar net kenden had ze dat leuk gevonden, had ze iemand willen zijn die een tweede, internationale versie van haar naam nodig had.

‘Voor ons,’ zei ze. ‘Zei je echt “voor ons”?’

‘Je weet wat ik bedoel.’

‘Dat weet ik niet,’ antwoordde ze.

Die avond verzorgde Joe Samuel zonder dat ze erom moest vragen: hij deed hem een schone luier om, gaf hem zijn pap en trok hem zijn pyjama aan. Maar hij zei niets. Toen ze klaar was met borstvoeding geven lag Alina zwijgend in bed met haar rug naar Joe toe, en ze wist niet of hij wist dat ze huilde. ‘Dacht je soms dat we de rest van ons leven in Finland zouden blijven wonen?’ zei Joe traag en zachtjes tegen het boek dat opengeslagen op zijn schoot lag.

Alina dacht lang na over de juiste vraag om mee te antwoorden, een vraag die net zo vanzelfsprekend en zogenaamd neutraal klonk, maar ze voelde alleen maar hoe de vloedgolven binnen in haar beukten. Na een lange stilte hoorde ze hoe Joe een zucht slaakte, zijn bril op het nachtkastje legde en het leeslampje uitknipte.

‘Wanneer was je van plan het mij te vertellen?’

‘Te vertellen?’

Alina gaf geen antwoord.

‘Ik dacht dat we er misschien over konden praten,’ zei Joe. ‘Is dat te veel gevraagd?’

Hij klonk schor. Je gebruikt je stem verkeerd, dacht Alina. Ze had een vriendin die logopediste was. Zij wees mensen voortdurend op hun

gekras en verkeerde houding, en daardoor was ook Alina daar onbewust op gaan letten.

‘We hebben het toch ooit over de alternatieven gehad?’ ging Joe verder.

Had ze dat soms serieus moeten nemen? Alina en hij hadden hun gedachten laten gaan over de verschillende landen waar ze samen naartoe zouden verhuizen. Ze verbleven toen in een kleine hotelkamer op Piccadilly Circus, voordat er ook maar iets werkelijkheid was geweest. Op die lijst hadden ook Polen en Ghana gestaan. ‘Heeft dit iets te maken met het feit dat je die baan niet hebt gekregen?’ vroeg Alina. ‘Ik dacht dat je had gezegd dat je die ook niet echt wilde.’

Joe keek meteen geïrriteerd. Dat voelde Alina in haar maag, en ze wilde dat ze zich preciezer had uitgedrukt.

‘Praat er toch over,’ zei ze, en ze raakte zijn wang aan.

Joe keek naar het plafond, alsof hij Alina’s aanraking niet voelde.

‘Het voelt alsof er overal onzichtbare muren zijn.’

‘Bedoel je sociaal gezien, of professioneel?’ vroeg Alina.

‘Allebei.’

boekfragment

Zolang er leven is Nederland leerde Hendrik Groen kennen door zijn dagboek Pogingen iets van het leven te maken. En Hendrik Groen is terug!

Hendrik Groen, Zolang er leven is, Uitgeverij Meulenhoff, ISBN 978 90 290 9076 6 (€ 19,99) www.meulenhoff.nl

Donderdag 5 februari Ik heb gedroomd over vriesdrogen.

De ontwerpster van de mooie uitbox van gisteren suggereerde vriesdrogen, cryomatie, als alternatief voor cremeren of begraven. Ik ging in mijn droom in een badje van vloeibare stikstof van min 196 graden Celsius maar was nog niet helemaal dood. Ik werd wakker en had het erg koud.

Cryomatie is beter voor het milieu dan begraven. Na het invriezen even goed schudden, dan vallen de zware metalen eruit en blijft er vijfentwintig kilo poeder over die als compost gebruikt kan worden. Ben je nog ergens goed voor. Stof zijt gij en tot mest zult gij wederkeren. Ik kan mij voorstellen dat moordenaars veel interesse hebben in vriesdrogen omdat dat het sporenonderzoek nogal bemoeilijkt.

Er is wel een probleem met vriesdrogen: het is nog verboden in Nederland. In de meeste andere landen trouwens ook.

Een ietwat verwarde bewoner is in zijn pyjamabroek en op zijn sloffen naar de drogist gegaan om lever-

traan te kopen.

‘Dat bestaat niet meer, meneer,’ zei de verkoopster.

Teleurgesteld ging hij terug naar huis. Toen hij weer de hal inliep zat er sneeuw op zijn sloffen. Een zuster sloeg alarm en de portier kreeg op zijn kop. Hij moet niet alleen opletten wíe er naar buiten gaat, maar ook hóe iemand naar buiten gaat.

‘Ja maar, ik kan de onderkant helemaal niet zien als ze vlak voor mijn balie langslopen,’ verweerde hij zich.

Nu heeft hij van de directie opdracht gekregen om in geval van twijfel even te gaan staan om beter te kunnen kijken. Daar is de portier niet blij mee. Hij is een van onze beste zittenblijvers. Het straalt uit zijn ongeïnteresseerde ogen: geen stap te veel. Hij heeft een vaste aanstelling en moet nog ongeveer vijftien jaar zitten.

Vrijdag 6 februari ‘Kijk,’ zei Evert iets te hard, ‘ook al ben je invalide, dan probeer je toch nog de poepstreepjes uit de pot te pissen.’ En hij nam een hap van zijn broodje kroket.

‘Ja, maar hoe dan?’ vroeg Edward zogenaamd geïnteresseerd. Evert wilde dat wel even voordoen.

‘Ja ja, meneer Duiker. Heel grappig, maar er zitten mensen een hapje te eten. Bewaart u de poep­en piesverhalen maar voor in uw eigen woning.’ Het was het hoofd huishou-

delijke dienst, mevrouw De Roos, die ingreep.

Evert is de ene dag baldadig en de volgende dag zwijgzaam en in zichzelf gekeerd. Ik maak me een beetje zorgen.

Er is hier een kleine deurenstrijd aan de gang. Het personeel heeft de gewoonte om, als de bewoners thuis zijn, de deuren van de kamers open te laten staan. Dat is makkelijk voor het toezicht en voor de huishoudelijke dienst. Sommige bewoners vinden dat prettig; kunnen ze het staren uit het raam een beetje afwisselen met het staren naar de gang.

Anderen laat het onverschillig of de deur open of dicht is. En er zijn mensen zoals ik, die er geen prijs op stellen dat iedereen ongegeneerd naar binnen loert. Ik hou van mijn privacy en wil de deur dicht hebben.

Het heeft nog heel wat voeten in de aarde gehad om het personeel zover te krijgen uit zichzelf mijn deur te sluiten, maar na bijna drie jaar vriendelijk verzoeken is het gelukt.

Ik kijk zelf, zonder erbij na te denken, ook de kamers in als de deur openstaat. Ik zie de bewoners aan hun tafeltje bij het raam zitten. Soms met een boek, een enkele keer met een handwerkje maar meestal met niets. Oefenen voor het grote niets dat gaat komen.

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 11

boekfragment

Naamloos Pepijn Lanen schreef met Naamloos een rauw, eerlijk en humoristisch boek over het leven en de liefde.

Pepijn Lanen, Naamloos, Ambo|Anthos uitge­ vers, ISBN 978 90 263 3317 0 (€ 19,99) www.amboanthos.nl

Het begint met dat ik me mijn naam niet meer kan herinneren. Het is een hele schappelijke halfnegen ’s ochtends in de badkamer van een woning gelegen binnen de ring. In de ronde spiegel die bij de wasbak hoort, staat een niet meer zo jonge man met ontbloot bovenlijf en haar dat wel een borstel kan gebruiken.

Een mond vol elektrische tandenborstel en lippen vol schuim roerloos onder twee verwarde ogen die me aan staren. Terwijl het verwisselbare opzetborsteltje stug door blijft boenen op dezelfde plek, graaf ik in de zandbak van mijn geheugen naar de combinatie, voor- en achternaam, die me al tweeëndertig jaar voor een groot gedeelte van mijn identiteit voorziet.

Flarden schieten voorbij maar niks blijft plakken. Iets met een a? Een tussenvoegsel? Kort van voren, familienaam overdreven lang uitgerekt?

Ergens midden in de zoektocht naar waarheid verliest de hand waarmee ik op de wasbak leun de strijd met het porselein. Terwijl deze wegglipt, schrik ik me een hartverzakking.

Ik knipper met mijn ogen en spuug een mondvol Parodontax het afvoerputje in. Terwijl ik mijn tong poets

ga ik mijn stappen na en kom tot de conclusie dat naast wakker worden in mijn, weliswaar tijdelijke, maar toch eigen bed, er vandaag vrijwel nog niets gebeurd is, laat staan iets wat doorgaans tot verlies van eigennaam leidt. Het raam in de badkamer toont een strak witte lucht. Ik voel me opgesloten op aarde. Mijn nagels zijn te lang. Niet per se om te zien, maar wel in het gebruik. Wanneer ik een ochtendstrontje uit mijn ooghoek peuter, prikt de nagel op onaangename wijze in mijn oogbal.

‘Ik had wel blind kenne wezen,’ grapt de jonge man in de spiegel.

Eerst moet ik lachen, dan schaam ik me ineens en uiteindelijk doe ik maar alsof hij het nooit gezegd heeft.

aangelopen.

Het gezicht herken ik uit duizenden.

Het is het gezicht van een volslagen vreemde, waarvan ik toch elke detail kan dromen. De ogen altijd hetzelfde; vragend en doelloos. De neus waar ik net goed mee weg ben gekomen en de mond die ook maar gewoon een mond is. De nulstand is er een van onnozelheid.

Ik wrijf met beide handen over het gezicht van de vreemde.

‘Hoe heet jij ook alweer?’; de woorden verfrommeld in mijn handpalmen. Een zenmoment bekruipt me maar wordt op het laatste ogenblik afgewend door toetergeluid uit de verte. Een kusje van het stadse leven.

Ik spoel mijn mond en neem een paar slokken ijskoud water. Ik rommel in een bakje met badkamertroepjes op zoek naar een nagelknipper, waarvan ik op voorhand al denk dat ik die in ieder geval niet daar ga vinden. Anders waren mijn nagels waarschijnlijk al geknipt geraakt, ergens in de afgelopen dagen. In een vlaag van enthousiasme haal ik mezelf over om een paar push-ups te doen. Ik kom tot dertien herhalingen voordat ik er geen zin meer in heb en mijn bovenarmen beginnen tegen te sputteren. Als ik omhoogkom is daar weer de spiegel. Het hoofd boven het ontblote bovenlichaam is rood

boekfragment

Zaterdag Het verschijnen van ­Zaterdag betekende voor Ian McEwan zijn doorbraak bij het grote publiek. Nu in midprice ­editie verkrijgbaar!

Ian McEwan, Zaterdag, vertaling: Rien Verhoef, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 7485 3 (€ 12,50) Vanaf 10 februari in de boekhandel www.deharmonie.nl

Als hij naar het bed loopt hoort hij een laag gerommel, een zachte, aanzwellende donder, en hij blijft staan luisteren. Het geluid zegt alles.

Hij kijkt ter bevestiging over zijn schouder naar het raam. Natuurlijk is een komeet zo ver weg dat hij alleen maar kan lijken stil te staan.

Ontzet neemt hij zijn plaats voor het raam weer in. Het geluid houdt dezelfde sterkte als hij de schaal nogmaals herziet, inzoomt deze keer, van zonnestof en -ijs terug naar het lokale. Er zijn maar drie, vier seconden verstreken sinds hij dat vuur aan de hemel zag en er al tweemaal van gedachten over veranderde.

Het volgt een weg die hij zelf in zijn leven vaak heeft afgelegd, intussen bezig met zijn vaste patronen: zijn stoelleuning en zijn horloge terugzetten, zijn papieren opbergen, altijd benieuwd of hij beneden zijn eigen huis kan vinden in die onmetelijke, bijna fraaie oranje-grijze uitgestrektheid; van oost naar west langs de zuidoevers van de Theems, tweeduizend voet hoog, in de laatste aanloop naar Heathrow.

Het is nu recht ten zuiden van hem, nog geen twee kilometer ver, en zal

zo dadelijk verdwijnen in het hoogste rasterwerk van de kale platanen, en dan achter de Post Office Tower, ter hoogte van de onderste microgolfschotels. Ondanks de lichten van de stad zijn in het vroege-ochtenddonker de omtrekken van het vliegtuig niet te zien. De brand moet woeden in de linkervleugel waar deze aan de romp vastzit, of misschien in een van de motoren die eronder hangen. De voorrand van het vuur is een afgeplatte witte bol die uitloopt in een kegel van geel en rood, niet zozeer een meteoor of komeet als wel de schrille uitbeelding daarvan door een schilder. Als om een schijn van gewoonheid op te houden, knipperen de landingslichten. Maar de toon van de motor verraadt alles.

Boven het normale lage luchtgebulder klinkt een gejaagd, gesmoord gejammer dat in sterkte toeneemt – een gil maar tegelijk een langgerekte kreet, een onzuiver, smerig geluid dat duidt op een onhoudbare mechanische inspanning die uitgaat boven het vermogen van verhard staal, in een opwaartse spiraal naar een eindpunt, onverantwoordelijk hoger en hoger als de begeleiding bij een angstwekkende kermisattractie.

Iets gaat het zo dadelijk begeven.

Hij overweegt niet meer om Rosalind wakker te maken. Waarom zou hij haar wekken voor deze nachtmerrie? Het schouwspel heeft eigenlijk de vertrouwdheid

van een herhaalde droom. Uiterlijk onderworpen aan de eentonigheid van de luchtreis laat hij zoals de meeste passagiers, terwijl hij met een voorverpakte maaltijd voor zich volgzaam vastgesnoerd zit, vaak zijn gedachten over de mogelijkheden dwalen. Buiten, achter een wand van dun staal en vrolijk knarsend plastic, is het zestig graden onder nul en twaalfduizend meter tot de grond. Je raast met honderdvijftig meter per seconde over de Atlantische Oceaan en onderwerpt je aan die flauwekul omdat iedereen het doet. Je medereizigers worden gerustgesteld omdat jij en de anderen om je heen rustig lijken. Op een bepaalde manier bekeken – het dodental per reizigerskilometer – zijn de statistieken een troost. En hoe zou je anders een congres in Zuid-Californië moeten bijwonen? Het luchtverkeer is een effectenbeurs, een truc met spiegelbeelden, een broos verbond van gebundeld geloof; zolang de zenuwen het houden en er geen bommen of saboteurs aan boord zijn, heeft niemand iets te klagen.

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 12

spanning Boekenkrant tipT De val Waar gaat het over? Als de bekende, in afzondering levende schrijfster Linda Conrads op tv de moordenaar van haar jongere zus denkt te herkennen, besluit ze een val te zetten om hem tot een bekentenis te dwingen.

Niet te missen, want: De val was in Raabes thuisland Duitsland een groot succes, en Hollywood sleepte de filmrechten al binnen. Dat belooft veel goeds.

barcelona

Geneeskundige geheimen Een beetje clichématig is Het geheim van Vesalius wel.

Toch is het debuut van Jordi Llobregat zeker niet slecht, want de auteur laat het plot op overtuigende wijze naar zijn pijpen dansen.

Melanie Raabe, De val, verta­ ling: Sander Hoving, Uitgeve­ rij Cargo, ISBN 978 90 234 9543 7 (€ 19,90)

Dag des oordeels Waar gaat het over? De jonge William Goldacre stort zichzelf van een van de kliffen in Dorset.

Zijn omgeving blijft verslagen achter. Wat zit er achter deze tragedie, en hoe ver reiken de consequenties van zijn daad?

Inspecteur Lynley gaat op onderzoek uit.

Niet te missen, want: Elizabeth George, Dag des Hoera, een nieuwe oordeels, vertaling: Fanneke Lynley! Samen met serCnossen, A.W. Bruna uitge­ geant Barbara Havers vers, ISBN 978 90 229 9876 2 stort hij zich op de zaak. (€ 22,50) Wij hopen immer nog op een nieuw tv-seizoen met dit duo in de hoofdrol.

Vals leven Waar gaat het over?

Sophie leidt een rustig leven, totdat de krankzinnigheid onverwachts toeslaat en werkelijkheid en waanzin moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn. Heeft Sophie haar schoonmoeder vermoord? En is ze schuldig aan de zelfmoord van haar man?

Niet te missen, want: Pierre Lemaitre, Vals leven, Xander Uitgevers, ISBN 978 94 Dit is weer eens wat 016 0504 5 (€ 19,99) anders dan een doorsnee whodunnit. Wij zijn benieuwd naar de ware aard van Sophie.

De stalen Madonna Waar gaat het over?

Iemand in Hollywood is schuldig aan de moord op de vrouw van Leo Berliner. Leo gaat op onderzoek uit, maar merkt al snel dat Hollywood één grote slangenkuil is.

Niet te missen, want: Ate de Jong regisseerde en produceerde speelAte de Jong, De stalen films als Zomerhitte Madonna, The House of en The Discovery of Books, ISBN 978 90 443 4796 8 Heaven. Zou dit boek (€ 19,99) een afrekening met Hollywood zijn? Wij verwachten in elk geval een interessant kijkje in de keuken.

Helaas bevatten de eerste vijftig pagina’s van Het geheim van Vesalius de nodige clichés. Journalist Fleixa is bijvoorbeeld een zuipende, gokverslaafde leugenaar die zijn achterstallige huur stiekem in natura afbetaalt aan Door Nina Visser de vrouw van zijn huurbaas. Dit soort uitverHet verhaal begint aan grote personages zijn de vooravond van de door andere auteurs al Wereldtentoonstelveel vaker, en ook overling in Barcelona in tuigender, beschreven.

1888. Daniel Amat is Toch weet Llobregat net afgestudeerd aan je aandacht wel vast de universiteit van te houden. De setting Oxford, waar hij zeven jaar geleden van het negentiendevanuit Spanje naartoe vluchtte na eeuwse Barcelona is de dood van zijn broer, als hij via een anoniem telegram hoort dat zijn sfeervol, en de combinatie met het thema van vader, een vooraanstaand arts, is de geneeskunde, waar overleden. Hij keert terug naar Barde auteur zich duidelijk Gustavo Ten celona in de hoop na de begrafenis grondig in heeft verdirect weer te kunnen diept, zorgt voor een vertrekken, maar daar originele invalshoek. wordt hij aangesproOok de moderne theken door Bernat Fleixa, matiek is interessant: een journalist die hem hoe ver mag je gaan vertelt dat de dood van met sleutelen aan menzijn vader geen ongeluk sen? Moeten we alle was. Daniel besluit te medische kennis die blijven en gaat samen we hebben ook daadmet Fleixa en Pau werkelijk gebruiken?

Gilbert, een briljante En dan is er nog het geneeskundestudent en plot. Subtiliteit is misde laatste assistent van schien niet Llobregats zijn vader, op onderzoek sterkste kant, maar dat uit. De beroemde arts Jordi Llobregat, Het geheim gebrek levert wél een Andreas Vesalius (1514 – van Vesalius, vertaling: Johan meeslepend verhaal 1564) blijkt een belangRijskamp, Uitgeverij Atlas rijke rol te spelen in hun Contact, ISBN 978 90 488 2603 op vol onvoorziene wendingen. Naast de zoektocht.

2 (€ 22,50)

Jordi Llobregat hoofdlijn van het moordmysterie heeft elk personage bovendien een eigen, kleinere verhaallijn die voor verdieping zorgt. Ondanks het overvolle verhaal komt alles aan het einde samen en blijven er geen losse eindjes over.

Het geheim van Vesalius is al vergeleken met Het kerkhof der vergeten boeken-vierluik van Carlos Ruiz Zafón, waarvan De schaduw van de wind (2004) het eerste en bekendste deel is. En inderdaad: voor wie ook vol ongeduld uitkijkt naar de opvolger van Zafóns De gevangene van de hemel (2012) is dit een mooi boek om de tijd mee door te komen.

Vervolg

Mannen, opgepast!

M.J. Arlidge werkte jarenlang als scriptschrijver voor televisieseries, maar hij is pas echt bekend geworden met zijn Britse boekenserie over inspecteur Helen Grace.

Door Michelle van Toorn Piep zei de muis is het tweede boek in de serie. Het speelt zich af net na de gebeurtenissen van het eerste boek, Iene miene mutte. Het is belangrijk om deze boeken in chronologische volgorde te lezen; veel van wat er in het eerste boek gebeurt komt terug in het tweede boek, en zonder deze aanknopingspunten kan het moeilijk worden om het verhaal en de band tussen personages te begrijpen.

In Piep zei de muis wordt inspecteur Grace geconfronteerd met een schokkende moord in een leegstaand huis, waarbij het hart van het slachtoffer ontbreekt. Wanneer het hart bij het gezin van de vermoorde man wordt afgeleverd,

Een pluspunt is dat Arlidge een vreest Grace dat het niet bij deze belangrijk onderwerp aansnijdt, ene moord zal blijven. Al snel blijkt namelijk het groeiende aantal dat de moordenaar op zoek is naar prostituees als gevolg van torenwraak en achter mannen met een hoge collegegelden in Engeland. geheime agenda aangaat.

Het boek is hiermee cultuurkriArlidge heeft ervoor gekozen om tisch; een aspect dat je niet bij alle zijn boek vanuit een stuk of zestien thrillers ziet. verschillende perspectieven te Toch heeft het verhaal geen blijschrijven. Zo komen onder anderen vende indruk achtergelaten. Ik slachtoffers en nabestaanden aan mis originaliteit en details in de het woord. Deze manier van schrijschrijfstijl, met als resultaat dat ik ven biedt interessant inzicht in de me niet kon inleven in de personapsyches van die personages en het ges en gebeurtenissen. Dit zorgde schept een compleet beeld van de er ook voor dat ik de gebeurtenissen in en spanning niet echt rondom een moordzaak. voelde.

Helaas voelde het eindPiep zei de muis is resultaat voor mij wat een vluchtig verhaal rommelig aan; het boek dat snel wegleest. bestaat uit talloze korte Als je daarnaar op hoofdstukken, vaak niet zoek bent, is dit boek langer dan twee tot drie een prima keuze. En pagina’s. Daarbij vond ik mocht jij wel fan worhet lastig om een emotiden, dan heb je geluk: onele connectie met de het ziet ernaar uit dat personages op te bouer nog veel boeken in wen. Het belangrijkste deze serie over inspecvoorbeeld hiervan is het teur Grace zullen achtergrondverhaal van M.J. Arlidge, Piep zei de muis, volgen. de dader: die informatie vertaling: Mariëtte van is best schokkend, maar Gelder, Uitgeverij Boekerij, het deed me niet zoveel. ISBN 978 90 225 7532 1 (€ 19,99)

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 13

spanning

no-nonsense

Mannen(boeken): niet zo simpel als ze lijken Op de overwegend vrouwelijke redactie van de Boekenkrant is men zeer geëmancipeerd. De dames maken alle potjes gewoon zelf open, zetten spinnen resoluut buiten en zelfs de muizenplaag van twee jaar geleden maakte weinig indruk.

Door Jesse Poiesz Het bespreken van de ‘Meer boek voor mannen’-reeks van uitgeverij Karakter bleek echter een brug te ver. Als mannelijke redacteur werd mij vriendelijk verzocht deze taak op mij te nemen. Dit was een kolfje naar mijn hand. Ik zie mijzelf niet als een macho en mensen die het hebben over ‘echte mannen’ doen mijn tenen krullen, maar ik heb een speciaal plekje in mijn hart voor mannenboeken. Mannenboeken zijn to the point, spannend en roe-

in de weg zit, maar juist een extra pen levendige beelden op. Ideaal om dimensie geeft. even lekker bij weg te dromen en uit Dit wordt perfect geïllustreerd door de dagelijkse sleur te vluchten naar 13 hours, een boek over de dertien een wereld van heroïek, avontuur, uur waarin op 11 september 2012 en groots en meeslepend leven op het consulaat in Benghazi, Libië, het slagveld, in het voetbalstadion werd aangevallen door militante of op de Autobahn. Opmerkelijk islamitische groeperingen. Het vaak zijn het ook boeken met een verhaal volgt de bewakers die het historische slag, over samoerai, complex moesten verdedigen. In Romeinse legionairs, Vikingen en het voorwoord legt de schrijver uit moderne strijders die een rol spedat de betreffende mannen zich len bij hedendaagse historische niet herkenden in de andere reconmijlpalen. structies, en wilden laten zien wat Juist omdat ik er zo van geniet vind er echt gebeurd was. ik het jammer dat er bij Niks dan de waarheid, velen een hardnekkige dus. 13 hours is het misvatting bestaat over no nonsense-verhaal het mannenboek. Mijn van rechtlijnige, pragvriendin heeft het bijmatische mannen, voorbeeld steevast over stuk voor stuk oudhet ‘piewpiewpiew’elitestrijders. Dit zijn gehalte van dit soort geen domme jongens, fictie. Maar naar mijn maar mannen met oog idee verwarren mensen voor tactiek en verbasimpel met onintelzend veel diepgang. Zo ligent. Mannenboeken heeft één bewaker een zitten meestal degelijk tatoeage die geïnspiin elkaar, zijn goed reerd is op een werk geresearched en bevatMitchell Zuckoff, 13 hours, Uit­ van de schilder Rafaël ten vaak een diepere geverij Karakter, ISBN 978 90 en is een ander fan laag die het verhaal niet 452 1016 2 (€ 17, 95)

van de mytholoog Joseph Campbell. Dit typeert ook de stijl van 13 hours: bedrieglijk simpel, maar het huiswerk is dik in orde. Hoewel de schrijver zich beperkt tot de ervaringen, gedachten en indrukken van het beveiligingspersoneel is er bijvoorbeeld voldoende aandacht voor de aanleiding en gevolgen van deze heftige nacht in de proloog en epiloog.

Daarnaast zijn er kaartjes en plattegronden opgenomen van het terrein.

Dit komt goed van pas, omdat de hectiek van die nacht zo goed wordt weergegeven: je ziet hoe iedereen van hot naar her oprukt, zich terugtrekt en positioneert. Ook wordt er aandacht besteed aan het gevoelsleven van de mannen, die verrassend open zijn over de emotionele impact van deze nacht.

Het is jammer dat mijn collega’s en mijn vriendin niet in inzien hoe interessant mannenboeken kunnen zijn. Aan de andere kant: nu mag ik dit soort boeken blijven recenseren en hoef ik niet te wachten tot mijn vriendin mijn mannenboek uit heeft. Mijn zendingsdrang kent grenzen.

Welke kleur heeft een zoen?

Een grappig en ondeugend boek over schilderen, kleuren … en zoenen!

Speciaal voor kleine kunstenaars die een speciale kus willen schilderen voor Valentijn. € 14,95 – ISBN 978 90 448 2621 0

Advert Kalender_Opmaak 1 22-01-16 13:09 Pagina 4

baas van de wereld was…

Als ik

Stuur je idee in – het beste idee wint € 500 om het echt uit te voeren!

Ga vóór 1 mei 2016 naar www.oranjefonds.nl/baasvandewereld en vertel wat jij voor een ander zou doen als je baas van de wereld zou zijn. Oranje Fonds helpt de bedenkers van het beste idee om het ook uit te voeren!

Baas van de wereld door Pieter Koolwijk en Elly Hees Uitgeverij Lemniscaat uitgeverijLemniscaat

Bezoek ons op www.clavisbooks.com ClavisBooks @ClavisBooks @Clavis_Books

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 15

jeugd column

Paplepel

Loes Riphagen

evolutie

Monique van Kessel

Waarom hebben olifanten toch zo’n lange slurf?

Hoe leg je aan een kind uit waarom olifanten een lange slurf hebben? Pak je de evolutietheorie erbij en toon je de kleine dat de overlevingskans van het dier vele malen groter is wanneer de slurf een behoorlijke lengte heeft?

Nee, je laat de dreumes gewoon het boek Bij de neus genomen van Loes Riphagen lezen.

andere de krab, de giraffe en de kameel… Maar dan steekt de kleine olifant zijn neus in de zaken van de krokodil.

In het kleurenpalet van Bij de neus genomen heeft de kleur grijs de overhand. Op het eerste gezicht is dat een opvallende keuze voor een kinderboek. Toch zorgt die grauwe kleur er niet voor dat je door de bomen het bos niet meer ziet, maar juist wel eens een zoenend egelpaartje of heftig kussende lieveheersbeestjes waarneemt. De personages in het boek hebben wel allemaal hun eigen kleur en ook Door Tanja Wilming ‘het hoogtepunt’ in het verhaal is niet te missen met zijn knalrode De tien rijmende zinnen in het prentenboek achtergrond. De ontknoping van het boek, afgebeeld op deze opvalzijn precies genoeg lend kleurige, uitvouwbare bladom de moraal van dit zijde verklaart gelijk hoe olifanten verhaal weer te geven: aan hun lange slurf komen. bemoeienis met andeDe manier waarop de ren kan bladzijdes zijn uitgeverkeerd uitpakken. En sneden of juist een waar je met dit geschredubbele laag bevatten, ven verhaal in nog geen maakt van Bij de neus halve minuut klaar genomen een boek dat bent, kun je wel een uur aantrekkelijk is voor naar het geïllustreerde kleine kinderen om in verhaal kijken. Want te bladeren. Al moeten beeldend wordt getoond ze dat wel met beleid hoe een klein blauw doen, want voor je het olifantje met zijn korte weet trek je de staart slurf aan alle dieren in Loes Riphagen, Bij de neus van de kleine olifant het bos vraagt waarom genomen, Uitgeverij De Fon­ eraf. Dat zou wellicht zij doen wat zij doen. tein, ISBN 978 90 261 3842 3 wel een mooie manier Dit gaat goed bij onder (€ 22,99)

zijn om een vervolg te maken met een ander spreekwoord als titel – Hij vertrok met de staart tussen de benen, bijvoorbeeld.

Met Bij de neus genomen weet de schrijfster een mooi vormgegeven prentenboek voor kinderen te bieden. Het is niet alleen geschikt voor kleintjes om zelf door te bladeren; de tekst is namelijk lyrisch en moralistisch, gegoten in een simpel jasje, en dat maakt dit boek ook uitermate geschikt als voorleesverhaal voor het slapengaan. Toen kwam een olifant met een lange snuit, en die blies dit verhaaltje uit.

Stiekem kreeg ik jarenlang verhalenles van mijn moeder. Ze schreef geen boeken.

Ze maakte geen films.

Toch was ze, net zoals ik, een verha­ lenmaker. En wat voor één.

Voorbeeldje.

Spanje, 1979. De locatie: een lift in een hotel. Aanwezigen: mijn vader, mijn moeder, kleine Patz en…

Gerard Cox. Toen nog een behoorlijk bekende Nederlander.

Ik sta met mijn vader en moeder aan de ene kant van de lift, Gerard Cox – in pittige zwembroek en met nonchalante handdoek – aan de andere kant. Mijn moeder begint een heel verhaal over zijn zwem­ broek. Dat hij zo mooi past bij de handdoek. Complimenten over kleding en accessoires waren mijn moeders beproefde recept voor een eerste hoofdstuk; zo sloeg ze haar verhaalhaken in haar publiek.

Gerard Cox hapt. Er ontstaat een mooi gesprek. In het korte liftritje creëert mijn moeder een geweldig verhaal waarin Cox ook genoeg kans krijgt om zijn eigen rol mooi uit te spelen. Ook dat begrijpen alleen goede verhalenmakers. Lift komt bij begane grond aan. Ieder­ een stapt uit. Einde verhaal.

Maar wel een verhaal om aan ande­ ren te vertellen.

Een ‘gewoon’ iemand vertelt dit verhaal zoals het is gebeurd. Gerard Cox tegengekomen in de lift, mooi gesprek, hij had zijn zwembroek overgehouden aan een rol in een tv-serie. Ik wist in de lift al dat mijn moeder een andere versie zou construeren. Zij ging als een echte verhalenmaker op zoek naar een betere vertelling. De daadwer­ kelijke gebeurtenis was slechts een eerste versie. Waar was meer winst te halen? Welke verhaal­ elementen konden beter worden gepositioneerd?

Nog geen uur later was de nieuwe versie al klaar. Tijdens de lunch vertelde ze in een restaurant aan een kennis dat we met Roger Moore in de bar van het hotel hadden gekletst. Cox was geüpgraded naar de man die jarenlang James Bond speelde. De locatie was ook beter.

Moore had ook zomaar weg kun­ nen lopen, terwijl Cox wel met ons in de lift moest blijven staan. Ook de zwembroek kreeg een betere rol: hij kwam namelijk uit de laatste James Bondfilm. De kennis vond het verhaal geweldig. Er was applaus.

En ik was betoverd door dit staaltje verhalenmaken.

Ik leerde een belangrijke les. Als je applaus wil hebben met je verhaal hoef je je helemaal niet te beperken tot de waarheid; het gaat tenslotte om een goed verhaal. En als je daar­ voor wat details moet veranderen dan doe je dat. Zonder enige twijfel.

Patz

Liefhebber van Planeten en Sterren, Notoir Leunstoel Avonturier, Amateur Schatzoeker, Verhalenjager en oprichter/ verhalenmaker Verhalen*laboratorium CircusPatz circuspatz.com

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 16

jeugd Boekenkrant tipt Littekens Waar gaat het over?

De Nederlandse tieners Clara en Paul brengen los van elkaar de zomer door in Frankrijk. Beide willen ze hun verleden achter zich laten. Wat hebben zij met elkaar te maken?

Niet te missen, want: Anke de Vries is bekend geworden door iconiAnke de Vries, Littekens, Uit­ sche jeugdboeken als geverij Lemniscaat, ISBN 978 Blauwe Plekken en Klad90 477 0778 3 (€ 14,95) werk. Zestien jaar lang schreef ze geen jeugdromans; met Littekens is ze terug.

Suikerkind Waar gaat het over? De Sovjet-Unie, eind jaren dertig. Op een nacht wordt de vader van de vijfjarige Elja gearresteerd en zijn Elja en haar moeder opeens ‘vijand van het volk’. Ze belanden in een kamp voor landverraders. Met liedjes en verhalen proOlga Gromova, Suikerkind, beert Elja er het beste vertaling: Els de Roon Her­ van te maken. toge, Uitgeverij Clavis, ISBN Niet te missen, want: 978 90 448 2592 3 (€ 15,95) Suikerkind laat zien dat je zelfs in de meest extreme situaties optimistisch kunt blijven.

De ongelooflijke avonturen van Merel Jansen Waar gaat het over?

Nadat Merel onbewust ‘De Daad’ heeft verricht, wordt ze gekidnapt. De Daad (neuspeuteren en opeten) laat namelijk zien dat je een piraat in de dop bent. Merel komt terecht in een wereld vol piraten en moet Will Mabbitt, De ongelooflijke werken op De Woeste avonturen van Merel Jansen, Made, een schip met de vertaling: Victoria Farkas & vreemdste bemanning Jan Hazevoet, Uitgeverij Kluit­ ooit. man, ISBN 978 90 206 7433 0 (€ 14,99) Niet te missen, want: Een avontuurlijk neuspeuterverhaal met piraten in de hoofdrol; een ongewone combinatie die ons wel aanspreekt.

young adult

Frozen genoeg?

De Disneyfilm Frozen heeft de harten van zowel jong als oud weten te raken. Fans kunnen het verhaal over de zussen Elsa en Anna nu opnieuw beleven in het young adult-boek Een frozen hart. Waarschuwing: de recensie bevat spoilers voor wie de film nog niet heeft gezien!

Door Zofeyah Braam Een frozen hart is een young adultboek, maar leest soms alsof het voor een net wat jonger publiek is geschreven, of in ieder geval voor de jongsten in die categorie.

Auteur Elizabeth Rudnick schreef het vanuit de perspectieven van prinses Anna en van prins Hans.

Hans’ moeilijke jeugd met twaalf broers en een keiharde vader doet hem wanhopig op zoek gaan naar een manier om aan zijn leven op de Zuidereilanden te ontsnappen.

is geweest en waarom ze sommige Anna op haar beurt heeft jarenkeuzes maakt. Toch zal deze versie lang in afzondering geleefd met voor sommigen niet genoeg nieuws haar zus Elsa, die niks met haar te ter tafel brengen. Aan het einde maken lijkt te willen hebben. Als blijft de vraag hangen of het verhaal Anna Hans ontmoet is ze maar al niet frisser had aangevoeld als we de te bereid om te geloven dat hij haar gebeurtenissen dit keer vanuit Elsa’s kan redden van de eenzaamheid. ogen hadden gezien.

Wanneer Elsa op de vlucht slaat na Nog een puntje van kritiek: de relade onthulling van haar ijskrachten tie tussen gedachten en handelinis het aan Anna om te vechten voor gen is niet altijd even organisch. Zo haar zus, haar land en haar leven. voelt de manier waarop Hans een Een frozen hart leest makkelijk weg cruciale onthulling doet aan Anna en blijft trouw aan de film. Het is niet helemaal aan alsof vooral Hans’ perspectief het natuurlijk past bij dat nieuw materiaal wat we van zijn inneroplevert. De onthulling lijk hebben gezien – van zijn slechte bedoezelfs niet als je meetelt lingen was een van dat we deze onthulling de meest verrassende grotendeels zien vanuit wendingen van Frozen; Anna. de nieuwe informatie Hoewel Een frozen hart over zijn achtergrond de magie van de film spreekt dan ook zeker niet geheel weet over tot de verbeelding. Het te brengen is het een boek weet sympathie plezierig, vlot geschreop te wekken voor zijn ven boek. Een uitgelesituatie, zonder zijn zen kans om de karakdaden goed te praten.

Elizabeth Rudnick, Een froters van Frozen wat Anna’s perspectief zen hart, vertaling: Henny beter te leren kennen. benadrukt ondertussen van Gulik, Uitgeverij Van mooi hoe ontzettend Goor, ISBN 978 90 003 4796 4 eenzaam haar leven (€ 15,00)

advertentie

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

Op zoek naar de zeekip Waar gaat het over?

Ooit van een zeevarken of zeemuis gehoord? Of van een zeekoe? Nee? Ze bestaan echt! Als er boerderijdieren in zee leven, is er vast ook een zeekip, denkt Kip. Ze knutselt een duikpak en gaat op zoek.

Joke Eikenaar, Op zoek naar Niet te missen, want: zeekip, Uitgeverij De Vier Zeehond? Zeepaard?

Windstreken, ISBN 978 90 511 6459 6 (€ 14,50) Geef Kip eens ongelijk dat ze een zeekip wil vinden. Wij staan vierkant achter haar doldwaze zoektocht!

Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 250,– en een week 350,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 17

jeugd interview

Een schrijver op stage bij het Jeugdjournaal Wie jarig is, trakteert. ­Kinderboekenschrijver Jan Paul Schutten helpt de NOS daar een handje bij met de nieuwe uitgave van zijn Jeugdjournaalboek: Achter de schermen bij het NOS Jeugdjournaal.

Door Floortje van Gameren De NOS had begin dit jaar maar liefst drie verjaardagen tegelijkertijd te vieren: het NOS Journaal werd 60 jaar, Met het Oog op Morgen tikte de 40 jaar aan en het NOS Jeugdjournaal mocht 35 kaarsjes uitblazen. De oplettende nieuwskijker had uiteraard allang in de smiezen dat de NOS in januari een feestje aan het vieren was. Vooral toen het NOS Journaal eenmalig oud-presentatoren uitnodigde om het nieuws te komen presenteren. Zo zaten Eva Jinek en Eef Brouwers weer even op hun vertrouwde presenteerstek. Voor vele kijkers waren dit kleine momentjes van vreugde en ook wel nostalgie, maar de NOS had in Hilversum voor het publiek ook een echt feestje geregeld. Op 10 januari kreeg je zowel in de JT Bioscoop aan de Markt als in het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid op het Media Park unieke kijkjes achter de schermen van deze programma’s. Er waren onder meer meet-and-greets met NOS-presentatoren en workshops waarbij de bezoekers konden ervaren hoe het is om bij de NOS te werken. Ook de boekpresentatie van Jan Paul Schuttens Achter de schermen bij het NOS Jeugdjournaal was onderdeel van het programma. In het boek geeft hij kinderen een kijkje in de coulissen van het Jeugdjournaal. Tijdens de grote dagopening presenteerde de kinderboekenambassadeur, onder

Katrien Holland

Jan Paul Schutten (links) kijkt mee op de redactie Marieke Odekerken

toeziend oog van Dionne Stax en Rik van de Westelaken, zijn boek aan het grote publiek.

‘Ik ben een groot fan van het Jeugdjournaal,’ verklapt Schutten aan de zaal. ‘In de tien jaar die tussen de eerste uitgave van Achter de schermen bij het NOS Jeugdjournaal en deze nieuwe uitgave zit, is er best veel veranderd bij het tvprogramma.’ Schutten vertelt dat de opzet nog steeds hetzelfde is, maar dat bijvoorbeeld het weermeisje Celsie niet meer wordt gebruikt.

‘De kinderen van nu zijn veel volwassener dan die van tien jaar terug, daarom pikken ze een getekend poppetje niet meer. Ze willen echt serieus genomen worden.’ Ook vertelt Schutten dat de techniek enorm is verbeterd ten opzichte van tien jaar geleden. ‘Ergens vind ik dat ook wel weer jammer, want toen ik meeging met de redacteuren kwam ik er al

snel achter dat er veel minder misgaat en dat houdt het nou juist een beetje spannend!’

N

bekroonde Het raadsel van alles wat leeft, en de stinksokken van Jos Grootjes uit Driel. In dit boek duikt Schutten in de wondere wereld van het menselijk lichaam. Zo vertelt hij hoe een cel er van binnen uitziet en wat die miljoenen microben in en op het lichaam precies voor functie hebben. Net als bij Achter de schermen bij het NOS Jeugdjournaal heeft Schutten eerst behoorlijk wat onderzoek moeten doen voordat hij het boek überhaupt kon gaan schrijven.

‘Maar wat fijn is bij het schrijven voor kinderen, is dat je niet alles tot in detail hoeft uit te leggen. Zo ver wil ik zelf ook helemaal niet gaan.

Ik denk dat ik het dan ook niet meer leuk ga vinden om dit soort boeken te schrijven.’ Of Schutten wel eens bang is dat hij zijn boeken toch te moeilijk maakt voor kinderen? ‘Nee hoor, want ik gebruik geen grotemensen-termen.’ Dan zegt hij met een glimlach, terwijl hij een flyer signeert voor een drietal kleuters: ‘En het is ook niet zo erg als ze het niet in één keer snappen. Daar zijn ze namelijk nog kind voor.’

et zoals tien jaar geleden is Schutten drie maanden lang, een aantal dagen per week, met verschillende redacteuren van het Jeugdjournaal mee op pad geweest om te kijken wat zij nou eigenlijk doen op een dag. Eigenlijk een soort meeloopstage, dus. Na de presentatie, terwijl een tiental jonge fans een flyer of exemplaar van het Jeugdjournaalboek voor Schuttens neus houdt om te laten signeren, legt de schrijver kalm uit: ‘Ik werd gevraagd om een nieuwe uitgave van het boek te schrijven en dat zag ik wel zitten.’

Schutten kijkt nog steeds met veel plezier naar het kindernieuwsprogramma. ‘Het Jeugdjournaal besteedt aandacht aan de belevingswereld van kinderen en dat vind ik als kinderboekenschrijver uiteraard heel interessant.’ Wat ook meespeelt, is dat Schutten dol is op feiten. ‘Ik houd van kennis en van het leren van nieuwe dingen. Al mijn boeken zijn ook informatieve boeken, maar ik houd me niet vast aan één genre of onderwerp. Mijn werk is heel verschillend. Maar geschiedenisonderwerpen behoren wel tot mijn favorieten.’

Dat Schutten van feiten houdt, bewijst ook zijn recent uitgekomen Het wonder van jou en Jan Paul Schutten, Achter de je biljoenen bewoners, schermen bij het NOS Jeugdde opvolger van het journaal, Uitgeverij Kluitman, met de Gouden Griffel ISBN 978 90 206 7362 3 (€ 13,99)

Jan Paul Schutten en Floor Rieder, Het wonder van jou en je biljoenen bewoners, Uitge­ verij Gottmer, ISBN 978 90 257 5202 6 (€ 24,95)

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 18

boekfragment

Opa vlucht Opa vlucht is het nieuwste boek van David Walliams, opperbevelhebber van de Britse boekenhumor. De opa van Jack was ooit een gevreesd gevechtspiloot.

Maar nu is opa vooral een oude en verwarde man, die zijn oorlogsavonturen elke dag opnieuw beleeft …

David Walliams, Opa vlucht, ­Uitgeverij ­Clavis, vertaling: Roger Vanbrabant, ISBN 978 90 448 2644 9 (€ 18,95) www.clavisbooks.com

Van achteraan in de klas sprong Jack zijn grootvader te hulp. ‘Juf, u kunt opa maar beter niet voortdurend onderbreken door vragen te stellen …’

‘Maar dit is een geschiedenisles!’ antwoordde juf Feijten. ‘We hebben feiten, feiten, feiten nodig.!’

‘Laat de commandant nu alstublieft zijn verhaal vertellen, juf. Over de andere dingen kunnen we het straks hebben ...’

‘Goed dan,’ mompelde de lerares geschiedenis, maar ze hield wel haar rode krijtje klaar. ‘Vertel maar verder, meneer Bunting’.

‘Dank u, mevrouw’, zei opa. ‘Waar was ik gebleven?’ Hij was duidelijk de draad kwijt.

Gelukkig wist zijn kleinzoon erg goed wat hij allemaal beleefd had.

Hij had het verhaal over het moedige optreden van opa wel honderd keer gehoord en er altijd geboeid naar geluisterd. ‘Je zag de eerste

boekfragment

De Hik

Micha Wertheim en Cristina Garcia Martin, De hik, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 7458 7 (€ 14,90) www.deharmonie.nl

Messerschmitt en je gaf het bevel om te …’

‘DUIKEN! Heel juist, maat! Zodra mijn eskader van Spitfires naar beneden door de wolken brak, begrepen we dat het gevecht van ons leven ging beginnen. ’Opa’s ogen lichtten op. Hij beleefde alles weer alsof het nog maar een dag geleden was. ‘Op de radar waren een honderdtal vliegtuigen verschenen.

Maar nu leken het er wel tweehonderd! Honderd Junkers en evenveel Messerschmitts. En wij hadden maar zevenentwintig Spitfires …’

De kinderen raakten in vervoering.

Met haar veelkleurige verzameling kleurkrijtjes bleef juf Feijten volgens haar ontzettend belangrijke feiten, feiten, feiten op het bord krabbelen – bijvoorbeeld hoeveel vliegtuigen er aan elke kant geweest waren. Zodra ze daarmee klaar was, schakelde ze over op rood krijt (uitsluitend voor datums) en ze opende haar mond alsof ze iets ging zeggen. Maar voordat ze een woord kon uitbrengen, deed de hele klas ‘Ssssst!’

Opa was nu goed op dreef gekomen. Alle kinderen hingen aan zijn lippen.

‘Ik begon te schieten met mijn machinegeweren en de luchtslag begon. Het was zowel opwindend als verschrikkelijk. De lucht hing vol kogels, rook en vuur. Pang! Ik raakte mijn eerste Messerschmitt. De Luft-

waffe-piloot sprong eruit met zijn valscherm. Pang! Weer een! Die dag hadden we de opdracht de Junkers neer te halen,’ vertelde opa verder.

‘Die waren het dodelijkst. Elke bommenwerper had tonnen explosieven aan boord. Als we het niet konden verhinderen, zou er een bommenregen op de mannen, de vrouwen en de kinderen van Londen vallen.

Hoog in de lucht leek het gevecht urenlang te duren. Ik denk dat de RAF die dag ongeveer vijftig vijandelijke vliegtuigen neerhaalde. En heel wat andere Luftwaffe-toestellen waren zo erg beschadigd dat ze zich haastig over het Kanaal moesten terugtrekken. Mijn eskader keerde die dag triomfantelijk naar de basis terug.’

Alle kinderen in de klas begonnen luid te applaudisseren. ‘HOERA!

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 19

boekfragment

Baas van de wereld Ivo en Mila weten niet wat ze overkomt als er een zwerver voor hun neus staat die beweert de baas van de wereld zijn.

Pieter Koolwijk & Elly Hees, Baas van de wereld, Uitgeverij Lemniscaat, ISBN 978 90 477 0735 6 (€ 10,00 in februari, daarna € 14,95) www.lemniscaat.nl

De man wreef door zijn smerige baard. ‘Ik denk dat ik weet wat het probleem is. Ik zie er nog niet uit als de baas van de wereld. Let op.’

Zonder op hun reactie te wachten draaide hij zich om, liep naar het winkelwagentje en begon tussen de vuilniszakken rommelen.

Af en toe deed hij iets aan of op, maar even vaak zette hij het ook weer af.

Ivo twijfelde. Hij bleef het liefst ver uit de buurt van gevaarlijke gekken.

Maar was deze man echt gevaarlijk?

Of was hij alleen maar een grappige gek?

‘Wat vind jij?’ fluisterde Ivo naar Mila. ‘Weglopen of blijven staan?’

Mila hield haar blik gericht op de zwerver. Of eigenlijk op het karretje waar hij in stond te rommelen.

Alsof daar iets heel interessants te zien was. Ivo kende haar goed genoeg om te weten dat geen antwoord ook een antwoord was. Ze bleven dus staan.

De zwerver knoopte een vuilniszak dicht, zette hem terug in het winkelwagentje en draaide zich weer om. ‘En?’ vroeg hij op serieuze toon.

‘Zie ik er nu uit als de baas van de

wereld?’ Op zijn gezicht prijkte een duikbril met snorkel, zijn oren zaten weggestopt achter een koptelefoon gemaakt van lege blikjes, en op zijn rug hing een rugzak. Uit de rugzak stak een hengel met aan het uiteinde een broodje dat een paar meter voor zijn gezicht bungelde.

Ivo kon alleen maar staren. Hij had zoveel vragen dat zijn hoofd ervan overstroomde. Wat moest hij hier nu op zeggen? Hoe langer hij naar de man keek, hoe meer hem opviel.

Zoals de ketting met de wekker die om zijn nek hing, of het feit dat hij voetbalschoenen aanhad.

‘Waar is dat broodje voor?’ vroeg Ivo toen maar.

Hij moest toch iets zeggen?

‘Voor de snelheid natuurlijk,’ antwoordde de zwerver.

‘Ik heb nooit tijd om te eten, dus als ik dat broodje ruik, ga ik erachteraan!’

‘Wat zit erop?’ vroeg Ivo. Het flapte er zomaar uit.

Een korte gedachte die per ongeluk de weg naar zijn mond had gevonden.

‘Spek.’

‘Oké.’ Ivo kon zichzelf wel voor zijn kop slaan dat hij zo’n stomme vraag stelde. De volgende moest beter zijn.

‘En die duikbril?’

‘Tegen de vliegen en insecten.

Anders krijg ik die allemaal in mijn ogen als ik met mijn karretje rondvlieg. De snorkel is voor als ik heel

hard ga. Anders kan ik niet ademen.’

Ivo moest moeite doen om zijn lachen in te houden.

‘Vliegen?’

‘Ja,’ zei de man. ‘En andere insecten.’

‘Nee, nee.’ Ivo wapperde met zijn hand. ‘Dat bedoel ik niet. Vliegen met dat karretje?’ Hij wees naar het wagentje vol met rommel. ‘Vliegen?’ herhaalde hij op ongelovige toon.

‘Ja, nu lijkt het nergens op.’ De zwerver pakte de sleutel waarmee je normaal gesproken een winkelwagentje aan een ander karretje vastzet. Het metalen ding bungelde aan een ketting. ‘Maar als je deze in dit slot duwt,’ hij tikte op het gedeelte waar je geld in moest stoppen, ‘dan kun je ermee vliegen.’

De ongelooflijke avonturen van Merel Jansen

Will Mabbitt, De ongelooflijke avonturen van Merel Jansen, met illustraties van Ross Col­ lins, vertaling: Victoria Farkas en Jan Hazevoet, ­uitgeverij Kluitman, ISBN 978 90 206 7433 0 (€ 10,00. Na 30 april 2016: € 14,99) www.kluitman.nl

In De ongelooflijke avonturen van Merel Jansen (8+) spatten de humor en de actie van elke pagina. Merel wordt in haar slaap gekidnapt en komt in een wereld vol piraten terecht. Ze moet werken op De Woeste Made, een schip met de vreemdste bemanning ooit. Zo is de kapitein een gemene wolf, die Merel niet wil laten gaan. De ongelooflijke avonturen van Merel Jansen, met geweldige illustraties, kost tijdelijk € 10,00.

Het Beest reikte met zijn enorme poot naar de fles Wespenrot op tafel, maar voordat hij in kon schenken, leunde er een café-hermelijn naar voren.

‘Vergeet niet dat de uitdager de drank mag uitkiezen.’ Hij sprong terug de menigte in, terwijl het Beest hem aanstaarde. Hij staarde naar Merel.

‘Mag ik de drankenkaart zien?’

De hermelijn krabde zijn buik. ‘We hebben Wespenrot en Wespenrot Light.’

‘Zit er in allebei kattenpis?’

De hermelijn knikte.

‘En je hebt niets anders?’ vroeg Merel.

De hermelijn schudde zijn hoofd.

‘Zelfs geen water?’

De piraten lachten. ‘Het enige waar water goed voor is, is om een schip vol Wespenrot te vervoeren!’

‘Limonade?’

De piraten lachten luidkeels. Het idee: piraten die limonade drinken!

‘Sinaasappelsiroop?’

Meer gelach. Ze hadden nog nooit van sinaasappelsiroop gehoord, maar het klonk grappig!

‘Melk!’

Er viel een angstvallige stilte.

Melk?!

MELK?!?

MELK?!?!

De piraten doken weg van de tafel.

Pelf worstelde zich door de massa en greep Merel bij haar pyjama. ‘Ben je gek of zo? Ben je niet goed bij je hoofd? Dat spul doet je tanden uit je tandvlees rotten en je beenderen verkruimelen als een stuk scheepsbeschuit. Er hebben al een heleboel uitstekende piraten gillende koorts gekregen door alleen maar aan dat smerige spul te ruiken. Je kunt geen melk drinken! Dat is gewoon niet oké. Het is… het is…

WEERZINWEKKEND!’

en ze geeft de tas aan Storm.

Storm zoekt in het voorvakje naar zijn mobiel. Een onbekend nummer.

Nieuwsgierig neemt hij op.

Jimi propt nog een macaron in zijn mond. ‘Wie wil de laatste?’

Storm gebaart dat ze stil moeten zijn.

Gespannen houdt hij de telefoon aan zijn oor.

‘Ik heb het begrepen,’ zegt hij zachtjes. Met een trillende hand legt hij de telefoon op het bed.

Lara kijkt hem vragend aan. ‘Je bent lijkbleek. Wie was dat?’

‘Weet ik niet. Maar hij zei dat ik de foto’s moet wissen. Anders…’ Storm slikt.

‘Anders?’

Drie paar ogen staren hem aan.

‘Anders verzuipt hij Stoffel.’

Blockbusters. Het geheim van Monet

Manon Berns, Blockbusters.

Het geheim van Monet, uitge­ verij Kluitman, ISBN 978 90 206 7494 1 (€ 12,99) www.deblockbusters.nl

Het Picasso Mysterie, het eerste deel uit de Blockbustersreeks, was een instant succes. De Telegraaf omschreef het als ‘Dan Brown voor de jeugd’. Het geheim van Monet (10+) is het tweede deel, waarin de Blockbusters mee mogen naar een kunstveiling. Daar merken ze dat een kartel het gemunt heeft op een schilderij van Monet…

‘Top-idee,’ zegt Storm en hij steekt zijn linkerduim in de lucht. De anderen drukken hun duimen ertegen-

aan. ‘Blockbusters forever.’

Ze lezen Juul de opdracht en de codes in het schrift voor. Over het kistje van Monet en de codes die hij op de schilderijen achtergelaten heeft. En ze vertellen over de afspraak van de Chinees en de heks in Musée d’Orsay morgenmiddag. Af en toe legt Storm dingen in het Frans uit, als ze in het Engels de woorden niet weten.

‘Volgens Lara moeten we uitzoeken waarom de codes nou juist in deze twee schilderijen zitten,’ zegt Storm.

Juul knikt. ‘Weten jullie welke plekken Monet naschilderde op die twee schilderijen?’

Naast het bed rinkelt een telefoon.

‘Het komt uit jouw rugzak,’ zegt Lara

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 20

thema sport

Esther Koning

Gewoon gaan! hardlopen

Van sporten krijg je energie. En van hardlopen al helemaal, vindt running­ therapeut en sparringpartner Esther Koning. Met haar boek Renspiratie spoort ze iedereen, van leek tot loopveteraan, aan om de sportschoenen aan te trekken en gewoon te gaan.

je mentaal ook makkelijker stappen zet. Ik laat mensen door middel van mooie gesprekken inzien wat hun waarden zijn en hoe ze met belemmerende overtuigingen om kunnen gaan.’

Lopen heeft een groots effect op je gemoedstoestand, aldus Koning.

‘Piekeren en hardlopen gaan niet samen, want je hele brein wordt geactiveerd. Niet alleen het analytische deel, dat je in problematische situaties gebruikt, maar ook het Door Anouk Abels creatieve deel, waar het oplossend vermogen van de mens in te vinden is. Lopen verbetert dus niet alleen In een Haarlems café je conditie, maar heeft ook een heilnipt Koning rustig zaam effect op je mentale welzijn.’ aan haar cappuccino.

In Renspiratie beschrijft Koning het Niets aan haar vermoment waarop ze zich bewust raadt dat ze vlak voor werd van de positieve relatie tussen ons gesprek nog in de hardlopen en de hersenen. In het duinen aan het hardlocafé in Haarlem licht ze die passage pen was. ‘Ik ga binnenkort voor het toe. ‘Vroeger liep ik vooral omdat ik eerst als buddy een halve marathon te laat naar bed was gegaan en een lopen,’ vertelt ze. ‘Ik loop met een glaasje te veel had gedronken; dan dame die het syndroom van Usher vond ik dat ik een soort straftraining heeft en daardoor slecht hoort en nodig had.’ ziet. We hebben net samen getraind.

Ik functioneer als haar ogen en oren, Die houding veranderde toen ze, in verband met de vele bezigheden dus het is echt een gezamenlijk rondom een verbouwing, een zomer avontuur.’ vrij nam. ‘In die periode besefte ik Buddy zijn is nieuw voor Koning, dat ik eigenlijk veel minder te doen al is ze wel gewend om mensen via had dan ik dacht. Dat hardlopen te helpen. als je zo’n takenlijst Vanuit haar bedrijf Runmaar voor jezelf blijft ningstar gaat ze op pad herhalen, hij steeds met klanten die niet langer lijkt te worden. goed in hun vel zitten.

Er ontstond rust, en ik ‘Het gaat om persoonhad allemaal goede lijke ontwikkeling in de ideeën. Toen ben ik natuur, terwijl we renEsther Koning, Renspiratie, gefascineerd geraakt nen. Mijn idee is dat als Uitgeverij Lucht, ISBN 978 94 door wat het lopen met je fysiek sterker wordt, 917 2921 8 (€ 25,00)

mijn hoofd deed. Zodoende heb ik daar allerlei boeken over gelezen en onderzoek gedaan. Ik wilde er iets mee gaan doen, want ik vond dat iedereen dit mocht ervaren.’

Met Renspiratie hoopt Koning dan ook een breed publiek te enthousiasmeren voor de rensport. In het boek staat alles wat je moet weten over hardlopen. Wat trek je aan? Hoe zet je je voeten het beste neer? Wat zijn de hardlooptrends? En wat doet het lopen met je lichaam? Die informatie is niet alleen interessant voor beginners, benadrukt Koning. ‘Er zijn genoeg ervaren lopers die hun techniek nog kunnen verbeteren.

Het boek draait om mooi, technisch lopen. Om het idee dat je aandacht hebt voor hoe je het doet.’

Een van Konings belangrijkste adviezen heeft te maken met zwaartekracht. ‘Ik zie veel renners tegen die natuurkracht vechten,’ lacht Koning.

‘Waarom zou je dat doen? Dat win je nooit! Je kunt met zwaartekracht spelen, zodat je mooier, beter en lichter gaat lopen.’

Renspiratie is niet alleen een boek dat informeert, maar ook inspireert.

Zo interviewde Koning bekende en onbekende lopers, waaronder schrijver Abdelkader Benali en atlete Miranda Boonstra, over hun passie voor de sport. Daarnaast verzamelde ze talloze inspirerende quotes waarvan je gelijk zin krijgt om op pad te gaan. Koning: ‘Mijn favoriete quote beschrijft dat het vaak niet zozeer de vraag is hoe ver je benen je brengen, maar hoe ver je hoofd je brengt.’

Zo komen we in het gesprek telkens terug op de relatie tussen hardlopen

en je brein. ‘Ik weet dat het niet voor iedereen zo gemakkelijk is om van de bank te komen, zeker niet als je je niet zo lekker voelt,’ zegt Koning, terwijl ze haar laatste restje koffie opdrinkt. ‘Maar als je blijft zitten, blijft de stress in je lijf aanwezig.

Juist door te gaan lopen komt er een soort kalmte. Sport heeft eigenlijk dezelfde functie als mediteren: je hoofd komt tot rust.’

Waarom is hardlopen dan de sport om mee te beginnen? ‘Omdat het efficiënt is,’ antwoordt ze. ‘Een halfuurtje lopen staat qua inspanning gelijk aan twee uur fietsen. Bovendien heb je, als de gelegenheid hebt om in de natuur te lopen, te maken met weinig prikkels. Bij een sport als zwemmen zien mensen je zonder veel kleren aan. Als je niet fijn in je vel zit, is dat iets wat je zou kunnen weerhouden. In de duinen maakt dat allemaal niet zoveel uit: die bomen vinden niks van je.’

Verder lezen over hardlopen volgens Esther Koning ‘Fit! Bewegen voor een beter brein laat goed zien wat lichaamsbeweging met je hoofd doet. Born to run van Christopher McDougall is ook prachtig: een inspirerend loopavontuur over de Tarahumara-indianen die een wedstrijd lopen tegen westerse ultralopers. Op het gebied van technisch lopen kan ik Chi Running van Danny Dreyer aanraden. Dat is echt een loopbijbel: je leert dat je met elke vierkante centimeter van je lichaam iets kunt.’

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 21

thema sport boekenkrant tipT Laagland Waar gaat het over?

De Nederlander Hans van den Broek probeert in het New York na 9/11 opnieuw richting te geven aan zijn leven. Hij besluit de sport die hij in zijn jeugd beoefende weer op te pakken: cricket.

Niet te missen, want: In deze roman gebruikt O’Neill cricket op een Joseph O’Neill, Laagland, ver­ taling: Aukje Leistra, Uitgeve­ sublieme wijze als rij De Bezige Bij, ISBN 978 90 metafoor voor de Ame234 5433 5 (€ 9,96) rikaanse samenleving na 11 september en het failliet van ‘The American Dream’.

Voetbalkoorts

Sjors Janssen

diversiteit

De vele gezichten van het sportboek Sportliefhebbers zijn er genoeg. Toch moest je in de boekwinkel jarenlang met een vergrootglas op zoek naar een sportboek. Met bestsellers als Gijp en Kieft is de sportboekenmarkt definitief opengebroken. Hoog tijd om dit genre, in al zijn verschijningsvormen, onder de loep te nemen.

Door Nicole van der Elst Al jaren timmeren uitgeverijen als Thomas Rap en het voetbaltijdschrift Hard gras aan de weg om het sportboek in Nederland op de kaart te zetten.

Desondanks bleef de sportboekenmarkt lang een niche; alleen de ware sportgek wist de weg naar de boekwinkel te vinden. Sportliefhebbers lezen niet, zo werd gedacht. En van de mensen die wel lezen, houdt het merendeel niet van sport.

Het succes van Gijp, de biografie van oud-voetballer René van der Gijp, verwijst in ieder geval dit eerste argument definitief naar het rijk der fabelen. In 2012 alleen al werden er 265 duizend exemplaren van de biografie verkocht; aantallen waarvan de meest Nederlandse auteurs alleen maar kunnen dromen. Gijp zorgde ervoor dat mensen die jarenlang waren gekwalificeerd als nietlezer toch echt met plezier een boek oppakten. Na dit enorme succes is de markt de afgelopen jaren overspoeld met biografieën van oud-sporters.

Een zegen of een vloek? Het is vooral jammer dat de andere verschijningsvormen van het sportboek erdoor worden overschaduwd. Zo is sport ook een geliefd onderwerp van journalisten; zij reconstrueren bijvoorbeeld een bepaalde sportgeschiedenis of volgen een sporter of ploeg gedurende een bepaalde periode. Voor het recent verschenen De ronde van Boogerd volgde Filemon Wesselink oud-wielrenner Michael Boogerd in zijn nieuwe rol als ploegleider. En de Duitse onderzoeksjournalist Thomas Kistner ontving voor zijn jarenlange onderzoek over de criminele activiteiten bij de FIFA verschillende journalistieke prijzen. Het resultaat van zijn inspanningen is te lezen in FIFA Maffia, waarin de corruptie binnen de voetbalbond wordt blootgelegd.

T

och is er één gedaante van het sportboek dat in Nederland maar sporadisch voet aan de grond krijgt: sportliteratuur. De renner van Tim Krabbé uit 1978 is voor onze sportliteratuur een ijkpunt. Het taboe dat er tot dan toe nog rustte op een ‘dom’ onderwerp als sport, werd door het succes van deze titel definitief opgeheven. Een aantal jaar geleden blikte Krabbé in het programma Benali Boekt terug op de totstandkoming van het boek. De autobiografische roman is volgens de auteur uitgegroeid tot een klassieker juist omdat het verhaal alleen maar over wielrennen gaat. Krabbé wilde de wielerwedstrijd niet gebruiken als metafoor om iets te zeggen over de menselijke conditie of het leven, iets waar andere auteurs vaak wel voor kiezen. In Ventoux (2013) van Bert

Wagendorp wordt de fiets bijvoorbeeld juist gebruikt als verbindende factor tussen een groep vrienden.

De aandacht verschuift naar het universele thema van de mannenvriendschap, waarvoor de fiets en de beklimming van de Mont Ventoux symbool staan.

V

oor auteurs die zich aan het schrijven van sportliteratuur wagen is het vooral een uitdaging om een goede balans te vinden in het wel of niet uitleggen van terminologie, en om een sport te kiezen die universeel tot de verbeelding spreekt. Het is dan ook veelzeggend dat er weinig Amerikaanse of Britse sportromans naar het Nederlands worden vertaald; de keuze voor een bepaalde sport zegt namelijk ook iets over de sportcultuur van een land. Toen ik Chad Harbachs roman De kunst van het veldspel (2013), waarin honkbal centraal staat, aan iemand aanraadde, opperde die persoon na afloop genoten te hebben van het boek, maar de vele honkbalpassages te hebben overgeslagen.

Een situatie waar de Amerikaanse lezer, met een grotere basiskennis van honkbal, zich wellicht niets bij voor kan stellen.

De diversiteit aan sportboeken laat zien dat sport bestaat bij de gratie van verhalen. Als journalisten en auteurs zich alleen op de fysieke prestatie van de atleet zouden richten zou de berichtgeving over sport kleurloos zijn. Of je nu het levensverhaal van René van der Gijp nodig hebt om kleur aan te brengen of niet; de meerwaarde van het sportboek is dat het de verhalen achter de sport laat zien.

Waar gaat het over?

Hornby doet verslag van zijn leven aan de hand van voetbalverslagen van zijn favoriete club Arsenal. De gebeurtenissen in zijn leven raken al snel verbonden met de voor- en tegenspoed van de voetbalclub.

Niet te missen, want: Klassieker uit de Britse sportliteratuur. Iedereen die ooit ergens hartstochtelijk fan van is geweest zal zich zeker in dit boek herkennen.

Nick Hornby, Voetbalkoorts, vertaling: E. van Domburg, Uitgeverij Atlas Contact, ISBN 978 90 467 0539 1 (€ 12,50)

Een sportman doet niet aan politiek Waar gaat het over?

Swijtink belicht de sport tijdens de Tweede Wereldoorlog in al haar facetten. Hij gaat in op de moedige keuzes van sporters en sportverenigingen en het feit dat sport in de oorlogsjaren een opmerkelijke opleving kende.

Niet te missen, want: Andre Swijtink, Een sportman Zoals de titel van het doet niet aan politiek, Uitge­ boek doet vermoeden verij Meulenhoff, ISBN 978 90 290 8593 9 (€ 24,95) lijken sport en politiek ver van elkaar af te staan. Dit boek laat goed zien dat politieke zaken zeker invloed hebben op de sport en zijn beoefenaars.

Vergeten helden Waar gaat het over?

Joop van Daele, Dick van Dijk, Pierre Vermeulen; ooit waren ze helden op het voetbalveld, tegenwoordig weet niemand meer wie ze zijn. In Vergeten helden worden ze opnieuw tot leven gewekt.

Niet te missen, want: Auteurs als Herman Koch, P.F. Thomese en Ronald Giphart zoeken hun vergeten helden op.

Voetbalverhalen waar dus een duidelijk literair tintje aan zit.

Hard gras redactie, Vergeten helden, Uitgeverij Ambo Anthos, ISBN 978 90 263 3334 7 (€ 15,00)

EEN NIEUWE BRAVE NEW WORLD! Het leven van neurowetenschapper Joe Chayefski wordt volledig overhoop gehaald als hij op een dag door dierenactivisten wordt bedreigd. Langzaam begint zijn gezin door alle spanningen uit elkaar te vallen. Een ontmoeting met zijn vervreemde zoon doet hem inzien hoe complex de situatie is en wat het leven de moeite waard maakt.

BEKROOND MET DE PRESTIGIEUZE FINLANDIA PRIZE ÉN EEN VAN FINLANDS BEST VERKOCHTE BOEKEN.

‘Een indringend beeld van onze tijd.’

– Helsingin Sanomat uitgeverijsignatuur.nl

De mooiste Libraries Deze hoogwaardig afgewerkte boekenkasten nu voor ongelofelijke lage prijzen.

Leverin g in de he le Benelu x!

Private Library

Brighton Library

100 cm breed: normaal € 1590,00 nu voor € 695,00

92 cm breed: normaal € 1590,00 nu voor € 595,00

200 cm breed: normaal € 2195,00 nu voor € 995,00

171 cm breed: normaal € 2590,00 nu voor € 895,00

300 cm breed: normaal € 2995,00 nu voor € 1395,00

250 cm breed: normaal € 2990,00 nu voor € 1195,00

400 cm breed: normaal € 3995,00 nu voor € 1995,00

330 cm breed: normaal € 3295,00 nu voor € 1495,00

(met deurtjes)

(met laden)

WWW.MEUBELSENMEER.NL RENDEMENTSWEG 12 D,E & F, 3641 SK MIJDRECHT • 0297 253 886 • INFO@MEUBELSENMEER.NL

Kijk voor meer kleuren en informatie op www.meubelsenmeer.nl

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 23

boekfragment

Was wir noch zu sagen hätten Zes correspondenten (­Willem Beusekamp, Ben Knapen, Rob Meines, Wouter Meijer, Philippe Remarque en Jeroen Akkermans) willen nog iets zeggen over het land waar zij gewerkt hebben of nog werken: Duitsland, heel actueel in verband met het thema van de Boekenweek.

Margriet Brandsma noteerde dat in Was wir noch zu sagen hätten. Het boek wordt ingeleid door huidig NOS-correspondent Jeroen Wollaars.

Margriet Brandsma, foto’s: Jeroen van Eijnhd­ hoven, Was wir noch zu sagen hätten, Uitge­ verij Conserve, ISBN 978 90 542 9407 8 (€ 12,50.

E-boek: € 6,25) www.conserve.nl

Eind jaren zeventig keken veel Nederlanders nog met grote argwaan naar West-Duitsland. De neonazipartij NPD kon er mee doen aan verkiezingen, regeringen van sociaaldemocraten en liberalen namen anti-terreurmaatregelen die volgens nogal wat mensen in Nederland in strijd waren met een democratische rechtsstaat.

Het zogenoemde Radikalenerlass bijvoorbeeld riep fel protest op. Het moest aanhangers van extremistische partijen uit overheidsfuncties weren, maar in de praktijk was het, aldus de kritiek, een ondemocratisch beroepsverbod. Ben Knapen beaamt het voluit: ‘Toen ik naar Duitsland ging waren er in Nederland nog vrij

veel mensen die moeite hadden met het land. Ze trokken één lijn van het nationaalsocialisme naar de Berufsverbote en riepen bij een enkele neonazi die in het nieuws kwam: zie je wel, zo kennen we die Duitsers weer.’

‘Open zenuwen’ noemt hij de onderwerpen waarbij hij nog zorgvuldiger op zijn woordgebruik moest letten dan anders. Als hij een lid van de Rote Armee Fraktion een activist noemde, dan zou hij wel sympathiseren met die RAF. Gebruikte hij het woord terrorist dan was het tegendeel het geval. Hij kwam in Bonn een jaar na de Duitse herfst, het najaar waarin de RAF de voorzitter van de Duitse werkgeversorganisatie Hanns Martin Schleyer ontvoerde en vermoordde, een vliegtuig van Lufthansa gekaapt werd en RAF-kopstukken als Andreas Baader en Gudrun Ensslin zelfmoord pleegden. ‘De RAF was in het eerste jaar van mijn correspondentschap een belangrijk thema. Ik heb alle processen verslagen en ook de hongerstakingen. Die berichtgeving mikte enorm nauw want het onderwerp RAF verdeelde ook Nederland ideologisch. Het overgrote deel van de mensen had er moeite mee, maar in linkse kringen bestond sympathie voor de RAF. Niet voor hun handelingen, maar wel voor de ideeën die erachter zaten, de afkeer van de gevestigde orde vooral.’ Grote aanslagen pleegde de RAF niet meer na de beruchte

Duitse herfst en eind 1979 schreef Knapen dat aan de periode van terreur in Duitsland een einde leek te zijn gekomen. Hij constateerde dat nu ook de overheid meer ontspannen opereerde, incidenten als het zonder uitleg doorzoeken van een auto daargelaten. ‘Maar wie daar de conclusie aan verbindt dat de BRD een Polizeistaat is, heeft het mis.

Het is hoogstens onhandigheid, misplaatste geldingsdrang. Het gaat om restanten van een bevlieging, van krampachtigheid,’ aldus de NRCcorrespondent destijds.

In zijn tijd was het beroepsverbod ook nog zo’n open zenuw: ‘Alles wat te maken had met de houding van West-Duitsland tegenover het communisme lag gevoelig in Nederland.’

Hij heeft het nooit opgeschreven (‘want dan ga je preken en dat wilde ik niet’) maar hij vond dat Nederland makkelijk praten had: ‘Wij konden relaxt met het communisme omgaan, want het stelde toch niets voor. Je had Fré Meis en die haalde een procentje of vier. Dat was folklore. In Duitsland was dat wel anders. Een deel van het land werd bezet door communisten en dwars door Berlijn liep een Muur.’

Nieuwsbehoeften Dit boek gaat over nieuwsbehoeften, over de motivaties die mensen hebben om nieuws te kijken, lezen en luisteren. Het laat zien dat iedereen dezelfde basisbehoeften heeft aan nieuws, maar dat de invulling van deze behoeften sterk kan ­verschillen.

Maike Olij , Nieuwsbehoeften, Uitgeverij Boom, ISBN 978 90 895 3739 3 (€ 24,90) www.boomlemma.nl

Door te kijken naar de nieuwsbehoeften van mensen verplaatsen nieuwsorganisaties zich in hun publiek. Waar hebben mensen behoefte aan en hoe breng je zo pas-

send mogelijk nieuws? Dit betekent niet dat een nieuwsorganisatie altijd precies zal geven waar mensen behoefte aan hebben. Het werkt bijvoorbeeld niet om mensen actief te vragen wat ze willen en dit dan maar te geven. Ten eerste omdat mensen zich lang niet altijd bewust zijn van hun nieuwsbehoefte: mensen weten vaak (nog) niet wat ze willen weten. Zoals Henry Ford al zei: ‘If I had asked people what they wanted, they would have said faster horses.’

Dit merkten we ook in het nieuwsbehoeftenonderzoek dat we in 2015 uitvoerden. Mensen vinden het moeilijk om te beschrijven welke

nieuwsbehoeften ze hebben en hanteren in eerste instantie een vrij eenvoudige omschrijving van het begrip ‘nieuws’. Bij de open vraag ‘wat is voor jou de definitie van nieuws?’ antwoordden de respondenten in grote getalen: ‘actuele gebeurtenissen in de wereld.’ Bij doorvragen kwamen er meer specifieke antwoorden, maar de eerste reactie was vrij eendimensionaal. Als je alleen op basis van deze informatie een nieuwsproduct zou maken, zou dat behoorlijk saai zijn. En het zou geen recht doen aan de latente nieuwsbehoeften die mensen hebben.

Mensen benoemen misschien niet snel dat ze graag door een nieuws-

verhaal meegezogen willen worden, wellicht omdat het niet sociaal wenselijk is om dit te zeggen, maar nader onderzoek toont aan dat dit wel degelijk een nieuwsbehoefte is.

Daarnaast doen mensen niet altijd wat ze willen. Behoefte en gedrag zijn niet altijd hetzelfde. Zo heb je misschien drie interessante documentaires opgenomen die je wilt kijken (omdat je de onderwerpen interessant vindt), maar eindig je toch steeds bij die lekkere sitcom.

Of je bent tijdenlang Buzzfeed-lijstjes aan het doornemen terwijl je eigenlijk nu.nl wilde checken.

God, wat was hij toch lekker. Ik vond de combinatie van Adams’ gespierde lijf en zijn innerlijke zachtheid onweerstaanbaar. Ik voelde me veilig bij hem en tegelijkertijd wond hij me op. Goede seks en echt liefde, dat waren toch zaken waar we allemaal naar op zoek waren? Wat viel er nog meer te wensen in een relatie?

Die laatste vraag had ik mezelf beter niet kunnen stellen, want ik kreeg meteen antwoord. Het waren de zachte fluisteringen van mijn ziel, zoals gewoonlijk onaangekondigd en ook heel ongewenst. ‘Zijn ziel, je kunt Adams’ ziel niet voelen.

Je voelt zijn diepte niet en dat is wat

je écht zoekt in een man. Niet alleen intimiteit die je raakt in je lichaam en je hart maar ook en vooral: intimiteit op zielsniveau.’

Ik was haar voor, ik snoerde mijn ziel de mond voordat ze grondig haar werk kon doen en me weer volkomen verward achter zou laten. Ik kleedde me uit en drukte mijn naakte lichaam tegen dat van Adam. Ik hield van zijn lichaam, omdat ik van hém hield. Het liefst wilde ik erin wonen. Ik had me nooit thuis gevoeld in deze wereld, maar de seks met Adam maakte dat ik sinds lange tijd welwillend stond tegenover het idee om het aardse leven in al haar gradaties te omar-

men. En níemand, zelfs mijn ziel niet, mocht dat van me afnemen.

Godin op hoge hakken Michelle Shanti deelt een persoonlijk verhaal over liefde en seks. De zeven lessen in intimiteit en seksualiteit die volgen zijn een aanrader voor iedere vrouw.

Michelle Shanti, Godin op hoge hakken, Uitgeverij Paris Books, ISBN 978 90 820 6650 0 (€ 14,95) www.michelleshanti.nl

‘Ik heb zin in je, ga je mee naar boven?’, fluisterde ik zachtjes in zijn oor. Adam zei niks en knikte alleen maar. Hij pakte mijn hand en samen liepen we de trap op. In mijn slaapkamer trok ik zijn shirt over zijn hoofd en gooide het op de grond. Ik maakte zijn riem los en behendig trok ik zijn broek omlaag.

Daar stond hij, in vol ornaat. Mijn

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 24

non-fictie Boekenkrant tipt Dit is wat ik doe Waar gaat het over?

Lynsey Addario werkt al jaren als fotograaf in conflictgebieden. Dit is wat ik doe geeft niet alleen een indrukwekkend beeld van het leven aan het front, maar schetst ook een portret van de moedige vrouw die deze conflicten vastlegt.

Lynsey Addario, Dit is wat ik Niet te missen, want: doe. Fotograferen in tijden Het boek toont naast van liefde en oorlog, vertaling: de verschrikkingen van Wim Scherpenisse, Uitgeverij recente conflicten ook De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 0447 8 (€ 22,99) de menselijkheid van Addario. Leven aan het front is namelijk ook een voortdurend gevecht tussen haar werk en het moederschap.

De rafelranden van Europa Waar gaat het over?

Europese grenzen zijn aan verandering onderhevig geweest en sommige zijn dat nog steeds. Van de Wijdeven vertelt de complexe geschiedenis van de Europese grenzen tot aan de dag van vandaag, en mogelijk morgen.

Ivo van de Wijdeven, De rafelranden van Europa, Uitgeve­ Niet te missen, want: rij Spectrum, ISBN 978 90 003 Nu de Europese grens4742 1 (€ 22,50) problematiek het dagelijkse nieuws beheerst, biedt dit boek de historische achtergrond bij de actualiteit. De expansiedrift van Poetin, Erdogan en Assad staat namelijk in een lange traditie.

Houston, we’ve got a problem Waar gaat het over? Aan de hand van vele films, series en zeven thema’s passeren verschillende leiders de revue. Centraal staat steeds de vraag wat we van deze rolmodellen kunnen leren voor de managementpraktijk.

Niet te missen, want: Je leiderschapscapaciteiten verbeteren aan de hand van je favoriete films en series? Volgens ons een win-winsituatie.

Rozemarijn Dols, Houston, we’ve got a problem. Leiderschapslessen uit films, Uitge­ verij Boom Nelissen, ISBN 978 90 244 0386 8 (€ 22,50)

Het ABC van Annie MG Waar gaat het over?

Langs de letters van het alfabet – van de A van Abeltje tot de Z van Ziezo – word je als lezer ingewijd in het leven en werk van deze tegendraadse taalkoningin.

Niet te missen, want: Wie is er niet opgegroeid met een liedje, een toneelstuk, televisieserie of film van Annie M.G. Schmidt?

Joke Linders, Het ABC van Annie MG, Uitgeverij Meulen­ hoff, ISBN 978 90 290 9086 5 (€ 29,99)

Jurjen van der Helden

Harold Bekkering

Hersenspinsels

Het populair­weten­ schappelijke brein Hoe leren mensen? En hoe ziet het onderwijs eruit als je hier rekening mee houdt? In De lerende mens geven neurowetenschappers Jurjen van der Helden en Harold Bekkering op toegankelijke wijze antwoord op deze vragen.

en onderzoeken schuwt. De auteurs nemen je op toegankelijke wijze mee langs de kennis die tot nu toe is vergaard over het lerende brein. Daarbij worden begrijpelijke experimenten, suggesties voor YouTube-filmpjes en voorbeelden uit de populaire cultuur gebruikt. Op deze manier blijven de meeste ingewikkelde hersenactiviteiten ook te volgen voor niet-neurowetenschappers. Wie Door Nicole van der Elst herinnert zich bijvoorbeeld niet de jurk uit februari 2015 die via sociale Uit het voorwoord media viral ging? Was de jurk nu wit blijkt dat de auteurs met goud of blauw met zwart? Aan een duidelijke missie de hand van dit voorbeeld wordt uithadden bij het schrijgelegd dat de waarneven van mingen en ervaringen De lerende van mensen verre van mens: foutloos zijn. Hoe we de wetenschappelijke werkelijkheid ervaren inzichten over mensevalt dus niet altijd te lijk leren zodanig op te vertrouwen. schrijven dat het voor Conclusies zoals deze iedereen te begrijpen is. maken langzaam duiHoewel veel schrijvers delijk hoe het brein hetzelfde doel voor ogen dingen tot zich neemt hebben, zijn er maar en welke rol dit speelt weinig die daarin slain het leerproces gen. Deze populairween het overbrengen tenschappelijke benadeJurjen van der Helden en ring houdt niet in dat De Harold Bekkering, De lerende van kennis in het algemeen. De belanglerende mens bepaalde mens, Uitgeverij Boom, ISBN 978 90 895 3649 5 (€ 24,50) rijkste doelgroep moeilijke begrippen

Was de jurk nu wit met goud of blauw met zwart? lijkt te bestaan uit personen die een belangrijke rol spelen in deze leerontwikkeling: ouders en leraren. Elk hoofdstuk wordt dan ook afgesloten met informatie voor het onderwijs. Een hoofdstuk over hoe onze hersenen getallen verwerken wordt bijvoorbeeld gekoppeld aan het gebruik van (digitale) hulpmiddelen in de klas. Wat gebeurt er met ons brein als we voor rekentaken op steeds vroegere leeftijd een rekenmachine gaan gebruiken?

Bekkering en Van der Helden geven in De lerende mens vooral handvatten om het brein en het leerproces te begrijpen. Dit gebeurt nooit met dwingende adviezen die alleen interessant zijn voor opvoeders of leraren. De auteurs zijn prima geslaagd in hun missie om wetenschappelijke inzichten toegankelijk te maken voor iedereen die iets wil leren over het menselijke brein.

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 25

non-fictie

Kerstavond 1943

oorlogsdagboek

Een oneindige cirkel van herkenning Astrid Lindgren is vooral bekend als geestelijk moeder van Pippi Langkous. Weinig mensen weten echter dat de schrijfster zich in de oorlog met compleet andere teksten bezighield: ze censureerde brieven voor de Zweedse Algemene Veiligheidsdienst. In Oorlogsdagboek 1939–1945 vertelt ze over haar ervaringen.

Door Aefke ten Hagen ‘Ik wil schrijven voor een publiek dat wonderen schept. Kinderen scheppen wonderen als ze lezen,’ aldus Astrid Lindgren (1907 – 2002).

De boeken van de Zweedse schrijfster worden gelezen in bijna negentig talen in honderd landen, waaronder Thai, Russisch, Arabisch en Slowaaks. Ze verkocht in totaal meer dan 100 miljoen exemplaren.

sen. Tegelijkertijd houdt ze zich bezig Lindgren heeft zich niet altijd alleen met de grote en kleinere zorgen van maar met kinderboeken bezig het dagelijks leven. Hoe bizar ook, gehouden. Tijdens haar werk bij het gezinsleven moet ook gewoon de Zweedse Algemene Veiligheidsdoorgaan. dienst hield ze een dagboek bij, dat Lindgren deelt vertrouwelijke en ons een uitzonderlijk beeld geeft vaak schokkende informatie die ze van het leven in Europa in oorlogsgelezen heeft in de brieven die ze tijd. Verder biedt ze een kijkje in de tijdens de oorlog moest censureren. keuken van de bekende schrijfster Dit doet ze op haar bijzondere Pippi en haar dochter Karin, die ook het Langkous-manier: de ellende die nawoord schreef. Deze schrijfsels ze meemaakt wordt zijn terug te lezen in op een vaak grappige Oorlogsdagboek 1939– en relativerende toon 1945. En dat is zeker de verteld, zonder de ernst moeite waard. van de situatie weg Oorlogsdagboek is een te wuiven. Je kunt de tijdloos boek, want oorschrijfster die zij later log is van alle tijden. De wordt zelfs herkennen. parallel met de wereld De Zweedse auteur van nu is dan ook snel vertelt hoe goed ze het getrokken: vluchtelinin het neutrale Zweden gen die worden gewanhebben, vergeleken trouwd, mensen die met de rest van Europa. angst voelen en elkaar ‘Ik voel me zo dankbaar niet meer als medemendat ik het niet in woorsen zien. Lindgren heeft Astrid Lindgren, Oorlogsdagden kan uitdrukken,’ hier veel verdriet van en boek 1939–1945, vertaling: benadrukt ze. Lindgren deelt dit in OorlogsdagJanny Middelbeek-Oortgie­ sen, Uitgeverij Ploegsma, ISBN plakt krantenknipsels boek. En ze is zelf ook 978 90 216 7502 2 (€ 24,99) in en geeft de inhoud bang. Bang voor de Rus-

Lindgren geeft de inhoud weer van enkele brieven die ze voor haar werk bij de brieven­ censuur gelezen heeft. weer van enkele brieven die ze voor haar werk bij de brievencensuur gelezen heeft. Een exclusief, interessant en verrassend genuanceerd verslag van een roerige tijd.

Ooit las ik een interview met de schrijfster waarin ze aangaf dat ze het belangrijk vond dat kinderen moeten weten over verdriet, kwaad en dood. Oorlogsdagboek is een mooi en integer boek dat de lezer oprecht helpt om die moeilijke termen te begrijpen.

Het gezin Lindgren

Boeken Uitgeverij Conserve – februari 2016

Duitsland is het thema van de Boekenweek.

Voor Was wir noch zu sagen hätten sprak Margriet Brandsma – zelf oudcorrespondent Berlijn voor het NOS Journaal – met zes correspondenten, met foto’s in zwart-wit van Jeroen van Eijndhoven.

Margriet Brandsma – Was wir noch zu sagen hätten – Gesprekken met Duitsland-correspondenten, 128 pagina’s, € 12,50, ook als e-book, € 6,25

Tien jaar geleden schreef Margriet Brandsma Waar is de Muur? Nu heet de nieuwe verhalenbundel Daar is de Muur. Een boek om voor elke Berlijnadept en wie het nog niet is kan het worden, met kleurenfoto’s van Jeroen van Eijndhoven.

Margriet Brandsma – Daar is de Muur, 176 pagina’s, € 19,99, ook als e-book, € 7,99

Magnum opus van de Grande Dame Cynthia Mc Leod, eerste week februari on tour in Curaçao, over slavin Zenobia die haar meesteres Charlotte van der Lith een leven lang trouw is. Charlotte overleefde vijf mannen met wie ze gehuwd was, drie gouverneurs in het paleis en naderhand twee dominees. Het is de tijd van de ‘Cabaleopstand’ tegen gouverneur Mauricius.

Cynthia Mc Leod – Zenobia – Slavin op het Paleis, 366 pagina’s, al tweede druk, € 19,99, ook als e-book, € 7,99

Vierde druk van Neem mij terug, Suriname, veel geroemd romandebuut van P.C. Hooftprijswinnares 2016 Astrid Roemer.

Hier toont ze al pril haar ware schrijverschap.

Astrid Roemer – Neem mij terug, Suriname, 168 pagina’s, € 20, ook als e-book, € 7,99

Uitgeverij Conserve In de boekhandel of portvrij te bestellen via info@conserve.nl

Boekenweektournee Margriet Brandsma: 8 maart Leiden, 9 maart Heiloo, 10 maart Hardinxveld-Giessendam, 12 maart Harderwijk, 13 maart Maastricht, 13 maart Tilburg, 14 maart Bussum, 15 maart Veendam, 16 maart Helmond, 17 maart Hoofddorp, 17 maart Hellevoetsluis, 18 maart Rotterdam, 19 maart Varsseveld, 22 maart, Den Haag, 23 maart Heerenveen, 24 maart Hilversum, 30 maart Coevorden.

In de volgende boekenkrant:

•Speciale aandacht voor de Boekenweek en voor het Boekenweekthema van 2016: Duitsland

•Themaspread over het ­Fantastische Boek en een interview met de organisatie van het Gala van het ­Fantastische Boek

•Aandacht voor fantas­tische fantasy- en horrorboeken •In de bijlage: de nieuwe BKJunior!

De Boekenkrant verschijnt iedere eerste maandag van de maand en is voor de klant gratis verkrijgbaar in de betere boekhandel. Thuis ontvangen? Vul de bon in op pagina 2.

Uphill Battle boekpromotie tel +31 302231718 redactie@boekenkrant.com verkoop@uhb.nl De volgende Boekenkrant verschijnt op 7 maart 2016.

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 27

koken Swedish chef

De wildernis in

recept van de maand

Denk jij bij Scandinavisch eten vooral aan de Zweedse gehaktballetjes van Ikea?

Dan zal er bij het lezen van De nieuwe Nordic Cuisine een wereld voor je open gaan.

Chef Simon Bajada verwelkomt je in een verrassende wereld waar volop geplukt, gepekeld en gerookt wordt.

Door Anouk Abels De nieuwe Nordic Cuisine is gevuld met recepten uit de keukens van Denemarken, Zweden, Finland, Noorwegen en IJsland.

Het winterse kookboek barst van de prachtige foto’s; niet alleen van het eten, maar ook van de gebieden waar de gerechten hun wortels hebben liggen. ‘De nieuwe Nordic cuisine is een afspiegeling van het landschap,’ schrijft Bajada.

‘Rauw, subtiel en aards, net als de uitgestrekte, kale vlaktes van IJsland of de rotsachtige pieken van de talloze eilandjes voor de kust.’

De gerechten uit het boek zouden in ieder geval niet misstaan rond een kampvuur in een koud gebied als Lapland. Er zijn vis- en vleesmaaltijden, rechtstreeks uit de pan of oven, die je buik op de koudste avonden goed opwarmen. Er zijn kunstige ontbijtjes waarbij volop gebruik gemaakt wordt van granen, pitten en zaden. Daarnaast beschrijft het boek hoe je typisch Scandinavische baksels als knäckerbröd en roggebrood maakt, en hoe je eten kunt pekelen en drogen.

Het is wellicht wat moeilijk om alle ingrediënten uit De nieuwe Nordic Cuisine in de Nederlandse buurtsuper te vinden. Sterker nog: het lijkt erop dat je de Scandinavische wildernis in moet om producten bij elkaar te rapen en te plukken voor maaltijden als dennennaaldenpannenkoeken, brandneteldumplings en cantharellenstamppot. Als je dan toch de ongerepte natuur opzoekt, kun je beter ook een hengeltje inpakken. Het boek bevat namelijk vooral veel visgerechten; rauwe haring, Deense visgehaktballen, gevlokte zalmburgers, oesters met zoethoutpoeder en spinaziesoep met visseneitjes passeren de revue.

E

en ander veelvoorkomend ingrediënt is de bes. Er wordt gebruikgemaakt van jeneverbessen, cranberries en bosbessen, maar ook van minder bekende varianten, zoals vossen-, piment-, aal- en lingonbessen.

Of en waar je deze specifieke bessen in Nederland zou kunnen vinden, blijft nog even de vraag, maar de talloze combinaties van

hartige producten en de smaak van de zoetzure besjes levert flink wat spannende gerechten op.

Als je al die ingrediënten dan toch echt bij elkaar geharkt hebt, kan de pret in de keuken beginnen.

De meeste recepten zijn goed uitvoerbaar en staan garant voor een plezierige middag of avond in de keuken. Er zijn echter ook een paar maaltijden die ietwat te veel van een thuiskok vragen. Warmgerookte zalm uit de oven klinkt veelbelovend, totdat je ontdekt dat je de vis eerst nog zes uur aan een rookproces moet onderwerpen. Bajada legt uit dat je daar een rookpistool of barbecue voor kunt gebruiken. Heb je geen tuin? Dan kun je voor het gewenste effect natte houtsnippers in de oven leggen. Stuk voor stuk spannende methodes, die de gemiddelde eigenaar van een klein appartementje – zoals deze redacteur – vervult met doembeelden van kamers vol zwarte rook.

Simon Bajada, De nieuwe NorGelukkig zijn er nog dic Cuisine, Uitgeverij Car­ talloze andere receprera, ISBN 978 90 488 2929 3 ten in De nieuwe (€ 29,99)

Pure cookbook Hoe romantisch: je vrouw leren kennen op het strand in een ver land en dan besluiten te blijven! Het Papa Kazmi, Pure cookbook, gebeurde Papa Uitgeverij The Pure Family, Kazmi, de auteur ISBN 978 90 824 4050 8 (€ 34,00) van het boek, op zijn zestiende. In Scheveningen, in een strandtent, ontmoette hij zijn vrouw.

Deze milkshake is een ode aan de liefde.

Een heerlijk exotisch en verrassend gezond drankje.

Rauwe haring, Deense vis­ gehaktballen, gevlokte zalmbur­ gers, oesters met zoethoutpoeder en spinaziesoep met visseneitjes. ­ ordic Cuisine om mee aan de slag te N gaan. De originele gerechten staan garant voor compleet nieuwe ervaringen voor je smaakpapillen. Maar zelfs als je met geen enkel recept aan de gang gaat – wat ik me best wel voor kan stellen met de vele typisch Scandinavische ingrediënten die in Nederland slecht te vinden zijn – is het een heerlijk leerzaam boek over de eetcultuur van onze verre noorderburen. Bonuspunt: voor het eten hoef je niet per se meer naar de Ikea – natuurlijk vind je in dit boek ook een recept voor huisgemaakte Zweedse gehaktballetjes.

Pink Milk Ingrediënten

1 l ijskoude melk 100 g frambozen 4 tl agavenectar 1 tl rozenwater 1⁄4 vanillestokje (inhoud) snufje zeezout 5 pistachenoten (gestampt) 5 amandelen (gestampt)

Bereiding

Mix alle ingrediënten in een blender. Schenk het in twee longdrinkglazen. Besprenkel het met de gestampte noten.

Tips

Deze shake verscheen ook op Culy.nl. Zij deelden dit ‘superfood-drankje’ voor Valentijnsdag. Jouw Valentijnsdag kan niet meer stuk als je de shake decoreert met eetbare rode rozen! Een heerlijk exotisch en verrassend gezond drankje.

Pure cookbook is Kookboek van de Maand februari, een initia­ tief van Kookboek van het Jaar-organisator Fusina Verloop.

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 28

strips National Geo­graphic

Dwaze humor

‘Strips tekenen is verschrikkelijk, dus je moet het als tekenaar qua onderwerp wel een beetje leuk voor jezelf zien te maken,’ vertelde Mars Gremmen ooit op Strip­ speciaalzaak.be. Wat dat betreft heeft hij alvast geluk met De Ontdekkers.

Door Wouter Adriaensen De reeks van ­Gremmen wordt voorgepubliceerd in National Geo­graphic Junior, het jeugdblad van de populaire televisiezender. De strip combineert de kenmerkende dwaze humor van de tekenaar met de wetenschappelijk verantwoorde weetjes van NGJ en het avontuurlijke karakter van zijn hoofpersonages.

Nu ja, avontuurlijk… Eigenlijk zou Bas het liefst van al de hele dag zijn postzegels tellen of boeken lezen.

Niet voor niks dus dat spring-in-’t-veld Elsje hem ‘de saaiste hond ter wereld’ vindt. Want wat is er nu spannender dan met oom Sjors fotoreportages gaan maken voor National Geographic Junior? In dit album krijgt het trio gezelschap van Jacob, het paramilitaiMars Gremmen, De Ontdekre broertje van Elsje dat kers 2, Uitgeverij Strip2000, ondanks zijn stoere hou- ISBN 978 94 628 0105 9 (€ 7,95) ding toch troost vindt bij zijn knuffel Jodocus.

De gags van De Ontdekkers mikken duidelijk op het doelpubliek van 10 tot 12 jaar dat ook NGJ beoogt. De tekenstijl is eenvoudig maar erg efficiënt. Niet alle strips zijn even spitsvondig of origineel, maar onbewust neem je wel telkens iets mee; is het niet de grap zelf dan wel het hoe en waarom van fauna en flora.

Zo leren we dat babyschildpadden hard moeten kunnen zwemmen om het te halen en dat de Ecuadoraanse Huaorani-indianen beter de waarde van geld kennen dan Sjors en Elsje vermoeden. De pagina’s op het onbewoonde eiland vormen een aangename onderbreking van de tweeplatengags.

Op zijn blog liet Gremmen weten te stoppen met zijn cartoons voor stripblad Eppo, onder meer door RSI-klachten, die te maken hebben met het herhaaldelijk uitvoeren van dezelfde bewegingen, zoals tekenen.

Hopelijk kan hij zich nog voldoende concentreren op zijn stripwerk en zijn lezer(tje)s blijven verblijden met zijn spitsvondige humor.

Nominaties beste jeugdalbum 2015

De Ontdekkers 2 is genomineerd voor de prijs voor het beste jeugdal­ bum van 2015, die tijdens de Strip­ dagen wordt uitgereikt. De andere twee genomineerde albums zijn Suske en Wiske 331 – Sooi en Sientje van Willy Vandersteen en Mieleke Melleke Mol van Urbanus en Dirk Stallaert.

De Nieuwe Stripdagen

Ton Schuringa: ‘Ik kon mijn kindje niet dood laten gaan’ Na vijf jaar in Gorinchem verhuizen de Stripdagen dit jaar naar de regio Den Haag. En het roer wordt meteen flink omgegooid.

Een interview met festivaldirecteur Ton Schuringa, die de NIEUWE Stripdagen organiseert: ‘Den Haag zal weten dat we geland zijn.’

Door Robin Vinck Ton Schuringa heeft het razend druk. Het is voor het eerst dat er een fulltime festivaldirecteur is aangesteld.

‘En het is ook echt fulltime, ik ben er echt dag en nacht mee bezig. Dit interview is eigenlijk een rustmoment. Kan ik even rustig zitten.’

Schuringa moet het festival van de grond af opbouwen, want er was veel kritiek op de editie van vorig jaar. Het waren toen vooral rijen met bakken stripboeken en stands van uitgevers. Het sprankelde niet, en de bezoekersaantallen vielen tegen.

De organisatie greep terug op oude rot Schuringa. Hij heeft het festival in 1980 opgezet en het jarenlang georganiseerd. ‘Het is ook een beetje mijn kindje, ik kon het niet zomaar dood laten gaan. Want strips zitten nu juist heel erg in de lift, ook bij een jong publiek.’

Schuringa heeft er flink de bezem

mogen ze eens laten zien’, lacht doorheen gehaald. Te beginnen met Schuringa. ‘Natuurlijk zijn er tekede locatie. ‘De Stripdagen zaten op naars die gewoon signeren, maar een soort industrieterrein in Gorinze moeten ook andere dingen doen. chem, dat had totaal geen aantrekDat vinden ze ook allemaal leuk.’ Zo kingskracht. Ik wilde per se naar de zijn er aan de lopende band interRandstad omdat het een dichtbeviews met tekenaars op een ander volkte streek is. De echte stripfanapodium, waarbij op ten komen wel, maar het scherm hun werk je moet ook voldoende wordt getoond. ‘Dat ander publiek in de is belangrijk voor het buurt hebben.’ grote publiek. Want dat Daarom wil Schuringa kent misschien niet de ook aanhaken bij de tekenaar, maar wel de nieuwe ontwikkelinstrip.’ gen in de stripwereld: Niet alleen de volwassuperhelden en graphic sen stripliefhebbers, novels. ‘De tijden zijn ook de allerkleinsten veranderd, en de strip is worden bediend. ‘We ook veranderd. De strip hebben een kinderveiis volwassen geworden, Ton Schuringa ling om te laten zien het is ingebed in de hoe veilingen werken. beeldcultuur. Als je strip Dat gaat precies op dezelfde manier en film combineert, kom je uit bij als een echte veiling, met bordjes superhelden.’ Op de Stripdagen kun omhoog houden. Maar de inzet je daarom op een van de podia een begint bijvoorbeeld op twintig cent.’ discussie volgen over superheldenDit is nog maar een kleine greep uit films en -strips. Is de film hetzelfde alle activiteiten. Hiermee moeten de als de strip? Wat is de wisselwerking Stripdagen weer toekomstbestendig tussen de twee? Waar komen de worden. ‘We hebben wel een paar X-men eigenlijk vandaan? Verder doen de cosplayers hun intrede op de jaar nodig om het klaar te maken voor een langere periode’, zegt SchuStripdagen: mensen die zich verkleringa. ‘Er is veel discussie over, we den als hun favoriete stripfiguur en zijn nog aan het zoeken.’ Of deze mee kunnen doen aan een cosplayer Nieuwe Stripdagen een goede eerste contest. aanzet zijn, zal blijken als op zondagOok de striptekenaars moeten de avond de deuren sluiten. strijd met elkaar aan gaan. ‘Er komt een tekenbattle op het podium De Nieuwe Stripdagen, 27 en 28 februari in tussen Vlaamse en Nederlandse De Broodfabriek in Rijswijk. Entreeprijs: € 10,(voorverkoop € 7,50) tekenaars. De Vlamingen vinden www.destripdagen.nl zichzelf namelijk beter, dus dat

Nominaties penning beste album 2015

Mark Hendriks, Tibet – De genezing van Mhusha de slagersdochter, Uitgeverij Scratch, ISBN 978 94 921 1711 3 (€ 24,90)

Legendre en Chambré, ­ moras 5 – Wiske, Uitgeverij A Standaard, ISBN 978 90 022 5712 4 (€ 6,99)

Waar gaat het over?

Een kwade demon veroorzaakt rode vlekken op het lichaam van Mhusha. Met haar buurvrouw gaat ze op zoek naar een lama met genezende krachten.

Niet te missen, want: Hendriks zet zijn lezer echt aan het denken.

Bovendien spat het plezier van elke pagina.

Waar gaat het over?

Terwijl Krimson steeds dieper in de waanzin wegzakt en op Amoras de hel losbreekt, zetten Professor Barabas en tante Sidonia alles op alles om Suske en Wiske terug te halen.

Niet te missen, want: Tekenaar Chambré en scenarist Legendre leverden met dit album misschien wel het beste deel af uit de stripreeks Amoras.

Kim Duchatau, Esther Verkest 13-Enkel voor onbevoegden, Uitgeverij Oogachtend, ISBN 978 90 775 4992 6 (€ 9,95)

Harry Mulisch en Milan Hul­ sing, De aanslag, Uitgeverij Oog & Blik, ISBN 978 90 549 2446 3 (€ 24,90)

Gilles Dal en Johan de Moor, Verkild hart, Uitgeverij Blloan, ISBN 978 94 621 0316 0 (€ 19,95)

Waar gaat het over?

Stripbabe Esther valt van de ene erotische situatie in het andere lachwekkende avontuur.

Niet te missen, want: Vilein, ongrijpbaar en soms totaal onzinnig blijft Esther de sexy stripbabe bij uitstek.

Waar gaat het over?

De verschrikkelijke gevolgen van een gebeurtenis in de Tweede Wereldoorlog blijven Anton Steenwijk zijn leven lang achtervolgen.

Niet te missen, want: Hulsing zet het meesterwerk van Harry Mulisch op een knappe manier naar zijn hand.

Waar gaat het over?

Een man geeft zichzelf nog een maand om eens te kijken wat het leven nog te bieden heeft.

Niet te missen, want: Na de eerste leesbeurt ontstaat de behoefte het album nog maar eens te lezen omdat je misschien iets hebt gemist. Het prachtige tekenwerk van Johan De Moor zorgt voor extra verwarring.

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 29

strips

Stripschapprijs 2016

Uit het reisverslag van Maaike Hartjes (alleen verschenen op maaikehartjes.blogspot.nl, nog niet in boekvorm)

Maaike Hartjes: pionier van de dagboekstrip Maaike Hartjes’ autobiografische anekdotes en ontwapenende luciferpoppetjes zijn al twintig jaar bekend en geliefd bij een breed publiek.

Op 28 februari krijgt ze de Stripschapprijs 2016 voor haar hele oeuvre.

luciferpoppetjes?

‘Nee, de basis van mijn strips is een goed verteld verhaal. En mijn tekeningen zijn misschien eenvoudig, ze bevatten wel veel expressie. Ik hoop daarom dat mijn werk de mensen altijd zal blijven boeien, in welke stijl ik ook teken. Mijn luciferpoppetjes zijn overigens onderdeel van één van mijn stijlen. In het verleden heb ik ooit een realistisch getekende pagina gemaakt voor Strips in stereo, een verzamelalbum met verstripte liedteksten. En ik heb net een graphic novel afgerond over een moeilijke periode in mijn leven die ik in een collage-achtige stijl heb gemaakt.’

Door Sigge Stegeman

Had jij een voorbeeld toen je begon?

‘Rond mijn twintigste las ik de bundel Twisted Sisters, met underground strips van vrouwelijke Amerikaanse auteurs, waaronder veel autobiografisch werk. Toen besefte ik dat je ook op een serieuzere toon strips kon maken en niet altijd hoeft te eindigen met een grap.

‘Maar eerlijk gezegd teken ik al vanaf de kleuterschool dagboekstrips. Aanvankelijk geloofde ik niet dat ze interessant waren voor anderen. Tot ik stripjes ging maken over andere stripmakers. Zij wilden ze dan weer publiceren in hun eigen (amateur)blaadjes.’

Eind jaren negentig schudde jij samen met twee andere vrouwe­ lijke stripmakers, Gerrie Hondius en Barbara Stok, de Nederlandse strip­ wereld wakker. Zijn vrouwen in dit

vak nog altijd een uitzondering?

‘Toen Barbara Stok zes jaar geleden de Stripschapprijs won, was het nog groot nieuws dat zij als vrouwelijke winnaar uit de bus kwam. Nu ik hem heb gewonnen hoor je daar bijna niemand over. Het laat zien hoe belachelijk snel de stripwereld de laatste jaren geëmancipeerd is.

Ik heb nooit een ‘vrouwelijke’ striptekenaar willen zijn en hoopte op verbetering, maar dat het zo snel is gegaan heeft me erg verrast. Een heleboel vrouwen zijn strips gaan maken én lezen.’

Ben je ooit bang geweest dat men­ sen uitgekeken zouden raken op je

Maaike Hartjes

Je maakt je ook sterk voor de rol van stripauteurs als zelfstandig ondernemers.

‘Strips hebben een pulp-verleden en ontberen de status van andere kunstvormen, zoals literatuur.

Mensen onderschatten hierdoor vaak de waarde van de strip en onderwaarderen de makers. Omdat ik hier verandering in wilde brengen, ben ik een tijdlang voorzitter geweest van de BNS (Beroepsvereniging Nederlandse Stripmakers).

Onlangs ben ik begonnen met Tekeningen Rekeningen, een Facebook-pagina met zakelijke tips voor tekenaars, in de hoop dat mijn collega’s zichzelf ook meer op waarde gaan schatten.’

Wat zou je de komende jaren willen doen?

‘Mijn eerste doel is het uitgeven van mijn nieuwe graphic novel. Tekeningen Rekeningen moet natuurlijk nog verder groeien en er zitten reisverhalen over Japan en Korea in de planning. Ik heb het idee dat de strip nog veel meer mogelijkheden biedt en ik zou die graag onderzoeken. Toen ik begon kon je kiezen uit humor en avontuur. In de tussentijd zijn er ontzettend veel genres bijgekomen, zoals manga, journalistieke strips, graphic novels, webcomics, etc. Nieuwe paden die ik graag zou bewandelen. Nu alleen nog de tijd vinden.’

Brandend actuele cartoons

Met een inleidend essay van de auteur over de aanslag op Charlie Hebdo.

ISBN: 9789460013683 Prijs: € 19,95

Untitled-1 1

25-1-2016 13:15:10

BKStrips MAART 2015,

NO. 1, DE BESTE

BRON VOOR

STRIPNIEUWS

BKStrips JUNI 2015, NO.

2, DE BESTE BRON

VOOR STRIPNIE

UWS

BKStrips no. 3, september 2015,

De beste bron

Zip-aDee-DooDah!

HET WORDT LENTE!

Helden van de Strip

De rijkste man Xtra is eigenzinvan Spanje, Manga uit de pold nig, Autisme in strips, en meeer, r…

Strips & jazz uit Rotterdam

voor stripnie

uws

BKStrips DECEMBER 2015, NO. 4,

DE BESTE BRON

VOOR STRIPNIE

UWS

Sterren in de strip!

Stripspektakel, Star Wars in stripvorm, De rage van hout, Het Brabants museum Echte kantoorhumo Historisch TurnThe Spirit, Nederlands Strip r, De wereld vande superheld, Jeroen Bosch De invloed van

De nieuwe BKStrips is vanaf mei verkrijgbaar!

DAT MAG JE NIET MISSEN! 27 + 28 FEBRUARI 2016

DE BROODFABRIEK – RIJSWIJK

www.de stripdagen.nl

www.boomlemma.nl

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 31

boekfragment

Mijn vrouw begrijpt me niet, mijn vrouw heeft me door

Peter van Straaten, Mijn vrouw begrijpt me niet, mijn vrouw heeft me door, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 7489 1 (€ 14,90) Vanaf 29 februari in de boekhandel www.deharmonie.nl

Van Straatens beste tekeningen over alle facetten van relaties: van vrolijk overspel tot treurige echtparen en van mislukte huwelijken tot gelukkige bejaarden.

boekfragment

Splinter Splinter draait om Chris, een aardige gast die leeft in een GRAM-maatschappij, waar het leven in het teken staat van Geld, Roem, Aanzien en Macht. Na drie noodlottige gebeurtenissen en een bizarre wandeling krijgt Chris de verantwoordelijkheid voor de restanten van het Christuskruis. Hij ontdekt de helende krachten en besluit tot een queeste.

GRAM moet GOED worden!

Age Morris en Adri van Kooten, Splinter, Uitge­ verij Helemaal Hopeloos, ISBN 978 90 772 1000 0 (€ 10,00) www.helemaalhopeloos.nl

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 32

boekhandel Agenda

februari 2016 16 januari – 31 mei

GRONINGEN – Nederlands Stripmuseum. Comic Sonic is een expositie over strips en muziek.

De tentoonstelling bestaat uit het werk van beroemde Nederlandse striptekenaars, postermakers en jonge getalenteerde kunstenaars. De bezoeker zal een goede indruk krijgen van de relatie tussen strips en muziek in tekeningen, posters, strips en illustraties. www.stripmuseum.nl

7 februari

LOCHEM – Landgoedhotel Woodbrooke. Een middag met Jan Siebelink, bestaande uit een literaire lunch, een lezing en een signeersessie. www.woodbrookebarchem.nl

10 februari

ANTWERPEN – Letterenhuis. Literair journalist Dirk Leyman gaat in gesprek met auteur Lize Spit over haar debuutroman Het smelt. www.letterenhuis.be

11 februari

DAARLERVEEN – ZININ Bibliotheek. Workshop kleuren voor volwassenen. Kleuren is een heerlijke manier om te ontspannen. In deze inspirerende workshop krijg je tips over de verschillende kleurtechnieken om je kleurplaten nog beter te laten uitkomen. www.maandvandespiritualiteit.nl

14 februari

AMSTERDAM – De Nieuwe Liefde. Middag in het teken van de poëzie van W.H. Auden. Audens gedichten worden gelezen door niemand minder dan de grote poëzieliefhebber Joost Prinsen. Met muziek van Martin Fondse. www.denieuweliefde.com

16 februari

BREDA – Waalse Kerk. Lezing van Chris de Stoop over zijn boek Dit is mijn hof, een aangrijpend, persoonlijk relaas over het verdwijnen van de boeren in de Hedwigepolder. www.devrijeboekhandel.nl

boekhandel Derijks

Het boekenpodium van Oss In het centrum van Oss staat boekhandel Derijks, al zevenenzeventig jaar een begrip in de stad. ‘De klant verwennen is voor ons een speerpunt,’ zo vertelt Astrid Derijks, de eigenaresse van de boekhandel.

Door Jesse Poiesz Je komt het niet elke dag tegen, een piano in de boekwinkel. Maar in boekhandel Derijks is het de gewoonste zaak van de wereld.

Met dank aan de plaatselijke muziekhandel kunnen getalenteerde klanten hun vaardigheden ten beste geven op dit instrument.

Op rustige momenten wil ook het personeel wel eens wat spelen. Maar, vindt Derijks: ‘Soms is een beetje stilte ook prettig.’ Dan kan er in alle rust van een goed boek, een fijn kopje koffie en iets lekkers worden genoten aan de grote leestafel in de winkel.

Klanttevredenheid staat hoog in het vaandel bij boekhandel Derijks – en dat houdt niet op bij live muziek, koffie en mooie boeken. Vragen en suggesties worden altijd vriendelijk en serieus behandeld. Zo ook op de sociale media: een inspectie van de facebookpagina toont louter positieve reacties van de eigenaresse zelf op de posts van klanten. ‘Het zorgt toch voor een hogere gunfactor,’

verklaart Derijks. ‘En komen de mensen toch sneller naar de boekhandel zelf. Al is online bestellen via onze website natuurlijk ook een optie. We hebben nooit stilgestaan – we zetten altijd stappen voorwaarts.’

Op diezelfde website geeft het personeel een persoonlijke noot aan de klantenservice door zelf boekentips te geven. Over smaak wordt daarbij niet getwist. ‘Dat gebeurt altijd wel in harmonie,’ bezweert Derijks. ‘Iedereen heeft zijn eigen voorkeur. Je weet ook nooit wat de klant leuk zal vinden.’

Wie meer wil weten van Oss, zit bij boekhandel Derijks in ieder geval goed. Het Osse erfgoed is namelijk prima vertegenwoordigd. Zo zijn er boeken over de geschiedenis van deze stad van de messentrekkers, maar ook over het Osse dialect. En voor de allerkleinsten komt er een kinderboekje over ‘Ossy’, die de stad verkent.

Die regionale binding is ook terug te vinden in de activiteiten die worden georganiseerd. Dat gebeurt in de winkel, maar ook daarbuiten. Een goede samenwerking met de lokale bibliotheek zorgt voor een groot aanbod

aan lezingen en gezamenlijke activiteiten rondom de Kinderboeken- en Boekenweek. Ook is er een rondleiding, gegeven door een onvervalste Ossenaar met het karakteristieke Osse dialect. ‘Er is altijd wel een podium voor plaatselijke auteurs of dichters,’ legt Derijks uit. ‘In de regio is heel veel culturele activiteit. Wat dat betreft worden we sterk gevoed.’

Astrid Derijks

17 februari

AMERSFOORT – De Algemene Boekhandel. Lezing van Ap Dijksterhuis, een van de invloedrijkste psychologen van Nederland, over zijn boek Op naar geluk. www.libris.nl/dealgemeneboekhandel

18 februari

DEN HAAG – BorderKitchen. Nell Zink, in de Verenigde Staten en Engeland dé literaire sensatie van het moment, wordt vanavond geïnterviewd door Persis Bekkering over haar nieuwste boek, Misplaatst. www.borderkitchen.nl BRUSSEL – Passa Porta. Leesclub met Richard Ford.

Een uitzonderlijke ontmoeting, in klein gezelschap, met deze grote naam uit de Amerikaanse letteren, waarbij lezers de kans krijgen hun leeservaringen met de auteur zelf te delen. www.passaporta.be

24 februari

LEEUWARDEN – Bibliotheek Leeuwarden Centrale.

Spraakmakende Boeken is een jaarlijkse reeks van zeven lezingen over literatuur voor een breed publiek. Elke keer wordt een literair werk besproken dat op het moment sterk in de belangstelling staat. Deze keer: Dode zielen van Nikolaj Gogol. www.volksuniversiteitfryslan.nl

27 februari

MIDDELBURG – Kloveniersdoelen. Leer poëzie lezen met Dichter des Vaderlands Anne Vegter en de dichters Tsead Bruinja, Ellen Deckwitz, Charles Ducal, Maarten van der Graaff, Vrouwkje Tuinman en Maud Vanhauwaert. www.dichterdesvaderlands.nl/hallogedicht.html

EINDHOVEN – AG Eindhoven. Lezing Griet op de Beeck, bekend van haar roman Kom hier dat ik u kus. www.ag-eindhoven.nl

27 – 28 februari

RIJSWIJK – De Broodfabriek. De nieuwe Str!pdagen 2016. www.destripdagen.nl

9 februari 2016

Een nieuw hoofdstuk: auteurs in actie voor vluchtelingenkinderen Op 9 februari wordt in de Amsterdamse Stadsschouwburg de benefietavond Een nieuw hoofdstuk gehouden. Met deze bijzondere literaire happening zet een groep vooraanstaande schrijvers zich in voor My Book Buddy, een organisatie die vluchtelingenkinderen de kans biedt om lekker te (leren) lezen.

Boeken bieden een manier om even aan de dagelijkse werkelijkheid te ontvluchten. Een werkelijkheid die, laten we wel wezen, vaak best meevalt, ondanks de sleur, zorgen en ergernissen. Zeker vergeleken met de realiteit van vluchtelingenkinderen die huis en haard moesten verlaten en nu in een vreemd land in een asielzoekerscentrum terecht zijn gekomen.

My Book Buddy helpt door prentenwoordenboeken en leesboeken te leveren aan asielzoekerscentra.

Daarmee kunnen ze de Neder-

Dimitri Verhulst Lieve Blancquaert

landse taal leren, en natuurlijk van een mooi verhaal genieten. Daar is alleen wel geld voor nodig. Dimitri Verhulst zag dit en werkte met het Nationale Toneel en de CPNB samen om een benefietavond op te zetten: Een nieuw hoofdstuk.

Tijdens deze avond zullen verschillende grote namen de verschillende stadia van een reis verbeelden: het land van herkomst, de reis zelf, de aankomst en het vinden van een nieuw bestaan. Natuurlijk

geeft Dimitri Verhulst acte de présence, maar daarnaast ook (voor de volledigheid): Connie Palmen, Tommy Wieringa, Jelle Brandt Corstius, Kader Abdolah, Griet Op de Beeck, Ronald Giphart, Christine Otten, Thomas Heerma van Voss, Daan Heerma van Voss, Maartje Wortel, Franca Treur, Renate Dorrestein, Anne Vegter, Esther Gerritsen, Kira Wuck, Mano Bouzamour, Anna Woltz en Jan Paul Schutten.

De avond wordt aan elkaar gepraat door Hanneke Groenteman en Ruben Nicolai met muzikale omlijsting van Wende. Na dit zaalprogramma zal er een literaire loting zijn waarbij verschillende mooie prijzen verloot zullen worden, waaronder kaarten voor het Boekenbal.

U koopt dus niet alleen toegangskaart voor een leuke avond uit; u bouwt ook mee aan de toekomst van een vluchtelingenkind.

Een nieuw hoofdstuk wordt georganiseerd in het kader van het Jaar van het Boek 2016.

De volledige opbrengst van de kaarten en de loterij gaat naar My Book Buddy. Kaar­ ten zijn verkrijgbaar via stadsschouwburg­ amsterdam.nl.

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 33

boekhandel gratis

Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden

Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen?

Geef het door via info@boe­kenkrant.com Alblasserdam

Bergen op Zoom

dekrekel.nl

quistboeken.nl

Boekhandel de Krekel Alkmaar

Boekhandel Feijn feijn.nl

Boekhandel Van der Meulen’s

vandermeulensboekhandel.nl Almelo

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl Alphen a/d Rijn

Boekhandel Haasbeek haasbeek-libris.nl

Boekhandel Haasbeek Herenhof haasbeek.nl Amersfoort

De Algemene Boekhandel

algemeneboekhandel.nl

Boekhandel Veenendaal

boekhandelveenendaal.nl Amstelveen

Boekhandel Venstra venstra.nl

Amsterdam

De Amsterdamse Boekhandel

deamsterdamseboekhandel.nl

Boekhandel de Dolfijn boekhandeldedolfijn.nl

De Nieuwe Boekhandel denieuweboekhandel.nl

Boekhandel Jimmink jimminkboek.nl

Boekhandel Mulder boekhandelmulder.nl

Boekhandel Scheltema scheltema.nl

Plantage Van der Plas plantagevanderplas.nl Apeldoorn

Nawijn & Polak Boekverkopers nawijn-polak.nl Arnhem

Quist boeken Beverwijk

Readshop Beverwijk readshop.nl Bilthoven

Bilthovense Boekhandel

bilthovenseboekhandel.nl Bleiswijk

Boekhandel Muilenburg

boekhandelmuilenburg.nl Bodegraven

Readshop Karssen www.readshop.nl Boxmeer

Van Dinter Media dinternet.nl Breda

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers libris.nl/ vankemenade-hollaers

Libris Boekhandel Buitelaar librisbuitelaar.nl Breukelen

Boekhandel van Kralingen

boekhandelvankralingen.nl Brugge

De Reyghere Boekhandel dereyghere.be Brunssum

Boekhandel Rob Rozeman robrozeman.nl Bunnik

Boekhandel Van Ravenswaay ravenswaay.net

Bunschoten – Spakenburg

Bruna van de Geest www.bruna.nl Castricum

De Arnhemse Kinderboekwinkel

Boekhandel Laan

Boekhandel Hijman Ongerijmd

Readshop Coevorden

lezenisleuk.nl

boekhandelongerijmd.nl Assen

Boekhandel Iwema iwema.nl Baarn

Boekhandel Den Boer denboer.nl

Badhoevedorp

Boekhandel Jaspers boekhandeljaspers.nl Barneveld

Boekhandel Romijn boekhandelromijn.nl Beilen

Boekhandel Het Logboek hetlogboek.org Bennekom

Boekhandel Novita libris.nl/novita

boekhandellaan.nl Coevorden

readshop.nl/vestiging/ coevorden Delft

Boekhandel Ben Kempers benkempers.nl

Boekhandel De Omslag deomslagdelft.nl Den Haag

Boekhandel Douwes boekhandeldouwes.nl

Boekhandel Van Stockum vanstockum.nl Deventer

Boekhandel Praamstra boekhandelpraamstra.nl Doetinchem

Raadgeep & Berrevoets www.raadgeepenberrevoets. nl

Dordrecht

Boekhandel Vos & Van der Leer www.vosvdleer.nl Doorn

The Readshop Doorn Readshop.nl/vestigingen/ doorn Doorwerth

The Read Shop Doorwerth Drachten

Boekhandel Van der Velde

boekhandelvandervelde.nl Dronten

Voster Boek & Kantoor voster.nl Eersel

De Boekenlegger de-boekenlegger.nl Eindhoven

Boekhandel Van Grinsven

boekhandelvangrinsven.nl

Boekhandel Van Piere libris.nl/vanpiere Emmen

Plantage Vermeer vermeer.plantage.nl Enkhuizen

Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel kantoorboekhandelsmitenco.nl Enschede

Boekhandel Broekhuis Boekhandelbroekhuis.nl Etten-Leur

Plantage Etten-Leur plantage-ettenleur.nl Exloo

Geerts Warenhuis geertswarenhuis.nl Geldrop

Boekhandel van Grinsven

boekhandelvangrinsven.nl Goirle

Blz. Boekhandel Buitelaar blz.nl/buitelaar Goes

Boekhandel De Koperen Tuin dekoperentuin.nl Gouda

Boekhandel Verkaaik verkaaikboeken.nl Groningen

Boekhandel Van der Velde

boekhandelvandervelde.nl Haarlem

Boekhandel Gillissen & Co

boekhandelgillissen.nl

Boekhandel H. de Vries Boeken devriesboeken.nl

Haren GN

Lochem

Roermond

Boekhandel Kramer

boomker.nl

boekhandellovink.nl

plantageroermond.nl

Woerden

Boomker Boeken Harlingen

Boekhandel Wever boekhandelwever.nl Hazerswoude

Readshop Hazerswoude

Boekhandel Lovink Maarn

Roosendaal

boekenkoek.net

boekenwurm.biz

Boekhandel Boek & Koek Maassluis

Hedel

Boekhandel Het Keizerrijk

readshop.nl/vestiging/hedel

Maastricht

www.readshop.nl

The Readshop Hedel

hetkeizerrijk.nl

Rosmalen

Boekhandel De Omslag boekhandeldeomslag.nl Rotterdam

Boekhandel Donner

Libris Woerden libriswoerden.nl Wormerveer

Pasman Boek & Hobby pasmanboekenhobby.nl IJsselstein

Boekhandel Logica

www.boekhandellogica.nl Zeist

Bruna Heemskerk Heemstede

Mechelen

Santpoort-Noord

Boekhandel Kramer & Van Doorn

boekhandelblokker.nl

salvator.be

www.brederoboeken.nl

Zoetermeer

Bruna.nl

Boekhandel Blokker

Boekhandeldominicanen.nl

Boekhandel Salvator

donner.nl

Boekhandel Maximus maximushillegersberg.nl

Bredero Boeken

Heerhugowaard

Meppel

Schagen

bruna.nl

riemerbarth.nl

boekhandelplukker.nl

Bruna Middenwaard Heerlen

Bij Het Raethuys bijhetraethuys.nl Heeze

Boek- en Kantoorboek­ handel Lektura lektura.nl

Helmond

Boekhandel de Ganzenveer

www.ganzenveer.eu Hengelo

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl Hoevelaken

Bruna Hoevelaken bruna.nl/hoevelaken Holten

Heusinkveld – Holten meerdaneenboekhandel.nl Hoofddorp

Boekhandel Stevens

www.boekhandelstevens.nl

Riemer Barth Middelburg

De Drvkkery de-drvkkery.nl Mijdrecht

Boekhandel Scheveningen

boekhandelscheveningen.nl

Monnickendam

boekhandelkrings.nl

Nimo Boek

Boekhandel Krings Sneek

Naaldwijk

Boekhandel Van der Velde

vingerling.nl

Steenwijk

nimoboek.nl

Boekhandel Vingerling

boekhandelvandervelde.nl

Nijkerk

Steenwijk’s Boekhuys

boekhandelroodbeen.nl

Tiel

Boekhandel Roodbeen

boekwinkel.com

Nijmegen

Boekhandel Arentsen

boekhandelaugustunis.nl

Tilburg

Boekhandel Augustinus

www.arentsen.nl

De Nijmeegse Kinderboekwinkel

Gianotten Mutsaers

Roelants [in LUX]

Standaard Boekhandel

gianottenmutsaers.nl

lezenisleuk.nl

Turnhout

roelants.nl

standaardboekhandel.be

Boekhandel Roelants

hoornseboekhandel.nl Houten

Dekker vd Vegt boekverkopers

boekwijs.nl

Noordwijkerhout

Boekhandel Wijs

Scheveningen

Sittard

boekhandelmondria.nl

Hoorn

Hoornse Boekhandel

Boekhandel Plukker

Boekhandel Mondria

roelants.nl

dekkervdvegt.nl

Uithoorn

Boekhandel Ten Hoope tenhoopeboeken.nl Utrecht

Boekhandel Libris Utrecht

Boekhandel Flevo

Boekhandel Wagenaar & Van Halem

Bruna Oostermeent

Nunspeet

Valkenswaard

Kapelle

osinga-boeken.nl

libris.nl/priem

Huizen

boekhandelflevo.nl

info@onzebruna.nl

wagenaarvanhalem.nl

Boekhandel Osinga

boekhandellibrisutrecht.nl

Broese boekverkopers libris.nl/broese

Boekhandel Priem

Boekhandel Lectori

Oegstgeest

Veenendaal

Kerkrade

rijnlandseboekhandel.nl

boekhandelvankooten.nl

lectori.nl

Rijnlandse boekhandel

Boekhandel van Kooten

Boekhandel Leeskunst

Oisterwijk

Veghel

Krimpen aan den IJssel

boekhandeloisterwijk.nl

bekboeken.nl

leeskunst.nl

Boekhandel De Korf

Boekhandel Oisterwijk

Bek Boeken

Oosterbeek

Velp GLD

plantagemeijerensiegers.nl

eenpassievoorboeken.nl

Boekhandel Kamerbeek

Boekhandel Meijer en Siegers

Laren

Oss

Venlo

larenseboekhandel.nl

derijksoss.nl

koophetbijkoops.nl

boekhandeldekorf.nl

kamerbeekkrimpen.nl

Larense Boekhandel

Boekhandel Derijks

Boekhandel Jansen & de Feijter Boekhandel Koops

Leeuwarden

Oudewater

Venray

boekhandelvandervelde.nl

readshop.nl/vestiging/ oudewater

boekhandelvenray.nl

Boekhandel Van der Velde Leiden

The Readshop Oudewater

Boekhandel van Stockum

Purmerend

Leidschendam

leesteken.nl

dekler.nl

Marjan Houtman Lezen en Schrijven

vanstockum.nl

Boekhandel De Kler Leuven

Kinderboekhandel De kleine Johannes de-kleine-johannes.be

Boekhandel het Leesteken Puttershoek

marjanhoutman.nl Pijnacker

Vlaardingen

Plantage Pontier plantagepontier.nl Vledder

Boekhandel Vledderland

boekhandelvledderland.nl Voorburg

Kinderboekhandel In de Wolken

Roden

Waalwijk

vanattenboek.nl

Kennemer Boekhandel

grimbergenboeken.nl

Boekhandel Daan Nijman

Grimbergen boeken

Boek- en kantoorvakhandel van den Munckhof

Boekhandel van Atten

Lisse

kennemerboekhandel.nl

Boekhandel De Boekenwurm

boekhandelkramer.nl

Boekhandel Dominicanen

Heemskerk

Bruna Cronjéstraat Bruna.nl

Plantage Boekhandel

daannijman.nl

indewolken.nl

Plantage Bookstore waalwijk.plantage.nl Winterswijk

Groenveld Boeken

groenveldboeken@planet.nl

kramerenvandoorn.nl

Boekhandel Sonneveld sonneveld.nu

Haasbeek

haasbeekzoetermeer.nl

The Readshop Meerzicht

readshop.nl/vestiging/ meerzicht Zutphen

Boekhandel Someren en Ten Bosch libris.nl/ vansomeren-en-tenbosch Zwolle

Waanders in de Broeren waandersindebroeren.nl

Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/ boekhandels.

OP EEN OCHTEND VIRGINIA BAILY EEN BESLISSING TWEE LEVENS VOOR ALTIJD VERANDERD Voor de lezers van Haar naam was Sarah NU VERKRIJGBAAR

De kunst van het slapen Een vijftiger raakt zijn baan kwijt en zint op wraak. ­Slapen kan hij nauwelijks meer. Het vervolg op de roman Albert en de doden.

Gilbert Keyzer, De kunst van het slapen, Uitgeverij Paris Books, ISBN 978 94 921 7919 7 (€ 19,95) www.parisbooks.eu

Nooit sliep hij langer dan een uur of twee achter elkaar en dan nog pas na urenlang van zijn rechterzijde op de rug en naar zijn linkerzijde draaiend. Vaak zat hij omstreeks een uur of half drie in de ochtend achter zijn computer. Als hij vervolgens weer geeuwend zijn bed in ging, leek het alsof zijn geest hem met verwarde dromen zo lang mogelijk buiten bewustzijn probeerde te houden.

Hij kocht een nieuwe matras en begon melatonine-tabletten te slikken, maar niets hielp. Zijn huisarts weigerde krachtiger slaapmiddelen voor te schrijven en verwees hem naar een yogaklasje. Na een avond als enige man tussen in gympakjes gestoken adipeuze vrouwen van middelbare leeftijd was hij hier maar mee opgehouden. Hij dronk ‘s avonds geen koffie meer en begon zijn slaaphoudingen te analyseren.

Zijn favoriete houding was wat men in eerste hulpkringen de stabiele zijligging noemde en dan wel op de rechterzijde. De linkervoet word hierbij achter de rechterkuit verankerd.

Het hoofd rust op de rechterarm en

de linkerhand komt op de rechter elleboog terecht. Albert probeerde deze positie talrijke malen uit, maar merkte, vlak voor hij zich door slaap overmand begon te voelen, dat zijn rechterarm begon te slapen en hij pijn in zijn rechterkuit kreeg. Het linkerbeen schoof hij enigszins naar achteren, zodat de linkerknie in de knieholte van de rechterknie paste.

Hierdoor lagen de benen vrij. Hierdoor lag hij echter zo krom, dat zijn rug begon op te spelen. De hele procedure links uitgevoerd leverde evenmin het gewenste resultaat op. Op zijn rug liggend deed hij helemaal geen oog meer dicht. Bij de gedachte nooit meer te kunnen slapen en voor

de rest van zijn leven klaarwakker te moeten blijven, raakte hij zodanig in paniek, dat hij de rest van die nacht maar weer achter zijn computer ging zitten.

het gevoel dat we hebben wanneer we iets snappen of begrijpen. Wij noemen dit het snapgevoel, simpel gezegd: het aangename gevoel dat je hebt als je iets snapt. In dit boek onderzoeken we wanneer dit snapgevoel betrouwbaar is en wanneer het ons misleidt, wanneer het ons leidt naar ware opvattingen en wanneer het slechts de illusie van begrip creëert.

ons goed. Het snapgevoel helpt ons zo te streven naar begrip. Dat is een goede zaak. Immers, begrip van de wereld maakt dat je handelingen op grond van dat begrip, normaal gesproken, succesvol zullen zijn. Als je iets begrijpt weet je wat je kunt verwachten en anticipeer je daar op. Als je iets begrijpt weet je wat je moet doen en bereik je je doel.

we fout zitten, en dus het snapgevoel dreigen te verliezen, dan rusten we niet totdat we het snapgevoel opnieuw hebben. Alle mensen verlangen van nature naar het snapgevoel. Zo bepaalt het snapgevoel in hoge mate hoe wij denken over anderen, onszelf en de wereld.

Het snapgevoel In Het snapgevoel laten Herman de Regt en Hans Dooremalen zien hoe mensen, puur door het gevoel te hebben dat ze iets doorhebben, soms ideeën voor waar aannemen die eigenlijk grote onzin zijn.

Herman de Regt & Hans Doore­ malen, Het snapgevoel, Uit­ geverij Boom, ISBN 978 94 610 5679 5 (€ 22,50) www.boomfilosofie.nl

Mensen menen vaak iets te weten enkel op basis van hun gevoelens.

Maar is ons gevoel als bron van kennis wel betrouwbaar? In Het Snapgevoel onderzoeken wij een heel specifiek gevoel dat een fundamentele rol speelt in het tot stand komen van onze overtuigingen. Het betreft

Omdat het snapgevoel aangenaam voelt, zijn we voortdurend gericht op het zoeken naar begrip. Zolang we in het duister tasten, voelen we een irritatie of frustratie, maar zodra we iets snappen, voelen we

Wel is het zo dat het sterke en prettige snapgevoel onze overtuigingen gemakkelijk immuun maakt voor kritiek. Waarom zouden we immers willen terugvallen in een onaangename toestand van irritatie en frustratie? Als we al toegeven dat

boekenkrant.com

februari 2016 pagina 35

win een boek BOEKENKRANT.COM

win dit boek

SEPTEMBER 2015 PAGINA 39

WIN EEN BOEK

boekhandelsprijsvraag

OPLOSSING WOORDSUDOKU

WIN DIT BOEK

OPW

AA

OM

ND

ERJ

UR

IE

KEN

UR

OM

ERJ

KEN

AA

IE

ND

EZ

OPW

IE

KEN

ND

EZ

OPW

UR

AA

OM

ERJ

OM

EZ

Beantwoord de volgende drie vragen, knip deze bon uit en lever hem in bij de plaatselijke Boekenkrant-boekhandel (kijk voor de deelnemende boekhandels op p. 33). Onder de goede inzendingen wordt Zolang er leven is, het tweede boek van Hendrik Groen, verloot.

ND

UR

EZ

AA

KEN

OPW

ERJ

IE

ERJ

AA

OPW

ND

IE

EZ

KEN

UR

OM

OM

IE

KEN

UR

ERJ

OPW

EZ

AA

ND

AA

ND

UR

IE

KEN

OM

ERJ

OPW

EZ

OPW

EZ

OM

ERJ

UR

ND

IE

KEN

AA

KEN

ERJ

IE

OPW

EZ

AA

OM

ND

UR

© 2015 WWW.SUDOKU-VARIATIONS.COM

De oplossing van de Woordsudoku van augustus 2015 was:

BON

OPWAAIENDE ZOMERJURKEN

WIN EEN BOEK

1. Hoe heet de club waar Hendrik Groen in het eerste boek deel van uitmaakt?

n De Versleten-maar-niet-vergeten-club n n

Naam

Hendrik Groen, Zolang er leven is, Uitgeverij Meulen­ hoff, ISBN 978 90 290 9076 6 (€ 19,99)

We leerden Hendrik Groen kennen door zijn dagboek Pogingen iets van het leven te maken.

Hendrik probeert zijn laatste levensjaren in een verzorgingshuis zo aangenaam mogelijk te maken.

(vemanive-club) De Grijze-jager-club (grija-club) De Oud-maar-niet-dood-club (omanido-club)

Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie iedere dag het laatste boekennieuws op www.boekenkrant.com.

n De stamhouder van Alexander Münninghoff n Dit kan niet waar zijn van Joris Luyendijk n Kom hier dat ik u kus van Griet op de Beeck

Specials Naast de reguliere Boekenkrant verschijnen er ook regelmatig specials over verschillende thema’s.

BKJunior: 21 september 2015 BKKoken: 19 oktober 2015 BKStrips: 16 november 2015

Lever deze bon uiterlijk 29 februari 2016 in bij je plaatselijke boekhandel. Veel succes!

Als Joy haar man Stefan ophaalt in de jachthut, staat ze oog in oog met het Old Boys Network. De stem van één van hen roept herinneringen op. Het is tijd om wraak te nemen.

gespleten persoonlijkheid

win dit boek

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen?

Stuur de drie namen voor 29 februari 2016 naar redactie@boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Onder die goede inzendingen wordt de dichtbundel Als je een meisje bent van Maartje Smits verloot.

1. Wat is de echte naam van Bob Dylan?

■ Robert Allen Zimmerman ■ Robert Allen Cohen ■ Robert Allen Levy

NAAM

2. Met welke country-zangeres was Johnny Cash jarenlang getrouwd?

MAILADRES

■ Dolly Parton ■ June Carter ■ Vivian Liberto

NAAM BOEKHANDEL

3. Welk nummer schreef Eric Clapton voor zijn geliefde Pattie Boyd?

PLAATS BOEKHANDEL

Lever deze bon uiterlijk 23 september in bij je plaatselijke boekhandel. Veel succes!

■ Layla ■ Motherless Child ■ Tears in Heaven

(Boekenkrant september-editie)

OPLOSSING

WINNAAR

OPLOSSING

WINNAAR

Oplossing boekhandelsprijsvraag januari We vroegen jullie in het augustus nummer drie boeken te noemen die John Green naast Paper Towns schreef.

Het Grote Misschien, 19x Katherine, Will Grayson en Een weeffout in onze sterren waren allemaal goed!

John Green, Paper Towns, vertaling: Aleid van EekelenBenders, Uitgeverij Lemniscaat, ISBN 978 90 477 0737 0 (€ 14,95)

Uit de vele goede inzendingen trokken wij Charlotte Veltman uit Den Haag. Zij wint een exemplaar van Paper Towns van John Green én een filmposter.

Gefeliciteerd!

Oplossing Boekhandelsprijsvraag augustus: 1. Hoe heet het nieuwste boek van Isabel Allende? Ripper.

2. Met wie schreef Tomas Ross zijn laatste thriller? Corine Hartman.

3. Hoe vaak per jaar verschijnt de Boekenkrant? 12x per jaar.

Renee Knight, Disclaimer, vertaling: Marion Drolsbach, Uitgeverij Ambo|Anthos, ISBN 978 90 263 2945 6 (€ 19,99)

Uit de vele goede inzendingen trokken wij Christa Lescher uit Almelo. Zij wint een exemplaar van Disclaimer van Renée Knight.

Gefeliciteerd!

1. Wie speelt de hoofdrol in de young adultboekenserie The Hunger Games?

Katniss Everdeen 2. Wat is de naam van de actrice die in de verfilming van Divergent Tris speelt?

Shailene Woodley 3. Met welke toverspreuk kun je iemand in de Harry Potter-boeken ontwapenen?

Expelliarmus MEDEWERKERS

Contact Uphill Battle Boekpromotie, Visschersplein 160, k22, 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant twitter.com/boekenkrant

Het team Hoofdredacteur: Anouk Abels Redactie: Nicole van der Elst, Floortje van Gameren, Nina Visser Medewerkers: Paul H.A.M. Abels, Selma van Aken, Abe Borst, Zofeyah Braam, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Laura van Dee, Wouter le Duc, Ika Gerritsen, Aefke ten Hagen, Lex Jansen, Elias Jonkers, Cok Jouvenaar, Dennis Kollaard, Mieke van Meer, Romy van den Nieuwenhof, Elisabeth van Nimwegen, Hans Pols, Patz van der Sloot, Michelle van Toorn, Tanja Wilming, Siebe Huizinga (redactie-adviseur).

Projecten: Caroline van der Lee

Anouk Abels

Floortje van Gameren

Abe Borst

Wouter le Duc

Nicole van der Elst

Wendy Claes

Jacqueline Coppens

Aefke ten Hagen

Caroline van der Lee

Elisabeth van Nimwegen

Elias Jonkers

Michelle van Toorn

Titus Vegter

Nina Visser

Selma van Aken

Vormgeving/ontwerp: Titus Vegter (titusvegter@chello.nl) Uitgever: Jan Louwers

Oplage 22.000

n Noord n Bos en Lommer n Buitenveldert

(Boekenkrant februari-editie)

BON

De volgende Boekenkrant verschijnt op 5 oktober 2015

oplossing

colofon

Ransom Riggs, Bibliotheek der zielen, vertaling: Tine Poesen, Uitgeverij Clavis, isbn 978 90 448 2057 7 (€ 21,95)

Uit de vele goede inzendingen trokken wij Marije Rietman.

Zij mag een exemplaar van Bibliotheek der zielen van Ransom Riggs ophalen bij Bosch&deJong boek­ verkopers in Rotter­ dam. Gefeliciteerd!

winnaar

Maartje Smits, Als je een meisje bent, Uitgeverij De Har­ monie, ISBN 978 90 761 7467 9 (€ 15,90)

In Als je een meisje bent probeert Maartje Smits het volwassen worden te vangen door het schimmige gebied tussen kind en vrouw vast te leggen in beelden en bekentenissen.

winnaar

WIN DIT BOEK BIJ UW BOEKHANDEL!

3. In welke Amsterdamse wijk staat het verzorgings­ tehuis waar Hendrik Groen woont?

plaats boekhandel

Beantwoord de volgende drie muzikale vragen, knip deze bon uit en lever hem in bij je plaatselijke Boekenkrant-boekhandel (kijk voor de deelnemende boekhandels op p. 37). Onder de goede inzendingen wordt Johnny Cash. De biografie van Robert Hilburn verloot.

PRIJSVRAAG

Marjan van den Berg, Joy, Karakter Uitgevers, ISBN 978 90 452 1133 6 (€ 15,00)

Deze schrijver heeft last van een gespleten persoonlijkheid. Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen? Stuur de drie namen voor 28 september 2015 naar redactie@ boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Onder de goede inzendingen wordt het boek Joy van Marjan van den Berg verloot.

2. Hendrik Groen behoorde net niet tot de genomi­ neerde boeken voor de NS Publieksprijs 2015. Welk boek ontving uiteindelijk de hoofdprijs?

naam boekhandel

Specials Naast de reguliere Boekenkrant ­verschijnen er ook regelmatig ­specials over verschillende thema’s.

BKJunior: 7 maart 2016 BKKoken: 4 april 2016 BKStrips: 2 mei 2016

WIN DIT BOEK

COLOFON

mailadres

Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie iedere dag het laatste boekennieuws op www.boekenkrant.com.

De winnaar van deze Woordsudoku is Frans Leurs uit Apeldoorn.

Hij wint een jaarabonnement op de Boekenkrant. Gefeliciteerd!

Robert Hilburn, Johnny Cash. De biografie, vertaling: Conny Sykora en Vera Sykora, Uitgeverij Het Spectrum, ISBN 978 90 003 4726 1 (€ 25,00)

In de veelgeprezen biografie van Johnny Cash vertelt Robert Hilburn het onverbloemde verhaal van een van de grootste sterren van de rock-’n-roll.

oplossing

BOEKHANDELSPRIJSVRAAG

Laura Barnett, Drie versies van ons, vertaling: Sabine Mutsaers, Uitgeverij Pepper Books, ISBN 978 90 206 0831 1 (€ 19,99)

Een kleine gebeurtenis kan grote gevolgen hebben voor de toekomst.

Hoe wordt dit effect ook wel door wetenschappers genoemd? Het goede antwoord op die vraag was vlindereffect of butterfly effect.

Uit de vele goede inzendingen trokken wij Annelie Damoiseaux uit Schimmert. Zij wint een exemplaar van Drie versies van ons van Laura Barnett.

Gefeliciteerd!

medewerkers Contact Uphill Battle Boekpromotie, ­Visschersplein 160, k22, 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon:0172-476085 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant twitter.com/boekenkrant

Het team Hoofdredacteur: Anouk Abels Redactie: Nicole van der Elst, Jesse Poiesz, Nina Visser Medewerkers: Wouter Adriaensen, Selma van Aken, Abe Borst, Zofeyah Braam, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Laura van Dee, Wouter le Duc, Floortje van Gameren, Ika Gerritsen, Tom Gerritsen, Aefke ten Hagen, Lex Jansen, Sjors Janssen, Elias Jonkers, Cok Jouvenaar, Dennis Kollaard, Hans Pols, Patz van der Sloot, Sigge Stegeman, Michelle van Toorn, Robin Vinck, Tanja W ­ ilming, Siebe ­Huizinga (redactie-adviseur).

Projecten: Caroline van der Lee

Anouk Abels

Selma van Aken

Abe Borst

Wendy Claes

Wouter le Duc

Nicole van der Elst

Ika Gerritsen

Aefke ten Hagen

Ezra Hakze

Elias Jonkers

Caroline van der Lee

Jesse Poiesz

Michelle van Toorn

Titus Vegter

Nina Visser

Vormgeving/ontwerp: Titus Vegter (titusvegter@chello.nl) Uitgever: Jan Louwers

Oplage 22.000

De volgende Boekenkrant verschijnt op 7 maart 2016.