Boekenkrant maart 2016

Een ongelooflijk liefdesverhaal tijdens de nasleep van de Tweede Wereldoorlog

Ochtendkoorts

Aangeboden door:

de beste bron voor boekennieuws – jaargang 10, nummer 3, maart 2016 – www.boekenkrant.com

Esther Gerritsen schreef het Boekenweekgeschenk: ‘Ik ben zelf heel tevreden over Broer.’

3

Hanna Bervoets over het kruisen van mens en aap 9

Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier

Boekenweek 2016 in het teken van Duitsland 5

De recent ontdekte verhalen van een jonge Truman Capote 7

Anke de Vries schreef na zestien jaar weer een jeugdboek 17

Karoly Effenberger

Bart-Jan Kazemier: ‘Ik schrok van de apathie van het grote publiek.’

13

harland awards

De murder ballads van Erik Kriek 33

Bart Dykstra

Ode aan het fantastische boek 22, 23

De mooiste Libraries

G RAT IS

BOEK

aar bij Verkrijgb persu e divers markten.*

Leveri in de heng Benelu le x! *Bij aankoop van een stuk oude beemster

Hoogwaardig afgewerkte boekenkasten nu voor ongelofelijke lage prijzen.

WWW.MEUBELSENMEER.NL

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 2

losse delen

Anouk Abels – Hoofdredacteur Boekenkrant anouk@boekenkrant.com

cover van de maand maart 2016 Ga naar www.cover­ cards.nl en volg de instructies.

Uitgeverij Soul Food Comics verraste vorig jaar met Supercrash, een graphic novel over de bankencrisis.

In Ontaard verklaard schetst een opgroeiende vrouw haar pad van verwaarlozing, vernedering, aanranding, schaamte en publieke veroordeling.

Una, Ontaard ver­ klaard, Soul Food Comics, ISBN 978 90 824 1071 6 (€ 19,95)

+++ Twee literaire grootheden bliezen afgelopen maand hun laatste adem uit. Op 19 februari overleden zowel Umberto Eco (84) als Harper Lee (89).

Harper Lee had tot vorig jaar slechts één roman op haar naam staan: To Kill a Mockingbird (1960). In 2015 verscheen onverwachts Go Set a Watchman, een manuscript dat bijna zestig jaar in een la had gelegen. Ook van Eco verscheen vorig jaar een nieuwe roman: Het nulnummer. +++ Den Haag is sinds kort een standbeeld rijker. Op de Grote Markt is een beeld van stripheld Haagse Harry onthuld. Het kunstwerk kwam tot stand dankzij een geldbedrag dat hoorde bij de postuum uitgereikte Haagse Cultuurprijs.

De gemeente schonk deze prijs aan de geestelijk vader van Haagse Harry, Marnix Rueb. Rueb stierf in 2014 aan de gevolgen van kanker. +++ Nederland heeft er een nieuw museum bij: op 9 februari opende het Literatuurmuseum zijn deuren voor publiek.

Het gaat om een digitale dependance van het Letterkundig Museum. Op literatuurmuseum.nl geven onder andere Alma Mathijsen en Thomas Heerma van Voss een inkijkje in hun schrijfproces en vertellen ze over verschillende voorwerpen uit de collectie. +++ Zin in een nieuwe kijk op je favoriete boek? Bekijk dan eens het project Between the Words van de Amerikaanse kunstenaar ­Nicholas Rougeux. Hij verwijderde alle woorden uit klassiekers als Alice in Wonderland, Moby Dick en Pride and Prejudice, zodat alleen de interpunctie overbleef. Het resultaat vind je op www.c82.net. +++ Wij van de Boekenkrant zijn dol op de Gouden Boekjes, en wij zijn dan ook verheugd om te mogen meedelen dat er een nieuw boekje in aantocht is.

Met Annie en Joop naar de bioscoop is geschreven door cabaretier Freek de Jonge. Erik Kriek maakte illustraties bij zijn verhaal, dat zich in lijn met de nostalgische Gouden Boekjes-sfeer afspeelt in de jaren vijftig. Wij hopen dat Annie en Joop in een volgend boekje naar de boekwinkel zullen gaan! +++

Becky Albertalli, Simon vs. de verwach­ tingen van de rest van de wereld Simon is zestien en valt op jongens. Als een klasgenoot van hem daarachter komt, moet hij kiezen: ge-out worden, of zelf uit de kast komen.

2016, week 9

Hanna Bervoets, ­Ivanov

Erik Kriek, In the Pines

De jonge, homoseksuele Felix ontmoet virologe Helena Frank in het New York van 1994.

Zij onderzoekt de oorsprong van het hivvirus en is geobsedeerd door de fameuze kruisingsexperimenten van Ilya Ivanov.

nederlandse t0p 3

Een verzameling van vijf beeldverhalen die gebaseerd zijn op murder ballads: traditionele songs die reppen over een, al dan niet waargebeurde, dramatische moord.

(Bron: Stichting CPNB) 2016, week 9

Nicholas Rougeux

Er was een tijd waarin ik Duitsland voornamelijk associeerde met de bril van Derrick, halflauwe sauerkraut en de schlagers van Heino. Alles veranderde toen ik een paar jaar terug een reis naar Berlijn maakte. Daar werd ik verliefd op de rijke cultuur van onze oosterburen. Twee jaar later schreef ik mijn scriptie over het toneelstuk Frühlings Erwachen en werd ik ook verliefd op de poëtische taal van de Duitser.

Wat vond ik het dan ook heerlijk om te horen dat de Boekenweek van 2016 om Duitsland zou draaien! Een uitgelezen kans om, ook in de Boekenkrant, te laten zien wat er op Duits literair gebied te beleven valt. Natuurlijk besteden we ook aandacht aan andere onderwerpen – zo hebben we twee heerlijke themapagina’s voor je over de Harland Awards, de awardshow rondom het fantastische boek die op 2 april plaatsvindt.

Als je toch kennis wil maken met de literaire kant van Duitsland, kan ik je zeker aanraden om door te bladeren naar pagina 5. Daar vind je een recensie van een Duitse klassieker én een nieuwkomer. Daarnaast recenseerden we het boek Daar is de Muur van Margriet Brandsma, en selecteerden we de leukste boekhandelsevenementen met een Duits tintje die tijdens de Boekenweek worden georganiseerd. Schenk dat glaasje glühwein of bier dus maar in, en ga er lekker voor zitten. We zullen u eens laten zien wat Duitsland allemaal te bieden heeft!

boekenkrant tip 3

Marnix Rueb

De bril van Derrick

nieuws

Erik Kriek

redactioneel

Annejet van der Zijl, De Amerikaanse ­prinses New Yorkse societyrubrieken noemden haar ‘de rijkste en verdrietigste weduwe van de stad’. Maar Allene Tew zou ook nog prinses worden en de peetmoeder van Beatrix.

Andy Griffiths en Terry Denton, De waanzinnige boomhut van 65 verdiepingen De boomhut heeft weer 13 nieuwe verdiepingen. Met o.a. een verjaardagskamer, een lollyshop en een mierenboerderij.

belgische top 3

Griet Op de Beeck, Gij nu Vijftien mensen. Vijftien met elkaar verbonden verhalen over eenzaamheid, de angst voor het geluk en nog heel veel meer.

(Bron: Boekenvak.be) 2016, week 7

ondertussen op het internet

BON Peter Van Gucht/Luc Morjeau, Suske en Wiske 333 – De bibbe­ rende Bosch

BK maart 2016

12 nummers voor €30

Ja, ik wil een abonnement op de Boekenkrant – 12 nummers voor € 30,– inclusief bezorgkosten.

Vul de bon in, of ga naar www.boekenkrant.com/abo.

BON

Naam M / V

Wist je dat de Boekenkrant sinds kort ook op Instagram te vinden is? De redactie krijgt regelmatig te maken met bijzondere boeken, opmerkelijke evenementen en aanverwante Boekenkrant-avonturen.

Wil je daarvan op de hoogte blijven? Surf dan gauw naar instagram.com/boekenkrant en volg ons.

Wiske is Schanulleke kwijt. Daarom moet haar herinnering aan het popje worden gewist. Onze vrienden gaan naar de alchimist Al Kimia in het ’s Hertogenbosch van 1485.

Griet Op de Beeck, Gij nu

Lize Spit, Het smelt

Vijftien mensen. Vijftien met elkaar verbonden verhalen over eenzaamheid, de angst voor het geluk en nog heel veel meer.

Eva keert na jarenlange afwezigheid terug naar haar geboortedorp om wraak te nemen op haar jeugdvrienden.

straat

postcode

plaats

land

e-mail

telefoon

IBAN nummer

Betaling Automatische incasso Per factuur (+ 2,50 administratiekosten) geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 K22, 3511 LX Utrecht, Nederland

abe

squalies.blogspot.com

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 3

literatuur Esther Gerritsen

‘Je kunt alleen maar schrijven waar je het over moet hebben’ Enkele weken voordat de Boekenweek losbarst ontmoet ik Esther Gerritsen op het kantoor van de CPNB. De schrijfster is vrolijk en enthousiast: ze is er klaar voor, die bizarre week in maart. Voor alle signeersessies en lezingen rondom haar Boekenweekgeschenk Broer. Én voor het Grote Gat dat na de Boekenweek zal volgen.

‘Het lijkt me ook wel lekker,’ lacht ze. ‘Gaan we weer gewoon schrijven.’

‘Ik heb gewoon geschreven alsof dit mijn volgende boek zou worden.’ beginzin die ik uit mijn hoofd ken.

George van Houts heeft het ooit op toneel gedaan als monoloog. Dat was ook heel mooi.’

Dat bewijst maar weer dat er ook na de Boekenweek aandacht voor een geschenk kan zijn.

‘Dat is waar. Oeroeg is natuurlijk ook een Boekenweekgeschenk geweest.

Hella Haasse heeft trouwens drie keer een Boekenweekgeschenk geschreven. Er zijn misschien meer mannen die het Boekenweekgeschenk schreven, maar de enige die ‘m drie keer schreef was een vrouw.’

Door Anouk Abels De Boekenweek van 2016 draait om Duitsland, maar in het geschenk van Gerritsen zijn onze oosterburen nergens te bekennen.

‘Dat hoeft ook niet,’ legt Gerritsen uit. ‘Ik heb gewoon geschreven alsof dit mijn volgende boek zou worden.’

Het resultaat doet eigenlijk meer aan het thema van de Boekenweek van 2015 denken: de waanzin. Broer draait om Olivia, een aan werk verslaafde financieel directeur van een serviesimperium. Ze wordt onverwachts gebeld door haar broer Marcus, die op het punt staat zijn been te verliezen in de operatiekamer.

Niet veel later trekt hij tijdens zijn revalidatieproces in bij zijn zus. Olivia raakt zwaar geïrriteerd door haar emotionele, onverantwoordelijke broer, maar ontdekt langzaam dat hij misschien niet degene is die zijn gedrag zou moeten veranderen.

‘Het is een typisch boek voor mij,’ zegt Gerritsen. ‘Het blijft gaan over mensen die alles wat ze meemaken in hun hoofd enorm kleuren. Iedereen doet dat natuurlijk, maar in extreme vorm wordt dat waanzin.’

Dankzij dit Boekenweekgeschenk zal een breder publiek te maken krijgen met jouw werk. Ben je daar bewust mee bezig?

‘Ik ben zelf heel tevreden over Broer, dus dat is heel relaxed. Het inhoudelijke deel is gedaan, dus nu hoef ik me bij wijze van spreken alleen nog zorgen te maken over de kleur van mijn nagellak. Ik weet niet in hoeverre het een groot publiek aanspreekt of niet; je kunt alleen maar schrijven waar je het over moet hebben.’

Esther Gerritsen Karoly Effenberger

Je vertelt het verhaal van Broer vanuit het perspectief van Olivia.

Naarmate het boek vorderde, vond ik haar steeds meer een harde, irritante vrouw. Hoe kijk jij tegen haar aan?

‘Ik mag haar wel. Weet je, we zien alleen door haar eigen ogen dat zij irritant is. Als je zou proberen de objectieve waarheid uit dit verhaal te destilleren, kun je ook best wel wat op die broer aanmerken. Dat ze nooit iets van hem hoort, dat hij haar dan tien minuten voor die operatie belt, en het dan ook best vindt om bij haar in huis te gaan zitten. Het is geen zielig slachtoffer, maar een volwassen man. Zij denkt alleen dat ze voor hem moet zorgen. Op een gegeven moment neemt zij gewoon zijn rol over. Ze gaat zich vereenzelvigen met het beeld dat ze van hem heeft.’

Het Boekenweekgeschenk Broer is een uitgave van de CPNB. Lezers krijgen het tijdens de Boekenweek cadeau bij aankoop van ten minste € 12,50 aan Nederlandstalige boeken.

Dan denk ik: wat gebeurt er als we hem dingen over Olivia laten vertellen die totaal in tegenstrijd zijn met wat ze over zichzelf denkt? Dat ze een hele hysterische vrouw is, bijvoorbeeld?’

Je behoort nu tot de canon van Boekenweekgeschenkschrijvers. Hoe ervaar jij dat?

‘Je kijkt er toch met een afstandje naar – je voelt je toch nooit snel onderdeel van iets. Tenminste, ik niet. Het is wel heel leuk om andere Boekenweekgeschenkauteurs tegen te komen.

Die zijn dan heel blij voor je, en vertellen hoe het is. Dat je in één keer veel aandacht krijgt en dat het daarna meteen dood is.’

Dat zorgt voor een bijzondere, verrassende omslag in het verhaal.

‘Ja. Ik was er zelf wel tevreden over, toen het gebeurde.’

O ja?

‘Als je een boek schrijft, wordt dat onder normale omstandigheden nog lang besproken. Maar het geschenk krijgt in de Boekenweek aandacht, en daarna is het gelijk klaar. Nu wil iedereen me interviewen, maar daarna niet meer. Dat lijkt me ook wel grappig. Ik ben erop voorbereid!’

Toen het gebeurde?

Gebeurt zoiets?

‘Een beetje wel. Ik vind het leuk om het uit de hand te laten lopen.

Heb je zelf een favoriet geschenk uit het verleden?

‘Een overtollig mens, een verhalenbundel van Biesheuvel. Het eerste verhaal is zo mooi, en bevat de enige

Je noemt nu een onderwerp dat in interviews met jou telkens terugkomt: de plek van vrouwen in de literatuur. Je lijkt er haast een soort spokesperson voor te zijn geworden.

‘Het gekke en het verontrustende is dat ik het gewend ben. Als je als enige vrouw voor een prijs genomineerd bent, wordt er ook altijd iets over gezegd. Toch verandert het wel.

Ooit ging ik met mijn nichtjes, toen ze een jaar of tien waren, naar het Letterkundig Museum. Toen ze de Schrijversgalerij zagen, vroegen ze zich binnen twee seconden af waar de vrouwen waren. Ik weet zeker dat dat mij als kind niet was opgevallen.

Ik had vroeger het verlangen om met de jongens mee te doen. Alsof dat de echte wereld was. Ik las ook meer mannen. Maar nu niet meer, gelukkig.’

Even iets anders: hoe ziet de Boekenweek er voor jou uit?

‘Vooral vol! We beginnen met het Boekenbal en dan zijn er elke dag drie of vier dingen, zoals signeersessies en lezingen.

Toch hoef ik me er niet echt op voor te bereiden. Ik krijg een schema waarop staat wanneer ik klaar moet staan om opgehaald te worden met de auto. Dat is eigenlijk wel overzichtelijk: het wordt een hysterische week waarin ik opdraaf wanneer het nodig is.’

Is er nog een bijzonder evenement waar je naar uitkijkt?

‘Ik ga signeren in de Bruna in het dorp waar ik ben opgegroeid, en waar mijn ouders nog wonen. De eigenaar van die winkel was vroeger mijn voetbaltrainer, en ik ben daar op de trouwdag van mijn ouders. Dat vind ik leuk.’

Boekenkrant advertentie Matrijs 18-2_Opmaak 1 18-02-16 10:48 Pagina 1

UITGEVERIJ MATRIJS BESTAAT 35 JAAR Bestel nu voor speciale jubileumprijzen!

Landschap • Architectuur • In beeld • Gelderland • Archeologie • Biografie • In bedrijf • Waterstaat

€24,95

€14,95

€19,95

€24,95

J. Stinner en K-H. Tekath (red.)

Het hertogdom Gelre. Geschiedenis, kunst en cultuur tussen Maas, Rijn en IJssel

E. van Ginkel en L. Theunissen Onder heide en akkers. De archeologie van Noord-Brabant tot 1200

616 blz, 22 x 28 cm, gebonden met stofomslag

280 blz, 22 x 28 cm, gebonden

J. de Meyere Utrechtse schilderkunst in de Gouden Eeuw.

Honderd schilderijen uit de collectie van het Centraal Museum te Utrecht

R. de Jong, H. van der Kolk en G. Voerman Verkiezingen op de kaart 1848-2010.

Tweede Kamerverkiezingen vanuit geografisch perspectief

464 blz, 22 x 28 cm, gebonden met stofomslag

152 blz, 24 x 34 cm, gebonden

Bestel alle 36 deelnemende titels op www.matrijs.com of via uw boekhandel. Alle titels zijn in te zien bij Broese Boekverkopers te Utrecht.

Jubileumprijzen zijn geldig van 1 maart tot 1 juli 2016.

Zolang de voorraad strekt

Bestelt u drie jubileumboeken of meer, dan ontvangt u gratis Voorbij gevlogen.

Veranderingen in het Nederlandse landschap ter waarde van € 19,95 (zolang de voorraad strekt)

Boeken Uitgeverij Conserve – maart 2016

Duitsland is het thema van de Boekenweek.

Voor Was wir noch zu sagen hätten sprak Margriet Brandsma – zelf oud-correspondent Berlijn voor het NOS Journaal – met zes correspondenten, met foto’s in zwart-wit van Jeroen van Eijndhoven.

Margriet Brandsma - Was wir noch zu sagen hätten – Gesprekken met Duitsland-correspondenten, 128 pagina’s, € 12,50, ook als e-book, € 6,25.

Tien jaar geleden schreef Margriet Brandsma Waar is de Muur? Nu heet de nieuwe verhalenbundel Daar is de Muur. Een boek voor elke Berlijnadept en wie het nog niet is kan het worden, met kleurenfoto’s van Jeroen van Eijndhoven.

Margriet Brandsma – Daar is de Muur, 176 pagina’s, € 19,99, ook als e-book, € 7,99.

Boekenweektournee Margriet Brandsma: 8 maart Leiden, 9 maart Heiloo, 10 maart Hardinxveld-Giessendam, 12 maart Harderwijk, 13 maart Maastricht, 13 maart Tilburg, 14 maart Bussum, 15 maart Veendam, 16 maart Helmond, 17 maart Hoofddorp, 17 maart Hellevoetsluis, 18 maart Rotterdam, 19 maart Varsseveld, 22 maart, Den Haag, 23 maart Heerenveen, 24 maart Hilversum, 30 maart Coevorden en 31 maart Valkenburg a/d Geul.

Al in 1641 kocht Anthonis Studler van Zurck de heerlijkheid Bergen en de daar bij horende titel Heer van Bergen. Over het inrichten van het landgoed, de architectuur ervan en de tuin sprak hij dagenlang met zijn vriend, de Franse filosoof René Descartes, die echter ook een steeds grotere schuld bij hem opbouwde. Burgemeester Hetty Hafkamp van Bergen ontving op 2 maart het eerste exemplaar.

Gerben Colster – De schuld – De vriendschap van René Descartes en Anthonis Studler van Zurck, 294 pagina’s, € 19,99, ook als e-book € 7,99.

Uitgeverij Conserve In de boekhandel of portvrij te bestellen via info@conserve.nl

Een boordevolle zaal met (top)vrouwen woont 8 maart de boekpresentatie bij van Machtige Topvrouwen – Vijf inspirerende voorbeelden met o.a. Herna Verhagen van PostNL. Minister Edith Schippers van VWS en CEO Nancy McKinstry nemen de eerste exemplaren in ontvangst in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag.

Jessica de Jong – Machtige topvrouwen, 224 pagina’s met kleurenkatern, € 16,95, ook als e-book € 7,99.

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 5

literatuur boekenkrant tipT Duitse literatuur Berlijn Alexanderplatz Waar gaat het over?

Alfred Döblin vertelt het verhaal van het bruisende Berlijn uit de jaren twintig. Te midden van deze woelingen probeert hoofdpersoon Franz Biberkopf, net vrijgelaten uit de gevangenis, stand te houden.

Niet te missen, want: Deze stadsroman Alfred Döblin, Berlijn Alexan­ derplatz, vertaling: Hans brengt het Berlijn van Driessen, Uitgeverij Wereldeen eeuw geleden op bibliotheek, ISBN 978 90 284 overtuigende wijze tot 2587 3 (€ 49,95) leven. Saillant detail: de roman werd door de nazi’s verboden.

Duitse les Waar gaat het over? De 21-jarige Siggi Jepsen bevindt zich in de jaren vijftig in een heropvoedingsgesticht bij Hamburg. In een opstel schrijft hij over het conflict tussen zijn vader en diens jeugdvriend, waarin hij gedwongen werd partij te kiezen.

Niet te missen, want: Siegfried Lenz, Duitse les, verEen echte klassieker, taling: Jaap Walvis, Uitgeverij over vriendschap, trouw, Van Gennep, ISBN 978 94 616 plichtsbesef en kunst, 4319 3 (€ 15,00) die je een kijkje geeft in het dagelijkse leven gedurende de Tweede Wereldoorlog in Duitsland.

Een duizelingwekkende Duitse klassieker De Boekenweek leidt tot een stroom aan nieuwe publicaties over onze oosterburen.

Het thema leent zich ook uitstekend voor het (her)lezen van klassiekers. Wij kozen één van de grootmeesters uit de Duitse literatuur: Günter Grass met De blikken trom.

Door Nicole van der Elst De feestelijkheden in het kader van de Boekenweek gaan ook aan het bekende werk van Grass niet voorbij. Onlangs werd de roman opnieuw uitgebracht met een fraaie nieuwe omslag. In 2009, vijftig jaar na de verschijning van Die Blechtrommel in Duitsland, verscheen er al een nieuwe Nederlandse vertaling door Jan Gielkens. In deze vertaling werd het boek, bij velen wellicht bekend als De blikken trommel, omgedoopt tot De blikken trom.

Hoofdpersoon en verteller is Oskar Matzerath. Hij weigert vanaf zijn derde jaar letterlijk te groeien. Op deze manier kan hij als eeuwig kind de wereld om zich heen observeren, zonder dat hij er echt deel van uitmaakt. Oskar is daarnaast

vele uitweidingen weet je soms niet meer hoe een zin aanvankelijk is begonnen. Dit is tegelijkertijd de charme van De blikken trom.

Net als je denkt te weten hoe de wereld van Oskar of de vertelstijl van Grass in elkaar steekt, blijkt alles anders te zijn dan je in eerste instantie dacht. De geloofwaardigheid van Oskar wordt bijvoorbeeld al in de eerste zin van de roman onderuit gehaald. ‘Zeker: ik zit in een inrichting, mijn verzorger observeert me en verliest me nauwelijks uit het oog.’ De absurdistische verGünter Grass halen van Oskar, zoals zijn poging om in een kerk Jezus aan het trommelen te krijgen, neem je door de onafscheidelijk van zijn blikken wetenschap dat hij trommel. Met zijn speelin een inrichting vergoedinstrument kan hij blijft met een extra beelden optrommelen, korreltje zout. ook van gebeurtenissen Grass zoekt in De blikwaarbij hij zelf niet aanken trom de grenzen wezig was, zoals de convan de vertelkunst op ceptie van zijn moeder. en dit vraagt van de leMet zijn trommel maakt zer enig doorzettingshij de opkomst van het vermogen. Tegelijkernationaalsocialisme, tijd is deze verwarde oorlogsjaren en het ring een van de redeWirtschaftswunder in de nen waarom deze klasDuitse stad Danzig mee. sieker, meer dan vijftig Je moet even wennen jaar na de eerste puaan de vertelstijl van blicatie, nog steeds de roman: Günter Grass Günter Grass, De blikken trom, intrigeert. blijkt namelijk de onvertaling: Jan Gielkens, Uitgegekroonde koning van verij Meulenhoff, ISBN 978 90 de bijzin te zijn. Door de 290 8926 5 (€ 19,99)

alledaags

Ach, deze leegte, deze verschrikkelijke leegte Waar gaat het over? Als de twintiger Joachim Meyerhoff wordt aangenomen op een toneelschool in München, verhuist hij van het Duitse platteland naar de stad, waar hij intrekt bij zijn flamboyante grootouders.

Joachim Meyerhoff, Ach, Niet te missen, want: deze leegte, deze verschrikke­ Vervolg op het bijzonlijke leegte, vertaling: Jan Bert Kanon, Uitgeverij Signatuur, dere Wanneer wordt het ISBN 978 90 567 2551 8 (€ 19,99) eindelijk weer zoals het nooit is geweest, waarin Meyerhoff schrijft hoe het was om op te groeien naast de psychiatrische instelling waar zijn vader directeur is. Vermakelijk, ontroerend én goed geschreven.

Winternabijheid Waar gaat het over? In de zomer van 2014 vertrekt de joodse Lola vanuit Berlijn naar Tel Aviv, om op zoek te gaan naar de manier van leven die bij haar hoort.

Niet te missen, want: Welke rol speelt je afkomst en waar hoor je thuis? Een actueel thema, uitgewerkt door een auteur die de stem van een nieuwe generatie vertegenwoordigt.

oskarchen

Mirna Funk, Winternabijheid, Uitgeverij Atlas Contact, ISBN 978 90 254 4815 8 (€ 19,99)

Als een kaartenhuis In De gelukkigen schetst de Duitse Kristine Bilkau een portret van twee jonge ouders voor wie het leven eigenlijk alleen nog maar bergafwaarts kan gaan.

Door Ika Gerritsen Een mooi huis dat tot een nog mooier huis verbouwd wordt, een gezond kind en twee interessante banen; Isabell en Georg hebben het allemaal. Toch is het leven niet bepaald makkelijk voor ze. Sinds hun zoontje Matti er is worstelen ze met de beperkte vrijheid die het ouderschap met zich meebrengt. Ze hebben een chronisch gebrek aan tijd, zowel voor zichzelf als voor elkaar. Daarnaast hebben ze nog te maken met hun aandachtbehoevende ouders en lijden ze als zoveel van hun generatiegenoten aan keuzestress. ‘Beter is de vijand van goed,’ lijkt tegenwoordig het motto van velen, en dat geldt ook voor Isabell en Georg.

Bilkau houdt de lezer met De gelukkigen een spiegel voor: is onze voorkeur voor authentiek, biologisch en ambachtelijk niet een beetje overdreven?

Al leven Isabell en Georg door alle

drukte behoorlijk langs elkaar heen, ze redden het net. Maar dan gaat het bij hen allebei mis op het werk.

Georgs baan bij een landelijk dagblad komt op de tocht te staan en Isabell krijgt gezondheidsklachten.

Als professioneel celliste heeft ze een belangrijke solo bij de musical die ze met haar orkest begeleidt, maar door een onverklaarbare kramp in haar handen lukt het haar niet meer om die tot een goed einde te brengen.

Als ook de relatie tussen Isabell en Georg onder de onzekere situatie begint te lijden, lijkt hun zorgvuldig Kristine Bilkau opgebouwde bestaan als een kaarIrwan Droog tenhuis in elkaar te storten. en Isabell blijven steeds keurige Wie in welvaart leeft, leeft ook vaak mensen, die ondanks in onzekerheid, want hun moeilijkheden niet wat als je om de een of aan de drank raken, andere reden je werk geen affaires beginniet meer kunt doen? En nen en elkaar niet de hoe moet dat eigenlijk, hersens inslaan. Overeen stapje terug doen duidelijk was het ook en genoegen nemen niet Bilkaus bedoeling met minder? Bilkau om een lekker sappig werkt deze vraagstukverhaal te schrijven; De ken vernuftig uit, maar gelukkigen gaat vooral gaat desondanks geen over de actuele wermoment de diepte in. kelijkheid. Die is misDat komt enerzijds door schien wat alledaags, haar kabbelende schrijfmaar voor mensen als stijl en anderzijds door Kristine Bilkau, De geluk­ Georg en Isabell vaak al het gebrek aan dramatikigen, vertaling: Kris Lauwesche verwikkelingen dat rys en Isabelle Schoepen, Uit- spannend genoeg. ze voor haar hoofdperso- geverij Cossee, ISBN 978 90 593 nen in petto heeft. Georg 6642 8 (€ 21,95)

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 7

literatuur capote

Waar het schrijverschap begint Vorig jaar dook er in New York opeens een reeks niet eerder gepubliceerde verhalen op van Truman Capote.

De bundel Waar de wereld begint, die verhalen bevat die hij tussen zijn elfde en negentiende schreef, wordt alom bejubeld. Terecht?

Door Nina Visser Capote (1924–1984) geldt nog altijd als een van Amerika’s meest getalenteerde schrijvers. Al op 24-jarige leeftijd bracht hij zijn debuutroman Other Voices, Other Rooms uit, die meteen een bestseller werd. Capotes bekendste werken zijn de novelle Breakfast at Tiffany’s (1958), die werd verfilmd met Audrey Hepburn in de hoofdrol, en In Cold Blood (1966), het relaas van de moord op een gezin op het platteland van Kansas. Vooral dit laatste boek is indrukwekkend.

Capote deed jarenlang onderzoek om de gebeurtenissen rondom de moord zo goed mogelijk weer te geven. Hij sprak met nabestaanden, dorpsbewoners, rechercheurs en zelfs met de twee moordenaars. Hij verwerkte zijn bevindingen in wat hij betitelde als een ‘non-fictieroman’, waarin hij verslag doet van de moord, de zoektocht naar de moordenaars en hun proces. Het knappe aan het boek, buiten het feit dat Capote hiermee destijds een geheel nieuw genre introduceerde, is dat de auteur erin slaagt de gebeurtenissen objectief te brengen, zodat je niet alleen sympathie voelt voor de slachtoffers maar ook voor de moordenaars. Dit maakt In Cold Blood tot een portret dat uitblinkt in genuanceerdheid.

Dat gevoel voor nuance zat er al vroeg in. Aan de verhalen van de tiener Capote kun je al zien wat voor schrijver hij later zou worden, lezen we in het nawoord van Waar de wereld begint. Dat klopt. De personages die hij als tiener schiep zijn nooit zwart-wit, maar vertonen een realistische gelaagdheid die laat zien hoe groot de mensenkennis en het empathische vermogen van de jonge Capote was. In ‘Louise’, bijvoorbeeld, probeert de jaloerse Ethel ervoor te zorgen dat haar kostschoolgenootje van school wordt gestuurd, maar wanneer Louise uiteindelijk de aftocht blaast blijft de triomf uit en voelt Ethel zich vooral vreemd verward.

Bij veel verhalen in de bundel is het echter wel onmiskenbaar dat ze door een tiener zijn geschreven. Zo opent ‘Verschrikking in het moeras’ met een nogal kinderlijke dialoog: ‘Luister nou, Jep, je bent echt niet goed bij je hoofd als je in dit bos naar die gevangene gaat zoeken.’ (…) ’Moet je horen,’ zei Jep. ‘Ik weet precies wat ik doe, en ik hoef geen goeie

Truman Capote maar ook door de levendige sfeer die hij zijn verhalen meegeeft. In ‘Mill Store’ komt de wereld van een vermoeide, afgeleefde winkelbediende daardoor helemaal tot leven: ‘Het was half vier, het eenzaamste uur van de dag voor haar, het uur waar geen einde aan leek te komen. Het En zo zijn er wel meer simplistische was een bedompte winkel, waar het beschrijvingen, of verhaallijnen naar petroleum rook en naar vers die rechtstreeks uit films afkomstig maismeel en oud snoep.’ lijken te zijn. Neem de vrouw die Voor wie bekend is bezoek krijgt van de met Capotes werk is dood, of de twee verdit boekje onmisbaar, halen over opgejaagde omdat het een commoordenaars in een pleter beeld geeft van moeras. zijn schrijverschap.

Ondanks de naïviteit Heb je nog niets van die uit sommige verhem gelezen, dan kun halen spreekt is Waar je beter beginnen met de wereld begint een een van zijn latere bijzondere bundel. Iets – kwalitatief betere – in de verhalen maakt boeken. Daarna kun je dat ze je bijblijven en Waar de wereld begint dat je er meer wilt Truman Capote, Waar de pas echt op waarde lezen. Waarschijnlijk wereld begint, vertaling: schatten. komt dit door Capotes Harry Pallemans, Uitgeverij personages, die je keer Podium, ISBN 978 90 575 9749 op keer weten te raken, 7 (€ 10,00) raad en geen grote mond.’

‘Jongen, volgens mij ben je niet goed snik. Wat zou je moeder zeggen als ze wist dat je hier in dit spookachtige bos naar een of andere ontsnapte gevangene gaat zoeken?’

column

Met Anna Enquist in Parijs In tegenstelling tot The London Book Fair en de Buchmesse in Frankfurt is de Salon du Livre in Parijs niet alleen een beurs voor uitgevers, literair agenten en filmproducenten, maar vooral ook voor lezers. Alle Franse uitgeverijen zijn er vertegenwoordigd, maar ook veel buitenlandse. Overal zijn er optredens van auteurs, vaak overigens in een rumoerige omgeving. Ik herinner me een Salon du Livre waarbij Anna Enquist in de stand van haar Franse uitgeverij, Actes Sud, geïnterviewd werd vanwege de publicatie van de vertaling van haar roman Contrapunt. Achter de imposante uitgeversstand was een tent neergezet met een duidelijk herkenbare ingang. Op een aankondigingsbord was te lezen dat Anna Enquist hier zou optreden. Op een podium stond een lage tafel, met aan weerszijden twee stoelen. Het publiek zocht een plek, terwijl de journalist die haar zou interviewen al even met de auteur stond te praten.

Hoewel een deel van het publiek in- en uitliep, luisterde een ander deel aandachtig naar het vraaggesprek. Vooral de vragen over de rol van muziek in het werk van Enquist leidden tot een verrassende uitwisseling van ideeën. Anna deed het geweldig! Na afloop praatte zij nog wat na met mensen van Actes Sud, maar daarna wilde ze toch vooral graag terug naar het hotel. Het Fonds voor de Letteren had geregeld dat zij met andere auteurs, onder wie Connie Palmen, Leon de Winter en Jessica Durlacher, gehuisvest was in een groot hotel, vlak achter de Madeleine. Ik overnachtte zelf in Hôtel de l’Université, in het hart van het Quartier Latin, vlakbij de Boulevard Saint-Germain. Die plek is ideaal, want het hotel is op een steenworp afstand van Éditions du Seuil en andere uitgeverijen.

We hadden afgesproken dat we die avond samen zouden dineren.

Toen ik afscheid van haar nam – ik had nog een afspraak bij Héloïse d’Ormesson – stelde Anna voor dat ik haar die avond zou ophalen, bij het hotel. ‘Kom dan maar wel naar de lobby,’ zei ze. ‘Ik vind het leuk dat de anderen zien dat ik met jou uit eten ga!’

Om een uur of acht stapte ik haar hotel binnen. Ik liep direct door naar de lobby. Ze maakte zich los uit het groepje auteurs waar ze het middelpunt van was. Stralend zag ze eruit. Nadat ze me hartelijk begroet had, draaide ze zich nog even om naar de anderen. ‘Ik zie jullie bij het ontbijt,’ zei ze. ‘Ik ga nu uit eten met mijn uitgever!’ Trots.

Ik was trots!

Lex Jansen

Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijf­begeleiding. www.magonia.nl

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 8

literatuur wigman

Vertrouwen in de poëzie Voor sommige dichters is rijmen taboe, maar Menno Wigman trekt zich daar al jaren niets van aan. In zijn nieuwe bundel Slordig met geluk weet hij wederom de stijlmiddelen van het verleden op een moderne manier te gebruiken, wat een degelijke, maar enigszins routineuze bundel oplevert.

Door Ezra Hakze Wat opvalt te midden van alle klank- en klinkerrijm in deze nieuwe bundel is Wigmans schrijftempo. De dichter is duidelijk geen snelschrijver. In Slordig met geluk staan gedichten over de dood van prins Friso, de kroning van Willem-Alexander en zelfs één over de LPF. Maar wat Wigman tekortkomt in kwantiteit, betaalt hij terug hij in kwaliteit. Het gedicht ‘Tegen de

De Dam, / het Spui, de Albert Cuyp: natuur’ is bijvoorbeeld erg sterk qua ik moet eruit.’ In andere gedichten klank, met regels als ‘Straks snurk ik verfoeit de verteller de poëzie en als een fijnbesnaard insect.’ spuugt hij op zijn pen. Het is niet te Een groot thema is de teleurstelhopen dat Wigman dat echt doet, ling van de volwassene, dat ook in want hij levert nog steeds goed werk Wigmans vorige bundel Mijn naam af. Al begint de routine er in deze is legioen een rol speelde. De ikbundel in te sluipen, juist omdat persoon kijkt mistroostig terug op de dichter zijn stijlmiddelen zo de onbevangenheid uit zijn jeugd. goed beheerst. Hij mag best meer Maar wanneer iemand als Wigman afwijken van het strakke ritme en terugkijkt op zijn leven, gaat het rijm. In het gedicht ‘Beddendood’ zit natuurlijk al snel over dichten. Ook bijvoorbeeld de stokde poëzie speelt dus een regel ‘Waarom houdt grote rol in de bundel. men steeds korter van Dit heeft soms een elkaar?’. Door de eindkomisch effect, wanneer rijm met het woord de schrijver kritiek heeft ‘klaar’ wordt de herhaop de natuurlyriek en ling van deze regel wel aanraadt om ‘de weererg voorspelbaar. berichten’ uit de poëzie Toch blijven het mooie te laten. Een andere gedichten die Wigman keer is het pijnlijker, bijschrijft. Daarom vervoorbeeld in het gedicht wondert het me ook ‘Outcast’. Hierin schrijft dat hij de poëzie en een tramgebruiker zichhet schrijven zo vaak zelf uit het vers: ‘In dit kleineert. In ‘Een halve gedicht is niet aan mij Menno Wigman, Slordig met gedacht. / Vlak voor het geluk, Uitgeverij Prometheus, eeuwigheid’ staat bijeind word ik geschrapt. ISBN 978 90 446 2363 5 (€ 14,95) voorbeeld: ‘Het jaar is

‘In dit gedicht is niet aan mij gedacht. / Vlak voor het eind word ik geschrapt.

De Dam, / het Spui, de Albert Cuyp: ik moet eruit.’ jong en straks zit je een leven lang / te schrijven hoe je leeft (…).’ Het is moeilijk om te geloven dat iemand die zo schrijft het vertrouwen in de poëzie verloren heeft. Dus, of het nu baat of niet, ik zeg het maar: Wigman, je bent niet klein, maar groot.

Oorlogsromantiek

advertentie

NIEUW

LEREN LIJDEN

Een tragedie zonder dieptes We leven in het herfsttij van een verenigd Europa.

Dat beeld rijst althans op uit de eindeloze stroom van artikelen die de afgelopen maanden verschenen in de dagbladen.

Door Tom Gerritsen

9789089539427 160 pp. | € 17,50

Op een vriendelijke manier leren omgaan met het onvermijdelijke lijden www.boompsychologie.nl

Regelmatig wordt hierin een vergelijking gemaakt met de situatie voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog, toen doorgedraaid nationalisme ontaardde in het meest bloederige strijdtoneel dat de wereld tot dan toe had gezien. Nu het precies honderd jaar geleden is dat die oorlog werd uitgevochten, zien allerlei boeken, films en andere cultuuruitingen het licht die zich afspelen rondom de Grote Oorlog.

Aan deze lange lijst voegt Louis de Bernières nu Het stof dat van dromen valt toe. Hierin volgen we de lotgevallen van de familie McCosh, een welgestelde Britse familie wier paradijselijk bestaan ruw wordt verstoord door de echo’s van Gavrilo Princips pistoolschot.

De oudste van de vier dochters McCosh, Rosie, is verloofd met haar jeugdliefde Ash, maar aan hun perfecte liefde komt bruut een einde Louis de Bernières, Het stof wanneer Ash aan het dat van dromen valt, vertafront sterft. Na afloop ling: Auke Leistra en Atty van de oorlog wordt Mensinga, Uitgeverij De Rosie het hof gemaakt Arbeiderspers, ISBN 978 90 door een oude buurjon295 0484 3 (€ 19,99)

gen, Daniel, met wie ze uiteindelijk in het huwelijk treedt. Haar liefde voor de dode Ash is echter nog steeds onverminderd, waardoor er een grote schaduw valt over het huwelijk van Rosie en Daniel.

Het was een beter idee geweest wanneer De Bernières zich tot deze tragische geschiedenis had beperkt.

Zoals hij in het nawoord vertelt, had hij zich echter ten doel gesteld om een familiesaga te schrijven, waardoor er ook vele pagina’s moesten worden besteed aan de levens van Rosies ouders, en aan haar zusjes en hun liefdesaffaires. De karakters worden hierbij dermate schetsmatig en haast karikaturaal neergezet, dat het moeilijk wordt om werkelijk mee te leven. Ook is het moeilijk om te doorgronden wat De Bernières met dit boek eigenlijk wilde zeggen wat niet al talloze malen eerder is verteld. Iedereen die een handvol afleveringen van Downton Abbey heeft gekeken, zal al bekend zijn met het merendeel van de thema’s die in Het stof dat van dromen valt worden aangesneden.

De Eerste Wereldoorlog vormt een onuitputtelijke bron aan verhalen.

Louis de Bernières gaat in Het stof dat van dromen valt aan deze keuzerijkheid ten onder: hij vertelt te veel verhalen, waardoor het boek fragmentarisch aandoet. Voor de liefhebber van epische romantische verhalen is er genoeg te genieten in de ruim 550 pagina’s die het boek telt, maar voor veel anderen zal het zachtroze romantische licht wat door alle scènes heen lijkt te schijnen minder goed te verteren zijn.

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 9

literatuur bervoets

Aap Noot Mens Als de opleiding Media en cultuur niet had bestaan was Hanna Bervoets (1984) sociologie gaan studeren. Wie haar boeken leest ziet alsnog een sociologe aan het werk, die de verhoudingen tussen mensen in kaart brengt, liefst in extreme situaties. In haar vijfde roman Ivanov staat wederom een beladen onderwerp centraal: het kruisen van mens en aap.

Door Nina Visser Hanna lijkt niet op de vele foto’s die Google toont als je haar naam intypt. Ze zegt het zelf ook: mensen herkennen haar bijna nooit.

In het echt oogt ze wat minder streng, eerder fris en vrolijk. Zittend aan een witte picknicktafel in het restaurant van de Tolhuistuin, Amsterdam-Noord, vertelt ze over Ivanov. Het is haar best ontvangen boek ooit, zegt ze, overal kreeg het vier sterren. Recensenten noemen het vaak in één adem met haar vorige twee romans, Efter en Alles wat er was, vanwege de sociale experimenten die ze uitvoert: van het schetsen van een wereld waarin liefde als een ziekte wordt beschouwd tot de gedwongen afzondering van een groep mensen in een school.

Naamgever van haar nieuwe boek is Ilya Ivanov (1870–1932), een Russische wetenschapper die verschillende pogingen ondernam om mensen met chimpansees te kruisen. In de roman lees je in flashbacks over de experimenten die hij uitvoerde, maar het eigenlijke verhaal speelt zich af in 1994 in New York, als de aidsepidemie op een hoogtepunt is.

Hoofdpersoon is de jonge, homoseksuele uitwisselingsstudent Felix van der Elsken, die in zijn zoektocht naar een nieuwswaardig verhaal voor zijn minor journalistiek terechtkomt bij professor Helena Frank. Zij doet onderzoek naar de oorsprong van het aidsvirus en denkt dat Ivanov met zijn proeven wel eens de bron zou kunnen zijn – het aidsvirus komt oorspronkelijk namelijk voor bij apen. Hoewel Felix al snel merkt dat Helena’s belangstelling voor Ivanovs werk verder gaat dan goed voor haar is, ontwikkelt zich een hechte, maar ongelijkwaardige vriendschap tussen hen, die alleen maar verkeerd kan eindigen.

Hanna Bervoets Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier

Terwijl Hanna vertelt komen er vaak namen van films, televisieseries, personages en regisseurs voorbij: Cronenberg, Lynch, The Leftovers, Doctor Caligari. Als kind van de jaren negentig groeide ze op voor de tv, ze keek veel films, en ze wist precies wat ze na de middelbare school wilde studeren: Media en cultuur.

Een opleiding die volgens de voorlichtingsfolder vooral zou bestaan uit het kijken naar films als Jurassic Park, maar die volgens Hanna echt wel wat meer inhoudt. De studie gaat namelijk ook heel erg over het zoeken naar de normen die mensen hanteren om hun identiteit te bepalen, legt ze uit. Televisiestudies is een heel activistische studierichting, omdat het is opgekomen in de jaren tachtig en negentig: het tijdperk van de emancipatie van minderheden zoals vrouwen, homoseksuelen, zwarten. Dat aspect is doorgesijpeld in de studieboeken, die namen dragen als Unthinking Eurocentrism: Multiculturalism and the Media.

Dat Felix in Ivanov precies ditzelfde studieboek op zijn lijst heeft staan is geen toeval, net zoals het geen toeval is dat Hanna de hoofdstukken van haar roman beschouwde als afleveringen uit een televisieserie waarmee ze kon experimenteren – de invloed van haar studie is in Ivanov duidelijk voelbaar. Nog een voorbeeld: ze baseerde de naam van professor Helena Frank op die van Frankenstein. Er bestaat een soort archetype van de mad scientist, vertelt Hanna, de gestoorde wetenschapper die voorkomt in talloze boeken, films en strips. Mary Shelley’s Dr. Frankenstein stond aan de basis, daarna had je Jekyll en Hyde

maar waar toevallig geen hokje voor en mannen als Lex Luthor uit Superis. Daarmee kom je uit bij de kern man. En nu dus Helena Frank, alleen van al haar boeken: hoe we onze maakte Hanna van haar bewust identiteit construeren aan de hand een vrouw. Trouwens, zegt ze, Ilya Ivanov zou ook goed binnen dit rijtje van de normen die we hanteren. Of, zoals ze het zelf het liefst verwoordt: passen. Als je over hem leest krijg je bijna het gevoel dat je te maken hebt de verhalen die we onszelf en elkaar met een fictiefiguur, een Hollywood- vertellen om met onszelf en elkaar te kunnen leven. verzinsel uit de jaren twintig.

Omdat ze schrijft over zo’n mad Om die verhalen te achterhalen scientist die mensen met apen wil onderzoekt Hanna in haar boeken kruisen, is het volgens Hanna onvercontinu de manier waarop mensen mijdelijk dat haar verhaal ook over denken, handelen en met elkaar identiteit gaat en dat ze vragen stelt omgaan. Neem deze zin uit Ivanov: als: wat is een mens? En wat is het ‘Geheimen willen we altijd kwijt. verschil tussen mens en dier? In (…) Waarschijnlijk is het omdat Ivanov zitten enkele identiteitsbejuist dat wat anderen niet van ons palende tegenstellingen die steeds weten, ons maakt tot wie we zijn; terugkomen: mens en dier, man en vrouw, homo en hetero, wit en zwart. onze uitzonderlijkheid bewijst.’ Of In zulke tegenstellingen zit altijd een deze: ‘Wat we (...) meestal vergeten, is dat alle vragen die we elkaar stelzekere hiërarchie, legt ze uit. Neem len over onszelf gaan. Niet alleen man en vrouw: we zijn geneigd omdat wíj het zijn die antwoord de man hoger te plaatsen. Neem verlangen, eerder omdat we hopen mens en dier: mens staat hoger. Die via dat antwoord iets over onszelf categorieën, of hokjes, zijn dus niet te weten te komen. De ander is een neutraal, maar gaan eigenlijk over spiegel waarin we ons gemoed wilmacht. len herkennen, onze En laten die hokjes nou denkbeelden in wilprecies datgene verlen bewonderen, ons tegenwoordigen wat wezen in willen zien Hanna zo fascineert. worden bevestigd.’

Vraag je haar wie ze Treffende observaties is, dan zal ze zeggen: zijn het, die doen verik ben vrouw, ik ben moeden dat Hanna Amsterdammer, ik ben misschien alsnog bezig hoogopgeleid, ik ben is met die studie socioblank. Dat is ze ook allelogie, gewoon door maal wel, maar alleen romans te schrijven omdat juist die hokjes waarin sociale relaties beschikbaar zijn, omdat tussen mensen zo de maatschappij ze precies worden geanaheeft gemaakt. Maar, lyseerd. Als dat zo is, is zegt ze, er zijn ook een Hanna Bervoets, Ivanov, Uitheleboel andere dingen geverij Atlas Contact, ISBN 978 Ivanov literaire sociologie op zijn best. die bij haar passen, 90 254 4645 1 (€ 19,99)

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 10

boekfragment

Een buitengewoon gewoon leven

Monica Wood, Een buitengewoon gewoon leven, vertaling: Ireen Niessen, Karakter Uitgevers, ISBN 978 90 452 1005 6 (€ 19,95) www.karakteruitgevers.nl

Een verhaal voor iedereen die graag lacht, huilt en inziet hoe bijzonder het leven kan zijn. Voor de liefhebbers van Het Rosie project.

Dit is juffrouw Ona Vitkus. Dit is haar levensverhaal, opgenomen op een geluidsband. Dit is deel één.

Staat hij aan? …

Ik kan deze echt niet allemaal beantwoorden. Dan zitten we hier tot we een ons wegen. …

Ik zal de eerste beantwoorden, maar meer ook niet. …

Ik ben geboren in Litouwen. In het jaar negentienhonderd. Ik weet niet meer hoe het er was. Mogelijk herinner ik me, nou ja, vaag nog wat boerderijdieren. Een paard of een ander groot beest.

Wit met vlekken. …

Misschien een koe. …

Ik heb geen idee wat voor koeien er in Litouwen zijn. Maar ik geloof dat ik me nog voor de geest kan halen… ken je die gevlekte melkkoeien die je overal ziet? …

Holsteins. Dank je. O, en kersenbomen. Prachtige kersenbomen die er in de lente uitzagen als zeepsop. Grote, schuimige, bloeiende dingen. …

Toen was er een lange reis en een overtocht op een schip. Daarvan kan ik me alleen nog flarden herinneren.

Je hebt wel een miljoen vragen op dat papier staan…

…

Vijftig, ja. Prima. Ik wil alleen maar even zeggen dat je ze niet in de juiste volgorde hoeft te stellen. …

Omdat een levensverhaal nooit bij het begin begint. Leren ze je op school dan helemaal niets?

Op die eerste zaterdag, aan het begin van de dooiperiode vroeg in maart, arriveerde de jongen in een grijs busje dat werd bestuurd door een goedgebouwde scoutsleider in een gestreken uniform.Er drupte water uit Ona’s dakgoten, van de leuning van haar veranda, haar voederkastjes en de zijspiegels van het busje.

De scoutsleider pikte de jongen uit de groep – de anderen waren allemaal groter en forser – en marcheerde (letterlijk, zo leek het) de treden op. Hij introduceerde zichzelf als Ted Ledbetter en stelde de tengere jongen met stekeltjeshaar voor, wiens houding van welwillende gereserveerdheid haar meteen enigszins in verwarring bracht.

Het eerste woord dat in haar gedachten weerklonk, merkwaardig als een verdwaalde hagelsteen: brolis. Ze knipperde heftig met haar ogen, alsof het woord haar letterlijk op haar hoofd had geslagen.

Broer.

Elf was hij, maar klein genoeg om voor acht door te gaan. Over zijn uniform heen droeg hij een bespottelijk

leren jack met watervlekken waaruit zijn hals stak, dun en naakt, en van een onaardse tint wit. Hij had iets kwetsbaars. De scoutsleider gaf de jongen nog wat duidelijk geformuleerde instructies en beloofde hem over twee uur op te halen – om precies zoveel uur zoveel.

Nadat het busje was weggehobbeld, bleef de jongen zwijgend staan wachten, zo rank en argeloos als een sprinkhaan. ‘Aangenaam kennis te maken,’ zei hij.

‘Hmm,’ zei Ona. De jongen staarde haar aan. ‘Hoe oud bent u?’

Het tweede woord kwam in haar op: simtas.

Hij knipperde even met zijn ogen.

‘Wat?’ ‘Honderd.’

‘Wat is dat voor taal?’

‘Dat weet ik niet,’ zei Ona beduusd.

‘Litouws, veronderstel ik.

Ik ben honderdvíér, niet honderd.

Eén-nul-víér.’

Daar stonden ze dan, samen in de druppende wereld, elkaar gade te slaan. De jongen leek zich te verwonderen over de zwaarte van ruim een eeuw, en Ona vroeg zich af hoe ze in godsnaam twee niet aan elkaar gerelateerde woorden had opgediept uit een taal waarvan ze zich niet kon herinneren dat ze die ooit had gesproken.

boekfragment

Zaterdag Het verschijnen van ­Zaterdag betekende voor Ian McEwan zijn doorbraak bij het grote publiek. Nu in midprice ­editie verkrijgbaar!

Ian McEwan, Zaterdag, vertaling: Rien Verhoef, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 7485 3 (€ 12,50) Vanaf 10 februari in de boekhandel www.deharmonie.nl

Als hij naar het bed loopt hoort hij een laag gerommel, een zachte, aanzwellende donder, en hij blijft staan luisteren. Het geluid zegt alles.

Hij kijkt ter bevestiging over zijn schouder naar het raam. Natuurlijk is een komeet zo ver weg dat hij alleen maar kan lijken stil te staan.

Ontzet neemt hij zijn plaats voor het raam weer in. Het geluid houdt dezelfde sterkte als hij de schaal nogmaals herziet, inzoomt deze keer, van zonnestof en -ijs terug naar het lokale. Er zijn maar drie, vier seconden verstreken sinds hij dat vuur aan de hemel zag en er al tweemaal van gedachten over veranderde.

Het volgt een weg die hij zelf in zijn leven vaak heeft afgelegd, intussen bezig met zijn vaste patronen: zijn stoelleuning en zijn horloge terugzetten, zijn papieren opbergen, altijd benieuwd of hij beneden zijn eigen huis kan vinden in die onmetelijke, bijna fraaie oranje-grijze uitgestrektheid; van oost naar west langs de zuidoevers van de Theems, tweeduizend voet hoog, in de laatste aanloop naar Heathrow.

Het is nu recht ten zuiden van hem, nog geen twee kilometer ver, en zal

zo dadelijk verdwijnen in het hoogste rasterwerk van de kale platanen, en dan achter de Post Office Tower, ter hoogte van de onderste microgolfschotels. Ondanks de lichten van de stad zijn in het vroege-ochtenddonker de omtrekken van het vliegtuig niet te zien. De brand moet woeden in de linkervleugel waar deze aan de romp vastzit, of misschien in een van de motoren die eronder hangen. De voorrand van het vuur is een afgeplatte witte bol die uitloopt in een kegel van geel en rood, niet zozeer een meteoor of komeet als wel de schrille uitbeelding daarvan door een schilder. Als om een schijn van gewoonheid op te houden, knipperen de landingslichten. Maar de toon van de motor verraadt alles.

Boven het normale lage luchtgebulder klinkt een gejaagd, gesmoord gejammer dat in sterkte toeneemt – een gil maar tegelijk een langgerekte kreet, een onzuiver, smerig geluid dat duidt op een onhoudbare mechanische inspanning die uitgaat boven het vermogen van verhard staal, in een opwaartse spiraal naar een eindpunt, onverantwoordelijk hoger en hoger als de begeleiding bij een angstwekkende kermisattractie.

Iets gaat het zo dadelijk begeven.

Hij overweegt niet meer om Rosalind wakker te maken. Waarom zou hij haar wekken voor deze nachtmerrie? Het schouwspel heeft eigenlijk de vertrouwdheid

van een herhaalde droom. Uiterlijk onderworpen aan de eentonigheid van de luchtreis laat hij zoals de meeste passagiers, terwijl hij met een voorverpakte maaltijd voor zich volgzaam vastgesnoerd zit, vaak zijn gedachten over de mogelijkheden dwalen. Buiten, achter een wand van dun staal en vrolijk knarsend plastic, is het zestig graden onder nul en twaalfduizend meter tot de grond. Je raast met honderdvijftig meter per seconde over de Atlantische Oceaan en onderwerpt je aan die flauwekul omdat iedereen het doet. Je medereizigers worden gerustgesteld omdat jij en de anderen om je heen rustig lijken. Op een bepaalde manier bekeken – het dodental per reizigerskilometer – zijn de statistieken een troost. En hoe zou je anders een congres in Zuid-Californië moeten bijwonen? Het luchtverkeer is een effectenbeurs, een truc met spiegelbeelden, een broos verbond van gebundeld geloof; zolang de zenuwen het houden en er geen bommen of saboteurs aan boord zijn, heeft niemand iets te klagen.

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 11

boekfragment

Jaarringen

(2007)

Karel Eykman, Jaarringen, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 7478 5 (€ 19,90) www.deharmonie.nl

Op 1 maart 2016 werd Karel Eykman 80 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum maakt hij de balans op in 80 gedichten in de bundel Jaarringen.

Het levert niet alleen een poëtisch zelfportret op van zijn leven, het is ook een zeer persoonlijke geschiedenis van Nederland.

(1952)

boekfragment

Ochtendkoorts Ochtendkoorts is een ­prachtig liefdesverhaal, gebaseerd op het leven van de ouders van de auteur.

Péter Gárdos, Ochtendkoorts, ­vertaling: Rebekka Hermán Mostert, Uitgeverij Ambo|Anthos, ISBN 978 90 263 3287 6 (€ 19,99) www.amboanthos.nl

Het was een wisselvallige zomerdag toen mijn vader Zweden binnenvoer. De oorlog was net drie weken voorbij. Er waaide een stormachtige noordenwind over de Oostzee en het schip dat op weg was naar Stockholm werd heen en weer gesmeten door metershoge golven.

Mijn vader had een plek op het onderste middendek, waar de mensen op strozakken lagen en zich krampachtig aan de rand van hun ligplaats vastklampten om het verschrikkelijke deinen te weerstaan.

Nog geen uur na vertrek kreeg mijn vader het plotseling benauwd. Eerst hoestte hij bloederig schuim op en ging hij op zijn zij liggen, maar daarna begon hij zo luid te rochelen dat zijn doodsstrijd haast het geluid van de brekende golven tegen de scheepswand overstemde.

Omdat hij als een ernstig geval werd beschouwd, was hij al bij voorbaat in de eerste rij vlak bij de klapdeuren gelegd. Zijn lichaam, licht als een veertje, werd nu door twee matrozen naar de naburige kajuit gedragen.

De scheepsarts aarzelde niet. Er was geen tijd voor pijnstillers. Hij stak een flinke naald tussen twee ribben in mijn vaders borstkas. Het was een godswonder dat de naald op de

juiste plek uitkwam. Terwijl de arts een halve liter vocht tussen de longvliezen vandaan zoog, werd het zuigapparaat binnengebracht. De injectienaald werd vervangen door een kunststof buis, en met een pompje werd snel nog eens anderhalve liter vocht afgetapt. Nu ging het beter met mijn vader.

Toen de kapitein op de hoogte werd gesteld van de succesvolle levensreddende actie, verleende hij de ernstig zieke man een grote gunst. Hij liet hem in een dikke deken gewikkeld op het bovendek plaatsnemen. Gezwollen wolken verzamelden zich boven het granietgrauwe water. De kapitein stond in een smetteloos uniform naast mijn vaders ligstoel.

‘Spreekt u Duits?’

Mijn vader knikte.

‘Gelukgewenst met uw ontsnapping.’

Op een ander moment, in een andere tijd, had zich nu een betekenisvolle discussie kunnen ontvouwen. Maar mijn vader was niet in een toestand om als heren onder elkaar een gesprek te voeren, en daarom toonde hij alleen zijn goede wil.

‘Ik leef.’

De kapitein nam mijn vader eens goed in ogenschouw. De asgrauwe hoofdhuid spande zich om de schedel, de ogen werden uitvergroot door de dikke bril, in de mond gaapte een diep, zwart gat. Eigen tanden had mijn vader toen al helemaal niet

meer. Wat er precies gebeurd was, weet ik niet. Misschien ging het zo, dat drie forse beulen een tengere man aan gort sloegen. Misschien hing er alleen een kaal peertje aan het plafond. Misschien werd mijn vader, de gevangene met de ingevallen borstkas, door een van de halfnaakte bruten met een strijkijzer herhaaldelijk in zijn gezicht geslagen. Volgens de officiële en laconieke versie is het grootste deel van zijn gebit er in 1944 uit geslagen, toen hij in Boedapest in de gevangenis aan de Margit Körút zat. Maar op dit moment was hij inderdaad in leven, hij haalde adem, al was het dan wat fluitend; zijn longen verwerkten vlijtig wat ze aan frisse, zilte zeelucht binnenkregen. De kapitein keek door zijn verrekijker.

‘We leggen vijf minuten aan in Malmö.’

Uiteraard had mijn vader hier niets over te zeggen. Behalve hem werden er nog tweehonderdvierentwintig zieken in uitzonderlijk slechte toestand vanuit Lübeck naar Stockholm vervoerd. Sommigen van hen zouden alleen al dolgelukkig zijn als de kapitein hun garandeerde dat ze heelhuids hun reisdoel zouden bereiken.

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 12

spanning Boekenkrant tipT Later als ik dood ben Waar gaat het over? Elin ligt op straat, gevangen in pijn, bloedend. Rem, haar grote liefde, torent boven haar uit. Waarom helpt hij haar niet? En waarom heeft hij een pistool in zijn handen?

Niet te missen, want: Ilse Ruijters werd als winnaar van de Hebban Thriller Debuutprijs Ilse Ruijters, Later als ik dood ben, The House of Books, ISBN 2015 geprezen voor de 978 90 443 4813 2 (€ 17,50) balans tussen spanning en psychologie in De onderkant van sneeuw. Dat belooft veel goeds voor haar tweede boek!

Vleselijk

Een walgelijke, liefdevolle wens Nood hebben aan ongeremde seks, met wie dan ook: een man, vrouw, jongen of meisje. De hoofdpersoon in het boek Vlees van Luc Deflo laat in alinea één niet de beste eerste indruk achter.

Na het lezen van deze thriller wil je nog steeds geen vrienden zijn met Gerry, maar er blijkt wel meer achter deze perverse man te zitten dan dat je op het eerste gezicht dacht.

Door Tanja Wilming

Onderstroom Waar gaat het over?

Twee vriendinnen mee op een zeiljacht dat onderweg is van de Filipijnen naar NieuwZeeland. Tijdens de overtocht raakt een van de opvarenden op volle zee vermist. Enkele passagiers willen tegen geen enkele prijs deze paradijselijke reis Lucy Clarke, Onderstroom, opgeven…

Uitgeverij Ambo|Anthos, ISBN Niet te missen, want: 978 90 263 3424 5 (€ 16,99) Ondanks dat een zeereis waarbij niemand het jacht kan verlaten niet heel aanlokkelijk klinkt, verhogen de omschrijvingen van exotische oorden wel onze vakantiestemming.

De onbeminde vrouw Waar gaat het over?

Door hagel uit zijn jachtgeweer komt de Frankfurtse hoofdofficier van justitie om het leven. Ook wordt er een jonge vrouw levenloos onder een uitkijktoren gevonden. Aan hoofdinspecteur Oliver von Bodenstein om te bepalen of beide gevallen Nele Neuhaus, De onbeminde vrouw, vertaling: Sander zelfmoord of moord zijn.

Hoving, Uitgeverij Q, ISBN 978 Niet te missen, want: 90 214 0172 0 (€ 19,99) Nele Neuhaus is een succesvolle Duitse thrillerauteur. Het perfecte spannende boek om te lezen tijdens deze Boekenweek die in het teken van Duitsland staat.

Zwanenzang Waar gaat het over? Als een griepvirus naast dierlijke ook menselijke slachtoffers begint te eisen, wordt microbioloog Amandine Guérin erbij geroepen: wat is dit voor virus?

Niet te missen, want: Door recente pandemieën weten we dat de situatie die Thilliez in dit boek schetst misschien helemaal niet zo onwaarschijnlijk is.

Franck Thilliez, Zwanenzang, Xander Uitgevers, ISBN 978 94 016 0512 0 (€ 19,99)

Het nieuwe boek van de Vlaamse auteur draait om het meesterplan van de schizofrene Gerry Hellebroeck. Sinds hij zijn dochter niet meer mag zien, omdat zijn ex-vrouw hem heeft beschuldigd van mishandeling en verkrachting, wil hij niets liever dan een groot gezin. Echter, de manier waarop hij dit gezin wil stichten, is alles behalve liefdevol te noemen.

Hij lokt vrouwen mee door middel van zijn mooie auto, goede uiterlijk en snelle babbel. Vervolgens sluit hij de ontvoerde vrouwen op, mest hij

Luc Deflo Ivan Put

ze vet met broodjes hondenbrokken en af en toe een snelle hap van de snackbar, bevrucht hij ze – en klaar. Het uiteindelijk lot van de vrouw die zijn baby zal dragen wordt niet beschreven in het verhaal, maar de manier waarop twee van de dames die hij gekidnapt heeft aan hun eind komen voorspelt niet veel goeds.

Deflo schrijft heel beeldend, maar weet

er toch voor te zorgen dat er geen ellendelange zinnen vol bijvoeglijk naamwoorden ontstaan. Zijn levendige fantasie schotelt de lezer heel wat extreem smerige kost voor: ‘het zurige roze vocht, een mengeling van kots en bloed uit haar stukgeslagen neus, spoot tussen haar vingers en spetterde op de vuile vloer.’

Deze thriller is een doorlezer. In de goede zin van het woord: niet omdat je snel aan een ander boek wilt beginnen, al moet je wel tegen overvloedige mishandeling en seks kunnen, maar omdat je een spannende pageturner in handen hebt.

Hoogstaande literatuur wil ik Deflo’s werk niet noemen. Maar zonder me te wagen aan de lectuur-literatuurkwestie, wil ik hier wel even de Nederlandse literaire schrijver Herman Koch aanhalen. Want, zoals hij in Geachte heer M. schrijft, een boek is een goed boek te noemen als de lezer zichzelf vergeet. ‘Dat is het enige wat een goed boek moet doen,’ aldus Koch.

Dat ik Vlees in vier uur heb uitgelezen, zegt Luc Deflo, Vlees, Uitgevevolgens mij genoeg. rij Borgerhoff & Lambe-

rigts, ISBN 978 90 893 1608 0 (€ 22,95)

IRA

Een prille vrede In 2006 maakt een bomaanslag in de Noord-Ierse stad Ballyterrin zestien slachtoffers. Door fouten in het politieonderzoek zijn de vijf verdachten echter nooit vervolgd. Vijf jaar later verdwijnen deze beoogde daders opeens spoorloos.

Door Nicole van der Elst Een week na de verdwijning van deze zogeheten Mayday-Five wordt één van hen dood teruggevonden.

Het levenloze lichaam van Mickey Doyle is opgehangen aan een boom. Als niet veel later een tweede slachtoffer volgt is het forensisch psycholoog Paula Maguire duidelijk: één voor één worden de verdachten van de bomaanslag om het leven gebracht.

Om meer doden te voorkomen is het politieteam er alles aan gelegen om de overige drie vermiste personen zo snel mogelijk te vinden.

Maar hoe verantwoordt Paula de zoektocht naar terroristen aan de nabestaanden en slachtoffers van de bomaanslag?

De stille doden, het derde deel met forensisch psycholoog Paula ­Maguire in de hoofdrol, speelt zich af in het Noord-Ierland van na het Goede Vrijdag-akkoord. In 1998 werd

dingen te voelen of te noemen in het we-zijn-allemaal-vrienden-Ierland van na de conflicten’.

Het zijn niet alleen de sociale en politieke achtergronden die De stille doden tot een gelaagde thriller maken. Nog meer dan het oplossen van de moorden zelf maakt McGowan de psychologische impact van de daden tot de kern van het verhaal.

Waarom begaan mensen verschrikkingen en wat zijn de consequenties voor de slachtoffers? Om deze psychologische invalshoek kracht bij te zetten is een van de verhaallijnen Claire McGowan die van tiener Kira. Zij heeft haar Alan Harbord zus verloren bij de bomaanslag. De doelgerichtheid waarmee Kira de met deze overeenkomst het vredesveranderende thuissituatie benaproces tussen de strijdende partijen dert staat in schril contrast met de bekrachtigd. In deze thriller toont totale desintegratie die haar moeder McGowan aan dat het wantrouwen kenmerkt, die al snel haar toevlucht tussen de bevolkingsgroepen nog zoekt tot drank. lang niet tot het verleVoor de meeste menden behoort. Iets trivisen is het Noord-Ierse aals als een achternaam conflict iets dat tot definieert mensen nog het verleden behoort. steeds direct als kathoMcGowan toont met liek of protestants. Een De stille doden niet ander voorbeeld is de alleen aan dat de houding van de leden strubbelingen een van het politieteam ten intrigerende achteraanzien van de huidige grond vormen voor burgemeester van de een thriller, maar ook stad: ‘Het feit dat Kenny, dat een vredesakkoord de republikeinse burgeniet alle haat en voormeester van Ballyterrin, oordelen uit het verleeen voormalig lid van Claire McGowan, De stille de IRA was, zat hem niet doden, vertaling: Els van Son, den uitwist. lekker, hoewel het niet Uitgeverij Ambo|Anthos, ISBN gepast was om dit soort 978 90 414 2387 0 (€ 21,99)

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 13

spanning hightech

Uitzoeken hoe het zit Voor Drone, zijn tweede boek, verdiepte Bart-Jan Kazemier zich in de hightech oorlogsvoering. Wat hij ontdekte, schokte hem. ‘Dit is mijn bijdrage aan een discussie van leven en dood.’

Door Jesse Poiesz Drone is het verhaal van Ava Rodenburg, staatssecretaris van Defensie, die wanhopig probeert om de aankoop van een nieuwe Unmanned Aerial Vehicle (UAV) – ook wel bekend als een drone – met de onheilspellende naam Pandora door de Tweede Kamer te loodsen. Ondertussen begint ex-militair Eliot Koler een zoektocht naar de waarheid over zijn traumatische verleden, in gang gezet door een bericht van een ex-collega.

Dat het lot van deze twee tegenpolen verbonden is blijkt naarmate het verhaal vordert en er meer bekend wordt over het verleden van beide personages. Dit alles wordt zeer levendig beschreven. Zelfs het station van Leeuwarden vormt halverwege het boek een spannend decor.

Geen geringe prestatie.

Kazemier is zelf tevreden over zijn creatie. ‘Ik vind Drone als thriller geslaagder dan mijn vorige roman De man in het midden. Ik heb al een hoop goede reacties gehad, waaronder van Tomas Ross, maar ik schreef Bart Dykstra het boek eigenlijk vooral voor streept de absurditeit. ‘Zo kan de reamezelf. Ik wilde al langer iets doen liteit je een handje helpen,’ glundert met oorlog en met techniek en zag de schrijver. een nieuwsbericht over een nieuw type UAV. Ik wilde uitzoeken hoe dat in elkaar zat. Al gauw bedacht ik een Drone is een realistisch boek, maar wel met futuristische elementen. driehoek tussen de secretaris van De vraag wanneer het verhaal nou Defensie Ava Rodenburg, een dronepiloot genaamd Ares en soldaat Eliot precies speelt amuseert hem: ‘Daar heb ik het nog met de redactie Koler, wiens verhaallijnen uiteindeover gehad. Mensen vinden het zo lijk samen zouden komen. Uiteindebelangrijk om daar een specifiek lijk werd de vliegenier opgenomen jaartal aan te hangen.’ We moeten in het karakter Koler. het doen met: ‘De setting balanceert ‘In het boek zet ik het bestuursnitussen wat er nu al kan en wat nog veau van de staatssecretaris tegen in de pijplijn zit.’ de poten in de modder van een sol‘Het is wel beangstigend wat er nu al daat als Koler,’ licht Kazemier toe. kan,’ voegt hij daaraan toe. ‘Ik schrok ‘Met behulp van die verschillende vooral van de apathie van het grote perspectieven wil ik een volledig beeld geven van de situatie, inclusief publiek. Je hebt zo weinig mensen die hier een mening de verschrikking en het over hebben. Ook over cynisme omtrent deze de onlangs aangemachines. Als we filmschafte Reaper-modelpjes zien van IS waarin len. Drone is vooral een het hoofd van een perwaarschuwing voor soon wordt afgesneden het verkeerd gebruik vinden we dat barbaars, van technologie en het terwijl we bij zo’n op robots afschuiven vliegtuigje dat tientalvan potentieel fatale len mensen doodt geen beslissingen. Het risico gevoel hebben.’ bestaat dat er zoveel Dat de meer vergeafstand komt tussen zochte plotpunten strijdende partijen dat overgenomen zijn uit de alleen de onschuldige adviezen van het Centrum voor Advies Inzake Bart-Jan Kazemier, Drone, Uit- burgers omkomen.’

Volkenrechtelijke vraag- geverij Cargo, ISBN 978 90 234 Kazemier heeft ook voor de personages stukken (CAVV) onder9099 9 (€ 19,90)

Bart-Jan Kazemier goed gekeken naar de actualiteit. Zo heeft hij Staatssecretaris Rodenburg gebaseerd op minister HennisPlasschaert van Defensie. ‘Ik ken de minister verder niet, maar ik vond het interessant om een vrouw te beschrijven die zich handhaaft tussen de mannen.’

Wat betreft de namen heeft Kazemier zich dit keer ingehouden. ‘In mijn vorige boek zaten veertien anagrammen. Niemand weet dat verder,’ vertrouwt hij me toe. ‘Het was de uitdaging om niet op de letter te schrijven. Ik wilde de grote, strak geplande structuur niet uit het oog verliezen.’ Met resultaat: de verhaallijnen sluiten naadloos op elkaar aan.

Toch loont nader onderzoek van opvallende namen ook in Drone. Zo krijgt Eliot een versleutelde harde schijf met belangrijke gegevens in handen, mede dankzij Merijn Turing, wat volgens Kazemier inderdaad een verwijzing is naar Alan Turing, de kraker van de Enigmacode en de bedenker van de Turingtest. De Enigmacode was de belangrijkste code van de Nazi’s en met de Turingtest hopen we ooit robots en mensen te onderscheiden. Perfect voor een boek met militaire geheimen en het vervangen van de mens door robots als belangrijke thema’s.

Het is niet altijd zo diepzinnig, legt

‘Drone is vooral een waarschu­ wing voor het verkeerd gebruik van technologie en het op robots afschuiven van potentieel fatale beslissingen.’ de auteur uit. ‘Eliot was gewoon een naam met lekker veel klinkers, handig voor anagrammen.’ Ook mijn ontdekking dat Ava de naam is van een dronefabrikant verbaast Kazemier. ‘O, is dat zo? Dat wist ik niet. Ava is de naam van de robot uit de film Ex Machina. Rodenburg is dan weer de naam van mijn oude voetbalvereniging.’

Bij het afscheid kunnen we terugkijken op een goed gesprek over een boek dat hij met veel plezier geschreven heeft en ik met veel plezier gelezen heb. Op de vraag of hij met een volgend boek bezig is antwoordt hij: ‘Ik heb al iets in mijn hoofd. Ik wil iets doen met de Noordpool. In ieder geval iets met water en sneeuw.’

naar de maan

Klim met dit geweldige, uitklapbare kleurboek, het langste ter wereld!

Kleur de fantastische toren met draken, heksen, ruimtestations en vliegende olifanten. Begin in je huis op de grond en kleur je weg omhoog, helemaal naar de maan!

4,5 meter kleurplezier voor maar € 9,95

NU IN DE BOEKHANDEL!

WWW.THOTH.NL

ANDY WARHOL – prins van de popart, vroom katholiek, drager van zilveren pruiken en nu de ster in Waar is Warhol?

Speur naar Warhol in de gangen van het Bauhaus of de Sixtijnse Kapel. Met vele andere beroemdheden duikt hij op in 12 taferelen uit de kunstgeschiedenis. Probeer op iedere zoekplaat zoveel mogelijk celebrity’s te spotten. Liefhebbers van alle leeftijden zullen veel plezier beleven aan dit unieke kijk-, lees- en zoekboek!

Waar is warhol?

CATH ERIN E INGRAM & AN DREW RAE

WWW.THOTH.NL THO_Adv_NaarDeMaan/Warhol_BK.indd 1

€ 12,95 29-02-16 15:07

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 15

boekfragment

Littekens Als Paul zijn tante komt opzoeken, ontmoet hij Clara.

Ondanks haar geslotenheid leren de twee elkaar beter kennen – en de moeilijke tijd die ze beiden hebben meegemaakt.

Anke de Vries, Littekens, Uitgeverij Lemniscaat, ISBN 978 90 477 0778 3 (€ 14,95) www.lemniscaat.nl

Ze zag de jongen te laat. Hij zat bij de driesprong en leunde met zijn rug tegen een boomstam. Enkele meters van hem vandaan lag een fiets in de berm.

Clara hield haar pas in en stond in tweestrijd. Teruggaan was opvallender dan gewoon voorbijlopen. Ze stak de weg over, zodat de afstand tussen hen groter zou zijn als ze hem passeerde.

De stem van Stromae zong door. De muziek op haar iPod had haar zo in beslag genomen dat ze niet op de omgeving had gelet en nu zat daar opeens die jongen, leunend tegen een eik. Waarschijnlijk een toerist die op doortocht was. Ze zou geen notitie van hem nemen en gewoon doorlopen.

Clara duwde de donkere zonnebril vaster op haar neus. De zon brandde, het was bloedheet, haar t-shirt plakte op haar huid.

De driesprong naderde, ze versnelde haar pas en bleef star voor zich uitkijken. Stromae begon aan een nieuw lied. De afstand tussen haar en de jongen werd steeds kleiner en

ze merkte verschrikt op dat hij wat moeizaam aanstalten maakte om te gaan staan.

Ik negeer hem gewoon, sprak ze zichzelf toe. Vanuit haar ooghoeken zag ze hem staan. Zijn mond bewoog, maar ze verstond hem niet door de muziek. Ook al had ze hem verstaan, dan zou ze nog niet gereageerd hebben.

Ze passeerde de driesprong en liep haastig verder. Het asfalt onder haar voeten was op sommige plaatsen gesmolten door de hitte.

Clara voelde de ogen van de jongen in haar rug prikken. De verlaten landweg, omzoomd door bergen van kalksteen, strekte zich voor haar uit.

Aan weerszijden pronkten velden vol zonnebloemen, maïs en lavendel.

Ze haalde de dopjes uit haar oren, maar de stilte rondom benauwde haar plotseling, haar eigen stappen klonken beangstigend.

Had ze de jongen toch antwoord moeten geven? Waarschijnlijk vroeg hij de weg. Ze probeerde hem uit haar gedachten te bannen, maar het beeld van de blonde jongen met de fiets bleef zich haarscherp voor haar ogen aftekenen. Zijn moeizame poging om te gaan staan, de manier waarop hij zijn schouders strekte en een paar stappen in haar richting deed, de mond die bewoog als in een stomme film. De fiets in de berm met uitpuilende fietstassen. Hij was vast met vakantie en wilde weten

waar een camping was.

Eindelijk bereikte ze het huis van haar grootmoeder. Een hobbelig pad tussen hoge eikenbomen leidde naar boven. Zodra ze het tuinhekje opende sprong de poes van de houten tuinbank en kwam op haar toelopen. Clara stopte haar iPod in haar rugzak en liep naar binnen.

‘Dag lieve kind,’ zei haar oma. ‘Je zult wel dorst hebben na de wandeling.’

‘Wel een beetje,’ gaf Clara toe. Ze dronk gulzig een glas water uit de kraan.

‘Waar ben je geweest?’

‘O, ik ben een eindje de bergen ingegaan,’ antwoordde ze vaag.

Ze legde de rugzak in een hoek van de kamer en liep met de poes in haar armen weer naar buiten. Haar grootmoeder zag haar op de tuinbank zitten, waar ze met een afwezige blik over de rug van het dier aaide.

Waar is dat opgeruimde meisje van vroeger gebleven, dacht ze meewarig. Haar kleindochter, die nu haar mooie ogen verborg achter een donkere zonnebril. Hoe iemand zo kan veranderen. Zou dit ooit weer goed komen?

Vertrouw me maar Vertrouw me maar van ­Marlies Slegers is een geweldig verhaal voor kinderen vanaf tien jaar. Je leest het in één adem uit. Ondertussen leer je over de mogelijke gevaren van internet en online ‘vrienden’. Vertrouw me maar kost tot 30 april 2016 € 9,99 (daarna € 12,99).

Marlies Slegers, Vertrouw me maar, Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 90 206 2476 2 (€ 9,99) www.kluitman.nl

Kaat typt het adres in van MyFriendz. Ze kijkt naar haar eigen profiel. Jammer, geen berichten. Ook niet van DJ15. Ze hebben gisteravond wel weer een tijdje gechat en hij

heeft wéér gevraagd of ze haar webcam eens aan wilde zetten, zodat hij haar kon zien. En dus had ze haar webcam aangezet en even gezwaaid.

Hij had gezegd dat ze mooi was, veel mooier en knapper dan hij gedacht had. Kaat had gebloosd. Een jongen van 15 die háár leuk vond. Ze had gevraagd of hij zijn webcam ook aan wilde doen, maar die bleek kapot te zijn. Jammer. Anders had ze met hem kunnen skypen. Maar hij vond het wel erg fijn om haar te zien, en hij vroeg of ze voortaan altijd haar webcam aan wilde zetten.

Ze klikt nu door naar de site van Emma en bekijkt het filmpje van Emma’s kleuterzusje, die heel lief –

en vals – een liedje zingt. Hé, als ze nou eens haar mobiel mee op kamp neemt… Dat mag eigenlijk niet, staat in het reglement, maar ze kan er in de tent stiekem leuke filmpjes mee maken en die op MyFriendz zetten.

Ze geeuwt en rekt zich uit. Net als ze uit wil loggen, verschijnt er een oplichtend icoontje onderaan in beeld. DJ15 is online

ogen over alle spullen. Ze blijven hangen bij een doos waarop ‘Willem’ staat. Willem is mijn opa, maar ik heb hem nooit gekend. Ongeveer een maand voordat ik geboren ben is hij gestorven. Van onder mijn wimpers kijk ik naar oma. Ze staart droevig voor zich uit. Blijkbaar heeft ze verdriet om hem. Waarom wordt er eigenlijk nooit over hem gepraat?

Saars opa is ook dood en haar oma heeft het zowat in ieder gesprek over haar man. Met een glimlach op haar gezicht. Ze wil altijd verhalen delen over wat ze samen deden, zelfs met mij. Waarom zou mijn oma dat niet doen? En waarom is ze zo van slag?

Ik realiseer me opnieuw dat ik bijna

niets van haar weet. Ik kijk naar het vrouwtje in de deuropening. Ze ziet er niet meer uit als zichzelf. Ze lijkt kleiner dan ze eigenlijk is. Haar schouders hangen en haar rimpels zijn nog dieper dan normaal. Ik loop langzaam naar oma toe. Als ik bij haar ben, sla ik onhandig mijn armen om haar heen en klop haar op de rug. Ze beweegt zich niet. Ze heeft tranen in haar ogen. Mijn hart klopt als een gek. Eerst een huilende moeder en nu weer een huilende oma. Ik trek dit zó slecht.

Ze was 16 Ze was 16 is een spannend oorlogsverhaal voor YA over vooroordelen, jezelf durven zijn en keuzes maken. De 16-jarige Ize vindt een foto van een meisje dat op haar oma lijkt. Oma houdt de boot af, maar Izes nieuwsgierigheid is gewekt.

Marlies Allewijn, Ze was 16, Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 90 206 5452 3 (€ 14,99) www.kluitman.nl

Aan het eind van de zolder is een klein raampje, dat is afgeplakt met donker plastic. Ik draai een rondje en kijk nog eens goed om me heen.

Oma staat nog steeds naast het lichtknopje. Langzaam gaan haar

Moordaap ISBN

9789044826098 - €24,95

Bezoek ons op www.clavisbooks.com

Wie gelooft er nu een aap?

ClavisBooks

Kan gorilla Sally Jones de onschuld van haar kapitein bewijzen?

Een fantasierijk mysterie met prachtige zwart-witbeelden. Vanaf 13 jaar.

@ClavisBooks @Clavis_Books

Ze was 16 ‘Ik las het in één adem uit.

Zo levensecht.’

- GERDI VERBEET Voorzitter Nationaal Comité 4 en 5 mei

#zewas16

kluitman.nl

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 17

jeugd interview

Door het leven getekend Anke de Vries debuteerde in de jaren zeventig als kinderboekenauteur. Inmiddels zijn verschillende generaties opgegroeid met klassiekers als Kladwerk en Blauwe plekken. Na zestien jaar is er een nieuw boek: Littekens. ‘Ik was bang dat ik na al die tijd de aansluiting met jongeren zou missen,’ aldus De Vries.

Door Nicole van der Elst Ik ontmoet de schrijfster in Galerie Het Cleyne Huys in Den Haag, waar op dat moment een overzichtsexpositie van haar papieren collages te zien is. De inmiddels 79-jarige De Vries woont sinds veertien jaar in Frankrijk. Sinds ze definitief uit Nederland vertrok neemt kunst een belangrijke plek in haar leven in. ‘Mijn man en ik exposeren ook wel eens in Frankrijk, maar dat is toch heel anders dan wat hier nu allemaal bij elkaar hangt,’ glundert De Vries. Het maken van de collages verschilt voor haar niet heel erg van het schrijven van een boek. ‘Ik begin met een papiertje, en dat ene papiertje lokt het andere uit, en met allerlei verschillende kleuren probeer ik een geheel te maken. Een boek bouw ik ook zo op. Ik begin ergens en dan zie ik wel waar ik uitkom.’

Net als voor veel van haar andere boeken kwam De Vries op het idee voor Littekens door gebeurtenissen in haar eigen omgeving. In het boek vertrekt de Nederlandse Paul op de fiets naar Frankrijk om een aantal weken bij zijn tante te logeren. Hij is herstellende van kanker en wil aan ten. De impact van de ziekte wilde ik zijn omgeving laten zien dat hij de in Paul laten zien.’ tocht tot een goed eind kan brengen. In het dorpje maakt hij kenDe Vries vertelt dat er veel verannis met de mysterieuze Clara, een derd is sinds het uitkomen van haar Frans meisje dat voortdurend met laatste jeugdboek in 2000. ‘Ik zit een zonnebril op loopt en schichtig inmiddels in een andere fase van om zich heen kijkt. ‘In onze buurt mijn leven. Vroeger bezocht ik veel kwam ik vaak zo’n meisje tegen’, scholen en bibliotheken; dat doe vertelt De Vries. ‘Door weer en wind ik nu niet meer. Ik zie in Frankrijk was ze altijd aan het wandelen. Ze natuurlijk wel kinderen, maar toch keek je nooit aan en ging zelfs aan was ik bang dat ik na al die tijd de de andere kant van de weg lopen. aansluiting met jongeren zou misEr bekroop me het gevoel dat er iets sen.’ De schrijfster heeft Littekens met dat meisje aan de dan ook een tijd laten hand moest zijn. Dit rusten. ‘Ik heb er al gegeven vormde uiteinmet al een jaar of drie delijk het uitgangspunt over gedaan. Tijdens voor Littekens.’ Ook het schrijfproces wist voor de andere hoofdik niet zeker of het persoon, Paul, bleef De verhaal af zou komen.

Vries dicht bij huis. ‘Net Nu ik ouder ben merk als Paul heeft onze zoon ik dat de onzekerheid een tumor in zijn been over het schrijven is gehad. Hij heeft eintoegenomen.’ Uiteindeloze chemokuren en delijk heeft ze deze zorbestralingen gehad. De gen naast zich neergeziekte heeft zijn leven legd. ‘Ik schrijf immers dus erg veranderd. Het zoals ik ben en zoals ik Anke de Vries, Littekens, Uitheeft letterlijk en figuur- geverij Lemniscaat, IBSN 978 het leven zie. Of jonlijk littekens achtergelageren dat nu pikken of 90 477 0778 3 (€ 14,95)

Anke de Vries niet. Je hoopt natuurlijk wel dat je boek aanslaat, maar daar ben je toch nooit zeker van.’

Een andere grote verandering is het toegenomen belang dat jongeren hechten aan allerhande communicatiemiddelen. Mobiele telefoons en videochats komen in Littekens voor, maar in beperkte mate. De Vries: ‘Als je altijd bezig bent om informatie te krijgen via een apparaat valt het rechtstreekse contact weg. Ik merk het nu bij mijn eigen kleinkinderen, die zitten dan met zo’n apparaatje als we zitten te eten. Dan zeg ik: kom nou, we zien elkaar al weinig, weg met dat ding.’ Daarnaast geeft de schrijfster toe dat ze zelf een klungel is met alles wat met mobiele telefonie of computers te maken heeft. Als ik De Vries spreek heeft ze net een week een iPhone. ‘We kunnen niemand opbellen, want dat moet dan via Frankrijk. Met moeite is het één keer gelukt om onze dochter aan de lijn te krijgen,’ lacht ze.

Als je op internet zoekt naar achtergrondinformatie of eerdere interviews van De Vries is er bijzonder weinig te vinden. ‘Ik heb net alle

‘Ik schrijf immers zoals ik ben en zoals ik het leven zie. Of jongeren dat nu pikken of niet.’ boeken van Elena Ferrante gelezen,’ zegt de Vries. ‘Die vrouw geeft geen enkel interview; eigenlijk weet niemand of het een man of een vrouw is. Ik noem haar een vrouw omdat ik denk dat de boeken autobiografisch zijn.’

De Vries kan zich wel vinden in het mondjesmaat geven van interviews. ’Kennelijk vindt Ferrante dat een boek op zichzelf moet staan. En eigenlijk vind ik ook dat het zo zou moeten zijn. Op deze manier behoud je de vrijheid en kunnen de mensen je boek mooi vinden of niet, ongeacht of ze iets weten van de auteur.

In Frankrijk weten bijvoorbeeld een heleboel mensen niet dat ik schrijf en dat vind ik prima!’

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 18

jeugd Boekenkrant tipt Ze was 16 Waar gaat het over? De 16-jarige Janna uit Zeeland moet in 1944 gaan werken voor Duitse militairen die in haar dorp zijn gestationeerd.

Als haar vrienden haar vragen een klusje op te knappen moet Janna kiezen. Blijft ze werken voor de Duitsers of kiest ze voor het verzet?

Niet te missen, want: Marlies Allewijn, Ze was 16, Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 Niet veel oorlogsro90 206 5452 3 (€ 14,99) mans spelen zich af in Zeeland. Een originele invalshoek die aan de in Yerseke geboren Allewijn wel is toevertrouwd!

Wat niemand ziet Waar gaat het over?

Elke dag na school dwaalt Ros door de stad.

Daar bouwt ze afvaltuintjes. Opeens vindt Ros kleine dieren van kastanjes en ijzerdraad in haar tuintjes. Iemand ziet waar alle anderen gedachteloos aan voorbijgaan. Iemand ziet háár. Ze heeft een Martijn Niemeijer, Wat nie­ vriend. Maar wie? mand ziet, Uitgeverij Leopold, ISBN 978 90 258 6963 2 Niet te missen, want: (€ 13,99) Kinderen zijn meesters in het creëren van een eigen werkelijkheid. Dit boek viert deze fantasie in al zijn verschijningsvormen.

Rosa van de raven Waar gaat het over?

Rosa is anders dan haar broertjes en zusjes. Ze heeft geen veren, ze kan niet vliegen en haar gekras klinkt nergens naar. Maar Rosa ontdekt Helga Bansch, Rosa van de raven, vertaling: Joukje haar eigen kwaliteiten Akveld, Uitgeverij De Vier en dat het niet erg is om Windstreken, ISBN 978 90 511 anders te zijn.

6447 3 (€ 14,50) Niet te missen, want: Rosa heeft geen veren maar is alsnog lid van de ravenfamilie. Je kunt niet vroeg genoeg beginnen met benadrukken dat anders zijn helemaal niet zo vervelend is.

Mijn tuin Waar gaat het over? Dit informatieve doeboek staat boordevol leuke weetjes over zaaien, ontkiemen, verpotten, maar ook over alle andere dingen die bij een (moes)tuin komen Vivian den Hollander en Natascha Stenvert, Mijn tuin, kijken: bloemen, beestUitgeverij Van Holkema & jes en het weer!

Warendorf, ISBN 978 90 003 Niet te missen, want: 4835 0 (€ 8,99) Sinds de moestuinactie van Albert Heijn is jong en oud gek op alles wat groeit en bloeit. Dit boek zorgt voor leuke achtergrondinformatie tijdens het samen tuinieren.

hamlet

Bestond er maar een boek over mij

Hamlet is gek op boeken.

Hij houdt van verhalen over enge wolven, schattige konijntjes en moedige leeuwen. Stiekem wil hij echter niets liever lezen dan een boek over zichzelf. Dan is er een ‘boekauditie’… En zou zijn droom zomaar uit kunnen komen.

Door Aefke ten Hagen Tijdens de boekauditie kunnen dieren laten zien of ze geschikt zijn om de hoofdrol in hun eigen boek te spelen.

Als Hamlet, de hoofdpersoon van Het boek van Hamlet, hier lucht van krijgt, sluit hij zich snel aan in de rij om mee te doen. Hij laat al zijn geweldige talenten zien, maar de jury vindt hem maar een rare vogel. Het mooie is dat Hamlet allerlei tips en adviezen krijgt van de andere dieren die auditie doen, maar uiteindelijk

immers in een maatschappij waarin zelf tot inzicht komt. Want waarom het gestimuleerd wordt om ergens mag hij niet gewoon zichzelf zijn? in uit te blinken. Hamlet laat zien Hij is niet teder als een beer, of moedat je je niet anders voor hoeft te dig als een leeuw. Hamlet is Hamlet. doen om dat te bereiken.

Het boek van Hamlet is vertederend Het boek van Hamlet is bedoeld voor mooi. Dat komt alleen al door de kinderen vanaf 4 jaar, maar ook de illustraties, die bij elk kind nieuwsgierigheid oproepen. Want wie is die jongere lezertjes kunnen er veel plezier aan beleven. Bij ons thuis is vreemde vogel? En waarom loopt het vaste voorleesboek Mama kwijt hij met zo’n stapel boeken rond? inmiddels ingeruild voor een dageDe vormgeving is erg kleurrijk en lijkse portie Hamlet. De jongste lezer vrolijk, maar voor kinderen is het (1 jaar) vindt vooral de illustraties toch niet te veel. Op elke bladzijde prachtig en de oudste (bijna 3) kan is er net genoeg te zien om de verhet verhaal ook al waarderen: ‘Nu haallijn vast te houden en niet in gaan de krokodil en details te verzanden. Al de beer het boek van zijn er hier en daar wel Hamlet kopen,’ roept wat prachtige kleine hij na het voorlezen grapjes te spotten: zo enthousiast uit. En dat wordt in de ontknoping is een goede afsluiter duidelijk dat het uiltje, voor dit verhaal. Laten dat telkens weer op de we Het boek van Hampagina’s opduikt, al de let kopen, want het is hele tijd een boek over een heerlijk boek om Hamlet aan het lezen is. voor te lezen bij het Dit prachtige prentenbedritueel. Of op een boek vormt een prima Hrefna Bragadottir, Het boek ander moment. aanleiding voor een van Hamlet, Uitgeverij Clagesprek met kinderen vis, ISBN 978 90 448 2667 8 over jezelf zijn. We leven (€ 14,95)

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 19

young adult oreo-koekjes

column

Oorlogs­ avontuur

Uit de kast!

Het is raar maar waar: Simon vs. de verwachtingen van de rest van de wereld is voorspelbaar en verfrissend tegelijk. De hoofdrol in dit high school-verhaal is voor Simon, die toevallig homo is.

het risico lopen om door iemand anders ge-out te worden, of zelf uit de kast komen.

Simon vs. de verwachtingen is op veel vlakken een typisch young adultboek, waarin thema’s als eerste liefde en onzekerheid hun vaste plek innemen. Ook de schrijfstijl voelt bekend aan: dankzij alle filosofische puberinzichten heeft het boek wat Door Anouk Abels weg van het werk van John Green, terwijl het mailverkeer tussen Blue Nou ja, helemaal en Simon doet denken aan de structoevallig is dat niet. tuur van de Hoe overleef ik-boeken Becky Albertalli’s boek van Francine Oomen. Toch doet draait om één van de Albertalli iets nieuws: ze kleurt een ijkpunten in het leven standaard jeugdverhaal op haar van een homoseksuele eigen manier in met behulp van tiener: het moment haar unieke hoofdpersonage. waarop je uit de kast komt. En laat Het komt in fictie nog steeds vaak dat nu net iets zijn waar de held van voor dat homo’s voornamelijk gedehet verhaal helemaal geen zin in finieerd worden door heeft. hun homo-zijn. Simon Simon valt op jongens is zo veel meer. Hij en vindt dat prima. Sterheeft veel vrienden, ker nog: hij is verliefd speelt een kleine rol in op Blue, een onbekende de schoolmusical, luisjongen van school met tert graag naar Elliott wie hij romantische Smith en houdt enorm mailtjes uitwisselt. Wel van Oreo-koekjes. wil Simon dit nog even Daarnaast ervaart hij voor zichzelf houden. problemen die iedere Hij ziet er best tegenop andere puber ook goed om zijn familie en kent. Problemen die, vrienden via zo’n opgeals je naar Simon luisklopt moment te verteltert, eigenlijk wel wat len dat hij homo is. Als Becky Albertalli, Simon vs. de weg hebben van dat Simons sullige klasgeverwachtingen van de rest van hele kom-uit-de-kastnoot Martin zijn e-mails de wereld, vertaling: Astrid debacle: ‘Ik verander voor Blue in handen Staartjes, Uitgeverij Blossom continu, op allerlei krijgt, komt hij voor een Books, ISBN 978 90 206 7994 6 (€ 17,50) manieren. Ik krijg verlastige keuze te staan:

Becky Albertalli kering. Ik drink bier. En iedere keer moet ik mezelf opnieuw in het universum introduceren.’

Het feit dat Albertalli’s boek in principe zo’n typisch tienerboek is, levert op zichzelf ook een verfrissende kijk op. Een homoseksuele jongen verschilt immers weinig van zijn leeftijdsgenoten, en verdient dus eenzelfde soort verhaal. Het blijft natuurlijk oneerlijk dat alleen homo’s te maken krijgen met dat moeilijke uit de kast komen. Simon heeft zijn eigen oplossing, die ik alleen maar kan toejuichen: ‘Iedereen zou op de een of andere manier moeten verkondigen wat-ie is, en het zou voor iedereen zo’n pijnlijk, ongemakkelijk moment moeten zijn.’

Asteroïde

Even hilarisch als filosofisch Wat zou jij doen als een asteroïde dreigt de wereld te vernietigen? Met een knal zo heftig als 100.000 atoombommen zal ze de aarde raken. Door die dreiging verandert het leven van high school-studenten Eliza, Peter, Anita en Andy drastisch. Wat hebben zelfopgelegde regels nog voor zin als je over twee maanden dood bent?

Door Alex Hoogendoorn In We keken allemaal op van Tommy Wallach gaan de hoofdpersonen op zoek naar een zinvolle invulling van hun leven. Hoe dichter de komeet bij de aarde lijkt te komen, des te meer neemt de chaos op aarde toe. Huizen worden afgebrand, winkels geplunderd. De grondvesten van de beschaving zijn ingestort. De situatie dwingt de vier tieners na te denken over hun waarden en normen en hun toekomst, maar vooral over het heden.

We keken allemaal op wordt afwisselend beleefd vanuit de ogen van Eliza, Peter, Anita en Andy. Die

dreiging teweeg brengt bij de hoofdpersonen. Zij hebben allemaal een eigen verhaal met een verleden en beoogde toekomst. Wallach gaat daar best ver in: zelfs buiten de dialogen laat hij op subtiele wijze merken om welk perspectief het gaat, zonder dat hij zijn eigen schrijfstijl uit het oog verliest.

Wallach heeft een boek geschreven Het is opvallend hoeveel wijsheden dat niet volledig chronologisch is: er in het boek zitten. Het gedachtesteeds wordt een hoofdstuk vanuit goed van grote filosofen is op een één perspectief verteld en vaak toegankelijke manier in het verhaal haakt het in op een gebeurtenis in verweven. Maar ook Wallach zelf het voorgaande deel. Op die manier komt met rake punten die de lezer worden dezelfde gebeurtenissen aan het denken zetten. Toch is het vanuit verschillende hoeken belicht. nergens een zwaarDeze overlap is erg orimoedig boek, dankzij gineel en maakt dat de die typisch Amerihoofdstukken in elkaar kaanse high schoolhaken als de ketting humor vol sarcasme en van een stevig hangslot. baldadigheid. Je kunt De wisselende perspecniet anders dan om de tieven en wrijving in de zoveel pagina’s grinonderlinge verhoudinniken. Het maakt van gen maken het verhaal We keken allemaal op boeiend en speels. niet alleen een diepVanaf het begin weet gaande, maar ook een je al dat de komeet dolkomische young immense gevolgen zal adult-roman waarvan hebben. Dit kun je voorde schrijfstijl origineel spelbaar noemen, maar Tommy Wallach, We keken is en het verhaal stof laat je niet misleiden: allemaal op, vertaling: Aimee tot nadenken biedt. het boek draait niet Warmerdam, Uitgeverij Quezozeer om de dreiging rido, ISBN 978 90 451 1864 2 zelf, maar om wat de (€ 17,99) verschillende perspectieven zorgen ervoor dat je alle hoofdpersonen steeds beter leert kennen; het komt wel eens voor dat je als lezer doorhebt waarom een van de personages bepaald gedrag vertoont, terwijl er onderling nog veel onbegrip heerst.

Ik kom uit een tijd dat kinderen het zonder zombies, Avengers en computers moesten doen. Veel exotischer dan cowboys en indianen werd het eigenlijk niet. Maar gelukkig was daar nog de oorlog. Waar volwassenen voor The Beatles of The Rolling Stones waren, konden kinderen kiezen tussen het Wilde Westen of de Tweede Wereldoorlog. En ik was duidelijk een oorlogsavonturenkindje.

Mijn allereerste grotemensenbioscoopfilm was The Longest Day. Hand in hand met mijn vader naar het verre Den Haag om in een grote bioscoop soldaten te volgen die via kwetsbare bootjes en aan fragiele parachutes de bezetters te lijf gingen.

Kleine Patz dook onder in een wereld van groene, naar mottenballen stinkende, veel te grote soldatenkleding. Na school verdiende ik extra zakgeld door soldatenschoenen te poetsen in de lokale oudesoldatenkledingwinkel (ik zat buitengewoon dicht tegen het soldatenvuur aan) en ‘s avonds las ik de oorlogsboeken van Jan Terlouw en Klaas Norel. Over neergestorte piloten en stoere jongens die tegen de Duitsers vochten. Gek genoeg kan ik me niet herinneren dat er een les in al deze verhalen zat. Ik haalde ze er in ieder geval niet direct uit. Het was vooral spannend en er was heel veel avontuur.

Stiekem moeten mijn ouders gevonden hebben dat ik ook maar eens de donkere zijde van al dat oorlogsavontuur moest zien. Dus stond ik op een middag op het reusachtige oorlogskerkhof van Colleville-surMer in Normandië. Zeventig hectare met meer dan 3.000 Amerikaanse oorlogsgraven. Mijn vader nam me mee langs de rijen van kruizen en davidsterren. ’En dit is nog maar een heel klein deel van alle mensen die hier zijn doodgegaan,’ zei hij zachtjes. Ik voelde voor het eerst mijn vaders eigen oorlogsverleden in zijn stem. Plots realiseerde ik mij dat de mannen die in alle oorlogsavonturenfilms theatraal omvielen mannen waren die niet meer thuiskwamen. Plots zag ik de oude mannen op het kerkhof staan die met tranen in hun ogen naar een graf stonden te staren. Zelfs de mannen die de oorlogsavonturen hadden overleefd konden er nog om huilen.

Weer in Nederland haalde ik diep adem. Ik deed mijn veel te grote soldatenhelm weer op mijn jongenskop en besloot dat er twee soorten oorlogsavontuur bestonden: speel-oorlogsavontuur en echt-oorlogsavontuur.

Patz Liefhebber van Planeten en Sterren, Notoir Leunstoel Avonturier, Amateur Schatzoeker, Verhalenjager en oprichter/ verhalenmaker Verhalen*laboratorium CircusPatz circuspatz.com

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 21

boekfragment

Moordaap Gorilla Sally Jones moet de onschuld bewijzen van haar van moord beschuldigde kapitein. Vaar mee op de exotische wateren van dit fantasierijke mysterie.

Jakob Wegelius, Moordaap, illustraties: Jakob Wegelius, vertaling: Sophie Kuiper, Uitgeverij Clavis, isbn 978 90 448 2609 8 (€ 24,95) www.clavisbooks.com

Een tijdje terug heb ik van de Chief een oude schrijfmachine gekregen.

Het is een Underwood No. 5 uit 1908.

Die had de Chief gekocht van een schroothandelaar hier in de haven van Lissabon. Meerdere toetsen waren kapot en de hendel aan de wagen ontbrak. De Chief weet dat ik graag sleutel aan kapotte spullen.

Het heeft me een paar avonden gekost om mijn Underwood No.5 te repareren. Dit is het allereerste wat ik erop schrijf. Een paar toetsen zijn nog steeds wat stroef, maar dat is vast wel op te lossen met een tang en wat druppeltjes smeerolie.

Maar dat moet wachten tot morgen.

Achter het raam van mijn hut is het al donker. De lichten van de schepen die op de rivier voor anker liggen fonkelen op het zwarte water. Ik heb mijn hangmat opgehangen en ga zo slapen.

Ik hoop dat die verschrikkelijke dromen mij vannacht met rust laten.

Het is weer avond.

Vandaag hadden we geluk, de Chief en ik. Elke ochtend vroeg gaan we naar een café in de haven, waar

werkloze zeemannen bijeenkomen in de hoop die dag een klus te krijgen. Meestal wordt het niets, maar vandaag hadden we beet. We hebben van zonsopgang tot zonsondergang kolenzakken gesjouwd. Het loon was slecht, maar we kunnen iedere cent gebruiken.

Mijn rug en mijn armen doen zeer. En mijn vacht jeukt van het kolengruis.

Maar ik ben vooral moe. Ik heb ook vannacht weer onrustig geslapen. Ik geloof dat ik al een maand niet meer een hele nacht heb doorgeslapen zonder wakker te worden uit een nachtmerrie.

Het zijn steeds dezelfde dromen.

Sommige nachten sta ik weer in de machinekamer van de Song of Limerick. Sterke armen houden me van achteren vast, terwijl de stoommachine op volle toeren draait en het schip zinkt.

Andere nachten droom ik over commissaris Garretta. Het is donker en ik weet niet waar ik ben. Misschien tussen de graven op het kerkhof in Prazeres. Ik zie alleen Garretta’s kleine ogen. Die lichten kil op onder de rand van zijn hoed. En ik ruik de scherpe geur van verbrand kruit uit zijn revolver. Het schot dreunt nog na in mijn oren.

Maar de verschrikkelijkste droom gaat over de Chief. Ik sta in de regen voor een ijzeren poort in een hoge muur op hem te wachten. De tijd

verstrijkt en ik ben verkleumd tot op het bot. Ik probeer mezelf ervan te overtuigen dat die grote poort elk moment open kan gaan. Maar diep vanbinnen weet ik dat ik mezelf voor de gek hou. Het zal nooit gebeuren. De Chief zit voor altijd vast achter die muur.

Soms schreeuw ik in mijn slaap.

Op een nacht, niet zo lang geleden, werd ik wakker toen de Chief mijn hut binnenstormde met een grote pijptang in de aanslag. Hij had me horen schreeuwen en dacht dat een indringer op het punt stond mij pijn te doen. Dat had ook best zo kunnen zijn. We hebben gevaarlijke vijanden hier in Lissabon.

Nee, nu ben ik te moe om te schrijven. Maar ik denk dat ik morgen verderga. Ik ben ontzettend blij met mijn Underwood No. 5!

Nachtval – boek 1 in de trilogie Emperium Nachtval houdt de lezer een grimmige spiegel voor. Wie erin durft te kijken, herkent in het Emperium onze hedendaagse samenleving.

Maatschappijkritisch, vol verwijzingen naar de literatuur, religie en geschiedenis.

Bas Kock, Nachtval, boek 1 in de trilogie Emperium, Uitgeverij Celtica Publishing, ISBN 978 94 913 0049 3 (€ 20,00) www.celtica-publishing.nl

Terwijl de bende boeren en herders uit het zicht verdween, trok Ichtus zijn mantel nog wat steviger om zich heen. Hij huiverde. Hoewel het voorjaar in andere delen van het Emperium steeds nadrukkelijker zijn opwachting maakte, was het in de Kraa nog altijd ijzig koud.

De zon, die zich slechts sporadisch vertoonde, had nog niet de kracht die nodig was om de wintersneeuw van de berghellingen te smelten.

Een kille wind plukte schichtig aan Ichtus’ baard. Maar het was niet de kou die zijn oude botten verkilde.

Het was de angst van de meute die hij nakeek. Hij had hem in hun ogen zien branden, beneden, terwijl hij ze van achter de verbrokkelde borstwering toesprak. Deze mannen hadden zich niet enkel naar de poort van Fort Kraa gewaagd om te eisen dat hailar Ichtus hun bergen zou verlaten en al zijn magische rotzooi met zich mee terug naar Kandar zou nemen. Nee, iemand had ze bang

gemaakt. Doodsbang. En Ichtus had een sterk vermoeden wie daarvoor verantwoordelijk was.

Roerloos stond de oude hailar op de weergang. Zijn blik volgde de mannen, die de door sparren omzoomde weg afdaalden. De wind overstemde het knerpende geluid van hun voetstappen in de sneeuw. Waarom laten jullie je zo gemakkelijk bang maken? dacht hij. Voelen jullie soms de verandering die de wind aanvoert?

Zijn blik gleed van de mannen naar de hemel. Nee, aan de zon was nog niets van het naderende onheil te zien. Dat zou nog wel een half jaar duren. ‘En pas dan’, mompelde Ich-

tus, ‘zal het gruwelijke gezicht van de angst jullie in de ogen kijken.’

Tim leunde met zijn handen zwaar op de twee koffers, waardoor de Volkswagen van zijn ouwe heer naar beneden veerde. De zon brandde op zijn rug en het zweet brak hem spontaan uit. Hij haalde diep adem in een poging te voorkomen dat hij niet door een of andere duizeling bevangen werd. Hij wilde niet laten merken hoezeer zijn vader hem pijn kon doen.

Hij concentreerde zich op de geluiden om hem heen, zijn ogen gesloten. De nog draaiende Volkswagenmotor werd overstemd door de geluiden van de tientallen enthousiaste reizigers die hem omringden.

Opgewonden kinderstemmen en

dichtslaande portieren vormden een holiday concerto, met als climax een bulderend geluid dat de grond liet trillen. Een schaduw viel over hem heen. Tim keek op en zag meters boven hem een vliegtuig dat de landing had ingezet, een zwarte vlek met een goudgele corona, afgezet tegen het azuren luchtruim. Het toestel gleed over hem heen, waarna de zon gelijk recht in zijn gezicht scheen. Snel keek hij opzij, knipperend om de zwarte vlekken in zijn blikveld weg te werken. De hoofdpijn nam toe. Hij proefde braaksel in zijn keel en zweetdruppels prikten in zijn ogen.

Op dat moment voelde hij hoe de

oude man zich naar hem toe boog.

Het laatste restje zelfbeheersing en goede voornemens verbrijzelde. Het was niet eens spontaan. Het was de culminatie van een weekend vol stille maar ook onverbloemde verwijten.

Tim draaide zich om, balde zijn vuist en gaf zijn vader een stomp vol op zijn smoel.

Gebroken geheugen In deze spannende futuristische thriller wordt Tim Hall wakker in een onwerkelijke wereld, gevangen in een ander lichaam en met gaten in zijn geheugen. En hij is niet alleen…

J. Sharpe en Jos Weijmer, Gebroken geheugen, Uitgeverij Zilverspoor, ISBN 978 94 630 8011 8 (€ 18,95) www.zilverspoor.com

De duisternis, zwaar en verstikkend, loste op. Slierten blauwzwarte nevel trokken voor zijn ogen weg, als rijen soldaten die de aftocht bliezen. Het was alsof hun dreunende voetstappen binnen zijn hersenpan resoneerden. Hij had het gevoel dat zijn kop uit elkaar zou knallen, wat zijn misselijkheid deed toenemen.

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 22

harland awards Op 2 april is het zover: de uitreiking van de Harland Awards in De Rode Hoed in Amsterdam. Tijdens dit bijzondere gala vormen de Nederlandse auteurs van fantasy, sciencefiction en horror het stralende middelpunt.

De Boekenkrant ging in gesprek met twee organisatoren. interview

Een nieuwe awardshow voor een fantastisch genre Tijdens de Harland Awards komen liefhebbers en auteurs van het fantastische boek bij elkaar voor de uitreiking van twee prijzen: één voor het beste ingezonden verhaal, en één voor de beste verbeeldingsroman van het jaar.

Door Anouk Abels ‘De romanprijs is nieuw,’ vertelt David Samwel Bol, hoofdorganisator van de awardshow. ‘Uitgevers kunnen hun boeken insturen, zolang ze in het fantastische genre thuishoren. Dit jaar waren er 41 inzendingen, van de meest uiteenlopende uitgeverijen.

Een flinke kluif voor de jury, dus!’

De 21-jarige hoofdorganisator vertelt vol verve over de awardshow. Zelf heeft hij verrassend genoeg geen grote passie voor het fantastische boek, maar wel voor de mensen die de verhalen maken of lezen. Met de gala-avond hoopt hij een breder publiek te enthousiasmeren voor het genre. ‘Volgens mij is het veel populairder is dan je zou denken.

Veel mensen lezen wel eens een boek met fantastische elementen.

Ze zijn alleen niet echt bewust bezig met het feit dat hun boek onder het genre valt.’ Ook denkt Bol dat films en series vooral een jongere doelgroep prikkelen om fantasy te lezen.

‘Je ziet het aan de populariteit van series en films als True Blood, The Walking Dead, Game of Thrones, The Hobbit, Spider-Man en The Hunger Games; allemaal verhalen uit het fantastische genre, die toevallig ook nog eens allemaal op boeken gebaseerd zijn.’

D

e Harland Awards kennen een bijzondere geschiedenis.

Precies veertig jaar geleden werd voor het eerst een schrijfwedstrijd georganiseerd met de naam King Kong Award. De regels zijn in grote lijnen hetzelfde gebleven: deelnemers sturen een fantasy-, sciencefiction- of horrorverhaal in, en een vakjury kiest vervolgens het

beste verhaal uit. Bol: ‘Het is ooit als een heel klein, specialistisch evenement begonnen. Maar door de jaren heen heeft er een soort evolutie plaatsgevonden. We zijn naar steeds grotere locaties gegaan, en er deden steeds meer mensen mee aan de verhalenwedstrijd.’

In 2004 werd de wedstrijd, die inmiddels bekend stond als de Millennium Prijs, omgedoopt tot de Paul Harland Prijs; een eerbetoon aan de overleden schrijver Paul Harland, die de award meerdere malen zelf in de wacht sleepte en bij andere edities een rol speelde bij de organisatie en de jurering van de prijs. Nu de onderscheiding twaalf jaar later weer van naam wisselt, blijft dat eerbetoon intact.

Esther Koning

D

e uitreikingsceremonie is echter wel flink op de schop gegaan.

De organisatie wilde van de eerste prijsuitreiking van de Harland Awards een grootse avond maken. Maar hoe pak je dat aan?

En wat heb je daar allemaal voor nodig? Om antwoorden op die vragen te krijgen, ging Bol op zoek naar mensen die hem bij de organisatie zouden kunnen helpen. Uiteindelijk kwam hij terecht bij een familievriendin: Adelheid den Hollander.

Als ervaren bestuurder hielp zij de jonge organisator ook de financiële kant van het project goed te regelen.

‘Ik heb altijd gewerkt op het gebied van gezondheid, welzijn en wetenschap,’ vertelt Den Hollander. ‘Subsidieaanvragen waren mij dus niet vreemd, maar de boekenwereld was voor mij compleet nieuw.’

Hoogtepunt van hun samenwerking was de subsidie die de Harland Awards uiteindelijk ontvingen van het Nederlands Letterenfonds.

‘Ik vind het nog steeds heel knap van ons dat we het op zo’n korte termijn voor elkaar gekregen hebben,’ benadrukt Den Hollander. ‘Dat komt vooral omdat David de juiste mensen bij elkaar heeft gebracht. Hij heeft snel gezien wat nodig is om dit evenement te organiseren, en daarbij de schrijvers te ontlasten.’

Het resultaat mag er zijn: waar de uitreiking van de Paul Harland Prijs een aantal jaar geleden nog in een achterafzaaltje in het Archeon plaatsvond, mogen liefhebbers en schrijvers nu genieten van een spectaculair gala in De Rode Hoed in Amsterdam. De sfeer zal heel anders zijn dan de laatste uitreiking van de Paul Harland Prijs in 2015: zo behoort

David Samwel Bol, hoofdorganisator van de Harland Awards

‘Het moet een avond worden waar de fantasyschrijver en de lezer gewoon naartoe kunnen gaan en genieten van een avondje uit, zonder dat ze zelf met boeken hoeven te zeulen.’ de boekenmarkt, waar de schrijvers vorig jaar nog zelf hun eigen waar verkochten, tot de verleden tijd.

Bol: ‘Het moet een avond worden waar de fantasyschrijver en de lezer gewoon naartoe kunnen gaan en genieten van een avondje uit, zonder dat ze zelf met boeken hoeven te zeulen. We willen de mensen een leuke zaterdagavond bezorgen, met een mooi literair, entertainend programma.’

B

ol kijkt samen met de andere organisatoren enorm uit naar de grote avond, waar onder anderen Jeff VanDerMeer, Thomas Olde Heuvelt, Tomas Ross, Paul van Loon en Susan

Smit hun opwachting zullen maken.

‘We zijn erg benieuwd naar hoe het met die eerste romanprijs zal gaan; het is een primeur, en dat is leuk om mee te maken. Nu wij het resultaat aan het publiek gaan presenteren, is het van hen. En moeten we afwachten wat zij ermee gaan doen.’ Daarbij hoopt de jonge organisator stiekem wel dat er tussen de toeschouwers ook wat toekomstige topauteurs zullen zitten. Schrijvers in spé die geïnspireerd raken om een verhaal in te sturen voor de volgende Harland Awards. ‘Het lijkt me interessant als deze markt zich verder gaat ontwikkelen,’ droomt Bol hardop. ‘Wat voor talent wordt er dan weer ontdekt?’

Wil jij ook bij de Harland Awards zijn? Kaarten zijn te koop via www.harlandawards.eu.

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 23

harland awards fantasy

Auke Hulst

Wat is er toch zo fantastisch aan een fantastisch boek? geput kan worden.

Daarom zijn de Harland Awards zo belangrijk; we worden herinnerd aan de culturele schatkamer die we op eigen bodem hebben. Ik hoop dat ooit iemand een boek van Rowling, King, Martin, of Asimov aan zal prijzen met: voor fans van Van Unen, Li, Wijmer en Sharpe, Hulst of Hoving. Dát zou pas fantastisch zijn. (Jesse Poiesz) Chris van Houts

nederlandse fantasy

Harland Awards: een kijkje in de schatkamer Het fantastische boek wordt nog wel eens veronachtzaamd en vergeten. Dit geldt dubbel voor Nederlandse fantastische fictie. Ten onrechte; er is een weelde aan schitterende Nederlandse fantasy, magisch realisme en sciencefiction.

Door Jesse Poiesz Gelukkig zijn er de Harland Awards om dit genre in het zonnetje te zetten. Nu is er niet alleen een prijs voor verhalen, maar ook voor de beste roman.

Welke boeken staan er op de shortlist? En wat maakt deze boeken zo bijzonder?

Auke Hulst – Slaap zacht, Johnny Idaho

Het eerste boek op de shortlist gaat over Johnny Idaho, een jongeman met een voorliefde voor Moby Dick, die met wetenschapper Hatsu Hamada en de doodzieke bankier Willem Gerson op zoek gaat naar de sleutel tot het eeuwige leven. Het vertelperspectief wisselt tussen deze personages en het verhaal speelt zich af in het dystopische, futuristisch eilandenrijk de Archipel. Hulst maakt van de Archipel een karikatuur van onze eigen maatschappij en maakt daarbij gebruik van verwij-

zingen naar (Amerikaanse) popcultuur. Kennis van deze popcultuur geeft een leuke tweede laag aan het boek, maar ook zonder deze inzichten is Slaap zacht, Johnny Idaho een meeslepend verhaal dat de grote thema’s niet schuwt.

De stem van de zee is een mooi verhaal waar je even de tijd voor moet nemen, maar dat betaalt zich dubbel en dwars uit in spanning en leesplezier.

Isabel Hoving – De een na laatste dood van het meisje Capone

Gebroken geheugen speelt niet in de toekomst, maar dat maakt het boek niet minder bevreemdend. Tim Hall wordt wakker in een vliegtuig… En in een ander lichaam. De lichten zijn uit en in het vliegtuig is er alleen een negenjarig meisje aanwezig.

Samen gaan ze op verkenning uit.

Het boek doet aanvankelijk denken aan het verhaal De engelieren van Stephen King, maar krijgt gelukkig een eigen draai. Zeker aan te raden voor fans van die meester van de horror.

Het is het jaar 2099. Europa is inmiddels overstroomd en het zestienjarige weesmeisje Ewa Capone is op de vlucht. Ze weet niet waarom, maar er zitten twee agenten achter haar aan. Wat volgt is een spannende race door een futuristische wereld, met allerlei innovaties, toekomstige straattaal en dystopische maatschappelijke misstanden. Hoving legt de futuristische termen in het boek verder niet uit. Dit heeft een zeer prikkelend effect; het dwingt de lezer tot zelf nadenken. Al met al een bijzonder intelligent young adult-boek.

Mara Li – De stem van de zee

Ook De stem van de zee speelt in de toekomst. In dit geval is een groot deel van de mensheid uitgeroeid door een epidemie. In deze wereld wordt het vissersdorp waar Nimue met haar kleine broertje woont door een vloedgolf weggevaagd.

Het tweetal besluit op zoek te gaan naar hun moeder, die Nimue alleen maar uit verhalen kent. Gaandeweg leert ze meer over haar eigen verleden en dat van haar familie.

Isabel Hoving

Mara Li

Jos Weijmer, J. Sharpe – Gebroken geheugen

Jeroen van Unen – De Nachtuilen

J. Sharpe

Rikervp

en soms dystopische wereld zijn eigen weg moet zien te vinden. Dit geldt immers voor ons allemaal.

Onverwacht weerspiegelen de boeken op de shortlist onze bezetenheid van de Angelsaksische wereld, door veelvuldig gebruik van verwijzingen naar Amerikaanse cultuur en Engelse namen.

Terwijl Nederland toch ook een bloeiende cultuur kent waaruit

Andr eas Terlaak

D

e setting van een fantastisch boek is een handig middel om het publiek een spiegel voor te houden en maatschappelijke angsten, obsessies en neuroses uit te vergroten en te belichten. Vooral omdat de hoofdpersoon binnen de magische, verwarrende, nieuwe, soms utopische

De Nachtuilen is een mooi voorbeeld van magisch realisme: een verhaal over onze eigen wereld met een magische twist. Het boek gaat over de Denari-eilanden, die gewoon in de ‘normale wereld’ bestaan, maar zowel de lezer als hoofdpersoon Tobias hebben nog nooit van deze archipel gehoord. Samen ontdekken ze deze nieuwe wereld en leren ze over Tobias’ rol in het beslechten van een eeuwenoude magische strijd. De Nachtuilen is overigens het eerste deel van een nieuwe serie. Liefhebbers van Harry Potter zullen niet teleurgesteld raken.

Jos Weijmer (1967-2015)

Auke Hulst, Slaap zacht, Johnny Idaho, Uitgeverij Ambo|Anthos, ISBN 978 90 4142 483 9 (€ 19,99)

Isabel Hoving, De een na laatste dood van het meisje Capone, Uitgeverij Querido, ISBN 978 90 451 1833 8 (€ 17, 99)

Mara Li, De stem van de zee, Uitgeverij Storm Publishers, ISBN 978 94 920 9809 2 (€ 14,95)

Jos Weijmer en J. Sharpe, Gebroken geheugen, Uitgeverij Zilverspoor, ISBN 978 94 630 8011 8 (€ 18,95)

Jeroen van Unen, De Nacht­ uilen, Uitgeverij Luitingh Sijthoff, ISBN 978 90 245 6939 7 (€ 16,99)

DeeDee Productions

Jeroen van Unen

De mooiste Libraries Deze hoogwaardig afgewerkte boekenkasten nu voor ongelofelijke lage prijzen.

Leverin g in de he le Benelu x!

Private Library

Brighton Library

100 cm breed: normaal € 1590,00 nu voor € 695,00

92 cm breed: normaal € 1590,00 nu voor € 595,00

200 cm breed: normaal € 2195,00 nu voor € 995,00

171 cm breed: normaal € 2590,00 nu voor € 895,00

300 cm breed: normaal € 2995,00 nu voor € 1395,00

250 cm breed: normaal € 2990,00 nu voor € 1195,00

400 cm breed: normaal € 3995,00 nu voor € 1995,00

330 cm breed: normaal € 3295,00 nu voor € 1495,00

(met deurtjes)

(met laden)

WWW.MEUBELSENMEER.NL RENDEMENTSWEG 12 D,E & F, 3641 SK MIJDRECHT • 0297 253 886 • INFO@MEUBELSENMEER.NL

Kijk voor meer kleuren en informatie op www.meubelsenmeer.nl

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

Voor de lezers van Het Rosie project en Het wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht Juffrouw Ona Vitkus heeft haar hele leven – op drie maanden in de zomer van 1914 na – zo onopvallend mogelijk geleefd en haar geheimen streng bewaakt.

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

De jongen, een scout met een fascinatie voor wereldrecords, brengt daar verandering in met zijn bezoekjes. Hij is elf. Zij is honderdvier jaar én honderdéén dagen oud (ze houden het samen bij).

De jongen geeft haar het gevoel dat ze misschien toch wel speciaal is. Beter laat dan nooit...

Maar wanneer de jongen ineens wegblijft, begint ze te denken dat hij toch niet zo bijzonder is als ze dacht. Wat kan anders de reden zijn van zijn plotselinge verdwijning?

Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 250,– en een week 350,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

EEN VERHAAL VOOR IEDEREEN DIE GRAAG LACHT, HUILT EN INZIET HOE BIJZONDER HET LEVEN KAN ZIJN! ISBN 978 90 452 1005 6 Prijs: € 19,95

Ook verkrijgbaar als e-book ISBN 978 90 452 1145 9

Dan komt de vader van de jongen bij haar langs, vastbesloten om de goede daad waar zijn zoon aan was begonnen af te maken. Ona moet deze nieuwe vreemdeling duidelijk maken dat er niet alleen klusjes zijn om op te knappen, maar dat er ook een levenswerk te volbrengen is...

Maar waar kan de jongen gebleven zijn?

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 25

boekfragment

Daar is de Muur Berlijn is een stad met duizend en een mogelijkheden.

Je kunt er wandelen en fietsen, de stad ontdekken of historische plekjes opzoeken zoals Het liefdesnest van Joseph Goebbels, zoals hoofdstuk 7 heet in Daar is de Muur, het tweede boek van Margriet Brandsma over Berlijn. Met fotograaf Jeroen van Eijndhoven zwierf ze afgelopen zomer door de stad, inmiddels een van de meest hippe steden van Europa.

Margriet Brandsma, Daar is de Muur, Uitgeverij Conserve, ISBN 978 90 542 9219 7 (€ 19,99, e-book: € 7,99) www.conserve.nl

Veertig kilometer ten noorden van Berlijn ligt de Bogensee, een meer in de gemeente Wandlitz. Op een terrein bij het meer, verscholen in de bossen, staan gebouwen weg te kwijnen. Het zijn stille getuigen van een turbulente geschiedenis. Nazipropagandaminister Joseph Goebbels woonde er en na de oorlog was het complex in gebruik bij de FDJ, de jongerenorganisatie van de staatspartij van de DDR. Kaderschmiede werd het genoemd, smederij van partijkader. Tot 1990 was het terrein afgeschermd, meteen nadat de hekken opengingen, stroomde het publiek toe.

Iedereen wilde het ‘liefdesnest’ van Goebbels wel van binnen zien

en wilde de gebouwen waar DDRkopstukken als Honecker, Krenz en Mielke vlammende toespraken hebben gehouden, wel eens van dichtbij aanschouwen. Nu is het complex vooral een blok aan het been van Berlijn. Al jaren zoekt het stadsbestuur er een koper voor, maar niemand heeft belangstelling voor de grond met het bruine verleden. Behalve neonazi’s, maar die mogen het niet kopen. Een beknopte geschiedenis van Joseph Goebbels’ Haus am Bogensee.

Een verjaardagscadeau op bestelling ‘De stad Berlijn heeft districtsleider Dr. Goebbels een bijzonder verjaardagscadeau geschonken. Het betreft een eenvoudig huis aan een van de stille meren in de omgeving van Berlijn,’ schreef het nationaalsocialistische blad Angriff op 30 oktober 1936.

Een dag eerder had Goebbels zijn 39ste verjaardag gevierd. Hij kreeg, zo schreef hij in zijn dagboek, stapels geschenken. Hermann Göring was van de partij en ook Hitler zelf kwam zijn Rijksminister van Volksvoorlichting en Propaganda feliciteren.

Ondanks alle festiviteiten vond Goebbels tijd om naar de Bogensee te gaan. En wat hij zag, beviel hem: ‘Het huis is prachtig geworden. Hier kan een mens uitrusten en werken.

Wat een idylle. Zo romantisch en stil.

Ik ben helemaal gelukkig,’ noteerde hij in zijn dagboek.

Het stadsbestuur was niet zelf op de gedachte gekomen Goebbels een huis cadeau te doen. Julius Lippert, trouwe volgeling van Goebbels, had de burgemeester eerder laten weten dat het passend zou zijn als Berlijn Goebbels verbondenheid en vooral dankbaarheid zou tonen ‘omdat hij de Rijkshoofdstad voor het nationaalsocialisme heeft veroverd’. Lippert schreef verder dat hij wist dat Goebbels graag in de eenzaamheid van de natuur een landhuis wilde hebben om er rustig te kunnen werken.

Dat het niet om een beleefd verzoek ging, bleek uit zijn opmerking dat het huis aan de Bogensee op de 39ste verjaardag van Goebbels op 29 oktober 1936 klaar moest zijn. Goebbels had de idyllische plaats aan de Bogensee eerder zelf ontdekt en zag meteen: ‘Daar ligt de plaats waar voor mij iets gebouwd moet worden.

Een kleine heuvel en van bovenaf zie je alleen water, bomen en weilanden. En rondom grote eenzaamheid.’

boekfragment

Moresnet Van 1816 tot 1920 lag aan de Nederlandse zuidgrens Moresnet, een eigenaardig minilandje. Het ontstond per ongeluk, maar toch begonnen de paar honderd inwoners zich na enkele jaren een echt volk te voelen.

Philip Dröge, Moresnet, Uitgeverij Spectrum, ISBN 978 90 003 4960 9 (€ 19,99) www.unieboekspectrum.nl

Als er ooit iemand een goed cadeau heeft gegeven aan een persoon die alles al heeft, dan is het Jean-Jacques Daniel Dony. De inwoner van de stad Luik is uitvinder en heeft het bad dat hij aan Napoleon heeft geschonken zelf in elkaar gezet. Dony is zijn tijd ver vooruit, vooral de thermische sifon die het water automatisch verwarmt en rondpompt, is ingenieus. Pas dertig jaar later vraagt een Britse uitvinder patent aan op een vergelijkbaar systeem. Maar hij is dan ook meer dan alleen maar een handige fan van Napoleon. Behalve als uitvinder, is Dony ook actief als metallurg en chemicus. En lekenpriester, maar dat alleen in zijn vrije tijd. Bovendien zit hij in zaken. Het bad is niet zomaar een cadeautje, het is een relatiegeschenk. De Franse keizer en hij kennen elkaar dan ook al een tijdje; de zakelijke verstandhouding tussen de uitvinder en de dictator begint in 1805. In dat jaar vraagt Dony bij Napoleon een concessie aan om op 8000 hectare van wat dan het Ourthe-departement

van het reusachtige Franse Rijk is, metalen te mogen delven. Het gaat hem specifiek om een dunbevolkte streek tussen Luik en Aken.

Napoleon consulteert zijn Dienst der Mijnen over de aanvraag. Wat ziet Dony in die regio? De ingenieurs schrijven een doorwrocht rapport over de bodemschatten ter plekke.

Ten noorden van het dorp Kelmis, gemeente Moresnet, midden in het gebied waarvoor Dony de aanvraag heeft ingediend, vind je op geringe diepte een grote ader van zinkspaat, een erts waar je zinkpoeder van kunt maken. Er is daar een kleine groeve, waar een handvol arbeiders dat geelbruine mineraal opgraaft. Dat doen ze ter plekke al eeuwen, in het rapport staat dat de groeve al sinds de vijftiende eeuw in bedrijf is.

Daar is het Dony waarschijnlijk om te doen. Maar waarom? Deze grondstof is zo lastig te bewerken, dat commerciële bedrijven er nauwelijks handel in zien. Het is bijna onmogelijk om er winst mee te maken. De groeve is daarom noodgedwongen in handen van een Frans staatsbedrijf dat zorg draagt voor de exploitatie. De heuvel achter de groeve heet in het Duits Altenberg (Auewe Bäersch in het lokale dialect), de Fransen noemen hun zinkonderneming daarom Vieille Montagne.

Dat echte ondernemers de groeve links laten liggen, komt door de

stand van de techniek. Zink is heel moeilijk te produceren, zeker in grote hoeveelheden. Het beste dat je tot dan toe met zinkspaat kunt doen, is het in een met steenkool gestookte oven stoppen. Daarin vallen de stenen die het zinkerts bevatten door hitte uit elkaar. De brokstukken haal je uit de oven en kun je dan tot een wit poeder malen dat zeer rijk is aan zinkoxide. Meng je dat poeder met vloeibaar koper, dan krijg je een harde legering: messing. Dat procedé kenden ze al in het oude Griekenland. Messing is echter te duur om in grote hoeveelheden te gebruiken, er worden vaak onderdelen van machines van gemaakt.

Fabrieken produceren het daarom maar mondjesmaat, zinkspaat is een echt nicheproduct. In de ovens van die tijd gaat bovendien veel zink verloren. Door de grote warmte die nodig is om de stenen uit elkaar te laten vallen, gaat een deel van het zink direct over in gasvorm en verdwijnt door de schoorsteen naar buiten. Dat maakt het bedrijfsmatig rendement te klein.

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 26

non-fictie Boekenkrant tipt Germania Waar gaat het over?

Simon Winder raakte op jonge leeftijd gefascineerd door Duitsland.

Germania is het persoonlijke verslag van zijn ontdekkingsreis in het land van onze oosterburen.

Niet te missen, want: Een enthousiaste Brit op ontdekkingstocht door Duitsland, dat levert mooie culturele bespiegelingen op. Het perfecte boek voor bij het thema van deze Boekenweek.

Simon Winder, Germania, vertaling: Margreet de Boer en Ronald Kuil, Uitgeverij Spectrum, ISBN 978 90 003 5001 8 (€ 12,50)

Vloed en bodem Waar gaat het over?

Historicus Per Leo onderzoekt het naziverleden van zijn grootvader Friedrich en reconstrueert de geschiedenis van zijn familie, die naam maakte in de scheepsbouw.

Niet te missen, want: Leo zet zijn grootvader Friedrich tegenover diens broer Martin, die een tegenovergesteld leven leidde. Zo toont hij je meerdere kanten van Duitsland.

Per Leo, Vloed en bodem, vertaling: Marion Hardoar en Hans Driessen, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 0251 1 (€ 19,99)

Margriet Brandsma As in tas Waar gaat het over?

Jelle Brandt Corstius doet verslag van de fietstocht die hij in het voorjaar van 2014 ondernam om de as van zijn overleden vader uit te strooien.

Niet te missen, want: Jelle Brandt Corstius weet ons altijd te boeien met zijn reisprogramma’s en -boeken. Na zijn grappige Universele reisgids voor moeilijke landen zijn we benieuwd hoe dit serieuzere reisverhaal uitpakt.

correspondent

Een Lonely Planet met verdieping Jelle Brandt Corstius, As in tas, Uitgeverij Das Mag, ISBN 978 90 824 1063 1 (€ 17,95)

Berlijn is nog nooit zo populair geweest als nu. Zonder opsmuk schetst oud-NOScorrespondent en Berlijnkenner Margriet Brandsma een beeld van deze dynamische stad die nooit slaapt.

Door Floortje van Gameren

Vrij Waar gaat het over?

In Vrij leert Marnix Pauwels je op een nieuwe manier kijken naar je aannames over het leven, en biedt hij verrassende inzichten waarmee je vrij en gelukkig kunt functioneren.

Niet te missen, want: Je goede voornemens voor Marnix Pauwels, Vrij. Minder 2016 inmiddels al lang denken, lichter leven, Uitgeveopgegeven? Tijd voor rij Lucht, ISBN 978 94 917 2958 een tweede ronde! Deze 4 (€ 19,95) keer met de aanpak van Pauwels, die niet het ‘zoveelste Stappenplan Naar Succes’ belooft, maar je wel laat zien hoe het anders kan.

Bij velen staat niet meer Parijs op nummer één voor een citytrip binnen Europa, maar Berlijn. Berlijn heeft een stuk van Parijs’ magie weggezogen. Zo lijkt het althans al kijkende naar het grote aantal toeristen dat sinds een jaar of tien de stad bezoekt. Waarom is de Deutsche Hauptstadt ineens zo populair geworden? Deze vraag inspireerde Margriet Brandsma om aan haar vijfde boek te beginnen: Daar is de Muur, een vervolg op het in 2006 verschenen Waar is de Muur?.

Daar is de Muur kan worden opgevat als een reisgids, maar wel een heel uitgebreide. En dat is precies het grote verschil met andere reisgidsen over Berlijn. Doordat Brandsma ja-

renlang in de stad heeft gewoond en voor de NOS verslag deed van elke gebeurtenis daar, weet ze letterlijk elk detail van de stad. Zo weet ze bij elk plein en busstation en iedere metrohalte of wijk wel een verhaal te vertellen. Waarom de elitebuurt anekdotes of zinsneden die het boek Charlottenburg in het westelijke levendiger zouden kunnen maken. deel van de stad ligt, bijvoorbeeld: Een iets speelsere beschrijving was ‘Omdat de wind in Berlijn vrijwel geen zonde geweest. altijd uit westelijke richting komt, Toch moet het de oud-journaliste gingen welgestelden in het westelijworden nagegeven dat ze een erg ke deel van de stad wonen vanwege goed en gedetailleerd beeld wegzet de schonere lucht. Nu speelt het van ‘de stad die de naam heeft altijd geen rol van betekenis meer, maar te veranderen’. Daar vroeger met kachels die is de Muur garandeert op bruinskool en hout elke Berlijn-reiziger stookten, wel degelijk.’ niet alleen een inkijk De reiziger die van dit te geven in de hoogsoort feiten houdt, zal tepunten van de stad, ongetwijfeld genieten maar ook in de achtervan Daar is de Muur. grond van de minder In het boek wordt ovebekende plekken. rigens wel duidelijk dat Kortom, Brandsma Brandsma het grootste geeft door de vele gedeelte van haar cardetails een diepere rière heeft doorgebracht dimensie aan Berlijn als nieuwsjournalist. die een simpele Lonely Daar is de Muur zit naPlanet achterwege zou melijk vol feiten zonder Margriet Brandsma, Daar is de laten. enige schwung: het Muur. Verhalen over Berlijn, boek is erg informatief Uitgeverij Conserve, ISBN 978 90 542 9219 7 (€19,99) en bevat nauwelijks

‘De stad die de naam heeft altijd te veranderen.’

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 27

non-fictie USA

Op reis in eigen land De wereld herbergt nog maar weinig verborgen plekken voor reisboekenschrijver Paul Theroux, maar van zijn eigen Amerika heeft hij nog lang niet alles gezien. In Het diepe Zuiden verkent hij de zuidelijke staten.

Door Nina Visser

‘Het klassieke reisverslag is een verhaal vol risico’s, vaak een zoektocht, (...) en draait om het doorstaan van alle wisselvalligheden van de zoektocht, en dan veilig naar huis terugkeren,’ schrijft Theroux in het begin van zijn boek. Zo’n soort verhaal is Het diepe Zuiden echter niet geworden, daar zorgde de bovenmatige kwaliteit van het wegdek in de Verenigde Staten wel voor. Je kunt natuurlijk doen alsof, maar daar heeft Theroux een hekel aan. Collega Henry David Steve McCurry Thoreau krijgt een flinke veeg uit sissippi en Louisiana bezighoudt. de pan: ‘In zijn experiment met de Dezelfde thema’s keren overal terug: onafhankelijkheid op zijn achtenhet geloof, armoede, wapens, de twintigste, toen hij op de oever van wonden van de Burgeroorlog en van de Walden Pond een hutje bouwde, de rassenscheiding. Het zijn thema’s wordt hij vaak afgeschilderd als die voor Theroux ver van zijn bed een eenzame getuige die een kluistaan, en hij vergelijkt zenaarsbestaan leidde de zuidelijke staten dan in de wildernis. In werook vaak met Afrika, kelijkheid zat hij maar het onderwerp van zijn zo’n drie kilometer bij vorige boek De laatste zijn moeder vandaan, trein naar Zona Verde die pasteien voor hem (2013). Zo schrijft hij: bakte en zijn kleren ‘Deze rottende, pittowaste.’ resk hopeloze stadjes, In plaats van over derallemaal met een kreek gelijke ‘nepbeproevinof een rivier erdoorgen’ te schrijven, hangt heen, waren zowel Theroux zijn reisverhaal letterlijk als figuurlijk op aan ontmoetingen. achtergebleven gebied.

Rijdend over tweePaul Theroux, Het diepe Zui­ Ze hadden elk verarmd baanswegen, wegblijden. Vier seizoenen op twee­ landbouwstadje in de vend van de grote stebaanswegen, vertaling: Miederde wereld kunnen den, tekent hij op wat beth van Horn, Uitgeverij zijn.’ de inwoners van South Atlas Contact, ISBN 978 90 450 Het zorgt ervoor dat Carolina, Alabama, Mis3051 7 (€ 34,99)

Paul Theroux Theroux gefascineerd raakt door het Zuiden. Wanneer zijn eerste bezoek in de herfst afloopt, maakt hij meteen plannen voor een nieuwe reis in de winter, want de verkenning moet worden voortgezet. Uiteindelijk keert hij in elk seizoen een keer terug, en spreekt hij meerdere malen met dezelfde mensen; ook in dat opzicht wijkt Het diepe Zuiden af van doorsnee reisverslagen. Het levert extra verdieping op, vooral omdat Theroux verschillende meningen en stemmen tegen elkaar afzet.

Desalniettemin blijft hij al die tijd naar zijn zuidelijke landgenoten kijken alsof ze tot een ander volk behoren. Soms lijkt hij zelfs ronduit naïef, alsof hij er nooit bij stilgestaan heeft dat er een ander Amerika bestaat, waarin armoede en racisme aan de orde van de dag zijn. Misschien is dat wel het interessantste inzicht van dit boek: dat zelfs de meest doorgewinterde reiziger nog voor verras-

‘Deze rottende, pittoresk hope­ loze stadjes, alle­ maal met een kreek of een rivier erdoorheen, waren zowel let­ terlijk als figuur­ lijk achtergeble­ ven gebied.’ singen kan komen te staan, en dat hij daar helemaal niet ver voor hoeft te reizen.

netjes

Leer praktisch opruimen Marie Kondo groeide uit tot een wereldwijde beroemdheid met haar boek Opgeruimd!. Hierin presenteert zij een nieuwe opruimfilosofie: de KonMari-methode. Spark Joy is haar tweede boek en is een praktische aanvulling vol handige opruim- en opvouwtips.

Door Michelle van Toorn Marie Kondo, Spark Joy, vertaling: Barbara Lampe, Uitgeverij A.W. Bruna, ISBN 978 94 005 0726 5 (€ 18,99)

De KonMari-methode werkt als volgt: je ruimt op door elk object vast te pakken en je gevoelens bij dit voorwerp

te analyseren. Word je er wel of niet gelukkig van? Zo niet, dan gaat het permanent weg, met als gevolg dat je uiteindelijk alleen maar spullen bezit waarvan je gelukkig wordt.

Erg leuk aan dit tweede boek is dat het volstaat met tekeningen die bepaalde opruim- en opvouwmanieren demonstreren. Van shirts tot handdoeken en van schrijfgerei tot etenswaren, alles staat erin.

Aan de ene kant is het erg handig dat bijna alle mogelijke objecten besproken en geïllustreerd worden, maar aan de andere kant herhaalt het zich ook erg vaak; Kondo houdt een basismethode aan – rol zoveel mogelijk op – en bijna alle spullen worden dus op die manier opgeruimd.

Wat erg opvalt is dat Kondo nietlevende objecten menselijke trekjes toebedeelt, zoals gevoelens en gedachten. Zo schrijft Kondo dat het wegdoen van iets waar je emotionele waarde aan hecht makkelijker wordt zodra je het een mooi afscheid geeft. Dit doe je door het hardop te bedanken voor de tijd waarin het object jou heeft gediend en het daarna waardig weg te gooien. Er zijn natuurlijk ook spullen waar je niet per se blij van wordt, maar die je wel nodig hebt. Kondo neemt een schroevendraaier als voorbeeld en stelt voor om deze spullen toch te laten weten dat je ze ontzettend hard nodig hebt: ‘Goeie ouwe schroevendraaier, ik gebruik je misschien niet vaak, maar als ik je nodig heb,

dan ben je echt briljant… En wat een ontwerp! Sterk, stevig en koel, met een moderne look waardoor je echt opvalt.’

Persoonlijk hou ik niet zo van deze ietwat zweverige en sentimentele omgang met spullen. Als iets weggaat, gebeurt dat zonder poespas. Ik kan me voorstellen dat dit niet voor iedereen zo makkelijk is, en dan zijn Kondo’s tips misschien juist wel erg handig. Door het lezen van Spark Joy kreeg ik echter wel opruimzin. Op dat vlak hou ik wel erg van orde en inzicht, en door Kondo’s handige tips zou ik nu toch wel graag met mijn kleding- en boekenkast aan de slag willen gaan!

OPKOMST EN ONDERGANG VAN EEN VERGETEN BUURLANDJE Philip Dröge onderzoekt het merkwaardige verhaal achter Moresnet. Hoe kon dit onwaarschijnlijke landje ontstaan?

Dröge vertelt over dieven, gokkers, smokkelaars, mijnwerkers en een dromer die van Moresnet de ideale samenleving wilde maken – en daar bijna in slaagde.

€19,99 Van de auteur van De schaduw van Tambora moresnet advertentie.indd 1

29-02-16 11:51

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 29

koken delft

recept van de maand

De ontspannen feestmaaltijd

Papa Kazmi en het personeel van zijn restaurant

Dat Papa Kazmi: Pure Cook Book een bijzonder kookboek is, wordt meteen duidelijk als je begint te lezen. Het is geschreven op een vlotte, persoonlijke manier die onmiddellijk goodwill kweekt.

Het is duidelijk hoeveel liefde erin is gestopt.

kunt maken. Steeds wordt gebruik gemaakt van pure producten.

Bijzondere recepten of niet, het is Shahzad Kazmi, liefdevol Papa Kazmi genoemd, die de ster is van het boek. Zijn kinderen hielpen hem in 2012 om de droom te realiseren van een eigen restaurant, genaamd Hills & Mills in Delft, en het zijn ook zijn kinderen die in dit kookboek de verhalen van zijn leven verweven met zijn recepten.

Door Zofeyah Braam De opbouw van dit kookboek legt de nadruk op de ervaring van het eten en koken. Je hebt een hoofdstuk Naan mint, katless, en met basisrecepten, maar er wordt de currysoep mulligaook aandacht besteed aan gerechtawny: allemaal geten die de familie bij rechten die bepaalde gebeurtenisje kunt vinsen graag eet. Zo is raw den in Papa mango coconut pie Kazmi. Het lekker bij de high tea kookboek bevat allerlei en maakt Papa Kazmi Indiase gerechten ‘met graag biryani chicken westerse invloeden,’ als hij op bezoek is bij vaak met een speciale Sheraz en Nawaz Kazmi, Papa familie in Londen. twist van Kazmi zelf.

Kazmi: Pure Cook Book, The Het boek spoort je Ook zijn er allerlei koude Pure Family, ISBN 978 90 824 meerdere malen aan en warme drankjes die je 4050 8 (€ 34,00)

Love your lunch om je eigen creativiteit te gebruiken. Dit geeft een ontspannen gevoel als je zelf aan de slag gaat.

Normaal voel ik bij het proberen van recepten een druk om me honderd procent te houden aan wat er staat, maar dat valt hier weg. Een van de drie waarden van het boek is dan ook: ‘Geef je eigen tintje aan gerechten’. Ook zijn er tips voor ingrediënten die je kunt vervangen als je speciale dieetwensen hebt of als dat je gewoon lekkerder lijkt.

Het boek geeft zelf al aan dat bepaalde dingen, zoals de noodzaak om een mango te schillen en ontpitten, niet uitgelegd zullen worden, dus afhankelijk van je kookachtergrond is het handig om internet klaar te houden.

De hele uitstraling en beleving van Papa Kazmi is dat een maaltijd mensen verbindt en iets is om van te genieten. En uiteindelijk doet het precies wat een kookboek moet doen: het geeft je zin om te koken.

Pittige broccolipompoensalade Salades zijn niet alleen lekker in de zomer. Met zijn rijke en zoete smaak is de pittige broccolipompoensalade een geweldige wintersalade, die het goed doet als bijgerecht, maar ook als voedzaam lunchgerecht.

Ingrediënten

Sean Wainer, Love your lunch, Forte Uitgevers, ISBN 978 94 625 0086 0 (€ 24,95)

• 500 g pompoen of flespompoen, geschild en in blokjes van 1 cm • 4 eetlepels zonnebloemolie • 1 theelepel gemberpoeder (djahe) • 1 theelepel kokossuiker of ongeraffineerde rietsuiker • 1/2 chilipeper, van zaadjes en zaadlijsten ontdaan en fijngehakt • zeezout en grofgemalen zwarte peper • 500 g broccoli, in roosjes • 125 g sjalotjes, gesnipperd

Dressing

• 4 eetlepels rijstazijn • 4 eetlepels zonnebloemolie • 1/2 chilipeper, van zaadjes en zaadlijsten ontdaan en fijngehakt • 3 eetlepels gembersiroop of vloeibare honing

Bereidingswijze

• Verwarm de oven voor op 175°C. Doe de pompoenblokjes in een ovenschaal en hussel ze met de olie, het gemberpoeder, de kokossuiker, de chilipeper, zout en peper goed door elkaar.

• Zet de ovenschaal 25 minuten in de oven of totdat de pompoen zacht, maar nog niet papperig is.

Neem uit de oven en laat afkoelen. Kook de broccoli heel even totdat deze al dente is (ongeveer 3 minuten), giet hem af en laat de roosjes op een keukenhanddoek drogen. Zet weg om af te koelen.

Klop de ingrediënten voor de dressing in een slakom met de garde door elkaar. Voeg de pompoen, de broccoli en de sjalotjes toe en hussel alle ingrediënten goed door elkaar.

Papa Kazmi’s Ginger Fizz

Papa Kazmi’s befaamde Vindaloo

Love your lunch is Kookboek van de Maand maart, een initiatief van Kookboek van het Jaar-organisator Fusina Verloop.

‘Onbevreesd, hartverscheurend en meer dan urgent’ - Emma Jane Unsworth ‘Eén van de belangrijkste strips van het jaar’

-Broken Frontier

Auteur Una verkent seksueel geweld tegen vrouwen en kijkt terug op haar eigen leven als opgroeiende jonge vrouw in de jaren ’70.

De rauwe verteltrant, de naakte feiten en prachtige grafische metaforen zijn haar wapens.

Verschijnt 20 februari 2016 bij soul food comics. www.soulfoodcomics.nl

Paperback met flappen, 208 pag. € 19,95.

ISBN/EAN: 978-90-824107-1-6

G RAT I S

BOEK BKStrips MAART 2015,

NO. 1, DE BESTE

BRON VOOR

STRIPNIEUWS

BKStrips JUNI 2015, NO.

2, DE BESTE BRON

VOOR STRIPNIE

UWS

BKStrips no. 3, september 2015,

De beste bron

Zip-aDee-DooDah!

HET WORDT LENTE!

Helden van de Strip

De rijkste man Xtra is eigenzinvan Spanje, Manga uit de pold nig, Autisme in strips, en meeer, r…

Strips & jazz uit Rotterdam

voor stripnie

uws

BKStrips DECEMBER 2015, NO. 4,

DE BESTE BRON

VOOR STRIPNIE

UWS

Sterren in de strip!

Stripspektakel, Star Wars in stripvorm, De rage van hout, Het Brabants museum Echte kantoorhumo Historisch TurnThe Spirit, Nederlands Strip r, De wereld vande superheld, Jeroen Bosch De invloed van

De nieuwe BKStrips is vanaf mei verkrijgbaar!

nkoop aar bij aa verkrijgb oude uk st n ee van bij de Beemster n diverse va r te verscoun en. kt ar m super

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 31

boekfragment

Mijn vrouw begrijpt me niet, mijn vrouw heeft me door

Peter van Straaten, Mijn vrouw begrijpt me niet, mijn vrouw heeft me door, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 7489 1 (€ 14,90) www.deharmonie.nl

Mijn vrouw begrijpt me niet, mijn vrouw heeft me door is het negende deel in de goedlopende serie themabundelingen van tekenaar Peter van Straaten. Het zit vol met overspel, treurige echtparen en ongemakkelijke manvrouw-verhoudingen, maar ook gelukkige huwelijken uit het Van Straaten-universum komen voorbij.

boekfragment

Splinter Splinter draait om Chris, een aardige gast die leeft in een GRAM-maatschappij, waar het leven in het teken staat van Geld, Roem, Aanzien en Macht. Na drie noodlottige gebeurtenissen en een bizarre wandeling krijgt Chris de verantwoordelijkheid voor de restanten van het Christuskruis. Hij ontdekt de helende krachten en besluit tot een queeste.

GRAM moet GOED worden!

Age Morris en Victor Zilverberg, Splinter, Uitgeverij Helemaal Hopeloos, ISBN 978 90 772 1000 0 (€ 10,00) www.helemaalhopeloos.nl

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 32

strips Sherpa’s Simon

Een post-apocalyptisch hoogstandje De westerse beschaving is ingestort, steden zijn overwoekerd. De mensheid bestaat uit twee groepen: de technologisch verder ontwikkelde stadsbewoners en een andere groep die zich op het land in stammen heeft georganiseerd.

en zwakten. Zo is hij niet in staat om zijn geliefde Maïlis te redden uit de handen van quasi-menselijke wezens. Of is hij koppig en verbitterd genoeg om niet naar de pijpen van de citymensen te dansen? Dat Simon aan het eind van het verhaal samen met zijn nieuwe geliefde Emeline een kind verwacht is geen verrassing, maar wel een bijzonder eind.

De integrale uitgave is fraai vormgegeven, gedrukt op stevig papier.

Het grote formaat doet recht aan het voortreffelijke tekenwerk van Auclair. De platen zijn scherp en springen in het oog waardoor je het verhaal wordt ingezogen en deelgenoot bent van het avontuur van Simon.

Het boek bevat een zeer uitgebreid dossier, waarin niet alleen informatie over de Simon-strip staat, maar ook over ander werk van Auclair.

Deze publicatie is mede hierom een must-have van jewelste.

ode

Tijd en thuis Origineler dan Hier van Richard McGuire kom je ze zelden tegen. In deze graphic novel gaat de Amerikaanse illustrator op zoek naar de toekomst en het verleden van zijn ouderlijk huis.

flashbacks en -forwards, alsook een collage van fragmenten in de stijl van die tijd, van een knipoog naar de klassieke schilderkunst tot strak computergeanimeerde afbeeldingen.

Hier is een aaneenschakeling van verrassingen doordat er constant gesprongen wordt in tijdszones. Het is dan ook niet ongewoon dat vier verschillende decenDoor Wendy Claes nia dezelfde pagina vullen. Ook Stel je voor: je zit in een taferelen met humor of tragiek wisselen elkaar van de hak op de tak af. huis, gebouwd in 1907.

McGuire strooit gulzig met vragen Wat zou er zich sindswaarvan het antwoord dien zoal uitblijft. Niks is zeker. hebben afZo ook is het gissen gespeeld? naar de personages.

We obserWie zijn ze? Wat zijn veren het leven vanuit hun hobby’s of verde hoek van één kamer, houdingen? Zijn de zelfs nog voor het huis huidige bewoners er kwam. McGuire verwant met McGuire? bracht die gedachte in En bovenal: is de baby, kaart en diepte niet algeboren in 1957, de leen de geschiedenis uit auteur zelve? Het blijtot meer dan een biljoen ven vreemden die we jaar geleden, maar deed op het einde amper ook een voorspelling Richard McGuire, Hier, vertakennen. Het vreemde van wat de verre toeling: Toon Dohmen, Uitgevedaarbij is dat het niet komst brengen zal. Een rij Oog & Blik, ISBN 978 90 549 stoort en ondanks zijn interessante puzzel van 2450 0 (€ 29,90)

Erik Kriek is niet de enige stripmaker die zich liet inspireren door muziek en/of songteksten. Hieronder tipt de Boekenkrant een aantal mooie voorbeelden van stripen muziek-crossovers.

Strips in stereo

Door Cok Jouvenaar Simon van de rivier draait om Simon, die leeft in deze post-apocalyptische wereld. Hij is een stadsbewoner, maar als zijn vader ver- in de eerste helft van de jaren zeventig gemaakt voor het stripblad Kuifmoord wordt, trekt hij je en was één van de belangrijkste de natuur in. De jaren die hij doorexponenten van de volwassen koers brengt in de moerassen leveren hem die het blad in die jaren volgde. De de bijnaam ‘Simon van de rivier’ op. strip sloot naadloos aan bij de tijdIn deze tijd van integrale heruitgageest van toen: de nadaven van bijna alle klasgen van de hippietijd en sieke stripreeksen mag het hoogtepunt van de deze mythische stripseKoude Oorlog. Auclair rie van stripmaker Claumaakte met Simon eerde Auclair (1943-1990) der een statement dan niet ontbreken. De reeks een strak avonturenverbestaat uit twee cyclushaal. Alsof hij de wereld sen: de eerste, Kroniek wilde verbeteren. Het van een toekomstige webelangrijkste thema? De reld, beslaat zes delen en technologie heeft geen is gemaakt tussen 1973 toekomst en de mens en 1978. Tien jaar later moet terug naar de maakte Auclair nog vier natuur. delen. Eind vorig jaar Claude Auclair, Simon van de In deze tweede integrale bracht uitgever Sherpa Rivier – Kroniek van een toe­ komstige wereld – Boek 2, Ver- bundeling is Simon eeral een eerste bundeling taling: Arend Jan van Oudder observator dan een van Simons avonturen heusden, Mat Schifferstein held die handelt. Dat uit; onlangs verscheen m.m.v. Jos Klijn, Uitgeverij een tweede.

Sherpa, ISBN 978 90 898 8094 maakt hem juist menselijk. Hij heeft gevoelens Simon van de rivier werd 9 (€ 39,95)

Boekenkrant tipt

‘saaiheid’ is het boek uiterst boeiend.

Het is aan de lezer om het verhaal zelf te creëren. Hier is als een flipboekje, een ensemblefilm of een poëziebundel waar je tussen de regels leest. Talloze kleine verhalen vormen immers samen een groter geheel.

De kamer is net als de mensheid een nietige momentopname in het bestaan van onze planeet. Het nuanceert bijgevolg onze bekommernissen om vandaag, gisteren en morgen. Tevens levert het boek maatschappijkritiek omtrent de veranderende tijdsgeest en zet het aan het denken omtrent ‘samen’ leven met onze voorouders en de nietigheid van ons bestaan in de eeuwigheid van zowel tijd als ruimte.

Die relativering van het leven, gekoppeld aan zoveel passie, dynamiek en geloofwaardigheid verscholen in de, op het eerste zicht, nochtans eenvoudig ogende tekeningen maakt van Hier een geniaal werk dat boeit van begin tot eind. Je verslindt het, om het vervolgens helemaal opnieuw door te nemen.

Waar gaat het over?

Op initiatief van JeanMarc van Tol (Fokke en Sukke) en Gerrit de Jager (De familie Doorzon) verstripten veertien bekende Nederlandse tekenaars hun favoDiverse auteurs, Strips in ste­ reo, Uitgeverij De Harmoriete Nederlandstalige nie, ISBN 978 90 616 9788 6 muziekhit. Dat resul(€ 40,00, inclusief CD) teerde in een fraai boek met de look en feel van een LP. Niet te missen, want: Dit kijk- en luisterboek laat zien dat ons land een groot aantal talentvolle striptekenaars heeft. Jammer dat er nooit een deel 2 verscheen.

De vijfde Beatle Waar gaat het over?

Deze graphic novel gaat over de manager van The Beatles, Brian Epstein. Een dramatisch en inspirerend verhaal, dat een belangrijk maar ook ondergewaardeerd hoofdstuk in de geschiedenis van The Beatles ontsluiert.

Niet te missen, want: Vivek Tiwar, Andrew RobinHet boek overstijgt het son en Kyle Baker, De vijfde biografische genre, met Beatle, vertaling: Tonio van name vanwege de toeVugt, Uitgeverij Lion, ISBN 978 gankelijkheid van tekst 88 687 3900 3 (€ 19,95) en beeld. De Collector’s Edition bevat ook nog eens interessante extra’s, waaronder zeldzame Beatles- en Brian Epstein-memorabilia. Onmisbaar voor zowel strip- als popmuziekliefhebbers.

Tot ziens, Justine Keller Waar gaat het over?

Een beeldverhaal van Hanco Kolk bij de liedjes van Spinvis. Het verhaal staat op zichzelf, maar zou zonder de muziek niet bestaan.

Niet te missen, want: Dit unieke samenwerkingsproject tussen een groot muzikant en een Spinvis en Hanco Kolk, meestertekenaar en Tot ziens, Justine Keller, Uitgerasverteller levert een verij De Harmonie, ISBN 978 90 616 9910 1 (€ 24,95 incluweergaloos album op sief CD) dat je onderdompelt in de kleurrijke wereld van Hanco Kolk met de wonderschone muziek van Spinvis.

Expositie: Comic Sonic Comic Sonic is geen stripboek, maar een expositie over strips en muziek met werk van beroemde Nederlandse striptekenaars, postermakers en jonge getalenteerde kunstenaars.

Comic Sonic in het Nederlands Stripmuseum te Groningen, www.stripmuseum.nl

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 33

strips interview

Erik Kriek

‘Verhalen over gelukkige mensen zijn saai’ Gert Jan Pos

Erik Kriek is een van de meest gevraagde Nederlandse illustratoren van het moment. Zijn werk verschijnt in onder andere de Volkskrant, Vrij Nederland, NRC Handelsblad en de VPRO Gids.

Door Hans Pols Kriek maakt ook stripboeken, zoals Het onzienbare en andere verhalen (2012), een verrassende bundel met bewerkingen van verhalen van horrorschrijver H.P. Lovecraft. Minstens zo verrassend is zijn nieuwe boek In the Pines, waarin vijf verhalen staan die zijn gebaseerd op ‘murder ballads’. Deze ballades over al dan niet waargebeurde misdaden worden al eeuwen gemaakt en gezongen.

Kriek gebruikte ze als inspiratie voor een aantal grimmige verhalen over liefde, jaloezie, verraad en de dood.

Aan het boek is een cd toegevoegd met de songs waarop de vijf verhalen zijn gebaseerd. De Boekenkrant sprak met hem over deze bijzondere uitgave.

Wat trekt je persoonlijk aan in dit muziekgenre?

‘Bedoel je met ‘genre’ folk en country? De murder ballad is namelijk genreoverstijgend. Je komt ze ook bij pop en rock tegen. De voornaamste aantrekkingskracht van de murder ballad en van folksongs of country is voor mij dat er narratief in zit: een klein, gecomprimeerd verhaal. Voor mij als stripauteur is dat een goudmijn. Wat de muziek betreft: tekenen, en dan met name striptekenen, is een zeer solitaire bezigheid.

Muziek is een constante vriend bij het werk. Ik hou van heel veel genres, maar als ik fiddle of banjo hoor dan veer ik wel overeind! Er is iets met die ‘high lonesome sound’. Die raakt me in de ziel.’

Maar waarom heb je juist een voorliefde voor murder ballads? Er

worden toch ook veel songs geschreven over liefde en seks?

‘Hoezo? In murder ballads komt toch ook liefde en seks voor? Ik heb persoonlijk niks met moord en doodslag, maar als auteur zoek ik een dramatisch onderwerp. Verhalen over gelukkige mensen zijn saai!

Ik maak boeken die me de moeite waard lijken en die ik zelf zou willen kopen, maar die er nog niet zijn.

Maar ik vind het ook belangrijk dat mijn uitgever erachter staat en over dit project was hij meteen heel enthousiast.’

Heb je geprobeerd om oude en nieuwe songs af te wisselen?

‘De meeste songs zijn niet zo oud.

Er zit maar één echte traditional in het boek: Pretty Polly. Taneytown is een nummer van Steve Earle en Caleb Meyer is een nummer van Gillian Welch, beide uit de jaren negentig, net als Where the wild roses grow van Nick Cave.

The Long Black Veil is wat ouder, ik geloof uit 1954.’

Erik Kriek, In the Pines. 5 mur­ der ballads, Uitgeverij Scratch, ISBN 978 94 921 1739 7 (€ 29,90)

De pagina’s van In the Pines zijn schitterend uitgevoerd in zwart-wit met elk een eigen steunkleur.

‘Ik maak boeken die me de moeite waard lijken en die ik zelf zou willen kopen, maar die er nog niet zijn.’

Het valt ook op dat je geen kaderlijnen gebruikt hebt. Hoe heb je ze gemaakt?

‘Ik heb de verhalen eerst getekend met inkt op papier en ze daarna gescand en nabewerkt op de computer. Ik heb ervoor gekozen om geen contourlijnen te gebruiken. Het wit wordt daardoor eigenlijk een aparte kleur en versterkt heel erg de plastiek. Een kadertje eromheen ziet er lelijk uit, maakt het plat. Op deze manier krijgt het verhaal meer ‘lucht’.’

Is er belangstelling voor In the Pines in het buitenland?

‘Zeker. Er waren zelfs al een Italiaanse en een Franse editie voordat de Nederlandse uitkwam. In maart komt er een Duitse versie en we zijn in gesprek over een Amerikaanse editie.’

Advert Kalender_Opmaak 1 26-02-16 11:55 Pagina 5

Een nieuw jeugdboek van Anke de Vries Bekend van Blauwe plekken en Belledonne kamer 16

Littekens Clara logeert bij haar grootmoeder na een gruwelijke gebeurtenis waarvan iedereen haar de schuld geeft.

Paul is uit Nederland komen fietsen na een moeilijke tijd.

Als de twee elkaar leren kennen, komt een oude man bij wie Paul logeerde om het leven. Is hij van de trap gevallen of is hij geduwd? En hoe heeft dat te maken met Clara’s verhaal?

‘Een vintage verrassing’ – Het Parool Littekens Anke de Vries Uitgeverij Lemniscaat

uitgeverijLemniscaat

In de volgende boekenkrant:

De Boekenkrant verschijnt iedere eerste maandag van de maand en is voor de klant gratis verkrijgbaar in de betere boekhandel. Thuis ontvangen? Vul de bon in op pagina 2.

Uphill Battle boekpromotie tel +31 302231718 redactie@boekenkrant.com verkoop@boekenkrant.com De volgende Boekenkrant verschijnt op 4 april 2016

DE BE ST E

DE BE ST E

BR ON VO OR BO EK EN N

BR ON VO OR BO EK EN N

De He mo ois nd te L rik ib i Ka Leraories s G K t r r e l ‘Ik l Ove rueguoen de Blok w wi K 5 ! r je d ver hu

BR ON VO OR BO EK EN N

DE BE ST E

DE BE ST E

BR ON Ele VO na OR Fer BO d EK De e n ran EN NI acIEh ieu te mo IEU EU H UtWe w WS oo WS o e Srn – JA nguwaard ist – JA – JaA AwR voor oig afge e L a AR Am RG GwAw ngelowerk ibr GA A N.MG felijk te bo ar NG NG e9u e la eke ie 9, N 9, N ,bNe ge p nka s ULsMe rijze sten UM U BR ON VO OR BO EK EN N

Le IEU in ve IEU WS WBSednee hrineleg Hoogw WS – JA –luxJ!A nu vaardig – JA AR AWRW oor onafgew AR GA GWA gelo erkte G AN .M NG NGE felijke boe G1 U10B lag ken 9, N 0, N ,ENLS e prijzkaste UM UEM MM UM nMM n.

NM e n . n ME ME EeRe MEEE L ME ER R9 R1 1r1.n bo ees h RR.N2 10, R , SE , NL 2, D 1, J ,LFE OK o ekfra et OV PT A EC BR TO p pa gme NU EM EM EM UA B n g A BE B E BE RI ER R 2 ina 1 t RI R2 R2 201 2 0 201 0 015 015 15 015 6– 6– – –W – W –W WW WW WW WW WW W W.B W.B W.B .BO W.B .BO O O OE EK EK EK OE EK KE E E EN K E N NK NK EN NK KR KR RA KR RA A RA AN NT NT AN NT NT T.C .C .C .CO T.C .CO OM OM OM OM M M

An bli na En 7 k op AqSTuis msRIPtSen Me te ha r Mi t degde am ar lo n

Aangeboden door:

Fra he nzen 4 t inte vers rne us t

MIKE NICOLAASSEN

Kri He stien ‘Zemme gedlfs m rech nie ragi ijn e ts: 3 t altingenigen jd v ka erk n ik An lar en eenneH-G .’ vri vPeerieirnleeG 7 jm5etthearadlesote…m sel eoW a v aar eirte ns: en De Hutrag e g d h 4 es ie v & P an lat h

WOUTER LE DUC

MERLIJN DOOMERNIK WOUTER LE DUC

Da ‘Ervid L vrewerdagerc oveselij en e rant 13 r meke di cht z: gez nge egd n .’

Ow H bo enNSier le 7 ete5doohvaeestrest… en asrov ing er

FOTO UIT BOEK HAN VAN BREE – DE GEEST VAN HET OUDE LOO – UITGEVERIJ CONSERVE

Aangeboden door:

CORBINO

LORI BARRA DAVID SANDISON WRITER PICTURES

Ru schssell vanreef Norm 33 het het K an Jaa oo r kbo ek QR

QR -CO DE

In EMAPA 5D r EC JH B ad FR ER D EM B O spedit n GINA’S DoeekenitkiegetrAGM He NIMU Lin INHO v e evo ER t u o r Jer S oo dgr UD B i an d luti r B c a u e E o m e n n e e o i da t e w voo al m g sch en 2 rlog n in OEKvi Sin cti en is d NT e w sp e j E staaat v-ajaar 5 stijd kbinFdRjefArGM t r spe aa er o n N a r - E e e e t nst cia nua SJhPer me 17 kENen NTEN ort nda je v l vo ri-e 36 Eonimt VE RD ! 20 ch eel l bo dit CIus ER -21 t wi ekf ie v AL De nteD ra an m De forcsucce es p sse elo n va ton n e in A en N fgh ede anis rla tan nds . spe cia l

LAURIE FLETCHER

Hie Fra r lee 9 nk B st… oei jen

QR -CO DE

QR -CO DE

WOUTER LE DUC

WOUTER LE DUC

BERT NIENHUIS

Sjo ‘Roerd K 19 bin, uype da r: tb en ik.’

Wa in t te l 3 2016?ezen

Isa ‘Ik bel A zwken gllend 3 akke een e: vro uw en .’

Hie Arj r lee s a t 5 nP … ost ma

Mi gh cha W vanostw erth 17 de hriter eim : ik

-CO DE

GE EL

Ba He-NAN str t eersA! oveipboete Mi r de k 32 nion s

Ha Attrper vo icus Lee d 9 etstuvan zuwt k ijn

w.b o

res lmgm de eeoso ent pislete en. zieLib r! ra r

Jan he Pau 17 t Jeugl Schu djo tte urn n e aal n

De mo ois te BE

ooi ste

ies

Lib rar

BO EK EN Lib rar K He vant olif 15 Loeantje sR iph ag en

e

ies

LSE ge prijznkaste NM e n . n EE R.N L

32

AN

iHees

de t ein Ra trilogde va 21 nsomie van Rig n gs

He scht ver 15 oonhlies v eid an in Zu ur

SONY MUSIC

Cy tro Ma en ww nth p ww u w.b van w denara alet: w.boek ww oe ekHan ia M ke e en w.b nk kra Ca lev volg IsnakrasnTen cLeo oe ran nt. ke rav en t b t. t d t.co nk com m Jav el Acollmije, H , Zen ran agg sloo t.co ier en oe obia E EN EN p io N m Jam M de he VE VE VE ar , D t k ....

Ha es Pa ías, e Ja omt ........

R RD RD DE Los Los Los n t Zo pa .. ....

ER ER R se s s Ra na K terso beg nse ........ ........

Lit de Lit e de Lit e de n n Lino m .. r .. era len era len e le Fio som aan, , MijL stsheedt inna ........ ........

Sp tuu ....

Sp tuu ....

Sp ratuu n .... n R K nit es a .... .. an r .... an r .... an r ....

Jan a Re iggs, om jeS berroaetu lench r .... ........ .......... nin ...... ...... nin ...... ...... nin ...... ......

Je Je Je p r u ..te.. .... .. m B ug g .... .... ug g .... .... ug g .... .... .. d .. ...... .... 2 d .. ...... .... 2 d .. ...... .... 2 He PinaLeuvl pt, D iblioJedaannnsindre ..r..o ................ ........ ........ ........

N N N on .... .... .... on .... .... .... on .... .... .... .. rm erS e thu eng ..b.. .... .. ..

Le Str -ficti ........ ........ .. 3 Str -ficti ........ ........ .. 3 Ali Beadnne hinecghutHooogrdeNoegedk .. , b..o.... o..t...... .......2.... ........ .......... .......... Strip-ficti .......... ........ .. 3 in ve ip e .. ip e .. .. .. e c e dle te w v n d.... ze.. .. .. .. .. .. .. .. r Ag s .... ........ ........ 13 Ag s .... ........ ........ 13 Bede ing Hoo Jan e Holuxe! Reg nnu, AvacSatrdraign-fidcteier ..z..ie.... h....e..k.. ....3.... ........ .......... ........ A....g..e..s ...... .......... ........ 13 e .. e .. gw ne hele .. .. .. .. ff le.... s..? .1 .... .... .... ....B n.d1 .... .... .17 t & oAhortip lu B nd .... .... .17 Bo nda .. ........ ........ .17 sa e nu aard Ma Geur maW x! e Le oekh a ...... .......... ..... 2 H g eor fg.. edr..a.... n ...... ....5 .... .... ..L.. ..o..e a1 .. .... .... . .. .. r tz n, LW Wanesnndgdeaelo..s..wc..e..rkke..n...............1..9.......... .......... .......... e..e..s..A..d ..k..h1a1 ........ .......... . 25 esAd an .... .... 5 Ad khan ........ ........ 25 WW voor oignafgew me.... .... .... .... .... h..er..e nd .... .. 3 ...... .. 3 oe Do ..fehlie..te Ma co Kr , Vrij esseB.M h r r .. d d .. .. e e b .. .. e e k .. n EhUaor ....jk..rem..o..enn29 ...... ...... ...... ....W t bs1s3e l .. .... 2 Wint bssen l .... ...... 2 Winessen el .... ........ 32 o r W.M gelofeerkte oe .. .... . 3 nEdem ....la..egne..k..e. n3ekrs ...... .... .... ....in.. e oenk.... ...... ... 36 Pe co Kr on, D van gAdorm ...... . 36 B .. e e e .. ..

6 k t .. b li .. : t .. .. b .. e a en fr..a.. .... en .... ....

EU jke la oeke B er G oon ang Wedina sseenovLlS..le.. n......p..riijjzh6asteDe d ...... ...... ...... 1e3n bfr..a..g.... ..... bo g..m.... . 36 bo ...... . 36 BE ge nka ert øtz , Le er C cehete ..e..rleEN....,..He40eent. Nn rak ...... ...... .....1 oek m..e.... 36 ek e.... ek ....

LSE prijz sPte van sch ide los n nb .. ....v..enM..E..4t sn OS en ........ ...... 4 ...... nt.. 37 ...... nt.. 3 ...... .. 3 ......op ......op7 ...... 7 ap Jeu dod .... ....1 NM en. enter d Dame, Do rscha e .... oe..k..................... E..0R.N 39 pag 39 pag 39 Kijk EE Aart e W , BO delijk p on ........ ................ 4..1...... Lgevoe gdjou er ...............14 ina ina voor R.N va it, S EM e der ...... . 4....3.. ...... l .... rna ...... 5 mee 35 21 n E ig ! Me v .... .... .... .... al ...1 r in L u .. form wij mu ...... dic ur .... ...... ...... ...... .... 5 atie k, D nd ...... ijn .... ...... ...... ...... .... .... 1 op A .. ww BO e g wee ...... en e ........ ........ ...... ...... ...... 5 AB AB AB w.d NN esc t w ...... n g .... .... ...... ...... .. 1 O O ON ange N N hie el .... eo ...... ...... .... ...... 7 EE r-cl NE NE NE ose.

RJ de raa ...... rga ...... .... ...... .. 1 ER ER ER nl nis d m .... nis .... ...... .... 7 EO JE JE JE va et ...... eer ...... ...... .... 1 PD OP OP OP n r sp ...... de .... .... 7 EG DE DE DE idd irit .... m .... ....

RA ..

G G GR is 1 .. e 8 u .. ..

R R d r C ali .... aa ....

TIS Le AT AT AT GA lap teit .... d ...1 in ve BO IS IS IS B G G G 8 .. rin H N .. d A A A va .... ...... ....

BO BO Be e g EK oo AA OE NA NA NA n R .... .... . 19 gw ne hele EK EK EN KE R A A A .. .. lu a a E E WW KR mm ...... .....

RW RW RW nu ard NK NK NK x!

AN ...... 19 R R RA e W.B W W W ls WW voor oignafgew A A TN tey .....2 W.B W.B W.B NT NT NT OE n .. 1 IEU W.M gelofeerkte N N NI O O O KE I EU I EU EK EK EK ....

EU WS NK 21 EN EN EN EU lijke laboek WS WS WS BR R K K K ww

CHRIS VAN HOUTS

BO E T K

Hie Sar r lee 5 a Krost… os

WOUTER LE DUC

We vanlkom 6 you in d ng e w ad ere ult ld L e Ma es c a m l de ikaea ubs S r H 29 t2r2ip adratn… sch jeasn ap wdie pri nrts! js!

He de t bet 8 buutovere van nd Liz e eS pit

EU W: TH

Aangeboden door:

DUNCAN DE FEY

TAILI SONG ROTH

en

NI

FRED DEBROCK

Aangeboden door:

Aangeboden door:

ANDRÉ LØYNING CORNÉ VAN DER STELT

LINDA SCHILDERS

Aangeboden door:

Ke NU Ar Jul ‘Eees va iN ediegthur koniana: n n J w e a zele To hale ish3eeneftgoedKe oobtoeonnilNijkkeeplin:in‘I cringsh a lde na 3 t ik e vertusgå 31f k p 2 n a 3 gee te3k n: !’ en25k bisis uis cht ell rd: alm000 cht n te eni hel en tijd e vin n e ra er ng k s t d.’

Pep re no alc ijn L dig 9 ohol anen en ov . sch er ’ rijv

MARTIJN VAN DER GRIEND

IEU

DE BE ST E

SCOTT SODERBERG, MICHIGAN PHOTOGRAPHY

• En verder: de nieuwe Hendrik Groen, zeventig jaar Lucky Luke en een biografie over presidentskandidaat Donald Trump.

BR ON VO OR BO EK EN N

KEKE KEUKELAAR

• Nederland – Vlaanderen: een tweegesprek tussen hoofdredacteur Anouk Abels en onze Vlaamse correspondent Wendy Claes over de verschillen en overeenkomsten in het boekenaanbod en de leesvoorkeuren in Nederland en Vlaanderen.

DE BE ST E

CHRIS VAN HOUTS

• De vakantie al geboekt? Dan is het tijd voor voorpret! Onze themapagina’s gaan dit keer over reizen en reisboeken. Met o.a. een interview van Nina Visser met Jelle Brandt ­Corstius, over zijn nieuwe boek As in tas, en een bespreking van bijzondere reisgidsen.

Ca lijkrry Sl gedheb ee: ‘N no ach ik oo atuu 17 g?’ t: kank eve rik h n et

Ca 27 sh vs . Cl Ma ap ton de and he Gescvan Aht essahiede m y n 27 ed van is: Ab ou tal eb

BO B B EK OEK OEK EN E E K R NK R NK R RA N U i N AN AN AN NT d e T T T

T.C OM /

IEF

NI

EU

WS BR IE

F

Ch kinigozi 9 derl e Obi ijk om eo a nsc ov hu er ld

wi

Nk

el

RA

A.L Ne . Snij 9 derladers nd laa lez t en

NT .CO M/

BR IE

NI

EU

WS BR IE

F

F

RA

NT .CO M/

BR IE

NI

EU

WS BR IE

F

F

Dic ovehter 7 r Dys lan

RA

NT .CO M/

BR IE

NI

EU

WS BR IE

F

F

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 35

boekfragment Leren lijden Een boek over lijden?

Waarom? We willen immers niets met lijden te maken hebben. Lijden moet worden bestreden. Weg ermee!

Martin Appelo, Leren lijden, Uitgeverij Boom, ISBN 978 90 895 3942 7 (€ 24,50, e-book: € 9,95) www.boompsychologie.nl

Onze cultuur is doordrenkt van de behoefte om lijden te voorkomen en uit te bannen. We cultiveren vooral het idee dat we het leven onder controle hebben. Je kunt je tegen alle soorten onheil verzekeren, alsof lijden altijd ongedaan te maken is of op zijn minst gecompenseerd kan worden. Wie ziek is, wordt behandeld en geopereerd. Alles wordt geprobeerd om je weer gezond te

maken. En wie niet geneest, wordt in een groot huis gestopt, waar hulpverleners blijven proberen om het lijden te verlichten. Zo’n huis staat overigens meestal wel aan de rand van de samenleving. Zo veel mogelijk uit het zicht, zodat gezonde anderen er niet te veel last van hebben.

Welk stadsbestuur plant ruimte om in het centrum een grote begraafplaats aan te leggen?

We verheerlijken niet het lijden, maar de mensen en instanties die het lijden van ons overnemen: Jezus die voor onze zonden stierf, vrijheids- en verzetsstrijders die vochten voor het goede doel, martelaars die zich opofferden om ons te

laten leven. We vereeuwigen ze op schilderijen, zodat ze niet worden vergeten. We richten gedenkstenen en standbeelden voor hen op. Tot in lengte van jaren vieren we hun geboorte- en sterfdagen. Niet omdat we jaloers zijn op hun lijden, maar omdat we dankbaar zijn dat ze het van ons overnamen. Of we kopen met die aanbidding en persoonsverheerlijking ons schuldgevoel af over het feit dat we hen de kastanjes uit het vuur lieten halen. Dat kan ook.

We hebben een hekel aan lijden. Wie het voor ons doet, wordt hartelijk bedankt en soms zelfs verheerlijkt.

Maar zelf lijden willen we voorkomen. Het moet wel leuk blijven!

send mogelijk nieuws? Dit betekent niet dat een nieuwsorganisatie altijd precies zal geven waar mensen behoefte aan hebben. Het werkt bijvoorbeeld niet om mensen actief te vragen wat ze willen en dit dan maar te geven. Ten eerste omdat mensen zich lang niet altijd bewust zijn van hun nieuwsbehoefte: mensen weten vaak (nog) niet wat ze willen weten. Zoals Henry Ford al zei: ‘If I had asked people what they wanted, they would have said faster horses.’

Dit merkten we ook in het nieuwsbehoeftenonderzoek dat we in 2015 uitvoerden. Mensen vinden het moeilijk om te beschrijven welke

nieuwsbehoeften ze hebben en hanteren in eerste instantie een vrij eenvoudige omschrijving van het begrip ‘nieuws’. Bij de open vraag ‘wat is voor jou de definitie van nieuws?’ antwoordden de respondenten in grote getalen: ‘actuele gebeurtenissen in de wereld.’ Bij doorvragen kwamen er meer specifieke antwoorden, maar de eerste reactie was vrij eendimensionaal. Als je alleen op basis van deze informatie een nieuwsproduct zou maken, zou dat behoorlijk saai zijn. En het zou geen recht doen aan de latente nieuwsbehoeften die mensen hebben.

Mensen benoemen misschien niet snel dat ze graag door een nieuws-

verhaal meegezogen willen worden, wellicht omdat het niet sociaal wenselijk is om dit te zeggen, maar nader onderzoek toont aan dat dit wel degelijk een nieuwsbehoefte is.

Daarnaast doen mensen niet altijd wat ze willen. Behoefte en gedrag zijn niet altijd hetzelfde. Zo heb je misschien drie interessante documentaires opgenomen die je wilt kijken (omdat je de onderwerpen interessant vindt), maar eindig je toch steeds bij die lekkere sitcom.

Of je bent tijdenlang Buzzfeed-lijstjes aan het doornemen terwijl je eigenlijk nu.nl wilde checken.

Hij kocht een nieuwe matras en begon melatonine-tabletten te slikken, maar niets hielp. Zijn huisarts weigerde krachtiger slaapmiddelen voor te schrijven en verwees hem naar een yogaklasje. Na een avond als enige man tussen in gympakjes gestoken adipeuze vrouwen van middelbare leeftijd was hij hier maar mee opgehouden. Hij dronk ‘s avonds geen koffie meer en begon zijn slaaphoudingen te analyseren.

Zijn favoriete houding was wat men in eerste hulpkringen de stabiele zijligging noemde en dan wel op de rechterzijde. De linkervoet word hierbij achter de rechterkuit verankerd.

Het hoofd rust op de rechterarm en

de linkerhand komt op de rechter elleboog terecht. Albert probeerde deze positie talrijke malen uit, maar merkte, vlak voor hij zich door slaap overmand begon te voelen, dat zijn rechterarm begon te slapen en hij pijn in zijn rechterkuit kreeg. Het linkerbeen schoof hij enigszins naar achteren, zodat de linkerknie in de knieholte van de rechterknie paste.

Hierdoor lagen de benen vrij. Hierdoor lag hij echter zo krom, dat zijn rug begon op te spelen. De hele procedure links uitgevoerd leverde evenmin het gewenste resultaat op. Op zijn rug liggend deed hij helemaal geen oog meer dicht. Bij de gedachte nooit meer te kunnen slapen en voor

de rest van zijn leven klaarwakker te moeten blijven, raakte hij zodanig in paniek, dat hij de rest van die nacht maar weer achter zijn computer ging zitten.

werden aan de schandpaal genageld en pas maanden na de hype waren we terug op target. Het publiek is onwetend en bovendien walgelijk hypocriet. Dat is de realiteit. Aan ons, aan jou en mij, om daar zo slim mogelijk mee om te gaan. Dus ja, ik vind het een terechte vraag of wij zo nodig die pool moeten afgrazen.

Sommige concurrenten zijn ons in het verleden voorgegaan. De meeste zijn weer vertrokken. Te veel risico. Één zwarte ijsbeer, door onze olie of door een spuitbus van Big Green – want dan kan ook, hè – één zwarte ijsbeer en we kunnen inpakken.’ Met koortsige, glanzende ogen kijkt Sax hem aan. Even lijkt het erop of zijn

baas in huilen zal uitbarsten. Dan zegt Sax bijna fluisterend: ‘Daarnaast blijven we zitten met die eventuele CO2-taks. Komt die er? We weten het niet. En als die er komt, hoe hoog wordt die dan? We weten het niet. Dat is de realiteit, Kuiken.’ De twee mannen staren zwijgend naar buiten, ieders blik gefixeerd op een ander punt aan de horizon.

Is dit nog wel de grote Sax, de langstzittende CEO die het bedrijf ooit heeft gehad? Kuiken voelt iets van medelijden, een emotie die hij nog nooit bij zijn baas heeft gevoeld. Is dit de man die de slag om het Russische gaseiland Sachalin heeft gewonnen? Was het echt Sax die de

Russische president, in zijn eigen datsja nog wel, met een strategische meesterzet volledig om zijn vinger wond? Ineens is het moeilijk voor te stellen.

Nieuwsbehoeften Dit boek gaat over nieuwsbehoeften, over de motivaties die mensen hebben om nieuws te kijken, lezen en luisteren. Het laat zien dat iedereen dezelfde basisbehoeften heeft aan nieuws, maar dat de invulling van deze behoeften sterk kan ­verschillen.

Maike Olij , Nieuwsbehoeften, Uitgeverij Boom, ISBN 978 90 895 3739 3 (€ 24,90) www.boomlemma.nl

Door te kijken naar de nieuwsbehoeften van mensen verplaatsen nieuwsorganisaties zich in hun publiek. Waar hebben mensen behoefte aan en hoe breng je zo pas-

De kunst van het slapen Een vijftiger raakt zijn baan kwijt en zint op wraak. ­Slapen kan hij nauwelijks meer. Het vervolg op de roman Albert en de doden.

Gilbert Keyzer, De kunst van het slapen, Uitgeverij Paris Books, ISBN 978 94 921 7919 7 (€ 19,95) www.parisbooks.eu

Nooit sliep hij langer dan een uur of twee achter elkaar en dan nog pas na urenlang van zijn rechterzijde op de rug en naar zijn linkerzijde draaiend. Vaak zat hij omstreeks een uur of half drie in de ochtend achter zijn computer. Als hij vervolgens weer geeuwend zijn bed in ging, leek het alsof zijn geest hem met verwarde dromen zo lang mogelijk buiten bewustzijn probeerde te houden.

De lobbyist Vijf personages bereiden zich voor op de beslissende klimaattop in Parijs: de ceo van ’s werelds grootste oliebedrijf, een olielobbyist, een milieuactivist, een klimaatwetenschapper en de Eurocommissaris van Energie & Klimaat. Hoe dichter de top nadert, hoe meer hun levens verstrikt raken.

Aren van Muijen, De lobbyist, Uitgeverij Pepper Books, ISBN 978 90 206 0836 6 (€ 17,99) www.pepperbooks.nl

‘Jezus, Kuiken, doe nou verdomme niet net of ik gek ben, dat weet ik ook wel. Maar ben je dat gelazer met de Brent Spar nu alweer vergeten? We

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 36

boekhandel Agenda

maart 2016 11 maart

UTRECHT – Centrale Bibliotheek. De eerste editie van de Bieb, Bier und Bratwurst Quiz. Tijdens de quizavond zijn er acht rondes van tien vragen over uiteenlopende onderwerpen die natuurlijk allemaal te maken hebben met Duitsland. www.bibliotheekutrecht.nl

12 maart

BADHOEVEDORP – Boekhandel Jaspers. Henry van Aalten, bekend van het door DWDD getipte Leeuwenstrijd, signeert zijn nieuwe boek Henry!, over de Nederlandse tijdschriftenwereld van de jaren zestig. www.boekhandeljaspers.nl TILBURG – Kookboekwinkel 63 graden. Proeverij van de Duitse keuken, gebaseerd op het kookboek KOCH! Duitse keuken anno nu. www.63graden.com BERGEN OP ZOOM – Boekhandel Quist. Gute Nacht, Freunde… Een avond over de Duitse literatuur met live muziek. De als Duits-Nederlandse bruggenbouwer geridderde uitgever Christoph Buchwald van uitgeverij Cossee stelt zijn persoonlijke keuze van literaire hoogtepunten voor. Friedrich Hlawatsch heeft met zijn Niederlieder elf Nederlandse liederen vertaald in het Duits. www.libris.nl/quistboeken

14 maart

LEIDEN – Boekhandel van Stockum. David Van Reybrouck, auteur van het Boekenweekessay Zink, zal worden geïnterviewd door Philip Dröge.

In Zink traceert Van Reybrouck de merkwaardige geschiedenis van een vergeten buurlandje van Nederland, België en Duitsland. www.vanstockum.nl UDEN – Bibliotheek Uden. Professor Sars verzorgt een lezing waarbij hij een inleiding geeft over de Nederlandse literatuur in Duitsland. www.bibliotheekuden.nl

15 maart

DELFT – Waalse kerk. Literaire Salon met Hans Goedkoop. De historicus, literatuurcriticus, schrijver, tv-presentator spreekt over o.a. Renate Rubinstein, Maarten Biesheuvel en Karel van het Reve.

Interview

De Boekhandelsprijs: een literair duwtje in de rug Met ruim een kwart van de stemmen won Alex Boogers dit jaar de Boekhandelsprijs voor zijn boek Alleen met de goden. Totaal verdiend, vindt organisator Gerda Aukes. ‘Ik gun het hem enorm: hij heeft al een aantal prachtige boeken geschreven en het wordt tijd dat hij erkend wordt.’

Door Anouk Abels De Boekhandelsprijs zag in 2015 het levenslicht. Het is de eerste auteursonderscheiding in Nederland die compleet bepaald wordt door boekhandelaren.

Dit jaar brachten honderden boekhandelaren, werkzaam bij in totaal 110 verschillende boekhandels, hun stem uit. De organisatie is in handen van Gerda Aukes, Jan Peter Prenger (Libris), Marieke Verhoeven en Monique van Oosterhout (Van Gennep).

Aukes, mede-bedrijfsleidster van Boekhandel den Boer in Baarn, nam het initiatief voor de prijs. ‘Het idee ontstond toen ik als boekverkoper aan tafel zat bij De Wereld Draait Door. Dat was zo’n enorm succes: kijkers kochten bijna blindelings de titels die wij tipten. Dat was het ultieme bewijs dat boekhandelaren als gids serieus genomen worden.’

Alleen met de goden deelt de top 3 van de Boekhandelsprijs 2016 met Dertig dagen van Annelies Verbeke

en Als de winter voorbij is van Thomas Verbogt.

Met de Boekhandelsprijs kunnen boekhandelaren het grote publiek dan ook laten zien dat er buiten de allerbekendste namen om nog zoveel meer te ontdekken valt. ‘Iemand als Connie Palmen, die gemakkelijk veel aandacht in een landelijke krant krijgt, heeft dat niet nodig,’ benadrukt Aukes. ‘Met deze prijs willen we mensen juist op de ruwe juweeltjes wijzen die die kans niet hebben gehad. Het was mooi om te zien dat een hannie van herk schrijver als Auke Hulst dit jaar erg veel stemmen ontving. Het zijn boeken die in principe aardig opgepakt zijn in de pers, maar nog echt een duwtje in de rug kunnen gebruiken.’

Boogers ontvangt als winnaar van de Boekhandelsprijs een bijzonder sculptuur. Daarnaast wordt zijn boek in twee landelijke bladen aangeprezen via grote advertenties. Al die aandacht kan flink wat mooie gevolgen voor een schrijverscarrière hebben. Zo kreeg Jaap Robben, die de prijs in 2015 kreeg voor Birk, in de week na zijn overwinning meerdere aanvragen voor vertalingen in het buitenland.

Verrassend is dat niet, want in veel

Gerda Aukes

‘Het idee ontstond toen ik als boekverkoper aan tafel zat bij De Wereld Draait Door.’ landen, waaronder Duitsland en Amerika, is een boekhandelsprijs al veel langer een onderscheiding die ertoe doet. En zo zou dat ook hier moeten zijn, aldus Aukes. ‘Bij de boekwinkel zitten mensen met expertise, vakmanschap en enthousiasme. Als je een goede wijn wil hebben, ga je naar de wijnhandelaar.

Waarom zou je voor een goed advies over boeken dan niet naar de boekhandelaar gaan?’

www.deomslagdelft.nl

17 maart

OSS – Bibliotheek Oss. Het Osse lezersfeest. Het thema dit jaar is Duitsland, dat ook het thema is van de Boekenweek. Maar wie bratwurst en schnapps verwacht komt bedrogen uit. Het Lezersfeest is een avond vol literatuur, cultuur en kennis met als hoofdgast Arthur Japin. www.nobb.nl/oss AMSTERDAM – Boekalicious. 5-gangendiner met gerechten uit de boeken van Susan Hermann Loomis in aanwezigheid van de schrijfster. www.boekalicious.nl

18 maart

AMERSFOORT - Boekhandel Veenendaal. Journalist Philip Dröge geeft een lezing over zijn nieuwe boek Moresnet, opkomst en ondergang van een vergeten buurlandje. www.libris.nl/veenendaal

19 maart

NIJMEGEN – Concertgebouw De Vereeniging.

Boekenbal voor lezers. Herman Koch en P.F. Thomése gaan in gesprek over Duitsland en humor, Maarten van Rossem geeft zijn kijk op Duitsland en onder meer Esther Gerritsen, David van Reybrouck, Charlotte Mutsaers en Alexander Münninghoff worden geïnterviewd. Aan het einde van de avond vindt Der Grosse Slamfinale plaats: Nederlandse en Duitse dichters gaan de strijd met elkaar aan. www.wintertuin.nl/

boekenfeest-programma

20 maart

AMSTERDAM – Centrale OBA. Was die DDR Noch zu Sagen hat! Felix Rottenberg leidt een gesprek over de vraag hoe de verdwenen DDR nu nog betekenis heeft en een stempel drukt op de tegenwoordige tijd. www.oba.nl

12–20 maart

Supertoll! De Boekenweek in de boekhandel De boekhandel is supertoll, en al helemaal tijdens deze Boekenweek. Talloze boekwinkels organiseren auteursbezoeken, workshops, diners en zelfs reisjes die draaien om het thema van deze week: Duitsland.

Wij zetten een aantal fabelhafte Aktivitäten op een rijtje.

Zelfs voordat de Boekenweek losbarst kun je jezelf al in Duitse sferen wanen in de Amsterdamse Plantage Boekhandel Van der Plas. Op 9 maart organiseren zij een Hans Fallada-avond in de Tolhuistuin. Biografe Anne Folkerstma vertelt alles over Fallada en zijn werk, en sopraan Elisa Roep verblijdt je met de klanken van Kurt Tucholsky.

Meer muziek beleef je op de eerste dag van de Boekenweek bij

Sjo

Grimbergen Boeken in Lisse. Op 12 maart zingt Frans Groothuis daar liederen van Schubert, en draagt hij Duitstalige poëzie voor.

Lekkere trek? Op 12 maart kun je je wagen aan Duits bier en bijpassende hapjes bij The ReadShop Kempers in Delft. Of maak je op voor een heerlijk Duits diner op 16 maart bij Boekhandel Lovink in Lochem. Tijdens de maaltijd zullen er Duitse liederen gezongen en gespeeld worden. Het literaire tintje wordt verzorgd door Els Snick, vertaalster van Duitse literatuur en auteur van Duitsland op het spoor.

Boekhandel Roodbeen in Nijkerk

rs J

an

sse

n

gaat een stapje verder: de winkel organiseert een reis naar Berlijn.

Onder het motto Was ich noch zu sagen hätte over Duitsland vertrek je naar de Duitse hoofdstad, onder leiding van Berlijn- en DDRhistoricus Sibrand de Boer. Treed in de voetstappen van Hans Fallada, ontdek de tegenstelling tussen Oost en West in de literatuur… en ontvang een bijpassend boekenpakket! Deelnemers moeten nog wel even geduld hebben: de reis vindt namelijk plaats van 27 tot en met 30 mei 2016.

Benieuwd naar activiteiten bij een ­boekhandel bij jou in de buurt?

Hou www.boekenkrant.com in de gaten!

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 37

boekhandel gratis

Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden

Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen?

Geef het door via info@boe­kenkrant.com Aalsmeer

Boekhuis Aalsmeer

www.boekhuisaalsmeer.nl Alblasserdam

Boekhandel de Krekel dekrekel.nl Alkmaar

Boekhandel Feijn feijn.nl

Boekhandel Van der Meulen’s

vandermeulensboekhandel.nl Almelo

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl

Bennekom

Boekhandel Novita libris.nl/novita

Bergen op Zoom

Quist boeken quistboeken.nl Beverwijk

Readshop Beverwijk readshop.nl Bilthoven

Bilthovense Boekhandel

bilthovenseboekhandel.nl Bleiswijk

Alphen a/d Rijn

Boekhandel Muilenburg

haasbeek-libris.nl

Bodegraven

Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof haasbeek.nl Amersfoort

De Algemene Boekhandel

algemeneboekhandel.nl

Boekhandel Veenendaal

boekhandelveenendaal.nl

boekhandelmuilenburg.nl

Readshop Karssen www.readshop.nl Boxmeer

Van Dinter Media dinternet.nl Breda

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers libris.nl/ vankemenade-hollaers

Doetinchem

Raadgeep & Berrevoets www.raadgeepenberrevoets. nl Dordrecht

Boekhandel Vos & Van der Leer www.vosvdleer.nl Doorn

The Readshop Doorn Readshop.nl/vestigingen/ doorn Doorwerth

The Read Shop Doorwerth Drachten

Boekhandel Van der Velde

boekhandelvandervelde.nl Dronten

Voster Boek & Kantoor voster.nl

Eindhoven

Boekhandel Van Grinsven

boekhandeldedolfijn.nl

De Nieuwe Boekhandel denieuweboekhandel.nl

Boekhandel Jimmink jimminkboek.nl

Boekhandel Mulder boekhandelmulder.nl

Boekhandel Scheltema scheltema.nl

Plantage Van der Plas plantagevanderplas.nl Apeldoorn

Nawijn & Polak Boekverkopers nawijn-polak.nl Arnhem

Brugge

De Reyghere Boekhandel dereyghere.be Brunssum

Boekhandel Rob Rozeman robrozeman.nl Bunnik

Boekhandel Van Ravenswaay ravenswaay.net

Bunschoten – Spakenburg

Bruna van de Geest www.bruna.nl Castricum

De Arnhemse Kinderboekwinkel

Boekhandel Laan

Boekhandel Hijman Ongerijmd

Readshop Coevorden

lezenisleuk.nl

boekhandelongerijmd.nl Assen

Boekhandel Iwema iwema.nl Baarn

Boekhandel Den Boer denboer.nl

Badhoevedorp

Boekhandel Jaspers boekhandeljaspers.nl Barneveld

Boekhandel Romijn boekhandelromijn.nl Beilen

Boekhandel Het Logboek hetlogboek.org

boekhandellaan.nl Coevorden

readshop.nl/vestiging/ coevorden Delft

Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel

boekhandeldouwes.nl

Boekhandel Van Stockum vanstockum.nl Deventer

Boekhandel Praamstra boekhandelpraamstra.nl

The Readshop Hedel

Roden

Maassluis

daannijman.nl

plantage-ettenleur.nl Exloo

Geerts Warenhuis geertswarenhuis.nl Geldrop

Boekhandel van Grinsven

boekhandelvangrinsven.nl Goirle

Blz. Boekhandel Buitelaar blz.nl/buitelaar Goes

Boekhandel De Koperen Tuin dekoperentuin.nl Gouda

verkaaikboeken.nl Groningen

boekhandelvandervelde.nl Haarlem

Boekhandel Gillissen & Co

boekhandelgillissen.nl

Boekhandel H. de Vries Boeken devriesboeken.nl

Bruna Cronjéstraat Bruna.nl

Kennemer Boekhandel kennemerboekhandel.nl

www.boekenkees.nl Voorburg

Plantage Boekhandel

Kinderboekhandel In de Wolken

Bruna.nl

Maastricht

Roosendaal

Waalwijk

Boekhandeldominicanen.nl

boekenwurm.biz

Bruna Heemskerk

hetkeizerrijk.nl

plantageroermond.nl

Boekhandel Blokker

Boekhandel Dominicanen

Boekhandel De Boekenwurm

Heerhugowaard

Mechelen

Rosmalen

bruna.nl

salvator.be

boekhandeldeomslag.nl

Heemstede

boekhandelblokker.nl

Boekhandel Salvator

Boekhandel De Omslag

Heerlen

De Meern

Rotterdam

bijhetraethuys.nl

www.boekenkees.nl

donner.nl

Bruna Middenwaard Bij Het Raethuys Heeze

Boek- en Kantoorboek­ handel Lektura lektura.nl

Helmond

Boekhandel de Ganzenveer

www.ganzenveer.eu Hengelo

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl Hoevelaken

Bruna Hoevelaken bruna.nl/hoevelaken Holten

Heusinkveld – Holten meerdaneenboekhandel.nl Hoofddorp

www.boekhandelstevens.nl

hoornseboekhandel.nl

Boekhandel Wijs boekwijs.nl

Boekhandel Kees

Boekhandel Donner

Meppel

Boekhandel Maximus

riemerbarth.nl

Santpoort-Noord

Riemer Barth

maximushillegersberg.nl

Middelburg

Bredero Boeken

de-drvkkery.nl

Schagen

De Drvkkery

www.brederoboeken.nl

Mijdrecht

Boekhandel Plukker

boekhandelmondria.nl

Scheveningen

Boekhandel Mondria Monnickendam

Nimo Boek nimoboek.nl Naaldwijk

Boekhandel Vingerling vingerling.nl Nijkerk

Boekhandel Roodbeen boekhandelroodbeen.nl Nijmegen

boekhandelplukker.nl

Boekhandel Scheveningen

boekhandelscheveningen.nl Sittard

Boekhandel Krings boekhandelkrings.nl Sneek

Boekhandel Van der Velde

boekhandelvandervelde.nl

Boekhandel Augustinus

Steenwijk

De Nijmeegse Kinderboekwinkel

boekwinkel.com

Roelants [in LUX]

www.arentsen.nl

boekhandelaugustunis.nl

Steenwijk’s Boekhuys Tiel

lezenisleuk.nl

Boekhandel Arentsen

roelants.nl

Tilburg

roelants.nl

gianottenmutsaers.nl

Huizen

Boekhandel Roelants

Gianotten Mutsaers

boekhandelflevo.nl

Turnhout

Uithoorn

Boekhandel Flevo

Boekhandelbroekhuis.nl

Plantage Etten-Leur

Boekhandel Kees

Heemskerk

Noordwijkerhout

Etten-Leur

Vleuten

Roermond

Kapelle

Boekhandel Broekhuis

Boekhandel Vledderland

Boekhandel Het Keizerrijk

readshop.nl/vestiging/hedel

Bruna Oostermeent

Boekhandel Van der Velde

Boekhandel Douwes

Hedel

Het Witte Huys

Boekhandel Boek & Koek

Enschede

Boekhandel De Omslag Den Haag

www.readshop.nl

Boekhandel Lovink

Dekker vd Vegt boekverkopers

Boekhandel Verkaaik

deomslagdelft.nl

boekenkoek.net

Boekhandel Daan Nijman

Readshop Hazerswoude

vermeer.plantage.nl

Plantage Vermeer

Boekhandel Ben Kempers benkempers.nl

boekhandelvledderland.nl

Hazerswoude

Houten

boekhandelvankralingen.nl

Boekhandel de Dolfijn

Maarn

www.boekenleeswinkelhetwittehuys.nl

Hoornse Boekhandel

kantoorboekhandelsmitenco.nl

deamsterdamseboekhandel.nl

boekhandellovink.nl

Emmen

Enkhuizen

Boekhandel van Kralingen

boomker.nl

Boomker Boeken

libris.nl/vanpiere

Breukelen

De Amsterdamse Boekhandel

Vledder

Hoorn

Boekhandel Van Piere

Amsterdam

librisbuitelaar.nl

Rhoon

boekhandelvangrinsven.nl

Boekhandel Venstra venstra.nl

Lochem

Boekhandel Stevens

Libris Boekhandel Buitelaar

Amstelveen

Haren GN

info@onzebruna.nl

Boekhandel Lectori lectori.nl

Kerkrade

dekkervdvegt.nl

Boekhandel Wagenaar & Van Halem wagenaarvanhalem.nl

Standaard Boekhandel standaardboekhandel.be

Boekhandel Ten Hoope tenhoopeboeken.nl Utrecht

Boekhandel Leeskunst

Nunspeet

Boekhandel Kees

Krimpen aan den IJssel

osinga-boeken.nl

leeskunst.nl

Boekhandel Osinga

www.boekenkees.nl

Boekhandel De Korf

Oegstgeest

Boekhandel Libris Utrecht

Boekhandel Kamerbeek

rijnlandseboekhandel.nl

Broese boekverkopers

boekhandellibrisutrecht.nl

boekhandeldekorf.nl

Rijnlandse boekhandel

kamerbeekkrimpen.nl

Oisterwijk

libris.nl/broese

boekhandeloisterwijk.nl

Boekhandel Priem

Laren

Larense Boekhandel larenseboekhandel.nl Leeuwarden

Boekhandel Van der Velde

boekhandelvandervelde.nl Leiden

Boekhandel van Stockum vanstockum.nl

Leidschendam

Boekhandel De Kler dekler.nl Lisse

Grimbergen boeken grimbergenboeken.nl

Boekhandel Oisterwijk

Valkenswaard

Oosterbeek

libris.nl/priem

Boekhandel Meijer en Siegers

Veenendaal

Oss

Veghel

derijksoss.nl

bekboeken.nl

plantagemeijerensiegers.nl

Boekhandel van Kooten boekhandelvankooten.nl

Boekhandel Derijks

Bek Boeken

Oudewater

Velp GLD

readshop.nl/vestiging/ oudewater

eenpassievoorboeken.nl

The Readshop Oudewater Purmerend

Boekhandel het Leesteken leesteken.nl

Puttershoek

Marjan Houtman Lezen en Schrijven marjanhoutman.nl Pijnacker

Boekhandel van Atten vanattenboek.nl

Boekhandel Jansen & de Feijter Venlo

Boekhandel Koops koophetbijkoops.nl Venray

Boek- en kantoorvakhandel van den Munckhof boekhandelvenray.nl Vlaardingen

Plantage Pontier plantagepontier.nl

indewolken.nl

Plantage Bookstore waalwijk.plantage.nl Winterswijk

Boekhandel Kramer boekhandelkramer.nl Woerden

Libris Woerden libriswoerden.nl Wormerveer

Pasman Boek & Hobby pasmanboekenhobby.nl IJsselstein

Boekhandel Logica

www.boekhandellogica.nl Zeist

Groenveld Boeken

groenveldboeken@planet.nl

Boekhandel Kramer & Van Doorn kramerenvandoorn.nl Zoetermeer

Boekhandel Sonneveld sonneveld.nu

Haasbeek

haasbeekzoetermeer.nl Zutphen

Boekhandel Someren en Ten Bosch libris.nl/ vansomeren-en-tenbosch Zwolle

Waanders in de Broeren waandersindebroeren.nl

Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/ boekhandels.

De Boekenkrant wenst u veel leesplezier tijdens de Boekenweek 2016.

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 39

win een boek win dit boek

boekhandelsprijsvraag

oplossing

Beantwoord de volgende drie vragen, knip deze bon uit en lever hem in bij je plaatselijke Boekenkrant-boekhandel (kijk voor de deelnemende boekhandels op p. 37).

Onder de goede inzendingen wordt Was wir noch zu sagen hätten van Margriet Brandsma verloot.

Oplossing boekhandelsprijsvraag februari.

BON Naam

Margriet Brandsma, Was wir noch zu sagen hätten, Uitgeverij Conserve, ISBN 978 90 542 9407 8 (€ 12,50)

In Was wir noch zu sagen hätten vertellen Nederlandse journalisten die een aantal jaren in Duitsland doorbrachten over hun leven als correspondent.

win dit boek

In welke periode was Margriet Brandsma correspondent voor de NOS in Berlijn? n 1996 - 2002 n 2002 - 2010 n 2010 - heden

mailadres

De boektitel Was wir noch zu sagen hätten is geïnspireerd op:

naam boekhandel

n Een boek van Günter Grass n Een toespraak van Angela Merkel n Een lied van Reinhard Mey

plaats boekhandel

Lever deze bon uiterlijk 28 maart 2016 in bij je plaatselijke boekhandel. Veel succes!

(Boekenkrant maart-editie)

Welke van de volgende drie schrijvers is geen Duitser? n Johann Wolfgang von Goethe n Thomas Mann n Stefan Zweig

gespleten persoonlijkheid

oplossing

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen?

Stuur de drie namen voor 28 maart 2016 naar redactie@boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Onder de goede inzendingen wordt het boek Ontaard verklaard van Una verloot.

Una, Ontaard verklaard, Soul Food Comics, ISBN 978 90 824 1071 6 (€ 19,95)

Uitgeverij Soul Food Comics verraste vorig jaar met Supercrash, een graphic novel over de bankencrisis.

In Ontaard verklaard schetst een opgroeiende vrouw haar pad van verwaarlozing, vernedering, aanranding, schaamte en publieke veroordeling.

colofon Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie.

Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.

Specials Naast de reguliere Boekenkrant ­verschijnen er ook regelmatig ­specials over verschillende thema’s.

BKStrips: 2 mei 2016 BKJunior: 2 mei 2016

1. Hoe heet de club waar Hendrik Groen in het eerste boek deel van uitmaakt?

De Oud-maar-nietdood-club (omanido-club) 2. Hendrik Groen behoorde niet tot de genomineerde boeken voor de NS Publieksprijs 2015. Welk boek ontving uiteindelijk de hoofdprijs?

Dit kan niet waar zijn van Joris Luyendijk 3. In welke Amsterdamse wijk staat het verzorgingstehuis waar Hendrik Groen woont?

Noord

winnaar

Hendrik Groen, Zolang er leven is, Uitgeverij Meulenhoff, ISBN 978 90 290 9076 6 (€ 19,99)

Uit de vele goede inzendingen trokken we Mevrouw De GoedeMekes. Zij mag een exemplaar van Zolang er leven is van Hendrik Groen ophalen bij Boekhandel Osinga in Nunspeet.

Gefeliciteerd!

winnaar

Maartje Smits, Als je een meisje bent, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 7467 9 (€ 15,90)

Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid in het februarinummer? Het goede antwoord is: Karl Ove Knausgård, Lize Spit en Jordi Llobregat.

Uit de vele goede inzendingen trokken we Lisa Martens uit Zaandam.

Zij wint een exemplaar van Als je een meisje bent van Maartje Smits.

Gefeliciteerd!

medewerkers Contact Uphill Battle Boekpromotie, ­Visschersplein 160, k22, 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon:0172-476085 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant twitter.com/boekenkrant

Oplage 22.000

Het team Hoofdredacteur: Anouk Abels Redactie: Nicole van der Elst, Jesse Poiesz, Nina Visser Medewerkers: Wouter Adriaensen, Selma van Aken, Abe Borst, Zofeyah Braam, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Laura van Dee, Wouter le Duc, Floortje van Gameren, Ika Gerritsen, Tom Gerritsen, Aefke ten Hagen, Alex Hoogendoorn, Lex Jansen, Sjors Janssen, Elias Jonkers, Cok Jouvenaar, Dennis Kollaard, Hans Pols, Patz van der Sloot, Sigge Stegeman, Michelle van Toorn, Robin Vinck, Tanja ­Wilming, Siebe ­Huizinga (redactie-adviseur).

Anouk Abels

Selma van Aken

Abe Borst

Wendy Claes

Wouter le Duc

Nicole van der Elst

Ika Gerritsen

Aefke ten Hagen

Ezra Hakze

Elias Jonkers

Caroline van der Lee

Jesse Poiesz

Michelle van Toorn

Titus Vegter

Nina Visser

Projecten: Caroline van der Lee Vormgeving/ontwerp: Titus Vegter (titusvegter@chello.nl) Uitgever: Jan Louwers De volgende Boekenkrant verschijnt op 4 april 2016

Een ongelooflijk liefdesverhaal tijdens de nasleep van de Tweede Wereldoorlog

Ochtendkoorts ✃ KORTINGSBON ¤2,50 Met deze bon kunt u het boek Ochtendkoorts van Péter Gárdos aanschaffen voor maar

€17,50

Voor de lezers van Arthur Japin en Anthony Doerr

NU IN DE BOEKHANDEL

ISBN 9789026332876 Actienr. 90217654 Deze bon is geldig van 8 februari t/m 8 mei 2016 Voor Vlaanderen: VBB Aktienummer: 1203-15-15