Boekenkrant april 2016

op de themapagina’s

Wie gaat er mee op reis? 22-23

Aangeboden door:

de beste bron voor boekennieuws – jaargang 10, nummer 4, april 2016 – www.boekenkrant.com

Tatiana de Rosnay over Daphne du Maurier: ‘Ze is mijn grote inspiratie bron.’

3

Jelle Brandt Corstius: ‘Reizen is ontsnapping.’

23

Keke Keukelaar

Taartjes maken op zijn Italiaans met Sarena 29

Heeft Joël Dicker een nieuwe bestseller geschreven?

5

jeremy spierer

De ontroerende verhalen van Murakami 6

wouter le duc

Aimée de Jongh over klonen 33

Wat verdeelt ­literair Nederland en Vlaanderen? 9 NU iN de wiNkel

Eva Mouton daan faudet

beste buren

Grommen met monster Motta 19

boekenkrant.com

april 2016 pagina 2

losse delen redactioneel

nieuws

Terwijl ik dit voorwoord schrijf, schijnen de eerste zonnestralen van het jaar door de kantoorramen naar binnen. De zomertijd is ingegaan en de lente is begonnen. Ik wil naar buiten, nieuwe plekken ontdekken en genieten van het mooie weer. Maar ja: eerst moeten we nog even een krant afmaken. Gelukkig is dat dit keer geen straf, want van onze themapagina’s, die dit keer over reizen gaan, krijg ik alleen maar meer zin in de zon. Zo staat er op pagina 22 een recensie van Caravanity Supertrips, een boek waarvan je direct zin krijgt om zelf een sleurhut op te knappen met bloemetjesbehang en vervolgens de wijde wereld in te trekken. Een compleet ander boek vind je op pagina 23: we interviewden Jelle Brandt Corstius over As in tas, over de reis die hij aflegde om zijn overleden vader te herdenken. De schrijver neemt je mee op een onvergetelijke fietstocht vol verdriet, blijdschap en liefde.

Maar ook de rest van deze Boekenkrant barst van de zonnige titels. Op pagina 29 interviewen we Heel Holland Bakt-winnares Sarena Solari over haar Italiaanse roots; voor pagina 7 lazen we de nieuwe, supervrolijke bejaardenroman van Hendrik Groen; en op pagina 32 rijden we de zon tegemoet met cowboy Lucky Luke, die dit jaar zijn zeventigste verjaardag viert. Dus ja: ik hoef de Boekenkrant-redactie niet eens te verlaten om te genieten van de eerste stralende dagen van het jaar.

Anouk Abels – Hoofdredacteur Boekenkrant anouk@boekenkrant.com

cover van de maand april 2016 Ga naar www.covercards.nl en volg de instructies.

Ze was 16 is een spannend oorlogsverhaal over vooroordelen, jezelf durven zijn en keuzes maken.

Marlies Allewijn, Ze was 16, Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 90 206 5452 3 (€ 14,99)

BON BK april 2016

12 nummers voor €30

Ja, ik wil een abonnement op de Boekenkrant – 12 nummers voor € 30,– inclusief bezorgkosten.

Vul de bon in, of ga naar www.boekenkrant.com/abo.

BON

Naam M / V

+++ Goed nieuws voor alle Downton Abbey-fans: van auteur Julian Fellowes verschijnt op 30 juni 2016 de roman Belgravia. Het verhaal speelt zich af in het Londen van 1840, waar de adel en de nouveaux riches samenkomen in de chique wijk Belgravia. Natuurlijk zorgt Fellowes voor een lekker smeuïg geheim dat op de achtergrond sluimert. Wie niet kan wachten tot de roman in zijn geheel verschijnt, kan vanaf 14 april alvast genieten van elf wekelijkse episodes. +++ Wat doe je als je wil dat je boek een miljoenenpubliek bereikt? Dan schrijf je in het Engels! Voor de 30-jarige Marieke Nijkamp uit Hengelo bleek dit een gouden zet, want haar debuut This is where it ends, over een schietpartij op een middelbare school in de Verenigde Staten, staat in de top 10 van de bestsellerlijst voor jeugdboeken van The New York Times. De Hengelose is echter geen fulltime schrijfster, vertelt ze in een interview met Tubantia: ‘Alleen maar schrijven zou niet goed zijn; je kunt niet schrijven over het leven als je niet deelneemt aan het leven.’ +++ Weg met de literatuurlijst, stelde auteur Kluun afgelopen Boekenweek in het AD. De schrijver van Komt een vrouw bij de dokter is bang dat jongeren door de verplichte leeskost niet meer met ­plezier een boek zullen openslaan.

‘We moeten onszelf de vraag stellen: wat willen we van onze kinderen?

Dat ze straks korte tijd een fragment uit ­Elckerlijc kunnen oplepelen? Of dat ze de liefde voor literatuur en boeken meekrijgen, waardoor ze later echt plezier beleven aan lezen?’ +++ Een opmerkelijk verzoek van een kringloopwinkel in Wales. De medewerkers hebben aan bezoekers gevraagd om geen exemplaren van Vijftig tinten grijs meer in te leveren. De winkel heeft zoveel exemplaren van de besteller van E.L. James ontvangen dat ze er letterlijk een fort van de in de winkel hebben gebouwd. De eigenaar van de winkel stelt inmiddels voor om de naam van de winkel te veranderen in ‘Vijftig tinten grijs-rusthuis’. +++

2016, week 13

Pépé Smit, Evert-Jan, een poepvlieg met smetvrees

Marli Huijer, ­Discipline – Overleven in overvloed

Evert-Jan houdt niet van vies. Het loopt uit de hand als de hele familie in het plantsoen uit eten gaat.

Marli Huijer bepleit een terugkeer naar de, inmiddels verfoeide, discipline als een keurslijf dat onze vrijheid juist vergroot.

nederlandse t0p 3

Una, Ontaard ­verklaard In deze graphic memoir blikt Una terug op haar eigen leven als opgroeiende jonge vrouw in de tijd van de Yorkshire Ripper.

(Bron: Stichting CPNB) 2016, week 13

Nicci French, Als het zaterdag wordt

Jelle Brandt Corstius, As in tas

Griet Op de Beeck, Gij nu

Hannah zit in een inrichting wegens driedubbele moord.

Maar is ze wel echt gestoord? Deel 6 uit de Frieda Klein-serie.

Reisverslag van een overmoedige zoon, die met de as van zijn vader naar de Middellandse Zee fietst.

Vijftien mensen. Vijftien met elkaar verbonden verhalen over eenzaamheid, de angst voor het geluk en nog heel veel meer.

belgische top 3

(Bron: Boekenvak.be) 2016, week 11

ondertussen op boekenkrant.com chris van houts

Zin in de zon

boekenkrant tip 3

Ook online is er genoeg te beleven deze maand. Geniet bijvoorbeeld nog even na van de Boekenweek met onze verslagen van het Boekenbal en het Boekenbal voor Lezers. En wist je Esther Gerritsen al dat er elke week en Dimitri Verhulst een nieuwsbrief verschijnt, met unieke column van onze hoofdredacteur Anouk Abels? Surf gauw naar onze website om meer te ontdekken. www.boekenkrant.com

Merho, De Kiekeboes / 145 Wie A zegt Marcel Kiekeboe haalt wederom de kastanjes uit het vuur voor Van De Kasseien die na een reeks ontvoering erg nerveus wordt.

Hec Leemans, F.C. De ­Kampioenen / 89 Paniek in de ­Pussycat Wanneer de politie binnenvalt in de Pussycat en de eigenaar arresteert, is dat het begin van een hele reeks gebeurtenissen.

David Van Reybrouck, Zink David Van Reybrouck traceert de geschiedenis van een buurlandje van Nederland, België en Duitsland, dat deze landen een eeuw lang verbond.

straat

postcode

plaats

land

e-mail

telefoon

IBAN nummer

Betaling Automatische incasso Per factuur (+ 2,50 administratiekosten) geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 K22, 3511 LX Utrecht, Nederland

abe

squalies.blogspot.com

boekenkrant.com

april 2016 pagina 3

literatuur

‘Ik heb gewoon geschreven alsof dit mijn volgende boek zou worden.’

Tatiana de Rosnay Wouter le Duc

Tatiana de Rosnay

Het verhaal van mijn Daphne Met Manderley voor altijd schreef Tatiana de Rosnay, bekend van de roman Haar naam was Sarah, haar eerste biografie. Ze dook hiervoor in het leven van haar grote schrijfinspiratie: Daphne du Maurier (1907–1989). ‘Toen ik toezegde haar biografie te schrijven had ik geen idee wat ik me op de hals haalde,’ zegt De Rosnay.

Door Nicole van der Elst Manderley voor altijd is de eerste biografie van De Rosnay, maar het onderwerp komt niet uit de lucht vallen. ‘Daphne du Maurier inspireert me al vanaf dat ik tien was,’ vertelt de auteur bevlogen. ‘Als klein meisje las ik haar bekendste roman Rebecca en ik was meteen verkocht. Vooral haar donkere schrijfstijl intrigeerde mij enorm.’ Het lezen van dit boek spoorde haar aan om ook zelf verhalen te gaan schrijven. ‘Na het lezen van Rebecca begon ik haar schrijfstijl te imiteren. Ik vond zelfs dat mijn eigen naam op die van haar leek.’

Ondanks deze fascinatie kwam het nooit bij De Rosnay op om daadwerkelijk een boek over haar idool te schrijven. Uiteindelijk was het haar Franse uitgever die het idee voor-

legde. ‘Hij hoorde de naam Daphne du Maurier altijd vallen als ik in interviews werd gevraagd naar auteurs die mij inspireren. Toen hij aan mij vroeg of ik de eerste Franse biografie over haar wilde schrijven staarde ik hem verbijsterd aan.

“Waarom stel je deze vraag aan mij?” vroeg ik. “Ik heb nog nooit een biografie geschreven.”’ Het thuisfront overtuigde De Rosnay er al snel van dat ze de perfecte kandidaat voor deze klus zou zijn. ‘Mijn man zei: “Ik ken je al vijfentwintig jaar en al die tijd ben je met Daphne du Maurier bezig. Als je uitgever deze vraag aan een andere Franse auteur zou stellen zou jij razend zijn. Het is jouw Daphne, schrijf dat boek!”’

‘Toen ik had toegezegd had ik geen idee wat ik me op de hals haalde,’ zegt De Rosnay. ‘Niet alleen de hoeveelheid werk en onderzoek die me te wachten stond, maar ook het contact met de familie van Daphne.’ De kinderen van Du Maurier reageerden namelijk verre van enthousiast op het project. ‘Ik benadrukte vooral dat ik andere accenten wilde leggen dan de drie Engelstalige biografieën die al eerder over hun moeder waren verschenen.’ Du Maurier had een turbulent privéleven waarin ze onder andere verschillende relaties met vrouwen had. Eerdere biografieën focusten vooral op dit deel van haar leven. ‘Deze ervaring maakte de familie terughoudend,’ vertelt De Rosnay. ‘Daar-

naast waren deze biografieën allemaal zo serieus. Ze vertelden tot in detail wat Daphne op elk moment deed. Ze wekten haar daardoor niet tot leven. Ik wilde graag weten welk parfum ze gebruikte, hoe haar stem klonk en waarom ze op zo’n bijzondere manier liep. Mijn doel was dat de lezer haar zou herkennen als ze langs zou komen lopen.’ De Rosnay schreef uiteindelijk een brief naar Tessa, de oudste dochter van Daphne, waarin ze dit doel onder woorden bracht. ‘Tessa was enthousiast over de brief en las ook een van mijn boeken die ik had opgestuurd.

Ze had zelf informatie over mij opgezocht op internet en kwam er zo achter dat ik half Brits ben. Ze kende een deel van mijn Britse familie; dat heeft haar over de streep getrokken om in te stemmen met een ontmoeting.’

De Brits-Franse afkomst is niet de enige overeenkomst tussen De Rosnay en de door haar bewonderde auteur. Du Maurier schreef Rebecca al op 31-jarige leeftijd.

Vanaf het moment dat het boek een besteller werd, namen critici haar niet meer serieus en werd ze bestempeld als auteur van romantische verhalen. Door dit stigma wordt vaak vergeten dat ze ook

donkere verhalen zoals ‘The Birds’ schreef. De Rosnay kreeg vergelijkbare reacties na het succes van de roman Haar naam was Sarah. ‘Veel mensen denken dat een boek dat goed verkoopt gelijk staat aan een afgezaagd of makkelijk leesbaar verhaal. Ze vormen een mening zonder een boek te hebben gelezen. Haar naam was Sarah gaat over antisemitisme, allesbehalve een romantisch verhaal dus.’ Er waren dan ook veel verbaasde reacties toen Manderley voor altijd werd genomineerd voor de Prix Goncourt de la Biographie, een prestigieuze Franse literatuurprijs. ‘Veel critici lezen nog steeds mijn boeken niet, maar nemen mijn werk wel iets serieuzer naar aanleiding van deze nominatie,’ lacht De Rosnay.

Tatiana de Rosnay, ­Manderley voor altijd, vertaling: Noor Koch, Uitgeverij Ambo|Anthos, 464 pagina’s, ISBN 978 90 263 3245 6 (€ 21,99)

De schrijfster heeft Manderly voor altijd echter niet geschreven voor eigen eer en glorie. ‘Na het uitkomen van het boek in Frankrijk steeg het aantal verkochte boeken van Daphne du Maurier spectaculair. In een jaar tijd zijn er meer boeken verkocht dan in de twintig jaar ervoor! Dat lezers haar werk ­ (her)ontdekken naar aanleiding van mijn biografie is het mooist denkbare compliment.’

‘Ik zou alles, alles voor haar doen, altijd.’ een op waarheid geïnspireerd familiedrama ‘Een vlaag van waanzin is een gelaagde psychologische thriller waarin grote zorg en aandacht is besteed aan de – al dan niet terechte – emoties en gevoelens van de personages.’ **** – de telegraaf ‘Hartman weet hoe ze binnen moet komen.

Een thriller die je meteen in z’n greep heeft.’ ***** – het nieuwsblad ‘Hoe een huwelijk een nachtmerrie kan worden. Huiveringwekkend.’ – Tomas Ross ‘Beklemmend goed.’ **** – algemeen dagblad

Nu al 4e druk!

‘Heel even was ze ervan overtuigd dat ze in een aantal kamers ogen zag.’ de nieuwe literaire deense ontdekking Zeven kunstenaars en wetenschappers worden anoniem uitgenodigd om in alle rust te werken op Stormø, een onbewoond eiland voor de Deense kust. Ze kennen elkaar niet, maar blijken een gedeeld verleden te hebben, vol leugens en bedrog.

‘Een sensuele, psychologische roman waarin de duistere kant van de menselijke natuur wordt getoond.’ – Erik Valeur

uitgeverijcargo.nl

boekenkrant.com

april 2016 pagina 5

literatuur Climax

Het drama van het Drama De Zwitserse Joël Dicker (1985) zorgde drie jaar geleden voor literaire opschudding met De waarheid over de zaak Harry Quebert. Nu is er een nieuwe roman: Het boek van de Baltimores.

Door Nina Visser De waarheid over de zaak Harry Quebert is een van de meest besproken boeken van 2013. De roman, over een jonge, succesvolle schrijver met een writer’s block die zijn van moord beschuldigde mentor te hulp schiet, ontving in Frankrijk diverse literaire prijzen, waaronder de prestigieuze Grand Prix du roman de l’Académie française. Het boek vloog de winkels uit. De critici zagen echter niets in deze bestseller: er zat geen diepgang in, geen karakterontwikkeling, geen aansprekende stijl, maar wel een overdosis aan melodrama. Het was

een construeert een eigen versie van spannend ja, dat dan weer wel. de wereld, waarin hij de mensen om Voor deze mensen volgt nu alvast zich heen een bepaalde rol toekent. een waarschuwing: Het boek van de Baltimores is meer van hetzelfde. Op- Maar pas op, lijkt Dicker te willen zeggen, want als je je blijft blindstanieuw is de hoofdpersoon schrijver ren op jouw eigen bedachte wereldMarcus Goldman, en wederom verje, dan mis je cruciale feiten en kan telt hij in de ik-vorm over zijn leven. de werkelijkheid je nog wel eens onDitmaal duikt hij niet in een moordaangenaam verrassen. Dit is op zich zaak, maar in zijn eigen familiegeeen interessant gegeven, hoewel de schiedenis. Aan het begin van het auteur het soms wel verhaal vertelt hij dat iets te veel benadrukt zich tien jaar geleden in plaats van je zelf te een groot Drama heeft laten nadenken. afgespeeld binnen het Een groter probleem gezin van zijn oom, en is dat je na de laatste stukje bij beetje onthult bladzijde blijft zitten hij wat er precies is gemet een onbevredigd beurd. Belangrijk hierbij gevoel. Was dit nu het is dat Marcus als vertelgrote Drama, dat zo noler niet geheel betrouwdig 480 pagina’s lang baar is: hij verafgoodde met een hoofdletter zijn oom en tante en hun moest worden aangetwee zoons, en beziet duid? Een drama is het hun wereld door een zazeker, maar toch heb je ligmakende bril.

Joël Dicker, Het boek van de het gevoel dat er iets De grootste thema’s binBaltimores, vertaling: Manik mist. Een moordzaak nen het verhaal zijn Sarkar, Uitgeverij De Bezige dan ook familiebanden, Bij, 480 pagina’s, ISBN 978 90 heeft duidelijk meer climaxpotentie dan een macht en jaloezie. Ieder234 9611 3 (€ 19,99)

modern

Door Amanda Morina U kent Thomas van Aalten wellicht van zijn vorige boek, Leeuwenstrijd, dat aansloeg bij het boekenpanel van De Wereld Draait Door. Nu is Van Aalten terug met zijn achtste roman: Henry!.

Henry weet wat hij wil: een eigen tijdschrift. Overal om hem heen ziet hij vrouwen – inclusief zijn toekomstige echtgenote – tijdschriften lezen die nog niet bestaan in Nederland. In enkele bladzijden schetst Van Aalten zijn hoofdpersonage als een sterke zakenman met oog voor de markt.

Het tijdschrift dat hij opricht geeft hij de naam Henry! mee. Het uitroepteken geeft het verschil weer tussen ‘Henry!, de zakenman’ en ‘Henry, de afwezige en niet zo fantastische vader’. In zijn privéleven gaat het hem namelijk minder voor de wind. Dat zijn vrouw zielsongelukkig is ziet hij niet in, en zijn kinderen krijgen een betere band met de oppas dan met hun vader. Wanneer Henry zelf kampt met gezondheidsproblemen, staan er dan ook nog maar weinig

jeremy spierer

familiegeschiedenis.

De vraag is hoeveel van dit soort Marcus Goldman-boeken je kunt lezen voordat ze gaan vervelen. Ik geef Dicker het voordeel van de twijfel en zeg twee. De volgende keer moet hij echt met iets nieuws komen – hoe lekker zo’n plotgedreven verhaal ook wegleest.

advertentie

Het wereldtijdschrift Henry Imholz lijkt de tijdschriftenwereld van de jaren zestig volledig te kunnen voorspellen. Binnen geringe tijd bouwt hij een succesvol magazine op. Henry heeft echter ook een familie. En op dat gebied maakt hij keuzes die hem wel eens duur kunnen komen te staan.

Joël Dicker

mensen klaar om hem op te vangen.

Hoewel het boek wordt gepositioneerd als een verhaal over de tijdschriftenwereld – zelfs de omslag van het boek doet denken aan een de cover van een magazine – speelt dit gegeven voornamelijk op de achtergrond. De nadruk ligt veel meer op Henry als mens, die groeit en verandert. Vanaf eind jaren vijftig tot in de jaren tachtig volg je zijn privéleven. De protagonist wordt een oude vriend, iemand waarvan je het gevoel hebt hem daadwerkelijk te kunnen beoordelen op zijn fouten. Het boek slaagt er echter niet in de aandacht continu vast te houden. Enkel wanneer Henry’s huwelijk in gevaar komt, en later, wanneer zijn kinderen aangeven hem amper te kennen, pakt het tempo wat op.

Henry! bevat veel knipogen naar personen en uitvindingen die we inmiddels allemaal kennen, zoals ­David Bowie en de videocamera.

Wellicht zijn zulke referenties naar het verleden een feest van herkenning voor mensen die daadwerkelijk in deze tijd hebben geleefd; iets wat ik zelf niet kan zeggen. Toch is Henry! een modern boek. Zo modern dat ik af en toe vergat dat het verhaal zich niet afspeelt in een hipstertentje in het Amsterdam van nu. De wereld van Henry!, waarbij een nieuw tijdschrift nog succesvol kan worden, is fijn om in weg te Thomas van Aalten, Henry!, dromen.

Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 400 pagina’s, ISBN 978 90 468 2077 3 (€ 19,99)

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 250,– en een week 350,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

boekenkrant.com

april 2016 pagina 6

literatuur boekenkrant tipT De verwarde cavia Waar gaat het over? Cavia werkt op de afdeling Communicatie. In korte humoristische hoofdstukken leren we haar en haar collega’s kennen.

Stella van Human Resources. Ruud het enge hoofd van de afdeling Financiën. En Harm-Jan van de IT-afdeling, die al Paulien Cornelisse, De versinds 1999 een Tamagot- warde cavia, Uitgeverij New Book Collective, 160 pagichi in leven houdt. na’s, ISBN 978 90 824 3020 2 Niet te missen, want: (€ 14,99) Cornelisse doet voor het eerst aan self-publishing en wij zijn benieuwd naar het resultaat. Bovendien: dit boek gaat over een cavia in een kantoortuin. What’s not to like?

We leven in water Waar gaat het over?

In alle verhalen in deze bundel staan loners, losers en desperado’s centraal. Ze koesteren hoopvolle of juist wanhopige dromen, voordat die in rook opgaan. En soms klampen ze zich vast aan de enige strohalm die ze nog hebben: hun zonen.

Niet te missen, want: Jess Walter, We leven in water, Wij lazen we alvast het vertaling: Nicolette Hoekmeeerste verhaal over een ter, Uitgeverij Marmer, 208 zwervende vader die pagina’s, ISBN 978 94 606 8282 7 (€ 17,95) geld bij elkaar schraapt om voor zijn zoon de nieuwste Harry Potter te kopen. Dat smaakt naar meer.

Murakami

Soepel, toegankelijk en mysterieus Toen twee jaar geleden Haruki Murakami’s De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren uitkwam, ontstond er rondom de JapansAmerikaanse auteur iets wat rustig een hype genoemd kan worden. Voor de fans, maar ook voor diegenen die eens rustig kennis willen maken met de cultheld, is er nu de verhalenbundel Mannen zonder vrouw.

verbazen dat Murakami’s nieuwste juist heel soepel en toegankelijk is geschreven, op een manier die eerder westers dan oosters aandoet.

Mysterieus zijn de verhalen soms wel, maar dat zit hem meer in Murakami’s soms wat ongebreidelde fantasie en in de sfeer die hij oproept, niet in een gebrek (of teveel) aan informatie.

Mannen zonder vrouw gaat over – inderdaad – vrijgezelle mannen. Het zijn ontroerende geschiedenissen die Murakami uit de doeken doet. In het eerste verhaal, ‘Drive my car’, bijvoorbeeld, speelt de oudere acteur Kafuku de hoofdrol. Omdat hij wegens Door Ika Gerritsen gezondheidsproblemen geen auto meer mag rijden neemt hij een Een hype rondom een chauffeur in dienst; een jonge vrouw schrijver kan ook averechts werken. Waar de met de naam Misaki. Misaki is geen schoonheid en ook nog één razend eens stug en zwijgnieuwszaam, maar toch ontgierig staat er een bijzondere wordt van band tussen de twee. al dat gedweep, besluit Wanneer je uiteindelijk een ander dan juist om begrijpt waarom, ben je maar even over te slaan. als lezer oprecht aangeBij Murakami spelen daan, zeker als je - net daarbij ook nog de exoals de hoofdpersonen tische klank van zijn zelf - begrijpt dat ze naam en de lange, raadgedoemd zijn om toch selachtige titels van zijn in hun eenzaamheid boeken mee. Murakami, gevangen te blijven. was dat niet die zweveHaruki Murakami, Man‘Yesterday’, het tweede rige Japanner die zijn verhaal in de bundel, hoofpersonen laat rond- nen zonder vrouw, vertaling: Jaques Westerhoven, Uitgeis al even ontroerend dwalen in een parallelle verij Atlas Contact, 288 pagials het eerste. Kitaru is droomwereld? Het zal na’s, ISBN 978 90 254 4660 4 aan de weet gekomen mensen die zo denken (€ 19,99)

Haruki Murakami Gasper Tringale

dat zijn vriendin Erika achter zijn rug om met andere mannen uitgaat, en stelt voor dat ze dat dan voortaan maar doet met zijn vriend Tanimura, die kent hij tenminste. Tanimura en Erika gaan inderdaad samen uit, maar omdat ze zich allebei generen voor de vreemde situatie, blijft het bij één keer. Pas als ze elkaar jaren later weer tegenkomen wordt duidelijk dat ze elkaar nooit hadden mogen laten lopen. Nee, Murakami is geen schrijver om bang voor te zijn. Een nieuwe Murakami-hype zou zelfs redelijk terecht zijn.

De andere stem Waar gaat het over? In La voix humaine (1928) van Jean Cocteau telefoneert een vrouw met haar ex. Ramsey Nasr heeft zich altijd afgevraagd: wie is dat aan de andere kant van de lijn?

In De andere stem biedt hij daarop het hedendaagse antwoord.

Niet te missen, want: Ramsey Nasr, De andere stem, Als taalvirtuoos én acUitgeverij De Bezige Bij, 96 teur weet Nasr wel pagina’s, ISBN 978 90 234 9823 0 (€ 12,90) raad met een van de beroemdste monologen die ooit op het toneel ten gehore werden gebracht.

Jaarringen Waar gaat het over? Op zijn tachtigste maakt Karel Eykman de balans op in tachtig gedichten.

Het levert niet alleen een poëtisch zelfportret op van zijn leven, het is ook een zeer persoonlijke geschiedenis van Nederland.

Niet te missen, want: Karel Eykman, Jaarringen, Eykman is een icoon. Hij Uitgeverij De Harmonie, 168 leverde bijdragen aan De pagina’s, ISBN 978 90 761 7478 film van Ome Willem, De 5 (€ 19,90) stratemakeropzeeshow en Sesamstraat, schreef kinderboeken, en is een verdienstelijk dichter.

Poëzie

Het lampje in de koelkast Oorlog, vrede en vergevingsgezindheid: de nieuwe bundel van Rodaan Al Galidi behandelt vele grote thema’s. In Koelkastlicht combineert hij deze onderwerpen met directe en onbevangen bewoordingen.

Door Ezra Hakze De titel roept bij mij meteen al vragen op, want wat heeft het neologisme ‘koelkastlicht’ te maken met die grote thema’s? In het nawoord licht de schrijver dat gelukkig toe. Hij vertelt hoe hij zich tijdens een doorwaakte nacht realiseerde wat voor paradox er in het lampje van de koelkast school. Het licht zit namelijk ‘opgesloten in donker en kou, terwijl het van universum naar universum kan reizen’. Het is dus een belangrijke metafoor, die het mogelijk maakt om over een gevoel van beklemming te schrijven. Ondanks deze verheldering lijkt Al Galidi af en toe een angst voor banaliteit te hebben. De eerste gedichten zijn daarom een beetje hoogdravend. Vooral omdat

Zoekend naar een bedding merkt hij bijvoorbeeld op: ‘wellicht komt de rivier hier / slechts op landkaarten langs.’

Al Galidi’s grootste kwaliteit is echter zijn humor. Zijn openheid leent zich ook goed voor een komische toon. Het derde deel van de bundel heet bijvoorbeeld ‘Losse gedichten die de verkoop van Koelkastlicht mede mogelijk moeten maken’.

En ook titels als ‘Drie behoorlijk negatieve gedichten over Emmeloord’ laten me grinniken. Maar niet Toch zijn sommige gedichten in de alleen over Nederlandse steden is bundel ook associatief en beeldend. hij venijnig, ook over de Hollandse Zo wordt het licht omschreven als poëzie, met name in ‘een wijsvinger voor de het gedicht ‘De Nederkou’. Filosofisch zijn de landse dichter dicht’. verzen ook, vooral in het Hierin bekritiseert Al tweede deel, getiteld Galidi vooral de Neder‘In het universum.’ Hier landse anekdotiek. werpt de koelkastlamp Want verhaaltjes verzijn licht op de rest van tellen, daar houdt hij de aarde, en dat is in dit niet van. Het moet geval een wreed univergaan om de grote dinsum. Een wereld waarin gen: de wereld, het unide mens van de mensversum, oorlog, vrede. heid gered moet worEn misschien is deze den. Want over de credichter wat dat betreft aties van de mens is Al inderdaad uniek, in Galidi niet optimistisch.

Rodaan Al Galidi, KoelkastNederland althans.

Zo schrijft hij heel mooi licht, Uitgeverij Jurgen Maas, over de ontoereikend94 pagina’s, ISBN 978 94 919 2121 6 (€ 19,95) heid van taal en beeld. de dichter het koelkastlicht woorden in de mond legt als: ‘Erbarmen heb ik nodig. / Iemand die mij liefde geeft.’

Daarnaast voelt zo’n onomwonden formulering niet poëtisch. Soms missen zulke expliciete bewoordingen hun doel, maar ze geven ook blijk van onbevangenheid en originaliteit. Welke Nederlandse dichter zou zijn tekst onverbloemd beginnen met: ‘Ik hoop dat dit vers mijn verdriet uitdrukt’?

boekenkrant.com

april 2016 pagina 7

literatuur Hendrik Groen

Een held op een scootmobiel

column

Nederlands elftal

Ook wie het eerste boek van Hendrik Groen twee jaar geleden niet heeft gelezen, heeft zijn naam ongetwijfeld langs horen komen. Vol zelfspot beschreef deze held op leeftijd zijn leven in een verzorgingstehuis in Amsterdam-Noord. Inmiddels is ook zijn tweede dagboek verschenen.

Door Selma van Aken Toen het eerste boek van Hendrik Groen, Pogingen iets van het leven te maken, in 2014 verscheen, was iedereen opeens in de ban van deze Amsterdamse bejaarde. De schrijfstijl werd de hemel in geprezen, en er hing een mysterie rondom de auteur dat minstens zo interessant was. Wie was nou eigenlijk die Hendrik Groen?

Door zijn ongekende populariteit zijn de vertaalrechten inmiddels aan vijfentwintig landen verkocht. Ook is er aangekondigd dat er een tvserie over Hendrik zal verschijnen.

En net nu die hele hype een beetje voorbij leek, verschijnt een tweede dagboek: Zolang er leven is.

Hendrik Groen is een sympathieke, 85-jarige goedzak die zijn laatste jaren doorbrengt in een verzorgingstehuis in Amsterdam-Noord.

Ondanks de dagelijkse bejaardenkwaaltjes (kortademigheid, zere benen, jichtklachten) probeert hij van elke dag iets moois te maken.

Zonder te veel woorden vuil te maken aan uitgebreide beschrijvingen bespreekt Groen de typetjes die zoal rondlopen in het tehuis. Zo is er de Spaanse zuster Morales, die zonder gêne alle sappige roddels doorsluist aan de oude meneer Groen.

Of mevrouw Slothouwer, die met regelmaat herhaalt dat ze beter af zou zijn in haar graf. Of de directrice, mevrouw Stelwagen, met wie de bewoners een ingewikkelde haatNiet-Doodclub, die hij vormt samen liefdeverhouding hebben. met enkele medebewoners van het De kracht van Zolang er leven is zit verzorgingstehuis. In het busje van hem in de herkenbaarheid van de de kleinzoon van een van hen wordingen die Hendrik meemaakt. Je den ze rondgereden van restaurant realiseert je dat we eigenlijk allenaar restaurant. Zelfs voor een weekmaal hetzelfde doen, of we nou stuendje Brugge deinzen dent zijn, of hoogbedeze met wandelstokjaard. Af en toe een ken en pillen gewaglaasje wijn, lekker uit pende bejaarden niet eten, dagjes weg. We terug. zeuren over de één, we houden van de ander.

Toch is het niet een en We blijven allemaal al positiviteit en blijmensen die een beetje heid bij Hendrik Groen. geluk proberen te vinDat kan ook niet, want den in de sleur van het in een bejaardentealledaagse leven. In het huis wachten ziektes geval van bejaarden en de dood altijd om de gebeurt dat alleen op hoek. Bovendien is 2015 een iets lager tempo. En het jaar van de vluchop een scootmobiel.

Hendrik Groen, Zolang er telingencrisis, Charlie Omdat Hendrik geen Hebdo en dalende aanvrouw of kinderen meer leven is. Het nieuwe geheime dagboek van Hendrik Groen, delenkoersen. Groen heeft, steekt hij het 85 jaar, Uitgeverij Meulenbeschrijft de verschilgrootste deel van zijn hoff, 320 pagina’s, ISBN 978 90 lende reacties van tijd in de Oud-Maar290 9076 6 (€ 19,99)

Hendrik Groen de bewoners op deze ingrijpende gebeurtenissen. Dat brengt het allemaal zo dichtbij. Je gaat bijna denken: wat zou Hendrik Groen nu aan het doen zijn? Misschien zit hij wel aan de koffie in zijn verzorgingstehuis, denkend aan alle mensen die zijn dagboek zo waarderen, maar geen idee hebben wie de schrijver is.

Zolang er leven is is voor iedereen.

Door de korte dagboekstukjes is het een toegankelijk boek, dat je makkelijk voor vijf minuten in de trein op kunt pakken. Op elke dag wordt weer even geniaal gereflecteerd.

Actualiteit, humor en de zwaarte van het leven komen in perfecte balans aan de orde. Dit is iemand die weet hoe hij schrijven moet.

Zolang er leven is, zullen we ervan moeten genieten, is de simpele boodschap van Hendrik. En laat dat nou niet alleen gelden voor de 85-jarigen onder ons, maar voor iedereen.

We zaten in de tuin van een restaurant in de Reguliersdwarsstraat.

Paul Auster, zijn vrouw Siri Hustvedt, redacteur Pieter Swinkels en ik.

Het was hoogzomer, de avond viel pas na tienen, het eten was voortreffelijk, de wijn koel en vol van smaak en toch waren we zo’n beetje de enige gasten. Zwitserland en Oostenrijk organiseerden van zeven tot en met negenentwintig juni de Europese kampioenschappen voetbal en juist op die avond zou het Nederlands elftal aantreden, en dus bleven de poten­ tiële gasten van het restaurant thuis.

Ik was de uitgever van Paul Auster en hij was in Amsterdam te gast vanwege de publicatie van zijn roman Man in het duister bij De Arbeiderspers.

Met Siri zou Auster de volgende dag doorreizen naar Parijs. Van haar was een jaar eerder bij De Bezige Bij de vertaling van The Blindfold verschenen en ze vertelde bij het hoofdgerecht volop over een nieuw boek waar zij aan werkte. Vaak waren Paul en Siri het niet met elkaar eens, maar niet één keer mondde dat uit in een ruzie.

Ze accepteerden van elkaar dat herinnering altijd en met iedereen een spelletje speelt. Zo af en toe klonk er een enorm geloei uit de openstaande ramen van de huizen en appartementen om ons heen, dat vervolgens ook weer wegstierf. Paul en Siri verbaasden zich over het onalledaagse lawaai.

Pieter legde hen uit wat er speelde.

‘Vanwege een voetbalwedstrijd?’ vroeg Siri aarzelend. ‘Natuurlijk,’ antwoordde haar man, ‘daar zijn ze hier helemaal gek van!’

‘Maar jullie dan?’ Ze raakte even vol medeleven het bovenbeen van Pieter aan en schatte volkomen juist in dat het veeleer voor hem dan voor mij een probleem zou zijn de wedstrijd te moeten missen.

‘Ik vind het echt niet erg,’ zei Pieter weinig overtuigend. Zijn stem werd bijna niet gehoord, want nu klonk er niet alleen geloei, maar een uitzinnig geschreeuw dat van alle kanten kwam. Het leek alsof de stad zelf juichte. ‘Doelpunt voor Nederland,’ zei ik met de intonatie van een kenner.

Zeker, we hadden het over boeken, Norman Mailer kwam aan bod, Orhan Pamuk, John Updike en Susan Sontag. Paul stak een sigaartje op en Siri vroeg om nog een glas wijn. Ze keek ernaar uit naar Frankrijk te gaan. De meeste Fransen weten niet dat Paul Amerikaan is. Vanaf 1970 woonde hij een jaar of vier in Parijs en sindsdien beschouwen de lezers van de Hexagone hem als één van hen. ‘Die status heb ik nooit weten te bereiken,’ zei Siri.

Toen we afrekenden stond Amsterdam op zijn kop. Het Nederlands elftal had de wedstrijd naar zijn hand weten te zetten. Op straat stuitten we op een uitzinnige menigte. Zeer beslist zei Paul: ‘Hier komt Parijs niet overheen.’

Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijf­begeleiding. www.magonia.nl

boekenkrant.com

april 2016 pagina 9

literatuur Frankfurter Buchmesse

Nederland en Vlaanderen in gesprek Boekenkrant-hoofdredacteur Anouk Abels komt uit Nederland; redacteur Wendy Claes is Vlaamse. Dit jaar zijn Nederland en Vlaanderen gezamenlijk gastland van de Frankfurter Buchmesse, een van ’s werelds grootste uitgeefevenementen. Een mooie aanleiding voor een gesprek tussen twee collega’s over gedeelde én gescheiden taal, cultuur en literatuur.

Door Anouk Abels en Wendy Claes Een kat een kat noemen. Dat is wat Nederland en Vlaanderen (onder meer) bindt. Maar een kat die bij een café hoort, vindt een Vlaming best verrassend. In het Utrechtse café Springhaver, waar Boekenkrant-collega’s Anouk Abels en Wendy Claes elkaar na jaren mailcontact voor het eerst in levenden lijve ontmoeten, is de huiskat in de koude maanden vaak op de verwarming te vinden.

Het ontbreken van de term ‘cafékat’ in de Vlaamse taal is lang niet de enige zaak die wijst op een kloof tussen de twee taalgebieden. Neem de literaire wereld. Nederland en Vlaanderen zijn straks samen gastland op de Frankfurter Buchmesse, maar of de inwoners van beide gebieden op de hoogte zijn van wat er op boekengebied in elkaars land gebeurt, blijft de vraag. De Boekenweken van Nederland en België vallen niet altijd samen en de gemiddelde Nederlander is niet bekend met de in Vlaanderen massaal gekoesterde

Antwerpse Boekenbeurs.

Onder het genot van een drankje – en een enkele aai over de bol van de cafékat – bespreken Anouk en Wendy wat literair Vlaanderen en Nederland verbindt en verdeelt. ‘Ik denk dat er, ondanks de gemeenschappelijke taal, sprake is van een zekere mentale afstand,’ mijmert Wendy. ‘Maar evenzeer wederzijdse bewondering en verwondering.’

Anouk: ‘In de Boekenkrant plaatsen we altijd de top 3 uit de Nederlandse én de Vlaamse bestsellerlijst.

De Vlaamse top 3 doet me meer dan eens van verbazing fronsen. Waar de Nederlandse lijst meestal aangevoerd wordt door literatuur en thrillers, lijken er in Vlaanderen meer strips, maar ook veel kook- en doeboeken te worden verkocht. Ik kan me zelfs één maand herinneren waarin er drie boeken over loombandjes in de top 3 stonden. Ik vraag me dan af: is Vlaanderen wel een leesland?’

Wendy: ‘Belgen zijn denk ik vooral gelegenheidslezers. We hebben allemaal een boek op de salontafel liggen, maar behalve op vakantie komen maar weinigen verder dan kookboeken en strips. Jommeke en FC De Kampioenen behoren tot de meest verkochte fictieboeken. Bij ons heeft bijna elke stad minstens twee onafhankelijke stripboekenwinkels.

Toch is het best moeilijk om in België als striptekenaar aan de bak te komen; er wordt vooral veel uit het Frans vertaald.’

Anouk: ‘Dat verrast me. Op de Boekenbeurs van Antwerpen viel het me juist op hoeveel strips er waren. In veel Nederlandse boekhandels zijn er helaas vaak weinig strips te vinden: laatst was ik in een grote winkel waar ze er slechts

één boekenplank voor hadden ingericht. Gelukkig hebben we wel veel stripspeciaalzaken.’

Wendy: ‘Worden er veel Vlaamse boeken gekocht in Nederland?’

Anouk: ‘Zeker, Kom hier dat ik u kus van Griet Op De Beeck is bijvoorbeeld erg populair hier. David Van Reybrouck, Herman Brusselmans en Dimitri Verhulst doen het ook goed.’

Wendy: ‘Begrijpen jullie de taal van die schrijvers dan ook goed? In onze kookboeken hebben we het bijvoorbeeld vaker over appelsienen in plaats van sinaasappels. En over een busseltje kruiden in plaats van een handje. Je ziet het ook op tv: we blijven elkaar ondertitelen. Ook zijn er Vlaamse films die een Nederlandse remake krijgen, zoals Loft en Smoorverliefd. Worden Vlaamse boeken ook “vernederlandst”?’

Anouk: ‘Ik zou niet met zekerheid kunnen zeggen of Vlaamse boeken hertaald worden voor de Nederlandse markt. Wel ervaar ik de Vlaamse boeken die ik lees echt als Vlaams. Dat komt door de taal die gebruikt wordt, maar ook door de cultuur die wordt geschetst. De helaasheid der dingen van Dimitri Verhulst is daar een goed voorbeeld van.’

Wendy: ‘We hebben wel een paar schrijvers die misschien net iets té Vlaams klinken. Vinden jullie dat Vlaams niet platvloers?’

Anouk: ‘Die taal vinden wij juist heel charmant. Ik zie het altijd zo: jullie bewoordingen klinken in mijn oren als een poëtische variatie op wat het is. Je zou het een beetje met het Afrikaans kunnen vergelijken: daar zeggen ze bijvoorbeeld moltrein tegen een metro. Het lijkt rijker, alsof er meer over is nagedacht. Hoe ervaar jij het Nederlands?’

Wendy: ‘Ik heb altijd een zekere affi-

niteit met de noorderburen gehad.

Zowel de taal als de Nederlandse mentaliteit vind ik erg sappig, open en spontaan. Zo stond ik daarnet in de boekhandel wat te bladeren in een boek. Iemand riep opeens: “Daar zou je hebberig van worden, hè!” Dat spontane is typisch Nederlands. Dat is ook weer mooi.’

Anouk: ‘Waarom denk jij dat we, ondanks onze overeenkomsten en waardering voor elkaars taal en literatuur, toch in zekere zin langs elkaar heen leven?’

Wendy: ‘Ik vrees dat media aan de basis liggen van de verwijdering. Een generatie of twee geleden keken Vlamingen nog dagelijks naar Nederlandse tv-zenders, omdat het Vlaamse aanbod toen nog niet al te groot was. Omdat elk nu zijn weg uitgaat, ook op vlak van politiek en economie, beïnvloeden we elkaar minder. Al zie ik een kentering in het theaterlandschap, want sinds de subsidies afnemen, zijn we steeds vaker gaan samenwerken. En terecht.’

Anouk: ‘Vanuit Nederland merk ik dat we ons steeds bewuster worden van de Vlaming. Het is mooi om te zien dat in het boekenpanel van De Wereld Draait Door nu steevast de Antwerpse boekhandelaar Wouter Cajot aanschuift, en dat Griet Op De Beeck tevens regelmatig bij Matthijs van Nieuwkerk aan tafel zit.’

Wendy: ‘Hopelijk kan de Frankfurter Buchmesse de toenadering of uitwisseling nog meer bevorderen. Nederland en België zijn niet voor niets sámen gastland. Artistiek intendant Bart Moeyaert wil de Lage Landen op zo’n manier in Frankfurt presenteren dat bezoekers zich de Low Countries als de Wow! Countries herinneren…’

Eva Mouton

Tot 13 maart was in Design museum Gent en het Boijmans van Beuningen in Rotterdam de Design Derby BE/NL 1815–2015 te zien: een overzicht van 200 jaar vormgeving uit België en Nederland. Onderdeel van die tentoonstelling was een muurtekening van de Vlaamse illustratrice Eva Mouton; een eigenzinnige kijk op clichés over Belgen en Nederlanders. Hier zie je een detail van die tekening. www.evamouton.be

boekenkrant.com

april 2016 pagina 10

boekfragment

Drie dagen In Drie dagen kruipt Nina Roos drie dagen lang in de hoofden van haar personages. Door middel van telefoongesprekken, regieaanwijzingen en streams of consciousness ontvouwt de binnen en buitenkant van elk personage zich gaandeweg voor de ogen van de lezer.

Woensdag Vincent

Nina Roos, Drie dagen, Uitgeverij De Harmonie, 176 pagina’s, ISBN 978 90 761 7491 4 (€ 16,90) www.deharmonie.nl

‘Ik heb goed nieuws pop, het is wild vlees. Nee dwaas, dat dingetje onder mijn oksel, de dokter gaat ervan uit dat het onschuldig is, hij stuurt het voor de zekerheid op naar een lab.

Voor de zekerheid. Harder? Hij stuurt het op, hij snijdt het vleesje vrijdag weg en dan stuurt hij het op naar het lab. Ja, het jeukt nog als een tierelier, wat? Jij zei dat het groeide. Hoe ik me voel?

Ik voel me prima. Nee hij heeft nog niets weggesneden, als jij nou even ophoudt met dat geritsel dan kan ik je misschien verstaan, schijnt de zon daar wel? Vertel, in welk werelddeel zit je? Je klinkt alsof het al pimpeltijd is, luister ik hang op, heb mijn borrel nog voor de boeg en ik ben al anderhalf uur aan het zoeken naar waar ik die speech heb opgeslagen, weet jij

dat toevallig nog? Nu hoor ik ook je ruis niet meer Isa, geniet ervan, ik ga rijden, spreek je later.’

Vincent voegt in op de ringweg.

Juist, aan de kant met je dikke Dacia, klinkt als een uit de hand gelopen bloem, wie rijdt nou zo’n drama, mensen, daar gaan we, tippelaar op de tweede rijbaan, slakken rijden helemaal rechts. ‘Goed dat u er niet aan heeft gezeten,’ zei de dokter.

Men wil er nog wel eens zelf in gaan snijden. Vraag ik netjes waarom en waarom ik, waarom nu en waarom daar, haalt het heertje zijn schouders op, moduletje zo nodig zwijgen gevolgd zeker, gassen of naar rechts Rovertje, heel goed, en niet kijken alsof ik je stoute zoon ben, trek je voorhoofd glad, had Janine nou een of ander Thais kind ingehuurd voor de catering? Sunee, Sumalee, hopen dat ze niet met van die kleine klotenhapjes komt, Vincent wacht, luister even: bitterballen zijn tijdloos maar wij denken toch veel verder?

Wachten en luisteren Janine? Omdat je zo’n lachebekje bent, ik heb alvast flink geluncht, ho, ho steek je poot uit als je afslaat kut, ah kijk aan, er kan een lachje vanaf, en nou doortrappen. De speech, waar zitten we, weer iets zo vernuftig opgeslagen dat ik het niet kan vinden, onder speech lijkt me toch, nieuws, nee, bureaublad, agenda, niet nee, ner-

gens, gassen mensen, goed uit het hoofd dan, even zien: inzet, marktwerking, Levi, klappen, drank, wie heeft überhaupt de aankleding geregeld, nu zit ik toch weer te krabben, wat zei de arts nou? Dat zo’n vleesje spontaan of na een verwonding ontstaat, laten we er maar van uitgaan dat het spontaan ontstaan is, wie weet voel ik me tien keer fitter als die vent het stukje wegsnijdt, letten we op mensen, het is groen, moet ik toeteren of bewegen we zelf?

Vincent rijdt naar zijn bedrijf, parkeert en loopt naar binnen. Hij bekijkt de aankleding, eet een aangeboden viskoekje, hangt zijn jas op in zijn kantoor en loopt de heren-wc in. Vincent spoelt zijn mond, maar zorgt ervoor dat hij zo min mogelijk water doorslikt. Zijn vrouw Isabeau heeft hem ervan overtuigd dat je bij kraanwater totaal niet weet wat je drinkt, dat je door de meeste flessen bronwater heen kunt kijken en zo kunt voorkomen dat je stukjes of vlokken doorslikt. Sinds ze het woord vlokken in de mond heeft genomen drinkt hij alleen nog water uit doorzichtige flessen en bestelt buitenshuis uitsluitend drank in flesjes.

boekfragment

Ochtendkoorts Ochtendkoorts is een ­prachtig liefdesverhaal, gebaseerd op het leven van de ouders van de auteur.

Péter Gárdos, Ochtendkoorts, ­vertaling: Rebekka Hermán Mostert, Uitgeverij Ambo|Anthos, 224 pagina’s, ISBN 978 90 263 3287 6 (€ 19,99) www.amboanthos.nl

Het was een wisselvallige zomerdag toen mijn vader Zweden binnenvoer. De oorlog was net drie weken voorbij. Er waaide een stormachtige noordenwind over de Oostzee en het schip dat op weg was naar Stockholm werd heen en weer gesmeten door metershoge golven.

Mijn vader had een plek op het onderste middendek, waar de mensen op strozakken lagen en zich krampachtig aan de rand van hun ligplaats vastklampten om het verschrikkelijke deinen te weerstaan.

Nog geen uur na vertrek kreeg mijn vader het plotseling benauwd. Eerst hoestte hij bloederig schuim op en ging hij op zijn zij liggen, maar daarna begon hij zo luid te rochelen dat zijn doodsstrijd haast het geluid van de brekende golven tegen de scheepswand overstemde.

Omdat hij als een ernstig geval werd beschouwd, was hij al bij voorbaat in de eerste rij vlak bij de klapdeuren gelegd. Zijn lichaam, licht als een veertje, werd nu door twee matrozen naar de naburige kajuit gedragen.

De scheepsarts aarzelde niet. Er was geen tijd voor pijnstillers. Hij stak een flinke naald tussen twee ribben in mijn vaders borstkas. Het was een godswonder dat de naald op de

juiste plek uitkwam. Terwijl de arts een halve liter vocht tussen de longvliezen vandaan zoog, werd het zuigapparaat binnengebracht. De injectienaald werd vervangen door een kunststof buis, en met een pompje werd snel nog eens anderhalve liter vocht afgetapt. Nu ging het beter met mijn vader.

Toen de kapitein op de hoogte werd gesteld van de succesvolle levensreddende actie, verleende hij de ernstig zieke man een grote gunst. Hij liet hem in een dikke deken gewikkeld op het bovendek plaatsnemen. Gezwollen wolken verzamelden zich boven het granietgrauwe water. De kapitein stond in een smetteloos uniform naast mijn vaders ligstoel.

‘Spreekt u Duits?’

Mijn vader knikte.

‘Gelukgewenst met uw ontsnapping.’

Op een ander moment, in een andere tijd, had zich nu een betekenisvolle discussie kunnen ontvouwen.

Maar mijn vader was niet in een toestand om als heren onder elkaar een gesprek te voeren, en daarom toonde hij alleen zijn goede wil.

‘Ik leef.’

De kapitein nam mijn vader eens goed in ogenschouw. De asgrauwe hoofdhuid spande zich om de schedel, de ogen werden uitvergroot door de dikke bril, in de mond gaapte een diep, zwart gat. Eigen tanden had mijn vader toen al helemaal niet

meer. Wat er precies gebeurd was, weet ik niet. Misschien ging het zo, dat drie forse beulen een tengere man aan gort sloegen. Misschien hing er alleen een kaal peertje aan het plafond. Misschien werd mijn vader, de gevangene met de ingevallen borstkas, door een van de halfnaakte bruten met een strijkijzer herhaaldelijk in zijn gezicht geslagen. Volgens de officiële en laconieke versie is het grootste deel van zijn gebit er in 1944 uit geslagen, toen hij in Boedapest in de gevangenis aan de Margit Körút zat. Maar op dit moment was hij inderdaad in leven, hij haalde adem, al was het dan wat fluitend; zijn longen verwerkten vlijtig wat ze aan frisse, zilte zeelucht binnenkregen. De kapitein keek door zijn verrekijker.

‘We leggen vijf minuten aan in Malmö.’

Uiteraard had mijn vader hier niets over te zeggen. Behalve hem werden er nog tweehonderdvierentwintig zieken in uitzonderlijk slechte toestand vanuit Lübeck naar Stockholm vervoerd. Sommigen van hen zouden alleen al dolgelukkig zijn als de kapitein hun garandeerde dat ze heelhuids hun reisdoel zouden bereiken.

boekenkrant.com

april 2016 pagina 11

boekfragment

Het meisje dat Het Kanaal overzwom De zwemster Kyra Keizer wil heen en terug over Het Kanaal zwemmen, tien jaar nadat haar moeder daar verdronk.

Willem Bux, Het meisje dat Het Kanaal overzwom, Uitgeverij Pepijn, 174 pagina’s, ISBN 978 90 787 0927 5 (€ 14,95) www.uitgeverijpepijn.nl

Gerard Keizer, de vader van Kyra, stond licht hijgend in de keuken van zijn riante appartement broodjes te smeren.

‘Houd je van gerookte zalm?’ vroeg hij.

‘Ja, lekker!’ antwoordde ik, terwijl ik mijn ogen uitkeek.

Gerard woonde in een modern appartement op de twintigste verdieping van een woontoren op de Wilhelminapier in Rotterdam. Het uitzicht over de haven en de stad was indrukwekkend. Een lid van het College van Bestuur van de Erasmus Universiteit kan zich nu eenmaal wat permitteren. Mijn stoel stond nauwelijks een meter van het raam.

Als ik naar beneden keek, werd ik duizelig.

Kyra leek niet op hem. Zij was klein en slank, Gerard leek op een uit de kluiten gewassen trol, ongetwijfeld een levensgenieter. Het enige wat ze gemeen hadden, was de donkere haarkleur.

‘Weet je hoe we Kyra hebben leren zwemmen?’ vroeg Gerard. Hij zette het bord met broodjes op de tafel.

‘Toen ze drie jaar was, zwom ze met van die opblaasbare zwembandjes

om haar bovenarmen. Iedere keer bliezen we de bandjes minder hard op, tot er op een gegeven moment helemaal geen lucht meer in zat. Ze had het niet in de gaten. Het grappige was dat ze niet zonder die bandjes wilde zwemmen. Ze heeft zeker een half jaar met slappe plastic flappen aan haar bovenarmen gezwommen. Pas toen andere kinderen van haar leeftijd zonder die dingen konden zwemmen, mochten we ze afdoen.’

‘Misschien wilde ze niet opvallen, niet anders zijn dan andere kinderen,’ zei ik.

Gerard negeerde mijn opmerking en vertelde enthousiast verder over Kyra’s jeugd.

‘Ze miste de snelheid voor het baanzwemmen, maar haar uithoudingsvermogen was opmerkelijk,’ zei hij.

‘Ze won de wedstrijden op de langere afstanden met speels gemak van kinderen die twee of drie jaar ouder waren, zowel van meisjes als jongens. Ze heeft toen ze elf jaar was nog even op waterpolo gezeten. Kyra had geen broertjes of zusjes en bijna geen vrienden. Een teamsport leek me daarom goed voor haar, maar het werkte niet. Zodra ze de bal had, ging ze ermee zwemmen naar het doel van de tegenstander. In plaats van over te spelen, bleef ze er net zo lang mee zwemmen tot ze de bal weer kwijtraakte. Haar teamgenootjes kregen een hekel aan haar en

de coach werd regelmatig erg boos.

Niet dat ze daar veel last van had, het maakte nauwelijks indruk en kon haar weinig schelen. Ze is van nature erg op zichzelf. Ze doet ook niet aan borstklopperij en zal nooit zeggen: ‘Kijk eens hoe goed ik ben, ik ben de beste’. Het willen presteren zit in haar karakter, ze doet het voor zichzelf.’

‘Heeft ze dat zelfzuchtige van haar moeder?’ vroeg ik, om een bruggetje te slaan naar Brigitte.

Gerard knikte en staarde enkele seconden zwijgend naar buiten voor hij antwoordde. ‘Kyra is keihard.

Ook voor anderen. Ik heb weleens het gevoel dat ze het me nooit heeft vergeven.’

‘Wat bedoel je?’ Ik ging rechtop zitten.

‘De dood van Brigitte. Ik heb haar moeder, de belangrijkste persoon in haar leven, niet kunnen redden.’

boekfragment

Manderley voor altijd In Manderley voor altijd schetst Tatiana de Rosnay een fascinerend portret van Daphne du Maurier, een vrouw wier leven net zo mysterieus was als het werk dat zij schreef, vol psychologische spanning.

Tatiana de Rosnay, Manderley voor altijd, vertaling: Noor Koch, Uitgeverij Ambo|Anthos, 464 pagina’s, ISBN 978 90 263 3245 6 (€ 21,99) www.amboanthos.nl

Als ze na het wandelingetje thuiskomen moet ze het portaal in dat Daphne gigantisch vindt, en vervolgens een paar treden op die rechts naar de woning leiden. Nanny krijgt de logge kinderwagen niet in haar eentje naar boven. Ze moeten aanbellen zodat iemand haar komt helpen. Daphne kibbelt met haar oudere zusje Angela over wie van hen tweeën op de bel mag drukken. Ze moet op haar tenen gaan staan om bij het koperen knopje te kunnen.

Hun kinderjuffrouw draagt dag in dag uit hetzelfde uniform. Daphne kijkt er graag naar: een grijze mantel, een zwart hoedje en een voile voor haar gezicht. Een van de dienstmeisjes komt haar helpen met de kinderwagen. Ze heeft een schort voor en een wit kapje op haar hoofd.

Ze vinden de kinderwagen maar zwaar. Jeanne, de baby in de kinderwagen, lacht. Daphne heeft gemerkt dat iedereen smelt als er een lachje

op het blozende gezicht van haar kleine zusje verschijnt.

Als ze eenmaal in de lange gang zijn, ziet Daphne mantels, stola’s en capes aan de kapstok hangen, hoort ze geroezemoes en geschater uit de salon links komen en snuift ze vleugjes parfum op die ze niet kent. Haar hart trekt samen. Die geluiden en geuren betekenen dat er dames zijn uitgenodigd voor de lunch, en dat zij straks, als ze boven in de nursery hebben gegeten, naar beneden moeten om gedag te zeggen. Angela zit daar niet mee; zij vindt dat geweldig en vraagt nu al wie er bij haar moeder zijn. Maar Daphne rent zo hard als ze kan de trap op. Ze wil weg nu het nog kan, naar boven, naar de grote nursery op de bovenste verdieping, om zich daar te verschuilen in de aangename warmte van de kinderkamer met het poppenhuis, de met linnen beklede schatkist, de speelgoedkast met twee planken (een voor Angela, een voor haar) en de oude leunstoel die zomaar kan veranderen in een schip dat is vastgelopen op het strand. Ze loopt naar de schouw waarin vlammetjes knetteren achter het haardscherm. De tafel is gedekt voor drie personen: voor nanny, Angela en haar, want de kleine Jeanne eet nog in de kinderstoel. Ze kijkt naar Albany Street, naar de kazerne. De stem van nanny klinkt op. Ze roept

Daphne meerdere keren. Ze moet haar handen wassen voor ze aan tafel gaan. Maar ze wil haar handen niet wassen, wil niet eten; ze wil uit het raam blijven kijken, naar de leden van de Life Guards die terugkeren van hun ochtendronde. Haar vader heeft haar ooit verteld dat dit het oudste regiment van het Britse leger is, dat als taak heeft het vorstenhuis en de koninklijke paleizen te bewaken. Ze moet en zal de fonkeling van hun glanzende borstharnas, de pluimen op hun helm en hun helrode uniform zien. Sinds ze niet meer bij Jeanne op de kamer slaapt, maar bij haar oudere zusje aan de andere kant van de nursery, wekt het klaroengeschal van de reveille haar al bij het krieken van de dag uit haar slaap, maar dat vindt ze niet erg.

boekenkrant.com

april 2016 pagina 12

spanning Boekenkrant tipT Het slechte pad Waar gaat het over? Als Robin Ellacott een mysterieus pakket opent, krijgt ze de schrik van haar leven: in de doos zit een afgehakt vrouwenbeen. Haar baas, detective Cormoran Strike, acht vier mensen uit zijn verleden in staat tot zo’n gruwelijke daad.

Niet te missen, want: De nieuwe Rowling…

Ahem… Galbraith. Wat kunnen we er meer over zeggen?

Alan Turing

De mysterieuze dood van een genie Het is 1954. Op een bed ligt een man. Hij is dood. Naast hem ligt een appel doordrenkt in gif. Wat is er gebeurd: zelfmoord, een ongeluk, of …? Aan rechercheur Corell de taak om dat te onderzoeken.

Robert Galbraith, Het slechte pad, vertaling: Sabine Mutsaers, Uitgeverij Boekerij, 560 pagina’s, ISBN 978 90 225 7597 0 (€ 15,00)

Het gelukkigste meisje ter wereld Waar gaat het over? Ani is gelukkig met haar glamoureuze baan, goedgevulde kleerkast en succesvolle verloofde.

Helaas zijn er duistere kwelgeesten uit het verleden die haar wanhopig gecreëerde illusie van perfectie bedreigen.

Niet te missen, want: Deze thriller gaat over de Jessica Knoll, Het gelukkigste meisje ter wereld, Uitgeverij druk die vrouwen voeManteau, 320 pagina’s, ISBN len om succesvol te zijn.

978 90 223 3248 1 (€ 19,99) Een fascinerend thema.

In Amerika werd het boek al vergeleken met het briljante Gone Girl.

Echte barkeepers heten Henk Waar gaat het over? Als de weinig succesvolle Paul na een bomaanslag wordt geïdentificeerd als de steenrijke Vincent de Heer besluit hij de vergissing in stand te houden. Hij raakt echter compleet verstrikt in zijn gelogen leven.

Niet te missen, want: Het plot van dit boek – Marja West, Echte barkeepers heten Henk, Uitgevedat overigens een heerrij Ambo|Anthos, 352 pagilijke titel heeft – doet na’s, ISBN 978 90 263 3407 8 denken aan dat van Het (€ 19,99) regent zonnestralen van Acda & De Munnik. Wie heeft nou nooit willen weten hoe het afliep met de man in dat liedje?

Black Eyed Susans Waar gaat het over? Op haar zestiende werd Tessa Cartwright door een seriemoordenaar voor dood achtergelaten op een akker in Texas vol bloeiende ‘Black-Eyed Susans’. Bijna twintig jaar later ontdekt Tessa bij haar huis een veld vers geplante, bloeiende Black-Eyed Susans. Ze gelooft dat het een teken Julia Heaberlin, Black Eyed Susans, vertaling: Saskia is van de moordenaar, Peterzon-Kotte, A.W. Bruna die nog vrij rondloopt.

Uitgevers, 352 pagina’s, ISBN Niet te missen, want: 978 94 005 0715 9 (€ 19,99 Achter de schitterende cover vol geelzwarte bloemetjes verbergt zich een bloedstollend verhaal.

Door Laura van Dee Die dode man, dat is de briljante wiskundige Alan Turing (1912-1954).

Rechercheur Corell ontdekt al vrij snel dat zijn dood een gevoelige zaak betreft: het Engelse ministerie van Buitenlandse Zaken zit er bovenop. Nadat Corell in het officiële rapport heeft geconcludeerd dat het om zelfmoord gaat, besluit hij buiten zijn werk om zelf verder op onderzoek uit te gaan. Hij is altijd al geïnteresseerd geweest in wiskunde en de ideeën van Turing laten hem niet los.

De val van Turing is een echte speurdersroman. Je lift mee op de bevindingen van Corell, die in archieven duikt, persoonlijke papieren en aan-

schappen waarvan het nut vaak niet tekeningen van Turing doorspit en met bekenden van het slachtoffer af- helder is. Het is wel duidelijk waar die stijl een erfenis van is. Lagerspreekt. Het staat buiten kijf dat Lacrantz heeft eerder literaire thrillers gercrantz veel onderzoek heeft gegeschreven, waaronder het vierde daan ter voorbereiding op het schrijdeel in de succesvolle Millenniumven van deze roman. Al lezende thrillerreeks, waarmee hij Stieg Larsdoe je de nodige kennis op van wissons levenswerk voortzette. kundige theorieën, zoals de leugeAlan Turing heeft tijdens zijn leven naarsparadox, die op een zo eenvounooit de erkenning gekregen die hij dig mogelijke manier worden uitverdiende. Hij was homoseksueel, gelegd. Ook schetst Lagercrantz op wat in de jaren vijftig in Engeland soepele wijze de tijdsgeest van Ennog strafbaar was. Hij werd daarom geland in de jaren vijftig. Met de inveroordeeld tot chehoud van De val van mische castratie door Turing zit het dus wel middel van een horgoed. Ook heeft Lagermonenkuur. Inmidcrantz aandacht voor dels is zijn reputahoofpersonage Corell. tie veranderd. GebouGaandeweg ontpopt wen en straten dragen deze ietwat passieve rezijn naam, er zijn films chercheur zich tot een over hem gemaakt en man met lef en visie. koningin Elizabeth De schrijfstijl van het heeft hem in 2013 posboek valt echter tegen. tuum gratie verleend.

Die doet denken aan de En nu speelt hij zelfs de stijl van literaire thrilhoofdrol in een roman. lers, en daar moet je Wie had dat kunnen van houden. Het boek David Lagercrantz, De val denken? Hijzelf zeker is doorspekt met uitvan Turing, vertaling: Geri niet. gebreide beschrijvinde Boer, Uitgeverij Signatuur, gen van uiterlijkheden, 400 pagina’s, ISBN 978 90 567 gedragingen en land2544 0 (€ 19,99)

Krijtstrepen

Een tropische cruise Sarah Lotz, een geboren Britse die in Kaapstad woont, schreef eerder onder een pseudoniem diverse horror- en thrillerseries. In 2014 debuteerde ze onder haar eigen naam met De drie, een horrorthriller die wereldwijd een bestseller werd. Hoewel de getallen in haar titels opvolgend zijn, en de fraaie omslagen met krijtstrepen een serie suggereren, is De vierde dag op zichzelf staand te lezen.

Door Jacqueline Coppens

Als echter ook alle communicatiemiddelen het laten afweten, de elektriciteit uitvalt en er een vermoedelijk vermoorde vrouw wordt gevonden, moet de beveiliging alle zeilen bijzetten om de angst bij de passagiers weg te nemen.

Tijdens de dagen die volgen groeit de onrust bij de cruisegangers.

Het motordefect is nog steeds niet verholpen, de voorraad proviand slinkt en tot overmaat van ramp raken de waterleidingen en de riolering verstopt.

Celine doet verwoede pogingen om middels haar seances de mensen tot kalmte te manen en Pagy Wicks roept alle passagiers op zich bij haar clan aan te sluiten. Langzaam komen ze tot het besef dat ze de hoop ooit nog land te zien misschien moeten laten varen.

Het medium Celine Del Ray heeft speciaal voor haar bevriende volgers een reis georganiseerd op het tropische cruiseschip The Beautiful Dreamer.

De eerste drie dagen van de reis verlopen voorspoedig, tot de vierde dag aanbreekt. Het is oudjaar en terwijl Celine haar seance houdt voor haar Vrienden, valt plotseling het schip stil; er is een mankement in het motorgedeelte geconstateerd. In de veronderstelling dat het snel ver- Sarah Lotz, De vierde dag, vertaling: Dennis Keesmaat, holpen wordt, blijft de Uitgeverij Cargo, 352 pagisfeer op het schip vrona’s, ISBN 978 90 234 9459 1 lijk en ongedwongen. (€ 24,90)

Bestsellerauteur Stephen King schreef op het omslag van het boek dat De vierde dag onmogelijk weg te leggen is. Dat klopt grotendeels. De spanning is om te snijden: lang tast de lezer in het duister en weet je bij God niet waar het naar-

Sarah Lotz toe gaat. Mede door de vertelstructuur, waarin meerdere personages aan het woord komen, word je regelmatig op het verkeerde been gezet, of in het ongewisse gelaten over onverklaarbare gebeurtenissen. Is er meer tussen hemel en aarde? Of wordt iedereen gek gemaakt? Lotz kan het heel levendig beschrijven en ze neemt je mee op een cruise waar je eigenlijk niet wilt zijn. Samen met de opvarenden hoop je op een redding. Een redding die heel anders uitpakt dan je zou verwachten. Het einde is zeer vervreemdend, maar voor liefhebbers van dit genre waarschijnlijk wel bevredigend.

boekenkrant.com

april 2016 pagina 13

spanning geestig

Crookes (l.) en Katie King

Kevin Valgaeren

Op de foto met een geest Bij sommige boeken is het nawoord goud waard. Dat geldt zeker voor Seance.

Schrijver Kevin Valgaeren vertelt in zijn epiloog dat hij de inspiratie voor zijn verhaal vond in een vergeelde foto van een man die arm in arm staat met een spookachtige verschijning.

Door Anouk Abels De foto in kwestie werd gemaakt in Londen, in 1874; een tijd waarin de wereld compleet in de ban was geraakt van het leven na de dood.

De afgebeelde man is William Crookes. Deze befaamde chemicus onderzocht de talenten van Florence Cook, een medium dat tijdens seances een geest opriep.

Een geest met de naam Katie King, die innig gearmd met Crookes op de gevoelige plaat vastgelegd zou worden. De vraag blijft: zien we hier echt een fantoom, of het resultaat van een slimme goocheltruc?

De invloed van deze foto is duidelijk voelbaar in Seance. Valgaerens verhaal speelt zich af in negentiendeeeuws Londen en draait om Francis Whitman. Ooit was hij een succesvol chemicus, maar nu wordt hij geplaagd door zware angstaanvallen en verlaat hij zijn huis bijna niet meer. Dan wordt hij uitgenodigd om onderzoek te doen naar het medium Elizabeth Archer. Whitman komt voor de grootste uitdagingen van zijn leven te staan als tijdens een seance de door Elizabeth opgeroepen geest – ook hier Katie King genaamd – daadwerkelijk op magische wijze in de kamer verschijnt… én een onweerstaanbaar mooie vrouw blijkt te zijn. Dan krijgt de seance fatale gevolgen.

Het blijft een raadsel waarom Valgaeren zijn lezers niet op voorhand inlicht over de historische waarheid achter Seance. Het had het ietwat gebrekkige verhaal in ieder geval geen kwaad gedaan.

Eveline Werck

Het boeiende materiaal lijdt onder slechte stijlkeuzes. Zo gebruikt Valgaeren lange, oubollige en daardoor lastig te verteren zinnen. De tekst heeft bovendien iets essayistisch: pas beschreven gebeurtenissen worden steeds in samenvattingen herhaald, en dingen die te gebeuren staan worden constant vooraf aangekondigd. Vooral dat laatste wekt irritatie op: zinnen als ‘de twijfels die ik koesterde (…) kwamen danig onder druk te staan door wat volgde’ en ‘maar toen moest de horror nog beginnen’ werken alle verrassingselementen weg.

Kevin Valgaeren, Seance, Uitgeverij Lannoo, 352 pagina’s, ISBN 978 94 014 3264 1 (€ 19,99)

Ondanks die gebreken zijn er zeker lichtpuntjes in Seance te vinden, met name in de uitwerking van mysterieuze en onverklaarbare elementen. Het is knap hoe Valgaeren een op het eerste gezicht weinig verrassende ontknoping weet te voorzien van scherpe kantjes die niet zouden misstaan in een horrorfilm in Victoriaanse stijl.

Het blijft een raadsel waarom Valgaeren zijn lezers niet op voorhand inlicht over de historische waarheid achter Seance.

En dan is er nog die fenomenale informatie in het nawoord. ‘Lieve lezer, hetgeen hieronder geschreven staat, verklapt het een en ander over de inhoud van het verhaal,’ waarschuwt Valgaeren hier. Toch zou ik je eigenlijk aanraden om te beginnen met het lezen van het slotwoord. Of om zelf op zoek te gaan naar het echte verhaal van Katie King, met bijbehorende foto. Wat is er immers spannender dan een mysterie dat zijn wortels heeft in de werkelijkheid?

boekenkrant.com

april 2016 pagina 14

boekfragment

Storm Storm van Nick Garlick is een ontroerend verhaal over een twaalfjarige jongen Flip die tijdens een zware storm een wild Fries paard redt. Ze sluiten vriendschap, maar mag Flip het paard houden of moeten ze afscheid nemen?

Voor jongens en meisjes vanaf 10 jaar.

Nick Garlick, Storm, Uitgeverij Callenbach, vertaald door Marian Muusse, ISBN 978 90 266 2157 4, ( € 14,99) www.kok.nl

De wind loeide. Regen kletste tegen de ramen. De veerboot maakte een slingerbeweging toen een golf vies, bruin water tegen de zijkant sloeg en een angstig ogenblik lang dacht Flip dat ze zouden kapseizen. Zijn keel was droog en zijn hart bonsde in zijn oren. Hij kneep zijn ogen stijf dicht en verwachtte dat de zee hem elk moment zou opslokken.

Toen richtte de boot zich weer op en ploegde verder door het deinende water, op weg naar Mossum, het kleine eilandje dat Flips nieuwe thuis zou worden. Flip verheugde zich daar niet op. Hij voelde zich ongelukkig. Hij was nog nooit op het eiland geweest en kende er niemand. Niemand behalve de zwijgzame, dreigende figuur naast hem.

Oom Andries.

Flip was bang voor oom Andries.

Hij was al bang voor hem vanaf het moment dat ze elkaar twee dagen geleden hadden ontmoet toen hij

naar de stad was gekomen om de begrafenis van zijn broer te regelen.

Zijn broer was Flips vader. En omdat Flips moeder hem drie jaar geleden had achtergelaten en nooit meer iets van zich had laten horen, was de twaalfjarige Flip moederziel alleen op de wereld.

Met de komst van zijn oom voelde Flip zich nog eenzamer. Hij was het huis binnengestapt waar Flip woonde, had de jongen van top tot teen bekeken en toen gezegd: ‘Ik ben de oudere broer van je vader. Je moet me oom Andries noemen.’ Hij was een lange man met een groot hoofd dat extra groot leek omdat zijn haar zo kort geknipt was dat de achterkant en de zijkanten bijna kaal waren. De mouwen van zijn jasje en zijn broekspijpen waren te kort, waardoor zijn handen en voeten uitstaken. Hij torende boven Flip uit als een zwijgende reus die op een antwoord wachtte.

Toen fronste hij zijn wenkbrauwen. ‘Geven jullie mensen elkaar geen hand hier in de stad?’ vroeg hij.

‘Waar ik vandaan kom, beschouwen we dat als goede manieren.’

Flip was zo verbaasd dat hij niets terugzei. Hij had nog nooit in zijn leven een foto van zijn oom gezien.

Wat het nog verwarrender maakte, was dat oom Andries met een zwaar, noordelijk accent sprak dat Flip maar moeilijk kon verstaan. Omdat hij zich zo moest concentreren om te

begrijpen wat zijn oom zei, vergat hij te groeten.

‘Ik denk,’ vervolgde oom Andries, ‘dat je vader niet de moeite heeft genomen om je dat bij te brengen.

Dat verbaast me niet.’

‘Het… het spijt me,’ begon Flip en hij stak alsnog een trillende hand uit.

Maar oom Andries was de kamer al uitgelopen. Hij nam Flip mee terug naar de kelderwoning waar Flip met zijn vader had gewoond, en liep toen de deur uit om met de huisbaas te gaan praten. Daarna ging hij de stad in. Toen hij terugkwam, zei hij dat alles voor de begrafenis was geregeld. Hij zei ook dat de papieren geregeld waren, zodat Flip bij hem kon komen wonen en dat Flip nu alles wat hij mee wilde nemen moest inpakken in twee koffers. Twee maar. Daarna had hij het avondeten voor hen beiden gekookt en was naar bed gegaan. Niet één keer had hij Flip gevraagd hoe het met hem ging.

Ook de volgende dag vroeg hij dat niet. Ze stonden allebei op, ontbeten zwijgend en namen hun koffers mee naar de begraafplaats.

boekfragment

De Grijze Jager – Het toernooi van Gorlan Na ruim twee jaar wachten is het in februari 2016 eindelijk zover: een nieuw deel van de Grijze Jager-serie. En dit keer speelt niet Will de hoofdrol, maar lezen we over de jonge Halt en Crowley...

John Flanagan, De Grijze Jager – De vroege jaren 1 – Het toernooi van Gorlan, vertaling: Laurent Corneille, Uitgeverij Gottmer, ISBN 978 90 257 6096 0 (€ 15,95) www.gottmer.nl

‘Heer Arald, bent u klaar voor de strijd?’

Arald deed hetzelfde als Morgarath: hij tilde even zijn lans recht omhoog.

Zijn strijdros Barnaby zwiepte met zijn staart naar een paar opdringerige vliegen en er trok een spiertrilling over zijn linkerflank. Verder stond ook dit paard doodstil.

Naylor knikte tevreden en stak met de heraut het veld over naar de westelijke tribune. Het strijdperk lag klaar voor de tweekamp.

Aangekomen bij de eretribune draaide hij zich om en stak zijn maarschalksstaf de lucht in, als teken voor de vier herauten die achter hem klaarstonden. Bazuinen werden opgeheven en aan de mond gezet, en daarop klonk het startsignaal over het veld. Terwijl de laatste noot wegstierf gaven beide strijders hun paard de sporen en zetten de paarden hun eerste moeizame stappen. Tegelijk steeg uit het publiek een waanzinnig gejuich en gegil op. Hier en daar hoorde je mensen Arald dan wel Morgarath aanmoedigen, maar de meeste toeschou-

wers schreeuwden alleen maar van opwinding en spanning over wat komen ging.

Het geluid van de daverende hoeven klonk luider en luider en enorme kluiten aarde werden opgeworpen achter de massieve dieren, die met een uiterste krachtsinspanning steeds harder op elkaar af galoppeerden, alleen gescheiden door de tilt.

Het gekrijs van het publiek klonk nog harder toen de twee lansen tegelijk omlaag kwamen. Er werd druk gewed op de kans dat een van de twee ridders, of allebei, al bij de eerste passage uit het zadel gestoten zou worden. Iedereen schoof naar het puntje van zijn stoel, in afwachting van de botsing die binnen enkele seconden zou plaatsvinden.

En daar was die botsing, met donderend geraas van metaal en versplinterend hout, terwijl de paarden elkaar rakelings passeerden.

Bij deze eerste passage probeerde geen van de twee ridders iets moeilijkers dan precies mikken op de holte in het midden van het schild van de tegenstander. Ze wilden eerst gevoel krijgen voor de kracht, de precisie en de timing van de ander.

Beide lansen werden naar het midden van het schild gezogen, beide bogen steeds verder door… tot ze op hetzelfde moment in duizend stukken braken en de ridders elkaar in een wolk van witte houtsplinters passeerden. Er klonk een teleurge-

steld ‘Aaaah…’ van de mensen die gewed hadden dat een van de ridders nu al ter aarde zou storten, maar hun gekreun werd overstemd door toenemend gejuich van de rest van het publiek, zowel edelen als burgers, die blij waren dat er niets akeligs gebeurd was.

Arald ving de bijna angstaanjagende klap op, waarmee Morgaraths lans tegen zijn schild sloeg en die hem naar achteren probeerde te drukken. Hij zette zich schrap en kneep met alle kracht die hij in zich had zijn dijbenen tegen de flanken van zijn paard om in het zadel te blijven.

Vooral in zijn rechterschouder voelde hij hoe hij zelf een even harde klap uitdeelde op het schild van de baron van Gorlan.

boekenkrant.com

april 2016 pagina 15

boekfragment

Suikerkind De Sovjet-Unie, eind jaren dertig. Elja is vijf jaar oud. Ze heeft een goede band met haar mama en papa. Maar op een nacht wordt haar vader gearresteerd. Plots zijn Elja en haar moeder ‘een vijand van het volk’. Ze belanden in Kirgizië, in een kamp voor landverraders.

Olga Gromova, Suikerkind, vertaling: Els de Roon Hertoge, Clavis Uitgeverij, 220 pagina’s, ISBN 978 90 448 2592 3 (€ 15,95) www.clavisbooks.com

Ik lag een week op bed tot de striemen waren geheeld. De hele dag op mijn buik liggen: ik vond het niet eens saai, want het kon me niks meer schelen. Ik wilde niet eten, ik wilde niet naar de steppe kijken, ik wilde niet praten – zelfs niet met moeder. De zon scheen, er woei een windje, de krekels sprongen rond als voorheen, maar toch leek alles veranderd. Het voelde zinloos om verder te leven.

Korte tijd later liet moeder zich tijdens ons avondpraatje ontvallen: ‘Weet je, alleen is niet hetzelfde als eenzaam. Iedereen heeft in zijn leven weleens te maken met een situatie die hij niet alleen aankan.

Natuurlijk moet zo iemand het altijd eerst zelf proberen. Maar als je er niet uit komt, is het misschien nuttig om met iemand te praten, iemand die je vertrouwt. Soms helpt dat.’ Ze was even stil en zei toen: ‘Je bent al zo’n groot kind. Je houdt je flink. Ik ben trots op je’, waarna ze op een

ander onderwerp overschakelde.

Een paar dagen was ik in gedachten verzonken. Er werd me veel duidelijk, op twee dingen na. En ik vroeg: ‘Mama, waarom heb ik nergens zin in? En waarom heb ik het gevoel dat het elk moment kan gaan regenen, ook al schijnt de zon?’

Moeder dacht na. ‘Laten we even een eindje lopen om te praten.’

Al snel had ik geleerd om in het kamp heel zacht te praten, zodat alleen moeder me kon horen. Ook nu wandelden we langzaam door de woonzone en praatten zachtjes.

‘Ja, je hebt een heel ingewikkeld, eigenlijk volwassen probleem. Kijk, iedereen heeft zulke problemen en hoe meer iemand in zijn leven geleerd heeft, hoe makkelijker hij er de vinger op kan leggen. Jij zit op het ogenblik in een toestand waarin je dingen denkt als “ik wil niets en niemand meer zien” of “ik zie het niet meer zitten”, is het niet? Dat gebeurt wanneer je alle hoop verliest. Heb je geen hoop meer? Laten we die dan samen zoeken. Er is een gedicht van Sergej Jesenin, dat begint zo:

Mooi, hè? Het wil zeggen dat het leven voortstroomt, dat alles voorbijgaat.

Weet je nog dat ik je vertelde van de decembristen? Poesjkin heeft een gedicht geschreven voor zijn decembristenvrienden in Siberië. Ik zal het voor je opzeggen, misschien heb jij er ook wat aan. Draai je om en gebruik alleen je oren, de woorden die voor jou zinvol zijn, zullen je vanzelf raken.’

’k Heb geen spijt, geen tranen, geen verlangen, Zoals rook van appelbloesem teer, Door het goud van het verval omvangen, Gaat de jeugd voorbij en keert niet weer.

Niet voor softies! Over een hersentumor, een stoute hond en honderd andere uitdagingen

Tonja Elbers, Niet voor softies!, Uitgeverij Kluitman, 128 pagina’s, ISBN 978 90 206 7445 3 (€ 13,99), ook als e-boek. www.kluitman.nl

De 11-jarige Sanne heeft de laatste tijd vaak hoofdpijn en daar baalt ze van! Ze wil gewoon genieten van leuke dingen zoals zwemmen met de klas, paardrijden en lol maken met haar vriendinnen. Als ze naar de dokter gaat, blijkt al snel dat Sanne een hersentumor heeft. Ze moet zo snel mogelijk geopereerd worden. Niet voor ­softies! is geschreven door Tonja Elbers (26) en is gebaseerd op haar eigen leven.

‘Hééé,’ roept Sanne als ze Samira ziet. Ze gaat rechtop zitten en Samira rent naar Sannes bed. Ze omhelzen elkaar. Sanne is heel blij dat haar beste vriendin er is.

‘Hoe gaat het?’ vraagt Samira.

‘Ggg… ggggoe… gg…’ zegt Sanne. Ze krijgt een rood hoofd. Nu lukt het weer niet.

‘Sanne kan nog niet zo goed praten,’ legt Samira’s moeder uit.

Het blijft even stil.

‘Oow…’ stamelt Samira.

‘Ikkkeee…’ Sanne wil vertellen dat ze woorden met haar handen uit kan beelden. Iedere dag gaat het een stukje beter.

‘Ikkeee…’ Ze draait met haar han-

den, maar ze kan er niks zinnigs van maken. Ook dat lukt haar niet. Ze kijkt een beetje teleurgesteld.

‘Rustig maar, Sanne. Samira, vertel jij anders wat leuks,’ zegt Samira’s moeder.

Meteen begint Samira te vertellen over de vakantie en over de kerstviering, die superleuk was. Ze hadden echte kaarsjes in de boom gedaan die dag.

Sanne luistert naar de verhalen, maar ze wordt er verdrietig van. Al die leuke dingen op school heeft zij gemist door dat stomme ziekenhuis.

‘Wel jammer dat je niet meer kunt praten,’ zegt Samira ineens, ‘want Sophie en ik hebben een zang- en

dansgroepje opgericht met Simone en Julia en we wilden vragen of jij ook mee wilde doen. Maar als je niet kunt praten, heeft dat niet echt veel zin.’

Sanne bijt op haar onderlip om niet te gaan huilen. Gelukkig komt op dat moment haar vader de zaal binnenlopen.

Wat als je hele leven in één keer op z’n kop wordt gezet en je je vrienden, familie, school en alles wat je kent, moet achterlaten? Vlucht is de nieuwe YA-thriller van Jonge Jury Debuutprijswinnaar Natasza Tardio die je deze zomer gelezen moét hebben!

het bed zitten.

‘Wat is er?’ brom ik. ‘Moet ik al naar school?’ Maar ze schudt alleen maar haar hoofd. Een ongerust gevoel onder in mijn buik. Ik kom half overeind en kijk met een schuin oog naar mijn wekker. Het is kwart over een.

Ik lig nog maar net in bed.

‘Nog een half uur, mevrouw Everts.

Gaat dat lukken?’

‘Wie is dat? Wat doet die vent in ons huis?’ Ik ben nu klaarwakker.

‘Het is goed, Sanne. Het is iemand van de politie. Alles is oké.’ Geruststellend aait ze met haar hand over mijn hoofd. Mijn moeder draait zich half om naar de man en knikt bevestigend.

Oké? Hoezo, oké? Er loopt iemand van de politie in ons huis, midden in de nacht! Ik kan mijn moeder alleen maar verbijsterd aankijken.

‘Mam, wat is er aan de hand?’ Mijn stem klinkt hoger dan normaal.

‘Waarom is er politie in huis?’

‘Ik heb geen tijd om het je allemaal uit te leggen, Sanne. Pak zo veel mogelijk kleren en spullen in. Dingen die belangrijk voor je zijn. Voorlopig komen we niet meer terug, dus probeer niets te vergeten. Je hebt ongeveer een half uur.’

‘Maar…’

Maar voor ik mijn zin kan afmaken onderbreekt mijn moeder me.

‘Geen discussie nu. We leggen het

later allemaal uit. Kleed je aan en pak zo veel mogelijk spullen in…’

Even valt er een stilte, maar dan gaat ze verder: ‘Ook al wordt er gezegd dat dat later ook nog wel kan.’ Mijn moeder kijkt me doordringend aan. ‘Heb je het begrepen, Sanne?’

Ik wil nog doorvragen, maar de vastberaden blik in mijn moeders ogen snoert me de mond. Ik knik.

Vlucht

Natasza Tardio, Vlucht, Uitgeverij Kluitman, 160 pagina’s, ISBN 978 90 206 0956 1 (€ 13,99). Ook als e-boek. www.kluitman.nl

‘Sanne, kom op, wakker worden.’ De stem klinkt nu luider en indringender.

Met moeite doe ik mijn ogen open en zie mijn moeder op de rand van

Ze was 16 ‘Ik las het in één adem uit.

Zo levensecht.’

- GERDI VERBEET Voorzitter Nationaal Comité 4 en 5 mei

#zewas16

kluitman.nl

FELKNUF K BOE

€ 10

Mijn Lieverdje isbn

Perfect voor Moederdag Ik hou van je als je lief bent, en als je stout bent.

Hét prentenboek over moederliefde voor iedereen vanaf 4 jaar.

978 90 448 2752 1

Bezoek ons op www.clavisbooks.com ClavisBooks @ClavisBooks @Clavis_Books

boekenkrant.com

april 2016 pagina 17

jeugd pépé smit

‘Ik wilde iets anders maken dan al die schattigheid’

Pépé Smit

In Evert-Jan, een poepvlieg met smetvrees mag dan het woord ‘poep’ voorkomen, een poep-en-plasboek is het zeker niet. Evert-Jan wil juist géén poep eten. Een interview met de schrijfster, Pépé Smit.

Door Amanda Morina Op een druilerige dag word ik uitgenodigd in het huis van Pépé Smit in Amsterdam. De kunstenares en illustratrice debuteerde vier jaar geleden in de kinderboekenwereld met Fred het hert, over een eigewijs hert dat doet waar hij zin in heeft. Terwijl Pépé in de keuken de koffie zet, zie ik een gehaakte vlieg op tafel liggen. Het is Evert-Jan, de hoofdpersoon van haar nieuwe boek.

Evert-Jan is een heel grappig boek, maar er zit toch ook een moralistische ondertoon in. Waarom heb je daarvoor gekozen?

‘Ik heb in dit verhaal echt iets willen doen met moraal. Het leek me grappig om moralistisch te zijn, maar tegelijkertijd diezelfde moraal op de hak te nemen. De uitspraak van de moeder van Evert-Jan – “Doe normaal en eet je poep op” – staat natuurlijk haaks op onze mensenmoraal. Hoewel het niet bewust zal gaan, hoop ik dat kinderen eruit opmaken dat de moraal van de één nog niet die van de ander is.

‘Verder is er een spin in het verhaal die loverboy-achtige kenmerken vertoont. Een onbegrepen wezen, of het nou een vlieg is of een mens, valt makkelijk voor iemand die hem probeert te paaien. Daar zit dus een grappig verpakte waarschuwing in: niet iedereen die je vleit, heeft goede bedoelingen. Het kan geen kwaad als kinderen dat onbewust opslaan.’

Het viel me op dat je geen kinderlijke taal gebruikt in Evert-Jan. ‘Ik zie weinig reden om dat wel te doen. Ik gebruik zelden verkleinwoorden, want daar heb ik een hekel aan. Een kind heeft geen handjes, maar handen. De spin zegt wel ‘vliegje’ in plaats van ‘vlieg’, maar dat doet hij om te slijmen. Kinderen kunnen veel serieuzer genomen worden dan mensen vaak denken; het hoeft niet schattig. Als kleuters iets niet begrijpen, verzinnen ze er zelf iets op, of gaan ze het uitzoeken. In het gewone leven gebeuren er meer dan genoeg dingen waar ze van denken: nou ja, het zal wel.

‘Misschien dat zo de inspiratie voor een boek ontstaat: ik zie hoe er soms tegen kinderen wordt gedaan.

Dan krijg ik zin om een tegengebaar te maken. Voor ik aan Fred het hert begon zag ik bijvoorbeeld dat je overal schattige herten kon vinden.

Ik wil dan iets anders maken dan al die schattigheid.’

De tekeningen bij het boek heb je zelf gemaakt. Is het daardoor anders dan een boek dat is gemaakt door een aparte auteur en illustrator?

‘Tekenen en schrijven vormen tijdens het maken van een prentenboek voor mij een organisch geheel.

Sommige dingen laat ik weg uit de tekst omdat ik ze in een tekening al heb laten zien. Dat werkt toch heel anders dan tekeningen maken bij

een tekst die al af is.’

Evert-Jan heeft net als je andere boeken een typerende tekenstijl.

Hoe ga je te werk?

‘Ik stop er veel tijd in om de tekeningen te maken zoals ze zijn, zodat kinderen het gevoel krijgen dat ze zelf ook zoiets kunnen creëren. De achtergrondkleur in mijn prentenboeken is die van een ouderwets schetsboek. Het moet er eigenlijk uitzien alsof het rechtstreeks van de schetstafel in het boek is gekomen. Een karakter is levendiger als de tekening nog een beetje schetsachtig en smoezelig is, met af en toe zelfs een vingerafdruk. Ik hoor heel vaak dat kinderen na het lezen van mijn boeken zelf beginnen met tekenen en een prentenboek gaan maken. Dat vind ik fantastisch. Op mijn website fredhethert.nl kun je ook ingestuurde prentenboeken bekijken van kinderen.’

‘Ik hoor heel vaak dat kinderen na het lezen van mijn boeken zelf beginnen met tekenen. Dat vind ik fantastisch.’ mee wegkomen. Maar het is niet altijd makkelijk. Om te kunnen verdienen aan kinderboeken moet je er wel echt veel verkopen. Er bestaat namelijk geen apart fonds voor kinderboeken. Er wordt over nagedacht, maar het is er helaas nog niet. Dat zou het wel makkelijker maken om ervan te kunnen leven.’

Laatste vraag: komt er nog een vervolg op Evert-Jan? Het schrijven van een kinderboek ‘écht niet!’ lijkt me heel bevrijdend, omdat je je fantaMaar wees gerust: sie compleet op de vrije als de plannen doorloop kunt laten. Komen gaan zal Fred het hert er ook moeilijke dingen weer op de volgende bij kijken? cover prijken. En, zo ‘Het is inderdaad heel vertrouwde Pépé me leuk om een kinderboek fluisterend toe, stiete maken. Stiekem ben ik Pépé Smit, Evert-Jan, een poepkem kan ze Evert-Jan zelf nog een groot kind vlieg met smetvrees, Uitgeveook maar moeilijk en door kinderboeken te rij De Harmonie, 32 pagina’s, loslaten… maken kan ik daar nog ISBN 978 90 761 7493 8 (€ 14,90)

boekenkrant.com

april 2016 pagina 18

jeugd Boekenkrant tipt Olivier & Vlek Waar gaat het over? Olivier is pas verhuisd.

Wanneer hij op straat een verdwaald hondje vindt, wordt dat zijn eerste nieuwe vriend.

Maar waarom kijkt Vlek zo verdrietig uit Claire Freedman en Michelle Robinson, Olivier & Vlek, verhet raam? Zou er toch iemand naar het hondje taling: Bette Westera, Uitgeverij Querido, 32 pagina’s, ISBN op zoek zijn?

978 90 451 1902 1 (€ 14,99) Niet te missen, want: Af en toe zoeken we allemaal troost en steun bij een dier in plaats van bij een mens. Niets om je voor te schamen!

Jack de ruimteridder Waar gaat het over?

Jack weet best dat hij niet zo opvliegend mag zijn, maar wat kan hij eraan doen? Dan verschijnt Fir, een Ruimteridder. Hij komt Jack helpen en geeft hem nuttige tips. Maar dan wordt Fir ontvoerd...

Niet te missen, want: Martine Glaser, Jack de ruimIedereen kent wel een teridder, Uitgeverij Clavis, ISBN 978 90 448 2745 3 (€ 12,95) klein of groot driftkikketje. Fir helpt iedereen die opvliegend reageert eerst tot tien te tellen.

Dromen Waar gaat het over?

Er is één ding dat Lucy het allerliefst wil en dat is de wereld rondreizen. Haar ouders willen alleen dat zij hun café overneemt. Dan zet een anonieme brief Lucy’s hele leven op zijn kop; de schrijver moedigt haar aan om haar dromen waar te maken.

Sarah Zonneveldt, Dromen, Niet te missen, want: Uitgeverij van Goor, 272 pagiWie zegt dat pubers na’s, ISBN 978 90 003 4724 7 niet over hun toekomst (€ 15,00) nadenken? Lucy bewijst dat ze wel degelijk verder durft te kijken dan het hier en nu.

duister

Overdaad aan symboliek

Voor zijn nieuwe jeugdroman vond Jan De Leeuw inspiratie in het Bijbelse verhaal over de toren van Babel.

Net als in die vertelling staat in Babel de zucht naar macht centraal.

Door Alex Hoogendoorn De Leeuws boek­ draait om een universum waarin het wereldkapitaal in handen ligt van Abraham Babel. Hij bewoont de bovenste verdieping van zijn ruim 300 verdiepingen tellende wolkenkrabber. Zijn deels verlamde kleindochter Alice woont bij hem sinds haar ouders en Abrahams vrouw zijn omgekomen bij een terroristische aanslag.

Naomi woont sinds kort in de toren, maar leidt een compleet ander leven dan Alice. Er geldt een duidelijke hiërarchie van macht en ze begint onderaan als zogenaamde ‘sub’: ze boent de vloeren en schrobt

maar vergelijkt De Leeuw haar met de toiletten. Alles verandert wanRapunzel en Roodkapje. Met Abraneer Naomi invalt voor een zieke ham verwijst hij naar de gelijknamedewerker van de hofhouding en mige figuur uit de Bijbel die door ze ‘juffrouw Alice’ redt van de verGod opgedragen kreeg zijn zoon drinkingsdood in haar privézwemIsaac te vermoorden. Er komt ook bad. Naomi wordt tot gezelschapseen Isaac in het verhaal voor die dame benoemd en een nieuwe geen belangrijke functie heeft, vriendschap is geboren. Tegelijkermaar die symboliek wordt niet tijd is dat het begin van het einde doorgepakt. Die slordigheid vind je van hun onbezorgde leven. ook bij de personages, die plat overDe Leeuw heeft een vlotte schrijfkomen door hun ongeloofwaardige stijl die prettig leest, maar hij motieven en inconsistente gedachslaagt er niet in samenhang en tes en gedrag. Wel is Babel voorzien diepgang in het verhaal aan te van een fraaie vormbrengen. De talloze vergeving: elk hoofdwijzingen naar sprookstuk begint met een jes en Bijbelse verhalen mysterieuze zwarte zorgen voor een overpagina met donkerdaad aan symboliek. De grijs ruitjespatroon, metaforen zijn daarbij waarop een tarotvaak onlogisch of niet kaart verklapt wat goed uitgewerkt. Het er qua thematiek zal boek doet denken aan gebeuren. Ondanks de de driekoppige hond uit mooie vormgeving en de Griekse mythologie: de prettige schrijfstijl je weet niet waar je kijis het vooral een duisken moet, enkel dat je ter jeugdboek dat uitmoet vluchten.

Jan De Leeuw, Babel, Uitgeblinkt in slordigheid.

Zo is hoofdpersonage verij De Eenhoorn, 496 pagiAlice vernoemd naar na’s, ISBN 978 94 629 1053 9 Alice in Wonderland, (€ 24,95)

advertentie

BKJunior MAART 2016, NO. 3 – DE BESTE BRON VOOR JEUGDBOEKEN

De afstand tussen jou en mij Waar gaat het over?

De zeventienjarige McKenna bewandelt in haar eentje de Appalachian Trail in Amerika.

In een paar maanden loopt ze van een van de noordelijkste staten van Amerika naar het zuiden. Onderweg komt ze zichzelf meer dan eens tegen.

Marina Gessner, De afstand tussen jou en mij, UitgeveNiet te missen, want: rij Blossom Books, 352 pagiDe aanbeveling op de na’s, ISBN 978 90 206 7995 3 achterflap belooft de (€ 17,99) nodige lichaamsbeweging: ‘na het lezen gooi je je smartphone in de prullenbak en wil je ook 3500 kilometer wandelen.’

Kleuren met Monsters

Het langste kleurboek ter wereld, tekenen met Jill, boeken over de gekste beesten, en nog veel meer…

De nieuwe editie komt uit in mei!

Een uitgave van de Boekenkrant: BKJunior!

Verkrijgbaar via (kinder)boekhandels. Kijk voor deelnemende boekhandels op www.boekenkrant.com

boekenkrant.com

april 2016 pagina 19

jeugd column

Verhalenkraan

afschuwwekkend

Gromt u maar!

In Klein monster Motta leert Motta een aloude wijsheid: wie niet sterk is, moet slim zijn.

Door Nina Visser Yvonne Jagtenberg (1967) bracht vorig jaar Hondje, de enige echte uit, waarin ze het leven optekende van een eigenwijs hondje. In Klein monster Motta is opnieuw een hoofdrol weggelegd voor zo’n eigenzinnig typje.

Motta komt uit een grote, monsterlijke familie. Met zijn twee griezelige ouders en zijn zes afschuwwekkende oudere broers woont hij in een bos hier ver vandaan. Als jongste lid van zo’n grote ijzingwekkende familie ligt prestatiedruk natuurlijk op de loer, en ja hoor: Motta wil graag net zo eng zijn als zijn grote broers,

jarige. Dit leent zich natuurlijk permaar dat wil maar niet lukken. In zijn nabijheid zul je nog geen gilletje fect voor imitatie; kinderen kunnen hun eigen monsterfamilie maken horen, het is slechts ge-koetsjiekoeten Motta in nieuwe avonturen storsjiekoe wat de klok slaat. ten. Zo kan het verhaal blijven doorMotta is vastbesloten daar veranleven en nieuwe vormen aannemen dering in te brengen. Dat blijkt een in de fantasierijke kleuterhoofden. moeilijke opgave, want bestaande Helemaal omdat achterin alle monrolpatronen doorbreek je niet sters aan je worden voorgesteld. Je zomaar; Motta is nu eenmaal het hebt Frots die altijd honger heeft, kleine schattige broertje dat conBarry die graag gek doet, Siam en tinu in knuffelmodus hoort te staan.

Mezie, Warry en Hero. Overigens Maar dan krijgt hij hulp uit onverwachte hoek en leert hij een handvol ook erg nuttig als je nog op zoek bent naar een leuke nieuwe wijsheden: van naam voor je kat, cavia je vrienden moet je het of goudvis. Maar het hebben, samen sta je leukste aan dit boek is sterk, en twee (of tien) natuurlijk het gromkunnen meer dan één. en-grauwgehalte, Wat dit boek vooral waar je al voorlezende goed maakt is de je hele register aan manier van tekenen. monsterlijke geluiden De monsters zijn opgevoor kunt opentrekbouwd uit grijs potloodYvonne Jagtenberg, Klein ken. Raarghr! gekras, helemaal in de monster Motta, Uitgeverij stijl van het geklieder Rubinstein, 26 pagina’s, ISBN van de doorsnee drie978 90 476 2034 1 (€ 12,95)

Op het lijstje van meest aan mij gestelde vragen staat hij op één: hoe kom je steeds weer aan nieuwe verhalen? Voor mij een gekke vraag.

Want ik ben aangesloten op een onuitputtelijke bron van verhaalideeën. Ik hoef het kraantje maar open te zetten en de verhalen stromen in mijn kop. Eerst een hele stroom van slechte, dan middelmatige, dan schijnbaar goede (die later slechte blijken te zijn) en dan pas echt goede verhalen.

Ik dacht als kind dat iedereen zo’n kraan in zijn kop had zitten.

Daarom had ik geen enkel vermoeden dat het wel eens een talent zou kunnen zijn. Jongetjes die konden voetballen of heel goed konden rekenen, díe hadden pas talent. Verhalen bedenken was zoiets als ademen. Het ging moeiteloos. En dat is precies hoe talent zich vaak verstopt. Wist ik veel.

Als juffen of meesters die verhalenkraan in mijn kop ontdekten wisten ze niet hoe snel ze de kraan moesten dichtdraaien. Want jongetjes die overliepen van verhalen brachten alleen maar ellende. Voordat je het wist liepen de verhalen over in zaken waar verhalen helemaal niet thuishoren. Had je geen clou meer of dat jongetje nu maar wat zat te vertellen, of dat het echt gebeurd was. En verhalen zijn natuurlijk ook kinderspel. Je wordt met verhalen later geen bankdirecteur en je scoort er geen doelpunten mee.

Zo’n verhalenkraan is een nutteloos ding.

Langzaam maar zeker vergat ik de lol die ik had in het maken van verhalen. Een kleine opwelling volgde nog tijdens het eindexamen van de middelbare school, toen, binnen de tijd dat de meeste klasgenoten blij waren dat ze een opstel hadden kunnen bakken, ikzelf kon kiezen uit drie verschillende varianten. Maar ik herinner me niet dat iemand tegen me zei dat ik daar iets mee moest doen. En zelfs voor mij was het eerder een soort truc dan een vaardigheid.

Pas rond mijn veertigste had ik door dat ik talent voor verhalen had. Kwam plots het verhalenjongetje weer boven. Ontdekte ik eindelijk dat maar heel weinig mensen zo’n verhalenkraan in hun kop hadden. Je kunt je voorstellen wat voor openbaring dat was. Ik zette de kraan weer vol open en bij iedere wandeling, iedere ontmoeting, ieder boek en iedere film stroomden de verhalen weer naar boven.

Zonder enige moeite. Het ging als ademen.

En dit keer was er niemand om de kraan dicht te draaien.

Patz

Liefhebber van Planeten en Sterren, Notoir Leunstoel Avonturier, Amateur Schatzoeker, Verhalenjager en oprichter/verhalenmaker Verhalen*laboratorium CircusPatz circuspatz.com

Nieuw Reisverhalen en notities van Arthur Japin foto: © marc brester

Arthur Japin

Arthur Japin goed volk

Goed Volk

: waarom gebeurt en waarbij je nu denkt Waarom zou mij ken: waarom ook niet? ren?’ gebeu

re

nia Uitgeverij Mago

opperheks van ladimir Poetin tot de de zus van Susan litica La Cicciolina tot ken niet alleen bevol ze , gaan weg eigen ijks leven kruisen apin, ook in het dagel

s van Goed Volk alen en dagboeknotitie ginnen van de wervers, politici en konin Arundathi Roy via, Mora to vers als Alber

als Een schitterend wereldwijde bestsellers met het witte hart. ergave en De zwarte de ns-Publieksprijs, re prijzen waaronder Schmidtprijs en de prijs, de Annie M.G.

is

ve

rh

al

en

ISBN 9 789492 241078 - 160 pp. / € 17,95

Verschijnt 21 april 2016

Inhoud

AzorenInhoud Mariëtte van Beek

LANDENGIDS

LANDENGIDS

Leon Peterse en Joke Petri maakten tientallen reizen naar verschillende Aziatische bestemmingen. Hun voorkeur gaat vooral uit naar het Indische subcontinent en Zuidoost-Azië.

Marcel Bayer

Leon Peterse en Joke Petri

s

s

en omgeving

de beroemde stoepa vulkanen, nationale parken, sultansteden Cultuur en en kunst Borobudur zijn hier de mooiste reisdoelen.

Havana, een verstilde droom De cultuur van Bali is heel anders. De meeste Balinezen hangen een tempels, Naast de wereld. in Río vorm van hindoeïsme aan die uniek Pinarisdel en Isla de la Juventud/Cayo Largo stranden, vulkanen en rijstterrassen is het kunstenaarsstadje Ubud Matanzas met handwerkdorpen in de omgeving een must voor de bezoeker. bewoond door Sasaks, de Het ruige Lombok wordt voornamelijk Midden-Cuba oorspronkelijke bevolking die deels nog een stroming binnen de islam De Oriente aanhangt die alleen op dit eiland voorkomt. Bezoek hier de traditionele voor de kust.

Gili-eilanden dorpen, de vulkaan Rinjani en de Algemene informatie Diversiteit is het sleutelwoord voor Sumatra, waar christelijke Bataks en islamitische Minangkabau naast elkaar wonen. Orang-oetans in het oerwoud, het eiland Samosir in het Tobameer en traditionele dorpen en huizen zijn de voornaamste trekpleisters.

Cuba

Indonesië

Java-Bali-Lombok-Sumatra

Met zijn rijke historie, bloeiende cultuur en communistische samenleving is Cuba een uitzonderlijk land in het Caribische gebied. Voor liefhebbers van zon, zee, strand, rumcocktails en het verslavende ritme van de Cubaanse muziek zijn er talloze kansen om te genieten. Maar er is zo veel meer.

Wat te denken van de levendige volkswijken in hartje Havana, de bijzondere verhalen op bijna elke straathoek, de openheid van de Cubanen en de nog vrijwel onontdekte plekjes op het eiland.

Na ruim vijftig jaar isolement waarin het Cuba van Fidel Castro en de Verenigde Staten tegenover elkaar stonden, gaat de deur nu voorzichtig open. Niemand weet hoe snel Cuba zal veranderen, maar duidelijk is wel dat er een boeiende tijd is aangebroken. Grijp je kans om Cuba en de Cubanen beter te leren kennen. Deze gids helpt daarbij.

Cuba

steDeNgiDs

steDeNgiDs

Marcel Bayer is geograaf en journalist. Voor Dominicus schreef hij eerder de reisgidsen Argentinië, Brazilië, Chili, Het Colombia van Gabriel García Márquez, Panama en Jamaica.

• • • • • •

29-09-15 15:05

DEF_Dominicus_omslag_Cuba_21.indd 1

20-02-15 16:35

de boeddhistische stoepa Borobudur en de hindoetempels van Prambanan orang-oetans en huizen van Bataks en minangkabau op sumatra de vulkanen Tangkuban Prahu, Bromo, Batur, Gunung Agung en Rinjani stranden van Pangandaran, kuta, sanur, Lovina en de Gili-eilanden Rijstterrassen bij sidemen en Jatiluwih op Bali de tempels Besakih, Tanah Lot, Ulu Watu en Pura Ulun danu op Bali

12-11-13 17:33

26-05-14 15:54

• • • • •

s

• •

s

De Staatskapelle beluisteren in de Semperoper Barokke architectuur bezichtigen in de zwinger Het uitgaansleven van de rechter Elbeoever ontdekken Bachs muziek horen waar ze geschreven is: in de Thomaskerk 9 een 789025 in Auerbachs Keller biertje760304 drinken, net als Goethe • Binnen- en buitenlandse hoogstaande kunst bewonderen in het MBK • •

s

DEF_Dominicus_omslag_Indonesie_NW.indd 1

CUBA

IndonesIë: JAvA, BALI, LomBok en sUmATRA

DrESDEn, LEiPziG En OMGEVinG •

s

Bezoek aan het hetebronnengebied en de geiser Strokkur Het noorderlicht ervaren Boottochtje maken over het ijsbergenmeer Jökulsárlón Lange of korte wandeltochten maken in Þórsmörk of Landmannalaugar Baden in een natuurlijke hete bron Een gletsjerwandeling maken

s

• •

s s

• •

• •

s

•

• •

s

01-07-13 18:59

DEF2_Dominicus_omslag_Dresden.indd 1

•

Grillige bergen, ruige kliffen Ongeëvenaarde bloemenpracht Funchal, hoofdstad in een amfitheater Prachtig wandelen langs de levada’s Culinair: espetada’s, madeirawijn en bolo do caco • Het schitterende zandstrand van Porto Santo •

s

25-06-15 09:58

IJSLAND

MADEIRA

s

s

Beklim de dom van Florence en geniet van het panorama Bezoek het romeins theater en de thermen van Fiesole Wijn proeven en verfijnde hapjes eten in een enoteca Vergaap je aan de overdaad van de familie mansi in hun palazzo in Lucca Dwaal door de onderaardse middeleeuwse wijk van Perugia 9 789025 760533 Geniet van de schitterende natuur in Parco nazionale monte sibillini

s sBayer s s Marcel

s

• •

Leon Peterse Joke sPetri s s s

• •

www.dominicus.info

eric strijbos s s s s s Bonnie Posner

• •

s

01_Dominicus_omslag_IJsland.indd 1

DEF_Dominicus_omslag_madeira.indd 1

Marcel Bayer

www.dominicus.info

Mirjam s Waard s de s s s Edwin Zanen

Toscane, UmBrIë en De marken

De vulkaanmeren van Sete Cidades en kuurbaden op São Miguel De stad Angra do Heroísmo en de Heilige Geest-huizen van Terceira De lieflijke kustvlakten en steile kliffen van São Jorge De hoogste berg van Portugal en wijngaarden op Pico Strandleven, festivals en watersporten op Santa Maria en Faial De UNESCO-biosfeerreservaten van Graciosa, Flores en Corvo 9 789025 760915

s s

• •

s

• •

veel opzichten en Sumatra zijn De eilanden Java, Bali, LombokKennismaking metinCuba elkaars tegenpool. Het overwegend islamitische Java is het culturele Geschiedenis en politiek en economische hart van het land. Thee- en kruidnagelplantages,

Algemene informatie

www.dominicus.info

Guido Derksen

• •

s

DEF_Dominicus_omslag_TOSCANE.indd 1

AZOREN

Dominicus vertaler. fotograaf enen Eric Strijbos is reisjournalist, geschiedenis cultuurVoor van Noorden West-sumatra maakte hij met fotografe Bonnie Posner vele reizen. Ook schreven Provincie Noord-sumatra . en Gozo zij de Dominicus-reisgids Malta Provincie West-sumatra

www.dominicus.info

www.dominicus.info Herman Beliën s s s s s

DEF_Dominicus_omslag_azoren.indd 1

757502

Mariëtte van Beek

9 789025

www.dominicus.info

Lombok Mirjam de Waard en Edwin Zanen wonen in Reykjavík.

De ruige natuur, het buitenleven en het gevoel van ruimte en vrijheid hebben hen jaren geleden naar IJsland gebracht.

Dresden, Leipzig

www.dominicus.info

Noord-Bali

Guido Derksen studeerde sociale geografie en is werkzaam in de journalistiek. Voor Dominicus schreef hij ook de reisgidsen Aruba, Curaçao en Bonaire, Gambia & Senegal, Slovenië, Kroatië, Kaapverdië en Ierland en Noord-Ierland.

Cuba

en omgeving Java-Bali-Lombok-Sumatra Leon Peterse en Joke Petri Eric Strijbos en Bonnie Posner

cultuurmetropool. als een echtemet Dresden is uit zijn as herrezen Kennismaken Java, Bali, Lombok en sumatra Je hebt een ruime keuze aan musea en klassieke muziek is er een bruisend alternatief van wereldniveau. Bovendiengeschiedenis moderne vanwege reputatiekunst uitgaansleven. Leipzig heeft een godsdienst, en cultuur vankunst, Java maar is ook dé plek voor wie gewoon wil winkelen en genieten Jakarta van de goede dingen van het leven. En voor wie de plaats al eerder iets nieuws te vinden. Beide steden bezocht heeft, is er altijd wel West-Java zijn ontspannen, ruim opgezet en hebben bijzondere natuur binnen Midden-Java handbereik, deels zelfs binnen de stadsgrenzen: ideaal voor wie en het jonge verleden zijn niet wil wandelen of fietsen. Het oude Oost-Java weggepoetst en gepleisterd, maar bepalen nog vaak de sfeer. godsdienst, kunst en cultuur van Bali Veel Nederlanders en Belgen verblijven in het nabijgelegen Denpasar het zuiden Sächsische Schweiz unieke deen Ertsgebergte met zijn kersttradities, of het landelijke Oberlausitz. Ook deze gebieden krijgen daarom Districten gianyar en Tabanan aandacht, met ruimte voor plaatsen als Bautzen, Freiberg en Oosten van Bali Annaberg.

s

Algemene informatie

Algemene informatie

s

Herman Beliën is historicus en begeleidt culturele reizen in heel Italië.

s

s

s

Het middendeel en arabist.van de Marken Mariëtte van Beek is reisjournalist Voor Dominicus schreef zij ook Marrakech en Jordanië. de Zuidelijke Marken

steden in het ertsgebergte

LANDENgiDs

de Noordelijke Marken

LANDENgiDs

Zuid-Umbrië: Orvieto en omstreken

Algemene informatie

kun je te voet of en zoveel meer. Het ruige landschap elbedal per 4WD uitstekend ontdekken. Naast de overweldigende Bautzen en de Oberlausitz natuur heeft IJsland een doorleefde geschiedenis, een musea, de Hallgrímskerk bruisende hoofdstad met diverse Leipzig en een befaamd nachtleven. Om er te komen moet je vliegen Leipzig buiten het centrum of varen, om daar te genieten hoef je slechts om je heen te kijken naar de betoverende schoonheid!

Omgeving van Leipzig

IJsland

Noord-Umbrië: Perugia en omstreken

Corvo

De ringweg en omgeving

Ook voor (berg)wandelaars, mountainbikers en andere sportievelingen binnenland en steeds meer mensen beginnen eiland, is Madeira een fantastisch Het liggen talloze kilometers aan 4 uur vliegen dat te ontdekken. Op 3,5 à Algemene informatie fraaie wandelroutes te wachten, nog even afgezien van de mooie en interessante hoofdstad Funchal en de talloze spectaculaire uitzichtspunten (miradouros).

Indrukwekkende stranden zijn er helaas niet, maar daarvoor kan eenvoudig een uitstapje worden gemaakt naar het kleine buureiland Porto Santo. Daar liggen kilometers wit zandstrand voor het grijpen.

Christoffel Columbus kan erover meepraten, want hij woonde en werkte ooit op het eiland.

REGIOGIDS

Flores

REGIOGIDS

Faial

Dresden, InhoudLeipzig Indonesië

Mirjam de Waard en Edwin Zanen

en omgeving

Eric Strijbos en Bonnie Posner

Madeira

Pico

REGIOGIds

São Jorge

REGIOGIds

Graciosa

Toscane, Umbrië en De Marken

Terceira

REGIOGIDS

São Miguel Santa Maria

REGIOGIDS

Kunst, cultuur en keuken

IJsland Dresden, Leipzig Inhoud

Guido Derksen

Mirjam de Waard en Edwin Zanen

Herman Beliën

LANDENgiDs

IJslandInhoudMadeira IJsland is het land van vuur en ijs, van natuurgeweld en rust: Kleine geschiedenis van Duitsland en saksen een land van uitersten en contrasten. Vulkanisme, ijs, wind, oude stad IJsland hebben ingrijpende water en maar weinig menselijkDresden: gevormd tot een paradijs voor natuurliefhebbers. IJsland Dresden buiten het centrum biedt geisers, tafelbergen, kraters, kratermeren, watervallen

Guido Derksen

LANDENgiDs

Inhoud Umbrië Madeira Toscane, en De Marken met iJsland ruige zeekliffen, grillig berglandschap, Madeira heeft een prachtigKennismaking een heerlijk mild klimaat, een rijke indrukwekkende laurierbossen, geschiedenis cultuur en een zeer toepasselijke bijnaam: het Bloemeneiland. NatuurKunst en cultuur de Madeira-archipel op zoek rond liefhebbers kunnen in de wateren naar speuren gaan naar zeezoogdieren ofFlora, fauna en zeldzame geologie stormvogels, terwijl de culinair geïnteresseerde reiziger zich kan laten verrassen door jarenReykjavik en voorsteden zwarte haarstaartvis. of de smakelijke lang gerijpte madeirawijnen

Mariëtte van Beek

Azoren

Geschiedenis op zijn Atlantisch

Op de negen eilanden van de Azoren is zo veel te ontdekken Midden-Italië: landschap en bewoners dat kiezen moeilijk wordt. De bergachtige landschappen met Beknopte van Midden-Italië het een paradijs. makengeschiedenis vulkanen, lavavlakten en weiden Ga je direct naar Pico, de hoogste berg op het gelijknamige Kunst en cultuur eiland, of daal je op Flores via watervallen en kliffen af naar Etenhortensiahagen, en drinken dolfijnen en zee? Zwart-witte kerkjes, blauwe walvissen zijn overal. Heilige Geest-kapelletjes voegen extra Florence kleur toe aan Terceira en Vlaamse molens draaien op Faial. provincie Florence Azorengoudvink bedreigde is de In het oerbos van São Miguelde nog te spotten en zwavel stijgt op uit openingen in de aardkorst.

West-Toscane Ontspannen doe je in natuurlijke thermen op Graciosa of op Zuidwest-Toscane het proeven van koffie op een het strand van Santa Maria. Voor plantage bezoek je São Jorge. Tijdens de beroemde Espírito siena en omstreken Santo-feesten kun je tot op Corvo aanschuiven als locals soep, Oost-Toscane: Bem-vindo! Arezzo en omgeving brood en wijn delen. Welkom!

Indonesië Java-Bali-Lombok-Sumatra

Inhoud Azoren Toscane, Umbrië en De Marken zonnebloem­ in de oceaan Golvende heuvels bedekt met olijfboomgaarden, Mild en grillig bloemeneiland velden, cipressen en lange rijen druivenstokken. Toscane wordt Vijf eeuwen handel wel het mooiste landschap van Italië genoemd. Maar het schoon Naast interessante tot de natuur. van deze streek blijft niet beperkt Zwarte haarstaartvis, bolo do caco en madeirawijn architectuur biedt Toscane een veelheid aan musea met rijke Funchal collecties, waarvan sommige tot de beroemdste ter wereld behoren.

Italië’. Talrijke bossen liggen Umbrië geldt als het ‘groene hart van Oost-Madeira op de hellingen van de Apennijnen, die dwars door deze streek West-Madeira Plaatsen als Assisi lopen. Ook Umbrië biedt veel stedenschoon. van Italië. en boeiendste en Orvieto behoren tot de mooistePorto Santo Zeer de moeite waard om te bezoeken is ook de provincie Algemene informatie Ascoli Piceno en Urbino en De Marken met prachtige steden als een prachtig zandstrand.

Herman Beliën

Stukjes Portugal met een vulkaancomplex

Wandelen door Havana, in de voetsporen van Hemingway Salsa dansen in Santiago de Cuba Bezoek aan sigarenfabriek in Pinar del Río Bewonderen van oldtimers in het straatbeeld Een vogeltocht maken door de ongerepte natuur op Cayo Coco

09-12-15 13:44

boekenkrant.com

april 2016 pagina 21

boekfragment

Daar is de Muur Berlijn is een stad met duizend en een mogelijkheden.

Je kunt er wandelen en fietsen, de stad ontdekken of historische plekjes opzoeken zoals Het liefdesnest van Joseph Goebbels, zoals hoofdstuk 7 heet in Daar is de Muur, het tweede boek van Margriet Brandsma over Berlijn. Met fotograaf Jeroen van Eijndhoven zwierf ze afgelopen zomer door de stad, inmiddels een van de meest hippe steden van Europa.

Margriet Brandsma, Daar is de Muur, Uitgeverij Conserve, 165 pagina’s, ISBN 978 90 542 9219 7 (€ 19,99, e-boek: € 7,99) www.conserve.nl

Veertig kilometer ten noorden van Berlijn ligt de Bogensee, een meer in de gemeente Wandlitz. Op een terrein bij het meer, verscholen in de bossen, staan gebouwen weg te kwijnen. Het zijn stille getuigen van een turbulente geschiedenis. Nazipropagandaminister Joseph Goebbels woonde er en na de oorlog was het complex in gebruik bij de FDJ, de jongerenorganisatie van de staatspartij van de DDR. Kaderschmiede werd het genoemd, smederij van partijkader. Tot 1990 was het terrein afgeschermd, meteen nadat de hekken opengingen, stroomde het publiek toe.

Iedereen wilde het ‘liefdesnest’ van Goebbels wel van binnen zien en

wilde de gebouwen waar DDR-kopstukken als Honecker, Krenz en Mielke vlammende toespraken hebben gehouden, wel eens van dichtbij aanschouwen. Nu is het complex vooral een blok aan het been van Berlijn. Al jaren zoekt het stadsbestuur er een koper voor, maar niemand heeft belangstelling voor de grond met het bruine verleden. Behalve neonazi’s, maar die mogen het niet kopen. Een beknopte geschiedenis van Joseph Goebbels’ Haus am Bogensee.

Een verjaardagscadeau op bestelling ‘De stad Berlijn heeft districtsleider Dr. Goebbels een bijzonder verjaardagscadeau geschonken. Het betreft een eenvoudig huis aan een van de stille meren in de omgeving van Berlijn,’ schreef het nationaalsocialistische blad Angriff op 30 oktober 1936.

Een dag eerder had Goebbels zijn 39ste verjaardag gevierd. Hij kreeg, zo schreef hij in zijn dagboek, stapels geschenken. Hermann Göring was van de partij en ook Hitler zelf kwam zijn Rijksminister van Volksvoorlichting en Propaganda feliciteren.

Ondanks alle festiviteiten vond Goebbels tijd om naar de Bogensee te gaan. En wat hij zag, beviel hem: ‘Het huis is prachtig geworden. Hier kan een mens uitrusten en werken.

Wat een idylle. Zo romantisch en stil.

Ik ben helemaal gelukkig,’ noteerde hij in zijn dagboek.

Het stadsbestuur was niet zelf op de gedachte gekomen Goebbels een huis cadeau te doen. Julius Lippert, trouwe volgeling van Goebbels, had de burgemeester eerder laten weten dat het passend zou zijn als Berlijn Goebbels verbondenheid en vooral dankbaarheid zou tonen ‘omdat hij de Rijkshoofdstad voor het nationaalsocialisme heeft veroverd’. Lippert schreef verder dat hij wist dat Goebbels graag in de eenzaamheid van de natuur een landhuis wilde hebben om er rustig te kunnen werken.

Dat het niet om een beleefd verzoek ging, bleek uit zijn opmerking dat het huis aan de Bogensee op de 39ste verjaardag van Goebbels op 29 oktober 1936 klaar moest zijn. Goebbels had de idyllische plaats aan de Bogensee eerder zelf ontdekt en zag meteen: ‘Daar ligt de plaats waar voor mij iets gebouwd moet worden.

Een kleine heuvel en van bovenaf zie je alleen water, bomen en weilanden. En rondom grote eenzaamheid.’

boekfragment

Het meisje dat van IS won Farida is 18 jaar als haar bergdorp in Irak wordt overvallen door strijders van IS. Haar leven verandert in een hel. Ze wordt ontvoerd en misbruikt, maar weet te ontsnappen…

Farida Khalaf met Andrea Claudia Hoffmann, Het meisje dat van IS won, vertaling: Jan Smit, Uitgeverij HarperCollins, 288 pagina’s, ISBN 978 94 027 0930 8 (€ 17,95) www.harpercollins.nl

Verkocht. Het duurde een tijdje voordat ik besefte wat er precies gebeurd was. Ik was verkocht als een koe op een veemarkt. De mannen die me hadden ontvoerd en gevangen gehouden, hadden me nu verpatst.

Voor geld hadden ze me aan andere mannen doorgegeven, die met me konden doen wat ze wilden. Ze beschouwden me als hun bezit, hun ‘slavin’. En iedereen die er iets mee te maken had, deed alsof dat de normaalste zaak van de wereld was, en volkomen rechtmatig. Hoe konden die lui dat rechtvaardigen tegenover hun God? Geloofden ze werkelijk dat ze daar het recht toe hadden, zoals ze steeds beweerden? Zou die God het hun vergeven? Ik niet in elk geval.

Ik schreeuwde en stampvoette toen ze mijn handen vastbonden en me een boerka omhingen zoals het in hun staat nu voor vrouwen verplicht was. Hoe ik er de afgelopen dagen ook naar had verlangd om uit die loods weg te komen, op dat moment was ik alleen maar bang – bang voor wat er komen ging.

Ik keek naar Evin, die ook doodsbleek was, maar heel beheerst, zoals

altijd. We knepen onze ogen halfdicht toen ze ons door de deur naar buiten duwden. De felle zon van de augustusmiddag verblindde ons. Na een gevangenschap van bijna tien dagen in die loods waren we de stralende zon – onze lieve, aanbeden zon – niet meer gewend. We dachten al bijna dat hij ons verlaten had. Maar daar was hij weer. Bijna onmerkbaar maakte ik een buiging voor hem en deed een schietgebedje naar de hemel: ‘Heer, laat alles weer goed komen. Geef ons een kans om te ontsnappen,’ fluisterde ik geluidloos.

We liepen langs de bewakers met hun Amerikaanse M16-machinepistolen en Russische kalasjnikovs, dezelfde mannen die ons ’s ochtends brood met kaas hadden gebracht, en soms ook een bordje rijst. Ze hadden gedreigd dat ze ons zouden doodschieten als we probeerden te vluchten. En wij hadden dat geloofd. Maar opeens besefte ik dat het allemaal loze dreigementen waren geweest.

Ze zouden nooit op ons geschoten hebben. Daarvoor waren we als handelswaar veel te kostbaar. Door onze eigen angst hadden we dat niet ingezien.

Ze grijnsden toen we hen voorbijliepen naar de aarden wal. Het liefst zou ik hen op hun gezicht hebben getimmerd. Waarom had ik me door hen laten intimideren? Ik had beter het risico kunnen nemen dat ze zouden schieten. Dan zou ik nu weer vrij

zijn geweest – of dood. Alles beter dan door deze smerige criminelen te worden meegenomen.

Tussen Abu Afram en zijn collega in wrongen we ons door een opening in het prikkeldraad boven op de aarden wal, en daalden af naar de parkeerplaats. Tussen de militaire voertuigen daar stond een wat kleinere terreinwagen. De mannen gaven ons bevel om achterin te stappen. We gehoorzaamden onder protest en ik keek meteen om me heen of we uit de auto zouden kunnen ontsnappen.

Hadden de portieren een kinderslot?

‘Zouden we onder het rijden uit de wagen kunnen springen?’ vroeg ik Evin zachtjes in het Koerdisch. Maar op dat moment hoorde ik de klik van de centrale portiervergrendeling en wist ik dat die kans verkeken was.

We zaten in de auto opgesloten.

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 22

op reis Boekenkrant tipT De kunst van het reizen Waar gaat het over? Er gaan tegenwoordig meer mensen op reis dan ooit.

Maar het is zeer de vraag of zij wel weten hoe ze moeten reizen.

Niet te missen, want: Bij het beantwoorden van bovenstaande vragen krijgt schrijver Alain de Botton hulp van de groten der aarde. Denk aan namen als Flaubert, Ruskin en Van Gogh.

Alain de Botton, De kunst van het reizen, Uitgeverij Olympus, 256 pagina’s, ISBN 978 90 467 0532 2 (€ 15,00)

100% Drenthe Waar gaat het over?

Naast de highlights van de provincie, zoals het Veenpark, Dwingelderveld en Herinneringscentrum Kamp Westerbork, vind je in 100% Drenthe veel bijzondere adressen om te eten en drinken, te shoppen en te overnachten.

Niet te missen, want: Deze gids bewijst dat je helemaal niet ver hoeft te reizen voor een onvergetelijke vakantie.

Judith de Ruiter & Mark Voortman, 100% ­Drenthe, 224 pagina’s, Uitgeverij Mo’Media, ISBN 978 90 576 7740 3 (€ 19,95)

Vervoering in de Voerstreek Waar gaat het over?

De Voerstreek is de enige Nederlandstalige gemeente geheel omsloten door de provincie Luik in België. Een uniek Limburgs landschap met prachtige dalen, bosrijke heuvels en vele oude boerderijen.

Niet te missen, want: Dit unieke stukje Lage Landen schreeuwt om een ontdekkingstocht.

Prachtig om in de lente deze streek van een bezoekje te voorzien en er een wandeling te maken.

sleurhut

Kees Bos, Vervoering in de Voerstreek, 15 rondwandelingen in de Belgische en Nederlandse Voerstreek, Uitgeverij Tic, 111 pagina’s, ISBN 978 90 784 0749 2 (€ 9,90)

Goed Volk Waar gaat het over?

In 28 korte reisverhalen en notities schetst Japin ontmoetingen met vorsten en zwervers, politici en koninginnen van de nacht, maar ook schrijvers als Alberto Moravia of Colm Tóibín. Het boek verschijnt op 21 april.

Niet te missen, want: Aan de hand van deze Arthur Japin, Goed volk, Uitintrigerende verzameling reisverhalen neemt geverij Magonia, 128 pagina’s, ISBN 978 94 92241 07 8 (€ 19,95) de schrijver je mee van Londen tot Ghana en leer je de plekken kennen die hem maken tot wie hij is. Dat lijkt ons een prachtige ontdekkingsreis. Net zo enthousiast als wij? Hou onze website in de gaten, want wij doen verslag van de boekpresentatie.

Thuis op wielen Zie jij bij het woord ‘caravan’ ook een vergeeld blik op wielen met jaren-zeventiginrichting voor je? Caravanity Supertrips zal dat beeld voorgoed veranderen. Deze vrolijke ode aan de ­camper, caravan en ­vouwwagen – en de bestemmingen die je ermee aandoet – doet iedereen verlangen naar een eigen huis op wielen.

Door Anouk Abels Caravanity Supertrips werd geschreven door Femke Creemers, mastermind achter de website caravanity.nl. Dit online magazine biedt je de meest uiteenlopende tips over de inrichting en het onderhoud van je caravan, maar toont ook de leukste bestemmingen die je met je trekkar kunt bezoeken. Creemer pende daarnaast het Caravanity Inspiratieboek (2014) en het Caravanity Camping Kookboek

familievriendelijkheid.

Ook is er aandacht voor de sfeer in en rond de sleurhut zelf. En laat dat nu het allerleukste aan Caravanity Supertrips zijn. Caravaneigenaren laten zien hoe ze hun saaie wagen hebben omgetoverd tot prachDit derde Caravanity-boek is niet tig nestje, vaak inclusief sfeervolle zozeer een reis- als wel een inspibehangetjes, frisse meubels en volratiegids, ideaal voor het opdoen ledig uitgeruste keukens. Wat mooi, van ideeën. De vrolijke, kleurzo’n camper met Betty Boop op de rijke vormgeving zorgt ervoor dat zijkant geschilderd! Wat leuk, een je direct de zomer in je bol krijgt. bloemetjesbehang boven je uitklapNiet alle tips zijn even origineel – bed! En wat gaaf, een camper met iedereen weet immers dat Amstereen bloembak aan het raam gemondam, Parijs en Londen een bezoekje teerd! Fans van deze pagina’s kan waard zijn. Enthousiast word je ik aanraden om naar caravanity.nl pas echt van activiteiten als sterte surfen en op het kopje ‘inspiratie’ ren kijken in het Drents-Friese Wold, te klikken: daar kun je volop verder varen door de grotten van Remougenieten van nog meer gepimpte champs, of Canterbury verkennen wagens. Heerlijk. Deze per roeiboot. En al helemensen hebben geen maal als je ’s avonds huis, maar een thuis naar een sfeervolle op wielen gecreëerd. camping kunt terugJe zou er gelijk zin van keren. Gelukkig biedt krijgen om zelf een Caravanity Supertrips caravan op te pimpen. op dit gebied ook uitEn je op te maken voor komst: de gids laat zien Femke Creemers, Caravanity een supertrip. welke campings uitSupertrips, Uitgeverij Kosmos, blinken in originaliteit, 160 pagina’s, ISBN 978 90 215 goede voorzieningen en 6132 5 (€ 18,99) (2015) neer. En nu is er dus Caravanity Supertrips, gevuld met tips van ervaren caravanreizigers voor leuke vakanties binnen Nederland en daarbuiten.

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 23

op reis In As in tas beschrijft Jelle Brandt Corstius (1978) zijn fietstocht naar de Middellandse Zee, om daar zijn vaders as uit te strooien. Wij spraken hem over reizen, verlies en vaderschap. interview

Fietsen naar de zee

Bruxelles ma belle Floor Fortunati

Houden van Brussel is moeilijk te verkopen, en het is er de laatste tijd niet makkelijker op geworden. Eerst was het de stad van de Eurocraten en muffe regelgeving, toen werd het ineens een nest van jihadstrijders en aanslagen. Van ongekend naar onbemind. Men vindt er van alles van, en iedereen die er heeft gewoond pretendeert stadssociologische conclusies te kunnen trekken. Lastig allemaal.

Zelf vind ik Brussel vooral een mooie stad. Esthetisch mooi. Als ik dat niet vond, had ik er niet over geschreven. Brussel is mijn lievelings, Brussel is die grote liefde waar je geen genoeg van kunt krijgen. Het is geen stad van grootse monumenten, ook geen openluchtmuseum à la Brugge, maar wel een levende stad: een stad met bewoners en met karakter.

In een Amsterdams koffietentje manoeuvreert Brandt Corstius de kinderwagen met zijn drie maanden oude dochter Mae tussen de tafeltjes door. De rol van vader past hem duidelijk goed, bevalt hem ook. Hij buigt zich over de kinderwagen heen.

‘Ga jij nog even slapen? Wat dacht je ervan?’

Door Nina Visser Eigenlijk houdt de voormalig Rusland-correspondent en beroepsreiziger er niet van, uitgebreid praten over zijn leven en werk. ‘Elke keer zo’n interview, dan is het toch alsof iemand een stukje van je ziel neemt. Maar in dit geval is het een persoonlijk boek en zou het raar zijn om geen interviews te geven.’ Het is vandaag 29 februari, een dag na de sterfdag van zijn Keke Keukelaar vader, nu twee jaar geleden. stapten vader en zoon voor het eerst De bekende schrijver en wetenschapper Hugo Brandt Corstius (1935- samen op de fiets, naar het zomerhuisje van de familie Brandt Corstius 2014) verstond als geen ander de in Petten. De jonge Jelle had er direct kunst om mensen tegen zich in het plezier in, want met twee zussen had harnas te jagen; zo weigerde minishij zijn vader niet vaak voor zichzelf ter Elco Brinkman in 1984 de P.C. alleen. Tot aan zijn vaders dood bleHooft-prijs aan hem uit te reiken ven ze samen fietstochten maken, omdat hij ‘het kwetsen tot instruen het lijkt dan ook logisch dat hij ment had verheven’. In As in tas zijn vader de laatste eer bewees op lezen we hoe hij kranten stal uit de de fiets. Fijn, zo’n reis, dacht Brandt supermarkt en altijd net iets te hard sprak over de dikke kont van een ser- Corstius, een beetje reflecteren op zijn vader en filosoferen over het veerster. Dat je er nooit helemaal zeker van kon zijn of hij de waarheid leven. ‘Nou, dat heb ik geen seconde gedaan. Je bent alleen maar bezig sprak maakte hem voor zijn omgemet klimmen en dalen en eten en ving nog ongrijpbaarder. navigeren en slapen. Maar misHij heeft er wel over nagedacht, verschien was dat wat ik toen nodig telt Brandt Corstius, waarom zijn had. Misschien heb je gewoon afleivader iedereen nou altijd zo aan het ding nodig op zo’n moment.’ pesten was. In As in tas wilde hij er Tijdens het fietsen had hij geen niet te veel over uitwijden, want hij idee dat hij een boek over zijn tocht houdt er niet van om helemaal door te psychologiseren in een boek, maar zou schrijven. Het plan voor As in tas ontstond vorig najaar, andernu wil hij er wel iets over zeggen. half jaar na zijn terugkeer. Toen ‘Het was denk ik een vorm van aanpas, tijdens het schrijven, kwamen dacht. Als mensen van je houden er allerlei herinneringen aan zijn dan kun je dat kwijtraken, en dat is vader bovendrijven. In het boek ververvelend. Haat is een veiliger soort bindt Brandt Corstius die op soeaandacht.’ pele wijze met zijn tocht. Zo lezen Op dat moment laat Mae van zich we over Jelles geworhoren; tijd voor haar stel met fietstassen en flesje. Brandt Corstius zijn Mart Smeets-imirommelt in een tas en taties, maar ook over gaat aan de slag met een emotioneel bezoek melkpoeder, warm en aan zee met zijn dan al koud water. Het lijkt demente vader: “Mijn hem maar saai als baby, vader gebaarde dat ik zegt hij, de hele tijd hem uit de stoel moest alleen melk. Hij kijkt halen. Samen liepen naar Mae: ‘Ik vind het wij voetje voor voetje wel heel jammer dat zij naar het bankje boven nooit haar opa kan meeop het duin (…). Mijn maken. Bij de kinderen vader probeerde iets van mijn zus merkte je Jelle Brandt Corstius, As in tas, te zeggen, maar ik kon dat hij een heel lieve opa Das Mag Uitgevers, 104 pagihet door het geraas niet was.’ na’s, ISBN 978 90 824 1063 1 horen. Het praten ging Zo’n twintig jaar geleden (€ 14,95)

gastcolumn

Jelle Brandt Corstius

‘Ik heb echt wel meer meegemaakt dan die hele stomme Knausgård.’ steeds lastiger. ‘Dit is de laatste keer dat ik de zee zie,’ fluisterde hij.”

Ook nu nog schieten Brandt Corstius soms herinneringen te binnen. ‘Ik heb het ook veel te snel geschreven, in acht dagen. Ik had daarna nog allemaal ideeën. Aan de andere kant: dan had ik dat tijdens het schrijven maar moeten bedenken. Daarom haal ik in het boek ook Knausgård aan. Daar ben ik dan wel jaloers op, want man, ik heb echt wel meer meegemaakt dan die hele stomme Knausgård. Dat hij vijftig bladzijden kan uittrekken voor een of ander suf feestje waar niks gebeurt! Dan denk ik: waarom is dit zo’n dun boekje geworden?’

Met de verschijning van As in tas begin maart gaat de auteur een drukke maand tegemoet. Daarna is hij weer veel thuis, waar het leven sinds de geboorte van Mae een vertrouwde regelmaat heeft aangenomen. De wekelijkse boodschappen doen en lijstjes maken, dat geeft rust, zegt Brandt Corstius, want eigenlijk is het heel onrustig om de hele tijd te reizen. ‘Het is natuurlijk ook ontsnapping. Reizen is per definitie ergens vandaan gaan. Hoe leuk het ook is. Je gaat ook ergens vandaan in plaats van ergens heen.’

Meteen vervolgt hij: ‘Dat is een citaat dat ik gewoon in het boek had moeten zetten.’

Het is ook een stad van verval. Van leegstaande panden, open bouwplaatsen en gebroken ruiten. Van huizen met geschubde zijwanden, als grote vissen op het droge.

Natuurlijk zou ik moeten vinden dat dat moet veranderen. Het is vast heel onveilig allemaal – en sowieso: alles wat vervallen is moet opgeknapt, want verval, dat is niet goed, dat snapt een kind. En ik doe mijn best. Maar ik hou van vervallen.

Maartje Smits schreef onlang voor Tirade over het verdwijnen van de rafelrandjes van Amsterdam: ‘Ik ben zo bang voor de tijd dat heel de stad schoon gelakt en roze-wit geblokt is.’ Op perfectie is het moeilijk dichten.

En perfectie, daar heeft Brussel maar weinig van. De ondergrond is heuvelig en zorgt ervoor dat de straten niet recht zijn, maar steeds net anders uitkomen dan Basje Bender, Brussel, Uitgeje verwacht. De kleuverij Meulenhoff, 208 pagiren zijn zacht, een uitna’s, ISBN 978 90 290 9029 2 (€ 18,99) gestrekt spectrum aan grijs en beige, alsof er een filter over het licht is geplaatst.

Wel zo rustig aan het oog. De mensen maken zich niet druk, want morgen is er weer een dag. De digitale revolutie heeft nog niet echt doorgepakt.

Brussel blijft voor mij toch vooral een analoge plaats, waar mensen contact maken. De dag na 22 maart was ik op de markt in Ixelles. Een verkoper gaf me een stukje van zijn meloen. ‘Un peu de soleil,’ zei hij.

Hij lachte erbij. Wij zagen elkaar.

Basje Bender Basje Bender (1984) studeerde rechten en Italiaans aan de Universiteit Utrecht, waarna ze naar Brussel vertrok voor een traineeship bij de Europese Commissie. Ze doet promotieonderzoek naar Europees beleid en debuteerde onlangs met de zeer lovend ontvangen roman Brussel.

DAVIDSFONDS CULTUURREIZEN VI J F I JZERSTERKE TROE VEN

01

02

03

04

05

CULTUREEL HOOGSTAAND PROGRAMMA

UITZONDERLIJKE REISBEGELEIDERS

KLEINE, GEÏNTERESSEERDE GROEP

KWALITEIT VOOR DE JUISTE PRIJS

TEVREDEN REIZIGERS KEER OP KEER

MEER INFO: WWW.DAVIDSFONDS.BE/CULTUURREIZEN – Volg ons op

– NU OOK JONGERENVAKANTIES: WWW.CLUBCOLUMBUS.BE

Boeken Uitgeverij Conserve – april 2016

Duitsland was het thema van de Boekenweek.

Voor Was wir noch zu sagen hätten sprak Margriet Brandsma – zelf oud-correspondent Berlijn voor het NOS Journaal – met zes correspondenten onder wie Wouter Meijer met wie ze eind april in een taalquiz zit bij de NTR-televisie, met foto’s in zwart-wit van Jeroen van Eijndhoven.

Margriet Brandsma – Was wir noch zu sagen hätten – Gesprekken met Duitsland-correspondenten, 128 pagina’s, € 12,50, ook als e-book, € 6,25.

Tien jaar geleden schreef Margriet Brandsma Waar is de Muur? Nu heet de nieuwe verhalenbundel Daar is de Muur. Een boek om voor elke Berlijnadept en wie het nog niet is kan het worden, met kleurenfoto’s van Jeroen van Eijndhoven.

Margriet Brandsma – Daar is de Muur, 176 pagina’s, € 19,99, ook als e-book, € 7,99.

Al in 1641 kocht Anthonis Studler van Zurck de heerlijkheid Bergen en de daar bij horende titel Heer van Bergen. Over het inrichten van het landgoed, de architectuur ervan en de tuin sprak hij dagenlang met zijn vriend, de Franse filosoof René Descartes, die echter ook een steeds grotere schuld bij hem opbouwde. Burgemeester Hetty Hafkamp van Bergen ontving op 2 maart het eerste exemplaar. Op 29 april signeert Colster in de Eerste Bergensche Boekhandel.

Gerben Colster – De schuld – De vriendschap van René Descartes en Anthonis Studler van Zurck, 294 pagina’s, € 19,99, ook als e-book € 7,99.

Uitgeverij Conserve In de boekhandel of portvrij te bestellen via info@conserve.nl

Een boordevolle zaal met (top)vrouwen woont 8 maart de boekpresentatie bij van Machtige Topvrouwen – Vijf inspirerende voorbeelden met o.a. Herna Verhagen van PostNL. Minister Edith Schippers van VWS en CEO Nancy McKinstry namen de eerste exemplaren in ontvangst in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag. Op 17 april wijdt de Volkskrant een avond aan het boek in De Rode Hoed, met o.a. Herna Verhagen van PostNL. Jessica de Jong – Machtige topvrouwen, 224 pagina’s met kleurenkatern, € 16, 95, ook als e-book € 7,99.

boekenkrant.com

april 2016 pagina 25

boekfragment

Goed volk

Arthur Japin, Goed volk, Uitgeverij Magonia, 160 pagina’s, ISBN 978 94 92241 06 1 (€ 17,95) Verschijnt 21 april 2016. www.magonia.nl

Mensen die hun eigen weg gaan, Arthur Japin voert ze niet alleen op in zijn romans, ook in het dagelijks leven kruisen ze zijn pad. In Goed volk is daarvan een bonte verzameling bijeengebracht.

Hier figureren vorsten en zwervers, politici en koninginnen van de nacht, maar ook schrijvers als Alberto Moravia of Colm Tóibín. Zelfs de moeder van Poetin. In 28 korte reisverhalen en notities van over de hele wereld en door de jaren heen schetst Japin zijn ontmoetingen met enkelingen die hun eenzaamheid tot schitterend gebrek maakten.

De moeder van Poetin ‘Vova was van een andere man,’ zegt de moeder van de president van Rusland, ‘daarom kon mijn echtgenoot hem niet uitstaan.’ Haar gezicht is gegroefd. Ze lijkt ouder dan haar zevenenzeventig jaar. Ze schuift me een schaal toe vol druiven die ze net geplukt heeft.

Vera Poetina woont in Metheki, een arm boerengehucht in de Kaukasus, enkele uren rijden van de Georgische hoofdstad Tbilisi. We zitten we in haar wijngaard rond een tafel die ze heeft gedekt met een lap plastic.

Haar dochter Luba, als twee druppels water de Russische leider, schenkt vers druivensap. Iedere keer, wanneer de oude vrouw spreekt zakt haar kin naar haar borst, alsof de herinnering aan Vova, zoals zij Vladimir Poetin noemt, haar dodelijk vermoeit. Maar tussen de zinnen door kijkt ze je aan met een sprankelend blauwe blik.

‘Ik was mecanicien in Perm. Daar ontmoette ik mijn man, een Georgiër. Vova was vijf jaar toen wij hierheen kwamen. Vraag maar aan de

mensen uit het dorp die bij hem in de klas hebben gezeten. Maar mijn man en hij... het ging niet. Toen hij tien jaar werd, hebben mijn ouders hem opgehaald en mee naar Rusland genomen. Zodra zij stierven is alle contact gestopt.’ Diep zucht ze. ‘Zomaar mijn verhaal vertellen valt me te zwaar. Vraagt u maar wat u over mijn leven wilt weten en dan deel ik het wel met u. Beetje bij beetje lijkt alles lichter.’

‘Ik zag hem het eerst,’ vult Luba aan. ‘Op televisie toen hij tot eerste minister werd gekozen. Het was alsof ik mezelf zag, maar dan een paar jaar ouder. Ik belde mijn moeder en riep: “Mamma, ik heb Vladimir gevonden!” Toen hoorde ik niets meer. Ze was flauwgevallen.’

‘Na al die jaren!’ verzucht de moeder, ‘Ik kon het niet geloven. Maar toen zag ik de kranten. Ik heb de foto’s gekust tot mijn lippen er zwart van waren. Ik heb mijn eigen foto’s tevoorschijn gehaald en voor het eerst in al die jaren heb ik mensen verteld over de zoon die ik was kwijtgeraakt.’

‘Ze was te gelukkig om haar mond te houden.’

‘Eerst kwamen alle mensen uit de buurt langs, toen journalisten en ten slotte kwam de kgb. De eerste keer deden zij zich voor als zakenlui. Ze wilden de foto’s kopen, zijn schriftjes, alles van vroeger, en ze boden een groot bedrag. Mijn foto’s! Alles wat ik van mijn jongen heb! Ik heb ze uit huis gezet en alles zo snel ik kon in veiligheid gebracht op een geheime plaats in Tbilisi. Daarna zijn ze vaak terug geweest. Ze hebben ons onder druk gezet om te zwijgen. Eerst dreigden ze met geweld, toen met boetes en ten slotte werkten ze op mijn gemoed. Als ik werkelijk Vova’s moeder was, zeiden ze, moest ik toch om zijn toekomst denken en om die van zijn land. Toen hij aan de macht kwam heeft hij een officiële biografie samengesteld.

Daarin was voor mij geen plaats. Er zijn zelfs foto’s van hem met “zijn ouders”, waarvan hij beweert dat

die inmiddels zijn gestorven. De kgbagenten legden ze voor me op tafel.

Ik dacht dat mijn hart uit mijn lijf werd gescheurd.’

Ik heb geen enkele reden om aan deze vrouw te twijfelen. Zijzelf gelooft in elk geval volledig in haar verhaal. Als zij slechts een wanhopige moeder is die ooit haar zoon is kwijtgeraakt en hem meent te herkennen in de Russische president, dan is haar verhaal misschien zelfs nog aangrijpender.

‘In het dorp word ik uitgelachen. Ik kan niet meer van het erf af. De dreigementen en de hoon, ik kan het niet meer aan. Mijn man is er gek van geworden. Dit voorjaar hebben wij hem begraven. Vroeger zei hij al dat “dat kind” van mij nog een keer zijn einde zou worden en hij heeft gelijk gekregen.’

‘Denkt u niet dat hij u even erg mist als u hem?’

Ze kijkt weg. Haalt haar schouders op.

‘Ik heb me erbij neer gelegd dat ik Vova in dit leven niet meer zal zien.

Hij kan dat niet. Wat hem betreft ben ik dood. Dat begrijp ik wel. Zo is het beter voor hem. Hij moet om zichzelf denken. Mijn zoon moet om zijn carrière denken. Daar pas ik niet in. Dat begrijp ik wel.’

Ze huilt zoals oude mensen huilen, geluidloos en zonder merkbare overgang. De november zon breekt door, schijnt laag over het land en strijkt over de voren in Vera’s gezicht.

Arthur Japin Marc Brester

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 26

non-fictie Boekenkrant tipt Ik wou uw voeten wel soenen Waar gaat het over? Dit boek laat zien hoe verliefden de afgelopen acht eeuwen de liefde onder woorden hebben gebracht. Werkt de liefde inspirerend of verandert het mensen in stamelende idioten?

Niet te missen, want: De briefjes van middeleeuwse ridders naar hun ‘scone joncfrouwe’ doen je terugverlangen naar de tijd dat er in plaats van appjes nog ouderwetse liefdesbriefjes werden gestuurd.

Annemieke Houben, Ik wou uw voeten wel soenen. De mooiste liefdesverklaringen van de middeleeuwen tot nu.

Uitgeverij Thomas Rap, 272 pagina’s, ISBN 978 94 004 0432 8 (€ 19,90)

Andy Warhols roadtrip Waar gaat het over?

In 1963 maakt Andy Warhol een roadtrip van New York naar L.A., over Route 66. Deze reis markeert de overgang van Warhols status als marginaal kunstenaar naar koning van de pop art.

Niet te missen, want: Davis schetst een portret van een kunsteDeborah Davis, Andy Warhols naar die op het punt roadtrip, vertaling: Annemie de Vries en Ineke van den Elsvan doorbreken staat. kamp, Uitgeverij Meulenhoff, Dit alles tegen de ach312 pagina’s, ISBN 978 90 290 tergrond van de jaren 9118 3 (€ 24,99) zestig; een tijdperk waarin de moderne kunst definitief veranderde.

Paul Scheffer, De vrijheid van de grens, Uitgeverij Lemniscaat, 96 pagina’s, ISBN 978 90 477 0805 6 (€ 4,95)

Menthol Waar gaat het over?

Joseph Sylvester (1890– 1955) trok in de jaren ’20 en ’30 langs steden en dorpen en gaf demonstraties met zijn Babajaba Menthol Tandpasta.

Zo leerde hij Nederland tandenpoetsen.

Niet te missen, want: Niemand vermoedt dat achter de dagelijkse routine van het tandenpoetsen het levensverhaal van een van de eerste zwarte zakenmannen in Nederland schuilgaat.

Die bipolaire stoornis bewaar je maar voor buiten werktijd Veel mensen kennen wel een collega met migraine, iemand die net uit een burnout terugkomt of een hernia heeft. De kans dat je een collega kent die een bipolaire stoornis heeft, borderline of een post-traumatische stressstoornis, is een stuk kleiner.

Dat betekent alleen niet dat ze er niet zijn.

Door Aefke ten Hagen Psychische aandoeningen zijn helaas nog steeds taboe; we houden onze gektes angstvallig verborgen. Ook – en misschien wel vooral – op de werkvloer.

Marieke Sweens heeft een heldendaad verricht. Met Werken als een gek heeft ze niet alleen een handzaam boek geschreven voor werknemers en werkgevers over gekte op de werkvloer, ze geeft werkgevers ook handige tips over hoe om te gaan met een psychische ziekte. En dat allemaal aan de hand van persoonlijke

zij dan voor je kunnen betekenen. ervaringen, want Sweens heeft zelf Sweens pleit voor openheid over een borderline. Een prachtig taboek. psychische stoornis. Zelf heeft ze geDat Sweens een boeiend en actueel onderwerp te pakken heeft, blijkt wacht tot een moment waarop ze ‘niet anders kon’. Op het moment dat wel uit het feit dat Edith Schippers de ziekte weer aanwezig is in het lehet voorwoord schreef. ‘Heeft ieven van een werknemer, is het moeimand een gebroken been, dan zien lijk het ‘geheim’ mee te dragen. Dit we krukken of gips. Maar heeft iegaat ten koste van de productiviteit. mand een depressie of borderline?

Of zoals Sweens zelf heel treffend Dan durven we er niet naar te vrazegt: ‘Ik was blij dat ik werk had. gen,’ schrijft Schippers. Het is niet Maar gelukkig was ik helemaal niet.’ vanzelfsprekend voor iedereen om Werken als een gek geeft een antwerk te vinden en te behouden. woord op een heleboel vragen. Voor Mensen met psychische aandoeninwerknemers en werkgevers. Het gen hebben het in dat opzicht moeiboek belooft een handlijker. Gerdien Rabbers, leiding, maar die zijn de directeur van Saover het algemeen stofmen Sterk zonder Stigfig en oninteressant. ma is ook blij met dit Werken als een gek is boek. ‘Het helpt om conjuist geen moment crete handvatten te krijsaai. Bovendien maken gen waarmee je in je orde persoonlijke stukganisatie kleine aanken van de schrijfster passingen kunt doen het geheel beeldend die ondersteunend zijn en prettig leesbaar. voor werknemers mét Marieke Sweens heeft en zonder psychische een prachtboek afgeaandoening.’ leverd.

Werken als een gek staat Marieke Sweens, Werken als Helemaal niet gek. ook stil bij de vraag of een gek, Uitgeverij Lucht, 192 je iets tegen je collepagina’s, ISBN 978 94 917 2954 ga’s vertelt en zo ja, wat 6 (€ 16,95)

trump

Nooit genoeg aandacht Je moet het de Amerikaanse journalist Michael D’Antonio nageven: met de presidentsverkiezingen in de VS voor de deur is dit het perfecte moment voor een biografie over een van de kandidaten, die tevens ’s werelds grootste vastgoedmakelaar is.

De vrijheid van de grens Waar gaat het over?

Een open samenleving kan alleen bestaan door ruimtelijke afbakening.

Zijn samenlevingen die mensenrechten en democratie bevorderen echter wel zo open?

Niet te missen, want: De vluchtelingencrisis brengt grenskwesties dagelijks aan het licht.

Scheffer heeft voor het essay bij de Maand van de Filosofie een actueel onderwerp gekozen.

manisch

Frank Krake, Menthol, Uitgeverij Achtbaan, 312 pagina’s, ISBN 978 90 824 7640 8 (€ 19,95)

vijanden van Trump stond.

Misschien was dat wel tv-presentator Bill Maher, die van Trump ooit vijf miljoen dollar kreeg aangeboden als hij kon bewijzen dat hij niet ‘het gebroed was van zijn moeder die seks had gehad met een orangoetan’. Je zou zeggen dat Trump door uitspraken als deze, ook opgenomen in Nooit genoeg, zijn verhuisdozen nog niet klaar hoeft te zetten om te verkassen naar het Witte Huis. Al Door Tanja Wilming denkt de presidentskandidaat hier vast heel anders over: ‘liever negaIn Nooit genoeg doet tieve aandacht, dan geen aandacht’.

D’Antonio zeer uitge‘Ik zeg altijd dat je van je fouten kunt breid onderzoek naar leren, maar je kunt veel beter leren Donald Trump. Zijn van andermans fouten, want dan gehele leven komt hoef je die fouten niet zelf te maken. voorbij, maar de focus Het is van het grootste belang om te ligt op zijn carrière in leren winnen. Heel weinig mensen de bouw. Er gingen meer dan tien kunnen dat. Heel weiuur aan interviews nig mensen.’ Dit is nog met Trump zelf en vele één van de vele ongegesprekken met mensen hoorde statements van om hem heen aan het Trump. Heeft hij het schrijven vooraf. Het zal niet in zeer grove taal je misschien verbazen over vrouwen, moslims dat D’Antonio de proen Mexicanen, dan jectontwikkelaar wist spreekt hij wel over zijn te strikken voor al deze eigen macht. interviews, maar Trump Omdat het boek is zou Trump niet zijn als gebaseerd op interhij niet voor probleviews met Trump en men zou zorgen. Na een zijn omgeving, stinken tijdje kwam er namelijk vele pagina’s naar geld een abrupt einde aan Michael D’Antonio, Nooit en zijn ze doordrenkt de samenwerking tusgenoeg, vertaling: Jacques met welles-nietes-uitsen politicus en biograaf Meerman en Rob de Ridder, spraken van de presiomdat D’Antonio had Uitgeverij Spectrum, 384 pagidentskandidaat en zijn gesproken met iemand na’s, ISBN 978 90 003 5016 2 vijanden. D’Antonio die op de lange lijst van (€ 19,99)

Michael D’Antonio Toni Raiten

omschrijft Trump meerdere malen als een heel charmante man, maar over het algemeen schetst hij een weinig lovend beeld van hem. Dit maakt het voor de lezer geen luchtige kost om te lezen. Het is een biografie om echt even voor te gaan zitten als je je toch enigszins wil verplaatsen in de denkwijze van deze excentrieke politicus. Maar misschien denkt de gemiddelde Amerikaan hier heel anders over en is het voor hem een zekere verplichting dit boek gelezen te hebben en op de boekenplank te hebben staan.

boekenkrant.com

maart 2016 pagina 27

non-fictie denkeres

Het belang van tegengas April is Maand van de Filosofie. Reden voor een interview met filosofe en Denker(es) des Vaderlands Marli Huijer over haar werk en haar nieuwe boek Achterblijven.

Door Jesse Poiesz Ik spreek Marli Huijer in Cafe-Restaurant Dauphine, vlakbij bij het Amstelstation in Amsterdam. Zo kan ze daarna gauw weer door; de collegezaal van de Erasmus Universiteit Rotterdam wacht. Zij is daar hoogleraar Filosofie van Cultuur, Politiek en Religie.

Daarnaast is ze lector filosofie aan de Haagse Hogeschool. Ook buiten de collegezaal laat ze van zich horen, op radio en internet en in tijdschriften en tv-programma’s als NOVA en de Wereld Draait Door.

‘Denkeres’ gekozen. ‘Ik krijg daar nauwelijks negatieve reacties op omdat ik geen feministische mannenhater ben. Ik hou juist heel veel van mannen.’ Even flitst een glimlachje over haar gezicht. ‘Ik vind alleen dat vrouwen dezelfde kansen verdienen en gelijkwaardig met mannen in gesprek moeten kunnen gaan. Omdat je op lager niveau vooral vrouwen ziet, zoals de kleuterjuf, en op hoger niveau juist meer mannen, zoals docenten of tv-presentatoren, krijg je toch het idee: ‘vrouw laag, man hoog’. Er moet nog een flinke slag gemaakt worden.’

Als ik haar vraag naar haar volgende boek, Achterblijven – Een nieuwe filosofie voor een grenzeloze wereld, kijkt ze me uitdagend aan. ‘Die is nog niet af. Hans Achterhuis waarschuwde me dat ik als Denkeres des Vaderlands geen boek zou kunnen schrijven. Ik wilde me niet laten kennen, maar het wordt dus ietsje later. En dat terwijl het onderwerp zo actueel is, met de huidige vluchtelinSinds maart 2015 is Huijer D ­ enkeres des Vaderlands, een titel in het leven genstroom.’ Het boek is een essay geroepen door Filosofie Magazine om over de mensen die ervoor kiezen om achter te blijven, een onderbede actualiteit in de media te voorlichte groep voor wie migratie even zien van filosofische verheldering. ontwrichtend is als voor de vertrekVoor Huijer is deze titel tweeledig. kers. ‘Bijna mijn hele familie is in de ‘Enerzijds dient hij om de waarde jaren vijftig geëmigreerd. Het boek in te laten zien van de filosofie, hoe gaat over mij als achfijn en helend het is om terblijver. Ik onderte denken, maar de titel zoek het effect dat de is er ook om mensen te massa-emigratie desdwingen dingen in twijtijds op Europa had. fel te trekken.’

Inmiddels is migraHuijer volgde vorig jaar tie minder ingrijpend de toenmalige Denker omdat de wereld nu des Vaderlands René een stuk kleiner is.

Gude op, die kort daarAls je in Nieuw-Zeena overleed. ‘Ik denk dat land een kind krijgt, René wel content was zijn de grootouders er geweest als hij me bezig zo. Toen ik werd gebohad gezien. Ik was daar ren stuurde mijn vader aanvankelijk heel erg een telegram naar mijn mee bezig. Het is toch Marli Huijer, Achterblijven – geëmigreerde grootoualsof je iemands levensders. Pas weken later werk overneemt, die ver- Een nieuwe filosofie voor een grenzeloze wereld, Uitgeverij kreeg hij een brief volgens plots verdwijnt. Boom, 160 pagina’s, ISBN 978 terug.’

Pas na een paar maan90 895 3868 (€ 19,90). Wordt Bij dit inkrimpen van den dacht ik: nou René, verwacht in september 2016. de wereld spelen socizo is het goed. Ik ga mijn ale media een belangeigen gang.’ Zowel Gude rijke rol. Nu we menals zijn voorganger, sen kunnen ontvrienHans Achterhuis, maakden op Facebook om ten van de titel een ineen onwelvoeglijke stituut. Dit tot voordeel mening dreigt echvan hun opvolgster. ‘Het ter een nieuw gevaar. is alsof ik plaatsneem ‘De sociale media zorin een goed ingerichte, gen voor netwerken rijdende trein. Er gaan waarin alleen onderdeuren open die anders ling gepraat wordt. Dit gesloten zouden blijondermijnt het functioven. Aanvragen voor leneren van een publieke zingen, interviews en sfeer, waarin je bereid optredens in talkshows bent om met elkaar in stromen binnen.’

Marli Huijer, Discipline. Overdiscussie te gaan.’

Huijer heeft bij haar leven in overvloed, Uitgeverij aanstelling bewust voor Boom, 276 pagina’s, ISBN 978 Het belang van het de vrouwelijke titel 94 610 5969 7 (€ 19,90)

Marli Huijer Bert Nienhuis

laten horen van dergelijke tegengeluiden past bij Huijers principe van ‘tussendenken’. Dit begrip vormt de ruggengraat van haar teneur als Denkeres des Vaderlands en draait om het nadenken over de eigen rol te midden van anderen, en over de ruimte tussen mensen. Dat betekent enerzijds het bereiken van inzichten dankzij interactie, maar ook dat je moet nadenken over het organiseren van die interactie. ‘Bijvoorbeeld die inspraakavonden over de asielzoekers. Je moet mensen de vrijheid geven om te roepen wat ze willen, en daarnaar luisteren. Maar je kunt ook, door kleine begrenzingen en mogelijkheden om te ventileren aan te brengen, die vrijheid organiseren.’

Dit idee, de vrijheid tot zijn recht laten komen door hem in te perken, raakt aan de centrale vraag van de Maand van de Filosofie: om hoeveel begrenzing vraagt de beschaving? Huijer: ‘Onze maatschappij is zo excessief. Op alle vlakken is er overvloed. Dan moet je ergens grenzen stellen zodat je daar niet in ten onder gaat.’ Hierover schreef ze in

‘Inmiddels is migratie minder ingrijpend omdat de wereld nu een stuk kleiner is.’ haar boek Discipline. Overleven in overvloed (2013). ‘Discipline is meer dan alleen “tucht”,’ legt Huijer uit.

‘Het is een middel om datgene te realiseren wat je belangrijk vindt. Je omgeving is daar essentieel bij. Ook voor het ‘organiseren van je eigen erkenning’ als je erdoorheen zit, het inschakelen van je omgeving voor complimenten. Iedereen heeft dat wel eens nodig. Ongeacht geslacht.’

Komende maand zal Huijer in lezingen, panels en presentaties spreken over achterblijven, tussendenken, uitspreken en inperken, als de goed ingerichte trein van het Denkerschap vanuit Amsterdam Amstel naar alle uithoeken van het Vaderland raast.

Ad boekenkrant divers_Opmaak 1 22-03-16 14:18 Pagina 4

V R O E G E R WA R E N WE ONSTERFELIJK BERT KEIZER ‘Als jongetje vond ik de kerk niet echt vervelend, geloof ik, maar het werd pas leuk toen ik misdienaar werd. De vanzelfsprekendheid van het christelijke wereldbeeld uit die jaren is mij nog altijd dierbaar. Toen waren we onsterfelijk, maar we wisten het niet.’

L E M N I S C A AT

ECONOMIE! U hebt nooit iets begrepen van economie of van de mannen die in de loop der eeuwen de economische theorieën hebben opgetekend?

U moet dit jaar eindexamen doen en u vindt het vak moeilijk?

Dan is dit boek iets voor u!

ECONOMIE! - uitgelegd in woord en beeld door de grootste economen is een vrolijke en intelligente reis door 250 jaar politieke economie.

Het geheel leest moeiteloos.

Tot 21 juni € 14,95 (daarna € 17,50) www.thoth.nl De jaarlijkse inkomsten van elke maatschappij zijn altijd gelijk aan de ruilwaarde van de jaarlijkse productie van haar nijverheid. Doordat elk individu zijn kapitaal inzet om de nationale nijverheid te bevorderen en zo te leiden dat ze hem de grootst mogelijke waarde oplevert, zal hij bijdragen tot de grootst mogelijke vermeerdering van de jaarlijkse inkomsten van de maatschappij.

KLAP

KLAP

KLAP

KLAP KLAP KLAP P A KL

KLAP

KLAP KLAP

KLAP KLAPKLAP

KLAP

KLAP

Ik heb er niets van begrepen.

Ik ook niet.

Ik ook niet.

Ik ook niet.

Ik ook niet.

boekenkrant.com

april 2016 pagina 29

koken

Sarena’s Italia interview

recept van de maand

Na Rutger en Menno brengt nu ook Heel Holland Baktwinnares Sarena Solari haar eigen bakboek uit. Tijdens een smakelijke boekpresentatie spreek ik met de beste thuisbakster van Nederland over haar debuut, dat gewijd is aan het land waar ze vandaan komt: Italië.

Door Anouk Abels

Van fabelachtige taarten en als perzik vermomde cakejes tot een schitterende bloemvorige brioche: de tafels van café Mazzo in Amsterdam zijn afgeladen met bijzondere baksels, gemaakt door Sarena Solari, winnares van Heel Holland Bakt 2015. Tijdens de competitie wist ze de jury te verrassen door haar brood en gebak af en toe een Italiaans tintje te geven.

Geen vreemde keuze voor Sarena, die geboren werd in het dorpje Castell’Arquato op de Povlakte. Als kind verhuisde ze naar Groningen, maar ze is nog steeds vaak in Italië te vinden. Om haar familie te bezoeken, maar ook om van de plaatselijke keuken te genieten.

Terwijl de andere gasten hun bordjes volladen met allerhande baksels, neem ik samen met Sarena plaats aan een gezellige ronde tafel. Voor ons ligt ligt Het Italiaanse bakboek van Sarena Solari. De bakster straalt van trots terwijl ze me haar favoriete gemaakt heb.’

Sarena bedacht ook nieuwe recepten recepten laat zien. ‘Deze,’ zegt ze, en voor dit boek. Zo verzon ze een eigen ze legt haar hand op het recept voor Italiaanse kastanjetaart omdat ze crostata con amaretti e mandorle. dol is op kastanjes. ‘Zo begint het ‘Dit is voor mij de ultieme taart. Ik vaak bij mij. Ik vind iets lekker; hoe hou enorm van pasta frolla – een krijg ik die smaak in een taart?’ soort korstdeeg – met pruimenjam.

Recepten bedenken is iets wat Het is nostalgie voor mij: dit stond Sarena naar hartenlust heeft kunaltijd bij mijn oma op tafel. Dit is nen doen tijdens Heel Holland Bakt. wel de gepimpte, luxe versie, waarin ‘Daar heb ik heel veel technieken ik de pasta frolla met bitterkoekjes gebruikt,’ lacht ze. ‘Zoveel mogelijk combineer.’

Toen uitgeverij Kosmos Sarena bena- in één taart proppen, want het was een wedstrijd!’ Aan dat wedstrijdderde met het idee om een boek element moest ze wel even wenuit te brengen, wist ze gelijk wat ze wilde: een Italiaans bakboek, waarin nen. ‘Bakken doe ik als ik vrij ben; ik neem er de tijd voor en ik geniet ze de familierecepten zou optekeervan. Bij Heel Holland Bakt is dat nen die tot nu alleen bekend waren totaal anders, want je hebt te maken bij haar 92-jarige oma. ‘Die heeft met de tijdsdruk en een jury. Maar alles in haar hoofd zitten,’ zegt ze. op zijn eigen manier is dat ook leuk.

‘Ze gebruikt een handje van dit en Je moet alles heel strak plannen. Een een handje van dat. Tja, hoe maak paar dagen van tevoren krijg je de je daar een recept van? Gelukkig opdracht, en dan moet heb ik veel hulp gehad je gaan puzzelen.’ van mijn tante. Samen Sarena wilde dat de hebben we al die handrecepten die ze maakte jes naar grammen voor Heel Holland Bakt omgerekend.’

– Italiaans of niet – ook Het resultaat mag er zijn: deel uitmaakten van het bakboek staat vol haar bakboek. Zo kun prachtige foto’s waarop je thuis aan de slag Sarena met haar oma en met de taart die ze in tante in de keuken bezig de finale-aflevering is. ‘Familie is belangrijk gebakken heeft, of met voor me; dat komt in dit haar karameltaart met boek zo mooi naar voren.

Sarena Solari, Het Italiaanse appelroosjes. Dat laatEr staan veel familiebakboek van Sarena Solari, ste baksel heeft een recepten in, maar ook Uitgeverij Kosmos, 176 pagispeciaal plekje in haar familierecepten waar na’s, ISBN 978 90 215 6170 7 hart. ‘We hadden drie ik mijn eigen versie van (€ 24,99)

Pomodori Tomatenroosjes voor 4 personen

Sarena Solari met haar oma. uur de tijd en ik had het proces strak gepland. Tot de laatste minuut was ik nog bezig roosjes op de taart te leggen. Alles ging goed, en daar was ik erg blij mee. En hij is ook nog eens heerlijk.’

Sarena’s Heel Holland Bakt-recepten zijn best ingewikkeld. Gelukkig is het overgrote deel van de andere recepten prima te doen, ook voor de beginnende bakker. ‘Dat vond ik belangrijk,’ benadrukt ze. ‘Zelf heb ik alles gewoon thuis gemaakt in mijn eigen keuken, met mijn eigen, gewone oven. Zoals het op de foto staat, ziet het er straks ook bij jou thuis uit.’

Het valt wel af te wachten of de beste thuisbakster van Nederland binnenkort nog veel aan thuis bakken toekomt. Voordat ik zelf wat van haar meegebrachte baksels ga proeven, vraag ik haar of ze of ze nog een day job heeft. Wat blijkt? Sarena heeft haar baan opgezegd om een persoonlijke, gekoesterde wens in vervulling te laten gaan: ze gaat culinaire reizen naar Italië organiseren onder de naam La Mia Italia. ‘Dat betekent Mijn Italië, en dat is precies wat ik wil laten zien,’ vertelt ze stralend. ‘Het gaat om reizen naar de regio waar ik vandaan kom.

Ik ga daar laten zien hoe de mensen leven en hoe ze die mooie, ambachtelijke producten maken. Ook ga ik zelf kookworkshops geven. Dit is iets wat ik al jaren wilde. Nu dacht ik: dit is mijn moment.’

Ik kook met mijn hart, maar stiekem ook met mijn hoofd. Ik combineer in gedachten voortdurend smaken of bedenk leuke recepten.

Zo maakte ik deze ontzettend lekkere tomatenroosjes. Lekker bij het aperitief en erg makkelijk klaar te maken.

Angelo Dorny, Pomodori. Mijn liefde voor tomaten en lekker eten, KNNV Uitgeverij, 208 pagina’s, ISBN 978 90 501 1575 9 (€ 24,99)

INGREDIENTEN

• 4 middelgrote tomaten • 1 rol kant-en-klaar bladerdeeg • 100 g passata • een handvol geraspte kaas • verse kruiden (oregano) • knoflookpoeder • peper • zout

BEREIDING

Verwarm de oven voor op 180 °C. Was de tomaten, dep ze droog en snijd ze in dunne schijfjes. Halveer de schijfjes en leg ze even opzij. Rol het bladerdeeg uit en snijd het in reepjes van ongeveer 5 centimeter breed. Leg de repen een voor een horizontaal voor je en bestrooi ze met een beetje gemalen kaas. Leg de halve tomatenschijfjes met de ronde kant naar boven gericht aan de bovenkant van het bladerdeeg. Zorg dat de tomaten ongeveer 1 tot 2 centimeter boven het deeg uitsteken en bestrijk het onderste resterende bladerdeeg met een beetje passata. Breng op smaak met peper, zout, knoflookpoeder en oregano. Neem de onderkant van het bladerdeeg en plooi het over de tomaten. Duw de reep bladerdeeg met tomaten voorzichtig aan en rol op tot een roosje. Herhaal dat voor alle repen. Stop de roosjes een voor een in een bakvorm voor cupcakes. Bak ze gedurende 8 tot 9 minuten (afhankelijk van je oven).

Serveer warm.

Tip

Werk de roosjes af met geraspte kaas en extra kruiden voor meer smaak. Besprenkel eventueel met wat olijfolie en balsamicoazijn.

Pomodori is Kookboek van de Maand april, een initiatief van Kookboek van het Jaar-organisator Fusina Verloop.

Hendrik Groen is terug!

HET NIEUWE DAGBOEK

‘Hendrik Groen is een ontroerende held.’ Trouw www.meulenhoff.nl

boekenkrant.com

april 2016 pagina 31

boekfragment

De magie van de liefde Zes liefdessprookjes en zes wetten van de liefde voor nooit meer een onbevredigend liefdesleven. Auteur Geert Kimpen, bekend van o.m. De Kabbalist, wil iedereen tot de liefde betoveren met dit magische boekje.

Geert Kimpen, De magie van de liefde, Uitgeverij London Books, 110 pagina’s, ISBN 978 94 921 7923 4 (€ 9,95), e-boek: ISBN 978 90 818 8806 6 (€ 6,99) www.geertkimpen.com

Het koele water tintelde op Kama’s huid. Zijn lichaam gestreeld door het zachte water als duizenden vingertoppen die over hem gleden. Hij sloot zijn ogen en liet zich drijven op de lichte deining van de rivier. De koele geur van het water deed hem dagdromen over al die meisjes die hij beminnen zou. En terwijl hij zo loom dreef en droomde zodat zijn jongensachtigheid uitbundig naar de voorbijdrijvende wolken zwaaide, werd hij uit zijn geluk gerukt door het gegiechel van een meisje. Kama sloeg met zijn armen en benen alsof hij naar de bodem van de rivier werd getrokken door een octopus.

Toen hij uiteindelijk weer proestend zijn hoofd boven water stak, zag hij op het strand het meisje zitten dat lachte.

“Wat zat je daar te gluren naar mij,” riep hij met overslaande stem, “had je niet even kunnen waarschuwen dat je er was.”

“De rivier is van iedereen, jongen,” zei het meisje met heldere stem,

“voor jou was ze een minnares, ik kom water uit haar scheppen om te drinken, en een ander doet er de was in. De rivier is als een vrouw die alles wat ze heeft, geeft zonder dat ze daar ooit om mort. Ik vond het mooi om te zien hoe je zo van haar genoot.”

Kama kon niet uit het water stappen omdat zijn verlangen nog niet uitgestorven was.

“Ik heb je nooit eerder hier gezien.

Waar kom je vandaan, en waar ga je naar toe,” vroeg ze.

“Ik trek van stad naar stad, en van dorp naar dorp,” zei hij stoer.

“En hoe lang ben je dan al onderweg?”

“Sinds gisteren,” zei Kama.

“Sinds gisteren! Dan kun je hooguit vanuit het vissersdorp komen. Is dit de eerste ochtend van je reis? Ach, wat schattig. En dan betrapt door een meisje als ik. Wat was je aan het denken?”

“Hoe bedoel je?”

“Toen je daar zo vrolijk lag.”

“Ik, ik was me aan het wassen,” antwoordde Kama nors.

Het meisje werd vertederd door Kama’s ongemakkelijk blik en het rood op zijn wangen.

“Je hoeft je toch niet te schamen, jongen. Ik ben Shakti trouwens, wie ben jij?”

“Kama.”

“Kom uit het water, Kama,” zei ze, “ik heb je toch al lang gezien, wat maakt het uit. Het is lekker hier in de zon.”

Onwillig stapte hij de rivier uit, aarzelend of hij zijn handen nonchalant naast zijn lichaam zou laten hangen of zogenaamd achteloos voor zijn geslacht.

“Niets om je voor te schamen,” zei ze terwijl haar schitterende ogen snel over zijn druppelende lichaam gleden.

Toen hij naast haar ging zitten in kleermakerszit, de armen op zijn schoot, zag hij pas hoe mooi ze was.

De sierlijke wenkbrauwen leken door de vaardige hand van een kalligraaf met donkere inkt getekend te zijn, haar wimpers leken de doorzichtige vleugels van een vlinder, en haar ogen waren zo helder en fris als een net ontloken dag.

“Het was alsof de rivier mij vanochtend riep,” zei het meisje met een betoverende lach. “En als de rivier roept, moet je luisteren.”

boekfragment

Hirameki

Peng + Hu, Hirameki, Uitgeverij De Harmonie, 192 pagina’s, ISBN 978 90 761 7487 7 (€ 15,00) www.deharmonie.nl

Twee internationaal gerenommeerde kunstenaars, Peng + Hu, ontdekten bij toeval een nieuwe kunstvorm op de vloer, tegen de muren en op hun kleren toen ze in hun atelier aan het werk waren. Ze doopten het fenomeen ‘hirameki’. Kleine kloddertjes verf openbaren hun poëtische natuur simpelweg door hier en daar een puntje of een streepje toe te voegen. In hun werk maken ze inzichtelijk voor groot en klein hoe je van een aquarelvlek in een handomdraai een tijger of een mens kunt maken.

boekenkrant.com

april 2016 pagina 32

strips lucky luke

Al zeventig jaar sneller dan zijn schaduw Lucky Luke is één van de grootste helden uit het Wilde Westen. Zijn tekenaar en bedenker, Maurice De Bevere ofwel Morris, was echter geen Amerikaan, maar een Vlaming. Dit jaar viert de lonesome cowboy zijn zeventigste verjaardag. De perfecte gelegenheid voor een hommage.

Door Elias Jonkers

© LUCKY COMICS 2016

De geschiedenis van Lucky Luke begint in 1946. In dat jaar ging Morris aan de slag bij Dupuis en in december verscheen in het tijdschrift Spirou het verhaal Arizona 1880. De held van het verhaal, een cowboy met de naam Lucky Luke, maakte diepe indruk op de lezers. Ondanks het succes stelde uitgever Charles Dupuis voorwaarden aan de strip, ingegeven door de Franse censuur voor alles wat uit het buitenland kwam. En voor Dupuis was Frankrijk nu eenmaal een belangrijke afzetmarkt. Lucky Luke mocht niet roken of drinken en prostituees waren verboden. Dat brave was Morris te saai. Neerknallen van bandieten, drinken en roken hoorden wat hem betrof nu eenmaal bij het westerngenre. Van 1947 tot 1955 maakte Morris dan ook maar zo’n twee verhalen per jaar.

René Goscinny had minder problemen met censuur. Sterker nog: Goscinny zag het als een uitdaging om de censuur te omzeilen met humor.

Morris had hem ontmoet tijdens een reis naar Amerika. Vanaf nummer 9, Spoorweg door de prairie, schreef Goscinny de verhalen. Door Luke in allerlei cliché-situaties te brengen, kreeg de serie het karakter van een parodie. Vuurgevechten, drank en sigaretten konden zo gewoon in de verhalen behouden blijven.

Goscinny putte behalve uit de Hollywood-western ook ruim uit de geschiedenis van het Wilde Westen.

De Dalton Gang, een bende outlaws uit het Wilde Westen van 1890, inspi-

Boekenkrant tipt Boekenkrant tipt westernstrips Blueberry ­intergraal 1 Waar gaat het over? In de jaren na de Amerikaanse Burgeroorlog zwerft luitenant Mike Steve Blueberry Donovan, zoon van een rijke plantagehouder, door de Verenigde Staten. Verdacht van moord en roof is deze antiheld voortduJean Michel Charlier en Jean rend op de vlucht.

Giraud, Blueberry intergraal 1, Niet te missen, want: Zo- Uitgeverij Dargaud, 168 pagiwel de verhalen als de na’s, ISBN 978 90 855 8423 0 (€ 29,95) styling leunen stevig op de spaghettiwestern met wraak, hebzucht en verraad als belangrijke thema’s. De serie heeft op haar beurt weer vele andere strips geïnspireerd.

Aan de poort van de hel

© LUCKY COMICS 2016

reerde hem tot de Daltons, de grote tegenhangers van de held. Hun moeder, Ma Dalton, was weer gebaseerd op Kate ‘Ma’ Barker, de legendarische crimineel in de Public Enemy Era van Amerika (1931–1935). Ook andere bekende randfiguren als Billy the Kid, Calamity Jane, Jesse James en Buffalo Bill maakten hun opwachting in de strip.

Morris tekende zijn personages in een vlotte lijn. Lucky Luke kreeg met de jaren een iets realistischer uiterlijk, maar bleef dynamisch. Het kleurgebruik is gevoelsmatig; zo zijn de personages vaak helemaal rood, de lucht geel, objecten blauw… Morris komt ermee weg.

Dankzij de inventieve humor van Goscinny en de dynamische tekenstijl van Morris werd Lucky Luke een immens succes. De zeer vruchtbare samenwerking duurde 37 verhalen voort. Na het overlijden van Goscinny in 1977 kwam een einde aan het superteam en had Morris drie jaar lang geen goesting om Lucky Luke te tekenen. Daarna nam hij verschillende auteurs in de arm, tot ook hij in 2001 overleed. De reeks werd voortgezet door de Fransman Achdé (pseudoniem van Hervé Darmenton), met scenario’s van Laurent

Goscinny zag het als een uitdaging om de censuur te omzeilen met humor.

Gerra. Later werden ook scenario’s gebruikt van Daniel Pennac, Jacques Pessis en Tonino Benacquista. Achdé is een trouwe leerling van de oude meester Morris. Hij imiteert zijn stijl ontzettend goed.

Omdat 2016 een feestjaar is voor Lucky Luke staat er heel wat op de planning. In juni verschijnt een hommagealbum L’ Homme qui tua Lucky Luke van Matthieu Bonhomme (auteur van o.a. Esteban). Deze oneshot is meer volwassen dan de komische albums van Morris. Een tweede hommagealbum staat gepland voor november en zal meer in de komische sfeer zijn. Dit album is van de hand van Guillaume Bouzard. Beide albums verschijnen in het Nederlands bij Ballon Media.

In het Comics Station Antwerp zal Lucky Luke een hoofdrol spelen en ook op de Boekenbeurs van Antwerpen is een plekje gereserveerd voor de cowboy die sneller schiet dan zijn schaduw. In Angoulême is tot eind augustus een tentoonstelling rond Lucky Luke en zijn geestelijk vader te zien. In Frankrijk, Duitsland, Italië en België mogen we speciale albumcollecties verwachten. In november geeft stripblad Spirou een Lucky Luke-special uit. Dupuis zal een integrale met alle verhalen en een achtergronddossier uitgeven in november.

De poor lonesome cowboy is dus nog lang niet uitgezongen. En zoals Lucky Luke aan het eind van ieder verhaal vol vertrouwen de verre horizon tegemoet gaat, kijken wij uit naar wat de toekomst brengt voor deze populaire cowboy.

Waar gaat het over?

Premiejaagster Claire DeWitt balanceert op de rand van leven en dood.

Vanuit het dodenrijk probeert outlaw Jonah Falk haar de hel binnen te slepen.

Niet te missen, want: Scenarist Willem Ritstier en tekenaar Fred de Heij creëerden met deze serie een heel nieuw genre: de horrorwestern.

Willem Ritstier en Fred de Heij, Claire DeWitt 2 – Aan de poort van de hel, Uitgeverij Xtra, 56 pagina’s, ISBN 978 94 907 5981 0 (€ 8,95)

Cowboy Henk Waar gaat het over?

Eigenlijk geen western.

Cowboy Henk is een man zonder karakter. De wereld is hem volkomen vreemd. Hij ondergaat alle waanzin meestal kalm, maar kan volkomen onverwacht agressief en zelfs gewelddadig zijn. In zijn eerste gags was Henk een echte cowboy, vandaar zijn naam.

Niet te missen, want: De humor van Herr Seele en Kamargurka is absurd op de Vlaamse wijze.

Herr Seele en Kamagurka, Cowboy Henk, Uitgeverij De Bezige Bij, 320 pagina’s, ISBN 978 90 854 2501 4 (€ 15,00)

De Blauwbloezen Waar gaat het over?

Korporaal Blutch en sergeant Cornelius Chesterfield zijn twee cavalariemannen die tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog allerlei avonturen beleven. De hoogste officieren blijken niet per se de slimste te zijn...

Cauvin en Lambil, De BlauwNiet te missen, want: bloezen 58 – Groene vingers, Uitgeverij Dupuis, 48 pagiDeze reeks is een menna’s, ISBN 978 90 314 3317 9 geling van avontuur (€ 6,95) en humor. Historische anekdotes uit de Amerikaanse burgeroorlog worden vermengd met hilarische verhalen en helder, hoogstaand tekenwerk.

boekenkrant.com

april 2016 pagina 33

strips sciencefiction

Spiegel voor de huidige tijd Het is een genre dat Nederlandse striptekenaars niet snel omarmen: sciencefiction. Aimée de Jongh deed het wel en leverde met Reborn een ware thriller af die in de toekomst speelt. ‘Ik had niks met sciencefiction, dus daarom wilde ik het juist doen.’

Door Robin Vinck

in 2038. De achttienjarige Elise doet een ontdekking die haar hele leven op zijn kop zet: zij is de eerste menselijke kloon. Ze komt terecht in een identiteitscrisis, maar krijgt niet eens de tijd om goed over zichzelf na te denken. Het feit dat zij de eerste menselijke kloon is lekt uit, en ze krijgt een complete sekte van religieuze fanatici achter zich aan die zo heftig tegen klonen zijn dat ze Elise zo snel mogelijk uit de weg willen ruimen. Zo wordt dit sciencefictionverhaal tevens een grimmige thriller.

Op een ruime tekentaVoor een sciencefictionstrip ziet fel ligt het schilderspaReborn er niet heel futuristisch uit. let klaar om gebruikt De Jongh wilde geen verhaal maken te worden, en op het met ruimteschepen of vliegende tafelblad zitten vlekauto’s, dus het speelt zich af in de ken in alle kleuren van nabije toekomst. ‘De ontwikkelinde regenboog. Hier gen gaan zo snel, je kunt je helemaal lijkt een stripverhaal te ontstaan op niet voorstellen hoe 2038 eruitziet. een oude ambachtelijke wijze. Maar Ik was bang dat het zou afleiden van schijn bedriegt: Reborn is helemaal het verhaal als het te futuristisch op de computer gemaakt. zou worden.’ Toch heeft ze met ham‘Digitaal is het net wat gecontroleerder, dat vind ik prettiger,’ zegt Aimée burgers uit de automaat en telefoons die niet groter zijn dan een oortje de Jongh terwijl ze wat eerste tekeeen aantal aardige vondsten in haar ningen in inkt van haar strip laat zien. ‘Ik heb het wel op papier gepro- strip weten te verwerken.

Reborn ontstond toen beerd, maar ik ben al stripblad Eppo graag snel overgestapt op de een sciencefictionstrip computer. Dat oog was wilde. De Jongh: ‘Het veel te groot, dat kun je Robbedoes-album Als in op de computer makeen droom is mijn favokelijk kleiner maken. riete strip, en die gaat En die gebouwen zagen over klonen. Dat was de er niet uit.’ In de digibasis, maar dit moest tale versie zijn de lijnen natuurlijk wel anders inderdaad wat strakworden. Ik ben toen ker, al heeft ze op papier veel series en films al een behoorlijke over klonen gaan kijbasis voor haar verhaal Aimée de Jongh, Reborn, Uitken, want ik was bang neergezet. geverij Don Lawrence Collecdat ik anders dingen Reborn is een sciencetion, 48 pagina’s, ISBN 978 90 zou doen die al gedaan fictionstrip die speelt 888 6253 3 (€ 8,95)

Aimée de Jongh daan faudet

waren. Ik ontdekte daardoor allemaal toffe films. Dat was nog het leukste.’

De Jongh is daardoor zelfs van het genre gaan houden. ‘Die series waren een eye-opener, je kunt zo veel binnen het genre. De kracht ervan is dat je de maatschappij van nu in een extreme versie kan laten zien.’ Een goed voorbeeld is de scène waarin een hele meute achter Elise aan komt, die verwijst naar racisme en de vluchtelingencrisis. ‘Iedereen heeft al een oordeel klaar over een

‘Digitaal is het net wat gecontroleerder, dat vind ik prettiger.’ ander,’ zegt De Jongh. ‘Terwijl je er niks aan kan doen dat je bent wie je bent. Of zoals die vluchtelingen, zij hebben gewoon pech dat ze in een ander land geboren worden.’

misbruik

Onbarmhartige biografie als verwerkingsproces In de graphic novel Ontaard verklaard getuigt de Britse kunstenares Una op openhartige wijze van misbruik in de woelige Britse jaren zeventig en de gevolgen daarvan. Haar hele jeugd, of zeg maar volledige levenswandel, werd immers overschaduwd door The Yorkshire Ripper. Desondanks probeert haar alter ego met gebroken vleugels recht te krabbelen.

Door Wendy Claes

Una, Ontaard verklaard, vertaling: Guus van Sonsbeek, Uitgeverij Soul Food Comics, 208 pagina’s, ISBN 978 90 824 1071 6 (€ 19,95)

Prostitutie en geweld zijn helaas universeel en van alle tijden. Dat kaart Ontaard verklaard, een aangrijpende getuigenis van een mishandeld meisje, op kunstige wijze aan. Door die aanranding is Una niet alleen fysiek,

maar ook psychologisch voor de rest van haar leven getekend.

We schrijven 1977. Een seriemoordenaar slaat toe in Yorkshire en omgeving. Una beleeft bijgevolg een allesbehalve zorgeloze jeugd. Doorheen het hele boek is haar persoonlijke verhaal ermee verweven. Zelf is Una haar onschuld vroeg verloren, waarop ze op veel onbegrip stuit bij zowel familie als hulpverleners. Evenzeer in de zaak van The Ripper heerst veel wanbegrip en onwetendheid.

Een duidelijke omschrijving van persoonlijke incidenten laat Una achterwege. We hebben het raden naar exacte aanleidingen, maar zien de gevolgen en het angstige klimaat eens te meer. Op zoek naar bevestiging kan ze maar niet naar behoren functioneren, ondanks haar beroep op diverse therapieën. De jonge vrouw lijdt aan een ziekte (posttraumatische stress) en niemand die echt helpen kan. Haar schaamte en onmacht en het gevecht met zich-

ginele vormgeving. Krachtig realistische krantenknipsels worden afgewisseld met dromerige taferelen in grijstinten met hier en daar een kleurrijk accent. Prachtig tot elkaar gecompileerd in tekstslierten kronkelend langs sobere illustraties. Even dreigt het langdradig te worden, maar de dagboekschrijfsels tonen ook treffend de neerwaartse spiraal.

De monoloog mist soms wat variatie, wendingen of invalshoeken. Maar dit wordt ruimschoots goedgemaakt door de creatieve uitwerking en het is op z’n minst moedig te noemen om je zo kwetsbaar te tonen.

zelf geeft ze prachtig weer: ‘Je voelt je zelfs niet veilig in je eigen lijf.’ En: ‘Het is moeilijker geworden het er niet over te hebben, maar het is nog steeds niet gemakkelijk.’

Het heftige thema contrasteert sterk met de vrije, speelse tekenstijl en ori-

Ontaard verklaard is Una’s debuut.

Verder is er van haar weinig geweten. Wil ze fungeren als rolmodel om het taboe te doorbreken of schrijft zij alles van zich af ter verwerking?

Uit noodzaak, om af te rekenen met het roofdier in de man en om andere slachtoffers te behoeden?

Droom jij van een eigen boek?

Wil jij een spannend, mooi, ontroerend, persoonlijk of inspirerend verhaal vertellen? Een werkboek, thriller of inspirerende roman? Jouw levensverhaal, historische roman, managementboek of sprookje?

Die ene dichtbundel, dat stappenplan of een bloemlezing erotische verhalen? Het boek dat jouw coaching-praktijk op de kaart zet? Loop je al lang met een idee rond?

Voel je dat dit het moment is om aan de slag te gaan?

Laat je dan nu inspireren door bestsellerauteurs GEERT KIMPEN & CHRISTINE PANNEBAKKER die een week lang jouw persoonlijke schrijfcoach zijn op een prachtig landgoed in Zuid Frankrijk.

24 T/M 31 JULI & 31 JULI T/M 7 AUGUSTUS SCHRIJF JE VANDAAG NOG IN OM ZEKER EEN PLAATS TE HEBBEN OP WWW.GEERTKIMPEN.COM

BKStrips DECEMBER 2015, NO. 4, DE BESTE BRON VOOR STRIPNIEUWS

Sterren in de strip!

Star Wars in stripvorm, De rage van de superheld, Echte kantoorhumor, De wereld van Jeroen Bosch

Nieuwe editie komt uit in mei!

Een uitgave van de Boekenkrant: BKStrips!

Verkrijgbaar via (strip)boekhandels. Kijk voor deelnemende boekhandels op www.boekenkrant.com

boekenkrant.com

april 2016 pagina 35

boekfragment

Vroeger waren we onsterfelijk Filosoof en arts Bert Keizer vertelt in dit boek over zijn leven en werk. Hij is met pensioen als verpleeghuisarts en nu werkzaam bij de Levenseindekliniek.

Bert Keizer, Vroeger waren we onsterfelijk: De troost van filosofie, literatuur en geneeskunde, Uitgeverij Lemniscaat, 296 pagina’s, ISBN 978 90 477 0800 1 (€ 19,95) www.lemniscaat.nl

In november 2015 ben ik met pensioen gegaan, dat wil zeggen: uit loondienst vertrokken. Daar is heel wat aan voorafgegaan. Collega’s hebben me maandenlang gemarteld met door hen opgedroomde pensioenvisioenen.

Ze maanden mij weg te blijven bij Het Pensioengat, een metafysische put op de bodem waarvan de Dood gretig inhalerend een sigaretje zit te roken (Hij wel). Wie daarin valt is reddeloos verloren en gaat op zoek naar een hobby, vrijwilligerswerk, een moestuin of het eindelijk eens heel aandachtig lezen van Spinoza.

Hoezeer deze planeet niet deugt, moge blijken uit het feit dat de vele uitzwaaiers met mij zouden willen ruilen, terwijl ik... u begrijpt het.

Collega Mieke vroeg: ‘Waarom ben jij eigenlijk zo bang voor pensioen?

Wil je niet graag leuke dingen gaan doen? De ongekende schoonheid van je eigen land ontdekken? Zutphen bijvoorbeeld, waar jij niet naartoe te knuppelen bent, weet je wel dat dat een heel mooi stadje is?’

Ik smeekte haar op te houden, maar ze had nog meer pensioenlol in voor-

raad. Ze vertelde over een ex-collega die na zijn pensioen Latijn was gaan leren en daar zo bedreven in was geworden dat hij een verhaal van Mulisch in die taal had kunnen overzetten.

‘Je liegt, hoop ik.’

Maar nee hoor, ze liet me een artikel over die ex-collega zien in Medisch Contact.

‘Waarom zou iemand zoiets doen?’ vroeg ik me af.

Pensioen, daarom.

‘Misschien gaat hij dat verhaal ergens voorlezen, bijvoorbeeld in Zutphen’, suggereerde Mieke.

‘Ja, of na de dood, in de Hemel, waar veel Latijn gesproken wordt natuurlijk.’

‘Nou vergeet je dat Mulisch Zelf daar allang rondloopt.’

Maar waarom was ik ook alweer zo bang voor pensioen? Voordat je met pensioen gaat, zit er nog een hele wereld tussen jou en de dood, namelijk je werk. Dat werk mag dan verworden zijn tot iets wat je niet wilt doen vanwege de manische computergestuurde robotiserende controlezucht van software-verslaafde zorgverzekeraars, toch hield datzelfde werk je al die jaren mooi weg bij al te lang zeuren over het menselijk tekort, want op het werk zaten mensen op me te wachten.

Philip Larkin lachte om wat hij zag als een komische manoeuvre: een mens ontworstelt zich aan het gezin

waar hij uit komt, om een stukje verderop zijn kop in precies weer zo’n strop te steken. Zo ook de verse pensioengenieter. Met zachte drang naar buiten geduwd om plichtloos te gaan rondrennen in een eindeloos grote speelwei, meldt hij zich na een minuut of vijf alweer bij een andere deur van het ‘drukdrukdruk-complex’, in de hoop weer naar binnen te mogen.

Collega Mieke nam de tijd om mij eens rustig te gaan roosteren boven de gloeiende as van mijn uitdovende carrière als verpleeghuisarts. ‘Pensioen, wat ga je dan doen? Die Levenseindekliniek hou je toch niet vol. Er zijn veel leukere dingen. Boek over je moeder schrijven, golfen, e-bike kopen en natuurlijk de Camino naar Santiago de Compostela! Jezelf weer helemaal hervinden, of kwijtraken natuurlijk. Kortom, je moet grondig gaan genieten, echt alleen maar Leuke Dingen doen.’

Ik was inmiddels de gang op gevlucht, waar ze me nog net wist na te roepen: ‘Je hebt nu altijd vakantie, tot je d’r dood bij neervalt!’

boekfragment

Het glazen huis Zeven kunstenaars en wetenschappers komen bij elkaar op Stormø, een onbewoond eiland voor de Deense kust. Als blijkt dat hun tijdelijke huis volledige van glas is en er geen contact met de buitenwereld mogelijk is, zijn ze meer op elkaar aangewezen dan ze lief is.

Dan verdwijnt een van hen, en een ander komt dodelijk ten val.

Leonora Christina Skov, Het glazen huis, Uitgeverij Cargo, 400 pagina’s, ISBN 978 90 234 9579 6 (€ 19,90) www.uitgeverijcargo.nl

‘Ja, je kunt hier zwemmen,’ zei hij.

‘Maar zoals jullie al hebben gemerkt, ligt de temperatuur van het water ook in de zomer rond het vriespunt.

De stroming is hier zo sterk en de zeebodem loopt zo steil naar beneden dat je het risico loopt te verdrinken als je verder dan een paar meter de zee in zwemt.’

De glimlach op zijn gezicht beviel Robin niet.

‘Stormøhus ligt verderop,’ zei hij.

Niemand zei iets. Hij lachte.

‘Jullie hebben het kennelijk nog niet gezien. Geniet maar van het aanzicht nu de zon schijnt en het zo’n beetje windstil is. Het kan enorm regenen en waaien op dit eiland.’

Een paar honderd meter bij hen vandaan stond een fragiele staalconstructie van drie verdiepingen met een wenteltrap aan de buitenkant.

De buitenmuren, binnenmuren en de galerijen waren van glas, zodat je dwars door het huis naar het achterliggende bos kon kijken. De staalconstructie en de trap waren geverfd in precies dezelfde bruine kleur als de boomstammen, en de goudgele deuren, kozijnen en spaarzame houten meubels in de kamers gingen zo op in het landschap dat Robin ze pas in de gaten kreeg toen ze een tijdje naar het huis had staan kijken. Muren van glas. Je kon zo bij elkaar naar binnen kijken. Ze had huizen van dit type aan de Australische goudkust gezien, die keer dat ze een artikel had geschreven over de Eco Lodges-keten, die helemaal niet zo eco was als de organisatie beweerde. In dat opzicht was dit concept in het Stormøhus nog veel verder uitgewerkt.

Heel even was ze ervan overtuigd dat ze in een aantal kamers ogen zag. Maar die waren direct weer verdwenen. Greta zette haar zonnebril af, die de perfecte camouflage bleek te zijn. Zonder bril zag ze er een stuk milder uit. Haar lachrimpels deden denken aan zand waar water overheen gestroomd was.

‘De omliggende natuur als tapijt, totale transparantie. Een echt Glass House,’ zei ze met een stem waarin oprecht enthousiasme doorklonk.

Meneer Winter knikte.

‘Inderdaad. Het Philip Johnson Glass House in het Amerikaanse Connec-

ticut heeft als inspiratiebron voor de architecten gediend.’

Robin kreeg het warm en koud tegelijk. Transparantie maakte iedereen kwetsbaar, al realiseerden maar weinig mensen zich hoe kwetsbaar.

Het laatste wat ze wilde was kwetsbaar overkomen in het gezelschap van zes wildvreemden en een huisbewaarder met een bijzonder twijfelachtige uitstraling. Joachim deed een stap naar voren met zijn koffer in de hand.

‘Wat is dit in vredesnaam? Een Big Brother-huis of zo? Van wie is dit eiland eigenlijk? En wie heeft ons uitgenodigd?’

Meneer Winter maakte een gebaar dat ze hem moesten volgen. Iedereen aarzelde even voor ze zeulend met hun bagage achter hem aan liepen.

‘Voor zover ik weet zijn jullie door het Stormøhus Fonds uitgenodigd,’ zei hij over zijn schouder. ‘De weldoener die de eigenaar is van dit eiland wenst anoniem te blijven.

Meer weet ik niet. En nee, het huis wordt niet in de gaten gehouden, als je dat soms vermoedt, Joachim.’

boekenkrant.com

april 2016 pagina 36

boekhandel Agenda

april 2016 20 februari – 29 mei

DEN HAAG – Museum Meermanno. De tentoonstelling Het boek van binnen toont in vogelvlucht de ontwikkeling van het boek: van kleitablet en middeleeuws handschrift tot interactief e-book en 3D-geprinte boekband. De makers van het boek staan hierbij centraal. Iedere zaterdag kunnen bezoekers gratis deelnemen aan de workshop Schrijven als een monnik en iedere zondag werkt een echte drukker aan de drukpers en kun je ook zelf iets drukken. www.meermanno.nl

7 april

LEIDEN – Boekhandel van Stockum. Een interview met Twan Huys over zijn recent verschenen boek De Clintons en de Amerikaanse verkiezingen. www.vanstockum.nl

8 april

AMSTERDAM – Felix Meritis. Reve is leven. Allerlei aspecten van het ongrijpbare genie Reve passeren de revue: zijn stilistische, zijn politieke en zijn maatschappelijke betekenis als schrijver en als mens. Middels bloemlezingen, panelgesprekken, muziek en columns wordt zodoende duidelijk wat hij, een decennium na zijn sterven, nog steeds betekent voor de Nederlandse literatuur en maatschappij. www.felixmeritis.nl

9 april

HENGELO – Boekhandel Broekhuis. Meet & Greet met de meester van de identiteitsfraude: Charles den Tex. www.boekhandelbroekhuis.nl

10 april

EINDHOVEN – Grootletterfestival. Voor één dag worden de zorgcentra Vitalis Peppelrode en Vitalis Wilgenhof omgetoverd tot festivallocaties met optredens, interviews en workshops. Met optredens van o.a. Jules Deelder, Griet Op de Beeck, Anne Vegter, Wim Daniëls, Maartje Wortel en Saskia Goldschmidt. www.grootletterfestival.nl

17 april

DEN HAAG – Letterkundig Museum. Tijdens de Nationale Museumweek presenteert Adriaan van Dis Literatuurmuseum live! met verhalen over de pronkstukken van het Letterkundig Museum.

Karin Amatmoekrim, Hanna Bervoets, Alfred Birney, Ernest van der Kwast en Christiaan Weijts grasduinden in het depot van het museum en vertellen unieke verhalen over de Nederlandse literatuur. www.letterkundigmuseum.nl

22-23 april

UTRECHT – International Literature Festival Utrecht. Schrijvers uit binnen- en buitenland die een boek en soms een heel oeuvre schreven dat momenteel grote belangstelling krijgt of verdient zijn aanwezig op het festival. Met o.a. Connie Palmen, Laurent Binet, Zia Haider Rahman en Kim van Kooten. www.ilfu.nl

23 april

ROTTERDAM – Boekhandel Donner. Wilfried de Jong vertelt en leest voor uit zijn nieuwe boek Zweefduik. www.donner.nl

24 april

MAASTRICHT – Boekhandel Dominicanen. Van moestuin tot appelmoes is een rijk geïllustreerde handleiding met heel veel handige tips voor de beginnende én ervaren tuinier. Schrijvers Wil en Netty Engels-Geurts zullen laten zien en laten proeven hoe een tuinoogst het smakelijkst kan worden verwerkt tot chutneys, relish of door inmaak en andere methodes houdbaar kan worden gemaakt. www.libris.nl/dominicanen DEVENTER – Hallo Gedicht! Tijdens Hallo Gedicht! worden steeds drie gedichten tot op het bot gefileerd. Eén analyse komt van Anne Vegter, één van haar gast. En samen ontleden ze het derde gedicht. Deze editie is dichter Vrouwkje Tuinman te gast. www.dichterdesvaderlands.nl/hallogedicht.html

Interview

Het boekenpaleis van Bleiswijk Van Rotterdam tot Friesland tot Lelystad – sinds 1972 werkte Jannie Muilenburg in boekhandels door het hele land. Inmiddels heeft ze haar eigen boekenpaleis in Bleiswijk: Boekhandel Muilenburg.

Door Nina Visser Na al die jaren in het boekenvak lijkt een eigen winkel misschien een logische stap, maar toen Jannie jong was wilde ze eigenlijk liever bij een reisbureau werken. ‘Daar was op dat moment alleen geen werk in,’ vertelt ze. ‘Via een vriendin die een baan in een boekhandel had kwam ik daar ook te werken, en toen merkte ik dat ik het eigenlijk heel erg leuk vond.’

Hoewel ze veel verhuisde bleef ze steeds tussen de boeken werken, want de plaatselijke boekhandel had altijd wel plek voor haar. Inmiddels is Jannie voor zichzelf begonnen met Boekhandel Muilenburg in Bleiswijk. ‘Ik heb er bewust voor gekozen om een boekhandel in een dorp te beginnen,’ legt Jannie uit. ‘Persoonlijk contact met mensen vind ik erg belangrijk, en dat heb je in een dorp toch wat meer. Ik vind het leuk om mensen op hun gemak te stellen, te luisteren naar hun verhalen en daar vervolgens op in te spelen met mijn boekenadvies.’ Dat advies bestaat vaak uit oudere titels die niet altijd zo goed verkopen, maar die wél het lezen waard zijn. Meneer Ibrahim en de bloemen van de Koran van EricEmmanuel Schmitt, over het joodse jongetje Momo dat bevriend raakt

Vlnr. Liesbeth Uilenbroek, Jannie Muilenburg, Sonja van Dolron met een Arabische kruidenier, vindt Jannie bijvoorbeeld erg goed.

Samen met haar collega’s Sonja en Liesbeth staat ze ook regelmatig op boekenmarkten op basisscholen in de buurt. ‘Als ouders je op school zien, dan komen ze toch met meer vertrouwen naar de winkel. Het helpt om een band met ze op te bouwen.’ Die band met klanten wordt

verder versterkt door de activiteiten die regelmatig in de boekhandel plaatsvinden. Zo organiseerde Jannie in maart zelfs een heus Bleiswijks Boekenbal. Onder het genot van Duitse poëzie en Duitse worst en kaas van de plaatselijke slager en kaaswinkel werd er geproost op de Boekenweek. Wij vermoeden dat het daar minstens zo gezellig was als op het Amsterdamse Boekenbal!

24 april

YALFEST: Een feestje voor young adults Op 24 april komen de grootste young adult-liefhebbers van Nederland samen tijdens de allereerste (uitverkochte) editie van YALFEST. Op dit knalfeest ontmoet je andere fans van het genre… Én je favoriete auteurs, natuurlijk.

Tijdens deze editie van YALFEST in de Winkel van Sinkel in Utrecht kun je de hele dag genieten van workshops, boeken, eten, drinken en bijzondere ontmoetingen.

De leukste auteurs van het genre, waaronder Tom Ellen, Lucy Ivison, Stephanie Perkins, Becky Albertalli, Arwen Elys Dayton, Tahereh Mafi en Ransom Riggs, zijn op deze dag aanwezig. Dat wordt handtekeningen scoren, dus! Heb je zelf

creatieve ambities? Ga dan aan de slag tijdens een van de workshops om te leren hoe je je eigen schrijfsels, foto’s, Instagram-account, vlogs en kalligrafie beter tot hun recht laat komen.

Je kunt ook speeddaten met een uitgevers Myrthe Spiteri van Blossom Books en Susanne Diependaal van Best of YA Books. Zij zijn voortdurend op zoek naar nieuw talent en willen daarom graag je pitch horen, je verhaal lezen en al je vragen beantwoorden.

Buiten deze workshops om kun je meedoen aan verschillende activiteiten: je kunt een (tijdelijke) literaire tattoo laten zetten, je portret laten tekenen door Caroline Cracco,

en een ansichtkaartje sturen naar je beste vriend of vriendin. Daarnaast staat dichter Lars van der Werf klaar om een mooi gedichtje over je te schrijven. Ook mooi: ’s avonds ga je niet met lege handen naar huis. Als je weggaat krijg je namelijk een heuse goodiebag. Inclusief boek, natuurlijk.

Heb je geen kaartje kunnen bemachtigen maar wil je toch heel graag bij YALFEST aanwezig zijn? Hou dan de sociale media van het evenement in de gaten: je kunt namelijk nog steeds een meet-and-greet met je favoriete auteur winnen.

Meer informatie vind je op www.yalfest.nl.

boekenkrant.com

april 2016 pagina 37

boekhandel gratis

Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden

Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen?

Geef het door via info@boe­kenkrant.com Aalsmeer

Boekhuis Aalsmeer

www.boekhuisaalsmeer.nl Alkmaar

Boekhandel Feijn feijn.nl

Boekhandel Van der Meulen’s

vandermeulensboekhandel.nl Almelo

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl Alphen a/d Rijn

Boekhandel Haasbeek haasbeek-libris.nl

Boekhandel Haasbeek Herenhof haasbeek.nl Amersfoort

De Algemene Boekhandel

algemeneboekhandel.nl

Boekhandel Veenendaal

boekhandelveenendaal.nl Amstelveen

Boekhandel Venstra venstra.nl

Amsterdam

De Amsterdamse Boekhandel

deamsterdamseboekhandel.nl

Boekhandel de Dolfijn boekhandeldedolfijn.nl

De Nieuwe Boekhandel denieuweboekhandel.nl

Boekhandel Jimmink jimminkboek.nl

Boekhandel Mulder boekhandelmulder.nl

Boekhandel Scheltema scheltema.nl

Plantage Van der Plas plantagevanderplas.nl Apeldoorn

Nawijn & Polak Boekverkopers nawijn-polak.nl Arnhem

Bergen op Zoom

Quist boeken quistboeken.nl Beverwijk

Readshop Beverwijk readshop.nl Bilthoven

Bilthovense Boekhandel

bilthovenseboekhandel.nl Bleiswijk

Boekhandel Muilenburg

boekhandelmuilenburg.nl Bodegraven

Readshop Karssen www.readshop.nl Boxmeer

Van Dinter Media dinternet.nl Breda

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers libris.nl/ vankemenade-hollaers

Libris Boekhandel Buitelaar librisbuitelaar.nl Breukelen

Boekhandel van Kralingen

boekhandelvankralingen.nl Brugge

De Reyghere Boekhandel dereyghere.be Brunssum

Boekhandel Rob Rozeman robrozeman.nl Bunnik

Boekhandel Van Ravenswaay ravenswaay.net

Bunschoten – Spakenburg

Bruna van de Geest www.bruna.nl Castricum

De Arnhemse Kinderboekwinkel

Boekhandel Laan

Boekhandel Hijman Ongerijmd

Readshop Coevorden

lezenisleuk.nl

boekhandelongerijmd.nl Assen

Boekhandel Iwema iwema.nl Baarn

Boekhandel Den Boer denboer.nl

Badhoevedorp

Boekhandel Jaspers boekhandeljaspers.nl Barneveld

Boekhandel Romijn boekhandelromijn.nl Beilen

Boekhandel Het Logboek hetlogboek.org Bennekom

Boekhandel Novita libris.nl/novita

boekhandellaan.nl Coevorden

readshop.nl/vestiging/ coevorden Delft

Boekhandel Ben Kempers benkempers.nl

Boekhandel De Omslag deomslagdelft.nl Den Bosch

Boekhandel Adr. Heinen heinen.nl

Den Haag

Boekhandel Douwes boekhandeldouwes.nl

Boekhandel Van Stockum vanstockum.nl Deventer

Boekhandel Praamstra boekhandelpraamstra.nl

Doetinchem

Raadgeep & Berrevoets www.raadgeepenberrevoets. nl Dordrecht

Boekhandel Vos & Van der Leer www.vosvdleer.nl Doorn

The Readshop Doorn Readshop.nl/vestigingen/ doorn Doorwerth

The Read Shop Doorwerth Drachten

Boekhandel Van der Velde

boekhandelvandervelde.nl Dronten

Voster Boek & Kantoor voster.nl

Eindhoven

Boekhandel Van Grinsven

Haren GN

Boomker Boeken boomker.nl

Hazerswoude

Readshop Hazerswoude

Heemskerk

Bruna Heemskerk Bruna.nl

Heemstede

Boekhandel Blokker boekhandelblokker.nl Heerhugowaard

Bruna Middenwaard bruna.nl Heerlen

Bij Het Raethuys bijhetraethuys.nl Heeze

Boek- en Kantoorboek­ handel Lektura lektura.nl

Helmond

Boekhandel de Ganzenveer

www.ganzenveer.eu Hengelo

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl Holten

Heusinkveld – Holten meerdaneenboekhandel.nl

Boekhandeldominicanen.nl

vermeer.plantage.nl

Huizen

boekwijs.nl

Boekhandel Flevo

boekhandeldeomslag.nl

boekenwurm.biz

Boekhandel De Omslag

Meppel

Rotterdam

riemerbarth.nl

donner.nl

Riemer Barth

Boekhandel Donner

boekhandelmondria.nl

Schagen

Boekhandel Mondria Monnickendam

Boekhandel Plukker

nimoboek.nl

Scheveningen

Nimo Boek

boekhandelplukker.nl

Boekhandel Krings

Nijmegen

Sneek

Boekhandel Augustinus boekhandelaugustunis.nl

Boekhandel Van der Velde

boekhandelvandervelde.nl Steenwijk

lezenisleuk.nl

Steenwijk’s Boekhuys

roelants.nl

Tiel

roelants.nl

www.arentsen.nl

Boekhandel Roelants Dekker vd Vegt boekverkopers dekkervdvegt.nl

Noordwijkerhout

wagenaarvanhalem.nl

Boekhandel Osinga

boekwinkel.com

Boekhandel Arentsen Tilburg

Gianotten Mutsaers gianottenmutsaers.nl Turnhout

Standaard Boekhandel standaardboekhandel.be Utrecht

Boekhandel Kees

Broese boekverkopers

Rijnlandse boekhandel

plantage-ettenleur.nl

Krimpen aan den IJssel

Oisterwijk

boekhandeldekorf.nl

boekhandeloisterwijk.nl

Blz. Boekhandel Buitelaar blz.nl/buitelaar Goes

Boekhandel De Koperen Tuin

Oosterbeek

libris.nl/priem Veenendaal

larenseboekhandel.nl

Oss

Veghel

derijksoss.nl

bekboeken.nl

plantagemeijerensiegers.nl

Boekhandel Derijks

boekhandelvankooten.nl

Bek Boeken Velp GLD

readshop.nl/vestiging/ oudewater

eenpassievoorboeken.nl

kooyker.nl

vanstockum.nl

Boekhandel het Leesteken

boekhandelvandervelde.nl Leiden

Boekhandel Kooyker

The Readshop Oudewater

verkaaikboeken.nl

leesteken.nl

boekhandelvandervelde.nl

Boekhandel van Kooten

Oudewater

Leidschendam

Boekhandel Van der Velde

Boekhandel Priem

Boekhandel Meijer en Siegers

Gouda

Groningen

libris.nl/broese Valkenswaard

Purmerend

Boekhandel Verkaaik

boekhandellibrisutrecht.nl

Boekhandel Oisterwijk

Boekhandel van Stockum

koperentuin.nl

www.boekenkees.nl

Laren

Boekhandel Van der Velde

Boekhandel De Kler

Puttershoek

Lisse

Marjan Houtman Lezen en Schrijven

grimbergenboeken.nl

Pijnacker

dekler.nl

Grimbergen boeken

marjanhoutman.nl

Boekhandel Jansen & de Feijter Venlo

Boekhandel Koops koophetbijkoops.nl Venray

Boek- en kantoorvakhandel van den Munckhof boekhandelvenray.nl Vledder

Boekhandel Gillissen & Co

Lochem

Boekhandel van Atten

Boekhandel Vledderland

boekhandellovink.nl

Bruna Pijnacker

Vleuten

Boekhandel H. de Vries Boeken

Maarn

Bruna Cronjéstraat

boekenkoek.net

Haarlem

boekhandelgillissen.nl

devriesboeken.nl Bruna.nl

Kennemer Boekhandel kennemerboekhandel.nl

Boekhandel Lovink Boekhandel Boek & Koek

www.boekhandellogica.nl Zeist

Groenveld Boeken

groenveldboeken@planet.nl

kramerenvandoorn.nl

Boekhandel Sonneveld sonneveld.nu

Haasbeek

haasbeekzoetermeer.nl

boekhandelkrings.nl

Boekhandel Roodbeen

rijnlandseboekhandel.nl

Goirle

Boekhandel Logica

boekhandelroodbeen.nl

boekhandelscheveningen.nl

leeskunst.nl

Leeuwarden

IJsselstein

libris.nl/ vansomeren-en-tenbosch

Boekhandel Leeskunst

boekhandelvangrinsven.nl

pasmanboekenhobby.nl

Sittard

Etten-Leur

Larense Boekhandel

Pasman Boek & Hobby

Nijkerk

vingerling.nl

Boekhandel Libris Utrecht

Boekhandel van Grinsven

Wormerveer

Boekhandel Vingerling

Oegstgeest

Geldrop

libriswoerden.nl

Zutphen

Kerkrade

kamerbeekkrimpen.nl

Libris Woerden

Boekhandel Scheveningen

Naaldwijk

osinga-boeken.nl

geertswarenhuis.nl

Woerden

Zoetermeer

Bredero Boeken

lectori.nl

Boekhandel Kamerbeek

boekhandelkramer.nl

www.brederoboeken.nl

Mijdrecht

Boekhandelbroekhuis.nl

Geerts Warenhuis

Boekhandel Kramer

Boekhandel Kramer & Van Doorn

Nunspeet

Boekhandel De Korf

Winterswijk

Santpoort-Noord

Kapelle

Exloo

waalwijk.plantage.nl

de-drvkkery.nl

De Drvkkery

maximushillegersberg.nl

Enschede

Plantage Etten-Leur

Plantage Bookstore

Boekhandel Maximus

Boekhandel Lectori

Boekhandel Broekhuis

Waalwijk

Middelburg

Bruna Oostermeent info@onzebruna.nl

Roosendaal

www.boekenkees.nl

Boekhandel Kees

Boekhandel Wagenaar & Van Halem

boekhandelflevo.nl

plantageroermond.nl

Rosmalen

Roelants [in LUX]

Emmen

Plantage Boekhandel

De Meern

salvator.be

Hoorn

hoornseboekhandel.nl

Roermond

Boekhandel Salvator

Boekhandel Stevens

www.boekhandelstevens.nl

Boekhandel Daan Nijman

Boekhandel De Boekenwurm

De Nijmeegse Kinderboekwinkel

Hoofddorp

Boekhandel Wijs

kantoorboekhandelsmitenco.nl

Maastricht

Mechelen

libris.nl/vanpiere

Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel

daannijman.nl

readshop.nl/vestiging/hedel

The Readshop Hedel

Houten

Enkhuizen

hetkeizerrijk.nl

Boekhandel Het Keizerrijk

Hedel

Hoornse Boekhandel

Plantage Vermeer

Roden

Boekhandel Dominicanen

www.readshop.nl

boekhandelvangrinsven.nl

Boekhandel Van Piere

Maassluis

vanattenboek.nl

bruna.nl/Pijnacker Rhoon

Het Witte Huys

www.boekenleeswinkelhetwittehuys.nl

boekhandelvledderland.nl

Boekhandel Kees www.boekenkees.nl Voorburg

Kinderboekhandel In de Wolken indewolken.nl

Boekhandel Someren en Ten Bosch Zwolle

Waanders in de Broeren waandersindebroeren.nl

Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/ boekhandels.

Kijk voor de trailer en het eerste hoofdstuk op www.harpercollins.nl

ADVERTENTIE ALBERT MOET NAAR HUIS 260x193.indd 2

30-03-16 11:41

In de volgende boekenkrant

De Boekenkrant verschijnt iedere eerste maandag van de maand en is voor de klant gratis verkrijgbaar in de betere boekhandel. Thuis ontvangen? Vul de bon in op pagina 2.

Uphill Battle boekpromotie tel +31 302231718 redactie@boekenkrant.com verkoop@boekenkrant.com De volgende Boekenkrant verschijnt op 2 mei 2016

BR ON VO OR BO EK EN N

DE BE ST E

DE BE ST E

BR ON VO OR BO EK EN N

BR ON VO OR BO EK EN N

De He mo ois n te L d BO rik ib EK Est i Ka Leraories s G K t r h r e l rueguoen de Blo Bo er G ‘Ik l Ov k ‘I eke err w wi e K 5 ! r je d ver hu

De

m Le IEU IEU IEU in ve IEU Ho o WS o o WS WS WBSednee hrineleg Hoogw WS – JA nguwaard ist – JA – JA –luxJ!A nu vaardig – JA AwR voor oig afge e L AR AR AWRW oor onafgew AR GwAw ngelowerk ibr RG GA G gelo erk G W G AN A.M N.MG felijk te bo ar AN AN NG NGE felijkete boe e9u e la eke ie G9 G1 G1 U10B lag ken 9, N ,bNe ge p nka s ,N 0, N 0, N ,ENLS e prijzkaste L U s ri te s UM UM MenM jzen. n UEM UM UM NM e n . n M ME M E MEEE eRe ME ME ER R1 r1.n 1 RR.N2 R3 R 1 , 0, O 2, D NLO 1, J ,LFE ,M KT A V E BR AA NU CE EM OB UA M RT A B ER BE RI ER RI 201 201 R 2 2 2 0 015 201 016 6– 16 5– –W 5– WW –W –W WW WW WW WW WW W.B W.B W.B .BO .BO OE .BO OE KE EK OE EK KE EK E NK K E NK E NK NK EN NK RA RA R K R R AN AN NT RA AN NT T .CO N T .CO T .C .CO T.C .CO OM M M OM M M

en

De He verrece de t bet jonhalent on 8 buutovere n t g d van nd 7 e T van ek rum e te Liz e eS an en pit An Ca po n ke te a z de een esti Vrie 17 jeu en ja s sch gd ar re bo we ef ek er

Od D AWAR fane aanDS bo tast het ek isc 22, he AN

23

Een tijd onge Tw ens d loof li eed e n jk li e W asle efd ere ep v esv ldo an erh orlo de aal g

NI

BO E T K

EU W: TH

QR -CO DE

QR -CO DE

Hie Sar r lee 5 a Krost… os

Sjo ‘Roerd K 19 bin, uype da r: tb en ik.’

Wa in t te l 3 2016?ezen Hie Fra r lee 9 nk B st… oei jen

ww

w.b o

w.b o

Cy

nth

ort

s

ww

ekHan ia M e IsnakrasnTen cLeo be t.co tij d, Z l m e

w.b o

Da ‘Ervid L vrewerdagerc oveselij en e rant 13 r meke di cht z: gez nge egd n .’

Ow H bo enNSier le 7 ete5doohvaeestrest… en asrov ing er Fra he nzen 4 t inte vers rne us t

An eenne-G vri ver ine G 7 jmethaal oem sel ove an aar r e s: en De Hutrag e g d h 4 es ie v & P an lat h

An bli na En 7 k op AqSTuis msRIPtSen Me te ha r Mi t degde am ar lo n

ek

en

kra

tro Ma en p u van w denara alet: v 32 Cara leve olgt

com va ns Jav All , H en ie e o o EN ggio loop EN Jam r M nde e he bia ..

VE VE ar , D t k ..

Ha es Pa ías, e Ja omt ........

RD RD Los Los n t Zo pa .. ....

ER ER se s Ra na K terso beg nse ........ ........

Lit de Lit e de n n Lino m .. r .. era len e le Fio som aan, , MijL stsheedt inna ........ ........

Sp tuu ....

Sp ratuu n .... na Rig Kom nitbe esle ar ...... ......

De an r .... an r .... r r .. g ..

Ja R n .. n n .. .. .. c s .. a o Je Je n em s, B jeSp etruu h..te.. ...... ...... ...... forc ucce ug ing ........ ........ ug ing ........ ........ d .. ...... .... 2 d .. ...... .... 2 He PinaLeuvl pt, D iblioJedaannnsindre ..r..o ................ ........ ........ ........

N N es p sse on .... .... .... on .... .... .... .. rm erS e thu eng ..b.. .... .. .. elo n va Le Str -ficti ........ ........ .. 3 Ali Beadnne hinecghutHooogrdeNoegedk .. , b..o.... o..t...... .......2.... ........ .......... .......... Strip-ficti .......... ........ .. 3 ton n e in ve ip e .. .. e c e dle te w v n d.... ze.. .. .. .. .. .. .. .. r in A en N Ag s .... ........ ........ 13 Bede ing Hoo Jan e Holuxe! Reg nnu, AvacSatrdraign-fidcteier ..z..ie.... h....e..k.. ....3.... ........ .......... ........ A....g..e..s ...... .......... ........ 13 e .. gw ne hele .. .. ff fgh ede le.... s..? .1 .... .... .... ....B n.d1 .... .... .17 t & oAhortip lu Bo nda .. ........ ........ .17 sa e anis rla nu aard Ma Geur maW x! e H g eor fg.. edr..a.... n ...... ....5 .... .... ..L.. ..o..e a1 .. .... .... . .. .. r tz n, LW Wanesnndgdeaelo..s..wc..e..rkke..n...............1..9.......... .......... .......... e..e..s..A..d ..k..h1a1 ........ .......... . 25 Ad khan ........ ........ 25 tan nds WW voor oignafgew me.... .... .... .... .... h..er..e nd .... .. 3 oe Do ..fehlie..te Ma co Kr , Vrij esseB.M r .. d .. .. . spe b .. .. e k .. n EhUaor ....jk..rem..o..enn29 ...... ...... ...... ....W t bs1s3e l .. .... 2 Winessen el .... ........ 32 o r W.M gelofeerkte cia nEdem ....la..egne..k..e. n3ekrs ...... .... .... ....in.. e oenk.... ...... ... 36 Pe co Kr on, D van gAdorm ...... . 36 B .. l e e .. t .. b li .. : t .. b .. e a en .... ....

EU jke la oeke B er G oon ang Wedina sseenovLlS..le.. n......p..riijjzh6asteDe d ...... ...... ...... 1e3n bfr..a..g.... ..... bo ...... . 36 BE ge nka ert øtz , Le er C cehete ..e..rleEN....,..He40eent. Nn rak ...... ...... .....1 oek m..e.... 36 ek ....

LSE prijz sPte van sch ide los n nb .. ....v..enM..E..4t sn OS en ........ ...... 4 ...... nt.. 37 ...... .. 3 ......op ...... 7 ap Jeu dod .... ....1 NM en. enter d Dame, Do rscha e .... oe..k..................... E..0R.N 39 pag 39 Kijk EE Aart e W , BO delijk p on ........ ................ 4..1...... Lgevoe gdjou er ...............14 ina voor R.N va it, S EM e der ...... . 4....3.. ...... l .... rna ...... 5 mee 35 n E ig ! Me v .... .... .... .... al ...1 r in L u .. form wij mu ...... dic ur .... ...... ...... ...... .... 5 atie k, D nd ...... ijn .... ...... ...... ...... .... .... 1 op A .. ww BO e g wee ...... en e ........ ........ ...... ...... ...... 5 AB AB w.d NN esc t w ...... n g .... .... ...... ...... .. 1 O ON ange N hie el .... eo ...... ...... .... ...... 7 EE r-cl NE NE ose.

RJ de raa ...... rga ...... .... ...... .. 1 ER ER nl nis d m .... nis .... ...... .... 7 EO JE JE va et ...... eer ...... ...... .... 1 PD OP OP n r sp ...... de .... .... 7 EG DE DE idd irit .... m .... ....

Le RA ..

G GR is 1 .. e 8 u .. v ..

R d in e r C ali .... aa ....

TIS Le AT AT r GA lap teit .... d ...1 Bede ing Hoo in ve BO IS IS B G G 8 .. rin H gw N .. d ne hele A A va .... ...... ....

BO Be e g EK oo AA OE lu NA NA n R .... .... . 19 gw ne hele EK nu aard EN x!

KE R A A .. .. lu a a E voo ig a WW KR mm ...... .....

RW RW nu ard NK NK x!

WW r on fgew AN voo ig a ...... 19 R RA e W W W ls W A fg g TN .BO tey .....2 W.M elofeerkte W.B W.B NT NT WW r onge ewerk n .. 1 IE E N NI b li O O K lo U jk o EU e la eke I EU EK EK .ME felijk te bo EN ....

EU WS 21 BE g e n ka EN EN K W WS e B e U R k R SB KR KR LSE prijz ste AN BE lage enka BR IEF RIE A A e n IE p s T L

ek

en

kra

nt.

com

res lmgm de eeoso ent pislete en. zieLib r! ra r

Och

ten dko

ww

Ru schssell vanreef Norm 33 het het K an Jaa oo r kbo ek

QR -CO DE

In EMAPA 5D r EC JH B ad FR ER D EM B O spedit n GINA’S DoeeBkaernittkiegetrAGM He NIMU Lin INHO v e evo ER t u Jer S oo dgr UD B i an d luti srceh -Jarna ou B c E o m e n n o i voo al m vandroakcvt Katzeee w is NT gasch-j en 25 rlogs n in OkEKvFijfe Sinet tijd indRAG r spe aa er 13 het gairen dwemeaniers:p‘ ede ja EN staarttvanaar bo er- ME ote pnas Ik ci nu Jh m 17 ekENen NTEN ort nda pu tthije al ar S3Peron et VE bli e v vo i-e 6 EC i m RD ! 20 ch ek. ee l b d us ER I i ’ l w oek tie A -21 t De int D fra van L m e

Isa ‘Ik bel A zwken gllend 3 akke een e: vro uw en .’

Hie Arj r lee s a t 5 nP … ost ma

Jan he Pau 17 t Jeugl Schu djo tte urn n e aal n

De mo ois te

De vanmur 33 ErikderDb e m Kri alla o ek ds ois

Lib rar NM

EE

n.

ies

R.N

L

ooi ste

ies

Lib rar

BO EK EN te L ibra K r SE

He vant olif 15 Loeantje sR iph ag en

NM

ies

rijz te en. n

EE

R.N

L

nt.

CHRIS VAN HOUTS

RL

CHRIS VAN HOUTS

HA

We vanlkom 6 you in d ng e w ad ere ult ld L e Ma es c a m l de ikaea ubs S r H 29 t2r2ip adratn… sch jeasn ap wdie pri nrts! js!

KEKE KEUKELAAR

MARIE-JEANNE VAN HÖVELL TOT WESTERFLIER

Ha ovenna vanr heBervo 9 met krui ets ns se en n aap

MERLIJN DOOMERNIK

d

TAILI SONG ROTH

ANDRÉ LØYNING CORNÉ VAN DER STELT

ster

Aangeboden door:

em

FRED DEBROCK

be

WOUTER LE DUC

de

LAURIE FLETCHER

ou

Aangeboden door:

uk

DUNCAN DE FEY

n st

BERT NIENHUIS

n ee

WOUTER LE DUC

p va

Aangeboden door:

nk oo

LINDA SCHILDERS

ij aa

Aangeboden door:

*B

Aangeboden door:

Ke NU Ar ‘Eees va iN ediegthur n n ew Ja k b nw itseat lde nau z e T hal isheeefgoedKoobtoeo nilNijkkepin: ‘ e e e e v o ove n z ek3 n sick e er sgå 3l1f k p 2 en a33n t gee te3k nn: !’ elen Ik b t g e c r e h alm000 cht n te eni r hel en e d l h l 3 Bro f he sch reet v len : e ra er kst ng er.’ el t en f heindBo Pep re no evr k: t in.’hekeenw alc ijn L dig 9 ohol anen ede v5an Dtutekeeenk 201 en ov . s 6 ’ its chr er n lan ijv Ver kr div ijgbaa erse r b mar superij kten .*

WOUTER LE DUC

IEU

iHees

de t ein Ra trilogde va 21 nsomie van Rig n gs

He scht ver 15 oonhlies v eid an in Zu ur

MARTIJN VAN DER GRIEND

JAA

Aangeboden door:

WS –

BR ON VO OR BO EK EN N

CORBINO

IEU

DE BE ST E

BR ON VO OR BO EK EN N

LORI BARRA DAVID SANDISON WRITER PICTURES

G RA TIS

DE BE ST E

WOUTER LE DUC

DE BE ST E

SCOTT SODERBERG, MICHIGAN PHOTOGRAPHY

• En verder: een interview met kinderboekenschrijver Jacques Vriens, een bespreking van Het meisje dat van IS won en aandacht voor de Filter Vertaalprijs.

BR ON VO OR BO EK EN N

KAROLY EFFENBERGER

• In de Boekenkrant verschijnen dit keer veel grandes dames op verschillende gebieden.

Zoals een interview met de Surinaamse schrijfster en winnaar van de P.C. Hooft-prijs Astrid Roemer. Ook bespreken we het nieuwe boek van Janny van der Heijden: Pasta di Janny. Op de strippagina’s is er aandacht voor striplegende Patty Klein. Zij schreef verhalen voor Donald Duck en Sjors en Sjimmie, maar ook Noortje voor het meidenblad Tina.

DE BE ST E

BART DYKSTRA

• We gaan naar buiten met een spread over boeken over de natuur. Marcel van Ool van Staatsbosbeheer leidt het onderwerp in met een artikel over de impact van schrijvers op de beleving van natuur en op de natuurbescherming. Jesse Poiesz spreekt met boswachter Peter Wohlleben over Het verborgen leven van bomen.

Ca lijkrry Sl gedheb ee: ‘N no ach ik oo atuu 17 g?’ t: kank eve rik h n et

Ma de and he Gescvan Aht essahiede 27 med y vannis: Ab ou tal eb

B BO EK OEK E EN K R NK R RA N U i N AN AN NT d e T T

.CO M/

NI

EU

WS BR IE

F

Ch kinigozi 9 derl e Obi ijk om eo a nsc ov hu er ld

wi

A.L Ne . Snij 9 derladers nd laa lez t en

NT .CO M/

Nk

el

F

NI

EU

WS BR IE

F

NT .CO M/

NI

EU

WS BR IE

F

F

boekenkrant.com

april 2016 pagina 39

win een boek BOEKENKRANT.COM

win dit boek

SEPTEMBER 2015 PAGINA 39

WIN EEN BOEK

boekhandelsprijsvraag

OPLOSSING WOORDSUDOKU

WIN DIT BOEK

OPW

AA

OM

ND

ERJ

UR

IE

KEN

UR

OM

ERJ

KEN

AA

IE

ND

EZ

OPW

IE

KEN

ND

EZ

OPW

UR

AA

OM

ERJ

OM

EZ

Beantwoord de volgende drie vragen, knip deze bon uit en lever hem in bij je plaatselijke Boekenkrant-boekhandel (kijk voor de deelnemende boekhandels op p. 37). Onder de goede inzendingen wordt Die rotschool met die fijne klas van Jacques Vriens verloot.

ND

UR

EZ

AA

KEN

OPW

ERJ

IE

ERJ

AA

OPW

ND

IE

EZ

KEN

UR

OM

OM

IE

KEN

UR

ERJ

OPW

EZ

AA

ND

AA

ND

UR

IE

KEN

OM

ERJ

OPW

EZ

OPW

EZ

OM

ERJ

UR

ND

IE

KEN

AA

KEN

ERJ

IE

OPW

EZ

AA

OM

ND

UR

© 2015 WWW.SUDOKU-VARIATIONS.COM

BON Naam

Jacques Vriens, Die rotschool met die fijne klas, Uitgeverij Van Holkema & Warendorf, 160 pagina’s, ISBN 978 90 003 4591 5 (€ 12,50)

De jubileumeditie van het debuut van Jacques Vriens. Het boek gaat over meester Jan Brinkman en zijn klas, die het niet goed kunnen vinden met de strenge directeur.

win dit boek

De oplossing van de Woordsudoku van augustus 2015 was:

OPWAAIENDE ZOMERJURKEN

Wanneer kwam het eerste boek van Jacques Vriens uit? n 1966 n 1976 n 1986

WIN EEN BOEK

plaats boekhandel

Lever deze bon uiterlijk 25 april 2016 in bij je plaatselijke boekhandel. Veel succes!

(Boekenkrant april-editie)

Robert Hilburn, Johnny Cash. De biografie, vertaling: Conny Sykora en Vera Sykora, Uitgeverij Het Spectrum, ISBN 978 90 003 4726 1 (€ 25,00)

Marjan van den Berg, Joy, Karakter Uitgevers, ISBN 978 90 452 1133 6 (€ 15,00)

Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie iedere dag het laatste boekennieuws op www.boekenkrant.com.

Specials Naast de reguliere Boekenkrant verschijnen er ook regelmatig specials over verschillende thema’s.

BKJunior: 21 september 2015 BKKoken: 19 oktober 2015 BKStrips: 16 november 2015

Over een attractie uit welk pretpark schreef Jacques Vriens een boek?

Als Joy haar man Stefan ophaalt in de jachthut, staat ze oog in oog met het Old Boys Network. De stem van één van hen roept herinneringen op. Het is tijd om wraak te nemen.

MAILADRES

■ Dolly Parton ■ June Carter ■ Vivian Liberto

NAAM BOEKHANDEL

3. Welk nummer schreef Eric Clapton voor zijn geliefde Pattie Boyd?

PLAATS BOEKHANDEL

Lever deze bon uiterlijk 23 september in bij je plaatselijke boekhandel. Veel succes!

■ Layla ■ Motherless Child ■ Tears in Heaven

(Boekenkrant september-editie)

Oplossing boekhandelsprijsvraag maart:

OPLOSSING

WINNAAR

OPLOSSING

WINNAAR

We vroegen jullie in het augustus nummer drie boeken te noemen die John Green naast Paper Towns schreef.

Het Grote Misschien, 19x Katherine, Will Grayson en Een weeffout in onze sterren waren allemaal goed!

John Green, Paper Towns, vertaling: Aleid van EekelenBenders, Uitgeverij Lemniscaat, ISBN 978 90 477 0737 0 (€ 14,95)

Oplossing Boekhandelsprijsvraag augustus: 1. Hoe heet het nieuwste boek van Isabel Allende? Ripper.

2. Met wie schreef Tomas Ross zijn laatste thriller? Corine Hartman.

3. Hoe vaak per jaar verschijnt de Boekenkrant? 12x per jaar.

Renee Knight, Disclaimer, vertaling: Marion Drolsbach, Uitgeverij Ambo|Anthos, ISBN 978 90 263 2945 6 (€ 19,99)

1. In welke periode was Margriet Brandsma correspondent voor de NOS in Berlijn?

2002 – 2010 Uit de vele goede inzendingen trokken wij Charlotte Veltman uit Den Haag. Zij wint een exemplaar van Paper Towns van John Green én een filmposter.

Gefeliciteerd!

Uit de vele goede inzendingen trokken wij Christa Lescher uit Almelo. Zij wint een exemplaar van Disclaimer van Renée Knight.

Gefeliciteerd!

MEDEWERKERS

Contact Uphill Battle Boekpromotie, Visschersplein 160, k22, 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant twitter.com/boekenkrant

Het team Hoofdredacteur: Anouk Abels Redactie: Nicole van der Elst, Floortje van Gameren, Nina Visser Medewerkers: Paul H.A.M. Abels, Selma van Aken, Abe Borst, Zofeyah Braam, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Laura van Dee, Wouter le Duc, Ika Gerritsen, Aefke ten Hagen, Lex Jansen, Elias Jonkers, Cok Jouvenaar, Dennis Kollaard, Mieke van Meer, Romy van den Nieuwenhof, Elisabeth van Nimwegen, Hans Pols, Patz van der Sloot, Michelle van Toorn, Tanja Wilming, Siebe Huizinga (redactie-adviseur).

Anouk Abels

Floortje van Gameren

Abe Borst

Wouter le Duc

Nicole van der Elst

2. De boektitel Was wir noch zu sagen hätten is geïnspireerd op: Een lied van Reinhard Mey Claes

Jacqueline Coppens

Aefke ten Hagen

Caroline van der Lee

Elisabeth van Nimwegen

Elias Jonkers

Michelle van Toorn

Titus Vegter

Nina Visser

Selma van Aken

Wendy

Projecten: Caroline van der Lee

Vormgeving/ontwerp: Titus Vegter (titusvegter@chello.nl) Uitgever: Jan Louwers

Oplage 22.000

n Walibi Holland n Duinrell n De Efteling

De volgende Boekenkrant verschijnt op 5 oktober 2015

3. Welke van de volgende drie schrijvers is geen Duitser?

Stefan Zweig

oplossing

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen? Stuur de drie namen voor 25 april 2016 naar redactie@boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Onder de goede inzendingen wordt het boek Ze was 16 van Marlies Allewijn verloot.

Ze was 16 is een spannend oorlogsverhaal over vooroordelen, jezelf durven zijn en keuzes maken.

■ Robert Allen Zimmerman ■ Robert Allen Cohen ■ Robert Allen Levy

2. Met welke country-zangeres was Johnny Cash jarenlang getrouwd?

WIN DIT BOEK BIJ UW BOEKHANDEL!

Deze schrijver heeft last van een gespleten persoonlijkheid. Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen? Stuur de drie namen voor 28 september 2015 naar redactie@ boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Onder de goede inzendingen wordt het boek Joy van Marjan van den Berg verloot.

n Meester Jaap n Meester Joop n Meester Kees

1. Wat is de echte naam van Bob Dylan?

NAAM

In de veelgeprezen biografie van Johnny Cash vertelt Robert Hilburn het onverbloemde verhaal van een van de grootste sterren van de rock-’n-roll.

winnaar

PRIJSVRAAG

gespleten persoonlijkheid

Marlies Allewijn, Ze was 16, Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 90 206 5452 3 (€ 14,99)

colofon

BKStrips: 2 mei 2016 BKJunior: 2 mei 2016

BON

COLOFON

naam boekhandel

Specials Naast de reguliere Boekenkrant ­verschijnen er ook regelmatig ­specials over verschillende thema’s.

Beantwoord de volgende drie muzikale vragen, knip deze bon uit en lever hem in bij je plaatselijke Boekenkrant-boekhandel (kijk voor de deelnemende boekhandels op p. 37). Onder de goede inzendingen wordt Johnny Cash. De biografie van Robert Hilburn verloot.

WIN DIT BOEK

Hoe heet de beroemde schoolmeester uit de boeken van Jacques Vriens?

mailadres

Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie.

Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.

De winnaar van deze Woordsudoku is Frans Leurs uit Apeldoorn.

Hij wint een jaarabonnement op de Boekenkrant. Gefeliciteerd!

oplossing

BOEKHANDELSPRIJSVRAAG

Margriet Brandsma, Was wir noch zu sagen hätten, Uitgeverij Conserve, ISBN 978 90 542 9407 8 (€ 12,50)

Uit de vele goede inzendingen trokken wij Carla Niessen. Zij mag het boek Was wir noch zu sagen hätten van Margriet Brandsma ophalen bij Plantage Boekhandel van der Plas AmsterdamNoord. Gefeliciteerd!

winnaar

Una, Ontaard verklaard, Soul Food Comics, ISBN 978 90 824 1071 6 (€ 19,95)

Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid in het oktobernummer? Het goede antwoord is: Kristine Bilkau, Claire McGowan en Anke de Vries.

Uit de vele goede inzendingen trokken we Ien Wildenburg uit Nijmegen. Zij wint een exemplaar van Ontaard verklaard van Una. Gefeliciteerd!

medewerkers Contact Uphill Battle Boekpromotie, ­Visschersplein 160, k22, 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon:0172-476085 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant twitter.com/boekenkrant

Oplage 22.000

Het team Hoofdredacteur: Anouk Abels Eindredacteur: Nina Visser Redactie: Nicole van der Elst, Jesse Poiesz Medewerkers: Wouter Adriaensen, Selma van Aken, Abe Borst, Zofeyah Braam, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Laura van Dee, Wouter le Duc, Floortje van Gameren, Ika Gerritsen, Tom Gerritsen, Aefke ten Hagen, Alex Hoogendoorn, Lex Jansen, Sjors Janssen, Elias Jonkers, Cok Jouvenaar, Amanda Morina, Hans Pols, Patz van der Sloot, Sigge Stegeman, Michelle van Toorn, Robin Vinck, Tanja ­Wilming, Siebe ­Huizinga (redactie-adviseur).

Anouk Abels

Selma van Aken

Abe Borst

Wendy Claes

Wouter le Duc

Nicole van der Elst

Ika Gerritsen

Aefke ten Hagen

Ezra Hakze

Elias Jonkers

Caroline van der Lee

Jesse Poiesz

Michelle van Toorn

Titus Vegter

Nina Visser

Projecten: Caroline van der Lee Vormgeving/ontwerp: Titus Vegter (titusvegter@chello.nl) Uitgever: Jan Louwers De volgende Boekenkrant verschijnt op 2 mei 2016.

d e n i e u w e h i s t o r i s c h e r o m a n va n

SIMONE

VA N D E R

VLUGT

Een ontroerend liefdesverhaal tegen de achtergrond van de ontstaansgeschiedenis van Delfts blauw

‘Mooi verhaal over de lotgevallen van een zeventiendeeeuwse jonge vrouw en het prille begin van het wit-metblauwe aardewerk uit Delft’ – Nederlands Dagblad