Boekenkrant Nederland mei 2017

T

BOE K

AN

–

–

JAAR 10

E N K R de best e bron vo or boek en n i eu w s – no. 5 , m ei 2017, ja a rga ng 1 1 – w w w. boek en k r a n t.com

NEUROPSYCHOLOOG

Erik Scherder: ‘Bewegen is leven.

Maar muziek ook!’

Zie pagina 23 NL

EN VERDER

In de boek-en stripwinkel € 12,50

NI EU W !

Een gesprek met de Gruffalo-tekenaar 17

PETER DE WIT

UITGEVER ZOEKT TALENT!

MET NARCISTEN

www.boekscout.nl

SIGMUND WEET WEL RAAD

RL AN D AP EU T VA N NE DE AP PI GS TE TH ER GR DE N VA N RE NI EU W E AV ON TU www.deharmonie.nl | www.sigmund.nl

boek.scout

Lydia Rood duikt de geschiedenis in 3

Zijde: een graphic novel waar je gelukkig van wordt 28

Tommy Wieringa, De dood van Murat Idrissi ..................... 4 Aura Xilonen, De cowboykampioen .......... 4 De Boekenkrant test Storytel ..................... 5 Paul Auster, 4321 ............................................7 Juan Gabriel Vásquez, De vorm van ruïnes ................................ 8 Michael Chabon, Maangloed ..................... 8 Ronald Snijders, Kopdichtbundel ....................................... 9 Ali Land, Goed of slecht .............................. 12 Marc Buelens en Raf Vermeiren, Het Brussel-syndroom ...........................12 Esther Boek, Geen kind meer .................... 13 Trevor Noah, Kleurenblind ........................22 Mohamed El Bachiri en David Van Reybrouck, Een jihad van liefde ......... 24 Pascal Vanenburg, De man die zichzelf in Auschwitz liet opsluiten .................. 24 Angela Liddon, Oh she glows elke dag ..... 25 Kelly Deriemaeker, Blogboek ....................25 Alessandro Baricco en Rébecca Dautremer, Zijde ............... 28 Ilah, Cordelia verschoont zich .................. 28 Hans Lijklema, Incubator ......................... 29

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 2

LOSSE DELEN

zei ik.

‘O, ik háát lezen!’ antwoordde hij met opgetrokken neus, om vervolgens alles te vertellen over zijn allesvernietigende boekenhekel. Terwijl zijn woorden voortkabbelden, moest ik denken aan het jongetje in mijn basisschoolklas dat geen snoep lustte. Hoe kun je nu niet van iets houden dat in zoveel verschillende smaken verkrijgbaar is?

Dat is precies wat wij in elke Boekenkrant willen laten zien, en al helemaal in deze mei-editie. Er zijn interviews in alle soorten en maten: van neuropsycholoog Erik Scherder (p. 23) tot Gruffalo-tekenaar Axel Scheffler (p. 17). Ook op het gebied van recensies doen we de meest uiteenlopende dingen: we bespreken een handboek voor bloggers (p. 25) en een thriller over Brexit (p. 12), maar ook Een jihad van liefde (p. 24), waarin David Van Reybrouck het aangrijpende verhaal van Mohamed El Bachiri optekent. Zelfs leeshaters komen in deze Boekenkrant aan hun trekken met een artikel over de luisterboeken-app Storytel (p. 5).

Maar genoeg over deze Boekenkrant. Wat vind jij van deze Boekenkrant? Ik ben razend benieuwd.

Anouk Abels – Hoofdredacteur Boekenkrant anouk@boekenkrant.com

COVER VAN DE MAAND MEI 2017

Het vervolg op het eerste deel van Het kippencollectief. Alle personages, met al hun eigenaardigheden, keren terug.

Zullen ze opnieuw de boerderij van de ondergang weten te redden?

Susan Juby, Terugkeer naar het kippencollectief, vertaling: Tracey Drost-Plegt, Uitgeverij Pepper Books, 368 pagina’s (€ 19,99)

AANBIEDING

+++ In april werd bekend dat Griet Op de Beeck volgend jaar het Boekenweekgeschenk schrijft. De Vlaamse schrijfster voelt zich vooral heel vereerd.

‘Dat ik, zo’n snotneus nog in de wereld van de letteren, word gevraagd om het geschenk te schrijven heeft me niet alleen blij gemaakt, maar echt aangegrepen,’ reageert ze. ‘Ik ga er straks met alle gretige overgave die ik heb aan werken.’ +++ De Belgische kunstenares Gerda Dendooven won de dertigste Woutertje Pieterse Prijs met haar eigenzinnige en actuele prentenboek Stella, gebaseerd op het lot van de huidige vluchtelingenkinderen die over zee in een vreemde wereld terechtkomen.

Hoewel het kinderboek volgens de jury een verontrustend verhaal vertelt, is het licht van toon en even actueel als tijdloos. +++ Na het grote theatersucces van Vaslav komt er in het DeLaMar theater in Amsterdam opnieuw een toneelbewerking van een boek van Arthur Japin. De man van je leven (2013) vertelt het verhaal van de zieke Tilly, die een vervangende vrouw zoekt voor haar man en daar een uitzonderlijk goede neus voor blijkt te hebben. +++ Jan Terlouw zal, samen met vier andere ‘grensoverschrijdende’ wetenschappers, op 23 mei een eredoctoraat krijgen van de Vrije Universiteit Brussel. Volgens rector Caroline Pauwels slaagt Terlouw erin om in alles wat hij doet een beetje politicus, schrijver en wetenschapper tegelijk te zijn. +++ Het is weer tijd voor een lekker biertje op een zonnig terrasje. Daar dacht Uitgeverij Palmslag net zo over. Op 1 april maakte de uitgeverij bekend eigen bier te gaan ‘publiceren’: Slagbier. Maar… het bleek een 1 apilgrap te zijn! Wel een heel goede, want mensen reageerden massaal op het nieuws.

Er komt sowieso een bierproefboekje en Uitgeverij Palmslag gaat kijken of ze alsnog een eigen bier kunnen ‘uitgeven’. Eerst zien, dan geloven. +++ Jan Paul Schutten heeft zijn functie als kinderboekenambassadeur van Nederland overgedragen aan Hans en Monique Hagen. Dit schrijversduo is vooral bekend van gedichten voor kinderen.

Hun motto als nieuwe kinderambassadeurs van Nederland is dan ook: ‘Lees poëzie-tief, elke dag een gedicht, kort maar krachtig’. +++ BKMilitaireBoeken MEI 2017, NO. 1 – DE BESTE BRON VOOR MILITAIRE BOEKEN

VETERANEN VAN VROEGER EN NU

Wil jij een abonnement op de Boekenkrant of een van de specials?

Blader gauw door naar de bon op pagina 34!

2017, week 17

KOEN BROOS

Soms ontmoet je van die mensen die vallen in de categorie ‘genoeg over mij, wat vind jij van mij.’ Zo stond er laatst een jongen twintig minuten tegen mij aan te praten over zijn werk, hobby’s en levensdoelen, voordat hij mij eens vroeg wat voor werk ik deed.

‘Ik ben hoofdredacteur van de Boekenkrant,’

BOEKENKRANT TIP 3

Juan Gabriel Vásquez, De vorm van ruïnes Vásquez verdiept zich in twee moorden die een keerpunt vormen in de Colombiaanse geschiedenis.

Ton Koene, Kom Binnen! Een kijkje in het leven van vijf kinderen

Angela Liddon, Oh she glows elke dag.

Snelle, simpele vegan recepten

Voor dit boek fotografeerde Ton Koene vijf kinderen uit Namibië, Lapland, Hong Kong, Afghanistan en Nederland.

In dit kookboek maakt Angela Liddon veganistisch koken voor iedereen toegankelijk.

CORBINO

Boekenhaat

NIEUWS

AMBERBECKERS

REDACTIONEEL

Met Marco Kroon, het thuisfront, militaire geschiedenis en meer...

ERWIN SUVAAL

NEDERLANDSE T0P 3

(Bron: Stichting CPNB) 2017, week 17

Nicci French, Zondagochtend breekt aan

Francine Oomen, Oomen stroomt over

Suzanne Vermeer, Het paradijs

Deel 7 in de Frieda Klein-serie. Als blijkt dat Frieda’s stalker Dean Reeve nog leeft, hoopt ze op heropening van een eerdere onderzoekszaak.

Francine Oomen schrijft over haar persoonlijke strijd tegen de derde hormonenhussel: de overgang.

Hoe die te overleven?

Een moeder reist af naar een Grieks eiland om daar op zoek te gaan naar haar verdwenen zoon.

BELGISCHE TOP 3

(Bron: Boekenvak.be) 2017, week 15

WIST JE DAT… We ook deze maand weer een nieuwe Boekenkrant-special lanceren? In de BKMilitaireBoeken lees je interviews met Peter van Uhm en Marco Kroon. We tippen boeken over militaire geschiedenis, romans met een militair thema en titels over thuisblijvers. Haal hem nu op bij je plaatselijke boekwinkel!

Toni Coppers, JeanMarc Krings en Merho, Fanny K. / 1 Moordgriet Fanny komt erachter dat een goede vriendin en fotomodel op een vreselijke manier in Genève werd vermoord en zweert dat ze de dader zal vinden.

Nicci French, Zondagochtend breekt aan Deel 7 in de Frieda Klein-serie. Als blijkt dat Frieda’s stalker Dean Reeve nog leeft, hoopt ze op heropening van een eerdere onderzoekszaak.

Philippe Delzenne, Jommeke/ 285 In de klauwen van Pretulia Marie heeft er genoeg van om altijd alleen op te draaien voor het huishouden. Ze schakelt Jommeke en Teo!el in om een handje te helpen.

www.cviiiontwerpers.nl

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 3

LITERATUUR INTERVIEW

Een en al familie Een historische roman met de titel De dochter van de zeemeermin deed mijn fantasie op hol slaan. Wie was die zeemeermin, de ‘Watervrouw van Edam’, en hoe kwam zij aan deze bijzondere naam?

Het nieuwste boek van Lydia Rood vertelt je het verhaal dat schuilgaat achter deze middeleeuwse mythe.

Door Janneke Blok Lydia Rood is een van Nederlands meest bekende schrijfsters, vooral van kinderboeken. Ik kende haar in eerste instantie dan ook alleen als kinderboekenauteur. Als ik Rood vraag of het klopt dat De dochter van de zeemeermin haar eerste historische roman voor volwassenen is, moet ze even nadenken. ‘Ja, nu jij dit zegt... dat is zo!’ roept ze enigszins verbaasd uit. ‘Zo veel verschil maakt het dus ook weer niet of ik historische boeken voor kinderen of volwassenen schrijf. Voor beide moet je natuurlijk onwijs veel onderzoek doen. Je kunt geen alinea schrijven zonder minstens drie dingen op te zoeken. Ik wil dat alles klopt. Je kunt bijvoorbeeld geen aardappelzak laten rondslingeren in de middeleeuwen. Die fouten achtervolgen je altijd. Het schrijven van een historische roman is dus niet zo makkelijk, eigenlijk.’

Hoe ben je op het idee gekomen om De dochter van de zeemeermin te schrijven?

‘Het begon ermee dat de gemeente van Edam mij een keer vroeg een kinderboek te schrijven over iets Edams. Ze lieten me toen het stadsmuseum zien. Daar hangen drie levensgrote schilderijen van markante figuren, en er is een vierde geweest. Dat was een portret van de Watervrouw van Edam, waarover

Lydia Rood, De dochter van de zeemeermin, Uitgeverij Ambo|Anthos, 464 pagina’s (€ 19,99)

Lydia Rood RUUD POS

eigenlijk heel weinig bekend is. Ze weten alleen dat ze als drenkeling is opgevist in Edam, Haarlem haar heeft tentoongesteld als “zeemeermin” en dat ze daar is gestorven als een christenvrouw al biddend en spinnend zonder ooit met iemand gesproken te hebben. Ze kan natuurlijk doofstom zijn geweest, maar waarom is er geen familie naar haar komen vragen? Waarom is ze niet opgeëist? Daar moet een heel leven achter zitten, en heel iets droevigs, iets ergs. Dat kon ik helemaal zelf invullen. Ze moet heel eenzaam zijn geweest. Daarom heb ik haar een dochter gegeven. Daarnaast was ik toevallig net met mijn dochter en haar vriend in Schotland geweest. Dit land is niet alleen de setting van het grootste gedeelte van mijn verhaal geworden, maar deze vakantie zette mij ook aan het denken over het thema moeders en dochters.’

De roman gaat over de zoektocht van de Schotse Megan naar haar moeder in Holland tegen de achtergrond van alle familievetes waarvan sprake was aan het Schotse hof.

Hoe belangrijk is familie voor jou?

Ze denkt even na. ‘Mijn allereerste boek ging over een jongen die op

zoek ging naar zijn vader en was eigenlijk als een detective bedoeld.

Mensen zeiden daarover: goh, het gaat veel over familie. Daar schrok ik eigenlijk een beetje van. Dat had ik dus niet expres gedaan. En nu zeg jij het over dit boek. Ja, daar zit wel wat in… Oké, toen ik met mijn dochter en mijn schoonzoon in Schotland was, is daar iets gebeurd waardoor dat getriggerd werd. Maar familie is misschien te belangrijk voor mij, dat kan zijn.’

Wat gebeurde daar in Schotland?

‘Die vakantie in Schotland was best dramatisch. Mijn dochter brak daar met mij. Dat is intussen gelukkig weer goed hoor. Mijn dochter heeft zich mijn lot als gescheiden moeder te veel aangetrokken. We waren gewoon te close. Toen ik dit boek aan het schrijven was, kwamen daar vanzelf twee moeders in. De zeemeermin, de biologische moeder van Megan, heeft een ‘deuk’ opgelopen in het verleden en is een molensteen om de nek van haar dochter. De vrouw die Megan als haar eigen kind heeft grootgebracht, is klaar met opvoeden en denkt: zoek het nu zelf maar uit in de wereld! De dochter voelt zich dan wel een beetje in de steek gelaten, maar dat is natuurlijk

wel een betere manier: loslaten van beide kanten. En die moeders ben ik dus allebei. Behalve over de tijd waarin het verhaal zich afspeelt, gaat het dus ook heel erg over moederschap en loslaten vooral.’

Je beschrijft in het boek het verschil tussen de moeder, die aan het hof heeft gewoond, en haar dochter, die als gewone burger opgroeit. Stel dat jij toen had geleefd, waaraan zou je de voorkeur geven?

‘Ik vind jouw vragen zo leuk! Wat denk je dat ik nu ga antwoorden?’

Ik, voorzichtig: ‘Als een gewone burger?’

‘Ja, met al die haat en nijd om al die landgoedjes, die voortdurend van eigenaar wisselden, was je je leven niet zeker. En ik ervaar ook zelf, in mijn eigen leven, dat bezit een belasting is. Hoe minder bezit je hebt, hoe minder gedoe. Geen onderhoud, geen jaloezie, geen hekken die je op slot hoeft te doen.

Prinses zijn was ook helemaal niet zo leuk, want je was gewoon handelswaar. Al schrijvende kwam ik erachter dat als je gewoon “niemand” bent, omdat er geen landgoedje aan je kont hangt, je mag trouwen met wie je wilt en je vrijheid veel groter is.’

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 4

LITERATUUR WIERINGA

Het trieste lot van Murat ‘Ze komen in gammele vissersbootjes en zelfs in binnenbanden van vrachtwagenwielen.’ Ze, dat zijn Marokkaanse en subSaharaanse migranten die in Europa een beter leven hopen te vinden. In De dood van Murat Idrissi vertelt Tommy Wieringa het verhaal van een van hen.

Door Laura van Dee Wieringa baseerde zich voor het schrijven van dit boek op een rechtszaak die hij in 2004 bijwoonde. Ruim tien jaar geleden dus, maar nu is de vluchtelingenproblematiek, en dus ook dit verhaal, actueler dan ooit. Tijdens de rechtszaak stonden twee NederlandsMarokkaanse meisjes terecht omdat door hun toedoen een jongen tijdens de oversteek naar Spanje was overle-

begrijpen. De vluchtelingenprobleden: Murat. Wat bewoog hen om de matiek wordt persoonlijk. Murat wil jongen mee te nemen in hun auto? koste wat kost aan zijn ellendige Waarom was de jongen bereid zijn bestaan ontsnappen. Ilham wil leven in de waagschaal te stellen?

Murat aanvankelijk niet meenemen, We volgen het verhaal vanuit het maar zwicht uiteindelijk voor de perspectief van een van de twee druk van de familie van de jongen. meisjes, Ilham. Samen met haar vriendin Thouraya maakt ze een reis Ze kan het niet weigeren.

Wieringa heeft voor het schrijven door Marokko. Maar dan gaat hun van het verhaal dezelfde route afgeauto kapot. De reparatie is zo duur legd als de meisjes in het boek. Hij dat ze niet genoeg geld meer hebheeft zelfs een tijdje ben voor de terugreis. in een arme wijk in Een vriend brengt hen Marokko doorgebracht in contact met Murat, om de wanhoop van een verlegen jongen mensen daar te begrijvan begin twintig. Hij pen. Die persoonlijke woont in een krottenervaringen zie je terug wijk en wil de oversteek in het boek: het bevat naar Europa wagen prachtige, soms schokom aan zijn ellendige kende, beschrijvingen bestaan te ontsnappen. van het landschap, de Of Ilham en Thouraya sfeer en de mensen. hem niet willen meeHet is jammer dat het nemen tegen betaling, boek zo kort is, maar stelt de vriend voor? daar schuilt ook een Wat sterk is aan deze Tommy Wieringa, De dood deel van de kracht in. novelle, is dat je de van Murat Idrissi, UitgeveJe wordt meegezogen beweegredenen van de rij Hollands Diep, 125 pagina’s in het verhaal en het betrokkenen echt gaat (€ 16,99)

ADVERTENTIES

Hier ben ik dan ...

De

De schoonheid van de leugen

Vliegenvanger III

Tommy Wieringa FRANK VISSCHEDIJK

laat je achter met een brok in je keel.

Bijvoorbeeld als Ilham nog één keer achterom kijkt, nadat ze het lichaam van Murat hebben achtergelaten op een graanakker: ‘Door de stofsluier zag ze hem vlug verdwijnen, niets dan een geblakerde boomstronk of een verwaaid stuk landbouwplastic in de onmetelijke vlakte.’ Hoe kunnen mensen zo met elkaar omgaan?

Dat vraag je je vertwijfeld af na het lezen van dit boek.

MEXICAANSE VECHTERSBAAS

Geen tuttebellen De Mexicaanse schrijfster Aura Xilonen was negentien toen ze twee jaar geleden met het manuscript van De coybowkampioen een schrijfwedstrijd won. De roman is inmiddels vertaald in meerdere talen, en is nu ook in het Nederlands verschenen.

maar vormen ook bijzondere woordcombinaties, zoals ‘roddelgrage dakramen’ en ‘zingende adrenalario’s’.

Het taalgebruik lijkt een bewuste keuze van de schrijfster om er indirect op te wijzen dat literatuur soms ver van het echte leven afstaat.

De gekozen toon maakt het tot een frisse roman. En dat is ook de bedoeling, want Xilonen heeft stevige kritiek op de literaire traditie en de gevestigde schrijvers. Zo is er een Door Rosanna Del Negro grappige passage waarin Liborio klusjes doet in een boekwinkel: ‘Toen ik geen inspiratie meer had, ging ik De cowboykampioen is de boeken op auteursfoto’s ordenen: een migratieverhaal. de lelijkste pauperigste opdondertjes De 17-jarige Liborio is zette ik op de voorste rij, zodat de verwaarloosd in zijn enkele verdwaalde klant die als eerkinderjaren en trekt ste zou zien, en de fokking schrijvers van Mexico naar de die er mooi opstonden, net als hun Verenigde Staten. Daar keurige woorden helemaal opgevindt hij werk en onderkomen in poetst en gestropdast, met hun beteen boekhandel; illegaal wel te verweterige air, zette ik op de allerachstaan. Liborio heeft ook het talent terste rij, omdat ze zo vol van zichzelf om in zeven sloten tegelijk te lopen. waren, de zakkenwassers.’

In hoog tempo ondergaat hij een De roman kaart maatreeks pijnlijke confrontaschappelijke vraagstukties, wat leidt tot blauwe ken aan van deze tijd, plekken, bloeduitstorzoals immigratie, illetingen en blaren aan de galiteit en de afwijzing voeten. Totdat hij van de van de Mexicaanse straat geplukt wordt en identiteit. Je zou kunde opgebouwde vechtnen zeggen dat het ervaring in iets nuttigs internationale succes kan omzetten: boksen. van het boek in dit Het meest opmerkelijke Trump-tijdperk, waarin aan De cowboykampioen stereotypering en is niet het plot, maar het afwijzing de boventoon verrassende taalgebruik. voeren, bijna een symDe personages spreken bolische overwinning in rauwe straattaal.

Aura Xilonen, De cowboykamis voor de Mexicaanse Ze vloeken niet alleen pioen, vertaling: Lisa Thuncultuur. in alle kleuren van de nissen, Uitgeverij Wereldregenboog – ‘bejaarde bibliotheek, 352 pagina’s stinkdierstiekemerd’ – (€ 19,99)

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 5

LITERATUUR STORYTEL

Nicole van der Elst (l.) en Anouk Abels

Luisterend lezen voor beginners

JANNEKE BLOK

Tot voor kort hadden Boekenkrant-redacteuren weinig ervaring met luisterboeken.

Om alvast in de sfeer te komen voor de Week van het Luisterboek besloten Anouk en Nicole daar verandering in te brengen. Ze installeerden de luisterboekenapp Storytel en ontdekten of het luisteren van boeken hen net zo enthousiast maakt als het lezen van de papieren variant.

Door Anouk Abels en Nicole van der Elst

ANOUK Als kind had ik een walkman waarmee ik niet alleen naar muziek, maar ook naar verhaaltjes luisterde.

Ik luisterde eindeloos naar dezelfde cassettebandjes, en dan vooral op de achterbank van de auto. Volgens mij zou ik mijn lievelingsbandje, Pluk van de Petteflet, nog steeds mee kunnen praten. Het idee van een luisterboek heeft voor mij dan ook iets nostalgisch.

Grappig genoeg heeft Storytel juist het tegenovergestelde effect op mij: het scrollen door deze virtuele luisterbibliotheek geeft me een futuristisch gevoel. Met een klein klikje of swipeje zoek je gemakkelijk op auteur, titel, voorgelezen taal én voorleesstem. De aanrader-lijstjes zijn helemaal leuk: boeken die ideaal zijn om tijdens het wandelen te luisteren, bijvoorbeeld. Of mijn persoonlijke favoriet: ‘Boeken waarover je liegt ze gelezen te hebben’. Dankzij al die mogelijkheden lijkt Storytel

op Netflix en Spotify: een overzichtelijke, makkelijk te gebruiken digitale bibliotheek om heerlijk in rond te struinen.

Maar hoe vind ik dan het luisteren zelf – kan ik vijftien jaar na afscheid te hebben genomen van mijn walkman nog genieten van voorgelezen worden? Ik luister naar fragmenten uit The Handmaid’s Tale van Margaret Atwood en Karakter van F. Borderwijk. Ook waag ik me aan de eerste hoofdstukken van het nieuwe boek van mijn favoriete auteur Neil Gaiman: Norse Mythology. In eerste instantie probeer ik te luisteren terwijl ik andere dingen aan het doen ben. Al snel ontdek ik dat, als ik aan het afwassen ben of een bananenbrood bak, mijn gedachten snel afdwalen naar de dingen die ik aan het doen ben. Daarom verruil ik de keuken voor de bank, waar het concentreren een stuk beter lukt.

Ik ontdek dat de voorleesstem een enorm effect heeft op mijn luisterplezier: het dikke, Britse accent van Joanna David vind ik zo slecht passen bij het Amerikaanse The Handmaid’s Tale, dat ik er maar niet in kan komen. De prettige cadans van Adriaan van Dis die Borderwijks boek voorleest bevalt gelukkig wel prima. De voor mij zo bekende stem van Gaiman, die zijn eigen boek voorleest, zorgt tevens voor een prettige luisterervaring. Toch moet ik nog steeds constateren dat mijn gedachten vaak afdwalen, en dat ik op één avond zelfs in slaap val.

Dan vind ik de kinderboekenafdeling van Storytel. Pluk van de Petteflet hebben ze helaas niet in de aanbieding. Wel vind ik klassiekers als De kleine kapitein en De Gruffalo.

Maar mijn mooiste ontdekking is

Charlie and the Chocolate Factory, voorgelezen door Roald Dahl zelf.

Eindelijk verlies ik mezelf in een verhaal dat ik als klein meisje honderd keer zelf las. Het is even alsof ik weer op die achterbank zit, met mijn walkman in mijn knuisten geklemd.

Aan luisterboeken voor volwassenen moet ik nog even wennen. Maar voorgelezen kinderboeken? Alleen al daarvoor is het downloaden van de Storytel-app de moeite waard.

NICOLE Op de redactie hoor ik regelmatig de kreet: ‘waar haal je de tijd vandaan om zoveel boeken te lezen?’ Mijn antwoord op deze vraag is simpel: reis met het openbaar vervoer naar je werk en de wekelijkse leesuren strekken zich voor je uit. De teller bleef vorig jaar net onder de negentig boeken steken. Het luisterboek maakt mij dan ook vooral nieuwsgierig: zou ik er net zo verknocht aan kunnen raken als de papieren variant?

De reclame van Storytel die regelmatig op televisie voorbijkomt doet me geloven dat je bij elke bezigheid je oortjes in kan pluggen en verder kan gaan in je boek. In tegenstelling tot dit ideaalbeeld kom ik er al snel achter dat ik vooral een luie luisteraar ben.

Flinke aantallen wegtikken in het openbaar vervoer was mijn streven, uiteindelijk gebeurde het luisteren vooral in bed. In een stille omgeving kon ik me met gemak richten op het verhaal, maar in de ochtendspits lukte dit door het achtergrondgeluid veel minder. Regelmatig keek ik uit het raam en kwam er tien minuten

later achter dat ik een heel hoofdstuk had gemist…

Net als bij Anouk was de invloed van de voorleesstem de ontdekking van dit luisterexperiment. Het beste voorbeeld is misschien nog wel This was not the plan, een roman van Cristina Alger die al heel lang op mijn te-lezen-lijstje stond. Er zitten veel dialogen in het boek tussen mannelijke en vrouwelijke karakters. Elke keer als er een vrouw aan het woord kwam, koos de verteller ervoor om dat met een verhoging van zijn stem duidelijk te laten merken. Ik heb het precies veertig minuten volgehouden om daarnaar te luisteren. Zou ik nu nog snel de papieren versie van hetzelfde boek oppakken? Ik denk het niet.

Tegelijkertijd was mijn blijdschap groot toen bleek dat acteur Dan Stevens, o.a. bekend van Beauty and the Beast en Downton Abbey, zich ook heeft gewaagd aan het inspreken van boeken. Het leuke van de interface van Storytel is dat je niet alleen kan zoeken op auteur of titel, maar ook op voorlezer. Door juist hierop te zoeken heb ik dus uiteindelijk naar boeken geluisterd die ik zelf nooit zou hebben uitgekozen. En zeg nou zelf, voorgelezen worden door je favoriete acteur of schrijver, wie wil daar nou niet mee in slaap vallen?

Meer weten over Storytel? Kijk op www.storytel.nl.

WEEK VAN HET LUISTERBOEK De Week van het Luisterboek 2017 vindt plaats van 22 tot en met 28 mei. Kijk voor meer informatie op www.weekvanhetluisterboek.nl

0ȽOɁVɋD 6ɃDɑH

,Ɇ RɆVȻKɍOȼ ‘Wie zich het verleden niet herinnert, is gedoemd het opnieuw te beleven.’

PIFR48_Boekkrant128x94,5.indd 1

25-04-17 10:19

Deze thriller is vanaf 14 april overal verkrijgbaar.

Boeken Uitgeverij Conserve – mei 2017

Peter d’Hamecourt reist de grote Russische schrijver Fjodor Dostojevski achterna voor zijn boek In het spoor van de Russische ziel – Dostojevski tussen Europa en Rusland.

Hij reist door heel Europa vanaf Berlijn naar Dresden, kuuroorden als Bad Ems, Bad Homburg, Baden-Baden, Wiesbaden, Genève en Vevey. Dostojevski is gokverslaafd en overal waar hij komt maakt hij daarbij tal van schulden, dus om voorschotten van uitgevers te krijgen moet hij nieuwe boeken schrijven zoals De speler. Ondanks zijn gokschulden is hij kritisch op de Europese bevolking: de Duitsers vindt hij dom, de Zwitsers oplichters en de Fransen doortrapte poseurs.

Zo leren we de ware mens Dostojevski kennen, die maar een redding weet: de Russische ziel. Het boek werd op 29 april gepresenteerd in de Hermitage Amsterdam en bij boekhandel Pegasus.

Peter d’Hamecourt – In het spoor van de Russische ziel – Dostojevski tussen Europa en Rusland, 248 pagina’s (€ 19,99)

De roman Het suikervogeltje – Hoe de VOC weesmeisjes als toekomstige bruiden naar de Kaap liet uitvliegen van de in Zuid-Afrika wonende Nederlandse schrijfster Pauline Vijverberg, sluit mooi aan op de tentoonstelling Goede Hoop Zuid-Afrika-Nederland vanaf 1600. Zes Rotterdamse weesmeisjes worden door de VOC uitgenodigd om bruidje te worden van een kolonist in ZuidAfrika, dat begint met een avontuurlijke en gevaarlijke tocht per boot onderweg naar Afrika. Het suikervogeltje speelt in de periode van 1687-1701 tijdens het bestuur van gouverneurs vader en zoon Van der Stel.

Pauline Vijverberg – Het suikervogeltje – Hoe de VOC weesmeisjes als toekomstige bruiden naar de Kaap liet uitvliegen, 320 pagina’s (€ 19,99)

De jonge Surinaame debutante Ingrid Chen debuteert met de historische roman Het zilveren kruis – Een mysterie ontsluierd.

Het boek werd op 22 maart gepresenteerd in museum Bredius in Den Haag waar ds. Carel ter Linden het eerste exemplaar van het boek ontving.

De roman gaat over de negenjarige Damian die alleen met zijn vader in Amsterdam woont en zijn hele leven op zoek is naar zijn moeder. De speurtocht brengt hem in Nieuw-Nederland, het tegenwoordige New Jersey. Het boek gaat over geborgenheid, volwassene-kind-verhouding, vriendschap, verraad en liefde tegen de achtergrond van minder bekende historische feiten in de Gouden Eeuw.

Ingrid Chen – Het zilveren kruis – Een mysterie ontsluierd, 512 pagina’s (€ 24,99)

Uitgeverij Conserve In de boekhandel of te bestellen via www.conserve.nl

Gijs Creutzberg is elf als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. In zijn boek Het mozaïek vertelt hij het bijzondere verhaal over het kunstwerk van Thorn-Prikker dat gered werd uit de Duinoordkerk in Den Haag waar Gijs’ vader predikant was. Hij overlijdt al in het eerste oorlogsjaar. Zijn opvolger ds.

Kwint weigert NSB-generaal Seyffardt om zijn dochter Aleide te laten trouwen in deze kerk. Later besluiten de Duitsers dat de kerk gesloopt moet worden voor de Atlantik Wall (die daar nooit gekomen is). Het kunstwerk wordt ’s nachts gered, en nu is het te vinden in de Kloosterkerk.

Mevrouw Njiokiktjien ontving op 26 april in het Verzetsmuseum het eerste exemplaar uit handen van de bijna 90 jaar-oude psycholoog uit New York.

Gilbert Creutzberg – Het mozaïek – Den Haag in de oorlogsjaren, 280 pagina’s (€ 19,99)

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 7

LITERATUUR AUSTER

COLUMN

Het Boekenweekgeschenk

Paul Auster

Een vierdubbele wat als?

JONAS THYS

Denk jij weleens: was mijn leven anders gelopen als ik op een bepaald moment een andere keuze had gemaakt?

Deze gedachte vormt de rode draad in 4321, de nieuwe roman van de Amerikaanse auteur Paul Auster.

Door Nicole van der Elst

dit elke keer op een andere wijze.

Vooral aan het begin van het boek is dit verwarrend. Je hebt bijvoorbeeld de neiging om terug te bladeren om op een rijtje te krijgen in welk deel de ouders van Ferguson ook al weer gescheiden zijn.

Het bijhouden van aantekeningen is dan ook een must voor deze 900 pagina’s tellende roman. Vooral omdat bepaalde personages in alle vier de delen voorkomen, alleen is er telkens net iets anders; de relatie tussen Ferguson en zijn ouders, bijvoorbeeld. In zijn levenswandel moet hij het de ene keer stellen met een berooide vader die zijn bedrijf heeft verloren, terwijl je even later wordt geconfronteerd met een man die zakelijk uiterst succesvol is.

Het duurt even voordat je doorhebt dat toeval en willekeur een grote rol spelen in dit boek. Op het eerste gezicht lijkt 4321 een familiegeschiedenis waarin hoofdpersoon Archibald Ferguson begint met het beschrijven van zijn jeugdjaren in New Jersey. Bij het tweede deel begin je je pas achter de oren te krabben. De verhaallijn vertoont wel erg veel gelijkenissen met het hoofdstuk dat je net hebt gelezen.

Na de proloog waarin zijn voorouders voor het eerst voet zetten op Amerikaanse bodem, splitst het verhaal zich in vier delen uiteen. In Paul Auster, 4321, vertaelk deel groeit Ferguson ling: Ronald Vlek, Uitgeveop van kind tot jonge rij De Bezige Bij, 912 pagina’s man, alleen gebeurt (€ 24,99)

Wordt het niet saai om vier keer min of meer hetzelfde verhaal te lezen? Het antwoord is ja en nee. Auster heeft in zijn eerdere werk al bewezen dat hij een meester is in het beschrijven van kleine gebeurtenissen die het leven van zijn personages overhoophalen.

Ook in 4321 toont hij weer zijn meesterschap op dit terrein.

Vooral de beschrijving van een basketbalwedstrijd waarin Ferguson

Colson Whitehead voor het eerst te maken krijgt met rassengeweld voelt niet alleen beklemmend voor hem, maar is ook een opstapje naar de wijdverbreide rassenrellen die later in het verhaal zullen volgen.

Tegelijkertijd voelen de maatschappelijke ontwikkelingen waarmee de hoofdpersonen te maken krijgen ook vaak langdradig aan. Het beste voorbeeld is de lange verhandeling over de studentenprotesten aan het einde van de jaren zestig. Hoewel enkele personages uit het boek hier nauw bij betrokken zijn, speelt Ferguson slechts een bijrol. Je hebt de neiging om op dit soort momenten door te bladeren. Dat is jammer, omdat juist deze maatschappelijke onrust de tijdgeest van de jaren zestig zo goed weergeeft.

De echte gemiste kans is dat Ferguson in alle vier de verhaallijnen uiteindelijk op min of meer hetzelfde eindpunt uitkomt, in ieder geval in zijn professionele leven. Wil Auster benadrukken dat het leven niet maakbaar is omdat je toch altijd, al dan niet via een omweg, op hetzelfde punt uitkomt? Deze conclusie doet afbreuk aan de ingenieuze opzet van 4321, waarin juist de keuzes die Ferguson in elk afzonderlijk deel maakt zo interessant zijn. Maar zijn deze beslissingen nog wel zo belangrijk als ze uiteindelijk leiden tot dezelfde uitkomst?

Deze week werd bekendgemaakt dat de Belgische schrijfster Griet Op de Beeck het Boekenweekgeschenk voor het komende jaar zal schrijven. Het nieuws haalde zelfs de dagelijkse talkshow van Matthijs van Nieuwkerk. Onwillekeurig moest ik denken aan een winderige donderdagavond in 2009. Ik liep op de Keizersgracht, zoekend naar de plek waar ik die ochtend mijn auto geparkeerd had, toen ik vanachter een paraplu mijn naam hoorde roepen. Het was Henk Kraima, toenmalig directeur van de CPNB (Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse boek). Hij vroeg me of ik de volgende dag even langs kon komen op zijn kantoor, want hij had mooi nieuws voor me. Weglopend kon hij niet nalaten eraan toe te voegen dat het om Joost Zwagerman ging. Toen wist ik genoeg.

Het motto van de Boekenweek 2010 zou zijn: Titaantjes – opgroeien in de letteren. Aan het eind van de zomervakantie rondde Joost zijn novelle af, met de titel Duel. Hij had het verhaal gesitueerd in de kunstwereld en de plot draaide om de verdwijning uit het museum van een topstuk ter waarde van vele miljoenen euro’s.

Met de worsteling van Jelmer Verhooff, directeur van museum Holland in Amsterdam, tekent de auteur een schrijnend beeld van de mores in de museale wereld. Een kleine twee maanden voor de start van de Boekenweek 2010 werd de oplage vastgesteld op ruim 800.000 exemplaren.

Een drukkerij in de buurt van Leipzig had de opdracht binnengesleept, na onderhandelingen met onze productie-manager, Michiel Gaaf. Door de directie van de drukkerij werden we uitgenodigd om het bedrijf te bezoeken in de week waarin Duel gedrukt zou worden. We vlogen via Frankfurt naar Leipzig, waar we landden op een immens groot vliegveld dat tijdens de Koude Oorlog aangelegd was als thuishaven van de Oost-Duitse luchtvloot, maar nu dienst deed als regionaal verkeersknooppunt. In Leipzig aten en logeerden we in het oude centrum. Het vroor twintig graden.

Nog nooit heb ik het zó koud gehad.

De volgende morgen werden we naar de drukkerij buiten Leipzig gebracht, waar we werden opgewacht met Kaffee und Brötchen. Gebruikmakend van een eindeloze PowerPoint-presentatie schetste de directeur ons en vooral zichzelf een glorieuze toekomst voor zijn bedrijf. Joost had meer interesse voor de werkvloer. Druk- , bind- en sorteermachines werkten op volle toeren. Wat begon met losse drukvellen eindigde uiteindelijk in boeken.

Hoeveel pallets heb je nodig om 800.000 exemplaren te dragen en hoeveel vrachtwagens rijden er dan van Leipzig naar het Centraal Boekhuis in Culemborg? Joost rekende het allemaal uit en raakte steeds enthousiaster. Ik geloof oprecht dat dit bezoek voor hem het hoogtepunt was van het hele boekenweekavontuur.

Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding. www.magonia.nl

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 8

BOEKENKRANT TIPT THUIS BEN JE Drie jaar lang deelde Arnon Grunberg zijn leven als hotelmens op De Correspondent.

Wat begon als een serie waarin het hotel de belangrijkste hoofdrolspeler zou zijn, werd gaandeweg een onderzoek naar de vraag waar je thuis bent. Thuis ben je is het openhartige Arnon Grunberg, Thuis ben je, verslag van deze zoekDe Correspondent, 256 pagina’s (€ 12,50) tocht, waarin angsten, verlangens, teleurstellingen en geluksmomenten een hoofdrol spelen.

DE ONEINDIGE FAMILIE Misschien was je eerste kennismaking met auteur Kevin Wilson wel in de bioscoop.

Vorig jaar draaide namelijk De familie Fang, naar zijn gelijknamige boek, in onze zalen. Zijn nieuwe roman belooft weer net zo grappig te worden. In dit boek draait het om Kevin Wilson, De oneindige een experiment waarbij familie, vertaling: Wiebe Buddingh, Uitgeverij De Harmoeen dokter wil bewijzen nie, 384 pagina’s (€ 22,50) dat hoe meer ouderlijke liefde een kind krijgt in de eerste jaren van zijn leven, des te beter het volwassen zal worden. Dit loopt faliekant mis.

De gloed van de maan In Maangloed beschrijft Michael Chabon het bewogen leven van zijn grootvader. Als hij aan het sterfbed van de oude man zit, hoort de schrijver verhalen over diens roerige leven.

Door Cees van Dijk Michael Chabon (1963) debuteerde eind jaren tachtig met de roman De geheimen van Pittsburgh, een gedeeltelijk autobiografisch verhaal over een student die in een driehoeksverhouding terechtkomt met een jongen en een meisje.

Na een omvangrijk maar niet gepubliceerd manuscript voltooide hij in 1995 binnen enkele maanden de roman Wonderboys. Een aantal korte verhalen, romans, essays, columns en filmscenario’s volgde. Maangloed is zijn nieuwste roman.

Terwijl de zware medicijnen de pijn die de botkanker veroorzaakt enigszins verlichten, vertelt Chabons opa over zijn jeugd in de joodse achterbuurten van Philadelphia en praat hij over de opkomst van de Nazi’s in het vooroorlogse Duitsland. Ook beschrijft hij de herinneringen over de liefde die hij voelde voor zijn

kreeg kanker van die hormoontherapie […]. Wanneer waren ze dan gelukkig?’ ‘In de ruimtes ertussen,’ oppert Chabon.

Dit fragment typeert Maangloed, een boek waarin fictie en werkelijkheid naadloos op elkaar aansluiten en ongemerkt in elkaar overvloeien.

Daardoor is het geen puur biografisch boek, maar bevat het wel tal van persoonlijke herinneringen die de auteur op de voor hem zo kenmerkende wijze beschrijft. Soms wrang, soms tragikomisch, een andere keer zakelijk. Zelf zegt hij in een persoonlijke noot in het begin van zijn boek: ‘Bij de voorbereiding van deze memoires heb ik me aan de feiten gehouden, Tot op het einde, als hij behalve als de feiten na de begrafenis van weigerden zich te zijn grootvader een conformeren aan de hotelkamer deelt met herinnering.’ zijn moeder, blijft hij Met de indringende worstelen met alles wat beschrijving van zijn hij heeft gehoord. ‘Denk grootvader trekt Chaje dat ze ooit gelukkig bon de lezer vanaf de zijn geweest?’ vraagt zijn eerste alinea in zijn moeder hem, doelend verhaal. Als meesterlijk op het huwelijk van verteller houdt hij die haar ouders. ‘Absoluut,’ aandacht vast tot het antwoordt Chabon. Zijn einde van Maangloed, moeder betwijfelt dat en zegt: ‘Zij werd gek. Hij Michael Chabon, Maangloed, en tot de laatste adem vertaling Gerda Baarman, Jan van zijn opa. ging failliet. Ze konden de Nijs en Tjadine Stheeman, geen kinderen krijgen.

Uitgeverij Ambo|Anthos, Hij ging de bak in. Zij 406 pagina’s (€ 24,99) vrouw, ondanks haar merkwaardige trekjes. Hoewel zijn einde nadert, kan hij nog vol passie vertellen over het Amerikaanse ruimtevaartprogramma dat hem zo fascineerde en de rol die raketspecialist Werner von Braun in zijn leven speelde.

Chabon luistert naar verhalen over oorlog, geweld, avontuur, liefde en lust in het Amerika van de twintigste eeuw. Tegelijk beseft hij dat de waarheid niet altijd de boventoon voert. Geheimen beheersten het leven van zijn grootvader, maar nu de dood in aantocht is, moet de oude man zijn verhaal kwijt. Chabon luistert, registreert en noteert.

MEXICAANSE VECHTERSBAAS

De schaduw boven Columbia

ASTRONAUT Pieter Kranenborg debuteert op 22-jarige leeftijd met deze verhalenbundel, waarvoor hij onder andere inspiratie opdeed in Japan.

De rode draad door de verhalen zijn mensen die zich bewegen, zoals lifters, een wandelaar, een astronaut en een trambestuurder.

Ze worden allemaal geconfronteerd met iets waarmee ze nog niet bekend waren voordat ze vertrokken.

LEVENSVERHAAL

In De vorm van ruïnes verdiept Juan Gabriel Vásquez zich in twee moorden die een cruciale plek innemen in de Colombiaanse geschiedenis. Op deze manier wil hij ontdekken waarom de maatschappij van het land zo doordrongen is van geweld.

Pieter Kranenborg, Astronaut, Uitgeverij van Oorschot (€ 17,99)

HET MOZAÏEK In de aanloop naar de maand mei verschijnen er traditiegetrouw veel boeken over de Tweede Wereldoorlog. In Het mozaïek is een hoofdrol weggelegd voor de Haagse Duinoordkerk, het gebouw dat moest wijken voor de bouw van de Atlantik Wall.

Het mozaïek dat in de Gilbert Creutzberg, Het mozakerk hing, dat nu nog iek, Uitgeverij Conserve, steeds te bezichtigen 400 pagina’s (€ 19,99) is in de Kloosterkerk in Den Haag, speelt een belangrijke rol in deze roman.

ontmoette. Eveneens gaat hij in op de geboorte van zijn dochtertjes en het vaderschap.

Centraal staan echter zijn ontmoeting en zijn interacties, die vaak meer weghebben van regelrechte aanvaringen, met Carlos Carballo.

Een personage dat stellig gelooft in een aantal complottheorieën en probeert om Vásquez ervan te overtuigen een boek te wijden aan de dood van Gaitán en Uribe.

Door Katy Hurkmans Vásquez vraagt geduld van de lezer.

De vorm van ruïnes is geen boek dat er in een rotvaart vandoor gaat.

In deze roman keert De schrijver neemt de tijd om aan Vásquez terug naar te tonen hoe de onderlinge relaties zijn vaderland. Hij tussen de personages liggen en hij voert hierin onderzoek verweeft persoonlijke ervaringen naar de dood van de met het heden en de complexe, chaliberale politicus Jorge otische geschiedenis van Colombia.

Eliécer Gaitán in 1948 Bovenal wil hij aantoen generaal Rafael nen dat het verleden Uribe Uribe in 1914. impact heeft op het Twee mannen die het heden en niet alleen op potentieel hadden om de samenleving, maar Colombia uit het slop te ook op het individu. Dat trekken. vergt tijd en de nodige Hoewel de auteur in het afwisseling tussen nawoord duidelijk zegt persoonlijke bespiedat het boek een fictief gelingen en terugblikwerk is, doet het erg ken op de historische autobiografisch aan. Dit gebeurtenissen en komt doordat Vásquez hun nasleep. Door zichzelf opvoert als perhet ontrafelen van de sonage. Hij vertelt hoe moorden probeert Váshij als student gefasJuan Gabriel Vásquez, De quez het Colombia van cineerd raakte door de vorm van ruïnes, vertaling: vandaag te begrijpen gebeurtenissen op 9 Brigitte Coopmans, Uitgeveen daarmee de impact april 1948 en hoe hij zijn rij Signatuur, 560 pagina’s op zijn eigen leven. vriend dokter Benavides (€ 24,99)

Juan Gabriel Vásquez FRANCISCO CAÑEDO

Het geduld van de lezer wordt echter ruimschoots beloond in het tweede deel van het boek met een knappe mengeling van feiten en fictie, waarin de vraag wie er nu eigenlijk verantwoordelijk was voor de moorden centraal staat.

De vorm van ruïnes mag best een ambitieuze roman worden genoemd die overigens bol staat van de links en verwijzingen naar Vásquez’ eigen werk en naar dat van zijn landgenoot Gabriel García Márquez.

Het is een aanrader voor iedereen die houdt van het nodige realisme verpakt in een fictief jasje en de tumultueuze geschiedenis van het Zuid-Amerikaanse continent wel kan smaken.

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 9

KOPDICHT

Koppen vol verwarde energie Weinig mensen zullen klagen dat het nieuws te begrijpelijk is. Om de dagelijkse maalstroom van krantenartikelen te duiden, zijn analisten nodig. Maar om er verwarring aan toe te voegen, is een absurdist nodig. Die absurdist is Ronald Snijders.

Door Erik de Vries Lentsch Wekenlang heeft Snijders krantenkoppen uit hun verband gerukt en ze omgesmeed tot poëzie vol humor en wanorde. Zijn dichtkunst, uit dagbladen gegrepen, is nu verzameld in de Kopdichtbundel.

‘Wat mij aanspreekt in het absurdisme is dat het een nieuwe wereld oproept waarin je moet afstappen van bestaande denkpatronen – een parallel universum waarin nieuwe mogelijkheden bestaan,’ vertelt Snijders. ‘Ik heb veel samengewerkt met mede-absurdist Fedor van Eldijk, bijvoorbeeld aan De Alfabetweter, en met hem heb ik zo’n wereld gecreëerd, waar we ons in begeven met onze boeken. Het is een soort absurdisme dat de humor opzoekt, geïnspireerd door Monty Python, Herman Finkers en Jiskefet.’

Snijders blijft dan ook weg bij het hardcore absurdisme van Samuel Ronald Snijders Beckett en de existentialisten uit de jaren vijftig en zestig. ‘Dat is vrij seriook altijd fijn. Sommige koppen zijn eus. De boodschap daarvan is dat er geen zin of betekenis bestaat. Ik haal algemeen inzetbaar, zoals “Hoe gaan daar geen hoop uit. Ik geloof ook niet we hierna verder?” Het liefst heb dat de wereld een achterliggende zin ik een kop die iets gestoords heeft.

Gelukkig worden er poëtische, tot de heeft, maar nu die wereld er toch is, verbeelding sprekende krantenkopvind ik het wel zo leuk om ermee te pen geschreven. ‘“Wij mensen zijn kloten en te spelen.’ altijd onaf,” of “Ik ben verdwaasd Het schrijven van de Kopdichtbungaan douchen,” dat zijn al hele verdel was volgens Snijders een soort halen op zich,’ vindt Snijders. ‘Kopspelen. ‘Dat is het leuke aan zo’n penmakers willen je namelijk hun kopdicht, ik heb mijn eigen spelreartikel intrekken. Dat heb ik achter gels gecreëerd. Ik verzamelde van elkaar gezet in gedichten. Het is zaterdag tot donderdag krantenkoppen en ik mocht alle landelijke kran- samengeklonterde verleiding.’ ten gebruiken. Zo had De Kopdichtbundel is ik elke week een A4’tje dus allesbehalve stofmet koppen. Dat waren fige poëzie. Snijders dan de dichtregels waar vertelt dat hij al van ik het maar mee moest tevoren had besloten doen. Ik was een dag dat de bundel rockbezig met selecteren en ’n-roll moest worden. de eindpuzzel, het schrij‘Dat is goed voor de ven van het kopdicht, toegankelijkheid. Zodra duurde meestal maar je bij het lezen denkt een uur.’ dat je een kopdicht Voor de uiteindelijke snapt, moet er een zin selectie koos hij koppen komen waardoor het die iets bijzonders hadhonderdtachtig graden den. ‘Het is prettig als Ronald Snijders, Kopdichtbundraait. Je moet even er emotie in zit. Seks, del, Uitgeverij De Harmonie, door elkaar geschud drugs en rock-’n-roll zijn 49 pagina’s (€ 15,90)

DAVID COHEN DE LARA

worden. Een gedicht moet het prettige gevoel geven dat het ergens “klopt”, maar je moet het niet helemaal snappen,’ vertelt hij. ‘Literatuur beklijft beter als er iets van een mysterie om blijft hangen.’

Snijders ontregelt niet alleen in deze bundel, het is een rode draad door al zijn werk. ‘Ik had een programma op Radio 1, Binnenland 1, met het doel om zo radio-achtig mogelijk te klinken. Als de luisteraar dan helemaal in het geluidslandschap en het idioom van de zender zat, zond ik vervolgens hele rare nieuwsberichten uit. Ik probeerde mensen een rad voor de ogen te draaien.’ Er zijn patronen, conventies in de media, vertelt hij. ‘Een sportverslaggever praat op een manier die in het echte leven vreemd zou zijn. Waarom?

Politiek verslaggevers in Den Haag spreken eigenlijk heel raar. En poëzie wordt voorgelezen alsof de woorden zóveel belangrijker zijn dan een boodschappenlijstje.’

Als voorbeeld van een conventie die doorbroken wordt noemt Snijders de niet-Kunstmanifestatie, die een paar jaar geleden door een aantal

van zijn vrienden is georganiseerd.

‘Ze lieten zowel kunstenaars als nietkunstenaars voorwerpen inzenden die in hun ogen geen kunst waren en die werden vervolgens tentoongesteld. Voor mij is die tentoonstelling een van de grootste kunstwerken van de afgelopen jaren. Als je een willekeurig voorwerp in een kunstzinnige omgeving plaatst, dan wordt het kunst. Slechte kunst, weliswaar.

Maar toch kunst. Dat vind ik een interessant gebied.’

Zo is het volgens Snijders ook met de Kopdichtbundel. ‘Mensen denken dat ze een dichtbundel lezen, want het ziet er zo uit, met de correcte bladspiegel. Maar het is een soort fuck you. De teksten zijn alleen verkleed als gedichten. Het zíjn natuurlijk gewoon krantenkoppen.’

Er zit voor hem geen idealisme of activisme achter het spel met conventies. ‘Het is hoogstens een irritatie die beteugeld moet worden, een soort pubergedrag, maar ik wil mensen niet per se veranderen of wakker schudden. Het zou leuk zijn om mensen te inspireren. Ik krijg zelf graag een frisse blik aangereikt door kunst.’

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 10

BOEKFRAGMENT

Madame Manet Dit boek vol geruchtmakende schilderijen en oude foto’s leest als een roman en biedt evengoed een sprankelend kunsthistorisch tijdsbeeld van Parijs in de negentiende eeuw.

Ton van Kempen & Nicoline van de Beek, Madame Manet. Muziek en Kunst in het Parijs van de Impressionisten, Uitgeverij Het ArchiefCollectief, 364 pagina’s (€ 32,50) www.Madamemanet.nl

De journalist droeg dezelfde kleding als bij zijn eerste bezoek; het jasje dat zo ongewoon kort valt bij de polsen. ‘Madame Marie?’ Hij maakte een knikje door de knieën en nam wat onhandig maar vrolijk afscheid.

‘Ik zie u morgen weer!’

Dat vermoeden had ik al, dacht ik terwijl ik hem voorliep naar de deur.

Zijn schoenen kletsten op de trap, aan het eind klonk een sprong. Ik moest glimlachen. ’t Is net of een van de zonen Manet weer het huis in- en uitgaat, dacht ik, zo lekker plomp en met veel lawaai. Soms betreur ik het wel dat mijn reukorgaan zo goed ontwikkeld is. De geur van kruidnagels bleef lang hangen in mijn neus en als vanzelf mijmerde ik over de dagen waarop ik er altijd twee of drie méér gebruikte dan een recept voor stoofpot aangaf. In desserts gebruikte ik ze trouwens ook. Bij appelen uit de oven duwde ik altijd een kruidnagel in een stuk pijpkaneel.

Terwijl ik eerder vanmiddag het dienblad met de café garni binnenbracht hoorde ik madame juist

zeggen: ‘C’est toujours l’amour, monsieur’. Ze liet een veelbetekenende stilte vallen, waarbij ze haar lippen samenperste tot een kus. De kus trok enorm de aandacht; haar gesprekspartner hield zijn blik lang op haar gericht. Zelf had hij vandaag zijn haar gepommadeerd.

Madame maakte een haastig gebaar met haar hand. ‘Ja, toe maar, zet het dienblad hier maar neer Marie, dan kan ik inschenken.’

Ik moest het kleine bijzettafeltje pakken om bij monsieurs fauteuil te plaatsen. Even schoot het gemeen in mijn knie, maar ik wist me te herstellen en keerde zonder brokken met het tafeltje terug. Madame hing voorover met de suikerpot om zijn koffie te zoeten.

Daarna schonk ze zichzelf kirrend ook een petit café in. Terug in de keuken nam ik kleine slokjes van wat ik had achtergehouden.

‘Toujours l’amour’… Ik keek naar de bol knoflook op de schaal. Zo mooi verbonden met elkaar, al die teentjes in die velletjes, zo helemaal naar elkaar gevormd. Mijn liefde heb ik aan deze familie gegeven, dacht ik. Ik heb nooit een man gehad, en na het debacle met Maurice – met wie ik vanaf het eerste moment een toekomst zag – ook nooit meer willen hebben. Kinderen heb ik zodoende ook niet gekregen.

Ik zette het kopje in het teiltje en toen ik mij omdraaide leek alles

anders. Van deelnemer was ik heel even toeschouwer geworden; ik zag mezelf staan, op die vertrouwde plek. Mijn magere lijf, waar de jurk los omheen valt, mijn schouders gekromd van de pijn, mijn benen wat uit elkaar gezet om stevig op de grond te staan. Ieder voorwerp kreeg betekenis. Bordjes waar de familie nog van had gegeten, de zilveren taartschep waar monsieur Édouard nog eens van had gelikt, de linnen doeken die de oude madame Eugénie ooit thuisbracht van Au Bon Marché…Wat heb ik veel meegemaakt met deze familie, dacht ik. Ik zag hoe de oude monsieur Manet zijn zoons wilde sturen in het leven.

Ik begreep best dat monsieur Édouard dat niet kon verdragen, dat hij echt zijn eigen weg moest gaan. Alles heb ik met hen beleefd: de goede en de slechte dagen van Parijs, de ruzies, de momenten van geluk, de rampspoed van ziektes en overlijden, de stijgende melkprijzen, het alledaagse. Eigenlijk liep ik tussen hun levens door, telkens met een dienblad, een emmer of een arm vol preien.

BOEKFRAGMENT

De wolkenmuzikant Zijn hele leven lang heeft Nabiel Europa geïdealiseerd: waar de bodem vruchtbaar genoeg was voor de grote muzikanten van de romantiek en de filosofen van de verlichting, moet de samenleving wel bloeien.

Bij aankomst in Brussel is hij dan ook stomverbaasd. De wijk waarin hij is terechtgekomen is nog armoediger dan zijn oude stadsdeel in Bagdad en buiten de kroeg is niemand geïnteresseerd in zijn bevlogen theorieën over de ideale samenleving.

Ali Bader, De wolkenmuzikant, vertaling: Richard van Leeuwen, Uitgeverij Jurgen Maas, 107 pagina’s (€ 16,95) www.uitgeverijjurgenmaas.nl

Nabiel belde op een avond zijn vader om hem te vertellen dat hij had besloten die nacht het land te ontvluchten met een smokkelaar.

Zijn vader deed zijn best om hem van deze gevaarlijke gedachte af te brengen. Hij zou beslist niet gelukkig worden in ballingschap. Hij herinnerde hem aan een familielid dat lange tijd in Amerika had gewoond, waar hij agent was geworden van Buick, een beroemd, klassiek automerk. Ondanks de vele gevaren, vooral na de Amerikaanse bezetting, was hij naar Irak teruggekeerd en had een zaak geopend waar producten van Yves Saint Laurent en

een aantal Franse parfums werden verkocht. Hij had de winkel al snel gesloten omdat die producten na de oorlog onverkoopbaar waren geworden. Hij had nog een of twee andere winkels geprobeerd, op verschillende plaatsen, waar damestassen werden verkocht, vooral van wereldberoemde merken als Hermès, Louis Vuitton, Dior, Fendi, Gucci, Bottega Veneta, Prada, Céline, Chloé, Mulberry, Michael Kors en andere merken die de wereld van de vrouwenmode sinds het midden van de twintigste eeuw hadden gedomineerd. Maar het liep niet zoals hij had gehoopt. Nadat hem duidelijk was geworden dat de mensen in het geheel niet meer geïnteresseerd waren in deze artikelen, opende hij weer een andere winkel, een grote zaak in de Karradastraat, die dure Iraanse bidkleden verkocht.

‘Wat wil je daarmee zeggen?’ vroeg Nabiel aan zijn vader.

‘Wat ik wil zeggen, is… Wat ik wil zeggen, is… Heel eenvoudig, dat je daar geen rust zult vinden.’

‘Waarom denk je dat?’

‘Ik weet dat je risico’s zult nemen en dat je later gedesillusioneerd zult terugkomen.’

‘Daar is geen sprake van.’

‘Dat zeggen ze allemaal in het begin.’

‘Hoezo?’

‘Gewoon, omdat je daar geen passend leven kunt opbouwen.’

‘Hoe weet je dat?’

‘Iedereen die is weggegaan is later weer teruggekomen.’

‘Ze zijn allemaal teruggekomen?

Wat dan nog?’ zei Nabiel spottend.

Even stilte. Toen zei zijn vader met meer gedecideerde stem: ‘De vraag is waarom je zou vertrekken als je toch terugkomt.’

‘Ik kom niet terug.’

‘Luister naar mijn raad!’

‘Wat is je raad dan?’

‘Je zult daar niet het leven krijgen waar je van droomt.’

‘Waar krijg ik dat dan wel? Hier soms?’ vroeg hij op schampere toon.

‘Hier weet je tenminste hoe het is. Je kent de mensen goed, de gewoonten, de taal, het leven…’

‘Het leven?’

‘Ja, het leven.’

‘Wat betekent het leven voor jou? Ik heb geen leven hier.’

‘Wat bedoel je daarmee?’

‘Dat kan ik je niet uitleggen. Maar ik begin te twijfelen of we dezelfde ideeën hebben over het leven.’

‘Ik denk niet dat we verschillend over het leven denken.’

‘Dat denk ik wel.’

‘Wat betekent “leven” voor jou dan?’

‘Voor mij…’

‘Zeg wat je bedoelt.’

‘Ik bedoel niets! Ik vertrek vandaag, en daarmee uit.’

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 11

BOEKFRAGMENT

Evenwicht Zou je met obesitas een maagverkleining overwegen in het ziekenhuis waar je werkt? Marli gaat geïnteresseerd op onderzoek uit, maar komt dan tot schokkende ontdekkingen.

Jacqueline Coppens, Evenwicht, Uitgeverij Ellessy, 389 pagina’s (€ 19,95) www.ellessy.nl

‘Ik codeer de gegevens van De Goei die ik wel kan vinden en probeer me de namen te herinneren van de patiënten die sinds de aanstelling van Van de Boom zijn overleden. Ik weet het zo niet meer, maar ik kan het altijd opzoeken in ons systeem.

Als een soort zekerheid wil ik die dossiers nalezen, mocht ik alsnog voor een maagverkleining kiezen. En toch komen ze vanuit het hele land naar ons ziekenhuis voor een maagverkleining. Door Van de Boom heeft het ziekenhuis een uitstekende reputatie op het gebied van de bariatrische chirurgie opgebouwd. Een huivering doortrekt mijn lichaam als ik denk aan De Goei die hoopvol in een operatie was gestapt om zijn gezonde gewicht terug te krijgen. Wat een afschuwelijk einde. Ik vraag me serieus af hoe dit heeft kunnen gebeuren bij een chirurg, die als de beste van het land staat aangeschreven.’

Proloog Kon ik mijn ogen maar voor altijd sluiten. De schrijnende pijn onder mijn wenkbrauwen maakt me sta-

pelgek. Ik doe opnieuw een poging om mijn hand naar de trekkerige jeuk boven mijn ogen te brengen, maar ik heb nauwelijks kracht in mijn arm. De duisternis is inktzwart.

Het voelt alsof ik diep onder de aarde verborgen ben. Het dagelijks leven van een blinde en wat was ik blind. Het is een monster dat mij hier gevangen houdt. Hoe lang lig ik hier al? Een paar uur, een dag? Echt heel lang kan het niet zijn. Ik leef nog! Of laat hij mij hier langzaam sterven? Ik spits mijn oren als ik meen iets te horen en beweeg mijn hoofd naar het geluid. ‘Help! Help me dan!’ dreunt er in mijn hoofd en ik open mijn mond, maar ik kom niet verder dan een paar schorre klanken van achter uit mijn keel.

Ik bevochtig mijn opengebarsten lippen en proef bloed. Mijn strot is gortdroog. Ik verzamel zoveel mogelijk speeksel en slik het door. Ik teer op mijn eigen lichaamssappen.

Bijna schiet ik in een hysterische lachstuip om de uitgehongerde status waarin ik mij bevind. Stekende pijn doorboort mijn borstkas als ik daarna de longen uit mijn lijf hoest.

Ik moet me niet gek laten maken, mijn hoofd is het enige instrument dat laat weten dat ik besta. Ineens hoor ik het zoemen van een vlieg langs mijn oren, dan moet er leven in de buurt zijn. Is er nog hoop? Ik voel gekriebel op mijn wangen, ik schud mijn hoofd, het zoemen stopt.

Waar zit die klootzak? Ik snuif diep door mijn neus en blaas mijn adem vanuit mijn mondhoeken over mijn wangen. Ik stop deze zinloze actie als het tot me doordringt dat ik in een dom gevecht ben met een onschuldige vlieg. Kom terug vlieg, smeek ik in stilte. Wijs mij de weg naar de uitgang van deze hel. Alsof mijn gedachten gehoord worden, verschijnt er een flauw lichtschijnsel op het plafond, gevolgd door het kraken van een deur. Ik zet mijn kaken klem als ik in de verte iemand zwaar hoor ademen. Ik draai mijn hoofd opzij naar het geluid. Schijnbaar komt het van achteren en met alle kracht die ik in me heb, gooi ik mijn hoofd in mijn nek. Met al mijn zintuigen op scherp luister ik naar de voetstappen die dichterbij komen, terwijl de adrenaline door mijn lijf wordt rondgepompt.

BOEKFRAGMENT

Het suikervogeltje Weesmeisje Ariaan en haar zusje Willemijn worden door de VOC uitgenodigd om bruidjes te worden van kolonisten in Zuid-Afrika. Deze historische roman speelt tussen 1687 en 1701 en gaat over de band tussen twee zusjes, de opbouw van een nieuwe kolonie, loyaliteit en liefde.

Pauline Vijverberg, Het suikervogeltje, uitgeverij Conserve, 320 pagina’s (€ 19,99) www.conserve.nl

De regent keek zelfgenoegzaam naar haar als naar een vergissing.

Ariaan bewoog haar tenen in haar schoenen. ‘Ik heb een belangrijk voorstel en wil dat eens met jullie bespreken,’ begon hij plechtig. Hij zat met een regentes en de binnenmoeder aan de grote vergadertafel.

Achter hem hing een schilderij van zijn voorgangers, voor deze kamer in opdracht geschilderd. ‘Wij zoeken vrouwen om met de boeren in de Kaap te trouwen.’

Doodse stilte. Verwarring. Een moment lang vergat Ariaan te ademen. Ze wilde een vraag stellen, maar de regent hield zijn hand op ten teken dat hij nog niet was uitgesproken. ‘Op deze tafel ligt een brief van de Rotterdamse Kamer van de Heren Zeventien van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, de voc.’

Hij sprak langzaam alsof hij anders de boodschap niet goed kon overbrengen, ieder woord apart uitspre-

kend. Vorsend keek hij de meisjes aan. ‘Hebben jullie wel van de voc gehoord? Of van de Kaap?’

Ariaan dacht, mijn vader was een zeeman, natuurlijk weet ik van de Kaap, en wilde dat zeggen, maar iets in de ogen van de regent weerhield haar ervan. Het bleef stil, er werd wat heen en weer geschuifeld. Ariaan wilde weer iets vragen, maar opnieuw hief de regent waarschuwend z’n vinger.

‘Graag horen we meer van u over de voc,’ zei Petronella beleefd en maakte een kniksje.

De mondhoeken van de regent krulden omhoog. ‘Mooi.’ Hij drukte zijn vingertoppen nadenkend tegen elkaar aan. ‘In 1602 werd de voc opgericht. Zoals jullie misschien weten, is de voc de grootste handelsmaatschappij ter wereld. Een aantal jaar geleden is op Kaap de Goede Hoop door de voc een Hollandse buitenpost gesticht. Een bestemmingsdorp noemen we dat ook wel.’

Hij slikte. ‘Waarom is dat belangrijk?’

Zonder een antwoord af te wachten, vervolgde hij. ‘Om verse levensmiddelen, water en medische hulp voor de schepen op weg naar Indië aan te bieden. Een van de Hollanders, Van Riebeeck, bouwde een fort. Er is een tuin aangelegd om groenten en granen te kweken.’ De regent keek hen nu een voor een doordringend aan. Het leek of hij zich ervan wilde vergewissen dat ze opletten.

‘Maar,’ en hierbij stak hij belerend een vinger omhoog. ‘Maar deze compagniestuin voorziet niet in de behoeften van het steeds groter aantal passerende schepen. Er wordt niet genoeg verbouwd.’ De regent pauzeerde even, wreef met zijn handen over elkaar en vervolgde zijn verhaal.

‘Met Simon van der Stel als nieuwe commandeur zijn de zaken efficiënter geworden. Hij heeft een vruchtbare vallei in het binnenland gevonden. Twee jaar geleden hebben de Heren Zeventien het besluit genomen een aantal kolonisten naar de Kaap te zenden om te helpen met het cultiveren van de grond. Nu willen ze zelfs zoveel mogelijk pioniers naar Afrika sturen. Van der Stel wil de stad vergroten! Een beter ziekenhuis neerzetten! Het onderwijs verbeteren!’ De regent ging steeds harder praten. ‘Hij is op zoek naar Hollandse boerengezinnen. Hij is vooral geïnteresseerd in landbouwkundigen en huwbare vrouwen.

Begrijpen jullie dit?’

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 12

SPANNING BOEKENKRANT TIPT IN ONSCHULD In 2013 debuteerde Melissa Skaye met Virtuele Tango, de start van haar VT-reeks. Nu maakt ze een uitstapje met de op zichzelf staande thriller In onschuld.

Hoofdpersoon Yara wordt daarin op een dag wakker in haar eigen achtertuin. Ze is bont en Melissa Skaye, In onschuld, blauw en kan zich niet Uitgeverij Letterrijn (€ 17,50) herinneren hoe ze daar terechtgekomen is. Door middel van hypnose komt ze langzamerhand te weten wat haar voor gruwelijks is overkomen.

‘Peter Sellers in drie verschillende rollen’ De situatie van de drie hoofdpersonen uit Het Brussel-syndroom wordt vergeleken met die van Peter Sellers in de film Dr. Strangelove van Stanley Kubrick over de Koude Oorlog. Ze zijn bang dat elke actie om de ‘Dark Force’ te ontmantelen onafwendbaar zal leiden tot de ondergang.

In dit geval niet die van de wereld, maar van Europa.

Door Janneke Blok

JOYRIDE & ANDERE SPANNENDE VERHALEN In deze bundel zijn de spannendste verhalen van René Appel samengebracht, waaronder enkele verhalen die eerder in gerenommeerde Amerikaanse thrillermagazines verschenen.

Rode draad door Joyride vormen mensen die zich op een allesbepalend keerpunt bevinden: loopt het uiteindelijk goed af, of gaat het toch fout?

BREXIT

René Appel, Joyride & andere spannende verhalen, Uitgeverij Ambo|Anthos (€ 12,50)

Op een dag krijgen Thomas Van den Broeck, president van de Europese Unie, Brits toponderhandelaar David Fox Cabane en Europa-journaliste Marie Vaerewyck alle drie dezelfde anonieme e-mail met de vraag: ‘Hoe kan de EU het verloren vertrouwen van haar kiezers terugwinnen?’

Wanneer ze niet binnen het gestelde ultimatum reageren, worden zes eurocommissarissen ontvoerd. Het

de politiek maakt de plot gelukkig ‘Zilveren trio’ is tot elkaar verooreen hoop duidelijk over de politieke deeld om Europa uit handen van de wereld vol intriges, politiek spel en Dark Force te redden. Hun interesse machtsmisbruik. Zo valt ook de link wordt al gauw gewekt door de Britse met de film Dr. Strangelove volledig politica Karen McGillen, voorzitster van de denktank GEBTE (Give Europe op zijn plaats.

Het zijn daarnaast ook de personaBack to the Europeans). ges en hun innerlijke worstelingen Het Brussel-syndroom is een actuele die de politieke wereld voor de thriller geïnspireerd op de Brexit. minder politiek geëngageerde lezer Het is daarom vooral een aanrader invoelbaar en inzichtelijk maken. voor de echte politieke kenner. Het Niet alleen politieke belangen speis dan ook niet verrassend dat het boek is geschreven door twee profes- len een rol, maar de personages hebben ieder ook hun sionals: Marc Buelens, eigen verhaal en motiedoctor in de Organisaven die van invloed zijn tiepsychologie, en zijn op hun beslissingen. Zo zwager en oud-adviseur blijkt de president van en partijvoorzitter van de Europese Unie er verschillende ministers, een geheime affaire op Raf Vermeiren. Samen na te houden en mist zijn zij er uitstekend in de gehaaide journageslaagd één verhaal te liste ‘Madame Europe’ vertellen. Via verschiltijdens haar vrijwillige lende perspectieven gevangenschap opeens wordt steeds een tipje haar twee ezels Angevan de sluier opgelicht, lina en Brad. Zo zie je waardoor pas op de laatmaar: politici zijn net ste pagina’s duidelijk Marc Buelens & Raf Vermeimensen. wordt wie er achter de ren, Het Brussel-syndroom, Dark Force zitten. Voor Uitgeverij Houtekiet, 288 wie minder thuis is in pagina’s (€ 19,99)

CHOQUEREND HET LIJK IN DE BOOMGAARD Voor dit Brusselse speurdersverhaal liet Geert van Istendael zich inspireren door de Belgische hoofdstad zelf. De zoektocht naar de moordenaar is namelijk een satire op de stad. Want wie heeft de moord gepleegd: de beeldschone echtgenote? De Geert van Istendael, Het lijk puberale popzanger? De in de boomgaard, Uitgeverij overbetaalde CEO? Een Houtekiet (€ 21,99) brutaal ontslagen arbeider? Een fundamentalist misschien? Of ligt dat laatste te zeer voor de hand?

KOORTS De Zuid-Afrikaanse bestsellerauteur Deon Meyer is dit jaar gevraagd het geschenk voor de Spannende Boeken Weken te schrijven, die 9 juni beginnen. In de junieditie van de Boekenkrant vind je een interview met Meyer over dit geschenk. Tot die tijd is het goed toeven met zijn nieuwe boek Koorts, waarin een vader en zoon tot de weinige overlevenden van een allesverwoestend virus horen.

Deon Meyer, Koorts, vertaling: Martine Vosmaer en Karina van Santen, Uitgeverij A.W. Bruna, 480 pagina’s (€ 22,50)

Verloren kinderen Op de achterflap wordt Goed of slecht, de debuutthriller van Ali Land, als donker, intens en choquerend beoordeeld. Wat is het motief om deze thriller, met ook nog eens een heftige thematiek, op te pakken? Wat mij betreft de intrigerende subtitel: Ik ben de dochter van een seriemoordenaar.

Door Jacqueline Coppens

Ali Land

LAURALEWISPHOTOGRAPHY.CO.UK Het omslag van Goed der leeft als Milly, in aanloop naar of slecht ziet er somde rechtszaak van haar moeder. Ze ber uit en voelt ruw is tijdelijk ondergebracht bij een aan. In de titel staat pleeggezin dat bestaat uit Mike, ‘slecht’ op zijn kop. De Saskia en hun dochter Phoebe. Mike subtitel belooft weinig is psycholoog en begeleidt de getraugoeds. Dat de auteur matiseerde Milly in de gang naar het lang met kinderen en tieners met proces. Phoebe is niet ernstig psychische prozo blij met weer een blemen heeft gewerkt, pleegkind in het gezin doet vermoeden dat dit en zit Milly op allerallesbehalve een opgelei manieren dwars. wekt boek is.

Terwijl de pesterijen Het verhaal is geschregrimmiger worden, ven vanuit het perspecgedoogt Milly Phoebes tief van dochter Annie, gedrag en zwijgt erover die uiteindelijk het tegen haar pleeglef heeft gehad haar ouders. Hoewel het gestoorde moeder aan pleeggezin een stabiele te geven bij de politie. factor zou moeten zijn, Tot haar vijftiende jaar iets waar Milly hevig heeft ze haar onder naar hunkert, verandwang moeten helpen Ali Land, Goed of slecht. Ik dert haar leven steeds bij het doden van jonge ben de dochter van een seriemeer in een hel. Hoe slachtoffertjes. We moordenaar. vertaling: Fanlang nog zal dit zwaar volgen Annie, die om neke Cnossen, Uitgeverij beschadigde meisje veiligheidsredenen verCargo, 352 pagina’s (€ 19,99)

‘In ons allemaal zitten twee vechtende wolven. De een is het kwade, de andere het goede. De wolf die je te eten geeft, wint.’ haar haatdragende pleegzus tolereren?

Goed of slecht is het centrale thema in deze thriller. Milly wordt, komend uit een slechte situatie, opnieuw geconfronteerd met het slechte in de mens. Het goede wrikt en wringt, maar krijgt nauwelijks kans om te ontkiemen. Daarbij stikt Milly van het schuldgevoel naar haar moeder toe en vraagt zich continu af in hoeverre ze medeschuldig is aan haar daden. Verkerend in een voortdurend gevecht met zichzelf, gaat ze in gedachte de dialoog met haar moeder aan. Deze denkbeeldige gesprekken worden sterk weergegeven in de jij-vorm, wat een zeer beklemmend effect heeft.

Milly’s dilemma’s dwalen rond als verloren kinderen in het schemergebied van haar geweten. Welke wolf zal de strijd winnen? Wat doe je als de dochter bent van een seriemoordenaar?

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 13

SPANNING INTERVIEW

De waarheid verteld als fictie Het is de eerste zaterdag van april als Esther Boek en ik in Arnhem in een cafeetje gaan zitten. Het regent. ‘Alsof de regen alle overgebleven ellende wegspoelt,’ reageert Esther, schrijfster van Geen kind meer.

Door Amanda Morina Samen hebben we het even over alledaagse dingen, zoals Boer zoekt vrouw (Esther: ‘Sta je daar als twee kandidaten samen tanden te poetsen, boven de wasbak. Kun je om en om spugen. Niks voor mij.’). Het is een interessant contrast met het gesprek dat we daarna voeren. In Geen kind meer beschrijft Esther haar eigen ervaringen toen haar zoon onterecht werd beschuldigd van verkrachting. Ons gesprek gaat, net als haar boek, over een serieus onderwerp, maar bevat af en toe ook een dosis frisse humor.

Toen je zoon werd beschuldigd, moest je hier in Arnhem bij de rechtbank zijn. Vanaf mijn plek kan ik zo uitkijken op het gebouw. Hoe voelt dat om hier weer te zitten?

‘Nu goed, neutraal. Een halfjaar geleden zou ik hier anders hebben gezeten. Naarmate de tijd vordert, krijgen dingen meer een plekje. Het is geen vijandig gebied meer. Vriendschappelijk wil ik het ook niet noemen, maar in Nijmegen bijvoorbeeld heeft mijn zoon echt in de politiecel gezeten. Dat had ik moeilijker gevonden. Hier is ook de vrijspraak geweest. En met dat gevoel van opluchting ben ik hier ook weer weggereden. Dus voor nu voelt het normaal.’

Esther Boek Bij bepaalde situaties ben ik nooit geweest. Mijn informatie heb ik uit documenten gehaald, en ik kan alleen maar raden hoe het gesprek zou zijn gegaan.’

Het viel me inderdaad op dat de hoofdstukken van de meisjes in de derde persoon zijn geschreven. De hoofdstukken van jezelf zijn in het ik-perspectief weergegeven. Is dit een bewuste keuze geweest?

‘Zeker. Ook omdat ik het heel verwarrend vind om verschillende ikken te lezen. Wie is de echte ik dan? Maar inderdaad ook omdat ik zo nog wat afstand kon creëren. Deze hoofdstukken zijn niet mijn verhaal, maar ik wilde er wel een geheel van maken.’

In een ander interview las ik dat je Geen kind meer omschrijft als ‘creatieve non-fictie’. Zou je deze term kunnen uitleggen?

‘Mooie term, hè? Op het moment dat je non-fictie gaat schrijven, ben je naar mijn idee echt verbonden aan termen en namen.

In dit geval vond ik dat niet gepast. Ik heb geen notities gemaakt tijdens gesprekken van toen; het is een verzameling van gesprekken die we ongeveer gevoerd hebben. Hetzelfde geldt voor de verhaallijnen van de meisjes die mijn zoon beschuldigd hebben van verkrachting. Het boek is onderverdeeld in hoofdstukken met Esther Boek, Geen kind meer, mijn verhaal en hoofdUitgeverij De Crime Compagstukken van de meisjes. nie, 300 pagina’s (€ 15,00)

Je hebt een opleiding gedaan bij de Schrijversacademie en als kind schreef je ook al graag. Toen je midden in alle commotie zat, had je toen ook al de wens om het verhaal op papier te zetten?

‘Jawel. Eerst was het wel meer een soort notitie van wie heeft

wat gezegd, dat wil ik onthouden.

Later kwamen daar pas gevoelens bij. Toen mijn zoon in de gevangenis zat, kon hij tussen negen en vijf vrijkomen. Daarbuiten niet. Dus ik zat daar als bezorgde moeder van half negen tot half zes te wachten.

Vonden ze niet zo leuk, maar het was er warm en ze hadden gratis koffie, dus ik zat goed. Daardoor had ik veel tijd om alles op te schrijven, al was het maar om me bezig te houden. Na een tijd ging ik het opnieuw lezen en las zoveel boosheid, dat ik het ben gaan herschrijven en herschrijven, tot ik mezelf terugvond. Ook dat was eigenlijk een verwerkingsproces.’

Moeilijke vraag wellicht, maar ik ga hem toch stellen. Heb je zelf ooit getwijfeld aan de onschuld van je zoon?

‘Twijfel is niet het juiste woord, maar ik wist het natuurlijk ook niet.

Er kwamen al vrij snel aanwijzingen dat het verhaal van de meisjes niet klopte, maar alsnog kon ik het niet zeker weten. Ik had vrijwel meteen besloten dat het me eigenlijk ook niks uitmaakte. Als hij het wel gedaan had, moest ik hem helpen zodat het nooit meer zou gebeuren.

Had hij het niet gedaan, had hij mijn hulp ook nodig. Dus ik wilde hem

gewoon steunen.’

De Libelle heeft een rubriek ‘De Dag Nadat’, waarin mensen de dag beschrijven na een erg belangrijke gebeurtenis in hun leven. Ik las die van jou, waarin je beschreef hoe je de dag na de vrijspraak hebt ervaren. Toevallig is de dag waarop wij dit gesprek voeren ‘De dag nadat je boek uitkwam’. Hoe voelt dat?

‘Ja. Dat is een hele goede! Het voelt bijzonder. Nu ben je in één keer auteur. Ik kan nu in de winkel gevonden worden. Het auteursboek gaat open, maar het boek als moeder van een verdachte gaat, voor zover dat mogelijk is, dicht. Nu kan het boek in de kast en mogen wij als gezin bepalen wanneer hij weer opengaat. Ik zit hier als auteur. Dat voelt lichter.

‘Thuis lijkt het net of ik op de Albert Cuyp-bloemenmarkt sta. Zoveel vazen heb ik niet eens. Ik moest in de kelder op zoek naar allemaal potjes. En dat voelt ook fijn, dat mensen zoveel liefde hebben gegeven gisteren. Het is een prima dag.’

Hoe gaat het nu met je gezin?

‘Goed. We zijn er nog niet natuurlijk.

Maar het gaat de goede kant op. En dat voelt erg fijn.’

© RUFUS DE VR I E S

Een schitterend lees-, kijk- en luisterboek Met beeld- en geluidsfragmenten: www.degeestuitdefles.com Fullcolour € 34,50

Ger Groot

De geest uit de fles Hoe de moderne mens werd wie hij is

‘Wie goed kijkt en luistert, kan in de architectuur van de Amsterdamse School, de schilderkunst van Caspar David Friedrich, de opera’s van Wagner of een lied van Ramses Shaffy de filosofie van hun tijd waarnemen. Je ziet en hoort Kant en Schiller, Nietzsche en Sartre door de kunstwerken heen. Filosofie is overal, in alle hoeken van de samenleving – niet alleen in de kunsten, maar ook in reclameboodschappen, in pornografie en zelfs in de graffiti op straat.’ – Ger Groot

www.lemniscaat.nl

De mooiste boeken over stad of streek.

Ook die vind je bij de boekhandel.

HILDA VAN SUYLENBURG

Klassieke negentiendeeeuwse roman die als geen ander de Haagse fin de siècle-wereld prachtig en uitvoerig van binnenuit beschrijft.

Cécile de Jong van Beek en Donk, Hilda van Suylenburg, Astoria Uitgeverij, 338 pagina’s (€ 25,50) www.astoriauitgeverij.nl

DE WITTE KAMER

GEVALLEN LAND

Jan Schurgers, De witte kamer, Uitgeverij Leon van Dorp, 184 pagina’s (€ 17,50) www.leonvandorp.nl

Ivo Senden, Gevallen land, Uitgeverij Leon van Dorp, 380 pagina’s (€ 19,50) www.leonvandorp.nl

De hoofdpersoon ontwaakt uit een delirium en beseft niet waar hij is en waarom.

Langzaam wordt de sluier opgelicht in dit spannende verhaal van de auteur van vele Limburgese en Valkenburgse boeken.

Als Nederland wordt getroffen door een apocalyptische aanslag, vlucht Eric met zijn vader en vijftienhonderd anderen naar een grote atoomschuilkelder in de Limburgse mergelgrotten.

STERKER DOOR STRIJD

Een 32-jarige carrièrevrouw verhuist naar Rotterdam.

Slaagt ze er ondanks alle uitdagingen op het werk en in de liefde in zich thuis te voelen in deze nieuwe stad?

Julie van Mol, Sterker door strijd, Uitgeverij Palmslag, 324 pagina’s (€ 18,95) www.palmslag.nl

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 15

BOEKFRAGMENT

In onschuld In onschuld is een op zichzelf staande thriller van de hand van Melissa Skaye die als auteur van spannende boeken eerder bekend werd met haar VT-thrillerreeks.

Melissa Skaye, In onschuld, Uitgeverij LetterRijn, 280 pagina’s (€ 17,50) www.letterrijn.nl

De man verafschuwt het ochtendlicht dat veel te vroeg de nacht verjaagt. De spanning in zijn lichaam neemt toe, hij is bedacht op die onverwachte, vroege voorbijganger. Als een slappe pop hangt Yara over zijn schouder. Hij heeft haar geknakt, gebroken. Hij wil van haar af, haar dumpen, zijn plan staat vast.

De plek waar hij haar wil neerleg-

gen, is zorgvuldig uitgekozen. Nog een paar meter. De opkomende zon schijnt fel in zijn ogen. Hij voelt de zweetdruppels vanaf zijn voorhoofd in zijn wenkbrauwen lopen. Hij schudt zijn hoofd om te voorkomen dat ze in zijn ogen terechtkomen.

Er is geen tuinhek zodat hij moeiteloos de achtertuin inloopt.

Dit is de plek.

Hij laat de last van zijn schouder glijden. Haar lichaam ligt roerloos aan zijn voeten. Hij doet een stap achteruit en kijkt met een blik vol minachting op haar neer.

Daar ligt het feestbeest dan. Haar ogen zijn gesloten, haar rode krullen steken fel af tegen het gazon.

Een hand boven haar hoofd, de andere met gespreide vingers naast haar lichaam als een witte spin.

Uitgefeest.

De zon is vroeg op, maar Yara wordt bedekt door een deken van schaduw. Hij kijkt naar de achtergevel van haar huis die wel volop wordt beschenen. Nog een paar uur voor de zon het gazon bereikt. Nee, voorlopig nog geen warmte op haar lichaam.

Ze draagt alleen een rokje en een topje. Hoe luidt de definitie van hoer ook alweer? Iemand die voor geld seksuele handelingen verricht. Voor deze vrouw gaat dat niet op. Zij doet het voor niets. Yara is een natuurlijke schoonheid en daar maakt ze gretig

gebruik van.

Zijn blik valt op haar armen en benen. De blauwe plekken en schrammen zijn grotendeels zijn verdiensten. Hij weerstaat de verleiding haar in het gezicht te slaan.

Nog eentje toe?

Zijn inrichting was strak en sober.

Kosten noch moeite leken te zijn gespaard en de mengeling van modern en klassiek trof haar. Ze voelde hoe ze zich ontspande, zelfs terwijl hij haar uitgebreid bekeek. Of dat gevoel had ze in ieder geval. Stiekem hoopte ze dat zijn gezicht ook in standje kwijl stond.

‘Is de thee goed zo?’

‘Ja, prima. Ik hou niet zo van sterk.’

‘Niet? En ik maar zwoegen in de sportschool,’ schertste Gio. ‘Verloren tijd,’ zei Mia. ‘Die had je beter kunnen besteden.’

‘Heb je suggesties?’ Hoe kon hij tegelijkertijd zo luchtig en zo uitdagend klinken? Of wilde ze dat in zijn toon

horen? Mia was blij dat ze het effect van zijn plagerijtjes kon verbergen door over haar thee te blazen. Kon ze zich nog afsluiten voor zijn charmes?

Wilde ze dat eigenlijk wel?

Maar het was al te laat, besefte ze toen ze een klein half uur later achter hem aan liep naar de logeerkamer. Ze had visioenen van een Gio die haar passioneel op het bed wierp en urenlang de liefde met haar bedreef. De gedachte alleen al zorgde dat ze de trap op zweefde.

‘Er liggen handdoeken in de badkamer,’ vertelde Gio. ‘Ik heb alleen een t-shirt voor je om als nachtkleding te fungeren. Tenzij je naakt slaapt?’

‘Eh, nee.’

‘Jammer.’

Mia verkoos hier niet op te reageren.

Sliep hij misschien naakt? Verdorie, ze moest echt ophouden nu!

minuten en zijn bezwete lichaam maakte contact met dat van Marcia, de vrouw die hij hier als een godsgeschenk tegen het lijf was gelopen.

Afgelopen nacht hadden ze gevreeën met de passie van een Adam en Eva die nog geen vermoeden hadden van hun aanstaande verdrijving uit het paradijs. Wat een verademing nu in dit gebied te leven. Ook al vonden velen dat hij was weggelopen voor zijn verantwoordelijkheid. Maar wat had hij nog kunnen doen? Green had de deur voor hem gesloten toen hij hem volgens Fred ver open had moeten gooien. Hij herinnerde zich het gesprek dat ze een week eerder hadden over zijn laatste voorstel om

in Brussel een andere wind te doen waaien.

‘We zouden de afhankelijkheid moeten uitroepen,’ had Fred geopperd.

‘Een afhankelijkheidsverklaring in de geest van jouw wetenschappelijke werk.’

‘Exact.’

‘Een statement waarmee Europa erkent dat het van de zotte is te doen alsof de mensheid niet gehouden is aan grenzen aan groei en dat fatsoenlijk bestuur draait om respect voor de planeet.’

‘Wij begrijpen elkaar.’

‘Dan weet je ook hoe naïef zo’n voorstel is.’

‘Maar jij, op die positie. Jij zou het

voor elkaar kunnen krijgen. En zoals je weet sta ik daarbij geheel tot je beschikking.’

Green had een stilte laten vallen.

Voor het eerst had Fred aan de kant van Green een muur gevoeld.

‘Weet je wat volgens August Green in het centrum van de macht de grap der grappen is?’ vroeg hij maanden later aan Marcia.

Ze zei niets.

‘Wir haben es gewußt,’ zei hij.

pech juist dan zijn leadrope vast te houden, dan werd je arm bijna uit de kom gerukt en trok het paard je door de stofwolk, die ontstond doordat hij achteruit liep.

Een achtervoet vragen was mogelijk nog gevaarlijker. Hij trapte dan naar je met zo’n snelheid en lenigheid dat je zijn bliksemsnelle hoef nauwelijks kon ontwijken het probleem was zo ernstig geworden, dat de eigenaar geen enkele smid meer bereid vond om hem te bekappen. De eigenaar had besloten hem naar mij te brengen om te zien of ik het probleem kon verhelpen.

‘Wat mij betreft mag je alles doen wat nodig is’, vertelde ze mij. ‘Op

deze manier heb ik toch niets aan hem.’ Ik begreep uit deze opmerking dat ze verwachtte dat ik hem met geweld zou gaan behandelen. Dat ik hem, met andere woorden, zou gaan dwingen zijn voeten op te gaan tillen, goedschiks of kwaadschiks. Ik legde de vrouw uit dat ik vermoedde dat het om een gebrek aan vertrouwen ging om welke reden dan ook, wanneer iemand aan zijn voeten zat.

Ik had gezien hoe hij reageerde op een smid die met hem probeerde te werken. Ik kreeg de indruk dat het paard zich wilde verdedigen en niet dat hij nukkig wilde zijn.

Liefdesduet Bouquet meets Ghostwisperer in Liefdesduet, waarin twee romantische verhalen je meeslepen en laten zien dat liefde sterker is dan de dood.

Mary K. Franklin, Liefdesduet, Nimisa Publishing House, 139 pagina’s (€ 9,95) www.nimisa.nl

Mia was expres neergestreken op een stoel en probeerde niet te kijken naar Gio, die tevreden achterovergeleund op de comfortabel uitziende bank zat met een whisky in zijn hand. Hij leek haar uit te nodigen naast hem te komen zitten, maar ze bleef waar ze was. Van achter haar dampende kop thee bestudeerde ze alles behalve hem.

Mensheid is een brief aan jou De verdwijning van een meisje, de vondst van een lijk, een romance en de inzichten van een vrijbuiter en een politicus leiden tot een aangrijpend en sprookjesachtig visioen van onze tijd. Een roman over liefde, leven en dood, god en de mensheid in nood.

Govert Derix, Mensheid is een brief aan jou, Uitgeverij Tic, 168 pagina’s (€ 17,50) www.uitgeverijtic.nl

Bij zonsopkomst was het al zo warm dat je kon denken dat de aarde de zon wel kon missen. En dat had weer alles te maken met die bizarre weddenschap, dacht Fred. Hij rende nog steeds op volle snelheid. Hooguit vijf

Een paard is een paard Op humoristische en ontroerende wijze vertelt Mark Rashid over zijn ervaringen met paarden. Aan de hand van verhalen over verschillende situaties helpt hij de lezer paarden beter te begrijpen.

Mark Rashid, Een paard is een paard, vertaling: Lily Peters, Uitgeverij Rozhanitsa, 184 pagina’s (€ 18,95) www.weddingnederland.nl

Ooit kreeg ik een acht jaar oude Morgan ruin in training die, volgens de eigenaar, heel erg lastig was geworden bij het optillen van zijn voeten.

Als de vrouw een van zijn voorvoeten wilde optillen, trok hij onmiddellijk die voet terug en liep dan zo snel mogelijk achteruit. Had je de

Als ik later groot ben KLEINE KINDEREN WORDEN GROOT. Vandaag willen ze hun veters strikken. Morgen smeren ze hun eigen brood. En overmorgen willen ze de wereld zien, HELEMAAL ALLEEN. Groot zijn is nog best lastig. Gelukkig is er ook nog iets waar ze nooit te groot voor zijn.

€14,95

Groot formaat prentenboek Verkrijgbaar vanaf 1 april ISBN: 978 90 478 0431 4

Boekenkrant 260x193mm Als ik Later.indd 1

28-02-17 10:47

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 17

JEUGD INTERVIEW

De eeuwige Gruffalo Gele ogen, paarse stekels, hoorntjes op zijn hoofd en een zachte vacht. Wie is er niet bekend met de Gruffalo?

De Boekenkrant sprak met de geestelijk vader van dit harige en wereldberoemde prentenboekenmonster: Axel Scheffler.

Door Anouk Abels Scheffler wordt in de Utrechtse Kinderboekwinkel omringd door springerige kindjes en bijna net zo enthousiaste ouders. Vakkundig voorziet hij hun boeken van een krabbel én een tekening. De een krijgt een muisje, de ander een slag.

Of een Gruffalo, natuurlijk.

Scheffler komt uit Duitsland en woont al jaren in Groot-Brittannië, waar iedereen zijn boeken kent. Hij is hier in verband met de boekhandelsactie IK WIL EEN PRENTENBOEK! van Uitgeverij Lemniscaat. Tijdelijk is De Gruffalo (1998), de klassieker over een slimme muis en een vreemd monster, voor maar twee euro te koop in de boekwinkel. ‘Ik vind het een mooi idee dat boeken op deze manier toegankelijk worden voor kinderen die niet vaak in de boekwinkel te vinden zijn,’ vertelt Scheffler mij later. ‘Ik ben er best wel trots op dat De Gruffalo voor dit initiatief is uitgekozen.’

Hoe voelt het om een personage te hebben getekend waarmee kinderen echt zijn opgegroeid?

‘Aan de ene kant ben ik er erg trots op dat dit boek zo populair is bij zowel ouders als kinderen. Maar tegelijkertijd duizelt het mij een beetje als ik om acht uur ’s avonds nadenk over hoeveel mensen De Gruffalo op dat moment aan het voorlezen zijn. Hetzelfde geldt als je naar Haarlem, Utrecht of zelfs Bra-

Julia Donaldson en Axel Scheffler, De Gruffalo, Uitgeverij Lemniscaat. Tijdelijk € 2,00 in de boekwinkel, zolang de voorraad strekt. Daarna € 13,95.

Axel Scheffler zilië komt en ziet dat kinderen ook daar bekend zijn met het boek.

Het verhaal heeft een universele aantrekkingskracht. Dat is heel leuk, maar ook een beetje beangstigend.

Soms voelt het een beetje claustrofobisch: ik zal tot aan het einde van mijn dagen bekend staan als de illustrator van De Gruffalo. Toen ik aan het boek werkte, dacht ik dat er een paar duizend exemplaren zouden worden verkocht en dat het daarna vergeten zou worden, zoals de meeste prentenboeken. Ik had er geen idee van dat dit zou gebeuren. Net als de meeste illustratoren ben ik niet met dit werk begonnen om rijk of beroemd te worden. Dus ja, het is best vreemd als dat toch gebeurt.’

Ik hoor graag iets over de ontstaansgeschiedenis van De Gruffalo. Hoe was je samenwerking met schrijver Julia Donaldson?

‘Julia en ik hadden samen eerder een boek gemaakt, A Squash and a Squeeze. Een flinke tijd later kwam ze met de tekst voor De Gruffalo. Die had ze naar een uitgever gestuurd, maar er werd helaas niks mee gedaan. Toen ze de tekst terugkreeg, stuurde ze die naar mij. Ik heb het verhaal toen aan mijn uitgever bij McMillan gegeven en zij was meteen enthousiast. Er werden zelfs geen veranderingen in aangebracht – ze vonden het perfect zoals het was.

Toen werd ik gevraagd om zelf de illustraties te verzorgen, en begon ik met het maken van schetsen. Daarbij was er niet echt sprake van een samenwerking: we werkten vrijwel compleet onafhankelijk van elkaar.’

Dus ze heeft ook geen feedback op de tekeningen gegeven?

‘Ik mocht volgens eigen inzicht het personage ontwikkelen. De redacteur had wel wat commentaar op mijn schetsen. Ook had ik op een bepaald moment het idee om de dieren kleren te laten dragen, maar

Anouk met de Gruffalo Julia vond dat niks. De redacteur wilde bovendien dat mijn Gruffalo er wat liever uit zou zien. Dus het personage was uiteindelijk wel wat anders dan op mijn eerste schetsen.’

Hoe zag hij er in eerste instantie dan uit?

‘Hij had kleinere oogjes en grotere klauwen. Hij zag er bedreigender uit.

Maar de algemene vorm van het personage is hetzelfde gebleven. Omdat hij de Gruffalo heette, vond ik dat hij een beetje op een buffel moest lijken. Daarom heeft hij hoorns, een vacht en een staart. Er zijn trouwens veel mensen die denken dat ik inspiratie heb gehaald uit Max en de Maximonsters van Maurice Sendak. Maar daar heb ik toentertijd nooit aan gedacht. Als je naar middeleeuwse manuscripten kijkt, zie je vaak harige monsters. Ik denk dat zowel Sendak als ik inspiratie hebben gehaald uit die traditie.’

Er zijn zoveel reïncarnaties van de Gruffalo: films, houten beelden langs wandelroutes… Zelfs een attractie in een pretpark. Dat lijkt me best wel cool, om je personage zo tot leven te zien komen.

‘Het is vooral cool voor de kinderen die het kunnen beleven! De rechten liggen echter bij de makers van de film – afgezien van de rechten van het boek zelf – en zij nemen dus de beslissingen. Daar ga ik alleen maar in mee. De beste bewerking vind ik de film. Het verhaal is anders dan dat van het boek, maar dat moet ook als het om film of theater gaat. Het zou saai zijn als het niks anders was dan bewegende versies van mijn tekeningen. Ik vind dat ze het fantastisch gedaan hebben.’

Je hebt nog veel meer andere kinderboeken gemaakt. Zijn er personages die dicht bij je hart liggen?

‘Als ik lezers in Groot-Brittannië ontmoet, vertellen ze me interessant genoeg vaak dat ze niet De Gruffalo, maar een ander boek van mij als favoriet hebben. Mijn andere boeken doen het dan ook best goed.

Zelf vind ik mijn gekke boeken het leukst, zoals Mannetje Tak. Dat is best een grappig personage: het is een tak met een familie. En ik heb net een nieuw boek afgerond, samen met Julia Donaldson. Het gaat over vijf lelijke dieren. Dat wordt ook heel leuk.’

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 18

JEUGD BOEKENKRANT TIPT NAAR BUITEN Het voorjaar is weer begonnen. Tijd om naar buiten te gaan! Met dit prachtig vormgegeven boek voor de hele familie, met tekeningen van Bernardo Carvalho, ontdek je alles over de natuur. Zelfs als je in de stad woont, is de natuur Maria Ana Peixe Dias & Ines overal: wolken en sterTeixeira Do Rosario, Naar ren; bomen en bloemen; buiten. Ontdek de natuur, stenen en zand; vogels, illustraties: Bernardo Carvalho, Fontaine Uitgevers, reptielen en zoogdieren.

368 pagina’s (€ 19,95) Naar buiten is geschreven door twee Portugese flora- en fauna-experts en was al een groot succes in andere landen.

DE GROTE BOMENROVER Alleen de titel maakt ons al nieuwsgierig!

Het prentenboek ziet er ook nog eens schattig uit en belooft een superspannend speurdersverhaal te vertellen. De grote bomenrover vertelt het verhaal van een beer in een bos die altijd wil winnen.

Echt al-tijd!

Oliver Jeffers, De grote bomenrover, Uitgeverij Hoogland & Van Klaveren, 48 pagina’s (€ 14,50)

KWANTUMMECHANICA

Tijdreizen met een rottende banaan

De ouders van Stein Knap zijn wetenschappers en hebben altijd antwoord op al zijn vragen. Toch is er een kwestie waar zijn vader hem niet bij kan helpen. Wanneer zijn moeder overlijdt, wil Stein weten waar ze is gebleven.

Door Nicole van der Elst Stein heeft weleens iets opgevangen over parallelle universums die naast elkaar bestaan. Dat zijn moeder in dit universum is overleden, betekent volgens hem niet dat dit in andere parallelle werelden ook het geval is.

De oplossing: kwantummechanica.

Stein verzamelt steeds meer informatie over deze wetenschap en de benodigdheden die hem in staat stellen om naar een andere wereld te reizen: een doos, een computer en een rottende banaan.

Wetenschap, en in het bijzonder kwantummechanica, zijn niet direct onderwerpen die je in een kinder-

boek verwacht. Tel daar de dood van Steins moeder bij op, en je verwacht een loodzwaar verhaal. Auteur Christopher Edge bewijst met Stein Knap en het mysterie van de parallelle universums het tegendeel. Alleen al de ondertitel – Of hoe je met een rottende banaan naar een andere wereld kunt reizen – wijst erop dat het boek ook de nodige humor bevat.

Het beoefenen van wetenschap betekent ook dat alles niet in een keer goed gaat. Deze situaties toveren regelmatig een lach op je gezicht.

Edge weet daarnaast twee potentiële valkuilen te ontwijken. Samen met Stein leer je steeds meer over complexe wetenschappelijke vraagstukken, maar het wordt nergens onbegrijpelijk.

Zelfs zonder wiskundeknobbel is het verhaal dus prima te volgen, terwijl de uitleg ook nerChristopher Edge, Stein Knap gens te kinderlijk aanen het mysterie van de paralvoelt. Ten tweede wordt lelle universums, vertaling: het verhaal nergens Nan Lenders, Uitgeverij Meis sentimenteel. Stein en & Maas, 256 pagina’s (€ 12,95)

Wetenschap en kwantummechanica zijn onderwerpen die je niet in een kinderboek verwacht.

ADVERTENTIE

STERKER DAN JIJ Veel jongeren zullen het gevoel herkennen. Je bent smoorverliefd op je kersverse vriendje en hij lijkt alles in zich te hebben: hij is niet alleen charmant en knap, maar ook nog eens grappig en overlaadt je met cadeaus. Maar dan doet hij iets wat eigenlijk niet door de beugel kan, Kaat de Kock, Sterker dan jij, Uitgeverij Clavis (€ 16,95) maar niemand is perfect, toch? Dit overkomt Lara uit Sterker dan jij, een realistische en aangrijpende young adult over liefde en huiselijk geweld.

PROJEKT 1065 Boeken die jongeren het verhaal van de Tweede Wereldoorlog vertellen, kunnen er niet genoeg zijn. Alan Gratz voegde met Projekt 1065 een nieuw indrukwekkend boek over deze periode toe. Net als de rest van zijn klas is de dertienjarige hoofdpersoon Michael O’Shaunessy lid van de Hitlerjugend, Alan Gratz, Projekt 1065, vermaar wat niemand taling: Carla Hazewindus, Uitweet is dat hij en zijn geverij Kluitman, 240 pagiouders in werkelijkheid na’s (€ 14,99) spionnen zijn. Maar Michael moet steeds grotere risico’s nemen. Ook als dit ten koste kan gaan van alles – en iedereen – waarvan hij houdt…

zijn vader hebben net de belangrijkste vrouw in hun leven verloren, maar ze proberen zo snel mogelijk hun alledaagse ritme weer op te pakken.

Christopher Edge toont met Stein Knap en het mysterie van de parallelle universums aan dat hij grote thema’s als rouwverwerking en wetenschap kan behandelen, zonder dat een glimlach ver weg is.

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 19

JEUGD INTERVIEW

Het vastleggen van het bijzondere en het alledaagse Als fotograaf reist Ton Koene al dertig jaar naar alle uithoeken van de wereld. Voor het fotoboek Kom Binnen! besloot hij om vijf kinderen uit heel verschillende gebieden te fotograferen.

Door Nicole van der Elst Waarom heb je ervoor gekozen om kinderen uit Namibië, Lapland, Hong Kong, Afghanistan en Nederland te fotograferen?

‘In twee eerdere boeken heb ik al negen kinderen uit verschillende landen gefotografeerd. Er stonden nog een paar gebieden op mijn verlanglijstje, waaronder Lapland, Hongkong en Namibië. Om daarheen te kunnen reizen had ik voor mezelf een goed excuus nodig en het leek mij een heel leuk idee om weer een kinderboek te maken.’

In Kom Binnen! portreteer je vijf zeer verschillende kinderen. Hoe kom je de kinderen op het spoor?

‘Noor uit Afghanistan heb ik drie jaar geleden ontmoet, toen ik daar werkte voor de Volkskrant. Hij was een van de kinderen die ik ontmoette toen ik door het land reisde.

Meestal is het wel even zoeken voordat je een leuk kind ontmoet. Een goede manier is om naar een lokale school te gaan en toestemming van de directeur te vragen om kinderen in een klas te ontmoeten. Dan heb je bijna altijd binnen een paar minuten door welk kind geschikt is. Dat zijn meestal slimme kinderen die zich afvragen wie die blanke man met zijn camera is. Als ze het leuk vinden om aan het boek mee te werken, ga ik mee om de ouders te ontmoeten en ze mijn plan voor te leggen. Zij moeten natuurlijk wel toestemming geven. Gelukkig vinden ouders en kinderen het bijna altijd leuk om mee te werken.’

Kavetwingwa TON KOENE

Dan probeer ik een vlieg aan de muur te zijn en juist de alledaagse dingen te fotograferen. Ik zet nooit iets in scène.

‘Het meest bijzondere bij dit boek vond ik het leven in Namibië. Kavetwingwa woont in een Afrikaans dorp waar de mensen al eeuwen op dezelfde manier leven. Dat was wel een ervaring.’

Maak je voor vertrek al een keuze wat je precies wil fotograferen of In het boek stel je de kinderen ook bekijk je dat ter plekke? vragen, onder andere over hun ‘Ik blijf ongeveer een week bij de geloof. Waarom vond familie. Meestal slaap je het belangrijk om ik dan in een hotel, om juist hier specifiek niet de hele tijd op hun naar te vragen? lip te zitten. In sommige ‘Negentig procent gebieden is er alleen van het verhaal dat ik geen hotel. Ik krijg dan probeer te vertellen bijvoorbeeld een hut gaat over het dagelijks toegewezen waar ik kan leven. Maar ik vind slapen. Overdag volg ik het ook leuk om een het kind terwijl het zijn rode draad door mijn normale dingen doet. Ze Ton Koene, Kom Binnen! Een gaan naar school, spelen kijkje in het leven van vijf kin- verhalen te laten lopen, zodat je de levens van met andere kinderen, of deren, Uitgeverij Clavis, kinderen met elkaar zijn thuis bij hun ouders.

103 pagina’s (€ 21,95)

kan vergelijken. Mijn eerdere boeken hadden ook een bepaald thema: klimaatverandering en vluchtelingen.

Geloof moet je trouwens niet altijd zien als religie. Je mag ook in iets anders dan een god geloven. Pedar uit Lapland gelooft in trollen.’

Wat vind je zo leuk aan het fotograferen van kinderen?

‘Ik vind kinderen niet altijd even leuk. Maar op de een of andere manier zijn mensen rond hun elfde jaar leuk om mee om te gaan. Het zijn geen kleuters meer en nog geen vervelende pubers. Hun belevingswereld is fascinerend en is leuk om dat vast te leggen in een boek.’

Voor je werk reis je de hele wereld over om foto’s te maken. Staan er nog gebieden op je wensenlijstje?

‘Ik zou graag naar de Zuidpool willen gaan. Om eerlijk te zijn trekken koude landen mij sowieso meer. In warme landen zit ik de hele dag te zweten. Ik functioneer dan ook beter

‘Om eerlijk te zijn trekken koude landen mij sowieso meer.

In warme landen zit ik de hele dag te zweten.’ bij vijftig graden onder nul dan in de woestijn waar het vijftig graden boven nul is. Ik heb eerder voornamelijk in arme ontwikkelingslanden gereisd, maar ik ben nu ook Europa een beetje aan het ontdekken.

‘Eén ding heb ik wel geleerd. Alle mensen zijn hetzelfde en we hebben allemaal dezelfde wensen: veiligheid, familie, eten en een dak boven het hoofd. Het klinkt heel cliché, maar we verschillen helemaal niet zoveel van elkaar.’

s t o b Ro ol! cho s p o

Wat doe je als een maffe robot de school op stelten zet?

Inderdaad: lachen, gieren, brullen!

Een geweldige avonturenserie voor kinderen vanaf 9 jaar, met of zonder schroefje los. clavis.uitgeverij @Clavis_Books

Wij maken kinderdromen waar

Stukjes hemelblauw Stukjes hemelblauw vertelt het verhaal van Zac en Ira die zonder vader en moeder opgroeien. Een onvergetelijk verhaal over hoop, het maken van vrienden en het vinden van een thuis.

Sue Durrant, Stukjes hemelblauw, vertaling: Nan Lenders, Uitgeverij MEIS & MAAS, 256 pagina’s, ISBN 978 90 305 0173 2 (€ 15,95) www.meisenmaas.nl

Dit is het verhaal over hoe mijn leven op een keer helemaal op zijn kop kwam te staan. Niet dat het eerst gewoon rechtop stond, maar opeens had het een tijd lang wel wat van dat moment dat je naar een clown zit te kijken die met borden jongleert en dat hij alle borden in de lucht heeft en je alleen maar je adem kunt inhouden en hopen dat ze niet naar beneden komen kletteren.

Ik heb voor dit verhaal stukken uit de dagboeken gehaald die ik bijhield toen Zac en ik klein waren. Daar schreef ik in omdat we ons bijna onzichtbaar voelden en ik ervoor wilde zorgen dat ons verhaal verteld werd, en ook omdat ik hoopte dat

het leven beter zou worden voor het kleine ongeliefde meisje dat ik toen was en mijn nog kleinere ongeliefde broertje. En als het leven dan niet beter werd, of in elk geval interessanter, dan zou ik het zelf wel verzinnen – dan zou ik er heksen en kastelen en ritjes in snelle auto’s in stoppen. Maar dat hoefde niet. Het leven had mijn hulp helemaal niet nodig om spannend te worden.

Mijn verhaal begint in Huize Skilly.

De tuin daar was de meest verwilderde plek die ik ooit had gezien. Er was een lapje gras dat groot genoeg was om op rond te rennen en aan alle kanten groeide een wirwar van stekelige struiken en heesters, krui-

pende klimop en een winde die in de zomer langs de muren omhoogklom en de tuin met bloemen bespikkelde.

Er was een kleine overwoekerde vijver met kippengaas eroverheen en er was de omgevallen boom.

Binnen in Huize Skilly heb ik me nooit echt helemaal op mijn gemak gevoeld – er waren te veel geesten – maar die tuin was bijzonder. Het was de eerste plek waar ik me ooit echt gelukkig voelde. En Zac ook volgens mij. Niet dat we ernaartoe wilden natuurlijk.

presenteert hij een attractieve staalkaart van de westerse geesteswereld.

Jostein Gaarder verhaalt gestructureerd maar toch verlokkend, soms sprookjesachtig. Kenmerkend is de terugkerende beeldspraak waarbij de schrijver het universum vergelijkt met een gigantisch wit konijn, dat al dan niet door een goochelaar uit zijn hoed is getoverd. (…) De schrijver probeert aldus te betoveren, maar verhult niet altijd zijn voorkeuren, die duidelijk humanistisch van aard zijn. Hij verweeft de rijke ontwikkelingsgeschiedenis van de filosofie met het bewustwordingsproces van een zoekende enkeling, dynamisch gecombineerd met de inbreng van

een raadselachtige leraar. De verteller reikt geen kant-en-klare antwoorden aan op de grote levensvragen.

Hij laat zijn personages voorbeschikking en bijgeloof in vraag stellen, maar dat niet alleen. Een almachtige schepper van het universum kan niet gedetecteerd worden, of het zou de Grote Goochelaar dan wel een onbekende ‘majoor’ moeten zijn.

serie zinderende zijnsvragen en uitdagende gedachte-experimenten.

Deze briefjes brengen Sofie in vervoering en ontvouwen voor haar een nieuw levenspad met wegwijzers naar hoogwaardige denkers en hun theorieën. De geheimzinnige leermeester die het denkavontuur in gang zet, bezorgt haar vervolgens een correspondentiecursus filosofie in afleveringen. Om te voorkomen dat Sofie tijdens het opgroeien afgestompt raakt, wordt ze geprovoceerd en finaal geconfronteerd met misschien wel de wezenlijkste aller vragen: Besta ik eigenlijk wel?

De wereld van Sofie

Jostein Gaarder, De wereld van Sofie, vertaling: Janke Klok, Lucy Pijttersen, Kim Snoeijing en Paula Stevens, Uitgeverij Houtekiet, 560 pagina’s (€ 19,99) www.houtekiet.be

In De wereld van Sofie beschrijft Jostein Gaarder de geschiedenis van het denken als ‘een drama in veel bedrijven’. Ter lering en vermaak verweeft hij de inzichten van klassieke filosofen met Shakespeare en de sprookjes van Andersen, met Winnie de Pooh en Alice in Wonderland, zelfs met de mogelijkheden van het legoblokkenspel.

In een doordachte combinatie van literatuur, informatie en educatie

De heldin van het verhaal, de veertienjarige Sofie Amundsen, wordt intens gegrepen door de wil tot weten. Bij het begin van het boek leeft zij geestelijk geïsoleerd. Haar bestaan raakt verstoord als ze anonieme briefjes ontvangt met een

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 21

BOEKFRAGMENT

nijntjes avonturen groot en klein Deze boekenserie is gebaseerd op de gelijknamige nieuwe animatieserie, bekend van tv. In deze boekjes staat de zomervakantie centraal! Drie nieuwe boekjes met zomerse verhalen.

Dick Bruna, nijntje en het zomerfeest, Uitgeverij Mercis, 32 pagina’s (€ 4,95) Dick Bruna, nijntje gaat kamperen, Uitgeverij Mercis, 32 pagina’s, (€ 4,95) Dick Bruna, nijntje maakt een zandkasteel, Uitgeverij Mercis, 32 pagina’s, Uitgeverij Mercis (€ 4,95) www.mercispublishing.nl

nijntje wil graag helpen als serveerster

Junglekoorts

Fiona Rempt, Junglekoorts, Uitgeverij Kluitman, 200 pagina’s (actieprijs van €10,00, daarna €14,99) www.kluitman.nl

Arani woont al bijna zijn hele leven bij de Yasuna-stam in de jungle van Indonesie.

Tot zijn moeder op een dag besluit om terug naar Nederland te gaan. Arani’s kan niet wennen, want hoe overleef je de stad, als je alleen het oerwoud kent? In Junglekoorts, dat een tijdelijke actieprijs heeft van € 10, lees je zijn verhaal.

Volgens opa is het de bedoeling dat ze op school een gewone Hollandse jongen van me maken. Dat gaat

ze nooit lukken, want ik ben een Papoea. Je kunt een slang verkleden als een paradijsvogel, maar dan kan hij nog steeds niet vliegen. Je kunt een boom omhakken en er een kano van maken. Dan lijkt het iets anders, maar is het nog steeds hetzelfde hout. De kern kun je niet veranderen.

Sinds ik weg ben bij de Yasuna voelt mijn leven als een straf. Ik ben altijd moe, heb constant een stekende hoofdpijn en ik vind het niks om de hele dag binnen te zijn. Als ik normaal voedsel en beweging zou hebben, zou ik me misschien beter voelen. En normale mensen om me heen. Vrienden. Helaas zijn die ver weg.

Ik wil naar huis, terug naar de jungle, maar ik weet niet hoe. Ik denk er de hele tijd aan. Terugvaren lijkt het meest logisch. Een kano kan ik zelf maken, maar waar is de rivier?

Volgens oma komt de junglerivier hier niet en lopend of zwemmend over zee zou ik jaren onderweg zijn.

Het idee om weer in een vliegtuig te stappen is angstaanjagend, maar als het me terug zou brengen naar mijn stam, zou ik het zo doen. Het probleem is dat ik dat niet kan betalen.

Zonder geld kun je hier niks en geld hebben we niet. Dat zegt opa tenminste de hele tijd tegen mama.

Voorlopig zit er niks anders op dan af te wachten. Ik hoop niet dat het

jaren gaat duren, maar ik zal in ieder geval zorgen dat in de tussentijd mijn verhaal wordt vastgelegd. Zoals hoe we onze stam gevonden hebben, zo lang geleden.

trucs laten zien.’

Koens humeur klaart meteen op.

‘Tuurlijk.’

‘Yeah, yeah. Ik wil kijken.’ Jens wijst naar de reling. ‘Mag ik er ook bij komen zitten?’

‘Daar op de reling?’ vraagt Renske. ‘Is dat niet veel te gevaarlijk?’

‘Nee hoor,’ zegt Jens. ‘Ik ben toch al zes?’

‘Nou, vooruit dan maar.’ Ze wijst naar Aukje. ‘Maar dan komen we wel naast jou zitten. We willen niet dat je eraf valt. Hou je de reling goed vast?’

Dat belooft Jens.

Koen gooit de bal in de lucht. Hij gaat gebogen staan en vangt de bal

op in zijn nek. Als hij met zijn hoofd zwaait, komt de bal iets omhoog.

Daarna jongleert hij ermee.

‘Wauw,’ roept Jens. ‘Wat cool.’

Koen gaat door. Hij gebruikt ook zijn schouders en bovenbenen om de bal hoog te houden en dat gaat super.

Alle spelers geven Koen een groot applaus. Ook Jens begint te klappen.

Daarvoor moet hij de reling loslaten.

‘Jens, houd die reling vast,’ waarschuwt Aukje.

Maar het is al te laat. Jens verliest zijn evenwicht. Van schrik kukelt hij achterover. Er klinkt een luide plons.

Jens ligt in het water!

‘Help,’ roept Renske. Ze steekt haar handen in de lucht. ‘Wat erg.’

Jens spartelt wild met zijn armen en benen. ‘Mama. Mama!’ gilt hij.

Koen bedenkt zich geen moment. Hij schopt zijn schoenen uit en duikt het water in.

Aukje springt zonder te aarzelen achter Koen aan.

Broekie en meneer Waser komen op het gegil af. Net als de ouders van Jens.

‘Wie schreeuwt daar zo?’ Jens’ moeder kijkt angstig rond. Ze ziet haar zoon niet.

‘Jens is in het water gevallen,’ zegt Renske. ‘Maar Koen en Aukje redden hem. Het komt allemaal goed.’

Koen Kampioen is een held

Fred Diks, Koen Kampioen is een held, Uitgeverij Kluitman, 64 pagina’s (€ 8,99) www.kluitman.nl

Koen en zijn voetbalteam doen mee aan een wedstrijd.

De winnaar mag deelnemen aan een toernooi voor profclubs! Daarvoor moeten ze iets speciaals doen, maar ze kunnen niks bedenken. In de tussentijd moeten ze een uitwedstrijd spelen. Ze gaan met de pont naar de andere club en onderweg beleven ze een spannend avontuur.

‘Jens wil later prof worden, net als jij,’ legt ze uit. ‘Zal ik een bal uit Broekies auto halen? Dan kun je hem wat

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 22

NON-FICTIE BOEKENKRANT TIPT

DAILY SHOW

DAG LIEF FIJN EILAND De Waddeneilanden hebben al heel wat Nederlandse auteurs geïnspireerd – denk bijvoorbeeld aan Vonne van der Meer met Eilandgasten.

Dag lief fijn eiland bevat 23 odes van Nederlandse schrijvers en dichters als Maarten van Rossem, Tessa de Loo en Imme Dros, aan Nederlands bekendste eiland Texel.

Erik van Bruggen en Arnold Wat is de magie van dit van Bruggen (samenstellers), grootste Waddeneiland? Dag lief fijn eiland. 23 schrijvers over Texel, Uitgeverij Volgens Maarten van Brandt, 256 pagina’s (€ 18,50) Rossem is het Texelse strand ‘te vergelijken met de eerste keer dat je de Alpen ziet’.

PINDAKAAS KOOKBOEK Hoewel pindakaas van oorsprong een Amerikaanse uitvinding is, is pindakaas niet meer weg te denken uit onze cultuur. Met Pindakaas kookboek schreven Marije Sietsma en Saskia Lelieveld een Marije Sietsma & Saskia Lelieboek tjokvol smeuïge veld, Pindakaas kookboek, recepten met pindakaas. Uitgeverij Loopvis, 176 pagiJe hoeft geen pindakaasna’s (€ 18,95) verslaving te hebben om hiermee aan de slag te gaan, maar die zou je hiermee zo maar eens kunnen ontwikkelen…

ON/OFF De computer en de smartphone zijn inmiddels niet meer weg te denken uit ons leven.

De digitale technologie heeft veel voor ons betekend, maar wat zijn nu eigenlijk de ongewenste en meer subtiele gevolgen van dit overmatig computer- en smartphonegebruik? Mediawetenschapper Sidney Vollmer zet dit in On/ Off voor ons op een rijSidney Vollmer, On/Off. Meer tje. Een onmisbaar boek balans tussen je online en offline leven, Uitgeverij Nijgh voor iedereen die in & Van Ditmar, 288 pagina’s deze digitale tijden op (€ 22,50) zoek is naar meer balans tussen online en offline leven.

HET GROTE VERHAAL VAN KLEINE MENSEN In de roman De grote wereld liet Arthur Japin al zien hoe schrijnend het bestaan was van twee kleine mensen die als bezienswaardigheid worden tentoongesteld in ‘lilliputterstad’. Bert Gavaert biedt opnieuw een uniek perspectief Bert Gavaert, Het grote verop de geschiedenis van haal van kleine mensen, Uitdwergen. Hij vertelt hun geverij Davidsfonds/Infodok, volledige verhaal door te 180 pagina’s (€ 29,99) putten uit tal van bronnen: van oude schilderijen en beelden tot skeletten en gespreken met hedendaagse dwergen.

Trevor Noah

Zuid-Afrikaans buitenbeentje Comedian Trevor Noah werd wereldberoemd toen hij Jon Stewart opvolgde als presentator van The Daily Show.

Met Kleurenblind maakt hij nu zijn debuut als schrijver van een droogkomisch, dramatisch en onvergetelijk boek over zijn jeugd in Zuid-Afrika.

Door Anouk Abels Wat jammer, dat de Nederlandse uitgeverij niet is gegaan voor de oorspronkelijke titel Born a Crime. Want man, wat covert die titel de inhoud van het boek goed. Trevor Noah vertelt hoe zijn leven letterlijk begon met een misdrijf: hij werd tijdens de apartheid geboren in Zuid-Afrika als zoon van een blanke vader en een zwarte moeder, die hem in haar eentje opvoedde. Hij kwam ter wereld als buitenbeetje, en zou dat altijd blijven, zowel in de blanke als zwarte gemeenschap. Als peuter maakt hij mee dat zijn vader tijdens wandelingen aan de andere kant van de weg moet lopen dan hij en zijn moeder om aanvaringen met de politie te voorkomen. Als kind krijgt hij, omdat hij kleurling is in een zwarte wijk, een luxere behandeling dan zijn leeftijdsgenootjes, omdat hij net een stukje blanker is.

Trevor Noah, Kleurenblind, vertaling: Annoeskja Oostindiër en Ineke van Bronswijk, Uitgeverij Lev., 304 pagina’s (€ 19,99)

Politiek correct is Noahs verhaal niet, wel realistisch. Hij verklaart hoe makkelijk jonge zwarten in ZuidAfrika in de criminaliteit belanden aan de hand van zijn eigen misstappen, en hoe hij als puber uiteindelijk moet kiezen of hij bij zijn zwarte of blanke klasgenootjes wil horen.

Opmerkelijk is de anekdote over zijn dansende vriend genaamd Hitler, die met een optreden op een Joodse school nogal wat commotie veroorzaakt. Zuid-Afrikaanse zwarten vernoemen hun kinderen vaak naar sterke historische personen, en het gevoel dat wij bij de Tweede Wereld-

oorlog hebben, ervaren ze niet. Zo houdt Noah ons een spiegel voor.

Wat weten wij bijvoorbeeld van de slachtpartijen die de Belgische overheerser in Congo aanrichtte? ‘Elk volk denkt dat hun geschiedenis de belangrijkste is,’ zegt Noah. ‘En dat geldt zeker voor het Westen.’

Zo gaan drama en komedie constant hand in hand, zonder dat een van die twee elementen de overhand neemt. Noah behandelt persoonlijke, politieke en universele onderwerpen, maar verliest daarbij nooit de rode draad van zijn betoog uit het oog. Die wordt gevormd door zijn bijzondere relatie met zijn moeder.

Zoonlief zet haar neer als een sterke, godvrezende vrouw die haar eigen plan trekt, maar het belang van haar kinderen altijd voorop plaatst.

Het aangrijpende verhaal over haar relatie met Noahs stiefvader, een dronken garagehouder, en de dramatische schietpartij waarmee die relatie eindigde, gaat je niet in de koude kleren zitten.

Dankzij Kleurenblind kijk je toch anders naar The Daily Show. Want ook daar buit Trevor Noah zijn status als buitenbeentje uit, als Afrikaanse kleurling die commentaar geeft op de huidige, voornamelijk blanke politieke wereld van Amerika. Hij doet het met verve en humor. En met een intelligentie en levenservaring die je nog veel meer op waarde kunt schatten als je Kleurenblind hebt gelezen.

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 23

ERIK SCHERDER

‘Muziek is ook leven!’

Neuropsycholoog Erik Scherder is bekend van zijn optredens bij De Wereld Draait Door en zijn bestseller Laat je hersenen niet zitten. De boodschap van zijn nieuwe boek Singing in the brain is duidelijk: van muziek word je niet alleen gelukkiger, maar ook gezonder.

Dat neemt niet weg dat Singing in the brain toch echt wel laat zien dat muziek een positief effect op je brein kan hebben. En dat is nodig, aldus Scherder. ‘Er zijn musici die zeggen: Erik, wij waren altijd hautain, muziek staat buiten twijfel. Maar nu is de tijd gekomen dat ensembles het niet makkelijk hebben en dat de concertzalen niet vol stromen. Je ziet dat men het belang van muziek wil bewijzen.

En daar moet je dan wel mee beginnen.’

Door Anouk Abels Aan de telefoon klinkt Erik Scherder net zo enthousiast als tijdens zijn televisieoptredens – ik zie de twinkeling in zijn ogen bijna voor me wanneer hij mij uitlegt waarom dit nieuwe boek zo’n logische opvolger is van Laat je hersenen niet zitten, waarin hij betoogt hoe belangrijk lichamelijke beweging voor je hersenen is. ‘Eigenlijk liggen muziek en beweging superdicht bij elkaar.

Als u kijkt naar de studies die gaan over muziek, ziet u activiteit in de motorische schors. Dat komt onder andere door het ritme, de beat in de muziek. Die activiteit is nog groter als u muziek speelt. Maar zelfs als u een liedje in gedachte neemt, is die activiteit er.’

Maar er is ook een overeenkomst tussen muziek en beweging die Scherder betreurt. ‘Alle twee zijn ze uit zowel het basisonderwijs als het verpleeghuis verdwenen, terwijl het alle twee bronnen voor rijkdom zijn voor de hersenen. Bewegen is leven, zei ik in mijn eerste boek. Maar muziek is ook leven.’

Erik Scherder de neuropsychologie verbonden aan de VU in Amsterdam, maar sinds zijn optredens bij De wereld draait door bereikt hij een nog veel breder publiek buiten de wetenschappelijke wereld. Die traditie zet hij voort in Singing in the Brain. ‘Echte muziekliteratuur is bijna onleesbaar voor de niet-ingewijde. Ik wilde graag een poging doen om het begrijpelijk te maken, zonder het publiek te onderschatten.’

NEUROPSYCHOLOOG VAN BEYONCÉ MET EEN MISSIE Met Singing in the brain hoopt Scher- TOT BACH In het boek komen de meest uiteender die boodschap aan zijn lezers lopende vraagstukken over de conover te brengen. Muziek en evolunectie tussen muziek en het brein tie zijn nauw met elkaar verbonden, voorbij. Zit er een veraldus de neuropsychoschil tussen de manier loog. ‘Toen we rechtop waarop muzikanten en gingen staan, zijn we leken muziek ervaren? andere klanken gaan Is de ene muzieksoort formuleren. Klank was beter voor je gezondoverleving en comheid dan de andere? En municatie: je hoorde waar komt muzikaliteit gevaarlijke dieren aanvandaan? Tijdens het komen, maar gebruikbeantwoorden van dit te ook geluiden om in soort vragen neemt groepen te kunnen leScherder een breed ven.’ Muziek is dus de scala muzieksoorten essentie van ons beonder de loep – van staan, vindt hij. ‘Het is Beyoncé tot Bach. De dan ook zo jammer dat Erik Scherder, Singing in the hoogleraar luistert alleen de happy few van brain, Uitgeverij Athenaeum, overigens graag naar de Nederlandse bevol432 pagina’s (€ 24,50) zowel hiphop als klasking de kans hebben om sieke muziek: ‘Ik kan zelf enorm met muziek in aanraking te komen. genieten van Usher. Van dat soort Het is toch wel een missie, als ik het zo mag zeggen, om daar verandering muziek krijg ik zin om mee te bewegen. Maar het hangt wel van mijn in te brengen.’ stemming af. Rond Pasen vind ik het Maar eigenlijk heeft Scherder nóg heerlijk om de Mattheus op te zetten een missie. Hij is als hoogleraar in

en één keer helemaal af te horen.’

Maar muziek maakt niet alleen gelukkig volgens Scherder: het kan ook je gezondheid beïnvloeden. Dat kan op negatieve wijze gebeuren: zo benoemt de neuropsycholoog gevallen waarin heavy metal en atonale muziek de bloeddruk verhogen. Maar hij vertelt ook over een demente man die zich zijn jeugd herinnert na het horen van muziek uit die tijd, en over een meisje dat uit een coma komt zodra haar favoriete muziek wordt opgezet. Het zijn schitterende voorbeelden van de kracht van muziek. Maar, benadrukt Scherder, het boek blijft een resultaat van wetenschappelijk onderzoek. ‘Ik heb het niet als een believer willen schrijven. Als het over ziektebeelden gaat en ik reviews laat zien, ben ik objectief. Dan schrijf ik ook echt: jongens, wees voorzichtig. De aantallen zijn te klein, of de studie is te zwak. Dat is nu eenmaal de wetenschap: niemand is geïnteresseerd in mijn mening, je moet het bij de literatuur houden.’

EEN MUZIKALE OPVOEDING Gelukkig is Scherder niet alleen: er zijn prachtige initiatieven in het hele land om muziek weer op de agenda te krijgen.

‘Koningin Maxima is bijvoorbeeld beschermvrouwe van muziek in de klas. Samen met Jet Bussenmaker en Joop van den Ende zet zij zich in voor meer muziek in het basisonderwijs. Maar denk ook eens aan het leerorkest van Marco de Souza, waar kinderen uit de Bijlmer uit de laagste economische klasse instrumenten mogen kiezen en in orkesten mogen spelen. Zo zijn er talrijke initiatieven om muziek weer onderdeel van de opvoeding te maken.’

Scherder ziet ook een rol weggelegd voor scholen. ‘Onlangs was ik bij een conferentie waar veel basisschooldirecteuren aanwezig waren. Die zeiden: je moet niet alleen aan muziekles denken, maar ook aan zingen tijdens de taallessen, of zingend de sommen oplossen. Zo kun je muziek door de dag heen larderen. Dat is best slim, want met zingen gebruik je beide hersenhelften – muzikaal en verbaal. Maar ja, leerkrachten worden op de Pabo niet meer opgeleid in de muziek, dus je kunt het ze niet kwalijk nemen. Maar het is hoog tijd dat de muziek weer de plek krijgt die het verdient.’

ONTSTRESSEN Hoofdredacteur Anouk is behoorlijk druk met al die Boekenkrant-deadlines.

Daarom vroeg ze aan Erik Scherder: welke muziek kun je het best luisteren als je gestrest bent?

Scherder: ‘Als u muziek met een rustig ritme en een lage frequentie opzet, daalt uw bloeddruk en hartslag. Maar een ander advies – ook uit de literatuur – is dat u vooral moet luisteren naar wat u mooi vindt

en waar u bekend mee bent. Alleen dan kunt u tijdens het muziek luisteren goed werken.

Als u nieuwe muziek opzet, en die vindt u interessant, dan bent u afgeleid en kunt u de klus niet afmaken.’

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 24

NON-FICTIE AD REM

Geschiedenisles anno 2017 Veel middelbare scholieren ervaren geschiedenis als saai, stoffig en langdradig. Als docent kun je wel iets doen om de leerlingen tegemoet te komen. Introduceer bijvoorbeeld De man die zich in Auschwitz liet opsluiten en andere onvoorstelbare gebeurtenissen uit de geschiedenis als lesstof.

Door Tanja Wilming Pascal Vanenburg neemt je in dit boek mee langs meer dan vijftig onvoorstelbare gebeurtenissen uit de wereldgeschiedenis.

Zoals de achterflap

vertelt, zijn het de verhalen die je op een feestje aan anderen wilt vertellen en daarin heeft hij gelijk.

De beschrijvingen zijn kort, absurd en vaak onbekend. Oftewel, perfect om mee op te scheppen bij je liefje tijdens een tussenuur: ‘Wist jij dat er in de dertiende eeuw een moordlustige sekte was die zichzelf de “Thuggees” noemden en in zeshonderd jaar meer dan twee miljoen mensen uitmoordden voor de lol, gewoon omdat ze zich verveelden?’

Of: ‘Ken je de zusjes Trung? Die Vietnamese chicks verrichtten in de strijd met China in de eerste eeuw alle heldendaden!’ Gegarandeerd dat je die avond een date hebt met deze geleerde openingszinnen.

De schrijfstijl van Vanenburg zal ook aanspreken bij veel jongeren. Sarcastisch en ad rem, met in elk verhaal

wel een aantal bijdehante opmerkingen. Zo ook in het hoofdstuk dat de moord op president Abraham Lincoln beschrijft. Vanenburg schrijft dat het niet alleen een tragische avond was voor de familie Lincoln.

Er waren die avond meerdere slachtoffers: gedupeerden waar bijna niemand van weet. De vreselijke situatie wordt geschetst, maar niet zonder een geestige opmerking van de auteur: ‘Twee bloedende mannen bleven achter, een van hen overleed de volgende dag (hint: het was de president).’

Een derde getuige was een door Lincoln uitgenodigde dame. Haar jurk zat compleet onder het bloed van de eerdergenoemde mannen. Vanenburg schrijft: ‘Het bloed op haar lichaam kon ze simpelweg afspoelen, maar ze had voor de gelegenheid

‘Verhalen die je op een feestje aan anderen wilt vertellen.’ haar allermooiste jurk aangetrokken (want hé, een avondje op stap met de president) en die was doordrenkt met bloed.’ De hele klas in een deuk natuurlijk.

Zoals ik al schreef: hierbij presenteer ik u De man die zich in Auschwitz liet opsluiten en andere onvoorstelbare gebeurtenissen uit de geschiedenis, het boek waarmee je als docent verzekerd bent van een leuke geschiedenisles.

Pascal Vanenburg, De man die zich in Auschwitz liet opsluiten en andere onvoorstelbare gebeurtenissen uit de geschiedenis, Uitgeverij Kosmos, Uitgeverij Kosmos, 232 pagina’s (€ 15,00)

AANSLAG

‘Ik zweer dat ik dit onrecht zal beantwoorden’ Op 22 maart 2016 ontploften er twee bommen in de luchthaven van Zaventem en blies een terrorist zich op in de Brusselse metro. Het openbare leven in België werd abrupt een halt toegeroepen en het land was in shock.

In al wat hij vertelt is Loubna in feite ook aan het woord, want ze deelden dezelfde ideeën over de wereld.

Door Katy Hurkmans In totaal vielen er meer dan dertig doden en honderden mensen raakten gewond. Onder de dodelijke slachtoffers in metrostation Maalbeek bevond zich ook Loubna Lafquiri, de vrouw en bovenal de grote liefde van Mohamed El Bachiri. Mohamed bleef achter met hun drie kinderen en zette als reactie het onmenselijk leed dat hem is aangedaan om in een beklijvende boodschap.

In Een jihad van liefde vertelt hij over zijn gevoelens na de aanslag, de liefde van zijn leven, zijn overtuigingen en hoe hij opgroeide in de Brusselse deelgemeente Molenbeek. Zijn verhaal werd opgetekend door David Van Reybrouck, Mohamed El Bachiri, Een maar het boek bevat ook jihad van liefde, opgetekend teksten die El Bachiri door David Van Reybrouck, zelf schreef na het overUitgeverij De Bezige Bij, lijden van Loubna.

96 pagina’s (€ 7,99)

Belg, moslim, Molenbekenaar, maar vooral mens.

David Van Reybrouck STEPHAN VANFLETEREN

In heldere bewoordingen geeft Mohamed El Bachiri uiting aan zijn verdriet, zijn liefde en wereldbeeld. Hij herdenkt zijn vrouw en dicht haar ook zijn woorden toe. In al wat hij vertelt is Loubna in feite ook aan het woord, want ze deelden dezelfde ideeën over de wereld. Op een

bepaald moment zegt hij: ‘Ik zweer dat ik dit onrecht zal beantwoorden, als eerbetoon aan wie Loubna was en voor altijd zal zijn, uit achting, bewondering en liefde voor al mijn mensenbroeders en -zusters, ongeacht hun religie, geloof, afkomst of seksuele geaardheid.’ En dat doet hij door in de bundel op treffende wijze te verwoorden hoe hij in het leven staat en te getuigen over zijn geloof, waarden en overtuigingen.

Mohamed is vader, Marokkaanse

Een jihad van liefde is een klein, maar indrukwekkend boek waarin in korte hoofdstukken grote thema’s aan bod komen. De stijl waarin het verhaal van El Bachiri wordt weergeven, varieert tussen poëtisch en eenvoudig, maar zijn woorden zijn ontegensprekelijk raak. De emoties van de verteller komen op sobere wijze aan bod, toch is het voelbaar hoe diep ze gaan. De door David Van Reybrouck opgetekende meningen zijn weldoordacht en onderbouwd.

El Bachiri pleit voor een meer humanistische benadering van de islam en dat doet hij door zijn verlies en verdriet te herscheppen in een pakkend betoog. Terwijl de aanslag in metrostation Maalbeek de grond onder hem en zijn gezin wegsloeg, omarmt hij zijn cultuur en onze samenleving, bovendien omarmt hij de lezer.

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 25

ETEN

Vlot veganistisch feest Onder de naam Oh She Glows heeft Angela Liddon al sinds 2008 een blog en Instagramaccount over veganistisch eten. Ik probeer zelf al een tijdje te minderen met vlees, dus haar nieuwe kookboek komt precies op het juiste moment.

Door Sonja Wessels Wie net als ik op Instagram zit, kan het bijna niet ontgaan zijn dat veel mensen bezig zijn met veganistisch eten.

Met Oh she Glows wil Liddon deze manier van eten voor iedereen toegankelijk maken. Ik denk dat dat met dit kookboek prima gelukt is. Voor elk moment van de dag zijn er verschillende gerechten, de ingrediënten zijn over het algemeen makkelijk te verkrijgen en de foto’s zorgen er zeker voor dat je trek krijgt. Aan het begin van elk hoofdstuk vertelt Liddon ook iets over haarzelf en haar familie.

Het zijn allemaal optimistische stukjes waar de liefde voor de veganistiChilinacho’s met kaas sche levensstijl vanaf straalt.

Ik ben zelf begonnen met de ontbijtgerechten. Als eerste maakte Dan door naar een tussendoortje. Ik ik het energieontbijt met warme kies voor een heel kleurig gerecht: havermout. Simpeler kokos-chiazaadparfaits kan haast niet! De met mango en aardingrediënten meng je bei. De recepten zijn de avond van tevoren, echt heel makkelijk ‘s ochtends kook je het te bereiden en goed een paar minuten en je uitgelegd, plus voorbent klaar. De smaak zien van een fijne foto. is goed. Ik hou zelf niet Wederom, het is wel van havermout, dus de een grote hoeveelheid. hoeveelheid was iets te Het laatste recept dat veel, maar trek heb je ik heb gemaakt is de voorlopig niet. Dat geldt linzen-kikkererwtenook voor de zwartebocurry, een typische Angela Liddon, Oh she glows nentortilla’s; absoluut vegetarische klassieelke dag. Snelle, simpele vegan lekker, maar het valt ker. Niet heel verrasgerechten, Uitgeverij Spectrum, 352 pagina’s (€ 24,99) wat zwaar. send, maar gewoon

ASHLEY MCLAUGHLIN

lekker. De reden dat de recepten wat fors uitvallen komt omdat Liddon graag zelf wat voorraad in de vriezer heeft. Ik ben zo iemand die nooit iets op tijd uit de vriezer haalt, dus dat wordt voor mij voortaan iets kleinere hoeveelheden gebruiken bij het maken van de recepten.

De ondertitel van het boek, Snelle, simpele vegan gerechten, wordt helemaal waargemaakt. Met Oh she glows kan iedereen uit de voeten.

Er zit genoeg in om ook de meest fanatieke carnivoor gerechten voor te schotelen waarin vlees en andere dierlijke producten ontbreken. Dit is een boek dat goed is om in de kast te

De reden dat de recepten wat fors uitvallen komt omdat Liddon graag zelf wat voorraad in de vriezer heeft. hebben en je repertoire eens verantwoord uit te breiden.

BLOGGEN

Digitaal rijk Je herinnert je vast nog het moment dat je voor het eerst op een blog terechtkwam en besefte dat een website niet statisch is, of gerund wordt door een bedrijf. Een blog is de menselijke kant van het internet, de kant die bloedt als je erin snijdt. Blogboek geeft je tips en inspiratie om van je blog een succes te maken.

Door Aefke ten Hagen Kelly Deriemaeker, Blogboek.

Tips & inspiratie voor meer blog- en vlogplezier, Uitgeverij Vrijdag (€ 24,95)

Het compacte, mooi vormgegeven boekje belooft me verschillende antwoorden op

diverse blogkwesties. Hoe krijg je meer bezoekers? Hoe meet je je succes? En vooral: hoe vind je je focus?

Volgens Kelly Deriemaeker is dat laatste een belangrijk startpunt voor het bouwen aan een digitaal rijk.

Want velen voelen zich geroepen om een blog te beginnen, slechts weinigen houden het langer dan enkele maanden vol.

Of je nu een beginnend blogger bent of een ervaren internetschrijver die soms wanhopig naar zijn scherm zit te staren: Blogboek biedt soelaas.

Omdat niemand beter kan vertellen hoe het er in blogland aan toegaat dan de mensen die er wonen, komt in dit boek een tiental deskundigen aan het woord met tips en ervaringen – van een blogger die naaipatronen op haar blog deelt tot journalis-

ten die aan het woord komen op een boekenblog. Het is een zeer vernuftig boekje om koudwatervrees mee te overwinnen en nu eindelijk eens met een blog te starten, of om je oude, vertrouwde blog nieuw leven in te blazen. Dit boek inspireert en geeft je handvatten om je digitaal uit te leven.

Hoe krijg je meer bezoekers? Hoe meet je je succes?

En vooral: hoe vind je je focus?

Deriemaeker maakt ook korte metten met vooroordelen over bloggen.

Bloggen is niet dood. ‘Er is nooit een beter moment geweest om te bloggen dan nu,’ meent de enthousiaste schrijfster. Dankzij sociale media worden blogposts veel vaker gedeeld dan vroeger, waardoor je een groter publiek kunt bereiken en met meer mensen in gesprek kunt gaan. Sociale media hebben het bloggen niet

vermoord, maar het internet juist meer impact gegeven.

En dat is nog maar het begin van deze leuke bundel. Het Blogboek biedt niet alleen tips voor een succesvolle blog, maar ook redenen om überhaupt te starten met bloggen.

Voor degenen die daar nog over twijfelen, is dit boek zeker een aanrader.

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 26

BOEKFRAGMENT

Dansen met een ooievaar Jacob heeft het moeilijk met zichzelf en anderen. Vanaf een bepaald moment krijgt hij brieven van een ZuidAmerikaanse jongen, die zijn leven zullen veranderen.

Karen Curé, Dansen met een ooievaar, Clavis Uitgeverij, 168 pagina’s (€ 17,95) www.clavisbooks.com

Jacob draait de volumeknop open.

Mams komt pas om zeven uur thuis.

Hij zoekt een zak paprikachips, scheurt die open en trekt een stapel stripverhalen onder zijn bed vandaan. De muziek dreunt in zijn oren.

Zijn hoofd beweegt mee op de maat.

Aso, de kleine schildpad, verstopt zich in de verste hoek van zijn glazen bak onder een berg papiersnippers.

Aso was een verjaardagscadeau van papa. Valérie heeft de naam bedacht.

En nu zit Jacob ermee. Zo’n schildpad groeit en heeft af en toe een nieuwe bak nodig. Het eten is ook een probleem: paardenbloemen groeien niet op de negende verdieping en andijvie of boerenkool zitten meestal niet in de pizza’s of lasagnes die mama meebrengt. Bovendien ruikt de schildpad een beetje. Papa geeft altijd van die rare cadeaus.

Jacob zit halfweg zijn stripverhaal van de reeks XIII als er op de muur naast hem gebonkt wordt. De buren.

Jacob steekt zijn middelvinger omhoog. Toch zet hij de muziek een streepje lager en leest verder.

Opnieuw wordt er op de muur gebonkt. Opnieuw zet Jacob het

volume een streepje lager. Het gebonk houdt aan. De buurman begint zelfs te roepen. Jacob vloekt.

Ergens in zijn kamer ligt zijn koptelefoon. Even twijfelt hij, maar hij heeft geen zin om hem te zoeken.

Hij hangt niet graag vast aan een draadje. Bovendien geniet hij juist van de trillingen die door de hele kamer gaan. Hij zet de muziek uit en gooit zijn stripverhaal terug op de stapel. Hij heeft het tenslotte al zevenentwintig keer gelezen.

Jacob staart voor zich uit. Halve sinaasappel. Geen idee wat de oude man er daarstraks mee bedoelde, maar Jacob voelt aan dat het iets goeds was. In de lift hadden de ogen van de man in elk geval geblonken.

Aarzelend staat hij op. Hij gaat naar zijn bureau en zoekt tussen zijn sportkleren naar iets wits.

Daar ligt hij, de enveloppe. Jacob draait hem om. Geen afzender. Hij draait hem nog eens om. Ten slotte scheurt hij hem open. Hij haalt er een paar velletjes uit. Hij fronst zijn wenkbrauwen.

Tien minuten later staart hij naar het plafond. Hij luistert naar de geluiden die van buiten komen.

Zonder zijn muziek kan hij zelfs de vogels op het balkon horen.

Nog eens tien minuten later staat hij op. Hij doorzoekt zijn kamer. Alles haalt hij overhoop. De kast met zijn kleren, zijn boekenplank, zijn stripverhalen, zijn vuilnismand. Hij had

toch meer brieven gekregen? Weggegooid heeft hij ze niet. Opnieuw kijkt hij rond. Zijn oog valt op de schildpaddenbak. Die moet nodig schoongemaakt worden. Vuile snippers liggen verspreid op de bodem.

Aso houdt van papier. In de hoek steekt iets vuilwits omhoog. Aha. Voorzichtig redt hij de drie enveloppen van verdere schildpadaanslagen.

Hij strijkt ze glad. De zwarte korrels veegt hij weg. De postzegels hebben hun glans verloren, maar zijn naam is nog leesbaar. Hij scheurt de enveloppen open en begint te lezen.

BOEKFRAGMENT

De geest uit de fles Schrijver en filosoof Ger Groot gaat in De geest uit de fles op zoek naar hoe de moderne mens werd wie hij is.

Ger Groot, De geest uit de fles. Hoe de moderne mens werd wie hij is, Uitgeverij Lemniscaat, 360 pagina’s (€ 34,50) www.lemniscaat.nl

Dit boek wil laten zien en horen hoe wij, zelfbewuste én onzekere mensen aan het begin van de eenentwintigste eeuw, zijn geworden wie we zijn. Sinds Descartes heeft de radicale twijfel zijn intrede gedaan en ontrollen filosofie en wetenschap zich als een lange worsteling met de erfenis van de religie. Daarvan kun je de sporen terugvinden in de hele cultuur. In muziek is ze te horen, in beeldende kunst te zien, in de architectuur te bewonen, in de tuinaanleg te doorwandelen.

Het filosofische verhaal dat dit boek vertelt, ligt ingebed in een veelheid van beelden en klanken die hun wijsgerige boodschap prijsgeven wanneer je er scherp genoeg naar kijkt. De geschiedenis van de filosofie is een zintuiglijke historie.

Daarom is dit niet alleen een leesboek, maar ook een kijk- en luisterboek. Filosofie schuilt overal: in teksten èn dingen, en in alle zintuigen.

Het gaat Kierkegaard om de dringende vraag naar het persoonlijke menselijke heil. Hoe kan iemand gerechtvaardigd leven? Hoe een einde te maken aan de schuldigheid waarin de mens in het krijt staat bij de God

die hem het leven schonk?

Zijn antwoord luidt: door af te dalen in het eigen, diepste zelf en daarin God te ontmoeten. Die ontmoeting kan slechts plaatsvinden door middel van een sprong waarin de kloof tussen het toevallige, historische bestaan van het individu en de ontmoeting met het absolute kan worden overbrugd. Ze is, aldus Kierkegaard, vanuit de mens gezien een paradox en een absurditeit en laat zich niet herleiden tot een algemeen geldig inzicht.

Daarom is het subjectieve de locus van de waarheid die mij existentieel aangaat en die een antwoord vormt op mijn schuld en angst.

Er zijn meerdere wegen om die angst te stillen: vooral door hem te verdringen in de alledaagsheid en een farizeisch idee van gerechtvaardigd zijn. In die sfeer speelt zich het bestaan van de burger af. Het ondoordachte, met zichzelf tevreden burgerbestaan moet gewekt worden uit zijn sluimer, opdat de burger zich bewust wordt van zijn ‘inauthentieke’ bestaan.

Dat vraagt om een momentane beslissing waar je niet ‘naartoe’ kunt redeneren. Elke keuze voor het heil veronderstelt een volstrekt individuele beslissing. Ieder moet zalig worden op zijn eigen wijze. Niemand kan mij vertellen hoe ik dat moet doen.

Dat is een gedachte die diepe wortels heeft in het protestantse bewustzijn. Maar via Kierkegaard zal ze ook buiten de godsdienstige sfeer haar

stempel drukken op de wijze waarop het moderne individu zichzelf beleeft.

Luister hoe Frank Sinatra My way zingt, het lied dat in Engeland de absolute favoriet is bij begrafenisdiensten en dat Sinatra zelf ironisch als ‘the national anthem’ omschrijft.

I’ve lived a life that’s full.

I’ve traveled each and ev’ry highway; But more, much more than this, I did it my way.

Dat lied heeft een volkomen andere sfeer dan het piëtistisch protestantisme van Kierkegaard. En toch klinkt er heel veel ‘Kierkegaard’ door in deze roep tot strikt individuele invulling van het levensproject, zonder bemoeienis van wie ook en waardevol omdát het volstrekt singulier is. Mijn levensweg is goed omdat hij ‘my way’ is, weggerukt uit de onwaarheid van het algemene of het ‘men’, zoals Martin Heidegger later zal zeggen.

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 27

BOEKFRAGMENT

Van licht en donker Van licht en donker gaat over film en haar plaats in de wereld. A.H.J. Dautzenberg en Diederik Stapel stoppen bij talloze mijlpalen van de creatieve én politieke geschiedenis en verbinden die door de mooiste en soms gekste verhalen op te rakelen.

Het witte doek als glazen bol (A.H.J. Dauztenberg)

A.H.J. Dautzenberg en Diederik Stapel, met een woord vooraf van Maartje Wortel, Van licht en donker, Uitgeverij Jurgen Maas, 327 pagina’s plus 16 illustraties (€ 19,95) www.uitgeverijjurgenmaas.nl

Das Cabinet des Dr. Caligari (1920) van Robert Wiene zag ik voor het eerst op de Duitse televisie, ergens eind jaren zeventig. De sinistere schaduwen, de surrealistische decors, de expressieve waanzin – ik kreeg er een unheimisch gevoel van.

Ook een kleine, bollende beeldbuis kan imponeren.

De film werd door de ZDF vertoond in de reeks Der phantastischen Film, griezelfilms die telkens werden ingeluid met een macaber, abstract animatiefilmpje en onheilspellende muziek; ik herinner me ijzig klinkende violen, hoge fluittonen en een ijle vrouwenstem.

Door deze reeks maakte ik voor het eerst kennis met Dracula (1958) en met vampiers. Ik weet nog goed dat ik ergens halverwege die film niet verder durfde te kijken. Jonathan

Harker bevindt zich in een kelder van het kasteel, met een houten puntstok in zijn hand. Hij buigt zich over een doodskist – leeg!

Plotseling verschijnt de graaf boven aan de keldertrap, met bloeddoorlopen ogen en zwart glanzende cape.

Tergend langzaam daalt hij de treden af. Wanneer hij dichterbij komt, begint hij als een beest te blazen.

Dat was de druppel. Snel vluchtte ik naar boven en kroop ik bij mijn moeder in bed; mijn vader had gelukkig nachtdienst. Met een niet meer op te roepen mengeling van angst, bravoure en nieuwsgierigheid bleef ik de reeks volgen. Ik zag Tanz der Vampire (Dance of the Vampires, 1967) en Das Omen (The Omen, 1976).

Na die laatste film inspecteerde ik met enige regelmaat mijn kruin, om zeker te weten dat niet ergens op mijn hoofdhuid 666 was verschenen, het teken van het Beest. Enkele jaren later schudde ik deze angst definitief van me af door ‘The Number of the Beast’ van Iron Maiden grijs te draaien.

Ergens in het begin van dit millennium bezocht ik samen met mijn vader en mijn tweelingbroer Berlijn – een therapeutische reis, boordevol goede bedoelingen. Na enig aandringen kreeg ik ze zover om samen een bezoek te brengen aan het filmmuseum in Berlijn, gelegen aan de Potsdamer Platz; voor de oorlog een belangrijk knooppunt, in 1961

gespleten door de Muur en na die Wende omgetoverd tot een cultureel walhalla.

Die Deutsche Kinemathek – Museum fur Film und Fernsehen is gevestigd in een indrukwekkend, futuristisch vormgegeven gebouw.

Over ‘zwevende’ paden wandel je door de Duitse filmgeschiedenis: de androgyne kostuums van Marlene Dietrich, een immense videomuur waarop sleutelscenes uit Metropolis (1927) worden vertoond, een 3d-replica van Klaus Kinski als Nosferatu en – voor mij het hoogtepunt – de maquette van de filmset van Das Cabinet des Dr. Caligari, een poppenhuis dat door de speelse vorm en de schattige schaalgrootte de omineuze sfeer uit de film versterkt – kleine beet, groot gevaar.

Wat me tijdens het bezoek opviel, en irriteerde, was dat de Duitse filmgeschiedenis zo nadrukkelijk wordt gekoppeld aan het politieke verleden van het land: de ondergang van de Weimarrepubliek, de opkomst van het nationaalsocialisme, die Wende.

Bijna alle tentoongestelde films lijken hierdoor een politieke boodschap te verkondigen; soms expliciet (de propaganda van Triumph des Willens, 1935; de ostalgie van Good Bye Lenin!, 2003), maar meestal impliciet. Schaamte en schuldgevoel besmetten de geschiedschrijving.

Beter beleggen dan de bank Beter beleggen dan de bank laat zien hoe je zelf solide belegt in gerenommeerde Amerikaanse bedrijven die maandelijks of per kwartaal dividend uitkeren. Dat levert aanzienlijk meer op dan spaarrente met veel minder risico dan traditioneel beleggen.

Fred Hendriks. Beter beleggen dan de bank. Uitgeverij Reith | Hendriks & Partners, 120 pagina’s (€ 17,95) beterbeleggendandebank.nl

Dit is niet zo’n boek dat beschrijft hoe je snel rijk wordt. Want geld maakt niet gelukkig. Wel kan het een solide basis bieden die het leven aangenamer maakt.

In dit boek leg ik uit hoe de hoogdividendmethode werkt. De methode leent zich voor het opbouwen van vermogen, bijvoorbeeld voor een pensioen, of om je toekomst als zzp’er zeker te stellen. Als je al over spaargeld beschikt, kun je de methode gebruiken om daar een inkomen uit te verwerven zonder in te teren op je vermogen.

Ik zal dat duidelijk maken door eerst die traditionele methoden met je door te nemen, met de belangrijkste voor- en nadelen die je daarbij tegenkomt. Uiteraard kijken we dan als eerste naar sparen. Bijna iedereen doet het immers. Ik zal voorrekenen dat sparen tegenwoordig

betekent dat je geld inlevert. Met de lage rente, ons belastingstelsel én de inflatie zet sparen geen zoden aan de dijk.

Of misschien denk je weleens aan een vakantiehuis als investering?

Ook daar valt in de praktijk nauwelijks iets aan te verdienen. En zo kom je bijna vanzelf uit bij beleggen. Dat biedt inderdaad meer mogelijkheden, zolang je de banken en vermogensbeheerders weet te vermijden.

Want die brengen aanzienlijke kosten in rekening en geven adviezen die meestal leiden tot tegenvallende opbrengsten.

Daarom leg ik in het tweede deel van dit boek uit waarom hoogdi-

videndbeleggen in de VS een veel betere optie is. Ik laat zien wat het inhoudt en waarom juist in Amerika veel hogere dividenden worden uitbetaald dan in Nederland en hoe dit wordt gestimuleerd door de overheid. Als Nederlander kun je daarvan profiteren. Ingewikkeld is dat niet en je hoeft echt geen beleggingsprofessional te worden. Ik ken mensen die er niet meer dan een paar uur per maand aan besteden en zeer tevreden zijn met de resultaten. Het is zonder veel inspanning mogelijk tot 12 procent rendement te maken.

Ik zal in dit boek laten zien hoe je dat doet met een handleiding waarmee je vandaag al aan de slag kunt.

glas op het marmeren blad van het nachtkastje, en liet zich achterover op bed vallen. In plaats van weg te zakken in een diepe slaap, dacht ze aan alles wat ze de volgende dag te doen had.

Ze moest het transport van twee verkochte schilderijen regelen vóór tien uur ’s ochtends, zorgen dat de werken goed werden verpakt in houten kisten en de verzekering in orde maken. In de korte tijd dat ze als kunsthistorica bij Goudstikker werkte, had ze veel verantwoordelijkheid gekregen. Dagelijks rubriceerde ze oude tekeningen, etsen, litho’s en schilderijen, die vanuit heel Europa binnenkwamen. Om het

vertrouwen van de eigenaar, Jacques Goudstikker, te winnen had zij flink haar best gedaan.

In het begin deed hij erg afstandelijk, maar later was hij onder de indruk geraakt van haar kennis en enthousiasme. Zonder een naslagwerk te raadplegen kon ze bijna elke schilderstijl benoemen en de belangrijkste kunstwerken wist ze feilloos te herkennen. Ze was opgegroeid in een bankiersfamilie op de Keizersgracht, waar de liefde voor de schilderkunst er van jongs af aan met de paplepel was ingegoten.

Die nacht sliep Marta slecht. Ze stond vroeg op en at snel een boterham. Om kwart over zeven fietste ze

al over de Herengracht, haar zwarte krullen dansend rond haar gezicht.

Ze haalde diep adem en genoot van de frisse ochtendlucht.

De Jacht Als de Amsterdamse jodenjager Jan van de Laan verliefd wordt op Marta Rosenthal, de vrouw die hij moet opsporen en arresteren, verandert dat hun beider levens voorgoed.

Hans Galesloot, De Jacht, Uitgeverij Magonia, 320 pagina’s (€ 21,95) www.magonia.nl

1 Het voorjaar Marta Rosenthal kon die nacht de slaap niet vatten, ze woelde in haar bed, schopte het laken van zich af en staarde naar het plafond. Ze stond op om een glas water te pakken, hield haar polsen onder het koele stromende water en bleef zo even staan voordat ze de kraan weer dichtdraaide. Ze nam een slok, zette het

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 28

STRIPS BOEKENKRANT TIPT ODE AAN JAN KRUIS Begin dit jaar overleed op 83-jarige leeftijd Jan Kruis, de geestelijk vader van Jan Jans en de Kinderen, de strip die al bijna een halve eeuw in het weekblad Libelle staat. Sanoma, de uitgever van dat damesblad, brengt nu een Jan Kruis e.a., Ode aan Jan herinneringsboek uit Kruis 1933-2017, Uitgeverij Sanoma, 48 pagina’s (€ 7,95) als ode aan de tekenaar.

In het album zijn naast achtergronden en herinneringen van mensen waarmee Kruis heeft samengewerkt, de beste, mooiste, grappigste en ontroerendste strips van Jan Kruis verzameld. Kruis was behalve een fantastische tekenaar ook een geweldig scenarist, want zijn strips blijken na al die jaren nog altijd grappig, ontroerend en fris zijn.

HELLBOY 2 Een moord in een wassenbeeldenmuseum en een vermist lijk leiden Hellboy naar Roemenië, op jacht naar een legende: de originele adellijke vampier.

Nazi-wetenschappers bereiden zich voor op de terugkeer van hun occulte meester en het einde van de wereld.

En Hellboy begint door Mike Mignola, Hellboy 2, RW Uitgeverij, 144 pagina’s te krijgen waarvoor (€ 17,95) hij is gemaakt. Met veel bovennatuurlijke elementen is de strip zeer geschikt voor de liefhebber van horror. Daarnaast is er veel actie en geweld. De dialogen zorgen voor de humor.

Het tekenwerk van Mike Mignola is filmisch met wild camerawerk en stemmige sfeervolle beelden. Je moet ervan houden.

HAD MENEER NOG IETS GEWENST? Tijdens het Victoriaanse tijdperk gaat Lisbeth als dienstmeisje werken voor de verwaande edelman Edward. Hij is het gewend te imponeren met grootse verhalen, maar zijn nieuwste dienstmeisje blijft onverHubert Heike en Virginie stoorbaar bij al zijn grilAugustin, Had meneer nog len en beantwoordt zijn iets gewenst?, Uitgeverij irritant gedrag hooguit Blloan, 96 pagina’s (€ 19,95) met wat meewarige blikken. Tussen de twee groeit een merkwaardige verstandhouding die steeds intenser wordt: Lisbeth wordt Edwards vertrouwelinge. Had meneer nog iets gewenst? is een ‘verbale’ strip met spitsvondige, bijna literaire dialogen. En dat gaat nu eens niet ten koste van het tekenwerk, want dat is van een verfijnde elegantie. Oscar Wilde meets Downton Abbey in dit ‘very British’ stripalbum van Franse makelij.

FILOSOFISCH EN ALLEDAAGS

Strijd met innerlijke demonen Cordelia, al zestien jaar een heldin voor menig vrouw om haar antiheldendaden, is terug van nooit weggeweest.

Meer dan ooit neemt ze geen blad voor de mond. Cordelia verschoont zich gaat de confrontatie aan met ouderdomskwaaltjes, een digitale overkill en adolescente kinderen.

Door Wendy Claes In 2011 kwam het onverwachte nieuws dat Cordelia na zestien jaar uit De Morgen geschrapt zou worden wegens besparingen.

Ilah, pseudoniem van Inge Heremans, ging zichzelf na deze beslissing heruitvinden. Na een sabbatjaar kwam ze op de proppen met graphic columns, in de vorm van een verstript reisverslag en levensbe-

Vlaamse cartooniste. Zoals wel vaker schouwingen naar aanleiding van bij vrouwelijke illustratoren is de een trip naar Japan. grens tussen fictie en non-fictie ook Stilaan keerde Cordelia/Ilah terug hier vaag. Om niet te zeggen dat het naar haar gekende territorium. Een een vervormde weerspiegeling is selectie uit haar werk van de afgevan de intussen veertiger die eens te lopen jaren werd gebundeld in Cormeer met haar innerlijke demonen delia verschoont zich. Anders dan de worstelt. dertien voorgaande bloemlezingen De immer twijfelende, zelf ver– de laatste dateert van 2012 – uit ze zich nu in een groter formaat, staand maarde aandachtshoer blijft de juiste weg zoeken, al blijkt dat geen en veelal met mooie contouren op sinecure. Soms is Cordelia sociaal de achtergrond. En wel over actuele onvaardig, genegenthema’s, waaronder preheid zoekend, binnenssident Trump, de aanmonds vloekend, haar slag in Brussel en een adolescente kinderen digitale overdosis. Verliefhebbend, behoeder komen de bekende dend, maar herkenbaar ingrediënten voorbij: voor jong en oud. Een een schetsmatig lijnenschattig midlifecrisisje spel, sober ingekleurd, loert om de hoek en een grappig-poëtische tegelijk is ze geen haar titel, zelfspot en relatioveranderd, wat vast een nele perikelen. hele geruststelling is Gulzig, openhartig en voor talloze troosteloze kritisch. Dat is Cordevrouwen. lia ten voeten uit. Het Ilah, Cordelia verschoont geesteskind van Ilah zich, Uitgeverij Oogachtend, evolueerde mee met de 64 pagina’s (€12,95)

EINDELIJK

Graphic novel avant la lettre Zijde is het soort boek waarvan ik diep, diep gelukkig wordt. Een graphic novel avant la lettre: tekeningen en tekst die samensmelten, maar wel zelfstandig zijn.

Zonder de lezer af te leiden.

Die elkaar versterken.

Door Jeroen van Esch ‘Herve Joncour was 32 jaar. Hij kocht en verkocht. Zijderupsen.

Het was 1861.’ Die tekst.

Als afsluiter van een pagina. Als teaser die je meteen het boek in sleurt. Met daarnaast, bladzijdegroot: een dromerig, een fabelachtig goed portret van de avontuurlijke handelaar: Hervé Joncour. Zijn job is het vinden en kopen van geschikte zijderupsen. Of beter gezegd: de eitjes hiervan. En omdat de Europese varianten onbruikbaar zijn met een hardnekkig en zeer besmettelijk virus, moet hij op reis naar Egypte.

‘Elk jaar, begin januari, vertrok hij.

Alessandro Baricco met illustraties van Rébecca Dautremer, Zijde, vertaling: Manon Smits, Uitgeverij Davidsfonds/Infodok, 208 pagina’s (€ 29,99)

RÉBECCA DAUTREMER

Hij stak zestienhonderd mijlen zee en achthonderd kilometer land over.

Hij selecteerde de eieren, onderhandelde over de prijs, kocht ze. Daarna draaide hij zich om, stak achthonderd kilometer land en zestienhonderd mijlen zee over en keerde terug in Lavilledieu, meestal op de eerste zondag van april, meestal op tijd voor de hoogmis.’

Het plaatsje Lavilledieu spint er goed garen bij. Nieuwe spinnerijen worden opgericht, men leeft in grote welvaart. Na enige tijd raken echter ook de Arabische eitjes besmet. Joncour wordt naar Japan gestuurd, in 1861 nog een hermetisch afgesloten gebied. Zijde ontpopt zich dan als het verhaal over een wereldreis. Over liefde, verdwenen vertrouwen, verlangen en smart. Over een groot stil meer, waarvan niemand de naam

nog weet.

Zijde is literatuur. Het is een kunstboek bovendien, dankzij het werk van Rébecca Dautremer, een van de meest bekende Franse illustratrices.

Ze tekent zoals anderen schrijven: om voortdurend nieuwe verhalen te vertellen. Ze illustreert niet alleen, ze vertelt er bonusverhalen bij. In haar kenmerkende dromerige stijl. Of waar nodig cartoonesk, afgewisseld met magnifieke platen in Japanse sferen. Het artwork is afgeroomd met een zeer verzorgde hardcover.

Zijde werd in 1998 al uitgeroepen tot Booksellers International Book of the Year. Daarom rest mij slechts één vraag: waarom hebben we zó lang op de Nederlandse vertaling moeten wachten?

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 29

STRIPS OPLEIDING

Een veilige omgeving om je te ontwikkelen Kun je een opleiding volgen om striptekenaar te worden?

Jazeker! In verschillende landen bieden kunstacademies deze mogelijkheid. Grafisch ontwerper en stripliefhebber Hans Lijklema verzamelde werk van studenten aan deze academies en stelde er een mooi boek mee samen: Incubator.

Door Hans Pols Incubator, wat betekent dat eigenlijk?

‘In de biologie betekent incubator een gesloten machine, die een gecontroleerde omgeving biedt voor verzorging, bescherming en groei.

Zo zie ik de kunstacademies ook: ze helpen studenten om zich artistiek te ontwikkelen en sturen ze goed voorbereid de wijde wereld in.’

Waarom wilde je dit boek maken?

‘Toen ik eraan begon, gaf ik zelf les aan een kunstacademie. Strips hebben altijd mijn interesse gehad en ik zag diezelfde belangstelling bij studenten. We hebben toen besloten om studenten de mogelijkheid te bieden met strips af te studeren. Ik ben toen ook om mij heen gaan kijken waar kunstacademies in andere landen mee bezig waren op stripgebied en ik dacht dat anderen hier ook in geïnteresseerd zouden zijn.’

bod laten komen. Dat zou geen goed beeld hebben gegeven van de school.

Uiteindelijk is Incubator 100 pagina’s dikker geworden dan de bedoeling was. Er was zo veel materiaal dat ik streng moest selecteren. We hebben inmiddels besloten dat het niet bij één boek zal blijven.’

In Incubator is werk opgenomen van studenten aan zeven opleidingen in vijf landen. Zijn dat alle stripopleidingen in de hele wereld?

‘Nee, maar ik had simpelweg geen ruimte voor nog meer scholen. Oorspronkelijk zou Incubator een boek Welke verschillen zijn er als je werk worden van 160 pagina’s, maar ik van verschillende opleidingen en kreeg al zoveel materiaal van de eerste leraren die ik had aangeschreven, uit verschillende landen met elkaar dat dat niet ging lukken. Eerst heb ik vergelijkt?

‘Ik denk dat het door de globalisecontact opgenomen met leraren die ring steeds moeilijker is om te zien ik persoonlijk kende, zoals Hendrik uit welk land een strip Dorgathen, Sam Peeters afkomstig is. Iedereen en Martin tom Dieck. wordt beïnvloed door Daarna nodigde ik lerawerk uit andere lanren uit van opleidingen den. Het zijn daarom waarvan ik het bestaan vaak de leraren die kende. een doorslaggevende ‘Ik wilde hoofdstukrol spelen. Sommigen ken maken van ongedrukken een duidelijke veer twintig pagina’s visuele stempel op het per kunstacademie. werk van hun studenDat bleek niet haalbaar. ten. Bij andere leraren Amerikaanse studenten gaat het meer om een zijn bijvoorbeeld gewend bepaalde benadering om verhalen van minHans Lijklema, Incubator. A van het medium strip. stens tien pagina’s te selection of the best comics made by art school stuJe ziet bijvoorbeeld dat maken. Dan kon ik van dents from around the globe, veel leerlingen van zo’n opleiding maar Uitgeverij Palmslag, 272 pagiSam Peeters (auteur twee studenten aan na’s (€ 24,95)

van onder andere Iedereen op Claudia en docent aan de kunstacademie van Groningen), net als hijzelf, woordloze strips maken. De studenten van The Center for Cartoon Studies in de VS maken vaak lange verhalen. Ze worden daar opgeleid om hun eigen boeken te maken en zelf uit te geven. Om dat laatste goedkoop te kunnen doen, werken deze studenten vaak in zwart-wit.’

Hoe verklaar je het relatief grote aantal vrouwen dat een opleiding striptekenen volgt?

‘Volgens mij is dat niet omdat er zo veel pure stripliefhebbers tussen de studentes zitten. Het komt aan de ene kant doordat popcultuur en vrijetijdsbesteding, dankzij nieuwe media, steeds dichter bij elkaar komen. Studentes kijken vaak naar strips als een eigentijdse manier om jezelf uit te drukken. Anderzijds heeft de opkomst van Japanse strips ook invloed gehad op de grotere interesse van vrouwen om iets met strips te doen. Studentes hebben ook minder de neiging om strips te maken die in een bepaalde traditie passen, zoals bijvoorbeeld de klare lijn.’

Het viel me inderdaad op dat tradi-

tionele strips en stijlen in Incubator vrijwel ontbreken. Zijn studenten daar niet mee bezig? Worden ze meer beïnvloed door eigentijdse auteurs?

‘De meeste studenten zijn beïnvloed door graphic novels. Ik denk dat het bij stripopleidingen net zo is als met andere kunstopleidingen; ze zijn niet gericht op het leren van een ambacht, maar op het stimuleren van studenten om hun eigen weg te vinden. Studenten worden dus eerder geprikkeld om nieuwe wegen te zoeken dan om een traditie voort te zetten. De nadruk ligt op het vertellen met beelden. De structuur is daarbij vaak niet traditioneel.

‘Er zaten enkele meer traditionele strips tussen de inzendingen voor het boek, maar die pasten niet in het gehele beeld van de betreffende opleidingen. Naast kwaliteit was het voor mij ook belangrijk dat de geselecteerde strips samen een goed beeld zouden geven van de kunstacademie. Aan het volgende deel van Incubator gaat waarschijnlijk een leraar deelnemen, die zelf strips maakt in een meer traditionele stijl. Het zal interessant zijn om te zien wat voor werk zijn leerlingen maken.’

“Dit boek heeft alles wat een boek mooi maakt” Hebban

“Niet te missen”

Das Kulturforum Antwerpen

UITGEVER ZOEKT TALENT!

www.boekscout.nl

GROTE

“Loop hier niet aan voorbij” stripspeciaalzaak.be

“Voor mij het beste boek van 2016” Beeldverhaal Amsterdam

Barbara Yelin is verkozen tot beste Duitse stripauteur van 2016

Prijs € 26,95

ISBN 978-90-824107-3-0

Gebonden met leeslint, 288 p.

Wij beoordelen ieder manuscript en we kijken graag samen met jou naar de mogelijkheid om het uit te geven!

boek.scout

‘Hét recept voor een dappere dochter’ DE VOLKSKRANT

‘Vrouwen die zelf een vlot bouwen om daarmee een kolkende rivier af te raften, daarvan zijn er nooit genoeg.

Nu is er eindelijk een boek voor en over wijven met lef. Gelukkig maar, want er is al getut genoeg.’

ROOS SCHLIKKER

‘Het boek voor meisjes met lef is een grappig manifest voor girl power.

We voeden onze dochters op met angst voor risico’s, terwijl risico’s bij het leven horen. Je leert ervan, je wordt er sterker van. Ik kan niets anders dan dat beamen.

Dit boek inspireert vrouwen van iedere leeftijd te gaan voor het uiterste.

Go, Gutsy Girls!’

PHAEDRA WERKHOVEN

NU IN DE BOEKHANDEL! pepperbooks.nl

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 31

BOEKFRAGMENT

Was ik maar thuisgebleven Was ik maar thuisgebleven is het tiende deel in de serie themabundelingen van Peter van Straaten met daarin de mooiste tekeningen over vakantieleed. De meestertekenaar legt zoals altijd feilloos de pen op de zere plek.

Peter van Straaten, Was ik maar thuisgebleven, Uitgeverij de Harmonie, 160 pagina’s (₏ 14,90). www.deharmonie.nl

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 32

BOEKHANDEL AGENDA

mei 2017 VANAF 1 APRIL

AMSTERDAM – Het Poëzie Museum heeft haar ‘deuren’ geopend aan het Museumplein. Het virtuele museum is 24 uur per dag gratis te bezoeken via een app. Via het scherm van je smartphone verschijnen de paviljoens van het virtuele museum op het Museumplein, waarvoor schrijfster Anna Enquist tien Nederlandse dichters selecteerde, met ieder zes gedichten.

THE READ SHOP HEDEL

Van fotogenieke hond tot knutselgruffalo’s

www.poeziemuseum.amsterdam

23 APRIL – MEDIO 2019

BAARN – Dit jaar zou de illustrator van onder andere de kinderboeken van Annie M.G. Smidt 100 jaar zijn geworden. Dat viert Kasteel Groeneveld met de tentoonstelling ‘Fiep Fiep Hoera! De natuur van Fiep Westendorp’. Je kunt er met de hele familie genieten van de tekeningen van Fiep, de natuur en een interactieve liedjesvoorstelling.

José van Berge, Sarah van Berge en Lonneke Gielis

www.kasteelgroeneveld.nl

6 MEI

HOORN – Boek10! Tien schrijvers zullen tijdens dit grootse schrijfevenement, onder uitgever Godijn Publishing, gezamenlijk hun boek lanceren in Park Schouwburg. www.godijnpublishing.nl/boeklanceringen/boek10

10 MEI

DEN HAAG – Tijdens de achttiende editie van de Annie M.G. Schmidtlezing in het Kinderboekenmuseum zal kinderboekenschrijver Rindert Kromhout onder de titel ‘De rattenvanger van Weesp’ zijn licht laten schijnen op de jeugdliteratuur. www.kinderboekenmuseum.nl/evenement/annie-mgschmidtlezing-2017

5 – 13 MEI

BRUGGE – In mei zal Brugge gedurende een week omgetoverd worden tot de literaire hoofdstad van de Lage Landen tijdens het gloednieuw literatuurfestival Bru·Taal. Het programma belooft een mix van gevestigd talent en nieuw talent, Nederlandstalige en anderstalige auteurs en literatuur met muziek en performance. Ontmoet schrijvers als Arnon Grunberg, Tim Parks en Sven Vitse. www.brutaalbrugge.be

10 MEI

AMSTERDAM – Nacht van de Europese Literatuur 2017. In het Vlaamse Cultuurhuis de Brakke Grond zullen schrijvers en dichters uit heel Europa ingaan op de vraag wat ‘thuis’ voor hun betekent in deze huidige, meertalige wereld.

Dat je niet per se in de grote stad hoeft te zitten om een actieve boekhandel te zijn, bewijst The Read Shop Hedel.

Het geheim? ‘Je moet de klant blijven inspireren en prikkelen,’ vertelt José van Berge.

Door Nicole van der Elst José vertelt dat het dorp aan de Maas minder dan 5000 inwoners telt. Toch is het in de knusse boekhandel altijd gezellig druk. ‘We zijn een boek- en kantoorboekhandel. Juist vanwege dit ruime assortiment lopen mensen de hele dag bij ons binnen. Maar onze echte liefde gaat vooral uit naar boeken. We schrijven zelf dan ook regelmatig buikbandjes om bepaalde titels aan te bevelen, en vragen ook aan klanten om dit te doen.’

Toen de medewerkers aan de klanten vertelden dat ze binnenkort zouden worden geïnterviewd door de Boekenkrant, drukten die hen op

het hart om één ding te benadrukken: ‘Klanten vertelden dat ze vooral de wisselwerking met het personeel zo fijn vinden. Dat is natuurlijk ook onze bedoeling’, zegt José, ‘we hopen dat iedereen zich bij ons op zijn gemak voelt.’ Niet alleen inwoners uit de omgeving, ook menig auteur weet de weg naar Hedel inmiddels te vinden. ‘Onlangs was Sun Li bij ons te gast en in mei staan bezoeken van Bregje Bleeker (Eva) en Hans van den Pol / Bettina Drion (De engel en de adelaar) op het programma,’ vertelt José.

Toch blijft het niet bij auteursbezoeken alleen. Het hele team komt regelmatig bij elkaar om leuke activiteiten te bedenken. ‘Tijdens de Boekenweek hadden we een liefdesdrankje gebrouwen en we hebben ook weleens een appeltaart- of smoothie-proeverij georganiseerd.’

Met enige creativiteit bewijst het team dat je zelfs met een beperkt budget de leukste dingen kunt verzinnen. ‘Tijdens de actie “Geef mij maar een prentenboek” hebben we een bouwplaat gemaakt waarmee kinderen met behulp van een toiletrol hun eigen Gruffalo konden

maken. Prachtige foto’s kregen we binnen van trotse kinderen met hun eigengemaakte Gruffalo’s. Alle resultaten delen we op social media.

Op Facebook trokken we uiteindelijk vijf winnaars. Zo betrekken we steeds weer de klant bij wat er in de winkel gebeurt.’

Tot slot vraag ik van wie toch die leuke hond is die regelmatig met de Boekenkrant poseert op de Facebookpagina van de winkel. ’Dat is onze hond Onyx! Al heeft hij bij de laatste foto, waarbij hij de krant in zijn bek hield, wel een deel opgegeten…’

Onyx met Boekenkrant

www.brakkegrond.nl

11 – 13 MEI

UTRECHT – Tijdens het International Literature Festival Utrecht komen talloze (inter)nationale schrijvers bijeen met lezers en vertalers in TivoliVredenburg. Literair fenomeen Herman Koch gaat bijvoorbeeld in gesprek met drie vertalers van zijn boeken om erachter te komen wie hij is in het buitenland. Ook zal de winnaar van de Filter Vertaalprijs 2017 bekend worden gemaakt. www.ilfu.nl

19 – 20 MEI

AMSTERDAM – Tijdens het DasMag Festival, dit jaar weer neergestreken in zijn geboorteplaats Amsterdam, zijn er 25 leesclubs met bekende schrijvers door de hele stad, met als knallende afsluiter een gezamenlijk feest in de Brakke Grond. Een aantal leesclubs zijn al uitverkocht, dus wees er snel bij! dasmagfestival.nl/amsterdam/leesclubs

3 – 4 JUNI

ALPHEN AAN DEN RIJN – Grijze Jager Dag. Ook dit jaar zal, voor de zevende keer op rij, Archeon een weekend lang helemaal in het teken staan van de populaire boekenserie De Grijze Jager van John Flanagan. Ontmoet de schrijver persoonlijk en strijd met boogschieten, zwaardvechten en touwtrekken mee om de titel Broederband 2017. www.archeon.nl

10 MEI 2017

Nacht van de Europese literatuur Op 10 mei vindt in het Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond in Amsterdam alweer voor het zevende jaar op rij de Nacht van de Europese literatuur plaats. Laat je ook dit jaar weer inspireren door auteurs uit het buitenland.

WAT IS HET? Sinds 2012 organiseert EUNIC, het internationale netwerk van de nationale cultuurinstituten, elk jaar halverwege de maand mei door heel Europa literaire evenementen onder de naam ‘Nacht van de Europese literatuur’. De opzet van de evenementen is in elk land verschillend, maar overal wordt geprobeerd literatuur uit verschillende

landen op een verfrissende manier onder de aandacht te brengen.

Yu Zeebroek zal tijdens de avond live illustraties maken.

DE AUTEURS NACHT VAN DE EURODe volgende elf PESE LITERATUUR 2017 auteurs zullen over Dit jaar staat de Nacht hun idee van thuis van de Europese literavertellen: Maud Vantuur in Nederland in hauwaert (Vlaandehet teken van ‘thuis’. ren), Steven J. Fowler Schrijvers en dichters Maud Vanhauwaert (Verenigd Koninkuit heel Europa zulJIMMY KETS rijk), Michalis Pieris len tijdens deze nacht (Cyprus), Katerina Tucková (Tsjevertellen over wat ‘thuis’ voor hun chië), András Gerevich (Hongarije), betekent in deze huidige, meertalige wereld. Hoe zouden ze hun idee Alvydas Slepikas (Litouwen), Guillaume Rihs (Zwitserland), Mira van thuis omzetten in een vreemde Feticu (Roemenië), Mary Costello taal en welke taal is voor hen dan (Ierland), Erik Lindner (Nederland) het meest geschikt om zich in uit te en Rasha Abbas (Duitsland). drukken? Je komt het allemaal te weten tijdens de Nacht van de Euro- Kijk voor meer informatie over hen op www.brakkegrond.nl pese literatuur. De Vlaamse Sarah

BOEKENKRANT.COM

MEI 2017 PAGINA 33

BOEKHANDEL Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden.

Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels.

Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen?

Geef het door via info@boekenkrant.com AALSMEER

Boekhuis Aalsmeer ALKMAAR

Boekhandel Feijn Boekhandel Van der Meulen’s ALMELO

Boekhandel Broekhuis ALPHEN A/D RIJN

Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof AMERSFOORT

De Algemene Boekhandel Boekhandel Veenendaal AMSTELVEEN

Boekhandel Venstra AMSTERDAM

De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel de Dolfijn De Nieuwe Boekhandel Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Plantage Van der Plas APELDOORN

Nawijn & Polak Boekverkopers ARNHEM

De Arnhemse Kinderboekwinkel Boekhandel Hijman Ongerijmd ASSEN

Boekhandel Iwema BAARN

Boekhandel Den Boer BADHOEVEDORP

Boekhandel Jaspers BARNEVELD

Boekhandel Romijn BEILEN

Boekhandel Het Logboek BENNEKOM

Boekhandel Novita BERGEN OP ZOOM

Quist boeken BEVERWIJK

Readshop Beverwijk

Daniela Schreurs

BILTHOVEN

Bilthovense Boekhandel BLEISWIJK

Boekhandel Muilenburg

RAADGEEP & BERREVOETS

Mijn favoriete boekhandel Volgens Daniela Schreurs vind je leukste boekhandel van Nederland in Doetinchem. Aan de Boekenkrant vertelt ze wat boekhandel Raadgeep & Berrevoets voor haar zo bijzonder maakt.

‘Raadgeep & Berrevoets geeft je als je voor de winkel staat een heel magisch gevoel. Als je naar binnen gaat is het voor mij net of alle verhalen tot leven komen. Dat komt niet alleen door de boeken, maar vooral door het personeel. Ze komen altijd even een praatje met je maken en geven ook tips over pas verschenen boeken. Als ik dan met zulke gepassioneerde mensen praat, voel ik me altijd thuis. Ze hebben namelijk net zo’n groot hart voor boeken als de klanten die in de winkel komen. Ik kan er daarom ook uren lopen.

‘Ik zeg altijd dat ik thuis mijn eigen mini-Raadgreep & Berrevoets heb. Ik heb een kamer omgebouwd tot boekenkamer en als ik daar binnenloop krijg ik altijd hetzelfde gevoel als wanneer ik de boekhandel binnenstap. Er gaat toch niks boven een boek in je hand hebben en je verheugen op alle avonturen die gaan volgen. Daarom lees ik zo graag boeken en kom ik eigenlijk iedere week wel meerdere malen bij Raadgeep & Berrevoets.’

BODEGRAVEN

Readshop Karssen BOXMEER

Van Dinter Media BRASSCHAAT

Standaard Boekhandel BREDA

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar BREUKELEN

Boekhandel van Kralingen BRUGGE

De Reyghere Boekhandel BRUNSSUM

Boekhandel Rob Rozeman BUNNIK

Boekhandel Van Ravenswaay BUNSCHOTEN – SPAKENBURG

Bruna van de Geest CASTRICUM

Boekhandel Laan COEVORDEN

Readshop Coevorden CUIJK

Readshop Cuijk CULEMBORG

Boekhandel Tomey

DELFT

Boekhandel Ben Kempers Boekhandel De Omslag DEN BOSCH

Boekhandel Adr. Heinen DEN HAAG

Boekhandel Douwes Boekhandel Van Stockum DEVENTER

Boekhandel Praamstra DOESBURG

Nieuwenhuis Boek en Buro DOETINCHEM

Raadgeep & Berrevoets DORDRECHT

Boekhandel Vos & Van der Leer DOORN

The Readshop Doorn DOORWERTH

The Read Shop Doorwerth DRACHTEN

Boekhandel Van der Velde DRONTEN

Voster Boek & Kantoor EDE

Boek en Buro EINDHOVEN

Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere EMMEN

Plantage Vermeer ENKHUIZEN

Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel ENSCHEDE

Boekhandel Broekhuis ETTEN-LEUR

Plantage Etten-Leur EXLOO

Geerts Warenhuis GELDROP

Boekhandel van Grinsven GOIRLE

Blz. Boekhandel Buitelaar GOES

Boekhandel De Koperen Tuin GOUDA

Boekhandel Verkaaik GRONINGEN

Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer HAARLEM

Boekhandel Gillissen & Co Boekhandel H. de Vries Boeken Bruna Cronjéstraat HAAKSBERGEN

Boek en Buro

HUIZEN

ROSMALEN

KAPELLE

ROTTERDAM

Boekhandel Flevo Boekhandel Lectori KERKRADE

Boekhandel Leeskunst KRIMPEN AAN DEN IJSSEL

Boekhandel De Korf Boekhandel Kamerbeek LAREN

Larense Boekhandel LEEUWARDEN

Boekhandel Van der Velde LEIDEN

Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel van Stockum LEIDERDORP

Boekhandel De Kler LEIDSCHENDAM

Boekhandel De Kler LISSE

Grimbergen LOCHEM

Boekhandel Lovink MAARN

Boekhandel Boek & Koek

MECHELEN

Boekhandel Salvator DE MEERN

Boekhandel Kees MEPPEL

Riemer Barth MIDDELBURG

De Drvkkery MIJDRECHT

Boekhandel Mondria MONNICKENDAM

Nimo Boek NAALDWIJK

Boekhandel Vingerling NIJKERK

Boekhandel Roodbeen NIJMEGEN

Boekhandel Augustinus De Nijmeegse Kinderboekwinkel Roelants [in LUX] Boekhandel Roelants Dekker vd Vegt boekverkopers NOORDWIJKERHOUT

Boekhandel Wagenaar & Van Halem NUNSPEET

Boekhandel Osinga OEGSTGEEST

HEDEL

OLDENZAAL

HEEMSKERK

OOSTERBEEK

HEERHUGOWAARD

Bruna Middenwaard HEERLEN

Bij Het Raethuys HEEZE

Boek- en Kantoorboekhandel Lektura HELMOND

Boekhandel de Ganzenveer HENGELO

Boekhandel Broekhuis HEUSDEN

Zin in Boeken HOLTEN

Heusinkveld – Holten HOOFDDORP

Boekhandel Stevens HOORN

Hoornse Boekhandel HOUTEN

Boekhandel Wijs

Boekhandel Plukker SCHEVENINGEN

Boekhandel Scheveningen SCHIEDAM

Schiedams Boekhuis SITTARD

Boekhandel Krings SNEEK

Boekhandel Van der Velde STEENWIJK

Steenwijk’s Boekhuys TIEL

Boekhandel Arentsen TILBURG

Gianotten Mutsaers TURNHOUT

Standaard Boekhandel UITHOORN

UTRECHT

Boekhandel Dominicanen

OISTERWIJK

Boekhandel Blokker

SCHAGEN

MAASTRICHT

HAZERSWOUDE

HEEMSTEDE

Bredero Boeken

The Read Shop Express Uithoorn

Boomker Boeken

Bruna Heemskerk

SANTPOORT-NOORD

Boekhandel Het Keizerrijk

Rijnlandse boekhandel Boekhandel De Kler

The Readshop Hedel

Boekhandel Donner NIEUW Boekhandel Maximus Bosch en De Jong

MAASSLUIS

HAREN GN

Readshop Hazerswoude

Boekhandel De Omslag

Boekhandel Oisterwijk Boekhandel Broekhuis Boekhandel Meijer en Siegers OSS

Boekhandel Derijks OUDERKERK A/D AMSTEL

Boekhandel Sprey OUDEWATER

The Readshop Oudewater PURMEREND

Boekhandel het Leesteken PUTTERSHOEK

Marjan Houtman Lezen en Schrijven PIJNACKER

Boekhandel van Atten Bruna Pijnacker RHOON

Het Witte Huys RODEN

Boekhandel Daan Nijman ROERMOND

Plantage Boekhandel ROOSENDAAL

Boekhandel De Boekenwurm

Boekhandel Kees Boekhandel Libris Utrecht Broese boekverkopers Savannah Bay VALKENSWAARD

Boekhandel Priem VEENENDAAL

Boekhandel van Kooten VEGHEL

Bek Boeken VELP GLD

Boekhandel Jansen & de Feijter VENLO

Boekhandel Koops VENRAY

Roojboek VLEUTEN

Boekhandel Kees VLISSINGEN

Boekhandel ’t Spui VOORBURG

Kinderboekhandel In de Wolken VOORSCHOTEN

Boekhandel De Kler WAALWIJK

Plantage Bookstore WAGENINGEN

Boekhandel Kniphorst WASSENAAR

Boekhandel De Kler WILLEMSTAD

Boekhandel het Rozemarijntje WINTERSWIJK

Boekhandel Kramer WOERDEN

Libris Woerden WORMERVEER

Pasman Boek & Hobby IJSSELSTEIN

Boekhandel Logica ZEIST

Groenveld Boeken Boekhandel Kramer & Van Doorn ZEVENAAR

Rebers Boek en Buro ZOETERMEER

Boekhandel De Kler Boekhandel Sonneveld Haasbeek ZUTPHEN

Boekhandel Someren en Ten Bosch Van den Brink Boek en Buro ZWOLLE

Waanders in de Broeren

Neem een abonnement!

Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul de

bon in)

Ik neem een abonnement op:

Twaalf nummers van de Boekenkrant + alle specials voor € 30,Zes nummers van de BKJunior voor € 15,Zes nummers van de BKYA voor € 15,Zes nummers van de BKStrips voor € 15,Zes nummers van de BKFilosofie voor € 15,Zes nummers van de BKHistorischeRomans voor € 15,Zes nummers van de BKMilitaireBoeken voor € 15,-

naam straat postcode land e-mail

BON m/v

plaats

telefoon

IBAN nummer betaling

automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 K22, 3511 LX Utrecht, Nederland

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

BK5-17

Majoor Marco Kroon geeft lezing op 19 juni 2017 in Woerden

M

arco Kroon, RMWO (1970) is drager van de Militaire WillemsOrde. Deze onderscheiding is hem toegekend als commandant van een peloton van het Korps Commandotroepen in Afghanistan.

Op maandag 19 juni 2017 zal Majoor Marco Kroon in Woerden een lezing verzorgen. Hij spreekt over leiderschap, teamwork,

Lezing Marco Kroon, maandag 19 juni 2017, 20 uur, Woerden (locatie volgt) Toegangsprijs Toegangsprijs veteranen

kameraadschap, communicatie, loyaliteit en opereren onder extreme omstandigheden. Hij heeft inmiddels twee bestsellers geschreven: ‘Leiderschap onder vuur’ en ‘Danger Close’.

Dit evenement wordt georganiseerd door de Boekenkrant.

Na afloop van de presentatie is het mogelijk om Marco Kroon te ontmoeten en zijn boeken te laten signeren.

Aanmelden via info@boekenkrant.com o.v.v. ‘evenement Marco Kroon’

€ 35,€ 25,-

VOLGENDE MAAND IN DE BOEKENKRANT In juni begint de zomer. In deze maand vallen niet voor niets de Spannende Boeken Weken. De thriller is namelijk zeer gewild als vakantieboek. Niemand minder dan de Zuid-Afrikaan Deon Meyer schreef hiervoor het geschenk met als titel De vrouw in de blauwe mantel. Hoofdredacteur Anouk spreekt hem hierover.

Verder in de juni-editie: • Nog meer spannende boeken, waaronder In onschuld en In het water, het nieuwe boek van de schrijfster die ook de wereldbestseller Het meisje in de trein schreef, en Recepten voor liefde en moord.

• Interviews met de mensen die onze klassiekers nieuw leven inblazen. We spreken met de uitgever die het werk van Willem Elsschot opnieuw uitgeeft en de vertaler die De kleine prins van een nieuwe vertaling heeft voorzien.

• Op de jeugdpagina’s besteden we aandacht aan het Gouden Boekje Xing Ya en Wu Wen gaan logeren, geïnspireerd op de twee reuzenpanda’s die van China naar Nederland zijn gekomen, en het schrijfdebuut van illustrator Annet Schaap: Lampje.

• Op de non-fictiepagina’s kun je alles lezen over de visie van schrijfster Rosanne Hertzberger op e-nummers, die al voor heel wat beroering zorgde, en hoe je pindakaas behalve als broodbeleg voor veel meer lekkernijen kunt gebruiken.

Tot slot zal op de strippagina onze superheld Spider-man centraal staan, waarover fan Michael Minneboo een boek schreef.

Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 250,– en een week 350,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

De Boekenkrant verschijnt iedere eerste maandag van de maand en is voor de klant gratis verkrijgbaar in de betere boekhandel. Thuis ontvangen? Vul de bon in op deze pagina.

Uphill Battle boekpromotie tel +31 302231718 redactie@boekenkrant.com verkoop@boekenkrant.com De volgende Boekenkrant verschijnt op 6 juni 2017.

BOEKENKRANT.COM

APRIL 2017 PAGINA 35

WIN EEN BOEK WIJ ZIJN DE BOEKENKRANT In deze rubriek maak je elke maand kennis met een van onze medewerkers. Deze keer is het de beurt aan redacteur Robin Vinck.

Wat doe je in het dagelijks leven?

‘Ik werk als eindredacteur Web bij BNR Nieuwsradio, een commerciële nieuwszender die je kunt vinden op 100.1 fm. Ik heb lang als regisseur in de studio gestaan, maar nu stuur ik de webredactie aan. Daarnaast schrijf ik op mijn eigen site stripjournaal.com over strips, en daar plaats ik ook mijn artikelen voor de Boekenkrant.’

Hoe lang schrijf je al voor de Boekenkrant?

‘Ik heb het niet precies bijgehouden, maar volgens mij ga ik dit jaar al mijn derde jaar in. Wat vliegt de tijd.’

Robin Vinck

WIN DIT BOEK

Wat was het leukste dat je voor de

WIN EEN BOEK

Vervolg op het eerste deel van Het kippencollectief. Alle personages, met hun eigenaardigheden, keren terug.

Zullen ze opnieuw de boerderij van de ondergang weten te redden?

‘Dan kies ik voor De Ringelingschat uit 1951. De originele versie in zwart-wit.’

Wat is je lievelingsboek?

‘Er zijn heel veel fantastische stripboeken, maar als ik er één moet noemen kies ik voor good old Suske en Wiske, mijn eerste liefde op stripgebied. En dan kies ik voor De Ringelingschat uit 1951. Niet het lelijk hertekende album dat je nu in de winkel kunt krijgen, maar de originele versie in zwart-wit. Als ik een roman moet noemen ga ik voor Rode sneeuw in december van Simone van der Vlugt. Ik waande me helemaal in

de Tachtigjarige Oorlog.’

Specials Naast de reguliere Boekenkrant verschijnen er ook regelmatig specials over verschillende thema’s.

BKYA: 6 juni 2017 BKHistorischeRomans: 6 juni 2017 BKJunior: 3 juli 2017 BKPrentenboeken: 3 juli 2017

Welk boek ligt er op dit moment op je nachtkastje?

‘De kunst van Morris, een prachtig naslagwerk over Lucky Luke.’

WINNAAR

Sjoerd Kuyper, Hotel de Grote L, Uitgeverij Lemniscaat (€ 14,95)

Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid in het aprilnummer? Het goede antwoord is: Erik Jan Harmens, Marc Josten en Jamal Ouariachi.

COLOFON Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen.

Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.

Welk boek heb je nooit uitgelezen?

‘Het Diner van Herman Koch. Veel mensen vonden het een fantastisch boek, maar het duurde me te lang voor de clou duidelijk werd. Halverwege ben ik gestopt.’

VORIGE KEER

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen?

Stuur de namen voor 29 mei naar redactie@boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Vermeld ook je naam en adres. Onder de goede inzendingen wordt Terugkeer naar het kippencollectief van Susan Juby verloot.

Susan Juby, Terugkeer naar het kippencollectief, vertaling: Tracey Drost-Plegt, Uitgeverij Pepper Books, 368 pagina’s (€ 19,99)

Boekenkrant hebt mogen doen?

‘Eén van mijn eerste interviews was met Jos van Waterschoot, conservator van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam.

Hij beheert daar de stripcollectie. Ik had geen idee dat er een universiteit was die een stripcollectie heeft voor wetenschappelijk onderzoek. Er ging een wereld voor me open, dat was echt fantastisch. Ik had me bijna ingeschreven als student.’

Uit de vele goede inzendingen trokken we Dakar van de Ploeg uit Zwolle. Hij wint een exemplaar van Hotel de Grote L van Sjoerd Kuyper. Gefeliciteerd!

MEDEWERKERS Contact Uphill Battle Boekpromotie, Visschersplein 160, k22, 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: + 31 172 476085 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant Oplage 22.000 De volgende Boekenkrant verschijnt op 6 juni 2017.

Het team Hoofdredacteur: Anouk Abels Redactie: Nicole van der Elst, Janneke Blok Corrector: Christine Tinssen Medewerkers: Wouter Adriaensen, Tike de Boer, Zofeyah Braam, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Laura van Dee, Cees van Dijk, Jeroen van Esch, Ika Gerritsen, Haes, Aefke ten Hagen, Alex Hoogendoorn, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Mieke van Meer, Amanda Morina, Rosanna del Negro, Nora van Ouwerkerk, Jesse Poiesz, Hans Pols, Emma Ringelding, Patz van der Sloot, Robin Vinck, Nina Visser, Erik de Vries Lentsch, Sonja Wessels, Tanja Wilming, Siebe Huizinga (redactie-adviseur).

Anouk Abels

Janneke Blok

Wendy Claes

Jacqueline Coppens

Nicole van der Elst

Ika Gerritsen

Alex Hoogendoorn

Hugo Jager

Caroline van der Lee

Mieke van Meer

Nora van Ouwerkerk

Jesse Poiesz

Hans Pols

Titus Vegter

Robin Vinck

Senior adviseur: Caroline van der Lee Vormgeving/ontwerp: Titus Vegter Uitgever: Jan Louwers