Nu met
BKYA
de beste bron voor boekennieu ws – no. 6, juni 2018, ja a rga ng 12 – w w w.boekenkr a nt.com
bijlage!
‘De uitdaging is om jongeren aan het lezen te krijgen.’ BORIS DITTRICH
Zie pagina 11 ED VAN RIJSWIJK
Moderne hervertelling van een klassieke Henk van Straten tragedie spaart zichzelf niet 7 23
Het eigenwijze potlood boekInhadnedel € 27,50 Carel Peeters over zijn favoriete tekenaars www.deharmonie.nl
JOHN WIERSMA
CORBINO
Arthur Japin als veelzijdig schrijver 5
Speelplaats voor jonge schrijvers 9
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 2
LOSSE DELEN Ontboezemingen
Tijdens interviews kom je vaak verrassende dingen te weten over auteurs. Natuurlijk ben je daar als journalist op uit, maar soms ben ik toch verbaasd als iemand een onverwachte kant van zichzelf laat zien. Zo vertelt oud-politicus en thrillerauteur Boris Dittrich (p. 11) dat hij de inspiratie voor Barst, het geschenkboek voor de Spannende Boeken Weken, haalde uit twee dingen: zijn verslaving aan American Idol en een lijk dat hij tijdens zijn stage bij de politie in het Amsterdamse Vondelpark vond. Ook kinderboekenauteur Marte Jongbloed (p. 17) hield het niet alleen bij het lezen van boeken voor haar onderzoek naar hekserij, het onderwerp van Hazels pentakel. Ze sloot zich aan bij een zogenaamde coven om samen met andere heksen meer te weten te komen over de werking van stenen, kruiden en spreuken. Ze bezocht zelfs een heksenfeest in de Engelse plaats Glastonbury. Toch delen auteurs niet alles om de lezer te overtuigen hun boek op te pakken. Henk van Straten (p. 23) is in Berichten uit het tussenhuisje openhartig over de periode na zijn scheiding, maar hij past ook censuur toe: ‘Ik wilde bijvoorbeeld niet over mijn huwelijk schrijven, want dat gaat over mijn ex.’ Het is aan u om te bepalen of u na deze inkijkjes in het leven van de auteurs nieuwsgierig bent geworden naar de inhoud van hun boeken.
NIEUWS
SOPHIE BASSOULS
REDACTIONEEL
Nicole van der Elst, Eindredacteur Boekenkrant nicole@boekenkrant.com
OOK VERSCHENEN
NANCY CRAMPTON
OP WERELDREIS Met Tomi Adeyemi, Lesley Livingston en YALFest
AANBIEDING
Wil jij een abonnement op de Boekenkrant of een van de specials? Blader gauw door naar de bon op pagina 34!
ERWIN SUVAAL
LITERATUUR Aafke Romeijn, Concept M Arthur Japin, Nachtkaravaan Hans Boland, Vaderinstinct Kamila Shamsie, Huis in brand Oliver Reps, De dag die nooit komt Senel Paz, Aardbei en chocola Fenna Riethof e.a., Sampler
3 5 5 7 8 8 9
SPANNING Boris Dittrich, Barst Hans Dooremalen, Descartes in Amsterdam Ronnie Rokebrand, Operatie Hanokmin Alexander Schwarz, Het IJsland van Indridason
11 12 12 13
JEUGD Sarah Jacoby, Voor altijd en even Marte Jongbloed, Hazels pentakel
16 17
NON-FICTIE Bart Ehrman, De God van Galilea Tieme Hermans, Noosh-e-Jaan Henk van Straten, Berichten uit het tussenhuisje De Boekenkrant tipt boeken over bedrijven Kim Waninge, Bananenboek
22 22 23 24 25
STRIPS CHRIS VAN HOUTS
JUNI 2018, N No. 11 – DE BESTE BRON VOOR YOUNG ADULT-BOEKEN
+++ Donald Duck is misschien wel de meest gelezen strip van Nederland en Vlaanderen. De onhandige eend die vele avonturen in Duckstad beleeft, weet nog altijd harten te veroveren. Ook kinderen met een visuele beperking kunnen nu kennismaken met de beroemde stripheld. Vorige maand verscheen voor het eerst een bijzondere uitgave in reliëf en braille. Het eerste exemplaar van de gelimiteerde oplage werd overhandigd aan de vijftienjarige Twan Driessen in een blindenklas in Huizen. +++ Het thema van de Poëzieweek, die begin 2019 zal plaatsvinden, is ‘vrijheid’. Niemand minder dan Tom Lanoye schrijft hiervoor het geschenk. Afgelopen najaar wist de Belgische schrijver, dichter en performer ons te overweldigen met zijn eigentijdse bewerking van de acht koningsdrama’s van Shakespeare in klassieke versvorm. Nu zal hij geheel vrij van op oorlog beluste koningen en de vijfvoetige jambe de vrijheid van de poëzie vieren. +++ Afgelopen maand werd bekend dat de prestigieuze Theo Thijssen-prijs voor kinder- en jeugdliteratuur, die eens per drie jaar wordt toegekend, wordt uitgereikt aan Bibi Dumon Tak voor haar informatieve boeken over het dierenrijk. Daarmee is de prijs dit jaar ook een eerbetoon aan de literaire non-fictie voor kinderen. ‘Het oeuvre van Bibi Dumon Tak toont: om in vervoering te raken heb je geen verzinsels nodig,’ aldus de jury. +++ Matthijs van Nieuwkerk is voor DWDD niet alleen op zoek naar een nieuw Boekenpanel, volgend seizoen komt hij ook met een nieuw televisieprogramma dat geheel in het teken van boeken zal staan. Vanaf 9 augustus is Van Nieuwkerk te zien in Matthijs met Boeken, waarin hij gasten ondervraagt over een belangrijk boek dat van invloed is geweest op hun leven. +++ Op 22 mei bereikte ons het droevige nieuws dat een van de belangrijkste Amerikaanse schrijvers is overleden. Philip Roth, die 85 jaar werd, won talrijke literaire prijzen en was vooral bekend om zijn boeken en artikelen over het jodendom, politiek en mannelijke seksualiteit. Vorige maand verscheen nog Waarom schrijven? in het Nederlands, waarin hij zijn creatieve proces als schrijver uit de doeken doet. Roth laat een rijk en veelzijdig oeuvre achter. +++
INHOUD
Thijs Desmet, Van roken ga je dood
29
TOP 30 De bestverkochte boeken in Nederland De bestverkochte boeken in Vlaanderen
30 31
BOEKHANDEL Agenda Boekhandelsinterview Mijn favoriete boekhandel Deze boekhandels verspreiden de Boekenkrant
32 32 32 33
VOOR DE LEZER Lezersadvies Win een boek Colofon
35 35 35
www.cviiiontwerpers.nl
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 3
LITERATUUR INTERVIEW
De ultieme vraag Misschien kruipt ons land wel richting een crisis. Een morele crisis. Langzaam als een gletsjer en voortgestuwd door de vergrijzing naderen wij pijnlijke medische vragen. Hoeveel willen we uitgeven aan een mensenleven? Hoelang willen we bejaarden in leven houden?
‘Het probleem met gezondheidszorg is dat het een onmogelijke ethische vraag opwerpt: hoeveel geld wil je uitgeven aan een mensenleven?’
Door Erik de Vries Lentsch Om vrijelijk over deze vragen na te denken, zou je een soort alternatieve werkelijkheid moeten uitvinden. Een fictie waarin vergelijkbare problemen worden aangekaart met minder emotionele bagage. Je zou een sciencefictionroman moeten schrijven met een hoofdpersoon die radicale ideeën koestert, en misschien zou je die roman Concept M moeten noemen. Geheel toevallig heeft musicus en publicist Aafke Romeijn dat net gedaan. In Concept M schetst zij een Nederland dat sinds de jaren vijftig een andere geschiedenis heeft doorgemaakt. Een nieuw soort geboortedefect heeft sinds die tijd om zich heen gegrepen; steeds meer baby’s werden geboren met een lijkbleke huid, grijs haar en verschrompelde longen. Nu, in 2020, kunnen deze zogenaamde kleurlozen een relatief normaal leven leiden dankzij kostbare medicatie, maar dat brengt grote gevolgen met zich mee. Grondstoffen voor de medicijnen zijn te vinden in het Midden-Oosten, wat tot oorlogen en destabilisatie heeft geleid; in de Tweede Kamer zit nog maar één partij, de Middenpartij, en het zwaarbelaste Nederlandse zorgstelsel nadert een breekpunt. In deze wereld raakt de jonge Hava in de ban van een groep extremistische studenten, die vrezen voor het kleurloze gevaar. Hoewel Hava zelf nota bene aan de ziekte lijdt en hoewel haar moeder al jarenlang vecht voor kleurlozenrechten, is ze ervan overtuigd dat er radicale actie ondernomen moet worden voordat het te laat is. Voordat het systeem klapt. Ondertussen, in onze eigen werkelijkheid, spreek ik Romeijn over haar roman. Ligt het thema gezondheidszorg je nauw aan het hart? ‘Ik was er nooit zo mee bezig tot ik op het idee voor dit boek kwam. Het is een handig thema om over te schrijven, omdat het iedereen aangaat. Ik ergerde me weleens als particulier – “Ik moet fucking veel eigen risico betalen, wat irritant”
wilt weten waarop je volgens mij moet stemmen, dan volg je me maar op Twitter, daar roep ik dat iedere dag.’ (@aafkeromeijn – red.) Je hebt ooit in een column geschreven dat Nederlandse romanciers te veel persoonlijke verhalen schreven. Concept M is dan ook een sterk geëngageerd boek. Vanwaar je aanklacht tegen het persoonlijke? ‘Die column is meer ontstaan uit de frustratie dat er totaal geen balans meer was. Persoonlijke ontwikkelingsverhalen werden alleen maar met elkaar vergeleken, niet met andere genres of ideeën. “Dit is een boek over millennial X en als je het vergelijkt met dit boek over millennial Y, zijn dit de verschillen en overeenkomsten.” Dat was dan het oordeel. Niemand vroeg om iets anders. ‘Ik houd heel erg van persoonlijke verhalen en ik vind ze belangrijk. Het is niet alsof iedereen het Communistisch manifest moet publiceren. Maar zodra er over de hele breedte van literatuur niet meer gerefereerd wordt aan een maatschappij, dan vervult de literatuur niet z’n hele rol, z’n hele potentie.’
Aafke Romeijn MARCEL KRIJGSMAN
– maar ik was niet zo bezig met de maatschappelijk impact. ‘Het probleem met gezondheidszorg is dat het een onmogelijke ethische vraag opwerpt: hoeveel geld wil je uitgeven aan een mensenleven? Dat is de ultieme vraag, maar daar zal niemand over willen nadenken. Politiek gezien kun je er ook niets mee; zodra je er iets over zegt, ben je een soort fascist. “Laat de bejaarden maar sterven” is onverkoopbaar. Ik ben heel benieuwd welke politicus zich als eerste aan die kwesties zal wagen.’ Aafke Romeijn, Concept M,
Uitgeverij De Arbeiderspers, 256 pagina’s (€ 19,99)
Wil je mensen met
deze roman waarschuwen? ‘Ik vind “waarschuwen” zwaar klinken, omdat het een soort moreel appel doet. “Deze kant moeten we niet op met z’n allen!” Ik denk dat mensen zich echt wel bewust zijn van de gevaren van onze tijd. Als ik al iets wil bewerkstelligen, dan is dat het creëren van een vrije ruimte voor de lezer om gedachtes te ontwikkelen over politiek en om die in alle vrijheid, zonder moreel oordeel, te kunnen exploreren. Dat is de reden dat ik voor science fiction heb gekozen, omdat je dan een hele nieuwe wereld schept, en de lezer moet zich daartoe opnieuw verhouden. Dus hij of zij kan from scratch beginnen met het opbouwen van een moreel oordeel. Ik vind het interessanter om de lezer dat zelf te laten doen. Ik heb geprobeerd het niet te sturen. Als je
Hoe belangrijk is radicaal denken voor jou? ‘Ik denk dat het een heel belangrijke functie heeft. Ik bedoel dan: radicaal denken. Het toestaan van extreme gedachtes, niet per se het uitvoeren ervan. Als je bijvoorbeeld een compleet ander systeem wilt, dan moet je op een zeer vrije manier nadenken. Stel, je wilt van het kapitalisme af: dat zit zozeer in ons DNA, dat je bijna een extremist moet zijn om nog te kunnen nadenken over een alternatief. ‘Dat denken is voor mij heel belangrijk, omdat ik mezelf zo vrij mogelijk wil laten wanneer ik nadenk over schrijven. Ik wil zo min mogelijk gebonden zijn aan realisme of aan verwachtingen. Dat vergt een bepaalde mate van werk. Je eigen fantasie de vrije loop laten, is werken. Je loopt steeds tegen dingen aan waarvan je denkt: wacht, het hóeft helemaal niet zo, het kan ook zo. Dat blijven proberen is heel belangrijk en, denk ik, een vorm van extremisme.’
Dit is Pete’s biografie. Geschreven door Stuart.
‘Het komt weinig voor dat ik hardop om een boek moet ODFKHQ 0DDU GDW JHEHXUGH ZHO Eó Mijn broer is een eikel van Stuart Heritage. Meermalen.’ – Paulien Cornelisse Nu in de (online) boekhandel!
eeN heeRlijk verhAal oVer vRiendSchap, hoop en cHocolaDe Kat is recent weduwe geworden en woont nu alleen op haar haar cacao-plantage in Fiji. Ze nodigt haar oude vriendinnen Sina, Lisbeth, Ingrid en Maya uit om Noorwegen te verlaten en bij haar te komen wonen. De vrouwen hebben ieder hun eigen problemen en geheimen, maar samen vinden ze een nieuw doel: het maken van chocolade – pure, bitterzoete momenten van geluk.
is een journaliste uit Noorwegen, die zich in de hele wereld thuisvoelt. Zij woonde o.a. in de VS, de Fiji-eilanden, Kazachstan, Iran en Pakistan. Momenteel woont ze in Oost-Timor. Haar debuutroman Momenten van geluk werd een wereldwijde bestseller. Anne Ostby Momenten van geluk ISBN 978 94 92086 54 9 352 pag., A 19,95 www.uitgeverijorlando.nl
© Pica Cordoba
Momenten van geluk is een warme en wijze roman over opnieuw beginnen op latere leeftijd.
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 5
LITERATUUR RECENSIE
Hoe het is begonnen Arthur Japin is bekend als romanschrijver, maar wat weinig mensen weten is dat hij ooit begon met het schrijven van liedteksten. In Nachtkaravaan is een selectie liederen van de afgelopen twintig jaar bijeengebracht, aangevuld met enkele ongepubliceerde gedichten. Door Nikki Spoelstra Een toekomst als schrijver had Japin niet voor ogen, want hij wilde niet in de voetsporen van zijn vader treden. Gelukkig was er een docent op de Theaterschool in Amsterdam die hem wist te overtuigen om toch de pen op te pakken. Die docent was dichter, schrijver en zanger Willem Wilmink. De liedteksten vormen het begin van Japins auteurschap. De titel Nachtkaravaan verwijst naar het gelijknamige lied dat in 2009 werd bekroond met de Annie M.G. Schmidtprijs. Japin heeft voor verschillende artiesten liedteksten geschreven, waaronder Sara Kroos, Paul de Leeuw en Karin Bloemen. Een selectie daarvan is opgenomen in de bundel, aangevuld met teksten waarmee Japin in het verleden zelf heeft opgetreden. Voor ieder lied of gedicht heeft de schrijver in het Arthur Japin, Nachtkaravaan, nawoord aangegeven Uitgeverij Magonia, 56 pagivoor welke gelegenna’s (€ 16,99)
Arthur Japin CORBINO
heid het is geschreven. Van de eerste schrijfopdracht tot de eerste ontmoeting met zijn man: ieder gedicht heeft een speciaal verhaal. De twee terugkerende thema’s zijn liefde en dood, maar het woord dat het best de inhoud van de bundel dekt, is intimiteit. Het intieme karakter blijkt niet alleen uit de manier
waarop hij over de liefde schrijft, maar vooral uit het openhartige en persoonlijke karakter van bepaalde teksten. ‘Wel duizendmaal/berekende de jongen/hoe oud hij deze dag/als man zou zijn’. Deze regel komt uit het gedicht ‘Over’, dat Japin schreef op de dag dat hij ouder werd dan zijn vader ooit is geworden. In de autobiografische gedichten en liedteksten over deze vaderfiguur is de openhartigheid het grootst. Met Nachtkaravaan komt Japin weliswaar niet in de buurt van zijn
meester Willem Wilmink, maar het getuigt wel van zijn veelzijdigheid als schrijver. In zijn gedichten en liedteksten zet hij een venster open naar zijn leven, al is het slechts op een kier. Het onderscheid tussen lied en gedicht is moeilijk te maken, want gezamenlijk vormen ze een karavaan van poëtische zinnen - met de dichtregel ‘In die tijd wilde ik niets liever/dan stil verdrinken in een wonder’ als mijn persoonlijke favoriet.
RECENSIE
De afwezige en onbesuisde vader Hans Boland, bekroond vertaler van Russische klassieke literatuur en auteur van enkele autobiografische boeken, gaat in Vaderinstinct de confrontatie niet uit de weg. Hij schetst het verhaal van een vader die tekortgedaan wordt door de vrouwen in het leven van zijn zoon. Door Katy Hurkmans
Hans Boland, Vaderinstinct, Uitgeverij Van Oorschot, 126 pagina’s (€ 17,99)
Vaderinstinct is de monoloog van een man aan zijn kleinzoon en schoondochter. Aan het woord is iemand die eerst door zijn ex-vrouw weg werd gehouden van zijn zoon, en later door toedoen van de schoondochter hetzelfde moet ondergaan in het contact met zijn kleinzoon.
Aanleiding voor het relaas van de grootvader is de verjaardag van ‘Trampie’, zoals de jongen liefkozend wordt genoemd. Voor het eerst in jaren reageert hij op verjaardagswensen en dat is aanleiding om zijn kleinzoon een lange brief te schrijven. De hoofdpersoon vertelt onder andere over hoe hij midden in de flowerpowerperiode zijn vrouw leerde kennen, hoe hij ondanks het feit dat hij homoseksueel is, toch met haar trouwde en een kind verwekte, en hoe dat uitdraaide op een bittere scheiding waarbij hij het onderspit moest delven. Of de kleinzoon een boodschap heeft aan alle in het boek beschreven details is de vraag, maar uit het geheel spreekt in ieder geval toewijding en gemis. In de tweede, kortere brief richt de man zich tot zijn schoondochter en is hij scherper van toon. Dit schrijven draagt de sporen van een moeizame en bittere familieruzie, waarbij de verteller een aantal keer behoorlijk
uit de bocht vliegt. Het boek toont de andere kant van de medaille, waarin de verliezende partij in de relatie het woord neemt. In een open en overtuigende stijl brengt de hoofdpersoon zijn verhaal van het gevecht dat hij voert om de liefde van zijn zoon en kleinzoon terug te winnen en hoe hij daarbij wordt gedwarsboomd door de moederfiguren in de levens van deze mannen. Het is geen relaas waarin kwaadheid de boventoon voert, er is weliswaar misnoegen, maar vooral verlangen naar een relatie met zijn nakomelingen. Er is wel weinig ruimte voor nuance en reflectie. Het is een vrij eenzijdige versie van de feiten, die juist door de keuze van dit eenzijdige perspectief, en het al dan niet bewust onderkennen van het eigen aandeel, de lezer doet twijfelen aan de onschuld van de verteller. Door de vele overeenkomsten met Bolands leven voelt het bovendien eerder als een autobiografie dan een
Hans Boland roman aan, al wordt dat in het boek zelf geheel in het midden gelaten. Het zou een van beide kunnen zijn of van allebei een beetje. Wat de waarheid achter Vaderinstinct ook is, maakt niet uit in het licht van het verhaal. Wat telt is de intentie van de (groot)vader en dat is hier vooral zijn versie van de feiten geven.
“Fantastisch! [...] Zo moeten bewerkingen van klassiekers zijn.”
literaturkurier.de
DON
QUICHOT Flix
Het dorpje Tebosloo moet plaatsmaken voor een windmolenpark. Alonso Quijano—de laatst overgebleven bewoner—verzet zich hevig, tot hij beseft dat hij lijdt aan dementie. Zijn dochter haalt hem over tijdelijk bij haar te komen logeren, maar de eerste nacht gaat hij er al stiekem vandoor met zijn neefje, terug naar het dorp. Onderweg raakt hij er steeds meer van overtuigd dat hij een dolende ridder is, op pad met zijn schildknaap. Na Münchhausen en Freud blaast Flix wederom een klassiek verhaal nieuw leven in. Hij plaatst de handeling in een moderne context, snijdt actuele thema’s aan en voegt een flinke dosis humor toe. Don Quichot is een wervelende vertelling waar om gelachen kan worden, maar waarbij je ook op onverwachte momenten met een brok in je keel zit. € 19,95 / 136 p. / paperback / zwart-wit / isbn 978-94-92882-00-4
Van dezelfde auteur Londen 1939. Midden in de nacht landt een verwarde, oude man met een zelfgebouwde luchtballon op het dak van Buckingham Palace. Hij praat Duits en beweert van de maan te komen. Is het een spion? Heeft hij zijn verstand verloren? Of vertelt hij de waarheid? In dat laatste geval beschikt hij misschien over kennis die van cruciaal belang kan zijn voor de Britse luchtmacht. Gelukkig is er iemand die de waarheid kan achterhalen: de in Londen in ballingschap levende dokter Sigmund Freud. € 19,95 / 192 p. / paperback / deels kleur isbn 978-90-824107-7-8
‘Een grandioze ervaring.’ +++++ NRC Handelsblad ‘Kijk, zo hoort het. Prachtig gebonden met stofomslag, vlekkeloos geredigeerd, briljant vertaald, uitputtend van noten voorzien en verhelderend uitgeleid. Als je dan toch als uitgeverij besluit een boek na negentig jaar alsnog te vertalen, zo moet men bij uitgeverij Van Oorschot hebben gedacht, doe het dan zo. En dus komt Thomas Wolfe’s Look Homeward, Angel nu uit in een vorm die het boek waard is, want – en dat is het belangrijkste – Daal neder, engel is een bij vlagen briljante roman, geschreven in een gedurfde, bloemrijke taal, die de geduldige lezer even zo vaak in vervoering zal brengen.’ +++++ NRC Handelsblad
www.vanoorschot. nl
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 7
LITERATUUR RECENSIE
COLUMN
Een nieuw leven voor Antigone
Want de avond
Sinds de dood van haar moeder en grootmoeder heeft Isma voor haar jongere broer en zus gezorgd. Nu is de tweeling achttien en kan Isma doen wat ze zelf wil: haar academische carrière voorzetten in Amerika. Naar het buitenland vertrekken gaat niet zomaar, zeker niet voor de dochter van een voormalig moslimactivist. Door Barbara Starink Misschien onverwacht na deze beschrijving, maar Huis in brand van Kamila Shamsie is een moderne hervertelling van Antigone, de bekende tragedie van Sophocles. Het lijkt niet makkelijk om van het centrale probleem van de Griekse klassieker, Antigone’s eis om haar broer te begraven, een moderne adaptatie te maken, maar toch is dit goed gelukt. Ook de critici waren enthousiast, want deze roman belandde onder andere op de longlist van de Man Booker Prize 2017 en de shortlist van de Women’s Prize for Fiction 2018. We maken kennis met de moslimfamilie Pasha, een Pakistaans gezin uit Londen, bestaande uit Isma, en de tweeling Aneeka en Parvaiz, herkenbare vervangingen voor de namen uit het origineel van Sophocles. Na de dood van hun vader wordt het gezin door de Britse overheid in de gaten gehouden, omdat hij jihadistische denkbeelden had. Hoewel Isma gelooft dat het wel goed komt met haar broer en zus, zien we al snel dat Parvaiz in de voetsporen van zijn vader treedt. Hij laat zich in met terroristen en vertrekt naar het buitenland. Dan kruisen de wegen van de zussen en Eamonn elkaar. Als zoon van een prominent Britse moslimpoliticus staat hij zowel lijnrecht tegenover, als aan de kant van de zussen. Hij is een problematische invloed, maar ook een kans op liefde en nog belangrijker: hoop. Zijn vader Karamat is namelijk verkozen tot Minister van Buitenlandse Zaken, een positie waarin hij Parvaiz kan volgen en thuis kan laten komen. Kennis van de Griekse klassieker is zeker niet nodig om van het boek te genieten. Huis in brand is een sterk verhaal over identiteit en loyaliteit aan je familie en land; over culturele generalisatie en kanten kiezen. Belangrijk bij het uitwerken van deze thema’s is dat het boek uit vijf delen bestaat, elk verteld vanuit een ander perspectief. Zo
Kamila Shamsie
krijg je niet alleen een goed inzicht in Isma, maar ook in haar zus Aneeka, die er alles aan doet om haar broer terug te krijgen. Naast de zussen wordt het verhaal verteld vanuit Eamonn, die moet kiezen tussen zijn vader en zijn geliefde Aneeka, en vanuit Karamat, die zich een weg probeert te banen tussen zijn geloof, zijn familie en zijn politieke positie. Als laatste krijg je inzicht in de beweegredenen van Parvaiz, die vreselijke dingen heeft gedaan en meegemaakt en niets liever wil dan terug naar huis komen. Kamila Shamsie, Huis in Huis een brand is een brand, vertaling: Anne Jonenorm sterk boek. Of je geling, Uitgeverij Signatuur, het nou leest als com288 pagina’s (€ 21,99)
ZAIN MUSTAFA
Huis in brand van Kamila Shamsie is een moderne hervertelling van Antigone, de bekende tragedie van Sophocles. mentaar op onze huidige samenleving of als adaptatie van een oude Griekse klassieker, je hebt het uit voordat je het doorhebt. Antigone is niet voor niets een tragedie, bereid je dus voor op een heftig einde, want de vraag is: wanneer gaat het mis en hoe?
‘Ik zou hier toch makkelijk een concertzaaltje kunnen bouwen, zegt Hugo als hij weer in de kamer staat. Klein, zo’n tachtig stoelen, ruimte genoeg. Dan laat ik al die werkloze musici hier spelen voor een select publiek. Een geheim genootschap. Ze moeten wel betalen natuurlijk, biljetten in een urn frommelen of zo.’ Bij de presentatie van de roman Kwartet van Anna Enquist, leek het alsof de aanwezigen terecht waren gekomen in de ruimte die in bovenstaande passage slechts als gedachtenspinsel bestond. Voor zijn prachtige woonboot in de Nieuwe Vaart, niet ver van de Amsterdamse Oosterkerk, had pianist Ivo Janssen zich blijkbaar laten inspireren door het idee van romanfiguur Hugo. In zijn ‘zaaltje’ was plaats voor een grote groep mensen, er stond een vleugel die in het concertgebouw niet zou misstaan, en op een klein podium hadden vier musici plaatsgenomen. In de roman vormen de personages Heleen, Carolien, Jochem en Hugo een kwartet, bij de boekpresentatie speelde Anna Enquist zelf, met een drietal vrienden. Roman en realiteit liepen volkomen door elkaar. De lezers van Enquist zal het niet verbazen dat muziek een grote rol speelt in het verhaal. Niet altijd zo prominent als in Het geheim of Contrapunt, maar een werk van Enquist is ondenkbaar zonder dat muziek als thema daar een rol in speelt. Kwartet speelt in een nabije toekomst. Plaats van handeling is het centrum van de hoofdstad, rond het grote water, dicht bij het nieuwe gerechtsgebouw en het in onbruik geraakte muziekcentrum. Een repetitie op de woonboot van een van de leden van het Kwartet wordt met geweld verstoord door een levensgevaarlijke indringer. De rest verklap ik niet, maar ik wil wel zeggen dat ik als lezer een sterke verbondenheid ervoer met de romanfiguren en hun omgeving. Niet in de laatste plaats omdat ze me de hoop gaven dat er altijd plaats zal zijn voor schoonheid en het weerloze van alles van waarde. Toen ik aangekondigd zag dat op 19 juni een nieuwe roman van Anna Enquist verschijnt, onder de titel Want de avond, moest ik denken aan die bijzondere bijeenkomst op de boot van Ivo Janssen. Hoewel deze roman op zichzelf staat, komen we Heleen, Carolien, Hugo en Jochem opnieuw tegen. Na de aanslag die er op hen gepleegd is, moeten ze met zichzelf én met elkaar in het reine zien te komen. In het proces tegen de crimineel Helleberg zullen ze allemaal moeten getuigen. Ik kijk uit naar een hernieuwde kennismaking.
Lex Jansen Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding. www.magonia.nl
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 8
LITERATUUR BOEKENKRANT TIPT
EMMA RINGELDING
LEVEN EN LATEN LEVEN In Zolang er leven is kondigde Hendrik Groen al aan dat hij nog graag een roman wilde schrijven en nu is het zover! Leven en laten leven gaat niet over onze favoriete bejaarde, maar over Arthur Ophof. Hij wordt bijna vijftig en staat elke dag in de file naar zijn werk. De verre reizen die hij Hendrik Groen, Leven en laten nog wil maken, lijkt hij leven, Uitgeverij Meulenhoff, 288 pagina’s (€ 19,99) te kunnen vergeten. Totdat zijn werkgever hem ‘jammer genoeg’ ontslaat en hem een royale ontslagvergoeding meegeeft.
VOLLE BLOEI Hendrik Groen heeft ons al laten zien dat mensen op leeftijd oud zijn, maar niet dood. In haar debuutroman geeft Hetty Kleinloog een vervolg op dit thema, want daarin staan vijf oudere dames centraal. Ze ontmoeten elkaar op de begraafplaats, waar ze bloemen leggen op de Hetty Kleinloog, Volle bloei, graven van hun overleUitgeverij Marmer, 412 pagiden echtgenoten. Ieder na’s (€ 19,99) van hen heeft nog een droom en ze besluiten die samen te gaan verwezenlijken.
DE BLAUWBILGORGEL Ter gelegenheid van het honderdste geboortejaar van Buddingh’ verschijnt er een gebonden versie van deze klassieker. Daarnaast maakten verschillende hedendaagse dichters ook hun eigen versie van een gorgelrijm, die vergezeld worden door prachtige C. Buddingh’ en vele anderen, illustraties. Eén ding is De blauwbilgorgel. Ik knoester zeker: vijfenzestig jaar met mijn knezidon, Uitgeverij nadat het eerste gorgelLiverse, 68 pagina’s (€ 21, 95) rijm werd geschreven, is het genre nog steeds actueel!
OLGA Je kent Bernard Schlink misschien van de moderne klassieker De voorlezer, waarin een Duitse scholier is geobsedeerd door Hanna, die tweemaal zo oud is als hij. Ook in zijn nieuwe roman Olga draait het om de liefde. Om met haar geliefde Herbert verbonden te blijven, schrijft ze hem elke Bernhard Schlink, Olga, vertaweek een brief. Na haar ling: Marcel Misset, Uitgeverij Cossee, 320 pagina’s (€ 22,99) overlijden komen de brieven in handen van Ferdinand en de inhoud blijkt uiterst fascinerend.
RECENSIE
Opposites attract De homofobe patriottistische David en de flamboyante levensgenieter Diego ontmoeten elkaar in een ijssalon. Dat David veel van de homoseksuele Diego kan leren, brengt hem in verwarring. Senel Paz leverde met Aardbei en chocola een grote bijdrage aan de aanvaarding van homorechten in Cuba. Door Mieke van Meer Bij hun eerste ontmoeting heeft David direct door dat Diego op mannen valt, want hij had ‘om aardbeienijs gevraagd, ook al was er chocolade-ijs’. De tegenstelling tussen de twee mannen kon niet groter zijn. De een communistisch jeugdlid, die dankzij het systeem de kans krijgt om te studeren. De ander een liefhebber van kunst en literatuur met buitenlandse contacten. Desondanks groeit hun vriendschap, want ook
kwam uit in een tijd dat er in Cuba voorzichtig werd gesproken over gelijke rechten voor LHBT’s. Door de hoofdrolspelers kritisch maar toch loyaal aan het regime te laten zijn, weet Paz de volledige focus op de homorechten te leggen. Tussen de eerste verschijning van het boek in 1991 en de Nederlandse vertaling nu is er veel veranderd op het eiland. Ook voor homo’s en lesbiennes. In de praktijk ondervindt deze groep in Paz weet in slechts vijftig pagina’s Cuba echter nog veel discriminatie. een compleet verhaal te vertellen. Daarom is het goed dat deze novelle Door het beperkte aantal pagina’s nog steeds in andere zonder hoofdstuktalen verschijnt. indeling en nauwelijks Dit is niet alleen witregels, komt dat vereen verhaal over haal wel wat gejaagd homorechten. Het is over. Wie meer wil leren ook een verhaal over over de Cubaanse kunst vriendschap. Vrienden cultuur komt ook schap die pas echt aan zijn trekken. Diego waarde krijgt als je strooit in zijn verhanelkaar aanvult. En dat delingen kwistig met is wat Diego voor David namen van dichters, doet. De slotzin is schrijvers, schilders tekenend voor Davids en dansers. Een uitontwikkeling: ‘Want er gebreide verklarende was chocola, maar ik woordenlijst biedt uitSenel Paz, Aardbei en chocola, vroeg om aardbei.’ komst voor wie meer vertaling: Pieter Lamberts, wil weten. Uitgeverij Zirimiri Press, Aardbei en chocola 52 pagina’s (€ 12,90) David is geïnteresseerd in literatuur. En zo contrarevolutionair als Diego leek, blijkt hij niet te zijn. ‘Nee, meneer, we zijn net zo patriottistisch en standvastig als iedereen. Als we moeten kiezen tussen een pik en Cuba, dan is het Cuba.’ Helaas voor Diego heeft ‘het systeem’ nog niet zoveel op met vaderlandslievende homoseksuelen.
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 9
LITERATUUR INTERVIEW
‘Met fictie kan ik alles doen’ Een opvallende schrijver in de bundel de Sampler is Fenna Riethof (1992). In haar verhaal ‘De nieuwe Alferink’ maken we kennis met een hoofdpersoon, die gezien de situatie waarin ze belandt het liefst zou willen verdwijnen. Door Hugo Jager ‘Ik voelde me vereerd, het is dé kans om door een breder publiek gelezen te worden,’ zegt Riethof over het moment waarop ze hoorde dat van haar een bijdrage voor de bundel werd verlangd. ‘Ik ben daarna tijdens het schrijfproces wel een tijdlang bang geweest dat ze elk moment konden gaan inzien dat ze zich in mij vergist zouden hebben. Ik vermoed dat meerdere Sampler-schrijvers dat zo gevoeld hebben.’ Drie jaar geleden was Riethof een van de deelnemers aan de zomercursus van uitgeverij Das Mag. Gerenommeerde auteurs als Nina Polak, Joost de Vries en Thomas Heerma van Voss gaven trainingen in het schrijven van verhalen. ‘Ik was heel leergierig en geneigd alles aan te nemen, maar dat kan natuurlijk niet. Op het zomerkamp heb ik voor het eerst geleerd mijn eigen keuzes te maken. Er zullen altijd mensen zijn die het anders doen, maar ik wil mijn eigen stijl behouden.’ Bij Das Mag bleef haar naam kennelijk rondzoemen, want uiteindelijk bleek ze een van de acht schrijvers te zijn die een verhaal voor de Sampler mocht schrijven. Riethof maakte het zichzelf niet makkelijk. ‘Dit verhaal is het langste dat ik ooit geschreven heb. Ik houd nu eenmaal van kort, maar hier wilde ik me echt uitleven.’ In ‘De nieuwe Alferink’ draait het om een gevierd journaliste die de reünie van haar opleiding bezoekt. Ze is volgens de schrijfster een typische millennial: ‘iemand die sterk individualistisch is en dat bedoel ik niet per se negatief’. Zelf bezocht
Fenna Riethof Riethof twee jaar geleden de reünie van de opleiding journalistiek. Maar wie denkt dat ze daar veel inspiratie opdeed, heeft het mis. ‘Anders dan de hoofdpersoon in mijn verhaal was ik die dag heel vrolijk en vond het helemaal niet ongemakkelijk, juist heel gezellig. Maar ik was natuurlijk niet het middelpunt van de aandacht. Dat maakt een reünie al een stuk relaxter.’ De schrijfster wilde in haar verhaal mensen samenbrengen die zich verloren voelen. ‘Van daaruit ben ik gaan schrijven,’ zegt ze. De journaliste moet een speech houden, heeft daar absoluut geen zin in en houdt zich schuil in het gebouw. ‘Op dat punt dacht ik: Er moet iets gebeuren. En dat kan best iets zijn
wat in het echte leven niet kan. Waarom zou ik mezelf beperken? Met fictie kan ik alles doen, dus dan wil ik er gebruik van maken ook!’ In het verhaal gaat de menigte met de journaliste aan de haal, omdat die vindt recht op haar te hebben. Riethof wilde daarmee de schaduwkant van succes onderzoeken. ‘Op een gegeven moment lijkt het me moeilijker te onderscheiden wie nu écht vindt dat je goed bent, en wie anderen uit enthousiasme napraat. Hoe meer het gerucht van je succes rondgalmt, hoe luider het gaat klinken, maar hoe moeilijker een compliment nog op waarde is te schatten. Daar heeft mijn personage last van.’ Succesvol of niet, zelf hoopt Riethof stug door te schrijven. ‘Ik wil sowieso
‘Er moet iets gebeuren. En dat kan best iets zijn wat in het echte leven niet kan. Waarom zou ik mezelf beperken?’ graag een roman schrijven. Het is geweldig dat ik deze kans heb gekregen, want er zijn andere jonge schrijvers die net zo goed zijn als ik, of beter. Ik heb geluk gehad dat ik gezien ben door een uitgever.’
WAT IS DE SAMPLER? De Sampler is een nieuw initiatief van uitgeverij Das Mag. Redacteur Bowi van Onna vertelt er meer over.
Bowi van Onna
‘Uitgeverijen investeren vaak weinig in nieuw talent, iets dat wij heel belangrijk vinden. Beginnende auteurs kregen voorheen in Das Magazin al de kans zich te presenteren, maar nu
het tijdschrift gestopt is, is er de jaarlijks terugkerende verhalenbundel de Sampler. We waren op zoek naar een nieuwe manier om jong talent een podium te bieden. ‘Er komen veel voordelen bij de Sampler kijken. Zo hebben auteurs veel meer ruimte en daarbinnen mogen ze alles doen wat ze willen. Het is echt een speelplaats
voor jong talent en dat lees je er ook aan af, want de verhalen zijn totaal verschillend. Een min of meer toevallige overeenkomst is dat de verbeelding echt zegeviert. Dat vergt wel wat lef, maar het is ook een manier om je als schrijver te onderscheiden. ‘Het opsporen van nieuwe schrijvers doen we door onze ogen en oren open te houden, maar ook door elk
jaar een zomerkamp te organiseren. Fenna Riethof is een van de drie oud-zomerkampdeelnemers van wie een verhaal in de Sampler is opgenomen. Laat ze eerst maar met plezier schrijven, zoals voor deze bundel, dan gaan ze ook in hun eigen kwaliteit geloven, en kunnen ze uiteindelijk de stap naar een debuutroman maken.’
Diverse auteurs, Sampler. Literair talent anno morgen, Uitgeverij Das Mag, 245 pagina’s (€ 5,00)
Advertentie Boekenkrant DeDoodHeeftBlauweOgen.pdf 1 23-5-2018 10:09:22
De dood heeft blauwe ogen is vanaf 30 juni overal te koop. DWAALSPOOR ISBN: 9789491875571 actiethriller Prijs: € 17,50
met Alex De Klerck
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
Pjotr Een Vreeswijk thriller met
werd eerder bekroond Luca Borra met de ThrillZone en Debuutprijs Sanne 2016 Philips
Topthriller van Han Thomas – De Nederlandse Dan Brown – On-Nederlands goed
Het Darwin Dilemma Zelden komt een manuscript in handen van een uitgever dat vergelijkbaar is met ’s werelds beroemdste en bestverkochte schrijver, maar dit komt heel erg in de buurt: Het Darwin Dilemma van Han Thomas. De eerste reacties op het boek: Hendrik Spiering in NRC Next: ‘Han Thomas heeft een spannend en vakkundig boek geschreven in de voetsporen van Het Bernini Mysterie van Dan Brown. Het is een helder verhaal op basis van goede research.’ Wim Kleisen voor NBD Biblion: ‘Boeken als deze thriller zijn erg zeldzaam. De auteur is goed thuis in de wetenschap, maar schrijft beslist niet over de hoofden van de lezers heen. De spanning is tastbaar.’
Kim Moelands, oud-jurylid Gouden Strop: ‘Han Thomas is erin geslaagd om een spannende, goed geschreven thriller af te leveren. Een debuut dat absoluut smaakt naar meer en gewaardeerd zal worden door liefhebbers van Dan Brown.’ Schrijfster Cynthia McLeod, van de verfilmde bestseller Hoe duur was de suiker?: ‘In de trant van de Da Vinci Code, maar veel beter! Dit heeft alles om een internationale bestseller te worden!’
Han Thomas, Het Darwin Dilemma, Uitgeverij Conserve, 482 pagina’s (€ 19,99)
Uitgeverij Conserve In de boekhandel of portvrij te bestellen via www.conserve.nl. Voor België geldt helft portvrij of € 4,65 per bestelling.
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 11
SPANNING INTERVIEW
Moord en ambitie Op een zonnig terras in Amsterdam ontmoet ik oud-politicus Boris Dittrich, die net van het vliegveld komt. Naast zijn werk bij de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch is hij ook een succesvol schrijver. Zijn nieuwste boek Barst is het geschenkboek voor de Spannende Boeken Weken die van 6 tot en met 24 juni plaatsvinden. Door Oglaya Doua Een vrouw laat haar hond uit in het Amsterdamse Vondelpark en vindt het lijk van een jonge man. Rechercheur Maya Oliphant krijgt de leiding over het moordonderzoek, maar het is onduidelijk wie de man is en wat hij ’s nachts in het park deed. Ondertussen is heel Nederland in de ban van een nieuwe talentenjacht op televisie. De achttienjarige Lilian Lely heeft zich door de audities geknokt en maakt tijdens de liveshows bekend dat haar moeder niet lang meer te leven heeft. Ze wint daarmee de sympathie van het publiek, maar niet iedereen gelooft dit verhaal. Dan neemt het onderzoek van Maya Oliphant een verrassende wending. Wat heeft de moord met Lilians ambitie te maken? Wat dacht je toen je werd benaderd voor het schrijven van het geschenkboek voor de Spannende Boeken Weken? ‘Ik was verrast. In eerste instantie dacht ik dat de CPNB me benaderde omdat ik in 2004 als Tweede Kamerlid een initiatiefwet had geschreven over de Wet op de vaste Boekenprijs, maar toen bleek het om het geschenkboek voor de Spannende Boeken Weken te gaan. Een hele eer.’ In Barst volg je de verhaallijnen van zowel Maya als Lilian. Hoe kwam je op het idee voor die twee verschillende perspectieven? ‘Ik was na het schrijven van mijn vorige boek Halszaak, waarin Maya Oliphant de hoofdrol speelt, een beetje van haar gaan houden.
Boris Dittrich ED VAN RIJSWIJK
Ik wist dat er meer over haar te vertellen was. De verhaallijn van Lilian kwam voornamelijk tot stand door mijn milde verslaving aan American Idol. Het intrigeerde me dat mensen die aan dit soort tv-programma’s meedoen grote ambities hebben, waar vaak ook een tragisch verhaal achter schuilgaat. ‘Toen was het een kwestie van die twee verhaallijnen aan elkaar te knopen. Het lijk dat aan het begin van het verhaal wordt gevonden, is iets uit eigen ervaring. In de tijd dat ik als rechter werkte, liep ik kort stage bij de politie. Er kwam een melding binnen over een lichaam in het Vondelpark. We gingen op onderzoek uit en toen vond ik dat lijk. Best heftig.’
‘Er kwam een melding binnen over een lichaam in het Vondelpark. We gingen op onderzoek uit en toen vond ik dat lijk. Best heftig.’
Is het feit dat ambitie te maken heeft met een moord een aanklacht op de nadruk in onze samenleving om succesvol te zijn? ‘Enigszins wel. Maar het is ook een aanklacht op de oppervlakkigheid en hardheid van de televisiewereld. Tegenwoordig zijn er zoveel mensen die
Wat zou je doen als je, zoals Lilian, geconfronteerd zou worden met iemand die een geheim over jou weet en dit bekend dreigt te maken? ‘Als ik in zo’n situatie terecht zou komen, waarin dat geheim van levensbelang zou zijn, zou ik flink in paniek raken. Daarna zou ik alles laten bezinken en mijn opties rustig op een rijtje zetten. En advies zoeken bij mensen die dicht bij me staan. Ik heb het geluk dat ik meestal wel rustig blijf in moeilijke
Boris O. Dittrich, Barst, een uitgave van Stichting CPNB, 96 pagina’s (cadeau bij aankoop van € 12,50 aan Nederlandstalige boeken tijdens de Spannende Boeken Weken 2018)
beroemd willen zijn en dergelijke programma’s bieden die kans. Je moet wel sterk in je schoenen staan, anders word je opgevroten. Alles draait uiteindelijk om geld en kijkcijfers.’
omstandigheden.’ De kracht van Barst zijn de alledaagse personages en juist door die herkenbaarheid is het toegankelijk voor een grote groep lezers. Was dit je doel? ‘Het is belangrijk om mijn eigen verhaal te kunnen vertellen. Tegelijkertijd is het ook van belang dat het gelezen wordt, anders komt de boodschap niet over. Door bijvoorbeeld niet al te lange zinnen te gebruiken, probeer ik het zo toegankelijk mogelijk te maken. Zeker omdat het doel van de Spannende Boeken Weken is om meer mensen aan het lezen te krijgen.’ Hoe zie je de toekomst van Nederlandse thrillerschrijvers? ‘Ik maak me best zorgen. Daarom heb ik in 2004 ook het wetsvoorstel geschreven voor de vaste boekenprijs, onder andere om kleine boekhandels en uitgevers te beschermen en een podium te blijven bieden aan nieuw schrijftalent. ‘De uitdaging is om jongeren aan het lezen te krijgen, want dat wordt steeds minder populair. We hebben in Nederland ontzettend veel goede thrillerauteurs, dus ik hoop dat zij manieren vinden om jonge mensen te inspireren, in welke vorm dan ook. Verhalen vertellen blijft belangrijk.’
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 12
SPANNING BOEKENKRANT TIPT DE VERLOREN DOCHTER Morgan Jones heeft zich voor haar nieuwe boek laten inspireren door de actualiteit, want in het boek reist de zeventienjarige Sofia af naar het kalifaat in Syrië. Als ze daar een nieuw leven heeft opgebouwd, wordt ze steeds vaker geconfronteerd met de gruweldaden van IS. Als ze wil vluchten, lijkt dit onmogelijk. Is haar vader in staat te helpen?
Morgan Jones, De verloren dochter, vertaling: Caecile de Hoog,Uitgeverij De Fontein, 384 pagina’s (€ 19,99)
RECENSIE
Descartes als zeventiende-eeuwse Sherlock Holmes ‘We hebben hier met niets minder dan een mysterie van doen, mijn beste Clement,’ laat Hans Dooremalen zijn René Descartes zeggen in de ‘filosofische detective’ Descartes in Amsterdam. Er zijn meerdere lijken gevonden in de hoofdstad, en de bevolking heeft al snel de befaamde Franse filosoof erbij gehaald om het raadsel op te lossen.
PAS OP VOOR DE BUREN
Door Yannick Schueler
Beter een goede buur dan een verre vriend, maar dit spreekwoord lijkt niet op te gaan voor hoofdpersoon Ruth. Haar moeder heeft er van jongs af aan op gehamerd dat je buren niet kunt vertrouwen. Als er in haar omgeving vreemde dingen gebeuren, is Ruth bang Hilde Vandermeeren, Pas op dat een geheim uit haar voor de buren, Uitgeverij Q, verleden onthuld wordt. 304 pagina’s (€ 20,99) Of wordt ze langzaam net zo geestesziek als haar moeder en heeft ze alles verzonnen?
Descartes als een zeventiende-eeuwse Sherlock Holmes, en de vertellende ik-figuur Clement Chamboir als zijn trouwe dr. Watson: wie bekend is met de beroemde methode die Descartes in zijn Discours de la méthode uiteenzet, zal zich glimlachend verbazen dat geen andere detectiveauteur deze zet ooit gedaan heeft. Holmes is misschien de beroemdste deductionist uit de wereldliteratuur, maar Descartes bepaalde bijna vierhonderd jaar eerder de norm door uit niets meer dan ‘Ik denk dus ik ben’
SOMS LIEG IK In thrillers komen vaker nachtmerries uit, maar Alice Feeney maakt het wel heel bont, want haar hoofdpersoon kan niet praten of bewegen. Amber ligt in coma en ze weet dat ze niet door een ongeluk in deze situatie is terechtgekomen. Doordat ze niet kan communiceren, is het onmogelijk om haar Alice Feeney, Soms lieg ik, vertaling: Mary Bresser, Uitgegedachten met iemand verij A.W. Bruna, 336 pagina’s te delen. Ze hoort echter (€ 15,00) alles en Amber komt erachter dat er iemand in haar naaste omgeving over haar situatie liegt.
GESPLETEN Het zijn geen Spannende Boeken Weken zonder een nieuwe thriller van de Queen of Crime: Karin Slaughter. Hierin denkt Andera haar moeder te kennen, maar tijdens een schietpartij op hun favoriete restaurant laat ze zich van een heel andere kant zien. Haar moeder Karin Slaughter, Gespleovermeestert de schutten, vertaling: Ineke Lenter en later blijkt dat de ting, Uitgeverij HarperCollins, dader het ook op haar 496 pagina’s (€ 19,99) gemunt had. Hoe goed kent Andrea haar eigenlijk?
opgediende samenzwering rondom af te leiden dat God moet bestaan. de VOC en de religieuze strijd moet Dooremalen – die al meerdere de lezer terugwinnen, en de stijve publieksfilosofische boeken over historische terzijdes rechtvaardigen. kennisleer op zijn naam heeft – doet een dappere poging de beruchte stof- Dat lukt ten dele wanneer Descartes en zijn kompaan eindelijk genoopt figheid van filosofie en geschiedenis raken vaart achter de zoektocht te met behulp van een moordmysterie zetten: een letterlijke heksenjacht te overwinnen, maar is in zijn fictiebedreigt twee onschuldigen met de debuut nog net te veel academicus strop en de klok tikt. Dat de twee en te weinig romanschrijver om Fransen nog altijd van bordkarton hierin volledig te slagen. Tekenend zijn, dialogen van het niveau Suske is een hoofdstuk waarin de hoofdpersonages zich schuilhouden in een en Wiske bezigen en zijn gezegend met wel erg veel toevalligheden, ben clandestiene katholieke kerk, terwijl je Dooremalen dan geneigd te vergede calvinistische politie ze buiten de ven: het tempo ligt vanaf nu tenmindeur opwacht. Een scène die smeekt ste lekker hoog. om gedegen spanningsopbouw, Dooremalen heeft uiteindelijk een maar Dooremalen buit daarentegen origineel plot in elkaar de immigrantenstatus getimmerd, en weet van Descartes en Clede complexiteit van ment uit om een medeAmsterdams toenplichtige katholiek ze malige economie en enkele pagina’s lang demografie op een in lesboekstijl de godscreatieve manier te dienstoorlog binnen de gebruiken voor een Provinciën uit te laten leerzaam verhaal. Het leggen. Het maakt van is alleen jammer dat het lezen een leerzame de speelsheid van de exercitie, maar voor het inhoud en het gegeven tempo en de spanning zo contrasteert met is de formule helaas de formaliteit van de funest; een doodzonde vormgeving. voor iedere zelfverHans Dooremalen, Descarklaarde detectiveroman. tes in Amsterdam, Uitgeverij Een in de tweede helft Boom, 280 pagina’s (€ 20,00)
RECENSIE
Onopgehelderde Rwandese kwestie Operatie Hanokmin is het thrillerdebuut van Ronnie Rokebrand, bekend als schrijver van reishandboeken. Zijn reiservaringen komen goed tot uiting in dit spannende boek. Door Mireille Bregman De Nederlandse journalist Mike wordt vanwege zijn Afrika-expertise veel uitgezonden naar andere landen. Zo komt hij onder andere op een congres in Jeruzalem terecht, waar hij door de Israëlische geheime dienst wordt gerekruteerd om samen met hen in Rwanda een terroristenopleidingskamp te vernietigen. Vanaf dat moment verplaatst het verhaal zich naar hartje Afrika. Op 6 april 1994 wordt het vliegtuig met de presidenten van Rwanda en Burundi neergeschoten. De daaropvolgende volkerenmoord op de Tutsi’s door de Hutu’s klinkt je wellicht bekend in de oren, maar de geschiedenis eromheen is nog steeds vaag. De Israëlische en Franse geheime diensten hadden hier een schimmig aandeel in, dat begon met het neerhalen van het genoemde regeringsvliegtuig. Rokebrand vult de rest van het verhaal in met fictieve elementen en
dat gaat hem behoorlijk goed af. Wat betreft Rwanda staat er een compleet verhaal. De geschiedenis en opbouw van het land wordt waar nodig uitgelegd, zodat ik zonder voorkennis het boek kon volgen. Ook de gebeurtenissen rond de stammenstrijd van de Hutu’s en Tutsi’s en het Ronnie Rokebrand opkomende terrorisme vinden een logisch vervolg op de inleiding van het boek. De vordert, verandert Mike van een eendimensionaal karakter naar een beschrijvingen van landschappen dynamisch personage. Zo neemt maakten dat ik er zelf rondliep. hij zelf het voortouw in de operatie Toch kun je af en toe merken dat en lees je mee in zijn gedachten. dit boek Rokebrands fictiedebuut is. De auteur weet ook meer inhoud Een enkele keer wordt uitleg of een te geven aan de hoofd- en bijperwaarneming vaker dan nodig hersonen en het verhaal krijgt vaart haald, zoals Mikes beschrijving van en spanning. De gebeurtenissen in dode lichamen. ‘Op sommige plaatRwanda worden zodasen was het zand roodnig beschreven dat het gekleurd; ik had niet boek niet weg te legveel verbeeldingskracht gen is – tot en met het nodig om te begrijpen einde. wat hier was gebeurd.’ Ik moedig Rokebrand Ook wordt in het eerste aan door te gaan met deel van het verhaal schrijven, want het het personage van de originele onderwerp en bereisde journalist talent voor het creëren Mike niet altijd geloofvan spanning maken waardig neergezet. Er dat ik graag nog eens moet hem bijvoorbeeld een boek van hem verteld worden wat de oppak! islamitische shariawetRonnie Rokebrand, Operageving inhoudt. tie Hanokmin, Uitgeverij ConNaarmate het verhaal serve, 270 pagina’s (€ 17,50)
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 13
SPANNING RECENSIE
Keflavík: Direct naast het vliegveld bevinden zich de oude woongebouwen van het Amerikaanse leger – de basketbalvelden getuigen er nog van.
Hier zitten de zware jongens: de gevangenis Litla-Hraun in Eyrarbakki.
Indridason Arnaldur
Een all-inclusive ode aan Indridason en IJsland GASSI
In Het IJsland van Indridason geeft Alexander Schwarz de lezer een rondleiding door de vele werken van de IJslandse auteur. Daarnaast toont het boek de verschillende kanten van het thuisland van de bekende thrillerschrijver. Door Elisa Ros Villarte Alexander Schwarz was in Nederland de eerste uitgever van Indridasons boeken en is goed bevriend geraakt met de auteur. Hij bracht zijn eerste bezoek aan IJsland, omdat hij meer wilde weten over de achtergrond van de thrillers die Indridason schreef. Daar merkte hij hoezeer de IJslandse cultuur, geschiedenis en tradities van invloed zijn geweest op het werk van de thrillerauteur. Schwarz raakte zo in de ban van het land en het werk van
Indridason, dat hij vijf jaar in Reykja- ling en commentaar van de thrillerauteur op zijn werk en schrijfproces. vík heeft gewoond. Ook nu nog verHalverwege het boek krijgt je al zin blijft hij er vaak voor langere tijd om om de boeken van Indridason te de boeken verder te doorgronden. (her)lezen en een reis naar IJsland Nu heeft Schwarz dit boek geschrete boeken. Doordat Schwarz zoveel ven om zijn fascinatie en bevinmogelijk informatie wil delen, is het dingen te delen met de rest van de wereld. Hij vervlecht de geschiedenis soms moeilijk om het boek aan één stuk door te lezen, want uiteenlovan IJsland en de locaties die daar te pende wetenswaardigheden worden vinden zijn met de gebeurtenissen in verschillende kaders uit de boeken van Indribeschreven. Een histodason. Het boek verrisch feit over de hoofdmengt dus vele genres, stad Reykjavik, een zoals interviews, reistips quote van Indridason en de geschiedenis van zelf en een fragment de IJslandse cultuur. In uit zijn boek volgen het boek zijn ook enkele elkaar in hoog tempo mooie kleurenfoto’s van op. Achteraf zijn dinhet eiland opgenomen. gen makkelijk terug te De echte kenners van vinden, want achterin Indridason kunnen staan steekwoorden stukken uit het boek met het bijbehorende overslaan, zoals de paginanummer. belangrijkste personaHet IJsland van Indridages uit de boeken. Toch Alexander Schwarz, Het son is geen boek om op is er ook voor hen nog IJsland van Indridason, zichzelf te lezen, maar genoeg te beleven, waarUitgeverij Q, 320 pagina’s, samen met de thrillers onder een stadswande(€ 18,50)
of met Google Maps. Door dit boek worden waarschijnlijk extra veel all-inclusive reizen naar Reykjavík geboekt en stijgt de nieuwste thriller van Indridason wellicht weer in de bestsellerlijst.
VERDER LEZEN Nieuwsgierig geworden naar de boeken van deze IJslandse auteur? In mei verscheen Valkuil, zijn nieuwste thriller. Hierin wacht een jonge IJslandse vrouw op de thuiskomst van haar geliefde. Ze wonen samen in Finland en willen het land ontvluchten omdat de Tweede Wereldoorlog zich dreigt uit te breiden naar de noordelijke landen. Haar verloofde komt echter niet opdagen. Heeft zijn verdwijning iets te maken met het lijk dat een paar jaar later aanspoelt op het strand van Nautholsvík in IJsland?
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 15
BOEKFRAGMENT
Liefde in Twin Bridges June schrijft liefdesromans en is dolblij als een van haar boeken wordt verfilmd. Ook al zit ze door haar ziekte gekluisterd aan een rolstoel, toch vliegt ze naar Montana om bij de opnames te kunnen zijn...
Debra Eliza Mane, Liefde in Twin Bridges. Jacob en June, Dutch Venture Publishing, 330 pagina’s (€ 12,50) dutchventurepublishing.com
June schrok op van een man die door de aankomsthal van het vliegveld slenterde. Als een uit haar verhalen weggelopen cowboy, compleet met hoed en laarzen, keek hij om zich heen. Kwam hij haar halen? Zijn ijsblauwe blik bleef een seconde in de hare hangen, maar toen liet hij haar weer los. Hij zocht vast iemand anders. June hoopte wel dat degene die haar op zou pikken een beetje opschoot. De mensen die samen met haar in het vliegtuig hadden gezeten waren allemaal al verdwenen. Als een achtergelaten asielhond was zij de enige die nog braaf wachtte op de komst van een redder in nood. Met een schuin oog volgde ze de cowboy, die veel mooier was dan wettelijk toegestaan. Zijn hoekige kaken, de stoppels die erop groeiden en die ogen die haar een seconde lang bekeken hadden… June schreef het allemaal op in haar inwendige kladblokje, maar om er zeker van te zijn dat ze deze goddelijke vertoning niet zou vergeten, zette ze het geluid
van haar telefoon uit en richtte ze het toestel naar hem op. Ze wachtte een paar seconden om het beste beeld te krijgen en maakte snel een stiekeme foto. Deze kerel werd de hoofdpersoon in haar nieuwe roman. Daar zouden al haar fans van smullen. Ze twijfelde een moment of ze hem op haar Facebookpagina zou zetten zodat haar fans alvast mee konden genieten, maar ze was bang dat de man zijn eigen foto tegen zou komen, dus hield ze hem voor zichzelf. ‘Toch jammer,’ mompelde ze en ze opende Facebook nog maar eens om te kijken of ze al meer reacties had op de foto van het vliegveld die ze een paar minuten geleden geplaatst had. Een glimlach trok rond haar mond toen ze de enthousiaste berichten van haar fans las. Online had ze net zo’n sociaal leven als in haar fantasie, maar nog altijd was dat de realiteit niet. Ze zat hier moederziel alleen te wachten op iemand die ze niet eens kende… June rukte haar blik los van haar telefoon en keek om zich heen. Was hij weg? Ze klemde haar telefoon tussen haar bovenbenen, legde haar hand om de joystick van haar rolstoel en liet het ding draaien. Ze kromp bijna ineen van het piepende geluid dat haar banden op de vloer maakten. ‘Kloteding,’ vloekte ze. Toen de cowboy vlak achter haar
bleek te staan en opschrok van het helse geluid of van haar vloek – dat wist ze niet zeker – wilde ze de rolstoel in zijn achteruit zetten en wegracen. Ze schaamde zich kapot. Toch leek het niet tot haar hersenen door te dringen dat ze daarvoor de joystick naar zich toe moest trekken. Als verlamd bleef haar hand om de stick zitten. Zijn ogen waren blauw… zo vreselijk blauw… ‘Hi.’ Hij trok zijn mondhoeken op. De linker net wat hoger dan de rechter, waardoor er kuiltjes in zijn wangen sprongen als waterkolken in een zee. Verdomme, kon hij nóg mooier worden?
Halverwege het einde Ubele is een huisarts van 44 jaar. In haar drukke leven is nauwelijks ruimte voor haarzelf. Op een dag komt een vrouw met depressieve klachten op het spreekuur en wordt ze geconfronteerd met haar eigen symptomen en verleden. Mascha Gesthuizen, Halverwege het einde, Futuro Uitgevers, 224 pagina’s (€ 18,95) www.futurouitgevers.nl
De vroege ochtend dringt zich aan Ubele op. Haalt haar uit haar slaap naar het nu. Pijn. Intense pijn door haar hele lichaam. Langzaam wordt ze zich bewust van de gordijnen die op een kier na gesloten zijn, daarachter het door jaloezieën gefilterde
licht van de straatlantaarn buiten. De stijfheid in haar onderrug herinnert haar aan de ouderdom van het matras. Dan komt ze los van het ellendige gevoel en is in staat afstand te nemen; haar emotie achter het pantser te plaatsen waar ze hoort. Ze wil niet denken aan gisteravond, op de brug. De afgelopen weken had Ubele orde op zaken gesteld. Op haar laptop waren alle overbodige bestanden verwijderd. Alle mails waren gewist voor zover ze geen informatie bevatten waar Max, haar man, nog iets mee zou moeten. De bestanden die ze het eerste nodig zouden hebben, stonden met een snelkoppeling op
het bureaublad. In huis konden ze even vooruit. De voorraadkast was gevuld. Alle was lag gewassen en gestreken in de kast. Ondergoed en sokken voor de kinderen waren aangevuld zodat ze twee weken de kast konden plunderen zonder de wasmachine te laten draaien. Van haar eigen kleding had ze een deel naar het Reumafonds gebracht. Met een zucht gooit ze de dekens van zich af. Ondanks de weerzin komt ze uit bed en sloft naar de wc. Het is kerstvakantie, haar kinderen slapen nog. Ze schiet haar broek en grijze lange vest aan en loopt naar beneden waar Nina op haar wacht. Ze neemt haar mee naar buiten, de
sneeuw in, en laat de ochtendfrisheid haar werk doen. Terwijl Nina zit te plassen, vangt haar gezicht een straal zon en een moment sluit ze haar ogen. Ze neemt het oranje licht in zich op. Nina trekt aan de riem. Ubele geeft haar een aai over haar bruine kop en sloft huiswaarts. Ze zucht diep en probeert de lamlendigheid van zich af te schudden.
tegen haar lippen geduwd. Automatisch nam ze een slok van het koele water. Te veel. Een deel ervan liep langs haar kin haar hals in. Het kostte moeite om haar ogen te openen zodat ze door een spleetje kon kijken en ze ving een glimp op van het gezicht dat boven haar hing. Ze herkende hem niet door het petje dat hij droeg en de zonnebril die hij zelfs in de schemerige schuur op hield. Soms dacht ze dat het Sander was. Zijn lengte en zijn slanke postuur klopten. Ze wist het niet zeker. Ze was weer alleen. Gedachten wilden niet uit haar hoofd verdwijnen. Het zware gevoel dat de pijn in haar lichaam naar de achtergrond schoof,
bleef weg. Paniek begon zich in haar lijf te nestelen. Zodra het daglicht was verdwenen, zouden de mannen komen.
De deur werd opengesmeten en stemmen vulden de ruimte. Ze wilde niets horen, maar haar bewustzijn leek terug te keren. Daarmee kwam ook de explosieve pijn terug. Bewegen kon ze niet. Zweetdruppels prikten op haar hoofdhuid en doorweekten haar haren die als smerige slierten op het hooi lagen. ‘Verdomme! Donder haar naar buiten.’
De dood heeft blauwe ogen De dood heeft blauwe ogen is de nieuwste thriller van Karin Hazendonk. Het verhaal vertelt over de realiteit geworden nachtmerrie van iedere ouder van een dochter.
Karin Hazendonk, De dood heeft blauwe ogen, Uitgeverij LetterRijn, 320 pagina’s (€ 17,50) www.letterrijn.nl
De naald gleed onder haar huid en de vloeistof die in haar ader werd gespoten, veroorzaakte een warme tinteling. Ze sloot haar ogen en wachtte op de mist die haar zou omhullen, die haar gedachten zou meenemen naar een veilige plek en haar gevoel zou uitschakelen. Een hand greep haar in de nek en lichtte haar hoofd op. Een glas werd
‘Godverdomme!’ De uitgeschreeuwde vloek drong amper tot haar door. Haar buik leek in stukken gereten. Warm vocht vloeide gestaag tussen haar benen en doordrenkte het laken waarop ze lag. Plakkerig. Bloed? Het maakte niet meer uit. Haar lichaam en geest waren op. Het eeuwige duister lag op de loer en ze zou het verwelkomen.
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 16
JEUGD BOEKENKRANT TIPT
RECENSIE
EÉN WAARHEID In dit razend spannende young adult-verhaal zijn de ouders van Laura door een misdrijf om het leven gekomen. Ze heeft moeite om met dit verlies om te gaan en belandt uiteindelijk in een kliniek. Daar ontmoet ze stagiair Jorrit; hij is meteen weg van Laura. Hij doet er alles aan om achter de daders Nadine Swagerman, Eén waarheid, Uitgeverij Kluitvan de gruweldaad te man, 224 pagina’s (€ 16,99) komen. Samen komen ze langzaam achter de waarheid, maar willen ze alles wel weten?
KEVERHELDEN Onze grote held Darkus en zijn kriebelende vrienden zijn terug in dit derde en laatste deel van de succesvolle Kever-serie. Wij zijn reuzebenieuwd of het ze lukt Darkus’ vader te bevrijden en af te rekenen met de wrede keverkoningin. Kun je er geen genoeg van M.G. Leonard, Keverhelden, krijgen, dan hebben vertaling: Esther Ottens, Uitwe goed nieuws voor geverij Querido, 272 pagina’s je, want deze zomer (€ 15,99) komt een echt collector’s item uit: Handboek voor de keververzamelaar.
DE JONGEN IN DE SCHADUW Goede jeugdboeken over de Tweede Wereldoorlog kunnen er niet genoeg zijn. In dit meeslepende en op waarheid gebaseerde verhaal maak je via de brieven die Walter aan zijn oma schrijft, kennis met de Joodse jongen die samen met zijn familie vanuit Duitsland naar Nederland vlucht. Maar ook in het verscholen dorp in de Veluwse bossen zijn ze niet veilig voor de Duitsers…
Janet Wees, De jongen in de schaduw, Uitgeverij Callenbach, 176 pagina’s (€ 14,99)
Geluk vinden in kleine momenten Het eerste dat opvalt aan Voor altijd en even van Sarah Jacoby is de geïllustreerde zonsondergang op de kaft, met een familie die ernaar kijkt. Het is precies het moment tussen dag en nacht, wanneer de lucht in brand staat. Een illustratie die prima past bij dit verhaal over tijd en geluk. Door Selma Oueddan
BRAVELANDS Wie kent de katten uit de uitgebreide Warrior Cats-reeks niet? Van dezelfde auteur verschijnt nu een geheel nieuwe serie, waarin geen katten maar wilde Afrikaanse dieren de hoofdrol spelen! Een leeuwenwelp (toch nog een katachtige), een jonge baviaan en een olifantje moeten samenwerken om de vrede tussen de wilde dieren te bewaren, die niet alleen doden om te overleven.
Sarah Jacoby, Voor altijd en even, vertaling: Imme Dros, Uitgeverij Leopold, 40 pagina’s (€ 14,99)
Erin Hunter, Bravelands 1 - De Outsider, vertaling: Saskia Martens, Uitgeverij Fantoom, 384 pagina’s (€ 16,95)
‘Wanneer je goed kijkt kun je het bijna zien.’ Een openingszin die meteen de aandacht trekt, evenzeer als de prachtige illustraties. In het prentenboek Voor altijd en even vertelt Jacoby over een enkele dag in een paar tekeningen, waarbij ze de tijd in al z’n relativiteit bespreekt aan de hand van een paar interessante vragen en vergelijkingen. Het verhaal begint in de ochtend, wanneer de zon nog niet helemaal is opgekomen, bij een jongentje dat op zijn tenen door het raam staart. Terwijl de afbeeldingen laten zien hoe zijn dag verloopt, zet de verteller lezers aan om na te denken over momenten waarin zij geluk ervaren. Jacoby beschrijft op elegante wijze een verhaal waar iedereen zich in kan vinden. Van de paar seconden
Sarah Jacoby voor de bus aankomt tot een dag van zandkastelen bouwen op het strand, er is voor ieder wat wils. De kleurrijke prenten dragen hieraan bij, want elk beeld vertelt een verhaal op zich en voegt daadwerkelijk iets toe aan de woorden, versterkt ze zelfs. Het verloop van de dag wordt wondermooi weergegeven met vaak een contrast tussen donkere en felle kleuren, waardoor je een tijdje naar de tekeningen blijft kijken. Daarnaast is Voor altijd en even een uitstekend voorleesboek voor in de klas. Het kan gebruikt worden om het begrip tijd uit te leggen doordat de verschillen tussen ochtend, mid-
dag, avond en nacht erg duidelijk worden weergegeven. Een minpuntje is echter de moeilijkheid van de tekst; op sommige momenten wordt de taal wat lastig te begrijpen voor een kleuter, wat de aandacht kan doen verslappen. Jacoby vertelt met Voor altijd en even een magisch verhaal over dagelijkse geluksmomenten die we vaak niet eens opmerken. De geslaagde combinatie van woord en beeld vormt een schitterend boek met bonte illustraties en vragen die de tijd voor even stil doen staan.
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 17
JEUGD INTERVIEW
‘In elke straat woont wel een heks’ ‘Als ik weet dat ik lang met een onderwerp bezig ben, vind ik het prettig als het iets is wat mij echt fascineert,’ vertelt kinderboekenschrijfster Marte Jongbloed. Hekserij bleek een schot in de roos, want ze viel tijdens het onderzoek voor haar nieuwe boek Hazels pentakel van de ene verbazing in de andere. Door Nicole van der Elst In het boek woont hoofdpersoon Hazel bij haar oom, omdat haar ouders zijn overleden bij een auto-ongeluk. Ze was zelf ook bij het ongeval betrokken, waar zij geheugenverlies aan heeft overgehouden. Ze herinnert zich niets meer van voor het ongeluk. Langzaam verslechtert haar thuissituatie, omdat haar oom zich steeds agressiever gedraagt. Op een avond is ze zo bang dat ze het huis uitrent. Ze wordt opgevangen door een groep mensen die hekserij beoefenen en Hazel wordt ingewijd in een wereld vol magische gebruiken, maar ook daar blijken mensen het op haar gemunt te hebben. De research voor Hazels pentakel begon op traditionele wijze met het lezen van boeken en het opzoeken van informatie op internet. ‘Eigenlijk Marte Jongbloed was ik op dat moment al ontzettend verbaasd hoeveel er over het gen geloven in dingen waar ik veel onderwerp te vinden was. Ik dacht te nuchter voor ben. Ik ben dan toch dat hekserij een kleine, maar intemeer de onderzoekende schrijfster.’ ressante niche was. Ik kwam er al snel achter dat het een van de snelst De tweede verbazing was dat de groeiende spirituele stromingen in beeldvorming rond hekserij erg de westerse wereld is.’ Dat heksegekleurd is. Een feit waarnaar de rij leeft, bleek ook dichter bij huis. heksen in Hazels pentakel soms gek‘Verschillende mensen klampten scherend verwijzen. ‘Er kleeft iets mij aan, toen ze hoorde dat ik aan negatiefs aan het woord. Veel mendit boek werkte: “Ik wil niet dat je sen denken gelijk aan een vliegende het aan anderen vertelt, maar ik ben vrouw op een bezemsteel, terwijl er ook één.” Deze reactie kreeg ik heksen het zelf vaak gebruiken als wel van vier of vijf mensen uit mijn geuzennaam. De term wordt vaak nabije omgeving. Op een gegeven bewust gekozen als reactie op de moment zei ik tegen mijn gezin: negatieve ideeën die zijn ontstaan “Volgens mij woont er in elke straat vanuit het vroege christendom. Ik wel een heks.”’ ben geschrokken van Het bleef niet bij infordie agressie en dat vermatie die anderen oordelende karakter, hadden vergaard, want vaak zonder dat menvia Facebook kwam de sen weten waar het schrijfster terecht in echt over gaat.’ een zogenaamde coven, Tijdens haar ondereen groep mensen die zoek kreeg ze vaker te samen meer leert over maken met de negahekserij. ‘We hebben bijtieve kant van hekserij. voorbeeld de jaarfeesZo kwam ze terecht op ten onderzocht en ons een Amerikaanse site verdiept in de maan, over zwarte magie. kruiden en stenen. Nu ‘Daar kun je spreuzit ik in een studiegroep ken kopen voor een van heel vrije heksen. Marte Jongbloed, aanzienlijk bedrag. Niemand is er nog overHeksenspiegel 1. Hazels Ze sturen je dan ook tuigd in hoeverre hij of pentakel, Uitgeverij Luitingingrediënten op, zodat zij een heks is. SommiSijthoff, 224 pagina’s (€ 15,00)
ROBERT JAN DUYVERMAN
‘Er kleeft iets negatiefs aan het woord. Veel mensen denken gelijk aan een vliegende vrouw op een bezemsteel.’ je alles kunt uitvoeren. Stel, je hebt een sollicitatiegesprek en je hebt een concurrent, hoe kun je diegene uitschakelen? Of je koopt een spreuk om iemand te binden, bijvoorbeeld je ex, zodat hij nooit meer aan een nieuwe vrouw komt. Zo negatief! En er wordt grof geld mee verdiend. Ik wist niet dat het bestond, maar ik kon dit gegeven natuurlijk heel goed gebruiken in mijn boek!’ Toch richt Jongbloed zich zowel in het boek als in de dagelijkse praktijk vooral op de positieve elementen die ze heeft opgestoken van haar heksenstudie. ‘De aspecten die met mindfulness te maken hebben, spreken mij het meest aan. Ik zie hekserij dus vooral als een levens-
wijsheid. Dat kan in kleine dingen zitten, zoals bewust bezig zijn met je energie. Ik geloof dat tieners die het boek lezen daar ook veel aan hebben, want zij ervaren ook steeds meer stress.’ De volgende stap was om al deze opgedane wijsheid te verweven door het verhaal. Jongbloed vertelt dat ze daarbij heeft gezondigd tegen een van haar eigen regels. ‘Ik hou helemaal niet van boeken waarin al te duidelijk de kennis van de auteur naar voren komt, maar ik vond dat ik in dit verhaal dingen moest uitleggen. Het was daarbij handig dat Hazel door haar geheugenverlies in het begin van het boek zo weinig weet. Ik kon daardoor de basis van magie uitleggen, maar er is natuurlijk veel meer over te vertellen! Daarom heb ik een Book of Shadows geschreven, dat gratis kan worden gedownload, en via het Instagramen Facebookaccount van de Heksenspiegeltrilogie deel ik regelmatig heksenweetjes.’ Die kennis komt goed van pas in de volgende delen die gaan verschijnen, want het was al snel duidelijk dat het niet bij dit ene boek zou blijven. ‘In principe kun je nog tien boeken over hekserij schrijven, maar over Hazel worden het er drie.’
DE VOLKSKRANT
THEATERKRANT
Naar het bekroonde boek van Joke van Leeuwen
Toen mijn vader een struik werd Vanaf 28 april 2018 op locatie in Utrecht
16 juni
Sterren in DWINGELOO ✱
✱
✱
✱
✱
✱✱
Tommy Wieringa, Marieke Lucas Rijneveld * Simons & Van Zijl, Jan Veenstra en Marga Kool
Elke Geurts en Henk van Straten, Want2Swing Meindert Talma, Maxim Februari, De Heren rond Rawie e.v.a.
www.zomerzinnen.nl
hetfiliaal.nl
Het meest vieze (en grappigste) liedjesboek van deze zomer! Met 25 liedjes en versjes van Erik van Os en sprankelende tekeningen van Noëlle Smit.
Nu bij u in de boekhandel! www.rubinstein.nl
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 19
BOEKFRAGMENT
Jij en ik Dat vluchtelingen welkom zijn, dat laten negentien jeugdboekenauteurs zien in Jij en ik. Waaronder Jesse Goossens in haar verhaal ‘Een neef uit Palestina’, waarvan u hier een fragment leest.
Negentien Lemniscaat-jeugdboekenauteurs, Jij en ik. Verhalen over vriendschap en vluchtelingen, Uitgeverij Lemniscaat, 248 pagina’s (€ 14,95) www.lemniscaat.nl
Papa is cameraman. Hij reist de hele wereld over om documentaires te maken. Dat is soms gevaarlijk. Ik heb hem wel eens gevraagd waarom hij naar gebieden toe gaat waar oorlog heerst, of honger, of waar overstromingen zijn. ‘Iemand moet het laten zien, Lot,’ zei hij. ‘Maar waarom jij?’ Toen was hij een poosje stil. ‘Omdat ik dat voel.’ En omdat papa dat voelt ben ik soms bang. En mama ook, al zou ze dat nooit tegen me zeggen. Maar ik kan het zien aan haar ogen. Soms laat papa me stukjes zien van de film waar hij aan bezig is – van kinderen die spelen tussen kapotgeschoten huizen of een vrouw op een dak van een huis, terwijl het water vlak onder haar door stroomt – en dan begrijp ik hem wel. Dat iemand dat moet doen. En dat hij dat voelt. Ik loop naast mama naar huis als ze opeens een andere weg neemt. ‘Kom, Lot, we gaan wat drinken bij
Nelladella. Heb je trek? Dan mag je ook een pannenkoek.’ Ik begin te huppelen, maar stop al snel. Wacht even. Ze heeft met meester Frank gepraat. Dat is de hoofdmeester. En nu gaan we naar een cafeetje. Dat wordt praten… Ik voel dat ik zo rood word als een biet. Vorige week had ik mijn Engelse huiswerk niet gemaakt. Op weg naar school had ik mijn schrift toen in een vuilcontainer gegooid en tegen Miss Liz had ik gezegd dat mijn schrift niet meer in mijn laatje had gezeten – dat iemand het er misschien uit had gehaald. Miss Liz had heel raar naar me gekeken en even later zonder iets te zeggen een nieuw schrift voor me neergelegd. Ze geloofde me vast niet. Misschien had iemand wel gezien hoe ik het schrift weggooide… ‘Niet piekeren, Lot!’ Mama ruffelt door mijn haar. ‘We moeten ergens over praten.’ Zie je wel. ‘Lot,’ zegt mama als ik net mijn eerste hap appelpannenkoek neem. Tot die tijd had ze alleen maar gevraagd naar mijn dag, maar nu komt duidelijk Het Gesprek. ‘Lot,’ zegt ze nog eens, alsof ze de woorden nog moet bedenken. ‘Er gaat iets veranderen in ons leven. In ieder geval de komende tijd.’ Ik kijk haar aan. ‘Jullie gaan toch niet scheiden?’
Mama schiet in de lach. ‘Lieve Lot, waar jij je allemaal zorgen om weet te maken.’ ‘Olijfs ouders zijn ook uit elkaar gegaan vorig jaar.’ ‘Dat weet ik, maar papa en ik gaan niet scheiden en daar is ook helemaal geen reden voor… Nee, er is iets anders. Je weet toch waar papa naartoe is?’ ‘Ja. Palestina.’ Vorige week had hij nog geskypet vanuit Jeruzalem, waar hij in een hotel zit. Papa gaat daar best vaak naartoe. Er gebeuren daar dingen die hij wil laten zien. ‘Precies,’ zegt mama. ‘Hij is in Israël en Palestina. Daar woont een jongen die ongeveer net zo oud is als jij. Papa kent hem al jaren. Weet je dat papa altijd met dezelfde tolk werkt?’ ‘Ammar,’ zeg ik. ‘Jij onthoudt ook alles,’ zegt mama verbaasd. Ik onthoud niet alles, maar Ammar probeert altijd van alles te regelen voor papa en in Palestina lukt dat lang niet altijd. Toen bedacht ik: ‘Jammer, Ammar!’ En papa moest zo verschrikkelijk lachen dat hij de tranen uit zijn ogen moest vegen. ‘Ammar heeft een zoon,’ gaat mama verder. ‘Karim. En hij komt met papa mee naar huis.’ ‘Komt hij bij ons logeren?’ ‘Nou…’ zegt mama. ‘Hij komt voorlopig bij ons wonen.’
De Weerbeer In De Weerbeer overbrugt Peter Varg de geschiedenis van Atlantis tot Aalst. Alles is met elkaar verbonden in dit spannende verhaal over liefde en haat.
Peter Varg, Kukulkans Meesterplan 2. De Weerbeer, Celtica Publishing, 230 pagina’s (€ 15,00) www.celtica-publishing.nl
‘De strijd tussen Akash en de Leegte is geen eenmalige strijd zoals het armageddon, de christelijke eindstrijd tussen goed en kwaad. Ze botsten al vijfmaal in de geschiedenis van de aarde.’ Peter vertaalde snel en hij zag de ogen van zijn vrouw glinsteren. Ze wou er alles van weten. ‘Ik geef je de verkorte versie,’ zei
Danny. ‘Anders staan we hier morgen nog. Volgens oude verhalen heeft de Waanzinnige God al vijfmaal de gevallen engelen en hun dienaren opgeroepen om de aarde, die een van de acht oerplaneten is, te vernietigen. Ten slotte was het voorzegd dat op een van deze werelden een wezen geboren zou worden dat hem van zijn troon zou stoten. Op het einde van de eerste cyclus werd de aarde bijna vernietigd door het vuur. De Leegte greep in en het leven vond zijn weg. Op het einde van de tweede cyclus regende het duizend jaar bloed. Bijna al het leven verdween, maar de Leegte greep in en het leven vond zijn weg
in een andere vorm. De Zwerm, de Gevallen Engel van de Eeuwige Honger, moordde met zijn leger van sprinkhanen bijna alle leven uit op het einde van de derde cyclus, maar de Leegte greep in en weer werd het leven vernieuwd. Anna, gevallen engel en archivaris van het kwaad, doodde bijna alle reptielen zo’n zestig miljoen jaar geleden met haar speer der vergelding. Die produceerde een gammaflits en vernietigde een groot deel van de ozonlaag. De Leegte en zijn aardse bondgenoten weefden het gat dicht en de dino’s maakten plaats voor de zoogdieren en de mensen.’ ‘Sommige geleerden beweren dat de
dinosauriërs uitgestorven zijn door de inslag van een meteoriet,’ merkte Peter op. Danny schudde zijn hoofd. ‘Elke geleerde, elke schrijver legt de puzzelstukken van het verleden op zijn eigen manier bij elkaar.
aan bij het Verbond. Maar het Verbond laat zich niet regelen door de bron van Nivantes. Zoals alle water in rivieren en zeeën met elkaar verbonden is, zo zijn alle mensen met elkaar verbonden. Zolang er mensen leven, zal er een Verbond zijn.’ ‘Ik dank Elmeia,’ fluisterde Fulia. Het was het vaste antwoord. Haar borstkas ging nu als een wilde tekeer. Ze trok haar arm verder naar zich toe. ‘Ik zie dat je zenuwachtig bent,’ zei de prioresse. ‘Dat geeft niets. Het is zo voorbij.’ Fulia stak haar arm naar voren. Met een snelle beweging pakte de prioresse Fulia’s rechterpols vast en kerfde met het mes twee kleine
golfjes aan de binnenkant van haar onderarm. Haar huid puilde open en het natte, roze vlees eronder werd zichtbaar. Na drie tellen welde er bloed op in de wond en vulde de kerf en stroomde over in de schaal, waar het rode wolken maakte in het oplichtende water. De wolkjes biologeerden Fulia, totdat ze een scherpe pijn voelde opkomen en ze op haar lip moest bijten om niet flauw te vallen. De prioresse dompelde de wond helemaal onder in het koude water. Daarna legde ze Fulia’s arm in haar eigen schoot. Fulia reikte naar een doek om haar arm te verbinden, maar de prioresse hield haar tegen.
‘Blijf zitten, Fulia, en laat het bloed over je hand stromen, over je kleren, zodat iedereen het ziet. Zo zullen ze weten jij ook een mens bent binnen het Verbond.’
Fulia Fulia verhaalt over een jonge prinses in een middeleeuwse wereld, die haar volk moet redden. Boekenvlinder.be over Fulia: ‘Zonder twijfel het mooiste boek dat ik dit jaar al in handen heb gehad.’
Joost Uitdehaag, Fulia. Scherven van het Verbond, Nimisa Publishing House, 306 pagina’s (€ 16,95) www.nimisa.nl
Fulia zat aan de rand van de fontein. Haar hart bonkte. De prioresse stroopte haar mouwen op en liet de schaal vollopen met het heldere bronwater. Even trok ze de doek op haar schouders recht, pakte daarna het mes en gebood Fulia om haar hand uit te steken. ‘Hij die het water drinkt, sluit zich
elling Cartoons op best ar: door striptekena l E r w i nvaSn uspvoartashirts, ǩ bedrukken hoodies, t-shirts ǩ
ZZZ VXYDDOVKLUWV QO ǩ ǩ LQIR#VXYDDOVKLUWV QO De literatuur van een land wordt gemaakt door schrijvers, de wereldliteratuur door vertalers (José Saramago)
VERTALERSVAKSCHOOL
ACADEMIE VOOR LITERAIR VERTALEN AMSTERDAM & ANTWERPEN Voor lezers, schrijvers en vertalers Avondopleiding literair vertalen uit Duits, Engels, Frans, Italiaans, Russisch en Spaans Korte cursussen Hongaars, Japans, Nieuwgrieks, Pools, Roemeens, Tsjechisch (...)
Meer informatie op
bolt
bos
ceton
© jörgen caris
© ilona kamps
© jilma postma
© huib van wersch
© jilma postma
www.vertalersvakschool.nl en info@vertalersvakschool.nl www.vertalersvakschool.be en info@vertalersvakschool.be
geus
goossens
huizing
www.lemniscaat.nl
koolwijk
© ton koene
van andel
kuyper
Omdat vriendschap grenzen en culturen overstijgt…
van velzen
terlouw
schmitz
rauwerda
van praag
© stefan krofft
© chris van houts
© friso spoelstra
© paul grefkens
wanders
pool
© sara donkers
moraal
westera
morshuis
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 21
BOEKFRAGMENT
Mijn broer is een eikel Mijn broer is een eikel is een onconventionele en hilarische kijk op broederschap en een scherp en onstuimig boek over familie en je plek in een gezin. ‘Ha, pa!’ zei ik luchtig toen ik opnam. ‘Ik geloof dat ons huis in brand staat.’ ‘O, SHIT, WAT IS ER GEBEURD?’
Stuart Heritage, Mijn broer is een eikel, vertaling: Theo Schoemaker en Gerda Baardman, Uitgeverij Signatuur, 271 pagina’s (€ 19,99) www.uitgeverijsignatuur.nl
Ik had ma bij aankomst niet omhelsd. Knuffelen leek me op dat ogenblik eerlijk gezegd geen eerste prioriteit. Ik heb ons ook nooit als een knuffelgezin beschouwd. Vroeger hebben we elkaar in elk geval zelden geknuffeld. Wel toen ik trouwde, maar alleen omdat alle anderen het ook deden en we stilzwijgend tot de conclusie waren gekomen dat we een stel stijve harken zouden lijken als we niet meededen. En zelfs toen voelde het raar en onwerkelijk aan. Ik ben absoluut geen knuffelaar. De etiquette van de omhelzing brengt me elke keer weer in de war. De enige manier die ik heb gevonden om eronderuit te komen is door het bespreekbaar te maken. Als ik uitleg hoe onhandig ik in knuffelen ben, kan de knuffelgenoot weinig kanten meer op. Ik hoef niet de enige te zijn die het stom vindt. Als ik mijn knuffelgedrag bespreek, maak ik de ander medeplichtig aan mijn klunzige tekortschieten.
‘IK DACHT DAT WE ELKAAR EEN HAND ZOUDEN GEVEN,’ schreeuw ik de knuffelinitiator toe, of: ‘IK VIND ALLES BEST, MAAR IK MOET JE WEL WAARSCHUWEN DAT MIJN RUG HELEMAAL BEZWEET IS.’ Het is vast een soort afweermechanisme, maar het moet toch ergens vandaan komen. Mijn theorie is dat ik het van mijn familie heb. Dat is de eigenlijke reden dat ik mijn moeder die dag niet heb omhelsd. Ze had het al moeilijk genoeg zonder opgezadeld te worden met haar dikke zoon die halverwege haar omhelzing ook nog tegen haar roept: ‘JEEJ, WAT BEN JE MAGER, ZEG!’ Maar nu waren mijn moeder en mijn broertje elkaar aan het omhelzen, dat was duidelijk, en alleen omdat haar huis door brand was verwoest. Ze zeiden niet eens: ‘HAHA, KIJK ONS NOU EENS!’ Er was iets gaande en ik vond het niet eerlijk. In mijn afwezigheid was er duidelijk een memo rondgegaan met de mededeling dat vanaf heden knuffelen oké was. En ik stond niet op de verzendlijst. Ben ik even weg, woon ik vijf minuten in de grote stad, slaat mijn hele familie godbetert aan het knuffelen zonder mij iets te zeggen.
de favoriete zoon geweest. Ik was degene die het goed deed op school. Ik was degene die ging studeren. Ik was degene die verjaardagen onthield en wist wat iedereen voor Kerstmis wilde. Ik was beleefd. Ik was attent. Ik was vrijwilliger in het plaatselijke bejaardenoord en deed ’s middags de tuin bij blinde gepensioneerden. Dat is favorietezoongedrag van de eerste orde. Jezus, dat is letterlijk uit het favorietezoonhandboek. Maar Pete? Pete was een nachtmerrie. Hij vloekte en tierde als hij zijn zin niet kreeg. Hij vocht. Hij was een onverbeterlijke spijbelaar. Hij had driftbuien. Hij zat altijd onder de korstjes. Ik daarentegen had zo’n gave, frisse huid dat ik voor van alles fotomodel had kunnen zijn, van Milky Way tot het huisorgaan van de Hitlerjugend. Zo zie je een zoon toch graag?
Ik kan je wel vertellen dat al dat geknuffel veel pijnlijker was dan die hele brand. Hoe wist Pete ineens wat hij op het moment suprême moest doen? Ik was toch de favoriete zoon? Zo is dat en niet anders. Ik ben altíjd
BOEKFRAGMENT
Het Darwin Dilemma In deze thriller van Han Thomas – ook wel de Nederlandse Dan Brown genoemd – doet wetenschapper Mark Enquist een grote ontdekking in een van de piramides in Egypte. Er zijn echter vele kapers op de kust…
Han Thomas, Het Darwin Dilemma, Uitgeverij Conserve, 482 pagina’s (€ 19,99) www.conserve.nl
Gloedvol staken de monumentale bouwwerken uit de oudheid af tegen de nachtelijke hemel. Het meest imposant was de sprookjesachtig verlichte piramide van Cheops, de Grote Piramide, die als enige van de zeven klassieke wereldwonderen tot op de dag van vandaag bewaard was gebleven. Eens waren de miljoenen op elkaar gestapelde stenen bedekt met een spiegelgladde mantel van wit kalksteen, maar tegenwoordig werd de buitenkant van de piramides enkel gevormd door manshoge, trapsgewijs gestapelde blokken. Aan de zuidzijde van de piramide van Chefren, de middelste van de drie, klom een donkere gestalte omhoog. Gejaagd keek hij omlaag om te zien of hij nog gevolgd werd. Het kostte hem zichtbaar moeite om de steile wand te beklimmen. Hijgend hees hij zich laag voor laag omhoog over de brokkelige treden. Na ongeveer veertig treden stopte hij met klauteren en liet zich op een brede richel behoedzaam op zijn buik zakken. De kleine platte
cassette die hij steeds angstvallig omklemd had, legde hij voor zich neer. Na enkele ogenblikken had hij zijn ademhaling weer onder controle en voorzichtig keek hij over de rand. Wat hij zag stelde hem gerust, want op de treden onder hem was niemand te zien. Het leek erop dat hij door de roekeloze beklimming zijn achtervolger had kunnen afschudden. Voorlopig was hij veilig. Buiten zijn zicht klom aan een andere zijde nog iemand omhoog. De linkerhand van deze klimmer was in een grauw verband gewikkeld, waardoor hij bij elke trede een pijnlijke grimas trok. Blijkbaar verkeerde hij in een uitstekende conditie, want ondanks zijn verwonding bewoog hij zich lenig als een kat naar boven. Toen hij hoog genoeg was, stopte hij met klimmen en schuifelde behoedzaam naar de rand van de piramide tot hij uitkeek op de andere zijde. In de verte zag hij de lichten van Cairo. Zijn doelwit bevond zich enkele treden onder hem, precies zoals hij had verwacht. Geruisloos begon hij af te dalen en aangekomen bij zijn slachtoffer bukte hij zich en greep met zijn gezonde hand razendsnel de cassette. De voortvluchtige werd volledig overrompeld. Hij was bijzonder op zijn hoede geweest, maar dat er gevaar van boven zou kunnen dreigen was geen moment in hem opgekomen. Verbouwereerd wilde
hij opkijken, maar zijn hoofd werd door een schoenzool ruw terug op de stenen getrapt. Even werd het zwart voor zijn ogen. Zijn kaak voelde als verdoofd en zijn wang begon te branden door de ontstane schaafwond. Ook zonder op te kijken wist hij dat dit de man moest zijn die hem vanavond had achtervolgd over het plateau van Gizeh. Angstig bleef hij liggen. Het had geen zin om zich te verzetten, want hij wist dat hij fysiek niet tegen hem was opgewassen. Tevreden opende de achtervolger de cassette. De binnenkant was bekleed met schokbestendig materiaal. Gebiologeerd staarde hij naar de inhoud, waardoor de aandacht voor zijn opponent wat verslapte. Die greep zijn kans. Hij worstelde zich onder de voeten van zijn belager vandaan en deed een uitval naar de cassette. Er ontstond een korte worsteling, maar omdat het krachtsverschil te groot was had de aanvaller zijn slachtoffer snel weer onder controle. De cassette viel echter naar beneden en de glazen inhoud spatte tientallen meters lager rinkelend uit elkaar op de stenen.
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 22
NON-FICTIE BOEKENKRANT TIPT PANCAKE ADVENTURES Dit verhaal is al even vrolijk en bijzonder als de titel doet vermoeden. Dat pannenkoeken volgens grootmoeders recept ongelooflijk lekker zijn weten wij natuurlijk allang, maar nu heeft ook de rest van de wereld het kunnen ervaren. Willem Dieleman ondervindt tijdens Willem Dieleman, Pancake zijn reis vanuit Istanadventures. Hoe ik pannenkoeken aan de wereld gaf en bul verder oostwaarts, wat ik ervoor terugkreeg, Uitop zoek naar zichzelf, geverij Ambo|Anthos (€ 18,99) dat hij met dit oerHollandse gerecht niet alleen veel blijdschap verspreidt, maar ook vrienden maakt.
RETOUR DE FRANCE Eerder konden we via het televisieprogramma Op zoek naar Frankrijk van Wilfred de Bruijn al kennismaken met dit fascinerende en populaire vakantieland. Nu is er ook het boek Retour de France, waarin Volkskrant-correspondent Peter Giesen dwars door Frankrijk trekt om te onderzoeken hoe het toch mogelijk is dat dit land zo moeilijk aansluiting vindt bij de moderne tijd.
Peter Giesen, Retour de France. Over de route nostalgique naar het Frankrijk van nu, Uitgeverij Thomas Rap, 336 pagina’s (€ 19,99)
De triomf van het christendom Het valt niet te ontkennen dat de westerse geschiedenis in grote mate beïnvloed is door het christendom. Wat begon met een handjevol volgelingen, groeide binnen vier eeuwen uit tot de dominante religie binnen het Romeinse Rijk. Door Pieter-Jan Sterenborg Academici houden zich al lange tijd bezig met het zoeken naar een verklaring voor dit opmerkelijke succes. In de antieke wereld ontstonden immers voortdurend nieuwe cultussen en religies. Er was geen historische noodzaak voor het feit dat juist het christendom de Romeinse wereld in zijn greep kreeg. De Amerikaanse hoogleraar religiestudies Bart Ehrman buigt zich in zijn nieuwe boek De God van Galilea over deze vraag. Ehrman, die naar eigen zeggen zelf ooit een fundamentalistische born again christen was, houdt in dit zeer leesbare werk verschillende verklaringen tegen het
opmars. In plaats daarvan benadrukt licht. De leesbaarheid gaat gelukkig Ehrman dat het christendom, net als niet ten koste van de academische het jodendom, exclusief was in de waarde. De auteur toont zich een zin dat geen andere goden aanbeden gedegen onderzoeker die de vele mochten worden. In tegenstelling sub-disciplines die inhaken op dit tot het jodendom was het christenonderwerp meester is. Het knapdom echter ook missionair. Voor de ste aan dit boek is misschien wel triomf van de religie was deze comhoe veronderstellingen van zowel binatie van exclusief en missionair christenen als seculieren van een beslissend. De belangrijkste bekering overtuigend weerwoord worden voorzien. Zo wordt uitgebreid de (on) was dan ook niet die van Constantijn, hoezeer dit ook de christelijke betrouwbaarheid van de Bijbelteksten bediscussieerd, maar benadrukt zaak steunde, maar die van de apostel Paulus. Hij was het namelijk die hij ook dat het geloof in wonderen, tot de conclusie kwam wat vanuit een seculier dat Gods heil ook voor perspectief vaak wordt niet-joden bestemd onderschat, in de Oudwas. De exponentiële heid als een van de groei die het christenbelangrijkste motieven dom hierdoor geduvoor bekering moet rende de eerste eeuwen worden gezien. liet zien, had er ook Ehrman stelt dat het zonder Constantijns succes van het chrisbekering toe geleid tendom niet verklaard dat het de dominante kan worden doordat religie van het Rijk het op de een of andere zou worden. Kortom, manier superieur was Ehrmans nieuwe boek aan het paganisme. is een erg leerzaam en Ook weerlegt hij de Bart Ehrman, De God van leesbaar werk, gebavaak geopperde stelling Galilea. De God van Galilea, seerd op degelijk histodat de bekering van de vertaling: Ineke van den Elsrisch onderzoek. Romeinse keizer Conkamp, Aad Janssen en Pon stantijn allesbepalend Ruiter, Uitgeverij Balans, 360 was voor de christelijke pagina’s (€ 24,95)
RECENSIE
Noosh-e-Jaan herstelt het vertrouwen in de mens
KONINGIN VICTORIA ALS HUWELIJKSMAKELAAR Dit boek vertelt het verhaal dat voorafging aan de populaire Netflix-serie The Crown, over de regeerperiode van koningin Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk. Haar betovergrootmoeder, koningin Victoria, had Deborah Cadbury, Koningin Victoria als huwelijksmakein de late negentiende laar. Haar kinderen en kleineeuw meer dan dertig kinderen op Europese tronen, levende kleinkinderen. vertaling: Roelof Posthuma, Voor elk van hen had Uitgeverij Nieuw Amsterdam, ze een duidelijke toe432 pagina’s (€ 34,99) komst voor ogen om de Engelse invloed verder te laten reiken dan de landsgrenzen.
JE MOET OPSCHRIJVEN DAT HIER NIETS GEBEURT Al ruim twintig jaar laat Marcel van Roosmalen zich uit over onder meer sport, ‘zijn’ stad Arnhem, Vitesse, politici als Pim Fortuyn en het koningshuis, gekenmerkt door droge humor en cynisme. Je moet opschrijven dat hier niets gebeurt bevat zijn beste werk als schrijver en journalist, van columns voor NRC Handelsblad tot langere reportages.
RECENSIE
Marcel van Roosmalen, Je moet opschrijven dat hier niets gebeurt. De beste reportages, Uitgeverij Meulenhoff, 352 pagina’s (€ 17,50)
Een wereldreis aan gerechten; dat is het kookboek Noosh-e-Jaan. Schrijver Tieme Hermans (32) stapte zeven jaar geleden op de fiets en kwam er pas tweeënhalf jaar later af. Hij begon in het super-Hollandse Zwolle en eindigde, eindeloze gerechten en nachten vol insecten later, in het Eat, Pray, Loveparadijs: Bali.
die hij at in een Birmese pagode. In elk land zijn er wel mensen die hem van ontbijt, Door Anne van Blijderveen lunch of een diner willen voorzien. Zo eet hij in TransHet kookboek is een nistrië Syrniki (kaaspannenkoekjes) bijzondere combinatie van non-fictie en recep- en Oeigoerse dapanji – een kipgerecht dat fan-tas-tisch lekker klinkt ten. Hermans com– in Kazachstan. De anekdotes zorbineert zijn recepten met anekdotes van zijn gen ervoor dat je haast nostalgische gevoelens krijgt bij reis. Hij mensen en gerechten neemt je mee door het die je nooit eerder hebt Oostblok, het Middengezien of geproefd. Dit Oosten, vervolgens is ook een beetje Herdoor Centraal-Azië en mans valkuil: de nosvia Zuidoost-Azië naar talgische elementen Bali. Hij omschrijft zijn halen soms de vaart uit gevecht met de natuur, zijn verhaal. de mentale en lichameHet leuke aan de lijke uitputting, maar manier waarop Herook over de fantastische mans zijn gerechten ontmoetingen en dronheeft verzameld, door kenmansavonden die het toeval, is dat het hij beleeft in Rusland – Tieme Hermans, Noosh-eallemaal authentieke, alles gaat goed met een Jaan. Een culinaire wereldlokale gerechten zijn. beetje wodka – en over reis per fiets, Uitgeverij Terra, Daarom zal je deze de hemelse kokoscurry 96 pagina’s (€ 20,00)
recepten en de combinatie ervan niet snel in een ander kookboek aantreffen; dat maakt Noosh-eJaan uniek. En voor het geval je terugdeinst voor het onbekende en de soms lange bereidingstijd: alle recepten zijn door een culinair panel getest op maakbaarheid, smaak en ingredienten.
Als elke stap goed opgevolgd wordt, moet het dus slagen. Bij elk vleesgerecht geeft Hermans ook een vegetarische tip. Vaak doet hij dit heel gedegen, maar soms noemt hij alleen op welke ingrediënten niet vegetarisch zijn. Daar heb je dan net niks aan als je een alternatief zoekt. Naast anekdotes en recepten brengt Noosh-e-Jaan je nog iets anders: het vertrouwen in de mens. Uit dit kookboek blijkt dat zoveel mensen bereid zijn een vreemde jongen, op een vieze fiets met sandalen die enkel met plakband aan elkaar hangen, eten te geven en soms zelfs onderdak. Dat geeft hoop en warmte. Noosh-e-Jaan! Dat het je ziel mag voeden.
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 23
NON-FICTIE INTERVIEW
Henk van Straten
Schrijven als remedie tegen een onrustige ziel Op zoek naar iets beters stort Henk van Straten zich na zijn scheiding op de vrouwen, de Duvels, thaiboksen en skateboarden. Uiteindelijk is er slechts één ding waarin hij zichzelf vindt: het schrijven. In Berichten uit het tussenhuisje doet hij openhartig verslag van deze moeilijke periode. Door Janneke Blok Het gaat er in het tussenhuisje, waar Van Straten de eerste twee jaar na het verlaten van zijn vrouw doorbrengt, roerig aan toe. Worstelend met gevoelens van eenzaamheid en paniek, en op zoek naar zingeving, gaat er weleens bijna iets mis. Zo kan hij nog net op tijd een condoom wegmoffelen voordat zijn twee zoons weer komen. ‘Waarom moeten wij lezen over het libido van Henk van Straten?’ vraagt een redacteur op de redactie van de krant zich af. Ook de lezers van zijn columns voor verschillende media, die later uitgroeien tot het persoonlijke boek, laten kritische geluiden horen: ‘Tsja, Henk, misschien wordt het tijd om eens volwassen te worden en je verantwoordelijkheid te nemen.’ Van Straten: ‘Natuurlijk vind ik dit soort reacties vervelend, maar een slechte recensie doet mij veel meer pijn. Het boek gaat over kwetsbaarheden, falen en beslissingen waar we in ons leven allemaal mee te maken heb-
ben, en ik probeer daar literatuur van te maken. Over het algemeen heb ik wel het idee dat mensen het begrijpen en zien dat Berichten uit het tussenhuisje in het verlengde van mijn vorige boek ligt.’ Net zoals het autobiografische Wij zeggen hier geen halfbroer (2017) volgens Van Straten over ‘gewoon een jeugd’ gaat, verhaalt zijn nieuwste boek over ‘gewoon een scheiding’. ‘Mensen moeten beide boeken niet lezen vanwege een geweldig krankzinnig verhaal wat mij is overkomen, of een avontuur dat niemand ooit meemaakt,’ legt de auteur uit. ‘Wat ik probeer te doen, en veel romanschrijvers met mij, is een nieuw licht op het leven te laten schijnen. Bij mijn lezers wil ik bereiken wat ik
Henk van Straten, Berichten uit het tussenhuisje, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 256 pagina’s (€ 19,99)
zelf ook voel of meemaak als ik een heel goede roman of memoires lees. Dat is een combinatie van ontzag voor hoe goed het gemaakt is, maar ook dat er een stukje essentie van het leven bloot is komen te liggen. Dus het herkennen van iets dat je nog niet kende, als het ware.’ Het schrijverschap zat er al vroeg in, alleen wist Van Straten dat zelf nog niet. Als zanger van een band die harde punknummers speelde, schreef hij de songteksten. ‘Boeken schrijven kwam totaal niet in me op. We wilden optreden, muziekmaken, en ik was de zanger en had daar tekst voor nodig, dus die schreef ik.’ Ondanks de volle boekenkasten van zijn moeder, ontdekte hij pas rond zijn vijfentwintigste de literatuur. ‘Dat was dankzij Ask the dust (Vraag het aan het stof - red.) van John Fante. De hoofdpersoon uit dat boek, Arturo Bandini, is eigenlijk Fante zelf. Hij is een jonge schrijver, die net zijn eerste verhaal heeft gepubliceerd, waarmee hij heel trots rondloopt door de straten van Los Angeles. Ik herkende me enorm in hem, maar ook in de taal en het ritme van het verhaal. Het was een fysieke, bijna transcendente ervaring om dat boek te lezen. Toen wist ik zeker: ik ga dit ook doen. Ik ben toen meteen aan mijn debuutroman Kleine stinkerd begonnen, waarin je heel erg de stijl van Fante terugleest.’ Al vrij snel wist Van Straten dat hij zijn persoonlijke ervaringen niet in een roman wilde verwerken. ‘Door het boek over mijn jeugd zat ik als het ware al in de modus van het autobiografisch schrijven, waarbij ik het interessant vond het zoeklicht
JOHN WIERSMA
‘Ik wilde het juist rauw houden en mijzelf niet sparen. Ik wilde me nergens achter verschuilen.’ op mijn eigen leven te schijnen. Ik wilde het juist rauw houden en mijzelf niet sparen. Als je een roman schrijft kun je altijd zeggen: dit is erbij verzonnen en dit moet je niet letterlijk nemen en het viel allemaal wel mee. Ik wilde me nergens achter verschuilen.’ Eerlijkheid is ook wat Van Straten kenmerkt in zijn omgang met zijn ex-vrouw. ‘Mijn boek lijkt heel openhartig, maar dat betekent niet dat ik zomaar alles kon schrijven. Ik wilde bijvoorbeeld niet over mijn huwelijk schrijven, want dat gaat over mijn ex. Ik pas dus wel degelijk censuur toe.’ Inmiddels is Van Stratens leven weer genormaliseerd. ‘Ik woon niet meer in het “tussenhuisje”, een klein huisje dat letterlijk tussen twee normale huizen in zat, net zoals ik me in die periode tussen twee levensfases in bevond. Het is allemaal niet meer zo wild, maar ik heb wel een onrustige ziel! Ik ben altijd gevangen tussen onrust, nostalgie en weemoed, alsof het nooit goed is. Schrijven is daar heel fijn voor, want dan heb ik heel even de essentie van het leven te pakken.’
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 24
NON-FICTIE ARTIKEL
Teri van der Heijden en Barbara Rijlaarsdam, Blokker. Hoe het imperium de familie ontglipt, Uitgeverij Ambo|Anthos, 261 pagina’s (€ 20,00)
Marian Rijk, Eeuw in versnelling. Hoe de fiets voor een maatschappelijke revolutie in Nederland zorgde, Uitgeverij Ambo|Anthos, 296 pagina’s (€ 20,00)
Jan Timmer, Die man van Philips, Uitgeverij Prometheus, 256 pagina’s (€ 19,99)
Hollands glorie? De laatste maanden verschenen er verschillende boeken over oer-Hollandse bedrijven. Is het alleen maar hosanna in de bedrijfsgeschiedenis van Blokker, Gazelle en Philips, of wordt er ook een kritische noot gekraakt? Door Nicole van der Elst
BLOKKER Eerst plicht dan genoegen. Het glasin-loodraam met deze lijfspreuk hing jarenlang in het oude hoofdkantoor van het bedrijf. De nadruk op hard werken kenmerkt de periode van 1975 tot 2011, waarin de broers Jaap en Ab aan het hoofd van het familiebedrijf stonden. Jaap bouwde in Nederland het winkelimperium uit, terwijl Ab in China zo goedkoop mogelijke producten op de kop tikte. Een oud-collega herinnert zich dat ze deze werkethiek ook naar hun werknemers uitdroegen, wat blijkt uit de volgende opmerking uit een toespraak van Jaap: ‘Acht uur werkt u voor Blokker, acht uur denkt u aan Blokker, acht uur droomt u over Blokker.’ Deze inzet kon echter niet voorkomen dat het bedrijf de laatste jaren aan de rand van afgrond balanceerde. In Blokker. Hoe het imperium de familie ontglipte, schetsen
journalisten Teri van der Heijden en Barbara Rijlaarsdam hoe het zover heeft kunnen komen. Het is eenvoudig om achteraf aan te wijzen wat er allemaal misging, maar dat er te laat begonnen is met investeren en vernieuwen, staat na het lezen van dit boek als een paal boven water. Toch was het concern niet helemaal blind voor de veranderende markt, want in 2012 is er nog een poging gedaan om internetwinkel bol.com over te nemen, maar Ahold kwam daarbij als overwinnaar uit de bus. Door zorgvuldig onderzoek, waarin Van der Heijden en Rijlaarsdam met meer dan tachtig mensen hebben gesproken uit alle lagen van het bedrijf, ontstaat uit dit boek een boeiend beeld van een familiebedrijf dat zijn hoofd boven water probeert te houden in een tijd van internetshoppers.
GAZELLE Marian Rijk focust in Eeuw in versnelling op de fietsenproducent uit Dieren, maar vooral op de ontwikkeling van het rijwiel in het algemeen. Het boek begint verrassend genoeg aan het begin van de negentiende eeuw, bijna honderd jaar voordat de Gazellefabriek werd opgericht. Vanaf de uitvinding van de loopfiets tot de opkomst van de auto in de jaren zestig en zeventig, laat Rijk de economische, sociale en maatschappelijke ontwikkelingen zien, waarbij de fiets een grote rol heeft gespeeld. Denk daarbij aan de toegenomen mobiliteit van mensen op het platteland, waardoor hun wereld een
stuk groter werd, of de negatieve lading die het blad De Kampioen in 1901 hecht aan het woord fiets. ‘Fiets is een knutselwoord, een door het toeval in het leven geroepen product van verbastering, samentrekking en verkorting, een onding, dat naar onze bescheiden mening, noch door den klank, noch door ’t begrip aan een rijwiel doet denken.’ Het succes en de moeilijke jaren van dit vervoersmiddel worden gekoppeld aan het wel en wee van fietsproducent Gazelle. Net als bij Blokker staat een familie aan het hoofd van het bedrijf: Willem Kölling, broer Hendrik, zus Jo en neef Jan Breukink. Vanaf de oprichting in 1892 groeit Gazelle al snel uit tot een belangrijke werkgever in de omgeving. Toch wordt de onderneming in 1970 overgenomen door het Britse Raleigh, simpelweg omdat de familie niet genoeg vreemd kapitaal kan vergaren om de fabriek levensvatbaar te houden. Net als bij de broers Jaap en Ab Blokker wordt duidelijk dat een familiebedrijf voordelen, maar ook nadelen heeft. Uit Eeuw in versnelling wordt vooral duidelijk dat Nederland niet altijd een fietsnatie was, maar vanaf het einde van de negentiende eeuw het rijwiel heeft omarmd en het daarna nooit meer heeft losgelaten.
PHILIPS Jan Timmer trad in 1952 in dienst van het elektronicaconcern en bekleedde van 1990 tot 1996 de positie van president-directeur. In Die man van Philips schetst hij zijn loop-
baan binnen het bedrijf en probeert hij te verklaren waarom Europese bedrijven achterop zijn geraakt bij Silicon Valley en het Verre Oosten. Het eerste deel van dit boek leest als een avonturenverhaal. Tijdens zijn loopbaan heeft Timmer veel gereisd en is hij gestationeerd in Ethiopië en Zuid-Afrika. Dit levert vermakelijke anekdotes op, bijvoorbeeld over zijn bezoek aan Keizer Haile Selassie van Ethiopië, waarbij de toenmalige administrateur van Philips moest wennen aan de koninklijke etiquette. ‘Achterwaarts de zaal verlaten, de blik gericht op hem, is te doen. Hachelijk wordt het pas bij het opengaan van de monumentale deur, omdat je dan je weg moet vinden tussen twee echte leeuwen, die hopelijk mild doch vakkundig verdoofd zijn.’ Ook bedrijfseconomische bespiegelingen schuwt Timmer niet. In de tweede helft van het boek gaat hij in op de periode waarin hij zelf niet meer werkzaam was bij Philips en waarin de afstoting en verkoop van bedrijfsonderdelen onverminderd doorging. Hij rekent daarin niet af met zijn opvolgers, maar laat zien wat er volgens hem met de firma had moeten gebeuren. Een doorn in het oog is daarbij de verhuizing van het hoofdkantoor van Eindhoven naar Amsterdam. Toch blijft uit het boek vooral de pioniersdrift van Timmer. Niet alleen in Afrikaanse landen, maar ook voor zijn bepalende rol in de ontwikkeling van bijvoorbeeld de cd. Het zijn deze innovaties waardoor we ons die man van Philips nog lang zullen herinneren.
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 25
NON-FICTIE RECENSIE
Let’s go bananas! Op de redactie geldt: een dag zonder banaan is een dag niet gewerkt. Bijna dagelijks komen de energierijke én overheerlijke gele vruchten tevoorschijn voor een productieve dag. Ook de trend van het bananenbrood heeft ons bereikt. Deze maand kwam daar apenbrood bij, en geloof me, dat is geen broodjeaapverhaal!
van dit allereerste kookboek geheel gewijd aan het wereldwijd populaire superfood. De keuze voor het feestelijk uitziende apenbrood of monkey bread, waarvan de naam alleen al indruk
Door Janneke Blok In het vrolijke Bananenboek staan maar liefst een kleine zestig recepten waarin – je raadt het al – de banaan een onmisbaar ingrediënt vormt. Van zoete ontbijtjes en tussendoortjes tot volledige avondmaaltijden en sterke afzakkertjes. ‘Always take a banana to a party,’ zo luidt de lijfspreuk
Kim Waninge, Bananenboek. Vol zoetige én hartige recepten, Uitgeverij Loopvis, 144 pagina’s (€ 17,50)
maakt, was dan ook snel gemaakt. Het in tulbandvorm gebakken brood met banaan en een plakkerige laag kaneelsuiker eroverheen doet inderdaad, zoals de schrijfster ter introductie van het gerecht schrijft, sterk aan Fries suikerbrood of Zeeuwse bolussen denken. Een tijdsduur bovenaan het recept was handig geweest, want in mijn enthousiasme was ik even vergeten dat brood laten rijzen veel tijd kost. Ook het brood mooi uit de vorm krijgen was een hele kunst, maar de smaak was er niet minder om. Het monkey bread is dan ook gelijk een van de meest tijdrovende en ingewikkeldste recepten uit het hele boek. Het fijne is dat Kim Waninge dit soort gerechten afwisselt met bereidingen die je in een handomdraai op tafel zet, zoals bananenmilkshakes, -smoothies en -brood. Hoewel sommige recepten wel erg voor de hand liggen en nog geen twee regels beslaan, zoals banaan met kaneel, blijven er genoeg verrassingen over. Behalve monkey
Kim Waninge
Witlofsalade met banaan
Monkey bread
‘Always take a banana to a party.’ bread kun je ook nog monkey tails maken, bananensushi, kip en vis en zelfs pizza met banaan! Ben je wat huiverig voor deze experimentele combinaties, Waninge weet de lezer met smakelijke foto’s, enthousiasme en grappige woordspelingen over te halen. ‘Donut worry. Be happy!’ Het boek heeft ook een serieuze ondertoon. Wist je bijvoorbeeld dat apen nauwelijks nog bananen eten, omdat onze variant voor hen te veel suikers en te weinig vezels bevat? En dat het ras dat wij kennen, met uitsterven wordt bedreigd? Gelukkig maar dat een deel van de opbrengst van het boek naar het Wereld Natuur Fonds gaat, want ik ben bang dat minder bananen eten met dit boek geen optie meer is.
NEDERLANDSE VETERANENDAG 30 JUNI 2018 DEN HAAG WWW.VETERANENDAG.NL
CONCEPT & DESIGN: SILOAGENCY.COM - FOTOGRAFIE: IVOVANDERBENT.NL
Ik draag de witte anjer Uit respect voor mijn collega. Zij was op missie in Afghanistan. Founder
Hoofdpartner
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 27
BOEKFRAGMENT
Het eigenwijze potlood CAREL PEETERS
HET EIGENWIJZE POTLOOD 20 LITERAIRE TEKENAARS
DE HARMONIE
Carel Peeters, Het eigenwijze potlood. 20 literaire tekenaars, Uitgeverij De Harmonie, 272 pagina’s (€ 27,50) www.deharmonie.nl
Carel Peeters schrijft over twintig tekenaars bij wie het meest te zien en te ontdekken valt: vernuft, sublieme humor, inzicht en een soevereine tekenstijl. Zoals over Willem van Malsen, ‘het inventieve duikelmannetje’. De vader van Willem van Malsen was communist en de enige in het dorp Ermelo die het dagblad De Waarheid las. Dat leverde veel achterdocht en geruchten op, tot en met de suggestie van de dominee dat er sprake was van een heuse ‘communistische cel’. Maar op den duur wist zijn vader de dorpelingen ervan te overtuigen dat hij geen bloeddorstig monster was. Dat moest ook wel, want de vader van Van Malsen was portretfotograaf en had een fotozaak. Om de loop erin te houden, bedacht hij regelmatig reclamestunts. Zijn naam stond al in grote letters aan de gevel van hun huis. Maar hij ging nog verder. In de werkplaats van het plaatselijke krankzinnigengesticht werd een Agfa Clackcamera nagebouwd waar iemand in kon zitten. Die kwam midden op het dorpsplein te staan. ‘Daar moest ik in gaan zitten en door de lens filmrolletjes verkopen,’ vertelde Malsen in 1981 in het tijdschrift Wordt Vervolgd. ‘Dat was verschrikkelijk. Het was midden in de zomer en broeiheet in dat hardboard hokje.’ Het mag in zijn eigen woorden verschrikkelijk zijn geweest, in de biografie van Willem van Malsen is het een anekdote die aan Steinberg wel besteed zou zijn. Wie Malsen (zoals hij altijd signeerde) ooit heeft zien zagen, timmeren, hameren en knutselen aan meubels, kasten, tafeltjes en objecten, weet waar dat allemaal vandaan komt. Het Agfa Clack-huisje was ook helemaal in de geest van de levensgrote driedimensionale attributen die hij samen met Jeroen Henneman maakte voor hun spectaculaire ‘beeldende kunst theater’ begin jaren tachtig in Paradiso. Niemand zou verbaasd zijn geweest wanneer deze buitenmodel-Agfa Clack op zo’n Henneman-Malsenavond zijn opwachting had gemaakt en uit de lens, in de geest van René Magritte, een zwerm papieren vogels zou zijn gevlogen. Malsen leidde geen rimpelloos leven, maar als zijn lens goed was ingesteld en niet werd vertroebeld door drank, zag hij heel scherp
wat hij wilde. Vanwege zijn grote angst om vast te roesten, beoefende hij vele genres. Ze kregen allemaal het Malsen-stempel van originaliteit, vernuft en eenvoud. Het waren allemaal vormexperimenten. Hij trok elk genre naar zich toe, of het nu schilderijen, tekeningen, objecten, draadsculpturen, verhalen, cartoons, collages, assemblages of de vermaarde ‘déchirures’ waren, de scheur- en snijtechniek waarmee hij schrijversportretten, landschappen en ‘tekeningen’ maakte. Nadat hij in Utrecht een tijd Nederlands had gestudeerd belandde Malsen begin jaren zestig in Amsterdam. Affiniteit met drukwerk had hij opgedaan als tekenaar, daarna als redacteur en nog later als opmaker van de universiteitskrant. Hij wilde tekenen en schilderen. Bij Vrij Nederland liet hij Jan Eijkelboom zijn tekeningen zien, maar die vond dat ze te veel op Yrrah leken, ‘wat ook wel een beetje waar was’. Maar Malsen hield vol. Toen in 1963 de Mies Boumanaffaire ontstond en de presentatrice plotseling door iedereen werd verguisd vanwege haar medewerking aan het satirische programma Zo is het toevallig ook nog eens een keer, ging hij weer terug naar Vrij Nederland. Hij had een tekening gemaakt van een straat op vuilnisbakkendag met een portret van Mies bij elke vuilnisbak. Rinus Ferdinandusse nam de tekening in ontvangst en was geamuseerd. Er werd juist vergaderd. Uit de vergaderruimte steeg gelach op. De tekening was geaccepteerd en Malsen maakte voortaan de politieke tekening in VN. Toen prinses Irene begin 1964 katholiek werd,
tekende hij een boom vol appeltjes van oranje. Er valt er één af, met beide handen opgevangen door een tevreden priester. Wanneer Malsens vader iets in zijn hoofd had moest het werkelijkheid worden. Zo wilde hij ooit Jean-Paul Sartre ontmoeten, ook iemand met belangstelling voor communisme. Zijn vader had hem zelfs eens vanuit Nederland proberen op te bellen. Toen Malsen in de jaren 1967-1972 in Parijs woonde kwamen zijn ouders naar hem toe. Willem nam hem op een zondagmiddag mee naar de Flore, het stamcafé van Sartre. Ze hadden geluk, hij was er. Maar zijn vader herkende hem niet. Malsen schrijft dit aan het slot van zijn bijdrage aan Paris Saloon (1970), het boek waarin Malsen, Mark Brusse, Willem Holtrop en Paul de Lussanet over het Parijs aan het einde van de jaren zestig vertellen. Daar probeerden ze als vier nieuwe titaantjes van de kunst te leven. Ze waren na de Vijftigers de volgende generatie Parijs-gangers en gedroegen zich ernaar. Wat je in dat boek niet leest, is dat Malsen in de woelige tijd rond mei 1968 ging tekenen voor bladen als L’Enragé, een van de tijdschriften die een rol speelden bij het aan de macht helpen van de verbeelding. In die tijd raakte hij ook bevriend met tekenaars als Siné en Topor, verwante speelse geesten.
SCHRIJVEN IN DE PÉRIGORD Cursusleider: Uitgever Lex Jansen. Met een masterclass door Arthur Japin. Je hebt iets te zeggen. Je wilt schrijven. Jouw verhaal, jouw roman, jouw dichtbundel.
Schrijfweek van 17 t/m 21 september Concentratie - Inspiratie - Ontspanning - Rust
Voor meer informatie: www.magonia.nl/cursussen
Dapper, Quijano.
BOEKFRAGMENT
Don Quichot
Met dit weer.
iiiiiiiek.
Na Münchhausen en Freud blaast Flix wederom een klassiek verhaal nieuw leven in. Hij plaatst de handeling in een moderne context, snijdt actuele thema’s aan en voegt een flinke dosis humor toe. Don Quichot is een wervelende vertelling waar om gelachen kan worden, maar waarbij je ook op onverwachte momenten met een brok in je keel zit.
tekenen?
Tegen het windmolenpark?! Nee.
We mogen een vijandige overname van dit prachtige landschap door zo’n weerzinwekkende dwaling niet laten gebeuren.
Zorg voor het erfgoed, weleens van gehoord?
Windenergie is de toekomst. Sinds Japan weten zelfs kinderen dat. Zo wordt morgen onze stroom gemaakt.
Flix, Don Quichot, Uitgeverij Soul Food Comics, 136 pagina’s (€ 19,95) www.soulfoodcomics.nl
Maar niet hier!!! Bovendien: zoveel stroom hebben we niet eens nodig! Als iedereen een uur eerder naar bed gaat, dan Haha.
Mijn god, in welke eeuw leef je eigenlijk, Quijano?
Ik bied 10.000 voor je grond. Dat is meer dan redelijk.
Dan wat?
Ik
Ik verkoop mijn
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 29
STRIPS RECENSIE
BOEKENKRANT TIPT BERICHTEN UIT BIRMA In deze actuele en op waarheid gebaseerde strip verhaalt Guy Delisle over de dagelijks beslommeringen in het jaar dat hij samen met zijn vrouw Nadège en hun baby Louis doorbracht in Birma. De schrijver, die interGuy Delisle, Berichten uit nationale bekendheid Birma, vertaling: Arend-Jan verwierf met zijn reisvan Oudheusden, Uitgeveverslagen over onder rij ScratchBooks, 262 pagina’s andere Noord-Korea en (€ 14,90) Jeruzalem, doet dit in een bedrieglijk lichtvoetige stijl met oog voor detail.
HET BESLOTEN LAND Eindelijk krijgen de fans van het verhaal van Forest, opgetekend in prachtige zwartwittekeningen door de Franse striptekenaar Tardi, weer een nieuwe uitgave van het in 1979 voor het eerst verschenen Het besloten land. Een allesbehalve eenJacques Tardi en Jean-Claude voudig verhaal, waarin Forest, Het besloten land, vertaling: René van de Weijer, de werkelijkheid en Uitgeverij Casterman, droomwereld in de 204 pagina’s (€ 34,95) beleving van de opmerkelijke en spookachtige hoofdpersoon naadloos in elkaar overlopen. Lukt het meneer Toch het landgoed dat ooit aan zijn familie toebehoorde terug te krijgen?
De eenzame dood van Skelet en Spook Net als je denkt dat je alles wel zo’n beetje hebt gelezen op stripgebied is er altijd weer een titel die je weet te verrassen. Spanning. Sensatie. Romantiek… Het ontbreekt allemaal in Van Roken ga je Dood. Door Jeroen van Esch Tekenaar Thijs Desmet schenkt ons de (non-) avonturen van Skelet en Spook, over, jawel, een skelet en een spook. We ontmoeten de twee illustere hoofdpersonen in een verlaten, dode wereld. Iets waar Spook overigens totaal geen probleem mee heeft. Hij is cynisch, arrogant, gewelddadig en vooral een botte hork. Skelet is zijn tegenpool: naïef, romantisch en optimistisch. Hij zoekt een goede vriend en weigert te accepteren dat hij dood is. Ze ontmoeten elkaar bij een desolaat station, waar Skelet tevergeefs op de trein wacht. Spook wijst hem
kingen van eerder verschenen korte verhalen over de sympathieke en alcoholistische verschijningen. Het lijkt soms dus wat van de hak op de tak te gaan, maar uiteindelijk passen de samengevoegde avonturen prima in het geheel. Hoewel het thema anders doet Van Roken ga je Dood is zoals gezegd vermoeden, is het absoluut geen het eerste echte album van Desmet. zwartgallig boek. Met veel rood, blauw, geel en een beetje groen geeft Hij is echter niet zomaar een beginneling. In 2015 sleepte hij op het Desmet graag een beetje kleur aan internationale Fumetto Comixzijn maffe schepsels. Daar waar veel Festival (Luzern) met het kortverhaal strips die met potlood gemaakt zijn toch uiteindelijk wat saai ogen, trapt ‘David’ zowel de prijs voor de beste strip als die voor het beste scenario deze Vlaming niet in die artistieke in de wacht. Met ‘Spovalkuil. Hij zoekt voortkenuur’ veroverde hij durend naar een maxieen Plastieken Plunk. Ik maal, krachtig resultaat, vermoed dat het hierbij met minimale inzet van niet blijft. Als Desmet middelen. met dit supergrapHet is goed om te weten pige en originele boek dat Skelet en Spook de het podium krijgt dat afgelopen jaren al opdohij verdient, komt de ken in diverse fanzines erkenning vanzelf. Stap en stripmagazines. Ze dus uit die comfortzone krijgen nu voor het en haal deze nieuwe eerst een eigen album. helden in huis. Van Roken ga je Dood Thijs Desmet, Van Roken bundelt drie gloedga je Dood, Uitgeverij Bries, nieuwe en twee bewer168 pagina’s (€ 25,00) fijntjes op de gevolgen van roken. De sarcastische uitbrander die volgt is prachtig en de aanzet voor een hilarische reis naar niks, bij gebrek aan een beter alternatief.
PISSEBLOEM Hoe was het om op te groeien in de jaren 2000 in Vlaanderen? Sander Vanderveeren onderzoekt het in Pissebloem, een Amerikaans aandoende undergroundstrip, waarin hoofdfiguur en antiheld Sander VDV door het leven doolt, op zoek naar eigenliefde en de liefde voor de Ander.
Sander Vanderveeren, Pissebloem, Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts, 40 pagina’s (€ 9,99)
HOTEL DORADO Woordkunstenaar Pepijn Lanen, bekend als rapper en tekstschrijver van De Jeugd van Tegenwoordig, komt met een eigen graphic novel! In Hotel Dorado vertelt hij in originele teksten, begeleid door de tekeningen van Floor van het Nederend, het verhaal van een naamloze ik die in de wondere wereld achter de badkamerspiegel verdwijnt.
Pepijn Lanen en Floor van het Nederend, Hotel Dorado, Uitgeverij Ambo|Anthos (€ 20,00)
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 30
TOP 30 WEEK 22, 2018
De bestverkochte boeken in Nederland 1 (2) 5 week e
Murat Isik, Wees onzichtbaar Metin heeft te kampen met een tirannieke vader en een onveilige leefwereld in de Bijlmer. Winnaar Libris Literatuurprijs 2018.
2 (3) 6 week e
Saskia Noort, Stromboli Schrijfster Sara gaat na haar scheiding op retraite op Stromboli. Er komt meer naar boven dan haar lief is.
3 (28) 2 week e
Stephen King, De buitenstaander Een coach heeft een waterdicht alibi voor moord en misbruik van een 11-jarige jongen. Toch moet hij wel de dader zijn.
4 (4) 5 week e
Suzanne Vermeer, Super de luxe Vlogster Emma deelt even het luxe leven van een steenrijke tweeling in Monaco. Het wordt levensgevaarlijk.
de Italiaanse bergen een hoofdrol. Roman.
10 (10) 8 week e
Frank Krake, De laatste getuige Wim Alosery (19232018) uit Kattenburg overleefde drie concentratiekampen en een scheepsramp. Hij is de laatste getuige.
11 (7) 2 week e
Jan Six, Rembrandts ‘Portret van een jonge man’ Kunsthandelaar Jan Six zag het al in de catalogus. Een échte Rembrandt. Verslag van een jongensdroom.
12 (15) 2 week e
Linda van Rijn, Casa Ibiza Na de dood van haar moeder maakt Anna de familievilla klaar voor de verhuur. Ze vindt een onbekende ketting. Een spoor naar de dood van haar zusje?
13 (13) 65 week e
Yuval Noah Harari, Sapiens Ooit waren er zes mensensoorten, nu zijn wij alleen over. Wie zijn wij? En hoe zijn we geworden wie we zijn?
14 (16) 49 week e
Haemin Sunim, Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt Het belang van rust in een drukke wereld. Koreaanse bestseller met kalmerende illustraties.
15 (12) 8 week e
Santa Montefiore, Onder de Italiaanse zon Een weduwe uit Devon boekt een kookcursus in Italië en neemt dochter en kleindochter mee, met ongekende gevolgen.
16 (17) 47 week e
Mark Manson, De edele kunst van not giving
e
Nicci French, De dag van de doden Laatste deel van Frieda Klein-serie. In de confrontatie tussen de psychoanalytica en haar aartsvijand kan er maar één overleven.
Paolo Cognetti, De acht bergen In het leven van Pietro en zijn ouders spelen
Renate Dorrestein, Dagelijks werk Een terugblik op vijfenveertig jaar schrijven, aan de hand van zeer diverse en nietsontziende teksten.
19 (22) 19 week e
Wouter de Jong, Mindgym De sportschool voor je geest. Wetenschappelijke inzichten en oefeningen om in 12 weken je mentale conditie te verbeteren.
20 (26) 34 week e
e
7 (8) 12 week
e
e
22 (21) 16 week
e
9 (11), 38 week
18 (20) 7 week
Andy Griffiths en Terry Denton, De waanzinnige boomhut van 91 verdiepingen De boomhut wordt steeds groter. Nu met o.a. een onderzeebootbroodje, een reuzenspinnenweb én een waarzegster.
Jaap de Groot, Dirk Kuyt Een jaar nadat Feyenoord de landstitel behaalde, kijkt Dirk Kuyt terug op zijn lange, hobbelige weg naar succes.
David Baldacci, Doodskleur Tijdens een familiebezoek raken FBI-agent Decker en journaliste Jamison betrokken bij een aantal gruwelijke moordzaken.
Jill Mansell, Stuur me een berichtje Essie moet een nieuw leven beginnen nadat haar privébrief op internet is gepubliceerd.
e
e
e
e
21 (25) 15 week
6 (1) 2 week
8 (5) 3 week
17 (14) 6 week
Dan Brown, Oorsprong Waar komen we vandaan en waar gaan we naartoe? Thriller met Robert Langdon in de hoofdrol.
5 (6) 7 week
Stephen Fry, Mythos In deze verhalen wekt Stephen Fry de Griekse mythen weer tot leven. Moord, doodslag, lust, liefde en meer.
a fuck Hét boek voor zelfhulphaters. Tools om zelf te bepalen waar je wel én niet om geeft.
3. Stephen King, De buitenstaander Bijna iedereen in de stad heeft wel een kind, kleinkind of neefje dat op baseball zit bij de geliefde Terry Maitland. De schok is dan ook groot als hij de moordenaar blijkt van een elfjarige jongen. Maar detective Anderson ontdekt naast waterdichte bewijzen tegen Maitland ook een waterdicht alibi. Het lijkt alsof hij op twee plekken tegelijk is geweest. Maar dat kan toch niet?
Stéphane Garnier, Doe en denk als een kat Een kat heeft tientallen eigenschappen waar gestresste en niet charismatische mensen hun voordeel mee kunnen doen. Een vrolijke leergids.
23 (27) 24 week e
Karin Slaughter, Goede dochter 28 jaar na een aanslag waarbij haar moeder stierf, is advocate Charlotte getuige van een tweede aanslag. Thriller.
24 (24) 7 week e
Jo Nesbø, Macbeth Een Schotse drugsbaron doet er alles aan om de paranoïde inspecteur Macbeth te manipuleren. Thriller.
17. Jill Mansell, Stuur me een berichtje Essie verliest haar baan en haar relatie. Ze komt in de krant en wordt op straat herkend. Allemaal omdat haar rauwe, openhartige brief aan een vriendin over het hele internet werd verspreid. Maar nu ze alles kwijt is, heeft ze de ruimte om nieuwe mensen te ontmoeten en nieuwe banden te smeden. Een ramp kan zich ontpoppen tot voorspoed en kan misschien zelfs leiden tot liefde.
25 (23) 31 week e
Tommy Wieringa, De heilige Rita Een Russische piloot in de tuin, Chinezen in het dorp. Een vader en zoon worstelen met de nieuwe wereld.
26 (30) 31 week e
Daniel Cole, Ragdoll Een aan elkaar genaaid lichaam van zes verschillende lichaamsdelen zet rechercheur Wolf op een gruwelijk spoor. Thriller.
hem redden.
29 (34) 26 week e
Linda van Rijn, Zeezicht Een surpriseparty tijdens een vakantie in Bergen aan Zee loopt noodlottig af.
30 (opnieuw) 2 week e
Daniël M. van Doorn en Evert van der Zouw, Crimineel Utrecht Geschiedenis van misdaad en misdadigers in en om Utrecht.
27 (19) 2 week e
Arie Boomsma, Fit Pleidooi voor een gezond leven. Met tips en inzichten om met kleine stappen tot grote veranderingen te komen.
28 (18) 2 week e
John Flanagan, Broederband 7. De caldera. De zoon van de keizerin is gekidnapt en Olaf, vader van Stig, moet
Bron: Stichting CPNB
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 31
TOP 30 WEEK 20, 2018
De bestverkochte boeken in Vlaanderen 1 (1)
Nix, De buurtpolitie 2. Mister Moustache In het dorp duiken verschillende ‘wilde’ dieren op. De hoofdcommissaris zal koelbloedig moeten optreden.
2
(2) Sam McBratney, Raad eens hoeveel ik van je hou Hazeltje en Grote Haas houden vreselijk veel van elkaar. Maar hoeveel precies - dat is niet makkelijk te meten!
3 (3)
Nicci French, Frieda Klein 8. De dag van de doden Laatste deel van Frieda Klein-serie. In de confrontatie tussen de psychoanalytica en haar aartsvijand kan er maar één overleven.
4 (5)
9 (7)
Yann en Roman Surzhenko, De werelden van Thorgal: De jonge jaren 6. De drakar van ijs Slive ontsnapt uit haar toren en is op wraak belust. Ondertussen ziet Thorgal een kans om zijn geliefde Aaricia te zoeken.
10 (17)
Stephen Fry, Mythos In deze verhalen wekt Stephen Fry de Griekse mythen weer tot leven. Moord, doodslag, lust, liefde en meer.
11
(36) Martine Prenen, Forever young Happiness coach Martine betoogt dat je niet hoeft te vrezen voor je vijftigste levensjaar.
12 (6)
Hec Leemans, Swerts &
Vanas en Corteggiani, Vertongen & Co 23. Porei tegen Porei Na een roofoverval wordt inspecteur Porei van de misdaad beschuldigd. Markse en Paulien gaan op zoek naar de waarheid.
13
(22) Nora Roberts, Kijk niet terug Vlak voor drie hartsvriendinnen naar New York verhuizen, raken ze betrokken bij een aanslag.
14
(32) Ria Maes, Sara 22. Pijn en hoop Sara krijgt tegenslag na tegenslag te verduren. Toch gloeien er enkele lichtpuntjes op in haar leven.
15
(31) Ria Maes, Sara 21. Sen pubert Sara maakt zich zorgen
Liane Moriarty, Wat Alice vergat Alice is een gelukkige 29-jarige vrouw. Maar als ze wakker wordt, is ze plots 39 en ligt ze in scheiding. Ze is de afgelopen tien jaar vergeten.
5
(4) Santa Montefiore, Onder de Italiaanse zon Een weduwe uit Devon boekt een kookcursus in Italië en neemt dochter en kleindochter mee, met ongekende gevolgen.
7
(23) Delphine Steelandt, #FitMom Ga in honderd dagen en drie fases op zoek naar een fitter lichaam, samen met je kind(eren).
8
(10) Johan Op de Beeck, De Zonnekoning Het levensverhaal van de Franse koning Lodewijk XIV, vol veldslagen, intriges, minnaressen, kunst en mysteries.
16
(14) Stephane Garnier, Doe en denk als een kat Op een vrolijke manier laat Garnier zien wat wij van katten kunnen leren.
17
(35) Yuval Noah Harari, Sapiens Ooit waren er zes mensensoorten, nu zijn wij alleen over. Wie zijn wij? En hoe zijn we geworden wie we zijn?
18
(9) Gerd Van Loock, Jommeke 289. De rondekoning Tijdens een wielerronde sluit Kwak een bijzondere deal met een oud ijzerhandelaar.
19
(18) Heather Morris, De tatoeëerder van Auschwitz Lale moet medegevangenen brandmerken en ontmoet daarbij Gita. Zij zullen de rest van hun leven over het begin van hun liefde zwijgen.
20
(11) Hec Leemans en Tom Bouden, F.C. De Kampioenen 98. Boma Burgemeester Met de verkiezingen op komst schrapt de burgemeester de subsidie van de Kampioenen. Boma besluit zich daarop ook verkiesbaar te stellen.
6
(15) Toni Coppers, De jongen in het graf Leo Meersman zit zijn straf uit voor zes moorden, maar inspecteur Masson is niet tevreden. Hij vermoedt een zevende moord.
over haar zoon: het gaat slecht op school. En de gezondheid van haar vader holt achteruit.
21 (8)
6. Toni Coppers, De jongen in het graf Leo Meersman pleegde zesmaal misbruik en moord op jonge jongens. Levenslang kreeg hij ervoor, maar hoofdinspecteur Michel Masson weet zeker dat Meersman een zevende moord op zijn geweten heeft. Hij bijt zich in de zaak vast, terwijl de moordenaar vergrijst in de gevangenis en het onderzoek langzaamaan een cold case wordt. Dan, wanneer Meersman op zijn sterfbed ligt, wil hij Masson zien. Hij wil hem iets vertellen.
Sandra Bekkari, Nooit meer diëten 4 Hoe maakt een gezonde levensstijl je een positiever en gelukkiger persoon?
22 (19)
Paolo Cognetti, De acht bergen In het leven van Pietro en zijn ouders spelen de Italiaanse bergen een hoofdrol.
23
(20) Lucinda Riley, De zeven zussen 1. Maya’s verhaal Het eerste deel uit een zevendelige serie over liefde, verlies en de zoektocht naar wie je werkelijk bent.
8. Johan Op de Beeck, De Zonnekoning Toen Lodewijk de Veertiende koning van Frankrijk werd, was hij nog maar vijf jaar oud en was zijn rijk een achtergesteld, gewelddadig land. Tijdens zijn regeerperiode van maar liefst 72 jaar zou hij Frankrijk uit het slop trekken. Versaille stond centraal in zijn project: Louis gaf een fortuin uit om het luisterrijk te verbouwen, en binnen de muren werden politiek en seks bedreven. Je leest het allemaal in deze biografie.
24 (25)
Lucinda Riley, De zeven zussen 3. Schaduw Star D’Aplièse vertrekt naar Londen. Zal ze daar uit de schaduw van zus CeCe kunnen stappen?
25
(nieuw) Falzar en Lapuss’ en Stédo, De rode duivels 6. In het land van de Sovjets Ter voorbereiding op het WK voetbal in Rusland bezoeken de Rode Duivels het land alvast in stripvorm.
26
(16) Merho, De Kiekeboes 150. K4 De huidige cast reconstrueert het verhaal dat voorafging aan het allereerste Kiekeboe-album.
27
(nieuw) Peter Adriaenssens, Verbolgen verbonden
Ondanks strijd en ongelijkheid in de wereld, kan de toekomst er mooi uitzien. Maar wat moeten we daarvoor doen?
28
(29) Margot Vanderstraeten, Mazzel tov Uniek inkijkje in de gesloten joodsorthodoxe wereld in Antwerpen.
29
(12) Sandra Bekkari, Nooit meer diëten Ontwikkel in zeven concrete stappen een gezonde levensstijl.
30
(27) Nix, De buurtpolitie 1. De roze olifant Het populairste korps van Vlaanderen wordt met een hele reeks mysterieuze gevallen geconfronteerd. Bron: boekenvak.be
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 32
BOEKHANDEL AGENDA
juni 2018 6 T/M 24 JUNI
HEEL NEDERLAND – Tijdens de Spannende Boeken Weken staat de thriller centraal. U ontvangt niet alleen Boris Dittrichs geschenk als u € 12,50 besteedt in een boekwinkel, ook verschillende bloeddrukverhogende schrijvers zullen boekhandels in het land bezoeken. Op de website van de weken staat een overzicht van de vele evenementen. www.spannendeboekenweken.nl
V.A. 7 JUNI
HEEL NEDERLAND – In de vorige editie van de Boekenkrant besteedden we aandacht aan de film The Guernsey Literary Society. Als de ouderwetse Engelse sfeer, de ode aan literatuur en de sterke vrouwelijke personages van die film u konden bekoren, dan is The Bookshop ook wat voor u. Een vrouw opent een boekhandel in een Engels dorp, maar stuit op grote weerstand van het establishment aldaar. www.filmladder.nl
9 JUNI T/M 15 JULI
LEIDEN – Stadsfotograaf Patricia Nauta, theatermaker Erik Siebel en filmmaker Leendert Beekman vroegen zich af: wat betekenen de meer dan honderd Leidse muurgedichten voor de stad? De mooiste verhalen die hun vraag opleverde, zijn te zien en te horen in de tentoonstelling ‘Als muren spreken’ bij Old School. www.muurgedichten.nl
10 JUNI
ROTTERDAM – Het koppel Hella en Freek de Jonge heeft een tweetal boeken uitgebracht, beide autobiografisch. Hella schreef Hartschade, over haar strijd en zelfreflectie in een ziekenhuisbed, en Freek schreef het tweede deel van zijn memoires, Reikhalzend verlangen. Marcel Möring interviewt hen in Boekhandel Donner. www.donner.nl
14 JUNI
GRONINGEN – Wat is het geheim van een goed verhaal? Op 14 juni geven tien noordelijke schrijvers het antwoord in het Der Aa-theater. Onder anderen Frank Westerman, Sander Koenen en Karin Sitalsing gaan met elkaar in gesprek. toekantickets.nl/shop/goedverhaal
BOEKHANDEL DIEREN
Boekenfeestje Als halsstarrige puber verhuist Diane Horsten met haar ouders naar Dieren, die daar in 1985 een boekhandel starten. Nu is ze niet meer weg te denken uit de winkel, die ze alweer heel wat jaren runt met haar inmiddels 71-jarige moeder Hedy. Dat vraagt niet alleen om een kleine aanpassing, maar ook om een feestje. Door Janneke Blok Deze maand is het eindelijk zo ver voor het moeder-dochterteam: op 23 juni opent Boekhandel Dieren nog geen twee straten verderop haar deuren in een nieuw pand met een prachtig interieur. Diane: ‘De winkel zal in de stijl van The Read Shop overzichtelijker worden en meer een boekhandelsuitstraling krijgen. Daarnaast neemt deze samenwerkingsvorm ons ook een hoop praktisch werk uit handen. Nu mijn moeder een dagje ouder wordt en op een gegeven moment een stapje terug zal moeten doen, is dat wel zo fijn.’ Naast de verhuizing is er nog een reden voor een feestje: al 32 jaar zijn Hedy en haar dochter het vertrouwde gezicht van de boekhandel. ‘Op mijn dertiende verhuisde ik in de zomervakantie met mijn ouders naar Dieren. Aangezien ik daar niemand kende en daar zelf ook geen
Diane (l) en Hedy Horsten (r) verandering in ging brengen, vonden mijn ouders dat ik mezelf maar eens nuttig moest maken. Door in de winkel mee te helpen, leerde ik mensen kennen. Dat vond ik meteen al fantastisch!’ Hoewel Diane inmiddels de trotse mede-eigenaar van Boekhandel Dieren is, is haar moeder ondanks haar hoge leeftijd nog heel betrokken bij de zaak. ‘Ze kan het contact met de klanten niet missen en zij haar niet!’ vertelt Diane. Boekhandel Dieren heeft een zeer vaste klantenkring. ‘Zelfs mensen die na jaren verhuizen, doen nog steeds hun bestellingen bij ons. Iedere klant krijgt een warm onthaal, er is altijd ruimte voor een praatje of een luisterend oor. Daar-
naast ben ik dol op moeilijke vragen, want daar word ik zelf iedere keer ook weer wat wijzer van.’ Activiteiten laat Diane zolang het nog kan met een gerust hart aan Hedy over. ‘Mijn moeder bedenkt de leukste acties. Vaak heel simpel, maar doeltreffend. Van een picknick in de winkel tijdens de Boekenweek tot spelletjes spelen samen met opa en oma tijdens de Kinderboekenweek. Samen zijn we een goed team.’ Veel zal er dan ook niet veranderen. ‘We gaan gewoon verder met wat de klant van ons gewend is en de winkel zal onder toeziend oog van mijn moeder feestelijk geopend worden. Kom je ook een boek kopen en een lekker ijsje halen?’
16 JUNI
DWINGELOO – Klinkende namen laten van zich horen tijdens het literatuur- en muziekfestival Zomerzinnen. In interviews en lezingen komen onder anderen aan het woord Tommy Wieringa, Maxim Februari, Ellen Deckwitz, en Marieke Lucas Rijneveld, die wordt geïnterviewd over haar debuutroman De avond is ongemak. Daarnaast kunt u zich verheugen op muziek en humoristisch theater van Kunst op Stelten. www.zomerzinnen.nl DEN HAAG – Kirsten van Dissel en Henk Apotheker komen voor een meet and greet langs bij Van Stockum Boekverkopers. Van Dissel heeft u wellicht op tv gezien in Baantjer en Team West; ook Apotheker is actief op het kleine scherm, hij schrijft voor Flikken Maastricht en Flikken Rotterdam. Samen schreven zij Erfenis, een thriller over familie, uitbuiting en nietsontziend egoïsme. www.vanstockum.nl
20 JUNI
AMERSFOORT – Mathijs Deen zal te gast zijn bij De Algemene Boekhandel om te vertellen over Over oude wegen. Al jarenlang vervolgt de mens zijn weg door Europa, eerst met paard en wagen over ezelpaden, later met de auto over snelwegen. Welke verhalen over de identiteit van de mens liggen onder deze eeuwenoude wegen en haar bezoekers verscholen? Deen onderzocht het in zijn boek.
27 JUNI
AMSTERDAM – In de Tolhuistuin neemt schrijver Mounir Samuel de bezoeker mee op een ontdekkingstocht langs de grenzen van God, gender, geografie, gemeenschap, jeugdcultuur en hokjesdenken. Dit doet hij samen met (jonge) inspirators die ieder op hun eigen manier hetzelfde doen en met zang, poëzie, spoken word en rap prikkelen tot nadenken. www.slaa.nl
BOEKHANDEL DE KOPEREN TUIN, GOES
Mijn favoriete boekhandel Christina Brouwers ontdekt nieuwe pareltjes in haar favoriete boekhandel, De Koperen Tuin in Goes. ‘Mijn favoriete boekhandel is De Koperen Tuin in Goes, een ruim gesorteerde boekhandel met voor ieder wat wils – van babyboeken tot literatuur en alles daar tussenin. De nieuwste en actuele boeken zijn eigenlijk altijd op voorraad en mocht iets onverhoopt uitverkocht zijn, dan wordt zonder problemen een bestelling geplaatst die er meestal binnen 24 uur is en dan ook nog thuis afgeleverd kan worden. ‘Een uitgebreide collectie (ansicht) kaarten en een breed aanbod van tijdschriften en kantoorartikelen ontbreken ook niet in mijn favoriete boekhandel. Daarnaast is er een welkome aanvulling van kwalitatief hoogstaande producten, variërend van streekproducten en souvenirs tot geïmporteerde producten, die allemaal een link hebben met de boeken in de winkel. ‘De deskundige en gedreven eigenaar Manda Heddema (bekend van het boekenpanel van DWDD) is samen met haar personeel altijd
Christina Brouwers bereid je te helpen en te adviseren om tot een keuze te komen. Daarbij durft ze je gerust een boek te adviseren dat wellicht niet je eigen keuze zou zijn, maar eigenlijk zit ze er nooit naast en zo leer je nieuwe pareltjes ontdekken. ‘De Koperen Tuin organiseert vele
activiteiten in de boekhandel. En ook hierin varieert het aanbod van een leuke kindervoorstelling en signeersessies met auteurs tot het aanbieden van een lezing. Ik kom graag in de grootste en breedst gesorteerde boekhandel van mijn woonplaats.’
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 33
BOEKHANDEL BOEKHANDELS DIE DE BOEKENKRANT VERSPREIDEN Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com NEDERLAND AALSMEER
Boekhuis Aalsmeer ALKMAAR
Boekhandel Feijn Boekhandel Van der Meulen’s
BUNSCHOTEN – SPAKENBURG
Bruna van de Geest CASTRICUM
Boekhandel Laan COEVORDEN
ALMELO
Readshop Coevorden
ALPHEN A/D RIJN
Readshop Cuijk
Boekhandel Broekhuis Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof AMERSFOORT
De Algemene Boekhandel Boekhandel Riemer Boekhandel Veenendaal AMSTELVEEN
Boekhandel Venstra AMSTERDAM
De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel de Dolfijn De Nieuwe Boekhandel Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Plantage Van der Plas APELDOORN
Nawijn & Polak Boekverkopers ARNHEM
CUIJK
CULEMBORG
Boekhandel Tomey DELFT
Boekhandel Ben Kempers Boekhandel De Omslag DEN BOSCH
Boekhandel Adr. Heinen DEN HAAG
Boekhandel Douwes Boekhandel Van Stockum DEVENTER
Boekhandel Praamstra DIEREN
Boekhandel Dieren DOESBURG
Nieuwenhuis Boek en Buro DOETINCHEM
Raadgeep & Berrevoets DORDRECHT
De Arnhemse Kinderboekwinkel Boekhandel Hijman Ongerijmd
Boekhandel Vos & Van der Leer
Boekhandel Van der Velde
The Read Shop Doorwerth
Boekhandel Den Boer BADHOEVEDORP
Boekhandel Van der Velde
BARNEVELD
Voster Boek & Kantoor
BEILEN
Boek en Buro
ASSEN
BAARN
DOORN
The Readshop Doorn DOORWERTH
DRACHTEN
Boekhandel Jaspers
DRONTEN
Boekhandel Romijn
EDE
Boekhandel Het Logboek
EINDHOVEN
Boekhandel Novita
Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere
Quist boeken
Plantage Vermeer
Readshop Beverwijk
Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel
BENNEKOM
BERGEN OP ZOOM BEVERWIJK
BILTHOVEN
Bilthovense Boekhandel BLEISWIJK
Boekhandel Muilenburg BODEGRAVEN
Readshop Karssen BOXMEER
Van Dinter Media BREDA
Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar
EMMEN
ENKHUIZEN
ENSCHEDE
Boekhandel Broekhuis ETTEN-LEUR
Plantage Etten-Leur EXLOO
Geerts Warenhuis GELDROP
Boekhandel van Grinsven GOIRLE
Blz. Boekhandel Buitelaar GOES
BREUKELEN
Boekhandel De Koperen Tuin
BRUNSSUM
Boekhandel de Boekenkist
Boekhandel van Kralingen
GORINCHEM
Boekhandel Rob Rozeman
GOUDA
BUNNIK
Boekhandel Van Ravenswaay
Boekhandel Verkaaik GRONINGEN
Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer
HAARLEM
Boekhandel Gillissen & Co Boekhandel H. de Vries Boeken Bruna Cronjéstraat HAAKSBERGEN
MIJDRECHT
Boekhandel Mondria MONNICKENDAM
Boekhandel Van der Velde
NAALDWIJK
Steenwijk’s Boekhuys
Nimo Boek
Boekhandel Vingerling NIEUWEGEIN
HAREN GN
The Read Shop Nieuwegein
HAZERSWOUDE
Boekhandel Roodbeen
Boek en Buro
Boomker Boeken Readshop Hazerswoude HEDEL
The Readshop Hedel HEEMSKERK
Bruna Heemskerk HEEMSTEDE
Boekhandel Blokker HEERHUGOWAARD
Bruna Middenwaard HEERLEN
Bij Het Raethuys HEEZE
Boek- en Kantoorboekhandel Lektura HELMOND
Boekhandel de Ganzenveer HENGELO
Boekhandel Broekhuis HEUSDEN
Zin in Boeken HOLTEN
Heusinkveld – Holten
NIJKERK
NIJMEGEN
Boekhandel Augustinus De Nijmeegse Kinderboekwinkel Books by Roelants Boekhandel Roelants Dekker vd Vegt boekverkopers NOORDWIJKERHOUT
Boekhandel Wagenaar & Van Halem NUNSPEET
Boekhandel Osinga OEGSTGEEST
Rijnlandse boekhandel Boekhandel De Kler OISTERWIJK
Boekhandel Oisterwijk OLDENZAAL
Boekhandel Broekhuis OOSTERBEEK
HOOFDDORP
Boekhandel Meijer en Siegers
HOORN
Boekhandel Derijks
Boekhandel Stevens Hoornse Boekhandel HOUTEN
Boekhandel Wijs HUIZEN
Boekhandel Flevo KAPELLE
Boekhandel Lectori KERKRADE
Boekhandel Leeskunst
OSS
Boekhandel het Leesteken PUTTERSHOEK
Boekhandel Kamerbeek Boekhandel Van der Velde
Boekhandel van Atten Bruna Pijnacker
LEEUWARDEN
LEIDEN
Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel van Stockum LEIDERDORP
Boekhandel De Kler LEIDSCHENDAM
Boekhandel De Kler LISSE
Grimbergen LOCHEM
Boekhandel Lovink MAARN
Boekhandel Boek & Koek MAASSLUIS
Boekhandel Het Keizerrijk MAASTRICHT
Boekhandel Dominicanen DE MEERN
Boekhandel Kees MEPPEL
Riemer Barth MIDDELBURG
De Drvkkery
Rebers Boek en Buro
Gianotten Mutsaers
PIJNACKER
RHOON
Het Witte Huys RODEN
Boekhandel Daan Nijman ROERMOND
Plantage Boekhandel ROOSENDAAL
Boekhandel De Boekenwurm ROSMALEN
ZEVENAAR
ZOETERMEER
The Read Shop Express Uithoorn
Boekhandel De Kler Boekhandel Sonneveld Haasbeek
Boekhandel Kees Literaire Boekhandel Broese boekverkopers Savannah Bay
Boekhandel Someren en Ten Bosch Van den Brink Boek en Buro
UITHOORN
UTRECHT
VALKENSWAARD
Boekhandel Priem VEENENDAAL
ZUTPHEN
ZWOLLE
Waanders in de Broeren
Boekhandel van Kooten VEGHEL
Bek, Boeken & Bijzonders VELP GLD
Boekhandel Jansen & de Feijter VENLO
Boekhandel Koops VENRAY
Roojboek VLEUTEN
Boekhandel Kees VLISSINGEN
Boekhandel ’t Spui VOORBURG
Boekhandel De Kler
PURMEREND
ZEIST
TILBURG
Boekhandel Arentsen
OUDEWATER
The Readshop Oudewater
Boekhandel Logica
TIEL
Kinderboekhandel In de Wolken
Boekhandel Sprey
IJSSELSTEIN
Groenveld Boeken Boekhandel Kramer & Van Doorn
STEENWIJK
OUDERKERK A/D AMSTEL
Marjan Houtman Lezen en Schrijven
KRIMPEN AAN DEN IJSSEL
SNEEK
VOORSCHOTEN WAALWIJK
Plantage Bookstore WAGENINGEN
Boekhandel Kniphorst WASSENAAR
Boekhandel De Kler WILLEMSTAD
Boekhandel het Rozemarijntje WINTERSWIJK
Boekhandel Kramer WOERDEN
Libris Woerden WORMERVEER
Pasman Boek & Hobby IJMUIDEN
The Read Shop Express IJmuiden
VLAANDEREN
Boekhandel De Omslag
ANTWERPEN
LIER
Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Bosch en De Jong
BRASSCHAAT
LEUVEN
ROTTERDAM
SANTPOORT-NOORD
Bredero Boeken
De Markies
Standaard Boekhandel BRUGGE
SCHAGEN
De Reyghere Raaklijn
SCHEVENINGEN
Letters & Co
Boekhandel Plukker Boekhandel Scheveningen SCHIEDAM
Schiedams Boekhuis SITTARD
Boekhandel Krings
DEINZE GENK
Malpertuis GENT
Walry
HEIST-OP-DEN-BERG
Het Voorwoord
De Boekanier Boekarest MECHELEN
Salvator De Zondvloed MORTSEL
De Boekuil
OUDENAARDE
Boekhandel Beatrijs ROESELARE
De Zondvloed TURNHOUT
Standaard Boekhandel
Blijven of gaan?
Saskia Harkema De oorlog in SyriĂŤ is geen abstract fenomeen. Achter de onvoorstelbare en macabere getallen van doden en vluchtelingen, gaan mensenlevens schuil. Het is vooral een optelsom van mensen en hun droom van een vrij SyriĂŤ. Over een paar van die mensen gaat het in dit boek. Syrische vrijheidsstrijders die de auteur begin 2014, aan de vooravond van de opkomst en opmars van IS, heeft ontmoet. De auteur volgt in de daaropvolgende jaren de levens en de keuzes van een aantal SyriĂŤrs en heeft zich steeds de vraag gesteld: ‘Wat kan ik doen?’ Het antwoord van de auteur ligt nu voor je. In dit boek wordt het verhaal van SyriĂŤ verteld vanuit het perspectief van een aantal mensen en hun onmogelijke keuze: blijven of gaan? Het is een hoopvol verhaal dat de onvoorstelbare veerkracht en moed van gewone mensen laat zien. Het snijdt universele thema’s aan en nodigt uit ons met vluchtelingen te verbinden. ISBN: 9789492221988 Prijs: 20,00
Roman Mascha Gesthuizen Ubele is een huisarts van 44 jaar. In haar drukke leven is er nauwelijks tijd en ruimte voor haarzelf. Op een dag komt een vrouw met depressieve klachten op haar spreekuur en wordt ze geconfronteerd met haar eigen symptomen. Haar hele leven heeft Ubele al het idee dat ze niet genoeg ‘bijdraagt’. Haar moeder is tijdens haar geboorte gestorven. Haar vader is nooit thuis, haar stiefmoeder heeft haar handen vol aan haar aandacht opeisende broer. Ze realiseert zich dat haar werk haar overlevingsstrategie is. Om te overleven volgt ze psychotherapie en breekt de muur om haar heen af. Maar wat wacht haar achter die muur? ISBN: 9789492939012 Prijs: 18,95
Kijk voor meer informatie op: www.futurouitgevers.nl
Neem een abonnement!
Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul de
bon in)
Ik neem een abonnement op:
Twaalf nummers van de Boekenkrant + alle specials voor â‚Ź 30,Zes nummers van de BKJunior voor â‚Ź 15,Zes nummers van de BKYA voor â‚Ź 15,Zes nummers van de BKFilosofie voor â‚Ź 15,Zes nummers van de BKGeschiedenis voor â‚Ź 15,Zes nummers van de BKMilitaireBoeken voor â‚Ź 15,-
naam straat postcode land e-mail
BON m/v
Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen. De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.
plaats
telefoon
IBAN nummer betaling
automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)
geboortedatum handtekening
Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 K22, 3511 LX Utrecht, Nederland
BK06-18
Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 275,– en een week 375,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl
BOEKENKRANT.COM
JUNI 2018 PAGINA 35
VOOR DE LEZER LEZERSADVIES Deze maand kun je in deze rubriek op wel heel bijzondere wijze kennismaken met een Boekenkrant-lezer! Lees hier het sprookje van Gisela Nijsse. Er was eens een meisje dat samen met haar kleine broertje werd voorgelezen: ademloos luisterend naar de verhalen over de vrolijke bakker in In de Soete Suikerbol. Toen ze zelf kon lezen, waren het de boeken van Pinkeltje. Stel je toch voor dat Pinkeltje ineens in je slaapkamer zou staan: lezen, wegdromen en in slaap vallen. Van het geld voor haar verjaardag kocht ze boeken van Karl May en zat op een paard in het Wilde Westen om Winnetou te ontmoeten. Als au-pair kon ze de kindjes waar ze voor zorgde in Finland, Ierland en Israël eindeloos voorlezen, boek na boek. Dit kon niet eeuwig duren, dus toch maar terug om in Nederland te
WIN DIT BOEK
gaan werken als doktersassistente. Er is altijd een boek bij de hand. En wat een geluk: ze doet vrijwilligerswerk in de mediatheek van de middelbare school waar ooit haar zoons hun einddiploma haalden. Niets leukers dan al die boeken door haar handen te laten gaan: uitlenen, innemen of verlengen. De Boekenkrant wordt meegenomen uit de Openbare Bibliotheek in Goes, vaak een extra exemplaar voor een buurvrouw en vriendin van 85 jaar. Van haar krijgt ze dan weer De meid van Marlies Allewijn te leen om op het nachtkastje te leggen. Marlies Allewijn kwam onlangs naar school om over haar nieuwe boek Ze was 16 te vertellen. Een ontmoeting met een echte schrijver maakt indruk! Goes kent twee prachtige boekhandels: Het Paard van Troje en De Koperen Tuin. De boekpresentaties daar zijn feestjes! Na de lezing met Carolijn Visser pakt ze na Selma op school Argentijnse Avonden uit de kast. Ze
Niets leukers dan al die boeken door haar handen te laten gaan. heeft een voorliefde voor waargebeurde verhalen. Uiteraard was ze bij de presentatie van Francien de Zeeuw. Van verzetsheldin tot eerste vrouwelijke militair, het boek van Natasza Tardio. Vorig jaar was er een ontmoeting met Murat Isik en zijn Verloren grond en Wees onzichtbaar: leerzame boeken over de geschiedenis van de Bijlmer en daarom aanraders! Een enkele keer is er een boek dat werkelijk waar niet uit te lezen is: De ontdekking van de hemel. Excuses, Harry Mulisch! Hoe eindigen sprookjes? En ze leefde nog lang en gelukkig: met een grote stapel boeken!
WIN EEN BOEK
VORIGE KEER
Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen? Stuur de namen voor 25 juni naar redactie@boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Vermeld ook je naam en adres. Onder de goede inzendingen wordt een exemplaar van Het Darwin Dilemma van Han Thomas verloot.
Han Thomas, Het Darwin Dilemma, Uitgeverij Conserve, 482 pagina’s (€ 19,99)
In deze thriller van Han Thomas – ook wel de Nederlandse Dan Brown genoemd – doet wetenschapper Mark Enquist een grote ontdekking in een van de piramides in Egypte. Er zijn echter vele kapers op de kust…
Specials Naast de reguliere Boekenkrant verschijnen er ook regelmatig specials over verschillende thema’s. BKJunior 2 juli 2018 BKYA 6 augustus BKJunior 3 september
WINNAAR
Nicci French, De dag van de doden, vertaling: Linda Broeder en Els van Son, Uitgeverij Ambo|Anthos, 365 pagina’s (€ 20,00)
Wie waren de drie schrijvers verbogen in het beeld in het meinummer? Het goede antwoord is: Suzanna Eshter, Yu Hua en Fernando Aramburu.
COLOFON Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.
Gisela Nijsse
Uit de vele goede inzendingen trokken we Ed Vandoren uit Bilzen. Hij wint een exemplaar van De dag van de doden van Nicci French. Gefeliciteerd!
MEDEWERKERS Contact Uphill Battle Boekpromotie, Visschersplein 160, k22, 3511 LX Utrecht, Nederland. Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com
Het team Eindredacteur: Nicole van der Elst Redacteuren: Janneke Blok, Erik de Vries Lentsch Corrector: Christine Tinssen
Oplage 21.000
Medewerkers: Isa Altink, Anne van Blijderveen, Zofeyah Braam, Mireille Bregman, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Pim Cornelussen, Sofie van Dooren, Oglaya Doua, Jeroen van Esch, Aefke ten Hagen, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Mieke van Meer, Selma Oueddan, Nora van Ouwerkerk, Hans Pols, Ira Pronk, Emma Ringelding, Elisa Ros Villarte, Yannick Schueler, Nikki Spoelstra, Barbara Starink, Pieter-Jan Sterenborg, Erwin Suvaal, Carien Touwen, Sonja Wessels, Saraï van Well, Tanja Wilming. Vormgeving: Titus Vegter
De volgende Boekenkrant verschijnt op 2 juli 2018.
Hoofdredacteur/uitgever: Jan Louwers
Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 881 102005 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant
Janneke Blok
Anne van Blijderveen
Wendy Claes
Jacqueline Coppens
Nicole van der Elst
Oglaya Doua
Jeroen van Esch
Hugo Jager
Mieke van Meer
Selma Oueddan
Nora van Ouwerkerk
Hans Pols
Nikki Spoelstra
Erik de Vries Lentsch
Titus Vegter
DE LAATSTE GETUIGE LEZERSREACTIES ‘Monumentaal boek over een held ’ ‘Een enorm indrukwekkend verhaal dat onder je huid kruipt’ ‘Dit boek overstijgt alle andere boeken over WO 2’
99999
Een eerbetoon aan Wim Aloserij