Boekenkrant juni 2013 by Redactie Boekenkrant

Dennis bespreekt Het geheim van Carmen

Harry Bingham Fiona pag

pag

4 >>> | Het ergste wat je kan overkomen

Suske en Wiske Amoras

13 >>>

pag

11 >>>

adve rte n ti e

Een marathon lopen zonder Lees ‘Ik, hardloper’ uitgeverijlucht.nl voor een marathon te trainen? van Stans van der Poel en Koen de jong

23 >>>

b o e k e n k r a n t v o o r n e d e r l a n d e n v l a a n d e r e n • j a a r g a n g 7 • n u m m e r 6 • j u n i 2 0 1 3 • w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

Muziek in mijn lijf

Jef Geeraerts De Afrikaanse romans

Etgar Keret Superlijm

Maarten van der Graaff Debuutbundel

Op vraag van violiste Janine Jansen bewerkte Bart Moeyaert L’Histoire du soldat voor een eenmalige voorstelling. Iemands lief werd een persoonlijke bewerking waar Moeyaert zijn ziel in legde. verder op pagina 5 >>> Je moet wel durven: een faction-roman situeren rond de troonsbestijging van Koning WillemAlexander. De Boeken van Oranje gaat over zijn laatste dagen als kroonprins en de memoires die hij op papier moet krijgen voor hij Koning der Nederlanden wordt.

pag

13 >>>

Ingmar Heytze Reisoefeningen

pag

Verder in dit nummer:

Met onder meer: Paul Gellings Augustusland

>>> pag 3

Arnoud Rigter Zoek de zeesnuiver

>>> pag 9

Mike en Rachel Grinti Klauwhand

>>> pag 17

Frita Abrahams Alles loopt altijd anders

>>> pag 20

Strips Boekhandels Win een boek

pagina 23 pagina 26 pagina 27

a dv e rt e nt i es

de kleur van de herinnering

Care Santos

Lees het boekfragment op pagina 14

www.wereldbibliotheek.nl

LOSSE DELEN

wwwww. w.bbooeekkeennkkrraannt.t.ccoomm • •j u mn ei

Heeft u opmerkelijke feiten of bijzondere wetenswaardigheden rondom boeken te melden? Wilde u altijd al een boze brief schrijven, maar wist u niet aan wie? Losse delen plaatst niet alles, maar ontvangt wel graag uw post.

boekenkrant tIp 3 2013, week 22 1 David Smalhout, Daarheen en weer terug David wordt naar Auschwitz gestuurd, overleeft deze hel en schrijft voor zijn baas zijn ervaringen op.

redactie@boekenkrant.com

Spannende roman

De ‘literaire thriller’ is geroemd en verguisd. Robert Ammerlaan, toen werkzaam bij Ambo-Anthos, bedacht de term met een manuscript van schrijversechtpaar Nicci French. Critici menen, terecht, dat het een epidemie is: boeken krijgen vaak het plakkaat ‘literaire thriller’ opgeplakt omdat het een talig niveau én een aanlokkelijke toegankelijkheid veronderstelt – die het boek lang niet altijd inlost. A.F.Th. van der Heijden wilde ooit, vanuit literaire motieven, een spannend boek schrijven. Maarten ’t Hart publiceerde De kroongetuige: een ouderwetse moord én literaire schwung. Vriend van verdienste van Thomas Rosenboom gaat een stap verder: met een literaire schrijfstijl kreeg de Baarnse moordzaak vorm in een thrillerachtige, literaire roman. Nicci French is overigens niet het enige schrijversechtpaar dat furore maakt met spannende boeken. Lars Kepler bestaat uit echtelieden die een seriemoordenaar beschrijven. Ook Jef Geeraerts begaf zich op het grensgebied tussen literatuur en spanning. Zijn Afrikaanse boeken zinderen. In ons koningshuis, in Suske en Wiske en in het vrouwenlichaam: spanning ligt overal op de loer. Spanning is echt. Literair of niet. Zolang het maar goed geschreven is. Roel Weerheijm hoofdredacteur

Verstuur dit boek als covercard www.covercards.nl

Bioscoop vol confetti

In 2009 verscheen Franca Treurs debuutroman Dorsvloer vol confetti. Dit boek wordt verfilmd. Uiteraard kunnen de makers Treurs hulp goed gebruiken bij o.m. de kostuums en het decor. Omdat het over een cultuur gaat die de meeste mensen niet kennen, wil ze graag dat de verfilming precies gebeurt. Het script heeft ze echter niet gelezen: film beschouwt ze als een andere kunstvorm.

2 Harry Bingham, Fiona Rechercheur Fiona Griffiths onderzoekt de moord op een prostituee en haar dochtertje op geheel eigen wijze.

http://www.bibliotheek…

In Texas gaat binnenkort de eerste geheel digitale bibliotheek open. In de ‘BiblioTech’ kunnen leden een e-rader lenen en kiezen uit meer dan 10.000 e-books. Die kunnen ze in de bibliotheek en vanuit huis lenen. Of het een succes wordt, moet nog maar blijken: andere e-book-bibliotheken in Amerika gingen na diverse klachten weer over op het papieren boek.

3 Ingmar Heytze, Reisoefeningen Veel mensen hebben last van irrationele angsten. Ze zullen zich herkennen in het ontwapenende boek van Heytze over zijn reisangst.

Bekladde boeken breken records

De veiling van een editie van Harry Potter and the Philosopher’s Stone, met aantekeningen van schrijfster J.K. Rowling, leverde een recordbedrag van £ 150.000 op, meer dan € 175.000. Het boek bevatte notities en tekeningen van Rowling. Tijdens de veiling gingen ook andere boeken onder de hamer, waaronder een door Yann Martel volgeschreven editie van The Life Of Pi en Mathilda van Roald Dahl.

nederland top 3 2013, week 22 1 Dan Brown, Inferno Tien jaar na De Da Vinci Code daalt de held Robert Langdon af in de hel van Dante.

Poëtische precisie door luie schrijfster

De Amerikaanse schrijfster Lydia Davis wint de Man Booker International Prize. Ze verwierf faam met o.m. de korte, absurdistische verhalen uit Varianten van ongemak. Volgens een van die verhalen weigerde ze ooit een prijs omdat de jury haar lui vond. Davis won echter omdat haar verhalen de kortheid en precisie van poëzie hebben. Ze volgt Philip Roth op en toucheert £ 60.000, bijna € 75.000.

2 Khaled Hosseini, En uit de bergen kwam de echo Als de driejarige Pari aan een rijk echtpaar wordt verkocht, zet dat voor haar en haar broer een scala aan gebeurtenissen in gang.

Palmen komt terug

Alcohol had Connie Palmen al meerdere jaren in zijn greep. In 2010 verloor ze haar man Hans van Mierlo. Ze stortte zich in de drank om zichzelf ‘weg te maken’, zoals ze het omschrijft, en raakte vervreemd van familie en vrienden. Twee maanden geleden meldde de schrijfster zich bij een kliniek. Hoewel het afkicken haar ‘hondsberoerd’ maakt, werkt ze intussen aan een nieuw boek, Judas.

3 John Williams, Stoner William Stoner is een onopvallende man. Hij geeft les aan een universiteit en heeft een slecht huwelijk. Maar even is hij heel gelukkig.

Van newsflash tot boek

CNN werd bekend dankzij hun live registratie van de exploderende Space Shuttle Challenger en brak door met hun uitzendingen rond de Golfoorlog. CNN spreekt tot de verbeelding. Journalist Piers Morgan, die voor CNN het programma ‘Piers Morgan live’ maakt, gaat een boek maken over de hectiek op de werkvloer bij CNN. De titel: Shooting Straight: Guns, Gays, God, and George Clooney.

William Osborne, Uitgeverij ChickenHouse, ISBN 978 90 443 3880 5 (€ 9,95)

strip

Peter Römer, zoon-van-de-acteur-Römer, schreef de thriller Chantage, waarover we hem vorig jaar interviewden. Beau van Erven Dorens gaat deze thriller verfilmen. Parklane TV, de filmmaatschappij van Van Erven Dorens, is in gesprek met enkele regisseurs. Mogelijk verfilmt hij ook Römers nieuwe boek Bedrog, dat dit najaar uitkomt. Of er werkelijk chantage of bedrog in het spel is, is niet duidelijk.

De Boekenkrant geeft een overzicht van de 3 meest verkochte boeken in de eerste week van de maand van uitgave van de krant. Bron: Stichting CPNB. De Stichting CPNB stelt De Bestseller 60 samen op basis van door de Stichting Marktonderzoek Boekenvak / GfK Benelux Marketing Services verzamelde verkoopgegevens van meer dan 900 Nederlandse boekwinkels.

vlaanderen top 3

2013, week 22

Römer gechanteerd?

Oorlogskinderen

2013

1 Dan Brown, Inferno Tien jaar na De Da Vinci Code daalt de held Robert Langdon af in de hel van Dante.

2. Willy Vandersteen, Amoras Eerste deel van de vernieuwde serie met een volwassenere Suske en Wiske

3. Merho, Schijnheilig bloed Over de Kiekeboes in Brugge en een vampierenfamilie in een crypte onder de HeiligBloedkapel

Voor meer boekentips: www.boekenkrant.com

juni

2013•

LITERATUUR

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

recensie

Daarheen en weer terug Daarheen en weer terug is een kwalitatief goed en emotioneel verhaal van de joodse David Smalhout. In een tijd waarin iedere Nederlander is opgegroeid met het dagboek van Anne Frank en andere oorlogsromans als Oorlogswinter, lijkt een dergelijk verhaal, ondanks het onderwerp, weinig vernieuwend over te komen. Door Wieneke van Koppen Toch is het tegendeel het geval. David Smalhout heeft Daarheen en weer terug geschreven voor zijn toenmalige baas in een houthandel, kort na afloop van de oorlog. Hij was een van de gelukkigen die Auschwitz overleefde en die zijn vrouw daarna ook nog heeft teruggevonden. In het voorwoord staat beschreven dat David zich na de oorlog tot een ‘wandelende encyclopedie’ over de bezettingstijd heeft ontwikkeld. In Daarheen en weer terug heeft Smalhout zijn ervaringen in Auschwitz en de transporten op een dagboekachtige manier opgetekend. ‘Stil lagen we te kijken naar deze macht. Eskader na eskader vloog over ons heen, terwijl hun machtig geronk ons zo verkeerd intimideerde dat wij begonnen te bidden dat ons toch maar een bom zou treffen. Achter mij lagen enige joodse Hongaarse meisjes die aan ons transport gekoppeld waren geworden. Deze baden ook, zij baden het oude joodse gebed ‘Hoort Israël’. Deze meisjes die anders niet door mij verstaan werden, begreep ik nu volkomen. Zij baden het omdat zij aan hun ouders dachten, die zij vergast hadden zien worden.’ Smalhout biedt een realistisch en zeer persoonlijk verslag van zijn leven tijdens de oorlog. Hij schroomt niet om zowel de heftige momenten als de praktische zaken die bij de oorlog hoorden, op papier

te zetten. De lezer maakt kennis met David Smalhout als een hoogopgeleide joodse Mokummer. Meerdere malen refereert hij, enigszins trots, aan zijn Amsterdamse achtergrond. Tekenend is de manier waarop: tijdens de meest nare situaties gooit David er wat ironie doorheen. Soms worden de herinneringen aan bepaalde momenten hem duidelijk te veel en zegt hij de lezer eerlijk dat hij ze niet op kan schrijven. Deze woorden zeggen meer dan een beschrijving van de gruwelijkheden zelf en hebben waarschijnlijk een brok in de keel tot gevolg. David vertelt hoe mensen veranderen in tijden van honger, angst en oorlog en is open over de situaties waarin hij zelf over zijn grenzen heengaat. Eerlijk vertelt hij hoe hij midden in de nacht in gevecht raakt met meerdere mensen

Soms worden de herinneringen hem duidelijk te veel die in dezelfde ruimte opgesloten zitten, waarvan er ’s ochtends een zijn vriend blijkt te zijn. Die verhalen zijn schokkend, maar tegelijkertijd intrigerend. Met Daarheen en weer terug spreekt David zijn angst uit dat er nog een keer een oorlog komt als WO II. Volgens hem moeten die mensen, die in een concentratiekamp gezeten hebben, echt iets geleerd hebben. Zijn verhalen en ervaringen dienen een duidelijk doel: door zich in te leven in Davids verhaal, realiseert hopelijk iedereen dat dit nooit meer mag gebeuren. David Smalhout, Daarheen en weer terug, Uitgeverij Van Oorschot, ISBN 978 90 282 5095 6 (€ 14,90)

a d v e r t e nt i e

NEEM NU EEN ABONNEMENT EN ONTVANG DE BOEKENKRANT THUIS! 12 NUMMERS VOOR €

Ja,

ik wil een abonnement op de Boekenkrant – 12 nummers voor € 30,inclusief bezorgkosten

Naam

Straat

Postcode

Land

e-mail

Man/Vrouw Plaats

Handtekening :

Stuur deze bon naar: Boekenkrant Visschersplein 160 k22 3511 LX Utrecht Nederland

bespreking

Dramatische ironie Hij lijkt het op orde te hebben. Hij heeft een vrouw, Esmee, en twee dochters, Tamar en Paulina. Hij is kunstenaar en is conservator van De Statenhof. Tijdens zijn verlof bereidt hij een tentoonstelling van eigen werk voor. Hij houdt niet van zomers. In eerdere zomers stierven familieleden, raakte vakanties besmet door ruzies, gebeurde er ander onheil. Ook deze zomer gaat het mis wanneer Esmee hem met gepijnigde blik bekent: ‘Ik heb een heel naar schrijnend gevoel in mijn nek, hoofdpijn ook.’ Nee, hij luistert aanvankelijk niet, iedereen heeft wel eens pijn. Bovendien kwam zijn oude baas hem zojuist slecht nieuws brengen omtrent zijn baan bij De Statenhof. Herverdeling van taken, tijdens zijn verlof zelfs, dus waarschijnlijk opzet: een ellebogende collega die hem een gevoelige tik uitdeelt waarna ze zichzelf de leukste karweitjes toeschuift. Hij moet brieven schrijven, telefoontjes plegen. Maar Esmee heeft pijn. En niet zomaar pijn. Terwijl hij machteloos probeert grip te krijgen op zijn uitgeklede baan, verergert Esmee’s situatie. Paracetamol helpt niet, ze geeft elk kwartier over. Zo vervlechten twee verhaallijnen zich tijdens een vreselijke zomer. Werk en liefde glippen door zijn handen, maken plaats voor onmacht. Esmee wordt opgenomen in het ziekenhuis. ‘Steunend op de arm van een verpleegster zag ik haar in een gang verdwijnen. Ze keek niet

column

naar me om, wat niets voor Esmee was.’ Terwijl hij nog iets van zijn baan probeert te redden, glijdt Esmee weg in een wereld van pijn, slaap en afwezigheid. Artsen ontdekken een sinustrombose, stolsel in het hoofd, opgelopen tijdens de bevalling van Paulina. Ook nu kan hij niets, versufd door het nieuws, in de greep van besluiteloosheid. Iets willen doen maar hopeloos met je handen in het haar op je stoel blijven zitten is een kwelling. Wat gebeurt er als je het niet meer in eigen hand hebt? De twee verhaallijnen in Augustusland ontwikkelen zich in een benauwde sfeer, vergelijkbaar met wat in oude toneelstukken dramatische ironie heet: de toeschouwer van het drama is op een betere plek dan de personages en heeft daardoor een betere handelsbekwaamheid. Esmee, half buiten bewustzijn, kan niets, maar ook haar man is een stuiterbal die moet afwachten waar hij eindigt. Zelfs van een simpele lekkage neemt hij kennis zonder te bedenken dat hij iets moet doen. Uren staart hij door het raam naar het ziekenhuis in de verte…

Paul Gellings, Augustusland, Uitgeverij Passage, ISBN 978 90 545 2271 3 (€ 17,90)

Automagisch

Van de financiële crisis is in Dubai niets te merken. Het land geniet sinds 2010 volop van de groei. Zoals eenieder die hier ooit is geweest weet, wordt er hier gebouwd – en hoe. Het is geen onbescheiden taak om een land uit het niets op te bouwen. Daarover blijf je je verbazen. Je rijdt een maand niet over een weg en hij is volledig veranderd; er staan nieuwe grote gebouwen, er zijn nieuwe bochten en kruispunten op de (snel)weg – het kan allemaal, want dit is Dubai. Het digitale landschap is een ander verhaal. Toen internet opkwam, hadden weinig mensen in de Arabische regio een computer thuis. Met mobiel internet kwam er plots een grote groep internetgebruikers bij: een mobiele telefoon heeft iedereen. In Dubai is een mobiele telefoon zelfs een administratieve verplichting; wat in Nederland een postadres is, is hier een mobiel nummer. De mobiele telefonie was handiger in het constant veranderende landschap. Tot vandaag de dag moet je immers nog steeds je adres omschrijven – zo van: ‘na dit of dat herkenningspunt is het links’. Dat is men nu eenmaal gewend door het wonen in een woestijn. Het Arabische internet op de pc is onderontwikkeld ten opzichte van

Europa én tegenover het mobiele internet. Hoewel Dubai in omvang gigantisch groeit, is het aan de andere (digitale) kant afwachten of men nog een stap (achterwaarts) gaat maken. Hierdoor kent het digitale Dubai een karig winkelaanbod. Er wordt niet of nauwelijks digitaal gelezen, wat ook komt doordat de Arabische taal op veel e-books nog niet ondersteund wordt. Ik kan er nauwelijks op wachten tot een grote Arabische uitgever de handen ineenslaat met bijvoorbeeld Amazon.com of Arcobat om de vertalingsslag te maken. Pas met een Arabisch aanbod komt de boekenwereld van Dubai (en daarmee ook de Engelstalige kant ervan) online. Mijn Nederlandse vrienden zouden dan niet meer hoeven te vechten om de vertaalde Arabische literatuur die ik meeneem uit Dubai. En mijn Arabische vrienden zouden betere toegang hebben tot de Westerse literatuur. Ik zou mijn hele digitale collectie kunnen uitlenen, waar ik nu de enige ben met een Kindle. En misschien nog wel het belangrijkst: ik zou niet meer elke week naar de Mall hoeven voor mijn boeken, want tot het zover is, is het behelpen en weer zoals vroeger uren in de boekenwinkel vertoeven. Sharon Hagenbeek

LITERATUUR

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • j u n i

2013

recensie

De lust tot schrijven Daar is hij weer: Dirk Ayelt Kooiman. Bijna zes jaar geleden had de medeoprichter van de Revisor van zich laten horen met de verhalenbundel Oefenen in ontsnappen, geprezen om de macabere, filmische verhalen. Nu is er Het geheim van Carmen, een titel die op dezelfde spanning en geheimzinnigheid lijkt te mikken. Bij vlagen weet Kooiman het niveau van de voorganger te benaderen. Het geheim van Carmen is een boek met kwalitatief twee gezichten. Door Dennis Smits Laten we het slotverhaal ‘Schuld en boete’ even parkeren tot later. We nemen alvast in het achterhoofd dat het met kop en schouders boven de andere verhalen uitsteekt. En laten we dan ook maar meteen het grootste probleem van de eerste twee verhalen benoemen: de omvang. De twee verhalen samen nemen amper de helft van de met

174 pagina’s toch al niet lijvige bundel in beslag. Tegelijkertijd permitteert Kooiman zich een gedetailleerde verteltrant en uitvoerig plot. Dat wringt. In het tweede verhaal, getiteld ‘Het eeuwige verraad’, komt hij er nog mee weg. Daarvoor is de opzet van het plot eenvoudig genoeg: twee leden van een verzetsgroep in de Tweede Wereldoorlog worden verliefd en door zijn onoplettendheid, komt zij in de problemen. In de

Dirk Ayelt Kooiman kan het nog. Het slotverhaal is een pareltje. vertelling van de overval op een distributiekantoor en de ontdekking van de Duitsers daarvan, laat Kooiman zien nog altijd veel in huis te hebben. Maar tel er in de amper veertig pagina’s uitgebreide

column

Wie bepaalt wat spannend is? dels en bibliotheken levenslang een Ik loop naar mijn boekenkast. Ik haal aparte plank/afdeling krijgen. Als ik er twee boeken uit, van twee schrijzo’n indeling zie, word ik opstandig, vers die ik ontzettend spannend vind. in die mate dat de spanning zich in Marguerite Duras, Zwart haar blauwe mijn schouderstreek ophoopt. Soms ogen. Gontsjarow, Oblomov. Het hadbevind ik me dan het randje van de den evengoed twee andere schrijvers toerekeningsvatbaarheid. (m/v) en twee andere boeken kunnen Niemand moet voor mij - of voor een zijn. Ik heb er nogal wat. Nooit genoeg ander - uitmaken wat spannend is, en natuurlijk. wat niet. Waarom staat Stephen King, Ik citeer de eerste zin van Oblomov. “In die ik zeer waardeer, onder de Gorochowajastraat, in de vette kop ‘spannende een van die grote huizen, boeken’ en Gontsjarow waarvan het aantal bewoniet? Is Dan Brown spanners welhaast dat van een nender dan Roald Dahl, provinciestad evenaart, lag Charlotte Mutsaers of op een morgen Ilja Iljitsj Delphine Lecompte? Wie Oblomow in een van de meent dat de gebroeders kamers van zijn apparteGrimm moeten onderdoen ment in bed.” voor Nicci French kent zijn Duras begint met: ‘Kern van geschiedenis niet. het verhaal, zegt de acteur, Foto: Tom van Nuffel Bepaalt het aantal moorden zou een zomeravond zijn”. in een verhaal of we met een thriller Beide zinnen vind ik ronduit te maken hebben of niet? Is een thrilopwindend. ler, volgens deze hokjesdenkers, hetDat Oblomow, het hoofdpersonage zelfde als een spannend boek, of bijt dat ook de titel draagt, achthonderd je bij een thriller toch iets harder op pagina’s lang (al naargelang van de het puntje van je tong? Hoeveel liter uitgave) in bed blijft liggen, doet daar bloed heeft een thriller nodig, hoeveel geen afbreuk aan. Duras vreemdeling een spannend boek, hoeveel een boek met de blauwe ogen kun je evenmin dat als spannend noch thrillend wordt een avonturier à la noemen: “Hij zegt gecatalogiseerd? dat hem niets overkomt. Nooit.” In Ik kan spannende kookboeken opnoeDuras korte liefdesverhaal, waarin een men. Essays die je niet loslaten. kamer en een bed ook een belangrijke Gedichten die door je hoofd blijven rol spelen, gebeuren geen moorden, spoken. Personages uit beeldverhalen verkrachtingen en bankovervallen. die in je kruipen. Dagboeken en bioZelfs seks komt er amper aan te pas; al grafieën die het inbeeldingsvermogen kun je tussen de regels wel de lichaeen oorvijg geven. melijkheid en de versnelde ademhaDe maand van de spannende boeken? ling voelen. Lovenswaardig initiatief. Op voorIk begrijp, in de aanloop van de zomerwaarde dat de lezer de rest van het vakantie, uiteraard het nut van een jaar zelf kan bepalen wat hij spannend marketingconcept als ‘de maand van vindt en wat niet. het spannende boek’. margot verstraeten Wat ik minder goed bgrijp is waarom spannende boeken in vele boekhan-

sferische beelden van de fietstocht op houten banden en een liefdesspel in de bosjes bij op, en het geheel maakt een wat gehaaste indruk. Ernstiger is dat in het eerste verhaal, ‘Het geheim van Carmen’. Waar de overvalscène in ‘Het eeuwige verraad’ veel goed maakt, kabbelt het titelverhaal wat voort over een spijbelaar die door zijn vader het huis uit wordt gezet. Er gebeurt verder weinig, of het moet zijn dat de jongen bijna naar bed gaat met een wat oudere vrouw. Het gebeurt uiteindelijk niet, omdat hij zich plots inbeeldt dat de vrouw zijn eigen moeder is. Een variatie op Oedipus dus, een thema dat Kooiman al eerder aansneed toen de jongen zijn vader de dood in wenste. Kooiman probeert te hard om de Freudtheorie in een verhaal van veertig pagina’s te gieten. Het is te weinig subtiel: niet geheel toevallig wordt op een affiche het toneelstuk ‘Koning Oedipus’ aangekondigd. De toevallige passage van het meisje Carmen is in de kroeg aanleiding om te vertellen over ‘geval Carmen’ van Freud. De afloop laat zich raden. Net als je gaat twijfelen aan Kooimans kunde, begint het derde verhaal, ‘Schuld en boete’. Het lijkt alsof Dirk Ayelt Kooiman tot rust komt, zichzelf weer wordt. Hij neemt de tijd om te vertellen, met een voorgeschiedenis, een karakter-

schets en een daadwerkelijk spannende ontknoping. Het slotverhaal handelt over een zondagskind dat op de zak van zijn moeder teert tot ver in zijn veertigste. Als de vrouw komt te overlijden blijkt ze alleen schulden achter te laten. Het leven van de man staat op zijn kop. Om uit de problemen te komen kiest hij een niet alledaagse oplossing. Dirk Ayelt Kooiman kan het nog. Het slotverhaal is een pareltje. Moeiteloos combineert hij een huiveringwekkende pageturner met een gedetailleerde, tragikomische karakterschets van een goedbedoelende nietsnut. Onderweg naar zijn ondergang (in letterlijke zin is hij onderweg naar een troosteloos verlaten viaduct) voel je een intens medelijden met de man die de avond ervoor een gruwelijke misdaad heeft begaan. Hoewel het onderwerp net zo tragisch is als dat van de eerste twee verhalen, is de toon van het derde compleet anders, alsof Dirk Ayelt Kooiman er toen pas werk van maakte. Alsof hij toen pas de lust tot schrijven weer voelde. Dirk Ayelt Kooiman,

Het geheim van Carmen, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 6872 2 (€ 16,90)

adve rte n ti e

GRNVLD Magazine over het verbinden van stad en land Een kwartaaluitgave van Kasteel Groeneveld, over duurzame groei en groene innovatie met reportages, interviews, essays en nieuwsrubrieken – maar ook verhalen, poëzie, tekeningen, foto’s en strips in een vernieuwende vormgeving. In het kader van het Themajaar van de buitenplaats 2012 heeft GRNVLD een special over Amsterdammers en hun buitenplaatsen verzorgd. Een abonnement kost € 25,- voor 4 nummers per jaar.

Groeneveld 2 3744 ML Baarn T 035 542 04 46 E groeneveld@mineleni.nl www.kasteelgroeneveld.nl Kasteel Groeneveld, buitenplaats voor stad en land, maakt deel uit van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie.

KG.2012.13_Adv_Parool_220x285mm_DEF.indd 1

15-08-12 11:15

juni

2013•

LITERATUUR

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

interview

Muziek in mijn lijf Op vraag van violiste Janine Jansen bewerkte Bart Moeyaert L’Histoire du soldat voor een eenmalige voorstelling. Iemands lief werd een persoonlijke bewerking waar Moeyaert zijn ziel in legde. De tekst verscheen met krachtige illustraties van Korneel Detailleur. Door Wendy Claes ‘Ik had niet het plan om van Iemands lief een boek te maken. De voorstelling was eenmalig, wie erbij was, had geluk. Maar mensen die erbij waren, wilden het herlezen en zij die er niet bij waren, bleven er ook naar vragen.’

ik al bezig met theatertjes: zelf knippen, plakken, poppenkaststukken maken en operastukken naspelen.’ Hoe ga je te werk bij een bewerking van een klassiek verhaal? ‘Ik heb zeven versies vergeleken en koos de versie met Jeremy Irons als verteller. Schrijven begon daarna eenvoudig. De soldaat komt uit de oorlog. In mijn versie stapt hij langs een veldweg – één die ik ken, die niemand anders hoeft te kennen. Door het feit dat dat concreet was in mijn hoofd werd het meer. Het zou uit drie delen bestaan met als titel een goede raad die nergens op slaat. In wezen gaat het verhaal daarover: alle raad die de soldaat krijgt, dient nergens voor, want je weet dat hij verloren is. Ik probeerde de toon te vinden, wat het langst zoeken is. Omdat de tekst voor een podium was bedoeld, kreeg alles een bepaald ritme. Daarom kwamen plotseling de afgebroken regels er ook. Die laten het vertelritme zien.’

Wat klein is in mijn hoofd, wordt soms groter bij anderen.

Om bij die voorstelling te beginnen: hoe kwam Janine Jansen bij jou terecht? ‘Daar heb ik nooit duidelijk gevraagd. Ze is naar De Schepping en Het Paradijs komen kijken. Van haar kant was het een verzoek: jij bent het. Eerst werd ik gevraagd voor iets groters, maar dat voelde niet goed. Het tweede voorstel, L’Histoire du soldat, vond ik pittiger. Ik ben erop ingegaan omwille van de rocktempel waar het zou plaatsvinden, waar anders nooit klassieke muziek klinkt. Daarnaast zou het een éénmalige voorstelling zijn. Het trok mij aan dat L’Histoire du soldat in oorsprong klein is: acht muzikanten en een verteller. Ik had in mijn hoofd zin in iets groots, maar als ik mijn hart liet spreken, koos ik voor iets kleins.’

Was je blij met haar keuze van verhaal? ‘Ik zou liegen als ik zou zeggen dat ik dolenthousiast was om L’Histoire eindelijk te kunnen aanpakken. Samengevat gaat het over een soldaat die terugkomt van de oorlog en zijn ziel verkoopt – het Faustverhaal. Dat is niet wat mij omverblies, al dacht ik wel dat ik daar iets eigens van kon maken. De ingang kwam met de muziek en de vertelmanier: in de oorspronkelijke versie is er een danseres, een verteller die alles weet en andere personages – oneerbiedig gezegd een poppentheater. Vroeger was Iemands lief wordt hernomen op 11 en 12 november in Amuz, met Moeyaert als verteller en Il Gardellino staat in voor de muziek. In het najaar verschijnt naar aanleiding van zijn dertig jaar schrijverschap een groot Moeyaert-verzamelboek bij Querido: Jij en ik en alle andere kinderen. De Antwerpse bibliotheek Permeke start in september met ‘Het jaar van Bart Moeyaert’.

Er zit veel ritme in, schreef je op de muziek - anders werk je altijd in stilte? ‘Luisteren en schrijven werkt bij mij werkt niet. Maar de muziek te horen, horen en horen, dat hielp. Plotseling zat de muziek dan in mijn lijf. Ik heb ook de partituur gekocht en daarop de momenten aangeduid wanneer de tekst samenvalt met de muziek. Dat is het meeste puzzelwerk en hondsmoeilijk als je geen muziek gestudeerd hebt. Maar ik was er gerust in dat het altijd kan kloppen, ook als het botst.’ Hoeveel vrijheid kreeg je van Janine Jansen? ‘Op het einde kwam alles samen. Vlak voor de uitvoering ging ik naar Utrecht, waar ik tot het laatst aan de tekst sleutelde. Er waren vier korte repetitiemomenten, want Janine moest tijd sprokkelen. Ze trad meerdere keren per dag op tijdens haar Kamermuziekfestival. Dat is voor haar heftig, maar er was veel vertrouwen. Met de uitvoering is het pas echt helemaal samengekomen.’ Het boek bevat onverwacht toch humor. Hoe is die er ingeslopen? ‘Een soldaat die uit de oorlog komt en nooit zijn geliefde zal terugzien, dat is ernst. Het drama ligt op de loer, dus zou het niet werken als je het verhaal bloedernstig, kurkdroog zou vertellen. Ik ben ver van de dubbele tragiek af gebleven. Er kwam een stem in te zitten die meer weet dan iedereen, die knipoogt. Die stem sloop er vanzelf in. Ik zie de humor dus niet. Ik zit niet aan mijn bureau en denk: schaterlach, schaterlach. Je voelt dat er een kleine glimlach zit, maar toen de mensen lachten bij de uitvoering

Bart Moeyaert

dacht ik: ja, wat klein is in mijn hoofd, wordt soms groter bij anderen. Dat is het cadeau van de tekst.’ Pas nadien ging je beseffen wat achter het verhaal schuilt: jouw strijd als stadsdichter van Antwerpen. In welke zin heeft het jou veranderd? ‘Voor het stadsdichterschap stond ik opener in de wereld: de wereld is groot en er komt van alles op mij af. Ik was naïef

– maar zoek een mooier woord – en ben nu meer gegrond. Dat wil ook zeggen dat ik me minder snel laat verbazen. Dat mis ik. Ik vind het een gezondere houding, maar tegelijk ook jammer. Door Iemands lief ben ik weer veel gaan inzien, dat had ik niet verwacht. We moeten dit gesprek misschien nog eens voeren binnen een jaar of drie.’ Bart Moeyaert, Iemands lief, Uitgeverij

Querido, ISBN 978 90 214 4689 9 (€ 22,50)

adve rte n ti e

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen. De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustieke vrijstaande landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost € 250,– en een week € 350,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

boekfragment

a dv e rt e nt i es w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • j u n i

2013

Jij bent het kwaad Roberto Costantini, Jij bent het kwaad, Uitgeverij Wereldbibliotheek, ISBN 978 90 284 2517 0 (€ 24,90)

Komt de opvolger van Stieg Larsson uit Italië? Het zou zomaar kunnen. – BOEK Commissaris Balistreri jaagt op een moordenaar in wie hij veel van zichzelf herkent… ‘Hebt u Elisa Sordi vermoord?’ vroeg commissaris Balistreri hem op de man af. Manfredi antwoordde op de minachtende toon die hij van zijn vader had overgenomen: ‘Na alles wat er is gebeurd begint u nog steeds met deze vraag?’ ‘Ik moet wel. Ik heb geen tijd en geduld meer voor leugens.’ Om de een of andere absurde reden begon Manfredi te glimlachen, toen knikte hij. ‘Goed dan, ik zie dat u het meent, Balistreri. Ik zal u iets vertellen wat ik nooit meer zal herhalen: ik vond Elisa Sordi heel leuk. U toch ook?’ Balistreri voelde zich ongemakkelijk, maar zei niets. ‘U en alle mannen om haar heen vonden haar leuk. Maar jullie wilden haar in bed krijgen. Ik was alleen maar een arme stakker die verliefd was,’ zei Manfredi. ‘De middag voor de finale van

het wereldkampioenschap was Rome onbeweeglijk, net een woestijn. De ene helft was naar het strand, de andere helft lag in bed te rusten. Het was alsof alle Italianen zelf die finale moesten spelen. Maar Elisa was komen werken. Ik zag haar halverwege de ochtend aankomen. Wat zou u in mijn plaats hebben gedaan?’ Balistreri gaf geen antwoord. Hij zag die middag weer voor zich waarop hij aangeschoten was, opgewonden voor de avond die hen te wachten stond. Waarop hij vrij wilde zijn om te doen wat hij het liefst deed. In slow motion zag hij alles weer voor zich, van moment tot moment. Ik wilde naar haar toe. ‘Ik wist niet of ze iemand anders had,’

ging Manfredi verder. ‘Ik wilde daar niet aan denken, maar dat lukte niet. Het was een obsessie. Ik liep heen en weer tussen mijn kamer en het balkon, ik nam verschillende keren een douche. Uiteindelijk hakte ik de knoop door en ik ging naar boven. De deur van haar kamer zat dicht. Ik klopte aan en riep haar. Elisa herkende mijn stem en liet me meteen binnen. Ze zei dat ze blij was me te zien, sterker nog: ze vroeg of ik haar kon helpen. De nieuwe computer werkte niet goed. Ik wist wat ik moest doen, binnen vijf minuten was alles in orde. Om me te bedanken gaf Elisa me een kus op mijn wang. Ik zag het aan voor een uitnodiging en trok haar naar me toe om haar op haar mond te kussen, maar ze duwde me vriendelijk en

met een glimlach van zich af. Ik geloof dat ze de situatie alleen maar minder dramatisch wilde maken, maar op dat moment zag ik mijn gezicht in een spiegel en dacht ik dat ze me uitlachte. Het werd zwart voor mijn ogen.’ Wie met zijn monsters vecht, moet oppassen dat hij zelf geen monster wordt. Als je maar lang genoeg naar de afgrond kijkt, kijkt de afgrond ook naar jou…

‘Aanbevolen als échte literaire thrillers. Missie geslaagd!’ – de Volkskrant

GRATIS

e-book Noir naar keuze

Kortingsbon t.w.v. € 5,-

Tegen inlevering van deze bon bij de boekhandel ontvangt u

Wolfskinderen van John Ajvide Lindqvist Van € 19,95 voor € 14,95 Actienummer 90202070 Deze aanbieding geldt van 1 mei t/m 31 juli 2013

Maak kennis met Noir:

Koop nu De man uit Albanië van Magnus Montelius. Daarin vindt u een unieke code, waarmee u gratis een e-book naar keuze uit onze Noir-serie kunt downloaden. @signatuur Ook verkrijgbaar als

book

www.uitgeverijsignatuur.nl

juni

2013•

LITERATUUR

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

heruitgave

Het gevaar loert overal

Jef Geeraerts ging naar de Belgische kolonie en ontdekte het Afrikaanse leven. Het was een schril contrast met de bekrompen burgerlijke atmosfeer die hem thuis zo verstikt had. Na de onafhankelijkheid van Congo keerde hij terug naar het kille, afstandelijke Europa.

Het was opnieuw een klap in zijn gezicht. Geeraerts had in de kolonie het intense, wilde oerleven ontdekt, hij was gefascineerd door de plaatselijke mensen – en niet vanuit een neerbuigende houding. Geeraerts kon aan de evenaar zijn oude milieu loslaten, de plaatselijke bevolking leerde hem hoe het ook kon. Op het eerste gezicht lijken de hoofdpersonages uit de vroege verhalen en romans van Jef Geeraerts regelrecht losgeslagen idioten. Hun obsessieve zucht naar avontuur, hun geflirt met het gevaar, hun Rücksichtslose gedrag, hun seksuele driften zijn bijna te cartoonesk om als geloofwaardige literaire karakters te interpreteren. Er is geen relativering, geen afstand, geen ratio. Ze komen pas echt tot leven als de seksuele spanning zo sterk als een muur is om tegen te leunen, terwijl je de ternauwernood ingehouden driften van man en vrouw bijna kunt proeven. Of wanneer ze een scene geschopt hebben en voor hun leven moeten rennen terwijl de kogels ze om de oren vliegen. Maar dan bedenk je je: dit is het Afrika van Jef Geeraerts. Congo, de voormalige Belgische kolonie, of wellicht een ander Afrikaans land, maar niettemin Afrika. Geeraerts was er, leefde er, raakte er zijn wilde haren kwijt. Het leven is hier extreem, intens, gestuwd door intuïtie, emotie. Zijn literaire werk, zeker zijn vroege romans, zijn ervan doordrongen. De vierdelige cyclus Gangreen zou waarschijnlijk ook een schok teweeg hebben gebracht als die in 2013 was gepubliceerd. Een aantal passages is nauwelijks meer dan verkapte pornografie. De belevenissen zijn vormgegeven in een razende stream of consciousness, het tempo van waarnemingen, lusten en gedachten ligt continu hoog, er drijft een niet te stui-

Dit is het Afrika van Jef Geeraerts. ten levensdrift in naar boven die maniakaal overkomt. De eerste zin van het eerste deel, Black Venus, duurt meerdere pagina’s, de tweede ook, de derde ook. Die zinnen zijn een lofzang op de vleselijke schoonheid van een meisje, een maagd van dertien, en tot in detail komen we alles over dat prachtige lichaam en het exotische genot dat ze uitstraalt, te weten. En nee, ze heeft nog nooit met een blanke geslapen. Ze mag niet van pater overste. Zelfs ‘vuile aanrakingen’ zijn verboden. Maar de lust en de seks dringen zich op. Alleen door angst voelt de maagd van dertien zich tegengehouden, en anders wel de blanke die haar versiert. Dezelfde zintuiglijke intensiteit treedt ook naar voren in bijvoorbeeld De Goede Moordenaar, de roman over de ondergang van de koloniale macht, het begin van onafhankelijkheid. Ook dit (politieke) verhaal wordt verteld vanuit intensiteit, intuïtie, emotie. Maar dan bedenk je je: dit is het Afrika van Jef Geeraerts. Ratio, afstand, nadenken, bespiegelen: Europese termen die geen wortel schieten in de broeierige Afrikaanse grond. Een vergelijking: Turks Fruit gaat ook over jongeren, over liefde, over de vrije moraal na de seksuele revolutie, over passie. Maar dat is een Europese roman, een Nederlandse zelfs. Black Venus is, net als de rest van Gangreen en Geeraerts’ overige vroege werk, toevallig in de Nederlandse taal geschreven, maar deze liefdesgeschiedenis van een blanke koloniaal en een zwart meisje kent niets van die Europese trekjes. Anders gezegd: waarom zou een man nadenken als hij, zoals in het begin van de roman Schroot, een bar binnenloopt en een mooie vrouw naast een mulat ziet zitten? Hij wil haar, hij zal haar bezitten, de mulat moet maar wijken. De agressie tussen beiden loopt al snel op, terwijl het jazzcafé op de achtergrond luidruchtig aanwezig blijft. De agressie tegen de

Ellen Goovaerts

Jef Geeraerts

mulat heeft geen diepere wortels dan het feit dat hij bij de vrouw is waar de man direct door gegrepen is. Niettemin ontaardt het conflict al snel in een levensbedreigende situatie. Het obsessieve karakter van Geeraerts’ vroege werk hangt ongetwijfeld samen met zijn persoonlijke leven. Er is immers het immense verschil tussen zijn verstikkende jeugd, waarin hij in zichzelf keerde tegen het milieu waarin hij opgroeide, en de exuberante omgeving aan de evenaar waar hij alleen maar zijn ogen open hoefde te doen om zich te laven. Gevaar loert overal. De sensatie in zijn boeken is niet eens overdreven.

Jef Geeraerts, Het vroege werk, Uitgeverij De Bezige Bij, ISBN 978 90 854 2500 7 (€ 24,95) Jef Geeraerts, Gangreen, Uitgeverij De Bezige Bij, ISBN 978 90 854 2419 2 (€ 17,50)

nieuwe titels Vroeger was alles beter, behalve de tandarts

Zeevrouw

In het prozadebuut van Rawie nodigt hij ons uitgebreid uit in zijn intrigerende waarnemingen en anekdotes. Zijn korte verblijf in het ziekenhuis en revalidatiekliniek na een beroerte, zijn omgang met diverse vrouwen en mannen en andere gebeurtenissen passeren de revue. Ook in zijn verhalen is Rawie een erudiet meester.

Er vaart een enorm schip van Indonesië naar Australië. De werktuigkundige aan boord is een… vrouw. De door testosteron gedicteerde koopvaardij is er niet aan gewend. Maar na een aantal dagen ontdooien de stoere mannen. Een positief gevolg heeft dit echter niet: de aloude regels verdwijnen om plaats te maken voor driften en jaloezie.

beter, behalve de tandarts, Uitgeverij

Nijgh en Van Ditmar, ISBN 978 90 388 9666 3

Prometheus, ISBN 978 90 351 3855 1 (€ 17,95)

(€ 17,50)

Jean-Pierre Rawie, Vroeger was alles

Fleur van der Zwaan, Zeevrouw, Uitgeverij

Dames en heren

Weduwenspek

De verhalenbundel van Ross ontbloot de diepste zieleroerselen van de personages. De menselijke psyche is een poel van angsten, emoties en verlangens en de verhalen van Ross zijn een tijdbom. Kunnen Ross’ personages omgaan met hun zwaktes? Falen ze, vluchten ze? Of zetten ze zichzelf en elkaar onder druk om hun grenzen te verleggen?

Olivia en haar echtgenoot hebben jaren gescheiden van elkaar geleefd. Dan moet ze plots naar het ziekenhuis komen. Haar echtgenoot ligt op sterven. Ze komt in een beklemmende ziekenhuiskamer vol apparatuur terecht. Al gauw stromen herinneringen aan haar man haar hoofd binnen en blikt ze terug op een vreselijke tijd.

Adam Ross, Dames en heren, Uitgeverij

Uitgeverij Querido, ISBN 978 90 214 4675 2

Podium, ISBN 978 90 575 9567 7 (€ 19,90)

(€ 18,95)

Monika van Paemel, Weduwenspek,

internationaal

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • j u n i

2013

recensie

Spanning voor (toekomstige) volwassenen De feiten van het schrikbewind van Franciscus Franco in Spanje zullen bij velen algemene kennis zijn. De Spaanse burgeroorlog in de jaren 1930, waar zijn bewind het directe gevolg van was, raakte in de Europese geschiedenis al snel overschaduwd door de Tweede Wereldoorlog. De wereld had wel andere dingen aan zijn hoofd. Door Sharon Hagenbeek Ook achteraf lijken de vreselijke daden van het Franco-regime makkelijk te overzien. De geschiedenisboeken over die periode gaan veelal over de Tweede Wereldoorlog en misschien wel te weinig over de gevolgen van die

beduidend kleinere oorlog. Spanje was volledig verscheurd, geen mens was zijn leven zeker, ook als hij of zij wel een kant koos. Tegelijkertijd moest het leven doorgaan – er groeide dus ook een nieuwe generatie op in dat geweld. Hoe Franco’s terreur aanwezig was, het leven bepaalde, laat Almudena Grandes zien in de historische roman De vijand van mijn vader. Op vaardige wijze heeft ze het genre van een coming of age-verhaal ingezet om de realiteit te beschrijven. Door de ogen van het hoofdpersonage Nino (9 jaar) worden we ons er in zijn kleine dorpje van bewust hoe die afgrijselijke wereld eruit gezien heeft. Moord, verkrachtingen, geweld, rode vrienden en vijanden: het is aan de orde van de dag en Nino moet als kind snel leren hoe ermee om te gaan, hoe erin te leven. Langzaamaan wordt hij zich bewust van

goed en kwaad, hij leert wat waarheid is, wat het wel en niet kan zijn. De manier van schrijven is alsof constant belicht door de hete siëstazon – rustig maar zeker, dromerig met tegelijkertijd prikkend scherpe analyses, met beelden die de landelijke situatie reflecteren, die de verscheurdheid laten zien en die je te niet zomaar verwerkt hebt. Hoewel we begrijpen dat een kind in een oorlog vroeg volwassen moet worden, voelt de toon hier en daar onrealistisch. Dat laatste kan liggen aan gebrek aan inlevingsvermogen – probeer als Nederlander te voelen hoe het is om op te groeien in zo’n situatie – en het mag de auteur hoe dan ook vergeven worden, want ze geeft er veel voor terug. Het boek is een prachtige combinatie van genres en bovendien effectief. Nino komt op leeftijd, de historische feiten

komen realistisch tot leven, maar dit is bovenal een verhaal dat wegleest als een spannende jongensroman en dat tevens in staat is om de impact van alle gebeurtenissen te laten voelen – meer dan een fotorapportage zou kunnen, kun je met dit boek volwassen worden. Met dit boek kunnen de gruwelijke Spaanse jaren 1930 in Nederland eindelijk een gezicht krijgen.

Almudena Grandes, De vijand van mijn vader, Uitgeverij Signatuur, ISBN 978 90 567 2461 0 (€ 22,95)

interview

Ik hoor een stem De Israëlische verhalenschrijver Etgar Keret begon zijn literaire carrière in dienst. ‘Ik zat vaak op de basis en begon te lezen: Vonnegut, Carver. De belangrijkste literaire ontdekking was Kafka.’

religieuze rituelen. Vlak na de oorlog is de taal ontdooid om te dienen voor een verzameld volk in een nieuw land. Het Hebreeuws is niet “normaal” ontwikkeld door eeuwenlang dagelijks gebruik. Daarom zitten er enorme spanningen en paradoxen in. Het is tegelijkertijd ouderwets en modern, religieus en mondain. Per zin, per woord, voel je wat de bijbels is en wat uit het Engels, Jiddisch of Arabisch komt.’

Wat deed die ontdekking met jou? ‘Het was een opluchting om te ontdekken dat er met Kafka tenminste één persoon op de wereld is geweest die nog gespannener en verpester was dan ik. Hij is een van mijn helden. Voor Kafka dacht ik dat schrijven ging over antwoorden die je aan de wereld presenteert. Kafka toonde dat het stellen van de juiste vragen goed is. Een schrijver hoeft niet slimmer te zijn dan zijn lezers. Hij moet zo oprecht mogelijk zijn.’ Ben je gaan schrijven vanwege Kafka? ‘Het was niet zo dat ik hem na wilde doen, maar ik ben tijdens weer een verblijf op de basis gewoon gaan schrijven. Dat is mijn eerste verhaal geworden, ‘Buizen’. Schrijven bleek ineens een mogelijkheid. Ik weet niet waar ik zou zijn als ik dat verhaal niet had geschreven.’ Dat verhaal is cryptisch, al zie ik er ook een heel persoonlijke afspiegeling van jou als schrijver in. Hoe persoonlijk word je in je teksten? ‘Ik heb van jongs af aan astma. Vroeger wilde ik tijdens aanvallen van alles vragen en zeggen, maar ik had nauwelijks lucht en kon weinig uitbrengen. Zo’n toestand tekent je. Als ik schrijf, zoek ik naar dat soort bewustzijn. Het zit in de stijl en in de lengte. Ik probeer mijn verhalen zo kort mogelijk te maken.’ Waarom moeten ze zo kort mogelijk? ‘Dat is niet bewust, het is instinct. Het zijn korte impressies zonder esthetische of verzonnen metaforen. Er zit een overlevingsdrang in de verhalen en personages. Wanneer je overleeft, hulp zoekt, probeer je ook zo kort mogelijk te zijn.’ Hoe zou je het korte verhaal

In Superlijm is de dood nadrukkelijk aanwezig in bijna elk verhaal. Maar de dood is hier niet groot en eng, niet statisch, niet heilig. Het is geen drama maar een gegeven feit. De dood is alledaags en ‘normaal’ in jouw schrijvershanden. ‘De dood is het einde van het verhaal. Als het een goed verhaal is, willen we niet dat het eindigt. Maar als het een slecht verhaal is, willen we ook doorgaan met het verhaal in de hoop dat het beter wordt. Dood is wel degelijk treurig, zoals het treurig is om afscheid te nemen van iemand aan wie je gehecht bent. Als ik niet zoveel om het leven gaf, zou ik niet zoveel over de dood schrijven.’ Anna Kaim

karakteriseren? ‘Het is een instinctieve en universele vorm. Korte verhalen liggen het dichtst bij onze eigen orale traditie. Als je een vriend op straat ontmoet, vertel je hem geen roman maar een verhaal. Volgens mij vertel je elke dag wel meerdere verhalen aan mensen in je omgeving.’

‘Als ik niet zoveel om het leven gaf, zou ik niet zoveel over de dood schrijven.’

Etgar Keret Speelt het Hebreeuws een rol in die verhaaltraditie? ‘Het Hebreeuws heeft twee tradities: de oude, geschreven traditie, zo oud als de boeken van de Thora, en de verteltraditie, net zo oud en belangrijk. Israëlische schrijvers zoals Oz en Shalev werken vanuit de geschreven traditie. Ik bewonder hun werk, maar voel me veel meer verbonden met de verteltraditie. Als ik schrijf, hoor ik een stem die het verhaal voorzegt.’ De oudste wereldreligie is geschreven in het Hebreeuws. De taal hoort bij een volk met een beladen geschiedenis. Drukt dat op je taalgebruik? ‘Het is een integraal deel van vocabulaire en grammatica. Het Hebreeuws is erg oud, maar alleen als geschreven, strikt gehanteerde taal voor gebeden en

Sommigen van je personages hebben heel opvallende ideeën over de dood. Een ervan zegt dat zijn overladen zoon zijn verhaal liever in water zag geschreven, zodat het kon verdwijnen. ‘Dat gaat niet over verdwijnen. Je moet jezelf toestaan dat een herinnering je bijblijft, met je meegroeit. Veel mensen denken dat ze alleen maar goede dingen mogen zeggen wanneer iemand overlijdt. Het leven is ambigu en alleen de goede kant onthouden is onmenselijk en oneerlijk. Gedenk de doden als mensen.’

Etgar Keret, Superlijm, Uitgeverij Podium, ISBN 978 90 575 9566 0 (€ 18,50)

juni

2013•

poëzie

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

debuut

Poëzie evolueert Maarten van der Graaff verwierf kort geleden bekendheid als dichter. Hij is jong maar heeft duidelijke ideeën en opvattingen over poëzie. Zijn debuut Vluchtautogedichten is gevarieerd en uitdagend. Hij schrijft, zoals hij het benoemt, onderzoekende poëzie.

Wat onderzoek je? ‘Wat betekent het om te spreken? Hoe spreek je? Het gaat me niet zozeer om de betekenis van woorden maar heel letterlijk om het spreken zelf. Het maken van je eigen taal. Dat zijn heel persoonlijke vragen, maar ze zijn ook heel universeel, omdat die onderwerpen de taal zelf aangaan.’ En iedereen gebruikt taal. ‘Poëzie is ritmisch, toegankelijk en gemakkelijk – om te schrijven en om te lezen. Mijn poëzie onderzoekt hoe je een stem kunt hebben, wat het betekent om iets te zeggen, te willen zeggen.’ Zo’n onderwerp wekt bij mij de indruk van een nogal abstract onderwerp. Maakt dat je poëzie onpersoonlijk? ‘Nee. Je persoonlijkheid is niet zo interessant, althans niet vanwege je geestesleven of je gedachten. Wat mij meer aanspreekt aan het persoonlijke is het feit dat er in ieder mens heel veel dingen samenvallen: verhalen, geschiedenissen, taal. Het ‘ik’ is daarmee een curieuze verzameling van uitspraken, interesses en obsessies. Het bestaat dus vooral uit taal. Maar het is veranderlijk en verraderlijk.’ Over veranderlijk gesproken: Vluchtautogedichten is een erg veranderlijke bundel. ‘Dank je.’ Waarom is dat een compliment? ‘Omdat poëzie verandert, althans, voor

mij. Ik houd nooit vast aan een vaste vorm. Je zou het schrijfamnesie kunnen noemen: ik schrijf veel en het is of ik het daarna weer vergeet, waarna ik iets heel anders schrijf. Ik kies vormen en ik verander ze weer.’ Vluchtautogedichten begint heel stevig, met flink veel statements. Maak je die statements daarmee niet bijna betekenisloos? ‘Statements vind ik heel interessant, dus ze komen geregeld langs in mijn poëzie. In de bundel vind je er veel aan het begin, maar in het middendeel is de stemming rustiger en lyrischer. Aan het eind keert het geweld weer terug, breek ik alles af wat ik heb opgebouwd.’ Dat klinkt behoorlijk pessimistsich… ‘O, maar dat hoeft helemaal niet pessimistisch te zijn. Gedichten zijn niet definitief voor mij, ze vormen geen gestold geheel. Ik heb die taal, het spreken, als blijvend onderwerp. Dat kan allerlei vormen aannemen.’ Die ook weer kunnen verdwijnen? ‘Ja. Goede poëzie is levenslustig. Die krijgt vorm die, zoals ik al zei, altijd tijdelijk is. Het verlaten van een vorm, het afbreken van een poëticale waarheid, is goed en kun je ook heel positief opvatten: het afbreken van iets dat ik heb opgebouwd, biedt weer ruimte voor nieuwe poëzie, nieuwe statements en opvattingen. Poëzie evolueert.’ Maarten van der Graaff, Vluchtautogedichten, Uitgeverij Atlas, ISBN 978 90 254 44117 3 (€ 19,95)

Merlijn Doomernik

Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door Kasteel Groeneveld.

Maarten van der Graaff

recensie

Eigenzinnige beeldgedichten Arnoud Rigter schreef Zoek de zeesnuiver, een dikke, multidisciplinaire dichtbundel. Poëzie en beeldende kunst draaien als een tweelingster om elkaar, versterken elkaar en maken de rake klap van deze bundel des te harder. Dat hoeft niet te betekenen dat de bundel negatief gestemd is. Zoek de zeesnuiver gaat over de plek van het individu in de moderne grote stad. Hoe verhoud je je tot een omgeving die onmenselijk is geworden, waarin computers en machines en gebouwen ons boven het hoofd zijn gegroeid? Nietsontziend analyseert Rigter, wetenschappelijk precies, de mens in die hedendaagse wereld waaraan we eigenlijk nog niet eens gewend zijn. In veel gedichten schrijnt het tijdelijke, vluchtige geluk, de zoekende eenzaamheid, de onhandige onmacht van een individu in een snel veranderende omgeving – maar ook het oplossen van de eenzaamheid, de troost, de liefde. De aanpak van de thematisch zeer hechte bundel Zoek de zeesnuiver mag dan wetenschappelijke trekjes hebben, de

bundel is humorvol en warm. Dat begint al bij de titels van de gedichten, die veelal op de individuen slaan: ‘de visionair met het borsthaar’, ‘meneer broodnodig droog’, ‘de stoomafblaasman’, ‘de vrouw met de competenties’. De humor schuilt in ironische zinnen: ‘Je kunt je van de Chinese muur afvragen of dat allemaal nou wel had gemoeten’, elders: ‘Hij is zo’n persoon waarvan je zoiets hebt van daar ging een eisprong aan vooraf’, en in Rigters eigenzinnige bewoordingen: Dienstregelomgangsvormen loopgraafomgangsvorm hangeefen handdrukomgangsvorm doorbuffelomgangsvorm ronde rode gymnastische omgangsvorm of wandelgangomgangsvorm Staan de gedichten op de eerste bladzijden nog op maagdelijk witte pagina’s, met alleen in de tekstuele vormgeving her en der een verrassing, verderop domineren foto’s, kleuren en collages de pagina’s. We zien gebouwen uit grote ste-

den (o.a. Londen en Hong Kong), subtropische zwembaden, kleuren, stadsparken, mensen op trappen. Het beeldwerk is hallucinant vormgegeven, het duizelt continu. De afmetingen van afgebeelde gebouwen, gevels, interieur en bouwconstructies lijken eindeloos. Gebouwen komen zelfs uit andere gebouwen voort. Of er van echte gedichten of eerder van losse zinnen sprake is, blijft in het midden, al zijn de zinnen die Rigter tussen het visuele geweld plaatst raak: ‘ik ben expert op het gebied van existentiële schaamte’, of: ‘en toch vormt de navel bewijsvorming’. De grote, eigentijdse stad is niet alleen een consequent literair motief in Zoek de zeesnuiver, het is een visueel motief dat met nietsontziende kracht de onmacht van de mens in de stad duidt. Keerzijde van de beeldende bombarie is dat deze bundel de vraag doet rijzen of beelden het punt sterker overbrengen dan woorden, waarmee het effectief geen goede poëziebundel zou zijn. Vooral wanneer, op de laatste pagina’s, de woorden geheel verdwenen zijn en de pagina’s

steeds witter worden, ook afbeeldingen en kleuren verdwijnen, op het laatst ook de rechte lijnen over de pagina’s, tot een absoluut wit. Daarna zien we varianten van kerkgebouwen, van binnen, die kennelijk ook niet volstaan en nergens tot volledige kerk zijn uitgetekend om ten slotte ook te verdwijnen. Een antwoord op die vraag is zowel ‘ja’ als ‘nee’. Rigter noemt dit beeldgedichten. De onlosmakelijke samenhang tussen poëzie en beeld spreekt al vanaf de eerste pagina’s. Zoek de zeesnuiver is subliem in zijn krachtige uitwerking van de hechte thematiek, zowel tekstueel als visueel origineel en grappig, en ambivalent van toon, wat uitstekend bij de thematiek past.

Arnoud Rigter, Zoek de zeesnuiver, Azul Press, ISBN 978 94 906 8760 1 (€ 19,50)

boekfragment

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • j u n i

2013

In de spiegel Peter d’Hamecourt, In de spiegel, Uitgeverij Conserve, ISBN 978 90 542 9351 4 (€ 19,99)

Russen zijn romantici, drinkeboers, luidruchtig en wonen in een ijzig koud, maar door God uitverkoren land. Nederlanders daarentegen zijn wars van romantiek en losgeslagen van hun christelijke wortels. Beide volkeren bejegenen elkaar via vastgeroeste clichés. Russen en Nederlanders houden in dit boek elkaar een spiegel voor in beide talen, zodat niets verborgen blijft van wat de een over de ander denkt. De afstand tussen Rusland en Nederland is niet groot. Russisch is nu zelfs een veelgehoorde taal in de straten van Amsterdam. Maar ooit, toen Rusland nog de Sovjet-Unie heette, leek de afstand enorm. De twee landen bevonden zich aan verschillende uiteinden van de wereld. Ik heb dit verschil aan den lijve ondervonden en een reis van de ene wereld naar de andere gemaakt. Een kwart eeuw geleden kwam ik voor het eerst naar Nederland. Mijn kijk op het leven was die van een Sovjet-Rus. Natuurlijk was het IJzeren Gordijn in de jaren tachtig al niet meer van ijzer. Er drong van alles doorheen: boeken, voorwerpen, mensen. Maar de twee werelden leidden nog altijd een parallel

bestaan. Wat zich aan de andere kant van de ‘schutting’ afspeelde was uiterst raadselachtig. In het Westen had je nog communistische partijen met hun idealisme en blindheid, terwijl in Rusland samizdat en illegale seminars wijdverbreid waren. Deelnemers aan deze seminars, onder wie ikzelf, idealiseerden het Westen. De kring waartoe ik behoorde was vooral in de ban van geschiedenis. Of liever gezegd: de Geschiedenis. Want onze Geschiedenis was niet zozeer een schoolvak over het verre verleden, maar een vak dat over de toekomst ging, over ons Lot. Het Lot van het Russische volk was het onderwerp van eindeloze gesprekken in Leningradse en Moskouse keukens. Dat ieder volk zijn eigen lot had, stond buiten kijf. En het Russische lot was ons min of meer duidelijk. We vergeleken het com-

munistische regime in Rusland weleens met de zeventigjarige Babylonische ballingschap van de Israëlieten. Dat er al zeventig jaar voorbij was (1987-1917 = 70!) gaf ons hoop: stel, dat we daadwerkelijk niet lang meer hoefden te wachten? Met dit soort vragen belandde ik eind jaren tachtig in Nederland. De tederheid en hoop die ik toen voor dit sprookjesland voelde zijn niet na te vertellen. Die tederheid was de vrucht van het besef dat ik voor het eerst in een koninkrijk was! Het koninkrijk der Nederlanden! En ze hadden hier een echte koningin! Een sprookje! Mijn belangstelling voor de Russische geschiedenis breidde zich natuurlijkerwijs uit naar de Nederlandse, en de vraag drong zich bij me op: hoe zit het met het historische lot van het Nederlandse volk?

Waarin schuilt nu eigenlijk het lot van dit volk, dat vermaard is om zijn overwinningen op de Spaanse Armada, dat de Engelse vloot doodleuk in Chatham, de thuishaven van de Engelsen, in brand stak? Op veel continenten is de glans van die Nederlandse faam nog zichtbaar! En dan al die zeereizen, al die ontdekkingen, al die koloniën! Zo’n geschiedenis fascineerde me. Ik had me altijd al afgevraagd hoe het zou voelen zo’n roemrijk verleden te hebben. Overal waar ik tijdens dat eerste bezoek over de vloer kwam, stelde ik de aanwezigen altijd dezelfde vraag: ‘Kunt u mij de zin duiden van de Nederlandse geschiedenis? Klopt het dat die vroegere roem niet is verbleekt en in uw hart nog voortleeft? Nee, natuurlijk wilt u de oude koloniën niet terug, dat snap ik, maar… Misschien iets anders, iets van wezenlijk belang? Dat wil zeggen… het is voor mij belangrijk uw lot te begrijpen. Mag ik u nog wat vragen?’ ‘Gaat uw gang.’ ‘Hoe ziet u de geschiedenis of het lot van Nederland?’ ‘…? Ik begrijp de vraag niet,’ zei de gastheer. ‘Wij ook niet,’ beaamden de gasten.

Nacht in Parijs Michael Berg, Nacht in Parijs, Uitgeverij The House of Books, ISBN 978 90 443 3370 4 (€ 12,50)

Chantal Zwart geniet in Parijs van de vrijheid die het leven als freelance journaliste haar biedt. Op een nacht krijgt ze een telefoontje van Naomi. Ze is in Parijs meegegaan met een aantrekkelijke Fransman, die dezelfde avond nog aan een hartaanval is bezweken. In paniek heeft ze het op een lopen gezet. Elektronische arpeggio’s doorsneden de stilte. Op de tast reikte Chantal naar het nachtkastje. Waarom had ze in godsnaam haar mobiel meegenomen naar de slaapkamer? Terwijl haar duim twijfelde tussen het groene en rode knopje, leken de irritante muziekloopjes steeds luider te worden. ‘Allô?’ ‘Chantal…?’ Aan de andere kant van de lijn was een vrouwenstem te horen. ‘Oui?’ ‘Chantal…?’ De vrouw leek te huilen. ‘Ben jij dat?’ Het duurde even voor Chantal zich realiseerde dat de vrouw Nederlands had gesproken. ‘Ja?’ schakelde ze onmiddellijk om. ‘Met wie spreek ik?’ ‘Met Naomi.’

‘Naomi?’ ‘Naomi Eggers.’ Ze knipte het licht aan en leunde tegen de kussens. Terwijl Poes haar vanaf het voeteneind van het bed een verstoorde blik toewierp, doorliep Chantal in gedachten haar adressenbestand. De enige Naomi die ze kon bedenken, was iemand met wie ze meer dan tien jaar geleden in Utrecht had gestudeerd. ‘Toch niet van de School voor Journalistiek?’ ‘Ja.’ Mijn god, natuurlijk. Chantal zag haar meteen voor zich. Naomi Eggers. Blond, zo blond dat het bijna pijn aan de ogen deed. Het mooiste meisje van de klas, nee, van de hele school. Zodra Naomi ergens haar opwachting maakte, begonnen mannen zich te gedragen als opgewonden reuen. Ze wilde bij de televisie. Een eigen talkshow, nationale bekendheid.

‘Chantal… je moet me helpen.’ Het klonk als typisch Naomi. Chantal herinnerde zich een meisje dat het volstrekt normaal vond dat er altijd mensen – meestal mannen – klaarstonden om te helpen. ‘Wat is er gebeurd?’ vroeg ze na een korte aarzeling. ‘Ik geloof dat hij dood is.’ Ze zat rechtop, klaarwakker. ‘Wie is dood?’ ‘Een man.’ Naomi maakte piepgeluiden alsof ze hyperventileerde. ‘In een groot wit huis.’ ‘Heb je iemand vermoord?’ ‘Néé!’ Op de achtergrond was verkeer te horen. ‘Waar ben je?’ vroeg Chantal. ‘In Parijs.’ ‘Wáár in Parijs?’ ‘Ik weet het niet.’ Het piepen ging over in huilen. ‘En waar staat dat witte huis?’

‘Hoe bedoel je?’ ‘Heb je een adres, een straat?’ ‘Toen ik zag dat hij dood was, ben ik meteen weggerend.’ ‘Dus je hebt geen alarmnummer gebeld?’ ‘Wat voor alarmnummer?’ Chantal zuchtte wanhopig. ‘Politie, ambulance. Heb je helemaal niemand gewaarschuwd?’ ‘Eh… nee.’ ‘En in dat huis waar die man ligt… is daar misschien iemand die kan helpen of kan kijken of die man echt dood is.’ ‘Hij is dóód!’ Na Naomi’s jankuithaal zwollen de verkeersgeluiden weer aan. Autobanden zoevend over het asfalt. ‘Waar ben je nu?’ probeerde Chantal opnieuw. ‘Zie je ergens een straatnaambord of een bekend gebouw?’ ‘Aan de overkant is een hotel.’ ‘Ja…?’ ‘Hotel Lexia.’ De naam deed geen belletje rinkelen. ‘Denk je dat je dat witte huis kunt terugvinden?’ ‘Nee!’ Er viel een stilte. ‘Heb je geld bij je?’ vroeg Chantal. ‘Ja.’

juni

2013•

SPANNING

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

interview

Moord als climax

Anna-Lena Ahlströhm

Jurek is misschien wel het allerergste wat je kan overkomen. Hij heeft een eindeloze lijst vergrijpen op zijn geweten, te gruwelijk om op te sommen. Hij maakt onschuldige slachtoffers en deinst nergens voor terug. Zelfs achter de tralies gaan zijn moordpartijen onverminderd door…

‘Wij kunnen Jurek wel volgen, maar niet begrijpen.’

Joona Linna, de rechercheur uit de eerdere Lars Kepler-boeken, kreeg hem eindelijk achter slot en grendel. Iedereen blij. Maar, aldus Lars Kepler: ‘We hebben nooit een monster willen maken. Jurek is bijna een persoon zoals wij allemaal.’ Lars Kepler, bestaande uit het echtpaar Alexander en Alexandrina Coelho Ahndoril, vertellen alles over Jurek.

Wraak lijkt een topsport geworden voor Jurek. ‘Hij is als een spin in zijn web. Jurek kan lang en geduldig wachten. Zijn slachtoffers moeten maximaal lijden, hij wil al hun hoop wegnemen. Zijn wraak is zó heftig, dat hij zijn slachtoffers van binnenuit wil laten verrotten. Met de moord als climax.’

Jurek is een seriemoordenaar die zelfs onschuldige kinderen vermoordt. Zo iemand lijkt toch niet op ons? ‘Elk mens wordt op dezelfde manier geboren, lichamelijk en geestelijk. Dat geldt ook voor Jurek. Hij heeft een paar vreselijke dingen meegemaakt: zijn vader pleegde zelfmoord, zijn zus is ook al snel uit zijn leven. Jureks reactie was een zucht naar wraak op de daders. Hij schuwde criminele vergrijpen daarbij niet. Het is een neerwaartse spiraal geworden van steeds verschrikkelijkere misdaden.’

Nu richt Jurek zich op de rechercheurs die hem in de bak hebben gekregen. Hoe krijgt hij het voor elkaar om vanuit de gevangenis zoveel verderf over de buitenwereld uit te storten? ‘Hij kent het juridische systeem en de zwaktes ervan. Hij is ook thuis in het gevangeniswezen. Jurek is erg intelligent en heeft in de gevangenis alle tijd voor zijn sadistische spel. Hij buit de zwaktes effectief en consequent uit. Ook dat werkt hij geraffineerd tot het maximale uit.’

Hoe ontstaat zo’n spiraal? ‘Mensen als Jurek zijn vaak opgegroeid zonder liefde, emoties en gevoelens. Controle over, en manipulatie van medemensen is al snel een obsessie, omdat ze juist zo buiten de boot vallen. Hun al te menselijke eigenschappen en hun obsessies trekken ze steeds verder het duister in.’

Daar zijn zelfs onschuldige kinderen het slachtoffer van! Gaat hem dan helemaal niets te ver? ‘Wraak is het enige waar hij nog voor leeft, dus dat neemt extreme vormen aan. De rechercheurs hebben Jurek in zijn ogen een vreselijk onrecht aangedaan door hem in de gevangenis werkten. Zijn wraak wordt per boek dan ook steeds hef-

Lars Kepler

tiger. De jonge slachtoffertjes zijn voor hem “slechts” het middel: hij is pas echt waar hij zijn wil als hij de kinderen van Linna en zijn collega bedreigt. Dan heeft hij hun ultieme nachtmerrie geschapen.’

ters is hard werk, omdat het zo deprimerend is: je leest boek na boek over zinloos lijden. Tijdens het schrijven van onze boeken, ook van Slaap, moesten we buiten Jureks karakter blijven.’

Dat is sadistisch. ‘Jurek is geen sadist. Hij is namelijk niet geïnteresseerd en betrokken in het lijden en het sterven zélf. Hij wil wraak en vindt rust in de moorden die hij pleegt. Maar tijd heelt de wonden niet en de moorden ook niet. Jurek zal blijvend, als een verslaafde, tevergeefs op zoek blijven naar de ultieme bevrediging.’

Maar hij is een van de hoofdpersonen. Hoe geef je zijn karakter vorm in je boeken? ‘Een van de moeilijkste aspecten aan de boeken over Jurek, is dat je ze schrijft terwijl je Jureks keuzes afkeurt. Als mens, als schrijver. En, zoals gezegd, we begrijpen hem op een gegeven moment ook niet meer. Je kunt niet te dichtbij komen omdat je het afkeurt en omdat het gevaarlijk is, maar het is aan de andere kant een wezenlijk deel van het schrijven dat je dichtbij je hoofdpersoon komt, zo dicht mogelijk, en hem begrijpt. In die spanning ontstaat uiteindelijk iets urgents.’

Hoe gaan jullie als schrijvers om met zo’n personage? ‘In het duister van zijn misdaden en radicaal doorgetrokken wraakspellen kunnen wij hem niet meer begrijpen. Wel volgen, maar niet meer begrijpen. Ook ons onderzoek naar dit soort karak-

Lars Kepler, Slaap, Uitgeverij Cargo, ISBN 978 90 234 7735 8 (€ 19,90)

adve rte n ti e

aqil radjab

De slechtste ondernemer ooit. Hij raapte de scherven van zijn leven bijeen en bouwde een van de succesvolste bedrijven van Nederland. Nu vertelt hij over zijn ondergang en herrijzenis als mens en ondernemer. Aqil Radjab, De slechtste ondernemer ooit, YOLO-Vision B.V., ISBN 978 90 820 5640 2 (€ 21,50)

a dv e rt e nt i es

Anne geniet volop van haar relaxte leven als makelaar aan de Spaanse Costa. Een gruwelijke vondst in een van de villa’s zet alles op zijn kop...

seller •

ler • be

stsell

€15

Anne Verhulst geniet met volle teugen van haar leven in Spanje, waar ze werkt op een makelaars- en verhuurkantoor van luxe vakantievilla’s. Het warme klimaat, de zon, de zee en natuurlijk Daniel maken haar leven perfect. Haar Spaanse vriend overlaadt haar met passie, aandacht en de meest uitbundige cadeaus. Hij is een schril contrast met haar nieuwe baas, de zoon van Henk Bleiswijk, die het kantoor van zijn vader heeft overgenomen. Als Anne op een dag de gehandicapte dochter van haar voormalige baas in een van de villa’s vindt, vastgebonden en onder het bloed, is het over met haar zorgeloze leventje. De misselijke actie lijkt een waarschuwing te zijn, maar waarvoor? Als ook het kantoor overhoop wordt gehaald en Anne merkt dat ze wordt gevolgd, wordt ze echt bang. Waarom hebben de criminelen het juist op haar voorzien?

VIVA ESPAÑA De nieuwe thriller van Linda van Rijn Vanaf 11 april in uw boekhandel

• bests

€15 Paperback 256 pagina’s ISBN 97894 6068 123 3

De mooiste boeken zijnwww.uitgeverijmarmer.nl van Marmer In de spiegel

Nederlanders over Rusland – Russen over Nederland

7 Nederlandse en 7 Russische auteurs over elkaars land. Eindredactie Peter d’Hamecourt, 376 pagina’s, ISBN 978 90 5429 351 4, € 19.99

1983-2013

Filmeditie slavernijroman

Hoe duur was de suiker? Yootha Wong-Loi-Sing als de slavin Mini-Mini en Gaite Jansen als Sarith in de ﬁlm Filmeditie 304 pagina’s met ﬁlmfoto’s Hoe duur was de suiker? van Cynthia Mc Leod, ISBN 978 90 5429 348 4, € 12,50, presentatie 30 juni in de Koningskerk, Amsterdam, 13.00 uur.

Filmeditie slavernijroman

TULA Tula wilde slavernijopstand op Curaçao in 1795 geweldloos leiden, is het verhaal in de film Tula van auteur en regisseur Jeroen Leinders, met in de hoofdrollen o.a. Danny Glover, Jeroen Krabbé, Derek de Lint, Natalie Simpson en Jeroen Willems. De filmeditie Tula telt 204 pagina’s met 12 pagina’s filmfoto’s, ISBN 978 90 5429 345 5, € 12,50, presentatie 30 juni in de Koningskerk. Amsterdam, 13.00 uur.

Boeken in de boekhandel of portvrij via info@conserve.nl

Nieuwe boeken in juni bij uitgeverij Conserve

juni

2013•

SPANNING

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

recensie

De machteloosheid bezweren Een verslaafde prostituee wordt samen met haar zesjarige dochtertje dood aangetroffen in een kraakpand. De dood van Janet en April Mancini wordt door de politie van Cardiff afgedaan als een tragische gebeurtenis die te maken heeft met het beroep dat Janet uitoefende. Door Meie Otten De moord wordt onderzocht, maar de politie staart zich blind op de logische invalshoeken. De jonge en ambitieuze rechercheur Fiona Griffiths wil niets liever dan op deze zaak gezet worden en bewijzen dat de dood van Janet te maken

heeft met een mysterieus complot. De baas van Fiona keurt dit af, aangezien Fiona er een handje van heeft zich niet aan de regels te houden. Ze blijft werken aan de saaie zaak over de dood van een miljonair. Maar zodra Fiona erachter komt dat de creditcard van deze miljonair gevonden is bij het lichaam van Janet Mancini gaan alle alarmbellen rinkelen. Ze slaat de waarschuwingen van haar baas van zich af en trekt haar eigen plan: ze gaat zelf op onderzoek uit. Maar dit keer kan het feit dat ze zich niet aan de regels kan houden, haar in grotere problemen brengen dan ze had verwacht. Fiona is de Nederlandse vertaling van de zeer toepasselijk getitelde thriller Talking to the dead. Het gaat over moord en doodslag, een groot complot en vooral: Fiona

bespreking

De Boeken van Oranje

Je moet wel durven: een faction-roman situeren rond de troonsbestijging van Koning Willem-Alexander. De Boeken van Oranje gaat over zijn laatste dagen als kroonprins en de memoires die hij op papier moet krijgen voor hij Koning der Nederlanden wordt. Zoals elke koning en koningin moet ook Willem-Alexander, voor zijn troonsbestijging, een geheime tekst schrijven waarin hij de nalatenschap van zijn voorganger interpreteert en zijn eigen visie op het

‘Wat maakt het allemaal uit? Ik word koning en dat is het. Hoezo toekomstplannen?’ koningschap en op de toekomst van het land uiteenzet. Deze memoires komen terecht in de ‘Boeken van Oranje’. De Boeken van Oranje zwermt van de bestaande prominenten die een rol kregen toebedeeld in een spannende mix van feit en fictie: de voormalige koningin en de nieuwe koning, diens broers en andere familieleden, maar ook o.m. dominee Carel ter Linden, militair Marco Kroon en Fred Prang, portier van de Utrechtse studentendisco de Woo, passeren de revue. Het moet een hels moeilijk én een hels spannend boek zijn geweest voor de schrijver. Want hoe ga je om met mensen over wie al zoveel feitelijkheden bekend zijn? Hoe ver kun je gaan in het fictionaliseren van hun levens? Hoe maak je het verhaal over deze bekende persoonlijkheden thrillerachtig spannend zonder ongeloofwaardig te worden? De Boeken van Oranje zet in op de onderwerpen uit het leven van WillemAlexander die het meest tot de verbeelding spreken: zijn houding tegenover de media, tegenover zijn toekomst als koning, zijn worsteling met zijn onaf-

wendbare lot. Onderwerpen waarover al vele jaren vele speculaties en spookverhalen de ronde doen. Onderwerpen waarover weinig naar buiten is gekomen, op enkele ongelukkige mediamomenten na. Schrijver Patrick Bernhart (!) geeft Willem-Alexander in uitgebreide flashbacks op die, voor hem zeer lastige kwesties een kwetsbare, menselijke dimensie. Het volgende speelt vlak voor WillemAlexander naar Wales vertrok om zijn school af te maken. ‘Ik hoorde mijn klasgenoten dromen over vrije beroepen, over een eigen bedrijf (…), maar ik had niets te kiezen, bij mij lag alles al vast. Ik zag alleen maar een rechte weg die ik moest volgen, zonder afslagen, zonder omwegen.’ Als zijn moeder hem later probeert uit te dagen om over zijn toekomstplannen na te denken, reageert WillemAlexander geprikkeld: ‘Wat maakt het allemaal uit? Ik word koning en dat is het. Hoezo toekomstplannen?’ Hier schrikt zijn moeder van. ‘Je mag het nooit over het koningschap hebben in termen van “noodlot”. Het is een levensopdracht waarmee je langzaam leert leven.’ Maar op de achtergrond sluipt de hofbiograaf van de Oranjes rond. Waarom weet hij niets van de memoires die WillemAlexander moet schrijven? Wat staat er in de ‘Boeken van Oranje’, die vrijwel geen enkele Nederlander onder ogen krijgt? Wie sluiten hem buiten en om welke reden? Hij is toch niet voor niets de grote vertrouweling van de koninklijke familie? Revanchisme maakt donkere krachten in hem los. De hofbiograaf is vastbesloten om de grote geheimen van de Oranjes te openbaren. Hij zal de Nederlandse monarchistische geschiedenis herschrijven. Willem-Alexander en enkele naaste adviseurs zien hem niet als een blaffende hond die niet zal bijten. Dit is een serieus gevaar. De hofbiograaf moet koste wat kost worden gestopt. Patrick Bernhart, De Boeken van Oranje, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, ISBN 978 90 468 1537 3 (€14,95)

Griffiths. Harry Bingham heeft al deze elementen sterk met elkaar verbonden. Dat Fiona haar eigen gang gaat, stuit me af en toe tegen de borst: is het mogelijk dat één vrouw zich echt nergens wat van aantrekt?

‘Is het mogelijk dat één vrouw zich echt nergens wat van aantrekt?’ Ja, dat blijkt te kunnen, zeker als je niets voelt. Fiona weet je mee te sleuren in haar wereld en in haar gedrag, enkel door elke gedachte die ze heeft uitgebreid te omschrijven. Vooral haar gedachten tijdens gesprekken met haar collega’s, haar baas en haar vrienden zeggen veel over de persoon Fiona. Ze raakt niet snel emotioneel betrokken, ze huilt nooit, ze voelt zich niet verbonden met haar medemens en eigenlijk begrijpt ze al die gevoelens van anderen ook niet. Toch wil ze de mensen om haar heen laten geloven dat ze wel gevoel heeft. In feite leeft Fiona met een masker op: wat ze zegt tegen anderen is compleet het tegenovergestelde van wat ze werkelijk denkt. Daarnaast loopt Fiona rond met een duister geheim. Een gebeurtenis uit haar verleden heeft ervoor gezorgd dat Fiona niet kan huilen, maar dat ze wel een gevoel van rechtvaardigheid heeft ontwikkeld en dat ze zich sterk verbon-

den voelt met de doden. Sterker verbonden dan met levende mensen. “Het kind is een ander verhaal. Je kunt de bovenste helft van haar hoofd niet zien, omdat die er niet is. De gootsteen vult het hele beeld van links naar rechts. De neus, mond en kin van het kind steken eronderuit. Door het gewicht van de gootsteen is het bloed door haar neus omlaag geperst en naar buiten gespoten, alsof een truc uit een feestartikelenwinkel is misgegaan. Haar mond staat strak. Ik vermoed dat de huid en de spieren door het gewicht van de gootsteen naar achteren zijn getrokken. Wat ik zie is puur mechanisch, geen gevoelsuitdrukking. Maar mensen blijven mensen en iets wat lijkt op een glimlach wordt geïnterpreteerd als een glimlach, zelfs al is dat het niet. Het meisje dat de bovenste helft van haar hoofd mist, glimlacht naar me. Glimlacht vanuit de dood, naar mij.” Door het ontrafelen van de gruwelijke moorden komt Fiona steeds meer in harmonie met haar eigen verleden. Ze kan de gebeurtenissen uit haar verleden loslaten en zelfs in haar voordeel gebruiken. Op deze manier zorgt Bingham ervoor dat Fiona niet oppervlakkig bestaat maar werkelijk leeft. Harry Bingham, Fiona, Uitgeverij De Fontein, ISBN 978 90 261 0099 4 (€ 18,95)

nieuwe titels Zes jaar

Jake wilde haar, maar Natalie trouwde Todd. Jake moest machteloos toekijken en leefde jarenlang met gebroken hart. Hij verzoop zich in zijn academische carrière. Als Natalie’s echtgenoot overlijdt, staat Jake tussen de rouwenden om Natalie te observeren. Maar Natalie blijkt echter al jaren te zijn verdwenen, en ook vrienden blijken onvindbaar…

Harlan Coben, Zes jaar, Uitgeverij Boekerij, ISBN 978 90 225 5910 9 (€ 19,95)

Rechtop sterven

Nosferatu

Charlie Manx ontvoert kinderen naar ‘Kerstland’, omdat hij van ze houdt. De kinderen ontsnappen niet. Nou ja, op een kind na: Victoria McQueen zorgde er met haar terugkeer voor dat Manx levenslang gevangen werd. Na zijn vrijlating gaat hij echter onverstoorbaar door, met Victoria’s zoon als doelwit. Dan is de beer pas echt los! Joe Hill, Nosferatu, Uitgeverij Luitingh-

Sijthoff, ISBN 978 90 245 6064 6 (€ 19,95)

De zwarte doos

Los Angeles, 1992: rellen teisteren de stad, een fotografe komt in het geweld om het leven. Harry Bosch begint met de zaak, die daarna naar de Riot Crimes Task Force gaat. Zij weten de dood van de fotografe niet op te lossen. Bosch kan het verhaal echter niet loslaten en doet twintig jaar later nog één ultieme poging.

Een jonge jongen hoort vijfentwintig jaar tegen zich eisen. Op het eilandje Vestoy zou hij twee meisjes hebben vermoord. Hij heeft zijn straf keurig uitgezeten, maar nadat hij is vrijgelaten, eist hij heropening van zijn zaak. Zijn advocaat Mikael Brenne ontdekt een smerig spel, dat tot in de hoogste kringen wordt gespeeld…

Michael Connelly, De zwarte doos,

Chris Tvedt, Rechtop sterven, Uitgeverij

Uitgeverij Boekerij, ISBN 978 90 225 6500 1

De Geus, ISBN 978 90 445 2040 8 (€ 19,95)

(€ 19,95)

boekfragment

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • j u n i

2013

De kleur van de herinnering Care Santos, De kleur van de herinnering, Uitgeverij Wereldbibliotheek, ISBN 978 90 284 2516 3 (€ 19,90)

De ontdekking van een lijk in het 19deeeuwse huis van kunstschilder Amadeo Lax leidt kleindochter Violeta tot de geheimen in het hart van deze familie op stand. Zonder de balustrade met de stoffige plantenmotieven aan te raken, zet Violeta haar voet op de onderste traptrede. ‘Ik sta te popelen om het fresco te bekijken,’ bekent ze, en ze loopt naar boven. Violeta geeft het tempo aan, dat niet hoog ligt. Ze moet de bijzonderheden in zich opnemen, is verbijsterd over de staat waarin alles verkeert. Haar ontzetting rust echter niet op herinneringen, bijna niet althans. Ze was hier pas één keer eerder, als klein meisje, aan de hand van Modesto, haar vader. Ze herinnert zich de grote deur en de brede trap, een ernstig en betraand dienstmeisje, het licht dat gefilterd door de magnifieke gebrandschilderde ramen van de eerste verdieping naar binnen valt, de plechtige doodskist voor de gebeeldhouwde open haard met daarin, alsof hij slaapt, haar grootvader Amadeo, een man die ze nauwelijks heeft gekend. Nu, zesendertig jaar later, herhaalt

Violeta dezelfde weg. De grote deur, de brede toegangstrap, de gang met mozaïek en het vakwerkplafond – de details en werkelijke afmetingen zijn nieuw voor haar en maken evenveel indruk op haar als destijds –, de grote salon, de imposante open haard, de beglaasde deuren naar de voormalige patio... Ze komt aan in het centrum van haar oudste herinnering. Ze houdt ongeveer stil op de plek waar de doodskist van Amadeo Lax stond. Ontsteld kijkt ze rond. Het is Arcadio die iets zegt: ‘Het moet hier in de goede tijd geweldig zijn geweest, toch?’ Violeta onthoudt zich van commentaar en loopt verder. Ze duwt tegen de deur die toegang geeft tot de voormalige patio. De onbeschadigde gebrandschilderde ruiten verbergen hun glans van vroegere tij-

den onder een grijze laag stof. Ze gaat het vertrek binnen en houdt haar ogen strak op de achterwand gericht, waar Teresa’s vage uitdrukking haar een vreemd welkom heet. Het fresco schittert, ondanks zijn bedroevende staat. Het is nog altijd een overweldigend werk, dat je de adem beneemt. Geschilderd in donkere tinten, met dikke, woeste streken, domineert de vrouwfiguur de ruimte volledig. Violeta kan zich haar niet herinneren van de vorige keer. Ze vraagt zich af of een kind een dergelijk werk gezien kan hebben zonder dat het enig spoor naliet. Of misschien kwam het door de omstandigheden: nadat ze die korte eer aan het lichaam van haar grootvader hadden bewezen, waren Modesto en zij gehaast vertrokken, alsof ze allebei zo snel mogelijk weg wilden uit dat huis. Nu kan ze er niet naar kijken

zonder diepgeroerd te zijn: de vrouw op het portret was tenslotte haar grootmoeder. Een afwezige grootmoeder, zoals de titel aangeeft, onbekend, over wie ze zich nooit iets heeft afgevraagd, over wie niemand ooit sprak, over wie bewust een deken van vergetelheid was uitgespreid. Violeta zegt niets. Haar stilte spreekt voor haar. En de schittering in haar ogen, die iets gemeen hebben met de ogen op het portret dat ze observeren.

De Sigmund methode Peter de Wit, De Sigmund Methode, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 6870 8 (€ 17,50)

Dokter Sigmund heeft een diagnosebijbel gecreëerd die collega’s wereldwijd een handvat geeft om hun patiënten te labelen: De Sigmund Methode. Een rijk geïllustreerde vraagbaak waarin alle aandoeningen van ADHD tot Zapdwang behandeld worden.

juni

2013•

boekfragment

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

De kandidaat Roel Thijssen, De kandidaat, Uitgeverij Marmer, ISBN 978 94 606 8038 0 (€ 19,95)

CIA-agent Graham Marquand is nog steeds actief in Cambodja en organiseert de vlucht van twee Amerikaanse krijgsgevangenen. Maar zijn het wel verloren zonen? Of zijn het vijandelijke agenten? Graham keert terug naar de Verenigde Staten en bij zijn zoektocht naar de identiteit van de twee mannen kruist hij onvermijdelijk het pad van zijn broer Paul. Een van de soldaten die hen begeleidden schold tegen een Cambodjaan die blijkbaar te dichtbij kwam. De luitenant zette er ondertussen stevig de pas in. Hij wees naar een legertent waar een andere Thaise militair de wacht hield. Graham ving een glimp op van een duur uitziend horloge. Hoeveel zouden sommige vluchtelingen hier hebben moeten betalen om binnen te mogen blijven? De soldaat ging strammer in de houding staan terwijl de luitenant de flap opzij sloeg en Graham en Clayland uitnodigde binnen te stappen. Graham bukte en liep de koelte van de tent in. Hij liet zijn ogen even wennen aan de plotselinge donkerte na de felle zon buiten en zag toen de twee mannen. Ze hadden beiden een getaande huid en

een stevige stoppelbaard. Hun zwarte kleding zag er vies en versleten uit en hun smerige voeten staken in afgetrapte sandalen die misschien wel meer kilometers hadden afgelegd dan de gemiddelde soldatenlaars. Toch was de man op de brits links van hem een opvallend knappe verschijning. Zijn gelaatstrekken waren symmetrisch, zijn wenkbrauwen donker, met hazelnootkleurige ogen eronder, en zijn kin was krachtig. Het lichaam was mager maar toch nog gespierd. De man op het andere bed was robuuster en kleiner, had minder haar en leek zijn neus ooit gebroken te hebben. Graham schatte hen allebei in de veertig, maar hij wist dat het harde leven in de tropen mannen versneld kon verouderen. ‘Goedemiddag, heren’, begon hij vormelijk. ‘Mijn naam is kapitein Graham Marquand. Dit is Burt Clayland, van de

Amerikaanse ambassade in Bangkok. Welkom in Thailand. Met wie hebben wij het genoegen?’ Zijn woorden klonken hem zelf oubollig in de oren, maar het was zaak de twee mannen op hun gemak te stellen. Het was beter dat ze aanvankelijk dachten met een stel bureaucratische sukkels te maken te hebben dan met geslepen velda-

genten van de CIA. De rechtse kwam met moeite van zijn brits overeind. Blijkbaar had hij last van zijn linkerbeen. Toch ging hij in de houding staan en gaf Graham een eeltig aanvoelende hand. ‘Sergeant Andrew Branninck, sir, derde divisie mariniers.’ De linkse volgde. ‘Ik heb geen legerrang, kapitein. Mijn naam is Sean Leslie Flynn. Ik ben freelance oorlogsverslaggever.’ Zowel de naam van de reporter als het nummer van het legeronderdeel dat de mannen noemden maakte dat bij

Graham zijn nekharen overeind kwamen. De derde divisie was tien jaar geleden uit Zuid-Vietnam vertrokken, met achterlating van de nodige doden en vermisten. De eerste aanwijzing dat Curtiz’ angst bewaarheid zou worden. ‘De derde divisie is hier al jaren niet meer gestationeerd, sarge.’ De man knikte en deed daarbij zijn lippen iets van elkaar, genoeg voor Graham om te zien dat hij enkele voortanden miste. ‘Wij zijn hier dan ook jaren geleden achtergebleven, sir.’ ‘Tijdens welke actie ben je vermist geraakt, sarge?’ ‘Operatie Buffalo, sir’, antwoordde Branninck prompt. ‘Februari 1967, in de buurt van Con Tien, in de DMZ.’ Grahams gedachten gingen automatisch terug naar die periode van de Vietnamoorlog. Februari was kort vóórdat zijn broer Paul in Zuid-Vietnam was aangekomen en gevangengenomen in de centrale hooglanden. Maar Paul was twee jaar later bevrijd tijdens Operatie Freeborn, terwijl deze kerels er toen net een zesde van hun gevangenschap op hadden zitten. ‘Dan is het dus toch waar’, hoorde hij Clayland naast zich opmerken.

Nijntje en de wilde dieren Dick Bruna, Nijntje en de wilde dieren, Uitgeverij Mercis, ISBN 978 90 564 7514 7 (€ 11,50)

Nijntje en de wilde dieren is Boekstart Babyboekje van het Jaar. Ouders, medewerkers van kinderopvang en bibliothecarissen hebben gestemd op hun favoriete babyboekje. Uit 1600 stemmen is Nijntje en de wilde dieren als winnaar uit de bus gekomen. De jury is blij met deze publiekskeuze omdat een klassieker als Nijntje velen aanspreekt; jonge kinderen én hun ouders en grootouders. Dit stoffen boek toont over drie dubbele pagina’s herkenbare wilde dieren tegen een felgekleurde achtergrond. Uit het midden popt een met zacht materiaal gevuld dier op. Het boekje leent zich goed om samen lekker woeste (dieren)geluiden bij te maken en om de dieren te leren benoemen.

a dv e rt e nt i e

juni

2013•

young adult

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

interview

uitgelicht

Niemand de deur uit! Thuisblijven saai? Natuurlijk niet! In dit boek vind je 212 tips om de zes vakantieweken in eigen huis beter te maken dan welke costa ook.

Maak ansichtkaarten voor je vrienden die vrijwillig dagenlang in een te kleine auto naar een verregende camping zijn gereden: ‘Groeten uit Bad Meingarten’, . Leer Tribal Body Painten. Doe je voordeel met insectenrecepten. Maak je eigen souvenirs. Verzin een creatief einde op een cartoon. En natuurlijk ontbreekt de klassieker, de

ouderwetse kleurplaat, ook niet. Ook in lange druilerige regendagen is voorzien – want ook al is het zomer, we wonen wel in Nederland. Een toneelstuk ‘De Moord op de Trans Siberië Express’ zorgt voor minstens een paar uur plezier. Verdeel de rollen of speel ze allemaal zelf, met rekwisieten voor de verschillende personages. Is de baron voor de trein gevallen, of geduwd? De oplossing geeft zichzelf niet zomaar prijs, maar toch is er maar één oplossing denkbaar. Want het lijkt zo leuk, vakantie, maar voedselvergiftiging, tolwegen, vreemd

geld en een onverstaanbare taal zijn maar vier van de keerzijdes. Je kunt immers ook een bus chips leegeten en er een tolbusje van maken. Laat iedereen die je woning binnenkomt, er geld in doen en ga van de opbrengst uit eten. En als je een onverstaanbare plaatsnaam zoals Mirflop verzint en oude foto’s van vieze eetkraampjes uploadt, kom je al dicht in de buurt van de echte vakantie. Mocht je toch je huis willen verlaten, ga eens naar een bejaardentehuis. Veel ouderen gaan niet meer op vakantie en kunnen wel wat aanspraak gebruiken.

Vorm je woonkamer om tot een nudistenparadijs. Of wordt een onuitstaanbare dictator van het land dat je eigen huis is. Verleg de grenzen deze zomer. Thuis.

Jeroen De Leijer, Niemand de deur uit!, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 6864 7 (€ 15,00)

bespreking

Magische boswezens in het woud Wat doe je wanneer je zus van de ene op de andere dag verdwijnt? En jij en je ouders daarna in een oude caravan vlakbij een magisch woud moeten gaan wonen? Door Sanne Wolters Het leven van Emma staat op z’n kop. Haar ouders hebben al hun geld geinvesteerd in de zoektocht naar haar zus. Hun nieuwe onderkomen, een oude caravan, staat in een magisch woud vol gevaarlijke wezens, ook wel crags genoemd. Alsof het verhuizen naar een afgelegen plek nog niet genoeg was. Emma vindt het maar niets. Toch is ze razend benieuwd naar de crags die in het bos rondlopen. Van haar moe-

der mag ze geen stap in het woud zetten. Zelfs de buurman en buurvrouw blijken een crag te zijn. Emma weet zichzelf te redden tussen deze magische wezens via de site CragWiki.org, vol informatie over de verschillende schepsels in het bos. Lezers van Klauwhand weten er tot dusver ook weinig over en leren met Emma meer over de gevaarlijke wezens. De volledige beschrijving van de monsters maakt het verhaal nog levendiger en Emma krijgt meer begrip van haar buurman. Hij blijkt een coatl te zijn: een crag die van boven mens is en van onder slang. Het gekke kleine buurvrouwtje blijkt een feeks te zijn. Volgens CragWiki kun je feeksen herkennen aan hun dubbele rij haaientanden, waarmee ze kinderen eten. Gelukkig loop je gemiddeld duizend keer meer kans om onder een auto te komen dan om opgegeten te

worden door een feeks (CragWiki.org). Leuk en spannend hoor, al die crags… Emma hoopt nog steeds dat haar ouders ineens ‘Verrassing!’ roepen en zeggen dat het allemaal een grote grap was. Maar dan leert ze de kat Jack kennen: een vreemde, onverzorgde kat die met mensen kan praten. Emma weet niet of ze nu medelijden moet hebben met deze smoezelige kat. Wanneer haar vader voor de zoveelste keer terugkomt van een mislukte poging zijn dochter te vinden, wil Emma niets liever dan zelf in actie komen. Jack wil Emma graag helpen, op één voorwaarde: dat ze hem elke dag eten brengt. In het geheim sluiten de twee een pact. Met een beetje kattenmagie kan Jack Emma helpen haar zus terug te vinden. Emma weet niets van kattenmagie en heeft ook geen idee hoe ze dit moet

gebruiken. Zal het haar helpen Helena op te sporen? Hiervoor zal ze wel het gevaarlijke woud in moeten. Emma raakt verwikkeld in een spannend avontuur. Waarom wil kat Jack haar nu zo graag helpen en wat wil hij er voor terug? Klauwhand van het schrijverskoppel Mike en Rachel Grinti verbaast iedere lezer met de magische en sprookjesachtige wezens en gebeurtenissen. Vanaf het begin wil je weten hoe het Emma zal vergaan in het gevaarlijke woud vol crags. Mike en Rachel

Grinti, Klauwhand, UItgeverij Chickenhouse, ISBN 978 90 443 3881 2 (€12,95)

boekfragment

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • j u n i

2013

Robijnrood Kerstin Gier, Robijnrood, Blossom Books, ISBN 978 90 206 7903 8 (€ 14,95)

Robijnrood is het eerste deel van de Edelsteentrilogie. Gwen springt per ongeluk naar het verleden– terwijl iedereen altijd dacht dat het haar (vreselijk arrogante) nichtje Charlotte zou zijn. Gwen moet wennen aan een totaal nieuw leven: in een wereld van tijdreizen, prachtige kostuums, een geheim genootschap, een machtige graaf en vooral ook… de knappe Gideon. En dan is dwars door alle eeuwen heen verliefd worden niet zo handig. Toen alles weer helder werd, zag ik een oldtimer de hoek om rijden. Ik knielde op de stoep en beefde van schrik. Er klopte iets niet aan deze straat. Hij zag er anders uit dan anders. Alles was in de afgelopen seconde veranderd. Het was gestopt met regenen en in plaats daarvan woei er een ijzig koude wind, en het was veel donkerder dan eerst, bijna nacht. De magnolia droeg geen bloesems en ook geen bladeren. Ik wist niet eens zeker of het wel een magnolia was. De punten van het hek om de boom heen waren goud geschilderd. Ik had durven zweren dat die gisteren nog zwart geweest waren. Alweer kwam er een oldtimer de hoek

om. Een vreemd gevaarte met hoge wielen en glanzende spaken. Ik keek de stoep langs; de plassen waren verdwenen. En de verkeersborden. Het plaveisel was scheef en hobbelig en de straatlantaarns zagen er anders uit; hun geelachtige lichtschijnsel kwam nauwelijks verder dan tot aan het volgende portiek. Diep van binnen groeide een akelig voorgevoel, maar ik was nog niet zover dat ik die gedachte kon toelaten. En dus dwong ik mezelf eerst maar eens diep adem te halen. Daarna keek ik nog een keer om me heen, deze keer wat aandachtiger. Oké, om precies te zijn waren er niet eens zo veel dingen anders. De meeste huizen zagen er eigenlijk net zo uit als altijd. En toch… het theewinkeltje waar mam altijd die lekkere Prince of Wales-koekjes

kocht was verdwenen, en het hoekhuis daar verderop, met die enorme zuilen ervoor, had ik nooit eerder gezien. Een man met een hoed en een zwarte jas nam me in het voorbijgaan enigszins geërgerd op, maar hij maakte geen aanstalten om me aan te spreken of me zelfs overeind te helpen. Ik stond op en klopte het vuil van mijn knieën. Het akelige voorgevoel dat ik had, werd langzaam maar zeker een verschrikkelijke zekerheid. Wie wilde ik hier voor de gek houden? Ik was echt niet terechtgekomen in een oldtimerrally, en de magnolia had ook niet plotseling al zijn bladeren laten vallen. En hoewel ik er alles voor over zou hebben gehad om Nicole Kidman plotseling de hoek om te zien lopen, was dit helaas ook niet het decor van een Henry James-verfilming.

Ik wist precies wat er gebeurd was. Ik wist het gewoon. En ik wist ook dat er ergens een vergissing in het spel moest zijn. Ik was in een andere tijd terechtgekomen. Niet Charlotte. Ik. Iemand had een grote fout gemaakt. Onmiddellijk begonnen mijn tanden te klapperen. Niet alleen van opwinding, maar ook van de kou. Het was bitter koud. ‘Ik zou weten wat ik moest doen.’ Charlottes woorden klonken weer in mijn oren. Natuurlijk, Charlotte zou weten wat ze moest doen. Maar mij had niemand ooit iets verteld.

Reis door de tijd 5 Geronimo Stilton, Uitgeverij De Wakkere Muis, ISBN 978 90 8592 215 5 (7 24,95)

De natuur op Muizeneiland verkeerde in groot gevaar! Gelukkig had professor Volt een oplossing bedacht, maar daarvoor had hij wel een voorwerp nodig uit lang vervlogen tijden: de ring van koning Salomo. Hiervoor moesten we op reis, in de nieuwe tijdmachine van professor Volt: de Camouflex. De reis leek oneindig lang te duren maar opeens zagen we een enorme witte lichtflits: we waren er! Gi-ga-geitenkaas, wat een nachtmerrie: mijn maag zat in mijn keel Slik! Blup! en ik zag groen als een komkommer! Tja, ik had net ontdekt dat er zoiets bestaat als … Weet je niet wat dat is? Ik hoop voor je dat je daar ook nooit achter zult komen! Erger nog dan wagenziekte of vervelender dan

zeeziekte, pijnlijker dan kiespijn en ziekmakender dan buikpijn! Kortom, geloof me, ik was ziek: tijdreisziekte is erger dan erg en dan nog veel erger! Waggelend door de tijdreisziekte, probeerde ik me groot te houden. Ik dacht nog: gelukkig zijn we zo weer thuis, want onze opdracht was toch

simpel?

We hoefden alleen maar koning Salomo te vinden en hem zijn kostbare ring te leen te vragen, naar Rokford terug te gaan en uiteindelijk de ring weer terug dus, zeker in te sturen. Een vergelijking met onze vorige reizen. Maar ik had het mis, en Ik ging aan dek om een kijkje buiten te nemen, en kwam er onmiddellijk achter dat er iets niet in de haak was. We lagen aan de wal van een grote rivier, met aan beide kanten hoge huizen. Eén ding was zeker: waar we ook waren beland, dit was niet de tijd van koning Salomo! Maar … waar waren we dan wel?

makkie

hoe!

juni

2013•

jeugd

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

uitgelicht

interview

Koen Kampioen viert verjaardag Koen heeft een mooie verrassing voor zijn vrienden. Maar wat hebben zijn vrienden allemaal voor Koen bedacht? Het wordt in elk geval een verjaardag om nooit te vergeten.

Maar wie zijn de teamleden van Koen eigenlijk? We stellen ze even aan je voor: Renske is een serieus meisje. Ze kan heel goed voetballen. Net als Koen heeft zij een voetbalkamer. Ze heeft sportieve ouders: haar moeder is hocyekster en sportarts, haar vader is een bekende exprofvoetballer. Van hem heeft zij haar talent geerfd. Maar Renske’s ouders zijn gescheiden. Tarkan is altijd vrolijk. Hij haalt voortdurend grappen uit en speelt spelletjes met zijn teamleden. Hij wil geld verdienen

met voetbal maar weet niet of hij voetballer wil blijven of coach wil worden. Hij droomt zo vaak over zijn toekomst dat hij soms vergeet dat hij aan een wedstrijd bezig is. Gijs is de keeper van het elftal. Hij moest op voetbal en is eigenlijk een beetje lui, daarom is hij maar doelman geworden. Hij eet graag snoep maar zijn moeder is een gezondheidsfreak. Hij vindt haar peultjes en rijst maar vies. Als zijn moeder

nieuwe titels THNBW (Toen het nog bizarder werd)

Samantha krijgt de roze plastic bol van haar beste vriendin Erin. Ze is in de wolken! Hiermee kan ze acht wensen in vervulling laten gaan. Samantha wil een beroemd actrice worden, dus die wensen komen als geroepen! Helaas heeft ze aan Erin beloofd om met die wensen het slechte huwelijk van haar ouders te redden. Ze probeert de wensen te combineren door voor haarzelf een belangrijke producer uit Hollywood te wensen en voor haar moeder een date. Die blijkt helaas niet haar vader te zijn, maar een oude jeugdvlam. En de producer blijkt een onbekende, beginnende student van de toneelacademie te zijn. Samantha heeft nog maar een paar wensen over…

Reis door de tijd 5

Professor Volt moet de natuur op Muizeneiland redden. Hij heeft een geniale oplossing gevonden, maar daarvoor moet iemand hem een voorwerp brengen uit lang vervlogen tijden: de ring van Koning Salomo. Deze ring beschikt namelijk over een speciale kracht waarmee harmonie en evenwicht kunnen worden hersteld. Geronimo en zijn familie ondernemen een gewaagde en bloedstollend spannende reis door de tijd. Door een reeks fouten belanden ze eerst plots in de tijd van Napoleon, daarna ineens in die van de Vikingen, en vervolgens belanden ze bij de oude Grieken. Gi-ga-geitenkaas, wat een muizenissig avontuur! Gaat het ze lukken om de ring heelhuids bij professor Volt te brengen?

Risa Green, Toen het nog bizarder werd,

Geronimo Stilton, Reis door de tijd 5,

Uitgeverij Blossom Books,

Uitgeverij De Wakkere Muis,

ISBN 978 90 206 4953 6 (€ 14,95)

ISBN 978 90 859 2215 5 (€ 24,95)

Naked

Arabesk. Avonturen van een ridderpaard

Londen, 1976: een zomer vol chaos, punk en liefde en een jongen die Billy the Kid heet. Het was zo’n grootse zomer. Hitte en geweld, liefde en haat, hemel en hel. Toen ontmoette ik William Boney, een jongen uit Belfast die bekend stond als Billy the Kid. Ik heb zijn verhalen lang geheim gehouden, maar de tijden zijn veranderd en ik moet nu de waarheid vertellen. Ik moet echter beginnen bij Curtis Ray. De hippe, coole, rebelse Curtis Ray. Zonder hem zou er geen verhaal zijn om te vertellen. Het is het verhaal van onze band, een verhaal over leven en dood en alles er tussenin.

Het leven in de middeleeuwen is hard. Ella kan je er alles over vertellen. Haar werk als dienstmaagd bij de vervelende ridder Rochus van Quinkenslag is zwaar. Ze zou maar wat graag bij een echt riddertoernooi willen zijn, maar meisjes mogen niet bij dat soort evenementen zijn – denkt Ella. Maar het eigenwijze en intelligente paard Arabesk heeft heel andere ideeën. Voor Ella het weet, is ze op zo’n toernooi. Sterker nog, ze is een van de deelneemsters. Zal ze erin slagen om de schildknaap van de gemene vorst Radbout Kneusneus van Duistergrim te verslaan? En wie is die jongen in het monnikshabijt, die haar helpt?

Knister, Arabesk. Avonturen van een

Kevin Brooks, Naked, Uitgeverij De

ridderpaard, Uitgeverij Kluitman,

Harmonie, ISBN 978 90 761 6855 5 (€ 17,90)

ISBN 978 90 206 7483 5 (€ 12,95)

het niet ziet, eet hij stiekem friet en kroketten! Aukje kan zich slecht concentreren, want ze heeft ADHD. Ze speelt op het middenveld en kan daar al haar energie kwijt. Ze vertelt direct wat ze op haar lever heeft en ze is het liefst altijd met alles tegelijk bezig. Ze is nieuwsgierig en bemoeit zich met iedereen, maar ze is ook erg grappig. Niels is de beste vriend van Koen. Hij is

de scorende spits. Net als meer teamgenoten wil hij profvoetballer worden. Maar Niels is niet zo goed als zijn beste vriend. Zijn ouders zijn vaak weg omdat Niels een gehandicapt zusje heeft. Daarom zijn ze vaak niet bij zijn wedstrijden aanwezig. Maar zijn vriendschap met Koen maakt veel goed. Fred Diks, Koen Kampioen, Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 90 206 4861 4 (€ 7,50)

adve rte n ti e

Hoera! nijntje en de wilde dieren is Boekstart Babyboekje van het Jaar 2013

nijntje boeken zijn overal verkrijgbaar

www.nijntje.nl Illustrations Dick Bruna © copyright Mercis bv, 1953-2013

NON-FICTIE

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • j u n i

2013

recensie

Genezen van een fobie Het is van alle tijden: bekende en succesvolle artiesten, kunstenaars of sporters lijden niet zelden aan psychische klachten, die hun levensgeluk ernstig ondermijnen. Vaak inspireert ze dit tegelijkertijd in hun werk, als het tenminste om schrijvers en kunstenaars gaat.

Door Bram Bakker Een veelgehoorde verklaring voor het succes van de bestseller Gijp (waarin journalist Michel van Egmond het leven van voetbalheld René van der Gijp beschrijft) is de ingrijpende crisis waar de hoofdpersoon aan ten deel valt. Het maakt van Van der Gijp ineens een gewoon mens, veel begrijpelijker en beter invoelbaar dan de geslaagde en jolige voetbalanalist die hij ook is. Ingmar Heytze is een dichter die onder kenners een uitstekende reputatie geniet. Maar bijna even bekend is hij door zijn reisfobie (zelf spreekt hij over ‘reiswee’), die hem gedurende vele jaren kluisterde aan zijn woonplaats Utrecht en een niet al te grote cirkel daaromheen. In 2005 schreef hij er een prachtig klein boekje over, Scooterdagboek. En nu ineens is er Reisoefeningen, met als ondertitel ‘Genezen van een fobie’. In het leven van Heytze is een hoop veranderd sinds 2005, toen hij nog volop last had van zijn paniekstoornis met agorafobie, zoals het in formele psychiatrische terminologie heet. In Reisoefeningen is te lezen wat. De eerste helft van het boek is het Scooterdagboek, de tweede helft gaat over de genezing. Waar het in Gijp een beetje raden blijft naar de precieze diagnose en de toegepaste behandeling, deelt Ingmar Heytze werkelijk al zijn klachten met ons, en alles wat hij er tegen onderneemt. We mogen zelfs weten dat hij het op een

Linelle Deunk

gegeven moment letterlijk in zijn broek doet, op een voor hem zeer angstig moment. Dat is om te beginnen enorm troostrijk voor mensen die ook kampen met hevige angstklachten. Maar dit boek biedt meer dan steun aan lotgenoten. De beste wapens van Heytze zijn een uitstekende schrijfstijl en een groot gevoel voor humor. Het boek staat vol met prachtige zinnen die voor veel mensen met angstklachten de perfecte weergave

Ingmar Heytze, zullen vormen van hun kwaal. Doordat de auteur zichzelf consequent met een korreltje zout neemt, wordt het echter nergens een tranentrekker of vermoeiend zelfbeklag. Reisoefeningen is uitmuntende voorlichting over het hebben van angstklachten. Het is zeer informatief en daarmee een aanrader voor iedereen die hier ook mee kampt, of iemand in zijn omgeving heeft waarbij dit speelt. Voor

iedere Nederlander dus eigenlijk, want angststoornissen vormen de meest voorkomende categorie psychiatrische stoornissen. Ingmar Heytze,

Reisoefeningen, Podium, ISBN 978 90 575 9564 6 (€ 16,50)

gebundeld

De meest alledaagse bijzondere mensen Frits Abrahams schrijft dagelijks voor NRC Handelsblad. Het zijn columns, zijn stukken – al betekent dat niet dat hij de typische schreeuwende, pretentieuze toon heeft die columnisten vaak worden toegedicht.

Abrahams’ columns hebben veel weg van Carmiggelt: persoonlijk, uit het leven gegrepen, vol eigen anekdotes, ironisch, klein, minzaam. Met zijn waarnemend narratief wekt Abrahams de meest alledaagse mensen in hun meest alledaagse hoedanigheid tot leven. Dat ze niet bijzonder zijn, maakt ze juist zo bijzonder. ‘De oude vrouw aarzelde aan de voet van een korte brug over de Prinsengracht. Zou ze het erop wagen? Zuchtend stond ze over het stuur van haar rollator gekromd, een verfrommelde, grijze spin die zich bedreigd voelde in het volle daglicht.’ Toch komt Abrahams soms vinnig uit de hoek. Zo beschrijft hij het vertrek van Job Cohen als PvdA-fractievoorzitter via het botte gedram van ‘journalist’ Rutger

Castricum. ‘Val dood, klootzakken’, is Cohens gedachte volgens Abrahams geweest tijdens zijn persconferentie en daarna laat hij Castricum bungelen, verontwaardigd pruttelen en tot drie, vier keer toe tevergeefs een vraag herhalen – de ultieme kleinering van een puberale interviewer. Het drama is een zeldzaamheid bij Abrahams. Maar als hij schrijft over zijn bezoek aan het Vughtse meer de IJzeren Man, het voormalige Kamp Vught en de fusilladeplaats aldaar, valt hem de tegenstelling tot de cynisch vrolijke natuur en de beladenheid van de locatie op. ‘Ik kijk telkens het pad af waarover ze gekomen zijn, geduwd misschien wel, voor ze hier werden geëxecuteerd. Vierhonderd verschrikkelijke meters met de dood voor ogen. En om je heen die lachende, uitbundige natuur die doet alsof er niets aan de hand is, alsof het leven één grote vakantie bij de IJzeren Man is.’ Het belangrijkste in het leven zijn de

dingen waar je geen controle op hebt, die per ongeluk gebeuren. Al heb je de illusie dat je je leven op orde hebt, het vervliegt zonder dat je er echt grip op krijgt. Maakt dat Abrahams fatalistisch? Nee! Dat gebrek aan controle levert prachtige momenten op. Abrahams concentreert zich op de kleine incidenten, de prachtige muziek die je zomaar leert kennen, woorden en gedachten die onaangekondigd je hoofd binnendringen en je leven verrijken. Frits Abrahams is een optimist die in het gebrek aan controle en invloed een schatkamer aan mooie ervaringen ontdekt. Al is het maar een in gedachten verzonken medereiziger in de trein, die hij observeert terwijl Abrahams’ vrouw zijn schoenen schoonmaakt. Al in de eerste column loopt Abrahams eenzaam langs een gracht. Een vrouwenstem roept hem toe: ‘Wat loop jij snel, zeg!’ Hij probeert zich tevergeefs te herinneren wie ze is. De vrouw blijkt spontaan mannen uit te nodigen voor

een goed gesprek in het café. Haar poging mislukt bij de verbaasde Abrahams, maar vermakelijk vindt hij het zeker. Ook in de grotere gebeurtenissen herkent de columnist de schoonheid van het kleine gebaar. Hij schrijft over de uitvaart van Harry Mulisch. Zijn dochters Frieda en Anna spreken de genodigden toe over de manier waarop zij zich hun vader herinneren. Ook Abrahams heeft twee dochters en vraagt zich af wat hij nooit zal weten: hoe denken zij écht over mij? Hoe zal hun toespraak zijn op mijn eigen uitvaart?

Frits Abrahams, Alles loopt altijd anders, Uitgeverij Van Oorschot, ISBN 978 90 282 5099 4 (€ 16,00)

juni

2013•

NON-FICTIE

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

bespreking

Vooruit Gent: 100 jaar hoezee! Op 1 mei werd het Gentse kunstencentrum Vooruit 100 jaar oud. Naar aanleiding van die verjaardag is er een tentoonstelling, tv-reeks en een boek. De turf Vooruit 1913-2013 vertelt de geschiedenis van een socialistisch feestlokaal, geïllustreerd met honderden afbeeldingen. Waar nu menig jongere uit de bol gaat, werd wel degelijk geschiedenis geschreven. Door Wendy Claes Aan het begin van de 21e eeuw bouwde de socialistische coöperatieve Vooruit een heel netwerk uit van onder meer scholen, klinieken, bakkers, apothekers en volkshuizen voor fabrieksarbeiders die lid waren. Een feestlokaal was revolutionair: uniek in Vlaanderen. Zijn prestige straalde uit tot ver buiten de landsgrenzen. Vooral ouderen maakten gebruik van het feestzalencomplex. Bovendien huisvestte het een bibliotheek met verboden boeken voor katholieken, een turnzaal en een repetitielokaal van de harmonie. In de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw bezet door Duitse troepen, die er een varkensstal en bordeel van maak-

recensie

ten. Eens de Nazi’s het verlieten, namen Canadese troepen er hun intrek. Zo geraakte het gebouw in verval en mede door de opkomst van de televisie en auto dreigde verloedering. Men maakte dan ook plannen om het met de grond gelijk te maken, tot een jonge garde de handen in elkaar sloeg om het feestlokaal in eer te herstellen. Sinds de wederopbouw trekt Vooruit vooral een jong publiek aan. Talloze legendarische concerten vonden er plaats. Onder andere Nirvana, Kraftwerk, Red Hot Chili Peppers, en Daft Punk hebben er voor hun grote doorbraak opgetreden. Vooruit biedt nu podium aan diverse kunstdisciplines zoals dans, theater, muziek en literatuur, maar ook fuiven en debatten. Cultuurhistorica Liesbet Nys van Universiteit Gent deed onderzoek naar de geschiedenis van Vooruit. Meer dan de resultaten van haar onderzoek schetst het de tijdsgeest van een eeuw geleden alsook de evolutie tot vandaag, aangevuld met honderden foto’s van toen en nu. ‘Vooruit 1913-2013’ is een vlot leesbaar en rijk geïllustreerd boek, dat een must is voor Gentenaars, geschiedenis- en cultuurliefhebbers. Liesbet Nys, Vooruit 1913-2013, Uitgeverij Hannibal, ISBN 978 94 913 7648 1 (€ 39,95)

nieuwe titels De fiets van Lautrec

Kunstenaar Henri de Toulouse-Lautrec ontwierp in 1896, de beginjaren van de wielrennerij, een affiche voor een fietsenmerk. De mooie poster moet van de opdrachtgever opnieuw. Wat zit er achter de afbeelding, waarop de ‘wonderdokter’ Choppy te zien is? En hoe kan het dat die twee jonge coureurs heeft laten overlijden?

Wensmoeder

Nanda Broer wilde niets liever dan moeder worden. Maar de werkelijkheid reageerde wrang op haar droom: liefst viermaal kreeg ze een miskraam. De laatste keer kwam ook haar eigen leven in gevaar. Nanda Broer zat in zak en as, tot een vriendin haar hulp aanbood. Wat als zíj nou eens Nanda’s kind zou dragen…?

Jan Boesman, De fiets van Lautrec,

Nanda Broer, Wensmoeder, Uitgeverij

Uitgeverij Atlas Contact, ISBN 978 90 450 2358

Xander, ISBN 978 94 016 0066 8 (€ 17,95)

8 (€ 19,95)

Prins Frederik der Nederlanden

De echte Chinese keuken thuis

Hij was de tweede zoon van koning Willem I en zat geen dag op de troon. Maar Prins Frederik vervulde een belangrijke rol in de begintijd van de Nederlandse monarchie. Hij hielp bij de inburgering van het koningshuis in Nederland, was getuige van de grote transities en troonswisselingen en was de beste bruggenbouwer van zijn tijd.

Fuchsia Dunlop was de eerste westerling die werd toegelaten aan de Sichuan Higher Institute of Cuisine in China. Niet alleen kookt hij Chinese gerechten als de beste, ook schrijft hij er hongeropwekkend goed over. Dunlop laat de keuken van zuidChina tot leven komen. Eet vlees en vis met mate en laat groenten de hoofdrol spelen!

der Nederlanden, Uitgeverij Vantilt,

keuken thuis, Uitgeverij Karakter,

ISBN 978 94 600 4122 8 (€ 24,95)

ISBN 978 90 452 0040 8 (€ 24,95)

Anton van de Sande, Prins Frederik

Fuchsia Dunlop, De echte Chinese

Liever de foto

Ralph Gibson begon in 1961 met het maken van zijn foto’s. De vluchtigheid van een moment, een houding of blik van zijn vriendinnen, wilde hij zo goed mogelijk vastleggen.

Dat ging lange tijd zo door, tot hij in de jaren ’80 een meer kunstzinnige benadering van vrouwelijk naakt ging zoeken. Zijn foto’s werden daarna minder spontaan en beter doordacht. Gibson wist de toegankelijkheid van zijn oudere foto’s veelal te behouden en gaf ze een artistieke dimensie. Sindsdien denkt hij na over de diagonaal als de belangrijkste lijn in zijn foto’s, en over de dialoog tussen verschillende delen van de foto. ‘Het eerste dat gebeurt als een meisje zich in een van mijn ateliers uitkleedt, is dat ik nieuwsgierig ben haar te zien. In die eerste glimp van vrouwelijk naakt voel ik een vonk die zo’n vijftien tellen aanhoudt. Maar daarna is het werk – plezierig werk, maar niettemin werk. Ik wil de foto. Ik wil niet het meisje, ik wil de foto.’ Veel portretten en foto’s tonen vrouwenlichamen bijna als standbeelden. Niet toevallig bevat Nude ook een aantal foto’s van gebeeldhouwde vrouwen. De

kunstfoto van vrouwelijk naakt heeft, behalve met sensualiteit, veel te maken met vormen, lijnen en compositie. Toch moeten de foto’s er niet geposeerd uitzien, vindt Gibson. ‘Je zult bij mij nooit een witte achtergrond zien. Je kunt een kamer zien, een verfrommelde kussen of een stoel met een shirt erin. Het idee van die foto’s is dat je impliceert dat er niet is geposeerd voor de camera.’ Gibson wil ‘het universele verhaal’ vertellen – dé reden achter het feit dat hij allerlei lichaamsdelen fotografeert – borsten, billen, handen, schouders, benen – maar geen gezichten. Die maken zijn foto’s te specifiek, vindt hij. Hetzelfde geldt voor voeten en oren, die teveel vormen en groottes en lijnen bevatten – en daarmee ook te specifiek zijn.

Eric Fischl, Ralph Gibson, Nude, Uitgeverij Taschen, ISBN 978 38 365 2826 9 (€ 49,99)

a dv e rt e nt i es

- NRC HANDELSBLAD

*gegarandeerd meer dan 1200 pagina's leesplezier

Deel 1 uit de nieuwe serie De Zeven Rozen van

De Thea Sisters staan razend spannende avonturen te wachten als ze op onderzoek uitgaan voor de geheime organisatie De Zeven Rozen. Samen met Thea Stilton gaan de vriendinnen naar de sprookjesachtige Wereld van Erin, die alleen van de ondergang gered kan worden door het gestolen goud van de koning terug te vinden.

NU OVERAL TE KOOP!

www.dewakkeremuis.nl

juni

2013•

strips

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

bespreking

De grimmige elementen als seks, geweld, dood en schelden voelen geforceerd aan.

Suske en Wiske en de Misleidende Marketing Dit jaar zou Willy Vandersteen, als hij nog in leven was geweest, 100 jaar zijn geworden. De vanderSteen studio heeft besloten dit te vieren met een speciale albumreeks van Suske en Wiske. Een die afwijkt van de Vlaamse kinderhelden die wij gewend zijn te zien. De studio speculeerde er al langer op een verhaal te maken waarin Suske en Wiske ouder zijn en consequenties ondergaan. Elementen als geweld, seks en dood doen opeens hun intrede in een voorheen onschuldig

concept. Er is een reeks van 6 albums ontstaan waarvan het eerste deel is uitgekomen: Amoras. Niet alleen het album is op een andere manier aangepakt, maar ook de marketing. Het album heeft zijn eigen themesong. Op social media verschenen berichten over de vermissing van Wiske. In steden doken daarover posters op en er kwamen spannende trailers uit. Later zag ik zelfs een bericht over de dood van Wiske.

column

Toen het album in de winkel lag, vloog het er uit. Ook ik was nieuwsgierig en een paar dagen na de release dook ik een stripwinkel in om zelf een exemplaar aan te schaffen. Ik had geluk, ze hadden nog een stapeltje, maar nabestellen was al niet meer mogelijk. Eenmaal thuis aangekomen begon ik meteen te lezen. Toen ik eenmaal klaar was en het verhaal op mij had in laten werken, wilde ik dood zijn, zodat ik mij kon omkeren in mijn graf. Dat is niet omdat de strip ontzettend slecht is, dat is eerder omdat het resultaat verschilt van wat Amoras beweert te zijn. Door de marketing zijn de verwachtingen hoog gelegd, mede dankzij uitspraken op de site als: ‘Amoras is in

vele opzichten meer dan een strip. Het is een passieproject van velen en maakt koppelingen naar meer en andere zintuiglijke belevingen.’ Als je de lat zo hoog legt, kan er enkel teleurstelling vloeien uit het product dat je maakt. Maar ook zonder deze te hoog geschapen verwachtingen zou het album niet goed zijn. De grimmige elementen als seks, geweld, dood en schelden voelen geforceerd aan. De verhaallijn loopt niet vloeiend. Het komt over alsof het moet, in plaats van dat het kan. De personages blijven plat. En ook de tekeningen redden het verhaal niet. Van sommige panels heb ik weliswaar genoten, op andere plaatsen vond ik ze middelmatig. Het concept van de volwassen Suske en Wiske vind ik mooi. Laat een klassieker een andere weg inslaan: op die manier kan de stripwereld in beweging komen waar die nu vaak blijft haken aan de oude meesters. Maar dit lijkt haastwerk, zowel het verhaal als het beeld. Ik denk dat de tijd en energie die in de marketing is gestopt, beter in het werk konden worden geïnvesteerd. Er komen nog vijf delen aan. Ik houd mij aanbevolen. Willy

Vandersteen, Suske en Wiske – Amoras, Uitgeverij Su Strips, ISBN 978 90 022 5437 6 (€ 6,95)

uitgelicht

Stripboekenbeurs in Zwolle Deze maand vond de jaarlijkse stripboekenbeurs van Zwolle plaats. Sinds ik gestudeerd heb aan de kunstacademie in Zwolle ben ik ook vaak op deze beurs geweest. Ik heb er zelfs een paar keer achter een stand gestaan en ik heb mij er elke keer stierlijk verveeld. Deze beurs valt voor mij onder de categorie bananendozenbeurs, een term die ik samen met mijn vrienden heb bedacht voor de stripbeurzen die vooral interessant zijn voor verzamelaars. Op deze beurzen zijn rijendik bananendozen vol oude strips te vinden. Over het algemeen is er weinig interesse voor jong en nieuw talent in deze met bananendozen gevulde hallen. Toen ik zag dat er dit jaar weer een Zwolse stripbeurs aan kwam had ik niet veel bedenktijd nodig om te besluiten niet te gaan. ‘Om voor mij uit te staren en niks te doen, kan ik ook

thuis blijven,’ dacht ik bij mezelf, dat is ook precies hoe ik mijn dag toen heb doorgebracht. De dag na de beurs zag ik berichten op facebook. Er waren… leuke en interessante tekenaars geweest: Floor de Goede, Kenny Rubens en Aimée de Jongh. Zij hadden de beurs wel bezocht en de berichten die zij plaatste lieten sporen van plezier en lol zien. Ook studenten van mijn oude opleiding waren lovend over deze stripbeurs. Hoe kon dit? Het was altijd een saaie beurs als ik er was – en nu ik weg bleef opeens interessante mensen die leuke dingen beleven?! Verslagen ging ik zitten op mijn bank en heb ik de rest van de dag in spijt voor mij uitgestaard. Precies zoals al die keren dat ik op de stripbeurs van Zwolle was. Abe Borst

Peter Vos, Metamorfosen, Uitgeverij THOTH, ISBN 978 90 686 8612 8 (€ 39,90)

a dv e rt e nt i es

NU IN DE BOEKHANDEL Steven Derix & Dolf de Groot Bloedbroeders De ondergang van de Rabobankploeg

verschijnt 20 juni

Peter Winnen God of duivel Alles over de duistere wereld van doping in heden en verleden

Ze waren altijd zo voorzichtig geweest. Maar de sponsor voerde de druk op en eiste een eindoverwinning in de Tour – en dat in een tijdperk waarin doping steeds beter kon worden opgespoord. Michael Boogerd, Michael Rasmussen en Thomas Dekker waagden de sprong, terwijl de ploegleiding bewust de andere kant op keek. Derix en De Groot schreven een onthullend verslag over de ondergang van een Nederlandse wielerploeg.

De ‘schone rijder’ is in de wielerwereld een zeldzaamheid, zo weet voormalig professional Peter Winnen al jaren – zelf door schade en schande wijs geworden. De soigneur met zijn eeuwige zalfjes, pleisters, massageolie en… een koffertje met supermiddelen om je weer op te lappen: hemoglobine, amfetaminen, wekaminen, efedrine, anabole steroïden, analeptica, corticosteroïden. Het hoorde simpelweg bij de verzorging na de buitengewoon zware inspanningen van een wielerwedstrijd.

Jan Cleijne Helden van de Tour

Martin Bons De kunst van het dalen Fascinerende zoektocht naar de wetten, de trucs en de geheimen van het dalen

Honderd keer de Tour de France in beeld gebracht Met een scherp oog voor detail en veel gevoel voor dramatiek verbeeldt Cleijne op meeslepende wijze de sportieve en persoonlijke hoogte- en dieptepunten van bekende en onbekende helden uit de geschiedenis van de Tour.

Een literair sportboek over het dalen in de Tour de France. Over angsten. Over toeval. Over de krankzinnigheid. Maar vooral over de schoonheid van het meest onderschatte onderdeel van de wielersport. Een zoektocht naar de andere kant van de berg.

Lex Reurings & Willem Janssen Steenberg De kale berg

Hugo Camps Koers Het leven op de fiets is genadeloos en ontzagwekkend tegelijk. Weinigen kunnen die smarten en grootsheid beter onder woorden brengen dan journalist Hugo Camps; de duistere kanten van de koers maar ook de grootse momenten. En tussen de lijnen proeft u de milde heimwee naar een ongeschonden sport.

Op en over de Mont Ventoux Ook in de honderdste editie van de Tour zal de Mont Ventoux niet ontbreken. Al tien jaar is De kale berg hét boek voor iedereen die ‘de reus van de Provence’ wil beklimmen, met of zonder fiets! Deze tiende druk is geactualiseerd en uitgebreid. Een absolute must voor elke wielerliefhebber!

www.thomasrap.nl

De beste wielerverhalen

www.debezigebij.nl

www.oogenblik.nl

De volgende GRNVLD sociëteit literair staat gepland op zondag 30 juni 2013. Meer informatie via info@boekenkrant.com

juni

2013•

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

Hallo leesclub!

leesclub

De Boekenkrant stelt elke maand een nieuw boek en zijn schrijver/schrijfster aan u voor. Hierbij geven wij ook een stelling en een aantal vragen. Deze zijn om met nog meer gevoel en betrokkenheid van het boek te kunnen genieten. Alleen of samen, in de leesclub! dossier

Het familie portret Is alles geoorloofd in oorlogstijd? Vijftig jaar lang heeft Anna Schlemmer geweigerd te praten over haar leven in Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Anna’s dochter Trudy herinnert zich niet veel: zij was nog maar vier toen zij en haar moeder door een Amerikaanse soldaat werden bevrijd en met hem meegingen naar Minnesota. Maar ze bezit één bewijsstuk uit het verleden: een familieportret waarop zijzelf staat, samen met haar moeder en een nazi-officier. Gedreven door schuldgevoel over wie haar voorouders zouden kunnen zijn, gaat Trudy op onderzoek uit. Ze slaagt erin om eindelijk de dramatische, hartverscheurende waarheid over haar moeders verleden boven tafel te krijgen. Het familieportret is een gepassioneerd maar gedoemd liefdesverhaal en een indringend portret van een moederdochterrelatie, dat de lezer nog lang zal bijblijven. Jenna Blum, Het familieportret, Uitgeverij Boekerij, ISBN 978 90 225 6139 3 (€ 15,00)

Jenna Blum Leesclubvragen

1. Terwijl ze Max verborgen houdt, ‘zou Anna er heel wat voor over hebben om er doorsnee uit te zien, want haar uiterlijk wordt zowel voor haar als voor Max steeds gevaarlijker’. Beschouw jij Anna’s schoonheid als een zegen of als een vloek? Welke rol speelt die bij de bepaling van haar lot? Op welke manier

beïnvloedt dit haar relaties met Max, Gerhard, de obersturmführer en Trudy? 2. Als ze bij Mathilde woont vraagt Anna waarom Mathilde haar leven op het spel zet door de gevangenen van Buchenwald eten te geven ‘terwijl alle anderen zich van de domme houden’. Waarom neemt Mathilde dat risico? Denk je dat Nederlandse vrouwen in vergelijkbare

omstandigheden anders zouden reageren dan Duitse en, zo ja, waarom? 3. Worden Trudy’s problemen met haar moeder alleen veroorzaakt door de geheimen die Anna koestert? Hoe zou hun relatie eruit hebben gezien als het verleden niet tussen hen in was komen te staan? In welke opzichten zijn Anna en Trudy karakteristiek voor moeders en dochters? Welke parallellen kun je trekken tussen hun relatie en die van jou met je eigen moeder? 4. Schaamte is iets waar Trudy al haar hele leven vertrouwd mee is, zowel die van haarzelf als die van Anna. Hoe leert Trudy van Anna wat schaamte is? Vloeit Trudy’s schaamte alleen voort uit haar vermoeden dat ze het kind van een nazi is of heeft haar Duitse afkomst er ook mee te maken? Hoe heeft die schaamte zich in haar volwassen leven gemanifesteerd? 5. Tijdens zijn interview voor het Duitse Project haalt Rainer, zoals hij het noemt, ‘een rotstreek’ met Trudy uit door haar een schriftelijke verklaring voor te lezen over de ervaringen en uiteindelijke deportatie naar Auschwitz van zijn tante, in plaats van zijn eigen verhaal te vertellen. Waarom doet hij dat? Waarom is Rainer zo boos op Trudy? Denk je dat die woede gerechtvaardigd is? 6. Waarom knoopt Trudy een relatie aan met Rainer? Is die relatie gezond? Als Rainer vertrekt naar Florida zegt hij: ‘Ik verdien dit niet... Ik mag niet zo gelukkig zijn.’ Een verklaring waar Trudy het mee eens is. Zou de relatie van Trudy en Rainer gelukkig zijn geweest als die niet door hun oorlogsverleden was aangetast? Zou er überhaupt sprake van zijn geweest?

leesclub Wij zijn benieuwd naar uw mening! De Boekenkrant gaat maandelijks leesclubervaringen over het centrale boek verzamelen en publiceren. Las uw leesclub Het familieportret, of leest u het

boek binnenkort? Vertel ons uw mening over het boek! Gebruik de leesclubvragen direct of als inspiratie. We verzamelen uw reacties en zullen in een van de komende edities van de Boekenkrant een

bloemlezing plaatsen van leesclubervaringen met Het familieportret. Stuur uw reactie voor 31 augustus naar redactie@ boekenkrant.com

groeneveld sociëteit literair Op de drempel van de zomervakantie nodigen we u wederom graag uit voor een Sociëteit Literair in Kasteel Groeneveld! Met de volgende gasten:

Op zondag 30 juni vindt de volgende Sociëteit Literair plaats in Kasteel Groeneveld. Houdt deze middag vrij in uw agenda. Kasteel Groeneveld Groeneveld 2 3744 ML Baarn

Hanneke van Eijken draagt voor uit haar recent verschenen debuut Papieren veulens. Het is een krachtige bundel met optimistische, maar ook beklemmende kanten. We interviewden haar vorige maand voor © Nadine Ancher de Boekenkrant. Van Eijken reist veel en graag, en dat vormt dan ook een belangrijk thema in haar poëzie. ‘De verandering van perspectief die bij reizen hoort, houdt mij scherp. Als ik niet zou mogen reizen, zou

ik heel onrustig worden.’ Shira Keller debuteerde in 2012 met M., dat intussen op de shortlist staat van de Academica Debutantenprijs. M. vertelt het verhaal van kunstenares Leah Rosenberg. Ze moet een zelf© Ruud Pos portret maken maar krijgt het niet voor elkaar. Intussen dringen zich herinneringen op aan haar middelbare schooltijd, toen ze een affaire met een docent had. ‘Zoals veel mensen,’ vertelde Keller ons toen we haar interviewden, ‘heb ik geen antwoorden op levensvragen. Dat frustreert mij. Ik ga daar mee om door te schrijven: dat levert

mij de illusie van een antwoord, de schijn dat alles even klopt.’ De special guest houden we nog even geheim! Houd uw e-mail de komende dagen in de gaten. Ontmoet deze inspirerende gasten, test uw boekenkennis, geniet van poëzie en vergeet niet te eten en te drinken! Wilt u gesigneerde exemplaren van de schrijvers kopen, dat kan. Zorgt u dan alstublieft voor contant geld. De locatie is het stijlvolle doch informele Koetshuis van Kasteel Groeneveld in Baarn. De entree bedraagt tien euro per persoon, daarbij is een drankje inbegrepen. Het programma begint om 14.00 uur. U bent van harte uitgenodigd! Gastvrouw is Sanne Wolters, de presentatie is in handen van hoofdredacteur Roel Weerheijm. Maak uw belangstelling kenbaar via redactie@boekenkrant.com. Via dit e-mailadres kunt u ook reserveren. Tot zondag 30 juni aanstaande!

boekhandel

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • j u n i

2013

Hallo boekhandel!

De Boekenkrant stelt elke maand enkele boekhandelaren aan u voor. Waarschijnlijk kent u ze. Dankzij hen leest u immers de Boekenkrant – en heel veel goede boeken! boekhandels die de boekenkrant verspreiden Alblasserdam

Beilen

Boekhandel de Krekel dekrekel.nl

Boekhandel Het Logboek hetlogboek.org

Boekhandel Feijn feijn.nl

Eerste Bergensche Boekhandel eerstebergenscheboek-handel.nl

Alkmaar

Boekhandel Het Keerpunt boekhandelhetkeerpunt.nl

Boekhandel Van der Meulen’s vandermeulensboekhandel.nl

Bergen NH

Bilthoven

Bilthovense Boekhandel bilthovenseboekhandel.nl Bleiswijk

Alphen a/d Rijn

Boekhandel Muilenburg boekhandelmuilenburg.nl

Amersfoort

Boekhandel Bloemendaal boekhandelbloemendaal.nl

Amstelveen

Boekhandel Elckerlijc elckerlijc.nl

Amsterdam

De Reyghere Boekhandel dereyghere.be

Boekhandel Haasbeek haasbeek-libris.nl De Algemene Boekhandel algemeneboekhandel.nl

Enkhuizen

Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel kantoorboekhandelsmitenco.nl

Helmond

Nieuwegein

De Roij & Boschman Boeken www.deroijboschman.nl

Boekhandel Manschot boekhandelmanschot.nl

Enschede

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl

Boekhandel Roodbeen www.boekhandelroodbeen.nl

Etten-Leur

De Hoevelakense Boekhandel hoevelakenseboekhandel.nl

Exloo

Heusinkveld – Holten meerdaneenboekhandel.nl

De Nijmeegse Kinderboekwinkel lezenisleuk.nl

Franeker

Hoornse Boekhandel hoornseboekhandel.nl

Boekhandel van de Moosdijk moosdijk.com

Boekhandel Wijs boekwijs.nl

Boekhandel het Leesteken www.leesteken.nl

Boekhandel Broekhuis Boekhandelbroekhuis.nl Plantage Etten-Leur plantage-ettenleur.nl

Bloemendaal

Geerts Warenhuis geertswarenhuis.nl

Boxtel

Boekhandel Wever boekhandelwever.nl Groningen

Hoevelaken

Holten

Hoorn

Houten

Nijkerk

Nijmegen

Boekhandel van Kooten boekhandelvankooten.nl

Veenendaal

Veghel

Bek Boeken bekboeken.nl Velp GLD

Roelants [in LUX] roelants.nl Nuenen

Boekhandel Jansen & de Feijter eenpassievoorboeken.nl

Purmerend

Boekhandel Koops koophetbijkoops.nl

Venlo

Venray

Boekhandel Van den Hoorn vandenHoorn@zonnet.nl

Boek- en kantoorvakhandel van den munckhof boekhandelvenray.nl

Boekhandel De Korf boekhandeldekorf.nl

Marjan Houtman Lezen en Schrijven marjanhoutman.nl

Pasman Boek & Hobby pasmanboekenhobby.nl

Bruna Haarlem Bruna.nl

Larense Boekhandel larenseboekhandel.nl

Boekhandel De Boekenwurm deboekenwurm.info

Groenveld Boeken groenveldboeken@planet.nl

Deventer

Boomker Boeken boomker.nl

Boekhandel Cazemier Boekhandelcazemier.nl

Boekhandel Maximus maximushillegersberg.nl

Boekhandel Kramer & Van Doorn kramerenvandoorn.nl

Doorn

Boekhandel Wever boekhandelwever.nl

Boekhandel Lovink boekhandellovink.nl

Boekhandel Scheveningen boekhandelscheveningen.nl

Apeldoorn

The Readshop Doorn Readshop.nl/vestigingen/doorn

Bruna Heemskerk Bruna.nl

Boekhandel Het Keizerrijk hetkeizerrijk.nl

Arnhem

Voster Boek & Kantoor voster.nl

Boekhandel Blokker boekhandelblokker.nl

Deeder Boek- en Kantoorvakhandel deeder.nl

Boekhandel Barth boekhandelbarth.nl

Boekhandel Krings boekhandelkrings.nl

Boekhandel Maas & Waal boekhandelmaasenwaal.nl

Bruna Middenwaard bruna.nl

De Drvkkery de-drvkkery.nl

Boekhandel Van de Ven boekhandelvandeven.nl

Boekhandel Iwema iwema.nl

Boekhandel Marsman marsman.nl

Bij Het Raethuys bijhetraethuys.nl

Boekhandel Mondria boekhandelmondria.nl

Steenwijk’s Boekhuys boekwinkel.com

Boekhandel Den Boer denboer.nl

Plantage Vermeer vermeer.plantage.nl

Boek- en Kantoorboekhandel Lektura lektura.nl

Nimo Boek nimoboek.nl

Boekhandel Libris Utrecht boekhandellibrisutrecht.nl

Boekhandel Venstra www.venstra.nl Helden en Boeven Kinderboeken heldenboeven.nl

De Nieuwe Boekhandel denieuweboekhandel.nl

Brugge

Castricum

Scholte boek-en kantoorboekhandel boekhandelscholte.nl Den Haag

Boekhandel Mulder boekhandelmulder.nl

Boekhandel Van Stockum vanstockum.nl

Boekhandel Barends & Donkersloot boekhandelbend.nl

Boekhandel Praamstra www.boekhandelpraamstra.nl

Amsterdam-Z.O.

Almelo

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl Nawijn & Polak Boekverkopers nawijn-polak.nl De Arnhemse Kinderboekwinkel lezenisleuk.nl Assen

Baarn

Boekhandel Binkhorst binkhorstboekverkopers.nl Dronten

Druten

Emmeloord

Emmen

Boekhandel Wolters boekhandelwolters.nl

Hengelo

Uden

Boekhandel Bert van der Heijden boekhandelbertvanderheijden.nl

Haarlem

Boekhandel Gillissen & Co boekhandelgillissen.nl

Boekhandel H. de Vries Boeken devriesboeken.nl Haren GN

Harlingen

Heemskerk

Heemstede

Heerhugowaard

Heerlen

Heeze

activiteiten bij…

Kerkrade

Boekhandel Leeskunst leeskunst.nl Krimpen aan den IJssel

Laren

Leiden

Lochem

Maassluis

Meppel

Middelburg

Mijdrecht

Monnickendam

Puttershoek

Rotterdam

Scheveningen

Sittard

Zwolle

Waanders Boekverkopers waandersboekverkopers.nl

Steenwijk

Utrecht

Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com

tip van Boekhandelaar

25 juni: Willem Hendrik Gispen neemt afscheid van de Universiteit Utrecht en vertelt over zijn afscheidscollege Het geluk van de ijsvogel. 3 september tot en met 30 oktober: cursus “Ulysses lezen”. Gedurende acht avonden doen vertalers Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes alles uit de doeken over de beroemde, onleesbaar geachte roman van James Joyce.

waar is mijn boekhandel? Kent u een boekhandel die ook op deze pagina thuishoort? Omdat het zo’n mooie winkel is met een prachtige collectie en fantastische medewerkers? Mail de plaats en de naam naar info@boekenkrant.com, o.v.v. ‘waar is mijn boekhandel’.

Zeist

Soest

Zeevonk, Josha Zwaan

11 juni: Schrijfster Danielle Hermans over In Vredesnaam, een thriller over vermoorde vrouwen en wielen met zes spaken. 18 juni: Els Quaegebeur over Bij starbucks heet ik Amy, over haar verblijf in New York en de soms vreemde stadsbewoners.

Zeist

Roosendaal

Karin Aarts-Janssen van Boekhandel van de Moosdijk uit Nuenen kiest de volgende vier boeken.

Activiteiten bij de Bilthovense Boekhandel

Wormerveer

Freya en haar man Herman keren vanuit Nieuw-Zeeland terug naar Nederland. Herman hoopt dat zij, eenmaal terug, de minnaar die ze ontmoette snel vergeet. De relatie loopt stuk en Freya herinnert zich haar jeugd, haar ouders en het jappenkamp waar ze in verbleef. Stukje bij beetje wordt duidelijk waarom het Freya niet lukt het leven te leiden waarvan ze in haar jeugd had gedroomd.

Schroder, Amity Gage

Een aangrijpende roman over een gescheiden vader die in uiterste wanhoop zijn dochter ontvoert. Vanuit de gevangenis blikt hij terug op zijn leven waarin zijn Duitse afkomst, de leugen omtrent zijn identiteit en de relaties met zijn ouders en zijn vrouw centraal staan.

Wat overblijft, Lieneke Dijkzeul

Inspecteur Vegter onderzoekt een moordzaak waarbij de Somalische vrouw van het slachtoffer en hun gehandicapte

zoon een cruciale rol spelen. Vegters privéleven is altijd op de achtergrond aanwezig en maakt dat je voortdurend meeleeft met deze sympathieke inspecteur.

Wonder, R.J.Palacio

Een heel bijzonder boek dat je bijblijft! Twee edities leverbaar: één voor kinderen en één voor volwassenen. Auggie, een jongetje met een ernstige gezichtsafwijking, gaat als tienjarige voor het eerst naar een gewone school. Hij wordt er gepest, maar laat het er niet bij zitten. Uiteindelijk accepteren de anderen hem zoals hij is.

Uw boekhandel op de Boekhandelspagina? Wilt u dat wij speciale aandacht aan uw boekhandel schenken? Dat kan! We zetten maandelijks enkele boekhandels in het zonnetje. Stuur ons op redactie@boekenkrant.com uw evenementen toe, en uw foto’s, en de boeken waar u enthousiast van wordt. Daar worden wij weer enthousiast van.

juni

2013•

WIN EEN BOEK

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

GESPLETEN PERSOONLIJKHEID

nieuwsbrief

Deze schrijver heeft last van een gespleten persoonlijkheid. Welke drie zijn in dit beeld verborgen? Stuur de drie namen voor maandag 1 juli 2013 naar redactie@ boekenkrant.com.

Meld je nu aan voor de digitale Boekenkrant Nieuwsbrief op www.boekenkrant.com.

agenda Den Haag, vanaf 2 juni Tentoonstelling over Het stenen bruidsbed van Harry Mulisch. Letterkundig museum Den Haag. www.letmus.nl Amsterdam, 8 juni Poëzie aan de steiger, nabij De Rode Hoed. Met o.a. Daan Doesborgh, Ester Naomi Perquin en Bernard Wesseling. Presentatie: Isolde Hallensleben. www.slaa.nl Den Haag, vanaf 10 juni 1913: Louis Couperus 50 jaar. Tentoonstelling n.a.v. de hommage van Nederlandse schrijvers en kunstenaars aan Couperus. www.louiscouperus.nl Rotterdam, 11-15 juni Poetry International. Poëziefestival met lezingen, voordrachten en interviews met dichters uit alle windstreken. Rotterdamse Schouwburg. www.poetryinternationalweb.net Dronten, 14-16 juni Buitenkunst, multidisciplinair kunstfestival. Tal van exposities, voordrachten en workshops. Buitenkunst Randmeer. www. buitenkustrandmeer.nl Den Haag, 15 juni BorderKitchen met Nathan Filer. Interview (Engelstalig) met de dichter en schrijver van De schok van de val. Theater aan het Spui. www.theateraanhetspui.nl De Steeg, 16 juni Voordracht uit het werk van Louis Couperus en rondleiding door het Gelderse dorp dat Couperus vaak bezocht en beschreef. www.riqq-rheden.nl Amsterdam, 16 juni Première van het toneelstuk De meeuw, een toneelstuk van de vermaarde Russische schrijver Tsjechov. Stadsschouwburg. www.stadssbouwburgamsterdam.nl Utrecht, 17 juni Daniëlle Hermans leidt u rond over de tentoonstelling ‘In Vredesnaam’ en ze leest voor uit haar eigen gelijknamige roman. Centraal Museum. www.centraalmuseum.nl Groningen, 20-23 juni Festival van de Geest, over de grens tussen schrijverschap en gekte. Centraal staan Jan Arends en Belcampo De Nieuwe Kerk. www. festivalvandegeest.nl Groningen, 21 juni Poëzieavond ‘Vers van het land’. Met o.a. Meindert Talma, Nyk de Vries en stadsdichter van Groningen Joost Oomen. De Wiershoeck. www.wiershoeck.nl Utrecht, 22 juni Vorlesebühne, De Lange Nacht van het Kort Vreemd Proza. Met o.v.a. A. L. Snijders, Sylvia Hubers en Bernhard Christiansen. Houtzaagmolen De Ster. www.kortevreemdeproza.nl

dit kunt u winnen

Leusden, 23 juni Lezing (Engelstalig) van schrijfster Martha Nussbaum n.a.v. haar boek De nieuwe religieuze intolerantie. Internationale School voor Wijsbegeerte. www.isvw.nl

In 1939 breekt de Tweede Wereldoorlog uit. De tieners Otto en zijn zus Leni gaan in 1941 op bezoek bij hun peettante in Bregenz, Oostenrijk. Althans dat krijgen de Nazi’s te horen zodra ze de twee tegen het lijf lopen.

Oorlogs kinderen

Middelburg, 25 juni Lezing over Gouden Handel, een roman over de slavernij, ter gelegenheid van 150 jaar afschaffing van slavernij. Zeeuwse Bibliotheek. www.zeeuwsebibliotheek.nl

Uitgeverij ChickenHouse,

Amsterdam, 26 juni Lezing door schrijver Martin Schouten over Het Palingoproer van 1886 en het toenmalige Amsterdam. De Tweede Uitleg. www.gibbonuitgeefagentschap.nl

William Osborne, ISBN 978 90 443 3880 5 (€ 9,95)

vrienden en volgers

winnaars Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid? Het goede antwoord was: Herman Brusselmans, Hanneke van Eijken en Aqil Radjab. Uit de vele inzendingen trokken wij dhr. G.H.

Heijne uit Dronten als winnaar. Dhr. G.H. Heijne wint een exemplaar van De slechtste ondernemer ooit van Aqil Radjab.

Van harte gefeliciteerd!

adverteren?

Adverteren in de Boekenkrant? Informeer naar de mogelijkheden via info@boekenkrant.com of kijk op www.boekenkrant.com

De Boekenkrant is ook actief op Twitter en Facebook! Kijk op twitter.com/ boekenkrant. Intussen hebben we 9651 vrienden en volgers. adverteerders index 6. Wereldbibliotheek

medewerkers

6. Signatuur 11. Yolo-Vision 12. Marmer

Wendy Claes

Siebe Huizinga

Sanne Wolters

Roel Margot Weerheijm Vanderstraeten

Meie Otten

Abe Borst

Sharon Wieneke Hagenbeek van Koppen

Bram Bakker

colofon COLOFON – De Boekenkrant is een uitgave van Uphill Battle boekpromotie i.s.m. de boekhandels. Redactieadres Uphill Battle boekpromotie, Visschersplein 160, Kamer 22, 3511 LX Utrecht, Nederland. Telefoon +31 30 2231718; fax +31 30 2145823; e-mail redactie@boekenkrant.com. Redacteuren Roel Weerheijm (hoofdredacteur), Wendy Claes, Wieneke van Koppen, Meie Otten, Sanne Wolters, Abe Borst (stripredacteur), Siebe Huizinga (redactie-adviseur) Vormgeving en lay-out Titus Vegter. Concept & realisatie Uphill Battle boekpromotie, Utrecht. Uitgever Jan Louwers (jan.louwers@uhb.nl). Oplage 21.000. Abonnementenservice boekenkrant@spabonneeservice.nl Informatie over adverteren? tel. +31 30 2231718; verkoop@uhb.nl www.boekenkrant.com. De Boekenkrant thuis ontvangen? Dat kan! Meldt u aan via www.boekenkrant.com. Of vul de bon in op pagina 3. De volgende Boekenkrant verschijnt op maandag 1 juli 2013!

12. Conserve 16. De Harmonie 19. Mercis 22. Kluitman 22. Wakkere Muis 24. Bezige Bij

www.wereldbibliotheek.nl www.uitgeverijsignatuur.nl www.yolo-vision.nl www.uitgeverijmarmer.nl www.conserve.nl www.deharmonie.nl www.nijntje.nl www.kluitman.nl www.wakkeremuis.nl www.debezigebij.nl

24. Kasteel Groeneveld

www.kasteelgroeneveld.nl

28. The House of Books

www.thehouseofbooks.com

a dv e rt e nt i e

huiveringwekkende thrillers met een daverende climax

Een perfecte familie, een perfect thuis, een perfect leven. Totdat het kwaad zijn intrede doet en alles verwoest.

‘Tami Hoag sleurt de lezer vanaf de eerste pagina’s mee in een zinderend verhaal.’ ***** Crimezone.nl Hij observeert dag en nacht, vrouwen die hij niet kent. Een gestoorde man. Een zieke man. Een man die vrouwen haat... Een nachtelijke tip brengt journalist Chantal op het spoor van een dode

‘Link slaagt erin alle

politicus. Wat volgt is een web vol

lijnen die ze uitzet op een

intriges, leugens en harde criminaliteit.

bekwame manier bij elkaar te brengen.’

‘Michael Berg heeft zich een

VN Detective & Thrillergids

plaatsje toegeëigend in de top van thrillerschrijvend Nederland.’ Het Parool

ar Wi n n a d e n u De Go 0 1 3 2 S t ro p