M1510lr dnu214 ict magazine nr 40 losse by Redactie DNU

Hét vakblad voor managers en ict-professionals

Jaargang Jaargang 5 Nr.510Nr. - 527-oktober 12 mei 2015

INCLUSIEF KAART VOOR

kennis delen • kennis maken

GRATIS TOEGANG

Kunstmatige intelligentie in het wild

3 beurzen in 1 INFOSECURITY.NL 2015

Gun jezelf een upgrade!

De opmars van kunstmatige intelligentie lijkt niet meer te stuiten. Dit roept belangrijke strategische vragen op. Gaan we op kop? Of wachten we nog even af? Fred Teunissen stak zijn licht op bij pioniers op KI-gebied. Zo ontdekte hij onder meer dat je software kunt laten zoeken naar jouw leukste foto’s. Dankzij KI. Een andere KI-start-up die tot de verbeelding spreekt, is een online platform waarmee je spullen leent bij mensen in je buurt. Al doende leert het systeem hoe groot de kans is dat iemand iets heeft.

IT-Topper: Robin Schuil Robin Schuil was samen met bedenker René van Mullem de belangrijkste programmeur van Marktplaats. Bij de verkoop van de site in 2000 aan Het Goed en in 2004 aan eBay ging hij mee als voornaamste steunpilaar. Journalist Peter Olsthoorn interviewt de man die nog altijd als Innovation Program Manager aan Marktplaats verbonden is, maar inmiddels ook gepassioneerd bezig is voor Captable.io, een online aandeelhoudersregister voor startups. Een waardige opening van de serie IT-Toppers.

Infosecurity.nl is dé Nederlandse vakbeurs op het gebied van it-security voor it-managers en it-professionals. De vakbeurs, die de gecombineerde beurzen Infosecurity.nl, Storage Expo en The Tooling Event samenbrengt, biedt een keur aan informatie met betrekking tot actuele vraagstukken over it-security, dataopslag en beheer. Dit jaar met het relevante thema ‘Computing Everywhere’. Upgrade jezelf op Infosecurity.nl. Dit jaar vindt de achttiende editie plaats van Infosecurity.nl, op 4 en 5 november 2015 in de Utrechtse Jaarbeurs. Ook dit jaar vind je op de beurs de nieuwste producten, oplossingen en diensten binnen de it-securitybranche, beheer en dataopslag. Evenals voorgaande jaren is er een breed seminarprogramma aan

de beurs verbonden met diverse uitstekende keynote sessies. Er zijn case studies, circa 150 exposanten én 8.000 vakgenoten. Kortom: binnen één dag kun je op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen op het gebied van it-security, beheer en dataopslag. Lees er alles over in deze ICT/Magazine.

Een keur aan exposanten stelt zich aan je voor en je vindt alle benodigde achtergrondinformatie overzichtelijk gepresenteerd. Haal het meeste uit Infosecurity.nl.

De toekomst van de maakindustrie

Pionieren met Internet of Everything

Hoe start je met big data?

pagina 5

pagina 8

BEURSSPECIAL vanaf pagina 19

pagina 9

7 10

Ongekende rekenkracht binnen handbereik

In de chip-wereld is een ontwikkeling gaande die zonder aarzeling een revolutie genoemd mag worden. Nieuwe processoren die over exponentieel veel meer rekenkracht beschikken dan de huidige generatie. Een van de grootste uitdagingen daarbij is het parallel programmeren. Als we dat niet goed doen, behalen we hooguit tien procent van de maximaal haalbare performance. Ed Lute gaat hierover in gesprek met prof. dr. ir. Henri E. Bal, hoogleraar aan de Amsterdamse VU. Onder de vlag van COMMIT/ werkt hij aan baanbrekend onderzoek en grensverleggende ontwikkelingen.

Open source duurder dan licentiesoftware pagina 13

59 miljard euro voor EMC

Kennistekort nekt big data

Hof EU: geen Safe Harbour

+40 mln voor digitalisering

ICT-leverancier Dell heeft dataopslagleverancier EMC voor een bedrag van 67 miljard dollar overgenomen. De overname is een van de grootste overnames ooit in de ict-sector. pagina 16

Nederland wacht een Digitale Gouden Eeuw. Maar kansen worden onvoldoende benut, aldus Monique Rutten, strateeg bij brancheorganisatie DDMA en woordvoerder van Data Academie. pagina 16

Het Europees Hof heeft het Safe Harbor-verdrag deﬁnitief afgewezen. Bedrijven als Facebook mogen gegevens van Europeanen niet meer in de VS blijven opslaan. pagina 16

Minister Kamp van EZ geeft komende twee jaar 40 miljoen euro extra aan digitalisering. Dat bleek bij de ondertekening van de innovatiecontracten voor 2016 en 2017. pagina 17

Columnisten: Naam Achternaam Brenno de Winter Naamde Achternaam Lotte Bruijn Naam Achternaam Adriaan Meij

pagina 005 pagina 00 15 pagina 00 17

kennis delen • kennis maken

HET COMPLETE

OVERZICHT Geen 06 voor tablet

Dutch Software

Problemen met licenties?

ICT moet in hart overheid

De 06-nummers raken op. Volgens de Autoriteit Consument en Markt moeten telecomaanbieders daarom veel vaker 097-nummers uitgeven voor alle ‘connected’ apparaten, zoals tablets. pagina 16

Het nieuwe netwerk Dutch Software moet de branche verbinden en versterken. Behalve een netwerk voor softwarebedrijven met relevante informatie, zijn er ook kennissessies. pagina 16

Wat moet je als bedrijf doen als je problemen hebt met softwarelicenties en -contracten? Sinds kort is daarvoor de GSLSEC. Met garantie op een echt inhoudelijk antwoord. pagina 16

Het belang van ICT staat nog te weinig op het netvlies van beleidsmakers en politici. Het is daarom tijd voor substantiële stappen in het beleid gericht op ICT, zegt de AWTI. pagina 17

VAN ALLE

EVENTS VINDT U OP

ICTMAGAZINE.NL

‘Juist als het gecompliceerd is, moet de oplossing eenvoudig zijn.’

Krijg meer voor elkaar met KPN ÉÉN. Als manager wilt u dat de telecom en IT in uw bedrijf goed geregeld zijn. Bijvoorbeeld door te zorgen dat uw mensen online kunnen samenwerken. Waarbij een collega vanaf iedere locatie eenvoudig kan videobellen met collega’s op kantoor. Of, altijd & overal, documenten kan delen, zoals bijvoorbeeld de laatste klantpresentatie. Zo krijgt u met KPN ÉÉN meer voor elkaar. Want KPN ÉÉN is dé oplossing voor bellen, internet, clouddiensten en complete werkplekken. Bovendien krijgt u één contract, één factuur en één vast aanspreekpunt. Meer weten? Kijk op kpn.com/zakelijk of neem contact op met uw accountmanager.

kpn.com/zakelijk

VISIE

27 oktober 2015

Kunstmatige intelligentie is uit het lab (deel 3)

Leren van pioniers door: Fred Teunissen De opmars van kunstmatige intelligentie lijkt niet meer te stuiten. Dit roept belangrijke strategische vragen op. Gaan we op kop? Wachten we nog even af? Of geloven we het voorlopig wel? Wie voor een snelle instap gaat, doet er goed aan zijn licht op te steken bij de pioniers op KI-gebied. Hoe integreren zij KI in hun bedrijfsprocessen? Waar lopen zij tegenaan? En welke tips hebben ze voor early adopters?

Dit is het derde deel van een serie over de business impact van kunstmatige intelligentie. Het eerste deel verscheen in ICT/magazine nr 3 van 2015. Het tweede in nr 8 van dat jaar.

Kun je software laten zoeken naar jouw leukste foto’s? Dat lijkt onmogelijk, omdat voorkeuren iets zeer subjectiefs zijn. Maar start-up ReSnap bewijst dat het wel degelijk kan. Dankzij KI. Na twee jaar ontwikkeling aan een neuraal netwerk en experimenteren met deep learning technologie is hun dienst nu semi-live. Dat betekent dat er op beperkte schaal reallife ervaring mee wordt opgedaan, voordat een grote, wereldwijde ‘uitrol’ plaatsvindt. Het verhaal van ReSnap begint – zoals zoveel KI-verhalen - in 2013. Thomas Beguin en zijn compagnon Erik-Jan Schreurs hebben dan al enige tijd een bedrijfje dat wetenschappers helpt bij het verwerven van subsidies. Ze maken daar weliswaar wat omzet mee, maar zoeken naar een nieuwe, grotere uitdaging. Dan sluiten Joachim den Hertog en Luc Hendriks, allebei zzp’ers met een achtergrond in de IT, zich bij hen aan. De nieuwe onderneming begint een back-upapplicatie te ontwikkelen, die berichten uit social media in een handomdraai importeert in een online omgeving. Daar is durf voor nodig. Geluk, die andere broodnodige component voor een vliegende start, dient zich in oktober datzelfde jaar aan. Hyves maakt dan bekend te stoppen. Een dag later presenteert ReSnap een back-updienst voor Hyves-gebruikers. Niet lang daarna neemt Hyves zelf contact met ze op, omdat er wanhopige gebruikers zijn die soms wel 25.000 foto’s op het netwerk hebben staan. Kunnen zij daar soms ook iets mee? In een week tijd bouwt ReSnap een nieuwe back-upapplicatie die dit in één minuut klaarspeelt. En dan komt de beslissende wending. Er zijn gebruikers van deze nieuwe dienst die vragen of ReSnap niet iets kan verzinnen om hun beste foto’s te selecteren en te importeren in een fotoboek. Liefst ook binnen één minuut... Geholpen door de onverwachte extra omzet uit de Hyves-diensten en een paar subsidies waarmee vooral developpers en afgestudeerden in KI worden aangetrokken, begint het team dan aan de Grote Uitdaging.

Trial and error Voor de technische infrastructuur wordt van Amazon’s webservices gebruik gemaakt, vertelt Thomas Beguin (28). “Daardoor hebben we geen investeringskosten en een enorme schaalbaarheid. Het maakt niet uit of er tien of tienduizend gebruikers zijn. Of dat ze tien of tien miljoen foto’s doorzoeken. Omdat we ons niet hoeven bezig te houden met de bouw en het onderhoud van de infrastructuur, kunnen we ons volledig focussen op development. Daar ligt de grote uitdaging. Hoe leer je het systeem wat iemand leuk vindt?” Beguin wil hierop niet te diep ingaan, omdat dit het geheim van de smid is, maar wil wel kwijt dat het vooral een kwestie is van volharding. “We hebben honderdduizenden foto’s geanalyseerd op hun emotionele waarde. En daarna moet je testen, testen en nog eens testen. Het is heel veel trial and error.”

Software die naar jouw leukste foto’s zoekt. Dankzij KI

is het heel moeilijk te achterhalen wat ze precies zoeken. Deze nieuwe, zelﬂerende software weet op den duur beter waarnaar gezocht wordt dan de zoekers zelf.”

Going viral Een andere KI-start-up die tot de verbeelding spreekt is Peerby.com, een online platform waarmee je spullen leent bij mensen in je buurt. Huren kan sinds kort ook met Peerby Go. Het idee ontstaat in 2011. In dat jaar raakt oprichter Daan Weddepohl zijn baan, huis en vriendin kwijt, waardoor hij een tijdlang leentjebuur moet spelen. Het valt hem op hoeveel ongebruikte spullen iedereen heeft. Datzelfde jaar nog start hij. Begin 2012 sluit Eelke Boezeman zich bij hem aan. Eelke heeft kunstmatige intelligentie gestudeerd aan de Nijmeegse Radboud Universiteit, gevolgd door een master in interaction design. Ook incubator Rockstart maakt zich sterk voor dit initiatief en in de lente van 2012 is er al een eerste versie. “Een mvp,” zegt de 32-jarige Boezeman met een lach. “Een Minimum Viable Product. Een basisversie dus om verder te ontwikkelen aan de hand van de feedback van gebruikers.” Een optreden in De Wereld Draait Door zorgt voor het beoogde virale eﬀect. Inmiddels heeft het platform 170.000 leden. Dat is 1 procent van de Nederlandse bevolking.

Patronen herkennen Bovendien heeft ReSnap aan de Nijmeegse Radboud Universiteit een goede vriend. Met de afdeling KI aldaar wordt op regelmatige basis uitgewisseld. “Er zijn geen formele banden,” verduidelijkt Beguin, “maar we helpen elkaar. Zij steunen ons met relevante kennis en wij nemen afstudeerders op.” Beguin ziet grote mogelijkheden voor KI in allerlei business-sectoren.”Bedrijven doen er goed aan te onderzoeken welke activiteiten beter door neurale netwerken kunnen worden verricht. In die toepassingen moet je investeren.” Hij geeft het voorbeeld van een makelaardij. “Mensen zoeken huizen. Vaak

Peerby werkt vraaggestuurd. Iemand die iets zoekt, typt zijn wens plus een korte toelichting in. Daarna doet het platform – zo gericht mogelijk – navraag in de buurt van de vraagsteller. Al doende leert het systeem hoe groot de kans is dat iemand iets heeft. “Het begin is het moeilijkst,” legt Boezeman uit. “Hoe kun je inschatten wat iemand heeft als je hem dat nog nooit gevraagd hebt? We hanteren daarvoor een lijst met zo’n 1500 spullen. Twintig procent daarvan is veelvoorkomend. Maar 80 procent is meer verspreid. Hier komt KI om de hoek kijken. Bijvoorbeeld: je zoekt een snoeischaar. Er is dan

een grotere kans dat iemand die een grasmaaier heeft, ook een snoeischaar heeft. Verder vergelijken we de verschillende antwoorden die mensen geven met elkaar. Na een tijdje gaat het systeem patronen herkennen. Het is dan net alsof de gebruikers zich in een bepaalde hoek van een schaakbord opstellen. Zo leren we het systeem om relaties te leggen tussen mensen en spullen.” Een tweede grote uitdaging waar Peerby voor staat is tekstanalyse, vertelt hij. “Mensen schrijven een verhaaltje bij hun vraag. Bijvoorbeeld dat ze een dakdrager zoeken voor op hun auto omdat ze op vakantie willen gaan. Dat zijn drie sleuteltermen: dakdrager, auto en vakantie. Hier leren we het systeem om de juiste inschattingen te maken. Ook dat is KI.” Boezeman vertelt dat het hem verbaasd heeft hoe snel toepassingen voor kunstmatige intelligentie gebouwd kunnen worden.“KI klinkt uiterst magisch, maar deze technologie is veel toegankelijker dan het lijkt. Er is enorm veel open source software beschikbaar. Je kunt online heel goede gratis cursussen volgen. En er zijn prima KI-tools die al kant-en-klaar in de cloud draaien en die je dus niet meer hoeft te bouwen. We staan op de schouders van reuzen. Dankzij die fundering kan iedereen met een beetje bèta-achtergrond nu in korte tijd een KI-project starten.”

www.resnap.com

www.peerby.com

www.ictmagazine.nl

VISIE

27 oktober 2015

Techniek raakt steeds meer op de achtergrond door: Mirjam Hulsebos Big data, location based services, predictive analytics, mobile. Het zijn trends waarover u regelmatig in dit blad leest. Toch is het aantal succesvolle toepassingen op de vingers van een hand te tellen omdat de technologie tot voor kort complex was en het aantal ict’ers en data scientists dat deze technologie doorgrondt, beperkt. Dat gaat nu snel veranderen. Althans, als we afgaan op de vele klantverhalen op Dreamforce, het jaarlijkse klantenevenement van Salesforce. Maar liefst 160.000 klanten en partners kwamen samen in San Francisco om te horen hoe de omvangrijke suite zich blijft ontwikkelen, maar vooral om inspiratie op te doen. Die inspiratie was volop te vinden. De belangrijkste trends die wij optekenden op een rij.

IT-expertise en data scientists overbodig bij big data-toepassingen De belangrijkste aankondiging op Dreamforce betrof IoT Cloud, draaiend op het gloednieuwe Thunder platform. Het geïntegreerde IoT Cloud maakt het eenvoudig om verschillende databronnen gecombineerd te analyseren, van klikgedrag in een app of op de website tot en met location based informatie, de weersvoorspelling en reacties van klanten op social media.

zijn social data. Ze zien het als mensen klagen over hun ketel of airco, en spelen daarop in met gericht advies. Vaak zijn de klachten namelijk gerelateerd aan verkeerd gebruik, en dat ziet Emerson in de sensordata. Dit geeft ze de mogelijkheid om heel gericht advies te geven. Kortom, een technische toepassing van IoT – sensoren die slijtage meten – wordt ingezet om de klanttevredenheid te verhogen.

Grenzen vervagen door betere informatiedeling Werden Sales Cloud, Marketing Cloud en Service Cloud tot voor kort door de meeste klanten als separate producten gebruikt, nu is de trend om ze juist geïntegreerd in te zetten en over afdelingen heen te gebruiken. Soms zelfs over bedrijven in de keten heen,

Technische toepassingen van IoT worden ingezet om de klanttevredenheid te verhogen Bij IoT Cloud zijn data scientists niet meer nodig om trigger based algoritmen of voorspellende modellen te ontwikkelen. Je kunt de business rules zelf met drag & drop-menu’s schrijven.

The Internet of Things wordt The Internet of Customers Aan het eind van ieder big data- of IoT-traject staat een klant. Toepassingen worden pas succesvol zodra niet langer de techniek centraal staat, maar de toegevoegde waarde voor de klant. Ook al is de toepassing zelf nog zo technisch. Een goed voorbeeld is Emerson, leverancier van verwarmings- en koelingssystemen. Zij rusten al hun ketels en airco’s uit met sensoren die meten of het apparaat goed presteert, of er sprake is van slijtage et cetera. In plaats van deze data alleen intern te gebruiken of te benutten voor het zo eﬃciënt mogelijk plannen van onderhoud, monitort Emerson proactief wanneer een apparaat onderhoud nodig heeft, en vervangt het vaste jaarlijkse onderhoudsschema door een schema dat past bij het apparaat. Bovendien is het nu vrij nauwkeurig te voorspellen wanneer een apparaat stuk gaat. En omdat het voor de klant comfortabeler is om op een minder hete dag een airco te repareren, betrekken ze de weersvoorspellingen bij de planning. Ze kunnen ook vrij nauwkeurig voorspellen of de slechtere prestaties van een airco of ketel te wijten zijn aan een klein probleem of dat er echt technische kennis aan te pas komt. Als het probleem eenvoudig te verhelpen is, bellen ze de klant met de vraag of hij of zij het zelf wil doen, zodat de klant niet onder werktijd thuis hoeft te blijven voor een servicemonteur. Emerson stuurt een link naar een video waar mensen kunnen zien wat ze moeten doen. Een andere bron die ze in hun IoT Cloud laden,

www.ictmagazine.nl

en soms zelfs in de gehele keten, tot en met de klant. Een mooi voorbeeld daarvan is Health Cloud, een verticale oplossing voor de gezondheidszorg. Natuurlijk kan dit product binnen de muren van een ziekenhuis, thuiszorgorganisatie of farmaceutisch bedrijf worden gebruikt, maar apps die op basis van dit platform ontwikkeld zijn, maken het ook mogelijk om data in de zorgketen te delen. Zoals de Diabetes App die RadboudUMC in samenwerking met Philips heeft ontwikkeld. Deze app, gericht op de patiënt, maakt het tevens mogelijk dat zorgverleners data delen, zodat er eindelijk een 360 graden blik op de patiënt ontstaat. Ook farmaceut Merck werkt in samenwerking met ziekenhuizen aan apps om patiënten gericht te adviseren, en ook hier kan de patiënt ervoor kiezen zorgverleners toegang te geven tot de data. Samenwerking en informatiedeling tussen patiënt, verschillende zorgverleners en farmaceut moet de therapietrouw verhogen en de patiënt beter ondersteunen bij allerlei beslissingen in het dagelijks leven die gerelateerd zijn aan de ziekte, of het nu gaat om het vinden van het dichtstbijzijnde toilet voor iemand met darmklachten of het meten van de luchtvervuiling als je COPD hebt.

Ecosystemen maken snelle innovatie mogelijk Door deze vervagende grenzen ontstaan overal ecosystemen rondom de klant. De al enkele jaren bestaande App Exchange is het meest zichtbare onderdeel van zo’n systeem. Bedrijven die een app hebben ontwikkeld op basis van het Force-platform kunnen deze via de App Exchange ter beschikking stellen aan anderen. De innovatiesnelheid van bedrijven gaat hierdoor met sprongen vooruit. Bedrijven die hun businessmodel weten om te vormen naar zo’n ecosysteem waarin klanten, partners en

anderen samen nadenken over en werken aan innovatie zijn in de regel succesvoller dan bedrijven die vasthouden aan een pushsysteem. De genoemde diabetesapp is ontwikkeld door RadboudUMC, Philips en Salesforce in nauwe samenwerking met patiënten onder wie Kim Tas, dochter van de Philips Healthcare CEO. Haar inbreng als diabetespatiënt leidde tot wezenlijk nieuwe inzichten .

Standaardproducten worden vervangen door maatwerk De tijd van one size ﬁts all is voorbij. In sommige categorieën is massamaatwerk al jaren heel gewoon, zoals in de autoindustrie waar klanten hun eigen auto conﬁgureren. Dankzij 3D-printing is het steeds makkelijker om écht maatwerk te leveren. Nu zal het nog wel even duren voordat alle fysieke producten op maat worden gemaakt, maar aanbieders van digitale producten of diensten ontkomen niet meer aan maatwerk. Denk aan geautomatiseerde aanbevelingen, samengesteld op basis van iemands koop- en surfgedrag. De BBC personaliseerde onlangs zijn website en zag al snel een stijging van 40 procent in de clickthrougs, simpelweg omdat de automatisch gegenereerde aanbevelingen veel beter aansluiten bij de behoeften van de kijkers dan de vroegere gestandaardiseerde website, toen een redactie besloot welke uitzendingen bovenaan werden gezet.

Alles wordt intelligent Natuurlijk, in de ‘connected world’ kan ieder apparaat worden voorzien van intelligentie. Ook software wordt intelligenter: software wordt zelﬂerend en krijgt een soort menselijke intelligentie die verder gaat dan het toepassen van enkele business rules. Zoals zelfrijdende auto’s. Of het Salesforce IQ, waarmee relatie-intelligentie wordt toegevoegd aan CRM. Kern van de functionaliteit is een koppeling van CRM aan e-mail en agenda. Met text mining worden e-mails gescand op beloften en afspraken, zoals: ‘ik bel je over een maand om te horen hoe het product

bevalt’. Deze afspraken worden automatisch in de agenda ingepland. De software signaleert bovendien het contact tussen collega en klant en informeert daarover proactief.

Steeds meer producten worden geleverd als platform of dienst Bij Tesla koop je geen auto, je betaalt voor een platform dat zich in de loop van de tijd doorontwikkelt. De klant krijgt deze upgrades gratis, inclusief service en onderhoudsbeurten. Er is geen verschil meer tussen de total cost of ownership en de prijs van het product. In de IT is dit model in rap tempo heel gewoon geworden, maar ook andere markten schakelen nu over op dit model. Voor leveranciers betekent dit dat hun winst of verlies wordt bepaald door hoe eﬃciënt en eﬀectief zij service verlenen. Door met sensoren proactief slijtage te meten en onderhoud te plegen voordat een apparaat stuk gaat, kunnen leveranciers niet alleen de klanttevredenheid verhogen, maar ook hun eigen kosten verlagen.

Lessen van Dreamforce Wat kunnen it-afdelingen hiervan leren? In de eerste plaats dat nauwe samenwerking met de business van groter belang is dan ooit. Immers, alle beschreven toepassingen worden gerealiseerd door IT, maar wel in nauw overleg met afdelingen als marketing, sales, productie en service. De tijd dat er een bal over de schutting ging van de business naar IT, die vervolgens in een ivoren toren aan een oplossing bouwde, is voorbij. Dat weten we al langer, maar de technologie is nu ook dermate ver doorontwikkeld dat de business de hulp van IT steeds minder nodig heeft. Dat betekent dat IT zich moet herbezinnen op zijn rol. Een mogelijke rol kan die van inspirator zijn. Vrijwel alle innovatie is vandaag de dag technologiegedreven. De business ís technologie. CIO’s en it-managers die hun organisatie op sleeptouw nemen, kunnen een grote impact hebben. Voor it’ers die echt het verschil willen maken, wordt het een heel leuke tijd.

VISIE

27 oktober 2015

IT zorgt voor transitie in design, productie, vraag en product

Brenno de Winter

Column

De toekomst van de maakindustrie Dat de maakindustrie onder invloed van technologieën als 3D-printing snel gaat veranderen, daarvan zijn velen wel overtuigd. Maar wat de drivers van die veranderingen zijn, daarbij staan we minder stil. Tijdens Dreamforce bezochten wij het Autodesk-hoofdkantoor in San Francisco. Daar gaf senior vice president Andrew Anagnost een heldere uiteenzetting. Volgens Anagnost vindt er onder invloed van technologie op vier gebieden disruptie plaats. Bedrijven in de maakindustrie die alle gebieden meenemen in hun transitie, zullen succesvoller zijn

dan organisaties die zich slechts op één of twee gebieden richten. 1 Design. Er groeit een nieuwe generatie ontwerpers op, die is grootgebracht met social media en tools voor samenwerken op afstand. Net zo makkelijk als zij een computerspel spelen met iemand aan de andere kant van de wereld, werken ze samen met anderen die ze niet persoonlijk kennen aan complexe uitdagingen. Innovatie gebeurt niet meer binnen de muren van een bedrijf, maar in samenwerking met anderen. Ontwerpers met eenzelfde of aanvullend specialisme zoeken elkaar op en gaan weer uit elkaar zodra de oplossing is gevonden. Door deze continu wisselende virtuele samenwerkingsverbanden ligt de snelheid van ontwikkelen vele malen hoger dan we gewend zijn. Daar komt bij dat deze ontwerpers via High Performance Computing uit de cloud achter ieder beeldscherm een ongekende rekenkracht tot hun beschikking hebben. Het is met een nieuwe generatie ontwerpsoftware bovendien mogelijk om de criteria en randvoorwaarden in te stellen en de computer vervolgens het meest optimale design te laten berekenen: generative design. 2 Productie. De fysieke productiemethoden veranderen in hoog tempo. Niet alleen door 3D-printing, maar ook door ontwikkelingen als prefab bouwen en microfabrieken die geen schaalgrootte meer nodig hebben om toch kosteneﬃciënt te produceren. We zien in het demo-center van Autodesk een warmtewisselaar van staal, ontworpen door software op basis van enkele randvoorwaarden die ontwerpers hebben ingegeven, en daarna geprint door een 3D-printer. De software kwam met een heel nieuw ontwerp, dat beter in staat is warmte of kou te produceren dan de bestaande modellen. 3D-printing was verreweg de snelste en goedkoopste manier om een prototype van dit product te maken en in de praktijk te testen. Aan 3D-printing

komt geen mensenhand te pas. Dat maakt dat het voordeel om productie te outsourcen naar het Verre Oosten of Oost-Europa wegvalt. Het gaat erom intelligentie in het productieproces te stoppen. Denk bijvoorbeeld aan intelligentie om op basis van een standaardontwerp voor iedere klant een maatwerkvariant te kunnen maken. Bovendien is het voor de nieuwe generatie productiebedrijven veel makkelijker geworden om kapitaal aan te trekken. Ze zijn niet langer afhankelijk van banken of venture capitalists, ze kunnen via platforms als Kickstarter geld ophalen bij hun toekomstige klanten en andere stakeholders. 3 Vraag. De generatie consumenten die nu opgroeit, verwacht steeds vaker maatwerk. Bij Mattel kunnen kinderen een eigen speelgoedauto ontwerpen, die wordt geproduceerd en toegestuurd in een op het ontwerp aangepast doosje. LEGO kent een soortgelijk concept. Het FabLab in Sao Paulo is een speeltuin voor volwassenen. Hier kan iedere klant een eigen product ontwerpen en laten maken met een 3D-printer. Ook verwacht deze generatie dat fabrikanten maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ze kopen niet bij bedrijven die gebruikmaken van kinderarbeid, milieuvervuilend produceren of slechte arbeidsvoorwaarden bieden. Veel liever kopen ze lokaal geproduceerde goederen. Met nieuwe productietechnieken is lokaal produceren vandaag de dag meestal ook nog goedkoper en in ieder geval flexibeler dan offshoren. 4 Product. Onder invloed van een nieuwe generatie ontwerpers die nieuwe tools tot hun beschikking hebben, en de veranderende vraag, verandert ook het product. Te meer daar het mogelijk wordt om producten continu te verbeteren op basis van feedback van sensoren. Tesla is een goed voorbeeld: je koopt geen auto ‘as is’, maar je koopt een platform dat continu evolueert en waarbij de klant van die evolutie profiteert. Het concept van Software-as-aService – je werkt altijd op de laatste versie van de software – wordt meer en meer vertaald naar fysieke producten. Bovendien worden alle producten voorzien van een sensor, van de oven die je op afstand kunt laten voorverwarmen en de thermostaat die je via een app bedient tot en met levensmiddelen die onder bepaalde condities langer houdbaar blijven. Deze ontwikkelingen zorgen er gezamenlijk voor dat de maakindustrie de komende vijf jaar drastisch gaat veranderen, voorspelt Anagnost. Van architectenbureaus tot kledingontwerpers en van de medische wereld tot en met de filmindustrie, vrijwel iedere sector verandert onder invloed van deze technology-driven trends. “Bedenk hoe nieuwe ontwerpen productiemethoden voor jouw klanten van meerwaarde kunnen zijn, want als jij het niet doet, doet je concurrent het wel.”

Waar is uw cloud? Op organisaties rust een wettelijke plicht om met informatiebeveiliging risico’s van onrechtmatige verwerking goed af te dichten. Dat gaat niet alleen over techniek, maar ook over de organisatie van ICT. Een recente uitspraak maakt duidelijk dat de cloud geen vage religie is, maar concreet geduid moet worden. De plicht om aan beveiliging te doen vloeit voort uit de Wet bescherming persoonsgegevens. In artikel 13 staat: “De verantwoordelijke legt passende technische en organisatorische maatregelen ten uitvoer om persoonsgegevens te beveiligen tegen verlies of tegen enige vorm van onrechtmatige verwerking.” Die ‘enige vorm van onrechtmatige verwerking’ is heel breed beschreven.

De mythe van de cloud is doorgeprikt In de zaak van de Oostenrijker Max Schrems tegen Facebook speelt de vraag of de gegevens in de Verenigde Staten mogen worden verwerkt. In de uitspraak van het Europese Hof van Justitie komt precies dat punt terug bij een passage over gebruikers die moeten kunnen aantonen ‘dat hun gegevens doeltreﬀend worden beschermd tegen het risico van misbruik en tegen elke onrechtmatige raadpleging en elk onrechtmatig gebruik van deze gegevens’. Om buiten Europa persoonsgegevens te mogen verwerken, moeten de waarborgen vergelijkbaar zijn met de situatie bij ons. Die bescherming zouden de ‘Safe Harbor’ principes, die de Europese Commissie heeft afgeroepen, moeten bieden. Maar sinds de onthullingen van Snowden kun je daaraan twijfelen. Het Hof vindt die principes dan ook onvoldoende en verklaarde ze ongeldig. Concreet betekent dat er nu niets is geregeld. Naast de al veel beschreven implicaties intrigeert het mij dat het beschermen tegen onrechtmatige verwerking echt ver rijkt. Wie gegevens verwerkt moet zelf risico’s in kaart brengen en die gaan afdekken. Dat betekent dat van organisaties mag worden verwacht dat ze weten wie er allemaal bij de verwerking van de persoonsgegevens betrokken zijn. Het verhaal dat de ‘cloud’ ergens is en niemand weet waar, volstaat niet. Ook kunnen we niet langer roepen dat we de schepper van onze cloud niet kennen. Nee, het andere eind van de creditcardtransactie moet helder antwoord geven op vragen: in welk datacentrum staan de data, wie kan erbij, hoe is het beveiligd, welke rechtsgebieden zijn van toepassing? Doen ze dat niet, dan zullen privacytoezichthouders moeten ingrijpen. Vanaf 1 januari 2016 is het daarbij in Nederland mogelijk om boetes op te leggen. Het Europese Hof van Justitie heeft de mythe van de cloud doorgeprikt. Data zijn niet ongrijpbaar, maar tastbaar. Er kunnen wel normale afspraken worden gemaakt en de Europese wetgeving geldt gewoon.

Q Brenno de Winter is onderzoeksjournalist met expertise in beveiliging en privacy.

@Brenno

www.ictmagazine.nl

IT-TOPPERS

27 oktober 2015

Robin Schuil, Innovation Program Manager bij Marktplaats

“Het draait bij mij om creatie” Foto: Frank Groeliken

door: Peter Olsthoorn Robin Schuil werd samen met bedenker René van Mullem de belangrijkste programmeur van Marktplaats. Bij de verkoop in 2000 aan Het Goed en in 2004 aan eBay ging hij mee als voornaamste steunpilaar. Een waardige opening van de serie IT-Toppers.

Wanneer begon je met programmeren, en waarom? “Op de basisschool begon ik op mijn achtste fanatiek te programmeren, en te goochelen. Het ene was goochelen met computers, het ander met trucs op het podium. Met beide kon ik mensen verrassen en vermaken. Het is creatie, de software bij programmeren, de illusie en beleving bij het goochelen. Programmeren biedt je enorme vrijheid om je ideeën te realiseren.”

Drop-out op school, tot verdriet van je ouders? “Op het atheneum vond ik de creatieve en bètavakken het leukst: tekenen, kunst, scheikunde en natuurkunde. Als puber was de grootste uitdaging het schoolnetwerk te hacken, wat goed lukte. Al snel leerde ik René kennen en begon ik voor hem te programmeren, ook aan Marktplaats. Dat vond ik spoedig boeiender dan de lessen. Mijn ouders maakten zich, met beiden goede banen, grote zorgen. In die periode ben ik begonnen als uitzendkracht bij de Rabobank. Ik kwam binnen als datatypist, maar ik heb een bewerkelijke procedure geautomatiseerd. Vervolgens in het LUMC als standby in systeembeheer. Daar had ik alle tijd om aan Marktplaats te werken.”

Marktplaats was robuust, toch? “Bepaald niet... Je moet nooit onder de motorkap van een snelgroeiende website kijken. Er waren weinig tools voorhanden, dus we vonden zelf veel uit op Linux-Apache-MySQL-PHP. PHP is eigenlijk ongeschikt voor die grote hoeveelheden data. Nu liggen die schaalbare databases en zoekmachines op de plank. We vonden zelf het geheim van een goede zoekmachine. Steeds weer jezelf overtreﬀen om de groei bij te houden. Goed genoeg voor een beperkte periode. Al mijn tijd ging naar Marktplaats, soms 72 uur achtereen als het spaak liep.”

Programmeer je nu nog? “Weinig, ik heb een team van vijftien programmeurs en richt mij meer op het proces om sneller te in-

noveren. Ik ben vooral creatieveling of ondernemer. Ik heb vaak ideeën voor verbetering en wil die realiseren zonder van anderen afhankelijk te zijn. Voor analyse schrijf ik zelf algoritmes om daaruit inzichten te halen.”

Blijft dit een hobby, of verlaat je eBay? “Dat is nu de grote vraag. Blijf ik, nu het een bedrijf wordt, als adviseur of treed ik toe en voor welk aandeel? Of kan ik bij eBay blijven in een nieuwe uitdaging? Of ga ik met een heel nieuwe startup

“We vonden zelf het geheim van een goede zoekmachine” Wat heb je bedacht de afgelopen jaren? “Voor Marktplaats bijvoorbeeld de opzet van een zelﬂerend systeem om trends en persoonlijk gedrag te herkennen en daarop het advertentieaanbod af te stemmen. In mijn vrije tijd werkte ik de afgelopen jaren voor Captable.io, een online aandeelhoudersregister voor startups. Dat gaat hard, met duizenden startups als gebruiker. We bereiden de eerste ﬁnancieringsronde voor.”

beginnen vanuit een idee waarmee we spelen? Ook met de Lean-methode.”

Wat doe je met Lean en Marktplaats? “Veel meer met klanten werken, kijken wat ze doen, waar het goed en fout gaat. Veel meer testen, eerst klein en gaandeweg omvangrijker. Eerst leren wat een idee waard is, hoe we het kunnen aanpassen.”

Concreet? Hoe zit je erin? “Het is een product van de Long Term Stock Exchange, opgezet door Eric Ries van The Lean Startup, om een nieuwe aandelenbeurs in de VS op te zetten. Ik heb twee procent in het geheel.”

Is eBay daar blij mee? “Ze kennen me en weten dat het geen zin heeft om mij daarin te beperken. Ik ben nog steeds gepassioneerd over Marktplaats. Bovendien kan ik veel van wat ik leer bij LTSE ook hier toepassen. ”

“De personalisatie bijvoorbeeld. Veel bezoekers klagen over te veel aanbiedingen van bedrijven. Daar zijn we ingedoken om te kijken wanneer het wel en niet stoort. Nu bouwen we aan een betere balans.”

Bezoekers zien ook dat geld verdienen voorop staat? “Bedrijven hebben Marktplaats nodig om de rest van het aanbod gratis te kunnen houden. Door optimalisatie kunnen we die twee doelen beter in balans brengen. We zijn voortdurend aan het testen om de bezoekers eerder bij hetgeen ze zoeken te brengen, zonder dat dit ten koste gaat van onze winst.”

Kom je als it’er in de knoop tussen de winstmaximalisatie van je bedrijf en mensen willen helpen? “Ja, dat is erg moeilijk. Vandaar ook mijn interesse in de LTSE die bedrijven de mogelijkheid biedt meer op lange termijn te innoveren en minder voor de kwartaalwinst te gaan.”

Wat zijn de beste dingen die je deed als it’er? “Vooral het bouwen van diverse zoekmachines voor Marktplaats. Na Google zijn we de tweede zoekdienst in Nederland met 1.500 zoekopdrachten per seconde - nog vóór Bing.

Juist de kleinere dingen die niet zo opvallen, vind ik mooi. Zoals in het begin van Marktplaats al de audio captcha voor slechtzienden. Daarop ben ik het meest trots, want dat maakt het leven van velen ineens een stuk aangenamer.”

Wat vind je van de maatschappelijke waardering voor it’ers? “Ontzettend toegenomen. Van nerds in negatieve zin tot nu, met de Zuckerbergs, rockstars in Amerika. Dat is natuurlijk gunstig, maar het slaat door. Iedere geringe vondst wordt door de samenleving omarmd als een wonder van vernuft. Zonder stil te staan bij mogelijk misbruik. Zo worden sofware engineers nog zelden aansprakelijk gesteld voor de fouten die ze maken, terwijl architecten levenslang aansprakelijk zijn voor ontwerpfouten.”

Wat wil je nog bereiken? Naar Silicon Valley? “Hopelijk kan ik nog één of meer bedrijven creëren die het verschil maken en die voor veel mensen kansen bieden, zoals Marktplaats. Creatie, vooral van maatschappelijk nut. Het liefst hier in Nederland. Ik woon in Almere aan het water, heerlijk. Als Amerika werkelijk lonkt, vertrekken we misschien.”

Hoe beleef je het, zijn er grenzen met software? “Je leert problemen op een andere manier te benaderen, door steeds in nieuwe richtingen oplossingen te zoeken. Natuurlijk stuit ik op grenzen, maar dan ga ik puzzelen om die grens te verleggen. Het fascineert mij hoe er steeds meer problemen met software op te lossen zijn, bijvoorbeeld met kunstmatige intelligentie.”

Werk je al met KI, ook voor Marktplaats? “Ja, bijvoorbeeld voor fraudedetectie - door het ontdekken van patronen. Ook om artikelen handiger te kunnen classiferen en voor het verbeteren van zoekervaringen. Kortom: om bezoekers sneller bij producten te brengen die ze willen kopen. Niet de meest sexy problemen, maar wel voor miljoenen mensen nuttig.”

www.ictmagazine.nl

VISIE

27 oktober 2015

Foto: Tycho Müller

Uitvinder wiﬁ pioniert verder met Internet of Everything

door: Marcel de Groot In onze huidige maatschappij is wiﬁ inmiddels net zo gewoon als stromend water. Praktisch iedereen kent het en gebruikt het. Wat lang niet iedereen weet, is dat wiﬁ een Nederlandse uitvinding is. Cees Links bedacht al in 1988 – een jaar of acht voordat het internet voor iedereen toegankelijk werd – het concept van de draadloze verbinding. Inmiddels pioniert hij verder in het Internet of Things, of, zoals hij het zelf liever noemt, ´het Internet of Everything´.

Behalve uitvinder van wiﬁ is Cees Links tegenwoordig CEO en oprichter van GreenPeak Technology. Een bedrijf dat zich specialiseert in de ontwikkeling en productie van chips voor het Internet of Things (IoT). Maar eerst terug naar de begindagen van wiﬁ. “Het idee ontstond bij de patatboer op Cityplaza in Nieuwegein”, vertelt hij ‘matter of fact’. “Daar bedachten we: zou het niet leuk zijn als we naast onze cordless telefoons ook cordless computers hadden? In die tijd waren net de eerste ´draagbare´ computers verschenen. De ontwikkeling – het uitvinden en het bij elkaar brengen tot een bruikbare technologie – was hard werken. Zo gingen er aan de huidige standaard (IEEE 802.11) stevige gevechten vooraf met IBM, Compaq en Intel. Ook het wereldwijd harmoniseren van de verschillende frequentiebanden was een enorme klus. Maar de moeilijkste opgave was toch om onze innovatie echt in de markt te krijgen.”

Steve Jobs Het eerste wifi-product dat het team van Links naar buiten bracht, dateert van 1991. “Ik was apetrots”, vertelt hij, “want ik stond met een quote over draadloze netwerken in de Wall-Street Journal. Ik dacht: nu staan de klanten in de rij om die draadloze netwerken uit onze handen te trekken. Maar niets daarvan. Wij zijn in Nederland heel erg goed in het innoveren. Maar onze grote uitdaging is en blijft: hoe krijgen we een mooie innovatie echt in de markt en hoe zetten we dat om in een commercieel succes? Iedereen vond wifi interessant, maar was het wel betrouwbaar? Was het wel veilig? Was het wel gezond? Niemand wilde aan de wifi, tot wij

www.ictmagazine.nl

eind 1998 een telefoontje kregen van één van de luitenants van Steve Jobs. Of wij die maandag daarop in Cupertino aan Steve Jobs een presentatie wilden geven. Hij wilde naast zijn desktop computers instappen in de portable light markt met laptops. Presenteren aan Steve Jobs verliep overigens heel gemakkelijk. Bij de eerste slide brak Jobs na een paar zinnen in op mijn verhaal en begon zelf te praten over wat hij wilde. En zo alle slides door.

relativeert Links, “maar reken even met mij mee. Er zijn 600 miljoen huishoudens aangesloten op internet. In ieder huis bevinden zich gemiddeld zo’n honderd apparaten die je aangesloten wilt hebben op het internet. Dat zijn 60 miljard apparaatjes. Dit jaar doen we 50 miljoen chips, wat betekent dat we in dit tempo nog 1000 jaar bezig zijn. Dus er moet nog heel veel gebeuren om die markt echt in de versnelling te krijgen.”

“Techniek hoeft niet in de picture te staan. Waar het om gaat, is wat je ermee kunt doen” Aan het einde van de slides en zíjn verhaal, vroeg hij: is het duidelijk wat ik wil hebben? Nadat ik bevestigend had geantwoord, stond hij op en liep de kamer uit. Dat was mijn kennismaking met Steve Jobs.” Nadat Apple wiﬁ in de Apple iBook had geïntegreerd, stonden alle computerfabrikanten in de rij voor wiﬁ. En de rest is geschiedenis. Links: “Je kunt dus ontzettend goed zijn in innoveren, maar om die stap naar de markt te kunnen zetten, moet je soms ook een beetje geluk hebben. Je moet op het juiste moment met exact het juiste product op de juiste plaats zijn.”

In de versnelling In 2002 stapte Links uit de Wi-Fi Alliance en richtte GreenPeaks op. Onlangs verscheepte het bedrijf haar 100-miljoenste ZigBee chip. “Dat klinkt heel aardig”,

Al in 2001 sprak Links van het Internet of Everything. “Hier zal de komende jaren enorm veel innovatie komen”, voorspelt hij. “Des te belangrijker is het dat iedereen goed begrijpt wat dat IoE eigenlijk inhoudt. Veel van de gebruikte terminologie schept verwarring. Neem bijvoorbeeld de ‘fitness band’. De term is verkeerd en het hele concept wordt verkeerd gemarket. Ik word namelijk helemaal niet fit van die band. Het is gewoon een sensor die een paar dingetjes meet. In werkelijkheid is die fitness band in combinatie met IoE een lifestyle coach. Die heb ik in mijn telefoon en hij helpt mij gezonder te leven. Hij coacht mij, geeft mij aanwijzingen en af en toe een schop onder mijn achterste als ik te weinig beweeg. Natuurlijk heb ik daarvoor een sensor op mijn lichaam nodig, maar daar gaat het niet om. Vanuit de optiek van marketing gaat het

helemaal niet over die ﬁtness band, maar over de lifestyle coach. En die stap moeten we met zijn allen nog maken om het IoE echt te gaan begrijpen.”

Butler Links noemt nog een ander voorbeeld. “Smart home of smart meter. Aan dat huis of die energiemeter is helemaal niets smart. Het zijn gewoon een handjevol sensoren die aan elkaar geknoopt zijn en iets vertellen aan de cloud. En in de cloud heb je dataanalytics die iets kunnen doen met die gegevens. Iedereen kent ongetwijfeld dat moment dat je partner op vakantie ineens vraagt: weet je zeker dat de achterdeur op slot is? Nu hebben we wel allemaal centrale deurvergrendeling in onze auto, maar niet in ons huis. Zou het niet mooi zijn als we gewoon allemaal een butler hadden? Een hulpje die heeft geleerd dat het niet normaal is dat de achterdeur niet op slot is als er niemand in huis is. Die butler doet gewoon de deur op slot en stuurt mij daarvan een berichtje. Dat is waar het over gaat. Niet over smart home en niet over IoE. Het gaat over butlers, lifestyle coaches, mantelzorgers, en noem maar op. Alle techniek die je daarvoor nodig hebt, hoeft niet in de picture te staan. Zij ondersteunen slechts datgene waar het echt over gaat. Waar het om gaat, is wat je ermee kunt doen.”

Dit artikel is een bewerking van de presentatie die Cees Links gaf tijdens de Avond van de Digitale Economie.

ICT-BREED

9 27 oktober 2015

Start met big data op kleine schaal door: Henk Jansen Het begrip big data weerklinkt de laatste jaren steeds nadrukkelijker in ondernemersland. Vaak voorzien van verontrustende toevoegingen als ‘er is geen toekomst zonder big data’ en ‘zorg dat je de boot niet mist’. Tegelijkertijd blijft het fenomeen voor veel bedrijven nogal vaag en ongrijpbaar, hoewel de wens om er ‘iets mee te doen’ steeds groter wordt. Maar hoe pak je dat aan? Hoe begin je met big data? De beurs Big Data Expo te Utrecht stond in het teken van die laatste vraag en gezien de drukte op de beursvloer mag je veronderstellen dat big data nog altijd niet erg is ingeburgerd in Nederland. Terwijl big data in de letterlijke zin van het woord natuurlijk al wél volledig bezit heeft genomen van onze maatschappij. Denk daarbij aan het groeiende Internet of Things en de vloedgolf aan data afkomstig van e-mailconversaties, social media, websites, voorraadcijfers, toeleveranciers, et cetera.

Beloning Met slechts de aanwezigheid van al die data begin je echter niet zoveel. Het gaat er immers om dat je in staat bent om vanuit die enorme brij aan informatie de vertaalslag te maken naar heldere bedrijfsinzichten en slimme keuzes. Pak je dit op de juiste manier aan, dan volgt er een beloning. Volgens Gartner hebben bedrijven die big data-analyse inzetten namelijk zo’n 20 procent voordeel op concurrenten die dat niet doen. Je zou dus kunnen vermoeden dat bedrijven big data inmiddels wel massaal omarmd en geïmplementeerd hebben. Toch is dit niet het geval. Marco van den Brandhof, salesmanager bij Puur Data, schat desgevraagd in dat in Nederland hooguit zo’n 30 procent van het aantal bedrijven zich daadwerkelijk bezighoudt met big data. Zijn bedrijf, ook aanwezig op de Big Data Expo en gespecialiseerd in big data analytics, hoort daarom nog altijd vaak de hulpvraag: ‘ik lees veel over big data, maar wat moet ik ermee?’ Dikwijls aangevuld met: ‘ik wil de boot niet missen, want bijna iedereen is er al mee bezig’.

Adaptatie per sector “Dat laatste blijkt dus niet het geval te zijn”, stelt Van den Brandhof. “Hoewel de interesse en adaptatie per sector behoorlijk verschillen.” De groep voorlopers wordt volgens hem gevormd door de ﬁnanciële sector. Banken houden zich al sinds jaar en dag bezig met big data. Maar ook in de retail is big data een ‘big issue’, terwijl daar de daadwerkelijke implementatie dan juist weer redelijk beperkt is. Van den Brandhof: “Naast de retail vormen ook de industrie en de gezondheidszorg potentieel enorm belangrijke markten voor big data. De industrie lijkt echter sectorbreed wat achter te lopen, terwijl in de gezondheidszorg privacyissues een belangrijke rem vormen op de ontwikkeling van big data.”

Praktijkvoorbeelden Hoe het ook zij, big data kunnen voor elke sector en elke branche interessante inzichten opleveren. Dat bleek wel uit de inspirerende stroom praktijk-

ware wandelende cookies. Dit verschaft de winkel de mogelijkheid om online en oﬄine marketing beter op elkaar af te stemmen.

Bedrijven die big data-analyse inzetten hebben 20% voordeel voorbeelden die op de Big Data Expo over het voetlicht werden gebracht. Zo weten we inmiddels dankzij big data dat luiers en kratten bier vaak samen worden verkocht doordat beide producten veel volume innemen (en dus bij voorkeur worden aangeschaft als de auto beschikbaar is voor de boodschappen), dat data afkomstig van het liftgebruik in een bedrijfsverzamelgebouw aan de verhuurder onthult welk bedrijf op welke verdieping het meest succesvol is en dat er een verband bestaat tussen filevorming op de weg en griepcijfers. Ook Puur Data benoemde enkele interessante praktijkvoorbeelden. Van den Brandhof: “Wanneer je het stroomverbruik van allerhande machines en machineonderdelen in de gaten houdt, kun je enorm besparen op onderhoudskosten. Een apparaat of onderdeel dat op zijn laatste benen loopt, gaat namelijk afwijkingen vertonen in het stroomverbruik. Door hierop in te haken, kun je onderhoud op maat toepassen in plaats van onderhoud op basis van de gemiddelde levensduur.” In een ander voorbeeld wordt de route gevolgd die klanten afleggen door een fysieke winkel, dankzij wifi en de smartphone van de klant. Wanneer klanten ook nog eens inloggen op het wifi-netwerk van de winkel, worden ze als het

Zelf aan de slag Maar terug naar de hamvraag én het thema van de beurs: hoe begin je met big data? Allereerst moet je natuurlijk zorgen voor voldoende draagvlak binnen de organisatie. Dat is geen vanzelfsprekendheid. Ook de ervaring van Van den Brandhof leert dat meestal slechts een klein aantal mensen binnen een organisatie met big data aan de slag wil gaan, terwijl een grote groep het fenomeen nog altijd ziet als hype.“Wat vaak een enorm positieve bijdrage levert aan het creëren van draagvlak voor een big data-project, is om klein te beginnen”, zo stelt hij. “Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar kan heel goed. Zo houd je de kosten binnen de perken, terwijl je toch een volwaardige eerste ervaring opdoet. Deﬁnieer daarom een goed afgebakende doelstelling en haal informatie uit maximaal drie bronnen, zodat alles behapbaar en overzichtelijk blijft.” Ook de rolverdeling binnen een big data-project is volgens Van den Brandhof van groot belang: “Het moge duidelijk zijn dat de business deﬁnieert en ICT faciliteert. Dit neemt echter niet weg dat beide afdelingen tijdens het traject prima samen de kar kunnen trekken, wat bovendien een welkome

kruisbestuiving van kennis oplevert.” Vervolgens zal je, zodra je daadwerkelijk aan de slag gaat, al snel te maken krijgen met de twee belangrijkste uitdagingen van big data: het aan elkaar koppelen van gestructureerde data (zoals cijfers) en ongestructureerde data (zoals teksten uit social media) én het analyseren van de eindresultaten. Van den Brandhof: “Voor de eerste uitdaging wordt door ons - en vele anderen - het ﬁlesysteem Hadoop gebruikt, dat prima overweg kan met een wirwar aan verschillende dataformats. Voor de tweede uitdaging, de uiteindelijke analyse, is de beheerder van de betreﬀende data de aangewezen persoon. Die is immers als beste in staat om te analyseren en te interpreteren.” De kosten en doorlooptijd hoeven bij zo’n eerste project overigens niet enorm hoog te zijn. “De minimale kosten zullen ongeveer zo’n 10.000 euro bedragen”, schat Van den Brandhof in. “Maar we hebben het hier over maatwerk, dus daarop valt lastig een algemeen prijskaartje te plakken. Qua doorlooptijd is een maand zeker niet onhaalbaar.”

Toekomst Tot slot rest natuurlijk de vraag of big data de komende jaren nu eindelijk wél echt zal gaan doorbreken in Nederland. Van den Brandhof, heel stellig: “Jazeker, big data is een blijvertje. Ik verwacht dat de adaptatie van big data de komende twee à drie jaar een enorme vlucht zal gaan nemen. Vooral binnen de retail, waar de vernieuwingsdrang als gevolg van de crisis de laatste tijd sowieso ﬂink is aangewakkerd.”

MET ONZE HULP KUN JIJ DE HELD UITHANGEN Ons team van specialisten staat 24/7 voor jou klaar. Met 1.100+ klanten in de Benelux heeft LogicNow alle kennis en support in huis om jouw business te laten groeien. De nieuwe EIZO EV2750 in stijlvol Full Flat Design. Of u nu kiest voor elegant zwart of helder, licht wit: de EV2750 maakt niet alleen indruk met zijn beeldkwaliteit, maar ook met zijn design. De bijzonder smalle schermrand en de volledig vlakke voorkant veranderen deze monitor van 27 inch in een echte blikvanger, die uw ideeën letterlijk de ruimte geeft. Laat uw stijl tot uitdrukking komen. En dat inclusief 5 jaar garantie. www.eizo.nl/EV2750

Kijk voor gratis trainingen en productinformatie op nl.maxfocus.com/gratistraining Of neem contact op via +31 88 5222 285 of BeneluxSales@maxfocus.com

www.ictmagazine.nl

ICT-DIEP

27 oktober 2015

Hoe maken we ongekende rekenkracht bereikbaar?

De bottleneck van parallel p door: Ed Lute In de chip-wereld is een ontwikkeling gaande die zonder aarzeling een revolutie genoemd mag worden. Nieuwe processoren die over exponentieel veel meer rekenkracht beschikken dan de huidige generatie. Een van de grootste uitdagingen met die nieuwe chips is het parallel programmeren. Als we dat niet goed doen, behalen we hooguit tien procent van de maximaal haalbare performance en schieten we er nog niets mee op.

We spreken met prof. dr. ir. Henri E. Bal, hoogleraar aan de Amsterdamse VU. Onder de vlag van COMMIT/ – zie kader – werkt hij aan een project om de groeiende kloof tussen de steeds complexer wordende infrastructuren en hoe applicaties werken te verkleinen. “In dit kader werken we momenteel erg hard aan het vereenvoudigen van parallel programmeren.”

Multitasken De Wet van Moore stelt dat het aantal transistoren op chips elke achttien maanden verdubbelt. “Dat computers iedere achttien maanden twee keer zo snel worden, kan een gevolg zijn van deze wet, maar dat is niet wat de wet zelf zegt”, aldus Bal.

ALU

Control

Cache

Lay-out van een CPU “Sinds een jaar of dertig willen de grote chipmakers, gesterkt door de Wet van Moore, computers sneller maken. Dit lukte hen lange tijd terwijl ze het programmeermodel sequentieel hielden. Daarbij voert

een rekenunit zijn lijst van instructies één voor één achter elkaar uit. Voor iedere berekening moet echter eerst data uit het geheugen worden gehaald. In de tussentijd kan de CPU andere dingen doen. Eigenlijk is hij al aan het multitasken. Volgens Bal is dat multitasken geëscaleerd tijdens de afgelopen decennia waarin de chips zijn doorontwikkeld.“Deze chips doen mega-ingewikkelde dingen zoals ‘prefetching’, ‘pipelining’, ‘branche prediction’, et cetera.. Hierdoor is slechts een kwart van de ruimte op een chip gereserveerd voor de echte rekeneenheden. Een kwart is bestemd voor het multitasken. Omdat de chip snel rekent, moet hij bij veel geheugenposities kunnen. Voor een lokale kopie (cache) van dit geheugen wordt de rest van de ruimte op de chip, de helft, gebruikt.”

De toename van multitasking maakte hogere kloksnelheden, slimmere architecturen en dus ook snellere computers mogelijk. Tot we een jaar of tien geleden tegen de beruchte powerwall aanliepen. Bal: “Ze konden de kloksnelheid niet meer opschroeven, omdat de CPU dan te heet werd. Toen is men mondjesmaat afgestapt van het sequentiële programmeermodel en werden de multicores bedacht. Daarmee werden chips dus expliciet parallel. Alleen moest je de cores parallel programmeren als je de beschikbare rekenkracht eﬃciënt wilde gebruiken.” En daar zit nu precies de bottleneck. Het parallel programmeren staat nog in de kinderschoenen en is bijzonder moeilijk. Daarop komen we verderop in dit artikel terug.

Schrijf je in De ISM Infodag In één dag alles over de standaard in servicemanagement 12 november | Nieuwegein | www.ismportal.nl

www.ictmagazine.nl

ICT-DIEP

11 27 oktober 2015

rogrammeren Foto: Ernst van Deursen

Lay-out van een GPU

Streaming multiprocessors Naast de CPU’s werden de zogeheten GPU’s (Graphical Processing Unit) verder ontwikkeld. Deze werden gebruikt in de gaming wereld voor graﬁsche kaarten, die continue miljoenen pixels moeten berekenen. “Een GPU bestaat – afhankelijk van het model – uit meerdere zogeheten streaming multiprocessors”, licht Bal toe. “Iedere multiprocessor bestaat uit honderden cores, waardoor er op één chip wel 2000 of nog meer cores kunnen. Ze zijn dus gemaakt om alles parallel te doen: high throughput.

werkelijk uit te halen. Zolang je die indrukwekkende rekencapaciteit niet eﬀectief aanstuurt, gebruik je maar een percentage van de beschikbare rekenkracht. Onze ervaring is dat als je applicaties gewoon naïef implementeert op zo’n Intel Phi of GPU, je hooguit tien procent van de maximaal haalbare performance behaalt. Soms kom je niet eens verder dan één procent.” Bij parallel programmeren heb je te maken met een aantal moeilijkheden. Zo moet je bedenken hoe je al die taken gaat opsplitsen. Bal:“In mijn colleges gebruik

“Als de programmering niet op de chip is aangepast, haal je soms maar 1 procent van de haalbare performance” Er is één nadeel: één enkele taak voeren ze heel langzaam uit, omdat de geheugenposities en de ruimte om te multitasken hiervoor nagenoeg ontbreken.” Er komen nu allerlei nieuwe architecturen beschikbaar. In 2012 bracht Intel de Xeon Phi uit, die teruggaat naar het punt waarop besloten werd het programmeermodel sequentieel te houden.“Praktisch alle transistoren op deze chips worden gebruikt voor rekentaken”, legt Bal uit, “en dat is natuurlijk wat je wilt. Alleen is elk van deze rekenkernen veel trager dan de laatste generaties sequentiële CPU’s, omdat caching en multitasking nu tot een minimum zijn gereduceerd. Maar het goede nieuws is dat je ontstellend veel cores tegelijkertijd diverse taken kunt laten uitvoeren. De Phi van Intel heeft weliswaar zestig cores op één chip, maar die hebben min of meer de Pentium-architectuur van tien jaar geleden, al is de kloksnelheid wel beter. Dus eigenlijk draaien we de beslissing om het programmeermodel sequentieel te houden en de chips zelf te laten multitasken, weer terug.”

Moeilijkheden Een van de grootste uitdagingen met die nieuwe chips is het parallel programmeren. Bal luidt de noodklok. “Als mensen hiervoor niet goed worden opgeleid, wordt het ontstellend moeilijk om de eﬃciëntie die deze parallelle rekenunits beloven, er ook daad-

ik altijd het voorbeeld van de krantenbezorgers en de huizenbouwers. Wil je 10.000 kranten bezorgen, dan verdeel je die simpelweg over een aantal bezorgers. Het bouwen van een huis vergt veel meer coördinatie. De stukadoor, elektricien en de schilder moeten elkaar niet in de weg zitten en de diverse bouwers moeten hun werk in de juiste volgorde doen en informatie met elkaar delen. Daarnaast moet je zorgen dat het eﬃciënt gaat. Hiertoe moet je de zogeheten load balancing goed regelen, zodat de ene bezorger niet alleen maar in ﬂats bezorgt en de andere een wijk heeft met allemaal verspreide huizen. Alle rekenunits moeten dus evenveel werk hebben.”

gaat. Dus je moet het zo programmeren dat je geen last hebt van deze ‘race condities’. Je wilt het parallel, maar tegelijkertijd wil je dat het deterministisch blijft. Voor dit probleem proberen we dingen te abstraheren en met kleine algoritmes te werken.” Bal pleit ervoor om te werken aan een betere manier om die many cores op een systematische wijze te programmeren. “Vooralsnog is er niet één vorm van parallel programmeren. Voor clusters of supercomputers wordt de standaard MPI gebruikt, maar voor GPU’s zijn er nu nog verschillende standaarden. Het wordt wel hoog tijd dat daaruit één standaard komt, want de groei van de many cores gaat heel snel.”

Toepassingen Deze parallelle vorm van rekenen wordt al in honderden toepassingen gebruikt. “Daarmee worden ook al behoorlijke successen behaald”, weet Bal. “Het zijn er teveel om allemaal te noemen, maar zelf werken wij bijvoorbeeld samen met de astronomen van Astron, een laboratorium in Dwingeloo. Hun LOFARtelescoop genereert massa’s aan data die allemaal geanalyseerd moeten worden. Daarnaast is er de zogeheten Square Kilometer Array (SKA) die vanaf 2018 in Australië en Zuid-Afrika wordt gebouwd. Deze Array bestaat uit één vierkante kilometer aan kleine antennes die signalen uit de ruimte oppikken. Speciale software combineert al die data tot één grote telescoop die onvoorstelbaar ver kan kijken. De hoeveelheid data die SKA gaat genereren zal volgens een inschatting10 tot 100 keer de huidige wereldwijde internettraﬃc gaan overschrijden. Dat is zo enorm veel, dat je echt parallelle rekenkracht nodig hebt om het te analyseren.”

Een ander praktijkvoorbeeld is een samenwerking met het NFI (Nederlands Forensisch Instituut). “Bij een inval neemt de politie alle media die ze kunnen gebruiken voor het onderzoek in beslag: pc’s, telefoons, usb-sticks”, vertelt Bal. “Vanwege de hoeveelheid data en de vele tools om al die data te analyseren, kan dat weken rekentijd kosten. Wij werken mee aan methodes die hen helpen om uit die berg data binnen 24 uur datgene te filteren waarnaar ze op zoek zijn. Ook werken we mee aan de versnelling van een algoritme voor cameraidentificatie. De ruis die de camerasoftware wegfiltert, gebruiken zij juist als een soort vingerafdruk van de camera. Dus aan de ruis in de plaatjes kunnen ze zien met welk toestel de foto is gemaakt, zodat je relaties kunt aanbrengen tussen camera’s van verdachten. Persoon x heeft een illegaal plaatje wat is gemaakt door de camera van persoon y.”

Opleiding Aan de VU worden al wel diverse colleges gegeven waar zaken als racecondities, het analyseren van algoritmes en het behalen van performance worden gedoceerd. “Ook hebben we aan de VU een Top Master, Parallel and Distributed Computer Systems. Dat is een mix van internettechnologie en parallel programmeren. Een opleiding parallel programmeren bestaat nog niet, maar die moet er wel degelijk komen. Misschien moet je er niet direct bij eerstejaars mee beginnen, want dat is gewoon te moeilijk, maar moet je het mondjesmaat laten meelopen in bestaande vakken over datastructuur en algoritmen.”

Systematisch programmeren

Wat is COMMIT/?

Een andere hobbel bij het parallel programmeren is de correctheid. Bal typeert deze moeilijkheid als ‘een echte beerput’. “Sequentiële computers zijn min of meer deterministisch: als je ze duizend keer iets laat doen met dezelfde input, krijg je duizend keer hetzelfde resultaat. Dit ben je bij parallelle systemen helemaal kwijt. Stel dat we twee computers hebben met één geheugenlocatie. Voor een aanpassing op een bankrekening wil de ene computer een bedrag optellen, terwijl de ander het bedrag wil verdubbelen. Het hangt dan van de timing van je programma af welke van de twee machines als eerste

COMMIT/ brengt wetenschappelijk onderzoek en (non-)proﬁtorganisaties samen in ict-projecten binnen de negen belangrijkste economische sectoren van Nederland voor het onderzoeken en ontwikkelen van grensverleggende producten en diensten. Binnen COMMIT/ werken meer dan 110 partijen, waaronder universiteiten, technologische instituten en meer dan tachtig grote en kleine bedrijven, samen aan publiek-private projecten die op internationaal niveau een belangrijke rol spelen. De ofﬁciële naam van het project waarvan Henri Bal projectleider is, luidt: IV-e (e-Infrastructure Virtualization for e-Science Applications). De direct bij dit project betrokken partners zijn naast de VU, UvA, TU Delft, CGI, TNO, Bitbrains Nederland BV, KLM en het LIACS (het informaticainstituut van de Universiteit Leiden). Lees meer over COMMIT/ www.commit-nl.nl

www.ictmagazine.nl

ICT-BREED

27 oktober 2015

Optical Disc Archive Set to revolutionize video and data archiving

Moeiteloos en duurzaam archiveren heeft Peter Riemens begeleid bij de verkoop van 20,9% van de aandelen van

aan het zittende management, alsmede heeft Peter Riemens Rivium Business Applications gekocht van Rivium Business Solutions. Specialist in ICT overnames www.mmr-consultancy.nl

www.ictmagazine.nl

0318 - 763 888

Geen lastige migraties, wel een lange levensduur. Optical Disc Archive van Sony biedt de ideale oplossing voor een direct toegankelijk archief in combinatie met een levensduur van minimaal 50 jaar.

SONY.COM/ODA

Stand A076

ICT-BREED

27 oktober 2015

Open source duurder ‘op z’n Italiaans’ Complexe opstelling met Microsoft Ofﬁce en OpenOfﬁce kiest nu voor 365-cloud

door: Jasper Bakker Open source software, zoals OpenOfﬁce, claimt goedkoper te zijn dan bedrijfseigen software, zoals Microsoft Ofﬁce. Een Italiaanse gemeente beweert het tegengestelde, mede gestaafd door een complexe tussenoplossing.

De discussie over de total cost of ownership (TCO) van softwareoplossingen laait weer op, ditmaal over Microsoft Office versus open source-tegenhangers, zoals OpenOffice en LibreOffice. Het Italiaanse stadje Pesaro (95.500 inwoners) heeft afgelopen zomer voor ict-nieuws gezorgd door te kiezen voor Microsoft.

Naar OpenOffice en terug De keuze voor Microsoft-software is geen wereldschokkend nieuws, maar de reden deed wel internationaal stof opwaaien. Pesaro kiest namelijk opnieuw voor Microsoft, omdat OpenOffice te duur is.Dat bleek tenminste uit een studie naar de ict-omgeving van Pesaro, dat enkele jaren terug was overgestapt op OpenOffice. De overstap lijkt niet goed te hebben uitgepakt. De aangekondigde terugkeer naar Microsoft Office gaat een besparing van 80 procent opleveren, claimt het omstreden onderzoeksrapport. Open source-voorstanders kwamen in het geweer en TCO-discussies laaiden weer op. Studie leert dat open source ‘op z’n Italiaans’ inderdaad duurder uitpakt, dankzij vreemde omstandigheden. De TCO van open source-software is daarvan echter niet de enige of zelfs voornaamste oorzaak.

‘80 procent besparen’ Het gemeentelijke ict-hoofd Stefano Bruscoli stelt in het onderzoeksrapport van Osservatorio Netics (Netics Observatory) dat de 80 procent besparing wordt behaald op de TCO van de software. Dit omvat dus de uitrol, de dagelijkse it-support, de Office 365-abonnementskosten en andere elementen. Deze optelsom komt volgens de externe studie, in opdracht van de gemeente en Microsoft Italië, lager uit dan die voor de gratis open source-software. Natuurlijk zijn alleen de licentiekosten gratis. Het overstappen kost wel geld. Denk aan leertijd en uren van it-personeel voor de uitrol, training van eindgebruikers, dagelijkse helpdeskcalls en andere factoren. Bruscoli spreekt in het rapport dan ook van forse en onverwachte kosten voor de inzet van OpenOffice en het verlaten van Microsoft Office.

Onvolledige overstap De oude situatie was dus duurder. Let op: de oude

situatie, niet puur OpenOffice. Oorzaak? De in 2011 ingezette overstap was niet volledig. Pesaro zat met een complexe omgeving die met de ingebruikname van OpenOffice 3.2, dat in februari 2010 uitkwam, er niet eenvoudiger op werd. “We zijn gestuit op diverse hordes en dysfuncties rond het gebruik van specifieke functies”, verklaart

Aannames en prognoses Met de terugkeer naar Microsoft is voor 478 gebruikers alleen de 2013-versie van de software in gebruik, die valt onder de Oﬃce 365-abonnementsconstructie. Tussentijds zijn 504 ambtenaren op papier overgeheveld naar OpenOﬃce, die in de praktijk voor een deel zowel gebruiker van het open source-pakket

Mislukte open source-avonturen lijken te zijn aangegaan voor directe kostenbesparingen de it-manager. De gemeente kwam erachter dat het door het gebruik van macro’s voor diverse bestanden niet zomaar van Oﬃce-applicaties Access en Excel afkon . “We besloten dat we een hybride oplossing moesten aanhouden.” De twee kantoorpakketten deden naast elkaar dienst. “De mix was verwoestend.”

Dagelijks extra werk Vanwege gebrekkige inventaris vooraf, geen conversie van bestanden en geen ontwikkeling van alternatieven - voor bijvoorbeeld de gebruikte Officemacro’s - zaten de ambtenaren in de praktijk met meerwerk. Het rapport meldt het herpaginiëren en handmatig aanpassen van documenten vanwege incompatibiliteit tussen de Microsoft-software en het open source-alternatief. De schatting van Pesaro is dat dagelijks 300 werknemers daarmee tot wel 15 minuten bezig waren. Bovendien was de beginsituatie, vóór OpenOffice, eigenlijk al problematisch. De 577 toenmalige gebruikers van Pesaro hadden volgens het rapport diverse Office-versies in gebruik. Microsoft detailleert dit in antwoord op vragen van ICT/Magazine. Tot 2011 draaiden er Office 2010 - zowel Standard als Professional Plus, Office 2007, Office Professional 2003, Office 97 - zowel Standard als Professional Edition en Office Professional 7.00 - wat zou neerkomen op Office 95. Dit uiteenlopend in aantallen van 5 tot 126 installaties.

als van nog resterende Microsoft-installaties waren. Critici vallen over de 313.307 euro aan eenmalige kosten voor de OpenOﬃce-overstap. Dat bedrag zou én niet goed zijn onderbouwd én een ﬁkse extrapolatie zijn, luidt de kritiek. In dat bedrag is namelijk 210.000 euro voor bestandsconversie meegenomen, terwijl dat niet door Pesaro is uitgevoerd. In plaats daarvan is dagelijks extra werk verricht, wat natuurlijk ook een kostenpost vormt. Daarnaast bevat het rapport enkele aannames en prognoses voor de geclaimde 80 procent besparing. Die kostenverlichting leunt op mogelijke verdere besparingen door ingebruikname van Microsoftproducten als Yammer en Skype for Business, waardoor telefoon- en reiskosten lager kunnen uitvallen.

München, Freiburg Het geval Pesaro doet denken aan de controverse van begin 2013 over de open source-migratie van München. Die stad verklaarde eind 2012 dat het 11 miljoen euro had bespaard met zijn overstap naar OpenOffice - en later LibreOffice, plus Linux. Begin 2013 is een kostenonderzoek uitgelekt dat HP heeft uitgevoerd in opdracht van Microsoft. Het intern bedoelde rapport sprak juist van miljoenen verlies. Door de onderzoekers zijn enkele aannames gemaakt waaraan door de buitenwereld flink is getwijfeld. Zo zijn de kosten voor tussentijdse migraties naar LibreOffice en een andere Linux-basis meegenomen,

maar is dat vergeleken met alleen een oorspronkelijke overstap naar Windows XP - en Server 2003. Opvallend genoeg kwam Münchens succesverklaring ongeveer tegelijk met de Microsoft-terugkeer van landgenoot Freiburg. In die veel kleinere gemeente liepen zo’n 2000 ambtenaren net als in Pesaro tegen compatibiliteitsproblemen aan. Ook daar was Microsoft Oﬃce deels in gebruik gebleven.

Afnemen versus bijdragen Analyse lijkt uit te wijzen dat de mislukte open sourceavonturen zijn aangegaan voor directe kostenbesparingen. De voorbeelden van wel geslaagde overstappen hebben meer rekening gehouden met aanvankelijke kosten voor migratie, inclusief het vereiste ontwikkelen van overbruggingssoftware zoals macro’s en aansluitingen op andere ict-systemen. Zo is München niet slechts afnemer van open source. De stad heeft zich ontpopt tot een grote bijdrager aan de ontwikkeling van openbare broncode. Specifiek: de ontwikkeling van de software die het zelf gebruikt. Het heeft via zijn externe itdienstverleners enkele honderden bugfixes bijgedragen aan diverse open source projecten, zoals het kantoorpakket LibreOffice.

OpenOffice opgevolgd door LibreOffice Daar komt nog een ander migratieverhaal bij. OpenOffice heeft sinds 2010 een woelige geschiedenis gehad. De overname van OpenOffice-beheerder Sun Microsystems door Oracle in 2009 heeft tot onmin, een aftakking (LibreOffice) en vervolgens een developersexodus geleid. OpenOffice is sindsdien wat in verval geraakt, terwijl LibreOffice volop in ontwikkeling is gebleven. Zo heeft OpenOffice 4.1.1 - uitgekomen in augustus 2014 - een kwetsbaarheid die sinds april dit jaar publiekelijk bekend is en die volgens planning eind dit jaar wordt gedicht met de release van versie 4.1.2. Zo kan de ene overstap dus dwingen tot een volgende migratie. Dit geldt echter ook voor software als Office 2003 en Windows XP. Ondertussen dient een nieuw Italiaanse open source-avontuur zich aan: het ministerie van Defensie gaat met 150.000 pc’s over naar LibreOffice. Geplande looptijd van deze migratie: oktober 2015 tot eind 2016.

www.ictmagazine.nl

ICT-BREED

27 oktober 2015

De afdeling die vroeger IT heette... Deel 5: De overtreffende trap van toppunt is door: Bart Stofberg en Menzo Meijer In het vorige artikel hebben we gezien dat de nieuwe afdeling I&T ingrijpend moet innoveren om te kunnen bijdragen aan ingrijpende innovatie van de organisatie. I&T wordt meer en meer het strategische geweten van de organisatie.

Zijn it-innovaties zelf wel de game changers? Technologische innovaties van de afgelopen decennia hebben laten zien dat veel grote ondernemingen - maar ook hele branches - niet tegen game changers zijn opgewassen. Hét antwoord hierop is ten eerste om het innovatief vermogen te vergroten en ten tweede om fundamenteler na te denken over de toegevoegde waarde die met behulp van informatie en technologie (I&T) geleverd kan worden. Zowel aan de ‘gebruikers’ van I&T als aan de consumenten van de organisatie. Is het u trouwens opgevallen dat die twee steeds vaker samenvallen? En keer op keer lijkt nieuwe technologie de basis achter de game changers te zijn. Maar is dat ook zo?

Another mp3 player... Toen Apple haar iPod op de markt bracht, was het niet another mp3 player. Dat was aanvankelijk wel het plan maar – zo gaat het verhaal – Steve Jobs wist via zijn contacten de iPod in te bedden in een ander business-model waar muzikanten toestonden dat nummers per stuk konden worden gekocht. Het was niet de technologie maar het verdienmodel dat de doorslag voor het succes gaf. En toen Apple weer werd ingehaald door Spotify (streaming was al een tijdje mogelijk) was het weer het verdienmodel dat het verschil maakte en niet de technologie. Natuurlijk moeten we nieuwe technologieën inzetten waar dat een verbetering is, en natuurlijk stelt dat een heleboel eisen aan de nieuwe I&T-afdeling, maar dat is bij lange na niet genoeg. Er is meer…

Tweesporenbeleid Veel gevestigde organisaties hebben het lastig om een verdienmodel te vernieuwen. Verbazingwekkend veel ondernemingen gaan door zonder de koers te wijzigen, ook als het succes zienderogen afneemt. Lijken we dan toch weer op de zeilrederijen die – letterlijk – de stoomboot zagen voorbijvaren en niks beters wisten te bedenken dan snellere zeilschepen maken? Er zijn al genoeg organisaties gesneuveld in de web-based economie en er gaan er nog veel meer bijkomen. Ja, er wordt weer meer geïnvesteerd in IT. Maar wat moeten we doen met dat geld? Een I&T-organisatie van een gevestigde organisatie heeft het lastig omdat ze een strategie langs twee sporen moet volgen, vaak nog tegen de stroom in. Op spoor 1 vertrekken de treinen die ons leiden langs de bekende weg: naar de cloud, applicatierationalisatie en zorgen voor regie op een - enigszins - geordend leverancierslandschap. En dat is al heel erg lastig. Nu staat er nog een trein klaar op spoor 2: naar onbekende innovatieve bestemmingen. En reken maar dat de eindbestemming van die trein ‘Nieuw verdienmodel’ heet.

www.ictmagazine.nl

Om sneller te snappen hoe de route naar een nieuw verdienmodel er voor uw organisatie uitziet, helpt het om drie hoofdtypen te onderscheiden.

Klassiek: in the box Het klassieke type heeft een simpel transactieschema: C(onsument) koopt iets van A(anbieder). Informatie wordt uitgewisseld (bestellen, productspeciﬁcaties, leveringstijden, prijs, et cetera) en geld wordt geruild tegen goederen of diensten. De klantdata worden intern opgeslagen en gebruikt om meer te verkopen en/of nieuwe producten en diensten te ontwikkelen en te verkopen. De focus van I&T ligt voornamelijk op het ontsluiten van deze interne data in processen en in managementinformatie. Business intelligence is ook een onderdeel van het klassieke type. En als I&T dat goed doet, kan de organisatie zich ontwikkelen tot het toppunt van zijn soort.

helpen de beste producten en/of diensten af te nemen, door Onderaanbieders te helpen meer te verkopen,

Al ben je de beste in je soort, een toppunt is altijd ondergeschikt aan een knooppunt Waardeketen: outside the box Organisaties van type 2 zijn meer van het type retail, groothandel of makelaar: Aanbieder heeft direct contact met de Consumenten en levert een breed portfolio, maar krijgt dat geleverd van een groot aantal Onderaanbieders. Aanbieder maakt marge op deze transacties. A verdient geld aan elke transactie, maar verzamelt ook data. Bijvoorbeeld over het samenhangende koopgedrag van C’s bij verschillende aanbieders. Als ze bij Onderaanbieder O1 product P kopen, nemen ze ook vaak product Q bij Onderaanbieder O2. A heeft informatie die niemand anders heeft, over twee of meer groepen relaties, en die informatie kan A te gelde maken, door Consumenten te helpen met zoeken, door Onderaanbieders te helpen zich op de juiste momenten te proﬁleren. A is een knooppunt geworden. Niemand kan meer om A heen.

maar ook door die informatie - al dan niet gepersonaliseerd - aan derden te verkopen. En ten slotte zorgt die informatie ervoor dat A de macht naar zich toe kan trekken in het netwerk. Ieder knooppunt is een potentiële dictator. Organisaties van het klassieke type, die afhankelijk zijn van een knooppunt, ontwikkelen zich stap voor stap tot een ketenslaaf. Ze hebben nog maar twee opties: ten onder gaan of dansen naar de pijpen van de ketenmeester. Al ben je de beste in je soort, een toppunt is altijd ondergeschikt aan een knooppunt. Van een moderne I&T-afdeling moet worden verwacht dat het, naast de traditionele taken van inside the box, ook aangeeft waar de organisatie een potentiële knooppuntfunctie heeft en dat het een leidende positie neemt bij het ontdekken hoe we de waarde van data kunnen inzetten om de knooppuntfunctie meer vorm te geven.

Het spel om de knooppuntfunctie A heeft zich zo weten te positioneren dat een Consument producten en/of diensten bij Aanbieder verwerft die door verschillende andere (Onder)aanbieders worden geleverd. Grote voorbeelden zijn Zalando, Bol en Coolblue, maar ook banken, netwerkbedrijven, boekingsorganisaties, supermarkten, Netﬂix en nog veel meer organisaties hebben een knooppuntfunctie of kunnen er één hebben. En omdat A een knooppunt is geworden, heeft het data die niemand anders heeft, over relaties tussen - in dit geval Consumenten en Onderaanbieders. En die data kunnen worden vermarkt. Door Consumenten te

De volgende Google worden? Deﬁne the box Google, LinkedIn, Facebook, Nu.nl, Wikipedia en nog veel meer grote en kleinere organisaties doen iets dat nog bijzonderder is. Het is ze gelukt om de keten te overstijgen. Er vindt niet eens meer een transactie plaats, maar ze hebben een dusdanige aantrekkingskracht op Consumenten dat die bereid zijn enorme hoeveelheden data achter te laten. Persoonlijke gegevens over hun loopbaan, hun bezigheden en hun where-abouts, maar ook zaken als zoektermen, surfgedrag, muisbewegingen en de

tijd dat je naar een pagina kijkt. And that’s it? Nee. Ten eerste bieden ze een platform om - op maat gesneden - advertenties te plaatsen en daarmee opbrengsten te genereren. Maar ten tweede en bovenal leveren al deze data enorm waardevolle inzichten op. Voor de Aanbieder zelf en voor..? Dát is nu net het fascinerende: dat is nog onbekend! LinkedIn blijkt, aan de hand van het muteren van gegevens, trends te zien in de opkomst van economische hotspots. Dit is natuurlijk interessant voor, om er maar een paar te noemen, projectontwikkelaars of plaatselijke overheden. Google kan drie weken eerder dan de medische stand de locaties en de ernst van een griepgolf voorspellen, op basis van gebruikte zoektermen. Natuurlijk hebben de meeste organisaties het niet in zich om een nieuwe Google te worden, maar iedere organisatie kan wel een community vormen, waar mensen, zonder directe economische motieven, bereid zijn informatie achter te laten. Op voorwaarde dat de I&T-afdeling het initiatief naar zich toetrekt en u dwingt over dit soort zaken na te denken.

Drie verdienmodellen Al met al kan elke organisatie op drie manieren succesvol zijn: • In the box, zoals we gewend zijn, via de treinen op spoor 1. • Outside the box, als knooppunt dat waardevolle informatie heeft en gebruikt. • Deﬁne the box, als bloeiend knooppunt in een community van mensen en organisaties die met alle plezier informatie achterlaten, omdat ze daarvan uiteindelijk veel beter worden. Bijna iedere organisatie kan op alle drie de manieren succes hebben, maar knooppuntfuncties zijn zeldzamer dan toppuntfuncties. En in veel gevallen is het een kwestie van wie het eerst komt, het eerst maalt. Hoe langer je wacht, hoe kleiner de kans dat je outside the box of in een deﬁne-rol succesvol bent.

ICT-BREED

15 27 oktober 2015

Lotte de Bruijn

Column

knooppunt IT van de toekomst Deze serie behandelt de nieuwe it-afdeling: I&T. In de nieuwe rol van de afdeling gaat I&T de business voor en stimuleert in veranderingen. Onderwerpen die in deze nieuwe serie worden onderzocht zijn onder meer hoe je de business, informatie en technologie in balans en goede samenhang kunt besturen; de strategische agenda, wat zijn de business-issues, de organisatie van verandering enzovoort; hoe de it-afdeling kan transformeren naar I&T; hoe een organisatie wendbaar en innovatief wordt. Kortom: hoe I&T de IT van de toekomst kan worden.

Focus op de keteninformatie De knooppuntfunctie heeft de mogelijkheid om data in een veel bredere zin te analyseren: klanttypen, gedrag, zwaartepunten, maar vooral allerlei onverwachte correlaties bieden nieuwe verdienmogelijkheden. Zeker in de knooppuntfuncties kan en moet I&T de mogelijkheden van databezit, dataverzamelen, dataverrijking en data-analyse onderzoeken en laten zien. Zodat I&T samen met de business kan onderzoeken hoe deze data - tegen een ﬂinke prijs - verkocht kunnen worden. Dat vereist een goed doordacht verdienmodel. Op dit nieuwe terrein kan er heel makkelijk iets over het hoofd worden gezien. De nieuwe I&T-afdeling zou een fantastisch mengsel moeten kunnen maken van Informatie, technologie en verdienmodellen.

Wat we allemaal met data kunnen doen De vraag ‘wat kan ik ermee’ kan alleen beantwoord worden als betekenis aan data wordt gegeven. Die betekenis krijgt het wanneer we weten waar we naartoe willen. Maar dat hangt weer af van wat we met de data kunnen. Kortom: een gesloten redeneercirkel. Hoe komen we daar nu uit? Kijk eens naar de volgende invalshoeken om de waarde van data te verkennen: 1. Beschikbaarheid: Wat is er nu aan data, wat kan eenvoudig gemaakt worden, wat is nodig en waar kunnen we eenvoudig aankomen (kopen, van het internet halen)? 2. Feedback: Wat kan direct worden ‘teruggegeven’ aan Consumenten en Onderaanbieders om de relatie te smeden en om meer te verkopen binnen het portfolio? 3. Nieuwe diensten: Hoe kan ik met al die nieuwe data nieuwe diensten leveren waarvoor mijn bestaande klanten en partners bereid zijn te betalen? 4. Dataverkoop: Welke data hebben waarde voor andere partijen binnen én buiten de transactieketen? 5. Nieuwe diensten voor nieuwe klanten: Hoe kan ik data inzetten om nieuwe diensten te ontwikkelen voor klanten die nu helemaal niet in mijn doelgroep zitten? 6. Knooppunt: Waar liggen knooppuntkansen voor mij? Wie zijn op dat gebied mijn concurrenten en hoe blijf ik ze voor? 7. Community-knooppunt: Hoe kan ik een community vormen met mijzelf als knooppunt, zodanig dat die community waarde genereert?

2. Outside the box: a. Breng de omgeving in beeld: Met welke soorten partijen heb ik een relatie, hoe ziet mijn mogelijke knooppuntfunctie eruit? b. Stel vast over welke data we allemaal beschikken, en aan welke data we eenvoudig kunnen komen. c. Stel vast over welke data we kunnen beschikken als we de samenwerking met onze stakeholders anders zouden inrichten. d. Schaf krachtige analyse-tools aan en zoek partners met overtuigende ervaring met big data. Ga niet alleen samenwerken met grote en gearriveerde partijen. e. Onderzoek welke data, welke patronen en welke gevonden correlaties waarde hebben voor andere partijen. f. Kijk of deze data kunnen bijdragen aan het verkrijgen van een sleutelpositie en kijk vervolgens welke data daarbij nodig en niet voorhanden zijn. 3. Deﬁne the box: a. Onderzoek waar je organisatie de omringende stakeholders onderling kan verbinden en op welke onderwerpen. b. Bedenk een zinvolle community, die op bovenstaande gebaseerd is. c. Stel vast welke data je aan die community kunt overhouden en wat de mogelijke waarde van die data is. 4. Kijk dan weer naar de prioriteit die de - ontwikkeling van - diensten nu heeft en zou moeten hebben. En wat ons te doen staat is… Innovatie is een boeiende zoektocht van nieuwsgierigheid naar blikwisseling. Als we op een andere manier naar hetzelfde kijken, dan zien we andere dingen. Andere oplossingen. Andere kansen. Andere verdienmodellen. Meer verdiensten.

Bart Stofberg

Menzo Meijer

2032 2032. Dat lijkt nog heel ver weg. Maar het is het jaar waarin kinderen die nu naar de basisschool gaan, gemiddeld genomen voor het eerst zullen solliciteren. Wat moeten ze dan kennen en kunnen? Geen eenvoudige vraag om te beantwoorden. Als je ziet hoe de wereld verandert in, pak ‘m beet, vijf jaar, welke veranderingen mogen we dan verwachten in een tijdsbestek van zeventien jaar? Zeventien jaar geleden deed Compaq een grote overname en presenteerde Apple de eerste iMac. Het lijkt een eeuwigheid geleden. We konden niet bevroeden dat vandaag de dag jong en oud een smartphone heeft en kleine kinderen met tablets in de weer zijn. Welke bagage moeten jongeren straks hebben als ze klaar zijn met hun opleiding? Dat is echt een heel moeilijke vraag. Om die reden heeft staatssecretaris Sander Dekker van Onderwijs, het Platform Onderwijs2032 in het leven geroepen. Het is een gemêleerd gezelschap met daarin mensen uit de onderwijspraktijk en een aantal deskundigen.

Welke bagage moeten jongeren straks hebben? Recent presenteerde het Platform het eerste voorstel voor hun advies. Het is zoals het hier staat. Dit voorstel wordt in de komende periode besproken met het onderwijsveld en iedereen mag er het zijne van zeggen. Een ding weet je dan zeker. Als het over onderwijs gaat, zal er geen gebrek zijn aan reacties. Het Platform is niet over één nacht ijs gegaan en organiseerde een heuse dialoog. Meer dan 9.000 mensen namen deel aan 150 bijeenkomsten. Er zijn ruim 13.000 online bijdragen geleverd en 260 oﬃciële reacties binnengekomen in de vorm van adviezen, brieven, onderzoek en dergelijke. Het meest opvallend is wat mij betreft dat, nog voordat de inkt van het voorlopige advies droog is, de kritiek losbarst. De opstellers van het advies wagen het om te stellen dat er minder nadruk op kennis dient te liggen, omdat die kennis eenvoudig op te zoeken is op internet. Dat is voor de traditionele denkers vloeken in de kerk. Ze gaan voorbij aan het feit dat de hoeveelheid beschikbare kennis in sneltreinvaart toeneemt. Het gaat niet in de eerste plaats om kennis, maar vooral om de vaardigheid beschikbare kennis toe te passen en te gebruiken. Het is een goede zaak dat naast taal- en rekenvaardigheid in het advies ook de nadruk wordt gelegd op digitale vaardigheid. Het Platform vindt het heel belangrijk dat kinderen kennis hebben van nieuwe technologieën en weten hoe ze die kunnen inzetten. Dat is al enorme winst. Zeker omdat het Platform expliciet computational thinking noemt. Als we kinderen willen voorbereiden op de toekomst, hoort daar een andere manier van denken bij. Die kun je aanleren door kinderen kennis te laten maken met eenvoudige vormen van programmeren. Ik hoop van harte dat Sander Dekker dit soort adviezen snel omzet in beleid. Want duurt de besluitvorming één of twee jaar, dan hebben we het al over 2033 of 2034. En voordat je het weet, is het te laat.

Over enkele minuten vertrekt de trein die gereedstaat op spoor twee 1. Formeer een gezelschap - intern en extern, business en I&T - om de trein te pakken die gereedstaat op spoor twee.

Beide auteurs zijn organisatieverbeteraar bij Quint Wellington Redwood.

Q Lotte de Bruijn is Directeur Nederland ICT @Nederland_ICT

www.ictmagazine.nl

KORT

27 oktober 2015

Kennistekort blokkeert Digitale Gouden Eeuw Nederland staat aan de vooravond van een Digitale Gouden Eeuw. Maar deze kansen worden onvoldoende benut, aldus Monique Rutten, strateeg bij brancheorganisatie DDMA en woordvoerder van de Data Academie. “Bedrijven die data niet integreren in de bedrijfsstrategie gaan het heel moeilijk krijgen.” Het gedrag van consumenten verandert. Via klikgedrag, zoekopdrachten, online aankopen en tweets laten zij steeds meer digitale sporen achter. Rutten: “Bedrijven die deze gegevens slim analyseren en omzetten in relevante informatie, hebben goud in handen.” De vraag naar goede datakennis is enorm Meer dan de helft van de bedrijven ervaart een gebrek aan kennis. Rutten doet daarom een oproep aan het bedrijfsleven, de wetenschap en de politiek om gezamenlijk de kenniskloof te dichten. “Op wetenschappelijk vlak komen er steeds meer goede initiatieven, zoals de Big Data Alliance onder aanvoering van Alexander Rinnooy Kan. Gelukkig bieden steeds meer universiteiten data-speciﬁeke masters aan.”

Geen 06 voor tablets

59 miljard euro voor EMC

Volgens de Autoriteit Consument en Markt, ACM, blijven telecomaanbieders achter met inzet van de nieuwe 097-nummers, die de druk op 06-nummers moeten ontlasten. De bedoeling is dat 06 alleen voor mobieltjes zijn en 097 voor alle andere ‘connected’ apparaten, zoals tablets. Omdat de autoriteit vreest voor een tekort aan 06-nummers, wordt het toezicht op het gebruik van 097-nummers verscherpt. Ruim 90 procent van de 06-nummers is inmiddels uitgegeven. In september 2015 publiceerde ACM al de Schaarsterapportage, waarin het dreigende tekort aan 06-nummers bekend werd. Sinds 1 juni 2014 is het verplicht om de nieuwe nummers te gebruiken, maar nog steeds blijven, op eentje na, alle mobiele providers in gebreke. De ACM gaat dus strenger toezien op invoering.

ICT-leverancier Dell heeft dataopslagleverancier EMC voor een bedrag van 67 miljard dollar overgenomen. De overname is een van de grootste overnames ooit in de ict-sector.

EMC heeft ingestemd met een bod van 33,15 dollar per aandeel. De overname van de datacenters van EMC is voor Dell een belangrijke stap in de concurrentiestrijd met onder meer IBM en HP. Zij zijn inmiddels druk bezig met een transformatie naar meer ‘all round’ it-bedrijven.

IT-manifest voor overheid ITaaS? Nog nooit van gehoord! De ﬁasco’s rondom projecten van de SVB en het UWV zijn slechts voorbeelden van ict-misstanden bij de overheid. De onafhankelijke beroepsvereniging van ict’ers, Ngi-NGN, stelt dat de problemen genuanceerder liggen dan alleen ict-gerelateerd, en heeft een it-manifest uitgebracht. Dit beschrijft welke waarde de vereniging van professionals kan toevoegen aan ict-componenten in overheidsprojecten, maar komt ook met aanbevelingen. Zo moet polderen plaatsmaken voor communicatie waarin professionals elkaar de waarheid kunnen zeggen, ook als dat schuurt. Verder moeten opdrachtgevers van grote projecten waarin IT een belangrijk onderdeel is, durven te stoppen als het uit de hand dreigt te lopen. De beroepsvereniging hoopt dat taboes doorbroken worden.

MANAGEN MET BETROUWBARE ICT WWW.VANCIS.NL

www.ictmagazine.nl

In 30 procent van de gevallen zijn de it-services in lijn met wat de business vraagt. Dat blijkt uit onderzoek onder 376 it-professionals. De resultaten staan in de whitepaper ‘Van A naar Cloud: hoe ver is uw organisatie in de transitie naar IT-as-a-Service?’. Respondenten kregen vragen voorgelegd over ITas-a-Service (ITaaS). 29 procent wacht de ontwikkelingen van ITaaS af en 18 procent zegt dat de business meer vraagt van IT dan zij kan bieden. Bij 12 procent loopt IT juist voor op wat de business vraagt. De overige it-professionals (11 procent) zeggen geen idee te hebben wat ITaaS is.

Nee tegen privacyverdrag met VS Het Europees Hof heeft het Safe Harbor-verdrag, dat opslag van Europese persoonsgegevens in de Verenigde Staten (VS) moest regelen, deﬁnitief afgewezen. Nationale toezichthouders, waaronder het CBP, hadden zelfs allang kunnen voorkomen dat gegevens naar de VS werden gestuurd. De uitspraken zijn de eerste die de onthullingen van Edward Snowden als basis gebruiken. Ook het advies van advocaat-generaal Yves Bot speelt een rol, evenals een bericht van de Europese Commissie aan het Europees Parlement bij het arrest over het privacyverdrag. Yves Bot stelt de legaliteit van data-opslag door bedrijven als Facebook en Google, met hun hoofdkwartier in de VS, rechtstreeks ter discussie. Het EP noemde verzamelen van privédata door de VS eerder onaanvaardbaar. Het arrest heeft grote gevolgen. Internetbedrijven als Facebook mogen gegevens van Europeanen niet meer in de VS blijven opslaan. Wat er wel moet gebeuren is nog onduidelijk.

Gezamenlijke aanpak problemen softwarelicenties Wat moet je als bedrijf doen als je problemen hebt met softwarelicenties en -contracten? Tot voor kort was het antwoord: neem zelf contact op met de fabrikant of de verkoper. Sinds kort is er een andere oplossing: de Global Software Licensing Specialist Expert Circle (GSLSEC.org). Peter van Uden, oprichter van Quexcel, trekt de kar en zocht naar specialisten in software-contracten. Hij vond ze in Duitsland en India en voegde zichzelf als Nederlands specialist eraan toe. Van Uden is nog bezig met een Noord- en een Zuid-Amerikaan. “Het is een platform van mensen die allemaal goede contacten op strategisch niveau met softwarefabrikanten hebben”, aldus van Uden. “Gebruikers kunnen strategische problemen met licenties nu via de site kwijt. De leden bespreken de zaak en formuleren de grote hamvraag. Daarmee stappen we naar de fabrikant. Samen zoeken we naar een oplossing.” Garanties op succes geeft het platform overigens niet. Wel de garantie op een inhoudelijk antwoord. Maar ook daarmee kunnen bedrijven vaak al verder. http://www.gslsec.org/

Dutch Software

Het nieuwe netwerk Dutch Software moet de Nederlandse softwarebranche verbinden en versterken. Naast een netwerk voor alle softwarebedrijven, met relevante branche-informatie, gaat het platform kennissessies bieden. Netwerkbijeenkomsten zorgen voor kennisdeling onderling. Informatie over ruim honderd in Nederland gevestigde softwarebedrijven, hun producten en afzetmarkten, is aangevuld met gegevens over VC’s, rankings, sectornieuws en bijeenkomsten. Dutch Software is een initiatief van Ben Alfrink en Vincent Blijleven. Vooral de gebrekkige transparantie van de softwaremarkt was aanleiding om het initiatief te starten. Het platform wordt stapsgewijs uitgebreid.

Krap aanbod ict-professionals Nu de economie aantrekt blijft de arbeidsmarkt voor met name technische en ict-professionals krap. Dit probleem speelt met name in Europa en de Verenigde Staten. Bij steeds meer organisaties blijven belangrijke vacatures langdurig openstaan. Nederland scoort hier beter dan gemiddeld. Dit zijn de belangrijkste conclusies van de Hays Global Skills Index 2015, een grootschalig onderzoek in 31 landen. De werkloosheid onder professionals laat in ons land een daling zien naar 7,1 procent ten opzichte van 7,4 procent in 2014. In technische en innovatieve sectoren wordt het ook volgend jaar een uitdaging om voldoende geschikte arbeidskrachten te vinden. Wereldwijd gingen zo’n elf miljoen banen verloren tijdens de ﬁnanciële crisis. Dat is een op de twintig arbeidskrachten. Met de aantrekkende economie is dit nu teruggeschroefd naar zes miljoen. De druk op de Nederlandse arbeidsmarkt neemt licht af. De vraag naar arbeid is in meerdere sectoren gestegen en de werkloosheidcijfers dalen. Ook het tekort aan talent lijkt hier mee te vallen. De vergrijzing en lage arbeidsparticipatie zijn echter wel een bedreiging voor de groei op lange termijn. Een mogelijke oplossing is vereenvoudiging van weten regelgeving.

Volg ICT/Magazine ook op facebook.com/ICTmagzineNL

Detachering werving & selectie Uw planning werkt in mijnrooster

www.mijnrooster.nl | 088 088 0288

HART VOOR ICT

WWW.FMA.NL

KORT

27 oktober 2015

ICT moet in hart overheid komen

Adriaan Meij

Column

Het belang van ICT staat nog altijd te weinig op het netvlies bij beleidsmakers en politici. Het is daarom tijd voor substantiële stappen in het beleid gericht op ICT. Dit stelt de Adviesraad voor Wetenschap en Technologie AWTI in het advies ‘Klaar voor de Toekomst?’ Eerder deze maand werd het aan de ministers Kamp (EZ) en Bussemaker (OCW) en staatssecretaris Dekker (OCW) overhandigd. Het rapport benadrukt het grote belang van ICT in de samenleving. ICT transformeert volgens de adviesraad onze economie, ons onderzoek en onze innovatie. Onderzoek en innovatie worden meer datagedreven en transdisciplinair. Nederland moet zich daarop beter voorbereiden. Het is hoog tijd dat de ontwikkeling van de Nederlandse ict-capaciteit in het hart van het overheidsbeleid komt, stelt de AWTI. “Dat vraagt allereerst om een duidelijke, integrale visie op de betekenis van ICT voor de ontwikkeling van de Nederlandse economie en samenleving. Ook is het van belang dat de publieke verantwoordelijkheid voor ICT veel beter binnen de rijksoverheid wordt gecoördineerd.” De AWTI vindt dat de topsectoren de krachten moeten bundelen en ict-innovatie gezamenlijk moeten oppakken en ﬁnancieren. Nederland ICT onderschrijft het rapport ‘Klaar voor de toekomst’ van de AWTI . Volgens de belangenvereniging bevat het ‘een scherpe analyse van de rol en betekenis van ICT voor de Nederlandse economie’. Het kabinet moet volgens Nederland ICT de aanbevelingen omzetten in concrete acties. Net als Nederland ICT mist de AWTI een integrale kabinetsvisie op ICT en dus op de digitale economie. De vier aanbevelingen van de AWTI sluiten naadloos aan op de visie en ambitie van Nederland ICT. Dat geldt in het bijzonder voor de aanbeveling om de ontwikkeling van de Nederlandse ict-capaciteit vanuit een integrale visie veel meer te plaatsen in het hart van het beleid. De uitvoering van de aanbevelingen draagt volgens de branchevereniging bij aan de ambitie om van Nederland de eerste echt digitale economie van Europa te maken.

Besmetting van mobiel via pc stijgt snel De eerste helft van 2015 is de veiligheid van mobiele netwerken steeds vaker bedreigd door besmetting vanuit pc’s en laptops. Dit blijkt uit een rapport van Alcatel-Lucent. Het rapport H1 2015 van Motive Security Labs over malware bestudeert de algemene tendensen en de statistieken over besmettingen van toestellen die verbonden zijn via mobiele en vaste netwerken. In het rapport van het eerste semester van 2015 is naar schatting tachtig procent van de malware-besmettingen afkomstig van pc’s en laptops die werken met Windows. Deze conclusie verschilt aanzienlijk van de bevindingen van 2013 en 2014, toen mobiele netwerken praktisch evenveel werden besmet door Android- en Windows-terminals. De grootste gevaren schuilen in spyphone-applicaties die oproepen, sms’jes, locaties, e-mails en surfgedrag traceren. Ook scareware-applicaties die proberen losgeld te krijgen door de gebruiker te doen geloven dat zijn telefoongegevens gecodeerd zijn, spelen een grote rol. Verder zijn er inmiddels identiteitsdiefstalapplicaties verschenen die persoonlijke gegevens van de gebruiker op de terminal stelen.

Online winkelen Hoge druk leidt tot creativiteit. Dat merkte ik vorige week bij een bezoek aan de Israëlische havenstad Ashdod. Deze stad met 250.000 inwoners ligt binnen de actieradius van raketten die de terreurorganisatie Hamas vorig jaar afschoot op Israëlische doelen. Gezinnen maken daar veel gebruik van online winkelen via het portaal www.mysupermarket.co.il omdat dat veiliger is dan met tassen boodschappen over straat te gaan. Immers, je moet binnen 30 seconden een schuilkelder hebben gevonden wanneer een raket niet tegengehouden wordt door het afweergeschut van de Iron Dome. Anders dan in Nederland, waar je in verstedelijkte gebieden alleen bij een bepaalde winkel online kunt shoppen, kun je op dit platform je boodschappen in het winkelmandje doen en dan controleren welke supermarkt de kwalitatief beste of goedkoopste boodschappen aanbiedt. Ook kun je aangeven in welk tijdsblok je wilt dat je boodschappen tot in de keuken worden thuisgebracht.

Het platform in Israël ontzorgt, Sjoprz gebruikt de klant

40 mln extra voor innovatie Het Rijk wil de uitgangspositie van Nederland in digitalisering en innovatie uitbouwen. In de komende twee jaar komt er daarom 40 miljoen euro bij. Dat maakte minister Kamp van Economische Zaken (EZ) bekend tijdens de ondertekening van de innovatiecontracten voor 2016 en 2017. Ze hebben een totale waarde van 4,2 miljard euro. Het bedrijfsleven is daarin goed voor 2,2 miljard euro. Kamp lijkt geïnspireerd door de pasgepubliceerde ranglijst van meest concurrerende economieën ter wereld. Op de jaarlijkse lijst van het World Economic Forum (WEF) is Nederland gestegen van de achtste naar de vijfde plaats. Volgens Kamp heeft ons land die sterke notering mede te danken aan een sterke ictinfrastructuur. Om concurrerend te blijven, is volgens de minister vooral ICT onmisbaar geworden. Het geld komt van het ministerie van EZ, goed voor 7 miljoen, TNO die 12 miljoen bijdraagt en nog 20 miljoen van de NWO, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, van het ministerie van OCW.

Wilt u verzekerd zijn van deelname? Schrijf u dan direct in via de website!

www.barracudaevent.nl

Uitnodiging

Barracuda organiseert met Tredion ICT & Telecom

Barracuda Event 12 november 2015

eerste jaarlijkse IT Cloud Security Event in

en DITP, in samenwerking met Microsoft, zijn Nederland. Deze interactieve dag biedt unieke sessies met inspirerende sprekers.

Voor drukke gezinnen met opgroeiende kinderen en werkende ouders heeft online winkelen veel voordelen. Je bouwt een standaardlijst met veelvoorkomende boodschappen op waarbij je toch prijsvergelijking bij meerdere supermarkten kunt doen, je bespaart veel tijd, hoeft niet meer te sjouwen met volle tassen of een parkeerplaats te zoeken op een vol parkeerterrein en je bespaart veel geld omdat impulsaankopen bij een supermarktbezoek veel minder voorkomen. “Sinds ik online shop ben ik 30 procent goedkoper uit”, zei een moeder. Zij plant die boodschappen een week vooruit thuis achter haar PC en niet op haar smartphone. Op 2 oktober is in Nederland wel de smartphone app Sjoprz gelanceerd (http://Sjoprz.nl) waar consumenten meer dan 80.000 producten van alle supermarkten op kwaliteit en prijs kunnen vergelijken, maar met deze app kun je niet online winkelen bij verschillende supermarkten. Je loopt ermee door de supermarkt, fotografeert de barcode van een product en kunt dan nagaan of het elders goedkoper is. Het is de bedoeling dat de consument de softwareleverancier van informatie voorziet. Hieraan moet hij dan veel tijd en aandacht besteden. In essentie wordt met deze app gratis marktinformatie verzameld waaraan de uitgever geld verdient. Want het werkt natuurlijk niet zo dat wanneer je een pond tomaten of een ﬂes cola scant bij Albert Heijn en ziet dat dit product 5 of 3 cent goedkoper is bij Lidl, dat je dan daarheen vliegt. Dat kost teveel tijd. De app wordt pas nuttig wanneer je er ook online mee kunt winkelen, zoals in Israël. De moraal: in Israël is het platform opgezet om het enorme maatschappelijke probleem van persoonlijke veiligheid beter te beheersen. Sjoprz is een tool om gratis marktinformatie te verzamelen en de consument achter dat karretje te spannen. Het platform in Israël ontzorgt, Sjoprz gebruikt de klant. Dat lukt Sjoprz pas als er ook een online winkel achter zit die de boodschappen tot in de keuken brengt. De auteur is uitgever van www.hightechanalysis.nl

Q De auteur is directeur van AME Research en uitgever van www.hightechanalysis.nl @AdriaanMeij

www.ictmagazine.nl

BEURSSPECIAL

27 oktober 2015

3 beurzen in 1

Thema 2015:

Computing Everywhere Infosecurity.nl is dé Nederlandse vakbeurs op het gebied van it-security voor it-managers en it-professionals. De vakbeurs, die de gecombineerde beurzen Infosecurity.nl, Storage Expo en The Tooling Event samenbrengt, biedt een keur aan informatie met betrekking tot actuele vraagstukken over it-security, dataopslag en beheer. Upgrade jezelf op Infosecurity.nl. Dit jaar vindt de achttiende editie plaats van Infosecurity.nl, op 4 en 5 november 2015 in de Utrechtse Jaarbeurs. Ook deze editie vind je op de beurs de nieuwste producten, oplossingen en diensten binnen de it-securitybranche, beheer en dataopslag. Evenals voorgaande jaren is er een breed seminarprogramma aan de beurs verbonden met diverse uitstekende keynote sessies. Er zijn case studies, circa 150 exposanten én 8.000 vakgenoten. Kortom: binnen één dag kun je op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen op het gebied van it-security, beheer en dataopslag.

Tooling Event Het Tooling Event is inmiddels het grootste event in de Benelux op het gebied van beheer. Op de vakbeurs ontmoet je aanbieders van oplossingen voor het beheer van it-organisaties, processen en infrastructuur.

de verbinding van en interactie tussen mobiele apparaten centraal staan. Maar hoe moeten bedrijven inspelen op de trend van dit jaar? Het draait allemaal om mobiliteit en cloud, maar hoe zit het met de privacy en security?

Thema: Computing Everywhere

Subthema’s

Gartner heeft Computing Everywhere uitgeroepen tot de trend van 2015. Het onderzoeksbureau geeft aan Computing Everywhere de volgende deﬁnitie: Computing Everywhere bestaat uit het samenkomen van diverse technologieën die onze levenservaring fundamenteel veranderen. Het gaat daarbij verder dan alleen het automatiseren van dingen: de technologieën bieden een uitbreiding voor onze interactie met de fysieke wereld. Computing Everywhere is in zekere zin de overtreﬀende trap van het Internet of Things, waarbij

Het hoofdthema, Computing Everywhere, beslaat een bijzonder breed gebied. Om die reden is het onderverdeeld in de volgende subthema’s: Enterprise Mobility, Cloud Computing, Datacenter & Infrastructure Optimisation, Data Growth & Storage Capacity, Privacy, Governance & Risk Management, Cyber Security, IT Service Management & Control en Universal Communications.

Infosecurity.nl IT-security blijft de gemoederen bezig houden. Spam, phishing, hackers en steeds geavanceerdere vormen van cybercrime vormen reële bedreigingen voor het bedrijfsleven. De vakbeurs haakt in op vraagstukken over it-security en is dé plek om je te orienteren op doeltreﬀende oplossingen.

Storage Expo Eﬃciënter omgaan met opslagcapaciteit en meer rendement halen uit databeheer? Op Storage Expo kun je de nieuwste technieken, producten en diensten op het gebied van dataopslag en –beheer zien.

Verderop in dit beurskatern vind je meer informatie over deze thema’s.

Drie in één Op de Infosecurity.nl, Storage Expo en het Tooling Event ontmoet u experts, aanbieders en vakgenoten en komt u diverse oplossingen tegen voor it-security, dataopslag en beheer.

Vorig jaar Tijdens de zeventiende Infosecurity in 2014 wemelde het van de it-bedrijven die inspelen op de groeiende behoefte vanuit de business naar meer ﬂexibiliteit en hogere beschikbaarheid van it-applicaties en software. Vorig jaar waren er op de kop af 8001 bezoekers.

Praktische informatie Beursdata Woensdag 4 en donderdag 5 november 2015 Locatie De Jaarbeurs in Utrecht Openingstijden voor bezoekers • Woensdag 4 november 09.30-17.00 uur • Donderdag 5 november 09.30-17.00 uur

www.ictmagazine.nl

BEURSSPECIAL

27 oktober 2015

Deelnemerslijst Cisco Systems Citrix

B100 Theater Enterprise Mobility

Heynen

A104

Qualys

D131

B033

Rapid7

C121

CompLions

B117

Hoffmann ICT-Security

A117

Sectra Communications

C144

Contec

D130

Huawei

C076

SecureLink Nederland

D115

CRYPSYS secure computing

B122

INVEA-TECH

A101

SecurEnvoy

A132

C121

Shavlik

A135

C136

SMS Passcode

B122

CyberArk Software

B143

iSOC24

(ISC)2

B120

DearBytes

B136

ITSX Information Technology eXperts

3M Nederland

D166

Dell

B056

Kaspersky

B107

Sophos

D087

A10 Networks

E080

Dimension Data

A144

KPN

D075

Splunk Inc

D076

Aerohive Networks

E116

Dionach

D135

LeaseWeb

C134

TechAccess

A132

AirWatch

B127

Draytek

B144

LogicNow

E066

TellTales Consulting

E164

Akamai Technologies

E132

DTX

E056

Lucom Benelux

C130

Trend Micro

Algosec

E135

Elastica

A116

Madison Gurkha

C136

TSTC

E148

Ansul Brandbeveiliging Special Hazards

E131

Entrust

E100

Minkels

C123

UBM Global

A135

ARCADIZ networks

D133

E-quipment

E141

Motiv

D100

Unacle

E152

Arista Networks

B116

ESET

C088

Netskope

D153

Utimaco

C140

Arrow ECS Nederland

E086

Fluke Networks Enterprise Solutions

A104

Netwrix

A135

Varonis

D138

Barracuda Networks

D088

Fortinet

D116

Nutanix

B116

Veeam Software

B103

Bitdefender

D162

Fox-IT

C145

On2it

D115

Wacom

C130

Bodis

E156

F-Secure

D160

Outpost24

E136

WeSecure

D115

Bomgar

D137

G DATA Software

A106

Paessler

B123

Westcon Security

E104

Cert2Connect

B166

Gemalto (SafeNet)

A136

Palo Alto Networks

D115

Wyless

A107

Theater Cyber Security

Acht beursthema’s Het hoofdthema voor de 2015-editie van Infosecurity.nl is Computing Everywhere. Aangezien dit een breed gebied beslaat, heeft de beursorganisatie het hoofdthema opgedeeld in de hieronder weergegeven subthema’s.

Enterprise Mobility Mobiliteit speelt een grote rol binnen de huidige organisaties. Het biedt dan ook veel voordelen om overal, vanaf elk mobiel device, te kunnen werken. Zo ondersteunen mobiele applicaties medewerkers in hun werkzaamheden. Maar er is ook een aantal zaken die mobility complex maken, denk aan Bring Your

Cloud Computing Cloud computing is een verzamelterm voor de verschillende gehoste diensten via het internet. Zo zijn er de bekende Infrastructure-as-a-Service (IaaS), Software-as-a-Service (SaaS) en Platform-as-a-Service (PaaS). Daarnaast wordt er binnen cloud computing onderscheid gemaakt tussen

Datacenter & Infrastructure Optimisation Het datacenter en de infrastructuur zijn samen van belang bij de opslag en verspreiding van data. Hier komt echter nogal wat bij kijken. Vooral met de komst van trends zoals Computing Everywhere. Zo groeit de hoeveelheid data. Het is niet alleen noodzakelijk deze data efﬁciënt op te slaan, er moet ook betekenis worden gegeven aan ongestructureerde data en verschillende

Data growth & Storage capacity Binnen organisaties wordt op verschillende manieren een hoop data verzameld, zoals klantendata, informatie over werknemers en overige bedrijfsinformatie. Deze informatie moet worden opgeslagen, maar ook worden beheerd. Denk hierbij aan de back-up, archivering en disaster recovery. Deze data, die grotendeels ongestructureerd zijn, moeten

www.ictmagazine.nl

Own Device (BYOD), waarbij werknemers hun eigen toestel mogen gebruiken voor hun werk. Hiermee geef je veel controle uit handen. Door verschillende oplossingen, zoals Mobile Device Management (MDM) of Mobile Applicatie Management (MAM) kan hierop worden ingespeeld. Maar welke mobilitybeheeroplossing past het beste bij uw organisatie? Daarnaast

moet ook de achterliggende architectuur gereed zijn voor mobility. Zo is onder meer een mobiel ecosysteem onmisbaar. Is dat er niet, dan leidt dat tot verschillende integratie-uitdagingen. Daarnaast is IPv6, de opvolger van IPv4, een voorwaarde voor goede connectiviteit tussen de systemen en moeten mobiele apparaten en applicaties mobiel worden aangeboden.

private cloud-diensten en publieke cloud-diensten. De combinatie hiervan heet de hybride cloud. De cloud speelt een grote rol binnen de trend Computing Everywhere. Zo wordt de mobiliteit die centraal staat bij Computing Everywhere, deels mogelijk gemaakt door te

werken vanuit de cloud. Bedrijven moeten hun it-infrastructuur namelijk inrichten op basis van de enorme diversiteit aan computing-eisen. De rekenkracht en data-opslag vereisen vaak een cloud-aanpak. Maar de overgang naar cloud-modellen vergt veel inspanning en aanpassing. Het is daarom belangrijk te weten hoe je dit moet aanpakken.

datasets moeten aan elkaar worden gelinkt. Uiteraard speelt ook kostenefﬁciëntie een rol. Zo moeten door consolidatie, virtualisatie en stroomverbruik-monitoring, de kosten omlaag worden geholpen. Het datacenter en de infrastructuur moeten dus worden geoptimaliseerd. De communicatie tussen alle componenten

geschikt. Bovendien krijgen we te maken met het datacenterop-maat. In deze special en tijdens de beurs in november komt u meer te weten over hoe u met deze uitdagingen rondom Datacenter & Infrastructure Optimisation binnen Computing Everywhere kunt omgaan.

en technologieën moeten goed op orde zijn voor Computing Everywhere. Hiervoor is echter niet één enkele infrastructuur

bovendien op de één of andere manier gestructureerd worden, zodat er nuttige informatie uit kan worden gehaald. Storage is immers niet alleen een kwestie van het veilig opslaan van data; er moeten op basis van de gegevens en vooral het koppelen van verschillende databases, bedrijfsbeslissingen kunnen worden genomen.

Als gevolg van Computing Everywhere worden overal data gegenereerd. Dit betekent vele malen meer data, wat de uitdaging van data storage dus ook groter en complexer maakt. In deze special en tijdens de beurs in november komt u meer te weten over hoe u kunt omgaan met de uitdagingen rondom Data Growth & Storage Capacity. En dan speciﬁek binnen Computing Everywhere.

BEURSSPECIAL

27 oktober 2015

Dell

B056

NETGEAR

Dimension Data

A144

Dovilo

A019

EMC Fujitsu HP

B033

Huawei

C076 B073

i³ groep Arcserve

A068

SimpliVity

B045

Nexenta

B057

SJ-Solutions

C043

Nexsan by Imation

B079

Super Micro Computer

A080

B076

NextStep24

B039

Synology

A061

B038

Nimble Storage

D033

Tegile

C036

Oracle

B095

Telindus

A024

PernixData

A096

TenICT Infrastructure Management

B093

Pure Storage

C029

Tintri

D039

QNAP Systems

A072

VCE

B076

A079

IBM

Avnet Technology Solutions

A056

Infotheek

A032

Rahi Systems

A058

Virtual Instruments

A071

AXEZ

B030

Interconnect

A092

SanDisk

B020

VMware

B076

Cisco Systems

B100

Kingston Technology

A089

Schleifenbauer

A082

Vocas Sales & Services

A076

Commvault

C028

Kroll Ontrack

A075

Scholten Awater

B048

Zerto

A097

DataManagement Professionals

B063

NetApp

C046

Seagate Cloud Systems & Solutions

B088

Zettastor

A049

Communicare

E014

LANDesk

C004

Semanto

E041

Communicativ

E014

Matrix42

E041

SES Community

E014

De ISM-methode

B006

Microsoft

E014

Snow Software Benelux

C002

Dell

B056

Monitor 24-7 Inc.

E032

StartReady

E014

Dell Software

D048

Mproof

D028

Testersuite

C012

Dupaco Distribution

D048

OMNINET

E028

The Backbone

E007

Frontline Services

E014

Plantronics

E014

Themateam

E014

Theater Data Growth & Storage Capacity

3Fifty

C012

HEAT Software France

D027

Red Hat

D048

TOPdesk

C012

Ask Roger!

C012

Ixiium

E038

RES Software

D048

Victa

C012

E048

Kaseya

E050

Savision

E007

Vodafone

E014

KPN

E014

Schneider Electric IT Benelux

B012

X-ICT

B012

Axios Systems Benelux Citrix

Theater Enterprise Mobility

Privacy, Governance & Risk management Privacy, Governance & Risk Management draait volledig om het behouden van controle bij de regelgeving rondom privacy. Doordat er steeds meer data worden verzameld en verschillende databases bovendien aan elkaar worden gelinkt, komt er steeds meer aandacht voor privacy-vraagstukken binnen de ICT. Door verschillende regelgeving,

Cyber Security Elke organisatie krijgt minstens eenmaal te maken met een cyberaanval. Hoewel security-technieken steeds meer worden verbeterd, ontwikkelen ook cybercriminelen geavanceerdere cyberaanval-technieken, zoals met verschillende soorten malware, DDoS-aanvallen en social engineering. Security is van groot belang voor de continuïteit van de

IT Service Management & Control Met IT Service Management (ITSM) moet IT worden afgestemd op de behoeften van de onderneming. De eindgebruiker staat hierbij centraal, maar ook controle en het beheer over diensten is een belangrijk onderdeel van ITSM. Aan ITSM is ITIL (Information Technology Infrastructure Library) onlosmakelijk verbonden. ITIL is namelijk een wereldwijd erkende

Universal Communications Bij universal communications worden alle communicatievormen bij elkaar gebracht, zoals VoIP telefonie, email, chat, mobiele communicatie, en audio- en video web-conferenties. Hierdoor moet er zo effectief en efﬁciënt mogelijk kunnen worden samengewerkt. Bovendien speelt business intelligence een hoofdrol. Universal communications is daarom uniﬁed communications waaraan intelligentie is toegevoegd. Het

zoals de nieuwe Europese databeschermingswetgeving, moet privacy worden gewaarborgd. En organisaties wordt zelfs aangeraden om speciale privacy ofﬁcers aan te stellen. Wanneer er geen of te weinig governance is, kunnen er problemen ontstaan wanneer klantendata worden kwijtgeraakt of gestolen. Niet alleen zullen klanten het vertrouwen in het bedrijf verliezen, ook zijn organisaties in dat geval

veel geld kwijt aan schadevergoedingen. Data identiﬁceren en classiﬁceren om overzichtelijk te krijgen aan wie welke data toebehoort, is nog wel een grote (juridische) uitdaging.

organisatie. Belangrijk om te voorkomen dat hackers waardevolle bedrijfsdata in handen kunnen krijgen. Binnen Computing Everywhere moeten organisaties zich realiseren dat de sensoren en wearables waarmee wordt gewerkt of die worden ontwikkeld, nog niet voldoende beveiligd zijn. Bij dit soort nieuwe producten staat functionaliteit namelijk nog altijd voorop. Hier ligt een grote kans

voor cybercriminelen en daarmee juist een grotere uitdaging voor organisaties.

verzameling van best practices voor IT Service Management. IT Service Management veroorzaakt een verschuiving binnen het beheer van IT van het managen van losse onderdelen naar de focus op het leveren van end-to-end diensten met behulp van best practice procesmodellen. Ook Computing

door mobiele apparaten, steeds meer ingebed in het service management proces. Ook intern kan het bedrijf beter aan gebruikersbehoeften gaan voldoen. De trend moet gaan bijdragen aan een eenduidige interface en eenvoudig beheer. In deze special en tijdens de beurs in november komt u

Everywhere heeft als uiteindelijk doel om proactieve dienstverlening te bieden. Zo worden data, gegenereerd

meer te weten over IT Service Management & Control binnen Computing Everywhere.

doel van universal communications is efﬁciënt samenwerken. Teams worden geholpen bij bedrijfsvoering en communiceren, ondanks eventuele afstand tussen de medewerkers. Zo moeten organisaties vanaf elke locatie en elk device, applicaties kunnen gebruiken en video kunnen inzetten. En dit allemaal via de cloud. Dit wordt ook wel ‘social business’ genoemd. Dit doel moet worden bereikt door de prioriteit te leggen bij het doel (communiceren) en waarbij het middel

(zoals het gebruikte device) van ondergeschikt belang is. Het draait hierbij ook steeds meer om personalisatie, gebruikersidentiteiten en gebruikerservaring. Er is een aantal deelonderwerpen verbonden aan universal communications. Deze onderwerpen zijn intelligentie, onafhankelijkheid en collaboration. In deze special en tijdens de beurs in november komt u meer te weten over IT Service Management & Control binnen Computing Everywhere.

In deze special en tijdens de beurs in november komt u meer te weten over Privacy, Governance & Risk Management binnen Computing Everywhere.

Welke bedreigingen spelen er momenteel binnen Computing Everywhere en wat kan hieraan worden gedaan? In deze special en tijdens de beurs in november komt u meer te weten over Cyber Security binnen Computing Everywhere.

www.ictmagazine.nl

BEURSSPECIAL

27 oktober 2015

Beursplattegrond

www.ictmagazine.nl

BEURSSPECIAL

23 27 oktober 2015

www.ictmagazine.nl

BEURSSPECIAL

27 oktober 2015

Theater 1: Privacy, Governance & Risk Management Woensdag 4 november: 11:00 - 11:30: Dynamisch risicomanagement: eenvoudig met behulp van GRCcontrol tooling Mike de Bruijn - product owner, Complions 11:45 - 12:15: Bent u klaar voor de meldplicht datalekken? Arthur Donkers - directeur/IT security consultant, ITSX via Madison Gurkha 12:30 - 13:00: Effectief monitoren: denk als een hacker Rik van Duijn - IT security expert, DearBytes 13:15 - 13:45: Shining a Light on Shadow IT Johan den Hartog - Sales Engineer BeNeLux & Nordics, Tenable Network Security via CRYPSYS secure computing 14:00 - 14:30: From Zero to Datagovernance Hero Jeremy Agenais - system engineer Belgium/ Netherlands, Varonis

Donderdag 5 november: 11:00 - 11:30: Dynamisch risicomanagement: eenvoudig met behulp van GRCcontrol tooling Mike de Bruijn - product owner, Complions 11:45 - 12:15: Bent u klaar voor de meldplicht datalekken? Arthur Donkers - directeur/IT security consultant, ITSX via Madison Gurkha 12:30 - 13:00: Effectief monitoren: denk als een hacker Rik van Duijn - IT security expert, DearBytes 13:15 - 13:45: Shining a Light on Shadow IT Colin West - EMEA sales engineering director, Tenable Network Security via CRYPSYS secure computing 14:00 - 14:30: From Zero to Datagovernance Hero Jeremy Agenais - system engineer Belgium/ Netherlands, Varonis

Theater 2: Data Growth & Storage Capacity Woensdag 4 november: 10:15 – 10:45: KPN automatiseert Data Management diensten dankzij IBMs Cloud Orchestrator Jan van Cruchten - technical product manager, KPN via IBM 11:00 - 11:30: Storage Class Memory Raymond Delorme - storage solutions sales engineer, Dell 11:45 - 12:15: All Flash, Hyper-Converged en Data management van HP? Ja! Van HP, en met praktijk voorbeelden! Remko Westrik & Sander de Jong - pre-sales consultants, HP 12:30 - 13:00: Snelle Applicaties en VDI op VMware? Easy! Maikel Kelder- sales engineer Benelux, Pernixdata

Donderdag 5 november: 10:15 – 10:45: KPN automatiseert Data Management diensten dankzij IBMs Cloud Orchestrator Jan van Cruchten - technical product manager, KPN via IBM 11:00 - 11:30: Storage Class Memory Raymond Delorme - storage solutions sales engineer, Dell 11:45 - 12:15: All Flash, Hyper-Converged en Data management van HP? Ja! Van HP, en met praktijk voorbeelden! Remko Westrik & Sander de Jong- pre-sales consultants, HP 12:30 - 13:00: Snelle Applicaties en VDI op VMware? Easy! Maikel Kelder- sales engineer Benelux, Pernixdata

Theater 3: Cyber Security Woensdag 4 november: 10:15 – 10:45: How outsiders become insiders: Understanding and Combating Today’s Threats Craig Everson - director of sales engineering EMEA, Rapid7/iSOC24 11:00 - 11:30: Necessity of Cyber security operations for data breach reporting Christian Prickaerts - principal security expert, Fox IT 11:45 - 12:15: Mobile Threat Prevention: Leer hoe je iOS & Android devices kan beschermen tegen geavanceerde threats zoals zero day en malicious applicaties Zahier Madhar - security engineer, Check Point 12:30 - 13:00: A minute in cyber security Simon Bryden - consulting systems engineer, Fortinet 13:15 - 13:45: Vijf overpeinzingen voor een betere ICT-beveiliging Walter Belgers - principal security consultant, Madison Gurkha

www.ictmagazine.nl

14:00 - 14:30: Client IP Reputation: wanneer je reputatie je vooruit snelt Tim Vereecke - senior solution architect, Akamai 14:45 - 15:15: The e-mail that will cost you millions Jornt van der Wiel - security researcher Global Research & Analysis Team, Kaspersky Lab 15:30 – 16:00: Hoe krijg je grip op onbekende virussen? Tim de Gier - IT security consultant, Contec

15:30 – 16:00: Barbarians within the gates! Understanding and mitigating targeted attacks Bart Bruijnesteijn - sales engineer North EMEA, Cyber-Ark Software

Theater 5: Cloud Computing Woensdag 4 november:

Donderdag 5 november: 10:15 – 10:45: How outsiders become insiders: Understanding and Combating Today’s Threats Craig Everson - director of sales engineering EMEA, Rapid7 11:00 - 11:30: Necessity of Cyber security operations for data breach reporting Christian Prickaerts - principal security expert, Fox IT 11:45 - 12:15: Mobile Threat Prevention: Leer hoe je iOS & Android devices kan beschermen tegen geavanceerde threats zoals zero day en malicious applicaties Zahier Madhar - security engineer, Check Point 12:30 - 13:00: A minute in cyber security Simon Bryden - consulting systems engineer, Fortinet 13:15 - 13:45: Vijf overpeinzingen voor een betere ICT-beveiliging Walter Belgers - principal security consultant, Madison Gurkha 14:00 - 14:30: Client IP Reputation: wanneer je reputatie je vooruit snelt Tim Vereecke - senior solution architect, Akamai 14:45 - 15:15: The e-mail that will cost you millions Jornt van der Wiel - security researcher Global Research & Analysis Team, Kaspersky Lab 15:30 – 16:00: Hoe krijg je grip op onbekende virussen? Tim de Gier - IT security consultant, Contec

Theater 4: Cyber Security Woensdag 4 november: 10:15 - 10:45: Gerichte aanvallen en APT’s: een reëel gevaar? Ronald Pool - cyber security specialist, Trend Micro 11:00 - 11:30: The next-generation smartphone security Sectra Communications 11:45 - 12:15: Meer informatie volgt Netskope 12:30 - 13:00: Good morning Monday – hello cyber attack! Why IT users outside the corporate network are the new popular target of hackers Gary Dawkin - principle technical consultant, Dimension Data 13:15 - 13:45: Meldplicht datalekken & de EU Databeschermingsregulering – hoe voorkomt uw organisatie torenhoge boetes? Pieter Lacroix - managing director Nederland, Sophos 14:00 - 14:30: A Continuous view of vulnerabilities & Compliance with Cloud Agent Chantal T’Gilde - managing director Netherlands & Nordics, Qualys 14:45 – 15:15: Best Practices for Scoping Infections and Disrupting Breaches Dessy Dominique - senior sales engineer, Splunk 15:30 – 16:00: Barbarians within the gates! Understanding and mitigating targeted attacks Bart Bruijnesteijn - sales engineer North EMEA, Cyber-Ark Software

Donderdag 5 november: 10:15 - 10:45: Gerichte aanvallen en APT’s: een reëel gevaar? Ronald Pool - cyber security specialist, Trend Micro 11:00 - 11:30: The next-generation smartphone security Sectra Communications 11:45 - 12:15: Meer informatie volgt Netskope 12:30 - 13:00: Good morning Monday – hello cyber attack! Why IT users outside the corporate network are the new popular target of hackers Gary Dawkin - principle technical consultant, Dimension Data 13:15 - 13:45: Meldplicht datalekken & de EU Databeschermingsregulering – hoe voorkomt uw organisatie torenhoge boetes? Pieter Lacroix - managing director Nederland, Sophos 14:00 - 14:30: A Continuous view of vulnerabilities & Compliance with Cloud Agent Chantal T’Gilde - managing director Netherlands & Nordics, Qualys 14:45 – 15:15: Meer informatie volgt Splunk

10:15 - 10:45: Why Dell Data Center Networking is seen as Extreme Visionary by Gartner Adnan Bhutta - director global strategy, Dell 11:00 - 11:30: Meer informatie volgt Nexenta 11:45 - 12:15: Embracing the Era of VM-aware Storage - Smart Storage for Virtualisation and Cloud Niels Roetert - systems engineer, Tintri 12:30 - 13:00: Zou het kunnen? Simpele Disaster Recovery? Gijsbert Janssen van Doorn - SE manager Benelux & Nordics, Zerto 13:15 - 13:45: Big data, cloud en digital creëren een revolutionair nieuwe kijkervaring voor o.a. de Tour de France. Ontdek hoe! Jessica Constantinidis – senior next generation datacenter consultant, Dimension Data 14:00 - 14:30: Shadow IT: van “sneaky bastards” naar business value in de Cloud! Eric Otten - ITaaS/cloud architect & datacenter consultant, Telindus 14:45 - 15:15: Keeping Ahead of the Cloud and Manage it All Marwin Marcussen - EMEA solution architect, Kaseya

Donderdag 5 november: 10:15 - 10:45: Why Dell Data Center Networking is seen as Extreme Visionary by Gartner Adnan Bhutta - director global strategy, Dell 11:00 - 11:30: Meer informatie volgt Nexenta 11:45 - 12:15: Embracing the Era of VM-aware Storage - Smart Storage for Virtualisation and Cloud Niels Roetert - systems engineer, Tintri 12:30 - 13:00: Zou het kunnen? Simpele Disaster Recovery? Gijsbert Janssen van Doorn - SE manager Benelux & Nordics, Zerto 13:15 - 13:45: Big data, cloud en digital creëren een revolutionair nieuwe kijkervaring voor o.a. de Tour de France. Ontdek hoe! Jessica Constantinidis – senior next generation datacenter consultant, Dimension Data 14:00 - 14:30: Shadow IT: van “sneaky bastards” naar business value in de Cloud! Eric Otten - ITaaS/cloud architect & datacenter consultant, Telindus 14:45 - 15:15: Keeping Ahead of the Cloud and Manage it All Marwin Marcussen - EMEA solution architect, Kaseya

Theater 6: Data Center & Infrastructure Optimisation Woensdag 4 november: 10:15 – 10:45: Meer informatie volgt Cisco 11:00 - 11:30: Met ketenmonitoring grip op een “educatieve” hybrid cloud Gertjan Flinterman - ICT manager, Hogeschool Windesheim via The Backbone 11:45 - 12:15: Meer informatie volgt Arcade ICT 13:15 – 13:45: Meer informatie volgt Simplivity 14:00 – 14:30: Security at the 3 IT-Environments – Virtual, Physical and Mobil (technical presentations incl. live demonstration) Claudiu-Mihai Nastac - technical project manager, Bitdefender 14:45 - 15:15: Availability for the Modern Data Center Henk Arts - senior system engineer, Veeam 15:30 – 16:00: How a customer proﬁted from vendor lock-in by betting lock, stock and barrel on Oracle Oracle

Donderdag 5 november: 10:15 – 10:45: Meer informatie volgt Cisco 11:00 - 11:30: Computing everywhere? Monitoring everywhere! Gert Kiewiet - technisch directeur, The Backbone 11:45 - 12:15: Meer informatie volgt Arcade ICT 13:15 – 13:45: Meer informatie volgt Simplivity

BEURSSPECIAL

27 oktober 2015

14:00 – 14:30: Security at the 3 IT-Environments – Virtual, Physical and Mobil (technical presentations incl. live demonstration) Claudiu-Mihai Nastac - technical project manager, Bitdefender 14:45 - 15:15: Availability for the Modern Data Center Henk Arts - senior system engineer, Veeam 15:30 – 16:00: How a customer proﬁted from vendor lock-in by betting lock, stock and barrel on Oracle Daniel Lieuw & Wouter Runnenburg – accountmanagers, Oracle

Theater 7: Enterprise Mobility Woensdag 4 november: 10:15 – 10:45: Do you need to easily and professionally manage all mobile devices in your organization? What about Dell?’ Andy Struys - senior EMEA solution architect, Dell 11:45 – 12:15: The impact of Enterprise Mobility on IT Service Management and Compliance Oliver Bendig – CTO, Matrix42 12:30 - 13:00: Uniﬁed endpoint management Marwin Marcussen - EMEA solution architect, Kaseya 13:15 - 13:45: Case Study: BearingPoint- Enterprise Mobility Mastered a Key Factor for Productivity Peter Schuchmann - enterprise account executive, Airwatch 14:00 - 14:30: Wi-Fi – A Platform For More Than Connectivity Matthew Gast – director of technology, Aerohive

Donderdag 5 november: 10:15 – 10:45: Do you need to easily and professionally manage all mobile devices in your organization? What about Dell?’ Andy Struys - senior EMEA solution architect, Dell 11:45 – 12:15: Workspace Management as a Service: Managing the Personal Cloud from the Cloud Oliver Bendig – CTO, Matrix42 12:30 - 13:00: Uniﬁed endpoint management Marwin Marcussen - EMEA solution architect, Kaseya 13:15 - 13:45: Case Study: BearingPoint- Enterprise Mobility Mastered a Key Factor for Productivity Peter Schuchmann - enterprise account executive, Airwatch 14:00 - 14:30: Wi-Fi – A Platform For More Than Connectivity Matthew Gast – director of technology, Aerohive

Theater 8: IT Service Management & Control Woensdag 4 november: 11:00 – 11:30: De voordelen en de uitdagingen van geïntegreerd IT Business Service Management Guy Werckx - managing director, OMNINET 11:45 – 12:15: Automation, dé oplossing voor efficiencyverbetering, kostenverlaging en betere klantenservice! Wil van Krieken – senior sales engineer, HEAT Software 12:30 – 13:00: FrieslandCampina: Met Service Management van IT kostenpost naar Strategische Enterprise Oplossing Jan Hoogenberg - manager business specific platform, FrieslandCampina via Axios Systems 13:15 - 13:45: Ketenintegratie, van klant tot leverancier Pouyan Daddeh - consultant, TOPdesk 14:45 - 15:15: Meer informatie volgt LogicNow 15:30 – 16:00: Efficient paperless workflow in point of sales Thomas Kaeb - senior sales manager, WACOM Europe & Jan van Buren - managing director, Lucom Benelux

Donderdag 5 november: 11:00 – 11:30: De voordelen en de uitdagingen van geïntegreerd IT Business Service Management Guy Werckx - managing director, OMNINET 11:45 – 12:15: Automation, dé oplossing voor efficiencyverbetering, kostenverlaging en betere klantenservice! Wil van Krieken – senior sales engineer, HEAT Software 12:30 – 13:00: FrieslandCampina: Met Service Management van IT kostenpost naar Strategische Enterprise Oplossing Jan Hoogenberg - manager business specific platform, FrieslandCampina via Axios Systems 13:15 - 13:45: Werk samen met uw leveranciers aan een betere dienstverlening Pouyan Daddeh - consultant, TOPdesk 14:45 - 15:15: Meer informatie volgt LogicNow 15:30 – 16:00: Efficient paperless workflow in point of sales Thomas Kaeb - senior sales manager, WACOM Europe & Jan van Buren - managing director, Lucom Benelux

Theater 9: Universal Communications Woensdag 4 november: 10:15 – 10:45: Universal Communications met Skype for Business Mark Meerbeek - product marketing manager Skype for Business, Microsoft 11:00 – 11:30: Skype for Business versus traditionele telefonie, hoe veilig is uw bedrijfscommunicatie? Lucas Wensing - oprichter en CEO, StartReady & Jeroen van Vliet - oprichter en CTO, StartReady 11:45 – 12:15: Bereikbaarheid en samenwerken met Skype voor Bedrijven Edwin Rademaker - senior productmanager, KPN & Robin Koenders - consultant Skype for Business, KPN 12:30 – 13:00: Slimmer (samen)werken is hot! Best Practices Usage & Adoption Lync/Skype for Business Marion Stempels – managing partner, ThemaTeam & Thea van den Bosch - managing partner, ThemaTeam 13:15 – 13:45: Klantcontact met Skype for Business in de praktijk GertJan Coolen - senior business consultant, Communicare 14:00 – 14:30: Noise@Work – block out the noise and concentrate Philip Vanhoutte - Senior VP & MD, Europe and Africa, Plantronics 14:45 – 15:15 Optimaliseer klantcontact met Skype for Business Aldo Estoppeij - cloud productivity specialist, Vodafone 15:30 – 16:00 Meer informatie volgt Communicativ

Donderdag 5 november 10:15 – 10:45: Universal Communications met Skype for Business Mark Meerbeek - product marketing manager Skype for Business, Microsoft 11:00 – 11:30: Skype for Business versus traditionele telefonie, hoe veilig is uw bedrijfscommunicatie? Lucas Wensing - oprichter en CEO, StartReady & Jeroen van Vliet - oprichter en CTO, StartReady 11:45 – 12:15: Bereikbaarheid en samenwerken met Skype voor Bedrijven Edwin Rademaker - senior productmanager, KPN & Robin Koenders - consultant Skype for Business, KPN 12:30 – 13:00: Slimmer (samen)werken is hot! Best Practices Usage & Adoption Lync/Skype for Business Marion Stempels – managing partner, ThemaTeam & Thea van den Bosch - managing partner, ThemaTeam 13:15 – 13:45: Klantcontact met Skype for Business in de praktijk GertJan Coolen - senior business consultant, Communicare 14:00 – 14:30: Noise@Work – block out the noise and concentrate Plantronics 14:45 – 15:15 Optimaliseer klantcontact met Skype for Business Aldo Estoppeij - cloud productivity specialist, Vodafone 15:30 – 16:00 Meer informatie volgt Communicativ

Zaal 10: Management Seminars Woensdag 4 november: 11:00 - 11:45: KEYNOTE: Computing Everywhere: Van applicaties en diensten naar systeemoplossingen Rob van Kranenburg – oprichter, Resonance Design 12:00 - 12:45: KEYNOTE: Data Analytics in the Cloud Steve Seymour - solution architect EMEA, Amazon Web Services 13:00 - 13:45: Enterprise Mobility: vloek of zegen? Ali Agzanay - information security ofﬁcer, NS 14:00 - 14:45: KEYNOTE: Internet Exchange - at the heart of the Internet Mark Cooper - chief commercial ofﬁcer, AMS-IX 15:00 - 15:45: ICT-denken en de hersenen: Waarom leidt systeemdenken iedere keer tot dezelfde (on) gewenste resultaten? Bernd Jansen - oprichter, Instituut MENZ

Donderdag 5 november: 11:00 - 11:45: Information Security as a Service bij de NS Joseph Mager - information security officer, NS & Jack Krul - information security officer, NS 12:00 - 12:45: Data Management als invulling van het kwaliteitsaspect Integriteit Rolf Emmens - consultant data management, Emmens Information Consulting 13:00 - 13:45: Meldplicht Datalekken: administratieve last of invulling van goed risico management? Erik König - privacy officer global markets, Koninklijke Philips & Wolter Karssenberg - management consultant privacy, EigenRuimte Advies 14:00 - 14:45: Cyber security? (serious) Game on! Bas Stroeken - executive consultant, Atos Consulting

Zaal 11: Management Seminars Woensdag 4 november: 12:00 - 12:45: Turbo-training: Dit móét u weten over de hybride cloud Bart Matthijs Veldhuis - Computable Expert en cloud architect, Weolcan 13:00 - 13:45: OpenStack - Backup automated Eric Kessels - CTO, Fairbanks 14:00 - 14:45: De werelden van management en expert bij elkaar gebracht Stef Schinagl - IT Auditor, Noordbeek

Donderdag 5 november: 12:00 - 12:45: De impact van DevOps op uw organisatie Anko Tijman - Computable Expert en Agile & DevOps coach, Ordina 13:00 - 13:45: Hardware is dead, Long live software! Willem de Bruijn - onafhankelijke storage consultant, Inforstorage 14:00 – 14:45: Privacy vs Data Protection - Computing Everywhere Means Data Everywhere Alex McDonald - SNIA Europe Board of Directors (NetApp)

Zaal 12: Technische Seminars Woensdag 4 november: 12:00 - 12:45: Infrastructure and storage in an age of clouds and containers Nigel Poulton - independent infrastructure specialist 13:00 - 13:45: Wel of geen OpenStack: The right tool for the right job Erik Zandboer - advisory vSpecialist EMEA, EMC 14:00 - 14:45: Nobody stores Big Data on a SAN! Niels Basjes - lead IT-architect scalable solutions, Bol.com 15:00 – 15:45: Flash – Plan for the disruption Paul Van der Lingen - SNIA Europe Benelux Member (NetApp)

Donderdag 5 november: 11:00 - 11:30: The Value of Software Deﬁned Storage Rob Bloemendal - SNIA Europe Benelux Committee (Nexenta) 12:00 - 12:45: Software snel en veilig ontwikkelen Ad Kint - management consulting professional, CIP & Marcel Koers - senior strategisch architect, CIP 14:00 – 14:45: Haken en ogen aan Hybride Omgevingen Bas Steelooper – CSO, ConsultingExperts

Zaal 13: Technische Seminars Woensdag 4 november: 12:00 - 12:45: Infosecurity Hacking Challenge v3.0 - powered by Deloitte: ‘Ervaar hoe een hacker te werk gaat’ Rob Muris - senior consultant, Deloitte & Coen Steenbeek - senior manager, Deloitte & Ivo Noppen - junior manager, Deloitte 13:00 - 13:45: Hacking you, your computer, your organization, and your information Bruce Wynn - independent cyber consultant 14:00 - 14:45: Hoe maak je een (on)veilige Android-app: De OWASP Mobile Top 10 Ton van Deursen - senior security consultant, Madison Gurkha 15:00 – 15:45: Hacking a Fortune 500 - Catch me if you can Marc Smeets - IT security advisor, Linq42 & Pieter Ceelen – oprichter, Securing.nl

Donderdag 5 november: 11:00 - 11:45: Infosecurity Hacking Challenge v3.0 - powered by Deloitte: ‘Ervaar hoe een hacker te werk gaat’ Rob Muris - senior consultant, Deloitte & Coen Steenbeek - senior manager, Deloitte & Ivo Noppen - junior manager, Deloitte 12:00 - 12:45: Side Channels: Hardware of software dreiging? Job de Haas - principal security analyst, Riscure 13:00 - 13:45: Quantum computing: big trouble and opportunities for cybersecurity Tim Taminiau - group leader, QuTech, Delft University of Technology 4:00 – 14:45: The DevOps Butterﬂy effect and why Failure is not an option, but a requirement Mark Reijn - mission critical engineer, Schuberg Philis & Reinier Beeckman - developer, CGI

www.ictmagazine.nl

4 & 5 NOV 2015 JAARBEURS UTRECHT VAKBEURZEN, SEMINARS EN ONLINE MATCHMAKING VOOR IT-MANAGERS EN IT-PROFESSIONALS

IT SECURITY

STORAGE

IT MANAGEMENT SOLUTIONS

THEMA 2015: COMPUTING EVERYWHERE Cloud Computing

Cyber Security

Data Center & Infrastructure Optimisation

Data Growth & Storage Capacity

Enterprise Mobility

ITSM & Control

Privacy Governance & Risk Management

Hoofdmediapartner:

BEURSSPECIAL

27 oktober 2015

Prioriteit it-security verschuift richting Cloud en Privacy

In de eerder dit jaar verschenen ‘Nationale Cybersecurity Strategie 2’ benadrukt het kabinet over voldoende cybersecuritykennis en -kunde te willen beschikken. Algehele conclusie is dat de vraag naar (cyber)security-professionals verder zal toenemen, maar dat er aansluitingsproblemen zijn tussen het traditionele hoger en wetenschappelijk onderwijs en de specialistische vraag in de markt (Security.nl 19 mei 2015). Soortgelijke geluiden zijn ook in het bedrijfsleven, bij politie-onderdelen en defensie te horen. Opleidingsinstituut TSTC uit Veenendaal, dat sinds 2006 gespecialiseerd is in compacte (cyber) security- en privacytrainingen, herkent deze problematiek, maar ziet ook de snel veranderende wensen in de markt. “Van de trage molens in het hoger onderwijs hebben wij gelukkig geen last. Trainingen in dit vakgebied vereisen continue aanpassingen aan de actualiteit en in veel gevallen een programma op maat”, aldus Emile Kok, Algemeen Directeur van TSTC, dat rond de vijftig verschillende security- en privacytrainingen verzorgt. “Een goede fundering in het hoger onderwijs is enorm belangrijk, en soms mag het curriculum daar inderdaad best wat sneller worden aangepast, maar we leven in een tijd van levenslang leren.” Daarin vervult TSTC een speciﬁeke functie die door het traditionele onderwijs niet of moeilijk in

te vullen is. “Wij hebben simpelweg een andere rol. Cybersecurity is een dynamisch onderwerp en daarom bij uitstek geschikt voor postinitiële bijscholing. Zo kon de recente aanpassing in de Wet Bescherming Persoonsgegevens (Wbp), die grote consequenties heeft voor het securitybeleid, door ons snel worden vertaald in een training, waardoor we organisaties in korte tijd kunnen bijpraten. Onze cursisten leren niet alleen van de docent, maar ook van vakgenoten die zich in een andere organisatie met herkenbare problematiek bezighouden.”

Nationale IT Security Monitor Om aansluiting te blijven vinden met de markt, sponsort TSTC ondermeer de ‘Nationale IT Security Monitor’ waarin specialisten jaarlijks antwoord geven op terugkerende en eenmalige it-securitygerelateerde vragen. Sponsoren krijgen gelegenheid om een aantal, voor hen relevante, vragen in het onderzoek te laten opnemen. Dit geeft TSTC niet alleen een beeld van de gebieden waarin training gewenst is, maar ook van de kennis die al wél aanwezig is in de verschillende marktsectoren. Cloud en Privacy blijken voor de respondenten - niet geheel onverwacht - de belangrijkste thema’s voor de komende twaalf maanden te zijn. Een duidelijke verschuiving, want Cloud Security was vorig jaar nog op de vijfde plek van de ranglijst terug te vinden.

In het onderzoek geeft slechts 35 procent van de deelnemers aan dat hun organisatie voldoende kennis in huis heeft om veilig gebruik van cloudoplossingen te kunnen garanderen. Bij de ﬁnanciële sector ligt dit percentage met 26 procent zelfs nog lager. Het vertrouwen in een veilige mobiele toegang tot hun organisatie is met vergelijkbare percentages eveneens laag. TSTC speelt hierop onder andere in met een training over Cloud Security, Audits en Compliance en een workshop over ‘Advanced Mobile Hacking & Forensics’.

Verschillen per sector

Privacy

De Nationale IT Security Monitor geeft aan hoe lastig het voor traditioneel onderwijs is om professionals kant en klaar op te leiden voor de markt. Niet alleen zijn de verschillen tussen sectoren groot, maar er is ook een continue verschuiving in behoeften. Tegen de tijd dat een meerjarige opleiding is afgerond, zijn de wensen alweer dusdanig veranderd dat verdere bijscholing gewenst is. Relatief korte, meer gerichte trainingen zoals TSTC die aanbiedt, voorzien in die behoefte en geven organisaties de mogelijkheid om snel op de hoogte te zijn van relevante nieuwe ontwikkelingen.

Waar de aanleiding voor kennis over Cloud Security vaak business-gedreven is, ligt dit bij Privacy, met de harde noodzaak om aan nieuwe compliance-eisen te voldoen, geheel anders. Uit het onderzoek blijkt dat, afhankelijk van de eis, slechts tussen de 6 en 18 procent van de organisaties geheel klaar is voor de aankomende Europese Dataprotectie Verordening. Bij de overheid, toch één van de sectoren met toegang tot de meest gevoelige persoonsgegevens, liggen deze percentages nog lager met antwoorden tussen de 0 (‘opstellen privacystrategie’) en 10 procent (‘passende beveiligingsmaatregelen’). Wat verder opvalt zijn de antwoorden op de vraag of de privacyverordening op de agenda van de directie staat. Volgens 61 procent is men óf nog onbekend met het thema, óf wordt er geen prioriteit aan gegeven. Slechts 8 procent geeft aan dat het thema prioriteit heeft van de directie, waar dit in alle andere gevallen wel prioriteit heeft maar gedelegeerd is naar IT. Niet de meest logische plek, gezien de eis voor het aanstellen van een Data Protection Oﬃcer die onafhankelijk te werk moet gaan, organisatiebreed toezicht moet houden en direct rapporteert aan de Raad van Bestuur.

Naast een aantal marktbrede thema’s, blijken de wensen per sector te verschillen. Zo wordt trainen in identiteits- en toegangsbeheer de komende maanden het populairst in de financiële sector, terwijl riskmanagement bij de zorg en overheid het populairste opleidingsthema is voor de komende twaalf maanden. Met name binnen de sector overheid is een verschuiving te zien van behoefte naar brede certificeringen als CISSP naar meer diepgaande kennis op specifieke securitythema’s.

Daarbij moet niet alleen aandacht zijn voor de reeds bij security betrokken medewerkers, maar des te meer voor het grote aantal gebruikers in de organisatie en het hoger management. Emile Kok van TSTC: “Zodra het topmanagement zich volledig bewust is van de businessrisico’s die cybersecurity met zich meebrengt, zoals bijvoorbeeld de sancties die de Wet Bescherming Persoonsgegevens oplegt, zal dat het werk van de security-professionals vergemakkelijken omdat dit meer prioriteit krijgt. Hierin ligt nog een belangrijke taak voor ons als opleider, maar ook voor de (it-)securitysector in zijn geheel.”

TSTC concludeert dat de beperkte prioriteit en het delegeren van privacy naar IT duidt op onvoldoende kennis. Er zullen bij organisaties de komende maanden nog ﬂinke slagen gemaakt moeten worden om compliant te zijn aan de Wbp, laat staan aan de Europese verordening. Dit zal volgens de opleider niet alleen leiden tot een grotere vraag naar de erkende CIPP/E, CIPM en CIPT privacy-certiﬁceringen, maar ook naar meer kennis over afgeleide onderwerpen als risk- en securitymanagement.

www.ictmagazine.nl

BEURSSPECIAL

27 oktober 2015

Join the Flash Revolution

De ROI van Flash: minder kosten voor storage en overige IT

In de levenscyclus van elke doorbraaktechnologie ontstaat een moment dat de aanschafprijs zo gunstig is dat overtuigende business cases gemaakt kunnen worden, voor zowel grote als kleine ondernemingen. Zo ook voor Flash Storage. Flash Drives zijn op een concurrerend prijsniveau beland ten opzichte van disk storage. Ook hier loopt de consumentenmarkt voor op de zakelijke markt. Consumenten hebben de voordelen van Flash in smartphones, tablets en laptops al lang ontdekt. De vermeend hoge aanschafprijs is dus geen valide reden om Flash links te laten liggen. Maar hoe zit het met de gebruikskosten? Dan kijk je om te beginnen naar de duurzaamheid: hoe lang gaat iets mee? De meeste fabrikanten hanteren een garantietermijn van drie jaar op Flash-drives. HP geeft zelfs vijf jaar garantie, ongekend lang in de it-markt! Dat betekent dat de ROI van HP Flash-producten - vergeleken met de concurrentie - over een bijna twee keer zo lange periode kan worden uitgesmeerd. Als kwaliteitsleverancier kan HP zich dat permitteren omdat zijn Flash-technologie uitermate storingsarm is. De Flash-apparatuur gaat gewoonweg hoogst zelden stuk. Dat leidt ertoe dat de kans op uitval van de systemen, met alle gevolgschade van dien, verwaarloosbaar is. De overige kosten voor beheer en onderhoud zijn door de robuustheid van Flash eveneens een stuk lager dan voor concurrerende technologieën. Eenvoudige gebruikersinterfaces minimaliseren onderhoud en beheer van deze systemen aanzienlijk. Uitbreiding van de capaciteit en upgrades kunnen zonder onderbreking en zonder prestatieverlies worden uitgevoerd.

Nog meer kostenreducties En er is meer. Flash maakt het mogelijk om ook op andere it-domeinen kosten te besparen. Flash kan qua ruwe capaciteit soms iets duurder zijn dan disk, maar dat weegt op tegen de extra mogelijkheden voor kostenreductie die Flash met zich meebrengt. Bijvoorbeeld door de inzet van geavanceerde datamanagementtoepassingen, zoals deduplicatie, compressie en andere datareductie-technieken. Die drukken de performance van de opslagsystemen, maar Flash is zo snel dat dit geen rol speelt. Dit in tegenstelling tot Disk Storage.

De al vaak bekroonde HP 3PAR StoreServ All-Flash Storage met Intel® Xeon® Processor heeft 50 procent meer opslagcapaciteit en bandbreedte, waardoor meer disks kunnen worden afgehandeld. Dat plus 99,9999 procent uptime-garantie (optioneel), petabyte schaalbaarheid en een kostprijs van slechts $ 1,50 per GB leidt tot een ongeëvenaarde Storage-propositie.

Dankzij de inzet van Flash in combinatie met datamanagement hoef je dus minder data op te slaan, waardoor je ook aanmerkelijk minder Storage nodig hebt. Je kunt de almaar uitdijende datavolumes daardoor beter het hoofd bieden. Minder units betekent minder softwarelicenties! Extra kostenbesparing zit in de prestatiewinst ten gevolge van Flash. Flash-geheugen laat zich aanmerkelijk sneller aanspreken dan disk-geheugen. Zo verlopen bedrijfsprocessen sneller, met alle strategische voordelen van dien. Een ander voordeel is de kleinere footprint van Flash-systemen en het feit dat de disks veel minder energie gebruiken. HP heeft berekend dat tot 90 procent minder datacenterruimte nodig is ten opzichte van disk. Het mag duidelijk zijn dat Flash voor elk bedrijf, groot of klein, vanuit prijs/prestatie-overwegingen uitermate aantrekkelijk is. Ga voor meer informatie naar www.hp.com/go/ﬂash en download de Flash Storage Solution Buyers Guide.

www.ictmagazine.nl

2015 Hewlett-Packard Development Company, L.P. De hierin gedeelde informatie kan

zonder voorafgaande kennisgeving worden aangepast. Intel, het logo van Intel, Xeon en Xeon Inside zijn handelsmerken of gedeponeerde handelsmerken van Intel Corporation in de Verenigde Staten en andere landen.

BEURSSPECIAL

29 27 oktober 2015

Meldplicht datalekken per 1 januari 2016 in werking

“Gok niet op een kleine pakkans” De bescherming van persoonsgegevens gaat een nieuwe fase in. Het wachten is op de Europese wet die de regels in alle EU-landen gelijk moet trekken. Maar vooruitlopend daarop gaat in Nederland op 1 januari 2016 de meldplicht datalekken in. Dat betekent strengere regels, meer eisen aan technische en organisatorische beveiliging en aanzienlijk hogere boetes. “Het is in ieder geval de hoogste tijd voor bedrijven en instellingen om in actie te komen”, aldus Pieter Lacroix van Sophos Nederland.

bevoegdheid van het Cbp uitgebreid. Het Cbp kan boetes opleggen tot 810.000 euro of 10 procent van de jaaromzet. Die boetebedragen zullen volgend jaar waarschijnlijk nog hoger zijn.”

Hoe wapen je je tegen datalekken en sancties?

Met ingang van 2016 zijn bedrijven, instellingen en overheden in Nederland verplicht om inbreuken op de beveiliging te melden die leiden tot bijvoorbeeld diefstal, verlies of misbruik van persoonsgegevens. De meldplicht datalekken als uitbreiding van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) gaat niet alleen over het bedoeld of onbedoeld vrijkomen van gegevens, maar ook over onrechtmatige verwerking van gegevens. Het College bescherming persoonsgegevens (Cbp) formuleert het als volgt: “We spreken van een datalek als er een inbreuk is op de beveiliging van persoonsgegevens (zoals bedoeld in artikel 13 van de Wet bescherming persoonsgegevens). Bij een datalek zijn de persoonsgegevens blootgesteld aan verlies of onrechtmatige verwerking – dus aan datgene waartegen de beveiligingsmaatregelen bescherming moeten bieden.”

Het voorkomen van datalekken is erg belangrijk, evenals het goed reageren als datalekken zich toch voordoen. Beide vragen om beleidsmatige en technologische maatregelen. Pieter Lacroix: “Als organisatie moet je in beleid en processen voorbereid zijn. Dat betekent in het geval van deze meldplicht dat je datalekken kunt signaleren, dat je daarop een incidentenbeleid inricht en een functionaris aanwijst die een eventueel lek beoordeelt, geluiden uit de buitenwereld signaleert, beslist of er een melding naar het Cbp gaat en zorgt dat indien nodig betrokkenen worden geïnformeerd. Maar het start met de goede beveiliging van persoonsgegevens.”

versleuteling van data beveilig je gegevens zelfs ná een hack of datalek. Alleen de partijen met de juiste sleutel kunnen de gegevens weer decoderen. Zonder sleutel is de data waardeloos. Daarom is dit een goede manier om privacygevoelige informatie te versturen of op te slaan in de cloud. Mocht er een datalek optreden, dan is de informatie nog steeds veilig.”

Maak serieus werk van gegevensbeveiliging

Zorg dat je ontwikkelingen voorblijft

“De invoering van de meldplicht datalekken op 1 januari 2016 is nogmaals een aansporing om serieus werk te maken van gegevensbeveiliging. Niet alleen bij directie en verantwoordelijken, maar in de hele

“Tot nu toe was handhaving van de Wet bescherming persoonsgegevens relatief summier. De pakkans bij overtreding was klein en de sancties waren te overzien. Dat laatste gaat per 1 januari ingrijpend

Regels zullen alleen maar strenger worden en de sancties zwaarder organisatie. Iedereen moet weten hoe er met privacygevoelige gegevens hoort te worden omgegaan. Wat kan wel, wat mag nooit, wat doe je als je misbruik of fouten constateert? En maak van dat beleid geen lijvig document dat niemand leest, maar zorg dat het zorgvuldig omgaan met data bij alle medewerkers een automatisme wordt.”

Meldplicht nog maar het begin Boetes tot 10 procent van de jaaromzet “Die meldplicht moeten we zeker serieus nemen”, zegt Pieter Lacroix, managing director van Sophos Nederland. “Allereerst om lekken en de impact daarvan zoveel mogelijk te beperken. Ten tweede zijn de sancties voor het niet melden of voor het slecht beveiligen of onzorgvuldig beheren en verwerken van persoonsgegevens niet misselijk. Met de invoering van de meldplicht is ook de bestuurlijke boete-

Kies (ook) voor encryptie Sophos adviseert organisaties altijd om (ook) te kiezen voor encryptie. “Natuurlijk moet je zorgen voor adequate beveiligingssoftware en –hardware, voor de nieuwste versies en patches van software en voor een actuele en geüpdate ﬁrewall. Maar met

ook het recht om volledig inzage te krijgen in alle informatie en het recht om ‘vergeten’ te worden. Verder moeten bedrijven kunnen aantonen dat ze technische en organisatorische maatregelen hebben genomen om de beveiliging te garanderen. De boetes kunnen variëren van 250.000 tot maar liefst 100 miljoen euro of een omzetgerelateerde boete van tussen de 0,5 en 5 procent.”

veranderen. Ik zou er niet op gokken dat de pakkans net zo klein als vroeger blijft. Bovendien gaat het om wezenlijke weten regelgeving die je als ondernemer of bestuurder zeer serieus moet nemen, ook als het risico op sancties klein is. Daarbij komt dat de ontwikkelingen verder gaan: regels zullen alleen maar strenger worden en de sancties zwaarder. Zorg er dus voor dat je meegaat in die ontwikkelingen en ze liefst voorblijft.”

Lacroix hamert zo op structurele maatregelen omdat de invoering van de meldplicht nog maar het begin is. Binnenkort wordt voor alle 28 lidstaten de nieuwe Europese privacywet ingevoerd. De General Data Protection Regulation (GDPR), de opvolger van de Europese privacyrichtlijn uit 1995, treedt naar verwachting in 2017 in werking. “De impact daarvan is nog een stukje groter en de mogelijke sancties zijn een stuk zwaarder. De GDPR regelt ook de meldplicht voor datalekken, maar geeft burgers

www.ictmagazine.nl

BEURSSPECIAL

27 oktober 2015

Overheidsgegevens veilig in de cloud?

De cloud is voor veel organisaties dé manier om ﬂexibiliteit te creëren, ict-kosten fors te verlagen en sneller te reageren op veranderingen. Dat geldt ook voor gemeenten, waterschappen en andere overheidsinstellingen. Maar moet ’t dan een publieke of private cloud worden? De publieke cloud is voordeliger en dat bespaart natuurlijk belastinggeld. Toch twijfelt ruwweg de helft van alle ict-experts aan de veiligheid ervan. Terecht? Ja, zo stelt Equinix, al jaren partner van diverse Nederlandse overheidsorganisaties en bedrijven.

Innovaties volgen elkaar bij de overheid snel op. Veel van deze innovaties zijn ict-gedreven. Ze creëren datastromen die in toenemende mate in een cloud-omgeving worden opgeslagen. En dat brengt forse beveiligingsuitdagingen met zich mee. De vaak privacygevoelige gegevens hebben een waterdichte security nodig – een feit waarop toezichthouders en juristen telkens weer hameren. Die security is in de public cloud vooralsnog niet volledig gegarandeerd. “Voor informatiebeveiliging gelden strenge normen, zoals ISO27001 en NEN7510”, zegt Frank van der Heijden, directeur van Equinix Managed Services. “Hoe voldoe je aan die normen als je data in de publieke cloud staan? Het is nog steeds verstandiger om bedrijfskritieke systemen in eigen huis te houden. Of uit te besteden aan een leverancier die de securityexperts in huis heeft en waarvan de datacenters binnen de landsgrenzen staan. Wij merken dat steeds meer overheidsinstellingen kiezen voor onze datacenters en aanvullende diensten.”

Binnen de grenzen Een van de redenen ligt in de Freedom Act, de wet die de Amerikaanse overheid juridische bevoegdheden geeft om de gegevens in datacenters op te vragen. Voor Nederlandse overheidsorganisaties is dit een terechte bron van zorg. In het voorbeeld van Equinix Managed Secure Cloud blijven data gegarandeerd binnen de Nederlandse landsgrenzen, in Equinixdatacenters in Amsterdam, Zwolle en Enschede. Een eventueel verzoek tot gegevensvordering uit de

Security Services (Next Generation Firewall, Anti DDoS, SIEM)

Networks / Operating System / Virtual layer / Configuration / Monitoring & Maintenance (NOC 24 x 7) Equinix Managed Services Dedicated Hardware (Servers, Routers, Switches, VPN)

Datacenter Services (Cabinets, Power, Cross Connects, etc)

USA is juridisch geblokkeerd, aangezien de Nederlandse activiteiten van Equinix buiten deze invloedsfeer vallen. In Nederland heeft de overheid de storage-versnippering fors teruggebracht. Overheidsgegevens zijn nu geconcentreerd in een handjevol datacenters binnen de landsgrenzen. Het is geen toeval dat twee van deze ODC’s (Overheidsdatacenters) in Equinixlocaties staan. Ook voert het bedrijf inmiddels een aanzienlijk deel van de beveiligde berichtenstromen van haar klanten uit, vervolgt Van der Heijden. “We hosten kritieke bedrijfsapplicaties, waardevolle klantgegevens en gevoelige berichtenstromen op de meest veilige manier. En de continuïteit blijft gewaarborgd met een gegarandeerde beschikbaarheid van 99,99+ procent. Klanten ontvangen supportcontracten met die garantie. Ook dát is een argument voor diverse bedrijven om hun primaire processen onder te brengen in onze ict-infrastructuur.”

Over Equinix Managed Services Equinix Managed Services levert een groot aantal aanvullende ict-infrastructuurdiensten in de Equinix-datacenters, zoals secure managed cloud, storage en networks. Equinix Managed Services biedt vrijwel altijd maatwerkoplossingen. Het zijn oplossingen op basis van actuele industriestandaarden en bouwstenen uit de praktijk, met een hoge tot zeer hoge kwaliteit. De diensten omvatten zowel hardware voor co-locatie en hosting als diensten voor bijvoorbeeld beheer, security, conﬁguratie, monitoring en onderhoud. Ook een verdeling over meer datacenters is mogelijk, bijvoorbeeld om een lagere latency van applicaties te bereiken, of om backup- en uitwijkvoorzieningen (disaster recovery) te creëren. Dit waarborgt de beschikbaarheid van uw data, ook bij calamiteiten, zodat het hart van uw organisatie blijft functioneren.

www.ictmagazine.nl

Equinix Security Services

Equinix Datacenter Services

Extra afgeschermd Maar hoe wordt die veiligheid gegarandeerd? Datacenters van Equinix vormen perfect beveiligde omgevingen. In Nederland staan deze datacenters in Amsterdam, Zwolle en Enschede. Elk datacenter heeft uitgebreide fysieke beveiligingsmaatregelen, geavanceerde systemen voor klimaatbeheersing en brandbestrijding plus diverse noodstroomvoorzieningen. Al deze systemen zorgen ervoor dat de ict-apparatuur in het datacenter ook tijdens calamiteiten goed blijft functioneren. Bedrijfskritieke en gevoelige data zijn dus volledig veilig opgeslagen. Voor klanten die gevoelige informatie verwerken zijn extra afgeschermde en geblindeerde serverruimten aanwezig. Deze hebben onder meer een kooi-in-kooiopzet, extra hekwerk, beveiliging met handpalm-

lezers en camera’s en extra toegangscontroles. Daarnaast bestaat er een groot aantal normen (zie hierna) waaraan een cloudprovider moet voldoen om beveiliging van het hoogste niveau te kunnen garanderen. De normen schrijven bijvoorbeeld processen, protocollen en certiﬁceringen voor en stellen daarnaast hoge integriteitseisen aan medewerkers.

Meeliften Gemeenten, waterschappen en ict-leveranciers die de overheid als klant hebben, kunnen meeliften op deze hoge veiligheidsstandaard. Van der Heijden: “Stel, een ict-leverancier kiest voor Equinix Managed Secure Cloud. Dan bepaalt hij zelf wat hij bij ons onderbrengt, wij doen de rest, zoals het connecteren met overige ict-systemen of cloudleveranciers. Daarbij gelden dan automatisch alle toegepaste beveiligingsnormen.” Een bijkomend voordeel is de directe integratie met diensten van alle grote ict-leveranciers. “Alle grote cloudleveranciers hebben zich gecommitteerd om zich aan te sluiten op de Equinix Cloud Exchange in de Equinix datacenters. Dit zijn onder andere IBM SoftLayer, Microsoft Azure, Google en AWS. “Equinix Managed Services werkt met uw ict- of cloudleverancier collegiaal samen aan de meest veilige ict-infrastructuur”, aldus Van der Heijden.

Certiﬁceringen Security is meer dan techniek alleen. Het vergt robuuste processen in de organisatie en een volledige integriteitsgarantie van medewerkers, bijvoorbeeld via screening, een VOG en geheimhoudingsclausules. Op alle punten voldoet Equinix hierbij aan de overheidsnormen. Het heeft de volgende certiﬁceringen: • ISO 9001:2008 (beheer en borging van kwaliteit in de organisatie). • OHSAS 18001:2007 (Britse norm voor de gezondheid en veiligheid van medewerkers op de werkvloer). • ISO/IEC 27001:2013 (de internationale standaard voor informatiebeveiliging). • ISO 50001:2011 (de internationale standaard voor de omgang met energie en voor het terugdringen van energieverbruik). • ISO 14001 (milieubeheer en het in kaart brengen van het risico op schade aan het milieu). • PCI-DSS (de norm voor databeveiliging in het betalingsverkeer via creditcards en pinpassen). • SSAE16/ISAE3402 (de norm voor service-organisaties die aanvullende informatie rapporteren aan accountants over hun interne controle).

BEURSSPECIAL

27 oktober 2015

Sectra Communications verlaagt drempel voor beveiligd bellen

Bedrijven en overheden besteden veel aandacht aan security. Telefonie is daarbij niet altijd top of mind en in sommige gevallen zelfs een ondergeschoven kindje. Met twee innovaties zet Sectra Communications een belangrijke stap in het gebruiksvriendelijk en ﬁnancieel aantrekkelijker maken van spraakbeveiliging.

De overheid kent richtlijnen wanneer spraakcommunicatie beveiligd moet zijn, maar in het bedrijfsleven komt beveiliging van telefonie nog nauwelijks voor. Terwijl ook daar veel vertrouwelijke telefoongesprekken worden gevoerd, bijvoorbeeld in het kader van overnames of tenders. Daarbij komt: de gebruiker is in security vrijwel altijd de zwakste schakel. Het is voor gebruikers aantrekkelijk om in twijfelgevallen of in situaties waarin geen beveiligd toestel aanwezig is, te kiezen voor ‘de makkelijkste weg’. “Dus wij moeten ervoor zorgen dat de beveiligde weg ook makkelijk is”, zegt Jeroen de Muijnck, directeur van de Nederlandse vestiging van Sectra Communications.

Spraakencryptie op Samsung Galaxy Daarom heeft Sectra Communications, specialist in beveiligde spraakverbindingen, hard gewerkt aan oplossingen die het gebruiksgemak verhogen en de total cost of ownership verlagen. Meest in het oog springend is de samenwerking met Samsung. Samen hebben de twee bedrijven een veilige smartphone ontwikkeld die met name is bedoeld voor gebruik door Europese regeringen, maar die ook in het bedrijfsleven toegevoegde waarde biedt. Het partnership heeft geleid tot een integratie van het Samsung KNOX-beveiligingsplatform en Sectra’s encryptie voor smartphones. Daardoor is het eenvoudig geworden om een gewone Samsung Galaxy te voorzien van spraakversleuteling, waardoor deze op het niveau van Departementaal Vertrouwelijk kan worden ingezet. “Hiermee is de drempel om spraak te versleutelen enorm gedaald. Je hebt geen apart toestel meer nodig om Departementaal Vertrouwelijk te communiceren”, zegt De Muijnck. Behalve de spraak is ook alle dataverkeer beveiligd, want dat regelt het Samsung KNOX-platform. “Je hebt hetzelfde gebruiksgemak als met een gewone smartphone, maar je krijgt er een extra beveiligingslaag voor spraak bij”, vertelt De Muijnck. De Samsung telefoons zijn op de Sectra-stand op InfoSecurity te bewonderen. Er lopen voldoende

specialisten rond om alle vragen tot in groot detail te beantwoorden.

Co-innovatie met Nederlandse overheid De oplossingen van Sectra Communications worden wereldwijd verkocht. Alle Europese overheden zijn klant. Daarom is het best bijzonder dat een andere belangrijke aankondiging op InfoSecurity in samenwerking met en op verzoek van de Nederlandse overheid is ontwikkeld: een aanpassing in de telefoons voor de twee beveiligingsniveaus Staatsgeheim en Departementaal Vertrouwelijk, zodat die twee elkaar kunnen vinden. “Dat klinkt misschien niet heel erg innovatief ”, realiseert De Muijnck zich, “maar het is technisch heel ingewikkeld omdat ze beide gebruikmaken van verschillende protocollen. Wij zijn de enige leverancier ter wereld die een ecosysteem biedt waarmee communicatie op verschillende beveiligingsniveaus wordt beveiligd en deze ook koppelt. Een ambtenaar die een telefoon gebruikt die Departementaal Vertrouwelijk is, kan dan bellen met iemand die een toestel heeft dat is ontwikkeld voor Staatsgeheim en vice versa. Dat maakt het voor een staatssecretaris, minister of andere topambtenaar mogelijk om hun zwaarst beveiligde telefoon te gebruiken voor gesprekken die minder zwaar beveiligd hoeven zijn. Voorheen hadden ze daarvoor een ander toestel nodig.”

Beide groepen kunnen elkaar nu opnemen in elkaars telefoonboek, waardoor dat ene toestel ineens veel breder inzetbaar is. Dat biedt voordelen op verschillende vlakken, zegt De Muijnck. “In de eerste plaats besparen ministeries hiermee kosten, want waar topambtenaren en politici voorheen twee verschillende telefoons moesten hebben voor de twee protocollen, kunnen ze nu met één toestel uit de voeten. Dit leidt uiteraard ook tot een veel hoger gebruiksgemak, want het is nogal wat om meerdere toestellen te beheren. Ze hebben naast de twee beveiligde telefoons immers ook nog hun gewone smartphone voor de gesprekken die niet versleuteld hoeven te worden. En tot slot neemt de waarde van het toestel toe, zowel van de hoogwaardige telefoon die geschikt is voor Staatsgeheim als van het toestel dat valt in de categorie Departementaal Vertrouwelijk. Ze kunnen beide immers veel meer mensen bereiken.”

Meer weten? Loop langs op stand C144 op InfoSecurity.

Jeroen de Muijnck is Managing Director bij Sectra Communications

Sectra Communications op InfoSecurity Op 4 en 5 november verzorgt Sectra Communications om 11 uur op de beursvloer een presentatie over de technische haken en ogen van KNOX: wat zijn de sterke en zwakke kanten van dit Android-securityplatform? Hoe werkt KNOX samen met spraakencryptie? Wat levert de combinatie van encryptie van spraak en data de gebruikersorganisatie op? Daarnaast zijn op de stand van Sectra Communications beide dagen diverse securityspecialisten aanwezig die u antwoord kunnen geven op al uw vragen aangaande de beveiliging van spraak.

Toenemende dreiging verhoogt bewustzijn van spraakbeveiliging De twee grote brandhaarden in de wereld – de Oekraïne en Syrië – beheersen het dagelijkse nieuws en vergroten ons gevoel van onveiligheid. Na de affaire Snowden weten we dat telefoons van politici en ambtenaren op grote schaal worden afgeluisterd. De vraag die overheden zich stellen is: hoe ver gaat iemand als Poetin in die praktijken? De versterkte dreiging leidt ertoe dat de interesse van overheden in beveiligde communicatie sterk is toegenomen. De Muijnck: “Er is regelgeving wanneer een gesprek moet worden afgehandeld via Staatsgeheim of Departementaal Vertrouwelijk. In de jaren ’90 en 2000, toen er sprake was van toenadering tussen het oosten en het westen, werden alleen de gesprekken versleuteld die onder deze regelgeving vielen. Nu de dreiging toeneemt, kijken overheden veel kritischer en bewuster naar het beveiligingsniveau van telefoongesprekken.” De missie van Sectra Communications is om de TCO van spraakbeveiliging te laten dalen en het gebruiksgemak te verhogen, zodat kosten en ‘rompslomp’ geen argumenten meer zijn om encryptie van telefoongesprekken achterwege te laten.

Bedrijfsnaam:

Sectra Communications Adres:

Prinsessegracht 3, 2514 AN Den Haag Telefoon:

070-3023000 Website:

communications.sectra.nl Algemeen e-mailadres:

U vindt de stand van Sectra Communications tijdens Infosecurity op C144.

communications@sectra.nl

www.ictmagazine.nl

BEURSSPECIAL

27 oktober 2015

Drop files no sign anytime ed up requir

Filetransfer Cloud Connector Protect file transfers with automated OpenPGP Provide a single point of control for business-critical secure file transfers. Important features are: •

Enterprise Secure Dropbox

Monitor scheduled and live file transfer jobs with Diplomat MFT Job Monitor

•

Transfer files using Diplomat Cloud Connector with built-in PGP authentication and encryption

Storage: 1TB

•

Enable checkpoint restart

•

Execute specified programs before or after a file transfer job

•

Save source, destination and PGP key settings for use in multiple

File Size: Unlimited File Sync and Share

file transfer jobs •

Select source files by date, sequence number and other wildcards

•

Easily merge new file transfer jobs from test into production

•

Temporarily suspend or restart scheduling for a file transfer job

Plugins: Outlook IBM Notes Salesforce Sharepoint

or group •

Access Diplomat MFT components without installing locally

•

Capture job history and user activity data in a SQL audit database for compliance and custom reporting

€ 12 user/month

WWW.VIACLOUD.NL

Elke maand de nieuwste trends en het laatste nieuws

Hét vakblad voor managers en ict-professionals

Jaargang Jaargang 5 Nr.510Nr. - 527-oktober 12 mei 2015

INCLUSIEF KAART VOOR

kennis delen • kennis maken

GRATIS TOEGANG

Kunstmatige intelligentie in het wild

KENNIS DELEN KENNIS MAKEN

3 beurzen in 1 INFOSECURITY.NL 2015

Gun jezelf een upgrade!

7 10

Ongekende rekenkracht binnen handbereik

Dit jaar vindt de achttiende editie plaats van Infosecurity.nl, op 4 en 5 november 2015 in de Utrechtse Jaarbeurs. Ook dit jaar vind je op de beurs de nieuwste producten, oplossingen en diensten binnen de it-securitybranche, beheer en dataopslag. Evenals voorgaande jaren is er een breed seminarprogramma aan

Een keur aan exposanten stelt zich aan je voor en je vindt alle benodigde achtergrondinformatie overzichtelijk gepresenteerd. Haal het meeste uit Infosecurity.nl.

De toekomst van de maakindustrie

Pionieren met Internet of Everything

Hoe start je met big data?

pagina 5

pagina 8

BEURSSPECIAL vanaf pagina 19

pagina 9

Open source duurder dan licentiesoftware pagina 11

59 miljard euro voor EMC

Kennistekort nekt big data

Hof EU: geen Safe Harbour

+40 mln voor digitalisering

ICT-leverancier Dell heeft dataopslagleverancier EMC voor een bedrag van 67 miljard dollar overgenomen. De overname is een van de grootste overnames ooit in de ict-sector. pagina 16

Nederland wacht een Digitale Gouden Eeuw. Maar kansen worden onvoldoende benut, aldus Monique Rutten, strateeg bij brancheorganisatie DDMA en woordvoerder van Data Academie. pagina 16

Het Europees Hof heeft het Safe Harbor-verdrag deﬁnitief afgewezen. Bedrijven als Facebook mogen gegevens van Europeanen niet meer in de VS blijven opslaan. pagina 16

Minister Kamp van EZ geeft komende twee jaar 40 miljoen euro extra aan digitalisering. Dat bleek bij de ondertekening van de innovatiecontracten voor 2016 en 2017. pagina 17

Geen 06 voor tablet

Dutch Software

Problemen met licenties?

ICT moet in hart overheid

De 06-nummers raken op. Volgens de Autoriteit Consument en Markt moeten telecomaanbieders daarom veel vaker 097-nummers uitgeven voor alle ‘connected’ apparaten, zoals tablets. pagina 16

Het nieuwe netwerk Dutch Software moet de branche verbinden en versterken. Behalve een netwerk voor softwarebedrijven met relevante informatie, zijn er ook kennissessies. pagina 16

Wat moet je als bedrijf doen als je problemen hebt met softwarelicenties en -contracten? Sinds kort is daarvoor de GSLSEC. Met garantie op een echt inhoudelijk antwoord. pagina 16

Het belang van ICT staat nog te weinig op het netvlies van beleidsmakers en politici. Het is daarom tijd voor substantiële stappen in het beleid gericht op ICT, zegt de AWTI. pagina 17

Columnisten: Naam Achternaam Brenno de Winter Naamde Achternaam Lotte Bruijn Naam Achternaam Adriaan Meij

pagina 005 pagina 00 15 pagina 00 17

kennis delen • kennis maken

HET COMPLETE

OVERZICHT

facebook.com/ ICTmagzineNL

www.ictmagazine.nl

twitter.com/ ICTmagazine_NL

Linkedin.com/ ICT/Magazine

plus.google.com/ ICT/Magazine

VAN ALLE

EVENTS VINDT U OP

ICTMAGAZINE.NL

BEURSSPECIAL

33 27 oktober 2015

“Zijn uw kroonjuwelen echt veilig?” door: Marijke Dekker Hackers worden slimmer en creatiever, en steeds meer bedrijven worden zich bewust van de noodzaak van goede beveiliging. De enorme toename van cybercriminaliteit maakt beveiliging van bedrijfsgegevens belangrijker dan ooit. Zeker nu ook meer en meer mobiele devices toegang tot het netwerk krijgen. “Belangrijk om hackers een stap voor te zijn.” Een gesprek met Arthur van Uden, Country Manager Nederland bij Check Point. De perimeter van interne netwerken is over het algemeen goed beveiligd, maar wordt door het gebruik van mobiele devices soms toch nog een gatenkaas, stelt Arthur van Uden. “Veel open deurtjes waardoor hackers eenvoudig naar binnen kunnen en de data op de server kunnen bereiken. Uit onderzoek blijkt dat de bewustwording hierover toeneemt, maar het daadwerkelijk nemen van actie op het gebied van ‘mobile security’ achterblijft. Terwijl de impact enorm kan zijn. Het kost jaren om een merk of een bedrijf op te bouwen, maar dat kan in een paar seconden worden afgebroken. Ook de omvang van de criminaliteit wordt soms nog onderschat. De ontwikkelingen gaan razendsnel en het risico op een aanval is realistisch. Bedrijven wereldwijd worden gemiddeld door 106 onbekende malware-aanvallen per uur getroﬀen. Belangrijk dus om je kroonjuwelen goed af te schermen voor indringers.”

Android - of het om malware gaat. Deze scan vindt op de achtergrond plaats en is geheel transparant. • Capsule Connect Mobiele pc’s en laptops krijgen dezelfde security als vaste apparaten in het netwerk. Alle bestanden worden op onder meer malware gescand voordat ze worden afgeleverd. Het scannen kan zowel in de cloud plaatsvinden, als op locatie bij de klant. • Capsule WorkSpace Via een app wordt op een mobiele device een deel van het geheugen gebruikt voor de opslag van encrypted data. Ontsluiting naar het internet, servers en andere databases vindt plaats vanuit deze ‘container’, waardoor er mobiel uitsluitend met versleutelde data wordt gewerkt. Bovendien kan worden aangegeven welke gebruikers welke rechten op deze bestanden hebben.

“Netwerken zijn doorgaans goed beveiligd, al creëren mobile devices soms gaten” Mobile security Het zakelijk gebruik van mobiele apparaten, zoals smartphones en tablets, kan een gat in de beveiliging veroorzaken. Hoe goed het netwerk aan de buitenkant ook is afgeschermd. “Natuurlijk heeft het veel voordelen om via mobiele devices toegang te hebben tot bedrijfsinformatie”, zegt Van Uden. “Maar het betekent tegelijk een extra kwetsbaarheid. Ook voor eenvoudig uitvoerbare aanvallen, waarop je niet altijd bedacht bent. Een simpel, maar eﬀectief, voorbeeld is dat hackers een onschuldig ogende app beschikbaar stellen, waarmee op afstand de microfoon kan worden geactiveerd. Bij de volgende vergadering over de jaarcijfers ligt je mobieltje op tafel en de hacker kan simpelweg meeluisteren. Ook kan op vergelijkbare wijze de camera worden geactiveerd. Bedrijven doen er verstandig aan om in de totale beveiligingsstrategie ook nadrukkelijk ‘mobile security’ op te nemen.” Organisaties beschikken vaak al over een mobility management system, zoals MDM, NAM of NAC . “Ideaal voor het beheer”, weet Van Uden. “Maar de security laat te wensen over. Het is verstandig om een (beveiligings)laag over een dergelijk systeem te leggen. Zoals de volledig integreerbare Capsule van Check Point.” • Capsule Mobile Threat Prevention Met een app op de smartphone of tablet worden andere apps gecontroleerd op abnormaal gedrag. Nog voordat een nieuwe app geïnstalleerd wordt, checkt de app - die zowel geschikt is voor iOS als

Bescherming tegen zero-day-aanvallen Een andere realistische dreiging voor het netwerk zijn de zero-day-aanvallen. Deze kunnen worden gepareerd met SandBlast Zero-Day protection. Een oplossing die hackers, die voortdurend hun strategieën en technieken veranderen om detectie te ontwijken, het nakijken geeft, en zelfs de meest gevaarlijke aanvallen afslaat, terwijl gebruikers toch snel kunnen beschikken over veilige bestanden, stelt Van Uden. “Hackers voeren hun aanvallen steeds vaker uit met behulp van bestanden die besmet zijn met zero-daydreigingen. Op het oog normale bestanden zoals tekstdocumenten of spreadsheets. Nog voor het besmette bestand aankomt, wordt het door het Threat Emulation-systeem gescand. De bestanden worden onmiddellijk in ‘quarantaine’ geplaatst en in een virtuele ‘sandbox’ geïnspecteerd. Naast het analyseren van het gedrag op besturingssysteemniveau wordt tevens op CPU-niveau gekeken of er niet op een verdachte manier met het gebruik van het geheugen wordt omgegaan. Verdachte codes worden er dankzij ‘Threat Extraction’ uitgeﬁlterd, waarna de schone bestanden direct worden doorgestuurd naar de gebruikers. Het hele proces, dat zowel in de cloud als bij de klant kan plaatsvinden, verloopt transparant en zonder tijdverlies.”

Hoogste threat catch rate Uit onderzoek van NSS Labs bleek recent dat SandBlast Zero-Day Protection de hoogste threat catch rate heeft. Het product kwam als enige met een rate van honderd procent uit de test.

Specialisatie Marktleider Check Point is gespecialiseerd in netwerksecurity. Een bewuste keuze, stelt Van Uden. “Na onze start met de ontwikkeling van een ﬁrewall, zijn we ons al die jaren blijven focussen op security. Detectie van hackpogingen, virussen, bots, zero-dayaanvallen, et cetera. Netwerksecurity is onze business, onze specialiteit.”

Alle platforms Vanuit die specialisatie werkt Check Point nauw samen met partners. Daardoor kan het bedrijf producten bieden voor een open platform. Oplossingen voor verschillende operating systems, hardware en software. “We werken nauw samen met 360 bedrijven, waaronder Microsoft, VMware, Apple, Oracle, SAP, IBM, HP en Dell, zodat we voor 100 procent kunnen garanderen dat ons systeem geïntegreerd kan worden. Bovendien nemen we samen de verantwoordelijkheid. Mocht zich een probleem voordoen, dan zoeken wij achter de schermen gezamenlijk naar een oplossing.”

Partners Check Point levert uitsluitend via partners. Partners die aan hoge eisen moeten voldoen, en, eenmaal gecertiﬁceerd, op expertise, ondersteuning, service en opleidingen kunnen rekenen. Eindgebruikers kunnen dertig dagen lang gratis kennismaken met een evaluatiesysteem.

Het in 1993 opgerichte Check Point, met wereldwijd 88 vestigingen en 3000 resellers, is marktleider op het gebied van netwerksecurity. Het bedrijf levert uitsluitend via geselecteerde en gecertiﬁceerde partners. Ook benieuwd welke securitymogelijkheden er voor uw bedrijf zijn? Tijdens de vakbeurs Infosecurity, die op 4 en 5 november in de Jaarbeurs van Utrecht wordt georganiseerd, kunt u de partners van Check Point en het speciale seminar in het Cyber Security theater bezoeken. Check Point Software Technologies B.V. Tel: 030 5112110 www.checkpoint.com

www.ictmagazine.nl

BEURSSPECIAL

27 oktober 2015

Monitor uw ICT-Infrastructuur met Nagios Het wordt steeds crucialer om inzicht en overzicht te hebben in uw ICT-architectuur en de status van uw bedrijfskritische data. Ondernemingen willen meer informatie over de ICT-dienstverlening en willen proactief hun ICT-diensten aanbieden. Natuurlijk is het belangrijk te weten of de systemen ‘up’ zijn, maar belangrijker nog is of ze doen wat ze moeten doen, en wie of wat gebruik maakt van welk deel van de infrastructuur en van uw data. We willen echter niet een groot aantal tools inzetten om alle informatie uit alle verschillende systemen en applicaties te kunnen halen. Unacle begrijpt en voorziet in deze behoeften middels de Nagios-producten XI, Network Analyser en Log Server.

Nagios XI is een krachtig host-, service- en netwerkmonitoringsysteem dat u in staat stelt om problemen in de IT-infrastructuur te identiﬁceren en op te lossen, voordat ze cruciale processen verstoren. Nagios zorgt ervoor dat u zich continu bewust bent van de status van de IT-infrastructuur van uw organisatie. U kunt problemen detecteren en repareren maar ook toekomstige issues vóór zijn. Nagios heeft zijn roots in de Open Source en kent geen vendor lock-in: alle verzamelde data is vrij toegankelijk en te gebruiken in andere applicaties. Nagios kan onder meer Windows-, NetWare-, Linuxen Unix-systemen monitoren door het gebruik van agents op die systemen. Ook kunnen resultaten via SNMP uitgelezen worden en in Nagios worden verwerkt. Dit maakt Nagios zeer schaalbaar en ﬂexibel in gebruik. Nagios kent eindeloos veel mogelijkheden door de beschikbaarheid van een grote hoeveelheid plug-ins of door zelf plug-ins op maat te (laten) ontwikkelen.

Nagios Network Analyzer is een geavanceerde oplossing waarmee organisaties een uitgebreid inzicht in hun IT-infrastructuur en netwerkverkeer verkrijgen. Met de Nagios Network Analyzer herkent u abnormaal gedrag en bedreigingen voordat ze invloed kunnen hebben op uw bedrijfskritische processen. U kunt nu proactief incidenten opsporen en oplossen. Network Analyzer geeft informatie over het dataverkeer op uw netwerk en bandbreedte. Met Network Analyzer zorgt u ervoor dat systemen, toepassingen, diensten en bedrijfsprocessen naar behoren kunnen blijven functioneren.

maar alleen voor de Nagios Log Server subscriptie.

Met Nagios Log Server kunt u uw eigen log-data (Windows eventlogs, Linux syslogs en netwerk device logging) realtime analyseren, verzamelen en uitgebreide inzichten en rapportages verkrijgen. De Log-server kent geen limieten in de opslag van data waardoor het licentiemodel eenvoudig is en het analyseren van uw logﬁles betaalbaar blijft, zonder te hoeven inboeten op de mogelijkheden. In tegenstelling tot andere commerciële producten betaalt u niet per MB aan geanalyseerde log-data,

Unacle is als Nagios-partner gespecialiseerd in Nagios-producten en -technologieën. Alle Nagiosproducten zijn bij Unacle verkrijgbaar via zeer gunstig geprijsde subscripties. Onze dienstverlening is gericht op de implementatie van Nagios-monitoring voor het beschikbaar houden van business critical infrastructuren. Samenwerking met de klant staat hierbij altijd centraal. Wij streven naar duurzame langetermijnrelaties, waarbij wij garant staan voor maatwerk, meedenken en committent.

Onze ambitie is om onze leidende positie verder uit te bouwen en verder te groeien als kenniscentrum en aanspreekpunt voor Nagios-producten. Naast implementatiediensten en ondersteuning bij u on-site, biedt Unacle ook de mogelijkheid om Nagios Montoring as a Service af te nemen waarmee wij u volledig ontzorgen als het gaat om de monitoring van uw ICT-infrastructuur. Kom kennismaken met de producten van Nagios en de diensten van Unacle met betrekking tot deze producten op onze Infosecurity-stand of neem contact met ons op.

3URFHVV Ƌ UVW ,760

In 7 stappen naar succesvol Service Management 7 6 5

Toolinrichting

Kennis & Vaardigheden

Procedures Rollen Processen

Clientele ITSM Service Management Software

Werkinstructies

Communicatie & gedrag Samenwerking & cultuur

Bij Mproof geloven we dat je eerst je processen op orde moet hebben voordat je ze kan automatiseren. Met Mproof’s “7 stappen tot succesvol Service Management” en de Clientele ITSM software suite haalt u het beste uit uw IT organisatie.

Kijk voor meer informatie op www.mproof.nl of bezoek

mproof.nl www.ictmagazine.nl

ons tijdens Tooling Event 2015 op standnr. 01.D028

UITGELICHT

27 oktober 2015

Machine learning en big data-analyse zorgen voor nieuw tijdperk door: Ian Trump, security expert bij LogicNow Het klinkt als een utopie: een beveiligingsoplossing die niet alleen voorspelt waar je netwerk zal worden aangevallen, maar meteen de best mogelijke oplossingen voor je op een rijtje zet. Een beveiligingsoplossing die machinaal leren mogelijk maakt en prescriptieve analyses uitvoert. Zo’n oplossing zou een enorme verandering in it-dienstverlening en voor it-professionals betekenen. Een dergelijke oplossing is er. De oplossing is niet alleen beschikbaar voor grote ondernemingen met een ﬂink it-budget, maar ook voor het midden- en kleinbedrijf. LOGICcards, de nieuwe toevoeging aan het beheerplatform van LogicNow, biedt MSP’s het inzicht dat zij nodig hebben op basis van geavanceerde data-analyse en collectieve intelligentie.

duizend MSP’s, zestigduizend engineers, 175 duizend netwerken, twee miljoen endpoints, en miljarden datapunten en e-mails die elk jaar worden verwerkt. Dat is een ongelooﬂijke hoeveelheid data waaraan, door middel van tal van analyses, nauwkeurige inzichten kunnen worden ontleend. Deze data worden geanalyseerd door middel van prescriptieve analyse: een analyse die inzichten biedt waarmee de MSP acties kan ondernemen. Inzichten die geen mens zou kunnen herleiden uit de grote hoeveelheid data. Oplossingen die resultaten weergeven over de bedrijfsvoering, maken gebruik van descriptieve analyse: het beschrijven van wat er heeft plaatsgevonden. De volgende stap is voorspellende analyse: een vooruitzicht op wat er gaat plaatsvinden. LOGICcards gaat echter nog een stap verder en biedt de gebruiker een prescriptieve analyse. Hier wordt niet alleen bepaald wat er staat te gebeuren, maar worden ook aanbevelingen gedaan over welke actie hieraan moet worden verbonden voor een optimaal resultaat. Daarnaast zorgt het machinaal leren ervoor dat het systeem het gedrag van de gebruiker leert herkennen. Hierdoor kan het systeem de relevantie en impact van de aanbevelingen na verloop van tijd verﬁjnen.

Ontwikkelingen bepalen het aanbod IT-dienstverlening blijft zich ontwikkelen. Eens in de zoveel tijd betekent dit een grote verandering waardoor de dienstverlening en het aanbod van MSP’s op de schop gaan. De grote veranderingen begonnen ooit met een helpdesk waar klanten terechtkonden voor hulp of informatie. De it-dienstverlener zat te wachten op een telefoontje van de klant, om vervolgens een afspraak te maken en het technische probleem op te lossen. Het zogenoemde break/ﬁxmodel was geboren. De volgende doorbraak ontstond toen it-dienstverleners ook vanaf een andere locatie toegang kregen tot netwerken. Het werd hierdoor mogelijk om meer geavanceerde ‘Managed Service Provider’diensten aan te bieden. Een decennium later was het de beurt aan op cloud-gebaseerde technologie en mobility. Hiermee ontstond een markt voor meer strategisch georiënteerde MSP’s. En nu staan we aan de vooravond van de volgende ontwikkeling binnen de it-dienstverlening.

Nieuwe mogelijkheden Data-analyse, collectieve intelligentie en machinaal leren worden de nieuwe pijlers van it-dienstverlening. Deze factoren bieden MSP’s en it-afdelingen de mogelijkheid om een nieuwe strategie uit te rollen en hun bedrijfsvoering verder te ontwikkelen. Wanneer de kansen van machinaal leren optimaal worden

benut, zal dit een grote en positieve impact hebben op de toegevoegde waarde van de MSP voor zijn klant. Door middel van geavanceerde data-analyse kan de MSP immers een geheel nieuw dienstenpakket aanbieden, gebaseerd op verschillende trends binnen de sector. Machine learning biedt tevens de mogelijkheid om een uitkomst te bieden in het alsmaar groeiende aantal endpoints binnen een bedrijfsnetwerk. De groei van endpoints en devices binnen een bedrijfsnetwerk, zorgt ervoor dat het netwerk steeds complexer wordt om te beheren. Daarnaast vergroot dit het risico op nieuwe zwakke plekken in de beveiliging van het netwerk, omdat er steeds meer devices en punten in de gaten moeten worden gehouden. Machine learning helpt met het detecteren van deze bedreigingen.

LOGICcards Aan perspectieven geen gebrek om data-analyse, collectieve intelligentie en machinaal leren in te zetten om zo de it-dienstverlening drastisch te veranderen. In die perspectieven voorziet LOGICcards. Na achttien maanden van ontwikkeling, wordt LOGICcards als grote implementatie aan het beheerplatform toegevoegd. LOGICcards bundelt de verzamelde, actuele data van meer dan twaalf-

De praktijk In de praktijk betekent dit dat it-dienstverleners notiﬁcaties binnenkrijgen over potentiële beveiligingsproblemen, voordat deze optreden. Deze notiﬁcaties worden gebaseerd op het beveiligingssysteem, de apparaten en eerdere beveiligingsdreigingen binnen het bedrijfsnetwerk, en worden vergeleken met de enorme hoeveelheid data van alle gebruikers van het beheerplatform. Vervolgens geeft LOGICcards

aanbevelingen hoe deze problemen kunnen worden opgelost. Enkele voorbeelden van deze prescriptieve analyses zijn: Preventief: door middel van de data van software binnen de netwerken van alle klanten van LogicNow, wordt er een analyse gemaakt van zwakke plekken van de software binnen het persoonlijke bedrijfsnetwerk. Vervolgens doet LOGICcards een aanbeveling over de software. Detectief: het detecteren van ontbrekende software of updates binnen het bedrijfsnetwerk, gebaseerd op vergelijkbare netwerken. Daarnaast detecteert LOGICcards voortijdig storingen bij devices. Mogelijkheden: LOGICcards bepaalt mogelijkheden om de omzet te verhogen, door bijvoorbeeld aanbevelingen te doen over betere oplossingen. Deze voorbeelden geven de waardevolle informatie weer waarmee de beveiliging onmiddellijk kan worden verhoogd, incidenten kunnen worden afgewend en mogelijke incidenten kunnen worden voorspeld. Deze informatie wordt in een eenvoudig format geïmplementeerd in het Remote Monitoring en Management dashboard.

De positie van LogicNow LogicNow is het enige bedrijf dat deze capaciteiten in huis heeft: alle leden van de LogicNow-community, meer dan twaalfduizend in totaal, hebben nu toegang tot de machinaal leren-oplossingen. Zo kunnen zij hun voordeel doen met de collectieve intelligentie van alle leden, hun netwerken en hun collega’s. Het zijn spannende tijden voor MSP’s, en de nieuwe beschikbare oplossingen zorgen ervoor dat hun bedrijven een nieuw tijdperk in de it-dienstverlening tegemoet treden.

LOGICcards verandert de manier waarop it-dienstverleners diensten bij hun klanten kunnen aanbieden. Het geeft toegang tot actueel inzicht in data die is vergaard via alle devices die door it-dienstverleners worden beheerd, en geregistreerd zijn binnen het MAX RemoteManagement-platform. Deze collectieve data, die tot stand zijn gekomen via de community van it-dienstverleners, stellen de it-dienstverlener in staat om zijn diensten op grote schaal te verbeteren. Daarnaast kan hij meerwaarde bieden aan de klant zonder grote investeringen en tijdsinspanningen die data-analyse en machine learning normaal gesproken vereisen. De combinatie van een wereldwijde community van it-dienstverleners en een op cloud-gebaseerde architectuur, geeft LogicNow de mogelijkheid om deze functies te leveren. LOGICcards helpt it-dienstverleners meer informatie uit hun operationele dashboard te halen. LOGICcards biedt de it-dienstverlener tevens actiegerichte, actuele data die aangepast kunnen worden aan de unieke omgeving en omstandigheden van elke it-dienstverlener. Deze inzichten blijven zich ontwikkelen door de interactie met individuele it-dienstverleners, de community en trends binnen de industrie. www.logicnow.com/bnl-logiccards

www.ictmagazine.nl

UITGELICHT

27 oktober 2015

Communiceren zonder lampjes Er moet me iets van het hart: ik ben geen fan van lampjes. Dit lijkt misschien vreemd in een wereld waarin steeds meer UC-oplossingen zich lijken te concentreren op het zo volledig mogelijk weergeven van presence. Ben je telefonisch in gesprek, dan wordt je lampje rood. Zit je in een meeting? Geen probleem, via een koppeling met je agenda is ook dan je lampje rood. En als het even kan, wordt een soort device-onafhankelijke superstatus getoond waarbij de status van je mobiel, je vaste telefoon, je agenda en het aantal toetsaanslagen op je PC gekoppeld worden tot een overall-indicatie of je beschikbaar bent of niet.

altijd bereikbaar? Soms sta ik bij de koﬃeautomaat of achter het bureau van een collega om even met hem mee te kijken. De telefoon neem ik dan niet op en op chat reageer ik niet meteen. Bereikbaar? Als je het aan mensen vraagt dan weten ze dit. Vraag een willekeurige kantoorwerker wat ze doen als ze iemand willen bellen maar het lampje rood is. “Toch bellen natuurlijk”, is meestal het antwoord. Gek genoeg zijn ze dan wel weer gepikeerd als iemands lampje groen is en hij niet direct op een chatbericht reageert. Ik vind dat we met die lampjes de verkeerde kant

Communicatie zonder het dwingende en misleidende beeld van een lampje en zonder zorgen Mijn grote probleem met deze oplossingen: in de praktijk zegt dat lampje maar weinig. Ik weet niet hoe jullie met je agenda omgaan, maar ik zet bijvoorbeeld reistijd als afspraak in mijn agenda. Ben ik dan onbereikbaar? Nee, natuurlijk niet. Meetings duren in mijn agenda standaard een uur. Vaak ben je eerder klaar en zit je weer achter je bureau. Onbereikbaar? En aan de andere kant, als ik niet in een meeting zit of aan het bellen ben, ben ik dan

opgaan. Je verschuift de verantwoordelijkheid over hoe je bereikt wilt worden naar de beller, die zich op basis van onvolledige informatie daarover maar een beeld moet vormen. Ga ik bellen, chatten of mailen? Bij gnTel vragen we onze klanten altijd één keer goed na te denken over hun bereikbaarheid, op basis daarvan de juiste schakeling in te stellen, dan op

het systeem te vertrouwen en het zijn werk te laten doen. Lampjes stellen we het liefste niet meer in. Wil je een collega spreken? Dan bel je gewoon zijn directe nummer en het systeem zorgt er vervolgens voor dat de juiste toestellen gaan rinkelen; vast of mobiel en in de juiste volgorde. Komt het gesprek niet uit? Dan gaat het vanzelf door naar de voicemail, de secretaresse, je collega of wat je indertijd ook bedacht hebt en jij kunt zorgeloos door met je meeting. Terug achter je bureau zie je de gemiste

oproep en kun je alsnog terugbellen of een chatbericht sturen. Het is aan jou! Communicatie zonder het dwingende en misleidende beeld van zo’n lampje en zonder zorgen. Daar worden wij nou blij van! Wil je meer informatie over de mogelijkheden, neem dan contact op met gnTel: 020 – 240 00 00. Of neem een kijkje op www.gnTel.nl

De waarde van Barracuda voor Office 365 en Azure door: Henk Jansen Hoewel de cloud in rap tempo aan populariteit wint, zijn er nog altijd bedrijven die de sprong naar cloud computing niet durven te maken. Vaak weerhoudt onzekerheid omtrent security hen ervan, maar regelmatig ook de twijfel over een snelle en soepele migratie. Het Barracuda Event, op 12 november in Maarssen, biedt deze bedrijven allerlei handvatten om tóch vol vertrouwen de overstap naar de cloud te kunnen maken. “Veel klassieke zorgen rondom cloud computing zijn inmiddels achterhaald”, stelt Johan van Winden, die met zijn bedrijf ditp een van de organisatoren is van het evenement. “Zo is het tegenwoordig heel goed mogelijk om zelfs in de public cloud beveiliging op maat te bieden, iets wat vroeger natuurlijk ondenkbaar was. Denk daarbij aan databeveiliging, maar ook aan virtuele firewalls, webapplicatiefilters of spamfilters. Het zijn dit soort oplossingen die we tijdens het Barracuda Event graag willen laten zien. Aan de hand van de twee populairste clouddiensten van dit moment: Office 365 en Azure.”

Barracuda Zoals de naam al doet vermoeden, zal het event voornamelijk in het teken staan van Barracuda. Dit beveiligingsbedrijf werkt nauw samen met Microsoft en heeft diens cloudoplossingen als het ware verrijkt met een extra schil vol functionaliteiten. Jan van Wijgerden, met zijn bedrijf Tredion de tweede organisator van het Barracuda Event: “Microsoft en Barracuda combineren door hun samenwerking het beste van twee werelden: enerzijds de gebruiksvriendelijke veelzijdigheid van Microsoft en anderzijds de gedegen security van Barracuda.

www.ictmagazine.nl

Daarnaast biedt Barracuda allerlei aanvullende tools, bijvoorbeeld om een migratie vlot en soepel af te handelen.”

Beveiliging op maat, ook in de public cloud Migreren binnen een weekend Volgens Van Winden en Van Wijgerden zijn deze tools dermate eﬀectief dat een migratie naar de cloud binnen een weekend achter de rug kan zijn. Althans, de daadwerkelijke migratie. Van Winden: “Het voortraject neemt natuurlijk meer tijd in beslag en vormt een project op zich. Zeker wanneer je terabytes aan data, honderden mailboxen en allerlei rondzwervende PST-bestanden moet overbrengen naar de cloud. Dankzij de oplossingen van Barracuda is dit hele proces echter prima en soepel te stroomlijnen.”

Office 365 en Azure. Ook qua beheer voegt het bedrijf interessante opties toe. Van Wijgerden: “Een mooi voorbeeld daarvan is het maken van back-ups. Met Office 365 blijft een back-up maximaal 30 dagen bewaard, maar met Barracuda kun je die periode verlengen tot maximaal zeven jaar.” Van Winden vult aan: “Bovendien heb je de vrijheid om zelf te kiezen waar je die back-up bewaart. In de cloud, in Azure, of toch gewoon lokaal binnen je bedrijf. Het is juist deze flexibiliteit die Barracuda zo aantrekkelijk maakt.”

Beheer op maat

Uitgelezen kans

Maar niet alleen op het gebied van security en migratie biedt Barracuda unieke meerwaarde aan

Het Barracuda Event wordt mede georganiseerd door Barracuda zelf, in samenwerking met Microsoft.

Dit zorgt ervoor dat de diversiteit aan sprekers op het evenement aangenaam groot is. Zo zal Microsoft een presentatie houden over de laatste ontwikkelingen binnen Oﬃce 365, Barracuda over het elimineren van beveiligingsrisico’s binnen Azure en natuurlijk zullen ditp en Tredion zelf ook spreken op het event. Onder meer over een praktijkvoorbeeld van een migratietraject en de lessen die daaruit getrokken kunnen worden. Kortom, het Barracuda Event biedt een uitgelezen kans om je uitgebreid te laten informeren over de vele kansen die er liggen binnen de hedendaagse cloud. Oók als je tot nu toe de sprong in de cloud niet hebt durven maken. Kijk voor meer informatie over het Barracuda Event op www.barracudaevent.nl

UITGELICHT

27 oktober 2015

Even kennismaken met.. twee op het oog verschillende werelden komen bij elkaar Het Extreme ICT Traineeship van QISS IT is de mogelijkheid voor afgestudeerde HBO / WO’ers, non ICT, om kennis te maken met de ICT en zich daarin verder te ontwikkelen. Maar hoe is dat nu vanuit een niet ICT omgeving gaan werken in de ICT? Nikki deelt haar ervaring.

W. QI

S S -IT. N L

Hi Nikki! Stel jezelf eens voor.. Hoi! Ik ben Nikki, 26 jaar oud en ik woon in Krimpen aan den IJssel. Ik heb de bachelor University College in Maastricht de master Biology of Disease in Utrecht gevolgd. Mijn opleidingen hebben mij geleerd om analytisch na te denken en complexe problemen om te zetten naar concrete oplossingen.

Nikki (26) ICT Trainee bij QISS IT

Waarom heb je voor de ICT gekozen? Na mijn afstuderen keek ik ernaar uit om zelf onderzoek te gaan doen of om aan de slag te gaan als assistent bij een klinisch onderzoek. Gebrek aan ervaring en een krappe arbeidsmarkt in mijn vakgebied maakte het echter lastig om een baan te vinden. Ik ben benaderd door QISS IT met de vraag of ik er ooit over na heb gedacht om de ICT in te gaan. Dat had ik niet. Mijn interesse in biologie en fysiologie komt uit de interesse voor systemen en processen: Hoe zitten organismen in elkaar, welke ziekten zijn er en waardoor worden deze veroorzaakt. De wereld van de ICT draait ook om systemen en processen. Deze vergelijkenis zorgde voor een groeiende interesse in de ICT. Daarnaast is QISS IT een ambitieus bedrijf waar ik direct een klik mee had. Daarom heb ik gekozen om het extreme ICT traineeship te volgen. En hoe bevalt het? Ik ben net gestart en het is heel leerzaam, hard werken, maar gelukkig ook heel gezellig. Ik heb al training gehad in informatie beveiliging, cloud computing, Office365, ITIL en een servicedesk applicatie. De komende periode hoop ik me verder te ontwikkelen als ICT professional en ervaring op te doen bij verschillende interessante opdrachtgevers.

QISS IT streeft dé specialist te zijn op het gebied van ICT-support en naar het vergroten van het aantal vrouwen binnen de ICT. Afgestudeerde vrouwelijke HBO’ers – zonder ICT kennis – volgen via QISS IT het Extreme ICT Traineeship. Na het volgen van het Traineeship gaan zij aan de slag bij diverse opdrachtgevers op de ICT afdeling. Wolga 9a, Den Haag

info@qiss-it.nl

070-320 29 89

Een simpel systeem dat altijd werkt Uit een onderzoek van consultancybureau Gallup onder werknemers in 142 landen blijkt dat maar liefst 87 procent geen of onvoldoende emotionele verbondenheid voelt met zijn of haar werk. Dat is ernstig, zeker als het om kenniswerkers gaat. Want je kunt medewerkers nu eenmaal niet dwingen om productiever te worden. Hoe kunnen we er wel voor zorgen dat kenniswerkers en managers zich meer verbonden voelen met hun werk? Veel onvrede komt voort uit de verouderde systemen waarmee veel organisaties nog werken. Die zijn gebouwd in de tijd dat software nog direct verbonden was aan programmeren en niet aan het resultaat van het werk, laat staan aan de motivatie van de gebruikers. Ook de wirwar van systemen waarmee mensen hun werk nog moeten doen, is tegennatuurlijk en frustrerend voor gemotiveerde managers en kenniswerkers. Het ontneemt alle zicht op het uiteindelijke doel van het werk. En denk ook aan het gebrek aan systemen die medewekers kunnen helpen complexe taken en projecten tot een goed einde te brengen. Die zijn er simpelweg nog niet, maar zouden als resultaat wel een enorme bijdrage aan het werkplezier kunnen leveren! Daarom zijn organisaties toe aan nieuwe types business-systemen, die geënt zijn op moderne technologie, gebruikersvriendelijke user interfaces en de eenduidigheid van social media tools die mensen in hun privéleven gebruiken. Maar dan in een zakelijke context, waarin de complexiteit van de dagelijkse werkzaamheden is opgeknipt in overzichtelijke deelprocessen. Systemen waarin op ieder moment de juiste vraag gesteld wordt en waar alle relevante informatie in de juiste context beschikbaar is. Als professional wil je ook als professional behandeld worden. Je wilt over de juiste tools kunnen beschik-

Tot slot is het belangrijk dat zaken die in de basis goed geregeld moeten zijn, ook beschikbaar zijn, maar wel onder de voorwaarde dat ze voldoende ruimte bieden aan gemotiveerde medewerkers om lokaal en sociaal actief te zijn. Dat willen kennis-

werkers en dat wil de top van organisaties. Innoveren doe je vanaf de werkvloer, maar is alleen succesvol als je een simpel systeem kunt gebruiken dat altijd werkt om de complexiteit op ieder moment de baas te zijn.

ken die jouw werk relevant maken. Je wilt ook verbeteringen kunnen doorvoeren en rapportages zo kunnen inrichten dat ze je helpen om sneller betere beslissingen te nemen. Je wilt, kortom, niet afhankelijk zijn van Jan en alleman en daar zelf onder lijden. De horizontale aansluiting moet kloppen: hoe werk je virtueel samen aan het gewenste (project)resultaat. En de verticale verbinding moet continu gevoed worden: mijn baas moet weten dat het goed loopt en hoeft daarom alleen nog maar relevante beslissingen te nemen. Organisaties staan voortdurend onder druk, de complexiteit groeit en meer dan ooit is de menselijke factor essentieel om goede resultaten te blijven neerzetten en om zich te blijven onderscheiden in de markt. Daarvoor moet geïnnoveerd worden, technische innovatie, organisatorische innovatie en vooral sociale innovatie moeten hand in hand gaan. We moeten de complexiteit overwinnen met simpele hulpmiddelen. Met als ideaal één simpel systeem dat altijd werkt, waarmee teams van wisselende samenstelling on the ﬂy ondersteund worden. Een systeem dat snel aanpasbaar is aan gewijzigde omstandigheden en nieuwe uitdagingen, en dat door mensen die het weten (en snappen) op afstand beheerd en onderhouden kan worden.

Peer Reinhard, CEO ICOLOGIQ Enterprise Platforms

Bezoek www.icologiq.com voor meer informatie over onze platform technologie en onze innovatieve enterprise oplossingen.

www.ictmagazine.nl

BEDRIJFSNIEUWS

27 oktober 2015

Hostnet: klantenservice via WhatsApp De klantenservice van Hostnet is vanaf deze week ook bereikbaar via WhatsApp. Zo kunnen klanten zeven dagen per week direct hun vragen stellen aan een medewerker. Hostnet is daarmee de eerste grote hostingprovider van Nederland die WhatsApp inzet voor supportdoeleinden. Het populaire WhatsApp is voor Hostnet een logische aanvulling op de al bestaande contactmogelijkheden. Inmiddels kent WhatsApp zo’n 9,5 miljoen Nederlandse gebruikers. Van de Nederlandse smartphonebezitters heeft 90 procent WhatsApp geïnstalleerd (bron: Bright).

Kevin Stam, Manager Customer Service bij Hostnet: “Wij waren al bereikbaar via chat, e-mail, social media en telefoon. Nu bijna iedereen WhatsApp gebruikt, spelen we daar graag op in.”

Marktplaats steunt carrièreevenement vrouwen

Universiteiten kiezen voor Scholten Awater De Universiteit van Amsterdam, Hogeschool van Amsterdam en Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten hebben gezamenlijk gekozen voor een verdere samenwerking met Scholten Awater. Het contract wordt aangegaan voor een periode van twee jaar met een optionele verlenging van eenmaal 24 kalendermaanden en eenmaal 12 kalendermaanden. De totale geraamde contractwaarde van de Europese aanbesteding voor hardware kan oplopen tot circa € 15.800.000. In totaal zijn er drie leveranciers geselecteerd, met Scholten Awater als Preferred Supplier.

100%-score voor Schuberg Philis Terwijl media blijven rapporteren over falende ict-projecten en gefrustreerde opdrachtgevers, laat it-outsourcing dienstverlener Schuberg Philis zien dat het ook anders kan. Voor het zesde jaar op rij wordt Schuberg Philis door 100 procent van haar klanten aanbevolen, volgens de Giarte Outsourcing Performance Survey. Zowel de standaard- als non-standaarddienstverlening worden gewaardeerd met een 9.2, versus een marktgemiddelde van 7.2 (standaard) en 5.9 (non-standaard). Dit is het tiende jaar op rij dat Schuberg Philis de hoogste klanttevredenheid scoort voor Infrastructure Management in

Nederland. Pim Berger, managing director van Schuberg Philis: “De basis van onze hoge score ligt bij de inzet van expertteams met eigen verantwoordelijkheid en betrokkenheid van begin tot het einde. Deze zelfsturende teams werken nauw samen met experts aan de klantzijde en

bepalen zelf welke beloftes ze doen. Zij blijken heel goed in staat om succesvol complexe it-projecten te realiseren. De afgelopen tien jaar heeft Schuberg Philis meer dan 1.000 ict-projecten afgerond, bijna allemaal op tijd en binnen budget.”

Samenwerking SAP en Global Knowledge In oktober vond in Amsterdam het driedaagse evenement The Code to Change plaats. ChunriChoupaal, een internationale stichting die zich inzet voor verbetering van de positie van vrouwen op de werkvloer, organiseerde het evenement voor vrouwen die willen instromen in de ICT. Gedurende drie dagen konden bezoekers deelnemen aan onder meer intensieve bootcamps programmeren en it-workshops. Sponsor Marktplaats is partner van ChunriChoupaal.

Eredivisie Zeilen zet bigdata in In Almere vond de eerste Eredivisie Zeilen plaats, een nieuwe landelijke zeilcompetitie. In de eeuwenoude strijd met de krachten der natuur speelt geavanceerde technologie tegenwoordig een grote rol. Er werd gebruik gemaakt van een data-analysesysteem dat het Duitse it-bedrijf SAP speciaal voor de zeilsport ontwikkelde. De techniek helpt niet alleen de zeilers, maar brengt de sport ook beter in beeld. Voor het publiek, de commentatoren en de deelnemende teams bieden de data, die

direct tijdens de wedstrijd beschikbaar zijn, een schat aan informatie. Big data zijn ook bij andere sporten niet meer weg te denken.

Onbeperkte toegang tot kennis Icttrainingen.nl biedt aan zowel beheerders voor ict-ers Icttrainingen.nl, dé it-e-learningspecialist van Nederland, biedt ict-organisaties en -medewerkers de mogelijkheid continu te bouwen aan hun kennis. Door onbeperkte toegang tot ict-kennis en –trainingen, bouwt de ict-er met dit concept voor een vast bedrag per maand een kennisfundament onder de ict-afdeling.

als developers meer dan 325 high-end trainingen aan. Ook levert het bedrijf volledig ingerichte LiveLabs voor beheerders en complete projecten voor developers, waarmee praktijkervaring wordt opgedaan. Daarnaast is er een it-video-kennisbank met meer dan 13.000 video’s en is een e-book-bibliotheek beschikbaar met meer dan 16.000 titels.

Lees meer bedrijfsnieuws op www.ictmagazine.nl

www.ictmagazine.nl

SAP Nederland heeft Global Knowledge,’s werelds grootste IT- en Business Opleider, benoemd als SAP Education Channel Partner. Hiermee wil SAP Nederland het belang van kennis voor SAP-beheerders en -gebruikers benadrukken. SAP heeft in Global Knowledge een ideale trainingspartner gevonden voor

de verkoop van SAP-trainingen aan haar klanten en partners. Global Knowledge levert al trainingen van andere belangrijke softwareleveranciers. David Dekker, Head of Education van SAP Nederland: “Bij een implementatie van SAP-software ervaren wij dat het trainen van werknemers nog vaak een

sluitpost is. En dat terwijl het van cruciaal belang is dat de gebruikers de juiste kennis hebben van de software. Door kennis en vaardigheden via trainingen aan te bieden, kunnen organisaties het maximale uit hun SAP-oplossingen en -technologie halen.” www.globalknowledge.nl/sap

Den Haag biedt ruimte aan startups Met onder meer aantrekkelijke plekken, investeringen in kennis en onderwijs en nieuwe ﬁnanciers gaat Den Haag veelbelovende startups aantrekken die zich inzetten voor een betere wereld. Dat is de kern van het programma ‘The Hague Impact Economy‘ dat tijdens het jaarlijkse Ondernemersplein gepresenteerd werd door wethouder Karsten Klein (Economie). Voor de periode 2015-2018 is een budget van 6 miljoen euro beschikbaar.

EY Entrepreneurs Of The Year 2015 bekend Marco van Zijverden van Dutch Flower Group en Henk Jan Beltman van Tony’s Chocolonely horen tot de groep die zich dit jaar EY Master, Accelerating 2015 mogen noemen. Tijdens de ﬁnale in de Cruise Terminal in Rotterdam namen zij de awards in ontvangst. De ondernemers stonden deze avond als legacy builders in de spotlights. De awards werden dit jaar voor de twintigste keer uitgereikt. De onafhankelijke jury benoemde Marco van Zijverden tot winnaar in de categorie Master. Deze ondernemer

geeft leiding aan een bedrijf met een absolute wereldpositie. Een bedrijf dat by far het grootste is in de markt en al jarenlang indrukwekkende resultaten laat zien. Een oer-Hollands bedrijf dat de kracht van Nederlands ondernemerschap in de hele wereld uitdraagt. De EY Master Entrepreneur Of The Year ontving de award uit handen van Jan-Renier Swinkels, directievoorzitter van bierbrouwer Bavaria.

Henk Jan Beltman van Tony’s Chocolonely bv ontving de award voor EY Emerging Entrepreneur Of The Year uit handen van Jan Peter Balkenende, Partner Corporate Responsibility bij EY. De jury gaf aan dat Beltman bewijst dat een idealistisch uitgangspunt geen beletsel vormt om een wereldmerk te worden. Een inspirerend voorbeeld voor talloze anderen.

KALENDER

39 27 oktober 2015

Colofon iM - ICT/Magazine Hét vakblad voor bestuurders, managers en it-professionals Editie 10 - 27 oktober 2015 Jaargang 5 ICT/Magazine verschijnt 1 x per 4 weken Online: www.ictmagazine.nl Abonnementen en adreswijzigingen abonnementen@dnu.nl

ICT/Magazine is een uitgave van: De Nederlandse Uitgeefgroep BV Postbus 151 7400 AD Deventer Staverenstraat 13 7418 CJ Deventer T (0570) 61 11 00 F (0570) 61 11 52 E info@dnu.nl W www.dnu.nl facebook.com/ICTmagzineNL

CONGRESSEN Meer informatie en aanmeldingsformulier: WWW.ICTMAGAZINE.NL/KALENDER

Infosecurity 4 en 5 november, Utrecht Infosecurity.nl is dé Nederlandse vakbeurs op het gebied van it-security voor itmanagers en it-professionals. Spam, phishing, hackers en steeds geavanceerdere vormen van cybercrime vormen reële bedreigingen voor het bedrijfsleven. De vakbeurs haakt in op actuele vraagstukken over it-security en is een must voor iedere it-professional. Ook deze editie vindt u op de beurs de nieuwste producten, oplossingen en diensten binnen de it-securitybranche. Natuurlijk is er ook dit jaar weer een breed seminarprogramma aan de beurs verbonden met diverse uitstekende keynote sessies.

te produceren. Daarmee kunnen allereerst kosten worden bespaard, maar ook kan beter worden ingespeeld op de behoefte van de markt. Het Internet of Things congres heeft als doel om senior management de ogen te openen rondom de mogelijkheden voor hun organisatie, en aan te zetten tot actie.

Dag van de Privacy Officer 9 december, Amsterdam De Dag van de Privacy Officer zet de dilemma’s en uitdagingen rond de functie van privacy officer centraal. Dit event is bij uitstek de plek om uw aanpak te toetsen. Ontmoet vakgenoten en experts en profiteer van diverse praktijkervaringen en best practices om uw organisatie privacy-proof te maken.

Uitgever Geerhard Ellens Hoofdredacteur Ed Lute e.lute@dnu.nl Eindredacteur Marijke Dekker Productiecoördinatie Elise van Zuylen productie@dnu.nl Redactie en medewerkers Jasper Bakker, Lotte de Bruijn, Marijke Dekker, Marcel de Groot, Mirjam Hulsebos, Henk Jansen, Adriaan Meij, Menzo Meijer, Lisa Mooijman, Peter Olsthoorn, Bart Stofberg, Fred Teunissen, Brenno de Winter. redactie@dnu.nl Redactie uitgelicht (ingezonden bijdragen vallen buiten verantwoordelijkheid van de redactie) Uitgelicht: ictmedia@dnu.nl Bedrijfsnieuws: bedrijfsnieuws@dnu.nl Fotografie Harm ten Brink, Ron Hendriks Sjansjee Deventer, Rutger Oosterhoff Shutterstock Commercieel advies Total Publishing Services bv Sjoerd Springer, John van Pelt, Stanley ten Voorde ictmedia@dnu.nl Ontwerp en vormgeving Rutger Oosterhoff, LONCC BV www.loncc.com Druk Senefelder Misset www.senefelder.nl Afwerking Sikkens grafische afwerkers www.sikkensdeventer.nl Verspreiding ICT/Magazine richt zich op het hoger management en senior it-management bij Nederlandse bedrijven (MKB en grootzakelijke markt) en non profit organisaties (gemeenten, provincies, ministeries, mbo/hbo/universiteiten, zorg/welzijn/ziekenhuizen, woningcorporaties). ICT/Magazine bereikt ruim 30.000 beslissers bij organisaties met 100 of meer werknemers. De uitgave wordt verzonden aan managers IT/ICT/ automatisering, informatievoorziening, CIO’s, CFO’s, CTO’s en CEO’s. Daarnaast bereikt de uitgave ruim 5.000 beslissers bij de belangrijkste ict-bedrijven op de Nederlandse markt.

Storage Expo en The Tooling Event 4 en 5 november, Utrecht Storage Expo en The Tooling Event zijn dé Nederlandse vakbeurzen op het gebied van dataopslag en beheer voor it-managers en it-professionals. De vakbeurs haakt in op actuele vraagstukken en is een must voor iedere it-professional.

Cyber Security congres 17 november, Amersfoort Tijdens dit congres doet u de nieuwste inzichten op omtrent de wijze waarop uw kroonjuwelen (kunnen) worden ontvreemd en dus (moeten) worden beschermd. Onderwerpen als data security, hacking door de jaren heen, security intelligence & monitoring, legal, security governance en crisismanagement passeren de revue. Het gezegde ´het is niet óf maar wanneer u gehackt wordt´ hoeft op u niet van toepassing te zijn. Mocht het toch een keer gebeuren, dan gaat dit congres u ondersteunen bij het treﬀen van juiste en tijdige maatregelen.

Hét Nationaal Intranetsymposium 19 november, Leusden Welke systemen op het gebied van sociaal intranet zijn er op de markt? Hoe pak je de implementatie stap-voor-stap aan? En hoe gaan medewerkers in de praktijk om met sociaal intranet? Dat zijn de centrale vragen bij Hét Nationaal Intranetsymposium in Amersfoort. Het event is een must voor iedereen die zich bezighoudt met sociaal intranet of de aanschaf van een sociaal intranet overweegt.

Internet of Things congres 10 december, Rotterdam Door vol in te zetten op het gebruik van ‘operational intelligence’ zijn organisaties beter in staat om eﬃciënter en eﬀectiever

Bekijk www.bibi-podi odium.nl

SEMINARS Meer informatie en aanmeldingsformulier: WWW.ICTMAGAZINE.NL/KALENDER

Seminar De Digital Workplace binnen het onderwijs (VO/MBO) 12 november, Schiphol Wat zijn de mogelijkheden van een Digital Workplace voor uw onderwijsinstellingen? En welke mogelijkheden biedt Microsoft Office 365 op dit gebied? Naast een overzicht van de laatste mogelijkheden van SharePoint en Office 365 binnen het onderwijs, krijgt u ook een live praktijkdemonstratie van de Digital Workplace in Office 365. Het seminar is bedoeld voor zowel ICT als voor business (communicatie, leerlingenzaken, personeelszaken, etc) van voortgezet- en MBO-onderwijsinstellingen.

Microservices Architectuur Ontwerp, bouw en inrichting 18 november, Hilversum Vanuit zijn ervaringen met agile, Scrum, requirements, software architectuur en code vertelt onafhankelijk coach en software architect Sander Hoogendoorn over de reis die het implementeren van

een landschap van microservices is. Hij beantwoordt vragen over het modelleren en ontwerpen van services, de juiste granulariteit van applicaties en services, de communicatie tussen services, design patterns, het testen van applicaties en services en het inrichten van deployment pipelines. Sander geeft een kristalhelder inzicht in deze veelbelovende technologie, waarbij hij zijn verhaal met praktijkvoorbeelden illustreert.

De focus van de opleiding ligt op het ontwikkelen van vakinhoudelijke kennis en de daaraan gerelateerde competenties. In de lessen wordt uw kennis over tal van onderwerpen vergroot. In huiswerkopdrachten leert u deze kennis direct toe te passen. De docenten verschaﬀen u een goede basis met betrekking tot best practices, waarbij zowel de theoretische kant als de praktische toepasbaarheid uitgebreid aan bod komen.

Wi-Fi Seminar 27 november, Houten Tijdens dit seminar wordt een koppeling gemaakt naar de praktijk. Waarop u bijvoorbeeld moet letten bij uw draadloze projecten. Alcadis heeft al vele projecten succesvol afgerond dankzij haar professional services. Daarnaast zullen er tijdens het seminar producten van onder meer EnGenius, Ruckus Wireless en AlcatelLucent aan bod komen en aangegeven worden in welke situatie deze optimaal ingezet kunnen worden.

Workshop Roadmap naar werken in de cloud 5 november, Purmerend We krijgen regelmatig vragen van relaties die graag vanuit de cloud willen gaan werken, maar niet weten hoe ze dit moeten aanpakken. We hebben veel van dit soort trajecten achter de rug en willen onze ‘learnings’ graag met u delen.

Informatiestrategie, Data Governance en Master Data Management 8 december, Hilversum Dit seminar verschaft de nodige inzichten en werkmethodes die u in staat stellen om binnen uw eigen organisatie te komen tot een gedegen informatiestrategie. Er moet daarbij voldoende aandacht uitgaan naar het opzetten van actieplannen om de doelstellingen en aspiraties van de organisatie op het vlak van informatiebeleid te realiseren.

Site Survey Seminar 10 december, Houten Voordat u van start gaat met draadloze projecten is het raadzaam om een gedegen onderzoek met metingen op locatie te doen: een site survey. Het uitvoeren van een site survey geeft u inzicht in het draadloze spectrum op de locatie en zorgt ervoor dat u interferentiebronnen kunt lokaliseren. Om uw site survey zo goed mogelijk te kunnen uitvoeren, geven wij u tijdens dit seminar informatie over de do’s en dont’s bij het doen van een site survey.

CURSUSSEN/WORKSHOPS

Tijdens deze middag bespreken we onder meer: • Een voorbeeldcase aan de hand waarvan we een migratieplan uitwerken. • Wat zijn de valkuilen? • De quick wins bij een migratie. • De business case: waar kunt u geld besparen?

Informatiemanagement 17 november, Utrecht In deze actuele 10-daagse opleiding Informatiemanagement worden de belangrijkste aandachtsgebieden in het vakgebied behandeld, waardoor u weer up-to-date bent en de juiste beslissingen kunt nemen. Door een optimale mix van theorie, opdrachten en discussie doet u veel praktische kennis op, die direct toepasbaar is in uw functie. Uw kennis wordt getoetst aan de hand van tal van praktijkcases. Na aﬂoop van deze opleiding bent u in staat om veranderprogramma’s concreet uit te voeren door uw nieuw verworven kennis, vaardigheden en inzichten toe te passen. U houdt grip op de kwaliteit van informatiemanagement binnen uw organisatie, doordat u in staat bent om de laatste ontwikkelingen binnen het vakgebied te projecteren op uw eigen organisatie. Na het volgen van deze opleiding kunt u op strategisch niveau optreden als volwaardig gesprekspartner en adviseur op het gebied van informatiemanagement, it-bedrijfsvoering en business-innovatie.

Meer informatie en aanmeldingsformulier: WWW.ICTMAGAZINE.NL/KALENDER

Post-HBO-opleiding Informatiemanagement en Bedrijfsvoering 2 november, Amersfoort In deze 15-daagse post-HBO-opleiding wordt u als informatiemanager opgeleid tot breed inzetbare informatieprofessional op het snijvlak van Business & IT, zowel op strategisch, tactisch als operationeel niveau. U ontvangt het oﬃciële postHBO-registeropleidingsdiploma.

kennis delen kennis maken WWW.ICTMAGAZINE.NL/KALENDER

©DNU 2015 © Copyright 2015 / algemene voorwaarden Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever of andere auteursrechthebbenden. Op alle aanbiedingen en overeenkomsten van DNU BV zijn van toepassing de voorwaarden welke zijn gedeponeerd bij de kamer van Koophandel te Apeldoorn. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel staan zij op geen enkele wijze in voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van deze uitgave wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet op zich zelf staand te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.