RIR grudzień 2018

GRUDZIEŃ 2018

Gen w genomie, czyli co wniosła nauka do hodowli bydła str. 6-7 Pieniądze do wzięcia str. 16-19

TEMAT NUMERU

Święto Gęsi na Krajnie Smakując gęsinę świętowaliśmy stulecie niepodległości Polski strony 12-13

OLEJ NAPĘDOWY

OLEJ NAPĘDOWY GRZEWCZY

NAFTPOL, Stopka 7, 86-010 Koronowo, tel. 52 382 2655, tel. 693 555 222, biuro@naftpol.net

008685568

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

grudzień 2018

CZAS POMYŚLEĆ O NOWYM SEZONIE

W numerze

To był trudny rok. Pomimo - według niektórych - pięknego lata. Było jednak piękne jedynie dla tych, którzy wykorzystywali je do wypoczynku. Każdy, kto pracuje w rolnictwie i z niego czerpie środki do życia, powtórzy zaś zdanie rozbrzmiewające na wsiach od wielu miesięcy, „Ta susza była okrutna i potwornie długa, co zniszczyło mi zbiory”. Miejmy nadzieję, że ten zły czas już za nami, a przyszły sezon będzie dla upraw lepszy pod względem warunków pogodowych. Chcąc zebrać dobry plon za rok, pracować na to trzeba już teraz. W tym właśnie duchu w jednym z tekstów na kolejnych stronach przypominamy o wybranych aspektach integrowanej ochrony ziemniaka. W najnowszym wydaniu „Regionalnego Informatora Rolniczego” przeczytacie, drodzy Czytelnicy, również o wadze wapnowania gleby. Nie zawsze bowiem pamiętamy, jak ważny jest to zabieg agrotechniczny. Dla hodowców bydła zaś przygotowaliśmy krótką ściągę z pojęć pojawiających się przy zakupie nasienia. Większość hodowców stara się kupować nasienie jak najlepszej jakości i jak najlepiej dopasowane do danej krowy. Ale czy wszyscy wiedzą, co oznaczają rozmaite pojęcia związane z genetyką bydła używane w katalogach? Wszystkich zainteresowanych tymi tematami zapraszam na kolejne strony naszego informatora. Oczywiście wspominam tutaj jedynie o kilku spośród zamieszczonych na łamach tego wydania tekstach. Zachęcam do przekonania się, o czym jeszcze dla Was napisaliśmy.

Kalendarium �� 4 Gen w genomie, czyli co wniosła nauka do hodowli bydła �� 6 Bez wapna ani rusz �� 8 Święto Gęsi na Krajnie �� 12 Przed ziemniakiem gorczyca lub rzepa �� 14 Pieniądze do wzięcia - obowiązki do dopełnienia �� 16 Passat Variant - to auto dla każdego �� 20 O czym na temat opon wiedzieć warto �� 22

Życzę przyjemnej lektury!

Kamil Pik REDAKTOR WYDANIA

ZNAJDZIESZ NAS NA: www.rir.info.pl www.fb.com/RegionalnyInformatorRolniczy

018575160

WYDAWCA: Polska Press sp. z o.o. Oddział w Bydgoszczy, ul. Zamoyskiego 2, 85-063 Bydgoszcz PREZES ZARZĄDU: Marek Ciesielski REDAKTOR NACZELNY: Artur Szczepański DYREKTOR SPRZEDAŻY: Agnieszka Perlińska REDAKTOR PROWADZĄCY: Kamil Pik, kamil.pik@polskapress.pl, tel. 52 32 63 205 TEKSTY: Kamil Pik SKŁAD: Rafał Ciszewski SPRZEDAŻ: Tomasz Maliszewski, tomasz.maliszewski@polskapress.pl, Przemysław Wacławski, przemyslaw.waclawski@polskapress.pl NASZE ODDZIAŁY: Express Inowrocławski, ul. Roosevelta 15, Inowrocław, tel. 52 355 16 51 CP Jesteś zainteresowany kupnem treści lub zdjęć? Skontaktuj się z NASZYM HANDLOWCEM: Piotr Król, tel. 603 076 449, piotr.krol@polskapress.pl UWAGA: Redakcja nie zwraca niezamówionych tekstów, zastrzega sobie prawo do ich skracania i zmiany tytułów. Za treść ogłoszeń odpowiada zleceniodawca.

PPHU Agro-Kontakt Marek Konopacki ul. Sokola 17, 87-100 Toruń tel. 56 652 95 06, tel. kom. 608 430 913 fax 56 655 61 69 e-mail: biuro@agro-kontakt.pl www.agro-kontakt.pl

www.agro-kontakt.pl Jesteśmy firmą zajmującą się:

Sprzedażą części zamiennych do maszyn JCB, Case, New Holland; Sprzedażą olejów do maszyn JCB, Case (Akcela), New Holland (Ambra); Sprzedażą części zamiennych Carraro; Sprzedażą osprzętów do maszyn JCB, Case, New Holland; Sprzedażą pomp hydraulicznych do maszyn budowlanych i rolniczych; Sprzedażą części dostępnych w sieci sprzedaży marek Bepco oraz Sparex; Sprzedażą opon przemysłowych i rolniczych marek Camso, Alliance oraz BKT;

008728466

      

MEBLE KUCHENNE

ZAPRASZAMY

wystawa - biuro projektowe Gozdanin 26 k. Mogilna, tel. 52 315 03 20 wystawa - biuro projektowe Gniezno, ul. 3 Maja 19, tel. 509 043 282

www.gozdanin.pl

PRODUCENT Niech nasza wizja stanie się Twoją rzeczywistością. Szczegóły w salonach. Serdecznie zapraszamy.

008736827

NA WYMIAR

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

26 listopada

grudzień 2018

Konferencja „Tendencje oraz czynniki zmienności dochodów gospodarstw…” godz. 10.00 (budynek C), Minikowo Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego zaprasza na konferencję pn. „Tendencje oraz czynniki zmienności dochodów gospodarstw rolniczych w województwie kujawsko-pomorskim na tle Polski i Unii Europejskiej”. W ramach konferencji będzie można wziąć udział w następujących prelekcjach: godz. 10.15-11.30 „Dochody gospodarstw rolnych w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej” (dr hab. Aleksander Grzelak, prof. UE w Poznaniu, Katedra Makroekonomii i Gospodarki Żywnościowej, Wydział Ekonomii); godz. 11.45-12.30 „Wpływ kierunku i skali inwestowania na poziom i stabilność dochodów gospodarstw rolniczych w województwie kujawsko-pomorskim” (dr inż. Roman Sass, Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy); godz. 12.30-13.15 „Zmienności dochodów gospodarstw rolniczych w województwie kujawsko-pomorskim na tle Polski” (dr inż. Tadeusz Sobczyński, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie). Liczba miejsc ograniczona. Osoba do kontaktu: Paulina Cholewińska, tel. 52 386 72 17, e-mail: paulina.cholewinska@kpodr.pl.

4 grudnia

Szkolenie „Dobór odmian i agrotechnika uprawy roślin bobowatych…” godz. 10.00 (budynek C), Minikowo Stacja Doświadczalna Oceny Odmian COBORU w Chrząstowie wspólnie z Kujawsko-Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie zaprasza na szkolenie „Dobór odmian i agrotechnika uprawy roślin bobowatych grubonasiennych w ramach inicjatywy białkowej COBORU”, na którym omawiane będą aktualne problemy w uprawie grochu, łubinów, bobiku i soi. W związku z ograniczoną liczbą miejsc zgłoszenia uczestnictwa należy przesłać do 30.11.2018 r. na adres: natalia.narewska@kpodr.pl, lub pod nr tel. 52 386 72 37 lub 506 392 582.

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

Konferencja „Innowacyjne rozwiązania w zakresie technologii uprawy…” godz. 10.00, restauracja „Kuźnia Smaków” w Małym Pułkowie

4 grudnia

Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego zaprasza na konferencję „Innowacyjne rozwiązania w zakresie technologii uprawy i ochrony przed patogenami zbóż”. W programie konferencji przewidziano następujące prelekcje: godz. 10.00-10.15 „Wprowadzenie: Problemy uprawy zbóż w województwie kujawsko-pomorskim” (Marek Radzimierski, KPODR); godz. 10.15-11.30 „Innowacje w hodowli, nawożeniu i ochronie zbóż, zwłaszcza pszenicy” (dr Marek Luty, HR Strzelce, mgr inż. Bartosz Pochylski, Danko HR, mgr inż. Jan Górzyński, Intermag, mgr inż. Cezary Dejewski, Bayer); godz. 12.00-13.10 „Innowacje w ochronie zbóż przed chorobami według zasad integrowanej ochrony” (prof. dr hab. Marek Korbas); godz. 13.10-14.00 „Innowacje w ochronie zbóż przed szkodnikami według zasad integrowanej ochrony” (prof. dr hab. Marek Mrówczyński); godz. 14.00-14.20 „Innowacyjne metody uprawy pszenicy na przykładzie gospodarstwa rolnego Kowróz” (Piotr Doligalski); 14.20-14.30 dyskusja i podsumowanie. Organizatorzy proszą o zgłaszanie udziału w konferencji w terminie do 3 grudnia, do godz. 12.00. Zgłoszenia przyjmują: PZDR Golub-Dobrzyń, tel. 56 683 26 09, oraz PZDR Wąbrzeźno, tel. 56 688 25 62.

Jarmark Adwentowy godz. 10.00-15.00, Przysiek Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Oddział w Przysieku zaprasza do udziału w Jarmarku Adwentowym, który odbędzie się w siedzibie oddziału. Wstęp wolny. W ramach Jarmarku Adwentowego odbędą się kiermasze produktów regionalnych i lokalnych, wyrobów rękodzieła ludowego i artystycznego, pokaz wykonywania dekoracji świątecznych oraz występy zespołów folklorystycznych i promocja wieprzowiny kujawsko-pomorskiej (Sfinansowano z Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego). Młodzież szkolną i dorosłych zachęcamy do wzięcia udziału w XII Wojewódzkim Konkursie Szopek Bożonarodzeniowych. Kontakt: Piotr Stelmaszak, piotr.stelmaszak@kpodr.pl, tel. 601 664 415.

15 grudnia

ZDJĘCIE: Adam Zakrzewski

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

grudzień 2018

GEN W GENOMIE, CZYLI CO WNIOSŁA NAUKA DO HODOWLI BYDŁA OPRACOWANIE: KPK, ŹRÓDŁO: IZ PIB

Dzisiejsza technologia i nauka daje nam niesamowite narzędzia do bardziej efektywnego prowadzenia prac hodowlanych.

echnologią wykorzystywaną przy tworzeniu stad jest dzisiaj przede wszystkim sztuczna inseminacja. Według specjalistów to jedyna metoda rozrodu, która powinna być wykorzystywana w prowadzeniu nowoczesnej hodowli bydła mlecznego. Do sztucznej inseminacji wykorzystuje się dzisiaj nasienie drobiazgowo przebadane i przenoszące najbardziej pożądane gatunkowe cechy genetyczne (kupując nasienie, można zapoznać się z genomową oceną wartości hodowlanej). Wszystko to możliwe jest dzięki niebywałemu rozwojowi nauki, a w szczególności genetyki. Wc ze ś n i e j podstawowym źródłem informacji

o buhajach była użytkowość ich córek. W XXI wieku wraz z rozwojem genetyki molekularnej pojawiła się możliwość szacowania wartości hodowlanych na podstawie zwierzęcego genomu. Szczęśliwie dla hodowców, koszty korzystania z tej technologii dość szybko zmalały, co w efekcie przełożyło się na szybki rozrost populacji genotypowanych zwierząt i powstanie wielkich międzynarodowych baz genotypów populacji referencyjnych. Korzyści z rozwoju genetyki, których doświadczyli hodowcy, to przede wszystkim skrócenie odstępu między pokoleniami, zwiększenie użytkowości krów, obniżenie kosztów hodowli.

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

Choć z osiągnięć genetyki korzysta niemal każdy hodowca, to sama terminologia stosowana w tej dziedzinie jest wciąż dla większości z nich czarną magią. Dlatego korzystając z wiedzy udostępnionej przez Instytut Zootechniki - Państwowy Instytut Badawczy, postanowiliśmy przybliżyć Wam wyjaśnienia najważniejszych pojęć z dziedziny genetyki bydła mlecznego (opis za „Era genomowa w hodowli bydła mlecznego”, wyd. Instytut Zootechniczny PIB).

Typ oceny wartości hodowlanej • EBV - (z angielskiego Estimated Breeding Value) jest to krajowa konwencjonalna wartość hodowlana zwierząt, wolna od informacji genomowych, oszacowana na podstawie wydajności zwierząt i ich potomstwa oraz na podstawie struktury spokrewnienia pomiędzy osobnikami. • MACE - (z ang. Multiple Across Country Evaluation) jest to międzynarodowa konwencjonalna wartość hodowlana interbull. • Indeks PF - indeks selekcyjny PF (Produkcja i Funkcjonalność). To funkcjonujący od 2007 roku indeks hodowlany dla bydła mlecznego na podstawie wartości EBV i MACE. • GPI - (z ang. Genomic Pedigree Index) jest to genomowa wartość hodowlana zwierząt powstała w wyniku połączenia bezpośredniej genomowej wartości hodowlanej zwierząt (oszacowanie na podstawie informacji zawartej w genomie zwierzęcia) oraz informacji pochodzących od znanych

zwierząt spokrewnionych z ocenianym osobnikiem (indeks rodowodowy). • GMACE - (z ang. Genomic Multiple Across Country Evaluation) jest to międzynarodowa genomowa wartość hodowlana interbull. • Indeks gPF - indeks wartości hodowlanej bydła, w którym do obliczeń wykorzystano genomowe wartości hodowlane GPI i GMACE. • K rok po kroku - Jak wyjaśnia Instytut Zootechniczny, ocena genomowa zaczyna się w oborze, od pobrania próbki do badań genetycznych. Istotnym elementem tej oceny jest właściwe rozpoznanie i podanie pochodzenia badanych osobników. Dane z oceny konwencjonalnej oraz dane o genotypach buhajów i krów wzbogacone o informację o ich pochodzeniu pozwalają na oszacowanie genomowej wartości hodowlanej zwierząt. Próbki trafiają do laboratoriów, gdzie są genotypowane. Dane z laboratoriów genotypowania trafiają do bazy danych genotypów, gdzie poddawane są wstępnej analizie jakościowej oraz weryfikacji pochodzenia. Międzynarodową ocenę wartości hodowlanej szacuje się trzy razy w roku (w kwietniu, sierpniu i grudniu). W Polsce oceny te są traktowane jako oficjalne oceny buhajów używanych w rozrodzie.

Podstawowe pojęcia stosowane w genomice • Genom - jest to całość dziedziczonego materiału genetycznego występującego w każdej żywej komórce.

• Gen - jest podstawową jednostką dziedziczenia zlokalizowaną w genomie, decydującą o przekazywaniu cech potomstwu. • SNP - (z ang. Single Nucleotide Polymorphism) jest to polimorfizm pojedynczego nukleotydu, czyli zjawisko zmienności pojedynczych struktur w genomie. Dzięki swojej specyfice SNP są idealnymi znacznikami genów w genomie, a dzięki ich zmienności można poznać różnice osobnicze pomiędzy zwierzętami. • Mikromacierz SNP - jest to zbiór sond odpowiadających polimor fizmom pojedynczego nukleotydu. Dzięki zastosowanym technikom biologii molekularnej możliwa jest analiza setek tysięcy, a nawet milionów SNP w pojedynczym eksperymencie. • K rajowy program hodowlany (system oceny zwierząt w selekcji genomowej). Rok -1 - wybór krów oraz ojców i opracowanie planu kojarzeń na podstawie ich oceny genomowej. Rok 0 - badanie przesiewowe młodych buhajów na podstawie genomu (preselekcja). Rok 1 - publikacja genomowej wartości hodowlanej młodych buhajów. Rok 2 - narodziny córek buhajów ocenionych na podstawie genomu. Rok 3 - kojarzenie córek buhajów ocenianych na podstawie genomu. Rok 4 - ocielenia córek buhajów ocenionych na podstawie genomu - zbieranie danych dotyczących laktacji oraz oceny ich pokroju. Rok 5 - pierwsze informacje o laktacji córek buhajów ocenionych na podstawie genomu - publikacja oszacowanej wartości hodowlanej buhajów (ocena konwencjonalna).CP

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

grudzień 2018

BEZ WAPNA ANI RUSZ Ponad 50 proc. gleb w Polsce ma odczyn kwaśny i bardzo kwaśny (pH poniżej 5,5). Dlatego, aby uprawy rolne rozwijały się lepiej, ziemię należy dodatkowo wapnować, tak aby jej odczyn zmienił się na słabo kwaśny lub lekko zasadowy. TEKST: Kamil Pik

waśne deszcze, zakwaszający wpływ nawozów mineralnych (głównie azotowych) oraz samego klimatu to główne przyczyny zakwaszenia gleb w Polsce. Na obszarze naszego kraju przewaga opadów nad parowaniem powoduje ciągłe przemieszczanie się zasadowych składników pokarmowych w głąb profilu glebowego. Obecnie, przeciwdziałając procesowi zakwaszania, stosuje się przede wszystkim wapnowanie, które skutecznie przywraca zasadowy odczyn glebie. Zastosowanie wapna nawet późną jesienią pod uprawy wiosenne skutkuje o wiele lepszym efektem niż wapnowanie wiosną. Rodzaj wapna zależy od potrzeb danej gleby. Po wcześniejszym zbadaniu jej zawartości należy zastosować odpowiednio albo wapno węglanowe, albo wapna zawierające magnez. Wapnowanie i prawidłowe utrzymanie odczynu pH gleby poprawia jej strukturę. Podniesienie pH gleby, prowadzi także do zwiększenia liczby mikroorganizmów w niej występujących, zdecydowanie również ma wpływ na przyswajalność innych składników mineralnych, w tym azotu.

Korzyści z wapnowania Wapnowanie gleby poprawia żyzność gleb kwaśnych i jest niezbędne dla stworzenia roślinom optymalnych warunków wzrostu. Do najważniejszych zalet procesu należy eliminacja toksycznego glinu z gleby (jego obecność niekorzystnie wpływa na rośliny wrażliwe) czy wspomaganie budowy silnego systemu korzeniowego rośliny poprzez stymulację wzrostu korzeni w głąb profilu glebowego.

Potwierdza to w publikacji „Jęczmień ozimy w województwie kujawsko-pomorskim” Marek Radzimierski, doradca w przysieckim oddziale KPODR w Minikowie. „Jednym z głównych celów wapnowania gleb jest przygotowanie stanowisk pod rośliny wrażliwe na zakwaszenie, jak rzepak czy jęczmień. (…) jęczmień źle znosi kwaśny odczyn i bardzo silnie reaguje na wapnowanie. Zabieg ten można przeprowadzać albo rzadziej, dużymi dawkami wapna, albo częściej dawkami mniejszymi (…)”. Zmiana pH na bardziej zasadowe wpływa również na poprawę warunków wodno-powietrznych, czyli lepsze przemieszczanie się wody i składników pokarmowych w glebie, mniejsze zagrożenie erozją oraz zmniejszone ryzyko spływu powierzchniowego składników pokarmowych. Warto pamiętać również, że pH w granicach 6,0-6,5 sprzyja procesom uwalniania składników mineralnych z resztek roślinnych i nawozów naturalnych, a także zwiększa aktywność mikroorganizmów utleniających azot amonowy. W efekcie polepsza się zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe, co sprzyja ich wzrostowi i zwiększeniu plonu. Wśród podstawowych składników - niezbędnych dla rozwoju roślin - znajdują się: azot, fosfor, potas, wapń, magnez, siarka, żelazo, bor, cynk, mangan, miedź oraz molibden. Z badań wynika, że pod wpływem wapnowania zwiększa się przyswajalność większości makroelementów, gdyż w kwaśnych glebach występują one w formie niedostępnej dla roślin.

Zanim użyjesz wapna Zanim zastosujemy wapno, warto jednak zbadać odczyn gleby. Badanie odczynu

Express czy Nowości?

plus.expressbydgoski.pl plus.nowosci.com.pl

008738083

Prenumeruj e-wydanie ulubionej gazety już od 40 złotych miesięcznie

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

jest kwestią najważniejszą w prawidłowym nawożeniu, jak i wapnowaniu gleby. Po pierwsze, pozyskujemy w ten sposób informacje na temat stanu naszej ziemi, zawartości w niej substancji odżywczych, jak również poznajemy jej odczyn. Po drugie, poznając odczyn gleby, jesteśmy w stanie precyzyjnie ustalić dawkę, jaką mamy zastosować na danym obszarze, jak również rodzaj wapna nawozowego. W wielu przypadkach po zbadaniu odczynu gleby okazuje się, że złe plonowanie nie jest wcale spowodowane złym pH, co pozwala nam ograniczyć dawkę wapna, a w skrajnych przypadkach wręcz zaniechać wapnowania, tym samym oszczędzając czas i pieniądze. Koszty zbadania odczynu gleby wahają się od ok. 20 do ok. 100 zł. Należy także pamiętać, że nawozy wapniowe wchodzą w reakcję z innymi nawozami, dlatego bardzo ważny jest wybór odpowiedniego momentu wapnowania. Generalna zasada mówi, że nawozy te powinno się stosować na przedplon. Efekt takich działań najczęściej jest optymalny w drugim roku po ich zastosowaniu, a rośliny uprawne są wrażliwe na nagłe zmiany odczynu w czasie wegetacji.

Dlaczego wapnować? „Najodpowiedniejszym dla wzrostu rozwoju i plonowania większości gatunków roślin uprawnych w Polsce jest odczyn gleby od lekko kwaśnego do zasadowego, w przedziale wartości pH 5,6-7,0. Niektóre rośliny uprawne, jak na przykład żyto, wyróżniają się szerokim zakresem optymalnego pH, inne natomiast wąskim, ograniczonym do odczynu kwaśnego (łubin żółty), lekko kwaśnego (groch) lub obojętnego i zasado-

grudzień 2018

wego (lucerna)” - piszą autorzy w wydanej w 2015 roku na zlecenie ministerstwa rolnictwa przez Fundację Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA publikacji „Zakwaszenie i wapnowanie gleb”. W publikacji tej dalej czytamy: „Do regulacji odczynu gleb uprawnych służy zabieg wapnowania. Wzrost odczynu gleby w wyniku tego procesu wiąże się z wystąpieniem w jej właściwościach chemicznych szeregu istotnych zmian. Do najważniejszych z nich należą: zmniejszenie stężenia jonów H+, wzrost stężenia jonów OH-, zmniejszenie rozpuszczalności żelaza, glinu i manganu, zwiększenie przyswajalności fosforanów i molibdenianów, wzrost ilości wymiennego wapna i magnezu, wzrost stopnia nasycenia zasadami oraz zwiększenie lub zmniejszenie -

w zależności od warunków - przyswajalności potasu. Spośród wymienionych skutków wapnowania za najważniejsze, z punktu widzenia wzrostu i rozwoju roślin, uznaje się zwiększenie przyswajalności i pobrania przez rośliny uprawne takich pierwiastków jak molibden, fosfor, wapń i magnez, a jednocześnie radykalne zmniejszenie stężenia toksycznych dla roślin jonów żelaza, glinu i manganu. Wapnowanie wpływa także stymulująco na rozwój bakterii wiążących azot oraz tych, przy których udziale zachodzi hydroliza białek, amonifikacja, utlenianie siarki i szereg innych istotnych przemian warunkujących dostępność składników pokarmowych dla roślin, a co za tym idzie kształtujących wielkość i jakość plonu”.CP

OPTYMALNE ZAKRESY PH DLA NIEKTÓRYCH ROŚLIN UPRAWNYCH WRAŻLIWOŚĆ NA KWAŚNY ODCZYN

GATUNEK ROŚLIN

OPTYMALNE PH GLEBY

Rośliny silnie reagujące na zakwaszenie gleby

Pszenica ozima i jara, jęczmień, kukurydza, rzepak, gorczyca, buraki cukrowe, pastewne i ćwikłowe, bobik, lucerna, koniczyna, nostrzyk, wyka, soja, kapusta pastewna i biała, konopie, mak, cebula, szpinak, czosnek, seler, sałata, wiśnia, czereśnia, śliwa

6.0-7.5

Rośliny mniej wrażliwe na zakwaszenie gleby

Żyto, owies, ziemniaki, buraki, rzepa, groch, fasola, len, słonecznik, cykoria, tymotka, jabłoń, grusza, agrest, porzeczki, malina, poziomka, ogórki, pomidory

5.0-6.5

Rośliny mało wrażliwe na zakwaszenie gleby

Gryka, łubin żółty, sardella, tytoń, rzodkiew, rzepa czarna, rabarbar

<5.0

źródło: (Hołubowicz-Kliza 2006 za „Zakwaszenie i wapnowanie gleb” 2015, wyd. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA)

OCHRONA ZDROWIA I ŻYCIA ROLNIKÓW I ICH RODZIN Szanowni Państwo Dzięki swojej ciężkiej pracy dbacie o ludzi i często brakuje Wam czasu, aby zadbać o ochronę dla siebie, swojej rodziny i pracowników. Dziś to my chcemy zadbać o Was i proponujemy kompleksowy program ochrony zdrowotnej i wypadkowej na specjalnych warunkach. Wypłacimy pieniądze w razie: • poważnej choroby (np. rak, udar, zawał i wiele innych) • leczenia w szpitalu (zabiegi, operacje, diagnostyka) • uszczerbku na zdrowiu wskutek nieszczęśliwego wypadku w każdej sytuacji, nie tylko na roli. Zapewnimy Państwu: • wizytę lekarza • opiekę nad dzieckiem • organizację rehabilitacji czy wypożyczenia sprzętu rehabilitacyjnego • transport medyczny Osoby zainteresowane indywidualną konsultacją lub posiadające pytania w powyższym temacie zapraszamy do kontaktu. Mirela Stępniewska Koordynator ds. Ubezpieczeń Grupowych AVIVA Biuro Regionalne w Toruniu tel.: 606 648 067

AVIVA I Oddział w Toruniu tel.: 600 836 080

008722852

Anna Borolewska-Wolska Dyrektor Oddziału

AVIVA I Oddział w Toruniu ul. T. Kościuszki 71 87-100 Toruń tel. 500 310 921, 516 989 361 K

AUTOPROMOCJA

008738070

TEKST I ZDJĘCIA: Kamil Pik

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

grudzień 2018

ŚWIĘTO GĘSI NA KRAJNIE W naszym regionie stało się już tradycją, że 11 listopada to nie tylko święto niepodległości, ale także Święto Gęsi na Krajnie. Pod tym hasłem bowiem odbywają się wyjątkowe jarmarki w Minikowie. Nie inaczej było i w tym roku.

a tereny wystawiennicze kujawsko -pomorsk iego ośrodk a doradztwa rolniczego przybyło około pięciu tysięcy gości. Na stoiskach ponad stu wystawców znaleźli oni pyszne smakołyki z gęsiny, ale również mnóstwo innych kulinarnych rarytasów, rękodzieło, akcesoria wystroju wnętrz, a nawet ogrodnicze sadzonki. Lekko na uboczu zaś przygotowano specjalny tor wyścigowy, na którym rywalizowały psie zaprzęgi oraz wyjątkowe drużyny złożone z dziecka, rodzica i ich psa. Goście z wolna krążący od stoiska do stoiska zatrzymali się w samo południe. Wówczas to, tak jak Polacy w całym kraju, przyjęli postawę zasadniczą i odśpiewali hymn państwowy. W ten sposób uczczono setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Dodatkową atrakcją związaną z tą rocznicą były występy zespołu Pieśni i Tańca Krajna.CP

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

grudzień 2018

PRZED ZIEMNIAKIEM GORCZYCA LUB RZEPA Przygotowanie ziemi pod uprawę i zastosowanie odpowiedniego przedplonu to dwa kluczowe elementy dla skuteczności starań o dobry plon ziemniaków. TEKST: Kamil Pik

ogoda w tym roku nie sprzyjała prawie żadnym uprawom. Negatywne skutki suszy nie ominęły również ziemniaków, których plony były w zależności od regionu o kilka-kilkanaście procent niższe niż w ubiegłym roku. Choć wpływ na to miało również zmniejszenie powierzchni upraw. Komisja Europejska przewiduje, że niedobory ziemniaków dotkną również innych państw UE, w tym Niemiec. Może przełożyć się to na wzrost cen ziemniaków. Uprawę przygotuj już jesienią Dlaczego o tym przypominamy? Dlatego, że o przyszłorocznej uprawie ziemniaków trzeba pomyśleć już tej jesieni, kiedy to wykonujemy pierwsze działania na polu i przygotowujemy strategię działania na wiosnę. Zwracał na to uwagę dr Wojciech Nowacki z IHAR-PIB, oddział w Jadwisinie podczas zorganizowanej przez KPODR w Minikowie konferencji „Integrowana ochrona ziemniaka - problemy i korzyści”. - Celem pożniwnych i jesiennych zabiegów uprawowych jest doprowadzenie gleby do wysokiej sprawności i kultury, zniszczenie chwastów rozłogowych, szczególnie perzu), wniesienie i równomierne rozmieszczenie nawozów mineralnych (P+K) i organicznych mówił doktor w swoim wystąpieniu „Znaczenie odmiany i agrotechniki w programie integrowanej ochrony ziemniaka”. - Ziemniak wymaga gleb starannie doprawionych i odchwaszczonych. Dlatego też w uprawie

pożniwnej należy zwrócić szczególną uwagę na wyeliminowanie chwastów najbardziej uporczywych, do których ciągle jeszcze należy perz właściwy. Wiosenne zabiegi uprawowe rozpocząć należy możliwie wcześnie. Zalecana w tym okresie włóka lub brona przerywa parowanie i przyspiesza jej ogrzanie oraz pobudza nasiona chwastów do kiełkowania. Zabiegi uprawowe wykonywane na wiosnę powinny zapewnić: ograniczenie strat wody pochodzącej z zapasów zimowych; przyspieszenie ogrzania gleby dla wykonania wczesnego sadzenia; zniszczenie kiełkujących chwastów; przygotowanie jednorodnej spulchnionej warstwy roli do głębokości 12-14 cm; wyrównanie i zagęszczenie wierzchniej warstwy gleby w celu wytworzenia warstwy nośnej dla agregatu sadzącego, który powinien zapewnić dobrą jakość sadzenia; dokładne rozdrobnienie i pokruszenie brył na glebach zwięźlejszych tak, by ich wielkość pozwalała na przesiewanie między prętami odsiewacza maszyny kopiącej (2,5 cm); wniesienie i dokładne wymieszanie z glebą nawozów azotowych - tłumaczył dr Nowacki. Ważny przedplon Podczas tej samej konferencji na wagę płodozmianu w uprawie ziemniaka zwracał uwagę dr inż. Tomasz Erlichowski z Zakładu Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka IHAR-PIB w Boninie. - Ważnym czynnikiem skuteczności prawidłowo zastosowanego płodo-

zmianu jest częstotliwość, z jaką ziemianki są uprawiane na tym samym polu. Stosowanie 4-5-letniej przerwy w uprawie to możliwość ograniczania rozwoju wielu groźnych agrofagów, szkodników związanych z psiankowatymi, mątwika ziemniaczanego i grzybów. W tym nowym ujęciu należałoby uwzględnić inny aspekt ochrony i wykorzystać rośliny poprzedzające ziemniak do ograniczania rozwoju agrofagów. Według Rudkiewicz (1991) w uprawie ziemniaka, a szczególnie na glebach lekkich, nie powinno się jako przedplonu stosować kapusty, która mimo swoich wartości pokarmowych stymuluje rozwój bakterii z rodzaju Streptomyces spp. - sprawców parcha zwykłego, oraz innych warzyw jako czynnika wzrostu populacji nicieni (niszczyków). W to miejsce korzystniejsza z punktu ochrony integrowanej byłaby uprawa w poplonie ścierniskowym np. gorczycy lub rzepy oleistej, które oprócz wartości pokarmowych mogą częściowo ograniczać rozwój bakterii chorobotwórczych, stymulując rozwój organizmów antagonistycznych. Ponadto wydzieliny korzeniowe gorczycy i rzepy oleistej (glukozynolany) wpływają ograniczająco na rozwój drutowców (larw Elateriadae), mątwika ziemniaczanego (Globodera rostochiensis) i mątwika burakowego (H. Schachtii) w glebie - podkreślał dr Erlichowski w prelekcji „Najważniejsze problemy w integrowanej ochronie ziemniaka przed szkodnikami”.CP

SKUP BYDŁA

Polski Producent pasz, koncentratów i mieszanek mineralnych zaprasza do współpracy. Oferujemy w ciągłej sprzedaży szeroką gamę komponentów paszowych w przystępnych cenach.

609 909 170 FACTOR Grzegorz Pietrzyk Odbieramy bydło bezpośrednio od rolnika własnym transportem. Płatność gotówką z VAT-em lub przelewem w ciągu 24h.

ul. Długa 3, Kołodziejewo 88-160 Janikowo tel. 52/35-13-049 e-mail: ekopasz_kolodziejewo@wp.pl R

008732871

EKOPASZ

008698657

ZBOŻA - skup gotówkowy - wymiana wartościowa na ww. produkty, komponenty i węgiel

Załatwiamy wszystkie formalności w ARiMR. Zapewniamy konkurencyjne ceny.

Ferma Drobiu Szymańscy Nowe Tłoki, gm. Wolsztyn

Sprzedaż kur w ilościach hurtowych

SPRZEDAŻ CIELĄT

008695312

od 1.300 do 2.500 zł/sztuka Tel.

Posiadamy niezbędne certyﬁkaty oraz wieloletnie Nowe Tłoki 11B, 64-200 Wolsztyn, woj. wielkopolskie doświadczenie tel. 790 736 365, e-mail: fermadrobiuszymanscy@wp.pl

008693358

HODOWLANYCH

785 458 338 K

Maszyny z pasją

008698038

Nasza firma oferuje maszyny rolnicze, serwis, części i oleje oraz doradztwo finansowe. Nasi pracownicy chętnie odpowiedzą na państwa pytania. Serdecznie zapraszamy do kontaktu lub odwiedzenia naszych oddziałów. www.kalchem.com.pl 008695575

PHZ KALCHEM Sp. z o.o. Wielki Głęboczek 150, 87-313 Brzozie Telefon: 564 935 840

Oddział Żurominek PHZ KALCHEM Sp. z o.o. Żurominek 50B, 06-521 Wiśniewo Telefon: 236 822 388

Oddział Wiktoryn PHZ KALCHEM Sp. z o.o. Wiktoryn 5A, 87-731 Waganiec Telefon: 48 696 194 621

www.SUPROL.pl E

Duża Cerkwica 62 89-430 Kamień Krajeński

OFERUJEMY SPRZEDAŻ  CIELĄT RAS MIĘSNYCH I KRZYŻÓWEK OD 60 DO 120 KG  MŁODEGO BYDŁA OPASOWEGO (ODSADKI)

fb: sprzedaz.cieleta.miesne

008693323

799 707 091 MOŻLIWOŚĆ WYBORU Z WIĘKSZEJ PARTII CIELĄT

Zapraszamy do sklepu internetowego

www.e-syberol.pl W OFERCIE:

- pasze/koncentraty - premiksy/preparaty mlekozastępcze - komponenty paszowe - probiotyki - materiał siewny - folie/siatki - środki higieny doju - nawozy dolistne

008732904

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

grudzień 2018

ZDJĘCIE: Wojciech Wojtkielewicz

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

PIENIĄDZE DO WZIĘCIA - obowiązki do dopełnienia Rolnictwo to nie tylko praca przy uprawach i hodowlach, ale również pewna liczba obowiązków biurokratycznych. Przypominamy zatem o najbliższych terminach i procedurach umożliwiających ubieganie się o wsparcie finansowe oraz o nowych obowiązkach nałożonych na rolników. OPRACOWANIE: KPK, ŹRÓDŁO: ARiMR, KOWR

RiMR oferuje pomoc dla poszkodowanych w 2017 roku w wyniku działania huraganu, deszczu nawalnego lub gradu. Do 27.11.2018 r. producenci rolni, w których gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2017 r. huraganu, deszczu nawalnego lub gradu, w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich mogą składać wnioski o pomoc. Pomoc nie będzie przysługiwać producentowi rolnemu, który taką pomoc już otrzymał. STAWKA POMOCY WYNOSI: • 1 000 zł na 1 ha powierzchni upraw rolnych, na której szkody spowodowane wystąpieniem w 2017 r. huraganu, deszczu nawalnego lub gradu objęły co najmniej 70 proc. danej uprawy lub szkody powstały na powierzchni co najmniej 70 proc. upraw w szklarniach lub tunelach foliowych; • 5 00 zł na 1 ha powierzchni upraw rolnych, na której szkody spowodowane wystąpieniem w 2017 r. huraganu, deszczu nawalnego lub gradu objęły mniej niż 70 proc. danej uprawy lub szkody powstały na powierzchni poniżej 70 proc. upraw w szklarniach lub tunelach foliowych. Wniosk i należ y złoż yć do kierownika biura powiatowego ARiMR właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę producenta rolnego.

Formularz wniosku jest dostępny na stronie internetowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa www.arimr.gov.pl. Kwota pomocy będzie podlegała pomniejszeniu o 50 proc., jeżeli w dniu wystąpienia szkód w uprawach rolnych co najmniej 50 proc. powierzchni upraw rolnych w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej, z wyłączeniem łąk i pastwisk, nie było ubezpieczonych co najmniej od jednego z następujących ryzyk: suszy, gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich.

Uwaga - nowe obowiązki Prz ypominamy o nowych obowiązkach nałożonych na rolników w całej Polsce. Zobowiązanie to nałożyło na nich rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2018 r. w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz.U. poz. 1339). Przypominamy, że wyżej wymienione przepisy prawa stanowią, iż rolnik powinien przestrzegać: • warunków rolniczego wykorzystania nawozów w pobliżu wód

powierzchniowych oraz na terenach o dużym nachyleniu, • w arunków przechowywania nawozów naturalnych oraz postępowania z odciekami, • określonych terminów stosowania nawozów, • o bowiązku posiadania obliczeń maksymalnych dawek azotu (podmioty prowadzące działalność, o której mowa w art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne, na powierzchni większej lub równej 10 ha użytków rolnych lub utrzymujące zwierzęta gospodarskie w liczbie większej lub równej 10 DJP według stanu średniorocznego); • o bowiązku opracowania od 1 stycznia 2019 r. planu nawożenia azotem (podmiot, który prowadzi chów lub hodowlę drobiu powyżej 40 000 stanowisk lub chów lub hodowlę świń powyżej 2000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub 750 stanowisk dla macior, oraz podmiot, który posiada gospodarst wo rolne o powierzchni powyżej 100 ha użytków rolnych, lub uprawiający uprawy intensywne, których lista została określona w załączniku nr 7 do Programu, na gruntach ornych na powierzchni powyżej 50 ha, lub utrzymujący obsadę większą niż 60 DJP według stanu średniorocznego, • obowiązku prowadzenia ewidencji zabiegów agrotechnicznych związanych z nawożeniem azotem, • obowiązku posiadania i przechowywania umowy dotyczącej

Rozporządzenie Rady Ministrów dotyczące tzw. dyrektywy azotanowej nakłada na rolnika obowiązek m.in. opracowania od 1 stycznia 2019 r. planu nawożenia azotem.

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

nabycia lub sprzedaży nawozów naturalnych do bezpośredniego rolniczego wykorzystania. Szczegółowe wiadomości o normach i wymogach wzajemnej zgodności, w tym o obowiązkach wynikających z Programu działań, dostępne są na stronie internetowej Agencji: www.arimr.gov.pl. Niespełnienie norm i wymogów wzajemnej zgodności może skutkować pomniejszeniem należnych rolnikowi płatności: bezpośrednich, ONW, rolnośrodowiskowych, rolnośrodowiskowo-klimatycznych, ekologicznych i zalesieniowych.

Rolniku, zaktualizuj dane Drodzy Czytelnicy, na prośbę ARiMR apelujemy o sprawdzenie, czy Agencja zna Wasz aktualny numer rachunku bankowego bez tego nie otrzymacie należnych dopłat! Od 16 października Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rozpoczęła wypłatę zaliczek na poczet dopłat bezpośrednich za 2018 r. oraz realizację tegorocznych płatności obszarowych finansowanych z budżetu Programu

grudzień 2018

Rozwoju Obszarów Wiejskich. Pieniądze są przekazywane rolnikom na ich konta bankowe, na które ARiMR przekazywała dopłaty za ubiegły rok. Dlatego bardzo ważne jest, aby numery rachunków były aktualne. Co roku zdarzają się sytuacje, w których pieniądze przekazywane rolnikom na ich konta bankowe wracają do ARiMR, ponieważ rachunek został zamknięty, a Agencja nie otrzymała o tym informacji. W takich przypadkach rolnik czeka na pieniądze, których nie ma szansy otrzymać. Prosimy zatem rolników, aby upewnili się, że ARiMR zna ich aktualny numer rachunku bankowego. Jeżeli nie, zapraszamy do biur powiatowych Agencji, gdzie należy zgłosić taką zmianę.

Pieniądze od KOWR Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa ogłosił nabór wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania 3 „Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych”, poddziałanie 3.1 „Wsparcie na przystępowanie

W naborze wniosków o wsparcie na inwestycje chroniące gospodarstwa przed afrykańskim pomorem świń (ASF) czy powodzią mogą wziąć udział dwie grupy beneficjentów. Pierwsza to rolnicy, którzy zajmują się chowem lub hodowlą nie mniej niż 50 sztuk trzody chlewnej. Druga grupa, do której kierowana jest pomoc, to spółki wodne lub związki spółek wodnych, w których większość stanowią rolnicy posiadający grunty rolne.

do systemów jakości” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 w ramach unijnych systemów jakości, tj.: • gwarantowanych tradycyjnych specjalności; • chronionych nazw pochodzenia; • chronionych oznaczeń geograficznych; • rolnictwa ekologicznego; • ochrony nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych wyrobów winiarskich. Wnioski można składać od 27 listopada 2018 r. do 28 grudnia 2018 r. do dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę wnioskodawcy. Miejscem składania wniosków są oddziały terenowe KOWR. Wniosek składa się na formularzu udostępnionym na stronie internetowej www.kowr.gov.pl oraz w siedzibach oddziałów terenowych KOWR.

Pieniądze z PROW na ochronę przed ASF W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 przewidziano wsparcie na inwestycje chroniące gospodarstwa przed afrykańskim pomorem świń

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

żeby spółka została utworzona do wykonywania, utrzymania oraz eksploatacji urządzeń służących do ochrony gospodarstw członków spółki wodnej przed powodzią lub melioracji wodnych oraz prowadzenia racjonalnej gospodarki na terenach zmeliorowanych będących w posiadaniu członków spółki wodnej.

Ubezpiecz dzieci od wypadku

(ASF) czy powodzią. Wnioski o taką pomoc można składać w oddziałach regionalnych ARiMR do 4 grudnia 2018 r. Można to zrobić osobiście przez upoważnioną osobę lub nadać przesyłką rejestrowaną w placówce Poczty Polskiej. Nabór takich wniosków prowadzony jest w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof” na operacje typu „Inwestycje zapobiegające zniszczeniu potencjału produkcji rolnej”. W tym naborze ze wsparcia mogą skorzystać dwie grupy beneficjentów. Pierwsza to rolnicy, którzy zajmują się chowem lub hodowlą nie mniej niż 50 sztuk

trzody chlewnej. Mogą oni otrzymać maksymalnie 100 tys. zł w całym okresie realizacji PROW 2014-2020, na inwestycje chroniące przed rozprzestrzenianiem się afrykańskiego pomoru świń (ASF). Przy czym wysokość dofinansowania przyznanego przez ARiMR nie może przekroczyć 80 proc. kosztów kwalifikowalnych przedsięwzięcia. Druga grupa, do której kierowana jest pomoc, to spółki wodne lub związki spółek wodnych, w których większość stanowią rolnicy posiadający grunty rolne. Mogą one otrzymać maksymalnie 500 tys. zł w całym okresie realizacji PROW 2014-2020, na inwestycje w urządzenia zapobiegające zniszczeniu gospodarstw przez powódź. Także w tym przypadku limit dofinansowania wynosi 80 proc. kosztów kwalifikowalnych. Ważne jest,

Jak informuje Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, z bardzo dużym zainteresowaniem spotkały się zaoferowane prawie dwa miesiące temu ubezpieczenia NNW dla dzieci rolników ubezpieczonych w KRUS. Dlatego na koniec materiału o rolniczych finansach przypominamy i przybliżamy zasady tego ubezpieczenia, po które mogą sięgnąć rolnicy. 28 września tego roku Zarząd Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników zawarł z Pocztowym Towarzystwem Ubezpieczeń Wzajemnych umowę grupowego ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków i chorób dzieci osób objętych społecznym ubezpieczeniem rolników w pełnym zakresie. Umowa obowiązuje od 14.10.2018 r. do 13.10.2019 r. i jest finansowana przez Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Jak podaje KRUS, ubezpieczenie to dotyczy dzieci osób objętych społecznym ubezpieczeniem rolników w pełnym zakresie. Czyli kto dokładnie może zostać nim objęty? • Dzieci (do ukończenia 16. roku życia) pozostające we wspólnym gospodarstwie domowym z rodzicami lub opiekunami prawnymi, z których przynajmniej jedno jest objęte w pełnym zakresie ubezpieczeniem społecznym rolników w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. • W yłącznie w zakresie ryzyka śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku - rodziców lub opiekunów prawnych ww. dziecka będących rolnikami, z którymi to dziecko pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym i którzy są objęci ubezpieczeniem społecznym rolników w pełnym zakresie w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.CP

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

grudzień 2018

PASSAT VARIANT - TO AUTO DLA KAŻDEGO O takich autach mówi się często: duże, rodzinne, dobre dla rodziców z dziećmi. Passat variant dowodzi, że tak pojemne auto może dostarczyć wiele satysfakcji również każdemu innemu kierowcy.

zięki uprzejmości jednego z bydgoskich salonów mogliśmy przejechać się volkswagenem passatem variant w wersji wyposażenia comfortline. Auto miało pod maską silnik 2.0 TDI SCR 110kW/ 150KM DSG, z automatyczną 6-stopniową skrzynią biegów.

Od pierwszego wrażenia Zanim jednak przekonaliśmy się, co potrafi ta konstrukcja, auto „kupiło nas” już samym wyglądem i wyposażeniem wnętrza. Pierwsze uczucie po zajęciu miejsca w fotelach to przestronność i wygoda. Do tego bardzo

TEKST I ZDJĘCIA: KPK

elegancko zaprojektowane wszystkie niezbędne do wygodnej podróży elementy: zegary (sami możemy zdecydować, co będą nam wyświetlały), główny wyświetlacz panelu sterowania (pozwala na wygodne spoglądanie nań podczas jazdy), nawet uchwyt na kubek pasuje do wygodnego sięgania ręką. Jak podaje VW w swoim katalogu, „passat i passat variant mają do zaoferowania to, co bezcenne w życiu zawodowym: wiedzę. Active Info Display przekazuje dane i informacje dotyczące samochodu. Wyświetlacz o wysokiej rozdzielczości i przekątnej 31,2 cm (12 cali) zastępuje tradycyjny prędkościomierz, a pięć różnych widoków pozwala dostosować sposób prezentacji do Twoich

potrzeb. Na przykład w trybie nawigacji prędkościomierz i obrotomierz rozsuwają się, aby zrobić więcej miejsca na mapę. Active Info Display jest również połączony z innymi systemami wspomagającymi, co umożliwia przeniesienie w zasięg wzroku kierowcy informacji z systemu Infotainment wyświetlanych zazwyczaj na konsoli środkowej, takich jak zdjęcia z listy kontaktów telefonu lub okładki płyt. Funkcja personalizacji pozwala na ustawienie różnych profili dla poszczególnych kierowców. Kluczyk samochodowy umożliwia rozpoznanie trzech kierowców, do których system na powitanie zwraca się po imieniu. Następnie samochód automatycznie zmienia zaprogramowa-

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

ne wcześniej ustawienia siedzenia, lusterek zewnętrznych, radia oraz innych funkcji - zgodnie z preferencjami danego kierowcy”. Regulowane w kilku płaszczyznach fotele pozwalają wtulić się w nie całej sylwetce kierowcy i wywołują wrażenie, że nie chce się ich opuszczać.

Dla wygody w trasie Po ustawieniu na zegarach wyświetlania pozycji auta na drodze i odległości od poprzedzającego auta bądź przeszkody ruszyliśmy w drogę. Silnik zaczął pracę dyskretnie, cichutko i niezwykle płynnie pozwolił włączyć się do ruchu. Jednak nie trzeba było długo czekać, aby odnieść wrażenie, że to auto zarówno dla rodzin z dziećmi, jak i dla kierowców szukających samochodu z charakterem i tygrysią dynamiką. Wystarczyło lekkie dociśnięcie pedału gazu, aby ta duża wymiarami maszyna zamruczała niczym dziki kot i rzuciła się do przodu z dynamiką niepozostawiającą

wyjątkową przyjemność słuchania muzyki. System obejmuje 16-kanałowy wzmacniacz cyfrowy o mocy 700 W, głośnik centralny, subwoofer oraz dziesięć głośników optymalnie do siebie dopasowanych i rozmieszczonych w taki sposób, aby do każdego z pasażerów docierał dźwięk najwyższej jakości” - czytamy w katalogu Passata. Choć na naszą testową wycieczkę nie spakowaliśmy olbrzymiej liczby bagaży, to po zajrzeniu do bagażnika dostępna pojemność naprawdę zrobiła na nas wrażenie, a po złożeniu tylnych foteli można nawet rozłożyć śpiwory i w dwie osoby spędzić noc w podróży w aucie. Pojemność bagażnika

zużyciem 4,7 litra na 100 km. To poziom niemal idealnie pasujący do katalogowego (spalanie w cyklu miejskim/pozamiejskim/mieszanym - 5,6-5,3/4,4-4,1/4,8-4,5). W wersji comfortline w standardowym wyposażeniu znajdziemy także m.in. aktywny tempomat ACC do 210 km/h z automatyczną regulacją odległości Front Assist czy czujnik zmierzchu automatycznie włączający światła z funkcją Coming/Leaving Home, asystenta parkowania z kamerą wyświetlająca obraz na panelu. Za dopłatą otrzymamy np. System Area View, czyli system obserwacji otoczenia przez 4 kamery 360 stopni wraz z kamerą cofania.

Dodatkowe możliwości

złudzeń kierowcom innych aut - to nie oni będą wyprzedzać, a zostaną wyprzedzeni. „Przyjazne otoczenie pracy: kierownica multifunkcyjna obszyta skórą umożliwia obsługę wyświetlacza wielofunkcyjnego, radia i telefonu. By zimą nie marzły dłonie, kierownica może być opcjonalnie ogrzewana, a w modelach z dwusprzęgłową skrzynią biegów DSG posiada łopatki zmiany biegów. 3-strefowa regulowana automatycznie klimatyzacja Climatronic z filtrem antyalergicznym pozwala na niezależne ustawienie temperatury dla kierowcy, pasażera siedzącego z przodu oraz pasażerów tylnych foteli. Filtr antyalergiczny zatrzymuje także najmniejsze cząstki i może zredukować ich stężenie we wnętrzu. Po włączeniu funkcji Air Care powietrze z wnętrza samochodu cyrkuluje, przepływając wielokrotnie przez filtr, co znacznie poprawia jego jakość” - czytamy w materiałach prasowych udostępnionych przez Volkswagena. „System nagłaśniający Dynaudio zachwyca doskonałym brzmieniem i zapewnia

w passacie variant może sięgnąć 1780 litrów. Jeśli obawiamy się przesuwania się niewielkiego bagażu podczas jazdy, możemy skorzystać z funkcji przegrody lub klamer umożliwiających przypięcie bagażu. Testowy przejazd liczył 279 km po dużych korkujących się miastach, przez małe miasteczka, jak i po drogach poza miastami. I niekoniecznie nastawialiśmy się na szczególne oszczędzanie paliwa. Jednak auto podczas tej wycieczki, jak pokazał komputer pokładowy, spaliło w sumie 13 litrów paliwa, ze średnim

W zależności od modelu vw i wersji wyposażenia, opcjonalnie lub w standardzie można również liczyć na Reflektory LED Basic (standard dla passata variant 2.0 TDI 240 KM i 2.0 TSI 280 KM). Spośród innych możliwości doposażenia auta uwagę zwracają między innymi zintegrowane siedzenia dla dzieci o masie ciała od 15 do 36 kg i wzroście do 150 cm. Są niezwykle praktyczne i zapewniają dzieciom stabilną pozycję, a do ich rozłożenia wystarczy jeden ruch ręki. W wersji wyposażenia highline można również opcjonalnie zdecydować się na system Traffic Jam Assist, czyli asystenta jazdy w korku. - Innowacyjny system wspomagający jazdę w korku do działania wykorzystuje aktywny tempomat ACC oraz system Lane Assist utrzymujący auto na pasie ruchu. Radarowy czujnik umieszczony z przodu samochodu monitoruje przestrzeń przed autem, a kamera znajdująca się przy przedniej szybie obserwuje linie na jezdni. Wykorzystując Traffic Jam Assist, volkswagen do prędkości 60 km/h utrzymuje stały odstęp od poprzedzającego samochodu, trzymając się środka wyznaczonego pasa ruchu. Oczywiście, kierowca może w każdej chwili przejąć kontrolę nad systemem - wyjaśnia w informacji dla mediów VW.CP

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

grudzień 2018

O CZYM NA TEMAT OPON WIEDZIEĆ WARTO Opony rolnicze to temat równie ważny dla rolnika jak opony samochodowe dla zawodowego kierowcy. Poszukaliśmy odpowiedzi na najczęstsze pytania. TEKST: Kamil Pik

ielu rolników doskonale jeszcze pamięta stosowanie w ciągnikach opon diagonalnych. Dzisiaj w większości traktorów stosowane są radialne. O tej zmianie technologicznej zdecydowały wymogi w zakresie parametrów poślizgu kół i ugniatania. Wyższość opony radialnej okazała się niekwestionowana. Jedynie w pracach, w których wytrzymałość boku opony na uszkodzenia jest czynnikiem decydującym, stosuje się czasem opony diagonalne (np. prace w lesie, tam, gdzie jest dużo ostrych kamieni). Wybór technologii to jednak niejedyne pojawiające się w rozmowach o oponach rolniczych pytanie. Postanowiliśmy więc przyjrzeć się jeszcze kilku zagadnieniom dotyczącym opon rolniczych. Oto odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.

Źle dobrane opony mogą przynieść szkody w uprawach polowych?

Jak dobierać opony do ciągnika?

Ciśnienie dopasowujemy zawsze zgodnie z katalogiem technicznym opon. Podczas pracy w polu, w celu maksymalizacji powierzchni kontaktu i redukcji ugniatania, zwykle zależy nam na jak najniższym ciśnieniu. Najłatwiej jest wówczas zważyć ciągnik wraz z narzędziem. Przednią oś ważymy z opuszczonym narzędziem, tylną oś z podniesionym. Wynik dzielimy przez dwa i sprawdzamy w katalogu technicznym, jakie powinno być ciśnienie przy danym obciążeniu i prędkości pracy. W przypadku wykorzystywania ciągnika do transportu zależy nam z kolei na wytrzymałości opony i stosujemy maksymalne ciśnienie. Używamy do tego również katalogu technicznego. Najlepiej zastosować ciśnienie maksymalne stosowne do indeksu nośności i symbolu prędkości.

Przy doborze opon do ciągnika rolniczego bierzemy pod uwagę wiele czynników. Podstawowymi są nacisk na oś i prędkość jazdy - co przekłada się potem na symbol prędkości opony i jej indeks nośności (w skrócie maksymalna prędkość pracy oraz obciążenie). Należy przy tym brać pod uwagę zestaw, czyli ciągnik i narzędzie. W tych z napędem na obie osie musimy również pilnować odpowiedniego współczynnika wyprzedzenia. Obwody kół muszą być tak dobrane, aby teoretyczna droga opon osi przedniej (oczywiście przy włączonym napędzie) była większa o 0-4 proc. od opon osi tylnej. Dalsze kryteria, np. rodzaj wykonywanej pracy, ograniczenia odnośnie do szerokości pojazdu itp., można omawiać długo. W zasadzie sprowadzają się one jednak do jednego pytania - co jest dla nas ważne? Jeżeli chcemy zmniejszyć ugniatanie gleby, mieć możliwość pracy w trudnych warunkach, gdy gleba jest bardzo wilgotna, to potrzebujemy opon o dużej powierzchni kontaktu z podłożem i pracujących na niskim ciśnieniu. Wybierajmy wówczas opony jak najszersze i te marki, gdzie można stosować niskie ciśnienia.

Przez zły dobór opon można przede wszystkim uszkodzić sprzęt, mieć problem z policją (gdy pojazd jest zbyt szeroki), tracić czas i pieniądze (zwiększone zużycie paliwa). W przypadku upraw polowych głównie chodzi o ugniatanie. Opony mogące pracować na niskim ciśnieniu ugniatają glebę w mniejszym stopniu, pozostawiając lepsze stanowisko dla przyszłych upraw. Oczywiście poza ciśnieniem bardzo ważna jest powierzchnia kontaktu z podłożem.

Jak dopasowywać ciśnienie do opon w ciągniku?

Jak przechowywać zimą opony rolnicze? Chcąc uniknąć procesu starzenia się i przedwczesnego niszczenia ogumienia, konieczne jest składowanie ich w zamkniętym, suchym i ciemnym pomieszczeniu. Opony muszą być

chronione przed źródłami ozonu (stanowisko spawania w łuku itp.), promieniami ultrafioletowymi (słońce) i niesprzyjającymi warunkami klimatycznymi. Jeżeli opony pozostają na pojeździe, należy je w miarę możliwości odciążyć. Dodatkowo warto opony dopompować (jakieś 0,2-0,4 bara więcej niż ciśnienie do pracy w transporcie). Jeżeli dociążamy koła wodą, należy pamiętać, że nie może ona zamarznąć!

Technologie się zmieniają Opony z zewnątrz może są tylko czarne i okrągłe, ale różnice między nimi tkwią w zastosowanych technologiach. Na przykład Michelin już wiele lat temu wprowadził na rynek pierwsze opony o dużym i bardzo dużym ugięciu boku. Technologia ta pozwala na pracę na niższym ciśnieniu lub z większym obciążeniem. Do wartych uwagi ciekawostek możemy zaliczyć też np. nowe pony radialne Continental Tractor70 i Tractor85. Wyróżnia je innowacyjna technologia N.flex oraz specjalna budowa stopki. Wykorzystany w karkasie nylon jest zdecydowanie bardziej elastyczny, a jednocześnie bardziej stabilny wymiarowo niż inne podobne materiały. Dzięki temu zapewnia lepsze tłumienie wstrząsów, a przez to większy komfort jazdy. Jednocześnie zapobiega tymczasowemu odkształceniu opony oraz powstawaniu spłaszczeń bieżnika po dłuższym postoju. Istotna jest również konstrukcja stopki wykonana z jednego kawałka drutu, która sprawia, że ogumienie jest wyjątkowo wytrzymałe i łatwiejsze w montażu. Może również pracować przy niższych ciśnieniach, przez co mniej obciąża glebę. Nawet przy wysokich siłach trakcyjnych opony te zapewniają minimalne uślizgi oraz większą powierzchnię styku opony z podłożem. O nowych technologiach warto jednak zawsze poczytać lub porozmawiać w serwisie opon, bo trudno byłoby omówić wszystko, co ciekawe.CP

Szukasz solidnego producenta

wag elektronicznych? tel. 668 027 711, 52 520 51 25

info@wagibydgoszcz.pl

codeid.bydgoszcz@gmail.com

NOWOŚĆ!! ramy stalowe do wykonania wagi we własnym zakresie

Największy w regionie producent wag platformowych

WAGI SAMOCHODOWE NAJAZDOWE I ZAGŁĘBIANE

STALOWE WAGI PLATFORMOWE

008720557

Produkujemy i instalujemy wagi betonowe - gwarantujemy najwyższą jakość wykonania i fachowe doradztwo na etapie zakupu wagi – gwarantujemy dopasowanie produkowanych przez nas wag do indywidualnych potrzeb naszego klienta - serwis i legalizacja;

www.wagibydgoszcz.pl R

Zupa z dyni czy dyniowe

placuszki? Przepisy na te dania znajdziesz w wyjątkowej książce „Kulinarne Wędrówki”

Przedstaw dowód zakupu prenumeraty za ostatni miesiąc w oddziale lub przesyłając skan na adres ksiazka@polskapress.pl Książka do nabycia w oddziale Polska Press: ul. Podmurna 31, Toruń czynne pon.-pt. od 8.00 do 17.00 Bydgoszcz, ul. Warszawska 13 czynne od pon. do pt., w godz. 8.00-17.00 Bydgoszcz, ul. Zamoyskiego 2 czynne od pon. do pt., w godz. 8.00-17.00 lub w sklepie internetowym www.czytajwkuchni.pl

19,95 zł Cena regularna

- 29,40 zł 008738078

Dla Prenumeratorów Nowości - Dziennika Toruńskiego oraz Expressu Bydgoskiego oferta specjalna

PARTNER WYDANIA

D R I V E

T O G E T H E R

MAZDA

CX- 5

Z SILNIKAMI W TECHNOLOGII S K YA C T I V Poznaj bliżej zalety Mazdy CX-5, a przekonasz się, jak korzystnie na parametry i charakterystykę SUV-a wpływa silnik stworzony według koncepcji rightsizing. Oszczędne i trwałe jednostki napędowe, skonstruowane w przełomowej technologii SKYACTIV, charakteryzują się bardzo dobrym stosunkiem mocy do pojemności. Rightsizing sprawia, że silniki te cieszą się długą żywotnością, wysoką kulturą pracy i niezawodnością. Co ważne – zastosowanie większej pojemności nie wpływa negatywnie na ekonomikę. Mazda CX-5 z silnikiem benzynowym SKYACTIV-G 2.5 o mocy 194 KM zyskuje odpowiednio dużą moc, kiedy jej potrzebujesz, oraz gwarantuje niskie zużycie paliwa podczas spokojnej jazdy – dzięki zastosowaniu systemu dezaktywacji cylindrów. Kiedy zachowasz istotę tego, co najważniejsze – zrozumiesz, że przed Tobą rysują się nieograniczone możliwości. Poznaj je za kierownicą Mazdy CX-5 i poczuj intuicyjną jedność kierowcy z samochodem.

www.mazda.bydgoszcz.pl

W zależności od wersji samochodu średnie zużycie paliwa oraz emisja CO2 (na podstawie WLTP) wynoszą odpowiednio: od 5,9–8,3 l/100 km i 154–192g/km. Samochody Mazda są wyposażone w układ klimatyzacji zawierający fluorowany gaz cieplarniany o współczynniku ocieplenia globalnego powyżej 150. Informacje dotyczące odzysku i recyclingu samochodów wycofanych z eksploatacji znajdują się na mazda.pl

008629373

NORDIC MOTOR BYDGOSZCZ ul. Fordońska 307 | tel. 52 339 07 33