RIR wrzesień 2018

Susza zaszkodziła też okopowym str. 10

WRZESIEŃ 2018

Czy rasa zachowawcza zachowa małych hodowców? str. 4-8

NASZA RELACJA

Za plony dziękowano w Wąbrzeźnie Wojewódzkie Dożynki 2018 już za nami strony 12-13

OLEJ NAPĘDOWY

OLEJ NAPĘDOWY GRZEWCZY

NAFTPOL, Stopka 7, 86-010 Koronowo, tel. 52 382 2655, tel. 693 555 222, biuro@naftpol.net

008591761

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

wrzesień

2018

DWA TEMATY DOMINUJĄ NA WSI

W numerze

Podczas rozmów z rolnikami i ekspertami od agrotechniki odnosi się wrażenie, że w tym sezonie jest jeden najważniejszy temat - susza. Rzeczywiście takiej, jak ta w tym roku, dawno już nie mieliśmy. W naszym województwie niedobór deszczu zaczął być dokuczliwy od mniej więcej połowy maja. I nadal trwa. Choć w skali kraju, jak szacuje ministerstwo rolnictwa, plony są gorsze o jedynie 10-15 procent, to w naszym województwie straty potrafią sięgać nawet 50 procent. O problemach w uprawie zbóż pisaliśmy poprzednio. Tym razem zapytaliśmy, jak susza podziałała na uprawy buraków cukrowych i ziemniaków.

Czy rasa zachowawcza zachowa małych hodowców? �� 4 Susza zaszkodziła też okopowym �� 10 Za plony dziękowaliśmy w Wąbrzeźnie �� 12

Temat suszy to wątek dotykający również hodowców trzody chlewnej. Na razie wśród hodowców dominują jednak obawy przed Afrykańskim Pomorem Świń. Epidemii tej mamy już w kraju ponad dwieście ognisk i przekroczyła ona linię Wisły. Na szczęście producenci i hodowcy trzody w naszym województwie na razie nie mają się czego obawiać. Nie znaczy to jednak, że nie należy podjąć działań profilaktycznych. Wydane dziś pieniądze na poprawę standardów bioasekuracji w gospodarstwie mogą zwrócić się później w taki sposób, że uniknie się konieczności wybijania całego stada.

Nie czekaj, złóż wniosek i skorzystaj �� 15 Odmianę dobieramy do klimatu �� 18 Mały, ale z pazurem,

To oczywiście tylko część tematów poruszonych we wrześniowym wydaniu „RIR-a”. O czym jeszcze napisaliśmy? Sprawdźcie sami, drodzy Czytelnicy, czytając kolejne strony.

czyli japoński roadster �� 22

Zapraszam do lektury! Kamil Pik REDAKTOR WYDANIA

WYDAWCA: Polska Press sp. z o.o. Oddział w Bydgoszczy, ul. Zamoyskiego 2, 85-063 Bydgoszcz PREZES ZARZĄDU: Marek Ciesielski REDAKTOR NACZELNY: Artur Szczepański DYREKTOR SPRZEDAŻY: Agnieszka Perlińska REDAKTOR PROWADZĄCY: Kamil Pik, kamil.pik@polskapress.pl, tel. 52 32 63 205 TEKSTY: Kamil Pik SKŁAD: Rafał Ciszewski SPRZEDAŻ: Tomasz Maliszewski, tomasz.maliszewski@polskapress.pl, Przemysław Wacławski, przemyslaw.waclawski@polskapress.pl NASZE ODDZIAŁY: Express Inowrocławski, ul. Roosevelta 15, Inowrocław, tel. 52 355 16 51 CP Jesteś zainteresowany kupnem treści lub zdjęć? Skontaktuj się z NASZYM HANDLOWCEM: Piotr Król, tel. 603 076 449, piotr.krol@polskapress.pl UWAGA: Redakcja nie zwraca niezamówionych tekstów, zastrzega sobie prawo do ich skracania i zmiany tytułów. Za treść ogłoszeń odpowiada zleceniodawca. K

Express czy Nowości?

AUTOPROMOCJA

Prenumeruj e-wydanie ulubionej gazety już od 40 złotych miesięcznie

Maszyny z pasją Nasza firma oferuje maszyny rolnicze, serwis, części i oleje oraz doradztwo finansowe. Nasi pracownicy chętnie odpowiedzą na państwa pytania. Serdecznie zapraszamy do kontaktu lub odwiedzenia naszych oddziałów.

plus.expressbydgoski.pl plus.nowosci.com.pl

008587876

www.kalchem.com.pl PHZ KALCHEM Sp. z o.o. Wielki Głęboczek 150, 87-313 Brzozie Telefon: 564 935 840 008607107

ZNAJDZIESZ NAS NA: www.rir.info.pl www.fb.com/RegionalnyInformatorRolniczy

Oddział Żurominek PHZ KALCHEM Sp. z o.o. Żurominek 50B, 06-521 Wiśniewo Telefon: 236 822 388

Oddział Wiktoryn PHZ KALCHEM Sp. z o.o. Wiktoryn 5A, 87-731 Waganiec Telefon: 48 696 194 621

KREDYTY bez BIK, BIG od 2 000 zł do 500 000 zł

ODDŁUŻANIE - KONSOLIDACJE Korzystne oprocentowanie od 1,99 honorujemy dochód 500+ ZAPRASZAMY DO NASZYCH ODDZIAŁÓW Czynne: pn. - pt. w godz. 9:00 - 17:00

ul. Szosa Chełmińska 26 lok. 706 (7 piętro)

533-338-664, 533-338-667

Bydgoszcz

ul. Bernardyńska 13 lok. 402 (IV piętro)

533-338-661, 533-338-662

Inowrocław ul. Farna 5

507-141-710, 506-843-044

Grudziądz ul. Szewska 11 (PARTER)

533-338-556, 533-338-554

008604144

Toruń

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

wrzesień 2018

Czy rasa zachowawcza zachowa małych hodowców? O ASF-ie, suszy i pomyśle na przyszłość dla hodowców posiadających małe stadka trzody chlewnej z Markiem Mońko, kierownikiem okręgu północnego Polskiego Związku Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS” ROZMAWIAŁ: Kamil Pik

Najgorętsze ostatnio dwa tematy w rolnictwie to susza i ASF. Skoro rozmawiamy w biurze POLSUS-u, to w pierwszej kolejności pochylmy się nad tym drugim. Czy rolnicy w naszym regionie powinni się obawiać ASF-u, czy mogą spać spokojnie? Obawy zawsze muszą być. Patrząc chronologicznie, ASF pojawił się w Polsce w 2014 roku, w województwie podlaskim. Następnie rozprzestrzenił się na województwo lubelskie. Przez dłuższy czas epidemia ograniczała się tylko do tych regionów. Potem pojawiły się ogniska w Mazowieckiem. W tym roku ogniska choroby stwierdzono już także w województwach warmiń-

ZDJĘCIE: Anna Arent

sko-mazurskim i podkarpackim. Choroba przekroczyła już linię Wisły, a na północy jest już bardzo blisko Elbląga. Tak naprawdę nikt nie wie jak dalej ASF będzie się rozprzestrzeniać. Nie można być pewnym, że któregoś dnia nie pojawi się i u nas. Czyli pomimo braku na razie zagrożenia pomorem w naszym regionie, hodowcy powinni podjąć działania profilaktyczne i np. zwiększyć stopień bioasekuracji? Jeśli ognisko choroby wybucha w hodowli, w której znajduje się ponad sześć tysięcy świń, w tym ponad siedemset loch, to można przypuszczać, że w tak kosztownej

inwestycji zadbano również o odpowiednią bioasekurację. Pytanie zatem, na ile jest ona skuteczna. Pomimo tego, na pewno jest jednak niezbędna. Szczególnie ci więksi hodowcy już starają się odpowiednio zabezpieczyć swoje stada. Warto, aby również mniejsi o to zadbali. Podstawowym wymogiem będzie w tym przypadku dobre ogrodzenie hodowli. Przyjmując opinię, że ASF przenoszą dziki, to jeśli dobrze ogrodzimy hodowlę, dzik na nią nie wejdzie. Jednak jeśli mamy dziś 210 chlewni z ASF-em, to pojawia się pytanie, w jaki sposób zostały zarażone, bo przecież dzik do każdej z nich się nie przedostał.

O D K R YJ

NAJPOPULARNIEJSZE S U V-Y N A Ś W I E C I E T E R A Z R A B AT D O 10 0 0 0 Z Ł *

* Ź R Ó D Ł O : J AT O DY N A M I C S ( O K R E S S P R Z E D A Ż Y: S T YC Z E Ń 2 0 1 5 R . – G R U D Z I E Ń 2 0 17 R .) . R Y N K I B R A N E P O D U W A G Ę : E U + E F TA , N A F TA , C H I N Y, J A P O N I A , B R A Z Y L I A , R O S J A , I N D I E , I N D O N E Z J A , A U S T R A L I A , A R G E N T Y N A , R PA , K O R E A P O Ł U D N I O W A , TA J L A N D I A , W I E T N A M . M ODE L H R-V NA FOTOG R AFII: HR-V 1. 5 i-V TEC E XECUTIVE; KOLOR WHITE ORCHID P E A R L . E M I S J A C O 2 1 0 4 -1 3 4 G / K M ; Z U Ż YC I E PA L I WA W C Y K L U M I E J S K I M 4 , 2 -7, 1 L / 1 0 0 K M , P OZ AMIEJSKIM 3 , 8 - 4,9 L /10 0 KM , MIE S Z ANYM 4,0 - 5 ,7 L /10 0 KM . WG W YNIKÓW TE S TÓW R EG U LOWAN YC H PR ZE Z EU. R ZECZ Y WI S TE ZUŻ YC I E PALIWA M OŻE BYĆ RÓŻN E .

008573383

M ODE L C R-V NA FOTOG R AFII: CR-V 1. 6 i- DTEC E XECUTIVE; KOLOR WHITE ORCHID P E A R L . E M I S J A C O 2 1 1 5 -17 9 G / K M ; Z U Ż YC I E PA L I WA W CY K L U M I E J S K I M 4 , 6 -10 , 1 L / 10 0 K M , P OZ A M I E J S K I M 4 , 2- 6 , 2 L / 10 0 K M , M I E S Z A N Y M 4 , 4 -7,7 L / 10 0 K M . W G W Y N I KÓ W T E S TÓ W R EG U LOWAN YC H PR ZE Z EU. R ZECZ Y WI S TE ZUŻ YC I E PALIWA M OŻE BYĆ RÓŻN E .

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

No właśnie. Rozmawiałem kiedyś ze znajomym myśliwym, który zwrócił uwagę, że to nie w dzikach tkwi problem. Postawił tezę, że częściej chorobę z nosiciela na świnie przenosi pośrednik, czyli np. człowiek lub owady czy inne zwierzęta żyjące na gospodarstwie, jak myszy, szczury, koty, gniazdujące w chlewniach ptaki, które poruszają się pomiędzy lasem a chlewniami itd. Myślę, że sporo prawdy w tym jest. Sam dzik nie jest odpowiedzialny za obecną skalę epidemii. Na samym początku obecności ASF-u w Polsce byłem w minikowskim ODR na spotkaniu poświęconym tej chorobie. Opowiadający o pierwszych przypadkach lekarz weterynarii z Podlasia zwrócił uwagę, że miały one miejsce w małych, prymitywnych chlewniach. Było nawet pokazane zdjęcie, na którym kilka świnek będących na wypasie spotkało się z dzikiem. W dużych, profesjonalnych chlewniach kontakt świń z dzikiem jest nierealny. Zatem to ktoś lub coś innego zanosi w te miejsca afrykański pomór. Pojawiają się opinie, że do rozprzestrzenienia się choroby przyczyniły się nieprzemyślane działania człowieka. Na przykład przewożenie po kilkaset kilometrów padłych zwierząt do laboratoriów na badania czy do spalarni. Mogą mieć rację ci, którzy tak uważają? Trudno mi powiedzieć. Pamiętam, że wśród naszych rolników oburzenie wywołał w pewnym momencie transport kilkuset zabitych świń z Podlasia do Jezuickiej Strugi, gdzie miały zostać zutylizowane. Wszyscy odpowiedzialni za ten transport zapewniali jednak, że dochowane były wszystkie wymagane obostrzenia sanitarne, włącznie z policyjną asekuracją ciężarówek. Do dzisiaj nie mamy ogniska choroby u nas. W tamtym przypadku transport zatem nie zaszkodził. Jak było w innych przypadkach, tego nie potrafię powiedzieć.

wrzesień 2018

Dobiegł końca okres składania wniosków do ARiMR o wsparcie finansowe na systemy bioasekuracji. Można było w ten sposób odzyskać część kosztów. W sejmie PSL złożył projekt ustawy o całkowitej refundacji kosztów poniesionych na bioasekurację przez producentów trzody. Projekt jednak trafi do sejmowej zamrażarki. Czy to byłoby właściwe rozwiązanie, taka refundacja? Sytuacja w rolnictwie jest bardzo trudna dzisiaj. Szczególnie w efekcie niespotykanej od lat suszy. Straty poniesione w jej wyniku wynoszą przeszło 3 miliardy złotych. Rząd zadeklarował pomoc w kwocie 1,5 miliarda złotych. Każdy pieniądz zatem się przyda. W przypadku finansowania bioasekuracji myślę, że może należałoby pomyśleć o ustaleniu jakiegoś progu minimalnej wielkości stada, od której przysługiwałby zwrot kosztów. Niekoniecznie musiałoby to dotyczyć takich chlewni, w których jest jedna, dwie czy jedynie kilka świń, choć formalnie takie gospodarstwa już są producentami i jest ich w skali kraju około 160 tysięcy. Pomoc rządowa na stworzenie systemów bioasekuracji przez nieco większych hodowców uważam, że byłaby dobrym rozwiązaniem. Warto podjąć wszelkie działania zapobiegające redukcji stad w naszym kraju, bo ich likwidacja doprowadzi do zanikania branży i konieczności zwiększania importu wieprzowiny z zagranicy. Wspomniał pan o suszy. Nasze województwo jest jednym z najbardziej nią dotkniętych. Czy przełoży się ona mocno również na wzrost kosztów hodowli trzodziarskich, a w konsekwencji również na ceny wieprzowiny? Ministerstwo rolnictwa podało, że zbiory zbóż w skali kraju są niższe w porównaniu z ubiegłym rokiem jedynie o 15 procent. Z moich rozmów z hodowcami z naszego regionu, zrzeszonymi w POLSUS-

Myślę, że sporo prawdy w tym jest. Sam dzik nie jest odpowiedzialny za obecną skalę epidemii. MAREK MOŃKO, KIEROWNIK OKRĘGU PÓŁNOCNEGO POLSKIEGO ZWIĄZKU HODOWCÓW I PRODUCENTÓW TRZODY CHLEWNEJ „POLSUS”

-ie, wynika, że ich plony były niższe o 30-40 procent. Przy czym zauważają, że zeszły rok był wyjątkowo dobry pod względem zebranych plonów, więc niektórzy mają jeszcze pewne zapasy ziarna. Dokładnie taką historię usłyszałem od hodowcy z gminy Sadki, który powiedział mi, że w tym roku straty w uprawach sięgnęły u niego 50 procent, ale sobie poradzi, bo ma jeszcze zapasy po znakomitych ubiegłorocznych żniwach. Także sądzę, że susza może trochę podnieść koszty produkcji, ale nieznacznie

ZDJĘCIE: Jacek Smarz

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

i nie we wszystkich hodowlach. Ceny żywca zaś w ostatnich tygodniach znów zaczęły spadać, po tym jak ustabilizowały się przez pewien czas na przyzwoitym poziomie. No właśnie, ubojnie cały czas zgłaszają spore zapotrzebowanie na tuczniki, a ceny spadają, zamiast rosnąć. Skąd ten trend? Wysokie i stabilne ceny były w zeszłym roku. Przełożyło się to na statystyki ogłoszone przez GUS, który podał, że od czerwca do grudnia liczba pogłowia wzrosła w Polsce o prawie 900 tysięcy sztuk, do 11,2 miliona. Dlaczego w tym roku ceny spadły, do końca nie wiadomo. Wszystkie duże zakłady mięsne mają stosunkowo wyrównane ceny, niezadowalające rolników. Wzrosły one znów latem. Hodowcy myśleli, że jak od połowy sierpnia otrzymali w przeliczeniu na wagę żywą te 5,50, a było i 6,60 na wbc w klasie ekstra, to ceny te utrzymają się dłużej. A one znów zaczęły spadać. Może na to mieć pewien wpływ górka wieprzowa, która jest w tej chwili w Niemczech i Danii. Nie wiem jednak, na ile może to być powiązane, więc nie chciałbym zgadywać. Pomimo tego uważam, że ceny powinny być dzisiaj wyższe. Szczególnie że jestem przekonany, iż w danych, które na koniec roku opublikuje GUS, zobaczymy znaczny spadek pogłowia. Rezygnacja z hodowli to trend mocno dotykający również nasz region? Byliśmy przecież potentatem w hodowli trzody. Nadal jesteśmy bardzo mocni. Oczywiście bezkonkurencyjna wciąż jest Wielkopolska, z naszym województwem porównywalne pogłowie mają już jednak województwa mazowieckie oraz łódzkie i sądzę, że straciliśmy już zajmowane kiedyś drugie miejsce za plecami hodowców z Wielkopolskiego. Wszędzie jednak, także w naszym regionie, liczebność stad i loch maleje. W oddziale POLSUS-u z siedzibą Bydgoszczy mamy w tym miesiącu zarejestrowane 1827 loch, ale już tylko 46 hodowców. Już mamy informację, że na koniec roku odejdą następni czterej

hodowcy. Ciągle kolejni rezygnują z utrzymywania swoich stad. Warto zauważyć, że najczęściej rezygnują właściciele niewielkich stad, nie widząc opłacalności przy tak małych stadach. Zdarza się też często, że starsi rolnicy nie mają komu przekazać swojego gospodar-

Obecnie hodowców rasy puławskiej mamy w całej Polsce około sześćdziesięciu. Procentowy udział loch tej rasy w stosunku do całej populacji wynosi 17 procent i jest to stosunkowo wysoki wskaźnik. stwa, bo dzieci nie zamierzają kontynuować hodowli. Trzecim powodem jest problem z siłą roboczą, który dotknął również wieś. Potencjalni pracownicy mają wymagania finansowe, którym rolnik z niewielką produkcją najczęściej nie jest w stanie sprostać. Czyli można zaryzykować tezę, że na rynku utrzymają się jedynie właściciele dużych stad, a ci mniejsi hodowcy będą zmuszeni do poszukania dla siebie nowej drogi? Myślę, że to w tym kierunku zmierza. Według niektórych wyliczeń akceptowalny poziom zysku i stabilne funkcjonowanie gospodarstwa będzie gwarantowało dopiero stado minimum stu loch. Jak na nasze warunki to bardzo dużo. W naszym województwie mamy zrzeszonych w POLSUS-ie tylko czterech hodowców posiadających tak liczne stada. Jako kierownik okręgu obejmującego

również województwa pomorskie i warmińsko-mazurskie mogę powiedzieć, że w tym pierwszym jest jeden hodowca posiadający około stu loch, a w drugim dwóch-trzech. Ci, którzy mają obecnie kilka czy kilkanaście loch, nie będą mogli liczyć na opłacalność produkcji. Co mogą zatem zrobić ci, którzy nie zamierzają powiększać stada, a nadal chcieliby zajmować się produkcją trzody? Sukcesem nasz ych hodowców jest odtworzenie hodowli rasy puławskiej. Jest to rasa zachowawcza, a hodowla zachowawcza jest dotowana przez państwo. Obecnie hodowców tej rasy mamy w całej Polsce około sześćdziesięciu. Procentowy udział loch rasy puławskiej w stosunku do całej populacji wynosi 17 procent i jest to stosunkowo wysoki wskaźnik. Hodowla taka musi odbywać się pod nadzorem i w ramach zrzeszenia w POLSUS-ie, który formalnie jest podmiotem otrzymującym wspomnianą dotację na prowadzenie hodowli zachowawczej. Dotowanie jest finansowane z budżetu Polski i obecny program jest zagwarantowany do 2020 roku. Aby rasa utrzymała status stada zachowawczego, nie może przekroczyć liczebności 1500 loch. Obecnie tych loch jest ok. 1000-1100 sztuk. Jest więc jeszcze miejsce dla nowych hodowców. Rolnik, który zdecyduje się włączyć w ten program, ma gwarancję współpracy na minimum pięć lat, a dotacja do jednej lochy wynosi 1140 złotych. Funkcjonuje u nas w kraju jeszcze hodowla zachowawcza dwóch innych stad: złotnickiej białej i złotnickiej pstrej. Te hodowle są jednak prowadzone nie przez POLSUS, a przez Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Tylko hodowla stad zachowawczych może obecnie liczyć na dotowanie przez państwo. Myślę, że to może być dobry pomysł dla tych rolników, którzy chcieliby utrzymać się na rynku, prowadząc bardzo nieliczne stadka.CP

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

20-23 września

ZDJĘCIE: Grzegorz Dembinski

4 października

ZDJĘCIE: Jacek Smarz

wrzesień 2018

AGRO SHOW 2018 Bednary k. Poznania Jak co roku we wrześniu podpoznańskie Bednary goszczą w ten weekend największą imprezę rolniczą w kraju - AGRO SHOW 2018, organizowaną przez Polską Izbę Gospodarczą Maszyn i Urządzeń Rolniczych. To już dwudziesta, jubileuszowa edycja wystawy. W tym roku podczas AGRO SHOW według szacunków organizatorów zaprezentuje się blisko 800 wystawców, w tym ok. 100 firm z zagranicy. Wystawa po raz pierwszy organizowana jest w zmienionej formule, rozpoczęła się już w czwartek 20 września i potrwa do niedzieli, 23 września. Pierwsze dwa dni wystawy, czyli czwartek i piątek, mają charakter biznesowo-edukacyjny. Są to dni sprofilowane, ale wstęp na wystawę w te dni, a także w sobotę i niedzielę jest, jak zawsze, bezpłatny i otwarty dla wszystkich. Na wszystkich przybyłych czekają darmowe parkingi. Piątek tradycyjnie jest też „dniem dla szkół”. Sobota i niedziela to dni dla wszystkich zwiedzających. W tych dniach również odbywać się będą pokazy rolnictwa precyzyjnego oraz prezentacje maszyn na pasie startowym. Specjalnie dla rolników odwiedzających wystawę czynne będą punkty konsultacyjne Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz KOWR i ARiMR, gdzie każdy będzie mógł uzyskać wszelkie informacje i odpowiedzi na nurtujące pytania. W trakcie wystawy organizator przewiduje również organizację debat tematycznych. (źródło: PIGMiUR)

Konferencja „Innowacyjne białko” godz. 9.00-16.00, Minikowo Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych oraz Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie zapraszają na konferencję „Innowacyjne białko”. Będzie ona poświęcona ekonomicznym aspektom stosowania pasz białkowych krajowego pochodzenia, w tym śruty rzepakowej, w produkcji mleka, bydła opasowego i trzody chlewnej na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. Rejestracja uczestników konferencji rozpocznie się już o godz. 8.30. Rozpoczęcie zaplanowano pół godziny później, na 9.00. Wśród przygotowanych paneli wykładowych i dyskusyjnych znajdziemy takie tematy jak: „Znaczenie uprawy rzepaku w Polsce z perspektywy kluczowych mechanizmów rynkowych determinujących popyt na produkty jego przerobu” (Adam Stępień, Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju), „Cele i założenia do realizacji projektu »Innowacyjne białko«” (dr inż. Anita Zaworska, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, dr hab. inż. Mariusz Bogucki, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy), „Ekonomiczne korzyści stosowania wysokobiałkowych komponentów paszowych pochodzenia krajowego (śruty rzepakowej i innych roślin wysokobiałkowych) w żywieniu zwierząt” (dr Michał Borychowski, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu), „Praktyczne aspekty stosowania lokalnych źródeł białka zamiast śruty sojowej, podsumowanie i zakończenie Konferencji - dyskusja moderowana”. (źródło: kpodr)

Piotr Kowal

TWOIM WÓJTEM Materiał sfinansowany ze środków KWW Porozumienie Samorządowe Łysomice

008604203

www.kowalpiotr.pl

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

wrzesień 2018

SUSZA ZASZKODZIŁA TEŻ OKOPOWYM Ziemniaki mogą podrożeć, cukier niekoniecznie. Uprawy obu roślin będą miały w tym roku gorsze plony niż w poprzednim sezonie. TEKST: Kamil Pik

ezon żniwny na uprawach zbóż już za nami. Na polach z roślinami okopowymi właśnie trwa. I już wiadomo, że susza również tym uprawom mocno zaszkodziła. Buraków będzie mniej

O ocenę plonów buraka cukrowego poprosiliśmy Juliusza Młodeckiego, uprawiającego również buraki cukrowe prezesa Krajowego Zrzeszenia Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych. - Temat, który wszystkim plantatorom mocno wciąż podnosi ciśnienie, to dotkliwa susza, trwająca praktycznie od połowy maja. Przelotne deszcze, które pojawiły się w połowie lipca, w związku z występującymi potem bardzo wysokimi temperaturami, przekraczającymi trzydzieści stopni, nie poprawiły bilansu wodnego. Była pewna nadzieja na poprawę sytuacji, gdy prognozowano opady od połowy sierpnia. Mogły one jeszcze uratować plantacje buraków. Niestety rozmawiamy na około tydzień przed rozpoczęciem kampanii w cukrowni w Nakle, a susza ciągle trwa. W efekcie prognozy zbioru buraków są kiepskie. - Nawet dane Krajowej Spółki Cukrowej pokazują, że rejon cukrowni Nakło i Kruszwica został najbardziej dotknięty brakiem wody. Przypuszczam, że niektórzy plantatorzy mogą nawet mieć problem z wykonaniem kontraktacji. Dodatkowym problemem w wielu miejscach jest fakt, że

ziemia jest bardzo twarda, pojawiło się też wtórne zachwaszczenie. W takich warunkach maszyny mogą mieć problem i nie będą wyrywać buraków lub będą je łamać. Po pierwszych dostawach buraków będzie dopiero można ocenić, czy mniejsze plony zrekompensuje większa zawartość cukru - zaznacza Młodecki. - Gdyby ceny cukru wzrosły, plantatorzy mogliby liczyć na lepsze ceny skupu. Jednak cukrownie zakontraktowały w tym roku bardzo dużo buraków, a dodatkowo cukru na europejskim rynku jest bardzo dużo, więc byłbym bardzo ostrożny w oczekiwaniu wzrostu cen cukru. A co z ziemniakami? Centrum Analiz Banku PKO BP w komunikacie Agro Nawigator prezentuje prognozę przygotowaną przez Komisję Europejską. KE przewiduje, że przeciętny plon ziemniaków w UE w 2018 obniży się o 12 procent w stosunku do poprzedniego roku. Według tych szacunków największy spadek ma dotyczyć Niemiec (25 proc.). Dla Polski prognozowany jest spadek plonów na poziomie 9,4 proc. r/r. Przy czym należy pamiętać, że w ubiegłym roku mieliśmy w Polsce wyjątkowo dobry plon z upraw ziemniaków. Podobnego szacunku plonów dokonał w swojej analizie Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB (IERiGŻ PIB). - Z powodu spadku areału uprawy i niższych plonów tegoroczne zbio-

ry ziemniaków w Polsce będą przypuszczalnie o 10-15 proc. mniejsze niż w 2017 r. W konsekwencji, zarówno w Polsce, jak i na rynkach innych krajów UE, będą niedobory ziemniaków, co wpłynie na znaczący wzrost ich cen - przewiduje Instytut.CP SZACOWANA WIELKOŚĆ PLONU ZIEMNIAKÓW W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM (DT/HA)

Aleksandrów Kujawski

Brodnica

Bydgoszcz

100-150

Chełmno

120-300

Golub-Dobrzyń

250

Grudziądz

100-130

Inowrocław

160-350

Lipno

Mogilno

Nakło

Radziejów

Rypin

Sępólno Krajeńskie

Świecie

Toruń

Tuchola

190-250

Wąbrzeźno

100-160

Włocławek

140

Żnin

źródło: kpodr.pl

TRANSPORT

SKUP KUKURYDZY MOKREJ

MASZY ROLNICZYCH POLSKA - EUROPA

SAWPOL

MOŻLIWY OMŁOT I ODBIÓR WŁASNYM TRANSPORTEM

SPEDYCJA

Zajmujemy sie transportem maszyn rolniczych głównie ze Szwajcarii, Norwegi i całej Unii Europejskiej, a w tym:

Oferujemy: *całodobowe przyjęcie *uczciwe rozliczenie wilgotności *szybka obsługa

tel. (52) 584 85 83, e-mail: sawpol@op.pl ul. Suponin 1, 86-022 Dobrcz woj. kujawsko-pomorskie

Morgi k. Chełmc kujawsko-pomorskie K

niskopodwoziowe (Tiefbett) wielko- i ponadgabarytowe (Jumbo, platformy, Mega) ze stałą zabudową (Koﬀer) lub z plandeką typu ﬁranka (znane również jako kurtynowe) samozaładowcze HDS kontenery (m.in. 20/40)  chłodnie i izotermy dłużyce  lawety  busy  silosy.

Sawpol Katarzyna Sawków

008558226

tel. 784 684 423 tel. 600 993 894 tel. 723 708 499

      

008522088

PŁATNOŚĆ W DNIU ODBIORU

M��js�� s�w��z�� pa�j�...

Więcej na A

008558211

PAŁAC POLEDNO Poledno 2, 86-122 Bukowiec k. Świecia

www.poledno.pl M

008575160

 HOTEL  SPA  SPEKTAKL PRZYRODNICZY  WESELA  KONFERENCJE

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

wrzesień 2018

Za plony dziękowaliśmy w Wąbrzeźnie W tym roku wojewódzkie święto plonów zorganizowane zostało w Wąbrzeźnie. Po mszy w kościele pw. św. ap. Szymona i Judy Tadeusza dożynkowy korowód przeszedł ulicami miasta do malowniczo położonego nad Jeziorem Zamkowym amfiteatru.

radycyjnej i prestiżowej roli starostów dożynek podjęło się małżeństwo państwa Cegielskich z Wielkich Radowisk w gminie Dębowa Łąka. Państwo Anna i Radosław, rodzice czwórki dzieci, prowadzą gospodarstwo rolne o powierzchni 40 ha, zajmując się przy tym przede wszystkim produkcją mleka i hodowlą bydła. Od 2010 roku pani Anna spełnia się także na stanowisku sołtysa, a jej mąż aktywnie działa w ochotniczej straży pożarnej. Zarówno starostowie, jak i cały szereg gości ze świata samorządowej polityki zwracali w swoich przemówieniach uwagę na fakt, że ten rok był dla rolników z kujawsko-pomorskiej ziemi wyjątkowo trudny. Najpierw wiosenne przymrozki, potem długotrwała susza, a i miejscami inne gwałtowne zjawiska

TEKST I ZDJĘCIA: Kamil Pik

pogodowe mocno uszczupliły plony. Wszyscy jednak zgodnie dziękowali za trud i pracę rolników z naszego regionu, dzięki której nie zbraknie chleba na naszych stołach. Wielu spośród uczestników dożynkowej imprezy z niecierpliwością oczekiwało rozstrzygnięcia konkursów na najładniejsze wieńce dziękczynne. Jako najładniejszy wieniec wykonany w stylu tradycyjnym jury uznało ten zaprezentowany przez Sołectwo Trzcianka (gmina Tłuchowo, powiat lipnowski), drugie miejsce w tej kategorii otrzymało KGW Czarże (gmina Dąbrowa Chełmińska, powiat bydgoski), a trzecie KGW Jarantowiczki (gmina Ryńsk, powiat wąbrzeski). Pierwsze miejsce za najładniejszy współczesny wieniec lub ozdobę dożynkową zdobyło KGW Trutowo (gmina Kikół,

powiat lipnowski), na drugim miejscu w tej klasyfikacji znalazło się Sołectwo Brzozowo (gmina Kijewo Królewskie, powiat chełmiński), a na trzecim KGW Brudzawy (gmina Bobrowo, powiat brodnicki). Po oficjalnej części uroczystości zabawę z muzyką rozpoczął występ Zespołu Pieśni i Tańca Ziemia Bydgoska. Po tym barwnym występie na scenie pojawiła się grupa De Mono, a od niej pałeczkę przejął didżej, który zadbał o to, aby do późnowieczornych godzin z głośników dochodziły same taneczne rytmy. Więcej zdjęć z Kujawsko-Pomorskich Wojewódzkich Dożynek 2018 w Wąbrzeźnie znajdziecie, drodzy Czytelnicy, w fotogaleriach na stronach internetowych „Expressu Bydgoskiego” i „Dziennika Toruńskiego Nowości”.CP

Czytaj bez wychodzenia z domu Gazetę ze wszystkimi dodatkami w formacie PDF i nieograniczonym dostępem do treści internetowych 1

Wejdź na stronę z ofertą

mniej n

(plus.expressbydgoski.pl/kup plus.nowosci.com.pl/kup)

iż

1 zł e i dz enenraicie m w prenu nej rocz

Wybierz pakiet z e-wydaniem

Prenumerata roczna jest najkorzystniejsza! W jej ramach codzienne e-wydanie i dostęp do serwisu kosztuje mniej niż 1 zł.

pdf

008607103

Wypełnij prosty formularz, a następnie zapłać szybko i wygodnie kartą kredytową lub przelewem i czytaj tak, jak lubisz: na telefonie, tablecie lub komputerze.

Wejdź na stronę z ofertą plus.expressbydgoski.pl/kup plus.nowosci.com.pl/kup R

Dokonaj płatności

SPRZEDAŻ HURTOWA I DETALICZNA CIELĄT KRAJOWYCH

www.rogofarm.pl R

008591541

Gł. Baza: Stary Mystkówiec (woj. maz.), tel. 506-227-108 Baza: Gościejewo k. Wągrowca (woj. wlkp.), tel. 661-901-726 Baza: Pakosław k. Rawicza (woj. wlkp.), tel. 724-087-089

e-mail: rogofarm@o2.pl A

PRODUCENT KOTŁÓW C.O.

www.rejs-piece.pl Rypin • ul. Dojazdowa 6D • tel. 666 869 566 • 54 280 68 73 Na miejscu również hurtownia „HYDRAULIK” 699 671 470

008600613

Tradycja jakości

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

NIE CZEKAJ, ZŁÓŻ WNIOSEK I SKORZYSTAJ

JUŻ TYLKO KILKA DNI ZOSTAŁO NA WYSTĄPIENIE O JEDNĄ Z FORM WSPARCIA PO SUSZY. ZNACZNIE WIĘCEJ CZASU ROLNICY MAJĄ NA WYSTĄPIENIE O POMOC PRZY ZAKŁADANIU DZIAŁALNOŚCI POZAROLNICZEJ LUB PRZY PRZEKAZYWANIU GOSPODARSTWA.

OPRACOWANIE: KPK, ŹRÓDŁO: ARiMR

uż tylko do 28 września w biurach powiatowych ARiMR można składać wnioski o wsparcie finansowe po suszy. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oferuje pomoc rolnikom, w gospodarstwach których straty z powodu suszy lub powodzi wyniosły co najmniej 70 proc. upraw. Ten sam rodzaj wsparcia jest adresowany do rybaków prowadzących chów i hodowlę ryb w gminach dotkniętych tymi klęskami żywiołowymi. Stawka pomocy dla poszkodowanego rolnika wynosi 1 tys. zł do 1 ha, jeśli miał ubezpieczoną przynajmniej połowę powierzchni upraw (z wyłączeniem łąk i pastwisk). Gospodarz, który nie miał takiej polisy, otrzyma 50 proc. tej kwoty. Do wniosku o pomoc rolnik musi dołączyć m.in. kopię protokołu oszacowania szkód, zawierającego informacje o powierzchni upraw, w których te szkody powstały.

Z kolei rybacy mogą otrzymać wsparcie w wysokości 300 zł do 1 ha gruntów pod zarybionymi stawami. Załącznikami do składanego wniosku powinny być m.in. oświadczenia: o powierzchni stawu zarybionego na wskazanej we wniosku działce ewidencyjnej oraz o złożeniu do Instytutu Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza w Olsztynie formularza sprawozdania RRW-22 za 2016 i 2017 r. Formularz wniosku dostępny jest na stronie internetowej www.arimr gov.pl, w zakładce Susza - pomoc klęskowa. Pomoc otrzymają także rolnicy, w których gospodarstwach tegoroczna susza lub powódź spowodowały straty w uprawach w wysokości co najmniej 30 proc. i mniej niż 70 proc. Dla tych rolników termin składania wniosków oraz stawka pomocy zostaną ogłoszone po zakończeniu szacowania szkód w ich gospodarstwach przez komisje powołane przez wojewodów.

100 tys. zł na rozpoczęcie działalności pozarolniczej Od 15 października do 13 listopada 2018 r. będzie można składać w oddziałach regionalnych ARiMR wnioski o przyznanie 100 tys. zł „Premii na rozpoczęcie działalności pozarolniczej”. Pomoc taka jest finansowana z budżetu PROW 2014-2020, a tegoroczny nabór jest drugim z kolei przewidzianym dla całego kraju - poprzedni został przeprowadzony w 2017 roku. W tegorocznym naborze do wykorzystania jest 1,98 mld zł. O premię na rozpoczęcie działalności pozarolniczej mogą ubiegać się rolnicy, domownicy, małżonkowie rolnika, którzy m.in. podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie, nieprzerwanie co najmniej od 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

O premię na rozpoczęcie działalności pozarolniczej mogą ubiegać się rolnicy, domownicy, małżonkowie rolnika, którzy m.in. podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie, nieprzerwanie co najmniej od 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy. pomocy. Do tego okresu wlicza się również podleganie ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA). Pomoc może być również przyznana beneficjentowi albo małżonkowi beneficjenta poddziałania „Płatności na rzecz rolników kwalifikujących się do systemu dla małych gospodarstw, którzy trwale przekazali swoje gospodarstwo innemu rolnikowi” objętego PROW 2014-2020. Innym bardzo ważnym warunkiem skorzystania ze 100 tys. premii jest to, że starający się o nią nie mogą być wpisani do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego w ciągu 24 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Z pomocy nie mogą skorzystać osoby, które są wspólnikami spółki wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego lub skorzystały z następujących instrumentów wsparcia: „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej”- objętego PROW 2007-2013, „Premie dla młodych rolników”, „Restrukturyzacja małych gospodarstw” objętych PROW 2014-2020. Firma, która zostanie założona dzięki temu wsparciu, może zajmować się m.in. sprzedażą detaliczną prowadzoną w niewyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywności, sprzedażą produktów nierolniczych, rzemiosłem, rękodzielnictwem, prowadzeniem obiektów noclegowych turystycznych i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania, usługami opieki nad dziećmi, osobami starszymi, niepełnosprawnymi, a także działalnością informatyczną, architektoniczną i inżynierską, usługami rachunkowości, księgowymi, audytorskimi, technicznymi czy działalnością weterynaryjną. Pełna lista rodzajów działalności objętych wsparciem jest opublikowana w załączniku do Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 25 lipca 2016 r.

wrzesień 2018

Każdy złożony wniosek zostanie poddany ocenie punktowej. Na podstawie liczby przyznanych punktów ustalona zostanie kolejność przyznawania pomocy w poszczególnych województwach. Punkty można otrzymać m.in., gdy ubiegający się o pomoc będzie miał w dniu złożenia wniosku nie więcej niż 40 lat, będzie beneficjentem albo małżonkiem beneficjenta poddziałania „Płatności na rzecz rolników kwalifikujących się do systemu dla małych gospodarstw, którzy trwale przekazali swoje gospodarstwo innemu rolnikowi”. Ponadto brana pod uwagę będzie skala bezrobocia w powiecie, w którym realizowane będzie przedsięwzięcie, to, czy podjęta działalność gospodarcza będzie innowacyjna, a także ile nowych miejsc pracy zostanie utworzonych. Premia w wysokości 100 tys. zł będzie wypłacana w dwóch ratach. Najpierw 80 proc. premii zostanie wypłacone, gdy beneficjent spełnieni warunki określone w wydanej decyzji o przyznaniu pomocy, a będzie miał na to dziewięć miesięcy liczonych od dnia doręczenia takiej decyzji. Pozostałe 20 proc. premii beneficjent otrzyma po realizacji biznesplanu.

Przekaż gospodarstwo, weź pieniądze Od 28 września do 27 października 2018 r. będzie można składać wnioski o przyznanie pomocy w ramach poddziałania 6.5 „Płatności na rzecz rolników kwalifikujących się do systemu dla małych gospodarstw, którzy trwale przekazali swoje gospodarstwo innemu rolnikowi”. Termin i warunki przyznawania wsparcia zostały podane do publicznej wiadomości przez prezesa Agencji Restrukturyzacji Modernizacji Rolnictwa 28 sierpnia br. Jest to trzeci nabór wniosków z tego poddziałania realizowanego w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Pomoc taka może być

przyznana rolnikowi - osobie fizycznej, który spełnia następujące warunki: • jest wpisany do ewidencji producentów; • jest pełnoletni; • uczestniczy w systemie dla małych gospodarstw, który jest częścią płatności bezpośrednich; • przekaże w sposób trwały posiadane gospodarstwo rolne, w tym zwierzęta gospodarskie, innemu rolnikowi, który jest osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, prowadzącą na własny rachunek działalność rolniczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i który zobowiąże się do prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie utworzonym w wyniku powiększenia przez okres co najmniej 5 lat; • nie będzie prowadził działalności rolniczej przez co najmniej przez 5 lat, licząc od dnia przekazania gospodarstwa rolnego; • po przekazaniu gospodarstwa rolnego nie będzie podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Wniosek o przyznanie pomocy należy złożyć osobiście lub przez upoważnioną osobę w Biurze Powiatowym ARiMR właściwym ze względu na miejsce położenia gospodarstwa. Wniosek można również wysłać listem poleconym. Wysokość pomocy stanowi 120 proc. rocznej płatności, do której rolnik kwalifikuje się w ramach systemu dla małych gospodarstw. Premia naliczana jest od daty trwałego przekazania gospodarstwa rolnego do 31 grudnia 2020 roku. Wsparcie wypłacane jest jednorazowo. Limit środków przeznaczonych na premie dla rolników kwalifikujących się do systemu dla małych gospodarstw, którzy trwale przekazali swoje gospodarstwo innemu rolnikowi, w PROW 2014-2020 wynosi prawie 30 mln euro.CP

pphu Agro-Kontakt Marek Konopacki ul. Sokola 17, 87-100 Toruń tel. 56 652 95 06, tel. kom. 608 430 913 fax 56 655 61 69 e-mail: biuro@agro-kontakt.pl www.agro-kontakt.pl

www.agro-kontakt.pl Jesteśmy firmą zajmującą się:

Sprzedażą części zamiennych do maszyn JCB, Case, New Holland; Sprzedażą olejów do maszyn JCB, Case (Akcela), New Holland (Ambra); Sprzedażą części zamiennych Carraro; Sprzedażą osprzętów do maszyn JCB, Case, New Holland; Sprzedażą pomp hydraulicznych do maszyn budowlanych i rolniczych; Sprzedażą części dostępnych w sieci sprzedaży marek Bepco oraz Sparex; Sprzedażą opon przemysłowych i rolniczych marek Camso, Alliance oraz BKT;

008586439

      

MEBLE KUCHENNE

ZAPRASZAMY

wystawa - biuro projektowe Gozdanin 26 k. Mogilna, tel. 52 315 03 20 wystawa - biuro projektowe Gniezno, ul. 3 Maja 19, tel. 509 043 282

www.gozdanin.pl

PRODUCENT Niech nasza wizja stanie się Twoją rzeczywistością. Szczegóły w salonach. Serdecznie zapraszamy.

008590133

NA WYMIAR

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

wrzesień 2018

ODMIANĘ DOBIERAMY DO KLIMATU Jesień to nie tylko czas kończenia sezonu prac polowych. W przypadku sadowników to często czas intensywnej pracy przy nasadzaniu młodych drzewek. Jakich błędów nie popełnić przy doborze odmian i terminu sadzenia? TEKST: Kamil Pik

ażdy sadownik ma swoje sprawdzone odmiany, metody ich sadzenia i zwyczaje przy tym zachowywane, które jego zdaniem zwiększają prawdopodobieństwo przyjęcia się sadzonek. Są jednak pewne uniwersalne wskazania, o których warto pamiętać. Chcąc pochylić się nad wszystkimi aspektami zakładania sadu, należałoby poświęcić temu kilka numerów naszego informatora. Dlatego przypominamy argumenty, o których należy pamiętać przy podejmowaniu dwóch spośród szeregu ważnych decyzji - jaką wybrać odmianę i kiedy ją zasadzić.

Wybór odmiany Wybór odmiany drzewa owocowego często jest związany z jej popularnością w danym czasie, z wiarą w duże zainteresowanie pysznymi owocami. Jednak zanim kupimy sadzonki drzew i spróbujemy wyhodować sad, powinniśmy zastanowić się, czy na naszym terenie wymarzona przez nas odmiana może być efektywna w uprawie. Zawsze bowiem dobieramy odmianę do miejscowego klimatu czy mikroklimatu. Aspekt ten znakomicie tłumaczy Barbara Błaszczyńska w wydanej w 2012 roku przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie publikacji „Zakładamy sad. Kosztowne błędy na etapie planowania i zakładania sadu/

plantacji”. „Wielu sadowników zapomina, jak mroźne mogą być zimy w Polsce, i głównym kryterium wyboru odmiany jest atrakcyjność owoców. Wiele uprawowych odmian jabłek charakteryzuje się małą lub średnią odpornością na mróz. Są to m.in.: idared, szampion, jonagold, elstar, gala, golden delicious. Z grusz małą odporność mają między innymi: bonkreta wiliamsa, lukasówka, bera hardy, general leclerc. Przykłady śliw to: stanley, brzoskwiniowa, kirka, ruth gerstetter, althana, diana, cacanska rana, c. lepotica i c. najbolia. Poszczególne odmiany czereśni również różnią się między sobą pod tym względem. Do tych najbardziej wytrzymałych można zaliczyć między innymi odmiany: merton premier (też odporna na raka bakteryjnego drzew owocowych), sam, summit, vega, pola, buttnera czerwona, van, rivan, z kolei odmiany wrażliwe to marchijska, hedelfińska, kordia czy lapins”. I dalej autorka pisze: „Wybór odmiany może w dużej mierze decydować o sukcesie lub porażce w produkcji. Odmiana ma wpływ nie tylko na zdrowotność drzew, ale również na termin dojrzewania i jakość produkowanych owoców, co obok wielkości plonu decyduje o opłacalności produkcji. To między innymi od odmiany zależy stopień uszkodzeń drzew przez zimowe mrozy, przymrozki, pękanie i gnicie owoców w przypadku czereśni i śliw w czasie deszczu”. Jeśli nasz sad położony jest w okolicy, którą cechuje duża ilość opadów, warto pochylić się

WAŁACHOWSKI

USŁUGI ROLNICZE SIEW PASOWY: - ZBOŻA - RZEPAK - BURAKI CUKROWE - KUKURYDZA oraz inne... TEL. 691 573 311

MAR-TECH

WILCZE 15 86-013 MĄKOWARSKO TEL. 660 215 106

008581837

008522140

008594508

008595041

Materiał siewny zbóż, roślin strączkowych, rzepaku i kukurydzy

•Produkcja przyczep i naczep •Produkcja nadwozi do pojazdów silnikowych •Naprawa i konserwacja maszyn •Działalność usługowa wspomagająca produkcję roślinną •Obróbka metali i nakładanie powłok na metale •Obróbka mechaniczna elementów metalowych R

Odbieramy bydło bezpośrednio od rolnika własnym transportem. Płatność gotówką lub przelewem w ciągu 24h. Zapewniamy konkurencyjne ceny.

OŚRODEK HODOWLI ZWIERZĄT ZARODOWYCH SPÓŁKA z o.o. w CHODECZKU Chodeczek 87-860 Chodecz Tel. 54 284 91 10 Fax 54 284 81 46 e-mail : biuro@ohzz.chodeczek.pl www.ohzz.chodeczek.pl

668 040 316 576 963 378

www.zychar.pl

KNURKI hodowlane czystorasowe wbp LOSZKI czystorasowe wbp JAŁÓWKI CIELNE BUHAJE hodowlanego MŁODE BYDŁO OPASOWE KUKURYDZA paszowa ZBOŻA paszowe RZEPAK BURAKI

Na wymiar do każdej przyczepy, blacha 2 mm, transport na terenie całego kraju.

008558168

785 833 753 570 144 500

OFERTA HANDLOWA

008558153

BURTY DO PRZYCZEP – PRODUCENT

USŁUGI ROLNICZE

Eko -Kontrol

- SPRZEDAŻ CIELĄT ORAZ ODSADKÓW - SKUP BYDŁA RZEŹNEGO

Ogrodowa 1 88-140 Gniewkowo 783 533 508 ekokontrol@poczta.fm

Podajniki ślimakowe (rurowe, korytowe) Kosze zasypowe, dozowniki

( 731 540 400

Systemy rurowe do przesyłu materiałów sypkich ze stali czarnej i kwasoodpornej (kolana, trójniki, zasuwy, klapy...)

008561146

008559592

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

z uwagą na przykład nad takimi odmianami czereśni które są mniej podatne na pękanie owoców, np. sam, ulster, vanda, regina, büttnera czerwona późna. Jeśli zaś sad porażony jest przez raka bakteryjnego, warto sięgnąć po odmiany odporne na tę chorobę (np. sam, summit czy büttnera czerwona)”. Błaszczyńska poleca przy doborze odmiany wziąć pod rozwagę jeszcze jeden aspekt. „Wybierając odmianę wiśni czy śliwek, warto też odpowiedzieć sobie na pytanie, czy odbiorcą będzie rynek hurtowy, przemysł przetwórczy, czy na przykład określona sieć sklepów. Tak więc, zanim posadzi się sad, trzeba wiedzieć lub założyć sobie określoną sprzedaż. Jeśli sadownik planuje sprzedaż owoców na rynku deserowym, najbardziej przydatne będą na przykład odmiany śliwek czy czereśni o twardych, jędrnych owocach, dobrze znoszące transport i późniejszy obrót handlowy, z zachowaniem wysokiej jakości owoców, przy śliwach dodatkową zaletą będzie odchodzenie miąższu od pestki. Spośród czereśni najtwardsze owoce ma na przykład kordia, do chrząstek zaliczane są także vanda, techlovan, vega, lapins, sylvia, regina. Czereśnia o miękkich owocach to na przykład sunburst, owoce łatwo odgniatają się i choćby były najsmaczniejsze, osiągały dużą masę, nie nadają się do sprzedaży - to je dyskwalifikuje już na starcie. Chyba że odmiana ta przeznaczona będzie na mały rynek lokalny.

Termin sadzenia Moment posadzenia młodych drzewek może być decydujący dla ich przyjęcia się i prawidłowego wzrostu. Jak podaje większość

wrzesień 2018

fachowych poradników, odmiany odporne na mróz mogą być bez problemu sadzone pełną jesienią (od połowy października) aż do zimy (do połowy grudnia). Oczywiście niezbędne jest, aby warunki pogodowe pozwoliły na sadzenie. Zasadność zachowania takiego terminu wyjaśniona jest precyzyjnie we wspomnianej wcześniej publikacji. „Drzewka posadzone jesienią, najlepiej jednak nie później niż do końca października, lepiej się przyjmują i wiosną wcześniej rozpoczynają wegetację, gdyż jeszcze przed nadejściem zimy następuje częściowe odbudowanie systemu korzeniowego (drobne korzenie rosną w glebie, dopóki jej temperatura nie obniży się poniżej 4 stopni Celsjusza) i w momencie ruszenia wegetacji wiosną jest on już zdolny do pobierania wody i składników mineralnych z gleby. Wskazane jest wówczas zabezpieczenie pni przez okręcenie np. grubym falistym papierem, a korzeni - przez usypanie kopczyków. Tak zabezpieczone drzewka powinny lepiej przezimować niż te związane w pęczkach i źle zadołowane”. Nie wszystkie jednak gatunki drzew warto sadzić jesienią, ryzykując ich przemarznięcie. Wrażliwość niektórych gatunków na mróz, np. niektórych czereśni, sprawia, że bezpieczniej jest rozpocząć sadzenie wiosną. Zmniejsza to ryzyko wymarznięcia młodych drzewek w sytuacji pojawienia się dużych mrozów zimą. „Wiosną wskazane jest posadzić drzewka, zanim zaczną nabrzmiewać pąki. Jeśli więc drzewka przechowywane są w dołowniku - sadzenie należy wykonać wczesną wiosną, jak tylko pozwolą na to warunki glebowe. Przy zbyt późnym sadzeniu, kiedy pąki są nabrzmiałe, jest również ryzyko, że znaczna

Odmiany o małej lub średniej odporności na mróz. Jabłka: idared, szampion, jonagold, elstar, gala, golden delicious. Grusze: bonkreta wiliamsa, lukasówka, bera hardy, general leclerc. Śliwy: stanley, brzoskwiniowa, kirka, ruth gerstetter, althana, diana, cacanska rana, c. lepotica i c. najbolia. ich liczba zostanie uszkodzona lub wykruszy się. Nie można wówczas uformować właściwego kształtu korony, gdyż na przewodniku nie wyrosną pożądane pędy boczne. Z kolei dysponując drzewkami przechowywanymi w chłodni, sadownik może przesunąć sadzenie na dogodny termin, kiedy gleba odpowiednio się nagrzeje i nie będzie zbyt mokra. Jednak po wyjęciu drzewek z chłodni, a przed ich sadzeniem, wskazane jest zamoczyć ich korzenie w wodzie na 24, a nawet 48 godzin, co podwyższa procent przyjęcia się drzewek i zapewnia ich dobry start” - czytamy na koniec w broszurze „Zakładamy sad”.CP

008604046

Y Ż A D E Z R P S Y Z W C W E Z R G Z A J OPAŁOWY, G OLE Y W O D Ę P A N J E i OL

A 008604532

PRODUCENT MEBLI KUCHENNYCH ul. Warszawska 94, 87-148 Papowo Toruńskie Tel. 56 663 10 00 Poniedziałek-piątek 10.00-18.00, Sobota 10.00-15.00 facebook.com/MebleBoniek  sklep@boniek-meble.com.pl

www.boniek.pl DOSTAWA I MONTAŻ

GRATIS

KOMPLEKSOWO PROJEKTUJEMY I URZĄDZAMY WNĘTRZA

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

wrzesień 2018

MAŁY, ALE Z PAZUREM, CZYLI JAPOŃSKI ROADSTER Choć lato już za nami, to postanowiliśmy, u progu jesieni, zaprezentować motoryzacyjny powiew wakacji. Z myślą o przyszłorocznych pięknych, ciepłych i słonecznych dniach wiosny i lata polecamy najnowsze dzieło japońskich konstruktorów - mazdę MX-5. OPRACOWANIE: KPK, ŹRÓDŁO I FOTO: Mazda

ieszablonowy kabriolet tego lata miał premierę swojej wersji rocznicowej 2019. Pierwsze egzemplarze mazdy MX-5 2019 pojawiają się w salonach polskich dealerów już w tym miesiącu. Kolejne zamówienia tych aut w wersji rocznikowej 2019, można będzie składać od listopada. MX-5 to typowy roadster, czyli dwumiejscowe auto o sportowym charakterze ze składanym dachem. Kto z Was, drodzy Czytelnicy, na widok takiego pojazdu nie pomyślał, że fajnie byłoby wsiąść za kierownicę i ruszyć przed siebie? Chyba wszyscy mieliśmy takie marzenia. Nie jest to dzisiaj zupełnie nierealne, bo w najtańszej wersji mazda MX-5 2019 kosztuje 89 900 złotych. Dlaczego piszemy o wersji 2019? Czy typowy przedstawiciel segmentu może jeszcze zaoferować coś nowego lub coś więcej? Okazuje się, że tak. Jak wyjaśniają w informacji prasowej przedstawiciele koncernu: „Ikoniczny dla mazdy model, zarówno z miękkim dachem, jak i w wersji RF, dostał zastrzyk mocy i wsparcie zaawansowanych

systemów bezpieczeństwa i-activsense. Te zmiany w połączeniu z bogatym wyposażeniem wnętrza sprawiają, że prowadzenie najpopularniejszego roadstera na świecie będzie jeszcze bardziej ekscytujące i satysfakcjonujące”. Jak informuje koncern Mazda w nowej wersji japońskiego roadstera zmodernizowane zostały silniki benzynowe skyactiv-G o pojemności 1.5 oraz 2.0. Ulepszono parametry spalania i zwiększono moment obrotowy. Oba spełniają nowe normy emisji spalin Euro 6d-Temp, zgodnie z aktualnym cyklem testów WLTP oraz testu drogowego RDE, który bada poziom emisji podczas rzeczywistej jazdy. Obie jednostki napędowe korzystają z jeszcze lepszego przyspieszenia, dzięki zminimalizowanemu opóźnieniu między naciśnięciem gazu a reakcją pojazdu. Nowy silnik skyactiv-G 2.0 pracuje na wyższych obrotach niż w poprzedniej wersji, przez przesunięcie maksymalnych obrotów - z 6800 na 7500 obr./min. Moc tej jednostki wzrosła ze160 do 184 KM osiąganych przy 7000 obr./min, przy jednoczesnej

zmianie maksymalnego momentu obrotowego z 200 do 205 Nm uzyskiwanych teraz już przy 4000 obr./min. W zmodyfikowanym silniku skyactiv-G 2.0 występuje mniejsze tarcie mechaniczne i niższa bezwładność pracy przy wysokich obrotach, poprawione też zostało działanie układu chłodzenia silnika, zwiększono ciśnienie wtrysku paliwa oraz zmodyfikowano proporcje wtryskiwanej mieszanki (paliwo-powietrze). Zmniejszona została także masa tłoków oraz korbowodu, który jest teraz lepiej zbalansowany. Nowa mazda MX-5 to także nowe systemy bezpieczeństwa: Advanced Smart City Brake Support (A-SCBS) - zaawansowany system wspomagania hamowania w ruchu miejskim, który rozpoznaje inne pojazdy oraz pieszych i zapobiega kolizjom; system Smart City Brake Support (SCBS-R), rozpoznający nadjeżdżające pojazdy i ewentualne przeszkody podczas cofania; system monitorowania zmęczenia kierowcy - Driver Attention Alert; system rozpoznawania znaków drogowych - Traffic Sign Recognition System (TSR) oraz nową kamerę cofania.CP

Szukasz solidnego producenta

wag elektronicznych? tel. 668 027 711, 52 520 51 25

info@wagibydgoszcz.pl

codeid.bydgoszcz@gmail.com

NOWOŚĆ!! ramy stalowe do wykonania wagi we własnym zakresie

Największy w regionie producent wag platformowych

WAGI SAMOCHODOWE NAJAZDOWE I ZAGŁĘBIANE

STALOWE WAGI PLATFORMOWE

008592174

Produkujemy i instalujemy wagi betonowe - gwarantujemy najwyższą jakość wykonania i fachowe doradztwo na etapie zakupu wagi – gwarantujemy dopasowanie produkowanych przez nas wag do indywidualnych potrzeb naszego klienta - serwis i legalizacja;

www.wagibydgoszcz.pl R

OFERUJE POŻYCZKI NA PREFERENCYJNYCH WARUNKACH

ul. Notecka 31, 64-800 Chodzież

DLA:

i uproszczona procedura

biuro@srb.com.pl konstrukcje@srb.com.pl www.srb.com.pl www.srb-sc.pl

PROFESJONALISTÓW

(lekarzy, właścicieli przychodni, weterynarzy, adwokatów, księgowych, architektów) PONADTO PROPONUJEMY NAJTAŃSZE KREDYTY BANKOWE: b gotówkowe b ﬁrmowe b hipoteczne b konsolidacyjne

KONSTRUKCJE STALOWE - ROBOTY BUDOWLANE - BUDYNKI INWENTARSKIE WYKONAWSTWO KOMPLEKSOWE R

DYSPONUJEMY SZEROKIM WYBOREM POŻYCZEK Z FIRM POZABANKOWYCH!

ZAPRASZAMY

OD PONIEDZIAŁKU DO PIĄTKU

W GODZ. 9:00-17:00

008558264

ROLNIKÓW - wysokie kwoty

008597648

48 67 282 98 91, 48 602 683 391, 48 608 629 755

008588025

BIURO KREDYTOWE AR

[ 884 888 561

tel. 661 402 544 | Marcinkowo 78 | 88-330 Mogilno

W ofercie posiadamy A środki ochrony roślin A materiał siewny A nawozy mineralne A folie, sznurek i siatka rolnicza A doradztwo agrotechniczne oraz NAJLEPSZE NA RYNKU nawozy dolistne niemieckiej firmy

WWW.MAZDA.BYDGOSZCZ.PL 008583463

NORDIC MOTOR BYDGOSZCZ UL. FORDOÅ&#x192;SKA 307 | TEL. 52 339 07 33