Beleidsplan Ruimte verankert nabijheid en bereikbaarheid in beleid

Er wonen steeds meer mensen in de provincie Vlaams-Brabant. Maar de ruimte die we voorhanden hebben, blijft dezelfde. Dat vraagt om een shift op meerdere vlakken. In de toekomst wonen we anders, verplaatsen we ons anders en richten we de ruimte anders in. Want de beschikbare ruimte is ook van belang voor voedselproductie, biodiversiteit, wateropvang en ontspanning.

Hoe we onze ruimte in de toekomst ordenen, lees je in het nieuwe Beleidsplan Ruimte van de provincie. Een uitgebreide nota waar veel studiewerk, intensief overleg met de gemeenten en inspraak door burgers aan voorafgingen. De provincieraad keurde onlangs de ontwerpversie goed.

Daarmee gaat de laatste fase in: het openbaar onderzoek. Na dat breed onderzoek is het Beleidsplan definitief in 2023 en geeft het voor de komende 25 jaar de richting aan bij ruimtelijke ontwikkeling in de provincie.

Wat is het Beleidsplan Ruimte Vlaams-Brabant?

Het Beleidsplan Ruimte Vlaams-Brabant zet de toon voor het provinciale ruimtelijke beleid, tussen het Vlaamse en gemeentelijke niveau in. Het omvat een visie en geeft beleidslijnen aan voor vraagstukken die te maken hebben met hoe we onze ruimte invullen. Waar wonen we, hoe verplaatsen we ons, waar plannen we voorzieningen zoals scholen, cultuur, openbare diensten, ontspanning, zorg, handel …? Hoe zorgen we voor een goede balans tussen open ruimte, ruimte voor bedrijven en ruimte voor landbouw, en wat met onze energievoorziening?

We maken de visie concreet door een perspectief te formuleren voor sterkere woonkernen en knooppunten, zoals bedrijventerreinen en stations. Daarnaast vrijwaren we aaneengesloten landbouwgebieden en verbinden we stukken natuur. Zo krijgen we een ruimtelijk wensbeeld voor het wonen, werken en leven in onze provincie.

Ann Schevenels, provinciaal gedeputeerde voor ruimtelijke planning en stedenbouw

HET PLAN HANGT OP AAN DRIE BASISPRINCIPES:

1. Efficiënt ruimtegebruik

Natuur, landbouw, economie, wonen, mobiliteit … Al die sectoren vragen meer ruimte. De vraag is zo groot dat we de ruimte niet zomaar eenvoudig kunnen opdelen. Daarom zoeken we naar oplossingen om dezelfde ruimte te gebruiken voor verschillende functies, gebruiken we bepaalde ruimtes maar tijdelijk, doen we inspanningen om open ruimte te vrijwaren en bouwen we compacter door te stapelen en te schakelen.

2. Nabijheid en bereikbaarheid

We evolueren in onze provincie naar goed bereikbare kernen, zodat de behoefte om ons te verplaatsen vermindert en de open ruimte gevrijwaard blijft. In deze kernen plannen we nieuwe woningen en voorzieningen in elkaars nabijheid, zodat de afstand die we moeten afleggen, kleiner wordt. De kernen maken we vlot bereikbaar met de fiets en openbaar vervoer.

3. De natuurlijke omgeving als basis

Het klimaat, de bodem, het reliëf en de waterlopen hebben een grote invloed op de plaats waar en de manier waarop we kunnen bouwen. Het landschap waarin we leven, is het resultaat van de eeuwenoude wisselwerking tussen de natuurlijke omgeving en menselijke activiteiten. De klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit maken duidelijk dat we de natuurlijke omgeving moeten beschermen en versterken.

De Link Met Regionet Leuven

Regionet Leuven is een van de gebiedsgerichte projecten waar de provincie nu al sterk op inzet. Maar het Beleidsplan Ruimte verankert ook de ruimtelijke principes uit het strategisch project Regionet Leuven in beleid, met vastliggende doelstellingen en maatregelen. Nabijheid en bereikbaarheid, twee van de speerpunten van Regionet Leuven, zijn de leidende basisprincipes in het Beleidsplan. Op het vlak van wonen, werken en voorzieningen is het Beleidsplan een doorvertaling van waar Regionet Leuven voor staat. Zo focust het Beleidsplan op groei in goed uitgeruste woonkernen, concentreert het woningen in die dorpskernen zonder een sterke toename aan te moedigen en gaat het de versnippering van de open ruimte tegen. De bouwstenen van het regionaal fietsnetwerk, waaronder specifiek de nieuwe doorfietsroutes (zie p. 18), zijn doorgetrokken in het Beleidsplan. En de structuur van hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) die Regionet Leuven uitwerkte, vormt samen met het Gewestelijk Expresnet (GEN) en Brabantnet de kern van het openbaarvervoernetwerk voor onze provincie.

Beleidsplan in actie met de hulp van Regionet Leuven

Regionet Leuven zet in de toekomst mee zijn schouders onder de uitvoering van het Beleidsplan Ruimte. We ondersteunen gemeenten om de bouwshift samen aan te pakken met een RUP, waarbij wij de praktische uitwerking en coördinatie opnemen. In het vorige magazine gingen we er uitgebreider op in. Bovendien helpen we gemeenten bij verschillende knooppuntontwikkelingen. We zorgen voor studiewerk, onderzoek en coördinatie. Daarnaast stemmen we het beleid af met de vervoerregio Leuven (zie p. 29).

1. Wijgmaal in de steigers

Wijgmaal kiest voor een betere nabijheid en bereikbaarheid. Inwoners konden ideeën indienen over de vernieuwingen in hun dorp. Op de Remysite krijgen sport en cultuur een vaste stek, zodat het er ook na de kantooruren een levendige stek is. Ymeria wordt weer een herkenbaar en aangenaam eiland om te wandelen, fietsen en spelen. Er komt een nieuwe woonwijk aan de Wakkerzeelsebaan. Ook het voormalige stationsgebouw krijgt een andere invulling, als energiezuinige kantoor- en ontmoetingsplek.

2. Diest pakt stationsbuurt aan

Stad Diest legt met heel wat partners een functioneel, toegankelijk mobiliteitsknooppunt aan in de stationsbuurt. Reizigers schakelen er vlot tussen vervoersmiddelen. Een aantal van de plannen is al gerealiseerd, zoals moderne fietsenstallingen en een nieuw busstation. Momenteel krijgt ook het stationsplein een make-over. Aangepaste perrons en een veilige voetgangersbrug staan nog op de planning. Er komt in de stationsbuurt aan de Demer ook een nieuwe duurzame woonwijk, De Tuilerie, met een mobiscore van 8,3 op 10.

3. Oud-Heverlee in transitie

Voor haar deelgemeente Sint-JorisWeert maakte Oud-Heverlee een beeldkwaliteitsplan, met als doel veilige en aangename straten in te richten waar ruimte is voor groen. Een beeldkwaliteitsplan vertrekt van de (soms verborgen) kwaliteiten van de dorpskern en onderzoekt hoe die versterkt kunnen worden. Ook de deelgemeente Haasrode krijgt een plan, een masterplan zelfs. Want Haasrode kent een grote aantrekkingskracht door haar ligging en bereikbaarheid, maar de druk op het dorp is voelbaar. Het nieuwe masterplan schetst een toekomstvisie die verdichting, mobiliteit, leefbaarheid, energie en klimaatadaptatie in elkaar vlecht.

Regionaal mobiliteitsplan: een logisch vervolg

Zodra het openbaar onderzoek afgerond is en het Beleidsplan Ruimte definitief is, vormt het de basis voor het ruimtelijke beleid. Tegelijk worden tegen 2023 binnen de Vlaamse vervoerregio’s regionale mobiliteitsplannen opgemaakt. Dat gebeurt onder regie van het Vlaamse Departement MOW en in overleg met de betrokken lokale besturen, AWV, De Lijn, De Vlaamse Waterweg, De Werkvennootschap en de provincie. Een afstemming tussen het Beleidsplan Ruimte en de Regionale Mobiliteitsplannen van de vervoersregio’s Leuven, Vlaamse Rand en Mechelen wordt door alle partijen nagestreefd.

Het is de verdienste van Regionet Leuven dat het uitdrukkelijk de link legt tussen ruimtelijke ontwikkelingen en duurzame mobiliteit. Om een degelijk locatiebeleid uit te werken, is het cruciaal dat ruimte en mobiliteit tijdig samen bekeken worden. En dat duurzame vervoersoplossingen gekoppeld worden aan ruimtelijke knopen waar veel vraag is. Daarbij is openbaar vervoer een belangrijke spil.

Mohamed Ridouani, voorzitter Vervoerregio Leuven

Uit het Beleidsplan Ruimte van de provincie vloeien vele kansen. Het maakt duidelijk waar wonen verdicht kan worden en waar activiteiten gebundeld kunnen worden. Het mobiliteitsperspectief, uitgewerkt in de Regionale Mobiliteitsplannen van de Vlaamse vervoerregio’s, geeft dan weer aan waar we vervoersmodi kunnen verknopen, hoe we inzetten op beter openbaar vervoer en fietsinfrastructuur en waar zich kansen voordoen inzake verdichting.