,/ ./
rvb€&r
BOT-JV/KALE,I\DE,R
B ouw en
in de binnenstad:
Darr$enopéén
vierkantemeter Bij bouwprojecten in binnensteden, zoals de Raaks, zijn ahíjd meerdere partijen betrokken, zoals de Bemeente, omwonenden, winkeliers en de ontwil<kelaar. "Werken in de bínnenstad is dansen op één víerkante meter", aldus Ed Heemsl<erk, technísch commercieel adviseur van Dura Vermeer Bouw Haarlem. auBustus
Door de beperkte ruimte willen de'dansende'partijen nog wel eens op elkaars tenen trappen. Toch vallen, volgens Heemskerk, de klachten van de omwonenden en winkeliers binnen het Raaksgebied erg mee: "Er is altijd een bepaalde mate van overlast als er in de binnenstad wordt gebouwd. Om de overlast zo veel mogelijk te beperken, houden we alle
EdHeemskerk technisch commercieel adrtiseur van
DuraVermeer Bouw Haarlern
In deze nieuwsbrief staat voortaan een beknopte bouwkalender, waarin is aangegeven op rn'elk moment nieuwe deelprojecten beginnen en wanneer ze worden opgeleverd. Omwille van de overzichteliikheid blijft de kalender beperkt tot een periode van twee jaar. Gedetailleerde en actuele informatie komt beschikbaar op de geheel vernieuwde en sterk uitgebreide website www.haarlem-raaks.nl. Daar zal ook informatie te vinden zijn over de start van de verkoop woningen in het Lakenhof en Pallazo, waarvan de bouw tegen de herfst van dit jaar begint. De z5 woningen in gebouw DLlmont waren snel verkocht, dus wie belangstelling heeft voor bijzonder wonen in de binnenstad, doet er goed aan de website regelmatig te raadplegen.
..
logistiek goed in de gaten en brengen we de buurtbewoners en winkeliers op de hoogte van veranderingen in het bouwproces door middel van informatieavonden, persberichten en (nieuws)brieven."
Heemskerk is sinds zoo3 als technisch commercieel adviseur betrokken bij het Raaksproject: "Direct nadat de gemeente en Bouwfonds MAB Ontwikkeling hun handtekening onder de relatieovereenkomst hadden gezet, zijnwij van start gegaan." Het bijzondere van dit project is dat een aantal karakteristieke gebouwen in oude staat word\t hersteld. Daarbij letten de architecten en ontwikkelaar dp het hedendaagse woongemak en wordt het oude ontwerp gecombineerd met alle gemakken van deze tijd. Lees verder op pagina z >
>Veruolgvanpagina r
Heemskerk: "Aan de binnenkant van de oude HBS-B komen moderne klapramen met dubbele beglazing. Van de buitenkant krijgen deze ramen precies dezelfde uitstraling als in 19Io. Daarnaast verhogen we de vloeren en brengen we extra ventilatie aan."
Heemskerk is erg tevreden met de resultaten die tot nu toe
zijn bereikt: "Alle projecten lopen keurig op schema. We
zijnzelfs iets eerder gestart met de funderingswerkzaamheden aan de oude HBS-8." Deze voorsprong biedt ruimte om eventuele moeilijkheden op tijd te signaleren en vroegtijdig op te lossen, zodat andere werkzaamheden geen vertraging oplopen. Heemkerk: "Eind mei zoo5 hebben we de eerste damwand van de bewonersparkeergarage geplaatst. Deze damwand heeft een levensduur van z5o jaar en vormt straks de buitenwand van de garage. Dat is allemaal voorspoedig verlopen. We zijn nu al een stuk opgeschoten met het uitgraven van deze parkeergarage en alvast gestart met het funderingsherstel van het gebouw Dumont."
WATERPEIL Grote projecten leveren vrijwel altijd bouwkundige innovaties op. Een voorbeeld hiervan is de beheersing van het grondwater in het Raaksgebied. Heemskerk: "Zowel een te hoog als een te laag waterpeil kan direct van invloed zijn op de oorspronkelijke toestand van het gebouw, met name de fundering. Om het grondwater te beheersen, hebben we een buizennet aangelegd. Met behulp van dit buizennet kunnen we het water desgewenst laten stijgen en zakken binnen en buiten de bouwput."
Heemskerk: "Over vier jaar leggen we de laatste hand aan het Raaksproject. Het'nieuwe'Raaksgebied sluit dan perfect aan bij het stratenpatroon van de rest van de binnenstad. Grote, brede straten maken plaats voor kleine gezellige straatjes en pleintjes met een veelheid aan functies en
activiteiten."
In het geb ouw
D umont w oràt inmiddels gewerkt aan de realíseríngvan z5 wonín6en
Hgtel Die Raeckse kiilrt uft naaÍ voltooi i ng Raaksgeh ied Hotel Die Raecl<se ligt teBenover de nieuwe Raaks. Sinds de start van het project Raal<s in zoo4 ondervindt Die Raeckse de nodige overlast en nadelen van hetbouwterreínvoor de deur vanhethotel. De eígenaresse van het hotel is niet gelul<kig met de huidige situatie, maar kíjkt tegelijl< uit nqar de l<omst vqn de nieuw e w oningen, w ínkels en uitgaans gele genheden.
De parkeerstrook, die voorheen pal voor de deur van het hotel lag, heeft bij de start van het Raaksproject plaatsgemaakt voor een tweede rijbaan en extra invalidenparkeerplaatsen. Ter hoogte van de Harense Smid zijn twee parkeerplaatsen aangelegd voor het laden en lossen van zowel de Harense Smid als Hotel Die Raeckse. Hotelgasten kunnen nu niet meer voor de deur parkeren en ook het busje waarmee gasten worden vervoerd, kan niet meer voor het hotel staan. Daarnaast worden de hotelgasten in de vroege ochtend gewekt door het geluid van werkzaamheden en het werkverkeer dat door de straat heen rijdt.
Die Raeckse kijkt uit naar 20o9, het jaar waarin het project wordt afgerond: "We houden ons vast aan het idee dat er betere tijden aanbreken als het project over vier ;'aar eenmaal is voltooid. Daar kunnen we echt naar uitkijken. Door de komst van de vele nieuwe woningen, bedrijven en winkels in het nieuwe Raaksgebied zal de klandizie zeker stijgen. Tot die tijd proberen we ons hoofd boven water te houden en er het beste van te maken."
Hotel Die Raeckse
RAAKS KRIIGT NIE,I-J\ME
DYNAMIEK
HetZuiderhoÍie inhetmiddelpunt Hofies, een typísch Nederlands verschijnsel en in Haarlem een waar fenomeen. Verspreid over het centruÍn van Haarlem zijn zz hofjes overgebleven van de velen die de stad t)roeBer telde. Ook het oudste hofje van Nedeiland staot i.n Haarlem: de B ak enes serkamer, ge stícht in ry9 5.
Een stadshart is altijd in ontwikkeling. De behoefte van de bewoners verandert voortdurend. Dat is altijd zo geweest en zal altijd zo blijven. Een stad
In het Raaksgebied ligt het Zuiderhofje, in de schaduw van parkeergarage Raaks. Het zal straks weer een prominente
Als je voor het braakliggende terrein staat waar ooit de school en de kerk stonden, is het bijna niet voorte stellen dat hier
waar de ontwikkeling stilstaat, heeft geen toekomst.
Het hofje, dat in 164o werd gesticht door facques van
Damme en diens vrouw Elisabeth Blenckvliet, heeft na al die jaren nog steeds dezelfde bestemming. Het complex biedt huisvesting aan alleenstaande bejaarde doopsgezinde vrouwen en wordt van oudsher bestuurd door een college van regenten en regentessen afkomstig uit doopsgezinde families. De regenten houden zich bezig met het beleid, het geld en het onderhoud, de regentessen met het wel en wee van de bewoonsters. In l89r werd het hofje volledig herbouwd naar ontwerp van Ant. f. Salm. Het Zuiderhofje is
D e
binnenpl aats v an het Zuiderhofj
tegenwoordig voor het publiek alleen toegankelijk op de Monumentendagen.
Plangehied Eenfoto vanhet centuum
r)an Haarlem. Het gemarkeerde geĂ eehe geeft het Raaksgebied aan
e
fantasie hebben om je behalve de gebouwen die er komen, ook het geluid voor te stellen, de geuren, het licht en vooral de sfeer. Dat laatste is belangrijk; hoe zal dit deel van ons centrum zich voegen in het geheel? Stedenbouwkundigen en architecten kunnen mooie plannen maken, het uiteindelijke resultaat is moeilijk te voorspellen. De ontwikkeling van het Houtplein laat zien dat het ook kan tegenval len. Een betervoorbeeld is de invullingen de herinrichtingvan de openbare ruimte rondom de Appelaar en de Oude Groenmarkt. Jaren is er gesproken over dit gebied. N u het on langs gereed is gekomen, is iedereen het erover eens dat dit een geweldige aanwinst is voor de stad. Een succes dus.
ln het Raakscomplex zal straks worden gewoond, gewerkt en gerecreĂŤerd. Het gebied krijgt een heel andere dynamiek. Voor de ondernemers in de stad is dat goed nieuws. Meer inwoners in het centrum betekent grotere omzet voor veel winkels en horecabed rijven. Ook de uitbreiding van de parkeergarage is goed voor het hele centrum, voor zowel bewoners als bedrijven en bezoekers die met de auto naar de stad komen. Minder blik op straat, waardoor meer ruimte ontstaat. Haarlem-Centrum heeft relatief veel kleine winkel panden, daarom kunnen sommige grote bedrijven geen geschikte locatie vinden in ons centrum. Voor Haarlem als beste winkelstad van Nederland is het van groot belang dat het aanbod en de diversiteit van winkels zich blijft ontwikl<elen. De komst van een aantal grote winkelketens in de Raaks zou hieraan bijd ragen. ln de loop van de jaren heeft het uitgaansleven zich duidelijk rondom de Crote Kerk geconcentreerd. En met succes. Het is er gezellig en de horecabedrijven floreren. De bezoekers houden van de sfeeren hetaanbod in ditgebied. Zal dat in de Raaks ook lukken? Voorlopig moeten we nog even wachten. Het is nu eenmaal altijd eerst een rotzooi, voordat het weer mooi wordt. Als we de komende jaren de tijdelijke parkeerproblemen slim weten op te lossen, dan zie ik de toekomst voor de Raaks en daarmee die van de stad, positief tegemoet.
Martin de Vries Centru m manager
Van oadsehoolgeho.tw naar luxe appartementen Bij de verbouwinB van het oude HBS-B-gebouw naar luxe appartementen wordt een aantal nietalledaagse maatregelen Benomen. Enerzijds om de monumentale details van het oude schoolgebouw te behouden. Anderzijds om te kunnen voldoen aan de functie- en veiligheidseisen van het toekomstige wooncomplex. Zo moet een constructie van stalen balken, dwars door de gemetselde muurvan het HBS-B-gebouw, de karakteristieke vloer in de centrale hal zo veel mogelijk ontzien. Het gaat om totaal zeventien stalen balken van elk circa drie meter lang met een gewicht van 45o kilogram. Deze balken rusten op reeds eerder aangebrachte vijftien meter lange groutinl'ectiepalen. Voor elf van de zeventien balken zi;'n gaten in de buitenmuur geboord. Dit bleek geen gemakkelijke klus te zijn,
de 5o centimeter dikke buitenmuur is nog van zeer goede kwaliteit. Het boren van de gaten vereiste dan ook veel haken breekwerk. Een andere niet-alledaagse veiligheidsmaatregel is het volstorten van de oude gietijzeren kolommen in de centrale hal. Om aan de brandvoorschriften te voldoen, worden de kolommen opgevuld met betonspecie via een gat in de vloer op de eerste verdieping. De zes authentieke kolommen sieren de hal en vormen straks een mooie blikvanger als rnen het
complexbetieedt. \:
Boven op het dakyanhet oude HBS-B-6ebouw wordenbij verbouwingvande dalekap ori.7inele ennieuwe materialen gecombineerd om de oude stijltebehouden
Naast de centrale hal wordt ook de dakkap van het HBS-Bgebouw teruggebracht in de originele staat. Dat er werkelijk alles aan wordt gedaan om'de authentieke stijl en uitstraling te behouden, blijkt wel uit het gegeven dat bij de restauratie van het dak de originele houtverbindingen worden gebruikt. Verder worden alleen de balken en dakgoten die zijn aangetast door rot ofbrandschade, verwijderd en vervangen door exacte kopieën van het origineel.
Om al deze werkzaamheden te kunnen uitvoeren, is het oude HBS-B-gebouw omgeven door steigers en werken er vijf dagen per week gemiddeld twintig werkmannen aan dit project. Door hun vakmanschap en precisiewerk vormt het gerestaureerde schoolgebouw in zoog éénvan de parels van het Raaksgebied. Circa twíntig man zijn dagelijks hard aan het werk om de oude school om te ouw en tut luxe dp p ar tement en
Deze dakgoot wordt in zijn geheel verwijderd en uenan6en door eenkopie
b
Colofon RAAKS mé& bínnenstad geeft informatie over de realisering van het
project Raaks. Deze nieuwsbriefverschijnt vier keer per jaar in een oplage van 3.ooo exemplaren en wordt verzonden aan omwonenden, belanghebbenden en belangstellenden. Kijk ook op www.haarlem-raaks.nl en op www.haarlem.nl (leven en wonen; grote (bouw)projecten). Uitgave: gemeente Haarlem en Bouwfonds MAB Ontwikkeling, Den Haag Redactie: communicatieteam Raaks E-mail projectsecretaris: w.verzijl berg@haarlem.n
I
Tekstbijdragen: Van Luyken Communicatie Adviseurs, Haarlem Vormgeving: Mattmo concept I design, Amsterdam Druk: Koopmans'drukkerij b4 Hoorn