Revista shije nr 14 by Revista Shije

provo

24 receta

QERSHOR 2013 NR. 14

REPORTAZH

Shije Labërie

Ç’TË GATUASH KUR BËN VAPË

TË FTUAR

Qershitë janë

gjithmonë dyshe Velinat bukuroshe të “Fiks Fare” na kanë rrëfyer në një mëngjes të kthjellët e të ngrohtë ca sekrete të vogla. Do vini t’i zbulojmë?

Zana Guxholli Monika Stafa Ornela Bregu Petri Bozo Eneida Xhelili

e n ë koh

Në shive qer

QERSHOR 2013

Botues: Red Mark Drejtor: Altin Bamllari Kryeredaktore: Klaudeta Skënderasi Gazetarë: Saimir Muzhaka Dhurata Thanasi Daneri Brenton Kotorri Bashkëpunëtorë: Haxhi Aliko Blerina Bombaj Gentian Ziu Hermiona Hajdini Vjollca Xhunga Armand Kikino Gladiola Bilbili Edlira Ruzi Ledia Harizi Konsulent: Mitro Çela Fotograﬁa: Manila Harizi Graphic Designer: Daniela Dushmani Manaxherë marketingu: Rovena Hasa Ani Murati Manaxhere web-i: Elda Muçollari Manaxher i shpërndarjes: Shpëtim Caco Eltion Danglli

Tekstet dhe fotografitë janë pronë e “Shije”. Riprodhimi i tyre është i ndaluar.

Një shënim sa për ﬁllim QERSHOR 2013

Në kohët e qershive “Vajzat e bukura do të kenë çmendurinë në kokë dhe të dashuruarat diellin në zemër, do të ﬁshkëllejë më mirë mëllenja tallëse, por është shumë e shkurtër koha e qershive si varëse koralesh që mblidhen në ëndrra”

Dhe meqë zgjat vërtet shumë pak, ne nuk mund ta linim të na ikte pa e shijuar deri në fund. Prandaj, frymëzuar ai fillimi këngës franceze, që të vjen në mendje ditëve të qershorit bashkë me pjekjen e qershive, ju kemi sjellë këtë muaj një revistë spërkatur me të kuqe. Ëmbëlsi nga fillimi deri në fund. Dhe këtu nuk e kam fjalën vetëm për receta ëmbëlsirash, tortash e akulloresh, që të ndjellin neps vetëm duke i parë, por edhe ca ide të ëmbla, zbukuruar me qershi. E keni menduar ndonjëherë si dekorin e ditës më të bukur? Me siguri që jo. E pra, një dasmë që mes fjongosh e tylesh transparentë feks edhe nga kokrrat e kuqe të qershive, do jetë ideja më brilante, që do t’i lërë të gjithë pa frymë. Nëse nuk besoni, shfletoni ca faqe më tutje. Diku aty mes traditës shqiptare të gatimit, personazheve që rrëfejnë receta e regjime ushqimore, sekreteve të kombinimit të përbërësve dhe zjarrit të pasionit që mund të ndizet edhe zonën e kuzhinës, do gjeni edhe recetat oreksndjellëse të qershive, bashkë me ca këshilla për ndikimin e tyre në organizëm. Mund të zbukurosh edhe tryezën me to, siç mund të zbukurosh edhe veshjet. A ka vajzë në botë që mos të ketë vendosur qoftë edhe një herë të vetme dy qershiza mbi vesh? Vështirë të ketë. Sepse janë aq të parezistueshme. Nuk u rezistuan dot as dy motrat velina të “Fiks fare”, Viola dhe Petrula. Pozuan këtë numër të revistës “Shije” zbukuruar edhe më nga ca kokrra qershish mbi veshë, duke na sjellë një tjetër qershor, që vjen vetëm një herë dhe që zgjat aq pak, por që të ëmbëlson sa për gjithë vitin.

Klaudeta Skënderasi, kryeredaktore

Në ë kopertin

Në foto: Petrula dhe Viola Spiro Foto: Manila Harizi Grimi dhe flokët: Suela Çangu Ambienti: Resort Kame Teatër Veshjet: Alviero Martini, La Griffe Aksesorët: Villeroy & Boch

Leksione kuzhine nga zysh Zana

16 ushqime për t’u martuar

f. 70

f. 94

Shije Labërie

f. 60

Skeda praktike Rrëmujë në kuzhinë Detaje Mrekullitë e verës Aperitiv Nga Mitro Çela Në tryezë me Petri lë kokën pas iriqëve… (të detit) Sondazh Për burrat shqiptarë gruaja ideale është... Temperatura të larta Sa më larg sobës Në faqe të parë Mëngjese të ëmbla motrash Made in Albania Shije Labërie Nga duart e mia Eksperimentet e Eneidës Pasion kulinar Romanca kalon nga kuzhina

f. 10 f. 12 f. 14 f. 16 f. 20 f. 28 f. 34 f. 60 f. 74 f. 80

Speciale

QERSHOR 2013

Në kohën e qershive

Shërohu me qershi E kuqe? Jo. Qershi Qershia mbi tortën... e dasmës Receta me qershi

f. 48 f. 50 f. 52 f. 56

Shafrani, më i shtrenjtë se ari

f. 70

Ditët plot diell të Monikës

f. 102 Ornela (s’)ka sekrete Dashuria kalon nga stomaku Shafrani, më i shtrenjtë se ari Tek dietologia Kur ushqimi të vjen në shtëpi Shije të kombinuara 16 ushqime për t’u martuar Ushqimi si komunikim Sot je i ftuar nga unë Galateo Tryeza ka 10 ligje Dress Code Shko për drekë dhe vishu mirë Tek arkitektja Kuzhinë e bardhë, por e ngrohtë TV Kuzhina Nga ekrani në revistë Pyetësori pikant Albano Bogdo: “Pasi ha më pëlqen të bëj seks”

f. 22

f. 84 f. 88 f. 94 f. 98 f. 108 f. 112 f. 120 f. 124 f. 136

Grimca Qoshja e amvisave

Si të grish qepën pa lotuar?

Si të përhapësh me lehtësi kremin e pastiçerisë?

Vendos në majën e thikës një pambuk të zhytur me uthull.

Përdor një thikë të madhe ose një spatul plastike të lagur me ujë.

Si të kuptosh nëse të bardhat e vezëve janë të rrahura si duhet? Provo t’i “presësh” me një thikë. Nëse mbi shkumë mbetet një shenjë e dukshme, atëherë janë gati.

Si të qërosh lajthitë? Pasi t’i keni çarë, futini në furrë të nxehtë për pak minuta dhe më pas qërohen shumë lehtë.

Si të kesh një ardhje brumi uniform? 8

Si t’i bësh specat më të tretshëm? Shto gjysmë luge sheqer gjatë gatimit.

Përhape majanë në miell.

QERSHOR 2013

SKEDA PRAKTIKE

Rrëmujë në kuzhinë Ata që e kanë pasion gatimin, ia dinë edhe sekretet. I kanë edhe truket shpëtimtare. Po ka ca të tjerë që në kuzhinë bëjnë vetëm zarare. Që nuk sajojnë dot asnjë supë për të qenë dhe nuk e kanë nuhatjen aq të mprehtë sa të dalin nga situata. Ç’të bësh kur receta nuk të del siç prisje? Kur të ndodhin aksidente të vogla apo kur nuk e njeh gjuhën e kuzhinës? Ne kemi ekspertin tonë të kuzhinës, Gentian Ziu, që do na shpëtojë nga rrëmuja e kuzhinës

Çfarë është mielli zero?

Numrat përdoren për të kategorizuar miellin në varësi të përmbajtjes së tij në krunde dhe proteina. Mielli i tipit 0 është mielli i zakonshëm ose ndryshe i përdorimit të përgjithshëm. Ai ka rreth 0.55% krunde dhe rreth 11% proteina.

Kur gatuaj mishin dhe receta kërkon verë të kuqe, a mund të përdor pak açeto në vend të saj?

Jo, nuk mund të zëvendësojmë verën e kuqe me açeto. Vera e kuqe do të kalojë në mish taninat dhe aromën e saj karakteristike. Açeto mund të përdoret vetëm bashkë me verën e kuqe dhe në sasi të vogla për të shtuar pak aciditet në gatimet e rënda me gjueti dhe mish viçi. Dhe në këto raste sasia e açetos duhet të jetë e vogël, sepse në të kundërt do të eleminojë gjithë aromat e tjera dhe shijen e gatimit.

Kur recetat thonë pak kripë, çfarë sasie kanë parasysh?

Kjo është pak relative dhe do t’ju duhet të bazoheni më shumë te intuita dhe eksperienca juaj. Sasia e kripës që përdorim në gatime është pak e vështirë të matet në mënyrë ekzakte në kushtet e shtëpisë. Gjithsesi mund të përdorni një rregull të përgjithshëm, duke pasur parasysh numrin e racioneve që po gatuani. Një sasi prej ¼ lugë çaji për racion do të ishte mjaft afër ideales, kështu që llogariteni me këtë sistem dhe bëni pastaj afër përfundimit të gatimit një kontroll dhe korrigjim të fundit.

Si t’ia bëj që vaji mos të kërcejë e të më djegë gjatë kohës që skuq?

Vaji i nxehtë kërcen kur bie në kontakt me ujin. Kështu që për të mos kërcyer vaji duhet të kujdesemi që të mos bien pika uji në tigan e të kullojmë mirë dhe aty ku mundemi (për shembull specat) të fshijmë me një napë ose letër kuzhine produktet para se t’i skuqim.

QERSHOR 2013

Janë të padukshme ndonjëherë. Sepse thjesht i shijojmë. Dhe na vijnë nëpër mend vetëm kur u kthehemi albumeve të verës në dimër. Ca detaje të vogla ta bëjnë ditën më të bukur, sidomos në verë

Mëngjesi i dembelosur i të dielës, ndërsa nga dritarja të shfaqet bluja e detit dhe vakti i shpejtë me qumësht, gjalpë dhe reçel

Aroma e freskët e rrobave të sapolara, që thahen në diell për vetëm pak orë

Aroma e detit në ajrin e lagësht të mëngjesit, që të hyn në mushkëri sapo hap dritaret

Ca akullore që të duket më e mira në botë, kur e ha pa e vrarë mendjen se do shëndoshesh

Një birrë e ftohtë në plazh, kur dielli është në të perënduar

Gjumi i pasdites mbi rërën e nxehtë

Tasi plot me qershi të sapolara me ujë të ftohtë

QERSHOR 2013

APERITIV NGA MITRO ÇELA

MITRO ÇELA

Replikë me Qosen për ushqimin J

avë më parë, akademiku më me zë në trojet arbërore, Rexhep Qosja, bëri në “Top Channel”, nën drejtimin e Rudina Xhungës, apologjinë e tij. Duke e dëgjuar, mendja mori arratinë në vite. Rreth viteve ’80 më kishin rënë në dorë disa shkrime të Qoses. Më be14

fasoi stili. Në atë mot Ferdinand Deda shkoi në Prishtinë. Qëndroi disa javë si dirigjent i orkestrës së RadioTelevizionit të Kosovës. Ferdinandin e kisha dhëndër: ishte burri i Antoneta Dedës, që është vajza ime e xhaxhait. Kur u kthye nga Prishtina, u takuam tek “Tymi”, lokal me shumë famë në atë mot në Tiranë, për qofte

dhe birrë, që pihej mbi fuçi lisi. Një tip “pub”-i në diktaturë. Ferdi më tregoi një çakmak. Ia kishte falur Pagarusha. Kur salla u boshatis dhe mbetëm vetëm, e pyeta Ferdin: “Ka qofte dhe birrë në Prishtinë, si këto tonat?”. Pasi hodhi një vështrim vërdallë dhe rrokullisi me eks një gotë birrë, më thotë nën zë: -Në Prishtinë ka shumë bufe. Të

QERSHOR 2013 vogla. Nuk mungon asgjë. Preferohet suxhuku. Me një shije të rrallë. Prodhohet në mënyrë artizanale. Zakonisht prodhimi dhe shërbimi është familjar. Djathi vendas është i paparë. Ka birrë, por edhe raki kumbulle. Gjen gjellë kosovare, por edhe nga të shtatë republikat e Jugosllavisë. Serbi i shtyp, i poshtëron kosovarët. Nuk gjen nënpunës shqiptarë. Nuk sheh një polic kosovar. As ushtar. Diktaturë. Por në bufe e dyqan ka liri… domethënë ka bollëk!

Në Prishtinë ka shumë bufe. Të vogla. Nuk mungon asgjë. Preferohet suxhuku. Me një shije të rrallë. Prodhohet në mënyrë artizanale. Djathi vendas është i paparë. Ka birrë, por edhe raki kumbulle Kur mora vesh se Ferdi do të shkonte për herë të dytë në Kosovë, iu luta të më gjente ndonjë libër të Rexhep Qoses. Më solli dy: “Panteoni i rralluar” dhe “Vdekja më vjen prej syve të tillë”. I pari libër filozofik, i dyti roman, njëri më i mirë se tjetri. - Ditët e para të janarit 1991, së bashku me Frrok Çupin dhe Preç Zogajn, i pari kryeredaktor i “RD”së dhe i dyti kryetar i bordit po “gatuanim” faqen e parë të gazetës. Pasi i morëm një përshëndetje Dritëro Agollit, u vumë në garë se kush mund të siguronte një përshëndetje nga Rexhep Qosja. E gjetëm dhe e botuam në numrin e parë të “RD”-së më 5 janar 1991. Qosja, në ato vite, ishte më popullor në Tiranë se Ibrahim Rugova dhe Adem Demaçi. Pas vitit 1991 Qosja vinte shpesh në Tiranë. E

takova edhe unë. Ai ishte një encikopledi në lëvizje. Ishte takuar edhe me Sali Berishën. Por duke pirë kafe, më thotë një natë: -“Me Berishën nuk më hahet muhabeti!”. - Qosja me Rudina Xhungën foli gjatë edhe për Enver Hoxhën. Gjëra të njohura: Ka ndërtuar hidrocentrale, ktheu Tiranën në qendër të studimeve albanologjike, përzuri nga Shqipëria anafalbetizmin. Por shtoi një frazë: “Enver Hoxha siguroi bukën për popullin!”…E kapërceu të drejtën, dhe siç thotë Eskili, në të tilla raste e drejta emigron… - Ishte viti 1976. Unë punoja gazetar tek “Zëri i popullit”. Na ftoi në zyrë Mehmet Shehu, në atë kohë kryeministër, na tha: -“Këto ditë është Kongresi i Partisë. Do të ketë një sihariq të madh! Përgatituni për jehonë”… Nisa të ëndërroj: Do na rritet rroga? Do ketë amnisti për të burgosurit? Por ruana Zot! Enver Hoxha tha në kongres: “Kam një sihariq të madh për popullin tonës trim dhe liridashës: Buka e popullit tani prodhohet në vend. Le të na marrin të keqen armiqtë!”. Salla sa nuk u shemb nga brohoritjet. - Ato ditë vëllai im, doktor Polikron Çela, ishte me shërbim në Peshkopi me një ekip kontrolli nga Ministria e Shëndetësisë. Shumë fëmijë ishin rakitikë. Ishte shtuar turbekulozi. Vdekjet e fëmijëve në Dibër ishin nga më të lartat në Shqipëri. Më thotë Polikroni kur u kthye nga Peshkopia: -“Më thirri në zyrë Xhelil Gjoni, sekretari i parë i Komitetit të Partsë. Më thotë: -“I kemi mjekët të paaftë. Nuk dinë të gjejnë dhe parandalojnë sëmundjet”. I përgjigjem: -“Fëmijët po hanë vetveten”! “Si?”, -pyeti Xhelili. I them: -“Kur nënat i heqin fëmijët nga gjiri, në vend që të shtojnë, zbresin në peshë”. –“Po pse?”, pyeti Xhelili. -“Dy gjëra kërkon fëmija për t’u rritur: një gotë qumësht dhe një kokërr vezë

në ditë. Të dyja mungojnë”. Disa vite më vonë, më vunë drurin nga gazeta “Zëri i Popullit” dhe më dërguan tek gazeta “Bashkimi”. Pas një gabimi, erdhi të punote me mua edhe Filip Çakuli. Një ditë u nisëm me shërbim për në Tepelenë. Ishte viti 1987. I zumë qytetet me radhë: Durrës, Kavajë, Lushnjë, Fier, Ballsh. Nuk gjetëm askund ku të pinim nga një filxhan kafeje. E shumta pimë kafe me çikore. Arritëm në Tepelenë. Përfunduam në zyrën e Garamoz Ruçit, sekretar në Komitetin e Partisë. Me porosi të shokut Gramoz shkuam në Turizëm. Nuk kishte mish, sepse nuk kishte pasur ndonjë “therje të sforcuar”. Me fjalën e shokut Gramoz hëngrëm nga një pjatë fasule dhe nga një garuzhde me pilaf. - Ndërkohë në Meksikë u nis një delegacion i lartë. Mori një medalje për ushqimin e popullit shqiptar. Haberin për medaljen e dëgjuam në radio, duke pirë kafe. Qeshëm me gjithë zemër. Për të justifikuar gazin, Filipi tregoi një barcaletë: -Në Moskë një kasap nisi universitetin pa shkëputje nga puna. Erdhën ditët e provimeve. Kasapi doli i pari në provimin e filozofisë. Çudi e madhe. Si? Qysh? Tek? “Me zanat jam kasap, - tha kasapi. - Por mishi në dyqan vjen me hënë. Për të vrarë kohën, u bëra filozof duke kënduar libra”.

“Dy gjëra kërkon fëmija për t’u rritur: një gotë qumësht dhe një kokërr vezë në ditë. Të dyja mungojnë”. Disa vite më vonë, më vunë drurin nga gazeta “Zëri i Popullit” dhe më dërguan tek gazeta “Bashkimi” 15

NË TRYEZË ME...

Petri lë kokën pas iriqëve (të detit) Ato që ha dhe ato që nuk ha. Zakonet në tryezë dhe qytetet që ua shijon më shumë traditën. Petri Bozo kësaj here nuk na rrëfen për vajzat e bukura, por për ushqimet e mira. Që ai i shijon sa herë që mundet, edhe duke e tepruar ndonjëherë si me iriqët e detit

Ushqimi i parë që fillon ditën tënde.

Dita ime nis me një lëng frutash, ujë dhe kafe.

Pjata që mund ta haje edhe përditë

Më mirë të kripura apo të ëmbla?

Preferoj më tepër peshkun.

Ëmbëlsira që të tundon

Kadaifi.

më i shijshëm

Varet nga preferencat. Përgjithësisht Jugu. Si qytetin shqiptar ku gatuhet më shijshëm do të veçoja Përmetin.

Mish apo peshk?

Të kripura

Iriqë deti të gjallë (domethënë vezët).

Qyteti shqiptar ku gatuhet ushqimi

QERSHOR 2013

Qyteti evropian ku hahet më mirë

Mendoj se është Parisi.

Pija më e mirë për të shoqëruar një pjatë të shijshme

Një gotë verë.

Gatimi që të kujton recetat e nënës...

Sallata jeshile dhe supa.

NË TRYEZË ME...

Një program në tv shijohet më mirë duke ngrënë…

Zakonisht, kur ha, përqendrohem te ushqimi dhe nuk më intereson asnjë program në TV, mbi të gjitha programet e mia.

Kur shkon në market çfarë blen me shumicë?

Ujë.

Çfarë nuk gjen kurrë në frigoriferin tënd?

Ujë, djathë dhe vezë.

Fruti që nuk mungon kurrë në tavolinë

Frutat e stinës, kryesisht mollë dhe portokaj.

Ushqimi apo pija e fundit që mbyll ditën tënde?

Gin tonik, me raste.

Si qytetin

shqiptar ku

gatuhet më s hijshëm do të veçoja Përmetin. 18

QERSHOR 2013

SONDAZH NË RRJET

Për burrat shqiptarë gruaja ideale është… E sinqertë si shega. Ky është përfundimi i nxjerrë nga një sondazh i “Shije”-s për femrën ideale. Për 26 % të meshkujve femra ideale është e sinqertë, jo sensuale, këmbëngulëse apo e fortë. Por si kanë votuar të tjerët? Njihuni me rezultatet Sipas një sondazhi të ngritur nga “Revista Shije”, fun page-i zyrtar i revistës sonë në Facebook, meshkujt shqiptarë vlerësojnë tek femrat më së shumti sinqeritetin. Më poshtë gjen karakteristikat thelbësore, që sipas meshkujve shqiptarë, duhet të ketë një grua që të jetë e përkryer. Lexoji dhe përpiqu që ato me përqindje të lartë t’i bësh të tuat. Do të jesh e preferuar…

4 20

E sinqertë si shega

26% e meshkujve votues në këtë sondazh e konsiderojnë sinqeritetin një element të domosdoshëm për femrën perfekte. Po pse i mëshojnë kaq shumë sinqeritetit meshkujt shqiptarë? Gjykojeni vetë.

E ëmbël si mjalti

Ëmbëlsia nuk duhet t’i mungojë femrës për 16 % të meshkujve. Për ta, femrat duhet të jenë po aq të ëmbla sa mjalti, që në këtë rast është simboli më i fuqishëm.

Tërheqëse si luleshtrydhet

E kush nuk i dëshiron luleshtrydhet? Apo ç’janë tërheqëse! 12 % e meshkujve duan që partnerja e tyre ideale të jetë tërheqëse, joshëse si luleshtrydhja.

Sensuale si qershitë

11 % e burrave ëndërrojnë të kenë në krah të tyre një femër sensuale. Dhe qershia e përfaqëson më së miri këtë karakteristikë.

26%

16%

12%

11%

QERSHOR 2013

Pasionante si çokollata

Çokollata është një përbërës shumë i dëshirueshëm. Përfaqëson një marrëdhënie pasionante. 9 % e votuesve e duan femrën si çokollata, po kaq pasionante.

Këmbëngulëse si kafeja

Kafeja përfaqëson këmbënguljen, që është vlerësuar nga 8 % e meshkujve. Me sa duket, për këta burra, femrat këmbëngulëse janë më joshëse…

Kurioze si vera

Ndërsa 7 % e meshkujve kërkojnë një femër kureshtare. Që t’i pyesë vazhdimisht për gjithçka që i rrethon. Mos pëlqejnë rolin e protagonistit këta? Ku i dihet.

E ndjeshme si qumështi

Kemi mbërritur tek karakteristikat më pak të pëlqyera. Për shembull, femrat e ndjeshme preferohen vetëm nga 5% e meshkujve të komunitetit tonë virtual. Pak e çuditshme kjo përqindje për ndjeshmërinë!

E djallëzuar si xhenxhefili

Xhenxhefili u jep pjatave një shije orientale dhe njëkohësisht përfaqëson djallëzinë. Burrat shqiptarë që duan femrat e djallëzuara janë 4 %.

E fortë si speci i kuq djegës

Vetëm 2 % e meshkujve duan një grua të fortë. Mos janë meshkuj të dobët apo ndoshta duan një grua të fortë si vetja e tyre?

TË PARAT DITË TË NXEHTA

Ne dhe vera

Ajo stina që na shtriq poshë çadrave, larg punës e shkollës. Ajo stina e detit, e rrezeve… E kush nuk e do stinën më të ngrohtë të vitit, me mrekullitë e vogla që e ndjekin? Dikush i shijon akulloret, dikush tjetër koktejet me gjithfarë përbërësish. Edhe personazhet e ekranit kanë një marrëdhënie po kaq të mirë me verën. Kanë një të përbashkët të madhe: joshen nga ditët e ngrohta. Të kundërtat? Janë shumë. Zbulojini

QERSHOR 2013

Ditët e freskëta të Ledionit Nga ekrani i “Top Media”-s drejt e në Dhërmi. Aty ku një mojito me kastravec, një libër tërheqës nën hije apo një lojë e fortë me letra e bëjnë verën më tunduese. Kjo është vera e Ledion Liços, moderatorit modern shqiptar, që këtë stinë e shijon veç të tjerash edhe për një arsye tjetër: të jep mundësinë të zhvishesh Çfarë i pëlqen më shumë verës? Fakti që kam pushimet në atë kohë dhe që mund të shkoj ku të dua, të heq mendjen për ca kohë. Plus zhveshjen. A i ndjek këshillat për të rritur sasinë e ujit? Unë pi gjithmonë shumë ujë: 11-13 gota ujë në ditë. Nuk bëj diferencën dimërverë, thjesht në verë shkoj më rrallë në ‘zyrë’. Çfarë të tundon më shumë ditëve të nxehta? Koktejet e mira në një vend ku nuk të shqetëson askush, një libër i mirë në kohën e pikut kur tërhiqesh në hije, murlani me miqtë e mi më të afërt (të cilët fitojnë gjithmonë) dhe shëtitja e syrit: o shikon në verë, o s’ka... syzet

ndihmojnë. Kokteji yt i preferuar? Mojito me kastravec. Ndonjëherë cosmo ose këto kohë më shpesh preferoj vodka lemon.

Akulloren e ha shumë rrallë, vetëm kur jam me miq dhe gjithmonë si shtesë të ndonjë ëmbëlsire tjetër

Ushqimi që nuk i reziston dot, edhe pse e di që është i dëmshëm? Unë nuk ha ushqime të dëmshme, thjesht kam një problem me sasinë e gjërave të mira që ha. Nëse mund të quhet i dëmshëm, djathi! Ndalon në çdo qoshe ku shiten akullore? Kurrë, nuk më kanë pëlqyer që fëmijë. Kur vinte xhaxhi ‘akullore’ unë nuk i shkoja kurrë nga pas siç bënin bashkëmoshatarët, shkoja te xhaxhi ‘arancata’. Akulloren e ha shumë rrallë, vetëm kur jam me miq dhe gjithmonë si shtesë të ndonjë ëmbëlsire tjetër. Cili është plazhi që të pret i pari, kur pushimet janë ende larg? Dhërmiu first, after Thailand.

TË PARAT DITË TË NXEHTA

Larg studios së lajmeve, larg librave historikë e zhurmës metropolitane. Duke u përkëdhelur ndanë valëve të detit bashkë me të birin, mbi guralecët e vegjël e nën qiellin plot me zogj. Kjo është panorama që i duhet Monika Stafës që vera të jetë ideale

Ditët plot diell të Monikës 24

QERSHOR 2013 Çfarë i pëlqen më shumë stinës se verës? Është stinë solare. Unë jam solare si natyrë dhe e dua shkëlqimin diellor dhe dritën ose më saktë kam filluar ta dua së fundmi. Kam dëshirë t’i jap dritë jetës dhe familjes sime. Vera është stina ku kaloj më shumë orë me tim bir e flas me të për çështje të ndryshme. Tani ai ka filluar të pyesë dendur dhe orët me të janë më të gjata edhe për shkak të ditës më të gjatë. Duket i çuditshëm si shpjegim por për mua merr edhe këtë lloj vlere. Me verën kam edhe një lidhje akoma e më të shtrenjtë: detin dhe erën që fryn andej nga perëndimi i pasditeve. Çlodhja në këtë moment të ditës është jetë për mua! Këto çaste meditimi do doja t’i kisha të gjata. Shëtitjet dhe orët me një libër në dorë, një tjetër arsye më shumë. A i ndjek këshillat për të rritur sasinë e ujit? Unë pi shumë ujë edhe në dimër, kështu që s’i mbaj mend shumë mirë këshillat. Di çfarë duhet të konsumoj dhe ndjek rregullat e mësuara tashmë. Këshillat e përhershme s’i kam shumë qejf. Më ndodh e kundërta në

përditshmërinë time: nëse duan të mi imponojnë, kam dëshirë t’i thyej ato. Çfarë të tundon më shumë ditëve të nxehta? Vetëm deti. Valët që shkunden në breg, rëra apo guriçkat e vogla që shkel kur shëtis bregut dhe perëndimi i një pasditeje tek çlodh mendjen. Era e jodit dhe zogjtë sipër kokës sime, qofshin edhe laraska. I dua të gjithë t’i kem aty…. Kokteji që të pëlqen? Nuk pi kokteje. Mund të kem vite pa i pirë. Ushqimi që nuk i reziston dot, edhe pse e di që është i dëmshëm? S’kam padurim për ndonjë ushqim. S’kam asnjë shije që të më tundojë. Mundohem të ndërtoj drekën time me dëshirë dhe shija e tundimit në këtë rast, të zhduket menjëherë. Ndalon në çdo qoshe ku shiten akullore? Unë s’i ha akulloret, kam kohë që nuk i shijoj fare. Në Shqipëri s’bëhen akullore të mira. I bëjnë shumë të këqija, me shumë sheqer, me qumësht pluhur

dhe me ngjyra industriale. Kam shumë vite që i jam rebeluar kësaj ëmbëlsire. Mbaj mend akulloret që servireshin në ëmbëltoren e Pallatit të Kultures në katin e fundit të tij, kur babi na blinte sa herë me motrën kur merrnim notën dhjetë në provime të rëndësishme, si: gjuhë shqipe, lexim letrar apo arithmetikë. Që atëherë në Shqipëri s’kam shijuar akullore me reçel më të mira. Jashtë po, do të veçoja Firencen, ndër vendet që bëjnë akullore në shijen time. Se dhe akulloret janë nazelie si ushqim, jo gjithmonë të pëlqejnë edhe kudo ku t’i udhëton. Cili është plazhi që të pret i pari, kur pushimet janë ende larg? Ah! Edhe këtë vit megjithëse mund të jetë hera e shtatë do të veçoja bregdetin e Malit të Zi. Qetësinë dhe frymëzimin që më jep kjo tokë do ta gjeni në 4 reportazhet e mi që kam shkruar deri tani, sa herë kthehem që andej. Historia e këtij vendi, me dritëhijet e veta, manastiret e panumërt, respekti për të kaluarën, dashuria për tjetrin qoftë dhe i huaj, mikpritja dhe shërbimi, janë thelbësoret në traditën e një kombi për t’u veçuar si një komb me identitet.

Qershitë? Shkëndijat e para filozofike Qershia është fruti më jetëshkurtër i stinës së verës. Thonë se zëvendëson lodhjen e madhe dhe i bën mirë pagjumësisë. Është një frut që ul kolesterolin dhe të largon plakjen. Këto janë disa veçori që ia di prej vitesh qërshisë, por mbi të gjitha e vogël më ka bërë përshtypje gjithmonë shprehja “si qershia mbi tortë”. Ishin dy ushqime brenda kësaj shprehjeje, që në atë kohë mundohesha shumë t’i gjeja një përgjigje më të plotë se ç’ma jepnin kur pyesja. Po pse, - pyesja veten, - edhe tortë, edhe qershi? Ç’do të thotë? Që është më mirë e s’bëhet më mirë se kaq? Ka ende për të bërë më shumë? Apo është kulmi dhe s’ka më tjetër? Po mesazhin e kësaj shprehjeje s’e besoja kurrë ndër vete, sepse nuk besoja asnjëherë se kishte një çast të fundëm suksesi i njeriut... Asnjëherë s’besoja për shembull se do ia dilja të kisha një çast të tillë në jetë. Sukesin që e vogël e kisha përfytyruar shumë më ndryshe te njeriu, shumë më të pakapshëm, më të largët... “Qershia mbi tortë” për mua ndoshta mbetet një rrugë e njeriut drejt përkryerjes. Ky mbase ka qenë dhe përfytyrimi im i dikurshëm të cilin unë nuk dija ta shpjegoja dot, por që vetëm më bënte ta mendoja e ta mendoja pafund këtë shprehje.

TË PARAT DITË TË NXEHTA

Përjetësisht i etur E thonë të gjitha dietat dhe e theksojnë me të madhe të gjithë dietologët: pini sa më shumë ujë! Le ta pranojmë: jo të gjithë e vëmë në zbatim. Kurse Zhani Ciko nuk i heq asnjë pikë e asnjë presje. E gjithë vera freskohet me ujë

Çfarë i pëlqen më shumë verës? Ndër shumë gjëra që i pëlqej stinës së verës do të veçoja ndriçimin. Ditët verore kanë një ndriçim që mua më tërheq pamasë. A i ndjek këshillat për të rritur sasinë e ujit? Sigurisht. Më shumë se sa ndjek këshillat dua të theksoj që në këtë periudhë është vetë organizmi që kërkon më shumë lëngje. Dhe uji është mbi të gjitha! Çfarë të tundon më shumë ditëve të nxehta? Më së shumti më tundon hija. Janë ato ditë kur një qoshe e freskët të kënaq. Mund të jetë edhe poshtë çadrës, poshtë një peme apo gjetkë. Kokteji apo pija që të pëlqen? Në fillim është uji. Pastaj mund të vijë ndonjë gotë birrë apo edhe ndonjë koktej. Ushqimi që nuk i reziston dot, edhe pse e di që është i dëmshëm? Preferoj shumë frutat e detit, mishin e kecit, brinjët… Unë jam për ushqimin lokal, aty ku shkoj dua të provoj edhe ushqimet e zonës. Ndalon në çdo qoshe ku shiten akullore? Nëpër qoshe jo, nuk ndaloj për akullore. Por nëse do të më ofrohej një akullore në një bar apo restorant do ta konsumoja me gjithë qejf. Cili është plazhi që të pret i pari, kur pushimet janë ende larg? Vlora. Prej vitesh.

QERSHOR 2013

Kujdes me ushqimet e verës! Oreks: pak. Dëshirë për t’u freskuar: shumë. Ky është refreni i ditëve të nxehta. Që të jesh mirë poshtë diellit përvëlues, duhet të dish më parë që ushqimi është aleati i duhur. Ja se ç’duhet të zgjedhësh

MË MIRË

SHMANGNI

PUSHIM FRESKUES

MEZE E LEHTË

DREKA E SHPEJTË

PUSHIM PËR TË PIRË

Granita (130 kalori)

Frape (210 kalori)

Një copë pice (500 kalori)

Nëpër bar-e mund ta gjeni të përgatitur me shurup sheqeri që përmban aroma dhe ngjyrues. Akulli e shuan etjen por sheqernat kërkojnë ujë në mënyrë që të metabolizohen, duke kthyer më shumë etje.

Të gjithë e njohin. Nuk i njeh aspak frutat: kjo është edhe arsyeja se pse në etiketë shkruhet “Me shije luleshtrydheje” dhe jo me luleshtrydhe. Të kënaq me sasinë e ajrit por pas pak kohësh është njësoj si të mos kesh ngrënë.

Është një trekëndësh plot me yndyrna që i shtohen për ta mbajtur të butë. Pikërisht yndyra e ngadalëson shumë tretjen deri në dy orë.

Lëng i freskët frutash (130 kalori për çdo gotë)

Një akullore me kakao (233 kalori)

Piadinë dhe rukola (360 kalori)

Çaj i ftohtë (100 kalori)

Shalqi (60 kalori për një fetë)

Kos i ngrirë (95 kalori)

Sanduiç me rosto viçi dhe perime (400 kalori)

Kafe e ftohtë (40 kalori)

Është i freskët sepse përgatitet vetëm me fruta të freskëta pa shtesa si ujë apo sheqer. Karbohidratet natyrale të tyre mbërrijnë menjëherë në gjak dhe të dhurojnë kështu shumë energji dhe vitamina. Jo dy apo tre gota, nëse je në dietë.

Të hidraton dhe të furnizon me kalium. Ëmbëlsia e tij nuk varet nga sheqernat (vetëm 3-6 %) por nga substancat aromatike. Për më tepër ka dhe betakarotene.

Ideale për miksin perfekt të proteinave, sheqernave, ujit dhe yndyrës. Të kënaq dhe të fal energji. Çokollata, e pasur me teobrominë dhe magnezium, të mban lart në verë.

Është një alternativë më e mirë se akullorja klasike. Ka shumë më pak kalori se ajo dhe i përzier me fruta bën shumë mirë. Kujdes: nuk duhet ta ngatërrosh me akulloren yogurt.

Buka dhe djathi zgjasin kohën e tretjes së ushqimit por edhe sensin e ngopjes. Piadina është një zgjidhje shumë e mirë për t’i bërë bisht urisë së pasdites dhe për ta çuar deri në darkë.

Të ushqen në mënyrë të ekuilibruar. Të jep madje edhe efektin e ngopjes.

Një gotë coca-cola (135 kalori)

Është një përzierje plot me sheqer, shtesa kimike ndër të cilat acidi fosforik së bashku me kafeinën, formojnë një miks të rrezikshëm për kockat pasi nëse konsumohet shpesh provokon humbjen e kalciumit.

Është me siguri zgjedhja më ideale për linjat: aspak gaz dhe pak sheqerna. Mund ta gjesh edhe dekafeinato, me bazë çaji të gjelbër.

Me një të tretën e kalorive referuar kolës, të dhuron sasinë e duhur të kafeinës për t’u tonifikuar dhe sasia e pakët e sheqerit është e mjaftueshme për të të dhënë pakëz energji.

CIMBISJE NË MUZG

Patate të skuqura (300 kalori për 50 gr)

Kanë një indeks të lartë glicemik: nëse i ha pasdite kur metabolizmi yt është më i ngadaltë nuk do të arrish të djegësh kaloritë dhe organizmi yt do t’i depozitojë në formë dhjami.

Ullinj jeshil (70 kalori për 50 gr)

Shija e tyre e hidhur mund të shtyjë oreksin. Je në dietë? Të japin elegancë…

Fruta të thata (290 kalori 50 gr) Kanë shumë kalori, por sjell edhe proteina, yndyrë “të mirë” dhe magnezium. Janë ideale si aperitiv nëse je marrë me sport poshtë diellit.

TEMPERATURË E LARTË

Sa më larg sobës Kush pëlqen të kalojë orë e orë të tëra mbi sobën që lëshon flakë dhe mbi furrën e ndezur? Të paktën sa temperaturat të shënojnë 30 gradë vështirë se gatimi shndërrohet në kënaqësinë e përhershme. Gatuaj të ftohta. Shto sallatat ose… shko për drekë nga vjehrra! Nga Gentian Ziu Ah sa e duam këtë verën! Gjithë dritë. Bën pak vapë, po edhe mund të durohet. Po të rrish në dhomë të freskët, të hash akullore, të gëlltitësh pije të freskëta. Po në kuzhinë, aty te soba ku temperatura shkon 50 gradë, ku ta gjesh freskun? Kur jashtë temperatura shkon mbi 30, a mund t’i qëndrosh pranë një furre që të përvëlon në 200°C? Sa më larg saj! Ditëve të tilla kuzhina s’është më ndalesa e parë pas hyrjes në shtëpi dhe as vendi i bisedave të zhurmshme me një gotë verë në dorë, në pritje të mishit që piqet. Në stinën e nxehtë koha e kaluar në kuzhinë tashmë kthehet thjesht në një domosdoshmëri të pakëndshme dhe ndërkohë që të gjithë përpiqen t’i rrinë larg, zonjat e shtëpisë kalojnë mbase orët më të vetmuara të vitit. Sepse dreka vjen shpejt. Është dimër apo është verë, tryeza duhet mbushur. Megjithatë situata s’është totalisht e pashpresë. Ne ju vijmë në ndihmë me disa këshilla që mund t’ju ndihmojnë për të reduktuar ekspozimin ndaj të nxehtit të sobës. Së pari, pasuroni dietën me sa më shumë sallata! Në këtë mënyrë, jo vetëm që do të hani shëndetshëm, por dhe do të jeni shumë më komodë gjatë kohës suaj, në kuzhinë duke qenë se sallatat duan shumë pak ose aspak gatim.

QERSHOR 2013 • Gatuani ushqime vegjetariane. Perimet duan shumë më pak gatim sesa mishi, kështu që në këtë mënyrë reduktoni në mënyrë drastike kohën e përdorimit të furrës apo vatrës së sobës. • Nëse s’bëni dot pa proteina shtazore, përqendrohuni te pula dhe produktet e detit. Ato kërkojnë më pak gatim se viçi, gici apo qengji dhe veç kësaj janë dhe shumë më të shëndetshme. • Shmangni gatimin në orët e drekës. Temperaturat në këtë kohë do të jenë në kulmin e tyre, duke e bërë gjendjen në kuzhinë thuajse të padurueshme. Gatuani në darkë vonë ose herët në mëngjes. Temperaturat e ambientit do të jenë të paktën 10°C më të ulëta se ato të drekës, duke e bërë qëndrimin në kuzhinë më pak të bezdisshëm. Veç kësaj, supërat dhe gatimet e tjera me lëng do të jenë dhe më të shijshme, sepse kalimi i disa orëve nga gatimi do të ndihmojë në zhvillimin dhe intensifikimin e

shijes së tyre. • Bëni gjithë parapërgatitjet në ﬁllim dhe pastaj filloni procesin e pjekjes dhe zierjes. Është më mirë që, ndërkohë që piqet mishi apo zien supa të jeni duke ndjekur një program në TV, në komoditetin e sallonit, sesa të jeni pranë furrës duke larë sallatë jeshile.

• Shpangni gatimin e copave të mëdha të mishit (kofshë qengji, shpatull gici, rosto, etj.). • Mbani hapur në maksimum aspiratorin e kuzhinës gjatë kohës së gatimit. Aspiratori do të thithë një sasi të konsiderueshmë të ajrit të nxehtë që nxjerr soba, duke e ulur kështu me disa gradë temperaturën në kuzhinë. • Gatuani në mikrovalë. Për këtë të fundit, në fakt, jam shumë në dyshim dhe nisur nga pikëpamja e shijes nuk do t’jua sugjeroja në asnjë mënyrë, por për ata që duan një gatim të shpejtë dhe pa shumë mund, ofron një zgjidhje mjaft praktike. • Këshilla e fundit është dhe më drastikja e, pse jo, dhe me pak dozë humori. Megjithëse kam përshtypjen se ka dhe disa që e aplikojnë në realitet. Mos gatuani fare! Zërini derën nënës, vjehrrës apo miqve dhe lërini ata të përballen me temperaturat e larta…

Për ta mbyllur më duhet të them se për të pasionuarit pas kuzhinës, gatimi s’është thjesht një domosdoshmëri për të plotësuar një nevojë biologjike. Për këtë kategori njerëzish, në të cilët bëj pjesë dhe unë, gatimi veç të tjerash është ndjenjë, pasion e dashuri, dhe si të gjitha dashuritë, veç gëzimeve e momenteve të lumtura ndonjëherë të shkakton edhe vuajtje…

Për ditë të nxehta ne ju propozojmë tre receta të ftohta

Sallatë me rukola dhe finok Përbërësit : • Lëngu dh e lëkura e grirë e 1 lim • 3 lugë g je oni lle vaj ullir i • 2 ﬁnokë të qëruar, të la të prerë në rë mirë dh e feta të holl a • 150 gr ruk ola • 1 qepë e k uqe, e vogë l, e prerë n feta të holl ë a • Kripë Përgatitja : Përziejmë mirë vajin e ullirit me gun e limo lënnit dhe pa k kripë. Hedhim n ë një tas m aterialet e latës. I spë salrkasim me pak kripë salcën që p dhe ërgatitëm. I përziejm me kujdes ë dhe shërbe jmë sallatë menjëherë n .

TEMPERATURË E LARTË

Gazpacho Përbërësit : • 1 fetë buk e • 1 spec jesh il • 1 qepë e v ogël • 2 hudhra • ½ trangu ll i qëruar • 3 domate të mëdha të shtrydhura • 6 bajame pa lëkurë • Kripë • Piper • ¼ lugë ça ji kumel • 500 ml ujë shumë i ft ohtë • Majdano z • 100 ml va j ulliri Përgatitja : I kalojmë të g jitha mate I hedhim si ri për një shir alet në blender. it vaj ulliri virg jër dhe extra të shërbejmë.

Qofte pu

sit: Përbërë pule h i grirë is • 1 kg m të grira • 2 qepë uar a te të grir e thërrm • 2 doma lle bukë bajate ik g je ll balsam • 8 lugë lle uthu je g ë g • 3 lu i vaj ullir • 100 ml për skuqje iri • Vaj ull on g jelle rig ë g • 2 lu t • Kripë momen bluar në h • Piper i s zë rdha ve • 2 të ba

as dhe i në një t ja: ë një Përgatit thë materialet të arrijm uqe a ji is r g e d im , r etash dua Hedh ë qofte p ak vaj mirë me ë jm o jm m o r n pu n. Fo him p omog je ila. Nxe në zjarr të brumë h reth 200 gr sec të, ër me uqim në me pesh n dhe sk ë të shoqëruara a ig t jë n ë . jm n n e i o b ir r ull shë e lim këta dh qoftet. I h të fres mesëm, s e h t je të g një salla

QERSHOR 2013

Kur festohet italisht Nuk do të kishte vend më të mirë për të shijuar birrën më të famshme italiane “Peroni Nastro Azzuro”, sesa në rezidencën e Ambasadorit të Italisë në Tiranë, Massimo Gaiani. Në mbrëmjen e 16 majit u shkrinë në ngrohtësinë e një feste sipas stilit italian mikpritja dhe stili unik arkitekturor që ofron rezidenca e ambasadës italiane në Tiranë me elementet e veçantë të “Peroni Nastro Azzuro”.

Pak ditë para ditëlindjes së tij, ambasadori i Italisë në Republikën e Shqipërisë, Massimo Gaiani, hapi dyert e rezidencës për të mirëpritur “Peroni Nastro Azzuro”. Mikpritja e shtëpisë diplomatike dhe shija e birrës superiore italiane mblodhën së bashku qindra të ftuar në këtë organizim të përbashkët të ambasadorit të Italisë, Massimo Gaiani dhe kompanisë

Euronuovo, e cila ka ekskluzivitetin në importin dhe distribucionin e “Peroni Nastro Azzurro”. Ishte menduar që të ishte birra “Peroni Nastro Azzurro” dhe jo deti, shija që do të bashkonte në këtë aktivitet fqinjët e përjetshëm. Në vijim të një tradite tashmë të konsoliduar, në mbështetje të zhvillimit dhe promovimit të biznesit shqiptar

nëpërmjet markave “Made in Italy”, ambasadori italian Massimo Gaiani festoi në shtëpinë e tij, e cila u shndërrua tërësisht në një ambient argëtimi nën tingujt e muzikës, ndriçimit simbolik të “Peroni Nastro Azzurro” dhe sidomos kërcitjes së vazhdueshme të gotave e shisheve të birrës në duart e të ftuarve që e shijuan pijen superiore.

QERSHOR 2013 Të pranishëm në këtë aktivitet ishin emra të njohur të diplomacisë, politikës, medias, përfaqësues të bizneseve shqiptare dhe ndërkombëtare.

“Peroni Nastro Azzurro” është aperitivi më i dashur për një tavolinë tipike italiane dhe një nga markat më të suksesshme të birrës në botë. Konsiderohet si diamanti i portofolit “SAB Miller Group”, një ndër komapanitë e para në botë në prodhimin e birrës.

“Peroni Nastro Azzurro” është një markë e njohur ndërkombëtare, prezente në pesë kontinente. Tregjet kryesore të saj përfshijnë: Britaninë e Madhe, Australinë, SHBA-në, Francën, Spanjën, Japoninë, Hong Kongun dhe natyrisht shtëpinë e saj, Italinë. Kjo birrë pasqyron stilin e vërtetë italian në një shishe. E prodhuar dhe e ofruar në një mënyrë elegante, kjo trashëgimi italiane e pozicionon Peronin në tregun botëror si një ndër markat më sfiduese të birrës. Sot, “Peroni Nastro Azzurro” ofrohet vetëm nga Euronuovo në baret dhe restorantet më të mira të Tiranës, në vendpushimet më elegante të bregdetit Adriatik dhe Jon.

Vazhdoni të shijoni këtë eksperiencë unike në stilin e vërtetë italian!

NË FAQEN E PARË Grimi dhe flokët: Suela Çangu Ambienti: Resort Kame Teatër Veshjet: Alviero Martini, La Griffe Aksesorët: Villeroy & Boch

Mëngjese të ëmbla motrash 34

QERSHOR 2013

Lezetuar me shije qershish dhe rehatuar në verandën e bardhë të një vilete verore. Viola dhe Petrula Spiro, velinat bukuroshe të “Fiks Fare” na kanë rrëfyer në një mëngjes të kthjellët e të ngrohtë ca sekrete të vogla. Do vini t’i zbulojmë? nga Klaudeta Skënderasi Foto: Manila Harizi 35

NË FAQEN FAQEN EE PARË PARË NË

QERSHOR 2013

iola është 24 vjeç dhe Petrula më e vogla, 22. Kanë jetuar në kohën e çokollatave dhe çamçakëzave me bollëk (domosdo janë rritur të dyja në Greqi, aty ku nuk u kanë munguar kurrë). I përkasin atij brezi që luleshtrydhet dhe qershitë i kanë ngrënë edhe në janar, edhe në dhjetor dhe kur kanë dashur ato. Nuk e kanë jetuar 1 qershorin alla shqiptar, kur vajzat e vogla vishnin çorape të bardha mbi gju dhe varnin nëpër veshë qershi, shiheshin në pasqyrë dhe qeshnin. Qeshnin me gjithë shpirt për “vathët” e rubintë gjithë shkëlqim, që u zbukuronin fytyrat dhe ua bënin ditën më të bukur. Ja që asokohe dita mund të bëhej e bukur edhe nga ca kokrra qershi të varura nëpër vesh. Viola dhe Petrula nuk i kanë shijuar ditë të tilla. Ndoshta më mirë... ose ndoshta s’do ishte keq po t’ia kishin ndjerë qoftë edhe fare pak kënaqësinë asaj lojës fëminore me frutat e bukur. Por s’ka problem. Ende nuk është vonë. Mund ta bëjnë edhe tani që janë të rritura. Në ditë qershori kur qershitë janë pjekur, të heqin nga veshët bizhuteritë e çmuara dhe në vend të tyre të vendosin qershi të kuqe. Të qeshin dhe të luajnë me njëra-tjetrën. Ndodhi pikë për pikë kështu. Në setin fotografik për revistën “Shije” motrat velina, njëra bionde dhe tjetra brune, na kanë rrëfyer për formën e tyre fizike të përsosur, për regjimin ushqimor, për dietat e palestrën, duke ngrënë qershi, duke qeshur dhe duke jetuar 1 qershorin e munguar.

NË FAQEN FAQEN EE PARË PARË NË

I hanë të dyja me shumë dëshirë: edhe Viola, edhe Petrula. Ama njëra është thjesht e dashuruar me to: Viola. “Më pëlqejnë të gjitha frutat e kuqe: shegët, luleshtrydhet, manaferrat, por në veçanti jam e çmendur pas qershive, që jam gati të ha pa pushim dhe të mos them “mjaft”. Edhe nëse jam e uritur më mjafton të kem përpara një tas qershi dhe nuk dua asgjë tjetër. Janë të parat që blej dhe nëse jam duke bërë ndonjë pazar të shpejtë për në shtëpi”. Po Petrula? I pëlqen edhe ajo, por para dëshirës të së motrës që është me të vërtetë e çmendur pas qershive, tërhiqet dhe mjaftohet vetëm me “sigurisht që më pëlqejnë, por ku ia del dot Violës. Ne të gjithë në shtëpi e dimë se sa i pëlqen ajo, prandaj marrim nga dy kokrra dhe ia lëmë të gjitha asaj”. Në këtë pikë, Viola është me të vërtetë me fat.

Qershitë i ka të gjitha Viola 38

QERSHOR 2013

Qershia prapa shtëpisë Prapa oborrit të shtëpisë së tyre në Korçë ka pasur një qershi që çdo fillim qershori bënte ca kokrra të ëmbla mjaltë. Sapo kokrrat fillonin të merrnin atë ngjyrën e kuqërremtë, edhe pa u pjekur mirë akoma, aty e gjeje Violën çdo ditë, duke u kacavjerrur nëpër degë për të kapur kokrrat e kuqe. Nuk priste kurrë kohën e vjeljes. “Vetëm se pastaj qershia jonë u tha dhe nuk bënte më kokrra. Nuk e di se ç’ndodhi me të”. Ndodhi çfarë ndodhi, Viola nuk u mor gjatë. E gjeti shpejt e shpejt një zgjidhje tjetër. Në oborrin e komshiut, shumë pranë shtëpisë së tyre, një tjetër pemë qershie ia bënte me sy dhe Viola nuk u rezistonte dot kokrrave të kuqe. “Ata kishin ikur në Amerikë dhe nuk jetonin më aty. Dhe unë futesha fshehurazi te oborri i tyre për të ngrënë qershitë”. Pse pa qershi do ngelej Viola?

NË FAQEN E PARË

Ditë dimri në Korçë

e qershive. Madje është një gatim që e gjej në disa restorante dhe që më pëlqen shumë. E porosis përherë: djathë i pjekur në furrë, i veshur me fara susami dhe anash pjatës ka reçel qershie, për ta shoqëruar. Kombinimi i të gjithave krijon një shije shumë të mirë”, - rrëfen me detaje Viola.

Ç’lidhje kanë kokrrat e kuqe gjithë shkëlqim që piqen në ditët e nxehta të qershorit, me ato ditët e acarta me borë e akull të dimrave të ashpër të Korçës? Ja që kanë. Viola dhe Petrula i kujtojnë me shumë dashuri ato mëngjeset e ftohta në qytetin e tyre, ku bora binte gjithë dimrin dhe ato shijonin pranë zjarrit të ndezur bukën e lyer me reçel qershie dhe një gotë qumësht. “Na i bënte gjyshja që në verë, e mbyllte nëpër vazo dhe në dimër ishte shija më e mirë e mëngjeseve”,- tregon Petrula, ndërsa shtrydh këmishën e lagur në pishinë, në një ditë të nxehtë që s’ka pikën e lidhjes me ato paraditet e akullta korçare. Ama të dy vajzat kthehen me shumë dëshirë ndër kujtimet e fëmijërisë, me reçel qershie dhe bukë të thekur tek soba me dru. “Edhe kekun e shoqëronin me reçelin e qershisë. Gjyshja e bënte të të gjitha llojeve: me qershi të kuqe dhe të zeza. Sipër i hidhte gjethe barbaroze, që e këpuste në saksitë e oborrit dhe reçeli merrte një aromë shumë të mirë”. Që nga ajo kohë unë e pëlqej shumë reçelin

O korçare o hiç fare

Byreku që duhet mësuar Që të quhet një vajzë tamam me duar flori, Viola duhet të mësojë të tëhollë edhe petët për byrek. E vetmja gjë që nuk di ta gatuajë dhe për këtë i vjen një çikë inat. Në fakt e do pak mjeshtëri ai byreku për t’u gatuar. “Dikur, kur isha e vogël, bashkë me gjyshen gatuaja

Vlen për të dyja motrat kokë e këmbë korçare, por sidomos për Violën, që mund ta lësh ca orë në kuzhinë dhe pastaj të shijosh një drekë për të lëpirë gishtat, gatuar e gjitha nga duart e saj. Mund të duket e çuditshme ideja e një 24-vjeçareje që kalon kohë në kuzhinë. Për më tepër është vajzë ekranesh. Të tilla vajza i imagjinojmë duke qëndruar gjithë ditën në majë të takave, duke blerë rroba e lyer thonjtë, vështirë t’i përfytyrojmë duke gatuar e aq më pak duke servirur pjata të ndërlikuara si ato që gatuan Viola. E pra mos kujtoni se vajzat e sotme dinë të bëjnë maksimumi një tost me proshutë apo të tiganisin ca

byreçka. Gjyshja më linte pak nga brumi që kishte përgatitur për byrekun dhe unë mundohesha të bëja byreçka të vogla. Vetëm se nuk mësova dot asnjëherë të bëj byrek tamam”. Ose lakror siç i thonë në qytetin e saj, që shquhet për këtë lloj gatimi. Po Petrula? Më e vogla e familjes është vërtet me fat. Tre më të rriturit e familjes janë kujdesur për gjithçka dhe asaj nuk i ka ngelur shumë vend për të futur duar në punë shtëpie apo gatimi. Pastaj më të vegjëlve gjithmonë iu lejohet që të përkëdhelen nga pak, dhe Petrula e ka pranuar me shumë kënaqësi që të llastohet nga pak. Motra e madhe është kujdesur gjithmonë që të lodhet pak më shumë në vend të saj.

patate. Viola është tamam vajzë nikoqire. “Gatuaj gjithçka”,- fillon të tregojë motra bionde. “Vetëm se na i bën si gjellë spitali, pa kripë fare”,- ankohet Petrula duke mbledhur buzët. Por Viola vazhdon në të sajën duke na rrëfyer me detaje specialitetet e saj: “Gatuaj lazanja, eskallop me kërpudha të freskëta jo nga ato në vazo, kek me karota... ëë, Tuli, si e bëj kekun? Se kjo vetëm ha. Si s’më ka bërë një herë një vezë në jetën e saj. Unë gatuaj kjo shijon. Se Petrula këtë ka specialitet dhe e bën vërtet shumë mirë. Madje edhe kur ka ditën për të larë enët, ia bën babit sytë e ëmbla dhe ai i thotë: lëri, se i lan babi enët sot”, - ngacmon Viola motrën e vogël, e cila ia kthen: “Do mësoj shumë shpejt të gatuaj. Madje është qëllimi im i vetëm këto kohë, se ngelën duke më sharë”. Por nuk kalojnë as pesë sekonda dhe Petrula hidhet: uaaa po kafen turke e harrove? E qaj me lot e qaj”. Dhe në këtë pikë edhe Viola është dakord dhe nuk i heq e nuk u shton asnjë presje atyre që thotë e motra. “Kur jemi pushim ose pasditeve kur jemi në shtëpi, vjen edhe ndonjë shoqe e mamit dhe Petrula na bën kafenë. Na i sjell me tabaka si nuse nikoqire dhe e bën kaq të mirë, po kaq të mirë sa na është kthyer në rit tani një kafe nga dora e Tulit”.

Kur jemi pushim ose pasditeve kur jemi në shtëpi, vjen edhe ndonjë shoqe e mamit dhe Petrula na bën kafenë

QERSHOR 2013

NË FAQEN E PARË

Pak Greqi dhe shumë Shqipëri

Viola ka qenë vetëm 2 vjeç kur familja e tyre u largua nga Korça për të filluar një jetë të re në Greqi, kurse Petrula nuk ishte më shumë se pesë muaj. Megjithëse ktheheshin shumë shpesh për pushime apo për festa në qytetin e tyre, në Greqi jetuan plot 11 vjet. I pashmangshëm ndikimi i mënyrës së jetesës. Ama as te njëra e as te tjetra nuk gjen asnjë gjurmë sado të vogël të gjuhës greke, as theksi aq lehtësisht i dallueshëm e as ndonjë fjalë. “Ndoshta sepse kur u kthyem ishim përsëri të vogla

dhe na karakterizon më shumë ngjyrimi i dialektit korçar. Megjithatë, tani u bënë katër vjet që jetojmë në Tiranë dhe s’na i vë më njeri në dukje, është zbehur disi në krahasim me vitin e parë”,- tregojnë Viola dhe Petrula. Në fakt mjaftojnë vetëm pak fjali për të rënë menjëherë në gjurmë të dialektit të tyre. Por që në dozat e duhura, ato fjalët korçare aty këtu i bëjnë thjesht më të lezetshme motrat bukuroshe. Kurse në tryezë ca pjata greke dhe mënyra e gatimit janë të pashmangshme. Sallata në mes të tryezës është gjithmonë greke. Pastiçoja dhe musakaja gatuhen përherë sipas traditës greke, me mish të grirë dhe beshamel. “Një traditë që na pëlqente ta ndiqnim si në Shqipësi si në Greqi ka qenë e diela në oborr. Babi vendoste skarën dhe na piqte mishin në prush”,- u kthehet Petrula të dielave të dikurshme.

QERSHOR 2013

NË FAQEN E PARË

Në formë të përkryer Nuk janë thjesht të bukura, me tipare që i bëjnë të duken si dy pika uji (sikur të mos ishin ngjyrat e ndryshme të flokëve do dukeshin si binjake), po kanë dhe ca linja që të zilepsin. Lëkurë e lëmuar, forma të përsosura dhe asnjë grimë celulit. Me siguri po prisni recetën. Në fakt nuk është se ka ndonjë gramaturë vullneti për sport apo thjesht bekim trashëgimie që u ka rënë për pjesë. Janë të gjitha nga pak. Siç edhe motrat tregojnë: “Hamë gjithçka, kryesisht ushqime të gatuara në shtëpi. Mami na ka mësuar pa shumë yndyrë. Përgatit gatime të lehta por shumë të shijshme. Tregohemi të rregullta me vaktet dhe nuk kapërcejmë sidomos mëngjesin, që e hamë përherë në shtëpi. Nëse e anashkalojmë e dimë që do na hahet më shumë në drekë. Kohët e fundit jemi fiksuar me kos, drithëra, tërshërë, bajame ose arra dhe mjaltë, që e përgatisim vetë. Hamë banane ose i shtrydhim njëra-tjetrës portokall”. Pastaj vjen dreka, që gjithashtu është përgatitur nga duart e mamit, e cila nuk harron kurrë të vendosë në tavolinë sallatën e freskët. Nëse ndodh që ajo të mos jetë në shtëpi, të dyja motrat bëhen pak përtace dhe e lënë sallatën pa përgatitur. Gjë që kompensohet në darkë. Një sallatë të lehtë ose në disa raste darka eliminohet fare. Ama besojeni ose jo, një gjë është e sigurt: as Viola, as Petrula nuk kanë mbajtur asnjëherë dietë në jetën e tyre. Linjat e skalitura janë thjeshtë meritë e mamit, që ka qenë notare dhe e babit kampion atletike. Një përzierje e të dyve janë edhe tiparet e të dyjave, që nuk dinë të thonë nëse i ngjajnë njërit apo tjetrit. Siç motrat na shpjegojnë: mami dhe babi çuditërisht ngjajnë shumë me njëri-tjetrin. Duken si motër e vëlla dhe ne të dyja ngjajmë si nga mami ashtu edhe nga babi. Prej tyre e kanë marrë edhe zellin për sporte, Viola me basketboll e tenis dhe Petrula me volejboll, edhe dëshirën për të harxhuar energjitë në palestër: “Në palestër po, jemi të rregullta, 3-4 herë në javë”. Ja pra sekretet e formës së tyre të përkryer.

(S’)jemi gjithmonë bashkë

Kanë dy vjet diferencë nga njëra tjetra, por nëse nuk e di vështirë të dallosh se cila është më e madhja. Nga gjithë ajo kohë që kemi që i shohim bashkë, që kur u shfaqën për herë të parë në “Fiks Fare” tre vjet më parë, duket sikur janë një. Vështirë t’i mendosh të ndara njërën nga tjetra. Bashkë në një shtëpi, bashkë në prova, të dyja bashkë gjatë emisionit, të dyja i nxjerrin edhe nëpër revista e gazeta. Shkojnë vërtet aq mirë me njëratjetrën? Përgjigjen na i japin të dyja nga pak. Duke plotësuar fjalinë herë njëra e herë tjetra: Po, rrimë bashkë se jemi motra, kolege e shoqe njëkohësisht. Shumë pak herë ndahemi, kur jemi me pushime ose kur takojmë të dashurit (në fakt dhe ata ndodh që t’i takojmë e të dalim të gjithë bashkë). Jemi karaktere të ndryshme dhe sforcohemi që të biem dakord gjithmonë e detyrimisht edhe grindemi. Sepse lindin mosmarrëveshje që nga dollapi i përbashkët, aktivitetet ose planet e përbashkëta e njëkohësisht

dhe dëshirat e mendimet e ndryshme. Por duhemi pafund dhe na merr malli kur s’jemi bashkë”. Bashkë i kemi fotografuar edhe ne. Sepse pa njëratjetrën nuk do dukej kurrë kaq bukur.

Të dëmshme dhe të padëmshme Gjalpi nuk ka bërë pjesë kurrë në regjimin e tyre ushqimor. Petrula nuk i do fare picën dhe patatet e skuqura, pëlqen salmonin. Nëse e shoqëron dhe me një gotë verë, aq më mirë, kurse Viola i ka të preferuara picën dhe patatet e skuqura, ama nuk e do fare spinaqin. Çokollatën e preferojnë gjithmonë të zezë. Mishin e kuq thuajse nuk e konsumojnë fare dhe ndonjëherë e zëvendësojnë me pulë.

NË FAQEN E PARË

Kohë pushimesh dhe planesh të reja Janë gati në mbyllje të sezonit televiziv. Kanë qenë plot tre të tillë. Dy motrat velina që kanë qëndruar më gjatë. Ndoshta ka ardhur koha të largohen? As ato nuk e dinë ta thonë me saktësi nëse do vazhdojnë të kërcejnë sërish në studion e emisionit të darkës në “Top Channel”. Nëse do

angazhohen në programe të reja apo do largohen njëherë e përgjithmonë nga ekrani. Për këtë mundësinë e fundit janë gati të thonë njëzëri “larg qoftë”: do gënjenim nëse thoshim s’na pëlqen dhe s’duam të vazhdojmë më gjatë. Puna në televizion është ndër më të bukurat por dhe më të vështi-

rat për pasigurinë që të jep, pasi çdo moment e gabim i vogël të konsumon imazhin, plus që le ta pranojmë që është bërë një nga synimet e pjesës më të madhe të të rinjve sot. Gjithsesi çdo gjë do t’i lihet sezonit të ri televiz, pasi tani është fundi e mezi po presim pushimet”. Le t’i lëmë t’i shijojnë!

QERSHOR 2013

SPECIALE: KOHA E QERSHIVE

Shërohu me

Të shijshmet, të ëmblat, të famshmet qershi janë plot me vlera shëndetësore dhe antioksidantë unikë. Qershitë janë një nga frutat më pak kalorike, megjithatë janë shumë të pasura me vitamina dhe minerale. Rekomandohen për një sërë sëmundjesh si nga shkenca, ashtu edhe nga mjekësia popullore. Por çfarë shëron qershia dhe cilat janë vlerat e saj shëndetësore? Zbulojeni

Ndihmojnë për një gjumë të rehatshëm. Për shkak të hormonit melatonin, mendohet se njerëzit që konsumojnë qershi bëjnë një gjumë më të thellë e relaksues.

Ndihmojnë kujtesën dhe paranadalojnë humbjen e saj.

Studime të ndryshme shkencore tregojnë se antioksidantët që gjenden tek qershitë ndihmojnë trupin e njeriut për të luftuar kancerin dhe sëmundjet neurologjike.

Qershitë rekomandohen edhe për një lëkurë të butë.

Melatonina vepron gjithashtu si një agjent kundër plakjes. Pra, shumë qershi, pak rrudha…

QERSHOR 2013

Qershitë janë burim i vitaminës A, C. Lëkurën mund ta vloni e ta përdorni në rastet e temperaturës së lartë.

Rrisin sasinë e ujit në trup.

Janë burim shumë i mirë i mineraleve të tilla si: kalium, hekur, zink, bakër dhe mangan. Kaliumi është një mineral shumë i rëndësishëm dhe i shëndetshëm për zemrën dhe presionin e gjakut.

Lehtësojnë dhimbjen e vazhdueshme të kokës.

Bishtat e qershisë kanë shumë vlera shëndetësore: janë diuretike, luftojnë bakteret, ulin temperaturën. Nëse i vloni bishtat e qershisë në ujë dhe e pini këtë në formë çaji, atëherë do t’i falni organizmit tuaj një sërë përfitimesh.

Njihen për flavonoidet e dobishme për rritjen dhe rregullimin e nivelit të PH në trup.

Lehtësojnë dhimbjet për ata që vuajnë nga artriti.

Përmbajnë melatoninë, që bën të mundur parandalimin e disa sëmundjeve.

Ulin kolesterolin në trup.

Sisley

Minutat e ëmbla Zhdramatizoje kohën me orën e zbukuruar me qershi.

Betsey Johnson

Dhe me buzët moj si qershi...

Me nuancën tipike të buzëkuqëve krijuar nga Sisley, mund të kemi të gjitha fatin të kemi buzë të tilla.

Keku i duarve të tua

Një mënyrë më shumë për të zbukuruar tavolinën. Një ide: keku i vogël me qershi.

E kuqe? Red Valentino

Carolina Bucci

Qershitë e Viviene-s

Moschino

Duken gati lodër, por në fakt janë krijuar seriozisht nga Viviene Westwood.

Kapriço emrash të mëdhenj Shijoje verën me balerinat Red Valentino.

Viviene Westwood

Duar çupëline

Gishtat mund të duken bukur edhe me unaza fëminore, me qershi.

Heidi Daus

Zbukuro qafën

Një varëse me perla dhe gurë dhe një tjetër me dy qershi të shndritshme. Një për t’i dhënë klas veshjes së mbrëmjes dhe një tjetër për të zbukuruar fustanet e paraditeve të ngrohta.

Louis Vuitton

QERSHOR 2013

Moschino

Tina Bernard

Loja më sensuale me frutin më të bukur. Nuk shijohet vetëm në tryezë. Janë joshur edhe stilistët për të krijuar dizenjo të sheqerosura, aksesorë gati fëminorë, parfume dehës, çanta verore dhe buzëkuqë seksi. Pastaj janë edhe pjatat më tunduese, që kur gatuhen me qershi nuk janë thjesht të ëmbla. Kanë sidomos shijen më të mirë për syrin. Sepse qershia ngelet fruti i bukur

Qershitë klasike të Louis Vuitton

Ngjyra kafe e markës mitike është ndërthurur me ca qershi të kuqe, që e kanë kthyer këtë çantë në dëshirën më të ethshme të femrave. Po t’u shtosh edhe vathët , duket se ﬁrmat e mëdha vështirë se i rezistojnë frutit të bukur.

Jo. Qershi Juicy Couture

Një xhingël elegante Nuk mund të mungonte fruti fëminor në xhinglat e “Juicy Couture”.

Aromë qershie në ajër

Kështu duhet parfumi i prodhuar nga shtëpia e modës “Escada”.

Escada 51

SPECIALE: KOHA E QERSHIVE

Qershia mbi tortën... e dasmës Je duke planiﬁkuar dasmën? Kërkon diçka të jashtëzakonshme, që t’u ngelë në mendje gjithë mikeshave të tua? Ja ku e ke një propozim të veçantë. Vendos qershinë mbi tortë. Sepse vetëm një herë martohesh

QERSHOR 2013

Duhen dërguar ftesat tek një listë e madhe familjarësh, miqsh. Duhet porositur fustani i nusërisë. Pastaj duhet caktuar vendi: një ceremoni në natyrë do të ishte idealja. Po taksiratet që vijnë pas kësaj? Me çfarë do të gostiten ﬁllimisht të ftuarit? Ç’formë e shije do të kenë mikpritësit e parë: gotat me shampanjë apo kekët e vegjël? Ç’ngjyrë do të kenë këpucët e nuses? Po muzika: DJ apo orkestër? Këto janë vetëm pak nga pyetjet që të qarkullojnë rrufeshëm në kokë gjatë ditëve në të cilat planiﬁkohet dasma. Ato që i kanë mbyllur hesapet na kuptojnë shumë mirë. Ndërsa ti, që ende nuk i ke thënë “Po” dashurisë tënde, ja ku e ke rastin. Të sugjerojmë një listë me gjëra që mund t’i kombinosh në mënyrë perfekte. Duhet diçka verore… Sigurisht. E kush më mirë se qershitë mund t’ju ndihmojnë për këtë? Do të jetë dasma më e veçantë…

Fustani i nuses

Këpucët

Nëse je pakëz më konservatore dhe preferon fustanin e bardhë atëherë ofrojmë një zgjidhje tjetër: për të mos ju larguar përbërësit të veçantë, zgjidh në ngjyrën e qershisë këpucët. Do akoma: buzët. Flakëroji me qershi dhe do të dukesh rrëzëllitëse! Në fund fare mund të marrësh edhe portofolin në ngjyrën e qershisë.

Tradicionalisht fustani i nuses ka qenë në ngjyrë të bardhë, në simbol të virgjërisë, pastërtisë e dashurisë. Sot, panorama ka ndryshuar. Dashuria ka ngelur e njëjtë, ngjyrat jo. Ngjyra e fustanit që gjithnjë e më tepër po varion ka shumë rëndësi pasi tregon stilin dhe karakterin e nuses. Për ceremoninë tënde të veçantë ne të rekomandojmë një fustan në ngjyrën e qershisë. Ky është vetëm fillimi. Edhe Valbona Çoba e ka provuar nuancën e kuqerremtë.

Edhe dhëndri Po, edhe dhëndri. Në vend të shamisë tradicionale mund të vendosë qershi. Nëse ia sugjeron dhe ai pranon duhet të kesh parasysh vetëm diçka: do të jetë dhëndri më i çuditshëm në sytë e të gjithëve. Prandaj do të mbaheni mend gjatë si çifti i qershive. Apo sa të ëmbla janë!

SPECIALE: KOHA E QERSHIVE

Ftesat

Shërbimi

“Kemi vendosur të kurorëzojmë martesën. Jeni të ftuar në ceremoninë tonë, që zhvillohet më datë…”; “Faleminderit që qëndrove me mua në këtë ditë speciale, ashtu siç ke e bërë për shumë kohë…” Pasazhi i parë është shkëputur nga ftesat që dërgohen fillimisht, teksa jepet lajmi dhe informacionet e detajuara për ceremoninë. Fjalia e dytë është shkëputur nga letrat e falënderimeve që dërgohen pas ceremonisë (disa i

Ditën e ceremonisë mund të ofrosh gjithçka me qershi: shampanjë, kekë të vegjël… e deri tek torta e çiftit që mund të jetë me qershi. Nëse ke një ide tjetër (mjafton të jetë me qershi),

që nuk e ndeshe këtu sigurisht që mund t’i japësh udhë. Mos harro: është dasma jote. Sa më shumë qershi anë e mbanë dhe ceremonia do të jetë një reçel i vërtetë!

përdorin shumë) në shenjë falënderimi. Në të dyja rastet mund të përdorni qershitë. Ashtu si në foto. Pra, do të jetë një dasëm që nis me qershi, për të përfunduar po me qershi.

Një aksesor sa për shenjë

Buqeta

Nëse nuk bën pjesë në nuset tradicionale, atëherë mon ngurro të luash pak me një varëse në formë filxhani, stampuar me qershi. Kush tha që në raste të tilla duhen vetëm perla?

Lule shumëngjyrëshe. Por edhe qershi mes tyre.

Fatlumja që do t’i presë lulet do të gëzohet dyherësh: njëherë për lulet e njëherë për qershitë

QERSHOR 2013

Kjo do të jetë një dasmë e veçantë. E mirëmenduar e me detaje të mrekullueshme. Me fotot e dasmës tënde do të mbushësh shumë albume fotografish. Që do t’u kthehesh shumë shpesh. Ah! Edhe diçka. Mund të duket e tepërt por ja që ka edhe diçka të fundit që duhet të ta themi: zgjidhe edhe albumin me qershi! Si ky që sheh në foto.

Të ëmblat qershi Mund të hahen të freskëta e të sapolara ose mund të gatuhen. Kush tha që me qershi mund të bëhen vetëm gliko dhe marmelata? Shefi i kuzhinës Gentian Ziu na tregon se me frutat e kuqe mund të gatuhen edhe receta të sofistikuara si gjoksi i rosës apo vera e kuqe. Të gjitha për t’u shijuar

QERSHOR 2013

Gjoks rose me verë Madeira dhe qershi

Tiramisu me qershi

Përbërësit

• Gjoks rose • Kripë • Piper • Qepë të prera në feta të holla • Kërpudha të prera në feta të holla • Verë Madeira ose verë tjetër e ëmbël • Lëng pule • Qershi pa bërthamë • Vaj ulliri • Gjalpë

• 100 gr biskota savojardi • 200 pana e lëngshme • 40 gr sheqer pluhur • 150 gr qershi • Pak kanellë pluhur • Pika çokollate për dekorim • 30 ml pije me qershi.

Përgatitja

Çajmë lëkurën e gjoksit të rosës në formë rombesh me një thikë të mprehtë dhe pastaj e skuqim atë në një tigan të nxehtë (pa vaj) nga ana e lëkurës derisa ajo të bëhet krokante. E skuqim per 30 sekonda nga ana tjetër, e kthejmë nga ana e lëkurës përsëri dhe e pjekim në furrë për 8-10 minuta në 180 gradë. Në një tigan tjetër skuqim në vaj ulliri qepët dhe kërpudhat. I shuajmë me verë Madeira. E lëmë sa të avullojë pak. Shtojmë lëng pule, kripë, dhe piper. E lëmë prapë të avullojë. E kullojmë dhe mbajmë lëngun. Heqim gjoksin e rosës nga furra dhe e lëmë të rrijë pak në një pjatë. Në tiganin e gjoksit skuqim qershitë për rreth 30 sekonda. Shtojmë lëngun që kulluam dhe e lëmë edhe pak të avullojë. Shtojmë gjalpë dhe e përziejmë. Rregullojmë shijen për kripë, po të jetë nevoja. Presim gjoksin e rosës në feta të trasha dhe e shërbejmë me salcën që përgatitëm.

Rrahim panën derisa të bëhet e qëndrueshme dhe të dyfishojë vëllimin. Shtojmë sheqerin pluhur dhe vazhdojmë ta punojmë me mikser për disa minuta. Ndërkohë hollojmë pijen me qershi me ujë dhe fillojmë lagim biskotat dhe i vëmë në tavë apo gota. Mbi biskotat e lagura vëmë një shtresë pana dhe e pluhrosim me kanellë. Vëmë copa qershish e sipër tyre shtojmë një shtresë tjetër me biskota të lagura me pije të holluar, pana, copa qershish e pluhur kanelle. Sipas dëshirës sipër mund të shtojmë pika çokollate të bardhë ose të zezë për zbukurim. Pasi e mbajmë ëmbëlsirën të paktën 2 orë në frigorifer, është gati për t’u shijuar.

Gliko qershie

Qershi me verë të kuqe dhe vanilje

Përbërësit

• 1300 gr qershi të mëdha dhe të forta • 1 kg sheqer • Lëngu i 1 limoni • 1 majë lugë çaji pluhur vaniljeje

• 420 ml verë e kuqe • 1 shkop vanilje i ndarë përgjysmë ose një e kapur e gishtave pluhur vaniljeje • 100 gr sheqer • 500 gr qershi

Përgatitja U heqim bërthamat qershive, i shtrojmë në një tepsi dhe i mbulojmë me ujë të nxehtë. I lëmë të rrinë për rreth 2 minuta. I kullojmë, i shtrojmë përsëri në tepsi dhe i mbulojmë me ujë shumë të ftohtë. I lëmë të rrinë derisa të ftohen plotësisht dhe i kullojmë. Shkrijmë sheqerin në një tenxhere, në zjarr të fortë me 2/3 gotë ujë. E lëmë në zjarr deri kur të fillojë të marrë ngjyrë të lehtë bezhë sheqeri. Ulim zjarrin, shtojmë qershitë dhe e përziejmë me kujdes. I gatuajmë në zjarr të ulët dhe me ndihmën e një luge me vrima ose site të vogël heqim shkumën që krijohet. Pasi lëngu të arrijë trashësinë e një shurupi, shtojmë lëngun e limonit dhe e lëmë në zjarr për rreth 5 minuta akoma. Heqim tenxheren nga zjarri dhe shtojmë vaniljen.

Përgatitja U heqim bërthamat qershive. I japim valë në një tenxhere të përshtatshme verës bashkë me vaniljen dhe sheqerin. Pasi vera të ketë marrë valë dhe të jetë shkrirë në të sheqeri, hedhim qershitë. I gatuajmë në zjarr të ulët për rreth 6 minuta. Heqim qershitë nga tenxherja me kujdes, me ndihmën e një luge kuzhine me vrima. Ngremë zjarrin dhe e lemë të vlojë për rreth 10 minuta ose derisa të marrë pamjen e një shurupi të lehtë. Ndajmë qershitë në gota dhe u hedhim sipër shurupin e verës. Mund t’i shërbejmë të ftohta ose të ngrohta.

QERSHOR 2013

MADE IN ALBANIA

SHIJE LABËRIE

Kemi marrë rrugën këtë muaj për në Vlorë dhe kemi qëmtuar pak e nga pak zonën e Labërisë. Se ajo zonë tani e ka lezetin, kur vera sa ka hyrë dhe kur turistët janë në prag. Kur peshku ka shijen më të mirë dhe kur mund të shijosh ato gatimet që vetëm banorët e atyre viseve mund t’i bëjnë Nga Dhurata Thanasi Daneri

ë një mëngjes të freskët maji, nën kolonën zanore të Roxette, ndërsa kemi marrë rrugën e Vlorës për të realizuar një reportazh për revistën “Shije”, sjell ndërmend fëmijërinë time dhe gjithherët që kam bërë këtë rrugë për të shkuar në Vlorë. Autobusët, trenat, xhipat e vjetra të gjeologeve, që hera herës im atë i merrte kur shkonte me shërbim në Vlorë për të shkuar tek gjyshja, ankthin dhe emocionet. Sa gjera kanë ndryshuar! Dikur për të mbërritur në Vlorë kalohej nga një rrugë tjetër, tashmë për 20 minuta je në Durrës dhe nuk arrin të kuptosh ku fillon e ku mbaron qyteti. Çdo gjë e lehtë, e arritshme, e shpejtë. Dikur dëshira për t’u nisur, rruga gjithë ndalesa e gjarpërime, qytet pas qyteti e bënin përgatitjen më të këndshme sesa mbërritjen. U bënë vite që nuk shoh më Lushnjën, Rrogozhinën, Kavajën. Tashmë në më të mirën e rasteve u sheh për së largu fasadat e largëta

të ndonjë ndërtese të lartë ose ndonjë targë të mbetur makine dhe i thërret mendjes që je pranë këtij a atij qyteti. Unë e kam të vështirë të flas për Vlorën, ashtu siç e kam të vështirë të flas për veten. Jam përjashtim i klishesë «e ka gjoksin me brimë», (siç shprehen lebërit). E aq dëshirë kam të flas për këtë qytet, këtë krahinë! Të njohësh një lab është e lehtë në pamje dhe e vështirë në shpirt. Mjafton të shohësh se si sillet. Për meshkujt e kam fjalën. Këmbët paksa të hapura, që u jep siguri në qëndrim, vështrimin nga lart poshtë, vetullat paksa të ngrysura dhe sytë që vështrojnë larg, thellë, humbur, ndoshta si për të kërkuar kaltërsinë e atij “çikë deti” edhe aty ku nuk gjendet. Është vështirë të ndeshesh me një lab pa rrudha të brazdta në ballë, shenjë e ashpërsisë së jashtme. Nuk kam arritur kurrë ta kuptoj pse gjithë kjo

fortesë, kjo mbështjellë e ashpër mbulon shpirtin e tyre të ëmbël si portokajtë e tokës se tyre dhe të kulluar si deti që kanë kundruall. Nuk e di, ndoshta dhe ata vetë nuk e dinë... Me këto mendime në kokë rizgjohem dhe kuptoj që kemi mbërritur në Vlorë. I afrohemi të vetmes rrugë që hyn në Nartë. Eshtë akoma herët. Kemi ardhur pa ftuar e pa porositur, vetëm me ca emra e numra celulari në xhep. I afrohemi të parit restorant, atij të Marios, me emër gjoja. Çdo gjë e qetë, pronarët e saj nuk janë aty. Pa e zgjatur shumë, i hipim makinës dhe i afrohemi një tjetri, me një oborr të madh dhe bahçe me lule. Aty na pret një mesoburrë, i rreshkur paksa në fytyrë por buzagaz. I afrohemi dhe e pyesim: Ju jeni Thanas Papa? Burri, paksa mosbesues në vështrim, por akoma i qeshur, përgjigjet: Unë jam,

QERSHOR 2013

ju kush jeni? Pasi prezantohemi, na fton brenda dhe na ofron një kafe turke, nga ato për merak, të bërë nga bashkëshortja e tij, Qiriakulla. Ne nuk rreshtim së pyeturi. Thanasi ndihet i lumturuar: “Nartën e ka mbajtur ajo çikë kënetë, ja me ngjala, troftë, lavrak (ndr. levrek), cipura, kripë, ullishte, vaji ulliri, raki e verë. Ke dëgjuar për verën Vlosh? Apo je e vogël ti, nuk mban mend? Me nam i kemi pasur. Hanim trahana në mëngjes, me dy gota verë dhe shkonim në punë zbathur në mes të akullit. Nuk kish narqot të mbathte këpucë, zbathur dilnim! Kush mbathte këpucë quhej shëndetlig. Eee, mos qesh, po kështu ka qenë!” Bashkë me Qirjakullën ose Kulla, siç do zonja që ta quaj, ulemi dhe flasim për traditën në gatim. E pyes çfarë gatuajnë narqotët për dasma dhe festa. Kulla, e papërtuar, me përparësen lidhur më thotë: “Aj

moj çupë, çfarë nuk gatuajmë ne: pecipe, tavë qefulli, tavë me ngjala, manestra,baxanak me hudhra, ngjalë suvle’, sardele në kripë, reçel ftoi me nindersha, pekmezit, bukëfiqe, bakllava... ja këto, këto janë gjellët që ne hamë o xhan, në dasma e festa, sidomos për Pashkë. Po për pashkë të kishit ardhur, bëmë tre ditë festë. Para ca ditësh kishim dhe Blerinën, çupë e mirë shumë (Blerina

Bombaj)”. Tek i dëgjoj burrë e grua të ekzaltuar për të na thënë e dhënë gjithçka mbi vendin e tyre, mundohem të shkoj pas në kohë e si ne filmat e Tornatores ndërtoj setin tim ideal: Dasmën narqote me dasmorët e dhëndrit, udhëhequr nga Frambo (personi që udhëheq), me një shkop në dorë, ku janë varur dy shami, një për dhëndrin e një për nusen, si dhe tre fruta simbol: një mollë, një dard-

MADE IN ALBANIA hë dhe një shegë. Dhëndri serioz e me kokën ulur mbërrin për të marrë nusen, të cilën e ka pare veçse pak herë, që pas asaj dite tek Kavaloni, pusi i fshatit ku mblidheshin për të mbushur ujë çupat. Aty shiheshin, pëlqeheshin e zgjidheshin për nuse, për të pritur përgjigjen e të atit e më pas pritur ditën e dasmës. Dasma narqote është një histori më vete dhe sa më shumë Kulla vazhdon e më tregon për gjellët dhe tertipet që përdornin në to, aq më shumë humbas nocionin e kohës. Ndërsa bisedës i shtohen edhe të vëllezërit e Thanasit, të cilët ishin dhe furnizuesit me mish të Nartës,

ne fotografojmë “tertipet” e vjetra të familjes Papa, si tabaka me qëndisje të vjehrrës së Kullës, tasa porcelani anglez, kana vere, pjatanca frutash dhe pastaj shijojmë bukurinë e kopshtit me lule e fruta të Qirjakullës. Në të sheh çdo gjë: fiq rrush, kumbulla, aloe vera, nindersha, pemë ulliri e limoni. Në bisedë e sipër Thanasi na thotë: Jakov Xoxa, kur vinte në Nartë: Po u prish Vlora e rregullon Narta, po u prish Narta Vlora nuk i bën dot gjë! Me këto fjalë dhe me një tufë rrënjë bimësh, ofruar nga bahçja e gjelbër e Kullës, largohemi për t’u afruar në Vlorë.

Vlora, Vlora, bëja fora! Nuk e kemi aq kollaj të parkojmë në Vlorë. Bulevardi përpara Sheshit të Flamurit është kthyer për këmbësorët që nga 100-vjetori i Pavarësisë (edhe pse jo i përfunduar). Me gjithë stafin e revistës fillojmë e bisedojmë dhe unë u tregoj që biblioteka e rinovuar e Vlorës ishte shtëpia e Mitat Bej Vlorës dhe aty ku sot shtrihet monumenti i pavarësisë shtriheshin sarajet e tij, aty është ngritur dhe flamuri. Pastaj na del përpara ndërtesa e madhe (tip hoteli) që akoma i papërfunduar ndodhet përballë. Kujtoj që aty më parë kanë qenë pronat e Sharajve dhe diku më pas, pikërisht në fillim të Murradijes, e ka pasur imgjysh Faik Licaj shtëpinë. Në rrugë e sipër u tregoj Muzeun e Pavarësisë, Kullën e Sahatit, me merkaton e Vlorës dhe një pjesë të Murradijes. I afrohemi të parit restorant të traditës labe, “Mesaplikut”.

QERSHOR 2013

Sa më i fortë zjarri aq më larg helli e sa më shumë kongjij ( prush) aq më shumë ulet helli Aty takojmë Kostën, manaxherin e saj, i cili na pret krahëhapur e menjëherë na thotë: do të shkojmë te restoranti tjetër, këtu sot kemi një prenotim dhe s’mund të shihni gjë! Menjëherë i drejtojmë rrotat drejt restorant “Fatmiri”, në hyrje të Vlorës dhe që në pamje të parë nuk të jep përshtypjen e një restoranti,

pasi fasadën kryesore e ka të ndarë në dy pjesë, nga ana e majtë ndodhet zona e mishit të pjekur dhe nga ana e djathtë byrektorja. I kërkojmë Kostës të na tregojë se cilat pjata gatuhen. Ai na sjell menunë dhe aty shohim gjithë gatimet labe, duke filluar nga qengji ose keci mishi në hell, arapashi me zorrë qengji, kukureci i pjekur, kordhëzat, të brendshmet e pjekura, kollofacet, byrekët me lakra, revania, etj. E pyes Kostën se përse nuk e gatuajnë yshmerin, një nga byrekët më të mirë që bëjnë vlonjatët, gatuar me lëngun e mishit, gjalpë dhe petët me vezë. Më thotë që do shumë punë dhe që klientela këtu është e drejtuar rreth mishit të pjekur, pasi e dinë që ata janë një garanci. Më vjen keq që kur ishte gjallë ime gjyshe nuk gjeja kurrë kohë ta pyesja se si bëhej yshmeri, tashmë që kam kohë dhe dëshirë me bollëk, nuk kam më gjyshen të ma thotë si ta gatuaj. Eh, ndodh përherë

kështu! Njihemi me Kapon, pjekësin e kecave dhe qengjave, një zotëri i pafjalë e punëshumë, tek përgatit për hell me mjeshtëri qengjin, duke e lidhur brenda dhe jashtë me tel që të mos deformohet gjatë pjekjes. Ai na tregon se si piqet qengji, sa larg mbahet helli nga zjarri. “Sa më i fortë zjarri aq më larg helli e sa më shumë kongjij (prush) aq më shumë ulet helli”. E pyes për mishin në bidon, një traditë e lashtë e Labërisë, e cila më vjen ndërmend që kur isha e vogël dhe kur barinjtë e Dukatit piqnin qengjat në Llogora, ku veroja me gjyshërit nga ana e tim eti. “Ah, mishi në bidon është njësh, më thotë, por do vend dhe tertipe të realizohet. Duhen hapur gropa mbushur me prush, do futur bidoni e në bidon të futet qengji e në qengj të futet kripa e detit me gjalpë, që ka dalë nga dhalla e rrahur”. Oh nëne, o nëne, më duket një lloj matrioshke kulinare shqiptare, e paparë dhe e padëgjuar

MADE IN ALBANIA ndonjëherë! Është një mënyrë shumë autentike shqiptare e gatimit, që rrallë e gjen në kulturën kulinare ballkanase, të ndikuar apo kontaminuar nga gatimet turke. Pasi mbarojmë me mishin dhe arapashin, shkojmë të shohim gatimin e revanisë, të cilën Vlora e gatuan gjithandej nëpër krahinat e saj dhe disa prej tyre e quajnë dhe reshedi. Mira e gatuan shpejt dhe gjithë pasion dhe me dëshirë na jep dhe recetat për ndjekësit e revitës “Shije”. “Mos harroni të na dërgoni revistën”,më thotë. E përqafoj dhe largohem. Pasi shijojmë ato çka kanë gatuar, përshendetemi dhe marrim rrugën drejt tunelit dhe Ujit të Ftohtë. Gjiri i Vlorës është një ndër panoramat më marramendëse që kam parë në jetë. Nuk e mbaj mend sa herë e kam përshkruar këtë rrugë që nga fëmijëria ime, e gjithmonë kur hyj që nga zona e Stadiumit, apo “Kulaçit”, siç e quajnë vlonjatët, ndjej të më lëvizë vetja e të përshkohem nga një emocion i çuditshëm. Sapo lëmë zonën e turizmit të vjetër, shpaloset nga njëra anë kodra me kalanë madhështore të Kaninës dhe Gadishulli i Karaburunit. Nuk të bie akoma ndërmend e ndër sy Sazani, ngaqë Karaburuni nuk të lë kohë ta shijosh e pakuptuar ti ke mbërritur pranë Tunelit, ku është vështirë të mos ndalosh. Pasi pijmë ujin e ftohtë, nisemi drejt Orikumit. Propozoj të shkojmë pak në Tragjas, një fshat në të majtë të Orikumit, ku dëgjohen vetëm cicërima bilbilash dhe harabelesh dhe gurgullimi i lumit të kristaltë Izvor. Hyjmë në Hotel Tragjasi, por nuk ka këmbë njeriu, pasi janë në përgatitje për sezon. Ambienti rreth tij është një mrekulli: rrape të lashtë, gjelbërim, ujë i kulluar dhe qetësi absolute. Përshëndetim pastruesen, të vetmen banore të hotelit dhe largohemi për në Llogara. Kalojmë Fushë Dukatin me pamje madhështore dhe erëndjellëse nga sherebela dhe rigoni i sapoçelur dhe i qepemi malit. Dikur, kur isha e vogël, në shpatin e malit përballë Kampit të Llogarasë, shkonim për të mbedhur çaj mali dhe mbërrinim deri tek “Shpella e Kuinxhijve”, një guve që e kishte daljen në det. E për ta vërtetuar këtë, hidhnim gurë të mëdhenj dhe i dëgjonim derisa copëtoheshin në gurë të vegjël, falë oshëtimës që kumbonte nga thellësitë e saj. Eh, sa kujtime! Ajri i këtij vendi është unik, të ngre në një nivel jo vetëm lartësie por dhe

meditimi. Ndalojmë dhe futemi në restorantin e Sofos, i cili ka aty që kur Llogoraja popullohej nga kabinat e famshme prej druri. Pyesim për gatesat që ofrojnë dhe pothuaj janë ato çka gjetëm dhe në Vlorë. E vetmja veçanti është një lloj gatimi shumë i veçantë i Sofos (i cili për fat të keq nuk ndodhej aty) dhe që quhej

Ndalojmë në të parin restorant, ku një lab veshur me kostum tradicional dhe me qylaf e opinga na pret me buzë në gaz

pipeqi i Sofos, një pjatë paksa me procedurë të gjatë për t’u gatuar, shumë kalorike por e mrekullueshme në shije. E bija e tij, Klotilda, është një vajzë fjalëpakë dhe së bashku me nënën e saj e ka të vështirë të ekspozohet në foto. E respektojmë vendimin e tyre dhe kuptojmë që pjata dhe gatime si pipeqi, kollofacet e mbushura me të përbrendshme dhe miell misri apo oriz, kukureci, plëndësi i qengjit në tavë, yshmeri, etj., janë pjata që bëhen me porosi më parë, sepse kërkojnë një kohë të gjatë dhe gatim të ngadaltë të përbërësve. Gjithesesi, pasi kemi kundruar dhe fotografuar shumë nga bukuritë e këtij vendi, nuk mund të rrimë pa vajtur në një restorant peshku. Ndaj zbresim përsëri në Radhimë. Ndalojmë në të parin restorant, ku një lab i veshur me kostum tradicional dhe me qylaf e opinga na pret me buzë në gaz dhe sy (bojëqielli) qeshur. Njihemi me Arentin, menaxherin, një djalë truplidhur dhe i pashëm, që na ofron specialitetet e shtëpisë, supë peshku, mish të pjekur, zog fshati me rosnica, etj. Provojmë

QERSHOR 2013 këto dy të fundit, pasi supa e peshkut ka qenë gatuar përherë nga peshkatarët e Vlorës. E po ashtu rosnicat, të cilat shumë amvisa vlonjate i zinin me vezë dhe mëndërz. Por menuja e restoranteve vlonjate, ashtu si dhe shumë restorante të qyteteve të mëdha është kontaminuar shumë si nga ish-Ushqimi Social, po ashtu dhe nga kuzhina italiane, ose më saktë mënyra italiane e të gatuarit të peshkut apo makaronave. Është e vështirë që në një restorant tradicional lab të gjesh gatime që më parë gatuheshin në vatrën e labit. Ku kishin humbur kuleçët me vaj, buka e misrit, kaposhi i detit me përshesh dhe të përbrendshme, hasudeja, supa me rufio, kosi me mjaltë dhe arra, yshmeri me lëng mishi, byreku i hapur me mish, oriz dhe qepë, tava e plëndësit të qengjit me salcë të kuqe dhe mëndërz, brushtulla ose

pispilia e Vlorës? Ndoshta duke i njohur kështu e duke i bërë të ditur dhe njerëzit do t’i kërkojnë më shpesh dhe oferta do të jetë më e madhe. Tradita është e mirë jo vetëm në letra, libra apo revista të ilustruara. Ajo përtërihet, përshtatet edhe duke u rijetuar. E tek diskutojmë këto, kuzhiniere Mjaftimja na ka gatuar zogun e fshatit me thërime ose rosnica, ndërsa Alketa na ka bërë supën e mrekullueshme të peshkut. Ndërkohë perëndimi i diellit po afron. Qielli është mbuluar nga re të ulëta që lejojnë vende-vende diellin të hyjë si me shpatë. Pamje magjepsëse dhe lëndë e parë për aparatin tonë. Nisemi për në Tirane ndjekur nga rrezet e fundit të diellit dhe lagur nga pikat e para të shiut. Vlora pas krahëve na përshëndet si babaxhane.

Ku kishin humbur kuleçët me vaj, buka e misrit, kaposhi i detit me përshesh, hasudeja, supa me ruﬁo, kosi me mjaltë dhe arra, byreku i hapur me mish, oriz dhe qepë, tava e plëndësit të qengjit me salcë të kuqe dhe mëndërz, brushtulla ose pispilia e Vlorës?

Arapash me t e qengjit të përbrendshme persona) Përbërësit: (për 6 ët i i bardhë dhe i im isr m l iel - 500 gr m i) - 2 kg ujë (lëng mish skët deleje - 200 gr gjalpë i fre ëlçi, shpretkë, etj) (zorrë të holla, m e m sh nd - Të përbre Përgatitja: duhen larë dhe arapashit në fillim e en itj at rg pë r Pë on ose uthull ujë e më pas me lim pastruar mirë me priten në copa të e qeng jit. Më pas të përbrendshmet thellë, ku më parë të në një tenxhere en uq sk e dh gla vo lëngu, shtohet i. Pasi t’u ketë dalë është hedhur gjalp dhe shtohet lëngu urdisen së bashku mielli i misrit, ka zuar ngadalë tra zhdohet duke e i vakët i mishit. Va masa e krijuar të a ris de , umë të fortë dhe me zjarr jo sh dhet në pjata dhe flluska përsipër. Hi fillojë e të nxjerrë t’i shtohet djathë d ditës labe, mun tra as sip , irë sh për dë e i thërrmuar. nape i freskët dh

Receta e kuzhiniere Mira, Restorant Mesapliku

Recetë nga kuzhiniere Alketa Ibro, Restorant “Radhima”

QERSHOR 2013

Supë me p

eshk

Përbërës it: (për 6 pe - 1 kg pes hk skorfa rsona) n ose rufi - 1 qepë m o es - 3 karota atare - 2 thelpin j - 2 patate hudhër - Kripë - Majdan oz - 12 lugë vaj ulliri

Përgatit ja: Pastrohe t mirë pe sh pak min uta. Më p ku nga luspat d he zihet as pastro dhe thër për shum het nga rmohet. ë lëkura d Lihet më kullohet he halat njanë. Lë dhe po a ngu i pes shtu mb të madh hku ahe hidhen s ipas radh t mënjanë. Në n t karota d jë ës, të grir he kaurd a: hudhra tigan isen. Hera shtohet , qepa, lëng pes h e r ës, për të hku. Më dhe lihe mos u th pas shto n të zihe arë, h en patate nd lëngu i p t e prera eshkut. N erisa të zbuten. Shtohet ë fund sh Lihet dh i g jithë tohet pe ep shku i th njëtrajtë ër disa minuta, q ërrmuar. sohen dh ë të g jith ë përbër e ndahet me vaj u ës në pjata, lliri të fr esk duke i zb it të het me b ukuruar ukë të th ët dhe majdanoz ekur. të grirë. Shoqëro -

Recetë nga kuzhiniere Mjaftime Karçanaj, Restorant “Radhima”

Zog fsha ti me thë rrime (ose rosn ica)

Përbërës it: - 1 zog i v ogël fsha ti, rreth - 250 gr m 1 kg, rritu ie r në kush - 2 vezë të ll gruri te natyra freskëta le - 100 gr g jalpë i fr eskët - Lëngu i mishit të zogut - Kripë Përgatit ja: Merret m ielli i gru r Hapet n ë mes një it dhe hidhet në një tepsi gropë dh rrahur m të madh e hidhen ë parë. M e. vezët, të ielli traz ndërmje cilat janë ohet me t dy shpu vezët dh tave të d toptha të e fërkoh uar veg jël m et e diametë ve duke formua rime ose r disa r 5 mm. K rosnica. Në një tig ëto quhe ngadalë a n thërrosnicat . Pasi jan n hidhet g jalpi d një kulle ë he skuqe skuqur, k së të imë n ullohen td parë ësh nga të zier zo he hidhen në lën gu ose p gun e vlu vaji në derisa të ula e fsh trashet lë atit. Zihe ar, ku më ngu. Nga copa dhe n dhe lih ana tjetë kaurdise en r, zogu p t në g jalp e zogut n ritet në in e mbe dahen n tur. Në fu ëp thërrime nd . Zbukur jata dhe u shtoh et sipër lë copat ohet me pak g jalp n ë të fresk gu me ët.

se reshedi) Revani Vlore (o

QERSHOR 2013

Përbërësit: endi) - 1 kg niseshte (v - 3 lt ujë freskët - 600 gr gjalpë i umëlulesh sh - 500 gr mjaltë sh zë ve ha - 2-3 të verd arra e os e m ja ba - 200 gr - pak vanilje - 200 gr sheqer të dhe Përgatitja: ë hidhet uji i ftoh me bazë të gjer re uar he az tr nx u te ë ke nj Në ë breshëri du rm fo në ja te sh pi tohet gjal i shtohet nise sht të gjatë. Sh bi e m i ur ltin dr gë me një lu sheqeri me mja e e sipër hidhet hj pak ro ni ng to ë sh N t. t’i d kë fres typura. Mun sh e t ra ar e s, os gjithë kohë në dhe bajamet Trazohet gjatë s. irë sh dë s pa pthave dhe kara vanilje, si gni krijimin e to an k m pa sh të të je që të ë t mënyr arri duhe nisë në fund. Zj uta. melizimit të reva jat rreth 40 min zg ë ur ed oc pr o të, e Kj . em en rr ar në të kuqë mbi mesat ë ng jyrë të artë nj pë, rë al ar gj m k të pa e ke Pasi të psi të lyer m te ë nj në et oh ë gjithë masa shtr n e vezës në gjith het me të verdhë minuta në tem nivelohet dhe ly t në furrë për 90 te t Fu ire j. rv sa se e e en dh sipërfaq a rombi ë. Pritet në form ad gr 90 n rë tu pera e vakët.

Recetë nga kuzhiniere Mira, Rrestorant “Mesapliku”

KAFE TURKE

Leksione kuzhine nga zysh

Nuk ngjajnë fare me ato që ajo ka dhënë në fakultet. Sikur të ishin të tilla, Zana Guxholli do ta kishte pasur shumë më të thjeshtë në kuzhinë. Por ja që i ra për pjesë të ishte e martuar dhe me fëmijë tamam në kohën e skamjes së madhe 70

Nga Klaudeta Skënderasi Foto Manila Harizi

dërsa rrufit kafenë e nxehtë në një prej lokaleve gjithë stil aty pranë Kryeministrisë, jo shumë larg zyrës së saj, Zana Guxholli, këshilltare e Kryeministrit për ekonominë, u kthehet edhe njëherë atyre kohëve të dikurshme dhe e nis rrëfimin tamam me kafe. “Ishte gjëja më e rrallë për atë kohë. Edhe atë pak kafe turke që mund të gjeje me zor të madh, ishte e përzier me elb. E çfarë nuk sajonim që të pinim një filxhan kafe. Bashkë me koleget e mia pedagoge kishim zënë miqësi me banakieren e Bibliotekës Kombëtare. Shkonim tek bari i bibliotekës dhe na e sillnin kafenë në filxhanë çaji, që të mos kuptohej që ishte kafe. Kam pasur ca studentë që jetonin në Bllok dhe ata na sillnin ndonjëherë “Nescafe”. Ishte gjëja më e çmuar për ne. E rrihnim sa na këputej krahu”. Sikur krahu t’i këputej vetëm duke rrahur kafenë, nuk do kishte gojë të ankohej, por ja që sapo shkelte në derën e shtëpisë, duhej të përvishte mëngët dhe të bënte gjithçka: që nga pastrimi në kushte aspak të thjeshta dhe deri tek gatimi, që ishte pjesa më e vështirë. Sajimi i vakteve për të gjithë familjen, në atë kohë nuk kishte asgjë të përbashkët me kohën kur Zana, nëntë vjeçe, gatuante thjesht për dëshirë, dhe si kurioze e madhe që ishte mësonte nga gjyshja e saj në Pogradec se si bëhej byreku me kulaçka. “Nuk ishte i thjeshtë, por unë e mbaj mend shumë mirë byrekun tim të parë të pjekur në saç, që doli me të vërtetë shumë i shijshëm. E gjithë familja tha fjalët më të mira kur e shijoi”. Kështu bënin edhe më pas në familjen e saj të re, ku jetonte edhe me vjehrrën dhe vjehrrin. I shijonin gatimet e nuses së re. Vetëm se prej duarve të saj vështirë se mund të dilnin receta të sofistikuara. Edhe sikur të donte, nuk do arrinte kurrë të gjente të paktën gjysmën e përbërësve që kërkonte receta. “Më kujtohet si tani kur lexova në një libër kuzhine që kisha në shtëpi, një recetë që do më pëlqente ta gatuaja: pulë me arra. Mirë, një pulë e vogël edhe mund të gjendej. Po të tjerat? Ku t’i gjeja arrat, që edhe për Vitin e Ri me zor e sajonim një kile? Po gjalpin, që na e jepnin me racion? Ç’të bëja me 100 gr në javë, t’u jepja fëmijëve, të lyeja bukën apo t’i jepja vjehrrës diabetike? Realizimi i një recete të tillë ishte

QERSHOR 2013 njëlloj si të doje të udhëtoje në Hënë”. Ndaj edhe tryeza mbushej me ato gatimet e thjeshta të kohës, por që Zana i gatuante me mjeshtëri. Edhe sot fëmijët e saj i pëlqejnë ende. “Kur shkoj në Kanada tek vajza, gatuaj për të dhe miqtë e saj recetat e saj të preferuara: qofte me lëng, kimë me vezë, byrek, birjan e madje edhe trahana.

Kam pasur ca studentë që jetonin në Bllok dhe ata na sillnin ndonjëherë “Nescafe”. Ishte gjëja më e çmuar për ne. E rrihnim sa na këputej krahu Më kujtohet si tani kur jetonim në Budapest, e zgjoja vajzën çdo mëngjes me aromën e trahanasë”. Po nëse tani gatuan thjesht për dëshirë, vite më parë e gjithë pjesa e gatimit u kthye në një stres më vete, aq sa i zbehu gjithë dëshirën për të gatuar. Sepse belaja më e madhe nuk ishte thjesht ajo tenxherja që duhej mbushur. Pa ishin radhët që pa zbardhur dita, pa ishte bidoni i vajgurit që duhej ngritur nëpër shkallë, pa ishin fitilat e furnelës, që duheshin ndërruar dhe enët e sterrosura,

Më kujtohet si tani kur lexoja në një libër kuzhine që kisha në shtëpi, një recetë që do më pëlqente ta gatuaja: pulë me arra. Realizimi i një recete të tillë ishte njëlloj si të doje të udhëtoje në Hënë

që duheshin kruar me rërë. Mes gjithë problemeve, njëri më i bezdisshëm se tjetri, Zana i kishte gjetur ca zgjidhje të vogla shpëtimtare. Për shembull, në auditorët ku jepte mësim rastiste ndonjë student që të ishte furnitor zarzavatesh apo mishi. Edhe në mos ishte në klasën e saj, do ishte tek ndonjë kolege. “Me radhët fatmirësisht merrej babai, me larjen e enëve që nxiheshin nga flaka, e kisha zgjidhur disi: kisha lënë disa enë gjithmonë të zeza që nuk i kruaja më, kurse me furnelën e kisha punën pisk. Më bëheshin duart sterrë të zeza. A mund të shkoja të jepja mësim me ato duar? Por me kalimin e kohës fillova të angazhoj edhe fëmijët kur u rritën”. Dhe ata i mësuan pikë për pikë leksionet e mamit. Madje i biri, që tani është i martuar, di të gatuajë shumë mirë edhe receta të vështira, edhe pse kur ishte i vogël kërkonte edhe lëkurat e mollës, që t’ia çonte gjyshes. “Njëherë shkova për vizitë tek një shoqe bashkë me djalin dhe mamaja e shoqes sime i dha një mollë të qëruar. Pasi e hëngri, kërkoi edhe “lëturat” (nuk e shqiptonte dot gërmën k), që t’ia çonte gjyshes. Ngaqë gjyshes i mbeteshin vetëm lëkurat e mollëve, ai kujtonte se ajo hante vetëm “lëtura”. Pak a shumë e njëjta gjë më ka ndodhur edhe me vajzën, që pasi hëngri pjeprin e gjeta duke kafshuar edhe lëkurat e forta. Në kohët e atëhershme gjëra të tilla nuk çudisnin askënd”. Siç nuk çudisnin as historitë me mishin që çohej tek ai komshiu që kishte frigorifer në pallat. Në të sajin i kishte rënë për pjesë Zanës, që detyrohej të rrinte roje sa herë që njëra nga komshijet vinte për të marrë mishin e saj. “Më ndodhi njëherë që dikush e ngatërroi dhe u bë nami. Kështu që herët e tjera u rrija te koka që mos ngatërronin ngjyrat e fjongove që u lidhnin qeseve për t’u dalluar”. Duken për të qeshur tani. Por atëherë vështirë të vije buzën në gaz. Aq sa në shumë raste Zana e kujton gatimin thjesht një mundim të madh, që nuk i gjente dot pikën e kënaqësisë, që e detyronte të rrinte shumë herë pa gjumë, bashkë me pyetjen e përditshme: “Ç’të bëj sot për drekë?, që edhe sot e kësaj dite duket se ia ka zbehur njëherë e mirë dëshirën për të ndenjur çdo ditë mbi sobë. “Preferoj të ha në restorant edhe për lehtësi, edhe sepse më pëlqen të shijoj kuzhina të ndryshme, por dhe në ato ditët kur gatuaj në shtëpi, tanimë asgjë nuk është si dikur. Për pesë minuta mund të sajosh një drekë të tërë”.

KAFE TURKE

Si Zana dikur Sallam çokollate

Ka qenë një nga ëmbëlsirat e preferuara të Zana Guxhollit, që e gatuante sa herë që arrinte t’i gjente përbërësit. “Më pëlqente shumë, ndonëse e bëja rrallë. Dhe sa herë që e përgatisja, thoja: si s’kam mundësi një herë të vetme ta gatuaj dhe ta ha vetë të tërën?! Gjithmonë ndahej. Gjashtë vetë prisnin nga duart e mia”.

Fajancat

I ka mbetur zakon sot e kësaj dite: fajancat e shtrenjta i blen kudo që i gjen. “Doja të haja me pjata të bukura, por atëherë i kishim vetëm për miqtë dhe nxirreshin shumë rrallë nga rafti. Tani blej shumë fajanca, sidomos markat e njohura, që i gjurmoj në çdo vend ku shkoj”.

Bakllavaja

Bëhej vetëm njëherë në vit, e megjithatë Zana e shijonte atë momentin e hapjes të petëve për bakllavanë. “Mblidheshim me mamin dhe hallën dhe e bënim bakllavanë në kolektiv. Tregonim histori dhe bënim muhabet. Ishte shumë bukur”.

Një picë e ngrirë e një e shkrirë Ishte viti 1991 kur Zana Guxholli kapërceu për herë të parë kufirin e Shqipërisë. Një udhëtim në Angli bashkë me koleget e punës ishte sa mrekulli aq edhe tronditje. “U futëm në një supermarket gjigant. Ç’të blinim? Mendimi i parë që na erdhi në kokë ishte: këtu qenka si në bibliotekë. Nuk merrnim vesh asgjë. Thjesht kuti të renditura. I kemi lexuar si libra. U ndamë në grupe dhe mbushëm karrocën me gjëra që as i njihnim, as dinim t’i gatuanim. Një picë provuam ta hanim ashtu siç ishte dhe më kujtohet reagimi në kor: iiiii, ku hahet kjo?!”. Vetëm se të nesërmen shkuan të gjitha në piceri dhe mësuan ç’do të thotë picë!

QERSHOR 2013

NGA DUART E MIJA

Eksperimentet e Eneidës

QERSHOR 2013

Në punë sheh si realizohen recetat, në shtëpi gatuan për familjen e saj. Dhe nuk është thjesht çështje rastësie. Eneida Xhelili ka gatuar edhe më parë, kur nuk kishte emision me gatime, si tani. Kërpudha të mbushura, tava në furrë e së fundmi edhe ca specialitete gjithë shije e dashuri, për më të voglën e familjes, Frankën sykaltër

mund t’ia dalë, vetëm se vështirë të gjejë aq kohë të ngeshme. Sidomos tani që minutat i ruan si ujët e pakët për bukuroshen e saj me sy të kaltër. Që kur ajo lindi, para tetë muajsh, ia ër të thënë të vërtetën, duhet pak ka gllabëruar gjithë kohën dhe në fakt durim për të gatuar. E ca më shumë mami Eneida ia ka falur me shumë për të mësuar se si gatuhet një recetë. dëshirë, sidomos sapo kur ka mbaruar Se jo çdokush ka fatin e Eneidës, që punën dhe merr “turnin” e pasdites. çdo ditë të mësojë dhe të ndjekë se si “Kujdesemi me radhë për vajzën. Pararealizohet një recetë nga fillimi deri në diteve, kur unë jam në punë e mban fund. Dhe çfarë recetash se! Nga ato më Mondi, bashkëshorti, ndërakaq pastë vështirat. Si të ishte duke ndjekur një ditet e mia janë të gjitha për Frankën”. kurs specializimi për kuzhiniere, Eneida E megjithatë kur ka pak kohë, Eneida Xhelili bën një rrugë e dy punë: edhe kthehet në amvisën e përkryer, që prezanton emisionin, edhe mëson se si vendos përparësen e gatimit dhe gatuhet nga Zonja Tefta, me të cilën ka përvesh mëngët në kuzhinë. Specialndarë minutazhin e emisionit të përdititeti i saj? Kërpudhat e mbushura shëm fillimisht në “News 24” dhe tani dhe çdo gjë tjetër që gatuhet në furrë. në kanalin e ri informativ “A1 Report”. Nuk ka mundur dot të ketë marrëdAma me gjithë fatin e madh që ka për të hënie të mirë me gjellët tradicionale. qenë një amvisë e shkëlqyer që mund të Përgatit më shumë këto të tjerat, që gatuajë çdo gjë, kur emisioni filloi këtu e gjashtë vjet të shkuar, nuk është se Eneida ishte nga ato vajzat bukuroshe të ekranit që nuk dinë të skuqin një vezë. Sepse mamaja dhe gjyshet e saj janë kujdesur që ajo të fillojë të mësojë ABC-në e kuzhinës që kur ishte e vogël fare. “Kam mësuar të gatuaj fillimisht nga mamaja dhe gjyshet. Ishte kurioziteti prej fëmije që më shtynte të shihja se ç’bëhej në kuzhinë. Derisa një ditë, gjyshja më la një copë brumi teksa përgatiste byrekun dhe unë u mundova ta hapja. Kështu e mbaj mend fillimin. Kam qenë në 8-vjeçare”. E megjithëse i pari fare ka qenë byreku, Eneida nuk mësoi që nuk mësoi të tëhollë petë siç i tëhollin ato nikoqiret që i qajnë brumërat. Po t’i hyjë seriozisht edhe

Nga Saimir Muzhaka Foto: Manila Harizi

pastaj i konsumojnë të gjithë bashkë në tryezë, përveç mëngjeseve, që për shkak të punës janë gjithmonë larg familjes së saj të vogël. Është ora e drekës që e gjen përherë në kuzhinë. Mund të gatuajë gjithçka, për shembull një tavë me perime me krem beshamel. Ndërsa darkat janë gjithmonë më të lehta. Eneida përgatit pjata të lehta si antipasta të ftohta, apo kombinime frutash me shurup e mjaltë ose një sallatë të lehtë. Sallata që ajo preferon më shumë si për ta gatuar, ashtu edhe për ta konsumuar është sallata cezar. Ka mbrëmje që tryezës i shtohet edhe një shishe verë, kur ata të dy e shijojnë në qetësi, duke ndarë biseda të lehta. Në raste të tilla Eneida përveç shijes, i kushton po kaq rëndësi edhe dekorimit të tryezës. Për të ky moment është shumë i veçantë. Sepse ajo i dashuron serviset!

NGA DUART E MIJA

E fiksuar pas serviseve

Të dish se si t’i vendosësh pozatet në një tryezë nuk është dhe aq e lehtë. Mënyra se si vendoset piruni, thika, pjatat apo gotat është një art më vete. Eneida jo vetëm që i di gjithë këto por kësaj pjese madje i kushton rëndësinë më të madhe. “Serviset i kam shumë fiksim. Kërkoj gjithnjë supierat, lugët, pirunjtë, pjatat e deri tek setet e çajit më të veçantat. Përgjithësisht i porosis jashtë. Edhe me çmime të kripura”. Kjo është arsyeja se pse në tryezën e ngrënies, në shtëpinë e saj, teksa përgatit recetën që gatuan për lexueset e “Shije”-s, ajo vendos disa servise krejt të veçanta. “Nuk i kam qejf punimet në seri. Një pjesë të serviseve i kam të punuara me dorë, janë franceze “Limoges” ndërsa pjesa tjetër janë të Oriana Ferreli-t, të punuara me flori.

Mëngjesi i ndarë

Puna e saj që nis shumë herët e detyron atë të mos e konsumojë mëngjesin kur do dhe me kë do. Eneidës i duhet të dalë nga shtëpia diku rreth orës 07 dhe vaktin e parë e konsumon në punë, edhe pse është shumë larg vaktit të saj ideal. Është i vetmi që i ndan. Kurse në drekë dhe darkë Eneida, Mondi dhe Franka ulen të tre bashkë në tryezë. Mami dhe babi në karrige, kurse e vogla në ndenjësen e saj, duke ngrënë papën që mami ka përgatitur enkas për të. Ata i mbledh bashkë edhe mëngjesi i fundjavës. E ai është e ç’është! Më i shijshmi për Eneidën. Familja është e gjitha bashkë. Franka duke shijuar supën nga e ëma, ndërsa Mondi duke provuar krepat e ëmbël apo kekun e bërë vetë nga Eneida, me qumësht e lëng frutash.

Eneida i gatuan dhe i ha të gjitha

“I preferoj të gjitha ngjyrat e perimeve dhe të frutave. Në shtëpi i konsumojmë të gjithë përbërësit. Mishin më pak. Një ose dy herë në javë marrim peshk. I pëlqejmë shumë edhe gatimet ekzotike dhe përpiqemi gjithnjë që frigoriferi të mos boshatiset kurrë sa të na duhet një pazar i madh”. Eneida gatuan edhe ëmbëlsira shumë të shijshme. Kekun dhe biskotat ajo nuk i ka blerë kurrë: i përgatit vetë. Në të gjitha rastet e ndihmon Mondi. Edhe për pazar, edhe në kuzhinë…

QERSHOR 2013

Kuzhina, vendi i ëmbëlsisë

Eneida ka një fat të madh: në punën e saj të përditshme si amvisë, ka në krah gjithnjë të shoqin që e ndihmon për çdo gjë. Paraditeve kur ajo është në punë ai kujdeset, shpesh për Frankën, shoqëruar ndonjëherë edhe nga mamaja e tij. Edhe në kuzhinë e ndihmon po kaq. Aty, tek sajojnë recetat e ndryshme, tek luajnë me ingredientët. “Përdorim receta të veçanta për momente të veçanta. Kuzhina shërben edhe për këtë: që ne të vazhojmë të jemi interesantë për njëri-tjetrin, pra për jetën në çift”, - tregon Eneida.

E janë kaq bashkëpunues e eksplorues në kuzhinë, sa edhe receta që Eneida servir më poshtë, është e krijuar prej tyre. Duke shtuar dita-ditës përbërësit e tyre të dëshiruar, ata kanë mbërritur në këtë variant, që Eneida e këshillon për të gjitha lexueset.

KUZHINA NË UDHËTIM

Filetë viçi me mollë dhe mjaltë Përbërësit:

Përgatitja:

- 2 mollë jeshile

Fillimisht marinojmë filetët e viçit me kripë, piper dhe pak vaj ulliri. Shtojmë pak vaj ulliri në tigan dhe filetët i skuqim pak nga të dyja anët. Pasi të kenë marrë një skuqje të lehtë i shuajmë me konjak dhe më pas i lëmë pak sa të avullojë konjaku. I shtojmë një filxhan kafe ujë dhe i lëmë derisa të marrin skuqjen përfundimtare. Në një tigan tjetër shtojmë 2 lugë gjelle gjalpë dhe kalojmë mollët që i kemi qëruar dhe prerë në feta të holla më parë. Shtojmë edhe pak kanellë pluhur. Më pas shtojmë një filxhan konjak. E lëmë të avullojë pak dhe i shtojmë filxhanin e kafesë me ujë. Pastaj shtojmë 2 lugë gjelle mjaltë dhe e lëmë derisa lëngu të karamelizohet. Në pjatë fillimisht vendosim mishin dhe pastaj shtojmë mollët me salcën e karamelizuar.

- 4 filetë viçi - 2 lugë gjelle gjalpë - 2 lugë gjelle mjaltë - 2 filxhan kafeje me konjak - Kanellë - 1 filxhan kafeje ujë

Një recetë nga Eneida

QERSHOR 2013

PASION KULINAR NË FRIGORIFER

Romanca kalon nga kuzhina

Nëse jeni duke kaluar një periudhë të vështirë me partnerin tuaj, mund të keni nevojë për “Cooking Therapy”. Kuzhina është vendi ideal për të rivendosur balancën në çift, e aty mes ushqimeve e tenxhereve, mund t’i jepni udhë krijimtarisë dhe dashurisë 80

QERSHOR 2013

ikur ishin gratë ato që s’merrnin dot frymë nga punët. Por ja që ajo lufta për barazi gjinore nuk paska qenë dhe aq e kotë! Ja që situata ka ndryshuar. Ditëve që po jetojmë edhe një burrë armatoset me përparëse kuzhine dhe përvesh mëngët për të ndihmuar partneren në kuzhinë. Kaq?Sigurisht që jo. E gjithë kjo histori e ka një qëllim: Fjala kyçe: joshje. Burra, të sillesh në kuzhinë mes pjatave, makaronave e patateve të qëruara nuk është thjesht punë e

mërzitshme që mund ta ndërrosh me shumë qejf me një ndeshje futbolli dhe një birrë të ftohtë. Loja në kuzhinë është më joshëse edhe sesa në dhomën e gjumit. Përfshihuni të dy atë në lojën joshëse përmes shijes së ushqimeve, aromës së tyre dhe enëve në të cilat do të servirni gatimin! Sipas një studimi të “Polli Cooking Lab”, të kryer përmes intervistave me mbi 90 ekspertë (shefa kuzhine me yje Michelin, sociologë, psikologë etj.) kuzhina është vendi i duhur për të rikthyer ndjenjën në çift dhe për të mbërritur drejt e në zemrën e partnerit.

Për më tepër, me krizën ekonomike që thumbon vazhdimisht kohëve të fundit, shumë çifte kanë rizbuluar kënaqësinë e të ngrënit në shtëpi dhe duke braktisur restorantet. Po shkunden kështu nga pluhuri librat e vjetër me receta ushqimore. Jeni të lodhur nga dhoma klasike e gjumit, nga petalet e kuqe apo nga shëtitjet jashtë shtëpisë (që gjithsesi ne nuk do t’i nxjerrim jashtë loje)? Përmes “Cooking Therapy” mes enëve, tenxhereve e përbërësve afrodiziakë mund të arrini të rivendosni kiminë e dikurshme. Përveç udhëtimit dhe dhuratave, ushqimi është eliksir për shqisat!

Të dy për pazar Zgjedhja e menusë kalon njëherë nga pazari, që nëse bëhet në çift krijon harmoni të këndshme. Këshillohet të zgjidhni produkte të lehta, që janë të thjeshta si për t’u gatuar ashtu edhe për t’u konsumuar.

Në kuzhinë… për të zgjuar shqisat Përgatitja e ushqimit është një fazë e rëndësishme; duke prekur dhe duke luajtur me ushqimet ju stimuloni shqisat dhe ndizni pasionin. Ekspertët këshillojnë të zgjidhni përbërës të freskët dhe plot ngjyra.

PASION KULINAR

Përmes “Cooking Therapy” mes enëve, tenxhereve e përbërësve afrodiziakë mund të arrini të rivendosni kiminë e dikurshme

Një tavolinë me stil Mjaftojnë pak detaje dhe shumë ide për ta bërë ambientin romantik dhe të kënaqshëm, duke nisur për shembull me tavolinën. Mbusheni atë me bimë dhe lule aromatike, në mënyrë që të kënaqni sytë dhe hundën.

Zgjidhni kolonën e duhur zanore! Edhe të dëgjuarit ka një rëndësi të veçantë. Zgjidhni një sfond muzikor që ndoshta t’ju kujtojë një periudhë të rëndësishme të jetës suaj në çift. Atmosfera do të bëhet shumë emocionuese...

Hapi i fundit: bëjeni për vete në tavolinë! Lëvizjet dhe gjestet gjatë shijimit të pjatave mund të shkaktojnë shkëndija mes partnerëve. Uluni në tavolinë, lejoni që i dashuri juaj i zemrës t’ju shërbejë dhe shijojeni darkën tuaj romantike.

QERSHOR 2013

DASHURIA KALON NGA STOMAKU

Më i shtrenjtë se ari 84

QERSHOR 2013

Është një ndër erëzat më të shtrenjta në botë. Por nuk është vetëm ky detaj që e bën shafranin kaq interesant. Në kuzhinë, përdoret rëndom për shijen karakteristike dhe për ngjyrën e veçantë që i fal pjatave. Vetëm kaq? Jo, sepse shafrani është edhe një afrodiziak i fuqishëm

hafrani (Crocus sativus L.) është një bimë barishtore që i përket familjes Iridaceae. Bën pjesë në grupin e bimëve shumëvjeçare. Ndryshe nga shumë bimë të tjera, shafrani lulëzon në vjeshtë. Fillimisht është kultivuar në Azinë e Vogël, ndërsa më pas në të gjithë zonën e Mesdheut. Shafrani është bërë gjithnjë e më tepër i njohur, jo vetëm për shijen që i jep gatimeve por edhe për ndikimin ekonomik që ka: çmimi i kësaj erëze është shumë i shtrenjtë. Për shkak të vlerës tregtare quhet ndryshe edhe “Ari i kuq”. Lulet e shafranit janë tejet interesante: ngjyrat i japin tepër hijeshi. Gjethet e lules së shafranit qëndrojnë të mbledhura derisa zhvillohen dhe hapen. Gjatë

verës, bima i humb gjethet dhe mbetet kështu vetëm bulbi. Konsiderohet si një erëz që ndikon madje edhe në hapjen e oreksit. Njihet ndryshe si bimë e lartësive, pasi përgjithësisht mbillet në lartësi që kalojnë 800 metrat. Përveç kuzhinës, shafrani është përdorur gjerësisht edhe në mjekësinë bimore. Në kohët e lashta kjo bimë njihej më shumë për vetitë kuruese se sa për përdorimin në kuzhinë. Kjo është e përmendur edhe në papiruset egjiptiane apo tek Iliada. Në Mesjetë dhe më vonë konsiderohej pothuajse një ilaç. Shafrani ka një aromë të veçantë dhe veç kësaj bën mirë për shëndetin dhe për humorin. Prej kohësh është menduar se shafrani përmirëson shumë humorin dhe në fakt një gjë e tillë është

pranuar edhe nga shkencëtarët. Shumë studime kanë treguar se disa substanca që gjenden tek shafrani ndikojnë pozitivisht në sistemin nervor dhe mund të lehtësojnë një depresion të lehtë apo nervozizmin. Megjithatë nuk duhet të ekzagjerohet: doza e rekomanduar ditore është 1,5 gr. Për shekuj me radhë shafrani është konsideruar si një afrodiziak i fuqishëm. Shumë ekspertë janë të mendimit që ndër kohëra, çmimi i lartë i shafranit e ka bërë atë një nxitës të fortë seksual. Pasuria mendohet të jetë një faktor shumë i rëndësishëm në nxitjen seksuale. Ndërsa gratë shtatzëna e përdornin për ta vendosur rreth kërthizës në mënyrë që të kishin një lindje të lehtë. 85

DASHURIA KALON NGA STOMAKU

Të pathënat mbi shafranin

Është një super antioksidant, lufton radika-

Në vendet e Lindjes përdoret si dhuratë për

të uruar një jetë të gjatë, të lumtur dhe të begatë.

Duhen 500 orë pune për të mbledhur 150.000

Kleopatra, mbretëresha e famshme e Egjiptit,

lule dhe për të prodhuar 1 kg shafran.

e përdorte shafranin për t’i dhënë një ngjyrë të artë lëkurës së saj.

Archestrato, poet dhe kuzhinier grek, thoshte se një majë shafran e bën pjatën të denjë, qoftë për “Perënditë e pavdekshme”.

Shumë ekspertë janë të mendimit që ndër kohëra, çmimi i lartë i shafranit e ka bërë atë një nxitës të fortë seksual

let e lira dhe të mbron nga plakja.

Në kohëra të lashta tavolinat më të rafinuara dhe banketet më të rëndësishme kishin pjata me ushqime që kishin shafran.

Gjatë Mesjetës shafrani ishte simbol i pasurisë: 500 gr në atë kohë vlenin po aq ose pak më shumë se një kal.

QERSHOR 2013

Recetë për një

e t n a n o i s a p darkë n a r f a h s e m r u t u l f a n Makaro Përbërësit:

200 gr makarona flutur 1 qepë e njomë Pak gjalpë Vaj ulliri 1 qese shafran 1 lugë rikotë Djathë grana i grirë Kripë

Përgatitja:

vogla me vaj e pak të pa co në ë er pr e n Kaurdisim qepë ur, kur qepa është ut fl t na ro ka ma ë jn zie gjalpë. Vëmë të rja e makaronave flutur zie a ng ë uj de zh ru ga ë zbutur, marim nj pastaj bashkojmë k, pa ë jm ro te sh e n ra af dhe qeskën me sh uajmë zjarrin, shtojmë sh i as P ë. ip kr cë im gr ë me rikotën dhe nj irë dhe përziejmë gr të hë at dj , të eh nx të m. një tjetër lugë ujë em i trashë dhe i shijshë kr ë nj et oh rm fo të sa ri fort de në këtë salcë. im dh he i e dh t na ro ka ma Kullojmë

Efektet afrodiziake të shafranit njihen që në lashtësi. Asokohe kjo bimë konsiderohej e çmuar. Ka madje edhe parfume që janë inspiruar nga kjo erëz. Odori Zafferano është versioni i një parfumi që tregon historinë e shkuar në mënyrë perfekte. Ky parfum ka dy anë: njërën mashkullore dhe tjetrën femërore. Nëse ky parfum do të kishte qenë një perëndi greke, emri i tij do të kishte qenë padyshim Hermafrodit. Përbëhet nga shafran italian, jaseminë maroku,

Ky parf um ka d y njërën mashku anë: llo dhe tjet rën fem re ërore

petale të kuqe, lule mjedre etj. - Ky parfum i mrekullueshëm është joshës… Një kryvepër unike!

TEK DIETOLOGIA

Health & Diet Qendër Dietologjike www.blerinadiet.al Tel: 0035542248981

Kur ushqimi të vjen në shtëpi 88

Ushqim dietik me shërbim catering. Kjo është tendenca më e re që po përhapet me shpejtësi në kryeqytet. Punonjës të institucioneve të ndryshme apo familjarë, që veç vlerave ushqimore kërkojnë edhe një dietë personale, gjithnjë e më tepër po prosisin ushqimin e paketuar. Ç’do të thotë kjo dhe si mund të të vijë ai në shtëpi? Dietologia Blerina Bombaj shpjegon gjithë procedurën duke iu përgjigjur disa pyetjeve që na kuriozojnë

ënyra e jetesës sot e ka shpërqendruar vëmendjen tonë ndaj kujdesit për veten në shumë aspekte. Duke qenë se shumica prej nesh kalojnë një pjesë të madhe të kohës larg shtëpisë, jemi të detyruar të ushqehemi “me shpejtësi”. Kjo do të thotë që nuk jemi në gjendje të bëjmë pazar të ngeshëm të ushqimit (nga ku fillon dhe kualiteti i dietës sonë), si dhe të gatuajmë e të ushqehemi në tryezën e ngrënies siç presupozon një ushqyerje e shëndetshme. Shërbimi i ushqimit dietik është një zgjidhje shumë komode për të kontrolluar cilësinë, ekulibrimin dhe sasinë e ushqimit ditor të personave që nuk kanë mundësi të kujdesen vetë për ushqimin e tyre dhe detyrohen të porosisin ushqime të shpejta nën efektin e urisë dhe nxitimit. Duke qenë i abonuar në dietën e gatshme personat marrin kaloritë që u nevojiten për të mbajtur ose arritur një peshë optimale dhe mbi të gjitha për të marrë gjithë lëndët ushqyese që trupit tonë i nevojiten si gjatë ditës ashtu edhe gjatë javës apo muajit.

TEK DIETOLOGIA

Nëse ha këtë ushqim je në formë të shkëlqyer pasi trupi merr aq kalori sa nevojitet

Si realizohet? Dieta e çdo individi që abonohet në paketën mujore të ushqimit përcaktohet në bazë të vizitës dietologjike, që do të thotë: vlerësim antropometrik (matje peshe, gjatësie dhe përbërjeje të trupit, vërejtje të simptomave që mund të lidhen me mangësi ushqimore, si: rënie flokësh, këputje thonjsh, ngjyrë e zbehtë etj.), vlerësim klinik (historik mjekësor, predispozitë familjare për sëmundje kronike dhe obezitet, matje tensioni, vlerësim analizash biokimike të gjakut etj.), vlerësim i nivelit të aktivitetit fizik, vlerësim dietologjik (vlerësim i zakoneve ushqimore të individit, intolerancave dhe alergjive ushqimore, preferencave dhe mospreferencave të tij etj.). Në fund të vizitës përcaktojmë objektivat pra, qëllimin e këtij regjimi. Qëllimi i ndjekies së një regjimi dietik mund të jetë i ndryshëm për çdo individ, si për shembull: edukim dhe disiplinim me një regjim të shëndetshëm ushqimor, rënie në peshë, shtim në peshë, mbajtje e një peshe optimale, ushqim për

TEK DIETOLOGIA

të kontrolluar parametra biokimikë në raste klinike apo në periudha me trajtim mjekësor, ku nevojitet kontroll i rreptë i lëndëve ushqyese si kolesterolit dhe yndyrnave, kripës, kaliumit, proteinave etj. Pas kësaj vizite ne vendosim për çdo person strukturën e dietës: kalorazhin ditor, analogjinë e ushqimeve që ofrojnë makronutrientët proteina – karbohidrate – yndyrna, si dhe specifikat ekstra. Përgatitja e ushqimit fillon që në orën 6 të mëngjesit dhe në orën 11 është gati për paketim. Në këtë orë fillon dhe shpërndarja e ushqimit në adresat e secilit prej klientëve. Dreka dhe darka ofrohen njëkohësisht në orarin e drekës dhe klienti e merr darkën me vete, nëse është në punë. Si mund të kem edhe unë ushqimin tim? Mjafton të lihet një orar për të kryer vizitën përkatëse dhe ushqimi mund të fillojë të nesërmen. Sa kushton? Dieta me shërbim catering kushton

30.000 lekë në muaj dhe përfshin vizitën dietologjike, përgatitjen e 2-3 vakteve për 6 ditë të javës si dhe shërbimin e transportit. Po nëse nuk jam në shtëpi? Ushqimi shërbehet në të gjitha adresat e Tiranës, në autostradën Tiranë -Durrës dhe në qytetin e Durrësit. Mund të m’i sillni të treja vaktet? Vaktet që ne shërbejme janë dreka – mbasditja – darka. Klientët marrin vetë mëngjesin dhe paraditen sipas udhëzimeve të mia të cilat jepen me shkrim që në vizitën e parë pasi përcaktohet dieta që do të ndiqet. Do të thotë që nëse ha këtë ushqim jam përherë në formë? Nëse ha këtë ushqim je në formë të shkëlqyer pasi trupi merr aq kalori sa nevojitet (as më pak e as më shumë) dhe merr ato lëndë ushqyese që i duhen në mënyrë që të gjitha organet të funksionojnë më së miri duke filluar nga truri që

konsumon 20% të kalorive ditore, duke vazhduar me zemrën, që merr yndyrnat esenciale në mënyrë që gjaku të qarkullojë sa më lehtë nëpër arterie, aparati tretës funksionon në mënyrë optimale, duke pasur të pranishme sasinë e duhur të fibrave bimore, kockat arrijnë të rikuperohen më së miri në sajë të pranisë së mjaftueshme të kalciumit dhe muskujt do të jenë në formë, pasi kanë energjinë e duhur dhe sasinë e nevojshme të proteinave dhe hekurit. Në këtë mënyrë ne përmbushim me sukses sloganin tonë: “Dobësimi vjen duke ngrënë!”. Mjafton vetëm kaq për t’u dobësuar apo duhet të bësh edhe palestër? Rënia në peshë realizohet nëpërmjet uljes së kalorive që ne marrim ndaj kalorive që djegim. Kur ne marrim 500 kalori më pak në ditë nga ushqimi, në fund të javës do të kemi rrëzuar 0,5 kg peshë trupore sepse trupi do të kërkojë këto 500 kalori në rezervat e dhjamit. 1 kg dhjamë është depozitim i 7000 kalorive të marra

QERSHOR 2013

TEK DIETOLOGIA

Një person që ka vendosur të mbajë dietë e ka të qartë që do hajë më pak sesa hante zakonisht

nga ushqimi. Deri në 26% e trupit të një femre dhe 18% e trupit të një mashkulli është normale të jetë dhjamë. Depozitimi mbi këtë përqindje ndodh sepse ushqimi që konsumohet është më shumë seç i nevojitet trupit. Kështu, kur ne mbajmë dietë ne kursejmë pikërisht këto kalori që janë marrë më shumë, në mënyrë që të rrezohet kjo sasi e tepërt dhjami. Dhe kjo arrihet fare mirë vetëm me dietën. Por, nëse ne kryejmë edhe aktivitet fizik krahas dietës, rënia në peshë do të arrihej edhe më lehtë, pasi do të djegim edhe më shumë kalori dhe këto do t’i shtohen kalorive të kursyera nga dieta, kështu që depozitat e dhjamit do të zbrazen edhe më shumë. Po nëse nuk ngopem? Një person që ka vendosur të mbajë dietë e ka të qartë që do hajë më pak sesa hante zakonisht se ndryshe do vazhdojë të qendrojë në të njëjtën peshë ose do vazhdojë të shtojë në peshë. Gjithçka varet nga vendosmëria e individit dhe gatishmëria e tij për të ndryshuar mënyrën dhe zakonet e të ngrënit një herë e mirë. Varet sa i motivuar është dhe sa faktorë favorizues numërohen në krahun e tij. Të gjitha këto do ta ndihmojnë të kapërcejë urinë që mund të ndiejë gjatë 3 ditëve të para. Gjithsesi shumë nga klientet tanë e gjejnë dietën më të bollshme sesa e mendonin. Kjo ndodh për arsye se ne mund të ushqehemi me sasi të vogël ushqimi, por të jemi duke marrë më shumë kalori seç mendojmë dhe e kundërta, ka ushqime të cilat kanë shumë volum dhe shumë pak kalori. Të tilla janë zarzavatet të cilat duhet të jenë të bollshme në një dietë. Nëse dikush ndjen uri ne japim disa këshilla për ushqime të caktuara të cilat mund të konsumohen për të krijuar ndjesinë e ngopies. Mjafton të qëndrosh javën e parë strikt dhe gjithsecili e kupton rezultatin e kilogramëve të parë, faktor ky shumë motivues për vazhdimin. Ndjekja e një regjimi dietik, ku çdokush e sheh qartazi se asgjë nuk mungon në menunë e tij, ushqimi është i larmishëm, i plotë dhe i shijshëm, ofron mundësinë e edukimit të zakoneve të shëndetshme të ushqimit, të cilat duhet të përvetësohen dhe të mos humbasin më kurrë, sepse këto zakone janë më të çmuara sesa rënia në peshë në vetvete.

QERSHOR 2013

SHIJE E KOMBINUAR

Kjo është një kartë ﬁtuese: kombinoni së bashku dy përbërës dhe do të merrni prej kësaj shumë përﬁtime shëndetësore. Nga avokadoja me domate e deri tek mollët me rrush, tetë çifte që ju përmirësojnë shëndetin. Ja ku i keni

jë zakon që do t’i bëjë mirë jo vetëm shijes, por edhe organizmit. Nëse merrni dy përbërës të shëndetshëm (është bërë e modës sot që të quhen superfood) dhe i bashkoni njëri me tjetrin do të rrisni efektet pozitive në mënyrë të paimagjinueshme, si për mendjen ashtu edhe për trupin. Shkolla e re e mendimit është quajtur në mënyrë

shumë intuitive “Food Sinergy”: e ka pagëzuar me këtë emër David Jacobs, një studiues amerikan. Ideja bazë e recetës së tij është se ushqimi shkakton efekte në organizmin tonë përmes një numri shumë më të madh mënyrash se ato që njohim ne; ja sepse duke bërë bashkë dy përbërës, ne mund ta ndihmojmë ushqimin të na japë më shumë… Gjatë 10 viteve të fundit, kërkimi ka vijuar me stu-

dime të kujdesshme mbi kombinimet ushqimore. Nëse doni të dini edhe më shumë, ju rekomandojmë një libër të botuar mbi këtë argument, që ka dalë nga shtypi fare pak kohë më parë dhe që titullohet “Food Sinergy” nga Elaine Magee. Për t’jua lehtësuar punën po ju tregojmë menjëherë se cilat janë tetë çiftet e ushqimeve që duhet t’i shërbeni menjëherë në tavolinën tuaj të ngrënies.

Domate dhe avokado

QERSHOR 2013

Qershorin e kaluar, një studim i Universitetit të Purdue-s shpjegoi se lëndët ushqyese të pranishme tek përbërësit me ngjyra si domatet, nuk përthithen nga trupi, veçse në rastet kur lidhen me sasi shumë të vogla yndyre. Ja përse likopenin e domates (i specializuar në luftën kundër llojeve të ndryshme të kancerit) është mirë ta shtoni në një sallatë, që një të katërtën e ka avokado. Ushqyes të tjerë që gjenden tek fruta dhe perime të tjera, përfshirë vitaminat A, D dhe E ndjekin të njëjtin parim. Duket një dasmë fantastike. Do të jetë një histori e madhe dashurie.

Mish i pjekur në skarë me rozmarinë Është e vërtetë dhe shumë e njohur tanimë: mishi i pjekur në skarë mund të krijojë, sidomos në pjesët shumë të pjekura e të nxira të prodhuara nga skara, reaksione kimike kancerogjene që duhet të shmangen. Për ta bërë këtë, rozmarina mund t’ju japë një dorë. Të paktën duke e gjykuar çështjen nga një studim i vitit 2008. Është një antioksidant, që mund të evitojë krijimin e këtyre substancave. Mjafton një bashkim i dy produkteve të sipërpërmendur dhe barbecueja juaj do të jetë shumë më e sigurt.

Qull dhe vitaminë C Vërtet qulli nuk është i përhapur në Europën Juglindore, pasi është një traditë anglosaksone, shumë e përhapur në Britaninë e Madhe, Irlandë dhe Shtetet e Bashkuara. Por ia vlen që ta bëni pjesë të mëngjesit tuaj herë pas here, që edhe vetëm, ndihmon zemrën të kryejë më mirë funksionet e veta. Veç kësaj, të lidhësh drithëra të kësaj natyre me çfarëdo produkti që përmban Vitaminë C është me të vërtetë shumë mirë: ndihmon për të stabilizuar nivelet e kolesterolit për t’i mbajtur arteriet e hapura për trafikun e gjakut.

Brokoli dhe domate Ndihmojeni partnerin tuaj me këtë kombinim, duke bërë të mundur një ekstra mbrojtje ndaj kancerit të prostatës. Kjo vjen kur fuqitë antikancerogjene të likopenit të domates shoqërohen me borkolin. Këto perime shfaqin vlera mbrojtëse edhe kur ndahen nga njëri-tjetri. Por në një studim të vitit 2007 të Universitetit të Ilinoisit, disa shkencëtarë identifikuan se ky kombinim luftonte tumore tek minjtë shumë më tepër se sa kur përbërësit ishin të vetmuar. Për më tepër, për shembull në një pjatë rigatoni ky bashkim ofron edhe shumë shije.

SHIJE E KOMBINUAR

Mollë dhe rrush Ja ku e keni rastin për të shijuar një sallatë frutash freskuese. Një antioksidant flavonoid (kuerketina) që fshihet pas mollës, ndihmon luftën kundër problemeve të frymëmarrjes dhe lufton disa lloje të kancerit. Dhe kur ky flavonoid bëhet bashkë me një tjetër që gjendet tek rrushi, kryesisht tek ai i kuqi, atëherë çifti i rrit fuqitë dhe frenon probleme të zemrës dhe të gjakut. Andaj ky çift ia vlen të provohet!

Shafran Indie dhe piper i zi Përfitimet që vijnë nga erëzat janë të njohura mirë, për shembull në mbrojtjen nga diabeti. Ky është rasti i shafranit të Indisë. Kur shtohet piperi i zi rritet në mënyrë të konsiderueshme pjesa që asimilohet e shafranit të Indisë, që përfaqëson një komponent shumë të rëndësishëm për organizmin e njeriut. Ja se pse është mirë që për çdo erëz që përdorni, të shtoni piperin e zi. Këtë çift duket se e pret një bashkëjetesë e lumtur.

Hudhër dhe peshk Jeni duke kërkuar një mbrojtje më tepër kundër sëmundjeve të zemrës? Si fillim zëvendësoni porcionet e shpeshta të mishit me peshk. Pastaj shtoni pak hudhër. Nëse do të zgjidhni të konsumoni peshk, do t’i bëni një nder shumë të madh zemrës suaj dhe do të ulni kolesterolin. Hudhra, në fakt, ndihmon për të parandaluar të ashtuquajturin “kolesterol i keq”. Hudhra është vlerësuar vazhdimisht, por përveç përfitimeve shëndetësore mos harroni: Kujdes kur jeni në shoqërinë e të tjerëve. Mbani distancën e duhur!

Spinaq dhe limona Një spërkatje e mirë me limon dhe sallata do të ndryshojë ngjyrën dhe aromën. Pa përmendur efektet sensacionale ushqyese. Kjo sepse perime të tilla si spinaqi, lakra jeshile, rrepat dhe në përgjithësi të gjitha ato që përmbajnë shumë hekur, rezultojnë më të lehta për t’u asimiluar nga organizmi kur shoqërohen me Vitaminën C. Limoni do të ndihmojë për ta transformuar hekurin e perimeve në një ushqyes më të ngjashëm me atë të gjetur tek peshku dhe mishi. E përkthyer ndryshe: sistem imunitar më të fortë dhe shumë energji.

QERSHOR 2013

USHQIMI SI KOMUNIKIM

QERSHOR 2013

Hermiona Hajdini (Përgjegjëse e sektorit veterinar Zooteknik, në AMK)

Jo vetëm për të ngrënë. Mbi të gjitha për të kaluar kohën më të bukur mes miqsh. Një supë dhe një gotë verë shijojnë më mirë në shoqëri 99

USHQIMI SI KOMUNIKIM

ë gjithëve na pëlqen, që pas një jave të mbushur me punë, të mblidhemi e të shijojmë të ëmblën shtëpi. Drekat dhe darkat familjare e shndërrojnë fundjavën në një kohë tepër relaksuese dhe mjaft të këndshme, që bëhet më e bukur kur në tavolinë kemi edhe miq. Një ndër traditat shqiptare është padyshim mikpritja e ngrohtë, duke treguar dukshëm bujarinë, fisnikërinë dhe traditat tona. Kjo është më tepër se një traditë shqiptare, që do të më pëlqente ta konsideroja si një vlerë të madhe. Mikpritja është një tipar themelor i shqiptarëve në shekuj dhe nuk ka të bëjë me cilësinë dhe sasinë e gatimit, por është dëshirë për t’u ndjerë mirë me miqtë dhe për të biseduar për tema të ndryshme, nën shoqërinë e një gote vere dhe një pjate të gatuar enkas. Rreth tryezës, duke shijuar gatimet tradicionale, miqësia bëhet edhe më e bukur. Do të më pëlqente që gjithë këtë panoramë ta ndaja në dy këndvështrime. Së pari, është shumë e rëndësishme të theksojmë që fundjava është ajo që na bashkon me familjen, prandaj duhet t’i përkushtohemi më tepër gatimit. Një tryezë e shtruar këndshëm është një kënaqësi që nuk mund ta marrësh nëpër restorante. Po aq, një drekë me familjen do të thotë më shumë mundësi për t’u kushtuar vëmendje të gjithëve. Për të ftuarit, tryeza fillon me një pije apo një koktej të lehtë të përgatitur në çast. Në të gjitha rastet dreka apo darka përmban një menu, fillimi i së cilës është i përcaktuar: supë. Është e rëndësishme edhe servirja; një supë e thjeshtë, e shërbyer në një supierë dhe estetikisht në harmoni me elementet e tjerë të tryezës, të jep kënaqësi dhe sigurisht shije. Supa si pjatë e parë, është një gatim i lehtë në përgatitje dhe me vlera të mëdha shëndetësore. Dikur, në familjet tona kemi patur për traditë supën e bardhë dhe supën magjerica, por sot ne mund të gatuajmë disa lloje, si: supë me zarzavate të llojeve dhe mënyrave të ndryshme, supë krem patate me kërpudha, që për mendimin tim përbën një recetë shumë interesante.

100

Supë krem patate me kërpudha Për katër persona nevojiten: - 4 patate mesatare; - 250 gr kërpudha të konservuara; - 1 litër deri 1,5 litër buljon mishi; - Pak qumësht; - Majdanoz i freskët, i grirë; - 2 feta bukë të thekur, e ndarë në katrorë shumë të vegjël; - Djathë kaçkavall i grirë, sipas dëshirës.

Supa shkon shumë mirë me bukëza të bëra vetë, ose në mungesë të kohës për t’i përgatitur vetë, mund të përdorni bukë bagetë. Priteni hollë dhe çdo fetëz lyejeni me gjalpë të tretur më parë në të cilin keni shtuar pak kripë, rigon dhe pluhur hudhre. Buka bagetë e spërkatur me këte përzierje dhe e ngrohur në furrë përpara servirjes, e bën shijen e supës të mrekullueshme. Më pas, pjata e dytë mund të jetë një gatim me mish apo me peshk.

Por si vazhdon menuja? Djathi dhe vera apo brusketat e përgatitura me bagetë, domate, mocarelë, të spërkatura me kripë, vaj ulliri, borzilok, që ngrohen pak para servirjes në furrë nuk mund të mungojnë... Tendencat e fundit në kuzhinën tonë ofrojnë sallata krejt të ndryshme nga dikur. Tashmë për miqtë dhe jo vetëm, përgatitet sallata cezar, sallata me karotë (që përveçse e shijshme është edhe e bukur estetikisht), sallata e

përzier me disa lloje lakrash (lakër e bardhë, lakër brukseli etj.), apo sallatë me perime të ziera të stinës. Nëse shërbehen në pjatanca ovale, dekorimi i tavolinës, që përfaqëson një element të rëndësishëm, do të jetë më i veçantë. Një pjesë po kaq e rëndësishme është edhe koha pas ngrënies. Pak verë, e shoqëruar me fruta të stinës dhe më pas ëmbëlsira, janë njëfarë qershie mbi tortë.

QERSHOR 2013

Shtrimi i tavolinës Një tavolinë me shije meriton të shtrohet bukur e të karakterizohet nga thjeshtësia dhe finesa. Shtrimi estetikisht i këndshëm i pjatave, u ngjall oreks të ftuarve që në shikimin e parë. Gjithë shija që ushqimet kanë, humbet kur nuk di se si t’i shërbesh bukur. Dëshira për të qenë gjithçka rrezatuese dhe e rregullt, mund të bëhet shumë shpejt pjesë e rutinës sonë të gatimit dhe çdo herë do të gjenerojmë ide për ta shtruar më bukur tavolinën se sa hera e parë. Në kësi rastesh këshillohet që tavolina të jetë e madhe, në mënyrë që t’i mbajë të gjitha pjatat dhe elementet e nevojshëm.

Mbulesa është mirë të jetë në ngjyrë të çelët ose të bardhë; pecetat këshillohet të jenë sa më pak të ngarkuara me figura; kompleti i pjatës, pjatancave të sallatës, supiera apo gotat sugjerohet të jenë të së njëjtës linjë, duke krijuar uniformitet në tryezë. Duhet të kujdesemi që thikat të presin mirë dhe pirunët të jenë me katër dhëmbë. Gotat duhet të shkëlqejnë dhe të jenë të mëdha mjaftueshëm, pasi ato janë të parat që bien në sy. Nuk duhet të harrojmë të vendosim kripën dhe erëzat në enët e tyre. Tavolina, mbi të gjitha, duhet të jetë edhe pikante. Nuk janë vetëm mënyrat e ngrënies të rëndësishme, duhet që gjithashtu të dimë të krijojmë një atmosferë të mirë, në të cilën miqtë do të ndihen të vlerësuar, ndërsa ne nuk do të shqetësohemi për përshtypjet që kemi lënë. Ka shumë mënyra për t’u dëfryer, rëndësi ka të jesh gjithmonë në shoqërinë e njerëzve të duhur. Nëse rrethohesh nga një grup miqsh, mbrëmja do të jetë patjetër e këndshme dhe ne do të gjejmë mënyrën për të qeshur edhe në situatat më absurde. Është fisnike të kesh një mik, por është akoma më tepër të jesh miku i dikujt...

Djathi dhe vera apo brusketat e përgatitura me bagetë, domate, mocarelë, të spërkatura me kripë, vaj ulliri, borzilok, që ngrohen pak para servirjes në furrë nuk mund të mungojnë...

Tendencat e fundit në kuzhinën tonë ofrojnë sallata krejt të ndryshme nga dikur. Tashmë për miqtë dhe jo vetëm, përgatitet sallata cezar, sallata me karotë apo sallata me perime të ziera të stinës

101

DITARI USHQIMOR

102

Ornela

QERSHOR 2013

Pas formës së saj të përkryer ﬁzike nuk fshihet ndonjë recetë, dietë apo regjim i veçantë ushqimor, që i mban trupin aq në formë në çdo stinë të vitit. Megjithatë ca truke të vogla na i ka rrëfyer. Ejani t’i zbulojmë bashkë

nga Klaudeta Skënderasi Foto: Manila Harizi

(s’)ka sekrete

ë paraditen e nxehtë të majit, Ornela Bregu shfaqet në qoshen e rrugës që të nxjerr tek “21 dhjetori”, duke thithur të gjitha vështrimet, sidomos të zonjave të zonjushave që po kalojnë atypari. Nuk janë vetëm ngjyrat fosforeshente të bluzës dhe pantallonave të gjera e verore të mëndafshit. Nuk është vetëm pamja e saj e freskët prej 20 vjeçareje, lëkura shndritshme dhe flokë e verdhë të kapur, është sidomos trupi i gjatë dhe i hollë dhe linjat e përkryera, që në atë cep rrugë vështirë se i lënë indiferentë kalimtaret, të cilat ku me bisht të syrit e ku nën syzet e diellit, zilepsen pas pamjes së patëmetë të Ornelës. Palestra? Ushqimi? Genet? Të gjitha nga pak dhe asnjëra në veçanti. Ornela nuk rendit ndonjë recetë çudibërëse. E as nuk tregon ndonjë sakrificë të madhe që bën në tryezë për ta pasur fizikun që ka. Ama as tregon përralla duke lëvduar organizmin e saj që mund të tretë gjithçka. “Tregohem e kujdesshme në atë që konsumoj dhe nga ana tjetër mendoj se është ushqimi i shtëpisë që unë përgatit çdo ditë ai që më mban në formë”.

103

DITARI USHQIMOR

Mam

ela Orn

n presi Visi

dhe

babi

nën

Beni

ë për t të tre n e l u dhe nja ë e zo atë q r a u drek tuar ka ga ë s i p ë e sht ë. ë par itë m d ë j që n

Mëngjesi

Është gjithmonë i vrullshëm. Në orët e para të ditës Ornela duket e zhduket sa në një dhomë në tjetrën, duke përgatitur Daorsin për në kopsht, duke bërë gati veshjen për në punë, duke hequr një rrëmujë këtu e një atje dhe nëse gjen një xhep kohë, mund të arrijë të hajë dy biskota dhe të pijë një kapuçino në këmbë. Por kur del nga shtëpia dhe dita është e bukur e me diell, aty në barin pranë punës, tek Qendra Kombëtare e Kulturës, e ëmbëlson paraditen me një briosh me vanilje. “Nuk ndodh shumë shpesh, por në përgjithësi më pëlqen të ha diçka të vogël në natyrë paraditeve”.

Supa e përditshme

Nuk mungon kurrë në tryezën e tyre. Një supë e ngrohtë, që herë bëhet pjatë e dytë e herë e vetmja pjatë e mbrëmjes, është ushqimi më i shpejtë dhe më i shijshëm që Ornela gatuan. “Mundohem që të supa të jetë gjithmonë gati kur familja ulet në tryezë, sidomos për fëmijët është shumë e shëndetshme. E gatuaj në mënyra të ndryshme, duke përdorur me shumicë zarzavatet e stinës dhe preferoj veçanërisht atë me jashillëqe”.

104

Dreka

Konsumohet gjithmonë në shtëpi. Mami Ornela dhe babi Visi presin Beninën (Daorsi vjen më vonë nga kopshti) dhe ulen të tre për të drekuar atë që e zonja e shtëpisë ka gatuar që një ditë më parë. “Gatuaj darkave për ditën tjetër, ndryshe nuk më del koha që të përgatis diçka të momentit. Çdo ditë drekën e konsumojmë në shtëpi. Nuk i preferojmë restorantet dhe nuk porosisim jashtë. Kujdesem që ajo që do gatuaj të jetë e shëndetshme, pa yndyrë, e freskët dhe e shijshme”.

QERSHOR 2013

Një gotë verë, në shtëpi E mendojnë shpesh të dalin. Po para bezdisjeve që u shkakton sistemimi i fëmijëve dhe përkujdesja ndaj tyre për kohën e mbrëmjes që ata do mungojnë në shtëpi, më mirë e zëvendësojnë daljen e darkës nëpër lokale, me një gotë verë aty në dhomën e ndenjies, duke parë një film ose thjesht duke biseduar me zë të ulët.

Kapriço të shëndetshme Në ka një ushqim që Ornela nuk i thotë kurrë “jo”, është djathi i bardhë. E ha sa herë të mundet dhe e shoqëron edhe me ushqime të ëmbla, edhe me ushqime të kripura. “Vakti im më i pëlqyer është djathi i bardhë dhe molla e kuqe”. Dhe ka qëlluar në shenjë. Të dyja aspak të dëmshme.

105

DITARI USHQIMOR

Darka

Ose është e lehtë ose nuk konsumohet fare. Të paktën Ornela nuk e ka zakon që në darkë të shtrohet në tryezë. Mund të gatuajë për pjesëtarët e tjerë të familjes, por për vete nuk ha asnjëherë darkë. “Nuk e preferoj darkën, sepse nëse ha nuk arrij dot të bëj gjumë të qetë”.

Palestra dhe Daorsi

Ujë pa detyrim

Nuk është dhe aq e rregullt në palestër. Vështirë se mund të arrijë të shkojë çdo ditë. Puna dhe impenjimet familjare nuk ia mundësojnë djegien e kalorive duke ngritur vegla apo duke bërë ushtrime për barkun. Por në ato rastet kur mami Ornela nuk ka mundur të shkojë në palestër, është Daorsi ai që “kujdeset” për trupin e mamit. E lodh aq shumë me çapkënllëqet e tij, sa ndihet si të kishte bërë katër orë vrap. “Energjia e tij më shërben për të qenë gjatë gjithë kohës në lëvizje. Lodhem vërtet, por të paktën e marr veten me të mira duke u ngushëlluar me faktin që jam gjithë kohës në lëvizje dhe kjo më bën mirë për trupin”.

Nuk ka mbajtur kurrë dietë në jetën e saj, edhe pse është kujdesur gjithmonë për atë që konsumon. Por rregullat dhe regjimet nuk bëjnë për të. Vetëm nga ideja që diçka e ka të ndaluar, do tundohej ta hante edhe më shumë dhe anasjelltas. Nuk pëlqen t’i bëjë gjërat me detyrim. E njëjta gjë i ndodh edhe me ujin. E di shumë mirë që i bën mirë për shëndetin e sidomos për celulitin, ama pi vetëm aq sa i pihet. Asnjë gotë me shumë. “E konsumoj ujin me sasi të bollshme. Por nuk dua t’ia di nëse thuhet që duhet të pi një apo dy kilogramë. Nami të bëhet, nuk ha dhe nuk pi dot gjë me zor”. Dhe në këtë pikë Ornela është vërtet e prerë!

Buka që e tundon Një nga truket e Ornelës për të mos shtuar kilogramë të tepërt është eliminimi bukës nga tryeza. Nuk i shoqëron gatimet me të. Ama kur buka është e ngrohtë, e sapodalë nga furra, asaj aromës ndjellëse nuk arrin dot t’i rezistojë, ha edhe më shumë sesa duhet. “Bëj sikur s’e kam mendjen”, - thotë Ornela duke qeshur.

106

Një nga truket e Ornelës për të mos shtuar kilogramë të tepërt është eliminimi

QERSHOR 2013

- Arredim bari - Restoranti - PastiĂ§erie - Hoteli - ShtĂŤpi etc ardeno mobilime 107

/ ardeno1@hotmail.com

GALATEO

Në tryezë ka ligje

Mund të duket gjëja më e thjeshtë në botë, po ja që edhe në shtrimin e tryezës ka disa ligje. Mund edhe t’i shkelësh, por jo në rastet kur mendon të shtrosh një tryezë elegante për të ftuarit e tu Nga Armand Kikino

(historian & shef kuzhine)

108

Filmin “Pretty Woman” e kush nuk e ka parë. Pjesa kur Julia Roberts në rolin e Vivian, i kërkon menaxherit të hotelit që t’i mësojë se si përdoret piruni, sa dhëmbë ka ai i sallatës dhe sa ai i antipastës, vështirë se hiqet nga mendja. Të ngrejë dorën kush nuk ka gabuar ndonjëherë! Ja që edhe në tryezë ka ca ligje që nuk janë të thjeshtë për t’u ndjekur. Por mund të mësohen. Përmendësh madje. Revista “Shije” e bën gjithçka më të thjeshtë

3 4 6 8

1 2

QERSHOR 2013 Tryeza duhet të ketë përmasa të tilla që të lejojë te ftuarit të qëndrojnë e të shërbehen në kushte komode.

Tryeza nuk duhet të jetë shumë e madhe, pasi distancat e mëdha midis të ftuarve ndikojnë negativisht në bashkëbisedimin dhe në tonalitetin e bisedës.

Tryeza mund të shtrohet në mënyra të ndryshme, në bazë të situatave, periudhës së vitit në të cilën ndodhemi, por është shumë e rëndësishme që të gjithë elementet të jenë në harmoni. P.sh. në një tavolinë të tipit “country” këshillohen mbulesa me copë natyrale, si pambuk ose lino. Enët prej qeramike ose me ngjyra. Dekori i mestavolinës mund të realizohet nga lule të mbledhura në kopshtin e shtëpisë ose me bimë të thara. Një element dekori interveprues do të ishte edhe një buqetë erëzash aromatike, të freskëta. Ndërsa për një tryezë formale duhet treguar kujdes i madh.

Përveç kënaqësisë që na japin objektet në tryezë, ato duhet të vendosen në një rregull perfekt, për të mos humbur efektin që jep përsosmëria e shtrimit të një tavoline tek të ftuarit.

Mbulesa duhet të pasqyrojë arredimin dhe të përshtatet me atmosferën dhe ngjyrat përreth. Ajo duhet të mbulojë plotësisht sipërfaqen e tryezës dhe të varet 40 – 50 cm në anët e saj. Peceta e buzëve duhet të jetë mundësisht me të njëjtin material me mbulesën dhe të paloset thjesht.

Asnjë mëdyshje për pozatet (lugët, thikat, pirunët). Përsa i përket pozicionimit të tyre, duhet të kujdesemi që në të djathtë të pjatave të vendosim thikat me tehet e drejtuara nga brenda, pas tyre vendoset luga, nëse menuja e përmban. Pirunët vendosen në të majtë me majat lart dhe janë një, dy ose tre, në bazë të menusë. Pirunët janë disa llojesh dhe ata kanë shenjat dalluese në bazë të përdorimit të tyre. Pirunët e vegjël me tre dhëmbë janë për fruta dhe ëmbëlsira dhe vendosen në pjesën e sipërme të pjatave, së bashku me një lugë deserti, nëse e përmban menyja. Pirunët e vegjël me dy dhëmbë janë për turshitë dhe ullinjtë, pirunët e peshkut janë me katër dhëmbë, pak më të sheshtë dhe dy dhëmbët qendrorë zakonisht janë më të gjatë, pasi e çara mes tyre është më e thellë. Pirunët e shërbimit për makarona, sallata, klipse, etj., janë me katër dhëmbë normalë. Këta pirunë janë më të përdorshmit. Pirunët pak më të mëdhenj me tre dhëmbë janë për mishin e pjekur. Kemi edhe pirun për gaforre ose kërmij, me tre dhe dy dhëmbë, të cilët vendosen në krahun e djathtë, të parët në radhë, dhe të shoqëruar me pincat përkatëse të vendosura në të majtë. Të gjithë serviset vendosen në mënyrë të tillë, që të para që do të përdoren të jenë vendosur nga jashtë, duke bërë të mundur marrjen e tyre lehtësisht gjatë shërbimit të çdo gatese.

5 7

Tryeza duhet të jetë e shtruar përpara se të ftuarit të kenë mbërritur. Mund të zbukurohet me elemente që nuk e pengojnë shikimin dhe bashkëbisedimin midis të ftuarve.

Çdo vend duhet të ketë përpara një nënpjatë, e cila do të qëndrojë atje gjatë gjithë vaktit. Sipër saj, një pjatë e cekët dhe sipas menusë mund të vendosim pjatë të thellë ose një tas për supën consommé. Pjata e bukës vendoset pak më lart se pirunët.

9 10

Gotat duhet të jenë maksimalisht katër dhe vendosen në të djathtë të pjatave, sipër thikave. Nga e majta në të djathtë vendoset gota e ujit, e cila është më e madhe, gota e verës së kuqe, me përmasa mesatare dhe pas saj ajo e verës së bardhë. Gota e katërt është ajo e shampanjës, e cila vendoset pak e distancuar dhe sipër gotës. së verës së kuqe. Kripa dhe piperi, vaji dhe uthulla nuk duhet të jenë vendosur në tryezën e shtruar. Ato sillen vetëm pas kërkesës nga të ftuarit.

109

GALATEO

Finesa lindi bashkë me pirunin Pjesa më elegante e tryezës. E mendoni dot një tavolinë pa pirunj. Në ditët tona jo, por dikur....

110

Nga Armand Kikino

Nëpër shekuj, për të marrë nga pjatancat ushqimet, janë përdorur gjithmonë gishtat dhe thikat me majë. Po piruni kur dhe ku ka lindur? Kalimin nga një vegël e rëndomtë që i ngjante më shumë një karfice, në një mjet elegant me tre e më shumë maja, e gjejmë në mesjetën e vonë, në oborrin bizantin. Në letërsinë italiane e gjejmë pas vitit 1000 në Firence, Venecia, Piza, por kryesisht në duart e borgjezëve dhe tregtarëve, pasi në oborret mbretërore ishte në fuqi akoma rregulli i të marrit të ushqimeve të ngurta me tre gishta, drejtpërdrejt nga pjatat dhe pjatancat. Një informacion i sigurt për përdorimin e pirunit individual në tavolinë na vjen nga Shën Pier Damjani (1007-1072), i cili tregon për një princeshë bizantine, që kishte shkuar në Venecia për t’u martuar me një pjesëtar të oborrit dhe kur ulej në tavolinë nuk e merrte ushqimin me dorë, por përdorte një pirun me dy maja. Pikërisht rrëfyesi hodhi mbi pirunin mallkimin qiellor, pasi e gjykonte si një luks djallëzor dhe një sjellje skandaloze. Përdorimi

i pirunit shihej në oborre si shenjë dobësie për meshkujt që e përdornin. Të tjera dëshmi na vijnë nga Ludovik Antonio Muratori, autor i librit “Annali d’Ialia’’, i cili tregoi prezencën e pirunit në tryezën e shtruar në 1071, me rastin e martesës së Domenico Silvio me një princeshë bizantine. Por në mesjetën e vonë të haje me duar konsiderohej akoma një veprim madhështor. Në Itali piruni filloi të ishte pjesë e tryezës, pas vitit 1500, me fillimin e vendosjes së rregullave të të ngrënit. Ndërkohë që popullsia e thjeshtë, tregtarët dhe borgjezët e përdornin gati përditë, nëpër oborre konsiderohej si një mjet i panevojshëm për t’u shtuar në morinë e elementeve të kohës për të ngrënë. Prej oborreve italiane piruni u përhap në ato evropiane dhe sidomos ato franceze me vajtjen atje të Caterina de’Medici. Thuhet se kur Caterina i dha ta provonte pirunin Enrikut II dhe oborrtarëve të tjerë, ata silleshin me pirunin si fëmijë, afronin kokën në pjatë për të futur pirunin në gojë. Ishte një skenë komike, sepse më shumë ushqim binte në pjatë, tavolinë dhe në tokë sesa hynte në gojë. Me gjithë punën e madhe të bërë nga Caterina de’Medici dhe i biri, Enriku III, piruni mbeti për shumë kohë një mjet i çuditshëm. Deri në kohën e Luigjit XIV, ose Mbretit Diell, vazhdohej të mos përdorej por të merrej ushqimi me duar. Vetëm pas viteve ‘700, kur u shpall martesa e madhe me spagetin, ishte i paevitueshëm përdorimi i tij. Mbreti Ferdinand IV i Borboneve e çoi në katër numrin e dhëmbëve të pirunit, për të kapur më mirë fijet e makaronave me emrin spageti.

QERSHOR 2013

111

DRESS CODE

112

QERSHOR 2013

Shko për drekë... dhe vishu mirë

Po tani ç’të vesh? Sa herë e ke bërë këtë pyetje para kanateve të hapura të dollapëve, duke provuar dhjetëra fustane e këpucë? Kur je e ftuar në një drekë ose darkë në restorant, zgjedhja nuk është e thjeshtë, por jo dhe aq e vështirë sa duket. Mjaft të dish ca rregulla Veshjet me shkëlqim, xixat, teminat, sepse rrezikon që personi që ke përballë të mbingopet nga pamja jote dhe të marrë vetëm një sallatë Cezar. Bizhutë e tepruara dhe të mbingarkuara. Nëse të pëlqejnë, duhet të bësh një klasifikim në bazë të vendit ku po shkon dhe të kohës. Nëse bëhet fjalë për një drekë romantike ose shoqërore, bëj kujdes me aksesorët: ose vathë ose varëse, jo të dyja bashkë. Ose byzylyk, ose unazë. Të katërta bashkë? Në asnjë mënyrë. Vështirë se personi që ke përballë do ta kishte mendjen te ajo që po thua.

Shmang

Nuk mund të shkosh në një restorant plazhi me fustan gjithë gurë e shkëlqim, siç nuk mund të shkosh në një restorant elegant e veshur me atlete. Ca rregulla të kodit të veshjes zonjat dhe zonjushat elegante duhet t’i dinë përmendësh. Por edhe në rastet kur ende nuk e kanë të qartë se ç’duhet veshur në një darkë apo në një drekë mikeshash, në një takim romantik apo në një festë familjare, ne ju vijmë në ndihmë me një listë të atyre detajeve që duhen shmangur dhe atyre të tjerave që duhen pasur kujdes. Rezarta Skifteri na ka stiluar një kod të kujdesshëm sipas llojit të restorantit ku je e ftuar. Mbajeni vëth në vesh!

Takat me bazament në pjesën e përparme, që shkon deri në deri 6 -7 cm lartësi. Lartësi të tilla të këpucës mund të mbahen në darka familjare festive ose darka gala shumë të bujshme, të kombinuara me një fustan gala. Këtë vit janë në modë këpucët me majë dhe pa bazamet përpara. Janë perfekte për një drekë ose darkë. Në momentin që bëhet fjalë për një drekë ose darkë më intime, që mund të jetë me partnerin ose me mikeshat, takat duhet të eliminohen, edhe bizhutë, bashkë me trukun apo flokët e llakosura më shumë seç duhet. Sa më e freskët të jetë pamja, aq më bukur dhe aq më këndshëm do dukemi në syrin e të tjerëve. Materialet e ngushta, fustanet shumë të ngjitur dhe tepër të shkurtër, sepse nuk do jesh komode në karrige. Të tillë fustane në momentin që ulesh shkurtohen dhe ngushtohen edhe më. Prandaj më mirë zgjidh një fustan të shkurtër dhe të lirshëm, që në momentin e uljes bëjnë të kundërtën, zgjaten. Fustanet tub dhe njëngjyrësh, fosforeshentë. Pasi do rrezikoje t’i shkaktoje personit përballë marrje mendsh. Flokët e mbingarkuara. Mbetet një restorant dhe ndryshon shumë nga mbrëmjet gala. Duhen krehje natyrale dhe kapje të thjeshta. Jo stil banane, jo xixa dhe lule. Parfumet tepër të fortë dhe të sheqerosur. Gatimet që të serviren në tryezë duhen shijuar edhe me hundë dhe jo vetëm me gojë. Prandaj spërkatu me një parfum të lehtë dhe të freskët, që mos të të përzihet me aromën e ushqimeve dhe si rrjedhojë të mbetesh pa ngrënë nga ndjesia e veljes.

113

DRESS CODE

Vish

Fustane paraditesh chic, elegante dhe të freskëta. Me materiale të bardha, të pastra, të rafinuara, me qëndisje të lehta, dizenjo të copave floreale.

114

Veshje që mund të kenë ngjyra të forta, por jo të shtrira në gjithë veshjen. P.sh. pantallona në ngjyrë të fortë kombinuar me bluzë ngjyrë pudër.

Fustane dantellë me ngjyrë shampanjë, pjepër, pudër, limon i lehtë, smerald i lehtë, ngjyra të rafinuara, që e bëjnë drekën të këndshme.

QERSHOR 2013

Vishu sipas ambientit Gjithmonë, para se të dalësh për të drekuar ose darkuar, duhet pyetur për restorantin. Vetëm pasi ke të qartë se çfarë natyre ka ambienti ku do shkosh, mund të përcaktosh kodin e veshjes me përpikmëri. Disa nga llojet e restoranteve Tip ferme, ambient me arredim të ngrohtë dhe të vjetër në pamje. Janë të pasuruar me detaje të vjetra dhe antike dhe kërkojnë në veshje casualchic, me ngjyra neutrale në tonet pastel. Restorante plazhi ose peshku, janë kryesisht ambiente të hapura nëse ndodhen në zonat e plazhit dhe të dekoruara me detaje që sjellin atmosferë deti në rastet kur ndodhen në qytet. Kërkojnë pamje të freskët, të qetë, të pangarkuar sidomos në materiale dhe ngjyra. Sa më larg shkëlqimeve dhe teprimeve. Restorante klasi, me arredim elegant, i përshtatshëm edhe për mbrëmje gala, që i mban mirë edhe këpucët pak më të larta edhe fustanet pak më të gjatë. Por nëse bëhet fjalë për një darkë të thjeshtë, edhe në këtë rast veshja duhet të ngelet në kornizat e elegantes dhe detajet e thjeshta.

Veshjet transgresive dhe më të forta, pantallona chic ose elegante me një xhaketinë ose t-shirt. Janë veshje që nuk shokojnë askënd. Materiale mëndafshi me përqindje pambuku, shantung apo të shifoni. Janë materiale të sakta dhe të përshtatshme, sidomos për këtë sezon.

Fustane dantellë me ngjyrë shampanjë, pjepër, pudër, limon i lehtë, smerald i lehtë, ngjyra të rafinuara, që e bëjnë drekën të këndshme.

Modelet e veshjeve stil koketë: fund me pala të imëta, bluza të lirshme, fustane me fruda të lehta dhe një rrip në mes.

Veshja që përshtatet më shumë është klasike, e rafinuar ose casual chic. Zakonisht këto të fundit janë elegante, tregojnë linja trupi të rafinuara, por kanë edhe sportivitetin brenda. Është veshja ideale, që të shpëton në çdo rast.

115

DILEMA AMBIENTALISTE

Ambalazh plastik? Faleminderit, e dua prej letre

Qeset plastike përbëjnë një kërcënim serioz jo vetëm për ambientin por edhe për shëndetin. Alarmin e kanë dhënë prej kohësh specialistët që theksojnë se në Shqipëri situata është akoma edhe më shqetësuese. Ne u interesuam mbi këtë problematikë në Ministrinë e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit, ku takuam Z. Ernest Gjuraj, i cili na shpjegoi... 116

QERSHOR 2013

do vit pothuajse 500 miliard qese përdoren në të gjithë botën, prej të cilave riciklohet vetëm 1 e 200-a. Qeset plastike janë kthyer në një ndotje të pamëshirshme për mjedisin. Kur ato janë në kontakt me produktet ushqimore, bukën, mishin, djathin apo produkte të tjera ato bëhen kontaminues të këtyre produkteve. Duke qenë se janë polietilene, pra nënprodukte të naftës, në kontakt me produktet ushqimore ndodh procesi i migrimit, ku molekulat e polietilenit nga qeseja plastike kalojnë në produktin ushqimor dhe nga ky i fundit në organizmin e njeriut. Në një sasi të caktuar këto komponime bëhen të rrezikshme për shëndetin e njeriut. Përpos kësaj qeset plastike kërkojnë shpenzime të konsiderueshme për t’u ricikluar, ndërsa fotodegradimi i tyre natyral kërkon disa qindra vjet. Ato copëtohen në pjesëza të vogla, lëshojnë toksina nga vendgrumbullimet e mbetjeve, ndotin tokën, ujin dhe futen në zinxhirin ushqimor ku kafshët aksidentalisht ushqehen me to. Është llogaritur se të paktën 100 000 kafshë detare ngordhin si pasojë e ndotjes plastike. Sipas një studimi të Agjencisë së Kombeve të Bashkuara për Mjedisin qeset plastike janë ndotësi më i përhapur në det e oqeane. Ndërkohë, ambalazhi i letrës është i formuar nga celuloza, që nuk është e dëmshme për shëndetin e njeriut, pra mund të shërbejë si ambalazh në kontakt direkt me produktet ushqimore, nga ana tjetër, letra në kontakt me lagështirën është lehtësisht e dekompozueshme, në këtë mënyrë nuk është një ndotës i rrezikshëm për ambientin. Sigurisht, prodhimi i qeseve plastike gjatë veteve ‘50-‘60 është konsideruar një revolucion industrial pasi u duk se u zgjidh përgjithmonë problemi i ambalazhimit në përgjithësi, por sot kjo procedurë rezulton fatale për ambientin si dhe për konsumatorin që e përdor atë për produktet ushqimore. Për këtë arsye, në të gjithë botën janë vendosur ligje të rrepta në mënyrë që të ndalohet përdorimi i tyre si dhe janë dashur fushata të shumta sensibili117

DILEMA AMBIENTALISTE

zuese për konsumatorët që ata të kuptojnë rrezikun që u kanoset. Gjithë këto ligje dhe fushata sensibilizuese kanë patur dhe vazhdojnë të kenë kundër një industri të tërë të prodhimit të qeseve plastike si dhe një konsumator i cili e ka të vështirë ta perceptojë rrezikun që vjen nga përdorimi i tyre. Në kushte të tilla, në të gjithë shtetet ekzistojnë ente rregullatore që merren nga njëra anë me zbatimin e legjislacionit për moslejimin e përdorimit të qeseve plastike dhe nga ana tjetër me sensibilizimin e konsumatorit nëpërmjet fushatave sensibilizuese. Në vendin tonë ekziston një legjislacion i plotë që rregullon përdorimin ose jo të ambalazheve plastike me bazë polietilenin. Gjithashtu, Autoriteti Kombëtar i Ushqimit është organi shtetëror përgjegjës për zbatimin e legjislacionit për produktet ushqimore si dhe për ambalazhet në kontakt me ushqimin. Sipas legjislacionit përgjegjës për sigurinë ushqimore është operatori i biznesit ushqimor Pra, për të nxjerrë një produkt ushqimor në treg, operatori i biznesit ushqimor duhet të garantojë për konsumatorin sigurinë për konsumimin e produktit brenda një periudhe të caktuar (që shprehet në etiketën e produktit) dhe se ambalazhi nuk është i dëmshëm për shëndetin e konsumatorit. AKU nga ana e saj ka për detyrë kontrollin e këtyre

118

subjekteve prodhues, importues, dhe tregtues të produkteve ushqimore për zbatimin e legjislacionit. AKU, nëpërmjet planeve vjetore dhe mujore kryen inspektime në këto biznese dhe penalizon konform legjislacionit ato biznese që shkelin ligjin. Konsumatori është po kaq i rëndësishëm, pasi sa më shumë i informuar të jetë mbi pasojat që sjell përdorimi i këtyre ambalazheve plastike, aq më tepër do të ndalojë përdorimin e tyre. Nëse konsumatori do ta refuzojë një produkt ushqimor me ambalazh plastik, operatori i biznesit ushqimor për ta shitur atë produkt do të detyrohet ta ambalazhojë me atë të duhurin. Pra, fushatat sensibilizuese kanë një rëndësi shumë të madhe dhe luajnë një rol të rëndësishëm në këtë rast.

Sipas një studimi të Agjencisë së Kombeve të Bashkuara për Mjedisin qeset plastike janë ndotësi më i përhapur në det e oqeane.

QERSHOR 2013

119

KËSHILLAT E ARKITEKTES

E bardhë po, por e ngrohtë 120

QERSHOR 2013

Takimi i përmuajshëm me arkitekten na ka çuar tek një kuzhinë e bardhë, e bardhë si qumësht. Ngjyra pa ngjyrë që na i bën kuzhinën të qetë. Ama e dimë të gjitha, e bardha nuk është e thjeshtë për t’u përshtatur. Ndiqni këshillat dhe do ta keni Ledia Harizi më të thjeshtë (arkitekte) 121

KËSHILLAT E ARKITEKTES

shtë një takim i rëndësishëm i ditës që të shijon shumë. Sepse bëhet në zonën më të ngrohtë të shtëpisë: takimi me ushqimin në kuzhinë. Zonjat e dinë mirë se zona e kuzhinës është po aq e rëndësishme sa edhe pjesa tjetër e shtëpisë, në mos më shumë. Ndaj duhet arreduar me kujdesin që meriton. Kryesoja është ngjyra, pavarësisht nga stili, që mund të jetë modern, me volume të pastra e të thjeshta apo një stil neoklasik, me dekore të shtuara në kornizat apo në zemrën (qendrën) e kapakëve. Fokusimi ynë këtë herë do të jetë tek ngjyra e bardhë e trajtimit të mobilies së kuzhinës, e cila në fakt është përdorur gjithmonë e në çdo kohë në shtëpitë tona. Megjithatë, duke i bashkangjitur materiale e aksesorë të kohëve të fundit i jep asaj një fytyrë tjetër.

122

Cili ka qenë trendi para disa vjetësh? A është e nevojshme të ndjekësh një trend? Pavarësisht se kohët e fundit ka sërish një orientim në preferencën e kuzhinave të bardha, kjo nuk do të thotë që është trendi i kohës. Kujtoj që dy vjet më parë doli në modë trajtimi i kuzhinave në ngjyra të forta e të ndezura, kryesisht portokallia e ndezur, jeshilja fosforeshente apo lejlaja e ndezur, të trajtuara në materiale të shndritshme. Personalisht do sugjeroja mos të binim pre e një trendi, pasi është një stil i përkohshëm për një periudhë e një kohë të caktuar. Trajtimi i kuzhinës suaj duhet t’i përshtatet kontekstit, hapësirës në dispozicion si dhe dritës. Përdorimi i ngjyrave të mësipërme në kuzhinën tuaj, si emblemë e një trendi të caktuar, sjell vështirësi në kombinimin me pjesën tjetër të shtëpisë, kryesisht sallonit, veçanërisht nëse këto janë një ambient unik. Kështu bëhet më e vështirë zgjedhja e bojës së mureve apo ngjyra e mobilieve, duke krijuar pa dashur një përzierje stilesh. Si ndikon ngjyra në hapësirë? Ndryshe nga ngjyrat e errëta, ngjyrat e hapura tentojnë të zmadhojnë hapësirën dhe i japin finesë e pastërti volumeve. Mos kini frikë se një kuzhinë e bardhë mund të japë atmosferë të ftohtë, sepse mjaftojnë pak truke për ta bërë miqësore,

duke luajtur me sfondin, me pak aksesorë me kombinimin e pllakave midis banakut e kontrabanakut dhe suprinën, e cila mund të marrë ngjyra e materiale nga më të ndryshmet, pasi e bardha i pranon të gjitha. Si ta bëjmë një kuzhinë të bardhë tërheqëse? Sa lloj stilesh mund të pranojë një kuzhinë e tillë? Vini firmën në kuzhinën tuaj me një ngjyrë muri të përshtatshme për gjithë shtëpinë. Ngjyra e murit është lehtësisht e ndryshueshme, nëse do të doni një look të ri, ndërkohë që nuk do të ishte aq e thjeshtë të ndryshohej ngjyra e rafteve. Përdorni trukun e dyjëzimit me anë të dollapëve inkaso me ndarje të dukshme apo rafteve me kapakë xhami, duke i dhënë ngjyrë faqes së fundit të brendshme do të krijoni idenë e një rafti brenda raftit, duke nxjerrë në pah më tepër suveniret.

Luani me ndriçimin dhe dizajnin e ndriçuesit dhe përdorni ndriçues të varur, duke e vendosur në qendër të skenës. Vendi me efikas është sipër banakut.

QERSHOR 2013 Nëse ju pëlqen kuzhina e bardhë, por kërkoni diçka më tepër, jepini kuzhinës një pamje dyngjyrëshe. Mbani pjesën e sipërme të bardhë dhe rafteve të poshtme jepini një ngjyrë neutrale gri, me pak pigment jeshil. Kjo është një ngjyrë që shoqërohet shumë mirë me të bardhën dhe është lehtësisht e adaptueshme me pjesën tjetër të shtëpisë.

Përdorni dollapë inkaso të hapur me ndarje sergjenësh të dukshme, për të mos e mbyllur ambientin në rafte të zakonshme. Gjeni këndin më të volitshëm e të dukshëm për vendosjen e tij dhe mbusheni me enë porcelani apo me kuti ingredientësh e erëzash Nuk është e thënë që një kuzhinë e bardhë është e përshtatshme më së shumti për një stil modern. Nëse ajo trajtohet me dru të bardhë, por me një pamje të vjetër si ai i një gardhi rrethues, me një tavolinë të thjeshtë druri, ambienti do të kthehet në një stil country chic, me natyrë malore.

Mund të transmetoni një ndjesi vintage, një stil chic të vjetër, me një kuzhinë të bardhë të vendosur në një parket po të bardhë me ristela, me faqe muri të trajtuara me tullë të çrregullt, lyer me të bardhë dhe me rafte të dukshme të mbushur me aksesorë apo sende antike.

123

TV-KUZHINA

Nga ekrani në revistë Tre receta gatimi nga Znj. Vjollca e “Vila 24”. Janë rekomandime që ofrohen enkas për lexuesit e revistës “Shije”. Në dukje të vështira për t’u përgatitur, por nëse i provoni do kuptoni menjëherë që janë shumë të thjeshta për t’u përgatitur

Znj. Vjollca, “Vila 24”

Sallatë e ftohtë me oriz Përbërësit: - 300 gr oriz kokërrgjerë (mund të përdoret gjysëm për sjysëm me oriz kaf) - 150 gr djathë kaçkavall të butë - 100 gr bizele të ziera - 100 gr ullinj të zinj pa bërthamë - 10-15 kokrra domate qershi - 1 spec të kuq ose të verdhë - 2 kuti peshk ton në vaj (200 gr) - 4-5 salsiçe të vogla - 4-5 kastraveca të vegjël - 1 tufë majdanoz - Pak majonezë ose vaj ulliri Përgatitja: Ziejmë orizin për rreth 12 minuta. E shpëlajmë me ujë të ftohtë të bollshëm dhe më pas pasi kemi grirëpërbërësit me radhë i bashkojmë dhe sallatën e vendosim në frigorifer për 1 orë. I hedhim pak vaj ulliri në fund dhe e servirim.

124

QERSHOR 2013

Brusketa me salmon Përbërësit: - Pak majonezë - Kopër - Majdanoz - Salmon Përgatitja: Fillimisht frulojmë gjithë përbërësit. Lyejmë brusketat duke I zbukuruar sipër me nga një fetë salmon.

Japrakë me gjethe rrushi Përbërësit: - Gjethe rrushi - Qepë të njoma - Lëpjetë - Labot - Kopër - Majdanoz - Mëndërz (nenexhik) - Piper i zi - Oriz - Vaj ulliri Përgatitja: Të gjithë barishtet i marrim nga një tufë. Shtojmë në të orizin, erëzat, kripën dhe pasi i kemi zjerë gjethet vendosim në qendër të gjethes një lugë gjelle nga përbërësit që kemi përzierë. E mbështjellim japrakun dhe e vendosim në rradhë në tenxhere. Vendosim një pjatë që të mbulojë dhe t’i rëndojë japrakët që të mos na prishen gjatë zierjes. I shtojmë një filxhan çaji ujë të nxehtë dhe i lemë të ziejnë për 25-30 min. I lemë të ftohen dhe i servirim me kos.

125

Tortë e ftohtë me luleshtrydhe Përbërësit:

Përgatitja:

- 600 gr luleshtrydhe - 350 gr mascarpone - 6 lugë gjelle sheqer - 400 ml pana ëmbëlsirë - 8 fletë xhelatine - 2 pako biskota

Trazojmë maskarponen me 3 lugë gjelle sheqer pluhur me ndihmën e një rrahëse. Në një tas tjetër rrahim me mikser elektrik 400 ml pana. Shkrijmë fletat e xhelatinës në pak sherbet të vakët dhe i trazojmë me maskarponen. Bashkojmë panën me maskarponen duke e trazuar lehtë me një spatull. Në tavën ku do të shtrojmë tortën vendosim fillimisht letër pjekje, vendosim anash saj gjysma luleshtrydhesh duke i mbështetur mirë në anët e tavës. Lyejmë biskotat me lëng luleshtrydhesh dhe i vendosim në bazën e tavës. Më pas mbushim tavën përgjysmë me kremin e përgatitur dhe i vendosim brenda copa luleshtrydhesh. Njomim përsëri me lëng luleshtrydhesh biskotat dhe e vendosim si shtresë mbi luleshtrydhe, e mbulojmë përsëri me mascarpone dhe e vendosim në frigorifer për 3 orë. Pasi e nxjerrim nga frigoriferi e zbukurojmë me feta luleshtrydhesh sipas dëshirës.

126

QERSHOR 2013

127

RECETA

Pastiçeri Dea

Shumëkujt ky emër mund t’i sjellë në kujtesë shumë evente të jetës: një dasëm, ditëlindje apo një festë. Kjo pastiçeri ka një eksperiencë 16-vjeçare në Tiranë dhe në kaq vite numëron një numër të pafundëm festash, të cilat në fokus të tyre kanë pasur ëmbëlsirat me firmën Dea. E nëse ende nuk i keni provuar ëmbëlsirat e shijshme dhe plot ngjyra të kësaj ëmbëltoreje atëherë ç’prisni? Nxitoni! Me bazë tortën, “Dea” është një pastiçeri e kompletuar (duke nisur nga të imëtat: amareta, tartat, çokollatat, mini pastat, pastat dhe trortat e ndryshme e duke vijuar me brumëra dhe sherbete tradicionale shqiptare.

Tek Pasiçeri Dea mund të porosisni për: Dasma I Fejesa I Ditëlindje Gëzime familjare. Për t’ju njohur më tepër me profesionalizmin e vet, Pastiçeri Dea ju ofron 5 receta të ndryshme, që pasi t’i shijoni përmes kësaj reviste, duhet t’i provoni patjetër!

Rr. Kavajës

ëmbëlsira nga

Pallati Jeshil Pastiçeri Dea Rr. Ndre Mjeda

21 Dhjetori

Adresa: Ndre Mjeda (Parku i Autobusave, Pallati jeshil) Cel: 068 20 78 097 Tel: 04 222 13 40 128

QERSHOR 2013

të Tortë me çokolla Përbërësit: • Pandispanjë • Pana i • Krem qumësht a ur ek • Bajame të pj te • Shije çokolla

Përgatitja: në më pandispanjën Fillimisht shtroj ën as m s pa hedhim më tre shtresa dhe ifr në m si jet tyre. E fu ë e përzier ndërm jm ro ko de inuta dhe e gorifer për 30 m si në foto.

129

Tartë me fr u

Përbërësit : • Pasta Flo ra • Krem pa stiçerie • Fruta të stin • Bajame të ës pjekura

130

Përgatitja : Përgatisim fillimisht pa mbushim më pas me sta florën. E krem pasti Në fund e çerie. zbukurojm ë me fruta bajame. dhe

QERSHOR 2013

Tortë me djathë Përbërësit: • Biskotë me gjalpë • Mascarpone • Pana kuzhine • Lëng limoni • Vezë • Vanilje • Sheqer

Përgatitja: me Shtrojmë biskotën he të bi m e gjalpë dh itur. at rg pë e ën as dhim m 180 E fusim në furrë në si ºC për 45 minuta. Pa në si ë jm ro ko de e ftohet foto.

131

Çokollata Niki Përbërësit: • Brumë biskotash • Kanellë • Kakao • Shurup • Arrë • Arrë kokosi • Çokollatë e bardhë • Çokollatë e zezë

132

Përgatitja: bruHedhim në mikser nellë, ka e, av ot min e bisk . Për kakao dhe shurup m arhi jed zg dekorimin të lla rën, çoko zë. të bardhë dhe të ze

QERSHOR 2013

Zupë Përbërësit:

Përgatitja:

• Biskotë e grirë • Reçel qershie • Bajame të pjekura • Qumësht • Vezë • Sheqer • Kakao • Vanilje

Fillimisht hedhim biskotat, reçelin dhe bajamet në fund të enës. Ndërkohë vëmë në zjarr masën tjetër: ½ me vanilje dhe ½ me çokollatë. Më pas zupën e dekorojmë si në foto.

133

E FRESKËT

I ngrohti vjen bashkë me akulloret

rigjinaliteti i një shijeje krejtësisht të re! Një gjetje në tregun e akulloreve dhe një shërbim krejtësisht ndryshe: akullore me kos. Quajeni si të doni (frozen yogurt, yogurt ose akullore me kos). Ne krenohemi me këtë gjetje të re. Në nxehtësinë e verës që po afron “Yogurteria” në qendër të zonës së Bllokut, po popullarizohet çdo ditë e më shumë. Ky është një biznes i ri, i pari në Tiranë dhe në Shqipëri, por nuk është kjo ajo që i krenon ideatorët, dy të rinjtë që e kanë hapur. Ajo që ata kanë më përzemër është shija e akullores shumë origjinale dhe padyshim shijet e pafundme të salcave me fruta dhe çokollata të krijuara çdo ditë. Akullorja me kos që shërbehet tek “Yogurteria” është

134

një risi cilësore si falë recetës, ashtu edhe për produktet e cilësisë së parë të përdorura. Gjithashtu shërbimi është një pjesë shumë e rëndesishme për drejtuesit e “Yogurterisë”.

akullores dhe e bën atë shumë të shëndetshme, pa ndjellur sensin e fajit, pasi në fund të fundit ka rreth 60% më pak kalori.

Shijet e pafundme që mund t’i hidhen akullores, çokollata që nuk ngrijnë në kontakt me të ftohtin e akullores, fruta nga më të freskëtat dhe padyshim reçele të ndryshme në mënyrë që çdo klient të krijojë shijen që dëshiron. Klienti ia krijon vetë shijen akullores në moment.

Kjo lloj akulloreje po krijon një treg shumë të rëndësishëm në Europë dhe Amerikë, duke bërë që të zëvendësojë vaktet e ndërmjetme dhe të jetë një freskues shumë i preferuar. Shpeshherë përzgjidhet më shumë se akullorja e zakonshme për shkak të nivelit të ulët të kalorive, vlerave tretëse dhe pasi ndikon në uljen e kolesterolit, falë prezencës së kosit.

Yogurti ka një karakteristikë të veçantë: është prodhim artizanal, i çastit. Nuk ruhet, nuk ka konservantë apo ngjyrues. Qumështi dhe kosi janë përbërësit kryesorë, gjë që i rrit vlerat ushqyese të

Këshillohet për të gjitha grupmoshat. Dhe për t’ju njohur më shumë me këto shije të veçanta, sidomos për verën, ju sugjerojmë tre akullore të tilla… Tanimë e dini se ku mund t’i gjeni!

QERSHOR 2013

Smoothies me luleshtrydhe

Mix Yogurt me masa tĂŤ ndryshme Kupa Kety 135

PYETËSORI PIKANT

Me çfarë do ta krahasoje kënaqësinë që të fal ushqimi?

Albano Bogdo:

Kënaqësia që më fal mua personalisht ushqimi është e pakrahasueshme me asgjë tjetër...

Ka një aromë që do të të bënte të çoheshe menjëherë nga shtrati? Po, aroma e një gjelle të djegur.

“Pasi ha, më pëlqen të bëj seks”

Kur një ushqim të pëlqen shumë, lëpin buzët apo gishtat? Buzët.

Cili është fruti më sensual? Mango.

Më mirë luleshtrydhe apo pjeshkë? Luleshtrydhe.

Kalon vërtet dashuria nga stomaku? Për mendimin tim, jo.

Ushqimi që s’e fut kurrë në gojë? Spinaqi dhe preshi. Jo vetëm që s’i fus në gojë, por s’i fus as në shtëpi.

Cila aromë do ta zgjonte nga krevati dhe çfarë ushqimi s’fut dot në gojë. Fruti më sensual dhe pjata që ia prish mendjen. Albano Bogdo, aktori i “Apartamenti 2XL” na tregon disa detaje, që nuk duhet t’i humbisni

Ka ndonjë ushqim që tek ty luan rolin e afrodiziakut? Po, por kam përshtypjen që është më shumë psikologjike.

Pjata që të prish mendjen?

Çdo gjë e servirur bukur ma prish mendjen dhe dua ta ha.

Ka një shprehje që thuhet kur një gatim është bërë shumë i mirë: “Për t’u mbajtur në gojë”. Sipas teje, do të thotë që duhet ngrënë shpejt e shpejt nga padurimi apo duhet përtypur ngadalë, për t’u shijuar tamam? Mua kur më shijon shumë, bëj çmos që ta ha sa më shpejt.

Pasi ha çfarë të pëlqen të bësh? Seks.

Thonë që pija të sjell në qejf, po ty? Sigurisht që po. Një gotë verë në çdo vakt të sjell në qejf dhe jo vetëm.

Shijon vetëm mishin apo lëpin dhe kockat? Vetëm mishin.

Muzika dhe aromat përreth e bëjnë një darkë pikante? Jo. Për mendimin tim këtë gjë e bën vetëm ushqimi i mirë.

Do hiqje dorë nga hudhra për një puthje? Absolutisht po.

E dije që konsumi i tepërt i disa erëzave jep të njëjtat efekte si hashashi?

Hahaha. Këtë nuk e dija, por tani që e mora vesh, majdanozi do bëhet shoku im.

136

QERSHOR 2013

137

ABONOHUNI NË REVISTËN “SHIJE”! Nëse abonoheni për 1 vit, përfitoni 2 revista FALAS Ju kujtojmë që shpërndarja e revistave në adresat tuaja kryhet pa pagesë Kjo ofertë vlen vetëm brenda territorit të Shqipërisë

Rruga “Brigada VIII” www.shije.al | e-mail: info@shije.al Marketing: +355 69 90 79 792 | +355 42 251 686 138

QERSHOR 2013

139