“หนังสือเลมโปรดของฉัน” “เสียงในความทรงจำ” ของ วรพจน พันธุพงศ ทุกครัง้ ทีช่ วี ติ ผานเรือ่ งราวทีส่ ะทอนมุมมองความคิดทีแ่ ตกตาก ทำใหนกึ ถึงเสียง เสียงทีม่ นั ดังในหัว มัน เก็บเอาประสบการณตางๆของเราไว เปนเสียงที่อยูในความทรงจำในจิตใจและอีกเสียงหนึ่งที่ลืมไมไดนั่นคือ เสียงของหนังสือ “เสียงในความทรงจำ” ที่ไมวาจะกี่ครั้งที่เดินไปชั้นหนังสือก็จะหยิบเลมนี้ออกมาอาน มันชวย ใหจติ ใจเราทีอ่ อ นลาในความคิด คิดงานไมออก เครียดกับการสอบในมหาวิทยาลัย เมือ่ หวนกลับมาอานหนังสือ เลมนี้มันทำใหเห็นมุมมองใหมๆในการใชชีวิต กลับมามีแรงอีกครั้ง ไมใชเพราะตัวหนังสือมันทำงาน แตเลมนี้ เสียงมันเดินทางมาถึงจิตสำนึกของเราไดเร็วขึ้นดวย เสียงในความทรงจำ คือ หนึ่งในผลงานรวบรวมบทสัมภาษณ จากผูคนมากมายหลายเสียง มากมาย หลายคำถาม จากหลายชั่วโมงของการสังเกต จากการเก็บรอยเรียงเรื่องราวของคน ใหโลดแลนออกมา เหมือน การบรรยายบทนวนิยายใหผอู า นไดโลดแลนตามไป เพียงทอนเรือ่ งของเนือ้ ความ คือชีวติ และหวงความคิดของ ผูคน ที่ผูเขียน พูดคุยและถายทอดออกมา สวนในความทรงจำของฉันตอหนังสือเลมนี้เปนครั้งแรก นั่นคือการ ขุดคุยหาหนังสือลดราคาในงานหนังสือที่มหาวิทยาลัยจัดขึ้น และคงเปนโชคดีที่เลือกกองหนังสือเกา และหยิบ เลมนี้มาอาน พลิกหนา หลัง และถามคนขายวาราคาเทาไหร ? คะ คนขายเปลงเสียงออกมาโดยไมไดมองที่ปก ของหนังสือ " กองนั้น 60 บาท เลยนอง " ถือวาเปนการดีที่ไดหนังสือถูกและมีคุณคามาอยูในมือ เสียงในความทรงจำ เขียนโดย วรพจน พันธุพงศ จัดพิมพขึ้นครั้งที่ 3 ในป 2552 เปนหนังสือที่ทุกครั้ง ที่พิมพ ภาพและการจัดวางองคประกอบหนาปกจะถูกเปลี่ยนไปแตที่ไมเปลี่ยนคือ การคงไวซึ่งเทป ที่ไมวาเวลา จะเปลี่ยนไปสูโลกที่ทันสมัยขึ้นทุกวันแตภาพหนาปกทำใหชื่นชอบในการ ใชเทปเปนตัวสื่อสารกับผูอาน นัยยะ สำคัญคือการกรอเทปซ้ำไปซ้ำมา เสียงก็ยงั ทำหนาทีแ่ สดงพลัง พลังของผูส มั ภาษณและผูถ กู สัมภาษณ และการ เก็บเสียงในรูปแบบของเทป มันทำใหเราเห็นถึงความตั้งใจ และใสใจของผูสัมภาษณหรือผูเขียนซึ่งเปนคนเดียว กัน ในการดูแลไมใหมันเสียเพื่อแกะเสียงออกมาใหผูอานไดรับรู ทัศนคติและมุมมอง ในหนังสือ เสียงในความ ทรงจำ และหนังสือก็ทำหนาที่เปนเทปที่ใหคนอานเปนผูฟงไปในตัว ฟงการสัมภาษณ การถามไถ การสังเกตุ ศึกษา เฝามอง อยางละเอียดออนของผูเขียนสูการถายทอดเรียบเรียงวิธีคิดของผูคน สะทอนผานเสียงมาสูคำ ตอบในหนากระดาษ การเปดอานผานๆในชวงแรก ทำใหสะดุดกับบทนำที่ตัวผูเขียนไดนำเสนอมุมมองชีวิตที่นาตื่นเตนเปน ภาษาทีเ่ ขาใจงายเรียกไดวา โดนใจวัยรุน อยางฉันมาก จนทำใหไมอยากพลาดบทนำดีๆกอนเขาสูบ ทสัมภาษณและ งานเขียนในบทตอไปได มุมมอง วิธกี ารคิดของผูเ ขียนพยายามสอดแทรกเรือ่ งราว คุณคาของชีวติ อยูเ สมอทำให เราคิดถึงตัวเราเองทุกครั้งที่ทองเที่ยว เราพยายามแสวงหาแตความสุข โดยการถายภาพ ซื้อของที่เราพอใจ แต บางครั้งการทองเที่ยวของเรามันมีมากกวานั้น มันคือ การเรียนรูชีวิต มันคือการใสใจในวิถีที่เราเปนอยู รับรู มุมมองสังคมหลายๆดานได สิ่งนี้ตางหากที่ทำใหชีวิตเราไมนาเบื่อหนายอีกตอไป
ผูเขียน คือคุณวรพจน ฉันจะเรียกเขาวา พี่วรพจนไดไหมหนอ เพราะเขาเสมือนพี่ชายที่สั่งสอนฉันและ แนะแนวทางชีวิตในมุมมองที่แปลกใหมและคาดไมถึง จากบทสัมภาษณและถายทอดชีวิตจริง ของคนชุดหนึ่ง ออกมาใหฉนั ไดอา น ไดเรียนรู มันเปนการจัดวางทีง่ ดงาม ลงตัวแทบทุกหนาทีฉ่ นั เปดอาน ฉันสามารถเก็บเกีย่ ว ประสบการณแนวคิดไดอยางกลมกลมทุกบท ทุกตอน ทุกมวนทีฉ่ นั เปดมันอยู มันสะทอนสาระสำคัญทุกเรือ่ งราว การเอาจริงเอาจังของพี่วรพจนและใสใจเรื่องราวจากปากของผูคน คือเสนหที่อยูในงานชิ้นนี้ บทสัมภาษณที่ ประกอบรายละเอียดจากแงมุมที่งดงามของคน คือพลังที่นำพาเราใหคนหา และเปดฟงเร็วขึ้นเพื่อกาวผานไป ในแตละยอหนาแตละประเด็น ฉันเปดหนังสือมา บทแรกในหนาที่ 22 การเปดหนังสือจึงไมตา งจากการเปดวิทยุ แลวฟงเสียงจากเทป คือตองตัง้ ใจ ทัง้ ตาทีอ่ า น และใจทีเ่ ปลงเสียงออกมา เปนเรือ่ งของ ตามรอยชางภาพสัตวปา ม.ล. ปริญญากร วรวรรณ มวนแรกนั่นคือการฟงเสียงของชายผูเขาใจชีวิตผืนปา อดีตนักเรียนนอกแตผันตัวเองมาเปนชางภาพ สัตวปาอิสระ ที่เขาใสใจทุกผืนหญา บรรจงเลามันผานบทสัมภาษณออกมา ฉันชอบหัวขอที่พี่วรพจนตั้งขึ้นมัน คือหัวขอยอยในบทนี้ นัน่ คือ “นกยูงขางถนน” มันเริม่ เห็นความคิดของชางกลองสัตวปา อิสระผูน ท้ี ม่ี แี นวคิดทีช่ วน ใหฉนั ติดตาม เขาบอกวา “ การถายภาพสัตวปา ไมใชการแขงขัน กูตอ งถายดีกวามึง มุมสวยกวา ใกลกวาคิดแบบ นั้นไมได ถาไมเรียนรูนิสัยสัตวจริงๆก็กลายเปนวาไปตั้งบังไพรกันตามใจ ยายจุดไปเรื่อยๆหามุมสวยๆ โดยไมคิด ถึงสัตว ไมรูเลยวาตรงนั้นคือดานที่สัตวปาลงโปง ไมรูเลยวาพวกเขาระวังภัยดวยกลิ่น คิดเพียงแตจะเอารูปใหได นี่คือ สิ่งที่อันตลายมาก ” ฉันเพียงจินตนาการ การถายภาพที่ละเอียดละออและเขาถึงชีวิตของสัตวปาของตา กลองคนนี้มาก เขาเขาใจชีวิตสัตวปา วามันถูกทำงานไปพรอมกับการจองมอง สัตวปาตองการอิสระและการใช กลองถายมัน มันจะไมใชสัตวปาตามธรรมชาติอีกตอไป นี่คือความเขาใจในธรรมชาติ ชีวิตของม.ล. ปริญญากร ที่สำคัญฉันชอบอาน ขอคิดสั้นๆ ที่ในหนังสือสรางหนากั้นไวเพื่อพักสายตา แตมันคือคำพูดที่ทำใหฉันผูอานไดรู จักตัวตนของ ม.ล. ปริญญากร วรวรรณ จริงๆนัน่ คือ “ ผมไมรสู กึ วา การนัง่ ในบังไพรเปนเรือ่ งรอคอย เงียบเหงา หรือขมขื่นคับแคน เพราะมันเปนสิ่งที่ผมเลือก ไมมีใครบังคับผมเลย แตผมพรอมที่จะนั่งรออยูทุกวันเปนเวลา สองอาทิตย เพื่อถายแค 2 ช็อตสวยๆก็ได พอแลว ผมมีหวังเสมอ ” พรอมกันนั้น ม.ล. ปริญญากร ยังฝากถึง คนเมืองที่อยากใหเขาปามาดวยความรูสึกเดียวกับเขา ไมใชมาเพื่อกอบโกย รุกล้ำพื้นที่ปาเพื่อทำการธุรกิจ โชว ทรัพยสินที่แสดงวาตนมีฐานะ นั่นคือสังคมที่อยูกันแตเปลือกนอกมันไมรับรูอะไร มวนที่สอง “ปรัชญาชีวิตและความรัก”โดย ศักดิ์สิริ มีสมสืบ เปนการกระโดดขามความรูสึกรัก ในแง มุมทีต่ า งจากบทแรก นัน่ คือ รักษผนื ปาและดูแลสัตวดว ยหัวใจของตากลองถายภาพสัตวปา อิสระ แตบทนี้ มันคือ “รัก” ความรักที่ถูกถายทอดออกมาในหลากหลายรูปแบบ ผานบทกวีและการเขียนเพลงรักที่มีที่มาที่ไป โดย ศักดิ์สิริ มีสมสืบ อานบทนี้แลว มีหลายคำที่ใชซ้ำกันและใชรวมกันบอยมากนั่นคือ ความสุข ความรัก ความสงบ ทีส่ ดุ ของความรัก เหมือนอยูท า มกลางบทกวีทอ่ี บอวลไปดวยดอกไม มีกลิน่ อายจางๆของความรักทีพ่ ลัง่ พลูปู ลด ปลอยออกมาทีละนิดละนอย และมันคงเปนชวงวัยทีฉ่ นั มีฮอรโมนพลุง พลานดวยหรือเปลา ? เพราะอานไปคิดถึง ตัวเองไป ดังเชนคำพูดของศักดิ์สิริที่วา “ ผูหญิงที่มีผูชายมาชอบมากๆไมดี ใครเห็น ใครมอง ไมดีหรอก ผูชาย
มองผูห ญิงครัง้ แรกคือแรงจูงใจทางเพศ ผูห ญิงมีผชู ายมองมากๆแปลวาผูห ญิงคนนัน้ มีแรงจูงใจทางเพศมาก หรือ ไมกว็ างตัวไมดี สงสายตาลอคนอืน่ ” ฉันอานแลวก็ขำอยูใ นใจและเกิดคำถามขึน้ มาอีกวา สงสายตาลอคนอืน่ นีค่ ง เปนการหวานเสนหแ ละการโหยหาความรักเปนแน พรอมกันนัน้ ยังมีคำถามทีช่ วนใหเราไดคดิ ตอมา อาทิเชน คุณ เปนคนศรัทธาในความรักไหมความรักยิง่ ใหญ ความรักมีพลัง ความรักเปนเรือ่ งสำคัญของชีวติ มากเพียงไร ?จาก ปรัชญาคำถามเรือ่ งความรักนำมาสูก าร ถามหาชีวติ ทีเ่ รียบงายและการใชชวี ติ ใหเปนในแบบของศักดิส์ ริ ิ มีสมสืบ ทีช่ อบในตัวเขาคือ ประโยคในชวงทีเ่ ขาไมมตี งั คกนิ ขาวและเขาก็คดิ ขึน้ มาวา " อยูแ บบจนๆก็ชนิ และรูส กึ วาไมใช ความลำบาก เปนสิ่งที่มนุษยควรจะอดดวย คือ อยาไปกินอิ่มเกินไป ไมตองกินมาก เพราะกินมากก็ตองหามาก แลวกินมากไมใชวาดี เพราะโครตาอาหารในโลกทันตองเฉลี่ยกันกืิน คือคิดแบบคนอดนะ (หัวเราะ) คนไมมีจะ กินตองคิดแงดี คือถากินมาก เดี๋ยวมึงก็เปนภัยจากที่มึงกินมากนั่นแหละ... " มันคือทรรศนะชีวิตที่ดี ที่เราเรียนรู และนำความคิดของศักดิส์ ริ ิ มีสมสืบ มาเรียบเรียงจนเกิดภาวะทีเ่ ราเรียกวา ความสงบสุข ถารักษาภาวะนีไ้ ดนาน และตลอดไป ศักดิส์ ริ ิ มีสมสืบ กลาวในหนังสือวา ลมหายใจทีด่ แี ละความคิดจะมีคา มากในวันขางหนา ดังนัน้ เรา ควรประกอบสรางความสุขบนพื้นฐานของการใชชีวิตใหเปน มวนที่สาม ระหวางความงามและความตาย พ.ญ. คุณหญิงพรทิพย โรจนสุนันท อานแลวขนลุก ไมใช เพราะกลัวหรือมีทศั นะคติไมดี แตขนลุกเพราะความคิดของหมอพรทิพย มันคิอื การมองในมุมมองทีห่ ลายมิตมิ าก ทั้งมุมมองของนักศึกษา มุมมองอาจารยสอน มุมมองคุณหมอ มุมมองภรรยาที่ดีตอสามี มันคือขอทาทายที่หมอ พรทิพยมีและจัดการมันไดดีมาตลอด โดยการเริ่มจากครอบครัวที่ตองใสใจ แมอาชีพหลักจะอยูที่ซากศพ คมมีด คาวเลือด และสัจธรรม แตหมอพรทิพยก็สะกดคำวา ประสบความสำเร็จในชีวิตได โดยไมมีเรื่องเงินเขามาเกี่ยว ของ มันทำใหผูอาน มีลุนมากแตละเรื่องที่หมอพรทิพยเจอโดยเฉพาะกรณีชันสูตรศพทั้งดีและไมดีมีความทาทาย อยางไรบางเมื่อศพผานการชำแหละ กระบวนการทำงานของหมอพรทิพยจึงเกิดขึ้น ความกลัวของผูหญิงคนนี้มี บางไหมนี่เปนสิ่งที่ฉันคิดตลอดเวลาเมื่ออานบทนี้ สุดทายแลวรางกายของมนุษยมันคือความเปลือยเปลา แตสิ่ง ที่เราหอหุมไวคือ จิตใจที่ที่มีพลังอำนาจอยูเหนือโลก ความมั่นคงเขมแข็ง จะทำใหเราสามารถบงการหรือกระทำ ทุกสิ่งไดดวยหัวใจและสองมือนี้ คุณหมอพรทิพยกลาว กระโดดขามจากอาชีพแพทยเขาสูความเรียบงายในชีวิต ดวยอาชีพเกษตรกรรมและการเรียกรองสิทธิทช่ี อบธรรมจากการสัมภาษณในบทตอไปพีว่ รพจนไดเลือก สัมภาษณ “ เดชา ศิริภัทรในประเด็น คืนชีวิตสูความเรียบงาย” จากหนุมเกษตร ที่มีรากเหงาชาวนา กลับมาใชชีวิตเปน เกษตรกร ที่หวนหา วิถีชาวนา ภูมิปญญาชาวนาไวดวยการสรางความสุขใหชาวนา บนพื้นฐานของความเรียบ งาย แตทั้งนี้ทั้งนั้น ตัวเขาเองไดทวงถามสิทธิที่ชาวนาจะไดรับจากทางภาครัฐอยูบอยครั้ง แปลกที่เขาไมใชมือถือ เลย แมงานจะยุง หรือติดตอกับคนมากหนาหลายตาก็ตาม เหลา บุหรี่ กาแฟ เขาไมยุง เขากลาววา ปญหาของ คนคือการบริโภคมากเกินไป เมื่อมีการบริโภคเพิ่มมากขึ้น ทรัพยากรก็นอยลง คนมากขึ้น จะเหลืออะไร ? ฉัน อานแลวยอนกลับไป ฉันมันก็ลูกชาวนา ลูกเกษตรกร ทุกวันนี้ครอบครัวฉันยังจนอยู ถึงแมวาเศรษฐกิจจะปรับ ตัวเพื่อรองรับอาชีพเกษตรกรมากขึ้นอาจเปนเพราะหลายๆอยาง ทั้งภาษีและอัตราการเติบโตทางการเกษตร แตการเรียกรองผานเสียงของชาวนา เสียงของเกษตรกร มันกลับสรางพลังที่ยิ่งใหญ เพื่อใหผูนำประเทศไดรับรู
ไดยินวา พื้นที่เล็กๆในการเรียกรองหรือขอความเปนธรรมยังมีในสังคมชาวนานะ และยังมีในหนังสือเลมนี้ที่ จารึกวาผูชายอยาง เดชา ศิริภัทร กับการคืนชีวิตสูความเรียบงาย ไมไดเรียบอยางที่บอก ภายใตความเรียบมัน คือ หนามที่คอยทำรายเราตลอด ขอเพียงสูและอยาทอถอยกับมัน ตอมาเปนการขามบทเขาสูเทปมวนใหม เทปมวนนี้ มันทำใหฉันรีบเปดดวยความอยากรูอยากเห็นและ มันมีความนาสนใจ เปนการนำเสนอในมุมมองของหมอที่รักษาผูปวย ผูปวยในที่นี้คือ ผูที่มาศัลยกรรมความงาม ตองการที่จะพัฒนาบุคลิกความงามของตนในดานความสวยความงาม ความสมบูรณของรางกายและเพิ่มเติม สวนที่ขาดบทนี้เสนอ "คมมีดผาตัดและศาสตรชี่กง น.พ. วิธาน ฐานะวุฑฒ" สวนมากการศัลยกรรมจะเกิดขึ้นใน ผูหญิงที่ตองการเสริม เติมแตงสิ่งที่คิดวาขาดหาย หรือยังไมพอใหสมใจแตสำคัญคือ บุคลิกภาพ ไมวาจะเปน เสริมหนาอก เสริมดั้ง แปลงเพศ ทายบทหมอ วิธานไดบอกกับเราซึ่งเปนผูอานเกี่ยวกับการรักษาและการดูแล ตนเองวา โรคทีเ่ กิดขึน้ ในทุกวันนีม้ นั มีสาเหตุมาจากความเครียด มันสงผลตอหลายๆดานตอตัวบุคคล และคิดใน มุมมองของชีวิตที่มีขึ้นตองมีลง หมอนิธานสอนใหเราคิดเขาใจชีวิต มองความสวยใหครบวงจรทั้งภายนอกและ ภายใน เขาใจมันและทำความเขาใจมองความตายเปนสวนหนึ่งของชีวิตเราจะไดไมตองประมาทและพรอมเผชิญ หนาใชชีวิตอยางมีสติแตไมยึดติด ตราบใดที่ยังมีชีวิต เรายอมรักชีวิต เหมือนมีรถ เราก็รักรถ เราไมอยากใหมัน เสียหรอก แตถามันเสียก็ซอม หมอนิธานบอกกับฉันอยางนี้ เทปนีข้ องจริง Song & Soul พงษพรหม สนิทวงศ ณ อยุทธยา ทำใหฉนั ทึง้ ในความสามารถและทัศนคติ การทำงานของเสียงที่เขาทั้งแตง ทั้งรอง และทำเพลงไดตั้งแตเพลงลูกทุง โปรเกรสซีฟ แดนซไปถึงระดับเพลง ออรเคสตราใหญๆได มันเปนการทำงานที่ทั้งใชสมองและใชหัวใจทำงานควบคูไปดวยกัน เสียงในงานของเขามัน จึงสำคัญ เขาใจชีวิตของเพลงตอรูปแบบการแตง เนื้อคำรอง เขาใสใจทุกรายละเอียดโดยที่เขาเองบอกกับตัวเอง วา ไมใชคนที่เกง เขาเพียงแตฟงเพลงเยอะ เขาเปนคนจับฉายโดยธรรมชาติ ทดลองเพลงจับนูนผสมนี่แลวมันลง ตัว นอกจาก พงษพรหม จะสนใจการทำเพลงแลว สิ่งที่เขาหวนหานั่นคือ ปรัชญา นิกายในพุทธศาสนาวาดวย นิกายมหายาน เขาชอบอานทั้งปรัชญา พุทธ เตา เซนและของฝรั่งอยางพวกนิชเช เขาอานเพื่อเปรียบเทียบ เพื่อ วิเคราะหและคิดอีกแบบ และเขาก็ไดใหประโยคที่คมคายในหนาที่ 212 ที่วา “ในโลกของอารยธรรม หากคนจะ เสพ ใหตระหนักถึงคุณคาของมันไดตองมีความรูอยางเดียว คุณจะรูจักวาวรรณกรรมนั้นดี คุณตองอานวรรณ กรรม คุณจะรูวาภาษางดงาม คุณตองเรียนจนกระทั่งแตกฉานภาษาตองเปนนักอานชั้นเลิศ คุณถึงรูวาวรรณ กรรมชิ้นนั้นเลิศ แตกตางจากของหวยๆ ” ดังนั้นวรรณกรรม ปรัชญา ศิลปะ และดนตรีจึงถูกทำงานไปดวยกัน ในชีวิตของชายคนนี้ เขาบอกวาทุกอยางเปนเรื่องเดียวกันจริงๆมันไมมีอะไร การเรียนรูจากพงษพรหม ทำใหฉัน ที่กำลังเรียนศิลปะ และชอบอานงานวรรณกรรม เห็นความสำคัญวา ในอีกดานหนึ่งของชีวิตก็ควรมีเสียงดนตรี ที่ฉันตองไปคนหามันบาง มีวิธีคิด วิธีปฎิบัติที่ชวนใหฉันคนหาตั้งมากมาย โลกมันใหญ มันถูกแบงใหเราใชชีวิต ไดเยอะ ฉะนั้นการทำงานทุกอยางพื้นฐานคือความสุข
มวนสุดทายของหนังสือ บอกเรือ่ งราวของ ศุ บุญเลีย้ งในประเด็นเรือ่ ง realistic เปดมา ทำใหรทู นั ทีวา มากกวาการเปนนักรอง มากกวาบทบาทงานเขียน ศุ บุญเลี้ยง เปนนักคิด ไมใชคิดแบบเครงขรึม วิชาการ เขา คิดสนุก พยายามทำใหเปนรูปธรรม สามารถจับตองไดและใชงานไดจริง ชีวติ ประจำวันของเขาประกอบดวยการ อานหนังสือ เขียนหนังสือและออกกำลังกาย สวนเพลงก็คอยคิด คอยเขียนไปตามความรูสึก วาไปแลวงานของ เขาก็เปนงานทางความคิด เขาพยายามทำใหงานมีน้ำหนักและใชชีวิตในคำวา “พอดี” ฉันเขาใจในิ่งที่เขาบอก “ ผมวาการอยากมีตวั ตนเปนสัญชาตญาณของมนุษยคณ ุ อยูใ นหอง คุณก็อยากมีตวั ตนในหองเรียนนัน้ ใหเพือ่ น จดจำ จุดนั้นมันเปนที่มาของการแสวงหาชื่อเสียงในองครวมอยาก มีพวก มีคนจดจำ การอยากมีตัวตนเปน ธรรมชาติของมนุษยอยางหนึ่ง " ชีวิตของ ศุ บุญเลี้ยง เปนหนึ่งในหลายๆบทที่อานมาแลวพบวา ชีวิตที่เรา ดำเนินอยูมันคือ การพยายามสรางตัวตนออกสูสังคม ถีบตัวเองใหไกลและพยายามแสงหาความสุขเรื่อยๆ เขา เปนคนทีม่ แี รงบันดาลใจเสมอทัง้ จิตใจ อารมณไมเคยคิดวาตัวเองแก ลุยงานจัดการระเบียบชีวติ ของตนได ไมวา จะเปนการทำงานหรือ การจัดการชีวติ ทีเ่ รียบงาย แตทกุ กาวทีเ่ ปนจังหวะการเดินของเขามันเนิบชาและมันมีนำ้ หนัก ทุกรายละเอียดคือความใสใจในตัวงานและทำมันออกมาอยางมีประสิทธิภาพ เมื่อจบบทสุดทายก็เปนสัญญาณเตือนเราวา เทปไดเลนหมดทุกมวนแลวและมันจะถูกกรอกลับมาฟง ใหมฟงซ้ำๆกี่รอบก็ได เสียงมันยังคงถูกทำงาน มันคือเสียงของความทรงจำ ตามที่ชื่อหนังสือบอกกับฉันจริงๆ ทั้งบทสัมภาาณ บทบรรยายของทั้งบุคคลที่ไดรับการสัมภาษณและตัวพี่วรพจนเองที่เสนอเรื่องราวใหทุกคนเปด โอกาสบอกเลาความทรงจำของตนเองเรียกวามันถูกสรางจาก “ความทรงจำสวนตัว” กลายเปน“ความทรงจำ สวนรวม” เปนความทรงจำที่ถูกแบงปน ในหนังสือเลมนี้ใหฉันและนักอานอีกหลายชีวิตไดคนพบ มุมมอง มิติ ในการใชชีวิตของบุคคลตัวอยางภายในเลม ไมเพียงแตการถายทอดเรื่องราวและชีวิตของบุคคลที่มีแรงบันดาล ใจแตสนหจากงานเขียนในฝมือเขา ความเปนมืออาชีพ แมไมใชการหาคำตอบ อัดเสียงเลนๆไปวันๆ ในแตละ เนื้อประโยค ใหเขาใจตัวตนของมนุษยในแตละผูคน เรียนรูและเก็บเสนหของชีวิตอันงดงาม ไมใชเพราะคนที่ถูก เขาสัมภาษณมีชื่อเสียง แตเพราะคนที่เคาสัมภาษณมีรอยหยักของเรื่องราวอยูมากมาย แตเพราะเขาเหลานั้น มีคุณคาในแตละชั่วโมงบินของความเปนมนุษย มีเรื่องราวจากความมุงมั่น มีฝนในเรื่องธรรมดาของชีวิต ดวย ความตัง้ ใจ และอีกมากมายของความเรียบงาย ซึง่ พีว่ รพจน ตองการถายทอดออกมา ผลงานของการเรียบเรียง บทสัมภาษณ จากเสียงในความทรงจำ ไดจารึกเรือ่ งราวมากมาย ในหวงความคิดของผูถ กู สัมภาษณ ผูส มั ภาษณ จนนำพาพลังมาสูตัวอักษร เรื่องราวทั้งหมดจึงเริ่มตนโลดแลนอีกอยางไมจบสิ้น