ชื� อโครงการ
โครงการปุ ถุ ช นสถานลุ ม พิ นี
ประเภทศิ ล ปนิ พ นธ์
ออกแบบภายใน
ผู้ ด ํ า เนิ น โครงการ
นาย ไตรภพใจสุ ภ า ������� นั ก ษาชั� น ปี ที� � วิ ท ยาลั ย การออกแบบ มหาวิ ท ยาลั ย รั ง สิ ต
อาจารย์ ท�ี ปรึ ษ า
อาจารย์ อรรถกฤษณ์ อุ ทั ย กาจน์
»Ø ¶Ø ª ¹Ê¶Ò¹ÅØ Á ¾Ô ¹Õ สถานที� บรรเทาความเครี ย ด และ ปรึ ก ษาจิ ต แพทย์ สํ า หรั บ บุ ค คลทั� วไป ปุ ถุ ชฺ ชน คนที� ยั ง มี กิ เลสหนา สามั ญ ชน ผู้ ท�ี มิ ไ ด้ เ ป็ นพระอริ ย บุ ค คล. (ป. ปุ ถุ ชฺ ชน) ความหมายจาก พจนานุ ก รมแปล ไทย-ไทย ราชบั ณ ฑิ ต ยสถาน
คนไทยเสี� ย งเป็ นภาวะซึ ม เศร้า ฆ่ า ตั ว ตายแนวโน้ ม สู ง ขึ �น สุ ข ภาพจิ ต ของผู้ ใ ช้ บ ริ ก าร สวนสาธารณะใน กรุ งเทพมหานคร
สถิ ติ ส ายด่ ว นสุ ข ภาพจิ ต ����
39%
4%
3% 35%
5%
48%
ด้ า นความย้� า คิ ด
45%
ด้ า นความซึ ม เศร้ า
36%
ด้ า นความกลั ว โดย ปราศจากเหตุ ผ ล
27%
ด้ า นอาการทางกาย
18%
ด้ า นความโกรธ ก้ า วร้ า ว
12%
ด้ า นความสั ม พั น ธ์ กั บ ผู้ อ�ื น
เป็ นผู้ ป่ วยเก่ า ที� มี ปั ญหาก้ า วร้ า ว ขาดยา หรื อ มี ผ ลข้ า งเคี ย งจากการใช้ ย า
เรื� อ งความเครี ย ดหรื อ วิ ต กกั ง วล
12%
10% 48%
18% 9% 39% 9%
ปั ญหาความรั ก 27%
5%
45%
ปั ญหาครอบครั ว 36%
35%
4%
3%
ปั ญหาซึ ม เศร้ า
ปั ญหาเรื� อ งเพศ
จิ ร าภา พั ง ศ์ ศุ ภ สมิ ท ธิ� (����, บทคั ด ย่ อ ) การให้ บ ริ ก ารสวนสาธารณะเขตลาดกระบั ง ภั ท ราวดี - มหาวิ ท ยาลั ย บู ร พา http://www2.gspa.buu.ac.th/library/is/mpa47/47933332.pdf
10%
ด้ า นความวิ ต กกั ง วล
ใ น ส่ ว น ก า ร ใ ห้ บ ริ ก า ร แ ช็ ต ข้ อ ค ว า ม ท า ง เ ฟ ซ บุ๊ ก � � � �
ผลการให้ บ ริ ก ารในปี ���� มี ทั� ง หมด ��,��� สาย ผู้ ใ ช้ บ ริ ก ารเป็ นหญิ ง มาก กว่ า ชาย � เท่ า ตั ว
60 50 40 30 20 10 0 ร้อ ยละ �� ความเครี ย ด หรื อ วิ ต กกั ง วล
ร้อ ยละ �� ซึ ม เศร้า
Air
Physical ทางกาย
COUNSELING ROOM
Area
Privacy
Safety
Spiritual ทางจิตใจ Secret
ART THERAPY
Environment
Listening
พื � น ที� ที� เ ห ม า ะ ส ม สํ า ห รั บ ก า ร บํ า บั ด ค ว า ม เ ป็ น ส่ ว น ตั ว ก า ร ม อ ง เ ห็ น ก า ร เ ก็ บ เ สี ย ง ที� นั� ง ก า ร เ ลื อ ก เ ก้ า อี � ที� ทํ า ใ ห้ รู ้ สึ ก ส บ า ย ใ จ ก า ร เ ลื อ ก เ ก้ า อี � อ ง ศ า ก า ร นั� ง ไ ม่ ห� ั น ห น้ า ช น กั น บ ร ร ย า ก า ศ M o o d a n d T o n e สํ า ห รั บ บํ า บั ด ค ว า ม เ ค รี ย ด แ ล ะ เ อื � อ อํ า น ว ย สํ า ห รั บ ก า ร เ ล่ า เ รื� อ ง ที� ไ ม่ อ ย า ก เ ล่ า แ ส ง สี ไ ฟ แ ส ง ธ ร ร ม ช า ติ วิ ว ธ ร ร ม ช า ติ รู ป ภ า พ ต ก แ ต่ ง ห รื อ ต้ น ไ ม้ สี เ ขี ย ว ทํ า ใ ห้ รู ้ สึ ก ส บ า ย ใ จ
ศิ ล ป ะ บํ า บั ด ไ ม่ ใ ช่ เ พี ย ง แ ค่ ก า ร ว า ด รู ป ร ะ บ า ย สี เ ท่ า นั� น แ ต่ ยั ง ร ว ม ถึ ง ก า ร ปั� น ก า ร ตั ด ป ะ ภ า พ ก า ร เ ขี ย น ก า ร ถ่ า ย ภ า พ ก า ร ฟั ง เ สี ย ง ด น ต รี ก า ร เ ย็ บ ปั ก ถั ก ร้ อ ย แ ล ะ ก า ร ส ร้ า ง ส ร ร ค์ ง า น อ อ ก แ บ บ ด้ ว ย เ ค รื� อ ง มื อ ดิ จิ ทั ล ฯ ล ฯ เ ท ค นิ ค เ ห ล่ า นี � จ ะ ช่ ว ยให้ นั ก จิ ต วิ ท ยาและนั ก ศิ ล ปะบํ า บั ด สามารถ 'ถอดรหั ส ' อารมณ์ แ ละความรู ้ สึ ก ของผู้ ว าดออกมาได้ เพื� อหาแนวทาง ในการรั ก ษาต่ อ ไป ก ร ะ บ ว น ก า ร เ ห ล่ า นี � ส า ม า ร ถ ช่ ว ย ส่ ง เ ส ริ ม พั ฒ น า ก า ร ข อ ง เ ด็ ก อ อ ทิ ส ติ ก ผู้ ป่ ว ย ซึ ม เ ศ ร้ า ผู้ สู ง อ า ยุ ร ว ม ทั� ง ก ลุ่ ม วั ย ทํ า งานที� มี อ าการเครี ย ดซึ� ง หากไม่ ผ่ อ นคลายความตึ ง เครี ย ด อ า จ นํ า ไ ป สู่ โ ร ค วิ ต ก กั ง ว ล แ ล ะ โ ร ค ซึ ม เ ศ ร้ า ไ ด้ ใ น ที� สุ ด แ ต่ ทั� ง นี � ห า ก คุ ณ ไ ม่ ไ ด้ มี อ า ก า ร ใ ด ๆ ก็ ส า ม า ร ถ ใ ช้ ศิ ล ป ะ ใ น ก า ร พั ฒ น า ค ว า ม คิ ด ส ร้ า ง ส ร ร ค์ ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร แ ส ด ง อ อ ก ด้ า น อารมณ์ เ ชิ ง บวกเพื� อช่ ว ยให้ ส�ื อ สารกั บ ผู้ อ�ื นดี ย�ิ ง ขึ � น ได้ เ ช่ น กั น ข้ อ มู ล จาก นพ.ทวี ศั ก ดิ� สิ ริ ร ั ต น์ เ รขา จิ ต แพทย์ เ ด็ ก และวั ย รุ ่ น แห่ ง ศู น ย์ วิ ช าการ Happy Home
PHENOMENOLOGY IN ARCHITECTURE “ ป ร า ก ฏ ก า ร ณ์ ศ า ส ต ร์ ใ น ส ถ า ปั ต ย ก ร ร ม ” ด ร . ทิ พ ย์ สุ ด า ป ทุ ม า น น ท์
“ระยะห่ า ง” ช่ อ งทางในการแสดงออกของปรากฏการณ์ แ ละการรั บ รู ้ ในจิ ต วิ ท ยาสถาปั ตยกรรมมนุ ษ ยปฎิ สั น ถาร ทิ พ ย์ สุ ด าอธิ บายถึ ง สถา ปั ตยกรรมที� เ กิ ด ขึ � น นั� น เป็ นการเกิ ด ขึ � น เพื� อ การดํ า รงอยู่ แ ละเพื� อ การสื� อ สาร ซึ� ง การสื� อ สารเกิ ด ขึ � น เพื� อ สร้ า งการรั บ รู ้ และการรั บ รู ้ จ ะเกิ ด ขึ � น ได้ ก็ ต่ อ เมื� อ อยู่ ภ ายใต้ ก าร “พู ด ”ของสภาพแวดล้ อ มหรื อ สถาปั ตยกรรมนั� น หรื อ พู ด อี ก อย่ า งหนึ� ง คื อ ทิ พ ย์ สุ ด าเชื� อ ว่ า สถาปั ตยกรรมสามารถสื� อ สาร กั บ มนุ ษ ย์ ผู้ ใ ช้ ส อยหรื อ ผู้ ท�ี อ าศั ย ในสถาปั ตยกรรมนั� น ได้ ทิ พ ย์ สุ ด าอธิ บายถึ ง การสื� อ สารและการรั บ รู ้ ร ะหว่ า งสถาปั ตยกรรม และคนเอาไว้ ผ่ า นคํ า สํา คั ญ คํ า หนึ� ง คื อ “ระยะห่ า ง” (Proxemics) ตาม แนวคิ ด ของ (Edward T. Hall) หรื อ พู ด อี ก อย่ า งหนึ� ง คื อ ทิ พ ย์ สุ ด าเชื� อ ว่ า “ระยะห่ า ง” ทั� ง สามารถนํา ไปใช้ เ พื� อ กระตุ้ น ให้ เ กิ ด การรั บ รู ้แ ละเพื� อ สร้า ง ใ ห้ เ กิ ด กา ร สื� อสา ร กั บ ผู้ ค นไ ด้ แล ะส ามาร ถนํ า ไ ป ใ ช้ วั ด และ วิ เ คราะ ห์ ความรู ้ สึ ก ของผู้ ค นในพื � น ที� ว่ า เกิ ด การรั บ รู ้ แ บบได้ ร วมถึ ง การตี ค วาม แบบใด กั บ พื � น ที� พื � น ที� นั� น ได้
ในหนั ง สื อ The Hidden Dimension (1990, 2533) Edward T. Hall กล่ า วถึ ง Proxemics หรื อ ทฤษฎี ท�ี ว่ า ด้ ว ยการใช้ พื � น ที� ข องผู้ ค นในวั ฒ น ธรรมต่ า งๆ ซึ� ง นอกจากจะเป็ นการเปิ ดประเด็ น เรื� อ งความประณี ต ละเอี ย ด อ่ อ นของแต่ ล ะวั ฒ นธรรม ที� มี รู ปแบบและความหมายในการใช้ พื � น ที� ต่ า ง กั น แล้ ว ฮอล์ ยั ง ชี � ใ ห้ เ ห็ น ว่ า “ระยะห่ า ง” เป็ นกุ ญ แจสํ า คั ญ ที� ซ่ อ นอยู่ ใ น ความ สั ม พั น ธ์ ร ะหว่ า งคนและการใช้ พื � น ที� ซ�ึ ง จะนํ า มาถึ ง การรั บ รู ้ ท�ี แตก ต่ า งกั น เมื� อ ระยะห่ า งต่ า งกั น สํ า หรั บ ฮอล์ ระยะห่ า งระหว่ า ง บุ ค คลทํ า ให้ เ ราสามารถ “รั บ รู ้ ” หรื อ ถ้ า กล่ า วตามทิ พ ย์ สุ ด าคื อ “ความรู ้ สึ ก รั บ รู ้ ถึ ง พื � น ที� ” และการรั บ รู ้ นี � ส ามารถแบ่ ง ตาม “อุ ป กรณ์ ข อง การรั บ รู ้ ” นั� นคื อ อุ ป กรณ์ ร ั บ รู ้ ข ้ อ มู ล ไปได้ ไ กล (Distance Receptors) เช่ น ตา หู จมู ก “จั บ ” รั บ รู ้ โ ลกไป ได้ ไ กล ครอบคลุ ม ปริ ม ณฑลบริ เ วณที� กว้ า งขวาง กว้ า งใหญ่ ไพศาล และอุ ป กรณ์ ร ั บ รู ้ ข ้ อ มู ล ในระยะใกล้ หรื อ ประชิ ด ตั ว (Intermediate Receptors) ได้ แ ก่ เนื � อ หนั ง หรื อ กล้ า มเนื � อ และผิ ว หนั ง เมื� อ “ระยะห่ า ง” กลายเป็ น “หน่ ว ย” ของการวั ด ผล ถึ ง ความ รู ้ สึ ก รั บ รู ้
อ วิ ช ช า ชรา มรณะ
สั ง ข า ร
เป็ นชื� อ พระธรรมหั ว ข้ อ หนึ� ง ในศาสนาพุ ท ธ เรี ย กอี ก อย่ า ง วิ ญ ญ า ณ
ช า ติ
ว่ า อิ ทั ป ปั จจยตาเป็ นหลั ก ธรรมที� อ ธิ บายถึ ง การเกิ ด ขึ � น พร้ อ มแห่ ง ธรรมทั� ง หลายเพราะอาศั ย กั น เช่ น ทุ ก ข์ เ กิ ด ขึ � น เพราะมี ปั จจั ย �� เรื� อ งเกิ ด ขึ � น สื บ ๆ เนื� อ งกั น
ป ฏิ จ จ ส มุ ป บ า ท
ภพ
น า ม รู ป
( บ า ลี – นิ ท า น . สํ . ๑ ๖ / ๘ ๕ - ๘ ๖ / ๑ ๕ ๙ )
ผั ส ส ะ
เวทนา
สฬายตนะ
อุ ป า ท า น
ผั ส ส ะ
ตั ณ ห า เวทนา
ซึ� ง เ ร า จ ะ นํ า � ปั จ จั ย นํ า ม า ใ ช้ ใ น ก า ร อ อ ก แ บ บ คื อ เ พ ร า ะ ผั ส ส ะ เ ป็ น ปั จ จั ย เ ว ท น า จึ ง มี
CASE STUDY HILL OF THE BUDDHA เ ป้ า ห ม า ย ข อ ง โ ค ร ง ก า ร นี � คื อ ก า ร ส ร้ า ง ศ า ล า ส ว ด ที� จ ะ เ พิ� ม ค ว า ม น่ า ส น ใ จ ข อ ง หิ น ที� พ ร ะ พุ ท ธ รู ป แ ก ะ ส ลั ก � � ปี ที� ผ่ า น ม า ” อ ธิ บ า ย A n d o ใ น ก า ร เ ขี ย น เ รี ย ง ค ว า ม สํ า ห รั บ นิ ต ย ส า ร D O M U S ค ว า ม คิ ด ข อ ง เ ร า คื อ ก า ร ค ลุ ม พ ร ะ พุ ท ธ รู ป ด้ า น ล่ า ง ศี ร ษ ะ ด้ ว ย เ นิ น เ ข า ข อ ง พื ช ล า เ ว น เ ด อ ร์ เ ร า เ รี ย ก ค ว า ม คิ ด นี � ว่ า ' พ ร ะ พุ ท ธ เ จ้ า ที� อ อ ก หั ว ' ฝั ง อ ยู่ ใ ต้ เ นิ น เ ข า เ ป็ น อุ โ ม ง ค์ ย า ว � � เ ม ต ร แ ล ะ ห อ ก ล ม ที� โ อ บ ล้ อ ม รู ป ปั� น ” ‘ ค ว า ม ตั� ง ใ จ ใ น ก า ร อ อ ก แ บ บ คื อ ก า ร ส ร้ า ง ลํ า ดั บ เ ชิ ง พื � น ที� ที� ชั ด เ จ น เ ริ� ม ต้ น ด้ ว ย ก า ร เ ข้ า ห า อุ โ ม ง ค์ ใ น ร ะ ย ะ ย า ว เ พื� อ เ พิ� ม ค ว า ม ค า ด ห วั ง ข อ ง รู ป ปั� น ซึ� ง ม อ ง ไ ม่ เ ห็ น จ า ก ภ า ย น อ ก เ มื� อ ถึ ง โ ถ ง ผู้ เ ยี� ย ม ช ม จ ะ ม อ ง ไ ป ที� พ ร ะ พุ ท ธ เ จ้ า ซึ� ง มี หั ว ล้ อ ม ร อ บ ด้ ว ย รั ศ มี ข อ ง ท้ อ ง ฟ้ า ที� ป ล า ย อุ โ ม ง ค์ "
CASE STUDY TESHIMA ART MUSEUM พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ศิ ล ป ะ T e s h i m a ตั� ง อ ยู่ บ น เ นิ น เ ข า บ น เ ก า ะ T e s h i m a ที� ส า ม า ร ถ ม อ ง เ ห็ น ความคิ ด สร้า งสรรค์ ข องศิ ล ปิ น Rei Naito และสถาปนิ ก Ryue Nishizawa ได้ พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ซึ� ง มี ลั ก ษณะคล้ า ยหยดนํ�า ในขณะที� ล งจอดตั� ง อยู่ ใ นมุ ม ของระเบี ย งข้ า วที� ไ ด้ ร ั บ การบู ร ณะ โดยความร่ ว มมื อ กั บ ชาวท้ อ งถิ� น โครงสร้า งอาคารประกอบด้ ว ยเปลื อ กคอนกรี ต ปราศจาก เสาทํา ให้ มี พื �น ที� ป ระมาณ �� ถึ ง �� เมตรและมี ค วามสู ง สู ง สุ ด �.� เมตร ช่ อ งวงรี ส องวง ในเปลื อ กช่ ว ยให้ ล มเสี ย งและแสงของโลกภายนอกเข้ า สู่ พื �น ที� เ กษตรอิ น ทรี ย ์ แ ห่ ง นี �ซ�ึ ง ธรรม ชาติ แ ละสถาปั ตยกรรมเชื� อ มต่ อ กั น อย่ า งแนบเนี ย น ในพื �น ที� ภ ายในนํ�า จะไหลจากพื �น อย่ า ง ต่ อ เนื� อ งในหนึ� ง วั น การตั� ง ค่ า นี �ซ�ึ ง ในธรรมชาติ ศิ ล ปะและสถาปั ตยกรรมมาร่ ว มกั น ด้ว ยความ สามั ค คี ท�ี ไ ร้ขี ด จํา กั ด
.หมด “อาหาร” ก็ นิ พ พาน - บาลี นิ ท าน. สํ. ๑๖/๑๒๔/๒๔๘.
CONCEPT DESIGN
EMPTINESS ความวาง
PROXEMICS ระยะหาง NATURAL LIGHT แสงธรรมชาติ SHADOW เงา SPACE ที่วาง
EXISTING PLAN
สโมสรพลเมื อ งอาวุ โ สแห่ ง เมื อ งกรุ ง เทพมหานคร สํา นั ก วั ฒ นธรรม กี ฬ า และการท่ อ งเที� ย ว ส ว น ลุ ม พิ นี มี ผู้ ใ ช้ ใ น วั น ธ ร ร ม ด า � � , � � � ร า ย วั น ห ยุ ด ร า ช ก า ร � � , � � � ร า ย สโมสรพลเมื อ งอาวุ โ สแห่ ง เมื อ งกรุ งเทพมหานคร ตั� ง อยู่ ณ อาคารลุ ม พิ นี ส ถาน เป็ นที� พ บปะสั ง สรรค์ พั ก ผ่ อ นออกกํา ลั ง กายและฝึ กอาชี พ ของผู้สู ง อายุ เปิ ดบริ ก าร เวลา ��.�� – ��.�� น. ทุ ก วั น และในอาคารยั ง มี เ วที ลี ล าศหมุ น ได้ ใ ช้ เ ป็ นที� จั ด กิ จ กรรมลี ล าศและฝึ กสอนในวั น เสาร์ – อาทิ ต ย์ ความหมายว่ า เป็ นสถานที� ท�ี จั ด สร้ า งขึ �น โดยรั ฐ มี วั ต ถุ ป ระสงค์ เ พื� อ เป็ นสถานที� พั ก ผ่ อ นหย่ อ นใจผ่ อ นคลายความตึ ง เครี ย ดและเป็ นสถานที� ออกก้ า ลั ง กายของ ประชาชนโดยไม่ มี ก ารเก็ บ ค่ า บริ ก ารใด ๆ สวนสาธารณะจะต้อ งมี ก ารจั ด ภู มิ ทั ศ น์ (landsoape) ให้เ กิ ด ความสวยงามร่ ม รื� น มี ส�ิ ง อ้า นวยความสะดวกเพื� อ การพัก ผ่ อ น หย่ อ นใจและตอบสนองความต้อ งการของประชาชนผู้ม าใช้บ ริ ก าร ประกอบไปด้ว ย สนามหญ้ า สระน้�า ต้น ไม้ ทั� ง ประเภทไม้ด อก ไม้ป ระดั บ อาคาร และที� น� ั ง เพื� อ การ พั ก ผ่ อ นหย่ อ นใจ และการ ออกก้ า ลั ง กายของประชาชน การที� จ ะช่ ว ยลดภาวะตึ ง เครี ย ดของประชาชนในกรุ งเทพมหานคร ทางหนึ� ง คื อ การเพิ� ม พื �น ที� สี เ ขี ย ว ซึ� ง หมายถึ ง การจั ด ให้ มี ส วนสาธารณะให้ ป ระชาชนใช้ เ ป็ นที� พั ก ผ่ อ นหย่ อ นใจ เพื� อ ให้ ป ระชาชนได้ สั ม ผั ส กั บ ธรรมชาติ อากาศที� บ ริ สุ ท ธิ� ต้ น ไม้ และดอกไม้ โดยสวนสาธารณะของ กรุ ง เทพมหานคร
ISOMETRIC
SITE SURROUNDING ท า ง ด้ า น ก า ร บํ า บั ด ค ว า ม เ ค รี ย ด แ ล ะ ป รึ ก ษ า จิ ต แ พ ท ย์ โ ค ร ง ก า ร ก็ จ ะ ไ ข อ ค ว า ม ร่ ว ม มื อ จ า ก ค ณ ะ แ พ ท ย์ ท า ง โ ร ง พ ย า บ า ล จุ ฬ า ล ง ก ร ณ์ แ ผ น ก จิ ต เ ว ช ม า ป ร ะ จํ า ใ น ตั ว โ ค ร ง ก า ร
1
3
2 ENTRANCE
� ทางเข้า ประตู � ติ ด ถนนราชดํา ริ � ทางเข้า ถนนพระรามที� � � ทางเข้า ประตู � ติ ด ถนนถนนวิ ท ยุ
LANDSCAPE การปรับ ภู มิ ทั ศ น์จ ากเดิ ม ที� มี ส ระนํ�า ส่ ง วงกลม จากขยายสระนํ�า ให้ติ ด กั บ ตั ว อาคารเพื� อ ให้เ กิ ด บรรยากาศที� ต่ อ เนื� อ งกั บ โครงการ
� � มิ ถุ น า ย น
� � มี น า ค ม - � � กั น ย า ย น
� � ธั น ว า ค ม
CIRCULATION
1
8
9
2
7
10
3
6 11
4
5 1. ENTRANCE 2. PAVILLION 3. HALL 1 4. OUTDOORCORRIDOR 5. RECEPTION - GALLERY 6. COUNCELING ROOM
7. BALCONY 8. LIBRARY CLASSROOM 9. CIRCULATION 10.EVENT PLACE - HALL 2 11.CANTEEN CAFE
D
D
C
A
B
A
B
C
SECTION
A
SECTION
B
SECTION
SECTION
D
C
ENTRANCE
PAVILLION
OUTDOOR CORRIDOR
HALL 1
RECEPTION
GALLERY
GALLERY
WAITING ROOM
COUNCELING ROOM
SOUVENIR
BALCONY
BALCONY
CLASSROOM
LIBRARY
LIBRARY
HALL 1
CANTEEN CAFE
CANTEEN CAFE
EVENT PLACE
EVENT PLACE
HALL 2