uk 05 - 25 september 2008 | jaargang38

W W W.UNIVERSITEITSKRANT.NL

5

Heeft Wouter Bos gelijk?  Eindelijk een toga  Mijn sexy.....rollade!  Toch nog doctorandus 

ONAFHANKELIJK WEEKBLAD VOOR DE RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN n 25 SEPTEMBER 2008 n JAARGANG 38 IN DIT NUMMER Problemen bij USVA De USVA verkeert in zwaar weer. Directeur Renzo Tuinsma is teruggetreden, Gerro Dijksma treedt op als interim. En waarom?

“Problemen met de koers, de zaken liepen niet goed.” >

3

Vól energie...

’Ik loop er niet mee te koop’ “No man is an island, maar zo gedraag ik me wel.” Studenten met een autistische stoornis hebben vaak moeite om zich in een groep te bewegen. Sinds kort worden ze beter begeleid. >

8

Roken studentenvereniging Groningse cafés trotseren massaal het rookverbod.

Maar studentenverenigingen zijn niet zo van burgerlijke ongehoorzaamheid en passen zich aan. Toch klagen buren over studenten die ’s nachts hun weg zoeken naar een goeie rookplek.

>

I N T E R N AT I O N A L PA G E The Why book Why can a three-year old defeat an adult in the game of Memory? And why will the adult remember this for decades, while the toddler will forget it in a few years’ time? Psychologist Douwe Draaisma wrote a book on these matters, which has conquered the world. It’s now even available in Chinese. >

20

UKSITE Een meerderheid van de studenten (60 procent) vindt dat het verkeer op Zernike een gevaarlijke chaos is.

De rest fietst er kennelijk vrolijk doorheen, zo blijkt uit onze wekelijkse enquête op de UK-pagina op Nestor.

Meer reacties zijn te vinden op de opiniepagina in deze krant. Meedoen aan de volgende stelling? Surf naar de UK op Nestor.

De kogel is door de kerk. 34 Miljoen hebben de RUG en andere partners nu voor het bundelen van onderzoek naar gas. De laatste tien miljoen kwam deze week binnen. Genoeg om van start te kunnen met GrASp, zoals het onderzoeksprogramma heet.

Zie pag. 10 >

Foto Jeroen van Kooten

15

Hbo’ers gezien als tweederangs Schakelstudenten, die vanuit het hbo doorstromen naar een academische opleiding, zijn vaak zeer ontevreden. Dat blijkt uit het rapport ‘Honderd over de RUG! 2007’, waarvoor RUG-studenten geënquêteerd zijn over hun onderwijs.

Deze maand wordt dat rapport besproken in de universiteitsraad.

Volgens rector magnificus Frans Zwarts springen de schakelaars er qua onvrede nogal uit, vergeleken met gewone bachelor- en masterstudenten. “Ik denk dat er reflectie nodig is op hun positie.” En: “Ze worden vaak door docenten als

tweederangs neergezet, ik kan me nooit ontrekken aan dat gevoel.”

Toch waren het vooral docenten en niet studenten, die deze week tijdens de vergadering van de onderwijs- en onderzoekscommissie de aandacht vestigden op de onvrede van de schakelaars. Volgens Antoon de Baets van de personeelsfractie is er veel gerichtere aandacht nodig voor deze groep. Hij denkt dat het ook het rendement van de opleidingen aanzienlijk zal verbeteren.

Dat beaamde Zwarts: “Op de vijfduizend eerstejaars zijn er duizend schakelstudenten, dat is een enorme groep.” Hij zegde een aparte beleidsnota over de schakelstudenten

toe.

Aan de enquête deden 250 schakelaars mee. De grootste groepen studeren aan de sociale faculteit (76), bedrijfskunde (58) en ruimtelijke wetenschappen (40). In het algemeen is er “flink wat ruimte voor verbetering”, aldus het rapport: “De studielast, de beoordeling, de docenten/begeleiding, generieke vaardigheden en inhoud zijn punten waar aandacht aan besteed moet worden.”

Omgezet in rapportcijfers scoren de verschillende faculteiten op onderwijsinhoud drieën en vieren, en op generieke vaardigheden, docenten en studielast vieren en vijven.

Vooral de sociale faculteit (GMW) scoort negatief met zes onvoldoendes. Maar ook ruimtelijke wetenschappen en bedrijfskunde krijgen vier onvoldoendes, rechten en economie drie.

De schakelstudenten is apart nog gevraagd naar aansluiting en praktijkoriëntatie. Wat betreft de aansluiting van het universitaire onderwijsprogramma op hun hboopleiding bleek zo’n tachtig het eens met de stelling dat daar over de gehele linie iets mis mee was.

Qua praktijkoriëntatie kwamen de tevredenheidspercentages niet boven de dertig uit. [ HARRY PERTON ]

Steeds meer kritiek op strakke introductietijd De kritiek op de regeling voor de introductietijd zwelt aan. Verenigingen morren, studenten zijn moe. De RUG gaat er wat aan doen.

Volgens de regeling moeten alle studentenverenigingen in drie weken tijd hun introductie organiseren, voordat het collegejaar begint. Het blijkt te intensief en te zwaar voor

aankomende studenten. “Het grote probleem is vermoeidheid”, volgens rector magnificus Frans Zwarts.

De regeling werd vorig jaar door het college van bestuur ingevoerd, om er voor te zorgen dat de eerstejaars fris aan het collegejaar konden beginnen. Het tegendeel is het geval. “Ze zijn al moe na het eindfeest van de KEI-week en moeten dan meteen alweer op kamp met de

gezelligheidsverenigingen. De introductie van de studieverenigingen is daar nog tussen ingeklemd”, constateert Zwarts.

Het college reageert op klachten van de verenigingen. Volgens de studieverenigingen is er te weinig tijd om alle studenten van boeken te voorzien en ze kennis te laten maken met studiegenoten. De gezelligheidsverenigingen hebben moeite

om in twaalf dagen de ontgroening te organiseren en de geschiedenis en tradities van de vereniging op nieuwe leden over te brengen. Volgens Zwarts moet er vooral meer rust in het programma komen. Hij gaat met alle partijen om tafel om een nieuwe regeling voor de introductietijden te bespreken. [ PETER KEIZER ]

Zie pagina 4 >

2 DEZE WEEK

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

Het kapitalisme is rijp voor de geschiedenisboekjes, meent Wouter Bos. Het systeem is volgens hem gebouwd op “hebzucht, onverantwoorde risico’s en perverse beloningen.” Heeft hij gelijk??

Door HINKE HAMER Bert Scholtens is RUG-hoogleraar duurzaamheid en financiële instellingen. Voor hem is het volstrekt nieuw, politici die bepalen wat er in de geschiedenisboekjes komt te staan: “Leuke uitspraak dacht ik, toen ik dat las. Bos bepaalt de geschiedenis, ik wist niet dat dat zo ging!

Natuurlijk is het kapitalisme nog niet verdwenen! Bent u vanmorgen al over de markt gefietst? Kijk maar wat er daar gebeurt.

Short selling als boosdoener aanwijzen vind ik curieus. En als middel om banken te beschermen lijkt een verbod niet effectief. Er zijn meer wegen naar Rome, leren wij onze studenten. Bovendien kan short selling in veel gevallen een stabiliserende werking hebben.

Ik zie nog geen soldaten, geen tanks, kapitalisme bloeit volop!

Misschien kan het ooit de geschiedenisboekjes in, maar niet vandaag, niet in 2008.”

Hoogleraar cultuurgeschiedenis Wessel Krul ziet al sinds Marx een voortdurende afwisseling van sterke en zwakke overheidsinmenging: “De eerste die beweerde dat het kapitalisme de geschiedenisboeken in kon, was Marx. Dat is anderhalve eeuw geleden, dus dat geeft te denken. Het systeem is veel taaier dan het lijkt. Al sinds Marx is er dat voortdurend heen-en-weer.

Dan weer wordt de staatsmacht uitgebreid, dan weer worden de touwtjes losgelaten. Steeds kom je op een punt waar regelgeving verstikkend gaat werken. Fluctuaties blijf je houden.

Het kapitalisme waarover we nu spreken is niet hetzelfde als het negentiende-eeuwse kapitalisme van Marx. Daar bepaalde de wet van vraag en aanbod alles, was sprake van een volstrekt vrije markt en bestonden geen sociale voorzieningen. Bos moet dus wel bedoelen dat het vrijemarktkapitalisme van Reagan en Thatcher, gebaseerd op gering ingrijpen van de overheid, in

Hectiek op de New York Stock Exchange (NYSE)

Is het einde van het kapitalisme gekomen ?

‘Het kapitalisme bloeit’ moeilijkheden is gekomen. Het is weer tijd voor harder overheidsingrijpen. Dat zien de Amerikanen ook, er is een nieuwe fase aangebroken.”

McCain trekt zich de haren uit het hoofd, vermoedt Martin van Hees.

Hij is hoogleraar ethiek en politieke theorie aan de RUG: “Wat onzinnig! Het is niet de eer-

ste keer dat het kapitalisme wordt doodverklaard, er ligt al een lange geschiedenis van dit soort geluiden achter ons. Een term als ‘het kapitalisme’ lijkt me bovendien problematisch. Er ís geen kapitalisme.

Niet in Nederland, niet in Amerika. Ik dacht dat dit soort schemadenken achter ons lag.

De Republikeinse presidentskandidaag McCain trekt zich de haren

Rosa Date “Ik ben twee maanden single, en dat bevalt prima. Mijn enige probleem: ik word weer gevraagd voor dates.

Vroeger vond ik dat erg leuk. Ik deed wat vriendin Mandy ‘beroepen sparen’ noemt.

Een graai in de ton: een tandarts – een hele complimenteuze jongen: “wat heb jij mooie snijtandjes”. Een manager van een groot bedrijf, die bekende dat hij tijdens zijn eerste en tevens laatste date in Thailand naar de hoeren was geweest - “ze deden dat echt voor hun plezier”. En een bijna-dokter. Die laatste was erg goed voor mijn ego, hij wist me te vertellen dat ik niet veel meer was dan een enorm watervat.

Maar nu vind ik daten steeds minder leuk. Waar ik vroeger een minuutje nodig had om me klaar te maken voor een avondje plezier, doe ik er nu drie uur over.

Die zijn echt nodig om nog wat van mezelf te maken: ik word oud. Dat is geen onzin, in Brazilië zeggen ze dat ook: na haar drieëntwintigste verjaardag vergeet God de vrouw.

Maar nu had ik een date met een padvin-

uit het hoofd, denk ik, dat hij ooit geroepen heeft weinig verstand te hebben van economie. Alles ligt nu open in Amerika, niet alleen voor de Republikeinen, maar net zo goed voor Obama.”

Elmer Sterken is hoogleraar monetaire Economie aan de RUG. Uitglijders lijken hem inherent aan het systeem:

“Of Bos gelijk heeft? Nou, nee. De kredietcrisis lijkt me een logische consequentie van een kapitalistisch stelsel. In een systeem gebaseerd op hebzucht en risico’s heb je te maken met excessen en uitglijders. Dat levert altijd schade op en treft mensen, maar een beter systeem is er niet. Een pure planeconomie zoals voorheen in de SovjetUnie lijkt me ook niet wenselijk.”

Colofon

der. Ik had hem een paar keer ’s nachts ontmoet op de studentenvereniging. Het waren op zijn zachtst gezegd niet de meest informatieve avonden. Stress dus. Want wat trekt een mens aan voor een padvinder? En parfum? Of moet ik naar bomen ruiken? In dat geval moet ik iets doen met de toiletverfrisser, dat lijkt me niet handig. En dan het benen scheren, ach dat is zo’n fijn werkje. Zeker nu ik na een operatie geen gevoel in mijn huid van mijn rechterbeen heb. Als ik niet oplet heb ik zo een diepe vleeswond. Erg charmant.

De zenuwen gieren door mijn keel als de bel gaat. Wat doe ik mezelf toch aan. Dit is níet leuk. Ik repeteer het nog een keer: zo iemand heet een scout, een scout, een scoút, geen padvinder. Ik open de deur en weet ineens weer waar ik het allemaal voor doe. Ik heb nog nooit zo’n knappe man gezien.

Morgen zie ik hem weer.”

Rosa Timmer, vierdejaars student taalwetenschap

Redactie-adres: Oude Kijk in ’t Jatstraat 28, Postbus 80, 9700 AB Groningen.

Telefoon: 050-3636700; Telefax: 050-3636698; E-mail: uk@rug.nl; Internet: www.universiteitskrant.nl

Kernredactie: Hanneke Boonstra (hoofdredacteur) 3636697, Jan Blaauw (nieuwscoördinatie) 3636696, Christien Boomsma (eindredacteur) 3637802, René Fransen (wetenschap) 3636695, René Lapoutre (opmaak) 3636693, Harry Perton 3636317, Sieb de Ruig (redactiesecretaris) 3636700, Ernst Arbouw (International Page) 3636130.

Overige redactieleden: Wouter Beetsma, Ana van Es, Peter Keizer, Lieke van den Krommenacker, Teodor Lazarov, Janita Naaijer, Tjerk Notten, Elisabeth Oosterling, Rosa Timmer, Dorien Vrieling.

Medewerkers: Bart Breman, Michel Dijkstra, Hans Miedema, Ronald Veldhuizen, Marcel Wichgers.

Foto’s: Reyer Boxem, Jeroen van Kooten, Elmer Spaargaren.

Tekeningen: Bert Cornelius, Robby van der Meulen, Eric van der Wal, Kees Willemen Uitgave: Stichting Universiteitsblad Oplage: 20.000 exemplaren Persbureau: de UK werkt samen met andere universiteitsbladen in het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) Advertenties: Bureau Van Vliet bv, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, telefax 0235717680 RUG-advertenties, mededelingen en Ukaatjes: Heiny de Ruiter (3636699) Abonnementen: € 27 per jaar, (intern tarief € 18).

Adreswijzigingen: schriftelijk aan de administratie van de uk.

Adreswijzigingen RUGpersoneel: doorgeven aan betreffende afdeling Personeel & Organisatie. ©UK. Auteursrecht voorbehouden.

Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen geheel of gedeeltelijk over te nemen.

N I E U W S 3

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

USVA moet opnieuw op de rails De rol van studenten en personeelsleden binnen de USVA moet duidelijker. Een nieuwe structuur moet zorgen dat een studentbestuur straks beleidslijnen uitzet, terwijl betaalde medewerkers dit beleid uitvoeren.

De problemen bij de USVA bestaan al langere tijd. In juni trad Renzo Tuinsma terug als directeur. Directeur van het Sportcentrum Gerro Dijksma is interim-directeur.

Volgens Luut Kroes, hoofd Studentenzaken van de RUG, zijn er in de organisatiestructuur van de US-

VA onduidelijkheden, die zorgden dat de zaken niet goed liepen. “Bij de USVA bestaat er een breed scala aan problemen. Deze concentreren zich in de rol van Dagelijks Bestuur, dat uit studenten bestaat en het feit dat bij de USVA zowel personeelsleden van de stichting als van de RUG werkzaam zijn, naast freelancers.”

Volgens Kroes gaat Dijksma de competenties van studentbestuurders en personeel ontvlechten.

“Maar op zo’n manier dat de invloed van de studenten blijft. Alleen moet hun rol verhelderd worden.” De wijze waarop de ACLO en het Sportcentrum georganiseerd zijn, vormt

het uitgangspunt.

De organisatie is niet het enige probleem bij de USVA, bleek donderdag in de u-raadscommissie voor bestuurlijke zaken. Rector magnificus Frans Zwarts meldde grote onvrede over het afhandelen van subsidieaanvragen door het USVA-bestuur. “Daar kregen wij een noodkreet over, omdat er nauwelijks overlegd werd.”

Zwarts noemde het een “buitengewoon onwenselijke situatie” en stelde voor de subsidieverstrekking niet meer via de USVA te laten lopen, maar via uitvoeringsorgaan CUOS “in een transparante proce-

dure met heldere criteria”.

Aanleiding blijkt een klacht van grootkoor en -orkest Bragi, dat in april een nieuwe dirigent aan wilde trekken. “We ontdekten dat we eigenlijk niet meer dan een beginnende student konden betalen”, zegt voorzitter Louris Feitsma. Op het met redenen omklede verzoekschrift om meer subsidie gaf het USVA-bestuur eerst geen sjoege, aldus Feitsma. “Naderhand kwam er een kort mailtje van de penningmeester, dat extra subsidie er niet in zat.”

De nieuwe inrichting van de USVA moet voor 1 januari op papier staan. [ harry perton ]

GSB: geld terug naar studenten

‘Brand was incident’ De Advies Commissie voor Introductietijden beschouwt de brandstichting tijdens het introductiekamp van geneeskundevereniging Panacea als een incident tijdens een goed georganiseerd kamp.

Dat zegt voorzitter C. Kallenberg van de ACI na bespreking van een gedetailleerd verslag dat de ACI afgelopen maandag van het Panaceabestuur heeft ontvangen. Van ruzie, animositeit of excessief drankgebruik voorafgaande aan de brand lijkt volgens de ACI geen sprake te zijn geweest. “Rond een uur of drie is iedereen gaan slapen en dat is ook gecontroleerd door mentoren.” Dat er daarna brand zou ontstaan had volgens Kallenberg niemand kunnen voorzien.

Groningen ligt buiten het economisch brandpunt van Nederland. Dat maakt het lastiger grote subsidies van bedrijven binnen te halen, zegt Tom Wansbeek, sinds een jaar decaan van de faculteit economie en bedrijfskunde van de UvA, in het blad Folia. Wansbeek was voor zijn komst naar Amsterdam decaan van de faculteit economie en daarna bestuurder van de fusiefaculteit economie en bedrijfskunde van de RUG. “Daar kregen we van de Gasunie eens negen ton voor een leerstoel, maar dan heb je het ook gehad, want meer grote bedrijven zijn er in Groningen niet.”

Russische muziek bij lustrum Duits De verenigingen van studenten en oud-studenten Duits halen een bijzondere act naar Groningen voor een gezamenlijke verjaardag. De Berlijnse schrijver/dj Wladimir Kaminer verzorgt tien oktober de bekende Russendisko in de Puddingfabriek. Kaminer, van Russisch-joodse origine, maakte furore in Berlijn met een show met louter Russische muziek en korte animatiefilms. Studievereniging Grimm und Kluge bestaat vijftig jaar, alumnivereniging Alumani tien jaar.

Het Housing Office kreeg 81.000 euro terug van Energiebedrijf Essent. Teveel betaald in 2007. De GSb vindt dat het geld naar de hurende buitenlandse studenten moet.

“Het is heel simpel”, zegt Willem Bos van de Groninger Studentenbond. “Het Housing Office mag wettelijk gezien geen winst maken en dit is winst, dat staat in hun jaarverslag.” Bos vindt dat het Housing Office dit geld moet verdelen over de buitenlandse studenten die in 2007 een kamer huurden en betaald hebben voor gas en licht.

Penningmeester Engbert Gotink van de SHBSG, de stichting achter het Housing Office, vindt het helemaal niet simpel. Het is zeer moeilijk studenten te achterhalen die naar bijvoorbeeld China zijn teruggekeerd. Bovendien stelt Gotink dat er niets terugbetaald hoéft te worden. Het Housing Office heeft in 2007 namelijk niet het volle bedrag dat Essent vroeg in rekening gebracht bij studenten. Ook hoefde studenten niet bij te betalen toen het Housing Office te weinig betaald bleek te hebben in 2006. Dat wil het HO nu verrekenen met de meevaller van 81.000 euro, zegt Gotink.

Een redenering die op Bos weinig indruk maakt. “Dat verlies is dan dom van de Housing Office”, zegt hij. “Het is niet mijn probleem dat het lastig is. Winst mag niet en het geld moet naar de studenten.” [ Jan Blaauw, Ernst Arbouw ]

Amsterdam toch boven Groningen

Mummie Janus gaat digitaal Borrel met studenten en stadjers in de Hortusbuurt

Elmer Spaargaren

Borrelen met de Hortusbuurt Studenten en stadjers moeten meer contact maken, vindt de overkoepelende studentenorganisatie Contractus. En dus kwam er een borrel in de door overlast en conflicten geplaagde Hortusbuurt.

“Baby, I’m cold as ice”, zingt een jongen met een bluesnummer mee.

Warm is het inderdaad niet. Onder de bomen achter het pand van studentenvereniging Dionysos staan ongeveer dertig mensen te borrelen. Het zijn vooral studenten, die in groepjes staan te kletsen. Her en der staat er een oudere, soms zelfs bejaarde, buurtbewoner tussen.

Studenten en stadjers moeten naar elkaar toe komen, vonden de

studenten van Contractus, de koepel van studentenverenigingen van Groningen. Dus organiseerde ze een buurtborrel in de Hortusbuurt, voor studenten en buurtbewoners.

Klaas Hofstra, voorzitter van de buurtvereniging, neemt een hap van een bitterbal. Hij is enthousiast over het initiatief. “De opkomst kon beter, maar we wisten het pas kort van tevoren. Nou ja, dat weten we dan voor de volgende keer!”

Van studentenoverlast wil hij niets weten. Stadjers en studenten?

Studenten zijn óók stadjers. “Een buurtbewoner is een buurtbewoner. Wat iemand overdag doet, dat dondert helemaal niets.”

Kunstenaar Andrew Zeegers heeft

zijn atelier in de Hortusbuurt. “Als je er woont is het misschien anders”, zegt hij. “Maar ik heb geen last van de studenten.” Je moet sowieso niet zo moeilijk doen over je buurtgenoten, vindt hij. “Wij zijn ook jong geweest. Ik heb ook staan piesen in winkelportaaltjes, hoor.”

Zijn gesprekspartner Harmke Eisen knikt driftig. “O zeker, ik ook hoor. Ik weet nog dat ik voor het eerst een blowtje had geprobeerd bij de Vera. Zei een oude vrouw: daar heb je er weer zo eentje.”

Zeegers: “Vreselijk. Ik wil niet zo’n bekrompen zeurkous worden hoor, die overal klachten over heeft.

Sportiviteit over en weer is heel belangrijk.” [ dorien vrieling ]

GSb: ‘RUG schendt privacy met Nestor’ RUG schendt privacyregels met Nestor, stelde de Groningse Studentenbond in de rondvraag bij de u-raadscommissies van afgelopen donderdag. Volgens de GSb hebben docenten en studentassistenten toegang tot gegevens van studenten.

De studentgegevens tonen hoe vaak een student inlogt op Nestor en welke pagina’s hij bezoekt.

“Het is volgens ons nutteloze informatie, dat geen globaal beeld geeft van hoe vaak pagina’s door studenten bezocht worden”, zegt Eva van Viegen van de GSb. Ze pleitte voor een functie op Nestor waardoor met één klik gekeken kan worden wel-

ke Nestorpagina’s bezocht worden, zonder dat dat gekoppeld is aan persoonlijke studentnummers.

Van Viegen vermoedt dat docenten bij twijfel over een voldoende of een onvoldoende nagaan hoe vaak een student op Nestor is geweest.

Dat zou de beoordeling kunnen beïnvloeden. “Ik ben zelf student-assistent geweest en heb van mijn collega’s dat soort verhalen gehoord.”

Het realiseren van zo’n functie op Nestor is echter niet zo makkelijk. “Ik zie het niet één twee drie gebeuren”, zegt Nestor-coördinator van gedrag -en maatschappijwetenschappen Edwin Kiers. “Het maken van zo’n module kost ontzettend veel tijd.”

Volgens Kiers is het met het hui-

dige systeem ook mogelijk globale statistieken te verkrijgen. Het duurt alleen ontzettend lang, omdat het veel rekenkracht kost zoveel gegevens te verwerken. Hij vraagt zich ook af wat de Gsb precies met privacyschending bedoelt. “Alleen docenten hebben toegang tot deze gegevens. De studentnummers zijn alleen voor intern gebruik beschikbaar en worden niet naar buiten toe vrijgesteld. Dus volgens mij is het niet privacyschending.”

Of het bezoeken van Nestor bij cijferbeoordeling een rol speelt weet hij niet. “In principe kan het, maar het is wel ontzettend veel werk. Ik heb het van docenten op mijn faculteit in ieder geval nooit gehoord.” [ teodor lazarov ]

Dichter Jean-Pierre Rawie draagt 30 september het gedicht De mummie van J.C. Bloem voor bij mummie Janus in het Universiteitsmuseum.

Het museum presenteert in het kader van ‘Oktober Kennismaand’ een driedimensionale reconstructie van de mummie die de RUG in bruikleen heeft van de universiteit Leiden. Tien jaar geleden werd Janus met CT-scans tot vlak onder de knie gescand. Van die data hebben zeven studenten een digitale reconstructie gemaakt. Met voeten.

RUG groeit naar 25.000 studenten De RUG verwacht dit jaar de 25.000e student in te schrijven: een nieuw record. Rector magnificus Frans Zwarts kwam deze week met de laatste cijfers. Ten opzichte van 1 oktober 2007 groeit de RUG met drie procent. Het aantal nieuwe studenten − eerstejaars én masterstudent met een bachelor aan een andere instelling − groeit met vier procent.

LSVb wil af van OV-chipkaart Studentenbond LSVb legde dinsdag samen met organisaties als de ANWB en de Consumentenbond een bom onder de OV-chipkaart. “Blijven praten is vooral zonde van onze tijd”, zegt voorzitter Lisa Westerveld. De gedwongen winkelnering stuit de bond het meest tegen de borst. “Als de chipkaart optioneel zou zijn naast de bestaande ov-studentenkaart, wordt het een ander verhaal.”

4 OPMERKELIJK

‘Hé, stomme Turk!’

RUG-studenten godsdienstwetenschappen Dirk Krol en Mieke van ’t Hoog onderzochten discriminatie onder mbo-leerlingen. Hun conclusie: leerlingen gaan niet met discriminatie-ervaringen naar een meldpunt. Ze lossen het zelf wel op.

Door HINKE HAMER Mieke van ’t Hoog vond het “spannend” om onderzoek te doen onder mbo-studenten. Begrijpelijk, want tijdens de focus group, een begeleid en gemeenschappelijk interview onder zes tot twaalf jongeren, verscheen geen enkele leerling op de afgesproken tijd en plaats. Toen ze een van hen vervolgens uit zijn les ophaalde, kreeg ze te horen: “Ja, ú bent dan wel enthousiast, maar ik niet!”

De vragenlijsten werden evenmin met enthousiasme ontvangen. “Hé”, ontdekten de leerlingen, als je bij vraag één ‘nee’ invult, kun je meteen door naar vraag acht!” Teleurstelling “Di-

lemma”, zegt Van ’t Hoog, “voor wie doe ik dit eigenlijk?”

Van ’t Hoog en Krol schreven Schelden of melden, een verslag naar aanleiding van hun onderzoeksstage op het Drenthe College, een ROC gevestigd in onder meer Assen en Emmen. Het Antidiscriminatie Bureau van de Drenthe, Art. 1., gaf de opdracht.

Hoe het staat met de meldingsgeneigdheid na discriminatie onder Drentse mbo-jongeren, wilde het bureau weten.

Gastlessen over discriminatie vormden een onderdeel van de onderzoeksopzet. “Hé, stomme Turk!”, vloog er dan regelmatig over tafel. “Ja, dan heb je een mooi aanknopingspunt voor een les.” Naast gastlessen namen de onderzoekers ook vragenlijsten en interviews af en was er gelegenheid voor een focus group.

Van ’t Hoog en Krol ontdekten dat jongeren verschillend op discriminatie reageren. Passief, door nietsdoen, of actief, door terug te schelden. Vooral dat laatste is populair, concluderen de onderzoe-

kers.

De heersende cultuur onder mbo-leerlingen is één van de factoren die zij aanwijzen als reden voor de lage meldingsgeneigdheid van jongeren. Ook het gebrek aan vertrouwen in het nut van een melding en de onbekendheid met meldpunten dragen er toe bij dat het bij de Antidiscriminatie Bureaus, wat jongeren betreft, geen storm loopt.

De onderzoekers maakten een lijst met aanbevelingen als ‘geef voorlichting’ en ‘ga meer samenwerken’. Op het eerste gezicht niet erg spannend. Dat hun onderzoek inderdaad bescheiden is en je hun aanbevelingen “misschien wel zó uit je mouw kunt ploppen,” dat geeft onderzoeker Dirk Krol toe. Toch ziet hij de aanbevelingen absoluut als relevant voor de praktijk, in dit geval voor opdrachtgever Art. 1. “Zij vragen zich af: heeft een jongere iets aan ons als instantie? Wij komen met een eyeopener: ja, mits je een héél andere insteek voor deze doelgroep hanteert.”

Hoe Coen de koffie-oorlog won Coen Peppelenbos, docent bij de avondopleiding voor eerstegraads leraren, is ontstemd. Op zijn weblog spuwt hij zijn gal over de koffievoorziening. “Stuitend krenterig.”

Door HARRY PERTON Dan werk je voor de eerstegraads lerarenopleiding. Je doet dat op Landleven 1 op Zernike, in het gebouw van het Universitaire Onderwijs Centrum (UOCG).

Maar omdat je vanuit de hbo-opleiding NHL te Leeuwarden in Groningen werkt, krijg je geen koffiemuntjes voor de automaat.

Waarom? Omdat die enkel bestemd zijn voor universitaire medewerkers.

“Stel je voor”, schrijft Peppelenbos, “je hebt je de hele dag uit de naad gewerkt om alles op tijd voor je college af te hebben; de automaat in de kantine werkt en jij krijgt geen muntjes, omdat je niet bij de universiteit hoort. We zorgen door de samenwerking met

de universiteit wel voor werkgelegenheid, maar een kopje koffie kan er niet vanaf.”

In eerste instantie vond hij weinig begrip. “Vind je het gek?”, vroeg iemand van de administratie bij wie hij zijn beklag deed.

“Ja”, zei Peppelenbos, “‘Ik vind het stuitend. Stuitend krenterig, stuitend Nederlands ook, dat gelabbekak om een paar kopjes koffie per avond.”

Hij schreef een e-mail op poten en een leidinggevende be-

loofde uiteindelijk om er iets aan te doen. Inderdaad kwam er een nieuwe” regeling. “Elke woensdagavond”, aldus Peppelenbos, “mag je naar de balie en daar vragen of je twee (!) koffiemuntjes mag hebben. Meer mag niet. Het is te gênant voor woorden, maar sindsdien loop ik woensdagavond eerst naar de balie om mijn twee muntjes op te halen. Je moet wel voor vijf uur komen, want na vijven is iedereen weg.”

“Ik begrijp best dat dit heel veel ergernis geeft en dat dit op een weblog terechtkomt”, zegt een berustende Derk Bosker, hoofd bedrijfsvoering bij het UOCG. Wat betreft een andere klacht van Peppelenbos, dat de koffie-automaat in de grote kantine voor de studenten na drie weken nog steeds niet werkt, zegt Bosker dat hij zijn beklag bij de Restauratieve Voorzieningen heeft gedaan. “Deze klacht heb ik verleden week gedeponeerd, en gister kwam de ontvangstbevestiging bij me binnen.”

Vraag & antwoord

‘De tandarts moet erbij blijven’ Hoogleraar paradontologie Frank Abbas waarschuwt studenten tandheelkunde niet voor tandarts te spelen. In Groningen doet zo’n 22 procent dat wel.

Door HANNEKE BOONSTRA

Wat is daar mis mee?

“Studenten zijn eenvoudigweg niet bevoegd, zo simpel is het. Ze moeten binnen de wettelijke kaders blijven en mogen geen handelingen uitvoeren, tenzij de tandarts hen opdracht geeft. En erbij blijft staan, dus niet intussen naar de golfbaan afreist.”

Gebeurt dat dan?

“We weten dat studenten invallen op het moment dat tandartsen ziek of met vakantie zijn. Dat

moeten tandartsen niet willen. Er moet helderheid zijn over wie wat doet. Vandaar dat we in Groningen vinden dat er een einde aan deze praktijk moet komen. Kijk, hier binnen in onze eigen kliniek kan het wel, omdat er een hele staf op zit, dat is een totaal andere situatie.”

website staat. Daarnaast hebben we stafdagen georganiseerd met deskundigen erbij. We zijn met ons initiatief vervolgens het land ingegaan. Wij willen laten zien met wat voor zorgverlener patiënten te maken hebben. Iedere student in een witte jas kan worden aangezien voor tandarts.”

Zijn er al ongelukken gebeurd?

“Dat weten we niet. Maar op het moment dat een student een verkeerde kies trekt en de patiënt de publiciteit zoekt, staat er ongetwijfeld in de krant dat het om een tandheelkundestudent uit Groningen gaat. Dat moeten we niet hebben.”

En de studenten zelf?

“Daar valt heel veel winst te behalen. We zien met grote regelmaat dat studenten klaar zijn met hun opleiding, in een praktijk aan de slag gaan en daardoor hun scriptie niet meer afmaken, ondanks telefoontjes van hun scriptiebegleider. Ze denken ‘och wat kan er gebeuren, we kunnen het toch’. Maar intussen blijven ze de rest van hun leven student en geen tandarts.”

Wat gaat u er nu aan doen?

“We hebben een voorlichtingsmemo gemaakt, dat ook op onze

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

Je kunt |_

Introductietijd

| AC H T E R G R O N D | De nieuwe introductie-

eniging van farmacie. “Op die dag moeten we voor alle studenten boetijd is veel te kort en overvol. Gezelken, labjassen en verzekeringen regelen. De tijd is veel te kort.” ligheidsverenigingen vinden dat ze te Maar er is nog een probleem. De weinig tijd hebben, maar de studieverfacultaire dag valt tíjdens de introenigingen klagen nog harder. “Waarom ductie van de algemene studentenwe destijds met de regeling akkoord zijn verenigingen. Studenten die lid zijn van een gezelligheidsvereniging, gegaan, is een raadsel.” zien die dag als een ideaal moment Door PETER KEIZER om uit te rusten. “Dat snap ik wel.

Maar daardoor komen veel minder Belachelijk, oneerlijk en veel te mensen”, vertelt voorzitter Rosien kort. Zo denken de studievereni- van Toor van GHD Ubbo Emmius, gingen van de RUG over de nieuwe de studievereniging van geschieregeling introductietijden. De uni- denis. Met als gevolg dat een groversitaire richtlijn die de studen- te groep studenten het jaar zontenorganisaties verplicht alle intro- der boeken begint. “Op die manier ductieactiviteiten in drie weken te snijdt de universiteit zichzelf in de organiseren, brengt ze in de proble- vingers.” men. Eerstejaars komen niet meer Extra ergernis geeft het feit dat de naar de facultaire introductiedag, introductiedag om zes uur ’s avonds ze zijn te moe om op kamp te gaan voorbij moet zijn. De avond is weer en beginnen het studiejaar zonder voor de gezelligheidsverenigingen. boeken. “We proppen zoveel moge- “Op die manier kunnen wij geen lijk in de beschikbare periode, maar leuke dingen organiseren en dat is er is gewoon te weinig tijd.” wel erg jammer”, vindt Van Toor.

De regeling is nog maar twee jaar Ook bij Archigenes, de vereniging oud. Het college van bestuur van voor tandheelkunde en mondhyde RUG vond dat eerstejaars be- giëne studenten, voelen ze de pijn. gin september fris “Het is bijna onmogein de collegebanken lijk om iets gezelligs moesten zitten. De voor de eerstejaars ‘We proppen introducties van gete regelen”, zegt prezelligheids- en stuses Anthony Nguyen zoveel dieverenigingen, die van Archigenes. “Sonog tot ver in het colmogelijk in de ciale activiteiten moelegejaar plaatsvonten worden geschrapt, beschikbare den, moesten worden waardoor het moeilijgekortwiekt. En nu wordt voor eersteperiode, maar ker moeten eerstejaars in jaars om nieuwe studrie intensieve weer is gewoon te diegenoten te leren ken de stad leren kenkennen.” weinig tijd’ nen, een ontgroening De faculteits- en studoorlopen én kennisdieverenigingen kremaken met hun fagen veel minder tijd culteit. En vooral dat laatste schiet toebedeeld dan de gezelligheidsverer volgens de studieverenigingen enigingen. Maar er zijn wel 20.000 nu bij in. studenten bij aangesloten, tegen “We vinden de nieuwe regeling ‘slechts’ zesduizend bij de gezelhelemaal niks! Onze introductie is ligheidsverenigingen. “Van bovenvan tweeëenhalve week ingekort tot af wordt bepaald hoe wij onze ineen inschrijfdag en een kamp. Op troductiedagen moeten indelen. De zo’n inschrijfdag moeten we zes- regeling wordt veel besproken en honderd nieuwe leden inschrijven verandert ook vaak, maar steeds en dat neemt ontzettend veel tijd in te nadele van ons en dat is erg jambeslag. Dan hebben we nog tijd voor mer”, zegt Maarten Boon. een introductiekamp, maar omdat Voorzitter Jacco Kwakman van de in dat weekend iedereen z’n intro- FVOG, het overkoepelende orgaan ductie organiseert, kunnen er maar van de faculteits- en studieverenihonderdvijftig mensen mee. Tijd gingen, heeft dan ook spijt dat hij voor leuke dingen en het opbou- ooit akkoord is gegaan. “Waarom is wen van een sociaal leven is er in mij nu ook een raadsel. Ik vind de die eerste weken niet en dat is een verhouding persoonlijk scheef. Binslechte zaak”, klaagt bestuurslid Fi- nen de studieverenigingen is noglize Munting van VIP, de studiever- al wat onvrede. Ze ondervinden er eniging van psychologie. echt problemen van.”

Het college van bestuur wilde de De introductie nieuwe stijl kent verschillende introducties gescheidrie perioden. De eerste vijf dagen den houden, zodat studenten alles zijn bestemd voor de KEI-week. konden doen. Maar de huidige reDan mogen de algemene studenten- geling benadeelt de tachtig procent verenigingen in twaalf dagen en een studenten die níet lid wordt van avond hun introductie organiseren. een gezelligheidsvereniging, vindt Studie- en faculteitsverenigingen Kwakman. “Voor hen mag niks worhouden één dag, de facultaire in- den geregeld tijdens de introductie troductiedag en een kampweekend van de gezelligheidsverenigingen. over. “Het is vooral de facultaire in- Ze mogen thuis op de bank gaan troductiedag die een probleem op- zitten wachten tot het kamp begint. levert”, zegt preses Maarten Boon Dat slaat natuurlijk nergens op. We van Pharmaciae Sacrum, de ver- willen daarom de dagen na de facul-

O P M E R K E L I J K 5

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

nu eenmaal niet alles brengt verenigingen in een hopeloze spagaat

Foto Lia Brummel

Studenten spelen Twister tijdens het introductiekamp van studievereniging Studiosi Mobilae (bewegingswetenschappen) taire introductiedag gebruiken om leuke dingen te organiseren.”

De FVOG wil daarom de introductietijdenregeling aanpassen.

“We zullen eerst met de Contractus om de tafel gaan om te zien hoe zij tegenover ons plan staan. Als zij instemmen, verwachten we dat de overige partijen ook akkoord gaan. Het zal nog een hele onderhandeling worden, maar ons voorstel dwarsboomt de introductie van de algemene studentenverenigingen niet.”

Toch zijn ook de algemene studentenverenigingen niet onverdeeld gelukkig met de regeling. “Ik denk dat de gezelligheidsverenigingen er het meest op achteruit zijn gegaan van allemaal”, zegt voorzitter Paul Deiman van de Contractus. “Onze introductieperiode was 21 dagen tijdens het studiejaar en is nu teruggeschroefd naar twaalf voordat het collegejaar begint.”

Martin Riesmijer van studentenvereniging Albertus is het met hem eens. “We hebben veel moe-

ten schrappen. We kunnen bijvoorbeeld niet meer de eerstejaars erop uit sturen met collectebussen voor de Kankerbestrijding. De collecte moet namelijk in september plaatsvinden, omdat de Kankerbestrijding alleen voor die maand een vergunning heeft. Maar ook over de liederentraditie en verenigingskennis is de kaasschaaf gegaan. ” Vindicat klaagt tenslotte dat tijdgebrek het moeilijk maakt om de geschiedenis en tradities van de vereniging over te brengen op de nieuwe leden. “We hebben traditionele punten uit het programma moeten halen en dat is erg jammer”, zegt abactis Eva Jongbloed. “Bovendien worden er nu in een korte periode heel veel activiteiten dicht op elkaar gepropt. En dat maakt het allemaal erg intensief.”

De Contractus ziet dan ook niks in het plan van FVOG. “Net als tijdens de introducties van gezelligheidsverenigingen, wordt er tijdens de introductie van de studieverenigingen een band onder de studenten opgebouwd. Als je de studenten

die lid zijn bij een algemene vereniging niet laat meedoen, vallen zij buiten de boot. Daarnaast wil je als aankomende student ook je studie op de rails krijgen. Als dan het lid worden van een gezelligheidsvereniging je daarin belemmert, worden waarschijnlijk minder mensen lid. Na veel overleg is deze regeling als beste oplossing naar buiten gekomen. En wat ons betreft moet iedereen zich daar nu eerst aan houden”, vindt Deiman.

‘De aankomende studenten zijn ongelooflijk moe’ Het laatste woord is echter aan het college van bestuur. Rector magnificus Frans Zwarts is op de hoogte van de kritiek. “Maar ik heb er bewust voor gekozen om de eerste drie jaar geen veranderingen door

te voeren. Ik wilde dat het patroon zou inzinken bij de verenigingen”, zegt hij.

Volgens Zwarts hebben de studieverenigingen zich altijd een ondergeschoven kindje gevoeld. “En daar valt ook wel iets voor te zeggen. Eerst komt de KEI, dan de ontgroeningen en de studieverenigingen zijn daar tussen ingeklemd.

Die verdeling is toen gebaseerd op het pakket dat er was. De algemene studentenverenigingen zijn toch de traditionele verenigingen van de universiteit. Niet dat dat de verdeling rechtvaardigt, maar hun ontgroeningsperiode ging terug van drie weken naar twaalf dagen. Dat was toch een enorme concessie.”

Toch erkent de rector dat de introductie een zware tijd is voor nieuwe studenten. Hij vindt daarom dat de tijd is aangebroken om de regeling te herzien. “Het grote probleem is vermoeidheid. De aankomende studenten zijn ongelooflijk moe. Na het eindfeest van de KEI-week zijn ze al moe en dan moeten ze de volgende

ochtend alweer op kamp met de gezelligheidsverenigingen. Albertus en Vindicat hadden dan ook een teleurstellend aantal inschrijvingen, terwijl Dizkartes, dat iedereen eerst een weekend vrij gaf, een record aantal inschrijvingen had. Er moet meer rust in het programma komen en daar ga ik naar op zoek.”

Hij wil nog niet reageren op het plan van de FVOG. “Het komende jaar ga ik met de KEI, FVOG en Contractus overleggen over een nieuwe regeling voor het jaar daarop. We kunnen de regeling niet in augustus 2009 aanpassen, omdat de verenigingen nu al kampen hebben gereserveerd en regelingen aan het treffen zijn.”

Duidelijk is in elk geval dat het niet gemakkelijk zal worden om ‘rustmomenten’ te vinden in de overvolle introductieperiode. De rector magnificus kan zich verheugen op lange onderhandelingen. Hij zucht. “Het is een emotioneel onderwerp.”

Mmv. Teodor Lazarov

Openstaande vacatures

Nieuwe vacatures

Technisch Projectmedewerker Gebouwinstallaties (WTB)

Secretaresse Biomonitoring en Sensoring/ Therapeutische Gen Modulatie

1,0 fte | Facilitair Bedrijf

0,6 fte | Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen

Drie Promovendi Cultuureducatie

Secretaresse Farmaceutische Technologie en Biofarmacie

1,0 fte elk | Faculteit der Letteren

Medewerker Secretariaat

0,5 fte | Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen

1,0 fte | Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen

Elektronicus MBO-niveau

Package Engineer

1,0 fte | Kernfysisch Versneller Instituut

1,0 fte | Donald Smits Centrum voor Informatie Technologie

Trainer/Gedragswetenschapper 0,7 fte | Bureau van de Universiteit

Postdoc Development and implementation of the OEP method for large molecules Studieadviseur 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

0,8 fte | Faculteit Economie en Bedrijfskunde

PhD position Vegetation dynamics, PhD position Quantitative psychology plant population dynamics, sedimentation or statistics 1,0 fte | Faculty of Behavioral and Social Sciences and grazing 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl

PhD position Vegetation dynamics and roosting, winter-foraging birds and breeding birds and their invertebrate food 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

PhD position Vegetation dynamics and invertebrates and their role for breeding birds 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Postdoc Community and Conservation Ecology 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

PhD position Marine Benthic Ecology and Evolution 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

PhD position Animal Ecology 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

PhD position Spatial Ecology 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten.

De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeelsbestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegenwoordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.

werken aan de grenzen van het weten

U N I V E R S I T E I T 7

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

Foto Reyer Boxem

Togamaker Gerrit Gombert in zijn atelier

Eindelijk een toga |_ | ac h t e r g r o n d | Dan ben je eindelijk hoogleraar. Maar waar haal je je toga vandaan? Sommigen speuren op Marktplaats. Anderen later er eentje maken.

Voor 1999 euro, exclusief baret.

Door Ellis ellenbroek Goffe Jensma bladert nog eens door de map met aanstellingspaperassen. Inderdaad, geen woord over de toga die hij als hoogleraar Fries voortaan geacht wordt te dragen op plechtige momenten. Hij sneed de hoogleraarsdracht nog wel aan bij zijn arbeidsvoorwaardengesprek.

“Alles wat ze zeiden was dat ik hem zelf moest betalen.”

Jensma haalt zijn schouders op.

Het wijst zich wel, met die hoogleraarsgewaden. Zo gaat dat met dat soort mores. Men spiekt bij elkaar hoe zo’n toga te dragen. En de adressen van de kleermakers gaan van mond tot mond. Het zijn al decennia lang dezelfde. Herenkleding L. de Vries Hzn en het atelier van Gerrit Gombert liggen op steenworp afstand van elkaar, in de binnenstad.

Gefluisterd wordt dat De Vries het enige juiste patroon heeft, fijnere stoffen gebruikt en onzichtbaarder stikt. De Vries is drie keer zo duur als zijn concurrent. Een toga kost er 1999 euro exclusief baret van 249 euro. Overbuurman Gombert vraagt 750 euro inclusief hoofddeksel. Hij doet er dan één befje bij, De Vries wel twee.

Overigens hangen bij de bodes van het Academiegebouw tegenwoordig kaartjes aan het prikbord van een derde leverancier. In Veendam. “De beste”, prijst bode Reini Kesimaat, “daar worden ze helemaal met de hand gemaakt.” Modeatelier Zlatka

En hopen dat hij niet vol vlooien zit blijkt van de vrouw van een van zijn collega’s.

“De Vries heeft een monopoliepositie, de rest schijnt nep te zijn”, roept Oscar Couwenberg. De econoom, hoogleraar rechtseconomie aan de juridische faculteit, moet niks van monopolieposities hebben. Dus ging hij met een boog om De Vries heen. Couwenberg deed wat velen doen, hij nam een toga over.

Dat overname populair is bij de geleerden is niet enkel Hollandse zuinigheid. Neem Doeko Bosscher, hoogleraar eigentijdse geschiedenis en voormalig rector magnificus. Toga’s vindt hij vernederende jurken, beledigend voor hardwerkende collega’s die net dat ene rangetje gemist hebben. Bosscher wilde aan zoiets gênants weinig besteden en was blij met de gebruikte toga van kunsthistoricus Hans Locher die directeur werd van het Haags Gemeentemuseum. In de kraag staat nog steeds Locher.

“Groen uitgeslagen exemplaren van voorgangers worden gezien als symbolen van wijsheid”, zegt Geert Knigge. Zelf ging hij naar de kleermaker toen hij in 1987 hoogleraar strafrecht werd. De lange jurist vermoedde dat het vinden van een passende occasion zoeken naar een speld in een hooiberg zou zijn. Op de Groningse rechtbank, waar hij drie jaar eerder rechter-plaatsvervanger was geworden, had hij wel de “profetenmantel” van zijn voorganger aan. “Die was een stuk te kort, maar ik zat daar toch achter een tafel.”

De togahandel heeft ook internet bereikt. Gerry Wakker, deze zomer aangesteld als hoogleraar Grieks, bekent dat ze al voor haar benoeming op het web neusde. Ook Gof-

fe Jensma snuffelde op Marktplaats.

Hij zag er eentje voor vijftig euro, maar viste achter het net. “Ik had hem blind gekocht, al had hij vol motten gezeten.”

Jensma informeerde nog naar de toga van een overleden oom van zijn vrouw, die hoogleraar psychiatrie was. Uiteindelijk bleek de weduwe van Freek Knetsch, emeritus kerkgeschiedenis, de mantel van haar overleden echtgenoot met liefde af te willen staan aan Jensma, die promoveerde in de theologie.

Knetsch’ baret paste niet. Jensma laat een nieuwe maken: “Ik heb een extreem groot hoofd.” Dat zie je vaker. Vanwege de maat, en ook om de frisheid, schaffen de hooggeleerden

Voorschriften Over hoe Groningse toga’s er exact uit moeten zien, bestaan gek genoeg geen officiële voorschriften. Bij het secretariaat van de rector magnificus, waar ze zulke regels zouden moeten kennen, zijn althans geen voorschriften bekend. Ingrid Schut, sinds een jaar secretaresse van de rector, wil een website maken voor nieuwe professoren, maar een patroon of een plaatje van de Groningse toga heeft ze nog niet kunnen vinden. Er is alleen een bescheiden draaiboek voor oraties.

Daarin staan wel adressen van togamakers. De Vries en het atelier van de vrouw van de Academiebode staan erop, en ook een zaak in Lelystad.

Atelier Gombert wordt niet genoemd.

wel eigen baret en befjes aan.

Aan de professorenoptocht, de cortège, bij de opening van het Academisch Jaar nam Jensma deel met een leentoga. Zijn eigen aanwinst moet nog worden nagekeken door Gerrit Gombert. Gombert is een eind over de zeventig en door de wol geverfd.

Zonder blikken of blozen bracht hij een soepjurk in damesmaat 52 terug tot een maatje 38. Maar diep in zijn hart is hij geen voorstander van oplappen. “Vaak denk ik: Jong jong, begin daar toch niet aan.”

Oude toga’s zijn van ongemakkelijke dikke zweetstof, betoogt de kleermaker. Soms vallen ze uit elkaar van ellende. Of ze stinken, want geen hond brengt ze naar de stomerij. Hij vertelt over toga’s vol vlooien. “Dat waren advocatenleentoga’s op een rechtbank.”

De Academiebodes krijgen geregeld de vraag of er in de togakasten geen afdankers hangen van vertrokken of overleden geleerden. Kesimaat: “We hebben er nu eentje te koop.

Driehonderd euro.”

Wat er met de opbrengst van tweedehandsjes gebeurt is een beetje onduidelijk. “Volgens mij stort je geld in het Groninger Universiteits Fonds”, meent Joost van Baak die een toga overnam toen hij in 1990 de leerstoel Slavische taal- en letterkunde kreeg. Maar Doeko Bosscher maakte honderd gulden – gift van zijn eigenlijk oerzuinige vader – naar de eigenaar over.

Jan Berend Wezeman is evenmin op de hoogte van het gebruik dat het geld naar een goed doel gaat.

De hoogleraar handels- en ondernemingsrecht verruilde Rotterdam in 2003 voor Groningen en heeft nu twee eigen toga’s, een Groningse en een Rotterdamse. Hij moest er fors

voor in de buidel tasten. Lachend: “Een goeie belegging. Als ik met pensioen ga, verkoop ik ze weer.”

Wie van de ene universiteit overstapt naar de andere mag de eerste toga blijven dragen. Maar Wezeman wil dat niet. “Dan loop ik hier met van die rode linten.”

Over het Groningse model mag dan niks officieel op papier staan, de toga is honderd procent zwart, zoveel is zeker. Kleermaker Gombert moderniseerde de snit wel enigszins. Hij maakt ze voor vrouwen nu met fluwelen revers en sleutelde wat aan de tailles. “Een beetje correcter, hoe precies is het geheim van de kleermaker.”

Hij heeft wel eens gepolst bij de faculteiten of de kraag voor de dames niet in paardrijlook mocht, maar dat was not done, kreeg hij te horen.

En toen Ody Sibon, hoogleraar celbiologie, vroeg om fleurige accenten, moest hij haar teleurstellen.

Eerdaags komt de biologe voor het eerst tevoorschijn in haar nieuwe gewaad bij de oratie van een vriend.

“Het had wel iets om naar zo’n ambachtelijke kleermaker te gaan”, zegt ze over Gombert.

Die vertelt op zijn beurt hoe de klanten voor zijn ogen veranderen.

Wetenschappers die in spijkerbroek en op Nikes (“of hoe heten die dingen?”) komen doorpassen, ondergaan in het pashok een metamorfose. “Dan komen ze er uit en dan staat er wat!”

Mooi vindt Gombert dat, een beetje uiterlijk vertoon en standsverschil in een maatschappij vol gejij en gejou. Hij herinnert zich een vrouwelijke hoogleraar die een eeuwigheid in het kleedhok bleef. “Ik dacht: Wat doet ze daar toch? Hoor ik haar ineens snikken: Dit had pappie nog eens moeten zien.”

8 STUDENTENLEVEN

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

Anders, maar niet gek |_

Studeren met een autistische stoornis kan best

| ac h t e r g r o n d | Studenten met een autisme spectrum stoornis (ASS) doken tot nu toe ‘her en der’ op aan de universiteit. Sinds een paar maanden bundelen deskundigen hun krachten om passende begeleiding te verzorgen. “Einstein werkte ook niet in groepjes.”

Door hinke hamer Met een autistische aandoening moet je leren leven. Protocollen voor de aanpak ervan bestaan niet en eenduidige doorverwijzing evenmin. Hoe dat komt? Waarschijnlijk doordat pas sinds kort van autistische studenten als groep wordt gesproken. Voorheen had elke studieadviseur “wel eens een autistische student meegemaakt”, maar was er, door de versplinterde stroom van aanmeldingen, geen sprake van gerichte begeleiding.

Daar moeten we iets mee doen, dachten Inger Stevens en Saskia Plass. Stevens werkt bij de afdeling studieondersteuning aan de RUG en verzorgt cursussen en workshops.

Plass is studentendecaan: “Ik krijg alles wat te ingewikkeld is voor studieadviseurs.”

Een half jaar geleden begonnen ze met een intervisiegroep, waarin ruimte was voor casusbesprekingen en deskundigheidsbevordering.

Later werd ook het ATN (Autismeteam Noord-Nederland) erbij betrokken om de krachten te bundelen en doorverwijzing soepeler te laten verlopen.

Tekening Robbie van der Meulen

Stevens en Plass zien vooral studenten met een PDD-NOS of het syndroom van Asperger. Een autistische stoornis wil namelijk niet altijd zeggen dat iemand totaal geen contact kan maken met zijn omgeving, of allerlei tics heeft. PDDNOS en Asperger maken allebei uit van een autisme spectrum stoornis (ASS), maar de studenten in kwes-

tie kunnen wel degelijk functioneren. Zij het dat hun stoornis wel extra problemen oplevert.

Vlak voor de zomervakantie meldde zich elke week wel iemand met het syndroom van Asperger bij Plass, maar meestal gaat het in golfbewegingen. “De aanmeldingen lopen gelijk met het aspergeseizoen”, bedenkt Stevens glimlachend. Ze

vermoedt dat die piek in het voorjaar de periode is waarin studieadviseurs hun studenten oproepen voor studievoortganggesprekken, waarna functiebeperkingen aan het licht komen. Stevens ziet momenteel zo’n vijftien studenten met een ASS, maar denkt dat er zeker tien keer zoveel studenten zijn met een autistische stoornis.

‘Ik loop er niet mee te koop’

Natuurwetenschappen”. Frank is niet zijn echte naam, hij blijft liever anoniem. Niet omdat hij zich schaamt voor zijn stoornis, maar omdat anderen er zoveel betekenis aan hechten: “Ik ben anders, maar ­niét gek.”

Op de middelbare school merkten Franks ouders dat hij zich afzonderde van klasgenoten. Zijn vader vroeg een bevriende kinderpsychiater om zijn mening.

Die constateerde dat Frank een vorm van het syndroom Asperger had. “Het houdt in dat ik moeite heb met sociale contacten en vasthoud aan rigide denkpatronen”, legt Frank uit.

Praktisch betekent het vooral dat hij moeite heeft met het aangaan van nieuwe contacten. Situaties met veel mensen vindt hij intimiderend, interpreteren wat een ander denkt is ingewikkeld. Verder dan een zakelijk gesprek komt het vaak niet. “No man is an island”, van wie de uitspraak is weet Frank niet meer. “Maar zo ge-

draag ik me wel.”

Het ‘eilandgevoel’ komt bijvoorbeeld tot uitdrukking in het zelfstandig wonen. Thuis blijven wonen bood Frank weinig mogelijkheden voor sociale activiteiten, maar was wél veilig. Als ik op kamers ga wordt alles anders, maakte Frank zichzelf wijs, maar dat was achteraf gezien een excuus, “om nog niet sociaal te hoeven zijn”.

Aan het einde van zijn derde jaar nam hij de stap, maar hij was vaker thuis dan in Groningen. Hoewel dichter bij zijn studiegenoten raakte hij juist toen meer geïsoleerd en zich meer bewust van zijn onvermogens. Frank geeft voorzichtig toe dat hij toen “een beetje gedeprimeerd raakte”.

Wel ging zijn opleiding hem heel goed af: “Het voordeel van een Asperger is dat hij vaak prima logisch kan nadenken en natuurwetenschappen vereisen nu eenmaal logica.”

Groepsopdrachten vermeed hij

“‘No man is an island’ zeggen ze, maar zo gedraag ik me wel” Het is warm die dag, als Frank vertelt over het syndroom van Asperger. Frank heeft een hekel aan warmte en weet niet goed hoe hij moet zitten – of misschien staan.

Als hij zijn horloge afdoet omdat het aan zijn arm plakt, laat het een kleffe afdruk achter. Het valt Frank op dat dat alleen gebeurt op warme dagen. Gebiologeerd blijft hij een poos naar de afdruk kijken. Hij vraagt zich hardop af hoe het komt dat alleen zijn arm opzwelt, terwijl het metaal van zijn horloge niet meedoet.

Frank heeft het syndroom van Asperger en tot voor kort studeerde hij aan de RUG. In mei ontving hij zijn bul, hij studeerde “iets aan de Faculteit van Wis- en

De laatste jaren meldden zich meer studenten met een ASS dan voorheen. Stevens schrijft de toename toe aan het vernieuwde onderwijssysteem. Het onderwijs is projectmatiger geworden, minder theoretisch. Van studenten worden vaardigheden verlangd die eerder niet aan de orde waren.

Sociale vaardigheden zijn belang-

wel zoveel mogelijk. Een tijd geleden deed hij samen met een studiegenoot een project over niercellen. De studiegenoot kon slecht omgaan met Franks – in zijn ogen – passieve houding. “Die vond hij irritant.” Toen er duidelijke afspraken werden gemaakt rond wie, wat en wanneer iets deed, werd de samenwerking beter. Had de aanvaring voorkomen kunnen worden als Frank open was geweest over zijn Asperger? “Ja”, denkt Frank, “maar ik loop er niet mee te koop.”

Als student dacht hij lang dat hij zich wel zou redden. “Instinctief” zou hij niet snel om hulp vragen en ook wist hij de juiste kanalen niet aan de universiteit. Achteraf had hem veel leed besparen kunnen blijven, denkt hij. Inmiddels is hij afgestudeerd en ligt er een verwarrende oriëntatieperiode achter hem. Begeleiding grijpt hij inmiddels met beide handen aan, binnenkort ontvangt hij coaching van een psychiater.

rijker geworden, net als samenwerken. En precies daar hebben veel studenten met een ASS moeite mee. “Afstandelijk gehandicapt”, omschrijft Stevens de stoornis en het belangrijkste kenmerk. “En dat terwijl een minder sociaal vaardige student absoluut geen slechtere wetenschapper is! Einstein werkte ook niet in groepjes.”

Plass vat samen: “We zien een probleem, maar nog geen oplossing.”

Gelukkig kan ze wel iets doen.

Soms stuurt ze een student door naar een aio. Samen buigen zij zich dan over inhoudelijke vraagstukken: deze individuele aanpak heeft prima resultaat. Maar financier je dat als onderwijsinstelling? “Het syndroom van Asperger gaat niet over. De vraag is of je zes jaar lang intensieve begeleiding moet verzorgen.”

Nu komen de meeste autisten nog bij de algemene studiemanagementgroep terecht. Stevens verwacht in de toekomst vooral ruimte voor een meer gestructureerde en grootschaliger aanpak. Ze is blij als de krachten gebundeld worden en studenten met een ASS als groep worden begeleid.

In Utrecht en Nijmegen gebeuren nu al “veel mooie dingen” met subsidie van het Rijk, weet ze. Dat zou ze aan elke universiteit willen zien, “maar er is maar één pot geld, en de RUG maakt andere keuzes.”

Studenten met een functiebeperking kunnen contact opnemen met Studie Ondersteuning. 050-3635548

WETENSCHAP 9

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

Cogito ergo BOEM

Kor t

In samenwerking met Science LinX (Wiskunde & Natuurwetenschappen)

Gevaarlijk! Kan ontploffen.

Illustratie Ernst Arbouw

| S E R I E | Voor onderhoudende expe-

een aantal vuurpijlen op het orkestpodium, een voor de gelegenheid ontworpen houten ‘vredestempel’ die onmiddellijk vlam vatte. Terwijl het publiek gillend een heenkomen zocht, brak een vechtpartij uit tussen de ontwerper van het vuurwerk en de architect van het podium. Ondanks de chaos ging Händel stug door met dirigeren. Uiteindelijk kwamen drie toeschouwers om het leven.

Laat dit verhaal een waarschuwing zijn: als er iets misgaat met explosieven, dan gaat het meestal ook echt mis. De proef van deze week, het bouwen van een tennisbalmortier, valt zonder meer in de categorie ‘proefjes waarbij écht iets mis kan gaan’. Lees daarom eerst de disclaimer op onze website. De proef valt ook in de categorie ‘proefjes die mogelijk strafbaar zijn’. Je bent gewaarschuwd.

Voor de tennisbalmortier heb je drie bussen Pringles nodig. Het is je begonnen om de lege kokers, de chips kun je opeten. Maak in twee van de drie bussen een rond gat van vier centimeter doorsnee in de bodem. Hoe mooier het gat, hoe beter de mortier werkt; gebruik een

rimenten heb je niet per se een groot laboratorium nodig. Een mortier bouw je met een Pringlesbus en wat aanstekervloeistof. In de categorie: ‘Proefjes waarbij echt iets mis kan gaan.’

Door ERNST ARBOUW De Vrede van Aken, die in 1748 een eind maakte aan de zogeheten Oostenrijkse Successieoorlog, werd in Londen gevierd met een groot vuurwerk en een speciaal voor de gelegenheid geschreven muziekstuk: Music for the Royal Fireworks van Georg Friedrich Händel. Koning George II had de componist gevraagd om iets te schrijven met flinke oempf. Uitsluitend blaasinstrumenten en slagwerk, vooral geen strijkers.

De officiële première van het muziekstuk, op 27 april 1749 in Green Park, net om de hoek bij Buckingham Palace, had inderdaad stevige oempf. Alleen niet op de manier die de monarch voor ogen stond.

Na een paar onverwachte explosies vloog het vuurwerk oncontroleerbaar in het rond. Daarbij landde

Kul of kennis

tangetje of een blikschaar voor de ruwe vorm, werk het netjes af met schuurpapier. Maak in de derde bus een gaatje van vijf millimeter doorsnee in het karton, zo’n twee centimeter van de bodem.

Plak de bussen aan elkaar vast met ducttape en wikkel daarna de hele buis royaal in minstens twee lagen tape. De dikke laag tape zorgt voor extra stevigheid en voorkomt – hopelijk – dat de brokstukken om je oren vliegen als er iets fout gaat.

Plak een paar extra lange stroken over de bodem van de buis. Zorg wel dat je het kleine gaatje onderin vrijlaat.

Je mortier is nu klaar om te schieten. Zoek een grote, vrije ruimte (een leeg weiland), vul de onderkant van de buis met een theelepel aanstekerbenzine – beslist niet meer en beslist geen andere brandstof! – en schud de buis voorzichtig om de brandstof een beetje te verdampen. Zet de mortier met bijvoorbeeld een paar stukken hout in een hoek tussen de 45 en 90 graden, stop aan de voorkant een tennisbal in de loop en hou een vlammetje bij het gat aan de onderkant.

Zorg dat alle aanwezigen altijd ach-

ter de mortier blijven, liefst op ruime afstand. Draag een veiligheidsbril en probeer afstand te houden bij het aansteken, bijvoorbeeld door de lucifer met een stukje plakband aan een breinaald vast te maken.

Nog een korte waarschuwing: toen de Schotse koning James II in 1449 trouwde met Maria van Gelre kreeg hij een bruidsschat die voornamelijk bestond uit wapentuig: Bourgondische kanonnen, destijds de beste wapens van Europa.

Met dat prachtige nieuwe arsenaal trokken de Schotten richting het door de Engelsen bezette Roxburgh Castle. Tijdens het beleg van dat kasteel ontplofte een van de kanonnen met een luide knal. Toen de kruitdampen waren opgetrokken, zagen de Schotten tussen de brokstukken hun dode koning liggen.

Wat geldt voor Bourgondische kanonnen, geldt ook voor een zelfgebouwde tennisbalmortier. Kan ontploffen. Levensgevaarlijk. Je bent gewaarschuwd.

Zie voor de filmpjes uit deze rubriek en een disclaimer: www. universiteitskrant.nl/boem

Ontspannen voorkomt botbreuken

Door RONALD VELDHUIZEN Daar ga je dan. Je dondert van een balkon of neemt de verkeerde afslag op de skipiste. Een ding is zeker: vallen zul je.

Met een beetje pech haal je een snelheid van tweehonderd kilometer per uur. En dan moet je de grond nog raken. In zo’n situatie is het een goed idee te redden wat er te redden valt. Je spieren zoveel mogelijk ontspannen is een veelgehoorde tip.

Want dan is de kans op botbreuken kleiner. Net zoals bij slappe dronkelappen, die breken toch ook nooit wat?

Vragen naar praktijkervaringen is een goed begin. Mensen die veel botbreuken zien, zijn orthopedische artsen en wetenschappers. Een rondvraag op de afdeling orthopedie van het UMCG levert helaas niets op. Dan zijn er nog bewegingswetenschappers aan de RUG. Maar

zij durven het eveneens niet te zeggen.

Te weinig onderzoek naar gedaan, is het antwoord. Dan maar kijken naar het onderzoek dat er wél naar is gedaan.

Verplicht leesvoer is het Hugh de Havens artikel uit 1942 – vooral omdat de meeste andere wetenschappers hiernaar verwijzen. De Haven beschrijft enkele gruwelijke misstapjes en de val die daarop volgde.

Bijzonder aan al deze ongelukken is dat de meeste slachtoffers er goed vanaf kwamen; soms met schrammen, soms met een paar botbreuken. Helaas viel niet te zeggen of de slachtoffers hun spieren wel of niet spanden. Wél vond De Haven een inkoppertje: het was voor bottenbreuken doorslaggevend dat de val zelf werd gebroken door een zachte ondergrond.

Daarmee verdeel je de klap wat beter over je lichaam.

Een later artikel dat naar het vorige verwijst, is van Richard Snyder. Hij voegt weinig toe, maar meldt iets leuks: de landtechniek van Amerikaanse militairen. Die jongens leren om met gebogen knieën op hun voeten te landen en daarbij hun beenspieren te ontspannen. Je verdeelt de kracht door je benen te buigen terwijl je de grond raakt. Een stoere koprol maakt het af. Klinkt logisch.

Maar het is geen meting en levert geen bewijs over botbreuken.

De Havens observatie over harde en zachte ondergrond blijft daarom de beste. Dus: mocht je vallen, probeer dan asfalt en beton te vermijden maar op planken, takken en andere buig- of breekbare dingen te mikken. Of beter: een luchtkasteel.

Ook een vraag? Mail uk@rug.nl.

Hart en ziel Patiënten met een depressie hebben een grotere kans op een hartinfarct. En de prognose van patiënten die een hartinfarct hebben gehad is slechter, wanneer zij depressief zijn: de kans om te overlijden aan een nieuw infarct stijgt aanzienlijk. Wat is de relatie tussen ‘hart en ziel’, vroeg prof. Peter de Jonge zich afgelopen maandag af in de oratie ter gelegenheid van de aanvaarding van de leerstoel ‘depressie en somatische ziekten’ aan de RUG. Groningen speelt een voorname rol bij onderzoek naar de relatie tussen depressie en hartziekte, memoreerde De Jonge. Sinds zijn komst naar Groningen, in 2002, werkte hij aan een studie waarin werd onderzocht of antidepressiva de kans op een tweede infarct kunnen verminderen. Het resultaat is teleurstellend, meldt De Jonge, er is geen effect te vinden. Dat bracht hem ertoe de relatie tussen een infarct en het optreden van depressie opnieuw tegen het licht te houden.

Hij komt tot de conclusie dat twee factoren van belang zijn. Hoe ernstiger het eerste infarct was, hoe meer lichamelijke beperkingen de patiënten hebben, en hoe groter de kans op een tweede infarct. Maar na een ernstig infarct is de kans ook groter dat er een diagnose ‘depressief’ wordt gesteld. Bij die diagnose horen namelijk symptomen als minder zin in seks hebben, of dood willen. Dergelijke gevoelens spelen na een ernstig infarct vaak een rol. De Jonge concludeert dat het stimuleren van lichaamsbeweging de conditie van de patiënten kan verbeteren, en daarmee de kans op depressie en een tweede infarct verkleint.

De Jonge vond nog een verklaring voor de grotere kans op overlijden bij depressieve hartpatiënten: zij onttrekken zich aan de medische zorg. Levensreddende ingrepen zoals dotteren of een bypass-operatie worden daarom minder snel uitgevoerd bij deze groep hartpatiënten.

Ook daar is dus nog winst te behalen, aldus De Jonge.

Minder bacteriën op gladde stemprothese Wanneer bij patiënten met keelkanker het strottenhoofd is verwijderd, hebben zij een stemprothese nodig om te kunnen praten. In zo’n prothese zit een klep, die defect kan raken door het aangroeien van een laagje bacteriën en gisten, een zogeheten biofilm. De arts Janine Oosterhof zocht bij de afdelingen biomaterialen en keel- neusen oorheelkunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) naar een oplossing voor dit probleem.

Met behulp van een ‘kunstkeel’ kon zij het effect van verschillende technieken op de groei van bacterien en schimmels op een stemprothese onderzoeken. Verschillende middelen bleken effectief in het bestrijden van de biofilm: het toedienen van een slijmoplossend middel bijvoorbeeld, of het coaten van de stemprothese met een bacteriedodend eiwit.

Nadeel van deze methoden is dat de patiënt trouw zijn medicijnen moet gebruiken, of dat de prothese duurder wordt. Uiteindelijk bleek een gladdere prothese ook de aangroei van de biofilm te remmen, zonder veel extra kosten. Oosterhof promoveert maandag aan de medische faculteit van de RUG.

10 W E T E N S C H A P

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

De RUG wil in energie |_

Lawaai maken en heel veel lobbyen, zegt Catrinus

| AC H T E R G R O N D | Vier jaar geleden is het nog maar, dat de RUG met de oprichting van het onderzoekscentrum EDReC energie tot speerpunt maakte. Maar Groningen werkt hard om zichzelf op de kaart te zetten als energie-universiteit.

“In onderzoeksland liggen gevestigde posities en als nieuwkomer moet je soms stevig lawaai maken.”

Door REGINA ZWAAGSTRA Catrinus Jepma is er helder over.

“Als de universiteit zijn vijfhonderd jaar wil halen, dan moet ze haar kans grijpen op energiegebied. De komende vijf jaar vindt de grootste investeringsimpuls plaats die dit gebied in zijn bestaan ooit heeft meegemaakt. De behoefte aan kennis is gigantisch. Het zou dom zijn als de universiteit een beetje aan de zijlijn zou blijven staan.”

De woorden van de RUG-hoogleraar energie en duurzaamheid liegen er niet om. En inderdaad: iedereen kan zien dat energie en met name duurzame energie steeds belangrijker wordt. Noord-Nederland lijkt dé plek om daarop in te spelen. Niet alleen is er ruimte, infrastructuur voor vervoer en opslag van gas, en ligt het gebied op een enorme gasbel. Ook is er kennis en waar die tekortschiet, kan die ontwikkeld worden. Niet voor niets begonnen bedrijven en overheden met een knipoog naar het Amerikaanse Silicon Valley in 2003 met het ontwikkelen van Energy Valley. Dit zou dé kennisregio op duurzaam energiegebied worden. Een jaar later kwam de RUG met het gelieerde Energy Delta Research Centre (EDReC), waarvan Jepma de wetenschappelijk directeur werd.

Maar de RUG is niet de enige en

ook niet de eerste die zich op energie heeft gestort. De Universiteit Utrecht heeft al sinds 1999 een energieonderzoekscentrum. “Iedere universiteit heeft zo zijn eigen specialiteit”, zegt Sander van Egmond, projectmanager bij dit centrum. “Utrecht focust op het lange termijn onderzoek. Het Utrechtse aandeel in het zogenaamde CATOproject, dat zich bezighoudt met de transport en opslag van CO2, heeft Utrecht op de kaart gezet. Eindhoven en Delft doen veel onderzoek op energiegebied, maar bij hen ligt de nadruk meer op het technische aspect.” Energy Valley, zegt Van Egmond is praktischer. “Dat gaat meer over de concrete realisatie van projecten.”

De koek was dus al grotendeels verdeeld en de positie van Groningen is niet vanzelfsprekend. Vandaar dat Jepma zijn tijd besteedt aan lobbyen om geld en nieuwe onderzoeksprojecten binnen te halen.

“Wij hebben met EDReC binnen de RUG een aanjaagfunctie. Daarnaast moeten we het energieprofiel van de RUG uitdragen en acquireren. In onderzoeksland liggen gevestigde posities en als betrekkelijke nieuwkomer moet je soms stevig lawaai maken en je invechten. Je moet werk laten zien.”

Jepma doet dat blijkbaar goed.

Want al heeft Groningen geen sterke traditie op energiegebied, toch groeit de bekendheid van de RUG als energie-universiteit. “Na drie jaar is EDReC uitgegroeid tot een visitekaartje.”

De ontwikkeling van het energiecongres Energy Delta Convention, illustreert dat. Dit jaar vindt het congres voor de vierde keer plaats.

Waren er in 2005, bij de eerste editie, nog vierhonderd deelnemers, dit jaar worden er duizend bezoe-

kers verwacht uit zowel binnen- als buitenland. Jepma: “Als je een aantal jaren geleden had gevraagd met welke universiteit ze in Den Haag het thema energie associëren, dan was het niet de RUG. Maar nu begint de indruk te ontstaan dat er in Groningen op gebied van energievernieuwing echt wat gaande is. We hebben Energy Valley en 15 miljard aan geplande energie-investeringen in onze regio. EDReC en de RUG zijn onderdeel van de totale branding als energieregio”.

‘De indruk ontstaat dat er in Groningen echt wat gaande is’ De onderzoekstijd die aan energie-gerelateerde onderwerpen wordt besteed, is gegroeid van zo’n honderd fte in 2004 tot 150 nu. Er zijn meer promoties en ook meer samenwerkingsprojecten met bedrijven.

Want de RUG doet het niet alleen en kán dat ook niet. Energy Valley maakt gebruik van het feit dat het noorden veel grote spelers op de energiemarkt heeft: de NAM, Gasunie, Essent, Nuon en Electrabel.

Juist door nauwe samenwerking tussen bedrijven en kennisinstellingen kan Noord-Nederland zijn positie uitbouwen, is de filosofie.

Zo kijkt de RUG bij de komst van een grote energiecentrale van het Duitse bedrijf RWE hoe die centrale ‘groener’ kan. Er is onderzoek gaande naar de opslag van CO2 en

het gebruik van duurzame biomassa voor de opwekking van energie.

Een onderzoeksproject voor Essent concentreert zich op wetgeving die van belang is bij het gebruik van biomassa in energiecentrales. Zakelijk directeur Bert Wiersema van EDReC: “Daar hebben we een natuurkundige naar laten kijken en een jurist. Want afhankelijk van wat je precies meestookte, zat je in de wetgeving voor energie of in de wetgeving voor afval. En die wetgevingskaders zijn heel verschillend.

In de energiehoek wordt je gestimuleerd. In de afvalhoek zijn ze de regels heel erg strikt. Daar kan een duurzaam opererende firma last van hebben. Een juridische vraagstuk dat je pas goed begrijpt als je ook natuurwetenschappelijk snapt wat er aan de hand is. Dat is die koppeling die we opzoeken”.

De interdisciplinaire aanpak van de RUG is een bewuste keuze. Zeker vijf faculteiten houden zich met het thema bezig. “Energie is niet een onderwerp dat je binnen de universiteit in één hok zet”, zegt Wiersema. “Vaak bevinden onderwerpen zich op een snijvlak.”

Ook het universitaire onderzoekscentrum voor energierecht – het enige in Nederland – is een voorbeeld. Hoogleraar energierecht Martha Roggenkamp, aangesteld op een persoonsgebonden leerstoel die voortkwam uit een donatie van Gasunie, richtte het vorig jaar op.

“Ik moest denken aan de natuurkundige wet: als ik meer massa heb, rol ik harder. Dus ik moest meer massa creëren. Ik wilde binnen de rechtenfaculteit een stevige basis creëren voor het energierecht.”

De aanpak lijkt te werken. Want waar de RUG in het Utrechtse CATO-onderzoek nog geen rol

speelde, bij het vervolg, CATO2, doet de RUG wél mee. Jepma zit in de voortrekkersgroep en bedrijven als Shell, NAM en Gasunie zijn partners. Bij dat project komt veel geld vrij, wat meer onderzoek en uiteindelijk ook weer meer onderzoekers oplevert. “Geld is nodig om ambities te kunnen verwezenlijken”, zegt Jepma. “Nationale erkenning vereist massa en kwaliteit en dus gewoon geld. We moeten buiten binnenhalen en deze verzilveren. Anders is het heel moeilijk om die vooraanstaande positie te verkrijgen.”

Maar een grote klapper ontbrak nog. Een landmark waar beide directeuren de afgelopen jaren naartoe werkten: het Gas Research and Sustainibility Program, kortweg GrASp. Een grootscheeps onderzoek dat zich richt op energietransitie. “Op dit moment is er nog geen goeie research naar de vernieuwingsaspecten rond gas”, zegt Jepma. Hij doelt op de overgang van een fossiele naar een duurzame gashuishouding. Fossiel gas kun je namelijk aanvullen met alternatieven: groen gas. “Nederland is internationaal zeer gerespecteerd op het gebied van gasresearch”, licht Jepma toe. “Ter illustratie, 99 procent van de Nederlandse huishoudens heeft gas. Dat is uniek in de wereld.”

Hij denkt dat een onderzoek als dit bij uitstek geschikt is voor Nederland. “Het gaat om research over hoe je met verschillende gassen omgaat, biomassa en groen gas. Of het transformeren van transportsystemen die we hebben gebruikt voor andere gassen.”

Het combineren van fossiel en duurzaam gas moet de overgang van fossiele naar duurzame energiebronnen bevorderen. Bovendien

De Nederlandse Al Gore | I N T E R V I E W | Toen niemand zich nog druk maakte over energie of klimaat, koos Catrinus Jepma voor onderzoek naar energievraagstukken. Twintig jaar later is hij het boegbeeld van het Groningse energieonderzoek. “De processen kunnen gemakkelijk onbeheersbaar worden.”

Door REGINA ZWAAGSTRA “De Nederlandse Al Gore” werd hij vorig jaar zomer genoemd, toen hij op Lowlands een lezing gaf over klimaatproblematiek. Catrinus Jepma (1953), hoogleraar energie en duurzaamheid, waarschuwt wanneer hij maar kan voor de gevolgen als energieconsumptie gebaseerd blijft op fossiele brandstoffen.

“De komende tien à vijftien jaar zijn bepalend of we het klimaatprobleem in de klauwen krijgen. Lukt het niet, dan zadelen we volgende generaties met een groot probleem op. Het is onzeker hoe de natuur precies gaat reageren, maar processen kunnen gemakkelijk onbeheersbaar worden.”

Hij voelt zich geroepen iets te doen. Als vader, maar ook als beleidsman. “Als je, zoals ik, toevallig in die business zit en de keuze van onderzoeksthema’s en beleid kunt beïnvloeden, dan voel je een maatschappelijke verantwoordelijkheid.”

Vier jaar geleden is het nu dat het college van bestuur hem vroeg wetenschappelijk directeur van het nieuwe Energy Delta Research Centre (Edrec) van de RUG te wor-

den. De RUG wilde het energieonderzoek uitbouwen en zocht iemand met ervaring en contacten.

“Ik ben altijd behoorlijk actief geweest in de nationale en internationale energie- en klimaatwereld en ik had daardoor goeie contacten in de beleidssfeer en het energiebedrijfsleven.”

De lijst oogt inderdaad indrukwekkend. Jepma is lid van de Taskforce CCS (Carbon Capture and Storage), lid van het Platform Nieuw Gas, lead author van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change), voorzitter van de werkgroep ‘rijden op aard-/biogas’ en het deskundigencollege van Stichting Keurhout. Daarnaast adviseert hij op het gebied van beleid in de milieueconomie. Allemaal naast zijn universitaire werk. “Van het

klimaat kom je vanzelf in de energiebetrekkingen terecht.”

En dan was er nog zijn aanstelling als hoogleraar internationale (milieu)economie aan de Universiteit van Amsterdam, de Greenpeaceleerstoel. Maar die gaf hij enkele jaren geleden op, “ik ben een beetje gaan wieden in al dat reizen”.

Maar lobbyen, netwerken is essentieel voor zijn werk. “Willen ze in Den Haag en de rest van het land Groningen en de RUG associëren met energie, dan is dat absoluut onmisbaar”, zegt hij. “Het is geen gespreid bedje: het is de leukste, maar ook de moeilijkste fase van een lange-termijn proces.”

Bovendien moet hij op die manier geld binnenslepen voor nog meer onderzoek. “Netwerken is niet de sterkste kant van Groningen. Je

bent veel onderweg en de doorsnee onderzoeker wil dat niet. Maar doe je dat niet genoeg, dan pis je naast de pot.”

Ook Jepma beschouwt dat heen en weer gevlieg – zo’n 40.000 kilometer per jaar naar het westen en weer terug – als het minst leuke onderdeel van zijn werk, maar neemt het op de koop toe. Meestal reist hij per trein: “Het is niet alleen comfortabeler, maar uiteraard ook milieuvriendelijker.”

Hij plukt nu de vruchten van een belangstelling die zich al in de jaren zeventig ontwikkelde, toen hij bij de sectie internationale economie werkte. Toen al concentreerde hij zich op energie- en duurzaamheidsvraagstukken. “Niemand had het toen nog over het klimaat- of energieprobleem. Bij mijn oratie

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

W E T E N S C H A P 11

e. Maar hoe?

Groningen en de Russen

Jepma

Wie gas zegt, zegt Rusland.

Het gasveld bij Slochteren mag van Nederland dan een gasland gemaakt hebben, veel van het Nederlandse gas komt tegenwoordig uit Rusland.

De velden in Slochteren zullen binnen enkele tientallen jaren leegraken en dan is ook Nederland afhankelijk van de Russische reserves. “De Russen worden straks veruit de belangrijkste gasleverancier van heel Europa. Het belang daarvan begint langzaam door te dringen”, zegt Jepma.

moet het programma ervoor zorgen dat Nederland zijn plaats behoudt als Europese kennisleverancier over gas en als ‘gasrotonde’.

Maar een poging om in 2006 met dit programma te beginnen, mislukte. 90 Miljoen was er nodig, waarvan de helft uit de aardgasbaten moest worden bekostigd. Het mislukte, waarop Jepma en consorten gedwongen waren hun plannen naar beneden bij te stellen.

De zogenaamde ‘GrASp-transferexperimenten’ moesten voorlopig worden geschrapt. Dat wil zeggen: het overbrengen van de ontwikkelde kennis en technologie naar het Midden- en Kleinbedrijf (MKB).

Dit wordt nu naar een later stadium verplaatst. “Toch is het niet gek om eerst die kennis en technologie te ontwikkelen en pas in een latere fase te gaan werken aan expliciete overdracht naar MKB.” Afgelopen dinsdag werd bekend dat de bescheidener opzet van GrASp wél doorgaat. In januari 2009 gaat het project van start met een budget van 44 miljoen euro. “We zetten het bescheidener op, maar beginnen niettemin met voldoende middelen” zegt Wiersema erover. “Als het eenmaal loopt gaan we voor meer fondsen.”

34 Miljoen is nu binnen. 22 Miljoen van de zeven partners in Grasp, waaronder Gasunie en Essent. Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling draagt tien miljoen bij, de provincie Groningen twee.

Het wachten is nog op tien miljoen uit de aardgasbaten, maar het programma gaat sowieso van start.

Jepma: “Een programma als GrASp geeft veel prestige aan de universiteit en de provincie. Het geeft ons een trekkersrol en dan kun je iets betekenen voor je universiteit en voor je onderzoekers.”

In 2003 volgde een tentoonstelling over Russische landschapsschilders en in 2007 eentje over Russische sprookjes. Bij alle tentoonstellingen was er sprake van financiële steun van Gasunie en Gasterra.

Ook de universiteit onderhoudt intensieve banden met de Russen. Al sinds 2002 is er het Energy Delta Institute. Via deze stichting waarin de RUG samenwerkt met Gasunie, worden opleidingen op energiegebied aangeboden aan veelal Russische gasmanagers.

Ook wordt samengewerkt met de Moskouse Gubkin Russian State University of Oil and Gas. Het EDI kreeg in juni vorig jaar de Rus Prix 2007 vanwege haar bijdrage aan de RussischNederlandse samenwerking op het gebied van onderwijs.

Eind 2007 tenslotte, werd het Nederland-Rusland Centrum (NRCe) van Hans van Koningsbrugge opgericht door de RUG en de Gasunie om het contact tussen beide landen in de breedste zin van het woord te stimuleren.

Jepma: “Ik hoor vaak ‘die Groningers hebben iets met die Russen’. Dat is vanuit het besef: we moeten straks zaken doen met die lui en niet alleen maar gas kopen, want zij hebben ook allerlei producten en diensten van ons nodig. Dus moet je ze eerst leren kennen.”

Illustratie René Lapoutre

in 1988 heb ik gezegd dat het klimaatvraagstuk een van de grootste van de economie ging worden.”

Sindsdien zit het specialisme van milieu- en energie-economie, zoals hij zelf zegt, aan hem gekleefd.

“Er waren niet zoveel economen die ook affiniteit hadden met energie, en in het land der blinden…”

Het is “duwen en trekken” in zijn functie en dat is niet altijd gemakkelijk. Om gemotiveerd te blijven, hangt er voor Jepma dan ook veel af van de ontwikkelingen rond GrASp, een door Groningen geinitieerd onderzoeksprogramma naar energietransitie, dat het grootste in Europa moet worden.

“Dat is heel duidelijk een landmark. We kunnen met GrASp een grote klap geven. Daar ga je dan voor, wil je echt meedoen.”

Groningen investeert al een aantal jaren in de relatie met de Russen. Zowel op politiek, cultureel als economisch gebied. Gasunie knoopte eind jaren negentig relaties aan met het Russische Gazprom. Het waren die relaties die werden ingezet om de schilderijen van de beroemde schilder Ilja Repin in 2001 naar het Groninger Museum te halen. Het museum dat, overigens, werd gebouwd dankzij een gift van Gasunie.

De relatie tussen Rusland en Noordwest-Europa wordt belangrijk. De universiteit moet blijven investeren in die contacten, zegt Jepma. “De eerste touwbrug ligt tussen Moskou en Groningen, zeg ik altijd.”

12 O P I N I E Commentaar

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

Reacties korte reacties van maximaal 200 woorden graag voor maandag 12.00

Zombies

uur mailen naar uk@rug.nl. Bijdragen kunnen worden ingekort.

Door René Fransen

Introductietijden

Verkeer Zernike (1)

Onder het kopje College schiet zichzelf in de voet schreef Boike Teunissen in UK 4 een stukje dat mij zeer uit het hart gegrepen is.

Toen tot de gewraakte introductieregeling werd besloten zat ik als lid van de personeelsfractie in de u-raad. In die functie heb ik mij toen met hand en tand tegen de huidige regeling verzet met exact dezelfde argumenten als die door Teunissen worden aangevoerd: de studieverenigingen krijgen geen reële gelegenheid om hun introductie te regelen, terwijl van de aankomende studenten een aanzienlijk groter deel wel lid wordt van deze verenigingen en niet van de gezelligheidsverenigingen. De studieverenigingen organiseren hoofdzakelijk studiegerelateerde activiteiten voor haar leden die, dat mag ik toch aannemen, zich aan onze instelling hebben ingeschreven om daar te studeren, iets wat het college van bestuur toch zou moeten toejuichen.

De argumenten mochten indertijd niet baten en ik vrees dat het college van bestuur – alhoewel de samenstelling inmiddels wel wat veranderd is – er nog steeds doof voor blijft. Het was het college er indertijd veel aangelegen om alle introductieactiviteiten voor het begin van het Academisch Jaar te laten plaats vinden. Met name de gezelligheidsverenigingen gingen wat dat betreft fors over de schreef.

Voor hun toezegging om zich daar nu wel aan te houden hebben de studieverenigingen het gelag moeten betalen.

Als werknemer van de Hanzehogeschool neem ook ik deel aan het verkeer op het Zernikecomplex. Peter Keizer bericht volkomen terecht over de gevaarlijke situatie aldaar.

Jammer dat de journalist geen exactere getallen over ongelukken heeft weten te achterhalen. Ik heb zelf op het bewuste kruispunt al drie ongelukken met schade gezien.

Het wachten is dus nu op het eerste slachtoffer met echt letsel.

Wie zal het zijn? Student of docent, man of vrouw, RUG-er of HG-er, fietser of automobilist, misschien zelfs wel een buitenlander?

Maar ook de veroorzaker is nog onbekend, zal het een auto zijn of toch een bus?

Gemeente en andere verantwoordelijken geven ons de unieke gelegenheid hierop een weddenschap aan te gaan. Ik zet in op een niet geheel uitgeslapen student op de fiets tegen een auto. Zend vandaag nog uw verwachting in. Morgen kan het te laat zijn.

Hoe zat het ook al weer? Eerstejaarsstudenten komen aan in een nieuwe stad, beginnen aan een nieuwe studie met allemaal nieuwe ‘klasgenoten’. Da’s een hele overgang dus je wilt graag het sociale netwerk een beetje kickstarten.

Het is dus logisch dat er aan het begin van het jaar ‘introductieactiviteiten’ zijn. Wie lid wordt van een gezelligheidsvereniging krijgt aparte introductie in de mores van de club. Je leert direct flink wat mensen kennen, al dan niet in jaarclubverband. Bij de studie staan ouderejaars klaar met advies en studieboeken. Ook daar is een introductie, met kamp, zodat je een beetje idee hebt met wie je in de collegebanken zit.

Een paar jaar geleden constateerde de universiteit dat het introductieprogramma te zwaar was geworden. Al die frisse eerstejaars hingen in september als zombies in de banken, te brak om de eerste studiepunten weg te tikken. De ingreep van het college van bestuur was helder: het speelkwartier duurt tot de opening van het Academisch Jaar, daarna is het serieus werken geblazen.

Nu piepen de verenigingen, met name de studieclubs. Zij hebben nauwelijks tijd voor een behoorlijk kamp, en het lukt ze zelfs niet om de studieboeken uit te venten.

Studenten komen zonder labjas en verzekering op hun eerste practicum. Er zijn activiteiten geschrapt, zodat studiegenoten elkaar nauwelijks meer leren kennen.

Tjsa.

Het is een feit dat de studieverenigingen er in de nieuwe verdeling wel erg karig vanaf komen.

Maar de andere kant is, dat geen van de partijen erg creatief lijkt om te gaan met de nieuwe situatie.

Niemand lijkt zich te bezinnen op de vraag waarom er eigenlijk een introductie is. Nee, het traditionele programma moest in het nieuwe keurslijf worden geperst. Dat gaat onvermijdelijk wringen.

Beste verengingsbestuurders, neem je leden nu eens serieus.

Prop niet álles in die eerste weken.

Dat is de basis, daarna kan je rustig verder gaan met het organiseren van leuke en interessante dingen.

Maar stop bijvoorbeeld met onzinnige verplichtingen om tot diep in de nacht aanwezig te zijn op een sociëteit. Natuurlijk, dat schept een band, maar die band kan je ook op een minder dwingende manier opbouwen. Een week voor de kickstart is dan ruim voldoende Wanneer leden zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen, ontstaat er veel meer ruimte. Wees creatief, jullie verwelkomen ten slotte de nieuwe generatie academici, niet een stelletje zombies.

Ingezonden mededeling

Drs. H. Jordens Docent natuurkunde en oud-uraadslid

Pluis

Alla Norma Ik herinner mij wel eens hoe wij als menselijke larven op later werden voorbereid als spaghettislierten stijf stil hoorden te liggen en dan wanneer het water koken ging woest bewegen moesten - toneelles heette dat en wij maar spartelen met alles wat wij hadden onze armen en benen verworden tot één grote spaghettibrij en maar hopen dat de dag dat wij groot zijn zouden snel gearriveerd zou zijn Machteld Brands Machteld Brands is de huisdichter van de RUG voor het academische jaar 2008-2009

Michiel Boekschoten Controller Hanzehogeschool

Verkeer Zernike (2) “Het is wachten op de eerste die onder een auto belandt”, zegt een student als hij het drukke kruispunt van het Zernikecomplex oprijdt, las ik in de UK. En iets verderop: “Er zou een gevoel van onveiligheid zijn ontstaan over de verkeerssituatie.

Maar tot nu toe heeft het nieuwe kruispunt nog niet tot geregistreerde ongevallen geleid.”

Dat bevreemdt me. Je zou denken dat ze het zouden registreren als ze met politie en ambulance uitrukken. Ik heb in ieder geval gezien

dat er twee ongelukken zijn geweest (niet de ongelukken zelf, maar wel ambulance/politie na die tijd).

Eenmaal een geschepte fietser, en de andere keer een geschepte auto (door een bus). Vraag me af of jullie voorgelogen worden door de gemeente, of dat ze hun zaakjes zelf niet op orde hebben.

Maar goed, ze zullen wel wachten tot er iemand dood gaat of iets dergelijks. Ik kom er dagelijks langs, en het is echt een wonder dat dat nog niet is gebeurd.

Mark IJbema student kunstmatige intelligentie

IB/IO Nu ik deze week op verschillende plaatsen in de UK de studie internationale organisaties en internationale betrekkingen tegenkom, lijkt het me zinvol melding te maken van het feit dat deze opleiding vanaf 1 september officieel internationale betrekkingen en internationale organisatie (ja, zonder s) heet.

Studenten studeren en staf werkt derhalve bij de afdeling IB/IO. Irma van Dijk afdeling IB/IO, Faculteit Letteren

 U K 13

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

Tjak

Ana

Nooit stilte in Huize Echt Hema | R E P O R TAG E | Ook behoefte aan tips over

Kip met brie, abrikozenjam en mosterd

lekkere maaltijden? Zo’n goeie tjak op je bord? In deze rubriek kijkt de UK mee in Groningse studentenkeukens tijdens het koken. Deze week maken bedrijfskundestudenten Bart Dorgelo en Reinier Stomp kip met brie en abrikozenjam.

Kipfilet (1 per persoon) Abrikozenjam Mosterd Brie Katenspek

Door DORIEN VRIELING Huize Echt Hema in de Kleine Gelkingestraat kijkt uit op het warenhuis. De bewoners hadden zelfs een Hema-trofee: een opblaasbare rookworst. Maar die gaf de geest toen hij meeging naar de kroeg.

Vanavond is er voor het eerst in lange tijd weer een huisavond. Het afgelopen jaar had iedereen het zo druk dat het er zelden van kwam.

“We kwamen elkaar vooral op de kroeg tegen, want we zaten allemaal in een bestuur of commissie,” zegt rechtenstudente Lisanne den Hollander. Allemaal bij Dizkartes.

“De mannen zijn van het koken,” zegt rechtenstudente Laura Zuydgeest. Huisgenoten Bart en Reinier, studenten bedrijfskunde, hebben aangeboden elke week te koken.

“Superrelaxed hoor”, zegt Jetske Jonker, die CIW studeert. Laura: “De enige consequentie is dat wij moeten afwassen.”

Er staat een driegangendiner op het programma. En we beginnen met bloemkoolsoep. “Ik heb het een keer met mijn dispuut gemaakt,” zegt Bart. “Het leek me niks, maar het is echt lekker. Je moet er vooral spek en gorgonzola door doen.”

Hij zet twee schaaltjes op tafel, één

Vragen

Meng jam en mosterd in een verhouding van 4/1. Leg in de lengte brie bovenop elke kipfilet. Smeer daaroverheen een laag van het jam-mosterdmengsel, en omwikkel de kipfilet met katenspek.

Serveer met een salade van trostomaten, basilicum, een sjalotje en een teentje knoflook, in een dressing van olijfolie, balsamicoazijn en mosterd. Bak zelf croutons van blokjes oud brood. met gezouten en gebakken spek, één met plakjes gorgonzola.

Veel eten en drinken delen ze. Lisanne: “Er is vaak over van jaarclubavonden. Die zijn hier zo vaak.”

Dat delen heeft één nadeel. Lisanne: “We hadden laatst appelsap. Dat leek nog goed. Het smaakte echt als altijd.” Jetske giechelt: “Maar het volgende glas zat helemaal vol met witte dwarrels.”

Echt lekkere dingen zijn wel veilig voor huisgenoten. Jetske: “Bossche bollen zijn heilig in dit huis, vooral voor Lisanne en mij, daar blijven anderen dan vanaf.”

Mijn...

Jetske, Lisanne en Laura eten mee...

Foto Reyer Boxem

In dit huis is het nooit stil. “’s Nachts worden hier mensen in elkaar gemept”, zegt Jetske. “Laatst liep er nog een bloedende jongen in de straat die een raam bij de Blauwe Engel had ingeslagen. Toen hing iedereen hier uit het raam, want niemand kon slapen.” Pasgeleden werd er nog aangebeld door een junk, zegt Laura. “Fiets kopen? vroeg ’ie door de intercom.” Niemand had er dringend één nodig. Lisanne, lachend: “Oh, maar ik heb aan jullie afdeling wel vaker geleverd, zei ’ie.”

Bart haalt de kip uit de oven. Reinier en hij hebben twee soorten gemaakt: één met mozzarella en tomaat, de andere met brie, abrikozenjam en mosterd. Iedereen wil beide soorten proeven. Bart: “Goed eten voor de dinsdag, dacht ik zo.”

Laura: “Ja, inderdaad. Ik was pas om zes uur thuis vanochtend.”

Dan zit iedereen écht vol. Maar na een halfuurtje, als de afwas gedaan is, wordt de chocoladetaart toch wel aantrekkelijk. Mét zelfgeklopte, echte slagroom.

“Een van de ergste dingen van het schrijven van een scriptie is: zoiets lekt uit. Het blijft niet geheim, met alle gevolgen van dien.

Vrienden gaan vragen stellen als: “Is je probleemstelling al af?”

Heel gemeen allemaal.

Het kan erger. Ze kunnen ook vragen, zo’n beetje quasi-nonchalant: “Waar gaat je scriptie eigenlijk over?” Leg dat maar eens uit.

Vroeger, tot een week of vier geleden, ergerde ik me aan wetenschappers die een uur nodig hebben om te vertellen waar hun onderzoek over gaat. Dan dacht ik: zoek een baantje bij de stationskiosk en stop met deze onzin.

Inmiddels heb ik diep respect voor die mensen. Slechts een uur! Zelf probeer ik het elke keer opnieuw. Mijn scriptie gaat, kort gezegd, over hoe wetenschappers hun kennis aan de man brengen bij gewone burgers. Goed hè, tien seconden!

Maar natuurlijk gaat die scriptie daar helemaal niet over. Mijn onderwerp is verknoopt met een plakkerige theoretische discussie. “O.... ok”, klinkt het vertwijfeld, als ik daarover vertel. Zo van: ik wil me er niet mee bemoeien, maar zoek alsjeblieft hulp.

“Nogal warrig,” observeerde een havo-vriendin. Schot in de roos.

Maar academisch geschoolde lieden zijn het ergst. Zij weten dat ze een open zenuw kietelen. Vol leedvermaak, met een onvermoeibare glimlach, stellen zij de volgende vraag om bij uit het raam te springen: “En hoe ga je dat onderzoeken?”

Ana van Es (22) is zesdejaars Nederlands recht.

Rollade!

Sudoku

Anton van Haltem (26), zesdejaarsstudent technische scheikunde “Rollade ziet er sexy uit. Zo’n stuk vlees met een strak touw erom heen. Het doet me altijd denken aan dikke meisjes met te kleine kleren aan. De runderrolade van de markt is de beste. Even aanbraden en dan in de oven. De combinatie van het wilde vlees en het kruid geeft mij een orgastische smaakbeleving. We eten het hier in huis niet vaak, maar als ik er eentje klaarmaak, genieten mijn huisgenoten en ik daar extra van. Dat doen we trouwens meestal in het gezellige jaargetij. Saamhorigheid, gordijntjes dicht en de rollade op tafel. Het enige wat voor mij nog ontbreekt, is een vriendin. Ik ben namelijk nog single en zoek een meisje dat samen met mij rollade wil eten.”

In de rubriek ‘Mijn...’ vertellen UK-lezers over hun bijzondere relatie met bepaalde voorwerpen: van tentzakken, piercings en fietsen tot boeken, voeten of pukkels. Ook iets te vertellen? Mail het uk@rug.nl

De oplossing van de sudoku staat op http://www.universiteitskrant.nl

14 C U L T U U R

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

Alles moet uit de kast | r e p o r tag e | Het Groninger Studententoneel was deze week op zoek naar nieuwe spelers. Veertig studenten deden auditie. “Toch wel een beetje het Idolsgevoel.”

Door rosa timmer “Het is alleen de angst die jullie zo ruw en wreed maakt, jullie beulen.”

Een blond meisje houdt een monoloog voor de jury van het Groninger Studententoneel. Ze neemt een hap adem om haar nieuwe zin te beginnen. Dan barst het geluid los uit haar tas: “Think! Think! Think what you’re trying to do to me.”

Mobieltje vergeten uit te zetten: de nachtmerrie van elke auditant. Het meisje wordt rood, maar ratelt snel de rest van haar monoloog af voor ze naar haar tas loopt. “Ik vond het wel een leuk effect bij de tekst”, zegt jurylid Anna de Lange.

Ellen Eissens lacht maar een beetje. Zij is een van de ongeveer veertig kandidaten bij de audities van het GST. Er zijn negen tot twaalf plaatsen en dus is het bikkelen geblazen. Vandaag heeft ze echt pech: “Ik drukte zojuist al bij het verkeerde adres op de bel en daarna ben ik nog hierheen gefietst.” Het ging ten kost van haar tekst: “Ik heb tien dingen tegelijk aan mijn hoofd en daardoor wist ik de tekst niet goed meer. Ik vond het echt slecht wat ik deed.”

Ook voor de jury is het niet gemakkelijk. De juryleden zijn Anne Houwing, voorzitter van het GST, Anna de Lange, die zich bezighoudt met spelersbegeleiding en Rosa ten Hoor da Silva, net klaar met een opleiding als drama docente. Zij letten op uitstraling, geloofwaardigheid, lef en tekstzegging. Ten Boer legt uit: “Ik kijk of iemand een tekst doet of echt een verhaal vertelt. Iemand is goed als ik, terwijl ik de tekst al

Cultuur tips n Het heeft iets van alchemie, wat kunstenares Rosa Hessling doet. Ze mengt stoffen als lak, pigment en aluminium tot er iets nieuws uit komt. Clear Surface , Kunstruimte 09, Herebinnensingel 11. Wo-za, 1317 uur. T/m 11 oktober. ww.kunstruimte09.nl n Chopin is het meest bekend door zijn solostukken.

Maar ook zijn pianoconcerten zijn de moeite waard.

29 september voert pianist Nelson Goerner het Tweede uit met het Orkest van de Achttiende Eeuw. Zijn Poolse vleugel zou nog door Chopin zelf bespeeld zijn.

Oosterpoort, 20.15 uur. n In Vera’s Zienema draait dinsdag Getting Home , over een Chinese boer wiens drinkmaatje tijdens een borrel het loodje legt. Zhao probeert zijn overleden vriend thuis te brengen, maar een bus betalen kan hij niet. Dan maar dragen, denkt hij. Een verrassende road movie. www.vera-groningen.nl

Foto Elmer Spaargaren

Improvisatiescene bij de audities voor het Groninger Studententoneel ken, toch gespannen zit af te wachten en denk: wat komt er nu?”

Marlotte Herksen laat zien wat ze daarmee bedoelt. De auditante haalt alles uit de kast. Ze haalt diep adem, kijkt de jury recht aan en begint haar monoloog. “Ik dank jullie. Jullie bezorgen mij de zwaarste straf: een gevangenis, heel klinisch en ijskoud als een lijkenhuis en jullie onderwerpen mij aan de gemeenste marteling die jullie konden bedenken: de sensorische deprivatie.”

De beklemmende sfeer is er meteen.

De juryleden slikken even.

De achttienjarige Herksen merkt dat ze het goed doet en komt nog meer in haar element, tot ze uiteindelijk half schreeuwend tot de climax van het verhaal komt. Een van de juryleden kan het niet laten: “Heel goed.” Dat is bijzonder want normaliter geven de juryleden geen oordeel tijdens een auditie.

“Ik was wel een beetje zenuwachtig vooraf”, zegt Herksen. “De im-

provisatie kon beter, maar het ging wel goed.” Voor haar is het niet de eerste keer dat ze speelt, ze heeft al vijf jaar jeugdtheaterschool achter de rug. “Dat deed ik tot voor de zomer en ik miste toneel gewoon heel erg. Theater is mijn leven.”

Evianne van der Kruk komt na Herksen binnen, duidelijk zenuwachtig. Ze begint met dezelfde monoloog maar stopt middenin de tekst. “Sorry hoor maar ik weet het even niet meer”, verontschuldigt ze

zich. De Lange geeft haar het begin van de nieuwe zin. “Stilte, stilte in mijn hersens...”

Van der Kruk is niet tevreden na afloop. “Ik had het toch iets beter verwacht”, zegt ze. “Ik had thuis een tijd geoefend. Maar de zenuwen begonnen vanmiddag al een beetje, dus ik denk dat het daardoor komt.”

In elk geval is ze een ervaring rijker. “Het was jury-achtig, zo van: wij gaan hier beslissen. Toch wel een beetje het idolsgevoel.”

Chill met vouwfiets naar Mars | r e c e n s i e | Bij renovatie van het Noorderstation werd een geheime corridor naar Mars ontdekt. Bezoekers kunnen zich nu laten fotograferen op de rode planeet.

Door marcel wichgers “Vet chill hier”, zegt een scholiere terwijl ze zich op de planeet Mars laat fotograferen. “Maar ik dacht eigenlijk dat het iets met computers zou zijn.”

Maar nee, hoor. Ze is echt op Mars.

Via een opgang van het Noordersta-

tion kwam ze wonderbaarlijk snel terecht op de met stenen bezaaide rode planeet. Aan de wanden van de opgang hangen foto’s van degenen die de scholiere de afgelopen weken zijn voorgegaan.

Op de foto’s is te zien dat de Groningers heel wat kosmische primeurs op hun naam kunnen schrijven. Zo blijken medewerkers van de plantsoenendienst de eerste mensen met een verlengde kettingzaag op Mars geweest te zijn. Vouwfietsen waren er ook nog niet gesignaleerd, totdat onlangs een Groninger er ging rondtoeren.

De nieuwe bestemming ontstond toen het Noorderstation een tijdje geleden gerenoveerd werd. Daarbij werd op een van de trapopgangen een geheime corridor naar Mars ontdekt. Mogelijk hebben de mysterieuze afbeeldingen van planeten, zonnen en sterren aan de betonnen pilaren van het station daar iets mee te maken.

De kunstenaars Norman Beierle en Hester Keijser uit Amersfoort begeleiden de ruimtereizigers naar hun bestemming. Ze zorgen ervoor dat de reizigers op Mars gefotografeerd worden zodat ze een keihard

bewijs voor het thuisfront in handen hebben.

Ook noteren de kunstenaars de eerste woorden die de reizigers vaak stamelend van verbazing meteen na aankomst op de planeet uitbrengen. Want dat hoort zo, sinds Neil Armstrongs befaamde woorden op de maan over een grote en een kleine sprong.

Vertrektijden Noorderstation-Mars: 10-13 en 14-18 uur, t/m za 27 sept.

Tickets gratis! www.kunstprojectennoorderstation.nl en www.beikey. net (blog)

Line-up met beloften op Zwemfest | v o o r a f | Zwemfest trekt ieder jaar meer bezoekers. Een ruimer budget zorgt ervoor dat landelijk doorgebroken bands in de line-up staan, zoals Voicst en LPG. Door Bart Breman Zwemfest, het jaarlijkse muziekfeestje van de studentenverenigingen van geschiedenis en psychologie, staat weer voor de deur. Het festival beleeft vandaag, donderdag,

zijn zesde editie. Dit jaar moeten de Pioneers of Love, die eerder de halve finale van de Grote Prijs van Nederland bereikten, en The Freaks, die op punt staan om landelijk door te breken, de zalen vol krijgen.

In 2003 besluiten de studentenverenigingen van psychologie en geschiedenis hun festivals samen te voegen. De organisaties hoeven dan niet meer met elkaar te concurreren. Er is een groter budget en er kunnen aansprekende bandjes worden geboekt. Het heeft als resul-

taat dat Zwemfest landelijk doorgebroken bandjes als Voicst, LPG en Blues Brother Castro aan de lineup kan toevoegen. Het succes blijkt ook uit de toegenomen bezoekersaantallen.

De line-up van de zesde editie kent vooral veel aanstormend talent. Zo maakt Les Fruits Interdits frisse garagerock met veel sixtiesinvloeden en een zoemend orgeltje.

Pioneers of Love uit Leeuwarden maakt wave-rock, met een nadrukkelijk aanwezige synthesizer. Head-

liner The Freaks presenteert een feestelijk en dansbaar mengelmoesje van rock, rap en, ja echt, carnavalsmuziek... Met een nadrukkelijk op beloften geënte line-up heeft de organisatie van Zwemfest wederom alles in huis gehaald voor een lekker avondje muziek.

Aanvang 20.30 uur, Simplon.

Kaarten aan de deur of bij voorverkoopadressen Plato, Elpee en Jongens van Hemmes. Prijs: €7,50, VIP/Ubbo Emmius-leden €5,-.

S T U D E N T E N L E V E N 15

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

Het stemmetje is stil | i n t e r v i e w | Na zestien jaar ontving Seth Kingma afgelopen maandag zijn bul kunstmatige intelligentie. Al tijdens zijn studie begon hij een eigen bedrijf.

“Ik voel mij wel een beetje een sponsor van de universiteit.”

Door René Fransen “Ik was eerst van plan om direct na m’n afstuderen nieuwe visitekaartjes te laten drukken. Maar nu denk ik: laat ik eerst de oude maar opmaken. Wat echt belangrijk is, is het gevoel: ik ben klaar, het is afgerond.”

Jarenlang had Seth Kingma last van een stemmetje in zijn hoofd. ‘Je moet eigenlijk nog afstuderen.’ Als mede-eigenaar van een internetbedrijf had hij dat papiertje natuurlijk niet nodig. Maar toch.

“Afstuderen is een beetje een taboe-onderwerp, ik heb genoeg kennissen die niet zijn afgestudeerd.

Die raken niet van dat stemmetje af.” Dit jaar was het erop of eronder.

Tot 1 september kon hij nog via een overgangsregeling als doctorandus kunstmatige intelligentie afstuderen. Daarna zou hij over moeten stappen naar de BaMa structuur, wat betekende dat hij allerlei vakken opnieuw zou moeten halen.

Sinds hij zich in 1992 bij de RUG aanmeldde als student, na een jaartje hbo-informatica, betaalde Kingma trouw ieder jaar zijn collegegeld.

“Ik ben van modelstudent langzaam ondernemer geworden. In m’n eerste jaar kreeg ik een practicummaat­ je die een bedrijf had. Ik ben eerst freelance voor hem gaan werken en in 1996 begon ik voor mezelf.”

Het aantal studiepunten dat Kingma haalde ging omlaag, want deadlines van het bedrijf gingen voor, zeker toen de studiefinanciering stopte. Kingma haalde per jaar vaak een studiepunt of tien, al waren er jaren dat hij op nul bleef steken. “Ik voel mij wel een beetje een sponsor van de universiteit, met al het collegegeld dat ik heb betaald.”

Het bedrijf floreerde, drie jaar geleden ging het van kantoor aan huis naar een verzamelpand op het Zernikecomplex. Kingma is samen met een zakenpartner eigenaar en heeft twee mensen in dienst. Daarnaast werken er nog parttimers en stagairs voor het bedrijf, dat na een

Foto Reyer Boxem

Seth Kingma. paar wisselingen ‘Aspin’ heet. “We zijn begonnen als algemeen informatiseringbedrijf, maar nu richten we ons op internet. We bouwen sites, maar onze corebusiness is het maken van webapplicaties.”

‘Ik ben klaar.

Het is eindelijk afgerond’ Zo’n applicatie – waar bijvoorbeeld een site mee kan worden opgetuigd – werd ook het onderwerp van zijn afstudeeronderzoek, het enige onderdeel van zijn studie dat in januari nog open stond. “Ik heb gewacht tot ik een onderzoek kon doen dat

in het verlengde van mijn bedrijf lag. Voor een project van de universiteit zou ik mij helemaal moeten inlezen, dat kostte te veel tijd.”

Uiteindelijk werd het een opdracht van fietsenmerk Koga Miyata, een van de vaste klanten van Aspin.

“Ze maken ieder jaar zeventig modellen. Een klant vroeg waarom er geen keuzehulp op de site kwam.”

Kingma ontwikkelde een programma waarmee via een serie vragen de voorkeur van de klant werd vastgesteld. “Iedere vraag werd met een bepaald gewicht aan de verschillende modellen gekoppeld”, legt hij uit. “Een productspecialist bepaalde hoe zwaar een vraag meewoog.”

Dit programma vormde het vooronderzoek van zijn scriptie. Daar-

in ging hij verder: kun je de weging van vragen baseren op de voorkeur van de klant? Kingma bouwde een neuraal netwerk, dat kon leren van het klikgedrag van de bezoekers van de Koga-site. “Wanneer een klant op een fiets klikt, spreekt daar een voorkeur uit. Ik heb een algoritme ontwikkeld dat die voorkeur verwerkt tot een betere weging.”

Er zijn wel heel veel gegevens van klanten voor nodig en er zijn valkuilen. “Het eerste item in een lijst krijgt meer klikken, dus je moet zorgen dat daar niet steeds hetzelfde model staat.”

Kingma bouwde dit netwerk voor Koga en schreef er zijn scriptie over.

Dat confronteerde hem met het verschil tussen een academisch onderzoek en een bedrijfsopdracht. “Na

mijn afstudeercolloquium zei de hoogleraar dat ik een product stond te verkopen. Het zijn twee verschillende spelletjes, daar moest ik echt op letten. Voor een opdracht zoek je een methode die werkt en daar ga je mee aan de slag. Maar voor de scriptie moest ik allerlei alternatieven bespreken en vergelijken.”

Uiteindelijk is dat gelukt, zijn begeleiders waren enthousiast. En Kingma denkt na over een volgende stap in de academische wereld.

“Een studie informatica aan de Open Universiteit misschien.”

Maar, bekent hij, hij heeft zich de afgelopen maanden wat gedrukt in het bedrijf. “Na de buluitreiking neem ik de middag vrij, dan drinken we een borrel, maar de volgende dag ga ik weer aan de slag.”

‘Ze wisten wat hen te wachten stond’ | ac h t e r g r o n d | Groningse cafés trotseren massaal het rookverbod. Maar de studentenverenigingen passen zich aan.

Sommigen maakten een rookruimte, bij anderen paffen de leden op straat.

Bovendien: studenten roken steeds minder.

Door Tjerk Notten Roken is voor leden van studentenvereniging Bernlef een heel gedoe.

Omdat in het verenigingsgebouw geen plek is voor een rokersruimte moeten rokers naar buiten. Maar roken voor de deur mag niet vanwege mogelijke overlast voor aangrenzende huizen. Daarom moeten de rokers ook nog eens vijftig meter

het straatje uitlopen naar het Schuitendiep, waar ze eindelijk een peuk aansteken. Niet ideaal.

“Sinds het rookverbod is het aantal klachten van de buren gestegen”, zegt bestuurslid Trevor Scarse van Bernlef. Hij schat dat eenderde van de leden rookt. “Al die mensen moeten naar buiten en lopen richting het Schuitendiep. Daar zijn cafés en gelden andere regels wat geluidshinder betreft. Maar het veroorzaakt een stuk meer verkeer ’s nachts en daar heeft de buurt natuurlijk last van.”

Ook bij Cleopatra moeten rokers de straat op. Tot nu toe geeft dat geen echte problemen, zegt bestuurslid Maribel Brouwer. “Rondom ons pand zitten allemaal cafés en de bezoekers daarvan staan ook

buiten te roken. Dus als er een keer lawaai is, wordt niet meteen naar ons gekeken. Bovendien hebben we goed contact met de buurt. De afspraak is dat als we overlast veroorzaken ze dat meteen zeggen, zodat we er wat aan kunnen doen.” Dat is tot nu toe alleen in de drukte van de KEI-week een keer nodig geweest.

Cleopatra liet de rokers langzaam wennen. Vanaf maart werd de sociëteit telkens een dag in de week extra rookvrij. Volgens Brouwer werd het rookverbod daarmee soepel van kracht. “Onze rokers wisten wat hen te wachten stond.”

Bij grote verenigingen hebben rokers het gemakkelijker. Albertus en Vindicat hebben speciale rokersruimtes ingericht. Rokende leden van Vindicat hebben de beste moge-

lijkheden, want op het balkon aan de Grote Markt mag ook worden gepaft. Maar wie in Mutua Fides het rookverbod negeert krijgt ook de hoogste boete: 100 euro. Bij Cleopatra is dat 23 euro, bij Albertus 20.

Bij Albertus Magnus is een vergaderzaaltje omgebouwd tot rookhok. “Onze rokersruimte heeft ons 1600 euro gekost. Maar we hebben ook de mooiste van Groningen”, zegt vicepreses Martin Riesmeijer.

“Tenminste, dat zei de Voedsel en Warenautoriteit toen ze kwamen controleren.” Non-stop staat de afzuiging te brommen, maar echt fris wil de lucht niet worden.

De invoering leidde niet tot veel protesten. Riesmeijer: “Iedereen weet dat niet het bestuur maar de overheid deze regel bedacht heeft.

Sommigen vinden het wel klote, maar we hebben het er maar mee te doen.” Op een enkeling na houdt iedereen zich er netjes aan. “We kunnen niet alles in de gaten houden natuurlijk, dus soms vinden we ’s ochtends nog wel ergens een peukje.”

Zowel Brouwer als Riesmeijer constateert dat roken onder jongerejaars minder voorkomt. “Van onze rokersruimte maken vooral oudere leden gebruik”, zegt Riesmeijer. Het rookverbod heeft dus zin?

Daar lijken ze bij Albertus in ieder geval vertrouwen in te hebben: “Eigenlijk hebben we de vergaderruimte die nu rookhok is gewoon nodig.

We hopen dat over vijf jaar het roken zover verminderd is dat we er weer kunnen vergaderen.”

25 september t/m 2 oktober 2008

Mededelingen 1

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers

Algemeen Studium Generale Groningen Neurobiologie en Vrije Wil In het laatste decennium van de vorige eeuw zijn we dankzij de neurowetenschappen meer over geest en lichaam te weten gekomen dan gedurende de gehele geschiedenis vóór 1990. Ongetwijfeld vinden we binnen afzienbare tijd een antwoord op de vraag hoe uit hersenactiviteiten processen voortkomen die wij bewustzijn noemen. De neurobiologische grondslag van het bewustzijn zal worden bevestigd en het klassieke probleem van lichaam en geest lijkt via de neurowetenschappen te vervagen. Lichaam en geest zijn niet te onderscheiden, omdat het (onder)bewustzijn niet meer maar ook niet minder is dan neurobiologische processen! Wat is bewustzijn en hoe ontstaat het uit de activiteit van de hersencellen? Hebben dieren bewustzijn?

Wat is de relatie van bewustzijn met intelligentie? Is het mogelijk om computers (ooit) van bewustzijn te voorzien? Victor Lamme is hoogleraar Cognitieve Neurowetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. Datum: dinsdag 30 september. Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Kaarten voor studenten gratis, anders € 2,50.

Kader Abdolah – Wat doen de grote schrijvers met ons?

Welke Oosterse en Westerse meesters beïnvloedden Kader Abdolah? De alomtegenwoordige Koran was voor de jonge Kader Abdolah nog vooral het boek van zijn vader. De klassieke Perzische schrijvers en dichters Omar Khayyám, Jalal ad-Din Rumi en Hafez spraken hem meer aan. Vanaf zijn twaalfde ontdekte hij de westerse literatuur en rook zo aan de vrijheid in andere landen. Als balling in Nederland vond hij inspiratie bij Multatuli, Nescio, Nijhoff, Achterberg, Kopland, Annie M.G. Schmidt en uiteindelijk toch weer de Koran. Datum lezing: woensdag 1 oktober. Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Kaarten: voor studenten gratis, anders € 2,50.

Kaarten en informatie Kaarten zijn verkrijgbaar bij: Bureau Studium Generale Groningen, Kleine Kromme Elleboog 7a1, tel. (050) 363 54 63; RUG-Winkel, Oude Kijk in ’t Jatstraat 39; Boekhandel Selexyz Scholtens, Guldenstraat 20 studium@rug.nl www.rug.nl/studium

DwarsDiep De Russische beer is weer los Met één rake klap maakte Rusland de rest van de wereld duidelijk dat het niet meer met zich laat sollen. En met de provocerende erkenning door het Kremlin van Abchazië en Zuid-Ossetië lijkt een nieuwe fase in de internationale politiek aangebroken. Maar is er werkelijk iets nieuws onder de zon?

Hoe gaat de wereld op het hernieuwde zelfbewustzijn van de Russen reageren? Verklaren we Poetin en Medvedev tot internationale paria of zijn we toch te verzot op de Russische gas- en olievoorraden?

> Verzorgd door de UK; eindredactie Heiny de Ruiter, tel. 3636699 > Mededelingen kunnen ingediend worden via www.universiteitskrant.nl > Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week > De volgende UK verschijnt op 2 oktober 2008 Een discussie over een mogelijke nieuwe Koude Oorlog waarin de volgende experts de degens kruisen; Hans van Koningsbrugge, docent Ruslandkunde, Geert Greving, hoofd PR van Gasterra, Coen van Zwol, NRC redacteur en Floris Akkerman, Ruslanddeskundige.

Gespreksleider is Jaap de Wilde, hoogleraar Internationale Betrekkingen en Machtspolitiek. Datum: vrijdag 26 september. Aanvang: 20.00 uur. Plaats: Usva, Munnekeholm 10. Toegang gratis.

Dwarse Boeken: Depressieepidemie van Trudy Dehue Nederland hoort tot de gelukkigste landen ter wereld, zo blijkt uit internationaal vergelijkend onderzoek. Maar tegelijk slikken we massaal pillen tegen depressiviteit: ruim een miljoen Nederlanders gebruikt antidepressiva. Talloos zijn de diverse vormen van psychotherapie, zelfhulpboeken en internetpagina’s over depressiviteit. Er lijkt zowaar wel een depressie-epidemie over ons land te trekken. Trudy Dehue bespreekt in haar boek ‘De Depressie-Epidemie’ de verschillende verklaringen en beweert dat de hausse aan depressiebestrijding heel goed past bij onze neoliberale succesmaatschappij, met zijn beroep op eigen succes en maakbaarheid van het individu. Haar uitkomsten en vernieuwende inzichten hebben er toe geleid dat het boek zowel uiterst lovend als zeer kritisch is ontvangen in de media. Bij DwarsDiep gaat zij in discussie met twee referenten: Heleen Riper, verbonden aan het Trimbos-Instituut en Harm Jan Pot, psychiater. Gespreksleider is RUG-filosoof Hans Harbers. Datum: donderdag 2 oktober. Tijd: 20.00-22.00 uur. Plaats: Wolters Noordhoffzaal, Openbare Bibliotheek. Toegang gratis.

anderen om naar mogelijke oplossingen te zoeken. Zonodig verwijst ze u door naar andere instanties.

Alle informatie wordt vertrouwelijk behandeld. Het Bureau Vertrouwenspersoon is de hele week geopend van 09.00 – 17.00 uur en werkt bij voorkeur op afspraak.

Bezoekadres: Visserstraat 47-49, Groningen telefoon 050 3635435.

E-mail: j.m.dam@rug.nl (vertrouwenspersoon) of a.m.wildeboerbaar@rug.nl (secretariaat). Meer informatie over Bureau Vertrouwenspersoon vindt u op de website van de RUG onder: www.rug.nl/studenten/voorzieningen/Bureau Vertrouwenspersoon.

Kennisdebat Meer spelen in de wetenschap?

Nieuwe stelling op Kennisdebat: ‘Er wordt te veel gewerkt en te weinig gespeeld in de wetenschap’ Kijk op: http://www.rug.nl/kennisdebat Smelt de Noordpool?

Nieuwe stelling op Kennisdebat: ‘Het smelten van de Noordpool kan ons helpen beter om te gaan met klimaatverandering’. Kijk op: http://www.rug.nl/kennisdebat

Centrum voor Informatie ­Technologie CURSUSSEN Keuzemodule Word – 2 okt Open Leercentrum – 2 okt EndNote (UK) – 6 t/m 7 okt Access – 6 t/m 10 okt Excel – 6 t/m 10 okt Reference Manager – 9 t/m 10 okt Open Leercentrum – 9 okt Powerpoint – 13 t/m 15 okt Access adv (UK) – 13 t/m 17 okt Webplatform voor redacteuren – 16 t/m 17 okt Open Leercentrum – 16 okt Publishing (UK) – 27 t/m 29 okt SPSS (UK) – 27 t/m 30 okt Excel Module: Database/gegevensreeksen en (draai) tabellen – 28 okt Data Entry – 30 okt Keuzemodule Word – 30 okt Open Leercentrum – 30 okt Office voor Secretariaten – 31 okt t/m 14 nov (vrijdag) Excel Module: Geavanceerde formules en functies – 3 t/m 6 nov (maan-, dinsen donderdag) Programmeren: Introductie (VBA) – 3 t/m 13 nov (maan- en donderdag) Securi-

ty: Gegevensbeveiliging - 5 nov Open Leercentrum – 6 nov SPSS – 10 t/m 13 nov Security: Virussen en andere indringers – 11 t/m 12 nov Webplatform voor redacteuren – 11 t/m 12 nov Open Leercentrum – 13 nov Excel (UK) – 17 t/m 20 nov Access gevorderd – 17 t/m 21 nov EndNote – 18 t/m 19 nov Open Leercentrum – 20 nov Powerpoint Module: Complexe presentaties – 21 nov Inschrijving RUG-medewerkers en -studenten kunnen zich inschrijven via de website van het CIT of telefonisch bij de Servicedesk Centraal (363 3232). De cursussen worden gegeven in dagdelen; ‘s ochtends van 9:15 tot 12:30 uur of ‘s middags van 13:15 tot 16:30 uur en vinden plaats in de Zernikeborg. Kijk voor meer informatie op de website, bel 363 3232 of e-mail naar onderstaand adres. http://www.rug.nl/cit/onderwijs/ cursusaanbod/ servicedesk.centraal@rug.nl Data Entry Gaat u een onderzoek doen waarbij u vragenlijsten nodig heeft?

Wilt u uw onderzoeksgegevens zo snel en efficiënt mogelijk, met een zo klein mogelijke kans op fouten, in SPSS invoeren? Dit leert u in 1 dagdeel in de cursus SPSS Data Entry! U leert vragenlijsten ontwerpen en opmaken, die zowel bij telefonische als schriftelijke afname gebruikt kunnen worden.

Daarnaast leert u hoe u regels kunt opnemen voor controle en routing van de antwoorden en hoe u Data Entry kunt gebruiken voor het invoeren van de antwoorden in SPSS. Kosten: studenten € 20, medewerkers € 55.

Excel module Geavanceerde formules en functies Tijdens deze cursusmodule van 3 dagdelen leert u werken met geavanceerde functies zoals datum-, tekst-, logische- en zoekfuncties. Ook maakt u kennis met matrixformules en worden enkele statistische, financiële en databasefuncties behandeld. Tevens leert u hoe u in Excel zelf uw eigen functies kunt maken. Deze cursusmodule is zo opgezet dat het derde dagdeel een week na de eerste twee dagdelen plaatsvindt zodat u tussentijds de gelegenheid

Informatie Debatcentrum DwarsDiep, Kleine Kromme Elleboog 7a1, tel. (050) 363 54 63 dwarsdiep@rug.nl www.dwarsdiep.nl

Bureau Vertrouwenspersoon Sommige problemen kunnen een werk-, studeer- en leefklimaat heel erg verzieken: seksueel getinte toenaderingen, pesterijen, agressief gedrag, discriminatie. Vormen van ongewenst gedrag die meestal niet vanzelf over gaan. Er over praten is vaak een hele opluchting, maar soms weet je niet met wie je dat het beste kunt of wilt doen. De vertrouwenspersoon van de Rijksuniversiteit Groningen, Marijke Dam, kan in dit soort situaties als klankbord fungeren. Zij helpt uw situatie in kaart te brengen en bekijkt met u of er aan die situatie iets te veranderen valt. Zij kan aangeven welke stappen u beter zelf kunt zetten, maar ook, met uw instemming, contact opnemen met

heeft om het geleerde toe te passen in uw eigen model en bij problemen hulp kunt krijgen van de docent. Studenten €35,- Medewerkers € 140,-

Universitair Onderwijscentrum Groningen Cursussen voor docenten Tot 2 weken vóór de start van de cursus kunt u zich nog aanmelden voor: Teaching international students (6 Nov, 9:30-16:30); Heldere hoorcolleges ontwerpen (20 nov, 9:30-17:00); Storytelling as a teaching tool (21, 28 Nov, 9:30-17:00); De student als beoordelaar (datum i.o.); Online toetsen (3 dec, 9:30-13:00); Presentation skills for lecturers (12, 19 Dec, 9:00-17:00). U kunt zich via de website aanmelden voor de cursussen, daar vindt u ook ons cursusaanbod. De brochure ‘Onderwijskundige Professionalisering 2008-2009’ met ons cursusaanbod kunt u via onderstaand email adres aanvragen.

A.Huizinga-Walsma@rug.nl www.uocg.nl

Diversen Motortoertocht 4 oktober Wederom organiseert de Motorvriendenclub van de RuG een toertocht voor medewerkers en studenten van de RuG. Op zaterdag 4 oktober om 9 uur vertrekken we naar Zuid-Friesland voor een mooie tocht door o.a. Gaasterland. Lunch (voor eigen rekening) in het schaatsmuseum van Hindeloopen. Startplaats: parkeerterrein van het Biologisch Centrum te Haren (9 uur) of afslag 28 van de A7 bij Drachten, richting Akkrum (9.30 uur). a.nolle@rug.nl www.MVC-RuG.nl Symposium Op 25/26 september vindt er een symposium plaats met als onderwerp: Szenenwechsel – Zur Konstruktion von Normalität und Abweichung im deutschen Film (over de constructie van normaliteit en afwijking in de Duitse film). Bekende cultuur- en media wetenschappers uit Duitsland en Oostenrijk zullen een nauwkeurige analyse toepassen op het publiciteitsmedium film. Uitgaand van de hypothese dat speelfilms ook gezien kunnen worden als seismograaf in maatschappelijke crises en uitzonderingstoestanden, zal in twaalf lezingen (met aansluitend discussie) filmanalyse als kritische cultuuranalyse worden bedreven. Datum: 25 en 26 september 2008. Aanvang: 9.00 uur. Locatie: UB, Broerstraat 4, collegezaal 479.

Deelname gratis. Meer informatie te verkrijgen via prof. dr. W. Wende w.wende@rug.nl

Faculteiten Algemeen

> De Russische beer is los . Met één rake klap maakte Rusland de rest van de wereld duidelijk dat het niet meer met zich laat sollen. Een discussie over een mogelijke nieuwe Koude Oorlog. Algemeen> Studium Generale

Universitaire Vredesdagen Op 25 september en 2 oktober aanstaande vinden in Groningen de jaarlijkse Universitaire Vredesdagen plaats. Het thema van de 25e editie van de Universitaire Vredesdagen is: Toekijken of ingrijpen? De praktische dilemma’s bij vredesmissies. Over de algemene problematiek van interventie ontvangen we op de eerste avond drie sprekers: drs. Allard Wage-

maker (NLDA), dr. Jaïr van der Lijn (Clingendael) en drs. Jorrit Kamminga (Senlis Council). De tweede avond is ingeruimd voor een lezing van dr. Joseph T. Jockel van de St. Lawrence University, New York. Hij zal analyseren welke lessen getrokken kunnen worden uit de Amerikaanse, Canadese en Nederlandse ervaringen bij vredesmissies. Aansluitend is er gelegenheid tot discussie. Beide avonden beginnen om 19h30 en duren tot 22h00 Plaats: Aula, Academiegebouw (Broerstraat 5, Groningen) Toegang: gratis V.J.R.Nieuwelink@student.rug.nl

Rechtsgeleerdheid A LG E M E E N

SOG Rechtsbureau zoekt nieuwe medewerkers!

Ben jij rechtenstudent en lijkt het je leuk om je medestudenten van juridisch advies te voorzien? Wil jij daarnaast 7 ec’s verdienen? Solliciteer dan nu naar de functie van medewerker bij het SOG Rechtsbureau! Het SOG Rechtsbureau is leerzaam, kost niet veel tijd (2-4 u per week) en bovenal enorm gezellig. Je dient minimaal tweedejaars te zijn en in het bezig te zijn van je propedeuse. Ook dien je twaalf maanden inzetbaar te zijn. Voldoe je aan deze vereisten, schroom dan niet en solliciteer! Deadline: 29 september! Voor vragen en sollicitaties (+cv) mail je naar vraag@sogrechtsbureau.nl www.sogrechtsbureau.nl Rechten studeren in Sydney, Australie Vanwege een zeer late afmelding is er onverwachts een plaats beschikbaar gekomen voor een (gevorderde) rechtenstudent, die gedurende een semester (periode februari - juli 2009) aan de Universiteit van Sydney, Australië, zou willen studeren. Geïnteresseerde rechtenstudenten dienen zich z.s.m. te melden bij het International Office Rechten, Turftorenstraat 21, kamer T-68. Spreekuren: maandag + dinsdag + donderdag 13.30-15.00 uur. exchangelaw@rug.nl www.rug.nl/rechten Simon bezoekt Houthoff Buruma Wil jij graag kennismaken met een groot advocatenkantoor als Houthoff en haar Financieel Economische Strafrechtspraktijk?

Donderdag 7 oktober a.s. bezoekt Simon van der Aa, vereniging voor strafrecht en criminologie, het advocatenkantoor Houthoff Buruma te Amsterdam. Het bezoek zal om 14:30 uur aanvangen en bestaan uit: een introductie door de recruiter, een behandeling van een interessante casus en kennismakingsmogelijkheden bij Houthoff.

De middag zal worden afgesloten met een borrel. Heb je zin om mee te gaan? Schrijf je dan in op de borden in het Harmonie en de Turftoren of stuur een e-mail. Inschrijven is mogelijk tot donderdag 30 september. Let op: er zijn slechts een beperkt aantal plaatsen beschikbaar! Hopelijk tot ziens op 7 oktober! bestuur@simonvanderaa.nl www.simonvanderaa.nl

Medische wetenschappen A LG E M E E N

Sollicitaties Bestuur Panacea Opeens weet je het .. Je wordt bestuur! De onderstaande functies

25 september t/m 2 oktober 2008

Mededelingen 2

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers komen vrij; - Voorzitter - Secretaris - Penningmeester - Commissaris Externe - Commissaris Onderwijs - Commissaris Interne I - Commissaris Interne II Je Sollicitatiebrief en CV moet uiterlijk maandag 6 oktober voor 16.00 uur ingeleverd worden in het postvakje van Lilou Reitsma (tegenover de bestuurskamer). De sollicitatie commissie bestaat uit Agatha de Jong, Lilou Reitsma, Mira Hoogstrate en Jacco Kwakman. De vertrouwenspersoon gedurende de sollicitatieperiode is Elisa Hamer (Tel: 06-20376822). De sollicitatieprocedure ligt ter inzage in de bestuurskamer. Liefs, Bestuur ‘08 bestuur@panacea.nl www.panacea.nl

Wiskunde en Natuur­ wetenschappen A LG E M E E N

De Sitter Lecture Series in Theoretical Physics 2008 The Centre for Theoretical Physics starts an annual `De Sitter Lecture Series’ on modern topics in theoretical physics, which will be given by the world-renowned researchers. The first speaker is Prof. Frank Wilzcek from Massachusetts Institute of Technology, Cambridge , USA . He will give a course of four lectures for students and staff on October 2, 3, 6 and 8 at Bernoulliborg located at Zernike campus. The lectures begin at 14.00 and will be followed by discussion and drinks. Their titles will be announced soon. On October 7 Prof. Wilzcek will give the lecture for general audience with the title “Anticipating a New Golden Age”. The lecture starts at 20.00 in Academiegebouw located in the city center. Drinks will be served after the lecture. More information can be found on the website. http://www.rug.nl/natuurkunde/ onderzoek/instituten/ctn/desit Lezing Stanislas Dehaene, winaar Heinekenprijs Cognitiewetenschap 2008 Woensdag 1 oktober houdt Stanislas Dehaene een lezing, georganiseerd door Kunstmatige Intelligentie. Plaats: Bernoulliborg, Auditorium 5161.151, Nijenborg 9 Tijd: 13.15-14.30 Lezing en vragen; 14.30-15.00 Koffie, thee en koekjes Titel: “The number sense hypothesis: one decade of research progress”. Stanislas Dehaene (1965) studeerde wiskunde en informatica in Parijs, en promoveerde in 1989 in de Cognitiewetenschap.

Sinds 2005 is hij het jongste lid van de Franse Academie der Wetenschappen en hoogleraar Experimentele Cognitieve Psychologie aan het Collège de France. Op 2 november 2008 zal hem de Heinekenprijs voor de Cognitiewetenschap worden uitgereikt. Stanislas Dehaene is ook buiten zijn eigen vakgebied bekend door boeken zoals The number sense. Hij heeft zijn werk toegepast in een interactief computerprogramma dat kinderen met dyscalculia ondersteunt. rineke@ai.rug.nl

Letteren A LG E M E E N

Arbeidsmarktmiddag Letteren Ben je student Letteren en wil je je oriënteren op je loopbaan? Kom dan op maandag 13 oktober van 15.00-18.00 naar de Arbeidsmarktmiddag Letteren in het Harmonie-

gebouw. Ontmoet de oud-student die journalist, uitgever, vertaler, ondernemer, kennismakelaar of publiciteitsmedewerker werd! De toegang is gratis. Inschrijven kan via de website. Meer informatie: 050-3635844 of stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/arbeidsmarktmiddag S TA G E B U R E A U L E T T E R E N

Bureau Denies, Oldenburg (D) OPDRACHTGEVER: Bureau Denies, Oldenburg, Duitsland. OPLEIDING: diverse. PERIODE: Aanvang in overleg, duur ca. 3 mnd.

Zie verder: www.rug.nl/let/voorzieningen/ stagebureau/nieuws/stagevacatures. www.denies.de

Economie en Be­ drijfskunde A LG E M E E N

Stages Zuid-Afrika UNSA regelt de uitwisseling van studenten tussen Nederland en Zuid-Afrika. Op 6 oktober is haar directeur, ing. A.K.J. van Oudheusden uit Pretoria, op bezoek bij de Rijksuniversiteit Groningen. Hij zal voor geïntereseerden van alle studies ingaan op stagemogelijkheden in Zuid-Afrika. De bijeenkomst duurt van 9.45 uur (precies) tot 10.45 uur en vindt plaats in WSN803 (5412.0803), op het Zerniketerrein. Sanne Ponsioen, organisator van een studenten (onderzoeks-) reis naar Zuid-Afrika is bij het begin van de bijeenkomst aanwezig.

RISK Beleggersavond 6 oktober Kom ook naar de RISK Beleggersavond op 6 oktober. De spreker van deze avond is Dragons Den en investeerder Henk Keilman. Aansluitend aan de lezing zal een borrel plaatsvinden. Aanvang:20:00 Plaats:Newscafe Entree:Gratis Aanmelden kan via onderstaand internetadres.Op deze site is ook meer info te vinden over de avonden die later in het jaar gehouden zullen worden. beleggen@verenigingrisk.nl www.riskbeleggersavonden.nl ECONOMETRIE

Master Scriptie Operations Research/Statistiek De KNSB werkt aan een atleetvolg-systeem waarin de ontwikkeling van schaatsers wordt gevolgd. Naast een aantal kenmerken, zoals ‘explosiviteit’ (belangrijk voor de sprint en minder belangrijk voor de 10km) wordt van elke (met name jeugd-)schaatser de ontwikkeling van zijn prestaties bijgehouden op - in principe - alle afstanden (van 500m tot 10km). Naast het feitelijke ontwerp van een prototype van het systeem, moet een model gemaakt worden waarmee kan worden bepaald wat optimale trainingsstrategieën zijn om op een gewenst en (voor de schaatser) haalbaar prestatie-niveau te komen en welke schaatsdisciplines het best bij de schaatser passen. Het project is in samenwerking met de vakgroep Bewegings-wetenschappen en de KNSB. Als je belangstelling hebt kun je contact opnemen met prof. dr. G. Sierksma. g.sierksma@rug.nl ONDERWIJSBALIE

Te laat inschrijven voor tentamens kost je geld!

Inschrijving voor tentamens is verplicht. Je kunt je inschrijven op ProgRESS WWW van 29 september tot en met 19 oktober 2008.

Als je je niet op tijd hebt ingeschreven, kun je je na-inschrijven bij de onderwijsbalie tegen betaling van € 15,- per tentamen. Je kunt alleen met PIN betalen. De na-inschrijving loopt van 20 oktober tot 2 werkdagen voor het tentamen (de dag van het tentamen niet meegerekend). Na deze datum is het niet meer mogelijk om je in te schrijven en ben je uitgesloten van deelname aan het tentamen. Wanneer je problemen hebt met je tentameninschrijving, neem dan voor 20 oktober contact op met de onderwijsbalie. Telefoon 050-3633733, e-mail educationdesk.feb@rug.nl. De onderwijsbalie is elke werkdag open van 10 tot 16 uur. educationdesk.feb@rug.nl http://www.rug.nl/feb/students Late registration for your exams will cost you money!

Registering for your exams is compulsory. You can register on ProgRESS WWW from 29 September to 19 October 2008. If you fail to register in time, you can post-register at the education desk on payment of € 15,- per exam. Payments can only be made by cash card (PIN), no cash. Postregistration is possible from 20 October until 2 working days before the exam (the day of the exam not included). After this date, registration is no longer possible and you will not be allowed to take the exam. If you have problems with your exam registration, please contact the education desk before 20 October. The education desk is open every day from 10am to 4pm.

Telephone 050-3633733, e-mail : educationdesk.feb@rug.nl http://www.rug.nl/feb/students

bar en kookstructuur. Voor meer informatie en het huidige Huishoudelijk Reglement en de statuten verwijs ik u naar onze site. vip.gmw@rug.nl www.vipsite.nl

Ruimtelijke we­ tenschappen A LG E M E E N

Ibn Battuta: Schrijf je in voor de BEC 2009 De buitenlandse excursiecommissie organiseert in mei 2009 een tiendaagse excursie naar Istanbul in Turkije en Sofia in Bulgarije.

Tijdens deze reis zullen er actieve, leerzame en gezellige activiteiten op het programma staan. De excursie zal plaatsvinden tussen 7 mei en 19 mei 2009. De precieze data worden later bekend gemaakt. De kosten van deze buitenlandse excursie bedragen slechts 450 euro. Inschrijven kan tot 17 oktober via de website of op het mededelingenbord naast de Koffiekamer (Interim 027) ibn.battuta@rug.nl www.IbnBattuta.nl Ibn Battuta: Lezing Historie FRW Op maandag 6 oktober organiseert de lezingencommissie een lezing over de historie van de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen. Dit jaar bestaat de faculteit 60 jaar, dus genoeg stof tot een mooie, interesante lezing. De locatie en tijd worden nog bekend gemaakt, dus houd de site of het mededelingenbord naast de Koffiekamer (Interim 027) in de gaten. ibn.battuta@rug.nl www.IbnBattuta.nl

Studenten

Gedrags- en Maatschappij­ wetenschappen

Studenten Service Centrum (SSC)

P S YC H O LO G I E

CENTRALE STUDENTENBALIE(CSB)

alv VIP Op 8 oktober a.s vindt om 20.00 uur in het Heerenhuys een algemene ledenvergadering van de VIP, studievereniging Psychologie plaats. Op deze vergadering zullen de volgende statutaire wijzigingen voorgesteld worden: Artikel 4 lid 2 zal worden gewijzigd en komt te luiden als volgt: Leden kunnen zijn zij die psychologie studeren aan de Rijksuniversiteit Groningen. Artikel 7 lid 2 zal worden gewijzigd en komen te luiden als volgt: Bij de aanvang van het lidmaatschap zijn de leden een inschrijfgeld verschuldigd. Het bedrag van dit inschrijfgeld wordt jaarlijks door de algemene vergadering op voorstel van het bestuur vastgesteld.

Voorts zijn de leden casu quo de donateurs een door de algemene vergadering op voorstel van het bestuur vastgestelde contributie casu quo donatie verschuldigd.

De wijze van inning van de contributie casu quo de donatie, alsmede de periode waarop de contributie casu quo donatie betrekking heeft, zal eveneens door de algemene vergadering op voorstel van het bestuur worden vastgesteld. De leden casu quo de donateurs zijn verplicht de contributie casu quo donatie binnen de daarvoor gestelde termijn te voldoen.

Daarnaast zal er een voorstel voor een wijziging in het Huishoudelijk Reglement worden presenteerd m.b.t de dagreiscommissie en een

Bezoekadres: Uurwerkersgang 10, Groningen Postadres: Postbus 72, 9700 AB Groningen Telefoon: 0503638004 Fax: 050-3634623 http://www.rug.nl/hoezithet Studenten, opgelet!!

Zorg ervoor dat je je inschrijvingsverzoek en betaling van het collegegeld uiterlijk 30 september 2008 inlevert bij de CSb, dan word je alsnog per 1 september 2008 ingeschreven. Studenten die hun inschrijvingsverzoek of betaling na 30 september inleveren, worden ingeschreven per de 1e van die maand waarin de inschrijving en betaling zijn ingeleverd. Dit kan CONSEQUENTIES HEBBEN VOOR JE STUDIEFINANCIERING! Nog geen collegekaart ontvangen?

Als je de (her)inschrijvingsformulieren en de betaling van het collegegeld hebt ingeleverd, maar nog geen collegekaart hebt ontvangen, neem dan contact op met de CSb.

Agenda In de AGENDA worden alleen universitaire evenementen op­ genomen die voor iedereen toegankelijk zijn. Aankondigin­ gen inleveren uiterlijk vrijdag 12.00 uur voor de week van verschijnen: per fax naar (050) 363 6300 o.v.v. UK-Agenda, per e-mail naar communicatie@rug.nl of per post naar: afdeling Communicatie, UK-Agenda, Postbus 72, 9700 AB Groningen.

PROMOTIES EN ORATIES 26 september Promotie: O. Lukina, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Geometry of torus bundles in integrable Hamiltonian systems. Promotor: prof.dr. H.W. Broer. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur.

26 september Promotie: S.J. Meagher, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Twists of genus three curves and their Jacobians. Promotor: prof.dr. J. Top. Plaats: Aula Academiegebouw.

Tijd: 14.45 uur.

26 september Promotie: G. Schneider, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: On the weight adjacency matrix of convolutional codes. Promotor: prof.dr. R. Curtain. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

29 september Promotie: J.J.H. Oosterhof, medische wetenschappen. Titel: Strategies to decrease biofilm formation on voice prostheses. Promotores: prof.dr. H.C. van der Mei, prof.dr.

B.F.A.van der Laan, prof.dr.ir. H.J. Busscher. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur.

29 september Oratie: mw. prof.dr. P. Hendriks, letteren. Titel: Bouwen aan betekenis. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

30 september Oratie: prof.dr. A.E. Steenge, economie en bedrijfskunde. Titel: Structuur en hartstocht: gedachten over een magisch vierkant. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

1 oktober Promotie: mw. M. Versluis, medische wetenschappen. Titel: Adenosine and its receptors. Translational studies in asthma and COPD. Promotores: prof.dr. W. Timens, mw.prof.dr.

D.S. Postma. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur.

1 oktober Promotie: R.W. Bisseling, medische wetenschappen. Titel: Biomechanical determinants of the jumper’s knee in volleyball. Promotor: prof.dr. Th. Mulder. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur.

1 oktober Promotie: A.H. Brantsma, medische wetenschappen. Titel: Course and consequences of high urinary albumin excretion. Promotores: prof.dr. P.E. de Jong, prof.dr. D. de Zeeuw.

Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

2 oktober Promotie: R. Shirzadian-Khorramabad, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Molecular genetic regulation of developmental leaf longevity. Promotor: prof.dr. J. Hille. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur.

2 oktober Promotie: B. Zhao, rechtsgeleerdheid. Titel: Legal principles and Chinese law. A philosophical investigation. Promotor: mw.prof.dr. P.C. Westerman. Plaats: Aula Academiegebouw.

Tijd: 14.45 uur.

2 oktober Promotie: mw. S.L. Ketner, godgeleerdheid en godsdienstwetenschap. Titel: Marokkaanse wortels, Nederlandse grond. Promotor: prof.dr. J.N. Bremmer. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

3 oktober Promotie: mw. T. Klymko, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Block copolymer self-assembly. Promotor: prof.dr. G. ten Brinke. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur.

3 oktober Promotie: R. Pandian, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Phase-change thin films. Resistance switching and isothermal crystallization studies. Promotor: prof.dr. J.T.M. de Hosson. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur.

3 oktober Promotie: mw. L.M. Popescu, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Fullerene based organic solar cells. Promotor: prof.dr. J.C. Hummelen. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

I N F OT H E E K

Graduate Studie in de VS? Op woensdag 1 oktober 2008 organiseert het Fulbright Center een informatiebijeenkomst in Amsterdam voor studenten die op graduate niveau - master of PhD verder willen studeren aan een universiteit in de Verenigde Staten. Kijk op de website voor meer

informatie over deze voorlichtingsbijeenkomst. www.rug.nl/studereninhetbuitenland TA L E N T & C A R E E R C E N T E R

Workshop Tips & Tricks bij het solliciteren.

Verwacht je binnen een jaar af te studeren of ben je al afgestudeerd? Wil je weten hoe je je kansen op het vinden van je ideale baan vergroot? Ga dan naar deze workshop. Met de tips en tricks die je krijgt en de informatie die je uitgewisselt, schiet je niet met losse

25 september t/m 2 oktober 2008

Mededelingen 3

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers flodders, maar kun je de arbeidsmarkt gedegen gaan “bestormen Woensdag 15 oktober van 13.30 tot 16.30 uur. Kosten € 5,- voor studenten en pas-afgestudeerden. Je kunt je aanmelden via onze website. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl

aan te sluiten bij een van deze koren, kijk dan hier voor meer informatie.

Persoonlijk gesprek Wie dat wil kan voor een persoonlijk gesprek een afspraak maken met een van de studentenpastores: Geert Brüsewitz 8500387, Anja Diesemer 3061039, Lense Lijzen 5260630, Tiemo Meijlink 5792805 of Matty Metzlar 0595-528775.

Workshop Brief en CV. Volg deze workshop en kom beter met jezelf voor de dag! Maandag 29 september van 13.30 tot 16.30 uur, kosten €5 voor studenten en pas-afgestudeerden. Je kunt je aanmelden via onze website. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl

Studentendiensten in de Martinikerk De diensten hebben een open karakter en iedereen is welkom. 28/9 11.30 uur T. Meijlink 5/10 11.30 uur A. Diesemer

Diversen

STUDIE ONDERSTEUNING

Nieuwe cursus: Zelfanalyse: reflecteren, kiezen en in actie komen De training ‘Zelfanalyse: reflecteren, kiezen en in actie komen’ is bedoeld voor studenten die moeite hebben om keuzes te maken en/of die nog niet voldoende weten wat ze belangrijk vinden binnen hun studie en daarbuiten.

Het is een training gericht op persoonlijke ontwikkeling. Tijdens 5 bijeenkomsten krijg je er de kans om met anderen stil te staan bij belangrijke waarden en om daarna gericht actie te ondernemen.

De eerstvolgende cursus start op maandag 6 oktober om 14.00 uur.

Kijk voor meer informatie over deze en andere cursussen op onze website. Studie Ondersteuning, Toren Academiegebouw, Broerstraat 5, tweede verdieping, tel.

363 5548. Deelname aan een cursus kost 20 euro. www.rug.nl/so

USVA Van Tafel 1&2 Donderdag 25, vrijdag 26 en zaterdag 27 september. ‘Van Tafel 1&2’ is een beeldende voorstelling over groeien en wachten. Drie personen begeven zich in een ondefinieerbare ruimte. Gebonden aan hun eigen ritueel schuiven ze langs elkaar heen richting het vertrekpunt. En tussendoor het wachten. Of is het groeien? ‘Van Tafel 1&2’ is de eerste productie van theaterplatform Roodhoofd en is inmiddels opgevoerd tijdens De Safari op Noorderzon. Nu wordt deze kersverse, korte voorstelling opnieuw op maat gemaakt en uitgebreid voor een heel andere omgeving: het theater, daarnaast gebeurt er ook nog iets in een nabij gelegen witte ruimte… Entree: student €6,- Locatie: OUTheater, Oude Kijk in ’t Jatstraat 26 Reserveren: 050-363 4670 usva@rug.nl www.usva.nl Commissieleden gezocht!

Wil jij commissie-ervaring opdoen? Wil je jouw expertise in de praktijk brengen? En heb jij affiniteit met evenementen, dans of publiciteit? Kijk dan op onze site voor alle vacatures van Cultureel Studentencentrum Usva! We zijn op zoek naar enthousiaste studenten voor onze danscommissie, de loungecommissie en het publiciteitsteam. Voor meer informatie kijk op de website of stuur een mailtje. usva.pm@rug.nl www.usva.nl Pauline Cornelisse – ‘Dagbraken’ Dinsdag 30 september en woensdag 1 oktober 20:30 uur. In ‘Dagbraken’ vertelt Paulien Cornelisse

AEGEE-GRONINGEN

> Pauline Cornelisse – ‘Dagbraken’ In ‘Dagbraken’ vertelt Paulien Cornelisse hoe ze dagenlang alleen op haar kamer zit.

En dan krijgt ze goede ideeën!

Studenten > USVA

hoe ze dagenlang alleen op haar kamer zit. En dan krijgt ze goede ideeën! Over wat er zou moeten gebeuren met mensen die ‘ja’ zeggen terwijl ze tegelijkertijd inademen bijvoorbeeld. Ze herinnert zich haar eerste spreekbeurt, hoe ze ooit haar carrière begon als topmodel (hard wereldje!) en hoe ze toch alleen weer verder moest.

Herkenbaar? Geenszins. Maar herkenbaar? Zeker. “Zo is de solo van Paulien Cornelisse absoluut briljant te noemen. Wie haar obsessieve aandacht voor de eigen observaties uitvergroot op z’n bord krijgt, zal dat niet licht vergeten.”

Entree: student €7,- Locatie: INTheater, Munnekeholm 10 Reserveren: 050-363 4670 usva@rug.nl www.usva.nl Jelle Kuiper – ‘Trouw’ Donderdag 2 oktober 20:30 uur.

‘TROUW!’ is de nieuwe voorstelling van Jelle Kuiper. Een unieke cabaretvoorstelling die gaat over allesbepalende keuzes uit het leven: een huwelijk, trouw, ontrouw, relaties en bijvoorbeeld kinderen. Voor de pauze vertelt, speelt en zingt Jelle vol energie over deze thema’s. Na de pauze is het feest! Jelle is namelijk beëdigd tot buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand en mag als eerste cabaretier in Nederland ook huwelijken sluiten. Voor wie wil, kan er tijdens de voorstelling getrouwd worden.

Zorg dus dat je extra feestelijk gekleed bent, want voor je het weet ben je getuige van één of meerdere huwelijken! Entree: student €5,Locatie: INTheater, Munnekeholm 10 Reserveren: 505-363 4670

GSp GSp - Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel. 3129926 info@gspweb.nl www.gspweb.nl Cursussen De volgende cursussen starten: 30/9 Humanisme: de kunst van het leven met vragen. Voor deze

open levensbeschouwing, die uitgaat van de vrijheid en verantwoordelijkheid van ieder mens om een goed leven te leiden, zijn dialoog en (kritisch) respect voor andere zienswijzen belangrijke uitgangspunten. Maar: Wat is goed leven? Hoe doe je dat? Hoe ga je om met dilemma’s? Wekelijks (4x) - 20.00 uur; 7/10 Ontmoeting met het Jodendom Wat is eigenlijk het Jodendom, is het een godsdienst, is het een volk? En wat maakt de Joodse cultuur zo bijzonder? Wekelijks (4x) – 20.00 uur; 8/10 Geloven met je hele leven! Geloven als creativiteit van alledag, met zorg en liefde voor de wereld, de mensen, onszelf… Geloof niet als een enkel facet van ons bestaan, maar als de diepe essentie van heel ons zijn. Dit zoeken naar het goddelijke in het dagelijkse noemen we Levensheiliging Wekelijks (3x) – 20.00 uur. Meer informatie en opgave zie onze website. Voor deelname aan de GSp-cursussen wordt een bescheiden vergoeding gevraagd, gebaseerd op € 2,50 per cursusavond. Let op: de cursus Mindfulness is al volgeboekt!

Poëziecafé Houd je van poëzie? Is gedichten begrijpen lastig? Weet je niet goed wat je van een gedicht moet vinden? In het poëziecafé lezen en bespreken we enkele gedichten.

Donderdag 2 oktober - 20.00 uur GSp-BAR Is weer open op dinsdag-, woensdag- en donderdagavond vanaf 19.30 uur.

Eten op pand Elke dinsdag en woensdag wordt er gekookt op het pand.Wie gezellig aan wil schuiven bij zo’n lekkere, voedzame en niet dure maaltijd moet dat even telefonisch of per email doorgeven. Dat kan tot 12.00 uur op de dag zelf. De maaltijd begint om 18.30 uur en kost € 3,-.

Zin in zingen?

Vijf koren (cantorijen)- met elk een heel eigen repertoire - werken afwisselend mee aan de zondagse vieringen van het GSp in de Martinikerk. Mocht je zin hebben om je

Congres Looking Beyond Borders!

Op woensdag 8 oktober organiseert AEGEE-Groningen een congres in het Gasuniegebouw en Martiniplaza met de titel ‘Looking Beyond Borders’,het Europese vredes- en veiligheidsbeleid.De dagvoorzitter is Marcel van Dam. Verder zullen oa Wim van Eekelen (oud-minister van Defensie en oud secretaris-generaal van de WestEuropese Unie) Dick Leurdijk (Instituut Clingendael), en Max van den Berg (commissaris van de Koningin en oudeuroparlementariër) aanwezig zijn en hun inzichten met ons delen. Voor slechts 7,50 euro inclusief lunch kunt u hierbij aanwezig zijn. Voor meer info check onze website! De kaartverkoop is van 23 september tot en met 7 oktober in de hal van de Harmonie. aegee-groningen.nl congres.aegee-groningen.nl INTEGRAND

Op zoek naar een uitdagende afstudeerstage bij een van Nederlands grootste Multinationals?!

Schrijf je dan nog vandaag in en wie weet wordt jouw stage wel een opstapje naar veel meer! groningen@integrand.nl www.integrand.nl U N I PA R T N E R S

Word jij projectuitvoerder bij UniPartners?

Beste student, Academisch adviesbureau UniPartners Groningen is op zoek naar meerdere studenten die we op kunnen nemen in een pooltje voor verschillende projecten. Je bent inzetbaar voor projecten die zich richten op het verbeteren van processen binnen organisaties. Een voorbeeld is een project voor een grote telecomaanbieder: Het doel van dit project is om een uniform systeem in te voeren waarmee alle medewerkers kunnen werken. Zowel bij de front office als bij de back office.

Werkzaamheden: Het maken van werkinstructies en scripts die per uit te voeren actie van de medewerker in het nieuwe systeem gezet moeten worden.

Daarnaast het uitvoeren van quick scans. Dit is slechts een voorbeeld van mogelijke projecten die je kan uitvoeren. Voordat je kunt beginnen aan een opdracht krijg je eerst een training waarbij je meer inzicht krijgt in het werken met bepaalde computer programma’s en systemen en hoe je bijvoorbeeld een script schrijft voor werkinstructies. Ben jij ambitieus; flexibel; een doorzetter; houd je er van om nieuwe dingen te leren en heb je affiniteit met processen binnen organisaties, dan is dit iets voor jou!

Agenda

[ vervolg ]

OVERIGE EVENEMENTEN 25 september: Jaarlijkse Universitaire Vredesdagen. Thema 25e editie: Toekijken of ingrijpen? De praktische dilemma’s bij vredesmissies. Sprekers: drs. Allard Wagemaker, dr. Jaïr van der Lijn en drs. Jorrit Kamminga. Plaats: Academiegebouw (Aula. Tijd: 19.30 uur.

25 september Dubbellezing in de serie Spraakmakende boeken: Nachttrein naar Lissabon - Pascal Mercier. Sprekers: dr.

Jeroen Bartels en dr. Henk Harbers. Plaats: Academiegebouw (Offerhauszaal). Tijd: 20.00 uur.

25 26 en 27 september Theater: Theaterplatform RoodHoofd presenteert Van tafel 1 & 2. Plaats: Universiteitstheater, Oude Kijk in’t Jatstraat 26. Tijd: 19.30 uur en 21.00 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6,- / overigen € 8,26 september Studium Generale: DwarsDiep debat. Titel: De Russische Beer is weer los – Dreigt een nieuwe koude Oorlog?

Met Hans van Koningsbrugge, Geert Greving, Coen van Zwol en Floris Akkerman. Onder leiding van Jaap de Wilde. Plaats: Usva, Munnekeholm 10. Tijd: 20.00 uur.

29 september Muziek: Jamsessie. O.l.v. Bert van Erk. Plaats: Usva-theater, Munnekeholm 10. Tijd: 21.30 uur. Toegang: gratis.

30 september Studium Generale: Lezing in de serie Filosofie en De Vrije Wil. Spreker: prof.dr. Victor Lamme. Titel: De neurobiologische grondslag van ons bewustzijn. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00 uur.

30 september en 1 oktober Cabaret: Paulien Cornelisse presenteert Dagbraken. Plaats: Usva-theater, Munnekeholm 10.

Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 7,- / overigen € 9,1 oktober Studium Generale: Openbare lezing in de serie Gastschrijver 2008 - Kader Abdolah. Titel lezing 1: Op de schouders van grote schrijvers. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00 uur.

2 oktober: Jaarlijkse Universitaire Vredesdagen. Thema 25e editie: Toekijken of ingrijpen? De praktische dilemma’s bij vredesmissies. Spreker: dr. Joseph T. Jockel. Plaats: Academiegebouw (Aula). Tijd: 19.30 uur.

2 oktober DwarsDiep debat in de serie Dwarse boeken - Auteur ontmoet critici: ‘De Depressie-Epidemie’ van Trudy Dehue. Over de plicht het lot in eigen hand te nemen. Trudy Dehue in gesprek met Heleen Riper en Harm Jan Pot. Onder leiding van Hans Harbers. Plaats: Openbare Bibliotheek (Wolters Noordhoffzaal), Oude Boteringestraat 18. Tijd: 20.00 uur.

2 oktober Cabaret: Jelle Kuiper presenteert TROUW. Plaats: Usva-theater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 5,- / overigen € 7,3 oktober Theater: Theatergroep Oeloek presenteert De nacht van de Nasmaak. Plaats: Universiteitstheater, Oude Kijk in’t Jatstraat 26. Tijd: 20.15 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 3,- / overigen € 4,3 oktober Muziek: Grunnsounds@Usva presenteert Florian Wolff en Vence. Plaats: Usva-theater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 5,- / overigen € 7,-

TENTOONSTELLINGEN 30 september: Start Oktober Kennismaand. Onthulling kunstzinnige impressie van mummie Janus. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: 16.00 uur.

NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie: tel. 363 5445/5446

Stuur je motivatie en C.V. lonneke. kroon@unipartners.nl onder vermelding van sollicitatie ‘’pooltje’’. groningen@unipartners.nl www.unipartners.nl/groningen OVERIGE

R.K. studentenmis

Elke zondagavond organiseert studentenparochie St. Augustinus een Mis voor studenten.

Na afloop ben je welkom voor een kopje thee of koffie, wat vaak bijzonder gezellig is. info@rkstudentengroningen.nl www.rkstudentengroningen.nl

UKAATJES INLICHTINGEN:

OPGAVE UKAATJES * Kantoor Oude Kijk in’t Jatstr 28 * Per post Postbus 80, 9700 AB Groningen KOSTEN: ₏5,- per 20 woorden

Heiny de Ruiter 050-3636699.

H.de.Ruiter@rug.nl

OPENINGSTIJDEN KANTOOR UK: Ma t/m donderdag 9-17 Woe 9-15.30 Vrij 9-13

Cursussen N Weerbaarheidstraining voor vrouwen. Start 29 sept 8 lessen 1,5 uur.

Veiligheid op straat en zelfvertrouwen vergroten.

Info: www.trainersgroep weerbaarheid.nl N Les/bijles of conversatieles in ENGELS en FRANS info: tel.

0617624257 www.karenijzerman.nl

Diversen N Kan vacuĂźm een medium zijn? Hoe zien de communicatieve afvalproducten sinds de moderne media eruit? Lees het in Medium/Media; de nieuwe Blind op www.ziedaar.nl.

N Nieuw! Massage-Clinic Anne-Marie Kapiteijn.

Moe van alle druktes?

Kom voor een Sport- en of ontspanningsmassage en u voelt zich weer als herboren! Rademarkt 2 te Groningen, tel: 3133888. 1e behandeling 5 euro korting!

N Audities Nederlands Studenten Kamerkoor 2009. NSK (projectkoor) zoekt getalenteerde amateurzangers die zin hebben in een uitdaging!

Repetities: 3 weekenden + 1 week. Concerttournee: 2 weekenden met slotconcert in Het Concertgebouw! Audities Groningen: 20 oktober.

Meer informatie: www. nskk.nl of bel Marloes (06-46618877).

N Bewustzijn neemt toe door handelen, niet door denken. Info: praktijk voor psychosynthese, 050 3012137 of www.

Te koop aangeboden oude-riet-groningen.nl N 1-kamerappartement te Zuidhorn 10 trein min. van stad Groningen.

Rechtstreekse bus naar Zernike. Vr.pr. ₏ 49.500 k.k. Tel. 06-12132478 N TV’s voor een schappelijke prijs. 1 Blaupunkt TV zwart, prijs ₏ 20.

Goede TV, helemaal nagekeken. 1 Aristona dubbel sound stereo TV met boxen opzij; mooi geluid, kleur zwart. Prijs i.o. Weinig gebruikt is overcompleet. Tel 050- 5719662 (na 18.00 uur) of spreek voicemail in.

(IWMKR =SYV S[R .SF FMN HI 4SWXFERO 'SPPIKEÂŤW ZSSV HI OPERXIRWIVZMGI 4SWXFERO KI^SGLX

(I 4SWXFERO MW IIR SRHIVHIIP ZER HI -2+ FERO IR [IVOX REY[ WEQIR QIX 728 LIX OPERXGSRXEGXGIRXIV MR +VSRMRKIR [EEV NI QSIX ^MNR ZSSV YMXHEKMRK WJIIV IR KVSIM :SSV 728 ^MNR [MN ST ^SIO REEV IRXLSYWMEWXI GSPPIKEÂŤW HMI LIX XIEQ ZER HI 4SWXFERO [MPPIR ZIVWXIVOIR -R HI^I YMXHEKIRHI JYRGXMI [IPOI NI ZIVZYPX MR IIR TVIXXMKI [IVOWJIIV FIR .-. HI WGLEOIP XYWWIR HI 4SWXFERO IR LEEV OPERXIR 2E IIR KIHIKIR XVEM RMRK FIR NI KSIH MR WXEEX SQ EHZMIW XI KIZIR SZIV HI ZIVWGLMPPIRHI TVSHYGXIR IR HMIRWXIR ZER HI 4SWXFERO (I GSQQIVGMtPI EGXMZMXIMXIR ZSVQIR IIR ^IIV YMXHEKIRH SRHIVHIIP MR HI^I JYRGXMI [IPOI NI WEQIR QIX NI XIEQ ^YPX YMXHVEKIR

;EX ZIV[EGLXIR NSY[ XSIOSQWXMKI GSPPIKEÂŤW ZER NSY# NI FIRX IRXLSYWMEWX IR KIQSXMZIIVH SQ NI [IVOXIVVIMR XSX IIR WYGGIW XI QEOIR NI FIRX GSQQYRMGEXMIJ ^IIV ZEEVHMK NI LIFX PIJ HSGL FIRX FIPIIJH IR OPERXKIVMGLX NI FIRX GSQQIVGMIIP MRKIWXIPH IR ZMRH LIX IIR YMXHEKMRK SQ XEVKIXW XI FILEPIR NI FIRX WXVIWWFIWXIRHMK IR NI LIFX KIIR QSIMXI QIX IIR LIGXMWGLI [IVOSQKIZMRK NI ^SIOX IIR NSF ZSSV QMRMQEEP QEERHIR QIX XSIOSQWXQSKIPMNOLIHIR

(I [IVOXMNHIR PMKKIR ST [IVOHEKIR XYWWIR IR YYV IR ST ^EXIVHEK XYWWIR IR YYV ,IX MW QSKIPMNO SQ HI [IOIR XVEMRMRK SSO MR HI EZSRHYVIR XI ZSPKIR ;ERRIIV NI RSK WXYHIIVX IIR YRMIOI GSQFMREXMI

1EOIR [I IIR OPMO# /SQ WRIP REEV ZER SR^I ZIWXMKMRKIR

Start People Telematch Gedempte Zuiderdiep 24 9711 HG GRONINGEN Telefoon: 050- 3694320 telematchgroningen@startpeople.nl www.startpeople.nl

Randstad Callflex Gedempte Zuiderdiep 12 9711 HG Groningen Telefoon: 050-8505207 corien.karstens@nl.randstad.com www.randstad.nl

Olympia Uitzendbureau Groningen Nieuwe Ebbingestraat 24 9712 NL Groningen 050 318 93 17 050 313 63 05 info.40@olympia.nl

Manpower Oude kijk in ’t Jatstraat 55 – 57 9712 EC Groningen 050- 360 13 94 Groningen.132@manpower.nl www.manpower.nl

Tempo-Team Stationsweg 3A 9726 AC Groningen T 050 313 04 84 F 050 312 54 76 www.tempo-team.nl

Adecco Contact Center Solutions Hereplein 1 9711 GA GRONINGEN 050 302 87 21 groningen060@adecco.nl www.adecco.nl

W IJ Z O EK EN V R O U WEN die mee willen werken aan een geneesmiddelenonderzoek (180).

Dinox is een onderzoekscentrum in Groningen en Berlijn met ruim 15 jaar ervaring in geneesmiddelenonderzoek op het gebied van vrouwelijke hormonen (zoals anticonceptie, vruchtbaarheidsbehandelingen, premenstrueel syndroom en acnĂŠ) en seksuologie.

Dinox bevindt zich op het UMCG terrein: Hanzeplein 1, ingang 53, 9713 GZ Groningen

In dit onderzoek wordt de werking onderzocht van 4 doseringen van een progestageen (vrouwelijk hormoon): in welke mate het progestageen in het lichaam wordt opgenomen, of het van invloed is op het baarmoederslijmvlies, en of het de groei van eiblaasjes in de eierstokken onderdrukt. Dit progestageen is in combinatie met een oestrogeen al onderzocht en geregistreerd als anticonceptiepil.

U zou aan het onderzoek kunnen deelnemen als u: s een vrouw bent tussen 18 en 35 jaar en gezond bent; s bereid bent aanvullende anticonceptie (zoals condooms) te gebruiken tijdens het onderzoek.

Bezoeken Na de keuring bezoekt u regelmatig het onderzoekscentrum voor een bloedafname, echoscopie en tweemaal een onderzoek van het baarmoederslijmvlies. De eerste cyclus bestaat uit 7 tot 12 bezoeken. De behandelperiode waarin u ĂŠĂŠn van de 4 doseringen van het progestageen krijgt, duurt maximaal 72 dagen en heeft tussen de 12 en 22 bezoeken. Na de behandelperiode zijn er nog 1 tot 4 bezoeken.

Vergoeding Elke vrijwilligster ontvangt -afhankelijk van het aantal bezoeken- een vergoeding voor deelname aan dit geneesmiddelenonderzoek tussen de ` 1194,- en ` 1992,-.

Reiskostenvergoeding: ` 0,19 per km.

Voor meer informatie kunt u bellen met

*AN 0ETER LEIDT EEN NOODHULPPROJECT NA EEN NATUURRAMP (IJ HOEFT NIET NA TE DENKEN OVER HET BIEDEN VAN HULP %N JIJ "EL n EN HELP MEE VOOR * PER MAAND

(050) 3610999

WWW.DINOX.NL

777 !243%.:/.$%2'2%.:%. .,

uk/poelman 020325

17-06-2003

schildersbedrijf glas service

poelman

b.v.

Antillenstraat 11-13 9714 JT Groningen Telefoon 050-5710150

15:00

Pagina 1

Volkskrant-DIA Scriptieprijs 2008 Scriptie geschreven over een Duits thema? Doe mee met de scriptieprijs en win â‚Ź 1500,- en een week met een Volkskrantcorrespondent in Brussel, Berlijn, Washington of New York.

Sluitingstermijn is 15 oktober.

Meer informatie: www.duitslandweb.nl

DE GOEDKOOPSTE RIJOPLEIDING: â‚Ź 899,25 RIJLESSEN INCL. EXAMEN EN EVENTUEEL BIJ ONS EEN GRATIS HEREXAMEN OOK SPOEDOPLEIDING MOGELIJK!!

ALBERTUS RIJOPLEIDING Topkwaliteit voor minder geld

IN DE STAD GRONINGEN GEHAALD EN GEBRACHT KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP ONZE WEBSITE:

www.autorijschooljossmit.nl

Studentenkorting Rijbewijzen sinds 1983 Ook spoedopleiding

MELD JE NU AAN!!! EN BEL

0595-44 36 54

info@albertusrijopleiding.nl www. albertusrijopleiding.nl

Telefoon 050-5420543

20 I N T E R N A T I O N A L P A G E

UK 5 - 25 SEPTEMBER 2008

The ‘Why book’ of memory

What the

bleep

is...?

| I N T E R V I E W | Why is it so easy to

NRC Handelsblad

remember unpleasant experiences? And why does life seem to speed up when you get older? Professor and best-selling author Douwe Draaisma has written several books on the intricacies of the human memory. His work has been translated into more than ten different languages.

By ERNST ARBOUW There are three books on the table.

“This one is in Japanese, this one is in Korean and this is a recent Chinese copy”, says Professor of Psychology Douwe Draaisma. The Chinese book is a translation of his bestseller Why life speeds up as you get older, a title which he abbreviates as “Het Waarom-boek” – Dutch for “The Why book”.

The memory – or to be more precise, the autobiographical memory, where we store our personal experiences – is a very universal theme, says Draaisma. “It doesn’t matter if you are Dutch or English or German or Chinese. Everybody has more or less the same questions, ranging from where our earliest memories come from to why our memories can sometimes trick us. And why life speeds up as you get older. The fact that it is such a universal theme means people like reading about it.” But, he adds modestly, despite the fact that his themes are rather universal, that doesn’t necessarily mean his books are read universally. “There are huge differences in the popularity of the books between different countries. In some countries they don’t sell at all.”

The autobiographical memory is full of intricacies and conundrums.

How, for example, is it possible for an adult to suffer a crushing defeat in a game of Memory against a three-year-old toddler? And why will the adult still remember his defeat in twenty years’ time whereas the toddler will have forgotten all about it in five?

“That’s three mysteries in one, but there has actually been some re-

Housing Office has EUR 81,000 windfall The Housing Office should use a recent windfall on its energy costs to reimburse international students, says Willem Bos of the Groningen Student Union (GSb).

The SHBSG, the foundation that runs the Housing Office, has had EUR 81,000 of the advance payments it made to electricity company Essent reimbursed. “As a foundation, the SHBSG is not allowed to make a profit so it should refund students”, Bos said during a University Council meeting.

SHBSG treasurer Engbert Gotink says the electricity company had set the level of the advance payments for the new Housing Office location at the Winschoterdiep too high. “But we never passed this rise on to international students. They paid the usual rates, so there is no need for a refund.”

Photo Reyer Boxem

Douwe Draaisma search on this. When an adult is playing a game of Memory against a small child, he is usually not focused. And whereas the adult is thinking about what to eat tonight or his work, the child is fully concentrated.”

The child will probably eventually forget about his victory in a few years’ time because its brain is developing at break-neck speed. “New connections in the brain are being made every single day and memories are easily overwritten by new

Scottish students reject alcohol ban Students and alcohol mix well – but not in Scotland, if it was down to the Scottish justice secretary Kenny MacAskill. His proposal to ban under-21s from buying alcohol at off-licence shops was rebuffed by the Federation of Student Nationalists, the student wing of the Scottish National Party (SNP).

At a debate at Edinburgh University, Glaswegian student Caroline Henderson, the student rep-

experiences”, says Draaisma.

So why does the adult still remember his defeat in twenty years’ time? Because our brains seem to be pre-programmed to remember unpleasant experiences. “It’s a matter of survival. It makes sense to remember how you felt when you nearly got run over by a bus. It will make you more alert the next time you cross the street.”

And finally the “Why question”: why does life speed up as you get older? “Time is, to a very large ex-

resentative on the SNP National Executive Committee, said the nationalist students are against the proposal.

The rejection of the alcohol ban was particularly embarrassing for the justice secretary because it was made by members of his own party.

Israeli retrieve Einstein’s telescope A researcher at the Hebrew University in Jerusalem made what can only be described as a most

Rectification In the article “PhD students consider lawsuit” we inadvertently wrote that the Groningen Association for PhD Students (Grasp) is contemplating a lawsuit against the university over the childcare compensation for PhD scholarship students and that Grasp was calling on PhD students to join in possible legal measures.

The lawsuit is being contemplated by individual PhD students, who used – with the consent of Grasp – the association’s e-mail address list to call upon other PhD students to support their action.

tent, defined by the memory. Imagine a week’s holiday when you do all kinds of things you don’t normally do. At the end of the week, it feels like you have been away for a month. The same mechanism applies on a much larger scale to your whole life. New experiences – a new school, a new house, going to university – work as anchor points to define time. But as you get older, you have fewer new experiences and you have the illusion that time is telescoping.”

unusual find last week. Among the wreckage and rubble in the basement of an abandoned university building, astronomer Dr Eshel Ofir found a telescope that once belonged to Albert Einstein.

According to the Israeli website Ynet News, the instrument had been collecting dust for ages.

“I knew we were in possession of a telescope which Einstein donated to the school and I’d always wondered what had happened to it”, Ofir told Israeli newspaper Yedioth Ahronoth.

Einstein left some of his possessions and all his papers, including those detailing the Theory of Relativity, to the Hebrew University. “I admire Einstein and he is still an inspiration to me,” Ofir added. “This device is an opportunity for our young students to have direct contact with the great man’s legacy. It’s fantastic.”

The university secured funds to have the telescope restored. The restoration will be executed by a craftsman called Eden Orion.

NRC Handelsblad, one of the leading Dutch newspapers, started an English language website last week.

Non-Dutch speakers who are interested in Dutch news stories, can now go online to read a selection of news, background and opinion.

This week the site (www.nrc. nl/international) features articles on, for example, Indonesian villagers who are demanding compensation for a massacre by Dutch soldiers in 1947, a report about a military patrol in Afghanistan and a news story on the ongoing troubles with the introduction of a smart card for public transport.

NRC Handelsblad, or NRC (pronounce: En-AirSay) as it is informally called, has a liberal profile. The paper is targeted at the high end of the market: well-educated readers with a more-thanaverage income.

It was established in the mid-ninenteenth century and it currently has a daily circulation of around 230,000 copies. In March 2006, it launched a morning edition, targeted at a younger audience, which proved hugely successful. It currently has a circulation of 90,000.

This English-language initiative is a collaboration between NRC, the leading German weekly Der Spiegel and DutchNews.nl. [ ERNST ARBOUW ]

Accelerator When the Large Hadron Collider at CERN in Geneva came online three weeks ago, fundamental physics research made the front pages which, it must be said, is rather unusual. But there is no denying it: particle physics is hot, albeit in a strictly metaphorical sense.

The Groningen Association for PhD students (Grasp) has organized an opportunity to visit the particle accelerator at the KVI in Groningen on Tuesday 30 September, 4 p.m., PhD students only.

For more information, visit the Grasp web site: www.grasp.name