w w w.universiteitskrant.nl
Met Albertus naar de buren 2 Kokend hete knal Weekboek: weinig griep 10 Noorderzon!
7 14
2
onafhankelijk weekblad voor de rijksuniversiteit groningen n 3 sePteMber 2009 n jaargang 39
19x10
In dIt nummer
Studententypes Hoe ga jij je studie door? Als vakidioot, netwerker, feestbeest of zoeker? Vier RUGstudenten laten je zien dat studeren een keuze is!
4&5
>
Onnozele coassistenten Studenten geneeskunde leren heel veel over omgang met de patiënt. Maar dat lijkt ten koste te gaan van parate kennis over medische zaken. Dat merken ze wanneer ze als coassistent echte patiënten zien. >
8
twee hapjes kennis Vanaf deze week schuiven twee UK-redacteuren aan in de collegebanken, om te proeven van de kennis die de universiteit te bieden heeft. Radioactiviteit blijkt voor een alfa best begrijpelijk, Arabisch klinkt als een kameel in barensnood. >
9
de deeltjesdetective Met antineutrino’s kan je in de gaten houden of dictators misschien een atoombom bouwen. En ze vormen misschien de sleutel tot het mysterie van het ontstaan van de maan. >
10 & 11
I n t e r n at I O n a l pag e
As of this week, the University Newspaper offers you a second page in English. Read about Madeleine Gardeurs 25 years at the International Office and find out the difference between a PhD on a scholarship or on the University payroll. >
19 & 20
uK-SIte
nog meer nieuws? Op donderdag verschijnt de nieuwe krant op de UKsite. Maar ook de rest van de week staat er regelmatig dagvers nieuws op de site. Blijf dus bij en kijk op www.universiteitskrant.nl
Foto Reyer Boxem
a second International page
Dit is economiestudente Laurie Reijnders, de beste student van de RUG. Haar cijferlijst bevat 19 tienen, 24 negens en twee achten. Haar commentaar? Zie pagina 4 >
Fors meer fraude bij psychologie Het aantal studenten psychologie dat spiekt of plagieert in werkstukken is het afgelopen jaar fors gestegen. Opvallend veel studenten van de nieuwe Engelstalige opleiding speelden vals. Uit cijfers van de examencommissie blijkt dat dit kalenderjaar al achttien studenten zijn betrapt op fraude. Drie keer zoveel als in 2008. Ter vergelijking: in 2004 en 2005 behandelde de examencommissie respectievelijk één en twee gevallen. In één van de zaken van 2009 pleegde een studente twee maal binnen dezelfde cursus plagiaat. Het vak werd ongeldig verklaard en ze mag tot aan het tweede semester van 2010 geen tentamens maken. De studente protesteerde vergeefs tegen de straf tot aan het college van Beroep voor de Examens. De stijging wordt deels verklaard door betere controles, onder meer via de plagiaatscanner Ephorus bij werkstukken. Maar de opleiding neemt het zekere voor het onzekere. Dit jaar worden de regels tijdens tentamens strenger, besloot de examencommissie dinsdag. Op tafel mogen tijdens een tentamen alleen een pen, collegekaart en een flesje water. Er komt een spreekverbod en in het eerste semester wordt er bij enkele vakken geëxperimenteerd met verplichte tafeltoewijzing. Opvallend is dat de helft van de fraudegevallen van 2009 is gepleegd door studenten uit de nieuwe, Engelstalige bachelor. Terwijl daar aanzienlijk minder studenten aan meedoen dan aan de Nederlandstalige opleiding. Secretaris Frank Steijvers van de examencommissie psychologie sluit niet uit dat juist de ambitie van sommige studenten hen tot fraude drijft. “We hebben de indruk dat de druk groter is. Een sfeer van ‘ik moet het halen’.” De Engelstalige bachelor wordt voor een groot deel gekozen door Duitse studenten. Voor het nieuwe collegejaar schreven 664 studenten zich in voor de Nederlandstalige bachelor en 224 voor de Engelstalige. [ JAN BlAAUW ]
Status bursalen nog onduidelijk Drie weken nadat de Groningse kantonrechter verklaarde dat beurspromovendi feiteljk werknemers zijn, heerst er vooral onzekerheid. Alle partijen wachten op het hoger beroep dat de RUG naar verwachting zal instellen. “De RUG is voornemens het hoger beroep tijdig in te stellen”, liet het hoofd van de juridische afdeling van de RUG de UK woensdag weten. Dus binnen de termijn van drie maanden na dagtekening van het vonnis van 13 augustus.
Maar wat betekent het vonnis voor de RUG? Moet er geld worden gereserveerd voor nabetalingen aan bursalen? Kan het onderzoek groeien zonder bursalen? Wat moet een onderzoeksgroep doen die nieuwe promovendi wil recruteren? Het Groningse promovendioverleg Grasp besloot dinsdag een informatieavond voor de leden uit te stellen. Woordvoerder Jesse Verschuren: “We willen graag meer zeggen dan: dit vonnis is er en dit staat erin. Maar dat kunnen wij niet.” Zowel Verschuren als voorzitter Daniël de Kok bevestigen dat er
alleen al in het bestuur van Grasp flinke meningsverschillen bestaan over het vraagstuk. Enerzijds zijn er voorstanders van contracten voor iedere beurspromovendus, maar anderzijds zijn leden bezorgd over de vraag of er dan niet minder promotieplekken komen aan de RUG. Voorzitter Elizabeth Koier van Promovendi Netwerk Nederland vindt het hoog tijd dat er weer één lijn wordt getrokken voor promovendi. Ook moeten we stilstaan bij de vraag waarom universiteiten zoveel promovendi willen. “Wat gaan die doen ná dat proefschrift? Intus-
sen wil de Tweede Kamer geen bursalen, de minister ook niet en meerdere rechtbanken hebben gezegd dat een promovendus gewoon werkt. Je gaat je afvragen wie er toch de baas is in Nederland. Ik dacht niet dat de universiteit van Groningen dat is.” Decaan Henk Kiers van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen zegt dat zijn faculteit enkele jaren geleden besloot geen Nederlandse bursalen aan te trekken tot er landelijke duidelijkheid is. “Wij vinden het het prettigst als er één lijn wordt getrokken.” [ JAN BlAAUW, cHRISTIEN BOOMSMA]
2 DEZE WEEK
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
Korreweg - 24 augustus - 17.30 uur
Hoe buurman in de slaapkamer kwam Paul (19) en Remco (20) Schroot ontmoeten hun buren als verplicht onderdeel van de ontgroening van studentenvereniging Albertus.
zo op het idee de nieuwe lichting eerstejaars verplicht de hand te laten schudden met hun buren. “Het wordt er bovendien een stuk gezelliger van.”
Door Janita naaiJer
Remco is als eerste aan de beurt. Hij kiest voor het huis op nummer 33. “Er woont een jong stel”, weet hij. “En de buurman stond twee keer in mijn slaapkamer toen we een feestje vierden. Geen idee hoe hij dat voor elkaar heeft geflekst.” “Gewoon via het dakraam”, zegt buurman Sander Ensing (30). “Ik moest de volgende ochtend om zes uur uit bed en vond het wel genoeg geweest.” Remco knikt begrijpend en lacht zijn mooiste lach. Wat volgt is een − vooral praktisch − en kort gesprek over geluidsoverlast, dakterrassen en isolatie. Buurman Sander is sinds drie maanden tevreden over het geluid dat de studenten naast hem produceren. Bovendien is hij zelf nog niet zo lang student-af. “Het bier staat hier altijd koud”, zegt hij bij het afscheid. “Bij mij ook”, antwoordt Remco. “Zeker weten. En als er problemen zijn: kamer vijf.”
Broers en IB/IO-studenten Paul (19) en Remco (20) Schroot zijn klaar voor de ontmoeting. Paul heeft zijn met ducktape behangen spijkerbroek verwisseld voor nette jeans. Remco draagt een keurige streepjestrui. Beide jongens hebben hun ontgroeningsvermoeidheid net weggespoeld onder de douche. Check. Check. Dubbelcheck. Ja, twee frisse mannen! “Je kunt niet meer doen, dan openstaan voor de ander”, spreekt Paul nuchter. Hij en Remco zijn totaal niet zenuwachtig. “We komen uit een klein dorp”, licht Paul toe. “We weten hoe het is om contact te hebben met je buren. En dat het negatieve gevolgen kan hebben.” “Tja”, memoreert Remco hangend op het verroeste hek van zijn studentenhuis. “Met de buurman thuis liep het nooit zo lekker.” Samen met driehonderd andere aanstaande Albertianen zijn de jongens zojuist uitgevlogen over de stad. Als onderdeel van de ontgroening van studentenvereniging Albertus mochten – nee, moésten – ze de Kroeg aan de Brugstraat een uur verlaten om rond etenstijd de buren te verblijden met een bezoek. Want tussen studenten en Stadjers loopt het − alle gemeentelijke campagnes ten spijt − nog steeds niet echt lekker. “Het is bij overlast altijd beter als de buren jou bellen in plaats van de politie”, zegt Albertusbestuurslid Martin Riesmeijer tegen de broers uit Enter. Riesmeijer en de rest van het bestuur dronken afgelopen jaar regelmatig koffie met wethouder Frank de Vries en kwamen
Rosa
De fotograaf spreekt van “een prachtig Wendy van Dijk einde” en de broers lopen verder de Korreweg af. Ietsje verder aan de overkant van de straat woont Paul sinds een jaar op nummer 52. Ook hij kent het echtpaar naast hem alleen van gezicht. “Ik ben maar vier nachten per week in Groningen”, zegt hij. “Je moet studeren en naar vrienden toe. Ik heb er nooit over nagedacht om me voor te stellen.” Ze heten Anton (76) en Ans Naber (71). Ze hebben bezwaar aangetekend toen het huis naast hen anderhalf jaar geleden in een studentenhuis veranderde en ze hebben veel last van de studenten. ’s Avonds televisie kijken, is bijvoorbeeld een drama. “De muziek gaat
Remco Schroot (r) op bezoek bij buurman Sander Ensing. dwars door de muren heen”, zegt meneer Naber. “Ik heb je huisgenoot er wel op aangesproken”, vertelt mevrouw Naber. “Maar dan word je een beetje uitgelachen.” Nee, Paul zit niet zo lekker aan de grote, grijze eettafel als zijn broer
maar wijst haar uitnodiging “om eens een biertje te komen drinken” voorzichtig af. “Dat viel rauw op mijn dak”, zegt hij even later tegen zijn broer. “Ik wist helemaal niet dat ze last van ons hadden.”
Colofon
Soesje
Ik heb heel lang gedacht dat ze het over een soesje hadden. Ik zat net in groep drie en was nogal wereldvreemd. Een ‘Romy’ moest in mijn beredenering wel iets met slagroom zijn. Steeds vaker werd het woord in de klas genoemd, en ik bleef maar wachten op dat soesje. Het kwam niet, want ineens stond ze voor me: “Hallo ik ben Romy, kom maar met mij mee, we gaan een dansje bedenken.” Ze redde me uit de klauwen van Mirthe, die altijd eeuwig over haar wonder van een pleegbroertje liep te emmeren. “Hij mag zijn papa en mama op zondag zien en soms op zaterdag en in de oneven weken mag hij een bakje snoep.” Afijn, ik treurde niet meer om de soes. Ze was ontzettend lief, kwam altijd op voor de mensen die gepest werden en als ze eenmaal je vriendin was, zat je goed. Ineens keek iedereen ook naar mij, kreeg ik een vriendje met rood haar − die fetisj is nooit meer overgegaan! − en kreeg ik elke dag een tekening met harten van haar. Romy leerde mij wat vriendschap is: vriendinnen zijn belangrijker dan jongens, je
Remco eerder op de avond op de bank hing bij buurman Sander. Hij schuift wat heen en weer, loopt begripvol mee naar de keuken als mevrouw Naber wil aanwijzen waar een paar maanden geleden een student op haar dak sprong,
Foto Reyer Boxem
komt voor elkaar op als juf Maria je ervan beticht dat je de verkeerde letter terug in de letterzak hebt gegooid – “Maar die S is toch bijna een Z” – riep Romy een keer verontwaardigd voor mij –, en een grote hobbel: altijd je snoepjes delen. Ik bleef beduusd achter toen Romy een nieuwe vriendin kreeg, Jenny. Daarna ging het snel, Romy ging roken − terwijl we eerst altijd mijn broers sigaretten in de vijver dompelden −, ze sloeg een klas over en ik verloor haar uit het oog. Maar mijn warme gevoel voor haar bleef. Afgelopen week overleed haar moeder. Ik twijfelde of ik naar de crematie zou gaan. Het is nogal wat, na dertien jaar. De dag voor de crematie liep ik de Jumbo in en ineens hoorde ik: “Rosaaaa!” Daar stond ze, met rozen in haar hand. Ze gaf me een knuffel zoals vroeger. En zei met roodbetraande ogen: “Dit is een teken.” En ik weet het ook zeker: haar moeder heeft dit van bovenaf geregisseerd.
Rosa Timmer, vierdejaars taalwetenschap
redactie-adres: Oude Kijk in ’t Jatstraat 28, Postbus 80, 9700 AB Groningen. Telefoon: 050-3636700; Telefax: 050-3636698; E-mail: uk@rug.nl; Internet: www.universiteitskrant.nl
Kernredactie: Hanneke Boonstra (hoofdredacteur) 3636697, Jan Blaauw (nieuwscoördinatie) 3636696, Christien Boomsma (eindredacteur) 3637802, René Fransen (wetenschap) 3636695, René Lapoutre (opmaak) 3636693, Harry Perton 3636317, Sieb de Ruig (redactiesecretaris) 3636700, Ernst Arbouw (International Page) 3636130. Overige redactieleden: Wouter Beetsma, Simon Beijer, Ana van Es, Hinke Hamer, Peter Keizer, Lieke van den Krommenacker, Teodor Lazarov, Janita Naaijer, Tjerk Notten, Elisabeth Oosterling, Rosa Timmer, Dorien Vrieling. Medewerkers: Bart Breman, Michel Dijkstra, Hans Miedema, Marcel Wichgers.
Foto’s: Reyer Boxem, Jeroen van Kooten, Elmer Spaargaren. tekeningen: Bert Cornelius, Robby van der Meulen, Eric van der Wal, Kees Willemen Uitgave: Stichting Universiteitsblad Oplage: 20.000 exemplaren Persbureau: de UK werkt samen met andere universiteitsbladen in het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) advertenties: Bureau Van Vliet bv, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, telefax 0235717680 RUG-advertenties, mededelingen en Ukaatjes: Heiny de Ruiter (3636699) abonnementen: € 30 per jaar, (intern tarief € 20). adreswijzigingen: schriftelijk aan de administratie van de uk. adreswijzigingen rUGpersoneel: doorgeven aan betreffende afdeling Personeel & Organisatie. ©UK. Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen geheel of gedeeltelijk over te nemen.
N I E U W S 3
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
Twee dagen was Nestor stroop Na anderhalve dag koorstachtig zoeken – mede door Blackboardspecialisten vanuit Washington – is de belangrijkste oorzaak gevonden voor de traagheid waarmee ruim 33.000 Nestorgebruikers deze week te maken kregen. Een slechte beurt, erkent Nestorchef Van der Duim. De optimi zer_index _caching moest van 90 naar 80. En de optimizer_index_cost_adj van 10 naar 20. Twee betrekkelijke kleine instellingen van de grote server waren vooral verantwoordelijk voor de dikke stroop waarop de elektroni-
sche leeromgeving van de RUG aan het begin van deze week leek. Maar die server heeft wel duizend instellingen en Nestor voert in vol bedrijf vijftigduizend queries tegelijk uit. Welke variabele veroorzaakt het probleem als het geheel wankelt? Terwijl de Nestorcrew op een schaduwserver zocht naar de juiste variabelen, staken studenten en docenten hun ergernis niet onder stoelen of banken. “Nestor ligt plat”, mailt een student aan de UK. “Het is dramatisch”, zegt Nestorcoördinator Rudy Moddermeijer van wiskunde en natuurwetenschappen. Een voor de exacte opleidingen cruciale defi-
ciëntietoets in wiskunde wordt normaal op de pc uitgevoerd, maar dit jaar op papier. “Dit is toch een blamage. Ook omdat het vorig jaar de eerste twee dagen ook al prut was.” Andere docenten konden contentpagina’s niet laden of slechts met zeer veel geduld. “Je zit maar te wachten en nog eens te wachten”, vertelt Henk van Putten van godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen. “Niet te doen.” Nestorcoördinator bij rechten Bart Beijer noemt het een slechte beurt naar nieuwe studenten. “Er wordt hard aan gewerkt, maar het is intussen wel een ramp.”
Health check voor medewerkers
“Die mensen hebben gelijk”, erkent Louwarnout van der Duim van Nestor. Maar had het dan anders gekund? “Jawel, als je ontzettend veel duurdere machines koopt. Je praat dan over tonnen per machine en het is de vraag of vier daarvan opwegen tegen anderhalve dag stress.” Want het Nestorgebruik groeit nog zo explosief dat het lastig voorspellen is. “We zijn ooit begonnen met zesduizend gebruikers. Kort geleden zaten we nog op 16.000 en maandag hadden we 33.000. En een nieuwe versie van Blackboard moet je toch ook ergens in het jaar installeren.” [ jan blaauw ]
Plasterk wil stelsel herzien
Dijkhuizen geen decaan betafaculteit Lubbert Dijkhuizen, die deze week als decaan van de bètafaculteit zou aantreden, heeft zich om persoonlijke redenen teruggetrokken. Dat schrijft het college van bestuur in een brief aan alle medewerkers van de faculteit. De echtgenote van Dijkhuizen is ernstig ziek. Vicedecaan Tom Palstra neemt de functie van decaan tijdelijk waar. Het college van bestuur heeft een zoekcommissie ingesteld, om een andere opvolger te vinden voor Serge Daan. Daan werd twee jaar geleden op 66-jarige leeftijd benoemd voor een periode van twee jaar. De faculteit had moeite een kandidaat te vinden, onder meer omdat de faculteit in een reorganisatie zat. Daan is al langer aangebleven, om Dijkhuizen de tijd te geven zijn onderzoeksgroep voor te bereiden op zijn vertrek. [ René Fransen ]
Wieringa beste FEB-docent Universitair hoofddocent Jaap Wieringa is door de studenten van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde verkozen tot docent van het jaar. De docent marketing weet volgens de studenten vol enthousiasme moeilijke theorieën begrijpelijk uit te leggen. Daarnaast is hij open naar studenten en weet ze goed te motiveren, aldus het rapport van stichting Quest.
Minister Plasterk wil het hoger onderwijs kritisch tegen het licht houden. “We persen een veel te diverse groep studenten door de twee types onderwijs die ons binaire stelsel biedt.” De minister zei dat maandag bij de opening van het academische jaar aan de Universiteit Twente. Hij gaat een commissie instellen met deskundigen uit binnen- en buitenland. Volgend jaar maart zou er een advies klaar moeten zijn. Met name de uitval van mbo’ers in het hbo is veel te hoog. Scholieren moeten te vroeg hun studiekeuze maken, “waardoor ze verkeerd kiezen”. Bovendien “ontwikkelt zich een reële behoefte” aan toegepast onderzoek in het hbo, vindt Plasterk, en zijn er hbo-studies die dicht tegen beroepsgerichte universitaire studies aanzitten. Voorzitter van de HBO-raad Doekle Terpstra noemt het in een reactie “goed dat de minister hierover het debat wil aangaan”. Het traditionele idee dat universiteiten voor de wetenschap opleiden en hogescholen voor beroepen is volgens hem niet meer van deze tijd. Universiteitenvereniging VSNU was niet voor commentaar bereikbaar. [ bas belleman, hop ]
Medewerkers van de RUG kunnen dit jaar een gratis health check laten doen bij de arbo- en milieudienst van de RUG. Naar aanleiding van vragen over gewicht, lichaamsbeweging of roken, geeft de bedrijfsarts dan adviezen om – zo nodig – gezonder te gaan leven. De health check maakt deel uit van het leefstijlproject Balans, dat ook laagdrempelige cursussen aanbiedt. Zo kunnen medewerkers voor 15 euro een introductie mindfulness of Nordic Walking doen.
Van Leeuwen toch in de u-raad
Danser Jussi Nousiainen verkent de grenzen van het menselijk vliegen op Noorderzon
Foto Reyer Boxem
Vliegen bij het openluchtcollege De droom van menig student ging zaterdag in vervulling. RUG-docenten gaven college in de buitenlucht. Op Noorderzon. Een jongen steekt een sigaret op, een ander klikt een biertje open. Voor de Nieuwe Kerk verzamelden nieuwsgierigen zich op houten bankjes. Kunstenaarscollectief Pavlov E-lab organiseert er twee live labs. Een samenwerking tussen kunstenaars en wetenschappers rond de bionica. Hoogleraar mariene zoölogie en bionica John Videler betreedt het podium. Hij vertelt hoe het
vliegtuigongeluk begin dit jaar anders af had kunnen lopen. Als het toestel meer op een gierzwaluw had geleken, was het wellicht netjes geland. Monden vallen open als Videler vertelt dat een jonge gierzwaluw drie jáár achtereen in de lucht is. Ook slapen doet de vogel in de lucht. Terwijl Videler doorpraat, springt danser Jussi Nousiainen over het podium. Samen met mediakunstenaar Adri Schokker verkent hij de grenzen van menselijk vliegen. De sprongen worden zonder afzet geprojecteerd, waardoor Nousiainen een rondje lijkt te vliegen. Tijdens het ombouwen schuifelen twee zwervers naar de bankjes. Ze
kijken nieuwsgierig toe en ploffen dan tussen het publiek. Vervolgens begint de Britse hoogleraar biomatics Julian Vincent grappend aan zijn verhaal over ‘ontvouwen’ in de natuur. Blaadjes die langzaam open gaan, pauwenveren. Architecte Carolijn Slottje onderzocht de toepassing in de architectuur. Onix Architecten bouwde een prototype. Een wit gevaarte dat zich ontvouwt en beschutting biedt, zodra er mensen in plaatsnemen. Opeens begint een mevrouw heftig met een hand te wuiven en roept dat “die sigaar echt uit moet”. Er zitten blijkbaar toch voordelen aan college in een muffe zaal. [ elisabeth oosterling ]
Webmail hapert door nieuwe Explorer Na de introductie van een nieuwe mailomgeving loopt de elektronische post redelijk soepel. Maar de webmail zorgt nog voor problemen. Zo is het niet mogelijk voor gebruikers van de browser Internet Explorer 8, die bijna gelijk met de nieuwe mailomgeving op de universitaire werkplekken werd geïnstalleerd, om de webmail te printen of mails met een bijlage te versturen. Ook kunnen er met Explorer 8 geen mailfilters worden ingesteld. “Dat is een ongelukkige samenloop van omstandigheden”, legt technisch directeur Hayco Wind van het Centrum voor Informa-
tietechnologie (CIT) van de RUG uit. “Wij hebben er geen invloed op wanneer updates van Microsoft worden verspreid. En we wisten niet dat de nieuwe versie van Explorer niet goed zou samenwerken met de nieuwe webmail. Toen dit bekend werd is de verspreiding binnen de universiteit stopgezet maar voor de thuiswerkplek hebben we hier geen invloed op.” De leverancier van de webmailomgeving, Sun, werkt aan een aanpassing. Die komt pas over enkele weken beschikbaar. Klachten die de UK ontving, dat webmail niet werkt met Opera kent Wind niet. “Met Chrome, Firefox en Safari zijn er geen problemen. Maar niet alle beschikbare browsers zijn getest.” Ook de klacht dat
de Java-omgeving, het programma dat de webmail verzorgt, instabiel is, is hem onbekend. Wel is er nog het probleem dat de webmail soms de verbinding met de mailserver verbreekt. “Hoe dat komt gaan we dit weekend in detail uitzoeken.” Wind vertelt, dat het CIT voor de nieuwe mailvoorziening ook heeft gekeken naar de mogelijkheden die G-mail en Microsoft bieden. “Beide systemen zijn op dit moment nog lastig te integreren met bedrijfsomgevingen. Zo is het niet goed mogelijk grip te houden op wie toegang heeft en wie niet. Maar er wordt door universiteiten in landelijk verband nog steeds met beide partijen gesproken.” [ René Fransen ]
Financieel deskundige Beppo van Leeuwen neemt toch plaats in de universiteitsraad. Bij de verkiezingen voor de personeelsfractie in mei kreeg Van Leeuwen niet genoeg stemmen, maar fractiegenoot Rudi Zwier deed afstand van zijn zetel, omdat de receptionist bij wiskunde en natuurwetenschappen een tweede baan als roosteraar vond. Van Leeuwen zat al twee jaar in de u-raad en is universitair docent economics and business aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde.
Danique kiest voor Groningen Danique van Vliet (17), een van de winnaressen van de KNAW onderwijsprijs voor het beste profielwerkstuk, had gisteren haar eerste college geneeskunde aan de RUG. “Het was heel leuk, we hadden direct een patiëntcollege”, vertelt ze enthousiast. “Zo kregen we meteen een indruk van waar we naartoe gaan werken.” Met een gemiddelde van een 8,9 had Van Vliet de stad voor het uitkiezen. “Ik heb ook in Leiden gekeken, maar vond Groningen prettiger. Amsterdam wilde ik sowieso niet, dat vind ik te groot en te druk.”
Indiana beloont beste studenten Studenten van Indiana University kunnen driehonderd dollar collegegeld terugkrijgen als ze gemiddeld een B of hoger scoren op een schaal van F tot A. De meerderheid zou in aanmerking komen. De universiteit hoopt dat studenten hierdoor harder gaan studeren. Bovendien wil de universiteit de impact van collegegeldverhogingen verzachten. Studenten uit de staat Indiana betalen ongeveer vierduizend euro per jaar voor een bachelor. [ HOP ]
4 OPMERKELIJK
Navigators zijn normaal Na een queeste van vijf jaar langs cafés en schimmige achterzaaltjes zijn de 420 leden van de Navigators (NSG) thuis. Sinds de KEI-week bewonen ze hun eigen sociëteit aan de Hereweg 1. Door janita naaijer “Jezus ging veertig dagen vasten in de woestijn. Ik ging veertig dagen klussen”, zegt Stephan Draaier (26), lid van de kluscommissie en op het forum van NSG geroemd als held. “Dat heb ik niet expres gedaan hoor. Het kwam exact zo uit.” Het was bidden en werken voor de grootste christelijke studentenvereniging van Groningen. Want toen het pand van Ni Hao op hun pad kwam, moest er heel wat gebeuren om het restaurant om te toveren tot sociëteit.
Samen met Marloes Ezinga (23), secretaris van de sociëteitscommissie en externus Mark-Jan Ploegstra (22) blikt Stephan twee dagen voor de inauguratie van de 126 nieuwe leden vooral genietend terug op een bewogen jaar. Het drietal drinkt koffie aan de eigen gemaakte spoorbielstafel, is trots op de inventiviteit van de klussers (“Zie je de winkelwagenwieltjes onder de deur?! Vijftig cent!”) en kan zich verbazen over de goede match tussen het gebouw en de vereniging. “Het pand is precies groot genoeg”, zegt Mark-Jan wijzend op de 536 vierkante meter. “ En goedkoop. Doordat we het huren, hoefden we niet veel te investeren en krijgen we de kans om te wennen aan een sociëteitsleven.” Want dat er nu een eigen pand is, brengt niet alleen maar voor-
delen. “Een half jaar geleden hebben we al gesproken over bedreigingen zoals alcoholmisbruik en het ontstaan van een sjaarscultuur”, vertelt Marloes. “We hebben alles op papier vastgelegd en het nieuwe bestuur wil de kernwaarden centraal houden.” Dromen zijn er te over, blijkt in de koelcellen die zijn omgebouwd tot christelijke bibliotheek en bestuurskamer. “Het zou mooi zijn als het pand een ontmoetingsplaats wordt”, zegt preses SjoerdPieter Koelmans. “Ook voor nietleden.” De Navigators hopen dat de nieuwe sociëteit vooroordelen doet verdwijnen. “Dat merkten we afgelopen jaar ook tijdens borrels”, zegt Mark-Jan. “Dan dronken we als bestuur een biertje en zeiden niet-leden: goh, jullie zijn eigenlijk heel normaal.”
En weer is het jaar geopend... Bier, redevoeringen, het studentenlied Io Vivat en een politiek statement van studentikoos links. Het academisch jaar is weer geopend. Door jan Blaauw “Dames en heren, rector magnificus Frans Zwááárts.” Zangeres Maaike Kampen van studentencoverband Groove Department bedoelde het echt goed. Maar oeps, niet de olijke rector nam het woord, maar een grote gezonnebrilde zwarte meneer met een zware stem. MC Sherlock. De presentator van het buitenfeest negeerde de van gêne vervulde blikken en legde uit wat er wél ging gebeuren. Even later was Zwarts er dan wel, een glaasje champagne in de hand, neerkijkend op een vol en zonnig Broerplein. Het bordes van het Academiegebouw stond op dat moment al vol kleine legertjes van allerlei verenigingen, van studieverenigingen als Ibn Battuta tot strijdbare leden van de Groninger Studentenbond die
Zangeres Maaike Kampen in RUG-rood Foto Jan Blaauw zich met spandoek tussen de menigte hadden gewurmd. Een spandoekje dat wat in het niet viel bij het grote doek over de ‘Coca Cola Universiteit’ dat aan de gevel van de UB verscheen toen het RUGbestuur op het balkon net wat van het uitzicht genoot.
Het statement van studentikoos links is één van de vaste ingredienten van de sfeer die de laatste jaren typerend is geworden voor de start van het academische seizoen in Groningen. Toespraken, prijzen en plechtige muziek binnen. Feestmuziek en genoeg te eten en te drinken buiten. Binnen onderhield Frans Zwarts een ernstig gehoor over de schoonheid van windmolens en het onrecht dat columnist Jan Mulder de technologische toekomst van Groningen had aangedaan door windmolenparken op deze schoonheid aan te vallen. Buiten zongen studenten het Io Vivat en – ach, het is mooi weer en we hebben bier – het Gronings volkslied. Het jaar is dus begonnen in stijl. Eerder die dag waren de eerste colleges overigens al weer afgelopen nog voor de echte opening. “Daar ben ik dus eigenlijk op tegen”, vertelde Zwarts de studenten op het plein. Zij op dat moment ook en gejuich was het logische gevolg. De rector glimlachte en nam nog een slok. Het was goed zo.
Vraag & antwoord
‘Hoge cijfers zijn niet per se cool’ Negentien tienen, 24 negens en twee achten. Het is de cijferlijst van Laurie Reijnders (22), vijfdejaars economie en econometriestudent. Deze week won ze de GUF onderwijsprijs en excellence award. Ze kreeg 5000 euro. Door lieke van Den krommenacker
Na zoveel tienen en negens, voelt een acht dan als een zes? “Nee, dat valt wel mee. Ik wil niet per se hele hoge cijfers halen, ik leer gewoon net zo lang tot ik het idee heb dat ik alles begrijp. Dan is een lager cijfer dan een negen geen teleurstelling. Soms is het wel jammer als ik voor het ene vak echt veel harder heb gestudeerd dan voor het andere en ik haal juist voor dat vak een minder goed cijfer.”
Wat is je geheim? “Ik denk dat ik vrij gedisciplineerd werk, in tegenstelling tot veel studenten die ik ken. Houd het allemaal vanaf het begin bij en werk volgens het schema dat de docent opgeeft. Dat betekent dat ik nooit ’s avonds leer, of een nacht hoef door te halen voor een tentamen. Het scheelt zoveel als je de stof niet dan pas voor het eerst ziet.” Je hebt nog nooit na vijf uur een studieboek opengeslagen? “Nou, na vijf uur weet ik niet. Maar zeker niet na zeven. Ik heb ook niet het idee dat ik er veel andere dingen voor moet laten.” Heb je wel eens het gevoel dat je het beter weet dan de docent? “Nee. Ik ben er nog nooit een tegengekomen waarbij ik dat
dacht. Ik moet het ook allemaal nog leren natuurlijk.”
Vinden je medestudenten je een nerd? “Naarmate je verder komt in je studie, hebben ze vooral veel respect. Maar in je eerste jaar is het helemaal niet zo cool om hoge cijfers te halen, haha. Ik trek me verder weinig aan van wat ze vinden, maar sta ook niet met mijn cijfers rond te zwaaien.” Wat ga je doen met het geld? “Ik wil graag een master in Engeland volgen, waar sommige opleidingen wel twintigduizend pond kosten. Wat dat betreft is de prijs, naast een grote eer, een hele mooie start. Het is denk ik ook gemakkelijker om andere beurzen te krijgen nu.”
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
Je studie |_
Maar wat voor
| ac h t e r g r o n d | Studiebol of losbol, of
ergens er tussenin. Hoe je uiteindelijk door je studie rolt, hang in grote mate van jezelf af. Vier evaren maar zeer uiteenlopende studietypes stellen zich aan je voor.
Door janita naaijer Het zand zit misschien nog in je teenslippers, maar maandag opende rector magnificus Frans Zwarts van de RUG het academische jaar op het plein voor het Academiegebouw. En geloof me: daar had je bij willen zijn. Niet omdat Zwarts daar ieder jaar vanuit zijn tenen, maar wel een beetje vals het klassieke studentenlied Io Vivat zingt, niet omdat het bier gratis is, maar omdat deze borrel hét begin was van jouw studententijd. Over een paar jaar sta je op diezelfde trappen. Niet brallend in je zomerkloffie, maar strak in het pak of in een mooie jurk met je diploma en een bos bloemen in je handen.
1
De vakidioot Ik studeer, dus ik besta.
Steffie van der Steen (23), promovendus bij ontwikkelingspsychologie, is een trotse vakidioot. “Maar wel eentje die regelmatig naar de kapper gaat.” Ze behaalde haar bachelor aan de RUG (cum laude) en studeerde in 2008 af aan Harvard. “Toen ik begon met psychologie, vond ik alles interessant. Ik las de boeken tot en met de referentielijst. Vooral oeronderzoeken spraken me aan. Hoe komen ze er op? dacht ik vaak. Wauw, dit is gaaf! Steffie blokte vanaf dag één. Ze studeerde op cum laudeniveau en vond daarnaast tijd voor studiegerelateerde bijbaantjes. Ze was lid van de jaarvertegenwoordiging, student-assistent en assisteerde een promovendus. In haar derde jaar startte ze een tweede studie: pedagogiek. Omdat ze geïnteresseerd was geraakt in ontwikkelingspsychologie en onderwijs. Maar haar ambitie bracht haar verder. Via het HSP Talentenprogramma dat (bijna) volledige beurzen uitdeelt aan studenten die bovengemiddeld presteren en ervaring willen opdoen in het buitenland, solliciteerde ze twee weken voor de deadline voor een master aan de universiteit van Harvard. “Het was alles of niets. Veertien dagen lang werkte ik keihard. Ik moest een motivatie schrijven, cijferlijsten vertalen naar het Amerikaanse systeem, docenten vinden die op korte termijn een referentiebrief wilden schrijven en toelatingstesten maken.” Steffie werd aangenomen en ver-
Klaar voor het fotomoment. Sta je lachend op die foto? Ouder? Wijzer? Of denk je: shit, er had zoveel meer in mijn studie gezeten? En wanneer ís dat trappenmoment? ‘Keurig’ over vier jaar zoals onderwijsminister Ronald Plasterk, graag wil? Of over zes jaar, wat voormalig collegevoorzitter Simon Kuipers twee UK-redacteuren aanried toen ze hun studieachterstand opbiechten tijdens een nazomers diner in zijn achtertuin. “Iedere student moet minstens één of twee jaar langer doen over zijn studie dan dat ervoor staat”, zei Kuipers toen. “Het is belangrijk om je naast je studie breed te ontwikkelen.” Of je nu je hele studietijd geen boek aanraakt of na een paar maanden ontpopt tot een vakidioot, één ding staat vast: jíj bepaalt wat voor student je wilt zijn. Lees daarom de ervaringen van Daan, Mariëtte, Steffie en Koert-Jan. Ik wens je de studietijd waar jij van droomt!
trok eind augustus naar Amerika. “Harvard is de snoepwinkel waar je binnenkomt met slechts één dollar op zak. Ik kon kiezen uit zoveel boeiende vakken!” Haar studie is een belangrijk onderdeel van haar identiteit en een mogelijkheid zichzelf te ontwikkelen. Nog steeds. “Ik wil altijd van alles meer. Meer kennis. Meer boeken. En nòg meer weten.”
2
De ambitieuze netwerker Het beste uit jezelf, is het beste voor je cv
Mariëtte Amsing (22), vijfdejaars pedagogische wetenschappen, vindt dat je in je studententijd meer moet doen dan studeren alleen. Ze is door gebrek aan uitdaging voorstander van de zesjescultuur. “Een zes is twee dagen minder UB en dus twee dagen meer tijd voor andere leerzame en leuke dingen.” “Tijdens de KEI-week dacht ik nog: dit wordt de tijd waarin ik word uitgedaagd. Waar keihard blokken wordt afgewisseld met eureka-momenten en een biertje. Maar na een paar maanden had ik door dat ik helemaal niet werd uitgedaagd. Ik haalde mijn tentamens met gemak, verzamelde leuke mensen om me heen met wie ik het fenomeen ‘bier en feesten’ onderzocht en waagde me aan een tweede studie: godsdienstwetenschappen.” Voor Mariëtte was deze kleine studie een geweldige ervaring. “Maar door alle leuke dingen die ik deed, ging ik wel roemloos ten onder.”
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
O P M E R K E L I J K 5
is officieel begonnen... student wil je eigenlijk worden?
Ze besloot al haar aandacht op pedagogiek te richten. Om toch nog geprikkeld te worden, stapte ze in de faculteitsraad en dook in de wereld van beleidsstukken en constitutieborrels. Ook werd ze lid van verschillende commissies van sport -en gezelligheidsverenigingen. En toen, in haar vierde jaar, kwam alsnog het eureka-moment: “Studeren is absoluut de tijd waarin je wordt uitgedaagd!”, weet ze nu. “Je wordt uitgedaagd jezelf te ontwikkelen. Maar dat moet je zelf opzoeken. Door vier jaar met je neus in de boeken te zitten, zul je het verschil niet maken.” Mariëtte vertrekt in januari naar New York om haar master af te ronden. Tot die tijd probeert ze eerstejaars te motiveren zoveel mogelijk van hun studententijd te maken. “Ga sporten, besturen, commissieervaring opdoen of naar het buitenland. Verbreed je horizon. Loop gerust wat studievertraging op. Al die ervaringen geven je een mooie studietijd en staan leuk op je cv.”
3
De feestende hordeloper Besturen en borrelen. Studeren kan altijd nog.
Koert-Jan Verhulst (22)*, derdejaars sociale geografie en planologie houdt wel van een biertje. Of twee. Of drie. Zijn borrelpatroon en bestuurdersschap staan intensief studeren in de weg. Maar met behulp van samenvattingen en sheets is de bachelor bijna binnen. “Na achttien jaar bij je ouders, is het een rare gewaarwording ineens op jezelf te wonen. Het is niet zo dat ik thuis geen vrijheid had, maar ik vond het wel lekker dat niemand in de gaten hield of ik om half drie of om kwart over zeven thuiskwam.” Koert-Jan nam het ervan. Hoewel hij serieus aan economie en management begon, stopte hij na een half jaar omdat het niet aan zijn verwachtingen voldeed. “Drie van mijn huisgenoten waren ook gestopt en met een Playstation en Gamecube vermaakten wij ons prima.” In de zomer erna pakte hij de draad weer op en schreef zich in voor sociale geografie en planologie. Maar omdat hij het niet gewend was “echt te studeren”, las hij voor tentamens alleen samenvattingen en sheets. Koert-Jan behaalde in de propedeuse 40 ec (“Daar kon ik mee thuiskomen”) en werd het jaar erop gevraagd voor een bestuursfunctie bij een sportvereniging. “Dat hield in dat ik met regelmaat aanwezig moest zijn op borrels en andere gelegenheden”, zegt hij. “Ik had niet de discipline me daartegen te verzetten en mijn manier van stu-
deren werd er niet beter van. Maar waarom zou ik complete studieboeken lezen als ik op samenvattingen tentamens haalde?” In zijn bestuursjaar bleef de teller steken op 22 ec. Tot zijn teleurstelling. Maar hij vindt het wel te verantwoorden. “Want wat is er nou leuker dan ’s avonds na een training of na het eten met vrienden lekker chillen in de stad?”
* Een gefingeerde naam. Studeren op samenvattingen is een wijd verspreid fenomeen, maar de ‘feestvierende hordelopers’ die de UK sprak wilden niet met hun echte naam in de krant uit angst voor problemen bij het zoeken naar een baan.
4
De zoekende academicus Honger naar geestelijke uitdaging
Daan Hokse (24) studeerde vier jaar lang met tegenzin psychologie. Anderhalf jaar geleden maakte hij “om zijn geestelijke gezondheid te redden” de overstap naar filosofie. “Ik geloofde niet in het prevalente idee dat je ergens op een berg in Nieuw-Zeeland ineens kan bedenken wat de beste studiekeuze is. Toen ik door het gymnasium was gerold, ontdekte ik dat ik geen flauw idee had van wat ik met de rest van mijn leven wilde. Natuurkunde leek me leuk, omdat ik het interessant vond met essentiële wetenschap bezig te zijn, maar ik was bang dat ik het te moeilijk zou vinden. Bovendien besloot ik dat de werkelijkheid van bosonen en quarks geen waarde had zonder het instrument om ze waar te nemen: de geest.” Daan koos psychologie. Vier jaar lang bond hij zich met verstandelijke argumenten aan een studie waar zijn hart niet naar uitging. “Het eerste jaar is altijd saai”, zei ik tegen mezelf. “Na het tweede jaar heb je keuzeruimte.” En na drie jaar: “De bachelor is bijna binnen.” Maar Daan haalde minder tentamens, las de studieboeken niet meer en voelde zich “door fundamentalistisch niksdoen hersendood.” Filosofie was zijn redding. Geen feiten stampen, maar een uitdaging te reflecteren op de stof. Toch duurde het een jaar voor hij weer op gang was. “Mijn studie raakte pas in een stroomversnelling toen ik mijn trots inslikte”, zegt hij. “Ik blufte tentamens waar ik niet voor had geleerd en mailde de docent als ik een deadline niet haalde.” Dit jaar begint hij met zijn bachelorscriptie én bekijkt hij mogelijkheden een studie te beginnen “waar hij níet doorheen zwijnt”. Want de honger naar uitdaging blijft.
‘Ambitieuze’ Mariëtte Amsing (boven) en ‘Zoekende’ Daan Hokse (onder) Foto’s Reyer Boxem
We received the very sad news that our PhD candidate We zijn diep getroffen door het plotseling overlijden van onze zeer gewaardeerde collega
Inge Bouwhuis
Inge Bouwhuis
passed away on Sunday August 23rd, 2009.
‘Kom terug.’ Als ik die woorden eens zó zacht kon zeggen dat niemand ze kon horen, dat niemand zelfs kon denken dat ik ze dacht... en als iemand dan terug zou zeggen of desnoods alleen maar terug zou denken, op een ochtend: ‘Ja.’ uit: ‘Er ligt een appel op een schaal’ Toon Tellegen
Inge was een getalenteerde en toegewijde promovenda. We zullen haar herinneren als een heel prettige en evenwichtige collega. Onze gedachten gaan uit naar allen die haar liefhebben. Namens de vakgroep Human Resource Management & Organizational Behavior Prof. Eric Molleman Namens de Faculteit Economie en Bedrijfskunde Rijksuniversiteit Groningen Prof. Elmer Sterken.
Our thoughts are with her partner, family, friends and colleagues and we hope they will find the courage to cope with this terrible loss.
Inge
We will remember Inge as a very talented, young scientist and a nice and friendly person.
Collega’s van de vakgroep HRM&OB, Faculteit Economie en Bedrijfskunde, Rijksuniversiteit Groningen:
Board, Office and PhD candidates of SOM Faculty of Economics and Business
Anne Ben Bernard Dennis Eric Floor Frank Frouke Gerben Hanneke Hans Hilde Janka
Jennifer Karin Laetitia Liping Nele Niels Onne Peter Roy Rujie Sanne Tineke
Nieuwe vacatures
Openstaande vacatures
Medewerker Bèta-Wetenschapswinkel
Chemicus HBO Organische Chemie/ Polymeerchemie
0,5 fte | Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen
1,0 fte | Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen
Tenure Track Assistant Professor Methods in Pharmacoepidemiology and Hoogleraar Privaatrecht, in het bijzonder Pharmacoeconomics Verbintenissenrecht 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences
1,0 fte | Faculteit Rechtsgeleerdheid
Promovendus Communicatie en Conflict
Promovendus ‘Stemkenmerken bij overredende communicatie’
1,0 fte | Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen
Tenure Track (Assistant Professor) Algebro-geometric methods
1,0 fte | Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl
1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten. De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeelsbestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegenwoordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.
Vous Parlez Français? Cursussen Frans in Groningen
Reeds 44 jaar ervaring Nieuwe sessies v.a. 14 september 2009 Inschrijving 1 t/m 11 september Dinsdag t/m vrijdag 10-16 uur en op donderdag 3, woensdag 9 en donderdag 10 van 11-16 uur én 18-20 uur. CENTRE CULTUREL FRANÇAIS Instituut Français de Pays-Bas Harmoniegebouw kamer 105-1e etage gebouw 11 Oude Kijk in’t Jatstraat 26- 9712 EK Groningen Tel (050)- 3636106
Korting voor studenten
werken aan de grenzen van het weten
WETENSCHAP 7
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
Cogito ergo BOEM
Kor t
In samenwerking met Science LinX (Wiskunde & Natuurwetenschappen)
Bijtende vloeistof, explosief gas | s e r i e | Voor onderhoudende experimenten heb je niet per se een groot laboratorium nodig. Deze keer een proef waarbij je kokend hete, sterk bijtende, vloeistof gebruikt om een explosief gas te maken. Waterstof! Door eRnST ARbOUw Op een veldje in het dorpje Ware, veertig kilometer ten noorden van Londen, herinnert een klein monumentje aan de eerste ballonvlucht boven Engeland. Die eerste vlucht, op 15 september 1784, nauwelijks tien maanden na de Montgolfière, de allereerste luchtballon ter wereld, staat op naam van de Italiaan Vincenzo Lunardi (1759–1806). De Grote Lunardi was van top tot teen onengels; hij was knap, hij was goed gekleed en hij was flamboyant. Zo schokte hij tijdens een feestelijk diner zijn puriteinse Engelse toehoorders door een toast op zichzelf uit brengen: “I give you me, Lunardi, who all the ladies love.” Lunardi werd bovendien, zoals je van een flamboyante Italiaanse showman mag verwachten, omgeven door gefluister over financiële malversaties. Om zijn vlucht te financieren, bedacht Lunardi een ingenieuze sponsormethode. Londenaren konden zijn ballon komen bekijken voor twee shilling en sixpence. Wie een guinea betaalde (ongeveer € 100 in hedendaags geld) mocht de ballon vier keer komen bekijken en had bovendien bij afvaart recht op een plaatsje op de voorste rij. Op de dag van vertrek waren ongeveer 150.000 mensen samengestroomd om Lunardi’s ballonvlucht gade te slaan. Na twee uur vertraging, waarin het Londense publiek begon te muiten en er kleine relletjes uitbraken, stapte de avontuurlijke Italiaan, vergezeld door z’n hond en z’n kat, in het mandje onder zijn ballon en gooide hij de ankers los. Hij schoot onmiddellijk omhoog. Terwijl het publiek toekeek hoe de ballon richting het noordwesten over de stad dreef, deed Lunardi
Gamma
Koraal past zich aan Koraaldiertjes leven in symbiose met algen, die een deel van de voedingsstoffen leveren in ruil voor bescherming. Maar opwarming van het zeewater kan deze symbiose verstoren met als gevolg dat het koraal verbleekt en afsterft. RUGbioloog Jos Mieog heeft ontdekt, dat de koraalsoort Acropora millepora bij opwarming de warmtegevoelige alg inruilt voor een partner die beter bestand is tegen hoge temperaturen. Deze warmteresistente alg komt in lage dichtheid voor op verschillende koraalsoorten en biedt de koraaldiertjes de kans zich snel aan te passen aan veranderende omstandigheden. Tot nu toe werd aangenomen, dat koraaldiertjes exclusief met één algensoort samenleven. Mieog promoveert 4 september aan de bètafaculteit.
Betere eiwitfabriek
Illustratie Ernst Arbouw zich in de mand tegoed aan kippenpootjes en champagne. Af en toe riep hij door zijn zilveren scheepstoeter naar mensen op straat en in de weilanden. Met speciale “luchtriemen” probeerde hij zijn ballon te roeien. Tot z’n kat het koud kreeg. Volgens overlevering gebruikte hij die luchtriemen om ter hoogte van North Mimms naar de grond te roeien. Daar gaf hij de rillende poes aan een verbaasde boerenmeid, waarna hij zijn tocht vervolgde. Lunardi’s ballon was, net als de meeste andere luchtballonnen in die tijd, gevuld met het net ontdekte waterstofgas. Waterstof kun je maken door water met behulp van een batterij elektrolytisch te ontleden. Dat proces was uitgevonden door de Nederlandse arts Adriaan Paets van Troostwijk en zijn compagnon Jan Rudolph Deiman.
Het nadeel van die methode, waarvoor gebruik werd gemaakt van de net ontdekte Volta cel (zie jrg.37, UK 30) is dat het enorm langzaam is. Daarom maakten de vroege “airgonauten” hun gas door zink te laten reageren met zoutzuur of zwavelzuur. Hetzelfde trucje werkt ook met aluminiumfolie en natronloog. Een kleine waarschuwing vooraf: natroonloog (natriumhydroxide opgelost in water) is een bijtende vloeistof. Gebruik altijd (altijd!) handschoenen en een veiligheidsbril. De reactie met aluminiumfolie is bovendien zeer exotherm – er komt veel warmte bij vrij. Zoveel warmte dat er zelfs stoom kan ontstaan. Samengevat: we hebben het over een proef waarbij je kokend hete, sterk bijtende, vloeistof gebruikt om een explosief gas te maken. Je bent gewaarschuwd. Lees voor je
van start gaat ook nog even de disclaimer op de UK-website. Afgezien van de reële gevaren, is de proef zelf vrij simpel: vul een erlenmeyer of een hittebestendige fles deels met water, roer er een paar kleine schepjes natriumhydroxide (gootsteenontstopper, verkrijgbaar bij de bouwmarkt) doorheen, voeg een paar (niet te grote) stukken aluminiumfolie toe. Vervolgens ontstaat (2 Al + 6 NaOH -> 2 Na 3AlO3 + 3 H2) waterstofgas dat je kunt opvangen in een ballon. Bevestig met een stukje tape een lucifer aan een lange stok steek de ballon aan – dan weet je direct waarom ballonvaarders tegenwoordig geen waterstofgas meer gebruiken.
Zie voor de filmpjes uit deze rubriek en een disclaimer: www. universiteitskrant.nl/boem Reacties of tips naar boem@rug.nl
Op zoek
Door GeRRIT bReeUwSMA ‘Nederlandse eerstejaarsstudenten blijken vooral uit te zijn op seks’, aldus een persbericht. Het is zo’n zin waar je oog aan blijft haken en voor ik er erg in had waren mijn gedachten terug bij die augustusmaand waarin ik vanuit de provincie naar Groningen afreisde om me voor te bereiden op mijn nieuwe leven als student. Of ik ook uit was op seks, weet ik niet meer, misschien wel omdat ik de behoefte daaraan al sinds jaar en dag met me mee sleep. Het levert geen geschikt baken om de jaren mee te onderscheiden. Ik was indertijd vooral op zoek naar een kamer, misschien om daar dan eindelijk die felbegeerde seks te kunnen hebben, maar het viel niet mee. Het vin-
den van een kamer, bedoel ik. Tegenwoordig doen paps en mams dat voor je, zoals ze ook mee gaan naar studievoorlichting en ouderdagen; het mankeert er nog maar aan of we moeten straks nog een 10-minutengesprek met ze voeren. Hoe dan ook, ik wilde mijn eigen boontjes doppen. Ik had geen flauw idee hoe je een kamer vond. Wel had ik me ingeschreven bij een kamerverhuurbureau. Maar de kans op succes was langs die weg net zo groot als die op een winnend lot bij de postcodeloterij (wat zonder adres sowieso niet lukt). Ik besloot zelf te gaan zoeken en liep systematisch alle straten af in de hoop dat ik ergens een kamer zou vinden. Zo kwam ik, met een vriendin die ook zoekende was, in de Muurstraat en daar leken we succes te hebben. Er hing een
briefje in het raam met ‘Kamer te huur’. De rode gordijnen zaten potdicht, maar ik besloot aan te bellen. Ook na de derde keer zonder effect. Later die dag vertelde ik een doorgewinterde ouderejaars dat ik misschien iets had in de Muurstraat. Ik werd snel bijgepraat: het betrof hier de verhuur van een peeskamer. Nu vraag ik me af wat er zou zijn gebeurd als er wel was gereageerd op mijn bellen. Had ik de vriendin dan de kamer gegund? En had er voor mij een carrière als souteneur in gezeten? Je weet het niet. Ik had met de huidige overdaad aan eerstejaars in ieder geval in een behoefte kunnen voorzien.
Gerrit Breeuwsma is docent psychologie en schrijft elke twee weken een column.
De bacterie Bacillis subtilis wordt veel gebruikt als ‘eiwitfabriek’ in de biotechnologische industrie. De bacterie kan nuttige eiwitten uitscheiden. Alleen, wanneer het om soortvreemde eiwitten gaat, lukt dit nog niet zo goed. René van der Ploeg onderzocht een uitscheidingsmechanisme van de bacterie, het zogeheten Tat-systeem. Dit bleek te worden geactiveerd door overproductie van eiwitten, en door de zoutconcentratie in het voedingsmedium waarop de bacterie groeit. Het onderzoek, waarop hij afgelopen woensdag promoveerde aan de medische faculteit van de RUG, laat daarmee zien hoe Bacillus subtilis beter kan functioneren als eiwitfabriek.
God Sol was Romeins De verering van de Romeinse zonnegod Sol werd door historici lang gezien als onromeins. Maar volgens archeoloog Steven Hijmans was de zonnecultus wel degelijk geworteld in de Romeinse cultuur. Hijmans inventariseerde materiële bronnen over Sol die, in tegenstelling tot geschreven bronnen, ruim voorhanden zijn. In het proefschrift dat hij vandaag, donderdag, verdedigt aan de letterenfaculteit van de RUG, geeft hij naast zijn inventarisatie ook een detailbeschrijving van een aantal Sol-voorstellingen. Hij concludeert onder meer dat een stralenkrans die rond het hoofd van keizers wordt afgebeeld, geen zonnesymbool is maar een erekrans. Ook stelt hij dat een afbeelding in een mozaïek van de Vaticaanse necropolis Sol voorstelt en dus ten onrechte werd geïdentificeerd met Christus. Maar ook concludeert hij dat de rol van de zonnecultus bij het ontstaan van het kerstfeest verwaarloosbaar is.
Sol, necropolis Vaticaan
8 ONDERWIJS REGIONALE ADVERTEERDERSLADDER
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
‘En... hoe voelt |_
Student geneeskunde praat te
Word OPROEPGIDS bij natureXP en begeleid bedrijfsuitjes in natuurgebieden van Natuurmonumenten door heel NL! Vergoeding: 125,- bruto per werkdag. Voor meer informatie kijk op: www.naturexp.nl natureXP, Geulstraat 35, Groningen T. 050 - 525 80 70
Illustratie van Henk Gierveld uit ‘Het is wit en... Dé survivalgids voor coassistenten’
| ac h t e r g r o n d | Coassistenten van te-
genwoordig weten minder dan vroeger en dus moet er meer bètaonderwijs in de opleiding. Geen onaardig plan, vinden zowel docenten als studenten. Maar het echte probleem is niet op te lossen met meer natuur- en wiskunde alleen.
Door hinke hamer
OPSY
Bureau voor coaching en mediation
Bureau voor coaching en loopbaanadvies
Lidmaatschap NIP sinds 1975
Lidmaatschap NIP sinds 1975
Bureau voor coaching en mediation • Sterker in uw (nieuwe) functie? Lidmaatschap NIP sinds 1975 Persoonlijke gesprekken voor managers, •werknemers Beter combineren werk en privé? en zelfstandig ondernemers vaardigheden te verruimen en (juridisch/psychologisch)? opties •omWerkconflict oplossen en juridisch) te verkennen bij: •(psychologisch Voorkomen burnout? Persoonlijke gesprekken voor managers, werknemers en zelfstandig ondernemers •• Loopbaankeuzes maken? complexe banen om vaardigheden te verruimen en opties
OPSY
• loopbaanplanning • conflictbemiddeling
Verken uw opties.
(psychologisch en juridisch) te verkennen bij: • complexe banen • loopbaanplanning • conflictbemiddeling
Drs. H. 83, Klompe & collega’s • Boterdiep 83314 • Groningen • (050) 314Bel04 98voor overleg: (050) 314 04 98 Boterdiep Groningen. Bel gerust voor overleg: (050) 04 98 Boterdiep 83, Groningen. gerust
Adverteren in de regionale adverteerdersladder? Bel 023 - 571 47 45 en vraag naar Claire Bleeker of Ernst Henneke voor gratis advies over de advertentiemogelijkheden. E-mail: c.bleeker@bureauvanvliet of e.henneke@bureauvanvliet.com
Maurits Buiten weet te weinig van histologie. De vierdejaarsstudent had in zijn eerste geneeskundejaar graag meer geleerd over cellen en weefsels. “Cellen zijn het kleinste element van het menselijk lichaam: als je alles van de basis weet, kun je je kennis verder uitbouwen.” Maar in het eerste jaar was daar onvoldoende aandacht voor, vindt hij. Nu Buiten zelf zijn eerste coschappen achter de rug heeft, is hij blij te horen dat de min of meer ondergesneeuwde basisvakken meer aandacht gaan krijgen. Dat staat in de nieuwe eindtermen van het raamplan voor alle Nederlandse geneeskundeopleidingen, dat eens in de paar jaar herzien wordt. Vooral vakken uit de natuurwetenschappelijke hoek, die feitelijk de basis vormen van een bètastudie als geneeskunde, komen weer op de voorgrond. Aanleiding was een artikel in artsenvakblad Medisch Contact begin
dit jaar. Het Studentenplatform van de KNMG (Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst) concludeerde na een enquête onder 1695 geneeskundestudenten dat bijna vier op de tien studenten vindt dat het eigen kennisniveau te wensen overlaat. Meer dan de helft van de ouderejaarsstudenten vindt hetzelfde. Studenten schrijven die conclusie deels toe aan het vakkenpakket. Er zou te weinig tijd en ruimte zijn voor medisch inhoudelijke onderwerpen en te veel voor reflectie, communicatie en professionele vaardigheden. Maar voor een ander deel kan het vermeende kennisgebrek ook liggen aan onzekerheid onder beginnende coassistenten. Maurits Buiten, voorzitter van het KNMG Studentenplatform en medeauteur: “Veel studenten twijfelen voor ze de kliniek ingaan. Het is spannend als je, na jaren in de schoolbanken, moet knallen.” Toch mag er volgens hem wel degelijk iets aan het medische vakkenpakket gebeuren. Buiten: “In het curriculum is altijd een golfbeweging zichtbaar. Soms ligt de nadruk meer op vaardigheden, soms meer op inhoudelijke kennis. Maar in die golfbeweging zaten we nu, wat communicatieve vaardigheden betreft, duidelijk op
het hoogste punt. De balans moest de andere kant op.” Communicatieve en professionele vaardigheden zijn een zeer belangrijk onderdeel van een gedegen artsenopleiding. “Dat ontken ik niet. Maar als arts moet je ook gewoon verschrikkelijk veel weten.” Merel Lambregts, coauteur van het onderzoeksartikel en eveneens coassistent in Groningen, vindt ook dat de opleiding op bètagebied “best wat uitdagender mag”. Maar het probleem dat zij aan de kaak wilde stellen, is niet op te lossen met uitsluitend een meer bètageoriënteerde aanpak. “Studenten geven aan dat ze medisch-inhoudelijke kennis missen, niet dat ze te weinig bèta-achtergrond hebben.” Er is meer nodig. “Oplossingen voor het kennisprobleem liggen genuanceerder en moeten zowel van de universiteit als van de student komen.” Hoogleraar neurologie Jan Kuks is het daar volledig mee eens. Hij is als curriculumcoördinator verantwoordelijk voor de invulling van de Groningse opleiding. “Het is vooral zaak om wat de opleiding aanbiedt goed te gebruiken”, zegt hij, “en daar gaat in het onderwijsproces wel her en der wat mis.” Een deel van de verantwoordelijkheid ligt bij studenten, vindt Kuks. “Er zijn hele goede bij, die wij niets
ONDERWIJS 9
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
u zich?’ veel en weet te weinig
De universiteit is een bron van kennis. Maar wat gebeurt er eigenlijk in al die verschillende collegezalen? De UK toont dit jaar de spannende, leuke, ergerlijke en boeiende dingen die er te beleven en te leren zijn. Gedurende een aantal weken schuiven UKverslaggevers aan in de collegebanken, maken huiswerk en doen verslag van hun belevenissen. We begonnen bij radioactiviteit en Arabisch. Volg ons ook via www.universiteitskrant.nl/hapje
Hapje... Veel vaardigheden, weinig kennis? n Vierdejaars Maurits Buiten (23): “Vroeger – en ook op andere faculteiten – sneed je in je eerste jaar in een menselijk lichaam. Dan kon je goed zien hoe alles zit en ligt, hoe een bot is opgebouwd en hoe de spierlagen daar bovenop liggen. Nu kijken we alleen nog maar rond in het mortuarium.” n Derdejaars Rachel Elsinga (24): “Er zit veel vaardighedenonderwijs in de opleiding, maar dat vind ik juist prettig. Anders had je er ook voor kunnen kiezen om een basisvak te leren als natuurkunde of biologie. Je kiest niet voor niets een vak waarin je veel verantwoordelijkheden krijgt. Je hebt met zieke, kwetsbare mensen te maken en het is noodzakelijk dat je dan over goede professionele en communicatieve vaardigheden beschikt.”
hoeven te leren. Maar er zijn er ook die marginaal studeren, mensen die menen dat alleen op college komen voldoende moet zijn om een studie te volgen. Sommigen leren alleen wat er op het tentamen wordt gevraagd en doen weinig extra’s. Dat kun je niet academisch noemen.” De volwassen student moet zélf verantwoordelijkheid nemen en streven naar een topprestatie en dat wordt te weinig gedaan. “Daar ligt voor beide partijen een flinke uitdaging”, erkent Kuks. Maar is, afgezien van de houding van sommige studenten, een groter aanbod van bètavakken noodzakelijk? Ja, zegt Kuks. Zelf ooit student natuur- en wiskunde, vindt hij dat er in de medische opleiding “best wat meer aandacht besteed mag worden aan fysische begrippen als kracht en druk, elektriciteitsleer en golven. En ook de biochemie mag best wat meer aan bod komen.” Concreet wordt voorlopig vooral aan het medisch-inhoudelijke onderwijs gesleuteld. Het anatomie-onderwijs wordt uitgebreid en ook is er de laatste jaren al flink gewerkt aan capita selecta: ouderwetse hoorcolleges waar studenten uit alle jaren hun kennis audiovisueel bijgespijkerd kunnen krijgen, als ze dat prettiger vinden dan studeren uit een boek. Écht harde, nieuwe bètavakken komen er nog niet.
n Derdejaars Mark Flipsen (24): “Ik spreek veel studenten uit andere steden en hoor vaak dat zij meer onderwijs in bijvoorbeeld anatomie en histologie krijgen. Dat is niet noodzakelijk belangrijker dan communicatie, maar we krijgen nu wel heel weinig inhoudelijke lessen. Zelf je anatomiekennis bijspijkeren is ook een optie, maar ik zou niet weten waar ik de tijd vandaan moest halen.” n Derdejaars Michel San Giorgi (22): “Het anatomieonderwijs is beperkt. Voor een tentamen moeten we bij wijze van spreken vier plaatjes uit ons hoofd kennen en gaat het er meer om dat we stof herkennen, dan dat we hem kunnen onthouden. Maar ik vind niet dat we te veel communicatieonderwijs krijgen. Je wilt als patiënt toch graag een sociaal vaardige arts aan je bed. Over een half jaar begin ik aan mijn coschappen en ik weet nu héél goed hoe ik een patiënt moet aanspreken.” Van hoogleraar Kuks dus één hand in eigen boezem. “Maar de andere wijst toch ook naar de studenten. Maar dat is in het artikel van Medisch Contact net zo, dus al met al zijn we het wel eens met elkaar.”
Lees het artikel uit Medisch Contact http://tiny.cc/EG2J4
Radioactiviteit
Proton wil een neutron worden Door Christien Boomsma Er zit een proton in mijn hoofd. En na die proton (of dat?), glipt er een foton naar binnen. Een bèta-plus deeltje. Een graviton en een alfa-emitter… En dat is best bijzonder, want ik deed ooit examen aan een klassiek gymnasium waar ik behalve twaalf uren per week Latijn en Grieks ook nog Frans, Duits, Engels, Nederlands en geschiedenis volgde. En wiskunde A, want ik was een slimme meid en op mijn toekomst voorbereid. Een typische alfa dus. En toch. Ik heb bètavakken altijd spannend gevonden. Ingewikkeld, maar spannend. Alsof er achter al die formules en deeltjes en trillende snaren iets verstopt ligt dat écht is. Noem het romantisch, maar zo is het wel. En dus schoof ik dinsdag voor het eerst in héél veel jaar aan bij een college. ‘Radioactiviteit’ van hoogleraar experimentele kernfysica Hans Wilschut. Een AVVvak, dat nu nog onderdeel is van de minor natuurkunde. Want laten we wel wezen: voor iets an-
Hapje...
ders ontbreekt me simpelweg de basiskennis. Radioactiviteit dus. Een stuk of negen studenten. Een docent die zo veel Engels spreekt in het dagelijks leven dat zijn Nederlands er met zwaar accent uitkomt. Een gruizig collegezaaltje op Nijenborgh 4. En op het bord een korte samenvatting van de basisprincipes van de natuurkunde. Van quark, naar atoomkern, naar atoom naar proteïne naar cel… Basiskrachten. Zwaartekracht, elektromagneti-
sche kracht, sterke kracht, zwakke kracht. Mijn brein ratelt en langvergeten kennis komt langzaam boven. Ooit heb ik dit geleerd… We gaan via het periodiek systeem naar een isotopenkaart. De kern van dit college ontdek ik. Want waar het periodiek systeem elementen rangschikt op het aantal protonen, doet een isotopenkaart dat op basis van het aantal neutronen en dát is weer belangrijk omdat zo’n neutron soms een proton kan en wíl worden om ‘stabiel’ te zijn. Niet-radioactief dus. Wilschut benadrukt dat we onze weg hierop moeten leren vinden, zoals op een stadskaart. Ik kijk naar het bord dat onderhand volgekalkt staat met ongetwijfeld eenvoudige, maar voor míj ingewikkelde formules. Naar de isotopenkaart vol kleurtjes en nummers, die ik – als het goed is – over een poosje écht begrijp. En ik concludeer: dit is fun. Het college is afgelopen. Onderweg naar buiten concludeert Wilschut: ‘Voor een aantal studenten was dit écht te makkelijk.’ Shit! Alfa zeker.
Arabisch
Als een kameel in barensnood Door Jan Blaauw Mijn studieboek begint op de laatste pagina. Ik kijk naar mijn exemplaar van Alif Baa en voel me net Harry Potter die op het punt staat een nieuwe wondere wereld te betreden. Arabieren schrijven en lezen van rechts naar links en hun boeken gaan dan ook van achter naar voren. En waarom ook niet? Het is vermoedelijk net als links rijden op de weg: maar net wat je gewend bent. Ik ben niet alleen in mijn nieuwsgierigheid. Een slordige dertig studenten zijn afgekomen op het te kleine zaaltje dat een computerzaal had moeten zijn maar het overduidelijk niet is. Docente Monique Bernards moet in alles improviseren vandaag. Er zijn namelijk meer studenten dan verwacht. Een deel staat niet op de lijst en nogal wat namen die wel op de lijst staan zijn er weer niet. Mijn Alif Baa blijkt zeldzaam, want lang niet iedereen heeft de brief ontvangen waarin staat
hoe ontzettend onmisbaar het is voor de eerste weken. Consternatie. Twee medestudenten vormen een taskforce die naar boeken gaat zoeken. Bernards wil dat niet zelf doen, want in eerdere jaren resulteerde dat in een investering van een paar duizend euro waarop ze vervolgens akelig lang moest wachten. De urgentie wordt duidelijk als het huiswerk op bord verschijnt. Voor over twee dagen. Over vier
weken moeten we een basiswoordenschat van 150 woorden kennen en iets over ons zelf kunnen zeggen. Veertien uur in de week oefenen en studeren moeten daar voor zorgen. De eerste letters Arabisch verschijnen op het bord, combinaties van gebogen streepjes en puntjes. Dan het eerste woord. Deur. Klinkt als ‘baaaaab’. Bernards stuurt onze eerste komische pogingen: “Denk erom, met een buh en niet een puh aan het eind. En het mekkert een beetje.” De komende weken mogen we gekke geluiden maken. Een kameel in barensnood imiteren, een rollende r laten rollen en de harde g diep in onze kelen zien te vinden. Dat belooft wat. Een kwartier te vroeg zijn we klaar. Er zijn immers geen computers. De leermethode is daar stevig op gebaseerd en Bernards besluit dat het beter is om het dan ook niet anders te proberen. Op weg naar buiten denk ik heel hard aan een geit terwijl ik bij het passeren de deur begroet.
10 U N I V E R S I T E I T
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
De week van Peter Flach
| d ag b o e k | De Mexicaanse griep
rukt op, ook aan de RUG. Merkt een bedrijfsarts bij de Arbo- en Milieudienst van de RUG daar iets van? Voor de UK hield bedrijfsarts Peter Flach (52) een dagboek bij. Want hij doet méér dan griepvragen beantwoorden.
Door hanneke boonstRa Om kwart over acht m’n mailbox geopend. Bericht van een buitenlandse medewerkster, die een beetje was vastgelopen in de praktijk rond de Mexicaanse griep. In het buitenland zijn mensen gewend snel bij de huisarts langs te kunnen en vooral ook medicijnen te krijgen. Nederlandse huisartsen doen dat toch anders. Dus dacht ze dat-ie niks deed. Eerlijk gezegd leek het daar in dit geval ook wel een beetje op. Ik heb haar verteld wat ze moest vragen en hoe ze hier mee om moest gaan. Op zich merken we nog weinig van de Mexicaanse griep. Drie à vier vragen per week, dan heb je het ook gehad, we verwijzen door naar de website en dat werkt prima. Daarna werkoverleg met de bedrijfsverpleegkunde, gevolgd door m’n spreekuur. Vooral gesprekken over reïntegratie en dan in de afrondende fase. Als mensen net vakantie hebben gehad, loopt dat meestal wel vlot, ze zijn ontspannen, goed uitgerust. ’s Middags aanpassingen getest van ons geautomatiseerde sys-
dag
1
teem. Onze health check geëvalueerd. Wij zijn bezig met het ontwikkelen van een lifestyleprogramma, Balans, dat preventief moet werken voor medewerkers van de RUG. Die check bevat vragen: hoeveel bewegen ze, hoe zit het met hun bloeddruk, energie, voeding, cholesterol, bmi en dat soort zaken. Dat kan mensen tot de conclusie brengen dat ze wel wat af kunnen vallen of gezonder kunnen leven. Wij helpen ze door suggesties te doen, cursussen en trainingen aan te bieden. Ga eens zumbadansen bijvoorbeeld, doe tai chi. Of, soms ook heel praktisch, door ze naar een diëtist te verwijzen. We hebben een test gedraaid bij het KVI. Dertig mensen deden mee. Ze vonden het hartstikke leuk, hebben een paar zinvolle opmerkingen gemaakt die we verwerkt hebben. We vragen veel van mensen hier aan de universiteit, daar mogen we, met dit programma ook wel wat tegenover zetten. Binnenkort krijgen alle medewerkers van de RUG een brief van ons hierover. Daarna naar een faculteit om te praten over een ingewikkeld reïntegratieprobleem, dan, weer terug voor overleg. Lekker op stoom. Augustus was erg rustig, je kon een kanon afschieten. Al heb je met het vervangen van je collega’s de hele universiteit als patiënt, dan nog kun je er niet overspannen van raken. Toen ik hier zes jaar geleden begon was het juni, de vakantie kwam eraan. Ik dacht: gebeurt hier
nog wel wat? Het bleek de ideale tijd voor beleidsklussen. Een lange file bij Zuidhorn, de scholen zijn overduidelijk weer begonnen. Een groot deel van de ochtend bezig geweest met het aanpassen van de health check. Wij wilden een compacte check, niet iets waar je een half uur mee bezig moet zijn. Better quick and dirty. Binnen vijf minuten moet je kunnen zien wat klopt en wat niet. Natuurlijk is het nooit zo compleet als wanneer ik iemand een uur op mijn spreekuur heb, maar dit voldoet goed. Flink aan gesleuteld in de afgelopen maanden, zeker toen een collega vroeg waarom ik toch die sombere, belerende toon gebruikte. Het levert input op voor een gesprekje, meer moet het ook niet zijn. Dan spreekuur: drie cliënten. Wat me opvalt, is dat mensen niet makkelijk omgaan met hun verminderde belastbaarheid tijdens ziekte en gemakkelijk over hun grenzen gaan. Terwijl het idee bestaat dat mensen zich zo ziek mogelijk proberen voor te doen. Nee dus. Lunch, even snel drie boterhammen aan het bureau, daarna naar Zernike, overleg met het facilitair bedrijf over medewerkers. Vanavond thuis verder, morgen geven we een introductiecursus aan nieuwe leden van de faculteitsraden over arbo en milieu. Er zitten een paar rare foutjes in mijn presentatie. Die moeten hersteld worden. En dan de vraag, steeds weer,
dag
2
of ik het druk heb met de Mexicaanse griep. Ik heb het vooral druk met het antwoord: dat ik het daar níet druk mee heb. Vanmorgen begonnen met het wekelijks terugkerende overleg met onze verpleegkundige en fysiotherapeut, in verband met werkplekonderzoek. Daarna de cursus voor de nieuwe leden van de faculteitsraden. Veel vragen en discussie. Zij moeten straks als raad het arbo jaarplan beoordelen. Studenten zijn weinig bezig met gezondheidsvraagstukken. Ziek zijn is op die leeftijd iets wat anderen overkomt. Ze hebben allemaal als eerstejaars een pakket gekregen met een introductiegids en cd-rom over arbeidsomstandigheden. De gids belandt in de prullenbak en de cd wordt als onderzetter gebruikt. Maar bij het werken met computers is arbo zo belangrijk! Alleen zie je dat niet als je twintig bent! Tussen de bedrijven door nog wat klusjes gedaan en twee maal een telefonisch spreekuur.
dag
3
Een uur besteed aan een ingewikkelde mail. Wij krijgen veel kwesties waarbij het niet alleen gaat om de medische kant, maar ook om de relatie met – bijvoorbeeld − leidinggevenden. Daar moet je goed over nadenken, want met je advies wordt iets gedaan en je moet vantevoren kunnen inschatten wat dat is. Vooral als er juristen aan te pas komen, wordt het ingewikkeld. Daarna m’n eerste Mexicaanse grieppatiënt op het spreekuur. Vroeg zich af of hij weer kon beginnen. “Ga je gang”, heb ik hem gezegd, “als je je fit genoeg voelt.” Ik zei het al: van de griep zelf merk ik niks. Wel van het gezoem eromheen, zoals de commotie die internationaal speelt over het vaccin. Er worden allerlei verdachtmakingen tegen de farmaceutische industrie de wereld ingeslingerd, daar moet ik wel van op de hoogte blijven. Weer lezen dus. Daarna met een collega nagedacht over een onderzoek dat we aan de universiteit gaan doen naar het ziekteverzuim onder vrouwen. Dat ligt, zoals overal in Nederland en de wereld, hoger dan bij mannen. Hoe zit dat? Wat zijn de factoren die daarop van invloed zijn? Er is wel literatuur over, maar wij willen meer weten. Nog een paar brieven geschreven voor cliënten en een college voor farmaciestudenten voorbereid over het werken met bloed en lichaamsmateriaal. En dan terug naar huis, naar Wehe den Hoorn, lekker een uurtje op de racefiets. Compenseert mijn neiging naar een Bourgondisch leven.
dag
4
De universiteit is dicht in verband met Bommen Berend. Thuis aan een artikel over mijn onderzoek gewerkt, dat over een jaar of twee moet leiden tot m’n promotie. Ik heb het gevoel dat het artikel al een heel eind klaar is. Eigenlijk ben ik wel tevreden.
dag
5
Peter Flach
Foto Jeroen van Kooten
10 cm
‘Nee, níet de Mexicaanse griep’
Nucle |_
Anti-n
| o n d e r z o e k | Rob de Meijer is geïnteres-
seerd in radioactiviteit. Na zijn afscheid als hoogleraar aan de RUG is hij vol goede moed aan een nieuw onderzoeksprogramma begonnen. Daarmee kan hij atoombommakers betrappen en misschien het ontstaan van de maan verklaren. Door René FRansen
De atoombom Waarom heeft Iran kerncentrales, of Noord-Korea? Voor de stroom, zeggen de regeringen. Om plutonium te maken voor kernbommen, vrezen Europa en de VS. Maar niemand kan hard maken dat er plutonium uit de centrales naar bomfabrieken gaat. De oplossing? Die komt misschien wel uit een woonboerderij tussen Peize en Roden, in de kop van Drenthe. Daar woont en werkt Rob de Meijer, hoogleraar nucleaire geofysica in ruste. Althans, volgens de strikte Nederlandse universitaire regels. Vier jaar geleden nam hij afscheid van het Kernfysisch Versneller Instituut (KVI) in Groningen. In Zuid-Afrika is hij nog actief hoogleraar aan de universiteit van Wes-Kaapland. “Ik kan prima werken vanuit huis. ’s Avonds skype ik met m’n promovendi in Zuid-Afrika. En in de winter ga ik er naartoe, een mooi excuus om de kou hier in Nederland te ontlopen”, vertelt De Meijer, 69 inmiddels, en nog vol wetenschappelijke drive en ambitie. In april was hij te zien in het Achtuur journaal. Daar werd gemeld dat het internationaal atoomagentschap IAEA interesse heeft in een
U N I V E R S I T E I T 11
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
Hier gaan 100.000.000 anti-neutrino’s per seconde door Maar (bijna) niemand kan ze meten...
10 cm Illustratie René Lapoutre
eair detectivewerk
neutrino’s verklappen geheimen van mensen en planeten nieuwe detector die hij aan het ontwikkelen is. Deze kan van buitenaf zien, of er plutonium uit een reactor wordt weggehaald. De Meijer werkt eerst nog aan GiZA, een voorloper van deze detector. GiZA – de naam staat voor ‘Geoneutrino’s in Zuid-Afrika’ – moet in staat zijn om anti-neutrino’s (zie kader) te meten die vrijkomen in een kerncentrale. Dat levert informatie op over de hoeveelheid uranium en plutonium in de centrale. Wanneer Ahmedinejad of Kim Jong Il stiekem wat uranium weghaalt, moet dat te zien zijn.
De detector GiZA wordt niet groter dan 40 liter en de detectoren voor de kernreactor zullen met een paar honderd liter niet zoveel groter dan een slagerskoelkast zijn. Ter vergelijking: de huidige anti-neutrinodetectoren zijn zo groot, dat je er een hele studentenflat of zelfs een halve woonwijk in kwijt kunt. Om de uitdaging van het project te schetsen: in de buurt van een kerncentrale verwacht De Meijer met GiZA twee tot drie anti-neutrino’s vanuit de centrale in de detector waar te nemen. Maar er is ook andere straling, uit de omgeving en uit de kosmos. Hierdoor telt de detector als ‘achtergrondruis’ naar schatting duizend gebeurtenissen per seconde. “De anti-neutrino’s uit de kerncentrale hebben bepaalde eigenschappen, waardoor we ze kunnen onderscheiden”, legt De Meijer uit. “Uit simulaties blijkt, dat de detector dit aan moet kunnen.” Het GiZA-project wordt gefinancierd met subsidies van verschillende organisaties. De RUG en stich-
ting Astron uit Dwingeloo zijn er bij betrokken, net als Noord-Nederlandse netwerken van hightech bedrijven. “We proberen stapje voor stapje te werken, zodat de kosten binnen de perken blijven. En ik werk natuurlijk gratis”, aldus De Meijer. GiZA moet een paar ton gaan kosten en drie jaar onderzoek naar de werking is begroot op twee tot drie miljoen euro. Veel werk vindt plaats in Zuid-Afrika, waar kerncentrales beschikbaar zijn om het apparaat te testen.
De Aarde Het was nooit het doel van Rob de Meijer om atoombomspeurder te worden. Zijn interesse lag in natuurlijke radioactiviteit van de Aarde (De Meijer hecht eraan om Aarde met een hoofdletter A te schrijven, dat doen we ten slotte ook met de namen van de andere planeten in ons zonnestelsel). De planeet onder onze voeten bevat nogal wat radioactieve stoffen. Daar kan je van alles mee doen. De ouderdom van gesteenten meten, bijvoorbeeld. Maar
ook onderscheid maken tussen verschillende soorten zand, wat nuttig is voor bijvoorbeeld de landbouw. Met dit soort dingen hield De Meijer zich lang bezig. En toen, tijdens een college dat hij gaf, kwam er een omslag. “De Britse Lord Kelvin maakte rond 1900 een schatting van de leeftijd van de Aarde op basis van de temperatuur. Hij kwam toen op zo’n 100 miljoen jaar uit.” Kelvin ging er vanuit dat de Aarde begonnen was als een bal vloeibaar gesteente en sindsdien langzaam afkoelde. Wat hij niet wist, was dat radioactief verval in de Aarde warmte produceert. Samen met zijn studenten keek De Meijer of ze – met deze kennis – de leeftijd van de Aarde beter konden schatten. De warmtebalans van de Aarde bleek een gat van zo’n zes terawatt (een terawatt is een biljoen watt) te vertonen. En dat zou gevuld kunnen worden door een natuurlijke kerncentrale, ergens in het binnenste van de Aarde. Natuurlijke kerncentrales zijn aan de oppervlakte van onze planeet gevonden, in Gabon. Daar was de concentratie uranium plaatselijk zo
hoog, dat er spontaan kernsplijting optrad. De Meijer schreef een plan om uit te zoeken of er inderdaad zo’n natuurlijke kerncentrale (een ‘georeactor’) in de planeet zit. In dit plan zat zo’n twintig jaar onderzoek voor zijn groep aan het KVI. “Maar kort daarna was er een koerswijziging bij het KVI en toen ik met pensioen ging verdween ook mijn onderzoeksgroep.” De Meijer pakte het daarom zelf maar op. GiZA is een eerste stap, want om een georeactor te kunnen vinden is een anti-neutrinodetector nodig. Die moet dan wel veel grotere afmetingen hebben (zeker een factor duizend) dan GiZA, omdat uit de georeactor diep in de aarde veel minder anti-neutrino’s op te vangen zijn dan uit een kerncentrale op een paar meter afstand. De Meijer: “Voor dat we daar zijn ligt er dus nog een technische uitdaging, die we graag aangaan.”
Het Maan-mysterie Het idee van een georeactor heeft De Meijer op nog een spoor gebracht.
Neutrino’s Neutrino’s zijn subatomaire deeltjes, die onder meer vrijkomen bij het verval van radioactieve atoomkernen. Er bestaan drie soorten neutrino’s, die bovendien in ‘gewone’ materie of als antimaterie kunnen voorkomen. Een neutrino van antimaterie heet een anti-neutrino. Een bijzondere eigenschap van neutrino’s is, dat ze dwars door
materie heen kunnen vliegen. Terwijl je dit zit te lezen schieten er duizenden neutrino’s door je lichaam. Sommige daarvan zijn eerst dwars door de Aarde gegaan. Maar wees gerust: omdat ze overal doorheen schieten, hebben ze geen enkel effect op je lichaam. Maar ze zijn daardoor ook moeilijk waar te nemen. Want om te weten dat er een (an-
ti-)neutrino langskomt, moet die een beetje energie overdragen, zodat er iets te meten valt. Neutrino-detectoren bestaan dan ook vaak uit enorme tanks, gevuld met tienduizenden liters vloeistof. Het wachten is dan, totdat een van de miljarden neutrino’s botst tegen een vloeistofmolecuul en een beetje energie overdraagt.
Een uit de hand gelopen nucleaire kettingreactie in zo’n georeactor, ergens in de babyjaren van de Aarde, kan wel eens tot een enorme explosie hebben geleid, waardoor een deel van de jonge planeet kan zijn losgemaakt. En dat, denkt De Meijer, zou wel eens het ontstaan van de Maan kunnen verklaren. “We weten namelijk niet hoe die is ontstaan”, vertelt hij. Maanstenen, opgehaald door de Apollomissies, lieten zien dat de Maan niet tegelijk met de Aarde was ontstaan uit hetzelfde materiaal of een ingevangen reuzenkomeet was. In 1975 ontstond het idee, dat een botsing met een proto-planeet materiaal uit de aardmantel de ruimte in slingerde. “Maar die verklaring begint nu ook scheuren te vertonen”, weet De Meijer. Zijn theorie, ontwikkeld samen met Wim van Westrenen van de VU, kan de samenstelling van de Maan verklaren. Alleen zal hij wel het bestaan van georeactoren diep in de Aarde moeten aantonen. “We hebben in een publicatie laten zien dat georeactoren er waarschijnlijk zijn geweest, maar weten niet of ze er nog steeds zijn.” Het grote project, dat De Meijer in zijn afscheidsrede in 2005 presenteerde, loopt eigenlijk nog op schema. “En ik kan het werk nog steeds goed aan. De enige zorg is de continuïteit: uiteindelijk moet iemand het stokje toch gaan overnemen.”
Meer over de processen in de Aarde die onze planeet vormgeven en over radioactiviteit in de Aarde, georeactoren en het ontstaan van de Maan in ‘Hoe werkt de Aarde?’ door Rob de Meijer en Wim van Westrenen. Uitg. Veen Magazines, 2009, € 42,50
12 O P I N I E Commentaar Digi-leed Door René Fransen Het was weer een koude douche, die eerste werkdagen na de vakantie. Er was een netwerkstoring, de nieuwe mailomgeving haperde, en zodra de eerste studenten zich meldden ontstond er een gekmakende file op Nestor. Het gemopper was dan ook niet van de lucht. Achter de UK-bureaus, maar ook elders in de universiteit, zo bleek uit de klachten die bij ons binnenkwamen. Die klachten gaan vooral over het Donald Smits Centrum voor Informatietechnologie (CIT), de organisatie die verantwoordelijk is voor de universitaire ICT. Zijn de klachten terecht? Ja en nee. Het CIT heeft de verantwoordelijkheid te zorgen voor een optimale digitale werkomgeving. En soms lijkt het erop, dat ze wel wat voortvarender zouden kunnen optreden. De nieuwe mailomgeving liet lang op zich wachten, mede doordat het CIT die eerst zelf wilde bouwen maar er gaandeweg pas achter kwam dat dit te hoog gegrepen was. En de afgelopen jaren waren niet alle keuzes die de organisatie maakte even gelukkig. Aan de andere kant zijn er drie belangrijke factoren die het werk voor het CIT moeilijk maken. De eerste is geld. Het budget is beperkt, er moet ten slotte ook nog geld over blijven voor al die mensen die gebruik maken van hun diensten. Het tweede probleem is, dat de universiteit geen bedrijf is. Het is onmogelijk centraal op te leggen met welke software en welke versie wordt gewerkt. En bij het testen van nieuwe software kan het CIT niet uitgaan van standaardinstellingen op alle pc’s. Want binnen de universiteit draaien tal van systemen in tal van versies met tal van eigenaardige instellingen. Daardoor is het onvermijdelijk dat bij de uitrol van een nieuw programma sommige mensen in de problemen komen. De laatste hobbel is de ICT-sector zelf. Die innoveert ongelooflijk snel. Hardware en software is na een jaar al weer achterhaald door nieuwere producten. De meeste tijd en energie wordt gestoken in innovatie, waardoor betrouwbaarheid en stabiliteit nog wel eens achterblijven. Dat zijn de beperkingen waarbinnen het CIT moet werken.Het is geen excuus voor slechte prestatie, maar wel iets waar de gebruikers rekening mee moeten houden.
Reacties Straatnamen Ik heb weer met diepe treurnis kennisgenomen van de internationale pagina van de UK. Dat Groningen een aantal vreemde straatnamen kent, ben ik met u eens — de UK is gevestigd aan de Oude Kijk in ’t Jatstraat, veel cryptischer dan dat vind je ze niet. Het Martinikerkhof daarentegen is gewoon het hof om de Martinikerk en de Sabotagelaan ontleent net zoals de omliggende straten haar naam aan verzetsactiviteiten. En Het Koude Gat? Ga er maar eens staan medio november. Je zou toch denken dat universitaire studenten die links wel zouden kunnen leggen. Arjan Erik Boerma student technische natuurkunde
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
‘Make the transition smooth, RUG!’ Bursary PhD students should be considered to have a working relation with the university, the court ruled in a lawsuit of AbvaKabo-FNV and some bursary students against the university of Groningen. But the PhD-network PNN fears that this may not be the end of a difficult situation, says Elizabeth Koier. The PhD-candidates network of the Netherlands, PNN, is very pleased with the verdict in the lawsuit of the AbvaKabo-FNV and some bursary PhD students against the University of Groningen. The result of this lawsuit, taken up by PNN in collaboration with the AbvaKaBo-FNV union, was worth the effort. This is another verdict that confirms that PhD-candidates have a working relation with the university. Earlier lawsuits in Amsterdam and Utrecht had the same outcome some years ago and the Minister of Education as well as Parliament have spoken against bursary PhD students. This means that the RUG, barring appeal to a higher court, must appoint PhD candidates as employees with social services, as agreed in the labour agreement of the Dutch universities.
However, the way this transition will be made is not clear yet and the course of events in Amsterdam ten years ago suggests that this may not be the end of this difficult situation. PNN calls on the RUG to make the transition smooth and simple. In the meantime we recommend all bursary students to become members of the union AbvaKaboFNV, because they will represent the bursary students and help them with the transition. At this moment the exact implications of the verdict are still unclear. Recently appointed bursary PhD students are advised to sign their contracts under protest. PNN hopes that the discussion about bursary PhD students has now finally come to a close, since the subject has been brought up every few years by the Dutch universities. The main argument used by the universities is that bursary PhD candidates cost the university less money. With the money that universities save in cutting the social services of their PhD candidates they can appoint more bursary students. A second argument is that other countries have bursary PhD students too. However, PNN thinks the best way to increase the number of doc-
toral theses written in the Netherlands is to improve the supervision of the PhD-candidate so that there is less delay and less dropping out within the PhD-curriculum. The more PhD-candidates one professor supervises the less time he has for supervision. Therefore the increase of the number of PhD candidates may decrease the number and the quality of the doctoral theses. In many fields of research the career perspectives within academia are increasingly bad. Therefore, the increase of the total number of PhDcandidates is only supported by PNN under strict conditions. Finally, the argument that appointing PhD candidates as bursaries is in line with European practices is a non argument. Many European research institutions have signed the European charter and code for research. This code says the following: “All researchers engaged in a research career should be recognised as professionals and be treated accordingly. This should commence at the beginning of their careers, namely at postgraduate level, and should include all levels, regardless of their classification at national level (e.g. employee, postgraduate student, doctoral candi-
date, postdoctoral fellow, civil servants). ... Employers and/or funders of researchers should ensure that researchers enjoy fair and attractive conditions of funding and/or salaries with adequate and equitable social security provisions (including sickness and parental benefits, pension rights and unemployment benefits) in accordance with existing national legislation and with national or sectoral collective bargaining agreements. This must include researchers at all career stages including early-stage researchers, commensurate with their legal status, performance and level of qualifications and/or responsibilities.” If this is the aim of the European research institutions, appointing PhD-candidates as employees in the Netherlands is not in conflict with European ideas about PhDcandidates, on the contrary. Much still has to be done to ensure that all PhD-candidates have an equal status. If you encounter problems in whatever way during your time as a PhD please inform Grasp! or mail us at info@hetpnn.nl.
Elizabeth Koier is chairperson of the Dutch PhD-network PNN. Ingezonden mededeling
> zoekt BBC! Ben je Brutaal, maar ook Betrouwbaar en Creatief? Kun je schrijven? En wil je voor ons werken? Schrijf ons dan een brief waarin je uitlegt waarom we met jou in zee moeten gaan. Voeg een paar van je stukken bij en wie weet ben jij straks freelance redactielid van de UK. Lidmaatschap van onze redactie kost je ongeveer twee dagen per week. We betalen je volgens ons eigen freelancetarief. We zijn vooral op zoek naar studenten met een bèta-achtergrond, maar andere BBC’ers kunnen natuurlijk ook solliciteren. Wil je meer weten? Dan kun je bellen met Hanneke Boonstra (363 6697) Reageren voor 14 september naar uk@rug.nl ovv. Sollicitatie freelance redactielid.
Willemen
@ U K 13
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
Tjak
Ana
John Marsden heeft zijn eigen plank | r e p o r tag e | Ook behoefte aan tips over lekkere maaltijden? Zo’n goeie tjak op je bord? In deze rubriek kijkt de UK tijdens het koken mee in Groningse studentenkeukens. Deze week maakt boekengek Maarten Praamstra Mexicaanse kipfilet. Smakelijk! Door lieke van Den krommen acker
In een oude broodfabriek op de tweede verdieping, recht boven de vleestoonbank van een Halal slagerij, bereidt zesdejaars geschiedenisstudent Maarten Praamstra (25) zijn Mexicaanse kipfilet met salsasaus. “Soms hoor ik ze beneden bezig met de bottenzaag.” Blauw geschilderde kozijnen verdelen het grote raam in zijn studio in sfeervolle, kleine ruitjes. Het balkonnetje – “ik sta er wel eens op om mijn ramen te wassen” – geeft uitzicht op de Jumbo aan de Korreweg, waar hij zijn boodschappen doet. Nog voor zijn mes een ui raakt, vertelt Maarten over zijn boeken. Drie zwarte kasten, de middelste net nieuw, staan vol met binnen- en buitenlandse literatuur en poëzie. “De volgorde? Een beetje op alfabet, soms op serie. En dit zijn bloemlezingen.” Maarten wijst op een rij dichtwerken. Eén schrijver, de Australische John Marsden, heeft een eigen plank. “Mijn jeugdliefde”, legt hij uit. “Hij schrijft vooral voor jongeren en weet zijn karakters heel goed psychologisch op te bouwen. Hij zoekt de randen op om zijn per-
Mexicaanse kipfilet met salsa ( 2 pers.) 2 kipfilets 5 tomaten 1 bosje lente-uitjes 2 rode pepers 3 tenen knoflook 1 dl tomatenpuree 1 tl koriander 1 tl komijnpoeder Snufje bloem Peper en zout Wrijf de kipfilet in met peper, zout en bloem en bak ze enkele minuten. Snij en meng in een aparte schaal de tomaten, lente-uitjes, rode pepers, knoflook, koriander en het komijnpoeder. Gooi bij de kip en voeg tomatenpuree toe. Laat een halfuur op laag vuur koken tot je een dikke saus hebt, roer de filets enkele keren om. Bereid de rijst en serveer wanneer deze gaar is. sonages zich te laten ontwikkelen.” Maarten heeft zijn oeuvre bijna compleet. Op internet vond hij de eerste druk van Morgen toen de oorlog begon, het eerste boek van de Australiër dat hij las. “Een nieuw, ongebruikt exemplaar. Maar toen kreeg ik hem als plat pakketje in de bus. Plat geslagen op de vouw, zodat het in een A4-enveloppe paste.
Foto Reyer Boxem
Maarten Praamstra Dat was zuur.” Maarten was twee jaar bestuurslid bij literair dispuut Flanor, maar droeg zijn taken in juli over. Maar van een rustig zomer was geen sprake. Hij ijverde mee aan het poëziefestival Dichters in de Prinsentuin en het programma Literaturia op Noorderzon. “Hard werken, maar alles verliep goed. We hadden telkens een opkomst waar we tevreden over waren”, vertelt hij. “Alleen het jeugdliteraire programma had wat meer aandacht verdiend; een
verbeterpunt voor volgend jaar.” “Ik heb geen eettafel”, verontschuldigt hij zich als hij twee borden salsa op zijn salontafel serveert, naast alweer een stapel boeken. “Daar ben ik nog in bezig. En die naast de bank gaan pas de kast in als ik ze uit heb.” Onderop een dikke verhalenbundel. Edgar Allen Poe, verraden goudkleurige letters op de vaal paars gekleurde rug. Maarten: “De vorige eigenaar liet ze verkleuren. Zo iemand die zijn boekenkast in de zon heeft staan.”
Mijn... Xbox!
Uitgehuwelijkt Er was niets aan de hand. We zaten op het terras van een restaurant in de duinen, het Badpaviljoen in Domburg. Er was wijn, en “huisgemaakte” carpaccio waar stukjes cellofaan van de verpakking aan kleefden. De zon kleurde de zee rood. Ineens hoorde ik een bekende stem achter me. Sappig dialect. Het was G., een lokale kennis van mijn ouders. Van mijn trotse moeder had zij gehoord dat ik bijna afgestudeerd ben. Bijna, maar nog niet helemaal. “En”, schalde haar stem over het terras, “heb je al ’n plek?” Deze vraag was me nog niet eerder zo nadrukkelijk in het gezicht geslingerd. Nee, ik heb nog geen plek. Straks studeer ik af en dan ligt de wereld voor me open, uitnodigend als een stinkende vuilniscontainer. “Wat wil je eigenlijk gaan doen?” vroeg G. Die vraag benam me helemaal de adem. “Ik oriënteer mij nog”, mompelde ik. Ik heb geen idee, al knipte ik laatst een vacature uit voor de functie van “meewerkend voorman (m/v) muskusrattenbestrijding”. Zo’n baan wil natuurlijk iedereen. Mijn moeder opperde een alternatief: ik moet teruggaan naar New York, om daar te trouwen met de zoon van een vriendin van haar. Ik heb hem nooit ontmoet, maar zij weet zeker dat wij bij elkaar passen. De keuze is duidelijk: ik zoek zelf een plek, of ik word uitgehuwelijkt.
Ana van Es is bijna klaar met haar studie rechten en is alvast op zoek naar een baan.
Sudoku
Jan Willem Doorne (21) tweedejaars Engels “Toen ik dit ding kocht, voldeed ik eindelijk aan mijn jongensdroom: het hebben van een spelcomputer. Maar na een tijdje had ik al wel door, dat de Xbox mij eerder had dan ik hem. Ik zat uren achtereen voor mijn tv te gamen. Het was echt vreselijk. Als mijn vrienden belden, dan nam ik vaak niet op, omdat ik midden in een vuurgevecht zat. Op een gegeven moment besefte ik wel dat ik verslaafd was en ging voor de cold turkey. Ik leende de Xbox voor onbeperkte tijd aan een neefje. Maar ik hoorde een maand later van mijn ouders, dat mijn oom en tante de spelcomputer bij hen hadden teruggebracht. Mijn neefje werd er ook redelijk autistisch van. Nu staat de Xbox op zolder in een doos stof te vangen. Ik kon ’m uiteindelijk niet weg doen. ‘My precious.’”
In de rubriek ‘Mijn...’ vertellen UK-lezers over hun bijzondere relatie met mensen of bepaalde voorwerpen: van tentzakken, piercings en fietsen tot boeken, voeten of pukkels. Ook iets te vertellen? Mail het uk@rug.nl
De oplossing van de sudoku staat op http://www.universiteitskrant.nl
14 C U L T U U R
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
Drie dagen op Noorderzon | ac h t e r g r o n d | Performancefestival
Noorderzon is theater, muziek, film. En ontmoetingen met gelijk- of andersgestemden. Een greep uit tien dagen cultuur in het Plantsoen. Door elisabeth oosterling
Vrijdag The Dybbuk. Een theatervoorstelling in de Oosterpoort, ver van het Noorderplantsoen, in het programmaboekje liefkozend downtown genoemd. Een Israëlisch stuk in het Hebreeuws. Serieuze kost over religieuze thema’s. En dan begint het plotseling te stortregenen. De helft van het publiek is doorweekt; de andere helft is met de auto. Zíj trekken colberts en jurken recht en bestellen koffie in het café, terwijl een verregende vrouw tegen een pilaar leunt en in de folder staart. Vlak naast de vrouw valt een groepje uit de toon. Keurig gekleed, maar geen koffie. De gesprekken zijn niet te volgen. Hebreeuws. Dan gaan de deuren open. Een blond meisje praat enthousiast tegen haar grootouders, twee meiden (rebels op sneakers) lachen hard. Ze pakken elkaars hand, wanneer ze de zaal inwandelen. Een man in pak kijkt opzij, lijkt te willen fronsen, maar bedenkt zich. En glimlacht.
Zaterdag Op het grasveld vóór de Nieuwe Kerk, vermengen kunst en wetenschap zich. Professoren werkten samen met kunstenaars en bespreken bionica. De entree is vrij: iedereen mag plaatsnemen op de (ietwat ongemakkelijke) houten bankjes.
Cultuur tips n Lokale poptrots Vox Von Braun maakt heerlijke, nostalgisch aandoende rockliedjes. De gruizige gitaren klinken eerder Amerikaans dan Gronings en passen prima in de autoradio van twee blonde schoonheden die in een Amerikaanse cabriolet rondrijden. 5 september, Vera, aanvang 23.00. n Dante als roadmovie. Met deze ongewone combinatie opent het Noord Nederlands Toneel haar nieuwe seizoen. De regisseurs bewerkten Dante’s Divina Comme dia tot een zwerftocht door het hedendaagse Nederland. Eerste try-out is 11 september, Stadsschouwburg, 20.15. n Breng ’s avonds zo veel mogelijk vrienden naar het Hereplein. Stamp met z’n allen zo hard mogelijk naast het glazen paviljoen. Resultaat: je beïnvloedt de lichtflitsen die het kunstwerk Terra scope 2009 produceert. Het reageert op bodemtrillingen. Tschumipaviljoen, Hereplein. T/m 10 oktober www.tschumipaviljoen.org.
Foto Jeroen van Kooten
Typisch Noorderzon: Kunst in zeecontainers Eerst gaan alleen medewerkers en aanhang zitten; al snel stromen ook nieuwsgierige passanten toe. Een mevrouw legt een kussen op het hout en trekt een deken om zich heen. Een zwerver rolt met trillende vingers een shagje. Studenten die brallend aan kwamen wandelen, luisteren ademloos. Achter de bankjes vormt zich een rij staande
toeschouwers, de armen over elkaar. Niemand peinst erover om de warmte op te zoeken, ondanks de nachtelijke kilte.
Zondag Verstopt tussen de huizen bij het plantsoen staat het Prinsentheater. Zondagavond traden daar de Delga-
do Fuchs op. Bij de deur bespreekt een aantal jongens hun verwachtingen. Een oudere vrouw declameert haar ervaringen met het gezelschap. De man naast haar knikt afwezig en graaft in zijn tas. Het publiek bestaat uit jongeren, zestigers en alles daartussen. Een vrolijke man in poncho komt laat binnen. Hij klimt naar een vrije
plaats en wenkt een bekende op de eerste rij. Die probeert ook omhoog te klauteren over de lege plaatsen, maar stort − compleet met stoel − van een verhoging. Een vrouw slaakt een gilletje, iemand roept “gaat het?”. De man knikt lachend en klimt door. Op dit festival kijkt niemand ergens van op.
Bill Callahan heeft mooi verdriet | r e c e n s i e | Bill Callahan is een schuch-
tere man die liever liedjes zingt dan met mensen praat. Maar die liedjes zijn wel hemeltergend mooi, bleek tijdens zijn optreden op Noorderzon.
Door Bart Breman “Het hoort bij spelen op festivals,” zegt Bill Callahan tegen het einde van zijn optreden op cultuurfestival Noorderzon, “dat een klok aangeeft hoe lang je nog mag spelen. Het lijkt wat op een tijdbom. Ik hoop maar dat we niet ontploffen.” De opmerking gaat aan de meeste mensen voorbij. Dat ligt niet aan een gebrek aan humor bij het aanwezige publiek, maar aan de manier waarop Callahan het zegt. De Amerikaanse muzikant is geen gemakkelijke prater, maar een schuchtere man die liever liedjes zingt dan met mensen praat. Callahan is één van de headliners op het festival en niet zonder reden. Onder de naam Smog groeide hij in de jaren negentig uit tot lieveling van de underground. Een man die zijn onconventionele luisterliedjes opnam op een viersporenrecorder. De laatste jaren gebruikt hij zijn eigen naam en neigt hij naar de traditionele folk.
Bill Callahan Zijn werk wordt vaak in één adem genoemd met het werk van Will Oldham, nog zo’n muzikale Einzelgänger. Makkelijke muziek maken ze geen van beiden, wel is het altijd beklemmend en wonderschoon.
Foto Tully Grader Ook op Noorderzon is zijn concert stijf uitverkocht. De enorme rij voor de Spiegeltent voor aanvang, roept de vraag op of iedereen wel naar binnen kan. De aanwezigen krijgen een dwarsdoorsnee van Callahans werk
te horen, waarbij veel nummers van de recent verschenen cd I wish we were an eagle voorbij komen. Maar ook bij oudere nummers zoals het ronkende Cold blooded old times, dat als titelsong van de film High fidelity fungeerde, en het hemeltergend mooie Say valley maker hangt het publiek ademloos aan de lippen van de Amerikaan en zijn band. Vier muziekanten begeleiden de singer-songwriter en kleden de droevige nummers gepast aan. Het tweetal strijkers, een violiste en een cellist, geven de muziek iets pastoraals mee, een sfeer die af en toe doorbroken wordt als Callahan besluit een wat meer rockend liedje te spelen. De grootste sfeerbepaler is echter Callahans zangstem, een prachtig diepe bariton die in vreemd contrast staat tot zijn opvallend jeugdige uiterlijk. Vooral dankzij die bromstem weet hij je mee te zuigen en is het optreden bij momenten van een betoverende schoonheid. Callahan is een muzikant die verdriet, liefde en galgenhumor vat in poëtische teksten en bezwerende liedjes. Na een uur spelen en een toegift verlaten Callahan en band het podium. Weinig mensen kunnen zo mooi verdriet hebben als deze schuchtere Amerikaan.
3 t/m 11 september 2009
Mededelingen 1
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers
Algemeen Studium Generale Groningen Darwin Today Geen enkele wetenschappelijke theorie heeft ons denken over de natuur en onszelf zo sterk beïnvloed als Darwins evolutietheorie. De publicatie van Darwins beroemde boek ‘The Origin of Species’, 150 jaar geleden, zorgde voor een aardverschuiving in de geschiedenis van het wetenschappelijk denken. In het Darwin Jaar 2009 verkennen we hoe het darwinisme de wetenschappelijke wereld heeft beïnvloed. Darwin kreeg een plek in de psychologie, theologie, taalkunde, paleontologie, economie en politieke wetenschappen. Wat leverde dit ons op? Zes vooraanstaande wetenschappers, tw. Geoffrey Miller, Alister McGrath, Jim Hurford, Simon Conway Morris, Elinor Ostrom en Herbert Gintis over de invloed van de evolutietheorie op hun onderzoek en wetenschappelijk denken. Daarnaast zijn er twee rondleidingen in het universiteitsmuseum langs de expositie ‘Darwin’s World’. De serie ‘Darwin Today’ start op maandag 7 september met een lezing door evolutiepsycholoog Geoffrey Miller. Voor meer informatie en kaartverkoop: www.rug.nl/studium Darwinism & Psychology – Geoffrey Miller In het Darwin Jaar 2009 verkennen we hoe Darwin de wetenschappelijke wereld heeft beïnvloed. In de serie ‘Darwin Today’ spreken zes vooraanstaande wetenschappers over de invloed van de evolutietheorie op hun onderzoek en wetenschappelijk denken. De reeks start met een lezing door evolutiepsycholoog Geoffrey Miller. We werken, winkelen en geven geld uit vanuit verborgen instincten. Onbekende factoren dicteren welke keuze we maken. Wat zeggen die beslissingen over ons? Mensen ontwikkelden zich in kleine sociale groepen. Imago en status waren hierbinnen heel belangrijk om te overleven, een partner te vinden, indruk te maken op vrienden en kinderen groot te brengen. De goederen en diensten die we onbewust kopen, tonen onze biologische potentie als partner en vriend. Evolutiepsycholoog Geoffrey Miller is werkzaam aan de Universiteit van New Mexico. Datum: maandag 7 september. Plaats: Academiegebouw. Aanvang 20.00 uur. Voertaal Engels. Kaarten: studenten gratis, anders € 2,50. Optische en mentale illusies – Gert de Graaff In de meermalen bekroonde film ‘De zee die denkt’ speelt regisseur Gert de Graaff in op de ervaringen die de kijker heeft ‘tijdens’ het kijken. De film handelt over de illusie van het zien en de illusie van het zijn. Filmmontage kan de toeschouwer op duizelingwekkend veel manieren op het verkeerde been zetten. Aan de hand van vele aansprekende voorbeelden geeft de regisseur een kijkje achter de schermen. En zet hij het publiek, met een interactieve presentatie, regelmatig op het verkeerde been. Gert de Graaff studeerde cum laude af aan de Filmacademie met zijn eindexamenfilm ‘Twee’ over kwantummechanica en optische
> Verzorgd door de UK; eindredactie Heiny de Ruiter, tel. 3636699 > Mededelingen kunnen ingediend worden via www.universiteitskrant.nl > Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week > De volgende UK verschijnt op 11 september 2009 illusies. Daarna regisseerde hij zijn eerste (speel)film ‘De zee die denkt’ en won daarmee oa. de Joris Ivens Award van het IDFA filmfestival. Momenteel werkt hij aan een nieuwe film. Datum: dinsdag 8 september. Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Kaarten: studenten gratis, anders € 2,50. Rondleiding Darwins Wereld De tentoonstelling ‘Darwins Wereld: mens, natuur en evolutie’ in het Universiteitsmuseum geeft een korte inleiding op het leven van Darwin, zijn reis met de Beagle, zijn bijdragen aan de moderne wetenschappen en zijn omstreden evolutietheorie. Bezoek deze tentoonstelling met een deskundige gids. Er zijn Nederlandstalige en Engelstalige rondleidingen. De rondleidingen zijn georganiseerd ism. het Centrum voor Ecologische en Evolutionaire Studies (CEES) van de RUG. Data: donderdag 10 september en dinsdag 15 september. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude kijk in ’t Jatstraat 7A. Aanvangstijden: 16.00 uur en 17.00 uur (45 minuten). Kaarten: studenten € 1,50 / anders € 3,50, alleen verkrijgebaar bij Studium Generale.
uur, Offerhauszaal, Academiegebouw. Docent: Prof.dr. Willem de Haan). Geweld is een thema waarvoor grote publieke belangstelling is en dat hoog op de politieke agenda staat. Recentelijk was er bijvoorbeeld sprake van (toenemend) geweld tegen ambulancepersoneel, buschauffeurs en verkeersregelaars. In zes hoorcolleges worden de aard en omvang, oorzaken en achtergronden van deze typen openlijke geweldpleging behandeld. Aan de hand van concrete casus en video-opnamen worden motieven van geweldplegers besproken en verklaringen voor openlijke geweldpleging gezocht. Ook worden maatregelen behandeld ter bestrijding en voorkoming van dit type geweld. Criminologie is een half-semester 5 EC AVV-vak en inschrijving in Progress.www staat open voor studenten van alle faculteiten. Toetsing: schriftelijk tentamen met vier essayvragen over collegestof en collegeklapper. Tentamen: 20 oktober 2009. Herkansing: 19 januari 2010. De collegeklapper kunt u bestellen via Progress.www, intekenen, rechten, bestellen klappers Repro Harmonie, strafrecht/criminologie, AVV- Criminologie (vakcode RGACR70205 2009-2010.1a). Later (na)bestellen heeft tot gevolg dat uw klapper pas in de tweede collegeweek beschikbaar is. Een uitvoerige studieleidraad en veel aanvullende informatie zijn te vinden op Nestor: AVV- Criminologie RGACR70205 2009-2010.1a.
Kennisdebat Religie en conflict: Zegen of Vloek? De Universitaire Vredesdagen hebben dit jaar de rol van religie in het Midden – Oosten als onderwerp. Op 10 september zal Heleen
en de mogelijke toenaderingen die het biedt zullen worden bediscussieerd. De beide avonden beginnen om 19.30u en vinden plaats in het Academiegebouw. Toegang is gratis.
Centrum voor Informatie Tech nologie COMPUTERCURSUSSEN Open Leercentrum – 10 september Open Leercentrum – 17 september Open Leercentrum – 24 september SPSS – 28 september t/m 1 oktober Publishing (UK) – 28 t/m 30 september Word: Keuzemodule – 1 oktober Open Leercentrum – 1 oktober Excel Basis - 5 t/m 8 oktober Open Leercentrum – 6 oktober Webplatform voor redacteuren – 7 t/m 8 oktober Open Leercentrum – 8 oktober Reference Manager (UK) – 12 t/m 13 oktober Access Basis – 12 t/m 16 oktober Excel Mod.: Database/gegevensreeksen en (draai)tabellen – 14 oktober Open Leercentrum – 15 oktober Powerpoint – 26 t/m 28 oktober SPSS (UK) – 26 t/m 29 oktober Publiceren – 26 t/m 29 oktober Word: Keuzemodule – 29 oktober Open Leercentrum – 29 oktober Excel Basis – 2 t/m 5 november Programmeren Introductie (VBA) – 2 t/m 12 november (ma en do) Open Leercentrum – 3 november Webplatform voor redacteuren – 3 t/m 4 november Open Leercentrum – 5 november Excel gevorderd – 9 t/m 18 november (ma, wo en vrij) Endnote (UK) – 10 t/m 11 november Word: Correcte teksten schrijven – 10 t/m 24 november (dinsdag) Excel: Keuzemodule – 11 november Office voor Secretariaten – 12 t/m 26 november (donderdag) Open Leercentrum – 12 november Inschrijving RUG-medewerkers en -studenten kunnen zich inschrijven via de website van het CIT of telefonisch bij de Servicedesk Centraal (363 3232). De cursussen worden gegeven in dagdelen; ‘s ochtends van 9:15 tot 12:30 uur of ‘s middags van 13:15 tot 16:30 uur en vinden plaats in de Zernikeborg. Kijk voor meer informatie op de website, bel 363 3232 of e-mail naar onderstaand adres. http://www.rug.nl/cit/onderwijs/ cursusaanbod/ servicedesk.centraal@rug.nl
> Optische en mentale illusies. Regisseur Gert de Graaff speelt in de meermalen bekroonde film ‘De zee die denkt’ met de ervaringen die de kijker heeft ‘tijdens’ het kijken. De film handelt over de illusie van het zien en de illusie van het zijn. Algemeen > Studium Generale Groningen
Kaarten en informatie Kaarten zijn verkrijgbaar bij: Bureau Studium Generale Groningen, Oude Boteringestraat 13, tel. (050) 363 54 63; RUG-Winkel, Oude Kijk in ’t Jatstraat 39; Boekhandel selexyz scholtens, Guldenstraat 20 studium@rug.nl www.rug.nl/studium
Algemeen Vor mende Vakken Geweld in Nederland. Problemen, oorzaken, oplossingen. Woensdag 2 april begint het eerste van zes hoorcolleges Criminologie over Geweld (13:00-15:00
Murre – van den Berg, hoogleraar Christendom van het moderne Midden–Oosten aan de Universiteit Leiden, een historisch kader scheppen. Zij zal ingaan op de invloed van religie als voedingsbodem voor politieke conflicten, de verschillende visies op het ‘Heilige land’ en als bron van in- en uitsluiting van groepen. Op de tweede avond, 17 september, zullen rabbijn Evers en Midden-Oosten deskundige en Islamoloog Roel Meijer (Radboud Universiteit) met elkaar in debat gaan over de Joodse en Islamitische beleving van religie. De invloed van het Jodendom en de Islam als motor van het conflict, op politieke mobilisatieprocessen
Open leercentrum Elke donderdagmiddag is er gelegenheid om een cursus te doen in het open leercentrum. Het open leercentrum biedt een begeleide zelfstudie waarbij de cursist zelf de inhoud van de cursus bepaalt en in eigen tempo een aantal vooraf gekozen leermodules afwerkt en zich bij vragen kan richten tot een docent. De cursustijden zijn van 13:15 tot 16:30. De volgende cursussen zijn op dit moment via het open leercentrum te volgen: MS-Word basiscursus MS-FrontPage MS-Windows basiscursus Thunderbird Oracle Calendar (RUGplanner) Studenten: € 25,- , medewerkers: € 60,- per dagdeel Publishing using Word Using Word to create a thesis, paper or any other richly formatted document. Applying professional, consistent formatting while still being able to to modify the appearance afterwards. Handling large documents. All necessary software is included in this
course of 3 half days. Students € 35, staff € 140
Studeren in het buitenland Research Fellowships to Japan The Canon Foundation in Europe offers Research Fellowships to highly qualified European and Japanese researchers holding a doctorate or at least a Master’s degree regardless of discipline. Look for more information about this and other fellowships on the website below. www.rug.nl/studereninhetbuitenland Hong Kong PhD Fellowship Scheme The Hong Kong Polytechnic University (PolyU0 offers a 3-year tuition scholarship for a full-time PhD student. The application deadline is 1 December 2009. Look for more information about this and other fellowships on the website below. www.rug.nl/studereninhetbuitenland
Universitair On derwijscentrum Groningen Cursussen voor docenten Tot 2 weken voor de start kunt u zich via de website aanmelden voor een cursus: Introductie toetsvormen (startcursus in de Leergang toetsen en beoordelen): 1 okt (9:30-13:00); Slim kennis delen via Web 2.0 toepassingen: 8 okt (13:30-17:00). Onze brochure ‘Onderwijskundige Professionalisering’ met het totale cursusaanbod kunt u via onderstaand email adres aanvragen. Op de website van het UOCG vindt u het cursusaanbod voor RUG-docenten en cursusinformatie. A.Huizinga-Walsma@rug.nl www.rug.nl/uocg Instructional training Lecturers can enrol in a course via our website: Basic Teaching Qualification (BKO): the course “Teaching in higher education” starts on January 5, 2010; Course on testing & assessment: by arrangement; Professional consultation and Individual support: by arrangement. Please see our website for the other instructional courses and information. You can apply for the Brochure 2009-2010 via the email address below. A.Huizinga-Walsma@rug.nl www.rug.nl/uocg
Diversen Universiteitsmuseum zoekt receptionisten S T U D E N T E N , VA C AT U R E S S T U D E N T-A S S I S T E N T E N
College Indische cultuurkunde FA C U LT E I T E N , A LG E M E E N
Academisch Schrijfcentrum Groningen Het Academisch Schrijfcentrum Groningen is er voor alle studenten die bij hun schrijfopdracht een duwtje in de rug kunnen gebruiken. Weet je niet hoe je moet beginnen? Ben je de draad kwijt? Of zie je door de taalfouten de tekst niet meer? Meld je aan voor een individueel gesprek met een schrijfcoach. Schrijf je in op www.rug.nl/schrijfcentrum
Faculteiten Algemeen Gevraagd: Studentassistenten voor 1e jaars Statistiekpractica Psychologie G E D R A G S - E N M A AT S C H A P P I J W E T E N S C H A P P E N , A LG E M E E N
College Indische Cultuurkunde India’s Golden Age (4th--5th cent. AD): First lecture on Monday, September 21, 2009 - 13.00-15.00 h (in building Oude Boteringestraat 23) This series of lectures is open to everyone interested in the classical period of Indian Culture (45th century AD). It will deal with the political dynasties of the Guptas and Vakatakas, and the formation of the classical forms of Hinduism, Sanskrit literature and art. Inschrijven voor bovenstaande colleges is mogelijk via e-mail of bij het secretariaat – Oude Boteringestraat 23, kamer 009 – van ma t/m vrijdagmiddag van 13.30-15.30 uur. Zie ook: www.rug.nl/india secobs@rug.nl
Godgeleerdheid en Godsdienst wetenschap A LG E M E E N
College-overzicht Indische Talen en Culturen in het 1e semester 2009/2010 L E T T E R E N , A LG E M E E N
Rechtsgeleerdheid A LG E M E E N
Masterclass Arbeidsrecht Diephuis Ook komend studiejaar organiseert de civielrechtelijke studievereniging Diephuis in samenwerking met de sectie arbeidsrecht van de RUG een masterclass ‘Procederen in Arbeidszaken’. Deze masterclass biedt studenten de mogelijkheid op diepgaande wijze kennis te maken met de dagelijkse procespraktijk. Bij diverse kantoorbezoeken zullen verschillende cases besproken worden, die door de deelnemers voorbereid dienen te worden. De masterclass is bedoeld voor studenten die het vak arbeidsovereenkomstenrecht of collectief arbeidsrecht gaan volgen of hebben gevolgd. Lijkt het je leuk om deel te nemen aan de masterclass en daarmee 6 ECT’s te verdienen, meld je dan voor 18 september 2009 aan via masterclass@diephuis.nl www.diephuis.nl Energy Law The energy law course starts on September 3th and offers students an overview of the most important legal developments in the European and national energy sector. Taught subjects include the issue of liberalisation and privatisation, the exploration and production of oil and gas and the use of renewable energy sources. The course programma, required reading materials and registration procedure can be found on nestor k.t.galli@rug.nl Burgerlijk Recht 3 2009-2010 Let op: er verschijnt in augustus 2009 een vijfde druk van SpierHartlief, Verbintenisssen uit de wet en schadevergoeding, Kluwer, Deventer 2009. Deze druk is voor-
3 t/m 11 september 2009
Mededelingen 2
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers geschreven! Zie Literatuurklapper BR 3 2009-2010. f.t.oldenhuis@rug.nl
Medische weten schappen A LG E M E E N
Bestuursvoorlichtingsavond Panacea Lieve leden van Panacea, - Lijkt het je wat om een jaartje aan het roer van Panacea te staan? - Ben je benieuwd wat zo’n jaar besturen inhoudt? - En wil je deze verhalen uit de eerste hand horen? Kom dan naar de Bestuursvoorlichtingsavond! Hier vertelt het bestuur onder het genot van een hapje en een drankje alles wat jij wilt weten; wat het inhoudt om bestuur te zijn, hoeveel tijd je eraan kwijt bent, wat de leuke en de minder leuke kanten zijn, en wat de verschillende functies inhouden. Natuurlijk heb je tijdens deze gezellige avond de gelegenheid om zelf vragen te stellen/ Aarzel dus niet langer en kom op donderdag 14 september om 20.00 naar de reductieruimte in de kelder! Kom via de achteringang en wij laten je binnen. bestuur@panacea.nl www.panacea.nl
Wiskunde en Natuur wetenschappen
ren is op zoek naar enthousiaste studenten die mee willen denken over het onderwijs binnen de faculteit. In het Facultair Overlegorgaan Onderwijsbeleid (FOO) worden onderwijs en onderwijsveranderingen besproken, zoals herkansingsbeleid, flexibele bachelor, etc. Wil jij meedenken over deze en nog veel meer andere zaken? Neem dan contact op vóór 11 september! roel.steemers@rug.nl www.rug.nl/let S TA G E B U R E A U L E T T E R E N
STAGE: Persafdeling Maison de la France, Amsterdam OPLEIDING: CIW / RTC-Frans PERIODE: start in februari 2010, duur 4-5 maanden OPDRACHT: ondersteunen persvoorlichter met ruimte voor eigen onderzoek MEER INFO: Stagebureau Letteren, k 212; tel. 050-3635844. Zie de website onder ‘nieuws’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau STAGE: Redactie IKON OPLEIDING: Diverse PERIODE: per direct, duur 3 maanden OPDRACHT: meewerkstage bij twee tvprogramma’s MEER INFO: Stagebureau Letteren, k 212; tel. 0503635844. Zie de website onder
view’ at 9 November 2009 (10 euro for a workshop). Access is limited to these workshops. For subscription visit http://www.talentcareercenter.nl. Talent & Career Center is located at Munnekeholm 2 in Groningen, tel. 0031503111589. The workshops are preliminary to the first Energy Internship and Career Plaza, which will be organised at the Martiniplaza in Groningen, November 18th 2009. The plaza is a meeting place for companies and prospective interns and trainees. It is part of the Energy Delta Convention. The international set-up combined with the theme ‘Energy’ makes this event very special; the EICP introduces all students to the energy sector. For registration for the Internship and Career Plaza and more information, see the website. careeroffice.feb@rug.nl www.rug.nl/energycareerplaza2009
Economie en Be drijfskunde Afstudeerder gezocht voor de installatiebranche In het kader van een promotieonderzoek in de installatiebranche wordt een afstudeerder ter ondersteuning gezocht. Het gaat om onderzoek naar de samenstelling van
A LG E M E E N
Fysisch-Mathematische Faculteitsvereniging Op dinsdag 22 september vindt de overdrachts-ALV plaats. Het begint om 19:30 uur in Het HeerenHuis, Spilsluizen 9. Belangrijke punten: Bestuurswissel, waarbij het nieuwe bestuur haar beleidsplan en begroting zal presenteren. Verder zal het bestuur een voorstel doen om de statuten te wijzigen. Dus komt allen! bestuur@fmf.nl www.fmf.nl
Letteren A LG E M E E N
College-overzicht Indische Talen en Culturen in het 1e semester 2009/2010 Colleges Sanskrit I, Sanskrit V, Indische Filosofie I en Indische Cultuurkunde: India’s Golden age (4th-5th cent. AD): Colleges Sanskrit I, Grammatica en Oefeningen (voor beginners) – docent prof. dr.H.T. Bakker. Het eerste college is op maandag 14 sept. 2009. De college-uren zijn als volgt: maandag 16.00-17.00- uur, woensdag 8.00-9.00 uur, vrijdag 8.00-9.00 uur – in pand OBS23 (Oude Boteringestraat 23) College Sanskrit V –Kalidasa Meghaduta – docent prof.dr. H.T. Bakker. Het eerste college is op woensdag 16 sept. 2009. tijdstip: 13.00-15.00 uur – k. 012 – pand OBS23 (Oude Boteringestraat 23) College Inleiding Indische Filosofie I – docent prof. dr. H.T.Bakker. Het eerste college is op maandag 14 sept. 2009. tijdstip: maandag 15.00-16.00 uur – in pand OBS23 (Oude Boteringestraat 23). www.rug.nl/india secobs@rug.nl College Indische cultuurkunde A LG E M E E N
Wil jij meedenken over onderwijs? Het faculteitsbestuur van Lette-
‘nieuws’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau STAGE: VPRO Communicatieteam OPLEIDING: Diverse PERIODE: september-januari OPDRACHT: meewerkstage bij het Communicatieteam MEER INFO: Stagebureau Letteren, k 212; tel. 050-3635844. Zie de website onder ‘nieuws’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau Workshops for international students International students can attent two workshops organised at the Talent & Career Center (1) ‘Networking for a Job’ at Thursday 29 October, (2) ‘Preparing for a Job Inter-
projectteams. Affiniteit met een technische omgeving is belangrijk evenals kennis op het gebied van methodologie en data verzamelen, ordenen en verwerken. De afstudeerder opereert zelfstandig in een aantal organisaties, observeert gedrag en houding en werkt met vragenlijsten. Goede sociale vaardigheden zijn daarbij belangrijk. Plaats: Kemkens te Veenendaal. Begeleiding: FEB: prof. dr. R.J. Jorna en dr. L. Maruster. Vergoeding: 250-300 Euro p/m. Start: z.s.m. Geïnteresseerden kunnen een CV sturen naar het secretariaat in WSN 455 of per email naar a.van.haperen-heijkoop@rug.nl Aankondiging Pro Memorie Algemene LedenVergadering Op donderdag 10 september vindt de ALV van Pro Memorie plaats. We hopen je deze avond vanaf 20:00 uur in het Heerenhuis (Spil-
sluizen 9) te mogen verwelkomen! Tijdens deze vergadering zal het jaarverslag worden gepresenteerd en zal tevens het kandidaatsbestuur het beleid voor het komende jaar presenteren. Na afloop is er een gratis borrel! Meer informatie en de stukken voor de ALV zijn te vinden op: www.pro-memorie.com bestuur@pro-memorie.com
Gedrags- en Maatschappij wetenschappen A LG E M E E N
Gevraagd: Studentassistenten voor 1e jaars Statistiekpractica Psychologie Voor de begeleiding van de eerstejaars statistiekpractica bij Psychologie in het studiejaar 2009/2010 zoeken we enthousiaste ouderejaars studenten. We verwachten een afgeronde propedeuse (bijv. psychologie, sociologie of pedagogiek), en uiteraard een redelijke statistiekbasis (in ieder geval 2ejaars statistiek afgerond). Ervaring in het begeleiden van practicumgroepen is een pre, maar geen must. De practica worden wekelijks gegeven in blok 2 (november en december) en blok 3 (februari en maart), gedurende tweemaal 7 weken. Elk practicum duurt 2 uur, waarvan een groot deel oefeningen worden gedaan m.b.v. computer, en een kleiner deel klassikaal wordt besteed aan discussie en referaten. De studentassistenten zelf worden wekelijks begeleid via een bijeenkomst met de docent, waarin didactische aspecten van statistiekonderwijs en inhoudelijke achtergronden worden besproken. De werkzaamheden bestaan uit het begeleiden van twee (of meer) practicumgroepen (d.w.z. 2 of 3 x 2 uur per week) en het nakijken van opdrachten. Deze activiteiten worden gehonoreerd via salaris, desgewenst aangevuld met onderwijsassistentiepunten, én leerervaring met het begeleiden van (onderwijs)groepen. Om je aan te melden als belangstellende kun je een motivatiebrief per email sturen aan Edith van Krimpen (e.m.l.a.van.krimpen-stoop@rug. nl) met daarbij een cijferlijst van de door jou gevolgde statistiek- en methodologievakken, en je telefoonnummer. Uiterlijke sluitingsdatum is 11 september 2009. Als je al ervaring hebt in het begeleiden van jongerejaars studenten, meld dit dan in je brief. Nadere informatie kun je verkrijgen bij Edith van Krimpen, email: e.m.l.a.van.krimpen-stoop@rug.nl De Methodologiewinkel Slapeloze nachten dankzij statistiek? Geen nood! Met al je vragen over statistiek en/of het opzetten en uitvoeren van een onderzoek kun je terecht bij de methodologiewinkel. Wij zijn student-assistenten die gratis meehelpen aan het oplossen van je probleem. Je kunt elke werkdag langskomen voor advies van 13:00 - 17:00 in kamer 125 van het Heymansgebouw. P S YC H O LO G I E
Psychology in the Workplace (PSBE2-03) Dear students, For the course PSBE2-03 only 1 exam will be held: Thursday, October 22, 2009 Time: 18.30 - 20.30 Place: Examenhal The make-up exam for the course has been scheduled for: January 20, 2010 at 14:00 Place: Examenhal. Best regards, Diana Rus
Agenda In de AGENDA worden alleen universitaire evenementen op genomen die voor iedereen toegankelijk zijn. Aankondigin gen inleveren uiterlijk vrijdag 12.00 uur voor de week van verschijnen: per fax naar (050) 363 6300 o.v.v. UK-Agenda, per e-mail naar communicatie@rug.nl of per post naar: afdeling Communicatie, UK-Agenda, Postbus 72, 9700 AB Groningen.
PROMOTIES EN ORATIES 3 september Promotie: J.J.J. de Rooij, rechtsgeleerdheid. Titel: Kan de Meststoffenwet gemist worden? Een studie naar de mogelijkheden en wenselijkheid van integratie van de Meststoffenwet in de Wet milieubeheer. Promotor: prof.dr. D.W. Bruil. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 4 september Promotie: A.A. Opoku, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: On Gibbs properties of transforms of lattice and mean-field systems. Promotores: prof.dr. C. Külske, prof. dr. A.C.D. van Enter, prof.dr. H.W. Broer. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur. 4 september Promotie: R. Kelly, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: The evolution of cyclodextrin glucanotransferases, model enzymes of glycoside hydrolase family 13. Promotor: prof.dr. L. Dijkhuizen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur. 4 september Promotie: J.C. Mieog, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Flexibility of the coral-algal symbiosis in the face of climate change: Investigating the adaptive bleachin hypothesis. Promotores: mw. prof.dr. J.L. Olsen, prof.dr. W.T. Stam. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 7 september Promotie: T.C. Ionescu, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Balanced truncation for dissipative and symmetric nonlinear systems. Promotor: prof.dr. J.M.A. Scherpen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur. 7 september Promotie: J. Woudenberg, medische wetenschappen. Titel: Novel aspects of peroxisome composition and function in the liver. Promotor: prof.dr. A.J. Moshage. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur. 7 september Promotie: N. Warnaar, medische wetenschappen. Titel: Trombotic complications in liver transplantation. Promotor: prof.dr. R.J. Porte, prof.dr. J.A. Lisman. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 7 september Oratie: prof.dr. M. Schilthuizen, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Allochtone Biodiversiteit: Integratie door Evolutie. Plaats: Aula Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 8 september Oratie: prof.dr. M. Pansters, letteren. Titel: Dubbelspel. Over de betekenis van de informele orde in de LatijnsAmerikaanse moderniteit. Plaats: Aula Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 9 september Promotie: mw. K. Kok, medische wetenschappen. Titel: Expression, action and function of phosphoinositide 3-Kinase p1108. Promotores: prof.dr. M.P. Peppelenbosch, prof.dr. B. Vanhaesebroek, prof.dr. D.W. Hommes. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur. 9 september Promotie: mw. S.J. Gordijn, medische wetenschappen. Titel: On perinatal pathology. Aspects of the perinatal autopsy, placental pathology and classification of perinatal mortality. Promotores: prof.dr. J.P. Holm, prof.dr. T.Y. Khong. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur. 9 september Promotie: mw. Y. Groen, medische wetenschappen. Titel: The psychophysiology of error and feedback processing in attention deficit hyperactivity disorder and autistic spectrum disorder. Promotor: prof.dr. R.B. Minderaa. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 10 september Promotie: mw. S. Pietersma, gedrags- en maatschappijwetenschappen. Titel: Persuasive health communication: A self-perspective. Promotores: prof.dr. A. Dijkstra, prof.dr. T.T. Postmes. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur. 10 september Promotie: T. Poghosyan, economie en bedrijfskunde. Titel: Essays on foreign ownership in transition banking. Promotores: prof.dr. J. de Hasan, prof.dr. E. Sterken. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 11 september Promotie: B.P. Freymann, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Functional roles of termites in savanna ecosystems. Promotor: prof.dr. H. Olff. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur.
3 t/m 11 september 2009
Mededelingen 3
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers Wijsbegeerte A LG E M E E N
College-overzicht Indische Talen en Culturen in het 1e semester 2009/2010 L E T T E R E N , A LG E M E E N
Studenten Studenten Service Centrum (SSC) CENTRALE STUDENTENBALIE(CSB)
Bezoekadres: Uurwerkersgang 10, Groningen Postadres: Postbus 72, 9700 AB Groningen Telefoon: 0503638004 Fax: 050-3634623 www.rug.nl/hoezithet Aangepaste openingstijden! Van 10 augustus t/m 25 september is de CSb geopend van 12.0016.30. Telefonisch zijn we bereikbaar van 10.00-16.00. Herinschrijven? Voor het komende studiejaar moet iedereen zich herinschrijven via Studielink. Heb je daar hulp bij nodig, kom dan naar het Inloopspreekuur Studielink elke morgen van 10.00-12.00 bij de CSb. Re-enrolment 2009-2010? Do you need help with re-enrolment through Studielink? Then visit the consulting hour Studielink at the Student Service Desk every Thursday from 10 to 12 am, especially for foreign students. TA L E N T & C A R E E R C E N T E R
Workshops Netwerken voor een baan. Netwerken eng? Helemaal niet! Op donderdag 24 september organiseert het Talent & Career Center de workshop “Netwerken voor een baan”. Kom achter je PC vandaan en ga échte contacten aan om je droombaan te vinden! Naast theorie doen we ook een aantal praktische oefeningen. Donderdag 24 september van 13.30 tot 16.30 uur. De kosten voor Rug-studenten en pas-afgestudeerden bedragen €10,-. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl Workshop Bijna afgestudeerd, en nu? Tips & tricks. Verwacht je binnen een jaar af te studeren of ben je al afgestudeerd? Wil je weten hoe je je kansen op het vinden van je ideale baan vergroot? Ga dan naar deze workshop. Met voorkennis handelen op de arbeidsmarkt geeft meer risico op succes! Je krijgt tips & tricks op het gebied van netwerken en solli-
citeren. De toegang is gratis maar meld je wel even aan via onze website. Woensdag 30 september van 13.30 tot 16.30 uur. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl
Vacatures student-assistenten Universiteitsmuseum zoekt receptionisten Het Universiteitsmuseum is op zoek naar receptionisten. Per 1 oktober zijn er twee vacatures. Motivatiebrieven met CV graag mailen voor 17 september 2009. De sollicitatiegesprekken vinden plaats op woensdag 23 september. Je kunt een profielschets opvragen bij Cato van der Vlugt c.b.van.der.vlugt@rug.nl www.rug.nl/museum
ACLO Sportbewijs-vrije week Van ma 21 t/m vr 25 september organiseert de ACLO de Sportbewijs-vrije week. Gedurende deze week kunnen zowel ACLO-sporters als niet-ACLOsporters gratis gebruik maken van de algemene uren, verenigingsuren en zelfs van de cursussen! Je hoeft je deze hele week nergens voor in te schrijven, je kunt gewoon meedoen. Tot dan! www.aclosport.nl Een heel jaar sporten voor €47,Kom een heel jaar sporten voor € 47,- bij de ACLO. Verschillende sporten in de vorm van cursussen, algemene uren, verenigingen en vrij sporten zijn allemaal mogelijk. Ook kan je zeven dagen per week voor € 60,- extra per jaar onbeperkt fitnessen. Meld je aan via de website of kom bij de balie van het Sportcentrum (Zernike) voor een sportbewijs. www.aclosport.nl ACLO zoekt klankbordgroep De ACLO is voor de klankbordgroep op zoek naar mensen die geregeld verschillende sporten bij de ACLO doen en een mening hebben over wat er zou kunnen verbeteren aan het sportpakket. Deze klankbordgroep geeft het Dagelijks Bestuur van de ACLO in vier à vijf vergaderingen per jaar feedback op haar sportaanbod en fungeert ook tussendoor als aanspreekpunt. Als tegenprestatie krijg je een ACLO t-shirt, een ACLO bidon en een gegarandeerde plaats bij twee cursussen per periode. Ben je geïnteresseerd of wil je meer informatie? Neem dan voor 18 september contact op met de algemeen adjunct van het Dagelijks Bestuur en stuur een e-mail naar: algemeenadjunct@aclosport.nl www.aclosport.nl
GSp
KEI
GSp - Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel. 3129926 info@gspweb.nl www.gspweb.nl
Word KEI-bestuur 2010 KEI-goed, KEI-beter, KEI-bestuur! Hoe lijkt het jou om de mooiste, grootste en leukste introductieweek van Nederland te organiseren? Heb jij ambitie, en vooral enthousiasme? Heb jij zin om eens een jaartje iets anders te doen dan studeren? Word dan KEI-bestuur en beleef het mooiste jaar uit je studententijd! Een bestuursjaar loopt van 1 december t/m 30 november. Heb je wellicht al commissie- of bestuurservaring of lijkt dit je een uitgelezen kans om naast je studie actief te worden, solliciteer dan voor KEI-bestuur 2010! Zolang je gemotiveerd bent en graag veel praktische ervaring op wilt doen, is alles mogelijk! Solliciteren kan tot 28 september 2009. Op onze website kun je een informatiepakket aanvragen. wervingenpromotie@keiweek.nl www.keiweek.nl
Startavond 8/9/09 Het nieuwe seizoen begint met de Startavond op dinsdag 8 september. Bedoeld voor eerstejaars en studenten die al langer bij het GSp zijn betrokken. Als je mee wilt eten om 18.00 uur (kosten € 3,-) moet je je voor 12.00 uur aanmelden (per telefoon of email). Het avondprogramma begint tegen 20.00 uur. Je kunt dan kennismaken met bestuur en pastores en meer horen over de cursussen van dit najaar. GSp-Nieuwsbrief Als je je op onze site inschrijft voor de GSp-Nieuwsbrief vind je elke donderdag alle actuele informatie in je mailbox. Info op de site Wie geen najaarsprogramma heeft ontvangen vindt alle info op www.gspweb.nl. Ook het opgaveformulier voor als je mee wilt doen met een van de cursussen Introductiegroep Deze groep - speciaal voor eerstejaars en andere studenten die het GSp nog niet kennen - start dinsdag 15 september om 18.30 uur met een maaltijd . Deze groep, begeleid door studenten die al langer betrokken zijn bij het GSp, komt elke week bij elkaar: eerst samen eten en daarna praten over thema’s rond levensbeschouwing en maatschappij. Voor iedereen die houdt van gezellig én serieus bezig zijn, is deze groep de ideale plek om het GSp en medestudenten te leren kennen. Taizé-jongerengebed Elke tweede woensdag van de maand is er een oecumenisch jongerengebed met liederen van Taizé in de Lutherse kerk, Haddingestraat 23. Het eerstvolgende gebed is op 9 september. De kerk is open vanaf 19.30 uur en het gebed begint om 20.00 uur. Persoonlijk gesprek Wie dat wil kan voor een persoonlijk gesprek een afspraak maken met een van de studentenpastores: Geert Brüsewitz 8500387, Anja Diesemer 3061039, Lense Lijzen 5260630, Tiemo Meijlink 5792805 of Matty Metzlar 0595-528775. Studentendiensten in de Martinikerk 6/9- 11.30 uur T. Meijlink 13/911.30 uur A. Diesemer
Diversen INTEGRAND
Vind je stage met Integrand! Integrand helpt jou aan een voorsprong in je carrière. Het lopen van een stage, deelname aan een inhousedag of het volgen van een businesscourse zorgen ervoor dat je goed voorbereid bent op je toekomstige carrière. Integrand heeft een groot aanbod aan afstudeeren meeloopstages voor jou. Elke dag wordt onze database, die ruim 650 stages bevat, aangevuld met nieuwe opdrachten. Wij bieden afstudeer- en meeloopstages voor alle soorten studies en bij diverse bedrijven van de multinationals tot het midden en klein bedrijf. Daarbij zorgen het schrijven van een net CV, een goede motivatiebrief en het optimaal voorbereiden van je sollicitatiegesprek ervoor dat JIJ er uitspringt bij jouw bedrijf en met een voorsprong kunt beginnen. Kortom, “Fast Forward Career”. groningen@integrand.nl www.integrand.nl
[ vervolg ]
11 september Promotie: A. Morelli, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Piezoresponse force microscopy of ferroelectric thin films. Promotor: prof.dr. J.Th.M. de Hosson. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur. 11 september Promotie: mw. B. Weiner, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: New methods towards the synthesis of ß-amino acids. Promotores: prof.dr. B.L. Feringa, prof.dr. D.B. Janssen, prof.dr. A.J. Minnaard. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.
EVENEMENTEN 7 september Studium Generale: Lezing in de serie Darwin today. Spreker: Prof. Geoffrey Miller. Titel: Darwinism & psychology – Sex, evolution and consumer behavior. Voertaal Engels. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 20.00 uur. 8 september Studium Generale: Interactieve presentatie. Presentator: Gert de Graaff. Titel: Geloven te zien. Over optische en mentale illusies. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 20.00 uur. 8 en 9 september Theater: Guts presenteert History of America. Plaats: OUTheater, Harmoniegebouw, Oude Kijk in ’t Jatstraat 26. Tijd: 20.15 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6,-/ overigen € 8,10 september Studium Generale ism. Universiteitsmuseum: Guided tour Exposition Darwin’s world- Man, nature and evolution. Voertaal Nederlands en Engels. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in’t Jatstraat 7a. Tijd: 16.00 uur en 17.00 uur.
TENTOONSTELLINGEN T/m 30 september 2009. Tentoonstelling in het kader van het Lustrum Arts meet Science “Kunst in (de) Harmonie”. Plaats: Harmoniegebouw , Oude Kijk in’t Jatstraat 26. Tijd: maandag t/m vrijdag, 08.00 - 18.00 uur. Zie ook de website: http://www.rug.nl/ let/kunst en http://www.rug.nl/rechten/kunst T/m 10 januari 2010. Tentoonstelling “Darwins Wereld – Mens, natuur en evolutie”. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00 - 17.00 uur. NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie: tel. 363 5445/5446
SIB
Lezing: UNHCR refugees, real people, real needs Vanavond zal het hoofd van de United Nations High Commissoner for Refugees in Sudan, Peter de Clercq, een lezing verzorgen. UNHCR houdt zich vooral bezig met het leiden en coördineren van de opvang en terugkeer van vluchelingen of het vestigen in een aan ander land. Peter de Clercq zal ons vanavond alles vertellen over UNHCR, werken bij de VN en zijn eigen ervaringen in verscheidene landen. Datum: Maandag 3108-2009 Tijd: 20:00 uur Locatie: Hereweg 1 commpr@sib-groningen.nl www.sib-groningen.nl
Advertenties
Autorijschool P. Quint
Camera winnen? Doe mee!
Jubileum aanbieding vanwege 10 jarig bestaan! 10 rijlessen voor € 300 eerste examen gratis!
STADJERSTV
0596-617289 / 06-28959297 www.autorijschoolpquint.nl
Agenda
aan de videowedstrijd van
dé internetzender van Groningen
Thema september: De Kleurrijke Stad Kijk op www.stadjerstv.nl
OVERIGE
Ganymedes LGBT Studentenvereniging BBQ! Op 4 september 2009 organiseert Ganymedes een End-of-summer BBQ! Een ieder die interesse heeft in de vereniging, of gewoon zin heeft om nieuwe mensen te leren kennen is van harte welkom! activitiesofficer@ganymedeslgbt.nl http://nl.ganymedes-lgbt.nl/ Ganymedes LGBT Student Association Groningen BBQ! This could be your last chance until summer 2010! The summer is
nearly over and the nights are drawing in so join Ganymedes for one more relaxing sausage-fest/bap bonanza :D Both food and drinks (alcoholic and non-alcoholic, fullfat and diet) included. There will be food for vegetarians (please email or buy tickets in advance, so we know how many to cater for). It is possible to pay on the evening but let us know you are coming so that we have enough food! Participation costs: €4 for members and €8 for non-members. Contact: activitiesofficer@ganymedeslgbt.nl http://en.ganymedes-lgbt.nl/
6ERTEGENWOORDIG *)* IN DE .EDERLANDSE JONGEREN BIJ DE 6. !LS JONGERENVERTEGENWOORDIGER BIJ DE 6. VERTEL JIJ WERELDLEIDERS WAT .EDERLANDSE JONGEREN VINDEN VAN ONDERWERPEN ALS MILIEU ARMOEDE EN EERLIJKE HANDEL "EN JIJ TUSSEN DE EN JAAR EN IS DIT IETS VOOR JOU -ELD JE DAN UITERLIJK SEPTEMBER AAN VIA
WWW DEWERELDVANDEVN NL 07-78x47mm
14.02.2003
15:38
Pagina 1
50%korting korting op Studenten Studenten nu nu50% op ++gratis gratis66dvd-box dvd-box dede Volkskrant Volkskrant Buurman Buurman&&Buurman Buurman schildersbedrijf glas service Ben jeBen uitwonend je uitwonend student student en niet en niet ouder ouder dan dan 2727jaar, jaar,dan danbetaal betaal je slechts je slechts â‚Ź 13,45 â‚Ź 13,45 per per maand maand voor voor een een Volkskrant-abonnement. Volkskrant-abonnement.
www. proefschriften.nl
poelman
b.v.
MeerMeer informatie: informatie: volkskrant.nl/studenten. volkskrant.nl/studenten. Antillenstraat 11-13 9714 JT Groningen Telefoon 050-5710150 poelman@poelmanbv.nl
www.phd-thesis.nl
actiet/m loopt 31 oktober De actieDe loopt 31 t/m oktober 2009 2009
UKAATJES OPGAVE: * Kantoor Oude Kijk in’t Jatstr 28 Ma t/m don 9-17 Woe 9-16
* Per Post:
Postbus 80 9700 AB Groningen
KOSTEN: â‚Ź5,- per 20 woorden INLICHTINGEN: Heiny de Ruiter 050-3636699 H.de.Ruiter@rug.nl
XENDO IS EEN ONAFHANKELIJK INSTITUUT DAT DE VEILIGHEID, VERDRAAGBAARHEID EN WERKING VAN NIEUWE GENEESMIDDELEN ONDERZOEKT.
WIJ ZOEKEN MANNEN! VAN 18 T/M 55 JAAR
STUDIE CS0138
TE ONDERZOEKEN MIDDEL Een mogelijk nieuw middel voor de behandeling van HIV.
Bed &Breakfast N Bed & Breakfast Landhuis Groningen www.landhuis-groningen.nl. Studio’s met badkamer, pantry of kitchenette en in- of exclusief ontbijtbuffet. Keuzes uit o.a. een Engels ontbijt, Champagne ontbijt*), een Brunch*), Vegetarisch ontbijt en een Biologisch ontbijt. De home-made producten zijn inclusief. Prijzen vanaf 60 ₏ per overnachting. (Prijzen opvragen *) Diversen
Diversen
N Groningers leren kennen? Collecteer een keer voor de Nierstichting! 2127 september, Bel Els 0505265292 N Non-smoker, female master student with no pets is looking for an apartment for rent. Contact me ASAP; jennyhasu@msn.com
N Ga je naar het buitenland? Mag ik, een rustige ďŹ nse studente in master-opl jouw woning huren? Contact tel nr: 050-3124955 N Keigeld op? Fotograaf vraagt vrouwelijke modellen. Info: 0613210284
DOELGROEP Voor dit onderzoek zoeken wij gezonde mannen in de leeftijd van 18 tot en met 55 jaar die tenminste 3 maanden niet meer roken. We zijn met name op zoek naar vrijwilligers uit de regio. HET ONDERZOEK UĂŠ "Â“ĂŠĂŒiĂŠLiÂŤ>Â?iÂ˜ĂŠÂœvĂŠĂ•ĂŠ}iĂƒVÂ…ÂˆÂŽĂŒĂŠLiÂ˜ĂŒĂŠĂ›ÂœÂœĂ€ĂŠ`iiÂ?˜>“iĂŠ>>Â˜ĂŠ`ÂˆĂŒĂŠÂœÂ˜`iĂ€Ă˘ÂœiŽÊâÕÂ?ĂŒĂŠĂ•ĂŠÂ“i`ÂˆĂƒVÂ…ĂŠĂœÂœĂ€`iÂ˜ĂŠĂŠĂŠ ĂŠ }iÂŽiĂ•Ă€`°Ê >Ă?ˆ“>>Â?ĂŠĂŽĂŠĂœiÂŽiÂ˜ĂŠĂ›ÂœÂœĂ€`>ĂŒĂŠÂ…iĂŒĂŠÂœÂ˜`iĂ€Ă˘ÂœiÂŽĂŠĂƒĂŒ>Ă€ĂŒ]ĂŠĂ›ÂˆÂ˜`ĂŒĂŠ`iâiʓi`ÂˆĂƒVÂ…iĂŠÂŽiĂ•Ă€ÂˆÂ˜}ĂŠÂŤÂ?>>ĂŒĂƒÂ° UĂŠ iĂŒĂŠÂœÂ˜`iĂ€Ă˘ÂœiÂŽĂŠLiĂƒĂŒ>>ĂŒĂŠĂŒĂœiiĂŠ}Ă€ÂœiÂŤi˜\ĂŠ ĂŠ Ă€ÂœiÂŤĂŠÂŁĂŠLiĂƒĂŒ>>ĂŒĂŠĂ•ÂˆĂŒĂŠ{ĂŠÂŤiĂ€ÂˆÂœ`iĂƒĂŠĂ›>Â˜ĂŠiÂ?ÂŽĂŠ{ĂŠ`>}iÂ˜ĂŠÂĂŽĂŠÂ˜>VÂ…ĂŒi˜Ž]ĂŠ}iĂ›ÂœÂ?}`ĂŠ`ÂœÂœĂ€ĂŠĂŽĂŠ`>}iÂ?ˆÂ?ÂŽĂƒiĂŠÂŽÂœĂ€ĂŒiĂŠĂŠĂŠ ĂŠ LiĂ˘ÂœiÂŽiÂ˜Â°ĂŠ Ă€ÂœiÂŤĂŠĂ“ĂŠLiĂƒĂŒ>>ĂŒĂŠĂ•ÂˆĂŒĂŠĂŽĂŠÂŤiĂ€ÂˆÂœ`iĂƒĂŠĂ›>Â˜ĂŠiÂ?ÂŽĂŠ{ĂŠ`>}iÂ˜ĂŠÂĂŽĂŠÂ˜>VÂ…ĂŒi˜Ž]ĂŠ}iĂ›ÂœÂ?}`ĂŠ`ÂœÂœĂ€ĂŠĂŽĂŠ dagelijkse korte bezoeken. UĂŠ 1ÊâÕÂ?ĂŒĂŠÂŁĂŠĂœiiÂŽĂŠÂ˜>ĂŠ`iĂŠÂ?>>ĂŒĂƒĂŒiĂŠÂŤiĂ€ÂˆÂœ`iĂŠĂœi`iĂ€ÂœÂ“ĂŠÂ“i`ÂˆĂƒVÂ…ĂŠĂœÂœĂ€`iÂ˜ĂŠ}iÂŽiĂ•Ă€`° PLANNING ONDERZOEKSGROEPEN UĂŠ iĂŠĂ›iĂ€ĂƒV…ˆÂ?Â?i˜`iĂŠLiĂ˘ÂœiÂŽiÂ˜ĂŠĂ›>Â˜ĂŠ}Ă€ÂœiÊ£ÊâÕÂ?Â?iÂ˜ĂŠÂŤÂ?>>ĂŒĂƒĂ›ÂˆÂ˜`iÂ˜ĂŠÂˆÂ˜ĂŠĂƒiÂŤĂŒi“LiĂ€ĂŠĂŒĂ‰Â“ĂŠ`iVi“LiÀÊÓä䙰 UĂŠ iĂŠĂ›iĂ€ĂƒV…ˆÂ?Â?i˜`iĂŠLiĂ˘ÂœiÂŽiÂ˜ĂŠĂ›>Â˜ĂŠ}Ă€ÂœiÊÓÊâÕÂ?Â?iÂ˜ĂŠÂŤÂ?>>ĂŒĂƒĂ›ÂˆÂ˜`iÂ˜ĂŠÂˆÂ˜ĂŠÂœÂŽĂŒÂœLiĂ€ĂŠĂŒĂ‰Â“ĂŠÂ˜ÂœĂ›i“LiÀÊÓä䙰 Kijk voor de exacte datums van alle periodes op: www.xendovrijwilliger.nl VERGOEDING Ă€ÂœiÂŤÂŁ\ ` 2700, Ă€ÂœiÂŤĂ“\ ` 2100,Reiskosten worden vergoed met `Êä]£™ÊiĂ€ĂŠÂŽÂˆÂ?œ“iĂŒiÀ°
INFORMATIE EN AANMELDINGEN Xendo Recruitment Telefoon: (050) 368 10 42 / 368 10 56 Email: vrijwilligers@xendo.com www.xendovrijwilliger.nl Telefonisch bereikbaar op werkdagen van 8.30 tot 21.00 uur
Het beschreven onderzoek valt onder de Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO). Deze wet bepaalt dat het onderzoek beoordeeld moet worden door een onafhankelijke Medisch Ethische Toetsingscommissie. Het onderzoek is goedgekeurd door deze commissie. Geneesmiddelenonderzoek valt of staat met de belangrijke bijdrage van vrijwilligers. Wij zijn daarom regelmatig op zoek naar vrijwilligers die tegen een vergoeding willen meewerken aan geneesmiddelenonderzoek. Dus ook wanneer u niet in aanmerking komt voor dit onderzoek verwijzen wij u graag naar onze website. U kunt uiteraard ook telefonisch contact met ons opnemen.
I N T E R N A T I O N A L P A G E 19
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
Amazed by the numbers |_
Head of the International Office steps down
| i n t e r v i e w | In February 1984,
going on with universities in developing countries but that we hardly had any contact with institutions in Europe or the United States. And then, in 1989, the Berlin Wall came down. Two months later, over Christmas, there was a revolution in Romania. And in the first week of 1990, at our New Year’s reception, the vice President Financial Affairs of the university approached us. ‘Did you see the television last week? We must go to Eastern Europe.’ He said he would happily give us a budget of a million guilders [EUR 450,000] if we could make a good plan for cooperation with universities in Eastern Europe. Preferably within two weeks.”
Madeleine Gardeur started working at the University’s International Office. At the time, the office had only three employees. Little did she know that 25 years later, the University of Groningen would have over 2700 international students.
By Er nst Arbouw “I am an idealist”, says Madeleine Gardeur, head of the university’s International Relations office when she is asked about her motivation. “The hatred which lies at the root of wars and ethnic conflict is largely based on fear of the unknown. If you can bring young people from different countries and different cultural backgrounds together, you take away what is unknown. Students learn from each other. They learn that their own world, their own views and their own values are not absolute. I am not going to say that you can prevent war and conflict with academia, but it is far more difficult to wage war against people you know or whose culture and views you can understand. You can call it pompous or bombastic or arrogant, but this really is what has driven me to do this work all these years.” On 1 September, after 25 years, Gardeur (62) started in a new job as an advisor to the Board of the University. In those 25 years, the work at the International Relations office, of which she became the director in 1986, changed almost beyond recognition. “When I started, in February 1984, there were only two people working here: the director and a secretary. I was the third person to be hired”, she says. “At the time, the University of Groningen had a number of projects in what was then called Upper Volta, presentday Burkina Faso. I was asked to coordinate those projects.” Internationalization was, at the time, mostly development aid. And, says Gardeur, it was mostly one-way traffic: Groningen received money from Nuffic, the Netherlands Organization for International Cooperation in Higher Education, and the university sent its academics to African universities to help set up the curriculum. “At the time, it was more common to send out people from the Netherlands to work in developing countries. A large part of my work involved making arrangements for people who would travel to Africa for two or even four years: everything ranging from housing to arrangements for their families, or helping them to import a car.” Even though, on the face of it, the work may seems less-than-thrilling, it was in fact rather exciting, Gardeur says. “There were always things that did not go as planned. When we worked with, for example, Burkina Faso, the people at
I realized there were a thousand international students in Groningen. I was perplexed
Foto Elmer Spaargaren
Madeleine Gardeur the university there may have had certain expectations. On the other hand, people here in Groningen often had completely different expectations of what the cooperation was supposed to be. And I was in the middle of it, ironing out the difficulties.” “I have always considered it a challenge to see if I could help change the ways things worked and to change the way African universities are dependent on European universities for support. At the time, almost every important decision, and also quite a few very, very unimportant decisions, were taken in Groningen. I remember a group of university bigwigs spending half a day on a meeting to de-
cide whether or not offices at a university somewhere in Africa should have ceiling fans. I thought I was going mad. Really.”
‘Part of the excitement of my job was fighting prejudices’ “In 1987 or 1988, we had a project for which the university in Ouagadougou needed a personal compu-
ter – the very first computer in the whole university. Nuffic, which provided the funds, went through the roof: ‘Nonsense’, they said. ‘Sending computers to Africa. What on earth do they need a computer for.’ Part of the excitement of my job was fighting these prejudices.” In the late 1980s, early 1990s, the character of Gardeur’s work changed as academic internationalization took off. One major factor was the introduction by the European Union of the so-called Erasmus Programme in the mid-1980s, which made it easier for students to study abroad. “Around the same time, we realized that it was a bit odd that we had all kinds of projects
Another important factor which led to growing numbers of international students and researchers at the university was the intensified cooperation with Indonesia, Gardeur says. For years, research groups and professors had run small, private projects with colleagues in Indonesia but, unbelievable as it may sound now, all these years later, cooperation with the country was not officially allowed. “When I came, I was told there was a ban on cooperation with Indonesia”, Gardeur explains. The University Council, which had long been dominated by extreme leftwing politics, had vetoed working in Indonesia because of the political situation in the country at the time. “But then we did a survey to see who was working with whom in international projects and it turned out that the largest number of projects was with Indonesia – everything based on personal contacts, outside the public eye.” “There was a strange moment, I cannot remember exactly when, maybe nine or ten years ago, when I realized there were a thousand international students in Groningen: exchange students, graduate students and PhD students. I was perplexed: A THOUSAND! How on earth had we managed that? Amazing! But now, numbers have grown to around 2700 international students. Student numbers that once seemed unachievable or even downright ridiculous now lie within our reach. A few years ago we said our aim was 5000 international students; it was a very bold claim at the time but”, Gardeur hesitates for a brief moment, “it is not impossible. In a few years time – who knows what might happen…”
20 I N T E R N A T I O N A L P A G E
UK 2 - 3 SEPTEMBER 2009
Scholarship or employee?
Who
the
bleep
is...?
Laura
Name:Vivan Goerlich Status: scholarship PhD student Daily occupation: Research Social Security: no Pension fund: no Aim: a PhD in 4 years
Name: Ika Neven Status: PhD student employed by University Daily occupation: Research Social Security: yes Pension fund: yes Aim: a PhD in 4 years
Photo’s Jeroen van Kooten
| r e p o r t | Three weeks ago, a Gro-
ningen court ruled that scholarship PhD students are to be considered employees. This verdict may very well have far-reaching consequences for both the University of Groningen and a substantial number of scholarship PhD students. But what are the differences between scholarship PhD students and employees? By ERNST ARBOUw AND JAN BlAAUw
1
What exactly is the difference between a PhD student and a scholarship PhD student? The simple answer: the scholarship. someone doing a Dutch PhD signs a contract defining their academic activities as labour and their monthly pay as wages. They enjoy social benefits, such as building up a pension, health insurance and so on. For scholarship PhD students this is different: they receive an amount of money that serves as a budget for the entire period the research project will take. It is not considered to be wages. At the university of Groningen they are regarded as students (researchers in training) instead of as employees.
2
Why does the university of Groningen want to work with scholarship PhD students? The university does not have to pay social benefits for the scholarships, so they are cheaper. secondly, scholarship PhD students cost research groups less. When a scholarship PhD student falls seriously ill during the project, the full re-
sponsibility for the project remains with the PhD student. An employed PhD student has more rights and can claim extra time or help more easily. Third, the scholarship PhD status means less trouble for researchers from a great number of countries outside the European union, avoiding time-consuming difficulties with immigration procedures and work permits. In this regard in particular, the scholarship status has clear benefits for PhD students as well.
3
What was it the court in Groningen said exactly? The judge ruled that academic activities carried out by scholarship PhD students are not significantly different from those of employed PhD students. This ruling was based on twelve cases put before the Court by twelve ruG scholarship PhD students aided by the trade union Abvakabo-FNV. According to the judge, scholarship PhD students do not have a great deal of liberty in planning their weekly research activities. Also, their work relationship with supervisors at the university is clearly defined as to supervision, instruction, appraisal and sanctions. such criteria are generally acknowledged as defining work. A model contract between scholarship PhD students and the university led the court to conclude that there is a clear relationship between the work done and the scholarship. Therefore, the scholarship must be seen as wages.
4
Why is this verdict important? It may cost the university a great deal of money, as PhD stu-
dents may be entitled to financial compensation. The Dutch Tax Administration could change its policy and ask the university to pay social benefits. Political pressure may also increase. Last year, the Dutch Minister of Education and the Dutch Parliament already refused to create a legal status for scholarship PhD students, stating that they prefer the ‘regular’ PhD system. The university of Groningen scholarship PhD policy can be seen as an effort to avoid the legal obstacles ensuing from an earlier verdict by an Amsterdam court in a similar case. There the judge also ruled on principle in favour of labour. This verdict was challenged right up to the Hoge Raad, the Dutch supreme Court. As a result the university of Groningen adapted its policy. These changes have now been put to their first serious test. And have failed it.
5
What will change for scholarship PhD students? For the moment – nothing. The Court’s decision is not final; both parties have the possibility to appeal the decision and a few of the larger faculties have already announced they will await the final decision – and any subsequent decisions regarding policy made by the Board. And what will change once the court’s decision becomes final? some things will change, but probably not to the extent some scholarship PhD students would like it to. The verdict does not force the university to declare a scholarship PhD student to be fully equal in a legal sense to an employed PhD student. The court established that scholarship PhD students should be con-
sidered to be employees, but the university has some leeway to come up with another contract that perhaps may not entail the same social benefits.
6
What will change for the University? Again: for the moment nothing. It is unlikely that anything will change before the court’s ruling is final. But if that happens, the university can no longer employ the same number of PhD students because employees cost more than scholarship PhD students. And then there is another question, which is hard to answer at the moment: will the verdict hold for the past as well? In other words: does the university need to compensate scholarship students who have already finished their PhD? If this should be the case, the university will lose an extremely large amount of money.
7
Will the RUG appeal the verdict? To quote the President of the Board of the university, professor sibrand Poppema: “That’s ninety percent certain.” If the university appeals the verdict, the case will be referred to the court in Leeuwarden (60 kilometres west of Groningen). The appeal can take up to a year, or even longer. After that, both parties – the university and labour union Abvakabo – can appeal to the Hoge Raad, the Dutch supreme Court in The Hague. But by the time the Hoge Raad renders its judgement, all those currently doing a PhD – whether with a scholarship or not – should have long since defended their theses.
Over the past two weeks, the Dutch media have been completely preoccupied with Laura Dekker, the 13-year-old schoolgirl who announced that she wants to circumnavigate the globe. In a sailing boat. On her own. With the support of her parents. Not surprisingly, Laura’s plans raised a few eyebrows here and there, not least with the Dutch Child Care and Protection Board, which started a court case to dismiss the girl’s parents from parental authority. Child care authorities say Laura is too young to fully comprehend the dangers of the two-year sailing trip. They fear that, apart from the very real physical dangers of the voyage, the isolation out at sea may be detrimental to her mental wellbeing. The authorities are also concerned that Laura would be missing two years of school. Last Friday, a judge ruled that Laura will be placed under the partial guardianship of childcare officials for two months pending a psychological review. In the meantime, it should be pointed out that Laura’s case was brought to public attention by school officials when they realised she would be missing school for a prolonged period of time. Apparently, the officials didn’t consider that it might also be detrimental to a 13-year-old girl’s wellbeing to become the focus of an international media hype.[ ErNsT ArBOuW ]
Look inside! Starting this week, the University Newspaper has a second International Page. It’s the page before this one, so turn back the page and enjoy. And there’s more: this academic year, we intend to publish three all-English newspapers. This week, the IP #2 features an interview with Madeleine Gardeur, who will step down as head of the International Office. She has worked there for 25 years.