UK 03 - 11 september 2008 | jaargang38

W W W.UNIVERSITEITSKRANT.NL

Blink over China  Dagboek Sibrand Poppema  Op zoek naar Osama  Tsjech drinkt geen wijn 

3

O N AFH AN K E LI J K W E E K BL AD V O O R D E R I J K S U N I V E R S IT E IT G R O N IN G E N n 11 S E P T E M BE R 20 0 8 n JA ARG AN G 38 IN DIT NUMMER Geen nieuwbouw in Hortus Het was een van de meest beladen kwesties van de afgelopen jaren: nieuwbouw in de Hortus, een van de mooiste tuinen in de Groninger binnenstad. Maar de RUG belooft beterschap: de eerste decennia wordt er niet gebouwd. Met de hand op het hart. >

3

It rocks you in the head!

De Large Hadron Rap is een grote hit op Youtube. Niet al te hippe wetenschappers met veiligheidshelm, labjassen en houterige moves rappen over fundamentele natuurkunde, die wordt onderzocht in de Large Hedron Collider: It rocks you in the head! >

8

Mijn... wc “Ik word heel emotioneel als ik zie dat er allemaal bacteriën in rondzwermen en mannen de bril omhoog hebben laten staan.” In onze nieuwe rubriek Mijn... kun jij ook je ei kwijt. >

11

I N T E R N AT I O N A L PA G E Underwater artist

Foto Reyer Boxem

Biologist Galice Hoarau combines the mind of a scientist with the eye of an artist. The marine biologist takes wonderfull pictures of the underwater world.

Also on the International Page: Pepernoten. >

16

UKSITE Kun je niet beter aan eind van het Academisch Jaar flink feesten dan aan het begin, zoals nu? Ruim veertig procent van de studenten die reageerden op onze stelling denkt van wel, de rest helemaal niet. En dus zal het wel zo blijven als het is. Wil je meestemmen over onze stelling van de week? Surf dan onmiddellijk naar de UK-pagina op Nestor.

Erin getrapt!!!

Tientallen verkeersborden kreeg de politie Groningen al binnen sinds september is verheven tot pardonmaand voor gegapt overheidseigendom. Maar volgens RUG- jurist Jan Brouwer is vervolging heel lastig. Het OM is verbaasd over de toon van de politie actie.

De aankondiging van de politie dat vanaf oktober boetes uitgedeeld worden voor het hebben van verkeersborden in studentenhuizen, is grotendeels een loos dreige-

ment. Volgens hoogleraar rechtswetenschap Jan Brouwer kan het aanpakken van borden in huizen slechts op twee lastige manieren: behalve op heterdaad betrappen is dat via zogeheten schuldheling. Maar de politie moet bewijzen dat een student van de diefstal had kunnen weten. Wat bijzonder lastig wordt wanneer een object in een gemeenschappelijke ruimte hangt. “Het lijkt mij niet mogelijk om dan alle bewoners van dat huis te vervolgen.”

Juridisch gezien geldt het huis

Faculteit start sms-service De faculteit GMW gaat haar studenten bij uitval van colleges informeren via sms. Later wil de faculteit ook tentamenuitslagen bekend maken op deze manier. Aan studenten die dat willen.

In eerste instantie stuurt de faculteit alleen sms’jes wanneer er acute algemene problemen zijn. “Een tijdje geleden was er wateruitval, dat is een goed voorbeeld. Dat komt na-

tuurlijk niet vaak voor”, zegt Dennis Wiersma, nieuw studentlid van het faculteitsbestuur van GMW. “Maar we gaan berichten sturen wanneer docenten ziek zijn en colleges uitvallen.” Met name bij de grote colleges, zegt Wiersma.

Wanneer de service van start gaat, is nog niet besloten. De RUG heeft eerder korte tijd een sms-cijferservice gekend. Die is zes jaar geleden om diverse redenen gestopt.

Lees verder op pagina 3 >

als heilig. De politie wordt niet geacht om naar binnen te kijken.

“Ik ben het helemaal met Brouwer eens”, zegt Kirsten Smit van het Openbaar Ministerie. Ze was “verbaasd” over de toon van de pardonregeling. “Ze hebben het iets verder aangezet om de boodschap te versterken”, vermoedt ze. Ze benadrukt dat er strikte afspraken zijn gemaakt over toelaatbare opsporingsmethodes.

Begrip heeft ze ook. “Dat stelen ontregelt het openbare leven en daar houden we niet van.”

Brouwer erkent dat zijn boodschap “pedagogisch gezien een beetje jammer is”, maar benadrukt dat het juridisch nu eenmaal zo zit. De praktijk kent hij van nabij. Zijn oudste zoon ging naar Duitsland om voor de ontgroening van een Amsterdamse jaarclub borden van een “Pascal Straße’ te bemachtigen. “Het is ook een beetje een sport”, vindt Brouwer. Al zijn studenten als volwassenen er wel degelijk aansprakelijk voor. [ JAN BLAAUW ] Zie pagina 4 >

Ingezonden mededeling

Hoe opmerkelijk is jouw scriptie?

Schrijf je uiterlijk 15 oktober in voor de Scriptieprijs 2008.

Kijk op www.berenschot.com/scriptieprijs

2 DEZE WEEK

UK 3 - 11 SEPTEMBER 2008

Psycholoog Frank Steyvers van de RUG vindt dat excellente studenten eerder een lager dan een hoger collegegeld zouden moeten betalen. En slecht presterende studenten mogen best meer betalen. Goed idee?

Door LIEKE VAN DEN KROMMENACKER

Frank Steyvers stelde in NRC Next van maandag 8 september dat zijn systeem een hoop gedoe scheelt.

“Haalt een student in het eerste jaar minder dan bijvoorbeeld de helft van de studiepunten, dan kan hij alleen doorstuderen tegen betaling van een verhoogd collegegeld.

Wie na twee jaar het propedeuseprogramma nog niet heeft afgerond, loopt tegen een verdubbeling van het collegegeld op. Vier jaar na aanvang van de studie dient de driejarige bachelor te zijn afgerond met een diploma. Is dat niet gelukt, dan betekent dat: verder studeren door kostendekkend collegeld te betalen. Dat scheelt een hoop gedoe met selectie aan de poort of bindende studieadviezen. Immers, wie het kan en wil, haalt de eindstreep tegen normale of zelfs lagere collegegeldkosten, en wie het niet wil of niet kan, gaat betalen of verdwijnt.”

Bestuursvoorzitter Sibrand Poppema van de RUG noemt het een mooi bedacht doch volkomen onuitvoerbaar idee.

“Dit is duidelijk een idee van een echte academicus, maar het mag natuurlijk helemaal niet. Collegelden zijn wettelijk vastgesteld en naar beneden afwijken mogen we niet. Een hoger collegegeld mag wel worden gevraagd en dat is ook niet zo raar, want sommige opleidingstrajecten zijn intensiever met hogere kosten.

Maar ook als het wel zou mogen van de wet, ben ik er vrij zeker van dat een financiële prikkel niet werkt. Het is beter om in te zetten op intensievere begeleiding en studenten bewuster te maken van bijvoorbeeld het belang van een goede studiestart.”

Ellen Jansen, medewerker van het onderwijscentrum UOCG, vindt het een interessant plan, al hoeven

Pavlov-methode voor studenten. Wie goed presteert wordt in de watten gelegd en minder presteren betekent bijbetalen

Moet een slecht presterende student meer collegegeld betalen?

‘Student mag je prikkelen’ maatregelen niet per se financieel te zijn.

“Geld is vaak een stimulans voor studenten, maar het moet wel substantieel zijn. Dan heb je een kans dat mensen er gevoelig voor zijn.

Net als in de jaren ’90, toen de prestatiebeurs voor het eerste jaar veranderde in een gift zodra je je propedeuse had gehaald. Het propedeuserendement ging omhoog, maar zwakte weer af toen de regeling veranderde. Mensen maken

even een spurt omdat ze denken: anders kost het me geld.

Studenten mogen best geprikkeld worden, financieel of op andere manieren, bijvoorbeeld door het laten vervallen van studieresultaten.

En goede studenten kun je belonen door het aanbieden van studentassistentschappen. De levert de student en de universitaire gemeenschap wat op.”

Universitair hoofddocent Cees

Rosa Leo (1) Zes uur ’s avonds, een bord warm eten op schoot. Ik prik wat op mijn vork en... tring!

De telefoon.

Zucht.

“Hallo met Leoooo.”

Leo is mijn schizofrene oom. Hij belde elke avond om de dag door te spreken. Leo woonde jaren in Dennenoord, een instelling voor psychiatrische patiënten. Maar niks ervan dat hij daar zielig in een kamertje zat.

Hij woonde in een villa, met elke dag een verpleegster, tafeltje-dek-je én een tuinman!

De behoefte aan een tuinman heb ik geërfd: mijn gras is gegroeid tot een hoogte waarbij een kudde paarden ongezien in mijn tuin kan bivakkeren.

Leo’s probleem: de huisgenoten. Ik kreeg van hem een voorproefje op mijn studententijd. Zo klaagde hij vaak over de ‘Klepto’, een vrouw die van iedereen het eten jatte, en ‘De Suiker’ een sadistische diabeticus die graag de regels voor de rest bepaalde. Heel herkenbaar. Mijn moeder overwoog wel eens een paar insulinespuiten in het zicht van de Klepto te leggen. Onder het mom

Praagman van economie ziet graag een systeem waarin studieresultaten onmiddellijk worden beloond: “Dit plan gaat een eind in die richting, dus ik vind het interessant.

Zelf heb ik ooit iets dergelijks voorgesteld: de student laten betalen per cursus of tentamen. Zakken voor een tentamen heeft dan een concreet meetbaar gevolg voor je eigen portemonnee.

Maar binnen de huidige Neder-

landse wet kun je dit soort maatregelen niet doorvoeren. Het probleem met politieke discussie in het hoger onderwijs is dat rendement een belangrijke rol speelt, maar dat de universiteit beperkte mogelijkheden heeft om hier iets aan te doen.

Studenten realiseren zich niet wat voor buitenkans ze krijgen door te mogen studeren. We moeten op zoek naar een prikkel die ze hiertoe aanzet.”

Colofon

van ‘twee vliegen in één klap’.

Terug naar de telefoon. Oom Leo had de wildste fantasieën. “Dat van die vliegtuigen in Amerika, heb ik gedaan”, zei hij eens schuldbewust. Van de moord op Pim Fortuyn tot aan de vrijlating van Nelson Mandela, alles in het journaal was de schuld van- of te danken aan Leo. Dus hield ik mijn vaste preek: “Niet naar het journaal kijken joh, dat is niks voor jou.”

Andersom zei hij dan: “Goed je best blijven doen op school, hè!” Daarna eindigde het gesprek abrupt met “Moi”. Klik.

Hij belde zo vaak onder het eten, dat we dat een uur opschoven. “Het is het proberen waard”, zei vader. De volgende dag om zeven uur zei mijn moeder: “Leo heeft nog niet gebeld, hè?” Vader, nors: “Nee, hij wacht tot wij gaan eten.” En ja hoor, terwijl hij een patatje in zijn mond stopte, ging de telefoon. Maar dit keer was het slecht nieuws. Wordt vervolgd.

Rosa Timmer, vierdejaars student taalwetenschap

Redactie-adres: Oude Kijk in ’t Jatstraat 28, Postbus 80, 9700 AB Groningen.

Telefoon: 050-3636700; Telefax: 050-3636698; E-mail: uk@rug.nl; Internet: www.universiteitskrant.nl

Kernredactie: Hanneke Boonstra (hoofdredacteur) 3636697, Jan Blaauw (nieuwscoördinatie) 3636696, Christien Boomsma (eindredacteur) 3637802, René Fransen (wetenschap) 3636695, René Lapoutre (opmaak) 3636693, Harry Perton 3636317, Sieb de Ruig (redactiesecretaris) 3636700, Ernst Arbouw (International Page) 3636130.

Overige redactieleden: Wouter Beetsma, Ana van Es, Peter Keizer, Lieke van den Krommenacker, Teodor Lazarov, Janita Naaijer, Tjerk Notten, Elisabeth Oosterling, Rosa Timmer, Dorien Vrieling.

Medewerkers: Bart Breman, Michel Dijkstra, Hans Miedema, Ronald Veldhuizen, Marcel Wichgers.

Foto’s: Reyer Boxem, Jeroen van Kooten, Elmer Spaargaren.

Tekeningen: Bert Cornelius, Robby van der Meulen, Eric van der Wal, Kees Willemen Uitgave: Stichting Universiteitsblad Oplage: 20.000 exemplaren Persbureau: de UK werkt samen met andere universiteitsbladen in het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) Advertenties: Bureau Van Vliet bv, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, telefax 0235717680 RUG-advertenties, mededelingen en Ukaatjes: Heiny de Ruiter (3636699) Abonnementen: € 27 per jaar, (intern tarief € 18).

Adreswijzigingen: schriftelijk aan de administratie van de uk.

Adreswijzigingen RUGpersoneel: doorgeven aan betreffende afdeling Personeel & Organisatie. ©UK. Auteursrecht voorbehouden.

Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen geheel of gedeeltelijk over te nemen.

N I E U W S 3

UK 3 - 11 SEPTEMBER 2008

Hortustuin is voortaan veilig De RUG gaat de komende decennia niet meer bouwen in de Hortustuin. Koos Duppen, de financiële man van het college van bestuur, deed die belofte aan buurtbewoners bij de opening van de nieuwbouw van GMW in de Hortustuin, afgelopen woensdag.

Dat wil niet zeggen dat nieuwbouw voor de faculteit van Gedrags- en Maatschappijwetenschappen helemaal niet meer mogelijk is. Nieuwbouw rónd de tuin is wel denkbaar.

Zo wordt al enige jaren nagedacht over het afbreken van enkele kleine

huisjes in de Grote Rozenstraat om die te vervangen door nieuwbouw.

Bestuurslid Pascal Nieuwland van de bewonersorganisatie van de Hortusbuurt reageert verheugd. “Uiteraard zijn we hier blij mee.Ik moet ook zeggen, als je kijkt naar het afsluitende gedeelte, hoe we in goed overleg en gezamenlijkheid hebben gewerkt aan een passende oplossing, dan geeft dat vertrouwen voor de toekomst.”

De bewoners van de Hortusbuurt hebben zich jarenlang verzet tegen bouwplannen van de universiteit in en rond de Hortus. Het Muntinggebouw in de Grote Rozenstraat en

de Nieuwe Kijk in ‘t Jatstraat kwam daardoor met tien jaar vertraging tot stand. Uiteindelijk werd in 1998 een convenant gesloten, waarin de universiteit beloofde beter te overleggen en de Hortustuin opnieuw in te richten. Maar in 2002 ging het met de plannen voor de nieuwbouw bij het Heymansgebouw opnieuw mis. De buurt voelde zich overvallen en wist met protestacties de nieuwbouw zes jaar te vertragen.

Pas na bemiddeling door oud-gedeputeerde Jaap van Dijk werd de strijdbijl begraven.

Nieuwland wil niet blijven hangen bij de dingen die in het verle-

den zijn misgegaan. “Dat heeft niet zoveel zin. Ik denk dat het kwartje wel is gevallen, dat deze dingen beter anders gedaan kunnen worden.

Laten we wel wezen, de universiteit is ook niet gelukkig met alle onrust die er is geweest. Publicitair was het niet goed, maar de bouw heeft ook veel vertraging opgelopen en dat heeft hen veel geld gekost.”

Nieuwland gelooft niet dat de RUG als een blad aan de boom is omgedraaid. “Maar wel dat ze zien dat het in hun eigen belang beter is om te overleggen met respect voor gemaakte afspraken.” [ christien boomsma, jan blaauw ]

Iraniërs welkom op KVI

Brandweer rukt uit naar Vindicat De brandweer rukte zaterdagavond met drie wagens uit om een brand bij Vindicat te blussen. Bij aankomst bleek dat het vuur in de open haard brandde.

Passanten waren gealarmeerd geraakt door grote hoeveelheden rook die over het dak van de voormalige Friesland Bank heensloegen en belden de brandweer. De studenten hadden echter de open haard ontstoken wegens de senaatsoverdracht. Eva Jongbloed, abactis en prorector, ontkent geruchten dat er een roeiboot van Aegir of nat hout op het vuur lag. “Nee, dat was niet het geval, ik denk dat de rookontwikkeling kwam doordat de haard al lang niet meer aan was geweest.”

Henk-Geert van der Meulen, de woordvoerder van de Hulpverleningsdienst, bevestigt dat. “De rook sloeg over de gebouwen heen in de schijnwerpers van de Martinitoren.

Daardoor leek het veel meer dan het was.” [ harry perton ]

De faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB) krijgt in drie jaar tijd ongeveer 1,7 miljoen euro van het college van bestuur om de rendementen te verbeteren. De faculteit wil het onderwijs intensiveren door meer colleges te geven en meer te toetsen.

Het college van bestuur zegde het geld begin dit jaar al toe, maar stelde als voorwaarde dat de faculteit harde maatregelen om de rendementen te verbeteren, zou intrekken.

Hortus Haren wil kunststof ijsbaan De Hortus in Haren wil in december een nostalgisch Winterfestival organiseren, waarbij een kunststoffen ijsbaan van tachtig bij vijf meter centraal staat. Tegelijkertijd wil de Hortus de horeca in de tuin nieuw leven inblazen met koek en zopie, snert enz.

Of het festival er dit jaar al komt hangt af van sponsoring door de plaatselijke middenstand. De gemeente Haren, die haar eigen ijsbaan ophief, is benaderd voor een bijdrage.

Iraanse studenten en onderzoekers zijn welkom bij het Kernfysisch Versneller Instituut (KVI) in Groningen. Dat zegt directeur Muhsin Harakeh naar aanleiding van de voorgenomen rechtszaak van Iraanse studenten tegen de Nederlandse overheid.

De studenten zijn verontwaardigd omdat alle Iraniërs, ook mensen met de Nederlandse nationaliteit, toegang tot nucleaire onderzoeksinstallaties is ontzegd. De regering nam dat besluit naar aanleiding van een VN-resolutie over het Iraanse kernwapenprogramma.

“Wij hebben het ministerie ervan overtuigd dat het KVI fundamenteel onderzoek doet en dat studenten hier geen training krijgen in het maken van kernwapens”, aldus Harakeh. “Al ons onderzoek wordt bovendien gepubliceerd. Er is niets wat wij hier doen dat niet via andere kanalen beschikbaar is.”

Harakeh wacht af of toekomstige Iraanse studenten aan het KVI wel een visum krijgen. Anderhalf jaar geleden werden reeds aangenomen promovendi tegengehouden door de Nederlandse ambassade in Teheran. [ ernst arbouw ]

Extra geld voor rendementen FEB

Phishing aan RUG eist ‘slachtoffer’

Emeritus hoogleraar Adriaan Blaauw (94, midden) komt onverwachts een kijkje nemen in het observatorium dat zijn naam draagt.

Foto Reyer Boxem Vanaf vandaag beschikt de RUG weer over een eigen sterrenwacht. De vorige ging 102 jaar geleden verloren bij de brand in het Academiegebouw.

Dezilveren koepel van het nieuwe observatorium torent boven het Bernoulligebouw op het Zerniketerrein uit. De spiegeltelescoop van veertig centimeter is één van de grootste van Nederland.

De sterrenwacht is er voor iedereen: studenten, scholieren en het grote publiek. Via een glasvezel-

verbinding wordt het opgevangen licht geanalyseerd én geprojecteerd op een groter scherm. Iedere eerste vrijdag van de maand is er een openbare kijkavond. Ook willen de Groningse astronomen bij bijzondere gelegenheden als maansverduisteringen de deuren opendoen. Eigenlijk zou een sterrenwacht op het platteland beter resultaat opleveren, maar deze plek is beter toegankelijk voor het publiek. [ jan blaauw ]

Dwangsom voor te hoog salaris Het kabinet wil dwangsommen opleggen aan universiteiten en hogescholen die te hoge salarissen geven.

Minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken liet de Tweede Kamer deze week opnieuw weten dat er een einde moet komen aan de soms erg hoge salarissen in de semi-publieke sector. Niemand zou daar meer mogen verdienen dan 176 duizend euro, inclusief bonussen. Bij hoge uitzondering mag daar van worden afgeweken. Het salarisplafond kan hoger uitvallen als ministers een

beloningscode afspreken met brancheorganisaties. Overschrijdingen worden dan niet geaccepteerd.

“Voor hogescholen en universiteiten komt er geen code”, zegt een woordvoerder van minister Plasterk. “Wij houden bestuurders van die instellingen aan de ‘Balkenende-norm’ en dat geldt ook voor de bonussen die ze ontvangen. Voor de minister is dit een belangrijk punt: sinds zijn aantreden laat hij raden van toezicht al weten geen hoger salaris te accepteren bij nieuwe aanstellingen. Al is het natuurlijk niet ondenkbaar dat er ooit nog eens een

bestuurder komt van wie het jaarinkomen plotseling hoger uitvalt.”

Eerder deze week publiceerde onderwijsbond AOb een lijst met topsalarissen van hoger onderwijs bestuurders in 2007. Vijfenveertig mensen ontvingen meer dan 169 duizend euro, het bedrag waarboven salarissen toen verplicht openbaar moesten worden gemaakt. Een deel kwam boven de norm door een vertrekpremie of een aanvullende pensioenpremie. Onduidelijk is nog in hoeverre ook deze premies meetellen voor de ‘Balkenende-norm’. [ Thijs den Otter, HOP ]

‘Met zo’n dienst loop je een groot risico’ > Vervolg van pagina 1 Voor de berichtenservice moeten studenten zich aanmelden op Progress-WWW. De faculteit heeft sms-bundels aangeschaft om de berichten te kunnen versturen.

“We hebben ruim ingekocht”, zegt Wiersma. “De faculteit heeft 4000 studenten en je kunt de berichten inkopen per 5000, dus we kunnen er een heleboel versturen.”

Het betekent niet dat dat ook per

definitie gebeurt. “We gaan niet over elk klein dingetje sms’en.” Studenten kunnen dan ook geen aanspraak maken op het ontvangen van sms’jes. “We willen niet dat mensen hele stapels krijgen, zoals bij e-mail met al die spam.”

Dat is één van de redenen waarom een eerder RUG-breed experiment met sms-service zes jaar geleden is gestopt, zegt Herman de Groot van onderwijscentrum UOCG. Sms’jes kosten toen veertig eurocent: “Dus

dat liep flink op.” Op zich dan, want de animo voor die service bleef beperkt tot enkele honderden studenten. Die berichten soms dubbel kregen of via een andere provider.

Facultaire onderwijsbestuurders hebben nog andere aarzelingen. “Onvriendelijk gezegd, maak je studenten er lui mee”, zegt Jenneke Bosch van rechten. “Met zo’n dienst loop je een groot risico: studenten gaan er op rekenen.” [ dorien vrieling ]

Eén medewerker van de RUG is onlangs ingegaan op een verzoek per e-mail om inloggegevens af te staan, zegt security manager van de RUG Frank Brokken. Volgens Brokken is voor de zomer bij een soortgelijke ‘aanval’ op de universiteit Delft ook één persoon erin getrapt. Achter zulke phishing acties zitten volgens Brokken mafia-achtige organisaties die behalve op bandbreedte uit zijn op bijvoorbeeld bankgegevens. De RUG gaat medewerkers en studenten tweemaal per jaar waarschuwen zulke gegevens geheim te houden.

Studieuitval valt mee in Nederland Nederlandse studenten halen de eindstreep van hun opleiding vaker dan Britse of Amerikaanse collega’s. Duitsers en Japanners presteren nog een stuk beter. Dat blijkt uit cijfers van de OESO, een economische samenwerkingsorganisatie van dertig geïndusustrialiseerde landen. In een gemiddeld OESO-land haalt 31 procent van de studenten geen diploma. In Nederland ligt dat twee procentpunten lager.

Saoedi’s doen coschappen thuis De RUG wil Saoedische geneeskundestudenten co-schappen laten lopen in de twee beste ziekenhuizen van Saoedi-Arabië. Dat zei bestuursvoorzitter Sibrand Poppema van de RUG deze week. De komende jaren hoopt de RUG hierover een akkoord te bereiken, onder meer door de banden met universiteiten in Saoedi-Arabië aan te halen. Het gaat om het vijfde jaar van de opleiding. Die regeling laat volgens Poppema onverlet dat de Saoedische studenten ook in het Nederlands aan de exameneisen voor de opleiding moeten voldoen.

4 OPMERKELIJK

UK 3 - 11 SEPTEMBER 2008

Klappen voor 750 euro Leden van de christelijke studentenvereniging Navigators stonden vrijdag langs de rode loper van het Martiniplaza, om bezoekers van het gala van werkgeversorganisatie VNO-NCW Noord te verwelkomen. Het leverde hen 750 euro op.

Agenten |_

Hoe willen ze

Door RENÉ FRANSEN “Mensen verheerlijken voor geld, dat is een goed plan”, reageerde een Navigators-lid op het forum waar klapvee werd gevraagd. Met een knipoog erachter, dat wel.

“Er is niets op tegen om mensen in het zonnetje te zetten en het is mooi dat we er geld voor krijgen”, reageert Wiard Jongsma van de sociëteitscommissie van de Navigators.

Hij coördineert werkacties om geld voor een eigen pand in te zamelen. Zelf stond hij ook twee uur langs de rode loper om met 32 studenten de ongeveeer duizend genodigden van het gala te onthalen.

| AC H T E R G R O N D | De politie wil dat

Betaald warm welkom voor gala-gangers Hoe hou je dat vol, twee uur juichen en klappen? “Ach, je steekt elkaar aan, dat gaat vanzelf. En het is leuk te zien hoe verschillend mensen reageren. Eén man wilde met z’n partner per se alleen over de loper, die wilde echt dat moment beleven. Anderen zag je wegduiken en snel doorlopen.”

Foto Irma Kwakkel

Na de actie waren de kelen droog en de armen lam. Eén klapper constateerde de dag na de actie dat je spierpijn in je polsen kunt krijgen. Anderen overwogen een carrière als beroepsklapper. Misschien kunnen ze hun kunsten weer vertonen, als de NSG eindelijk een eigen pand heeft? “Goed idee”, reageert Jongsma.

Mest en schapen hinderen NSK Wielrenvereniging Tandje Hoger organiseerde vorige week het NSK tijdrijden. Maar niemand verwachtte schapen op de weg.

Door WOUTER BEETSMA “Oh, een tijdrit. Dan moeten ze wel oppassen. De boer hiernaast heeft gisteren net met de mestwagen over het parcours gereden”, waarschuwde een bewoner van het plaatsje Dorkwerd terwijl de regen met bakken uit de hemel kwam.

Het zat de organiserende wielervereniging Tandje Hoger niet mee. Het Nederlands Studentenkampioenschap tijdrijden werd vorige week geplaagd door incidenten. Het parcours ten zuidwesten van Groningen was veelbelovend, maar regen, mest en

modder zorgden voor een gevaarlijke wedstrijd. Vlak na de start van het eerste blok renners werd het nog erger. “Er staat verdomme een kudde schapen op het parcours!”, brieste een renner nadat hij bijna tussen de schapen was gedoken. Alle buurtbewoners hadden een brief gekregen over de tijdrit, maar één van hen bleek het vergeten te zijn. Drie wielrenners werden hier de dupe van en konden een goede klassering wel vergeten.

De problemen werden nog groter toen de weg door Dorkwerd een belangrijke sluiproute bleek.

Om vijf uur werd het zo druk dat auto’s het startgebied blokkeerden, waardoor een paar renners om de auto’s heen moesten zigzaggen.

Na de start van blok twee leek alles goed te gaan. Totdat de chauf-

feur van een veewagen een stopsignaal negeerde en langzaam het parcours opreed. Wedstrijdleider Jentse Top: “Die kerel reed eerst bijna over een verkeersregelaar heen en daarna ging hij midden op de weg stilstaan. Asociaal.”

Renner Josbert de Vries probeerde nog te passeren, maar de weg was te smal. Hij verloor een halve minuut. “Ik baal echt als een stekker. Maar het parcours was ook niet goed. Veel te bochtig en te glad. Ik kon gewoon mijn kracht niet kwijt.”

Top baalde ook, maar vindt het kampioenschap wel geslaagd.

“Aan het begin ging het niet echt lekker. Dat was wel even aanpoten. Die drukte hebben we verkeerd ingeschat, maar dingen als schapen en vrachtwagens op het parcours verwacht je natuurlijk niet.”

Vraag & antwoord

‘Achter het bos lagen sloppen’ Rogier Blink roeide mee in de Holland Acht op de Olympische Spelen. Tijdens zijn verblijf had hij het gevoel dat de Chinese overheid één groot toneelstuk opvoerde. Vorige week verscheen daarover een interview met hem in de Volkskrant.

Door WOUTER BEETSMA

En, zijn de media al bovenop je gedoken?

“Nou, dat valt wel mee. Ik ben bij BNR Nieuwsradio en Het Gesprek geweest. Ik had het ook niet verwacht, een onbekende roeier die zijn bek opentrekt is natuurlijk veel minder interessant dan een medaillewinnaar die van zich laat horen.”

Waarom ben je zelf naar de Volkskrant gestapt?

Voor de Olympische Spelen waren de media heel kritisch tegen-

over de situatie in China. Na de spelen las ik overal hoe fantastisch de Spelen waren geweest.

Niemand stelde nog kritische vragen over de misstanden, terwijl ze er echt waren.”

Ben je veel geconfronteerd met die misstanden?

“Het is natuurlijk een groot toneelspel dat de Chinese regering liet opvoeren. Je vangt steeds kleine beetjes op. Sommigen staan er niet eens bij stil, maar ik kreeg steeds meer een ongemakkelijk gevoel. Een vrijwilliger vertelde me bijvoorbeeld dat als hij geweigerd had om vrijwilliger te zijn, hij niet meer mocht studeren.

Lekker vrijwillig ben je dan.

Langs de snelwegen naar Peking stonden enorme hekken en brede aangelegde bossen. Daarachter konden we, als we er moeite voor deden, enorme sloppenwijken zien liggen. Het klopt natuurlijk ook niet, enorme sta-

dions aanleggen midden in Peking. Daar hebben toch mensen gewoond?”

Is het niet een beetje naïef? Dat had je van tevoren toch ook kunnen bedenken?

“Dat verwachtte ik ook, maar tot ik klaar was met roeien heb ik me er bewust voor afgesloten. Ik vind niet dat je van Olympische sporters kunt verwachten dat ze hier mee bezig zijn voor en tijdens de Spelen. Ik vond het ook niet mijn verantwoordelijkheid, maar die van het IOC. Zij hebben de Spelen toegewezen. Ik niet.”

Heb je toch nog een beetje kunnen genieten van je tijd in China?

“Natuurlijk, dat laat ik me echt niet afnemen. De mensen zijn echt supervriendelijk. Ik heb de laatste week buiten het Olympisch dorp doorgebracht, en de Chinezen waren ontzettend leuke en lieve mensen.”

worden ingeleverd – onder studenten met gemengde gevoelens ontstudenten hun verkeersborden en vangen. Sommigen zijn van plan straatmeubilair inleveren. Maar dat gaat er gebruik van te maken, maar van harte gaat het niet. Bij student bezomaar niet, zegt rechtsgeleerde Jan stuurskunde Alex in de KorrewegBrouwer. “Het huis is heilig.” wijk, ligt een verkeersbord in de achtertuin. Als hij het optilt, glibDoor TJERK NOTTEN, ELISABETH bert een pad weg onder natte struiOOSTERLING EN JAN BLAAUW ken. Alex en zijn huisgenoten keDe rechtsgeleerde belt er nog een ken er al jaren niet meer naar om. keer voor terug. “Ja hoor, de angel Dat geldt ook voor het bordje ‘Veris eruit bij die pardonactie”, zegt boden toegang’ en de plaatsnaamhoogleraar rechtswetenschap en borden van Enschede en Hengerechtsgeschiedenis Jan Brouwer re- lo. Die liggen verscholen achter soluut. een houten deurtje in een hoek van Geen twijfel: het is heel lastig om de tuin. “Laatst is er ingebroken het bezit van een verkeersbord aan en daarom kwam de politie langs. te pakken. Manier één: op heter- Toen heb ik die borden maar een daad betrappen bij het wegnemen. beetje verstopt”, zegt de student.

“Dus zo ongeveer met een schroeHet zit hem “al een tijdje niet lekvendraaier nog in de hand.” Dat ker” dat de borden die jaren gelegaat niet meer bij een object dat al den werden meegenomen, nog in in huis hangt, want wie zegt dat de de tuin slingeren. “Het is al een heel huidige bewoner de diefstal heeft gedoe om die dingen te jatten, maar gepleegd? Maar daarmee is de kous er op een nette manier vanaf koniet af, want het is ook strafbaar om men is ook niet eenvoudig. Komente weten of te vermoeden dat iets de week ga ik ze met een vriend op ooit gestolen is en het toch in je be- de fiets terugbrengen.” zit te houden. Juristen noemen dat Toen Alex een aantal jaren geleden schuldheling. Het in Groningen kwam kan maximaal worstuderen leek het den bestraft met een en zijn vrien‘Het gaat al mis hem jaar cel of 74.000 euden een leuk idee om ro boete. Wetboek als een bord in de plaatsnaamborvan Strafrecht artiden uit zijn gebooreen gemeenkel 417, bis. testreek Twente aan Dat klinkt imponede muur te hangen. schappelijke rend, maar schuld“Op een avond hebheling is een ontzetben we een stuk of ruimte hangt’ tend taai begrip en twaalf borden gejat. bijzonder moeilijk te Helemaal voorbebewijzen. Toch is dat reid gingen we toen wel wat de politie moet doen. En dat op pad. We hadden bijvoorbeeld de heeft volgens Brouwer met deze ac- route vantevoren op een kaart uittie alleen kans van slagen bij objec- gestippeld.” ten die erg zichtbaar vanaf de weg In een klein album bewaart hij op de kamer van één bewoner han- nog foto’s van de kale palen waargen. van hij en zijn vrienden de borden “Het huis is heilig”, vat Brouwer de afschroefden. Is hij toch nog een juridische situatie samen. Als het beetje trots? bord niet eenvoudig vanaf de straat “Ach, het was een nacht die ik niet te zien is, moet het bewijs door de snel zal vergeten. We waren met de rechter als onrechtmatig verkregen BMW van mijn vader op stap. Het gezien worden. Anders gluren agen- autoalarm ging op een stil weggetje ten kennelijk vaker vanaf de straat af en we kregen het niet uit. Dat was bij Jan en alleman naar binnen en lachen. Maar die foto’s heb ik gedat is niet de bedoeling. Hun op- maakt omdat het rolletje vol moest. dracht blijft in eerste instantie be- Dat is alles.” perkt tot het bewaken van de openOverigens krijgt de gemeente één bare orde. Buiten dus. bord niet terug. Er staat ‘AlexanderBij een verkeersbord dat pal in het straat’ op, gekregen met zijn verzicht is opgehangen, is de kans gro- jaardag. “Een vriendin heeft die op ter dat de politie de bewijslast rond klaarlichte dag speciaal voor mij krijgt. “Want die persoon heeft dan gestolen. Ze had er zelfs een overall kennelijk individueel besloten om voor aangetrokken, zodat het leek geen actie te ondernemen.” alsof ze van de gemeente was.”

Hetzelfde geldt voor een verkeers- Ook in de Guldenstraat is bij één bord in een tuin of goed zichtbaar van de huizen een reeks verkeersaan een schutting. Toch is Brou- borden opgehangen. De ‘eigenaar’, wer niet onder de indruk. Want wederom een student bestuurskunin de praktijk zal er weinig komen de, wil ook van de pardonregeling van opsporing. Het gaat al mis als gebruik maken, al vindt hij de aceen bord in een gemeenschappelij- tie “een beetje flauw”. “Veel van die ke ruimte hangt. “Het lijkt mij niet borden hebben we niet eens zelf gemogelijk om dan alle bewoners van jat. Maar ik kan er wel voor worden dat huis te vervolgen.” bestraft. Dat vind ik raar.”

Intussen wordt de Groningse parGewetensnood heeft hij dus niet. donregeling – in september kunnen “Wat willen ze met die borden gaan verkeersborden, winkelwagentjes doen die niet uit Groningen komen? en andere objecten zonder gevolgen Die kunnen beter mijn huis versie-

O P M E R K E L I J K 5

UK 3 - 11 SEPTEMBER 2008

mogen niet gluren dan bewijzen dat een verkeersbord gestolen is?

Foto Reyer Boxem ren dan in een opslag liggen. Maar ik wil geen strafblad met heling erop, dat is het me niet waard.”

Die teruggave zal de medewerkers van de dienst Stadsbeheer goed doen. Geert Timmer, die al dertig jaar in het vak zit, schat dat er jaarlijks veertig tot vijftig borden uit het Groningse straatbeeld verdwijnen. Niet meer dan vroeger overigens. Timmer komt het probleem al zijn hele loopbaan tegen.

Maar het blijft vervelend. “Je doet je best de boel een beetje netjes te maken. En dan is het twee weken later weer weg. Da’s net als wanneer je vrouw de vloerbedekking netjes gestofzuigd heeft en jij er dezelfde dag met je smerige schoenen overheen klauwt.”

Eén bord ‘bebouwde kom’ aan het Boterdiep schiet hem te binnen: keer op keer was het binnen een paar dagen verdwenen. Uiteindelijk bevestigden ze een zelfgemaakt metalen harnas om het bord. “En het hangt er nog steeds.”

Een keer kwam Timmer iemand tegen die net zo’n bord in zijn be-

zit had. “Ik vroeg: hoe kom je daaraan? Krijg je te horen ‘Wat gaat jou dat aan?’ of ‘Dat hangt hier al jaren’.

En verder kom je niet, want bewijs maar dat het niet zo is.”

Dat frustreert. Zelf vindt Timmer dat je gewoon moet kunnen zeggen “dat is niet van jou, geef terug!”, maar hij berust erin dat het niet zo eenvoudig is. Met zijn collega’s heeft Timmer er wel eens over gegrapt dat ze “380 op die borden zouden moeten zetten”, maar dat is, zoals ze dat in Groningen zeggen, “ook weer zo wat”.

Misschien dat een moreel beroep op het burgergeweten helpt. Want van de sancties waarmee de politie vanaf oktober dreigt, zijn studenten niet onder de indruk. “Mierenneukerij!”, zegt de bewoonster van een huis aan de Westerhaven.

“Natuurlijk is het diefstal, maar om er nou zo specifiek op te gaan jagen.” In haar huis staat al jaren een ‘slecht wegdek’ bord op de hoedenplank bovenaan de trap. De bewoners noemen liefkozend hun ‘tie-

tenbord’. Het staat al zolang, dat geen van hen nog weet hoe het daar gekomen is.

“Het is een onderdeel van het interieur”, lacht een bewoonster. Zij en haar huisgenoten zijn niet van plan het weg te halen. “Luiheid”, legt ze uit, “waarschijnlijk hangt het er over een paar jaar nog. Als de politie tenminste niet stiekem langskomt om ons te bekeuren.”

‘Ik wil geen strafblad met heling, dat is het me niet waard’ In een van de Selwerdflats is een rond, blauw bord met een witte pijl vanaf de weg zichtbaar. Bij binnenkomst hangen nog twee borden aan de wand. Een van de bewoners woont al tien jaar in zijn kamer en de borden hangen er minstens zo-

lang. Hij is niet van de plan de borden in te leveren. “Geen idee wie ze ooit heeft gejat en opgehangen. En als ík het al niet weet... Ik had nog niet van die politieactie gehoord, maar ik ga toch zeker niet andermans shit opruimen! Laat ze maar bewijzen dat ik er iets van weet.

Desnoods begin ik een rechtszaak als ze toch moeilijk gaan doen...”

Dan verandert plotseling de toon van het gesprek: “Ben jij soms zelf van de politie ofzo? Niet? Toch beëindig ik hierbij onze conversatie.”

Dicht zit de deur.

Een studente international bussiness uit Oekraïne op dezelfde gang vraagt zich af wat de politie zou doen als ze langskomen. “We wonen met meer dan twaalf mensen.

Krijgen we dan allemaal tweehonderd euro boete per verkeersbord plus een strafblad? Hoe gaat de politie dat bepalen?”

Die vraag stelt de Oekraïense dus terecht. Contactfunctionaris studenten van de politie in Groningen Nico Huismans wil niet zeggen hoe de politie dergelijke zaken zal

oplossen. “We willen niet dat onze actie straks alleen maar gaat over constructies om vrijuit te gaan. De borden moeten worden ingeleverd, daar gaat het om. Ik moet toegeven dat het lastig is als verkeersborden in gezamenlijke ruimtes hangen.

Het is overigens niet zo dat een zaak verjaart als een bord al tien jaar in hangt. Dat hebben we speciaal bij de Officier van Justitie getoetst.”

Volgens Huismans druppelen op verschillende bureaus al borden binnen. Wat ermee gaat gebeuren is nog niet duidelijk. “Borden uit Groningen gaan terug naar de gemeente. Maar wat we met dat ene bord van de Kalverstraat gaan doen? Ik denk dat we een rondje gaan bellen langs de oorspronkelijke eigenaren en vragen of ze ze terug willen.”

Brouwer heeft een suggestie: ga verkeersborden verkopen. In Amsterdam bleek het een probaat middel toen verbodsbordjes voor het roken van wiet roofgoed bleken. Maar sinds ze als souvenir verkocht worden, blijven ze langer hangen. Oftewel: if you can’t beat them…

Bij ons is het droevige bericht binnengekomen dat op 21 augustust 2008 ons oud BCN lid

Wim Vaalburg is overleden. Wim was als BCN-lid vanaf het begin betrokken bij de oprichting van het NiC. Dankzij zijn enthousiasme is het PET-scan onderzoek in Groningen opgestart en bovendien was hij de initiator van het eerste Nederlandse PET-centrum.

Wim heeft meerdere promovendi begeleid en heeft een waardevolle bijdrage geleverd aan het onderzoek en onderwijs binnen BCN. Bovenal herinneren wij hem als een vriendelijk en enthousiaste collega.

Wij wensen zijn echtgenote, kinderen en kleinkinderen veel sterkte toe dit verlies te dragen.

%F 4UJDIUJOH WPPS 7MVDIUFMJOH 4UVEFOUFO 6"' UF 6USFDIU POEFSTUFVOU TJOET IPHFS PQHFMFJEF WMVDIUFMJOHFO CJK IVO TUVEJF FO IFU WJOEFO WBO QBTTFOE XFSL )FCU V FSWBSJOH JO IFU NBOBHFO WBO QSPGFTTJPOBMT ,FOOJT WBO IFU POEFSXJKTWFME "GžOJUFJU NFU WMVDIUFMJOHFO %BO CFOU V NPHFMJKL POT OJFVXF

Personeel en Staf BCN en Neuroimaging Centrum

Hoofd Studentenbegeleiding -JE .BOBHFNFOUUFBN

7PPS NFFS JOGPSNBUJF TVSG OBBS www.uaf.nl/vacatures

Openstaande vacatures

Postdoc Sentence Processing 1,0 fte | Faculty of Arts

Tenure Track (Assistant Professor) Molecular Cell Biology 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl

De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten.

De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeelsbestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegenwoordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.

werken aan de grenzen van het weten

Studenten nu 50% korting op DE GOEDKOOPSTE RIJOPLEIDING: â‚Ź 899,- de Volkskrant + gratis 6 dvd-box

UKAATJES OPGAVE UKAATJES

Buurman & Buurman

25 RIJLESSEN INCL. EXAMEN EN EVENTUEEL

* Kantoor Oude Kijk in’t Jatstr 28 * Per post Postbus 80, 9700 AB Groningen

BIJ ONS EEN GRATIS HEREXAMEN

KOSTEN: â‚Ź5,- per 20 woorden

OOK SPOEDOPLEIDING MOGELIJK!!

Ben je uitwonend en niet ouder dan 27 jaar, ga dan naar volkskrant.nl/studenten of sms VKBUURMAN naar 2002 (verplicht tot niets).

IN DE STAD GRONINGEN GEHAALD EN GEBRACHT

Personeel gevraagd N Hampshire hotel Groningen (centrum) zoekt per direkt een nachtportier en bedieningsmedewerker op oproepbasis, studentenbaan bij uitstek!

Neem contact op metC. de Jonge 050-3162955 dejonge@hampshirehotels-groningen.nl

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP ONZE WEBSITE:

www.autorijschooljossmit.nl

MELD JE NU AAN!!! EN BEL

smit 070403.indd 1

0595-44 36 54

Studentenabonnement: per maand â‚Ź 12,50

Cursussen uk/poelman 020325

Latin-Conga 15:00 beginnersPagina en 17-06-2003 1

schildersbedrijf glas service

De studie in orde is investeren in jezelf.

Kijk op www. rosadevriesstudieadvies.nl rosa@rosadevries.nl of 06 - 22 79 43 49

N Beter studeren door mediteren: â‚Ź 65,-. Acem Meditatie: deze nuchtere methode uit Noorwegen zonder goeroes en mystiek geeft grondige en systematische ontspanning.

Daardoor kun je je tijdens studie/werk beter concentreren. Info-ochtend: 1309, zie www.acem.nl N Gitaarles? (Martin) 06-12225457 (betaalbaar tarief).

N Cursus Afro-DjembĂŠ,

05-04-2007 15:05:52

Organisatie en structuur brengen resultaat.

INLICHTINGEN: Heiny de Ruiter 050-3636699.

H.de.Ruiter@rug.nl OPENINGSTIJDEN KANTOOR UK: Ma t/m donderdag 9-17 Woe 9-15.30 Vrij 9-13

poelman

b.v.

Antillenstraat 11-13 9714 JT Groningen Telefoon 050-5710150

gevorderden. Instrumenten aanwezig. Proees?

Bel: 050- 5790963. www. yingturkishman.nl Studio de Puddingfabriek.

N Weerbaarheidstraining voor vrouwen. Start 29 sept 8 lessen 1,5 uur.

Veiligheid op straat en zelfvertrouwen vergroten.

Info: www.trainersgroep weerbaarheid.nl

Diversen

N Bewustzijn neemt toe door handelen, niet door denken. Info: praktijk voor psychosynthese, 050 3012137 of www. oude-riet-groningen.nl N Nette man vraagt ruimdenkende studente voor bezoek erotica (kamasutra) beurs utrecht 19 of 20 sept a.s. reacties 0613210284

WETENSCHAP 7

UK 3 - 11 SEPTEMBER 2008

Cogito ergo BOEM

Kor t

In samenwerking met Science LinX (Wiskunde & Natuurwetenschappen)

Boeren moeten koe zelf observeren

Pi = twintig lucifers | S E R I E | Voor onderhoudende experimenten heb je niet per se een groot laboratorium nodig. Zo kun je het getal pi berekenen door een cirkel uit hout te zagen. Of heel vaak lucifers op een papier te gooien. Handig!

Door ERNST ARBOUW Pi is drie. Zo staat het in de bijbel.

In het boek 1 Koningen, 7:13-51 om precies te zijn.

Daar wordt beschreven hoe de kopergieter Chiram uit Tyrus versieringen maakte voor de tempel in het paleis van koning Salomo. Het absolute party piece in de tempel is de Zee, een uitbundig versierd object dat je het best zou kunnen omschrijven als een uit de hand gelopen fontein. In vers 23 wordt de verhouding tussen de doorsnee en de omtrek van het koperen bekken beschreven: “Voorts maakte hij de Zee, van gietwerk, tien el van rand tot rand, geheel rond, vijf el hoog, terwijl een meetsnoer van dertig el haar rondom kon omspannen.”

Met andere woorden: doorsnee x drie = omtrek. Ofwel π is drie.

Er zijn miljoenen conservatieve christenen die de Bijbel van kaft tot kaft letterlijk nemen en daarom gruwen van ketterse ideeën als de evolutieleer en de oerknal. Het zou, denk ik dan, consequent zijn als die mensen zich ook eens gingen roeren over de cirkelkwadratuur. Maar daar hoor je nooit iemand over.

In het verleden hebben politici zich wél bemoeid met de precieze waarde van π. In 1897 wilde de senaat van de Amerikaanse staat Indiana een wet aannemen waarin de waarde van π definitief werd vastgelegd als 3,2. De senaatsleden hadden zich laten overtuigen door een amateurwiskundige en de wet werd alleen afgeblazen omdat een hoogleraar wiskunde die toevallig in het parlementsgebouw aanwezig was, lucht kreeg van de beraadslagingen en aan de noodrem trok.

Voor de duidelijkheid: π (3,141592 etc.) is niet precies uit te rekenen. Het is, net als z’n stiefzusje e (2,718281 etc.) alleen maar te bena-

Kul of kennis

Melkkoeien moeten ieder jaar een kalf krijgen, zodat de melkgift op peil blijft. Om de bevruchting efficiënt te laten verlopen, moeten de boeren weten wanneer de koeien bronstig zijn. Dat kunnen ze zien aan het veranderende gedrag, vlak voor de eisprong, maar het observeren van de koeien is tijdrovend.

Truus Posthuma-Trumpie onderzocht of de bronst ook te voorspellen is door dagelijks het hormoon progesteron in de melk te meten.

Bij de afdeling biologische psychiatrie van het UMCG en aan de universiteit van Wageningen keek zij of twee al beschikbare technieken geschikt zijn voor zo’n meting Dat bleek niet het geval, de automatische progesterontesten voor melk bleken niet te voldoen. Voorlopig moeten boeren hun koeien blijven observeren. Posthuma-Trumpie promoveerde afgelopen woensdag aan de medische faculteit van de RUG.

deren. Op dit moment staat de teller ergens rond de 1012 cijfers achter de komma, een nauwkeurigheid die zelfs voor de meest kritische toepassingen toereikend zou moeten zijn.

Hoe kun je π benaderen? Daar zijn verschillende trucs voor. Een vrij bekende methode is de rekensom π/4 = 1 – (1/3) + (1/5) – (1/7) + (1/9) – (1/11) + etc. Een andere, minder nauwkeurige truc is het maken van een deelsom met het getal 113,355.

Hak het getal in tweeën en maak daar een breuk van: 113/355. De uitkomst van die som is vrijwel gelijk aan 1/π.

Het kan ook anders. Haal bij de bouwmarkt een plaat hout van twee bij twee meter. Weeg het hout zo nauwkeurig mogelijk en teken er vervolgens een cirkel op die aan vier kanten precies de randen raakt.

Zaag die cirkel uit en weeg die ook.

Het gewicht van de vierkante plaat verhoudt zich tot het gewicht van de ronde plaat als 4 : π. (Verklaring: het oppervlak van de vierkante plaat is lengte x breedte = 2 x 2 + 4. Het oppervlak van de ronde plaat is πr2 = π x 1 x 1 = π. Dezelfde verhouding geldt natuurlijk voor kleinere vierkanten en cirkels.)

Als je het écht omslachtig wilt doen, heb je een doos lucifers en een velletje millimeterpapier nodig. Selecteer een stuk of twintig lucifers met dezelfde lengte en trek op het millimeterpapier een aantal evenwijdig lopende lijnen met een tussenruimte die precies zo groot is als de lengte van de lucifers. Gooi van ongeveer een meter hoog uit de losse pols de twintig lucifers op het papier en tel hoeveel lucifers een lijn kruisen. Vervolgens plug je de getallen op de juiste plek in de formule: (2 x geworpen lucifers)/kruisende lucifers = π.

Om een nauwkeurige benadering te maken, moet je wel wat tijd uittrekken. Na 216 worpen waarvan 153 raak kwam de BOEM-redactie op een waarde voor π van ongeveer 2,823. Niet eens in de buurt dus.

Bariumatomen stilgezet met laser Met behulp van laserlicht heeft promovendus Subhadeep De bariumatomen afgekoeld tot vlak boven het absolute nulpunt (-273 graden Celcisu), waardoor ze bijna stil staan.

De techniek om atomen met laserlicht te koelen is al langer bekend, maar kon maar op bepaalde typen atomen worden toegepast. Met zijn onderzoek heeft De laten zien dat de techniek kan worden aangepast om zogeheten aardalkali elementen stil te zetten, door extra laserbundels in te zetten.

De bariumatomen, afkomstig uit de deeltjesversneller Agor van het Kernfysisch Versneller Instituut, zijn al afgeremd tot ongeveeer 30 meter per seconde voordat ze met laserlicht in een ‘magneto-optische val’ (MOT) helemaal stil worden gezet. Een wolkje bariumatomen blijft daar ongeveer een seconde stil hangen bij een temperatuur van vijfduizendste graad boven het absolute nulpunt. In de MOT kunnen eigenschappen van de atomen nauwkeurig worden bestudeerd, omdat processen die anders te snel verlopen om ze te kunnen waarnemen bij deze lage temperatuur sterk vertraagd zijn.

Zie voor de filmpjes uit deze rubriek en een disclaimer: www.universiteitskrant.nl/boem

Foto’s Ernst Arbouw

Piep geeft sterven van gehoorcel aan

Door RONALD VELDHUIZEN Brutaal en ononderbroken vraagt hij aandacht: de piep in je oren. Soms houdt hij uren aan. Zeker na een avondje stappen in cafés waar het muziekvolume je aanspoort tot liplezen.

Het verhaal gaat dat wanneer je zo’n piep hoort, het de allerlaatste keer is dat je ’m zal horen. Hij is namelijk één toon, en die sterft met de haarcellen die hem normaal aan je brein doorgeven. Koesteren dus, dat gesuis. Maar is dat waar?

Een van de belangrijkste artikelen over piepende oren is van Pawel Jastreboff. Hij bundelde in 1990 alle kennis daarover in het tijdschrift Neuroscience Research. Eigenlijk schetst Jastreboff in 24 pagina’s vooral een goed overzicht van wat we nog niet weten. Hij noemt maar liefst twaalf

mogelijke oorzaken voor het gesuis – ze sluiten elkaar niet eens uit. Voor andere oorwetenschappers is dat handig, maar daarmee hebben wij geen uitsluitsel over de laatste-toontheorie.

Emile de Kleine, klinisch fysicus in het UMCG, doet al jarenlang onderzoek naar piepende oren. Hij beaamt dat de oorzaak van het gesuis nog onduidelijk is.

Maar volgens De Kleine betekent de piep niet dat je de bijbehorende toon nooit meer zult horen. Wel is het een teken van – meestal tijdelijke – gehoorschade. De haarcelletjes die normaal geluid aan het brein doorgeven zijn dan even defect.

Maar als de haarcelletjes niets doen, waarom hoor je dan in godsnaam die piep? Het komt door een foutje in de hersenen, denkt De Kleine. Juist omdát de hersenen nul komma nul signaal krijgen

van de gesneuvelde haarcelletjes gaan ze het geluid zelf invullen. En dat is de piep.

De hersenen maken wel vaker van dit soort fouten, legt De Kleine uit. Bijvoorbeeld wanneer mensen een arm of been verliezen. Ze krijgen dan zogeheten fantoompijn op de plek waar hun verloren ledemaat zou zitten.

De Kleine ziet steeds meer bewijzen die de hersenen als boosdoener voor het gepiep aanwijzen. Bijvoorbeeld bij patiënten die geen gehoorschade hebben, maar wel problemen met de oorzenuw. Zij horen ’t ook.

Die piepende aandachttrekkerij zit dus niet in je oren maar je hersenen. De geest kan blijkbaar écht niet zonder zijn geliefde lichaam.

Ook een vraag? Mail uk@rug.nl

Milieukeur toont duurzaamheid Hoe maak je zichtbaar dat een landbouwproduct duurzaam is geproduceerd? Boeren die overgaan op duurzame teelt hebben er baat bij dat hun producten te onderscheiden zijn. Bovendien zijn er subsidieregelingen voor duurzame productie. Bedrijfskundestudent Louis Feitsma onderzocht voor de Wetenschapswinkel Economie en Bedrijfskunde welke bestaande certificatiemethoden de duurzaamheid van landbouwproducten het best in kaart brachten.

Feitsma vergeleek de methoden op 52 punten, zoals de voorschriften voor bemesting en het gebruik van groene stroom. Uiteindelijk bleek van tien verschillende systemen het Milieukeur (van de Stichting Milieukeur) de beste beschrijving van de duurzaamheid te bieden. Het rapport dat Feitsma naar aanleiding van zijn onderzoek schreef, is te downloaden bij de Wetenschapswinkel Economie en Bedrijfskunde (zie www.rug.nl/ wewi).

8 WETENSCHAP

UK 3 - 11 SEPTEMBER 2008

Higgs Boson, yo! |_

Nieuwe natuurkunde in de Large Hadron Collider

| o n d e r z o e k | Woensdag draaide de Large Hadron Collider, een enorme deeltjesversneller op de Frans-Zwitserse grens, voor het eerst op proef. Protonen botsen er met bijna de snelheid van het licht op elkaar. Het resultaat? Nieuwe deeltjes! Of het einde van de wereld.

Door René Fransen

The LHC accelerates the protons and the lead And the things that it discovers will rock you in the head.

De Large Hadron Rap is een hit op Youtube. Niet al te hippe wetenschappers met veiligheidshelm, labjassen en houterige moves rappen over de fundamentele natuurkunde die vanaf deze week in de Large Hadron Collider (LHC) onderzocht wordt. In iets meer dan een maand tijd heeft het filmpje al dik 1,2 miljoen hits. Yo! Wat is dat voor wetenschap? It rocks you in the head, dat is zeker.

Een speurtocht naar wat de LHC gaat doen levert milde hoofdpijn en zware verbijstering op. Wist u dat er rondom ons voortdurend virtuele deeltjes verschijnen en verdwijnen? Da’s een van de eigenschappen van het vacuüm. En u dacht dat een vacuüm leeg was? Fout!

Verder zijn er geruchten dat de wereld vergaat wanneer de LHC opstart. De botsende protonen zouden een zwart gat kunnen maken dat de hele aarde opslokt. De experts zeggen dat dat niet gebeurt, maar zeker is het niet. Als u dit leest, is het bij de officiële ingebruikname van de LHC, gisteren, goed gegaan. Al is dat geen garantie voor de toekomst, want het ging om een test, waarbij de protonen op ongeveer halve snelheid vlogen.

Twenty-seven kilometers of tunnel underground Designed with mind to send protons around.

De LHC is een ronde tunnel van 27 kilometer, niet ver van Genève. Die tunnel lag er al: tot het jaar 2000 was daar de vorige deeltjesversneller LEP in gevestigd, die elektronen in plaats van protonen versnelde.

De versneller is het belangrijkste onderdeel van CERN, het Europese laboratorium voor deeltjesfysica en de plek waar het wereldwijde web is uitgevonden. De tunnel bevat een buis waar protonen doorheen gejaagd worden, die met 9300 supergekoelde magneten in hun baan worden gehouden. Om de versneller op te starten moeten de magneten gekoeld worden tot -271,3 graden Celsius, net boven het absolute nulpunt (-273 graden). Daarvoor is 10.000 ton vloeibare stikstof en 6000 ton vloeibaar helium nodig.

Het koelen duurt een maand. CERN

verbruikt naar schatting 1000 gigawatt per jaar aan stroom, tien procent van de stroomconsumptie van het kanton waar de installatie staat.

De kosten voor de LHC zijn geschat op 3 miljard euro.

deeltje plus een antideeltje en binnen zeer korte tijd verdwijnen ze zonder een spoor. De lening is afbetaald. Omdat ze verschijnen en verdwijnen zonder dat je er iets van ziet, heten dit virtuele deeltjes. Toch beïnvloeden ze andere deeltjes.

De LHC maakt ook Higgsdeeltjes, maar niet op afbetaling. De energie wordt erin gestopt en er ontstaat een echt, solide Higgsdeeltje. Dat valt uit elkaar, maar de vervalproducten vertonen een patroon dat vastgelegd kan worden en het bestaan van het deeltje aantoont. En als dat gebeurt, is het Standaardmodel eindelijk compleet.

Tenminste... De deeltjes in dit model, want er is ook al fysica voorbij het Standaardmodel. Het Standaardmodel beschrijft alleen de ‘gewone’ materie om ons heen, die maar zo’n vier procent van alle bestaande materie omvat. De rest is donkere materie en donkere energie, en die vallen buiten het Standaardmodel.

The Higgs Boson – that’s the one that everybody talks about.

And it’s the one sure thing that this machine will sort out.

LHCb sees where the antimatter’s gone ALICE looks at collisions of lead ions CMS and ATLAS are two of a kind They’re looking for whatever new particles they can find

De LHC onderzoekt van alles, maar het Higgs boson is het meest besproken. In 1964 bedacht een groep theoretisch natuurkundigen dat dit deeltje moest bestaan. De naam van één van hen, Peter Higgs, is eraan verbonden – tot ergernis van de niet-vernoemde collega’s.

Het Higgs-deeltje moest het Standaardmodel van de deeltjesfysica kloppend krijgen. Het Standaardmodel beschrijft hoe atomen zijn opgebouwd uit elektronen, neutronen en protonen. De neutronen en protonen bestaan weer uit quarks, en zo zijn er nog wat deeltjes. Het model was zeer succesvol, maar kon niet verklaren waarom sommige deeltjes eigenlijk massa hadden. Gênant, want massa bestáát immers. Het Higgsveld loste het probleem op. Het zorgt dat andere deeltjes weerstand ondervinden.

Denk aan een lege gang, daar loop je zo doorheen. Wanneer er tientallen mensen in diezelfde gang staan, is dat lastiger. Zo beïnvloedt het Higgsveld diverse elementaire deeltjes, en dat is massa.

Bij het Higgsveld hoort het Higgsdeeltje. Sinds 1964 hebben natuurkundigen het in hun berekeningen opgenomen en het werkt fantastisch. Alleen, het is nooit waargenomen. Waarom niet? Wel, hier wordt het een beetje spooky.

Overal rondom ons ontstaan spontaan Higgsdeeltjes. Uit het niets.

Dat kan, zeggen natuurkundigen, in een vacuüm (helemaal niets dus) ontstaan voortdurend deeltjes, die bijna direct weer verdwijnen.

Het vacuüm is een soort Frisia-financiering voor kortlopende leningen. Je leent energie. Dat vormt een

Gelukkig kijkt LHC ook verder dan het Standaardmodel, want met drie miljard om vier procent van alle materie te beschrijven, krijgt de belastingbetaler niet echt waar voor z’n geld. De vier detectoren meten verschillende dingen. Natuurkundigen verbazen zich namelijk ook nog over de vraag waarom er eigenlijk materie is. Bij de Oerknal (die ook al uit het niets kwam) moeten gelijke hoeveelheden materie en antimaterie zijn ontstaan. De materie is er nog, de antimaterie is zoek.

Hoe? In de LHCb detector kijken ze – simpel gezegd – naar een soort schaalmodel van de Oerknal. Dat moet de wetenschappers laten zien welke theorie het beste klopt.

Omdat de LHC botsingen van protonen veroorzaakt met een hoeveelheid energie die nog nooit is vertoond (in een meetinstrument) hoopt de natuurkundige gemeenschap ook deeltjes te zien die niet in het Standaardmodel zitten. En ze hopen ook iets níet te zien.

Bij bepaalde botsingen zouden wimps kunnen ontstaan, Weakly Interacting Massive Particles. Die vliegen zonder een spoor de LHC uit.

Wanneer de energie van alle botsingen dan wordt opgeteld, kloppen de sommetjes niet, want hun energie van de wimps is verdwenen. Indirect bewijs voor hun bestaan dus.

En wimps, zijn de deeltjes waaruit volgens sommigen donkere materie bestaat, een substantie die we alleen kunnen waarnemen omdat ze zwaartekrachteffecten veroorzaakt.

Volgens astronomen is er zes keer zoveel donkere materie als gewone materie.

Al die deeltjes, al die energie. De

Voor dit artikel zijn de volgende RUG-onderzoekers geraadpleegd: Eric Bergshoeff en Elisabetta Pallante (theoretische natuurkunde, werken beiden aan natuurkunde voorbij het Standaardmodel, Pallante onderzoekt mogelijkheden om de LHCb detector daarbij te gebruiken), Klaus Jungmann (Kernfysisch Versneller Instituut, onderzoekt vergelijkbare problemen als de LHC, maar juist bij zeer lage energie), Mariano Mendez en Amina Helmi (Kapteyn Insituut voor Astronomie, houden zich onder meer bezig met zwarte gaten en donkere materie).

Een technicus van CERN controleert de elektronica van een magneet in de LHC. LHC biedt natuurkundigen een blik op een onbekend stuk van het universum. Maar weten ze wel wat ze doen?

Niet iedereen is daar van overtuigd. De laatste tijd gaan er verhalen, dat de LHC een zwart gat kan produceren, dat de hele aarde opslokt. CERN-deskundigen hebben het uitgerekend en zeggen dat het experiment veilig is. Er zullen zwarte gaten ontstaan, maar dat

zijn microgaten, die te klein zijn en te kort bestaan om uit te groeien tot echte zwarte gaten. Bovendien, de aarde wordt al miljarden jaren gebombardeerd met kosmische straling (deels ook protonen) die met nog hogere energie op onze atmosfeer botsen. Alle modellen laten zien dat het veilig is.

If the Higgs exists, they ought to find it right away

U N I V E R S I T E I T 9

UK 3 - 11 SEPTEMBER 2008

| ac h t e r g r o n d | Sibrand Poppema heeft zijn eerste week als voorzitter van het college van bestuur van de universiteit achter de rug. Voor de UK hield hij een dagboek bij.

Door Sibrand Poppema

Foto CERN And if it doesn’t, then the scientists will finally say “There’s no Higgs! We need new physics to account for why Things have mass. Something in our Standard Model went awry.

De Large Hadron Rap is te vinden op http://nl.youtube.com/ watch?v=j50ZssEojtM

Donderdag 28 augustus oefen ik mijn eerste activiteit als voorzitter uit door de universiteit te vertegenwoordigen bij ’t Peerdenspul in het Stadspark. Daar lopen we, net als de rest van de week, Max van den Berg en Jacques Wallage tegen het lijf. Vrijdag belt Madeleine Gardeur van het BIS om te melden dat het ministerie van OC&W vraagt of ik met minister Plasterk namens de universiteiten mee wil naar China. Dat is wat lastig omdat ik twee weken daarvoor ook al in Tianjin en Beijing ben om lezingen te houden. Een uitgelezen kans om Groningen nog beter op de kaart te zetten. Daarom maken we ruimte in de toch al gevulde agenda en reis ik dus kort achter elkaar twee keer naar China.

Zondag eerst maar eens verhuisdozen uitpakken in de kamer aan de Oude Boteringestraat 44, waar de laatste spullen van Kuipers klaar staan voor het Universiteitsmuseum. Ik tref een verrassing aan van de universiteitsraad. Ze hebben een gloednieuwe pijp voor me klaargelegd, opdat de overgang ook voor hen geleidelijk zal verlopen.

Maandagochtend toch maar met de auto, het zal laat worden. Rond half acht rijd ik de parkeerplaats bij het Academiegebouw op en vind m’n nieuwe plek. Ik loop buitenom om de ochtendsfeer op te snuiven.

Het is nog niet erg druk op OB44, ik doe het licht in de hal aan. Als eerste verschijnt Marga met de koffie. Om half negen speelt het carillon en ik voel me echt thuis. Overleg met Zwaantje, Bert Verveld en Colette en de arrival van de eerste computer sinds mensenheugenis op de kamer van de voorzitter van het college. Alles werkt, de eerste e-mails zijn binnen. Het Dagblad meldt vanuit Utrecht dat er excellent onderwijs nodig is voor alle studenten en ik vraag me even af of we niet eerst maar eens zullen proberen overal goed onderwijs te leveren. Daar wordt overigens met steun van het college in alle faculteiten hard aan gewerkt, onder andere door de onderwijscontacten in het eerste halfjaar te intensiveren.

We werken deze week nog volgens het oude schema. Van elf tot half een het portefeuilleoverleg Financiën en Vastgoed. Om half een snel naar het Wijnhuis om de delegatie van Tianjin Medical University te begroeten. Er is een goede samenwerking waarbij promovendi vanuit Tianjin naar het UMCG komen. De president van de universiteit is professor Hao. We spreken af dat studenten geneeskunde stages Traditional Chinese Medicine in Tianjin kunnen volgen, terwijl de studenten uit Tianjin welkom zijn op de summerschools in Groningen.

Elders in het Wijnhuis ontvangt Frans Zwarts de delegatie uit Sao Paulo en het blijkt alvast dat de RUG een echte internationale universiteit is met inmiddels tien procent buitenlandse studenten.

Vanaf half twee meteen maar de eerste Raad van Toezicht vergadering die prettig verloopt en daarna de opening van het Academisch Jaar. Wie er niet was heeft iets gemist: de rector hield een voortref-

Foto Jeroen van Kooten

Sibrand Poppema

Dagboek van een voorzitter felijk verhaal in het Engels over genes en memes, de universiteit van Sao Paulo nodigde ieder uit langs te komen, studenten vertelden over het verschil tussen Nederlandse en Duitse studenten en het verschil tussen academische vrijheid en vrijblijvendheid. Douwe Breimer ontving de Ubbo Emmiuspenning en sprak mooie woorden over de RUG en tenslotte werden door professor Lokin in een even academische als hilarische toespraak twee baretten aangeboden aan de pedellen. Alles omlijst door fraaie zang en muziek. Met bijna een uur vertraging, dus volgend jaar anders plannen, de balkonscene, het Grunnings laid, het Io Vivat en dan Ellen ten Damme. Kortom, een mooie combinatie van academische traditie en eigentijdse activiteiten, geen politicus in het spotlight maar de academie zelf.

Dinsdag een fraaie foto van ons allen op de voorpagina van het Dagblad. In het college stellen we de portefeuilleverdeling en de vertegenwoordiging in allerlei externe gremia vast en vergaderen verder in aanwezigheid van de voorzitter van de u-raad en het studentlid van het bestuur. Uitstekende sfeer. Vervolgens lunch met de afdelingshoofden van het bureau om snel een aantal zaken door te geven en te horen welke nieuwe dingen er spelen. Na de lunch een gesprek met Hans Weijers, de voorzitter van de Ubbo Emmius Foundation, die later die middag, ook in het Engels, het Academisch Jaar van economie en bedrijfskunde zal openen. We hebben het over

alumnibeleid en fondsenwerving en vinden elkaar gemakkelijk op de essentie van het alumnus zijn: trots op de universiteit van Groningen, dankbaarheid voor de geboden kansen en de noodzaak om dit te tonen door de universiteit te steunen. Vervolgens de eerste oratie van het nieuwe seizoen. Professor Chris Visser, bijzonder hoogleraar bij bewegingswetenschappen namens het NOC houdt een prima betoog over talentontwikkeling.

Woensdag de portefeuille-overleggen over onderwijs, onderzoek en internationale samenwerking, en vervolgens over personeelszaken en juridische zaken. Tussen de middag naar het gemeentehuis voor een vergadering van de Stichting Draadloos Groningen.

Korte samenvatting: er is goede voortgang. Daarna overleg met de voorlichters van de RUG over het wekelijkse mediaoverleg, woordvoerderschap etc. En dan op naar de Hanzehogeschool voor de opening van hun Academisch Jaar. Minister Vogelaar houdt een uitstekend verhaal over integratie. Het wordt me opnieuw duidelijk dat de karikatuur van politici zoals neergezet in de media vaak kant noch wal raakt.

Donderdag eerst intern agendaoverleg, daarna bezoek ik Max van den Berg. We brainstormen over de kansen die zich voordoen op het gebied van energie, water, sensortechnologie, healthy ageing en life sciences.

Met Klaas Muntjewerff aan het stuur naar Utrecht voor overleg met enkele ambtenaren van OC&W over de plannen voor een

European Medical School samen met Oldenburg. Mijn opvolger Folkert Kuipers, prodecaan Jan Borleffs en ik krijgen een aantal uitstekende tips van het ministerie.

Vrijdagochtend om kwart voor acht opnieuw naar Utrecht voor de stuurgroep internationalisering van de VSNU (Vereniging Samenwerkende Nederlandse Universiteiten). Samen met de collegae voorzitters Van den Berg (Delft), Ritsen (Maastricht) en Kropff (Wageningen), alle drie sterk internationaal gerichte universiteiten (wist u dat het u-raad overleg in Maastricht in het Engels is), brainstormen we over internationalisering met het doel de politiek materiaal aan te reiken voor een versterking van de Nederlandse positie op dit terrein.

Terug in Groningen is het tijd om de stukken voor volgende week in de tas te stoppen, de laatste e-mails te lezen, nog even met de rector de week door te nemen, om me vervolgens via een snelle verkleedpartij op de Allersma samen met mijn echtgenote naar het Martini Plaza te spoeden voor het VNO-NCW noord (werkgevers) gala. Ook hier tref ik naast talloze ondernemers, de commissaris, de burgemeester, gedeputeerden, wethouders, vertegenwoordigers van economische zaken en kamerleden, met opnieuw de kans een aantal projecten die spelen aan de universiteit, onder de aandacht te brengen.

Rest mij te overdenken dat dit een geweldige baan is aan een geweldige universiteit in een geweldige regio. U ziet, ik vermijd het woord excellent toch maar even.

10 O P I N I E

UK 3 - 11 SEPTEMBER 2008

Opnieuw de fout in met Den Engh?

Volgende week promoveert Daniëlle Dijns op een evaluatie van de behandeling van probleemjongeren in jeugdinrichting Den Engh. De nauwe banden van promotor prof. J. Rink met die instelling zorgden al eerder voor ophef.

Rechtenstudent Ana van Es vreest dat dit opnieuw gaat gebeuren.

Een omstreden proefschrift dat niet in een la verdwijnt, maar een regeringskwestie wordt. Dat overkwam de RUG twee jaar geleden.

Arjen Jonker, toenmalig directeur van rijksjeugdinrichting Den Engh, promoveerde in 2004 aan de RUG op de resultaten van de heropvoedingsmethode die zijn eigen instelling toegepaste. Die was zeer succesvol: na vrijlating bleef bijna iedereen op het rechte pad.

Totdat toenmalig minister van Justitie Donner de resultaten opnieuw liet bekijken. Wat bleek: er was fout op fout gestapeld. De echte raddraaiers verdwenen gaandeweg uit de onderzoeksgroep. Jonker onderzocht hoe het zijn pupillen na vrijlating verging op een moment dat meer dan de helft nog achter slot en grendel zat en zag een aantal bewoners over het hoofd die ondanks alles opnieuw een delict pleegden.

Je zou zeggen: een universiteit overkomt zoiets geen tweede keer.

De eigenaardigheden van een proefschrift moeten niet belanden bij ministers en in de Tweede Kamer. Nu zal de evenknie van Arjen Jonker zich niet snel aandienen. Evengoed dreigt de RUG binnenkort opnieuw Den Haag te halen vanwege een proefschrift waarin Den Engh een rol speelt.

Het gaat om de promotie van orthopedagoge Daniëlle Dijns, aanstaande maandag. Zij weersprak in een persbericht over haar promotie

Reacties korte reacties van maximaal 200 woorden graag voor maandag 12.00 uur mailen naar uk@rug. nl. Bijdragen kunnen worden ingekort.

Semi-professioneel Als ik mij een semi-professioneel koor voorstel denk ik al gauw aan vocaal ensemble The Gents, het Nationaal Jeugdkoor of, voor mijn part, het Nederlands Studenten Kamerkoor. Kortom, koren die de grote concertzalen van het land afgaan en zo nu en dan een Radio 4-optreden verzorgen.

Als ik dan op pagina 17 van de UK d.d. 21 augustus lees over het semi-professionele a capellakoor van Bragi, dan trek ik toch even een wenkbrauw op. Worden wij door Michel Dijkstra op datzelfde niveau geplaatst? Dat had ik niet achter ons gezocht. Goed, de rector magnificus mag graag met ons pronken, zo bleek ook dit jaar weer bij de opening van het Academisch Jaar en bij de welkomsceremonie van de buitenlandse studenten, en men zegt na concerten altijd heel beleefd dat we weer mooi hebben gezongen, maar om uit de mond van een muziekrecencent semi-professioneel koor genoemd te worden, dat vervult de a capellakoorleden van trots. (ingekort door de redactie) Joram Pool, Bragi-secretaris en ACK-bas, namens het Bragi a-capellakoor

een rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) waarin staat dat heropvoeding zoals in Den Engh minder effectief is dan behandeling in een gewone jeugdinrichting. Dat haalde de landelijke media. Volgens Dijns’ proefschrift is Den Engh ongeveer net zo effectief als andere jeugdinrichtingen, als het gaat om terugval in crimineel gedrag. Voor zogenaamde ‘veelplegers’ zou Den Engh zelfs effectiever zijn dan gemiddeld. Den Engh werkt toch (een beetje)!

Op die conclusie valt iets af te dingen. Dijns stelt het resultaat van andere jeugdinrichtingen negatiever voor dan gerechtvaardigd is. Den Engh is een justitiële behandelinrichting. Geen opvanginrichting, waar jongeren kort verblijven en de terugval in crimineel gedrag na vrijlating vrij hoog is. Als Dijns het effect van Den Engh wil weten, moet ze vergelijken met het percentage jongeren dat na verblijf in andere behandelinrichtingen opnieuw een delict pleegt: 32 procent na een jaar.

Bij Den Engh-bewoners is deze recidive gemiddeld 41 procent. Den Engh scoort blijkbaar slechter dan andere behandelinrichtingen.

Binnen de hoge recidivescore van Den Engh, valt inderdaad het relatief kleine aandeel van de veelplegers (29 procent na een jaar) op.

Meestal gaan veelplegers erg vaak weer in de fout. Maar bij deze veelplegers is sprake van uitval in de onderzoeksgroep: 24 van de 127 veelplegers worden niet tot het einde gevolgd. Bij andere categorieën bewoners (probleemjongeren, jeugd-tbs’ers) zijn er slechts één of twee uitvallers.

Dijns stelt dat uitvallers niet “de mogelijkheid hebben gehad om te recidiveren”. Zijn ze nog niet vrijgelaten? Of is er meer aan de hand en zijn ze overgeplaatst omdat ze las-

Pluis

Tanden poetsen onder begeleiding in de justitiele Rijksinrichting Den Engh (april 2002) Foto ANP | Jasper Juinen tig waren? Daar zegt ze niets over.

Jammer, want het zou misschien onbedoeld de gunstige score van de overgebleven veelplegers kunnen verklaren. Voorzichtigheid is gepast, nu ze haar uitkomst vergelijkt met gemiddelden uit de databank van Justitie, waarin niemand uitvalt. Dit soort logische uitval sloeg uiteindelijk de bodem weg onder het onderzoek van Arjen Jonker.

Verder verdienen de verwikkelingen tussen Den Engh en de RUG geen schoonheidsprijs. Dijns promoveert, net als Jonker indertijd, bij Ko Rink, inmiddels emeritus hoogleraar orthopedagogiek. Rink schreef een blauwdruk voor het omstreden heropvoedingsprogramma van Den Engh (Opvoeden en behandelen op Den Engh, beschikbaar in de UB, lees vooral de passage over de opvoedkundige betekenis van het schoonmaken van de vuilniscontainer). Rink is dus geestelijk

vader van de aanpak die zijn promovendi onderzoeken. Deze verweving leidde tot veel kritiek, maar de RUG heeft nooit ingegrepen.

De innige relatie tussen Rink en Den Engh is voor buitenstaanders ongrijpbaar. Vorige week donderdag promoveerde Jelle Drost, docent orthopedagogiek aan de RUG, bij Rink op een onderzoek naar opvoeding in jeugdinrichtingen, waaronder Den Engh. Drost was “zeer teleurgesteld” over de resultaten: een aanpak waar hij op grond van persoonlijke ervaring veel van verwachtte, komt er niet positief uit. Pas tijdens de laudatio viel het kwartje: Drost is voormalig hoofd orthopedagogiek van Den Engh.

Vandaar.

Rink heeft zijn RUG-onderzoek gaandeweg ondergebracht in de stichting Jongeren en Sociale Limieten (JSL), ooit door Arjen Jonker betiteld als een “onafhankelijke onderzoeksinstantie”. Maar het is

vooral een knus familiegebeuren, geleid vanuit Rinks woning in Bedum. Rink is zelf sinds 2004 geen voorzitter meer, maar in het bestuur zit nog een familielid. Ook de RUG werkt samen met de stichting.

Waarom dit niet gewoon via de universiteit zelf loopt, is onduidelijk.

Alleen al op ethische gronden kan de RUG beter wegblijven bij stichting JSL. Bewoners van Den Engh, veelal minderjarig en zwakbegaafd, worden namelijk verplicht om mee te doen aan JSL-onderzoek. Een aantal RUG-promovendi, waaronder Dijns, maakt gebruik van de aldus verkregen gegevens. Toestemming van ouders wordt niet gevraagd. In een controlegroep van middelbare scholieren waar in 2003 wel om toestemming werd gevraagd, weigerde bijna de helft van de ouders die te geven. Een aantal scholieren wilde zelf bovendien niet meedoen.

Inmiddels heeft de VVD kamervragen gesteld over het onderzoek van Dijns. Den Engh, met zijn no-nonsense heropvoeding een politiek knuffeldier, is immers effectief! Is de staatssecretaris van Justitie bekend met dit proefschrift? Vergist het SCP zich? Is aanvullend onderzoek nodig?

Gezien de omstreden banden tussen Rink en Den Engh, de nogal kordate conclusies van Dijns zelf, de dubieuze werving van minderjarige proefpersonen en het vrij recente akkefietje rondom Arjen Jonker, is de RUG niet gebaat bij deze politieke aandacht. Daarom doet de universiteit er goed aan voortaan uit de buurt te blijven van stichting JSL en Den Engh.

Ana van Es studentredacteur van de UK en auteur van verschillende publicaties over Den Engh

C U L T U U R 11

UK 3 - 11 FEBRUARI 2008

Naar de film met...

Happy meal aan informatie | s e r i e | In de film ‘Osama Bin Laden’ gaat documentairemaker Morgan Spurlock op zoek naar de leider van Al Qaeda.

Het levert een genuanceerd beeld op van het Midden-Oosten.

Door peter keizer Toen president Bush op het puin van de Twin Towers stond, beloofde hij de verantwoordelijken voor de aanslagen, vandaag precies zeven jaar geleden, te pakken. Maar het meesterbrein, Al Qaedaleider Osama Bin Laden, is nooit gevonden. Documentairemaker Morgan Spurlock (bekend van de docu Super Size Me) besluit daarom zelf een zoektocht te beginnen.

“Als ik iets heb geleerd van dertig jaar films kijken, is het dat de wereld het best kan worden gered door één eenzame man”, vertelt Spurlock als hij naar het Midden- Oosten gaat om ’s werelds meest gezochte crimineel op te sporen. “Een spannende tocht”, vindt Johan Weststeijn, docent Arabisch. “Verteld op een Michael Moore-achtige manier, zoals je dat alleen maar in Amerikaanse films ziet”.

Net als in Super Size Me is Spurlocks nieuwe documentaire bitterzoet. Een op Can’t Touch This dansende Osama, als ninja verklede terroristen en een strippend Vrijheidsbeeld. Niets is hem gek genoeg om de boodschap over te brengen.

Maar, diep in dat happy meal aan informatie en beelden, zit een diepere boodschap.

“In het begin van de film wordt je heel bang gemaakt voor het Midden-Oosten. Hij laat zich inenten tegen allerlei ziektes, volgt cursus-

sen waarin hij leert hoe hij met granaten en autobommen om moet gaan. Maar als hij eenmaal aan zijn reis begint komt hij allemaal vriendelijke mensen tegen. Die tegenstelling wordt goed weergegeven”, zegt Weststeijn.

Spurlocks zoektocht brengt hem in Egypte, Marokko, Afghanistan en Saoedi-Arabië. Hij belandt in de meest gevaarlijke gebieden en vraagt aan de lokale bevolking hoe ze over de Amerikanen denkt.

“In Egypte zeggen ze bijvoorbeeld: “We zijn niet tegen de Amerikanen, maar tegen de Amerikaanse regering”, vertelt Weststeijn.

“Maar in Saoedi-Arabië is het veel erger. Er is een scène waarin hij op een school twee leerlingen dezelfde vraag stelt. Maar je ziet dat de jongens niet durven praten en constant hun leraar in de gaten houden. Direct daarna zie je beelden van een grote supermarkt vol goed geklede mensen en Westerse producten. Ik heb bij totalitaire landen het beeld van een soort Oostblok-armoede, maar dat gaat daar niet op. Het land is volkomen gecontroleerd, de mensen worden er onderdrukt, maar tegelijkertijd hebben ze er gewoon toegang tot alle Westerse producten.”

Spurlock beantwoordt uiteindelijk niet de vraag waar Osama Bin Laden uithangt, maar meer waarom terrorisme een steeds grotere dreiging wordt. Weststeijn: “Hij legt uit dat Uncle Sam jarenlang met allerlei dictators onder een hoedje heeft gespeeld. Amerika deinst er niet voor terug de vrijheden van anderen te beperken, om de eigen vrijheid te garanderen.”

Foto Jeroen van Kooten

Johan Weststeijn, docent Arabisch

Bloc Party laat te wensen over | r e c e n s i e | De veelbesproken ‘verlossers vande Britpop’ Bloc Party stellen teleur.

De band doet een halfslachtige poging tot vernieuwing op hun nieuwe cd.

Door bart breman Bloc Party zijn is niet gemakkelijk, anno 2008. Je zult maar moeten opboksen tegen de hooggespannen verwachtingen van fans, critici en muziekbladen, die je tot ‘Verlossers van de Britpop’ hebben gedoopt.

Elk nieuw album wordt langs dezelfde lat gelegd als je geweldige debuutplaat Silent Alarm en elk nieuw liedje wordt vergeleken met briljante voorgangers als Helicopter of Banquet. Als zanger Kele Okereke zich dan ook nog laat provoceren door Sex Pistolszanger en beroepsclown Johnny Rotten, met een fikse knokpartij als gevolg, zijn de rapen natuurlijk gaar.

Nee, Bloc Party heeft het moeilijk en dat geldt helaas ook voor hun muziek. Want het derde album Intima-

cy is een dappere, maar halfslachtige poging tot vernieuwing. De band vult de felle, überbritse postpunk waarmee ze bekend werd, met neurotisch klinkende samples en elektronica aan. Soms levert dat lekkere, bijna dansbare muziek op, maar vaker laat het resultaat te wensen over.

Radiohead verlegde enkele jaren geleden de grenzen van hun genre met Kid A. Bloc Party probeert hetzelfde. Het probleem is dat de afzonderlijke nummers te zwak zijn.

Wat dat betreft is het knokpartijtje van Okereke exemplarisch. Op de vuist gaan met Johnny Rotten en zijn bodyguards getuigt van lef, maar is niet handig. Afgetuigd worden is het gevolg. Dat je als resultaat daarvan moet afdruipen terwijl je beter bent en kunt, is jammer.

Hetzelfde geldt helaas ook voor Intimacy.

Intimacy’is gratis te downloaden op www.blocparty.com. De fysieke release volgt op 27 oktober.

Verklede zussen tongen met hun vader | r e c e n s i e | Theater te Water brengt het verhaal van een weduwnaar die per ongeluk verliefd wordt op zijn eigen dochter. Een voorstelling waar je met een prima humeur van terugkomt.

Door Michel Dijkstra Een vrouw met een knalpaarse pruik en een enorme sombrero rukt zich los uit de armen van een oude man. “Ik moet weg. Ik moet met de trein naar Vlaardingen!”, roept zij.

Ze rent de koffiebar uit, terwijl de oude man de achtervolging inzet.

Een barmeisje schudt langzaam het hoofd. “Wie was dat?” vraagt een andere serveerster. “Dat was je verklede zus. Ze heeft net met je vader staan tongen om hem meer zelfvertrouwen te geven”, antwoordt haar collega. Het barmeisje slaat de handen voor haar gezicht: “Waar zijn we in godsnaam mee bezig?”

Dit is één van de ongemakkelijke en tegelijkertijd hilarische scènes uit Kouwe Voeten, een voorstelling van het Groningse gezelschap Theater te Water. De thuisbasis, het schip Verwondering, lag afgelopen zaterdag tegenover de Gro-

ningse Westindischekade. De bezoekers kwamen binnen in een bar uit de jaren vijftig, compleet met neonlampen en serveersters in vrolijk gekleurde jurkjes. Omdat deze koffiebar ook het podium was, werd je als bezoeker direct bij de voorstelling betrokken.

In Kouwe Voeten probeert een onhandige weduwnaar weer aan de vrouw te komen. Omdat dit niet lukt, verkleden zijn drie dochters zich om beurten als zijn ideale vrouw om hem meer zelfvertrouwen te geven. Onbedoeld gevolg is dat de vader smoorverliefd wordt

op zijn eigen dochters. De acteurs speelden deze pijnlijke situatie met veel vaart en gevoel voor humor.

Vooral Roel Menke, die de rol van de haast pathologisch onhandige vader voor zijn rekening nam, zorgde ervoor dat het publiek steeds in lachen uitbarstte. Samen met de gevoelige liedjes en fraaie enscenering is Kouwe Voeten één van die voorstellingen waar je met een prima humeur van terugkomt.

Kouwe Voeten is de hele maand september nog in Groningen te zien.

Informatie: www.theatertewater.nl

Cultuur tips n De Engelse componisten John Dowland en Henry Purcell schreven veel luitliederen. De poëtische teksten werden door een luitspeler begeleid. Zondag 14 september vertolken countertenor Maarten Engeltjes en luitspeler Israel Golani een paar van de mooiste in de Pelsterkerk. 16.00 uur. Info: musicaantiquanova.nl. n Moderne Chinese kunstenaars stoppen graag traditie in hun werk. Lu Luo maakt nieuw werk door oude Chinese kostuums te beplakken en te beschilderen. Met Zhuang Hong Yi vormt ze een kunstenaarsduo dat in Nederland woont. Anderwereld, Stationsstraat 7. Open wo t/m za, 11-17 uur. T/m 11 oktober. n Muziekwinkel Plato is jarig. Het feestje staat uiteraard in het teken van muziek. In De Oosterpoort zijn optredens van onder andere Voicst, Lucky Fonz III en The Girls te zien. Ook wordt er een popquiz gespeeld. 14 september, 17.00 uur. Toegang is gratis, maar vol is vol.

12

UK

Ana Postbode Het nieuwe Academisch Jaar gaat vooralsnog langs mij heen.

Ik moet een vak halen waarvan ik de naam niet weet. Aan mijn scriptie denk ik niet meer. Dat komt door een bezoekje van vijf minuten, vorige week.

De bel ging. Een vriendelijk lachende man, in postbode-outfit.

“Goedemiddag”, sprak hij. Misschien heb ik een boek besteld, zonder dat zelf te weten, dacht ik. Of ik moet weer discreet verpakte witte doosjes in bewaring nemen voor de buren. “Ik heb eh… nieuwe schroeven besteld!”, zegt buurman dan met een rood hoofd.

“Mevrouw Van Es?”, vroeg de postbode. Ik knikte verwachtingsvol. Hij hield iets achter zijn rug verstopt.

Nog steeds even breed lachend: “U heeft de afvalstoffenheffing 2007 niet betaald.”

Nee, natuurlijk niet. Zulke onzin gooi ik direct weg. Van dat geld kun je heel leuk uit eten gaan.

Postbode haalde met een wijds gebaar een formulier achter zijn rug. “Nou, die moet u alsnog betalen.” Ik vouwde het open.

Dwangbevel in naam der koningin. Het leek wel zo’n jeugdroman van Tonke Dragt.

Maar eindelijk ging mij een licht op. Ik kreeg geen boeken, vandaag. “Dus u… jij… bent een deurwaarder?”

Hij verliet zwaaiend de straat.

Hopelijk keken de buren niet.

Vervolgens belde Essent, van het gas. Iets met achterstallige rekeningen. “Voorlopig niet!”, krijste ik.

Hangende faillissement kom ik niet aan studeren toe.

Ana van Es is zesdejaars Nederlands recht

Sudoku

UK 03 - 11 SEPTEMBER 2008

Tjak

Een Tsjech drinkt geen wijn | R E P O R TAG E | Ook behoefte aan tips over

Risotto alla Monzese

lekkere maaltijden? Zo’n goeie tjak op je bord? In deze rubriek kijkt de UK mee in Groningse studentenkeukens tijdens het koken. Deze week maakt psychologiestudent Luca Dell’Aversana risotto alla Monzese.

3 kleine uien 4 zachte (braad)worsten Gele rijst Kaas Saffraan

Door DORIEN VRIELING “Como estas?” vraagt een groep blonde meisjes als ze de gemeenschappelijke keuken binnen komen. “We’re not Spanish”, glimlachen Luca Dell’Aversana, student psychologie, en Massimo Nicolai student business. Ze wonen hier nog maar een week of twee, maar dat hebben ze al veel vaker gehoord.

“Er wonen hier heel veel Spanjaarden”, zegt Luca, “en we zien er ongeveer hetzelfde uit.”

Het wachten is op de boodschappen: die worden door twee vrienden gehaald. Het is een uur of half acht en in het International Student House aan het Winschoterdiep betekent dat etenstijd. In de grote keuken op de gang waar Luca woont staan zo’n acht koelkasten, evenveel kookplaten en een heleboel aaneengeschoven tafels.

Twee natgeregende jongens komen binnen met de boodschappen.

Het zijn Mattia, Italiaan, net als Luca en Massimo, en Peter uit Tsjechië. Luca lacht als hij een fles ziet in Hooghoudtpapier. Wodka. “Dat is voor na het eten, hoor.”

Er is ook wijn. “Echt goede Italiaanse wijn”, zegt Luca, “die proef je straks wel.” Peter haalt een sixpack

Snipper de uien. Ontvel (indien nodig) de worst en snijd die ook klein. Zet heet water op in een kookpan. Bak uien en worst samen met wat olie.

Voeg de rijst toe. Roer goed en voeg dan elke 5 minuten een beetje heet water toe.

Wanneer het gekookt heeft én droog is, is het klaar. Roer er op het laatst wat kaas doorheen en voeg er een beetje saffraan en peper aan toe.

Voor erbij: snij aubergines in verticale, smalle plakken.

Haal ze door geklutst ei en paneermeel. Bak ze met wat olie. Leg in een ovenschaal om en om laagjes aubergine, laagjes tomatenpuree en laagjes kaas. Zet ongeveer 20-30 minuten in de oven.

tevoorschijn. “Tsja, ik ben Tsjech, dus ik drink bier, haha.”

Risotto alla Monzese betekent zoveel als ‘rijst op de Monza-manier’.

Luca komt uit Monza, dus hij kent dit gerecht goed. Massimo en Mattia maken een aubergineschotel. “Het

Mijn...

Foto Reyer Boxem

Luka Dell’Aversana uit italie is een experiment, hoor”, zegt Mattia, “ik maak dit voor het eerst.”

Peter heeft al eerder met de Italianen gegeten, vertelt hij. “We hebben heel internationaal gekookt, toch Luca? Pasta van jullie, bonen van mij.”

Mattia heeft met Massimo een ovenschotel met laagjes aubergine en kaas bedekt. Maar hebben ze eigenlijk wel een oven? De magnetron blijkt te kunnen grillen, maar heeft geen ovenfunctie. “Dan maar in de magnetron”, zegt Mattia. Maar dan

blijkt dat de schotel er niet in past.

Dan maar twee kleinere schalen.

De risotto is klaar, we kunnen aan tafel. “Pittig”, zegt Luca. “Ik was geloof ik vergeten dat die rijst van zichzelf al gekruid is.” Maar wel erg lekker, vindt iedereen. En de ovenschotel is dat ook.

De wijn gaat er snel doorheen. Wil Peter echt niet? Nee, nee, zegt die, “Ik vind het zo zuur. Ik hou het wel bij mijn bier.” Luca: “Oh, maar dan heb je vast alleen maar slechte wijn geproefd. Goede wijn is niet zuur.”

WC!

Sanne van der Zee (20), derdejaars sociale geografie en planologie “Mijn wc is oud, met een geschiedenis, een verhaal en een leven. Hij is belangrijk voor mij. Ik word heel emotioneel als ik thuiskom en zie dat er allemaal bacteriën in rondzwerven en mannen de bril omhoog hebben laten staan. Ik wil gewoon lekker op mijn wc kunnen zitten. De laatste tijd is hij alleen extreem vies.

Mijn nieuwe huisgenoten trekken zich niet veel van het schoonmaakrooster aan.

Ik heb wc-doekjes en plastic handschoenen voor ze gekocht, sms-jes gestuurd, msn-gesprekken gehouden. Maar het lijkt geen zin te hebben. Vorige week was ik zo teleurgesteld dat ik een nieuw schoonmaakrooster heb gemaakt. De rest van het jaar mogen mijn huisgenoten de wc schoonmaken.”

De oplossing van de sudoku staat op http://www.universiteitskrant.nl

In de nieuwe rubriek ‘Mijn...’ vertellen UK-lezers over hun bijzondere relatie met bepaalde voorwerpen: van tentzakken, piercings en fietsen tot boeken, voeten of pukkels. Ook iets te vertellen? Mail het uk@rug.nl

11 t/m 18 september 2008

Mededelingen 1

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers

Algemeen Studium Generale Groningen Top Talent from China Aan het begin van ieder semester komen grote groepen Chinese studenten in Groningen aan met enorme koffers vol dromen en ambities. Nederlandse universiteiten en hogescholen hebben zonder twijfel baat bij het binnenhalen van excellente studenten.

Maar wat is het nut voor de Chinese samenleving? Welke obstakels komen Chinese studenten in Groningen en Groningse studenten in China tegen? En zijn culturele botsingen onvermijdelijk?

In drie korte lezingen door Frans Zwarts, Trienke Drijfhout en Ning Ding en een discussie met het publiek onderzoeken we de valkuilen en voordelen van kennisuitwisseling tussen Groningen en China.

Frans Zwarts is de rector-magnificus van de RUG. Trienke Drijfhout is verbonden aan het Center of Excellence Intercultural Competence van de HG. Ning Ding, postdoconderzoeker onderwijskunde aan de RUG, is voorzitter van de Association of Chinese Students and Scholars in Groningen. Datum: dinsdag 16 september. Aanvang: 20.00 uur.

Plaats: Academiegebouw. Voertaal Engels. Toegang gratis.

Goochelen met je brein – lezing en goochelshow Experimenten uit laboratoria voor zintuigonderzoek, en goocheltrucs uit de wereld van het variété bewijzen steeds opnieuw dat zien een subtiel samenspel is van gewoonte, bedoeling en makkelijk beïnvloedbare kijkluiheid. In een boeiende duo-presentatie laten natuurkundige Kees van Overveld en goochelaar Emiel Lensen door middel van talloze voorbeelden en interactieve experimenten zien hoe zeer wij kijken met ons brein. Emiel Lensen is professioneel goochelaar. Hij is meervoudig Nederlands kampioen goochelen en finalist van de ‘nieuwe Uri Geller’. Dr.ir. Kees van Overveld is als natuurkundige verbonden aan de Technische Universiteit Eindhoven. Daarnaast is hij werkzaam als zelfstandig coach en consultant op het gebied van creativiteit en innovatieprocessen. Datum: woensdag 17 september. Aanvang: 20.00 uur. Plaats: Academiegebouw. Kaarten: voor studenten gratis, anders € 2,50.

De Vrije Wil Wat onderscheidt de mens van het dier? Wat is de kern van het menselijk bestaan? Jarenlang wisten we het zeker: de mens is het enige schepsel dat is uitgerust met een bewustzijn en een rede en daarom het enige wezen dat werkelijk autonoom beslissingen kan nemen, los van instincten, reflexen en onbewuste drijfveren. Volgens sommige hersendeskundigen is dat een illusie. Dankzij geavanceerde meetapparatuur kunnen we steeds dieper in het menselijk brein kijken. En wat blijkt?

Op het moment dat we zelf denken dat we een beslissing nemen, hebben onze hersenen die beslissing al een seconde of wat voorbereidt. Beslissingen liggen dus kennelijk al vast. Als dat waar is, wat zijn dan de gevolgen voor ons zelfbeeld en ons sociale leven? Zijn we eigen baas of de speelbal van ons onbewuste? De serie ‘De Vrije Wil’

> Verzorgd door de UK; eindredactie Heiny de Ruiter, tel. 3636699 > Mededelingen kunnen ingediend worden via www.universiteitskrant.nl > Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week > De volgende UK verschijnt op 18 september 2008 start met een lezing door filosofen Frank en Maarten Meester. Datum: dinsdag 23 september. Meer informatie: www.rug.nl/studium Gastschrijver Kader Abdolah In het najaar van 2008 is schrijver Kader Abdolah, afkomstig uit Iran, als gastschrijver verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Centraal in de lezingen en werkcolleges van Kader Abdolah staat zijn eigen schrijverschap tussen twee culturen. Speciale aandacht wordt besteed aan de figuur van Mohammad (De boodschapper) en Abdolahs vertaling van de Koran. De serie start op woensdag 24 september met een interview door de Groningse hoogleraar kernfysica Nasser Kalantar, landgenoot van de gastschrijver, over zijn werk en het leven in een nieuwe cultuur.

Wat doet de verplaatsing naar een ander land, een andere cultuur en een andere taal met een mens?

Fred Leemhuis, bijzonder hoogleraar Koranwetenschappen, schuift aan met vragen over de vertelling ‘De boodschapper’ en de recente vertaling van de Koran. Het interview en de lezingen vinden plaats op de woensdagavonden van 24 september t/m 15 oktober. Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Kaarten: voor studenten gratis, anders € 2,50.

Kaarten en informatie Kaarten zijn verkrijgbaar bij: Bureau Studium Generale Groningen, Kleine Kromme Elleboog 7a1, tel. (050) 363 54 63; RUG-Winkel, Oude Kijk in ’t Jatstraat 39; Boekhandel Selexyz Scholtens, Guldenstraat 20 studium@rug.nl www.rug.nl/studium

Centrum voor Informatie Technologie Computercursussen Open Leercentrum – 18 sept. Web­ platform voor redacteuren – 23 t/m 24 sept Open Leercentrum – 25 sept Publiceren – 29 sept t/m 2 okt SPSS – 29 sept t/m 2 okt Keuzemodule Word – 2 okt Open Leercentrum – 2 okt EndNote (UK) – 6 t/m 7 okt Access – 6 t/m 10 okt Excel – 6 t/m 10 okt Reference Manager – 9 t/m 10 okt Open Leercentrum – 9 okt Powerpoint – 13 t/m 15 okt Access adv (UK) – 13 t/m 17 okt Webplatform voor redacteuren – 16 t/m 17 okt Open Leercentrum – 16 okt Publishing (UK) – 27 t/m 29 okt SPSS (UK) – 27 t/m 30 okt Excel Module: Database/gegevensreeksen en (draai) tabellen – 28 okt Data Entry – 30 okt Keuzemodule Word – 30 okt Open Leercentrum – 30 okt Office voor Secretariaten – 31 oktober t/m 14 nov (vrijdag) Excel Module: Geavanceerde formules en functies – 3 t/m 6 nov (maan-, dins- en donderdag) Programme-

ren: Introductie (VBA) – 3 t/m 13 nov (maan- en donderdag) Security: Gegevensbeveiliging - 5 nov Open Leercentrum – 6 nov SPSS – 10 t/m 13 nov Security: Virussen en andere indringers – 11 t/m 12 nov Webplatform voor redacteuren – 11 t/m 12 nov Open Leercentrum – 13 nov Excel (UK) – 17 t/m 20 nov Access gevorderd – 17 t/m 21 nov EndNote – 18 t/m 19 nov Inschrijving RUG-medewerkers en -studenten kunnen zich inschrijven via de website van het Centrum voor IT of bij de Servicedesk (Zernikecomplex, Landleven 1). De cursussen worden gegeven in dagdelen; ‘s ochtends van 9.15 tot 12.30 uur of ‘s middags van 13.15 tot 16.30 uur en vinden plaats in de Zernikeborg. Kijk voor meer informatie op de website, bel 363 3232 of e-mail naar onderstaand adres.

Servicedesk.centraal@rug.nl http://www.rug.nl/cit/onderwijs/ cursusaanbod Keuzemodule Word Er kan gekozen worden uit één van de onderstaande modules: Afbeeldingen en tekstvakken Het is eenvoudig een afbeelding in te voegen in Word. Maar houd ze maar eens op hun plaats, en zorg dat de tekst er mooi omheen stroomt. Dat leert u in deze cursus. Evenals de mogelijkheden om bijvoorbeeld een Excel-grafiek op te nemen in een Worddocument.

Ook het plaatsen van aparte tekstblokken op een willekeurige plaats op de pagina, het positioneren van tekst tussen, over of achter andere elementen en het maken van bijschriften komen aan bod.

Efficiënt werken met Windows en Office Niet meer tobben met de moeizame zoekvoorziening in Windows, maar razendsnel elk document tevoorschijn toveren met Desktop Search.

Handige werkbalken en sneltoetsen bijmaken in Office.

De automatismen in Office onder de duim houden. Zorgen dat de juiste tekens worden gebruikt, en dat spellingscontrole de juiste taal hanteert. Allemaal zaken die moeilijk onder de knie te krijgen zijn, behalve met de cursus Efficiënt werken met Windows en

Noten en verwijzingen Met deze cursus leert u in één dagdeel voet- en eindnoten maken. Ook verwijzingen naar pagina’s en hoofdstukken of naar bijvoorbeeld figuren en tabellen leert u zo te maken dat bij het veranderen van de tekst, de verwijzing automatisch meeverandert! (Voor het maken van literatuurreferenties kunt u beter de cursus Reference manager of Endnote volgen.)

Paginaopmaak, kop- en voetteksten Een beetje boek of scriptie heeft kopteksten waarin bijv. de naam van het hoofdstuk op elke pagina automatisch verschijnt. Dat levert nogal eens strijd met Word op, evenals een pagina overdwars in een document met overigens staande pagina’s, of romeins genummerd voorwerk in een overigens normaal genummerd boek.

Toch is dit allemaal goed mogelijk, m.b.v. secties, zoals u zelf kunt ervaren in de keuzemodule Paginaopmaak, kop- en voetteksten (1 dagdeel).

Tabellen in Word Hoe maak je een tabel mooi op?

Hoe verplaats je tekst binnen een tabel? Hoe tel je getallen op in een Word-tabel? Loopt u wel eens tegen dit soort vragen op als u met tabellen bezig bent? Volg dan de cursus “Tabellen in Word”. Leer de uitgebreide mogelijkheden die er zijn om tabellen te gebruiken, de meest ondergewaardeerde functie van Word. Studenten RUG: € 15; Medewerkers RUG: € 50 EndNote (UK) Next to Reference Manager the CIT now offers also a course in EndNote to collect and organize your references. With EndNote you can search online bibliographic databases, organize your references, images and PDFs in any language, and create bibliographies and figure lists instantly. Instead of spending hours typing bibliographies, or using index cards to organize your references, you can do it the easy way—by using EndNote!

College van beroep voor de examens Cbe-zitting dinsdag 16 september 2008 Op dinsdag 16 september a.s.

houdt het College van Beroep voor de Examens zitting van 09.45 - 12.00 uur m.b.t. de volgende beroepzaken: 09.45 uur: betr. afwijzing plaats zij-instroom geneeskunde (Bewegingswetenschappen) 10.30 uur: betr. afwijzing deelname MSc degree computing science (faculteit W&N) 11.00 uur: betr. afwijzing deelname MSc energy and evironmental sciences (faculteit W&N-IVEM)) 11.30 uur: betr. afwijzing deelname MSc energy and environmental sciences (faculteit W&N-IVEM) c.a.m.kesselaar@rug.nl Cbe-zitting dinsdag 23 september 2008 Op dinsdag 23 september a.s. houdt het College van Beroep voor de Examens zitting van 09.45 uur - 11.30 uur m.b.t. de volgende beroepzaken: 09.45 uur: betr. beoordeling inleiding rechtssociologie (fac. Rechtsgeleerdheid) 10.30 uur: betr. afwijzing deelname topmaster degree in nano science (faculteit W&N) 11.00 uur: betr. afwijzing internationaalrechtelijke opleiding LLm (fac. Rechtsgeleerdheid) c.a.m.kesselaar@rug.nl

Universiteitsraad Universiteitsraadscommissies 18 september 2008 Alle commissievergaderingen vinden plaats in de grote vergaderzaal aan de Oude Boteringestraat 44. De agenda ziet er als volg uit: Commissie Algemeen Bestuurlijke en Juridische zaken: Aanvang: 10.30 CUOS-advies aanpassing beleidskader organisatiesubsidie CUOS Jaarverslag Genetisch Gemodificeerde Organismen Tenure trackbeleid faculteit der Wijsbegeerte Samenstelling personeelscommissie reorganisatie bibliotheekvoorziening Rapportage P&O, Arbo en Milieu 2007 Evaluatie Bedrijfsverpleegkundige 2007/2008 Projectplan promovendiregistratie Begroting en Ruimtelijke Voorzieningen Aanvang: 13.00 Vastgoedstaten 1e en 2e kwartaal 2008 Wijziging rijksbijdrage 2008 Afrekening subsidie SHBS-G 2007 Commissie voor Onderwijs, Wetenschap en Internationalisering Aanvang 15.00 Stand van zaken rendementenbeleid RUG (incl brief rendementen juni 2008) 100 over de RUG www.rug.nl/uraad

Universitair Onderwijscentrum Groningen Cursussen voor docenten Tot 2 weken vóór de start van de cursus kunt u zich nog aanmelden voor: Introductie toetsvormen (25 sept, 9:30-13:00); Teaching international students (6 Nov, 9:3016:30); Heldere hoorcolleges ontwerpen (20 nov, 9:30-17:00); Storytelling as a teaching tool (21, 28 Nov, 9:30-17:00); Online toetsen (3 dec, 9:30-13:00). U kunt zich via de website aanmelden voor de cursussen, daar vindt u ook ons cursusaanbod. De brochure ‘Onderwijskundige Professionalisering’ 2008-2009 met ons cursusaanbod kunt u via onderstaand email adres aanvragen.

A.Huizinga-Walsma@rug.nl www.uocg.nl

> Gastschrijver Kader Abdolah. De start is op woensdag 24 september met o.a een interview door de Groningse hoogleraar kernfysica Nasser Kalantar, landgenoot van de gastschrijver, over zijn werk en het leven in een nieuwe cultuur.

Algemeen> Studium Generale

Talencentrum Lost in Translation?

In het kader van ons 20-jarig jubileum organiseert het Talencentrum een vertaalwedstrijd. Het

gaat om een vertaling naar het Engels van het gedicht Drinktriptiek met gratis recept van Ronald Ohlsen, docent bij het Talencentrum, schrijver en voormalig stadsdichter van Groningen. De opdracht luidt: vertaal het gedicht zodanig dat de karakteristieke elementen van vorm en inhoud behouden blijven. De winnaar ontvangt een geldbedrag van € 250,-.

De uiterste inzenddatum is maandag 3 november. Vertalingen die na die datum binnenkomen zullen niet in behandeling worden genomen. De prijsuitreiking vindt plaats op 27 november tijdens het symposium ter ere van het jubileum van het Talencentrum. Stuur uw inzending, liefst digitaal, naar j.c.harvey@rug.nl of J. Harvey, Talencentrum RUG, Postbus 716, 9700 AS Groningen. Het gedicht staat op de website van het Talencentrum: www.rug.nl/talencentrum/poeziewedstrijd.

Lost in Translation?

Within the framework of its 20th anniversary celebrations, the Language Centre is organizing a translation competition. We invite you to translate into English the poem ‘Drinktriptiek met gratis recept’, by Ronald Ohlsen, a teacher at the Language Centre, writer and former Groningen city poet.

The aim is to translate the poem in such a way that the characteristic elements of form and content are preserved. The winner will receive a prize of EUR 250. The closing date for entries is Monday 3 November 2008. Translations received after that date will not be considered. The prize will be awarded on 27 November during the symposium in honour of the Language Centre’s anniversary. Send your entry, preferably in digital form, to j.c.harvey@rug.nl, or to J. Harvey, Talencentrum RUG, Postbus 716, 9700 AS Groningen. The poem is also available on the Language Centre website: www.rug.nl/talencentrum/poeziewedstrijd.

Diversen European Study Research Dublin Wil jij een week lang naar Dublin en daar onderzoek doen bij multinations, met als thema ‘Corporate Climate’? Lijkt het je leuk om samen met je medestudenten een reis te odernemen? Voor slechts 150 euro kun je deelnemen aan de European Study Research Dublin van de EBF Groningen. Aanmelden t/m 19 september via de ebf site! esrdublin@ebfgroningen.nl www.ebfgroningen.nl

Faculteiten Algemeen Universitaire Vredesdagen 2008 Op 25 september en 2 oktober aanstaande vinden in Groningen de jaarlijkse Universitaire Vredesdagen plaats. Het thema van de 25e editie van de Universitaire Vredesdagen is: Toekijken of ingrijpen? De praktische dilemma’s bij vredesmissies. Beide avonden beginnen om 19h30 en duren tot 22h00 Plaats: Aula, Academiegebouw Toegang: gratis V.J.R.Nieuwelink@student.rug.nl www.vintres.nl/images/folder_ uv08.pdf

11 t/m 18 september 2008

Mededelingen 2

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers criminologisch en een strafrechtelijk deel. Het is bedoeld als keuzevak voor juridische master-studenten en maakt daarnaast deel uit van de minor ‘Misdaad en straf ’ voor niet-juristen. Maar ook anderen zijn welkom (zoals bachelor-studenten). Belangstellenden voor dit vak kunnen zich daarvoor aanmelden op Progress (kies Progress, Rechten, Nestor 2008-2009, vakken 1e semester).

> Top Talent from China. Ieder semester komen grote groepen Chinese studenten in Groningen aan met enorme koffers vol dromen en ambities. Welke obstakels komen Chinese studenten in Groningen en Groningse studenten in China tegen? Zijn culturele botsingen onvermijdelijk?.

Algemeen > Studium Generale .

Rechtsgeleerdheid A LG E M E E N

Gezocht: kandidaat-fractieleden voor het Studentenparlement 2009 Kan jij debatteren als geen ander? Heb je een scherpe pen? En ben je ook nog geïnteresseerd in de verhouding tussen het Europese recht en het Nederlandse staatsrecht? Meld je dan aan als kandidaat voor het Studentenparlement 2008/09, de tweejaarlijkse debatwedstrijd voor rechtenstudenten van alle Nederlandse juridische faculteiten. Deelnemers spelen in de periode oktober 2008-mei 2009 de gang van een wetsvoorstel geheel na: van de schriftelijke voorbereiding tot aan de mondelinge behandeling. Daarbij gaan ze in debat met de regering, die voor de gelegenheid is gevormd uit hoogleraren staatsrecht en oud politici. Op vrijdag 15 mei 2009 wordt de finale gehouden in de plenaire vergaderzaal van de Tweede Kamer.

Deelname aan het Studentenparlement wordt als Recht in Praktijk-vak gehonoreerd met 6 ECTS. Neem contact op voor meer informatie en een aanmeldingsformulier. Aanmeldingen moeten uiterlijk vrijdag 26 september, 17:00 uur worden ingestuurd naar het ondervermelde e-mailadres. e.m.knot@rug.nl ‘Thesis class’ Master Internationaal en Europees Recht Studenten die ingeschreven staan voor de Master Internationaal en Europees Recht zijn met ingang van academisch jaar 2008-2009 verplicht het Engelstalige scriptiecollege (de ‘thesis class’) te volgen.

Het eerstvolgende scriptie-college vindt plaats maandag, 15 september 2008, 13.00-15.00 u. in de Van der Leeuw zaal van het Academiegebouw. De Engelstalige ‘thesis guide’ die hierbij gebruikt wordt kan worden gedownload en/of afgedrukt via onderstaande site.

Voor verdere informatie, zie Ocasys (‘Thesis class Master IER’), of contacteer A. de Hoogh. a.j.j.de.hoogh@rug.nl http://www.rug.nl/rechten/faculteit/vakgroepen/stai/ir/index Pleitevenement Het Pleitevenement is een wed-

strijd waarbij advocaten van gerenommeerde advocatenkantoren de strijd met elkaar aangaan.

Aan de hand van twee casus pleiten vier advocaten op het scherp van de snede. Een deskundige jury zal de pleiters beoordelen. Daarnaast geeft zij ook haar eigen visie met betrekking tot het onderwerp.

De avond wordt traditiegetrouw afgesloten met een borrel. Dit studiejaar zal het Pleitevenement plaatsvinden op woensdag 8 oktober 2008 in Huis De Beurs (A-Kerkhof Zuid Zijde 4). De avond staat in het teken van ‘Hoever kan een advocaat gaan?! Gedragsregels in de advocatuur’. In de jury zitten onder andere prof.dr.mr. Jan Brouwer, hoogleraar Algemene rechtswetenschap, en Porgy Franssen, onder meer bekend van de serie Keyzer & De Boer Advocaten. Het Pleitevenement is niet alleen interessant vanwege het boeiende onderwerp. Het is ook een leerzame avond voor alle rechtenstudenten die advocaten van gerenommeerde kantoren willen zien pleiten.

Hun pleitkunsten zijn een mooi voorbeeld voor iedereen die zijn pleitvaardigheden wil verbeteren. www.diephuis.nl Nieuw vak: Terrorisme en Terrorismebestrijding Nieuw vakaanbod bij de vakgroep strafrecht en criminologie : Terrorisme en terrorismebestrijding In semester 1-b (v.a. donderdag 30 oktober) wordt voor het eerst het vak ‘Terrorisme en Terrorismebestrijding’ gegeven. Aan de orde komen de volgende onderwerpen: - wat is terrorisme - hedendaags (moslim)terrorisme en radicalisering - instrumenten ter bestrijding van terrorisme (en in dat verband de paradox: burgers beschermen door burgers te korten op hun rechten) - kan het strafrecht worden beschouwd als een instrument in de strijd tegen het terrorisme? - materieelrechtelijke aanpassingen in het strafrecht in het kader van de terrorismebestrijding - procesrechtelijke aanpassingen in het strafrecht in het kader van de terrorismebestrijding - de verhouding tussen bestuurlijke en strafrechtelijke instrumenten ter bestrijding van terrorisme - de verhouding tussen de strafrechtelijke keten en de AIVD De cursus bestaat uit een

Nieuw vak: Recht en Psychologie Nieuw vakaanbod bij de vakgroep strafrecht en criminologie: Recht en Psychologie In semester 1-b (v.a. donderdag 30 oktober) start het nieuwe vak ‘Recht en Psychologie’. Dit is een keuzevak binnen de minor ‘Misdaad en Straf ’ en tevens een keuzevak in de bachelor Nederlands Recht. In het vak staat de relevantie van de psychologie voor het straf(proces)recht centraal. Aan de orde komen thema’s als: -de betrouwbaarheid van de verklaring van verdachte en getuige (verhoormethoden, suggestie bij verhoor, hoe kan worden vastgesteld of iemand liegt), -informatieverwerking door de rechter (hoe verwerkt de rechter de aangeboden informatie, hoe kunnen tunnelvisie en rechterlijke dwalingen worden voorkomen), groepsdruk in het strafrecht (bij bijvoorbeeld openlijke geweldpleging) -vraagstukken rond trauma en dissociatie/psychische overmacht. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de communicatie van de strafrechter met de samenleving (wordt dat vertrouwen vergroot door het gebruik van toegankelijke taal in het vonnis, zoals in het PROMIS-werkwijze gebeurt?) Aan het vak verlenen (rechts)psychologen uit het hele land medewerking. Belangstellenden voor dit vak kunnen zich daarvoor aanmelden op Progress (kies Progress, Rechten, Nestor 20082009, vakken 1e semester).

Digitaal spreekuur voor het vak Recht en ICT Voor het tweedejaarsvak Recht en ICT (7ec) heeft de docent mr.

M.H.Paapst een digitaal spreekuur geopend. Op dinsdagen van 14.00 tot 15.00 uur is hij bereikbaar via de chatfunctie van Nestor (communicatie/collaboration/chat) voor studenten die zijn ingeschreven bij het vak.

Medische weten­ schappen A LG E M E E N

PanIC Eindfeest!

Er was eens... een Spraakmakende Geneeskunde Introductie! En om deze af te sluiten organiseert de Panacea Introductie Commissie, de PanIC, op dinsdag 16 september een spectaculair eindfeest met als thema: “Stoute Sprookjes”. Locatie: Cafe “Het Feest” Van: 22.30 tot 4.00 Leden: Gratis Introduces: 2 euro Dus kom allen, feest, en leef nog lang en gelukkig! Liefs, PanIC’08 www.panacea.nl B I B L I OT H E E K

Nieuwe data CMB workshops vanaf september 2008 De CMB biedt u vanaf september t/m december 2008 de volgende workshops aan: - Pubmed. Tips & trucs - Impactfactoren en Citaties - Systematisch literatuurzoeken voor een review / richtlijn - Reference Manager (voor beginners) Aanmelding bij mw. M.

Penning, management assistente CMB: tel. 3638278 / 3633048, m.penning@med.umcg.nl of aan de CMB-balie. cmb@med.umcg.nl http://www.rug.nl/Bibliotheek/ locaties/bibCMB/Cursussen/inde

Wiskunde en Natuur­ wetenschappen

Agenda In de AGENDA worden alleen universitaire evenementen op­ genomen die voor iedereen toegankelijk zijn. Aankondigin­ gen inleveren uiterlijk vrijdag 12.00 uur voor de week van verschijnen: per fax naar (050) 363 6300 o.v.v. UK-Agenda, per e-mail naar communicatie@rug.nl of per post naar: afdeling Communicatie, UK-Agenda, Postbus 72, 9700 AB Groningen.

W I S K U N D E E N I N F O R M AT I C A

Dynamic Knowledge W I J S B E G E E R T E , A LG E M E E N I N F O R M AT I C A

Dynamic Knowledge W I J S B E G E E R T E , A LG E M E E N

Letteren A LG E M E E N

Ben jij een kritische, gemotiveerde en enthousiaste student?

Dan is lid worden van de opleidingscommissie (OC) echt wat voor jou! Je luistert het hele jaar naar studenten en geeft advies aan het afdelingsbestuur van je opleiding en het faculteitsbestuur.

Geef je op bij de huidige OC van je opleiding en zorg voor kwaliteit!

Voor meer info: a.m.elshof@rug.nl S TA G E B U R E A U L E T T E R E N

Min. BuZa, Den Haag OPDRACHTGEVER: Min. BuZa, Dir. Mensenrechten, Goed Bestuur en Humanitaire Hulp (DMH/MR), Den Haag. OPLEIDING: diverse. PERIODE: Vanaf november 2008 voor 4 mnd. Zie verder: www.rug.nl/let/voorzieningen/ stagebureau/nieuws/stagevacatures dmh-mr@minbuza.nl.

NHC, Den Haag OPDRACHTGEVER: Ned. Helsinki Comité (NHC), Den Haag. OPLEIDING: diverse. PERIODE: Z.s.m. voor min. 3 mnd. 3-4 dagen p/w.

Zie verder: www.rug.nl/let/voorzieningen/ stagebureau/nieuws/stagevacatures mboele@nhc.nl Creative Venue, Amsterdam OPDRACHTGEVER: Creative Venue, Amsterdam. OPLEIDING: diverse. PERIODE: Aanvang in overleg, duur 6 mnd. Zie verder: www.rug.nl/let/voorzieningen/ stagebureau/nieuws/stagevacatures m.aalders@creativevenue.nl www.creativevenue.nl Wetenschapswinkels RUG, Groningen OPDRACHTGEVER: Wetenschapswinkels RUG, Groningen. OPLEIDING: CIW. PERIODE: Eerste semester, duur en omvang in overleg. Opdracht: herzien van de website. Zie verder: www.rug.nl/let/voorzieningen/ stagebureau/nieuws/stagevacatures a.j.m.scheepstra@rug.nl www.rug.nl/wewi GESCHIEDENIS |-

A LG E M E E N

Gezocht redacteuren!

Beste student, Lijkt het je leuk om een concrete bijdrage te leveren aan het historische debat en ervaring op te doen met redactiewerk?

Dan is een redacteurschap bij Historisch Tijdschrift Groniek misschien iets voor jou! De werkzaamheden bij de redactie bestaan uit aanschrijven van historici, het be-

PROMOTIES EN ORATIES 11 september Promotie: mw. V.M. Reimert, rechtsgeleerdheid.

Titel: Buitenwettelijke afstemming van beschikkingen. Naar meer eenheid van bestuur? Promotor: prof.dr. L.J.A. Damen. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

12 september Promotie: E.J. Koop, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Electron spin transport in quantum dots and point contacts. Promotor: prof.dr. B.J. van Wees. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur.

12 september Promotie: mw. L. Westers, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: The bacell factory and therapeutic proteins. Promotor: prof.dr. W.J. Quax. Plaats: Aula Academiegebouw.

Tijd: 14.45 uur.

12 september Promotie: Subhadeep De, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Laser cooling and trapping of barium.

Promotor: prof.dr. K.H.K.J. Jungmann. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

15 september Promotie: R.M. Haak, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Chemo-enzymatic routes to enantiopure haloalcohols and epoxides. Promotores: prof.dr. B.L. Feringa, prof. dr. J.G. de Vries, prof.dr.ir. A.J. Minnaard. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur.

15 september Promotie: mw. D.L.A.M. Dijns, gedrags- en maatschappijwetenschappen. Titel: Opvoeding, houding en gedrag. Promotor: prof.dr. J.E. Rink. Plaats: Aula Academiegebouw.

Tijd: 14.45 uur.

15 september Promotie: B. de Vries, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: The biology of peroxisomes in hansenula polymorpha. Promotores: prof.dr. M. Veenhuis en mw. prof.dr. I.J. van der Klei. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

16 september Oratie: prof.dr. J.M. Tinbergen, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Overleven en voortplanten, de motor van natuurlijke selectie. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

17 september Promotie: mw. M.C. Boelens, medische wetenschappen. Titel: Molecular genetic studies in epithelial cells of lung cancer and COPD patients. Promotores: prof.dr. H.M. Groen, mw. prof.dr. D.S. Postma, prof.dr. W. Timens. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur.

17 september Promotie: C.P. Xu, medische wetenschappen.

Titel: Bacteria-protein interactions in bacterial adhesion. Promotores: prof.dr.ir. W. Norde, prof.dr.ir. H.J. Busscher, prof.dr. H.C. van der Meij. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur.

17 september Promotie: B.D. Westenbrink, medische wetenschappen. Titel: Erytropoietin in heart failure: pathology and protection. Promotores: prof.dr. D.J. van Veldhuisen, prof.dr. W.H. van Gilst. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur. denken van thema’s en het redigeren van artikelen. Verder heeft iedereen een specifieke ondersteunende taak, zoals acquisitie, PR of abonnee-administratie. Dus ben jij enthousiast, houd je van aanpakken en zoek je een uitweg voor je historische passie, solliciteer dan bij Groniek! Stuur voor 22 september een e-mail naar groniek@rug.nl www.groniek.nl

Economie en Be­ drijfskunde A LG E M E E N

International Business Research 2009 Wil jij internationale ervaring opdoen op het gebied van onderzoek en reizen? Wil jij in contact komen met verschillende bedrijven? Ga

dan mee met International Business Research! Dit jaar gaat IBR (voorheen ISP en SIS) naar India en Argentinië. Heb jij minimaal 90 ECT’s (inclusief propedeuse) of ben je een HBO zij-instromer, solliciteer dan vóór donderdag 18 september 12.00 uur. Wil je meer informatie over de sollicitatie of over het project, kom dan naar de informatiebijeenkomst op donderdag 11 september om 17.30 uur in de Blauwe Zaal, of kom even langs op kamer 107 of 113 van het Interim. Tot snel! info@ibr-groningen.nl www.ibr-groningen.nl AFSTUDEEROPDRACHTEN

Help jij Groningen Seaports?

Goederenvervoer per spoor bij de een na grootste zeehaven van Nederland: outsourcen of niet? Groningen Seaports wil uitbreiden en

11 t/m 18 september 2008

Mededelingen 3

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers wil een onderzoek laten uitvoeren naar haar spoorlijnen. 1) Moeten de spoorlijnen van Groningen Seaports in de verhuur, koop, verkoop of eigen beheer blijven? 2) “Wat is de waarde van de spoorlijnen van Groningen Seaports voor de regio Groningen?” De Wetenschapswinkel zoekt 1 of 2 student(en) die deze vragen willen oplossen gedurende een kort onderzoek van 3 tot 4 maanden. Opdrachtgever Groningen Seaports is de beheerder van de haven van Delfzijl, de Eemshaven en aangrenzende industrieterreinen.

Vanuit de wetenschapswinkel zal dit project worden begeleid. Heb je interesse in deze opdracht over vragen? Neem contact op met Tamara Slief of Martijje Lubbers van de Wetenschapswinkel Bedrijfskunde en Economie. ebwinkel@rug.nl www.rug.nl/wewi/eb

Gedrags- en Maatschappij­ wetenschappen P S YC H O LO G I E

Internationale student with practical questions?

Visit the office hours for international students for all your practical questions about your stay in Groningen! When and where?

Each Wednesday from 10-12 hrs in room 040 of the Muntingbuilding (ground floor) If you have urgent questions mail to: K.A.Tovote@rug.nl

Wijsbegeerte

tenschapstudenten! Mail je bijdrage naar onderstaand adres, en jij hebt je eerste publicatie te pakken! girugten@rug.nl www.IbnBattuta.nl Ibn Battuta: stem voor de BEC-bestemming Volgend jaar mei is het weer zo ver, dan organiseert de buitenlandse excursiecommissie een tiendaagse reis, vol excursies, stadswandelingen, lezingen en andere activiteiten. Waar de reis heen gaat, kun jij nu beslissen door te stemmen op een van de bestemmingen.

Je kunt stemmen op Ljubljana en Budapest, Bulgarije en Istanbul of Roemenie. De stemming sluit op 14 september, vanaf 16 september kun je je voor de reis inschrijven.

Stemmen kan via de website of op het mededelingenbord naast de koffiekamer (Interim 027) Ibn Battuta: voetbaltoernooi Op woensdag 17 september organiseert de Sport en Spelcommissie een voetbaltoernooi. Het begint om 13.00 uur en duurt tot ongeveer 17.00 uur. Dus heb je zin om na college even lekker te ontspannen?

Schrijf je dan nu in! Inschrijven kan per team, maar dat hoeft niet. Inschrijven kan via de website of op het mededelingenbord naast de koffiekamer (Interim 027). ibn.battuta@rug.nl www.IbnBattuta.nl

Studenten

A LG E M E E N

Dynamic Knowledge Dr. Sonja Smets will talk on the dynamical aspects of knowledge in her lecture ‘A Dynamic-Logical Perspective on Epistemology’. The lecture will take place on Wednesday, October 1, 2008, in the Faculty of Philosophy (room Omega), Oude Boteringestraat 52, 3:15 - 5 p.m. As of January 1, 2009, Dr. S. Smets will be ‘Rosalind Franklin Fellow’ at both the Faculty of Philosophy and the Faculty of Mathematics & Natural Sciences in Groningen.

At the moment she is a post-doctoral researcher at the Flemish Fund for Scientific Research and a part-time lecturer at the Vrije Universiteit Brussel (VUB). She is affiliated to the Center for Logic and Philosophy of Science at the VUB and to the Research Group on the Philosophy of Information at the University of Oxford. Her current research programme ranges over Logic (in particular non-classical logics, including non-monotonic logics, belief revision, modal and temporal logic, quantum logic); Knowledge Representation in AI; Multi-agent Systems; Formal Epistemology; Philosophy of Quantum Physics, Quantum Information and Computation.

Ruimtelijke wetenschappen A LG E M E E N

Ibn Battuta: Girugten zoekt schrijvers Girugten, het faculteitsblad van de faculteit Ruimtelijke Wetenschappen, is op zoek naar schrijvers en redacteuren. Dus lijkt het jou leuk om een keer iets te schrijven, heb je een interessant onderwerp voor je bachelorproject of je master thesis?

Deel het met alle ruimtelijke we-

Studenten Service Centrum (SSC) TA L E N T & C A R E E R C E N T E R

Workshop Presenteren vanuit Authenticiteit..

Veel mensen (de meeste!) zien op tegen het voeren van een sollicitatiegesprek of het houden van presentaties. Dan kan resulteren in zweethanden of een brok in je keel...

In deze positieve en actieve workshop ontdek je je eigen kracht en leer je jezelf op een persoonlijke en natuurlijke wijze presenteren.

Dinsdag 16 september van 13.30 tot 16.30 uur, kosten €5,- Kijk voor mee info en aanmelding op onze website. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl Workshop Tips & Tricks bij het solliciteren.

Een workshop die al jaren met succes draait is Tips & Tricks bij het Solliciteren (voorheen Vergroot je kansen op een baan). Tijdens deze workshop geeft trainer Johan Flentge informatie en concrete tips over o.a. de arbeidsmarkt voor hoger opgeleiden, het belang van netwerken, het CV en het sollicitatieproces.

Woensdag 17 september van 13.30 tot 16.30 uur. Kosten €5,-. Meer info en aanmelding op onze website. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl

ACLO Verleg je grenzen met de GSAC Hou jij van klauteren? Heb je altijd al eens van een gebouw willen abseilen? Zoek jij dé studenten-wintersport-vereniging van

Groningen? Of hou je gewoon van sneeuwstampen, borrelen, wandelen, snowboarden, rare acties, enz?

Wordt dan proeflid bij de GSAC! Voor slechts 10 euro ben je lid tot het eind van het jaar. www.gsac.nl vv@aclosport.nl www.aclosport.nl ALV Pugilicé De Groninger Studenten Boks Vereniging Pugilicé zal op donderdagavond 2 augustus hun jaarlijkse Algemene Leden Vergadering houden in het Sportcentrum, de zaal is nog niet bekend. Het begint om 22:00 uur. Alle geïnteresseerden zijn welkom om te komen!

USVA Commissieleden gezocht!

Wil jij commissie-ervaring opdoen? Wil je jouw expertise in de praktijk brengen? En heb je affiniteit met evenementen, theater of publiciteit? Kijk op de site voor alle vacatures van cultureel studentencentrum Usva! Wij zijn op zoek naar enthousiaste studenten voor het programmeursteam, evenementencommissies, de expositiecommissie en meer.. Voor meer informatie kijk op de onderstaande site of mail naar het e-mailadres. usa.pr@rug.nl www.usva.nl Cursusinschrijving is nog open!

Danstraining? Capoeira? Breakdancen/freestyle? Digitale of analoge fotografie? film-en videomaken? theaterproductiemaken?

Singer-songwritercursus volgen met gastlessen van gevestigde singer/songwriters? Een boel mogelijkheden om naast je studie beizg te zijn. Zit er iets voor je bij? kijk dan voor het brede cursusaanbod en de cursusinschrijving op usva.nl en volg dit semester een wekelijkse cursus in de avonduren. usva@rug.nl www.usva.nl Opening Usva-theaterseizoen met de winnaars van het Leids Cabaret Festival Ter Bescherming van de Jeugd opent donderdag 18 september het theaterseizoen van de Usva met hun cabaretvoorstelling ‘Het Beste Van’. In 2007 wonnen ‘Ter Bescherming van de Jeugd’ juryen publieksprijs van Cabareteske in Eindhoven en in 2008 wonnen ze het prestigieuze Leids Cabaretfestival.

Tim en Dries leerden elkaar kennen tijdens hun studies psychologie aan de universiteit van Gent.

Ze schreven samen hun eindwerk over sociale rechtvaardigheid binnen organisaties. Maar in plaats van de hulpverlening in te gaan, misbruiken ze hun kennis om op het podium psychologisch vernufte scènes neer te zetten. Dit seizoen staan ze in de theaters met hun eerste programma ‘Het beste van…’ Geen compilatievoorstelling maar wel een absurdistisch, hilarische show waarin ze het beste van zichzelf laten zien. Ze puren de vriendschap uit die ze hebben opgebouwd en zoeken een antwoord op twee prangende vragen: ‘Wie van de twee is de lieveling van het publiek?’ en ‘Wie slaagt erin een date te versieren voor na de voorstelling?’ Entree: €9,-, student/stadjerspahouder €6,-, AanvangL 20.30 uur Locatie: INTheater, Munnekeholm 10 Reserveren: 050-3636 4670 usva@rug.nl www.usva.nl

Theatergroep GET speelt ‘some girl(s)’ don 11, vrij 12, za 13 september 20.15 uur Je carrière als auteur is spraakmakend, je mooie, jonge verloofde kan niet wachten om te trouwen en met jou naar Cancún te gaan- dus wat is jouw meest natuurlijke reactie? Nou ja, als je een man bent, zou het waarschijnlijk tijd worden om de zenuwen toe te laten slaan en te beginnen met het bellen van ex-vriendinnen.

En zo beginnen de omzwervingen van een man alleen door 4 hotelkamers, zoekende naar de perfecte vrouw (met wie de relatie eerder is uitgegaan). SOME GIRL(S) is het laatste werk van Neil LaBute, de groostste provocateur van het Amerikaanse theater. Entree: student €5,- Locatie: OUTheater, Harmoniegebouw Reserveren: 050363 4670 usva@rug.nl www.usva.nl

GSp GSp - Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel. 3129926 info@gspweb.nl www.gspweb.nl Najaarsrprogramma GSp Een uitgebreid overzicht van alle activiteiten dit najaar vind je op de website.

Eerstejaars-Introductiegroep Eerst eten (18.30 uur) en bijpraten, dan serieuzer ingaan op een onderwerp: dat is de invulling van de avond. Waar we over praten bepalen we met elkaar. Voor iedereen die houdt van gezellig én serieus bezig zijn, is deze groep de ideale manier om het GSp en andere studenten te leren kennen. Eerst meer info? Bel Anne-Fokje Wielstra 06 55906407. Opgave via de website. De groep start op dinsdag 16 september.

Nieuwsbrief van het GSp Verschijnt wekelijks met actuele informatie van het GSp. Je kunt je hiervoor aanmelden via onze website.

Persoonlijk gesprek Wie dat wil kan voor een persoonlijk gesprek een afspraak maken met een van de studentenpastores: Geert Brüsewitz 8500387, Anja Diesemer 3061039, Lense Lijzen 5260630, Tiemo Meijlink 5792805 of Matty Metzlar 0595-528775.

Studentendiensten in de Martinikerk De diensten hebben een open karakter en iedereen is welkom. 14/9 11.30 uur A. Diesemer 21/9 11.30 uur M. Metzlar

Diversen SIB

Kolonel Arie T. Vermeij: ervaringen uit het veld Heb jij altijd al willen weten hoe het is om als Kolonel in Afghanistan gestationeerd te zijn? Dinsdag 16 september zal Kolonel Vermeij langskomen bij de Studentenvereniging voor Internationale Betrekkingen (SIB) en vertellen over zijn ervaringen uit het veld. Als plaatsvervangend commandant van het Regionaal Commando Zuid trad hij op in Afghanistan.

Verder zal hij in het algemeen wat vertellen over zijn ervaringen in Li-

Agenda

[ vervolg ]

18 september Promotie: B.D. Barrett, letteren. Titel: North Sea artists’ colonies, 1880-1920, their development and role in marketing modernism. With particular reference to the coast of Denmark, Germany and the Netherlands. Promotores: prof.dr. A.M. Swanson, prof.dr. H.Th. van Veen. Plaats: Aula Academiegebouw.

Tijd: 14.45 uur.

18 september Promotie: J. Hofstra, godgeleerdheid en godsdienstwetenschap. Titel: Leontius von Neapolis und Symeon der heilige Narr. Promotor: prof.dr. J. Bremmer. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

19 september Promotie: E. Kesseler, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Safety is no accident: Contributions to achieving certifiable safe software. Promotor: prof.dr. J. Bosch.

Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur.

19 september Promotie: A.G.J. Jansen, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Architectural design decisions. Promotor: prof.dr. J. Bosch. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

OVERIGE EVENEMENTEN 11 september Studium Generale: Kenniscafé Groningen - Leren van de natuur. Sprekers: John Videler en Ward van der Houwen. O.l.v. Bart van de Laar. Plaats: Newscafé (kelder), Waagstraat 5, Groningen. Tijd: 17.00 uur.

11 t/m 13 september Theater: GET presenteert Some girls (Neil LaBute). Plaats: Universiteitstheater, Oude Kijk in’t Jatstraat 26.

Tijd: 20.15 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 5,- / overigen € 7,16 september Studium Generale: Top Talent from China - The Importance of Student Exchange. Sprekers: Frans Zwarts, Trienke Drijfhout en Ning Ding. Voertaal: Engels. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00 uur.

17 september Studium Generale: Goochelen met je brein - Lezing en goochelshow door Kees van Overveld en Emiel Lensen.

Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00 uur.

18 september Muziek/Zang: Musical ensemble Vals alarm!

Plaats: Usva-theater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 5,- / overigen € 7,-

TENTOONSTELLINGEN T/m 21 september 2008. Tentoonstelling “The Colours of China. Adembenemende kostuums uit de Volksrepubliek”.

Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00 - 17.00 uur.

Permanent. Tentoonstelling “Welkom in de spreekkamer van dr. Aletta Jacobs (1854-1929) : de eerste canon-kamer van Nederland”. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a.

Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00 - 17.00 uur.

NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie: tel. 363 5445/5446

banon, Bosnië en Irak waar hij ook gestationeerd is geweest. Kolonel Vermeij werkt direct onder Luitenant-Generaal Van Uhm. Aanvang: 20.00u. Locatie: The Stage, Peperstraat 27a. commpr@sib-groningen.nl www.sib-groningen.nl OVERIGE

Capita Selecta zoekt studentdocenten Caita Selecta organiseert bijlescursussen voor studenten, door studenten. Dit doen wij voor de studies Rechten, Economie, Bedrijfskunde, IB/IO, Psychologie en IB&M. Voor onze cursussen zijn wij altijd op zoek naar goede, gemotiveerde studenten om les te geven. Zoek je een leuke bijbaan die goed op je CV staat, met hoge beloning en

aansluit op je studie? Neem dan contact met ons op! info@capitaselecta.nl www.capitaselecta.nl

advertentie

16 I N T E R N A T I O N A L P A G E

UK 3 - 11 SEPTEMBER 2008

Swimming with hammerheads | R E P O R T | Biologist Galice Hoarau combines the mind of a scientist with the eye of an artist. An exhibition of his underwater photography opened in Winschoten, near Groningen, last Friday.

By ERNST ARBOUW “Four years ago, I took a camera on a dive for the first time”, says French biologist Galice Hoarau. Since then, Hoarau, who works as a postdoctoral fellow at the University of Groningen’s department of Marine Benthic Ecology and Evolution, has not dived without one. “Well, only once, in fact. That was when my girlfriend made her first dive after getting her diving licence.”

Though he has hundreds of pictures of dolphins, sharks, hammerheads and rays, it is the invertebrates and other small animals that really interest Hoarau. “I like to play with texture, form, colour and structure”, he says, while he shows pictures that at first sight look more like abstract paintings than underwater photography. A selection of his work is currently on display in an art gallery in Winschoten, 40 kilometres east of Groningen.

Is Hoarau an artist or a scientist?

A bit of both, he says. “But I can’t see myself switching to full-time photography. I need the intellectual challenge of scientific research.”

But it helps being a biologist, he adds. “I know the animals. I know where they live and I know what to look for.” To illustrate his point, he shows a photo of a flamingo tongue, a small shellfish that is common in the Caribbean but is notoriously difficult to spot. It looks a bit like a snail with a trendy giraffe-print on its back. “Most of the small invertebrates are very well camouflaged.

The trick with this one is that it feeds on gorgonian, a kind of soft

Iranian students in the Netherlands are contemplating a lawsuit against the state over access to nuclear research installations. Students from Iran were banned from nuclear facilities by the Dutch government following a United Nations resolution against the Iranian nuclear weapon programme. The students – many of whom are originally from Iran but with Dutch nation-

ality – say the ban is not only discriminatory but also ineffective.

“It would be far better to carefully monitor sensitive information than to stigmatize a whole community.”

The particle accelerator at the KVI in Groningen still welcomes students and scholars from Iran, says its director Professor Muhsin Harakeh. “We have convinced the Ministry that our institute is doing fundamental research into particle physics.

There is no way for students to

bleep

Pepernoten

Flamingo Tongue on coral, near Saba, Netherlands Antilles Photos Galice Hoarau ried next Friday. “It is a paradise for big game. There are hundreds of sharks, there are large manta rays of up to five meters long and there is a population of resident dolphins.”

He shows a picture of a dolphin with its nose almost against the lens of

the camera. “They are very inquisitive animals. The camera housing has a large dome in front of the lens and this dolphin was fascinated by its own reflection. It is really very exciting when something like that happens.”

“When I am under water, I see everything through the viewfinder of my camera. It has definitely changed the way I dive. Usually, all the action takes place in just a few minutes. You have to work really hard because on the one hand you are looking for the light and for a good composition while on the other hand you are still under water where you have to be alert for all kinds of possible danger.”

Is Hoarau ever afraid when he is under water? “No, but it can be a bit disturbing to dive with a hammerhead and to realise that it usually feeds on sharks and rays that are larger than you.”

Galice Hoarau’s work is on display at Gallerie Harry Smith, Bosstraat 6, Winschoten.

For more information and pictures, visit: www.galice.nl

Mushroom coral, near Reunion Island, Indian Ocean.

Iranian students begin lawsuit

the

are...?

coral. But when it feeds, it leaves behind spots of brownish black dead coral tissue and these are much easier to spot.”

Hoarau started underwater photography with a small digital camera which he protected with a special waterproof housing. “But in the end, my camera died. Seawater leaked into the protective housing and the camera drowned.” Luckily, he managed to salvage the pictures from the camera’s memory card.

“Some of the pictures on my website were taken during that trip.”

“The question with underwater photography is not if your camera is going to drown but when it is going to drown. But that’s the only camera that’s ever drowned on me…so far.”

Preparing the equipment takes a lot of time, Hoarau explains. “You have to care for your kit as if it is a baby. The underwater housing has a sealing with an o-ring in a groove.

Every time you open the housing, you have to take the o-ring out, clean it, then carefully clean the groove, inspect it visually, put the o-ring back, grease it lightly and then test the whole assembly in a bucket of fresh water. A single hair or a grain of sand on the o-ring can make the housing leak and kill your camera.”

“I usually dive where my family is. After living in New Caledonia, my mother moved to Martinique, a French island in the Caribbean, but she missed the colours of the Pacific so she moved to Rangiroa, an atoll in French Polynesia. At the same time, my father lives in Tanzania and my father’s family comes from La Reunion. Yes, I am extremely lucky.”

At the moment, Hoarau is preparing a trip to Rangiroa – his honeymoon in fact, as he is getting mar-

What

pick up information about building nuclear weapons here.”

The KVI has four PhD students from Iran and a professor who is originally from Iran but has the Dutch nationality.

PhD students consider lawsuit The Groningen Association for PhD Students (Grasp!) is considering a lawsuit against the university over the compensation for childcare for scholarship

PhD students (bursalen). Scholarship students have to pay extra tax over the reimbursement they get from the university.

Grasp! claims that the university promised in the past to reimburse scholarship students for the entire amount. The PhD association consulted a trade union lawyer who advised them to take legal measures. Grasp has called upon scholarship PhD students who receive childcare funding to join in possible legal measures against the university.

Winter has arrived – or at least in Dutch supermarkets it has. Since last week, Monday 1 September to be precise, supermarkets have been stocking the spicy biscuits again (Dutch: pepernoten), a definite sign that the summer is over.

Pepernoten are small, domeshaped biscuits made with spices and they are traditionally associated with the feast of St Nicholas (Dutch: Sinter klaas) on 5 December.

During the St Nicholas period, from roughly the middle of November to the evening of 5 December, the pepernoten are scattered around by Sinterklaas’s helpers (Dutch: Zwarte Pieten). They are then usually also mixed with other sweets, a mixture known by the untranslatable name of strooigoed, literally meaning “stuff you throw around”.

Recipes in English for pepernoten can be found on American or Canadian websites for homesick Dutch émigrés and their descendants.

Just type “recipe pepernoten” in Google and follow the links. The mixed spices (essential!) are available in shops under the name koekkruiden.

It is of course much simpler to buy them ready-made in the shops, but that would only encourage supermarket chains to stock them even earlier, until we can buy pepernoten – and Easter eggs and Christmas decorations – 365 days of the year. [ ERNST ARBOUW ]

Manscape It’s a common misconception that the Great Wall of China is the only man-made object visible from space. There is another largely man-made entity that can be seen from the skies: the Netherlands. To see the Dutch “manscape”, the man-made landscape, join the ESN Groningen excursion on Saturday 13 September.

The excursion leaves from Groningen Central Station at 8 a.m. and returns at 10 p.m.

Costs: EUR 40, dinner included. www.esn-groningen.nl