uk 08 - 18 oktober 2009 | jaargang39

w w w.universiteitskrant.nl

Mogen studenten cijfers geven? 8 De Buck verdwijnt 10 Mmm, andijviestamppot 12 Viagra? Kunst! 13

8

onafhankelijk weekbl ad voor de rijk suniver siteit groningen n 15 ok tober 2009 n ja argang 39

Klimpartij met fatale gevolgen

Geen UK In verband met de herfststop verschijnt er komende week geen UK. De volgende UK ligt op 29 oktober in de bakken

Studentenvereniging Cleopatra rouwt na de dood van lid Lars van Elven (24). De student amerikanistiek zakte in de nacht van 3 op 4 oktober door het dak van een leeg winkelpand aan de Herestraat. Hij overleed woensdag in het ziekenhuis.

In dIt nummer

Kauwensoap in Haren Acht jaar bestudeerde Martijn Salomons kauwtjes. Het leverde niet alleen kennis op over veroudering, soms leek het alsof hij een soap volgde: “Twee lesbiënnes en een spermadonor.” >

4

Florine roeide zich kapot Het leek haar wel wat om wedstrijd te roeien. Florine Weekenstroo ging ervoor.

Totdat haar lichaam ‘nee’ zei. “Ik heb mijn zenuwen beschadigd.” >

9

de achterkant van excellent Excellent kan je op allerlei manieren zijn. Vertrekkend RUG-filosofe Baukje Prins vindt dat wetenschap meer is dan publiceren in ‘A-bladen’.

“We richten ons steeds meer op de Amerikaanse markt. Net als popsterren.”

10 & 11

>

Free science for all Everybody must be able to access scientific papers, without expensive subscriptions or other fees. That’s the idea behind Open Access.

19 & 20

>

uK-sIte

dichter op het internet Of internet het ideale medium is voor poëzie, daar valt over te twisten. Maar een feit is dat je in het dossier ‘huisdichter’ op de UK-site de gedichten van RUG-huisdichter Sacha Landkroon kunt lezen en van zijn voorganger Machteld Brands.

Zie: universiteitskrant.nl

Foto Pepijn van den Broeke

I n t e r n at I o n a l pag e s

Zumba!

An hour of hopping and jumping to exhilarating music. And you don’t even notice you’re burning away hundreds of calories. But to the uninitiated, Zumba can be a challenge. “Now I really don’t have a clue about what to do anymore.”

See page 19 >

Van Elven sloop na een feest van zijn dispuut samen met twee andere leden van Cleopatra het toekomstige pand van kledingwinkel Zara binnen om naar het dak van het leegstaande gebouw te klimmen.

De twee verenigingsleden verklaarden later tegenover de politie dat ze van het uitzicht wilden genieten.

Toen de drie richting dak gingen, stapte Van Elven op een dakplaat en zakte erdoorheen. Hij kwam enkele meters lager op de vloer terecht.

De student werd met zware verwondingen aan hoofd en romp naar het ziekenhuis gebracht, waar hij afgelopen woensdag overleed. Volgens Cleopatrabestuurslid Wouter Bosch kwam het tragische nieuws hard aan. “Veel mensen kenden hem. Hij was een relaxte jongen, die zijn eigen gang ging.” De vereniging kondigde een rouwperiode af en sloot zeven dagen lang de deuren. “We hebben een condoleanceregister geopend voor nabestaanden en vrienden. Dagelijks komen er mensen langs om te praten.”

Van Elven was lid sinds 2004 en kende veel mensen bij Cleopatra.

De student stond erom bekend dat hij, wanneer hij had gedronken, er in zijn eentje op uitging om op gebouwen en objecten te klimmen.

In de eerste berichtgeving over zijn laatste klimpartij, sprak de politie over een “insluiper”. Sommige media vertaalden dat als “inbreker”.

“Dat beeld klopt niet. Er is niets kapot en ze hadden niet de intentie iets te stelen. De ouders van het slachtoffer zijn erg verdrietig dat het zo in de krant is gekomen”, aldus een politiewoordvoerder.

De twee Cleopatranen die het ongeval zagen gebeuren zijn diep geschokt en worden opgevangen door hun dispuut. Lars van Elven wordt donderdag (vandaag) begraven. [ PETER KEIZER ]

Oorzaak storing HIFI lijkt gevonden Na tien weken is duidelijk waarom HIFI, het Groningse instrument in de Europese ruimtetelescoop Herschel, stopte met functioneren. Een systeem dat het instrument moest beschermen tegen spanningspieken, veroorzaakte er zélf een. En een diode brandde door.

Tien weken lang dachten medewerkers van ruimtevaartorganisatie SRON in Groningen, hun collega’s uit Polen en van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA, na over het probleem. Ze analyseerden het en experimenteerden met een in Gro-

ningen aanwezige kopie van het elektrische systeem van HIFI waarin de fout was opgetreden. Het systeem was door de – zeer ervaren – Poolse wetenschappers gebouwd.

“Zij hebben al aan een aantal satellieten meegebouwd, met zeer veel succes”, aldus Peter Roelfsema, projectleider voor HIFI. Volgens hem zijn alle betrokken technici het eens met de conclusie die ze nu hebben getrokken. De oorzaak was een ongelukkige samenloop van omstandigheden. Een keten van gebeurtenissen liet uiteindelijk een diode doorbranden.

“We kunnen de keten nabootsen

in de kopie van het systeem”, legt Roelfsema uit. “Alleen, bij die testen brandt de diode niet door, terwijl er diodes uit dezelfde productieserie in zitten. Vermoedelijk was die ene doorgebrande diode iets minder goed dan de rest. Maar verder klopt alles.”

De komende dagen wordt nog een laatste serie onderzoeken afgerond.

Die moeten uitsluiten dat er tóch iets anders aan de hand was. Wanneer daar geen nieuwe gegevens uit komen – en daar rekenen de technici op – , gaat er volgende week een rapport naar de ESA, de eigenaar van Herschel.

De aanbeveling zal zijn om HIFI weer aan te zetten en een reservekopie in te schakelen van het elektrische circuit met de defecte diode.

Een spanningsbeveiliger, die het probleem met HIFI naar alle waarschijnlijkheid veroorzaakte, wordt dan uitgeschakeld.

HIFI analyseert straling met een zeer hoge frequentie, en moet de komende drie en een half jaar nieuwe informatie leveren over onder meer de vorming van sterren. De eerste testen met HIFI – gedaan voor de storing – laten zien dat het instrument boven verwachting presteert. [ RENé FRANSEN ]

2 DEZE WEEK

UK 8 - 15 OKTOBER 2009

Mar tiniplaza, Groningen > 11/10/2009 11:00 > 4 Mijl

12 Mijl in plaats van 4 Jacob Vos werkt als schoonmaker bij de Faculteit Economie en Bedrijfskunde.

Zondag liep hij de 4 Mijl. Niet één, niet twee, maar drie keer. Als enige van de 17.500 deelnemers. “Dit gevoel is met geen pen te beschrijven.”

Door hanneke boonstra Jacob Vos zit gehurkt, wedstrijdshirt voor zich op de grond: 67, z’n startnummer. Zorgvuldig maakt hij het met veiligheidsspelden vast.

Het gaat z’n tas in voor straks. Zittend op de trap doet hij even later z’n relaas. Hij gaat ’m drie keer lopen vandaag, de 4 Mijl. Eerst de wedstrijd, dan terug in omgekeerde richting, naar Haren om zijn kinderen Jennifer en Christopher op te vangen. En dan weer samen naar Groningen.

Halverwege de Hereweg wordt hij aangemoedigd door zijn vrouw. Zij had ’m ook willen lopen, maar haar ziekte stak een spaak in het wiel.

Zijn ogen worden vochtig, als hij over haar praat. Zo blij dat ze weer langzamerhand aan de betere hand is, dat haar energie terugkomt. Wie weet komt er ooit een derde 4 Mijl voor haar.

Het wordt toch een lastige middag, denkt hij, mentaal en emotioneel. Met de conditie is niks mis en die vier mijlen zijn op zich een makkie, maar hij mist zijn schoonvader, zeventien jaar lang zijn mentor en coach en nog niet zo lang geleden overleden. Vorig jaar liep Vos de marathon van Klazienaveen. De laatste kilometers ging het almaar minder, terwijl hij gewoonlijk zijn hand niet omdraait voor een marathon. Zijn zoon riep hem toe: “Pap, je kunt het. Zeg ‘yes’ voor opa!” En daar ging hij. Zijn

Rosa

tijd: 2 uur 39 minuten en 28 seconden. Onder de 2.40, z’n schoonvader had het voorspeld.

De gebeurtenissen hebben een band gesmeed, zó hecht. “Mijn kinderen hoeven niet te lopen, maar ze willen het. Het is een soort virus. Chris (9) voetbalt, Jennifer rijdt paard en turnt en geeft met haar twaalf jaar les aan kleuters.”

Wie weet wordt Jason (2) een lopertje.”

Zondagmiddag, de Vismarkt. De 480 wedstrijdlopers zijn even voor half twee uit Haren weggeschoten door Peter Rehwinkel. Een dik kwartier later dendert de nieuwe burgemeester van Groningen over de finish, achterop de motor. Als eerste renner komt Moses Masai over de streep. Een voor een druppelen de lopers binnen.

En dan ineens is hij daar. Verwilderde blik in de ogen, maar allemachtig wat is hij blij. “YES!” Zijn tijd: 21 minuten en 43.3 seconde, goed voor een 59e plaats.

“Vorig jaar moest ik mijn naaste concurrenten voor laten gaan, nu heb ik ze weer verslagen. En langs de Hereweg voelde ik dat mijn vrouw daar stond met Jason en mijn schoonmoeder. Ik zag ze niet, maar ze waren bij me. Dit gevoel is met geen pen te beschrijven.”

Hij zoekt z’n weg door het rijen dikke publiek. Op zoek naar zijn kleding om terug te joggen naar Haren, zodat hij daar wat langer kan herstellen. Maar het zit niet mee. Z’n kleren liggen in bus 9, maar bus 9 zit potdicht. Even is er paniek: het mag niet mislukken. “Mijn adrenaline stijgt, maar niet de goeie en ik koel af. Dat is niet best.”

Terug naar het loperskwartier.

Daar ligt z’n tas, nr. 67. Trainings-

Jacob Vos als een speer over de Vismarkt, vlak voor de finish. pak aan en hup, op weg naar Haren, dwars tegen de stroom in.

De Vismarkt, kwart voor vier. Het

Intervention

“Ik wil stoppen met mijn studie.”

Mijn ouders kijken me met grote ogen aan. Ik begin te huilen. Mijn vaders stemming houdt het midden tussen suïcide en moorddadigheid. Ik krimp verder ineen.

“Werken lijkt me beter, dit lukt niet”, snik ik erachter aan. Moeder wendt haar hoofd kort af. Dan zegt ze het allerergste: “Wat wil je dan gaan doen? Wil je dan in de tamponfabriek gaan werken net als ik vroeger?”

Plots herinner ik me dat zij nooit de kans had om te studeren. Te arm.

Sinds die confrontatie is alles anders: ik studeer. Dit semester ga ik zelfs voor zestig ec. Gekkenwerk, maar ik heb me voorbereid. Ik heb drie banen opgezegd, mannen de laan uitgestuurd en ik ga nauwelijks uit.

Prachtig nieuws toch? Nee dus. Mijn vriendinnen die me vaak aanspraken op mijn ecloze leven – “jij doet eigenlijk niks” − en mijn drinkgedrag – “je bent alcoholist” − zijn radicaal omgedraaid. Ze maken zich grote zorgen.

Ik weet dat mannen denken dat meisjes onder elkaar alleen maar kussengevechten houden in piepkleine stringetjes, maar

onze hoofdactiviteit is iets heel anders: het bemoeien. Als ik te weinig studeer, slaan vriendinnen me met hun huis-tuin-en-keukenpsychologie om de oren, als ik te veel studeer is het ook allemaal een bevlieging.

“Rosa moet die studie relativeren”, was het commentaar van Davina toen ik een keer niet kon komen, omdat ik met een projectgroepje had afgesproken. Liesje belde mij later die week blij op: “Je kunt een jaar extra stufi krijgen”. Een grote lach op mijn gezicht. Liesje: “Dan hoef je nu ook niet zo hysterisch te studeren, het wordt je te veel.” Met een andere vriendin had ze het er al even over gehad, die vond het ook niet normaal dat ik op woensdagavond niet uit wilde. Als klap op de vuurpijl belde mijn bloedeigen moeder op, terwijl ze wist dat ik tegen een deadline aanzat. Of ik een dagje kon shoppen. Allemachtig. Gaan ze nu een intervention doen omdat ik te véél studeer?

Eigenlijk kun je het nooit goed doen.

Mijn eerste acht is inmiddels binnen. Moge deze psychose lang duren.

Rosa Timmer, vierdejaars taalwetenschap

parcours is afgeladen vol, iedereen lijkt gelijk te finishen. Vuurrode gezichten, armen in de lucht, uitgeput over de reling. En jawel, daar

Foto Jeroen van Kooten komen de Vosjes aan. Met z’n allen ruim onder de 41 minuten. Hij straalt, ontspannen. Het is helemaal goed zo.

Colofon redactie-adres: Oude Kijk in ’t Jatstraat 28, Postbus 80, 9700 AB Groningen.

Telefoon: 050-3636700; Telefax: 050-3636698; E-mail: uk@rug.nl; Internet: www.universiteitskrant.nl kernredactie: Hanneke Boonstra (hoofdredacteur) 3636697, Jan Blaauw (nieuwscoördinatie) 3636696, Christien Boomsma (eindredacteur) 3637802, René Fransen (wetenschap) 3636695, René Lapoutre (opmaak) 3636693, Sieb de Ruig (redactiesecretaris) 3636700, Ernst Arbouw (International Page) 3636130. overige redactieleden: Wouter Beetsma, Hinke Hamer, Peter Keizer, Lieke van den Krommenacker, Teodor Lazarov, Janita Naaijer, Tjerk Notten, Elisabeth Oosterling, Stijn Roelofs, Dorien Vrieling.

Columnisten: Ana van Es, Rosa Timmer, Gerrit Breeuwsma.

Medewerkers: Bart Breman, Michel Dijkstra, Hans Miedema, Marcel Wichgers.

Foto’s: Reyer Boxem, Jeroen van Kooten, Elmer Spaargaren. tekeningen: Bert Cornelius, Robby van der Meulen, Eric van der Wal, Kees Willemen Uitgave: Stichting Universiteitsblad oplage: 20.000 exemplaren Persbureau: de UK werkt samen met andere universiteitsbladen in het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) advertenties: Bureau Van Vliet bv, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, telefax 0235717680 RUG-advertenties, mededelingen en Ukaatjes: Heiny de Ruiter (3636699) abonnementen: € 30 per jaar, (intern tarief € 20). adreswijzigingen: schriftelijk aan de administratie van de uk. adreswijzigingen rUGpersoneel: doorgeven aan betreffende afdeling Personeel & Organisatie. ©UK. Auteursrecht voorbehouden.

Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen geheel of gedeeltelijk over te nemen.

N I E U W S 3

UK 8 - 15 OKTOBER 2009

Zesduizend halen nooit een bul Rector magnificus Frans Zwarts greep het eerste debat met de universiteitsraad over bindend studieadvies aan voor een stevig signaal. Een zeer groot deel van de 25.000 studenten aan de RUG zal volgens Zwarts nooit een diploma halen.

De rector baseert zijn uitspraak op cijfers uit maart 2009 over de studieprestaties van eerstejaars studenten die in september 2008 zijn begonnen. Volgens Zwarts had twintig procent van die studenten op dat moment vijf studiepunten of minder gehaald. In totaal dertig procent had tien punten of minder.

De uithaal van Zwarts moest de ernst van de situatie benadrukken.

Maar het RUG-bestuur had meer argumenten om het bsa-besluit te verdedigen. De Onderwijsinspectie heeft gezegd extra te willen kijken naar wat de RUG doet om het voor 2014 afgesproken bachelorrendement van zeventig procent te halen.

En dan is er nog politiek Den Haag dat weinig geduld meer heeft met instellingen die niet doorpakken. Tenslotte: de RUG krijgt steeds meer studenten die elders door een bindend studieadvies zijn weggestuurd of het hopen te ontlopen.

Studentenpartijen SOG en GSb

zijn mordicus tegen de komst van een bsa. De SOG zei teleurgesteld te zijn door gebrek aan “keihard bewijs” voor de noodzaak. “Bsa wordt nu voorgesteld als oplossing voor een probleem dat nog niet eens duidelijk is”, zei Sandor Schokker.

GSb-raadslid Thomas Wagenaar stelde dat aan de Hanzehogeschool na invoering van een bsa al 23 van 25 door studenten aangespannen rechtszaken zijn gewonnen. Bestuursvoorzitter Poppema was niet onder de indruk. “Er zijn dus voldoende beroepsmogelijkheden.”

Het personeel in de raad steunt invoering van het bsa. “Er is behoefte aan een heldere pedagogische mar-

kering’, zegt Toon de Baets. “Wij vertolken de mening van een ruime, zo niet overweldigende meerderheid van het personeel.”

Studentenpartij Calimero heeft een sleutelpositie. Calimero is niet principieel tegen een bsa, maar vreest dat men zich blindstaart op studieversnelling. Michiel Zwaan: “Laten we straks studenten boeken meenemen naar een tentamen om de rendementen hoog te houden?”

Op 22 oktober wordt het debat voortgezet. Poppema blijft resoluut: “We gaan niet de afgesproken zeventig procent halen door de normen te verlagen. Studenten moeten harder werken.” [ jan blaauw ]

Commotie over een vuurbol Een vuurbol zo helder als de volle maan schoot dinsdagavond rond zeven uur vanuit België over Nederland en kwam recht over Groningen. Theo Jurriens, sterrenkundige en communicatieadviseur bij de bètafaculteit van de RUG, werd al om vijf uur uit bed gebeld.

“Ik had net de gordijnen dicht, dus ik heb hem niet gezien”, vertelt Jurriens de volgende ochtend. Hij schat dat de meteoor oorspronkelijk de grootte van een vrachtwagen had. “Maar hij is vermoedelijk helemaal verbrand. Een meneer meldde dat hij een steen had gevonden, maar die heeft niet teruggebeld.”

Zelf won Jurriens her en der informatie in. “Bij de Emdener Zeitung kwamen geen meldingen binnen.

Wel vanuit Frankfurt en België.”

Het KNMI heeft een trilling waargenomen. “Dat is de sonic boom, net als bij een straaljager. Ze hebben mij verzekerd dat de trilling niet uit de grond kwam, dus dat pleit tegen een inslag.” Verder had Jurriens contact met de sluiswachter van Appingedam. “Ze hebben daar bewakingscamera’s, in verband met overlast van hangjongeren. Hij gaat kijken of daar beelden op staan.”

Jurriens heeft geen officiële functie in de sterrenkundewereld, maar toch wordt hij bij dit soort fenomenen door landelijke media gebeld.

Hoe komt dat? “Ik denk omdat ik klantvriendelijk ben. Ook om vijf uur ’s morgens.” [ René Fransen ]

Aanrijding bij het Blauwborgje Een botsing tussen twee auto’s, dinsdagmiddag op het Zerniketerrein, zorgde voor fikse blikschade. Er waren geen gewonden.

Het ongeluk ontstond op het kruispunt van de Zernikelaan en het Blauwborgje, toen een 40-jarige automobilist uit Appingedam geen voorrang verleende aan een 24-jarige automobiliste uit Ter Apel. Beide wagens moesten worden afgevoerd.

In de u-raad wordt al geruime tijd gevraagd om aanpassing van de verkeerssituatie, die als onveilig wordt beschouwd. De gemeente is daar echter voor verantwoordelijk. [ christien boomsma ]

‘Dieptepunt in kamermarkt’ Volgens de website Kamernet. nl, onderdeel van bemiddelaar Direct Wonen, is het aanbod van kamers in Groningen in augustus met vijf procent gedaald en zijn de kamers gemiddeld vier procent duurder gworden. Kamernet.nl spreekt van een dieptepunt in de Groningse kamermarkt.

Marktleider Lefier was niet bereikbaar voor commentaar.

Meenemen stufi leidt tot problemen Studiefinanciering aanvragen voor een opleiding in het buitenland is minder makkelijk dan het lijkt. Dat blijkt uit een steekproef onder de 1750 leden van een netwerk voor Nederlandse studenten in het buitenland: de stichting Nederlandse Wereldwijde Studenten (NEWS).

Van 350 respondenten had dertig procent “heel veel problemen” en achttien procent “veel problemen”. Bij meer dan een kwart (26,3 procent) kostte het moeite de buitenlandse opleiding erkend te krijgen door de IB-Groep en internationaliseringsorganisatie ­NUFFIC. [ hop ]

Ritalin gebruik op zeven procent

Welke opdracht ze in haar eigen bundel schreef, bleef het geheim van twee huisdichters. Studente taalwetenschap Machteld Brands presenteerde vorige week haar bundel ‘Drift’, het resultaat van haar RUG-huisdichterschap. Ze deed dat met een optreden in dichterscafé Marleen. Opvolger Sacha Landkroon heeft inmiddels z’n eerste gedicht gepubliceerd in de UK. Foto Elmer Spaargaren

‘Klant stemt met zijn voeten’ Het Customer Insight Centre van RUGhoogleraar economie Peter Verhoef stelde in september vast dat klanten van de DSB bank het meest ontevreden waren. Verhoef is niet verbaasd dat DSB nu omvalt, maar wel dat het zo snel gaat.

Dit hebt u dan niet zien aankomen?

“Het is met geen pen te beschrijven.

Ik ben weliswaar geen expert op het gebied van reputatiemanagement, maar we zien hier hoezeer we in een networked society leven. Transacties en informatie gaan zo snel. Je ziet het ook in politiek, de vaart waarmee partijen populariteit winnen en verliezen.”

Wanneer is uw onderzoek gedaan?

“In augustus en begin september hebben wij de mensen benaderd.”

En wat viel u als econoom op?

“Toch het wantrouwen. Dat er zoveel negatieve emoties worden opgeroepen. DSB scoort in alle gemeten domeinen als laagste. Overigens zitten andere banken, als SNS bijvoorbeeld, daar soms niet eens zover boven hoor.”

Moeten andere banken oppassen?

“De lering is toch dat mensen tegenwoordig heel snel met hun voeten stemmen. Zodra ze iets belachelijk vinden, gaan ze weg. En echt, vertrouwen komt te voet, maar gaat te paard. Dat moet je dus als bank continu bijhouden. Dat heeft DSB hier ook niet goed gedaan, vind ik.

De klant is teveel als winstobject gezien. Terwijl die klant wil dat de bank er ook voor hem is.”

Al die negatieve emoties. Zegt dat ook iets over de klanten zelf?

“Dat hebben we niet zo onderzocht.

Maar de klant wil serieus genomen worden en voelt zich gepiepeld. Dat is waar het fout gaat. Mogelijk hadden de DSB-klanten al wat lagere verwachtingen waar dan ook nog eens niet aan is voldaan.”

Wat vindt u van de rol van Pieter Lakeman in het omvallen van DSB? “Of dit toegelaten is, moet een rechter maar bepalen. Het is nog maar de vraag of hij echt het belang van klanten dient. In ieder niet dat van alle klanten.” [ jan blaauw ]

Winst voor oude bèta’s op 4 Mijl Een correctie voor leeftijd heeft geen gevolgen voor de top-3 van RUG-teams die aan de 4 Mijl meededen. Wel stijgt het team van de bètafaculteit van de zevende naar de vierde plek.

Dat blijkt uit een leeftijdscorrectie die RUG-bioloog Sjaak Swart uitvoerde op de tijden van de RUGteams. De eerste drie plekken blij-

ven in handen van de RUG-toppers (gemiddelde leeftijd: 24,8 jaar), Economie & Bedrijfskunde-2 (41,8 jaar) en Economie & Bedrijfskunde-1 (44,6 jaar). Sterkste daler is het rechtenteam (26,6 jaar), dat van plek 9 naar 13 gaat. Het team van de bètafaculteit had met 53 jaar de hoogste gemiddelde leeftijd.

Swart berekende zijn leeftijdscorrectie met behulp van een formule, gebaseerd op veteranenrecords. Hij

roept de organisatie van de 4 Mijl op om volgend jaar de uitslagen voor bedrijventeams voor leeftijd te corrigeren. Nu is er alleen een correctie voor man/vrouw verhouding.

Wanneer de organisatie zijn correctieformule te lastig vindt, zouden ze ook verschillende leeftijdscategoriën kunnen hanteren, aldus Swart.

De herberekende uitslag vind je op: http://www.tinyurl.com/de4mijl [ René Fransen ]

Zeven procent van de studenten aan vier onderzochte universiteiten gebruikt ritalin om niet-medische redenen. Dat blijkt uit afstudeeronderzoek van student economie Tjibbe van Meeteren aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Van Meeteren baseert zijn onderzoek op 130 studenten uit Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Nijenrode. Van deze groep kondigden ongeveer vijftien studenten aan dat ze komend studiejaar van plan zijn om ritalin te slikken om hun concentratie te verhogen.

Propaganda voor wetenschap werkt Propaganda voor wetenschap werkt. Na twintig voorbeelden van nuttige of fascinerende wetenschap vindt 55 procent van de Nederlanders dat er meer geld voor wetenschap moet worden uitgetrokken.

Dat blijkt uit representatief onderzoek van het Innovatieplatform onder duizend Nederlandse burgers. Het blijft onduidelijk hoe groot het effect van de voorbeelden is: de onderzoekers hebben verzuimd om vooraf dezelfde vraag te stellen. [ hop ]

Meer gesprekken over studiekeuze Het ministerie van OCW wil nog eens zeven hogescholen en acht universiteiten met studiekeuzegesprekken laten experimenteren. Hun plannen moeten alleen nog worden goedgekeurd.

Momenteel voeren al elf hogescholen en universiteiten studiekeuzegesprekken met aankomende eerstejaars. Ze krijgen subsidie van OCW. Voor de eerste ronde was zeven ton beschikbaar, voor de tweede 1,45 miljoen. [ hop ]

4 OPMERKELIJK

€5,24×12×5×1000=?

Leuk! Je woont in een van de Selwerdflats en dan heb je dus supersnel internet. Hoewel... Woningcorporatie Lefier berekent al sinds 1997 de kosten voor de aanleg daarvan. Mag niet! zegt bewoner en rechtenstudent Sjoerd Otter (25).

Door peter keizer Al jaren ontvangt Sjoerd Otter als bewoner van de Selwerd II flat telkens rond de maand mei een brief met zijn jaarlijkse huurverhoging. De post “aanleg internet”, begreep hij alleen nooit zo goed.

Pas toen hij het vak Huurrecht had gevolgd, kwam hij er achter dat het verhogen van de huur op die manier helemaal niet mag.

“De kosten worden namelijk genoemd als apart onderdeel van de kale huur, ze zijn geen onderdeel van de servicekosten. En dat mag niet. Ze misbruiken de post om

illegaal de huur te verhogen.”

De kale huur betaal je namelijk voor het gebruik van de ruimte die je huurt. Opsplitsen van dat bedrag is volgens de student niet toegestaan. “Je betaalt toch ook niet apart voor de aanleg van de waterleiding en stroomkabels?

Het is bizar. De internetkabels horen bij het pand en de verhuurder moet die zelf betalen.”

Otter was niet van plan zich zoiets aan te laten leunen. Vorig jaar al begon hij met brieven schrijven naar Lefier, maar kreeg weinig reactie. Daarop besloot hij het serieus aan te pakken en nam een advocaat in de arm. In totaal gaat het maar om een bedrag van 5,24 euro per maand. Niet echt om wakker van te liggen, zou je zeggen. “Maar als ik gelijk heb, moet Lefier dat bedrag wel terugbetalen aan duizend bewoners die dat de afgelopen vijf jaar hebben betaald. Reken maar uit.”

Afgelopen maandag stonden

beide partijen voor de kantonrechter. De woningcorporatie is de strijd met Otter zat en wil nu wel eens van de rechter weten wie er gelijk heeft. Lefier is namelijk van mening dat het wel toegestaan is om de aanleg en het onderhoud van internetkabels als extra post onder de kale huur te laten vallen. Het bedrijf verwijst daarbij naar de kleine lettertjes van het huurcontract, waarin duidelijk zou staan aangegeven dat de studenten voor de kosten opdraaien.

Advocaat Enno van Dalen, zelf oud-bewoner van de Selwerd II flat, vindt het een vreemde gang van zaken. “Als ze de post onder de servicekosten hadden gebracht, had er geen haan naar gekraaid. Dan was er open kaart gespeeld. Nu zijn de kosten op een vreemde plek weggemoffeld, dat klopt gewoon niet.”

De rechtbank doet over enkele weken uitspraak.

Dringen voor ingang 2212 Sinds begin dit jaar is het dringen voor de zij-ingang van gebouw 2212 van de sociale faculteit. Studenten mogen niet meer onbeperkt door het Muntinggebouw lopen sinds het bestuur er is gehuisvest. Kwestie van rust. En privacy.

Door stijn roelofs Zijn grootste zorg is niet de rust op de gangen of de vertrouwelijke documenten die er liggen – “die moeten altijd achter slot en grendel” −, maar het toezicht op wie de gebouwen binnenkomt: “Het is niet dat ik de studenten niet vertrouw, maar het is een beetje de buurt, hè? Niet zo lang geleden raakten we nog twintig flatscreen monitoren kwijt in een jaar. Of we hadden een junk die een beamer uit een betonnen plafond heeft gesloopt.” Gebouwbeheerder Jan Stalman (58) doet het voor, alsof hij aan een lamp aan het plafond slingert. “Nu gaan studenten langs de portier bij de kantine. Met 32 in- en uitgangen is dat wel zo overzichtelijk.”

Sinds het begin van het acade-

misch jaar hangen op de binnendeuren van het Muntinggebouw in de Grote Kruisstraat verbodsbordjes. Studenten mogen de glazen gangen niet meer in, want de collegezaaltjes zijn omgebouwd tot kamers voor personeel. En dat wil een beetje rust.

Op de rokersbankjes bij de kantine in de tuin zit een groepje eerstejaars sociologiestudentes.

“Nou moet je dus dat hele pokkeeind omlopen?! Wat stom”, zegt Anne van Beek (19). Haar vriendin steekt een sigaretje op: “Bij de kleine ingangetjes staat het nu dus helemaal vol met fietsen.”

Carla Zuidema (19) grijpt naar

haar pakje Marlboro Light: “En dan wordt het dus enorm dringen voor die ene deur.” Ze gebaart naar de zij-ingang van gebouw 2212.

Maar de binnendeuren zitten niet op slot en dus is het gemakkelijk het verbod te negeren. Lucinda Alting, bestuurssecretaresse van de faculteit: “Er lopen nog best veel studenten door de gang, maar het wordt minder.”

Lachend: “We hebben nog niemand hoeven tackelen. Maar het is wel fijn dat als hier belangrijke mensen op bezoek komen, de gang niet overspoeld wordt door studenten.”

Het laatste woord is aan de man met het overzicht, Stalman: “Er kwamen meer studenten en dus waren er lokalen nodig met meer capaciteit. Dat betekende ook meer ondersteunend personeel.

Er is toen besloten een deel van de colleges naar de gehuurde locatie aan de Bloemstraat te verhuizen en de kleine lokalen in het Muntinggebouw om te bouwen tot kantoor. Maar als er over vijf jaar behoefte is aan meer kleine lokaaltjes bouw ik het net zo gemakkelijk weer om.”

Vraag & antwoord

‘Die jongens houden je scherp’ Martin Drent vertrekt aan het einde van dit seizoen bij GSAVV Forward en wordt trainer van eersteklasser Gronitas. De combinatie van de volksjongen uit de Oosterparkwijk en de corporale ballen van Forward is een groot succes geweest.

Door wouter beetsma

Waarom nou toch Martin? Forward kan je toch niet missen?

“Ik ga ook niet weg omdat ik het niet naar mijn zin heb. Forward is echt een heel bijzondere club.

Maar ik ben toe aan een stapje hoger. Ik wil uiteindelijk in het betaald voetbal coach of assistent worden, dus dan moet je verder.”

En al die leuke feestjes dan?

“Nou, ik denk dat je niet goed op de hoogte bent hoe het gaat bij Forward en bij mij. Ik werk zestig uur per week. Bovendien is de kantine altijd dicht tijdens de trainingen. Het is zeker niet de gezelligste club qua feesten. De jongens van het eerste en tweede gaan in het weekend in ieder geval niet uit. Toen ik hier begon waren de koppen: ‘Drent gaat ten onder aan drank bij Forward.’ Dat beeld klopt wel, maar niet voor de jongens van het eerste en tweede.”

Is er iets wat je wel gaat missen?

“Ik ga Forward absoluut missen.

Het is een van de beste zetten in mijn leven. Het zijn slimme jongens. Die houden je scherp. Als ik even niet oplet, zijn er gelijk een paar gasten die me terecht wij-

zen. Bovendien kan je elk jaar een team bouwen. Maar dat is ook wel een nadeel. Elk jaar is het weer anders. Ook bij het bestuur.

Als ze aan het einde van de competitie hun taak eindelijk goed uitvoeren moeten ze alweer weg.

De enige zekerheid die ik had was mijn assistenttrainer. Die heeft mij heel veel geleerd. Het doet pijn om hem te moeten missen.”

Denkt Forward stiekem al na over een afscheidsfeestje?

“Zeker! Toen ik de jongens vorige week inlichtte, heb ik gelijk verteld dat ik het leuk zou vinden als alle spelers die ik de afgelopen drie jaar heb gecoached naar de wedstrijd komen. Dat zijn er al gauw zestig, dus ik denk dat het na die wedstrijd nog wel even gezellig is.

UK 8 - 15 OKTOBER 2009

Baas en |_

Studie kauwtjes

| o n d e r z o e k | Een populatie kauwen in Haren levert waardevolle inzichten op over verouderingsprocessen in groepsverband. Bioloog Martijn Salomons promoveert volgende week op acht jaar observaties en analyses van vogel-DNA. Door jan blaauw De telescoop in de oude anatomiezaal van het Biologisch Centrum in Haren staat nog altijd gericht op de nestkasten buiten. De prachtige hal zelf wordt nog maar weinig gebruikt en was dus een ideale plek voor observaties van de kauwen die vrij om het BC zwerven. Buiten schijnt een najaarszonnetje, binnen ademt de hal wetenschapshistorie.

Salomons wijst beurtelings naar een luik in de vloer en een haak in het plafond. “Het schijnt dat daar ooit een complete neushoorn door naar binnen is getakeld. Voor ontleding door studenten.”

Liefst 36 nestkasten hangen er buiten aan de overzijde van het terrein. Stuk voor stuk zijn de kasten via bedrading verbonden met een bureau in de anatomiezaal. Salomons kan er met een druk op de juiste knop een luikje in een kastje mee dicht laten vallen. Iets wat hij deed als een kauwenpaartje samen in de kast was gekropen. Daarna spurtte hij naar beneden om een ladder te grijpen, omhoog te klimmen en de verbouwereerde vogels uit de kast te halen voor een bloedtest. “Mijn record is één minuut drieënveertig seconden”, vertelt hij met een beginnend lachje.

Die snelheid is belangrijk. Het schrikeffect kan de hormoonhuishouding van de opgesloten vogels dusdanig in de war schoppen dat de hele meting waardeloos wordt. “Al na drie minuten maakt het lichaam ontzettend veel corticosteron aan.

En bovendien wil ik ze niet meer verstoren dan nodig is.”

Wat dat betreft mogen de Harense onderzoekers met de kauwen flink in hun knuisten knijpen. In de broedtijd werden de jongen elke vijf dagen onderzocht en de ouders werden twee keer per jaar tegelijk gevangen. “Ze blijven terugkomen, dat maakt ze erg geschikt voor onderzoek. Een spreeuw zou je na zoiets minder snel terugzien.”

Een jaar of acht is Salomons nu

Kauwtjessoap Kauwen blijken een druk volkje waarvan de leden voortdurend met elkaar bezig zijn. Ook mannetjes en vrouwtjes, al behoort de kauw tot de meest consequent monogame diersoorten. Uit twee buitenlandse studies naar kauwenkolonies was al bekend dat er niet één keer een jong werd aangetroffen met een onverwachte vader.

Wel lijkt die romantiek een tikje praktisch. Een kauw die wordt

Martijn Salomons in de oude anatomiezaal met kauwen bezig, sinds promotor Simon Verhulst hem vertelde dat er geen onderzoek meer liep naar de kolonie van het BC. “Dat ga ik dan doen”, zei Salomons daarop. In nog geen minuut was een plan voor jaren beklonken. Jaren vol observaties en keer op keer vogels vangen leverden Salomons een afstudeeronderzoek en een aio-traject op.

En nu is het dus klaar. Enkele pu-

geconfronteerd met een overleden partner ‘regelt’ al na een paar dagen een opvolger. “Op een dag werd een mannetje door een sperwer gegrepen. Zijn vrouwtje zat nog een dag of drie te sippen, maar toen had ze een ander.”

Enkele wonderlijke uitzonderingen bevestigen die regel. Zo waren er twee vrouwtjes die samen optrokken met één mannetje. “Twee lesbiennes met een spermadonor”, zegt Salomons grijnzend. “Een paar jaar later zagen we het nog eens, maar dan met een ander mannetje.”

O P M E R K E L I J K 5

UK 8 - 15 OKTOBER 2009

Bitch in Haren werpt nieuw licht op veroudering Rafelige veters en DNA Het proefschrift van Martijn Salomons verscheen op een wel heel gelukkig tijdstip. Vorige week werd de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde toegekend aan de ontdekkers van het telomeer, een structuur die ook in zijn onderzoek een belangrijke rol speelt.

Door René Fransen

van het Biologisch Centrum. Op de achtergrond enkele nestkasten van de kauwtjeskolonie. blicaties in prima tijdschriften zullen nog volgen en een nieuwe aio − Jelle − is al begonnen met het voortzetten van de ingezette onderzoekslijn.

Salomons laat bloeiend kauwenonderzoek achter. Er zijn nieuwe kolonies opgezet in de buurt van Glimmen, onder meer omdat het BC straks zal verdwijnen. Met kasten die iets verder van elkaar staan:

Nóg eentje: een broer en zus uit hetzelfde nest die een paar werden.

Biologisch kon dat, omdat ze door de onderzoekers bij elkaar geplaatst waren en dus niet écht dezelfde ouders hadden. “Maar het is een raadsel, hoe ze toch een paar werden.”

Sommige individuen kregen bijnamen. Neem RoodGroenRoodAlu en zijn wijfje AluGeelGeelBlauw.

Pardon?

Het is de kleurcode van de ringen aan de poten, voor de getrainde ogen van Salomons het equivalent van een naam. “Als je het tig

het zou kunnen dat de nabijheid van de ‘buren’ in Haren extra stress heeft opgeleverd voor de dominante kauwen in de kolonie, omdat ze daardoor extra vaak hun positie moesten bevechten. Ook hopen de onderzoekers op verhuizingen tussen de verschillende kolonies. Dat kan extra informatie opleveren. Bijvoorbeeld over het verband tussen de uiteindelijke conditie van een

keer snel hebt uitgesproken, is het net zoiets als Johan.”

Nou, die twee dus. Ook wel de Baas en zijn Bitch genoemd. Met name het wijfje gedroeg zich als een koningin. “Als zij de man was geweest...”, begint Salomons hoofdschuddend bij de herinnering aan uitgelokte gevechten om voedsel en nestkasten. Ook waren er ‘Mr and Mrs Berserker’, een stel dat wel vier nestkasten bezet probeerde te houden. “Dan vlogen ze continu heen en weer om anderen weg te jagen.

Die waren wel een beetje gek hoor.”

kauw en de omstandigheden waarin deze is opgegroeid.

Fitheid en veroudering waren de belangrijkste onderzoeksdoelen.

Salomons vond een boel antwoorden. Sociaal succes heeft bijvoorbeeld een prijs: het lijkt er op dat dominante kauwen op langere termijn schade oplopen en minder gezonde jongen voortbrengen. Ook

En er was regelrecht drama. De als allereerste door zijn promotor in 1996 geringde kauw werd overreden door een fiets en overleed. Ze was toen liefst dertien jaar, een zeer hoge leeftijd voor een kauw. En er was de kauw die overleed in een zogeheten respirometer tijdens een stroomstoring op het BC. Ze ging in het apparaat om haar zuurstofverbruik in rust te laten meten en kwam er niet weer uit. Een echte casualty of science dus. Salomons kan er nog verdrietig om worden. “Dat was helemaal geen leuke dag.”

Foto Reyer Boxem grotere nesten produceren lichtere vrouwtjes en mannetjes met fysiologische achterstand. Maar wat betekent dit voor de levensverwachting? Kunnen ze die schade later compenseren? Wat is de verklaring voor de wonderlijke waarneming dat dominante kauwen meer dochters krijgen in jaren dat er in de kolonie veel zonen worden geboren?

Vragen die Salomons vermoedelijk niet zelf gaat beantwoorden. Na acht jaar kauwen kijken is het tijd voor iets anders. “Wetenschap is schitterend, maar je moet wel veel alleen knokken. Dat gaat best hoor, maar ik denk dat ik gelukkiger ben in een team.”

Maar zoveel tijd doorbrengen met één diersoort gaat niet snel uit het systeem. Kan Salomons nog een beetje normaal naar een kauw kijken als hij die zomaar ergens op straat tegenkomt? Hij lacht. “De eerste drie seconden kijk ik altijd eerst naar de poten. Om te zien of er een ring om zit. Ook als ik weet dat het helemaal niet kan.”

Telomeren zijn te vergelijken met de plastic kapjes aan het eind van een schoenveter. Die moeten voorkomen dat de veter gaat rafelen. Telomeren hebben een vergelijkbare functie bij chromosomen, de structuren waarin het erfelijk materiaal in cellen ligt opgeslagen.

Een telomeer bestaat uit een stuk DNA met een zich herhalende samenstelling, dat vaak in een soort lassovorm aan het uiteinde van het chromosoom zit. Bij celdelingen worden de telomeren iets korter. Ook bij sommige verouderingsziekten blijken telomeren snel korter te worden. Om die reden zijn ze te gebruiken als maat voor veroudering van de cellen. Dat deed Salomons ook.

Hij ontdekte dat de snelheid waarmee de lengte van de telomeren van een kauwtje afnam, een goede voorspeller was van de kans dat het dier dat jaar dood zou gaan. Het is de eerste keer dat zo’n verband bij in het wild levende dieren is aangetoond.

Salomons onderzocht ook of omgevingsfactoren invloed konden hebben op telomeerlengte. Hij mat de telomeerlengte en de groei van jongen in vergrootte of verkleinde broedsels. Het idee is, dat een vergroot broedsel zorgt voor een minder goede start in het leven: de ouders moeten hun energie verdelen over een boel jongen.

Dit onderzoek gaf een opvallend resultaat. De vrouwelijke jongen uit vergrootte legsels hadden een duidelijke groeiachterstand, maar hun telomeren waren niet korter dan van vrouwtjes uit verkleinde legsels. De mannetjes uit de vergrootte nesten hadden juist geen groeiachterstand, maar wél kortere telomeren.

Telomeerlengte wordt dus beïnvloed door omgevingsfactoren, maar de precieze relatie met levensverwachting blijkt complex. De boodschap van Salomons: je moet niet één enkele parameter meten wanneer je onderzoek doet naar overleving en veroudering.

Het Bestuur van de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen heeft met leedwezen kennisgenomen van het plotselinge overlijden op 8 oktober 2009 van

Lars van Elven student Geschiedenis, oud-student American Studies en Kunsten, Cultuur en Media.

Wij wensen zijn familie veel sterkte toe met het verwerken van dit verlies.

Met een gevoel van ontzetting en verdriet hebben wij kennisgenomen van het plotselinge overlijden van

Lars van Elven

Lars van Elven 01-06-1985

07-10-2009

Lars was in september 2009 begonnen met de studie Geschiedenis. De studenten en de staf van de opleiding hebben Lars in deze korte tijd leren kennen als een betrokken en gemotiveerde student.

Onze gedachten gaan uit naar zijn familie en vrienden.

Namens medewerkers, docenten en studenten van de opleiding Geschiedenis, prof.dr. O.M. van Nijf, voorzitter afdelingsbestuur

Namens het Faculteitsbestuur, prof.dr. G.C. Wakker, decaan

Met verslagenheid hebben wij kennis genomen van het overlijden van ons lid:

Lars had veel vrienden bij Cleopatra. Zijn overlijden komt als een schok voor onze vereniging. Ons medeleven gaat uit naar Lars’ nabestaanden.

Pharos, bestuur Cleopatra A.S.G.

Nieuwe vacatures

Openstaande vacature

Onderzoeker Cultuureducatie

Tenure Track (Assistant Professor) Microbial Membrane Biology

1,0 fte | Faculteit der Letteren

Web-service Developer

1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

1,0 fte | Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen

Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl

Hoogleraar Criminologie

De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten.

0,5 fte | Faculteit Rechtsgeleerdheid

De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeelsbestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegenwoordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.

werken aan de grenzen van het weten

Noordhoff Uitgevers

zoekt een

3e of 4e jaars student

50%korting korting op Studenten Studenten nu nu50% op ++gratis gratis66dvd-box dvd-box dede Volkskrant Volkskrant Buurman Buurman&&Buurman Buurman

in een van de sciencevakken (biologie, natuurBen jeBen uitwonend je uitwonend student student en niet en niet ouder ouder dan dan 2727jaar, jaar,dan danbetaal betaal je slechts je slechts € 13,45 € 13,45 per per maand maand voor voor een een Volkskrant-abonnement.

Volkskrant-abonnement.

kunde, scheikunde), die een werkstage zou willen doen m.i.v. 1 november.

schildersbedrijf glas service

poelman

b.v.

Antillenstraat 11-13 9714 JT Groningen Telefoon 050-5710150 poelman@poelmanbv.nl

MeerMeer informatie: informatie: volkskrant.nl/studenten. volkskrant.nl/studenten.

De stage omvat het verrichten van gevarieerde werkzaamheden voor het fonds science, afdeling voortgezet onderwijs.

Reacties kun je sturen naar Hilde Steffensen

actiet/m loopt 31 oktober De actieDe loopt 31 t/m oktober 2009 2009

(h.steffensen@noordhoff.nl)

%1..'%6#06'0 )'84##)& 6_/ ('$47#4+ YYY COPGUV[ PN EQNNGEVG QH DGN

#/0'56;

+06'40#6+10#.

WETENSCHAP 7

UK 8 - 15 OKTOBER 2009

Cogito ergo BOEM

Kor t

In samenwerking met Science LinX (Wiskunde & Natuurwetenschappen)

Het BOEM-getal is 0,979 uhm... | s e r i e | Voor onderhoudende experimenten heb je niet per se een groot laboratorium nodig. Deze keer slopen we een fiets uit elkaar. Om een eigen bureaustoelgyroscoop te maken.

Door ERNsT ARBOUW Een paar jaar geleden discussieerden wetenschappers over de vraag of de decibel als eenheid van geluidssterkte moest worden opgenomen in het SI. Het zogeheten SI, voluit Système Internationale d’Unités, is het Pantheon van de natuurwetenschap. Alles wat meetbaar is en er een beetje toe doet, staat in het SI. Als het even kan met een fatsoenlijke wetenschapper als naamgever: Volt, Ampère, Newton, Kelvin, Tesla, Pascal. Als er een SI-eenheid naar je is genoemd, dan heb je het gemaakt.

Als het SI het wetenschappelijk Pantheon is, dan is het periodiek systeem der elementen een dependance: Einstein, Curie, Rutherford, Fermi hebben allemaal een element, net als Mendeleev – de bedenker van het periodiek systeem. (terzijde: er zijn wetenschappers geweest die een element naar hun land van herkomst noemden. Curie doopte element 96 ‘polonium’, naar haar geboorteland Polen; element 87 heet ‘francium’ en element 98 heet ‘californium’.

Beetje jammer dat de Groningse natuurkundige Dirk Coster element 72 ‘Hafnium’ doopte, de Latijnse naam voor Kopenhagen, waar hij op het moment van de ontdekking werkte in het lab van Niels Bohr. Hoe cool was het geweest als er een element Groninganium was geweest. Of desnoods Paterswoldinium.

Ergens op die lijst van maten, gewichten, eenheden, elementen en constanten (Avogadro, Planck, Bohr) hoort – vinden wij – ook het zogeheten BOEM-getal, de factor waarmee je het resultaat van een berekening moet vermenigvuldigen voor het juiste antwoord.

Het BOEM-getal is een gecombineerde maat voor de complexiteit van de proef, de kwaliteit van de gebruikte spulletjes en (vooral) de

Gamma

Verdrongen beelden Visuele informatie wordt in ons brein verwerkt, waardoor we niet altijd zien wat er staat. Kijk maar eens naar de + op de volgende regel: A B A + ABA De letter B is in de rechter configuratie niet goed te zien, terwijl deze even ver van de + afstaat als links. Dit fenomeen heet ‘crowding’ en is het onderwerp van het proefschrift waarop informaticus Ronald van den Berg vrijdag aan de bètafaculteit van de RUG promoveert.

Van den Berg ontdekte dat crowding niet alleen voorkomt bij letters. Ook andere vormen van visuele informatie kunnen elkaar verdringen. Verder vond hij dat de mate waarin visuele informatie rommelig wordt gevonden, samenhangt met de hoeveelheid crowding die bij het bekijken ervan optreedt. Dit is een eerste stap in het ontwikkelen van een objectieve maat voor ‘visuele rommeligheid’.

Van den Berg maakte ook een wiskundig model dat de invloed van de context op de waarneming bij verwerking van visuele informatie door de hersenen beschrijft. Het promotieonderzoek is uitgevoerd bij het Instituut voor Wiskunde en Informatica van de RUG en het Laboratorium voor Experimentele Oogheelkunde van het UMCG.

Geestelijke geseling Illustratie Ernst Arbouw handigheid – of de onhandigheid – van degene die de proef uitvoert.

Voor de proef van deze week – het meten van de geluidssnelheid – doen we het met een score van 0,979 niet eens zo heel gek. Of we hadden gewoon geluk, dat kan ook.

Voor de meting heb je niet meer nodig dan een hoge, niet al te brede maatbeker of afgesloten buis, een stemvork, een liniaal en een kan water. Sla de stemvork aan op de rand van de tafel en hou hem min of meer boven de ingang van de maatbeker.

Giet voorzichtig water in de buis tot het geluid gaat resoneren: de stemvork klinkt ineens veel luider.

Die resonantie ontstaat wanneer de knopen van de geluidsgolf samenvallen (zie tekening). En als je weet bij welke waterhoogte de kno-

pen samenvallen, kun je de golflengte van het geluid eenvoudig uitrekenen: de eerste knoop zit op de helft van de golf; de waterhoogte waarbij het geluid gaat resoneren is een kwart van de golflengte (zie nogmaals de tekening). De golflengte is dus vier keer de waterhoogte.

Normaalgesproken kun je de verhouding tussen voortplantingssnelheid (v), golflengte (λ) en frequentie (f) van een golf uitrekenen met de formule v = λf. In dit geval wordt dat dus v = 4Lf, waarin L de afstand tussen het wateroppervlak en de rand van de buis is.

In het BOEM-lab maten we een L van 17,5 centimeter bij een frequentie van 440 Hz. Goed voor een geluidssnelheid van 308 meter per seconde (BOEM-getal 1,076 ten opzichte van de werkelijke waarde van

331,4 meter per seconde). Je kunt de berekening nog iets nauwkeuriger maken door te compenseren voor de diameter (d) van de gebruikte buis: v = 4f(L + 0,4d). Dan komen we (d = 61 millimeter) op 350,9 m/s (BOEM-getal: 0,973).

Als je ook nog rekening houdt met de invloed van temperatuur (T) op de geluidssnelheid (v = 331.4 + 0,6T) dan kom je op een BOEM-score van 0,979 bij een temperatuur van 20 graden Celsius.Nou zoeken we alleen nog iemand om het BOEM-getal naar te vernoemen. Ab Osterhaus misschien. Of anders Maurice de Hond. .

Zie voor de filmpjes uit deze rubriek en een disclaimer: www. universiteitskrant.nl/boem Reacties of tips naar boem@rug.nl

De rekening

Door GERRIT BREEUWsMA Met jonge kinderen kun je uit eten gaan vergeten. Dat is wat veel ouders denken.

Omdat je er zo nu en dan toch uitmoet, verlagen zij zich tot een bezoek aan McDonalds. Naargeestige kantines, gelegen op achterafplekken, opgeleukt met cliniclownachtige types. De bezoekers slurpen via een soort infuus cola naar binnen en kijken alsof ze het beste deel van het leven achter de rug hebben. Ondertussen jammert en vecht hun kroost om de rotzooi die bij het voer geleverd wordt. Opvoeden is de voortzetting van oorlog met andere middelen (vrij naar Von Clausewitz). Tijdens het voederen der kinderen bevind je je aan het front.

Het avondeten is het mooiste moment van de dag. Uit eten gaan is de overtref-

fende trap en dat wilden wij ons niet laten ontzeggen. We hebben ze van jongsaf meegesleept naar restaurants en daar bewaar ik goede herinneringen aan. Onze oudste bijvoorbeeld is als baby bijna gestikt in een champignon, waarop mijn vrouw haar kordate kant kon tonen door hem resoluut op de kop te houden en op zijn billen te slaan (hij droeg in die tijd nog schokpampers), waarna het champignonnetje nauwelijks geschonden weer op zijn bordje viel en wij de maaltijd konden hervatten. Gezellig.

Later ging zijn broer ook mee. Inmiddels hebben ze een voorkeur ontwikkeld voor het restaurant waar ik ooit mijn vrouw het hof heb gemaakt. “Daar zaten jullie hè”, zeggen ze dan, wijzend naar het tweepersoonstafeltje. Wij beamen dat. In zekere zin zijn de kinderen

de vrucht van die mooie avond en het is niet meer dan redelijk dat wij ons er allevier thuis voelen.

Ze weten nu dat je in een restaurant moet wachten op je eten, maar niet hoeft af te ruimen. Ze durven alleen naar de wc en staan op goede voet met het personeel.

Maar soms gaat er iets mis. Zo waren ze een keer verguld over het feit dat ze een handvol hartvormige snoepjes aantroffen op het schoteltje met de rekening. Toen we een volgende keer weer aanschoven, vroeg de ober, wat de heren wilden. Daar hoefden ze niet lang over na te denken: ‘doe ons de rekening maar’, zeiden ze gebroederlijk. Dat was iets te voortvarend.

Maar de avond kon niet meer stuk.

Gerrit Breeuwsma is docent psychologie en schrijft elke twee weken een column.

Religieuzen in Nederlandse kloosters onderwierpen zich tot in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw aan zelfkastijding, extreme vormen van vasten en andere vernederingen. Doel was om zich te vernederen voor God. Novicen wisten veelal niet dat dit ook bij het kloosterleven hoorde, zo ontdekte godsdienstwetenschapper Emke Bosgraaf. Zij bracht onder meer via interviews met religieuzen de praktijk van ‘versterving’ in kaart.

Japanse oesters De Japanse oester is een bedreiging voor inheemse schelpdieren.

Maar in de voedselrijke Waddenzee is die dreiging minder groot dan in de voedselarme Oosterschelde. Dat concludeert bioloog Karin Troost in het proefschrift waarop zij vorige week aan de RUG promoveerde.

De Japanse oester vestigde zich in de jaren zestig in Nederland na een opzettelijke introductie. De oester kan zich gemakkelijk aanpassen aan nieuwe omstandigheden en heeft in Nederland weinig tot geen natuurlijke vijanden. Troost laat zien, dat de oester grote hoeveelheden water leegfiltert, en daarmee inheemse schelpdieren wegconcurreert. Dit treedt met name op in de Oosterschelde, waar het voedselaanbod laag is.

Japanse oester

8 OPINIE Commentaar Hard werken

Student-assistenten moéten wel!

Door jan blaauw

| r o n d v r a ag | De faculteit Gedrags- en

De RUG begint een beetje in haar voegen te kraken. Meer studenten dan ooit volgen universitair onderwijs en veel opleidingen – zie het stuk hiernaast – worstelen met bijvoorbeeld de rol van studentassistenten in het leveren van al dat onderwijs.

Hoe kan de kwaliteit van zoveel colleges hoog genoeg blijven voor al die studenten? En hoe moet de universiteit omgaan met het probleem van studenten die traag of niet studeren? Probleem twee versterkt probleem één, omdat trage tweedejaars studenten vakken uit het inmiddels drukker geworden eerste jaar nog een keer moeten of willen volgen.

Het lijkt deze dagen soms wel of de verlossing moet komen van bindend studieadvies. Voor de ingewijden: bsa. Het RUG-bestuur zet er hard op in om het tenminste te proberen. Een insteek die politiek gezien best te begrijpen valt. Bsa is een instrument dat vast effect zal hebben. Maar op welke vraag is het nu echt een antwoord?

Het is hard nodig om te blijven bedenken dat de RUG niet met één maar met meer onderwijsvraagstukken kampt. Volume is één.

Studietempo twee. Drie betreft de juiste rol voor excellentie.

Zoals filosofe Baukje Prins terecht in deze UK stelt kan prestatiedrang niet zomaar gelijk gesteld worden aan excellentie. Universiteiten hebben de opdracht om jong talent de kans te geven zich te ontwikkelen. Maar kweken zij nu slimmerikken of vooral harde werkers?

Tegelijkertijd telt dat politiek Den Haag weinig geduld heeft met zaken die kunnen worden voorgesteld als slechte prestaties. Of Den Haag daarin gelijk heeft, is een vraag die weinig oplevert. De huidige rendementscijfers van de RUG vallen onder zulke zaken en dat noopt tot nadenken. De RUG moet iets en hoopt dat bsa voldoende is.

Nu mag hard werken best van studenten worden gevraagd, maar het moet geen doel op zich worden.

De propedeuses worden straks zo druk en schematisch dat het lijkt alsof de leerplicht er van toepassing is. Voor wie dat denkt of zou willen denken: dat is niet het geval.

Bsa is een middel dat in deze tijd misschien wel uitgeprobeerd moet worden. Maar laat niemand aan de RUG het verwelkomen als oplossing voor alle onderwijsproblemen.

Maatschappijwetenschappen wil niet dat student-assistenten tentamens zelfstandig nakijken of becijferen. Maar is dat terecht? Het blijkt vaker voor te komen. “Persoonlijk vind ik het niet verstandig dat zij cijfers geven, maar soms is er geen andere optie.”

Wie volgt Robby op?

Robby van der Meulen, psychologiestudent en een van de illustratoren van de UK, houdt ermee op. Daarom zoeken wij een steengoede en creatieve

Illustrator

Heb je talent? Wil je de sprong van je leven wagen?

Bel (3636697) of mail (j.f.boonstra@rug.nl) dan snel met hoofdredacteur Hanneke Boonstra.

UK 8 - 15 OKTOBER 2009

UK-stelling op Nestor Wie college mag geven, mag ook tentamens nakijken. ( studentassistenten bij sociologen mogen geen cijfers geven )

n Eens 49 / 56.98%

n Oneens

37 / 43.02%

Door Diane Romashuk Prof. dr. Jan Bouwman, portefeuillehouder onderwijs van het faculteitsbestuur van rechten: “Bij rechten is er een vrij strak reglement met richtlijnen voor correctiewerk van student-assistenten.

Ten eerste moeten het ouderejaars studenten zijn, die minimaal één jaar geleden het vak zelf hebben behaald. Ook zijn er standaardantwoorden en regels voor de becijfering en gebeurt het nakijken onder begeleiding van de docent. Daarmee willen we ook voorkomen dat de verleiding er is om vrienden te bevoordelen.

Student-assistenten mogen bij ons dus cijfers geven, al zijn we daar terughoudend in. Soms zit je gewoon zo krap in de correctiecapaciteit dat het niet anders kan.”

Jaap Dijkstra, directeur opleidingen van de rechtenfaculteit: “Hoe en in hoeverre student-assistenten aan onze faculteit daadwerkelijk betrokken worden bij het becijferen van tentamens, zou ik je eerlijk gezegd niet zo kunnen zeggen. Ik kan me voorstellen dat er bijvoorbeeld in een soort groepsverband aan de hand van standaard­antwoorden wordt nagekeken en dat de docent bij twijfelge-

Willemen

vallen de doorslag geeft. Rechten is nu eenmaal een faculteit met meer dan 650 eerstejaars, die moet je wel bedienen.

Maar ik vind dat de rol van de student-assistent vooral ondersteunend bedoeld is en niet zozeer voor de tentaminering. Het zou bij hoge belasting van de docenten ook een interessante optie kunnen zijn om studenten elkaars werk te laten beoordelen en dat mee te nemen bij het eindcijfer. Want dat het betrekken van studenten bij het onderwijs positieve effecten heeft op hun betrokkenheid bij de faculteit, is iets dat zeker is.”

Kees Praagman, portefeuillehouder onderwijs bij de Faculteit Economie en Bedrijfskunde: “Doordat het aantal studenten bij ons flink is gestegen, is er ook sprake van een intensivering van student-assistenten. We zijn nog erg bezig met het nadenken over hun taken, bevoegdheden en training.

Persoonlijk vind ik het niet verstandig dat zij cijfers geven, maar soms is er geen andere optie. Zoals de naam aangeeft, is de student-assistent er om de docent te assisteren.

De docent blijft de eindverantwoordelijke voor wat zij afleveren. Het mag niet zo zijn dat die zich wanneer er klachten komen, verschuilt achter het werk van anderen. Dus in principe kan alles, zo lang de docent maar zijn verantwoordelijkheid neemt.”

Heleen van Peet, coördinator en docent van het vak Introductie in Bedrijfskunde: “Het vak dat ik geef heeft geen tentamen, de student-assistent beoordeelt alleen opdrachten. Tot vorig jaar gebeurde dat met voldoendes en onvoldoendes, een onderscheid dat ze in mijn ogen prima kunnen maken. Sinds dit jaar zijn we verplicht om cijfers te geven en ik vind niet dat het de assistent moet zijn die bepaalt wat dat wordt. Zeker niet als ze hun bachelor nog niet hebben of het vak pas net zelf hebben gehaald.

Het is een bevel van hogerhand waar we met protest voor overstag zijn gegaan. Samen met de twee andere docenten ben ik nu veel tijd kwijt aan het opstellen van specifieke eisen en de begeleiding. Eigenlijk levert het ons dus alleen maar

extra werk op.”

Willemijn Doesburg, studentassistent bij het vak Introductie in Bedrijfskunde: “Het totale cijfer van dit vak bestaat uit het gemiddelde van drie cijfers waarvan de student-assistenten er twee beoordelen. In het begin vond ik dat wel spannend; mijn onvoldoende kan betekenen dat diegene het niet haalt.

Gelukkig krijgen we veel begeleiding. Iedere dinsdag is er een bijeenkomst waarin we leren hoe je alles moet aanpakken. Ook wordt het nagekeken werk hier nog eens in groepjes besproken. Bovendien hebben we zelf alle opdrachten moeten maken die de studenten krijgen.

Door dit alles vind ik dat je van een dusdanige ervaring kan spreken om cijfers te mogen geven.”

Laurens Jeronimus, student-assistent bij het vak thermodynamica voor eerstejaars studenten natuuren scheikunde: “Wij becijferen huiswerksessies.

Daar hebben we geen richtlijn voor gekregen. Voor de eerlijke verdeling zou het handiger zijn als de docent het zelf zou doen. Elke assistent legt de nadruk toch weer op andere dingen. Omdat het om een vak gaat dat een nieuwe vorm heeft gekregen, moet ik soms echt mijn best doen om op de studenten voor te blijven.

Het wiskundige gedeelte is makkelijk maar bij begripsmatige zaken ben ik wel eens door studenten gecorrigeerd.

Ik acht mezelf capabel genoeg voor het verrichten van begeleidend werk, maar bij het geven van cijfers voor tentamens zou ik me zonder hele specifieke nakijkmodellen niet op mijn plaats voelen.”

S T U D E N T E N L E V E N 9

UK 8 - 15 OKTOBER 2009

Nooit meer roeien |_

Florine Weekenstroo trainde tot haar lijf ‘nee’ zei

| i n t e r v i e w | Het leek haar wel wat om

‘Roeien is haast blessurevrij’

in de wedstrijdselectie van studentenroeivereniging Aegir te komen. Dus trainde geschiedenisstudent Florine Weekenstroo (20) vier keer per week.

Tot haar lijf ‘Nee!’ zei.

Natuurlijk trainen de leden van de wedstrijdselectie hard. Toch leidt dit vrijwel nooit tot ernstige blessures, stellen zowel Anne van de Pol, preses van Aegir, als Bartelo van der Berg van Gyas.

Door Tjerk Notten Opeens schrok ze midden in de nacht wakker. Ze voelde een helse pijn in haar polsen. Felle steken waren het. En waar was het gevoel in haar handen? Zelf als ze hard klapte voelde de ene de andere hand niet meer. “Na die nacht wist ik dat het echt niet normaal was”, zegt derdejaars geschiedenisstudent Florine Weekenstroo. “Het was zelfs eng.

Ik dacht: wat is er met me aan de hand?”

Aan haar roeicarrière kwam zo al vroegtijdig een einde. Ze was nog wel zo enthousiast begonnen. Zoals veel eerstejaars die ieder jaar in Groningen arriveren, werd ook Weekenstroo lid van een sportvereniging. Roeien, dat leek haar wel wat. “Ik ging kijken bij Aegir. Omdat ik vrij lang ben, kon ik krachtige slagen maken, vertelden ze me.

Ze zeiden dat het met mijn lengte mogelijk was om in de wedstrijdselectie te komen. Dát wilde ik natuurlijk wel.”

Er kwamen verhalen voorbij van studenten die het helemaal tot de Olympische Spelen hadden geschopt. Zelf had Weekenstroo nooit veel aan sport gedaan. Dat veranderde al gauw toen ze lid werd bij Aegir. “Plotseling trainde ik wel vier keer per week. Voor roeibegrippen heel normaal, je hoeft er niks van te krijgen, maar voor mij was het blijkbaar te veel. Keihard ging dat, soms twee uur achter elkaar op een roeiband. Meisjes om mij heen met een normaal postuur zag je langzaam breder worden. Bij mij ontwikkelden bijvoorbeeld mijn rugspieren zich ook enorm.”

Van echte klachten had ze toen nog geen last. Veel spierpijn, dat wel. Maar dat hoorde er bij: “Als je bij de selectie wil, moet je er het eerste halfjaar keihard voor gaan. Vervolgens kijken ze wie echt geschikt is en wie niet. Toen mijn hele lijf pijn deed hield ik mezelf dat voor.

Gewoon nog even volhouden, dacht ik.”

Langzaam begonnen haar polsen te protesteren. Soms tintelden haar vingers. “Ik ging naar de dokter en

250 sporters per jaar met een klacht Sportende studenten met een blessure kunnen zich laten behandelen door fysiotherapeuten bij sportcentrum ACLO. Jaarlijks kloppen zo’n 250 sporters aan met een klacht. “Het is aan het seizoen

“We doen veel aan de preventie”, zegt Aegir-preses Van de Pol. “Iedereen die bij ons voor prestatie wil gaan, krijgt eerst een uitgebreide sportmedische keuring. Daar wordt gekeken of je lichaam wel geschikt is.”

Daarnaast krijgen de trainers en andere begeleiders ieder jaar weer uitgebreide instructies als de nieuwe groep aspirantleden arriveert: “De nieuwe roeiers moeten weten dat ze niet gewoon maar door moeten gaan als ze pijntjes voelen. Het is de taak van de trainers om dat duidelijk te maken. Daar wordt echt op gehamerd. Eigenlijk heeft nooit iemand blijvende klachten”, aldus Van de Pol. “Roeien is een bijna blessurevrije sport.”

Die ervaring heeft de preses van Gyas Bartelo van der Berg ook. “En als er dan een keer iemand uitvalt van een snelle boot hebben we andere roeiers achter de hand. Die doen dan tijdelijk mee. Daarmee voorkom je dat iemand met een blessure maar doortraint om zijn boot niet in de steek te laten”, legt Van der Berg uit.

“Ook hebben we een principe dat een goede coach herkent als iemand ergens last van heeft. Het mag niet gebeuren dat je ergens doorheen wordt geschreeuwd.”

Foto Reyer Boxem die zei ik gewoon door kon gaan met roeien. Ik moest iets meer letten op de techniek, dus niet teveel met gedraaide polsen trekken. Dan zou het wel over gaan.”

Maar hoe harder ze ‘ja’ zei tegen het roeien op niveau, hoe luider haar lichaam ‘nee’ riep. Steeds vagebonden welke blessures we veel zien”, zegt fysiotherapeut Tom Kroon. “In augustus zijn het veel voetballers die in het begin van het seizoen te hard van start gaan.

Hardlopers zien we veel in de weken voor de Batavierenrace of de 4 Mijl.”

Geblesseerde roeiers ziet Kroon niet vaak, hoogstens ‘een stuk of acht’ per jaar. Klachten aan de pols of rug komen daarbij het

ker kwam de pijn in haar polsen opzetten. Tot die bewuste nacht dat ze het niet langer uit hield.

Inmiddels is ze anderhalf jaar aan het revalideren. Met roeien is ze meteen gestopt. Wat ze precies heeft, is bij onderzoeken in het ziekenhuis nooit helemaal duidelijk meest voor. Toch denkt Kroon dat er nog meer blessures zijn, maar die melden zich niet bij hem of een collega. “Roeien is toch een beetje een eigen wereldje. Ze komen misschien niet naar ons met lichamelijke klachten, maar gaan naar een bevriende therapeut. Dat moet bijna wel. Ik zie die mensen hier bij de ACLO af en toe tekeer gaan op die roeimachines. Dan denk ik: als dat maar goed gaat.”

geworden. “Doordat ik te snel wilde presteren heb ik mijn zenuwen beschadigd. Mijn spieren waren gewoon nog niet sterk genoeg. Daarom kwam bij elke slag die ik maakte teveel kracht op mijn zenuwen te staan. Die zijn daar niet op berekend.”

Ze legt uit dat ze iets heeft dat lijkt op het carpaal tunnelsyndroom.

Hierbij beknellen de hulzen die om de zenuwen liggen de zenuw zelf.

Sindsdien krijgt ze fysiotherapie en moet haar polsen niet teveel belasten. Het gaat langzaam iets beter, maar tot enkele maanden geleden moest ze speciale steunhandschoenen dragen als ze een stukje wilde fietsen. Ook voelt ze haar polsen als ze na een college veel aantekeningen heeft gemaakt. Of het ooit helemaal herstelt, is onduidelijk.

“Achteraf bedenk je natuurlijk:

had ik maar meer naar mijn lichaam geluisterd. Waar was ik helemaal mee bezig? Aan de andere kant, hoe kon ik nou weten wat de risico’s waren?”

De trainers van Aegir neemt ze niets kwalijk. Ze is ook gewoon lid gebleven en ziet haar teamgenoten nog iedere week. Maar toch: “De trainers hadden misschien wel meer op de gevaren mogen wijzen. In het begin maken ze nieuwe leden natuurlijk heel enthousiast met de prestaties van oud-leden. Maar ergens achteraan diezelfde PowerPoint presentatie had een sheet moeten zitten met de risico’s. Uiteindelijk ben je zelf overal verantwoordelijk voor. Toch denk ik dat er meer aan preventie gedaan kan worden. Misschien had dit met mij dan voorkomen kunnen worden.”

10 O N D E R W I J S Hapje...

UK 8 - 15 OKTOBER 2009

Radioactiviteit

Wat voor nut heeft dit?

De universiteit is een bron van kennis.

Maar wat gebeurt er eigenlijk in al die verschillende collegezalen? Gedurende een aantal weken schuiven UK-verslaggevers aan in de collegebanken, maken huiswerk en doen verslag van hun belevenissen. We begonnen bij radioactiviteit en Arabisch. Volg ons ook via www.universiteitskrant.nl/hapje Door Christien boomsma Waarom doe ik dit eigenlijk?

Die vraag heb ik al heel vaak gekregen. Ik bent een alfa, een lettertjesmens… Waarom hou ik me in vredesnaam bezig met elementaire deeltjes en getallen die zo groot óf zo klein zijn, dat het voor een normaal mens eigenlijk niet meer te vatten is? Wat héb je eraan?

Antwoord: niets.

Tenminste… Niet direct. Als dit college over een paar weekjes voorbij is, dan hou ik me niet meer bezig met de vraag of er nu alfa-, bèta- of gamma-emissie plaatsvindt bij het verval van het isotoop U-238 (een vorm van uranium dus). De halveringsdikten van verschillende materialen zijn me weer worst en de elastische verstrooiing van neutro-

nen al helemaal. En toch probeer ik die informatie nu dapper in mijn hoofd te stampen.

Maar uiteindelijk gaat het niet om nut. Als een studie praktisch nut zou moeten hebben, dan kunnen we de halve universiteit wel opdoeken. Dan mag er niemand meer naar Hole in the Wall kijken, waar Beau en Geer gehuld in debiele pakjes het gevecht aangaan met een blok piepschuim (hoewel dat misschien een verademing zou zijn), we sluiten de musea en spelletjes op internet doen we al helemáál niet meer. Afschaffen. Tijdverspilling.

Maar ik doe dus wél spelletjes

op internet (al vraag ik me vaak af waarom), ga graag naar musea – kijk overigens níet naar Hole in the Wall – en ik verdiep me in radioactiviteit.

Want het is leuk je hersens te laten kraken, ze te dwingen iets te begrijpen wat vreemd voor je is.

Het is prettig om kennis te verzamelen en de wereld om je heen een beetje beter te begrijpen. Ik ga heel veel vergeten straks, maar dat is niet erg, want ik ga ook wat onthouden. Dat alle materie uiteindelijk niets anders is dan dezelfde deeltjes in verschillende combi’s.

Dat die deeltjes soms comptonstraling afgeven – een verschijnsel dat vergelijkbaar is met een vliegtuig dat door de geluidsbarrière heengaat, maar dan met licht. Dat je die geluidsbarrière kunt zíen in de lucht. Dat de gevolgen van Tsjernobyl overdreven zijn en dat straling niet half zo eng is als ik dacht en waarom…

En soms komt het nut toch om de hoek. Ik schrijf een jeugdboek en was bezig een plotlijntje uit te denken. En ineens verscheen er een nieuw karakter in mijn hoofd. Een meneer Petrov, docent natuurkunde en dól op grote getallen.

Is dat college toch nog nuttig.

De Buck dan toch achterhaald | ac h t e r g r o n d | Generaties geschiedenisstudenten weten op de punt en komma nauwkeurig hoe ze hun voetnoten moeten opschrijven dankzij een kleine boekwerkje dat liefkozend ‘De Buck’ wordt genoemd. Het wordt afgeschaft en dat is best bijzonder.

Door tjerk notten De Buck, welke historicus werd er niet groot mee? Binnen de studie kent iedereen het boek dat eigenlijk Zoeken en schrijven. Handleiding bij het maken van een historisch werkstuk heet. Het is onder anderen geschreven door P. de Buck.

Dat verklaart waar de bijna liefkozende naam vandaan komt. “De Buck is al in gebruik sinds de eerste druk in de jaren tachtig”, zegt Karl Heidecker, docent middeleeuwse geschiedenis. Hij is tevens verant-

woordelijk voor het eerstejaarsvak vaardigheden, waarbij het annoteren erin wordt gestampt. “Ik heb het zelf als student nog gehad.”

Maar nu is het boek door de realiteit ingehaald, zegt Heidecker.

En dat komt niet alleen doordat de auteur in een druk uit 2007 een schrijfmachine nog tot een doodnormaal gereedschap rekent: “Uit allerlei studies komen er studenten een minor bij geschiedenis volgen.

Die hebben andere manieren van annoteren geleerd en kennen de methode niet. Andersom geldt het ook voor geschiedenisstudenten die elders vakken volgen. We willen de studenten gewoon meerdere stijlen van verwijzen aanleren.”

Een andere reden is dat programma’s als Reference Manager de manier van annoteren niet automatisch herkennen. Dat is bij andere stijlen wel het geval.

“De stijl uit De Buck is ook de officiële manier van het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap. Niks verkeerds aan. Alleen moeten we bij geschiedenis ook met de tijd mee.”

En nu? Er wordt al een tijdje gekeken naar een vervanger, maar de juiste kandidaat is nog niet gevonden. Twee docenten van de RUG werken aan een eigen versie. Eens kijken of zij het meer dan vijfentwintig jaar kunnen volhouden.

‘Je zit bíjna in het Honours College’ | i n t e r v i e w | Eerstejaars moeten nu al presteren om straks toegelaten te worden tot het Honours College van de Rijksuniversiteit Groningen. Professor Jenneke Bosch-Boesjes stond aan de wieg van het excellentieprogramma.

Door elisabeth oosterling

Excellente studenten, hoe worden die eigenlijk geselecteerd?

“Het gaat om de beste tien procent studenten. Er wordt gekeken naar de studiescores, de cijfers. Maar docenten kunnen ook talent spotten. Studenten die misschien niet bij die beste tien procent horen, maar toch een uitzonderlijke studieprestatie leveren.

Studenten kunnen ook zelf een

motivatiebrief sturen, als ze denken geschikt te zijn. Zij maken dan kans op een wildcard. De geselecteerde studenten worden vervolgens uitgenodigd voor een gesprek.”

Stel: een student wordt toegelaten.

Wat staat hem dan te wachten?

“De ideale student doet vijf keer één onderdeeltje van vijf ec extra.

Dat is het verdiepende deel van 25 ec, dat aansluit op de eigen studie.

Daarnaast zijn er nog twintig punten in een verbredend deel. Eerst moet de student in het tweede studiejaar vakken kiezen van een andere faculteit voor tien punten en tot slot is er nog de Petrus Camper Leergang van tien ec, met onderdelen als academic writing, debating

en management vaardigheden.”

Studeren de geselecteerde studenten apart van andere studenten?

“Nee. Ze volgen het programma naast de eigen studie. Ze zitten dus gewoon met andere studenten in de collegebanken. Alleen de Petrus Camper Leergang is apart.”

Is de universiteit er klaar voor?

“De rector heeft al een brief de deur uitgedaan aan alle eerstejaars.

Daarnaast worden er voorlichtingen gegeven tijdens colleges. Bovendien krijgt de beste twintig procent van de studenten na het eerste blok een brief. Daarin staat zoiets als: ‘Zet ’m op! Je komt bijna in aanmerking!’ Die brief moet trouwens nog geschreven worden.”

Vecht voo |_

Academici gaan te

| i n t e r v i e w | Na negen jaar verlaat docente sociale en politieke filosofie Baukje Prins de RUG. Een gesprek over topsport, wetenschap en maatschappelijke betrokkenheid. “Er zijn briljante studenten die gegrepen zijn door het vak en vervolgens een burn-out krijgen.”

Door lieke van Den krommen­ aCker

Hij is een beetje vergeeld, want een jaar geleden gedrukt. De UK Sportivo, het laatste nummer van jaargang 37, stond in het teken van sport.

Topsport welteverstaan. Docente filosofie Baukje Prins houdt hem in de lucht, bladert er rustig doorheen. “Zie je? Op iedere bladzijde komt het terug: wetenschap is topsport.” Het is de taal die de laatste jaren aan de universiteit wordt gesproken. Maar niet iedereen is daar gelukkig mee. Universiteiten schieten soms te ver door in hun excellentiestreven, denkt Prins, die lector Burgerschap en Diversiteit aan De Haagse Hogeschool wordt.

De voorbeelden uit de themakrant spreken boekdelen. ‘Poppema wil winnen’, zegt de kop op pagina vier. En op bladzijde zestien: de excellente Han Thomas Adriaensen, student Russisch, Italiaans én filosofie. Op de foto tilt hij twee zware gewichten de lucht in. Bedoeld als knipoog, weet ook Prins. Maar toch. “Het is satire met een ernstige ondertoon”, vindt ze. “Ik vond het niet grappig meer.”

Het hele vocabulaire van wetenschap als topsport − de academische wereld is ervan doordrongen.

Medewerkers dienen zoveel mogelijk te publiceren in zogenaamde A-tijdschriften, studenten moeten scoren. Steeds weer. Het zijn de grondbeginselen van de productgerichte universiteit.

Die druk echter, van het continu moeten behalen van topprestaties, werkt niet voor iedereen stimulerend. Prins: “Er zijn briljante, enthousiaste studenten die gegrepen zijn door het vak, bereid zijn keihard te werken en vervolgens een burn-out krijgen. Die gaan een gewone master volgen, in plaats van de researchmaster. Zeker aan een kleine faculteit als wijsbegeerte is dat een schrijnend gegeven.”

Natuurlijk zijn er studenten en onderzoekers die floreren in de strijd om hoge cijfers en publicaties in toonaangevende bladen, benadrukt de filosofe. “Voor hen is het een goed klimaat.” Maar in een dergelijk klimaat haken dus ook gemotiveerde en getalenteerde mensen af.

Juist voor de filosofie is de metafoor van wetenschap als topsport niet erg passend. Want in dit vakgebied geldt vaak: niet het doel, maar de weg ernaartoe telt. Prins: “Iemand met een interesse in filosofie is er niet op uit om bijvoorbeeld als eerste het ethische vraagstuk van de

Een betrokken

De wetenschapper als geëngageerde int se term geworden, zegt Prins. Desonda zijn, naar het voorbeeld van de groning filosofie lolle nauta, die in 2006 overle maar ook een ongelooflijk bevlogen doc dacht en energie in zijn lessen stopte. a zesde keer, zijn filosofische nadenken w sues.” een van de speerpunten in haar eigen rantie. “tot voor kort stond nederland we ontzettend trots op. hier bestond ge gaat de publieke opinie twee kanten op. nooit tolerant is geweest. anderzijds wo dat legitimatie bood voor onverschilligh het interessant om het begrip nieuw lev vrije wil op te lossen. Nee, hij of zij wil alles van dat probleem weten.”

Daarom, meent Prins, doe je er als universiteit goed aan te zoeken naar diversiteit. Ook bij het vaststellen van kwaliteitscriteria.

“Ik geloof in diversiteit. En dan bedoel ik niet alleen etnische, culturele en religieuze diversiteit.

Want wat maakt iemand een goede filosoof? Daarvoor bestaat niet één sluitend criterium. Iemand kan als docent studenten aan het denken zetten, doorwrochte Engelstalige artikelen schrijven voor specialisten, of een uitstekende Nederlandse essayist zijn. Wanneer ben je een goede faculteit? Als je mensen in huis hebt met al deze verschillende kwaliteiten.”

‘Je moet stevig in je schoenen staan om te blijven doen wat je belangrijk vindt’ Je als universiteit proberen te onderscheiden door oog te hebben voor onderscheid, het klinkt vanzelfsprekend. Toch is het dat niet, zegt Prins. “De een is goed in doceren of het schrijven van vakpublicates, de ander in het deelnemen aan debatten of het begeleiden van scripties. De tendens was de afgelopen tijd dat dergelijke kwaliteiten de rafelranden van de universiteit vormden. De kern, dat wat op dit moment werkelijk telt, blijft toch het onderzoek dat verschijnt in Atijdschriften, waarbij we ons steeds meer op de Amerikaanse markt richten. Net als popsterren.”

Dus is het vechten voor je idealen, zelfs op een faculteit die alle ruimte biedt je breed te ontwikkelen. “Aan onze faculteit wordt soepel omgegaan met de productiecriteria. Er is gelukkig ook waardering voor anderssoortige publicaties. Niettemin heb ik ook hier de topsporttrend wel gevoeld”, vertelt Prins. “Je moet stevig in je schoenen staan om te blij-

O N D E R W I J S 11

UK 8 - 15 OKTOBER 2009

or je idealen!

e veel lijken op topsporters, vindt Baukje Prins intellectueel?

tellectueel, het is bijna een ouderwetnks hoopt ze zo’n filosoof te kunnen gse hoogleraar wetenschaps- en sociale eed. “Hij was een academisch filosoof, cent, die elk college nieuwe dingen beAl gaf hij een college voor de vijfde of was altijd ingegeven door actuele is-

n onderzoek is het nadenken over tolete boek als heel tolerant. Daar waren een racisme. Maar sinds Pim Fortuyn p. Enerzijds vindt men dat Nederland ordt tolerantie nu gezien als een ideaal heid. In deze woelige periode vind ik ven in te blazen.” ven doen wat je belangrijk vindt.”

Voor de filosofiedocente betekent dat ook schrijven voor een krant, in Nederlandse tijdschriften of lezingen geven in een politiek of filosofisch café.

Prins is groot voorstander van meer maatschappelijk betrokken onderzoek. Gelukkig wordt daar ook van overheidswege om gevraagd. In het rapport Duurzame Geesteswetenschappen van de commissie-Cohen dat in 2008 verscheen, wordt gepleit voor meer interactie tussen de in zichzelf gekeerde geesteswetenschappen en haar maatschappelijke omgeving.

“Maatschappelijke impact wordt meer gestimuleerd en gewaardeerd”, beaamt Prins. Niet alleen zijn originaliteit en interdisciplinariteit belangrijke criteria in de toekenning van subsidies, ook van binnenuit is er de roep om meer betrokkenheid.

Prins: “Wetenschappers van naam en faam formuleren kritiek op de eenzijdige gerichtheid van verantwoordingsplicht in de vorm van academische publicaties en citatiescores. Mensen die een beetje hart voor de universiteit hebben zien dat niet iedere goede academicus alleen maar specialist is.”

Met een focus op de multiculturele samenleving en tolerantie, krijgt haar studie extra urgentie op De Haagse Hogeschool, waar bijna veertig procent van de studenten allochtoon is. Voor de meeste allochtone, en ook sommige autochtone studenten geldt dat ze zogenaamde eerstegeneratiestudenten zijn: de eersten uit een familie die hoger onderwijs genieten. “In die zin heeft de instelling een belangrijke emancipatiefunctie”, aldus Prins.

Ze realiseert zich dat haar onderzoek wel maatschappelijk relevant móet zijn. “Aan de ene kant wil de hogeschool een meer academisch niveau bereiken door lectoren aan te trekken. Tegelijkertijd leiden ze als beroepsopleiding mensen op die bij het uitoefenen van hun beroep midden in de maatschappij komen te staan.”

Als lector is Prins niet verbonden aan één bepaalde opleiding,

Foto Elmer Spaargaren

Baukje Prins

Niets zo praktisch als een goede theorie, meneer Zwarts!

Prins neemt graag één Groningse facultaire wijsheid mee naar het westen. “Het motto van onze vakgroep praktische filosofie luidt: Niets is zo praktisch als een goede theorie. Dat is voor mij altijd heel belangrijk gemaar wordt ze een soort professor voor de hele Hogeschool, met in totaal 19.000 studenten. Dat is nog

weest. In Den Haag kan ik dat devies nu eens gaan toetsen.”

Of de RUG zich andersom eveneens van haar advies bedient, valt nog te bezien. In maart van dit jaar deed Prins in de UK een oproep aan receens wat anders dan werken aan de kleinschalige filosofiefaculteit, waar de lijntjes kort zijn en de sfeer

tor magnificus Frans Zwarts, die bij zijn aantreden een pleidooi hield voor een maatschappelijk geörienteerde universiteit. “Ik wil hem nog altijd eens vragen waar dat idee gebleven is”, aldus Prins destijds. Niet lang daarpersoonlijk is. “Het contact met studenten en collega’s, dat zal ik zeker gaan missen.” Ze lacht. “En mis-

na kwam ze hem tegen. “Hij was het helemaal met me eens. We zouden er nog eens over praten.

Ik heb geprobeerd een afspraak te maken via zijn secretaresse.

Helaas heb ik niks meer van hem vernomen.” schien ga ik ook nog wel denken: jeetje, wat is er weinig aandacht voor theoretische vraagstukken.”

12

@UK

Ana Borreltraining Hoogopgeleide allochtone vrouwen krijgen borreltraining, las ik in Volkskrant Banen – mijn vaste lectuur sinds ik bijna ben afgestudeerd, maar nog niet helemaal. Zij vermijden borrels, omdat ze geen alcohol nemen. Ze leren nu om toch te gaan, te netwerken “en een jus d’orange te drinken”.

De enige hoogopgeleide moslima met wie ik bevriend ben, zou hierom schateren. Zij drinkt stevig en geen jus, maar dat mag ook, want zoals haar neefje uitlegde: “Zij is een zeer mooi meisje, dus Allah zal haar vergeven.”

Zelf lijkt die borreltraining me fantastisch, ook al ben ik blond en hier geboren. Graag zou ik leren om alleen jus d’orange te nuttigen. Als ik mensen kaartjes zie uitwisselen, ken ik namelijk maar één manier om die carrière op afstand te houden: de fles grijpen, met rampzalige resultaten.

Ooit hielp ik een symposium organiseren voor mijn studievereniging. Tijdens de afsluitende borrel, compleet met bandje, glanzende juristen en helaas ook gratis drank, ben ik op het toilet in slaap gevallen. Languit op de vloer, met twee uitgaanskrantjes onder mijn hoofd.

Na twintig minuten werd ik wakker van doordringend gebonk op de deur. Ik klopte mijn mantelpakje af, deed open en keek in het verbijsterde gezicht van de vrouwelijke partner van een advocatenkantoor met wie ik eerder die dag heel zinvol over mijn mogelijkheden had gepraat.

Ana van Es is bijna klaar met haar studie rechten. Ondertussen gaat ze op zoek naar een baan.

Sudoku

UK 08 - 15 OKTOBER 2009

Tjak

Echte Hollandse winterkost | r e p o r tag e | Ook behoefte aan tips over lekkere maaltijden? Zo’n goeie tjak op je bord? In deze rubriek kijkt de UK tijdens het koken mee in Groningse studentenkeukens. Deze week maakt student Tim van den Heuvel stamppot andijvie met spek. Smakelijk!

Door lieke van Den krommen­ acker

Een week naar Noorwegen voor een congres over ondernemerschap, welke student international business and management wil dat niet?

Yldou Brandenburgh (22) en Ramon Luth (24) zijn de twee gelukkige RUG-studenten, die daags na ons etentje richting het Noorse Stavanger vertrekken, waar ze workshops gaan volgen voor hun mastervak small business & entrepeneurship.

“De opdracht is het ontwikkelen van een bedrijfsplan”, vertelt Yldou.

“Wij gaan dat doen voor Stichting Draadloos Groningen.”

De stichting, opgezet door gemeente Groningen in samenwerking met RUG en Hanzehogeschool, werkt aan een open draadloos netwerk in de stad Groningen. Dit betekent gratis internet in publieke ruimtes voor iedere universitaire of hbo-student, vanaf 17 oktober.

Gek genoeg was Yldou de enige die solliciteerde. Ze vroeg Ramon als groepsgenootje. Mazzel, want zelf was hij eigenlijk te laks om er op te schrijven. Dat de overige studenten bijna allemaal al in groepjes verdeeld waren, maakte de keuze gemakkelijk voor Yldou, die Ramon

Andijviestamppot met spekjes (6 pers.)

2 kilo aardappelen 500 gram andijvie 250 gram spekjes 300 gram cherrytomaten 300 gram kaas, in blokjes 2 teentjes knoflook 2 dl melk boter peper en zout Schil de aardappelen en kook ze in twintig minuten gaar.

Maak de andijvie schoon, bak de spekjes en snijd de tomaten in stukjes. Intussen de worst koken. Aardappelen tot puree stampen, melk erdoor roeren.

Voeg de andijvie, spekjes, kaas en tomaten toe. Op smaak brengen met zout en peper.

Smakelijk eten! pas kent sinds het begin van het studiejaar. “Er waren verder alleen nog Chinezen over”, lacht ze, enigszins schuldbewust. “Die spreken zo slecht Engels”, verklaart Ramon het Nederlandse pact. Ook op het menu staat echte Hollandse kost: stamppot andijvie. Dat kan geen kwaad aan de vooravond van een reis naar het koude Noorwegen.

Kok van de avond is Tim van den Heuvel (22), student aan de Hanzehogeschool. Ook hij gaat mee op reis, samen met studiegenoten

V.l.n.r. Tim, Ramon, Willard, Yldou en Jorik en tafelheren Jorik Berkelpas (19) en Willard Baan (21). In zijn kamer wordt het hoofdgerecht opgediend, tegen de achtergrond van een zwart-wit barok bloemenbehang. Tim grijnst. “Ja, voor mij had een vrouw deze kamer.”

Op twee van de zes borden ligt een portie pasta, van de dag ervoor.

Met rookworst. Want Yldou en Ramon houden niet zo van stamppot, wel van worst. “Eerst zouden we vis eten”, zegt Yldou. “Maar toen ik hier kwam werd het toch andijvie.”

Het weerhield Ramon er niet van om voor de eerste keer in zijn leven twee kilo aardappelen te schillen.

Weet iemand al iets van de omgeving waar ze naartoe gaan? “Ja”, roept Tim enthousiast. “Je hebt daar die twee grote fjorden met die rots ertussen. “De Preekstoel”, weet Ramon. Verder hebben de studenten vooral naar de weersvoorspelling gekeken; veel regen en kou. En het gaat vriezen. “Brr, klinkt het in koor. Gauw nog maar een hap van de dampende stamppot.”

Mijn... Boycot!

Adriaan Nijboer (22), vierdejaars rechten “Tegenwoordig zie je mij steeds vaker met drie bomvolle tassen aan mijn stuur door de stad heen fietsen. Het maakt allemaal deel uit van mijn persoonlijke boycot van de te dure supermarkten in het centrum. Zelf woon ik in het hartje van de stad en heb daarom maar weinig keus, als ik te voet even snel wat te eten wil halen. Daarom heb ik afgelopen zomer besloten dat dit eens moet veranderen.

Het is tenslotte crisis.

Nu pak ik een of twee keer per week de fiets, rij zo’n kwartiertje richting station Noord en doe daar mijn boodschappen bij de ‘Duitse Twee’ om ze zomaar te noemen. Het scheelt veel geld, maar je moet wel van tevoren een boodschappenlijstje maken, anders verzuip je in de mogelijkheden.”

De oplossing van de sudoku staat op http://www.universiteitskrant.nl

Foto Reyer Boxem

In de rubriek ‘Mijn...’ vertellen UK-lezers over hun bijzondere relatie met mensen of bepaalde voorwerpen: van tentzakken, piercings en fietsen tot boeken, voeten of pukkels. Ook iets te vertellen? Mail het uk@rug.nl

C U L T U U R 13

UK 8 - 15 OKTOBER 2009

Duistere mens is mooi | v o o r a f | Lust en agressie drijven de mens, meende de negentiende-eeuwse Weense schrijver Arthur Schnitzler.

Vincent van den Berg en Margijn Bosch van toneelgroep ’t Barre Land bewerkten twee van Schnitzlers teksten tot een toneelstuk.

Door Michel Dijkstra “Het is wonderlijk hoe gedetailleerd Schnitzler de menselijke psyche blootlegt”, zegt acteur en dramaturg Vincent van den Berg van toneelgroep ‘t Barre Land. “Hij is een echte onderzoeker van het onderbewuste.”

Vanavond, donderdag, spelen Van den Berg en zijn collega Margijn Bosch in het Grand Theatre hun toneelstuk, dat de titel Lt.gustl-mej.else draagt. Zoals de titel al verraadt, heeft het stuk twee hoofdpersonen: luitenant Gustl en mejuffrouw Else.

Van den Berg: “Gustl en Else hebben een paar dingen gemeen. Het zijn beide jonge mensen die met de gedachte aan zelfmoord spelen.”

Bij luitenant Gustl is de aanleiding tot deze overpeinzing theatraal. “Hij wordt in de opera beledigd door een banketbakker zonder dat hij hier iets aan kan doen. Hierdoor is zijn eer voorgoed gekrenkt.”

Ook Else ervaart haar leven als uitzichtloos. Zij moet zichzelf verkopen om haar vader van een faillissement te redden.

Oorspronkelijk waren Gustl en Else hoofdpersonen uit twee van Schnitzlers novellen. Maar Van den Berg besloot de teksten tegenover elkaar te plaatsen. Het publiek ziet afwisselend scènes met Gustl en Else. “Ook als er andere personages optreden spelen wij die, door onze stem te verdraaien.” Op die manier worden de verhaallijnen naast elkaar afgewikkeld en switcht het pu-

Foto Fran van der Hoeven bliek steeds tussen Gustls gedachtenwereld en die van Else.

Het toneelstuk is één grote innerlijke monoloog, waarbij de ene overspannen gedachte over de andere heen buitelt. Schnitzler (18621931) was de eerste Duitse schrijver die de zieleroerselen van zijn hoofdpersonen op deze manier weergaf.

Niet zelden zijn deze gedachten doorspekt met erotische verwijzingen. Zo voelt Gustl zich door de banketbakker beledigd omdat deze

zijn sabel vastgrijpt. Van den Berg: “De sabel is een fallisch symbool.

In feite trekt de banketbakker hem dus aan zijn lul.”

Hoewel Schnitzler de donkere kant van de menselijke geest in kaart brengt, vindt Van den Berg zijn teksten juist poëtisch: “Het onderbewuste kan een bron zijn van poëzie. In dat opzicht ben ik het met hem eens.” Ook Sigmund Freud, Schnitzlers bekende tijdgenoot en mede-inwoner van Wenen,

had groot respect voor de schrijver. “Freud heeft eens gezegd dat Schnitzler het onderbewuste treffender beschreef dan hijzelf.”

Lt.gustl-mej.else gaat niet alleen over driften, maar is ook een spel met realiteit en fictie. Omdat je de constant wisselende en tegenstrijdige gedachten van de hoofdpersonen voelt, weet je soms niet wat je moet geloven.

Van den Berg: “Dat gebeurt vooral in de verhaallijn van juffrouw Else.

Peeskamertje? Viagra? Nee, kunst | r e c e n s i e | De Portiersloge is de kleinste én de goedkoopste galerie van Groningen. En gelegen in de Haddingestraat, vinden exposerende kunstenaars zo nu en dan inspiratie in de nabijgelegen rosse buurt.

Door Marcel Wichgers Zó klein is de nieuwste galerie van Groningen, dat je er niet eens in kunt. Afgelegen ook, in de suffe Haddingestraat. Geen place to be. Behalve ’s nachts, tussen twee en drie uur. Dan dolen er bezopen

Vindicaters, Albertianen en Bernleffers. Naar verluidt.

De Portiersloge, zo heet deze kleinste galerie van Groningen. Gevestigd in – inderdaad – wat ooit het kamertje was van de portier van de naastgelegen voormalige school.

Havik, de Groningse organisatie die kunstenaars helpt ateliers te krijgen, verbouwde het portierskamertje dik een jaar geleden tot galerie. Een kleine ingreep. Havik-medewerkster Ingrid Reynders: “We hebben er een ruimte van 1,40 meter diep afgescheiden met een muur en een deur.”

Behalve de kleinste, is het ook de goedkoopste galerie van Groningen. Geen personeel, geen verwarming. Reynders: “We betalen alleen stroom.”

In de afgelopen weken hing voor het raam een reclameposter met een vage tekst, een melancholiek kijkende man en een pil. Viagra-reclame? Nee, kunst. Reynders: “Het ging over de manipulatie in de reclame door middel van betekenisloze beelden en teksten.”

Een van de eerste kunstprojecten in de Portiersloge was nóg duidelijker geïnspireerd op de rosse buurt

die om de hoek ligt. De loge werd tijdelijk een peeskamertje, inclusief verleidelijke dame. Zwaar toegetakeld, dat wel. “Kunstenares Tanja Romp beeldde er een aanklacht tegen mishandeling van vrouwen mee uit”, verheldert Reynders.

Vanaf 23 oktober exposeert kunstenares Carmen Schilstra er. Zij toont met verf, krijt en een collage een omgekeerde wereld waarin kinderen hun ouders mee op sleeptouw nemen. Titel: Klein en dapper. Net als de Portiersloge.

www.havik-groningen.nl

Laat je overdonderen door de Popronde | v o o r a f | Rondreizend muziekfestival Popronde doet donderdagavond Groningen aan. Het gratis festival wil jonge, aankomende bandjes een podium bieden in kroegen en zalen door de hele stad.

Door Bart Breman De organisatie van de Groningse editie van de Popronde ligt, net als vorig jaar, in handen van twee

studenten kunsten, cultuur en media, Koen ter Heegde en Karlijn Profijt. “Vorig jaar hadden we de juiste bands in de juiste kroegen”, vertelt Profijt enthousiast. “Daar willen we dit jaar op voortbouwen.”

Profijt bespeurt een flinke toename in de aandacht voor het festival.

“De Popronde wordt steeds meer opgepikt. Mensen krijgen steeds beter door dat dit een heel goede opstap is voor bandjes.”

Het valt te zien aan de groeiende

lijst van meewerkende kroegen. “In Images zijn er dit jaar bijvoorbeeld optredens in de filmzaal”, vertelt Profijt, “en leuk is ook dat Plato en de Coffee Company ’s middags al sessies organiseren met bandjes die ’s avonds te zien zijn.”

Maar de essentie blijft overeind.

De Popronde is een gratis festival, waar je zonder verwachting heen kunt gaan om je te laten verrassen door leuke muziek. “Je kunt je overal laten overdonderen door wat je

ziet”, vindt Profijt. “En met diverse acts is het voor iedereen leuk.”

Als niet te missen act dit jaar tipt ze Lola Kite, die speelt in de kleine O’Calleigs-pub. “Wat De Staat nu is, kunnen zij gaan worden.” Wie niet in het kroegje past raadt ze aan om naar de afterparty in Vera te komen.

“Je ziet eerst een te gekke band en dan kun je dansen op de muziek van goede dj’s.”

www.popronde.nl/2009/

Aan het eind komt ze in een soort droomachtige toestand terecht.

Dan kun je de waarheid en de verbeelding niet meer uit elkaar houden.”

Of Gustl en Else aan het eind van het toneelstuk daadwerkelijk zelfmoord plegen, houdt Van Den Berg voor zich: “Dat moet het publiek zelf ontdekken. Wel kan ik zeggen dat het slot ambivalent is.”

Meer informatie: www.barreland.nl

Cultuur tips n Uit het zomerprogramma van het Amsterdamse Filmmuseum draait Vera Zienema de film Serbis, een documentair portret van de familie Pineda gemaakt door voormalig reclamemaker Mendoza. Het verhaal speelt zich af in een Filippijnse pornobioscoop die aan het randje van de afgrond staat. 20 oktober, 21 uur, 5 euro. n Singer/songwriter Ber­ tolf mag regelmatig optreden in De Wereld Draait Door en Radio 3FM bombardeerde hem tot Serious Talent. Mooi verzorgde luisterliedjes in de lijn van Coldplay. 23 oktober, Simplon, 21.00 uur. n Caribische muziek en cello’s? Kun je die twee zaken met elkaar verbinden? Het Amsterdamse Cello Octet vindt van wel. Dinsdag 20 oktober spelen ze zonnige Caribische en Afrikaanse klanken, overgoten met een laagje jazz. Ze worden bijgestaan door zangeres Izaline Calister. De Oosterpoort, aanvang 20.15.

15 t/m 29 oktober 2009

Mededelingen 1

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers

Algemeen Studium Generale Groningen Gebarentaal - Inleiding en workshop Gebarentaal lijkt veel simpeler dan gesproken taal, maar is complexer dan buitenstaanders denken. Henri Daniel Guyot bracht vanaf 1790 de Nederlandse Gebarentaal (NGT) tot bloei, doordat hij in Groningen de eerste dovenschool startte. Guyot ontwikkelde de gemengde methode waarin het maken van gebaren en het spreken werden gecombineerd tot wat we nu nog kennen als Nederlands ondersteund met gebaren. Ongeveer honderd jaar leidde de NGT een sluimerend bestaan; leren spreken was de trend in het dovenonderwijs. Door nieuwe inzichten in de taalontwikkeling van kinderen kreeg de NGT een tweede leven. Ervaar zelf hoe subtiel het systeem van gebarentaal werkt. Inleiding: Nini Hoiting, sinds 1983 als linguïst verbonden aan de Koninklijke KENTALIS en gespecialiseerd in de Nederlandse Gebarentaal. Workshop: Annemarie Terpstra, docent en zelf gebruiker van de Nederlandse gebarentaal. Datum: maandag 26 oktober.

Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Kaarten voor studenten gratis verkrijgbaar, anders € 2,50. Een doventolk is aanwezig.

Darwinisme & Paleontologie Simon Conway Morris heeft een radicaal nieuwe interpretatie van de geschiedenis van het leven.

Volgens hem is de evolutie veel beter te voorspellen dan over het algemeen wordt aangenomen, zeker wanneer het gaat over moleculen of samenlevingen. Ook stelt hij dat in de evolutie intelligent leven, zoals bij de mens, erg voor de hand ligt en misschien zelfs wel onvermijdelijk is. Misschien is er dus ook wel buitenaards leven. Simon Conway Morris is hoogleraar evolutionaire paleontologie aan de Universiteit van Cambridge.

Datum: dinsdag 27 oktober 2009.

Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Voertaal Engels.

Kaarten voor studenten gratis verkrijgbaar, anders € 2,50.

Van der Leeuw-lezing 2009: Alain de Botton en Willem Vermeend Op vrijdag 30 oktober 2009 spreekt Alain de Botton de 27e Van der Leeuw-lezing uit, in de Martinikerk te Groningen. Het onderwerp van zijn voordracht is ‘Business and Philosophy’. Willem Vermeend treedt op als coreferent. Alain de Botton (1969) is schrijver en filosoof. Zijn doorbraak bij het brede publiek beleefde hij met ‘How Proust Can Change Your Life’ (1997). Zijn meest recente boek is ‘The Pleasure and

Volgende week

geen UK In verband met de herfstvakantie verschijnt er volgende week geen UK. De volgende editie verschijnt op 29 oktober.

Mededelingen hiervoor kunt u indienen tot uiterlijk maandag 26 oktober 10 uur.

> Verzorgd door de UK; eindredactie Heiny de Ruiter, tel. 3636699 > Mededelingen kunnen ingediend worden via www.universiteitskrant.nl > Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week > De volgende UK verschijnt op 29 oktober 2009 Sorrows of Work’. Willem Vermeend (1948) is hoogleraar Europese fiscale economie aan Universiteit van Maastricht. Hij was staatssecretaris van Financiën

de Kamer. Het is NRC-journalist en RUG-hoogleraar Marc Chavannes. In zijn recente bundel ‘Niemand regeert. De privatisering van de Nederlandse politiek’ probeert Chavannes de breed levende onvrede in Nederland over het kabinet te analyseren en te verklaren. Bovendien is het optreden van de overheid als geheel zwak en zwalkend en wordt het gekenmerkt door besluiteloosheid en uitstelgedrag. Hoe komt dat? Kan het anders? Is er een uitweg uit hetNederlandse bestuurlijk moeras? Mmv. Marc Chavannes en andere experts. Olv. Jaap de Wilde, RUG-hoogleraar IB en Machtspolitiek. Datum: woensdag 28 oktober. Plaats: Usva, Munnekeholm 10. Aanvang: 20.00 uur. Toegang gratis.

sten schrijven – 10 t/m 24 november (dinsdag) Excel: Keuzemodule – 11 november Office voor Secretariaten – 12 t/m 26 november (donderdag) Open Leercentrum – 12 november Publishing (UK) – 16 t/m 18 november Word: Keuzemodule – 19 november Open Leercentrum – 19 november Powerpoint Module: Complexe presentaties – 23 november SPSS – 23 t/m 26 november Access gevorderd (+modules) – 23 t/m 27 november Access Mod.: Interfaces ontwerpen – 23 t/m 24 november Security: Virussen en andere indringers – 24 t/m 25 november Access Mod.: Geavanceerde queries – 25 t/m 26 november Open Leercentrum – 26 november Access Module: Beveiliging en beheer – 27 november Inschrijving RUG-medewerkers en -studenten kunnen zich inschrijven via de website van het CIT of telefonisch bij CIT secretariaat (363 9200).

De cursussen worden gegeven in dagdelen; ‘s ochtends van 9:15 tot 12:30 uur of ‘s middags van 13:15 tot 16:30 uur en vinden plaats in de Zernikeborg. Kijk voor meer informatie op de website, bel 363 3232 of e-mail naar onderstaand adres. http://www.rug.nl/cit/onderwijs/ cursusaanbod/ secretariaat-cit@rug.nl Publiceren met Word Een proefschrift of scriptie (op-) maken met Word? Hoe werk je met grote documenten? Hoe kun je de opmaak, ook achteraf, nog eenvoudig aanpassen? Waar moet je aan denken voor het stuk naar de drukker kan? Leer het met behulp van de technieken die behandeld worden in deze cursus. De benodigde sjablonen en macro’s krijg je bij de cursus geleverd. Studenten € 42, medewerkers € 182

en minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dit jaar verscheen zijn boek ‘De WIJ economie. De opkomst van de WIJ economie en de ondergang van de IK economie’. Datum: vrijdag 30 oktober. Tijd: 16.30 uur. Plaats: Martinikerk. Kaarten: gratis verkrijgbaar zolang de voorraad strekt via: www.vanderleeuwlezing.nl Kaarten en informatie Kaarten zijn verkrijgbaar bij: Bureau Studium Generale Groningen, Oude Boteringestraat 13, tel. (050) 363 54 63; RUG-Winkel, Oude Kijk in ’t Jatstraat 39; Boekhandel selexyz scholtens, Guldenstraat 20 studium@rug.nl www.rug.nl/studium

DwarsDiep DwarsDiep: Help, de polder verzandt!

Tijdens de algemene politieke beschouwingen kreeg MP Balkenende vooral voor de voeten geworpen dat zijn kabinet met belangrijke beslissingen veel te weinig haast maakte. In plaats daarvan stelt de overheid liever commissies in of ambtelijke werkgroepen.

Minstens één waarnemer kan zich helemaal vinden in de kritiek van

Informatie Debatcentrum DwarsDiep, Oude Boteringestraat 13, tel. (050) 363 54 63 dwarsdiep@rug.nl www.dwarsdiep.nl

VBA:Inleiding programmeren in MS-Office Deze cursus leert u taken in MSOffice (97, 2000, XP, 2003) te automatiseren m.b.v. macro’s. Het is bedoeld als basis voor de cursussen “Programmeren in Word/Excel/Access”. U maakt in vier halve dagen kennis met de basisprincipes en –technieken van programmeren. Zo komen variabelen, datatypen, boolean, lussen en functies op een begrijpelijke manier aanbod. Studenten betalen 60 euro, medewerkers 200 euro.

Wetenschaps­ winkels

Universiteits­ bibliotheek

Alternatieve financiering Natuur?

Open Accessweek in Groningen Volgende week is het internationale Open Accessweek. Ook de bibliotheek doet daar aan mee. Kom naar de Open Accesslounge en laat je informeren over vrije toegang tot wetenschappelijke informatie! Maandag 19 oktober, 13.00 – 16.00 uur: Collegezaal, 4e verdieping Universiteitsbibliotheek Woensdag 21 oktober, 13.00 – 16.00 uur: Plaza, WSN-gebouw * 14.00 uur: Lightning speech prof. dr. Kees Hummelen, scheikunde Donderdag 22 oktober, 13.00 – 16.00 uur: Tentoonstellingsruimte bij Universiteitstheater, Harmoniegebouw * 13.30 uur: Lightning speech dr. Edwin Woerdman, rechtseconomie * 14.00 uur: Ondertekening Conscious Publishing Protocol door rector magnificus Frans Zwarts * 15.00 uur: Lightning speech dr. Gosse Bouma, alfa-informatica In elke Open Accesslounge: * Bibliotheek-

FA C U LT E I T E N , E C O N O M I E E N B E DRIJFSKUNDE, AFSTUDEEROPDRACHTEN

Centrum voor Informatie Tech­ nologie COMPUTERCURSUSSEN Powerpoint – 26 t/m 28 oktober SPSS (UK) – 26 t/m 29 oktober Publiceren – 26 t/m 29 oktober Word: Keuzemodule – 29 oktober Open Leercentrum – 29 oktober Excel Basis – 2 t/m 5 november Programmeren Introductie (VBA) – 2 t/m 12 november (ma en do) Open Leercentrum – 3 november Webplatform voor redacteuren – 3 t/m 4 november Open Leercentrum – 5 november Excel gevorderd – 9 t/m 18 november (ma, wo en vrij) Endnote (UK) – 10 t/m 11 november Word: Correcte tek-

Agenda In de AGENDA worden alleen universitaire evenementen op­ genomen die voor iedereen toegankelijk zijn. Aankondigin­ gen inleveren uiterlijk vrijdag 12.00 uur voor de week van verschijnen: per fax naar (050) 363 6300 o.v.v. UK-Agenda, per e-mail naar communicatie@rug.nl of per post naar: afdeling Communicatie, UK-Agenda, Postbus 72, 9700 AB Groningen.

PROMOTIES EN ORATIES 15 oktober Promotie: F.J. Guzman Munoz, gedrags- en maatschappijwetenschappen. Titel: Errors, feedback and attentional load.

Differential involvement of memory systems as a function of condition of learning. Promotor: prof.dr. A. Johnson. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.

16 oktober Promotie: mw. H. Agustiandari, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Regulation of multidrug resistance in Lactococcus lactis. Promotor: prof.dr. A.J.M. Driessen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur.

16 oktober Promotie: H.M. Salomons, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Fighting for fitness. Telomeres, oxidative stress and life history trade-offs in a colonial corvid. Promotor: prof.dr. S. Verhulst. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur.

16 oktober Promotie: R. van den Berg, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Perceptual interactions in human vision and implications for information visualization. Promotor: prof.dr. J.B.T.M. Roerdink. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.

19 oktober Promotie: C.J.M. Daumont, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Multiferroic perovskites under epitaxial strain.

The case of TbMn03 thin films. Promotores: prof.dr. B. Noheda Pinuaga, prof.dr. T. Palstra. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5.

Tijd: 11.00 uur.

19 oktober Promotie: R.E. Nap, medische wetenschappen. Titel: Preparedness for pandemic influenza. Hospital and intensive care resources. Promotor: prof.dr. T.S. van der Werf. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur.

19 oktober Promotie: X.C. Mandri Perrott, ruimtelijke wetenschappen. Titel: Optimising project finance solutions in the water sector. Suggestions for enhanced public private partnerships in developing countries. Promotor: prof.dr. H. Folmer. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur.

19 oktober Promotie: D.J. Rodriguez Rodriguez, ruimtelijke wetenschappen. Titel: The use of economic analysis for water quality improvement investments. Promotor: prof.dr. H. Folmer. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.

20 oktober Oratie: prof.dr.ir. A.J. van der Vlist, ruimtelijke wetenschappen. Titel: Bellenblazen? De economie van vastgoedontwikkeling. Plaats: Aula Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.

21 oktober Promotie: mw. H. Yang, medische wetenschappen. Titel: Aspects of biliary atresia and other pediatric cholestatic diseases. Promotores: prof.dr. R.J. Porte, prof.dr. H.J. Verkade. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur.

21 oktober Promotie: M.H. Oosterveer, medische wetenschappen. Titel: Control of metabolic flux by nutrient sensors. Promotor: prof.dr. F.Kuipers. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur.

21 oktober Promotie: B.B. Pultrum, medische wetenschappen. Titel: Staging and treatment related problems of loco-regional disease in patients with esophageal cancer. Promotores: prof. dr. J.Th.M. Plukker, prof.dr. H.Hollema. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.

22 oktober Promotie: C.B. Lunenborg, gedrags- en maatschappijwetenschappen. Titel: Additional support for individuals with intellectual disabilities and challenging behaviour. Promotores: prof.dr. H. Nakken, prof.dr. B.F. van der Meulen, prof.dr. A.J.J.M. Ruijssenaars. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur.

22 oktober Promotie: E. Bosgraaf, godgeleerdheid en godsdienstwetenschap. Titel: Gebroken wil, verstorven vlees. Een historischpsychologische studie over versterving in het Nederlandse kloosterleven (1950-1970). Promotores: prof.dr. P.M.G.P. Vandermeersch, prof.dr. M.E. Monteiro. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5.

Tijd: 16.15 uur.

23 oktober Promotie: A.F. Loenen, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Star formation and the ISM: interactions in the Milky Way and other galaxies. Promotores: prof.dr. M. Spaans, prof.dr. W.A. Baan. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur.

15 t/m 29 oktober 2009

Mededelingen 2

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers medewerkers informeren over Open Access. Is Open Access interessant voor u? Hoe zit dat met die repositories? En Metis dan?

En hoe krijg ik die publicaties op mijn MePa? * Auteursrechtensofa: Auteursrechtenspecialist Esther Hoorn ontvangt belangstellenden op de rode bank en wijdt hen in in de geheimen van het auteursrecht; * OA-Cinema: Doorlopende voorstelling van filmpjes en presentaties die verschillende aspecten van OA-publiceren belichten; * Teken de online “Petition for guaranteed public access to publicly-funded research results”, voor open toegang tot resultaten van met Europese gelden gefinacierd onderzoek; * Twitteren over Open Access: Laat via Twitter weten wat u vindt van Open Access! http://• www.rug.nl/bibliotheek/ openaccessweek Frans Zwarts tekent Open Accessprotocol Donderdag 22 oktober, 14.00 uur, Tentoonstellingsruimte bij Universiteitstheater, Harmoniegebouw: Ondertekening van het Conscious Publishing Protocol door rector magnificus Frans Zwarts. Dit in het kader van de internationale Open Accessweek. http://www.rug.nl/Bibliotheek/ openAccessWeek UB weer langer open i.v.m. tentamens Nog twee weekends is de Universiteitsbibliotheek langer open dan normaal, om iedereen alle tijd te geven hard te studeren. * zaterdag 17 en zondag 18 oktober, maar ook zaterdag 24 en zondag 25 oktober, is de UB geopend van 10.00 - 22.00 uur. http://www.rug.nl/bibliotheek/ locaties/ub/index

Universiteitsraad Commissie Studentenbeleid Op 22 oktober 2009 vergadert de commissie Studentenbeleid van de Universteitsraad om 9:00 uur in de grote vergaderzaal aan de Oude Boteringestraat 44. De volgende agendapunten zullen worden besproken (onder voorbehoud): - Rapport UHG werderzijdse doorstroom – UCS-advies en -enquête bestuursbeurzen. Voor vragen kunt u contact opnemen met de voorzitter: Marieke Blom mariekeblom@studentenorganisatie.nl Commissie Algemene Bestuurlijke en Juridische Zaken/Personeelsbeleid Op 22 oktober 2009 vergadert de commissie Algemene Bestuurlijke en Juridische Zaken/Personeelsbeleid van de Universteitsraad om 10:30 uur in de grote vergaderzaal aan de Oude Boteringestraat 44.

De volgende agendapunten zullen worden besproken (onder voorbehoud): - Concept Strategisch Plan RUG 2010-2015 - Plan van aanpak verhogen percentage vrouwelijke hoogleraren - Evaluatie Rosalind Franklin ronde 2008-2010 - Wijziging BBR: aanbod opleidingen per 1 september 2009 - Bestuurlijke afspraken voorjaar 2009 - Jaarverslag 2008 Proefdierdeskundige - Dierexperimenteel Jaarverslag 2008 - Jaarverslag 2008 Zorgsysteem biologische veiligheid RUG - Richtlijnen facultaire bestuurders - Tussenrapportage Balans - Regeling Nevenbelangen - UCFadvies herschikking SSC, onderdeel studentenpsychologen Voor vragen kunt u contact opnemen

1718e lezing Koninklijk Natuurkundig Genootschap Dinsdag 20 oktober 2009, bioscoopzaal Images, Poelestraat 30, 20.00 uur: Prof. dr. Theunis Piersma (Dierecologie, CEES, RUG en Koninklijk NIOZ, Texel) “Ongekende inzichten in ongekende prestaties: grutto-trek per satelliet gevolgd”. kng@astro.rug.nl www.kng-groningen.nl

Faculteiten Algemeen Workshop Networking for a job.

Agenda

[ vervolg ]

23 oktober Promotie: A.V. de Groot, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Salt-marsh sediment. Natural-radioactivity and spatial patterns. Promotores: prof.dr. R.J. de Meijer, prof.dr. J.P. Bakker. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur.

23 oktober Promotie: M. Lenes, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Efficiency enhancement of polymer fullerene solar cells. Promotor: prof.dr. P.W.M. Blom. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.

26 oktober Promotie: Shaozhong Ge, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Reactivity of rare erath metal organometallics. Bearing ancillary ligand derived from the 1.4-diazepan-6-amine framework. Promotor: prof.dr. B. Hessen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 11.00 uur.

STUDENTEN, STUDENTEN SERVICE

> Gebarentaal - Inleiding en workshop. Gebarentaal lijkt veel simpeler dan gesproken taal, maar is complexer dan buitenstaanders denken. Ervaar zelf hoe subtiel het systeem van gebarentaal werkt.

Algemeen > Studium Generale

C E N T R U M ( S S C ) , TA L E N T & C AREER CENTER

Workshops Networking and job interview

26 oktober Promotie: mw. V.C. Goerlich, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Manipulative mothers. Maternal steroid hormones and avian offspring sex ratio. Studies in the homing pigeon. Promotor: prof.dr. T.G.G. Groothuis. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur.

ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE, DIVERSEN

met de voorzitter: Lukas de Vries l.j.de.vries@rug.nl Commissie Begroting en Ruimtelijke Voorzieningen Op 23 oktober 2009 vergadert de commissie Begroting en Ruimtelijke Voorzieningen van de Universteitsraad om 10:00 uur in de grote vergaderzaal aan de Oude Boteringestraat 44. De volgende agendapunten zullen worden besproken (onder voorbehoud): Vastgoedstaten 1e kwartaal 2009 - Eindrapportage Studielink-SISproject - Beantwoording rondvraag Personeelsfractie inzake kinderopvang voor Bursalen. Ter Kennisname: - Voorstel Restauratieve Voorzieningen ‘Cateren met een gezonde ambitie’ - Definitieve bekostigingsfoto t.b.v. 2010 - WOPI 2008 - Vaststelling gebruiksregels universitaire computersystemen - BaMa-compensatie - Loon- en prijsbijstelling 2009 en leerlingenvolumemiddelen 2009. Voor vragen kunt u contact opnemen met de voorzitter: Rob Schaub R.M.H.Schaub@med.umcg.nl Commissie Onderwijs, Wetenschap en Internationalisering Op 22 oktober 2009 vergadert de commissie Onderwijs, Wetenschap en Internationalisering van de Universteitsraad om 15:00 uur in de grote vergaderzaal aan de Oude Boteringestraat 44. De volgende agendapunten zullen worden besproken (onder voorbehoud): - Bindend Studieadvies (BSA) - Doorstroom Bachelor-Master - Stand van zaken Internationaliseringsbeleid RUG - Plan van aanpak en begroting Graduate School - Rondvraag Calimero inzake Distance Exams - Rondvraag GSb inzake tentameninzage-moment - Doorberekening kosten minorenuitwisseling. Ter Kennisname: - Brief commissie Borleffs inzake administratie rendementen. Voor vragen kunt u contact opnemen met de voorzitter: Bianca van der Molen bianca@studentenorganisatie.nl

Studeren in het buitenland Stage lopen in Silicon Valley (Californië).

De Technisch Wetenschappelijk Attachee in Silicon Valley is op zoek naar stagiaires met interes-

se op het gebied van elektrisch transport en nanotechnologie.

Studenten kunnen hun sollicitatie voor 21 oktober 2009 sturen naar het TWA-kantoor. Kijk voor meer informatie over deze stageopdracht op de onderstaande website. www.rug.nl/studereninhetbuitenland

Universitair Onderwijscentrum Groningen Cursussen voor docenten Tot 2 weken voor de start kunt u zich via de website aanmelden voor: Begeleiden van scripties: 28 okt (9:30-13:00); Beoordelen met werkstukken en scripties: 28 okt (13:30-17:00). Onze brochure ‘Onderwijskundige Professionalisering 2009-2010’ kunt u via onderstaand email adres aanvragen. Op de website vindt u informatie.

A.Huizinga-Walsma@rug.nl www.rug.nl/uocg Instructional training Lecturers can enrol in a course via our website: Teaching international students, Nov 4 (9:30-16:30); Story telling: Nov 18 & 25 (9:3017:00); Course on testing & assessment: by arrangement; Professional consultation or Individual support: by arrangement. You can apply for the Brochure 2009-2010 via the email address below.

A.Huizinga-Walsma@rug.nl www.rug.nl/uocg

Diversen Win 10.000 met een idee voor 2030 Zit jij in het laatste jaar van je MBO-, HBO- of WO-studie? Heb je lef en visie? Barst je van de ideeën en ben je innovatief? En heb je zin om tienduizend euro te verdienen? Dan is Challenge Your Future op jouw lijf geschreven. Challenge Your Future een wedstrijd in het collegejaar 2009 / 2010. De jury is op zoek naar het beste idee voor wonen, zorg en welzijn in de toekomst. Ben jij die visionair met glazen bol? Die dromer met inspirerende vergezichten? Die creatieveling met gevoel voor maatschappelijke ontwikkelingen en verhoudingen? www.challengeyourfuture.nl

Rechtsgeleerdheid A LG E M E E N

Oproep: Geef je mening over de Nederlandse Grondwet!

In het kader van een studentenwerkstuk is een korte on-line enquête opgezet over de Nederlandse Grondwet. Ben je student Rechten en wil je je mening geven over de Grondwet, surf dan naar onderstaande site. Dit kan ook anoniem en het invullen van de vragenlijst duurt maximaal vijf minuten. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Jorrit van der Kamp (email: J.van.der.Kamp@ student.rug.nl).

J.van.der.Kamp@student.rug.nl http://www.thesistools. com/?qid=91124&ln=ned Debatdag Op 5 november zal de Debatdag met het thema ‘De financiële kant van de rechtsbijstand’ plaatsvinden. Deze dag, georganiseerd door de debatcommissie van de Juridische Faculteitsvereniging, zal beginnen om 13.30 uur met een plenair gedeelte gevolgd door twee workshoprondes, een borrel, een diner en als afsluiting van de avond een einddebat. Ga voor meer informatie en inschrijving naar www.jfvgroningen.nl jfv@jfvgroningen.nl www.jfvgroningen.nl Uittreksels en collegeaantekeningen Heb je uittreksels en/of collegeaantekeningen nodig voor de aankomende tentamens? Deze week is de JFV Studiewinkel een uurtje langer open. Van 11.00u tot 14.00u kun je terrecht aan de Uurwerkersgang 8A. jfv@jfvgroningen.nl www.jfvgroningen.nl B I B L I OT H E E K

Open Accesslounge bij de Weberfoyer Volgende week is het internationale Open Accessweek. Ook de bibliotheek doet daar aan mee. Kom naar de Open Accesslounge en laat je informeren over vrije toegang tot wetenschappelijke informatie! Donderdag 22 oktober, 13.00 – 16.00 uur: Tentoonstellingsruimte bij Universiteitstheater, Harmoniegebouw * 13.30 uur: Lightning speech dr. Edwin Woerdman, rechtseconomie *

26 oktober Promotie: L. Qi, medische wetenschappen. Titel: MicroRNA expression patterns in precursor lesions and (hereditary) breast cancer. Promotores: prof.dr. H. Hollema, prof.dr. J.H.M. van den Berg, prof.dr. L. Fu. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur.

26 oktober Promotie: N. Ulu, medische wetenschappen. Titel: Vascular function in chronic end-organ damage. Pharmacological characterization of vasomotor function in systemic vasculature. Promotores: prof.dr. R.H. Henning, prof.dr. W.H. van Gilst.

Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.

27 oktober Oratie: prof.dr. E.J. van der Jagt, medische wetenschappen. Titel: Achter de navel kijken. Plaats: Aula Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.

28 oktober Promotie: M.J.T. Oud, medische wetenschappen.

Titel: Zorg van de huisarts voor mensen met ernstige psychische stoornissen. Promotor: mw. prof.dr. B. Meyboom-de Jong. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur.

28 oktober Promotie: F. Lange, medische wetenschappen.

Titel: The spread of muscle fiber conduction velocity: increasing scope and usability. Promotor: prof.dr.ir. N.M. Maurits. Plaats: Doopsgezinde kerk, Oude Boteringestraat 33. Tijd: 14.45 uur.

28 oktober Promotie: I. Henselmans, medische wetenschappen. Titel: Psychological well-being and perceived control after a breast cancer diagnosis. Promotores: prof.dr. A.V. Ranchor, prof. dr. R. Sanderman. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur.

28 oktober Promotie: M. Siedlinski, medische wetenschappen. Titel: Genetic and environmental determinants of lung function in the general population. Promotores: prof.dr. H.M. Boezen, prof.dr. D.S. Postma. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.

29 oktober Promotie: mw. E.S. Wilschut, gedrags- en maatschappijwetenschappen. Titel: The impact of vehicle information systems in simulated driving performance: effect of age, timing and display characteristics. Promotores: prof.dr.

K.A. Brookhuis, prof.dr. M. Falkenstein. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur.

29 oktober Promotie: L. Alessandri, letteren. Titel: Il Lazio centro-meridionale nelle età del Bronzo e del Ferro. Promotores: prof. dr. P.A.J. Attema, prof.dr. R. Peroni. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur.

29 oktober Promotie: F.J. Bex, rechtsgeleerdheid. Titel: Evidence for a good story. A hybrid theory of reasoning with arguments, stories and criminal evidence. Promotores prof.dr. H. Prakken, prof.dr. P.J. van Koppen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.

30 oktober Promotie: mw. M. Nicolaus, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Reproductive rates under competition.

Promotores: prof.dr. J.M. Tinbergen, prof.dr.ir. J. Komdeur. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur.

30 oktober Promotie: E.W. van Hellemond, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Discovery and characterization of oxidative biocatalysts. Styrene monooxygenase, putrescine oxidase, and alditol oxidase. Promotores: prof.dr. M.W. Fraaije, prof. dr. D.B. Janssen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur.

15 t/m 29 oktober 2009

Mededelingen 3

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers 14.00 uur: Ondertekening Conscious Publishing Protocol door rector magnificus Frans Zwarts * 15.00 uur: Lightning speech dr.

Gosse Bouma, alfa-informatica In deze Open Accesslounge: * Bibliotheekmedewerkers informeren over Open Access. Is Open Access interessant voor u? Hoe zit dat met die repositories? En Metis dan?En hoe krijg ik die publicaties op mijn MePa? * Auteursrechtensofa: Auteursrechtenspecialist Esther Hoorn ontvangt belangstellenden op de rode bank en wijdt hen in in de geheimen van het auteursrecht; * OA-Cinema: Doorlopende voorstelling van filmpjes en presentaties die verschillende aspecten van OA-publiceren belichten; * Teken de online “Petition for guaranteed public access to publicly-funded research results”, voor open toegang tot resultaten van met Europese gelden gefinacierd onderzoek; * Twitteren over Open Access: Laat via Twitter weten wat u vindt van Open Access! http://www.rug.nl/Bibliotheek/ openAccessWeek

Wiskunde en Natuur­ wetenschappen A LG E M E E N

Symposium - A Bit of Information November 18th you will be ravished by the world of information, Given insight in the concept of information and the application in mathematics and physics. Have you always been intrigued by what happens inside a black hole and why Niels Bohr said: “There is no quantum world”, there is only one way to get informed. Visit “A Bit of Information”, the FMF lustrumsymposium, on November 18th in Images. REGISTRATION IS OPEN NOW! symcie@fmf.nl www.abitofinformation.nl (TECHNISCHE) SCHEIKUNDE

Klaverjascompetitie De jaarlijkse klaverjascompetitie staat weer op het punt van beginnen.

De klaverjascompetitie bestaat uit 8 klaverjasavonden en diegene die aan het eind van de competitie de meeste punten heeft wint. De eerste avond staat gepland voor dinsdag 20 oktober om 17:30 op de luchtbrug. bestuur@chemische-binding.nl www.chemische-binding.nl (TECHNISCHE) BEDRIJFSKUNDE

Colloquium Erik Riemsma Bsc-PT Colloquium Datum : 19 oktober 2009 Tijd : 15.00 – 15.45 uur Plaats : Vonckenzaal (Nijenborgh 4, 5116.0124) Begeleider : Prof.dr.ir.

A.A. Broekhuis Titel: “Fotokatalytische waterstofproductie” De aanstaande uitputting van de fossiele brandstoffen gecombineerd met de huidige klimaatproblematiek heeft voor een groeiende interesse gezorgd op het gebied van alternatieve energie. Waterstof wordt als een alternatief gezien voor de toekomst.

Dit onderzoek heeft zich toegespitst op de transitie naar het gebruik van waterstof in de toekomst en de rol die de fotokatalytische waterstofproductie daarbij kan spelen. De mogelijkheden van waterstof wordt op vier gebieden onderzocht, namelijk productie, opslag, toepassing en infrastructuur. Vervolgens zal er op de productie ingezoomd

worden door het uitwerken van een mogelijke productiemethode: de fotokatalytische waterstofproductie.

De kracht van deze nieuwe technologie zit in het feit dat het mogelijk wordt direct gebruik van het zonlicht te maken om waterstof uit water te produceren. In de praktijk blijkt de efficiëntie van het proces erg laag. De problemen die hieraan ten grondslag liggen worden geanalyseerd en mogelijke oplossingen hiervoor worden aangedragen. sectbk@rug.nl www.rug.nl/tbk

Letteren B I B L I OT H E E K

Open Accesslounge bij de Weberfoyer Volgende week is het internationale Open Accessweek. Ook de bibliotheek doet daar aan mee. Kom naar de Open Accesslounge en laat je informeren over vrije toegang tot wetenschappelijke informatie!

Donderdag 22 oktober, 13.00 – 16.00 uur: Tentoonstellingsruimte bij Universiteitstheater, Harmoniegebouw * 13.30 uur: Lightning speech dr. Edwin Woerdman, rechtseconomie * 14.00 uur: Ondertekening Conscious Publishing Protocol door rector magnificus Frans Zwarts * 15.00 uur: Lightning speech dr. Gosse Bouma, alfa-informatica In deze Open Accesslounge: * Bibliotheekmedewerkers informeren over Open Access.

Is Open Access interessant voor u?

Hoe zit dat met die repositories?

En Metis dan? En hoe krijg ik die publicaties op mijn MePa? * Auteursrechtensofa: Auteursrechtenspecialist Esther Hoorn ontvangt belangstellenden op de rode bank en wijdt hen in in de geheimen van het auteursrecht; * OA-Cinema: Doorlopende voorstelling van filmpjes en presentaties die verschillende aspecten van OA-publiceren belichten; * Teken de online “Petition for guaranteed public access to publicly-funded research results”, voor open toegang tot resultaten van met Europese gelden gefinacierd onderzoek; * Twitteren over Open Access: Laat via Twitter weten wat u vindt van Open Access! http://www.rug.nl/Bibliotheek/ openAccessWeek S TA G E B U R E A U L E T T E R E N

extra cursus sollicitatietraining van bul naar baan Op maandag 16 november zal de sollicitatietraining van bul naar baan nogmaals plaatsvinden. De training legt zich vooral toe op het in kaart brengen van je eigenheid, je persoonlijke kwaliteiten en je wensen ten aanzien van werk en werkomgeving.

Ook krijg je inzicht in de arbeidsmarkt en leer je deze effectief te bewerken. De training bestaat uit 4 opeenvolgende maandagen (start 16 nov.) van 13.00 tot 16.00 uur. Kosten: 40 euro Aanmelden bij het Talent & Careercenter. Zie site: www.talentcareercenter.nl talentcareercenter@rug.nl Voorlichting Masterstage 19 nov. a.s.

Bezoek de voorlichting over een stage in je (toekomstige) Master.

DATUM: donderdag 19 nov. van 12.00 tot 13.00 uur PLAATS: Academiegebouwzaal A8 Toegang is vrij stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau

Economie en Be­ drijfskunde

formatie zal op het eerste college worden verstrekt.

A LG E M E E N

Brown Bag meeting over Open Access Maandag 26 oktober tussen 12.00 en 14.00 uur: Brown bag meeting Inloopbijeenkomst in de Bibliotheek Sociale Wetenschappen; broodjes en drinken zelf meenemen Programma: Dekaan spreekt over maatschappelijke relevantie van rapportage van onderzoek; een auteur vertelt over eigen ervaringen met open access; Esther Hoorn beantwoordt vragen uit het publiek; informatiespecialisten zijn beschikbaar voor het helpen met uploaden van publicaties. http://www.rug.nl/Bibliotheek/ openAccessWeek

Open Accesslounge in de WSN-plaza Volgende week is het internationale Open Accessweek. Ook de bibliotheek doet daar aan mee. Kom naar de Open Accesslounge en laat je informeren over vrije toegang tot wetenschappelijke informatie! Woensdag 21 oktober, 13.00 – 16.00 uur: Plaza, WSN-gebouw * 14.00 uur: Lightning speech prof. dr. Kees Hummelen, scheikunde In deze Open Accesslounge: * Bibliotheekmedewerkers informeren over Open Access. Is Open Access interessant voor u? Hoe zit dat met die repositories? En Metis dan? En hoe krijg ik die publicaties op mijn MePa? * Auteursrechtensofa: Auteursrechtenspecialist Esther Hoorn ontvangt belangstellenden op de rode bank en wijdt hen in in de geheimen van het auteursrecht; * OA-Cinema: Doorlopende voorstelling van filmpjes en presentaties die verschillende aspecten van OA-publiceren belichten; * Teken de online “Petition for guaranteed public access to publicly-funded research results”, voor open toegang tot resultaten van met Europese gelden gefinacierd onderzoek; * Twitteren over Open Access: Laat via Twitter weten wat u vindt van Open Access! http://www.rug.nl/Bibliotheek/ openAccessWeek AFSTUDEEROPDRACHTEN

Alternatieve financiering Natuur?

Wil je afstuderen en daarbij een maatschappelijk probleem oplossen? De Wetenschapswinkel Economie en Bedrijfskunde zoekt een student Ruimtelijke Wetenschappen of Bedrijfskunde voor een afstudeeropdracht bij onze opdrachtgever Natuurmonumenten.

De opdracht gaat over alternatieve financiering van natuur en is deels ontwerpend van aard. Meerdere invalshoeken mogelijk. Voor meer informatie of vragen: kijk op www.rug.nl/wewi/eb of stuur een email. f.t.lubbers@rug.nl www.rug.nl/wewi/eb DIVERSEN

Workshops Networking and job interview International students can attend two workshops organised at the Talent & Career Center: Networking for job at 29 October 2009, 2 - 4 p.m. and preparing for a job interview at Monday 9th November 2009, 2 - 4 p.m. The workshop prepare you for the Energy Internship and Career Plaza, which will be organized at the Martiniplaza in Groningen, November 18th 2009.

For registration for the Internship and Career Plaza and more information please check, www.rug.nl/ energycareerplaza2009. careeroffice.feb@rug.nl www.talentcareercenter.nl

Gedrags- en Maat­ schappijweten­ schappen P s ychologie

Andere toetsvorm PSBAMHG1 I.t.t. wat in de studiegids 2009/10 staat vermeld, is de toetsvorm voor de cursus PSBAM-HG1 (Leren: Theorie en praktijk) niet een schriftelijk tentamen (meerkeuze) maar een werkstuk. Nadere in-

B I B L I OT H E E K

Wijsbegeerte A LG E M E E N

Open spreekuur visitatiecommissie Op 21 en 22 oktober bezoekt de visitatiecommissie Wijsbegeerte de bachelor en masteropleiding Wijsbegeerte. Diegenen die met de commissie willen spreken kunnen zich opgeven voor het open spreekuur. Opgeven kan bij de secretaris van de commissie via emailadres vangastel@qanu.nl

Ruimtelijke we­ tenschappen A LG E M E E N

Alternatieve financiering Natuur?

ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE, AFSTUDEEROPDRACHTEN

Studenten Studenten Service Centrum (SSC) CENTRALE STUDENTENBALIE(CSB)

Studenten opgelet !

Als je per 1 oktober 2009 je nog niet hebt aangemeld via Studielink maar al wel gebruik maakt van onderwijsvoorzieningen, dan zal inschrijving plaats vinden op de eerste van de daaropvolgende maand. Zorg dat je goed ingeschreven staat. Dit heeft consequenties voor je studiefinanciering, je onderwijsfaciliteiten (zoals je UB-pas) en je OV-kaart.

22/10 Introducé-avond Een avond speciaal voor GSp-ers en hun vrienden. Kom samen naar deze introducé-avond en laat je vrienden zien hoe leuk het GSp is.

De avond begint om 18.30 uur met een lekkere maaltijd. Om 20.00 uur volgen drie workshops waar je in kleinere groepjes aan meedoet. Opgave: vóór 22 oktober 12.00 uur via info@gspweb.nl

Volgende week

geen UK In verband met de herfstvakantie verschijnt er volgende week geen UK. De volgende editie verschijnt op 29 oktober.

Mededelingen hiervoor kunt u indienen tot uiterlijk maandag 26 oktober 10 uur.

Agenda

[ vervolg ]

30 oktober Promotie: H.A. Comas Soberats, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Entrainment to daylength in the mouse circadian system. Behavioural and molecular analyses.

Promotores: prof.dr. S. Daan, prof.dr. D.G.J.Beersma. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.

CONGRESSEN EN SYMPOSIA 20 oktober Symposium Faculteit Wijsbegeerte i.s.m. Centre for Ecological and Evolutionary Studies (CEES): Philosophy of evolution. Sprekers: Marshall Abrams, Ulrich Stegmann en Alan C. Love. Plaats: Academiegebouw (zl A2), Broerstraat 5. Tijd: 13.00 uur. Meer informatie en aanmelding via de website: http:// www.rug.nl/filosofie/20okt09Evolution 22 en 23 oktober: Symposium Willem Barentsz Polar Institute: Sustainable use of resources in Polar regions. Sprekers: Steven van Heuven, Ellen Dorrepaal, Hauke Flores, Ricardo Roura, Odd Gunnar Skagestad, Neil Hamilton en Geert Greving (allen 22 oktober) en Klaus Dodds, Susan Barr, Dag Avango en Mare Pit (23 oktober), alsmede workshops. Meer informatie en aanmelding via de website: http://www.rug.nl/biologie/nieuws/fwnAgenda/ event/object5421690?format=print 29 en 30 oktober Tweedaags symposium Faculteit der Letteren ‘Tegen Barbarij. De stichting van de Groningse universiteit (1614)’. Plaats 29 oktober: Academiegebouw (Senaatskamer), Broerstraat 5. Tijd: 09.15 uur. Plaats 30 oktober: Abdijkerk Aduard.

Tijd: 08.30 uur. Meer informatie en inschrijving: http://www.rug. nl/let/onderzoek/onderzoekinstituten/icog/tekstenActiviteitenKalender/2009_10_29-30_TegenBarbarij?lang=nl 29 en 30 oktober Tweedaagse internationale conferentie i.s.m. RUG: Hansa Reinvented – Connecting strategic partners in Northern Europe. Lezingen en interactieve sessies.

Plaats: Oosterpoort. Tijd 29 oktober: 9.30 uur. Tijd 30 oktober: 8.30 uur. Meer informatie en inschrijving: http://www.hansareinvented.eu/

EVENEMENTEN Universiteitsmuseum: Activiteiten in het kader van “Oktober kennismaand 2009”. Thema: Reis naar het onbekende.

Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Zie voor meer informatie: http://www.rug.nl/museum/informatie/oktoberKennismaand 15 oktober Lezing in de serie Spraakmakende boeken: Het diner – Herman Koch. Spreker: prof. dr. Mary Kemperink. Plaats: Academiegebouw (Offerhauszaal), Broerstraat 5. Tijd: 20.00 uur. http://www.rug.nl/let/voorzieningen/culturelevoorzieningen/ spraakmakendeboeken/programma20092010/SprB0910Koch 15 oktober Muziek: Midnight Express Jazz Festival. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijden: 20.15 uur, 20.35 uur, 21.50 uur, 22.00 uur en 22.50 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 8,-/ overigen € 11,16 en 17 oktober Theater: GET presenteert Our father. Plaats OUTheater, Oude Kijk in’t Jatstraat 26. Tijd: 20.15 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6,-/ overigen € 8,16 oktober Cabaret: Johan Hoogeboom en Bas Marée presenteren Wil je mijn pleister zien? Plaats INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6,-/ overigen € 9,17 oktober Muziek: Midnight Express Jazz Festival. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 22.00 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 8,-/ overigen € 11,19 t/m 23 oktober Open Accessweek, met Open Accesslounge in drie RUG-bibliotheken: 19 oktober. Universiteitsbibliotheek (Collegezaal, 4e verdieping).

Tijd: 13.00 uur. 21 oktober. WSN-gebouw (Plaza). Tijd: 13.00 uur.

Spreker: prof.dr. Kees Hummelen. 22 oktober. Harmoniegebouw (Tentoonstellingsruimte bij Universiteitstheater). Tijd: 13.00 uur.

Sprekers: dr. Edwin Woerdman, dr. Gosse Bouma.

Ondertekening Concious Publishing Protocol door rector magnificus Frans Zwarts. Kijk voor meer informatie op: http://www.rug. nl/Bibliotheek/openAccessWeek 21 oktober Literair: Schrijfstrijd. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 4,-/ overigen € 5,23 oktober Muziek: Usva goes indie - Xiu Xi en Johnny Cage.

Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6,-/ overigen € 8,-

15 t/m 29 oktober 2009

Mededelingen 4

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers

ACLO

TA L E N T & C A R E E R C E N T E R

Themabijeenkomst Werken bij de overheid.

Geïnteresseerd in een carrière bij de overheid?

Kom dan op woensdag 4 november naar de bijeenkomst Werken bij de overheid. “Wat zijn de mogelijkheden bij de overheid voor hoger opgeleiden en hoe kun je solliciteren?” Sprekers deze keer; het Rijkstraineeship/Academie voor Wetgeving, Ban Personeelsdiensten, het Jonge Ambtenaren Netwerk Noord Nederland en de gemeente Delfzijl. De toegang is gratis maar meld je wel even aan via onze website. Woensdag 4 november van 14 tot 16 uur, Senaatskamer. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl Workshop Networking for a job.

Networking is one of the top jobsearching activities wich students say they are the least comfortable doing. In this workshop we show you that networking is a skill that can be learned, you will be surprised about the possibilities, the simplicity and the joy of networking! 29 October 2009, 2 - 4 p.m.

Costs: € 10,- (RUG-students and graduates). Registration at our website info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl STUDIE ONDERSTEUNING

Moeite met kiezen?

De cursus ‘Zelfanalyse: reflecteren, kiezen en in actie komen’ is bedoeld voor studenten die moeite hebben om keuzes te maken en/of die nog niet voldoende weten wat ze belangrijk vinden binnen hun studie en daarbuiten.

Het is een training gericht op persoonlijke ontwikkeling. Tijdens 5 bijeenkomsten krijg je er de kans om met anderen stil te staan bij belangrijke waarden en om daarna gericht actie te ondernemen.

De eerstvolgende cursus start op woensdag 18 november om 13.00 uur.

Kijk voor meer informatie over deze en andere cursussen op onze website. Studie Ondersteuning, Toren Academiegebouw, Broerstraat 5, tweede verdieping, tel.

363 5548. Deelname aan een cursus kost 20 euro. www.rug.nl/so

G.S.Z.V. De Golfbreker G.S.Z.V. De Golfbreker is de grootste en gezelligste studentenzwemvereniging van Nederland.

Bij ons kun je op maandag, dinsdag en woensdag trainen op je eigen niveau.

Om kennis te maken mag iedereen 3 keer vrijblijvend meetrainen. Als lid kun je vijfmaal per jaar meedoen aan oergezellige studentenzwemwedstrijden. Kijk op onze website en kom snel langs! bestuur@golfbreker.org www.golfbreker.org Twitter Ook de ACLO is aangesloten bij Twitter! Altijd al eens willen weten wat het dagelijks bestuur nou eigenlijk echt doet? Wordt dan follower van de ACLO-twitter en blijf op de hoogte van al het ACLOnieuws! Ga naar http://twitter. com/aclosport en volg de ACLO op de voet. vicevoorzitter@aclosport.nl http://twitter.com/aclosport Kaderdag 2009 De Kaderdag vindt dit jaar plaats op donderdag 29 oktober 2009.

Over enkele weken tref je op de site van de ACLO het programma van de Kaderdag aan! Ook zullen we dan verklappen waar alles plaats gaat vinden. Het belooft in ieder geval een mooie dag te worden met goede sprekers en leerzame workshops.

Na deze lezingen en workshops gaan we met alle besturen een hapje eten en vervolgens sluiten we de dag af met een spetterende borrel. Binnenkort zullen alle besturen een uitnodiging ontvangen; we hopen je te zien op 29 oktober! interncoordinator@aclosport.nl www.aclosport.nl Studenten Wintersport Er is tot 15 oktober nog steeds de mogelijkheid om extra korting te krijgen op de Studenten Wintersport naar Risoul. Studenten kunnen voor maar €329 een dikke week mee naar een prachtige locatie.

Ook voor commissies en besturen is het een uitstekende manier om elkaar (nog) beter te leren kennen. Er bestaat een mogelijkheid om een 4, 6 of 8 persoons appartement te reserveren. Schrijf je snel

in, want de inschrijvingen lopen ondertussen aardig vol. vicevoorzitter@aclosport.nl http://studentenwintersport.nl/

GSp GSp - Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel. 3129926 info@gspweb.nl www.gspweb.nl 22/10 Najaarsborrel Geen tijd of gelegenheid voor de introducé-avond? Kom dan vanaf 21.30 uur de herfst vieren tijdens de aansluitende gezellige najaarsborrel. Voor de liefhebbers is er een lekkere Hertog Jan Herfstbock!

Nieuwe cursussen!

Eind oktober beginnen nog vier boeiende cursussen bij ’t GSp. Kijk op de site voor alle informatie. De cursus Mindfulness is volgeboekt, voor de Theatervoorstelling is nog 1 kaart beschikbaar.

Eten en drinken Elke dinsdag en woensdag wordt er gekookt op het pand. Wie gezellig aan wil schuiven bij zo’n lekkere, voedzame en niet dure maaltijd moet dat telefonisch of per email doorgeven voor 12.00 uur op de dag zelf.

De maaltijd begint om 18.30 uur en kost max. € 3,-. De bar van ‘t GSp is open op dinsdag-, woensdag- en donderdagavond vanaf 19.30 uur.

Gregoriaanse Vesper Op zondag 18 oktober om 17.00 uur houdt het GSp weer een Gregoriaanse vesper in de Martinikerk met medewerking van de Gregoriaanse Schola Persoonlijk gesprek Wie dat wil kan voor een persoonlijk gesprek een afspraak maken met een van de studentenpastores: Geert Brüsewitz 8500387, Anja Diesemer 3061039, Lense Lijzen 5260630, Tiemo Meijlink 5792805 of Matty Metzlar 0595-528775.

Studentendiensten in de Martinikerk 18/10 11.30 uur M. Metzlar 18/10 17.00 uur A. Duurkoop 25/10 11.30 uur A. Diesemer 25/10 17.00 uur H. van Houte

KEI Open Sollicitatie Algemeen Bestuur Stichting KEI Open Sollicitatie Algemeen Bestuur Stichting KEI De KEI-week is een begrip in Groningen. De stichting die achter de organisatie zit is minder bekend.

De Stichting KEI is verantwoordelijk voor de informatieverstrekking aan aankomende studenten aan alle instellingen voor het hoger onderwijs in Groningen. Hieronder valt als belangrijkste natuurlijk de KEI-week. Een Dagelijks Bestuur vormt de directe organisatie, maar achter hen staat een Algemeen Bestuur van 11 personen betrokken bij het studentenleven in Groningen. Het AB vergadert eens per maand met het DB om de voortgang en het beleid te controleren. Daarnaast staan zij het DB het gehele jaar bij met advies. Gemiddeld neemt dit 4 uur per week in beslag. Hiervoor staat een kleine vergoeding.

Op moment komt er een zetel binnen het AB vrij. Het gaat om de zetel Cultuur / Levensbeschouwing.

Heb jij ervaring binnen een organisatie op gebied van cultuur of levensbeschouwing, en lijkt het jou leuk om je in te zetten om de KEIweek nog mooier te maken? Solliciteer dan uiterlijk donderdag 22 oktober 2009 via: absollicitatie@keiweek.nl www.keiweek.nl

Diversen AIESEC

Workshop Networking for a job.

STUDENTEN SERVICE CENTRUM ( S S C ) , TA L E N T & C A R E E R C E N T E R OVERIGE

Big Gay Sushi Party!

Ganymedes, the LGBT student association of Groningen, is hosting an all-you-can-eat big gay sushi party! We’ll provide the ingredients and you’ll make your own sushi, with guidance (from someone dressed as a geisha!), if needed. Contact activities@ganymedes-lgbt.nl to reserve your place.

Date: Thursday 22nd October at 19:00 - Location: USVA (Munnekeholm 10). Cost: Non-members: €8.

Members: €5. activities@ganymedes-lgbt.nl www.ganymedes-lgbt.nl

Agenda

[ vervolg ]

24 oktober Open avond Blaauw Sterrenwacht in het kader van Landelijke manifestatie Nacht van de nacht. Plaats: Blaauw Sterrenwacht (Bernoulliborg, gebouw V). Tijd 19:30 uur. http://www.rug.nl/sterrenkunde/nieuws/nachtvandenacht09 26 oktober Studium Generale: In de serie Gebarentaal en braille – Spreken in gebaren. Workshop door Nini Hoiting en Annemarie Terpstra (een doventolk is aanwezig). Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 20.00 uur.

27 oktober Studium Generale: Lezing in de serie Darwin today. Spreker: Simon Conway Morris. Titel: Darwinism & Palaeontology – Why the evolution of intelligent life is inevitable. Voertaal Engels/English spoken. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 20.00 uur.

28 oktober DwarsDiep: Debat – Help, de polder verzandt!

Over democratie, besluiteloosheid en uitstelgedrag. Met medewerking van Marc Chavannes, Flip de Kam en Paul Kalma. O.l.v.

Jaap de Wilde. Plaats: Usva, Munnekeholm 10. Tijd: 20.00 uur.

29 oktober Publiek: Verkiezing RUG docent van het jaar.

Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 09.00 uur.

30 oktober: Stichting Van der Leeuw-lezing: 27e Van der Leeuw-lezing. Titel: Markt en moraal. Sprekers: Alain de Botton en Willem Vermeend. Plaats: Martinikerk, Groningen. Tijd: 16.30 uur. Zie: http://www.vanderleeuwlezing.nl/ 30 oktober Beeldend: Theatersport. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6,-/ overigen € 8,30 oktober Publiek: Ernst Glerum – Boy Edgar prijs tournee.

Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6,-/ overigen € 9,-

TENTOONSTELLINGEN T/m 17 november 2009. Tentoonstelling “Litouwse Ex-librissen”. Plaats: Universiteitsbibliotheek (trappenhuis, derde verdieping), Broerstraat 4. Tijd: maandag t/m vrijdag, 08.30 - 22.00 uur.

Zaterdag en zondag, 10.00 - 17.00 uur. Kijk voor meer informatie op: http://www.rug.nl/Bibliotheek/nieuws/tentoonstelling/UB/LitouwseExLibrissen T/m 10 januari 2010. Tentoonstelling “Geleerde gezichten – Groningse hoogleraarportretten”. Groningse hoogleraren bijzonder geportretteerd. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00 - 17.00 uur.

T/m 10 januari 2010. Tentoonstelling “Darwins Wereld – Mens, natuur en evolutie”. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00 - 17.00 uur.

NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie: tel. 363 5445/5446

Advertenties

UKAATJES OPGAVE: * Kantoor: Oude Kijk in’t Jatstr 28 Ma t/m don 9-17 Woe 9-16

* Per Post: Postbus 80 9700 AB Groningen

KOSTEN: €5,- per 20 woorden INLICHTINGEN: Heiny de Ruiter 050-3636699 H.de.Ruiter@rug.nl

Diversen

N Praktijk voor psychosynthese heeft ruimte voor nieuwe cliënten; info: www. oude-riet-groningen.nl

Diversen

Personeel gevraagd

N Reitdiepvlees: Biologisch weidevlees uit het Reitdiepdal, van de boerderij!

Welkomboerderij Onstaheerd, Singelweg 2, Sauwerd. www.onstaheerd.nl

N Personal Assistant gezocht! IT ondernemer in Groningen (centrum) zoekt assistente voor deeltijdwerk ter ondersteuning van zijn werkzaamheden. Meer info? www.yasc.nl dennis@ yasc.nl N Academica, biologe & filosofe, lijdend aan posttraumatisch stessstoornis, zoekt studente exacte wetenschap of filosofie, voor opruimen en overleg over dagelijkse problemen, een of twee middagen per week.

Euro 12,50 per uur, Sollicitatiebrief naar Lichtboei 202, 9732 JK Groningen.

Personeel gevraagd

N Rechtenstudent (M/V) gezocht! Voor het opdoen van praktijkervaring bij een juridisch adviesbureau voor +/- 20 uur in de week. Leuke baan, goed salaris! Vereiste: vak arbeidsrecht gehaald. Interesse: 050 - 520 77 49 of www.opti-flex.nl Opti-flex Studenten Uitzendbureau

Rij (be) Wijs!

www.albertusrijopleiding.nl Verhuisfenomeen Unieke Totaal Service

• • • • • •

Facility management Projectverhuizingen Particuliere verhuizingen Internationale verhuizingen Archief- en databeheer Opslag

Waar u ook naartoe verhuist, er is altijd wel een UTS vestiging bij u in de buurt. Wilt u meer informatie over onze uitgebreide dienstverlening of een offerte aanvragen?

water kraan

maar ook een

www.uts.nl of bel 050 542 26 66 www.zoa.nl

ZOA-VLUCHTELINGENZORG

VAN NOODHULP TOT EN MET WEDEROPBOUW WIJ BLIJVEN

Emdenweg 2 • 9723 TB Groningen T 050 542 26 66 • F 050 542 38 23 • E vanhoek@uts.nl

15 oktober 2009, nr. 45

Informatie voor studenten en medewerkers > www.rug.nl/extra Pagina onder verantwoordelijkheid van de Afdeling Communicatie RUG, telefoon (050) 363 5445 of communicatie@rug.nl

Evaluatie Studielink Op een tweetal knelpunten na is de aanmelding inschrijving via Studielink en het nieuwe Studenten Inschrijf Systeem (SIS) van de RUG voor het studiejaar 2009-2010 goed verlopen.

Studielink is het nieuwe aanmeldings­ systeem voor het hele Hoger Onderwijs in Nederland, waarbij de RUG sinds mei 2009 is aangesloten. ‘De inschrijving van internationale studenten en van lotingstudenten ging moeizaam,’ zegt Noor van Schaik, hoofd Informatie & Administratie van de RUG, ‘maar ­verder verliep het behoorlijk goed. Het ­probleem met de internationale studenten ontstond toen het online aanmeldings- en toelatingssysteem voor deze studenten lastig op ons SIS bleek aan te sluiten. En het probleem met de lotingstudenten had onder meer te maken met de complexiteit van de lotingprocedure en met niet te halen deadlines van de IB-groep.’

Allemaal perspectieven Ligt Groningen verder af van de Randstad, dan dat de Randstad van Groningen af ligt? Volgens de ideeën van economisch geograaf Philip McCann zou dat best eens kunnen. Het is maar vanuit welk perspectief je ernaar kijkt.

McCann (44) is een van de topwetenschappers voor wie de RUG extra geld beschikbaar heeft gesteld. Elke faculteit kan een coryfee benoemen op een van de negen University of Groningen ­Endowed Chairs, negen eervolle leerstoelen. Op 1 augustus jongstleden is McCann aan de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen met zijn werk begonnen.

Eerder was de in Cambridge opgeleide en gepromoveerde economische geograaf hoogleraar aan de University of Reading in Engeland en de University of Waikato in Nieuw Zeeland. Hij vervulde

Prof.dr. Philip McCann gasthoogleraarschappen in de VS, Japan, Thailand en Italië. Wat trekt hem aan in Nederland? ‘Allereerst is Nederland internationaal gezien als geheel erg sterk in de geografie,’ zegt McCann.

‘Daarbinnen heeft Groningen een uitste-

Stroom mailtjes Behalve over oplossingen voor de geconstateerde problemen, wordt ook over andere verbeteringen nagedacht: ‘Zo willen we iets doen aan de grote stroom mailtjes van Studielink waar studenten gek van schijnen te worden,’ zegt Van Schaik. ‘Daarnaast zal Studielink gebruikt gaan worden om studenten van informatie over opleidingen te voorzien. Dat is nog een hele klus. De faculteiten zullen daar nauw bij betrokken worden.’

Studentenpsychologen verhuizen

Respons enquête 51% In september is aan alle medewerkers van de RUG een mail gestuurd met een link naar de online personeelsenquête 2009. Met de enquête wil de afdeling P&O van de RUG in kaart brengen hoe tevreden de medewerkers zijn. Inmiddels kan de vragenlijst niet meer worden ingevuld. De respons bedroeg 51%, een percentage waarover de organisatoren van de enquête tevreden zijn. Met het invullen van de vragenlijst maakten medewerkers kans op een boekenbon. De winnaars van de bon hebben intussen bericht ontvangen. In november zullen de resultaten van de enquête via internetrapportages en een schriftelijke samenvatting worden verspreid. Op basis van de resultaten worden gerichte verbeteracties (zowel RUG-breed als per faculteit) opgezet. Begin 2010 zal hierover meer bekend worden gemaakt.

© Elmer Spaargaren Vanaf 7 oktober zijn de Studentenpsychologen gehuisvest aan de Uurwerkersgang 10, in het pand waar het Studenten Service Centrum is gevestigd. De verhuizing is de eerste fase van een plan waarin de diensten Studentendecanen, Studieondersteuning en Studentenpsychologen samen onder een dak komen. Behalve de locatie verandert er niets aan de dienstverlening voor studenten.

Studenten kunnen bij de Studentenpsychologen terecht voor individuele gesprekken voor onder andere de volgende problemen: studeren en studiekeuze, omgaan met anderen, de relatie met ouders, spanningen en angsten, depressiviteit. n Uurwerkersgang 10, tel: (050) 363 5544, studentenpsychologen@rug.nl

Bedrijfskunde en Psychologie worstelen met grote toeloop Bij Bedrijfskunde en Psychologie schreven zich veel meer eerstejaars in dan verwacht. Wat zijn daarvan de gevolgen?

‘Zo’n grote toeloop hadden we niet verwacht,’ zegt Kees Praagman, portefeuille­houder onderwijs van Economie en Bedrijfskunde. ‘Bij de Engelstalige opleiding hielden we rekening met een toename tot zo’n 250 studenten, dat werden er 360. Bij de Nederlandstalige opleiding zaten we vorig jaar op een kleine 300, terwijl we nu op 380 uitkomen.’

De toename van het aantal eerstejaars bij Psychologie is bijna even spectaculair, vertelt hoogleraar en onderwijs­ directeur Addie Johnson: ‘Onze Engelstalige opleiding begon vorig jaar met 145 studenten. We koersten op 200, maar dat werden er 240. In het Neder-

landstalige programma hadden we de laatste jaren gemiddeld zo’n 550 eerstejaars. Vorig week stond de teller op 620.’

Beide faculteiten staan voor de taak al die extra studenten onder te brengen.

‘En dat kunnen we eigenlijk niet aan,’ zegt Praagman. ‘Het levert problemen op met het rooster, je moet voldoende zalen hebben en voldoende personeel.

Voor het eerste half jaar hebben we het allemaal opgelost, netjes opgelost, want we willen niet terugvallen op massalere lesvormen die we de afgelopen jaren met succes hebben bestreden. Helaas hebben we hiervoor wel moeten interen op de onderwijstijd van het volgend half jaar. Eigenlijk is het probleem naar voren geschoven. Om ook volgend half jaar onderwijs te kunnen draaien, hebben we meer personeel nodig en dat is lastig te vinden.’

Johnson: ‘Het is erg krap, maar tot nu toe

kende reputatie. Bovendien is de onderzoeksomgeving in Nederland een van de beste ter wereld. En ik heb hier veel persoonlijke contacten. Ik ben hier al vaak geweest, om les te geven, congressen te bezoeken en bij promoties.’

Maar er is meer dat hem aanspreekt: ‘Vanuit ons vakgebied is Nederland een interessant geval. Zo zit alles in dit land erg dicht op elkaar. In dat opzicht verbaast het me dat mensen in het Westen denken dat Groningen ver weg ligt. Voor Groningers is Amsterdam al minder ver en voor mensen uit Londen of New York is een afstand als van Amsterdam naar Groningen als forens te bereizen. Je perspectief bepaalt hoe je er tegenaan kijkt.

De ruimtelijke structuur en de infrastructuur hebben een enorme invloed op de manier waarop we leven, functioneren, op hoe de samenleving werkt.

Prachtig om te bestuderen.’

Het door de McCann geconstateerde onderscheid tussen internationale stedelijke knooppunten en periferieën overal ter wereld was voor hem aanleiding zich af te zetten tegen Thomas Friedman: ‘De opvattingen die de columnist van de New York Times Friedman in zijn boek The world is flat beschrijft, hebben veel invloed onder zakenleiders en politici. Tegelijkertijd zijn ze fundamenteel verkeerd. Weliswaar wordt een aantal landen in onder meer technisch en economisch opzicht langzaam gelijk aan elkaar, en doen ze mee met de globalisering, zoals China en India – dat is wat Friedman beweert – maar voor veel andere plekken geldt dat niet. Denk aan Afrika, delen van het Midden-Oosten en vele andere periferieën. Hierdoor neemt de ongelijkheid juist toe en is de wereld helemaal niet plat. Er doen zich concentraties voor op knooppunten, maar tussen de mazen van het netwerk dat ontstaat, gebeurt veel minder. Economisch geografen weten dat veel mechanismen van de globalisering omgekeerd zijn aan wat Friedman beweert.’

McCann beziet de wereld graag vanuit uiteenlopende standpunten: ‘Japanners en zelfs Engelsen kijken ergens vaak anders tegenaan dan Nederlanders, dat begrijpt iedereen. Vanuit verschillende invalshoeken kun je weliswaar over dezelfde dingen spreken, maar wat we eronder verstaan, kan flink uiteenlopen.

Dat meerdimensionale perspectief is bij veel sociale en omgevingsvraagstukken erg belangrijk. Dat hoop ik studenten en wetenschappers dan ook bij te brengen.’ hebben we alle dreigende problemen kunnen voorkomen. Gelukkig hebben we nu de beschikking over het gebouw in de Bloemstraat, een prachtige locatie waar iedereen graag lesgeeft. Ik heb wel nieuwe docenten moeten aanstellen, tijdelijke docenten, al zij die bij ons redelijk eenvoudig te vinden.’

Gissen Naar de oorzaak van de populariteit van beide studies is het gissen. ‘Misschien dat de studenten van de Engelstalige opleiding het afgelopen jaar hebben doorverteld hoe leuk het was,’ zegt ­Johnson. ‘Het zou ook door de dubbele lichting studenten kunnen komen die van de Duitse gymnasia komt – 90 procent van de psychologiestudenten in de Engelstalige opleiding is Duits.’ Praagman heeft geen verklaring voor de grote instroom: ‘De wetmatigheden die je denkt waar te nemen, lijken anders dan we dachten.’

Duidelijk is volgens zowel Johnson als Praagman wel dat de grote toeloop onwenselijk is. De komende weken voeren ze druk overleg over oplossingen.

Sprekend en gekozen Op zaterdag tien oktober ben ik ­officieel uitgezwaaid als vicevoorzitter van de universiteitsraad (student-lid presidium). De voorzitter en vicevoorzitter van de universiteitsraad (U-raad) worden gekozen door de leden van deze raad. V ­ anuit mijn functie heb ik vorig jaar de vergaderingen van het College van Bestuur (CvB) bij mogen wonen, een geweldige ervaring waar ik de RUG erg dankbaar voor ben.

Het gegeven dat een student bij de collegevergaderingen mag zitten, lijkt natuurlijk de volmaking van een perfecte academische gemeenschap. Maar dit is niet helemaal juist, het moet duidelijk zijn dat je als student-lid presidium niets inhoudelijk hebt te zeggen in de collegevergadering. Je bent voornamelijk bezig de standpunten van de verschillende fracties uit te leggen aan het CvB, of je het daar nu mee eens bent of niet. Alle fracties hebben ingestemd met jouw zetel in het presidium, dus kun je ze niet afvallen. In feite word je als student-lid van het presidium monddood gemaakt door het democratische stelsel van de RUG. Toen de Collegevoorzitter een woordje tot mij richtte, blikte hij vooruit op een eventuele wijziging van de functie die ik in het afgelopen jaar vervuld heb.

Volgens de nieuwe Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek (WHW) moet elk CvB een a ­ dviserend student-lid de collegevergadering laten bijwonen.

In deze rol krijgt een student een duidelijker stem in het CvB en kan hij/zij zich vrijer bewegen en veel duidelijker zijn/haar persoonlijke ­standpunten naar voren brengen. Een stem van uit de ­studentenpopulatie die dan wel gehoord wordt. Het grote nadeel van dit systeem is dat het adviserend student-lid niet democratisch gekozen wordt en dat dus het democratische stelsel, waarmee de RUG zo vertrouwd is, het onderspit moet delven.

Een monddode vertegenwoordiger van de democratie ­versus een sprekende ongekozen vertegenwoordiger. Uiteraard is het bovenstaande probleem hier ietwat zwart-wit uiteengezet.

Het is echter wel een probleem waar het College van Bestuur en de universiteitsraad binnenkort mee te maken zullen krijgen.

Mijn voorkeur gaat uit naar een student, voorgedragen door de U-raad enerzijds en de adviserend student-leden van de faculteitsbesturen anderzijds, die behalve de ‘Groningse student’ vertegenwoordigt in het CvB, ook zijn eigen mening mag geven. Of het CvB en de U-raad hier ook op zullen uitkomen, is de vraag, maar dankzij ons harmoniemodel zullen zij tussen deze zwarte en witte uitersten een mooi grijs midden vinden.

Erik Verdonk, Oud student-lid van het Presidium

I N T E R N A T I O N A L P A G E 19

UK 8 - 15 OCTOBER 2009

Beaten by the butt moves |_

Trying out Zumba, the new rage in aerobic fitness

| r e p o r t | It’s the latest trend in aerobic fitness: Zumba, a workout consisting of rapid dance moves to “exhilarating music.” UK reporter Elisabeth Oosterling joined a Zumba course with student sports organization ACLO: “I trip and try not to look at myself in the mirror.”

By Elisabeth Oosterling Wearing scruffy Adidas trainers and a red tracksuit, I’m standing in front of the Danszaal of the Willem-Alexander Sportcentrum. This is where student sports organization ACLO provides Zumba lessons every Thursday and Saturday: an hour of hopping and jumping to “exhilarating music” and, in the process, burning hundreds of extra calories.

On its website, ACLO praises the “amusing moves” through which “you won’t even notice that you’re participating in extreme exercise!”

Just after 2 p.m., dozens of students are standing scattered through the hall. Instructor Sandra van der Waal is a bit nervous, she admits. This is the first Zumba lesson she’ll be teaching. Fortunately a more experienced teacher will be dancing too. Summer beats fill the Danszaal. Everyone walks without going anywhere. Then a step to the left, one to the right and some waving of arms. “A little quicker now!”

The music almost drowns out Van der Waal’s voice. Feet hit the floor simultaneously, steps become leaps.

The whole group makes a move that seems to be copied straight from a music video.

I look around me, amazed and bewildered. How do all these people know what to do? “Woo woo”, the music booms. Sweat is pouring off my temples. “Left, left, close, hop”, I mumble to myself. Now I really don’t have a clue about what to do anymore. I make a half-hearted attempt to at least move in the same general direction as all the other people in the group. My only aim now is not to bump into anyone. I

Photo Pepijn van den Broeke

Zumba lesson at the ACLO. duck to evade someone’s arm.

The song fades and a sudden silence hits the dance hall. Water bottles are taken from bags and after a few brief moments, the group is ready to continue. I walk to my bag as well and drink some water – very slowly. This is hard, but not impossible, I say to myself. I will survive.

The music starts again. A jump, a step to the right, one foot against the other. “Are you okay?” The instructor casts a worried look over her shoulder. “Yes”, I scream, even

though I have completely lost track of the music. In the mirror I watch us all stepping, jumping and waving at exactly the same time. It actually looks good, apart from that girl in the red tracksuit... Oh wait, that’s me. My reflection moves awkwardly to the left. My moves look nothing like the firm steps the instructors are making. Pulsating beats roll from the speakers. Sweat is running down my back. This is terribly strenuous! I can’t make any of the supple moves the girls in front of me make and trip over my feet.

“Right!”, Van der Waal yells, as the music stops again, “are you guys a bit warm now?” Oh dear, is this only the warming-up?

As it turns out, the moves can go a lot faster. A complete choreography is being danced. I stumble again and try not to look at myself in the mirror. Then butt moves are introduced to the routine. Okay, this is it. I decide for once to take advantage of being a journalist. I plump down on the nearest bench and grab my note pad. This journalist has to

Zumba: empty your mind and go! | b ac kg r o u n d | Zumba is new, it’s spreading like wildfire and it’s big business. A quick guide to Zumba.

By Elisabeth Oosterling It’s summer in gyms all around the globe. But who do we have to thank for these tropical moves?

Zumba was invented by a Colombian named Alberto ‘Beto’ Perez, a dancer and choreographer who has worked for celebrities like Shakira.

A new hype is often accompanied by a nice anecdote on its origins. That’s also true in this case.

According to legend, Perez forgot to bring the right music when he

was supposed to teach an aerobics class. He then simply used the music he had with him. It was a huge success. Perez named his invention Rumbacize and took it to the United States. There, the name was changed to Zumba, which roughly means ‘moving fast and having fun’. While Perez at first mainly danced to Latin music, soon salsa, merengue, flamenco and samba were integrated as well. Today even more styles have been added, including hip hop.

According to webshop Tell Sell, Zumba is “the only fun way to lose weight”. They offer a Zumba package containing a DVD, so you can imitate Perez’s moves to get “the sexy and flat six-pack tummy

you’ve always wanted” in no time.

All this for only EUR 79.95, dumbbells included.

The official Zumba site claims that the sport is “spreading like wildfire, and positioning itself as the single most influential movement in the industry of fitness”.

Every serious fitness club seems to offer a Zumba class these days.

In Groningen there are only two words you’ll have to remember: Marlon Connor. Zumba instructor Sandra van der Waal: “Marlon is quite a Zumba guru.” Van der Waal and Connor are colleagues at Zumba Holland, which offers nearly twenty-five training sessions a week in Groningen. There

are about ten coaches at Zumba Holland and they recently decided to expand.

“We teach enormous groups”, Van der Waal explains, “seventy, sometimes even eighty dancers. And they just keep coming!”

She has been zumbaing for about a year now and received her teaching certificate a few weeks ago.

Zumba dancers are active people and they love their sport. The teacher who helped Van der Waal with her first lesson laughs. Of course she teaches, but she also tries to zumba daily herself. “It’s hard sometimes, because I have two children. But it’s great! Thinking about nothing, emptying my mind. Just zumbaing!”

take notes. I’m not sure of what exactly, but I fake my most philosophical look and start writing. There are a lot of hip movements going on, song after song. I see T-shirts slowly getting darker and heads turning red.

The music changes and the group crouches down. My feet tap. The enthusiasm is contagious. I jump up. All those Saturday nights in Shadrak are finally paying off! I recognize this! These are the cool moves of rappers. I turn and throw my hands in the air. I feel my heart pounding in my throat. The early hours of the morning in party club Shooters seem to have been useful too. The Grease medley! Twisting and jiving is easy for me. I pretend to be John Travolta on a tropical island.

Even the cooling down is one fluid choreography. I’m exhausted, but I’ve lost almost a thousand calories.

I console myself with that. Instead of bottles, towels appear from the bags. The girls talk brightly. “You must have rehearsed this a million times”, I ask one of them hopefully. “Oh, no”, the girl answers smiling, “this is only my second lesson. It’s just copying the others!”

Van der Waal seems happy too. She thinks her first lesson went pretty well. “Nobody noticed the few mistakes!” Then she looks at me pityingly. “We offer Zumba Gold as well”, she whispers to me, “that’s for people over fifty, or those who are a little less, uh, elastic in the hips.”

20 I N T E R N A T I O N A L P A G E

UK 8 - 15 OCTOBER 2009

Sharing science for free Year, Braille Year and the International Year of Astronomy. It is also the International Open Access Year. And next week is Open Access Week. Underwhelmed?

No idea what Open Access is? You’re probably not the only one.

By RENé FRANSEN and ERNST

I can’t imagine that researchers are very enthusiastic about paying an extra charge to have papers published…

Flasher harasses Chinese students Police in Groningen are looking for a man who has harassed at least eight Chinese students over the last few weeks. According to a police spokesperson, the man approaches female students

bleep DSB

ARBOUw

But if it’s free, who is paying for it?

Open Access journals usually ask the authors for a fee that covers the cost of reviewing, editing and (e-) publishing. This sounds like a bad deal for the scientists, but the idea is that part of the library budget will flow back to research and pay for the extra expense.

the

is...?

| i n t e r v i e w | 2009 is not only Darwin

Pray tell: What on Earth is Open Access?

Scientists write scientific papers about their research and these papers are subsequently published in scientific journals. To be published is vital for a scientist: Publish or perish, the worn out, but nonetheless very true maxim goes. Usually, the scientists hand over the copyright of their articles to the journal’s publisher. Sometimes they even pay a page charge to have them published.

But then something strange happens: the very same universities that provide content for the scientific journals have to pay a hefty subscription fee to the publishers.

And as on the one hand there are relatively few scientific publishers – the largest publisher, Elsevier, has a market share of 25 percent, with competitor Springer hot on its heels – and on the other hand scientists and universities are very much dependent on the journals, market forces push up the subscription fees. Which in turn causes budgetary problems for the university libraries. And which makes access to the journals unaffordable for scholars in developing countries. And which bars ‘normal’ people – nonacademic researchers, doctors in smaller hospitals, patient support groups, interested lay people and journalists – from accessing them.

Open Access is an alternative to the traditional publishing system which addresses these problems.

Most Open Access journals are published online and can be read without charge. Some of the journals also appear in print, for which a subscription fee must be paid, but in essence reading Open Access literature is free.

Some of the regular journals provide an alternative form of Open Access by making their journals available to the public six or twelve months after they are first published.

What

Illustration René Lapoutre You may be right. It could be argued that scientists are being asked to solve a budget problem for the libraries by chipping in some of their own money. On the other hand: the very reason that university libraries subscribe to scientific journals in the first place is… Well, you get the point.

Perhaps a bigger problem lies in the fact that scientific publications are rated by their so-called impact factor, which gives an indication of a journal’s importance or impact, if you like. Especially in the early days of Open Access, around ten years ago, most online journals had a low impact factor.

To speed things up, some funding agencies like the Wellcome Trust in Britain now have rules that scientists who receive research grants from them should publish in Open Access journals. The European Union has set similar rules as part of a pilot project for some 7th Framework Programme grants. The idea is that the results of publicly funded research should be freely available.

But how do you change the perception within the scientific community?

A number of Open Access journals – most notably the Public Library of Science, usually abbreviated to PLoS – have become very popular, and their impact is rising steadily.

The general idea is that, given time, OA journals’ impact factors will improve.

How are universities responding?

Prestigious American universities such as Harvard University and the Massachusetts Institute of Technology have adopted a rule that all their research has to be published in OA journals. A scientist who wants to publish in a non-OA journal has to ask the Dean for special permission.

The equally prestigious Max Planck Society in Germany has similar rules. It is also the initiator of the so-called Berlin Declaration on Open Access to Knowledge in the Sciences and Humanities of which the University of Groningen is one

to ask directions, and then exposes himself and masturbates.

The man has been seen near the Selwerd flats, where many Chinese students live.

A Groningen police student liaison officer recently discussed the problem with the Association of Chinese Students and Schol-

ars in Groningen (ACSSG). “Until now, only two of his victims have reported the matter to the police. we hope that other students who have been harassed will also come forward”, a police spokesperson said. ACSSG chair Dr Ning Ding says the man probably drives a white van. “But I

Early on Monday morning, the Dutch central bank, De Nederlandsche Bank (DNB), announced it would institute a so-called emergency regulation regarding DSB Bank.

The regulation effectively means that the bank is in deferment of payment, a measure taken to avoid bankruptcy. Since 1 October, around EUR 600 million, of a total balance of about EUR 4.2 billion, has been withdrawn from the bank.

DSB, named after its founder Dirk Scheringa, formerly an assistant accountant and police constable, is famous for sponsoring speed skaters and the AZ football team, winners of last year’s football competition.

Over recent years, the bank has been no stranger to controversy. It was criticized for the aggressive ways it sold loans and mortgages. The catch was that loans came with expensive insurance policies which DSB received high commissions for. Meanwhile, its customers were obliged to borrow more money than their homes were worth, in order to pay for the insurance.

DSB was not a victim of the credit crisis. The bank got into trouble after a pressure group fighting for disgruntled DSB customers called on all DSB customers to withdraw their money. [ ERNST ARBOUw ]

of the 264 signatories. The Berlin declaration states that its signatories commit to implementing Open Access, but the University of Groningen, which signed the document in 2005, has not yet defined a clear policy on the subject, although the next Strategic Plan does state that publications should be in OA journals when possible. The Head Librarian managed to get that in – the Board of the University hadn’t quite thought that far ahead.

The Dutch Ministry of Education, Culture and Science is currently also working on an OA policy, sources say, but it is not yet clear what this policy will look like.

Interesting. Where do I learn more?

Glad you ask. It’s Open Access Year, and next week will be Open Access Week. The University Library has organized several meetings and lectures on this theme. You can find the full programme at www.rug.nl/ bibliotheek/openaccessweek. For the Berlin Declaration and its signatories, surf to: oa.mpg.de/openaccess-berlin/berlindeclaration.html

also hear he may be using a red family car”, she says. The police could not confirm the car’s model or colour. They were also unable to provide a clear description of the man. “I hope more witnesses come forward and perhaps can give us the car’s registration number”, the spokesperson said.

Diwali Join Indian Students Association GISA for the celebration of Diwali on 24 October. Diwali – or Deepawali – is the most important religious festival in the Indian calendar. It is celebrated throughout the Indian subcontinent by Hindus, Sikhs, Jains and Buddhists.

Highlights of the GISA Diwali celebration include traditional music, Bollywood dance and – obviously – delicious Indian food.

For more information and tickets (EUR 15) go to: www.gisa-rug.nl