uk 09 - 30 september 2008 | jaargang38

W W W.UNIVERSITEITSKRANT.NL

Mijn hond begrijpt me  Rosa vanuit Londen 

Rovers en ongelikte beren  Foute Eric de Noorman 

9

ONAFHANKELIJK WEEKBLAD VOOR DE RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN n 30 OKTOBER 2008 n JAARGANG 38

Doorbraak voor RUG en Philips

IN DIT NUMMER Uitblinken mag weer “Je mag weer uitblinken in dit land.” Uitspraak van bestuursvoorzitter Sibrand Poppema. De RUG steekt daarom geld in het zogeheten Honours College. Extra onderwijs, bestemd voor de beste eerstejaars. >

RUG-onderzoekers hebben samen met collega’s van onder meer Philips Research een moleculaire schakeling gemaakt die zich deels zelf opbouwt. Het is de tweede doorbraak in korte tijd.

3

Smullen van kredietcrisis De een z’n dood is de ander z’n brood. Terwijl beleggers door de kredietcrisis ‘s nachts badend in het zweet wakker worden, beleven economen hoogtijdagen. “It’s happening out there.” >

4/5

Hoe God hip werd God is in. Christelijke studentenverenigingen zien hun ledenaantal omhoog schieten. Bij Navigators alleen al van twaalf naar vierhonderd.

“Als ze gaan studeren, zien jongeren dat er van alles rammelt. Dan zoeken ze vas> tigheid in het geloof.”

11

I N T E R N AT I O N A L PA G E The next US president You may not be eligible to vote for him, but the next President of the USA can influence us all. So how do Americans pick their president? Three Americans at the University of Groningen discuss the candidates and the implications of the November 4 election. >

20

UKSITE Foto Jan Luursema

Kader Abdolah

Economie verplicht? Onzin!

Economie moet een verplicht vak worden aan de universiteit, was onze stelling. Onzin, zegt driekwart van de studenten. Geruststellende mededeling voor economen, nu ze het toch al zo druk hebben. Ga voor de nieuwe stelling naar de UK-pagina op Nestor en breng je stem uit. En kijk op www.universiteitskrant.nl meteen even wat onze bloggers te vertellen hebben.

Eredoctor

Een bijzondere week voor gastschrijver Kader Abdolah. De auteur van ‘De Koran en de booschapper’ krijgt van de RUG een eredoctoraat in de godgeleerdheid/godsdienstwetenschappen. “Omdat hij de rol van de godsdienst de samenleving binnentrekt en daarmee zijn grote maatschappelijke verdienste bewijst”. Dezelfde dag greep hij naast de NS-publieksprijs. Je kunt niet alles hebben.

Een eenvoudiger manier om complexe elektronische schakelingen te maken. Dat is het idee achter een artikel dat maandag verscheen in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Nanotechnology. Het gaat om toepassing van ‘zelforganisatie’ bij het maken van elektronische schakelingen voor chips. Die worden normaal gesproken gemaakt via een serie chemische stappen, waarbij patronen worden geëtst in opeengestapelde lagen.

In de nieuwe studie vervingen de onderzoekers één stap in het proces door ‘zelforganisatie’, waarbij speciale moleculen spontaan een laag vormden. Daardoor ontstonden diodes, componenten die stroom maar in één richting geleiden.

“Het is al eerder gelukt om zo een enkele diode te maken, maar de efficiëntie was erg laag. Minder dan een procent deed het”, vertelt Dago de Leeuw, hoogleraar bij het Zernike Institute for Advanced Materials van de RUG en tevens in dienst van Philips Research. “Wij hebben een nieuwe productietechniek ontwikkeld, waarbij het honderd procent werkt.”

Daarnaast wisten de onderzoekers voor het eerst een groot aantal diodes in serie te schakelen. “En we konden tienduizenden schakelingen tegelijk maken.” Dat zijn drie doorbraken in één: “Nu kunnen we er circuitjes mee gaan maken, die iets doen. Zulke diodes vormen bijvoorbeeld de achterkant van een flatscreen. Daar zou je deze techniek in kunnen toepassen.”

Het uiteindelijke doel is zoveel mogelijk stappen in de productie van chips via zelforganisatie te laten lopen. Twee weken geleden publiceerden RUG- en Philipsonderzoekers al een manier om transistoren deels via zelforganisatie te maken, eerder lukte dit met schakelingen voor geheugenchips. [ RENÉ FRANSEN ]

Op zoek naar de echte toppers Het bestuur van de RUG stuurt de faculteiten met een flinke buidel geld op topperjacht. Iedere faculteit mag één topwetenschapper naar Groningen halen. De komende jaren is daar ruim vijftien miljoen euro voor beschikbaar.

De universiteit gebruikt hiervoor een forse meevaller in de inkomsten van 2009. Door de relatief late overgang van het doctoraalstelsel naar het bachelor-master systeem in Groningen krijgt de RUG ineens

veel geld voor de laatste golf aan doctoraaldiploma’s.

Zeven faculteiten krijgen een budget van anderhalf miljoen euro waarmee ze voor vijf jaar een topwetenschapper plus eventuele promovendi mogen betalen. Voor de medische faculteit en de faculteit wiskunde en natuurwetenschappen ligt dat bedrag op 2,5 miljoen, omdat daar de kosten van bijvoorbeeld laboratoria hoger zijn.

Volgens bestuurslid Koos Duppen van de RUG is het een strategische beslissing om het extra geld

gelijkelijk over de faculteiten te verdelen. De RUG wil doordringen tot de beste honderd universiteiten ter wereld. “Onze analyses wijzen erop dat we dat niet gaan redden met wat we nu aan boord hebben”, zegt hij.

En dus kunnen faculteiten “à la echte voetbalclubs gaan inkopen”, zei Duppen in een commissievergadering van de u-raad. Het geld is uitdrukkelijk voor dat doel bestemd. Wanneer faculteiten er niet in slagen een topwetenschapper te strikken, krijgen ze het geld niet.

Volgens rector magnificus Frans

Zwarts is 2009 een “oogstjaar” voor de RUG. Het RUG bestuur geeft de faculteiten ook nog eens vier miljoen euro in totaal, die onvoorwaardelijk kan worden besteed. Volgens Duppen is dat een “structurele” verhoging van de inkomsten.

Overigens heeft de Technische Universiteit Delft nog geprotesteerd tegen de uitkomst van de verdeling van gelden tussen de universiteiten.

Delft eist een herverdeling van het geld voor 2009. Volgens Duppen kan dat niet. “Het is al vastgesteld.” [ JAN BLAAUW ]

2 DEZE WEEK

UK 9 - 30 OKTOBER 2008

Met spanning kijkt Nederland uit naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van volgende week. Volgens de laatste peilingen ligt Democraat Barack Obama ruim voor op Republikein John McCain.

Maar, maakt het voor Nederland en Europa eigenlijk wel uit wie wint?

Door peter keizer

Hoogleraar internationale betrekkingen en machtspolitiek Jaap de Wilde denkt dat het buitenlandbeleid van de VS niet structureel gaat veranderen: “Een avontuur als Irak had geen enkele andere president aangedurfd. Dus de persoon speelt toch een rol. Maar de structuur van het systeem verandert niet. De VS houden hetzelfde soort Zuid-Amerikabeleid en blijven kritisch richting Navo. Maar binnen die structurele positie zal de toon van de Democraten ons meer bevallen.

Vooral voor het binnenlandbeleid maakt het verschil. Rond onderwerpen als de rechterlijke macht, de doodstraf en abortus. Daarin denkt Obama toch net ietsje meer zoals wij.”

Volgens Sharon Perry, Foreign Guest Club secretary en van oorsprong Amerikaanse, ligt de macht in de VS bij grote ondernemingen: “De president heeft wel wat macht, maar omdat het Amerikaans Congres over het geld gaat, kan hij geen kant op zonder hun steun.

Uiteindelijk zijn het de bedrijven die het beleid bepalen. De farmaceutische industrie bijvoorbeeld, die de keuzes van senatoren beïnvloedt.

De macht van de president wordt volgens mij overschat. De Amerikaanse constitutie is opgezet om rijke mensen te beschermen en dat geldt nog steeds. Ik ben voor de Democraten, vooral omdat er weer rechters moeten worden gekozen voor het Supreme Court. Daarnaast denk ik dat McCain gevaarlijker is dan Bush. Hij schijnt soms ernstige woedeuitbarstingen te hebben. En stel je voor dat hij dood gaat. Dan zitten we met Sarah Palin!”

Gerard Strijards, bijzonder hoogleraar internationaal strafrecht, hoopt dat Obama de verkiezingen

Foto ANP | EPA / Gero Breloer

Barack Obama spreekt een 10.000 koppige menigte toe in Berlijn. (24 juli 2008)

Maakt het voor Nederland uit of Obama of McCain wordt gekozen ?

‘President wordt overschat’ wint: “Het maakt voor Nederland ontzettend veel uit of Obama of McCain aan de macht komt. Hoewel McCain nu wel out of the question is.

Bush heeft zichzelf geprofileerd als vijand van het Internationaal Strafhof. Hij heeft ook de The Hague Invasion act ondertekend.

Het Hof is in feite vleugellam door de houding van Bush. Dat moet ook wel, want laten we wel wezen, wat hij in Irak heeft gedaan is verboden volgens het internatio-

naal recht. Niets rechtvaardigt wat hij daar heeft gedaan.

Obama daarentegen heeft niks van het Hof te vrezen. Eerlijk gezegd zou het me niets verbazen als er een aanklacht komt tegen Bush als hij aftreedt. Niet zolang Moreno Ocampo de aanklager is , maar als daar een vent met haar op z’n tanden komt, kon het wel eens die kant op gaan.”

Elmer Sterken, hoogleraar economie, dook voor debatcentrum

Rosa Hartjesogen Ik ben 36 keer verliefd geweest. Dat is geen grapje, het is een gebrek. Het zijn gelukkig bevliegingen, maar het jaagt me wel voor minimaal twee weken op een euforische, roze wolk. Het maakt niet uit hoe iemand eruit ziet. Ik ben al eens gek geweest van een jongen waarvan iedereen dacht dat hij Downsyndroom had, op iemand van 81 (alleen Jan Wolkers, ik zeg het er maar bij voor ik het hele bejaardenhuis op de stoep krijg) en zelfs op een lid van de Hare Krishna.

Dat gaat ver. En het is intens: ik kan me niet concentreren, niet slapen en fiets urenlang door de regen met liefdesliedjes in mijn oren. Klinkt leuk, maar tussendoor moet er wel gewerkt en gestudeerd worden.

Handig is anders.

Daarbij ben ik een minkukel in de liefde.

De mannen die ik wil, worden nooit verliefd op mij. Dat komt omdat ik heel raar ben. Zo ben ik eens midden in de nacht naar een man gefietst om zijn zonnebril terug te brengen. “Dank je, ik wilde hem net opzetten”, zei hij sarcastisch terwijl

hij naar de gitzwarte lucht wees. Houden mannen niet van.

Er zijn uitzonderingen natuurlijk. Er zijn jongens die verliefd op mij worden, ondanks het feit dat ik altijd minstens anderhalf uur te laat kom, een nu.nl-verslaving heb − wist jij dat Madonna in een contract liet vastleggen hoevaak zij en Guy seks moesten hebben? − en eten kook dat naar hondenbrokken smaakt.

Maar ook dan gaat het mis, want ik kan niet tegen hartjesogen. Als een man met zo’n zacht-glanzende blik naar me kijkt, hoeft het meteen niet meer. Hij moet wel een echte kerel zijn.

Een vriendin kon het niet langer aanzien en gaf me het boek How to make a man fall in love with you. Vol NLP-trucs om iemand verliefd te laten worden. Kunstmatig, dat is het. Maar ik ga het proberen. Wanhopige tijden vragen om rigoureuze maatregelen.

De eerste kandidaat is alweer getraceerd.

Rosa Timmer, vierdejaars student taalwetenschap

DwarsDiep in de economie van de Amerikaanse verkiezingen: “Maakt het iets uit voor de groei in de VS of er een Democraat of een Republikein komt? En wat gebeurt er met de aandelenkoersen? Ik heb de cijfers van 1916 tot en met 2004 bekeken en daaruit blijkt dat het in beide gevallen beter is als een Democraat aan de macht komt. Voor Europa is de werking minder direct, maar economische groei komt met een zekere vertraging ook naar het Europese continent.

Ik denk dat de Democraten iets meer aandacht hebben voor de vraageconomie en zich richten op de middeninkomens. Terwijl de Republikeinen meer naar vrije markteconomie en belastingverlagingen kijken. Tijdens verkiezingen profiteren de Republikeinen van perioden met hogere groei en oorlogen. Is er een hoge inflatie, dan zijn de Democraten interessanter. Dat betekent dat Obama nu zou moeten winnen. Niet dik, maar wel met 52 procent van de stemmen.”

Colofon redactie-adres: Oude Kijk in ’t Jatstraat 28, Postbus 80, 9700 AB Groningen.

Telefoon: 050-3636700; Telefax: 050-3636698; E-mail: uk@rug.nl; Internet: www.universiteitskrant.nl

kernredactie: Hanneke Boonstra (hoofdredacteur) 3636697, Jan Blaauw (nieuwscoördinatie) 3636696, Christien Boomsma (eindredacteur) 3637802, René Fransen (wetenschap) 3636695, René Lapoutre (opmaak) 3636693, Harry Perton 3636317, Sieb de Ruig (redactiesecretaris) 3636700, Ernst Arbouw (International Page) 3636130.

Overige redactieleden: Wouter Beetsma, Ana van Es, Peter Keizer, Lieke van den Krommenacker, Teodor Lazarov, Janita Naaijer, Tjerk Notten, Elisabeth Oosterling, Rosa Timmer, Dorien Vrieling.

Medewerkers: Bart Breman, Michel Dijkstra, Hans Miedema, Ronald Veldhuizen, Marcel Wichgers.

Foto’s: Reyer Boxem, Jeroen van Kooten, Elmer Spaargaren. tekeningen: Bert Cornelius, Robby van der Meulen, Eric van der Wal, Kees Willemen Uitgave: Stichting Universiteitsblad Oplage: 20.000 exemplaren persbureau: de UK werkt samen met andere universiteitsbladen in het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) Advertenties: Bureau Van Vliet bv, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, telefax 0235717680 RUG-advertenties, mededelingen en Ukaatjes: Heiny de Ruiter (3636699) Abonnementen: € 27 per jaar, (intern tarief € 18).

Adreswijzigingen: schriftelijk aan de administratie van de uk.

Adreswijzigingen rUGpersoneel: doorgeven aan betreffende afdeling Personeel & Organisatie. ©UK. Auteursrecht voorbehouden.

Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen geheel of gedeeltelijk over te nemen.

N I E U W S 3

UK 9 - 30 OKTOBER 2008

Honours College start in 2010 In collegejaar 2009-2010 start de RUG met een eigen Honours College voor de beste tien procent eerstejaars. De universiteit wacht niet op goedkeuring van een vorig jaar afgekeurde aanvraag voor subsidie.

De komende drie jaar steekt de RUG jaarlijks een half miljoen euro in de uitvoering van de plannen.

Het University of Groningen Honours College moet alle bestaande honours programma’s van faculteiten bundelen.

Na het eerste semester van stu-

diejaar 2009-2010 worden de eerste studenten geselecteerd op basis van resultaten en motivatie. Deze studenten blijven hun reguliere studieprogramma volgen, maar krijgen daarnaast verdiepende en verbredende vakken aangeboden.

Met name de verbredende vakken worden interdisciplinair. De studenten gaan veel in groepsverband werken met studenten uit andere opleidingen.

De extra studiebelasting zal volgens Jenneke Bosch-Boesjes neerkomen op 45 studiepunten per hele studie. Bosch-Boesjes is inmiddels benoemd tot Dean van het College.

Anders dan bijvoorbeeld in het Utrechtse University College vormen de studenten geen aparte groep. Bosch-Boesjes verwacht dat van de ‘open’ opzet een extra prikkel uitgaat voor studenten die niet in een honourstraject zitten.

Het College krijgt namelijk meer dan één toegangsmoment. Studenten kunnen ook later een plek ‘verdienen’ door excellentie en motivatie te tonen. Andersom mag een student bedanken voor de eer of kan een plek verloren raken als er niet voldoende gepresteerd wordt.

Bestuursvoorzitter Sibrand Poppema is blij dat er meer ruimte komt

Onderzoek ziekteverzuim

voor excellerende studenten. “Een jaar of twintig geleden was dit niet bespreekbaar aan Nederlandse universiteiten. Nu mag je weer uitblinken in dit land.” Extra motief voor de RUG is dat zo wetenschappelijk talent sneller zichtbaar wordt.

De RUG is volgens Poppema niet van plan om een hoger collegegeld te vragen van studenten die in een honours traject belanden.

Overigens heeft hij goede hoop dat het rijk alsnog subsidie geeft voor het plan. Vorig jaar werd het op één puntje afgekeurd. Toen was de naam nog Petrus Camper Honour College.[ jan blaauw ]

Kritiek op rector om herkansing

Studente wint dictee met veertien fouten Ruim driehonderd eerstejaars letterenstudenten deden afgelopen maandag mee aan een Nederlands dictee. Studente Nederlands Stefanie Liebreks won met veertien fouten.

Het verplichte dictee was georganiseerd door de opleidingen communicatie en informatiewetenschappen, Nederlands en kunsten, cultuur en media.

“We willen een signaal afgeven hoe belangrijk spellen is”, vertelt organisator Jacqueline van Kruiningen. “Het is niet aan ons dit in onze lessen te behandelen, daarom leggen we op deze manier de verantwoordelijkheid bij de student.”

Docente taalbeheersing Van Kruiningen is niet ontevreden. Het was een “moeilijk” dictee. “Met veel instinkers.” De organisatoren willen het dictee volgend jaar graag herhalen en hopen dat dan de hele faculteit meedoet. [ teodor lazarov ]

Tentamenhal als truiengebouw De Groninger Studentenbond heeft het RUG-bestuur gevraagd een universitaire truiendag op vrijdag in te voeren om energie te besparen. De Tentamenhal moet een ‘truiengebouw’ worden, waar de temperatuur altijd lager is.

Daarmee neemt de GSb een voorstel van de studentenfractie Progressief Rechten bij de rechtenfaculteit over. Daarop kwam de kritiek dat een lage temperatuur op een weekdag meer kost dan oplevert, omdat later bijgestookt moet worden.

Maar de verwarming staat in de weekenden sowieso lager.

Rector magnificus Frans Zwarts houdt stug vast aan het afschaffen van de augustusherkansingen. Dat faculteiten er sinds 2006 gewoon mee doorgaan, deert hem niet.

Zwarts krijgt van alle partijen kritiek over het lage tempo waarin de augustusherkansingen verdwijnen. “Het vertrouwen bij de GSb over het afschaffen is wel heel erg klein”, verzuchtte raadslid Willem Bos van de GSb-fractie. Bij het lezen van een beleidsstuk over de augustusherkansingen viel de progressie hem vies tegen. “Hier stromen alweer honderd herkansingen over je heen.” Voor alle duidelijkheid: de GSb is tegen het afschaffen.

Ook het personeel in de raad vindt dat de rector zich moet afvragen of het wel een goed plan kan zijn als het zo moeilijk uit te voeren blijkt.

Maar rector Zwarts wil volhouden. “We hebben ook drie jaar gedaan over de introductietijdenregeling. We moeten geduld hebben en gaan niet dwingen zonder de consequenties daarvan te overzien.”

Mocht de vrijwillige afschaffing in 2009 te traag blijven, dan pas komt dwang in beeld, aldus Zwarts. [ jan blaauw ]

De Arbo- en Milieudienst gaat ziekteverzuim onder vrouwelijke wetenschappers onderzoeken. Vorig jaar bleef 3,3 procent van hen ziek thuis. Bij de mannen ligt dat percentage lager (1,3 procent in 2007).

“We willen meer vrouwen in de wetenschap. Dan willen we ook weten of er factoren zijn in het personeelsbeleid waar we iets aan kunnen doen”, aldus hoofd Ria van Ruiswijk.

Het ziekteverzuim onder wetenschappelijk personeel is op zich laag.

‘Tanja leeft nog’

Een van de finalisten, het zoutkristal van een team van basisschool De Vlinder uit Veenhuizen.

Foto Reyer Boxem

Decoratief zout Het i

Het is vijftig jaar geleden dat Akzo begon met zoutwinning in Nederland. Twee maanden lang reed de RUG-Discoverybus daarom als ‘Zoutexpress’ langs scholen, om met zoutproefjes de leerlingen te interesseren voor een bèta- of techniekopleiding. En er was een wedstrijd ‘zoutkristallen kweken’. Ongeveer duizend scholieren schreven zich in. Uiteindelijk leverden ruim honderdveertig deelnemers een logboek in met

foto’s of zelfs filmpjes van hun groeiende zoutkristallen. Uit de inzendingen koos een jury zeven finalisten, die woensdag hun kristal in de Bernoulliborg presenteerden. Dat leverde één winnaar op: Martijn van Assen uit groep 7 van basisschool Het Kompas in Groningen. Hij had niet alleen het mooiste kristal, maar liet volgens de jury met zijn logboek ook zien een echte wetenschapper in de dop te zijn. [ René Fransen ]

Student krijgt 9 terug na beroep Twee keer binnen acht dagen heeft het College van Beroep voor de Examens van de RUG de te strenge examencommissie bij rechten op de vingers getikt.

Op 16 oktober hoorde een masterstudent bedrijfsrecht waarop hij sinds eind september met smart had zitten wachten: de met veel moeite behaalde negen voor het vak mededingingsrecht blijft staan.

Eind augustus was de student ver-

geten zich in te schrijven voor het tentamen. Van examinator (prof.

Borgesius) mocht hij toch het tentamen afleggen en haalde een negen. Daarop resteerde nog één vak van zijn studie, waarvoor de student een mondeling aanvroeg. De docente stemde toe.

De examencommissie echter niet.

Die haalde een streep door zowel het mondeling als de negen.

Het CBE vindt dat een te strenge uitleg van de regels. De studievertraging van twee maanden die de

student riskeerde, weegt zwaarder dan de fout om niet in te schrijven.

Te streng was de examencommissie ook al geweest bij een rechtenstudente die een uitzondering op de blokkaderegeling wilde. Zij mocht niet verder voordat ze de twee laatste vakken van de propedeuse had gehaald. Het CBE oordeelde op 8 oktober dat vanwege dyslexie, zorg voor een gezin en beperkt vooruitzicht van studiefinanciering, de studente terecht om die uitzondering had gevraagd. [ jan blaauw ]

Onafhankelijk hogeschoolblad NHL verdwijnt NHL Magazin

NHL Magazine, het blad van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, verdwijnt. In plaats daarvan komen een studentenglossy en een personeelsblad.

De redactie betreurt de beslissing.

“Het is heel erg dat een hogeschool besluit om een onafhankelijk magzine weg te bezuinigen”, zegt Ani-

ta Terpstra, hoofdredacteur ad interim van NHL Magazine. Het blad bestond zes jaar. Volgens de redactie werd ze steeds vaker op de vingers getikt en werd er ook gemord over de journalistieke onafhankelijkheid.

Bestuursvoorzitter Willem Smink, voormalig wethouder in Groningen, noemt dat onzin. “Een blad

mag heel kritisch zijn.” En als hij tegen zijn tenen geschopt wordt?

“Dan zeg ik ‘au’.” “Maar”, voegt hij toe, “een blad als NHL Magazine moet er vooral zijn voor interne meningsvorming. Niet dat de NHLperikelen de hele wereld overgaan.”

De nieuwe bladen verschijnen na de zomer van 2009. De website blijft in de lucht. [ Hanneke Boonstra ]

Oud-RUG-studente Tanja Nijmeijer leeft. De Colombiaanse president Uribe en Colombia deskundige Liduine Zumpolle verklaarden dit vorige week tegenover Radio Wereldomroep.

Nijmeijer studeerde Spaans aan de RUG en sloot zich aan bij de marxistische guerrillabeweging FARC. Dat bleek toen het Colombiaanse leger haar dagboeken vond. Volgens Zumpolles Colombiaanse contacten kreeg Nijmeijer dwangarbeid voor de kritiek in haar dagboeken op de FARC.

Langst wonende betaalt belasting Gemeenten kunnen afvalstoffenheffingen verhalen op de langstzittende bewoner van een studentenhuis. Dat bepaalde de Hoge Raad vorige week in de zaak van een student uit Den Bosch die klaagde dat hij de afvalstoffenheffing van zijn huisgenoten moest betalen. De huidige wet maakt het niet mogelijk de lasten over alle bewoners te verdelen. Studentenbond LSVb wil nu dat de wet wordt aangepast. [ hop ]

Groningen verliest van Amsterdam Amsterdam, Groningen en Utrecht zijn de leukste studentensteden van Nederland. Dat blijkt uit de nieuwe versie van de onlangs verschenen database StudieKeuzeInformatie.

Daarin zijn oordelen van studenten verzameld over hun opleiding, maar ook over de kroegen, cultuur en verenigingen in hun stad. Amsterdam krijgt gemiddeld een 8,3, Groningen een 8,1 en Utrecht een 8,0. Wageningen staat onderaan met een 7,3. Vooral de Wageningse kroegen (6,8) drukken de klassering. [ HOP ]

4 OPMERKELIJK

Alleen naar links kijken Vanaf 1 november rijden er twee beveiligingsbedrijven over het Zernikecomplex. De Hanze stapte uit de gezamenlijke Europese aanbesteding van de beveiliging en bewaking, uit onvrede over de stemverhoudingen binnen de aanbestedingscommissie.

Door RENÉ FRANSEN Een bewakingsauto van ISS Security rijdt over het Zernikecomplex. Links een RUG-gebouw, rechts een pand van de Hanze.

Ter rechterzijde houden zich verdachte personen op. Wat gebeurt er? A) de bewakers slaan alarm B) de bewakers zien niets, want ze zijn ingehuurd door de RUG en kijken dus alleen naar links.

Wat is het juiste antwoord?

Kor Dijkstra, als stafmedewerker van de Hanzehogeschool belast met beveiliging en bewaking, stemt voor A. “Daar zijn goede afspraken over met de RUG, natuurlijk.” Zijn RUG-collega Frits Klein is minder stellig. “Nou, ik weet het niet. We hebben volgende week pas een overdrachtsmoment.” Na even nadenken stemt hij toch voor A. “Ik denk wel dat

ze een melding doen, dat is tenslotte hun vak.”

Een hogeschool en een universiteit in één stad, dat vraagt om afstemming en samenwerking. De praktijk blijkt anders, zoals nu weer bij de beveiliging en bewaking van gebouwen. De vorige aanbesteding was gezamenlijk. Maar toen er een nieuwe aanbesteding kwam, ging het mis. “We zouden het op basis van gelijkwaardigheid doen”, vertelt Dijkstra. “Maar na drie bijeenkomsten van de aanbestedingscommissie vond iemand dat de

Hanze maar twee leden mocht hebben tegen vier van de RUG. Toen heb ik mijn map dichtgeklapt en gezegd: dan moet ik terug naar mijn leidinggevende voor overleg.” De Hanze ging op eigen gelegenheid verder en koos voor G4S Securicor.

Klein, voorzitter van de commissie, vertelt het verhaal anders.

“Op de eerste vergadering waren zes mensen van de Hanze tegen twee van de RUG. De tweede vergadering lag het minder scheef, maar de Hanze was nog in de meerderheid.” En dat terwijl de RUG zo’n 55 gebouwen te bewaken heeft, tegen zestien van de Hanze. “Als het op stemmen uit zou draaien was de Hanze als minderheidspartij in de meerderheid. We hebben voorgesteld dat te wijzigen. Toen gingen ze weg voor overleg en een uur later kreeg ik telefoon dat ze eruit gestapt waren.”

Volgens Dijkstra zijn de verhoudingen nog prima. En Klein is tevreden over de uitkomst van de aanbesteding. “Wij zijn minder geld kwijt.” Nu maar hopen dat die winst niet verdampt doordat de twee beveiligingsbedrijven elkaar in de wielen gaan rijden.

Hoeveel kamers in één Doos?

Het college van B&W van Groningen wil de dienst Sociale Zaken en Werk (SoZaWe) verhuizen. Als dat doorgaat, komt de Zwarte Doos aan de Eendrachtskade mogelijk vrij voor jongerenhuisvesting. Wethouder Frank de Vries zou al gesproken hebben over een “studentenboulevard”.

Door HARRY PERTON Bij een boulevard passen uitzicht over water en flanerende mensen.

Maar woordvoerder Henk Bouwkamp van de gemeente ontkent dat zijn baas dat woord gebruikte.

“De plannen zijn nog niet zover”, zegt hij. “Wel heeft de wethouder gezegd dat er naast jongerenhuisvesting voorzieningen in het gebouw zouden moeten komen.”

Dat zijn een hoop kamers, want de Zwarte Doos telt dertien etages. Maar hoeveel dan?

Carine Plantinga van de sociale dienst, geeft wat getalletjes.

“We hebben 13.000 vierkante meter vloeroppervlak”, zegt ze, “maar dat is inclusief ontvangsthal, magazijn, archief en fietsenkelder.” Wat er aan netto-ruimte overblijft, weet ze niet. “Sowieso zijn er 385 werkkamers, maar die verschillen nogal van formaat.”

Dick Janssen, directeur ontwikkeling van studentenhuisvester In, erkent dat hij een oogje heeft op de Zwarte Doos. “Voordat SoZaWe erin kwam”, vertelt hij, “waren we ook al geïnteresseerd.

We hebben toen zelfs al schetsjes gemaakt, maar die zijn opgeborgen omdat een belegger hoger bood.”

In wil zelfstandige appartementen in het pand bouwen van dertig tot veertig vierkante meter. “Met wat uitschieters naar boven.”

Maar hoeveel dan? “Dat vind ik gevaarlijk. Je moet de verkoper niet wijzer maken dan hij al is.”

Hmmm. 10.000 vierkante meter vloeroppervlak? 40 vierkante meter per appartement? Dan passen er 250 van die appartementen in de Zwarte Doos.

Onderschatting, denkt Ronald Bats van de bewonersorganisatie Zeeheldenbuurt: “In het gebouw ernaast zitten al 78 appartementen en als je dat projecteert op de Zwarte Doos dan gaan daar zeker 400 uit...”

Zijn buurtclub heeft het nog niet besproken, “maar u mag van mij aannemen dat wij hier niet blij mee zijn.”

Vraag & antwoord

‘Ik kwam meteen in dit circus’ ’Opvolgers van Hofstadgroep komen eraan’, kopte de Telegraaf dinsdag.

Volgens de krant drong RUG-student sociologie Rajesh Balgobind door tot een aanstormende groep moslim-terroristen. Zijn docent Hans Knol stond de hele dag de media te woord.

Door HARRY PERTON

U kreeg vast veel telefoontjes…

“Dat klopt, ik ben platgebeld en hoop dat u mijn laatste contact bent voor vandaag. Ik was een week weg en kwam vanochtend meteen in dit circus terecht. In plaats van tentamens nakijken zit ik nu nu dit te doen.”

Die student is zelf niet bereikbaar?

“Nee, hij schrok zo vreselijk van het gebeuren dat hij even geen

zin heeft de media te woord te staan. En dan te bedenken dat wat de Telegraaf schrijft, niets te maken heeft met zijn scriptie.”

hoeverre die een rol spelen. Uiteindelijk hield hij gefocuste interviews met acht Marokkanen en zeven Turken, die volgens hun omgeving wat radicaler waren dan anderen.”

De Telegraaf zoog dat verhaal uit de dikke duim?

“Ja, dat is zo, denk ik. Zo heeft de Telegraaf geen contact met mij opgenomen en sta ik als scriptiebegeleider in dat stuk. Terwijl ik alleen de referent ben.”

Hoe kwam hij aan die mensen?

“Via via. Door af te dalen in Amsterdam. Hij liep stage bij de gemeente en heeft ingangen daar.”

Maar wat staat er dan wel in die scriptie?

“Die student deed een uitgebreide literatuurstudie naar de vraag waarom Marokkaanse jongeren meer radicaliseren dan Turkse.

Hij kwam tot vijf dimensies om radicalisering te meten: sociaaleconomische positie, geloofsbeleving, eigen identiteit, kijk op de media en zo. Daarna heeft hij vragen opgesteld om te kijken in

En zijn conclusie was?

“Dat die Marokkanen op vier van de vijf factoren meer affiniteit met de radicale islam hadden, zonder dat één factor de doorslag gaf. Dat is alles. Een leuk verhaal en hij stak heel veel werk in die studie, maar er staat in zijn scriptie niets over een nieuwe Hofstadgroep, laat staan dat deze al gefinancierd wordt, zoals de Telegraaf het wil.”

UK 9 - 30 OKTOBER 2008

Wat een |_

Econoom zijn is

| AC H T E R G R O N D | Het zijn barre tijden voor beleggers die rekenden op IJslandse rentepercentages of Amerikaanse huizenprijzen. Maar economen smullen van de kredietcrisis. “It’s happening out there!”

Door JAN BLAAUW Monetair econoom Elmer Sterken deed een goede investering toen hij twee weken geleden een open college voorbereidde over de kredietcrisis. Hij had gerekend op een student of dertig en vond zichzelf terug voor een zaal met ruim vierhonderd man. Ook het tweede college, van Harry Garretsen trok, in tentamentijd, veel publiek. Het is duidelijk: de economie trekt volle zalen tegenwoordig.

“For us it’s fun”, stelde Sterken in zijn college. Het wetenschappelijk enthousiasme is groot. De dag was begonnen met het bericht dat de Japanse beurs met tien procent was gekelderd. “It’s happening out there!”, aldus de decaan van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde.

“Het is een geweldige tijd”, zegt ook hoogleraar accountancy Jaap van Manen. Hij gaf afgelopen dinsdag het derde college, over de toekomst van de banken. “Je wordt gedwongen om opnieuw inschattingen te maken. Geschiedenis is leuk, maar het is nog leuker om in de geschiedenis te leven.”

Een econoom heeft deze dagen een publiek, zegt internationaal econoom Harry Garretsen. “Vroeger zeiden ze op feestjes wel eens: goh, voor een econoom ben je best aardig. Nu ben je een interessantere gesprekspartner.”

Mensen luisteren en willen horen over rente, banken en veilige beleggingsmogelijkheden. En dus is het ook uitkijken geblazen. “Je moet niet doen alsof je alles precies weet.”

Want ook economen kunnen niet één-twee-drie duiden wat er precies gebeurt, gebeurd is en nog gáát gebeuren. Op zich is bijvoorbeeld een bankcrisis niet zo uitzonderlijk, toonde Garretsen in zijn college. Sinds 1970 heeft het IMF al 124 bankcrises geregistreerd, maar geen daarvan was zo omvangrijk als deze. Nieuw is de snelheid waarmee het vertrouwen in zo’n groot deel van de wereld is aangetast.

‘Resonantie’ is een term die volgens Van Manen helpt te doorgronden wat er dit keer misgegaan is.

De snelheid en heftigheid waarmee de huidige crisis zich uitspreidde, doet denken aan soldaten die marcherend een brug kunnen vernielen omdat hun stappen zichzelf versterkende trillingen kunnen oproepen.

“Daarom moeten soldaten soms voor de brug ophouden met marcheren.” Het lijkt er dus op dat het marcheren in de financiële wereld te lang is doorgegaan.

Sterken presenteerde in zijn college aanwijzingen voor een soort zeep-

bel. Allereerst rondom de Amerikaanse huizenprijzen. De 8400 Amerikaanse banken raakten in moeilijkheden doordat ze elkaar geld leenden om te kunnen beleggen in financiële producten, die stuk voor stuk rekenden op een verdere stijging van die prijzen. Sinds 2003 waren de huizen in steden als Miami, New York en Los Angeles spectaculair duurder geworden, dus waarom niet? Toen steeds meer huizenbezitters in betalingsnood raakten, banken leningen moesten afschrijven en vervolgens de prijzen daalden, hadden al die banken tegelijk een probleem.

Twee tropenweken later staan zijn bevindingen alleen maar steviger, constateert Sterken. Een groot deel van de oorzaak legt hij bij monetaire politiek. Centrale banken in de VS en de Europese Unie hebben te lang toegestaan dat banken steeds meer leningen uitgaven. De rente was te laag en de totale hoeveelheid geld in omloop groeide spectaculair. De EU zit zo al sinds 2001 boven het target rate van 4,5 procent.

In 2007 was de geldgroei zelfs 14,5 procent. “Zeker op de langere termijn voorspelt zoveel nieuw geld inflatie”, zegt Sterken.

Nog wat cijfers waarmee Sterken liet zien dat de wereld teveel geld in ‘geld’ heeft gestoken en teveel is vergeten wat de reële rol van risico betekent. In 2001 bedroegen de wereldwijde beleggingen in financiële producten een slordige 100.000 miljard dollar. Twee jaar later was dat verdrievoudigd en in 2006 nog eens verdubbeld tot 600.000 miljard dollar. Tegelijkertijd werden zogeheten credit default swaps razend populair, een soort verzekeringen waarbij een belegger het risico op zijn investering ‘ruilde’ met een derde partij tegen een deel van de verwachte opbrengst. Sinds 2004 steeg het bedrag dat met deze risicohandel was gemoeid, van 10.000 miljard dollar naar 60.000 miljard.

Alleen al de speculatie op de Amerikaanse huizenprijzen is volgens Sterken een soort piramidespel.

“Zolang iedereen maar tegen elkaar blijft zeggen dat het goed gaat, gaat het inderdaad goed.” Maar wee degene die aan de beurt is wanneer dat geloof afbrokkelt.

‘Nu ben je als econoom een interessantere gesprekspartner.”

In dit piramidespel kreeg bijna iedereen ervan langs. Lehman Brothers. AIG. Northern Rock. Ice Save.

Fortis. En zelfs Alan Greenspan, de voormalige opperbaas van de Amerikaanse centrale banken: hij moest bekennen dat hij zich heeft vergist.

Greenspan gold in zijn dagen als

O P M E R K E L I J K 5

UK 9 - 30 OKTOBER

geweldige tijd! ineens leuk geworden eruit moeten zien.”

Risico moet weer de juiste plek krijgen binnen banken, vindt Van Manen. Hij oppert dat ze misschien beter geleid kunnen worden door risk managers. Beursgenoteerde fondsen moeten naar zijn mening verdwijnen uit het bestuur van banken om meer stabiliteit te brengen. “Het gedrag van aandeelhouders is te onvoorspelbaar.” Wat Van Maanen betreft is een bankier niet langer zakenman. “Ik heb veel sympathie voor de gedachte om een bankier te zien als een professional en niet als een businessman.”

Een recessie zou nu een logisch economisch gevolg zijn. Waar volgens de economen het tekort aan voorzichtigheid juist niet zou moeten worden gevolgd door een te veel.

In de woorden van Sterken: banken durven geen leningen meer te verstrekken die nodig zijn voor goede economische beslissingen die de gevolgen van verkeerde beslissingen moeten repareren. Om die reden pleit hij voor bijvoorbeeld een tijdelijke afschaffing van de loonbelasting of andere gerichte fiscale prikkels. “Om de boel aan de gang te houden.”

‘Als de autoriteiten het al niet weten, is er reden om ongerust te zijn.’

kampioen van de financiële zelfregulatie. Maar het door hem zo geroemde vermogen van het systeem om zichzelf te corrigeren faalde. In plaats daarvan stortte het domweg in. En keek iedereen voor redding toch maar naar de overheid.

Hoeveel redding nu eigenlijk van de overheid te verwachten is, valt vol-

gens economen nog maar te bezien.

Om te beginnen heeft de Staat geen goede staat van dienst als bankier, zegt Van Manen. “Denk aan de affaire met de Groningse Kredietbank. Of het bankieren door de provincie Zuid-Holland en nu eigenlijk ook het spaargedrag bij buitenlandse banken.”

Maar wat hem ook opvalt, is dat

Illustratie Robby van der Meulen

de ‘autoriteiten’ niet goed lijken te weten wat ze met de situatie aanmoeten. “En als de autoriteiten het niet weten, is er reden om ongerust te zijn.”

Zijn college van dinsdag ging over de vraag of er nog een toekomst is voor banken. En? “We blijven ze nodig hebben, maar moeten heel erg nadenken over de vraag hoe ze

Maar ook als de naderende recessie overwonnen zal zijn, moeten we ons volgens Garretsen niet teveel illusies maken. “We kunnen het probleem nu oplossen, maar dan komt het een volgende keer in een andere gedaante weer terug.”

Hij zegt het in antwoord op de vraag of economie niet een mengsel van psychologie, theologie en een vleugje wiskunde is. “Nobelprijswinnaar Solow zei in 1987 dat wanneer economen echt na beginnen te denken, ze amateursociologen blijken te zijn.”

Welnu, de amateursocioloog Garretsen ziet achter de elementen ‘risico’ en ‘vertrouwen’ een soort hoogmoed die telkens weer de kop opsteekt in het groepsproces dat ‘markt’ wordt genoemd.

Niet de markt, maar de mens zelf is zo bezien de variabele. “Je hoort nu veel grote woorden over het einde van dit en van dat”, zegt Garretsen.

“Grote woorden zijn het, slogans.

De markt verdwijnt niet, evenmin als banken.” De overheid moet beslist aan de slag, maar is meer een betere brandweerman dan bankier en zal dat laatste niet te lang moeten blijven. Maar hoe lang precies?

En hoe dan verder?

Zeker is wel dat wetenschappers en studenten economie nog wel even hun hart kunnen ophalen.

Garretsen: “Het zijn interessante tijden.”

Student in crisistijd Ik word een beetje panisch van de kredietcrisis. Daar ben ik redelijk vatbaar voor. Al Gore heeft me al jaren in zijn greep met de opwarming van de aarde en ik neem altijd een vitaminepilletje tegen SARS. Doemgedachten van lange rijen voor pinautomaten en miljoenen Nederlanders die in bakken staan te graaien om de laatste boter, kaas en eieren te bemachtigen zwerven al dagen door mijn hoofd. Bang gemaakt door Wouter B. log ik dagelijks in op ABN Amro internetbankieren om te kijken of Fortis niet stiekem mijn centjes gebruikt om hun financieringsgat te dichten.

Na een dag werken met andermans geld ga ik naar huis.

Terwijl ik een boterham smeer – in tijden van crisis doen we zuinig − surf ik toch weer naar financiële sites.

“IJsland failliet”, “Overheid dekt spaartegoed maar tot €100.000 “en “Psychologische grens van 300 punten overschreden op AEX”. Welke psychologische grens? Heb ik een grens? Krijg ik van de overheid nog €100.000? En als IJsland failliet gaat, heeft dat dan invloed op het smelten van de poolkappen?

Ik verslik me in mijn boterham. In paniek grijp ik naar de pot multivitaminen en neem een extra dosis. Just in case.

Langzaam maar zeker voel ik mijn geld aan me ontglippen.

Ik moet wat doen.

De volgende dag maak ik haastig afspraken bij de SNS, Rabo en ING. Na een halve middag ben ik erachter dat ik niet in aanmerking kom voor een nieuwe rekening. Mijn zakcentjes volstaan als eerste inleg op een spaarrekening, maar ik bezit onvoldoende inkomsten voor een lopende rekening, een absolute must voor iemand die meer waarde hecht aan haar pinpas dan aan enig ander huishoudelijk artikel.

Ik ben niet kredietwaardig.

Radeloos sta ik op straat. Ik neem de tram naar huis. Op de elektronische nieuwskrant lees ik: “Wall Street zakt weg.”

Het vliegt me naar de keel. Ik stap uit de tram, hol naar de dichtstbijzijnde pinautomaat en trek mijn rekening leeg.

Glunderend bekijk ik het kleine kapitaaltje dat in mijn portemonnee verdwijnt. Het voelt wat onwennig.

Opeens krijg ik een geniale ingeving. Ik spring op de metro en stap vijf haltes verder weer uit. In de verte doemt een groot blauw gebouw op. Binnen ren ik de roltrap op, zoef langs alle klanten en klamp een medewerker aan.

Binnen de kortste keren sta ik buiten. Het eerste wat ik ga doen als ik thuiskom is klant af worden bij mijn bank.

Mijn kredietcrisis is opgelost, voortaan berg ik al mijn inkomsten op onder mijn nieuwe Kramfors Myrby donkergrijze Ikea-driezitter.

Tanya Kangur studeert accountancy & controlling aan de RUG, maar woont inmiddels in Amsterdam. Ze kocht de bank in de Bijlmer IKEA.

Openstaande vacatures

Nieuwe vacatures

Administrateur

Hoogleraar Klinische Neuropsychologie

1,0 fte | Faculteit der Letteren

1,0 fte | Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Softwareontwikkelaar met coördinerende taken

Hoogleraar-Directeur Praktijkbeoefening van Klinische Psychologie en Orthopedagogiek

1,0 fte | Donald Smits Centrum voor Informatie Technologie

0,4 fte | Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Statistisch Medewerker t.b.v. Beoordelen en Toetsen

Hoofdopleider postacademische opleiding tot GZ-psycholoog

0,4 fte | Universitair Onderwijscentrum Groningen

Bijzonder Hoogleraar Toezicht

0,4 fte | Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

± 0,2 fte | Faculteit Rechtsgeleerdheid

Onderwijskundig Adviseur

Universitair Docent Taalwetenschap (Ontwikkelingsdyslexie)

1,0 fte | Universitair Onderwijscentrum Groningen

0,7-1,0 fte | Faculteit der Letteren

Postdoctoral Fellowship Metabolomic Systems Biology

Onderzoeker Cultuureducatie

1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl

1,0 fte | Faculteit der Letteren

PhD position Metabolomic Systems Biology 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Researchanalist 1,0 fte | Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen

Beleidsmedewerker Kwaliteitszorg en Accreditaties 0,8-1,0 fte | Faculteit Economie en Bedrijfskunde

Two postdocs Medieval Culture 0,8 fte each | Faculty of Arts

PhD position Proteomics related Bioinformatics: Quantitation, processing and classification algorithms for mass spectrometry

De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten.

De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeelsbestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegenwoordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.

1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Werken aan de grenzen van het weten uk/poelman 020325

8??Á Ë ËÝj ·

Ë Ë jÍ·

A-B Rijopleiding

b.v.

Antillenstraat 11-13 9714 JT Groningen Telefoon 050-5710150

Aanbieding is geldig t/m 31 okt 2008

Kijk snel op www.a-brijopleiding.nl Of bel 050-3110702

schildersbedrijf glas service

poelman

De eerste 10 rijlessen voor € 299,-

17-

jajÁjj Ë jjwÍËÁjW ÍË ¬Ë? aÄÁj jÁÄ

=# ! Ë 0Ë .7 -2.Ë 0 Ë .^Ë= !Ë8 Ë 0Ë##

WETENSCHAP 7

UK 9 - 30 OKTOBER 2008

Cogito ergo BOEM

Kor t

In samenwerking met Science LinX (Wiskunde & Natuurwetenschappen)

Goed herstel na wervelbreuk

Wat doet die schedel daar?

Er zijn twee manieren om een gebroken ruggenwervel te behandelen. Bij de ‘conservatieve behandeling’ krijgt de patiënt een corset aangemeten, dat enkele maanden moet worden gedragen. Het alternatief is de ‘operatieve behandeling’, waarbij de gebroken wervels met schroeven worden vastgezet.

De arts Richard Post deed bij de afdeling traumatologie en revalidatie van het UMCG onderzoek naar de resultaten van beide methoden.

Uit inspanningstesten bleek, dat eenderde van de patiënten een forse beperking van de lichamelijke conditie had. Toch was dat onvoldoende om de kwaliteit van leven te beïnvloeden. De beide behandelmethoden bleken even goed te werken, ook op de lange termijn.

Eerdere onderzoeken gingen niet verder dan zo’n drie jaar na behandeling, Post zag dat er tussen vier en tien jaar geen verslechtering optrad. Hij promoveerde woensdag op zijn onderzoek.

| S E R I E | Voor onderhoudende experimenten heb je niet per se een groot laboratorium nodig. Een kamer met vertekend perspectief in elkaar lijmen, kan op zestien A4’tjes.

Door ERNST ARBOUW Het schilderij The Ambassadors van Hans Holbein de Jongere (1497 of 1498-1543) is op het eerste gezicht een doodgewoon renaissanceschilderij. Twee mannetjes in zestiendeeeuwse kleding en een kast vol boeken en snuisterijen: een globe, een astrolabium, een paar wetenschappelijke meetinstrumenten en een luit met gebroken snaren.

Maar er is iets vreemds met het kunstwerk. Vlak boven de vloer, voor de voeten van de twee geportretteerden, zweeft een rare, grijswitte veeg die zich uitstrekt van links, bij de voeten van de Franse ambassadeur tot rechts, op kniehoogte van de in het zwart geklede diplomatiek vertegenwoordiger van Venetië. Op het eerste gezicht is het een vormeloze vlek maar als je beter kijkt, kun je zien dat het een schedel is, geschilderd in een vertrokken perspectief.

Waarom heeft Holbein een rare, vertrokken schedel voor de voeten van zijn Ambassadeurs gelegd?

Sommige historici denken dat hij de beperkingen van de menselijke waarneming wilde symboliseren.

Je kunt ofwel het schilderij duidelijk zien of je kunt, als je onder een bepaalde hoek kijkt, de schedel duidelijk zien.

Allebei tegelijk is onmogelijk. Een beetje zoals je niet over de grens van leven en dood kunt kijken. Een middeleeuws Memento Mori, verstopt in een renaissancistisch werk dat op het eerste gezicht verwijst naar wetenschap en schone kunsten; de objecten in de kast symboliseren grammatica, retorica, logica, rekenkunde, geometrie, muziek en astronomie.

Een meer prozaïsche verklaring is dat Holbein vooral wilde laten zien hoe goed hij kon schilderen. Om

Kul of kennis

Biografie van kwijnende dichteres

Foto Ernst Arbouw een schedel vertekend (anamorf) af te beelden is een flinke lading visueel inzicht en schildertalent onontbeerlijk. Er zijn ook historici die het houden op een beetje van allebei.

Misschien was het schilderij oorspronkelijk bedoeld om ergens in een hoge ruimte te hangen, boven een deur of in een trappenhuis. Wie door de deuropening liep, of wie de trap opkwam, zou door het perspectief geen witte vlek zien maar een schedel.

In de twintigste eeuw bedacht de Amerikaanse jurist, psycholoog, wetenschapper en kunstschilder Adelbert Ames Jr. (1880-1955) een variant op de vertekende schedel van Holbein. Hij ontwierp een kamer met een vertekend perspectief waardoor grote objecten of personen kleiner lijken en omgekeerd, de zogeheten Ames Room. Zijn uit-

vinding wordt tegenwoordig dankbaar gebruikt door filmmakers, onder meer in The Lord of the Rings als Gandalf op bezoek komt in het huisje van Bilbo Baggins.

Met een bouwplaat die je kunt vinden op de website (www.universiteitskrant.nl/boem) kun je zelf een (miniatuur) Ames Room bouwen. Kleine tip: hoe groter je de kamer maakt, hoe beter het effect. Vergroot de bouwtekening tot minstens zestien A4’tjes en plak die aan elkaar op een stuk stevig karton. Beter nog: plunder je bankrekening, haal bij de bouwmarkt een stapel gipsplaten en stevige houten balken en bouw de hele constructie op ware grote bij je ouders in de garage.

Maak openingen in het dak en voor de ramen en maak een kijkgaatje. Als je het echt mooi wilt doen, kun je de deuren, de muren

en de kozijnen nog een kleurtje geven. Zet vervolgens, afhankelijk van de afmetingen van je voltooide Ames Room, Playmobilpoppetjes of je broertjes of zusjes in de kamer.

De één linksachter, de ander rechtsachter. Presto: het linker mannetje (of broertje) lijkt ineens een stuk groter dan het rechter mannetje.

Helemaal leuk wordt het als je met de poppetjes gaat schuiven. Plak met tape een stuk ijzerdraad op de rug van de poppetjes (doe dit niet bij je broertje) en laat een handlanger ze van links naar rechts en omgekeerd bewegen. Het poppetje dat naar links beweegt lijkt op magische wijze te groeien terwijl het poppetje dat naar rechts beweegt, juist lijkt te krimpen.

Zie voor de filmpjes uit deze rubriek en een disclaimer: www. universiteitskrant.nl/boem

Mijn hond begrijpt me

Door RONALD VELDHUIZEN Je ziet het anderen doen of je betrapt jezelf er op: uitgebreid zwetsen tegen de hond. Alsof het dier een dagboek is, klets je over de tegenslagen van je dag of je favoriete muziek. Of ’ie het snapt is maar de vraag. Menig huisdierscepticus betwijfelt zelfs of een hond wel echt naar zijn naam luistert; een klank die erop lijkt doet het toch even goed? Met andere woorden, begrijpt de dikwijls kwijlende snuffelaar ook maar iets van mensentaal?

Ton Groothuis, hoogleraar gedragsbiologie aan de RUG betwijfelt of een hond zijn naam scherp oppikt. Dat de viervoeter op een naam reageert, kan namelijk ook komen door conditionering: het leren via belonen en straffen. Henk Vervenne, ervaren hondentrainer van de Martin Gaus Hondenschool in Gronin-

gen, kan dat bevestigen. Geen ruimte voor wonderen en volledig naar Groothuis’ idee: het is gewoon conditionering.

Als honden maar vaak genoeg hun naam horen, leren ze dat dit het moment is om hun aandacht op de baas te richten. En inderdaad, een iets andere klank doet het volgens Vervenne net zo goed.

En ons gebabbel dan? Groothuis weet niet zeker of hondenhersenen er iets mee kunnen. Taal is ingewikkeld en om ook maar een fractie daarvan te snappen heeft een brein bepaalde snufjes nodig.

Vervenne vermoedt dat honden ons gepraat niet echt begrijpen, maar dat ze sommige woorden best kunnen oppikken en langzaamaan doorkrijgen wanneer zo’n woord gebruikt wordt. Zo snappen ze in welke bui het baasje verkeert. Maar ook hiervoor is geen bewijs.

Toch zijn honden geen hopeloze taal-

idioten. In een Science-artikel uit 2004 meldden gedragsbiologen de vondst van een hond die in één keer begrijpt wat een bepaald woord betekent; iets dat mensenkinderen pas vanaf hun tweede lukt. Bordercollie Rico onderscheidde met gemak veertig objecten van elkaar. Wanneer zijn eigenaar hem vroeg een nieuw en onbekend voorwerp, zoals een sok, te halen, wist de hond in één keer die sok tussen andere voor hem inmiddels bekende speeltjes te vissen. Dus Rico begreep écht dat een nieuw woord ook een nieuw speelgoedje inhield.

Knap, maar het blijft bij speelgoed.

Geen begrip voor de muzieksmaak van ’t baasje. Ach, blijf gerust praten; een goed geconditioneerde hond is in ieder geval één en al oor. Een kwijlend dagboek.

Ook een vraag? Mail uk@rug.nl.

De Antwerpse dichteres Alice Nahon (1896-1933) heeft meer dan 250.000 dichtbundels verkocht, een aantal dat in Vlaanderen alleen door Guido Gezelle is overtroffen. Maar haar werk wordt niet meer genoemd in de literatuurgeschiedenis: de matige kwaliteit van haar drie bundels heeft canonisering verhinderd. Toch heeft de Belgische taalkundige Manu van der Aa een biografie van deze vrouw geschreven, die in haar tijd een literair fenomeen was.

Nahon had het imago van een braaf, burgerlijk ‘kwijnmeisje’, dat zes jaar doorbracht in sanatoria wegens tbc. Dit imago koesterde zij zorgvuldig en na haar dood heeft de rechtse Vlaamse nationalistische beweging haar als rolmodel voor de Vlaams vrouw gebruikt. Maar haar echte leven was heel anders, ontdekte Van der Aa. Allereerst berust de tijd in het sanatorium op een foutieve diagnose. Op verlof thuis zette ze de bloemetjes bijvoorbeeld flink buiten. Verder ontpopte Nahon zich als een vrijgevochten, ongebonden vrouw met een turbulent liefdesleven, waarmee zij niet bepaald een rolmodel voor conservatieve Vlamingen was. Haar poëzie miste diepgang, maar sprak wel de grote massa aan. Hele generaties kregen haar werk met de paplepel ingegoten, bijvoorbeeld uit Avondliedekens III: “’t is goed, in ’t eigen hert te kijken / nog even voor het slapen gaan / Of ik van dageraad tot avond / geen enkel hert heb zeergedaan.”

Van der Aa promoveerde afgelopen maandag aan de letterenfactulteit van de RUG.

WIJ ZOE K E N VROUWE N

Bij Lidl wordt ambitie beloond

die mee willen werken aan een geneesmiddelenonderzoek (180).

Ben jij een aankomend leidinggevend talent en wil je graag carrière maken? Meld je dan nu aan voor een uniek traineeship waarbij je in korte tijd wordt klaar-gestoomd voor een uitdagende en verantwoordelijke functie als rayonmanager!

Lidl zoekt

Managementtrainees die niets liever willen dan groeien!

Wil je snel carrière maken?

Kom voor een vruchtbare start van je carrière naar onze stand op het Sp!ts Nobiles Careerevent op vrijdag 31 oktober of zaterdag 1 november in de Jaarbeurs Utrecht óf stuur je cv met motivatie naar werken@lidl.nl.

Dinox is een onderzoekscentrum in Groningen en Berlijn met ruim 15 jaar ervaring in geneesmiddelenonderzoek op het gebied van vrouwelijke hormonen (zoals anticonceptie, vruchtbaarheidsbehandelingen, premenstrueel syndroom en acné) en seksuologie.

Dinox bevindt zich op het UMCG terrein: Hanzeplein 1, ingang 53, 9713 GZ Groningen

In dit onderzoek wordt de werking onderzocht van 4 doseringen van een progestageen (vrouwelijk hormoon): in welke mate het progestageen in het lichaam wordt opgenomen, of het van invloed is op het baarmoederslijmvlies, en of het de groei van eiblaasjes in de eierstokken onderdrukt. Dit progestageen is in combinatie met een oestrogeen al onderzocht en geregistreerd als anticonceptiepil.

U zou aan het onderzoek kunnen deelnemen als u: s een vrouw bent tussen 18 en 35 jaar en gezond bent; s bereid bent aanvullende anticonceptie (zoals condooms) te gebruiken tijdens het onderzoek.

Bezoeken Na de keuring bezoekt u regelmatig het onderzoekscentrum voor een bloedafname, echoscopie en tweemaal een onderzoek van het baarmoederslijmvlies. De eerste cyclus bestaat uit 7 tot 12 bezoeken. De behandelperiode waarin u één van de 4 doseringen van het progestageen krijgt, duurt maximaal 72 dagen en heeft tussen de 12 en 22 bezoeken. Na de behandelperiode zijn er nog 1 tot 4 bezoeken.

Vergoeding Elke vrijwilligster ontvangt -afhankelijk van het aantal bezoeken- een vergoeding voor deelname aan dit geneesmiddelenonderzoek tussen de ` 1194,- en ` 1992,-.

Reiskostenvergoeding: ` 0,19 per km.

Voor meer informatie kunt u bellen met

(050) 3610999

WWW.DINOX.NL

5 25 25

giro 0900-7000 600 Eye Care Foundation werkt aan het voorkomen en bestrijden van oogaandoeningen in ontwikkelingslanden

www.lidl.nl Het Noordelijk Archeologisch Depot (NAD) in Nuis is de fysieke verzamelplaats van archeologische vondsten uit de provincies Groningen, Friesland en Drenthe.

Het NAD is derhalve een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de provinciale besturen van Groningen, Friesland en Drenthe. De vondsten zijn afkomstig uit voormalige museale- en universitaire collecties, amateurcollecties en recent archeologisch veldonderzoek. In het NAD worden de vondsten en de bijbehorende documentatie ingeschreven en opgeborgen.

De (miljoenen) vondsten zijn toegankelijk voor onderzoek of bruikleen.

www.eyecarefoundation.nl

Wegens toenemende werkzaamheden is bij het NAD per 1 januari 2009 de functie vacant van:

ARCHEOLOOG M/V

(0,8 fte)

De belangrijkste werkzaamheden bestaan uit de volgende onderdelen: t Assistentie en vervanging van de archeoloog-beheerder t Loodsbeheer (het bekijken en efficiënt borgen van de vondsten) t Beschrijving van de vondsten in het databasesysteem TMS t Dienstverlening derden (rondleidingen en bruikleenaanvragen/controle) t Optimaliseren van de bibliotheek t Fotograferen van de vondsten t In 2009 zal de inrichting van een nieuwe 3e loods en de herinrichting van een bestaande loods centraal staan

Functie-eisen: Pool Consultancy BV ondersteunt bij de werving. Bij belangstelling wordt u verzocht een brief of mail te zenden naar: Pool Consultancy BV, Weerdingerstraat 251 a, 7811 CL Emmen hhuizing@poolholding.nl Procedurele informatie kunt u inwinnen bij H. Huizing, Pool Consultancy BV.: 06- 54366502.

Voor inhoudelijke informatie wendt u zich tot Dr. E. Taayke, archeoloog/ beheerder van het NAD in Nuis (tel.0594 – 644000).

student

SBMC zoekt voor telemarketingproject

Werkzaamheden:

Om deze functie met succes te kunnen uitoefenen, wordt gedacht aan de volgende functie-eisen: t Universitaire opleiding archeologie t Ervaring in het beschrijven van archeologisch vondstmateriaal t Affiniteit met de noordelijke archeologie t Zelfstandige werkhouding en nauwkeurigheid bij de uitvoering van de dagelijkse werkzaamheden t In het bezit van een rijbewijs en het hebben van een heftruckcertificaat is een pré

SBMC is een organisatieadviesbureau voor het Middenen Kleinbedrijf te Groningen. In verband met het vertrek van onze huidige telemarketeer, zijn wij op zoek naar een nieuw commercieel talent voor onze afdeling Opleidingen.

Ben je geïnteresseerd en beschik je over: ❑ ❑

enthousiasme een goede telefoonstem

❑

commercieel talent

en ben je bereid minimaal 10 uur per week tijdens kantooruren te werken, neem dan contact op met Koos Vos, tel. 050–5490100. Kijk ook op www.sbmc.nl.

ADOPTEER EEN PUP

Het NAD biedt:

Het NAD biedt de nieuwe functionaris om zich kennis en inzicht eigen te maken van de noordelijke archeologie en deze wetenschap over te dragen aan belangstellenden.

De aanstelling vindt plaats in ambtelijke dienst van de provincie Groningen met een proeftijd van 1 jaar. De salariëring is op basis van schaal 8 van de CAO Provincies.

In 2009 wordt de functie definitief gewaardeerd.

EN HELP ’M BLINDENGELEIDEHOND WORDEN.

WWW.ADOPTEEREENPUP.NL

W E T E N S C H A P 9

UK 9 - 30 OKTOBER 2008

Noormannen? Kooplui! |_

Nieuwe inzichten in geschiedenis van Groningen

| r e c e n s i e | De geschiedenis van Groningen wordt opnieuw beschreven. In drie delen, het eerste is net verschenen. Over kruisvaarders en een dienstbode die Latijn spreekt.

Door harry perton Als kruistochtprediker Olivier van Keulen er de mis opdraagt, is de kerk van Bedum afgeladen. Duizenden mensen konden geen plekje vinden. Ze hangen rond in de velden om het dorp. Dan begint Olivier zijn preek en plotseling verschijnen er drie kruisen aan de nagenoeg wolkenloze hemel. Golgotha! Tallozen werpen zich ter aarde. En velen zweren op kruistocht te gaan.

Drie jaar later, 31 mei 1217, is het zover. Een ‘Friese’ vloot van wel tachtig schepen met duizenden strijders vertrekt uit de Lauwerszee naar het Heilige Land. Volgens mensen met verstand van de hoofse cultuur waren het ongelikte beren, maar de onstuimige voetsoldaten met hun kletsies, speciale speren die ook als polsstok dienden, vergaren eeuwige roem bij Damiate.

Het verhaal staat in het eerste deel van de nieuwe, driedelige Geschiedenis van Groningen, over de prehistorie en de middeleeuwen. De uitgever wil een breed publiek bereiken, maar de vraag is of dat lukt met deze auteurs en redacteuren, onder wie zich nogal wat RUG-historici bevinden. Catrien Santing bijvoorbeeld, Remi van Schaik en Renée Nip. Het nieuwe overzicht was beslist urgent. Het vorige verscheen dertig jaar geleden en nieuw archeologisch en historisch onderzoek heeft sommige opvattingen danig veranderd. In dit boek moesten de nieuwe inzichten komen in een doorlopend, chronologisch verhaal.

Dat dwong de auteurs om verbanden te leggen tussen ontwikkelingen die eerder thematisch uit elkaar getrokken waren. Bovendien wordt Groningen niet meer beschouwd als een perifeer, geïsoleerd gebied, maar als integraal onderdeel van West-Europa. Er is over de provinciegrens gekeken.

Over de oudere perioden is de meeste discussie. De auteurs moeten hier af en toe stelling nemen en daardoor bevatten hun hoofdstukken het meeste nieuws. Provinciaal archeoloog Henny Groenendijk gelooft bijvoorbeeld niet in een abrupte overgang tussen de rondtrekkende jagers-verzamelaars van het mesolithicum en de plaatsgebonden landbouwers van het neolithicum. Integendeel, het verzamelen van voedsel in de vrije natuur maakte langzaam plaats voor de productie van voedsel in eigen beheer. Net als jagerskampen bleven landbouwers nog lang binnen een bepaald gebied op de zandgronden zwerven. Qua bevolking ziet Groenendijk geen verschil.

Op grond van technische dateringen trekt hij de conclusie dat

Kampvechters op een muurschildering in de kerk van Westerwijtwerd. De linker heeft een ‘kletsie’. Eerste helft van de veertiende eeuw. de oudste bewoners van het kwelder- en wierdengebied na 400 voor Christus uit Drenthe kwamen. Ze kwamen over land en niet over zee uit Noord-Duitsland. Daarmee rehabiliteert hij een theorie van emeritus hoogleraar Harm Tjalling Waterbolk.

Het hooggelegen kleigebied was aan het begin van onze jaartelling de dichtstbevolkte streek van ons land. Driehonderd à vierhonderd jaar later dunde de bevolking zover uit, dat de oude Friese maatschappijstructuur niet langer functioneerde en er ruimte ontstond voor Saksische immigratie.

Met Remi van Schaik ziet Groenendijk niet langer rovers, maar kooplui in de Noormannen (of Denen), die hier tussen 810 en 1010 op visite kwamen. Het waren latere clericale schrijvers die hen rovers noemden, maar die wilden het martelaarschap van hun heilige voorbeelden zo pregnant mogelijk voorstellen. In elk geval zijn gewapende raids van Vikingen maar moeilijk aantoonbaar. Muntschatten en dergelijke wijzen eerder op offers voor bijvoorbeeld een riskante reis.

De zand- en hoge kleigebieden van het huidige Groningerland waren dus al bewoond, maar de lage kleigebieden bleven bedekt met ontoe-

gankelijke moerasbossen of wolden. Ontginningen begonnen in de negende en tiende eeuw en namen in de elfde en twaalfde een grote vlucht. Toen kwamen ook de eerste dijken. Het werk van lokale boeren, meent van Schaik, en niet van kloosters, zoals men vaak aanneemt. Wel namen de kloosters het voortouw in waterstaatsaangelegenheden, maar dat was pas toen ze voldoende bestaanszekerheid hadden.

‘Zelfs de dienstmeid van de familie Canter sprak vloeiend Latijn’ Ook over de ontwikkeling van de stad heeft Van Schaik opmerkelijke inzichten. Hij gelooft dat er van de zevende tot de tiende eeuw twee dorpjes op de noordpunt van de Hondsrug lagen, een ten zuiden van het latere Zuiderdiep in de omgeving van de Prinsenstraat, het andere zo’n beetje tussen de Grote Markt en de Visserstraat. In de elfde eeuw zouden die dorpjes zijn verplaatst – dichter naar elkaar toe – met een wal eromheen.

Tegelijkertijd droeg de Duitse keizer het landgoed inclusief nederzetting over aan de bisschop van Utrecht, die er zetbazen aanstelde. Deze kregen het steeds meer aan de stok met autochtone kooplui zoals de Gelkingen, tegen wie ze rond 1300 het onderspit dolven. Sindsdien was de stad min of meer zelfstandig, maar in dit proces was ze niet uniek. Bisschopssteden als Utrecht, Keulen en Straatsburg maakten een soortgelijke ontwikkeling door.

Tegelijk met ontginningen en verstedelijking werd de geloofsbeleving intensiever. Niet alleen lokale heiligen als Sint Walfridus en kruisvaardersenthousiasme vormden daar de vrucht van, maar ook vele kerken. Van Schaik constateert dat het culturele kompas van het Groningerland zich rond 1000 richtte op het Rijnland. Een paar eeuwen later trad Westfalen op de voorgrond. Weer een paar eeuwen later wendde men zich tot NoordDuitsland, met name de Hanzesteden Bremen en Hamburg. De oriëntatie was dus oostelijk, Holland kwam later pas goed in beeld.

In sommige opzichten is er best kritiek mogelijk op de nieuwe Geschiedenis van Groningen. Ik mis een verklaring voor het opmerkelijk re-

Foto Hans Vermeulen

gelmatige stratenplan van de stad, ten zuiden van de oostwest-as Grote Markt-Vismarkt. Kwam dit er voor de brand van ca 1250, of lag het er voordien al? De vraag wordt niet gesteld en dus niet beantwoord.

Ook de integratie van thematische kennis laat soms te wensen over. Zo ontbreekt het gegeven dat de opstandige Groninger kooplui hun fortuin maakten met ontginningen langs de flanken van de Hondsrug.

Toch heb ik bij vlagen van van dit boek zitten genieten. Er staan kostelijke anecdotes in. Neem de humanistische jurist Johannes Canter, die zo’n beetje naast de UB woonde. Zijn liefde voor het Latijn was zo groot, dat hij de taal tot voertaal van zijn familie maakte. Renée Nip vertelt dat zelfs de dienstmeid des huizes vloeiend Latijn sprak.

Dat zou het publiek nu niet op prijs stellen. Maar de taal in deze nieuwe Geschiedenis van Groningen is niet moeilijk. Jargon wordt vermeden, al lijkt de doelgroep eerder te bestaan uit lezers van het NRC, dan die van het Dagblad van het Noorden.

Red. M.G.J. Duijvendak e.a., Geschiedenis van Groningen, I Prehistorie – Middeleeuwen, 396 pagina’s, uitgeverij Waanders Zwolle; € 35,00

10 S T U D E N T E N L E V E N

UK 9 - 30 OKTOBER 2008

Lady of Shalott van Waterhouse

Hilde uit het tv-programma Model in één dag

Bootcamp in Londe |_

| r e p o r tag e | Het Groninger Museum wil meer studenten trekken. Maar gaat dat gaat lukken met de Britse schilder Waterhouse? Student-redacteur Rosa Timmer reisde als voorproefje naar Londen, op uitnodiging van het museum.

“Het enige dat ik van tevoren weet: Waterhouse is geen hipperd.”

Door rosa timmer Oke, ik geef toe: ik heb moeite de werken van Rembrandt en Dali van elkaar te onderscheiden. Bij kunstzinnige vorming op de middelbare school viel ik altijd kwijlend in slaap tegen de verwarming. De docent accepteerde dat na drie jaar en zei subtiel: “Ik kan je moeite laten doen voor een voldoende, maar ik geloof niet dat het de investering waard is.“ En dat was dat. Ik heb meer met theater en muziek dan met schilderijen. So be it.

Maar de UK wilde daar verandering in brengen en stuurde mij op bootcamp voor kunstleken. Ik ga naar Londen met zeven kunstexperts om het werk van de Britse schilder John William Waterhouse te onderzoeken. Vier dagen lang dompel ik me onder in de wereld van kunst, musea en art people.

Het enige dat ik van tevoren weet: Waterhouse is geen hipperd. In 1917 gooide hij het bijltje er al bij neer. Hij is de zoveelste schilder die

Rosa, Waterhouse en de rennende adonissen

zijn inspiratie haalt uit vrouwen.

Van wat ik er op het eerste gezicht van zie, maakt hij nogal beklemmende schilderijen van dames die, of zielig zijn, of boos.

“Great, wonderful to meet you!”, zegt een Amerikaanse journalist als ik aankom op Heathrow. Ik ben gevleid door zo’n enthousiast onthaal.

Maar dat duurt niet lang. Vijf minuten later zegt hij precies hetzelfde tegen de buschauffeur, een willekeurige portier en de hond van een voorbijganger. Goed.

We rijden naar Buscot Park, een landhuis met grote tuinen. Onze Italiaanse chauffeur humt mee met klassieke muziek en leidt ons over hobbelige weggetjes. Ik zie groen gras, en felgele en oranje bladeren.

Sprookjesachtig.

In het landhuis zelf is alles duur en goud. Ik zeg schietgebedjes om niets om te stoten. Ik sta met mijn neus op een schilderij waarvan ik dacht dat het van Waterhouse was als onze excursieleider ineens naar mij wijst en zegt: “That’s a Rembrandt by the way, please mind your surroundings.” Verschrikt stap ik achteruit. Een kunstjournaliste kijkt me vuil aan, snuift en loopt weg. Dat begint goed. Naast de trap hangen wél schilderijen van Waterhouse: doodgewone portretten.

De Amerikaan steekt een ellenlang verhaal af en ik doe moeite niet te gaan wiebelen op mijn benen.

De meeste journalisten van de

groep negeren me na dit voorval. Ik ben de afvallige, ik heb mezelf verraden als niet-kunstkenner. Het belooft een lange week te worden.

Even later staan we bij het graf van Waterhouse. De grafstenen staan schots en scheef. De grond is omgewoeld, het is alsof ik het gevecht van de lijken tegen de modder live kan volgen. Ik vind het gaaf en maak extra foto’s. Ik vind de dood fascinerend. Ik wil later graag in het lijkenbos gezet worden in Amerika. Een groot bos waar allerlei dode mensen liggen, hangen, of vredig in een auto zitten weg te rotten. Daar doen wetenschappers onderzoek naar ontbindingsprocessen. Ik schrik op omdat ik iemand hoor kokhalzen.

“Marvellous”, zegt de Amerikaan en we stappen met een weeïg gevoel in onze maag de bus in. Het volgende programmapunt is minstens zo belangrijk: wijn en conversatie. Echt, zo staat het in de persmap. Het hoort er allemaal bij.

De volgende dag sta ik met een enorme kater voor Tate Britain. Ik zie de hysterisch energieke Amerikaan op en neer springen van opwinding. Ondertussen heb ik ontdekt dat Waterhouse zijn hele leven is. Hij schreef een boek over hem en is niet van plan de schilder los te laten voor hij zijn hele leven heeft uitgeplozen. Ik heb een vaag vermoeden dat het vandaag weer great, marvellous en fantastic wordt.

In Tate hangt een van Waterhouse’s meesterwerken. En ik moet toegeven, de Amerikaan heeft me nieuwsgierig gemaakt. Eindelijk staan we recht voor zijn beroemdste schilderij Lady of shallot. Een jonge slanke vrouw met rood, golvend haar zit in een bootje. Ze is een beetje hippieachtig.

Terwijl de rest de penseelstreken van dichtbij bekijkt, denk ik: dat meisje lijkt op Hilde van het programma Model in één dag. Hilde heeft ook dat breekbare gezichtje, lang rood krullend haar en die vredige uitstraling. Ik spreek mezelf ernstig toe: wat een platte associaties heb ik toch. Sta ik een keer voor echte kunst, denk ik aan tv. Ik voel me asociaal tussen de kunstfanaten die de ene na de andere intelligente vraag stellen.

Ze vragen honderduit over de vrouw, die erg mysterieus blijkt.

Waterhouse schilderde haar talloze keren, zelfs per lichaamsdeel. Op een van die schilderijen staat op de achterkant ‘Muriel’, maar niemand weet of dat haar echte naam is. Of dat zij misschien zijn maîtresse was en of zijn vrouw Ester ervan wist.

In de groep wordt druk gespeculeerd. Van “misschien was Muriel helemaal geen bestaande vrouw, maar een combinatie van meerdere vrouwen”, tot “misschien was zijn vrouw lesbisch en vond ze het wel best wat hij met Muriel deed zodat ze zelf haar gang kon gaan.”

Trouw als hij is, staat onze Italiaanse chauffeur ons op te wachten.

Hij brengt ons naar de Royal Academy of Arts. Hij rijdt zo heftig dat ik bijna moet overgeven. Temperamentje. We bekijken vandaag een schilderij van WH zonder lijst. Dat schijnt heel bijzonder te zijn. De Amerikaan is over the moon en zelfs ik word gulzig als ik een in folie verpakt blauw pakketje zie. Bij de onthulling van de mermaid van Waterhouse voel ik een kriebeltje in mijn buik. Ik schrik en bloos. Maar de zeemeermin is echt mooi: zo blauw, zulke mooie, lange haren.

Omdat het schilderij zo dichtbij is, raakt het me. Even voel ik de passie die Waterhouse voor dit meisje moet hebben gehad. En stiekem wou ik dat iemand die schoonheid in mij zag. “Oh my, that was so beautiful”, zeg ik later tegen de Amerikaan. Verrukt kijkt hij op. Eindelijk, op de derde dag is er een kleine verwantschap.

Zelfs de snuivende journaliste van eerst draait zich in de bus naar me om. Ik kijk verwachtingsvol. Zou ze nou voor het eerst in drie dagen iets tegen me gaan zeggen? Ze opent haar mond en ik doe mijn ogen dicht om het extra goed te horen. Dan zegt ze: “Jij bent niet zo’n hoogvlieger, hè!” Zelfs de andere journalisten kijken me vol medelijden aan.

Het schept een band want op mijn laatste dag heb ik een maatje. We

S T U D E N T E N L E V E N 11

UK 9 - 30 OKTOBER 2008

God is hip geworden | ac h t e r g r o n d | Zeven jaar geleden telde christelijke studentenvereniging Navigators twaalf leden. Nu zijn het er vierhonderd. Christen zijn is hip geworden, lijkt het wel. “Het is niet alleen maar happy clappy, vrolijkheid.”

Door lieke van den krommenacker

Foto NET 5/Lutske Veenstra

en zijn zo zat van het gezever over kunst dat we niet eens meer met de rest aan een tafel willen zitten en elders gaan lunchen. Overkill. Zelfs tijdens het ontbijt gaat het over niets anders dan Waterhouse. Als ik in de galerij wandel en het licht zie van de frisse buitenlucht word ik bijna onder de voet gelopen. Niet erg.

Het blijkt onderdeel van het mooiste kunstwerk van de wereld.

De hele dag rennen jonge, hete, atletische mannen als bezetenen door de hal van het museum. Dat is de opdracht van kunstenaar Martin Creed. Bedoeld om de schoonheid van de kracht van het menselijk lichaam te laten zien. Gespierde, bezwete, lekkere mannen. Als we al bijna teruggaan naar Nederland begrijp ik ineens waarom kunst zo leuk is. Ik ben door deze reis geen liefhebber van Waterhouse geworden, maar een museum zou ik nu zo instappen. Gewoon omdat dit soort gekke dingen er ook zijn. Je weet nooit wat je kunt verwachten.

Voor iedereen die nu ook eens gaat proberen een museum te bezoeken heb ik nog wel een tip. Het is een quote van mijn nieuwe held Creed over zijn rennende adonissen: “I think it’s good to see museums at high speed, it leaves time for other things.”

In december opent het Groninger Museum de expositie ‘Waterhouse, betoverd door vrouwen’.

In de universiteitsbibliotheek studeren ze op de vierde verdieping, achterin. Thuis zijn ze vooral in Vinkhuizen, het ‘christelijke getto’ van Groningen. En het geloof belijden? Dat doen ze overal, volop genietend van het studentenleven. “Juist de combinatie van een gewone en christelijke vereniging spreekt me aan. Op feesten zetten gesprekken over het geloof zich voort”, zegt MarkJan Ploegstra, extern bestuurslid van Navigators Studentenvereniging Groningen (NSG). “Maar het is niet alleen maar happy clappy, vrolijkheid”, vult voorzitter JanWillem Harwig aan. “Ik ben opgegroeid met het idee dat God bestaat, maar dat was meer een feit dan een overtuiging. Toen ik ging studeren kwam ik in een heel andere wereld en kwam alles op losse schroeven.”

Het is dinsdagmiddag half vier. In de tijdelijke bestuurskamer op het industrieterrein aan de Atoomweg staan veel spullen nog in dozen: het bestuur is driftig op zoek naar een vestiging in de binnenstad. De aardse zoektocht naar een pand symboliseert de ziel van de vereniging: NSG wil studenten een plek bieden waar ze invulling kunnen geven aan het geloof. Waar ruimte is voor vragen, twijfels en discussie. Want daarin schuilt de kracht van de vereniging. “Wat ons kenmerkt is gastvrijheid en openheid”, legt Ploegstra uit.

Juist de laatste jaren is de vereniging ongekend populair. Er zijn ruim vierhonderd leden, tegen twaalf in 2001. “Eigenlijk merken we nog steeds de gevolgen van de ontzuiling. Mensen zijn op zoek naar houvast, duidelijkheid. Het is een generatie waaraan je merkt dat ze heel erg voor dingen openstaan”, zegt Ploegstra. Een generatie die niet alleen ideologisch met het geloof bezig is, maar het wil integreren in het dagelijkse bestaan.

Ploegstra vertelt en vertelt. Over zijn niet-gelovige achtergrond.

Over de twijfels over het bestaan van God, toen hij op zijn zestiende een vriend verloor aan kanker.

En over hoe hij het lijden, dat hij ook als geneeskundestudent om zich heen ziet, niet kon rijmen met de liefdevolle God. Ploegstra: “Ik begreep ook niet, hoe je bijvoorbeeld evolutie en schepping naast elkaar kon zien.”

Dus ging hij op zoek. Een ontdekkingstocht die zich aanvankelijk beperkte tot een incidenteel bezoek aan de kerk, een achteloze blik in de Bijbel en enkele infantiele, zelfzuchtige gebeden. “Ik dacht: Als God bestaat, moet hij zich laten zien en anders moet ik maar een goede dokter worden en op die manier iets voor de wereld betekenen. De leegte die ik voelde probeerde ik op te vullen op het gebied van seksualiteit en door veel te stappen.”

Lezingen van een hoogleraar wijsbegeerte en tevens predikant hielpen Ploegstra wetenschap en geloof naast elkaar te laten bestaan. Hij raakte ervan overtuigd dat het geloof het belangrijkste is in zijn leven. “Ik heb ervoor gekozen mijn leven aan Jezus te geven”, zegt hij met vertrouwen in zijn blauwe ogen. Dan, relativerend: “Ik besef goed dat het allemaal subjectief is hoor.”

Zijn woorden wekken verwondering, maar ook een kleine dosis niet-christelijk ongeloof, over zoveel openhartigheid en overtuiging. Maar Jonatan Bartling, agnost en voorzitter van het Groninger Studenten Platform, het platform voor levensbeschouwing, onderschrijft het open en eerlijke karakter van NSG. “Het zijn warme, opgewekte mensen en dat spreekt aan. Ze helpen studenten het geloof in het dagelijkse leven te incorporeren.” ‘Vrolijk orthodox’, noemt hij de manier waarop er binnen de vereniging met geloof wordt omgegaan; het is niet heel traditioneel, maar wel is helder waar je voor staat: een rotsvast geloof in God. Juist deze duidelijkheid is een verademing voor studenten, die veelal uit het beschermde wereldje van de gereformeerde kerk komen. “Als ze gaan studeren, zien jongeren dat er van alles rammelt.

Dan zoeken ze een stukje vastigheid in het geloof”, vertelt Jan Waanders, evangelist in de Martinikerk.

Studentenpastor Ton Huttenga beaamt dat. “Studenten komen erachter dat ze meer vragen hebben dan ze ooit hadden gedacht.”

Daarnaast hebben verenigingen ook een charismatischer uitstraling gekregen, vindt Waanders.

“Als je op de website van NSG kijkt, maken ze van sommige dingen echt een show. En waarom

niet? Ik vind het prachtig.”

Hetty Zock, bijzonder hoogleraar geestelijke verzorging aan de RUG, plaatst het ‘vinden’ van God in breder perspectief. “Het is een tendens: het midden spreekt niet meer aan. Niet in de politiek en niet in de kerk.” Waar in de politiek SP en Verdonk lijnrecht tegenover elkaar staan, worden ook op het gebied van geloof grenzen opgezocht. “Het is onze heterogene, pluriforme samenleving die mensen doet afvragen: waar staan wij voor?”

De tendens wordt in de hand gewerkt door het globaliseringproces. Grote, wereldlijke problemen als terrorisme, natuurdreigingen en nu ook de financiële crisis zijn sinds 9/11 nijpender geworden.

Mensen zoeken houvast. “Globalisering roept lokalisering op.

Het is een oriëntatie om een weg te vinden in het leven. Je ziet het ook aan het denken in canons, in de geschiedenis of natuurkunde.

Dat is ook iets van de laatste vijf, tien jaar.”

‘We zijn niet meer de ­jusvereniging die we ooit waren’ Dat het soms als suf bestempelde christelijke geloof ook een hippe kant heeft, blijkt donderdagavond tijdens een ‘ludieke’ feestavond van Ichthus, de andere en kleinere open christelijke studentenvereniging van Groningen. Zo’n dertig studenten verzamelen zich bij sociëteit Dionysos, thuishaven van Ichthus. Secretaris Ludy-Anne Schudde – Ludieke Anne voor de gelegenheid –

Limbodansen op een feest van studentenvereniging Ichthus

leidt de activiteit van die avond in: het maken van herfststukjes.

“In het kader van ons trimesterthema ‘hemelburgerschap’ zochten we de meest burgerlijke activiteit die we konden bedenken”, neemt ze het Bijbelse thema op de korrel. Er klinkt gelach.

Op tafel liggen takjes, besjes en blaadjes, eigenhandig door het bestuur bijeen gezocht in het Noorderplantsoen. Een meisje prikt onbeholpen een kastanje op een satéprikker. Schoorvoetend beginnen ook de mannen. Niet veel later blijken zij de pronkstukken van de avond te hebben vervaardigd; een auto, tank en een in detail uitgewerkte mini-Martinitoren.

Meer leden druppelen binnen.

Tijd voor het feest, georganiseerd door de nieuwe eerstejaars. Damesdispuut Puur waagt zich aan de macarena. Herendispuut Aap (waarin bijna het hele bestuur is vertegenwoordigd) maakt geblinddoekt dansjes op Cotton Eye Joe, tegen een achtergrond van een papieren, blauwe hemel en witte wolken.

“We zijn niet meer de jus-vereniging die we ooit waren”, lacht Matthijs van der Zande, al zes jaar lid. Hoewel het ledenaantal met 144 stabiel is, is de opkomst op borrels en feesten vergroot. Ook vindt de blauw met wit gestreepte Ichthus-trui gretig aftrek. Leden zijn trots op waar ze voor staan en dragen dat met verve uit, merkt voorzitter Daniël Wegen. “Het is niet een sociale groep waar je toevallig toe behoort. Geloof bepaalt steeds meer je identiteit”, zegt Wegen, die ontkerkelijking gepaard ziet gaan met een groeiende vergeestelijking. “Het is ook een generatieverschil”, merkt een eerstejaars meisje op. “Onze ouders zetten zich af tegen het geloof, wij gaan ernaar op zoek.”

Foto Jeroen van Kooten

12 O P I N I E

UK 9 - 30 OKTOBER 2008

McUniversity bedreigt de academie Fracties in de u-raad gaven deze week een presentatie voor de Raad van Toezicht over het profiel van de universiteit.

Welke identiteit wil de RUG uitdragen?

Antoon de Baets pleitte voor een universiteit die weet wat traditie betekent. “De essentie van de universiteit is niet uit te drukken in economische variabelen.”

In de historiek van onze universiteit valt te lezen dat zij een kwart millennium lang – tot 1876 – een hogeschool geweest is. Wat haar uiteindelijk tot universiteit maakte, was haar onderzoekstaak. Voor het zover was, werd de erkenning van Groningen als rijkshogeschool in 1815 gevolgd door een crisis: men voerde zelfs discussies over ophef-

fing van de instelling. Ik zie vandaag enige parallellen met deze crisis van 1815 en wel op twee fronten.

Het eerste front is dat van de identiteit van onze universiteit. Thans gaat het om een strijd tussen twee modellen. Wil Groningen een klassieke en brede universiteit, een Humboldtiaanse universiteit, blijven? Dan moeten twee voorwaarden vervuld zijn: op wetenschappelijk vlak een meritocratie en op professioneel vlak een democratie.

In de profieltekst op de RUG-website prijkt prominent de wederzijdse afhankelijkheid van onderwijs en onderzoek en het woord kwaliteit valt vele keren. Hiermee wordt het meritocratische karakter van de wetenschap, althans officieel en

althans gedeeltelijk, bewaakt. Helaas vermeldt het profiel niets over de tweede voorwaarde: democratie.

Sinds de invoering van de Wet Modernisering Universitair Bestuur in 1997 moet de universiteitsraad zo goed mogelijk gestalte geven aan deze democratie en dat doet hij ook naar best vermogen. Maar de raad kampt met een schrijnend gebrek aan hoogleraren en zonder hen blijft onze democratie gedeukt.

Wat is dan het alternatief voor de Humboldtiaanse universiteit? Martin Parker en David Jary hebben dit alternatief een naam gegeven: de McUniversity, de universiteit gedomineerd, ja zelfs gekoloniseerd door managers die het alleen nog hebben over ‘markt’, ‘efficiency’ en ‘rankings’, die studenten ‘stakehol-

Willemen

Willemen

Willemen

Advertentie

ders’ noemen en docenten ‘shareholders’, die in alles processen zien die gecontroleerd moeten worden, en daarmee uit het oog verliezen dat de essentie van de universiteit moeilijk of niet is uit te drukken in economische variabelen. Wat is namelijk de essentie van de universiteit? Dat is het zoeken naar ware kennis. Zoals Jacob Burckhardt zei: kennis moet ons niet slim maken voor de volgende keer, maar wijs voor altijd.

Het tweede crisisfront is de vaste aanstelling. Laatst schreef Roger Bowen van de American Association of University Professors een alarmerend artikel over de academische vrijheid. De academische vrijheid is namelijk een noodzakelijke voorwaarde om te komen tot

ware kennis. En op haar beurt is de vaste aanstelling de belangrijkste garantie voor de academische vrijheid.

Maar terwijl academische vrijheid niets kost, is een systeem van vaste aanstellingen erg duur. Bowen signaleert dan ook een gestage erosie van de vaste aanstelling. Rond 1990 had de helft van de aangetrokken wetenschappers in de VS uitzicht op een vaste aanstelling, vandaag eenderde. Het is in Nederland, ondanks het tenure-track beleid, zeker niet anders.

Dit alles doet de vraag rijzen hoelang de klassieke universiteit nog verder zal bestaan. Maken we thans niet het einde mee van een instelling zoals die reeds negenhonderd jaar in de Westerse wereld bestaat en zoals die, ondanks een turbulente geschiedenis die zich op vele theaters, ook in Groningen, afspeelde, aan de maatschappij vele diensten heeft bewezen?

Wat is er eigenlijk aan de hand?

De universiteit is toch net zoals het schip van Theseus? Het schip van de held Theseus werd in de loop van vele jaren van slijtage onderdeel per onderdeel vervangen tot op zekere dag geen van de oorspronkelijke onderdelen overbleef. Was dat nieuwe schip nog het oude?

Zoals het schip van Theseus is ook de universiteit in de loop der eeuwen meermalen vertimmerd om haar zeewaardig te houden. Dus rijst de vraag: is er iets nieuws onder de zon? Mijn antwoord is: deze keer is anders. Waarom? Omdat thans voor het eerst politiek en economie de universiteit samen aanpakken.

Het zijn de ministers van onderwijs zelve die de geldstromen verleggen in de richting van de markt en daarmee de Humboldtiaanse gedachte ondergraven. Ik heb geen heimwee naar goede oude tijden die nooit bestaan hebben, maar ik zie hier wel een Faustiaans moment.

Nu wil het gelukkige toeval dat er ook studenten bestaan en daarmee is de universiteit per definitie bekommerd om de toekomstige generaties. Maar laat ons dit begrip breed genoeg zien. Ook de kinderen van onze studenten verdienen een universiteit die weet wat traditie betekent en de essentie daarvan in ere houdt. Want met de vernieuwing komt het vanzelf wel goed, daar hebben we er tegenwoordig eerder teveel dan te weinig van.

Toen ze op een keer aan Mahatma Gandhi vroegen wat zijn mening over de Westerse beschaving was, antwoordde hij: “Ik denk dat dit een goed idee zou zijn.”

Het valt te hopen dat als men de kleinkinderen van onze kleinkinderen zo rond het vijfhonderdste lustrum van de RUG peilt naar hun mening over de universiteit, zij niet eveneens moeten antwoorden: “Ik denk dat dit een goed idee zou zijn.”

Antoon De Baets is lid van de personeelsfractie van de universiteitsraad

Correctie In het bericht over de tevredenheid onder rechtenpromovendi in UK 7 stonden enkele storende omkeringen van de feiten. Niet driekwart maar een kwart van de gevraagde 41 studenten heeft nog geen tweede begeleider. En niet de meerderheid maar een minderheid van hen heeft geen maandelijkse bespreking met een begeleider.

 U K 13

UK 9 - 30 OKTOBER 2008

Tjak

Ana

Een toetje van zeventien cent | R E P O R TAG E | Ook behoefte aan tips over lekkere maaltijden? Zo’n goeie tjak op je bord? In deze rubriek kijkt de UK tijdens het koken mee in Groningse studentenkeukens. Deze week maakt studentenbuddy Meinris van den Bos pasta met zoete tomatensaus. Smakelijk!

Door DORIEN VRIELING “Wie wil afwassen? Ik heb gekookt!

En boodschappen gedaan”, zegt gastheer Meinris van den Bos, student psychologie. “En ik heb écht een hekel aan afwassen.” Het is nog een hele klus om in het keukentje ruimte te vinden om de afwas neer te zetten, maar dan begint Kristina Miloserdov, student psychologie, ijverig aan de vaat. Als ze bijna klaar is, grinnikt Meinris: “Goh, ik zet jullie wel aan het werk, hè.”

Aan het begin van de avond maakte Meinris zich nog zorgen. Zijn gasten kwamen toch wel? Drie van de vier Duitse studenten die hij als studentenbuddy begeleidt, hadden laten weten dat ze zouden komen.

Gelukkig komen dan twee giechelende meisjes binnen: Kristina en medestudente Esther Heckendorf.

Ze zijn pas aan hun studie begonnen en spreken amper Nederlands.

Er bestaat ook een Engelstalige bachelor, maar, zegt Esther: “In het Nederlands kunnen mijn huisgenoten nog nakijken wat ik inlever.”

Na een drankje besluit Meinris dat er gekookt moet worden. Esther is verbaasd, Kristina moet lachen: “Ik zei het je toch! Hij is een jongen, hij heeft niet gekookt!”

Leipzig

Pasta met zoete tomatensaus 2 uien 3 blikken gepelde tomaten 1 courgette verse basilicum halve bol knoflook 400 g pasta 400 g gehakt 3 eetlepels suiker kleine scheut azijn Parmezaan Kook water en zet de pasta op met wat peper en olijfolie.

Fruit de uien en bak op het laatst de gesnipperde knoflook mee. Doe dan de tomaten, suiker en azijn erbij. Roer totdat tomaten uiteen zijn gevallen. Snijd de basilicum in stukjes en voeg die toe aan de saus. Snijd de courgette in kleine blokjes en bak die samen met het gehakt. Serveer met Parmezaanse kaas.

Als blijkt dat zowel Esther als Kristina vegetariër zijn, kijkt Meinris beteuterd naar het gehakt. “Nou, dan doen we maar een extra pan zonder vlees.” Kristina snijdt courgette, Meinris staat met tranen in zijn ogen naast haar. Uien.

Moeten er echt ui en knoflook in?

Parmezaanse kaas? Esther is het niet eens met Meinris’ kookkunst.

Als hij peper bij de pasta doet, schrikt ze. “Dat kun je niet doen!

Olijfolie, oke… Doch kein Pfeffer!”

Foto Reyer Boxem

Meinris van den Bos Ze wordt positiever als Meinris vertelt dat het zijn moeders recept is.

“Nou… dan is het vast wel goed.”

En inderdaad, Esther heeft als eerste haar bord leeg en schept nog eens op. “Hoe ging jullie tentamen?”, vraagt buddy Meinris vaderlijk. Het ging, zeggen ze, maar de studie is zwaar. Kristina zit dagen in de bieb, Esther studeert tot laat in de avond. Meinris lacht ongelovig. “Gaan jullie nog regelen vanavond?” vraagt hij verder. Kristina en Esther kijken niet-begrij-

pend. “Weten jullie niet wat dat is?

Nou, meisjes zoenen. Of jongens.”

Ze glimlachen. Eigenlijk willen ze meteen naar huis. Kristina wil slapen, en Esther nog even leren.

Even een huishoudelijke kwestie.

Iedereen betaalt toch wel mee aan het eten? Iedereen pakt zijn portemonnee. Nog iemand een toetje?

Alleen Esther. “Ach,” zegt Meinris, “ze waren maar zeventien cent.”

Kristina kijkt verbaasd en moet hard lachen. “Ongelooflijk. Jij bent een echte Nederlander.”

Mijn... luciferdoosje!

“Hoeveelste jaars ben jij?”

“Zesde.”

“Wat?” Oprechte verbazing van het meisje, dit jaar student-assistent, naast mij in de auto. “Hoe kan dat? Eerst een andere studie gedaan?”

Een excursie naar Leipzig met de vakgroep waar ik ooit zelf student-assistent was. De nestor van de club zegt, bij wijze van dienstbevel: “Hier komt niets van in de krant.” Nee, meer iets voor een wetenschappelijk artikel, zo serieus zijn we bezig. We bezoeken musea en gedenkmonumenten, luisteren naar lezingen over staatsrecht en pandrecht.

Iedereen is succesvol en getalenteerd. Uiteraard binnen vier jaar afgestudeerd. Promovendi, gepromoveerde promovendi die advocaat zijn bij een groot kantoor, promovendi waarvan je nu al weet dat ze hoogleraar worden. Iedereen is ooit begonnen als student-assistent. Zo zie je maar: die schoppen het vaak ver.

Behalve ik natuurlijk. Ik ben al zesdejaars.

Een van de weinigen die de wetenschap mijden: Winston, begin dertig, sinds een jaar of zes aan het werk. Hij doet iets bij een juridisch adviesbureau. Iets dat goed betaalt, oordeel ik aan zijn horloge. Zelfs in een jeugdherberg tovert hij gesteven overhemden tevoorschijn.

Hij was ooit student-assistent, net als iedereen. Maar er is nog een andere relatie tussen hem en de vakgroep, verklapt hij na een paar glazen Duitse wijn. Fluisterend: “Ik schrijf nog steeds aan mijn scriptie.”

Ana van Es is bijna klaar met haar studie rechten. Maar ja, die scriptie...

Sudoku

Martin van der Veen (19), tweedejaarsstudent scheikunde “In de bus kijken mensen soms vreemd op, als ik mijn luciferdoosje tevoorschijn haal. Met een elastiekje zit-ie aan mijn iPod vast.

Heel lang heb ik problemen gehad met mijn oordopjes. Tijdens het reizen kwamen er breukjes in de kabel. Nu rol ik het snoer om drie vingers en doe de oordoppen in het doosje. De iPod maak ik er met elastiek aan vast, zodat ze altijd bij elkaar blijven.

Ik kan het inmiddels razendsnel. En zonder te kijken. Het snoer zit nooit in de knoop en ik heb in geen tijden breukjes gehad. Ideaal. Ik zou het iedereen aanraden. O wacht, ik ga hier patent op aanvragen! Volgens mij is hier een markt voor!”

In de rubriek ‘Mijn...’ vertellen UK-lezers over hun bijzondere relatie met bepaalde voorwerpen: van tentzakken, piercings en fietsen tot boeken, voeten of pukkels. Ook iets te vertellen? Mail het uk@rug.nl

De oplossing van de sudoku staat op http://www.universiteitskrant.nl

14 C U L T U U R

UK 9 - 30 OKTOBER 2008

Übermensch Eric de Noorman

Fragment uit De moordenaar van koning Wogram door Hans G. Kresse, 1948

| r e c e n s i e | De expositie over Eric de Noorman in het Stripmuseum zwijgt over het oorlogsverleden van tekenaar Hans Georg Kresse. Jammer. Maar wat wél te zien is, is erg de moeite waard.

Door Marcel Wichgers Zo’n Eric de Noorman. Da’s toch wel heel wat anders dan zo’n schlemielige Donald Duck. Eric is één bonk kracht. Een superman. Een Übermensch. Je ziet het al aan dat gezicht. Met een wilskrachtige kaaken kinpartij. En met lang haar als een staalhelm.

Zijn Arische karakter heeft Eric de Noorman mogelijk van zijn (geestelijk) vader, striptekenaar Hans Georg Kresse (1921-1992). Op zijn beurt zoon van een Duitse violist in het vooroorlogse Concertgebouworkest. Beiden hadden de Duitse nationaliteit. Hans Georg werd daarom in 1941 ingelijfd in de Duitse Wehrmacht. Nadat hij wegens ‘geestelijke ongeschiktheid’ werd afgekeurd trad hij in dienst bij de nationaalsocialistische filmonderneming Nederland-Film in Den Haag.

In 1942 ging hij werken bij de stu-

Cultuur tips n Lekker woest en eigenzinnig is het werk van Jan Roos. Maar toch geraffineerd en stijlvol. Zijn geboortestad inspireert hem met z’n steigers, kades en vissers.

Die zijn op zijn schilderijen bijna abstract, maar toch herkenbaar weergegeven. Galerie Anderwereld, Wo-za, 1217 uur. T/m 22 november. www.anderwereld.nl n Een symfonie in miniatuurformaat. Zo kun je de uitvoering van Beethovens Derde door het Mozart Piano Kwartet het beste omschrijven. 1 november in de Oosterpoort. Als opmaat klinkt Mahlers romantische pianokwartet. Aanvang: 20.15. n 4 november is het Election Night in de Stadsschouwburg. Vanaf 20.15 uur worden er de Amerikaanse presidentsverkiezingen live gevolgd. Met tot diep in de nacht De Grote Verkiezingsshow, Jazz, Harmen Siezen, cheerleaderfitness, Boom Chicago, films en exit polls. www.groningerforum.nl

dio’s van Marten Toonder. Daar deed hij onder meer mee met de antisemitische tekenfilm Van den vos Reynaarde naar het gelijknamige boek van de NSB-er Rob van Genechten. De verderfelijke Jood in die film heette, hoe komisch, Jodocus.

In 1943 maakte hij onder de schuilnaam Henk Zwart voor het nazitijdschrift Jeugd de strip Siegfried.

Een beetje laat kwam Kresse tot inkeer. In 1944 ging hij illustraties maken voor Metro, het illegale blad van Marten Toonder.

Over deze periode is niets te vinden op de expositie De vele gezichten van Eric de Noorman in het Stripmuseum. De biografie die er hangt, begint plompverloren na de Tweede Wereldoorlog. Jammer. Nu lijkt het alsof het Stripmuseum de zwarte kant van Kresse liever verzwijgt.

Toch is wat er wél te zien is de moeite waard. Zoals een pagina uit de Delftsche Courant uit 1950. Vol eerbied betreedt de verslaggever het huis van Kresse om er de meester, van wie de krant dagelijks de strip Eric de Noorman publiceert, te interviewen. Maar eerst geeft hij zijn ogen de kost. “Tientallen boeken over Noorwegen en over de Vikings

vullen de boekenkasten in huize ‘Perlat’”, schrijft hij. Om vervolgens te concluderen dat de strip he-

lemaal gebaseerd is op historische gegevens. “De naam Eric de Noorman is dan ook ontleend aan de his-

torische figuur Eric de Rode.”

De krant is overtuigd van Kresses menslievendheid. “Eric doodt niet om te doden, maar als bestraffing van onrecht.” Ook de kwaliteit van de strip, opmerkelijk in een tijd waarin ‘beeldromans’ werden gezien als ‘verderfelijke lectuur’, krijgt lof. “Aan de H.B.S te Haarlem wordt een razzia gehouden op beeldromans, maar ‘Eric’ werd toegestaan.

Ook op de lycea te Zeist en Utrecht wordt deze strip officieel erkend als onschadelijke lectuur.”

Maar was Kresse een goed kunstenaar? Op de expositie zijn een paar grote schilderijen van hem te zien, over grote historische gebeurtenissen, zoals ‘Toen Londen voor de Nederlanders beefde’. Vol Kressiaanse heroïek, met good en bad guys. Maar technisch en inhoudelijk te plat en eendimensionaal om goede schilderijen te zijn. Kresse zat er niet mee.

“Hou toch op met dat woord kunstenaar, ik ben gewoon een handwerksman”, zei hij ooit.

De vele gezichten van Eric de Noorman. Stripmuseum, Westerhaven 71. T/m 30 november. www. stripmuseum.nl

Eric de Noorman

Verkwikkend als de vrije natuur | r e c e n s i e | Het 25-jarig jubileum van dirigent Jos van Veldhoven van de Nederlandse Bachvereniging werd gevierd met een uitvoering van Die Schöpfung van Haydn. Als luisteraar kon je de wereld bijna voor je ogen zien ontstaan.

Door michel dijkstra Zachtjes zingt het koor: “En de geest van God zweefde over de wateren. En God sprak: er zij licht!”

Even valt er een doodse stilte. Plotseling maakt de dirigent een brede

beweging en het koor zingt zo hard het kan: “En er was licht!” Tegelijkertijd met het koor zet het volledige orkest in en de toeschouwers worden opgenomen in een explosie van geluid.

Dit is de opening van Die Schöpfung, het bekendste werk van de achttiende-eeuwse componist Haydn. Zaterdag 18 oktober werd het door de Nederlandse Bachvereniging uitgevoerd in De Oosterpoort. De uitvoering had een feestelijk tintje, want hiermee vierde het ensemble

het 25-jarig jubileum van chef-dirigent Jos van Veldhoven.

Die Schöpfung bleek een uitstekende keuze voor dit jubileum te zijn.

Tijdens de eerste opvoering in 1798 was het publiek zó onder de indruk van de ‘En er was licht’-passage dat het orkest minutenlang niet door kon spelen. Maar ook anno 2008 miste de muziek zijn uitwerking niet. Het publiek zat vanaf het begin op het puntje van zijn stoel.

Onder Van Veldhovens baton ontvouwde het werk zich als een spannend verhaal over de schepping van

de wereld, vol kleurrijke details.

Zo laat Haydn het orkest een aantal dierengeluiden imiteren in de passage waarin God deze wezens schept. De solisten en het koor onderstreepten de levendigheid van deze passage met hun gezang. Die Schöpfung heeft dan ook een beeldende werking: als luisteraar kun je de wereld bijna voor je ogen zien ontstaan.

In de uitvoering van de Nederlandse Bachvereniging was het stuk verkwikkend als een wandeling in de vrije natuur.

Een rammelorkest met een lach en een traan | r e c e n s i e | De fanfarepunkband De Kift wist vrijdag in Vera carnavaleske toestanden te vermijden. Maar echt sprankelen wilde niet lukken. Het kleinste liedje ontroerde het meest.

Door Bart Breman Met Hoofdkaas, hun achtste album, viert De Kift het twintigjarig bestaan. In die periode is het acht koppen tellende gezelschap uitgegroeid tot een band met een uniek geluid, zeker voor Nederlandse begrippen.

Een veel gebezigde term als ‘fanfarepunk’ is inderdaad de beste manier om de muziek van het Zaanse rammelorkest te omschrijven. De Grote Zaal van Vera is dan ook behoorlijk volgelopen en het aanwezige publiek wordt getrakteerd op een even laagdrempelig als hoogstaand optreden.

De Kift combineert rammelende punk met schallende koperblazers en teksten die frontman Ferry Heijne uit de wereldliteratuur opduikelt. Het resulteert in muziek die het theater niet schuwt en vol-

gens oud Hollands gebruik met een lach en een traan geconsumeerd wordt.

De Westfriezen laten in Vera zien een klasseband te zijn, die met een handvol akkoorden en uitgekiende arrangementen de zwierigste muziek kan maken. Bijna alle liedjes van Hoofdkaas komen voorbij, aangevuld met ouder werk. Het schallende koper en de hoempa-ritmes zorgen voor een feestelijk sfeertje en het vrolijk meehossende publiek eet uit de hand van de breeduit lachende bandleden.

De band omzeilt carnavaleske toestanden, maar slaagt er ondanks alles niet in echt te sprankelen. Het is het kleinste liedje dat het meest ontroert.

Tijdens het ingetogen Goud stopt het gespring en gedans en wordt er meegefluisterd met de weemoedige tekst van de Russische schrijver Jesenin. “Ik heb geen spijt, geen tranen, geen verlangen / Zoals rook van appelbloesem teer / Door het goud van het verval omvangen / Gaat alles voorbij en keert niets weer.”

30 oktober t/m 6 november 2008

Mededelingen 1

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers

Algemeen Studium Generale Groningen Alex Belenky: Hoe Amerika een president kiest - Mythe en realiteit Het kiesstelsel van de Verenigde Staten van Amerika verschilt behoorlijk van dat in Europa. Op het eerste gezicht lijkt het niet ingewikkeld: twee partijen leveren elk een kandidaat. Eén van twee wordt de president. Maar, weten we eigenlijk hoe een partij een kandidaat aanwijst? En hoe werkt dat kiescollege met die kiesmannen? Waarom stemt bijna de helft van het Amerikaanse electoraat niet? En dus, hoe weinig electorale steun heeft een nieuwe president eigenlijk? De Amerikaan Alex Belenky stelt in zijn lezing bekende en minder bekende facetten van het Amerikaanse kiesstelsel aan de orde. Ook schetst hij de mogelijke gevolgen ervan voor de uitkomst van de verkiezingen van 2008. Datum: donderdag 30 oktober. Aanvang: 20.00 uur. Plaats: Academiegebouw. Toegang: gratis. Voertaal Engels.

Studium Generale gaat verhuizen!

Maandag 3 november verhuist bureau Studium Generale van de Kleine Kromme Elleboog naar Oude Boteringestr 13 (hoekpand tegenover de openbare bibliotheek). In verband met de verhuizing is het bureau maandag 3 november gesloten. Voor kaarten kunt u dan terecht bij: RUG-Winkel, Oude Kijk in ‘t Jatstr 39, Groningen en Boekhandel selexyz scholtens, Guldenstr 20, Groningen Mensenrechten tussen Verlichting en Christendom Mensenrechten zijn voor ons, Westerlingen, onaantastbaar en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens boven alle kritiek verheven. Volgens hoogleraar bedrijfsethiek Eduard Kimman is de ontstaansgeschiedenis van mensenrechten veel rijker dan tegenwoordig wordt gedacht.

Mensenrechten zijn voor het eerst geformuleerd in de tijd van Adam Smith (economie) en Immanuel Kant (filosofie, ethiek). Deze gelovige én praktiserende christenen, zouden onze manier van spreken over autonomie, vrijheid of mensenrechten waarschijnlijk niet begrijpen. Volgens Kimman raken door de hedendaagse nadruk op individuele rechten en vrijheden belangrijke noties als sociale rechtvaardigheid en algemeen belang buiten beeld. Eduard Kimman is hoogleraar bedrijfsethiek aan de VU Amsterdam en de Radboud Universiteit Nijmegen, priester en jezuïet. Co-referaat: Mr. John Morijn, docent mensenrechten en programmacoördinator Bachelor of Law in International and European Law aan de RUG. Datum: donderdag 6 november. Aanvang: 20.00 uur. Plaats: Academiegebouw. Kaarten: € 2,50 / voor studenten gratis.

Great Dictators - De aantrekkingskracht van totalitaire ideologieën Grote dictators en totalitaire regimes kleurden de twintigste eeuw bruin, zwart en rood. Hitler, Mussolini, Stalin en Mao verwierven absolute macht en probeerden een tweede Romeins Rijk, een Derde

> Verzorgd door de UK; eindredactie Heiny de Ruiter, tel. 3636699 > Mededelingen kunnen ingediend worden via www.universiteitskrant.nl > Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week > De volgende UK verschijnt op 6 november 2008 Rijk of een Volksrepubliek te vestigen. En nog steeds zijn moderne dictaturen en politieke religies verleidelijk voor grote delen van de wereldbevolking. Hoe wisten de grote dictators van de twintigste eeuw de steun van grote delen van de eigen bevolking en zelfs van buitenlandse intellectuelen te verwerven? Wat is de aantrekkingskracht van monolithische politieke culturen en totalitaire ideologieën? Vier historici geven hun visie.

De serie ‘Great Dictators’start met een lezing over Stalin door Dr. David Priestland, als historicus verbonden aan Oxford University. Hij is de auteur van ‘Stalinism and the Politics of Mobilization en dit jaar verschijnt ‘History of Communism’. Datum: dinsdag 11 november. Aanvang: 20.00 uur. Plaats: Academiegebouw. Voertaal Engels. Kaarten voor studenten gratis, anders € 2,50.

Kaarten en informatie Kaarten zijn verkrijgbaar bij: Bureau Studium Generale Gronin-

Zal de democraat Obama zijn door de opiniepeilers verwachte overwinning behalen, of gooit de republikein McCain toch nog roet in het eten? Met een totaalprogramma in de Stadsschouwburg volgen Groningse USA-watchers de Amerikaanse verkiezingen op de voet.

Terwijl de uitslagen binnendruppelen is er toneel, discussie, een talkshow, stand-up comedy, een kennisquiz, toepasselijke Amerikaanse muziek, sitcoms, kritische documentaires en debatten.

DwarsDiep organiseert deze nacht een retoricawedstrijd. Jonge politici houden gloedvolle betogen en strijden om de Obama Trophy. Datum: nacht van dinsdag 4 op woensdag 5 november, aanvang: 20.15 uur tot diep in de nacht, plaats: Stadsschouwburg Groningen, kaarten: (m.u.v toneelstuk) gratis, verkrijgbaar bij de kassa van de Stadsschouwburg.

Informatie Debatcentrum DwarsDiep, Oude Boteringestraat 13, tel. (050) 363 54 63 dwarsdiep@rug.nl www.dwarsdiep.nl

Algemeen Vor­ mende Vakken MINOR Kopstukken van de Filosofie II Di 11 november begint het MINOR/ AVV college Kopstukken van de FilosofieII: Negentiende en twintigste eeuw (Academiegebouw, Heymanszaal, 19.00 stipt – 21.30 uur, 5 EC). Docenten: M. ter Hark en K. de Boer (coördinator; k.g.de.boer@ rug.nl). Deze reeks avondcolleges

Frege, Russell, Carnap, Popper, Wittgenstein, Heidegger, Sartre, en Levinas. k.g.de.boer@rug.nl AVV/Minor/filosofiecollege Centraal op dit college (5ec) staat de verhouding tussen wetenschap & technologie enerzijds en politiek & cultuur anderzijds. Daarbij gaat het niet alleen om de (sociale) constructie van kennis en de consequenties daarvan voor onze opvattingen over wetenschap en waarheid, maar ook over wetenschap en technologie als ‘makers’ van onze samenleving en de consequenties daarvan voor onze opvattingen over politiek en het goede leven. Donderdagavond, 13 november 2008 t/m 29 januari 2009, 19.00 – 21.30 uur, Heymanszaal (Academiegebouw). Reader met verplichte literatuur + een programmabeschrijving een week van te voren af te halen op het Filosofisch Instituut, Oude Boteringestraat 52, tussen 9.00 en 12.00 uur. Overige verplichte literatuur zelf aanschaffen. Na aanmelding in Progress kan nadere informatie over inhoud en opzet van het college worden verkregen via Nestor. Voor andere vragen neme men contact op met de docent: Dr. J.A. Harbers, tel: 3636155/6161 j.a.harbers@rug.nl

Kennisdebat Kredietcrisis Wat vinden de (rechts)economen aan de RUG van de kredietcrisis.

Lees het op Kennisdebat en reageer op de stelling: ‘Nu de economie in een recessie komt, moeten de belastingen omlaag om de bestedingen te stimuleren.’ kennisdebat@rug.nl www.rug.nl/kennisdebat Groninger braindrain, wel of geen probleem?

‘Beter een braindrain uit het Noorden, dan veel hoogopgeleide werklozen.’ Aldus hoogleraar Jouke van Dijk. Luister naar zijn mening op Kennisdebat en reageer.

Centrum voor Informatie Tech­ nologie

gen, Oude Boteringestraat 13, tel. (050) 363 54 63; RUG-Winkel, Oude Kijk in ’t Jatstraat 39; Boekhandel selexyz scholtens, Guldenstraat 20 studium@rug.nl www.rug.nl/studium

DwarsDiep DwarsDiep: Election Night Op dinsdag 4 november kiezen de Amerikanen een nieuwe president.

biedt een inleiding in de belangrijkste filosofische stromingen van de negentiende en twintigste eeuw en hun betekenis voor cultuur en wetenschap. De colleges hebben betrekking op de belangrijkste vertegenwoordigers van zowel de analytische als de continentale filosofie. Steeds wordt het werk van één of twee kopstukken als leidraad genomen om een bepaalde problematiek te verhelderen: Hegel, Nietzsche, James,

Computercursussen Office voor Secretariaten – 31 okt t/m 14 nov (vrijdag) Excel Module: Geavanceerde formules en functies – 3 t/m 6 nov (maan-, dins- en donderdag) Programmeren: Introductie (VBA) – 3 t/m 13 nov (maan- en donderdag) Security: Gegevensbeveiliging - 5 nov Open Leercentrum – 6 nov SPSS – 10 t/m 13 nov Security: Virussen en andere indringers – 11 t/m 12 nov Webplatform voor redacteuren – 11 t/m 12 nov Open Leercentrum – 13 nov Excel (UK) – 17 t/m 20 nov Access gevorderd – 17 t/m 21 nov EndNote – 18 t/m 19 nov Open Leercentrum – 20 nov Powerpoint Module: Complexe presentaties – 21 nov Publiceren – 24 t/m 27 nov Access (UK) – 24 t/m 28 nov Excel gevorderd – 24 t/m 28 nov Keuzemodule Word – 27 nov Open Leercentrum – 27 nov Access Module: Geavanceerde queries – 1 t/m 2 dec Powerpoint (UK) – 1 t/m 3 dec Excel – 1 t/m 10 dec (maan-, woens- en vrijdag) Excel Keuzemodule – 2 dec Open Leercentrum – 4 dec Reference Manager (UK) – 8 t/m 9 dec SPSS – 8 t/m 11 dec Inschrijving RUG-medewerkers en -studenten kunnen zich inschrijven via de

website van het CIT of telefonisch bij de Servicedesk Centraal (363 3232). De cursussen worden gegeven in dagdelen; ‘s ochtends van 9:15 tot 12:30 uur of ‘s middags van 13:15 tot 16:30 uur in de Zernikeborg. Kijk voor meer informatie op de website, bel 363 3232 of e-mail naar onderstaand adres. http://www.rug.nl/cit/onderwijs/ cursusaanbod/ servicedesk.centraal@rug.nl Security: Gegevensbeveiliging U wilt informatie die u met de buitenwereld communiceert beveiligen tegen inzage door onbevoegden, maar u weet niet hoe? In de cursus Security: Gegegevensbeveiliging wordt de manier behandeld waarop data versleuteld en ontsleuteld kunnen worden met behulp van GnuPG. Er wordt zowel aandacht besteed aan het versleutelen van e-mailberichten alsook van databestanden. Studenten: € 20, Medewerkers € 55,Access gevorderd U wilt geavanceerde, gebruiksvriendelijke databases maken?

Dan is deze cursus iets voor u. U leert de uitgebreide mogelijkheden van het werken met queries, formulieren en rapporten. Ook bouwen van macro’s en het beveiligen van uw database komen aan bod. Voor deze cursus dient u ruime ervaring te hebben met de basisfuncties van Access. Er is voldoende gelegenheid om het geleerde in uw eigen database toe te passen. Studenten betalen € 50,- medewerkers € 225,-.

Universiteits­ bibliotheek UB dit weekend nog eenmaal langer open!

Om iedereen de kans te geven er nog even goed aan te trekken, is de Universiteitsbibliotheek ook komend weekend (zaterdag 1 en zondag 2 november) open van 10.00 - 22.00 uur!

Aanwinstenlijsten online Op de bibliotheekwebsite worden sinds kort RUG-brede aanwinstenlijsten per vakgebied gepresenteerd. Tevens wordt de gebruiker van de catalogus op deze lijsten geattendeerd via de link ‘Nieuwe boeken’ op de openingspagina van de catalogus. http://www.rug.nl/bibliotheek/ nieuws/index Inloopinstructie Universiteitsbibliotheek Donderdag 6 november a.s. is er weer een Inloopinstructie in de Universiteitsbibliotheek. Om 11.00 uur zit een vakspecialist voor je klaar in de MOC-instructieruimte, 1e verdieping UB, voor een korte bibliotheekintroductie. Uiteraard is er ook de gelegenheid zelf vragen te stellen en onderwerpen aan te dragen. Meld je aan via het formulier! http://www.rug.nl/bibliotheek/ instructies/locatie/ub

Universitair On­ derwijscentrum Groningen Scriptie student gezocht!

Er dreigt een lerarentekort in Nederland. Ben jij geïnteresseerd in hoe we dit kunnen aanpakken?

Wil jij weten wat een docent motiveert om onderwijs te geven? Binnen het UOCG kun je aansluiten bij onderzoek naar de motieven van docenten. Je kunt je eigen on-

derzoeksvraag stellen, maar ook aanvullend onderzoek doen. Neem contact op, dan bespreken we de mogelijkheden. e.t.canrinus@rug.nl Cursussen voor docenten Tot 2 weken vóór de start van de cursus kunt u zich aanmelden voor: Heldere hoorcolleges ontwerpen (20 nov, 9:30-17:00); Storytelling as a teaching tool (21, 28 Nov, 9:30-17:00); Beoordelen met portfolio (datum i.o.); Online toetsen (3 dec, 9:30-13:00); Presentation skills for lecturers (12, 19 Dec, 9:00-17:00). U kunt zich via de website aanmelden voor de cursussen, daar vindt u ook ons cursusaanbod. De brochure ‘Onderwijskundige Professionalisering 20082009’ kunt u via onderstaand email adres aanvragen.

A.Huizinga-Walsma@rug.nl www.uocg.nl

Diversen Unequal Development Negotiations - Simulation Game The evening programme parallel to the Minor Development Studies features a new activity. On Monday November 10th, 19 hrs., we have a simulation game “Unequal Development Negotiations”. Unequal negotiating positions will be played out during a role play and the participants will be challenged to find solutions for this problem, working together in a group. The game leader is Leandro Vergara Camus, a new staff member (from Chili/Canada) at the Centre for Development Studies. Discover Development is organised by the student forum of the Centre for Development Studies. Venue: Academy Building; for more information look at the site of groningeninternationaal.nl. If you participate in the Minor Development Studies, look at Nestor. j.m.elgershuizen@student.rug.nl www.rug.nl/cds/education/aVVMinor Special needs in research The department of Special Education of the faculty of behavioural and social sciences presents a new course for international students: Special Needs in Research.

In 9 lectures the participants will focus on the how and why of scientific research in the broad field of (special) education. To conclude you’ll create your own model of research. First session: November 5th 11.00-13.00h (room 310 Heymansbuilding). For further information check www.rug.nl/ocasys or e-mail: l.m.folkerts@rug.nl

Faculteiten Rechtsgeleerdheid A LG E M E E N

Bekendmaking thema en locatie Internationaal Studieproject 26 maart t/m 5 mei is het zover.

Dan vind het Internationaal Studieproject weer plaats. Benieuwd wat het thema en de locatie van deze inhoudelijke studiereis zijn?

Kom dan naar de feestelijke bekendmaking tijdens de algemene ledenborrel op maandag 3 november a.s. Vanaf 22:00 uur ben je welkom in Café De Keyzer. Bier wijn en fris zijn zoals gewoonlijk slechts 0.50 euro voor leden.Mis het niet! jfv@jfvgroningen www.jfvgroningen.nl

30 oktober t/m 6 november 2008

Mededelingen 2

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers Sollicitatietrainingendag Elk jaar organiseert de commissie JFV CarrièreBoard de Sollicitatietrainingendag (STD). Dit jaar zal de STD plaatsvinden op 7 november in Het Kasteel. Deze dag staat geheel in het teken van alles wat met solliciteren te maken heeft.

Wil je binnenkort stage lopen, wil je graag aan de slag als werkstudent, ben je op zoek naar een baan of gewoon geinteresseerd in goede sollicitatietips? Dan is de STD dé dag voor jou! Deelname voor JFV-leden is 6,00 euro; voor niet JFV-leden kost de dag 8,00 euro.

Inschrijving kan vanaf nu via jfv@jfvgroningen www.jfvgroningen.nl Simon van der Aa bezoekt Anker&Anker Op maandag 3 november brengt

baar gekomen voor een rechtenstudent, die gedurende het tweede semester 2008-2009 aan de universiteit van Kopenhagen, Denemarken, zou willen studeren. Geïnteresseerde rechtenstudenten dienen zich UITERLIJK 6 november te melden bij het International Office Rechten, Turftorenstraat 21, kamer T-68. De deadline in Kopenhagen is 15 November, dus reageer snel! exchangelaw@rug.nl

Medische weten­ schappen A LG E M E E N

Skireis SpoCo panacea 2009 lieve geneeskundestudenten! Dit jaar organiseert de SpoCo weer een spetterende skireis! Deze keer

> Great Dictators - De aantrekkingskracht van totalitaire ideologieën . Wat is de aantrekkingskracht van monolithische politieke culturen en totalitaire ideologieën? Vier historici geven hun visie. Algemeen> Studium Generale

Simon van der Aa een bezoek aan het strafrechtkantoor van de succesvolle gebroeders Anker&Anker.

Dit is het enige in strafzaken gespecialiseerd kantoor in Friesland en is gevestigd in Leeuwarden.

De dag zal om 14.00 uur beginnen met een lezing van mr. W. Anker. Vervolgens zal een rondleiding plaatsvinden en sluiten we de middag af met een borrel. Lijkt het jou leuk om met ons mee te gaan?

Geef je dan op via de inschrijflijsten op de prikborden in het Harmoniegebouw of de Turftoren, of mail naar activiteiten@simonvanderaa.nl

gaan we naar Saint Sorlin d’arves in Frankrijk! zorg dat je erbij bent!!!

We vertrekken op vrijdagmiddag 9 januari en komen terug op dinsdagochtend 13 januari. Kosten: 181 euro De inschrijving is op 4 november van 13.00 tot 14.00 in de panaceakelder (aanbetaling bij inschrijving 52,95 euro) liefs, SpoCo 2008/2009

Voorlichting: Studeren in het buitenland 2009-2010!

Op dinsdag 18 november 2008 zal een informatiebijeenkomst worden gehouden voor studenten Rechten en Letteren over studeren in het buitenland. Informatie zal worden gegeven o.a. over de aanmelding deadlines, selectieprocedure, studieprogramma en beurzen. Tevens zullen studenten die in 2007-2008 aan een buitenlandse rechten of letteren faculteit hebben gestudeerd komen vertellen over hun ervaringen. Datum: dinsdag 18 november 2008 Tijd: van 15.00-16.00 uur (binnen Europa) van 16.00-17.00 uur (buiten Europa) Locatie: Harmoniegebouw, zaal H (13)14026 (onder de bogen) Voor meer informatie: Rechten studenten: International Office Rechten, Turftorenstraat 21, kamer T-68 of exchangelaw@rug.nl Letteren studenten: International Office Letteren, Harmoniegebouw, kamer 15.218 of international.office. let@rug.nl

I N F O R M AT I C A

Rechten studeren in Kopenhagen, 2e semester Vanwege een late afmelding is er onverwachts een plaats beschik-

Wiskunde en Natuur­ wetenschappen Colloquium Computing Science Date: Thursday, October 30 2008 Speaker: Dr. Uwe Zdun Room and time: 5161.0289 (Bernoulliborg), 16.00 Title: Compliance in serviceoriented architectures: A modeldriven and view-based approach

Letteren A LG E M E E N

Congres Centrum voor Canadese Studies The Centre for Canadian Studies at the University of Groningen organizes a multidisciplinary and bilingual conference in collaboration with the Association for Canadian Studies in The Netherlands to celebrate the Centre’s twentieth anniversary.

The conference seeks to examine and explore the various issues surrounding the idea of space in the Canadian studies context. “Canadian Space” will be examined from a variety of perspectives,related to climate change, security, culture and multiculturalism. Please visit our website for our program or to register

canstudy@rug.nl http://www.rug.nl/let/onderzoek/onderzoekcentra/canadastudie S TA G E B U R E A U L E T T E R E N

Delta Lloyd, Amsterdam OPDRACHTGEVER: Delta Lloyd Groep, Amsterdam. OPLEIDING: CIW. PERIODE: Start z.s.m. voor 3-6 mnd. Zie verder: www.rug.nl/let/voorzieningen/ stagebureau/nieuws/stagevacatures stages.let@rug.nl recruitment@deltalloyd.nl www.deltalloydgroep.com Leo-Net, Valencia, Spain OPDRACHTGEVER: Leo-Net, Valencia, Spain. OPLEIDING: diverse.

PERIODE: Starting a.s.a.p. for 4-6 months. Zie verder: www.rug.nl/let/voorzieningen/ stagebureau/nieuws/stagevacatures stages.let@rug.nl. leonardo@sie.upv.es www.upv.es Ned. Ambassade, Manilla OPDRACHTGEVER: Ned. Ambassade, Manilla, Filipijnen. OPLEIDING: diverse. PERIODE: Januari t/m mei 2009. Opdracht: samenstellen bundel Filipijnse-Ned. betrekkingen. Zie verder: www.rug.nl/let/voorzieningen/ stagebureau/nieuws/stagevacatures man-ez@minbuza.nl Ned. Ambassade, Berlijn OPDRACHTGEVER: Ned. Ambassade, Berlijn. OPLEIDING: diverse. PERIODE: Januari t/m maart 2009.

Zelfstandig onderzoek mogelijk.

Zie verder: www.rug.nl/let/voorzieningen/ stagebureau/nieuws/stagevacatures carola-van.rijnsoever@minbuza.nl I N T E R N AT I O N A L E B E T R E K K I N G E N

Talenvoorlichting IB/IO Maandag 3 november aanstaande vindt van 09.15 uur (stipt) tot 11 uur de talenvoorlichting IB/IO plaats in de Heymanszaal (Academiegebouw). Tijdens de voorlichting zullen de docenten van de vier talenprogramma’s (Duits, Engels, Frans en Spaans) vertellen over het begin- en eindniveau van hun taal, wat je bij de desbetreffende taal zoal kunt verwachten etc. De studieadviseur vertelt onder andere hoe en tot wanneer je je keuze voor een taal kunt aangeven.

Clio lustrum 10 -15 november Van 10 tot en met 15 november zal het vierde lustrum van de studievereiging Clio, de studievereniging van de opleiding Internationale Betrekkingen en Internationale Organisatie (IB/ IO) aan de Rijksuniversiteit Groningen, groots gevierd worden.

Woensdag 12 november is er een groot feest in The Palace, waar Benny Rodrigues, onder andere bekend van Sensation Black en Mysteryland, zal draaien. Donderdag 13 november is er een symposium in het Academiegebouw met Jan Pronk, Age Bakker en Tjibbe Joustra.

Alle activiteiten en feesten staan in het teken van het thema: Classified. You have no right to remain silent. Kaarten zijn verkrijgbaar t/m 7 november in de hal van de Harmonie. Ook zijn er kaarten verkrijgbaar via de site. lustrum@clio.nl www.cliolustrum.nl

Economie en Be­ drijfskunde A LG E M E E N

Agenda

Bestel nu je boeken voor semester 1.2 Bestel nu je boeken voor semester 1.2! Ga naar www.ebfgroningen. nl en krijg gemiddeld 20 procent korting op je boeken. booksale@ebfgroningen.nl

In de AGENDA worden alleen universitaire evenementen op­ genomen die voor iedereen toegankelijk zijn. Aankondigin­ gen inleveren uiterlijk vrijdag 12.00 uur voor de week van verschijnen: per fax naar (050) 363 6300 o.v.v. UK-Agenda, per e-mail naar communicatie@rug.nl of per post naar: afdeling Communicatie, UK-Agenda, Postbus 72, 9700 AB Groningen.

Order your books for semester 1.2 Order your books for semester 1.2 now on www.ebfgroningen.nl and get an average discount of 20 procent! booksale@ebfgroningen.nl www.ebfgroningen.nl

PROMOTIES EN ORATIES

Master and Career Fair, Tuesday 18 November About Msc-programmes, internships, research projects, going abroad and more……. • Which of the 20 Msc-programmes fits in your career perspective? • Where can you find an internship or research project to enrich your study? • What possibilities do you have to study abroad? • Can you meet some international companies? • What are your strengths and values? • Have you ever considered a scientific career at the Faculty? Visit the Fair to find out the answers to these questions! Date: Tuesday 18 November 2008 Location: Faculty of Economics and Business, Zernike Complex, Zernike building, ground floor, Landleven 12, 9742 AD Groningen Time: 5.30 – 9 p.m. The fair is a venue of Msc-programmes, Integrand, AIESEC, Unipartners, EBF, Science Shop, Career Office, International Office, Studentstock, Tibra, Kennispartner and BNP Paribas surrounded with presentations and lectures of Msc-programmes. If you attend the fair you will receive a free consult of Studentstock about your strengths and values.

For more information about this fair please visit the website. w.mellens-wessels@rug.nl www.rug.nl/feb/masterandcareerfair

Gedrags- en Maatschappij­ wetenschappen A LG E M E E N

Congres: Word bewust van je onbewuste Op 6 november organiseert de congrescommissie psychologie een congres over het onbewuste. Aan bod komen o.a. hervonden herinneringen aan seksueel misbruik, verslaving en een workshop hypnotherapie. Het congres zal plaats vinden in de Zernikeborg van 09.00 tot 17.00 uur. Entree is 7 euro voor VIP-leden en 9.50 euro voor overige belangstellenden. Kaartjes zijn te verkrijgen op 3, 4 en 5 november tussen 11.00 en 14.00 uur in de hal van het Heymansgebouw. Reserveren is mogelijk via de e-mail. congrescommissie@vipsite.nl P S YC H O LO G I E

Intekening voor deeltentamens Een aantal cursussen binnen de bacheloropleiding psychologie kennen deeltentamens. Tot op heden was de procedure voor intekening op deeltentamens niet helder. Onderstaand het besluit van de examencommissie d.d. 15 oktober 2008: Intekening voor deeltentamens is verplicht. Intekening voor het 1e deeltentamen kan

4 november Oratie: mw.prof.dr. M. Hagedoorn, medische wetenschappen. Titel: Een ziekte heb je niet alleen. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

5 november Promotie: T. A. Mai, medische wetenschappen.

Titel: Structure, function and progression analysis in glaucoma. Promotores: mw.prof.dr. J.M.M. Hooijmans, prof.dr. H.G. Lemij.

Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur.

5 november Promotie: J.M. Groen, medische wetenschappen. Titel: A phantom study on cardiac parameters as measured by imaging modalities. Promotor: prof.dr. M. Oudkerk. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

6 november Promotie: mw. E.M.A. Blijd-Hoogewys, gedragsen maatschappijwetenschappen. Titel: The development of theory-of-mind and the theory-of-mind storybooks. Lessons from a non-linear approach of developmental data in typically developing children and children with PDD-NOS. Promotores: prof.dr.

P.L.C. van Geert, prof.dr. R.B. Minderaa. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

7 november Promotie: P. Kamphuis, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: The structure and kinematics of halos in disk galaxies. Promotores: prof.dr. R.F. Peletier, prof.dr. P.C. van der Kruit. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur.

7 november Promotie: mw. A.D. Koralewska, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Whole plant regulation of sulfate uptake and distribution in cabbage. Promotor: prof.dr. J.T.M. Elzenga. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur.

7 november Promotie: mw. D.M. Buehler, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Bottlenecks, budgets & immunity.

Promotor: prof.dr. T. Piersma. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

OVERIGE EVENEMENTEN 30 oktober Studium Generale: Lezing door gastschrijver Prof. Alexander. S. Belenky. Titel: How America chooses its Presidents, Myths and Realities. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00 uur. Toegang: gratis.

31 oktober Theatersport: Ulteam. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €6,-/overigen €8,31 oktober 26ste Van der Leeuw-lezing i.s.m. Studium Generale. Sprekers: Karen Armstrong en Abdelkader Benali. Plaats: Martinikerk, Groningen. Tijd: 16.30 uur. Toegang: UITVERKOCHT! 1 november Dans: Auditie Dansproductie. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 12.00 uur. Toegang: gratis 3 november Muziek: Jamsessie. O.l.v. Bert van Erk. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 21.30 uur. Toegang: gratis.

plaatsvinden vanaf de 3e maandag van het blok voorafgaand aan het studieonderdeel tot een week voor het deeltentamen. Wie zich intekent voor het 1e deeltentamen wordt automatisch ingetekend voor de volgende deeltentamens. Studenten die een onvoldoende hebben behaald voor het tentamen dat bestaat uit deeltentamens worden automatisch ingetekend voor het eerstvolgende hertentamen. Studenten die wel hebben ingetekend voor de deeltentamens maar aan geen ervan hebben deelgenomen, dienen zelf in te tekenen voor een hertentamen. f.j.j.m.steyvers@rug.nl

Registration for partial examinations A number of courses in the Bachelor’s programme have examinations that consist of 2 or 3 parts.

Until now the procedure for registration was not clearly defined.

The examinations committee therefore decided to the following procedure, to be effective from Oct. 15th 2008: Registration for partial examinations is mandatory. Registration for the 1st partial exam can be done from the 3rd Monday in the block preceding the block in which the particular course is given, until one week before the 1st partial exam. Students who register for the 1st partial exam are automatically registered

30 oktober t/m 6 november 2008

Mededelingen 3

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers for the following partial exam(s).

Students who fail the exam opportunity that consists of partial exams are automatically registered for the following re-exam. Students who registered for the partial exams but do not participate in any of them, have to register themselves for the next re-exam. f.j.j.m.steyvers@rug.nl

Wijsbegeerte A LG E M E E N

AVV/Minor/filosofiecollege A LG E M E E N

Ruimtelijke wetenschappen A LG E M E E N

Ibn Battuta: ALV Op dinsdag 11 november zal de tweede Algemene Leden Vergadering van dit verenigingsjaar plaatsvinden. De ALV begint om 19.30 uur op de sociëteit van A.S.V. Dionysos (Nieuwe Kijk in ’t Jatstraat 58). W.V.T.T.K.’s en HR-wijzigingen kunnen schriftelijk en in tweevoud bij het bestuur worden ingediend tot en met dinsdag 4 november 2008. Amendementen kunnen schriftelijk en in tweevoud bij het bestuur worden ingediend tot en met vrijdag 7 november. De notulen van de afgelopen ALV liggen ter inzage in de Koffiekamer (Interim 27) of vind je op de website. ibn.battuta@rug.nl www.IbnBattuta.nl

Studenten Studenten Service Centrum (SSC) CENTRALE STUDENTENBALIE(CSB)

Bezoekadres: Uurwerkersgang 10, Postadres: Postbus 72, 9700 AB Groningen Telefoon: 050-3638004 Fax: 050-3634623 Openingstijden : op werkdagen 10.00 – 16.00 uur. Telefonisch bereikbaar: 10.00 – 16.00 uur. http://www.rug.nl/hoezithet Gewijzigde openingstijden Op maandag 10 november is de CSb gesloten ivm. een training van het personeel.

TA L E N T & C A R E E R C E N T E R

Trainingen Werk met je kwaliteiten.

In deze korte en inspirerende training van 2 dagdelen krijg je inzicht in je kwaliteiten. Ken je kernkwaliteiten en zoek de baan die daarbij past. Dinsdag 4 november en maandag 17 november van 13.30 tot 16.30 uur. Locatie: Talent & Career Center, Munnekeholm 2. Kosten €10,- (studenten en pasafgestudeerden). Meld je aan via onze website. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl Themabijeenkomst: Werken en Traineeships bij de overheid.

Geinteresseerd in een functie bij de overheid? Kom naar de themabijeenkomst van het Talent & Career Center. Woensdag 5 november van 14 tot 16 uur, Senaatskamer. De entree is gratis, kijk voor meer info en aanmelding op onze website. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl STUDIE ONDERSTEUNING

Zelfmanagement voor Uitstellers Heb jij weinig discipline en wil je leren om jezelf aan het werk te zetten? Schrijf je dan in voor een cursus Zelfmanagement voor Uitstellers. In zeven weken leer je over onderzoek en achtergronden van uitstelgedrag en krijg je verschillende technieken in handen om je uitstelneiging te beteugelen. In de cursus die start op maandag 3 november (11.00 uur) is nog steeds plek, maar stel je inschrijving niet te lang uit! Deelname kost 20 euro.

Meer weten? Kijk op onze website voor meer informatie of haal een curusboekje op bij: Studie Ondersteuning, Toren Academiegebouw, Broerstraat 5, tweede verdieping, tel. 363 5548.

Nieuw: workshop Timemanagement De Workshop Timemanagement is voor studenten die willen leren hoe je de immer beperkte tijd die je tot je beschikking hebt efficiënter kunt gebruiken. De workshop bestaat uit grofweg twee delen, een deel Studieplanning en een deel Timemanagement. We gaan in op vragen als: ‘Hoe maak ik een studieplanning die voor mij acceptabel en realiseerbaar is?’, ‘Hoe zorg ik voor een duidelijke scheiding tussen studie en vrije tijd?’, en ‘hoe krijg ik meer rust in mijn hoofd?’ Deelname kost 20 euro.

Meer weten? Kijk op onze website voor meer informatie of kom langs bij: Studie Ondersteuning, Toren Academiegebouw, Broerstraat 5, 2de verd., tel. 363 5548.

Sneller klaar met je scriptie?

Schrijf je dan in voor een Scriptieversnellingsgroep! Een Scriptieversnellingsgroep is bedoeld voor studenten die bezig zijn met hun scriptie, en bij het schrijven ervan een stok achter de deur willen hebben. Wekelijks kom je anderhalf uur bij elkaar, stel je doelen op en leg je verantwoording af over de voortgang van je scriptiewerkzaamheden. Zo kom je in een gezond werkritme! Het inschrijfgeld is 20 euro. Kijk voor meer informatie op onze website. Studie Ondersteuning, Toren Academiegebouw, Broerstraat 5, 2de verd., tel.

363 5548. www.rug.nl/so

Vacatures student-assistenten 5 Student-assistenten gezocht Vacatures student-assistenten in Operations Research 1, Practicum, Blok 1.2, 2008-2009 De afdeling Operations zoekt 5 studentassistenten voor begeleiding van 2-e jaar TBK en TM studenten tijdens OR 1 Practicum. De student kan worden aangesteld als student-assistent voor 1 dag in de week gedurende 3 maanden. Sollicitatie t/m 4 november 2008 aan b.goldengorin Meer informatie: Prof. Sc.D. Boris Goldengorin, email: b.goldengorin@rug.nl, kamer wsn 655, tel. 050-3633794.

Student-assistent bij GION, Instituut voor Onderwijsonderzoek Gevraagd: een gevorderde student sociale wetenschappen met feeling voor kwantitatieve onderzoeksdata en een goede beheersing van SPSS (syntax) die snel en nauwkeurig kan werken. Taken zijn het opschonen, bijhouden en koppelen van databestanden en het uitvoeren van eerste analyses op binnenkomende data. De werk-

zaamheden betreffen een meerjarig onderzoeksproject, waarin longitudinale data van MBO-leerlingen worden verzameld. Aanvang z.s.m.; omvang 2 dagdelen per week; werktijden in overleg nader vast te stellen. Aanstelling in eerste instantie voor 3 maanden, met mogelijkheid tot verlenging. Als je belangselling hebt, neem dan even contact op via onderstaand e-mail adres. g.j.harms@rug.nl

ACLO Begin het seizoen goed bij G.S.Z.V. De Golfbreker!

Zin in zwemmen en gezelligheid?

G.S.Z.V. De Golfbreker is dé studentenzwemvereniging van Groningen! Naast trainen zwemmen we (studenten)wedstrijden, organiseren we borrels, feesten en activiteiten. Kom eens langs op een training of kijk voor meer informatie op: www.golfbreker.org

USVA Auditie Dansproductie Zaterdag 1 november 12.00 uur.

Wil jij de planken op? Kom dan naar de auditie voor gevorderde, creatieve dansers, die mee willen denken in het productieproces.

Na één dansles (modern/jazz, alle dansstijlen zijn welkom) is er een gesprek waarin jij je theaterideeën met ons kunt delen. Hierna volgt een selectie. De uiteindelijke productiecursus zal plaatsvinden op de vrijdagochtend van 9:30-12:00 uur. Interesse? Kom auditeren! Locatie: INTheater Grote Danszaal, Munnekeholm 10.

Nina de la Croix - Poldervrouw Poldervrouwen dansen schaamteloos Zonder gêne door het polderland Poldervrouwen dansen schaamteloos En ze gaan voor niemand aan de kant. ‘Poldervrouw’ is De Croix haar eerste solo met sterke verhalen en veel mooie, krachtige liedjes: een poldervrouw die je niet snel vergeet. Entree: student €6,- Locatie: INTheater, Munnekeholm 10. Reserveren: 050-363 4670 usva.pubteam@rug.nl www.usva.nl

GSp GSp - Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel. 3129926 info@gspweb.nl www.gspweb.nl 1/11 Excursie Stoepa Zin om met een aantal GSp’ers een Boeddhistische tempel te bezoeken en wil je het uitslapen op zaterdag daar wel een keer voor overslaan? Kijk op onze website voor alle informatie.

4/11 Benedictijnse spiritualiteit Een bron van oriëntatie en inspiratie zijn voor ons leven van alledag. Eenvoudig, direct en down to earth. Je leven kan er rijker en mooier door worden. Van de deelnemers wordt verwacht dat ze beschikken over het boekje Een levensregel voor beginners. Leiding: Anja Diesemer. Wekelijks (4x) 20.00 uur.

5/11 Atheïstisch geloven in God, kan dat?

Over de Godsvraag in onze tijd.

Op welke manier kun je over God spreken tegen de achtergrond van het moderne levensgevoel en het wetenschappelijk wereldbeeld?

Leiding: Tiemo Meijlink. Wekelijks (4x) - 20.00 uur.

5/11 LEES! - De Vliegeraar We bespreken De Vliegeraar van Khaled Hosseini, een boek dat wereldwijd wordt geprezen om zijn beeldende taal, zijn thema’s en de boeiende achtergrondinformatie over Afghanistan. Deze avond begint om 20.00 uur.

6/11 The Kite Runner Het GSp-Filmhuis met de indrukwekkende verfilming van De Vliegeraar. Kraneweg 33 - 20.00 uur.

Gratis toegang.

6/11 Van de schoonheid en de troost Boeiende en inspirerende tv-gesprekken van Wim Kayzer met beroemde auteurs, filosofen, beeldend kunstenaars en wetenschappers over vragen als ‘wat maakt dit leven de moeite waard, waarin vinden we schoonheid, waardoor worden we getroost?’

We bekijken en bespreken er een aantal. Leiding: Matty Metzlar. Wekelijks (4x) - 20.00 uur.

Persoonlijk gesprek Wie dat wil kan voor een persoonlijk gesprek een afspraak maken met een van de studentenpastores: Geert Brüsewitz 8500387, Anja Diesemer 3061039, Lense Lijzen 5260630, Tiemo Meijlink 5792805 of Matty Metzlar 0595-528775.

Studentendiensten in de Martinikerk De diensten hebben een open karakter en iedereen is welkom. 2/11 11.30 uur M. Metzlar 2/11 17.00 uur M. Metzlar 9/11 11.30 uur T. Meijlink 9/11 17.00 uur T. Meijlink

Diversen SIB

Photo exhibition Child Labour SIB-Groningen organizes a photo exhibition to reignite the spirit of the Universal Declaration of Human Rights among the youth.

Photographer Peter de Ruiter visited nine countries where he saw many children begging and working instead of going to school. He used his photos and experiences to create a book with the purpose of making people aware of this situation. The photos of his project will be shown in an exhibition in the Academy Building in Groningen from 15 October till 4 November. dies@sib-groningen.nl www.becausewecan.nl INTEGRAND

Topstages vinden via Integrand!

Integrand heeft voor jou een stage bij een bedrijf dat werkt voor het topmanagement van overheid en bedrijfsleven multinational en startende onderneming, nationaal en internationaal. Denk jij dat je het in je hebt? En zoek je zelf een omgeving die uitnodigt tot excelleren? Meld je dan aan bij Integrand voor deze en vele andere topstages bij bedrijven zoals Accenture, Deloite, Shell, KPN, McKinzey en nog veel meer!

GRATIS borrelen met een topbedrijf??

Integrand organiseert op 11 november een recruitment evenement met BDO CampsObers Ac-

Agenda

[ vervolg ]

4 november DwarsDiep i.s.m. Groninger Forum presenteert: Election Night, Groningse USA-watchers volgen de Amerikaanse verkiezingen en d.m.v. een retoricawedstrijd kunnen politieke redenaars om de Obama Trophy strijden. Plaats: Stadschouwburg Groningen. Tijd: 20.15 uur. Toegang: gratis (exl. voorstelling Zuidelijk Toneel).

5 november Centre Culturel Français presenteert i.s.m. Images de 12e editie van het Frans Filmfestival. Ciné Premières.

Openingsfilm: Entre les Mures van Laurent Cantet.Plaats: Images, Poelestraat 30. Tijd: 19.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €6,50,-/overigen €8,30,6 november Cabaret: Nina de la Croix presenteert Poldervrouw. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6,- / overigen € 9,6 november Studium Generale: Lezing door Prof. E.J. Kimman en Mr. J. Morijn. Titel: Mensenrechten tussen Verlichting en Christendom. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 20.00 uur. Toegang: RUG studenten en SG-ambassadeurs- en abonnees kaarten gratis verkrijgbaar/ overigen €2,507 november Muziek: Boelo Klat presenteert de CD-presentatie KLATWERK 3. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: gratis 8 november Muziek: Boy Edgar Prijs 2008. O.l.v. Pierre Courbois 4. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouder € 6,-/ overigen €9,8 november Theater: Theatertgezelschap Oneffe presenteert: Herman en Jetje, met de droom als wapen. Plaats: OUTTheater, het Harmoniegebouw, Oude Kijk in ’t Jatstr 26. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €5,-/ overigen €7,-

TENTOONSTELLINGEN T/m 4 november 2008 . Foto-tentoonstelling van Peter de Ruiter “Opgroeien zonder kinderarbeid”. Plaats: Academiegebouw.

T/m 15 februari 2009. Tentoonstelling “Godshuisjes - Religieus erfgoed in Groningen”. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00 - 17.00 uur.

T/m 15 februari 2009. Tentoonstelling “Verborgen heiligen”.

Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00 - 17.00 uur.

NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie: tel. 363 5445/5446

countants & Adviseurs. Het betreft een informele kennismaking met het bedrijf, bedoelt voor laatstejaars Finance studenten. Deelname is gratis. Het vindt plaats in een cafe in het centrum van Groningen, op 11 november, van 20.30u tot 22.00u. Wil je hierbij zijn, stuur dan je interesse en CV voor 5-11 op naar groningen@ integrand.nl. Je hoort dan vrijdag 7-11 of je mag komen. Graag tot dan!

U N I PA R T N E R S

UniPartners zoekt een nieuwe Accountmanager / PR Manager Consultancy & ondernemerschap iets voor jou? En wil jij een jaar lang bestuurs en managementervaring op doen? Mail je motivatiebrief + CV dan voor 17 november.

Kijk voor meer informatie op onze website, of stuur gerust een email! groningen@unipartners.nl www.unipartners.nl/groningen OVERIGE

R.K. studentenmis We beginnen met twee nieuwe dingen volgende week!

Op woensdagavond 5 november komt ons nieuwe gespreksgroepje voor het eerst bij elkaar. Het idee is om informeel met elkaar te kunnen praten over geloof, onder leiding van onze pastoor Wagenaar.

De eerste avond gaat over het begin van het geloof in (Noord-)Nederland. We beginnen om 20.15 uur in het parochiehuis van de St. Jozefkathedraal (Radesingel 4).

De dag (donderdag 6 november) erna is de eerste Augustinuslezing, een grote lezing waar iedereen uit heel Groningen welkom is.

Het plan is om ieder jaar zo’n lezing te organiseren. Prof. dr. Kimman SJ, hoogleraar aan de VU, verzorgt deze eerste lezing. Het thema is ‘Mensenrechten tussen Verlichting en Christendom’. Ook het Studium Generale kondigt deze lezing aan; kijk dus op hun posters! Locatie en tijd: 20.00 uur, Academiegebouw. N atuurlijk is er ook elke zondagavond om 18.00 uur een Mis voor studenten in de St. Jozefkathedraal, waar we je van harte voor uitnodigen. info@rkstudentengroningen.nl www.rkstudentengroningen.nl

Een mooie eerste stap in de bankwereld

( bij jou in de buurt)

De Call Centers spelen een steeds belangrijkere rol in de dienstverlening aan onze klanten. Daarom zijn we in Groningen op zoek naar telefonisch adviseurs. In de functie van telefonisch adviseur speel je een belangrijke rol bij het informeren en adviseren van onze klanten op het gebied van dagelijkse bankzaken, verzekeren, hypotheken en beleggen. Om een optimaal advies te kunnen geven krijg je, voor je aan de slag gaat, een praktijkgerichte training.

Kijk op ing.nl/werken

DE GOEDKOOPSTE RIJOPLEIDING: â‚Ź 999,-

UKAATJES OPGAVE UKAATJES * Kantoor Oude Kijk in’t Jatstr 28 * Per post Postbus 80, 9700 AB Groningen KOSTEN: ₏5,- per 20 woorden

INLICHTINGEN:

Heiny de Ruiter 050-3636699.

H.de.Ruiter@rug.nl

25 RIJLESSEN INCL. EXAMEN EN EVENTUEEL

OPENINGSTIJDEN KANTOOR UK: Ma t/m donderdag 9-17 Woe 9-15.30 Vrij 9-13

BIJ ONS EEN GRATIS HEREXAMEN OOK SPOEDOPLEIDING MOGELIJK!!

Diversen

IN DE STAD GRONINGEN GEHAALD EN GEBRACHT

N Gevraagd: Student Natuurkunde voor bijl;es VWO 4 scholiere. Tel: 0624911787 N Les/bijles of conversatieles in ENGELS en FRANS info: tel.

0617624257 www.karenijzerman.nl N Stress? A lot of exams? Come for an hour of relaxing, professional massage therapy with aromatic oils & hot stones 10 â‚Ź discount for students. Orly Massage Clinic Hardewikerstr 3 06-16967071

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP ONZE WEBSITE:

Ăƒ Ăƒ!2Ăƒ !qqqĂƒ !Ăƒ

0595-44 36 54

Zij zijn niet voor niets gevlucht.

Zij kunnen niet voor niets studeren.

De Nederlandse Carrièredagen ’08 DÊ carrièrebeurs in het najaar voor studenten en starters 14 &15 november 2008 Amsterdam RAI Kennis maken met een groot aantal topwerkgevers De speciale TraineestraatŽ bezoeken Een uitgebreid programma van carrièregerichte Ên vakinhoudelijke workshops bijwonen.

Genieten van optredens van o.a. Thomas Berge en Ĺ Lane Lo¨se

www.carrieredagen.nl

De Nederlandse Carrièredagen is een activiteit van

www.autorijschooljossmit.nl

Word óók donateur Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF Postbus 14300, 3508 SK Utrecht tel 030 252 08 35, www.uaf.nl

GIRO 76300

e Onlin ken ? isma kenn erkgevers pw er to b t to e k o m

20 r ssen r naa Ga tu novembe agen.nl r 0 red ie geve rr en 2 a werk elec oriete .virtu www jouw fav eursvloer! b et e ntmo irtuele kan je liv en o en v op e ovember rs! n cruite Op 7 en met re chatt

yvonne austinskinclinic

onderdeel van de

AANBIEDING IPL ontharing !!

Voor studenten 30% korting per behandeling of Boek samen met een medestudent en ontvang zelfs beide 40 % korting per behandeling!

Let op!! U kunt een afspraak maken tot 22 november !!

IPL ontharing (intense pulse light) ontharing d.m.v licht. Deze lichttherapie heeft een duurzame haarreductie tot gevolg en is geschikt voor het hele lichaam en gezicht.

Behandelingen worden in kuurverband gegeven, gemiddeld zijn er 6 tot 8 behandelingen nodig met tussenpozen van gemiddeld 6 -8 weken. IPL werkt niet bij blond, grijs, rood of dons haar! Voor meer info bel gerust.

Yvonne Austin Skinclinic • Rademarkt 2 9711 CV Groningen • 050-3133888 info@yvonneaustin.com • www.yvonneaustin.com

geef om dit kind giro 7 800 800 ’s-Hertogenbosch HÊt speciale fonds voor kinderen met een handicap in ontwikkelingslanden

T 0800 - 7800 800 (gratis) www.lilianefonds.nl voorlichting@lilianefonds.nl

20 I N T E R N A T I O N A L P A G E

UK 9 - 30 OKTOBER 2008

Pick your President

Who

the

bleep

is...?

| R E P O R T | With the American presidential elections only five days away, the UK organized its very own presidential debate. Two students and an assistant professor discuss the significance of the 2008 elections, the merits of the candidates and the wider implications of the election result.

Jomanda

By ERNST ARBOUW Three Americans were invited to the discussion, Political Science student Christian Reigstad from Buffalo (NY), International Economics and Business student Gerbrich Miedema, born and raised in California and now a board member of Democrats Abroad Groningen, and Candice Morey, Assistant Professor of Psychology. They have all voted – by mail – for Senator Barack Obama. The UK also tried to find Republican supporters but unfortunately – or perhaps interestingly – we couldn’t find any.

The three participants reacted to five theses on American politics and the elections.

These elections are not only the most important but also the most interesting presidential elections in over forty years.

Morey: “They are quite important because in the last two election cycles the president of the United States was elected by an extremely slim majority or no majority at all.

For eight years, the government has not necessarily been in agreement with most of the people that are being governed. We have a chance now to elect someone, either McCain or Obama, by a margin that will actually give them a mandate to make decisions.”

Reigstad: “Every election is called the most important election that we have ever had, but the confluence of the financial crisis and the multiple wars we have going on might make that characterization true in this case. I do think it is certainly the most interesting, though. The Democratic primaries were unique, with the historic contest between Hillary and Barack, and now there’s the election with a woman for VP on the Republican ticket and a black man for president on the Democratic ticket. That is obviously historic.”

Miedema: “It is definitely one of the most interesting ones that I have seen. Its importance is compounded by all of the events over the last two months prior to the election.”

News about the 2008 campaign should probably come with a spoiler alert. The media seem to have jumped to the conclusion that Obama will win the presidency.

Reigstad: “Even the Republican candidates are afraid of the fact that they are so far behind in the polls.

They are trying to draw some support as the underdog. But I think Obama knows it is not a forgone conclusion because he is still campaigning very hard.”

Morey: “Even if McCain can get all the states that are still considered a toss-up, he has lost a few critical ones that Bush held in 2000 and 2004. It will be very difficult for him to win the election. In order

Scare those pesky neighbourhood kids away with your very own 2008 Campaign pumpkin. Find the templates for political pumkin carving on the Associated Press website: http://hosted.ap.org/specials/interactives/_lifestyles/political_pumpkins. to say that the campaign is close at this stage, you really have to cherry-pick evidence.

Miedema: “I think Obama has done well in exuding an air of humbleness. Don’t cheer before the race is over.”

Morey: “If the youth and black Americans go out to vote in the numbers that are expected, I don’t think McCain has a chance.”

Miedema: “I think you should be cautious about people who change their minds at the last minute or people who say they will vote for Obama, but actually won’t.”

Reigstad: “The Bradley effect, named after the African-American candidate in the 1982 gubernatorial race in California. People say in the polls they will vote for a minority candidate but when they actually go to vote, they vote for the white candidate.”

Morey: “Statisticians actually dispute whether it even exists. Even if it does, you must account for the fact that the composition of the American electorate has changed since 1982.”

People dislike politics and they hate Washington. That is the basis of the popularity of both candidates. Obama is a relative outsider and McCain has always portrayed himself as a maverick.

Morey: “This is something you hear a lot, but something I have trouble believing.”

Reigstad: “A large part of the appeal of Sarah Palin is that she portrays herself as a Washington outsider.”

Morey: “That appeal evaporated pretty quickly in the face of how incompetent she turned out to be.

Voters apparently don’t want someone who is a Washington outsider if it means that he or she is not prepared to deal with situations that the president is expected to deal

with.”

Sarah Palin is not ready to become president. Choosing her as running mate was a serious lapse of judgement by McCain.

Miedema: “No, she is not ready to become president. But I can understand in some respects why McCain chose her. She appeals to evangelical groups and voters on the religious right. McCain definitely needed that.”

Morey: “When McCain ran in 2000, one of the features of his campaign was that he ran against that part of the Republican party.

He said they were agents of intolerance, and they haven’t forgotten.”

Reigstad: “There is a lot of infighting going on in the Republican campaign. I think Sarah Palin is trying to position herself as the Republican candidate for 2012. She wants to appeal to the base as the Republican who is willing to take shots at Obama, whereas McCain has said he won’t talk about Reverend Wright, Barack’s controversial former pastor.”

Morey: “She talks about it anyway, regardless of what McCain says, but it is not clear whether that is a campaign strategy. They have him saying that he is going to lead an honourable campaign and she goes out and does the dirty work.”

Reigstad: “She is like George W. Bush. She has a sort of folksy appeal and she kind of comes over as not intellectual, but I think she’s very shrewd and she is very ambitious.”

Miedema: “Just after her nomination, McCain got a lot out of it.

At the time of the Republican convention he really jumped up in the polls. Until Palin was interviewed on television…”

The election will be decided by the financial crisis.

Morey: “It is a good opportunity

for the Democrats if they win the election now to reclaim Franklin D. Roosevelt’s mantle. To introduce all kinds of employment programmes and social welfare systems, like Roosevelt did.”

Reigstad: “What really helped Obama was McCain’s response to the crisis, because it was painfully, painfully inept. At 9 a.m. he said the economy was strong and two hours later he said that the economy was in crisis and he just looked erratic and waffling.”

Miedema: “McCain could have survived it. He could have convinced people he was able to do something, until he admitted not knowing anything about economics.”

Today, spiritual healer and medium Jomanda will appear in court in connection with the death of Dutch actress and TV star Sylvia Millecam in 2001. Jomanda (real name: Joke Damman) and two doctors who practise alternative medicine are being charged because they allegedly advised Millecam, who was suffering from breast cancer, not to undergo conventional treatment.

Jomanda became a celebrity in the early 1990s, when she started organizing ‘healings’, large public gatherings which were held in Tiel, a small town near Utrecht, where the sick, the blind and the notso-very-bright flocked to see her performances. During these healing sessions, she would ‘infuse’ water to give it healing power. From 1991 until 2001, she also worked as a radio presenter for a commercial station where she claimed she could infuse bottles of water that people had placed in front of their radios.

Jomanda had told Millecam that she didn’t have cancer but that she was merely suffering from an inflammation.

A charge of causing grievous bodily harm was dropped in 2006 but the case was reopened earlier this year after a successful court appeal by the Federation Against Quacks (in Dutch: Vereniging tegen de Kwakzalverij). [ ERNST ARBOUW ]

The United States needs to pull out of Iraq and Afghanistan as quickly as reasonably possible.

Miedema: “Out of Iraq, but not out of Afghanistan. They should have sent more troops to Afghanistan in the first place. The whole point was to go after Bin Laden. What happened to that? And right now it is very important that they do send more troops to control the Taliban.

Iraq needs to have a clear plan; it has been a long and mismanaged war.”

Reigstad: “The area most vital to the security of the United States is clearly the tribal regions on the Afghan-Pakistani border. We don’t have the military capacity to do something about it, partly because we are so bogged down in Iraq. If we did pull out as quickly as possible, it is not clear whether there would be a genocide or a civil war in Iraq.”

Morey: “The United States needs the money that is spent on Iraq to be spent at least partly domestically on health care, infrastructure improvements and solving the energy crisis.”

Diwali Visit the 2008 Diwali festival, organized by the Groningen Indian Students Association (GISA) on Saturday 6 November.

Diwali, also called Deepavali, is the Indian ‘festival of light’ which is celebrated by Hindus, Sikhs and Jians, and

by Nepalese Buddhists. The festival in Groningen will be held at the Hanzeborg (Zernikeplein 23) and the programme includes cultural events, Indian cuisine and a Bollywood DJ Dance.

Information and tickets (EUR 14): www.gisa-rug.nl