w w w.universiteitskrant.nl
Trots op je moerstaal? 2 Voer voor daklozen 3 Francis Black 7 Een nieuwe Machteld 12
20
onafhankelijk weekblad voor de rijksuniversiteit groningen n 5 februari 2009 n jaargang 38 In dIt nummer de Johns komen eraan Nee, worteltjes waren niet oranje en ja, eendenmosselen hebben enorme penissen. John Lloyd en John Mitchinson, de mannen van de BBCquiz QI, komen naar Groningen. In het publiek hopelijk veel mensen “who embrace the way of ignorance”. >
4
Wat nou 1614! Klaas van Berkel gaat een half jaar naar Harvard voordat hij zich volledig stort op op zijn boek over 400 jaar RUG. Alhoewel....400: ”In 1614 was er nog eigenlijk geen universiteit. Pas later werd het wat.” >
9
minder soft a.u.b. In Groningen praten momenteel honderden wetenschappers over mondiale hulpverlening, oftewel Humanitarian Action. Minder soft: ‘Je kunt niet steeds denken: die arme kinderen.”
10
>
I n t e r n at I o n a l pa g e a lost battle “If the American government decided to invade Brazil in order to protect the rainforest I don’t think I would disapprove.” Zoologist Marc van Roosmalen has studied animals in the Amazon rainforest for decades but now thinks it can’t be saved because corruption is too widespread in Brazil.
20
>
uK-sIte Hilly: ik ben gewoon goed Als vrouw zeggen dat je een wereldtopper bent, moet dat? Ja, zegt Hilly Mast, voorzitter van de universiteitsraad in haar weblog. Surf naar www.universiteitskrant.nl en volg ook de strijd van onze nieuwe UK-blogger Persis Bekkering.
Wegwezen...! Minister Plasterk vervult een hartewens van collegevoorzitter Sibrand Poppema. Waarmee? Met art. 7.42A. Het geeft universiteiten de macht om ongeschikte studenten weg te sturen. Poppema: “Het gaat om een hele kleine groep die een heel groot probleem vormt.” Andere tijden: zijn voorganger Simon Kuipers was erop tegen, maar Poppema spreekt uit ervaring als ex-decaan bij geneeskunde. Zie pagina 4 >
Onbegrip bij vakgroep Vier van de tien medewerkers van de met opheffing bedreigde vakgroep systeemleer weigeren mee te werken met het zoeken van een andere functie. De faculteitsraad van economie en bedrijfskunde (FEB) zit met de kwestie in zijn maag.
Almanak Award 2009 Hoe win je die felbegeerde beker en het fust schuimend bier? Kijk snel op pagina 12 >
Het faculteitsbestuur hield vrijdag voet bij stuk. Systeemleer moet worden opgeheven. Er is te lang te weinig internationaal gepubliceerd. In maart begint een reorganisatie. De faculteitsraad moet de universiteitsraad daarover adviseren. Maar hoe en op grond waarvan? Geen idee. Want, zo hield docente en raadslid Karin Prins het bestuur
voor: “Er is nooit een voorstel van jullie kant gekomen. Jullie hebben nooit op papier gezet, waar individuele medewerkers terecht zouden komen.” Ook Dirk Stelder geneert zich voor het gebrek aan medezeggenschap. “Het is allemaal een beetje in de mededelingensfeer gegaan.” Studenten maken zich vooral zorgen over het wel of niet doorgaan van het management game. Het bestuur zegde toe de coördinatie daarvan elders in de faculteit onder te brengen. Decaan Elmer Sterken zweeg tijdens de bespreking. En bestuurslid Teun van Duinen stelde dat er wel degelijk plannen zijn voor individuele medewerkers, maar dat diepas later met de medewerkers wor-
den besproken. De medewerkers zelf begrijpen er steeds minder van. “Waar gaat het dan heen met het gedachtengoed van systeemleer?”, zegt Frans Bakker, één van de vier medewerkers wiens positie wordt bedreigd. “Ik ga er vanuit dat het niet volslagen nutteloos is geweest wat wij hier allemaal hebben lopen te verkondigen en onderzoeken.” Ze vertrouwen de motieven van het bestuur niet. Na de fusie tussen economie en bedrijfskunde werden ze eerst herbenoemd, om kort na de fusie alsnog met opheffing te worden geconfronteerd. Bakker weet het zeker: “Intern zijn er spelletjes gespeeld waar wij niet direct inzicht in krijgen.” [ PETER KEIZER ]
Buruma vs Wilders RUG-eredoctor Ian Buruma vindt dat in Nederland de vrijheid van meningsuiting te veel wordt vermengd met recht op belediging. Buruma schrijft dat in de New York Times. Hij vindt de rechtszaak tegen Geert Wilders niet goed voor de democratie. Niet omdat hij gelijk zou hebben. Maar de vergelijking van Wilders van de Koran met Hitlers Mein Kampf is volgens Buruma wel degelijk meer dan zomaar een vergelijking. “It suggests that those who believe in the Koran are like Nazis, and an all-out war against them would be justified.” [ JAN BLAAUW ]
2 DEZE WEEK
UK 20 - 5 FEBRUARI 2009
Staatssecretaris Timmermans van Buitenlandse Zaken vindt dat Nederlanders trotser moeten zijn op hun taal. Net als de Vlamingen. Maar is een taal nou echt meer dan een gebruiksvoorwerp als een auto of een fiets? Door wouter beetsma
Antoon de Baets, geboren Vlaming en universitair docent eigentijdse geschiedenis, vindt dat Nederlanders het belang van hun moedertaal vaak onderschatten. “Het is een heel belangrijk deel van ons cultureel erfgoed. Het maakt ons tot wie wij zijn. Het is het instrument waarmee je begrippen vormt. Daar mag je best trots op zijn. Het maakt niet uit in welk land je zit. Het is door onze voorouders als een diamant geslepen. Het gebrek aan trots op de Nederlandse taal komt volgens mij omdat Nederland geen taalstrijd heeft gekend. In België hebben we honderd jaar moeten strijden om onze eigen taal te kunnen spreken. Daar komt natuurlijk een belangrijk deel van de taalgevoeligheid en –trots vandaan. Die trots is geen onderwerp van beslissing, maar een lang proces. Het komt te voet, en het gaat te paard.” Barbara Henkes, docent Nederlandse geschiedenis, doet veel onderzoek naar de Nederlandse taalgebieden. Ze begint schamperend te lachen als ze van de uitspraak van Timmermans hoort. “Het grenst bijna aan een soort taalfetisjisme. Waar denkt hij aan? Moeten we met zijn allen terug naar het ABN? Wat een onzin. Taal moet je benaderen als open en hybride. Het is iets wat je gebruikt en verandert. Bovendien is zijn uitspraak uitermate a-historisch. Nederlands heeft voor de Vlamingen een cultuurnationalistische betekenis. In Nederland moet dat blijkbaar ook. Tegenwoordig is het zo’n gedoe met die ‘trots’ en ‘traditie’, het lijkt wel of er een vertoog gaande is. Timmermans suggereert dat het om cultuur gaat, maar dit is ook zo politiek beladen. Er is niet één volksaard en één taal waar we trots op moeten zijn.”
Moeten we trotser zijn op de Nederlandse taal?
‘Trots is zo’n rare term’ Petra Hindriks, hoogleraar semantiek en cognitie, denkt dat Vlamingen en Nederlanders helemaal niet zoveel verschillen wat betreft het gebruik van het Nederlands. “Taal kan je zien als iets wat er is, wat je gebruikt, net zoals een fiets. Maar taal heb je moeten leren, je hebt er iets voor moeten doen en raakt er aan gehecht. Het is fijn om Nederlands te praten, dan druk je
je toch het beste uit. Trots is echt niet nodig om de taal te behouden. Het is niet zo dat we over een tijdje het Nederlands inruilen voor iets anders. De mensen die nu de UK lezen zullen dat in ieder geval nooit meemaken. Mensen maken zich vaak druk om veranderingen in de taal, maar de werkelijke eigenschappen van taal veranderen zo langzaam dat het nauwelijks zichtbaar is.”
Rosa Eenzame strijd Om me heen vallen mensen bij bosjes neer. Geveld door de griep. Ik heb alle horrorverhalen al gehoord. Het gaat van “zelfs je haarwortels doen pijn als je het hebt” tot “ik dacht dat ik mijn darmen uitkotste”. De paar mensen die al beter zijn geworden, komen afgepeigerd en eendimensionaal uit hun eenzame strijd. Oorlog tussen mens en virus. Mijn griepaanvallen liggen nog vers in mijn geheugen. Vooral die keer dat ik als tienjarige ononderbroken kotste, overal rode vlekken had en spierpijn alsof er vier paarden aan mijn ledematen trokken. Mijn vader stak zijn hoofd om de hoek van mijn slaapkamer en bekeek me met gepaste walging. Daarna sprak hij de legendarische woorden: “Succes hè, vannacht.” Terwijl ik de meest helse uren van mijn leven beleefde, bracht hij vredig bomenzagend de nacht door. En ik viel verstrengeld met de toiletpot in slaap. Pragmatisch als hij was, had papa de verwarming aangelaten. Waar ik me nu zorgen over maak: de
bikkels die zich voortslepen terwijl ze al ziek zijn. Ik snap dat niet. Die mensen mogen van mij levend in een massagraf worden gegooid. Eigen schuld. Ik gedraag me alsof ik smetvrees heb: ik mijd glazen van anderen, was me twintig keer per dag en geef al helemaal geen handen meer. Dat komt door de tv. Die beweert dat je met zoenen minder bacteriën uitwisselt dan met een handdruk. De keuze was snel gemaakt. Sletterig zijn voor je gezondheid, ik heb mindere tijden gekend. Een tijdlang leek het zelfs te werken als alternatieve griepspuit. Eerst waren er 104 zombies op elke 100.000 mensen. En ik liep vrolijk door. Toen 133 op de 100.000. Nog was er niets aan de hand. Maar vanochtend was het uiteraard mis. Nog een paar uur en ik hoor bij de 153 zieken op de 100.000. Maar eerst fiets ik naar mijn vader: die heeft nu wel een dikke kus verdiend.
Rosa Timmer, vierdejaars student taalwetenschap
Goffe Jensma is hoogleraar Friese taal- en letterkunde, maar durft niet te zeggen dat hij trots is op het Fries of het Nederlands. “Trots is zo’n rare term. Het doet me gelijk denken aan die hele Trots op Nederland stroming. Die uitspraak geeft impliciet de suggestie dat je niet trots mag zijn op andere talen. Maar het is helemaal niet erg als woorden geleend worden uit een andere taal. Dat gebeurt in
Vlaanderen ook. Het is gewoon een sociologisch proces. Taal is net als een gebruiksvoorwerp aan slijtage onderhevig, maar je mietert het niet na een tijdje de prullenbak in. We hoeven niet bang te zijn dat het Nederlands verdwijnt. Sinds 1750 wordt er geroepen dat het Fries de volgende generatie zal verdwijnen. Volgens mij is het er nog steeds.”
Colofon redactie-adres: Oude Kijk in ’t Jatstraat 28, Postbus 80, 9700 AB Groningen. Telefoon: 050-3636700; Telefax: 050-3636698; E-mail: uk@rug.nl; Internet: www.universiteitskrant.nl Kernredactie: Hanneke Boonstra (hoofdredacteur) 3636697, Jan Blaauw (nieuwscoördinatie) 3636696, Christien Boomsma (eindredacteur) 3637802, René Fransen (wetenschap) 3636695, René Lapoutre (opmaak) 3636693, Harry Perton 3636317, Sieb de Ruig (redactiesecretaris) 3636700, Ernst Arbouw (International Page) 3636130. overige redactieleden: Wouter Beetsma, Ana van Es, Hinke Hamer, Peter Keizer, Lieke van den Krommenacker, Teodor Lazarov, Janita Naaijer, Tjerk Notten, Elisabeth Oosterling, Rosa Timmer, Dorien Vrieling. medewerkers: Bart Breman, Michel Dijkstra, Hans Miedema, Ronald Veldhuizen, Marcel Wichgers.
Foto’s: Reyer Boxem, Jeroen van Kooten, Elmer Spaargaren. tekeningen: Bert Cornelius, Robby van der Meulen, Eric van der Wal, Kees Willemen uitgave: Stichting Universiteitsblad oplage: 20.000 exemplaren Persbureau: de UK werkt samen met andere universiteitsbladen in het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) advertenties: Bureau Van Vliet bv, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, telefax 0235717680 RUG-advertenties, mededelingen en Ukaatjes: Heiny de Ruiter (3636699) abonnementen: € 30 per jaar, (intern tarief € 20). adreswijzigingen: schriftelijk aan de administratie van de uk. adreswijzigingen ruGpersoneel: doorgeven aan betreffende afdeling Personeel & Organisatie. ©UK. Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen geheel of gedeeltelijk over te nemen.
N I E U W S 3
UK 20 - 5 FEBRUARI 2009
Synthetische biologie zoekt geld De bètafaculteit heeft de financiering van het nieuwe instituut voor synthetische biologie nog niet rond. Bovendien komt er geen extra geld voor synthetische biologie uit Den Haag. Jan Poutsma, portefeuillehouder middelen van het faculteitsbestuur, was er niet blij mee, zei hij vorige week in de overlegvergadering met de faculteitsraad. De ministers Plasterk (OCW) en Cramer (Milieu) hadden half december de Tweede Kamer laten weten dat ze geen extra geld vrijmaken voor het stimuleren van het nieuwe vakgebied syn-
thetische biologie. Uitzicht op dat extra geld was vorig jaar maart reden voor het college van bestuur om in hoog tempo een nieuw instituut op te richten. Ook de TU Delft en TU Eindhoven deden dat. Paradoxaal genoeg lijkt deze investering juist reden voor de ministers om geen geld vrij te maken. Daar was om gevraagd door een adviescommissie. Maar de miljoenen van de universiteiten – waaronder tien miljoen voor vijf jaar aan de RUG – plus het feit dat synthetische biologie kan meedingen naar geld uit andere potjes (zoals stimuleringsgeld voor nanotechnologie)
zijn volgens de bewindslieden voorlopig voldoende. Van het geld dat de RUG investeert, moet de faculteit zelf 3,5 miljoen euro opbrengen. Een miljoen komt uit het apparatuurfonds. Op vragen uit de raad meldde Poutsma dat hij de rest van het geld wil vinden bij de instituten die meedoen in het nieuwe Centre for Synthetic Biology. Een miljoen moet van het Zernike Institute for Advanced Materials komen, de rest van andere instituten. Voorzitter van de faculteitsraad Jan Visser vindt het prima dat geld wordt gezocht bij deelnemende in-
stituten. “Maar het geld uit het apparatuurfonds is van ons allemaal. Zo moet de hele faculteit bloeden voor de synthetische biologie.” Het besluit tot oprichting is destijds genomen door het college, waarbij het faculteitsbestuur is gepasseerd. “Nu zie je waar een overhaast besluit, gebaseerd op onvolledige informatie, toe leidt”, vindt Visser. Collegevoorzitter Sibrand Poppema maakt zich nog geen zorgen. Hij verwacht dat het nieuwe centrum wel degelijk geld zal binnenhalen. “We hebben er geen spijt van dat we dit hebben opgezet.” [ René Fransen, Jan Blaauw ]
Collegelid Koos Duppen van de RUG werd donderdag op heel actuele wijze gefeliciteerd met zijn verjaardag. De universiteitsraad zong hem zowel in het Engels als het Nederlands toe. In dezelfde vergadering diende de u-raad een voorstel in voor tweetalige medezeggenschap aan de RUG. Volgens het voorstel moet die tweetaligheid stap voor stap worden bereikt.
Taalpuristen hebben minister Plasterk verkozen tot winnaar van de Sofprijs der Nederlandse Taal 2008. Hij wil universiteiten niet dwingen het Nederlands als voertaal te hanteren.
RUG kent ook pretendstudent Ook de RUG kent zogeheten pretendstudenten, blijkt uit navraag bij Groningse studentenpsychologen en het Bureau Studieondersteuning. Pretendstudenten leven in een leugen leven door de schijn op te houden dat het heel goed gaat met de studie, terwijl dat allesbehalve waar is. “Het komt inderdaad voor. Maar niet vaak en ook niet zo dramatisch als dat ene geval in Tilburg”, zegt hoofd Ton Broekhuis van de studentenpsychologen. In Tilburg pleegde een student economie een dag voor zijn afstuderen zelfmoord. In een ander schrijnend geval dat het weekblad Univers achterhaalde, ontdekte de voor een feestelijke diplomauitreiking afgereisde familie van een student de waarheid. “Een leugenaar stikt nooit in zijn eerste leugen”, zegt Jan Tjeerd Groenewoud van het Bureau Studieondersteuning van de RUG. Het is volgens hem lastig te zeggen of er meer pretendstudenten in Groningen zijn. “Je weet niet of er zulke verhalen bij de vele studieuitvallers zitten.” [ Jan Blaauw ]
Emeritus hoogleraar Marianne Kleibrink mag zich voortaan Cavaliere in de Ordine della Stella della Solidarietà noemen, vanwege haar verdiensten voor de Italiaanse archeologie. De archeologe werd in 1991 ook al geridderd. Toen werd ze Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Kleibrink (70) is bezig met een publicatie over opgravingen van het Groningen Instituut voor Archeologie in Calabrië, ZuidItalië. Onlangs schreef ze een uitgebreide archeologische gids over het gebied.
Duppen tweetalig toegezongen
Sofprijs voor Plasterk
Volgens de wet is Nederlands de voertaal aan de universiteiten, maar veel opleidingen worden tegenwoordig in het Engels gegeven. De stichting Nederlands, die de prijs uitreikt, had de minister tijdens een congres gevraagd de universiteiten te herinneren aan hun “wettelijke taalplicht”. Plasterk vond de positie van het Nederlands aan de universiteiten voldoende gewaarborgd. De Lofprijs gaat naar Linda van den Bergh, alumnus van de Radboud Universiteit Nijmegen. Met succes protesteerde zij ertegen dat tijdens haar afstudeerceremonie Engels zou worden gesproken. “Ik laat mijn familie niet helemaal hierheen komen om een uur te luisteren naar iets wat ze niet kunnen volgen. Een vakantiebabbel in het Engels is heel wat anders dan een inhoudelijk verhaal over mijn onderzoek.” [ bas belleman, hop ]
Ridder Kleibrink nu ook Cavaliere
Stroomprijs nekt Nijmeegs lab
Foto Elmer Spaargaren
Daklozen eten met studenten in de nieuwe mensa van Albertus
Gelukkig is er een kok Dak- en thuislozen waren dinsdag te gast in de mensa van studentenvereniging Albertus. Een ontmoeting die intrigerend genoeg was om twee weken na de opening nóg eens te gaan kijken. Mark haalt een foto uit zijn zak: “Dit ben ik met Larry King.” Hij lacht vriendelijk, de hele tijd. “Ik hou ervan nieuwe mensen te ontmoeten”, zegt hij. Mark is een van de twintig gasten die vanavond met evenveel Albertianen eten in de mensa. Schuchter kijken ze bij binnenkomst om zich heen. Maar al gauw brengen excentrieke types met oranje en felblauwe pruiken, de stemming erin. Het idee komt van zustervereniging Quintus uit Leiden. “Zij doen het daar al jaren, met groot succes”, vertelt bestuurslid Martin Riesmeij
er van Albertus. “Het is bedoeld om de integratie tussen student en daklozen te bevorderen. En ook is het voor thuislozen leuk om eens binnen te kijken bij een gebouw waar ze misschien wel elke dag langskomen.” Bart neemt een slok van zijn cola en zegt: “Ik ben er om te kijken hoe de sociëteit in elkaar zit.“ Hij had al gehoord dat er een echte kok in de keuken staat. “Anders was ik niet gekomen. Ik heb een keer bij meisjes van achttien gegeten en dat was niet best! Die kunnen beter eerst een jaartje oefenen.” Aan weerszijden van Mark zitten twee Albertusdames die alles van hem mogen weten. Dat hij op straat is gekomen door een huurachterstand, dat dat nu al bijna twee jaar geleden is en dat hij al sinds 2006 clean is. Hij heeft goede hoop: “Ik heb nu een therapeut en over een
jaar heb ik mijn schulden afbetaald.” Hij glundert als hem een bord andijvie wordt voorgezet. Albertiaan Robert straalt ook. Tegenover hem zit Jon, een Surinamer met mooie verhalen. Na een tijdje komen de levenslessen op tafel. “Ze zeggen hoe ouder hoe slimmer je bent. Nou, dat heb ik ook. Je moet gewoon rustig leven, zoals het hoort.” De twintigjarige Robert ziet dat niet zo voor zich, hij wil juist veel avonturen beleven. Mark begrijpt dat. Hij wil nog een hoop meemaken. Na zijn derde toetje vertelt hij over zijn grote droom: Michael Jackson ontmoeten. “Maar dat gaat wel lukken, ik kom met die foto van Larry King toch overal binnen!” [ rosa timmer ]
(De namen Mark en Ron zijn gefingeerd)
Lang kletsen over koffie en thee Moet de koffie en thee van de medewerkers van het Bureau in natura worden verstrekt, óf moeten ze declareren? Een heikele kwestie waar lang over moet worden vergaderd. “Het onderwerp waarover we in onze laatste twee vergaderingen het langst hebben gepraat”, zegt Kaj Reker, “is dat van de vergoedingen en verstrekkingen.” De secretaris van de Dienstraad Bureau geeft toe: “Dat is bijna op het niveau van de
kleur van het wc-papier.” Bij vergoedingen en verstrekkingen gaat het vooral om koffie en thee. Op dit moment verstrekt de ene afdeling van het Bureau deze warme dranken nog van rijkswege, terwijl op de andere afdeling de medewerkers het zelf betalen om dat later te declareren. Nu wil de Directie Bureau eenduidigheid en heeft een ‘saneringsrichtlijn’ laten opstellen. Maar over de fiscale consequenties liepen de meningen uiteen. Uiteindelijk lijkt nu concensus be-
reikt. Vergoedingen in geld zijn mogelijk tot een maximum van 55 cent per dag of 2,75 euro per week, zonder dat de RUG er belasting over hoeft te betalen. Verstrekt de RUG evenwel koffie in natura, dan praat de fiscus sowieso nergens over. Dus kan de RUG haar ambtenaren beter koffie verstrekken, dan vergoeden. Maar of ze bij het Bureau deze conclusie ook trekken, is nog onzeker. Daar volgt eerst nog een derde gespreksronde over. [ harry perton ]
Het High Field Magnetic Laboratory (HMFL) van de Radboud Universiteit Nijmegen kan in 2009 maar acht weken in bedrijf zijn, in plaats van het hele jaar. De energierekening gaat van 3 naar 7,5 ton per jaar. In het HMFL, een Europese onderzoeksfaciliteit, wordt met extreem hoge magnetische velden gewerkt. Volgens stroomleverancier Leander kan het lab het lage hoogspanningstarief niet meer gebruiken, omdat de hoogspanningslijnen zijn verkocht. Daarom komt het in het duurdere middenspanningstarief. De RU heeft een kortgeding aangespannen, meldt De Gelderlander.
Simpele teksten werken averechts De teksten in vmbo-boeken zijn te simpel, blijkt uit promotieonderzoek aan de Universiteit Utrecht. Vmbo’ers begrijpen ze minder goed dan ‘gewone’ teksten. Omdat uitgevers ervan uitgaan dat lange teksten vmbo’ers afschrikken, worden in leerboeken korte, losse zinnen gebruikt, die telkens op een nieuwe regel beginnen. Maar aan een tekst zonder bijzinnen of verbindingswoorden, is soms geen touw vast te knopen. [ hop ]
Examentraining naar Nijmegen De driedaagse examentraining voor het vak wiskunde B, georganiseerd door de RUG, kan dit jaar voor het eerst in Nijmegen worden gevolgd. Dat volgt op verzoek van scholen uit Nijmegen. De trainingen kosten 280 euro per vak en zijn er voor wiskunde A1, wiskunde B1, natuurkunde, scheikunde, economie en biologie. Die tarieven zijn kostendekkend en hoger dan bij het begin van de trainingen, toen de RUG ze subsidieerde.
4 OPMERKELIJK
De kat die van vis hield John Lloyd en John Mitchinson, de mannen achter de Britse kennisquiz QI, komen 11 februari bij Studium Generale. Om te vertellen over worteltjes en “the way of ignorance”. Door cHristien Boomsma Het getal van het beest is níet 666, zoals veel mensen denken. Uit een nieuwe vertaling van de oudste papyrusrol met het boek Openbaringen uit 2000, blijkt dat het 616 is. Sneu. Vooral voor de afdeling Openbaar Vervoer in Moskou. Die veranderde in 1999 het nummer van de ‘verdoemde’ lijn 666. In… Jawel: 616. Verder zijn worteltjes van oorsprong niet oranje. Dat is een Nederlandse vinding uit de zestiende eeuw, als eerbetoon aan het Huis van Oranje. Eendenmosselen hebben penissen van zeven keer hun lichaamslengte, en Rudolf het Roodneuzige Rendier was een vrouwtje. Dat u het weet. Het zijn maar een paar mythes die omver gaan in The General Book of Ignorance van John Lloyd en John Mitchinson, de heren achter de BBC-quiz QI. En laat Studium Generale nou hén hebben uitgenodigd om de honderdste
lezing in de serie Everything you always wanted to know about… te houden. De Johns kozen de titel van hun lezing alleen iets anders: Everything you think you know is wrong. Alstublieft, hooggeleerde heren en dames van de Rijksuniversiteit Groningen. Nieuwgierigheid drijft de heren. In elk geval John Lloyd, die ook tekende voor Spitting Image en Blackadder. Hoe dat komt? John Lloyd had Cambridge gedaan, was advocaat geweest en had zich ontwikkeld tot succesvol tv-producent. En toen kwam de “mentale crisis”. Hij zag nergens meer het nut van in. Geld, succes… “Het is een verslaving. Het plezier ervan duurt steeds korter. Uiteindelijk kwam het neer op één vraag. Wie ben ik?” De verwarring zette de toon
voor QI. Vragen stellen. Ráre vragen, waarvan je denkt dat je het antwoord weet, maar dat je níet blijkt te weten. “Ik bedacht: katten hebben een hekel aan water. Toch zijn ze verzot op vis. Waarom? Hoe kan het dat een dier met zo’n hekel aan water zich evolueert met een voorkeur voor vis?” Hij gaat het uitzoeken. En anders wel een van de wetenschappers die research doen voor QI. De astrofysici, archeologen, taalkundigen en psychologen, die vol zelfvertrouwen binnenkomen, maar al na drie weken nerveus worden als ze ontdekken hoeveel ze níet weten. Tot de knop omgaat en “they embrace the way of ignorance”. Want dán, zegt Lloyd, wordt het leuk. Dan blijken aan ieder onderwerp onverwachte kanten te zitten. Je probeert geen doel meer te bereiken, je kijkt rond, stelt vragen en je doet gewoon “stuff” waardoor je je goed voelt. “Als tuinieren,” zegt Lloyd. “Maaien, wieden… En ondertussen laat het universum telkens een klein stukje van zijn geheimen zien.” Studium Generale, woensdag 11 februari, Academiegebouw. 8.00 uur. Toegang gratis.
De kas van Toyota is nog vol Eén groot verschil tussen Oost en West is de macht van de aandeelhouder. Te groot, stelt Japankenner Rien Segers. Hij schreef een boek over de opmars van de Oost-Aziatische weg. Door Jan Blaauw Was zijn boek eindelijk klaar, brak de kredietcrisis uit. Zou zijn these over het succes van het Aziatische model daar wel tegen bestand blijken? Gelukkig wel, vindt Segers zelf. Sterker nog, zijn stellingen krijgen eerder rug- dan tegenwind van de credit crunch. Segers wijst op het verschil tussen bijvoorbeeld de Japanse en de Amerikaanse autoindustrie. “Voor het eerst in haar bestaan moet Toyota verlies boeken en
dat is niet leuk. Maar zij doen dat met barstensvolle kassen.” Bij Chrysler en General Motors is de kas leeg. De vraag is of dat door een Asian way of doing business komt. Segers weet zeker dat het meespeelt. Het Angelsaksische model is kwetsbaar gebleken door de macht van de aandeelhouder die bedrijven maar weinig manoeuvreerruimte laat. En door een te grote rol voor individuen, als Madoff op Wall Street of machtige chief executive officers als Rijkman Groenink bij ABN Amro. Het politieke bestel in Singapore, Seoul of Tokyo mag minder democratisch zijn dan dat in Europa of de VS, maar het is wel stabieler. Ook omdat bedrijven de eigen werknemers belangrijker vinden dan aandeelhouders.
Hij is niet de enige Aziëkenner die dat ziet en roept. “Maar het is toch je plicht als academicus erop te wijzen.” Vandaar de moeite om een boek te schrijven, “daar moet je toch prettig gestoord voor zijn”. De prognose: de komende decennia wordt Azië het machtscentrum van de wereld. Ook zal de invloed van de sterke punten van de Aziatische modellen toenemen. “Azië is geen utopia vanaf nu, maar ze zijn beter voorbereid op een crisis van lange duur dan wij. En we doen er goed aan om te zien wat we kunnen leren.” Misschien moet het Rijnlandmodel, of het oude poldermodel, nog eens tegen het licht worden gehouden, oppert Segers. Wie weet was Azië helemaal niet zo ver weg.
Vraag & antwoord
‘Ik was al twintig jaar bezig’ In zijn proefschrift ‘Actie, actie, actie…’: de vakbeweging en de regio Noord-Nederland, 1960 – 1992 concludeert socioloog Teun Jan Zanen dat de vakbeweging van groot belang is voor de economische ontwikkeling van het Noorden. Zelf was Zanen ruim twintig jaar bestuurder bij FNV Bondgenoten. Een curieuze combinatie? Door lieke van Den krommenacker
U bent u deels uw eigen onderzoeksobject geweest. Heeft u voldoende afstand kunnen bewaren? “Ik moest eerst afkicken van de vakbeweging, daarom heeft het ook zo lang geduurd. Als bestuurder was ik erg nauw betrokken bij. Afstand nemen kost tijd, maar naar mijn mening is het
heel goed gelukt. Ik heb samengewerkt met mensen die helemaal niets met de vakbeweging te maken hadden en mijn bevindingen zo abstract mogelijk weergegeven door ze te ondersteunen met feiten, cijfers en dergelijke.”
Nooit getwijfeld of u er wel aan moest beginnen? “Het gaat vooral om de methodologie en de ontwikkeling van vakcentrales. Die ging van nul naar een beweging die ertoe deed en daarna weer taande. Dat is een feit. Het is hooguit je eigen interpretatie die daar iets aan afdoet.” U pleit voor meer autonomie voor de noordelijke regio’s; tevens het belangrijkste partijpunt van de Partij voor het Noorden, waarvan u medeoprichter bent. U doet de naam promotieonderzoek wel eer
aan. “Het is andersom. Ik was twintig jaar geleden al met dit proefschrift bezig, maar had toen te weinig mogelijkheden het te realiseren. Eenmaal vrij van de vakbeweging, kon ik het afronden. Maar het heeft allebei mijn hart. In de periode dat ik bestuurder was bij FNV concludeerden we dat de noordelijke provincies ten onder zouden gaan aan de verdeel- en heerstactiek van het Rijk. Binnen mijn eigen partij, de PvdA, was geen steun voor dergelijke ideeën. Dus ben ik verder gaan zoeken. Dat leidde tot de Partij voor het Noorden.” Siert uw proefschrift straks de homepage van de website van de partij? “Haha, zo van: word lid? Nee hoor.”
UK 20 - 5 FEBRUARI 2009
Een wet |_
Studenten die het
| ac h t e r g r o n d | De wet maakt het voor universiteiten en hogescholen straks eenvoudiger om studenten weg te sturen. Moeten die op hun tellen gaan passen? “Waar ligt de grens? het voorstel van Plasterk gaat ver.” Door Jan Blaauw en Hinke Hamer In Rotterdam mocht het vorige week nog niet: een student weigeren voor een keuzevak. De man had eerder vrouwen lastiggevallen en de Erasmus Universiteit vreesde voor haar reputatie. Bovendien: wat als hij het weer zou doen? (zie: Rotterdam mag niet weigeren) Studenten weigeren mag niet, maar dat kon wel eens veranderen. Minister Plasterk (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, PvdA) wil de Wet op het Hoger Wetenschappelijk Onderwijs (WHW) zo aanpassen dat studenten gemakkelijker kunnen worden geweigerd of weggestuurd wegens gedrag of uitlatingen. De Tweede Kamer moet het wetsvoorstel nog goedkeuren. Een directe aanleiding is er niet, maar de casus van Norbert de Jonge heeft allicht geholpen om ‘lastige studenten’ op de agenda te zetten. De Jonge, naar eigen zeggen ‘niet-praktiserend pedofiel’, werd in 2006 uitgesloten van onderwijs aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij studeerde orthopedagogiek en het leek de Nijmegenaren niet slim hem praktijkstage te laten lopen. Toen De Jonge zich in Leiden inschreef, werd hij ook geweigerd. Bestaat ook in Groningen behoefte aan meer bewapening tegen ongewenste studenten? Ja, zegt hoogleraar Rob Henning. Hij is voorzitter van de examencommissie bij geneeskunde. Sporadisch is een student ongeschikt voor het artsenvak. Door ziekte of “persoonlijkheidsstructuur”. Meestal blijkt dit pas tegen het einde van de opleiding. “Als studenten verantwoordelijkheid krijgen en herhaald onvoldoende beoordeeld worden op professionele vaardigheden in de klinische fase. Er zijn erbij, die in het nauw rare sprongen maken.” Dan volgt volgens Henning een “enorme lijdensweg” voor een student. “En voor de opleiding is het ook niet leuk. Als wij de keuze om te stoppen eerder kunnen maken, zijn we daar blij mee.” Dat vindt ook Kees Praagman, docent en onderwijsbestuurder bij de Faculteit Economie en Bedrijfskunde. Maar om heel andere redenen. “Wij zijn de opleiding met de laagste rendementen”, zegt hij. “Onze studenten studeren lang, maken de opleiding soms niet af. Wij hebben er niets aan, maar zíj ook niet.” Toch duurt het volgens Praagman lang voor moeilijke gevallen écht sjezen. “Wij doen er veel aan, gaan om de tafel met die studenten. Maar een aantal vertrekt niet.” Praagman praat over studieresultaten en niet over wangedrag. Dat
weet hij. Helaas voor zijn faculteit is de wetswijziging expliciet níet bedoeld om studenten op grond daarvan aan te pakken. Maar Praagman kan zich best wangedrag voorstellen dat wel tot verwijdering of weigering kan leiden. “Wat doe je met een frauderende penningmeester van een studentenclub, die accountant wil worden?” Een dergelijk geval heeft hij nog nooit bij de hand gehad overigens. Voorzichtigheid met regelgeving is geboden. “Want wat verbied je? Een vak leren of uitoefenen?” Groningse ervaringen met ‘rotte appels’ zijn schaars. Ger de Haan is al acht jaar decaan bij letteren en kan zich niet herinneren dat hij ooit iemand wilde wegsturen. “Hoewel er ooit, geloof ik, een uitwisselingsstudent was die fraudeerde. Volgens mij had hij zichzelf ook een andere identiteit aangemeten. En hij bedreigde medestudenten. Ik geloof dat hij is verdwenen, niet eens formeel weggestuurd.” Vicedecaan Gerry Wakker herinnert zich ook geen ‘wegstuurkwesties’. Hoewel ze zich dat bij plagiaat kan voorstellen. “Studenten krijgen
O P M E R K E L I J K 5
UK 20 - 5 FEBRUARI 2009
tegen rotte appels te bont maken, kunnen straks worden weggestuurd Plasterks plan
Illustratie René Lapoutre dan een ernstig gesprek, soms worden binnen een vak maatregelen genomen. Vaak schrikken ze daar al erg van.” Wetgeving moedigt ze niet aan. Maar: “het kan geen kwaad iets achter de hand te hebben”. Jan Brouwer, hoogleraar rechtsgeleerdheid en lid van het Groningse College van Beroep voor de Examens (CBE) herinnert zich een andere casus waar een hardere sanctie gepast was geweest. “Die JOVD-mevrouw, die tot drie keer toe iemand in haar plaats tentamen
Rotterdam mag niet weigeren Vorige week oordeelde het College voor Beroep voor het Hoger Onderwijs dat een man die een toegangsverbod had tot de campus van de Erasmus Universiteit Rotterdam, zich toch mocht inschrijven voor een keuzevak aan die universiteit. De man zou eind jaren negentig
liet maken.” Nu nog kunnen studenten maximaal een jaar worden uitgesloten van onderwijs aan een instelling. Moeten ze bang zijn dat ze er straks bij het minste of geringste uitvliegen? Brouwer denkt van niet. Er moet er wel een samenhang zijn met de opleiding. En sprake zijn van ernstige feiten. “Verkrachting van een studiegenoot bijvoorbeeld. Want hoe kun je het slachtoffer daarna een goed studieklimaat bieden als de dader weer kan opdui-
Rotterdamse studentes hebben lastiggevallen. Vorig jaar wilde hij een keuzevak filosofie volgen aan de Erasmus Universiteit. De universiteit weigerde, en de zaak kwam bij het College van Beroep terecht. “Het college van bestuur wil herhaling van de gebeurtenissen tot elke prijs vermijden”, schreef de Erasmus Universiteit in haar verweer. De man zou niet bewezen hebben dat hij zijn gedrag
ken.” Brandstichting zou kunnen, net als diefstal. “Of het aanvallen van een docent of een medestudent.” De wet biedt soelaas, zegt Brouwer, “bij de echte rotte appels”. Ook weegt de wet niet voor elke opleiding even zwaar. De context van vak en toekomstig beroep staat immers uitdrukkelijk in artikel 7.42A. Een opleiding die voorbereidt op een welomschreven vak – geneeskunde, psychologie – heeft meer houvast aan de strengere wetgeving dan een opleiding als Neder-
heeft aangepast. Inschrijving zou bezwarende gevolgen kunnen hebben voor de instelling. De feiten zijn niet actueel, wierp het College van Beroep tegen. Bovendien heeft de Erasmus Universiteit de man nooit gevraagd te bewijzen dat zijn gedrag is veranderd. Dat het gaat om bijzondere omstandigheden waarin inschrijving grote, negatieve gevolgen heeft voor universiteit, kan de Erasmus Uni-
lands of geschiedenis. Maar ook bínnen een vak zijn nuances te bedenken. Zijn er situaties denkbaar waarin een opleiding van een student afwil en dit artikel inzet? Brouwer is ongerust over de bepaling in artikel 7.42A dat studenten kunnen worden weggestuurd op basis van gedachtegoed. “Waar ligt de grens? Je moet als rechtenstudent tegen de democratie kunnen zijn – dat mag. Maar wat als je zegt dat je een hekel hebt aan moslims en daar
versiteit niet hardmaken. De universiteit beraadt zich op verdere stappen. Overigens blijkt uit navraag van het Rotterdamse Erasmus Magazine dat de man in kwestie in 2003 wegens overlast door zeer zware zweetvoeten de toegang tot de Delftse universiteitsbibliotheek is ontzegd. Indertijd werd de man via de gewone rechter veroordeeld wegens lokaalvredebreuk.
Als het aan minister Plasterk ligt, wordt aan de bestaande Wet op het Hoger Wetenschappelijk Onderwijs (WHW) een artikel toegevoegd dat het onderwijsinstellingen makkelijker maakt om studenten te ontslaan wegens ongeoorloofde gedragingen of uitlatingen. Dit artikel 7.42A en de Memorie van Toelichting beschrijven hoe de verscherpte wet op dit punt moet worden uitgelegd. Het gaat om bijzondere gevallen waarin een student “blijk heeft gegeven van ongeschiktheid voor de uitoefening van één of meerdere beroepen waartoe de door hem gevolgde opleiding hem opleidt, dan wel voor de praktische voorbereiding op de beroepsuitoefening.” Dan mag de inschrijving van een student worden beëindigd of herinschrijving worden geweigerd. De Raad van State vindt dat de term ‘uitlatingen’ uit het artikel moet worden geschrapt, omdat het een te breed uitlegbare term is die de deur openzet voor situaties waarvoor dit artikel niet is bedoeld. Dat weigert Plasterk. Wel heeft hij in de aangepaste Memorie van Toelichting benadrukt dat het gaat om incidentele, ernstige gevallen waarin studenten evident ongeschikt zijn om bijvoorbeeld rechter, pedagoog of arts te worden. Of door gedrag of uitlatingen, in de context van het toekomstige beroep, een gevaar vormen voor medestudenten of docenten. gevolgen aan verbindt, bijvoorbeeld door te weigeren om groepsopdrachten te doen met een islamitische student?” Wat Brouwer betreft gaat het wetsvoorstel van Plasterk hier te ver. De Raad van State vond dat ook, maar Plasterk legde het advies naast zich neer. De procedure voor uitsluiting blijft stevig. “Met wederhoor, en de mogelijkheid tot in beroep”, zegt Brouwer. Ook voorzitter van de examencommissie van psychologie, Annet de Lange, wijst daarop. “Je moet het wel héél bont maken”, zegt ze. In tweede instantie voegt ze daar aan toe dat het zolang zij voorzitter is – drie jaar – nog nooit is voorgekomen dat ze een student hadden willen wegsturen. Er is een regel in het studentenstatuut waarin staat dat de omgeving ‘studeerbaar’ moet zijn. Daar schaart ze zich graag achter. Uitgebreide wetgeving moedigt ze niet aan. Hooguit ziet ze wetgeving als een mogelijkheid om straffen duidelijk te maken. “Als een goed signaal naar studenten.”
Nieuwe vacatures
Openstaande vacatures
Technicus/Medewerker Onderwijs en Onderzoek
Junior Onderzoeker
1,0 fte | Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen
Postdoc Zelfbedreiging en Overreding
Technisch Medewerker Onderwijs en Onderzoek/Coรถrdinator Practica en Experimenten
1,0 fte | Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen
1,0 fte | Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen
0,2 fte | Faculteit Rechtsgeleerdheid
Projectleider/Fondsenwerver
Hoofd afdeling Vastgoed en Investeringsprojecten
0,5-0,75 fte | Bureau van de Universiteit
1,0 fte | Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen
Bijzonder Hoogleraar Forensische Psychiatrie
1,0 fte | Bureau van de Universiteit
P&O-adviseur 1,0 fte | Bureau van de Universiteit
Manager Facilities 1,0 fte | Facilitair Bedrijf
Projectmedewerker Communicatie/ Marketing 0,8 fte | Universitair Onderwijscentrum Groningen
Senior Projectmanager (International) Accreditations 0,8-10, fte | Faculty of Economics and Business
Hoofd afdeling Vastgoed en Investeringsprojecten 1,0 fte | Bureau van de Universiteit
PhD position Distributed Control of Micro CHP systems in Power Grid 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences
Hoogleraar Personeelspsychologie 1,0 fte | Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen
Tenure Track Assistant Professor of Psychology 1,0 fte | Faculty of Behavioural and Social Sciences
PhD position Heterogeneous Catalysis, Functional Nanocarbons 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences
Hoogleraar Engelse Letterkunde en Cultuurkunde van de Middeleeuwen 1,0 fte | Faculteit der Letteren
Hoogleraar Auditing 0,3 fte | Faculteit Economie en Bedrijfskunde
Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten. De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeelsbestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegenwoordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.
Werken aan de grenzen van het weten
WETENSCHAP 7
UK 20 - 5 FEBRUARI 2009
Cogito ergo BOEM
Kor t
In samenwerking met Science LinX (Wiskunde & Natuurwetenschappen)
Engel slingert een meteoriet
Foto Ernst Arbouw
| s e r i e | Voor onderhoudende experimenten heb je niet per se een groot laboratorium nodig. Het Dopplereffect kun je laten horen met twee luidsprekerboxjes, een mp3-speler en een platenspeler. Door ERNST ARBOUw Eerst even een waarschuwing: dit artikel bevat een enorme plot-spoiler. Als je van plan bent De Ontdekking van de Hemel te gaan lezen en je wil je laten verrassen door het verhaal, stop dan hier. Op pagina 653 van Mulisch’ epos ontdekt astronoom Max, een van de hoofdpersonen, min of meer per ongeluk de Hemel. Max, die werkt bij de radiosterrenwacht in Westerbork, worstelt met waarnemingen van een onwaarschijnlijk snel bewegend sterrenstelsel, Quasar MQ 3412. Tot hij zich, midden in de nacht, in dronken toestand realiseert dat ergens verstopt in dat sterrenstelsel zich de hemel bevindt. Je zou God hoorbaar kunnen maken op de kortegolfradio door een enorme roodverschuiving toe te passen
Gamma
op de waarnemingen. Je zou, redeneert Max, de Hemel hoorbaar kunnen maken op de kortegolf. “Misschien had een of andere radioamateur wel eens een singuliere stem opgevangen: ‘Ik ben de Heer uw God!’” Als Max gelijk heeft, kun je de hemel niet alleen hoorbaar maken, je kunt ook uitrekenen hoe snel hij beweegt. En omdat sterrenstelsels die verder van de aarde staan volgens een vaste formule sneller van ons afbewegen (70 kilometer per seconde per megaparsec) zou je ook kunnen uitrekenen waar de hemel zich precies bevindt. Reden genoeg om van hogerhand in te grijpen. Een engel slingert een meteoriet richting het achtertuintje van Max. “Zo haalde Max ten slotte toch de wereldpers, maar niet door zijn kosmologische vermoedens.” De roodverschuiving waar Max het over heeft, is een gevolg van het Dopplereffect, ontdekt door en genoemd naar de Oostenrijkse natuurkundige Christan Doppler. De meeste mensen kennen het vooral van het veranderende geluid van een voorbijrijdende brandweerauto. Als de sirene naar je toekomt, wor-
den de geluidsgolven als het ware samengedrukt en klinkt het signaal hoger. Als de sirene van je afbeweegt, gebeurt het omgekeerde: de golven worden uitgerekt en het geluid klinkt lager. Met elektromagnetische straling – licht, maar bijvoorbeeld ook röntgen- en radiostraling – gebeurt hetzelfde. Als de bron van je af beweegt, wordt de golflengte langer; andersom wordt de golflengte korter: rood- en blauwverschuiving. Neem voor een praktische toepassing twee oude pc-luidsprekerboxjes, een mp3-speler en iets dat kan draaien, liefst met verschillende snelheden – denk bijvoorbeeld aan een oude platenspeler. Plaats de luidsprekers aan de uiteinden van de draaicirkel, leg de mp3-speler er tussen, sluit de boel aan en draaien maar. Door het Dopplereffect krijgen vooral lange, gedragen tonen een vibrato: als de luidspreker naar je toe beweegt, wordt het geluid hoger, beweegt de luidspreker van je af wordt het geluid lager. In het BOEM-lab moesten we eerst de boxjes aanpassen: snoer eraf, transformator eruit, batterij erin.
Daarvoor was soldeerwerk nodig. Als je daar geen zin in hebt, gebruik dan luidsprekers op batterijen. Verder maakten we op een van de boxjes een aan-uitschakelaar. Als het geluid uit één luidspreker komt, is het effect veel duidelijker. Verder gebruikten we in het BOEM-lab een elektromotor met een regelbaar toerental, op de kop getikt in een wegbezuinigd laboratorium. Voor extra effect monteerden we de luidsprekers aan de uiteinden van een lange metalen staaf die we met een schroef aan de as van de motor bevestigden. Zo’n speciale motor is natuurlijk niet per se nodig en een regelbaar toerental (50-2000 rpm) is leuk maar bij snelheden hoger dan 150 toeren wordt het allemaal wel een beetje eng. En gevaarlijk. Mocht je per se willen – de woorden “eng” en “gevaarlijk” hebben op sommige mensen een bijzondere uitwerking – dan zou je bijvoorbeeld een oplaadbare schroevendraaier met een laag toerental kunnen gebruiken.
Zie voor de filmpjes uit deze rubriek en een disclaimer: www. universiteitskrant.nl/boem
The world according to Francis Black
Door GERRIT BREEUwSMA “Did I tell you lately that I love you?” I asked the wife the other day. “No”, she answered, looking over the rim of her teacup, “but what made you think I’d care?” The wife is, to say the least, a bit cross with me since I’ve made the unilateral decision that we’d better talk English with each other. “According to our honourable colleague Francis Black”, I tried to explicate my decision, “in this globalized world boundaries only exist in the head” (imagine, for instance, there are no countries. It isn’t hard to do). The wife of course respects me as the head of the family – so I know best what’s in it and what’s not – but not without protest and she tries to disagree with me whenever she can. “But your English
is miserable”, she says, and though I feel offended, I know there is some truth in her words. “But that’s the whole point”, I strike back, “according to mr. Black internalization is very important and you’d better learn to express yourself in the modern times Lingua Angelica.” “He put it so eloquently, when he said”, and I quote: “we do not have to invent the wheel again!” “But we are not living in an English settlement”, the wife argues. “But darling”, I again try patiently, but with a hint of irritation in my voice, “suppose we become friends with someone who comes all the way from, say India, and he invites us for diner?” “It doesn’t sound very likely to me”, she answers, “you only have a few friends and they all live within a radius of 15 miles from our house.” “And who the bleep is this Francis Black?”, she
adds. To settle the matter once and for all I decided to arrange a meeting with al the members of my househould, kids and animals included, and learned that the kids where against it, that the cat smiled his uncomprehensible smile, while the white rabbit took a watch out of his waistcoatpocket and then hurried on. Only the horses seemed reasonable (but they’re from abroad). I’m sorry Francis, but I’m afraid that the so called ‘degree of acceptance’ wasn’t quite satisfactory. So we’d better call the whole thing off. Garrett Brewer from the UK.
Iedere twee weken schrijft Gerrit Breeuwsma, docent bij psychologie, een column.
Kralen tegen ontstoken bot Een implanteerbare ketting met kleine kraaltjes met een antibioticum is een effectieve manier om chronische botontsteking te behandelen. Maar die kraaltjes zijn duur, waardoor artsen in landen als Indonesië ze zelf maken van botcement (een soort plastic met de naam PMMA) en antibioticum in poedervorm. RUG-promovendus Hermawan Nagar Rasyid onderzocht hoe effectief die kraaltjes zijn en hoe ze verbeterd kunnen worden. Botbreuken komen nogal eens voor in ontwikkelingslanden, bijvoorbeeld door verkeersongelukken. Een goede behandeling in het ziekenhuis is vaak te duur, zodat mensen liever naar een plaatselijke ‘bottenzetter’ gaan. Zo’n behandeling levert nogal eens complicaties op, waaronder chronische ontsteking van het bot. Indonesische orthopedisch chirurgen draaien zelf kralen, die nogal verschillen in grootte en samenstelling. Het botcement is bovendien weinig poreus, zodat het antibioticum er moeilijk uit komt. Rasyid experimenteerde met verschillende verhoudingen van botcement en een oplosbare vulstof. Zo wist hij kralen te maken waar net zoveel antibioticum uitkomt als uit de commerciële variant. Verder maakte Rasyid een mal, waarin dertig kralen aan een stuk staaldraad gemaakt kunnen worden. Het staaldraad is nodig, om de kralen na de behandeling weer uit de wond te kunnen halen. Met deze mal kunnen kraaltjes met een optimale diameter (ongeveer 8 millimeter) worden gemaakt onder hygiënische omstandigheden (bijvoorbeeld een operatiekamer). In zijn proefschrift laat hij zien, hoe met beperkte middelen toch een optimale behandeling van chronische botontsteking kan worden geboden. Rasyid promoveert maandag 9 februari aan de medische faculteit van de RUG.
Innoveren in het ‘kwadrant des doods’ Voor innovatie in de bio-economie is niet alleen nieuwe technologie nodig, er moet ook een nieuwe markt gecreëerd worden. De risico’s zijn daardoor groot, de rendementen onzeker. Daarom is voor dit soort groene innovaties een aparte manier van werken nodig, betoogde Rob van Haren afgelopen dinsdag in de oratie waarmee hij het hoogleraarschap ‘productinnovatie en kennistransfer agribusiness’ aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde aanvaardde. “Ondernemers hebben beeldkracht nodig, inspirerende concepten om mensen mee te krijgen”, legt hij uit. Traditionele bedrijven vinden dit soort innovaties te gevaarlijk. “Die zijn gericht op management, op controle. Daarmee kom je er niet in het ‘kwadrant des doods’ van de innovatie. Daar gelden andere regels.” Bedrijven als DSM of Avebé richten daarom zelfstandige bv’s op om de innovatie aan te jagen. Van Haren is betrokken bij initiatieven om in Noord Nederland dit soort innovatieve bedrijvigheid te stimuleren. Aan de RUG onderzoekt hij een dag per week hoe dit het best kan plaatsvinden.
W IJ ZOEKEN VROUWE N die mee willen werken aan een geneesmiddelenonderzoek (180).
Dinox is een onderzoekscentrum in Groningen en Berlijn met ruim 15 jaar ervaring in geneesmiddelenonderzoek op het gebied van vrouwelijke hormonen (zoals anticonceptie, vruchtbaarheidsbehandelingen, premenstrueel syndroom en acné) en seksuologie. Dinox bevindt zich op het UMCG terrein: Hanzeplein 1, ingang 53, 9713 GZ Groningen
In dit onderzoek wordt de werking onderzocht van 4 doseringen van een progestageen (vrouwelijk hormoon): in welke mate het progestageen in het lichaam wordt opgenomen, of het van invloed is op het baarmoederslijmvlies, en of het de groei van eiblaasjes in de eierstokken onderdrukt. Dit progestageen is in combinatie met een oestrogeen al onderzocht en geregistreerd als anticonceptiepil.
Masteravond 12 februari 2009
Meld je aan via www.uu.nl/masters of bel (030) 253 2670
U zou aan het onderzoek kunnen deelnemen als u: s een vrouw bent tussen 18 en 35 jaar en gezond bent; s bereid bent aanvullende anticonceptie (zoals condooms) te gebruiken tijdens het onderzoek. Bezoeken Na de keuring bezoekt u regelmatig het onderzoekscentrum voor een bloedafname, echoscopie en tweemaal een onderzoek van het baarmoederslijmvlies. De eerste cyclus bestaat uit 7 tot 12 bezoeken. De behandelperiode waarin u één van de 4 doseringen van het progestageen krijgt, duurt maximaal 72 dagen en heeft tussen de 12 en 22 bezoeken. Na de behandelperiode zijn er nog 1 tot 4 bezoeken. Vergoeding Elke vrijwilligster ontvangt -afhankelijk van het aantal bezoeken- een vergoeding voor deelname aan dit geneesmiddelenonderzoek tussen de ` 1194,- en ` 1992,-. Reiskostenvergoeding: ` 0,19 per km. Voor meer informatie kunt u bellen met
(050) 3610999
WWW.DINOX.NL
Meer weten over de masterprogramma's van de Universiteit Utrecht? Kom dan naar de Masteravond op donderdag 12 februari 2009.
Overblijfkracht M/V
Verhuisfenomeen Unieke Totaal Service
Vind je het leuk om met kinderen te werken en zoek je een bijbaan? Verdien `10,-* per uur als overblijfkracht in de TMO-POOL Mail voor meer informatie of aanmelding naar tmo@ocsw.groningen.nl *Gemiddeld bruto uurloon over het gehele jaar genomen
• • • • • •
Facility management Projectverhuizingen Particuliere verhuizingen Internationale verhuizingen Archief- en databeheer Opslag
Waar u ook naartoe verhuist, er is altijd wel een UTS vestiging bij u in de buurt. Wilt u meer informatie over onze uitgebreide dienstverlening of een offerte aanvragen?
www.uts.nl of bel 050 542 26 66
Emdenweg 2 • 9723 TB Groningen T 050 542 26 66 • F 050 542 38 23 • E vanhoek@uts.nl
U N I V E R S I T E I T 9
UK 20 - 5 FEBRUARI 2009
Hét boek over de RUG Maar eerst gaat Klaas van Berkel nog naar Harvard | i n t e r v i e w | Het wordt zijn derde oratie
nooit verwacht dat het zo zou lopen.” Academische illusies was een doorslaggevende testcase gebleken. Naar de geschiedenis zelf. Het boek zal niet in 1614 beginnen, het moment dat wordt aangemerkt als het begin van de Groninger universiteit. Wat er dat jaar gebeurde, wordt volgens hem enorm opgeblazen. “Er was toen eigenlijk geen universiteit. Een kamertje. Zes mensen, geen studenten. Pas later werd het wat.” Onderwijs was er pas rond 1630. Wel werden al eerder pogingen ondernomen tot een soort universitair leven. In het Aduarder klooster bestonden bijvoorbeeld al decennia eerder ontmoetingen tussen geleerden. Niet geheel toevallig begint Van Berkel zijn onderzoek dus bij Rudolf Agricola, de eerste grote humanist in het Noorden. Braakliggend terrein ziet hij volop. De impact van de computer op leven en werken van docenten en studenten, bijvoorbeeld. Of de rol van de studentenpers als academisch bindmiddel. Daarvoor heeft Van Berkel aio’s aangesteld. Zelf heeft hij met de vroege tijd de meeste binding. Het is een fascinatie die hij heeft overgenomen van de inmiddels overleden hoogleraar Edzo Waterbolk. Van Berkel geeft op dit punt toe: “Een ander zou aan die zestiende eeuw minder aandacht besteden.”
en hij heeft vijf jaar de tijd voor het schrijven van een boek over vier eeuwen universiteit in Groningen. Dat moet lukken, dus gaat historicus Klaas van Berkel eerst een half jaar naar Harvard. Door hinke hamer “Ik word vaak verliefd op titels – ken je dat? Dan bedenk ik een mooie zin en denk ik, dáár moet ik iets mee doen. Zelfs van mijn memoires weet ik al hoe ze gaan heten. Ik houd een lijstje bij van mooie titels. Nee, het is geheim, je mag het niet zien. Ik merk altijd dat als je de titel hebt, het boek zich vanzelf schrijft.” Gelukkig hoeft dit boek pas over vier jaar af te zijn, want een titel heeft Klaas van Berkel (1953) deze keer nog niet. Een ondertitel al wél: Vier eeuwen academisch leven in Groningen. Maar als de titel altijd voorafgaat aan de inhoud, wil dat dan zeggen dat hij nog niet is begonnen? Integendeel. Hoogleraar geschiedenis Van Berkel bereidt zich al twintig jaar voor op de taak die hij kreeg van het college van bestuur. In 2014 bestaat de Rijksuniversiteit Groningen vierhonderd jaar en Van Berkel mag die academische jaren in een boek verwerken. Als universiteitshoogleraar en houder van de Rudolf Agricolaleerstoel is hij voortaan ontslagen van onderwijsverplichtingen en kan hij zich de komende vier jaar volledig op dit onderzoek richten. Kort voor zijn oratie op 16 februari geeft Van Berkel toe dat hij “ijdel genoeg is om deze klus heel leuk te vinden”. Hij kiest zijn woorden weloverwogen, vertelt onderhoudend en is uiterst bescheiden. Toch gaat hij niet voor het grote publiek schrijven. “Iemand als Geert Mak kan indringend over de Balkan vertellen. Ik lever in op het vlak van indringendheid, maar voeg graag iets nieuws toe aan de materie.” Liever duikt hij daarom de archieven in. Om eruit te halen wat hém opvalt. Van Berkel realiseert zich dat zijn visie op de Groningse geschiedenis er slechts één van vele is. “Als ze een ander gevraagd hadden, krijg je een ander verhaal.” Hij wil het verhaal niet “dichtplamuren” met zijn eigen mening en weet dat er een verantwoordelijkheid op zijn schouders rust. Van Berkel is realistisch over de éénmansklus. “Er zijn ook historici die in hun eentje de hele wereldgeschiedenis beschrijven.” De grote vraag die hem bezighoudt, is eerder antropologisch dan historisch van aard. Wat is een universiteit? En wat is ‘de academische gemeenschap’? De academie als optelsom van studenten en docenten vindt hij als antwoord onbevredigend. Liever kijkt hij naar een ruimere inkadering van de universiteit en denkt dan aan verenigingen, clubs, maar ook kappers en koetsiers. “Als je als antropoloog kijkt naar
Foto Reyer Boxem
Klaas van Berkel de samenlevingsverbanden rond de universiteit, heb je meer zicht op hoe mensen opereren. Zie je contrasten die je anders niet aan het licht zou krijgen.” Maar kan antropoloog Van Berkel wel met een objectieve blik kijken naar iets waar hij zelf middenin zit? Hij aarzelt. “Zou je alleen van buitenaf kijken, dan mis je achtergrondkennis. Maar van binnenuit kun je té gecommitteerd zijn. Lelijke dingen ben je geneigd voorzichtig te brengen. Zeker als het een subtiele leefomgeving als een universiteit betreft.” Maar voorzichtigheid is niet wat Van Berkel nastreeft. Hij wil de universiteit in al haar schoon- en lelijkheid tonen. “Van een mindere periode kun je altijd nog zeggen dat we eroverheen zijn gegroeid.” Hij realiseert zich dat zijn posi-
tie weliswaar bijzonder is, maar niet onaantastbaar. Kritiek vreest hij meer van collegae dan van zijn opdrachtgever, het college van bestuur. Het college weet dat Van Berkel rebels kan zijn. “Mijn actieverleden is nooit helemaal verdwenen.” Hoe dat precies zit, laat hij in het midden, maar “net als de politie kwam, was ik altijd verdwenen”.
‘Er was in 1614 geen universiteit. Pas later werd het wat.’ Een boek over de geschiedenis van de RUG, bestond dat niet al? In 1989 bijvoorbeeld, werd al 25 jaar universitaire geschiedenis beschre-
ven door Emile Henssen. Van Berkel knikt en legt uit dat Henssen te laat werd gevraagd en in tijdnood kwam. Van Berkel schreef toen – “als broekie” – een pittige brief aan het college van bestuur. “Of ze wel wisten dat het over 25 jaar weer raak zou zijn.” De brief hielp, want een jaar later werd een historische commissie aangesteld om lacunes op te sporen in de bestaande Groningse geschiedschrijving. En in 2006 werd Van Berkel gevraagd om de geschiedschrijving voor het lustrum van 2014 voor zijn rekening te nemen. Hij had toen net het boek Academische illusies afgerond. Over de universiteit voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. En voor de rest van de historie konden ze niet meer om Van Berkel heen? “Dat kon prima. Het klinkt misschien doordacht, maar ik had
Hij hoeft geen onderwijs te geven, maar doet het toch. In september vertrekt Van Berkel voor een half jaar naar Harvard. Hij wordt Erasmus Lecturer in the History and Civilization of the Low Countries. Van docenten aan Harvard wordt veel meer verwacht dan hier in Nederland het geval is, weet hij. “Je kunt je niet zomaar ergens doorheen bluffen.” Raakt het boek na zo’n half jaar niet teveel uit het zicht? Van Berkel klinkt vastbesloten. “Nee.” Hij begint expres ginder met uitgebreid literatuuronderzoek. “Als ik dat hier zou doen, zou ik me moeten afschermen. In Amerika gaat het vanzelf.” Maandag 16 februari legt Van Berkel in het Academiegebouw uit hoe hij zijn rol als antropoloog ziet. Hij zal dan verklaren wat hij verstaat onder academisch leven en waarom hij dat als de kern van deze geschiedschrijving beschouwt. Een interpreterende geschiedenis wordt het. En geen gedenkboek, benadrukt hij. Hij ziet het al voor zich: zo’n boek waarbij iedere lezer slechts de index raadpleegt om te zien of hij of zij zelf nog ergens genoemd wordt. Hij zou zichzelf zien als administrateur en daar bedankt hij voor. Maar zou de kring van geïnteresseerden in dat geval niet groter zijn? “Misschien. Maar een groot publiek is niet mijn doel. Ik heb veel liever dat mijn boek over twintig jaar nog eens geraadpleegd wordt en dat men dan denkt, ‘goh, dat heeft die Van Berkel toch leuk gedaan’.”
10 U N I V E R S I T E I T
UK 20 - 5 FEBRUARI 2009
Idealisme binnen de h |_
NOHA-studenten leren meer dan pleisters plakken n Wat is NOHA? Humanitarian Action is een jong fenomeen. Voor 1989 kwam hulp van ‘Moskou’ of ‘Washington’, maar daarna groeide mondiale hulpverlening uit tot een eigen ‘industrie’. Soms lijkt de grote hulpbereidheid bij rampen de chaos eerst te vergroten, merkte RUGwetenschapper Joost Herman tijdens de aardbeving in Yogyakarta in de zomer van 2006. Maar humanitaire organisaties leren toch steeds beter hulp af te stemmen en rekening te houden met lokale behoeften. Om dat nog een duwtje in de rug te geven, organiseert Herman voor het eerst een mondiale conferentie van wetenschappers die zich met hulpverlening bezighouden. In Groningen, deze week. Ook is er een fototentoonstelling van leden van het NOHAnetwerk. Dit telt een slordige tweeduizend leden en bevat onder meer alumni van de selectieve Groningse letterenmaster voor humanitarian action, die Herman in 2000 oprichtte. Door janita naaijer
1 Minder soft a.u.b. n
1 n
2 n
3 n
Julia Wijnmaalen (24) was vorig jaar één van de gelukkigen. Samen met negentien anderen werd haar brief geselecteerd uit een postzak met vierhonderd aanmeldingen. De NOHA-studente, die eerder haar diploma’s psychologie en internationale betrekkingen en organisaties (IB/IO) behaalde aan de RUG, zit momenteel voor haar studie in Brussel. Daarna wacht New York. “Op de foto zie je Glenn. Een AngloIndiase jongen van wie de ouders in een sloppenwijk in Chennai, India, wonen. Ik leerde hem kennen toen ik in 2008 vier maanden naar India ging. Ik schreef er mijn masterthese voor psychologie en werkte in het weeshuis St. George School. Glenn van vijf woonde er net een half jaar. Hij was een kleine Mowgli. Nooit opgevoed en niet zindelijk. Hij kende maar weinig taal en rende de hele dag rond. Het liefst zoals zijn grote held: Spiderman. NOHA is een brede studie. Maar het leidt je niet op tot Pietje die bij het Rode Kruis werkt. De master richt zich op het beleidsmatige werk. Honger kun je oplossen met het sturen van eten, maar daarmee beïnvloed je de hele omgeving. Je mengt je in een systeem dat al jaren in evenwicht is. NOHA leert je verder te denken dan: ik zie een wond, ik plak een pleister. Mijn ideale baan zou een positie zijn op de afdeling peacemaking en peacekeeping van het ministerie van Defensie. Soldaten uitrusten met de goede kennis zodat ze op vredesmissie niet gefrustreerd raken of een post-traumatische stressstoonis oplopen. Het humanitaire werk mag van mij wel iets minder emphatisch en soft. Je kunt niet steeds denken: die arme kinderen. Daar hebben ze niets aan. Ik ben een realistische idealist. Als iedereen het wil, kunnen er dingen veranderen. Maar je
kunt niet denken dat je de hongersnood oplost. Dan moet je tegen alle mensen in Darfur zeggen: ga maar verhuizen. Nee, het veld hoef ik niet in. Ik wil ook een eigen leven. Als je veel op missie bent, gaan relaties vaak kapot omdat je ze niet kunt onderhouden. Bovendien kun je zelf getraumatiseerd raken tijdens een crisis.”
2 Het veld in n NOHA-studente Reni Komnick (25) is afkomstig uit Duitsland. Tijdens haar studie politicologie deed ze vrijwilligerswerk in onder andere Macedonië en Equador. Tot juni studeert ze in Groningen, daarna reist ze naar Bolivia voor haar onderzoeksstage naar landmijnen en de impact daarvan op kinderen en adolescenten. “In oktober 2007 ging ik voor het eerst naar Bolovia. Ik werkte bij een gezondheidsorganisatie en maakte een fotodocumentaire over het leven van de Aymara gemeenschap in de Boliviaanse Altiplano vlakbij La Paz. Op ongeveer vierduizend meter hoogte maakte ik deze foto van Denis en Maribel. Twee kinderen van vijf en zes in een desolaat landschap: bergen en niet veel meer. De fiets van het jongetje lijkt niet in de omgeving te passen en de kinderen zien er ouder uit dan ze in werkelijkheid zijn. Ze leven geen gemakkelijk leven en dat zie je in hun uitstraling. Na een beleidsmatige stage stond het voor mij vast: ik wil het veld in. Ik wil dichtbij zijn, het met mijn ogen zien en met de mensen in contact staan. Vier jaar geleden begon ik te reizen en vrijwilligerswerk te doen. Een echt thuis had ik niet meer. Ik stond voor de keuze: wil ik hiermee verder of wil ik me settelen in Duitsland? Mijn toelating tot de master was in feite de beslissing. Bij NOHA geven ze geen geïdealiseerd beeld van het leven als humanitair werker. Ze wijzen ons op de gevaren. Je kunt malaria krijgen en
4 n doodgaan. Veel van die dingen realiseerde ik me voor het eerst op college. Maar het is part of the job en uiteindelijk kies jezelf naar welk land je gaat en aan welke gevaren je je blootstelt.”
3 Frustratie en n
mismanagement
De Franse David Knaute (27) kwam in 2004 naar Groningen om NOHA te studeren. Daarna organiseerde hij verschillende projecten. Knaute coördineerde in Oeganda de terugkeer van ongeveer 70.000 vluchtelingen naar eigen land en zette in oorlogsgebieden in Afghanistan micro-projecten op. Momenteel werkt hij voor de non-gouvernementele organisatie ACTED en probeert vanuit Parijs aandacht te vragen voor de humanitaire crisis in de Oegandese regio Karamoja.
U N I V E R S I T E I T 11
UK 20 - 5 FEBRUARI 2009
harde realiteit
Voelbare historie in Groniek | r ec e n s i e | Historisch tijdschrift Groniek besteedt in het laatste nummer aandacht aan de historische ervaring. Over maskerades, re-enactment en koningsdrama’s van Shakespeare. Door christien boomsma
“Een idealist? Ik zou willen dat ik dat was! Door de harde, dagelijkse realiteit kun je je dat bijna niet veroorloven. In het veld proberen we naar concrete oplossingen te zoeken voor problemen, maar dat gaat gepaard met frustratie, mismanagement, administratieve rompslomp en conflicten. De number one good memory van humanitair werkers is de relatie met de toegewijde, lokale staf. Eigenlijk zijn zij de personen die het verschil kunnen maken. NOHA bereidt je erg goed voor op het werk. Sinds 2005 ben ik steeds meer alumni tegengekomen. Eén van de meest positieve aspecten is dat het de humanitaire sector helpt professionaliseren. Ik denk dat NOHA ook goed kan werken als upgrade voor meer ervaren hulpverleners. Sommigen gaan te veel op in hun dagelijkse activiteiten waardoor ze niet meer de tijd nemen om na te denken over dat wat ze daad-
werkelijk doen. Als je veldwerker bent, is het belangrijk om regelmatig een pauze in te lassen. Voordat ik de eerste keer naar Karamoja reisde, was ik behoorlijk bang vanwege vreselijke verhalen over road ambushes. De bevolking gaf ons echter een warm welkom. Op de foto zie je een groep Oegandese vrouwen. Vaak zijn ze alleenstaand en straatarm doordat hun mannen zijn gestorven tijdens een gevecht of naar de steden zijn getrokken voor werk. De enige manier waarop ze kunnen overleven, is door het verzamelen en verkopen van hout. Tegelijkertijd behouden ze zo een gevoel van solidariteit en willen ze vechten voor een beter leven.”
4 Het belang van n voorlichting
Paul van der Laan (32) studeerde
bedrijfskunde aan de RUG en volgde van 2003 tot 2004 de NOHAmaster. Hij werkte onder andere voor projecten in India, Azerbeidjaan en Indonesië. Sinds juni 2008 is hij landenvertegenwoordiger van Laos en Vietnam voor het Rode Kruis. Van der Laan woont in Hanoi en coördineert projecten op het gebied van disastermanagement, climate change en healthpromotion. “Mijn eerste project was in noordoost India. Er was een stammenconflict en ik ging in een klein dorpje helpen met het opbouwen van huizen. Er was bijna niets. De helft van de tijd was er geen elektriciteit, het was warm en de mensen woonden er in bamboehuisjes van tien vierkante meter. Het overviel me. Ik was voor het eerst buiten Europa, was net afgestudeerd en gewend aan het studentenleven in Groningen.
NOHA leert je de skills voor dit werk, bijvoorbeeld hoe je een project maakt. Maar op het leven in zo’n dorp als in India kun je je niet voorbereiden. Je kunt nog zoveel lezen, films hebben gezien of opleidingen hebben gevolgd, maar als je er niet tegen kunt om ’s ochtends een emmer koud water over je heen te gooien, valt daar weinig aan te doen. De foto is genomen tijdens de klimaattop op Bali in december 2007. Ik geef een interview aan de Indonesische televisie en vertel over de klimaatveranderingen die voor heftige overstromingen zorgen. Ik plant een mangrovestruik, want door veel mangrove’s te planten bescherm je het achterliggende land tegen overstromingen. Met de foto wil ik het belang van voorlichting laten zien. Als humanitair werker ben je ook bezig met het creëren van kaders waarin je projecten kunt uitvoeren.”
Ze namen het bijzonder serieus. Studenten die deelnamen aan de traditionele maskerades – historische optochten door de binnenstad – verdiepten zich in kronieken en kostuumboeken. Ze bezochten archieven en musea om de details precies mogelijk weer te kunnen geven. Ze betaalden kapitalen voor de huur van kostuums en attributen. De hoofdpersoon van de Utrechtse optocht in 1906 nam Latijnse les voor zijn optreden als Germanicus. En de Leidse Frederik Hendrik van 1910 kon niet meer uit zijn rol komen en belandde in een psychiatrische inrichting. In Groningen werd sinds 1814 ieder jaar een grote optocht gehouden, waarbij tientallen studenten door de stad trokken bij een verbeelding van de intocht van Soeleiman II in Belgrado in 1536, of de intocht van Maurits en Willem Lodewijk in Groningen in 1594. Vindicat ontstond zelfs uit de organisatie van deze maskerade. Ook in Utrecht en Leiden werden dergelijke optochten georganiseerd. De maskerades, schrijft historicus Pieter Caljé in Groniek, waren een uiting van de romantische historische cultuur in de negentiende eeuw. Van het verlangen uit de eigen tijd te treden en het verleden te voelen. Dat maakt het bij uitstek geschikt om beschreven te worden in het nummer Levend verleden. Het creëren van een historische ervaring. Het thema is actueel. Niet alleen schreef RUG-historicus Frank Ankersmit vorig jaar een prijswinnend boek over de historische ervaring, maar ook in het dagelijks leven is voelbare geschiedenis populair. Reenactment bloeit, musea hijsen acteurs in traditionele kostuums en games baseren zich op historische gebeurtenissen. Groniek wil de betekenis en de ontwikkeling van reenactment onder de loep nemen. Het lukt slechts gedeeltelijk. Het artikel van Caljé is helder en informatief. Hetzelfde geldt voor dat van Frank van Vree over de enscenering van de historische ervaring in pretparken en musea. Hij stelt dat de manier waarop de geschiedenis wordt voorgeschoteld aan het publiek, leidt tot verschraling. “Het verleden wordt gereduceerd tot episodes en gebeurtenissen die zich lenen voor visualisering en dramatisering.” Het gevolg is een cultuur waarin de kennis van het verleden episodisch is en alle context mist. Maar andere auteurs stellen teleur. Henk Gras onderzoekt de betekenis van de koningsdrama’s van Shakespeare en concludeert dat ze gebruikt werden het zittende huis te legitimeren. Niets nieuws. Tjark Blokzijl belooft een casestudy waaruit blijkt wat re-enactors drijft en waarom historisch onderzoek daarvoor nodig is. Maar hij blijft steken in kostuumgeschiedenis. Het resultaat is een halfgeslaagd nummer.
Groniek. Historisch Tijdschrift. Levend verleden. Het creëren van de historische ervaring (Groningen, 2008), 7,70 euro.
12 O P I N I E
UK 20 - 5 FEBRUARI 2009
REGIONALE ADVERTEERDERS LADDER
Reactie Engels Naar aanleiding van de discussie over het Engels als voertaal in de UK van 29 januari het volgende: Draaisma en Boomkens zijn toch wel erg ouderwets. Het verbaast me, dat zij niet weten, dat Nederlandse literatuur veel wint in een vertaling naar het Engels. Bovendien heb ik me laten vertellen, en als het waar is, dan is dat uiterst positief, dat de docenten bij ‘Duits’ Faust al in het Engels voorschrijven! J.W. Nieuwenhuis universitair hoofddocent FEB
UK-almanak award
Autorijschool P. Quint Studenten aanbieding! 1 lesuur is € 35, eerste proefles altijd gratis! Pakket 30 lesuren € 975, ook in termijnen te voldoen. Eerste examen altijd gratis. Spoedcursus 20 rijles € 800,- inclusief examen. Totaalpakket 30 rijles met TTT en examen € 1200 Betaling in termijnen mogelijk! 0596-617289 / 06-28959297 www.autorijschoolpquint.nl
Wie wint dit jaar de Almanak Award? Welke vereniging neemt de immense wisselbokaal over van Albertus? Voor de vierde keer organiseert de UK de Almanak Award voor de mooiste, leukste, gekste almanak of hoe het ook maar heet bij jullie vereniging. Stuur hem naar de UK en laat een deskundige jury je werk beoordelen. Thema, teksten, foto’s alles wordt meegewogen bij het bepalen van de aller- allerbeste. De winnende club krijgt naast de wisselbokaal, ook nog een fust bier aangeboden.
Spelregels: Stuur je almanak voor 1 maart naar de UK, Postbus 80, 9700 AB Groningen, of lever hem in bij de redactie, Oude Kijk in ’t Jatstraat 28. De jury beoordeelt de almanakken. Thema, teksten, foto’s, opmaak, originaliteit, alles wordt meegewogen. Eind maart publiceren we de winnaar, maar ook een keuze uit de overige inzendingen.
Willemen
OPSY
Bureau voor coaching en mediation
Bureau voor coaching en loopbaanadvies
Lidmaatschap NIP sinds 1975
Lidmaatschap NIP sinds 1975
Bureau voor coaching en mediation • Sterker in uw (nieuwe) functie? Lidmaatschap NIP sinds 1975 Persoonlijke gesprekken voor managers, •werknemers Beter combineren werk en privé? en zelfstandig ondernemers vaardighedenict te verruimen en (juridisch/psychologisch)? opties •omWerkconfl oplossen en juridisch) te verkennen bij: •(psychologisch Voorkomen burnout? Persoonlijke gesprekken voor managers, werknemers en zelfstandig ondernemers •• Loopbaankeuzes maken? complexe banen om vaardigheden te verruimen en opties
OPSY
• loopbaanplanning • conflictbemiddeling
Verken uw opties.
(psychologisch en juridisch) te verkennen bij: • complexe banen • loopbaanplanning • conflictbemiddeling
Drs. H. 83, Klompe & collega’s • Boterdiep 83314 • Groningen • (050) 314Bel04 98voor overleg: (050) 314 04 98 Boterdiep Groningen. Bel gerust voor overleg: (050) 04 98 Boterdiep 83, Groningen. gerust
Adverteren in de regionale adverteerdersladder? Bel 023 - 571 47 45 en vraag naar Claire Bleeker of Ernst Henneke voor gratis advies over de advertentiemogelijkheden. E-mail: c.bleeker@bureauvanvliet of e.henneke@bureauvanvliet.com
De moeder en het kind In het huis trilt een gsm, aan de lijn hangt de moeder. Zij hunkert naar het kind dat zij kent en nog dikwijls de haren strelen wil, bemoedigend toespreken, de krullen op kniehoogte. En nu, het kind kan zelf de tanden wel poetsen, maar laat het liever. Het jengelt als het zijn zin niet krijgt, valt, slaapt, springt overal een gat in, heeft de stad, een speelparadijs, het verlengstuk van de achtertuin. De wereld kleurt zo anders, denkt de moeder, en toch ook zoals altijd. De ogen zijn niet langer opgeslagen, de handen niet langer uitgestrekt, maar het kind blijft het kind, het groet zijn moeder, zegt: ‘dag mam, hoe is het bij jullie?’. Machteld Brands Machteld Brands is de huisdichter van de RUG voor het academische jaar 2008-2009
@ U K 13
UK 20 - 5 FEBRUARI 2009
Tjak
Ana
Eten met het giechelclubje van Mira | r e p o r tag e | Ook behoefte aan tips over lekkere maaltijden? Zo’n goeie tjak op je bord? In deze rubriek kijkt de UK tijdens het koken mee in Groningse studentenkeukens. Deze week maakt conservatoriumstudent Bruno van Esseveld gepeperde spaghetti. Smakelijk! Door Dorien vrieling Een grote woonkamer met houten vloer en openslaande deuren. Een grote eettafel, netjes gedekt. In de hal een muziekstandaard met bladmuziek. Bruno van Esseveld studeert aan het conservatorium en woont in een prachtig huis in Helpman. Samen met zijn vader. Hij zoekt een kamer, vertelt hij, maar thuis wonen heeft ook voordelen. Bijvoorbeeld dat hij de auto kan lenen wanneer hij wil. Bruno speelt viool bij studentenorkest Mira. Hij heeft gekookt voor drie andere Miranen uit de buitenlandse-reiscommissie, de BuiCie, Linda Broer (farmacie), Johanna Broese (geneeskunde) en Dorienke van Dijk (voeding & diëtetiek). Bruno schept een mooie courgettesoep in crèmewitte soepkommen. De soep is lekker kruidig. Zeker met een beetje Parmezaanse kaas. “Hier heb je ook wel zo’n mooie keuken voor nodig”, vindt Dorienke. “Dit kan niet bij mij.” Het is een vrolijk groepje, de BuiCie. “We zijn een beetje een giechelclub”, zegt Linda. “Bruno wil soms iets wil vertellen, maar hij praat vrij langzaam. Voor hij zijn zin kan afmaken, hebben wij er al doorheen
Spaghetti, aglio, olio e peperoncino spaghetti 4 knoflookteentjes 1 1/2 verse chilipeper 2 theelepels verse gehakte peterselie zout en 2 eetlepels olijfolie per persoon Zet water op voor de spaghetti. Snij ondertussen knoflook, chilipeper en peterselie. Doe de spaghetti met wat zout in het kokende water. Zet een wat grotere braadpan op hoog vuur met flink wat olijfolie. Bak de knoflook goudkleurig. Voeg de gesneden pepers, peterselie en twee eetlepels pastakookwater toe. Doe de pasta erbij. Even roeren en en uit de pan serveren, met peterselie en eventueel wat Parmezaanse kaas.
gekwetterd.” Nu ze erover nadenkt, met alleen maar meisjes is het eigenlijk het leukst. Bruno en Dorienke lachen. “Wil je Bruno weg hebben?”, vraagt Dorienke verbaasd. “Neehee, maar zoals het nu is.” Met alleen maar meisjes en Bruno dus. Die is dan ook voorzitter van de commissie. Hij heeft de rest van de groep er zelfs
V.l.n.r. Dorienke, Bruno, Linda en Johanna bij gevraagd. “Jaja, ik ben de architect van dit gezelschap.” Het hoofdgerecht, spaghetti, ziet er eenvoudig uit. Maar schijn bedriegt: de pasta smaakt pittig. Er zitten dan ook dunne flintertjes rode peper door en verse peterselie. De BuiCie organiseert een buitenlandse tournee. Niet ieder jaar, meestal zo eens in de anderhalf à twee jaar. Het duurt nog even tot de komende tournee: dit jaar zit al te vol. Zowel Mira als de universiteit vieren een lustrum en dat gaat al ge-
Foto Reyer Boxem
paard met veel optredens. “Jammer. Maar je kan niet verwachten dat mensen dan ook nog tijd vrijhouden voor een buitenlandse tournee”, zegt Johanna. Er zijn nog tien minuten over voordat ze aan de fietstocht richting repetitie beginnen. En er is nog dessert! Gauw dienen Bruno en Dorienke schoteltjes brownie met ijs op. “Hmmm”, zegt Linda. “Hier ga ik echt rustig van genieten, zonder haast.” Dat duurt langer dan tien minuten, maar het is het waard.
Mijn... Kapster!
Babysitters “Is je nieuwe yoga-shirt niet prachtig?”, vraagt een moeder haar dochtertje van drie. Welkom in een lunchroom bij de campus van Columbia University, collegegeld veertigduizend dollar per jaar. Gratis toneel van medebezoekers is inbegrepen in de prijs van een cappuchino. Naast mij verorberen twee studenten scheikunde sushi, een jongen en een meisje. Zij studeert met een beurs, laat ze vallen. Hij niet. Rijke ouders blijkbaar. Hij vertelt haar over de babysitters die hij heeft gehad. Daar waren bar slechte bij. Raar, want ze werden goed betaald. “Hadden jullie ook een hondenuitlater?”, vraagt het meisje. Deze wereld kent ze niet. “Jazeker, nou ja... onze hond was toen een puppy.” “En jullie betaalden al die mensen?” “Ja, natuurlijk.” “Misschien zou een babysitter zoals een moeder moeten zijn”, peinst het meisje. Hij knikt. Moeder is de ontbrekende factor in zijn verhaal, die was blijkbaar niet te koop. Hij heeft het druk. Vijf vakken, drie keer per week naar de sportschool, twee keer per week therapie, zometeen ook. Hij is al anderhalf jaar bezig die babysitters te verwerken. Zijn therapeute is fantastisch, die zou zij ook eens moeten proberen. Hij schrijft het telefoonnummer op de zijrand van een New York Times. Zij scheurt het eraf. Ze weet niet of ze vanmiddag naar de sportschool gaat.
Ana van Es is bijna klaar met haar studie rechten. Maar eerst zit ze een half jaar in New York.
Sudoku
Charlotte Broese (20), derdejaars psychologie “Sinds tweeënhalf jaar verandert mijn haar regelmatig van kleur en model. Dit alles omdat ik toen mijn kapster Kirsten leerde kennen via het sporten. Ik ben nu zo’n een keer in de vier weken bij haar in de kapperstoel te vinden om weer eens iets anders leuks uit te proberen. Van hanenkam, tot knalroze of blond, ik wil het allemaal. Ze is overal voor in, ook al krijgt ze af en toe bijna een hartaanval, wanneer ik mijn haar weer eens van zwart naar blond wil. Haar kapsalon heet Deseo, wat staat voor wens. Mijn wensen vervult ze in ieder geval altijd!”
In de rubriek ‘Mijn...’ vertellen UK-lezers over hun bijzondere relatie met mensen of bepaalde voorwerpen: van tentzakken, piercings en fietsen tot boeken, voeten of pukkels. Ook iets te vertellen? Mail het uk@rug.nl
De oplossing van de sudoku staat op http://www.universiteitskrant.nl
14 C U L T U U R
UK 20 - 5 FEBRUARI 2009
Feestje met broccoli | r e c e n s i e | De Noorderlicht Fotogalerie heeft werk van popfotografen Danny North en Ken Schles. De een is in voor een geintje, de ander maakt pijnlijk eerlijke portretten van kwetsbare artiesten. Door Marcel wichgers Dát zijn nog eens frisse, gezonde jongelui. Druk bezig hun dagelijkse vitamientjes te scoren met broccoliroosjes, worteltjes en bleekselderij. Straks nog wat verse kruiden erover en een banaantje toe. Ze staan onmiskenbaar positief in het leven. Vooral de blondine. Ze lacht. Misschien uit verlegenheid omdat ze zich onbesuisd heeft laten overhalen haar jurkje omlaag te doen. Met haar linker hand lijkt ze het boeltje in een reflex weer te willen bedekken. Die blote borsten vallen natuurlijk het meeste op. Maar de andere dames op de foto hebben er geen oog voor. Zij zijn druk met hun groenten. De enige man doet alsof hij van een stukje bleekselderij geniet. Maar zijn ogen zijn duidelijk op iets anders gericht. Het is de Braziliaanse feestband CSS. De man is de bassist. CSS betekent Cansei de Ser Sexy, zeg maar ‘beu om sexy te zijn’, naar een citaat van R & B ster Beyoncé. De Britse popfotograaf Danny North fotografeerde ze backstage na een concert in Glasgow. CSS combineert exotische muziekstijlen met elektrorock en een flinke dosis humor. Danny North was bij hen aan het goede adres. Want hij houdt ook van een geintje. Zijn foto’s laten de luchtige kant van de popwereld zien. North, ook de vaste fotograaf van de Kaiser Chiefs, is daarmee een tegenpool van de Amerikaanse fotograaf Ken Schles, zoals te zien in de Noorderlicht Fotogalerie waar werk van beide fotografen hangt. Op de begane
Cultuur tips n I Musici di Roma is een jong muziekgezelschap boordevol speelvreugde. 6 februari brengen ze in de Oosterpoort hun specialiteit: zonnige composities van Vivaldi. Het gezelschap wordt versterkt door Albrecht Mayer, solohoboïst bij de Berliner Philharmoniker. Aanvang 20.15, studentenprijs: € 7,50 n Brandhout. Een irritatie luidt de sombere titel van het nieuwste stuk van de Vlaamse toneelgroep Stan. De tekst is gebaseerd op het cynische werk van de Oostenrijkse dramaturg Thomas Bernard. Thema: de uitzichtloosheid van de moderne maatschappij. Stadsschouwburg, 9 februari, aanvang: 20.15.
n Vanaf deze week verschijnt de cultuurpagina van de UK eenmaal in de twee weken. De eerstvolgende verschijnt dus weer op donderdag 19 februari.
Foto Danny North
Cansei de Ser Sexy grond hangen onder de titel Popview 2009 foto’s van North en andere fotografen. Maar de kelder is ingeruimd voor de expositie More Intensified! van Schles. Hij schuwt de schaduwzijden van het leven van popmuzikanten niet. Zo bezocht hij ooit de gitaarlegende Johnny Winter (1944). Diens lichaam is inmiddels bijna gesloopt door heroïne, drank en pijnstillers. Op een foto zie je Winter zittend op
een versleten fauteuil. Tussen zijn gitaarhanden een wandelstok. Een opzichtige gouden ring aan een vinger. Kleine, toegeknepen ogen, door ouderdom en alcohol. Door zijn mummelmondje lijkt het alsof hij zijn kunstgebit niet in heeft. Toch: de oude rocker zit er stijlvol bij: zwart pak, zwart T-shirt en een zwarte hoed op zijn spierwitte haar. Old rockers never die. Ook de Britse zanger Rod Stewart (1945) is door Schles genadeloos
realistisch gefotografeerd. We zien hem staand op een balkon, hoog boven een Amerikaanse stad. Blauwpaars pak, boordje en manchetten los. Zijn losgeknoopte stropdas glijdt bijna af. Ogenschijnlijk macho, maar in werkelijkheid vergane glorie. Anders dan Johnny Winter is Stewart geen half lijk, maar wel straalbezopen. Vandaar zijn wazige blik. Volgens Schles had de zanger de nacht in een hotelsuite van 4500 dollar per nacht doorgebracht. En
zat hij te lurken aan champagneflessen van 300 dollar per stuk. Helaas maakt Schles niet meer zulke foto’s. De platenmaatschappijen geven hem geen opdrachten meer. Ze willen geen eerlijke foto’s van kwetsbare artiesten, maar van frisse feestvierende jongelui.
Noorderlicht Fotogalerie, Akerkhof 12. Wo-zo, 12-18 uur. T/m 1 maart. Toegang gratis. www.noorderlicht. com.
Brian Wilson stuiterend van de LSD | r e c e n s i e | Met Merriweather Post Pavilion heeft Animal Collective de perfecte middenweg gevonden tussen experiment en toegankelijkheid. De band heeft last van geniale gekte. Door bart breman Animal Collective is niet wat je noemt een doorsneeband. Voor liedjes met refreinen en coupletten ben je aan het verkeerde adres en in de hitlijsten zul je ze ook niet tegenkomen. Wel is de band uit Baltimore
het nieuwste liefje van muziekliefhebbers en recensenten, en terecht. De muzikanten hebben last van geniale gekte. Hun nieuwste plaat, Merriweather Post Pavilion, klinkt alsof je Brian Wilson van de Beach Boys, stuiterend van de LSD, tegen het lijf loopt op een dansfeest. Ondanks de experimentele aanpak maakt het drietal muziek die door een groot publiek gewaardeerd zal worden. Merriweather Post Pavilion is een euforisch klinkend mengelmoesje van electroni-
sche soundscapes en psychedelica, waar prachtige melodieën en Beach Boys-achtige samenzang in wordt verweven. Animal Collective maakt muziek die zich niets aantrekt van genres; sixtiespop wordt vermengd met stuiterende dancebeats en psychedelisch aandoende folk. Door de spannende en onconventionele aanpak waarmee het drietal hun muziek benadert, val je als luisteraar van de ene verrassing in de andere. Op eerdere platen kwam de muziek door die geniale gekte wel eens
nodeloos gecompliceerd over. Nu wordt de chaos ingekapseld in duidelijke afgebakende songstructuren. Zo blijven de uitbundige liedjes ten alle tijden beluisterbaar. Met die aanpak vindt Animal Collective de perfecte middenweg tussen experiment en toegankelijkheid en verheffen ze een spelletje ‘aantrekken en afstoten van de luisteraar’ tot een kunstvorm. Merriweather is één brok bedwelmende muziek en nu al dé kandidaat voor plaat van het jaar.
Romeo en Julia in de getto’s van India | r e c e n s i e | Slumdog Millionaire won talloze prijzen. Terecht. De mengeling van harde realiteit, bloedmooie beelden en een onmogelijke liefde zuigen je mee in dit moderne sprookje. Door peter keizer Genomineerd voor tien Oscars, winnaar van 42 andere filmprijzen en vorige week de openingsfilm van het Internationaal Film Festival in Groningen. De laatste film van
Danny Boyle, ook verantwoordelijk voor Trainspotting, The Beach en 28 Days Later, kan niet meer stuk. Slumdog Millionaire, zoals de succesfilm heet, vertelt het verhaal van Jamal Malik, een jonge wees uit de sloppenwijken van Mumbai die nu in de stoel bij televisiequiz Weekend Millionairs zit. Terwijl elke multiplechoicevraag Jamal dichterbij de hoofdprijs van twintig miljoen roepies brengt, krijgt de kijker aan de hand van zijn antwoorden delen uit z’n verleden te zien.
Het verhaal begint als de jonge broertjes Jamal en Salim zien hoe hun moeder wordt doodgeslagen tijdens een opstand tussen moslims en hindoes. De jongetjes slaan op de vlucht en komen tijdens hun reis door de sloppenwijken het mooie meisje Latika tegen. De drie proberen samen te overleven, maar worden steeds opnieuw geconfronteerd met weeshuizen, criminaliteit en verkrachtingen. Ondanks hun donkere wereld, ontstaat er een hechte liefde tussen Jamal en Latika.
Armoede, geweld en tragedie wisselen elkaar in Slumdog Millionaire af, maar op een of andere manier is het verhaal nooit echt treurig. De mengeling van harde realiteit, bloedmooie beelden en de onmogelijke liefde tussen Jamal en Latika zorgen ervoor dat je in dit moderne sprookje wordt meegezogen. Slumdog Millionaire is geen film vol ellende, maar een Romeo en Julia in de getto’s van India. En dat is wat deze film, vanaf 12 februari in Images, bijzonder maakt.
5 t/m 12 februari 2009
Mededelingen 1
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers
Algemeen Studium Generale Groningen Filmklassieker: De Spiegel Volgens maker Andrej Tarkovski zelf, zijn meest dierbare film. In een reeks episoden verbeeldt de Russische grootmeester van de poëtische film de sfeer in de periode rond de Tweede Wereldoorlog. Een vrouw maakt zich ernstige zorgen over een drukfout, een man is getraumatiseerd door de oorlog, een jongetje dwaalt rond in de buurt van zijn ouderlijk huis. Typische Tarkovski-kenmerken - lange, trage associatieve shots, hemelse muziek en een uitvergroot omgevingsgeluid- maken van De spiegel een overdonderend meesterwerk waarin het wrede van oorlog en onderdrukking wordt overvleugeld door zicht-, hoor– en tastbare familieherinneringen. Inleiding: Rob van Es, organisatiefilosoof en ethicus. Datum: maandag 9 februari. Plaats: Images, Poelestraat 30. Aanvang: 19.30 uur. Kaarten alleen verkrijgbaar bij Images. Dubellezing over leedvermaak en een kijkje achter de schermen ‘Geen beter vermaak dan leedvermaak’ is de titel van de lezing van Wilco van Dijk. Tv-makers hebben altijd goed begrepen dat de ellende van andere mensen verkoopt omdat het zo vermakelijk is. Zoals we vroeger naar openbare executies keken, kijken we nu naar tv-programma’s zoals Idols. Maar wanneer en waarom voelen we leedvermaak? De tweede lezing door Steven Pont getiteld ‘Een kijkje achter de schermen’ toont de soms grote gevolgen van deelname aan reality programma’s. Wat beweegt deelnemers om mee te doen, hoe gaan ze om met alle media-aandacht en hoe beïnvloedt deelname hun gedrag en gemoedstoestand? Wilco van Dijk is werkzaam bij de vakgroep Sociale Psychologie van de VU Amsterdam. Hij doet onderzoek naar leedvermaak. Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont is relatie- en gezinstherapeut. Hij werkte oa. mee aan Big Brother. Datum: dinsdag 10 februari. Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Kaarten € 2,50, voor studenten gratis. 100e Everything-lezing: Everything you think you know is wrong! Je zou verwachten dat na 100 Everything-lezingen het algemene kennisniveau in Groningen en omgeving drastisch is verhoogd. John Lloyd, voormalig producer van ‘Spitting Image’ en ‘Blackadder’ en John Mitchinson, schrijver voor ‘Quite Interesting’, schreven de bestseller ‘The Book of General Ignorance’. Hun claim: Everything you think you know is wrong. Studium Generale Groningen is zelfbewust genoeg om beide Johns uit te nodigen voor de officiële feestrede ter gelegenheid van de 100e Everything-lezing. John Lloyd & John Mitchinson zijn bedenkers van de komische kennisquiz QI (Quite Interesting) met als gastheer Stephen Fry. In 2009 verschijnt ‘The QI Book of the Dead’, een ongewone rondrit langs de levens van meer dan 200 ‘quite interesting dead people’. Datum: woensdag 11 februari. Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Voertaal Engels. Toegang gratis.
> Verzorgd door de UK; eindredactie Heiny de Ruiter, tel. 3636699 > Mededelingen kunnen ingediend worden via www.universiteitskrant.nl > Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week > De volgende UK verschijnt op 12 februari 2009 Kaarten en informatie Kaarten zijn verkrijgbaar bij: Bureau Studium Generale Groningen, Oude Boteringestr 13, tel. (050) 363 54 63; RUG-Winkel, Oude Kijk in ’t Jatstr 39; Boekhandel selexyz scholtens, Guldenstr 20 studium@rug.nl www.rug.nl/studium
DwarsDiep Dwarse Boeken: De Crisiscaravaan van Linda Polman In haar spraakmakende boek De Crisiskaravaan gunt onderzoeksjournaliste Linda Polman ons een kijkje achter de schermen van de noodhulpindustrie. Humanitaire hulp in crisigebieden is in de afgelopen 25 jaar big business geworden en qua financiële omvang gigantisch. Op het eerste gezicht is noodhulp zinvol en edelmoedig. Maar lang niet altijd komt hulp goed terecht en soms zelfs is noodhulp contraproductief. Linda Polman stelt een fiks aantal indringende vragen. Waarom
Informatie Debatcentrum DwarsDiep, Oude Boteringestr 13, tel. (050) 36354 63 dwarsdiep@rug.nl www.dwarsdiep.nl
Centrum voor Informatie Tech nologie COMPUTERCURSUSSEN Reference Manager – 9 t/m 10 febr Publiceren (incl. K) – 9 t/m 12 febr Excel – 9 t/m 13 febr Open Leercentrum – 12 febr Word: Keuzemodule – 12 febr Powerpoint – 23 t/m 26 febr Programmeren: Inleiding (VBA) – 23 febr t/m 5 mrt Open Leercentrum – 26 febr Open Leercentrum – 3 mrt EndNote (UK) – 3 t/m 4 mrt Open Leercentrum – 5 mrt Access (UK) – 9 t/m 13 mrt SPSS – 9 t/m 19 mrt Webplatform voor redacteuren – 10 t/m 11 mrt Open Leercentrum – 12 mrt Publishing (UK) – 16 t/m 18 mrt Access Mod.: Geavanceerde queries –17 t/m 18 mrt Excel Mod.: Geavanc. formules en functies – 17 t/m 24 maart Open Leercentrum – 19 mrt Word Modules (UK) – 19 mrt Word: Keuzemodule – 19 mrt Excel Mod.: Database/gegevensreeksen en (draai)tabellen – 23 mrt Powerpoint (UK) – 23 t/m 25 mrt Open Leercentrum –26 maart Access –30 t/m/ 8 mrt Excel – 30 mrt t/m 8 apr Open Leercentrum – 31 mrt Programming Access – 31 mrt t/m 9 apr Programming Excel – 31 mrt t/m 9 apr Programming Word – 31 mrt t/m 9 apr Secretaresses – 31 mrt t/m 14 apr Open Leercentrum – 2 apr Powerpoint Mod.: Complexe presenta-
Excel Tijdens deze cursus leert u de basisvaardigheden van het werken met een spreadsheet. Het invoeren en opmaken van gegevens, het rekenen met gegevens en het presenteren van gegevens in grafiekvorm is een kleine greep uit de onderwerpen die aan bod komen. Ook leert u werken met verschillende werkbladen, rekenen met ingebouwde functies en het werken met gegevenstabellen. Mocht u concrete vragen hebben, er is voldoende tijd om hulp te krijgen van de docent. Studenten € 50,- Medewerkers € 225,-. Tabellen in Word Hoe maak je een tabel mooi op? Hoe verplaats je tekst binnen een tabel? Hoe tel je getallen op in een Word-tabel? Loopt u wel eens tegen dit soort vragen op als u met tabellen bezig bent? Volg dan de cursus “Tabellen in Word”. Leer de uitgebreide mogelijkheden die er zijn om tabellen te gebruiken, de meest ondergewaardeerde functie van Word. Te volgen als Keuzemodule Word. EndNote Next to Reference Manager the CIT now offers also a course in EndNote to collect and organize your references. With EndNote you can search online bibliographic databases, organize your references, images and PDFs in any language, and create bibliographies and figure lists instantly. Instead of spending hours typing bibliographies, or using index cards to organize your references, you can do it the easy way—by using EndNote!
Universitair On derwijscentrum Groningen
> 100e Everything-lezing: Everything you think you know is wrong! John Lloyd & John Mitchinson zijn de bedenkers van de komische kennisquiz QI (Quite Interesting en ze schreven de bestseller ‘The Book of General Ignorance’. Hun claim: Everything you think you know is wrong. Studium Generale Groningen nodigde beiden uit voor de officiële feestrede ter gelegenheid van de 100e Everything-lezing. Algemeen > Studium Generale. verdwijnt er zo veel geld in de oorlogskassen van strijdende partijen? Waarom krijgen sommige gebieden bakken met geld en andere bijna niets? En waar houden humanitaire beginselen op ethisch te zijn? Linda Polman in discussie met Hans van de Weerd, directeur Artsen zonder Grenzen, en Joost Herman, docent/onderzoeker bij afdeling NOA van de RUG. Gespreksleider: RUG-filosoof Hans Harbers. Datum: donderdag 12 februari. Plaats: Wolters Noordhoffzaal, Openbare Bibliotheek. Aanvang: 20.00 uur. Toegang gratis.
ties – 6 apr Inschrijving RUG-medewerkers en -studenten kunnen zich inschrijven via de website van het CIT of telefonisch bij de Servicedesk Centraal (363 3232). De cursussen worden gegeven in dagdelen; ‘s ochtends van 9:15 tot 12:30 uur of ‘s middags van 13:15 tot 16:30 uur en vinden plaats in de Zernikeborg. Kijk voor meer informatie op de website, bel 363 3232 of e-mail onderstaand adres. http://www.rug.nl/cit/onderwijs/ cursusaanbod/ servicedesk.centraal@rug.nl
Cursussen voor docenten Tot 2 weken vóór de start van de cursus kunt u zich aanmelden voor: Beoordelen met portfolio (5 maart, 9:30-13:00); Competentiegericht onderwijs ontwerpen met 4C/ID model (2 april, 9:30-16:30); Heldere en aansprekende onderwijsteksten schrijven (2, 16 april, 13:30-17:00); Beoordelen met werkstukken en scripties (9 april, 9:30-13:00); Begeleiden van scripties en afstudeerwerkstukken (9 april, 13:30-17:00); Videoaktiv, video in het onderwijs (16 april, 9:30-16:30). U kunt zich via de website aanmelden voor de cursussen, daar vindt u ook ons cursusaanbod. De brochure ‘Onderwijskundige Professionalisering 2008-2009’ kunt u via onderstaand email adres aanvragen. A.Huizinga-Walsma@rug.nl www.uocg.nl Training for lecturers and TAs Lecturers and TAs can enrol in a training via our website up to two weeks before the start: Storytelling as a teaching tool (March 20, 27, 9:30-17:00); Teaching international students (April 23, 9:3016:30); Course on testing & assessment by arrangement; Professional consultation and Individual support by arrangement. More information about the training is on our website. You can apply for the brochure on Staff development 20082009 via the email address below. A.Huizinga-Walsma@rug.nl www.uocg.nl
Diversen De eeuw van Azië? Velen denken dat de 21ste eeuw de eeuw van Azië zal worden. Landen als China, India, Singapore, Taiwan en Zuid-Korea zijn onstuimig gegroeid. Het is de verwachting dat die groei relatief groter zal blijven dan die van de Westerse landen, ondanks de kredietcrisis. Maakt de opkomst van Azië een einde aan de Amerikaanse dominantie? Hoe gaat het met de EU verder? Wordt Nederland straks een economisch B-land? Het Center for Japanese Studies organiseert een symposium waarop deze vragen centraal staan. Ze zullen worden beantwoord door Laurens Jan Brinkhorst, oud-minister van Economische Zaken, Hisashi Owada, oud-topdiplomaat van Japan en nu rechter aan het Internationaal Gerechtshof in Den Haag en Rien T. Segers, Directeur van het Center for Japanese Studies. Datum: 9 februari 2009. Tijd: 14:1518:00. Plaats: Aula Academiegebouw. Voertaal: Engels. Toegang is gratis, wel dient men zich te registreren via: www.rug.nl/asianera Academisch Schrijfcentrum Groningen Het Academisch Schrijfcentrum is er voor alle studenten die bij hun schrijfopdracht een duwtje in de rug kunnen gebruiken. Weet je niet hoe je moet beginnen? Ben je de draad kwijt? Of zie je door de taalfouten je tekst niet meer? Meld je aan voor een individueel gesprek met een schrijfcoach. Schrijf je in op www.rug.nl/schrijfcentrum. Workshop: Ethics, Technology and Pregnant Bodies Het Expertisecentrum Ethiek in de Zorg (UMCG) organiseert in samenwerking met Studium Generale en de vier noordelijke KNMGdistricten drie lezingen en drie workshops rondom het thema ‘Ethiek, technologie en zwangere lichamen’. De cyclus bestaat uit telkens één lezing die met een tussenpoos van een of twee dagen gevolgd wordt door een workshop (beide in de avond). In de lezingen (voertaal Engels) worden de thema’s geïntroduceerd door internationale deskundigen. In de workshops (voertaal Nederlands) worden de thema’s uitgewerkt en toegepast op de Nederlandse setting. Hiertoe zal gebruik gemaakt worden van actuele casuïstiek. Voor de lezingen zie aankondiging bij Studium Generale Groningen De eerste workshop is op 25 februari 2009 Prenatale zorg en prenatale interventie technologie: Een vrouw is onverwacht zwanger. Ze heeft geen foliumzuur geslikt en vreest nu voor spina bifida. Testen of niet? Als vervolgens blijkt dat de foetus inderdaad spina bifida heeft, kan ze in aanmerking komen voor een experimentele moeder-foetus behandeling. Vele vragen rijzen op ? Welke zijn dat allemaal? Hoe gaan we hier mee om? Deelname is gratis. Informatie en aanmelden: m.a.j.brouwers@med.umcg.nl, of telefoon 050-363 7818 (di, do of vrij) Voor verdere informatie zie de website van het EEZ of SGG. m.a.j.brouwers@med.umcg.nl http://www.rug.nl/umcg/faculteit/disciplinegroepen/gezondhei
Faculteiten Algemeen Master Journalistiek 2009-2010 Denk je erover in september 2009 met de master Journalistiek te beginnen? Doe dan mee aan de selectieprocedure. Die begint met een introductiedag op maandag 23 maart. Geef je uiterlijk dinsdag 17 maart op voor deelname aan deze dag. Stuur een mail met daarin je naam, studentnummer, adres, telefoon en huidige studie. Meer informatie over de master vind je op onze site. m.s.d.buurke@rug.nl http://www.journalistiekgroningen.nl
Godgeleerdheid en Godsdienst wetenschap A LG E M E E N
Pleegde Darwin een religieus delict? Het is 150 jaar gelden dat Charles Darwin in het boek ‘The Origins of Species’ de wetenschappelijke evolutietheorie omschreef. Het idee dat soorten uit elkaar ontstaan omschreef Darwin zelf als “het bekennen van een moord”. Een moord op God, of op een religieuze traditie? Of was die uitspraak overdreven? Op 13 februari opent de faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschappen het Darwinjaar, met een debat over de vraag ‘Pleegde Darwin een religieus delict?’ Het debat is onderdeel van de presentatie van het boek ‘Gevormd uit sterrenstof – schepping, ontwerp en evolutie’, geschreven door UK-wetenschapsjournalist René Fransen. Hij beschrijft hoe de spanning tussen geloof en (evolutie)wetenschap kan worden verminderd. Een panel van RUG-wetenschappers gaat over dit boek in debat, het publiek kan ook meedoen. Vrijdag 13 februari, 15:30-17:00, Zittingzaal, Oude Boteringenstraat 38, toegang vrij (aanmelding verplicht, via e-mail). faculteit.ggw@rug.nl http://www.rug.nl/ggw/ nieuws/090213Fransen
Rechtsgeleerdheid A LG E M E E N
JFV Almanakuitreiking De JFV Groningen presenteert op 24 februari haar almanak! Vanaf 22.00 uur ben je van harte welkom in de &ZO. Bier/wijn en fris slechts 1 euro. Entree voor niet leden: 2 euro. Gaat deze almanak wederom de Groningen Almanak Award in de wacht slepen? Beoordeel zelf en kom langs! jfv@jfvgroningen.nl www.jfvgroningen.nl JFV Bedrijven- en Instellingendag De JFV Groningen organiseert op 20 februari de Bedrijven- en Instellingendag met het thema “Geef je toekomst een goede draai”. De dag zal plaatsvinden in Martini plaza. Hier kan je de gehele dag kennismaken met tal van kantoren, bedrijven en instellingen. Een ideale gelegenheid om in contact te komen met je toekomstige werkgever, of gewoon om je te oriënteren op de arbeidsmarkt. Onder anderen Fred Teeven, Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer, topadvocaat Pim de Vos en oud-Coördinator Terroris-
5 t/m 12 februari 2009
Mededelingen 2
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers mebestrijding Tjibbe Joustra komen spreken. Vervolgens krijg je de mogelijkheid om deel te nemen aan verschillende workshops. Daarna zal een banenmarkt plaatsvinden waar verschillende kantoren met stands vertegenwoordigd zijn. De dag zal afgesloten worden met een borrel. Voor meer informatie en inschrijven ga je naar www.jfvgroningen.nl/bid jfv@jfvgroningen.nl Stage Sanctierecht De gevangenis (P.I) Norgerhaven in Veenhuizen heeft per direct een stageplaats van minimaal 3 maanden voor een student met bijzondere belangstelling voor sanctierecht, meer in het bijzonder het beklagrecht voor gedetineerden. De student wordt gevraagd om ten behoeve van de directie - beklagzaken te behandelen en onder begeleiding ook te bepleiten bij de beklagcommissie van de raad van Toezicht en eventueel de beroepscommissie van de RSJ. De student werkt binnen de inrichting, minimaal drie dagen per week. Vereisten: 21 jaar of ouder en een stabiele persoonlijkheid. Het is ook mogelijk je nu reeds aan te melden voor over enige maanden. Norgerhaven biedt een ruime onkostenvergoeding. Inlichtingen en aanmelding bij W.F.van.Hattum@rug.nl TBR excursie Raad van State en binnenhof Op dinsdag 17 februari zal de jaarlijkse excursie van TBR plaatsvinden. Dit jaar zullen we naar Den Haag afreizen om een bezoekje te brengen aan de Raad van State en het binnenhof. Lijkt het je leuk om mee te gaan? Geef je dan voor 13 februari op door een mail te sturen of schrijf je in op het TBR bord in de kantine van het Harmoniegebouw. Inschrijfkosten: 2 euro voor leden en 4 euro voor niet-leden. promocie@tbrgroningen.nl www.tbrgroningen.nl Rechten studeren in het buitenland 2009-2010 Voor het studiejaar 2009-2010 zijn er nog enkele plaatsen over voor rechtenstudenten die een semester buiten Europa willen studeren. Er zijn nog plaatsen beschikbaar in Nw Zeeland, Australie, Canada en Japan. Ben je geinteresseerd? Neem dan z.s.m. contact op met het International Office Rechten, pand Turftorenstraat, kamer T-68 (telefoon: 050-363 5756; email: exchangelaw@rug.nl
Medische weten schappen A LG E M E E N
ALV der M.F.V. Panacea Beste leden der M.F.V. Panacea, Op dinsdag 10 februari 2009 zal voor het eerst in het nieuwe jaar een Algemene Ledenvergadering van de M.F.V. Panacea plaatsvinden. Deze ALV zal in het teken staan van de overdracht. Op de agenda staat onder andere: - jaarverslag van het bestuur der M.F.V. Panacea 2008 - jaarrekening van het jaar 2008 dechargering van het bestuur der M.F.V. Panacea 2008 - chargering van het bestuur der M.F.V. Panacea 2009 - beleidsplan van het bestuur der M.F.V. Panacea 2009 - begroting voor het jaar 2009 - voorstel tot naamswijzing Arbeidsmarkt Informatie Dag De ALV-stukken liggen vanaf maandag 2 februari ter inzage in de computerruimte in de verenigingskelder van de fa-
culteit. Bovendien zijn alle stukken te vinden op de website. Wil jij op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de vereniging? Kom dan ook naar de ALV! Wanneer: 10 februari 2009 Waar: Boeringzaal, Antonius Deusinglaan 1 Tijd: aanvang 20.00 uur (koffie en thee vanaf 19.45 uur) Na de ALV is er de gelegenheid tot borrelen in Villa Volonté, met gratis consumptiebonnen voor alle aanwezigen! We hopen jullie in grote getale te mogen ontvangen. Groeten, Het bestuur der M.F.V. Panacea 2009 bestuur@panacea.nl www.panacea.nl Valentijnsfeest!! Lieverdjes der geneestkunst! Het volgende knallende panacea feestje komt er weer aan.. AkCie presenteert: Het Valentijnsfeest! Heerenhuis, Spilsluizen 9! (op de kruising van de oude en de nieuwe ebbinge!) Donderdag 12 Februari 2009! nieuw jaar, nieuwe kansen! are you ready for love? biertjes zijn 1,50€! met optreden van de panaceaband en dj tim! Aanvang 22.30 leden: gratis niet-leden: 1 euro dus neem al je vrienden/kennissen/ vage bekenden mee en kom met ons feesten, iedereen is welkom! nog even in het kort: wat: het valentijnsfeest wanneer: donderdag 12 februari waar: heerenhuis aanvang: 22.30 Liefs en vele kusjes van de Akcie! COP Valentijnsontbijt Vrijdag 13 en zaterdag 14 februari presenteert Commissie Ontwikkelingssamenwerking Panacea het … Valentijnsontbijt!! Kom je inschrijven op donderdag 5 februari van 12.00 - 14.00 bij de Panaceakar De kosten zijn voor een één persoonsontbijtje €5,- en voor een tweepersoonsontbijtje €7,50,-. Voor niet-panacea leden is het een €1,- duurder. De opbrengst hiervan gaat volledig naar ons goede doel, Een ECG-apparaat voor een streekziekenhuis in Ghana. Liefs, de COP cop@panacea.nl www.panacea.nl
aan blikmelkzuid” Begeleider(s): Prof.dr. J. Wijngaard sectbk@rug.nl www.rug.nl/tbk Inzage FvO of ITP Inzage in het hertentamen Fundamenten van Operations of ITP van 26-01-2009 is mogelijk op maandagmiddag 16 februari of op woensdag 18 februari. Hiervoor dient u zich tijdig in te schrijven (minimaal 2 werkdagen van tevoren) via het secretariaat op WSN 632. Het secretariaat is vrijdags gesloten.
Letteren A LG E M E E N
Mastervoorlichting woensdag 11 februari Wat doe jij na je bachelor? Wil je weten wat je mogelijkheden zijn naast je doorstroommaster? Kom dan naar de RUG Mastervoorlichting die op 11 februari van 15.0020.00 uur plaats heeft in het Academiegebouw. Je kunt een lezing volgen over één van de Letteren research masters. Ook over de educatieve masters zijn er lezingen. Kijk op de website voor de tijdstippen van de lezingen. Er is ook een algemene Letterenvoorlichtingsstand van 15.00 – 20.00 info.let@rug.nl www.rug.nl/let/mastervoorlichting2009 S TA G E B U R E A U L E T T E R E N
Stage Consulaat-generaal, Düsseldorf OPDRACHTGEVER: Consulaat-generaal, Düsseldorf. OPDRACHT: op het gebied van muziek, beeldende kunsten of communicatie/ marketing. MEER INFO: zie de website onder ‘nieuws’. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau
onderzoek n.a.v. rapport ‘Meer draagvlak voor cultuur’. SOLLICITATIES: voor 16 feb. a.s. MEER INFO: Stagebureau Letteren, k 212, tel: 050-3635844. Zie website onder ‘nieuws’. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau Stage EM-Cultuur, Amsterdam OPDRACHTGEVER: Elektronische Marketing voor de culturele sector in Amsterdam. OPDRACHT: bijdragen aan publicaties, congressen, marketingbeleid. START: korte of langere termijn. MEER INFO: zie website onder ‘nieuws’. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau
Economie en Be drijfskunde ONDERWIJSPROGRAMMA BDK
Inzage in FvO of ITP Inzage in het hertentamen Fundamenten van Operations of ITP van 26-01-2009 is mogelijk op maandagmiddag 16 februari of op woensdag 18 februari. Hiervoor dient u zich tijdig in te schrijven (minimaal 2 werkdagen van tevoren) via het secretariaat op WSN 632. Het secretariaat is vrijdags gesloten. European Study research STOCKHOLM De Economische en Bedrijfskundige faculteitsvereniging organiseert een fantastische studiereis. De European Study Research gaat van 24-31 mei naar Stockholm in Zweden! 25 studenten zullen in deze geweldige stad onderzoek doen naar innovatie en duurzaamheid bij verschillende internationale bedrijven. Ook zullen we verschillende culturele bezienswaardigheden bezoeken en het bruisende nachtleven
Colloquium Joshua van Beekum BSc-DT Datum: 13 februari 2009 Tijd: 10:00 uur Plaats: zaal 5116.0124 (FWN, Nijenborgh 4) Titel: “Mogelijkheden vaste koppeling bussenfabriek
PROMOTIES EN ORATIES 9 februari Promotie: H.N. Rasyid, medische wetenschappen. Titel: Low-cost antibiotic delivery system for the treatment of osteomyelitis in developing countries. Promotores: prof.dr.ir. H.J. Busscher, prof.dr. H.C. van der Mei, prof.dr. J.R. van Horn. Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur. 10 februari Oratie: prof.dr. J.H. de Wilde, letteren. Titel: Uit de tijd, uit de pas? Anachronistisch denken in de politieke wetenschap. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur. 11 februari Promotie: R. de Vries, medische wetenschappen. Titel: Lipid transfer proteins: consequences for cellular cholesterol efflux and cardiovascular risk in diabetes mellitus. Promotor: prof.dr. B.H.R. Wolffenbuttel. Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur. 11 februari Promotie: mw. A.J. Berendsen, medische wetenschappen. Titel: Samenwerking tussen huisarts en specialist. Wat vinden de patiënten en de dokters? Promotor: mw. prof.dr. B. Meyboom-de Jong. Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur. 11 februari Promotie: M. van der Toorn, medische wetenschappen. Titel: Cigarette smoke-induced mitochondrial dysfunction and oxidative stress in epithelial cells. Promotores: prof. dr. H.F. Kauffmann, prof.dr. R.O.B. Gans, prof.dr. G.H. Koëter. Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur. 12 februari Promotie: C.A.H.H. Bertram, letteren. Titel: Das niederländische Interesse an deutscher Architektur und Architekturförderung im 19. Jahrhundert. Promotor: prof.dr. A. van der Woud. Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur. 12 februari Promotie: T.J. Zanen, ruimtelijke wetenschappen. Titel: “Aktie, Aktie, Aktie…” De vakbeweging in Noord Nederland (1960–1992). Promotor: prof.dr. P.H. Pellenbarg. Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.
13 februari Promotie: J. Luijten, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Functionalization and special properties of surface-grafted polypeptide films. Promotor: prof.dr. A.J. Schouten. Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.
CONGRESSEN EN SYMPOSIA
A LG E M E E N
(TECHNISCHE) BEDRIJFSKUNDE
In de AGENDA worden alleen universitaire evenementen op genomen die voor iedereen toegankelijk zijn. Aankondigin gen inleveren uiterlijk vrijdag 12.00 uur voor de week van verschijnen: per fax naar (050) 363 6300 o.v.v. UK-Agenda, per e-mail naar communicatie@rug.nl of per post naar: afdeling Communicatie, UK-Agenda, Postbus 72, 9700 AB Groningen.
13 februari Promotie: mw. E. Bener Aksam, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Peroxisomal housekeeping processes and cell vitality. Promotores: mw. prof.dr. I.J. van der Klei, prof. dr. M. Veenhuis. Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur.
Wiskunde en Natuur wetenschappen iGEM RuG student team 2009 Gezocht: Enthousiaste studenten die deze zomer in teamverband mee willen doen aan een competitie in synthetic biology (iGEM: international competition for genetically engineered machines). Studenten uit alle studierichtingen binnen FWN (maar ook bijv. TBK) zijn welkom. Afgelopen jaar won het RuG team een gouden medaille met een project over Conway’s game of life (zie URL). Deelname wordt beloond met ECTS en een trip naar Boston. Ben je geïnteresseerd of heb je nog vragen mail dan onderstaande email adressen en geef je op! 11 Februari zal er een oriënterende bijeenkomst worden georganiseerd. Tijd en plaats worden nog bekendgemaakt. o.p.kuipers@rug.nl, igemgroningen@googlegroups.com www.igem.org
Agenda
4-8 februari First World Conference of Humanitarian Studies. Met medewerking van: Alex de Waal, Khadija Alia Bah, Randolf Kent, Paul Walker van Feinstein, Mihir Bhatt, Thea Hilhorst and Mary Anderson. Voertaal: Engels/English spoken. Plaats: Academiegebouw. > Dansspektakel Groningen in de USVA. Het dansspektakel brengt (semi-) professionele dansgroepen en geïnteresseerd publiek bij elkaar tijdens jaarlijks terugkerende voorstellingen. Op de foto tangopaar Peter enIna, een van de optredende acts van deze avond. Studenten > USVA
Stage: St. Streekhistorisch centrum OPDRACHTGEVER: St. Streekhistorisch centrum te Stadskanaal. OPLEIDING: Geschiedenis, KCM. OPDRACHT: ontwikkelen van bronmateriaal voor onderbouw vz onderwijs. MEER INFO: Stagebureau Letteren, k 212 tel: 0503635844, zie site onder ‘nieuws’. Vraag eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau Stage De Balie, Amsterdam OPDRACHTGEVER: cultureel-politiek centrum De Balie. OPDRACHT:
van Stockhom ontdekken. De reis kost slechts €150,-. Aan de reis zal een periode van zeven weken voorafgaan, waarin we ons onderzoek kunnen voorbereiden en elkaar beter zullen leren kennen. kijk voor meer informatie op onderstaande website. Studenten van de Economische en Bedrijfskundige Faculteit, met 45-150 studiepunten, kunnen zich aanmelden voor deze fantastische reis. Schrijf je in voor 27 februari. Stuur een email met een motivatie, een cv en een pasfoto naar: esrstockholm@ebfgroningen.nl www.esr-stockholm.nl
9 februari Symposium door het Center for Japanese Studies. Titel: De eeuw van Azië? Met medewerking van Laurens Jan Brinkhorst, Hisashi Owada en Rien T. Segers. Voertaal: Engels//English spoken. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 14.15 uur. Aanmelden via: www.rug.nl/asianera
Gedrags- en Maatschappij wetenschappen A LG E M E E N
3rd Faculty GMW Lecture. Lecture Bullying and Victimisation: New Directions and Designs February 12, 2009, 11:15-12.30, Kouwerzaal (M161) 11.15-11.30Introduction René Veenstra, Associate Professor Sociology 11.30-11.50. Gijs Huitsing: A social network perspective on bullying Bullying in school classes can be seen as a group process. Besides bullies and victims, there are bystanders who can encourage bullies, ignore vic-
tims, or intervene (e.g., defending). In his lecture, Gijs Huitsing will approach the underlying dynamics of group processes of bullying from a social network perspective. 11.50-12.10. Marieke Boelhouwer: Observations of elementary school children Marieke Boelhouwer conducted an in-depth timeserial observational study of the behaviour of 12 children and their interactions with their peers over the course of one year. She studied how antisocial interactions between children unfolded. 12.1012.30 Discussion For more information: http://www.rug.nl/gmw
5 t/m 12 februari 2009
Mededelingen 3
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers
P S YC H O LO G I E
Carrièreavond Sociale Psychologie Op dinsdag 24 februari 2009 presenteert de CaraV de eerste carrièreavond van dit jaar! Tijdens deze avond zal de masterrichting sociaal centraal staan. De avond zal plaatsvinden in het Heerenhuis, Spilsluizen 9 en begint om 19.00, zaal open 18.45 u. Kaartjes kosten € 3,75 voor niet-VIP-leden en € 2,50 voor VIP-leden. De kaartverkoop: do 19, maandag 23 & dinsdag 24 februari, tussen 12.00 en 14.00, hal Heymansgebouw. We hopen dat jullie allemaal aanwezig zullen zijn op dinsdag 24 februari! carrierecommissie@vipsite.nl www.vipsite.nl Excursie naar Mesdagkliniek! Excursie Dr. S. van Mesdag Forensisch Psychiatrisch Centrum FPC Dr. S. van Mesdag is een groot forensisch psychiatrisch centrum te Groningen dat plaats biedt aan ruim 200 tbs-patienten. 12 & 17 februari 13.00 - 16.00 uur Kosten: 2 euro, nip-leden gratis Kaartverkoop: 10 februari 12.00 - 14.00 hal Heymans of mail naar platformgroningen@spsnip.nl Alleen 2e, 3e en 4e jaars psychologiestudenten komen in aanmerking voor een kaartje. Er zijn maar een beperkt aantal kaarjes, dus wees er snel bij! Op = op platformgroningen@spsnip.nl www.spsnip.nl
Wijsbegeerte A LG E M E E N
Dubbellezing Praktische Filosofie, 11 februari 2009 Heterotopia - Over de autonomie van cultuur ten opzichte van economie en politiek; door Lieven de Cauter & Michiel Dehaene, docenten aan univ Leuven en Eindhoven. Zij presenteren niet alleen het door hen geredigeerde boek Heterotopia & The city, maar ook en vooral hun eigen daarin ontwikkelde ‘algemene theorie van de heterotopie’ – letterlijk de andere ruimte. Het andere van de heterotopie is volgens hun theorie het andere van de economie, namelijk de gift, het exces, de verspilling, en het andere van de politiek, namelijk de reflectie, de uitbeelding, het spel. Tegenover het alledaagse (van de economie en de politiek) vormt het culturele de onderbreking van het alledaagse: het buitengewone, het sacrale, het feestelijke. De speelruimte, de derde sfeer. Kortom, zij verdedigen in traditionele termen, ‘de autonomie van de cultuur’, Foucaults ‘andere ruimte’, als vrijplaats tegen economisering en politisering. Tegen politisering, zoals de roep om meer populair theater, of andere vormen van politieke bemoeinis met de cultuur. Tegen economisering, zoals de cultuurtempel als themapark, de dictatuur van de bezoekersaantallen, de universiteit als bedrijf; kortom, tegen de alomtegenwoordigheid van management, marketing, branding & merchandising. Woensdag 11 feb, 15:15 - 17:00 uur, Oude Boteringestraat 52, Zaal Omega
Studenten Studenten Service Centrum (SSC) CENTRALE STUDENTENBALIE(CSB)
Bezoekadres: Uurwerkersgang 10, Groningen Postadres: Postbus 72, 9700 AB Groningen Telefoon: 0503638004 Fax: 050-3634623 Openingstijden : op werkdagen 10.00 – 16.00 uur. Telefonisch bereikbaar: 10.00 – 16.00 uur. www.rug.nl/hoezithet I N F OT H E E K
In de zomer naar het buitenland? Wie wil dit niet. Maar heb je wel eens gedacht aan een zomercursus? Elk jaar worden over de hele wereld zomercursussen georganiseerd. Je kunt een taalcursus gaan volgen, maar aan universiteiten worden ook wel zomercursussen georganiseerd rond een bepaald thema. Het is soms zelfs mogelijk om studiepunten te krijgen voor een zomercursus. Wil je meer weten? Kijk dan eens op de website. www.rug.nl/studereninhetbuitenland TA L E N T & C A R E E R C E N T E R
Workshop Netwerken Kom achter je PC vandaan en ga échte contacten aan om je droombaan te vinden! Uit onderzoek is gebleken dat iedere Nederlander gemiddeld 500 mensen kent; stel je voor dat 1/10 van deze mensen zich in zou gaan zetten voor jou… Tijdens deze interactieve workshop zul je je verbazen over de mogelijkheden, de eenvoud en het plezier van netwerken. Donderdag 12 februari 2009 van 13.30 tot 16.30 uur. De kosten bedragen € 5,- voor studenten en pas-afgestudeerden. Je kunt je aanmelden via onze website. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl Sollicitatietraining Van Bul naar Baan. Je bent bijna afgestudeerd en op zoek naar een stage of werk. Zou je graag koers willen zetten, maar weet je nog niet precies wat bij je past? Deze inspirerende training zal je helpen richting te bepalen! Je gaat op zoek naar je talent, je kwaliteiten, je drijfveren etc. Daarnaast leer je door middel van netwerken, het maken van een goed CV, resumé en een persoonlijke brief de arbeidsmarkt doelgericht en succesvol te bewerken. De training bestaat ui 4 dagdelen en we starten op maandag 23 februari. De kosten voor RUG-studenten en pas-afgestudeerden bedragen €20,-. Je kunt je aanmelden via onze website. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl STUDIE ONDERSTEUNING
Nieuw: workshop Timemanagement De Workshop Timemanagement is voor drukke studenten die willen leren hoe je de immer beperkte tijd die je tot je beschikking hebt efficiënter kunt besteden. De workshop bestaat uit grofweg twee delen, een deel Studieplan-
ning en een deel Timemanagement. In 3 dagdelen leer je o.a. een methode om alle klusjes, afspraken, ideeën en verzoeken die op je afkomen systematisch te verwerken en te organiseren, met als doel: meer rust in je hoofd! De eerstvolgende workshop start op dinsdag 10 februari (14.00 uur). Er is nog steeds plek! Meer weten? Kijk op onze website voor meer informatie of kom langs bij: Studie Ondersteuning, Toren Academiegebouw, Broerstraat 5, tweede verdieping, tel. 363 5548. Deelname aan een cursus kost 20 euro. www.rug.nl/so
USVA Erris van Ginkel – Winston G. Vrijdag 6 februari 20.30 uur. Cabaretprogramma van Erris van Ginkel. Gewapend met gitaar gaan vriend en vijand door de gehaktmolen. Zijn liedjes en anekdotes zijn korte komische en krachtige verhalen. In zijn teksten weet Erris diverse onderwerpen tot op het bot te ontleden. Brabanders, straatfeesten, bodyguards, SMSen en Winston Gerschtanowitz moeten er aan geloven. Van Ginkel was finalist van het Camuz Kleinkunst Festival in 2007. Entree: student €5,- Locatie: INTheater, Munnekeholm 10. Reserveren: 050-363 4670 Dansspektakel Groningen Zaterdag 7 februari. Matinee: 15.30 uur. Avondvoorstelling: 20.15 uur. Dansspektakel Groningen brengt (semi-) professionele dansgroepen en geïnteresseerd publiek bij elkaar tijdens jaarlijks terugkerende voorstellingen. Tijdens de voorstelling ligt er een wereld van dans aan de voeten van de bezoeker, een diversiteit van stijlen die elkaar versterken en op scherp zetten. Entree: student €3,- Locatie: OUTheater, Harmoniegebouw, Oude Kijk in ’t Jatstraat 26. Reserveren: 050-363 4670 usva@rug.nl www.usva.nl Comedynight – De Hyena’s Donderdag 12 februari 20.30 uur. De Hyena’s is hét standupcomedy-collectief uit Groningen. Sinds twee jaar treden ze 1 keer per maand op in thuishonk Huis de Beurs aan de Vismarkt in de stad. En dit met groot succes. Iedere keer een volle, uitverkochte zaal met een enthousiast publiek. Daarnaast toeren ze als collectief door het land en zijn er individuele successen behaald op de grote landelijke cabaretfestivals. Entree: student €5,- Locatie: INTheater, Munnekeholm 10. Reserveren: 050-363 4670
GSp GSp - Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel. 3129926 info@gspweb.nl www.gspweb.nl Taizé-jongerengebed Elke tweede woensdag van de maand is er een oecumenisch jongerengebed met liederen van Taizé in de Lutherse kerk, Haddin-
CARTRIDGE LEEG?
Help
Stichting AAP
gestraat 23. Het eerstvolgende gebed is op 11 februari. De kerk is open vanaf 19.30 uur en het gebed begint om 20.00 uur GSp-Filmhuis Het thema van februari is: In België. De eerste film in ons Belgisch tweeluik - Anyway the Wind Blows - speelt zich af in Antwerpen. In de mozaïek-stijl van Magnolia worden de levens van een aantal karakters in elkaar gevlochten, om uiteindelijk op een groot feest bij elkaar te komen. Alledaagse belevenissen van heel gewone mensen vormen een buitengewoon sterk debuut van (dEUS-zanger) Tom Barman. Donderdag 12 februari – Kraneweg 33 - 20.00 uur. Gratis toegang. Gregoriaanse vesper Op zondag 8 februari om 17.00 uur is er weer een Gregoriaanse vesper in de Martinikerk met medewerking van de Gregoriaanse Schola. Persoonlijk gesprek Wie dat wil kan voor een persoonlijk gesprek een afspraak maken met een van de studentenpastores: Geert Brüsewitz 8500387, Anja Diesemer 3061039, Lense Lijzen 5260630, Tiemo Meijlink 5792805 of Matty Metzlar 0595-528775. Studentendiensten in de Martinikerk Deze diensten hebben een open karakter, je bent welkom. 8/211.30 uur L. Lijzen 8/2- 17.00 uur B. van der Maas 15/2- 11.30 uur T. Meijlink 15/2- 17.00 uur J. Butti
Diversen U N I PA R T N E R S
UniPartners zoekt bestuursleden! Heb jij affiniteit met consultancy & ondernemerschap? En wil jij een jaar lang bestuurservaring opdoen, zonder studievertraging op te lopen? Dan ben jij misschien wel één van onze nieuwe collega’s! Kijk snel op onze website voor meer informatie, of mail ons gerust. groningen@unipartners.nl www.unipartners.nl/groningen SOG
SOG zoekt nieuwe fractie De Studenten Organisatie Groningen (SOG) is op zoek naar enthousiaste kandidaten voor de fractie van de Universiteitsraad 20092010! Als fractielid sta je in contact met de hele Groningse studentenwereld en behartig je de belangen van de studenten zo goed mogelijk. Je neemt ook zelf initiatief door bijvoorbeeld onderzoek te doen of een notitie te schijven. Hard werken wordt beloond, want veel plannen van de SOG zijn daadwerkelijk gerealiseerd. De SOG is de algemene behartiger van de belangen van studenten in Groningen en de fractie bekleed 8 van de 12 studentenzetels in de Universiteitsraad. Zij zet zich op een pragmatische manier in voor een hoge kwaliteit van academisch onderwijs en goede voorzieningen onder het motto ‘Kwaliteit, Keuzevrijheid en Concrete Resultaten’. Zie voor meer informatie: www.studentenorganisatie.nl. Lijkt
Agenda EVENEMENTEN
6 februari Cabaret: Erris van Ginkel presenteert Winston G. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 5,- / overigen € 7,7 februari Dans: Het dansspektakel. Plaats: OUTheater, Oude Kijk In’t Jatstraat 26. Tijden: 15.30 uur en 20.15 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 3,- / overigen € 4,9 februari Studium Generale: Film in de serie Voorjaarsklassiekers – De Spiegel (Zerkalo). Inleider: Rob van Es. Plaats: Images, Poelestraat 30. Tijd: 19.30 uur. 9 februari Muziek: Jamsessie. O.l.v. Bert van Erk. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 21.30 uur. Toegang: gratis. 10 februari Studium Generale: dubbellezing in de serie Reality rage – over de fascinatie voor en weerzin tegen de reality cultuur. Spreker 1: Wilco W. van Dijk. Titel: Geen beter vermaak dan leedvermaak? Spreker 2: Steven Pont. Titel: Een kijkje achter de schermen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 20.00 uur. 10 november Literair: Proza proeven i.s.m. Bureau 05. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 3,- / overigen € 4,11 februari Studium Generale: 100e Lezing in de serie Everything you always wanted to know about… : Everything you think you know is wrong. Feestredenaars: John ‘Blackadder’ Lloyd en John Mitchinson. Voertaal Engels. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00 uur. 12 februari DwarsDiep debat in de serie Dwarse boeken - Auteur ontmoet critici: De Crisiskaravaan van Linda Polman. Linda Polman in gesprek met Hans van de Weerd en Joost Herman. O.l.v. Hans Harbers. Plaats: Openbare Bibliotheek, Oude Boteringestraat 18. Tijd: 20.00 uur. 12 februari Cabaret: De Hyena’s presenteren Comedy Night. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 5,- / overigen € 7,13 februari Muziek: optreden The Postponers. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 5,- / overigen € 7,-
TENTOONSTELLINGEN Vanaf januari 2009. Tentoonstelling “Rocky science – topstukken uit de geologische collectie”. Voor diverse activiteiten: zie de website. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00 - 17.00 uur. Vanaf 13 februari 2009. Tentoonstelling “Darwins Wereld – Mens, natuur en evolutie”. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00 - 17.00 uur. NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie: tel. 363 5445/5446
het jou wat om namens de SOG een jaar lang de belangen van alle RUG-studenten te vertegenwoordigen? Vraag dan het uitgebreide informatiepakket of andere informatie aan bij Marieke Stuurwold. De deadline voor sollicitaties ligt op 6 februari. Sollicitatiebrieven kunnen gemaild worden naar Paulien Muntinga, lid van de vertrouwelijke sollicitatiecommissie paulien@studentenorganisatie.nl marieke@studentenorganisatie.nl www.studentenorganisatie.nl R.K. studentenmis Elke zondag is er om 18.00 uur een
Spaar lege cartridges voor AAP en geef Titi een nieuwe toekomst! Berberaapje Titi werd illegaal verkocht op een markt in Marokko, nadat zijn moeder was doodgeschoten. Zoals zovelen. Gelukkig zit hij nu bij Stichting AAP. Hier heeft hij inmiddels een prima leven op een van de apeneilanden, samen met soortgenoten.
[ vervolg ]
U kunt Stichting AAP kosteloos helpen. In Nederland belanden miljoenen lege cartridges uit printers en kopieermachines in de prullenbak. Dat is zonde. Want voor het milieu én Stichting AAP valt er veel winst te behalen wanneer cartridges opnieuw worden gevuld.
kijk op www.aap.nL of Bel 0570-858511
Mis voor studenten in de St. Jozefkathedraal (Radesingel 4). Interesse? Kom eens langs! Na afloop kun je kennis met ons maken onder het genot van een kopje thee. info@rkstudentengroningen.nl www.rkstudentengroningen.nl Stijldansen sprintcursus Op woensdag 11 februari gaat een nieuwe stijldanscursus van start. Deze vind plaats in het WAS (Willem Alexander Sportcentrum) van 21.45 tot 23.00. Eerste twee proeflessen zijn gratis! info@bluetoes.nl www.bluetoes.nl
5 februari 2009, nr. 35
?d\ehcWj_[ leeh ijkZ[dj[d [d c[Z[m[ha[hi 4 mmm$hk]$db%[njhW FW]_dW edZ[h l[hWdjmeehZ[b_`a^[_Z lWd Z[ 7\Z[b_d] 9ecckd_YWj_[ HK=" j[b[\eed &+& ),) +**+ e\ Yecckd_YWj_[6hk]$db
Meer weten over RUG masters? Ben je bijna klaar met je bachelor en denk je erover een master te volgen die niet direct in het verlengde ligt van je huidige bacheloropleiding? Wil je meer weten over de masters die andere faculteiten aan de RUG aanbieden? Dan is de mastervoorlichting van de RUG op woensdag 11 februari aanstaande iets voor jou. Alle faculteiten geven gedurende dit evenement individuele voorlichting over de inhoud van de masters en eventuele schakelprogramma’s. Verder worden er lezingen gehouden over verschillende masters van de RUG. Naast de faculteiten is ook het UOCG (de universitaire lerarenopleiding) aanwezig met informatie over de educatieve masters. Daarnaast zullen medewerkers van het Studenten Service Centrum op deze dag beschikbaar zijn met allerhande informatie over algemene zaken zoals inschrijving en studiefinanciering. Zet dus nu vast in je agenda: RUG Mastervoorlichting Woensdag 11 februari 2009 15.00 – 20.00 uur Academiegebouw Voor meer informatie, het programma en om je alvast aan te melden voor deze dag kun je terecht op de website: n www.rug.nl/masteropleidingen
Cursus over internationale studenten Studieadviseurs en internationaliseringsmedewerkers ontvangen binnenkort een uitnodiging voor een cursus over sociaal-psychische problemen waarmee sommige internationale studenten te maken krijgen. De afdeling Mobiliteit en Opleiding van de RUG verzorgt de scholing, die rond eind maart, begin april zal plaatsvinden. De cursus gaat onder meer over culturele diversiteit en culturele sensitiviteit. Tegelijk met de uitnodiging wordt het boekje Meer dan Heimwee meegestuurd. In deze door medewerkers van de afdeling Studie Ondersteuning geschreven uitgave wordt verslag gedaan van een literatuuronderzoek naar sociaalpsychische problemen van internationale studenten. Deze klachten hangen samen met stress die het gevolg is van het verblijf in een voor de internationale studenten vreemde cultuur. In het boekje worden ook maatregelen voorgesteld om de klachten te bestrijden. n www.rug.nl/studenten/ studiebegeleiding/hoehetanderskan
Internationale studenten werven voor de RUG De Rijksuniversiteit Groningen streeft naar een forse toename van het aantal internationale studenten. In 2014 moeten dat er maar liefst 5000 zijn. Maar hoe weten die studenten de weg naar Groningen te vinden? Jessica Winters, van de afdeling Internationale Marketing & Communicatie, is net terug van een reis naar Boston. Over een paar dagen vertrekt ze alweer naar Brussel. Daar zal ze met een delegatie van de universiteit aanwezig zijn op de Education Fair, een onderwijsbeurs. Ze kijkt verlangend uit naar een weekend waarin ze eindelijk eens niet met haar werk bezig is. ‘Wij doen heel veel,’ verzucht ze. ‘Want het werven van studenten bestaat uit meer dan alleen aanwezig zijn op onderwijsbeurzen overal ter wereld. We benaderen studenten met advertentiecampagnes die we zelf ontwikkelen en bezoeken onderwijsinstellingen. Ook maken we veel drukwerk: bachelorbrochures, masterbrochures, beursfolders. En we zorgen voor voorlichtingsmateriaal voor internationale studenten die al in Groningen zijn aangekomen en zetten ons in voor de welkomstceremonie voor die studenten. Dat kost allemaal heel wat tijd.’ Waar en hoe wordt geworven, en gericht op wie, hangt af van wat het College van Bestuur en de faculteiten voor ogen hebben. ‘Zo heeft niet elke faculteit hetzelfde doelland,’ zegt Winters. ‘De ene faculteit ziet graag studenten uit China komen, de andere uit Oost-Europa. We zijn nu bijvoorbeeld bezig met een advertentiecampagne in Zweden en Noorwegen, voor de faculteiten Letteren, Medische
Studenten werven op een onderwijsbeurs. Wetenschappen en Gedrags- en Maatschappijwetenschappen.’ Serge Heldring, directe collega van Jessica Winters, is gespecialiseerd in het werven van Duitse studenten. ‘Natuurlijk gaan we in Duitsland naar onderwijsbeurzen, in grote steden als Keulen, Frankfurt, Hamburg en Berlijn. Maar we gaan hier over de grens ook op schoolbezoek, samen met een team van studenten, die vanuit de faculteiten met ons meekomen. Het zijn scholen in Nord rhein-Westfalen, Niedersaksen, Bremen. We gaan naar kwalitatief goede scholen, waarvan we weten dat de diploma’s goed zijn en de mensen geïnteresseerd. Dat werkt uitstekend en wordt ook zeer op prijs gesteld. De mensen vinden het interessant, zowel de ouders, als de scholen. En het levert veel studenten op. Vorig jaar nam de instroom van Duitse
Foto: Elmer Spaargaren studenten met ongeveer 250 toe, tot iets meer dan 600.’ ‘Doorslaggevende argumenten om voor de RUG te kiezen, zijn vaak de internationale reputatie en de kwaliteit van de RUG, en de naam van de stad Groningen als een vriendelijke en veilige stad,’ aldus Winters. ‘Ouders blijken erg gevoelig voor dat laatste argument.’ Ook het internet wordt ingezet bij de werving, vertelt Winters. ‘Zelf vond ik het heel leuk dat de Facebooksite ineens op gang kwam. Studenten begonnen te reageren en foto’s te uploaden.’ Al slaat dat niet bij alle doelgroepen aan. ‘Duitsland is, hoe modern het ook lijkt, minder op de nieuwe media gericht,’ zegt Heldring. ‘Daar hebben ze liever drukwerk. Maar voor Indonesiërs en Chinezen is Facebook echt een feestje.’ n www.rug.nl/internationalstudents
werkzaamheden waarbij er een relatie is of ontstaat met de functie binnen de universiteit.’ Het College van Bestuur geeft prioriteit aan de vermelding van nevenwerkzaamheden van hoogleraren. Zij krijgen deze week een mail van de voorzitter van het College met de oproep om vóór 15 februari de informatie over hun eventuele nevenwerkzaamheden in te vullen op een digitaal formulier. Bij wijze van ser-
vice worden die gegevens vervolgens eenmalig naar hun MePa overgezet. Andere wp’ers volgen later. Zij krijgen over een tot twee weken een soort gelijk verzoek van hun faculteitsbestuur. Alle gegevens over nevenwerkzaamheden staan vóór 1 april 2009 op de MePa’s, zo is de afspraak met de Minister. Voor meer informatie over de regeling Nevenwerkzaamheden zie: n www.rug.nl/medewerkers
Dean: een nieuwe functie aan de universiteit Met ingang van 1 januari is er een nieuwe functie aan de universiteit in het leven geroepen, de dean. En anders dan een decaan, betreft het geen voorzitter van het bestuur van een faculteit, maar iemand die leiding geeft aan een universiteitsbreed onderwijsprogramma. Voorlopig komen twee mensen voor de functie van dean in aanmerking. De ene is degene die het in het komende studiejaar startende Honours College organiseert, een studieprogramma voor excellente studenten. Haar naam is al bekend: Jenneke Bosch-Boesjes, zie ook haar column rechts. De andere dean zal leiding geven aan de graduate schools van de universiteit. Het is nog niet bekend wie deze functie gaat vervullen. De naam ‘dean’ is gekozen door het Col-
Op woensdag 4 februari is het Carbohydrate Competence Center (CCC) officieel van start gegaan. Tijdens de bijeenkomst bij FrieslandCampina Domo in Beilen gaf prof.dr. Sybrand Poppema, voorzitter College van Bestuur van de RUG, het startsein. CCC is een nieuw (virtueel) expertisecentrum op het gebied van koolhydraten. Binnen CCC werken prominente kennisinstellingen en grote en kleine bedrijven nauw samen om de innovatiekracht van de AgroFood industrie te vergroten.
Gaan voor de negen
Nevenwerkzaamheden publiceren Het College van Bestuur heeft een aangepaste regeling Nevenwerkzaamheden vastgesteld. Aanleiding zijn nieuwe afspraken tussen universiteiten en de Minister van OCW over het melden en publiceren van nevenwerkzaamheden door wetenschappers. Op basis van deze regeling zijn alle wp’ers verplicht om relevante nevenwerkzaamheden te publiceren op hun Medewerkerspagina (MePa). ‘Relevant’ wil in dit verband zeggen: ‘alle neven-
Koolhydratencentrum
lege van Bestuur. ‘Misschien zijn we niet zo creatief geweest,’ zegt rector magnificus Frans Zwarts, ‘maar we zochten een naam die paste bij een speciale functie die over vele studierichtingen in de universiteit heen reikt, niet verbonden aan een faculteit. De functie van dean lijkt wel wat op de in de Angelsaksische universitaire wereld bekende functie van dean of graduate studies, die we hier straks dus ook krijgen.’ ‘Het is een heel zelfstandige functie, die direct onder het College van Bestuur valt,’ licht dean Bosch-Boesjes toe. ‘En hoewel ik uitstekend word bijgestaan, is het werk zelfs zo zelfstandig dat ik mezelf wel eens gekscherend ZZP-er in ambtelijk dienstverband noem. Als het Honours College eenmaal gaat lopen, verwacht ik wel dat we wat meer ambtelijke ondersteuning nodig hebben. Studenten zullen toch met vragen komen en er zullen dingen geregeld moeten
worden. Ik denk aan een soort onderwijsbureautje.’ Hoewel de grote lijnen van het Honours College al vaststaan, moet de dean voor het begin van het programma in januari 2010 nog veel werk verrichten: ‘Zo moeten we nog uitzoeken hoe honours programma’s die in allerlei vormen in de faculteiten bestaan, ingebed kunnen worden en hoe faculteiten daarmee omgaan. Ook is het nog de vraag of er internationale studenten aan kunnen meedoen en hoe we dat aanpakken. Verder moet het hele selectieproces van de studenten natuurlijk goed doorgedacht worden. Daar zal ik de komende tijd nog met faculteiten en de Afdeling Bestuurlijke en Juridische Zaken over praten.’ Bosch-Boesjes verwacht dat er over een paar jaar in totaal zo’n 750 studenten aan het Honours College deelnemen. n www.rug.nl/honours
Volgend jaar om deze tijd is het zover. Dan zijn de eerste studenten aan het Honours College begonnen. Dit is een extra onderwijsprogramma van 45 studiepunten dat excellente studenten naast hun reguliere bacheloropleiding kunnen volgen. Sinds 1 januari 2009 ben ik aangesteld als dean om het Honours College op te zetten. In zekere zin zal ik hetzelfde doen als wat ik de afgelopen jaren aan de juridische faculteit heb gedaan. Als directeur onderwijs heb ik daar, populair gezegd, een goed lopende kwaliteitstent willen neerzetten, een goed onderwijsprogramma dat studenten motiveert, goed georganiseerd, met goede docenten. Het College van Bestuur heeft me gevraagd om universiteitsbreed ook een dergelijke organisatie op te zetten, maar nu voor excellente studenten van alle faculteiten. Dat vind ik een prachtig plan, daar ga ik voor. Net als eerder bij rechten, zal ik me richten op een goed lopende organisatie, waar excellente studenten aan hun trekken kunnen komen. In de geest van het Honours College ga ik daarbij voor de negen, ik hou niet van zesjes en zeventjes. Of dat lukt, is vers twee, maar dat is wel de drive. Hoe pak ik dat aan? Ik zal veel luisteren naar de mensen, naar professionals, docenten en studenten. Wat niet wil zeggen dat ik polderend te werk ga, ik hak wel knopen door. Ik merk dat er wel draagvlak voor het honoursprogramma is en commitment voor bestaat. Men heeft er belangstelling voor en is erbij betrokken. Mensen stappen op me af, komen met ideeën, melden zich spontaan aan om mee te werken. Excellentie mag weer tegenwoordig. Dat is prettig, want het lijkt me lastig om tegen de stroom in te roeien. Het enthousiasme dat ik tegenkom, helpt ook om de financiën rond te krijgen, subsidies aan te vragen en dergelijke. En wie weet dragen mensen die het een leuk initiatief vinden bij aan een fonds, dat nog meer mogelijk maakt voor excellente studenten. In de eerste maand is er al veel bereikt, maar het komend half jaar moet er nog veel gebeuren. Ik ben heel optimistisch over het verloop. Het moet gewoon. Jenneke BoschBoesjes, Dean van het Honours College n www.rug. nl/honours
UKAATJES OPGAVE UKAATJES * Kantoor Oude Kijk in’t Jatstr 28 * Per post Postbus 80, 9700 AB Groningen KOSTEN: ₏5,- per 20 woorden
Diversen N Swingende ritmeworkshop. Afrikaanse, Latijns-Amerikaanse en Aziatische trommels in de Puddingfabriek. Beginners en gevorderden. Proees info 050-5790963. www.yingturkishman.nl
Personeel gezocht N Schoolreizen begeleiden in de natuur!! De Natuurschool zoekt enthousiaste studenten die in de maanden mei en juni schoolklassen een onvergetelijke dag willen bezorgen in de natuur. Ben je graag buiten of wil je ervaring opdoen in het begeleiden van (school) groepen en ben je minimaal 2 dagen in de week beschikbaar, kijk dan voor meer informatie op www.natuurschool.nl N Spreken voor groepen? Buiten zijn? Waddenvereniging zoekt wadgidsen! Geen voorkennis nodig, wel deelname aan twee scholingsweekenden. Meer info: wexcursie@gmail.com, 0617872669
INLICHTINGEN:
Heiny de Ruiter 050-3636699. H.de.Ruiter@rug.nl
Als we een uitstapje met studenten doen, doen we het meteen goed.
KANTOOR UK: Ma t/m donderdag 9-17 Woe 9-16
N Aangeboden: leuke baan in de internationalisering van de RUG. Gezocht: enthousiaste student die als oproepkracht bij Internationale Samenwerking komt werken voor de ondersteuning bij de toelatingsprocedure voor buitenlandse studenten. Je moet Engels kunnen schrijven, lezen, spreken, administratief vaardig, klantgericht en snel zijn. Voor ten hoogste 24 uur per week, per zsm tot eind 2009. Voor sollicitatie korte motivatie en cv sturen aan: g.a.sanders@ rug.nl Deadline: dinsdag 10 februari. N Gezocht student(en) Economie (3e en 4e jaars). Ben jij ook zat van allerlei zinloze bijbaantjes? Reageer dan snel! Op korte termijn worden studenten gezocht om te assisteren bij onderzoek. Het schrijven aan rapporten en uitvoeren van onderzoek behoort tot de taken. Neem contact op met Minne Oostra 0505207730. m.oostra@scienceplus.nl
Meld je aan voor de Global Apollo Experience Kijk voor meer informatie op www.werkenbijallenovery.nl
Š Allen & Overy LLP 2008 I CS811097
CS811097 - 148 x 100.indd 1
8??à �”ˆ‰ŽË�j�¡
18/11/08 16:06:51
™Ë†‰ŽË™‰j�¡
jajà jj™Ë†jjw�Ëà jW†�Ë�Ë?‰aÄà j””jà Ä =# ! Ë 0Ë .7 -2.Ë 0 Ë .^Ë= !Ë8 Ë 0Ë##
poelman
WWW CULTUURFONDSBEURS NL
schildersbedrijf glas service
b.v.
Antillenstraat 11-13 9714 JT Groningen Telefoon 050-5710150 poelman@poelmanbv.nl
brandgans .BBLU JFEFS KBBS NFU EVJ[FOEFO FFO UVTTFOTUPQ CJK EF %PMMBSE 4DISFFVXU NPPSE FO CSBOE BMT IJK IPPSU EBU V OPH HFFO #FTDIFSNFS CFOU
Postdoc Life Stress, Adaptive Capacity and (Mal) Adjustment University Center for Psychiatry
Arts-assistent Cardiologie voor promotieonderzoek hartfalen Thoraxcentrum Meer weten over deze vacatures? www.werken.umcg.nl
Bouwen aan de toekomst van gezondheid
DE GOEDKOOPSTE RIJOPLEIDING: â‚Ź 999,25 RIJLESSEN INCL. EXAMEN EN EVENTUEEL BIJ ONS EEN GRATIS HEREXAMEN OOK SPOEDOPLEIDING MOGELIJK!! X[b &+& )')+/&'
IN DE STAD GRONINGEN GEHAALD EN GEBRACHT
@W" _a mehZ 8[iY^[hc[h lWd Z[ Ij_Y^j_d] >[j =hed_d][h BWdZiY^Wf leeh c_d_cWWb ` '+".. f[h `WWh$ :WWhleeh edjlWd] _a l_[hcWWb f[h `WWh ^[j XbWZ =ebZ[d HWWdZ" Z[ ]_Zi DWjkkh :_Y^jX_` [d [[d i[j mWdZ[b# [d Ă„ [jihekj[i$ DWWc 7Zh[i FeijYeZ[%FbWWji
Ijkkh Z[ Xed _d [[d [dl[bef dWWh Z[ Ij_Y^j_d] >[j =hed_d][h BWdZiY^Wf
WdjmeehZdh$ '(+" /-+& MN >Wh[d F e i j p [ ] [ b c W ] " ^ e [ \ j d _ [ j
KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP ONZE WEBSITE:
"EURZEN VOOR VERVOLGOPLEIDING EN ONDERZOEK
www.autorijschooljossmit.nl
Ăƒ Ăƒ!2Ăƒ !qqqĂƒ !Ăƒ
0595-44 36 54
20 I N T E R N A T I O N A L P A G E
UK 20 - 5 FEBRUARY 2009
What the
bleep
is...?
Irakonderzoek
Photo Jochem Jurgens
Marc van Roosmalen
‘The rainforest can’t be saved’ | r e p o r t | Zoologist and conservationist Dr Marc van Roosmalen visited Groningen last Monday to give a lecture on his research in the Brazilian rainforest. His work has made him powerful enemies: in 2007 he was arrested and charged with ‘biopiracy’. By Ernst ArBouw “If the American government decided to invade Brazil in order to protect the rainforest I don’t think I would disapprove”, says Dr Marc van Roosmalen. “Don’t get me wrong: there are much better ways to protect the tropical rainforest, but something must be done to force the Brazilian government to act now.” Van Roosmalen, 61, has been working as a zoologist in the rainforests of the Amazon for the last two decades. Even though he is widely known as a conservationist fighting for the protection of the rainforest, he sees himself first and foremost as a scientist, he says. His most momentous discovery was in the late 1990s, when a local boy brought an orphan monkey to the door of his house in Manaus. “He had found the baby monkey in one of the riverboats and brought it to us because he knew we had a monkey refuge in our back garden.” Van Roosmalen could not believe his eyes: the monkey, which was hiding in an empty milk powder tin, was unlike any primate he had ever seen. “I immediately recognized it as something completely
different but the boy could only tell me he had found it on the boat that travels the Madeira river, a major tributary to the Amazon. He had no idea where the monkey had actually come on board the boat.” It led to an epic quest in which Van Roosmalen systematically searched the banks of the 4000 kilometrelong river. Eventually, after seven months, he found ‘his’ monkey: a hitherto unknown primate genus. It was a spectacular result: the last time a new primate genus had been discovered was in the late nineteenth century. On top of that, he has discovered another seven new primate species (species is the level below genus in biology) and a new species of wild pig. “Every time local people showed me a place where I might find ‘my’ monkey, I found large groups of other monkeys – all new species”, he says. One of the strategies Van Roosmalen used was asking indigenous people who hunt monkeys for sustenance to keep the skulls and the skin for him. “These are necessary for a proper description and for DNA analysis, two major steps in scientifically describing a new species. Everywhere I went I asked people to keep the remains, which I traded for food”, he explains. After describing the new species, he donated the material to a local museum. His work as a biologist has led to comparisons with the great naturalist Alexander von Humboldt. He has received international praise for his work as both a scientist
and a conservationist: Time Magazine recognized him as a one of its ‘Heroes for the Planet’, and in the Netherlands he was awarded the Order of the Golden Ark, a highly prestigious environmental award created by Prince Bernhard – one of the founders of the WWF. But Van Roosmalen’s work also led him into serious trouble with the Brazilian government – the very same government that employed him as a senior scientist. In 2007 he was arrested on suspicion of biopiracy: it was claimed that the monkeys in his refuge were kept for illegal trade. He was convicted and given a long prison sentence, eventually spending two months in prison before the Supreme Court in Brasilia acquitted him of all charges. “Politicians looking for electoral gain were behind my arrest”, he says. “They were intending to use the forest where I discovered all those new species for soybean cultivation.” Van Roosmalen also claims that because of his work he simply ‘knew too much’. “I have seen examples of all kinds of shady dealings going on: corruption, illegal logging, things in which the government was heavily involved.” “By throwing me in jail, the authorities pushed me towards environmentalism. I started as a scientist, but I am becoming more of an activist; there is no way back for me. They tried to silence me: I have been assaulted, thrown in jail, I lost my job. Even if I go back to Brazil, I cannot do my scientific work any-
more. It is simply too dangerous for me at the moment.” Is Van Roosmalen, who adopted Brazilian nationality in 1997, saying he will not return to the Amazon? “It depends on whether I can get a Dutch passport. When I was in jail, I was told that by accepting Brazilian nationality I had denounced my Dutch nationality.” “If I return to Brazil, I will have to fear for my life and I don’t want to become a martyr for the sake of the tropical rainforest. My wife, who is originally Brazilian, has warned me that the cause is not worth it: ‘The rainforest is f***ed anyway’, she said. Our house is more like a fortress at the moment and we fear being shot; we don’t want to live our lives that way. Describing a few more unknown species is not worth it.” “The best thing would be to settle down in the Netherlands or New York or somewhere where I can do activist work. As I said, by arresting me the Brazilian government pushed me towards environmentalism. I want to tell people all over the world what is currently happening in Brazil. How does Van Roosmalen feel about his wife’s claim that the Amazonian rainforest cannot be saved? “I think she is right. The rainforest can’t be saved, but I want to be able to look at myself in the mirror and say that I tried everything in my power to protect it. The authorities forced me to become something they really fear and that is actually quite a good feeling.”
this week, after several weeks of increasing pressure, Prime Minister Jan Peter Balkenende agreed to an enquiry into the Dutch support for the invasion of Iraq. In 2003, just before American and British forces entered Iraq, the Dutch government decided to give its ‘political support’ to the invasion. the decision was controversial because there was no un security Council mandate for it. Prime Minister Balkenende has always resisted the demand for an enquiry into the decision-making process. Last month his standpoint became untenable after national newspaper nrC Handelsblad published secret documents from 2003 in which officials warned the government that the legal basis for the invasion was questionable. In a press conference last Monday, Balkenende announced the formation of a special committee, chaired by a former High Court judge, which will investigate the decision. opposition parties criticized the decision to bypass parliament by forming a special committee, claiming that the Prime Minister was trying to pre-empt a parliamentary enquiry. Balkenende, on the other hand, claims a full parliamentary enquiry will take up too much of the government’s time and energy when it should be concentrating on the economic crisis. [ Ernst ArBouw ]
Cycling there are three major reasons behind the popularity of cycling in the netherlands: the country is mostly flat, it has a temperate climate and – not unimportantly – cycling is cheap. International student organization Esn Groningen has organized a cycling workshop as part of the international introduction week, starting today. Learn everything there is to know about designated cycle lanes, special traffic lights and manoeuvring your bike through the roughand-tumble of the streets of Groningen. www.esn-groningen.nl.