uk 28 - 8 mei 2010 | jaargang39

w w w.universiteitskrant.nl

Vrije val in de lift 7 Een lab op een chip 10

Ana heeft een baan 13 Houden van Hitler 14

28

o n a f h a n k e l i j k w e e k b l a d v o o r d e r i j k s u n i v e r s i t e i t g r o n i n g e n n 8 A P RIL 2 0 1 0 n JAARGANG 3 9

Brand?

In dit nummer

Van kabbala tot DNA Religie is niet terug, het is gewoon nooit weggeweest.

Hoogleraar religiestudies Kocku von Stuckrad ziet overeenkomsten tussen de middeleeuwse kabbala en moderne DNA-technologie.

“Religie speelt ook in geseculariseerde landen een belangrijke rol” >

8 & 9

Kennis en centen inzet verkiezingen Moet het hoger onderwijs meedelen in de miljardenbezuinigingen? Of is kennis zo cruciaal geworden voor Nederland dat er juist extra investeringen nodig zijn?

Studententuin met vijvertje Het is voorjaar, de sapstromen komen op gang. Wat doe je dan als student met je gloednieuwe maar zwaar verwilderde achtertuintje?

Student kunstmatige intelligentie Jeroen Kuypers kreeg dankzij de UK advies van een hovenier en een stads­ ecoloog. “Die hoop takken, daar kruipt een egel in.”

10 & 11 >

Academisch jaar te lang

Illustratie René Lapoutre

“Geen land kent zo’n lang academisch jaar als Nederland”, betoogt rector magnificus Frans Zwarts. Samen met Mladen Popović, directeur van het Qumran Instituut van de RUG, geeft hij vijf redenen waarom het academisch jaar korter kan en moet. >

12

Caveman with an iPhone Two students swopped their mobile phones for one day.

Eline Postma felt completely lost with Tom Bergman’s ancient Sony Eriksson. And Tom? With Eline’s iPhone he was happy – happy as a caveman. >

19

U K - si t e

Verkiezingsprogramma’s D66 wil de numerus fixus afschaffen, de ChristenUnie staat pal voor de basisbeurs.

Deze dagen verschijnen de verkiezingsprogramma’s en de UK houd je op de hoogte van de onderwijsparagrafen die er in staan.

Volg de programma’s via www.universiteitskrant.nl

Foto Elmer Spaargaren

I n t e r n at i o n a l pag e s

Na de brand in de Oude Ebbingestraat was iedereen druk bezig met brandmelders en vluchtroutes. Maar hoe zit dat nu, twee maanden later? De UK nam de proef op de som.

Pag. 4 & 5 »

Meerdere politieke partijen nemen in aanloop naar de parlementsverkiezingen in juni expliciet stelling in hun verkiezingsprogramma’s.

Neem de basisbeurs. De ChristenUnie zegt dat studenten deze mogen houden, D66 wil de beurs omzetten in een lening en het CDA houdt zich nog op de vlakte. De partij wil wel de studiefinanciering handhaven, maar sluit een verplicht leenstelsel ook niet uit.

Wel spreekt het CDA zich duidelijk uit over trage studenten. Wie een jaar te lang over zijn studie doet, moet een hoger collegegeld gaan betalen. Studeren moet volgens de partij minder vrijblijvend worden en er mag meer inzet worden gevraagd van studenten.

De ChristenUnie vindt dat met name masterstudenten een hoger collegegeld moeten betalen. Investeringen zijn vooral nodig in het hbo, waar opleidingen te massaal zijn geworden met weinig lesuren.

Het meest expliciet over investeringen lijkt D66. Liefst 2,5 miljard euro moet er volgens de partij in deze bezuinigingstijd worden gestoken in onderwijs, onderzoek en innovatie. Specifiek in het hoger onderwijs wil D66 afschaffing van de numerus fixus en de introductie van meer brede bachelors meer afstudeerrichtingen en afstudeerniveaus. Op die manier moet het voortijdig afhaken worden teruggedrongen.

Eind maart presenteerden twintig ambtelijke werkgroepen hun voorstellen voor bezuinigingen. Voor het hoger onderwijs kunnen die tezamen één miljard euro van de onderwijsbegroting halen. Onderdelen daarvan: het omzetten van de basisbeurs naar een lening, hoger collegegeld, versobering van de collegekaart en extra efficiencyregels voor het onderwijs. Definitieve keuzes volgen na de verkiezingen van 9 juni. [ jan blaauw, hop ]

Kerkelijke opleiding komt terug De predikantenopleiding van de Protestanse Kerk in Nederland (PKN) keert in 2012 terug naar Groningen. Dat heeft de Protestantse Theologische Universiteit (PThU), die de driejarige masteropleiding verzorgt, besloten.

Daarmee lijkt de PThU terug te komen op de sluiting van de Groningse opleiding voor dominees, zes jaar geleden.

De predikantenopleiding verhuisde in 2004 naar Utrecht, Leiden en Kampen. De PThU wil de drie opleidingen nu samenvoegen op twee locaties: een hoofdvestiging aan de

Vrije Universiteit (VU) en een vestiging in Groningen.

Volgens collegevoorzitter Henk van der Sar van de PThU is gekozen voor terugkeer naar RUG vanwege de “uitstekende wetenschappelijke reputatie op het gebied van godgeleerdheid en godsdienstwetenschap” van de Groningse theologiefaculteit. In Groningen en Amsterdam krijgt de predikantenopleiding bovendien een bredere academische inbedding, aldus Van der Sar. Toch ontkent hij dat de PThU terugkomt op het besluit de Groningse predikantenopleiding te sluiten.

“Die beslissing dateert uit 1999. In

de tussenliggende elf jaar is er veel gebeurd. Ik ervaar dit zakelijk noch mentaal als een rectificatie van dat eerdere besluit.”

Decaan Geurt Henk van Kooten van de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschappen ervaart de keuze voor Groningen als erkenning. “De afgelopen tien jaar hebben we flink geïnvesteerd en geïnnoveerd.”

Toen de beslissing afgelopen donderdag bekend werd, is op de faculteit een spontane borrel georganiseerd, vertelt Van Kooten. “Een van de collega’s wees me op een kunstwerk in onze binnentuin, dat werd geplaatst bij de sluiting. Daarop

staan de jaartallen 1614-2004; we kunnen nu de kunstenaar laten komen om dat laatste jaartal eruit te beitelen.”

De Groningers verzetten zich in 1999 tegen de sluiting van hun opleiding en stuurden zelfs een brief naar de kerken waarin ze stelden dat Leiden een opleiding “zonder toekomst” zou zijn door de slechte financiële situatie aldaar. Dit tot woede van hun Leidse collega’s.

Uiteindelijk werd een compromis bereikt. Wanneer zich minimaal vijf studenten aanmeldden, mocht Groningen het eerste jaar van de kerkelijke opleiding verzorgen. [ ernst arbouw, christien boomsma ]

2 DEZE WEEK

UK 28 - 8 APRIL 2010

Binnenstad Groningen > 03/04/2010 23:30 > lichtlopen in de paasnacht

Lichtlopen tot de zon opkomt In de nacht voor Pasen trekken studenten van studentenvereniging de Navigators en het Groninger Studentenpastoraat langs alle binnenstadskerken.

Ze dragen kaarsen met zich mee.

Door janita naaijer “Dit is wel een typisch geval van voor het zingen de kerk uitgaan”, gniffelt een blond meisje tegen haar vriendin. “Ssst”, fluistert een ander. De zware deuren van de Sint Jozef Kathedraal slaan dicht.

De zangerige stem van de priester verdwijnt. “Lumen Christi! Lumen Christi!”, riep hij even daarvoor toen het paasvuur in de donkere kerk ontvlamde. “Deo Gratias”, antwoordden de laatste drie banken studenten die deelnemen aan een tocht langs binnenstadskerken.

God danken op paasnacht. Oók als je er als lichtloper na het voortijdig verlaten van de dienst achter komt dat de hemel antwoordt met regen. Dat je kaarsje binnen één oogopslag is gedoofd. En dat het ook nog donker is en koud.

“Dit is Anne”, zegt predikant Evert Jan Veldman. “Zij loodst ons door de nacht.”

Het is half twaalf en zestig lichtlopers zijn op bezoek bij studentenvereniging NSG. Erik Guldenaar, student communicatie– en informatiewetenschappen, gaat op de rand van het podium zitten.

Achter hem een bierfust, rechts een oneliner: kijk de ander met wie je praat ook eens aan.

Echt contact vindt Erik belangrijk. “Wat zijn jouw bidpunten?”, vraagt hij met blauwe, olijke ogen.

Het is één van zijn lievelingsvragen. “Omdat het veel zegt over je relatie met God.”

Rosa

Erik pakt zijn mobiel en laat me een doorstuurmail lezen. Een paginagroot verhaal dat duidelijk maakt waarom het belangrijk is dat er in de Bijbel staat dat Jezus zijn benen niet gebroken waren voor hij stierf. “Hij heeft zijn eigen dood geregisseerd. En vanavond wil ik Hem bedanken voor dat offer.”

Het is een donkere nacht. Zegt de ene lichtloper tegen de andere: “Wat doe jij hier?”

Zegt Erik: “Yo! Ik ben hier zodat ik tegen mijn vriendin in spe kan zeggen dat ik vanavond naar acht diensten ben geweest.”

Het zijn zwaarte én lichtvoetigheid. Donker én licht die vanavond hand in hand lijken te gaan. Bij de stoplichten voor de Herebrug doet een meisje verwoede pogingen haar kaarsje brandende te houden. Predikant Evert Jan schudt zijn heupen soepel los op de technobeat uit een auto met zwaaiende jongens. Eerstejaars rechten Joris Leertouwer (18) – “niet gelovig, wel nieuwsgierig” − tikt samen met een vriend een biertje weg.

“Het is dit jaar voor het eerst dat we in Groningen een nacht doorhalen”, zegt SPH-studente Anne Folkertsma die voor het Groninger Studentenplatform voor Levensbeschouwing (GSp) al sinds april vorig jaar betrokken is de bij de organisatie van de nacht.“Er waren wel eerder wakes tot twee uur, maar wij wilden tot de zon opkomt.”

Daarom stelde ze met een commissie een actief programma op. In iedere kerk wordt het paasverhaal eigentijds verwoord, met muziek, theater en schilderkunst.

Het is half twee. De lichtlopers pakken hun jassen en laten de Re-

Foto Jeroen van Kooten monstrantse kerk aan de Coehoornsingel achter zich. Buiten miezert het nog, maar studen-

Vraagverslaafd

Ik ben een levende wisser. Van exvriendjes. Ik verwijder alle sporen van hun bestaan. Dat maakt mij rustig.

Handdoeken, glazen en onderbroeken vervang ik per vracht van honderd. Mijn meubels draai ik een kwartslag en de gegeven planten begraaf ik in de vuilnisbak. Een frisse start.

Lisa is anders. Haar huis staat vol spullen van haar ex. Ik vraag me af of hij zelf nog iets heeft. Lisa heeft zijn magnetron, de bank, een bed – nu heeft ze er twee − en al zijn boeken en cd’s. Maar het is niet dat ze aan de spullen vasthoudt omdat ze hem mist. Integendeel: ze houdt ze als trofee. Stralend vertelt ze haar gasten dat ze op de bank mogen knoeien, want die is niet van haar. Ze deelt uit. “Zie je een leuk boek? Neem mee!” Of gebruikt zijn eigendommen inventief: “De Harry Potterreeks was heel handig als steunbeer toen ik met Tom door het bed zakte.”

Ik was een beetje verdrietig om een kerel toen ik tussen die spullen iets vond.

Het Boek met alle Antwoorden. Gebruiksaanwijzing: stel een gesloten vraag en sla daarna het dikke boek op een wil-

lekeurige bladzijde open, daar is het antwoord. Ben ik zwanger?

Boek: “Je moet voorzichtig zijn met wat je doet.”

Ik: “Kutboek!”

Lisa: “Zeg dat nou niet, je weet dat-ie daar boos van wordt.”

We raakten vraagverslaafd.

Natuurlijk kregen we op alles alleen maar vage antwoorden. Gaan we vanavond een jurkje aandoen? “Het lijkt zeker.” Mag ik een broodje kip eten? “Het is de strijd niet waard.”

Maar het boek greep in toen we vragen stelden die ons écht bezig hielden. Moet ik terug naar mijn ex? “Nee”, zei het boek ongekend hard bij Lisa. Duidelijk.

Iets minder helder was het toen ik een ‘ja’ op dezelfde vraag kreeg. Want naar wie moet ik terug? “Is het Peter?” “Is het die houthakker die nu met zijn volbloed nicht is?” Tot nu toe kreeg ik steeds een ontkennend antwoord. Maar een dezer dagen zullen we het ontdekken. We gaan gewoon het telefoonboek bij langs.

Rosa Timmer, vierdejaars taalwetenschap

te Ciska is net als alle anderen vol goede moed om op het gras van de Nieuwe Kerk de dageraad te vieren.

“Ik heb noodrantsoen bij me”, zegt ze. “Een thermoskan met thee en mueslirepen.”

Colofon Redactie-adres: Oude Kijk in ’t Jatstraat 28, Postbus 80, 9700 AB Groningen.

Telefoon: 050-3636700; Telefax: 050-3636698; E-mail: uk@rug.nl; Internet: www.universiteitskrant.nl

Kernredactie: Hanneke Boonstra (hoofdredacteur) 3636697, Jan Blaauw (nieuwscoördinatie) 3636696, Christien Boomsma (eindredacteur) 3637802, René Fransen (wetenschap) 3636695, René Lapoutre (opmaak) 3636693, Ernst Arbouw (International Page) 3636130.

Overige redactieleden: Wouter Beetsma, Nicole Besselink, Hinke Hamer, Peter Keizer, Lieke van den Krommenacker, Teodor Lazarov, Janita Naaijer, Tjerk Notten, Elisabeth Oosterling, Stijn Roelofs, Diane Romashuk, Filmo Verhagen, Dorien Vrieling.

Columnisten: Ana van Es, Rosa Timmer, Gerrit Breeuwsma.

Medewerkers: Bart Breman, Michel Dijkstra, Hans Miedema, Marcel Wichgers.

Foto’s: Reyer Boxem, Jeroen van Kooten, Liz Main, Elmer Spaargaren.

Tekeningen: Bert Cornelius, Paul de Vreede, Eric van der Wal, Kees Willemen Uitgave: Stichting Universiteitsblad Oplage: 19.000 exemplaren Persbureau: de UK werkt samen met andere universiteitsbladen in het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) Advertenties: Bureau Van Vliet bv, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, telefax 0235717680 RUG-advertenties, mededelingen en Ukaatjes: Heiny de Ruiter (3636699) Abonnementen: € 30 per jaar, (intern tarief € 20).

Adreswijzigingen: schriftelijk aan de administratie van de uk.

Adreswijzigingen RUGpersoneel: doorgeven aan betreffende afdeling Personeel & Organisatie. ©UK. Auteursrecht voorbehouden.

Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen geheel of gedeeltelijk over te nemen.

N I E U W S 3

UK 28 - 8 APRIL 2010

Emotioneel slot aan bsa debat Een schisma tussen ‘slimme’ opleidingen zonder en ‘domme’ opleidingen met bsa moest worden voorkomen. Frans Zwarts riep dit schrikbeeld op om de universiteitsraad tot een compromis te bewegen.

Even deed rector magnificus Frans Zwarts denken aan premier Balkenende. “Er is een discrepantie tussen regelgeving enerzijds en realiteit anderzijds.”

Zwarts legde vorige week aan de u-raad uit waarom het universiteitsbestuur bereid is opnieuw af te wijken van de eerder afgesproken 27 randvoorwaarden voor invoering van bindend studieadvies.

De politieke crux: de medische faculteit en de bètafaculteit hebben moeite met een vroege afronding van alle onderwijsverplichtingen op 15 juli. Deze datumgrens was eerder dit jaar afgesproken. Die zomerweken zijn nodig om studenten tijdig een bsa te kunnen geven plus tijd voor een eventueel bezwaar.

Het hardnekkig verzet van de faculteiten tegen die datumgrens riep een scenario op waarin de hele RUG vanaf september 2010 een bindend studieadvies zou hebben behalve de twee faculteiten die het meeste onderzoek herbergen. Frans Zwarts lanceerde een overgangsregeling: konden die faculteiten niet volgend jaar extra tijd krijgen en het jaar

daarna alsnog meedoen?

Ook had Zwarts een waarschuwing. “Er dreigt een schisma met de alfa en gamma opleidingen. En dan luidt het in de beeldvorming dat bsa een instrument is voor de domme alfa en gamma opleidingen, dat de slimme opleidingen bij bèta en medisch niet nodig hebben.”

Woedende reacties volgden. Op de publieke tribune sprong voorzitter Jan Visser van de faculteitsraad van Wiskunde en Natuurwetenschappen bijkans uit zijn vel, omdat zijn faculteit als elitair werd weggezet.

Studentenpartijen in de raad hadden geen trek in nieuwe compromissen. “We zijn het stadium voorbij waarin we iedereen op zijn

blauwe ogen geloven”, aldus Sandor Schokker van de SOG. Thomas Wagenaar van de GSb vindt dat er een bindend bestuurdersadvies moet komen voor de bestuurders van de betreffende faculteiten als zij de overgangsregeling niet gebruiken om ook echt mee te gaan doen. “Als ze dan nog dezelfde houding vertonen, moeten ze misschien een andere baan gaan zoeken.”

Het eind van dit lied was desondanks een compromis. De dwarsliggende faculteiten krijgen een overgangsregeling. Voor vier bètaopleidingen met weinig contacturen volgt in april een laatste beslissing van de raad. [ jan blaauw ]

Egyptologie ter ziele De Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschappen wil stoppen met het onderwijs in Egyptische hiërogliefen.

Daarmee lijkt een eind te komen aan het vakgebied egyptologie in Groningen.

Volgens theologiedecaan Geurt Henk van Kooten buigt de faculteit zich op dit moment over de vraag hoe egyptologie in de toekomst vorm moet krijgen. Volgens egyptoloog Jaap van Dijk is het echter onmogelijk zijn vak te doceren zonder taalcolleges. “Je gooit de wortels van het vak op de schroothoop.” Volgens Van Dijk dreigt het vakgebied daardoor na bijna honderd jaar uit Groningen te verdwijnen. “Daarmee raak je het contact kwijt met een van de oudste culturen die aan de basis van onze eigen cultuur staan.”

Van Kooten zegt dat hij het betreurt als egyptologie verdwijnt, maar wijst verantwoordelijkheid van de hand. “Het vak is tien jaar geleden wegbezuinigd bij letteren.

Wij hebben het in de tussentijd naar vermogen geprobeerd een plaats te bieden.” [ ernst arbouw ]

Vindicat krijgt volgend jaar voor vijf maanden minder bestuursvergoeding van de RUG. De studentenvereniging moest 2000 studentnummers aan subsidieverstrekker CUOS van de RUG overleggen. Er waren er vijftig te weinig.

Volgens de vereniging kwam dit door de problemen met StudieLink. Ook wilde de administratie van de RUG nauwelijks meewerken. De vereniging mag het volgend jaar weer proberen. Formeel zou die kans pas over drie jaar komen.

Veracles raakt succestrio kwijt Marc Afman stopt na acht seizoenen en vier promoties als hoofdtrainer van het eerste damesteam van studentenvolleybalvereniging Veracles. Zijn recente vaderschap hielp bij die beslissing. Maar: “Ik zeg geen nee als er onverhoopt iets moois op mijn pad komt.” Dat moois zou de A-League kunnen zijn, maar die stap vindt de coach nu erg groot. Met Afman stoppen ook assistent Peter Scharenborg en teammanager Nynke van der Zwaag.

Drie prijzen voor slimme scholieren

Foto Elmer Spaargaren

Het nieuwe Life Sciences gebouw

Verhuizing Biologie uitgesteld

Nieuwe trap voor Albertus

De Groningse biologen verhuizen pas na de zomer naar het Life Sciencesgebouw op het Zernikecomplex. “Zo voorkomen we dat we dezelfde situatie krijgen als bij de Bernoulliborg”, zegt bestuurder Jan Poutsma van de bètafaculteit.

Gezelligheidsvereniging Albertus wil dit voorjaar het trappenhuis van haar monumentale pand aan de Brugstraat vervangen. Het wachten is alleen nog op de bouwvergunning.

De nieuwe bewoners van de Bernoulliborg hadden forse overlast toen bouwers na de verhuizing nog aan het werk waren. “Ik heb toen gezegd: dat was eens maar nooit weer.” Het Life Sciencesgebouw is op zich klaar, maar de inspectie voorafgaand aan de oplevering

“De trappen zijn levensgevaarlijk”, aldus vicepreses Anne-Marie Noten. “Ze zijn steil en verouderd en er vallen regelmatig mensen naar beneden. Niet alleen wanneer iemand een borrel op heeft, meestal juist overdag.” De aannemer kan de trap in een week vervangen. De leeszaal en mensa op de eerste en tweede verdieping gaan dan dicht.

“Maar we plannen het om festiviteiten heen. Met Koninginnedag bijvoorbeeld willen we wel de volledige capaciteit van het gebouw kunnen benutten.” De verbouwing hoort bij een grote onderhoudsbeurt. Zo krijgt het gebouw een likje verf en komt er na het nieuwe trappenhuis een nieuw koelsysteem. Noten: “In het kader van de voorjaarsschoonmaak zullen we maar zeggen.” [ nicole besselink ]

Vindicat verliest bestuursbeurzen

loopt nog. “We hebben dertig procent bekeken, daarbij zaten bij de dierenverblijven de grootste problemen. De afwerking van de wanden is niet in overeenstemming met de eisen. Er is nu een andere aannemer ingeschakeld om dat recht te zetten.” Verder zijn de buitenverblijven voor dieren pas in augustus of september klaar.

Voor het bestuur was dit aanleiding het college van bestuur te vragen om uitstel van de verhuizing, die tussen 1 juni en 1 september stond gepland. De biologen vertrekken nu tussen 1 september en 1 december uit Haren. “Dat doen we op basis van de faciliteiten. Dus groe-

pen die de spoelkeuken of het isotopenlab nodig hebben, gaan pas wanneer die faciliteit er is.”

Volgens Ruurd de Jong van de afdeling Vastgoed en Investeringsprojecten had de verhuizing door kunnen gaan. “Het gebouw is klaar, maar de faculteit vond het om haar moverende redenen beter de verhuizing uit te stellen. Het college heeft daarmee ingestemd.” Hij ontkent dat er iets is misgegaan met de wanden van de dierverblijven. “Die problemen waren voorzien, het is onderdeel van de afbouw. Er komt een andere wandbekleding op.” De Jong stelt dat alles met de gebruikers is afgestemd. [ René Fransen ]

‘Wally’ wil zelfs promoveren met Forward Hooibalen op het veld bij een ontmoeting met Trynwalden.

Studentenvoetbalvereniging Forward wilde laten zien dat de wedstrijd de laatste strohalm was. Maar het tij lijkt gekeerd. Nieuwe trainer Walter Waalderbos wil promoveren.

Twee weken geleden dreigde degradatie naar de derde klasse. Het eerste team had in vijftien wedstrijden slechts acht punten gewonnen. De laatste overwinning dateerde van 7 december tegen VV Drachten. Maar twee weken geleden wonnen de stu-

denten een belangrijke wedstrijd van middenmoter Trynwalden. Vorige week werd hekkesluiter Franeker verpulverd met 4-2 en kwam er een nieuwe hoofdsponsor. Met een nieuwe trainer wordt die lijn hopelijk vastgehouden.

Waalderbos zelf probeert de overgang stilletjes te laten verlopen. Hij is net als Drent oud-speler van FC Groningen. Na zijn afscheid ging hij aan de slag als trainer bij amateurteams. Bij Drachten trainde hij in de hoofdklasse. Maar na de dood van zijn vrouw nam hij ontslag en Drachten degradeerde.

Kees Joustra, secretaris voor

Drachten, kan zich ‘Wally’ goed herinneren. “Het is een perfectionist. Een driftig en emotioneel mens. Geen stille trainer in zijn hokje. En hij leeft enorm mee met de wedstrijd.” Pikant detail: tegenwoordig komt Drachten in dezelfde competitie uit als Forward. En juist de enige overwinning die Forward vorig kalenderjaar boekte, was tegen Drachten: 7-2.

Met de recente overwinningen lijkt het zeker dat Forward 1 volgend seizoen opnieuw in de tweede klasse uitkomt. Voorzitter Jip Lieverse: “De ommekeer is ingezet.” [ stijn roelofs ]

Getalenteerde scholieren hebben vorig week een prijs van 200 euro gewonnen voor het beste profielwerkstuk. Zoë Zernitz uit Zwolle won de Alfasteunpuntprijs voor haar werkstuk over Oedipus. Lidewij Bergsma van het Drachtster Lyceum won de Jan Penprijs voor een documentaire over de genocide in Rwanda.

De bètaprijs ging naar Floor Osseweijer en teamgenoten Yvonne van Senten en Esther de Zeeuw voor hun werkstuk over de invloed van vrouwelijke hormonen op organismen.

Geen plek voor kantine bèta’s De bètafaculteit verwacht grote problemen met de kantinevoorziening als de biologen dit najaar naar het nieuwe Life Sciences gebouw verhuizen. Dat gebouw heeft geen volledige kantine. Idee is, dat de bewoners hun broodjes in de Bernoulliborg halen, maar daar is geen plek voor de ongeveer 400 medewerkers. Het faculteitsbestuur heeft het probleem voorgelegd aan het college van bestuur. Dat heeft nu opdracht gegeven te komen tot een ‘masterplan’ voor de hele restauratieve voorziening van de RUG.

‘Universiteit’ straks beschermd Staatssecretaris Marja van Bijsterveldt wil de namen ‘universiteit’ en ‘hogeschool’ beter beschermen. Volgens Van Bijsterveldt noemen aanbieders van hoger onderwijs zich steeds vaker universiteit of university. Er zouden in Nederland bovendien dertig diploma mills actief zijn, die nepdiploma’s uitschrijven. Van Bijsterveldt wil ingeburgerde namen als Volksuniversiteit uitzonderen. [ hop ]

4 OPMERKELIJK

De gevangenis van ET Die boer is geskiet. Eugène Terreblanche is dood. De racistische leider van de Afrikaner Weerstandsbeweging (AWB) werd de dag voor Pasen vermoord op zijn boerderij in Ventersdorp. Ik woonde een jaar lang een dorp verderop Door NICOLE BESSELINK Kakiblouse, korte broek en hoog opgetrokken sokken. Tussen de blanke mannen die zich dinsdag verzamelden voor de rechtbank in Ventersdorp had mijn gastvader kunnen staan. Of mijn oom, leraar, buurman of broertje.

Na mijn eindexamen in 2005 ben ik een jaar op uitwisseling geweest naar Klerksdorp, een mijnstadje in het meest conservatieve deel van Zuid-Afrika, zeventig kilometer ten zuiden van Ventersdorp. Ik woonde bij verschillende, veelal Afrikaanse gastfamilies, ging naar een middelbare school waar de overgrote meerderheid blank was en Afrikaans sprak en had bijna alleen blanke vrienden. Toen ik tijdens de pauze bij een groepje zwarte

leerlingen wilde zitten, verklaarde mijn gastzusje me voor gek.

Tig keer reed ik door Potchefstroom, de blanke universiteitsstad tussen Klerksdorp en Johannesburg waar Terreblanche een tijd gevangen zat en in 2004 werd vrijgelaten. Het maakte niet uit bij wie ik in de auto zat, altijd werd mij verteld dat we langs de gevangenis van ‘ET’ reden.

De dood van de racist te paard had me niet mogen verbazen. Dagelijks vallen rovers boerderijen van blanken en zwarten aan om de bewoners op de meest gru-

welijke manieren om het leven te brengen. In 2001 was 61 procent van de slachtoffers blank.

Officiële dodentallen ontbreken, maar vanaf Mandela’s aantreden in 1994 zouden tussen de 2500 tot 3000 mensen zijn vermoord.

Beeld, de Afrikaanse Telegraaf en vaste krant van mijn gastgezinnen, opent haast standaard met een plaasmoord. Woensdag: een jongen van achttien uit Leeuwfontein is in zijn kamer doodgeschoten om zijn laptop. Ik kijk er al niet meer van op.

De blanke, Afrikaanssprekende Zuid-Afrikanen – die boere – zijn bang. Iedereen in Klerksdorp kent wel iemand die is aangevallen op de boerderij. Op een heuvel in de noordelijke provincie Limpopo zijn een paar duizend witte kruisjes in de vorm van een groot kruis in de grond geslagen.

Een kruisje voor elke boer die is vermoord. Mijn gastvader liet me de heuvel eens zien. “Daar moet je een foto van maken, Nicole. Laat ze dat thuis maar eens zien.”

Zijn dochter, mijn gastzusje, kiest inmiddels openlijk partij voor Terreblanche. Ook dat had me niet mogen verbazen.

Prijzenfestival in Lunteren Het was zuur voor de rest, maar bijna alle prijzen op de tweejaarlijkse bijeenkomst van het Nederlands Bioinformatica Centrum in Lunteren gingen naar Groningen. Waren wij zo goed, of was de rest zo slecht?

Door René Fransen “Er waren genoeg andere kandidaten, maar als we de pubquiz van maandagavond niet meetellen, hebben we inderdaad bijna alle prijzen gewonnen”, weet softwareontwikkelaar Erik Roos. Hij was een van de vertegenwoordigers van het Groningen Bioinformatics Centre, waarin medici, biologen en informatici samenwerken om uit grote databestanden belangrijke biomedische of biologische kennis te halen.

Met dertig publicaties, waarvan vijf in het topblad Nature, kon de Young Bioinformatician Award

2010 Ludo Franke bijna niet ontgaan. Franke, die een tenure track positie heeft bij de afdeling Genetica van het UMCG, mocht de geldprijs van 2500 euro en een beeldje dan ook afhalen. “Je moet goed onderzoek doen en dat goed kunnen presenteren”, legt Roos de winnende formule uit.

Dat deed Martin Dijkstra, ook UMCG, prima met zijn tot rekenmonster opgepimpte pc in de categorie ‘Best Software Showcase’.

Dijkstra draaide een veelgebruikt statistisch programma (R geheten) op de grafische kaart van de computer. Een opengeschroefd exemplaar warmde de bezoekers op voor de presentatie, waarin hij liet zien dat deze configuratie veel sneller reslutaat levert. Open monden bij de demonstratie en een Sony E-reader als eerste prijs waren zijn deel.

Ook de posterprijs was een prooi voor de Groningse delegatie. Aio

Bruno Tesson van de bètafaculteit maakte indruk door de hele postersessie bij zijn werkstuk te blijven om uitleg te geven. Naast eeuwige roem was een IPod zijn deel. Zelfs de tweede plaats ging hier naar Groningen (aio Danny Arends en software engineer Joeri van de Velde).

Alleen bij de mondelinge presentaties ging het mis: promovendus Marnix Medema, ook bètafaculteit, moest een collega uit Nijmegen voor laten gaan. Wat deed hij verkeerd? Roos weet het niet.

“Maar dat Nijmeegse praatje was wel erg goed.”

Resteert de vraag waarom het RUG-team de pubquiz niet won.

“Toen zaten we niet bij elkaar, de deelnemers werden random ingedeeld in teams”, legt Roos uit.

“Maar de Groningers hebben in hun teams natuurlijk wel grootse bijdragen geleverd.”

Vraag & antwoord

‘Friesland geeft wél subsidie’ Bernlef, de vereniging voor Friese studenten in Groningen, vroeg subsidie voor een themadag rond het zeventiende lustrum aan de provincie Groningen. Die weigerde de Friezen geld te geven, vertelt Jurjen Draaijer De middag was niet Gronings genoeg.

Door peter keizer

Dat is balen. Alle leden boos?

“Dat valt wel mee, het congres is gewoon doorgegaan. De meeste leden weten niet eens dat de subsidie door Groningen werd afgewezen, het is meer een interne zaak. Maar in de vereniging wordt wel met begrip gereageerd.”

Geen boze reacties vanuit it heitelân?

“Nee, maar de Partij voor het Noorden heeft wel een brief naar het college gestuurd. Ze stellen dat een dergelijke beleidslijn niet bestaat. En ze vinden dat het organiseren van een symposium in de provincie Groningen door een Groninger studentenvereniging op het gebied van de streektaal juist heel gepast is. Daarnaast vindt de partij dat Noord-Nederland zich juist sterk moet maken voor de groei en bloei van de streektaal. Ik geloof dat ze net bezwaar hebben aangetekend tegen het besluit.”

Hebben jullie dit al eens eerder meegemaakt?

“Ik geloof het niet. Maar meestal vragen we ook subsidie aan in Friesland, omdat de culturele activiteit in Friesland wordt gehou-

den. Deze keer was het toevallig op de vereniging.

Het is ook niet zo dat we elke week een congres hebben. Maar, we hebben ieder jaar wel een kerstcongres in de oudste studentenkroeg van Franeker. Dat houden we zo.”

Verhuist Bernlef nu naar Fryslân?

“Ha, nee we gaan gewoon door in Groningen. Dit is geen reden om alles opeens naar Friesland te verplaatsen. We zitten hier op een prachtige plek.”

Maar hoe ga je dan het volgende congres betalen?

“Dit was gewoon een financiële tegenvaller van een paar honderd euro. Maar dat kunnen we als vereniging wel dragen. So be it! Het was een mooie dag.”

UK 28 - 8 APRIL 2010

Buiten in |_

Weet jij hoe je je

| ac h t e r g r o n d | Twee maanden geleden werd Groningen opgeschrikt door de brand waarbij studente Lieke d’Hont omkwam. Even was iedereen bezig met vluchtroutes en brandmelders. En nu?

Door dorien vrieling

waar ze vanaf dat dak naartoe kan weet ze niet. Om op de kamer van haar huisgenoot te komen moet ze een klein glazen kastje inslaan, waarin zijn sleutel hangt.

In studentenflat Selwerd II kan iedere bewoner aan het eind van de gang door een nooddeur en vervolgens via roestvrijstalen trappen naar beneden. Maar voor Daniëlle en andere bewoners van de eerste verdieping valt te hopen dat ze langs de strijkplank, fiets, oude koelkast en kratten bier in de gang hun weg vinden. “Bij controles wordt altijd gezegd dat de gang te vol staat.”

In het trappenhuis van het grote studentencomplex aan de Zuiderkerkstraat waar Xavier woont, liggen stukken touw. Hij wijst op de kabels die losjes langs het plafond hangen, en op de matrassen die tegen de wanden van het trappenhuis staan. “Ook hartstikke brandbaar natuurlijk.”

Van de overloop de keuken in, een deur door en hopla, hij is op het balkon. Harmen, bewoner van een bovenwoning aan de Korreweg, weet best wat de vluchtroute van zijn huis is. Mocht er brand zijn, dan is hij zo buiten. Maar één ding is wat jammer: verder dan het balkon zal hij niet komen. Dat zit namelijk op vijf meter hoogte. Naar beneden springen? “Dat overleef je niet”, zegt Harmen droog. Tsja. “Ik maak me er niet zo druk om. Brand kun je overal krijgen.”

Veel studenten beseffen dat brand ook in hun huis zou kunnen ontstaan. Maar anders dan Harmen maken ze zich daar zorgen over.

Bijna iedere student die voor dit ar- Hoe lang duurt het echt om je huis tikel de vluchtroute in zijn of haar te ontvluchten? De UK vroeg stustudentenhuis liet zien, refereert denten om met een blinddoek om onmiddellijk aan de brand in de (door rookontwikkeling zie je imOude Ebbingestraat, mers al gauw niets waarbij een studente meer) zo snel mogeom het leven kwam. het huis te verla‘Bij controles lijk Maartje, die samen ten. Chris kan via het met een vriendin een grote raam in zijn kawordt altijd bovenwoning aan de mer aan de Nieuwe gezegd dat de Ebbingestraat gauw Nieuwe Blekerstraat bewoont, dacht er na buiten komen, maar gang te vol de brand meteen over die sprong zou met na hoe ze uit haar huis een blinddoek om wel staat’ weg zou kunnen koeens akelig kunnen afmen. “Gelukkig heb lopen. Daarom proik een raam met enkel glas in mijn beert hij via de voordeur (op slot) kamer. Als ik dat raam eruit sla kan buiten te komen, langs de twee fietik zo naar het dak klimmen, en via sen die het halletje versperren. Zijn de dakgoot kom ik dan bij de bu- sleutels moest hij eerst van de taren. Via hun balkon kun je naar be- fel pakken: normaal gesproken zitneden.” ten die in zijn broekzak, maar Chris Ook Ewout, een van de bewoners neemt de test serieus: “Brand is van een groot studentenhuis aan vaak ’s nachts en dan heb ik natuurde Jozef Israelsstraat, weet precies lijk geen broek aan.” Binnen 36 sehoe hij gauw het huis kan verlaten, conden staat hij buiten. mocht er brand ontstaan. Hoewel, gauw…

Alles aan de test is nep – er is geen Hij heeft het geluk dat hij op de rook, ze gaan niet écht het dak op, zolder woont, vanwaar je via een en dan natuurlijk nog die blindsteil metalen trapje op het dak kunt doek. Maar de spanning is echt. komen. Maar voor de eerste drie Rogier is met twintig seconden treden zit een houten trapreling, razendsnel en dan moest hij ook dus erg eenvoudig kom je er niet op. nog uit zijn hoogslaper klimmen.

Eenmaal boven moet dan nog een “Wauw”, zeggen zijn huisgenoten, raam in het plafond opgetild wor- “wat snel.” den om op het dak te kunnen koRogier: “Ja, tuurlijk, er is toch men. “Je mag er normaal eigenlijk brand.” niet op lopen, want het is gevoelig Rik is net thuis en heeft zodoende voor lekkage. Hopelijk zak je er niet niet gehoord dat er een flinke plas doorheen.” op het dak ligt. Waar de rest met Waar hij vanaf het dak naartoe een been uit het raam blijft hangen kan, weet hij niet echt.

– buiten is buiten, immers – springt hij vol in de plas. “Aaaah!”

Er zijn meer huizen waar de vluchtJanita, wier kamer náást de overroute in de praktijk wel eens be- loop met noodraam is, doet er het werkelijk kan zijn. Yvonne woont langst over om het raam open te op tweehoog aan de Billitonstraat, krijgen – terwijl ze dacht dat ze de in een kamer aan de voorkant van sloten precies kende. het pand. De vluchtroute loopt via Als er één les is die uit de test gede kamer van haar huisgenoot. Ook trokken kan worden, is het deze: bij hier moet de bewoner het dak op, brand gaat alles anders dan je zou door uit een raam te klimmen, en verwachten.

O P M E R K E L I J K 5

UK 28 - 8 APRIL 2010

36 seconden... studentenhuis moet verlaten als het in lichterlaaie staat?

Student zoekt geblinddoektest de uitweg van zijn huis aan de Korreweg. De rookontwikkeling bij een brand zorgt er vaak voor dat je niets meer ziet.

Foto Reyer Boxem

De brandblusser is versierd met een bloem Brandweer en de gemeentelijk dienst ruimtelijke ordening controleren regelmatig grote studentpanden op veiligheid. Kleinere panden mogen advies vragen.

Door Maud Schaepkens Na een druk op de deurbel is er een hard, schel geluid. Babette maakt de deur open. “Ja sorry, de rookmelder gaat af”, verontschuldigt ze haar chaotische indruk. “We weten niet hoe hij uit gaat!”

Het duurt even, maar dan zetten de bewoonsters van het pand aan de Jozef Israelsstraat een stoel op een tafel. Door op de stellage te klimmen, kunnen de meiden zichzelf eindelijk verlossen van het irritante geluid.

Op de bovenverdieping hangen ook rookmelders, op iedere kamer een. Sinds de brand aan de Oude Ebbingestraat zijn de meiden zich meer bewust van het risico. Binnen een week na de brand kwamen dan ook al controleurs kijken naar de brandveiligheidssituatie in de panden in hun straat.

Luc van Oldenhof, van de afdeling preventie van de Groningse brandweer, vertelt dat er sinds 2008 landelijke regels gelden rond de brandveiligheid van studentenhuizen.

Sindsdien worden alle panden waar vijf of meer personen wonen, jaarlijks gecontroleerd door brandweer en de dienst ruimtelijke ordening.

Daarbij wordt gelet op het brandveilige gebruik van het pand. “Hoe gaan mensen om met het studen-

tenhuis en heerst er besef van het treffen van maatregelen?”, verduidelijkt Van Oldenhof. “Worden de brandblussers en rookmelders niet als kapstok gebruikt en liggen er geen snoeren over de vloeren.”

In een studentenhuis aan de Korreweg worden de rookmelders binnenkort zelfs vernieuwd. “Er worden dan betere opgehangen”, legt Merel uit. Haar huisbaas is extra voorzichtig sinds er brand was in een ander huis van hem. Ook is iedere kamerdeur voorzien van een extra brandwerende laag van bijna een centimeter.

Opvallend is dat in veel studentenhuizen blussers en melders hangen. Maar in het huis van Harmen aan de Korreweg – van een makelaar – zijn amper maatregelen getroffen. De brandblusser is versierd

met een nepzonnebloem. Die blusser is het enige dat door de huisbaas verzorgd is. Op de gang hangt een rookmelder, opgehangen door een huisgenootje.

De brandweer vindt een stukje eigen verantwoordelijkheid van belang. Zo adviseert Van Oldenhof om zelf het testje met de blinddoek eens te ondernemen, want vaak genoeg blijkt dat mensen niet verder kijken dan de nooduitgang. “Wat daarna volgt, weet men vaak niet.”

Chris en zijn huisgenoten – zewonen aan de Nieuwe Ebbingestraat – werden al vaker gewaarschuwd door de brandweer. De voordeur wordt geblokkeerd door fietsen. “Niet handig”, vindt Chris, “de brandweer zegt ieder jaar dat dat niet kan, maar mijn huisgenoten houden zich er niet aan.”

Tijdens de controles worden er nogal eens bekentenissen gedaan.

Zo werd Van Oldenhof onlangs de vraag gesteld waar men de brandblusser kan laten bijvullen. “Bleek dat de blusser tijdens een feestje was geleegd.”

Naast de grote studentenhuizen kunnen ook kleinere panden gecontroleerd worden. Dat moeten de bewoners dan zelf aanvragen. “Als iemand onzeker is over de brandveiligheid van het pand, kan hij contact opnemen met de preventieafdeling van de brandweer en dan komen wij een kijkje nemen.”

Anders dan in de panden die onder de landelijke regelgeving vallen, kunnen de bewoners van kleine panden geen verplichtingen opgelegd worden. “We kunnen hen natuurlijk wel advies geven.”

De Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen heeft met droefheid kennisgenomen van het overlijden van

Prof. dr J.E. Rink Het ICS vraagt

TOPONDERZOEKERS VAN MORGEN Het Interuniversitair Centrum voor Sociaal-Wetenschappelijke Theorievorming en Methodenontwikkeling (ICS) is een door de KNAW erkende onderzoekschool op het terrein van de Sociologie waarin de universiteiten van Groningen, Utrecht en Nijmegen samenwerken in een landelijk onderzoeksnetwerk. In 2009 ontving het ICS een Training Grant in het prestigieuze Graduate Programme van het Ministerie van OCW. Op 1 september 2010 begint opnieuw een jaargroep van de onderzoekersopleiding van het ICS, met een instroom van maximaal twaalf promovendi. De opleiding wordt verzorgd door onderzoekers van de universiteiten van Groningen, Utrecht en Nijmegen en door gerenommeerde binnen- en buitenlandse docenten. Het cursorische gedeelte van de opleiding is Engelstalig.

PROMOTIEPLAATSEN Bij alle ICS-projecten speelt eigen invulling door de promovendus een belangrijke rol. Kandidaten kunnen een voorstel kiezen uit een verzameling van projectvoorstellen met een grote diversiteit aan onderwerpen, of hun interesse voor één van de binnen het ICS bestaande onderzoekslijnen kenbaar maken, en binnen die lijn hun eigen project ontwikkelen. Zowel de onderzoekslijnen als de projectvoorstellen zijn te vinden op de ICS-website.

INLICHTINGEN Het onderzoeksprogramma en een uitgebreide beschrijving van de onderzoekersopleiding, de inhoud van het cursorisch gedeelte, de onderzoekslijnen en een lijst van projectvoorstellen, vindt u op de ICS-website: www.ics-graduateschool.nl/vacancies

Ko Rink was sinds 1 april 1979 als hoogleraar Orthopedagogiek aan de Faculteit verbonden. Op 1 november 2006 is hij met emeritaat gegaan.

In onze herinnering zal hij voortleven als een markante wetenschapper en een betrokken collega.

Ons medeleven gaat uit naar zijn echtgenote, kinderen en kleinkinderen.

Namens de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen, de basiseenheid Orthopedagogiek en de directie van de afdeling Pedagogiek en Onderwijskunde, Prof. dr H.A.L. Kiers, decaan Prof. dr E.J. Knorth, voorzitter basiseenheid Orthopedagogiek Prof. dr S.J. Pijl, opleidingsdirecteur Pedagogiek en Onderwijskunde Prof. dr R.J. Bosker, onderzoeksdirecteur Pedagogiek en Onderwijskunde

Medewerkers en oud-medewerkers van de basiseenheid Orthopedagogiek binnen de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen hebben met droefheid kennis genomen van het overlijden van

Prof. dr. J.E. (Ko) Rink Ko vervulde sinds 1 april 1979 tot zijn emeritaat op 1 november 2006 de leeropdracht ‘Orthopedagogiek, in het bijzonder gericht op de opvoeding van het verwaarloosde en/of criminele kind’ en heeft nationaal en internationaal belangrijke bijdragen geleverd aan het onderwijs en onderzoek op zijn vakgebied.

In onze herinnering zal hij blijven voortleven als een betrokken wetenschapper en bestuurder, en een meelevend persoon.

Wij wensen Rieke, kinderen en kleinkinderen veel sterkte bij het verwerken van dit verlies

Rij (be) Wijs!

www.albertusrijopleiding.nl

SOLLICITATIES Sollicitaties kunnen, uitsluitend online, worden ingediend via de ICSwebsite, vóór 1 mei 2010. Nadere informatie kan zo nodig worden ingewonnen bij mevrouw A. Edink, via ICSapplicationsfswuu@uu.nl De sollicitatiegesprekken worden gehouden op 7 en 8 juni (in Utrecht), en op 17 en 18 juni (in Groningen).

De sollicitanten krijgen begin juli bericht over een eventuele aanstelling per 1 september 2010.

schildersbedrijf glas-service

poelman

b.v.

telefoon 050-5710150 fax 050-5770943 www.poelmanbv.nl

UKAATJES OPGAVE: * Kantoor: Oude Kijk in’t Jatstr 28 Open: Ma t/m don 9-17 Woe 9-16

* Per Post: Postbus 80 9700 AB Groningen

KOSTEN: €5,- per 20 woorden INLICHTINGEN:

Heiny de Ruiter 050-3636699 H.de.Ruiter@rug.nl

Vacatures N Gezocht: Programmeur (16-24u). Meer info: www.smeetsengraas. nl/jobs N Goede verdienste voor studenten die 2 middagen per week van 2-6 uur leerlingen willen begeleiden 06-51319867 www.werkstudent.nl

Diversen N

BELEEF CULTUUR, BOUW

MEE!

Unieke vrijwilligersprojecten wereldwijd.

Infodag: 10 april, Venestraat 15, Zwolle van 14.00- 16.30u. Meer weten? www.ibo-nederland. org

Nieuwe vacatures

Openstaande vacatures

Trainer/Psycholoog

Visualisatie-expert

1,5 fte | Bureau van de Universiteit

1,0 fte | Donald Smits Centrum voor Informatie Technologie

Docent Oudere Nederlandse Letterkunde

Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl

0,6 fte | Faculteit der Letteren

Hoogleraar Middeleeuws Latijn 0,5 fte | Faculteit der Letteren

PhD position The role of peroxisomes in ageing 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten.

De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeelsbestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegenwoordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.

werken aan de grenzen van het weten

W E T E N S C H A P 7

UK 28 - 8 APRIL 2010

Cogito ergo BOEM

Kor t

In samenwerking met Science LinX (Wiskunde & Natuurwetenschappen)

Vrije val langs 75 etages | s e r i e | Voor onderhoudende experimenten heb je niet per se een groot laboratorium nodig. Met een goederenlift en een weegschaal doe je al een zwaartekrachtexperiment.

Door ernst Arbouw Toen Betty Lou Oliver op 28 juli 1945 aan haar ontbijt zat, wist ze niet dat ze op het punt stond een wereldrecord te vestigen. Oliver, die werkte als liftbediende in het Empire State Building in New York, wist ook niet dat later die ochtend een verdwaalde B-25 bommenwerper naar binnen zou vliegen op haar werkplek. En ze wist niet dat je in noodsituaties nooit de lift moet gebruiken.

Toen om precies twintig minuten voor tien het vliegtuig de wolkenkrabber binnenschoot, bevond Oliver zich op de tachtigste etage – twee verdiepingen boven het ongeluk. Bij de explosie die volgde, liep zij ernstige brandwonden op; elf collega’s en de drie bemanningsleden kwamen om het leven. Ooggetuigen vertelden later hoe ze brandende brokstukken van tweehonderd meter hoogte naar beneden zagen storten. Een van de twee losgeschoten vliegtuigmotoren boorde zich dwars door het gebouw om vervolgens aan de andere kant weer naar buiten te komen. De ander eindigde in een van de liftschachten.

De overgebleven liften werden door de brandweer gebruikt voor het vervoeren van materieel en voor het bergen van de slachtoffers. Tot ze Oliver wilden evacueren. Vlak na het sluiten van de liftdeur (ping!) hoorden ze een knal als van een pistoolschot (pang!). De losgeschoten vliegtuigmotor had ook de andere liften beschadigd en het gewicht van de zwaargewonde Oliver was meer dan de gehavende kabels konden dragen.

Normaal is er op zo’n moment niet zo heel veel aan de hand. Zelfs als alle kabels zijn doorgesneden, zoals in het Empire State Building, stort een lift niet neer. Al in 1854 demonstreerde de Amerikaanse uitvinder en zakenman Elisha Otis (1811-1861) een veiligheidsrem voor liften, bestaand uit een

Gamma

Doorbraak bij zenuwziekte PKAN Celbiologen van het UMCG hebben een methode gevonden om fruitvliegjes te behandelen tegen de ernstige zenuwziekte PKAN. Mogelijk leidt dit tot een behandeling bij mensen. PKAN is een zeldzame erfelijke aandoening. Patiënten krijgen op jonge leeftijd problemen met hun coördinatievermogen, doordat het zenuwstelsel aangetast raakt. De symptomen – waaronder ook pijnlijke spierkrampen en problemen met slikken en praten – worden steeds erger. Een behandeling is er niet en patiënten gaan vaak op jonge leeftijd dood.

Bij fruitvliegjes laten de onderzoekers, onder leiding van prof.

Ody Sibon, zien dat door een gendefect een enzym niet goed werkt, waardoor de patiënten te weinig van de stof Coenzyme A aanmaken. En Coenzyme A is belangrijk bij een groot aantal stofwisselingsprocessen in cellen. Wanneer de vliegjes de stof pantethine in het voer krijgen, maken ze meer Coenzyme A aan en verminderen de klachten. Verder onderzoek moet aantonen of deze stof ook een gunstig effect heeft bij mensen. De resultaten verschenen vorige week in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences.

UMCG: 12 miljoen

Illustratie Ernst Arbouw bladveer die door de liftkabel onder spanning wordt gehouden. Als de kabel breekt, gaat de spanning van de veer, waardoor een veiligheidspal in een tandrad in de liftschacht schiet. Handig. Als het werkt. Helaas was bij het ongeluk in het Empire State Building ook het veiligheidsmechanisme beschadigd. De val van 75 verdiepingen die Oliver daarop maakte, staat nog altijd in de boeken als de hoogste overleefde liftneerstorting aller tijden.

Het is moeilijk te zeggen wat er precies door Olivers hoofd ging terwijl de liftcabine in vrije val naar beneden suisde. Het is wel te zeggen waar haar hoofd zich ongeveer bevond: ergens gewichtsloos zwevend in de lift. Voorwerpen in vrije val (liften, mensen, tennisballen) zijn namelijk gewichtsloos. Of als je het

iets mooier wil zeggen: een voorwerp in vrije val oefent geen kracht uit op z’n omgeving. En de omgeving (actie = min reactie) oefent dus ook geen kracht uit op een object in vrije val – tot de landing, want dan komt de omgeving meestal terug with a vengeance. Meestal, want in het geval van Oliver zorgden neergestorte staalkabels en samengeperste lucht in de nauwe liftschacht voor een stootkussen waarin de liftcabine een min-of-meer zachte landing maakte.

Voor je eigen zwaartekrachtexperiment heb je – zonder direct in Olivers voetspoor te treden – eigenlijk alleen maar een personenlift nodig. Niet echt zero gravity, maar in een beetje snelle lift moet zero-point-nine-gravity haalbaar

zijn. Hoeveel g precies kun je eenvoudig berekenen met behulp van een personenweegschaal. Weeg jezelf voor vertrek en kijk, terwijl de lift in beweging komt, wat de maximale uitslag van de weegschaal is.

De kracht die je normaal gesproken uitoefent op je omgeving (en, nogmaals, je omgeving op jou) wordt gegeven door Newtons tweede wet: F = ma (kracht = massa × versnelling). Omdat je massa onderweg niet verandert, betekent gewichtsafname van bijvoorbeeld tien procent dat de versnelling óók tien procent lager is.

Zie voor de filmpjes uit deze rubriek en een disclaimer: www. universiteitskrant.nl/boem Reacties of tips naar boem@rug.nl

Zielszorg

Het CVZz vergoedt het katholicisme niet meer. Aanhangers noemen het besluit ‘desastreus’.

Van onze verslaggever Gerrit Breeuwsma Groningen - Na de psychoanalyse is ook het katholicisme geschrapt uit het verzekeringspakket. Volgens het College van Zielszorgverzekeringen (CVZz) is er onvoldoende bewijs dat het effect heeft. Het besluit is onmiddellijk van kracht geworden.

Het katholicisme werd aan het begin van de jaartelling ontwikkeld door de Joodse doe-het-zelftheoloog Jezus van Nazareth (0-33) en wordt al meer dan tweeduizend jaar toegepast. Het is een zeer intensieve geloofsovertuiging, waarvan aanhangers jaren aaneen, soms meerdere keren per week, uren doorbrengen op harde banken,

in gebed verzonken of luisterend naar een voorganger, die zijn gehoor met onbegrijpelijke teksten en duistere rituelen in de ban probeert te houden.

In de vorige eeuw kwam de reputatie van het katholicisme al onder druk. Critici beweerden dat er van bidden en luisteren nog nooit iemand aantoonbaar beter was geworden. Afsplitsingsbewegingen zetten vraagtekens bij de werkzame bestanddelen, maar bleven vasthouden aan de leer.

In Paapstad is geschokt gereageerd. De officieuze woordvoerder van Zijne Heiligheid, pater Pielemuis, spreekt van een “zwarte dag voor het katholicisme”. In een brief aan de Minister van Geloofsovertuigingen en Bovenwindse Gebedsdelen noemt hij het standpunt “onvoldoende gemotiveerd” en “desastreus”, maar laat wijselijk in het midden voor wie. Ook verwijt hij het CVZz eenzijdigheid, omdat het col-

lege alleen keek naar wetenschappelijk bewijs en niet naar de ervaringspraktijk.

Anderen zien het minder somber in. Lekenzuster Manuela stelt lakoniek vast dat ze nu van haar vrije zaterdag en zondag kan genieten (Yes, weekend!). En, voegt ze eraan toe: ze hoeft niet langer de zonde uit soutanes weg te strijken.

Lopende geloofsovertuigen mogen worden voortgezet, maar nieuwe gelovigen moeten, zoals een woordvoerder van het CVZz het vertolkt: “Voor het zingen de kerk uit.” Er zal geen geld worden gestoken in gebouwen, aflaat- en collectegelden.

Alleen spirituele zelfbevlekking blijft aftrekbaar. ‘Godzijdank’, reageert pater Pielemuis opgelucht, waarna hij in diep gepeins verzinkt.

Gerrit Breeuwsma is docent psychologie en schrijft elke twee weken een column.

Het UMCG krijgt een subsidie van 12 miljoen van de Europese Unie voor het combineren van gegevens uit grootschalige Europese bevolkingsonderzoeken. Door het koppelen van deze bestanden kunnen meer factoren worden gevonden die bijdragen aan het ontstaan van chronische ziekten en veroudering.

Bossen en klimaat Bossen nemen het broeikasgas kooldioxide op en houden het vast.

Maar dode bomen en planten staan kooldioxide af. De balans tussen opname en uitstoot kan naar twee kanten doorslaan, schrijft Michael Dutschke in het proefschrift Forestry, risk and climate policy waarop hij 1 april promoveerde aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de RUG. Dutschke werkt als consultant klimaatpolitiek en auteur van een van de delen van het vierde klimaatrapport van het IPCC, waarvoor de organisatie in 2007 samen met Al Gore de Nobelprijs voor de Vrede ontving.

Dutschke analyseerde tien jaar beleidsadvies op het gebied van bosbouw en klimaat en onderzocht economische en praktische mogelijkheden van de bosbouwsector, in het licht van de toename van kooldioxide in de atmosfeer. Vooral in ontwikkelingslanden dreigen bossen een bron van broeikasgassen te worden. Maar met verstandig beleid kunnen ze de mensheid helpen zich aan te passen aan klimaatverandering.

8 WETENSCHAP REGIONALE ADVERTEERDERSLADDER

UK 28 - 8 APRIL 2010

Van kabbala to |_

Religieus denken is overal, zeg

| i n t e r v i e w | Religie is nooit weggeAPRIL EEN SELECTIE UIT HET PROGRAMMA 01 02 07 08 14 16 17 22 23 24 28 30 &21&(576 029,(6 '$1&(1,*+76

::: 9(5$ *521,1*(1 1/ OOSTERSTRAAT 44 *511

7+( %(61$5' /$.(6 :$..(5 0(7 %2(0./$76&+ (1 0((555 )5$1. 7851(5 &5$=< $50 .$., .,1* 48,17(1 587*(56 &$/()$; 5,(7.:,17(7 ./$66,(.

<$&+7 0$-25 +267$*( 2:680 $)7(53$57< $1' 62 , :$7&+ <28 )520 $)$5 '$,/< %5($' 3,21((56 2) /29( 3(7(5 3$1 63(('52&. 7+( :25.6 7+(( 6,/9(5 07 =,21 0(025,$/ 25&+(675$ 0,'/$.( 7+( %/$&. $7/$17,& .21,1*,11('8% %8,7(1

...VOLLEDIGE PROGRAMMA OP DE WEBSITE

(/.( =$7(5'$* 6:,1*$921' $/7(51$7,9( '$1&(1,*+7

9(5:$&+7 7+( '5806 7:2 '225 CINEMA CLUB HEAVY TRASH BOO! 0272536<&+2 BLAUDZUN EN VEEL MEERRR...

(/.( =$7(5'$* *5$7,6 &21&(57 '2:167$*(

(/.( ',16'$* 9(5$ =,(1(0$

GIDSEN GEZOCHT m/v Word OPROEPGIDS bij natureXP en begeleid bedrijfsuitjes in natuurgebieden van Natuurmonumenten door heel NL! Vergoeding: € 125,- bruto per werkdag.

Voor meer informatie kijk op: www.naturexp.nl natureXP, Geulstraat 35, Groningen T. 050 - 525 80 70

Adverteren in de regionale adverteerdersladder?

Bel 023 - 571 47 45 en vraag naar Claire Bleeker of Ernst Henneke voor gratis advies over de advertentiemogelijkheden.

E-mail: c.bleeker@bureauvanvliet of e.henneke@bureauvanvliet.com

weest, het is er alleen anders uit gaan zien. Hoogleraar Religiewetenschap Kocku von Stuckrad ziet de Steen der Wijzen terugkeren in de moderne natuurkunde.

lijk genoeg te deconstrueren.” Interessanter is de vraag, hoe een stel gewone Hollandse jongens plotseling een radicale religieuze identiteit kon ontwikkelen, zoals bij de Hofstadgroep gebeurde. “Dat is een interessant sociologisch verschijnsel. En met kennis over dat proces kan je proberen adviezen te geven over hoe je dit soort ontwikkelingen kunt vermijden.”

Door rene fransen Een weekend workshop sjamanisme is zo te boeken op internet. Je leert er ‘oude kennis’, contact met Religie zit ook meer onderhuids in de natuur of het op reis sturen van de maatschappij. Bij atheïsten, bijje ziel. Hoe oud is die kennis eigen- voorbeeld. “Sterke meningen zoals lijk? Kocku von Stucrad zocht het die van Herman Philipse of Ayaan uit als post doc. “Het ging mij om de Hirsi Ali, die waarschuwen voor de genealogie van het idee wat sjama- gevaren van religie, vertonen een nen doen.Dat bleken eigenlijk zeer ideologische gedrevenheid waarWesterse ideeën zijn.” van je je kunt afvragen waar die Von Stuckrad werd geboren in vandaan komt. Dat is ook een onGhana – zijn voornaam herinnert derwerp voor religiewetenschaphier aan – als zoon van een Duit- pers.” se predikant. Hij kwam zo al vroeg Ook de kunst en de wetenschap met religie in aanraking. “Maar op vertonen sporen van religieus denmijn achttiende ben ik uit de kerk ken. “Religie verdwijnt niet, maar getreden.” migreert naar andere maatschappeWel ging hij religiewetenschap lijke velden.” En neemt “er” nieuwe studeren en daarnaast wijsbegeerte gedaanten aan. “Je ziet een transen ‘Jewish studies’. “Die combinatie formatie van het religieuze veld.” dekt mijn interessegeIn zijn oratie gaf Von bied, de rol van reliStuckrad voorbeelden gie in de geschiedenis van de manier waar‘De ultieme en de tegenwoordige op religie onderhuids tijd.” En daar hoef je aanwezig is in de wewaarheid? zelf niet religieus voor tenschap. De NobelDat doet te zijn, vertelde hij op prijs voor de schei16 maart bij zijn orakunde ging afgelopen denken aan tie als hoogleraar relijaar naar de ontdekgiewetenschap aan de kers van het ribode Steen der RUG. Als eerste van soom, de eiwitfabriek Wijzen.’ de tien ‘toppers’ die de van de cel. Von Stucknegen faculteiten van rad citeert de Internade RUG mogen aantional Herald Tribune. stellen met steun van het college Het gaat over de ‘vertaling’ van de van bestuur, in het ‘endowed chair’ ‘gecodeerde’ informatie op het DNA programma. in duizenden eiwitten, die samen de “Religie speelt ook in geseculari- ‘levende materie’ vormen. Levensseerde landen een belangrijke rol”, wetenschappers praten ook over de vindt Von Stuckrad. Daarbij is reli- ‘ontcijfering’ van de ‘DNA-code’. gie voor hem niet beperkt tot de geMetaforen als coderen, decoderen ïnstitutionaliseerde vorm, zoals de en herschikken van DNA-bouwkerken. “Dat was trouwens vroeger stenen koppelt Von Stuckrad aan ook al zo. En de Romeinen hadden de zeventiende-eeuwse christelijeen hele andere kijk op wat religie ke kabbala. Deze mystieke strowas dan wij nu. Het is trouwens een ming zag de Bijbel als een herschiksterk punt van de Faculteit God- king van de letters van Gods naam. geleerdheid en Godsdienstweten- De schepping geschiedde door ‘herschap aan de RUG dat ze hier religie schikking en draaiing van letters’. in historisch perspectief zien, zich Niet dat biotechnologen die DNA niet blindstaren op de tegenwoordi- herschikken en draaien stiekeme ge dingen.” kabbalisten zijn, haast Von Stuckrad zich te zeggen. “Maar het laat “Het hoeft niet altijd over de islam zien dat de scheiding tussen nate gaan. Maar je kunt mijn ideeën tuurwetenschap en filosofie die over hoe je religie moet bestude- door de Verlichting is ingezet, niet ren wel toepassen op Wilders, of de zo heel zuiver is.”

Hofstadgroep.”

Toen werden scheikunde en alEn wat zijn die ideeën dan? “Als chemie, astronomie en astrologie religiewetenschapper ben ik waar- gescheiden, maar kwamen er ook nemer van de discussie. Hoe wordt schotten tussen natuurwetenschap er gediscussieerd, welk beeld van en wijsbegeerte of theologie. Maar de islam wordt er gecreëerd door onderhuids bleven ze elkaar bepolitici, juristen, leden van de Hof- ïnvloeden. Nog een voorbeeld: in stadgroep? Dat hele veld is het on- de natuurkunde speuren sommiderzoeksonderwerp.” ge theoretici naar de Grand Unified Von Stuckrad gaat voor de he- Theory, die alle fundamentele nalikoptervisie, en zijn helikopter tuurkrachten bijeen moet brengen. hangt een flink eind boven die van “En als we die kennen, zouden we veel andere deskundigen. “Ik vind de ultieme kern van de wereld kenhet niet interessant of het klopt nen, de moedersleutel voor alle vrawat Wilders zegt, dat is gemakke- gen. Daar overschrijd je de grens

Kocku von Stuckrad van natuurwetenschappelijke modelvorming. De ultieme waarheid?

Dat doet denken aan de Steen der Wijzen.”

Met Von Stuckrad heeft de faculteit een breed georiënteerde wetenschapper. Hij gaat straks allereerst doen de leiding van het research colloquim op zich te nemen. “Dat is een initiatief om de verschillende groepen in de faculteit om de tafel te krijgen rond één thema. We nodi-

O N D E R W I J S 9

UK 28 - 8 APRIL 2010

ot DNA

Hapje...

gt Kocku von Stuckrad

New age

Sjamaan en de gifpijlen De universiteit is een bron van kennis.

Maar wat gebeurt er eigenlijk in al die verschillende collegezalen? UK-verslaggevers schuiven aan in de collegebanken, maken huiswerk en doen verslag van hun belevenissen. We zijn nu bij new age. Volg ons ook via www.universiteitskrant.nl/hapje Door ingrid de vries Sjamanisme. We lijken daar veel vanaf te weten. Van sjamanenoptochten tot speciale sjamanenopleidingen; ik kom het allemaal tegen op internet. Laatst zag ik zelfs bij de Coffee Compagny een folder liggen Shamanic Teachings. “De tijd van handelen is nu”, luidde de boodschap. Ik verslikte me bijna in mijn thee.

Sommige mensen hebben een fascinatie voor sjamanisme. Anderen vinden het duivels of irrationeel. Volgens Katharina II was sjamanisme een vorm van bijgeloof.

Daarom schreef zij in 1786 een toneelstuk om haar onderdanen beter op te voeden. Haar verhaal gaat over een verwilderde sjamaan die allerlei volgelingen krijgt. Als de mensen doorkrijgen dat hij met

trucs en placebo’s werkt, wordt hij teruggestuurd naar Siberië en is de kosmos hersteld. Happy end.

Ik word niet happy van de gedachte dat volgens Katharina II vooral vrouwen gevoelig zijn voor bijgeloof. Als Cisca Dresselhuys zich met dit toneelstuk had bemoeid, was daar weinig van overgebleven.

De literatuur over sjamanisme gaat over “processen van ontmoeting en toeëigening”. Dat doet mij denken aan een vakantie van vier jaar geleden. Ik ontmoette toen de Orang Asli, de oorspronkelijke inwoners van Maleisië. Deze mensen woonden in een begroeide omge-

ving, vlakbij een rivier. Vanaf die rivier werden de hele dag bootjes aangevoerd, volgepropt met westerse toeristen. De Orang Asli waren voornamelijk bezig met het produceren van gifpijltjes, want dat vond iedereen boeiend. Ik kreeg er een vreemd gevoel bij, zonder dat ik wist waarom.

Tijdens college krijg ik duidelijkheid. Wij westerlingen hebben de neiging om ‘vreemde’ culturele dingen die we ervaren, te vertalen naar iets eigens. Hierbij is sprake van beeldvorming. Een sjamaan kijkt heel anders tegen sjamanisme aan dan wij. Sterker nog: een sjamaan zal datgene wat hij doet, niet eens bestempelen als ‘sjamanisme’. Sjamanisme is wat wij ervan maken.

En datzelfde principe geldt ook voor de Orang Asli. Tijdens zo’n ontmoeting denken wij dat zij een primitieve levensstijl leiden. De Orang Asli ervaren ons als een zeer handige inkomstenbron.

Zijn wij westerlingen in staat om inheemse culturen echt te begrijpen? Mag een sjamaan niet eens zelf bepalen wat sjamanisme is?

Dat zijn kwesties om te overpeinzen onder het genot van een glas thee.

Opvolging Ankersmit moet! | ac h t e r g r o n d | Studenten geschiedenis verzamelen handtekeningen voor het behoud van de leerstoel theoretische geschiedenis. Want: “Frank Ankersmit moet worden opgevolgd.”

Door hanneke boonstra Een paar maanden geleden stuurden Djurre Fijen, Jilles Hazenberg en Abele Kamminga een ingezonden brief naar de UK. Onder het motto: de RUG doet zichzelf te kort door de leerstoel van Ankersmit na zijn vertrek niet op te vullen.

“De opleiding geschiedenis zal zonder haar kroonjuweel aan uitstraling verliezen. De grauwe middenmoot lonkt”, schreven ze. En

riepen het faculteitsbestuur op om de zaak te heroverwegen en het karakter van de opleiding theoretische geschiedenis veilig te stellen: “Want eenmaal stuurloos is het niet gemakkelijk een gehavend vlaggenschip weer op koers te krijgen.”

Prachtige taal. Maar de drie kregen geen antwoord van het faculteitsbestuur. Dat zat ze niet lekker.

En dus werd het tijd voor actie. Ze stelden een petitie op (“laat blijken dat je dit niet accepteert”), waarmee ze de collegezalen langsgingen. Het resultaat tot nu toe: 235 handtekeningen. Niet genoeg, vinden ze zelf, ze willen de driehonderd halen. Wat ze het meest dwars zit, is dat het faculteitsbestuur niet

meer heeft toegelicht dan dat er “pas op de plaats gemaakt moest worden”. Gebrekkige communicatie, vinden ze.

Ankersmit, die maandag officieel afscheid neemt als hoogleraar theoretische geschiedenis, is het met hen eens: “Ik weet nog steeds niet waarom deze keuze is gemaakt.

Net zo min als anderen binnen de faculteit. En pas op de plaats? Je kunt beter zeggen een stap achteruit.”

Hij voelt zich gevleid door de actie en tegelijkertijd “heel verdrietig” door het besluit van het faculteitsbestuur. “Deze opleiding heeft aan alle universiteiten navolging gekregen. Dan is het jammer dat het juist in Groningen ophoudt.”

De foto heeft een Januskop | r e p o r tag e | Gerben Bakker (27) rondde vrijdag zijn filosofiemaster af.

Voordat hij zijn handtekening onder de bul kon zetten, moest hij zijn scriptie nog wel verdedigen tegenover een driekoppig docententeam. Dat gebeurt alleen nog bij filosofie en theologie.

Foto Reyer Boxem gen internationale wetenschappers uit die lezingen houden voor studenten en onderzoekers. Na twee jaar sluiten we het af met een internationaal symposium, met een publicatie als afronding.”

Voor zijn eigen onderzoek naar de transformatie van het religieuze veld sinds de achttiende eeuw en de rol van religie in de moderne samenleving zoekt hij samenwerking met andere disciplines: “Sociologen, filosofen, maar ook bèta’s en

artsen. En met verschillende andere universiteiten denk ik na over de esthetica van kennis.

Neem DNA, die drie letters, de dubbele spiraalvorm, dan zit je dicht bij kunst. Zelfs hersenonderzoek kun je erbij betrekken. Al die plaatjes over waar een bepaalde functie in de hersenen zit – volgens vooraanstaande wetenschappers is dit natuurlijk flauwekul; die functie zit daar niet, ook dát zijn allemaal metaforen.”

Door nicole besselink “Ik hoop dat ik na zijn college begrijp hoe mijn camera werkt”, grapt een oom in de Alfazaal aan de Oude Boteringeweg. In pak en rok gestoken familieleden kijken toe hoe Gerben, zelf licht gespannen, de beamer aan de praat probeert te krijgen. Vier digitale camera’s liggen over de collegetafels verspreid om ‘kiekjes’ te maken van de fotowaardige momenten.

“Waarom fotograferen we eigenlijk alles?”, steekt Gerben van wal.

“Zijn foto’s wel zo neutraal als we denken?” Hij laat foto’s zien van Geert Wilders die een pen tegen zijn neus drukt en van Angelina Jolie op de voorpagina van Vanity Fair. “De fotograaf wil iets zeggen. De foto’s zijn geen directe kopie van de werkelijkheid, maar een complexe constructie. Een foto heeft meerdere gezichten, maar daar denken we niet altijd over na.”

Gerben, zelf fotograaf, schreef een ontologie van de fotografie.

Deels uit frustratie. Hij vond dat er binnen de filosofie maar weinig was geschreven over fotografie terwijl we er dagelijks mee geconfronteerd worden. “We accepteren foto’s vrij klakkeloos, maar vergeten dat ze ons beeld van de werkelijkheid manipuleren en vorm geven.”

Foto’s hebben twee gezichten, besluit hij. Een Januskop. “Hoe meer we begrijpen dat ‘kiekjes’ een con-

structie of illusie zijn, hoe beter.”

Het woord is dan aan zijn drie begeleiders die hem elk een aantal kritische vragen stellen. Gerben krabt zijn voorhoofd, leunt voorover op het spreekgestoelte en zet zijn hand onder zijn kin. De bul is binnen, maar zijn antwoorden hebben invloed op het eindcijfer.

“Het kan een half puntje schelen”, vertelt zijn tweede begeleider Judith Vega later.

De drie docenten hebben zich teruggetrokken om het cijfer te bepalen en gaan daarna, net als de familie, naar het Academiegebouw.

In de mintgroene faculteitskamer sluit Gerben zijn studie af met een acht. Felicitaties van vrienden en familie volgen, net als de traditionele familiefoto op de trappen van het Academiegebouw. Een foto met twee gezichten. Op het ene ‘kiekje’ houdt Gerben zijn bril op, op de andere zet hij hem af.

10 U N I V E R S I T E I T

UK 28 - 8 APRIL 2010

Een vijvertje |_

Een stud

Onderdeel van de Bleu4green calciumchip

Lab op een chip | v o o r a f | Het is snel en handzaam: een complexe chemische of biologische analyse in minuscule kanaaltjes in glas of silicium. Het lab op een chip staat voor een doorbraak. Patiënten en koeien varen er wel bij.

Door René Fransen Een apparaatje dat bloedanalyses bij de patiënt thuis doet of waarmee je koeien in de wei kunt testen. Kleine kanaaltjes waarin cellen uit bloedvaten of de lever groeien onder omstandigheden die veel sterker lijken op wat er in het lichaam gebeurt. En vooral: sneller resultaat. Dat zijn de beloften van het laboratorium op een chip.

“Snelheid is een van de grote voordelen van het lab-on-chip”, zegt Sabeth Verpoorte, hoogleraar farmaceutische analyse aan de RUG. Zij werkt aan de ontwikkeling van deze technologie. Verpoorte gebruikt in haar werk geen echte chips, van silicium. Anderen doen dat wel, maar zij ontwikkelt systemen in glas. “We weten goed hoe glas zich gedraagt bij chemische reacties, in de meeste gevallen doet het niets. En je kunt er doorheen kijken”, somt zij een paar voordelen op.

Een van de dingen die zij doet, is het kweken van endotheelcellen – de cellen die de binnenwand van bloedvaten bekleden − in kleine glazen kanaaltjes. “We gebruiken cellen van patiënten.” Dit soort cellen is moeilijker te kweken dan cellijnen, die vaak kanker-achtige eigenschappen hebben en veel gemakkelijker blijven groeien, maar daardoor ook niet dezelfde eigenschappen hebben als normale cellen.

“Het lab-on-a-chip geeft een beter gedefinieerde micro-omgeving voor de cellen”, legt Verpoorte uit. “We bootsen de dimensies uit het lichaam na en kunnen bijvoorbeeld ook de juiste druk creëren.” Normaal groeien dergelijke cellen gewoon op de bodem van een kweekbakje, met een laagje voedingsmedium dat er stil boven staat. “Wat ook handig is, is dat we heel weinig cellen nodig hebben voor een proef. Daardoor kunnen we ook met zeldzame cellen werken, stamcellen bijvoorbeeld, of cellen van een patiënt.”

Bij Verpoorte is het lab-on-a-chip vooral bedoeld voor onderzoek.

Maar het is ook prima bruikbaar bij behandeling van patiënten.

Het Twentse bedrijf Medimate, een spin-off van een onderzoeksgroep aan de Universiteit Twen-

te, heeft een instrument gemaakt waarmee patiënten zelf de hoeveelheid lithium in hun bloed kunnen meten. Lithium wordt gebruikt bij de behandeling van manische depressie. Maar de concentratie in het bloed mag niet te hoog worden – dat is schadelijk – en ook niet te laag – dan werkt het niet. “Voor die bepaling moeten patiënten nu nog naar het ziekenhuis”, zegt Steven Staal van Medimate. Dat kan nu anders. Een enkel druppeltje bloed wordt op een wegwerpchip gebracht. Die chip gaat in een apparaatje dat kleiner is dan een schoenendoos en volautomatisch de hoeveelheid lithium meet.

“De technologie kan je ook gebruiken voor andere ionen”, vertelt Staal. Een tweede Twents bedrijf, Blue4green, werkt aan een calciummeting bij koeien. Calciumgebrek tijdens de dracht vermindert de latere melkproductie.

Snel opsporen ervan is daarom belangrijk voor boeren. “En ze werken ook aan andere bepalingen voor de landbouw, bijvoorbeeld magnesium in de urine.”

“Het lab-on-a-chip heeft een ontzettend brede potentie”, benadrukt Verpoorte. “Overal waar gewerkt wordt met vloeistof kan je dit soort analysetechnieken toepassen.” Zij heeft het veld de afgelopen tien, vijftien jaar zien exploderen. “Het begon met simpelweg verkleinen van bestaande technieken. Maar nu gaan we echt nieuwe dingen doen, die vroeger niet konden.”

5 tips voor de verwaarloosde tuin:

Donderdag 15 april leidt Bart van de Laar in het Kenniscafé het gesprek over de mogelijkheden van het laboratorium op een chip.

Naast Sabeth Verpoorte is ook Lotte Krabbenborg van de Science and Society groep van de RUG te gast. Derde gast is Erik Staijen van het bedrijf Blue4green, die zijn Twentse collega Steven Staal vervangt.

Het Kenniscafé vindt plaats in de kelder van het Newscafé, van 17.00 tot 18.30. Toegang is vrij.

Zie ook www.kennisdebat.nl

1

Begin met opruimen. Pas als je onkruid, dode planten en rommel hebt verwijderd, zie je de ruimte. Heb je erg veel troep? Iedere bewoner van Groningen kan gratis viermaal per jaar afval naar de stort brengen.

2

Kijk goed naar wat je al hebt: werk vanuit de basis. Staan er al bomen en struiken, dan ben je een heel eind: een kale vlakte is veel moeilijker op te knappen.

3

Wees reëel. Een moestuin is leuk, maar ga je die echt bijhouden?

4

Een tuin hoeft niet duur te zijn. Vooral het dode materiaal is kostbaar, terwijl je op Marktplaats veel spullen vindt die je voor weinig geld of zelfs gratis kunt afhalen.

5

Maak iedere dag dat je bezig bent foto’s. Zo zie je de tuin veranderen.

S T U D E N T E N L E V E N 11

UK 28 - 8 APRIL 2010

e graven, dát is leuk!

dententuin pimpen hoeft niet duur te zijn

toch echt. Hét moment om een verwaarloosde studententuin te pimpen.

Een hovenier geeft KI-student Jeroen Kuypers advies. “Met een schutting zeg je tegen je buren: ik wil jullie niet meer zien.”

Door dorien vrieling Groene vingers? Nee, voor zover hij weet beschikt hij daar niet over. Maar student kunstmatige intelligentie Jeroen Kuypers heeft zijn eigen tuin ook nog maar net. Hij en zijn kater Guus wonen er pas vier weken. Vandaar dat hij nog niets heeft gedaan aan zijn 6 x 10,5 meter hortus. Al wil hij er graag iets van maken. Alleen: waar begin je?

Hedzer Henning van hoveniersbedrijf Carpe Diem benadert de situatie positief. “Er staat al wat in, dat is mooi.” Achterin een paar bomen, links wat struiken. Aan de rechterkant zorgen een paar losse struiken voor een voorzichtige afscheiding van de tuin van de buren.

Maar de tuin lijkt behoorlijk verwaarloosd. Naast het rechte tegelpad, bestaat ook het middenstuk uit tegels, die schots en scheef liggen en overwoekerd zijn met dovenetel. “Het is waarschijnlijk drie bewoners geleden dat hier echt iets aan gedaan is”, schat Henning. “Daarna is er alleen snel wat gesnoeid.” Hij wijst

naar de dikke, afgeknotte takken van de kale prunus.

Kuypers heeft weinig eisen.

Hij wil buiten kunnen zitten en een vijvertje zou leuk zijn. Dat zou hij zelf van stenen kunnen maken, legt Henning uit: “Dan breng je wat meer diepte in de tuin, zodat het allemaal niet zo plat oogt.” Ook leuk: op de rand van zo’n put-achtige vijver kunnen vogels badderen en drinken.

Maar komt er ook beweging in de vijver?

Van Kuypers hoeft dat niet.

Henning waarschuwt: “Dan krijg je wel muggen.”

In de zanderige vlakte van de buren rechts liggen plastic speelgoedbeesten van de hond. Die komt nog wel eens tussen de struiken door, weet Kuypers. En de tuinkabouters die er staan vindt hij “niet om aan te zien”.

Misschien handig daar een paar struiken bij te poten?

Helaas, legt Henning uit, daar houd je geen hond mee buiten.

Bovendien: “Met een schutting zeg je echt tegen je buren: ik wil jullie niet meer zien.”

Met gaas kun je makkelijker voor een afscheiding zorgen en als je er klimop doorheen leidt zit je ook nog beschut.

Om het geheel wat speelser te maken kan Kuypers het misschien in een bepaalde vorm leggen. Henning wijst naar de tuin van de achterburen: die hebben verschillende soorten steen gebruikt. “Dat past goed bij een

Vergeet de ooievaar, ga voor de egel “Voor een stadstuin is deze behoorlijk luxe”, zegt stadsecoloog Klaas van Nierop van de gemeente Groningen. Want ook al is er al jaren weinig onderhoud verricht, er zit van alles in de tuin van Jeroen Kuypers: voedsel voor dieren, maar ook dekking en nestgelegenheid.

Vogels kunnen terecht in de bomen, onder de dakpannen en in de klimop. Ook de bruidssluier moet voor hen een fijn plekje zijn. “Als ik een merel was zou ik het hierin zeker proberen”, zegt van Nierop. Maar juist die struik, met haar enorme wirwar van takken, kan volgens de hovenier beter weg – hij houdt zonlicht tegen.

Er staan al aardig wat bomen in de tuin. Niet

Foto Jeroen van Kooten

| r e p o r tag e | De lente komt er nu

tuin als deze, waarin niet alles nieuw is.”

Over een maand ziet Kuypers’ tuin er al heel anders uit. “Kijk, deze forsythia’s gaan geel bloeien, aan de jasmijn komen witte bloemen. Je zult zien, in de zomer is het hier al een heel eind dichtgegroeid.” Mocht Kuypers nieuwe planten kopen, dan is het misschien leuk om te kiezen voor zomer- of najaarsbloeiers.

De meeste bomen mogen blijven.

Alleen de kromgetrokken boom onder de bruidssluier kan er beter uit. “Dat wordt niks meer.

En hij houdt licht tegen.”

Kuypers heeft er zin in: binnenkort wil hij een weekend aan de slag. Op advies van Henning gaat hij eerst flink schoonmaken: onkruid eruit, tegels eruit en niet te vergeten de grote bruidssluier. Nog best een klus,

zomaar kappen, zegt Van Nierop. In de eerste plaats geeft een tuin zonder bomen een heel ander gevoel – “Neem nou die nieuwe huizen in Meerstad. Prachtig, voor sommige mensen.

Maar je zit de eerste tien jaar op een zandvlakte. Ík ga er niet wonen.” En zonder bomen geen vogels én geen krabpaal voor kater Guus, die om de paar minuten weer tegen een bast omhoog schiet.

Van Nierop wandelt over het pad tussen de tuinen door. De bewoners van linksachter hebben een beginnende wildernis achter hun huis.

“Die hoop takken, daar kruipt een egel in”, zegt de ecoloog. Dat is dan zeker een ecologisch paradijsje? Nee, want ook al is zo’n tuin voor vogels en egels fijn, vlinders willen er bijvoorbeeld niet zijn. Die hebben zon nodig en komen op bloemen af. “Een ecologische tuin is niet een tuin waar je niets meer aan doet. Dan raak je de variatie juist kwijt.”

merkt hij als hij begint te trekken: de takken geven niet echt mee.

Henning zou het in een halfuurtje kunnen, maar zijn werkzaamheden zijn voor een student kostbaar. Als hij wil kan Kuypers altijd online advies vragen: Henning geeft ‘tuincoaching’ via e-mail. “Het is een uitdaging om iets van deze tuin te maken”, zegt de hovenier eerlijk. In één weekend redt Kuypers het niet.

Aan de andere kant: een goed begin is het halve werk. “Als je één keer rigoureus begint, kom je een heel eind. Het kost je vooral tijd, veel geld hoef je er niet in te steken.”

Haast heeft Kuypers niet: als hij straks maar in het zonnetje kan zitten. Henning: “Dat scheelt. Een stoel is gauw neergezet.”

Zomaar een tuin bekijken, zoals vanmorgen, doet de ecoloog maar zelden. Van Nierop kijkt vooral naar de mogelijkheden op plekken waar nieuwbouw komt. Bij nieuwe beplanting zorgt hij dat dieren er iets aan hebben. “De Amerikaanse eik bijvoorbeeld is populair, maar daar leven in Nederland maar zo’n vijf diersoorten van. Als je die overal neerzet ruim je heel veel soorten op, terwijl je met een zomereik wel vierhonderd soorten van voeding en nestplaats voorziet.”

Van Nierop is duidelijk over de beperkingen: een ooievaar zul je hier nooit tegenkomen, en ook een eekhoorn zit er niet in. Maar nog even, dan staan de meeste planten in bloei. Hangt hij wat nestkastjes op (niet te hoog tegen de muur: dan verstoort kater Guus het nest) en maakt hij een vijvertje (eventueel kan hij er kikkers en salamanders in loslaten), dan zal Kuypers zien dat er heel wat leven in zijn tuin is.

12 O P I N I E Commentaar Huisjesmelker Door hanneke boonstra “Bulten: grote bek, groot hart, geen viespeuk.” Het is de kop boven een persbericht over de afloop van de chaotisch verlopen verkiezing van Wim Bulten tot huisjesmelker van het jaar.

De Groninger huisbaas, eigenaar van zo’n zeshonderd studentenkamers, was door ROOD, de jongerenorganisatie van de SP, Groninger Studentenbond en de Landelijke Studenten Vakbond uitgeroepen tot slechtse huisbaas van ons land, want “rijk geworden over de rug van studenten en daarbij alle wetten en fatsoensnormen aan zijn laars lappend”.

Bulten was onder valse voorwendsels (zogenaamd voor een interview in de UK) naar café Huis de Beurs gelokt, waar de halve Nederlandse pers klaar stond om de kampioen eens even flink in de schijnwerpers te zetten.

De stevigste klachten: hij zou studentes voor zich laten strippen, had asbest op een onveilige manier laten weghalen en was meermalen bij studenten naar binnen gestormd, bij voorkeur in de badkamer. Zijn vette auto, gouden horloge en zonnebankbruine kop deden de rest: die Bulten kon geen zuivere koffie zijn.

Een paar weken later verschijnt een nieuw persbericht, deze keer van Bulten, ROOD en LSVb gezamenlijk. Van de klachten blijkt niets te kloppen: geen strippartijen, niks onveilig asbest en geen gestorm in badkamers. De trotse organisatoren van de huisjesmelkerverkiezing hebben zich gebaseerd op anonieme klachten, die niet eens zijn nagetrokken.

Daarmee hebben ze zichzelf diep in de vingers gesneden en hun eigen verkiezing vakkundig om zeep geholpen. Want de volgende keer is er geen hond meer die dit circus serieus neemt.

Dat ze uiteindelijk hun excuses hebben aangeboden, is niet hun eigen verdienste. Bulten bleef praten om z’n recht te halen. Die grote bek en viespeukerij uit het persbericht slaat dus eigenlijk niet op hem, maar op de niet zo slimme en verkokerde jongens en meisjes van ROOD en LSVb.

Correcties In het artikel ‘Selecting the very best’ in UK 27 wordt Lies Westra geciteerd. Haar naam is echter Aletta Westra.

Sudoku

De oplossing van de sudoku staat op http://www.universiteitskrant.nl

UK 28 - 8 APRIL 2010

Korter jaar geeft meer kwaliteit Het academisch jaar duurt in Nederland veel te lang, betogen Frans Zwarts en Mladen Popović. Zij pleiten voor minder, maar intensievere onderwijsweken. Net als in het buitenland. Less is more...

Geen land kent zo’n lang academisch jaar als Nederland. Niet alleen beginnen we vroeger dan de meeste andere landen, we eindigen ook later, veel later zelfs. Dat komt omdat we uitgaan van een fictie: 42 studieweken van 40 uur. Wat ooit een administratief model was, hebben we verheven tot werkelijkheid, een vergissing die we wel vaker maken.

Omdat tentamens en hertentamens niet mogen concurreren met het reguliere onderwijs, hebben we een academisch jaar gecreëerd dat zich uitstrekt van september tot en met augustus. Helaas denken we dat dit model de studeerbaarheid en daarmee samenhangend de studierendementen ten goede komt. Het idee lijkt te zijn dat meer studenten hun studie zullen afronden wanneer de lesstof over zoveel mogelijk weken wordt uitgespreid. Dit alles

is een misvatting, en wel om de volgende redenen: 1. Ons academisch jaar leidt niet tot hogere rendementen of betere studeerbaarheid. Het Nederlandse studierendement is al decennia lang onderwerp van discussie zonder dat zich een duidelijke trendbreuk aandient. Verkorting van het academisch jaar tot bijvoorbeeld 36 weken zal leiden tot intensivering van de collegeweken, toename van het aantal contacturen per week en grotere betrokkenheid van de studenten bij het onderwijs.

2. Aan topuniversiteiten als Yale en Cambridge is het academisch jaar een stuk korter en toch liggen zowel de rendementen als de kwaliteit daar een stuk hoger. Over studeerbaarheid hoor je ook geen klachten. In plaats van studenten extra mogelijkheden tot herkansingen te bieden, lijken zij meer gebaat bij duidelijkheid, structuur en intensieve weken. Studenten zullen harder werken om een tentamen in één keer te halen als ze weten anders een heel jaar te verliezen. Extra mogelijkheden leiden alleen maar tot uitstelgedrag.

3. Een korter academisch jaar biedt

studenten de mogelijkheid om in de zomer hun horizon te verbreden door summer courses te volgen of andere internationale ervaringen op te doen. Vroeger kon een student tijdens de studie bijvoorbeeld twee maanden extra-curriculair meedoen aan archeologische opgravingen in de zomer. Nu kunnen studenten dit niet omdat het studieprogramma dat simpelweg niet toelaat. Een langer jaar is paradoxaal genoeg intellectueel en academisch een verarming. Less is more in dit geval.

4. Docenten kunnen tijdens de zomermaanden onderzoek doen, subsidieaanvragen schrijven of studiereizen voor hun studenten organiseren. Ook kunnen zij op veel grotere schaal summer schools geven en hun colleges voor het volgend jaar inhoudelijk goed voorbereiden. Als we later in september beginnen, is er ook meer tijd voor congresbezoek.

5. De internationale mobiliteit van Nederlandse studenten wordt ernstig beknot door de lengte van ons academisch jaar. Daar zal verandering in komen als we meer in de pas gaan lopen met de universiteiten in

het buitenland.

Dat een korter academisch jaar teveel gevraagd is van de student van nu is ook geen steekhoudend argument. Want op deze wijze volgen we gewoon het tempo en de structuur van het middelbare onderwijs.

Kortom, geen langer academisch jaar maar gewoon een beetje harder bikkelen.

Dus begin in de derde week van september, zie af van de collegevrije weken voor hertentamens (Waarom de zwakste schakel tot norm verheffen? Daar bewijzen we onze studenten, sterke én minder sterke, juist geen dienst mee), houd een kortere winterpauze en eindig eind mei. Met intensivering van colleges en contacturen tijdens de blokweken moet het mogelijk zijn het collegejaar met anderhalf tot twee maanden te verkorten. Er zullen veel praktische bezwaren worden geopperd, maar het begint met visie.

Frans Zwarts is rector magnificus van de RUG, Mladen Popoviç is directeur van het Qumran Instituut van de RUG.

Reacties korte reacties van maximaal 200 woorden graag voor maandag 12.00 uur mailen naar uk@rug.nl. Bijdragen kunnen worden ingekort.

Harder werken Met onbegrip las ik het berichtje in de UK 26 dat de RUG op wil stomen in de ranglijst van topuniversiteiten. Koos Duppen zet in op harder werken. Oh, wat een ambitie. Ik voorspel u, op die manier wordt het niets.

De heer Duppen maakt een klassieke fout. Hij haalt kwantiteit en kwaliteit door elkaar. Als eerstejaars Life Science & Technology aan de RUG ondervind ik die verwisseling dagelijks.

Er is veel op de kwaliteit van het onderwijs aan te merken. Colleges

Willemen

worden ongeïnspireerd gegeven, slordigheden in het lesmateriaal, roosters sluiten niet goed aan enz.

Maar bovenal ervaar ik in de studie een haast en overmaat. Het lijkt er dikwijls op dat de RUG kiest om zoveel mogelijk kennis zo snel mogelijk in de studenten te stampen.

Stampen! Ik doe niet anders dan studeren, practicumverslagen maken, practica voorbreiden, computertoetsen inleveren enz. De studiedruk is erg hoog en dat gaat in ieder geval bij mij zeer ten koste van het plezier in de studie. Na acht maanden vind ik er weinig meer aan, want het plezier en de nieuwsgie-

righeid heeft plaats gemaakt voor stress en opgejaagdheid.

Als de dhr. Duppen denkt dat hij met het nog verder opvoeren van de werk/studiedruk een hoger rendement kan halen, zal hij van een koude kermis thuiskomen. Juist door de te grote studiedruk ben ik nu al aan het plannen hoe ik de komende twee jaar over drie jaar ga verdelen. Ik sta vast niet alleen met mijn ervaringen.

Studeer ik volgens schema, dan ben ik, als ik mijn bachelor heb, kapot en heb totaal geen sociaal leven meer over en erger nog, ik ben voor eeuwig genezen van mijn leergie-

righeid.

Is dat wat de heer Duppen voor ogen heeft? Dan heb ik het nog niet eens over academische vorming, verdieping, reflectie over de stof en het ontwikkelen van een kritische houding en wetenschappelijk denkpatroon. Daar komt nu al helemaal niets van terecht of werkt zelfs tegen je. De aanpak die Koos Duppen voorstaat, levert monomane en met een kokervisie opgeleide pseudowetenschappers af. Met kwaliteit heeft dat weinig te maken.

Victor Visser Student life science & technology

@ U K 13

UK 28 - 8 APRIL 2010

Tjak

Ana

Slapen in het hooi op een koeienvel | r e p o r tag e | Ook behoefte aan tips over lekkere maaltijden? Zo’n goeie tjak op je bord? In deze rubriek kijkt de UK tijdens het koken mee in Groningse studentenkeukens. Deze week maken archeologiestudenten Joëlle en Erwin vegetarische pastasalade.

Door lieke van den krommenacker

Hij belandde in Groningen na een hbo-studie land- en watermanagement in Velp en een jaartje werk bij een archeologisch bedrijf in Den Bosch. Zij vertoefde eerst een jaar op een volkshogeschool in het Noorse Moi. Nu eten de eerstejaars studiegenoten en vrienden Erwin Slootweg (25) en Joëlle Waanders (19) bijna iedere week samen. Eigenlijk zijn ze met zijn zessen, maar vandaag kon de rest er niet bij zijn.

Op het introductiekamp met het thema prehistorie, waar werd geslapen in het hooi op een koeienvel, was Joëlle verantwoordelijk voor het bakken van brood, samen met drie andere meiden. “Sindsdien zijn we vriendinnen”, vertelt ze. “Later sloten er twee jongens aan, onder wie Erwin.” Gek genoeg belanden de studiegenoten nog steeds vaak met elkaar in werkgroepjes. “Ook als we er niet zelf voor kiezen.”

Vanavond maakt het verse ovenbrood plaats voor een pastasalade, die al bijna in kannen en kruiken is: de komkommer ligt geschild en in stukjes gesneden in een bakje en de vlinderpasta is gekookt en afgekoeld. Erwin onfermt zich over een

Vegetarische pastasalade ( 4 pers.)

400 gram vlinderpasta 4 tomaten ½ komkommer 1 gele paprika 4 eetlepels mais ½ krop sla Voor de dressing: 4 eetlepels mayonaise 1 eetlepel mosterd Italiaanse kruiden peper en zout Kook de pasta volgens de gebruiksaanwijzing en laat even afkoelen. Snijd de tomaten, komkommer, paprika en sla in stukjes en meng het samen met de mais door de pasta. Maak een dressing van de mayonaise, mosterd, Italiaanse kruiden en peper en zout. Verdeel over de pasta. Eet smakelijk! zelfgemaakte dressing. “Dat is voor de eerste keer in mijn leven, dus ik ben benieuwd.”

Twee dagen voor haar diplomauitreiking, besloot Joëlle dat ze toch niet zo’n zin had in haar opleiding archeologie in Leiden, waar ze zich had ingeschreven. Pardoes vertrok ze naar Noorwegen. Ze lacht. “Ik was bang voor het idee studeren.

Op een of andere manier vond ik naar Noorwegen gaan minder eng.”

Erwin Slootweg Na haar tussenjaar ging ze alsnog voor archeologie, in Groningen. “Ik was hier op de open dag geweest en vond het zo leuk.”

De studie is nog leuker dan ze zich had voorgesteld. “Je moet het wel van tevoren al interessant vinden”, denkt ze. “Het is niet iets wat je leuk gaat vinden.”

Ook Erwin is blij met zijn keuze.

“Als je verder wilt in de archeologiewereld, dan loop je op een gegeven moment tegen een plafond aan als je met een hbo binnenstapt.”

Lange nachten, diepe glazen... (12) Terug-tweet: Co-assistent Ralf draagt een groot geheim met zich mee. Bovendien werd zijn vriend Jasper verliefd op Annet, voor wie ook hij gevoelens heeft.

Nog één keer checkt hij zijn rugzak: champagne, aardbeien, croissantjes. Bloemen. En niet te vergeten: een mandje chocolade-eitjes.

Het gaat hier om een vrouw. Een leuke bovendien. “En hoe verras je een prille liefde nou beter dan met bloemen en chocola?”, overtuigt Jasper zichzelf. Een laatste blik in de spiegel op de gang. “Hup nou, jongen. Go.” Gauw grist hij zijn jas

van de kapstok en stormt de trap af.

Tevreden fietst Jasper naar Annet.

Het is stil op straat. Donkere wolken werpen lange schaduwen over de gracht. Juist als Jasper de Nieuwe Boteringestraat in wil slaan, kan hij ternauwernood een dronken student ontwijken. “Idioot!”

Laveloos zwalkt de jongen de brug over, zijn rug diep gebogen. In zijn linkerhand een aangebroken zak chips. Met de andere probeert hij te voorkomen dat zijn broek van zijn kont zakt.

Maar, wacht eens. Is dat niet...?

“Verdorie. Ralf? Ralf!”

Het blijft stil.

Foto Reyer Boxem Een aparte wereld is het wel, vertellen ze. Zo bestaat de huidige lichting uit 25 studenten, in leeftijd variërend van 19 tot 32 en 65 – “de bejaarden”, grappen de twee. Al in de eerste colleges werd afgerekend met het filmische beeld van de studie. Erwin: de docent liet plaatjes zien van Indiana Jones, met de vraag: word ik later een Indiana Jones? Nee.” Joëlle grinnikt: “Ze lieten ook shetlandpony’s en kippen zien; de wildste dieren die we gaan tegenkomen.”

Carrière De docente van de vakgroep waar ik student-assistent ben, vroeg hoe het gaat. “Goed”, zei ik. Hoe kan het nou met jou goed gaan? leek ze te denken.

Glimlach. Toen, sissend achter haar hand: “Waarom heb jij nog steeds geen baan?”

“Omdat ik nog niet afgestudeerd ben”, siste ik terug. De afgelopen acht maanden heb ik geen serieuze sollicitatie verstuurd. Ik slenterde door de stad, kocht nieuwe kleren van bij de IB-groep geleend geld en vroeg me af waar ik zal eindigen.

De ongevraagde adviezen. Een bevriende ondernemer bespeurde “veel commercieel inzicht”.

Mijn vader, al twintig jaar bezig om de laatste hand te leggen aan zijn proefschrift, ziet mij als wetenschapper. “Ga de advocatuur in!”, tipte een vriendin die werkt als advocaat-stagiair. Een angstig besef: ik moet dit zelf doen.

Toen kwam de advertentie met mijn droombaan: beginnend journalist bij een landelijk dagblad. Drie weken nadat ik mijn brief verstuurde, kwam het telefoontje. Of ik al per 1 april kan beginnen, of pas op 1 mei.

“Journalist! En je carrière dan?”, vroeg mijn scriptiebegeleider.

Met een vriendin dronk ik wijn bij café Mulder. We keken uit over de Kromme Elleboog. Over een maand ben ik weg uit Groningen. Ik wilde dat ik meer van mijn zoektocht genoten had.

Nu alleen nog even afstuderen.

Ana van Es is bijna klaar met haar studie rechten. Maar die baan, die heeft ze al.

Cakeje met een vijl

“Hee, stop!”

De dronkaard houdt zijn pas in. Jasper springt van zijn fiets en grijpt hem in zijn kraag.

“Jezus, Ralf... Wat doe jij hier? En wat zie je eruit, man!”

“Waar bemoei jij je mee?”, reageert Ralf geïrriteerd. “Laat me verdomme met rust!”

Hardhandig duwt hij Jasper van zich af.

“Geen denken aan”, zegt Jasper resoluut.

Hij sleept Ralf mee naar het bankje tegenover de rechtbank aan de Ossenmarkt.

“Zitten jij. En vertel me nu maar

eens waarom je al tijden drinkt als een alcoholist en eruit ziet als een zwerver.”

Ralfs oog valt op het bosje oranje narcissen in het mandje. “Voor wie zijn die?”

“Ralf...niet nu. Alsjeblieft.”

“Ze zijn voor Annet, hè? Nou?” Jasper knikt. Annet. Het meisje waar Ralf zo van onder de indruk was. Ze werd verliefd op Jasper.

“Fuck, Jas.” Ralf staart woedend naar het natte gras. Dan ineens stromen de tranen over zijn wangen. “Ik kan het niet meer, Jas. Het is op.”

Ontredderd doet Ralf zijn ver-

Foto Liz Main

haal. Over hoe hij maanden geleden een cruciale fout maakte in het ziekenhuis en een patiënt een verkeerde dosis morfine toediende.

“Het is hem fataal geworden, Jasper. De man is dood. Door mij. Ik heb een oude man vermoord.”

Zijn magere lijf trilt. Hij staat op, wijzend op de rechtbank.

“Het zal wel niet lang duren of ik zit daar binnen. Kom je dan ook langs? Met bloemen en een zelfgebakken cake met een vijl erin?”

Wordt vervolgd >

Reageren? langenachten@gmail.com

14 C U L T U U R

UK 28 - 8 APRIL 2010

Hitler... Aardige man? | v o o r a f | Toneelschrijfster Kiek Houthuijsen maakte een lichtvoetig toneelstuk rond Adolf Hitler. Pas als de humor bezinkt, wordt je je ervan bewust hoe schrijnend sommige opmerkingen zijn.

Door michel dijkstra “Wij willen mensen laten nadenken over de Tweede Wereldoorlog”, vertelt toneelschrijfster Kiek Houthuijsen. “Het liefst op een luchtige manier. Zo is er een scène waarin Hitler op bezoek gaat bij zijn vriendin Winifred Wagner. Hij houdt een vurig betoog over het verdrijven van Oostenrijkse joden: ‘Tenslotte bepaal ik wie jood is en wie niet!’ Huishoudster Lotte hoort hem aan en slaakt een zucht vol medelijden: ‘Moet hij dat ook nog bepalen. Die man heeft het al zo druk!’”

Deze schrijnende scène komt uit Ik hield van Hitler, een toneelstuk dat Houthuijsen schreef met Ton Vorstenbosch. Aanstaande zaterdag is dit door de Toneelfabriek geproduceerde stuk te zien in Het Kruithuis. Het maakt deel uit van een drieluik: de Trilogie van de Waan.

“Deze stukken gaan over drie vrouwen, die allemaal op een verdwaasde manier in het nazisme geloven.

De hoekdelen draaien om Elisabeth Nietzsche en Magda Goebbels.”

In Ik hield van Hitler staat Winifred Wagner centraal, de schoondochter van de beroemde operacomponist.

Houthuijsen: “Winifred groeide op in een sterk antisemitisch milieu. Bovendien was Hitler zeer gecharmeerd van Wagners composities, waarin allerlei oud-Germaanse helden optraden. Hij probeerde zijn toespraken vorm te geven als zo’n opera.”

Winifred en Hitler raakten bevriend. “De Führer kwam regelmatig bij haar over de vloer. Winifreds

Foto Jan van Breda

Repetitiescène met Nelly Fryda kinderen noemden hem ‘Onkel Wolf’ en spraken hem met je en jij aan.” Ook na de oorlog bleef de liefde bestaan. Toen een interviewer haar vroeg waarom zij Hitlers gruweldaden ontkende, antwoordde Winifred: “Dat was iemand anders.

Hitler was een aardige man!”

Volgens Houthuijsen was Winifred ondanks haar verering niet altijd op Hitlers hand. Als hij in haar ogen onrechtvaardig was, ging ze met hem in discussie. Zo regelde ze bij-

voorbeeld dat joden mee mochten werken aan de uitvoering van Wagner-opera’s. Deze ambigue houding maakt van Winifred een ongrijpbaar personage. “Je kunt niet uitmaken of zij goed of fout is.”

Ondanks het beladen onderwerp probeerde Houthuijsen het stuk lichtvoetig te houden. Zo doet huishoudster Lotte regelmatig naïeve uitspraken, die een humoristisch effect hebben. “Eerst moet je erom lachen. Maar als je de woorden laat

bezinken, merk je hoe schrijnend ze zijn.”

De bedoeling is het publiek aan het denken te zetten: “Mensen moeten hun eigen verstand gebruiken en niet blindelings achter een grote leider aanlopen.”

Het vijanddenken is in Houthuijsens ogen een slechte zaak: “Hitler was hier een meester in. Hij begon met kleine dingen en nam daarna steeds ergere maatregelen tegen de joden.”

Pats! Een insect tegen de voorruit | r e c e n s i e | Bij NP3 in de Hofstraat toert een zwart autootje over het doek. En een wankelende man probeert een shagje te draaien. Dat is Noorse videokunst op zijn best.

Door marcel Wichers “Een matzwart, merkloos autoo tje. Type Trabant of Dafje. Zelfs de voorruit is zwart. Zit er wel iemand achter het stuur? Het rijdt door een herfstachtig, glooiend landschap in Noorwegen. Aan weerszijden van de weg boerderijen, kale bomen, lege akkers. Aan één kant een fjord.

Het motortje snort monotoon, grijs asfalt verdwijnt onder de voorwielen.

Verder gebeurt er niks. Minutenlang. Totdat, pats, een insect tegen de voorruit smakt. Even niks, maar dan komt de auto tot leven. De ruitenwissers vegen het insect weg.

Slechts een vette streep resteert.

De Noorse kunstenaar Oyvind Aspen spot met deze video Black Car (2009) op de expositie Did you see the size of that chicken met de filmwetten van Hollywood. Want het hele filmpje is één lang shot. Dus geen gekunstelde montage. En de

clou is wel héél minimaal. Maar wel zo effectief.

Een ander Hollywooddogma zet Aspen in de video Methadone Acting

(2009) overboord: method acting, dat voorschrijft dat acteurs zich moeten inleven in hun personage.

Een wankel op zijn benen staande man met een verweerde kop probeert een shagje te draaien. Da’s lastig, als je geen controle hebt over je handspieren. Het shagje lukt, maar dan moet de brand er nog ingestoken worden. De video wordt nog schrijnender als je weet dat de man een echte Noorse junk is. Maar ach, met method acting heeft hij dan tenminste minder moeite dan met een shagje.

T/m 18 april. www.np3.nu

Pavement: pesterig dwars en eeuwige underdog | r e c e n s i e | De nieuwe cd van het Amerikaanse Pavement staat vol grillige en meesterlijke popliedjes.

Door Bart Breman Als één band aanspraak maakt op de titel ‘eeuwige underdog’ is het Pavement. In de vroege jaren negentig zet de band de toon voor wat later indierock zou worden. Immer laverend tussen briljant en grillig weten ze echter nooit door te bre-

ken. Elf jaar nadat frontman Stephen Malkmus de stekker eruit trekt is er de verzamelaar Quarantine the Past; een prima overzicht van popmuziek die iedere liefhebber zou moeten kennen.

Eind jaren tachtig vinden muziekfreaks Stephen Malkmus en Scott Kannberg elkaar. Zonder enige muzikale ervaring nemen ze wat liedjes op. Ze worden vergezeld door drummer Gary Young, die tijdens optredens regelmatig dronken van

zijn kruk valt (zijn positie blijkt onhoudbaar en hij wordt vervangen).

Tot hun eigen verbazing wordt hun muziek lyrisch ontvangen. Hun gitaarpop is pesterig dwars en put uit de erfenis van The Velvet Underground. Pavement lost R.E.M. af als vaandeldraager van de intelligente Amerikaanse pop.

De 23 liedjes op Quarantine the Past schieten kriskras door de discografie: van het grillige, maar meesterlijke Slanted & Enchanted naar het

fragmentarische Wowee Zowee en van het toegankelijke Crooked Rain, Crooked Rain terug naar de melige eerste singles.

Een doorbraak is altijd uitgebleven en Quarantine the Past kan dus net zo goed een eerste kennismaking zijn. Het is heerlijk ronddwalen in hun rommelige, maar o zo meeslepende gitaarpop. Je hoeft niet eens goed te zoeken om een reeks indrukwekkende popliedjes te vinden.

Zonder zaken aan elkaar gelijk te willen stellen, trekt Houthuijsen een vergelijking met de huidige maatschappij: “Je kunt beginnen met een verbod op hoofddoekjes en het dan steeds erger maken. Het vijanddenken is nog steeds werkzaam in de politiek. Wij willen ons publiek hiervan bewust maken.”

Ik hield van Hitler, 10 april, Het Kruithuis. Meer informatie: www. bostheaterproducties.nl

Cultuur tips n Zondag is het weer tijd voor Groningse Nieuwe. Dan draait in Images een film van Groningse bodem. Licht is een poëtische novelle over een jonge vrouw die met twee boerenbroers haar lotsbestemming zoekt. Op 11 april, 16:30 uur in Images. Meer info: www.lichtdefilm.nl n Jezus hangt aan een kruis van gele, rode en blauwe neonlampen. Het is een kunstwerk in galerie Sign van de Brits/Deense Artists Anonymous. En het heet Pinocchio, alsof de Verlosser een leugenaar is. Boze christenfundamentalisten hebben nog geen demonstratie aangekondigd. Winschoterkade 10.

T/m 25 april. www.sign2.nl n Een cross-over tussen literatuur en klassieke muziek op 14 april. Schrijfster Anna Enquist leest voor uit haar roman Contrapunt, waarin een moeder terugdenkt aan haar overleden dochter. De voordracht wordt afgewisseld met Bachs Goldbergvariaties door pianist Ivo Jansen. Oosterpoort, 20.15.

8 t/m 15 april 2010

Mededelingen 1

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers

Algemeen Studium Generale Groningen Everything you always wanted to know about… Aardbevingen Aardbevingen komen herhaaldelijk voor over de hele wereld, gemiddeld 8.000 per dag. Onlangs nog werden Haïti en Chili zwaar getroffen. Hoe ontstaat een aardbeving en wat veroorzaakt de tsunami die er soms op volgt? Ondanks voorspellingen van aardbevingen en tsunami’s moeten we nog vaak toezien hoe deze natuurrampen vernietigend toeslaan.

Hoe nauwkeurig zijn aardbevingen te voorspellen en wat zijn de maatregelen die we kunnen treffen tegen dit natuurgeweld? Geofysicus Rob Govers van de Universiteit van Utrecht bespreekt alle ins and outs van aardbevingen. Datum: maandag 12 april.

Tijd: 16.30 uur. Plaats: Doopsgezinde Kerk, Oude Boteringestraat 33.

Toegang voor iedereen gratis.

Lolle Nauta Forum: Ian Buruma & Tariq Ramadan We kunnen de wereld niet langer opsplitsen in Wij versus Zij of het Eigene versus het Vreemde. We leven immers in een geglobaliseerde wereld waarin we allemaal met elkaar zijn verbonden. Maar globalisering zorgt ook voor verschillen en verscheidenheid. Hoe zijn beide trends te verenigen? Wat betekenen ze voor de politiek en de democratie? Tijdens het Lolle Nauta Forum 2010 spreken en debatteren de bekende denkers en publicisten Ian Buruma en Tariq Ramadan. Ian Buruma is een BritsNederlandse schrijver, journalist, sinoloog en japanoloog die aan verschillende universiteiten werkte. Tariq Ramadan is een Zwitserse filosoof en islamoloog en een prominente stem in het debat over de Islam en het Westen. Hij is hoogleraar Hedendaagse Islam Studies aan de Universiteit van Oxford. Het Lolle Nauta Forum wordt georganiseerd door de Faculteit Wijsbegeerte ism. Studium Generale en de Volkskrant. Datum:

> Verzorgd door de UK; eindredactie Heiny de Ruiter, tel. 3636699 > Mededelingen kunnen ingediend worden via www.universiteitskrant.nl > Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week > De volgende UK verschijnt op 15 april 2010

woensdag 14 april. Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 15.30 uur.

Kaarten: € 4,- / voor studenten € 2,-. Voertaal Engels.

Het nut van schoonheid Schoonheid en nut zijn eeuwenlang als tegenpolen beschouwd.

Maar als een esthetisch gevoel zo nutteloos is, waarom hebben wij dit dan ontwikkeld? Het gaat er bij producten lang niet altijd om of ze nuttig zijn, ze moeten passen bij ons imago en vooral ook ‘mooi’ zijn. Dit lijkt zinloos, maar toch blijkt ons gevoel voor schoonheid wel degelijk nuttig en dient het een doel dat direct samenhangt met de werking van onze zintuigen en hersenen. Aan de hand van alledaagse voorbeelden worden de esthetische principes besproken die evolutionair gezien voordelig, en dus zeer nuttig zijn. Paul Hekkert, hoogleraar vormtheorie aan de faculteit Industrieel Ontwerpen van de Technische Universiteit Delft, is de tweede spreker in de vierdelige serie over Alledaagse schoonheid. Datum: dinsdag 13 april. Plaats: Academiegebouw.

Aanvang: 20.00 uur. Kaarten: studenten gratis, anderen € 2,50.

Nanolab on a chip Stel je voor: een compleet chemisch laboratorium zo klein als een euromunt. Geen grote zaal met complexe apparatuur maar gewoon een chip die bijvoorbeeld je bloed analyseert. Science fiction? Nee, het lab-on-a-chip is inmiddels realiteit. Onderzoekers in Groningen en Twente ontwikkelen, met behulp van nanotechnologie, chips die supersnel ingewikkelde testen kunnen doen.

Voor patiënten is dit een uitkomst.

Zij kunnen belastende testen met grote naalden in een ziekenhuislab voortaan gewoon thuis doen.

De patiënt wordt zo een consument. Bart van de Laar spreekt over de komst van het nanolab met Sabeth Verpoorte en Lotte Krabbenborg, beiden van de RUG, en met Steven Staal van het bedrijf Medimate, een spin-off van de Universiteit Twente. Het publiek kan zoals gebruikelijk (lastige) vragen stellen en de proef van de maand blijft altijd een verrassing. Datum: donderdag 15 april.

Aanvang: 17.00 uur. Plaats: Kelder Newscafé, Waagstraat 5. Toegang: gratis.

Kaarten en informatie Kaarten zijn verkrijgbaar bij: Bureau Studium Generale Groningen, Oude Boteringestraat 13, tel.

(050) 363 54 63; Universiteitswinkel, Oude Kijk in ’t Jatstraat 39; Boekhandel selexyz scholtens, Guldenstraat 20 studium@rug.nl www.rug.nl/studium

Bureau Vertrou­ wenspersoon Sommige problemen kunnen een werk-, studeer- en leefklimaat heel erg verzieken: seksueel getinte toenaderingen, pesterijen, agressief gedrag, discriminatie. Vormen van ongewenst gedrag die meestal niet vanzelf over gaan. Er over praten is vaak een hele opluchting, maar soms weet je niet met wie je dat het beste kunt of wilt doen. De vertrouwenspersoon van de Rijksuniversiteit Groningen, Marijke Dam, kan in dit soort situaties als klankbord fungeren. Zij helpt uw situatie in kaart te brengen en bekijkt met u of er aan die situatie iets te veranderen valt. Zij kan aangeven welke stappen u beter zelf kunt zetten, maar ook, met uw instemming, contact opnemen met anderen om naar mogelijke oplossingen te zoeken. Zonodig verwijst ze u door naar andere instanties.

Alle informatie wordt vertrouwelijk behandeld. Het Bureau Vertrouwenspersoon is de hele week geopend van 09.00 – 17.00 uur en werkt bij voorkeur op afspraak. Bezoekadres: Visserstraat 47, Groningen telefoon 050 3635435. E-mail: j.m.dam@rug.nl (vertrouwenspersoon) of a.m.wildeboer-baar@rug. nl (secretariaat). Meer informatie over Bureau Vertrouwenspersoon vindt u op de website van de RUG onder: www.rug.nl/studenten/voorzieningen/Bureau Vertrouwenspersoon

Centrum voor Informatie Tech­ nologie

> Het nut van schoonheid. Schoonheid en nut zijn eeuwenlang als tegenpolen beschouwd. Maar als een esthetisch gevoel zo nutteloos is, waarom hebben wij dit dan ontwikkeld?

Aan de hand van alledaagse voorbeelden worden de esthetische principes besproken die evolutionair gezien voordelig en dus nuttig zijn.

Algemeen > Studium Generale Groningen

COMPUTERCURSUSSEN Excel – 12 t/m 15 april Acces gevorderd – 12 t/m 16 april Access module Interfaces – 12 t/m 13 april Access module geavanceerde queries – 14 t/m 15 april Open Leercentrum – 15 april Access module Beveiliging & beheer – 16 april Access basic (UK) – 19 t/m 23 april Excel gevorderd – 19 t/m 28 april (maan-, woens- en vrijdag) Word keuzemodule – 22 april Word module (UK) – 22 april Open Leercentrum 22 april Powerpoint Mod.: Complexe presentaties – 26 april SPSS – 26 t/m 29 april Webplatform – 27 en 28 april Open Leercentrum 29 april Open Leercentrum – 11 mei Excel (UK) – 17 t/m 19 mei SPSS (UK) – 17 t/m 20 mei

Open Leercentrum – 20 mei Security: gegevens beveiliging – 26 mei Open Leercentrum – 27 mei Access – 31 mei t/m 4 juni Excel module database/draaitabellen – 1 juni Open Leercentrum – 1 juni Webplatform – 2 t/m 3 juni Open Leercentrum – 3 juni Excel – 7 t/m 10 juni Publiceren met Word – 7 t/m 10 juni Word keuzemodule – 10 juni Open Leercentrum – 10 juni Powerpoint – 14 t/m 16 juni SPSS – 15 t/m 18 juni Open Leercentrum – 17 juni Open Leercentrum – 24 juni Inschrijving RUG-medewerkers en -studenten kunnen zich inschrijven via de website van het CIT of telefonisch bij CIT secretariaat (363 9200).

De cursussen worden gegeven in dagdelen; ‘s ochtends van 9:15 tot 12:30 uur of ‘s middags van 13:15 tot 16:30 uur en vinden plaats in de Zernikeborg. Kijk voor meer informatie op de website, bel 363 9200 of e-mail naar onderstaand adres. http://www.rug.nl/cit/onderwijs/ cursusaanbod/ secretariaat-cit@rug.nl Open leercentrum Elke donderdagmiddag is er gelegenheid om een cursus te doen in het open leercentrum. Het open leercentrum biedt een begeleide zelfstudie waarbij de cursist zelf de inhoud van de cursus bepaalt en in eigen tempo een aantal vooraf gekozen leermodules afwerkt en zich bij vragen kan richten tot een docent. De cursustijden zijn van 13:15 tot 16:30.

De volgende cursussen zijn op dit moment via het open leercentrum te volgen: • MS-Word basiscursus • MS-Word, MS-Excel en MS-Access introductie • MS-Frontpage • MS-Windows basiscursus • Visio • Thunderbird • Beheer van een eigen PC onder Windows XP • SPSS module Data Entry • Oracle Calendar (RUGplanner) • Outlook • Outlook Express Studenten: € 25,, medewerkers: € 60,- per dagdeel

Universiteits­ bibliotheek Workshop RefWorks RefWorks is a web-based application for managing references.

A RefWorks workshop consists of a demonstration of an hour, after which you will be given the opportunity to practice under supervision. The next workshop in English will take place Wednesday, April 14, 11:00 a.m. sharp, University Library, room 120. refworks@rug.nl http://www.rug.nl/bibliotheek/ refworks Workshop RefWorks 2 RefWorks is een webapplicatie waarmee u op een eenvoudige manier uw literatuurverwijzingen kunt opslaan, beheren en gebruiken. Een workshop RefWorks bestaat uit een demonstratie van een uur en daarna kunt u onder begeleiding verder oefenen. De eerstvolgende workshops vinden plaats: vrijdag 23 april, 11.00 uur precies, Universiteitsbibliotheek, zaal 120. refworks@rug.nl http://www.rug.nl/bibliotheek/ refworks

Talencentrum Proeflezing Een lezing geven is voor veel mensen een spannende aangelegenheid, zeker wanneer de lezing in een andere taal dan de moeder-

Agenda In de AGENDA worden alleen universitaire evenementen op­ genomen die voor iedereen toegankelijk zijn. Aankondigin­ gen inleveren uiterlijk vrijdag 12.00 uur voor de week van verschijnen: per fax naar (050) 363 6300 o.v.v. UK-Agenda, per e-mail naar communicatie@rug.nl of per post naar: afdeling Communicatie, UK-Agenda, Postbus 72, 9700 AB Groningen.

PROMOTIES EN ORATIES 8 april Promotie: dhr. W.M. Ahmed, gedrags – en maatschappijwetenschappen. Titel: Expectancy-value antecedents and cognitive consequences of students emotions in mathematics.

Promotor(s): prof.dr. M.P.C. van der Werf, prof.dr. A.E.M.G. Minnaert.

Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur.

8 april Promotie: mw. E. Kamans, gedrags – en maatschappijwetenschappen. Titel: When the weak hit back: studies on the role of power in intergroup conflict. Promotor(s): prof.dr. S. Otten, prof.dr. E.H. Gordijn. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.

12 april Promotie: dhr. I. Haxhi, Economie en Bedrijfskunde. Titel: Institutional contextuality of business best practices.

The persistent cross-national diversity in the creation of corporate governance codes. Promotor(s): prof.dr. A. Sorge, prof.dr. H. van Ees. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur.

15 april Promotie: dhr. A.R. Wolf, Rechtsgeleerdheid. Titel: Carrouselfraude. Een Europees probleem vanuit Nederlands perspectief; een analyse van fiscale regelgeving en jurisprudentie.

Promotor(s): prof.dr. B.G. van Zadelhoff. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur 15 april Promotie: mw. J.M. Grimm, Letteren. Titel: Animal keeping and the use of animal products in medieval Emden (Lower Saxony, Germany). Promotor(s): prof.dr. H.R. Reinders, prof.dr. W.H. Zimmerman. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur 16 april Promotie: mw. A. Staniek, Wiskunde en Natuurwetenschappen. Titel: Endophytes as alternative paclitaxel sources. Chemistry and genetics of Taxomyces andreanae and the endophytic flora of Wollemia nobilis. Promotor(s): prof.dr. O. Kayser.

Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 11.00 uur 16 april Promotie: dhr. A. Kale, Wiskunde en Natuurwetenschappen. Titel: Structural investigations of three different proteins by X-ray crystallography and NMR. Promotor(s): prof .dr. B.W. Dijkstra. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur 16 april Promotie: dhr. C.R.R. dos Reis, Wiskunde en Natuurwetenschappen. Titel: Selectivity and efficacy in TRAIL-mediated apoptosis. Promotor(s): prof.dr. W.J. Quax. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur 16 april Promotie: dhr. M.P. Connolly, Wiskunde en Natuurwetenschappen. Titel: The Economics of assisted reproduction.

Costs and consequences of fertility treatments. Promotor(s): prof. dr. M. Postma. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur taal moet worden gehouden. Een goede voorbereiding is dan onmisbaar. Het Talencentrum biedt u zo’n goede voorbereiding. Uw docent luistert naar uw lezing en geeft commentaar, waarna u lastige delen nog eens apart oefent.

Daarna houdt u de lezing opnieuw.

Van deze tweede lezing wordt een bandopname gemaakt die u mee naar huis krijgt. Voor meer informatie en een afspraak kunt u contact opnemen met het secretariaat van het Talencentrum. talencentrum@rug.nl www.rug.nl/talencentrum Test lecture Giving a lecture can be quite scary, particularly if you are presenting it in a language other than your mother tongue. Good preparation is crucial, and that is exactly what the Language Centre can help you with. You teacher will listen to your lecture and provide feedback. You will then practise the tricky parts separately, after which you will read the entire

lecture again. This second reading will be recorded on a tape that you can take home. Please contact the Language Centre secretariat for more information or to make an appointment. languagecentre@rug.nl www.rug.nl/languagecentre

Diversen Summer Course Interculturele Communicatie in Damascus Nog enkele plaatsen voor de Summer Course Intercultural Communication in Damascus. De cursus is van 27 juni tot 8 juli. Van 18 juni tot 12 juli is er verblijf voor je geregeld in Damascus. Action learning, samen met Syrische studenten, brengt je in aanraking met alle aspecten van de interculturele communicatie, vanuit het perspectief van het Midden-Oosten. Het Nederlands Instituut voor Academische Studies te Damascus (NIASD) geeft je graag uitgebreide infor-

8 t/m 15 april 2010

Mededelingen 2

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers matie over deze bijzondere leerervaring. Stuur een eMail naar mr.

Taco van der Zwaag, Deputy Director NIASD. Of ga naar het inschrijfformulier op de website. deputydirector@ni-damascus.org www.niasd.org

Faculteiten Algemeen Meld je nu aan voor de Master of Arts in Euroculture Bestaat er een gemeenschappelijke Europese cultuur en/of identiteit? Hoe staat deze in verhouding tot de nationale en regionale culturen binnen Europa? Hoe kijkt men buiten Europa tegen Europese culturele veranderingen en integratie aan? Als je je in deze vraagstukken wilt verdiepen, solliciteer dan nu voor de Engelstalige interdisciplinaire en interuniversitaire Erasmus Mundus Master EUROCULTURE van 90 ECTS. De deadline voor de aanmelding is 15 April 2010 euroculture@rug.nl www.rug.nl/let/euroculture

Rechtsgeleerdheid A LG E M E E N

Sollicitatieprocedure Praktijkmaster Notarieel Recht 2010-2011 tot 1 mei 2010 Doe je de bachelor Notarieel Recht en zou je graag een beeld willen krijgen hoe het is om te werken in de notariële praktijk? De Praktijkmaster Notarieel Recht biedt hiertoe een uitgelezen kans. In deze anderhalf jarige master worden notariële mastervakken aangevuld met een praktijkmastertraject. Belangrijk onderdeel van het praktijkmastertraject is de werkstage. De werkstage wordt in de notariële praktijk doorgebracht (naar keuze 3 dagen per week gedurende 7 maanden of 4 dagen per week gedurende 5 maanden).

Tot slot schrijf je de grote scriptie. Kijk voor informatie over de selectiecriteria voor deze master, het studieprogramma en de aanmeldingsprocedure op NestorStip (klik op master, opleiding Praktijkmaster). Informatie is ook verkrijgbaar bij de coördinator (zie Nestor/Community Notarieel Recht).

Wil je solliciteren naar een praktijkmasterplaats, stuur dan voor 1 mei 2010 een brief met c.v, vuile cijferlijst en een studieplanning naar mw. mr. J. van der Veen, Dienst Onderwijs en Studiebegeleiding, Postbus 716, 9700 AS Groningen; vermeld op de enveloppe in de linkerbovenhoek ‘Praktijkmaster’ Studenten, die niet (helemaal) voldoen aan de toelatingscriteria, maar die graag aan de praktijkmaster willen deelnemen, raden wij aan toch te solliciteren.

In bijzondere gevallen kan de toelatingscommissie afwijken van de toelatingscriteria.

Sollicitatieprocedure Togamaster 2010-2011 tot 1 mei 2010 Doe je de bachelor Nederlands Recht of de bachelor Recht en ICT en zou je graag de theorie willen combineren met een stage bij de rechterlijke macht, de advocatuur of het openbaar ministerie? De togamaster biedt hiertoe een uitgelezen kans. In deze anderhalf jarige master ga je o.a. bij de drie bovengenoemde beroepsgroepen een kennismakingsstage lo-

pen. Vervolgens loop je gedurende 5 maanden een (werk/grote) stage bij één van deze werkgevers.

Daarnaast volg je mastervakken van de specialisatie Staats- en Bestuursrecht, Strafrecht, Burgerlijk Recht of Bedrijfsrecht en een speciaal voor de togamaster ontwikkeld seminaar. Tot slot schrijf je de grote scriptie. De sollicitatietermijn voor de Togamaster 20102011 loopt van 7 april 2010 – 1 mei 2010. Kijk voor informatie over de selectiecriteria voor deze master, het studieprogramma en de aanmeldingsprocedure op NestorStip (klik op master, opleiding Togamaster). Wil je solliciteren naar een Togamasterplaats, stuur dan voor 1 mei 2010 een brief met c.v, vuile cijferlijst en een studieplanning naar mw. mr. J. van der Veen, Dienst Onderwijs en Studiebegeleiding, Postbus 716, 9700 AS Groningen. Vermeld op de enveloppe: Togamaster. Voor inlichtingen en het voorlopig programma kun je terecht bij mr. F.R. Vermeer (coördinator) (f.r.vermeer@rug.nl).

Onderzoeksstage sectie strafrecht De sectie strafrecht van de Vakgroep strafrecht & criminologie biedt op korte termijn (start: uiterlijk in april 2010) ruimte voor een onderzoeksstage (7 EC’s). De stage betreft het onder begeleiding verrichten van (bronnen)onderzoek naar het Europees Bewijsverkrijgingsbevel. Het onderzoek is deels rechtsvergelijkend van aard. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de stagebegeleider, mr. N.J.M. Kwakman (n.j.m.kwakman@rug.nl, 0503635677). Over de werktijden en de precieze invulling van de stage zal nader overleg volgen. Een goede kennis van de Duitse en de Engelse taal strekt tot aanbeveling.

Belangstellenden kunnen zich per e-mail d.m.v. een (korte) motivatie en onder bijvoeging van een cijferlijst melden bij mr. Kwakman. NB: bij acceptatie dient u zich te melden bij de stagecoördinator van de sectie strafrecht, mr. E. Gritter (e.gritter@rug.nl). n.j.m.kwakman@rug.nl

emailadres. De sollicitaties zullen in week 17 plaatsvinden. kampcie10@gmail.com www.panacea.nl

Wiskunde en Natuur­ wetenschappen (TECHNISCHE) SCHEIKUNDE

De Chemische Binding zoekt een nieuw bestuur De Chemische Binding is op zoek naar een nieuw bestuur. Wil jij je een jaar lang inzetten voor de (Technisch) Scheikundigen en daar bij talloze nieuwe mensen ontmoeten? Geef je dan op als kandidaat bij het bestuur om een jaar lang het hart van de vereniging te worden. Meer informatie?

Stuur een mailtje naar bestuur@ chemische-binding.nl of schiet een van de bestuursleden aan. bestuur@chemische-binding.nl www.chemische-binding.nl Batavierenrace De grootste estafetteloop van het jaar vindt plaats 23,24 en 25 april.

Na afloop van deze estafette van Nijmegen naar Enschede is er een groot feest op de campus van de UT. Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar in het Batavierenteam van De Chemische Binding dus geef je snel op! bestuur@chemische-binding.nl www.chemische-binding.nl Aliëns in Antarctica NIOO ecoloog en poolonderzoeker Ad Huiskes zal op maandagavond 19 april een Imaka-lezing verzorgen. Hij zal ingaan op de hoeveelheid verspreidingseenheden van organismen (sporen, eieren, zaden, complete invertebraten) die onbedoeld door de mens het Antarctische gebied worden binnengebracht. De lezing begint om 19:30 uur en vindt plaats op het Arctisch Centrum, Aweg 30 te Groningen. imaka.info@gmail.com www.rug.nl/let/imaka

Letteren A LG E M E E N

Medische weten­ schappen

Ubbo Carrièrecongres 2010 Op 16 april organiseert de carrièrecommissie van GHD Ubbo Emmius het carrièrecongres. De dag zal in het teken staan van de mogelijkheden van geschiedenisstudenten op de arbeidsmarkt. In de ochtend worden er lezingen gegeven door Dr. Hans Goedkoop en het Talent & Career centre. Na de lunch kunnen er sollicitatietrainingen, cvchecks en netwerktrainingen gevolgd worden. Hierna vinden nog 4 interactieve lezingen plaats welke aansluiten op het masterprogramma aan de RuG. Aan het einde van de middag is er een beroepsoriëntatiemarkt waarna de dag afgesloten wordt met een borrel. Plaats: Doopsgezinde kerk. kaartjes kosten €7,50 en zijn verkrijgbaar op 8 april (11:00-13:00) en 13 en 14 april (12:0014:00) in de ontvangsthal van het Harmoniecomplex. ubbo@rug.nl www.ubbo-emmius.nl

A LG E M E E N

S TA G E B U R E A U L E T T E R E N

PanIC zoekt mentoren!

De Panacea Introductie Commissie zoekt mentoren en zangleraren voor onze AANSTEKELIJKE introductie! Geef je op met een filmpje, brief of iets anders, maar verzin vooral iets origineels! Het thema voor de sollicitaties is “Find you mood in Hollywood”. Geef je in tweetallen vóór 9 april op via het

Studentassistent gezocht Het Stagebureau Letteren zoekt per 1 mei een studentassistent, gedurende 4 maanden, voor 1 dag per week. De studentassistent zal, samen met andere studentassistenten, werken aan het project ‘Intern’. Doel is met behulp van nieuwe ict-middelen stagebegeleiding via Nestor te vereenvoudi-

Simon van der Aa zoekt nieuwe actieve leden Simon van der Aa is de vereniging voor strafrecht en criminologie.

Voor het nieuwe Simonjaar zijn wij op zoek naar enthousiaste actieve leden die een functie willen vervullen in een van onze commissies.

Wij hebben de volgende commissies: - pleitcommissie - symposiumcommissie - Asegacommissie - activiteitencommissie - buitenlandse reiscommissie. Beschik jij over organisatietalent? Is strafrecht of criminologie jouw passie?

Solliciteer dan nu voor een van onze commissies via www.simonvanderaa.nl. Solliciteren kan tot en met 7 april. Ervaring is niet vereist. bestuur@simonvanderaa.nl www.simonvanderaa.nl

gen.Gevraagd wordt: affiniteit met en kennis van ict en Nestor, goede communicatieve vaardigheden en beheersing van het Engels. Informeren en solliciteren: Esther Haag, facultair stagecoördinator, tel. 050-3635844, e.e.haag@rug.nl. www.rug.nl/let/stagebureau. stage: TWA Consulaat Generaal, San Francisco OPLEIDING: diverse PERIODE: juni/juli 2010, 6 maanden OPDRACHT: Locatie: Sillicon Valley in San Francisco. Dit kantoor zoekt 1 of 2 stagiairs die de onderwerpen Food, Biotechnologie en Nanotechnologie verder willen uitdiepen met als einddoel een uitgebreide rapportage over het onderwerp, 2 artikelen en enkele nieuwsberichten schrijven. Affiniteit met innovatiebeleid en technologie is een van de vereisten. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau stage: VNO-NCW, Brussel OPLEIDING: diverse PERIODE: september 2010 OPDRACHT: monitoren van de besluitvormingsprocedure van de EU; ondersteunen van de stafleden, bijwonen en verslaglegging van commissievergaderingen, beantwoorden van informatieverzoeken van VNO-NCW leden stages.et@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau stage: Ned. Ambassade, Warschau OPLEIDING: diverse PERIODE: sept. tot dec. 2010, fulltime OPDRACHT: maken van een afstudeerscriptie of onderzoek; ondersteuning van de afdeling bij algemene publieksvoorlichting, zorg dragen voor de begeleiding van culturele projecten en voorbereidende werkzaamheden t.b.v. conferenties en/of bezoekende delegaties. MEER INFO: Stagebureau Letteren, k. 212, tel: 050-3635844. Zie de website onder ‘nieuws’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau Gezocht: studentassistent Het Stagebureau Letteren zoekt een studentassistent voor het project ‘Intern’. Doel van het project is stagebegeleiding via Nestor met behulp van nieuwe ict-middelen te vereenvoudigen. De studentassistent heeft tot taak de omgeving op Nestor in te richten en contacten te onderhouden met de opleidingen. Gevraagd wordt affiniteit en bekendheid met Nestor en goede communicatieve vaardigheden. Het studentassistentschap beslaat 1 dag per week, gedurende 4 maand. Ingangsdatum is 1 mei.

Informatie bij: Esther Haag, tel.

0503635844. e.e.haag@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau stage: Passionate Bulkboek, Rotterdam OPLEIDING: diverse PERIODE: juni 2010 t/m okt./nov. 2010, 4 dagen per week OPDRACHT: (mede) organiseren van het Geen Daden Maar Woorden Festival. MEER INFO: Stagebureau Letteren, k. 212, tel: 050-3635844. Zie de website onder ‘nieuws’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau stage: Webpotentials. Berlijn OPLEIDING: diverse PERIODE: in overleg, 3 tot 6 maanden OPDRACHT: journalistieke werk-

Agenda

[ vervolg ]

EVENEMENTEN 8 april Publiek: 100% Studentproof Studentquiz presenteert muziekfilmtheaterkunstmedialiteratuurenzo. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10, Groningen. Tijd:20.30 uur. Voor informatie en kaartverkoop zie: http://www.usva.nl/?ix=2,0;id=1141 8 april Studium Generale presenteert i.s.m. Nationaal Comité 4 en 5 mei, Groninger Forum/ DwarsDiep, NS en Forum voor Democratische Ontwikkeling: Studentendebat in de trein van de Vrijheid. Gasten: Garrie van Pinxteren, Mient Jan Faber, Marjo Buitelaar en Pieter Boele van Hensbroek. Plaats: Hoofdstation Groningen. Tijd: 18.00 uur (de trein vertrekt om 18.15 uur).

8 april Studium Generale presenteert i.s.m. Nationaal Comité 4 en 5 mei, Groninger Forum/DwarsDiep, NS en Forum voor Democratische Ontwikkeling: Openbaar debat met politici. Gasten: Mariko Peters (GroenLinks) en Harry van Bommel (SP).

Plaats: Groninger Archieven. Cascadeplein 4. Tijd: 20.00 uur.

9 en 10 april Theater: Jeuk presenteert P*lp fiction. Plaats: OUTheater, Kijk in ’t Jatstraat 26. Tijd: 20.15 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6, - / overigen € 8,9 april Publiek: Door het oog van de Filosofie. Titel: De Vreemde Lus. Spreker: Andre Klukhuhn. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 4, - / overigen € 5,10 april Muziek: Usva goes Indie presenteert Most unpleasant Man. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur.

Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €4, - / overigen € 5,12 april Studium Generale: Lezing in de serie ‘Everything you always wanted to know about’… Aardbevingen. Spreker: Rob Govers. Plaats: Doopsgezinde kerk, Oude Boteringestraat 33. Tijd: 16.30 uur 13 april Studium Generale: Lezing in de serie Alledaagse Schoonheid - Het nut van Schoonheid. Spreker: Paul Hekkert.

Voertaal: Nederlands. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5.

Tijd: 20.00 uur.

14 april Studium Generale i.s.m. Faculty of Philosofie en De Volkskrant: Lolle Nauta Forum 2010. Titel: The Politics of Us and Them. Sprekers: Tariq Ramadan en Ian Buruma. Voertaal: Engels. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 15.30 uur. Voor informatie: http://www.rug.nl/filosofie/lollenautaforum/index 15 april Studium Generale: Kenniscafé – Nanolab on a chip.

Sprekers: Sabeth Verpoorte, Steven Staal en Lotte Krabbenborg.

O.l.v. Bart van der Laar. Plaats: Newscafé (kelder), Waagstraat 5.

Tijd: 17.00 uur.

15 april Muziek: Nootuitgang presenteert Singer/Songwriter Competitie 2010. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 7, - / overigen € 5,17 april Dans: Usva Dansspektakel III. Plaats: OUTheater, Kijk in ’t Jatstraat 26. Tijd: 15.30 en 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 4, - / overigen € 6,-

TENTOONSTELLINGEN T/m 23 januari 2011 Tentoonstelling ‘Binnenste buiten. De mens ontleed’. Een tentoonstelling waarin de geschiedenis van de anatomie wordt toegelicht. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00- 17.00 uur.

T/m 16 april 2010 Tentoonstelling: De creatieve bibliothecaris, een tentoonstelling van schilderijen van Wim Braakman, medewerker van de afdeling Ontwikkeling en Beheer Bibliotheek Infrastructuur van de Bibliotheek. Plaats: Universiteitsbibliotheek, Broerstraat 4.

NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie: tel. 363 5445/5446

zaamheden, zelfstandig onderzoek naar thema’s om over te schrijven, opbouw van inhoud voor websites, maken van produktbeschrijvingen en online marketingtaken MEER INFO: Stagebureau Letteren, k. 212;

tel: 050-3635844. Zie de website onder ‘nieuws’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau

8 t/m 15 april 2010

Mededelingen 3

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers Economie en Bedrijfskunde ONDERWIJSPROGRAMMA BDK

Vakinschrijving blok 4 Inschrijven voor de vakken van het vierde blok is mogelijk tot en met 18 april 2010. Na deze datum is inschrijven in ProgressWWW niet meer mogelijk. Niet ingeschreven betekent niet kunnen deelnemen aan het vak.

Career Carousel 27 April You are a student. After graduation you become a job-seeker looking for the perfect job. This is why you should make the right decisions during your study. The Career Carousel boosts your career decisions!

By participating you gain insight in your talent, qualities, strengths and motives. The carousel leads to an action plan to realize a reliable and substantiated career decision for a master study or a job. A career decision that fits your talents and that brings the perfect job into your reach Interested? send an email before 19 April to: careeroffice.feb@rug.nl http://www.rug.nl/feb/Onderwijs/careeroffice/

Gedrags- en Maatschappijwetenschappen B I B L I OT H E E K

Demonstratie RefWorks RefWorks is een webapplicatie waarmee u op een eenvoudige manier uw literatuurverwijzingen kunt opslaan, beheren en gebruiken. Voor GMW-medewerkers is er een demonstratie van RefWorks op dinsdag 13 april, 11.00 - 12.30 uur, Heymansvleugel, zaal HV320. Deelname aan een demonstratie is gratis. refworks@rug.nl http://www.rug.nl/bibliotheek/ refworks S O C I O LO G I E

Cusus Wetenschapsfilosoie De cursus wetenschapsfilosofie voor derdejaars sociologiestudenten zal gegeven worden vanaf maandag 12 april, 9.00 tot 11.00 uur ’s ochtends, in de zaal B.136 (Gadourek) van het Boumangebouw van de faculteit GMW. Andere belangstellenden zijn als toehoorders van harte welkom. Doel van de cursus is studenten in de sociale wetenschappen kritisch vernuft bij te brengen betreffende onderwerpen als het inductieprobleem, de invloed van de geschiedenis van de wetenschap op de huidige wetenschapsbeoefening, de verschillen, overeenkomsten en verbanden tussen enerzijds de sociale wetenschappen en anderzijds de natuurwetenschappen, het denken over de aard van de sociale werkelijkheid, de mogelijkheden en grenzen van (micro) reductie en de rol van het optreden van emergente eigenschappen. Vereiste kennis en vaardigheden: enige oefening in eenvoudige propositielogica (zoals bijvoorbeeld aan de orde in het derdejaars vak ‘toepassing van theorie’ SOBA202B van dr. Flache) en leesvaardigheid op het niveau van een gevorderd bachelor-student.

Bij aanvang van het college wordt aangenomen dat de studenten de tekst van S. Lindenberg reeds gelezen hebben. Alle leesteksten zijn via Nestor beschikbaar gesteld. m.e.g.m.rol@rug.nl http://www.rug.nl/ ocasys/gmw/vak/ show?nestorcode=SOBA304A.20

Studenten Studenten Service Centrum (SSC) CENTRALE STUDENTENBALIE(CSB)

Bezoekadres: Uurwerkersgang 10 Postadres: Postbus 72, 9700 AB Groningen Openingstijden: werkdagen 10-16 Telefonisch bereikbaar 10-16 www.rug.nl/hoezithet TA L E N T & C A R E E R C E N T E R

Workshop Preparing fo a job interview.

The interview is the most important 30-60 minuters in the job search. A great deal is at stake, yet the research indicates that most people are not well-prepared for the interview process. There are simple things you can do that makes a big difference in getting a job offer. This workshop improves your interview skills, thereby giving you an advantage over the majority job seekers. We will discuss your preparation, how to present yourself, difficult questions and the STAR method. Thursday 22 april, 13.30-16.30. More information and registration at our website. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl Training Werk met je kwaliteiten.

In deze korte en inspirerende training van twee dagdelen krijg je inzicht in je kwaliteiten. Ken je kernkwaliteiten en zoek de baan die daarbij past.

Leer wat je kunt met je kwaliteiten waar nog ontwikkelingskansen liggen. Met behulp van de STAR-methodiek leer je bovendien je kwaliteiten helder te onderbouwen en zo beter voor de dag te komen tijdens netwerk- en sollicitatiegesprekken. Maandag 12 en 19 april, de kosten bedragen €20,Meer info en aanmelding op onze website. www.talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl

ACLO ACLO-Vitalisloop Binnenkort komt er een nieuwe ACLO-Vitalisloop! Het concept is volledig veranderd. Er worden in het gehele jaar namelijk vier wedstrijden georganiseerd.

Elke deelnemer kan gratis deelnemen en hij/zij kan een t-shirt krijgen. De startlocatie is nog niet helemaal zeker, waarschijnlijk in het noorderplantsoen. Houdt de website van de ACLO in de gaten!

Woensdag 14 april (in de aanloop naar de Batavierenrace) Woensdag 6 oktober (in de aanloop naar de 4 Mijl van Groningen) Woensdag 5 januari (Nieuwjaarsloop om het jaar goed te beginnen) Woensdag 2 juni (Verenigingsloop/wedstrijd) Alle lopen zullen duren van 17.00 uur tot 18.00 uur en kunnen gelopen worden op verschillende afstanden, namelijk 2,5km, 5km en 7,5km.

Mensen kunnen zich voorinschrijven, als zij vervolgens alle lopen meedoen krijgen zij hiervoor een attentie in de vorm van een t-shirt.

Het blijft ook mogelijk om per loop ter plekke in te schrijven en mee te lopen. Inschrijven is mogelijk door te mailen naar: vice-voorzitter@vitalis.org. vv@aclosport.nl www.aclosport.nl

Cursusinschrijving periode 4 begonnen!

De cursusinschrijving voor periode 4 begint op maandag 29 maart.

Schrijf je dus vanaf dan in voor één van de vele cursussen die ook deze periode weer worden aangeboden. De loting zal plaatsvinden op zaterdag 10 april en de borgbetaling zal zijn van maandag 12 april tot en met woensdag 14 april.

De na-inschrijving zal plaatsvinden van donderdag 15 april tot en met zondag 18 april. aa@aclosport.nl www.aclosport.nl De ACLO is op zoek naar het Dagelijks Bestuur 2010-2011 Het DB gaat binnenkort weer druk aan de slag met de werving van een nieuw Dagelijks Bestuur. Als verenigingsbestuurder heb je al bestuurlijke ervaring. De ACLO is op zoek naar studenten die enthousiast zijn geworden door een bestuursfunctie en hiermee graag verder willen. Lijkt het je leuk om een organisatie met 18.000 sporters te besturen? Solliciteer dan vóór 17 mei 2010! Mail naar secretaris@aclosport.nl. secretaris@aclosport.nl www.aclosport.nl De ACLO is op zoek naar Algemeen Bestuursleden Het AB bestaat uit elf studentleden en werkt nauw samen met het DB van de ACLO. Het DB is beleidsuitvoerend en het AB beleidsbepalend. Als sectorvertegenwoordiger vertegenwoordig je de belangen van verenigingen van een bepaalde sector in het AB en als onafhankelijk lid vertegenwoordig je de belangen van de ongebonden sporters. Ook de werving voor het Algemeen Bestuur gaat binnenkort van start! Interesse om in dit parttime bestuur het beleid voor 18.000 sporters te bepalen? Solliciteer dan vóór 17 mei 2010! Mail naar secretaris@aclosport.nl. secretaris@aclosport.nl www.aclosport.nl Fitness Een heel collegejaar lang fitnessen bij de ACLO? Dat kan! De kosten voor een fitnessbewijs voor collegejaar 2009-2010 is € 60,- Voorwaarde voor het verkrijgen van een fitnessbewijs is een aanmelding bij de ACLO, de kosten van een ACLO-sportbewijs is € 47,Beide bewijzen zijn een geheel collegejaar geldig. Let op: Vanaf 1 maart 2010 kost een fitnessbewijs €40,-! Ook hiervoor geldt dat het bewijs geldig is tot 31 augustus 2010. Er zijn twee manieren om het recht te krijgen om een fitnessbewijs te kopen: Je volgt een fitnesscursus via de reguliere cursusinschrijving. óf Je bezoekt een intake uur voor gevorderden, waar je laat zien dat je voldoende ervaring met fitness hebt. Inschrijven voor intake fitness of fitness begeleiding gaat vanaf nu via MyACLO. Klik vervolgens op de knop ‘Activiteiteninschrijving’ om je in te schrijven. vv@aclosport.nl www.aclosport.nl

Vlieland. Vervolgens deden zij ook mee aan de Popronde. Most Unpleasant Men betovert het publiek met liedjes die pakkend genoeg zijn om snel te blijven hangen en interessant genoeg om lang te blijven boeien. Entree: € 5,- / € 4,studenten en stadjerspashouders

> 100% Studentproof Studentquiz. Test nu je cultuurkennis en doe mee aan de voorronde in Groningen. Donderdag 8 april in de USVA. Studenten > USVA

blijft het een gangsterstuk met heel veel pakkende quotes! Entree: 8,- / 6,- studenten en stadjerspashouders www.usva.nl Muziekfilmtheaterkunstmedialiteratuurenzo 100% Studentproof Studentquiz.

Donderdag 8 april 20.30 uur Locatie : INTheater Test nu jouw Cultuurkennis met de 100% Studentproof Studentquiz! Zie jij overal de Mona Lisa in? Word je er door vrienden op gewezen dat je filmscripts uit je hoofd kent? Verslind je literatuur alsof je een hongerige wolf bent? Dan is de Studentquiz! de uitgelezen kans om je kennis te bewijzen. De voorrondes vinden onder andere plaats in Groningen, Delft en Amsterdam. De twee beste teams gaan door naar de landelijke finale in het Comedytheater op 12 mei te Amsterdam. Treuzel niet langer en schrijf je quizteam, van drie of vier mensen, direct in bij de Usva voor de Groningse voorronde! Op de quiz avond is er een dj en worden er heerlijke hapjes geserveerd. Kaarten kopen bij de USVA balie: €2.50 Kaarten aan deur: € 3.50 www.honderdprocentstudentproof.ning.com

USVA

Andre Klukhuhn: De Vreemde Lus Door het oog van de Filosofie. Vrijdag 9 april 20.30 uur Locatie : INTheater Het voor de mens unieke bewustzijn stelt hem in staat op verschillende manieren van de wereld en zijn bestaan daarin kennis te nemen. Deze vier relaties tot het bestaan in de wereld – filosofie, wetenschap, kunst en godsdienst - zijn onderling verbonden in wat in de wiskunde een ‘vreemde lus’ (strange loop) heet, en zijn door de graficus Maurits Escher in één beeld – De prentententoonstelling – gevangen. André Klukhuhn is chemicus en filosoof. Hij was jarenlang directeur van Studium Generale in Utrecht en schreef talloze columns, essays en boeken. Zijn meest recente titels zijn De geschiedenis van het denken (2003) en Alle mensen heten Janus (2008). Interviewer: Willem van Reijendam Entree: 5,- / Studenten en stadjerspashouders 4,-

Jeuk | P*lp Fict!on 7, 8, 9 en 10 april 20.15 uur Locatie : OUTheater Pulp Fiction is een van de bekendste films van Quentin Tarantino. Jeuk heeft hier onder leiding van Floor Goettsch een eigen toneelbewerking op gemaakt. Op deze manier is het stuk voor zowel Pulp-kenners als Pulpnoobs te bekijken. In ieder geval

USVA goes Indie Most Unpleasant Men zaterdag 10 april 20.30 uur Locatie : INTheater Sinds de release van hun debuutalbum Nothing Moves Slower verspreidt de naam Most Unpleasant Men zich geleidelijk door het land.

Zo waren ze in september 2009 openingsact van het nieuwe festival Into The Great Wide Open op

Nootuitgang 2010 Singer/Songwriter Competitie donderdag 15 april 20.30 uur Locatie : INTheater Gaat er niks boven… jouw talent? Nootuitgang 2010 de jaarlijkse Groninger Singer/Songwriter contest! Nootuitgang is een wedstrijd die bedoeld is voor studenten van de Rijksuniversiteit Groningen of de Hanzehogeschool. De kaartverkoop voor de show is al van start gegaan!

Je kunt reserveringen maken, en kaarten kopen via de balie van de Usva. Entree: €7,- / € 5,- studenten en stadjerspashouders Usva zoekt bestuur Cultureel studentencentrum Usva zoekt een: - voorzitter - secretaris - penningmeester - theatercoördinator - evenementencoördinator - publiciteis coördinator - galeriecoördinator Heb je interesse mail dan je cv voor 15 april naar usva.sc@rug.nl www.usva.nl

GSp GSp - Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel. 3129926 info@gspweb.nl www.gspweb.nl Vol van Verhalen Even helemaal zat van het keihard blokken voor de studie? Kom dan op verhaal bij het GSp. Rond het thema ‘Verhalen’ organiseren we van 12 t/m 28 april een project met allerlei verschillende leuke en boeiende activiteiten. Op www.gspweb.nl vind je het volledige programma!

Vacatures bestuur Per 1 september a.s. komen er vijf (!) vacatures in het Studentenbestuur en wel voor de volgende portefeuilles: voorzitter, penningmeester, publiciteit, studentendiensten en extern. Heb jij goede ideeën voor de toekomst van het GSp en wil je je – samen met je medebestuursleden - actief inzetten voor de verdere ontwikkeling van het studentenplatform voor levensbeschouwing? Grijp dan nu die kans! Deze bestuurstaak kost je zo’n 10 uur per week maar levert ook veel op: een unieke verrijking van je studententijd! Kijk voor meer informatie op gspweb.nl.

Persoonlijk gesprek Wie dat wil kan voor een persoonlijk gesprek een afspraak maken met een van de studentenpastores: Geert Brüsewitz 8500387, Lense Lijzen 5260630, Tiemo Meijlink 5792805 of Matty Metzlar 0595-528775.

Studentendiensten in de Martinikerk 11/4- 11.30 uur T. Meijlink 11/417.00 uur M. Nederveen 18/4- 11.30 uur M. Metzlar 18/4- 17.00 uur J. Butti

Diversen AEGEE-GRONINGEN

AEGEE reist!

Heb jij nog geen plannen voor deze zomer en wil je graag Europa ont-

dekken? Ga dan met AEGEE op Summer University! Twee weken lang zullen lokale studenten je laten kennismaken de cultuur van hun land. Je kunt ook een taalcursus volgen of de natuur intrekken. Er zijn al Summer Universities vanaf €100 en je kunt kiezen uit meer dan 70 verschillende. Heb je interesse, kom dan naar één van de infoavonden op dinsdag 13, 20 of 27 april vanaf 19:00 uur in café Van Diepen (Gelkingestraat 40) en eet gezellig een gratis rijstmaaltijd mee! info@aegee-groningen.nl www.summeruniversity.nl Met AEGEE naar Brussel!

AEGEE-Groningen is een studentenvereniging die inhoud met gezelligheid combineert en is een onderdeel van de grootste studentenvereniging van Europa, AEGEEEurope. AEGEE kent vele unieke activiteiten, zoals de Summer University, liftwedstrijden, Flagship project in India en het grote AEGEE congres; de Agora. Is AEGEE iets voor jou? Kom dan naar de spetterende AEGEE introperiode in april! En eet elke dinsdag bij je europaar, krijg de kriebels op het lentefeest en win het ruilspel, de spannende spelletjesavond of de uitdagende pubquiz! Als knallende afsluiter gaan we van 7 tot 10 mei een weekendje naar Brussel, waar we de stad zullen verkennen en een bezoek gaan brengen aan het CD huis en Europees Parlement!

Ga jij ook mee?! Stroom dan binnen tijdens de wekelijkse borrel in café van Diepen (dinsdags 22:30) of kijk op de website voor meer informatie. Mailen kan ook. intro@aegee-groningen.nl www.aegee-groningen.nl OVERIGE

Erasmus Student Network (ESN) Beleef het buitenland in Groningen: word actief bij ESN! Wil jij organisatorische vaardigheden opdoen binnen een groeiende, internationale, en dynamische organisatie?

Dan is ESN Groningen iets voor jou! Een bestuursjaar of commissie bij ESN levert je veel nieuwe Nederlandse en internationale contacten op en je leert mensen kennen afkomstig uit de hele wereld. ESN heeft acht verschillende commissies die uiteenlopende activiteiten organiseren voor internationale maar ook Nederlandse studenten, zoals excursies, een international congress, filmfestival, themafeesten en veel meer! Kijk voor meer informatie over onze commissies of de functies in het bestuur op onze website. Of kom naar een informatieavond op 19 of 20 april (18:00-19:00) in het Harmoniegebouw. Solliciteer nu voor een functie in het bestuur of voor een commissie bij ESN 2010//2011!

Deadline sollicitaties: 3 mei 2010.

Stuur een motivatiebrief en je CV naar: info@esn-groningen.nl www.esn-groningen.nl Academisch Schrijfcentrum Het Academisch Schrijfcentrum Groningen is er voor alle studenten die bij hun schrijfopdracht een duwtje in de rug kunnen gebruiken. Weet je niet hoe je moet beginnen of ben je de draad kwijt?

Wil je je tekst aanscherpen? Of zie je door de taalfouten de tekst niet meer?

Meld je op www.rug.nl/schrijfcentrum aan voor een individueel gesprek met een schrijfcoach. Kijk ook eens op www.rug.nl/noordster voor schrijftips.

Informatie voor studenten en medewerkers Pagina onder verantwoordelijkheid van de afdeling Communicatie RUG T (050) 363 54 45, communicatie@rug.nl

www.rug.nl/extra 8 april 2010

# 55

Tekst, opmaak en illustratie: Edzard Krol

Alumnimagazine ‘Broerstraat 5’

Het alumnimagazine van de RUG is uit, met onder meer een interview met Jetta Klijnsma. › www.rug.nl/broerstraat5

Eervolle prijs voor Peter Leeflang

Leeflang ontvangt de Distinguished Marketing Scholar Award van de European Marketing Academy. › http://ama-academics.communityzero.com/elmar?go=2307602

Student Research Award Ben je binnen je bacheloropleiding bezig met een maatschappelijk relevant onderzoek waar je trots op bent en dat je in de spotlights wilt zetten? Meld je dan aan voor de Student Research Conference.

Deze vindt plaats op 14 en 15 oktober 2010. Het betreft een nieuw jaarlijks terugkomend initiatief van de Vereniging van Universiteiten (VSNU). Tijdens de bijeenkomst bij de Universiteit Leiden presenteren Vlaamse en Nederlandse bachelorstudenten hun onderzoek via workshops en posterpresentaties. Aan het eind van de conferentie wordt de Student Research Award uitgereikt aan het beste en meest relevante onderzoek. Dien je onderzoek in vóór 1 mei 2010, via: www. vsnu.nl/SRC. Studenten die worden uitgenodigd, kunnen desgewenst bij de voorbereiding ondersteuning krijgen van de afdelingen Studie Ondersteuning en Communicatie en van de faculteiten.

Symposium CIT: Lifehacking We worden overspoeld door informatie. Hoe houdt u overzicht en voorkomt u dat u gaat lijden aan informatiestress? Het Donald Smits Centrum voor Informatie Technologie (CIT) houdt donderdag 22 april een symposium over Lifehacking. Het symposium vindt plaats in de Zernikeborg op het Zernikecomplex. Lifehacking gaat over meer doen in minder tijd en op een leukere en slimmere manier. Door bewuster te werken, houdt u tijd over om te creëren en u te richten op zaken die u echt belangrijk vindt. Het is een mix van ­timemanagement, kennismanagement en persoonlijke ontwikkeling. Tijdens het symposium kunt u deelnemen aan verschillende workshops. Zie: www.rug.nl/cit/symposiumLifehacking.

RUG in top deeltijdopleidingen De Rijksuniversiteit Groningen behoort tot de beste universiteiten in Nederland voor het volgen van een deeltijdopleiding. Dat concludeert de Keuzegids 2010 voor deeltijdopleidingen in het Hoger Onderwijs.

Alleen de Open Universiteit wordt hoger gewaardeerd. Vooral de RUG-opleidingen theologie, godsdienstwetenschap en geschiedenis verdienen lof, aldus de Keuzegids. De opleiding HBO Pedagogiek van de aan de RUG gelieerde Stichting Pedagogisch Onderwijs komt als beste opleiding in zijn categorie uit de bus. De Keuzegids is overigens wel kritisch over het totale aanbod van universitaire deeltijdopleidingen in Nederland, dat ze omschrijft als ‘zeer mager’.

Digitaal toetsen komt op Op het Zernikecomplex wordt hard gewerkt aan de voltooiing van een nieuwe tentamenhal. Deze voorziet in driehonderd plaatsen om digitaal tentamens af te nemen. Deze manier van toetsen zal de komende jaren steeds vaker worden toegepast.

‘Digitaal toetsen biedt in mijn vakgebied eindeloos meer mogelijkheden dan toetsen op papier,’ zegt Barend van Heusden, hoogleraar Cultuur en Cognitie. ‘Want we kunnen er precies datgene mee toetsen wat we willen, namelijk inzicht in de wijze waarop de kunsten werken.

Bij film, muziek, fotografie en beeldende kunst kun je bijvoorbeeld met bewegende beelden en geluid werken. Een ander groot voordeel is gelegen in de flexibiliteit die het biedt aan de studenten. We zijn nog niet zover, maar het is mijn ideaal dat studenten in de toekomst gewoon op een gegeven moment kunnen zeggen: “Ik heb de stof geleerd, ik ga vrijdagmiddag naar de toetszaal van de universiteit. Daar zit een surveillant. Ik laat mijn studentenkaart zien, ik word gecheckt, ik ga achter de computer zitten en doe mijn tentamen.” Dan hoef je niet meer alle studenten tegelijk een tentamen voor te leggen. Tot nu toe ben ik tevreden over deze nieuwe vorm van toetsen.’

Tot de voordelen van het digitaal toetsen behoort ook de mogelijkheid om databanken met tentamenvragen op te bouwen. Daar kunnen docenten dan uit putten. ‘Daarnaast zou je kunnen denken aan een meer geavanceerde manier van toetsen,’ zegt Louwarnoud van der Duim van het Universitair Onderwijscentrum Groningen (UOCG). ‘Zo zou je afhankelijk van een antwoord van een student een volgende vraag kunnen voorleggen. Stel, een student beantwoordt twee vragen over een bepaalde leerstof goed. Dan zou je de computer vervolgens een vraag over een volgend deel van de leerstof

In de nieuwe tentamenhal, met aansluitpunten voor computers. Foto: Elmer Spaargaren kunnen laten stellen, omdat de student de stof lijkt te beheersen. Maar als de student slechts een van die twee vragen goed heeft, en er dus twijfel aan de kennis van de student bestaat, zou je de computer nog een derde vraag over dat deel van de leerstof kunnen laten stellen. Op die manier kun je de kwaliteit van toetsen verder proberen te verbeteren.’

De afgelopen jaren wordt er steeds vaker voor gekozen om tentamens digitaal af te nemen, zegt Van der Duim: ‘Vanwege de toenemende vraag uit de faculteiten willen we deze vorm van toetsen in de nieuwe tentamenhal op het Zernikecomplex dan ook op wat grotere schaal mogelijk maken. Bij bijvoorbeeld het afnemen van de voortgangstoets van medicijnen, een uitgebreide toets die door alle studenten een aantal keren moet worden gemaakt, kan dat grote voordelen opleveren.’

Maar waarom moet er een nieuwe tentamenhal voor gebouwd worden? Wat is er mis met een gewone computerzaal? ‘Voor een toets die niet leidt tot een tentamencijfer is zo’n computerzaal inderdaad wel geschikt,’ zegt Van der Duim. ‘Maar voor een officieel tentamen wil je bijvoorbeeld precies kunnen vaststellen of de juiste student achter de computer zit. En dat die student daar alleen maar kan doen wat jij hem of haar toestaat tijdens een tentamen. Ook wil je bij het nakijken van het tentamen dezelfde kwaliteitsborging hebben als bij schriftelijke of mondelinge tentamens.’

Voordat de nieuwe hal definitief in gebruik genomen wordt, zal het UOCG enkele tests uitvoeren om de betrouwbaarheid van het digitaal toetsen vast te stellen. Pakken die positief uit, dan zullen naar verwachting nog in 2010 de eerste studenten er gebruik van maken.

Column

Ruimte en tijd voor inspiratie Hoe plan je een korte reeks colleges voor actieve studenten uit allerlei studierichtingen, allemaal overdag druk in de weer met hun studie? Om dat te regelen heb ik eerst maar eens een informele bijeenkomst belegd, in een aangename omgeving. Onder het genot van een kopje koffie hebben we in het Schimmelpenninck Huys met elkaar kennisgemaakt en onze agenda’s getrokken. Met enige moeite zijn we er in geslaagd een tijdstip te vinden waarop we allemaal – zes studenten en ondergetekende – konden. Eenmaal per week, van kwart voor zes tot kwart voor acht.

De colleges vonden plaats in maart, in Het Paleis. In dit vorig jaar na een verbouwing geopende woon- en werkcomplex aan het Boterdiep – het voormalig Scheikundig Laboratorium van de RUG – kunnen kunstenaars, vormgevers, ondernemers, cultuurliefhebbers, en ook nog altijd wetenschappers, elkaar ontmoeten en inspireren. En daar ging het ons om: een inspirerende ontmoeting. Want het betrof geen gewoon college, maar de primeur van het Honours College, extra colleges voor talentvolle en gemotiveerde studenten.

Met ons zessen vormden we een klein clubje, waarvan alle leden afkomstig waren van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. De zes kwamen voor het college ‘Ruimte en tijd.’ In het college volgden we een boek, een beetje over het leven van Einstein, maar vooral over zijn speciale relativiteitstheorie, waarin de nadruk ligt op tijd, en over de algemene relativiteitstheorie, waarin de nadruk meer op ruimte ligt. Het mooie van een college met zo’n beperkt aantal studenten is dat iedereen met elkaar kan praten, dat we wat meer ruime en tijd voor elkaar hebben, zou je misschien kunnen zeggen.

En gesproken werd er, iedereen bleek gemakkelijk te communiceren en er werden veel vragen gesteld. De studenten hadden zichzelf opgegeven voor de colleges en waren extra gemotiveerd, liepen de kantjes er duidelijk niet vanaf. Wetenschap moet leuk zijn, moet inspireren en moeilijker onderwerpen moeten te bevatten zijn. Dat blijkt allemaal te kunnen. Als je er maar je best voor doet.

Eric Bergshoeff, Hoogleraar Theoretische Natuurkunde

Studenten lerarenopleiding winnen

De prijswinnaars Louwrens Wouda en Anthea van Os. Foto: Han van Spanje

Studenten en alumni van de lerarenopleiding van de RUG (UOCG) bezetten het complete podium tijdens de uitreiking van de Professor Peerprijs. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan de ontwerpers van innovatief lesmateriaal voor economie in het voortgezet onderwijs.

Onder de 25 inzendingen uit het hele land waren acht prijzen te verdelen. De studenten en alumni van de RUG tekenden voor plaats 1, 2, 3, 5 en 8. De hoofdprijs ging naar Anthea van Os en Louwrens Wouda. De jury roemde de hoge mate van interactie tussen de docent en de leerlingen, de betrokkenheid van leerlingen en de heldere structuur van de opdracht. De prijs werd uitgereikt tijdens een jaarlijks congres voor economiedocenten. Het lesmateriaal staat op www.rdmc.nl/kennisbankeconomie.

I N T E R N A T I O N A L P A G E 19

UK 28 - 8 APRIL 2010

Acting like cavemen | r e p o r t | How addicted are we nowadays to our mobiles? And what does that mean? To find out, two students swopped phones for a day. Eline Postma, a happy iPhone user, and Tom Bergman, owner of a three-year-old Sony Eriksson, discovered the pros and cons of each other’s phones.

By Nicole Besselink “You’re not going to get your iPhone back”, says Tom teasingly when he arrives at Eline’s place. He has used her phone for the day and is sold.

“This is so much better than a nor­ mal mobile, I wish I had the mon­ ey to buy one.” Eline seems relieved when Tom returns her phone to her.

“Glad I’ve got it back!”

Early on a Thursday morning, the two students exchanged mo­ biles. Biology student Eline Postma (19) went to Haren for a lecture, In­ ternational Business and Manage­ ment student Tom Bergman (20) had a busy day at Zernike. Eline, thrown back on Tom’s Sony Eriks­ son K800i that can pretty much on­ ly be used for texting and calling, said it was the first time she had cy­ cled to Haren without earphones.

“I always put music on, but now I couldn’t. Yesterday I dug out my old iPod, but the battery was flat.”

When she arrived at the Biology department, Eline got into a pan­ ic. She had an appointment with her project group, but couldn’t re­ member where they were going to meet. As she isn’t using a paper di­ ary any more – “I write everything in my phone’s diary” – she was stumped.

Another awkward situation oc­ curred during her lecture. Eline wanted to show a friend a photo of the longboard she had been deco­ rating at home. “But I had forgot­ ten I’d taken that picture with my iPhone, so I couldn’t show it.” She admits she paid more attention dur­ ing the lecture. “Normally when I’m bored I pick up my phone and start to check Facebook. But when the subject is difficult I do listen carefully. I still have that much dis­ cipline.”

Then, on her way home, Eline spot­ ted her first ladybird of the year. “I really wanted to take a picture of it and share it with my friends on Fa­ cebook, but, well, today I couldn’t.”

Back at her flat in the Oosterpark­ wijk she encountered a final prac­ tical problem: how to play some music? Her iPhone has a remote control application that is linked to her stereo, but now she couldn’t use that application.

Meanwhile, Tom was having the time of his life with Eline’s iPhone.

He spent the day at Zernike work­ ing on assignments with a project group. “Normally I get extremely bored when I have to wait for the other group members to arrive, but now I tried all the games and appli­ cations. Time flew by. This phone al­ so makes it so much easier to check e-mail and Facebook updates.”

Although he had a busy day, he used Eline’s phone a lot. “I long­ boarded to Zernike and back with the phone’s MP3 player on. That was great. I guess I would have used the phone’s weather forecast application more often if the weath­ er hadn’t been as good as it was to­ day.”

Tom Postmes, professor of So­ cial Psychology, was not surprised when he heard the experiment’s re­ sults. “It’s a great illustration of sev­ eral social phenomena.” According to the academic it’s not so much hu­ mans themselves who change as a result of these new devices, but the way they communicate and form groups.

“Groups used to be created through time and place. The fact that some students were in a lecture room at the same time turned them into a group. Nowadays, social con­ nections with people outside the lecture room can exist during that same class. As a result, you don’t pay 100 percent attention to the lec­ turer’s talk. Your thoughts are part­ ly with your friends, via Facebook for example.”

“You could see it as a return to the past, a society returning to the sit­ uation of the cavemen”, Postmes says. “Cavemen didn’t move around that much. And, when they migrat­ ed, they would do it with the entire clan. Social networks like Hyves and Facebook create a similar situ­ ation; you always have your friends and family around you, wherever you are, even when you’re on hol­ iday. Because of these online net­ works you never really let go of your home.”

Postmes laughs when he hears

Photo Jeroen van Kooten

Tom Bergman and Eline Postma about the practical problems Eline encountered. “It’s quite paradoxi­ cal. With an iPhone – I’ve got one myself – you feel like a modern world citizen whereas you’re actu­ ally a provincial. Users return to a rather infantile, localized and pri­ mary form of interaction. More and

more gets communicated on an in­ terpersonal level: people experi­ ence the world primarily through each other’s experiences which they share on the web.”

Tom Bergman’s enthusiasm about the iPhone is not much harder to explain, according to the profes­

sor. “First, all these apps and gadg­ ets work as a carrot. But then, the main reason for him to become at­ tached to the device would be the phone’s social element. In the end it’s not about the games, but about the e-mails you can send and the pictures you can post.”

Unravelling DNA on the LifeLines Express | r e p o r t | Next year, the LifeLines Express might be traveling the Dutch railroads, bringing genetic science to a wider audience.

By Diane Romashuk Want to learn about genetics? A ride on the LifeLines Express will soon be an alternative to a week­ ly dose of CSI. That is, if it’s up to RUG professors Robert Hofstra, Cisca Wij­menga and their Genetica GroningGEN team. They hope to win the Academic Year Award 2010, EUR 100,000 for the pro­ posal that best explains scientif­

ic knowledge to the public. Their idea: to use trains to introduce ge­ netic science to a wider audience.

Imagine the railway network is our DNA lifeline. Picture each rail­ way sleeper as a character in the DNA code and each station as a gene. Difficult questions such as why some of us get ill despite a healthy lifestyle and others stay fit despite unwholesome habits be­ come suddenly explicable. “When trains travel from station to sta­ tion, anything can happen; they can reach their destination safe­ ly, change tracks or crash due to various reasons”, clarifies Hofstra.

“Genetics works similarly. Wheth­

er we get ill or stay healthy is large­ ly determined by our individual DNA code in combination with the environment we live in.”

Unravelling DNA and discov­ ering how genetic variation may cause illnesses is the main goal of the Genetics department of the UMCG. LifeLines, a large-scale population screening programme designed to unravel the way genes and lifestyle interact, is the linch­ pin of the proposal.

“It becomes more and more com­ mon for people to be tested for a genetic predisposition to disease”, Hofstra explains. This scary idea also creates possibilities: “Person­

alized medicine or preventing ill­ ness by changing your lifestyle.”

Since healthy aging is one of the research spearheads of the Uni­ versity of Groningen, Hofstra feels strongly that the public should be kept informed. “Most people get their knowledge more about DNA from the occasional CSI episode.”

This year the Academic Year Award, an initiative of the Dutch newspaper NRC Handelsblad, the Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW) and the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO), cel­ ebrates its fifth anniversary. The University of Groningen has al­

ready won this ‘battle of the Uni­ versities’ once, in 2008 with Dis­ cover the invisible universe. Last year Nijmegen finished first with Cosmic sensation. Despite the “obvious appeal of the universe to the judges”, Hofstra has good hope that he’ll be announced as one of the finalists on 20 May, and even of winning the finals in October.

“We believe the key is to have a well worked-out communication plan. Moreover, the first reaction of ProRail (responsible for main­ taining the railway tracks in the Netherlands, DR) to our ideas was positive. If they cooperate, I think it will be an easy win.”

20 I N T E R N A T I O N A L P A G E

UK 28 - 8 APRIL 2010

Who

the

bleep

is...?

Lucia de B.

Still from the DVD 400 Years of Passion & Performance

Movie mistakes | r e p o r t | The university recently presented a publicity film: 400 Years of Passion & Performance. Unfortunately, many of its claims are open to discussion – or just widely off the mark. The UK made a brief initial inventory.

By Ernst Arbouw

1

If you ask the average European where Groningen is, they’ll probably be pushed to give you an answer. However, if you ask someone in the academic world, you get a very different response.

Quite possibly, but it seems a very unscientific way to test a university’s academic reputation. Would Groningen be mentioned if you asked academics to name ten European universities? Or one Dutch university?

2

[Groningen is] one of the oldest universities in Europe.

The University of Groningen, which was founded in 1614, is certainly an old institution, but to claim that it is one of the oldest in Europe is stretching truth to breaking point. There are at least 48 universities in Europe that are older than Groningen. The five oldest academic institutions – Bologna, Paris, Oxford, Cambridge and Salamanca – are more than twice as old.

3

[Groningen has an] international reputation as one of the leading research universities in

Europe.

To claim that the RUG is one of the leading universities in Europe is

a bit like claiming that it is somewhere amongst the best of the second best. American universities simply perform better. In the top 20 of the Times Higher Education Rankings (THE) of 2009, there are 13 universities from the United States, five from the United Kingdom, one from Australia, one from Canada and one from Switzerland.

(Which adds up to 21, because 20th place is shared by the University of Edinburgh and the Swiss Federal Institute of Technology, which counts Albert Einstein amongst its alumni.) In the ranking for 2009, Groningen was in a shared 138th position, behind 53 other European universities. Seven of the 13 Dutch universities ended higher than Groningen.

Arguably, the Times Ranking is not a precise instrument to measure a university’s performance, and over the years it has come under criticism for its methodology, but other rankings show more or less the same picture. In the Academic Ranking of World Universities (ARWU), published by Shanghai Jiao Tong University, Groningen is the 33rd European university (101st worldwide) and in the Leiden Ranking, Groningen is in 30th place (127th worldwide).

sess the statement’s credibility as the university refused to release the survey report or the underlying data “because it is confidential corporate information”.

5

Aletta Jacobs was the first female student in the Netherlands.

The first female student in the Netherlands was Anna Maria van Schurman (1607-1678), who followed theology lectures in Utrecht, in a separate loge, hidden from male students. Aletta Jacobs was the first female student in the Netherlands to graduate.

The movie also refers to the Rosalind Franklin Fellowships, a programme aimed at increasing the number of female professors in Groningen. Why was it named after Rosalind Franklin, who played a crucial role in the discovery of the structure of DNA but died before she could be awarded a Nobel Prize, is anyone’s guess. Franklin was never in any way whatsoever attached to the University of Groningen.

7

4

International students refer to the University of Groningen as the most welcoming university in the Netherlands.

This is a claim which seems to come directly from the International Student Barometer (ISB), a survey carried out among international students at over a hundred universities worldwide.

Unfortunately, it is difficult to as-

In itself a completely factual statement, but one Nobel Prize winner is not that impressive, considering the claim that Groningen is amongst the “leading research universities in Europe”.

Other European universities have certainly done better with regard to Nobel Prizes. Cambridge University can boast no fewer than 85 prizes, the University of Paris 59, Oxford 57, etcetera, etcetera. In the Netherlands, Leiden University can claim 13 Nobel Prizes for people who at some moment in time were affiliated to the university – including Einstein and Enrico Fermi.

At least two people who studied or worked in Groningen and were later awarded a Nobel Prize are not mentioned in the movie: Heike Kamerlingh Onnes (Physics, 1913) and Hungarian biochemist Albert Szent-György (Medicine, 1937), who conducted groundbreaking research on vitamin C in Groningen but left disappointed in 1926 when his new professor was not interested in vitamins.

6

[Many famous people have worked here] including Frits Zernike, the Dutch physicist and winner of the Nobel Prize for physics in 1953.

What has struck me here is the intensity and passion of all the students.

The intensity and passion of all the students (the emphasis on all comes from the voice-over) certainly doesn’t translate itself into magnificent study results. Forty percent of the students get their Bachelor’s degree within four years, which puts Groningen in 10th place of all Dutch universities.

Watch the corporate movie online at: www.rug.nl/prospectiveStudents/ information/corporateVideo2009

Next week, the court of justice in Arnhem will acquit former nurse Lucia de B. of all charges, which will bring to an end what is generally considered to be one of the greatest miscarriages of justice in the Netherlands since 1945.

Six years ago, De B. was sentenced to life and detention under a hospital order for seven murders and three attempted murders which she allegedly committed in the hospital where she worked.

Right from the start, experts pointed out that the evidence against Lucia was questionable. In short, the public prosecutor claimed that as seven people had died during her work shifts, therefore a) these patients had been murdered and b) Lucia had committed those murders. There was, however, no proof that the patients had died of unnatural causes, which led one of the prosecutors to snap at Lucia during her trial: “You have been so cunning that you didn’t leave any evidence.”

You don’t need to be a legal expert to understand that using a lack of evidence as evidence is a travesty of justice, and in 2008 the High Court in The Hague decided to reopen her case.

In the final court session, last month in Arnhem, the Public Prosecutor apparently came to his senses and asked for an acquittal. The court will reach its verdict on 14 April. [ Ernst Arbouw ]

ESN Attend one of the activities arranged by international student organization ESN Groningen this week.

On Sunday 11 April, the International Dinner (served at GSp, Kraneweg 33) will be cooked by Italian students.

On Wednesday 14 April there is an “Under the Sea” party at Warhol (Papengang 6).

There’s an information event on applying for ESN committee membership on Monday 19 and Tuesday 20 April.

For more information, go to: www.esn-groningen.nl