w w w.universiteitskrant.nl
Wodkaontbijt 2 Bachelorscriptie: training of valkuil? 4 Jan de reproman 8 & 9 Addicted to enzymes 15
32
onafhankelijk weekblad voor de rijksuniversiteit groningen n 6 Mei 2010 n jaargang 39
HIFI vindt raar water
Geen UK In verband met Hemelvaart verschijnt er komende week geen UK. De volgende UK − een volledig Engelstalig nummer − is er op 20 mei.
Er is veel meer geïoniseerd water in het heelal dan gedacht. Dat blijkt uit de eerste resultaten van het Groningse instrument HIFI, onderdeel van de infraroodtelescoop Herschel.
In dIt nummer
Wil jij in de u-raad dit jaar?
Sinds dinsdag bespreken ruim vierhonderd sterrenkundigen vier dagen lang de eerste waarnemingen van de Herschel ruimtetelescoop in Noordwijk. Op de conferentie zijn ook resultaten van HIFI gemeld. Dat instrument raakte bij ingebruikname onklaar, maar functioneert nu uitstekend, vertelt HIFI-projectleider Frank Helmich. “Er komen verbluffende resultaten terug.” HIFI kan de samenstelling van stervormende stofwolken nauwkeurig meten, inclusief bewegingen in het stof. Daarbij is in verschillende wolken een opvallende hoeveelheid geïoniseerd water aangetroffen. Dit ontstaat wanneer gewoon water wordt blootgesteld aan intense straling, die een electron uit het watermolecuul ‘wegschiet’. “Blijkbaar is de straling in die wolken soms hoger dan gedacht”, aldus RUG-astronome Inge Kamp. “Met die informatie kunnen we onze modellen van stervorming nog weer beter maken.” [ RENé FRANSEN ]
Maandag 10 mei is het weer zover: verkiezingstijd aan de RUG. Een tijd van flyers, posters en politiek actievelingen die je aanspreken bij kantines en colleges. Waarom zou je stemmen en op wie dan wel? De UK site laat SOG, GSb en Calimero de degens kruisen over bindend studieadvies, nakijkende student-assistenten en de kwaliteit van docenten. Zie www.universiteitskrant.nl
1 x sluipwesp = 2 x Science Het nietige sluipwespje Nasonia heeft RUG-biologen in amper vier maanden tijd twee keer een publicatie in Science opgeleverd. In januari beschreven zij – samen met ruim honderdvijftig collega’s – het complete DNA van de wesp. En op Koninginnedag meldden ze – zonder buitenstaanders – hoe de vrouwtjeswesp de sekse van haar nageslacht bepaalt. Opvallend detail: promovenda Eveline Verhulst werkte mee aan allebei de artikelen. “Twee stukken in Science, dat is natuurlijk fantastisch.”
TKB wil degraderen Dames 1 van studentenvoetbalvereniging The Knickerbockers vecht zaterdag tegen degradatie. Maar het verdriet bij verlies zal niet groot zijn. De hoofdklasse blijkt zwaar.
Foto Jeroen van Kooten
3>
Gaap! Ana gezocht
Moeite met opstaan of juist met vroeg naar bed gaan? Groningse slaaponderzoekers bieden studenten kans op een wetenschappelijke diagnose van hun slaaptype. 3 >
“We denken er over om eventueel een terugplaatsing naar de 1e klasse aan te vragen”, zegt bestuurslid Monica Broers. Ook trainer Jaap Nienhuis weet niet of hij blij moet zijn als de ploeg zich handhaaft. De kosten zijn hoog, de reizen naar de tegenstander lang en winnen doen ze weinig. “Soms zitten we zes uur in de auto voor anderhalf uur voetbal. Bovendien verliezen we erg vaak.” Op dit moment staat de ploeg één-na-laatste. Om in de hoogste amateurcompetitie voor vrouwen te blijven, moeten de vrouwen winnen van hun directe concurrent RCL uit Leiderdorp. [ WOUTER BEETSMA ]
Raadslid weg om gebedsruimte De discussie over een gebedsruimte in een gebouw van de bètafaculteit was de druppel. Personeelslid Hans Jordens stapt uit de faculteitsraad. ...want zij vertrok naar de Volkskrant. Ook Rosa, Dorien en Wouter gaan weg. Kortom: De UK zoekt nieuw talent op pagina 11 >
“Dit was het zoveelste voorbeeld. De faculteitsraad bereikt helemaal niets”, zegt Jordens. Zes dagen na de overlegvergadering klinkt hij nog boos. Tijdens de rondvraag ondervroeg hij het faculteitsbestuur
over de gebedsruimte die sinds enige tijd in het natuur- en scheikundegebouw is. Gaat dat niet in tegen het beleid dat in 2005 in de u-raad is vastgesteld? “Ik zat toen zelf in de u-raad. De afspraak was: geen gebedsruimtes, want we zijn een openbare universiteit. Bestaande ruimtes konden blijven, maar nieuwe mochten er niet komen.” Bestuurslid Jan Poutsma stelde dat het niet om een echte gebedsruim-
te gaat. “De ruimte was vrij en mag zolang worden gebruikt.” De rest van de raad nam genoegen met dit antwoord. Jordens: “Terwijl het beneden de maat was.” Kort daarvoor had de raad toegestaan dat het bestuur een toezegging introk om met een formatieplan voor de faculteit te komen. “Die toezegging is met veel moeite afgedwongen tijdens de laatste reorganisatie. De andere raadsleden gingen zo-
maar akkoord. Achteraf had ik een schorsing moeten vragen. We zitten er voor spek en bonen bij.” Dinsdag maakte hij zijn vertrek bekend. Voorzitter Jan Visser van de raad vindt Jordens “te kort door de bocht”. “Je kunt niet alles krijgen. Dan wil ik de dingen niet op de spits drijven.” Volgens Visser neemt Koos Mars, die de vorige periode ook in de raad zat, de zetel van Jordens over. [ RENé FRANSEN ]
2 DEZE WEEK
UK 32 - 6 MEI 2010
Verlengde Hereweg, Groningen > 30/04/2010 13:00 > Wodkaontbijt
De wodka staat koud Al een paar jaar organiseert Boudewijn de Vries ieder jaar op Koninginnedag een wodkaontbijt. Vanaf één uur ‘s middags. Door teoDor lazarov “Welkom! Geef me een knuffel!” Boudewijn de Vries, een blonde jongen in een mat grijs overhemd, spierwitte broek en te kleine witte pantoffeltjes staat in de deuropening. “Hey, Boudie. Je ziet er al aardig wakker uit.” Een meisje met rood haar en een bloementjes legging geeft Boudewijn een knuffel en volgt hem de trap op. “Heb je het nog laat gemaakt, vannacht?” Boudewijn lacht, maar geeft geen antwoord. In een bijzonder ingerichte kamer aan de Verlengde Hereweg, waar het interieur bestaat uit plastic tuinstoeltjes en een grijze oude bank, wordt het midden opgeëist door een klein houten tonnetje. Daarop staan twee flessen, eentje met wodka en eentje met rum. Vanuit twee grote speakers die aangesloten zijn op een kleine zilveren iPod klinkt een zweverige saxofoonsolo begeleid door lichte jazz. De kamer ruikt naar vanille door de rook van een dunne sigaar in de asbak. Het is één uur ’s middags op Koninginnedag. Tijd voor Boudewijns traditionele wodkaontbijt. “Weten jullie trouwens hoe dit ontstaan is?” Op het meisje met de bloemetjeslegging na is er nog maar één gast. Een donker meisje met een oranje blouse zit op de bank. “Je hebt het me wel eens verteld”, knikt ze. Boudewijn lacht zijn witte tanden bloot en zijn blauwe pretoogjes glinsteren, terwijl hij zich uitstrekt op de bank. “Het is allemaal
Rosa
te danken aan de universiteit, of eigenlijk aan mijn studievereniging, maar die maakt daar ook deel van uit natuurlijk.” Hij neemt een paar trekjes van zijn sigaar en blaast snel uit. “We waren in Boedapest en ik had daar een paar flessen wodka ingeslagen. Toen we terugkwamen in Nederland was het een aantal dagen later Koninginnedag en ik heb toen allemaal vrienden voor een wodkaontbijt uitgenodigd.” Hij lacht weer en haalt zijn schouders op. “Meer is het niet.” De bel gaat. Langzaam komt Boudewijn van de bank en loopt naar beneden. Na een paar tellen is hij terug, gevolgd door twee jongens. “Welkom gasten, neem plek. De wodka staat al koud. En let vooral niet op de inrichting. Ik ga morgen verhuizen.” De jongens gaan zitten en krijgen een leeg glas in hun handen gedrukt. “Jullie redden je wel”, lacht Boudewijn. Weer gaat de bel. Het besef van tijd verdwijnt naarmate de Ikeaglazen met wodka en rum gemixt worden met cola. De kamer is rond vier uur al aardig gevuld met mensen die allemaal met elkaar en door elkaar heen praten. De vanillegeur verdwijnt naar de achtergrond, verjaagd door de geur van shag, wiet en alcohol. De jazz maakt plaats voor techno en hiphop. En dan, ineens, lijkt bij iedereen tegelijkertijd hetzelfde idee op te komen. “Ik heb echt honger.” Het meisje met de bloemetjeslegging kijkt op haar telefoon. “Is de pizzeria beneden al open?”, vraagt ze de gastheer. Een jongen met een shagje in zijn hand staat op, gevolgd door zijn vriendin. “Wij gaan een brood-
Foto Jeroen van Kooten je halen.” De kamer loopt leeg. “Wat ga jij nog doen, Boudie?”
Onbeleefd
“Nou ik weet wel waarom jij een uitgever hebt, als je zulke leuke jurkjes aantrekt kom je overal aan de slag.” Ik kijk op van mijn gesprek met een vriendin. Voor me staat een man van in de dertig, beetje shabby gekleed, mij lachend aan te kijken. De mensen om hem heen lachen schaapachtig mee. Vroeger had ik daar geen last van, toen was ik nog lelijk. Bek met fietsenrekje, broodmager en eczeem. Ik schreef wel en daar ging het dan ook om. Ik was “het meisje van de buurtkrant”. Altijd op mijn kamer aan het tikken op mijn knetteroude tekstverwerker. Met oranje letters. Ik schreef omdat alleen op die manier mensen naar mij luisterden. Nu is dat anders. Moeder Natuur besloot de verloren jaren goed te maken door me een dubbel D-cup te geven. Niet mijn smaak, maar het is niet anders. Ik kreeg er een prettig gezicht bij en mijn haren liet ik groeien. Ik ben leuk opgedroogd, zoals dat heet. Plots kreeg ik aandacht om hoe ik eruitzag. Apart. Maar te veel. Ineens
moet ik vechten om met mijn intellect mijn uiterlijk te ontstijgen. De man blijft staan en ik zeg niets terug. “Kijk niet zo zuur, het is een compliment hoor”, zegt hij dan. “Nee, het is geen compliment, het is onbeleefd.” Ik kijk hem strak aan. Ik weet wat er nu komt en het komt ook. Hij haalt het grootste cliché uit de kast: “Ach ja, geef ik eens een compliment over het uiterlijk, wil ze weer geprezen worden om haar mooie persoonlijkheid.” Zo gaat dat dus. Hij heeft het liefst dat ik kirrend aan het tafeltje blijf zitten, een beetje bloos en dan ‘dank u wel, meneer’ zeg. Even vergeten, we leven nog in de middeleeuwen. Maar ik zal braaf zijn en het voor eens en altijd eerlijk toegeven aan die meneer. Leuke jurkjes, dikke tieten en een gezellige kop. Precies dát is de reden waarom ik een boek heb. En jij niet.
Rosa Timmer, vierdejaars taalwetenschap
Boudewijn ligt onderuitgezakt op een stoel. Zijn ogen kijken halfgeopend op van de iPod en zijn ty-
pische lach legt zijn tanden bloot. “Ik zie wel. Misschien tot zo in de stad!”
Colofon redactie-adres: Oude Kijk in ’t Jatstraat 28, Postbus 80, 9700 AB Groningen. Telefoon: 050-3636700; Telefax: 050-3636698; E-mail: uk@rug.nl; Internet: www.universiteitskrant.nl
Kernredactie: Hanneke Boonstra (hoofdredacteur) 3636697, Jan Blaauw (nieuwscoördinatie) 3636696, Christien Boomsma (eindredacteur) 3637802, René Fransen (wetenschap) 3636695, René Lapoutre (opmaak) 3636693, Ernst Arbouw (International Page) 3636130. overige redactieleden: Wouter Beetsma, Nicole Besselink, Peter Keizer, Lieke van den Krommenacker, Teodor Lazarov, Janita Naaijer, Tjerk Notten, Elisabeth Oosterling, Stijn Roelofs, Diane Romashuk, Filmo Verhagen, Dorien Vrieling. Columnisten: Ana van Es, Rosa Timmer, Gerrit Breeuwsma. Medewerkers: Bart Breman, Michel Dijkstra, Hans Miedema, Marcel Wichgers.
Foto’s: Reyer Boxem, Jeroen van Kooten, Liz Main, Elmer Spaargaren. tekeningen: Bert Cornelius, Paul de Vreede, Eric van der Wal, Kees Willemen Uitgave: Stichting Universiteitsblad oplage: 19.000 exemplaren Persbureau: de UK werkt samen met andere universiteitsbladen in het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) advertenties: Bureau Van Vliet bv, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, telefax 0235717680 RUG-advertenties, mededelingen en Ukaatjes: Heiny de Ruiter (3636699) abonnementen: € 30 per jaar, (intern tarief € 20). adreswijzigingen: schriftelijk aan de administratie van de uk. adreswijzigingen rUGpersoneel: doorgeven aan betreffende afdeling Personeel & Organisatie. ©UK. Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen geheel of gedeeltelijk over te nemen.
N I E U W S 3
UK 32 - 6 MEI 2010
Albertus: ‘Caivsleden zijn idoten’ De leden van dispuut Caivs zijn “een stelletje idioten dat het verpest voor de rest”, zegt vicevoorzitter Anne-Marie Noten van Albertus Magnus. Begin april raakte een aspirantdispuutslid gewond toen hij bij een ontgroening in brand werd gestoken. Acht vragen. Heeft het bestuur van AM een duidelijk beeld van wat er gebeurd is? “Eh, nee, eigenlijk niet. De betrokken leden vertellen iedere keer een ander verhaal. Dat is ook waarom we nu gekozen hebben voor een individuele schorsing. We laten de zaak nu even aan de politie over, en tot dat die het onderzoek hebben afgerond, willen we niks met deze negen leden te maken hebben.”
Wanneer hoorden jullie eigenlijk van het incident? “Wij hoorden het de woensdag nadat het gebeurd was.”
dag hebben we een verslag naar de ACI gestuurd. Er is, als je naar het aantal uren kijkt, nauwelijks een dag overheen gegaan.”
Wat dacht je toen je het hoorde? “Ik schrok me rot. Werkelijk een absurde actie. Het was ook een beetje tweeledig. Aan de ene kant was ik heel bezorgd over de jongen die in het ziekenhuis lag, aan de andere kant dacht ik wel: wat een sukkel dat je zoiets stoms verzint.”
Toch wekt dit voor buitenstaanders de indruk dat jullie de zaak in de doofpot willen stoppen. “Je staat natuurlijk liever niet met zoiets in de landelijke kranten, dat wil ik best toegeven, maar we hebben de zaak zo snel mogelijk bij de bevoegde instanties gemeld.”
Volgens voorzitter Cees Kallenberg van de Advies Commisie Introdudietijden heeft Albertus de zaak pas gemeld toen duidelijk werd dat de ouders aangifte zouden doen. “Het is precies gegaan zoals het hoort: we hoorden het woensdagavond, op donderdag hebben we de betrokkenen gesproken en op vrij-
De ACI zegt dat jullie meer grip moeten krijgen op de activiteiten van disputen; binnen een paar dagen. Wat gaan jullie concreet doen? “Er ligt op dit moment niet iets concreets op tafel. Volgende week spreken we met de verenigingsraad en met de disputen over wat een goede aanpak is. Daarbij proberen we
ook outside the box te denken. Is het wenselijk dat bestuursleden aanwezig zijn bij dispuutsactiviteiten? Moet alles misschien op Albertus gebeuren? We willen kijken wat realistisch en wat veilig is.”
Is dit het topje van de ijsberg? “Nee. Ik denk dat deze jongens een stelletje idioten zijn die het verpesten voor de tweeduizend andere leden.” Maar je zegt net dat jullie weinig zicht hebben op wat er in de disputen gebeurt... “Je weet nooit honderd procent zeker dat er niks raars gebeurt, maar je zag ook dat zo’n incident via de tamtam vrij snel bekend wordt binnen de vereniging. Maar helemaal zeker weten doe je het nooit.” [ ernst arbouw ]
Kelly blij na arrestatie in zaak Luten
Studentensteun Bleuminkfonds
Drie fietsende studentes zijn maandag 3 mei ’s avonds omver gereden door een automobilist op het gevaarlijke kruispunt tussen de Bloemstraat en de Turfsingel. De fietsters reden op de Turfsingel en kregen geen voorrang van de auto uit de Bloemstraat toen zij wilden afslaan richting het Boterdiep. Eén van hen moest voor onderzoek naar het ziekenhuis.
Utrecht zamelt huisdieren in De Universiteit Utrecht gaat overleden huisdieren gebruiken als oefenmateriaal bij practica van de opleidingen diergeneeskunde, tandheelkunde en biomedische wetenschappen. Samen met de Stichting Proefdiervrij heeft de universiteit een huisdierdonorcodicil ingevoerd. Daarmee kunnen huisdiereigenaren hun overleden dier afstaan. De Stichting Proefdiervrij verwacht jaarlijks driehonderd proefdierlevens te redden. [ hop ]
Knooppunt voor scholieren RUG
Oud-verdachte en 35-jarige RUG-rechtenstudent Richard Kelly is opgelucht nu maandag een nieuwe verdachte is opgepakt, 17 jaar na de moord op de 15-jarige scholiere Andrea Luten uit Ruinen. Toch houdt hij een slag om de arm. Alleen DNA-bewijs noemt hij “een beetje mager”. Een half uur voor de officiële bekendmaking kreeg Kelly een telefoontje van de recherche. Die vertelde hem dat er een 38-jarige man uit Hoogeveen was opgepakt, wiens DNA-profiel overeenkomt met dat van de schaamhaar die werd gevonden op het lichaam van Andrea. De man is eerder veroordeeld wegens huiselijk geweld. Om die reden moest hij het DNA afstaan, dat nu een match vormt. Kelly hoopt dat het deze keer raak is. “Dat hij met een mooie bekentenis komt, die hij onder de juiste omstandigheden heeft afgelegd.” Richard Kelly werd in 2000 opgepakt voor de moord na heropening van de zaak door een cold caseteam. Van de 50.000 euro schadevergoeding die hij na zijn vrijspraak in 2002 ontving, ging hij rechten studeren. Toch bleef de zaak hem achtervolgen. Nieuw – nog preciezer – DNA-onderzoek pleitte hem in 2007 opnieuw vrij. In de UK zei hij destijds er niet op te rekenen dat de werkelijke dader ooit gevonden zou worden. [ christien boomsma ]
Auto rijdt drie studentes omver
De Scholierenacademie van de RUG krijgt twee ton van het Platform Bèta Techniek om een ‘Wetenschapsknooppunt’ voor basisscholen op te zetten. Hiervoor wordt samengewerkt met de Hanzehogeschool en het Universiteitsmuseum. Ontwikkelingspsycholoog Paul van Geert zal vanuit dit project onderzoek doen naar het opsporen en ontwikkelen van talent op de basisschool. Het project moet nog formeel worden goedgekeurd door het College van Bestuur van de RUG.
‘Lijst 17’ voor behoud basisbeurs Foto Peter Koomen
De Nasonia sluipwesp
Moeders wil is wet Vrouwelijke sluipwespen bepalen de sekse van hun nageslacht door een gen dat ze zelf doorgeven uit te zetten. Dat schreven onderzoekers van de basiseenheid evolutionaire genetica vorige week in Science. De wespen ontwikkelden een uniek systeem. Het draait allemaal om het gen ‘Ttransformer’ (Tra), dat de ‘hoofdschakelaar’ omzet die het geslacht bepaalt. “Wanneer Tra actief is in het embryo, ontstaat er een vrouwtje, is het niet actief dan wordt
het een mannetje”, vertelt RUG-onderzoeker Louis van de Zande. Uit onbevruchte eitjes die het Tra-gen van de moeder bevatten, worden alleen mannetjes geboren. “Het blijkt, dat het vrouwtje het Tra-gen in het ei uitschakelt.” Een bevrucht eitje bevat ook het Tra-gen van de vader. Dat is wel actief. “Er is dus een mannetje nodig om vrouwtjes te maken.” De sluipwespmoeder heeft op deze manier totale controle over haar nageslacht. Bij de paring is namelijk een voorraadzakje met spermacel-
len gevuld. Het vrouwtje belist vervolgens zelf of ze het eitje daarmee wil bevruchten – en dus een dochter voortbrengen − of niet – wat een zoon oplevert. Het uitschakelen van het eigen gen gaat vermoedelijk door er een klein molecuul aan te koppelen: epigenetische modificatie. “Dat op die manier de sekse van het nageslacht wordt beïnvloed, is nooit eerder gezien”, zegt Van de Zande. Vervolgonderzoek moet aantonen, hoe de sekseregulatie precies werkt. [ René Fransen ]
De SOG en gezelligheidsvereniging Albertus Magnus houden maandag tien mei een benefietactie voor het Eric Bleumink Fonds van de RUG.
Zon verslaat de klok bij het slapengaan
Geld komt uit verkoop van loten voor een loterij met prijzen die Groningse studentenverenigingen beschikbaar stellen. Verder schenkt Albertus een kwart van de bieromzet aan het Fonds, dat studenten en promovendi uit ontwikkelingslanden in staat stelt om in Groningen te studeren of onderzoek te doen. Rector magnificus Frans Zwarts opent de avond. [ jan blaauw ]
Chronobiologen van de RUG hebben voor een wereldwijd onderzoek naar slaapgedrag gegevens nodig van zoveel mogelijk studenten. Studenten zijn extra interessant vanwege de variatie in slaapgedrag.
> vervolg pag. 1
“Tussen je 18e en 25e verandert er heel veel in je slaapgedrag”, legt onderzoekster Marijke Gordijn uit. De
onderzoekers stellen het ‘slaaptype’ vast en meten mogelijk slaaptekort. De RUG doet dit project met universiteiten in Oxford, München, Melbourne en Auckland. Bewust worden gegevens verzameld op zowel het noordelijk als het zuidelijk halfrond. De eerste ronde vindt nu plaats, een tweede ronde volgt in oktober. Het onderzoek wil een bredere basis geven aan eerder Duits onderzoek naar slaapgedrag binnen één
en dezelfde tijdzone. Het bleek dat een Duitser aan de grens met Polen gemiddeld 34 minuten eerder gaat slapen dan een Duitser aan de grens met Nederland. Exact hetzelfde verschil zit er tussen het moment waarop op die plaatsen de zon opkomt en ondergaat. Oftewel: de zon verslaat de klok. [ jan blaauw]
Opgeven kan via: Tinyurl.com/ studentenslaap
De jongerenpartij van BNN gaat de verkiezingen in als ‘Lijst 17’. De partij wil de basisbeurs behouden, softdrugs legaliseren en de AOW-leeftijd verhogen naar 68 jaar, melden het ANP en Novum. Speerpunten zijn verder de bescherming van privacy op het internet en het verbouwen van leegstaande kantoorpanden tot studentenwoningen. Op de Joint Strike Fighter en de hypotheekrenteaftrek mag van de jongerenpartij bezuinigd worden. [ hop ]
RUG betaalt voor bussen naar demo De RUG betaalt de kosten van bussen die vrijdag 21 mei Groningse studenten zullen vervoeren naar de studentendemonstratie die op die dag op het Amsterdamse Museumplein plaatsvindt. De demonstratie is gericht tegen bezuinigingen in het hoger onderwijs en plannen om de studiefinanciering af te schaffen. Een brede coalitie van studentenorganisaties, waaronder vakbond LSVb en de landelijke kamer van verenigingen LKVV organiseert de demonstratie. In 2005 steunde de RUG ook een studentendemonstratie door bussen te betalen.
4 ONDERWIJS Hapje...
UK 32 - 6 MEI 2010
Innovatie
Overadopted Fries boek De universiteit is een bron van kennis. Maar wat gebeurt er eigenlijk in al die verschillende collegezalen? UK-verslaggevers schuiven aan in de collegebanken, maken huiswerk en doen verslag van hun belevenissen. We zijn nu bij innovatie . Volg ons ook via www.universiteitskrant.nl/hapje Door ingriD De vries De wereld van new Age laat ik achter me. De vertrouwde zaal 253 ruil ik in voor zaal 02-53 in de Bernoulliborg. Van tevoren neem ik even de tijd om het moderne gebouw te bewonderen. Zo op het eerste gezicht is dit een prima locatie voor mijn volgende vak: innovatie en nieuwe technologie. Het is de bedoeling dat ik meer te weten ga komen over de bedrijfskundige relatie tussen innovatie en nieuwe technologie. Eigenlijk heb ik mij nog nooit verdiept in bedrijfskundige processen. En techniek? Ik ben allang blij dat het mij gelukt is om mijn fiets in een fietsenrek te wurmen. Als ik om me heenkijk in de vol-
le zaal, valt het mij op dat er meer mannelijke studenten zijn. Zelf heb ik dat nog nooit meegemaakt tijdens een college. Om precies 9.15 uur sluit professor Hans Wortmann de deur. Er is genoeg te doen. De komende weken gaan studenten technologieën uitwerken. Binnen zes dagen moeten we al een eerste innovatievoorstel inleveren. Dit is duidelijk een vak waarbij je je niet hoeft te vervelen. Sommige mensen beweren dat een product zichzelf verkoopt, maar volgens Wortmann klopt dat niet. Bij innovatie moeten alle pro-
cessen tegelijk goed gaan. Je moet investeren in een uitvinding én kunnen organiseren. Technologieen vernieuwen zich voortdurend, dus je komt telkens voor nieuwe uitdagingen te staan. In het tweede deel neemt dr. Maruster het woord. Zij legt het begrip rate of adoption uit: de snelheid waarin mensen innovaties aannemen. Er zijn allerlei factoren die de rate of adoption kunnen beïnvloeden, zoals status en persoonlijkheid. Ook kan er sprake zijn van overadoption: mensen zijn dan geneigd een product te kopen dat ze niet nodig hebben. Zo had ik de de verleiding moeten weerstaan om dat Friese boek op koninginnedag te kopen en dat ongelezen in de kast belandde, omdat ik de Friese taal niet machtig ben. Maar toen ik het kocht, was ik éhct van plan om het te lezen. Om 11.00 uur sta ik buiten aan mijn fiets te sjorren die muurvast in het rek staat. Terwijl ik een gekreukeld voorwiel probeer te voorkomen en allerlei fietssturen aan het ontwarren ben, voel ik een eerste innovatiewens opkomen.
Laatste dagen van oude vragen | ac h t e r g r o n d | Heb je tentamens en wil je jezelf goed voorbereiden? Geen stress, vraag wat rond en al snel duiken er allemaal oude tentamens op. Door teoDor lazarov Mooi oefenmateriaal. Maar wat nu als de echte tentamens letterlijk hetzelfde zijn als de oude die circulerend onder studenten? “In sommige gevallen is dat zo,” stelt Jasper Geven, studentadviseur van het opleidingsbestuur van psychologie. Volgens Geven betreft het vooral tentamens van eerste– en tweedejaarsvakken. “Dit zijn multiplechoicetentamens waarbij
docenten toch vaak uit een grote database vragen halen. Als je veel oude tentamens hebt, is de kans aanwezig dat sommige vragen terugkomen.” Lekker makkelijk en algemeen bekend onder psychologiestudenten, maar hebben de docenten het niet door? “Hoogleraren weten, naar hun eigen zeggen, niet dat het zo is”, zegt Geven. “Daarom ben ik nu oude tentamens en tentamenvragen aan het verzamelen om het aan te tonen.” Hij nam contact op met studievereniging VIP van psychologie. Die plaatste een oproepje op hun site. “Ben jij in bezit van oude tentamens, lever deze dan nu in. Hier-
mee kan in beeld gebracht worden welke tentamens in omloop zijn. Hiermee kan jij je steentje bijdragen aan de opleiding.” Opleidingsdirecteur van psychologie Addie Johnson vindt het een goede zaak. Oude tentamenvragen komen inderdaad vaak terug. “Sommige vragen tonen een onderscheid aan tussen goede en slechte studenten. Maar als deze in omloop zijn, is het goed te weten om welke vragen het gaat.” Het leren op oude tentamens bij psychologie lijkt dus ten einde te komen. Een goede zaak of een verlies, dat moeten studenten zelf uitmaken. Maar dat het binnenkort niet meer kan, is vrijwel zeker.
Jan Mulder stiekem op bezoek | r e p o r tag e | De masterstudenten van
Of op welk punt in het gesprek de geïnterviewde in een lastige positie werd gebracht.”
journalistiek moesten afgelopen week allemaal een BN’er of ander belangrijk persoon naar Groningen lokken. Daar vond – achter gesloten deuren – het practicum interviewtrainingen plaats van coördinator John Bolt Door MAuD ScHAEPkEnS
Waarom BN’ers? En niet bijvoorbeeld de buurvrouw? “De studenten moesten iemand interviewen van wie zij dachten dat hij/zij iets te vertellen had. nu heeft iedereen wel een verhaal, maar het verschil is natuurlijk wel dat Bn’ers gewend zijn aan publiciteit. Dat maakt het moeilijker, maar daar kunnen de studenten ook extra veel van leren.”
interviewde. Omdat we van tevoren afgesproken hadden dat niets van de interviews later naar buiten werd gebracht, kon de geïnterviewde vrijuit vertellen. Bovendien kon de geïnterviewde tijdens de analyse feedback geven op de interviewtechnieken van de student.”
Want…? “De interviews werden opgenomen en daarna geanalyseerd. Dat doen collega-docent Jan Haasbroek en ik samen met de student en de ge-
Wat voor feedback werd er zoal gegeven? “De geïnterviewde gaf bijvoorbeeld aan op welk moment de student meer had mogen doorvragen.
Wat leren de studenten van dit practicum? “Het is een soort meesterproef. In een kwartier tijd krijgt de student de mogelijkheid om een van de behandelde interviewvormen zo goed mogelijk toe te passen en dat wordt vervolgens geanalyseerd. Vooral omdat je het erna terugziet op beeld, leer je de interviewprincipes goed kennen en toepassen. Ook leren de studenten dat emotie en zaken die er werkelijk toe doen, het publiek het meeste trekken. Daar moet tijdens een interview dus op ingegaan worden.” Tot slot: welke BN’ers kwamen afgelopen week allemaal naar de RUG? “Jacques Wallage, Huub Wijfjes, Betty de Boer, Jan Mulder, Pieter Sijpersma en Peter Weening werden hier onder andere geïnterviewd.”
Twee keer |_
Of bereidt een
| ac h t e r g r o n d | De bachelorscriptie kan een lijdensweg zijn. En wat héb je eraan? Rector magnificus Frans Zwarts ziet het nut niet. Maar studieadviseurs pleiten juist voor het project dat studenten oefent voor het ‘echte’ werk in de master. Door ana van es en filmo verhagen
Stel: je bent bachelorstudent met als hoofdrichting geschiedenis aan de universiteit van Harvard, of cambridge. In je laatste studiejaar mag je kiezen: keuzevakken doen en die afronden met een paper of een uitgebreidere scriptie schrijven. De meeste studenten laten het scriptietraject links liggen. Stel nu: je bent bachelorstudent geschiedenis aan de RuG. Om af te studeren is er maar één weg: een scriptie schrijven. Studieadviseur karin Mast van geschiedenis vindt dat logisch: “Bij geschiedenis moet je veel schrijven en die vaardigheden worden daarom als afsluitende proef getoetst via de scriptie.” En zij is niet de enige. Bij de meeste bacheloropleidingen aan de RuG is het schrijven van een scriptie verplicht. Maar waarom eigenlijk? Rector magnificus Frans Zwarts vindt het in elk geval niet nodig. “Ik ben een tegenstander van bachelorscripties”, meldde hij onlangs in de universiteitsraad. Zijn bezwaren: studenten lopen studievertraging op, de RuG valt internationaal uit de toon en schrijfvaardigheid kun je veel beter door middel van papers oefenen. Maar onder studieadviseurs krijgt Zwarts weinig bijval. Zij geloven zelfs dat de bachelorscriptie juist studievertraging voorkomt. “Het is een goede voorbereiding voor een groter onderzoek”, denkt Ena Tiesinga, studieadviseur bij wiskunde. De masterscriptie gaat studenten dan gemakkelijker af. al heel kort. Daar gaat de tijd voor En er is meer. Binnen het bachelor- de minor nog vanaf. Je kunt altermastersysteem geldt de bachelor als natieven bedenken die minder tijd een zelfstandige opleiding. En zo’n kosten.” Meer groepsprojecten bijopleiding, zegt Ellen Jansen van het voorbeeld, waarbij de nadruk ligt universitair Onderwijs centrum op onderzoek. Groningen (uOcG) heeft een viBij de Faculteit Ruimtelijke Wesitekaartje nodig. Een tenschappen heeft de scriptie is misschien opleiding sociale geoniet het enig denkbagrafie en planologie zo’n ‘Je kunt re visitekaartje, maar groepsproject als afsluiwel een heel goede opting. Studenten doen tie, zowel voor studen- alternatieven onderzoek in groepjes ten als naar accredita- bedenken die van vier en schrijven eltiecommissies toe. “Met ke een eigen hoofdstuk minder tijd voor een gezamenlijke een scriptie laat je zien: dit heb ik gedaan. Het scriptie. kosten’ is de integratie van wat Toch wilde men ook je tijdens de bachelordaar meer individualiopleiding hebt geleerd. teit. Vandaar dat er nu Dat moet meer zijn dan een lijstje een proef loopt waarbij studenten vakken.” een zelfstandige scriptie schrijven, Bang voor vertraging als gevolg maar daarvoor een deelonderwerp van twee scripties is Jansen niet. van een centraal gekozen hoofdonToch kan ze zich voorstellen dat derwerp kiezen. Zo blijft intensieve een opleiding kiest voor een an- begeleiding mogelijk. der afsluitend project. “Drie jaar is Maar niet iedereen is even blij met
O P M E R K E L I J K 5
UK 32 - 6 MEI 2010
dezelfde lijdensweg bachelorscriptie je voor op het echte werk?
Hoe overleef ik mijn scriptie? Maak een duidelijke en haalbare planning en houd je daar ook aan!
tip 1
Vermijd afleiding. Dus ruim je kamer op, zet je telefoon uit en sluit het internet af.
tip 2
Blijf goed eten en drinken zodat je concentratie goed blijft. Wat ook helpt voor de concentratie is minimaal om de twee uur een pauze nemen.
tip 3
Stel een beloningssysteem voor jezelf in. Als ik een hoofdstuk af heb dan mag ik een stuk taart!
tip 4
Zorg altijd voor minstens één back-up van je scriptie. Het zou namelijk wel erg vervelend zijn als je computer crasht en je alles kwijt bent en weer helemaal van voor af aan moet beginnen...
tip 5
Dijkstra is “heel positief” over de formule. Het haalt de banden met het beroepsveld aan: het is al vaker gebeurd dat een advocaat uit de jury contact opnam met een goed presenterende student. Ook Ellen Jansen van het UOCG is er enthousiast over. “Het integreert de kennis die rechtenstudenten in de bachelor hebben opgedaan. Je laat zien waar ze toe in staat zijn.”
Illustratie Pluis de nieuwe vorm. Scriptiecoördinator Dirk Strijker vindt de nieuwe eisen niet realistisch. “Studenten kunnen die bijna onmogelijk waarmaken. De oude vorm sluit ook beter aan op de beroepspraktijk. Stel dat een student gaat werken bij de afdeling ruimtelijk ordening van een gemeente. Als er een nieuw be-
Frans Zwart en de scripties Wat is er mis met de bachelorscriptie? “Ergens in de universitaire studie moet een scriptie zitten. Het schrijven daarvan is een bijzonder proces. Er is altijd klassikaal onderwijs geweest en dan moet je die scriptie zelfstandig schrijven. Dat proces moet je zeker on-
stemmingsplan moet komen, krijgt ook iedere medewerker zijn eigen onderwerp. Net zoals in de oude vorm van onze bachelorscriptie.” Nederlands recht kiest bewust voor een groepsproject als afsluiting van de bachelor: de studentenrechtbank. Studenten werken in groepjes van drie aan een rechts-
zaak. Elke student schrijft individueel een pleidooi of uitspraak, die ze vervolgens presenteren tijdens een openbare zitting in het voormalige rechtsgebouw. Ze oefenen zo niet alleen schrijf-, maar ook spreekvaardigheid. “Twee keer een scriptie schrijven is dubbelop,” motiveert directeur
onderwijs Jaap Dijkstra die keuze. “Daarom gingen wij op zoek naar een afsluiting die beter aansluit bij een toekomstig togaberoep. Goed leren je argumenten te verwoorden is bij rechten heel belangrijk. Bovendien ervaren studenten nu hoe het echt is om als advocaat of rechter op te treden.”
dergaan, maar pas in de masterfase.”
een scriptie verloopt met vallen en opstaan, dus studenten dreigen twee keer vertraging op te lopen : eerst in de bachelorfase en daarna in de masterfase.”
allerlei afweermechanismen in werking.”
Een bachelorscriptie is toch een oefening voor de masterscriptie? “Er zijn andere manieren. Kijk naar geneeskunde of rechten. Daar schrijven ze geen bachelorscriptie. Dus het is geen wet van Meden en Perzen. Ik vraag me af of je je studietijd op die manier zo effectief mogelijk besteedt. Het schrijven van
Waarom twee keer vertraging? “Vertraging doet zich telkens opnieuw voor. Dat komt door de psychologische staat waarin je geworpen wordt als je een scriptie schrijft. We hebben de neiging dat als een groot project te beschouwen en dan treden
Wat is het alternatief voor de bachelorscriptie? “Veel studenten vinden academisch schrijven lastig. Ik zou willen dat bachelorstudenten op grotere schaal papers en werkstukken schrijven. Amerikaanse undergraduate studenten lijken minder moeite te hebben met schrijfvaardigheid dan Nederlandse bachelorstudenten. Dat
Toch kost de studentenrechtbank minstens zoveel tijd en begeleiding als een gewone scriptie. En in de masterfase blijken rechtenstudenten behoefte te hebben aan extra begeleiding bij hun masterscriptie. “Sommige studenten hebben moeite met het schrijven van een scriptie”, erkent Dijkstra. Of dat door de afwezigheid van een bachelorscriptie komt, kan hij niet zeggen: die is er bij rechten nooit geweest.
komt omdat daar tijdens collegeweken bijna elke week een paper wordt geschreven.”
Hoe vond u het schrijven van uw eigen scriptie eigenlijk? “Snel, maar verschrikkelijk. Mijn eerste versie was zeventien pagina’s. Te kort, vond mijn begeleider. Dat heb ik in een maand tijd omgetoverd tot een scriptie van dertig pagina’s. Toen was het goed. Desondanks vond ik het geen prettige maanden.”
Nieuwe vacatures
Hoofd Algemeen Secretariaat
Analist/Technicus Biochemie
1,0 fte | Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen
1,0 fte | Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen
Postdoc PROZYMES project: Biocatalysis with tautomerases
Lecturer (Universitair Docent) English language and linguistics
1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences
0,8 fte | Faculty of Arts
PhD position PROZYMES project: Directed evolution of tautomerases
Open vacatures
Technisch Medewerker
1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences
1,0 fte | Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen
PhD position PROZYMES project: Carbonyl Universitair Docent Kunsteducatie transformations with tautomerases 0,8 fte | Faculteit der Letteren 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences
Full Professor Smart Manufacturing Systems
PhD position PROZYMES project: Genome mining for new tautomerases
1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences
1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences
Junior Lecturers (Docenten) English language proficiency
Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl
1,5 fte | Faculty of Arts
Universitair Docenten Communicatie- en Informatiewetenschappen 3,0 fte | Faculteit der Letteren
De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten. De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeelsbestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegenwoordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.
werken aan de grenzen van het weten
WIJ ZOEKEN VROUWEN die mee willen werken aan een geneesmiddelenonderzoek (095).
Rij (be) Wijs!
www.albertusrijopleiding.nl
In dit onderzoek wordt de werking onderzocht van een nieuwe anticonceptiepil. Tevens wordt nagegaan of deze pil een minder ongunstig effect op de leverfunctie heeft en meer voordelen biedt dan de huidige anticonceptiepillen.
Dinox is een onderzoekscentrum in Groningen en Berlijn met ruim 15 jaar ervaring in geneesmiddelenonderzoek op het gebied van vrouwelijke hormonen (zoals anticonceptie, vruchtbaarheidsbehandelingen, premenstrueel syndroom en acnĂŠ) en seksuologie. Dinox bevindt zich op het UMCG terrein: Hanzeplein 1, ingang 53, 9713 GZ Groningen
U zou aan het onderzoek kunnen deelnemen als u: s EEN VROUW BENT TUSSEN EN JAAR EN GEZOND BENT s BEREID BENT AANVULLENDE ANTICONCEPTIE ZOALS CONDOOMS TE GEBRUIKEN TIJDENS HET ONDERZOEK
s BINNEN EEN STRAAL VAN KM VAN ONS ONDERZOEKSCENTRUM IN 'RONINGEN WOONT
s VOLDOET AAN DE OVERIGE VOORWAARDEN VOOR DEELNAME DEZE WORDEN TELEFONISCH DOORGENOMEN Bezoeken .A HET VOORONDERZOEK BEZOEKT U HET ONDERZOEKSCENTRUM GEDURENDE MAANDEN TWEE OF DRIE KEER PER WEEK VOOR EEN ECHOSCOPIE EN OF BLOEDAFNAME )N DE E MAAND VINDT MAAR BEZOEK PLAATS )N TOTAAL ZULLEN ER TOT BEZOEKEN PLAATSVINDEN Vergoeding %LKE VRIJWILLIGSTER ONTVANGT EEN VERGOEDING VOOR DEELNAME AAN DIT GENEESMIDDELENONDERZOEK VAN ONGEVEER ` TOT ` AFHANKELIJK VAN HET AANTAL BEZOEKEN PLUS EEN REISKOS TENVERGOEDING ` PER KM MET EEN MINIMUM VAN ` 6OOR MEER INFORMATIE KUNT U TIJDENS KANTOORUREN BELLEN MET
(050) 3610999
MEI EEN SELECTIE UIT HET PROGRAMMA
schildersbedrijf
05 06 12 15 18 19 20 23 27 28 31
glas-service
poelman
b.v.
telefoon 050-5710150 fax 050-5770943 www.poelmanbv.nl
WWW.DINOX.NL &21&(576 ‡ 029,(6 ‡ '$1&(1,*+76
::: 9(5$ *521,1*(1 1/ 2267(5675$$7 ‡ *511
&$63,$1 86$ &2167$176 7+( +(; ',63(16(56 86$ 9(*$6 .,1*6 %/$8'=81 1/
*(57 9/2. 1(/ =$ %$57 )0 '522* .$6+0,5 '.
(9$1*(/,67$ 86$ &20021 (,'(5 .,1* (,'(5 %/,7=(1 75$33(5 86$
+($9< 75$6+ 86$ )8//6,=( 6,;7<1,1(56 0272536<&+2 12
),;.(6 %(
7:2 '225 &,1(0$ &/8% 8.
...VOLLEDIGE PROGRAMMA OP DE WEBSITE
(/.( =$7(5'$* 6:,1*$921' Â&#x2021; $/7(51$7,9( '$1&(1,*+7 Â&#x2021;
9(5:$&+7 Â&#x2021; /2&$/ 1$7,9(6 Â&#x2021; 7+( '5806 Â&#x2021; THE STRANGE BOYS Â&#x2021; %$/7+$=$5 Â&#x2021; -$3$1'52,'6 Â&#x2021; )2(1.. EN VEEL MEERRR...
Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021;
(/.( =$7(5'$* *5$7,6 &21&(57 '2:167$*( Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021; Â&#x2021;
(/.( ',16'$* 9(5$ =,(1(0$
@UK 7
UK 32 - 6 MEI 2010
Tjak
Ana
Viool van 75 euro en les op Youtube | r e p o r tag e | Ook behoefte aan tips over lekkere maaltijden? Zo’n goeie tjak op je bord? In deze rubriek kijkt de UK tijdens het koken mee in Groningse studentenkeukens. Thijs Panneman maakt een oud, vertrouwd gerecht. En muziek. Door lieke van Den krommenacker
“Een Panneman moet je niet proberen noten te leren lezen!” Terwijl ‘UK-overbuurman’ en vierdejaars student informatietechnologie Thijs Panneman (25) druk bezig is aan zijn ovenpasta, vertelt hij vrolijk over zijn muzikale bezigheden en hoe zowel zijn vader – actief in drie bandjes – als opa weigerden bladmuziek te lezen. Ook Thijs leert liedjes door te luisteren en daarna flink te oefenen. Middenin zijn kamer, op de tweede verdieping van het huis in de Oude Kijk in ’t Jatstraat, staat een digitale piano. Glunderend en een beetje verlegen kijkt Thijs naar zijn vriend Bojan van der Heide (30), die zich in de zwartleren stoel bij het raam heeft genesteld. “Als ik een mooi liedje hoor op een cd, ga ik eerst de hele avond oefenen. Daarna mag Bo komen luisteren.” Net als Thijs bespeelt Bojan de toetsen. Hij schrijft en componeert bovendien zijn eigen muziek. “Popliedjes”, zoals hij ze noemt. Maar eigenlijk heten ze fusion; de electronische catchy melodieën die hij produceert. Afgelopen kerst kwam het tot een gezamenlijk optreden. Daarvoor bekwaamde Thijs zichzelf op een ander instrument. Op
Pannetje drie kazen pasta (4 pers.) 500 gr penne of farfalle 1 courgette 1 ui 3 teentjes knoflook 500 gr mager rundergehakt 1 fles tomatenpuree 500 gr feta 200 gr jonge kaas Parmezaanse kaas Snij de ui en knoflook en bak deze aan. Voeg gehakt, peper en zout toe. Snij courgette in stukjes en meng met het vlees. Doe hier de tomatenpuree en Italiaanse kruiden bij. Kook de pasta vijf minuten, giet af en doe in een ovenschaal. Verdeel de saus erover, voeg een scheut olijfolie toe. Snij de feta in stukjes en verdeel over de schotel. Bedek met plakjes jonge kaas en laat het geheel tien minuten in de oven garen. Serveren met Parmezaanse kaas. Smakelijk eten! internet bestelde hij de goedkoopste viool die hij kon vinden – “75 euro, inclusief koffer, strijkstokken en verzendkosten. En eerstehands!” – en nam ‘les’ op YouTube. Thijs: “Het leek me wel enig, omdat iedereen piano speelt, dat ik dan wat anders zou gaan doen. Met als doel dat we voor de families kerst-
Thijs Panneman liedjes konden spelen.” Het resultaat? Hij lacht. “Elf liedjes! De hele Herman van Veen kerst-cd.” Zijn niet-kerstrepertoire is wel wat achtergebleven, geeft hij toe. “Dat bestaat uit Altijd is Kortjakje ziek.” Het eten is klaar. In grote pastaborden serveert Thijs het vertrouwde gerecht voor gasten die voor het eerst aanschuiven. Stevige beats hebben plaatsgemaakt voor violiste Janine Jansen, die de Vier Seizoenen van Vivaldi speelt. Boven de eettafel hangen twaalf
Lange nachten, diepe glazen... (16) Terug-tweet: Fleur liep haar ‘muiltjes’ in en zocht de perfecte galajurk. Ralf heeft het moeilijk sinds hij een medische misser beging en Annet aan Jasper verloor. Jasper hield Fleur, met één hand aan de tap, staande. “Je wilt toch een leuke, gevoelige knul daten?” Fleur knikte verward. “Zaterdagavond. Acht uur. Stipt.” Ze had nooit op het aanbod in moeten gaan. Jaspers vrienden zijn niet haar type. Straks zadelt hij haar op met een kunstschilder! “Nee”, spreekt Fleur zichzelf vermanend toe, “dit keer gaat het om
de inhoud.” Geen nietszeggend klef gedoe. Diepgang. Daar zijn kunstenaars goed in. Ze tikt verveeld op haar telefoon. Kwart over acht al. Dan verschijnt een jongen bovenaan de trap. Hij kijkt zoekend rond. “Jij moet Fleur zijn!” “Ralf”, vervolgt hij met een glimlach, als hij tegenover haar plaatsneemt. “Jij werkt ook in de kroeg?” Fleur knikt. Wat een kalme stem heeft hij. En wat komt hij keurig over! Ze herinnert zich een wankelende derdejaars op het lustrum. Z’n bretels van zijn schouders gezakt. Zonder een woord te zeggen drukte hij zijn zweterige lichaam
Foto Jeroen van Kooten uitvergrote foto’s van Thijs op reis, in Zuid-Afrika. Voor zijn hbo-studie elektrotechniek bouwde hij in 2006 het netwerk voor het eerste internetcafé in een township in Kaapstad. Vijf maanden werken werden gevolgd door zes maanden backpacken, zijn grote liefhebberij. Zo kampeerde hij afgelopen zomer nog op Eyjafjallajökull, de IJslandse vulkaan die het vliegverkeer in heel Europa stillegde. Thijs grinnikt. “Ik denk dat ik mijn haringen te diep in de grond heb gestoken.”
Genoeg gepraat
tegen haar aan. Van dat soort acties heeft ze meer dan genoeg! Hoewel... Ze bekijkt Ralfs kaaklijn. Brede schouders. Niet slecht. “Fleur?” Zij zet haar verleidelijkste blik op. Dat gesprek kan wachten. Deze jongen gaat mee naar huis! “Hoe ken jij Jasper? Minerva?” Ralf lacht. “Nee, joh! Als kleuter haatte ik kleien al. Ik doe geneeskunde. Co-schappen.” Een arts! Jasper heeft haar een arts bezorgd! “Of nou ja”, gaat Ralf verder, “op ’t moment doe ik even niets.” Zijn gezicht betrekt. “Het ging niet zo
goed met me. Ik heb wekenlang thuis gezeten. Wilde niets meer.” Dit is inderdaad een gevoelige knul en een prater. Maar de dag waarop Fleur een knappe jongen niet onder de lakens krijgt, moet nog komen. Ze strijkt met haar voet langs zijn been. Ralf lijkt het niet te merken. “Ik goot mezelf vol, zwalkte over straat.” Hij zwijgt en Fleur grijpt haar kans. “Goh, wat een verhaal, zeg.” Ze zoekt Ralfs blik. Dan maar de directe aanpak. “Zou jij mij, als arts in opleiding, niet eens kunnen onderzoeken?” Ralf krimpt ineen. Fleurs mond
Pensioen Het schrijven van je scriptie is de mooiste tijd van je leven. Er is de belofte van bijna-afgestudeerd zijn, maar niet de verplichting om te werken. De IB-groep garandeert inkomen. Scripties zijn een soort studentenpensioen: je kunt er maar beter vroeg mee beginnen en lang mee doorgaan. Dat besefte ik toen mijn eigen scriptie werd goedgekeurd. Dat viel niet mee. De lay-out bleek een struikelblok. Mijn eerste versie: dubbelzijdig geprint − afwisselend lettertype Times New Roman 12 en Verdana 13 − met loslatend nietje. “Inhoudsopgave ontbreekt”, waarschuwde ik in een begeleidend schrijven. “Geen lijvige scriptie,” pruimde mijn scriptiebegeleidster ad interim (de echte vertrok maanden geleden met de Noorderzon). Prompt schoot het nietje los. Ik zei dat het toch om de inhoud gaat, maar ze keek verwonderd. En noemde een mager cijfer. De boodschap was duidelijk. Ik ging naar de kopieerwinkel en overhandigde de verbaasde medewerker vijftig euro en mijn usb-stick. “Graag een inhoudsopgave erbij”, zei ik. In een keurig ringbandje kreeg ik mijn levenswerk mee naar huis. Enkelzijdig geprint. “Eigenlijk is het best een aardig boekje”, vond mijn scriptiebegeleidster nu goedkeurend. Wat wil je: ineens twee keer zoveel pagina’s. Met een mooie kaft. En een inhoudsopgave. Dus ik kreeg een acht. Best jammer. Mijn studentenpensioen is voorbij.
Ana van Es is klaar met haar studie rechten. En heeft al een baan.
Foto Liz Main
valt open. Gaat ’ie nou huilen? Ralf slikt. “Sorry”, snuift hij dan, “ik ben nog niet.. Hij stierf gewoon! Onder mijn handen. Ik heb hem...” Een oude dame werpt Fleur een vuile blik toe. Die denkt vast dat zij Ralf net heeft gedumpt. Hij staat op en strompelt naar de trap. Een getraumatiseerde arts. Bedankt, Jasper. Wat een date! Zit haar dispuut al in de kroeg? Een lompe student, die haar zonder een woord tegen de bar duwt: daar is ze aan toe! Wordt vervolgd > Reageren? langenachten@gmail.com
8 WETENSCHAP Cogito ergo BOEM
UK 32 - 6 MEI 2010
Kraaien
In samenwerking met Science LinX (Wiskunde & Natuurwetenschappen)
MIF of TIF? | s e r i e | Voor onderhoudende
|_
experimenten heb je niet per se een groot laboratorium nodig. Wat koelt sneller af: thee met melk of melk met thee? Thee, melk en de thermometer geven het antwoord. Door ernst ArbouW Er zijn elf noodzakelijke stappen voor het zetten van een lekker kopje thee. Van de keuze van de theeblaadjes (India of Ceylon, nimmer Chinees) via het voorverwarmen van de pot en de keus van het juiste theekopje (cilindrisch!) tot het gebruik van suiker (Nooit! Drink liever heet water met suiker.) Het elfstappenplan is afkomstig uit A Nice Cup of Tea van de Engelse schrijver en journalist George Orwell (1903-1950). In het essay, dat verscheen in de Evening Standard van 12 januari 1946, beschrijft Orwell op totalitaire wijze (“Here are my eleven rules, every one of which I regard as golden…”) zijn protocol. Vooral stap tien is controversieel, al ligt er buiten Engeland niemand van wakker: eerst de thee inschenken, dan pas de melk. Het debat tussen de miffers (“Milk In First”) en de tiffers is zo oud als thee met melk zelf. Maakt het uit dan? Ja! De Britse statisticus Ronald Fisher bewees in de jaren twintig van de vorige eeuw dat er smaakverschil is tussen thee met melk en melk met thee. Het idee ontstond toen hij een promovenda op zijn instituut een kopje thee wilde aanbieden. Zij weigerde beslist; Fisher had éérst thee ingeschonken en dat bliefde ze niet. De wetenschappers besloten tot een blinde, gerandomiseerde smaaktest. Tot ieders verbazing bleek de promovenda keurig in staat thee met melk te onderscheiden van melk met thee. Het smaakverschil tussen MIF en TIF wordt veroorzaakt door de zogeheten denaturatie van melkeiwit; bepaalde soorten melkeiwit vouwen boven 75 graden open, waarna zwavelatomen uit het eiwit kunnen reageren met waterstofionen in de melk. Daarbij ontstaat diwaterstofsulfide (H2S), bekend
Gamma
De passies
| i n t e r v i e w | In 41 jaar zag repromedewerker Jan Dieters de stencils veranderen in offsetdruk en plaatsmaken voor computers. Hij bracht kraaien naar kantoor en dreef operazangers tot woede. Deze maand draait hij zijn laatste kopietjes. Door NICOLE BESSELINK
Illustratie Ernst Arbouw van de rotte eierlucht. Die verklaring roept bij de BOEMredactie vragen op. Door melk later toe te voegen, kun je thee namelijk sneller laten afkoelen. Klinkt raar, klopt toch. Neem twee vergelijkbare koppen thee. Giet een van de twee in een kop met dertig milliliter melk en meet van beide koppen iedere dertig seconden de temperatuur. Voeg na drie minuten de melk toe aan de tweede kop en zie: zodra je de melk toevoegt, duikt de temperatuur van de tweede kop onder die van de eerste. Je zou verwachten dat twee gelijke koppen thee en twee gelijke hoeveelheden melk dezelfde temperatuur hebben, maar dat is dus niet zo. De thee koelt af met een snelheid die evenredig is met het temperatuurverschil met de omgeving. De MIF heeft een lagere begintemperatuur – een minder groot temperatuurverschil met de omgeving – en koelt langzamer af. Terwijl de theekopjes afkoelen, nadert dus de temperatuur van de TIF gestaag die van de MIF. Tot je de koude melk toevoegt aan
de TIF, waardoor de temperatuur in één keer onder die van de MIF duikelt. Kort samengevat: eerst de thee, dan de melk. De melk wordt dan minder warm en koelt sneller af, waardoor de smaak beter blijft. Maar dat laatste is dus niet zo – schijnt. In 2003 onderzocht de Royal Society of Chemistry de beste manier om een kopje thee te zetten (tinyurl.com/5pr3mk). Conclusie: Milk In First. Volgens onderzoeker Dr. Andrew Stapley vormt de melk bij het inschenken kleine druppeltjes die relatief makkelijk opwarmen, waardoor – in weerwil van het bovenstaande – TIF slechter smaakt dan MIF. Nog een tip: voor het beste resultaat moet je vóór het theedrinken een half uur door de regen lopen met een zware boodschappentas. “This will make the tea taste out of this world.”
Zie voor de filmpjes uit deze rubriek en een disclaimer: www. universiteitskrant.nl/boem Reacties of tips naar boem@rug.nl
Plichtsbesef
In zijn autobiografie schrijft Rudolf Höss dat hij onder de indruk was van de manier waarop Joodse moeders hun kinderen in bescherming namen tot de drempel van de gaskamer. Ook al wisten zij zelf donders goed wat hen te wachten stond en kon je de doodsangst van hun gezicht aflezen, ze bleven de waarheid voor hun kinderen verzachten met grapjes en geruststellende woorden. Höss wist waar hij het over had. Hij was van 4 mei 1940 tot november 1943 commandant van concentratiekamp Auschwitz en verantwoordelijk voor de technische vervolmaking van de vernietigingsmachinerie in het kamp. Met de verbeteringen die hij doorvoerde werd het mogelijk in één keer 2000 in plaats van 200 gevangenen te vergassen. In zijn autobiografie schrijft hij er zakelijk over, met iets van beroepseer, maar zonder al te veel emotie. Na de oorlog probeerde Höss te ontkomen, wat hem leek te lukken. Toch werd hij opgepakt en uitgeleverd aan Polen. Daar hij werd berecht om in 1947 in zijn ‘eigen kamp’ opgehangen te worden. Tijdens de verhoren was Höss coöperatief, alsof hij er eer in stelde zo nauwkeurig mogelijke informatie te verschaffen. Als hij een onjuistheid ont-
dekte, kwam hij later op zijn antwoorden terug. De aanklager typeerde zijn gedrag als “bevreemdend behulpzaam”. Een militair psycholoog schetst hem als een wat apathische, schizoïde man die nergens door geraakt lijkt. Zijn autobiografie schrijft hij in afwachting van zijn terechtstelling. Zijn gezin had het in Auschwitz goed, schrijft hij zonder spoor van ironie. De kinderen leefden er ongehinderd; iedere wens kon worden vervuld. De tuin van zijn vrouw was een bloemenparadijs en er waren dieren: “Vooral onze twee paarden en het veulen waren erg geliefd.” De grootste vreugde van de kinderen was als vader tijd voor ze had en dat, bekent hij, was te weinig het geval geweest. Soms had zijn vrouw zich beklaagd: “Denk toch niet altijd aan je dienst.” Achteraf schrijft hij, “spijt het me dat ik niet meer tijd voor mijn gezin heb vrijgemaakt.” Hij stelt dan vast: “met mijn overdreven plichtsbesef heb ik mijn leven wel erg zwaar gemaakt.” Nou ja, niet alleen zijn eigen leven natuurlijk.
Gerrit Breeuwsma is docent psychologie en schrijft elke twee weken een column.
Met een sportjas aan en een stoffen boodschappentas in zijn hand loopt Jan Dieters (61) ’s morgens rond achten over het Harmonieplein naar zijn werk. Hij is dan al vanaf kwart voor zes op, want de bus uit Stadskanaal naar Groningen gaat om tien over half zeven. De repro gaat om half negen open, de kantine een kwartier later. Daar haalt hij dagelijks een broodje voor zichzelf en koffie voor collega’s. In het kantoor achter de balie is de voorste tafel van Jan. Dichtbij de kassa. Als het rustig is, leest hij aan tafel de krant, het Dagblad van het Noorden. Het werk vindt hij de laatste jaren niet zo leuk meer. De kopieermachines zijn hem veel te ingewikkeld geworden. “En ik ben al niet zo technisch”, verzucht hij, zittend aan zijn tafel. “Daarom heb ik thuis ook geen computer. Wel een tv en cd-speler trouwens.”
Jenever Nog een paar weken en dan is het voorbij voor Jan. Na 41 jaar gaat hij eind mei met pensioen. En hij heeft er zin in. “Helemaal lekker vrij. Ik heb thuis nog een hele partij cd’s, lp’s en boeken liggen. Daar heb ik straks veel meer tijd voor.” Thuis is Stadskanaal. Daar groeide hij op en woont hij, op een uitstapje op kamers aan de Kraneweg na, al zijn leven lang. Na de mulo ging hij aan de slag bij een accountantskantoor, maar dat beviel hem niet. Uiteindelijk kreeg hij in 1969 via de sociale dienst aan een baan als repromedewerker bij de universiteit. Hij begon bij rechten aan de Turftorenstraat waar hij vooral veel moest kopiëren. De eerste jaren werd nog gestencild, daarna kwam de offsetdruk. “Dat was een smerige troep”, herinnert Dieters zich. “De boel moest elke week worden schoongemaakt. Een zooi was het. Je kon in het begin hooguit tien kopieën maken en dan moest je de inkt weer bijvullen. Wat dat betreft zijn de machines van nu stukken beter: je flikkert er twee bussen poeder in en dan draait ’ie.” Met een aantal studenten en medewerkers bouwde hij een band op, waaronder wijlen professor Herman Jan Scheltema (1906-1981), hoogleraar Romeins recht. “Over hem gaat een legendarisch verhaal rond”, vertelt Dieters met pretoogjes. “Toen het eens vreselijk heet weer was, een graad of 36, kwamen studenten naar zijn huis (aan de Hoge Der A, NB) om mondeling tentamen te doen. Een van hen was heel luchtig gekleed terwijl de ou-
Jan Dieters we Scheltema daar zat in een deftig pak met een strik voor. ‘Ga eerst maar naar huis en kleed je behoorlijk aan’, zou hij tegen de studente hebben gezegd. Toen ze keurig gekleed terugkwam, zat Scheltema zelf in korte broek achter zijn bureau.” Dieters kan er nog steeds om lachen. Ook de stafborrels bij rechten herinnert hij zich goed. Vrijdagmiddags stond de jenever op tafel in de koffiekamer. “Dan werd er gezópen!” Of hij zelf ook meedronk? “Zeker. En dan later met het fietsje naar huis. Je was blij als je thuis was, want er was flink wat gehesen.”
Wals Achter de ogenschijnlijk stille man met bril en baard gaan tal van passies schuil. Zo luisterde hij op zijn vierde al naar pianoconcerten en heeft hij zes jaar pianoles gehad. Hij deed zelfs een test bij het con-
O P I N I E 9
UK 32 - 6 MEI 2010
en muziek
Reacties korte reacties van maximaal 200 woorden graag voor maandag 12.00 uur mailen naar uk@rug.nl. Bijdragen kunnen worden ingekort.
Egyptologie
van reproman Jan Dieters
Met verbazing en verontwaardiging heb ik kennis genomen van het plan om de studie Egyptische taal en letterkunde te beëindigen aan de RUG. Een unieke studie dreigt hierdoor te verdwijnen. In de afgelopen jaren is al zoveel opgeheven, zoals Akkadisch (spijkerschrift) en polemologie. Het zijn juist de wetenschappers van kleine vakgebieden, die de smaakmakers zijn van de universiteit en vaak de (serieuze) pers halen met de resultaten van hun wetenschappelijke inspanningen. De Egyptoloog alhier, dr. Jaap van Dijk, wordt voor reeds de derde keer in zijn leven bedreigd met opheffing van zijn vak. Van Dijk is een alom gewaardeerde wetenschapper die al vroeg bekend werd door de ontdekking van het graf van Maya in Egypte. Mede dankzij zijn betrokkenheid kreeg mummie Janus in Groningen een gezichtsreconstructie. Zijn AVV-colleges egyptologie trekken onveranderlijk ruim tachtig
studenten. De taalcolleges worden gevolgd door ca. acht studenten afkomstig uit diverse studierichtingen. Deze colleges, die de kern van zijn vak vormen, worden hem nu ontnomen en van hem wordt verlangd onderwijs te geven op vakgebieden die niet tot zijn expertise behoren. Een universiteit dient naar mijn mening meer te zijn dan alleen maar een onderwijsinstituut bestaande uit grote faculteiten economie, rechten of medische wetenschappen. Het streven van de bestuurders van deze universiteit is erop gericht om de RUG op te laten stomen in de Top 100 van universiteiten. Toekomstige studenten kunnen zich misschien beter inschrijven aan een universiteit in het westen van het land met een brede keus in studies en bijvakken en Groningen links laten liggen. Bert Korendijk jurist en coördinator mummie Janusproject
Willemen
Foto Elmer Spaargaren servatorium, maar werd niet toegelaten omdat hij geen noten kon lezen. “Ik had ook een te goed gehoor. Als de docent een stuk één of twee keer voorspeelde, kon ik het naspelen.”
‘Ik werd bijna de kleedkamer uitgeslagen’ Hij is groot fan van opera, daar luistert hij al vanaf zijn zesde naar. Italiaanse componisten als Verdi en Puccini zijn favorieten. Twee keer per jaar gaat hij naar het theater van Stadskanaal voor een operavoorstelling en ook in Italië en Tsjechië woonde hij er een aantal bij. Maar, kritisch is hij wel. Als het niet goed is, zullen ze het weten ook. “Af en toe ga ik in de pauze naar de kleedkamer om met de zangers
te praten”, vertelt Dieters. Eens was hij niet te spreken over een Spaanse tenor. “De eerste twee keer dat ik hem hoorde zingen, was hij fantastisch, maar de derde keer hadden ze een opera uitgezocht die totaal niet geschikt was voor zijn stem. Toen ben ik in de pauze naar hem toegegaan om te zeggen dat het waardeloos was. Hij werd zo kwaad dat hij me bijna de kleedkamer heeft uitgeslagen”, grinnikt hij zonder spijt.
Kraaien Zijn collega’s denken bij Dieters meteen aan kraaien, dat vindt hij al van kinds af aan mooie beesten. “Vroeger kwam ik met mijn tante wel eens op het kerkhof. Daar stikte het van de zwarte kraaien, dat vond ik prachtig. Je kunt ze ook heel tam maken, maar dan moet je ze wel uit je hand laten eten.” Wanneer hij nu de volière in zijn achtertuin instapt, gaan zijn drie
kraaien gelijk op zijn schouder zitten, vertelt hij trots. Toen het nog kuikens waren, nam hij ze mee naar de repro. In een doosje met stro gingen ze mee in de bus en die doos stond dan de rest van de dag in het kantoor. Collega Luis Guerra Acevedo haalt zijn neus op. “Dat stonk verschrikkelijk Jan, vooral dat kattenvoer dat je ze te eten gaf.” Dieters haalt zijn schouders op. Hij is het geplaag van zijn collega’s wel gewend. Wat hij naast lezen en muziek luisteren gaat doen met z’n vrije tijd? “Wat me leuk lijkt is schilderen.” Andermaal weet hij te verrassen. Het moeten dan wel abstracte schilderijen worden, zegt hij, voor perspectief heeft hij geen enkel gevoel. Economisch inzicht des te meer. “Schilderen is een geldbelegging. Ze betalen er tegenwoordig wel 20 of 30 miljoen euro voor. Dan wil ik ook nog wel iets in elkaar flansen.”
Rectificatie
Sudoku
In het artikel ‘Bah! Afvalstoffenheffing!’ van 22 april 2010 staat een hinderlijke fout. Bij het antwoord op vraag vier staat dat de basisbeurs niet wordt niet meegerekend als loon. Dat is niet juist. De basisbeurs wordt wél meegerekend voor de berekening van kwijtschelding.
De oplossing van de sudoku staat op http://www.universiteitskrant.nl
10 C U L T U U R
UK 32 - 6 MEI 2010
Brand op de stadsrand |_
Zoeken naar de twist in het alledaagse
| r e c e n s i e | Foto’s en een film over de grens tussen Stad en platteland bij het CBK. Maar waar de fotos indrukwekkend zijn, valt de film zwaar tegen. Maar ook daar leer je van. Door Marcel Wichgers Lekker fikkie stoken. Echt iets voor jongens. Minder voor meisjes. Grote jongens, mannen dus, doen het graag. Maar het mag niet. Vanwege de lucht- alsmede milieuvervuiling. Met een vergunning wel. Met formulieren in drievoud. Een legale surrogaatfik is de barbecue. Daar staan altijd mannen achter. Deze jongens op de foto fikken er nog lustig op los, zonder vergunning. Met manden voeren ze alles aan wat brandbaar is. Opvallend is dat ze niet naar het brandstapeltje kijken. Maar in de lens van de camera. Alsof ze zich bespied en betrapt voelen. Bij hun illegale en destructieve daad. Legale en constructieve dingen zien we ook. Rechts een bouwwerk van oude planken en pallets. Mag ook eigenlijk niet. Maar deze is waarschijnlijk onder toezicht van gediplomeerde gemeentelijke jongerenwerkers door jongeren in elkaar gezet. Bouwvakkertjes in de dop leren er later mooie huizen bouwen als die links en in het midden. Licht en ruim. In wijken waar voor kinderen niks te doen is. Omdat alles er ordelijk en aangeharkt is. Maar deze wijk is nog niet af. Hier, op de grens van stad en platteland, is een stukje woeste wereld. Waar kinderen hun gang kunnen gaan. De foto is gemaakt door Sabina Theijs en Marieke Kijk in de Vegte voor hun fotoproject Randverschijningen. Beide dames hebben een fascinatie voor de grens tussen stad en platteland die steeds verlegd wordt. Al meer dan een jaar trekken ze met een technische camera naar de Groningse stadsrand om er haarscherp onverwachte zaken en gebeurtenissen vast te leggen. Meesteressen in compositie en lichtgebruik zijn ze. Hun foto’s blinken uit doordat ze op het eerste gezicht vaak weinig spectaculair
Foto uit het project ‘Randverschijningen’ van Sabina Theijs en Marieke Kijk zijn, maar al snel een twist blijken te bevatten waardoor je aan het denken gezet wordt. Je kunt de fotoreeks zien in het CBK, al is het behelpen. De foto’s worden vertoond op twee beeldschermen aan de muur en wisselen elkaar snel af. De tijd om je in te leven, ontbreekt daardoor. Dit valt in het CBK in het niet bij het zien van de film Hier begunt Stad over hetzelfde onderwerp, van kunstenaar/fotograaf Gerald van der
Kaap. Van der Kaap is ook verantwoordelijk voor zes billboards bij industrieterrein Westpoort langs de snelweg naar Drachten. Als je naar Groningen rijdt, zie je ‘BEGUNT HIER STAD?’ op een bord. In omgekeerde richting lees je ‘WOAR BEGUNT OMMELAAND?’. Ook Van der Kaap wil je aan het denken zetten over de vervagende grens tussen stad en platteland. Maar zijn filmpje valt zwaar tegen. Het is een aaneenschakeling
van knullige kiekjes met paadjes door weilanden, molens, wegen, fabrieksschoorstenen, veel verkeersborden, de Martinitoren, flatgebouwen, de Suikerfabriek, een kuipje boter, vogels, paarden, en reeën. De gedachte is aardig: de toeschouwer maakt een reis van de stadsrand naar het centrum van de stad en terug. Van der Kaap nam niet de moeite om mooie of zelfs interessante foto’s te maken. Onscherp, slecht belicht, ondoordacht
Keihard werken klinkt speels | v o o r a f | De onbevangenheid van een kind kan een componist tot de mooiste vondsten brengen. En als het publiek dan ook nog onbevangen luistert... “Dan denken ze misschien: hé, dat is mooi.” Door michel dijkstra “Kinderen zijn een belangrijke inspiratiebron voor componisten”, vertelt Maria Paula Majoor, primarius van het Matangistrijkkwartet. “Dat komt door hun puurheid en originele kijk op de wereld. Zo geloofde het driejarige dochtertje van Debussy dat haar speelgoed tot leven kwam als zij er niet bij was. Dit inspireerde de componist tot het ingetogen meesterwerkje Children’s Corner: een muzikaal portret van
haar speelkamer.” Children’s Corner maakt deel uit van het concertprogramma Play, dat het Matangikwartet op 16 mei in de Groningse Oosterpoort uitvoert. Zoals de titel verraadt, hebben de muziekstukken een speels karakter en zijn ze geïnspireerd door kinderen of de kindertijd. Het thema werd spontaan gevonden, vertelt Majoor. “We wilden graag Children’s Corner nog eens spelen. Het is een bewerking voor strijkkwartet, want het origineel is voor piano. Daarnaast stond het strijkkwartet van Ravel op ons verlanglijstje.” Toen ontdekte Majoor dat ook Ravel een grote interesse voor de kindertijd had. Hij koesterde een levenslange fascinatie voor mechanisch speelgoed, zoals treintjes.
Ze denkt dat een componist een beetje kind moet blijven. “Om originele stukken te schrijven, heb je een open en onbevangen kijk op de wereld nodig”, betoogt ze. Deze originaliteit blijkt ook uit Stravinsky’s Drie stukken voor strijkkwartet, dat Majoor in het programma opnam. In deze miniatuurtjes probeert Stravinsky te ontdekken wat er mogelijk is met een strijkkwartet, als een kind dat een nieuw speelgoedje heeft gekregen. Het leidde tot originele vondsten. “Bij een passage moet ik de viool als een cello tussen mijn benen houden. Totaal anders dan je gewend bent.” Om de oorspronkelijkheid van Stravinsky en de Franse componisten over te brengen, probeert het Matangikwartet zo speels mogelijk
te musiceren. En dat is niet gemakkelijk, want de stukken zijn technisch veeleisend. “Tijdens het spelen heb je enorm veel aan je hoofd. De composities vragen het uiterste van je concentratie en motoriek.” Een paradox: de enige manier om door kinderlijke eenvoud geïnspireerde composities spontaan te laten klinken is door hard werken. Majoor hoopt dat het Matangi kwartet zijn enthousiasme over kan dragen op het publiek. “We willen de mensen onbevangen laten luisteren.” Als de luisteraar hierin meegaat, kan hij met de nieuwsgierigheid van een kind nieuwe muzikale werelden ontdekken. “Dan denken ze misschien: hé, dat is mooi.”
Meer informatie: www.matangi.nl
gecomponeerd. Geen verrassende inhoud. Wel flauwe symboliek, zoals het kuipje boter dat mogelijk het agrarische bedrijf symboliseert. Leerzaam zijn de foto’s wel, als je ze vergelijkt met die van Theijs en Kijk in de Vegte. Je beseft des te meer wat fout is aan foute en goed aan goede foto’s.
Groter dan Groningen, CBK, Trompsingel 27. T/m 30 mei. www. cbkgroningen.nl
Cultuur tips n Schraapzucht van theatergezelschap Tuig, gaat over de menselijke honger naar steeds meer geld of prestige. 12 en 13 mei, 20.30. Eemskanaal NZ 32a. n Johannes Sigmond maakt liedjes van een breekbare schoonheid, vergelijkbaar met met Fleet Foxes of Patrick Watson. 12 mei, Vera, 21.00. n Zaterdag 29 mei is het vanaf 20 uur Splatterday Night Fever in RKZ Bios. Er zijn drie films te zien die niet moeilijk doen over een litertje bloed of meer. www.rkzbios.nl
6 t/m 20 mei 2010
Mededelingen 1
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers
Algemeen Bureau Vertrouwenspersoon Sommige problemen kunnen een werk-, studeer- en leefklimaat heel erg verzieken: seksueel getinte toenaderingen, pesterijen, agressief gedrag, discriminatie. Vormen van ongewenst gedrag die meestal niet vanzelf over gaan. Er over praten is vaak een hele opluchting, maar soms weet je niet met wie je dat het beste kunt of wilt doen. De vertrouwenspersoon van de Rijksuniversiteit Groningen, Marijke Dam, kan in dit soort situaties als klankbord fungeren. Zij helpt uw situatie in kaart te brengen en bekijkt met u of er aan die situatie iets te veranderen valt. Zij kan aangeven welke stappen u beter zelf kunt zetten, maar ook, met uw instemming, contact opnemen met anderen om naar mogelijke oplossingen te zoeken. Zonodig verwijst ze u door naar andere instanties. Alle informatie wordt vertrouwelijk behandeld. Het Bureau Vertrouwenspersoon is de hele week geopend van 09.00 – 17.00 uur en werkt bij voorkeur op afspraak. Bezoekadres: Visserstraat 47, Groningen telefoon 050 3635435. E-mail: j.m.dam@ rug.nl (vertrouwenspersoon) of a.m.wildeboer-baar@rug.nl (secretariaat). Meer informatie op de website: www.rug.nl/studenten/voorzieningen/Bureau Vertrouwenspersoon.
Centrum voor Informatie Technologie COMPUTERCURSUSSEN Open Leercentrum – 11 mei Excel (UK) – 17 t/m 19 mei SPSS (UK) – 17 t/m 20 mei Open Leercentrum – 20 mei Security: gegevens beveiliging – 26 mei Open Leercentrum – 27 mei Access – 31 mei t/m 4 juni Excel module database/draaitabellen – 1 juni Open Leercentrum – 1 juni Webplatform – 2 t/m 3 juni Open Leercentrum – 3 juni Excel – 7 t/m 10 juni Publiceren met Word – 7 t/m 10 juni Word keuzemodule – 10 juni Open Leercentrum – 10 juni Powerpoint – 14 t/m 16 juni SPSS – 15 t/m 18 juni Open Leercentrum – 17 juni Open Leercentrum – 24 juni Inschrijving RUG-medewerkers en -studenten kunnen zich inschrijven via de website van het CIT of telefonisch bij CIT secretariaat (363 9200). De cursussen worden gegeven in dagdelen; ‘s ochtends van 9:15 tot 12:30 uur of ‘s middags van 13:15 tot 16:30 uur en vinden plaats in de Zernikeborg. Kijk voor meer informatie op de website, bel 363 9200 of e-mail
Volgende week
geen UK In verband met hemelvaartsdag verschjnt er op 13 mei
geen UK. De volgende editie verschijnt op 20 mei. Mededelingen hiervoor kunt u indienen tot uiterlijk maandag 17 mei 10 uur.
> Verzorgd door de UK; eindredactie Heiny de Ruiter, tel. 3636699 > Mededelingen kunnen ingediend worden via www.universiteitskrant.nl > Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week > De volgende UK verschijnt op 20 mei 2010
naar onderstaand adres. http://www.rug.nl/cit/onderwijs/ cursusaanbod/ secretariaat-cit@rug.nl Excel module Database/gegevensreeksen en (draai) tabellen Tijdens deze cursusmodule van 1 dagdeel krijgt u een aantal gereedschappen aangeboden voor het werken met gegevensreeksen (lijsten) in Excel. U leert hierbij o.a. gegevens sorteren en filteren en het werken met databasefuncties. Ook leert u werken met dynamische tabellen in Excel, zogenaamde draaitabellen/PivotTables. Deze kunt u prima gebruiken voor het samenvatten en analyseren van uw gegevens. Studenten € 20,Medewerkers € 55,-. Webplatform voor redacteuren Voor iedereen die informatie zal invoeren in de webpagina’s van de RUG. De basis van het webplatform van de RUG wordt gevormd door een Content Management System (CMS). Met behulp van de inline editor Xopus kunnen de gegevens worden ingevoerd. Onderwerpen die aan de orde komen: teksten invoeren en knippen/ plakken, invoeren van tabellen en plaatjes, maken van verschillende objecten, pagina’s toevoegen aan het menu. Studenten RUG: 27 Euro en medewerkers RUG: 97 Euro.
Bibliotheek Gewijzigde openingstijden Bijzondere Collecties De afdeling Bijzondere Collecties (3e verdieping Bibliotheek) is voortaan open van maandag t/m vrijdag 08.30 - 17.00 uur. http://www.rug.nl/bibliotheek/ locaties/ub/index Workshop Refworks RefWorks is een webapplicatie waarmee u op een eenvoudige manier uw literatuurverwijzingen kunt opslaan, beheren en gebruiken. Een workshop RefWorks bestaat uit een demonstratie van een uur en daarna kunt u onder begeleiding verder oefenen. De eerstvolgende workshop vindt plaats: donderdag 20 mei, 9.00 uur precies, Bibliotheek, zaal 120. http://www.rug.nl/bibliotheek/ refworks Hemelvaartweekend De Universiteitsbibliotheek is op donderdag 13 mei (Hemelvaartsdag) gesloten. De dagen erna gelden de reguliere openingstijden. http://www.rug.nl/bibliotheek/ locaties/ub/index
Universitair Onderwijscentrum Groningen Educatieve Minor Doe je een bacheloropleiding in de richting van een schoolvak en wil je weten of het onderwijs iets
voor je is? Tot 15 mei kun je je inschrijven voor de Educatieve Minor. Als je je bacheloropleiding en de Educatieve Minor met goed gevolg afsluit, krijg je een onderwijsbevoegdheid in je schoolvak voor het vmbo-tl en de onderbouw havo/vwo. www.rug.nl/uocg/educatieveminor Educatieve Master: stageplaatsen Ben je Educatieve Masterstudent en wil je in schooljaar 2010-2011 je LIO-stage lopen? Vraag dan voor 15 mei via het webformulier op de site van het UOCG een plaats aan. Ook als je de lerarenopleiding als master-na-master wilt doen, moet je voor 15 mei een stageplaats aanvragen. www.rug.nl/uocg/lerarenopleiding WSN Housewarming Festival Over the past years, a lot has been done to improve the buildings on the Zernike complex. At times, it was a nuisance, but the result is worth it! To celebrate the fact that all the remodelling is done, the Faculty of Economics and Business hosts a Housewarming Festival on Friday June 4th 2010. The party will start at 4.30pm and takes place in and around the buildings of the Zernike complex. All employees of the UOCG are invited and entrance is free of charge, but signing up on www.rug.nl/feb/housewarming is compulsory. The deadline is 12 May. housewarmingfestival.WSN@ rug.nl www.rug.nl/feb/housewarming
Diversen Information about internship or study in South-Africa on 17 May Are you in your 2nd , 3rd or last year of your study and do want to go abroad as from September 2010 or from January 2011: get to the presentation of the chairman of UNSA (= Uitwisseling Nederland Suid-Afrika/ Exchange Netherlands South Africa). When: Monday, 17 May, 10h – 11h15 (Dutch students) 11h15 – 12h00 (international students. Venue: Meeting Point, Plaza, WSN building. To subscibe, please send an email careeroffice.feb@rug.nl with your name and education programme. e.kamphuis@rug.nl www.rug.nl/feb/careercalendar Presentatie over studie of stage in Zuid-Afrika op 17 mei STUDENTEN, OVERIGE
Faculteiten Rechtsgeleerdheid A LG E M E E N
Onderzoeksstage sectie strafrecht: project deelnemingsfiguren De sectie strafrecht van de Groningse vakgroep strafrecht & criminologie verricht momenteel in opdracht van het WODC (rechtsvergelijkend) onderzoek naar deelnemingsfiguren (art. 47 Sr e.v.). In het kader van dit onderzoek zullen onder meer betrokkenen uit de rechtspraktijk (OM, rechterlijke macht, advocatuur) geïnterviewd worden over hun ervaringen met het huidige aansprakelijkheidsrecht op het terrein van de deelne-
ming aan strafbare feiten. Binnen dit deel van het onderzoek bestaat op korte termijn (start: halverwege mei 2010) ruimte voor een interne onderzoeksstage (7 EC’s). De stage betreft onder meer het onder begeleiding van de wetenschappelijke staf meewerken aan de interviews, zoals ondersteuning bij de vraaggesprekken en het uitwerken van de gesprekken in verslagen, en het bijwonen van de onderzoeksbijeenkomsten. Afhankelijk van de uiteindelijke tijdsduur van deze werkzaamheden verricht de stagiaire eventueel andere onderzoekswerkzaamheden t.b.v. lopend onderzoek. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de stagebegeleidster, Prof. mr. F. Vellinga-Schootstra (f.vellinga-schootstra@rug. nl, 050-3636017). Over de werktijden en de precieze invulling van de stage zal nader overleg volgen. Belangstellenden kunnen zich per e-mail d.m.v. een (korte) motivatie en onder bijvoeging van een cijferlijst melden bij prof. mr. Velinga-Schootstra. NB: bij acceptatie dient u zich aan te melden bij de stagecoördinator van de sectie strafrecht, mr. E. Gritter e.gritter@rug.nl
Medische wetenschappen A LG E M E E N
AkCie zeilweekend zaterdag 5 & zondag 6 juni Lieve medestudenten! Op zaterdag 5 juni en zondag 6 juni vindt het mooiste weekend van het jaar weer plaats; het AkCie ZEILWEEKEND! Inschrijving: Dinsdag 18 mei van 12.45-13.45 bij 061 Donderdag 20 mei van 13.00-14.00 bij 061 Kosten: 22 euro per persoon Voor juco’s: en mensen die zorgstage hebben: kijk even op panacea.nl/ akcie Verder geldt dat 1 persoon zich voor 1 persoon kan inschrijven, dit om het zo eerlijk mogelijk te houden, hou hier rekening mee! Wij hebben er in ieder geval al heeel veel zin in! Nog vragen? Mailen kan altijd: akcie@panacea.nl
Letteren A LG E M E E N
IMAKA-Lezing: Nunavut, het land van Noord-Canadese Inuït Op maandag 17 mei as zal Kim van Dam een Imaka-lezing houden over Nunavut, het gebied in Noord Canada waar 85% van de bevolkingsgroep bestaat uit inuït. Aanvang 19:30, toegang €2,- (incl. koffie en thee), Aweg 30 Groningen imaka.info@gmail.com www.rug.nl/let/imaka Gezocht: student-adviseur Faculteitsbestuur Letteren! Voor het studiejaar 2010/2011 ben ik op zoek naar een opvolger voor mijn functie als student-adviseur van het Faculteitsbestuur Letteren (FB’er). Als FB’er neem je deel aan de vergaderingen van het Faculteitsbestuur. In deze vergaderingen laat jij de stem van de student horen. Ook onderhoud je contact met studenten uit verschillende medezeggenschapsorganen en met studieverenigingen. De functie kost ongeveer 20 uur per week en je krijgt hiervoor o.a.een goede bestuursbeurs. Ben je enthousiast, gemotiveerd en niet bang om je mening te geven? Wil jij je per 1 september een jaar lang inzetten om studentenbelangen te behartigen op het hoogste niveau binnen
Advertentie
Ana ging naar de Volkskrant, Hinke naar Trouw, Rosa naar het Dagblad van het Noorden. Dus hebben wij weer ruimte voor nieuwe
studentredacteuren Ben jij een talent en wil je voor de UK schrijven? Stuur dan voor 31 mei een sollicitatiebrief naar uk@rug.nl. Doe er ook een curriculum vitae bij en stukken die je al hebt geschreven. Meer weten? Bel dan met hoofdredacteur Hanneke Boonstra (3636697)
Agenda In de AGENDA worden alleen universitaire evenementen opgenomen die voor iedereen toegankelijk zijn. Aankondigingen inleveren uiterlijk vrijdag 12.00 uur voor de week van verschijnen: per fax naar (050) 363 6300 o.v.v. UK-Agenda, per e-mail naar communicatie@rug.nl of per post naar: afdeling Communicatie, UK-Agenda, Postbus 72, 9700 AB Groningen.
PROMOTIES EN ORATIES 7 mei Promotie: dhr. P.P. Maleka, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: In- situ element analysis from gamma-yay and neutron spectra using a pulsed neutron source. Promotor(s): prof.dr. R.J. de Meijer. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 11.00 uur. 7 mei Promotie: dhr. M. Gottelt, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Regulation of antibiotic production in Streptomyces coelicolor. A bacterial hormone receptor variant and the awakening of a cryptic antibiotic biosynthesis gene cluster. Promotor(s): prof.dr. L. Dijkhuizen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur. 7 mei Promotie: dhr. V. Jelic, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Cosmological 21cm experiments: Searching for a needle in a haystack. Promotor(s): prof.dr. S. Zaroubi, prof.dr. L.V.E. Koopmans, prof.dr. A.G. de Bruyn. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 9 mei Promotie: mw. S.H. Klompmaker, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Sorting of peroxisomal flavoproteins in yeast. Promotor(s): prof.dr. I.J. van der Klei, prof.dr. M. Veenhuis. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur. 9 mei Promotie: mw. E. Wiederhold, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Quantitative proteomics of Saccharomyces cerevisiae vacuoles and stress responses in Lactococcus lactis. Promotor(s): prof.dr. D.J. Slotboom, prof.dr. B. Poolman. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 11 mei Oratie: mw. prof.dr. T.P. Links, medische wetenschappen. Titel: Communicatie is alles, alles is communicatie. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 12 mei Promotie: mw. H.K. Gomarus, medische wetenschappen. Titel: The psychophysiology of selective attention and working memory in children with PDDNOS and/ or ADHD. Promotor(s): prof.dr. R.B. Minderaa. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur. 12 mei Promotie: mw. R.L.E. van Loon, medische wetenschappen. Titel: Paediatric pulmonary hypertension: epidemiology, characterisation and treatment. Promotore(s): prof.dr. R.M.F. Berger, prof.dr. J.L. Hillege, prof.dr. B.J.M. Mulder. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur.
6 t/m 20 mei 2010
Mededelingen 2
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers de faculteit? Solliciteer dan door motivatie en CV uiterlijk 23 mei te sturen naar. D.A.L.Nelissen@rug.nl www.rug.nl/let/studentadviseur B I B L I OT H E E K
Workshop Refworks voor medewerkers en studenten RefWorks is een webapplicatie waarmee u op een eenvoudige manier uw literatuurverwijzingen kunt opslaan, beheren en gebruiken. Een workshop RefWorks bestaat uit een demonstratie van een uur en daarna kunt u onder begeleiding verder oefenen. De eerstvolgende workshop voor Letteren-medewerkers en studenten vindt plaats: donderdag 20 mei, 9.00 - 11.00 uur, Multimediazaal Bibliotheek Letteren. refworks@rug.nl http://www.rug.nl/bibliotheek/ refworks
stage: European Patent Office, Rijswijk OPLEIDING: divers PERIODE: 6 months, flexible time-frame OPDRACHT: Build a reporting model in SAS Enterprise module and train users in the maintenance of the module. MEER INFO: Stagebureau Letteren, k. 212. Zie de website onder ‘nieuws’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau stage: Grafische Museum, Groningen OPLEIDING: diverse PERIODE: najaar 2010, min. 20 uur per week, 3 maanden OPDRACHT:T.b.v. de expositie Arabica meedenken/werken aan een magazine. Interviews houden en uitwerken en een bijdrage schrijven. MEER INFO: Sta-
and around the buildings of the Zernike complex. All employees, students and alumni of FEB are invited and entrance is free of charge, but signing up on www.rug.nl/ feb/housewarming is compulsory. The deadline is 12 May. housewarmingfestival.WSN@ rug.nl www.rug.nl/feb/housewarming Bereid je voor op een leven na je afstuderen Ontdek meer van jezelf en definieer je wat je wilt tijdens de Career Carousel. Tijdens de career carousel kun je deelnemen aan de MBTI test en krijg je persoonlijke feedback op deze test. Na deze dag weet je beter wat bij je past, wat je kunt gaan doen en hoe je meer hulpbronnen kunt inschakelen. De career Carousel is op 17 mei van
S TA G E B U R E A U L E T T E R E N
stage (doorlopend): EM-Cultuur, Amsterdam OPLEIDING: diverse PERIODE: gedurende het hele jaar heeft EMCultuur plek voor stagiairs OPDRACHT: verantwoordelijk voor onderdelen van marketing- en promotiebeleid, schrijven van teksten, uitvoeren van promotionele acties, inhoudelijk betrokken zijn bij publicaties, congressen bezoeken, etc. MEER INFO: Stagebureau Letteren, k. 212, tel:0503635844. Zie de website onder ‘nieuws’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau stage: ING Corporate Clients, Amsterdam OPLEIDING: CIW PERIODE: fulltime, periode in overleg OPDRACHT: analyseren van de utillities sector en verrichten van onderzoek op een strategisch niveau naar commerciële kansen in deze sector. MEER INFO: Stagebureau Letteren, k. 212, tel:0503635844. Zie de website onder ‘nieuws’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau stage: Zalando GmbH, Berlin OPLEIDING: divers PERIODE: 3 - 6 months, start: immediately OPDRACHT: The support of the internationalization of Zalando tot the Netherlands. Writing search- engine- optimized texts about fashion and trends, research on brand informations and supporting the Marketing Department in establishing Zalando in the Dutch market. MEER INFO: Stagebureau Letteren, k. 212. Zie de website onder ‘nieuws’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau stage: Stedelijk Museum, Amsterdam OPLEIDING: diverse PERIODE: 1 juni 2010, 6 maanden, min. 4 dagen per week OPDRACHT: activiteiten op het gebied van off line communicatie initiëren en uitvoeren, meehelpen met verschillende e-marketing activiteiten, schrijven van teksten, meedenken over plannen om het museum (inter) nationaal op het netvlies te krijgen. MEER INFO: Stagebureau Letteren, k. 212. Zie de website onder ‘nieuws’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau
foto: Mels de Gooijer
> Compost s peelt ’ In de Wacht’ . Met een telefoonlijn ligt de wereld aan je voeten. Zelfs het zoete ruisen bij het oppakken van de hoorn en de melodieuze in-gesprektonen bieden troost en hoop voor wie echt eenzaam is. Agenda > Evenementen 14 en 15 mei gebureau, k. 212, tel:050-3635844. Zie de website onder ‘nieuws’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau
Economie en Bedrijfskunde A LG E M E E N
Information about internship or study in South-Africa on 17 May A LG E M E E N , D I V E R S E N
Presentatie over studie of stage in Zuid-Afrika op 17 mei STUDENTEN, DIVERSEN, OVERIGE
WSN Housewarming Festival Over the past years, a lot has been done to improve the buildings on the Zernike complex. At times, it was a nuisance, but the result is worth it! To celebrate the fact that all the remodelling is done, the Faculty of Economics and Business hosts a Housewarming Festival for staff, students and alumni on Friday June 4th 2010. The party will start at 4.30pm and takes place in
10.00 tot 16.00 uur, kosten, € 15,-. Aanmelding: stuur een email. Deadline: 10 mei, voor meer informatie zie www.rug.nl/feb/careercalendar careeroffice.feb@rug.nl www.rug.nl/feb/careeroffice Prepare yourself for a life after graduation Learn more about yourself and you find out what really want during the career carousel. You will create an action plan about your career moves and you will receive the MBTI assessment with feedback. The Career Carousel is on17 May from 10:00 am to 16:00 pm, Costs: € 15,--, Subcription before 10 May by sending an email. For more information check www.rug.nl/feb/careercalendar careeroffice.feb@rug.nl www.rug.nl/feb/careeroffice
onder begeleiding verder oefenen. De eerstvolgende workshop voor EBRW-medewerkers en studenten vindt plaats: dinsdag 18 mei, 11.30 - 13.00 uur, Instructiezaal Bibliotheek EBRW voorlichting.ebr@rug.nl http://www.rug.nl/bibliotheek/ refworks
Gedrags- en Maatschappijwetenschappen P S YC H O LO G I E
OC Psychologie zoekt nieuwe studentleden Voor komend studiejaar zoekt de OC Psychologie nieuwe studentleden. De OC bestaat uit vier studenten en vier docenten en houdt zich bezig met het bewaken en verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs in zowel de Ba als Ma en zowel het engels- als het nederlandstalige programma. Ben jij volgend jaar Psychologie-student en wil je hierover meepraten, solliciteer dan nu voor een plek als studentlid in de OC! Solliciteren kan tot 14 mei door je motivatie en CV te mailen naar ocpsychologie@rug.nl. Voor meer informatie, kun je mailen naar hetzelfde emailadres. ocpsychologie@rug.nl Gevraagd: Studentassistenten voorlichting voor het studiejaar 2010-2011 Taken: - Geven van voorlichting over de studie Psychologie op middelbare scholen (oktoberapril) - Ondersteunen op Centrale Voorlichtingsdag (november) - Ondersteunen op Open dag op Locatie (maart) - Ondersteunen op de ouderdag (mei) - Overige voorlichtingstaken (september-juni) Honorering in geld Eisen: - Twee jaar beschikbaar zijn Nadere inlichtingen via e-mail bij Denise Doek: d.h.doek-jans@rug.nl. Sollicitaties, voorzien van curriculum vitae, per e-mail voor 17 mei 2010 naar: d.h.doek-jans@rug.nl Carrière avond Sociale Psychologie Op maandag 17 mei 2010 presenteert de Carav haar vierde carrièreavond van dit jaar! Tijdens deze avond zal de masterrichting Sociale psychologie centraal staan. Er zullen deze avond vijf sprekers komen die iets vertellen over hun loopbaan; hoe zijn ze aan een baan gekomen, hoe hebben ze de aansluiting tussen studie en beroep ervaren, etc. Na afloop is er een informele borrel, waar de sprekers ook aanwezig zullen zijn. Hier kun je dus nog even een praatje met ze maken, vragen stellen en netwerken! Houd de posters in de gaten voor de gastsprekers. Waar : Het Heerenhuis, Spilsluizen 9.Aanvangstijd : 19.30 uur. Prijs : € 2,50 VIPleden € 3,75 niet-VIPleden. Kaartverkoop : 11,12 en 17 mei tussen 12:00-14:00 in het Heymansgebouw. carrierecommissie@vipsite.nl
Ruimtelijke wetenschappen
B I B L I OT H E E K
Workshop Refworks voor medewerkers en studenten RefWorks is een webapplicatie waarmee u op een eenvoudige manier uw literatuurverwijzingen kunt opslaan, beheren en gebruiken. Een workshop RefWorks bestaat uit een demonstratie van een uur en daarna kunt u
A LG E M E E N
IMAKA-Lezing: Nunavut, het land van Noord-Canadese Inuït Op maandag 17 mei as zal Kim van Dam een Imaka-lezing houden over Nunavut, het gebied in Noord Canada waar 85% van de bevolkingsgroep bestaat uit inuït. De le-
Agenda
[ vervolg ]
12 mei Promotie: mw. J.M. Meijer, medische wetenschappen. Titel: Sjögren’s syndrome. Treatment and treatment evaluation Promotor(s): prof.dr. A. Vissink, prof.dr. C.G.M. Kallenberg. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 14 mei Promotie: dhr. H. Moeni, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Feasibility experiment and simulations for EXL. Promotor(s): prof.dr. N. Kalantar-Nayestanaki, prof.dr. M.N. Harakeh. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 11.00 uur. 14 mei Promotie: dhr. E.W. Yemeli Tido, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Synthesis and characterisation of molecular magnetic switches. Promotor(s): prof.dr. T.T.M. Palstra. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur. 17 mei Promotie: dhr. G.W. Kootstra, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Visual attention and active vision. From natural to artificial systems. Promotor(s): prof.dr. L.R.B. Schomaker. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur. 18 mei Oratie: dhr. Prof.dr. E.H.H.M. Rings. Titel: Kinder-MDL: Door dik en dun. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 19 mei Promotie: dhr. N. Kleefstra, medische wetenschappen. Titel: Self-care interventions in type 2 diabetes. Promotor(s): prof.dr. H.J.G. Bilo, prof.dr. R.O.B. Gans. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur. 19 mei Promotie: dhr. B. Rikhof, medische wetenschappen. Titel: New insights in tailored treatment of gastrointestinal stromal tumours. Promotor(s): prof.dr. W.T.A. van der Graaf, prof.dr. J.A. Gietema, prof.dr. A.J.H. Suurmeijer. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 20 mei Promotie: dhr. B.I. Smit, letteren. Titel: Valuable Flints. Research strategies for the study of early prehistoric remains from the Pleistocene soils of the northern Netherlands. Promotor(s): prof.dr. D.C.M. Raemaekers, prof.dr. H.A. Groenendijk. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur. 20 mei Promotie: dhr. A.K.P. Väänänen, gedrags- en maatschappijwetenschappen. Titel: Source of support, balance of support and health: a gender-focused cohort study from Finland. Promotor(s): prof.dr. A.P. Buunk, prof.dr. J. Vahtera, prof.dr. M. Kivimäki. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur. 20 mei Promotie: mw. A. Schwartz, rechtsgeleerdheid. Titel: De adviescommissie in bezwaar. Inrichting van de bezwaarprocedure bij gemeenten. Promotor(s): prof.mr.dr. J.G. Brouwer. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur. 21 mei Promotie: mw. J.S. Sansa-Onim, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Measuring and modeling the performance ofhigh-speed data transport protocols. Promotor(s): prof. dr. J.M. van der Hulst. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 11.00 uur. 21 mei Promotie: dhr. H. Muljana, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Starch modifications in supercritial CO2. Promotor(s): prof.dr.ir. L.P.B.M. Janssen, prof.dr.ir. H.J. Heeres, prof.dr. F. Picchioni. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 13.15 uur. 21 mei Promotie: dhr. G. Andogah, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Geographically constrained information retrieval. Promotor(s): prof.dr.ir. J. Nerbonne. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 14.45 uur. 21 mei Promotie: dhr. T. Voss, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Port-Hamiltonian modeling and control of piezoelectric beams and plates application to inflatable space. Promotor(s): prof.dr. ir. J.M.A. Scherpen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 16.15 uur.
CONGRESSEN EN SYMPOSIA 6 mei Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen: Colloquium Zernike Institute. Titel: Cooking, Fishing and Jogging through Face Space- a Practical Guide to discovering (and understanding) new Materials. Spreker: Paul Canfield. Plaats: Nijenborgh 4. Tijd: 16.00 uur. 10 mei Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen Seminar. Titel: Dimensionality and Alignment of Organic Semiconductors. Spreker: Y. Geerts (Université Libre de Bruxelles). Plaats: Nijenborgh 4. Tijd:14.00 uur.
6 t/m 20 mei 2010
Mededelingen 3
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers zing begint om 19:30, toegang €2,(incl. koffie en thee), Aweg 30 te Groningen imaka.info@gmail.com www.rug.nl/let/imaka WSN Housewarming Festival Over the past years, a lot has been done to improve the buildings on the Zernike complex. At times, it was a nuisance, but the result is worth it! To celebrate the fact that all the remodelling is done, the Faculty of Economics and Business hosts a Housewarming Festival on Friday June 4th 2010. The party will start at 4.30pm and takes place in and around the buildings of the Zernike complex. All employees and students of the Faculty of Spatial Sciences are invited and entrance is free of charge, but signing up on www.rug.nl/feb/housewarming is compulsory. The deadline is 12 May. housewarmingfestival.WSN@ rug.nl www.rug.nl/feb/housewarming
Studenten Studenten Service Centrum (SSC) CENTRALE STUDENTENBALIE(CSB)
Bezoekadres: Uurwerkersgang 10, Groningen Postadres: Postbus 72, 9700 AB Groningen Telefoon: 0503638004 Fax: 050-3634623 Openingstijden: op werkdagen 10.00 – 16.00 uur. Telefonisch bereikbaar: 10.00 – 16.00 uur. www.rug.nl/hoezithet Afwijkende openingstijden Op de volgende dagen is de CSb gesloten: -Donderdag 13 mei (Hemelvaartsdag) -Maandag 24 mei (Pinksteren) TA L E N T & C A R E E R C E N T E R
Themabijeenkomst Werken bij de overheid. Geïnteresseerd in een carrière bij de overheid na je studie? Kom dan op woensdag 26 mei (14-16 uur) naar de Senaatskamer voor de themabijeenkomst Werken bij de overheid. Wat zijn de mogelijkheden voor starters, hoe kun je solliciteren en waar? Deze keer met onder andere Ban Personeeldiensten. Ook komt Monique Veldt vertellen over haar werkzaamheden als senior beleidsmedewerker van de gemeente Delfzijl. Kijk voor meer informatie en aanmelding op onze website. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl Loopbaanochtend, voor al je loopbaanvragen. Elke woensdagochtend van 9 tot 11 kun je bij het Talent & Career Center terecht voor advies. Heb je vragen over de CV, over je sollicitatiebrief of ben je bijna klaar met
Volgende week
geen UK In verband met hemelvaartsdag verschjnt er op 13 mei
geen UK. De volgende editie verschijnt op 20 mei. Mededelingen hiervoor kunt u indienen tot uiterlijk maandag 17 mei 10 uur.
je studie maar weet je niet hoe je het straks aan moet pakken? Kom dan eens langs op de (gratis) loopbaanochtend. Je kunt je aanmelden via onze website. LET OP: op 12 mei is er GEEN loopbaanochtend, de eerstvolgende is 19 mei. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl STUDIE ONDERSTEUNING
Effectiever Studeren? In de cursus ‘Effectief Studeren’ leer je in 5 weken een goede studiemethode aan. Deze methode bestaat uit 2 delen: een gedeelte over tekstbestudering en een gedeelte over studieplanning. Ook besteden we aandacht aan onderwerpen als motivatie en concentratie. Meer weten? Kijk op onze website voor meer informatie of kom langs bij: Kijk op onze website voor meer informatie of kom langs bij: SSC / Studie Ondersteuning, Uurwerkersgang 10. Tel. 363 5548. www.rug.nl/so
Vacatures student-assistenten Studenten Assistenten Binnen het onderzoek “Sustainable agriculture, a cognitive approach” zoeken we twee student assistenten. Beide aanstellingen zijn voor 100 uur per maand. De aanstellingen lopen in mei en mischien in juni ook Beide student assistenten werken in principe in hun eigen taken. Taken zijn o.a. het gebruik van een computerprogramma om kennis van akkerbouwers uitlokken. Vragen? Mail naar Jesús Rosales of bel 050-363-3372. Wil je naar deze aanstelling soliciteren? Mail voor 12 Maart 2010 je motivering + CV. j.rosales.carreon@rug.nl
ACLO ITCG/DKV-volleybaltoernooi Op 11, 12 en 13 juni 2010 vind weer het ITCG/DKV-volleybaltoernooi plaats op de aclo! Vrijdag begint het toernooi met een groot feest in KokomoBeachClub, zaterdag is een toernooidag waarop lekker wordt gevolleybald, vervolgens is er een mooi feest in Huize Maas met wederom een optreden van Groove Department. Zondag is de laatste finaledag. Inschrijven kan op www.dkvtoernooi.nl Roosterwijzigingen Op 13 mei (hemelvaartsdag) zijn wij gesloten. - 14 mei (vrijdag): normaal rooster vicevoorzitter@aclosport.nl www.aclosport.nl Nieuw bij de ACLO: Zomerbiatlon! Zomerbiatlon is een uitdagende combinatie van hardlopen en schieten. Bij het hardlopen komt het aan op kracht en uithoudingsvermogen en bij het schieten komt het aan op concentratievermogen en zelfdiscipline. De atleet loopt een 6 km die onderbroken wordt door 4 schietmomenten (liggend en staand schieten). De atleet moet dus helemaal buiten adem proberen zo rustig mogelijk het luchtgeweer vast te houden. In iedere schietronde moet de atleet vijf klapschijven (klepjes) proberen te raken. Wanneer een klapschijf niet geraakt wordt, moet er een strafronde gelopen worden (100 meter). Voor iedere misser geldt één strafronde. vicevoorzitter@aclosport.nl www.aclosport.nl
Wil jij weten wat ACLO-bestuurders op een dag doen? Ben jij benieuwd wat ACLO-bestuurders op een dag uitvoeren? Elke bestuurder schrijft een column over zijn/haar dagelijkse takenpakket. Lees hier de columns van de bestuurders! Op vrijdag 7 mei vanaf 13.00 uur is er een inloopmiddag op het ACLO-kantoor! Een uitgelezen kans om eens een kijkje te nemen bij de dagelijkse bezigheden van het Dagelijks Bestuur van de ACLO! vicevoorzitter@aclosport.nl www.aclosport.nl Martini Toernooi Ook dit jaar organiseert de G.C.H.C. het Martini toernooi . Voor de 42e keer zal het inmiddels bekende toernooi in het weekend van 21,22 en 23 mei weer losbarsten. Het is gebruikelijk dat een G.C.H.C. team mixt met een extern team. De kosten van het toernooi worden samen met het thema bekend gemaakt op de website. Bij de prijs inbegrepen zijn een fantastisch weekend vol met hockey, feesten, activiteiten, ontbijt, lunch en diner. Op het terrein is uiteraard drank verkrijgbaar via drankbonnen. Mocht je nog vragen hebben dan kun je ons mailen en houd onze website in de gaten. martini@gchc.nl martini.gchc.nl
GSp GSp - Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel. 3129926 info@gspweb.nl www.gspweb.nl De helaasheid der Dingen In deze verfilming (2009) van de bestseller van Dimitri Verhulst zien we hoe de schrijver opgroeide temidden van zijn vader en drie ooms. Grootschalig alcoholmisbruik in een Vlaamse voorstad; deprimerender kan bijna niet? Het drama blijft echter uitstekend behapbaar door de aaneenschakeling van hilarische capriolen van de Strobbes. GSp-Filmhuis - donderdag 6 mei - 20.15 uur - Kraneweg 33 – toegang gratis. Angst voor Vrijheid. Onze maatschappij is ondanks alle kreten over democratie, vrijheid en vooruitgang, ten diepste in de greep is van een grote angst voor vrijheid. Aldus de auteur en essayist Rob Riemen. In de lezing van GSp & Flanor gaat hij dieper op dit onderwerp in. Dinsdag 11 mei - 20.15 uur - Huis de Beurs, Akerkhof 4. Vacatures bestuur Per 1 september a.s. komen er vijf (!) vacatures in het Studentenbestuur en wel voor de volgende portefeuilles: voorzitter, vice-voorzitter/penningmeester, publiciteit, studentendiensten en extern. Heb jij goede ideeën voor de toekomst van het GSp en wil je je – samen met je medebestuursleden - actief inzetten voor de verdere ontwikkeling van het studentenplatform voor levensbeschouwing? Grijp dan nu die kans! Deze bestuurstaak kost je zo’n 10 uur per week maar levert ook veel op: een unieke verrijking van je studententijd! Kijk voor meer informatie op gspweb.nl. Solliciteren kan tot 12 mei! Persoonlijk gesprek Wie dat wil kan voor een persoonlijk gesprek een afspraak maken
met een van de studentenpastores: Geert Brüsewitz 8500387, Lense Lijzen 5260630, Tiemo Meijlink 5792805 of Matty Metzlar 0595-528775. Studentendiensten Martinikerk 9/5 11.30 uur A. Diesemer 9/5 17.00 uur A. Diesemer 16/5 11.30 uur L. Lijzen 16/5 17.00 uur J. Butti
Diversen Erasmus Student Network (ESN)
International Congress: The Rise of Asia Do you want to gain knowledge about the rise of Asia in one day by attending several presentations? Share your opinion during interactive workshops: come to the International Congress! When: Wednesday May 19, 2010 Where: Het Heerenhuis (Spilsluizen 9) Time: 9:30 - 16:00 Interesting guest speakers and workshops! Includes coffee/tea, lunch and snacks. Open for Dutch and International students. For more information: www.internationalcongress.nl Word actief bij ESN! Wil jij organisatorische vaardigheden opdoen binnen een internationale, groeiende en dynamische organisatie? Dan is ESN Groningen iets voor jou! Solliciteer voor het bestuur of een commissie van ESN 2010//2011! Upcoming activities Sailing Weekend: May 13-16 * International Congress, May 19 Tickets are available at the ESN office during office hours. Monday-Friday 13:00-17:00 Grote Rozenstr 23 info@esn-groningen.nl www.esn-groningen.nl OVERIGE
Presentatie over studie of stage in Zuid-Afrika op 17 mei Zit je in het 2de of 3de of je laatste jaar van je studie en wil je in september 2010 of januari 2011 naar het buitenland, kom dan naar de presentatie van de voorzitter van UNSA (Uitwisseling Nederland Suid Afrika). op maandag 17 mei 2010, 10.00 – 11.15 uur in het WSN gebouw, meeting room in the Plaza. Je kunt je aanmelden via een email naar careeroffice.feb@rug. nl, met je naam en studierichting. careeroffice.feb@rug.nl www.rug.nl/feb/careercalendar Academisch Schrijfcentrum Het Academisch Schrijfcentrum Groningen is er voor alle studenten die bij hun schrijfopdracht een duwtje in de rug kunnen gebruiken. Weet je niet hoe je moet beginnen of ben je de draad kwijt? Wil je je tekst aanscherpen? Of zie je door de taalfouten de tekst niet meer? Meld je op www.rug.nl/ schrijfcentrum aan voor een individueel gesprek met een schrijfcoach. Kijk ook eens op www.rug. nl/noordster voor schrijftips. Lijsttrekkersdebat 11 mei Weet jij nog niet wat je moet stemmen met de komende Universiteitsraad verkiezingen? Of ben je benieuwd hoe goed de lijsttrekkers van de SOG, GSB en Calimero hun standpunten kunnen verdedigen? Kom dan op dinsdag 11 mei naar hét lijsttrekkersdebat, georganiseerd door de Groninger Debating Society Kalliope en de Bètastuff, aanvang 20:00 uur, in de Senaatszaal van het Academiegebouw!
Agenda
[ vervolg ]
17 mei Faculteit Gedrags – en Maatschappijwetenschappen: ISW Conferentie. Titel: Werkt diversiteit? Arbeidsintegratie en vertrouwen in een kleurrijke samenleving. Sprekers: Karen van Oudenhoven (RUG), Sabine Otten (RUG), Ndo Ntoane (NS, UAF) en Maaike de Graaff (Politietop Divers). Plaats: Het Kasteel, Melkweg 1. Tijd: 12.00 uur. 17 mei Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap: Ancient World Seminar. Titel: Rational rituals in landscapes of power. The use of sanctuaries by rulers to transform space in Karia (Zeus at Labraunda) and Pergamon (Meter Theon at Mamurt Kale). Spreker: Christina Williamson. Plaats: Oude Boteringestraat 38. Tijd: 16.15 uur.
EVENEMENTEN 8 mei Theater: Attika presenteert Broederliefde. Plaats: OUTheater, Kijk in ’t Jatstraat 26. Tijd: 20.15 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6, - / overigen € 8,8 mei Theater: The Big Mo presenteert Een wereld van verschil. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €6, - / overigen €8,14 en 15 mei Theater: Compost presenteert In de Wacht. Plaats: OUTheater, Kijk in ’t Jatstraat 26. Tijd: 20.15. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6, - / overigen € 8,14 mei Beeldend: Ulteam presenteert Theatersport- Improvisatievoorstelling. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10, Groningen. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6, - / overigen € 8,18 mei Theater: Moederkoek. Plaats: OUTheater, Kijk in ’t Jatstraat 26. Tijd: 20.15 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6, - / overigen € 8,18 mei Theater: Theatercollectief Naakt presenteert Tyrade (try-out 1). Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspas € 2, - / overigen € 3,18 mei DwarsDiepdebat. Titel: Hoe Fair kun je gaan? De toekomst van de Fair Trade. Sprekers: Jochem Veerman, Astrid Mettendaf, Sonja Copijn e.a. Plaats: Bibliotheek, Oude Boteringestraat 18. Tijd: 20.00 uur. 18 mei Faculteit Ruimtelijk Wetenschappen: Ruimtelijk Verkiezingsdebat. Titel: Over de toekomst van ruimtelijk Nederland. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5. Tijd: 19.00 uur. Zie voor informatie: http://www.rug.nl/frw/nieuws/actueel/2010ruim telijkVerkiezingsdebat 20 mei Muziek: Purper revisited. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.00 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6, - / overigen € 8,20 en 21 mei Theater: Toneel Phtuk presenteert de Huistyran. Plaats: OUTheater, Kijk in ’t Jatstraat 26. Tijd: 20.00 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €6, - / overigen €8,21 mei Jazz: Usva goes Jazz presenteert Busy, Busy,Busy. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 6, - / overigen € 10,-
TENTOONSTELLINGEN T/m 23 mei 2010 Tentoonstelling: Boekbanden van Ella Riemersma. Ella Riemersma was een Nederlands illustrator en grafisch ontwerper. Plaats: Bibliotheek (trappenhuis derde verdieping) Broerstraat 4. Tijd: maandag t/m vrijdag: 08.30 - 22.00 uur, zaterdag en zondag: 10.00 - 17.00 uur. T/m 27 juni 2010 Tentoonstelling: Drie bijzondere boekenschenkingen Universiteitsbibliotheek. Het betreft de collectie 19e-eeuwse literatuur van dhr. Dick Leutscher, de drie beroemde “Kritiken” van Immanuel Kant en daarnaast de verzameling boeken over film van drs. Frans Westra. Plaats: Bibliotheek ( 3e verdieping bijzondere collecties), Broerstraat 4. Tijd: maandag t/m vrijdag: 08.30 - 22.00 uur, zaterdag en zondag: 10.00 - 17.00 uur. T/m 23 januari 2011 Tentoonstelling ‘Binnenste buiten. De mens ontleed’, een tentoonstelling waarin de geschiedenis van de anatomie wordt toegelicht. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00- 17.00 uur. NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie: tel. 363 5445/5446
Informatie voor studenten en medewerkers Pagina onder verantwoordelijkheid van de afdeling Communicatie RUG T (050) 363 54 45, communicatie@rug.nl
www.rug.nl/extra 6 mei 2010
# 57
Tekst, opmaak en illustratie: Edzard Krol
Lijsttrekkersdebat in Stad
Op 27 mei gaan de lijsttrekkers van de landelijke politieke partijen in Groningen met elkaar in debat.
Bibliotheek vernieuwt Nadat afgelopen jaar alle bibliotheken aan de RUG waren ondergebracht in een enkele organisatie, volgt nu de invulling van die organisatie.
10-25 mei: U-raadsverkiezingen Van 10 tot en met 25 mei kunnen alle studenten van de Rijksuniversiteit Groningen weer stemmen voor de Universiteitsraad. Via Progress.WWW kies je een van de drie studentenpartijen. Hieronder hebben ze de hoofdpunten van hun verkiezingsprogramma voor je beschreven. Op hun website vind je meer informatie.
De uitdagende universiteit Steeds vaker komen geluiden op van RUG-studenten die hun colleges niet motiverend, de onderwijskwaliteit laag en studievoorzieningen ontoereikend vinden. Ondertussen worden er steeds strengere eisen aan de student gesteld, waarbij het onderwijs achterblijft. Lijst Calimero vindt dat het tijd is dat hier iets aan wordt gedaan. Iedere student heeft recht op uitdagend en kwalitatief onderwijs met voldoende ruimte om zich te ontplooien. Dit willen wij bereiken door bijvoorbeeld meer interactie tijdens colleges door middel van stemkastjes, tentamens met niet alléén meerkeuzevragen en de mogelijkheid om aan buitenlandse topuniversiteiten te studeren. De universiteit moet weer een uitdaging worden! › lijstcalimero.nl.
Solide, actief en resultaatgericht De SOG is al jaren de grootste studentenpartij in de Universiteitsraad en kenmerkt zich door een actieve en betrokken houding. We komen veel bij studenten- en studieverenigingen, willen overal van op de hoogte zijn en doen ook wat met de input die we vanuit onze achterban krijgen. Ook zorgt onze actieve houding en fulltime inzet voor veel concrete resultaten, bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, dat bij de SOG op één staat. De SOG roept niet alleen, ze doet het ook. Met notities waarbij we zelf onderzoeken hoe problemen opgelost kunnen worden en een pasklaar antwoord aanbieden aan het College van Bestuur krijgt de SOG een hoop gedaan. Zo zullen we ons komend jaar blijven inzetten voor het verbeteren van alle facetten van het onderwijs en gaan we ons hard maken voor de mogelijkheid om te betalen met je collegekaart. › www.stemsog.nl/wordpress.
Meer dan de fractie in de U-raad De Groninger Studentenbond (GSb) is meer dan de fractie in de U-raad. De GSb zet zich buiten de vergaderzalen in voor goed beleid op het gebied van studentenhuisvesting en een duurzame universiteit, maar ook op landelijke thema’s als de studiefinanciering. Ook in de raadszaal komt de GSb op voor de Groninger student. Zo hebben wij een referendum georganiseerd over het Bindend Studie Advies (BSA), om alle studenten een kans te geven mee te denken over deze onnodige maatregel. Komend jaar gaat de GSb zich inzetten voor een rechtvaardige implementatie van het BSA, de positie van de internationale student, en het beter benutten van onderwijsruimte voor studenten! › www.groningerstudentenbond.nl.
Toen Marjolein Nieboer op 1 januari 2010 werd aangesteld als bibliothecaris van de RUG, belandde zij allesbehalve in een gespreid bedje. Een maand na haar indiensttreding kreeg de hele bibliotheek een nieuwe organisatiestructuur, die nog bijstelling behoefde. En bijna alle medewerkers kregen een nieuwe functie. ‘Dat bood een aantal medewerkers kansen‚‘ zegt Nieboer. ‘Maar anderen belandden met behoud van salaris in een lagere functie. Met alle teleurstelling van dien. Ook het feit dat sommige mensen een nieuwe baas en nieuwe werkplek kregen, was wennen. En de voorheen zelfstandig opererende vakbibliotheken vielen niet langer onder de faculteiten, maar onder de Bibliotheek Rijksuniversiteit Groningen, zoals wij nu heten.’ De reorganisatie die op 1 februari haar beslag kreeg, kwam tot stand op initiatief van het College van Bestuur (CvB) van de RUG. Het CvB wil een slagvaardiger bibliotheekorganisatie. Met inzet van minder personeel en met minder kosten moet er meer geld aan de inhoud en collectievorming worden besteed, terwijl de totale kosten gelijkblijven. ‘Om die reden gaan we van in totaal 137 fte terug naar 122 fte,’ zegt Nieboer. ‘Dat bereiken we via natuurlijk verloop, dus zonder gedwongen ontslagen. Waarbij er nog wel enkele mensen een “bovenformatieve” functie hebben: ze werken in een functie waar ze, als ze vertrekken, niet worden opgevolgd.’ Meteen na haar aanstelling heeft Nieboer zich gericht op nadere kennismaking en versterking van de onderlinge samenhang van de gehele bibliotheekorganisatie. Een organisatie-antropoloog ondersteunt dit
Foto: Elmer Spaargaren
› www.blikopnieuws.nl/bericht/112771
Marjolein Nieboer in de bibliotheek van de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap. traject om tot één universitaire bibliotheek te komen. De nieuwe bibliothecaris trof grote verschillen aan tussen de vakbibliotheken in de faculteiten onderling en tussen de vakbibliotheken en de UB. ‘Qua dienstverlening en werkprocessen gingen vakbibliotheken en UB erg uiteenlopend te werk‚’ aldus Nieboer. ‘Dat moest beter op elkaar afgestemd, waardoor we tegelijkertijd in de gelegenheid zijn om de mobiliteit binnen de bibliotheek te stimuleren en processen te versnellen. Toch houden we ook vast aan sommige verschillen, want die zijn niet voor niets ontstaan en bieden diensten op maat binnen faculteiten.’ Veel aandacht gaat uit naar de veranderde wijze waarop de vakcollecties geïntegreerd worden samengesteld en beheerd. Anders dan voorheen vallen die collecties nu geheel onder verantwoording van de vakbibliothe-
ken. ‘Het is een hele puzzel om die verandering in goede banen te leiden,’ zegt Nieboer. ‘Hierbij blijkt de inbreng vanuit de organisatie voor het oplossen van knelpunten van grote waarde voor de bibliotheek, dit juich ik toe!’ Volgens Nieboer is de slagvaardigheid van de bibliotheek al flink toegenomen: ‘Het nemen van beslissingen verloopt soepel. Zo kon op 1 februari zonder problemen besloten worden alle zaalwachten op hetzelfde niveau in te schalen. En ik merk het ook bij ons plan voor een RUGbrede invoering van self-service, de zelfbediening bij het ophalen en inleveren van boeken. Mede hierdoor kunnen we onze klanten sneller en beter van dienst zijn. Wat dat betreft valt de komende tijd op het gebied van de kwaliteit van de dienstverlening omtrent digitaal beschikbare informatie, zoals tijdschriften en proefschriften, nog veel verwachten.’
Column
Kies je student in de U-raad ‘ ‘Kan ik van de universiteit gestuurd worden als ik slecht presteer? Wat is de norm waaraan ik moet voldoen? Krijg ik begeleiding als mijn studieprestaties tegenvallen? Hoe wordt eigenlijk gegarandeerd dat mijn opleiding studeerbaar is? Wat mag ik daarbij van mijn docenten verwachten?’ De aanstaande invoering van het Bindend Studieadvies roept bij studenten allerlei vragen op. En dat is niet gek, want het nieuwe beleid raakt mogelijk aan het voortbestaan van je studie. Antwoorden zijn er inmiddels ook, en dat is een van de verdiensten van de Universiteitsraad, het centrale medezeggenschapsorgaan van de RUG. De U-raad wordt, zo blijkt uit het voorbeeld van het Bindend Studieadvies, gekend in zaken die direct van invloed zijn op je studie. Denk ook aan onderwerpen als kwaliteitsbeleid, internationalisering, honourscollege, bestuursbeurzen, studentenstatuut, studentvoorzieningen etc., etc. Het College van Bestuur neemt pas besluiten over dergelijke zaken na een afgeronde gedachtewisseling met de raadsleden. De raad is dan ook niet meer weg te denken uit de bestuurlijke constellatie van de RUG. Belangrijk uitgangspunt bij dit alles is dat studenten aan de RUG geen ‘consumenten’ zijn, maar ‘producenten’. Studenten zijn medeverantwoordelijk voor de universiteit waaraan ze studeren. Door hun actieve, karakteristieke inbreng geven ze mede vorm aan de universiteit. Daarom hebben studenten ook een belangrijke positie in de Universiteitsraad; ze bezetten de helft van de 24 beschikbare zetels. Het opkomstpercentage voor de verkiezingen is belangrijk. Een hoge opkomst legitimeert het werk van de studentleden in de raad. Zij weten zich hierdoor ge(RUG-)gesteund en kunnen met recht de dialoog aangaan met het College van Bestuur. Stem tussen 10 en 25 mei op de studentenpartij van je keus. Door een hoge opkomst zal de universitaire democratie winnen! Hilly Mast, voorzitter Universiteitsraad
Regel uw P&O-zaken via internet
Net zoals u tegenwoordig uw bankzaken op internet kunt regelen, of er reistickets kunt bestellen, kunt u straks ook een groot deel van uw P&O-zaken via internet regelen. Afgelopen maand is voor alle medewerkers een zogenaamde ‘self-service-portal’ beschikbaar gekomen. Daar kunt u nu al onder andere de volgende zaken regelen: uw persoonlijke gegevens wijzigen, uw verlofkaart inzien, uw salarisspecificatie bekijken en uw reiskostendeclaraties indienen. In de toekomst zal de functionaliteit van de portal nog worden uitgebreid. Dan zal het onder meer mogelijk zijn niet alleen uw verlofkaart in te kijken, maar ook verlof aan te vragen. Verder zullen alle keuzes in arbeidsvoorwaarden worden aangeboden in een webwinkel. De P&Oafdelingen willen met de self-service-portal de dienstverlening aan de medewerkers en de kwaliteit van de uitvoering van P&O-processen verbeteren, en de P&O-processen aan de faculteiten harmoniseren. > www.rug.nl/selfservice.
I N T E R N A T I O N A L P A G E 15
UK 32 - 6 MEI 2010
Addicted to enzymes |_
Poelarends gets his kicks finding out how they work
| i n t e r v i e w | He’s making natural enzymes do unnatural things. That way, he hopes to help the chemical industry become cleaner and more efficient. But his ultimate drive is to understand how his enzymes work. By René FRansen The news came when he wasn’t expecting it anymore: an EUR 2 million ‘starting grant’ from the European Research Council (ERC). “It was on 8 February, and it came as a bit of a shock. I had even already filed an application for the 2010 ERC starting grant round.” Biochemist Gerrit Jan Poelarends had known since last summer that he was in with a chance. “My application for the 2009 round went well. I was invited to Brussels for an interview and the committee seemed very interested. But I ended up on the reserve list and would only get a grant if there was enough money.” Europe being what it is, this meant that Poelarends had to wait and see if all the participants in the ERC would honour their pledges. “It’s only at the end of the year that the ERC knows its final budget. And in the end, my application succeeded.” So there was cake for the department, as well as lots of negotiations and paperwork. “When you get a grant from the Dutch research organization NWO you have to fill out a one-page form. For the ERC, it’s a whole stack. And you have to negotiate the terms of the contract.” But after all that work, he has a budget of EUR 2 million. “I’ve got five PhD students at the moment, and that will double.” The grant also secures his tenure-track appointment, “but the application for tenure will have to wait. First, I have to assist some of my students with a couple of important papers. They need them for their theses.”
Passion It’s not the money that drives him – even though he admits that he almost took a degree in econometrics. “It was either that or biology. Then I heard a wonderful talk by a behavioural ecologist and was totally seduced. So I chose biology, in Haren. But then I took a course in molecular biology. Animal behaviour studies seemed so descriptive whereas molecular biology and biochemistry really taught you something about the mechanism of what was happening. And that is really where my passion lies, finding out how things work.” He’s now applying his passion to enzymes, the proteins that catalyze so many chemical reactions in our bodies – or in any other biological system. The chemical industry is interested in enzymes because they work fast and are clean – no noxious solvents needed, just add water. The way new enzymes are discovered is by looking for them in nature. “You search for enzymes
Photo Jeroen van Kooten
Gerrit Jan Poelarends with some natural capacity to catalyze the reaction you want, and then tweak the enzyme to make it work better”, Poelarends explains. “But we’ve taken a different approach.” He’s looking more deeply into the chemistry of things. “There’s a field called organo-catalysis which studies how organic molecules catalyze chemical reactions. This taught us that one particular reaction we were interested in, the creation of a new bond between two carbon atoms, was catalyzed by the amino acid proline.”
‘I get a real kick out of that’ So Poelarends began to look for an enzyme that had a proline in its active site (that’s what you call the part of the enzyme where the chemical reaction takes place). “And the
proline also had to be at the start of the peptide chain that forms the enzyme”, Poelarends explains. There appeared to be a family of enzymes that fitted the bill called tautomerases. “These enzymes are not known for creating these chemical bonds between carbons. They do something entirely different. But when we tested some, we found they could indeed catalyze the reaction we wanted.” This way, he hopes to end up with an enzyme that can efficiently catalyze a crucial reaction in the production of the cholesterol-lowering drug Lipitor. However, finding commercially interesting enzymes is not Poelarends’ aim. He wants to know how these enzymes work. The chemistry is complicated, but he finds this very stimulating. He sketches some chemical structures on a whiteboard to explain what is happening. Electrons jumping from one atom to the next, getting caught and forming bonds with another molecule... He’s showing what happens ‘under the hood’ of these en-
Structure of a tautomerase enzyme zymes, something that is not common practice in the enzymology world. “You know, there’s an enzyme called aspartase which has been studied for almost 100 years. But nobody knew how it worked. We’ve recently figured that out, together with the structural biology group here at the University. I get a real kick out of that.”
success What remains to be explained is
how Gerrit Jan Poelarends became so successful. Apart from his ERC grant, he previously landed not only a Veni but also a Vidi grant from NWO. “To be successful, you need drive”, he explains. “You have to really want to climb that academic ladder and invest a lot of time in building up your CV. Then the time to harvest will come.” His family (wife, three children) sometimes complains when deadlines make him work overtime. “I live in Ommen, an hour’s drive from Groningen. In that hour, I try to switch from researcher to husband and father. And the weekend is for my family.” Unless, of course, he has to sneak an extra hour on Sunday mornings to finish an important paper. And yes, his urge to explain the mechanisms is at times too much for his family. “When we walk through a forest on Sunday mornings, my wife sometimes tells me to stop explaining. ‘Shut up dear, I don’t think the children are really interested’, she says.”
16 I N T E R N A T I O N A L P A G E
UK 32 - 6 MEI 2010
Election fever
Who
the
bleep
was...?
langu a
| r e p o r t | The elections for the University Council kick off this Monday – but
ge
what do the three student parties have to say on international subjects such as language courses, housing and the quality of lectures given in English? The UK read the election programmes and provides a short summary by ErNST ArbOUw
Calimero
“The language barrier is a major problem for the integration of international students. […] Foreign students should be offered free Dutch language courses.”
SOG
“The SOG wants all international students to have access to language courses and to affordable Dutch lessons in particular.” SOG also argues that the University’s Language Centre should offer alternatives for regular language courses and suggests selfstudy programmes or offering language software.
g n i s u ho
GSb
“International students should be able to follow Dutch language courses at an affordable price. At the moment, an extensive language course can cost EUR 600 or even EUR 1000. More moderate prices would improve integration between international and Dutch students.”
Calimero
“[The quality of] housing for international students in Groningen is substandard and the capacity is insufficient for the growing student numbers. […] It is essential that the RUG actively seek a solution to this problem. In the past we have argued for outsourcing the Housing Office’s activities.”
SOG
“The RUG should strive for student housing as a ‘home away from home’ for its international students. It should feel like home and not like a hostel.”
GSb
The GSb has no specific section on international student housing, but argues that the University should be actively involved in municipal student housing policy. “If a serious housing shortage should occur, the GSb expects the University to raise the matter with the municipality and the housing corporations.”
Calimero
“A point of concern is the dramatically low English language proficiency of many lecturers. If they were sent on a compulsory language course before being allowed to teach, the quality of teaching would certainly improve.”
SOG
“Lecturers should be competent in spoken English, as well as sensitive to other cultures and nationalities. This can be achieved through training [to] make sure that that lecturers meet the standards that students must comply with to be able to participate in a module.”
lecture rs
Andrea Luten Almost exactly seventeen years ago, on 11 May 1993, the body of 15-yearold schoolgirl Andrea Luten was found in the woods near Hoogeveen, 60 kilometres south of Groningen. She had been strangled. Despite several good leads, and despite the fact that in the past seventeen years the police have questioned no fewer than 2,100 people in relation to the case, and despite taking DNA samples from 300 people, the murder has remained unsolved. Until this week, that is. Last Monday, the police arrested a 41-year-old man from Hoogeveen on suspicion of murder. The man became a suspect after giving a DNA sample after being convicted of domestic violence in November 2009. The sample matched DNA from a pubic hair that was found on Luten’s body. Though Monday’s arrest may seem like a definite breakthrough, it should be remembered that in the past seventeen years five other men have been arrested in connection with the murder. On one occasion, a suspect was even brought to trial but was acquitted of all charges. On the other hand, this time there does seem to be indisputable technical evidence linking the suspect to the scene of the crime. [ ErNST ArbOUw ]
GSb
“The RUG wants to present itself as an international university. Therefore, practically all lectures should be available in English. University staff should, wherever necessary, be given training in English. This should not only apply to lecturers, but to all members of staff who have regular contact with students.”
ipation c i t r a p
Calimero
“International students who want to sit on the board of a student organization or join a representative council have a practical problem: because they don’t receive Dutch student loans or grants, they are not eligible for a special compensation grant from the University. As a result, international students are less likely to participate in boards and on councils. Calimero would like a fund to provide grants for international students on boards and in councils.”
SOG
“The SOG wants to install an advisory committee of international students to represent them and to advise the student factions in the University Council. The advisory committee should have its own website where international students can meet each other and where they can contact the University Council student members.”
GSb
“Until a few years ago, Groningen had a so-called harmoniemodel (‘consensus model’) for student participation in which proposals were negotiated until consensus was reached. Over the years, this system has eroded, which means that student influence has declined. The GSb wants the University Council to respect the harmoniemodel.”
More information The elections for the University Council are from Monday 10 to Tuesday 25 May. International Bachelor’s and Master’s students and PhD students are eligible to vote in the elections. Voting can be done online via Progress. At the time of writing, the SOG programme was the only party programme available online: tinyurl.com/2wjkg9e. For the other parties, go to www.lijstcalimero.nl/english-page (Calimero) or www.groningerstudentenbond.nl/international (GSb).
Volendam It is advertised as one of the best excursions of the year: the ESN trip to Volendam and the Zaanse Schans on Saturday 8 May. Volendam is an authentic Dutch fishing village, just north of Amsterdam. The village, with many picturesque little houses, is famous for its fish (smoked eel), for its popular music (nicknamed eel sound), and for the fact that tourists can dress up in the villagers’ traditional attire. For more information, go to www.esn-groningen.nl