สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ
ศูนย์วิชาการเพื่อความปลอดภัยทางถนน
รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการ ผู้ประสานงานพัฒนาเครือข่ายวิชาการ ความปลอดภัย ทางถนนระดับพื้ นที่ภาคเหนือ
โดย
อนุรักษ์ อมรเพชรสถาพร
สัญญาเลขที่ ACC2 52003
รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการ ผูป้ ระสานงานพัฒนาเครื อข่ายวิชาการความปลอดภัย ทางถนนระดับพื้นที่ภาคเหนือ
โดย นายแพทย์อนุรักษ์ อมรเพชรสถาพร
ได้รับทุนสนับสนุนโดย สานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริ มสุ ขภาพ (สสส.) มูลนิธิสาธารณสุ ขแห่งชาติ ศูนย์วชิ าการเพื่อความปลอดภัยทางถนน
สารบัญ -
หน้า 2 3 5 7 8 9
บทสรุ ปผูบ้ ริ หาร (Executive Summary) กิจกรรมการดาเนินงานตามวัตถุประสงค์ ผลการดาเนินงาน (Output) สรุ ปรายละเอียดโครงการ MIS วิจยั และถอดบทเรี ยนเขตภาคเหนือ การประเมินสถานการณ์ แนวทางการแก้ไขปั ญหาและอุปสรรค ภาคผนวก 1) รายงานการประสานงานโครงการป้ องกันแก้ไขปั ญหาอุบตั ิเหตุทางถนนระดับจังหวัดภาคเหนือ 10 2) ผลงานเด่น/นวัตกรรมภาคเหนือ 18 3) ภาพกิจกรรม 19 4) ถอดบทเรี ยนโครงการป้ องกันและลดอุบตั เิ หตุจราจรโดย อสม. จ.ลาปาง 31 5) ถอดบทเรี ยนโครงการ EMS Rally จ.ลาพูน 41 6) ถอดบทเรี ยนโครงการส่ งเสริ มและปลุกจิตสานึกสร้างวินยั จราจรในสถานศึกษา จ.เชียงใหม่ 63 7) ถอดบทเรี ยนโครงการพัฒนาตัวแบบองค์การแห่งการเรี ยนรู ้เยาวชนอาสาฯ จังหวัดสุ โขทัย 81
บทสรุปผู้บริหาร (Executive Summary) คณะทางานสนับสนุนการดาเนินงานป้ องกัน และแก้ไขปั ญหาอุบตั ิเหตุทางถนนจังหวัดนาร่ อง (สอจร.) ได้รับการสนับสนุนจาก สานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริ มสุขภาพ (สสส.) มาตั้งแต่ ปี 2549 ในปี 2552 เป็ นระยะที่ 4 โดยมีศูนย์วชิ าการเพือ่ ความปลอดภัยทางถนน (ศวปถ.) ร่ วมให้ การสนับสนุน โดยทีมสนับสนุนวิชาการภาคเหนือ ได้ดาเนินการทาหน้าที่ทีมสนับสนุนทางวิชาการ ให้แก่จงั หวัดในเขตภาคเหนือ 18 จังหวัด โดยมีเป้ าหมายเพือ่ สนับสนุนให้เกิดการพัฒนาระบบข้อมูล ด้านอุบตั ิเหตุทางถนนในระดับภาคและจังหวัด เพือ่ เสริ มสร้างกระบวนการค้นหา ถอดบทเรี ยน และ แลกเปลี่ยนเรี ยนรู ้ในระดับภาค รวมทั้งการขยายผลบทเรี ยนดีๆ ไปสู่พ้นื ที่อื่นๆ เพือ่ สนับสนุนให้แต่ละ ภาคได้มีการจัดทาแผนที่ยทุ ธศาสตร์งานวิจยั และสนับสนุนการทาวิจยั และพัฒนาประเด็นสาคัญ โดย ให้เกิดภาคีเครื อข่ายบูรณาการตามโครงการด้วยหลักการ 6 ยุทศาสตร์หลัก คือ การบังคับใช้กฎหมาย วิศวกรรมจราจร การประชาสัมพันธ์และให้ความรู ้ การมีส่วนร่ วม การบริ การการแพทย์ฉุกเฉิน และการประเมินผล การดาเนินงานโดยคณะทางานสนับสนุนการดาเนินงานป้ องกัน และแก้ไขปั ญหาอุบตั ิเหตุทาง ถนนจังหวัดนาร่ อง(สอจร.) เป็ นตัวช่วยสาคัญที่เชื่อมภาคีเครื อข่ายแกนนาของแต่ละจังหวัด ให้เข้ามามี ส่วนร่ วมในการแก้ไขปั ญหาและเสริ มพลังกัน โดยใช้แนวคิดการพัฒนาศักยภาพแกนนา และขยายตัว เป็ นเครื อข่ายคนทางาน โดยผ่านการสนับสนุนจากทีมพีเ่ ลี้ยง ร่ วมกับการสร้างความรู ้และสนับสนุนให้ เกิดการเรี ยนรู ้ที่เกิดจากการปฏิบตั ิจริ งของภาคีเครื อข่ายคนทางาน ที่ผา่ นมามีการจัดประชุมประสานงาน ระดับจังหวัดภาคเหนือ จานวน 2 ครั้ง เพือ่ คัดเลือกและพัฒนาโครงการของแต่ละจังหวัด ดังนี้ 1. โครงการจัดการข้อมูลจังหวัดต้นแบบ จานวน 5 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดเชียงราย น่าน อุตรดิตถ์ พิจิตร และนครสวรรค์ 2. โครงการวิจยั จานวน 4 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดลาปาง เชียงราย ตาก และนครสวรรค์ 3. โครงการถอดบทเรี ยน จานวน 4 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดสุ โขทัย ลาปาง เชียงใหม่ ลาพูน 4 โดยโครงการทั้ง 3 ประเภทมีการดาเนินการอนุมตั ิและเซ็นสัญญาเป็ นส่วนใหญ่ ยกเว้นจังหวัด ตากอยูร่ ะหว่างเปลี่ยนผูร้ ับทุน และโครงการวิจยั จังหวัดลาปางซ้ าซ้อนกับโครงการของ ศวปถ. จึงขอ ยกเลิกและความล่าช้าของการอนุมตั ิและทาสัญญาโครงการวิจยั จังหวัดนครสวรรค์ จึงขอยกเลิกโครงการ โดยมีโครงการที่ดาเนินการแล้วเสร็จในงวดที่ 1 เป็ นโครงการถอดบทเรี ยน จานวน 4 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดสุ โขทัย ลาปาง เชียงใหม่ และลาพูน
2
กิจกรรมการดาเนินงานตามวัตถุประสงค์ โครงการเสริมสร้ างกระบวนการพัฒนาเครือข่ ายวิชาการความปลอดภัยทางถนน ระดับพืน้ ทีภ่ าคเหนือ วัน เดือน ปี กิจกรรม 3-4 กุมภาพันธ์ 2552 เวทีวชิ าการยุทธศาสตร์ระดับภาค ครั้งที่ 1
26 กรกฎาคม 2552 เวทีประชุมประสานงานระดับจังหวัดภาคเหนือ ครั้งที่ 1 24 พฤศจิกายน 2553 เวทีถอดบทเรี ยนจังหวัดสุ โขทัย
4 ธันวาคม 2552
เวทีถอดบทเรี ยนจังหวัดลาปาง
16 มกราคม 2553
เวทีประชุมประสานงานระดับจังหวัดภาคเหนือ ครั้งที่ 2
26 มกราคม 2553
เวทีถอดบทเรี ยนจังหวัดลาพูน
วัตถุประสงค์/ผลลัพธ์ เพือ่ ประสานแกนนาภาคี เครื อข่ายภาคเหนือการ ดาเนินงานด้านวิชาการ ด้านการป้ องกันอุบตั ิเหตุ ทางถนน เพือ่ พบปะและชี้แจงแนว ทางการจัดทาโครงการ เพือ่ ขอรับงบประมาณ เพือ่ สรุ ปบทเรี ยนของ จังหวัด และนาไปเป็ น ต้นแบบ/ขยายผลแก่ภาคี เครื อข่ายต่อไป เพือ่ สรุ ปบทเรี ยนของ จังหวัด และนาไปเป็ น ต้นแบบ/ขยายผลแก่ภาคี เครื อข่ายต่อไป เพือ่ ติดตามความก้าวหน้า การดาเนินงานและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นการ ดาเนินงานช่วงเทศกาล ปี ใหม่ 2553 เพือ่ สรุ ปบทเรี ยนของ จังหวัด และนาไปเป็ น ต้นแบบ/ขยายผลแก่ภาคี เครื อข่ายต่อไป
3 วัน เดือน ปี กิจกรรม 4 กุมภาพันธ์ 2553 เวทีถอดบทเรี ยนจังหวัดเชียงใหม่
4
วัตถุประสงค์/ผลลัพธ์ เพือ่ สรุ ปบทเรี ยนของ จังหวัด และนาไปเป็ น ต้นแบบ/ขยายผลแก่ภาคี เครื อข่ายต่อไป
ผลการดาเนินงาน (Output) ผลผลิต (Output) ที่ตอ้ งการ
ผลผลิต (Output) ผลลัพธ์ (Outcome) ที่เกิดขึ้นจริ ง ทีเ่ กิดขึ้นจริ ง
1.เกิดจังหวัดต้นแบบ แนวทาง การใช้ เกิดจังหวัดต้นแบบ MIS 5 จังหวัด ข้อมูลเพือ่ การแก้ไข ปัญหาจังหวัด ได้แก่ เชียงราย น่าน อุตรดิตถ์ พิจิตร และ นครสวรรค์ 2. การถอดบทเรี ยน ผลการถอดบนเรี ยน สรุ ปผลการถอด 4 จังหวัด 4 จังหวัด ได้แก่ บทเรี ยน 4 จังหวัด สุ โขทัย ลาพูน ได้แก่ สุ โขทัย ลาปาง เชียงใหม่ ลาพูน ลาปาง เชียงใหม่ 3. การวิจยั 4 จังหวัด 1. จังหวัดดาเนิน โครงการ 1 จังหวัดได้แก่ เชียงราย หมายเหตุ : ประสานงาน 4 จังหวัดเกิดโครงการ 1 จังหวัด 4.เวทียทุ ธศาสตร์ภาค เวทีครั้งที่ 1 จานวน 1 ครั้ง วันที่ 3-4 กพ. กลุ่มเป้ าหมาย 2552 - ทีมพี่เลี้ยงทุกคน ผูเ้ ข้าร่ วมประชุม - แกนนาจังหวัดๆ - ทีมพี่เลี้ยงทุก ละ 4 คน คน รวม 90 คน - แกนนา จังหวัดๆละ 4 คน รวม 100 คน
ปั ญหาอุปสรรคและ แนวทางแก้ไข -
ตารวจ ปภ. สาธารณสุ ข ขนส่ ง ศึกษา อพปร./อสม.
-
เกิดงานวิจยั การศึกษา - ความไม่ชดั เจนของ ปัจจัยที่มีผลต่อการ กรอบแนวทางของ บาดจ็บและตายใน ศวปถ. ทาให้เกิดความ การใช้รถใช้ถนนของ ล่าช้า/ซ้ าช้อนของขั้นตอน ประชาชนฯ ใน การพัฒนา/เซ็นสัญญา จ.เชียงราย โครงการ
ปภ. สาธารณสุ ข ตารวจ ขนส่ ง ศึกษา อพปร./อสม. สาธารณสุ ข ปภ. บริ ษทั กลางฯ ตารวจ
- การประสานงาน ระหว่าง ศวปถ. และภาค บางครั้งความเข้าใจไม่ ตรงกัน
- ศวปถ. - ทีมพี่เลี้ยงภาค - ทีมแกนนาภาคี เครื อข่ายของจังหวัด ภาคเหนือ
1. ได้กรอบการ ทางานและแหล่งทุน 2. ได้จงั หวัดนาร่ อง ด้าน MIS วิจยั และ ถอดบทเรี ยน 3. ได้ Time frame การทางานของภาค
5
- ระยะเวลาในการ พัฒนาโครงการนานทา ให้จงั หวัดมีเวลาในการ ดาเนินโครง- การน้อย
ภาคีเครื อข่ายที่ สนับสนุน
ผลผลิต (Output) ที่ตอ้ งการ 5. เวทีประชุม ประสานงานระดับ จังหวัดภาคเหนือ ครั้งที่ 1 : 26 กค.2552 กลุ่มเป้ าหมาย - ทีมพี่เลี้ยงทุกคน - ผูแ้ ทนจังหวัด MIS จังหวัดละ 1-2 คน
ผลผลิต (Output) ที่เกิดขึ้นจริ ง
ครั้งที่ 1 : 26 กค.2552 กลุ่มเป้ าหมาย - ทีมพี่เลี้ยงทุกคน - ผูแ้ ทนจังหวัด MIS จังหวัดละ 1-2 คน รวม 21 คน ครั้งที่ 2: 16 มค.2553 ครั้งที่ 2: 16 มค.2553 กลุ่มเป้ าหมาย กลุ่มเป้ าหมาย - ทีมพี่เลี้ยง - ทีมพี่เลี้ยง - ผูแ้ ทนจังหวัดภาค - ผูแ้ ทนจังหวัดภาค เหนือทุกจังหวัดๆละ เหนือทุกจังหวัดๆละ 1 1 คน คน รวม 23 คน
ผลลัพธ์ (Outcome) ปั ญหาอุปสรรค ที่เกิดขึ้นจริ ง และแนวทางแก้ไข
- ผูเ้ ข้าร่ วมประชุมมี ความรู้ความเข้าใจใน การดาเนินโครงการ MIS และสามารถ นาไปขยายผลใน จังหวัดได้ - ผูเ้ ข้าร่ วมประชุมได้ แลกเปลี่ยนเรี ยนรู้การ ดาเนินงานของแต่ละ จังหวัดในช่วงเทศกาล ปี ใหม่ 2553
6
ภาคีเครื อข่ายที่ สนับสนุน
- เนื่องจากจัดประชุม - ทีมพี่เลี้ยง วันหยุดราชการอาจมี - ปภ. ผูท้ ี่ติดภารกิจไม่ - แขวงการทาง สามารถเข้าร่ วม ประชุมได้ - เนื่องจากจัดประชุม - ทีมพี่เลี้ยง วันหยุดราชการอาจมี - ปภ. ผูท้ ี่ติดภารกิจไม่ สามารถเข้าร่ วม ประชุมได้
สรุปรายละเอียดโครงการ MIS วิจยั และถอดบทเรียนเขตภาคเหนือ จังหวัด 1. เชียงราย
รายละเอียด
ประเภทโครงการ งบประมาณ MIS วิจัย ถอดบทเรียน
1.โครงการจัดทาฐานข้อมูลจุดเสี่ ยงภัยบนถนนทางหลวงเพื่อเพิ่มเติมความปลอดภัยฯ
250,000
2.โครงการศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการบาดเจ็บและตายในการใช้รถใช้ถนนของประชาชนฯ
250,000
1.โครงการส่ งเสริ มและการสร้างจิตสานึกวินยั จราจรในสถานศึกษา จ.เชียงใหม่ ปี 2552
50,000
3. ลาพูน
1.โครงการป้ องกันและแก้ไขปัญหาอุบตั ิเหตุทางถนนระยะที่ 3 (EMS Rally)
50,000
4. ลาปาง
1.โครงการดาเนินงานป้ องกันและลดอุบตั ิเหตุทางถนนโดย อสม. จ.ลาปาง ปี 2552
50,000
5. น่ าน
1.โครงการพัฒนาระบบข้อมูลอุบตั ิเหตุจราจร จ.น่าน
250,000
6. อุตรดิตถ์
1.โครงการพัฒนาระบบข้อมูลอุบตั ิเหตุจราจร จ.อุตรดิตถ์
250,000
7. สุ โขทัย
1.โครงการพัฒนาตัวแบบองค์การแห่ งการเรี ยนรู้เยาวชนอาสาป้ องกันอุบตั ิเหตุฯ
50,000
8. พิจิตร
1.โครงการพัฒนาระบบข้อมูลอุบตั ิเหตุจราจร จ.พิจิตร
250,000
1.โครงการพัฒนาระบบข้อมูลอุบตั ิเหตุจราจร จ.นครสวรรค์
250,000
2. เชียงใหม่
9. นครสวรรค์
การประเมินสถานการณ์ จากการดาเนินงานของ คณะทางานสนับสนุนการดาเนินงานป้ องกันและแก้ไขปั ญหาอุบตั ิเหตุ ทางถนนจังหวัดนาร่ อง (สอจร.) ภาคเหนือ ระยะที่ 4 ร่ วมกับ ศูนย์วชิ าการเพือ่ ความปลอดภัยทางถนน (ศวปถ.) และจังหวัดในเขตภาคเหนือทั้ง 18 จังหวัด โดยมีเป้ าหมายเพือ่ สนับสนุนให้เกิดการพัฒนา ระบบข้อมูลด้านอุบตั ิเหตุทางถนนระดับภาคและจังหวัด เพือ่ เสริ มสร้างกระบวนการค้นหาถอดบทเรี ยน และแลกเปลี่ยนเรี ยนรู ้ในระดับภาค รวมทั้งการขยายผลบทเรี ยนดีๆ ไปสู่ พ้นื ที่อื่นๆ เพือ่ สนับสนุนให้ แต่ละภาคได้มีการจัดทาแผนที่ยทุ ธศาสตร์งานวิจยั และสนับสนุนการทาวิจยั และพัฒนาประเด็นสาคัญ โดยให้เกิดเครื อข่ายบูรณาการตามโครงการด้วยหลักการ 6 ยุทศาสตร์หลัก คือ การบังคับใช้กฎหมาย วิศวกรรมจราจร การประชาสัมพันธ์และให้ความรู ้ การประเมินผล การแพทย์ฉุกเฉิน และการมี ส่วนร่ วม การดาเนินงานที่ผา่ นมา พบว่า ได้มีการจัดเวทียทุ ธศาสตร์ระดับภาค 1 ครั้ง ประชุมประสาน งานระดับภาค 2 ครั้ง และคัดเลือกจังหวัดในการดาเนินงานด้าน MIS 5 จังหวัด ด้านการวิจยั 1 จังหวัด และการถอดบทเรี ยน 4 จังหวัด ซึ่งการดาเนินการกาหนดจังหวัดเพือ่ ดาเนินโครงการต่างๆ ได้ครบตามเป้ าหมายที่วางไว้ แต่เกิดความล่าช้าในระหว่างการพัฒนาโครงการ ซึ่งเมื่อภาคพิจารณาผ่าน โดยผูท้ รงคุณวุฒิ 3 ท่าน แต่เมื่อถึงกระบวนการเซ็นสัญญามีการปรับแก้ไขโครงการกับจังหวัดอีกครั้ง ทาให้จงั หวัดเกิดความสับสนและประกอบการมีงานประจาที่ตอ้ งดาเนินการจึงมีการของยกเลิกโครงการ เช่น โครงการวิจยั ของจังหวัดนครสวรรค์ สาหรับโครงการวิจยั ของจังหวัดลาปาง ซึ่ง ศวปถ.แจ้งว่า มีความซ้ าซ้อนกลับโครงการที่ ศวปถ. จะดาเนินการจึงให้ระงับโครงการดังกล่าวไว้ โดยภาคไม่สามารถ คัดเลือกโครงการวิจยั ของจังหวัดอื่นมาแทนได้ เพราะเหลือระยะเวลาที่จะดาเนินโครงการน้อยมาก โดยแผนงาน/โครงการที่ได้รับการอนุมตั ิและกาหนดกิจกรรมไว้ท้งั หมด สามารถดาเนินการได้ ตามระยะเวลาที่กาหนดเป็ นส่วนใหญ่ ที่เกิดความล่าช้าเกิดจากความไม่ชดั เจนของกรอบและระยะเวลา ที่ทาง ศวปถ.กาหนด และขาดการประสานงานอย่างสม่าเสมอระหว่าง ศวปถ. และภาค
8
แนวทางการแก้ไขปัญหาและอุปสรรค 1. ศวปถ. ควรทาความเข้าใจเกี่ยวกับกาหนดกรอบของโครงการ/กิจกรรมต่างๆ ที่จะสนับสนุน ให้แก่จงั หวัดให้ชดั เจน พร้อมกาหนดระยะเวลาการดาเนินงาน และติดตามให้เป็ นไปตามระยะเวลาที่ กาหนดอย่างต่อเนื่องและสม่าเสมอ 2. การพิจารณาโครงการของจังหวัด ควรมีกรอบการพิจารณาที่ชดั เจนว่า กิจกรรมไหนที่จะ ให้การสนับสนุน กิจกรรมไหน ศวปถ.จะดาเนินการเอง และกิจกรรมที่เป็ นมาตรฐานกลางในแต่ละ โครงการควรมีอะไรบ้าง เพือ่ เป็ นแนวทางให้แก่พเี่ ลี้ยงและผูท้ รงคุณวุฒิในการพิจารณาโครงการ และ ควรกาหนดให้เหมือนกันทุกภาค 3. ภาคีเครื อข่ายบางจังหวัดขาดการประสานงาน และทีมแกนนามีความเข้มแข็งน้อย ทีมภาค และพีเ่ ลี้ยง ต้องให้การสนับสนุนปรึ กษาแนะนาและติดตามอย่างใกล้ชิด ทั้งเป็ นทางการโดยการนิเทศ ปกติ และการประสานทางโทร. หรื อ E-mail 4. เนื่องจากมีหน่วยงานรับผิดชอบงานป้ องกันอุบตั ิเหตุหลายหน่วยงาน อาทิ กรมป้ องกัน และบรรเทาสาธารณภัย สสส. สอจร. ศวปถ. ทีมพี่เลี้ยงภาค ฯลฯ ซึ่งแต่ละหน่วยงานมีการจัด ประชุมหลายครั้งต่อปี ทาให้ผรู ้ ับผิดชอบซึ่งมีภารกิจหลักที่ตอ้ งดาเนินการ ไม่สามารถเข้าร่ วมประชุมได้ ทุกครั้ง ซึ่งต่อไปควรมีการบูรณาการการจัดประชุมในทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และแจ้งผูเ้ กี่ยวข้องให้ ทราบล่วงหน้าเพือ่ การจัดตารางการปฏิบตั ิงานให้เหมาะสมกับการเข้าร่ วมประชุม 5. ในระยะยาวควรกาหนดกรอบของโครงการและระยะเวลา ที่จงั หวัดจะขอรับทุนเพือ่ ดาเนิน โครงการ โดยแจ้งภาคล่วงหน้าเพือ่ เตรี ยมประสานจังหวัดแต่เนิ่นๆ ต่อไป และเมื่อมีกรอบที่ชดั เจน ควรให้สิทธิขาดภาคในการพิจารณาอนุมตั ิโครงการ เพือ่ ไม่ให้จงั หวัดเกิดความสับสนและเบื่อหน่ายใน การพัฒนาและแก้ไขโครงการก่อนรับทุนซึ่งเสียเวลามาก มีเวลาดาเนินการจริ งจากัดและไม่มีคุณภาพ
--------------------------------------------------------
9
ภาคผนวก
รายงานการประชุมประสานงาน โครงการป้ องกันแก้ไขปัญหาอุบัติเหตุทางถนนระดับจังหวัดภาคเหนือ วันที่ 16 มกราคม 2553 ณ ห้ องประชุมสั ณหวาจา โรงแรมพิมาน จ.นครสวรรค์ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------
วัตถุประสงค์การจัดประชุม
-
ชี้แจงจังหวัดที่ทาโครงการถอดบทเรี ยน ชี้แจงความก้าวหน้าโครงการจังหวัดในเขตภาคเหนือทั้งหมด พบปะหลังช่วงเทศกาลปี ใหม่ 2553 และให้จงั หวัดนาสถิติ การบาดเจ็บและเสียชีวติ มาด้วย
โครงการถอดบทเรียน ศวปถ. กาหนดให้รับทุนโครงการถอดบทเรี ยนจังหวัดละ 50,000 บาทภาคเหนือมีจานวน ทั้งหมด 6 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดสุโขทัย และจังหวัดลาปาง ดาเนินการไปแล้ว เหลือ 4 จังหวัดกาลัง จะดาเนินการ คือ จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดลาพูน จังหวัดอุตรดิตถ์ จังหวัดตาก วัตถุประสงค์ - ของการถอดบทเรี ยนมีในหนังสือเล่มฟ้ าทางทีมวิชาการดาเนินการ - ศวปถ. ต้องการให้เกิดการเรี ยนรู ้จากการทางานที่ผา่ นๆ มา โดยอาจมองบางยุทธศาตร์มี อะไรที่เรี ยนรู ้จากการทางานที่ผา่ นมา มีอะไรที่เป็ นข้อดี หรื อใช้หลัก 5 ช. ของ นพ.อนุชา โดยไม่สรุ ป แล้วเก็บเอาไว้ แต่ถา้ สามารถดึงเอาผูท้ ี่เกี่ยวข้อง โดยขบวนการมีความสาคัญโดยให้ที่ประชุม มีส่วนรวม แสดงความคิดเห็น และทุกความคิดเห็นที่พดู คุยมีความเสมอภาค ที่จะได้รับการพิจารณา เพื่อให้ได้ ความคิดเห็นที่รอบด้าน และได้รับการยอมรับเท่าเทียมกัน ขบวนการถอดบทเรี ยน เน้นผูเ้ ข้าร่ วมประชุมไม่มากเกินไป ให้นาเข้ามาเฉพาะที่เกี่ยวข้องจริ งๆ เท่านั้น หรื อใช้ วิธีการประชุมกลุ่มย่อย หลายๆกลุ่ม แล้วนาข้อสรุ ปของกลุ่มย่อยมาคุยสุดท้ายอีกครั้ง เนื้อหา ไม่ใช่การมาสรุ ปกิจกรรมจากการทางานเท่านั้น - สิ่งที่คิดในทีมให้ เครดิตใคร หน่วยงานไหนจะสนับสนุน หน่วยงานหลัก เพือ่ เป็ นโอกาสในการพัฒนาคน หน่วยงานจังหวัด แนวทางที่เป็ นสิ่งที่ดี ต้อง ชอน ขึ้นมานาเสนอให้คนอื่นๆ รับรู ้ไป ประยุกต์ใช้ต่อไป - ยุทธศาสตร์ 5 E มีอะไรซ่อนอยูห่ รื อไม่ หรื อมีอะไรต่างจากที่ ทาใน ปั จจุบนั , วิธีการ/ขบวนการทางาน ,วิธีการทา งบประมาณ มีขอ้ ดี ข้อเสียอย่างไร มีขอ้ เสนอแนะอย่างไร 10
ข้อเสนอที่ประชุม
ข้อสังเกต
การถอดบทเรี ยน
- ตัวแบบดี ถ้าจังหวัดไม่พร้อม มีขอ้ จากัด ปั จจัยพื้นฐานไม่ พร้อมไม่เหมือนกัน ต้องแล้วแต่ บริ บท ด้วย - ขบวนการที่ผา่ นมา มีการพัฒนาและยอมรับจากหน่วยงาน เช่น กรณี สถิติ อุบตั ิเหตุช่วงเทศกาลต่าง ๆ ให้ อปท. เข้ามาร่ วมประชุมด้วย/มากขึ้น - หา Best Practice - การป่ วยเสี ยชีวติ จากการตายช่วงเทศกาล มีการสังเกตติดตาม น่าจะมีการศึกษา เพือ่ ให้ได้ขอ้ มูลที่เป็ นจริ ง โดย เทศกาล สงกรานต์ น่าจะมีการศึกษา โดยอาจหางบมาให้ศึกษา - ควรมีบทสรุ ปสาหรับผูบ้ ริ หาร
การดาเนินงานช่วงเทศกาลปีใหม่ 2553 1. จังหวัดเชียงราย - สาเหตุของอุบตั ิเหตุ มีสถานที่ท่องเที่ยวมาก นักท่องเที่ยวจะทาเวลาลงจากภูชีฟ้า หลับใน - อีก case เป็ นฝรั่งไปแม่สาย ขับเร็ว ชนนักเรี ยนตาย 1 สาหัส 1 โดยสรุ ปส่วนใหญ่จะเมา กาลังทาสถิติ เปรี ยบเทียบ (ช่วงไหนมากกว่ากัน) 1. เทศกาลปี ใหม่ 2. เทศกาลดอกไม้บาน 3. ช่วงปกติ 2. จังหวัดเชียงใหม่ ภาคเหนือ อากาศดี ประชาชนจานวนมาก (1.6 ล้าน และประชาชนแฝง) - สาเหตุ เมา , ประมาท การทางานตามยุทธศาสตร์ 5-6 ด้าน : Emforement work สุด ระยะยาวน่าจะดู Innovation ใหม่ ๆ โดยเปิ ดโอกาสให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น อปท. มาร่ วมสร้างนวตกรรม โดยหา Model ที่ดี ให้ เช่น Motering ทากิจกรรมรณรงค์แล้วให้ อปท. มาร่ วมและนักเรี ยน
12
3. จังหวัดลาพูน - รอง ผูว้ า่ ราชการจังหวัด จะเข้มงวด มีการเตรี ยมการคณะทางานติวเข็ม โดยยกบริ บทของ จังหวัด ยโสธร ที่คล้ายกับจังหวัดลาพูน โดยมาประยุกต์ 1. สารวจสถานการณ์ของจังหวัดใน 1 ปี ที่ผา่ นมา 2. กานันผูใ้ หญ่บา้ น ตั้งด่านในชุมชนใครเมาไม่ให้ออกจากหมู่บา้ น แล้วให้ญาติมารับกลับ 3. ถ้าหมู่ไหนมีอุบตั ิเหตุให้กานันผูใ้ หญ่บา้ นมาชี้แจงในที่ประชุมประจาเดือน 4. ใครขับ จักรยานยนต์ แล้วเมา พ่อแม่ไม่มารับจะจับเข้ากรงขัง 5. เรี ยกประชุมศาลากลางทุกเช้า , ออกนิเทศ จุดตรวจ/ด่าน มีชุดวิเคราะห์ของหัวหน้าส่วน เป็ นตัวจริ งมารับผิดชอบ รายงานสถานการณ์แต่ละอาเภอ 4. จังหวัดแพร่ ผลการบาดเจ็บ/ตายเกินเป้ า ปี 52 ปี 53 รายละเอียด จานวนอุบตั ิเหตุ 41 ครั้ง 61 ครั้ง ตาย 3 คน 5 คน วัยแรงงาน , เมา , คนท้องถิ่น บาดเจ็บ 40 คน 60 คน สาเหตุ - ผลิตเหล้าเถื่อนมากทุกอาเภอ (OTOP) ประชุมทาแผนจังหวัด จะลดการผลิตเหล้า? ตั้งเป้ าสงกรานต์ จะไม่ให้ เกิด ข้อเสนอ - ถ้าจังหวัดที่มีผวู ้ า่ ราชการจังหวัดเข้ามาดูแลผลการดาเนินงานจะดี จังหวัดลาพูนมีการผลิต/ขายเหล้า นักศึกษา/ประชาชนดื่มเหล้าจานวนมาก แต่ผวู ้ า่ ราชการจังหวัด,รองผูว้ า่ ราชการจังหวัดเข้ามาดาเนินการเข้มงวดเต็มที่จะ ลดสถิติลงได้จริ ง และระยะสั้นเน้น Enforement 5. จังหวัดตาก - สถิติลดลง จาก 5 ราย 1 ราย (ตายเพิม่ 1 แต่ไม่มีบตั รประชาชน) รองผูว้ า่ ราชการจังหวัดมาจากจังหวัดอยุธยามีการจัดประชุมและกาหนดนโยบายระหว่างเวลา 18.00-20.00 น. แจ้งทุกหมู่บา้ นงดใช้รถจักรยานยนต์ และก่อนเทศกาลท่านผูว้ า่ ราชการจังหวัดออก รายการวิทยุทุกหมู่บา้ น(อุบตั ิเหตุ 26 ครั้ง บาดเจ็บ 31 ราย ตาย 1 ราย) จุดตรวจบูรณาการร่ วมบนถนน สายหลักไม่มีการเป่ า Alc. แต่ต้งั ด่านตรวจ Alc. ในสายรอง โดยตารวจ 13
6. จังหวัดแม่ ฮ่องสอน - ประเทศ เวียดนาม มีรถจักรยานยนต์มากแต่ไม่มีอุบตั ิเหตุ เพราะเคารพกฎ ถ้าทาผิดจะปรับ ครึ่ งของเงินเดือน และจับยึดใบขับขี่ สาเหตุ - การทาผิดกฎจราจร , พฤติกรรม - วิศวกรรมจราจร - ผูว้ า่ ราชการจังหวัด ผูบ้ ริ หารไม่ดูแล/ไม่อยูช่ ่วงเทศกาล - ตารวจได้ค่าตอบแทนน้อย 56 บาท/วัน การป้ องกัน - การกวดขันจริ งจัง - บังคับใช้กฎหมายจริ งจังเดือนละ 2 ครั้ง 7. จังหวัดลาปาง - Empowerment ลงไปในชุมชน ต้องการลดอุบตั ิเหตุอย่างไรโดยทาประชาคม เกิดนวตกรรม ในครอบครัวและ อบต. ( มีแผนให้สนับสนุน งบประมาณ) การมีส่วนร่ วม ประชุมน้อย อสม. จิตอาสา มากกว่า มีด่านลอยของตารวจคุมประพฤติ มีรายชื่อคนทาผิดกฎหมายมาที่โรงพยาบาลครั้งละ 60-80 คน ตารวจ มาตรการ Empowerment ทาจริ งจังมาก ข้อเสนอ - การขอทุน อปท. ให้ดูรอบการของบประมาณของหน่วยงาน 8. จังหวัดพิษณุโลก ดาเนินการใน 17 โรงเรี ยนนาร่ อง ต้องศูนย์อุบตั ิเหตุจราจรในสถานศึกษา โดยใช้งบป้ าย สวยให้งบป้ ายสวย 20,000 บาท แต่ทาเสาร์-อาทิตย์ วันธรรมดา โรงเรี ยนไม่ยอม ; เครื อข่ายขนส่ง น่าสนใจเครื อข่ายเลขสวย ข้อมูลของ โรงพยาบาล มหาวิทยาลัยนเรศวรไม่รายงาน 9. จังหวัดอุตรดิตถ์ - รายงานตั้งจุด 565 จุด ตั้งจริ ง 60 จุด (รายงานเท็จ) 9 อาเภอ 27 ด่าน ตัดงบเหลือ 18 ด่าน27 ด่าน หางบเพิม่ โดยผูว้ า่ ราชการจังหวัดหางบ เพิม่ ให้ ทาให้มีคนมาทางานเพิม่ ขึ้น (ผูว้ า่ ราชการจังหวัดให้ความสาคัญถอดบทเรี ยนให้ อปท อาเภอที่มี case นากรณี ศึกษามาในวันถอดบทเรี ยน)
14
-
สรุ ปผลการบาดเจ็บและเสียชีวติ ปี 52 บาดเจ็บ 83 ตาย 3 หมายเหตุ สาเหตุเกิดจากเมาสุราทั้งหมด
ปี 53 60 1
10. จังหวัดน่ าน - จานวนครั้งลดลงเสียชีวติ เพิม่ ขึ้น 1 ราย ( รวม 2 ราย ) เด็ก 6 เดือน ผ้าอ้อมติดล้อรถจักรยานยนต์ ผูส้ ูงอายุขี่จกั รยานช่วงค่าโดนรถชน 11. จังหวัดเพชรบูรณ์ ปี 52 สูงสุด ปี 53 อยูล่ าดับที่ 5 สถิติลดลง สาเหตุ - เรื่ องการลงบันทึกข้อมูล ความเข้าใจไม่ตรงกัน ปี 52 ยอดเลยสูงขึ้น นักท่องเที่ยวมาก ทา SWOT มาแก้ไขก่อนสงกรานต์ - นาบทเรี ยนจังหวัดลาพูนมาใช้ 12. จังหวัดพิจิตร จานวนอุบตั ิเหตุ 51 ครั้ง ตายลดลง สาเหตุ เมา , รถจักรยานยนต์ - การมีส่วนร่ วมของภาคียงั น้อยโดยเฉพาะภาคีทอ้ งถิ่น , วินยั จราจรไม่มี , คาดเข็มขัด 9 % สวมหมวกน้อย Enforement น้อย 13. จังหวัดชัยนาท - Enforement กรณี เมาแล้วขับ กระทบผูป้ ระกอบการ , เศรษฐกิจ , การท่องเที่ยวควรเน้นการ ตรวจหน้าสถานประกอบการช่วงดึก ๆ งบประมาณ - CEO - งบพัฒนาจังหวัด - กองทุนเลขสวยของสานักงานขนส่งจังหวัด - อปท. (เป็ นโครงการท้องถิ่นไม่สามารถดาเนินการได้เอง ) 15
การจัดประช ุมเวทีแลกเปลี่ยนเรียนร ้ ู โครงการป้องกันแก้ไขปัญหาอ ุบัติเหต ุทางถนนภาคเหนือ ครัง้ ที่ 2 เป้ าหมายผูเ้ ข้าร่ วมประชุม 1. ทีมแกนนาจังหวัดๆละ 5 คน 2. ท้องถิ่น (เทศบาล/อบต) จังหวัดละ 5 คน (โดยเลือกหน่วยงานที่มีสถิติอุบตั ิเหตุสูง) การเบิกจ่ายงบ - ทีมแกนนาจังหวัดๆ เบิกจากงบประมาณภาค - ท้องถิ่น (เทศบาล อปจ./อบต) เบิกจากงบประมาณต้นสังกัด หนังสือเชิญถึงผูว้ า่ ราชการจังหวัด กาหนดการจัดประชุม - ระยะวันที่ 22-26 ก.พ. 2553 หรื อระหว่างวันที่ 2-5 มี.ค. 2553 เนื้อหาการประชุม - การอภิปรายบทบาทของท้องถิ่นกับการสนับสนุนการดาเนินงานป้ องกันอุบตั ิเหตุ โดย นายก อบจ.นครราชสีมา เชียงราย หรื อนครสวรรค์ - นาเสนอแลกเปลี่ยนเรี ยนรู ้ เรื่ องที่เด่น ๆ ไม่ตอ้ ง ทั้งหมด 5 E จังหวัดละ 1 เรื่ อง ระยะเวลานาเสนอประมาณ 10 นาที โดยนาเสนอข้อดี ปั จจัยแห่งความสาเร็ จ ผลกระทบ ซักถาม
เรื่องอื่นๆ โครงการ MIS - ใช้กิจกรรม MIS ให้เป็ นประโยชน์ในการวิเคราะห์สาเหตุของอุบตั ิเหตุของศูนย์ถนนจังหวัด มากกว่า 1 ครั้งได้นาข้อสรุ ปไปขยายผล โครงการวิจยั - ถ้าทามีคุณภาพ/ประสิทธิภาพ/ผลน่าสนใจ การนาไปใช้จะอ้างถึง ภาค/จังหวัด/ทีม และเกิด ความภาคภูมิใจ
--------------------------------------------------------------
16
รายชื่อผู้เข้ าร่ วมประชุม "เวทีประสานงานระดับจังหวัดเขตภาคเหนือ" ครั้งที่ 2 วันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2553 ณ ห้ องประชุมสั ณหวาจา โรงแรมพิมาน จ.นครสวรรค์ ลาดับ ที่
ชื่อ-นามสกุล
ตาแหน่ ง
หน่ วยงาน
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
นพ.อนุรักษ์ อมรเพชรสถาพร นส.เจิมจันทร์ เดชปั้ น นายเพิม่ วิทยา กันทะทรง นายนที สายน้ าเย็น ร.ต.ณัฐพงค์ ฐิตวิกรานต์ นายบรรจง โพธิวงค์ นายเรื องฤทธิ์ ผลดี นางเกษร กาญจนาธิวฒั น์ นางสายฝน สระทองพูน นายสมคิด ผานุการณ์ นายถนอม เขียวษา นายธนสมบัติ สงวนรัตนเกษ นายสมนึก พุม่ พฤกษ์
นายแพทย์เชี่ยวชาญ นักวิชาการสาธารณสุขชานาญการ นักวิเคราะห์นโยบายและแผนชานาญการพิเศษ นายช่างเครื่ องกลชานาญงาน ผูอ้ านวยการ นักวิเคราะห์นโยบายและแผนชานาญการ นายช่างเครื่ องกลอาวุโส นักวิชาการสาธารณสุขชานาญการ พยาบาลวิชาชีพ นักวิเคราะห์นโยบายและแผนชานาญการพิเศษ นักวิเคราะห์นโยบายและแผนชานาญการ นายช่างเครื่ องกลชานาญงาน นักวิเคราะห์นโยบายและแผนชานาญการพิเศษ
โรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์ สานักงานสาธารณสุขจังหวัดนครสวรรค์ สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.แม่ฮ่องสอน สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.เชียงราย วิทยาลัยป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัยวิทยาเขตเชียงใหม่ วิทยาลัยป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัยวิทยาเขตเชียงใหม่ วิทยาลัยป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัยวิทยาเขตเชียงใหม่ สานักงานสาธารณสุขจังหวัดลาพูน โรงพยาบาลลาปาง สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.แพร่ สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัยจ. น่าน สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.อุตรดิตถ์ สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.เพชรบูรณ์
หมาย เหตุ
17 ลาดับ ที่ 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
ชื่อ-นามสกุล นายเอกสิทธิ ภิรมย์กิจ นส.ปวีณา ทิมทอง นายโชติวฒั ก์ สุดสังข์ นส.อิศราภรณ์ สุจาโน น.ส.จันทิมา ทับทอง นายนาศักดิ์ ฮกชุน นส.ปณิ ดา มาเม่น นายอุม้ พงศ์ พัฒนเมฆิน นางณัฐพัชร์ เทศนีย ์ นส.จารุ พร ชวนคิด
ตาแหน่ ง พนักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย นักสังคมสงเคราะห์ปฏิบตั ิการ นักวิเคราะห์นโยบายและแผนชานาญการ นักวิเคราะห์นโยบายและแผนชานาญการพิเศษ นักวิเคราะห์นโยบายและแผนปฏิบตั ิการ นายช่างโยธาอาวุโส พนักงานประจาสานักงาน(ด้านบริ หารทัว่ ไป) เจ้าหน้าที่วเิ คราะห์นโยบายและแผนปฏิบตั ิการ ผูป้ ระสานงานโครงการ ผูป้ ระสานงานโครงการ
หน่ วยงาน สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.ตาก สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.ตาก สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.สุโขทัย สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.พิษณุโลก สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.พิจิตร สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.นครสวรรค์ สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.อุทยั ธานี สานักงานป้ องกันและบรรเทาสาธารณภัย จ.ชัยนาท โรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์ สานักงานสาธารณสุ ขจังหวัดนครสวรรค์
หมาย เหตุ
18
ผลงานเด่ น/นวตกรรมจังหวัดเขตภาคเหนือ ลาดับ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
เรื่ อง รวดเร็ ว ปลอดภัย บริ การด้วยใจ EMS แม่ลาด การพัฒนาระบบบริ การการแพทย์ฉุกเฉินโรงพยาบาลสอง จังหวัดแพร่ เสริ มสร้างวินัยจราจร ตามมาตรการ 3ม. 2ข. 1ร.” ในสถานศึกษานาร่ อง การมีส่วนร่ วมของชุมชนในการจัดระบบบริ การการแพทย์ฉุกเฉินตาบลท่าเยีย่ ม โครงการระบบกล้องโทรทัศน์วงจรปิ ด (CCTV) โครงการ 365 วันอันตราย หยุดการตายด้วยวินยั จราจร การสร้างเครื อข่ายความปลอดภัย โดยอาศัยบุคลากรท้องถิ่นจังหวัดตาก การแก้ไขปั ญหาการเกิดอุบตั ิเหตุดว้ ยยุทธศาสตร์ดา้ นวิศวกรรมจราจร โครงการตาบลตัวอย่างเพือ่ ความปลอดภัยทางถนน การจับกุมผูไ้ ม่สวมหมวกนิรภัยเพือ่ นาไปสู่มาตรการทางสังคม การป้ องกันการเกิดอุบตั ิภยั ของรถยนต์โดยสารสาธารณะในช่วงเทศกาล จังหวัดพิษณุโลก ปี พ.ศ. 2553 ชุมชนปลอดภัยและการลดอุบตั ิเหตุจากเครื่ องดื่มแอลกอฮอล์ แผนการแก้ไขทางด้านเลขาคณิ ต
หน่วยงาน อบต.แม่ลาด โรงพยาบาลสอง ศูนย์อานวยการความปลอดภัยทางถนนจังหวัด อบต.สากเหล็ก สานักงาน ปภ. ตาราจภูธรจังหวัด สานักงานขนส่งจังหวัด สานักทางหลวงที่ 1 และแขวงการทางในสังกัด สานักงาน ปภ. ตาราจภูธรจังหวัด เทศบาลนครพิษณุโลก
จังหวัด กาแพงเพชร แพร่ ลาพูน พิจิตร พะเยา อุทยั ธานี ตาก เชียงใหม่ นครสวรรค์ อุตรดิตถ์ พิษณุโลก
โรงพยาบาลน่าน แขวงการทางแม่ฮ่องสอน
น่าน แม่ฮ่องสอน
19
ภาพกิจกรรม "เวทีประสานงานระดับจังหวัดเขตภาคเหนือ" ครั้งที่ 2
20
21
เวทีถอดบทเรียนจังหวัดลาพูน
22
23
24
เวทีถอดบทเรียนจังหวัดลาปาง
25
26
เวทีถอดบทเรียนจังหวัดเชียงใหม่
27
28
29
เวทีถอดบทเรียนจังหวัดสุ โขทัย
30
มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ (National Health Foundation) มูลนิธิสดศรี – สฤษดิวงศ์ (Sodsri – Saridwongsa Foundation) 1168 พหลโยธิน ซอย 22 แขวงจอมพล เขตจตุจักร กรุงเทพ 10900 1168 Paholyothin 22, Jompon, Jatujak, Bangkok 10900, Thailand
www.thainlf.org www.thaissf.org