6 minute read
de blIk gerIcht op europa
de Universiteit Leiden telt veel opleidingen en instituten die de blik naar buiten richten, op europa – en verder. hoe geven zij dit vorm en hoe zien zij de toekomst van het continent? vier ervaringsdeskundigen vertellen hun verhaal.
tekst: edith van gameren beeld: rhonald blommestijn
Advertisement
Master industrial ecology ‘grote probLeMen hoUden niet op bij de grens’
Mind iS het internationale maSterprogram-
ma in induStrial eCology, een gezamenlijk initiatief van de universiteiten van Leiden, delft, göteborg en graz. door samenwerking met universiteiten in thailand, japan en de verenigde staten kunnen studenten ook buiten europa studeren. Mind is een erasmus Mundus-programma: vanuit de eU worden studenten met beurzen ondersteund. dr. ester van der voet coördineert het programma vanuit Leiden. ‘We hebben een tweejarig masterprogramma dat je volgt aan twee universiteiten. iedere student studeert dus één jaar in oostenrijk of zweden, een aantal van hen gaat naar thailand, japan of de vs. het aantal belangstellenden voor dit masterprogramma ligt rond de driehonderd studenten per jaar, terwijl we ongeveer achttien studenten aannemen. vooral studenten van buiten de eU zijn zeer geïnte-
resseerd. het vakgebied is – ook in de bachelorfase – erg in opkomst en de master biedt internationale toevoegingen. het is een pittig, interdisciplinair programma waarvoor we de beste studenten kunnen selecteren. de verschillende culturen zorgen soms voor een uitdaging; daarom bedenken we voor de introductieweek altijd een opdracht die hen vooral praktisch leert samenwerken. juist die verschillen maken het interessant. deze mensen weten elkaar straks over de hele wereld te vinden. dat heeft dit vakgebied nodig. grote problemen – zoals het klimaat en de grondstoffenschaarste – houden niet op bij de grens. We kunnen zeker niet zonder europese samenwerking. daarvan is in ons vakgebied iedereen overtuigd. europa is eerder te klein dan te groot.’ de betrokken universiteiten hebben gezamenlijk een voorstel ingediend bij het erasmus Mundus-programma. ‘We krijgen voor een periode van vijf jaar ondersteuning voor een beurzenstelsel. Wat betreft de europese samenwerking tussen de universiteiten blijken praktische problemen nog vaak het grootste obstakel. het bachelor-mastermodel is een grote verbetering geweest, maar er blijven bijvoorbeeld enorme verschillen bestaan in de hoogte van het collegegeld en de indeling van het studiejaar. inhoudelijk sloten onze programma’s verrassend goed aan.’
Montesquieu instituut ‘het debat over eUropa voeden Met Kennis’
het monteSquieu inStituut iS door vier neder-
landSe univerSiteiten opgeriCht, waaronder de Universiteit Leiden. vanuit campus den haag van de Universiteit Leiden is dr. arco timmermans onderzoeksdirecteur van het instituut. ‘de focus van het Montesquieu instituut ligt op het functioneren van parlementaire stelsels en de manier waarop de spreiding van de macht vandaag de dag in de praktijk werkt. We kijken daarbij naar afzonderlijke landen maar ook naar europa – naar de actuele situatie en naar de toekomst. We doen dat vanuit verschillende vakgebieden, zoals parlementaire geschiedenis, politicologie en staatsrecht. dat zorgt voor een interessante kruisbestuiving. vanuit campus den haag doen we vooral internationaal-vergelijkend onderzoek naar de “politiek van de aandacht”: welke onderwerpen verschijnen er op de politieke agenda in de europese lidstaten en de eU-instellingen of verdwijnen juist daarvan, en wat is de wisselwerking met de media en de publieke opinie? Welk effect hebben gebeurtenissen zoals verkiezingen en crises op de dynamiek van de agenda? het Montesquieu instituut bestaat niet alleen uit “eurofielen” die uit zijn op de “promotie van europa”. onze bijdrage bestaat er vooral uit dat we de kwaliteit van het debat over europa helpen verbeteren. dat voeden we met wetenschappelijke kennis die breder toegankelijk wordt gemaakt. We zijn dus geen ideologische denktank, maar willen meer bewustzijn kweken over de wisselwerking tussen de lidstaten en de eU-instellingen, en het onderwerp dichter bij geïnteresseerde burgers brengen. naast onderzoek organiseren we diverse activiteiten om deze vragen en mogelijke antwoorden voor het voetlicht te brengen. het onderwijs dat wij verzorgen is bedoeld als iets extra’s bovenop de reguliere onderwijsprogramma’s van de universiteiten. zo hebben we elk jaar een masterclass die open staat voor getalenteerde studenten van alle nederlandse universiteiten en we zijn sinds kort ook verantwoordelijk voor de nederlandse inbreng in het Model european parliament. de komende masterclass is een policy laboratory in het nieuwe Living Lab van campus den haag, waar de actuele vraag centraal staat wat eigenlijk een “eerlijke bijdrage” is van nederland aan de eU. Wat je ook van de eU en de toekomst vindt, wij willen de kwaliteit van de discussie over dit belangrijke thema helpen verbeteren.’
Meer informatie: www.cml.leiden.edu/research/industrialecology Meer informatie: www.montesquieu-instituut.nl
stefaan van den bogaert
europa instituut ‘drieKWart van de Wetgeving heeFt een LinK Met eUropa’
het europa inStituut (faCulteit der reChtSge-
leerdheid) iS SindS 1957 gespecialiseerd in europees recht. prof.dr. stefaan van den bogaert is hoogleraar europees recht en directeur van het instituut. ‘We ervaren voortdurend dat de invloed van het europees recht op de maatschappij toeneemt. sommige bachelorstudenten zijn nog steeds niet of nauwelijks geïnteresseerd in europa, de eU of het europees recht en denken dat ze nog zonder een gedegen europeesrechterlijke basis kunnen. die vlieger gaat echter niet meer op. ruim driekwart van de huidige nationale wetgeving heeft op de een of andere manier een link met europa. de interesse voor de reguliere masteropleiding europees recht neemt gestaag toe. in de afgelopen vier jaar steeg het aantal studenten van circa 35 naar ruim zestig. daarnaast is de laatste jaren de commerciële advanced master european and international business Law ook een echt succesnummer. Met studenten van over de hele wereld zit deze al een tijdje tegen zijn maximumcapaciteit aan. ook door de actualiteit merk ik een grotere betrokkenheid van de studenten bij europa. Men maakt zich bijvoorbeeld duidelijk zorgen over de ontwikkelingen in de eurocrisis. het thema europa leeft meer. de europese Unie heeft net de nobelprijs voor de vrede gekregen, een enigszins omstreden beslissing van het nobelcomité. op zich kan ik de kritiek ook wel begrijpen, maar tegelijkertijd kun je er niet omheen dat dit continent de laatste zestig jaar een langdurige periode van vrede heeft gekend, afgezien van de verschrikkingen in voormalig joegoslavië, en dat dit in het verleden wel eens anders is geweest. oorlog is binnen de eU nagenoeg ondenkbaar geworden. dat is een niet geringe verdienste van de eU. ik hoop dat men oog blijft hebben voor het positieve van europa. er is nog een heleboel werk te doen, maar er zijn ook al veel goede dingen verwezenlijkt waarbij we soms niet eens meer stilstaan.’
european union studies ‘de risico’s zijn bij deze crisis zeer groot’
de Studenten van european union StudieS – dé
ultieme europeSe maSteropleiding in leiden – komen voor het grootste deel uit andere eU-lidstaten. veel van de afgestudeerden komen uiteindelijk in brussel terecht, maar de master biedt ook een uitstekende basis voor promotieonderzoek, vindt mr.dr. bas van bockel, hoofd van de masteropleiding. ‘het is een eenjarige, interdisciplinaire opleiding. de master bestaat uit gelijke delen geschiedenis, economie, politieke wetenschappen en recht. dat is een heel goede combinatie. ik ben ervan overtuigd dat de interdisciplinaire aanpak het vruchtbaarst is voor vraagstukken die verband houden met europese integratie. toch zien we de belangstelling voor de master licht afnemen. dat lijkt een gevolg te zijn van de eurocrisis. de mensen die nu de master kiezen, zien juist de kansen en het belang van het onderwerp; anderen spelen liever op safe. ik begrijp die aarzeling – ik vind het ook spannend. Mijn kernspecialismen – Mensenrechten, europees strafrecht en Mededingingsrecht – staan niet onder druk. op die gebieden zal het belang van europa blijven toenemen. Maar over de toekomst van het europese project in zijn geheel maken ook europese topacademici zich zorgen. niemand kan op dit moment met zekerheid zeggen welke kant het opgaat, en daarbij komt dat het voor pas-afgestudeerden nu moeilijker is om aan een baan te komen. als de euro knalt, maken we een enorme sprong terug in de tijd. de politieke gevolgen daarvan zouden heel ernstig kunnen zijn. tegelijkertijd leert het verleden dat het europese project tot nog toe altijd sterker uit iedere crisis is gekomen. Wat dat betreft kan deze crisis ook weer een motor voor verdere integratie zijn. Maar garanties zijn er absoluut niet en de risico’s bij deze crisis zijn misschien wel groter dan ooit.’ <
