leIdse bloeI – programma dIes Voor alumnI

leidse bloei Programma dies voor alumni 2013

op zaterdag 9 februari 2013 vindt de diesviering voor alumni plaats. de Universiteit Leiden en het Leids Universiteits Fonds (LUF) verzorgen deze bijzondere dag voor alumni, met lezingen door Leidse wetenschappers, een workshop en een juniorprogramma. U bent van harte welkom!

Programma

12.00 uur – 13.15 uur Ontvangst met lunch

13.15 uur – 13.45 uur Uitreiking Leidse Universitaire Scriptieprijs 2012 door prof.mr. Carel Stolker, Rector Magnificus en voorzitter College van Bestuur Universiteit Leiden De Leidse Universitaire Scriptieprijs wordt uitgeloofd door Reünisten Minerva 1957/1961 en bedraagt twee keer € 3.000. De prijzen worden uitgereikt voor de beste alfa- en de beste bètascriptie van het studiejaar 2011/2012.

13.45 uur – 14.15 uur Opening door prof.mr. Carel Stolker en mr. Folkert Blaisse (voorzitter LUF)

Vervolgens kunt u kiezen uit: twee lezingen: één om 14.15 uur en één om 15.45 uur, OF de workshop die duurt van 14.15 uur tot 16.45 uur (inclusief pauze).

16.45 uur Borrel

lezingen

14.15 uur – 15.15 uur Keuze uit vier lezingen: • Waartoe dient het strafrecht? door prof.mr. Jan Crijns • De langetermijn-veranderingen in het brein na mishandeling door prof.dr. Bernet Elzinga • Spreken als Max Havelaar door prof.dr. Jaap de Jong • Onderzoek in de Geologie? En waar is dat goed voor? door prof.dr. Jan Wijbrans 15.15 uur – 15.45 uur Pauze

15.45 uur – 16.45 uur Keuze uit vier lezingen: • De impact van prehistorische jade in Oost-Azië door dr. ilona Bausch • De VOC en de islam: botsing of dialoog? door prof.dr. Jos Gommans • Sterke eerstelijnsgeneeskunde voor kwetsbare ouderen door prof.dr. Jacobijn Gussekloo • Bewaring van effecten: saai? door prof.mr. Pim Rank

workshop

14.15 uur – 16.45 uur Overtuigend argumenteren door drs. Karin Pijper Overtuigen: u doet het veel vaker dan u denkt. in gesprekken met klanten, maar ook als u met vrienden discussieert. Vaak doet u dat met argumenten of met voorbeelden. Hoe weet u of uw argumenten sterk genoeg zijn? En hoe gaat u om met bezwaren of tegenargumenten? Op deze en veel andere vragen krijgt u antwoord tijdens deze workshop.

juniorprogramma

12.00 uur – 17.30 uur Kinderen vanaf 8 jaar (vanaf groep 5) tot en met 14 jaar gaan na de lunch met kinderrechten aan de slag in het Kinderrechtenhuis: praten, spelen, debatteren en ervaren wat kinderrechten betekenen in nederland en de rest van de wereld. locatie

Kamerlingh Onnes Gebouw (KOG), Steenschuur 25, 2311 ES Leiden.

aanmelden

Opgeven via www.LUF.nl/ dies2013. Wij vragen een bijdrage in de kosten van minimaal € 25,- p.p. en van € 10,- per kind voor het juniorprogramma. Het bedrag s.v.p. vóór 1 februari 2013 overmaken op bankrekening 39.30.464 t.n.v. het Leids Universiteits Fonds, o.v.v. Dies 2013. De inschrijvingen worden verwerkt op volgorde van ontvangst van de betalingen. Voor aanmelden ga naar www.luf.nl/dies2013 of gebruik de aanmeldingskaart bij dit blad. Voor vragen mail dies@luf.leidenuniv.nl of bel (071) 513 05 03.

kinderopvang en juniorprogramma

Er is kinderopvang voor kinderen vanaf 1 jaar. Kinderen vanaf 8 jaar (vanaf groep 5) tot en met 14 jaar kunnen deelnemen aan het juniorprogramma (zie pagina 48).

UitgeLicht: de spreKers aan het Woord

Wat kunt u op de dies voor alumni verwachten? de sprekers aan het woord over hun lezing of workshop. de dies-lezingen

waartoe dient het strafrecht? de langetermijnveranderingen in het brein na mishandeling

‘het StrafreCht mag ziCh onverminderd verheugen in de warme belangStelling van de Samenleving, de wetgever en de

media. Voor allerhande meer en minder ernstige maatschappelijke problemen wordt de oplossing binnen het strafrecht gezocht. Van terrorismebestrijding tot de handhaving van overlast in de openbare ruimte, van het boerkaverbod tot de bestrijding van illegale kansspelen: steeds wordt strafrechtelijke handhaving gezien als de panacee. niet zelden is hierbij sprake van overspannen verwachtingen en zit de teleurstelling eigenlijk al bij voorbaat ingebakken. Dit maakt de aloude vraag “Waartoe dient het strafrecht?” onverminderd relevant. Deze vraag knelt, temeer daar ook de verhouding van het strafrecht tot de andere klassieke rechtsdomeinen – mede als gevolg van de invloed vanuit Europa – steeds minder duidelijk lijkt te zijn. Waar vroeger betrekkelijk heldere grenzen tussen het strafrecht, het bestuursrecht en het privaatrecht konden worden getrokken, is dat tegenwoordig al lang niet meer het geval. Ook dit gegeven maakt dat het goed is geregeld stil te staan bij de vraag waartoe het strafrecht dient.’

prof.mr. Jan crijns hoogleraar Straf- en strafprocesrecht, Faculteit der rechtsgeleerdheid

‘menSen die vroeger verwaarlooSd of miSbruikt zijn, ontwikkelen later vaak depreSSieve klaChten of

angStklaChten. Door onderzoek weten we dat deze sporen van jeugdtrauma’s ook zichtbaar zijn in het brein. De hersenen zijn op hun kwetsbaarst vanaf de geboorte tot en met ongeveer het zestiende jaar. We zien in het brein dat volwassenen met een geschiedenis van mishandeling in de jeugd anders reageren op stress en dreiging. Deze littekens in het brein hebben ook gevolgen voor het reguleren van emoties. Op volwassen leeftijd ervaren veel van deze mensen de wereld als minder veilig. Toch ontwikkelt niet iedereen die mishandeld of misbruikt is zich op dezelfde manier en lang niet iedereen ontwikkelt psychische klachten. Ook zijn er grote verschillen in de mate waarin mensen met een jeugdtrauma hun eigen kinderen verwaarlozen of misbruiken. Ons onderzoek richt zich ook op de vraag wat mensen die de mishandeling wel voortzetten onderscheidt van hen die dat niet doen.’

prof.dr. Bernet Elzinga hoogleraar Stress-related psychopathology, Faculteit der Sociale wetenschappen

spreken als max havelaar onderzoek in de geologie? en waar is dat goed voor? de impact van prehistorische jade in oostazië

‘de SChepper van max havelaar waS niet alleen een groot SChrijver, maar ook een zeer

begenadigd Spreker. Begaan als hij was met het lot van de verdrukte Javaan, liet Multatuli zijn personage de mooiste toespraak uit de nederlandse literatuur houden: Tot de hoofden van Lebak. Het verhaal van Max Havelaar is immers gebaseerd op Multatuli’s eigen ervaringen in nederlands-indië. Multatuli kon werkelijk uren spreken over ieder willekeurig onderwerp, ook improviserend. Uniek voor zijn tijd hield hij een tournee van in totaal 140 lezingen in het land. Zijn publiek was lyrisch. Hij was kritisch over de literatoren en de wetenschappers van zijn tijd en tevens een getalenteerd imitator van zijn tegenstanders. Mijn lezing is een spoedcursus retorica, met Max Havelaar als lichtend voorbeeld van het houden van vlammende toespraken. Ook komt de vurige stijl van Multatuli zelf aan bod, als stamvader en TED-spreker avant la lettre. Zijn manier van spreken toen volgde regels die ook nu nog werken.’

‘politiCi en aCademiCi voeren al jaren een diSCuSSie over het maatSChappelijk nut van wetenSChappelijk onderzoek.

Moet onderzoek altijd direct iets toevoegen aan de samenleving of kan dat ook op de langere termijn? ik weet het antwoord wel. De aardwetenschappen bestuderen per definitie processen en systemen van de lange termijn: het systeem aarde, de ontwikkeling en het ontstaan ervan. Plaattectoniek. Oceanen. Een paar mensenlevens lijkt niet lang wanneer de aarde 4,5 miljard oud jaar is. Maar onderzoek naar grondstoffen is bijvoorbeeld iets van de lange termijn en tegelijkertijd actueel. Ook al heeft nederland er weinig, als samenleving gebruiken we ze wel. Welke zijn schaars? Waar bevinden ze zich? ik wil het kader schetsen waarbinnen onderzoek wordt gedaan in de aardwetenschappen. Zo zijn sinds de jaren tachtig onze meetinstrumenten enorm verfijnd en zijn we met mooie experimenten heel veel te weten gekomen over de aarde.’

‘de alleroudSte jaden voorwerpen in de wereld werden gemaakt in noordooSt-China,

ruim 8.000 jaar geleden. Jade is een hard en zeer moeilijk te bewerken materiaal en men had toen nog geen metalen gereedschappen. Toch waren deze objecten ongelofelijk mooi en knap vormgegeven. Veel tijd en moeite werd geïnvesteerd, met name in symmetrische oorringen die aan het oor klemden. Uiteindelijk kwam dit gebruik via uitwisselingen ook bij andere culturen terecht, duizenden kilometers van de oorspronkelijke makers. Zij gaven er hun eigen draai aan. Veel van deze vroege samenlevingen kenden nog geen grote sociaal-politieke verschillen en waren min of meer egalitair, maar deze lezing zal aantonen hoe de jaden oorringen altijd een belangrijke rol in de samenlevingen speelden op spiritueel en sociaal gebied. Ook besteed ik aandacht aan mogelijke redenen waarom er speciale krachten aan de jadeobjecten toegeschreven werden.’

prof.dr. Jaap de Jong hoogleraar journalistiek en nieuwe Media, Faculteit der geesteswetenschappen prof.dr. Jan wijbrans hoogleraar geologie, Faculteit der wiskunde en natuurwetenschappen, wijbrans is bijzonder hoogleraar vanwege het LuF dr. ilona Bausch universitair docent en onderzoeker archaeology of asia, Faculteit der archeologie

de Voc en de islam: botsing of dialoog? sterke eerstelijnsgeneeskunde voor kwetsbare ouderen bewaring van effecten: saai?

‘in de 17de eeuw neStelt de voC

ziCh op java. Op hetzelfde moment expandeert de islam en verdwijnt langzamerhand het hindoeïsme. Het onderzoek naar de geschiedenis van de VOC wordt gedomineerd door handelspolitiek, maar wij bekijken of de VOC een bijdrage heeft geleverd aan de vorming van religieuze identiteiten. Wij weten bijvoorbeeld dat al te fanatieke predikanten werden aangesproken door de Compagnie omdat zij de handelssfeer negatief beïnvloedden. Maar is er meer dan dit typisch nederlandse “gedogen” van andere religies? We vergeten vaak dat nederland tot de allergrootste islamitische landen ter wereld behoorde. De nederlandse discussie hoe om te gaan met moslims is al vier eeuwen oud – en tegelijkertijd heel actueel. in mijn verhaal geef ik voorbeelden van de spanning en de dialoog uit de tijd dat twee expanderende bewegingen elkaar ontmoetten. Het onderwerp is onderdeel van een groot project over de rol van nederland in de totstandkoming van religieuze identiteiten in indonesië.’

‘de mediSChe zorg voor kwetSbare ouderen iS dé uitdaging van de eerStelijnSzorg, duS alle zorg behalve die in

ziekenhuizen. in die eerstelijn vindt meer dan negentig procent van de medische zorg voor ouderen plaats. Onze samenleving kent steeds meer ouderen, die steeds langer thuis blijven wonen omdat ze dat zelf willen, maar ook omdat de overheid dit stimuleert. Maar hoe zit het met de kwetsbare mensen, met bijvoorbeeld chronische aandoeningen of depressies? De ouderen die veertien pillen per dag moeten slikken, maar vergeetachtig zijn? Onze medische kennis heeft gaten. Medicijnen worden getest op een gemiddelde, maar de werking bij ouderen is niet vanzelfsprekend. Dat is inhoudelijk boeiend. Wat is nu wetenschappelijk gezien de beste organisatie van zorg voor ouderen en wie heeft daarin de regie? De huisarts? De apotheek? Het verpleeghuis? Daarbij moet het allemaal ook nog eens goedkoper. Toch leg ik niet de focus op het economische aspect, maar op de kwaliteit en de inhoud: wat is het huidige denken over wetenschappelijke onderbouwde goede zorg?’

prof.dr. Jos Gommans hoogleraar koloniale geschiedenis en wereldgeschiedenis, Faculteit der geesteswetenschappen

prof.dr. Jacobijn Gussekloo

hoogleraar eerstelijnsgeneeskunde, LuMc

‘bij het woord “effeCten” denken menSen al gauw dat het Saai en onintereSSant iS,

maar hoe meer u weet over de weg die uw effecten afleggen in de financiële wereld en waar zij worden bewaard, hoe boeiender het wordt. De belegger is er zich vaak niet van bewust dat hij slechts het begin- of eindpunt in een keten van vele schakels is. ik zal u laten zien hoe de verschillende ketens in elkaar zitten, wie de betrokken partijen zijn en welk type contracten tussen de schakels mogelijk zijn. Vroeger bewaarden beleggers hun papieren effecten - aandelen en obligaties - onder het spreekwoordelijke matras. Tegenwoordig is het, zeker in het geval van internationaal beleggen, een custodian die de effecten bewaart voor de belegger zonder dat kan worden aangegeven welke specifieke effecten voor welke belegger worden gehouden. En soms gebruikt een custodian weer een subcustodian. Daarnaast is er nog zelden sprake van fysieke stukken en vindt de bewaring plaats door middel van digitale vermeldingen in een administratie. Kortom, waar en hoe worden uw effecten bewaard en door wie?’

prof.mr. pim rank hoogleraar Financieel recht, hazelhoff centre for Financial Law, Faculteit der rechtsgeleerdheid

de workshop Het juniorprogramma

overtuigend argumenteren

foto: Winand Stut

diesviering voor kinderen: kinderrechten!

overtuigen, je doet het veel vaker dan je denkt. in geSprekken met klanten, en/of in vergaderingen met Collega’S.

Maar ook als je tijdens de borrel met je vrienden discussieert of als je de familie over het jaarlijkse uitje e-mailt: keer op keer probeer je de ander van een bepaald idee, standpunt of concept te overtuigen. Vaak doe je dat met argumenten of voorbeelden. Hoe weet je nu of je argumenten sterk genoeg zijn? En hoe ga je om met bezwaren en tegenargumenten? Wanneer breng je welk argument naar voren? Op die vragen krijg je antwoord in de workshop Overtuigend argumenteren. Tijdens de workshop maak je in een interactieve quiz kennis met enkele beginselen van overtuigen. Je leert hoe je psychologische principes kunt benutten om je verhaal kracht bij te zetten, je maakt kennis met begrippen uit de klassieke retorica die je – ook nu nog – helpen op de werkvloer én bovenal: je traint je overtuigingsvaardigheden. We kijken naar Obama, Draadstaal en Rutte om te zien wat we van hen kunnen leren. Voor de winnaar is er een overtuigende prijs.

karin pijper studeerde nederlandse taal en cultuur aan de universiteit Leiden en heeft sindsdien een passie voor overtuigen. Ze werkt nu al ruim vijf jaar als trainer, coach en senior communicatieadviseur bij adviesbureau hendrikx Van der Spek. Samen met henri raven richtte ze de argumentatiecoach op en schreef zij het gelijknamige boek over overtuigen op de werkvloer.

alumni die de dieSviering bijwonen, kunnen hun kind(eren) opgeven voor een praChtig juniorprogramma

dat in het teken Staat van kinderreChten. Het juniorprogramma is bedoeld voor kinderen van 8 jaar (vanaf groep 5) tot en met 14 jaar. na ontvangst en lunch in het Kamerlingh Onnes Gebouw wandelen de deelnemers onder begeleiding naar het Kinderrechtenhuis. Het Kinderrechtenhuis is gevestigd in het voormalige Leidse Heilige Geest Weeshuis uit de zestiende eeuw en is ontwikkeld tot dé plek in nederland waar kinderrechten vorm krijgen. in dit Kinderrechtenhuis op de Hooglandse Kerkgracht worden de deelnemers ontvangen door Stichting Utopa, zij stelt de ruimtes ter beschikking. Defence for Children, ook gehuisvest in het Kinderrechtenhuis, verzorgt het programma.

Tijdens de workshop gaan de deelnemers aan de slag met het thema kinderrechten. Wat zijn kinderrechten en welke zijn er? Zij ervaren op deze middag wat hun eigen kinderrechten zijn en wat hun rol is in het verkrijgen ervan. Op interactieve en speelse wijze worden zij wegwijs gemaakt door experts op dit gebied.

juniorprogramma zaterdag 9 februari 2013

12.00 - 13.15 uur: Ontvangst en lunch in de juniorruimte in het Kamerlingh Onnes Gebouw 13.15 - 13.30 uur: Verzamelen en vertrek naar het Kinderrechtenhuis 13.45 - 16.15 uur: Kinderrechtenprogramma: over kinderrechten praten, spelen, debatteren en ervaren wat kinderrechten betekenen in nederland en in de rest van de wereld 16.15 - 17.30 uur: Terugkeer naar het Kamerlingh Onnes Gebouw waar de deelnemers aan het juniorprogramma een presentatie zullen geven met aansluitend een drankje en hapje in de juniorruimte

17.30 uur: Einde van het programma

Opgave voor het juniorprogramma kan gelijktijdig met de aanmelding voor de diesviering via www.luf.nl/dies2013 of met de aanmeldingskaart bij dit blad.

Voor meer informatie over het Kinderrechtenhuis: www.kinderrechtenhuis.nl en over Defence for Children: www.defenceforchildren.nl