CUESTIÓNS PARA PENSAR, RECORDAR E COMENTAR DESPOIS DA VISITA… O MOMENTO HISTÓRICO *¿Recordas de entre que séculos pode datar o Castro de Lobadiz? *¿Como pensas que poderías vivir ti se te poideses trasladar a esa época? ¿A que comodidades terías que renunciar? *¿Habería grandes cambios na paisaxe? RECOÑECEMENTO E CONSERVACIÓN DO NOSO PATRIMONIO *¿Consideras importante coñecer esta parte da nosa historia? *¿Que che pode aportar saber como viviron os nosos antergos? *¿Como che pareceu o estado no que atopaches o castro? *¿Sabes dalgún outro de Galicia que estea en bo estado? ¿Visitáchelo? *¿Cres que sería importante a restauración do Castro de Lobadiz? ¿Qué ideas poderías aportar para abrilo ao público? * ¿Pensas que calquera persoa pode facer unha excavación? ¿Qué podería ocurrir? OUTROS CASTROS DA NOSA ZONA Busca información nos libros ou na Internet sobre máis castros da
zona de Ferrol. Por grupos sinaládeos no mapa.
*Por último, recorda que toda esta información é ampliable. Indaga, pregunta, le e aprende moito, moito máis. Nas túas mans tes infinitas posibilidades. Non as desaproveites. Recomendamos “Os habitantes dos castros” de Pepe Carreiro, (L. Autónomos); “Os Megatoxos e o aprendiz de druída” de Anxo Fariña (L. Expertos); e “Laia, a nena da illa”, de Ánxela Loureiro (L. Expertos).
SP “Coñecendo Ferrol” Equipo da Biblioteca e ENDL CEIP de PAZOS Curso 2009 2010
OS HABITANTES DOS CASTROS
Hai perto de 3000 anos, Galicia era unha rica terra cheíña de bosques de carballos, castiñeiros, faias, freixos, abeleiras, bidueiros..., moitos, moitísimos máis dos que hoxe podemos ver; claro que daquela non existía a contaminación das fábricas, claro, nin dos coches; nin sequera, a contaminación lumínica e acústica que agora temos. A vida discorría dun modo moi diferente ao actual; e tamén as formas de agrupamento eran distintas. Fíxate! Os homes e as mulleres vivían en castros, nos cumios dos montes, dende onde disfrutaban de máis tempo de sol, e podían ter unha clara visión do que acontecía ao seu arredor, por exemplo no caso de que se tivesen que defender dalgún inimigo. Ademais, ¿Como poderían facer as súas casas no medio dos bosques?, ¿Con que talarían as árbores? Daquela tampouco existía a tecnoloxía de hoxe en día. Realmente, aínda non coñecían as machadas de ferro!!! Os castros empezaron sendo de base redonda, feitos de pedra e cos teitos de palla, máis adiante, coa chegada dos romanos, apareceron algunhas de base rectangular. É que todo avanza. Todas estas casiñas grandes e pequenas estaban arrodeadas normalmente por varias murallas de pedra, e, ás veces, tamén por foxos. Tiñan gando e cultivaban a terra. Tanto homes coma mulleres enfeitábanse con alfaias que eles mesmos elaboraban. Gustáballes celebrar as súas festas e comían manteiga con pan de landras e bebían cervexa. Sentaban nos bancos arredor do lume da lareira por orden de idade; primeiro os máis vellos e finalmente os cativos. Ah! Adoitaban soltar aturuxos!
...E O CASTRO DE LOBADIZ... O Castro de Lobadiz está situado no concello de Ferrol, moi preto da praia de Doniños. Para situalo no tempo, deberíamos viaxar a un amplo período comprendido entre o século I a.C. e o I d. C. ¿Cantos séculos son eses? É un castro costeiro, situado fronte ás Illas Gabeiras. Segue o contorno da península na que se atopa; e as súas dimensións aproximadas son 180m por 160m. Tiña dúas murallas cun foxo no medio. Os castrexos que vivían aquí baixaban ás rochas do mar e podían fartarse de marisco: percebes, centolos, mexillóns, ostras, navallas, ou minchas. Mmmmm! Saían ao mar en embarcacións de coiro coa estrutura de madeira e pescaban róbalos, xurelos, douradas, maragotas, pescadas... Pero non todo o que collían era para comer; utilizaban eses peixes coma se fosen moedas, para trocalos por cousas que eles non tiñan. No lugar de Lobadiz atopáronse restos de cerámica, lousas e muíños de man. Nalgunhas excavacións realizadas púxose ao descuberto algunha ca outra vivenda castrexa de forma rectangular, logo ¿Xa había influencia romana? A tradición conta que unha ponte de “goma” unía o castro coas Illas Gabeiras, onde tamén se atoparon restos de cerámica.