s d t
s d t : d n
(19051905-1971 1971) 71)
&m ( : ) & ) *Ń? )
,-pŃ? nt & ( 01 nt-
p( (
:
,-pŃ? nt & ( 01 nt- -e k4, 4 s* ) k &7 8 # 7, 4 ; # 4 n, = ( -1205 4* : 9661141, 9662282 A k : (8802)9662844 E-mail : info@paramabd.com
( i
:
01 nt- ,-pŃ? nt & (
p0 p(
:
m , 1982 ag) -, 1389
7d-
:
; &m , 2003 ag) -, 1410
7d-
:
Ń? , 2009 IŃ?1J, 1416
pc
:
( )
d (
:
4 L M ) & ) k p n en 1 ( Ń? &8( # 9, 4 i # 2, 8 # 1 b( # e, 4&( # 11, , = ( -1216
HISTORY OF BANGLADESH WAR OF INDEPENDENCE DOCUMENTS, VOL-2 Published by : Golam Mustafa Hakkani Publishers House # 7, Raod # 4, Dhanmondi, Dhaka-1205 Tel : 9661141, 9662282, Fax : (8802) 9662844 E-mail : info@paramabd.com On behalf of Ministry of Information Government of the People’s Republic of Bangladesh Copyright: Ministry of Information Government of the People’s Republic of Bangladesh Printed by: Md. Abul Hasan Hakkani Printing & Packaging Raod # 9, Lane # 2, House # 1 Block # A , Sec # 11, Mirpur, Dhaka-1216 First Published: November, 1982 Reprint: December, 2003 Reprint: June, 2009 ISBN : 984-433-091-2 (set)
s d t : d n
& P 01 nt- ,-pŃ? nt & ( = ( , d7 - p& Q ,-pŃ? nt & ( 01 nt- 1977 & s d i ) & o d - p(l g)- ( ༤ 7 ( ei p(l s d & k n o 01& ) p( &d n g)- ( ༤ i ) & P 4k t k o Wt J k ( o (Y M ( e 8 Ń? 1i i ) & P 7 o 01 p( (i a ( grt -7 ( ) ]༤ M 4& p( l *& i ‘‘ s d : t’’༤ p 15,000 YJ 15 n e& t p- ( 1982 & p( ( ) ༤ ei p( l & Q Ń? 8 , `( o &m ( Y n Mk n c *& ei t gn ༤ p0 p( i Wt J o k ‘‘ s d : t’’ gn & 7 ) 1 ( & Y ) ༤ ei gn p( al & 1i e & ( k ) ༤ 7 ( s d & k n &( , `- ei gn 4 * n ) & 1 h ) 0 (༤ ‘‘ s d : t’’ gn P ) ut t 8 ]༤ n ) 40 ( 01 nt- gn P ) t M& 0 ( nt- ’’ s d : t’’ gn & & 1 d7 - &d n g)- ( ༤ p Ń? M J ( 4 ` d7 - t a 7- ( ) 4 p 1 p( p J ‘) k &7'4(༤ 7d - 4k t 01 4( 1 1 1 k ) , 4& 1 & 7 t( & (7 a m ( ) ]༤ , di ( p( p k I p ( 7 & ) ]༤ * 7 d t aQ &nJ M o & n o Y o n ) ]༤ M Yp q &, ‘‘ s d : t’’ gn & s - i s( o , `( ( ] M Y ) ༤
= ( ; &m 2003
( Ń? M & d( ) p p & P
,-p╤П nt & ( 01 nt- nt- 4p&4p&-1 & P , & P , = ( ред - /4p&-1/2e*-2/97/ -1/969
L 30 a k 2003
4p ( : a╤П Pk 7
& &)( & P (4p&-1) p ( : ╤П 4, 4 s* st (
4 & &7 ) k &7 ╤П p ╤П (407 ) n, = ( ред ` : тАШтАШ s d : t (15 n)тАЩтАЩ 7d - t pc o aQ&j╤П a ред & t :
z 08 a k 2003 M ред
) , u 7k ` & t k M & 0 p p a pc , pn &7 i o aQ&j╤П 4 ( ` k gn P 8 n d - a p ( ) ред nt- ( Y( 7 P7 a pc 7 k e {& 0 4* p ( ) ред & k : -7 (ред M qs,
(a╤П Pk 7 ) & &)( & P (4p&-1)
p( ( (0 p 4 ╤П ╤П 1 s & g i ) & e( a 1 &m ред 4& M ( 1971 & s d e | 7 s & g i ) & M ( ] e( 4,n &m ред s i ) & p- ╤П 1 1977 & |( & ( s d i ) & o d - p(l g)- ( ред k o 0 07 ╤П ╤П 1 s & g o s d & g) o P i ( 7 & ( ( ) ред i * r тАШ s d tтАЩ gn ред & ( 01 nt- 1982 & 15 n ei gn p( ( ред e u d 1 , s ( &m & &1, - ak n c *& ei gn ред ei gn p( )o al 1 s( * ред ei gn s d- ` ( &( , `- ( 7 grt -7 4 * n ) & 1 h ) c e ) ред (nt s( 0 ( 7 ╤П , J e( Y)| a M s & g o s d p(Y i ) & ╤П 40 ( ┬Б7 | ┬В ] e e dp 1 a ( , `- ( 7 1 ┬Б ┬Б cред e s ,-p╤П nt & ( 01 nt- ( Y7( s d t gn d7 - &d n a 1n & , M ( ред & ( ( Y( 7 e ( e( ╤П grt -7 ( 7( n t M ( a 7- ( M 4,n n ред e i t gn ` & P &m -7 a 7 4 M Q ( 7 7d - Mp - 4Po ( ]ред M ( , 7 d gn s(-, `( P ) 4 &k ) ред ei ( 7( n z ak n c ( ] , M z Mn ( (Y j o 1 ╤П cред
07 ; &m 2003
(4, 4 s* ) st (
) k &7
n s d i ) & p( l & &1 o p -1( - ( * 40 ( ei & g ) p( &m (7 d (0 ( ]ред e p( l u| t o ,s , e u d 1 o ( 7 d &m (7 ` p p ( 7( 7 ╤П ) & ) *╤П ) s ред o & ,Y) u t 40 ( p( 1 & ) 7 P ( & &1 Yn k ( 0 & 1 4Po ( ] ред z ┬Бn ┬Бn n I 7 k ( ] , s M P -& P 1 & ╤П o & ╤П 1 1 u p(l s &) ( ] ред M 4( n 1 ] 8 i g & & s( o , `( ( ] u s ) cред t 0 &m & t 40 ( ud 4Po ( ) ]ред p( g p -7( - ( a ( ] ред p & 8 YJ 1 40 ( p 0 ( 7 P gr t ( ] p( l ╤П n , `( Ynред z ╤П ) & ) *╤П ) 4 Y t e t 0 0 J o Mn ( & , ( ] ред p -1( - ( &( & &1 ( e p( l , `( Yn ( z p & ( ╤П 1 M a ` 1 ╤П iред 4&i & Q p( l p o ( o & ( ╤П ) & ) *╤П ) ( & o a( ( 7p Po ╤П 1 ╤П i p -= a n ред n & t & ,Y) o & P & 0 7 P g 40 ( M s d e( & 7(, p -1 o k Pt 4 M& , M e M 4 `- ( ]ред & ,Y) & e( s M(7 i s ,s &) ( ред a ┬Б o a sY g `1 & ,Y) ) o 1 4&g & , & ╤П ) ред p( g s( & ╤П o , `( ( ] & Y ) M c & 07( ( ред
14 4& pm , 1982ред
*╤П l ) l ) (
4P 1 , p -1( - ( ,
s d i ) & p(lред
( s d & & 1971 & 25 P7 40 ( 16 ; &m 7nред ei & s d & , &m (7 & q (] ┬Б ] 01 o t & g) e 4&& o t ( s d i ) & P o d - t a 7 ) k d i ) & o d - p( l o ред ,-p╤П nt & ( 01 nt- a ei p(l p J ) e e ( ╤П ┬Мr ) 1978 & ╤П 40 ( ( o do 1)ред i ) & P tp p ) o ei p(l s d& k n o 01& ) p( &d n g)- ( ред e ( -, & ( 4( ┬Б ` ( s d e( , n( ┬Б i ) & P 4k t k o s J k ( e (Y &m e 8 o st a 1n dr)ред e ╤П 1i M i ) & P 7 o 01 p( (i a ( grt -7 ( ]ред e * o 01 i (0 , ┬Б ( o )( k ( , ┬Б m & , k ( ред ei k1 & 4 i ( ( n & ,Y) & ) p( &d n p(l g)- ( ред ei p k p( l & e( ` P1 ` 4 4 ei 4 , t & g ) & & s d ( nd( )o & tto e & 1o & grt -7 4 , s d ┬С ]ред s d ( ei 40 ( cn ( 4 ред ei ┬Б - ( k& g a ) ( - a 7 - i s d ( a 1m ( 4 ред i k& g sr ╤П ] 8 s d ( &m i ред ei s s d p( & , e & k n dтАЩ n & g) p( &d no p(l g)- ( ред e * p( l p( (l mr z8 : p0 nL d nL Y nL P 07 nL ┬В nL `J nL &p nL ao nL nL nL e( nL d nL k nL P 7 nL ┬В nL 4` 8 nL
(1905-1958) (1958-1971) ╤П , : p & ╤П , : p & ┬У | ╤П , : 4 1 ╤П , : ,- 1 (s t : & ( o 4 & (
,-) 1 , - 07 o p & ,( ┬Б & st & g (1) & st & g (2) & st & g (3) p k : p k : ╤П & ┬Б o n ┬Х q╤П & k |( ( ╤П , gn ╤П o ┬Б7┬Ц
P
(l 7200 YJ d - (l 0 ( o & g ) - ) o M &d n 7 ( ) ред (l a p ┬Ч p 900 YJ , & 7 15000 YJ 1 & g)g d- &mn ( ╤П d a ) ред ei t M ( ╤П e , ред o 01 & g ) 1 M 1 ( o 4 4 ]ред &m n o 01 g) - (] & Y o Q a m ( ред M ┬М 4&i& 01 o i ┬Ч & n ( &d n i, 7 ┬Ч I o1 o e & &(
╤П , - M M( ┬Ш & , p 1k ╤П 8 ред a07 | 4 & ┬Б , M n o ( 7( -, ei ┬Ч ╤П ,- ( k& g ( ud d o P ( ], p 4&& & k n o 01i ei ┬Ч ( k ( & ╤П ) ]ред ei Y o ( - 40 ( M a ┬Б z h -a p 1 7 ( ред 1905 & , , 40 (i & k n - 01 & n ┬Мr ( ред M ( , k& g 1 1 ei ┬Мr & h 1 ╤П7 , p 1k o kg )1ред 1905-e , , e -e 1940 & 7n 1 7 e ┬Б7 & M 4( e ┬Ч & n ( ) ред ( - 1911 40 ( 1940 7n ei ┬Ч a J &( ╤П┬Ъ ( M n & 7 Y M n an 7k ] ред 1940 & ,Y) ) ps s nt ┬Х &t r p J &m ) ] ред M ut ( ] i & 1 gr ╤П , J a & 4 e, 4(, *╤П )(ред 1946 & n a┬Ъ l
( ) ps 4 & ( ) , s nt ┬Х r p┬Ь ( ) ( ) ред 1947 & , &m (7 un 1 (l 4┬Б `- s o & 7 n p J p Po ) , (nt 4& p Po 107 ) e 4 (s p J ) s t & ` &m -7r u k ) ред e i - 7 ( ╤П , - &m s t & 0 s ╤П 1 & g ( ┬Э ) &( p ╤П ) 4 4 ред ei ┬Э ) &( p ╤П ( 7 ( ] e & s i e ┬Ч & n ) ]ред & k n t d ┬Ч kред p0 ┬Ч 4 ` ) ] 1958 & Mi k & & ред e ( ╤П ( ) ] e( ni ┬Ч (l YJ & 1 & ( k1 4 - 4( ` ┬Э ) &( Y o ( - 40 ( ред 4 4 o 01 M g)- ( ] 4&g ) 4, ╤П j p, 7 n ( 7 - , 4( 7 &m (7 7 o , ( 7, ╤П┬Ъ ( ( 7& P o ps , ╤П & ps , M n 7, ] t ps o M n , ,-p k , & t p , o 1 k ,7 p -1 & k o p n, ╤П┬Ъ ( t, & ( 7 o k i 1 ред s d o 01 4 & g ) sY ) ] s ( iред ( - ei d & , & q ╤П 8 ) 8 ] ред * 4( a 1n , & q ` 4╤П , 8 ( a ) 7 ) 4 4 e p(l 4& i ag& ) ред e 1 1 k, ; , P s t, & k |( , sY (0 , & ( 0 t, - (n o d& k n d 01 , k e ( k ) o & ( p & ( | , ╤П & - & k a g)-, ( ,s , Y , q╤П , n 4 7 n ( 7 -
p Y 01 o ei & g ) an 7k ( ) ред e 4k t M ` ╤П 4 ] & 7& - p * 4( * z( 0 (ред ei k1 & 4 ,-&) , p s 01 & g ) 4Po ( ) ]ред p ┬Ч &m & n ( ( ` k1 ) ]ред 4 & ┬Э ) &( grt a╤П7 ( ] e 4 g ┬Б )( k ) 4&g M p( & t 40 ( g)- ( ]ред
zP
e ( ╤П e( i M p P1 ] , & s( ┬Б & s( 4 & s( - 1s ) ред M 4( n 1 4 i, aQ & ( 4 i, ╤Пs 1 1 - ┬Я`-o 4 iред M st J o k M, , 8 ╤П 4Po ( ]ред ei k1 & 4 i - 01 ] i, &m e 1 & ( ) ]ред e 4k t M ┬М ei ( & (7 a 4 ] ( p t k ┬а ) ред 0 07 i ( o grt 0 0 ред st ╤П & -i e ┬Б p(Y ) (ред ╤П & - 1 a s 7 ic - o ap ) o s, 4( i ╤П , 1 40 ( 4 ,1 4 Y t a 1 ┬Б ред 4 o i ┬Б ]ред M i e & & ,s an 7k ( ) ], 4 & ,s M ╤П ╤П 4k t ) 1 ( 4 Yt g)- ( ред e( t a ( M ,i s Pn e( 4 e( ╤П o k1 & anL s (i & ред M& ) r ) P 4╤П , os a╤Пs , ] i ,s -( s ред ( ╤П ) e & i ╤П ( ред 1 ( p t p ┬Ь & ( ) p * o ) 0 ( ред e d ( -, p0 g n & & s &┬в p┬Ь, d a ( 01 o ) M& h k t 4 , , ( o o , (] 4k t 4 , , o & , ┬Б ред & i ( M ╤П , 4P ] e ( a grt (o k1 4 ]- ei i (0 ред ei o a 1 1 ┬Чe(i a &Y ) ]ред & 8 YJ o 01 & g)& 1 ( 40 ( ) ред M - ei 4 , h o 01 e & g ) i ]ред p p 4 (i 4( 4( s d & , ╤П 8 ] ред g g 1 k 1 k h ┬Б ud ) ], h t, 0 , h 1 ,, q &┬Б ( , a 1 P , 8 ( ) s s , 8 u s ]ред e - a ( ( s ред ] 8 & q ╤П 8o ] e &m (7 & 07 o p k e p & ┬У 1 ( | ред i & g ) ( ╤П &m -7 ) ] ред 4 o 01 & g ) ( ╤П i 4( 8 , 4 ` & 4 nz] 4┬Б `- 4 e i &m ред e ╤П 1 ┬Б7 k o & k p ╤П ред & & ╤П 1 M p( l M ; d M 4 ( o t P ╤П ред ei a s ei ( ╤П ( s &m ` ред M a& 1 & k1 ┬е z 8 ] e &* ) ] s d & k n 01 o t P ) ], d7 e (0 ред e e ( o un a k tред 01 o & g) ( , M 4 a j ) ] e (0 ред t & g ) 4k t M p Po ] 1 ( e 4 ред 1 k, 4 , , ] 8 o e u d 1 M n & t t( j p( ( ] e k d & & , k p J , t t( p , gn , e iu ` ( 7( 7 &) n 4c- ╤П , - ( ] 4p - ( ] ( ( ) ╤П p┬Ь (nt dL ╤П ( M r & 8 4 ред p ╤П┬Ъ (, ] t, c ( e (Y`( & ,s & 0i 4 , , ( ) ]- (nt , , 1 k, 4(u 4(u 4, ] ╤Пs & g ) tред M ╤П M r & 8 ( ) & M d ` k1 ( ] : p0 , i ) & grt &m (7 a& P , * ( & 1( `i t & g) & k- ( 0 ( e d , t) & - ` ( ( ( p k M ) ] 4 , i ) & p- p Po & ( )o e & o Wt J &m (7 z
]
0o & n) e * t p 1 ( l i ) & ( & Yd ( 7 a -7 , &m (i 4 z 4 ] ред 1 ( 1 k, 4 , , 1 ei & &1 M a ( ( u s ]ред & ( u 1 , ( - i ) & k &m (7 4 M ┬в , M ┬Чg & ( M ( ред e] 8 o M k1 ( ], e a ( ( ]i o 01 ] z ) ] 8 ( ╤П ред a (i (] 4] 8 ] , (] ) 4 ] ред M ( ( p 1 , ) 4&g a ( 4 u|& ) us ред M * ( 4 a ( (i z ( 4* ]ред e 4k to a (i * ( o & , ╤П ) a07 | z ) 4 i ( `1 M ред & ( & g ) 1 4( a ;7 1 n & ( ред * o ╤П 1 M 1 k, a o p & P , Mi , P &Y o ( ред a0P e (0 o & 1 4 , s & k n ti ╤П i ) & grt -7 u ( -, ( 1 k, p J , ( k, ( u P ред ei & , M dL & , u l ( 4 , ei p(l ┬Мr ) M ,i s d o 4 a ( ( M ) ]ред * z ( ] k t o ( z & k |( g) - & , 40 ( M ┬В ) ]ред ei& ┬ж 1i M e , 4 ) ]ред * M e & k n 4 I ) ] a k & e `1 &m 4k t pst ( &) ( ) ред 4 01, * z( 40 ( c - )o ( ред &m ) ap( t 40 ( ( `1 M t & ,Y) ) 40 ( 7 P ( a k ┬Ч p( ( ei * z( - 4Po ( ред 4 - dp 1 & g ) 4Po a 1 ) e( n ╤Пr i M ( ред e k ┬а ) e ( ╤П dr) ) , e ( e &m -7 ( a&m ) us ред e 1 s
( 7& P & * ( ) & n) 4 iред e 01 p -1( - ╤П 1 & ( -& &1 o e( p -1( - ( ,s ( ( o do 1)ред = ( q 1 p k 4p - i& P1 n p 1 i ) & p *& *╤П l ) ( ei p -1( - ( 4P 1 ред ( & &1 ) : ;L & )ud M) , p *& , i ) & ,, = ( q 1 ред ;L M & j╤П , p *& , ,, P┬зg q 1 ред ;L &* M M(n, P (, i s u a* s ;╤П, ╤П ) ред ;L e )(, P (, = ( d┬Б ред ;L 4(, e , ( , P (, ╤П M(7 i & o gn , ред ;L 4(, e , )& , &) , p *& , i ) & ,, = ( q 1 ред ;L & h ) r , &) , p *& , ┬Х j ,, = ( q 1 ред ╤П ) & ) *╤П ) , & &1-& P ред p( l ( 7 Yn 7o g n ╤П 1 ] i ( p -1( - ( & 4 ( ред p -1( - ( 4&g 7 o g)- ,1 ( ┬Ш ┬Шr P i ( ред ( & 7&m &d n 4 &( o 01 p -1 ,Y) ) , 4( t 4&g i g n an 7k ( ) ]ред g n ╤П 1 4 (Y (] (] ( (P ( ; (] o 01 g n u|( `7 ╤П 1 4 ) | ╤Пr & g ) ╤П 1 7 4 ред p( l k 40 ( z ei 7 0 & 1 (
&
) ]ред e-4k t a ( & p(l ( 4 dr) & &1 &m ) ) ]ред e (i 4 ( ,-1, o s ( ( ╤П 4& n dp 1 &n p( l ( 7 ) 4 ) ]ред o ( 7 4 , 40 ( ] e a ( 4k ti &* o ) ] ред & g) 0 & ) ) , a ( & , 8 4, ]ред * ┬Ч ` & ╤П a 1 4 , ( ) ]ред ` ┬Ч & ( ei s p( ) 4 ] ред u ) -sr 4 , 1905 & 4, ╤П j p o c ред ┬Ч ╤П 1 M p -1 gn 40 ( ei j p udY ( ред (nt p -1( - ( &m & ( k ред i & g ) 4Po 4 ) ред = ( 4, ╤П ei j p ] ) ред 4( ( 4, ╤П o ред i 1 ┬Ч 4p & P ред ei 4, ╤П * i 4 (Pk an ] , )s | a 1 ( , ╤П s 4 & a s o ред ╤П d M z╤П , a & c o o ред e ( &n ) i ( 7 ]ред M &m ) ред & udY M( i , ]ред e 40 ( p -1( - ( & ( ( ╤П z o & J ( ╤П 1 a Mg) o Mn ( i 1k ) ред p( l ( 7 o z ei a 0 & 1 7 ] ; z 7 s (& ( , p 4k ti &* ) ] ред ┬Ч & ) ( k a & ╤П ) ]ред a 1 1 ┬Ч 4 o ( ei a &Y ) ]ред p ┬Чi ┬Б7n o ( ╤П 4 ) ]ред 4 ` ┬Ч g 0 ) c &( ┬Ч ┬Б7n e ( ╤П ; * s( k 4( ┬Ч ( M ] e( ╤П ╤П &m ) ред p -1( - ( &d n ] & ) 4 ` M ] i ] ) ; (nt ( 7 k t e ` a& 4 4 ред o i ╤П ` g M & ( s ]ред ] 8 ud7, )n , M o r ` 4 (] grt -7 a &) & ( an 7k ) ]ред s n , * & , ╤П 7 , ╤П o i n p Y ` 4 (] o 01 0 ( & tto a ( e g n 4&& s 4 e o &m ) ред eg `1 ╤П 1 ╤П i ред p & Q( o & (0 P ( 4( 4( & kp ( ) ], 4& 4k t M ` k1 4 ] (Y ┬Б ред 7 M & g ) p & 8 YJ o 01 ╤П ) ]ред e 4 15 ) ╤П YJ ] ) cред ( o 01 ] i ред e] 8 & g ) p k a 1 ) 0 ( M o t & ,Y) ) ред eg grto ( ред a07 | eg o , `- ( e o t ( p(l-p( ┬Чg i o 01 & k& g o s d & k n gn p( &m a 40 ( ред e & , &mp& ( 4 o ╤П s 07i e( n a ) 7ред ( - e &m (7 4 st J 01 ╤П ╤П M ag t 4 7 o &c ) ред ] 8 e M a n a p - u|&; i e &m (7 p ]t t, t o Mg ) & k ( 4 o & ( I ( ( 7 1 an 7kред st p p Mt& P 4 i a 1 & Q ╤П 8 ┬Б & k n 01 & g ) ╤П 1 s
M(7 i & p J ( 0 ( e e & g ) ( ╤П o e o , `- ( 7& P a 1 ) ред k& g o s d 1 e &m s ( & , &Y o & ( - ` e ( - 4 , e & g e 4 & 7s ╤П & - a g)- ( ] , & , 4 , , Y d , 01 M(7 i &-e & g) & Yd ( 0 ( ред e & , o ( d 7 ,1╤П ( ] 8 M (] i ред p( l - o 01 & g ) ( ╤П s Ls 7 & 8 z M &) , ( ] &( ( ╤П i Mn ( 1 ред e 7 (] p J , & ,s , 1 k o ( 7 ` u l ,1ред = ( d┬Б , e( ; , = ( q 1 gn , , 4(nd ( i b , a ╤П i b , I ( i b , ╤П & & i b e
M
╤П M(7 i & o gn , n M ( & ) 1 ( ] ред 4p& i s u , P┬зg q 1 d┬Б e ╤П ( ( ) o M (] o 01 4 ]ред e] 8 01 nt- , p k nt- , ┬Х nt- , & P gn , e & ( 4, n p ( ;, e , Mi)-e 4&n╤П 1 h& 1( - s ╤П M & g) ( 4 ]ред z & k &) , ╤П 1 M z p (Y j j ( ]ред 1 k, u 1 , o 1 k, & g) 40 ( a ( t p(l ( & ) 1 ( ] ред z 1 (] e u l ( i & , ( ]ред p k ┬Х P M & ┬м 4Pn
(] & 1( 1 p(l ( ] ред s M n e (7 ( g & h& 1( e, e , e, ) 4&n╤П 1 M 4 ]ред p & M n & , ╤П 8 a ( z t p(l ( ] ред z 1 h u*, M ╤П╤П )( i , ;L e )(, M M , & o 4) & o ╤П ) ud M) u l ,1ред ) (] 1 s ] ) d )( e 4 n( ib ) 4 ) m ред ╤П , & ( e s 4 t & g ) 4k t & ) 1-&) , (0 M sY ) z ) ) & 4 n *( i , od M) , ┬мd ) & , M d& & , 4 b tgp, & h 4Pn o M , ( ред 7 (] grt -7 & ) 1 ( ] rd u , ( ╤П ╤П * M) , a╤П , i& i 4 ) m , & ( , 4 M d ╤П , ;L & ┬м -u ) e M )(ред i& ( , , & j╤П , u| ( n , s 4Pn o 4 ╤П 4 s ( s d o 01 ] ред u l &( ( M Mn ( 1 ╤П cред e] 8 M & g ) ( 7( ┬Ч & , ╤П 8 ] M o a (ред ei sl & z p 1 ( u l ( &m ред M M(7 i &-e & k- z &( u|& ) & ]ред z (o 1 ред o 01 & 1 P i 4k t p -1( - ( a (Y j & 0 s - ( ]ред ( & &1,- I 7, t o Mg) &)( p & Q( o 1 P ( ] ред z ┬М & 1 P i ( , p( l un e ` ( ┬Ч& ) 01& Y d o 4&n( 7 Y d ╤П 1 1 7 ] ред e 4k t M ` ( 4P 1 p *& *╤П l ) ( (0 Mn ( & , s - ( ]ред & g) ┬Чg p( 1 & ( 01 nt- ( 1 ╤П iред ei & , & ( d- , e pn &7-e p o M (Y j s ( ( ]ред & ` M o ( (╤П (0 ) - s d & g) ┬Чg 4 ] ] z ak n c o & & , z ei p( l P ╤П , `(- I& M ┬м , M*& 4Pn , ) M) 4 ╤П e o )d )(ред ┬М t P ( t - , `- sY) o p( l ( ╤П & , e( t z o 01 & g ) ( ╤П ) ┬Мr ( & ) & g), ] i, &m &) , 4p&( I ( -, d- tt -& 7 ( ╤П & o & ( -7 & 1 &mn ( ред e] 8 & ( q & o Pk 7 c o J (0 u l ,1ред p & ( ( 40 ( M d ) , t e & | p( l s ( ( ╤П( 7 a 1 ) & ) 1 ( ]ред s d z Mth ] , z 7 ) ] , z 1 , s ( ( ] , & 7 1 p ( z 4 p a 4 ] , z M ( 7 0 p ) 7 4p - sr z &( u d , cd o Mn ( (Y j j ( s d t ei & g) M 4 ` ) cред ) & ) *╤П ) &m (
p&Q : -2 ei n & ,Y) t ( & 1958 & 7 a k 40 ( 1971 & 26 P7 7nред & ( Mi ╤П 40 ( 1962 & 8i ╤П & ( Mi a & 7n & ╤П┬Ъ ( ( 7( `d ] ред * ei & t 1 & ( & ( n k ( ni p * ) , n a 1 ╤П , 0 -e ; (16 YJ ), 4 ╤П& o a;7 (28 YJ ), 4 n ( ,- nt Mi (30 YJ ), a 7 P & k n 7 (48-61 YJ ), & nt ( 7 (77-126 YJ ) e 1962 & & nt & k n & ( p (158-172 YJ )ред e & , ] ╤П┬Ъ ( 4 g* & (2, 3 YJ ), ) & p & ( (63-70 YJ ), e ] t ╤П |( s (128 YJ )ред & ( ( ,╤П t 40 ( & ,Y) e( 7 (s An ( Y( 7 s p J &m (7 (l e( ei a ,Y) ) ]ред ] 8 4p & ;n Mi e 4╤П M╤П 1 k, t 1 (s &( and7 n P * u s ] (147-156 YJ )ред 1962 & & ( Mi a & i |( & ( ( Y( 7 p t & nt r d Y Y n p (173 YJ ) e ╤П┬Ъ ( & n ╤П ,- nt ( An p J & n ) ] 189 YJ ред 1962 & k ( 7 r d ] t p 1 ) o p & ) ] 183-188 YJ ред 1963 40 ( 1965 & 7n 4 & an 7k ) ] 1 ] A n i╤П ( 7 (196-215 YJ ), & ( ( Y( 7 & t s )s k (220-222 YJ ), ╤П & - ( Y( 7 , p (225 YJ ), & 7 t 4 o p 1k 7 P (262 YJ ) e 1965 & ┬Х 7 P ред e 7 P 4p & ;n Mi p 07
& * ╤Пn ) 4( 7 (s s ( ( ╤П┬Ъ ( i & 07 ╤П ред e o 228 40 ( 255 YJ ред 7 P * * p ╤П┬Ъ ( g 4 ` & ( 7& P p ( ред 1965 & 1 Mo 7 14- * ( 7& P p ( (257-266 YJ ) e 1966 & 7 (s Mo , 6 * ( 7& P 4 (267-276 YJ ); 6 * & 07 7i ╤П a J ) , g `7- (277 YJ ) e & 7 1 p Pt (277-283 YJ ) & ) o ред ` o & sY o (s &( ,7 Mk - t( & ╤П ) ] 288-290 YJ ред 7 ( 7 o )s k p Po r d M n Pt o 372-379 YJ & n & )ред 1968 & 6 ╤П (] & 1( 4 & ( ┬У , ( e & ( ) & &1 7 (s ( cn ( a , 4g* ( ) (304-306 YJ )ред M, `8 nt ( 0 ei p M& ) 4╤П M ( a s Mo , p 4 ╤П ) ред ei & k n ] 304-368 YJ ред
M, `8 nt , -7 & s p Po , a07┬Ъ ( a& n `, & t s )s k e n ╤П┬Ъ ( 1 ┬Э (1 p Po p k ╤П┬Ъ ( M ) o (s ) osред ei & 7 c ( M n ( 7 ( & 7) 7) p- s p J Mh & ╤П ) ] 382-396 YJ ред ,--a& n ` ei s 1 1968 & 6 ; &m o & 4┬Б o o ) ; ( 4 ред n ╤П┬Ъ ( e ] t & ,s ( Y( 7 ei M n ( 4 1 sY ( o 398-438 YJ ред тАШтАШ& g ] t & ╤П тАЩтАЩ 11- * M n e ,-a 1t & k n & ╤П ) ] 408-412 YJ ред M, p 1 ) , 4, I s( e 4╤П i ) ( ] 4p & ;n Mi k )s n o 438-450 YJ ред 1969 & 26 P7 k 7 & 40 ( 4╤П i ) ( Y( 7 & 7╤П p 1k 4 t 7 P , ╤П┬Ъ ( & ,s ( o 7 P pP - , Mi , ( s M e r d ╤П┬Ъ ( & ) p e ( ( ╤П┬Ъ ( ( Y( 7 p( 1 s k k 1 4 ) ] 451-592 YJ ред 1970 & 7 P (s t & 1 , J ) & Mo , ┬в ╤П & tto (s &( ,7 ( Y7( k )s n &m &m (7 & e (s & 7 4 ╤П *( M ┬п ( Y( 7 k )s n ] 552-661 YJ ред e ] 8 ┬С (s ╤П┬Ъ ( ,- ` 4 , ( 4P ] , (s
&( ,7 ( Y( 7 k )s n p an &Y o r d ╤П┬Ъ ( s p J k k 1 4 ( 4&& ` u o an k 7 ( ) ] ei a ред 1971 & 1 P7 4╤П i ) ( Y( 7 ╤П ` a s , ( 4┬Б `- & ╤П ) ] 664 YJ ред ei 4┬Б `- p k & g 4 a s ` k ) o ] 692 YJ 7nред n s ) o & 7 1 p r d (s 4& )
ast 1 ) ( (691 YJ ) e 1971 -e 6 i P7 i ) ,--a& n & ( (s & ) M 1 ( (693 YJ )ред 1971 & 7 i P7 = ( 4 & ( &7 Mo , p 4 ╤П ) ┬Э ) &( ` - & n ) ] 703-745 YJ ред a&) , M n p k Mo , 4 Y Y n & , M P ╤П 1 4p & ;n i ) , ╤П *( M ┬п e a 1 1 (s 4 = ( M, e( 16 i P7 40 ( ei M P & k n o ]ред M P & p 7i = ( &) n s & ( ) ╤П , - o & st Mk - P ред e n 3 & ╤П 4 ) ]ред p0 (793-808 YJ ) 6 * Mo
, & ( -p- (s 4*; & nt &8 a `, d e( I ( 1964-65 & d u &m ( &) 1971 & 1 P7 40 ( 25 P7 7n I ( & 1 s 4┬Б `- M 7( ╤П┬Ъ ( s P ╤П ( ( ( ( 809-833 YJ ) & ) ]ред Y & ╤П ) c i ) - ╤П I s ( o e( ` p (834-843 YJ )ред ) & ) *╤П ) *╤П ) &m (
o [e(] The Bangladesh Gazette, Part II September 1, 1971, Page 503 Ministry of Information & Broadcasting ***
***
***
j p = ( , 234 M,s 1977 - 01/4i-25/77/41481- s & g i ) & P u d 1 I ( p k &m ( ╤П ) & ) *╤П ) ( 01 o 4 nt- ` p p a *& 1977 & 1 ╤П i )i ╤П s 07 e( |& ╤П 1 P k t , ( )i ред 2ред P k 7 z) 4 o a 1 1 & i ред
┬Х M k M d& 4& ) u -& P
o [di] GOVERNMENT OF THE PEOPLE’S REPUBLIC OF BANGLADESH MINISTRY OF INFORMATION & BROADCASTING DACCA No. 51/2/78-Dev/231
Dated : 18-7-1978
RESOLUTION In connection with the Writing and Printing of the History of Bangladesh War of Liberation the Government have been pleased to constitute and Authentication Committee for the Project “Writing and Printing of a History of Bangladesh War of Liberation” with the following members: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Dr. Mafizullah Kabir Professor Salahuddin Ahmed Dr. Safar Ali Akanda Dr. Enamul Huq Dr. K. M. Mohsin Dr. Shamsul Huda Harun
7. 8. 9.
Dr. Ahmed Sharif Dr. Anisuzzaman Mr. Hasan Hafizur Rahman
Pro-Vice Chancellor, Dacca University Chairman, Department of History, Jahangirnagar University Director, Institute of Bangladesh Studies, Rajshahi. Director, Dacca Museum. Associate Professor, Deptt. of History, Dacca University Associate Professor, Deptt. of Political Science, Dacca University Professor and Chairman, Deptt. of Bengali, Dacca University Professor, Deptt. of Bengali, Chittagong University O.S.D., History of Bangladesh War of Liberation Project
The following shall be the terms of reference of the Committee: (a)
To verify, endorse and authenticate the collected data and documents to be included in the History of Bangladesh War of Liberation.
(b)
To determine validity and price of document are required for the purpose.
Syed Asgar Ali Section Officer
GOVERNMENT OF THE PEOPLE’S REPUBLIC OF BANGLADESH MINISTRY OF INFORMATION & BROADCASTING DACCA No. 51/2/78-Dev/10493/(25)
Dated : 13-2-1979
RESOLUTION In partial modification of Resolution issued under No. 51/2/78-Dev/231, dated 18.7.78 Govt. have been pleased to reconstitute and Authentication Committee for the Project “Writing and Printing of a History of Bangladesh war of Liberation” with the following members: 1.
Dr. Mafizullah Kabir
Chairman
Pro-Vice Chancellor, Dacca University
2.
Professor Salahuddin Ahmed
Member
Chairman, Department of History, Jahangirnagar University
3 4.
Dr. Anisuzzaman Professor, Deptt. of Bengali, Chittagong University Dr. Safar Ali Akanda
Member Member
Director, Institute of Bangladesh Studies, Rajshahi.
5.
Member
Dr. Enamul Huq Director, Dacca Museum.
6. 7.
8. 9.
Dr. K. M. Mohsin Associate Professor, Deptt. of History, Dacca University Dr. Shamsul Huda Harun Associate Professor, Deptt. of Political Science, Dacca University Dr. K. M. Karim Director, National Library and Archives, Dacca Mr. Hasan Hafizur Rahman O.S.D., History of Bangladesh War of Liberation Project
Member Member
Member Member-Secratary
2. The following shall be the terms of reference of the Committee: To verify, endorse and authenticate the collected data and documents to be included in the History of Bangladesh War of Liberation. To determine validity and price of document are required for the committee.
M.A. Salam Khan Section Officer