WANDELEN IN NEDERLAND
DE
LOPIKERWAARD
Tekst & foto's: Ruben Schipper
Wandelen in de Lopikerwaard betekent wandelen door een puur Hollands landschap van polders en dijkjes. Tot de elfde eeuw was de waard een ondoordringbaar moeras. Het land, gelegen tussen de rivieren Hollandse IJssel, Vlist en Lek, werd in de eeuwen die volgden ingepolderd en vernoemd naar de middeleeuwse rivier de Lobeke. Š Freytag & Berndt, Wenen
1
LIFT Magazine
“In dit deel van het Groene Hart is het opvallend stil en rustig.” Vorige pagina
Wandelend over de Benschopper Molenvliet. Deze pagina
Knotwilgen langs de Vlist.
Een zware ketting met een groot hangslot hangt om het hek. Vijf meter verder op zien we een zelfde hek met eveneens een stalen ketting. We zullen erover heen moeten klauteren. De damhekken versperren het wandelpad over de Achterkade, maar maken een verbinding voor het vee tussen de kavels. De vele weteringen (gegraven watergang voor afwatering van een gebied) vormen het decor van deze wandeling die we deze ochtend zijn begonnen bij het bezoekerscentrum in Polsbroekerdam. Over een landweggetje langs de Benschopper Wetering lopen we in de richting van de Achterkade, waar de wandeling pas echt goed begint. De kilometers lange rechte dijk is een oude achterdichting of zomerdijk en laat misschien wel de eerste Hollandse waterwerken zien. De dijken werden voor de versteviging beplant met bomen. Water en weilanden wisselen elkaar aan beide zijden van de dijk af. De vele weilanden herbergen in dit jaargetijde weliswaar weinig vogels, maar schapen en koeien staan op de uitkijk om ons te begroeten. Verder is het in dit deel van het Groene Hart opvallend stil en rustig. De nevel die over het land hangt geeft een mystieke sfeer aan het oude polderlandschap.
Wonder van Polsbroek Het lange pad brengt ons uiteindelijk in het dorp Polsbroek. Een 1200 inwoners tellend dorp. Omstreeks 1155 stichtten de pioniers van toen het dorp 'Pulsebroch' op de eerste drooggelegde kavels. Hier is de 'waterknoop', de samenkomst van verschillende waterstromen rond de polder. In 1733 kreeg Polsbroek internationaal aandacht vanwege 'het Wonder van Polsbroek'. De jonge Adriana Jansz de Jongh was ruim elf jaar verlamd en zeer zwak door epileptische aanvallen. Op 4 december van dat jaar zou de pastoor van de Jansenisten – katholieken die het leergezag van Rome verwerpen – haar voor de vierde keer bedienen. Hij gaf haar thee te drinken met aarde uit het graf van zalige Francois de Paris. Een wonder geschiedde: op 8 december kon Adriana haar bed verlaten. In maart 1734 heeft bisschop Varlet in het kerkje een mis opgedragen uit dankbaarheid voor de wonderbaarlijke genezing. De boerderij aan de Zuidzijdseweg die dienst deed als schuilkerk van de Jansenisten staat er nog steeds. Via een landweg wandelen we richting Vlist als we tussen de knotwilgen door restaurant De Vlis-
terstee zien liggen, de enige horeca op de route. Een mooi moment voor een pauze, na ruim twee uur wandelen. Terwijl wij genieten van koffie met appelgebak – hoe Hollandser kan je het krijgen – drinken de honden een bak water. Polsstokverspringen Hoewel de weg die we vervolgen verhard is, beleven we toch plezier aan de schoonheid van de route langs het riviertje de Vlist. Prachtige boerderijen worden afgewisseld met boomgaarden en vele knotwilgen. Al heeft de harde wind de bladeren van de bomen geblazen, de karakteristieke bomen zijn niet minder mooi. Een wagen met melkbussen geeft het landschap een museaal karakter. Ter hoogte van de plaatselijke Polsstok-verspring vereniging besluiten wij, omwille van de tijd de route in te korten. We steken een deel af, via een nieuw aangelegd fietspad dwars door het polderlandschap. Zo wandelen we langs de Lange Vliet richting de Benschopper Molenvliet. Wederom is dit een kilometers lange houtkade, aangelegd voor de ontginning van de polder. Het wandelpad kan dan af en toe wat eentonig zijn, vaak worden we verrast op mooie doorkijk-
LIFT Magazine
2
WANDELEN IN NEDERLAND
Deze pagina
jes. Zwanen zwemmen in een wetering. Ganzen strijken neer in het grasland en ook andere weidevogels laten zich graag horen. Een egel kruist ons pad. Het zicht op het platte polderlandschap is uitgestrekt. In het voorjaar zal het hier heel anders uitzien. Als de bomen uitlopen, het blad fris groen is en de vogels aan het nestelen zijn. Henneptuynen Vanaf de vijftiende eeuw combineerden de boeren veeteelt met de teelt van vlas en hennep. Het natte land was niet geschikt voor akkerbouw, maar de uit AziĂŤ afkomstige hennepplant gedijde goed hier. In deze tijd is het ondenkbaar, maar in die zomermaanden als de koeien in de wei stonden werd de hennep gezaaid in speciale 'henneptuynen'. De plant was geschikt om te groeien op de drassige bodem van de polder en groeide in korte tijd tot drie meter hoogte. De bastvezels van de plant werden door touwslagerijen in ondermeer Oudewater gebruikt voor het maken van touw. In het nabijgelegen en mooie Oudewater is naast de bekende Heksenwaag ook het touwmuseum te vinden.
3
LIFT Magazine
Dikke laag modder Uiteindelijk verraadt het geluid van een passerende auto dat het einde van het pad langs de Benschopper Molenvliet nadert. We steken de Damweg over en vervolgen het pad langs het natuurreservaat De Willeskop. Dit gebied werd in de jaren zeventig van de vorige eeuw al aangewezen als reservaat. Pas na ruilverkaveling en de verhuizing van enkele boerderijen, kon het natuurreservaat tien jaar geleden worden gerealiseerd. Er zijn talloze vogels waar te nemen. Vooral in het voor- en najaar lokt het foerageergebied trekvogels. Vanzelfsprekend loopt een zilverreiger aan de kant van de oever. Maar ook bruine kiekendief, roerdomp en vele soorten eenden als de smient en slobeend leven rond het meer. Een lepelaar, die hier ook voorkomt, hebben we helaas niet gezien. Uiteindelijk komen we bij een uitkijktoren, waaruit de gehele Willeskop overzien. Via een smal pad door het grasland en met een dikke laag modder onder onze schoenen, komen we terug bij het bezoekerscentrum Polsbroekerdam.
In natuurreservaat Willeskop leven veel verschillende soorten vogels.
Download gratis de routebeschrijving en gps-file via liftmagazine.nl en win een van de 5 Rother wandelgidsen. Deze wandeling is slechts ĂŠĂŠn van de 52 wandelingen uit de Rother wandelgids Nederland. Rother wandelgidsen staan bekend om hun gedetailleerde wandelkaarten, informatieve hoogteprofielen en mooie foto's. Er zijn inmiddels 9 titels van de beroemde Rother reeks in het Nederlands verschenen. De Rother wandelgidsen zijn zonder verzendkosten te bestellen via uitgeverijelmar.nl
6.40 uur
8C
Lopikerwaard
6 Vanaf de parkeerplaats bij het bezoekerscentrum volgen we het water naar rechts, gaan op het eind van de weg over een voetgangersbrug en slaan op het kruispunt linksaf richting Lopik. Na een kwartier slaan we voor de watertoren rechtsaf, een graskade in tussen dichte rijen bomen (bordje Achterkade). We kruisen een fietspad en na het passeren van twee hekken Graskade onderweg naar restaurant is ons pad boomloos tot vlak voor De Vlisterstee. Polsbroek. We passeren achter een brug nog een keer een hek en komen bij een weg uit, die we naar links over het fietspad volgen. Op het eind ervan gaan we rechtsaf (Oost-Vlisterdijk).Vlakbij ligt links tussen de huizen over een brug restaurant De Vlisterstee, onze wandelroute vervolgt echter de rechteroever van het schilderachtige, kronkelende riviertje de Vlist, tot de weg in een veldweg overgaat en zich van de rivier verwijdert. Bij een wandelwegwijzer slaan we rechts richting Oudewater af. Na een kwartier verloopt onze route een kort stuk over een iets hoger gedeelte, op het eind waarvan we rechts afslaan (bordjes Molenvlietroute en Benschopper Boezem) en over een hek klimmen. Op het eind van dit rechte pad door een volkomen boomloos weidegebied gaat het rechts, dan links over een hek en op-
Extreme contrasten in het laagland Deze tocht lijkt haast op een boswandeling over kilometers lange, rechte paden in een bosloos landschap en biedt eenzaamheid in de Hollandse Randstad. Een kronkelend riviertje in een verstild dorpje verleidt tot dromen. richting Polsbroek. Achter de eerste Beginpunt: bezoekerscentrum bij boerderij aan de linkerhand slaan we links Polsbroekerdam (Benedeneind af en klimmen over een hek, om de Noordzijde, 408 Benschop). Op de N204 Schutterskade te volgen. Na een dubbele bij km 12,4 naar Polsbroekerdam afslaan. bocht steken we rechts een brug over en Na circa 2 km bij bordje »Bezoekerscenlinks een hek over. Naar rechts over een trum Utrechtse Waarden« langs de overstapje, opnieuw rechtsaf en met een andere kant van de vaart verder, achter bocht mee naar links. Na een lang recht huis nr. 408 is rechts de parkeerplaats. stuk klimmen we over een hek en gaan we Buslijn 180 Utrecht-Gouda, halte rechts het pad op dat we van de heenweg Haastrecht De Klomp.Vertrek vanaf kennen. We steken de weg over en volgen station Utrecht Centraal, vanaf het het pad met talrijke hekken naar busstation aan de kant van het centrum! Oudewater. Aan het einde op de weg links Zwaarte: gemakkelijke wandeling; de en tweede weg rechts (Molenstraat) naar vele graskades zorgen bij regen of dauw het busstation (daar linksaf en op het eind voor natte schoenen. rechts over een brug de binnenstad in). Eten en drinken: in Vlist. Kaarten: 38 W, 38 O. Tip: de binnenstad van Oudewater! Vanaf Vanaf de parkeerplaats bij het behet bezoekerscentrum naar rechts, aan de zoekerscentrum andere kant van het water verder, op de Gracht in Oudewater.volgen we het water naar rechts, gaan op het eind van de kruising rechts richting Oudewater weg over een voetgangersbrug en afslaan. Op het eind links, tweede weg slaan op het kruispunt linksaf richting rechts (Molenstraat) en bij een klein Lopik. Na een kwartier slaan we voor busstation weer rechts, parkeren aan de de watertoren rechtsaf, een graskade kant van de weg of iets verder op de in tussen dichte rijen bomen (bordje parkeerplaats van het zwembad. Te voet Achterkade). We kruisen een fietspad langs het busstation en op het eind rechts en na het passeren van twee hekken over een brug de binnenstad in. Graskade onderweg is ons pad boomloos tot vlak voor Variant: wanneer unaar metrestaurant de bus komt is Deeen Vlisterstee. Polsbroek. er kortere variant (18 km) mogelijk. We passeren achter een brug nog Vanaf de bushalte richting Utrecht en een keer een(Hoenkoopse hek en komen bij een direct rechtsaf Rijpad). Op weg uit, die we naar links over het fietspad volgen. Op het eind ervan gaan we rechtsaf (Oost-Vlisterdijk).Vlakbij ligt links tuseen kruisende landweg opnieuw rechtsaf. senhet deeind huizen over een Schoonhoven. brug restaurant De Vlisterstee, onze wandelroute Op linksaf richting vervolgt echter de fietspad rechteroever Langs de Vlist tot een links van het schilderachtige, kronkelende riviertje
Bezoekerscentrum
De
de Vlist, tot de weg in een veldweg overgaat en zich van de rivier verwijdert. 37 Bij een wandelwegwijzer slaan we rechts richting Oudewater af. Na een kwartier verloopt onze route een kort stuk over een iets hoger gedeelte, op het eind waarvan we rechts afslaan (bordjes Molenvlietroute en Benschopper Boezem) en over een hek klimmen. Op het eind van dit rechte pad door een volkomen boomloos weidegebied gaat het rechts, dan links over een hek en op-
en Rother Nederland.indd 37
38 3-4-12 11:18
Wandelingen Rother Nederland.indd 38
3-4-12 11
Knotwilgen, fruitbomen en boerderijen omzomen de groene oevers van de Vlist. Knotwilgen, fruitbomen en boerderijen omzomen de groene oevers van de Vlist.
nieuw linksaf. linksaf.Na Na enige enigetijd tijdlaten latenwe, we,voorbij voorbijeen eenoverstapje, overstapje, een brug nieuw een brug aanaan de de rechterhand liggen liggen(hier (hierverlaten verlatenwe wededeMolenvlietroute) Molenvlietroute) betreden rechterhand enen betreden wewe na na de de tweede brug brug onze onze tweede tweedegraskade graskadeinineen eensmalle smallestrook strook »bos« (bordje Bentweede »bos« (bordje Benschopper Molenvliet). Molenvliet). Bezoekerscentrum schopper Aan het het eind eind van vaneen eenlange langerechte rechtekade kadesteken stekenwewetwee twee hekken over, Aan hekken over, eeneen wegweg en een een houten houtenafrastering afrasteringen envolgen volgendan dan(iets (ietsnaar naarrechts rechts verplaatst) verder en verplaatst) verder de de graskade tot tot een een brug, brug,die die we welinks linksoversteken. oversteken.Dan Dandirect directrechts rechts (bordje graskade (bordje Bezoekerscentrum Bezoekerscentrum Noordzijdse Kade) Kade)langs langseen eenmeer, meer,dat datinin2003 2003werd werd aangelegd. uitkijkNoordzijdse aangelegd. BijBij de de uitkijkDe Utrechtse Waarden De Utrechtse Waarden Vlist toren0 m slaan we we rechtsaf rechtsaf over eenoverstapje overstapjerichting richtingbezoekerscentrum. bezoekerscentrum. 200over m toren slaan een 0 m 0 m Watertoren Bezoekerscentrum Bezoekerscentrum 100 met mmeteen Over weilanden komenwe we eenbocht bochtnaar naarlinks naar rechts op wanhethet wan0 m komen weilanden terug. linksenennaar rechts op 26.5 km delpad naar het uitgangspunt terug. delpad naar het uitgangspunt 0 0.40 2.20 4.15 5.45 6.15 6.40 uur 38
en Rother Nederland.indd 38
Bezoekerscentrum Bezoekerscentrum De Utrechtse Waarden Waarden
00
00m m Watertoren Watertoren 00mm 0.40 0.40
Bezoekerscentrum Bezoekerscentrum De De Utrechtse Waarden Utrechtse Waarden
Vlist
200 mVlist 200 m
0 0mm
100 mm 100
2.20 2.20
4.15 4.15
0 m0 m
26.5 km km 26.5
5.455.456.156.156.406.40 uur uur
39 39
3-4-12 11:18
LIFT Magazine Wandelingen Rother Nederland.indd 39 Wandelingen Rother Nederland.indd 39
4
3-4-12 11 3-4-12
2 GRATIS SPECIALS
GRATIS LADIES EDITION
• OUTDOOREILAND MALTA • WINTERS BEIEREN
LA
DI
ES
ED
2 GRATIS SPECIALS
IT
IO
N
GRATIS Family Edition
EGEN L FJELL NOORW SPECIA HART HET BERGACHTIGE VAN SCANDINAVIË
AVONTUUR
LEER NU
WIELRENNEN KLIMMEN, EN MOUNTAINBIKEN
N IO
BEPAKT VOGEZEN DOOR DE
IT
FIETSVAKANTIE EN BEZAKT
ED
VAN NAAR DE TOP DE KILIMANJARO
MOOI SPORTIEF, EN FUNCTIONEEL
Y
WWW.LIFTMA
HIK EN INIA TAN ZAN MODE
• OUTDOOR IN THE CITY • NOORWEGEN
FJELL NOORWEGEN
CIT
GAZINE.NL
SPECIAL
MOUNTAINBIKEN IN DE ARDENNEN
/ FIETSEN / WANDELEN #5 2012 LIFT Magazine REIZENGratis bijlage van AZINE.NL
LUXEM BURG
DE NOORWEGEN
FIETSEN DE MOOISTE DOOR NATUURGEBIEDEN
REIZEN /
WWW.LIFTMAGAZ
INE.NL
WWW.LIFTMAG
UITBLAZEN IN EEN STAD MET GROENE LONGEN
VAN WANDELEN BERGEN HOOGSTE
ACTIEF EN HET WATER
IN DE ROTSEN TUSSEN
WANDELE Magazine van LIFT Gratis bijlage
CULTUUREN AUTHENTIEK SPORTIEF LILLEHAMMER
N / FIETSEN
#3 2012
ISTANBUL
ACTIEF OP TWEE CONTINENTEN
CORK CITY
GENIETEN LANGS WILDE KUSTLIJN
INNSBRUCK
BEIEREN
INSIDE EN OUTDOOR
REIZEN / WANDELEN
BAMBERG & REGENSBURG
/ FIETSEN
REIZEN / WANDELEN / FIETSEN cover-lift01_1.indd 1
Tips & tricks
Travel
Top 6
Products
TERREINVORMEN HERKENNEN
FILIPPIJNEN NEW YORK
DE MOOISTE RIVIERFIETSROUTES
KOKKERELLEN OP DE CAMPING
21-02-12 15:38
WWW.LIFTMAGAZINE.NL
Vliegtips
Uitgelicht
Avontuur
HAAL MEER UIT JE VAKANTIEVLUCHT
STAVANGER NOORWEGEN
DE MAGISCHE GRENS VAN 4000 METER
REIZEN / WANDELEN / FIETSEN
cover-lift05.indd 1
TOP 6
Europese wandelwildernissen
Travel
Hiken
Tips & tricks
Uitgelicht
VENEZUELA NAMIBIË
SAAR-HUNSRÜCKSTEIG
ALLES OVER WATERZUIVEREN
PITZTAL ZUID-TIROL
02-07-12 17:33
REIZEN / WANDELEN / FIETSEN cover-lift02.indd 1
AP
AP
Hiken TSJECHIË, CHINA, OOSTENRIJK
Fietsvakantie
Avontuur
Producten
Tips & Tricks
ZUIDKUST NOORWEGEN
ONDERGRONDS WANDELEN
PREVIEW OUTDOORGEAR 2013
GEZOND ETEN ONDERWEG
#6 2012 • € 4,95
Italië Oostenrijk Zwitserland
AP
stappen en tRappen met een dRankje Op
HOT & STEAMY
Hiken op IJsland
#3 2012 • € 4.95
Top 6
VeneZuela
WWW.LIFTMAGAZINE.NL #5 2012 • € 4,95
Travel
ReisklassiekeRs
door spectaculaire ravijnen
AP
Products
WANDELEN
#2 2012 • € 4.95
Hiken ZwitseRland OOstenRijk
WWW.LIFTMAGAZINE.NL
HIKEN
ap
De 10 avontuurlijkste vakanties van 2012
WWW.LIFTMAGAZINE.NL #1 2012 • € 4.95
www.LIFTmagazIne.nL
Gratis bijlage van LIFT Magazine #3 2012 / BIKE & trekking #3 2012
WANDELEN / TREKKING / ACTIEVE VAKANTIES
cover-lift06.indd 1
12-09-12 10:36
REIZEN / WANDELEN / FIETSEN 27-03-12 17:04
cover-lift03.indd 1
09-05-12 17:36
NEEM NU EEN ABONNEMENT OP LIFT EN ONTVANG ÉÉN VAN DE ROTHER WANDELGIDSEN*
Hierbij machtig ik Abonnementenland om het verschuldigde abonnementsgeld tot wederopzegging van mijn rekening af te schrijven. Het cadeau wordt binnen vier weken na betaling van het abonnementsgeld verzonden.
Naam:
ELMAR
M/V
Leeftijd: Ja, ik neem een abonnement op LIFT Magazine en betaal € 37,50. Ik ontvang 8 nummers (1 jaar) en gratis één van de Rother Wandelgidsen: Corsica Dolomieten 1 Mallorca Nederland Spaanse St. Jacobsroute
Stuur de bon of een kopie naar: Maruba Sports & Travel Publishers, antwoordnummer 9215, 3500 ZB Utrecht. Een postzegel is niet nodig. Mailen kan ook naar lift@maruba.com
Adres: Postcode en plaats: Land: Bank- of gironummer:
(Belgische abonnees ontvangen een acceptgiro)
E-mail: Datum:
Telefoonnummer:
Handtekening:
KIJK VOOR MEER CADEAUS OP WWW.LIFTMAGAZINE.NL *Zolang de voorraad strekt. Broncode: 321-0812
LIFT Magazine
5