La Milagrosa
Egunkaria La Milagrosa
Ezagutu Barakaldo Secundaria
pág. 1
Barakaldoko Paisaia Astelehenean Barakaldo naturala ikusi genuen. Barakaldon dauden hamar mendiak ikusi genituen: Sasiburu mendikatea, Apuko mendia, Peñas Blancas, Eretza mendia, Aldapa, Ganeran, Gazteran, Argalario, Mota mendia eta Burzako. Bertan ikusi genuen pinuak eta eukaliptoak kanpoko zuhaitzak direla eta besteak bertako zuhaitzak direla. Landaketak eta zelaiak ere bai ikusi genituen. Gero ikusi genuen Barakaldo alboan dauden auzo baserritar batzuk: Basatxu, Gorostiza, Errekatxo, La Dinamita, Arnabal, Tellitu, Santa Luzia eta Bengolea.
Egunkaria La Milagrosa
Ezagutu Barakaldo Secundaria
pág. 2
BARAKALDOKO URA ETA ARAZTEGIA
Astelehenean joan ginen Errekatxora, maketa bat ikus‐ tera, maketa hartan ikasi ge‐ nituen Barakaldoko ibaiak, urtegiak eta alboko udale‐ rriak. Hiru ibaiak dira: Kada‐ gua ibaia, Nerbioi ibaia eta Castaños ibaia Hiru urtegiak dira: Oiolako urtegia, urtegi zaharra eta Go‐ rostizako urtegia. Hiru udale‐ rri dauzka ere Barakaldoko kanpoan: Erandio, Bilbao eta Sestao. Hori ikusi eta gero joan ginen araztegira ikustera ura nola bihurtzen den edangarri. Gero ura urtegietatik ateratzen da, bigarren leku batean banaketa‐biltegira heltzen da. Kloroa gehitzen diote esterilizatzeko. Ondoren ozonoa injektatzen zaio oxidatzeko eta materia or‐ ganikoa ezabatzeko. Hori egin eta gero ura erreaktibo batzuekin nahasten da, zikinkeria‐ partikulak batzeko eta malutak sortzeko. Gero sortutako malutak hondora joaten dira de‐ kantazioaren ondorioz. Ondoren, ur dekantatua harea fin artetik igarotzen da, eta azken partikulak bertan geratzen dira. Hori egin eta gero uraren azidotasuna sosarekin neutralizatzen da. Azkenean, kloroa gehi‐ tzen da, mikroorganismorik ez egoteko eta gero ura etxeetara bidaltzen da.
Egunkaria La Milagrosa
Ezagutu Barakaldo Secundaria
pág. 3
SANTA AGEDA Santa Agedara joan ginen asteartean. Er‐ mita batera sartu ginen. Han ikusi ge‐ nuen santa Agedaren estatua bat. Santa Agedak bere eskuan bi bular zituen. Orain kontatuko dizuegu bere historia: Santa Ageda edo Agate Deuna III. men‐ deko gazte bat izan zen. K.o. 230. urtean jaio zen. Agate deunaren familia diru‐ duna zen. 250. urtean inguruan Quin‐ ciano seatariak bere boterearekin baliatu nahi zuen gaztearen ederra gozatzeko baina gazteak ezetz ezan zion bizimodu paganoa baztertzen zuelako. Senatariak ikusi zuenean bere nahiak ez zirela be‐ teko, asko haserretu zen eta mendeku gisa, Ageda torturatzea eta bularrak moztea agindu zuen. Kroniken arabera, Agueda Catanian hil zen, 250. urteko otsailaren 5ean. Gero sala batera sartu ginen. Harrizko estatua ikusi genuen eta esaten da: Hiru buelta eman estuarekin sendabidea eskatzeko. Santa Agedaren jaietan ermitara igo eta errome‐ ria edo Santaren kantak abestu eta makilarekin erritmoa markatu.
Egunkaria La Milagrosa
Ezagutu Barakaldo Secundaria
pág. 4
SANTIAGO BIDEA ETA GALTZADA
Asteartean Santa Agedaren ermitan azaldu ziguten Santiago bidearen histo‐ ria. Kristauentzat Santiago bidea munduko hirugarren biderik garrantzitsuena da. Santiago Jesusen apostolu bat izan zen eta Galizian hil zen. Bere hilobia Santia‐ gon zegoen. Santiagoko bide garrantzitsuena “bide frantsesa” deitzen da. Erdi Aroko galtzada harrizkoa zen eta haiek egiten zuten. Hiru harri mota zeuden: betegarriak, hezurra eta harri zapalak. Betegarriak balio zuen zaldiak karroekin pasatzeko. Hezurrak balio zuen erdia markatzeko eta harri zapa‐ lek gurpilak ondo pasatzeko. Lau ge‐ ruza egiten zuten galtzada egiteko.
Egunkaria La Milagrosa
Ezagutu Barakaldo Secundaria
pág. 5
LARRAZABALGO ESKOLAK Larrazabalgo eskolak Larraza‐ balen daude. Laurogeita ha‐ maseigarren zenbakia dira, eta ia ehun urte dituzte. Auzo‐ eskolak XX. mendearen hasie‐ ran eraiki ziren eta herritik urrun zeuden. Gaur egun mu‐ seo bat da. Ikasgeletan ikasle asko egoten ziren. Umeak ba‐ natzen ziren: neskak gela ba‐ tean eta beste batean mutilak, gela berean maila eta adin guztietako ikasleak egoten zi‐ ren. Liburuak oso garestiak zi‐ ren, irakasleak edo diputazioak ematen zizkieten. Ikasleak irakasleak esaten zutena ko‐ piatu eta buruz ikasi behar zuten. Ume txikiak “pizarrin” izeneko arbel txikietan idazten ikasten zuten. Idazten ondo zekitenean, lumaz eta tintaz idazten hasten ziren. Atezainik ez zegoenez, ikasleek eta irakasleek hartzen zuten materialak eta ikastetxea zaintzearen ar‐ dura zuten. Umeak debekatuta zeukaten neskekin jolastea. NESKEK: tabekin, panpinekin, diaboloarekin eta puzzleekin jolasten zuten. MUTILEK: autoekin, peonzekin eta kanikekin jolasten zuten. GURE IRITZIA: LARRAZABALGO ESKOLAK OSO POLITAK DIRA ETA HIRUGARREN MAILAN EGON GINEN TXORIMALO BATZUK EGITEN
Egunkaria La Milagrosa
Ezagutu Barakaldo Secundaria
pág. 6
BARAKALDOKO ANTZOKIA Asteazkenean Barakal‐ doko antzokia bisitatu dugu. Gaur egun ezagu‐ tzen dugun antzokia 1991koa da. XX. men‐ dearen hasieran egin zuten antzoki bat, baina XX. mendearen erditik aurrera zineak garrantzi handia hartu zuen eta antzerkiak ikusleak galdu zituen. Azkenean 1975ean betiko itxi zen. Fijatzen bazara Barakal‐ doko antzokia eta bere logotipoa berdinak dira. Logotipoa bi aurpegi dira. Antzokian leku asko daude: kamerinoak, dantza entseatzeko gelak, eszenatokia… Esan ziguten kamerinoek argi espezialak dauzkatela. Antzokian lan asko daude: antzezlea, makillatzailea, ekoizlea, konpositorea, eszenografoa, koreografoa, zuzendaria, utileroa, argi‐teknikaria, soinu teknikaria, disenadore grafikoa, erregidorea … Gure ustez, antzokia oso dibertigarria da eta bere antzerki obrak ere bai.
Egunkaria La Milagrosa
Ezagutu Barakaldo Secundaria
pág. 7
Usoa Usoa
USOA Lutxanan dago eta 1983. ur‐ tean Barakaldoko udalak sortu zuen. Han badaude per‐ tsona batzuk zailta‐ sun fisiko edota psikikoekin. Bere logotipoa uso bat da, lehen egiten zituzten arropak eta gero lorezaintza eta beste gauzak, baina gaur egun egiten dituzte gauza asko eta fabrikan dauka denda bat arroparekin. Fabrikan eskaria jaso egiten dute eta gero USOAko langileek diseinatu egiten dute unifor‐ mea eta gero makina batekin arropako forma moztu egiten du. Gero langileek josteko ma‐ kinarekin josten zenuten poltsikoak, alkandorako lepoak eta gauza asko. Gero botoiak, kre‐ mailerak eta abalorioak ipintzen zenituzten. Gero probatzen zuten arropa eta gero kutxa batean ipini zenuten eta pedidua eramaten dute jaso egin du pertsonari edo bera joaten zen hartzera. Nire ustez oso ona da, pertsona horiek ez dute lan asko haiek egiteko ere bai ematen ditu janaria eta oso pozik ikusten dira pertsonak eta patio asko daude. Jantziak oso politak dira eta asko egiten dute egun batean.
Egunkaria La Milagrosa
Ezagutu Barakaldo Secundaria
pág. 8