1
Euroscoop Een werkboekje over het thema ‘Europa’
voor
HET VIJFDE EN ZESDE LEERJAAR IN LIMBURG
Euroscoop voor klas 5 en 6 van het Limburgse basisonderwijs Editie 2014 Een uitgave van Europe Direct van de provincie Limburg en Ryckevelde vzw met de steun van de Europese Commissie en de FOD Buitenlandse Zaken
2
Hallo allemaal, Mila
11 jaar uit Genk Droomjob: journaliste Ik ben Mila. Mijn grote droom is om later journalist te worden en door Europa te trekken. Daarom verzamel ik nu al leuke weetjes en berichten over Europa of de Europese Unie. Op mijn blog ‘Euroscoop’ bundel ik alle nieuws per thema. Zo kan ik makkelijk bijhouden waar de EU allemaal mee bezig is. Je kan eigenlijk zeggen dat ik per thema een soort van digitale knipselkrant maak, die ik regelmatig aanpas. Een beetje zoals een echte journalist dus! In het eerste deel van mijn blog verzamel ik weetjes en berichten over de Europese Unie in het algemeen. In het tweede deel bundel ik informatie over Europese beslissingen die een invloed hebben op ons leven, zoals werken aan gezond voedsel, aan het milieu of aan de veiligheid in Europa. Maar journalistenwerk is nooit af. Ik moet nog heel wat informatie verzamelen en vragen oplossen en voor elke blog nog een goede titel bedenken. Hiervoor kan ik best wat hulp gebruiken van enkele wakkere reporters! Help jij me mee? Vul hieronder snel je Europese ‘perskaart’ in. Dat is een officiële toestemming zodat jij ook als journalist aan de slag kan. Zo komen we samen allerlei interessante dingen te weten over Europa!
EUROPESE PERSKAART
SCARD
PRESSEAUSWEIS – CARTE DE PRESSE – PRES
EUROSCOOP naam
KLEEF HIER JE FOTO
school gemeente specialiteit
inhoudstafel 3
DEEL 1 Hoofdstuk 1: Europa groeit Hoofdstuk 2: de Europese landen Hoofdstuk 3: de Europese instellingen
O
DEEL 2 Hoofdstuk 4: voedsel Hoofdstuk 5: open grenzen Hoofdstuk 6: milieu Hoofdstuk 7: de euro Hoofdstuk 8: solidariteit Hoofdstuk 9: veiligheid Hoofdstuk 10: Europa en ik
DEEL 1
Hoofdstuk 1: Europa groeit Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.
MIJN BLOG
1
Mila
Een briljant plan Na WO II lag Europa in puin. Er waren miljoenen
de zes landen in 1957 om op
doden, dorpen en fabrieken waren vernield en
nog andere vlakken samen te
er was hongersnood in Europa. En dat was niet
werken. Ze maakten afspraken
de eerste keer. Ook tussen 1914 en 1918 gingen
over handel, landbouw en
Frankrijk, Duitsland en de rest van Europa al
visserij, vervoer en nog veel
eens op de vuist. Maar in 1945 was iedereen
meer. De EEG was geboren:
het erover eens: nu moest het gedaan zijn met
‘Europese Economische Gemeenschap’. Het
oorlog voeren.
was een straf plan, want ze besloten er om de
De Franse minister van Buitenlandse Zaken
grenzen tussen de Europese landen te openen.
‘Robert Schuman’ had een goed idee. Op
Het duurde uiteindelijk tot 1993 tot de grenzen
9 mei 1950 hield hij een belangrijke speech.
echt open gingen. Sindsdien kan je de grens over
Hij vroeg Duitsland om in de toekomst te gaan
zonder dat je je identiteitskaart moet tonen.
samenwerken rond steenkool en staal, de basis
Voor de bedrijven in Limburg betekende dat dat
van de wapenindustrie. Als de aartsvijanden
ze makkelijker handel konden drijven met de
Frankrijk en Duitsland zouden samenwerken
buurlanden.
rond kolen en staal, dan zou oorlog ondenkbaar
In 1992 werd er een nieuwe belangrijke stap
worden, dacht hij.
gezet in de samenwerking. Toen beslisten de
Duitsland zei ‘ja’ en ook België, Nederland,
Europese landen om een gemeenschappelijke
Luxemburg en Italië sprongen op de kar.
munt in te voeren, de euro, en de naam van de
De samenwerking noemden ze de EGKS, de
samenwerking te veranderen in ‘Europese Unie’.
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal.
En ook daarna groeide de samenwerking verder,
In 1951 gingen ze van start. Ook voor onze
vooral als gevolg van de crisis van de afgelopen
provincie was die samenwerking belangrijk,
jaren, waarop de Europese landen antwoorden
want in die tijd waren er nog heel wat
zochten.
steenkoolmijnen in Limburg.
En zo werd en wordt de Europese samenwerking
Het samenwerken lukte prima. En dus besloten
groter en groter.
1
2 Albanië nieuwe kandidaat-lidstaat van EU
Mila
De afgelopen jaren groeide de Europese
kunnen worden.
samenwerking van 6 naar 28 landen. En
Momenteel zijn er 6 kandidaat-lidstaten:
er zijn nog heel wat landen die er graag
IJsland, Macedonië, Montenegro, Servië,
bij willen. Landen die lid willen worden,
Turkije en sinds vandaag ook Albanië. Met
moeten een aanvraag indienen. Als de
deze landen gaat Europa afspraken maken
andere Europese landen akkoord gaan, dan
voor toetreding.
krijgen die landen de titel van ‘kandidaat-
Bosnië en Herzegovina en Kosovo staan
lidstaat’. Die landen onderhandelen vanaf
nog in de wachtrij.
dan met de EU over wat ze nog in orde moeten brengen, vooraleer ze echt lid
3
24/06/2014
Europa in de bloemetjes
Mila
Vandaag krijgt de Europese Unie de Nobelprijs voor de vrede. De prijs is een beloning voor het feit dat de Europese landen al meer dan 60 jaar in vrede samenwerken.
4
Oslo, 10/12/2012
De uitbreidingsgolven van de EU
1973
1981
1986
1995
2004
het Verenigd
Griekenland
Spanje en
Oostenrijk,
Portugal
Finland en Zweden
Hongarije,
Koninkrijk, Denemarken en Ierland
2007
2013
Estland, Letland,
Roemenië
Kroatië
Litouwen, Polen,
en Bulgarije
Tsjechië, Slowakije, Slovenië, Malta en Cyprus
5
5
6
Mila
Kaart van Europa
6
Mila
Oorlog in Europa Ik herinner me het begin van de Tweede
Aan het einde van de oorlog, in 1944, vielen er
Wereldoorlog (WO II) nog als de dag van gisteren.
opnieuw bommen op onze stad. In de Zuidstraat
Ik was 17 en woonde in Leopoldsburg toen de hel
in Beverlo vielen er maar liefst 77 slachtoffers.
losbrak. Op 10 mei 1940 viel Duitsland BelgiĂŤ
Na de bevrijding door de Britten en Amerikanen
binnen. En dat hadden we geweten: de kazerne
ontdekten ze in Europa verschillende
van Leopoldsburg werd gebombardeerd en ons
kampen waar miljoenen Joden, zigeuners en
huis daverde. Precies een aardbeving.
gehandicapten in onmenselijke toestanden
En ook de jaren daarna waren vreselijk: we
opgesloten en gedood waren. Afschuwelijk
waren doodsbang voor de vliegtuigen die
nieuws was dat. We konden het bijna niet
overvlogen, je kon niemand nog vertrouwen en
geloven. Er zijn miljoenen slachtoffers
mensen hadden vaak niet genoeg te eten.
gevallen.
Interview met Hugo Claes, 90 jaar en gepensioneerd mijnwerker
1
opdrachten Uit de blog
1 Het begin van de 20ste eeuw werden getekend door twee wereldoorlogen. Vul aan. WO I duurde van tot WO II begon in ons land in
(jaartallen).
(jaartal).
WO II eindigde in ons land in (jaartal). Sinds WO II kennen we al
jaar vrede.
2 Waarom zijn de Europese landen gestart met samenwerken? Duid het juiste antwoord aan.
Vrede
Genoeg voedsel voor iedereen
Een gemeenschappelijke munt, de euro
!
!
!
3 Naast deze belangrijke reden om te gaan samenwerken, wilden de Europese landen ook werk maken van ‌ en ‌. Ontcijfer de code en je vindt de antwoorden. Ontcijfer hiermee de code 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
A
C
D
E
I
L
M
O
R
T
V
W
Antwoord 1 12
4
6
11
1
1
9
10
Antwoord 2 3
4
7
Wat betekenen deze woorden? Antwoord 1:
Antwoord 2:
8
2
9
1
10
5
4
7
8
Schrijf het antwoord van de vorige vraag in de 2 blokjes rechts. Verbind daarna de uitspraken met het bijhorende woord. De burgers mogen regelmatig naar de verkiezingen. 1 •
•
Antwoord 1
•
Antwoord 2
Iedereen mag zijn mening geven. 2 • Bijna alle gezinnen in ons land hebben een eigen auto. 3 • In de supermarkt kan je producten uit heel de wereld kopen. 4 • Als er verkiezingen zijn, mag iedereen in het geheim stemmen. 5 • Iedereen mag een politieke partij oprichten. 6 • Veel gezinnen hebben tegenwoordig twee televisietoestellen. 7 • Heel wat kinderen hebben een gsm. 8 • De kranten hebben de vrijheid om te schrijven wat ze willen. 9 • Eén derde van de Vlaamse gezinnen gaat jaarlijks op reis. 10 •
4 In de blog las je waarom de Europese samenwerking gestart is en hoe ze gegroeid is. Vul je de ontbrekende tekst aan? 9 mei 1950
1951
1957
EGKS staat voor:
EEG staat voor:
de Franse minister van
E
E
G
E
Zaken, roept Duitsland op om samen
K
G
te werken. Ook België, Nederland,
S
Robert
,
Luxemburg en willen meedoen.
1986
19
1973
Uitbreiding met:
Uitbreiding met: Griekenland
Uitbreiding met:
1
1
2
2 3
19
1993
1995
De Europese Gemeenschap verandert
De
Uitbreiding met:
van naam in: de Europese
tussen de Europese landen gaan open.
1
2 3
1
2007
2004
2002
Uitbreiding met:
Uitbreiding met:
De
1
1
wordt ingevoerd als officiële munt.
2
2 3 4 5 6 7
2013
8
Uitbreiding met:
9
1
10
5 De Europese Unie wordt steeds groter. Kan je de uitbreidingen aanduiden op de Europese kaart in de blog? Kleur telkens de bol van de landen die toetraden in de juiste kleur. 1951
1973
1981
1986
1995
2004
2007
2013
6 In de blog spreekt men ook over zes ‘kandidaat-lidstaten’. Kleur deze landen in het grijs op de Europese kaart.
aan de slag
7 Van 2014 tot 2018 herdenken we 100 jaar Groote Oorlog. Knutsel daarom met je klas een vredesmonument in elkaar.
Online aan de slag
8 De Europese Unie heeft verschillende symbolen, zoals de vlag, een feestdag, een slogan en een volkslied. 1 Hoe ziet de Europese vlag eruit? Teken ze hieronder.
9
10
2 De Belgische feestdag valt op 21 juli, de Vlaamse op 11 juli. Wanneer vieren we de Europese feestdag?
Weet je ook waarom we net op die dag de ‘Dag van Europa’ vieren?
3 De EU heeft een belangrijke spreuk: ‘In verscheidenheid verenigd’. Wat zou dat willen zeggen, denk je?
4 Ken je het Europese volkslied? Het heet ‘Alle mensen worden broeders’. Het is een stukje van het lied ‘Ode aan de Vreugde’ dat componist Ludwig van Beethoven schreef. Luister naar het lied (http://europa.eu/about-eu/basicinformation/symbols/anthem/index_nl.htm) en schrijf een passende tekst op de muziek.
9 Hieronder vind je een aantal weetjes over de Europese Unie. Schrijf in de rechter kolom of ze juist of fout zijn. juist/fout 1
Er komen steeds meer landen bij de EU. In 1987 vroeg Marokko om lid te worden. Maar dat mocht niet, omdat Marokko niet in Europa ligt.
2
Er zijn ook landen die aan de andere kant van de wereld liggen, maar toch deel uitmaken van de EU, zoals Curaçao, de Bermuda-eilanden, de Azoren, enz.
3
In 1957 ondertekenden de Europese landen het EEG-verdrag in Rome. Omdat de printer kapot was, zetten ze hun handtekening op een wit blad papier.
4
De Europese munt zou eerst de ‘Europese frank’ worden, maar de Europese landen vonden ‘euro’ beter klinken.
jouw mening
10 Gelukkig is er nu al jaren vrede in Europa. Maar hebben we dan eigenlijk nog een leger nodig? Indien ja, wat moet dat leger dan doen?
11 De Europese Unie wordt steeds groter. We zijn nu al met 28 lidstaten en er zijn nog 6 kandidaat-lidstaten. Vind je het een goed idee dat Europa blijft landen opnemen in de club? Waarom wel of waarom niet?
DEEL 1
Hoofdstuk 2: de Europese landen Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.
MIJN BLOG
2 1
De Europese landen
Mila
Mila
De inwoners van Europa België
11,1 miljoen
Bulgarije
7,3 miljoen
Tsjechië
10,5 miljoen
Denemarken
5,6 miljoen
Duitsland
81,8 miljoen
Estland
1,3 miljoen
Ierland
4,6 miljoen
Griekenland
11,3 miljoen
Spanje
46,2 miljoen
Frankrijk
65,3 miljoen
Italië
60,8 miljoen
Cyprus
0,8 miljoen
Letland
2 miljoen
Litouwen
3 miljoen
Luxemburg
0,5 miljoen
Hongarije
9,9 miljoen
Malta
0,4 miljoen
Nederland
16,7 miljoen
Oostenrijk
8,4 miljoen
Polen
38,5 miljoen
Portugal
10,5 miljoen
Roemenië
21,4 miljoen
Slovenië
2 miljoen
Slowakije
5,4 miljoen
Finland
5,4 miljoen
Zweden
9,5 miljoen
Verenigd
62,9 miljoen
Koninkrijk Kroatië
4,4 miljoen
(Bron: Eurostat, cijfers op 01/01/2012)
12
opdrachten Uit de blog
1 In de blog zie je de kaart van Europa, met daarop alle landen die lid zijn van de Europese Unie. 1 Schrijf het cijfer van op de kaart bij het bijhorende land. 2 Ken je de hoofdstad van elk land? Vul het aan naast elk land. Nr.
Land
Hoofdstad
België
B
Bulgarije
Nr.
Land
Hoofdstad
L
Litouwen
V
S
S
A
Luxemburg
L
G
Cyprus
N
A
Malta
LA V
A
Denemarken
K
Nederland
A
DAM
Duitsland
B
N
Oostenrijk
W
N
Estland
T
NN
Polen
W
AU
Finland
H
KI
Portugal
L
Frankrijk
P
S
Roemenië
B
Griekenland
A
E
Slovenië
LJ
Hongarije
B
ST
Slowakije
B
Ierland
D
N
Spanje
M
Italië
R
E
Tsjechië
PR
Kroatië
Z
B
Verenigd Koninkrijk
L
EN
Letland
RI
Zweden
S
LM
2 Er zijn grote en kleine Europese lidstaten, in aantal inwoners.
Welke zijn de vijf kleinste en welke de vijf grootste lidstaten? Schrijf ze in de tabel hieronder. groot
klein
ST
A
1
aan de slag
3 Tijdens de vorige oefening heb je vast gemerkt dat er een aantal Europese landen zijn die je minder goed kent. Kies er één uit en ga op zoek naar leuke weetjes en foto’s van dat land. Zoek bijvoorbeeld uit hoeveel mensen er wonen, welke taal ze spreken, welke bezienswaardigheden er zijn, enz. Schrijf hieronder het resultaat van je opzoekwerk neer.
4 Heb je een wiskundeknobbel? Tel even mee. 1 Hoeveel inwoners telt de EU nu?
2 Er zijn ongeveer 11 miljoen Belgen. Hoeveel procent van de EU-inwoners is Belg? Voor de berekening deel je het aantal Belgen door het totaal aantal EU-inwoners.
3 In de Verenigde Staten van Amerika zijn er ongeveer 314 miljoen inwoners. Is dat meer of minder dan de helft van de EU-burgers?
Heb je veel nieuwe landen leren kennen? Mijn favoriete land in Europa is Slovenië. Het is er prachtig! Afgelopen zomer heb ik er deze foto gemaakt.
13
14
Online aan de slag
5 Hieronder vind je foto’s die genomen zijn in verschillende Europese landen. Vul onder de foto aan over welk land het gaat. Kies uit: België, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Malta, Oostenrijk, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
6 Nu krijg je enkele uitspraken te lezen van alle EU-landen. Vul je aan over welk land de uitspraak gaat? 1 Kies uit: België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Italië. 1
Het staatshoofd van dat land is een Groothertog.
2
Dit land heeft maar liefst 9 buurlanden.
3
Het land is de belangrijkste maker van schoenen in Europa.
4
Als je op de kaart kijkt, heeft dat land de vorm van een zeshoek.
5
In 1953 verdronken veel mensen toen de zee het land overspoelde. De Deltawerken zijn er een geheel van bruggen en dijken die ervoor moeten zorgen dat er geen overstromingen meer komen.
6
De belangrijke schilder Jan Van Eyck kwam uit dit land.
7
In 1830 werd België onafhankelijk van dat land.
8
Deze lidstaat is misschien wel klein, maar de bevolking is wel de rijkste van Europa.
9
Het Afrikaanse land Algerije was tot 1962 een kolonie van dit land.
10
In de hoofdstad van dit land ligt een apart landje waar de paus woont.
11
Dit land heeft de meeste inwoners van alle Europese landen.
2 Kies uit: Denemarken, Ierland, Verenigd Koninkrijk. 1
Lego komt uit dit land. Je kan er ook Legoland bezoeken.
2
Dit land wordt het ‘smaragdgroene eiland’ genoemd.
3
India en Pakistan waren tot 1947 kolonies van dit land.
4
Schotland en Wales maken deel uit van dat land.
5
Sint-Patricks’ dag is er een belangrijke feestdag.
6
Hans Christian Andersen, de schrijver van sprookjes zoals ‘het lelijke eendje’ komt uit dit land.
3 Kies uit: Griekenland, Spanje, Portugal. 1
In de hoofdstad vind je de indrukwekkend berg ‘Akropolis’ met daarop het monument Parthenon.
2
Flamenco is hun belangrijkste dans en dat wordt vaak begeleid door de typische gitaar.
3
In het jaar 776 vonden hier de eerste Olympische Spelen plaats, ter ere van hun oppergod Zeus.
4
Er kwamen veel beroemde ontdekkingsreizigers uit dit land, zoals Vasco da Gama.
5
In dit land worden heel veel ‘Fado’-liederen gezongen. Een bekende muziekstijl uit dit land.
6
De bekende architect Gaudi komt uit dit land.
land
land
land
15
16
4 Kies uit: Zweden, Finland, Oostenrijk. 1
Alfred Nobel, de uitvinder van dynamiet, werd hier geboren. Hij besloot kort voor zijn dood dat er jaarlijks een prijs moest uitgereikt worden aan mensen die iets goeds verwezenlijkt hadden (de Nobelprijs).
2
Het gsm-bedrijf Nokia komt uit dit land.
3
De meeste inwoners van dit land spreken Duits, dat hier ook de officiële taal is.
4
Smörgåsbord is een typische maaltijd in dit land. Dat is een enorm buffet met warme en koude gerechten zoals worstjes, aardappelen, vis, enz.
5
Dit land heeft geen kust, maar wel veel bergen. Drie vierde van het land behoort tot de Alpen.
6
De Kerstman woont in het noorden van dit land.
5 Kies uit: Estland, Polen, Slowakije, Hongarije en Malta. 1
Tot 1992 was dit land nog één land samen met Tsjechië.
2
Dit land is het kleinste van Europa.
3
De nationale munt in dit land is de forint.
4
Dit land is één van de ‘Baltische staten’.
5
De ridders van de ‘Johannietenorde’ bouwden er mee aan de hoofdstad La Valletta.
6
In dit land wonen bijna veertig miljoen mensen. Het land was het grootste land dat in 2004 tot de EU toetrad.
7
Op de vlag van dit land staan drie gebergtes, waaronder het Tatragebergte en ook een groot dubbel zilveren kruis.
8
Meer dan dertig procent van de bevolking woont in de hoofdstad Tallinn.
9
Ze betalen in dit land met de Zloty.
10
De inwoners van dit land noemen zichzelf ‘Magyaren’ en ze eten graag goulash.
6 Kies uit: Letland, Litouwen, Tsjechië, Slovenië, Cyprus. 1
Samen met Litouwen en Estland vormt dit land de ‘Baltische staten’.
2
De Karelsbrug over de Moldau in de hoofdstad Praag is één van de belangrijkste bezienswaardigheden in dit land.
3
Dit land was vroeger een onderdeel van Joegoslavië.
4
De naam ‘pils’ verwijst naar bier dat uit dit land afkomstig is.
5
Het land is opgedeeld in een Grieks en een Turks gedeelte. Door de hoofdstad Nicosia loopt een grens.
6
De aardappel is heel belangrijk in de ‘nationale keuken’ van dit land.
7
Op de vlag van dit land staat de ‘nationale berg’, de Triglav afgebeeld.
land
land
land
1
8
De naam van het land is afgeleid van het woord ‘koper’. Dat komt omdat er hier vroeger veel koper opgegraven werd.
9
Veel inwoners van dat land brengen hun vakantie door aan de Oostzee, in Jurmala.
10
Dit land voert als 19de land van de EU de euro in.
7 Kies uit: Bulgarije, Roemenië, Kroatië. 1
De stropdas werd in dit land uitgevonden.
2
In dit Europese land wordt een ander alfabet gebruikt, het cyrillisch.
3
Dit land was vroeger een deel van Joegoslavië tot het in 1991 onafhankelijk werd.
4
In dit Europees land worden enorm veel rozen gekweekt. De rozenolie is wereldberoemd.
5
De beroemde vampier ‘Dracula’ leefde in dit land.
6
Als je het zwart in de Belgische vlag vervangt door blauw, dan bekom je de nationale vlag van dit land.
land
jouw mening
7 Ben je zelf al op reis geweest naar andere Europese landen? Wat is jouw favoriete land? Waarom?
Nu ken je alle landen van de Europese Unie. Goed bezig! Mijn volgende blogberichten gaan over de Europese instellingen. Dat is best ingewikkeld.
17
DEEL 1
Hoofdstuk 3: de Europese instellingen Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.
MIJN BLOG
1
Mila
De Europese instellingen
Europese Commissie
2
Ministerraad
Europees Parlement in Brussel (BE)
Onze volksvertegenwoordigers in Europa
Gerolf Annemans
Bart Staes
Ivo Belet
Philippe De Backer
Helga Stevens
Kathleen Van Brempt
Mark Demesmaeker
Sander Loones
Louis Ide
Guy Verhofstadt
Europees Parlement in Straatsburg (FR)
Mila
Annemie Neyts-Uyttebroeck
Tom Vandenkendelaere
3
1
Wie doet wat?
Mila
4
Europa houdt zich met bijzonder veel
Mila
Logo’s van de Europese instellingen
dingen bezig: ons voedsel, het milieu, onze veiligheid, enz. Maar Europa is niet het enige bestuursniveau dat wetten maakt. Er zijn verschillende niveaus die besturen en wetten maken. De stad of gemeente is het laagste bestuursniveau, want het staat het dichtste bij de mensen. De gemeente regelt bijvoorbeeld de lokale politie, de brandweer en het ophalen
Europese Commissie
van vuilnis. Daarnaast heb je de provincie. De provincie Limburg houdt zich bijvoorbeeld bezig met milieucampagnes, toerisme en de provinciale domeinen. Nog een trapje hoger staat Vlaanderen. Vlaanderen beslist bijvoorbeeld over de scholen, het planten van een nieuw bos en het openbaar vervoer (behalve trein). En dan
Ministerraad
is er België dat zich bijvoorbeeld bezig houdt met de federale politie, het leger en de pensioenen. Ten slotte is er de Europese Unie. Europa houdt zich vooral en steeds meer bezig met zaken die over de grenzen heen moeten aangepakt worden, zoals landbouw, de euro en het milieu.
Europees Parlement
5
Hoe maakt men een Europese wet? De Europese landen vinden dat het geluid van
vertegenwoordigen de burgers van Europa.
mp3-spelers niet te luid mag staan. Elk jaar zijn
De 751 parlementsleden moeten het
er immers heel veel mensen die gehoorschade
wetsvoorstel bespreken en goed- of afkeuren.
krijgen van te luide muziek.
Keuren ze het voorstel goed, dan sturen ze dat
Mila
naar de Ministerraad. De ministers komen er Als er zo’n Europese wet moet gemaakt worden,
samen per thema. Als het bijvoorbeeld gaat om
gaat de Europese Commissie aan de slag. In de
geluidsbeperkingen voor mp3-spelers komen de
Commissie zetelen 28 mensen, van elk land één.
ministers van volksgezondheid samen. Ook zij
Zij schrijven dan samen een voorstel voor een
moeten het voorstel bespreken. Als zij ‘ja’ zeggen
wet uit en zijn zo’n beetje de regering van Europa.
tegen het voorstel wordt het een wet.
Dat wetsvoorstel sturen ze dan naar het
Daarna moet de Europese Commissie er voor
Europees Parlement. Het parlement telt
zorgen dat die wet praktijk wordt en controleren
751 leden of volksvertegenwoordigers. Zij
of iedereen de wet naleeft.
19
20
opdrachten Uit de blog
1 In de blog leest je hoe een Europese wet gemaakt wordt. Vul het schema aan met de naam van de juiste Europese instelling.
2 Je leest hieronder vijf uitspraken van mensen die werken in de Europese instellingen. Schrijf in de rechter kolom of het gaat om een uitspraak iemand uit de Europese Commissie, het Europees Parlement of de Ministerraad. 1
Wij zijn met 28 leden en maken voorstellen van nieuwe Europese wetten.
2
Wij vergaderen niet alleen in Brussel. EĂŠn keer per maand gaan we naar Straatsburg in Frankrijk om daar te stemmen over wetten.
3
Als een wet goedgekeurd is, moeten wij ook zorgen dat alle Europese landen zich aan die regels houden.
4
In deze vergadering ontmoet ik altijd mijn collega’s van de andere Europese landen die net als ik minister van onderwijs zijn. Wij moeten wetsvoorstellen goed- of afkeuren.
5
Je kan ons een beetje beschouwen als de Europese regering.
6
Bij Europese verkiezingen kunnen alle Europeanen kiezen wie er in deze instelling mag zetelen.
1
3 Er worden heel wat wetten gemaakt. Niet alleen door Europa, maar ook door andere ‘beleidsniveaus’. Vul in het schema onderaan het laagste beleidsniveau aan en ga dan steeds hoger.
aan de slag
4 Het Europees Parlement is bij veel mensen nog niet zo bekend. Wat kan de EU doen om het Parlement bekender te maken? Heb jij enkele ideeën?
Online aan de slag
5 Verbind het getal in de rechterkolom met de bijhorende tekst. In dit jaar mochten de Europeanen voor het eerst de Europese parlementsleden verkiezen.
1
•
•
a
28
De EU heeft heel veel instellingen. In de Europese Raad bijvoorbeeld komen de eerste ministers (en presidenten) van de EU-landen samen. De Belg Herman Van Rompuy was de eerste voorzitter van die vergadering en werd ook ‘Europees president’ genoemd. Sinds wanneer was hij president?
2
•
•
b
1979
Het Europees Parlement telt 751 parlementsleden. Daarvan zijn er 21 Belgen. Maar hoeveel Vlaamse leden er zijn?
3
•
•
c
2
Het Europees Parlement stemt over nieuwe Europese wetten, dat weet je ondertussen al. Maar hoeveel parlementsgebouwen heeft ze?
4
•
•
d
2009
In de Ministerraad van de EU zit er per land één minister. Hoeveel leden telt de Ministerraad in totaal?
5
•
•
e
12
21
22
6 Limburg is één van de vijf Vlaamse provincies. Neem een kijkje op de website www.limburg.be en zoek minstens drie onderwerpen waarmee onze provincie bezig is.
7 In de brochure ‘De 24 uur van Europa’ vind je een heleboel voorbeelden van Europese wetten. Surf naar
http://brussels.adagio4.eu/ressource/static/files/brochures/web-NL.pdf en kies er drie wetten uit die je heel goed vindt. 1 2 3
jouw mening
8 De Europese Commissie telt 28 leden, één van elk land dus. Stel je voor dat jij de Belgische EU-commissaris bent. Kruis in deze lijst twee nieuwe voorstellen van wetten aan die jij goed vindt. Welke kies je en waarom? Je mag onderaan ook nog één nieuw voorstel schrijven.
Als er nog landen bij de Europese Unie aansluiten, moeten zij verplicht meteen de euro als munt invoeren. Vanaf 2020 moeten we alle legers van de landen samenvoegen tot één groot Europees leger met tenminste 500.000 soldaten. Bedrijven die teveel de regels breken en bijvoorbeeld veel milieuvervuiling veroorzaken, moeten de Europese Unie verlaten. Om terroristen en andere criminelen buiten Europa te houden, moeten de grenzen van de Europese Unie zeer streng bewaakt worden. Tegen 2020 mogen er in Afrika geen kinderen meer honger lijden. Daarom moet de Europese Unie jaarlijks 1 kilogram eten en drinken per Europeaan schenken aan arme landen. Om het verkeer veiliger te maken, moeten we vanaf 2030 in Europa allemaal met elektronische auto’s rijden die ervoor zorgen dat mensen niet meer te snel of dronken rijden. Europa moet ervoor zorgen dat we elkaar beter begrijpen en dat we ons verbonden voelen. Daarom moet iedereen in de toekomst dezelfde taal spreken: het Engels.
DEEL 2
Hoofdstuk 4: voedsel Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.
MIJN BLOG
1
Mila
EU- budget 2014 = 142 miljard euro Europa sterker in de wereld Andere 6% 0% Veiligheid Administratie 1% 6% De Europese Unie
werkt aan heel veel zaken die jouw leven be誰nvloeden. Deze Landbouw 42%
Economie: jobs 33%
grafiek toont aan dat het grootste deel van het EU-budget naar landbouw gaat.
Steunen van zwakkere regio's 12%
24
2 De eicode
Mila
De EU wil dat alle voedsel gezond is. Eieren krijgen daarom een
3
Mila
eicode. Met een eicode weet je uit welk land en van welke boerderij het ei komt, maar ook of het een biologisch ei (0), een ei van vrije uitloop (1) of een scharrelei (2) is.
4
Mila
Het Europees landbouwbeleid viert 50ste verjaardag zodat ze meer groenten, vlees, fruit, enz. zouden produceren. Zo kregen de landbouwers een goede prijs voor hun producten en betaalden de consumenten niet te veel. In de jaren 70 en 80 vond men betere landbouw颅 machines en meststoffen uit. Daardoor konden Het verhaal van het Europees landbouwbeleid
de boeren n贸g meer produceren. Zelfs te veel.
begint na WOII. Na de oorlog was er een groot
Er waren heuse overschotten, zoals melkplassen,
voedseltekort in Europa, omdat er niet genoeg
boterbergen en wijnmeren. In de jaren 90
voedsel geproduceerd werd. Daar wou Europa
kampte de landbouw met heel wat crisissen:
verandering in brengen.
gekkekoeienziekte, hormonen, vogelpest, enz.
De Europese landen besloten samen te werken
Daarom steunt Europa nu landbouwers die
rond landbouw. Ze schreven die belofte in 1957
gezond voedsel produceren, die aandacht hebben
neer in een officieel document: het Verdrag van
voor het milieu en het welzijn van dieren en die
de Europese Economische Gemeenschap (EEG).
hun boerderij openstellen voor toeristen.
Vanaf 1962 betaalde Europa de landbouwers
16/07/2012
2
opdrachten Uit de blog
1 Al meer dan 50 jaar houdt de EU zich bezig met landbouw. Dat ‘Europees landbouwbeleid’ legde al een lange weg af en verliep in verschillende stappen. Plaats de onderstaande stappen in de juiste volgorde door een cijfer van 1 tot 5 in de linker kolom te plaatsen. Door het harde werk van de landbouwers en de betere landbouwmachines produceerden ze te veel en waren er al snel overschotten. De EU moedigde de landbouwers aan om meer te produceren door hen een goede prijs te betalen voor hun producten. Europa moedigt de landbouwers nu aan om voedsel te produceren dat gezond is en om rekening te houden met het milieu en het welzijn van de dieren. Na de Tweede Wereldoorlog was er hongersnood in Europa.
Omdat ‘Europa’ een handje toestak kregen de boeren een goed inkomen. Ook de mensen die het voedsel kochten waren tevreden. Zij betaalden in de winkel een goede prijs voor het voedsel.
2 Vul het kruiswoordraadsel aan. Wie alles correct invult, leest in de grijze balk een woord dat met het thema ‘voedsel’ te maken heeft. Elke letter mag in een apart vak, ook de IJ is dus I J.
1 Hoe meer landbouwers produceerden, hoe meer centen ze kregen van Europa. Daardoor was er op een bepaald moment teveel eten. Er waren … . 2 Europa moedigt landbouwers aan om aan hoevetoerisme te doen en dus hun boerderij open te zetten voor … . 3 De belofte om samen te werken rond landbouw werd in 1957 in een officieel document gegoten: het verdrag van de … (afkorting). 4 12 miljoen is het aantal … die er zijn in de EU. 5 Om boeren aan te moedigen veel voedsel te produceren, gaf Europa hen een goede … voor hun producten. 6 … procent van het budget van de EU gaat naar landbouw. 7 Een ei met een (0) in de eicode is een … ei.
1 2 3 4 5 6 7
25
26
3 Het totale EU-budget bedraagt ongeveer 142 miljard euro per jaar. 42% van dat budget gaat naar landbouw. Hoeveel is dat in euro?
aan de slag
4 Heel wat wetten over de landbouw komen van Europa. Hieronder vind je enkele voorbeelden. Verbind de foto met de juiste uitleg.
1
2
•
•
•
a
Sommige producten krijgen een label van ‘beschermde geografische aanduiding’. Die producten mogen enkel op een bepaalde plaats én op een bepaalde manier gemaakt worden. De Geraardsbergse mattentaart kreeg zo’n label.
•
b
Legbatterijen zijn verboden in de EU. Ze zijn dieronvriendelijk, omdat de kippen met te veel op een te kleine ruimte zitten.
3
•
•
c
Op eieren vind je een code die aangeeft waar het ei vandaan komt. Als er bijvoorbeeld een ziekte opduikt, worden alle eieren van diezelfde boerderij uit de winkelrekken gehaald.
4
•
•
d
Biologische voeding of drank krijgt dit tekentje.
Online aan de slag
5 Sommige voedingsmiddelen worden alleen in één bepaalde streek gemaakt en krijgen hierdoor bescherming van de EU. Andere ‘streekproducten’ zijn ook bekend, maar worden (nog) niet beschermd door Europa. Welke streekproducten uit Limburg zie je hier? Neem een kijkje op www.streekproduct.be en vul aan.
2
1
2
3
Is één van deze streekproducten ook een Europees streekproduct? ja / nee
6 Zoek het uit. 1 Ging je al eens op vakantie op een boerderij? Zoek op www.toerismelimburg.be (tip: klik op ‘kids’) waar dit bij jou in de buurt mogelijk is.
2 Waar vind je in de provincie Limburg ‘kinderboerderijen’? Zoek op www.toerismelimburg.be (tip: klik op ‘kids’) en noem er drie.
in gesprek
7 Interview een landbouwer.
Wat produceert deze landbouwer? Wat vindt hij/zij leuk aan het werk als landbouwer? Wat vindt hij/zij minder leuk aan het werk. Wat vindt hij/zij van Europa? Zouden ze beter af zijn zonder de EU? Wat zijn de grootste problemen waarmee de landbouwers kampen? Doet deze landbouwer aan hoevetoerisme of biologische landbouw? Enz.
27
DEEL 2
Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.
Hoofdstuk 5: open grenzen
MIJN BLOG
1
Mila
De douanehokjes in de EU staan leeg sinds 1 januari 1993
2
3 Na de zware hagel
Mila
storm in juni 2014 kwamen Spaanse experten helpen om auto’s te herstellen. Dat kan door de open grenzen in Europa.
4
Door de open grenzen zijn er
Mila
geen controles meer aan de grenzen binnen de Europese Unie. Maar voor bepaalde goederen, zoals alcohol en tabak, zijn er wel nog altijd beperkingen. Zo mag je als gewone burger ‘slechts’ 110 liter bier, 90 liter wijn en 800 sigaretten tussen de EU-lidstaten vervoeren.
Mila
Open grenzen Vóór 1 januari 1993 waren er nog echte grenzen
vervoerd werd, of de belastingen betaald werden en
in Europa. Als je op reis ging naar een ander land,
of de papieren wel in orde waren. Er ging dus heel
moest je stoppen en je identiteitskaart tonen. Ook
wat tijd verloren.
je auto werd gecontroleerd door de douaniers die wilden controleren of je illegaal goederen meenam
De Europese Unie wou daar iets aan doen. Vanaf
naar het buitenland. Als bedrijven producten wilden
1 januari 1993 gingen de grenzen in Europa open.
verkopen in het buitenland, moesten ze heel wat
We mogen nu reizen, werken, studeren en aankopen
papieren invullen en stonden hun vrachtwagens
doen in een ander EU-land alsof we in België zijn. En
uren aan te schuiven aan de grens. Want de douane
zo kunnen mensen en bedrijven zich in de Europese
controleerde grondig wat in de vrachtwagen
Unie verplaatsen als binnen één en hetzelfde land.
2
opdrachten Uit de blog
1 Lees de blog en vul de ontbrekende tekst aan. Sinds 1 januari
(jaartal) gingen de grenzen tussen de Europese landen open. Nu mag je vrij aankopen doen in
een ander land, net alsof je dat in je eigen land zou doen. Aan de grenzen zijn de d zonder problemen van
naar en
verdwenen. Je kunt dus
in andere EU-landen. Voor bedrijven is het wegvallen
ook een hele verbetering. Hun vrachtwagens moeten niet meer a
aan
de grens om gecontroleerd te worden en ze moeten minder invullen. De bedrijven mogen hun goederen overal in de EU verkopen, net zoals ze dat in eigen land doen. Daardoor hebben wij een grotere keuze en worden producten g .
2 Je leest hier enkele verhalen van Europeanen.
Schrijf in de rechter kolom of het verhaal zich afspeelt v贸贸r of na het opengaan van de grenzen. voor/na
Ann: Onze school doet vaak uitwisselingen met scholen uit andere Europese landen. De leerlingen en leerkrachten komen dan enkele dagen naar hier. Ze kunnen makkelijk reizen, zonder papieren of visums te moeten aanvragen.
1
Ann, directrice
Leo: Uren ben ik nu al aan het aanschuiven voor ik Frankrijk binnen mag. Al dat tijdsverlies!
2
Ludo, reiziger
Pierre: Ik werk voor een chocoladebedrijf. Ook in Frankrijk zijn ze dol op Belgische chocolade. Daarom rijd ik elke dag van Sint-Truiden naar Parijs met onze chocolade!
3
Pierre, chauffeur
Kristof: Wij controleren of mensen geen sigaretten, boter of alcohol over de grens smokkelen.
4
Kristof, douanier
29
30
Janos: Ik ben Janos uit Hongarije. Elk jaar kom ik enkele maanden in de Limburgse streek Haspengouw fruit plukken. Voor de oogst zoeken ze immers veel volk om een handje te helpen en ik kan hier zonder probleem komen werken.
5
Janos, fruitplukker
aan de slag
3 Vrachtwagenchauffeur Rudi startte zijn carrière in 1975. Zijn eerste internationale rit was van zijn bedrijf in Lummen naar Faro in Portugal. In 2014 deed hij de rit nog eens over. Hieronder zie je zijn rijtijden. 1975 Datum en uur
Plaats
Aantal afgelegde kilo meters sedert vorig punt
3 mei 1975 – 8u00
Lummen
0
3 mei 1975 – 12u30
Parijs
216
3 mei 1975 – 20u00
Tarbes (Frankrijk – parking)
617
4 mei 1975 – 8u00
Tarbes (Frankrijk – parking)
0
4 mei 1975 – 16u30
Madrid
412
4 mei 1975 – 21u30
Sevilla (parking)
398
5 mei 1975 – 8u00
Sevilla (parking)
0
5 mei 1975 – 12u30
Faro
222
Datum en uur
Plaats
Aantal afgelegde kilo meters sedert vorig punt
12 mei 2014 – 8u00
Lummen
0
12 mei 2014 – 11u30
Parijs
216
12 mei 2014 – 20u00
Pamplona (Spanje – parking)
717
13 mei 2014 – 8u00
Pamplona (Spanje – parking)
0
13 mei 2014 – 12u00
Madrid
312
13 mei 2014 – 17u00
Sevilla
398
13 mei 2014 – 20u00
Faro
222
2014
2
1 Hoeveel kilometers legde Rudi af? Dat is hetzelfde in 1975 en in 2014.
2 Hoeveel tijd heeft hij nodig om de afstand Lummen-Faro in 1975 af te leggen? Je mag daarvoor de totale tijd rekenen, dus ook de nachten en rustpauzes. in 1975: in 2014: 3 Hoeveel verschil in tijd is er tussen 1975 en 2014?
4 Hoe kan je dat verschil verklaren?
4 De meeste EU-lidstaten grenzen aan heel wat andere Europese staten. Hieronder zie je een aantal lijstjes met de buurlanden van één bepaald land. Neem er een atlas of Google Maps bij en zoek uit over welk land het gaat. Kies uit: België, Frankrijk, Griekenland, Italië, Litouwen, Nederland, Oostenrijk, Polen, Slovenië en Zweden. 1 Frankrijk, Duitsland, Luxemburg en Nederland zijn de buurlanden van 2 België en Duitsland zijn de buurlanden van 3 Andorra, België, Duitsland, Italië, Luxemburg, Monaco, Spanje en Zwitserland zijn de buurlanden van 4 Oostenrijk, Frankrijk, Vaticaanstad, San Marino, Slovenië en Zwitserland zijn de buurlanden van 5 Albanië, Bulgarije, Turkije en Macedonië zijn de buurlanden van 6 Finland en Noorwegen zijn de buurlanden van 7 Tsjechië, Duitsland, Hongarije, Italië, Liechtenstein, Slowakije, Slovenië en Zwitserland zijn de buurlanden van 8 Wit-Rusland, Tsjechië, Duitsland, Litouwen, Rusland (Kaliningrad), Slowakije en Oekraïne zijn de buurlanden van 9 Oostenrijk, Kroatië, Italië en Hongarije zijn de buurlanden van 10 Wit-Rusland, Letland, Polen en Rusland zijn de buurlanden van
31
32
Online aan de slag
5 Surf naar Google Maps. Kijk eens welke wegen je allemaal moet volgen om van Hasselt naar Dubrovnik in KroatiĂŤ te rijden. 1 Door welke landen moet je rijden?
2 Moet je de EU verlaten?
in gesprek
6 Interview een vrachtwagenchauffeur die internationaal vervoer doet.
Naar welke landen rijdt hij/zij het meest? Met welke producten? Merkt hij/zij dat de grenzen tussen de Europese landen open zijn? Moet hij/zij vaak aan grenzen van niet-EU-landen aanschuiven? Waarom is dat zo en hoeveel tijd neemt dat in beslag?
Je hebt al veel van mijn blog gezien intussen. Ik hoop dat je het leuk vindt. Veel plezier met de laatste blogs!
DEEL 2
Hoofdstuk 6: milieu Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.
MIJN BLOG
1
Mila
De EU probeert de natuur te beschermen
2
Mila
Europa in 2020 CO2
-20%
+20%
-20%
CO2 uitstoot
hernieuwbare energie
energieverbruik
3 De EU probeert klimaat足verandering tegen te gaan
Mila
4
34
6
5
De EU probeert Mila te werken aan volksgezondheid
Europa probeert de afvalberg te verminderen
Mila
Europa zorgt voor het milieu
Mila
De Europese Unie wil dat alle Europeanen
de zee is het net hetzelfde. Als die in het Verenigd
kunnen leven in een gezonde omgeving. Daarom
Koninkrijk vervuild wordt, dan heeft de Belgische
werkt ze aan een Europees milieubeleid.
kust daar ook last van. Het is dus nutteloos om
Milieuvervuiling stopt nu eenmaal niet aan de
in elk land afzonderlijk maatregelen te nemen.
grenzen. Als fabrieken in Duitsland vieze gassen
Als we echt het milieu schoon willen houden,
uitstoten, dan brengt de wind die naar BelgiĂŤ of
dan doen de Europese landen dat beter samen.
Nederland. Of als er iemand in Frankrijk afval in
Connie Hedegaard, Europees commissaris voor
de Maas loost, dan vloeit dat naar BelgiĂŤ. En met
Klimaat, 2014
2
opdrachten Uit de blog
1 Waarom werken de Europese landen samen rond milieu en klimaat?
2 De Europese Unie probeert op vier manieren te zorgen voor een gezonde leefomgeving voor alle Europeanen. Hoe? 1 2 3 4
3 Door de opwarming van de aarde verandert het klimaat. Geef 2 voorbeelden van gevolgen van klimaatverandering: 1 2
4 Om de opwarming van de aarde tegen te gaan werkte de EU een klimaatplan uit. Tegen 2020 moeten de Europese landen:
% minder CO2 uitstoten.
% minder energie verbruiken.
% meer groene energie produceren.
5 Om ervoor te zorgen dat de zeeĂŤn in Europa niet leeggevist worden, legt Europa beperkingen op. Elk land weet zo duidelijk hoeveel ze van elke vissoort mag vangen. In 2010 mochten de Europese landen
miljoen ton vis vangen.
In 1995 was dat nog
miljoen ton vis.
6 De Europese Unie neemt heel wat maatregelen om mensen aan te moedigen om te stoppen met roken. Roken is immers heel slecht voor de gezondheid. In BelgiĂŤ rookt
% van de bevolking. Dat is
dan het gemiddelde in de EU.
7 De Europese Unie probeert ook de afvalberg te beperken. Elke Belg produceert kilogram afval per jaar. Dat is
dan het gemiddelde in de EU.
35
36
aan de slag
8 Heel wat wetten over het milieu komen van Europa. Hieronder vind je enkele voorbeelden. Verbind de foto met de juiste uitleg.
1
2
•
•
•
•
a
De EU verplicht de EU-landen om lege batterijen in te zamelen.
b
Het energielabel staat op elk elektrisch toestel, zoals een koelkast of een wasmachine. Het vertelt je hoeveel energie of water het toestel verbruikt. Een toestel met de letter A+++ is zeer zuinig, een toestel met G verspilt heel veel energie.
3
•
•
c
In de maand september organiseren er heel wat steden in Europa een ‘Autovrije zondag’. Die dag is de auto niet welkom in de binnenstad. Zo moedigt Europa de mensen aan om meer de fiets of het openbaar vervoer te nemen.
4
•
•
d
Als de blauwe vlag wappert, betekent dat dat het zwemwater er gezond is.
2
9 Hoe zou jij het milieu beschermen? Ontwerp een affiche over milieu en moedig mensen aan om zorg te dragen voor het milieu. Bijvoorbeeld: een affiche om mensen ertoe aan te zetten hun afval te sorteren. Of een affiche tegen sluikstorten (in het geniep vuilnis achterlaten). Zorg ook voor een leuke slogan.
Online aan de slag
10 Op de verpakking van producten vind je heel wat informatie en vaak ook milieulabels. Surf naar www.labelinfo.be en schrijf naast het label wat het betekent.
1
2
3
4
37
38
11 Heel wat organisaties werken rond het milieu. Zoek er drie. Wat doen ze precies? 1 2 3
12 Weet je wat een ‘kringloopwinkel’ is? Waarom zijn ze die winkels goed voor het milieu?
Waar vind je ze in onze provincie?
Geef je mening
13 Hieronder vind je een aantal acties die met het milieu te maken hebben. Sommige acties voeren de Europese landen best samen uit, andere kan Vlaanderen beter aanpakken. Nog andere acties gebeuren best door de gemeente. Wie moet wat doen, volgens jou? Verbind de actie met de Europese Unie, Vlaanderen of de gemeente. En leg je keuze uit. Europa
•
Vlaanderen •
gemeente
•
•
1
Huisvuil ophalen
•
2
Er voor zorgen dat de schepen hun vuile olie niet meer lozen op zee.
•
3
Een nieuw bos aanplanten
•
4
Ervoor zorgen dat alle gsm’s dezelfde oplader krijgen.
•
5
Een containerpark openhouden
•
6
Er voor zorgen dat mensen minder de auto gebruiken en meer met de trein of bus reizen.
DEEL 2
Hoofdstuk 7: de euro Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.
MIJN BLOG
1
Kaart eurozone Eurozone EU maar geen eurozone Geen EU
Bron: ECB
Mila
40
2
Mila
Een stuk van 2 euro
3
Mila
Een nieuwe munt voor Europa Vandaag krijgt de Europese Unie een nieuwe
je moest daarvoor betalen bij de bank. Daarom
munt: de euro. Maar waarom komt die er?
besloot de EU om een gemeenschappelijke munt,
Vroeger betaalden alle Europese landen met hun
de euro, in te voeren: gedaan met geld wisselen
eigen munt. In België was dat de Belgische frank,
en wisselkosten betalen. Het zou ook het reizen
in Nederland de gulden en in Duitsland de mark.
en de handel makkelijker maken en ons een
Dus dat ging prima. Waarom dan veranderen?
groter ‘Europees gevoel’ geven.
Sinds de jaren 50 werken de Europese landen
Toch betalen niet alle Europese landen met de
steeds meer samen. In 1993 besloten ze zelfs de
euro. Enkel landen met een gezonde economie
grenscontroles tussen de Europese landen af te
mogen de euro invoeren. Maar er zijn ook landen
schaffen. Sindsdien kan je veel makkelijker de
die liever hun eigen munt behouden, zoals het
grens over om te reizen, te werken of om handel
Verenigd Koninkrijk en Denemarken. Zij kregen
te drijven in de EU. Maar telkens moest je je geld
een uitzondering. De andere EU-landen moeten
wisselen. En dat was vervelend: bedrijven die
wel, wanneer de tijd rijp is en hun economie
producten verkochten in een ander Europees
gezond is, hun eigen munt vervangen door de
land, moesten verschillende prijslijsten hebben,
euro.
bv. in Spaanse peseta of in Franse frank.
Myriam, medewerkster bij de Nationale Bank van
Bovendien was al dat omwisselen ook duur:
België, 1 januari 2002
4
Mila
Enkele euromunten 1
2
3
4
opdrachten
2
Uit de blog
1 Som drie voordelen op van de euro:
2 In de blog zie je een kaart van de eurozone. Hoeveel EU-landen maken deel uit van de eurozone?
3 Noteer hieronder de EU-landen die op dit moment de euro als officiële munt hebben.
4 In de blog zie je enkele euromunten. Uit welk land komen ze?
aan de slag
5 Stel je voor dat de Europese Centrale Bank beslist om het muntstuk van één euro te vervangen door een biljet van 1 euro. En jij mag die ontwerpen. Wat zou jij erop zetten?
41
42
6 Kijk eens in je spaarpot (of vraag eens de geldbeugel van mama of papa) en kijk naar de euromunten. Kan je achterhalen uit welk land ze komen?
Online aan de slag
7 Enkele EU-landen voerden de euro nog niet in. Verbind het land met de naam van de bijhorende munt. 1
Tsjechië
•
•
a
zloty
2
Hongarije
•
•
b
kuna
3
Roemenië
•
•
c
forint
4
Bulgarije
•
•
d
Tsjechische kroon
5
Polen
•
•
e
lev
6
Kroatië
•
•
f
leu
8 Hieronder vind je enkele weetjes over de euro. Schrijf in de rechter kolom of ze juist of fout zijn. juist/fout 1
Sinds de invoering van de euro staat de Belgische koning niet meer op onze munten.
2
Af en toe kunnen landen een extra munt uitgeven. Bijvoorbeeld om een belangrijke gebeurtenis te herdenken.
3
Er zijn 6 euromunten van verschillende bedragen.
4
De eurobriefjes worden gemaakt van katoen, dat is een plant waarmee men ook kledij, zoals t-shirts maakt.
5
Er zijn verschillende landen die (nog) geen EU-lidstaten zijn, maar toch de euro ingevoerd hebben, zoals Vaticaanstad, San Marino en Montenegro.
9 Welke afbeeldingen staan er op de eurobiljetten? Waarom koos men voor deze afbeeldingen?
2
10 Het euroteken ‘€’ ken je ondertussen. Maar hoe ziet het teken van andere belangrijke munten eruit? Schrijf het teken naast elke munt. De Britse pond: De Amerikaanse dollar: De Chinese yuan:
11 In de digitale krant zie je het muntstuk van 2 euro staan met daarop een cirkeltje getekend. Daar staan op het muntstuk de letters ‘LL’ gegraveerd. Als je het niet goed kan zien, neem je er een echt muntstuk bij. De letters verwijzen naar de ontwerper van de voorkant van de euromunten. Wat is zijn naam? Welke nationaliteit heeft hij?
in gesprek
12 Vraag eens aan je ouders of grootouders of ze zich de invoering van de euro herinneren. Vonden zij de euro een goed idee? Rekenen ze nog steeds in Belgische frank? Wat vinden ze goed aan de euro? En wat minder goed? Noteer hieronder hun antwoorden.
43
DEEL 2
Hoofdstuk 8: solidariteit Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.
MIJN BLOG
2 1
Mila
Europese centen
Mila
BBP/inwoner
EU- budget 2014 = 142 miljard euro Europa sterker in de wereld Andere 6% 0% Veiligheid Administratie 1% 6%
Landbouw 42%
De welvaart per land
Economie: jobs 33%
Steunen van zwakkere regio's 12%
Bulgarije Roemenië Hongarije Polen Kroatië Letland Litouwen Estland Slowakije Tsjechië Portugal Malta Slovenië Griekenland Cyprus Spanje Italië Verenigd Koninkrijk Frankrijk Duitsland België Ierland Finland Nederland Oostenrijk Zweden Denemarken Luxemburg
0
40000
80000
2
3
Mila
Wat is solidariteit? De Europese
spinnenweb van wegen,
landen werken al
spoorwegen, luchthavens,
jaren samen met
enz. die de Europese
de bedoeling om
landen dichter bij elkaar
samen sterker
moeten brengen. Als
te worden. Toch
Europa zo’n project
zien we nog grote verschillen tussen de landen.
steunt, dan zie je vaak
Sommige gebieden (regio’s) zijn veel armer dan
borden staan met een
andere. Europa wil die armere gebieden steunen
4
45
Europese vlag en de tekst
zodat ze welvarend worden. Op die manier wil
‘met steun van het EFRO’ (Europees Fonds voor
de EU ervoor zorgen dat alle Europeanen het
Regionale Ontwikkeling).
even goed hebben.
Ook Limburg kon en kan genieten van Europese
Die Europese centen verdeelt Europa via
steun. Er werden nieuwe bedrijvenparken
‘fondsen’, een soort spaarpotjes. Zo is er een
aangelegd. Er werd geïnvesteerd in de
fonds dat centen geeft om te werken aan de
Grenslandhallen in Hasselt. Maar ook
toekomst, bijvoorbeeld aan wetenschappelijk
naschoolse opvang voor kinderen, hulp voor
onderzoek of aan nieuwe bedrijventerreinen.
bejaarden die thuis willen blijven wonen of het
Een ander fonds moet zorgen voor meer werk,
project ‘Nationaal Park Hoge Kempen’ kregen
beter onderwijs en minder armoede. En er is een
centen uit de Europese fondsen.
fonds dat subsidies geeft aan milieuprojecten
http://www.limburg.be/Limburg/limburg
en aan trans-Europese vervoersnetwerken: een
ineuropa/Europese-projecten-in-kaart.html
Arme en rijke regio’s in Europa
Mila
46
5
Mila
Eu-regio’s
Euregio Vlaanderen-Nederland
6
Euregio Maas-Rijn
Mila
Europese Regio awards 2014 Deze projecten kregen een award voor beste Europese projecten.
Het Beacon project zorgt voor groene jobs op het platteland van Wales. Het project ‘Arts on chairs’ blies de Portugese meubelindustrie nieuw leven in.
Het ‘Fifteen Cornwall’ project geeft jongeren
Het Gdynia trolleybus systeem wil het openbaar
met minder kansen een opleiding als kok.
vervoer in Polen milieuvriendelijker maken.
2
opdrachten
47
Uit de blog
1 Lees de blog en vul daarna de onderstaande tekst aan. De Europese Unie wil dat alle Europeanen het even goed hebben. Momenteel zijn er nog grote verschillen in welvaart tussen de EU-landen.
is bijvoorbeeld het rijkste land; het armste.
Daarom geeft ze geld aan projecten die de welvaart verhogen. Via geld krijgen. Er is een fonds dat werkt aan de beter
(spaarpotjes) kunnen projecten
, één die zorgt voor meer
,
en minder en één die geld geeft aan
projecten en aan een spinnenweb van
, en luchthavens.
Ook Limburg kreeg al Europese centen. Twee voorbeelden van zulke projecten zijn: en In grensstreken ligt de welvaart meestal iets lager dan het gemiddelde. Daarom krijgen die regio’s extra centen. Limburg is ook zo’n regio. Limburg grenst aan N
en ligt op een boogscheut van D
.
Europa moedigt deze regio’s aan om meer samen te werken, bijvoorbeeld door ziekenhuizen te doen samenwerken of door het openbaar vervoer te laten doorlopen over de grens.
2 Europa geeft steun aan regio’s of landen die het niet zo goed hebben. Op de Europese kaart in de blog kan je zien welke landen het minst ontwikkeld zijn en dus het meest steun krijgen uit de fondsen.
1 Welk deel van Europa is het minst ontwikkeld? Beantwoord de vraag met een windstreek: Noord, Oost, Zuid of West. En welke het meest? 2 Noem twee landen waarin alle regio’s in het lichtgeel staan en dus sterk ontwikkeld zijn.
3 Limburg werkt samen met regio’s uit Nederland en Duitsland, maar ook met regio’s uit ons land (zoals bijvoorbeeld Luik). We spreken dan over eu-regio’s. Bij welke twee grensoverschrijdende regio’s is Limburg betrokken? 1 2
48
aan de slag
4 Hieronder vind je enkele projecten uit Limburg die Europese steun kregen. Verbind de foto met de juiste uitleg.
1
•
Ken je het Gallo-Romeins museum in Tongeren? Jaarlijks komen er honderden scholen. Zij bezoeken het museum • a en leren er onze geschiedenis kennen. Het museum kreeg Europese steun en werd in 2011 uitgeroepen tot ‘Europees Museum van het jaar’.
•
De knuffelzorgboerderij in Peer kreeg ook Europees geld. Kinderen uit de omgeving kunnen er de boerderij en dieren • b beter leren kennen. Zeker kinderen die het thuis moeilijk hebben of een handicap hebben, kunnen er terecht.
•
C-Mine is een project op de vroegere steenkoolmijn van Winterslag in Genk. De ‘c’ staat voor creativiteit. Je vindt • c er een bioscoop, een cultuurcentrum en allerlei creatieve organisaties. C-Mine kreeg in 2010 de Europese Regio award.
bron: http://plattelandsklassen-peer.skynetblogs.be
2
bron: www.c-mine.be/nl/beleef-c-mine/toeristischebezoekersattracties/c-mine-expeditie-homepage/cmine-expeditie
3
bron: Gallo-Romeins Museum – hbvl.be
5 De Europese Unie wil niet alleen dat alle Europeanen het goed hebben. Ze geeft ook steun aan landen buiten de EU die het minder goed hebben.
1 De EU geeft steun aan landen die dringend hulp nodig hebben, bijvoorbeeld door een natuurramp, hongersnood of oorlog. De EU stuurt dan zo snel mogelijk tenten, voedsel, medicijnen, enz. Hoe wordt die hulp genoemd? Ontcijfer de rebus.
+i EL = U
-P
-LIË
-M
T=H
2
2 Maar de EU wil ook werken aan de toekomst van landen van de derde wereld, bijvoorbeeld door projecten te steunen die zorgen voor werk of onderwijs. Of door ervoor te zorgen dat die landen makkelijker hun producten kunnen verkopen in de EU. Hoe wordt die hulp genoemd? Ontcijfer de rebus.
-L
K=W -R
K=L
-AN
T=H
Online aan de slag
6 Heel wat projecten in Limburg kregen al steun van Europa.
Zoek naar een interessant project op www.limburg.be/Limburg/limburgineuropa/Europese-projecten-in-kaart.html. Leg kort in je eigen woorden uit waarover het gaat en wat je goed vindt aan het project.
7 Limburg werkt ook nauw samen met de buurregio’s in eu-regio’s. Beantwoord onderstaande vragen. 1 Welke drie landen werken samen binnen de euregio Maas-Rijn?
2 In welke Limburgse gemeente vind je een bezoekerscentrum over het thema ‘burchten en versterkingen’ in de euregio Maas en Rijn?
In welk gebouw vind je dit bezoekerscentrum?
Geef je mening
8 In de blog vind je enkele voorbeelden van projecten die een ‘Regio award’ wonnen in 2014.
Welk project zou jij uitdenken om Europa welvarender te maken? Schrijf je ideeën hieronder beknopt neer.
49
DEEL 2
Hoofdstuk 9: veiligheid Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.
MIJN BLOG
1 Misdaad in de EU
Mila
2
2
Mila
Veiliger verkeer in Europa a
b
3
c
d
Mila
Definitie
Grensoverschrijdende criminaliteit = misdaden die zowel binnen als buiten de landsgrenzen worden voorbereid en uitgevoerd, zoals drugshandel.
4
Interview met hoofdcommissaris van de politie van Maaseik
Mila
Guido, je gaat nu op pensioen.
Europese landen in 1993 opengingen en iedereen
Hoe zou je je carrière beschrijven?
vrij naar andere Europese landen kon rijden. Men
Hoofdcommissaris: Wel, ik zeg altijd dat mijn
moest maatregelen nemen om de veiligheid te
carrière uit twee delen bestaat: deze vóór en deze
versterken.
na de start van de Europese politiesamenwerking. Welke maatregelen nam Europa dan? Hoezo?
Hoofdcommissaris: De EU-landen beseften al snel:
Hoofdcommissaris: Ik herinner me één van mijn
als je de grenzen opent voor alle Europeanen, dan
eerste interventies. Een bende uit Duitsland had
moet de politie ook over de grenzen heen samen-
ingebroken in een kledingwinkel in Maaseik. We
werken om de grensoverschrijdende criminaliteit
werden op tijd verwittigd en konden de bende
te kunnen aanpakken. Sindsdien mag de politie ook
achtervolgen en bijna inrekenen. Maar toen reden
achtervolgen in een buurland of voeren ze samen
ze de Duitse grens over en moesten wij stoppen.
acties uit om bijvoorbeeld drugs aan te pakken. In
Als Belgische politieagent mocht je de grens niet
de lucht- en zeehavens wordt ook veel strenger ge-
over. Ik weet nog hoe machteloos ik me voelde. Die
controleerd wie er de EU binnenkomt. En ten slotte
bende kon zomaar ontsnappen!
werd Europol opgericht, een Europese politiedienst.
Gelukkig beseften ook de Europese landen dat het
Je kan dus best geloven dat mijn job de laatste
zo niet verder kon. Zeker toen de grenzen tussen de
twintig jaar serieus veranderd is hé!
51
52
opdrachten Uit de blog
1 Geef drie voorbeelden van grensoverschrijdende misdaad. 1 2 3
2 Waarom werken de politiediensten uit de EU-landen samen?
3 Deze samenwerking is voor Limburg heel belangrijk. Waarom?
4 Per dag vallen er nog 70 doden op de Europese wegen. In de blog zie je enkele afbeeldingen van Europese wetten die het verkeer veiliger moeten maken. Schrijf de juiste letter van de foto bij de passende uitleg. 1
Met een dodehoekspiegel kan een chauffeur beter zien als er een fietser of voetganger naast het voertuig staat.
2
Een tachograaf is een toestel dat controleert of een vrachtwagen- of buschauffeur voldoende rust.
3
Kinderen die kleiner zijn dan 1m35 moeten in een speciaal kinderzitje zitten in de wagen.
4
In de Europese Unie moet iedereen in de wagen een gordel dragen.
aan de slag
5 Hieronder lees je enkele krantenkoppen. Noteer in de rechterkolom of ze van voor of na de start van de politiesamenwerking in Europa zijn. 1
Gewelddadige overal in Maasmechelen. Politie machteloos aan de Nederlands grens.
2
Al 500 gezochte personen in Straatsburgse politiecomputer.
3
Tip van Europol ontmaskert Limburgse inbrekers in Luxemburg.
4
Gestolen wagen uit Duitsland of Polen duikt op in Alken. Politie heeft geen spoor.
6 Hieronder lees je enkele uitspraken. Noteer in de rechterkolom of ze juist of fout zijn. 1
Heb je dringend hulp nodig van brandweer, dokter of politie? Dan kan je overal in Europa gratis het nummer 112 bellen. Dat is het Europese noodnummer.
2 2
Gemiddeld zijn we anderhalf uur per dag online. Ook criminelen zijn online actief. De EU organiseert elk jaar een ‘Veilige Internetdag’, om duidelijk te maken dat we op internet voorzichtig moeten zijn met wat we kopen of welke foto’s en info we online zetten.
3
Wie het vliegtuig neemt naar een ander Europees land is tijdens de vlucht in geen enkel land. Daarom startte de EU met een speciale Europese luchtpolitiedienst. En ook op zee bestaat zo’n Europese politie.
4
Vanaf 2015 krijgen alle nieuwe auto’s die in de EU gemaakt worden, een ‘eCALL’systeem. Het systeem belt automatisch de hulpdiensten als je een ongeval hebt.
5
We kennen allemaal de BOB-campagne. Die Belgische campagne heeft een duidelijke boodschap: drinken en rijden gaan niet samen. Omdat de campagne zoveel succes heeft, wordt die met steun van de Europese Unie ook gebruikt in andere landen. Daar spreekt men niet van BOB, maar wel van Raoul, Sam of Krzys.
7 In 1985 besloten de Europese politiediensten om meer samen te werken. Dat werd afgesproken in een klein dorpje in Luxemburg. Vervang het getal door de overeenkomstige letter van het alfabet (1 = a, 2 = b, enz.). 19
3
8
5
14
7
5
14
Online aan de slag
8 In België hebben we eigenlijk drie politiediensten: Europol, de federale politie en de lokale politie. Zoek op internet wat elke politiedienst doet en verbind de dienst met de juiste uitspraak. 1
Europol
•
•
a
Komt tussen bij betogingen, is verantwoordelijk voor moordonderzoeken en het uitwijzen van vluchtelingen.
2
Federale politie •
•
b
Schrijft parkeerboetes uit, regelt het verkeer, onderzoekt woninginbraken of komt tussen bij burenruzies.
3
Lokale politie
•
c
Zorgt ervoor dat de EU-landen informatie over criminele bendes uitwisselen.
•
9 Zoek op het internet een krantenartikel waarin je meer informatie vindt over het werk van de Europese politiedienst, Europol. Beschrijf het artikel in het kort hieronder.
in gesprek
10 Doe een interview met een politieagent uit de grensstreek. Hebben zij vaak met grenscriminaliteit te maken? Met wat bijvoorbeeld? Werken ze vaak samen met collega’s van over de grens? Hoe verloopt dat?
53
DEEL 2
Hoofdstuk 10: Europa en ik Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.
MIJN BLOG
1 Dit symbool vind je op allerlei producten,
Mila
zoals shampoo, gezichtscrème of tandpasta. Het betekent dat het product nog 12 maanden houdbaar is, nadat je het product opende.
2 Europa wil dat
Mila
elektrische toestellen, zoals een telefoon, een stofzuiger of een mp3-
3
Mila
speler, die in de EU verkocht worden van goede kwaliteit zijn. Ze zouden dus niet meteen stuk mogen gaan. En als dat toch
Europa vindt het belangrijk
het geval is, moet de verkoper 2 jaar garantie
dat scholen uit verschillende
geven. Dat betekent dat verkopers verplicht
landen samenwerken en elkaars
zijn om het toestel te herstellen of je een
cultuur en taal leren kennen.
nieuw toestel moeten geven als het te snel
Leerkrachten uit BelgiĂŤ kunnen
stuk is gegaan.
bijvoorbeeld ook veel bijleren van leerkrachten uit andere landen. Aan deze projecten geeft de Europese Unie geld via het Erasmus + -programma.
2
4
Mila
5
Dit symbool staat bijvoor-
Mila
In de toekomst wil Europa
beeld op speelgoed, op je
één oplader voor alle gsm-
bril of gsm. Het betekent dat
toestellen. Telkens wanneer
het gecontroleerd is door de
je een nieuwe telefoon
Europese Unie en veilig en
koopt, krijg je er een oplader
van goede kwaliteit is.
bij. Dat zorgt voor een enorme berg afval. En het kost natuurlijk ook geld. Daarom wil Europa één oplader voor alle telefoons.
6
Mila De Europese Unie wil dat kinderen gezond opgroeien en daar hoort gezonde voeding bij. Daarom geeft de EU steun aan scholen die kinderen extra groenten en fruit laten eten. Die actie heet in Vlaanderen ‘Tutti Frutti’. Kinderen kunnen zo tijdens de speeltijd genieten van een verse appel of peer, die uit Haspengouw komen, de grootste fruitstreek van West-Europa.
8 Europa steunt jonge
Mila
muzikanten die er in slagen om ook in andere Europese landen door te breken. Elk
7
jaar kunnen 10 Europeanen
Mila
de ‘European Border Breaker Award’ of EBBA winnen. Enkele Belgische winnaars zijn: Selah Sue (2012), Stromae (2011) en Milow (2010).
Schoonheidsproducten of ‘cosmetica’, zoals lippenstift, mogen niet meer getest worden op dieren.
55
56
opdrachten Uit de blog
1 Lees de blog en vul onderstaand kruiswoordraadsel in. De ‘ij’ mag in één vakje. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
Europa vindt het belangrijk dat scholen samen projecten opzetten. Zo leren we elkaars taal en … beter kennen. Gezond eten is belangrijk. Daarom wil Europa dat we met z’n allen meer … en fruit eten. Dit Zuid-Europees land werd lid van de EU in 1986, samen met Portugal. Als je met je klas naar een ander land reist en er samen met een andere leerlingen een project doet, spreekt men van een u… . De actie ‘meer gezond eten op school’ kreeg bij ons de naam …. Om de afvalberg én onze geldbeugel te sparen, heeft elke …. binnenkort dezelfde oplader. Dit teken betekent dat een product getest is door Europa en dat het veilig is. Dit buurland is iets groter dan België en trad op hetzelfde moment toe tot de Europese Unie. Een ander woord voor lippenstift, oogschaduw en andere verzorgingsproducten die niet meer op dieren mogen getest worden. Dit Scandinavisch land werd in 1995 lid van de EU en betaalt nog niet met de euro. De EU controleert ons eten en drinken om te zien of het g… is. In dit EU-land zijn de drie officiële talen: Frans, Duits en Nederlands. Deze zangeres won de EBBA-award in 2012. Het programma voor projecten tussen Europese scholen kreeg de naam van een bekende Europeaan: …. Een ander woord voor een ‘gebruiker’ of klant is …. Dit land trad in 2004 toe en heeft als hoofdstad Boedapest. Op het etiket van v… staat heel wat informatie. Zo weet je wat er allemaal in zit. Europa maakt ook veel regels ter b… van de dieren. Volgens velen is dit de meest gastvrije provincie van het land (en misschien wel Europa). Een groen land dat in 1973 tot de EU toetrad. Als er 9M op een product staat, dan weet je dat het nog 9 … houdbaar is na openen. In Europa krijg je 2 jaar … op de aankoop van een gsm.
2
Wie alle vragen juist beantwoordde vindt een woord waarvoor veel Europese regels bestaan. Wat betekent dat woord?
aan de slag
2 Hieronder vind je enkele Europese wetten. Verbind de foto met de juist uitleg.
1
•
•
a
Hoewel kinderen meer dan 20% van de bevolking uitmaken, zijn veel van de genees middelen niet voor gebruik bij kinderen onderzocht of goedgekeurd. Daar probeert Europa verandering in te brengen.
2
•
•
b
Wie een hond of kat heeft, kan makkelijk met zijn dier reizen in de Europese Unie, op voorwaarde dat het een ‘identiteitskaart’ heeft. Alle dieren moeten ook een ‘chip’ of tatoeage hebben. Zo weet men wie de eigenaar van het dier is.
3
•
•
c
Roken schaadt de gezondheid. Daarom verplicht de EU duidelijke waarschuwingen op sigarettenverpakking.
d
Als je op reis gaat, neem je best je Europese ziekteverzekeringskaart mee. Als je in een ander Europees land naar de dokter moet, krijg je de kosten snel terugbetaald.
4
•
•
57
58
Online aan de slag
3 In de EU zijn de grenzen open. Dat betekent dat bedrijven hun producten overal in Europa kunnen verkopen. Daarom bestaan er heel wat Europese regels waaraan alle bedrijven in Europa zich moeten houden. Ga na of onderstaande regels waar of niet waar zijn. 1
Als je met het vliegtuig reist en de vlucht heeft meer dan 5 uur vertraging, dan kan je het geld van je ticket terugbetaald krijgen.
2
Op voedsel dat je koopt, moet op het etiket duidelijk staan wat er allemaal in zit.
3
Als je, ondanks je ticket, geen plaats meer hebt in het vliegtuig, dan moet het bedrijf je ticket terugbetalen. Eten of een hotel moeten ze je niet aanbieden.
4
Stel je voor dat je een gsm koopt via internet, van een andere Europeaan (dus niet via een winkel). Dan kan je niet genieten van allerlei Europese wetten, zoals garantie.
5
De Europese Unie wil onze oren beschermen tegen te luide muziek. Daarom bestaat er een Europese regel die zegt hoe luid een mp3speler mag spelen.
4 Europa heeft heel wat verschillende talen en culturen. Dat zet de EU graag in de kijker. 1 Elk jaar zijn er twee of meer Europese steden die zich ‘Europese Culturele Hoofdstad’ mogen noemen. Welke Vlaamse stad kreeg de titel in 2002?
In 2015 is een Waalse stad de ‘Europese Culturele Hoofdstad’. Welke?
En welke Europese steden dragen die titel in 2016? In welke landen liggen ze?
2 Europese steden kunnen ook Europese steun krijgen als ze een ‘jumelage’ doen met andere steden in Europa. Wat betekent ‘jumelage’?
Met welke Europese steden heeft Hasselt een jumelage?
Heeft de stad of de gemeente waar jij woont ook zo’n jumelage? Met welke steden?
3 Surf naar www.goethe-verlag.com/book2/NL en vertaal volgende zinnen: John komt uit Londen (Zweeds): We zijn op school (Roemeens): Wij zijn een gezin (Portugees): Ik heb een lekke band (Pools):
2
jouw mening
5 Stel je voor: jij wordt op een dag president van Europa. Welke Europese wet zou jij dan ontwerpen? Waarom? Schrijf je ideeĂŤn hieronder kort neer.
Je hebt alles van mijn blog gezien. Je bent nu een Europese expert! Wil je ook, net als ik, later door Europa reizen en journalist worden?
COLOFON Uitgave De deputatie van de provincieraad van Limburg: Herman Reynders, gouverneur-voorzitter; Marc Vandeput, Ludwig Vandenhove, Igor Philtjens, Frank Smeets, Jean-Paul Peuskens, Inge Moors, gedeputeerden; en Renata Camps, provinciegriffier. Verantwoordelijke uitgever Bruno Bamps, directeur Economie en Internationale Samenwerking, provincie Limburg, Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt. Euroscoop is een realisatie van Ryckevelde vzw Š Ryckevelde vzw 2014 In opdracht van Europe Direct van de provincie Limburg. Redactie: Ryckevelde vzw Vormgeving: www.magelaan.be Depotnummer: D/2014/5857/082 Provincie Limburg Europe Direct Universiteitslaan 1 3500 Hasselt Tel.: 011/23 74 26 E-mail: europedirect@limburg.be Website: www.limburg.be/europedirect
59
provincie Limburg Universiteitslaan 1 B-3500 Hasselt limburg.be/europedirect