Euroscoop brochure

1

Euroscoop Een werkboekje over het thema ‘Europa’

voor

HET VIJFDE EN ZESDE LEERJAAR IN LIMBURG

Euroscoop voor klas 5 en 6 van het Limburgse basisonderwijs Editie 2014 Een uitgave van Europe Direct van de provincie Limburg en Ryckevelde vzw met de steun van de Europese Commissie en de FOD Buitenlandse Zaken

2

Hallo allemaal, Mila

11 jaar uit Genk Droomjob: journaliste Ik ben Mila. Mijn grote droom is om later journalist te worden en door Europa te trekken. Daarom verzamel ik nu al leuke weetjes en berichten over Europa of de Europese Unie. Op mijn blog ‘Euroscoop’ bundel ik alle nieuws per thema. Zo kan ik makkelijk bijhouden waar de EU allemaal mee bezig is. Je kan eigenlijk zeggen dat ik per thema een soort van digitale knipselkrant maak, die ik regelmatig aanpas.

Een beetje zoals een echte journalist dus!

In het eerste deel van mijn blog verzamel ik weetjes en berichten over de Europese Unie in het algemeen. In het tweede deel bundel ik informatie over Europese beslissingen die een invloed hebben op ons leven, zoals werken aan gezond voedsel, aan het milieu of aan de veiligheid in Europa.

Maar journalistenwerk is nooit af. Ik moet nog heel wat informatie verzamelen en vragen oplossen en voor elke blog nog een goede titel bedenken. Hiervoor kan ik best wat hulp gebruiken van enkele wakkere reporters!

Help jij me mee? Vul hieronder snel je Europese ‘perskaart’ in. Dat is een officiële toestemming zodat jij ook als journalist aan de slag kan. Zo komen we samen allerlei interessante dingen te weten over Europa!

EUROPESE PERSKAART

SCARD

PRESSEAUSWEIS – CARTE DE PRESSE – PRES

EUROSCOOP naam

KLEEF HIER JE FOTO

school gemeente specialiteit

inhoudstafel 3

DEEL 1 Hoofdstuk 1: Europa groeit Hoofdstuk 2: de Europese landen Hoofdstuk 3: de Europese instellingen

O

DEEL 2 Hoofdstuk 4: voedsel Hoofdstuk 5: open grenzen Hoofdstuk 6: milieu Hoofdstuk 7: de euro Hoofdstuk 8: solidariteit Hoofdstuk 9: veiligheid Hoofdstuk 10: Europa en ik

DEEL 1

Hoofdstuk 1: Europa groeit Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.

MIJN BLOG

1

Mila

Een briljant plan Na WO II lag Europa in puin. Er waren miljoenen

de zes landen in 1957 om op

doden, dorpen en fabrieken waren vernield en

nog andere vlakken samen te

er was hongersnood in Europa. En dat was niet

werken. Ze maakten afspraken

de eerste keer. Ook tussen 1914 en 1918 gingen

over handel, landbouw en

Frankrijk, Duitsland en de rest van Europa al

visserij, vervoer en nog veel

eens op de vuist. Maar in 1945 was iedereen

meer. De EEG was geboren:

het erover eens: nu moest het gedaan zijn met

‘Europese Economische Gemeenschap’. Het

oorlog voeren.

was een straf plan, want ze besloten er om de

De Franse minister van Buitenlandse Zaken

grenzen tussen de Europese landen te openen.

‘Robert Schuman’ had een goed idee. Op

Het duurde uiteindelijk tot 1993 tot de grenzen

9 mei 1950 hield hij een belangrijke speech.

echt open gingen. Sindsdien kan je de grens over

Hij vroeg Duitsland om in de toekomst te gaan

zonder dat je je identiteitskaart moet tonen.

samenwerken rond steenkool en staal, de basis

Voor de bedrijven in Limburg betekende dat dat

van de wapenindustrie. Als de aartsvijanden

ze makkelijker handel konden drijven met de

Frankrijk en Duitsland zouden samenwerken

buurlanden.

rond kolen en staal, dan zou oorlog ondenkbaar

In 1992 werd er een nieuwe belangrijke stap

worden, dacht hij.

gezet in de samenwerking. Toen beslisten de

Duitsland zei ‘ja’ en ook België, Nederland,

Europese landen om een gemeenschappelijke

Luxemburg en Italië sprongen op de kar.

munt in te voeren, de euro, en de naam van de

De samenwerking noemden ze de EGKS, de

samenwerking te veranderen in ‘Europese Unie’.

Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal.

En ook daarna groeide de samenwerking verder,

In 1951 gingen ze van start. Ook voor onze

vooral als gevolg van de crisis van de afgelopen

provincie was die samenwerking belangrijk,

jaren, waarop de Europese landen antwoorden

want in die tijd waren er nog heel wat

zochten.

steenkoolmijnen in Limburg.

En zo werd en wordt de Europese samenwerking

Het samenwerken lukte prima. En dus besloten

groter en groter.

1

2 Albanië nieuwe kandidaat-lidstaat van EU

Mila

De afgelopen jaren groeide de Europese

kunnen worden.

samenwerking van 6 naar 28 landen. En

Momenteel zijn er 6 kandidaat-lidstaten:

er zijn nog heel wat landen die er graag

IJsland, Macedonië, Montenegro, Servië,

bij willen. Landen die lid willen worden,

Turkije en sinds vandaag ook Albanië. Met

moeten een aanvraag indienen. Als de

deze landen gaat Europa afspraken maken

andere Europese landen akkoord gaan, dan

voor toetreding.

krijgen die landen de titel van ‘kandidaat-

Bosnië en Herzegovina en Kosovo staan

lidstaat’. Die landen onderhandelen vanaf

nog in de wachtrij.

dan met de EU over wat ze nog in orde moeten brengen, vooraleer ze echt lid

3

24/06/2014

Europa in de bloemetjes

Mila

Vandaag krijgt de Europese Unie de Nobelprijs voor de vrede. De prijs is een beloning voor het feit dat de Europese landen al meer dan 60 jaar in vrede samenwerken.

4

Oslo, 10/12/2012

De uitbreidingsgolven van de EU

1973

1981

1986

1995

2004

het Verenigd

Griekenland

Spanje en

Oostenrijk,

Portugal

Finland en Zweden

Hongarije,

Koninkrijk, Denemarken en Ierland

2007

2013

Estland, Letland,

Roemenië

Kroatië

Litouwen, Polen,

en Bulgarije

Tsjechië, Slowakije, Slovenië, Malta en Cyprus

5

5

6

Mila

Kaart van Europa

6

Mila

Oorlog in Europa Ik herinner me het begin van de Tweede

Aan het einde van de oorlog, in 1944, vielen er

Wereldoorlog (WO II) nog als de dag van gisteren.

opnieuw bommen op onze stad. In de Zuidstraat

Ik was 17 en woonde in Leopoldsburg toen de hel

in Beverlo vielen er maar liefst 77 slachtoffers.

losbrak. Op 10 mei 1940 viel Duitsland BelgiĂŤ

Na de bevrijding door de Britten en Amerikanen

binnen. En dat hadden we geweten: de kazerne

ontdekten ze in Europa verschillende

van Leopoldsburg werd gebombardeerd en ons

kampen waar miljoenen Joden, zigeuners en

huis daverde. Precies een aardbeving.

gehandicapten in onmenselijke toestanden

En ook de jaren daarna waren vreselijk: we

opgesloten en gedood waren. Afschuwelijk

waren doodsbang voor de vliegtuigen die

nieuws was dat. We konden het bijna niet

overvlogen, je kon niemand nog vertrouwen en

geloven. Er zijn miljoenen slachtoffers

mensen hadden vaak niet genoeg te eten.

gevallen.

Interview met Hugo Claes, 90 jaar en gepensioneerd mijnwerker

1

opdrachten Uit de blog

1 Het begin van de 20ste eeuw werden getekend door twee wereldoorlogen. Vul aan.

WO I duurde van tot WO II begon in ons land in

(jaartallen).

(jaartal).

WO II eindigde in ons land in (jaartal).

Sinds WO II kennen we al

jaar vrede.

2 Waarom zijn de Europese landen gestart met samenwerken? Duid het juiste antwoord aan.

Vrede

Genoeg voedsel voor iedereen

Een gemeenschappelijke munt, de euro

!

!

!

3 Naast deze belangrijke reden om te gaan samenwerken, wilden de Europese landen ook werk maken van ‌ en ‌.

Ontcijfer de code en je vindt de antwoorden.

Ontcijfer hiermee de code 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

A

C

D

E

I

L

M

O

R

T

V

W

Antwoord 1 12

4

6

11

1

1

9

10

Antwoord 2 3

4

7

Wat betekenen deze woorden?

Antwoord 1:

Antwoord 2:

8

2

9

1

10

5

4

7

8

Schrijf het antwoord van de vorige vraag in de 2 blokjes rechts. Verbind daarna de uitspraken met het bijhorende woord.

De burgers mogen regelmatig naar de verkiezingen. 1 •

•

Antwoord 1

•

Antwoord 2

Iedereen mag zijn mening geven. 2 • Bijna alle gezinnen in ons land hebben een eigen auto. 3 • In de supermarkt kan je producten uit heel de wereld kopen. 4 • Als er verkiezingen zijn, mag iedereen in het geheim stemmen. 5 • Iedereen mag een politieke partij oprichten. 6 • Veel gezinnen hebben tegenwoordig twee televisietoestellen. 7 • Heel wat kinderen hebben een gsm. 8 • De kranten hebben de vrijheid om te schrijven wat ze willen. 9 • Eén derde van de Vlaamse gezinnen gaat jaarlijks op reis. 10 •

4 In de blog las je waarom de Europese samenwerking gestart is en hoe ze gegroeid is.

Vul je de ontbrekende tekst aan?

9 mei 1950

1951

1957

EGKS staat voor:

EEG staat voor:

de Franse minister van

E

E

G

E

Zaken, roept Duitsland op om samen

K

G

te werken. Ook België, Nederland,

S

Robert

,

Luxemburg en willen meedoen.

1986

19

1973

Uitbreiding met:

Uitbreiding met: Griekenland

Uitbreiding met:

1

1

2

2 3

19

1993

1995

De Europese Gemeenschap verandert

De

Uitbreiding met:

van naam in: de Europese

tussen de Europese landen gaan open.

1

2 3

1

2007

2004

2002

Uitbreiding met:

Uitbreiding met:

De

1

1

wordt ingevoerd als officiële munt.

2

2 3 4 5 6 7

2013

8

Uitbreiding met:

9

1

10

5 De Europese Unie wordt steeds groter. Kan je de uitbreidingen aanduiden op de Europese kaart in de blog?

Kleur telkens de bol van de landen die toetraden in de juiste kleur.

1951

1973

1981

1986

1995

2004

2007

2013

6 In de blog spreekt men ook over zes ‘kandidaat-lidstaten’. Kleur deze landen in het grijs op de Europese kaart.

aan de slag

7 Van 2014 tot 2018 herdenken we 100 jaar Groote Oorlog. Knutsel daarom met je klas een vredesmonument in elkaar.

Online aan de slag

8 De Europese Unie heeft verschillende symbolen, zoals de vlag, een feestdag, een slogan en een volkslied.

1 Hoe ziet de Europese vlag eruit? Teken ze hieronder.

9

10

2 De Belgische feestdag valt op 21 juli, de Vlaamse op 11 juli. Wanneer vieren we de Europese feestdag?

Weet je ook waarom we net op die dag de ‘Dag van Europa’ vieren?

3 De EU heeft een belangrijke spreuk: ‘In verscheidenheid verenigd’. Wat zou dat willen zeggen, denk je?

4 Ken je het Europese volkslied? Het heet ‘Alle mensen worden broeders’. Het is een stukje van het lied ‘Ode aan de Vreugde’ dat componist Ludwig van Beethoven schreef. Luister naar het lied (http://europa.eu/about-eu/basicinformation/symbols/anthem/index_nl.htm) en schrijf een passende tekst op de muziek.

9 Hieronder vind je een aantal weetjes over de Europese Unie. Schrijf in de rechter kolom of ze juist of fout zijn. juist/fout 1

Er komen steeds meer landen bij de EU. In 1987 vroeg Marokko om lid te worden.

Maar dat mocht niet, omdat Marokko niet in Europa ligt.

2

Er zijn ook landen die aan de andere kant van de wereld liggen, maar toch deel uitmaken van de EU, zoals Curaçao, de Bermuda-eilanden, de Azoren, enz.

3

In 1957 ondertekenden de Europese landen het EEG-verdrag in Rome. Omdat de printer kapot was, zetten ze hun handtekening op een wit blad papier.

4

De Europese munt zou eerst de ‘Europese frank’ worden, maar de Europese landen vonden ‘euro’ beter klinken.

jouw mening

10 Gelukkig is er nu al jaren vrede in Europa. Maar hebben we dan eigenlijk nog een leger nodig?

Indien ja, wat moet dat leger dan doen?

11 De Europese Unie wordt steeds groter. We zijn nu al met 28 lidstaten en er zijn nog 6 kandidaat-lidstaten.

Vind je het een goed idee dat Europa blijft landen opnemen in de club? Waarom wel of waarom niet?

DEEL 1

Hoofdstuk 2: de Europese landen Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.

MIJN BLOG

2 1

De Europese landen

Mila

Mila

De inwoners van Europa België

11,1 miljoen

Bulgarije

7,3 miljoen

Tsjechië

10,5 miljoen

Denemarken

5,6 miljoen

Duitsland

81,8 miljoen

Estland

1,3 miljoen

Ierland

4,6 miljoen

Griekenland

11,3 miljoen

Spanje

46,2 miljoen

Frankrijk

65,3 miljoen

Italië

60,8 miljoen

Cyprus

0,8 miljoen

Letland

2 miljoen

Litouwen

3 miljoen

Luxemburg

0,5 miljoen

Hongarije

9,9 miljoen

Malta

0,4 miljoen

Nederland

16,7 miljoen

Oostenrijk

8,4 miljoen

Polen

38,5 miljoen

Portugal

10,5 miljoen

Roemenië

21,4 miljoen

Slovenië

2 miljoen

Slowakije

5,4 miljoen

Finland

5,4 miljoen

Zweden

9,5 miljoen

Verenigd

62,9 miljoen

Koninkrijk Kroatië

4,4 miljoen

(Bron: Eurostat, cijfers op 01/01/2012)

12

opdrachten Uit de blog

1 In de blog zie je de kaart van Europa, met daarop alle landen die lid zijn van de Europese Unie.

1 Schrijf het cijfer van op de kaart bij het bijhorende land.

2 Ken je de hoofdstad van elk land? Vul het aan naast elk land.

Nr.

Land

Hoofdstad

België

B

Bulgarije

Nr.

Land

Hoofdstad

L

Litouwen

V

S

S

A

Luxemburg

L

G

Cyprus

N

A

Malta

LA V

A

Denemarken

K

Nederland

A

DAM

Duitsland

B

N

Oostenrijk

W

N

Estland

T

NN

Polen

W

AU

Finland

H

KI

Portugal

L

Frankrijk

P

S

Roemenië

B

Griekenland

A

E

Slovenië

LJ

Hongarije

B

ST

Slowakije

B

Ierland

D

N

Spanje

M

Italië

R

E

Tsjechië

PR

Kroatië

Z

B

Verenigd Koninkrijk

L

EN

Letland

RI

Zweden

S

LM

2 Er zijn grote en kleine Europese lidstaten, in aantal inwoners.

Welke zijn de vijf kleinste en welke de vijf grootste lidstaten? Schrijf ze in de tabel hieronder. groot

klein

ST

A

1

aan de slag

3 Tijdens de vorige oefening heb je vast gemerkt dat er een aantal Europese landen zijn die je minder goed kent.

Kies er één uit en ga op zoek naar leuke weetjes en foto’s van dat land.

Zoek bijvoorbeeld uit hoeveel mensen er wonen, welke taal ze spreken, welke bezienswaardigheden er zijn, enz.

Schrijf hieronder het resultaat van je opzoekwerk neer.

4 Heb je een wiskundeknobbel? Tel even mee.

1 Hoeveel inwoners telt de EU nu?

2 Er zijn ongeveer 11 miljoen Belgen. Hoeveel procent van de EU-inwoners is Belg?

Voor de berekening deel je het aantal Belgen door het totaal aantal EU-inwoners.

3 In de Verenigde Staten van Amerika zijn er ongeveer 314 miljoen inwoners.

Is dat meer of minder dan de helft van de EU-burgers?

Heb je veel nieuwe landen leren kennen?

Mijn favoriete land in Europa is Slovenië.

Het is er prachtig!

Afgelopen zomer heb ik er deze foto gemaakt.

13

14

Online aan de slag

5 Hieronder vind je foto’s die genomen zijn in verschillende Europese landen. Vul onder de foto aan over welk land het gaat.

Kies uit: België, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Malta, Oostenrijk, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

6 Nu krijg je enkele uitspraken te lezen van alle EU-landen. Vul je aan over welk land de uitspraak gaat?

1 Kies uit: België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Italië.

1

Het staatshoofd van dat land is een Groothertog.

2

Dit land heeft maar liefst 9 buurlanden.

3

Het land is de belangrijkste maker van schoenen in Europa.

4

Als je op de kaart kijkt, heeft dat land de vorm van een zeshoek.

5

In 1953 verdronken veel mensen toen de zee het land overspoelde.

De Deltawerken zijn er een geheel van bruggen en dijken die ervoor moeten zorgen dat er geen overstromingen meer komen.

6

De belangrijke schilder Jan Van Eyck kwam uit dit land.

7

In 1830 werd België onafhankelijk van dat land.

8

Deze lidstaat is misschien wel klein, maar de bevolking is wel de rijkste van Europa.

9

Het Afrikaanse land Algerije was tot 1962 een kolonie van dit land.

10

In de hoofdstad van dit land ligt een apart landje waar de paus woont.

11

Dit land heeft de meeste inwoners van alle Europese landen.

2 Kies uit: Denemarken, Ierland, Verenigd Koninkrijk.

1

Lego komt uit dit land. Je kan er ook Legoland bezoeken.

2

Dit land wordt het ‘smaragdgroene eiland’ genoemd.

3

India en Pakistan waren tot 1947 kolonies van dit land.

4

Schotland en Wales maken deel uit van dat land.

5

Sint-Patricks’ dag is er een belangrijke feestdag.

6

Hans Christian Andersen, de schrijver van sprookjes zoals ‘het lelijke eendje’ komt uit dit land.

3 Kies uit: Griekenland, Spanje, Portugal.

1

In de hoofdstad vind je de indrukwekkend berg ‘Akropolis’ met daarop het monument Parthenon.

2

Flamenco is hun belangrijkste dans en dat wordt vaak begeleid door de typische gitaar.

3

In het jaar 776 vonden hier de eerste Olympische Spelen plaats, ter ere van hun oppergod Zeus.

4

Er kwamen veel beroemde ontdekkingsreizigers uit dit land, zoals Vasco da Gama.

5

In dit land worden heel veel ‘Fado’-liederen gezongen.

Een bekende muziekstijl uit dit land.

6

De bekende architect Gaudi komt uit dit land.

land

land

land

15

16

4 Kies uit: Zweden, Finland, Oostenrijk.

1

Alfred Nobel, de uitvinder van dynamiet, werd hier geboren. Hij besloot kort voor zijn dood dat er jaarlijks een prijs moest uitgereikt worden aan mensen die iets goeds verwezenlijkt hadden (de Nobelprijs).

2

Het gsm-bedrijf Nokia komt uit dit land.

3

De meeste inwoners van dit land spreken Duits, dat hier ook de officiële taal is.

4

Smörgåsbord is een typische maaltijd in dit land. Dat is een enorm buffet met warme en koude gerechten zoals worstjes, aardappelen, vis, enz.

5

Dit land heeft geen kust, maar wel veel bergen.

Drie vierde van het land behoort tot de Alpen.

6

De Kerstman woont in het noorden van dit land.

5 Kies uit: Estland, Polen, Slowakije, Hongarije en Malta.

1

Tot 1992 was dit land nog één land samen met Tsjechië.

2

Dit land is het kleinste van Europa.

3

De nationale munt in dit land is de forint.

4

Dit land is één van de ‘Baltische staten’.

5

De ridders van de ‘Johannietenorde’ bouwden er mee aan de hoofdstad La Valletta.

6

In dit land wonen bijna veertig miljoen mensen.

Het land was het grootste land dat in 2004 tot de EU toetrad.

7

Op de vlag van dit land staan drie gebergtes, waaronder het Tatragebergte en ook een groot dubbel zilveren kruis.

8

Meer dan dertig procent van de bevolking woont in de hoofdstad Tallinn.

9

Ze betalen in dit land met de Zloty.

10

De inwoners van dit land noemen zichzelf ‘Magyaren’ en ze eten graag goulash.

6 Kies uit: Letland, Litouwen, Tsjechië, Slovenië, Cyprus.

1

Samen met Litouwen en Estland vormt dit land de ‘Baltische staten’.

2

De Karelsbrug over de Moldau in de hoofdstad Praag is één van de belangrijkste bezienswaardigheden in dit land.

3

Dit land was vroeger een onderdeel van Joegoslavië.

4

De naam ‘pils’ verwijst naar bier dat uit dit land afkomstig is.

5

Het land is opgedeeld in een Grieks en een Turks gedeelte.

Door de hoofdstad Nicosia loopt een grens.

6

De aardappel is heel belangrijk in de ‘nationale keuken’ van dit land.

7

Op de vlag van dit land staat de ‘nationale berg’, de Triglav afgebeeld.

land

land

land

1

8

De naam van het land is afgeleid van het woord ‘koper’.

Dat komt omdat er hier vroeger veel koper opgegraven werd.

9

Veel inwoners van dat land brengen hun vakantie door aan de Oostzee, in Jurmala.

10

Dit land voert als 19de land van de EU de euro in.

7 Kies uit: Bulgarije, Roemenië, Kroatië.

1

De stropdas werd in dit land uitgevonden.

2

In dit Europese land wordt een ander alfabet gebruikt, het cyrillisch.

3

Dit land was vroeger een deel van Joegoslavië tot het in 1991 onafhankelijk werd.

4

In dit Europees land worden enorm veel rozen gekweekt.

De rozenolie is wereldberoemd.

5

De beroemde vampier ‘Dracula’ leefde in dit land.

6

Als je het zwart in de Belgische vlag vervangt door blauw, dan bekom je de nationale vlag van dit land.

land

jouw mening

7 Ben je zelf al op reis geweest naar andere Europese landen? Wat is jouw favoriete land? Waarom?

Nu ken je alle landen van de Europese Unie. Goed bezig! Mijn volgende blogberichten gaan over de Europese instellingen. Dat is best ingewikkeld.

17

DEEL 1

Hoofdstuk 3: de Europese instellingen Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.

MIJN BLOG

1

Mila

De Europese instellingen

Europese Commissie

2

Ministerraad

Europees Parlement in Brussel (BE)

Onze volksvertegenwoordigers in Europa

Gerolf Annemans

Bart Staes

Ivo Belet

Philippe De Backer

Helga Stevens

Kathleen Van Brempt

Mark Demesmaeker

Sander Loones

Louis Ide

Guy Verhofstadt

Europees Parlement in Straatsburg (FR)

Mila

Annemie Neyts-Uyttebroeck

Tom Vandenkendelaere

3

1

Wie doet wat?

Mila

4

Europa houdt zich met bijzonder veel

Mila

Logo’s van de Europese instellingen

dingen bezig: ons voedsel, het milieu, onze veiligheid, enz. Maar Europa is niet het enige bestuursniveau dat wetten maakt. Er zijn verschillende niveaus die besturen en wetten maken.

De stad of gemeente is het laagste bestuursniveau, want het staat het dichtste bij de mensen. De gemeente regelt bijvoorbeeld de lokale politie, de brandweer en het ophalen

Europese Commissie

van vuilnis. Daarnaast heb je de provincie.

De provincie Limburg houdt zich bijvoorbeeld bezig met milieucampagnes, toerisme en de provinciale domeinen. Nog een trapje hoger staat Vlaanderen. Vlaanderen beslist bijvoorbeeld over de scholen, het planten van een nieuw bos en het openbaar vervoer (behalve trein). En dan

Ministerraad

is er België dat zich bijvoorbeeld bezig houdt met de federale politie, het leger en de pensioenen.

Ten slotte is er de Europese Unie. Europa houdt zich vooral en steeds meer bezig met zaken die over de grenzen heen moeten aangepakt worden, zoals landbouw, de euro en het milieu.

Europees Parlement

5

Hoe maakt men een Europese wet?

De Europese landen vinden dat het geluid van

vertegenwoordigen de burgers van Europa.

mp3-spelers niet te luid mag staan. Elk jaar zijn

De 751 parlementsleden moeten het

er immers heel veel mensen die gehoorschade

wetsvoorstel bespreken en goed- of afkeuren.

krijgen van te luide muziek.

Keuren ze het voorstel goed, dan sturen ze dat

Mila

naar de Ministerraad. De ministers komen er Als er zo’n Europese wet moet gemaakt worden,

samen per thema. Als het bijvoorbeeld gaat om

gaat de Europese Commissie aan de slag. In de

geluidsbeperkingen voor mp3-spelers komen de

Commissie zetelen 28 mensen, van elk land één.

ministers van volksgezondheid samen. Ook zij

Zij schrijven dan samen een voorstel voor een

moeten het voorstel bespreken. Als zij ‘ja’ zeggen

wet uit en zijn zo’n beetje de regering van Europa.

tegen het voorstel wordt het een wet.

Dat wetsvoorstel sturen ze dan naar het

Daarna moet de Europese Commissie er voor

Europees Parlement. Het parlement telt

zorgen dat die wet praktijk wordt en controleren

751 leden of volksvertegenwoordigers. Zij

of iedereen de wet naleeft.

19

20

opdrachten Uit de blog

1 In de blog leest je hoe een Europese wet gemaakt wordt. Vul het schema aan met de naam van de juiste Europese instelling.

2 Je leest hieronder vijf uitspraken van mensen die werken in de Europese instellingen. Schrijf in de rechter kolom of het gaat om een uitspraak iemand uit de Europese Commissie, het Europees Parlement of de Ministerraad.

1

Wij zijn met 28 leden en maken voorstellen van nieuwe Europese wetten.

2

Wij vergaderen niet alleen in Brussel. EĂŠn keer per maand gaan we naar Straatsburg in Frankrijk om daar te stemmen over wetten.

3

Als een wet goedgekeurd is, moeten wij ook zorgen dat alle Europese landen zich aan die regels houden.

4

In deze vergadering ontmoet ik altijd mijn collega’s van de andere Europese landen die net als ik minister van onderwijs zijn.

Wij moeten wetsvoorstellen goed- of afkeuren.

5

Je kan ons een beetje beschouwen als de Europese regering.

6

Bij Europese verkiezingen kunnen alle Europeanen kiezen wie er in deze instelling mag zetelen.

1

3 Er worden heel wat wetten gemaakt. Niet alleen door Europa, maar ook door andere ‘beleidsniveaus’.

Vul in het schema onderaan het laagste beleidsniveau aan en ga dan steeds hoger.

aan de slag

4 Het Europees Parlement is bij veel mensen nog niet zo bekend. Wat kan de EU doen om het Parlement bekender te maken?

Heb jij enkele ideeën?

Online aan de slag

5 Verbind het getal in de rechterkolom met de bijhorende tekst.

In dit jaar mochten de Europeanen voor het eerst de Europese parlementsleden verkiezen.

1

•

•

a

28

De EU heeft heel veel instellingen. In de Europese Raad bijvoorbeeld komen de eerste ministers (en presidenten) van de EU-landen samen. De Belg Herman Van Rompuy was de eerste voorzitter van die vergadering en werd ook ‘Europees president’ genoemd. Sinds wanneer was hij president?

2

•

•

b

1979

Het Europees Parlement telt 751 parlementsleden.

Daarvan zijn er 21 Belgen. Maar hoeveel Vlaamse leden er zijn?

3

•

•

c

2

Het Europees Parlement stemt over nieuwe Europese wetten, dat weet je ondertussen al. Maar hoeveel parlementsgebouwen heeft ze?

4

•

•

d

2009

In de Ministerraad van de EU zit er per land één minister. Hoeveel leden telt de Ministerraad in totaal?

5

•

•

e

12

21

22

6 Limburg is één van de vijf Vlaamse provincies. Neem een kijkje op de website www.limburg.be en zoek minstens drie onderwerpen waarmee onze provincie bezig is.

7 In de brochure ‘De 24 uur van Europa’ vind je een heleboel voorbeelden van Europese wetten. Surf naar

http://brussels.adagio4.eu/ressource/static/files/brochures/web-NL.pdf en kies er drie wetten uit die je heel goed vindt.

1

2

3

jouw mening

8 De Europese Commissie telt 28 leden, één van elk land dus. Stel je voor dat jij de Belgische EU-commissaris bent.

Kruis in deze lijst twee nieuwe voorstellen van wetten aan die jij goed vindt. Welke kies je en waarom?

Je mag onderaan ook nog één nieuw voorstel schrijven.

Als er nog landen bij de Europese Unie aansluiten, moeten zij verplicht meteen de euro als munt invoeren.

Vanaf 2020 moeten we alle legers van de landen samenvoegen tot één groot Europees leger met tenminste 500.000 soldaten.

Bedrijven die teveel de regels breken en bijvoorbeeld veel milieuvervuiling veroorzaken, moeten de Europese Unie verlaten.

Om terroristen en andere criminelen buiten Europa te houden, moeten de grenzen van de Europese Unie zeer streng bewaakt worden.

Tegen 2020 mogen er in Afrika geen kinderen meer honger lijden. Daarom moet de Europese Unie jaarlijks 1 kilogram eten en drinken per Europeaan schenken aan arme landen.

Om het verkeer veiliger te maken, moeten we vanaf 2030 in Europa allemaal met elektronische auto’s rijden die ervoor zorgen dat mensen niet meer te snel of dronken rijden.

Europa moet ervoor zorgen dat we elkaar beter begrijpen en dat we ons verbonden voelen. Daarom moet iedereen in de toekomst dezelfde taal spreken: het Engels.

DEEL 2

Hoofdstuk 4: voedsel Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.

MIJN BLOG

1

Mila

EU- budget 2014 = 142 miljard euro Europa sterker in de wereld Andere 6% 0% Veiligheid Administratie 1% 6% De Europese Unie

werkt aan heel veel zaken die jouw leven be誰nvloeden. Deze Landbouw 42%

Economie: jobs 33%

grafiek toont aan dat het grootste deel van het EU-budget naar landbouw gaat.

Steunen van zwakkere regio's 12%

24

2 De eicode

Mila

De EU wil dat alle voedsel gezond is. Eieren krijgen daarom een

3

Mila

eicode. Met een eicode weet je uit welk land en van welke boerderij het ei komt, maar ook of het een biologisch ei (0), een ei van vrije uitloop (1) of een scharrelei (2) is.

4

Mila

Het Europees landbouwbeleid viert 50ste verjaardag zodat ze meer groenten, vlees, fruit, enz. zouden produceren. Zo kregen de landbouwers een goede prijs voor hun producten en betaalden de consumenten niet te veel.

In de jaren 70 en 80 vond men betere landbouw颅 machines en meststoffen uit. Daardoor konden Het verhaal van het Europees landbouwbeleid

de boeren n贸g meer produceren. Zelfs te veel.

begint na WOII. Na de oorlog was er een groot

Er waren heuse overschotten, zoals melkplassen,

voedseltekort in Europa, omdat er niet genoeg

boterbergen en wijnmeren. In de jaren 90

voedsel geproduceerd werd. Daar wou Europa

kampte de landbouw met heel wat crisissen:

verandering in brengen.

gekkekoeienziekte, hormonen, vogelpest, enz.

De Europese landen besloten samen te werken

Daarom steunt Europa nu landbouwers die

rond landbouw. Ze schreven die belofte in 1957

gezond voedsel produceren, die aandacht hebben

neer in een officieel document: het Verdrag van

voor het milieu en het welzijn van dieren en die

de Europese Economische Gemeenschap (EEG).

hun boerderij openstellen voor toeristen.

Vanaf 1962 betaalde Europa de landbouwers

16/07/2012

2

opdrachten Uit de blog

1 Al meer dan 50 jaar houdt de EU zich bezig met landbouw. Dat ‘Europees landbouwbeleid’ legde al een lange weg af en verliep in verschillende stappen.

Plaats de onderstaande stappen in de juiste volgorde door een cijfer van 1 tot 5 in de linker kolom te plaatsen.

Door het harde werk van de landbouwers en de betere landbouwmachines produceerden ze te veel en waren er al snel overschotten.

De EU moedigde de landbouwers aan om meer te produceren door hen een goede prijs te betalen voor hun producten.

Europa moedigt de landbouwers nu aan om voedsel te produceren dat gezond is en om rekening te houden met het milieu en het welzijn van de dieren.

Na de Tweede Wereldoorlog was er hongersnood in Europa.

Omdat ‘Europa’ een handje toestak kregen de boeren een goed inkomen. Ook de mensen die het voedsel kochten waren tevreden. Zij betaalden in de winkel een goede prijs voor het voedsel.

2 Vul het kruiswoordraadsel aan. Wie alles correct invult, leest in de grijze balk een woord dat met het thema ‘voedsel’ te maken heeft. Elke letter mag in een apart vak, ook de IJ is dus I J.

1 Hoe meer landbouwers produceerden, hoe meer centen ze kregen van Europa.

Daardoor was er op een bepaald moment teveel eten. Er waren … .

2 Europa moedigt landbouwers aan om aan hoevetoerisme te doen en dus hun boerderij open te zetten voor … .

3 De belofte om samen te werken rond landbouw werd in 1957 in een officieel document gegoten: het verdrag van de … (afkorting).

4 12 miljoen is het aantal … die er zijn in de EU. 5 Om boeren aan te moedigen veel voedsel te produceren, gaf Europa hen een goede … voor hun producten.

6 … procent van het budget van de EU gaat naar landbouw.

7 Een ei met een (0) in de eicode is een … ei.

1 2 3 4 5 6 7

25

26

3 Het totale EU-budget bedraagt ongeveer 142 miljard euro per jaar. 42% van dat budget gaat naar landbouw.

Hoeveel is dat in euro?

aan de slag

4 Heel wat wetten over de landbouw komen van Europa. Hieronder vind je enkele voorbeelden.

Verbind de foto met de juiste uitleg.

1

2

•

•

•

a

Sommige producten krijgen een label van ‘beschermde geografische aanduiding’. Die producten mogen enkel op een bepaalde plaats én op een bepaalde manier gemaakt worden. De Geraardsbergse mattentaart kreeg zo’n label.

•

b

Legbatterijen zijn verboden in de EU. Ze zijn dieronvriendelijk, omdat de kippen met te veel op een te kleine ruimte zitten.

3

•

•

c

Op eieren vind je een code die aangeeft waar het ei vandaan komt. Als er bijvoorbeeld een ziekte opduikt, worden alle eieren van diezelfde boerderij uit de winkelrekken gehaald.

4

•

•

d

Biologische voeding of drank krijgt dit tekentje.

Online aan de slag

5 Sommige voedingsmiddelen worden alleen in één bepaalde streek gemaakt en krijgen hierdoor bescherming van de EU. Andere ‘streekproducten’ zijn ook bekend, maar worden (nog) niet beschermd door Europa.

Welke streekproducten uit Limburg zie je hier? Neem een kijkje op www.streekproduct.be en vul aan.

2

1

2

3

Is één van deze streekproducten ook een Europees streekproduct? ja / nee

6 Zoek het uit.

1 Ging je al eens op vakantie op een boerderij?

Zoek op www.toerismelimburg.be (tip: klik op ‘kids’) waar dit bij jou in de buurt mogelijk is.

2 Waar vind je in de provincie Limburg ‘kinderboerderijen’? Zoek op www.toerismelimburg.be (tip: klik op ‘kids’) en noem er drie.

in gesprek

7 Interview een landbouwer.

Wat produceert deze landbouwer? Wat vindt hij/zij leuk aan het werk als landbouwer? Wat vindt hij/zij minder leuk aan het werk. Wat vindt hij/zij van Europa? Zouden ze beter af zijn zonder de EU? Wat zijn de grootste problemen waarmee de landbouwers kampen? Doet deze landbouwer aan hoevetoerisme of biologische landbouw? Enz.

27

DEEL 2

Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.

Hoofdstuk 5: open grenzen

MIJN BLOG

1

Mila

De douanehokjes in de EU staan leeg sinds 1 januari 1993

2

3 Na de zware hagel­

Mila

storm in juni 2014 kwamen Spaanse experten helpen om auto’s te herstellen.

Dat kan door de open grenzen in Europa.

4

Door de open grenzen zijn er

Mila

geen controles meer aan de grenzen binnen de Europese Unie. Maar voor bepaalde goederen, zoals alcohol en tabak, zijn er wel nog altijd beperkingen.

Zo mag je als gewone burger ‘slechts’ 110 liter bier, 90 liter wijn en 800 sigaretten tussen de EU-lidstaten vervoeren.

Mila

Open grenzen Vóór 1 januari 1993 waren er nog echte grenzen

vervoerd werd, of de belastingen betaald werden en

in Europa. Als je op reis ging naar een ander land,

of de papieren wel in orde waren. Er ging dus heel

moest je stoppen en je identiteitskaart tonen. Ook

wat tijd verloren.

je auto werd gecontroleerd door de douaniers die wilden controleren of je illegaal goederen meenam

De Europese Unie wou daar iets aan doen. Vanaf

naar het buitenland. Als bedrijven producten wilden

1 januari 1993 gingen de grenzen in Europa open.

verkopen in het buitenland, moesten ze heel wat

We mogen nu reizen, werken, studeren en aankopen

papieren invullen en stonden hun vrachtwagens

doen in een ander EU-land alsof we in België zijn. En

uren aan te schuiven aan de grens. Want de douane

zo kunnen mensen en bedrijven zich in de Europese

controleerde grondig wat in de vrachtwagen

Unie verplaatsen als binnen één en hetzelfde land.

2

opdrachten Uit de blog

1 Lees de blog en vul de ontbrekende tekst aan.

Sinds 1 januari

(jaartal) gingen de grenzen tussen de Europese landen open. Nu mag je vrij aankopen doen in

een ander land, net alsof je dat in je eigen land zou doen. Aan de grenzen zijn de d zonder problemen van

naar en

verdwenen. Je kunt dus

in andere EU-landen. Voor bedrijven is het wegvallen

ook een hele verbetering. Hun vrachtwagens moeten niet meer a

aan

de grens om gecontroleerd te worden en ze moeten minder invullen. De bedrijven mogen hun goederen overal in de EU verkopen, net zoals ze dat in eigen land doen. Daardoor hebben wij een grotere keuze en worden producten g .

2 Je leest hier enkele verhalen van Europeanen.

Schrijf in de rechter kolom of het verhaal zich afspeelt v贸贸r of na het opengaan van de grenzen. voor/na

Ann: Onze school doet vaak uitwisselingen met scholen uit andere Europese landen. De leerlingen en leerkrachten komen dan enkele dagen naar hier. Ze kunnen makkelijk reizen, zonder papieren of visums te moeten aanvragen.

1

Ann, directrice

Leo: Uren ben ik nu al aan het aanschuiven voor ik Frankrijk binnen mag. Al dat tijdsverlies!

2

Ludo, reiziger

Pierre: Ik werk voor een chocoladebedrijf. Ook in Frankrijk zijn ze dol op Belgische chocolade. Daarom rijd ik elke dag van Sint-Truiden naar Parijs met onze chocolade!

3

Pierre, chauffeur

Kristof: Wij controleren of mensen geen sigaretten, boter of alcohol over de grens smokkelen.

4

Kristof, douanier

29

30

Janos: Ik ben Janos uit Hongarije. Elk jaar kom ik enkele maanden in de Limburgse streek Haspengouw fruit plukken.

Voor de oogst zoeken ze immers veel volk om een handje te helpen en ik kan hier zonder probleem komen werken.

5

Janos, fruitplukker

aan de slag

3 Vrachtwagenchauffeur Rudi startte zijn carrière in 1975. Zijn eerste internationale rit was van zijn bedrijf in Lummen naar Faro in Portugal. In 2014 deed hij de rit nog eens over. Hieronder zie je zijn rijtijden.

1975 Datum en uur

Plaats

Aantal afgelegde kilo­ meters sedert vorig punt

3 mei 1975 – 8u00

Lummen

0

3 mei 1975 – 12u30

Parijs

216

3 mei 1975 – 20u00

Tarbes (Frankrijk – parking)

617

4 mei 1975 – 8u00

Tarbes (Frankrijk – parking)

0

4 mei 1975 – 16u30

Madrid

412

4 mei 1975 – 21u30

Sevilla (parking)

398

5 mei 1975 – 8u00

Sevilla (parking)

0

5 mei 1975 – 12u30

Faro

222

Datum en uur

Plaats

Aantal afgelegde kilo­ meters sedert vorig punt

12 mei 2014 – 8u00

Lummen

0

12 mei 2014 – 11u30

Parijs

216

12 mei 2014 – 20u00

Pamplona (Spanje – parking)

717

13 mei 2014 – 8u00

Pamplona (Spanje – parking)

0

13 mei 2014 – 12u00

Madrid

312

13 mei 2014 – 17u00

Sevilla

398

13 mei 2014 – 20u00

Faro

222

2014

2

1 Hoeveel kilometers legde Rudi af? Dat is hetzelfde in 1975 en in 2014.

2 Hoeveel tijd heeft hij nodig om de afstand Lummen-Faro in 1975 af te leggen?

Je mag daarvoor de totale tijd rekenen, dus ook de nachten en rustpauzes. in 1975: in 2014: 3 Hoeveel verschil in tijd is er tussen 1975 en 2014?

4 Hoe kan je dat verschil verklaren?

4 De meeste EU-lidstaten grenzen aan heel wat andere Europese staten. Hieronder zie je een aantal lijstjes met de buurlanden van één bepaald land. Neem er een atlas of Google Maps bij en zoek uit over welk land het gaat.

Kies uit: België, Frankrijk, Griekenland, Italië, Litouwen, Nederland, Oostenrijk, Polen, Slovenië en Zweden.

1 Frankrijk, Duitsland, Luxemburg en Nederland zijn de buurlanden van 2 België en Duitsland zijn de buurlanden van 3 Andorra, België, Duitsland, Italië, Luxemburg, Monaco, Spanje en Zwitserland zijn de buurlanden van

4 Oostenrijk, Frankrijk, Vaticaanstad, San Marino, Slovenië en Zwitserland zijn de buurlanden van

5 Albanië, Bulgarije, Turkije en Macedonië zijn de buurlanden van 6 Finland en Noorwegen zijn de buurlanden van 7 Tsjechië, Duitsland, Hongarije, Italië, Liechtenstein, Slowakije, Slovenië en Zwitserland zijn de buurlanden van

8 Wit-Rusland, Tsjechië, Duitsland, Litouwen, Rusland (Kaliningrad), Slowakije en Oekraïne zijn de buurlanden van

9 Oostenrijk, Kroatië, Italië en Hongarije zijn de buurlanden van 10 Wit-Rusland, Letland, Polen en Rusland zijn de buurlanden van

31

32

Online aan de slag

5 Surf naar Google Maps. Kijk eens welke wegen je allemaal moet volgen om van Hasselt naar Dubrovnik in KroatiĂŤ te rijden.

1 Door welke landen moet je rijden?

2 Moet je de EU verlaten?

in gesprek

6 Interview een vrachtwagenchauffeur die internationaal vervoer doet.

Naar welke landen rijdt hij/zij het meest? Met welke producten? Merkt hij/zij dat de grenzen tussen de Europese landen open zijn? Moet hij/zij vaak aan grenzen van niet-EU-landen aanschuiven? Waarom is dat zo en hoeveel tijd neemt dat in beslag?

Je hebt al veel van mijn blog gezien intussen. Ik hoop dat je het leuk vindt.

Veel plezier met de laatste blogs!

DEEL 2

Hoofdstuk 6: milieu Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.

MIJN BLOG

1

Mila

De EU probeert de natuur te beschermen

2

Mila

Europa in 2020 CO2

-20%

+20%

-20%

CO2 uitstoot

hernieuwbare energie

energieverbruik

3 De EU probeert klimaat足verandering tegen te gaan

Mila

4

34

6

5

De EU probeert Mila te werken aan volksgezondheid

Europa probeert de afvalberg te verminderen

Mila

Europa zorgt voor het milieu

Mila

De Europese Unie wil dat alle Europeanen

de zee is het net hetzelfde. Als die in het Verenigd

kunnen leven in een gezonde omgeving. Daarom

Koninkrijk vervuild wordt, dan heeft de Belgische

werkt ze aan een Europees milieubeleid.

kust daar ook last van. Het is dus nutteloos om

Milieuvervuiling stopt nu eenmaal niet aan de

in elk land afzonderlijk maatregelen te nemen.

grenzen. Als fabrieken in Duitsland vieze gassen

Als we echt het milieu schoon willen houden,

uitstoten, dan brengt de wind die naar BelgiĂŤ of

dan doen de Europese landen dat beter samen.

Nederland. Of als er iemand in Frankrijk afval in

Connie Hedegaard, Europees commissaris voor

de Maas loost, dan vloeit dat naar BelgiĂŤ. En met

Klimaat, 2014

2

opdrachten Uit de blog

1 Waarom werken de Europese landen samen rond milieu en klimaat?

2 De Europese Unie probeert op vier manieren te zorgen voor een gezonde leefomgeving voor alle Europeanen. Hoe? 1 2 3 4

3 Door de opwarming van de aarde verandert het klimaat. Geef 2 voorbeelden van gevolgen van klimaatverandering: 1 2

4 Om de opwarming van de aarde tegen te gaan werkte de EU een klimaatplan uit. Tegen 2020 moeten de Europese landen:

% minder CO2 uitstoten.

% minder energie verbruiken.

% meer groene energie produceren.

5 Om ervoor te zorgen dat de zeeĂŤn in Europa niet leeggevist worden, legt Europa beperkingen op.

Elk land weet zo duidelijk hoeveel ze van elke vissoort mag vangen.

In 2010 mochten de Europese landen

miljoen ton vis vangen.

In 1995 was dat nog

miljoen ton vis.

6 De Europese Unie neemt heel wat maatregelen om mensen aan te moedigen om te stoppen met roken.

Roken is immers heel slecht voor de gezondheid.

In BelgiĂŤ rookt

% van de bevolking. Dat is

dan het gemiddelde in de EU.

7 De Europese Unie probeert ook de afvalberg te beperken.

Elke Belg produceert kilogram afval per jaar. Dat is

dan het gemiddelde in de EU.

35

36

aan de slag

8 Heel wat wetten over het milieu komen van Europa. Hieronder vind je enkele voorbeelden.

Verbind de foto met de juiste uitleg.

1

2

•

•

•

•

a

De EU verplicht de EU-landen om lege batterijen in te zamelen.

b

Het energielabel staat op elk elektrisch toestel, zoals een koelkast of een wasmachine. Het vertelt je hoeveel energie of water het toestel verbruikt. Een toestel met de letter A+++ is zeer zuinig, een toestel met G verspilt heel veel energie.

3

•

•

c

In de maand september organiseren er heel wat steden in Europa een ‘Autovrije zondag’. Die dag is de auto niet welkom in de binnenstad. Zo moedigt Europa de mensen aan om meer de fiets of het openbaar vervoer te nemen.

4

•

•

d

Als de blauwe vlag wappert, betekent dat dat het zwemwater er gezond is.

2

9 Hoe zou jij het milieu beschermen? Ontwerp een affiche over milieu en moedig mensen aan om zorg te dragen voor het milieu.

Bijvoorbeeld: een affiche om mensen ertoe aan te zetten hun afval te sorteren. Of een affiche tegen sluikstorten (in het geniep vuilnis achterlaten). Zorg ook voor een leuke slogan.

Online aan de slag

10 Op de verpakking van producten vind je heel wat informatie en vaak ook milieulabels.

Surf naar www.labelinfo.be en schrijf naast het label wat het betekent.

1

2

3

4

37

38

11 Heel wat organisaties werken rond het milieu. Zoek er drie. Wat doen ze precies?

1 2 3

12 Weet je wat een ‘kringloopwinkel’ is?

Waarom zijn ze die winkels goed voor het milieu?

Waar vind je ze in onze provincie?

Geef je mening

13 Hieronder vind je een aantal acties die met het milieu te maken hebben. Sommige acties voeren de Europese landen best samen uit, andere kan Vlaanderen beter aanpakken. Nog andere acties gebeuren best door de gemeente. Wie moet wat doen, volgens jou? Verbind de actie met de Europese Unie, Vlaanderen of de gemeente. En leg je keuze uit.

Europa

•

Vlaanderen •

gemeente

•

•

1

Huisvuil ophalen

•

2

Er voor zorgen dat de schepen hun vuile olie niet meer lozen op zee.

•

3

Een nieuw bos aanplanten

•

4

Ervoor zorgen dat alle gsm’s dezelfde oplader krijgen.

•

5

Een containerpark openhouden

•

6

Er voor zorgen dat mensen minder de auto gebruiken en meer met de trein of bus reizen.

DEEL 2

Hoofdstuk 7: de euro Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.

MIJN BLOG

1

Kaart eurozone Eurozone EU maar geen eurozone Geen EU

Bron: ECB

Mila

40

2

Mila

Een stuk van 2 euro

3

Mila

Een nieuwe munt voor Europa Vandaag krijgt de Europese Unie een nieuwe

je moest daarvoor betalen bij de bank. Daarom

munt: de euro. Maar waarom komt die er?

besloot de EU om een gemeenschappelijke munt,

Vroeger betaalden alle Europese landen met hun

de euro, in te voeren: gedaan met geld wisselen

eigen munt. In België was dat de Belgische frank,

en wisselkosten betalen. Het zou ook het reizen

in Nederland de gulden en in Duitsland de mark.

en de handel makkelijker maken en ons een

Dus dat ging prima. Waarom dan veranderen?

groter ‘Europees gevoel’ geven.

Sinds de jaren 50 werken de Europese landen

Toch betalen niet alle Europese landen met de

steeds meer samen. In 1993 besloten ze zelfs de

euro. Enkel landen met een gezonde economie

grenscontroles tussen de Europese landen af te

mogen de euro invoeren. Maar er zijn ook landen

schaffen. Sindsdien kan je veel makkelijker de

die liever hun eigen munt behouden, zoals het

grens over om te reizen, te werken of om handel

Verenigd Koninkrijk en Denemarken. Zij kregen

te drijven in de EU. Maar telkens moest je je geld

een uitzondering. De andere EU-landen moeten

wisselen. En dat was vervelend: bedrijven die

wel, wanneer de tijd rijp is en hun economie

producten verkochten in een ander Europees

gezond is, hun eigen munt vervangen door de

land, moesten verschillende prijslijsten hebben,

euro.

bv. in Spaanse peseta of in Franse frank.

Myriam, medewerkster bij de Nationale Bank van

Bovendien was al dat omwisselen ook duur:

België, 1 januari 2002

4

Mila

Enkele euromunten 1

2

3

4

opdrachten

2

Uit de blog

1 Som drie voordelen op van de euro:

2 In de blog zie je een kaart van de eurozone. Hoeveel EU-landen maken deel uit van de eurozone?

3 Noteer hieronder de EU-landen die op dit moment de euro als officiële munt hebben.

4 In de blog zie je enkele euromunten. Uit welk land komen ze?

aan de slag

5 Stel je voor dat de Europese Centrale Bank beslist om het muntstuk van één euro te vervangen door een biljet van 1 euro.

En jij mag die ontwerpen. Wat zou jij erop zetten?

41

42

6 Kijk eens in je spaarpot (of vraag eens de geldbeugel van mama of papa) en kijk naar de euromunten.

Kan je achterhalen uit welk land ze komen?

Online aan de slag

7 Enkele EU-landen voerden de euro nog niet in. Verbind het land met de naam van de bijhorende munt.

1

Tsjechië

•

•

a

zloty

2

Hongarije

•

•

b

kuna

3

Roemenië

•

•

c

forint

4

Bulgarije

•

•

d

Tsjechische kroon

5

Polen

•

•

e

lev

6

Kroatië

•

•

f

leu

8 Hieronder vind je enkele weetjes over de euro. Schrijf in de rechter kolom of ze juist of fout zijn. juist/fout 1

Sinds de invoering van de euro staat de Belgische koning niet meer op onze munten.

2

Af en toe kunnen landen een extra munt uitgeven. Bijvoorbeeld om een belangrijke gebeurtenis te herdenken.

3

Er zijn 6 euromunten van verschillende bedragen.

4

De eurobriefjes worden gemaakt van katoen, dat is een plant waarmee men ook kledij, zoals t-shirts maakt.

5

Er zijn verschillende landen die (nog) geen EU-lidstaten zijn, maar toch de euro ingevoerd hebben, zoals Vaticaanstad, San Marino en Montenegro.

9 Welke afbeeldingen staan er op de eurobiljetten? Waarom koos men voor deze afbeeldingen?

2

10 Het euroteken ‘€’ ken je ondertussen. Maar hoe ziet het teken van andere belangrijke munten eruit?

Schrijf het teken naast elke munt.

De Britse pond: De Amerikaanse dollar: De Chinese yuan:

11 In de digitale krant zie je het muntstuk van 2 euro staan met daarop een cirkeltje getekend. Daar staan op het muntstuk de letters ‘LL’ gegraveerd. Als je het niet goed kan zien, neem je er een echt muntstuk bij. De letters verwijzen naar de ontwerper van de voorkant van de euromunten.

Wat is zijn naam?

Welke nationaliteit heeft hij?

in gesprek

12 Vraag eens aan je ouders of grootouders of ze zich de invoering van de euro herinneren. Vonden zij de euro een goed idee?

Rekenen ze nog steeds in Belgische frank? Wat vinden ze goed aan de euro? En wat minder goed?

Noteer hieronder hun antwoorden.

43

DEEL 2

Hoofdstuk 8: solidariteit Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.

MIJN BLOG

2 1

Mila

Europese centen

Mila

BBP/inwoner

EU- budget 2014 = 142 miljard euro Europa sterker in de wereld Andere 6% 0% Veiligheid Administratie 1% 6%

Landbouw 42%

De welvaart per land

Economie: jobs 33%

Steunen van zwakkere regio's 12%

Bulgarije Roemenië Hongarije Polen Kroatië Letland Litouwen Estland Slowakije Tsjechië Portugal Malta Slovenië Griekenland Cyprus Spanje Italië Verenigd Koninkrijk Frankrijk Duitsland België Ierland Finland Nederland Oostenrijk Zweden Denemarken Luxemburg

0

40000

80000

2

3

Mila

Wat is solidariteit?

De Europese

spinnenweb van wegen,

landen werken al

spoorwegen, luchthavens,

jaren samen met

enz. die de Europese

de bedoeling om

landen dichter bij elkaar

samen sterker

moeten brengen. Als

te worden. Toch

Europa zo’n project

zien we nog grote verschillen tussen de landen.

steunt, dan zie je vaak

Sommige gebieden (regio’s) zijn veel armer dan

borden staan met een

andere. Europa wil die armere gebieden steunen

4

45

Europese vlag en de tekst

zodat ze welvarend worden. Op die manier wil

‘met steun van het EFRO’ (Europees Fonds voor

de EU ervoor zorgen dat alle Europeanen het

Regionale Ontwikkeling).

even goed hebben.

Ook Limburg kon en kan genieten van Europese

Die Europese centen verdeelt Europa via

steun. Er werden nieuwe bedrijvenparken

‘fondsen’, een soort spaarpotjes. Zo is er een

aangelegd. Er werd geïnvesteerd in de

fonds dat centen geeft om te werken aan de

Grenslandhallen in Hasselt. Maar ook

toekomst, bijvoorbeeld aan wetenschappelijk

naschoolse opvang voor kinderen, hulp voor

onderzoek of aan nieuwe bedrijventerreinen.

bejaarden die thuis willen blijven wonen of het

Een ander fonds moet zorgen voor meer werk,

project ‘Nationaal Park Hoge Kempen’ kregen

beter onderwijs en minder armoede. En er is een

centen uit de Europese fondsen.

fonds dat subsidies geeft aan milieuprojecten

http://www.limburg.be/Limburg/limburg

en aan trans-Europese vervoersnetwerken: een

ineuropa/Europese-projecten-in-kaart.html

Arme en rijke regio’s in Europa

Mila

46

5

Mila

Eu-regio’s

Euregio Vlaanderen-Nederland

6

Euregio Maas-Rijn

Mila

Europese Regio awards 2014 Deze projecten kregen een award voor beste Europese projecten.

Het Beacon project zorgt voor groene jobs op het platteland van Wales.

Het project ‘Arts on chairs’ blies de Portugese meubelindustrie nieuw leven in.

Het ‘Fifteen Cornwall’ project geeft jongeren

Het Gdynia trolleybus systeem wil het openbaar

met minder kansen een opleiding als kok.

vervoer in Polen milieuvriendelijker maken.

2

opdrachten

47

Uit de blog

1 Lees de blog en vul daarna de onderstaande tekst aan.

De Europese Unie wil dat alle Europeanen het even goed hebben. Momenteel zijn er nog grote verschillen in welvaart tussen de EU-landen.

is bijvoorbeeld het rijkste land; het armste.

Daarom geeft ze geld aan projecten die de welvaart verhogen. Via geld krijgen. Er is een fonds dat werkt aan de beter

(spaarpotjes) kunnen projecten

, één die zorgt voor meer

,

en minder en één die geld geeft aan

projecten en aan een spinnenweb van

, en luchthavens.

Ook Limburg kreeg al Europese centen. Twee voorbeelden van zulke projecten zijn:

en In grensstreken ligt de welvaart meestal iets lager dan het gemiddelde. Daarom krijgen die regio’s extra centen. Limburg is ook zo’n regio. Limburg grenst aan N

en ligt op een boogscheut van D

.

Europa moedigt deze regio’s aan om meer samen te werken, bijvoorbeeld door ziekenhuizen te doen samenwerken of door het openbaar vervoer te laten doorlopen over de grens.

2 Europa geeft steun aan regio’s of landen die het niet zo goed hebben. Op de Europese kaart in de blog kan je zien welke landen het minst ontwikkeld zijn en dus het meest steun krijgen uit de fondsen.

1 Welk deel van Europa is het minst ontwikkeld? Beantwoord de vraag met een windstreek: Noord, Oost, Zuid of West.

En welke het meest?

2 Noem twee landen waarin alle regio’s in het lichtgeel staan en dus sterk ontwikkeld zijn.

3 Limburg werkt samen met regio’s uit Nederland en Duitsland, maar ook met regio’s uit ons land (zoals bijvoorbeeld Luik).

We spreken dan over eu-regio’s. Bij welke twee grensoverschrijdende regio’s is Limburg betrokken?

1 2

48

aan de slag

4 Hieronder vind je enkele projecten uit Limburg die Europese steun kregen. Verbind de foto met de juiste uitleg.

1

•

Ken je het Gallo-Romeins museum in Tongeren? Jaarlijks komen er honderden scholen. Zij bezoeken het museum • a en leren er onze geschiedenis kennen. Het museum kreeg Europese steun en werd in 2011 uitgeroepen tot ‘Europees Museum van het jaar’.

•

De knuffelzorgboerderij in Peer kreeg ook Europees geld.

Kinderen uit de omgeving kunnen er de boerderij en dieren • b beter leren kennen. Zeker kinderen die het thuis moeilijk hebben of een handicap hebben, kunnen er terecht.

•

C-Mine is een project op de vroegere steenkoolmijn van Winterslag in Genk. De ‘c’ staat voor creativiteit. Je vindt • c er een bioscoop, een cultuurcentrum en allerlei creatieve organisaties.

C-Mine kreeg in 2010 de Europese Regio award.

bron: http://plattelandsklassen-peer.skynetblogs.be

2

bron: www.c-mine.be/nl/beleef-c-mine/toeristischebezoekersattracties/c-mine-expeditie-homepage/cmine-expeditie

3

bron: Gallo-Romeins Museum – hbvl.be

5 De Europese Unie wil niet alleen dat alle Europeanen het goed hebben. Ze geeft ook steun aan landen buiten de EU die het minder goed hebben.

1 De EU geeft steun aan landen die dringend hulp nodig hebben, bijvoorbeeld door een natuurramp, hongersnood of oorlog. De EU stuurt dan zo snel mogelijk tenten, voedsel, medicijnen, enz.

Hoe wordt die hulp genoemd? Ontcijfer de rebus.

+i EL = U

-P

-LIË

-M

T=H

2

2 Maar de EU wil ook werken aan de toekomst van landen van de derde wereld, bijvoorbeeld door projecten te steunen die zorgen voor werk of onderwijs. Of door ervoor te zorgen dat die landen makkelijker hun producten kunnen verkopen in de EU. Hoe wordt die hulp genoemd? Ontcijfer de rebus.

-L

K=W -R

K=L

-AN

T=H

Online aan de slag

6 Heel wat projecten in Limburg kregen al steun van Europa.

Zoek naar een interessant project op www.limburg.be/Limburg/limburgineuropa/Europese-projecten-in-kaart.html.

Leg kort in je eigen woorden uit waarover het gaat en wat je goed vindt aan het project.

7 Limburg werkt ook nauw samen met de buurregio’s in eu-regio’s. Beantwoord onderstaande vragen.

1 Welke drie landen werken samen binnen de euregio Maas-Rijn?

2 In welke Limburgse gemeente vind je een bezoekerscentrum over het thema ‘burchten en versterkingen’ in de euregio Maas en Rijn?

In welk gebouw vind je dit bezoekerscentrum?

Geef je mening

8 In de blog vind je enkele voorbeelden van projecten die een ‘Regio award’ wonnen in 2014.

Welk project zou jij uitdenken om Europa welvarender te maken? Schrijf je ideeën hieronder beknopt neer.

49

DEEL 2

Hoofdstuk 9: veiligheid Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.

MIJN BLOG

1 Misdaad in de EU

Mila

2

2

Mila

Veiliger verkeer in Europa a

b

3

c

d

Mila

Definitie

Grensoverschrijdende criminaliteit = misdaden die zowel binnen als buiten de landsgrenzen worden voorbereid en uitgevoerd, zoals drugshandel.

4

Interview met hoofdcommissaris van de politie van Maaseik

Mila

Guido, je gaat nu op pensioen.

Europese landen in 1993 opengingen en iedereen

Hoe zou je je carrière beschrijven?

vrij naar andere Europese landen kon rijden. Men

Hoofdcommissaris: Wel, ik zeg altijd dat mijn

moest maatregelen nemen om de veiligheid te

carrière uit twee delen bestaat: deze vóór en deze

versterken.

na de start van de Europese politiesamenwerking.

Welke maatregelen nam Europa dan?

Hoezo?

Hoofdcommissaris: De EU-landen beseften al snel:

Hoofdcommissaris: Ik herinner me één van mijn

als je de grenzen opent voor alle Europea­nen, dan

eerste interventies. Een bende uit Duitsland had

moet de politie ook over de grenzen heen samen-

ingebroken in een kledingwinkel in Maaseik. We

werken om de grensoverschrijdende criminaliteit

werden op tijd verwittigd en konden de bende

te kunnen aanpakken. Sindsdien mag de politie ook

achtervolgen en bijna inrekenen. Maar toen reden

achtervolgen in een buurland of voeren ze samen

ze de Duitse grens over en moesten wij stoppen.

acties uit om bijvoorbeeld drugs aan te pakken. In

Als Belgische politieagent mocht je de grens niet

de lucht- en zeehavens wordt ook veel strenger ge-

over. Ik weet nog hoe machteloos ik me voelde. Die

controleerd wie er de EU binnenkomt. En ten slotte

bende kon zomaar ontsnappen!

werd Europol opgericht, een Europese politiedienst.

Gelukkig beseften ook de Europese landen dat het

Je kan dus best geloven dat mijn job de laatste

zo niet verder kon. Zeker toen de grenzen tussen de

twintig jaar serieus veranderd is hé!

51

52

opdrachten Uit de blog

1 Geef drie voorbeelden van grensoverschrijdende misdaad.

1 2 3

2 Waarom werken de politiediensten uit de EU-landen samen?

3 Deze samenwerking is voor Limburg heel belangrijk. Waarom?

4 Per dag vallen er nog 70 doden op de Europese wegen. In de blog zie je enkele afbeeldingen van Europese wetten die het verkeer veiliger moeten maken. Schrijf de juiste letter van de foto bij de passende uitleg.

1

Met een dodehoekspiegel kan een chauffeur beter zien als er een fietser of voetganger naast het voertuig staat.

2

Een tachograaf is een toestel dat controleert of een vrachtwagen- of buschauffeur voldoende rust.

3

Kinderen die kleiner zijn dan 1m35 moeten in een speciaal kinderzitje zitten in de wagen.

4

In de Europese Unie moet iedereen in de wagen een gordel dragen.

aan de slag

5 Hieronder lees je enkele krantenkoppen. Noteer in de rechterkolom of ze van voor of na de start van de politiesamenwerking in Europa zijn.

1

Gewelddadige overal in Maasmechelen. Politie machteloos aan de Nederlands grens.

2

Al 500 gezochte personen in Straatsburgse politiecomputer.

3

Tip van Europol ontmaskert Limburgse inbrekers in Luxemburg.

4

Gestolen wagen uit Duitsland of Polen duikt op in Alken. Politie heeft geen spoor.

6 Hieronder lees je enkele uitspraken. Noteer in de rechterkolom of ze juist of fout zijn.

1

Heb je dringend hulp nodig van brandweer, dokter of politie? Dan kan je overal in Europa gratis het nummer 112 bellen. Dat is het Europese noodnummer.

2 2

Gemiddeld zijn we anderhalf uur per dag online. Ook criminelen zijn online actief. De EU organiseert elk jaar een ‘Veilige Internetdag’, om duidelijk te maken dat we op internet voorzichtig moeten zijn met wat we kopen of welke foto’s en info we online zetten.

3

Wie het vliegtuig neemt naar een ander Europees land is tijdens de vlucht in geen enkel land. Daarom startte de EU met een speciale Europese luchtpolitiedienst. En ook op zee bestaat zo’n Europese politie.

4

Vanaf 2015 krijgen alle nieuwe auto’s die in de EU gemaakt worden, een ‘eCALL’systeem. Het systeem belt automatisch de hulpdiensten als je een ongeval hebt.

5

We kennen allemaal de BOB-campagne. Die Belgische campagne heeft een duidelijke boodschap: drinken en rijden gaan niet samen. Omdat de campagne zoveel succes heeft, wordt die met steun van de Europese Unie ook gebruikt in andere landen. Daar spreekt men niet van BOB, maar wel van Raoul, Sam of Krzys.

7 In 1985 besloten de Europese politiediensten om meer samen te werken. Dat werd afgesproken in een klein dorpje in Luxemburg. Vervang het getal door de overeenkomstige letter van het alfabet (1 = a, 2 = b, enz.).

19

3

8

5

14

7

5

14

Online aan de slag

8 In België hebben we eigenlijk drie politiediensten: Europol, de federale politie en de lokale politie.

Zoek op internet wat elke politiedienst doet en verbind de dienst met de juiste uitspraak.

1

Europol

•

•

a

Komt tussen bij betogingen, is verantwoordelijk voor moordonderzoeken en het uitwijzen van vluchtelingen.

2

Federale politie •

•

b

Schrijft parkeerboetes uit, regelt het verkeer, onder­zoekt woninginbraken of komt tussen bij burenruzies.

3

Lokale politie

•

c

Zorgt ervoor dat de EU-landen informatie over criminele bendes uitwisselen.

•

9 Zoek op het internet een krantenartikel waarin je meer informatie vindt over het werk van de Europese politiedienst, Europol.

Beschrijf het artikel in het kort hieronder.

in gesprek

10 Doe een interview met een politieagent uit de grensstreek. Hebben zij vaak met grenscriminaliteit te maken?

Met wat bijvoorbeeld? Werken ze vaak samen met collega’s van over de grens? Hoe verloopt dat?

53

DEEL 2

Hoofdstuk 10: Europa en ik Schrijf hier een leuke titel voor mijn blog.

MIJN BLOG

1 Dit symbool vind je op allerlei producten,

Mila

zoals shampoo, gezichtscrème of tandpasta.

Het betekent dat het product nog 12 maanden houdbaar is, nadat je het product opende.

2 Europa wil dat

Mila

elektrische toestellen, zoals een telefoon, een stofzuiger of een mp3-

3

Mila

speler, die in de EU verkocht worden van goede kwaliteit zijn. Ze zouden dus niet meteen stuk mogen gaan. En als dat toch

Europa vindt het belangrijk

het geval is, moet de verkoper 2 jaar garantie

dat scholen uit verschillende

geven. Dat betekent dat verkopers verplicht

landen samenwerken en elkaars

zijn om het toestel te herstellen of je een

cultuur en taal leren kennen.

nieuw toestel moeten geven als het te snel

Leerkrachten uit BelgiĂŤ kunnen

stuk is gegaan.

bijvoorbeeld ook veel bijleren van leerkrachten uit andere landen. Aan deze projecten geeft de Europese Unie geld via het Erasmus + -programma.

2

4

Mila

5

Dit symbool staat bijvoor-

Mila

In de toekomst wil Europa

beeld op speelgoed, op je

één oplader voor alle gsm-

bril of gsm. Het betekent dat

toestellen. Telkens wanneer

het gecontroleerd is door de

je een nieuwe telefoon

Europese Unie en veilig en

koopt, krijg je er een oplader

van goede kwaliteit is.

bij. Dat zorgt voor een enorme berg afval. En het kost natuurlijk ook geld.

Daarom wil Europa één oplader voor alle telefoons.

6

Mila De Europese Unie wil dat kinderen gezond opgroeien en daar hoort gezonde voeding bij. Daarom geeft de EU steun aan scholen die kinderen extra groenten en fruit laten eten.

Die actie heet in Vlaanderen ‘Tutti Frutti’. Kinderen kunnen zo tijdens de speeltijd genieten van een verse appel of peer, die uit Haspengouw komen, de grootste fruitstreek van West-Europa.

8 Europa steunt jonge

Mila

muzikanten die er in slagen om ook in andere Europese landen door te breken. Elk

7

jaar kunnen 10 Europeanen

Mila

de ‘European Border Breaker Award’ of EBBA winnen.

Enkele Belgische winnaars zijn: Selah Sue (2012), Stromae (2011) en Milow (2010).

Schoonheidsproducten of ‘cosmetica’, zoals lippenstift, mogen niet meer getest worden op dieren.

55

56

opdrachten Uit de blog

1 Lees de blog en vul onderstaand kruiswoordraadsel in. De ‘ij’ mag in één vakje.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

Europa vindt het belangrijk dat scholen samen projecten opzetten. Zo leren we elkaars taal en … beter kennen.

Gezond eten is belangrijk. Daarom wil Europa dat we met z’n allen meer … en fruit eten.

Dit Zuid-Europees land werd lid van de EU in 1986, samen met Portugal.

Als je met je klas naar een ander land reist en er samen met een andere leerlingen een project doet, spreekt men van een u… .

De actie ‘meer gezond eten op school’ kreeg bij ons de naam ….

Om de afvalberg én onze geldbeugel te sparen, heeft elke …. binnenkort dezelfde oplader.

Dit teken betekent dat een product getest is door Europa en dat het veilig is.

Dit buurland is iets groter dan België en trad op hetzelfde moment toe tot de Europese Unie.

Een ander woord voor lippenstift, oogschaduw en andere verzorgingsproducten die niet meer op dieren mogen getest worden.

Dit Scandinavisch land werd in 1995 lid van de EU en betaalt nog niet met de euro.

De EU controleert ons eten en drinken om te zien of het g… is.

In dit EU-land zijn de drie officiële talen: Frans, Duits en Nederlands.

Deze zangeres won de EBBA-award in 2012.

Het programma voor projecten tussen Europese scholen kreeg de naam van een bekende Europeaan: ….

Een ander woord voor een ‘gebruiker’ of klant is ….

Dit land trad in 2004 toe en heeft als hoofdstad Boedapest.

Op het etiket van v… staat heel wat informatie. Zo weet je wat er allemaal in zit.

Europa maakt ook veel regels ter b… van de dieren.

Volgens velen is dit de meest gastvrije provincie van het land (en misschien wel Europa).

Een groen land dat in 1973 tot de EU toetrad.

Als er 9M op een product staat, dan weet je dat het nog 9 … houdbaar is na openen.

In Europa krijg je 2 jaar … op de aankoop van een gsm.

2

Wie alle vragen juist beantwoordde vindt een woord waarvoor veel Europese regels bestaan. Wat betekent dat woord?

aan de slag

2 Hieronder vind je enkele Europese wetten. Verbind de foto met de juist uitleg.

1

•

•

a

Hoewel kinderen meer dan 20% van de bevolking uitmaken, zijn veel van de genees­ middelen niet voor gebruik bij kinderen onderzocht of goedgekeurd. Daar probeert Europa verandering in te brengen.

2

•

•

b

Wie een hond of kat heeft, kan makkelijk met zijn dier reizen in de Europese Unie, op voorwaarde dat het een ‘identiteitskaart’ heeft.

Alle dieren moeten ook een ‘chip’ of tatoeage hebben. Zo weet men wie de eigenaar van het dier is.

3

•

•

c

Roken schaadt de gezondheid.

Daarom verplicht de EU duidelijke waarschuwingen op sigarettenverpakking.

d

Als je op reis gaat, neem je best je Europese ziekteverzekeringskaart mee. Als je in een ander Europees land naar de dokter moet, krijg je de kosten snel terugbetaald.

4

•

•

57

58

Online aan de slag

3 In de EU zijn de grenzen open. Dat betekent dat bedrijven hun producten overal in Europa kunnen verkopen. Daarom bestaan er heel wat Europese regels waaraan alle bedrijven in Europa zich moeten houden. Ga na of onderstaande regels waar of niet waar zijn.

1

Als je met het vliegtuig reist en de vlucht heeft meer dan 5 uur vertraging, dan kan je het geld van je ticket terugbetaald krijgen.

2

Op voedsel dat je koopt, moet op het etiket duidelijk staan wat er allemaal in zit.

3

Als je, ondanks je ticket, geen plaats meer hebt in het vliegtuig, dan moet het bedrijf je ticket terugbetalen. Eten of een hotel moeten ze je niet aanbieden.

4

Stel je voor dat je een gsm koopt via internet, van een andere Europeaan (dus niet via een winkel). Dan kan je niet genieten van allerlei Europese wetten, zoals garantie.

5

De Europese Unie wil onze oren beschermen tegen te luide muziek.

Daarom bestaat er een Europese regel die zegt hoe luid een mp3speler mag spelen.

4 Europa heeft heel wat verschillende talen en culturen. Dat zet de EU graag in de kijker.

1 Elk jaar zijn er twee of meer Europese steden die zich ‘Europese Culturele Hoofdstad’ mogen noemen.

Welke Vlaamse stad kreeg de titel in 2002?

In 2015 is een Waalse stad de ‘Europese Culturele Hoofdstad’. Welke?

En welke Europese steden dragen die titel in 2016? In welke landen liggen ze?

2 Europese steden kunnen ook Europese steun krijgen als ze een ‘jumelage’ doen met andere steden in Europa.

Wat betekent ‘jumelage’?

Met welke Europese steden heeft Hasselt een jumelage?

Heeft de stad of de gemeente waar jij woont ook zo’n jumelage? Met welke steden?

3 Surf naar www.goethe-verlag.com/book2/NL en vertaal volgende zinnen: John komt uit Londen (Zweeds): We zijn op school (Roemeens): Wij zijn een gezin (Portugees): Ik heb een lekke band (Pools):

2

jouw mening

5 Stel je voor: jij wordt op een dag president van Europa. Welke Europese wet zou jij dan ontwerpen? Waarom?

Schrijf je ideeĂŤn hieronder kort neer.

Je hebt alles van mijn blog gezien.

Je bent nu een Europese expert! Wil je ook, net als ik, later door Europa reizen en journalist worden?

COLOFON Uitgave De deputatie van de provincieraad van Limburg: Herman Reynders, gouverneur-voorzitter; Marc Vandeput, Ludwig Vandenhove, Igor Philtjens, Frank Smeets, Jean-Paul Peuskens, Inge Moors, gedeputeerden; en Renata Camps, provinciegriffier.

Verantwoordelijke uitgever Bruno Bamps, directeur Economie en Internationale Samenwerking, provincie Limburg, Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt.

Euroscoop is een realisatie van Ryckevelde vzw Š Ryckevelde vzw 2014 In opdracht van Europe Direct van de provincie Limburg.

Redactie: Ryckevelde vzw Vormgeving: www.magelaan.be Depotnummer: D/2014/5857/082 Provincie Limburg Europe Direct Universiteitslaan 1 3500 Hasselt Tel.: 011/23 74 26 E-mail: europedirect@limburg.be Website: www.limburg.be/europedirect

59

provincie Limburg Universiteitslaan 1 B-3500 Hasselt limburg.be/europedirect