Arthem st fact&figures pub

#arthem

Ar FACTS

STEVE SWIGGERS

tEZ nhEM

FIGURES

CHECK

STEVE SWIGGERS in opdracht van

HBO 3 HBO’s in Arnhem ruim 16.000 studenten

Bron: cijfers.hbo-raad.nl STEVE SWIGGERS

HBO > KUO Kunstonderwijs = 4% HBO ArtEZ is de grootste HBO kunstonderwijs in NL

Bron: cijfers.hbo-raad.nl STEVE SWIGGERS

2013—2014

2013—2014

900 medewerkers

3000 studenten in Arnhem

- Art & Design: - Theater & Dans: - Muziek: - Bouwkunst: - Kunsteducatie:

Enschede

Uitgave: november 2013

Uitgave: november 2013

Enschede

Tokyo

900 300 200 75 25

1.500

afstuderen

300

blijven hangen

60?

Rio

Beeld & Bron: Artez STEVE SWIGGERS

De creatieve ‘industrie’ Figuur 1: Gelderse COROP-gebieden

ARRCI ‘de creatieve kracht van Gelderland’ VEluwE

ACHtERHOEk SRAN

criterium = locatiequotiënt referentiegebied = COROP > SRAN

Zw-GElDERlAND

locatiequotiënt in stedelijke kernen is 2x landelijk gebied In figuur 1 is de geografische afbakening van de Gelderse COROP-gebieden weergegeven.

Figuur 2: SRAN

Figuur 2 toont de SRAN met een onderscheid tussen de twee Grootstedelijke Agglomeraties Arnhem en Nijmegen en de rest van de stadsregio.

ARNHEm

GA > Arnhem

RESt SRAN

NIjmEGEN

SRAN: 4.3% NL bevolking ; 708.000 inwoners waarvan helft in Arnhem & Nijmegen

3.8% NL bedrijven

10

Bron: ARCCI - Hendrik Snijders STEVE SWIGGERS

De creatieve kern Figuur 5: specialisatieprofiel: creatieve industrie SRAN 2010 bron: CBS

14 kledingindustrie

ARRCI ‘de creatieve kracht van Gelderland’

15 leer- en schoenindustrie

industrie & handel

18 Grafische industrie 31 meubelindustrie 475x en 477x DH kleding

SRAN Arnhem Nijmegen Rest SRAN

4616 en 464x GH kleding

5811 uitgeverijen van boeken 7111 Architectenbureaus

vormgeving

7311 Reclamebureaus 7410 Industrieel design

referentiebedrijven industrie en handel vormgeving kunst

74201 Fotografie

5920 maken en uitgeven geluid 85521 Dansscholen 85522 kunst van amateurs 90011 Beoefening van podiumkunst

kunst

90012 Producenten podiumkunst 9002 Diensten voor uitvoerende kunst 9003 Scheppende kunst

 4,0

90041 Theaters en schouwburgen 91021 musea

totaal creatieve industrie

0,0

1,0

2,0

3,0

locatie-quotiënt 20

Bron: ARCCI - Hendrik Snijders STEVE SWIGGERS

De creatieve kern & Arnhem Tabel 8: bedrijven in alle creatieve kernsectoren nr.

Grootstedelijke Agglomeratie

locatiequotiënt

Arnhem zit in achtervolgend peleton

aandeel in totaal aantal bedrijven sector in eigen regio

sector in NL sector

1

Amsterdam

2,3

10,0%

16,5%

2

Groningen

1,7

7,6%

1,8%

3

Arnhem

1,7

7,4%

1,4%

4

utrecht

1,6

7,2%

4,2%

5

Haarlem

1,6

6,9%

1,9%

6

Eindhoven

1,4

6,5%

2,7%

7

Nijmegen

1,4

6,2%

1,1%

‘s-Hertogenbosch

1,3

6,0%

1,5%

Breda

1,3

5,9%

1,4%

10

Rotterdam

1,3

5,8%

6,6%

11

Zwolle

1,3

5,7%

0,7%

12

leeuwarden

1,2

5,6%

0,6%

13

tilburg

1,2

5,4%

1,4%

14

‘s-Gravenhage

1,2

5,4%

4,4%

15

Amersfoort

1,2

5,3%

1,2%

16

maastricht

1,2

5,3%

0,7%

17

Enschede

1,0

5,2%

0,7%

18

leiden

0,9

4,4%

1,2%

19

Apeldoorn

0,9

4,2%

0,7%

20

Geleen/Sittard

0,8

3,9%

0,6%

21

Dordrecht

0,8

3,6%

1,0%

22

Heerlen

0,6

3,5%

0,5%

Totaal 22 GA

1,5

6,5%

52,8%

Rest Nederland

0,7

3,3%

47,2%

Totaal Nederland

1,0

4,4%

100,0%

1/6 van de bedrijven ligt in Amsterdam 7.4% van Arnhemse bedrijven is

creatieve kern Stedelijke aGGlOmerat ieS en de creat ieve kern

8 9

31

Bron: ARCCI - Hendrik Snijders STEVE SWIGGERS

Arnhem & vormgeving Figuur 10: profiel van de meest creatieve steden grafisch kunstenaars

uitgeverijen

6 producenten podiumkunsten

4

in vergelijking met andere steden uit het peleton is Arnhem sterk op het gebied van vormgeving. Het verschil met Amsterdam is klein.

architecten

2

diensten

geluid

podiumkunsten

reclame

vormgeving

amsterdam Groningen Utrecht eindhoven

Conclusie: De creatieve industrie is sterk geconcentreerd in de grote steden.

Amsterdam staat met afstand op de eerste plaats. Arnhem behoort tot de groep van steden die er direct na komt. Nijmegen volgt op grotere afstand in de middenmoot. Binnen de creatieve industrie is Arnhem vooral sterk op het gebied van vormgeving.

het creat ieve prOfiel van arnhem en nijmeGen

fotografen arnhem

41

Bron: ARCCI - Hendrik Snijders STEVE SWIGGERS

Where do we meet?

hEM

2013—2014

1500

300

60

studeren

afstuderen

blijven hangen

Enschede

?

2013—2014

blijven

Enschede

STEVE SWIGGERS

ArtEZ in de stad Werkplaats Typografie Conservatorium Creative Writing

Arnhem Fashion Factory

Studium Generale Art Business Center ArtEZ Press

Mode Incubator

Dans Theater

Art & Design Bouwkunst

Fine Art Product Design Fine Art werkplein

Fashion Masters Dutch Art Institute

Coming Soon STEVE SWIGGERS

Student in de stad TNO > ‘Kennis als economische motor’:

- een student levert de Nederlandse economie € 25.000/jaar op - De bestedingen van studenten liggen gemiddeld op € 10.000/jaar (dit bedrag is meegenomen in die € 25.000/jaar) - De bestedingen van hoger onderwijs slaan voor het overgrote deel neer in diezelfde grote steden Artez > uren: - studenten hebben gemiddeld 20 contacturen/week - Arnhem komt naar voren als een stad waar je je kan concentreren op je studie. Wil je het ‘maken’ moet je uitzonderlijk goed zijn en geldt een grote discipline.

- Resultaat: de studenten hebben erg weinig tijd voor de stad.

Bron: Kences - TNO - ArtEZ STEVE SWIGGERS

€

ArthEM in de stad Ineke Hans

Spijkers en Spijkers

Sjaak Hullekes

Thor ter Kulve

Erlenmeyer

People of the

van Hulsteijn

Labyrinths

Erik Stehmann

Klaas Kuiken

Floris Schoonderbeek

Sophie Schijf

Richard Vijgen

Agata Bartos

Annelou van Griensven Wouter Groendijk

Joey Holthaus Luchtkasteel

Joost Erinkveld

Dieter Volkers

Elsien Gringhuis

Rick Tegelaar

Kim van Es Masha Bakker Ho Mulder Rosanne Bergsma Sequence Zero Pakhuis Pauline van Dongen

Sinds 1416 Casper Tolhuisen O.K. Parking G.A.N.G. Studio MOM Erik Jan Kwakkel Accu

Hans Jungerius

Dynamic Food

Karina Dimitriu

Lenneke Wispelwey

Els van’t Klooster

The Much Much

STEVE SWIGGERS

Netwerk ArtEZ INT. NY

OPA

NL

ONDERZOEK

F FASHION

ARCCI

Organza

B

LECTORAAT

EU

B E L E I D

DAI

ArtEZ Press

GB

ArtEZ

Arnhem

STAGE GRAPHIC DESIGN

werkplaats typografie

PRAKTIJK BEDRIJF

DF & DC

ClickNL GLD

ISS

Artes Business Center

MODINT

BEDRIJVEN ArtEZ STEVE Bron: SWIGGERS

SE

PRODUCT DESIGN

BROED PLAATSEN

Mode Incubator

IA DESIGN

Vikor & Rolf Orson+Bodil Vanilia John Galliano Sonia Rykiel Lanvin Chloe Sharon Wauchob Bernard Wilhel A.F. VandeVorst Christian Wijnants H&M Ann Sofie Back Preen Alexander Mc Queen Giles Deacon Christopher Kane

I

Diesel

D

Slavs&Tartar

GB

Carvalho Bernau Designpolitie EGBG Lesley Moore LAVA Zak Group

NY

Project Projects 2X4

NL

F

Karl Lagerfeld

NL

Ted Noten Butterflyworks United Nude Maarten Baas

J GB

Coming Soon

Alexander Wang

Nendo Doshi Levien Cohen van Balen

E

Camper

NL

Philips LUSTlab

BE

Lab(AU)

GB

United Visual Artists

D

Onformative

verkoop

logistiek

marketing

3d print

productie

orders

presentatie

ONTWERPER presentatie

prototype

ontwerp

concept

onderzoek

MATERIAAL logistiek

productie

orders

materiaal kleur

concept

onderzoek

Netwerk bedrijf exotisch

lokaal industrie

loon

MARKT

ambacht

Bron: buroBIK STEVE SWIGGERS

€ € €

In- Out amsterdam n=53

+

–

arnhem n=29

+

Overig nederland n=103

rotterdam n=19

–

–

1

aantal modeontwerpers (n=230)

Figuur 12: migratie van modeontwerpers (2006)

5 10 15 20 25 30

Utrecht n=26

Bron: Rik Wenting, Oezge Atzema en Koen Frenken. Modeontwerp en Ondernemerschap. Plaatsen, profielen en prestaties.

Universiteit Utrecht, 28 juli 2006.

verklaard worden; mogelijk verhuist een deel van de ontwerpers naar gebieden met lagere vastgoedprijzen (een boerderij als atelier). De uitstroom uit Arnhem, utrecht en Rotterdam zou ook op die grond te verklaren zijn. Vervolg onderzoek zou dat kunnen uitwijzen. Daarbij zou de blik ook op andere steden gericht kunnen worden, bijvoorbeeld Eindhoven en Groningen.

Arnhem springplank of warm bad?

Is een keuze erg?

Het negatieve saldo van Arnhem is niet verrassend in het licht van de hiervoor genoemde zwakke verankering in regionale netwerken: men verhuist naar gebieden met lagere vastgoedprijzen (overig Nederland) of naar een stad met sterkere culturele netwerken (Amsterdam). Als Arnhem een sterkere aantrekkingskracht wil uitoefenen op succesvolle ontwerpers (en in Arnhem gevestigde ontwerpers meer kans op succes wil bieden) zou de inbedding in de regio versterkt moeten worden.

Dat is ook het uitgangspunt geweest van het beleid van de afgelopen jaren.

Dat inbeddingsinitiatieven kansrijk zijn, blijkt uit een recent project van ARCCI. In het kader van OmOS15 zijn in het deelproject Business match ontwerpers en opdrachtgevers via een tweedaagse workshop aan elkaar gekoppeld. Alle deelnemers wisten zich met een partner te verbinden. Deze 100% score illustreert dat er behoefte bestaat aan samenwerking – het solisme dat uit het eerder genoemde

15

Open Minds Open Sources, Lessen voor samenwerking tussen ontwerpers en opdrachtgevers.

Zie www.openmindsopensources.

48

Bron: ARCCI - Hendrik Snijders STEVE SWIGGERS

Vergelijking Amsterdam Rietveld

I amsterdam

FashionWeek

NDSM

Eindhoven Design Academy

logo

DesignWeek

Strijp

rafelranden - nieuwe economie

STEVE SWIGGERS

HBO to go

STEVE SWIGGERS

Vergelijking Amsterdam Rietveld

I amsterdam FashionWeek

NDSM

Eindhoven Design Academy

logo

Strijp

DesignWeek

STEVE SWIGGERS

hEM 2013—2014

STEVE SWIGGERS

STEVE SWIGGERS in opdracht van