Wiedza pozwala
Informator Świadomego Pracodawcy
PRZEMYŚL SWÓJ PRZEMYSŁ: skuteczne zarządzanie w obliczu zmian
nr 5/2015
to nie tylko przewodnik na temat szeroko pojętego środowiska pracy, ale także źródło cennych informacji, rzadko poruszanych w branżowej prasie, które mogą posłużyć jako inspiracja lub dobra rada do natychmiastowego zastosowania w Państwa działalności. Wierzymy, że otoczenie, w jakim pracujemy, jest wartością wymierną, dlatego warto włączyć się do procesu jego budowania z takim samym zaangażowaniem, jak w pozyskiwanie klientów lub nawiązywanie relacji biznesowych. Celem i wielką misją Safecontrol jest gromadzenie, przetwarzanie i dzielenie się wiedzą związaną z obszarem bezpieczeństwa i higieny miejsca pracy. Między innymi, właśnie poprzez niniejszy Informator. Naszą filozofię definiujemy hasłem “for a better workplace”, dlatego też Informator Safecontrol został opracowany tak, aby krok po kroku wprowadzać Czytelnika w tematykę danego numeru, jednocześnie szerząc wiedzę, jak czynić nasze miejsce pracy bezpiecznym i wydajnym. Wiemy, że troska o każdy detal przekłada się w perspektywie czasu na korzyść pracowników, ich bardziej efektywne działanie, a w ostatecznym rozrachunku na zadowolenie klientów końcowych, a co za tym idzie - wzrost zysków firmy. O wszystkim piszemy w przystępny sposób, dostarczając aktualnych informacji i wyjaśniając wątpliwości w obszarach kluczowych dla danego tematu.
Tematy kolejnych numerów, publikowanych w ramach kampanii Safecontrol CSR --- DZIŚ, JUTRO, POJUTRZE Jak się za to zabrać i o co naprawdę chodzi w społecznej odpowiedzialności biznesu. BHP -- NIE TAKIE STRASZNE, JAK JE MALUJĄ Udręka pracodawców, czy sposób na rozwój przedsiębiorstwa? DUŻE PROBLEMY MAŁEJ GASTRONOMI Wyzwania polskiej gastronomii - Jak przekuć wyzwania y w sukces i zdobyć zaufanie gości CENTRA HANDLOWE W CENTRUM UWAGI Czyli higiena, bezpieczeństwo i kontrola jakości w sieciach handlowych.
PRZEMYŚL SWÓJ PRZEMYSŁ: Reżim jakościowy w obliczu modernizacji firm produkcyjnych.
SŁUŻBA ZDROWIA CZARNO NA BIAŁYM Wszystko o bezpieczeństwie pacjentów i pracowników placówek leczniczych.
FAŁSZYWA TROSKA O ŚRODOWISKO, PRAWDZIWY PROBLEM Największe wyzwania ekologiczne - czym grozi ich niepodjęcie?
HIGIENA PODSTAWĄ BIZNESU HORECA Czy aby na pewno goście restauracji nie dbają o to, gdzie i jak jedzą?
WYSOKIE NORMY, WYDAJNE PRODUKTY ... i inne sposoby na sukces w utrzymaniu czystości firmy. Jeśli chcesz być poinformowany o kolejnym numerze Informatora Safecontrol, zapisz się do naszego newslettera na stronie www.safecontrol.pl.
Szanowni Państwo,
cieszymy się na spotkanie z Państwem w nowym roku! Życzymy by przyniósł Wam wiele nowych wyzwań i, żeby każde z nich udało się Wam przekuć w spektakularny sukces. Mamy nadzieję, że nasze publikacje dalej będą Was w tym wspierać. Nasz noworoczny kwartalnik to próba usystematyzowania najważniejszej wiedzy dotyczącej polskiego przemysłu jako środowiska pracy. Znajdujące się przed Wami opracowanie porusza tematykę bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska i zarządzania jakością w zakładach przemysłowych i firmach produkcyjnych. Wszystkie publikowane w nim treści staraliśmy się dopracować tak, by informacje w nich zawarte były przedstawione w obrazowy sposób i przybliżały Państwu specyfikę środowiska pracy w branży przemysłowej. Liczymy, że w tym numerze znajdziecie ciekawe porady i wskazówki, które pomogą Wam przemyśleć wasz przemysł!
Życzymy Państwu udanej lektury, Zespół Safecontrol
Spis treści
Nowy przemysł: zmiany, osiągnięcia i perspektywy
1
ABC przemysłu: najważniejsze pojęcia
7
Produkcja pod specjalnym nadzorem BHP
11
Narzędzia do zarządzania jakością i bezpieczeństwem żywności
17
Systemy higieniczne dla lepszej organizacji miejsca pracy
23
Audyt energetyczny – etapy realizacji krok po kroku
27
Kryzysowa antyinspiracja: nauka na błędach BP
31
Ciekawe pomysły na oszczędność energii – studium przypadku
37
Jak stworzyć przyjazne miejsce pracy?
39
Dobre praktyki, które chronią środowisko
47
Nowy przemysł: zmiany, osiągnięcia i perspektywy
Wbrew powszechnej opinii na temat stanu polskiego przemysłu, ostatnie 25 lat pokazało jego spektakularny rozwój. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że od początku lat 90-tych wartość produkcji przemysłowej zwiększyła się czterokrotnie, a eksportu dóbr aż dziesięciokrotnie. 1
2 czytaj dalej >
Różnice: kiedyś a dziś Przemysł epoki socjalizmu zatrudniał więcej ludzi, ale tylko w niewielkiej części uczestniczył w międzynarodowym podziale pracy. Zajmował się głównie produkcją słabej jakości odpowiedników zachodnich produktów. Z czasem zaszły zmiany technologiczne oraz organizacyjne, dzięki którym wzrosła jakość i wydajność pracy. Dziś w przemyśle, mimo zwiększonej produkcji, pracuje znacznie mniej osób. Jest to naturalnym efektem m.in. automatyzacji i zmieniających się funkcji przedsiębiorstw. Niektórzy wspominają rozległe tereny potężnych fabryk, które obecnie nie spełniałyby swojej roli z uwagi na nowoczesny łańcuch dostaw. Proces prywatyzacji spowodował, że poznikały nazwy państwowych spółek znanych z dawnych czasów, a zastąpiły je marki, których nazwy trudno skojarzyć z właścicielami. Mimo tego państwowe spółki mają nadal ok. 17% udziału w produkcji globalnej. Na tym polu niewiele się zmieniło.
Konkurencyjność na światowych rynkach Polskie marki są aktywne na międzynarodowych rynkach. Szczególnie odzieżowe oraz obuwnicze. Polska konkuruje nie tylko ceną, ale też wysoką jakością i dostosowywaniem się do potrzeb konsumentów na całym świecie. Zależy jej na eksploracji nowych segmentów rynku międzynarodowego i podążaniu za innowacyjnymi rozwiązaniami.
Kapitał zagraniczny: koszty czy korzyści? Znaczący udział kapitału zagranicznego doprowadził do pojawiania się opinii, że polski przemysł już nie istnieje. Jednak zestawiając ze sobą koszty i korzyści okazuje się, że tych drugich jest znacznie więcej. Poza tym coraz trudniej jest określić narodowość kapitału, np. korporacje mają udziałowców z kilku krajów, a polscy przedsiębiorcy stają się inwestorami na rynkach zagranicznych.
„Za komuny było lepiej” vs. twarde liczby Czy kiedyś przemysł faktycznie lepiej funkcjonował? Argumentami można przerzucać się bez końca, ale o faktach obiektywnie świadczą liczby. Jak polski przemysł wypada w statystykach? W styczniu 2015 r. wskaźnik PMI* wzrósł z grudniowego poziomu 52,8 do 55,2. Oznacza to czwartą pod rząd poprawę warunków w polskim przemyśle i największy wzrost od lutego 2014 r. Wzrost głównego wskaźnika miesiąc do miesiąca był największym zarejestrowanym od stycznia 2012 r.
* PMI (Purchasing Managers' Index): wskaźnik aktywności finansowej oparty na miesięcznych badaniach starannie wybranych firm. Dostarcza rzetelnych informacji na temat prywatnego sektora gospodarki. Śledzi m.in.: produkcję, nowe zamówienia, poziom zapasów, zatrudnienie i ceny w sektorach produkcyjnym, budowlanym, sprzedaży detalicznej oraz sektorze usług. Badania PMI opierają się na faktach, są jednymi z najwcześniej publikowanych wskaźników warunków gospodarczych, które ukazują się co miesiąc. We wszystkich badanych krajach dane zbiera się za pomocą tej samej metodologii, co daje możliwość międzynarodowych porównań. 3
Perspektywy Wg McKinsey & Company przy założeniu, że PKB w latach 2015-2025 będzie rosnąć w tempie ponad 4% rocznie, to w 2025 r. Polska ma szansę osiągnąć 85% prognozowanej średniej dla krajów UE 15. Rozwój zależy od efektywnego wykorzystania różnych metod i strategii wsparcia. Oto najważniejsze z nich:
3 mld zł do rozdysponowania od Agencji Rozwoju Przemysłu na zwiększenie współpracy między biznesem a nauką;
Powiązanie przemysłu z rynkiem finansowym;
Wzrost nakładów na inwestycje ukierunkowane na pozyskanie wykwalifikowanych pracowników;
Wykorzystanie pełnego potencjału jednolitego rynku europejskiego i pozaeuropejskiego; pracowników;
Odchodzenie od konkurencji cenowej na rzecz konkurowania jakością wyrobów;
Dostęp do środków krajowych i unijnych w ramach nowej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020;
Wykorzystanie klastrów i innych form organizacyjnych do podniesienia poziomu innowacyjności wyrobów;
Dopasowanie systemu edukacji zawodowej do potrzeb rynku pracy i rozwój nowych umiejętności;
Tworzenie poziomych i pionowych powiązań kooperacyjnych przedsiębiorstw;
Rozwój infrastruktury wspomagającej przemysł i wymianę handlową;
Wykorzystanie atutów położenia regionalnego do dalszego rozwoju inwestycji zagranicznych w Polsce;
Ukierunkowanie polityki unijnej na reindustrializację gospodarek i wzrost zatrudnienia;
Uwzględnienie kwestii zrównoważonego rozwoju w prowadzonej działalności gospodarczej;
Prowadzenie działalności biznesowej w oparciu o strategie krótkoi długoterminowe;
TTIP: liberalizacja handlu oraz pobudzenie wzrostu gospodarczego
4 czytaj dalej >
Polska na europejskich i światowych rynkach
1
1
2
Największy na świecie eksporter jabłek
Największy w Europie producent i eksporter mrożonych owoców
2 miejsce na świecie w wytwórstwie koncentratu jabłkowego 2 miejsce na świecie w wydobyciu siarki 2 miejsce na świecie w budowie statków rybackich
Polski przemysł stoczniowy: 2
5
2 miejsce w Europie
3
3 miejsce na świecie
Ryfylke i Hardanger – pierwsze na świecie promy pasażersko-samochodowe zasilane wyłącznie paliwem LNG
Ryfylke
Hardanger
Cena za kg statku: Lata 90-te
Dziś
3 $ (tyle co kg jabłek)
18-20 € (tyle co kg Mercedesa klasy C)
3 miejsce wśród eksporterów drobiu w UE 3 miejsce jako dostawca mebli w UE 4 miejsce na świecie jako eksporter mebli 7 miejsce na świecie w wydobyciu węgla kamiennego 9 miejsce na świecie w budowie statków wodowanych 14 miejsce na świecie w wydobyciu rud cynkowo-ołowiowych 30% żywności eksportowanej jest do ponad 170 krajów świata 80% eksportu produktów rolno-spożywczych trafia do krajów UE Regionalny lider rynku ITC Światowy gracz sprzedaży technologii teleinformatycznych
Najbardziej aktywne marki: odzieżowe
obuwnicze
Największe z nich to*
* Inwestycje ok. 250 mln zł.
Ciekawostka Gucio – producent obuwia dla dzieci opatentował pomysł na usztywnienie piętki i zyskał światowe uznanie. Buty tego producenta noszą dzieci takich gwiazd jak Angelina Jolie i Brad Pitt. 6 czytaj dalej >
ABC przemysłu: najważniejsze pojęcia
Przemysł jest pojęciem niezwykle obszernym, mieszczącym w sobie różnorodne formy działalności. Towarzyszy nam na co dzień. Pojawia się w wiadomościach, debatach politycznych czy prywatnych rozmowach. Obecnie w Polsce coraz częściej mówi się o nowym przemyśle, który kształtuje się w wyniku przeorganizowania pracy czy dostępu do nowoczesnego sprzętu. Mimo tych zmian pewne pojęcia pozostały uniwersalne do dziś. 7
8 czytaj dalej >
Przemysł zajmuje się wydobywaniem zasobów przyrody oraz przetwarzaniem ich na dobra zaspokajające potrzeby społeczeństwa. Wykorzystuje do tego celu maszyny oraz odpowiedni podział pracy. W efekcie wpływa na inne dziedziny gospodarki narodowej i rozwój kraju, stąd teş jego róşnorodne funkcje: t
QSPEVLDZKOB pozyskuje i przetwarza surowce oraz półprodukty na artykuły gotowe,
t
TQP’FD[OB tworzy miejsca pracy, podnosi poziom jakości şycia,
t
FLPOPNJD[OB produkuje róşnorodne dobra,
t
QS[FTUS[FOOB wpływa na sposób zagospodarowania terenu, a tym samym na rozwój miast i przyspieszenie procesów urbanizacyjnych.
Gałęzie przemysłu to grupa specjalistycznych zakładów, które zajmują się produkcją na bazie tego samego surowca lub mają zblişony proces technologiczny bądź podobne przeznaczenie wyrobów końcowych. Najwaşniejsze gałęzie polskiego przemysłu to: t t t t t t t t
QBMJXPXP FOFSHFUZD[OZ przemysĹ‚ wÄ™glowy, paliwowy i energetyczny; NFUBMVSHJD[OZ kopalnictwo i hutnictwo Ĺźelaza, przemysĹ‚ metali nieĹźelaznych; FMFLUSPNBT[ZOPXZ przemysĹ‚ maszynowy, precyzyjny, metalowy, Ĺ›rodkĂłw transportu, elek trotechniczny i elektryczny; DIFNJD[OZ przemysĹ‚ rafineryjny, gumowy, petrochemiczny, chemii nieorganicznej, wĹ‚Ăłkien sztucznych, nawozĂłw sztucznych, perfumeryjno-kosmetyczny; NJOFSBMOZ przemysĹ‚ materiaĹ‚Ăłw budowlanych, szklarski, ceramiki szlachetnej; MFLLJ odzieĹźowy, wĹ‚Ăłkienniczy, skĂłrzany; TQPČˆZXD[Z przemysĹ‚ miÄ™sny, rybny, mleczarski, zboĹźowo-mĹ‚ynarski, owocowo-warzywny, ziemniaczany, tytoniowo-chĹ‚odniczy; ES[FXOP QBQJFSOJD[Z przemysĹ‚ stolarki budowlanej, tartaczny, celulozowo-papierniczy.
Przemysł cięşki zajmuje się przede wszystkim produkcją maszyn i półproduktów na potrzeby innych przemysłów. Gałęzie przemysłu cięşkiego to:
t t t t
9
QS[FNZTÂ’ CVEPXMBOZ QS[FNZTÂ’ DIFNJD[OZ QS[FNZTÂ’ FMFLUSPNBT[ZOPXZ QS[FNZTÂ’ NFUBMVSHJD[OZ
t t t
QS[FNZTÂ’ NJOFSBMOZ QS[FNZTÂ’ QBMJXPXP FOFSHFUZD[OZ QS[FNZTÂ’ [CSPKFOJPXZ
Ośrodek przemysłowy to inaczej miasto, w którym rozwija się dana gałąź przemysłu. Okręg przemysłowy to region skupiający kilka miast, w których skoncentrowana jest działalność przemysłowa. Region przemysłowy to grupa kilku okręgów przemysłowych. Fabryka (zakład produkcyjny) to cykl produkcyjny zorganizowany na szeroką skalę w oparciu o pracę ludzi oraz maszyn. Pojęcia tego uşywano w czasie przejścia z manufakturowego systemu produkcji na produkcję maszynową opartą na podziale pracy. Kiedyś tak nazywano małe warsztaty, w których produkowano maszyny, później system wytwarzania. Dziś blişej temu pojęciu do zakładu przemysłowego. Zakład przemysłowy jest instytucją, która ma konkretną strukturę organizacyjną i dysponuje zespołem budynków oraz urządzeń do prowadzenia masowej produkcji w danej dziedzinie przemysłu. Lokalizacja przemysłu to wybór miejsca do prowadzenia działalności. Najwaşniejsze czynniki, od których zaleşy lokalizacja: t t t t t
#B[B TVSPXDPXB występowanie złóş danego surowca obnişa koszty produkcji i transportu. %PTUǗQ EP XPEZ woda jest niezbędna do produkcji, stąd lokalizacja zakładów przemysłowych w poblişu rzek czy jezior. 3ZOLJ [CZUV moşliwość dostarczenia wytworzonych produktów szybko i tanio, waşna przede wszystkim dla gałęzi przemysłu o duşej zmienności zapotrzebowania. ;BTPCZ QSBDZ liczą się nie tylko obszary z nadwyşką siły roboczej, ale teş dostęp do wykwali fikowanej kadry. *OGSBTUSVLUVSB UFDIOJD[OB sieć komunikacyjna, energetyczna i wodno-kanalizacyjna, która nie spowoduje wzrostu cen produkcyjnych przy budowie zakładów przemysłowych.
Polityka przemysłowa to podejmowane przez państwo działania, które mają zapewnić warunki sprzyjające konkurencyjności w przemyśle. W tym celu korzysta się z grup instrumentów: t
t t t t t t t
finansowanie i współfinansowanie: badań, kształcenia kadr i szkolenia zawodowego, rozwoju regionalnego, infrastruktury, ochrony środowiska oraz subwencje dla podupadających przedsiębiorstw i gałęzi; procedury antydumpingowe i antysubwencyjne; QSPHSBNZ SP[XPKV QS[FNZT’V: krajowe, restrukturyzacji gałęziowej i regionalnej przemysłu, transferu technologii; systemy podatkowe poszczególnych krajów; promowanie przekształceń organizacyjnych przedsiębiorstw (prywatyzacja); standardy i normy techniczne; zamówienia publiczne; doradztwo. 10 czytaj dalej >
Produkcja pod specjalnym nadzorem BHP
Zapewnienie bezpieczeństwa i higienicznych warunków w miejscu pracy to obowiązek każdego pracodawcy. Dzięki temu nie tylko maleje ryzyko nieszczęśliwych wypadków, ale też osiąga się lepsze wyniki ekonomiczne. W przemyśle nie brakuje branż o podwyższonym ryzyku działalności. Dlatego warto poznać najważniejsze zasady, które poprawią bezpieczeństwo w zakładzie produkcyjnym oraz dowiedzieć się, co daje ich stosowanie. 11
12 czytaj dalej >
BHP na pierwszym miejscu Przepisy BHP oparte są na zasadach zdrowego rozsądku, dlatego stosowanie się do nich nie powinno sprawiać trudności. Skomplikowane bywają jedynie zasady dotyczące pracy w wymagających warunkach lub przy użyciu zaawansowanych technologii. Istnieją działy, w których przestrzeganie tych regulacji nie jest priorytetem, ale są też takie, w których BHP jest sprawną nadrzędną. Tak jest w dziale produkcji. Wystarczy pośpiech, chwila nieuwagi czy jedna błędna decyzja, aby stracić zdrowie, a nawet życie. Kiedy gonią terminy, a jednocześnie wymaga się najwyższej jakości pracy, nie trudno o zbagatelizowanie przepisów BHP, np. pominięcie środków ochrony osobistej.
Odpowiedzialność po obydwu stronach Inspektor pracy oraz pracodawca lub osoba odpowiedzialna za BHP mają uświadamiać pracowników. I w drugą stronę – pracownicy nie mogą przymykać oczu na zbyt pobłażliwe podejście przełożonych. Powinni mieć odwagę nie tylko przyjmować informację zwrotną od szefów, ale także zwracać im uwagę na niebezpieczne sytuacje czy niesprawny sprzęt. Obowiązkiem przełożonego jest natychmiastowa reakcja na zgłaszane zagrożenia.
Lepsza komunikacja z pracownikami Środowisko pracy wpływa na przestrzeganie przepisów. W przyjaznej atmosferze wykonywanie obowiązków jest przyjemniejsze i mniej stresujące. Dla poprawy przepływu informacji z zakresu BHP na halach produkcyjnych, warto umieścić skrzynki, do których każdy pracownik będzie mógł wrzucić swoje pomysły lub spostrzeżenia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Podobną funkcję pełnią regularne spotkania, podczas których zespół produkcyjny komunikuje się z osobami odpowiedzialnymi za BHP. Poza tym bezpośrednie rozmowy poza stanowiskiem pracy wzmacniają zaufanie w relacji pracownik-przełożony.
13
Poznaj 6 powodów, dla których warto zadbać o BHP w zakładzie produkcyjnym* 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Obniżenie w przyszłości składki ubezpieczeniowej. Zmniejszenie czasu nieproduktywnego. Zmniejszenie dodatkowego zatrudnienia. Wzrost wydajności pracy. Zmniejszenie strat materialnych z powodu wypadków. Zmniejszenie kosztów świadczeń z tytułu wypadków, chorób zawodowych i nieodpowiednich warunków pracy.
* Na podstawie komputerowego modelu analizy kosztów i korzyści (AKK) opracowanego przez CIOP.
14 czytaj dalej >
OKIEM EKSPERTA Najważniejsze zasady bezpieczeństwa, czyli czego wymaga się od pracownika produkcji?
Aleksandra Spychała Specjalista ds. BHP HR Bezpieczna Praca
15
Pracownik produkcji powinien:
1.
Posiadać ukończone szkolenie wstępne BHP, zapoznać się z instrukcjami technicznymi obsługi maszyn i urządzeń oraz stosować się do zaleceń określonych przez producenta.
2.
Wysłuchać instruktażu zawodowego, udzielonego przez swojego przełożonego, dotyczącego bieżących zadań oraz bezpiecznego i fachowego realizowania prac produkcyjnych, w tym wyników oceny ryzyka zawodowego oraz środków bezpieczeństwa zapobiegających urazom.
3.
Do pracy przystąpić wypoczęty, trzeźwy, ubrany w odzież roboczą, bez luźnych, zwisających elementów, biżuterii itp. Mankiety od ubrania powinny dokładnie przylegać. Używać butów roboczych na podeszwie antypoślizgowej z twardymi podnoskami, jeżeli tego wymaga pracodawca. Stosować środki ochrony indywidualnej przydzielone na stanowisku pracy.
4.
Dbać o ład i porządek na stanowisku pracy. W obrębie stanowiska pracy oraz na posadzce nie powinno być zbędnych przedmiotów lub materiałów.
5.
Przed przystąpieniem do pracy sprawdzić kompletność technicznego wyposażenia stanowiska pracy. W razie wątpliwości, co do możliwości bezpiecznego wykonania czynności, pracownik ma prawo przerwać pracę i zwrócić się do przełożonego o udzielenie wskazówek i wyjaśnienie sytuacji.
6.
Sprawdzić stan techniczny urządzeń przewidzianych do użytku, w szczególności stan wyłączników bezpieczeństwa, osłon i zabezpieczeń krańcowych obsługiwanych maszyn.
7.
Podnosząc ciężary ręcznie zawsze przestrzegać określonych zasad działania, by nie nadwerężyć kręgosłupa i nie przekraczać dopuszczalnych norm dźwigania.
8.
Z chwilą zaistnienia wypadku przy pracy, pozostawić miejsce jego powstania w takim stanie, w jakim zdarzył się wypadek, aż do czasu przybycia zespołu powypadkowego. Poszkodowanemu udzielić pierwszej pomocy. Każdy zaistniały wypadek przy pracy należy niezwłocznie zgłosić przełożonemu, a stanowisko pracy, na którym doszło do wypadku, zabezpieczyć przed dostępem osób niepowołanych.
9.
W razie zauważenia pożaru podjąć próbę jego ugaszenia, a następnie zaalarmować otoczenie i przełożonych.
16 czytaj dalej >
Narzędzia do zarządzania jakością i bezpieczeństwem żywności
Aby utrzymać konkurencyjność w sektorze spożywczym należy spełniać wymagania konsumentów, oferując żywność bezpieczną i wysokiej jakości. Do spełnienia tych oczekiwań konieczne jest stosowanie nowoczesnych systemów zarządzania jakością, które obowiązują w krajach UE. 17
18 czytaj dalej >
1. GHP (Dobra Praktyka Higieniczna): określa wymagania i działania dotyczące warunków higienicznych, które należy podjąć na wszystkich etapach produkcji i obrotu, aby zapewnić żywności bezpieczeństwo. Zawarte są one w zakładowych Księgach Higieny (KH) firm sektora żywnościowego.
GHP obejmuje przede wszystkim: lokalizację i otoczenie zakładu, obiekty zakładu oraz ich układ funkcjonalny, higienę pomieszczeń, maszyn i personelu produkcyjnego, plany szkoleń i badań lekarskich, kontrolę odpadów. Wskazówka: Zakład może posiadać jedną bądź wiele Ksiąg Higieny. Zależy to od jego wielkości. W małym zakładzie wszelkie procedury oraz instrukcje zmieszczą się w jednej KH, w średnim bądź dużym może zaistnieć potrzeba stworzenia ogólnej księgi i szczegółowych ksiąg działowych. Dokument powinien być przejrzysty. Dobrym rozwiązaniem jest prowadzenie KG w segregatorze, wtedy łatwiej jest dodać lub usunąć kolejne strony. Poza tym warto trzymać je w plastikowych koszulkach, by nie uległy zniszczeniu.
2. GMP (Dobra Praktyka Produkcyjna): system, który ustala działania i warunki, w jakich ma odbywać się produkcja żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, by zapewnić odpowiednią jakość zdrowotną żywności.
GMP obejmuje wymagania dotyczące: założeń budowlanych, technicznych, technologicznych,
19
wyposażenia, praktyk operacyjnych, metod produkcji.
Dekalog GMP* 1.
2.
3.
4. 7.
5. 8.
6. 9.
Zaw Zawsze postępuj dokładnie instrukcji, nie stosuj wg in „skrótów” lub „usprawnień”. kó Jeśli czegoś nie wiesz lub nie rozumiesz, pytaj przełożonych lub sięgnij do odpowiedniej dokumentacji. Pracuj tak, aby maksymalPr ryzyko nie ograniczyć o zanieczyszczenia produktu, pomieszczeń, sprzętu, urządzeń.
Wszelkie nieprawidłowości W ci i odchylenia od założonych dc ch parametrów procesu produkcji zgłaszaj kierownictwu.
Db Dbaj o higienę osobistą, utrzy utrzymuj swoje stanowk w czystości isko i porządku.
Bądź uważny, Bą przeciwdziałaj błędom. prze * Wg Instytutu Żywności i Żywienia.
Upewnij się czy stan Up techniczny urządzeń tech i sprzętu jest odpowiedni oraz czy są one czyste.
Przed rozpoczęciem pracy upewnij się, że masz do czynienia z właściwym surowcem lub półproduktem.
Dokł Dokładnie zapisuj wszystkie parametry par przebiegu procesu.
10.
zejmij Przejmij odpowied odpowiedzialność za to, co robisz.
3. HACCP (Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontrolne): rozpoznawalna na całym świecie metoda wspierająca przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego w identyfikacji ważnych zagrożeń dla bezpieczeństwa żywności, które generuje dana firma. Mechanizm ten pozwala określić zgodne z prawem, niezbędne procedury zapobiegające takim zagrożeniem.
12 kroków do wdrożenia systemu HACCP*
1. Powołanie zespołu ds. 2. Opisanie produktu. 3. Określenie
4. Opracowanie
HACCP i zdefiniowanie obszaru oraz zakresu stosowania systemu.
przeznaczenia produktu.
diagramu procesu produkcyjnego.
5. Weryfikacja diagramu 6. Identyfikacja
7. Określenie krytycznych 8. Ustalenie limitów
w zakładzie.
wszystkich zagrożeń na każdym etapie i określenie środków zapobiegawczych.
punktów kontrolnych (CCP). krytycznych dla każdego CCP.
9. Opracowanie
10. Określenie
11. Opracowanie spo-
12. Przygotowanie
systemu monitorowania dla każdego CCP.
działań korygujących.
sobu weryfikacji systemu HACCP.
dokumentacji systemu. 20 czytaj dalej >
* Na podstawie „Zeszytów Naukowych” nr 678 Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
Z Zanim zaczniesz jakąkolwiek pracę, jakąk upewnij się, że posiadasz wymagane procedury i instrukcje.
4. ISO 9000 (międzynarodowy system zarządzania jakością): normy opracowane przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną dotyczące standardów zarządzania jakością we wszystkich przedsiębiorstwach. Wskazówka: Samo stosowanie się do norm ISO 9000 nie uprawnia do wykorzystywania tego faktu w wizerunku przedsiębiorstwa. Upoważnia do tego jedynie certyfikat przyznawany na kilka lat przez niezależną jednostkę certyfikującą.
8 zasad zarządzania jakością wg ISO 9000 1.
Systemowe podejście do zarządzania.
5.
Słuchanie klienta.
2.
Podejście od strony procesu.
6.
Wzajemnie korzystne powiązania z dostawcami.
3.
Przewodzenie.
7.
Opieranie się na faktach przy decydowaniu.
4.
Włączenie personelu.
8.
Ciągła poprawa.
5. TQM (kompleksowe zarządzanie jakością): polega na takim kierowaniu produkcją (w każdej jej fazie), by osiągnąć wyrób jak najwyższej jakości. Zaangażowani są wszyscy pracownicy – stale podnoszą kwalifikacje. Celem jest długotrwały sukces, który rozumie się przez satysfakcję klienta, osiągnięcie korzyści dla organizacji, jej członków, a także dla społeczeństwa.
8 Zasad TQM 1.
Orientacja na klienta.
5.
Systemowe podejście do zarządzania.
2.
Przywództwo.
6.
Ciągłe doskonalenie.
3.
Zaangażowanie pracowników. Podejście procesowe.
7.
Podjęcie decyzji w oparciu o fakty. Obustronne korzystne relacje z dostawcami.
4.
8.
W jakiej kolejności wdrażać systemy jakości?
GHP/GMP HACCP 21
ISO 9000 TQM
OKIEM EKSPERTA Czy warto zdecydować się na wdrożenie i certyfikację systemu zarządzania jakością?
Powodów jest co najmniej kilka. Są one uwarunkowane pozycją firmy na rynku oraz celami istotnymi dla przedsiębiorstwa w danym okresie rozwoju. Podstawowym celem powinna być chęć samodoskonalenia i własnego zaangażowania poprzez zastosowanie odpowiednich norm i procedur. Na rynku europejskim często to odbiorca żywności zastrzega sobie, aby kontrahent posiadał wdrożony i udokumentowany system, co ma zapewnić odpowiednią jakość dostarczanej żywności, a w rezultacie bezpieczeństwo konsumenta końcowego. Certyfikacja każdego systemu wiąże się z kosztami, które ponosi zainteresowany. Zwrot takiej inwestycji zależy przede wszystkim od zaangażowania firmy i może nastąpić w bardzo krótkim czasie. Najważniejsze jest, aby wystawiony certyfikat nie zajmował jedynie miejsce na ścianie, ale służył ciągłemu doskonaleniu jakości produkowanej żywności.
Piotr Chudziak Diversey Polska
22 czytaj dalej >
Systemy higieniczne dla lepszej organizacji miejsca pracy Jak z sukcesem zarządzać firmą, wykorzystywać efektywnie czas pracy, panować nad procedurami i realizacją projektów? Coraz więcej menedżerów zauważa, że kluczem jest dobra organizacja miejsca pracy. Dobra, czyli taka, która nie tylko powoduje lepszą wydajność. Lepsza organizacja to także lepsza higiena i bezpieczeństwo na stanowisku pracy.
Trendsetterem w dziedzinie organizacji miejsca pracy jest Japonia, a zwłaszcza japoński przemysł samochodowy. Już w latach 80. w japońskich firmach wdrażano system „just in time” – filozofię, która oznaczała robienie tylko tego, co potrzebne, wyłącznie wtedy, kiedy potrzeba i tylko w potrzebnej ilości. 23
Tajemnicze 5S Obecnie japońskie fabryki wdrażają system „20 keys”(20 kluczy) mający na celu podniesienie jakości, przy jednoczesnym szukaniu oszczędności. Brzmi to niewiarygodnie, ale jest możliwe dzięki metodzie 5S, która jest sercem metody 20 keys. Metoda 5S to zamknięty proces, podczas którego firma dąży do usprawnienia systemu produkcji, a w szczególności do tego, aby uporządkować, uprościć i zorganizować miejsce pracy. Polega on na eliminowaniu narzędzi, surowców, maszyn, procesów, które nie poprawiają wyniku produkcyjnego, czyli mają neutralny lub negatywny wpływ na wydajność produkcji.
Nazwa pochodzi od 5 wyrazów opisujących poszczególne etapy tego procesu: sortowanie – wyeliminowanie zbędnych elementów ze środowiska roboczego, systematyka – opracowanie wydajnego systemu magazynowania, przypisanie elementów i narzędzi do określonego miejsca, sprzątanie – gruntowne wyczyszczenie rejonu roboczego, standaryzowanie – praktyki mające na celu utrzymanie trzech pierwszych kroków (np. karty cykli roboczych, listy sprawdzające itp.), samodyscyplina – wypracowanie nawyków poprawnej realizacji procedur (np. plakaty, tablice, newslettery). Efektem zmian jest większa wydajność, wyższy poziom obsługi klienta, ale także lepiej zorganizowane i czystsze stanowiska pracy, przy których pracownikom pracuje się łatwiej, przyjemniej i szybciej.
Jak Tork wspiera 5S Rozwiązania higieniczne marki Tork zostały zaprojektowane w taki sposób, aby wspierać firmy we wdrażaniu metodologii 5S: pracownicy poświęcają mniej czasu na szukanie czyściw, czyli swoich narzędzi pracy, a lepsza jakość produktów ich pracy podnosi morale pracowników, firma zaś zwiększa swoją wydajność. Przeanalizujmy to na przykładzie konkretnych rozwiązań i wybranych 3 obszarów.
24 czytaj dalej >
1. Utrzymanie porządku na stanowisku pracy Profesjonalne czyściwa są podawane pojedynczo ze specjalnych dozowników. Pracownik pobiera tylko tyle czyściwa, ile potrzebuje. Nie przechowuje też czyściwa na blacie i ma łatwiejszy dostęp do innych narzędzi. Dozowniki mogą być montowane za pomocą kołków, magnesów lub przyssawek – te elastyczne rozwiązania sprawiają, że dozownik jest zawsze blisko i „pod ręką” pracownika. Dodatkowo, do dozowników podłogowych można domontować specjalny uchwyt na worek na odpady. Wówczas zarówno pobór czyściwa, jak i zbieranie zużytych czyściw, odbywa się w jednym miejscu, blisko stanowiska pracy.
2. Poprawa wydajności procesu produkcji Badania wykazują, iż średnio przy jednej czynności pobierania szmaty do czyszczenia, operator traci 10 sekund, potrzebnych na dojście do pojemnika i wybranie odpowiedniej szmaty. Szmaty bawełniane do czyszczenia są mieszanką tkanin o różnych fakturach i splotach. Ponadto nie zawsze są one w 100% bawełniane. Wszystkie te elementy mają wpływ na skuteczność czyszczącą szmat, z czego operator doskonale zdaje sobie sprawę. Z tego powodu, bazując na swoich doświadczeniach z czyszczeniem, traci czas na odnalezienie jak najbardziej wydajnego odcinka materiału. Podobnie dzieje się w przypadku szmat pranych – na pierwszy rzut oka wydają się one takie same, ale tak nie jest. W jednym kuble są bowiem przemieszane szmaty nowe, średnio i mocno zużyte. Te bardziej zużyte mają dużo mniejszą skuteczność, o czym operator wie, dlatego poszukuje szmat w miarę nowych i traci czas. W przypadku czyściw Tork pracownik zawsze ma do dyspozycji czyściwo o tej samej wysokiej jakości. Wie, czego się spodziewać i nie traci czasu na poszukiwania lepszego materiału do czyszczenia. Szuka odpowiedniego czyściwa, dodatkowo można lepiej i bardziej ergonomicznie rozmieścić dozowniki, dzięki czemu operator oszczędza czas. Test Swerea wykazał też, że czyściwa są znacznie wydajniejsze, niż szmaty prane i bawełniane. Szybkość wykonywanej pracy wzrasta o 33%. Spada za to zużycie rozcieńczalników i to aż o 40%.
25
3. Aspekt socjalny – lepsze warunki pracy Czyste i uporządkowane otoczenie wpływa pozytywnie na morale pracowników. Pracują oni chętniej i są bardziej lojalni. Promują też zakład na zewnątrz jako pożądane miejsce pracy, wpływając na wizerunek firmy, co pozwala firmie obniżać koszty rekrutacji. Poprawia się również czynnik retencji pracowników – pracując w przyjemnym środowisku są mniej skłonni do poszukiwania innego pracodawcy i doceniają stabilność zatrudnienia. Nierzadko zdarza się też, że w szmatach pranych znajdują się wióry (pralnia nie zawsze je dopiera), a w szmatach bawełnianych podczas badania można znaleźć nawet insekty. Niejednokrotnie sami klienci zwracają uwagę, że praca ze starymi ubraniami jest dla nich niekomfortowa (nic nie wiadomo o ich pochodzeniu). Zmiana na profesjonalne czyściwa, np. czyściwa Tork, powoduje więc nie tylko poprawę standardów BHP, ale podnosi także morale pracowników, a przede wszystkim oszczędza czas i koszty.
Treść przygotowana gościnnie przez przez grupę SCA.
26 czytaj dalej >
Audyt energetyczny – etapy realizacji krok po kroku
Ograniczenie zużycia i kosztów zakupu energii oraz zwiększenie konkurencyjności na rynku – tyle korzyści daje przeprowadzenie audytu energetycznego. Jak wygląda taka procedura w zakładzie przemysłowym? 27
Czym jest audyt energetyczny? To analiza głównych ścieşek przepływu energii wykonana w celu poprawy ich efektywności. Rezultatem zastosowania się do zaleceń poaudytowych jest obnişenie zakładowych kosztów energii.
Prawidłowo przeprowadzony audyt: t t t t t
QS[FETUBXJB GBLUZD[OZ PCSB[ [VČˆZDJB J LPT[UĂ˜X FOFSHJJ PLSFÇ´MB QS[ZD[ZOZ PSB[ NJFKTDB NBSOPUSBXTUXB FOFSHJJ QPEBKF QSPQP[ZDKF E[JBÂ’BÇŠ OBQSBXD[ZDI QSF[FOUVKF NPČˆMJXF PT[D[Ç—EOPÇ´DJ XZOJLBKÇŒDF [ XESPČˆFOJB [BMFDFÇŠ QPDJÇŒHB [B TPCÇŒ NPEFSOJ[BDKÇ—
!
Procedura audytu energetycznego zaleşy od doświadczeń audytorów, jednak jest ona dość uniwersalna na całym świecie i róşni się tylko szczegółami.
28 czytaj dalej >
5
głównych etapów przeprowadzania audytu energetycznego
29
ETAP 1
ETAP 2
Kwestionariusz przedaudytowy
Wstępna wizyta
Audytorzy potrzebują wstępnych informacji zanim pojawią się z wizytą w zakładzie. Osoba wypełniająca formularz zbiera dane od pracowników różnych działów. Jest to czasochłonne, dlatego kwestionariusz powinien być prosty. Najczęściej zawiera: podstawowe dane o zakładzie (np. wielkość, urządzenia), informacje dotyczące produkcji, zużycia mediów oraz stanu zarządzania energią. Określa również zakres audytu i opisuje ewentualne doświadczenia z poprzednimi audytami.
Służy doprecyzowaniu informacji przedstawionych w kwestionariuszu oraz zapoznaniu się z zakładem, np. stosowanymi technologiami i dokumentacją ruchową oraz statyczną. Wizyta jest pomocna w sporządzeniu planu audytu i przygotowaniu sprzętu diagnostycznego. W praktyce oznacza spotkanie z kadrą inżynierską, która odpowiada za utrzymanie ruchu, czyli m.in. głównym energetykiem, technologiem czy kierownikiem produkcji.
ETAP 4 Przygotowanie raportu Raport sporządzany na podstawie pomiarów i obserwacji zwykle składa się z trzech części. Pierwsza opisuje stan faktyczny, druga – propozycje zmian lub modyfikacji systemów, trzecia to obliczenia inżynierskie prezentujące oszczędność energii w skali roku. Dobrą praktyką jest umieszczenie na początku raportu podsumowania wyników w formie tabeli, aby informacje były przystępne nie tylko dla osób z wiedzą inżynierską.
ETAP 3 Audyt właściwy Pomiary mają przebiegać sprawnie, dlatego należy się przygotować do audytu, czyli zapoznać z planem rozprowadzania energii, określić audytowaną instalację, dobrać sprzęt pomiarowy, ustalić rodzaj i czas pomiarów oraz podział obowiązków wśród uczestników. Audyt właściwy z reguły trwa 2 dni. Wykonawcy przechodzą wzdłuż instalacji, a potem przeprowadzają pomiary. Robią to albo od miejsca generacji mediów (bądź ich źródła zewnętrznego) do miejsca ich zużycia lub odwrotnie.
ETAP 5 Przedstawienie wyników Zaprezentowanie raportu pozwala zrozumieć firmie wynik przeprowadzonego audytu. To okazja do udzielenia stosownych wyjaśnień kadrze inżynierskiej czy menedżerom, np. dotyczących metodologii obliczeń. Efektywna dyskusja zaowocuje wprowadzeniem zaleceń w życie, co przysporzy zakładowi przemysłowemu konkretnych oszczędności w zużyciu energii.
30 czytaj dalej >
Kryzysowa antyinspiracja: nauka na błędach BP
Z każdej sytuacji kryzysowej jest wyjście. Wszystko zależy od sprawnie przeprowadzonej komunikacji. Przyczyną bojkotu marki BP była katastrofa środowiskowa, ale powodem jego zawrotnej skali okazały się niewystarczające działania naprawcze. Przykład BP przypomina, by mieć skuteczny plan zanim ruszy lawina, która pociągnie firmę na wizerunkowe dno. 31
W 2010 r. na należącej do BP platformie wiertniczej w Zatoce Meksykańskiej doszło do eksplozji, w której zginęło 11 osób, a ropa zaczęła wyciekać do morza. Przyczyną tej największej katastrofy ekologicznej w historii USA było oszczędzanie na systemach bezpieczeństwa. Zignorowanie skali społecznej problemu doprowadziło do stanu zapalnego, którego skutki były niezwykle kosztowne. BP w ciągu ok. 3 miesięcy, nie mogąc poradzić sobie z wyciekiem ropy, zaczęło tracić reputację. Co się do tego przyczyniło? Przeanalizujmy schemat akcji informacyjnej prowadzonej przez BP, aby wyciągnąć wnioski.
32 czytaj dalej >
+ 1. Strategia uzasadnienia: oficjalne, choć zbyt późne, przeprosiny od CEO i zapewnienie o pomocy. 2. BP w trakcie kryzysu na bieżąco relacjonowało działania na swoich profilach społecznościowych. 3. Działania naprawcze: próba szybkiego powetowania strat.
1. Chowanie głowy w piasek, czyli zarząd BP zbyt długo nie zabierał głosu. 2. Powierzenie komunikacji wyłącznie wewnętrznym pijarowcom, co pogłębiło chaos. Miesiąc zajęło skoordynowanie działań public relations, które skupiły się przede wszystkim na relacjach z mediami. 3. Brak księgi zarządzania kryzysowego – skrypt ten określa m.in. potencjalne sytuacje kryzysowe i procedury postępowania (od składu sztabu antykryzysowego po kontakty do dziennikarzy). 4. Strategia zaprzeczenia: prezes BP na początku pomniejszał skalę problemu i nie wziął od razu odpowiedzialności za całą sytuację, przez co uruchomił lawinę krytyki. 5. Nie zwalczono źródła problemu – firma nie potrafiła poradzić sobie z wyciekiem ropy i jego skutkami. 6. Brak rzetelnych informacji od firmy powodował, że media zaczęły komentować sytuację na bazie własnych spostrzeżeń i osób postronnych. 7. Zaniechanie działań komunikacyjnych w skali globalnej. Działano wyłącznie lokalnie. Oddziały zagraniczne nie miały pozwolenia na osobne akcje informacyjne. 8. Jednostronna komunikacja w mediach społecznościowych – brak interakcji na posty internautów.
źródło: AP/ US Coast Guard, File.
33
9. Nieudolna próba prowadzenia działań PR w Internecie – wykupiono linki sponsorowane w wyszukiwarkach z przekierowaniem na stronę korporacyjną z oświadczeniem marki. Pojawił się zarzut manipulowania wynikami wyszukiwania. Internauci zaczęli bojkotować BP na niewyobrażalną skalę.
Poznaj zawsze aktualną, skuteczną i najprostszą zasadę zarządzania kryzysem. Uwzględnia, co jest ważne przed sytuacją kryzysową, w jej trakcie oraz po zakończeniu.
Zasada 5 P 1.
2.
3.
4.
Przeproś. Ludzie oczekują po prostu przeprosin ze strony marki. Chcą zobaczyć jej ludzką twarz.
Przeciwdziałaj. Aż 76% kryzysów można uniknąć dzięki odpowiedniemu przygotowaniu.
Przygotuj się. Większość problemów da się przewidzieć. Sprawdzi się firmowa księga zarządzania kryzysowego.
Popraw się. Udowodnij, że robisz wszystko, aby podobna sytuacja się nie wydarzyła.
5.
Powetuj. Wykaż się dobrą wolą, aby odbudować zaufanie i wynagrodzić szkody.
34 czytaj dalej >
Każda sytuacja kryzysowa jest inna, przez co wymaga unikalnego podejścia. Jednak zawsze należy mieć podstawowy plan komunikacji, który zapewni realizację strategii w sposób szybki i skuteczny. 8 niezbędnych kroków do każdego planu komunikacji kryzysowej* Powiedz prawdę. Powiedz szybko. Mów często.
1.iZidentyfikuj kryzys określ jego źródło. 3.komunikacji. Wyznacz osobę do 5. Zakomunikuj. 8. Ewaluacja. 35
* Wg Shelly Pfenninger, Dyrektor Komunikacji w Vacation Rental Managers Association.
2. Dowiedz się: kto, co, gdzie, kiedy, dlaczego i jak.
4.każdej Ustal główny przekaz dla grupy interesariuszy. 6. Monitoruj. 7.kontynuuj Follow up – kontakty.
36 czytaj dalej >
Ciekawe pomysły na oszczędność energii – studium przypadku
Rośnie presja na ograniczanie kosztów produkcji. Jednym z najskuteczniejszych rozwiązań jest zmniejszanie i racjonalizowanie zużycia energii. Motywującym przykładem w tym zakresie jest gliwicki zakład koncernu General Motors. 37
Fabryka General Motors w Gliwicach przez 5 lat (2003-2008) ograniczyła zużycie energii o ponad 50%. 8 zasad, które umożliwiły zmniejszenie energochłonności:
Strateg Strategia tra koncernu: uwypukla systematyczne zmniejszanie kosztów zużycia energii nergii i wody w procesach produkcyjnych. Comies Comiesięczne Com monitorowanie wskaźników: zużycia energii oraz wody potrzeb potrzebnych do produkcji jednego samochodu. Zasady benchmarkingu: porównywanie wszystkich zakładów koncernu pod Zasa kątem w wskaźników zużycia wody i energii. Globaln Glob Globalna baza doświadczeń: wymiana doświadczeń z pozostałymi zakładami koncern koncernu i stosowanie u nich usprawnień przyjętych w centrali. Każd pomysł Każdy p usprawnienia jest komentowany: biznesplany przedstawiane są w centrali, centr ce przy czym każda propozycja działania musi spotkać się z reakcją – pozytyw pozytywną lub uzasadnieniem, dlaczego została odrzucona. Zewnętrzne wsparcie audytorów oraz instytucji: zewnętrzni specjaliści przeprowadzają audyty energetyczne i zwracają uwagę na modyfikacje, które mogą zostać mog z pominięte przez pracowników zakładu. GM w Gliwicach współpracuje też z Politechniką Śląską – studenci piszą pracę magisterską, wspó współp w której które sugerują rozwiązania pozwalające ograniczyć pobór energii. Wyznac Wyznaczenie Wyz osoby odpowiedzialnej: każdy wydział ma swojego „energy oficera”, który re któr regularnie sprawdza zużycie energii, prowadzi wewnętrzne audyty energetyczne i wdraża zmiany z nich wynikające. Motywowanie pracowników: wszyscy pracownicy muszą być pewni co do wprowadzania zmian i zaangażowani w ich wprowadzanie, szczególnie osoby wpro wprowa pracujące na produkcji. Oszczędności zaproponowane przez pracowników warto prac pracują częściowo przeznaczać na premie dla pomysłodawców. częściow 38 czytaj dalej >
Jak stworzyć przyjazne miejsce pracy?
BHP czy motywowanie pracowników – które kryterium jest ważniejsze dla stworzenia przyjaznych warunków pracy? Świadomy pracodawca wie, że nie można ich wartościować. Podchodzi więc do sprawy nie tylko technicznie, ale też chce angażować pracowników do osiągania lepszych rezultatów. Jak w tym celu wykorzystać kompetencje behapowca, menadżera liniowego i działu HR? 39
Centralny Instytut Ochrony Pracy (CIOP) przyjaznym miejscem pracy nazywa takie, ktĂłre gwarantuje pracownikom wykonywanie obowiÄ…zkĂłw w warunkach nie zagraĹźajÄ…cych zdrowiu ani Ĺźyciu.
Oznacza to stosowanie siÄ™ m.in. do norm: t
FSHPOPNJD[OZDI QS[ZTUPTPXBOJF TUBOPXJTLB QSBDZ EP QTZDIPĂś[Z cznych potrzeb pracownika,
t
FLPOPNJJ QSBDZ [BQFXOJFOJF PQUZNBMOFK XZEBKOPÇ´DJ LBESZ
t
NFEZDZOZ QSBDZ VUS[ZNZXBOJF EPCSFHP TUBOV [ESPXJB pracownikĂłw,
t
QTZDIPMPHJJ QSBDZ EPQBTPXBOJF QSPĂśMV QSBDPXOJLB EP QSBDZ i zapobieganie chorobom zawodowym.
Kaşdy pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Wynika to z kodeksu pracy. Obszar ten wymaga specjalistycznej wiedzy, narzędzi oraz kompetencji menadşerskich. Szczególnie w takich gałęziach przemysłu jak budowlany czy produkcyjny. Dlatego zawód specjalisty ds. BHP przechodzi prawdziwy renesans.
40 czytaj dalej >
Nowoczesny behapowiec:
3w1
1.
Skuteczny i kompleksowy doradca
Dziś rola specjalisty ds. BHP nie ogranicza się do bycia strażnikiem przepisów. Ma go cechować dojrzałość biznesowa. Bierze bowiem udział w opracowywaniu programów motywacyjnych, wdrażaniu systemów zarządzania bezpieczeństwem, jest edukatorem i organizatorem firmowych eventów, a także doradcą zarządu. Swoją działalność łączy z ochroną środowiska, ochroną mienia czy przeciwpożarową.
2.
Przysparza oszczędności
Wpływa też na obniżenie poziomu absencji, dzięki czemu maleją straty związane z przestojami, zastępstwami lub nadgodzinami pozostałych pracowników. Takie działania zmniejszają koszty dodatkowych szkoleń i podnoszą jakość wykonywanych obowiązków. Sprawny fachowiec stwarza bezpieczne warunki pracy, przez co obniża koszty odszkodowań i ubezpieczeń.
3.
Buduje wizerunek pracodawcy
Dzięki szerszej perspektywie działań behapowiec przyczynia się do budowania przyjaznego miejsca pracy – wzmacnia wizerunek atrakcyjnego pracodawcy i przyciąga najlepszych pracowników. W tym celu współpracuje ze wszystkimi działami, także z pracownikami HR-u i menadżerami liniowymi, którzy dbają o zaangażowanie pracowników. A trudno o aktywność bez właściwej motywacji.
41
Motywacja 3.0, czyli wewnętrzna siła zamiast kija i marchewki To od wewnętrznej motywacji zależy autentyczne zaangażowanie pracowników. Chętniej podejmują się wykonania obowiązków, w które wierzą, a nie tych, do których są kuszeni wyłącznie nagrodami materialnymi. Pracownicy potrzebują wiedzieć, że ich praca jest ważna dla firmy, czuć się współodpowiedzialni za jej sukcesy i dążyć do rozwijania się w najkorzystniejszym dla nich kierunku. Wszyscy, bez wyjątku.
MOTYWACJA 3.0 Autonomia:
Mistrzostwo:
Cel:
Kieruję swoim życiem.
Chcę być najlepszy w tym, co jest dla mnie ważne.
Pracuję nie tylko dla pieniędzy.
Autonomia potrzebna jest
Mistrzostwo to pragnienie,
Cel potrzebny jest, aby
pracownikom w tym, co
by stawać się coraz lepszym
zachować równowagę. Jeśli
robią, kiedy to robią, jak to
w tym, co ważne dla
pracownik posiada wyższy cel,
robią i z kim. Jednym z prak-
pracownika. Wyzwania pow-
to jest w stanie osiągnąć więcej
tycznych rozwiązań jest
inny być dopasowane do
od innych. Poczucie misji
metoda ROWE (Results Only
możliwości danej osoby
oznacza, że wyznaczony cel
Work Environment). Wg niej
i rozsądnie wykraczać poza
przynosi korzyści nie tylko jego
środowisko pracy jest zorien-
poziom jego aktualnych
wykonawcy, ale przyczynia się
towane tylko na efekty.
umiejętności. Dzięki temu
też do czegoś większego.
Pracownicy nie mają wtedy
pracownik ma szansę się
sztywno określonych godzin
wykazać, a już sam włożony
pracy. Liczy się wykonanie
wysiłek jest dla niego
zadania. W jaki sposób je
nagrodą.
zrealizują, gdzie oraz kiedy, zależy wyłącznie od nich.
42 czytaj dalej >
“
Zdaniem eksperta
Dobre praktyki motywacji 3.0
- Adam Piwek, Head of Public Relations w Mind Progress Group.
„Uśmiechnięty, zadowolony, chętny do pracy i właśnie zmotywowany – to marzenie każdego pracodawcy, myślącego o swoich pracownikach. Wbrew pozorom osiągnięcie tego stanu należy do jednego z najtrudniejszych wyzwań dla dzisiejszych przedsiębiorców. Szczerość w budowaniu relacji, oddawanie pracownikom coraz większej liczby kompetencji, zaufanie – to zaledwie kilka elementów kultury organizacyjnej firmy, które wspierają nie tylko rozwój, ale też efektywność pracowników. W dobie coraz bardziej odczuwalnego braku specjalistów istotne staje się tworzenie przyjaznych kodeksów etycznych, które z jednej strony pomagają w rozwiązywaniu codziennych problemów, z drugiej tworzą środowisko pracy przyjazne pracownikowi. Warto do tego procesu zaangażować ludzi na różnych stanowiskach. Przecież każdy, od sekretarki przez pracownika produkcji po zarząd, codziennie wpływa na firmowy sukces”.
43
Kodeks etyczny: zbiór zasad czy narzędzie? Kodeksy etyczne służą nie tylko do budowania pozytywnego wizerunku firmy na zewnątrz, ale także do zarządzania relacjami z pracownikami. Samo ustanowienie tego dokumentu nie kształtuje postaw. Dlatego oczekując jego akceptacji i zgodnego z nim postępowania, należy mieć na uwadze sposób uchwalenia i wdrożenia kodeksu w firmie, zawarte w nim zapisy oraz ich stopień ogólności. Dopiero wtedy pracownicy będą go świadomie i chętnie przestrzegać. Menadżer: przekuwa potrzeby pracowników w zaangażowanie Skuteczny menadżer to osoba, która doskonale zna zespół, którym zarządza. Dzięki temu potrafi zapewnić indywidualne podejście do motywacji – uwzględnia cele, wartości i styl pracy każdego pracownika. Zadaniem menadżera liniowego jest odkryć czynniki motywacyjne zespołu i odpowiednio ich użyć. Dział HR nie jest w stanie poznać wszystkich pracowników na tyle blisko, by indywidualnie dopasować narzędzia motywacyjne. Badanie potrzeb motywacyjnych – jak to zrobić? Skąd wiedzieć, jakie okoliczności sprzyjają zaangażowaniu pracowników? Jeśli menadżerowie doskonale znają swój zespół, to warto posłużyć się ich opinią bądź zapytać bezpośrednio pracowników. W tym celu warto stworzyć ankietę, która zbada ich potrzeby motywacyjne, a przy okazji pozwoli ustalić, czym dla nich jest przyjazne miejsce pracy. Kluczowym narzędziem jest badanie absencji oraz poziomu fluktuacji pracownika. Pozwoli to na analizę rotacji – stwierdzenie przyczyn i skutków danej sytuacji oraz ocenę zaangażowania pracownika. Połączone siły, czyli wsparcie działu HR Menadżer średniego szczebla może angażować tylko ludzi, którymi bezpośrednio zarządza, a jego narzędzia oparte są wyłącznie na motywatorach wewnętrznych, co nie wystarcza do potrzymania motywacji. Poza tym występuje też w wymagającej roli ambasadora zmian. Dlatego potrzebne jest strategiczne wsparcie działu HR, który regularnie kontaktuje się z menadżerami i dba o właściwy przekaz informacji. Przez to liderzy mają szerszy wgląd w zmiany wdrażane w firmie i mogą przekazywać informacje swoim podwładnym z uwzględnieniem celu. Dzięki temu firma unika sytuacji, w której powstaje chaos komunikacyjny, a tuż za nim podąża spadek satysfakcji z pracy. Kompleksowe budowanie zaangażowania pracowników polega na połączeniu motywacji zewnętrznej z motywacją wewnętrzną, opartą na indywidualnych potrzebach pracowników.
44 czytaj dalej >
Pracownicy fizyczni i ich potrzeba stabilizacji W branży przemysłowej zwykle największą grupą społeczną są pracownicy fizyczni. Dla nich liczy się poczucie stabilizacji zatrudnienia, o które trudno, gdy wokół słyszy się o masowych zwolnieniach i likwidacjach zakładu. Również dla tej grupy podwyżki czy premie są często mniej skuteczne niż nagrody pozamaterialne. Jednak w przypadku przedsiębiorstw przemysłowych, gdzie liczba pracowników przekracza kilka tysięcy, niemożliwe jest przygotowanie indywidualnego planu motywacyjnego. Przyjazną atmosferę kształtują szkolenia, materiały komunikacji wewnętrznej i zbiorcze komunikaty, ale nie dają one poczucia stabilizacji. Dlatego wszyscy pracownicy powinni widzieć, jak ważne jest dla firmy budowanie wartościowych relacji z pracownikami.
5
sposobów na motywowanie pracowników produkcji
1. 2. 3. 4. 5. 45
Ocena pracownicza: pozwala nagradzać osoby realnie angażujące się w cele firmy i działu. Banki pomysłów: pracownicy zgłaszają swoje idee na poprawę jakości i szybkości produkcji. Efektywna informacja zwrotna: przekazywana we właściwym czasie z pozytywną intencją. Rotacja na stanowiskach pracy: zapobiega rutynie i wzmacnia poczucie kompetencji. Właściwe podejście mistrza, kierownika, brygadzisty: zarządzający odpowiednio do zadań dobierają zespół i dbają o atmosferę.
46 czytaj dalej >
Dobre praktyki, które chronią środowisko
Przemysł umiejętnie wykorzystuje zasoby przyrody, ale też zanieczyszcza środowisko. Dlatego zakłady produkcyjne świadomie prowadzą własne polityki środowiskowe, które uwzględniają cele biznesowe realizowane zgodnie ze strategią CSR. Co zrobić, aby ograniczyć negatywny wpływ działalności firmy na środowisko? 47
Poznaj 10 sposobów na bycie firmą przyjazną środowisku: 1.
Działania optymalizacyjne w fabrykach, np. zmiany w systemie oświetlenia czy optymalizacja procesów wentylacyjnych lub układu sterowania systemem chłodzącym.
2.
Śledzenie nowości technicznych służących ograniczeniu wpływu przemysłu na środowisko i wprowadzanie ich stosownie do potrzeb oraz możliwości.
3.
Zmiany w procesach technologicznych, modernizacja urządzeń i obiektów.
4.
Kierowanie się kryteriami ekologicznymi przy projektowaniu i modernizacji wyrobów.
5. 6.
Rekultywacja terenów poeksploatacyjnych.
Podnoszenie świadomości ekologicznej pracowników przez oddolne inicjatywy, kampanie edukacyjne i systematyczne szkolenia, zgodnie z potrzebami stosowanego zintegrowanego systemu zarządzania.
7.
Racjonalne wykorzystywanie przyjaznych dla środowiska materiałów do produkcji, energii oraz paliw w realizowanych procesach produkcyjnych.
8.
Wdrażanie i stałe doskonalenie zintegrowanego systemu zarządzania, opartego na certyfikowanym systemie zarządzania jakością wg stosownych norm.
9.
Selektywne gromadzenie, magazynowanie i ograniczanie ilości odpadów poprodukcyjnych i opakowaniowych oraz przekazywanie ich wyspecjalizowanym jednostkom zewnętrznym.
10. Współpraca ze społecznością i władzami lokalnymi na rzecz
środowiska.
48 czytaj dalej >
Warte uwagi System zarządzania środowiskowego – od czego zacząć? System zarządzania środowiskowego to narzędzie, które pomaga kontrolować wpływ działalności firmy na środowisko i udowodnić autentyczne uwzględnianie potrzeb przyrody. Wprowadzenie systemu zarządzania środowiskowego wymaga na początku przeanalizowania kosztów i korzyści, dlatego wskazana jest pomoc wykwalifikowanego doradcy. Najpierw należy ocenić aspekty środowiskowe działalności przedsiębiorstwa, przeanalizować wymogi prawa środowiskowego, przygotować dokumentację systemu, przeszkolić personel, wprowadzić system monitoringu i dopiero wtedy rozpocząć działanie systemu zarządzania środowiskowego.
Relacje z interesariuszami – podziel się wiedzą Coraz bardziej ograniczone zasoby wodne i postępujące zmiany klimatyczne sprawiają, że ochrona środowiska staje się naturalną częścią działalności zakładów produkcyjnych. Wiąże się to nie tylko z regularnym wprowadzaniem unowocześnień w fabrykach, aby np. zmniejszyć emisję CO2 lub pobór wody, ale też z udostępnianiem tej wiedzy konsumentom, dostawcom i partnerom biznesowym. Dzieje się tak w procesie dialogu społecznego. Wsparciem dla firm w zarządzaniu relacjami z interesariuszami są standardy AA1000.
* Interesariusze to grupy lub jednostki, na które firma oddziałuje pośrednio lub bezpośrednio, mające wpływ na działalność danej firmy. Należą do nich m.in. pracownicy, dostawcy, konsumenci czy organizacje pozarządowe. * CSR (corporate social responsibility), czyli odpowiedzialność przedsiębiorstw za ich wpływ na środowisko naturalne i społeczeństwo – pracowników, klientów, akcjonariuszy, społeczności lokalne.
49
Od problemu do rozwiązania Adler Polska to producent elementów dla branży motoryzacyjnej. Funkcjonuje w oparciu o zintegrowany system zarządzania jakością, środowiskiem i bezpieczeństwem pracy (ISO 14001, ISO 18001).
Problem: zwiększone zużycie wody wykorzystywanej do chłodzenia w procesie termoformowania elementów z tworzyw sztucznych. Urządzenie pracowało w sposób ciągły, przez co roczny koszt chłodzenia wody wynosił ok. 26 400 zł.
Rozwiązanie: układ otwarty zastąpiono układem zamkniętym z zastosowaniem wytwornicy wody lodowej.
Efekty oszczędnościowe: ponad 19 000 zł oszczędności rocznie. Pieniądze zainwestowane w modernizację zwróciły się po 6 miesiącach.
Efekty środowiskowe: zmniejszenie zużycia wody o 99%, zmniejszenie ilości ścieków o 99%.
Efekty ekonomiczne: wyeliminowanie zużycia wody.
50 czytaj dalej >
workplace poinformowany o kolejnym numerze Informatora Safecontrol, newslettera na stronie www.safecontrol.pl
Wiedza pozwala
Informator Świadomego Pracodawcy
SŁUŻBA ZDROWIA CZARNO NA BIAŁYM Wszystko o bezpieczeństwie pacjentów i pracowników placówek leczniczych.
nr 5/2015