Η φυςικι των φραγμάτων
ΙΣΟΡΙΚΘ ΑΝΑΔΡΟΜΘ Η ιςτορία τθσ ανκρωπότθτασ κακορίςτθκε ςε μεγάλο βακμό από τθν αναηιτθςθ και τθν κατάκτθςθ του νεροφ. Παρ' όλεσ τισ αντιφάςεισ ςτθ ςυμπεριφορά του, το νερό υπιρξε από τα προϊςτορικά ακόμα χρόνια ςθμείο εκκίνθςθσ και πολιτιςμικισ αναφοράσ. Αναμφιςβιτθτα το νερό είναι το ςτοιχείο που χωρίσ αυτό δεν μπορεί να υπάρξει ηωι. Ο πρϊτοσ άνκρωποσ αναηθτοφςε το νερό παντοφ ςτισ όχκεσ των ποταμϊν και των λιμνϊν όπου άρχιςαν και εξελίχκθκαν οι μεγαλφτεροι αρχαίοι πολιτιςμοί.
Σα νερά των ποταμϊν ο άνκρωποσ τα αξιοποιεί προσ όφελόσ του με διάφορουσ τρόπουσ από πολφ παλιά. Κάποιοι από αυτοφσ είναι θ φδρευςθ των κατοικθμζνων περιοχϊν και θ άρδευςθ των καλλιεργοφμενων εκτάςεων. Ακόμθ, πολλοί μεγάλοι ποταμοί αποτελοφν από τα αρχαία χρόνια ςθμαντικζσ υδάτινεσ οδοφσ για τθν μετακίνθςθ ανκρϊπων, εμπορευμάτων και ιδεϊν.
Ρωμαικό υδραγωγείο
Αςηή η κςκλική δεξαμενή (castellum), πος βπίζκεηαι ζηο ηέπμα ηηρ Nemausus (ζύγσπονορ-ημέπα Νιμ) ςδπαγυγείο. Οι ηπύπερ ήηαν για ζυλήνερ μολύβδος πος διανέμεηαι ηο νεπό ζε όλη ηην πόλη.
Όμωσ για τθν αξιοποίθςθ των υδάτων ιταν και οι εκτροπζσ των ποταμϊν. Η πρϊτθ εκτροπι ποταμοφ αναφζρεται ςτθν μυκολογία όταν ο Ηρακλισ άλλαξε τθν ροι του ποταμοφ Αλφειοφ για να κακαρίςει τθν κόπρο του Αυγεία ςτθν Ήλιδα. Αυτόσ ιταν και ο ζκτοσ άκλοσ του Ηρακλι. Αρκετά αργότερα ο Ηρόδοτοσ αναφζρει τθν εκτροπι του Αλιόσ ποταμοφ απ' τον Θαλι τον Μιλιςιο. το ςυγκεκριμζνο μεγάλθσ κλίμακασ χωματουργικό ζργο ο Θαλισ χρθςιμοποίθςε τα μακθματικά για τον υπολογιςμό τθσ βελτιςτοποίθςισ του. Ζτςι περνάμε απ' τουσ εμπειροτεχνίτεσ ςτουσ επιςτιμονεσ μθχανικοφσ. Μία άλλθ πολφ πιο επϊδυνθ εκτροπι ποταμοφ γνϊριςε θ Βαβυλϊνα κατά τον 8ο αιϊνα π.Χ. όταν οι Αςςφριοι εκτρζπουν γειτονικό ποταμό πνίγοντασ και τθν Βαβυλϊνα και τθν επανάςταςθ των κατακτθμζνων ουμερίων που απειλοφςε τθν εξουςία τουσ ςτον χϊρο .
Η ακάγθε ηςκ πιεζοζμώκ γηα ζοιιμγή πόζημμο κενμύ ζε πενηόδμοξ ακμμβνίαξ δεκ είκαη ζεμενηκό θαηκόμεκμ μύηε μθείιεηαη απμθιεηζηηθά ζηηξ ζύγπνμκεξ θιημαηηθέξ αιιαγέξ ημο πιακήηε. Τα θνάγμαηα ακαθαιύθζεθακ θάπμηεξ πηιηεηίεξ πνηκ από πνςημπόνμοξ θαηαζθεοαζηέξ, μη μπμίμη πνόηεηκακ ηε ιύζε ζημ μεγάιμ πνόβιεμα πμο ηαιάκηδε αζημύξ θαη αγνόηεξ.
Σο αρχαιότερο φράγμα του κόςμου δθμιουργικθκε ςτθν περιοχι Γιάβα τθσ Ιορδανίασ (αρχαία Άνω Αίγυπτοσ), 4.000 χρόνια πριν! Η Αίγυπτοσ και θ υρία κεοποίθςαν από νωρίσ τουσ ποταμοφσ τουσ αντιλαμβανόμενεσ το υπζρτατο αγακό που τουσ προςζφεραν και παρενζβθςαν ςτθ ροι τουσ για να ςϊςουν ανκρϊπινεσ ηωζσ και περιουςίεσ.
Οι αρχαίοι λαοί παρακολουκοφςαν ανιμποροι τα ποτάμια τουσ να φουςκϊνουν, ζτςι μια βαςικι προχπόκεςθ ιταν να ελζγξουν τθ δφναμθ τθσ ροισ του. Σο κατάφεραν, καταςκευάηοντασ ζνα ζργο κάκετα ςτθν κοίτθ του, με ςκοπό να κόψουν τθ ροι του. Όταν το νερό ςυναντοφςε το φράγμα, άλλαηε πορεία και διαχζονταν ζξω από τισ όχκεσ του ποτίηοντασ τισ καλλιζργειεσ. Αργότερα, ςκζφτθκαν πωσ κα μποροφςαν όςο νερό δε χρειάηονταν να το ςυλλζξουν για μεταγενζςτερθ χριςθ. Ζκλειςαν ζνα μζροσ του ποταμοφ, δθμιουργϊντασ δεξαμενζσ και τεχνθτζσ λίμνεσ. Θ Ελλάδα παρουςίαςε το πρϊτο τθσ φράγμα ςτα παράλια τθσ δυτικισ Αιτωλοακαρνανίασ, ςτθν αρχαία Αλυηία. Σο φράγμα χρονολογείται από τον 1ο π.Χ. αιϊνα και δίνει μακιματα ςτακερισ καταςκευισ εφόςον διατθρείται ωσ επιςκζψιμο μνθμείο ζωσ ςιμερα.
Σθν ίδια περίπου εποχι, κατά τθν περίοδο τθσ Ρωμαϊκισ Αυτοκρατορίασ εμφανίςτθκαν οι νεροτροχοί που ζδιναν κίνθςθ ςτουσ μφλουσ μζςω ιμάντα ϊςτε να παραχκοφν άλευρα. Για πολλοφσ αιϊνεσ, οι μφλοι λειτουργοφςαν με αυτι τθν εφεφρεςθ ςε όλθ τθν Ευρϊπθ.
Τμ 18μ αηώκα ηέζεθακ μη βάζεηξ γηα ηε μέγηζηε αλημπμίεζε ημο ηνεπμύμεκμο κενμύ. Οη μεπακηθμί δηαπίζηςζακ όηη μπμνμύζακ κα εθμεηαιιεοημύκ έκα πμηάμη όπη μόκμ γηα άνδεοζε θαιιηενγεηώκ ή πανμπή πόζημμο κενμύ αιιά θαη γηα παναγςγή εκένγεηαξ. Ελέιηλακ ημοξ κενμηνμπμύξ ζε οδνμζηνόβηιμοξ πμο με ηε δύκαμή ημοξ μεηέηνεπακ ηεκ θηκεηηθή ζε μεπακηθή εκένγεηα. Τα θνάγμαηα πμο θαηαζθεοάζηεθακ ζηε ζοκέπεηα, ελοπενεημύζακ δηπιό ζθμπό. Ακάιμγα με ημκ πμηαμό θαη ηηξ ακάγθεξ ηεξ πενημπήξ, μη μεπακηθμί θναγμάηςκ ζηεκ Ειιάδα λεθίκεζακ ζοζηεμαηηθά από ημ 1950 ηεκ θαηαζθεοή ημοξ, πνεζημμπμηώκηαξ ηα ζακ απιμύξ ηαμηεοηήνεξ ή πανάιιεια ςξ μέζα παναγςγήξ οδνμειεθηνηθήξ εκένγεηαξ.
1.Τι είναι τα φράγματα ; Σα θξάγκαηα είλαη ηερληθά έξγα, πνπ θαηαζθεπάδνληαη θάζεηα ζηελ θνίηε ελόο θπζηθνύ ξεύκαηνο, γηα λα αλαθόςνπλ ηε ζπλέρεηα ηεο ξνήο ηνπ πνηακνύ,κε ζθνπό ηελ απνζήθεπζε ηνπ λεξνύ γηα κειινληηθή ρξεζηκνπνίεζε ηνπ.
Σε ηη πνεζημεύμοκ ηα θνάγμαηα:
1.Παναγςγή ειεθηνηθήξ εκένγεηαξ.
2.Κάιορε δςηηθώκ ακαγθώκ εονύηενεξ εζκηθήξ ζεμαζίαξ: ύδνεοζε, άνδεοζε, ακηηπιεμμονηθή πνμζηαζία, δηαηήνεζε μηθμζοζηεμάηςκ.
3.Ακάζπεζε ηεξ μνμήξ ημο πμηαμμύ γηα μείςζε ηεξ δηάβνςζεξ 4.Έιεγπμξ πιεμμονώκ 5.Σοιιμγή πόζημμο κενμύ 6.Απμθμπή νμήξ με ζθμπό ηεκ απμζήθεοζε ή ηεκ πανμπέηεοζε κενμύ
7.Ακάπηολε ηπζομθαιιηενγεηώκ 8.Οηθμιμγηθμί πανάδεηζμη με ζπάκηα είδε δώςκ θαη θοηώκ ζε μεγάιμ βαζμό
9.Δεμημονγία ηεπκεηώκ ιημκώκ: επηζηεμμκηθμύ θαη ημονηζηηθμύ εκδηαθένμκημξ
Η καταςκευή ενόσ φράγματοσ μελετάται ανάλογα με το ςκοπό που πρόκειται να εξυπηρετήςει και βρίςκεται τόςο ο καλφτεροσ τφποσ φράγματοσ όςο και οι απαιτοφμενεσ διαςτάςεισ του. Τα φράγματα είναι ζργα ιδιόμορφα και δεν είναι δυνατόν να τυποποιηθοφν. Κάθε φράγμα ζχει τη δική του λειτουργικότητα , τουσ δικοφσ του φυςικοφσ παράγοντεσ και το δικό του φυςικό περιβάλλον. Τα φράγματα είναι τόςο δαπανηρά, αλλά με μεγάλη οικονομική απόδοςη και γι’ αυτό επιδιώκεται η καταςκευή τουσ. Τα χρήματα που διατίθενται για την καταςκευή ενόσ φράγματοσ είναι ανάλογα με την οικονομική απόδοςη του φράγματοσ.
Μελζτθ που απαιτείται για τθν καταςκευι ενόσ φράγματοσ •Απαιτείται ακριβισ προςδιοριςμόσ των γεωλογικϊν ςυνκθκϊν ςτθν περιοχι κεμελίωςθσ του εκάςτοτε ζργου. Καταλιγουμε ςτο ςυμπζραςμα ότι ανάλογα με τισ γεωλογικζσ ςυνκικεσ που επικρατοφν ςτθν περιοχι επιλζγεται και ο καταλλθλότεροσ τφποσ φράγματοσ. •Γεωλογικι μελζτθ των πετρωμάτων που ςυναντάμε ςτον ταμιευτιρα. ( τεχνθτι λίμνθ ) • Η επίδραςθ του τεχνικοφ ζργου ςτα φυςικά οικοςυςτιματα και ςτθ βιοποικιλότθτα
Σο τεχνικό ζργο ξεκινάει με τθν εκτροπι τθσ κοίτθσ του ποταμοφ . θμαντικό πρόβλθμα για τθν καταςκευι ενόσ φράγματοσ είναι θ κοίτθ του ποταμοφ. Σο νερό αυτό δυςκολεφει τισ εργαςίεσ, ζτςι πριν τισ εργαςίεσ πρζπει να απαλλαγεί θ περιοχι από νερό είτε επιφανειακό είτε υπόγειο.
Έςξρμε καηαζκερή μιαπ ζήοαγγαπ ποιμ από ηη θεμελίωζη (Σήοαγγα εκηοξπήπ) . Σηη ζήοαγγα αρηή διξςεηεύεηαι ηξ μεοό ηξρ πξηαμξύ και έηζι η πεοιξςή εογαζίαπ μέμει νεοή. Όηαμ ηξ έογξ αοςίζει η ζήοαγγα ςοηζιμξπξιείηαι ωπ εκκεμωηήπ ηηπ λίμμηπ.
Ζναρξθ εργαςιϊν
Διάνοιξθ τθσ ςιραγγασ εκτροπισ του ποταμοφ
Εκςκαφι τθσ ςιραγγασ εκτροπισ
Οπλιςμόσ ςκυροδζτθςθσ ςτθ ςφραγγα εκτροπισ του φράγματοσ
Χωματουργικζσ εργαςίεσ
Καταςκευι υπερχειλιςτι
Σο φράγμα πριν τθν ςκυροδζτθςθ
κυροδζτθςθ τθσ ανάντι πλευράσ του φράγματοσ
Ο υπερχειλιςτισ του φράγματοσ
Γενικι όψθ του φράγματοσ
Εγκαίνια φράγματοσ
Οι τφποι των Φραγμάτων • Φράγματα από ςκυρόδεμα 1. Σοξωτά φράγματα 2. Φράγματα βαρφτθτασ
• Φράγματα από κυλινδροφμενο ςκυρόδεμα • Φράγματα από γαιϊδθ υλικά (λικόρριπτα) 1. Ομοιογενι φράγματα 2. Φράγματα πολλαπλϊν ηωνϊν με αργιλικό υλικό 3. Φράγματα με ειδικι ςτεγάνωςθ
Σοξωτό φράγμα από ςκυρόδεμα Καταςκευι τοξωτού φράγματος ςε ςτενζσ κοιλάδεσ με πλευρικοφσ ορεινοφσ όγκουσ (αντερείσματα) , όπου θ πίεςθ του νεροφ ςτθν κυρτι πλευρά αγκιςτρϊνει το τείχοσ ςτα αντερείςματα και μεταφζρει εκεί τισ δυνάμεισ. Φράγμα ακριβισ καταςκευισ διότι αποτελείται μόνο από τςιμζντο
Σο κόςτοσ καταςκευισ ενόσ τοξωτοφ τςιμζντινου φράγματοσ είναι υψθλό και κα μποροφςε να χρθςιμοποιθκεί μόνο για παραγωγι θλεκτρικισ ενζργειασ ϊςτε να υπάρχει μεγάλο οικονομικό όφελοσ.
Φράγμα βαρφτθτασ από ςκυρόδεμα Καταςκευι τείχουσ, το οποίο ςτθρίηεται ςε αντθρίδεσ (ςτφλουσ) από μπετόν που εδράηονται ςτο υπζδαφοσ και μεταφζρουν εκεί τισ δυνάμεισ. Είναι και αυτό φράγμα βαρφτθτασ.
Φράγματα από κυλινδροφμενο ςκυρόδεμα με αργιλικά ορυκτά •πζζώξεπζε βξάρσλ θαη ρώκαηνο κε επηθάιπςε θαηάιιεινπ εδαθηθνύ πιηθνύ (πειόο, άξγηινο θιπ.), ην νπνίν ιεηηνπξγεί πδξνκνλσηηθά. Η επζηάζεηα απηώλ ησλ γευθπαγμάηυν πξνθύπηεη από ηελ βαξύηεηα ηνπ όγθνπ ησλ πιηθώλ. •Η θνξπθή ηνπο, ε ιεγόκελε ζηέτη, είλαη θηηζηή ή από ζηδεξνπαγέο ζθπξόδεκα (κπεηόλ).
Φράγμα Μαρακιου Μυκόνου
ζχουν ςθμαντικά πλεονεκτιματα διότι μποροφν να καταςκευαςτοφν με χαμθλισ ποιότθτασ αδρανι και μικρι περιεκτικότθτα ςε τςιμζντο. Σζτοιου τφπου είναι τα φράγματα Μαρακιάσ και Άνω Μεράσ Μυκόνου, φψουσ 28m και 32m αντίςτοιχα.
Φράγμα Μεράσ Μυκόνου
Καταςκευι τείχουσ από τοφβλα ι από οπλιςμζνο ςκυρόδεμα, με ςτζψθ, όπωσ ςτθν προθγοφμενθ περίπτωςθ. Είναι επίςθσ βαρυτικό φράγμα, το οποίο ςτθρίηεται ςε ανκεκτικά πετρϊματα, χωρίσ κινδφνουσ υποχϊρθςθσ. (λικόρριπτο)
Οι Δυνάμεισ ςτα Σοξωτά Φράγματα τα τοξωτά φράγματα το ςφνολο των τάςεων μεταβιβάηεται (μζςα από το ςϊμα του φράγματοσ) ςτα αντερείςματα και τθ κεμελίωςθ. Η λειτουργία του τόξου ζχει αποτζλεςμα να μθν παίηει ςθμαντικό ρόλο το ίδιο βάροσ με αποτζλεςμα το χαμθλό όγκο και κόςτοσ (ςε ςχζςθ με τα φράγματα βαρφτθτασ). Σα τοξωτά φράγματα προτιμϊνται ςε ςτενζσ κοιλάδεσ με μεγάλο φψοσ. Δςνάμειρ βαπύηηηαρ Ανηεπείζμαηα Λίμνη
Εζωηεπικέρ δςνάμειρ πος μεηαθέπονηαι ζηα ανηεπείζμαηα και ζηη θεμελίωζη
Δςνάμειρ από ηη λίμνη ζηο ηοξωηό θπάγμα Φπάγμα
Οι δυνάμεισ ςτα φράγματα Βαρφτθτασ Σα φράγματα βαρφτθτασ καταςκευάηονται ζτςι που να αντζχουν ςτισ πιζςεισ του νεροφ με μόνο ςτοιχείο το μεγάλο βάροσ τουσ. Η χάραξθ του φράγματοσ ςε οριηοντογραφία, μπορεί να είναι ευκφγραμμθ ι καμπυλωτι ανάλογα με τθν τοπογραφικι διαμόρφωςθ τθσ περιοχι και τισ λειτουργικζσ ανάγκεσ.
Οι δυνάμεισ που αςκοφνται ςε ζνα φράγμα βαρφτθτασ είναι :
• α) βάροσ του φράγματοσ είναι θ μεγαλφτερθ δφναμθ με διεφκυνςθ κατακόρυφθ, που με τθν φπαρξι τθσ αντιςτακμίηει τισ άλλεσ δυνάμεισ που τείνουν να ανατρζψουν το φράγμα. • β) Θ πίεςθ του νεροφ Ρ. Η ςυνιςταμζνθ δφναμθ που αςκείται ςτθν κατακόρυφθ πορεία του φράγματοσ. • γ) Άνωςθ Α : Οφείλεται ςτθν υποπίεςθ του νεροφ που διθκείται κάτω από το φράγμα. Τπάρχει πάντοτε ανεξάρτθτα από τα μζτρα ςτεγανοποίθςθσ που παίρνονται. • δ) Πίεςθ των φερτϊν υλϊν: είναι μικρι και δεν επθρεάηει ςθμαντικά τθν ιςορροπία του φράγματοσ.
ΟΡΓΑΝΟ ΜΕΣΡΘΘ ΣΘ ΤΔΡΟΣΑΣΙΚΘ ΠΙΕΘ
Για να μετριςουμε τθν υδροςτατικι πίεςθ χρθςιμοποιοφμε ζνα όργανο που λζγεται μανόμετρο . Σο μανόμετρο διακζτει μια ελαςτικι μεμβράνθ τθν οποία βυκίηουμε ςτο υγρό και ζνα ςωλινα ςχιματοσ U. O ςωλινασ περιζχει υγρό και είναι βακμολογθμζνοσ ζτςι ϊςτε να μποροφμε να διαβάςουμε τθ διαφορά φψουσ ςτισ δφο ςτιλεσ του υγροφ. Η διαφορά φψουσ ςτισ δφο ςτιλεσ είναι θ πίεςθ που δζχεται θ μεμβράνθ.
Άλλοι τφποι μανόμετρου…
ΠΟΤ ΟΦΕΙΛΕΣΑΙ Θ ΠΙΕΘ ΣΟΤ ΝΕΡΟΤ; Σο υγρό που βρίςκεται μζςα ςτο δοχείο λόγω του βάρουσ του πιζηει το πυκμζνα. Σο υγρό ιςορροπεί . άρα θ δφναμθ που αςκεί ςτο πυκμζνα του δοχείου ιςοφται με το βάροσ του. Επομζνωσ:
P=W/A
Fκ
Α το εμβαδόν W
τθσ βάςεωσ του δοχείου
Η πίεςθ αυτι του νεροφ ονομάηεται υδροςτατικι πίεςθ και οφείλεται ςτθ βαρφτθτα. Επειδι θ βαρφτθτα είναι 6 φορζσ μικρότερθ ςτθ ςελινθ απϋ ότι ςτθ γθ , το ίδιο ιςχφει και για τθν υδροςτατικι πίεςθ.
ΤΜΠΕΡΑΜΑ… Η υδροςτατικι πίεςθ είναι ανάλογθ τθσ βαρφτθτασ
ΤΠΟΘΕΘ Θα ζχετε παρατθριςει ότι όςο πιο βακιά βουτάτε ςτθ κάλαςςα , τόςο μεγαλφτερθ πίεςθ αιςκάνεςτε ςτα αυτιά ςασ.
ΤΠΟΘΕΣΟΤΜΕ Ότι θ πίεςθ αυξάνεται με το βάκοσ
Η πίεςθ του αζρα που αναπνζουν οι δφτεσ ρυκμίηεται κατάλλθλα ϊςτε να εξιςορροπεί τθν υδροςτατικι πίεςθ του νεροφ.
Α ΠΕΙΡΑΜΑΣΙΣΟΤΜΕ…
ΠΑΜΕ ΕΡΓΑΣΘΡΙΟ… Για να επαλθκεφςουμε λοιπόν ότι θ υδροςτατικι πίεςθ αυξάνεται με το βάκοσ κα κάνουμε το εξισ πείραμα: Βυκίηουμε ςτο υγρό τθ μεμβράνθ του μανόμετρου ςε βάκοσ h και μετά επαναλαμβάνουμε το πείραμα ςε βάκοσ 2h. Διαπιςτϊνουμε ότι :
ςε διπλάςιο βάκοσ ζχουμε διπλάςια υδροςτατικι πίεςθ.
ΤΜΠΕΡΑΜΑ… Η υδροςτατικι πίεςθ είναι ανάλογθ του βάκουσ.
Α ΤΝΕΧΙΟΤΜΕ…
Αν μετριςουμε τθν υδροςτατικι πίεςθ ςτο ίδιο βάκοσ και ςτον ίδιο τόπο αλλά ςεΔιαφορετικισ πυκνότθτασυγρά κα δοφμε ότι είναι διαφορετικι.
ΤΜΠΕΡΑΜΑ…
Η υδροςτατικι πίεςθ εξαρτάται από το είδοσ του υγροφ.
Μιπωσ θ υδροςτατικι πίεςθ εξαρτάται από το προςανατολιςμό τθσ επιφάνειασ;
Και…
Βυκίηουμε τθ μεμβράνθ ςε οριςμζνο βάκοσ και ςτο ίδιο υγρό και μεταβάλλουμε τον για προςανατολιςμό παράδειγμα από οριηόντια τθν περιςτρζφουμε ϊςτε να γίνει κατακόρυφθ. Παρατθροφμε ότι θ ζνδειξθ του μανομζτρου δεν μεταβάλλεται.
ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ… Η υδροςτατικι πίεςθ είναι ανεξάρτθτθ του προςανατολιςμοφ τθσ επιφάνειασ τθσ μεμβράνθσ
Σα υγρά αςκοφν πίεςθ προσ κάκε κατεφκυνςθ.
Μιπωσ θ υδροςτατικι πίεςθ εξαρτάται από το ςχιμα του δοχείου ι τον όγκο του υγροφ;
ΞΕΧΑΑΜΕ ΚΑΣΙ;
ε όλα τα ςθμεία, που βρίςκονται ςε βάκοσ h και ςτα τρία δοχεία θ πίεςθ του υγροφ είναι ίδια ςχιμα των. δοχείων παρότι το και ο όγκοσ του υγροφ είναι διαφορετικόσ.
ΤΜΠΕΡΑΜΑ… Η υδροςτατικι πίεςθ δεν εξαρτάται οφτε από το ςχιμα του δοχείου οφτε από τον όγκο του υγροφ.
Το θράγκα ζηο οποίο αζθείηαη κεγαιύηερε πίεζε είλαη εθείλο ζηο οποίο ε ιίκλε έτεη κεγαιύηερο βάζος θαη ότη εθείλο ποσ ε ιίκλε έτεη κεγαιύηερο όγθο λερού. 'Άρα ζηε βάζε ασηού ηοσ θράγκαηος αζθείηαη από ηο λερό κεγαιύηερε δύλακε. Σσλεπώς ηο θράγκα ασηό θαηαζθεσάδεηαη κε κεγαιύηερο πάτος.
ΤΝΟΨΙΗΟΝΣΑ ΣΑ ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ ΜΑ Η υδροςτατικι πίεςθ είναι ανάλογθ:
1. Σθσ επιτάχυνςθσ τθσ βαρφτθτασ . 2. Σου βάκουσ από τθν επιφάνεια του υγροφ. 3. Σθσ πυκνότθτασ του υγροφ.
Και με τθ βοικεια των μακθματικϊν καταλιγουμε ότι : P=p*g*h
(νόμοσ τθσ υδροςτατικισ πίεςθσ) Όπου: P θ υδροςτατικι πίεςθ ςε N/m2 p θ πυκνότθτα του υγροφ ςε Kg/m3, g θ επιτάχυνςθ τθσ βαρφτθτασ ςε m/s2 και h το βάκοσ από τθν επιφάνεια ςε m.
ΠΑΡΑΣΘΡΩΝΣΑ ΣΘ ΦΤΘ…
Θαυμάηοντασ και τθ φφςθ πολλά μποροφμε να παρατθρϊντασ διδαχκοφμε. Οι κάςτορεσ είναι «φυςικοί», «αρχιτζκτονεσ» και «μθχανικοί». Καταςκευάηουν φράγματα με ξφλα λάςπθ και πζτρεσ. Εκεί μζςα είναι θ φωλιά τουσ. «Γνωρίηουν» ότι θ πίεςθ του νεροφ είναι μεγαλφτερθ ςτο βάκοσ απϋ ότι κοντά ςτθν καταςκευάηουν τα φράγματά τουσ επιφάνεια του νεροφ του ποταμοφ. Ζτςι ςτενά ςτθν οροφι και φαρδιά ςτθ βάςθ.
Α ΤΝΕΧΙΟΤΜΕ… Σο ςχιμα των
φραγμάτων που φτιάχνουν εξαρτάται από τθ δφναμθ ροισ του νεροφ. Όταν θ δφναμθ ροισ είναι ςχετικά μικρι τα φράγματα καταςκευάηονται από τουσ κάςτορεσ ςε ευκεία γραμμι ενϊ ςε ιςχυρά ρεφματα καταςκευάηονται καμπφλα.
Σο μεγαλφτερο γνωςτό φράγμα ανακαλφφκθκε από δορυφορικζσ εικόνεσ ςτθ Βόρεια Alberta το 2007 περίπου 2790ft μακρφ ξεπερνϊντασ το προθγοφμενο ρεκόρ που βρζκθκε κοντά ςτο ¨Three forks: Montana και είναι 2140ft μακρφ , 14ft ψθλό και 23ft παχφ ςτθ βάςθ.
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΙΜΟΤΝΣΑΙ ΣΘ ΦΤΘ Κάκετθ τομι φράγματοσ
Και οι άνκρωποι καταςκευάηουν φράγματα ϊςτε να είναι φαρδιά ςτθ βάςθ και ςτενά ςτθ οροφι. Δεν «γνϊριηαν» όπωσ οι κάςτορεσ ότι θ πίεςθ αυξάνεται με το βάκοσ, απλά το υποπτεφκθκαν και το διαπίςτωςαν με πειράματα.
ΑΛΛΩΣΕ Θ ΙΔΙΑ Θ ΦΤΘ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΣΕΡΑΣΙΟ ΕΡΓΑΣΘΡΙΟ ΠΟΤ ΚΑΘΕ ΛΕΠΣΟ ΠΡΑΓΜΑΣΟΠΟΙΟΤΝΣΑΙ ΑΜΕΣΡΘΣΑ ΚΑΙ ΑΛΑΝΘΑΣΑ ΠΕΙΡΑΜΑΣΑ!
Αςτοχίεσ φραγμάτων . ηακαηώληαο ηε ξνή ηνπ λεξνύ θαη απνζεθεύνληάο ην πίζσ από κεγάια θξάγκαηα, ακέζσο δεκηνπξγεί ηελ αλάγθε γηα ύπαξμε απμεκέλεο αζθάιεηαο, αιιά θαη κειέηε ηξόπσλ άκεζεο αληηκεηώπηζεο ζε πεξίπησζε αζηνρίαο. Οη ζπλέπεηεο κπνξεί λα είλαη θαηαζηξνθηθέο ηόζν ζε αλζξώπηλεο απώιεηεο όζν θαη ζε πεξηνπζίεο, θαη γεληθά ζε όηη αθνξά ηελ νηθνλνκία ηνπ ηόπνπ.
Οη ηππηθέο αηηίεο αζηνρίαο ησλ θξαγκάησλ πεξηιακβάλνπλ: •πάζηκν ηνπ θύξηνπ όγθνπ ηνπ θξάγκαηνο
•Τπνπίεζε ζηε βάζε ηνπ θξάγκαηνο εμαηηίαο ηεο άλσζεο πνπ δέρεηαη από ην λεξό
•Με ζπγθέληξσζε λεξνύ ζηνλ ηακηεπηήξα ιόγσ δηαπεξαηώλ πεηξσκάησλ •Με πςόκεηξν λεξνύ πνπ ππεξπεδά πάλσ από ην θξάγκα ε απηή ηελ πεξίπησζε μπορεί να προθγθκοφν πολλζσ ϊρεσ προειδοποίθςθσ λόγω των προφανϊν ακραίων καιρικϊν ςυνκθκϊν που προκαλοφν τθν πλθμμφρα.
ΑΙΣΙΔ Υπεπσείληζη ηυν ανασυμάηυν λόγυ ανεπάπκειαρ ηος ςπεπσειλιζηή Λάθη ζσεδιαζμού ή καηαζκεςαζηικά Γευλογικά πποβλήμαηα ζηη θεμελίυζη Καηολιζθήζειρ ζηον ηαμιεςηήπα Ανθπώπινοι παπάγονηερ
Λειηοςπγικοί παπάγονηερ Σεισμοί
ήκεξα είλαη απαξαίηεηε ε θαηεγνξηνπνίεζε ησλ θξαγκάησλ ζύκθσλα κε ηελ επηθηλδπλόηεηά ηνπο θαη ηελ θαηαζηξνθή πνπ ζα πξνθαιέζνπλ ζε πεξίπησζε αζηνρίαο. Επίζεο είλαη επηβεβιεκέλε ε κειέηε θαη δεκηνπξγία ραξηώλ πιεκκύξαο, πνπ δείρλνπλ ηηο πεξηνρέο πνπ ζα επεξεαζηνύλ ζε πεξίπησζε αζηνρίαο ελόο θξάγκαηνο.
Σα υδροθλεκτρικά εργοςτάςια αποτελοφνται από τρία μζρθ: 1. Σθ τεχνικι λίμνθ όπου το νερό αποκθκεφεται.
2. Σον υπερχειλιςτι με τισ πφλεσ που μποροφν ν’ ανοίξουν και να κλείςουν για να ελζγξουν τθ ροι του νεροφ αλλά και τθν περίπτωςθ υπερχείλιςθσ μετά από παρατεταμζνεσ βροχοπτϊςεισ και τουσ ςωλινεσ μεταφοράσ του νεροφ μζχρι το εργοςτάςιο.
Οι δυο υπερχειλιςτζσ του φράγματοσ του Σαυρωποφ
3. Σθν εγκατάςταςθ παραγωγισ θλεκτρικισ ενζργειασ. Σο νερό ςε μια τεχνθτι λίμνθ ςυγκρατείται από ζνα φράγμα. Κακϊσ το νερό περνά από ζνα διάφραγμα, ςυγκρατείται από αυτό κάκε τι άχρθςτο. Σο νερό τότε ρζει μζςα από ολιςκαίνουςεσ κφρεσ (penstocks). Οι ολιςκαίνουςεσ κφρεσ (υπάρχουν αρκετζσ, ανάλογα με το μζγεκοσ του εργοςταςίου) κατευκφνουν το νερό ςτο ςθμείο όπου είναι ο ςτρόβιλοσ. Εκεί το νερό περιςτρζφει το ςτρόβιλο και ζτςι θ γεννιτρια παράγει θλεκτριςμό.
Τδροθλεκτρικόσ ςτρόβιλοσ Ο ςτρόβιλοσ ςε ζνα υδροθλεκτρικό εργοςτάςιο θλεκτρικισ ενζργειασ χρθςιμοποιείται για τθ μετατροπι τθσ πτϊςεωσ του νεροφ ςε δυνάμεισ περιςτροφισ (ροπι), οι οποίεσ περιςτρζφουν μια γεννιτρια. τρόβιλοι καταςκευάηονται με διάφορεσ τεχνικζσ και ςε διαφόρουσ τφπουσ.
Σα υδροθλεκτρικά εργοςτάςια ςιμερα χρθςιμοποιοφν μοντζρνεσ μεκόδουσ παραγωγισ ενζργειασ ακριβϊσ όπωσ και τα εργοςτάςια που χρθςιμοποιοφν άνκρακα, πετρζλαιο ι πυρθνικι ενζργεια. Η διαφορά είναι ςτο καφςιμο που χρθςιμοποιείται, που ςτθν προκειμζνθ περίπτωςθ δεν είναι άλλο από το νερό.
υνιςτϊςεσ Τδροθλεκτρικοφ τακμοφ Φπάγμα
Δίκησο συηλής ηάζης
Σηάθμη Υυομεηρική διαθορά
ΥΗΣ
Γεννήηρια
Μεηαζτημαηιζηής
Υδροληυία
Αγφγός πηώζης
Σηρόβιλος
Παποσή Αγφγός θσγής
Ο υδροςτρόβιλοσ αντίδραςθσ χρθςιμοποιείται ςε ζνα υδροθλεκτρικό εργοςτάςιο παραγωγισ θλεκτρικισ ενζργειασ για τθ μετατροπι τθσ δφναμθσ του νεροφ που πζφτει ςε ροπι, θ οποία ςτρζφει τθ γεννιτρια. Περιζχει κάλαμο ελζγχου, ςτρόβιλο, γεννιτρια, και γραμμζσ μεταφοράσ παραγόμενθσ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτθν κεντρικι υπθρεςία.
1° ζηε ζεηξά θξάγκα είλαη ην Three Gorges ζηελ Κίλα:
Σν θξάγκα απηό είλαη ππό θαηαζθεπή Θα ζπγθξαηεί 39.3 δηο. θπβηθά κέηξα λεξνύ. Σν θξάγκα απηό ζα έρεη ηεξάζηηεο επηπηώζεηο ζηε γύξσ πεξηνρή αθνύ παξά πνιιά ρσξηά ζα πξέπεη λα κεηαθεξζνύλ ζε άιιεο ζέζεηο. Είλαη ραξαθηεξηζηηθό όηη ιόγσ ηνπ ύςνπο ηνπ θξάγκαηνο ηα γύξσ βνπλά θαίλνληαη ρακειόηεξα απ’ όζν πξαγκαηηθά είλαη.
2° ζηε ζεηξά θξάγκα είλαη ην Syncrude Tailings ζηνλ Καλαδά: Απηό ην ηδηαίηεξν θξάγκα βξίζθεηαη ζηελ πνιηηεία Alberta ηνπ Καλαδά θαη ζπγθξαηεί 540 εθαη. θπβηθά κέηξα λεξνύ. Αιιά ηη λεξνύ; Αθάζαξηνπ λεξνύ πνπ πξνέξρεηαη από ηηο δξαζηεξηόηεηεο εμόξπμεο πεηξειαίνπ από ην ακκώδεο θνίηαζκα Athabasca Oil Sands.
3° ζηε ζεηξά θξάγκα είλαη ην High Aswan ζηελ Αίγππην: Σν θξάγκα ηνπ Aswan βξίζθεηαη ζηνλ πνηακό Νείιν θαη ζπγθξαηεί 43 εθαη. θπβηθά κέηξα λεξνύ. Ο ζθνπόο γηα ηνλ νπνίν έγηλε είλαη γηα λα κελ πιεκκπξίδεη ην δέιηα ηνπ πνηακνύ Νείινπ αιιά θαη γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο.
4° ζηε ζεηξά θξάγκα είλαη ην Fort Peck ζηηο Η.Π.Α.: Σν θξάγκα απηό είλαη έλα από ηα έμη θξάγκαηα ηνπ πνηακνύ Missouri θαη θαηαζθεπάζηεθε ην 1933 από 11 ρηιηάδεο εξγάηεο. πγθξαηεί 96 εθαη. θπβηθά κέηξα λεξνύ. Σν θξάγκα δεκηνύξγεζε πίζσ ηνπ ηε ιίκλε Fort Peck θαη θηηάρηεθε γηα αληηπιεκκπξηθή πξνζηαζία ηεο πεξηνρήο θαη γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο.
5° ζηε ζεηξά θξάγκα είλαη ην Tarbela ζην Παθηζηάλ: Σν θξάγκα απηό θαηαζθεπάζηεθε ην 1976 ζηνλ πνηακό Ιλδό θαη είλαη ην κεγαιύηεξν θξάγκα ζην Παθηζηάλ. Σν θξάγκα ζπγθξαηεί 121.5 εθαη. θπβηθά κέηξα λεξνύ. Φηηάρηεθε γηα αληηπιεκκπξηθή πξνζηαζία ηεο πεξηνρήο , γηα ηελ άξδεπζε ηεο θαη γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο.
6° ζηε ζεηξά θξάγκα είλαη ην Mangla dam ζην Παθηζηάλ: Καηαζθεπάζηεθε ην 1967 θαη ζπγθξαηεί 65.5 εθαη. θπβηθά κέηξα λεξνύ ζηνλ Ιλδό πνηακό. Φηηάρηεθε γηα λα νκαινπνηήζεη ην αξδεπηηθό ζύζηεκα ηεο πεξηνρήο.
7° ζηε ζεηξά θξάγκα είλαη ην Ataturk dam ζηελ Σνπξθία: Φηηάρηεθε ην 1990 ζηνλ πνηακό Επθξάηε. πγθξαηεί 84.5 εθαη. θπβηθά κέηξα λεξνύ. Ολνκάζηεθε έηζη πξνο ηηκή ηνπ ηδξπηή ηνπ ζύγρξνλνπ ηνπξθηθνύ θξάηνπο. Σν θξάγκα βνεζάεη ζηελ άξδεπζε ηεο πεξηνρήο θαη ζηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο.
8° ζηε ζεηξά θξάγκα είλαη ην Verzasca dam ζηελ Ειβεηία: Σν θξάγκα απηό θηηάρηεθε ην 1965 ζηε θνηιάδα Verzasca ζηελ Ειβεηία. Δεκηνύξγεζε ηελ ηερλεηή ιίκλε Vogorno από ηα λεξά ηεο νπνίαο παξάγεηαη ειεθηξηθή ελέξγεηα. Έρεη αλαθεξζεί όηη όηαλ ε ιίκλε είλαη γεκάηε δεκηνπξγνύληαη ζεηζκνί.
9° ζηε ζεηξά θξάγκα είλαη ην Nagarjuna Sagar ζηελ Ιλδία: Σν θξάγκα απηό έρεη δεκηνπξγήζεη ηε ηξίηε κεγαιύηεξε ηερλεηή ιίκλε ζην θόζκν θαη ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε άξδεπζε ηεο γεο ζηηο γύξσ πεξηνρέο.
10° ζηε ζεηξά θξάγκα είλαη ην Srisailam dam ζηελ Ιλδία: Σν θξάγκα απηό βξίζθεηαη ζην πνηακό Krishna θαη ζε πςόκεηξν 300 κέηξα από ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο . Καηαζθεπάζηεθε γηα ηελ άξδεπζε ησλ γύξσ πεξηνρώλ νη νπνίεο ππέθεξαλ από πιεκκύξεο πξηλ ηε θαηαζθεπή ηνπ αιιά θαη γηα παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο.
Τα φράγματα της Ελλάδας
Σα φράγματα τθσ Ελλάδασ
Σο πρϊτο φράγμα που καταςκευάςτθκε ςτθν Ελλάδα ιταν ςτθν αρχαία Αλυηία τθσ Ακαρνανίασ μεταξφ 1ου και 5ου π.Χ. αιϊνα. Σο πρϊτο ςφγχρονο φράγμα ιταν του Μαρακϊνα , το οποίο καταςκευάςτθκε από τθν ΕΤΔΑΠ το 1931.
Σο φράγμα του Μαρακϊνα
…μετά το φράγμα του Μαρακϊνα
Εκεί κάπου αντικρίηεισ και ζνα υπζροχο μνθμείο που ςτικθκε ειδικά για τθν καταςκευι του φράγματοσ. Πρόκειται για ζνα ομοίωμα του ναοφ που φτιάχτθκε από τουσ Ακθναίουσ ςτουσ Δελφοφσ μετά τθ νίκθ τουσ ςτθ μάχθ του Μαρακϊνα.
τθν είςοδο του ναοφ είναι χαραγμζνα τα ςθμαντικότερα ονόματα αυτϊν που ςυνετζλεςαν ςτθν καταςκευι του ζργου και κάποια ιςτορικά ςτοιχεία για το φράγμα και τθν καταςκευι του.
Από τότε ζχουν καταςκευαςτεί δεκάδεσ φράγματα ςε διάφορα μζρθ τθσ Ελλάδασ και εξυπθρετοφν διάφορουσ ςκοποφσ, όπωσ:
ΤΓΡΟΗΛΔΚΣΡΙΚΑΦΡΑΓΜΑΣΑ Τδξνειεθηξηθά νλνκάδνληαη ηα θξάγκαηα πνπ έρνπλ θαηαζθεπαζηεί κε ζθνπό ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Οπζηαζηηθά γίλεηαη εθκεηάιιεπζε ηεο δπλακηθήο ελέξγεηαο ηνπ λεξνύ. Σα πξώηα θξάγκαηα πνπ θαηαζθεπάζηεθαλ από ηε Δ.Ε.Η. γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ήηαλ ηνπ Λνύξνπ ην1954, ηνπ Λάδσλα ην 1955 θαη ηνπ Σαπξσπνύ ην 1959. Αθνινύζεζε ην θξάγκα Καζηξαθίνπ ην νπνίν παξνπζίαζε ζεκαληηθό ελδηαθέξνλ, από ηελ άπνςε όηη ήηαλ ην πξώην πνπ θαηαζθεπάζηεθε από ειιεληθέο εηαηξείεο .
ΑΡΓΔΤΣΙΚΑ ΦΡΑΓΜΑΣΑ Από ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1960 ην Τπνπξγείν Γεσξγίαο άξρηζε λα ελδηαθέξεηαη γηα ηελ θαηαζθεπή θξαγκάησλ ζηε ρώξα. Από ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1970, έγηλαλ αλαζέζεηο κειεηώλ θξαγκάησλ από ην ππνπξγείν Γεσξγίαο. Από απηά ηα έξγα πνπ κειεηήζεθαλ, θαηαζθεπάζηεθαλ ηα θξάγκαηα Απνιαθθηάο Ρόδνπ (1989), Λεπθόγεησλ Δξάκαο (1994), Δόμα Φελενύ Κνξηλζίαο (1996) θαη Λεηβαδηνύ Αζηππάιαηαο (1997).
ΦΡΑΓΜΑΣΑ ΓΙΑ ΤΓΡΔΤΗ Η αύμεζε ηνπ πιεζπζκνύ ηεο Αζήλαο, θπξίσο κεηά ηελ κηθξαζηαηηθή θαηαζηξνθή, δεκηνπξγνύζε δηαξθώο λέεο αλάγθεο. Σν 1925 άξρηζαλ λα θαηαζθεπάδνληαη ηα πξώηα ζύγρξνλα έξγα ύδξεπζεο ζηελ πεξηνρή ηεο Πξσηεύνπζαο. Σν πξώην κεγάιν έξγν ήηαλ ε θαηαζθεπή ηνπ θξάγκαηνο ηνπ Μαξαζώλα, ε νπνία μεθίλεζε ην 1926 θαη νινθιεξώζεθε ην 1931. Αξγόηεξα ρξεζηκνπνηήζεθαλ ηα λεξά ηεο Τιίθεο θαη ηειηθά έγηλε έλα λέν ηερληθό έξγν ζηνλ πνηακό Μόξλν ην 1979, ην νπνίν ελίζρπζε ηελ πδξνδόηεζε ηεο πόιεο. Έλα άιιν κεγάιν έξγν πνπ εληζρύεη ηελ πδξνδόηεζε ηεο Αζήλαο είλαη ε εθηξνπή ηνπ πνηακνύ Επήλνπ πξνο ηνλ ηακηεπηήξα ηνπ Μόξλνπ, κε ηελ θαηαζθεπή θξάγκαηνο θαη ζήξαγγαο. Η έλαξμε ησλ εξγαζηώλ ζηνλ Εύελν έγηλε ην 1992 θαη νινθιεξώζεθε ην 2001.
Πεξίπνπ ην 90% ηεο ζπλνιηθήο εηήζηαο ξνήο ηνπ Επθξάηε δεκηνπξγείηαη ζηελ Σνπξθία ελώ ην ππόινηπν κέξνο πξνζηίζεηαη κέζα ζηε πξία, θαη ηα λεξά θαηαιήγνπλ ζην Ιξάθ., Τν ξεύκα πνηθίιιεη πνιύ ζηε ξνή ηνπ από επνρή ζε επνρή θαη εηήζηνο. Γηα παξάδεηγκα, ε εηήζηα ξνή ζηα ζύλνξα κε ηε Σπξία θπκάλζεθε από 15.3 ρικ ³ ην 1961 σο 42.7 ρικ ην 1963.
Όηαλ νινθιεξώζεθε ε πξώηε θάζε ηνπ θξάγκαηνο Αtaturk, ε Τνπξθία ζπγθξάηεζε ηε ξνή ηνπ Επθξάηε εμ νινθιήξνπ γηα έλαλ κήλα γηα λα γεκίζεη ηε δεμακελή. Η Τνπξθία είρε εηδνπνηήζεη ηε Σπξία θαη ην Ιξάθ κέρξη ηηο αξρέο Ννεκβξίνπ 1989 γηα ηελ απόθαζή ηεο λα γεκίζεη ηε δεμακελή γηα κία πεξίνδν ελόο κήλα πνπ εμεγεί ηνπο ηερληθνύο ιόγνπο θαη πνπ παξέρεη έλα ιεπηνκεξέο πξόγξακκα γηα ηηο απώιεηεο. Οη πξνο ηα θάησ γείηνλεο δηακαξηύξνληαη βίαηα. Σε απηό ην ζεκείν, ην θξάγκα Ataturk έρεη θόςεη ηε ξνή ηνπ Επθξάηε.
Η Σπξία θαη ην Ιξάθ ηζρπξίδνληαη όηη ε Τνπξθία παξαθξαηά ζθόπηκα ηηο πξνκήζεηεο από ηνπο πξνο ηα θάησ γείηνλέο ηεο, κεηαηξέπνληαο ην ύδσξ ζε όπιν. Η Τνπξθία αξλείηαη απηέο ηηο αμηώζεηο, θαη επηκέλεη όηη έρεη εθνδηάζεη πάληα ηνπο λόηηνπο γείηνλέο ηεο κε ην ππνζρόκελν ειάρηζην 500 κ ³ /s. Υπνζηεξίδεη όηη ην Ιξάθ θαη ε Σπξία σθεινύληαη ζηελ πξαγκαηηθόηεηα από ην ξπζκηζκέλν ύδσξ από ηα θξάγκαηα δεδνκέλνπ όηη πξνζηαηεύνπλ θαη ηηο ηξεηο παξόρζηεο ρώξεο από ηηο επνρηαθέο μεξαζίεο θαη ηηο πιεκκύξεο.
Η Μζςθ Ανατολι αναμζνεται ότι κα είναι μια από τισ πρϊτεσ περιοχζσ ςτον πλανιτθ όπου κα δθμιουργθκεί ζνταςθ ςχετικά με το νερό. Η Σουρκία κινδυνεφει να προκαλζςει πόλεμο με τθ υρία και το Ιράκ με το Πρόγραμμα Νοτιανατολικισ Ανατολίασ. Είναι ζνα δίκτυο από 13 φράγματα (υπό καταςκευι), το οποίο κα περιορίςει ςθμαντικά τθ ροι του Σίγρθ και του Ευφράτθ, ποταμϊν που διζρχονται κι από τισ δφο χϊρεσ.
Οη πην πηζαλνί "πόιεκνη ηνπ λεξνύ" Η Αζηαηηθή Σξάπεδα Αλάπηπμεο έρεη θαζνξίζεη πεξηζζόηεξα από εβδνκήληα πηζαλά ζεκεία ζπξξάμεωλ κε αηηία ην λεξό. ' απηά πεξηιακβάλνληαη ηα εμήο: •Ο πνηακόο Κνινξάλην (ζύγθξνπζε κεηαμύ Μεμηθνύ θαη ΗΠΑ). •Ο πνηακόο Παξαλά (ζύγθξνπζε κεηαμύ Αξγεληηλήο θαη Βξαδηιίαο). •Οη πνηακνί Σίγξεο θαη Δπθξάηεο (ζύγθξνπζε κεηαμύ Σνπξθίαο, πξίαο θαη Ιξάθ). •Ο πνηακόο Ινξδάλεο (ζύγθξνπζε κεηαμύ Ιζξαήι θαη Ινξδαλίαο). •Ο πνηακόο Νείινο (ζύγθξνπζε κεηαμύ Αηγύπηνπ θαη Αηζηνπίαο). •Σν Γέιηα ηνπ Οθνβάλγθν (ζύγθξνπζε κεηαμύ Νακίκπηαο θαη Μπνηζνπάλαο). •Ο πνηακόο Γάγγεο (ζύγθξνπζε κεηαμύ Ιλδίαο θαη Μπαγθιαληέο). •Ο πνηακόο Μεθόλγθ (ζύγθξνπζε κεηαμύ Κακπόηδεο, Λάνο, Σαϊιάλδεο θαη Βηεηλάκ).
Τπάρχουν πολλοί λόγοι, για τουσ οποίουσ δεν ζχουν καταςκευαςκεί περιςςότερα υδροθλεκτρικά εργοςτάςια: • Σο μεγάλο κόςτοσ καταςκευισ φραγμάτων, που αποτελοφν τθν αποκικθ του νεροφ. • Πρζπει ςυχνά να γίνονται επεμβάςεισ ςε εκνικοφσ δρόμουσ, ςιδθροτροχιζσ, γραμμζσ μεταφοράσ θλεκτριςμοφ, μάλιςτα χρειάηεται να μετακινθκοφν πόλεισ ι χωριά. • Απαιτεί πολφ χρόνο και χριμα ο ςχεδιαςμόσ και θ καταςκευι του εξοπλιςμοφ των ςτακμϊν θλεκτροπαραγωγισ (υδροςτρόβιλοι, γεννιτριεσ κλπ.). • Αγροτικζσ περιοχζσ, που ςκεπάηονται από νερά του φράγματοσ είναι αυτονόθτο ότι δεν μποροφν πλζον να καλλιεργθκοφν. • υχνά, ειδικζσ ομάδεσ αντιτίκενται ςτθν καταςτροφι άλλων φυςικϊν χϊρων και άγριασ φφςθσ, θ οποία κα προκλθκεί από τθν καταςκευι φραγμάτων ςε ποταμοφσ.
Από τα φράγματα επωφελοφμαςτε κυρίωσ τθν παραγωγι θλεκτρικισ ενζργειασ εκμεταλλευόμενοι τθν δφναμθ του νεροφ. Όπωσ είδαμε είναι μεγάλα τεχνικά ζργα που επεμβαίνουν ςτισ ιςορροπίεσ τθσ φφςθσ χωρίσ απόβλθτα και χωρίσ άλλεσ αρνθτικζσ επιδράςεισ. Μονόδρομοσ για όλα τα κράτθ είναι οι ανανεϊςιμεσ πθγζσ ενζργειασ όπωσ θ υδροθλεκτρικι, θ αιολικι, θ θλιακι και άλλεσ.
Ζνα μεγάλο ευχαριςτϊ ςτουσ μακθτζσ των τμθμάτων Β1 και Β2 Γυμναςίου που πρόκυμα ςυγκζντρωςαν το υλικό τθσ παραπάνω εργαςίασ.