Η ΛΙΜΝΗ ΜΑΣ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ!

ΜΑΛΑΜΑ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

εικονογράφηση

ΜΑΙΡΗ ΛΑΜΠΑΔΑΡΙΟΥ

Η Μάλαμα Σιδηροπούλου γεννήθηκε στην Καβάλα. Σπούδασε Φυσική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο

Θεσσαλονίκης

και

έκανε

μεταπτυχιακές σπουδές στη Διοίκηση της Εκπαίδευσης

και

τη

Σχολική

Ψυχολογία.

Σήμερα εργάζεται ως εκπαιδευτικός στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Είναι μητέρα τεσσάρων υπέροχων παιδιών, όμως νιώθει δικά της και τα εκατοντάδες παιδιά που δίδαξε στα 20 χρόνια, στα σχολεία. Νιώθει βαθιά ευθύνη για τον κόσμο που θα τους παραδώσουμε πιστεύοντας ακράδαντα ότι

δεν κληρονομούμε τον κόσμο από τους προγόνους μας, τον δανειζόμαστε από τα παιδιά μας…

ΜΑΛΑΜΑ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

Η λίμνη μας κινδυνεύει! Εικονογράφηση: Μαίρη Λαμπαδαρίου

Μάλαμα Σιδηροπούλου, Η λίμνη μας κινδυνεύει ISBN: 978-618-5147-04-4 Δεκέμβριος 2014 Εικονογράφηση: Μαίρη Λαμπαδαρίου http://mlampadariou-crafts.blogspot.gr Επιμέλεια κειμένου, διορθώσεις: Κωνσταντίνα Χαρλαβάνη k.charlavani@gmail.com Σελιδοποίηση: Ηρακλής Λαμπαδαρίου www.lampadariou.eu Εκδόσεις Σαΐτα Αθανασίου Διάκου 42, 652 01, Καβάλα Τ.: 2510 831856 Κ.: 6977 070729 e-mail: info@saitapublications.gr website: www.saitapublications.gr Σημείωση: Η γραμματοσειρά που χρησιμοποιήσαμε είναι προσφορά του Aka-acid (www.aka-acid.com).

Άδεια Creative Commons Αναφορά δημιουργού – Μη εμπορική χρήση Όχι παράγωγα έργα 3.0 Ελλάδα Με τη σύμφωνη γνώμη της συγγραφέως και του εκδότη, επιτρέπεται σε οποιονδήποτε αναγνώστη η αναπαραγωγή του έργου (ολική, μερική ή περιληπτική, με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο), η διανομή και η παρουσίαση στο κοινό υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: αναφορά της πηγής προέλευσης, μη εμπορική χρήση του έργου. Επίσης, δεν μπορείτε να αλλοιώσετε, να τροποποιήσετε ή να δημιουργήσετε πάνω στο έργο αυτό. Αναλυτικές πληροφορίες για τη συγκεκριμένη άδεια cc, διαβάστε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/

Στο μέλλον του κόσμου, τα παιδιά μας

Σ

ε μια όμορφη λιμνούλα ζούσαν κάποτε πολλών ειδών ψάρια, άλλα πολύ μεγάλα, μερικά λίγο μικρότερα και ακόμα πιο πολλά τοσοδούλικα.

Ήταν όλα τους πολύ ευτυχισμένα. Η λίμνη τους ήταν μεγάλη

και

τα

νερά

της

καθαρά,

έτσι

τα

ψάρια

διασκέδαζαν κάνοντας βόλτες πέρα δώθε, από τη μια άκρη της λίμνης ως την άλλη. Στο βυθό της λίμνης μάλιστα υπήρχαν φυτά που την έκαναν να φαίνεται ακόμα πιο όμορφη.

Στη λίμνη αυτή ζούσε και ένα χαριτωμένο, μικρό σε μέγεθος αλλά στρουμπουλό ψαράκι, ο Φούσκας. Ήταν πανέξυπνος, τον σέβονταν όλα τα ψάρια της λίμνης και όταν κάποιο από αυτά είχε πρόβλημα, πήγαινε στον Φούσκα για συμβουλή.

Στη λίμνη τίποτα δεν φαινόταν να χαλάει την ευτυχία των ψαριών. Τα πήγαιναν καλά ακόμη και με τους ανθρώπους. Διασκέδαζαν μάλιστα με τα παιδιά που έκαναν μπάνιο

τα

καλοκαίρια

στη

λίμνη.

Στο

τέλος

κάθε

καλοκαιριού, όλοι οι κάτοικοι του χωριού έστηναν ένα μεγάλο πανηγύρι. Τα ψάρια ίσως μερικές φορές να φοβούνταν κάποιους ανθρώπους γιατί πλησίαζαν με μακριά καλάμια και μυτερά αγκίστρια αλλά ο Φούσκας που είχε καταλάβει τι σκοπό είχαν δεν άφηνε κανένα ψάρι να πέσει στις παγίδες τους. Υπήρχε όμως ακόμη ένας κίνδυνος που δεν μπορούσε να φανταστεί ούτε και ο Φούσκας. Λίγο πιο μακριά από τη λίμνη, οι άνθρωποι καλλιεργούσαν τα χωράφια τους και είχαν βρει ένα φάρμακο για να κάνουν

τα φυτά τους πιο δυνατά. Το έλεγαν λίπασμα. Οι γεωργοί, αφού έριχναν το λίπασμα περίμεναν τη βροχή για να μπει το φάρμακο αυτό βαθιά μέσα στο χώμα, στις ρίζες των φυτών. Κάτω όμως από το χώμα, με τη βοήθεια του νερού της βροχής, τα λιπάσματα από τα χωράφια προχωρούσαν προς τη λίμνη. Μόλις τα λιπάσματα έφτασαν στη λίμνη, άρχισαν να πέφτουν μέσα και να δυναμώνουν τα φυτά που υπήρχαν εκεί. Τα ψαράκια χαίρονταν που τα φυτά της λίμνης είχαν γίνει τόσο μεγάλα και όμορφα όμως ο Φούσκας προσπαθούσε να καταλάβει τι γινόταν. Στο μεταξύ κάποια ψάρια άρχισαν να βήχουν και να αρρωσταίνουν. Κάποια έκαναν παράπονα για το οξυγόνο, που φαινόταν να έχει λιγοστέψει, αφού τους το έπαιρναν τα φυτά.

Λίγες μέρες αργότερα μια σκιά εμφανίστηκε πάνω από τη λίμνη. Μαζί με τα φυτά είχαν μεγαλώσει και κάποια πρασινομπλέ φύκια που σκέπασαν την επιφάνεια της λίμνης και την έκαναν να σκοτεινιάσει. Τώρα πια δεν ήταν καθαρή όπως παλιά. Τα παιδιά έπαψαν να κολυμπούν στη λίμνη. Τα φυτά

που

υπήρχαν

στο

βυθό

άρχισαν

τώρα

αρρωσταίνουν γιατί δεν μπορούσαν να φωτοσυνθέσουν.

να

Τα ψάρια αρρώσταιναν όλο και περισσότερο, κάποια μάλιστα χρειάστηκε να μεταφερθούν στο νοσοκομείο των ψαριών. Ολόκληρη η λίμνη βρισκόταν σε κίνδυνο. Μια μέρα, έπεσε τυχαία στη λίμνη ένα άδειο μπουκάλι. Ο Φούσκας, με όσες δυνάμεις είχε, πήγε να δει τι ήταν.

- Αυτό είναι! Ένα φάρμακο που έριξαν οι άνθρωποι στα φυτά τους για να μεγαλώσουν. Το φάρμακο αυτό όμως έπεσε και στη λίμνη μας και μας καταστρέφει. Κάτι πρέπει να κάνουμε. Αλλιώς δεν θα αντέξουμε για πολύ ακόμη...

- Τι να κάνουμε όμως Φούσκα; Είπε ένα ψάρι. Δεν έχουμε άλλες δυνάμεις, είμαστε όλοι άρρωστοι...

- Μόνοι μας δεν μπορούμε να σωθούμε, χρειαζόμαστε την βοήθεια των ανθρώπων.

- Μα, οι άνθρωποι θέλουν το κακό μας.. Κοίτα τι μας έκαναν Φούσκα!

- Ακούστε. Έχω ένα σχέδιο. Αν οι μεγάλοι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν τι έχουν κάνει, η μόνη ελπίδα να σωθούμε

είναι τα παιδιά! Πρέπει οπωσδήποτε να μιλήσουμε στα παιδιά

και

να

ζητήσουμε

τη

βοήθειά

τους.

Αν

συνεργαστούμε, θα τα καταφέρουμε.

- Ναιιι! Φώναξαν με όση δύναμη είχαν τα ψαράκια και έβαλαν σε εφαρμογή το σχέδιο του Φούσκα. Την ίδια κιόλας μέρα ένα παιδάκι περνούσε από τη λίμνη. Του είχε λείψει που πήγαινε εκεί κάθε μέρα για μπάνιο και τώρα δεν μπορούσε. Κάθισε σ’ ένα μικρό βραχάκι που βρήκε και κοιτούσε νοσταλγικά. Ο Φούσκας δεν έχασε την ευκαιρία.

-

Βοηθήστε

με

να

μεταφέρουμε

στην

επιφάνεια τη Μελένια, το μικρό ψαράκι που είναι άρρωστο εδώ και μέρες. Αμέσως και έγινε.

Με

προσοχή

τα

υπόλοιπα

ψάρια

έβγαλαν προς την επιφάνεια το ψαράκι. Το παιδί μόλις το είδε παραξενεύτηκε αλλά πολύ σύντομα σκέφτηκε: «Μα φυσικά! Το νερό δεν είναι απλά βρώμικο... Είναι μολυσμένο και τα ψάρια αρρωσταίνουν. Τι να φταίει όμως;» Ο Φούσκας σαν να μάντεψε τις σκέψεις του

παιδιού

έβαλε

τα

δυνατά του και έσπρωξε προς τα έξω το άδειο μπουκάλι από λίπασμα.

«Χημικό

λίπασμα;

Ώστε

αυτό τα δημιουργεί όλα; Πρέπει αμέσως να κάνω κάτι»,

είπε

δυνατά

και

μεμιάς έτρεξε να το πει στους φίλους του.

«Λίπασμα;» είπε ένα από τα παιδιά που είδε το μπουκάλι. «Τα λιπάσματα περνάνε μέσα από το χώμα στη λίμνη και τη μολύνουν». «Όπως και τα φάρμακα που βάζουν οι γονείς μας στα φυτά όταν αρρωσταίνουν», είπε ένα άλλο «και τα απορρυπαντικά» είπε ένα τρίτο. «Είναι το φαινόμενο του ευτροφισμού, το μάθαμε στο σχολείο». «Αν είναι έτσι» είπε το μεγαλύτερο παιδί,

«τότε

κινδυνεύουν όλα τα ψάρια και τα φυτά της

λίμνης.

Πρέπει

αμέσως». Εκείνο το απόγευμα τα παιδιά

σκέφτηκαν

και

ξανασκέφτηκαν. Στο τέλος το σχέδιό τους για τη σωτηρία των υδρόβιων φίλων τους είχε βρεθεί.

να

δράσουμε

Την

επόμενη

κιόλας

μέρα

μαύρες

μεγάλες σακούλες άρχισαν κρυφά από τους μεγάλους να συγκεντρώνουν τα λιπάσματα των γεωργών. Τους πήρε πολύ ώρα. Δεύτερο βήμα ήταν να καθαρίσουν όσο μπορούσαν τη λίμνη από τα νεκρά φυτά που την είχαν καλύψει σχεδόν ολόκληρη. Με μεγάλες απόχες άρχισαν να μαζεύουν. Ο Φούσκας που κατάλαβε ότι τα παιδιά θέλουν το καλό τους φώναξε και τα υπόλοιπα ψάρια για να βοηθήσουν. Με το κεφάλι τους έσπρωξαν όσα περισσότερα φύκια μπορούσαν κοντά στις απόχες. Μέσα σε λίγες μόνο ώρες η λίμνη έδειχνε πολύ καλύτερη.

Τώρα τα φυτά που ζούσαν στο βυθό θα μπορούσαν με τη βοήθεια του ήλιου να φωτοσυνθέσουν ξανά. Αυτό θα έδινε σιγά-σιγά οξυγόνο και στα ψάρια. Αυτό όμως δεν έφτανε. Την ευθύνη την είχαν οι μεγάλοι και ήταν ώρα να διδαχθούν ότι πρέπει να σταματήσουν να καταστρέφουν το περιβάλλον. Ο Φούσκας πλησίασε στα παιδιά. «Ακούστε με», τους είπε, «οι μεγάλοι πρέπει να δουν τι καταφέρατε σήμερα. Μόνο εσείς μπορείτε να τους εξηγήσετε πόσο πολύ αγαπάτε τη λίμνη και την θέλετε καθαρή. Πόσο σημαντικό είναι να κρατάμε καθαρό το περιβάλλον και να μην το μολ... Ο Φούσκας δεν πρόλαβε να τελειώσει τη φράση του και τα παιδιά είχαν φύγει τρέχοντας. Σε λίγο η λίμνη γέμισε ανθρώπους που τους τραβούσαν από τα χέρια μικρά παιδιά. Στην άκρη περίμεναν όλα τα απόβλητα από τη λίμνη και τα λιπάσματα.

- Μα, ποιος καθάρισε τη λίμνη; Έμοιαζε με βάλτο, τώρα είναι πολύ όμορφη. Οι κάτοικοι του χωριού δεν πίστευαν στα μάτια τους.

- Εμείς! Χάρη

Πετάχτηκαν

στα

έδειξαν καταφέραμε

ψαράκια ότι να

όμορφη λίμνη μας.

τα παιδιά. που

μας

κινδυνεύουν σώσουμε

την

- Τα πολλά λιπάσματα, τα φάρμακα και τα απορρυπαντικά που χρησιμοποιείτε την μόλυναν.

- Σταματήστε σας παρακαλώ, φώναξε το μικρότερο της παρέας. Εδώ θέλουμε να παίζουμε, να κολυμπάμε. Μην καταστρέφετε το περιβάλλον μας.

- Και πώς θα δυναμώσουν οι καλλιέργειές μας χωρίς λίπασμα; Πώς θα γιατρεύουμε τα άρρωστα σπαρτά μας; Πώς θα γινόμαστε καθαροί; - Μην ανησυχείτε, είπαν τα μεγαλύτερα παιδιά! Στο διαδίκτυο σας βρήκαμε ένα σωρό τρόπους για να είναι πάντα τα φυτά σας δυνατά, μα πάνω από όλα υγιεινά. Μπορείτε κιόλας να ξεκινήσετε από την κατασκευή οικολογικών λιπασμάτων και απορρυπαντικών. Ανυπομονούμε να σας βοηθήσουμε!

Εκείνη την ημέρα οι άνθρωποι υποσχέθηκαν στα παιδιά να μην κάνουν ξανά τίποτα που θα βλάψει το περιβάλλον και έκαναν πανηγύρι όλη την ημέρα για να γιορτάσουν την καθαρή

τους

λίμνη.

Περισσότερο

όμως

από

όλους

πανηγύρισαν ποιοι λέτε; Μα φυσικά ο Φούσκας και οι φίλοι του!

Ας μας τα πουν και... επιστημονικά!

Στην ιστορία μας είδαμε τον Φούσκα και τους φίλους του να ζουν μια τρομερή περιπέτεια εξαιτίας των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούσαν οι αγρότες στα

χωράφια

ονομάζεται

τους.

Αυτό

ευτροφισμός.

Τι

το

φαινόμενο

ακριβώς

όμως

μόλυνσης είναι

ο

ευτροφισμός; Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά...

ΕΥΤΡΟΦΙΣΜΟΣ

Ευτροφισμός είναι μια μορφή μόλυνσης του περιβάλλοντος που εμφανίζεται όλο και πιο συχνά σε όλοκληρο τον πλανήτη. Πρόκειται για την υπερβολική αύξηση θρεπτικών ουσιών που συγκεντρώνονται σε μια λίμνη ή ένα ποτάμι. Αυτό οφείλεται στα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα, τα απορρυπαντικά, τα οικιακά και τα βιομηχανικά απόβλητα που

καταλήγουν

αποτέλεσμα

είναι

στα η

υδάτινα

οικοσυστήματα.

υπερανάπτυξη

των

φυτών,

Το του

πλαγκτόν αλλά και των βακτηρίων που βρίσκονται στο νερό. Στην επιφάνεια του ποταμού ή της λίμνης έχουμε αύξηση του οξυγόνου λόγω της έντονης φωτοσύνθεσης την ημέρα. Αντίθετα, στον βυθό το οξυγόνο καταναλώνεται από τα βακτήρια που παράγονται και το στερούν από τα ψάρια τα οποία τελικά πεθαίνουν από ασφυξία. Πολύ συχνά το

φυτοπλαγκτόν δημιουργεί ένα στρώμα που σκεπάζει την επιφάνεια του νερού και δεν αφήνει το φως του ήλιου να φτάσει στον πυθμένα. Έτσι, χωρίς φως οι φυτικοί θαλάσσιοι οργανισμοί

δεν

μπορούν

να

φωτοσυνθέσουν

και

πεθαίνουν. Οι νεκροί οργανισμοί δημιουργούν και άλλα βακτήρια που καταναλώνουν όλο και περισσότερο οξυγόνο. Επίσης με αναερόβιους μηχανισμούς παράγεται αέριο υδρόθειο που είναι πολύ τοξικό για τους θαλάσσιους οργανισμούς. Αν σε όλα τα παραπάνω προσθέσουμε την δυσοσμία, την θολερότητα και την αύξηση ζωοπλαγκτόν, δηλαδή μεδουσών, καταλαβαίνουμε ότι το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό. Πρέπει να αντιμετωπιστεί έγκαιρα γιατί διαταράσσεται η ισορροπία του οικοσυστήματος με πολλές αρνητικές συνέπειες.

Προτεινόμενες Δραστηριότητες Α. Απαντώ σύντομα Αναζητήστε πληροφορίες για τα παρακάτω: 1) Τι είναι το φαινόμενο του ευτροφισμού; 2) Ποιους οργανισμούς επηρεάζει το φαινόμενο; 3) Πώς μπορούμε να αποφύγουμε τη δημιουργία ευτροφισμού σε μια γεωργική περιοχή; 4) Γνωρίζεις άλλα προβλήματα που υπάρχουν στο περιβάλλον; Β. Το περιβάλλον φωνάζει βοήθεια! Τι θα κάνουμε για να το βοηθήσουμε; Χωριζόμαστε σε 3 ομάδες και αναλαμβάνουμε δράση. Ονομάζουμε τις ομάδες μας Γη, Νερό και Ουρανός. Βρίσκουμε ένα σοβαρό οικολογικό πρόβλημα που υπάρχει στην ομάδα μας αλλά και στην περιοχή μας και προσπαθούμε όλοι μαζί να βρούμε μια λύση. Όταν κάθε ομάδα είναι έτοιμη, παρουσιάζονται όλα τα προβλήματα και οι προτεινόμενες λύσεις της, δίνονται και άλλες ιδέες αν υπάρχουν και όλοι μαζί αποφασίζουμε αν εγκρίνουμε ή όχι την τελική ιδέα. Επόμενο βήμα είναι η υλοποίηση. Στο τέλος του μήνα παρουσιάζονται στην τάξη τα αποτελέσματα. Παρακάτω δίνεται ένα παράδειγμα: Ομάδα Γη Πρόβλημα: σκουπίδια γύρω από το σχολείο μας. Προτεινόμενη λύση: Συλλογή σκουπιδιών με ταυτόχρονη ανακύκλωση και αίτημα στον Δήμο για τοποθέτηση μπλε κάδων. *Είναι σημαντικό ο καθένας από εμάς να αναλαμβάνει μια δουλειά. Η ομάδα θα αποφασίσει ποιες θα είναι οι αρμοδιότητες του καθένα. π.χ. ο Γιώργος εκ μέρους του

σχολείου θα στείλει e-mail στον υπεύθυνο καθαριότητας του Δήμου και θα ζητά μπλε κάδους για το σχολείο. Γ. Το παιχνίδι της τροφικής αλυσίδας Αρχικά δίνουμε τον όρο «Οικοσύστημα». Σκοπός παιχνιδιού είναι να κατανοήσουμε αλληλεξάρτηση που υπάρχει στους παράγοντες οικοσυστήματος, τις συνέπειες που προκαλούνται από επίδραση βλαβερών ουσιών σε αυτό και τέλος επηρεάζεται ολόκληρο το οικοσύστημα.

την του την πώς

Πιανόμαστε όλοι μαζί χέρι-χέρι σχηματίζοντας κύκλο. Καθένας από εμάς παίρνει το ρόλο ενός παράγοντα του οικοσυστήματος, όπως: ραδίκι, πλατάνι, χελώνα, πρόβατο, γεράκι, άνθρωπος, αποικοδομητής ή φυτοπλαγκτόν, βένθος, ψάρι, πουλί. Ένας που δεν θα συμμετέχει στον κύκλο που σχηματίσαμε, θα αποτελεί τον εξωγενή παράγοντα ο οποίος θα επηρεάσει αρνητικά την τροφική αλυσίδα. Το παιχνίδι ξεινά. Τα παιδιά – κρίκοι της τροφικής αλυσίδας – γυρίζουν αργά σε κύκλο. Ο εξωγενής παράγοντας αρπάζει ένα παιδί και το τραβά. Τότε, μπορεί να συμβεί: α) βίαιη απόσπαση του παιδιού από την αλυσίδα και παρασυρθούν και άλλα παιδιά, αυτό σημαίνει καταστροφή του οικοσυστήματος σε μεγάλο βαθμό, οικολογική διαταραχή. β) απλή αποκοπή της αλυσίδας Συζητούμε όλοι μαζί: - Τι την προκάλεσε (ποιος ήταν η αιτία που έσπασε η τροφική αλυσίδα;) - Τι συνέπειες είχαμε; (ποιος έπεσε ή αποκόπηκε και γιατί;) - Πώς θα επέλθει αποκατάσταση του οικοσυστήματος;

Δ. Η γη χωρίς προβλήματα Ας φανταστούμε κι ας σχεδιάσουμε πως θα φαινόταν η γη από ψηλά αν δεν υπήρχε η μόλυνση του περιβάλλοντος.

Ε. Το δικό μου φυτό!! Τα λαχανικά χωρίς φυτοφάρμακα ονομάζονται βιολογικά και έχουν εξαιρετική θέση στα σούπερ μάρκετ. Πώς θα σου φαινόταν να είχες εσύ και η οικογένειά σου τα δικά σας, βιολογικά λαχανικά; Με τη βοήθεια και καθοδήγηση ενός μεγάλο γίνεται πολύ εύκολο! Υλικά που θα χρειαστείς: α. Γλάστρα (μη βιαστείς να αγοράσεις... Είπαμε, υπάρχει και η ανακύκλωση! Ένα τάπερ πλαστικό που κανείς δεν χρειάζεται με λίγες τρυπούλες από κάτω κάνει ακριβώς αυτό που θέλεις. Μπορείς ακόμα και να το βάψεις όπως εσύ φαντάζεσαι!) β. Χώμα κατάλληλο για φυτά (μπορείς να το βρεις σε φυτώρια και σε μεγάλα σούπερ μάρκετ) γ. Σπόρους ανάλογα με την εποχή Να θυμάσαι να ποτίζεις το φυτό σου ανάλογα με το πόσο νερό χρειάζεται και να έχεις υπομονή. Μόλις ξεκινήσει να βγάζει καρπούς θα σε αποζημιώσει για τον κόπο σου με το παραπάνω!! ΣΤ. Μαθαίνουμε στους μεγάλους να φτιάχνουν οικολογικά καθαριστικά Πείτε στους μεγάλους ότι δεν χρειάζεται να ξαναπάρουν καθαριστικά του εμπορίου. Γιατί; Μα φυσικά επειδή μπορούν να φτιάξουν τα δικά τους, τα οποία θα είναι φιλικά προς το περιβάλλον και δεν θα επηρεάζουν καθόλου την υγεία μας. Μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο θα τους δώσει πολλές λύσεις. Πάμε να φτιάξουμε δύο πολύ εύκολα καθαριστικά;

Καθαριστικό για τα τζάμια - 170 ml νερό - 90 ml αποσταγμένο λευκό ξύδι - 2 σταγόνες έλαιο λεμονιού Ανακατεύουμε καλά τα υλικά μας σε ένα δοχείο για σπρέι. Ανακινούμε καλά και έπειτα με ένα πανάκι ή μια εφημερίδα καθαρίζουμε τα τζάμια μας. Καθαριστικό για το πάτωμα - ζεστό νερό - λευκό ξίδι - σόδα πλυσίματος ή οινόπνευμα - υγρό σαπούνι πιάτων - αιθέρια έλαια (προαιρετικά) Βάλε στον κουβά με το νερό 1/4 φλιτζανιού ξύδι, 1 κουτάλι σούπας υγρό σαπούνι πιάτων, 1/4 φλιτζανιού σόδα πλύσης. Για αρωματικό καθαριστικό πατώματος πρόσθεσε 10-15 σταγόνες αιθέριο έλαιο αρώματος της επιλογής σου. Μυστικό: Χρησιμοποίησε αιθέριο έλαιο μέντας για να αποτρέψει τα μυρμήγκια και τα ποντίκια! *Δεν συνιστάται για κερωμένα πατώματα.

Ζ. Οικο-λογικό... σταυρόλεξο Συμπληρώστε οριζόντια το σταυρόλεξο με τη βοήθεια των παρακάτω προτάσεων. Στην κίτρινη στήλη κάθετα γράψε το όνομα του φαινόμενου που συναντήσαμε στην ιστορία μας.

1. Τα αυτοκίνητα μολύνουν την ατμόσφαιρα με τα …………… που παράγουν.

2. Τα φυτά φτιάχνουν την τροφή τους με τη βοήθεια του ήλιου. Η διαδικασία λέγεται…………

3. Όλοι σχεδόν οι ζωντανοί οργανισμοί για να αναπνέουν χρειάζονται…………

4. Χλωρίδα και ……..

5. Το νερό στη θάλασσα είναι αλμυρό ενώ στη ……. γλυκό.

6. Κάποια από τα σκουπίδια μας μπορούν να ξαναγίνουν χρήσιμα αντικείμενα μέσα από την ……………

Η. Ένα συμβόλαιο για το περιβάλλον Το σπίτι μας είναι μόνο ένα από τα εκατομμύρια που υπάρχουν στον πλανήτη μας. Κάθε μέρα, μικρές συνήθειες που μας φαίνονται ασήμαντες, επηρεάζουν όλες μαζί το περιβάλλον. Ήρθε η ώρα να το αλλάξουμε αυτό! Κάνουμε μια καταγραφή των πραγμάτων που «σπαταλούν» ενέργεια, νερό, θερμότητα και επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα. Αμέσως μετά διαλέγουμε έστω ένα από αυτά και αναλαμβάνουμε δράση ώστε η κατοικία μας να μην «μολύνει» καθόλου με αυτό τον τρόπο. Παράδειγμα: Τα φώτα στα δωμάτια που δεν υπάρχει κανείς πρέπει να κλείνουν. Με αυτό τον τρόπο, εξοικονομούμε ηλεκτρική ενέργεια και χρήματα που θα πληρώναμε για ρεύμα που δεν χρειαστήκαμε. Φροντίζουμε λοιπόν κάθε φορά που αντιλαμβανόμαστε ότι δεν τηρήθηκε ο κανόνας να το υπενθυμίζουμε και να τα κλείνουμε μέχρι όλοι να συνηθίσουν σε αυτό τον καλό τρόπο ζωής.

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΥΠΟΣΧΕΣΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Εγώ ο/η ......................................................... αποφασίζω υπεύθυνα πως θα αναλάβω να .......................................................................................................................................... και θα ενημερώνω όποιον παραβαίνει αυτό τον κανόνα του σπιτιού ώστε να σταματήσει η οικία μου να μολύνει το περιβάλλον. Ημερομηνία _ _ /_ _ / _ _

Υπογραφή ……………………………

*Λύση του σταυρόλεξου Οριζόντια 1. ΚΑΥΣΑΕΡΙΑ 2. ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ 3. ΟΞΥΓΟΝΟ 4. ΠΑΝΙΔΑ 5. ΛΙΜΝΗ 6. ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Κάθετα ΕΥΤΡΟΦΙΣΜΟΣ

Η Μαίρη Λαμπαδαρίου γεννήθηκε στην Κατερίνη το 1961. Αποφοιτώντας από την Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού στον Ασπρόπυργο, γύρισε όλο τον κόσμο ταξιδεύοντας ως Ανθυποπλοίαρχος σε ποντοπόρα πλοία, μέχρι που έγινε μητέρα το 1988. Έκτοτε ασχολείται με δημιουργίες που έχουν σχέση με τη διακόσμηση ξύλου, κεριού, γυαλιού και υφάσματος. Τον περισσότερο χρόνο πλέκει εργόχειρα και ερασιτεχνικά ασχολείται με την εικονογράφηση και τη ζωγραφική. Της αρέσει η περιήγηση στο Διαδίκτυο.

Η ιδέα για τις Εκδόσεις Σαΐτα ξεπήδησε τον Ιούλιο του 2012 με πρωταρχικό σκοπό τη δημιουργία ενός χώρου όπου τα έργα συγγραφέων θα συνομιλούν άμεσα, δωρεάν και ελεύθερα με το αναγνωστικό κοινό. Μακριά από το κέρδος, την εκμετάλλευση και την εμπορευματοποίηση της πνευματικής ιδιοκτησίας, οι Εκδόσεις Σαΐτα επιδιώκουν να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις Εκδότη-Συγγραφέα-Αναγνώστη, καλλιεργώντας τον πραγματικό διάλογο, την αλληλεπίδραση και την ουσιαστική επικοινωνία του έργου με τον αναγνώστη δίχως προϋποθέσεις και περιορισμούς. Ο ισχυρός άνεμος της αγάπης για το βιβλίο, το γλυκό αεράκι της δημιουργικότητας, ο ζέφυρος της καινοτομίας, ο σιρόκος της φαντασίας, ο λεβάντες της επιμονής, ο γραίγος του οράματος, καθοδηγούν τη σαΐτα των Εκδόσεών μας. Σας καλούμε λοιπόν να αφήσετε τα βιβλία να πετάξουν ελεύθερα!

Στη λίμνη τίποτα δεν φαινόταν να χαλάει την ευτυχία των κατοίκων της. Ο Φούσκας και τα υπόλοιπα ψαράκια κολυμπούσαν αμέριμνα και έπαιζαν στα γαλάζια νερά της. Τι γίνεται όμως όταν οι άνθρωποι δεν σέβονται το περιβάλλον κι ένα σωρό προβλήματα εμφανίζονται; Τι θα κάνει ο Φούσκας για να ξαναγίνουν όλα όπως πριν; Βοήθεια! Η λίμνη μας κινδυνεύει..

Ένα έξυπνο παραμύθι που μιλά για το φαινόμενο του ευτροφισμού με απλά λόγια, συνοδευόμενο από δραστηριότητες και συμβουλές για την προστασία του περιβάλλοντος.

ISBN: 978-618-5147-04-4