Bible History part 10 | ఉత్తర రాజ్యము

L`«Î~° ~å[º=Ú

Ô~ǨÏÉÏ=Ú ã≤OǨã¨#"≥∞H˜¯#k "≥Ú^ŒÅ∞ ã¨=∞~°Ü«∞ Ѩ`«#O=~°‰õΩ

H©„.ѨÓ. 975–722 (1 ~åAÅ∞ 12–22† 2 ~åAÅ∞ 1–17) I. ѨiK«Ü«∞=Ú.

D KÀ@∞#∞O_ç qã¨ÎiOK«∞`«∞#fl ÃÇÏ„c K«i„`« „Ѩ"åǨÏ=Ú Ô~O_»∞ peHõÖ∫`«∞Ok.

q=~åÅ`À ‰õÄ_ç# Hõ^äŒ Z‰õΩ¯= ã¨=∞„QÆ=∞ø`«∞Ok. WѨÊ\˜=~°‰õΩ =∞# J^蕺ܫ∂Å∞

K«i„`« HÍÖÏ#∞™ê~°"≥∞ÿ#q. J^Õ áê¡#∞ ''^ŒfiO^Œfi ~å*ϺxH˜—— =∞iÜ«Ú ''Ü«¸^• XHõ¯

^•xˆH—— J#fl J^蕺ܫ∞Ѩ٠ji¬HõQÍ D J^蕺ܫ∂xH© `«^Œ∞Ѩi^•xH© ~Ú=fi|_»∞`«∞Ok†

J~Ú`Õ K«i„`« UHõ`åfixH˜x, ã¨~°à◊`«‰õΩ#∞ qÉèílOѨ|_ç# D ^ÕâßÅ#∞ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ#qQÍ

QÆ∞iÎOK«_»"Õ∞ ã¨||xÑ≤ã¨∞ÎOk.

1. ÉèË^ŒÑ¨Ù peHõ‰õΩ =¸Å=Ú. – Z. ^•x "Õ~°∞¡. – ''~å[ºO q_»Q˘@ì |_»_»=∞<Õk XHõ<å\˜ ѨxHÍ^Œ∞ J~Ú`Õ Jk â◊`åÉÏÌÅ =$kúÜ≥ÿ∞Ü«ÚOk.—— Ü≥∞Ǩϟ+¨µ=#∞O_ç ^•g^Œ∞ =~°‰õΩ Ü≥∂¿ãѨ٠Ü≥ÚHõ¯ Ô~O_»∞ QÀ„`åÅ∞ (Z„á¶ê~Ú=Ú, =∞#¿+¬), ɡ<åºg∞#∞ –Ü«¸^•HõO>Ë Z‰õΩ¯= PkèHõº`«#∞ J#∞ÉèíqOKå~Ú. Z„á¶ê~Ú=Ú‰õΩ – Ü≥∞Ǩϟ+¨µ=, ^≥É’~å, =∞iÜ«Ú ã¨=¸ÜÕ∞Å∞† =∞#¿+¬‰õΩ – y^Àº#∞ =∞iÜ«Ú Jc"≥∞Öˇ‰õΩ† ɡ<åºg∞#∞‰õΩ – ™œÅ∞, Ü≥∂<å`å#∞Å∞ K≥O^Œ∞`å~°∞.

„Ѩ`ÕºH˜Oz, Z„á¶ê~Ú=Ú QÀ„`«=Ú =∂„`«O `å=Ú ÃÇÏK«∞Û ™ê÷~Úx, ™êfi`«O„`åºxfl

HõeyÜ«Ú#fl@∞ì QÆ~°fi ã¨fiÉèÏ"åxfl „Ѩ^Œi≈OKÕ"å~°∞. (Ü≥∞Ǩϟ+¨µ= 17:14–18† <åºÜ«∂kè.

8:1–3† 12:1–6Å#∞ K«∂_»∞) =∞iÜ«Ú ^•x <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Ü«¸^• UÅ∞|_ç#∞O_ç

`˘eyáÈ=_®xH˜ `«y# ã¨=∞Ü«∞O H˘~°‰õΩ "ÕzÜ«Ú#fl@∞¡ ã¨OѶ¨∞@#Å∞ ~°∞A=Ù KÕã¨∞Î<åfl~Ú.

a. Ѩ^ŒqH˜ ~å=_»O, Ô~ǨÏÉÏ=Ú áêÅ#. – ''™⁄ÖÁ"≥∂#∞‰õΩ "≥~Úº=∞Ok ÉèÏ~°ºÅ∞, XˆH XHõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞, J`«_»∞ |∞kú â◊¥#∞º_»∞.—— `«# `«O„_ç HÍÅ=ÚÖ’ L#fl Ѩ#∞flÅ

ÉèÏ~åxfl `«yæOK«=Åã≤OkQÍ [#∞Å∞ Ô~ǨÏÉÏ=Ú‰õΩ q#flqOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. =$^Œ∞úÖˇ·# `«#

ã¨ÅǨ^•~°∞Å =∂@Å∞ QÍHõ, `«#=O\˜ Ü«∞=fi#∞Å ã¨ÅǨ#∞ J#∞ã¨iOz, Ô~ǨÏÉÏ=Ú

`«# `«O„_ç #_»∞=ÚHõO>ˇ#∞ `«# z\˜H˜# „"ÕÅ∞ ÃÑ^ŒÌ^Œx L`«Î~°q∞KåÛ_»∞.

ã≤. Ü≥∞~ÀÉÏ=Ú, u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞. – Ü≥∞~ÀÉÏ=Ú J<Õ ã¨=∞~°∞÷_≥·# JkèHÍi

™⁄ÖÁ"≥∂#∞‰õΩ LO_Õ"å_»∞. J`«_»∞ Z„á¶ê~Úg∞Ü«Ú_≥· LO_»_»O QÆ=∞<å~°›O. ™⁄ÖÁ"≥∂#∞

q„QÆǨ~å^èŒ##∞|\˜ì, Jk ^≥·qHõ"≥∞ÿ# áêÅ# J<Õ K«\Ïìxfl Ju„Hõq∞Oz# ^•xfl|\˜ì, P

~å[ºO qÉèÏyOѨ|_»∞`«∞O^Œxhfl, Ѩk QÀ„`åÅÖ’ Ü≥∞~ÀÉÏ=Ú Jkè‰õΩ_»=Ù`å_»x

„Ѩ=HõÎÜ≥ÿ∞# JÇ≤ÏÜ«∂ =ÚO^Œ∞QÍ `≥eÜ«∞*Ë™êÎ_»∞. ™⁄ÖÁ"≥∂#∞ Ü≥ÚHõ¯ J#∞=∂#OÖ’

Ü≥∞~ÀÉÏ=Ú Ñ¨_ç, SQÆ∞ѨÙΉõΩ áêiáÈ~Ú, ™⁄ÖÁ"≥∂#∞ =∞~°}˜Oz# `À_»<Õ uiy =™êÎ_»∞.

Ѩ#∞flÅ ÉèÏ~°O `«yæOK«_®xH˜ Ô~ǨÏÉÏ=Ú x~åHõiOz#k ѨÙ~°ã¨¯iOK«∞H˘x, Ü≥∞~ÀÉÏ=Ú

Ѩk QÀ„`«=ÚÅ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞‰õΩ <åÜ«∞Hõ`«fiO =Ç≤Ï™êÎ_»∞, `«`ü Ѷ¨e`«OQÍ áÈ\© ~å*ϺÅ∞

U~°Ê_®¤~Ú.

(1) ^ŒHõ∆} ~å[ºO – Ü«¸^•, ɡ<åºg∞#∞ J<Õ Ô~O_»∞ QÀ„`åÅ∞ KÕi Ü«¸^•

J#|_çOk.

(2) L`«Î~° ~å[º=Ú – Ѩk QÀ„`åÅ∞ UHõ"≥∞ÿ W„âßÜÕ∞Å∞ Jx Ñ≤Å∞=|_çOk.

2. Ô~O_»∞ ~å*ϺÅ∞ áÈÅÛ|_®¤~Ú. – Z. Éèí∂ ÉèÏQÆ=Ú, [<åÉèÏ. – „áê=ÚYº"≥∞ÿ#

ÉèÏ=OÖ’, L`«Î~° ~å[º=Ú ^ŒHõ∆} ~å[º=Ú Z‰õΩ¯=QÍ *ÏfÜ«∞"≥∞ÿ#q† Ѩ<≥flO_»∞Ö’ Ѩk

QÀ„`åÅ#∞ Jk H“QÆeOK«∞H˘#flk, JO^Œ∞#∞|\˜ì W„âßÜÕ∞Å∞ J<Õ ¿Ñ~°∞#∞ LOK«∞‰õΩOk.

^•x Éèí∂ ÉèÏQÆO KåÖ qâßÅ=∞~ÚOk =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, Z‰õΩ¯= ^èŒxHõ=∞~ÚºOk ‰õÄ_®.

^•xH˜ „ѨHõ$u ã≤^Œú"≥∞ÿ# =¸Å Ѩ^•~å÷Å∞<åfl~Ú, Kåi„`«Hõ J#∞|O^è•Å∞<åfl~Ú. Ü«¸^•

Ü≥∞~°∂+¨ÖË=Ú#∞, ÃÇÏ„É’#∞#∞ Ѩ@∞ìH˘xÜ«ÚO_»QÍ, *Ï˝Ñ¨HÍÅ Pã≤Î`À ‰õÄ_ç# Ã+ÔH=Ú#∞†

„Ѩ`«ºHõ∆ QÆ∞_®~åxH˜ `˘e QÆ$ǨÏ"≥∞ÿÜ«Ú#fl +≤֒Ǩï#∞† ã¨=¸ÜÕ∞Å∞ „Ѩ=HõÎÅ áê~î°âßÅ#∞

™ê÷Ñ≤Oz# yÖÏæÅ∞, =∞iÜ«Ú ÉË`ÕÅ∞, ~å=∂† P~å^èŒ#‰õΩ n~°… ™ê÷Ü«Ú=ÙQÍ L#fl ^•#∞ (<åºÜ«∂kè. 18:14–31) J<Õq W„âßÜÕ∞Å∞‰õΩ ™⁄O`«=∞Ü«∂º~Ú. ^•g^Œ∞ ™ê„=∂[ºOÖ’

™ê=∞O`«∞Å∞ QÍx, ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞QÍx Z=Ô~·<å xÅ∞Ѩ|_çÜ«Ú#fl@ì~Ú`Õ, Z‰õΩ¯= ÉèÏQÆO

JÖÏ\˜"å~°∞ W„âßÜÕ∞Å∞‰õΩ K≥Ok#"åÔ~·Ü«ÚO\Ï~°∞. ã¨=∞Ü«∞O QÆ_çz# H˘Åk, ÖËgÜ«ÚÅ#∞, Z‰õΩ¯=QÍ P`«‡ã¨O|O^èŒ∞Öˇ·Ü«ÚO_»QÀi# "å~°∞ Ü≥∞~°∂+¨ÖË=Ú‰õΩ =Åã¨

áÈ=_»O=Å# W„âßÜÕ∞Å∞ Ѩ_çáÈÜ≥∞#∞ (2 k#=$. 15:9, 10).

a. "åi =∞`«=Ú. – W„âßÜÕ∞Å∞ ~åAÅ∞ „áê~°OÉèíO#∞O_ç `«∞k=~°‰õΩ q„QÆǨ~å^茉õΩÖˇ·

Ü«Ú<åfl~°∞, [#∞Å∞ JO`«‰õΩq∞Oz# "å~°Ü«∂º~°∞. J~Ú<å QÆ∞iÎOK«=Åã≤# q+¨Ü«∞"Õ∞=∞O>Ë – P~°OÉèíOÖ’x Q˘Ñ¨Ê „Ѩ=HõÎÅ∞ W„âßÜÕ∞Å∞‰õΩ K≥Ok#"åÔ~·<å

JÜ«ÚºO\Ï~°∞, ÖË^• Ѩxg∞^Œ "å~°∞ W„âßÜÕ∞Å∞‰õΩ ѨOѨ|_çÜ«ÚO\Ï~°∞. JÇ≤ÏÜ«∂, +¨=∞Ü«∂, UbÜ«∂, Zbëê, g∞HÍ, Ü≥∂<å, Ǩϟ+≤Ü«∂, P"≥∂ã¨∞, *ˇHõ~åº, Ü≥∞Ǩ˙ J<Õ "å~°O^Œ~°∞ [#‡=Å#QÍx, Ѩx=Å#QÍx L`«Î~°Ñ¨Ù „Ѩ=HõÎÖË. Ü«¸^• `«~°K«∞QÍ q„QÆǨ~å^èŒ#Ö’ Ѩ_»∞`«∞<åfl, Z‰õΩ¯=QÍ Ü≥∞Ǩϟ"å‰õΩ

#=∞‡Hõã¨∞÷~åÖˇ·Ü«ÚOk.

ã≤. ã≤÷~°`«fiѨ٠„Ѩ^äŒ=∞ ã¨∂„`åÅ∞. – D kQÆ∞= ~Ú=fi|_ç# "åã¨Î"åÅÖ’ Ü«¸^•

Ü≥ÚHõ¯ JkèHõ"≥∞ÿ# ã≤÷~°`«fi=Ú HõxÊã¨∞ÎOk: (1) Ü«¸^•‰õΩ Ü≥∞~°∂+¨ÖË=∞< ^•g^Œ∞, ™⁄ÖÁ"≥∂#∞ÅÜ«Ú, ^Õ"åÅÜ«∞=ÚÅÜ«Ú Ñ¨@ì}O ~å[^è•x #QÆ~°OQÍ LOk. W„âßÜÕ∞Å∞ÔH·`Õ

Ã+ÔH=Ú, u~åû, (ã¨=∞~°Ü«∞) ëÈ„"≥∂#∞ J<Õ Ñ¨@ì}ÏÅ∞ ~å[^è•x #QÆ~°∞Å∞QÍ XHõ^•x"≥O@

XHõ\˜ =∂~°Û|_®¤~Ú. (2) W„âßÜÕ∞Å∞ ˆH=ÅO Ô~O_»∞=O^ŒÅ UÉèˇ· ã¨O=`«û~åÅ=~°ˆH

H˘#™êy<å, `˘q∞‡k ~å[ =OâßʼnõΩ K≥Ok# ѨO^˘q∞‡k =∞Ok ~åAÅ∞ P ã≤OǨã¨#O

g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. „Ѩu ~å[ =Oâ◊=Ú ‰õÄ_® ~°HõÎ áê`«=Ú`À ‰õÄ_ç# u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞`À,

~°HõÎáê`«=Ú`À =Ú„kOK«∞‰õΩOk. Ü«¸^• 20 =∞Ok UeHõÅ`À <åÅ∞QÆ∞ =O^ŒÅ ã¨O=`«û~åÅ∞ xezOk. JO^Œ∞Ö’ |Å`å¯~°OQÍ ã≤OǨã¨<åxfl fã≤H˘#fl J`«ÖϺ `«Ñ¨Ê `«H˜¯# UeHõÅO^Œ~°∞ ^•g^Œ∞ Öˇ·#∞‰õΩ K≥Ok#"åˆ~.

II. <åÅ∞QÆ∞ HÍÅ=ÚÅ∞ =∞`« Ѩ~°OQÍ L`«Î~° ~å[º K«i„`«#∞ <åÅ∞QÆ∞ ã¨=∂#"≥∞ÿ# HÍÖÏÅ∞QÍ qÉèílOѨ=K«∞Û:

1. q„QÆǨ~å^èŒ# "Õ~°∞¡ áê`«∞H˘#_»O† UÉèˇ· ã¨O=`«û~åÅ∞, =¸_»∞ ~å[ =OâßÅ∞, J~Ú^Œ∞ ѨiáêÅ#Å∞. – =ÚYº Hõ^ä•<åÜ«∞‰õΩ_»∞ ~å[º ™ê÷Ѩ‰õΩ_≥·# Ü«∞~˘ÉÏ=Ú. `«#‰õΩ áÈ\©Ñ¨_Õ ~å[^è•xÖ’#∞#fl P~å^èŒ<å ˆHO„^•xH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç, `«# UÅ∞|_çÖ’#∞#fl ^ŒHõ∆}Ѩ٠z=i ÉèÏQÆOÖ’ L#fl ÉË`ÕÅ∞#∞, L`«Î~° z=~° ÉèÏQÆOÖ’ L#fl ^•#∞#∞ J`«_»∞ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. P Ô~O_»∞#∞ JѨÊ\˜ˆH Ѩq„`«"≥∞ÿ# ã¨÷ÖÏÅ∞QÍ ¿Ñ~°∞QÍOKå~Ú. JHõ¯_» ^Œ∂_»#∞ ѨÓlOK«_»=∞<Õ q„QÆǨ~å^èŒ##∞ J`«_»∞ xeáê_»∞. Jk SQÆ∞Ñ‘ÎÜ«ÚÅ q„QÆǨ~å^èŒ<å ~°∂ѨOQÍ ^•xfl *Ï˝Ñ¨Hõ=ÚOK«∞HÀ"åe† ã‘<å~Ú Ñ¨~°fi`«O=^ŒÌ W„âßÜÕ∞Å∞ P q„QÆǨ~å^èŒ#

Ö’<Õ Ñ¨_çOk, =∞iÜ«Ú ~Ú\©=Å Ü«∞~˘ÉÏ=Ú SQÆ∞ѨÙÎÖ’ Ѩ~°"åã≤QÍ LO_ç =KåÛ_»∞. Jk Ü≥∞Ǩϟ"å#∞ qã¨i˚OK«_®xH˜ L^ÕÌtOѨ|_çOk HÍHõáÈ=K«∞Û, HÍx J^Œ$â◊√º_»QÆ∞

^Õ=ÙxH˜ ^Œ$â◊º"≥∞ÿ# „Ѩu=∞QÍ LѨÜ≥∂yOѨ|_çÜ«ÚO_»=K«∞Û. Jk JÖψQ JÜ«Úº<åfl, Jk "≥Ú^Œ\˜k H͉õΩO_» Ô~O_»= P[˝#∞ Ju„Hõq∞Oz#\∫¡`«∞Ok. ™⁄ÖÁ"≥∂#∞

q„QÆǨ~å^èŒ<Õ =∞#‰õΩ ¿ÇÏÜ«∞OQÍ HõxÊOzOk, Ѩq„`«"≥∞ÿ# K«i„`« ~°K«~Ú`« Ü«∞~˘ÉÏ=Ú

q„QÆǨ~å^èŒ##∞ QÆ∂iÛ ÉèíÜ«∞HõOÑ≤`«∞_»∞ HÍHõ =∂#ÖË^Œ∞. ''=∞iÜ«Ú `å<Õ áêѨ=Ú KÕã≤

W„âßÜÕ∞Å∞ "å~°∞ áêѨ=Ú KÕÜ«Ú@ÔH· HÍ~°‰õΩ_≥·# Ü«∞~˘ÉÏ=Ú—— (1 ~åAÅ∞ 14:16)

J<Õ =∂@Å ~°∂ѨOÖ’<Õ J`«_»∞ Li fÜ«∞|_®¤_»∞,1 =∂~åæÅ∞ q_çáÈÜÕ∞ ã¨÷ÖOÖ’

Ü«∞~˘ÉÏ=Ú xezÜ«Ú<åfl_»∞. ^≥·qHõ"≥∞ÿ# xÜ«∞=∂xfl|\˜ì ~å[ =OâßxH˜, ~å*ϺxH˜ ™ê÷Ѩ‰õΩ_≥·Ü«ÚO_®e. P ~å*ϺxH˜, ~å[ =OâßxH˜ ‰õÄ_® =∞Ç≤Ï=∂Ü«ÚHõÎ"≥∞ÿ# QÆu LO_Õ^Õ† Jk J„ÉÏǨ"Õ∞QÍx, Ü«∞~˘ÉÏ"Õ∞QÍx ^•x ™ê÷Ѩ‰õΩxg∞^Œ<Õ ^•x QÆu Z‰õΩ¯=QÍ P^è•~°Ñ¨_çÜ«ÚO@∞Ok† J~Ú`Õ Ü«∞~˘ÉÏ=Ú ã¨QÆO Ö∫H˜HõO, ã¨QÆO =∞`« ã¨O|O^èŒO J<Õ `«# áêÅã‘=Å# âßâ◊fi`«OQÍ W„âßÜÕ∞Å∞ ѨÙ~Àaè=$kúx „¿ÑÅ∞_»∞=∞O^Œ∞`À ѨQÆÅQ˘\Ïì_»∞. J`«_»∞ „H˘`«Î Ü«∂[Hõ`åfixfl, =∞`« ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# ѨO_»∞QÆ q^è•<åÅ#∞ U~°Ê~°Kå_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«# ã¨∂„`åÅ∞ ~å[H©Ü«∞OQÍ *Ï˝#=∞xÑ≤OzOk, J~Ú`Õ

Hõ_»‰õΩ q<åâ◊#OQÍ ~°∞A=Ù KÕÜ«∞|_çOk. W„âßÜÕ∞Å∞ Ü≥ÚHõ¯ ~å[H©Ü«∞ ˆH∆=∞=Ú ^•x =∞`« Ѩq„`«`«ÃÑ· P#∞H˘xÜ«ÚOk. P HÍÖÏxH˜ ã¨O|OkèOz# q∞ye# ~åAÅ∞ Z=~°O>Ë: <å^•|∞, ÉÜ≥∞ëê, UÖÏ, l„g∞ – J<Õ"å~°∞. z=i"å_»∞, ÉÜ≥∞ëê=Öˇ, |Å`å¯~°OQÍ JkèHÍ~åxfl KÕѨ\˜ì#"å_≥·Ü«ÚO_ç, U_»∞ k<åÅ∞ ã≤QÆ∞æ=∂e# UÅ∞|_çx ™êyOz #tOzáÈ`å_»∞. D HÍÅ=∞O`«\˜Ö’ W„âßÜÕ∞Å∞ Ü«¸^• Z_»`≥QÆx â◊„`«∞`«fiOÖ’ z‰õΩ¯H˘x, JѨC_»Ñ¨C_»∞ |Ç≤Ï~°OQÆ"≥∞ÿ# Ü«Ú^•úxH˜ kˆQ"å~°∞.

2. q„QÆǨ~å^èŒ# q[Ü«∞=O`«=∞~ÚºOk† UÉèˇ· UO_»∞¡, XHõ ~å[ =Oâ◊O, <åÅ∞QÆ∞

ѨiáêÅ#Å∞. – Z. X„g∞, „H˘`«Î ~å[^è•x #QÆ~°∞. – D ~å[ =OâßxH˜ Hõ~°Î Ãã·<åºkèHÍiÜ≥ÿ∞#

X„g∞ J<Õ"å_»∞. JkèHÍ~åxfl KÕlH˜¯OK«∞‰õΩ#fl l„g∞x `«fi~°QÍ H˘\˜ì"Õã≤, ucfl J<Õ

¿Ñ~°∞QÆÅ ™êǨÏã≤ÃÑ· JO`«~°OQÆ Ü«Ú^•úxfl ™êyOz, X„g∞ Éèí„^Œ=ÚQÍ#∞#fl ã≤OǨã¨#=ÚÃÑ·

‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. l„g∞ `«# ™⁄O`« `«Åg∞^Œ<Õ u~åû ~å[ Éèí=<åxfl HÍeÛ"Õã≤H˘<åfl_»∞.

X„g∞ u~åû#∞ =^Œe"Õã≤, ã¨÷ÖÏxfl H˘x ëÈ„"≥∂#∞ #QÆ~åxfl Hõ\Ïì_»∞. ~å[ºO Ѩ`«#=∞ÜÕ∞º

=~°‰õΩ Jk ~å[^è•x #QÆ~°OQÍ xezOk. ^•x¿Ñ~°∞ `«~°∞"å`« (XHõ) lÖÏ¡‰õΩ ~Ú=fi

|_çOk J@∞Ñ≤=∞‡@ [#∞ʼnõΩ ÃÑ@ì|_çOk.

a. JǨ|∞, Ü≥∞*ˇÉˇÅ∞† |Ü«∞Å∞ P~å^èŒ#. – ã‘^À#∞‰õΩ Ü«∂[Hõ ~å*ˇ·# Z`«ƒÜ«∞Å∞

‰õΩ=∂Ô~ÎÜ≥ÿ∞# Ü≥∞*ˇÉˇÅ∞#∞ X„g∞ ‰õΩ=∂~°∞_≥·# JǨ|∞ ÃÑO_ç¡KÕã≤H˘O\Ï_»∞. Ô~O_»∞

~å*ϺŠÃÇÏ„c UeHõÅÖ’#∞ J#º ^Õ=`å~å^èŒ#, =∞`«=Ú J<Õq "åi ~°HõÎOÖ’ H˘xfl

`«~åÅ∞QÍ q+¨OÖÏ „Ѩ=Ç≤Ï™ÈÎOk. P"≥∞ QÆ~°fiOQÆÅ z`«Î=Ú, =∞`« Ñ≤zÛ=O\˜ Pã¨H˜Î, „ã‘ÎÖ’ ^Õfi+≤OѨ^Œy# ^•#O`«\˜H˜ ^•^•Ñ¨Ù =¸_»∞"ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ∞ „ѨuxkèQÍ xezáÈ~ÚOk. P"≥∞ HÍ=∞Ö’Å`«QÆÅ ÖËHõ âßã¨#=Ú#‰õΩ Ö’|_»x |Ü«∞Å∞ P~å^èŒ##∞ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\˜ì, Ü≥∞Ǩϟ"å ^Õ=Ùx P~åkèOKÕ "åiѨ@¡ Hõiî#"≥∞ÿ# Ç≤ÏOã¨Å#∞ P~°OaèOzOk, H˘kÌ=∞OkѨ@¡, ^•^•Ñ¨Ù Jk "Õ~°¡`À ÃÑiH˜"ÕÜ«∞|_ç#@ì~ÚOk. ã≤. UbÜ«∂ HÍÅ=Ú. – P HÍÅOÖ’ L#fl XHõ qâı+¨"≥∞ÿ# =ºH˜Î „Ѩ=HõÎÜ≥ÿ∞# UbÜ«∂. J`«_»∞ PǨ|∞#∞ J`«x áêáêÅ#∞ ZkiOKå_»∞† ^ÕjÜ«∞"≥∞ÿ# =∞`« „Éèí+¨ì`åfixfl|\˜ì

=¸_»∞ ã¨O=`«û~åÅ Hõ~°=Ù#∞ QÆ∂iÛ J`«_»∞ „Ѩ=zOKå_»∞† H˜„^À#∞ "åQÆ∞=^ŒÌ J`«_»∞

H͉õΩÅ KÕ`« áÈ+≤OѨ|_®¤_»∞, `«~°∞"å`« Ü≥∞*ˇÉˇÅ∞ ™⁄O`« ^Õâ◊OÖ’ ™êÔ~Ѩ`«∞Ö’x q^èŒ=~åÅ∞KÕ áÈ+≤OѨ|_®¤_»∞† z=iQÍ JǨ|∞#∞ =∞~À™êi Z^Œ∞~˘¯<åfl_»∞. HõÔ~‡Å∞ Ѩ~°fi`«O=^ŒÌ *ÏfÜ«∞ ‰õÄ@q∞x ã¨=∞‰õÄ~åÛ_»∞, =∞iÜ«Ú |Ü«∞Å∞, Jëêìˆ~ΉõΩ K≥Ok# =O^ŒÅ=∞Ok Ü«∂[Hõ „Ѩ=HõÎÅ#∞ ѨsHõ∆‰õΩ Ñ≤eKå_»∞: Jyfl`À ã¨=∂^è•#q∞KÕÛ ^Õ=Ù_»∞ ^ÕjÜ«∞ (*ÏfÜ«∞) ^Õ=Ù_≥·Ü«ÚO_®Åx J`«_»∞ ã¨"åfiÅ∞ KÕâß_»∞. ÉèíÜ«∞cèuQÆÅ „Ѩ[Å∞, UbÜ«∂ J~°Ê}Å∞ ^ŒÇ≤ÏOz# ^≥·= „Ѩ`«∞º`«Î~°=Ú#∞ |\˜ì "åi q„QÆǨ~å^èŒ#Å#∞

`å`å¯eHõOQÍ [~ÚOKå~°∞. UbÜ«∂ „áê~°÷#‰õΩ =∞iH˘O`« „Ѩu „H˜Ü«∞QÍ, qã¨Î$`«

"å#=Å¡ n~°…"≥∞ÿ# Hõ~°=Ù ÉèíOQÆ"≥∞ÿOk, =∞iÜ«Ú UbÜ«∂ q[Ü«∞=O`«OQÍ JǨ|∞

„=`«OHõO>Ë =ÚO^Œ∞QÍ W„âßÜÕ∞Å∞‰õΩ Ѩ~°∞ÔQuÎ áÈÜ«∂_»∞. ã≤QÆ∞æ=∂e# Ü≥∞*ˇÉˇÅ∞ UbÜ«∂‰õΩ ÃÇÏK«ÛiHõ ã¨O^Õâßxfl ѨOÑ≤Ok. UbÜ«∂ Ǩϟˆ~|∞‰õΩ áêiáÈÜ«∂_»∞. JHõ¯_» x~åâ◊K≥Ok# „Ѩ=HõÎ#∞ ^Õ=Ù_»∞ HõÅ∞ã¨∞H˘<åfl_»∞. Z#fl_»∂ |Ü«∞Å∞#‰õΩ `«Å=OK«x U_»∞ "ÕÅ=∞Ok, ''W„âßÜÕ∞bÜ«ÚÅ#OkOH˘Hõ W„âßÜÕ∞bÜ«ÚÅ∞—— q∞yeÜ«Ú<åfl~°x K≥Ñ≤Ê J`«x HÍ~°º=Ú#∞ =ÚyOK«∞H˘x ~°=∞‡x uiy ѨOѨÙ`å_»∞. UbÜ«∂ uiy =zÛ, `«#

™ê÷#=ÚÖ’ Zbëê#∞ „Ѩ=HõÎQÍ xÜ«∞q∞™êÎ_»∞. JǨ|∞ ~ÚO\˜"åi <åâ◊<åxfl ѨeH˜

Jyfl „=`«OKÕ`« PHÍâ◊=Ú#‰õΩ H˘xáÈ|_®¤_»∞. X„g∞ JǨ|∞ =OâßÅ∞ ~°HõÎѨ٠*Ï_»

ÖˉõΩO_» „‰õÄ~°"≥∞ÿ# Ü≥∞Ǩ˙ =Oâ◊OKÕ`« <åâ◊#O KÕÜ«∞|_ç#k. ÃÇÏ„cÜ«ÚÅ =∞#ã¨∞ûÖ’

"≥∂¿+ `«~°∞"å`« =∞~˘Hõ „Ѩ=HõÎ Z=~°∂ WO`«\˜ „ѨÉèÏ"åxfl HõeyOK«ÖË^Œ∞. J`«x ¿Ñi@

XHõ QÍ^èŒ, XHõ <å#∞_ç HõeyOk. áê`« x|O^èŒ#Ö’x z=i „Ѩ=HõÎ, „H˘`«Î x|O^èŒ#Ö’x

„Ѩ[Å#∞ J`«x ~åHõ#∞ QÆ∂iÛ P `«~°∞"å`« Z^Œ∞~°∞ K«∂Kå~°∞ HÍx J`«_»∞ =∞#‰õΩ `≥e¿Ñ@@∞ì ^Õxx „"åÜ«∞ÖË^Œ∞ K≥ѨÊÖË^Œ∞. ÉÏÑ≤Î㨇q∞K«∞Û Ü≥∂Ǩ#∞ÖÏ J`«_»∞ =∂@HõO>Ë

KÕ`«Å<≥‰õΩ¯=QÍ KÕã≤ ÃÇÏ„c „Ѩ=HõÎÅÖ’

_ç. ~å[H©Ü«∞ ÉÏO^èŒ"åºÅ∞. – JǨ|∞ ~ÚO\˜Ö’ q∞yeÜ«Ú#fl ~åAÅ∞ JǨÏ*Ϻ, Ü≥∞Ǩϟ~å=Ú J<Õ"å~°∞. Ü«¸^•"≥·Ñ¨Ù q~À^èŒ ÉèÏ"åÅ∞ JǨ|∞ UÅ∞|_çÖ’ `«~°∞"å`«

ÉèÏQÆO=~°‰õΩ H˘#™êQÍ~Ú. ã≤iÜ«∂‰õΩ q~À^èŒOQÍ D Ô~O_»∞ ~å*ϺÅ∞ UHõ=∞Ü«∂º~Ú, Ô~O_»∞ ~å[ ‰õΩ@∞OÉÏÅ =∞^茺 q"åǨÏ=Ú`À Jk ^ŒQÆæ~°~ÚOk. ã≤iÜ«∂`À `«~°K«∞QÍ

Ü«Ú^•úÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú, ^•g^Œ∞ HÍÅO#∞O_ç H˘#™êQÆ∞`«∞#fl P„t`« ã≤÷ux "≥∂Ü«∂|∞

„`Àã≤"Õã≤Ok. ''"≥∂Ü«∂c ~åu——KÕ2 Pã¨H˜ÎHõ~°"≥∞ÿ# HÍOu D HÍÅOÃÑ· Ѩ_»∞`«∞Ok.

^Œ∂~°=Ú# L#fl J+¨Ø¬~°∞ XHõѨC_»∞ â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ#^≥·Ü«ÚOk, #∂\Ï UÉèˇ· ã¨O=`«û~åÅ∞

=∞^茺^èŒ~å „áêO`«OÖ’ Z~°∞Hõ|_»x ã≤÷uÖ’ xez, `«fi~°Ö’<Õ Ñ¨tÛ=∞ kâ◊#∞#fl z#fl

~å*ϺÅ#∞ Hõ|oOK«_®xH˜ |Ü«∞@‰õΩ =ã¨∞ÎOk. D ã¨=∞Ü«∞O#∞O_ç J+¨Ø¬sÜ«ÚÅ

tÖÏ âßã¨<åÅ∞ =∞# Hõ^äŒg∞^Œ `«~°K«∞QÍ "≥Å∞QÆ∞#∞ q~°l=Ú‡`«∂ LO\Ï~Ú.

3. q„QÆǨ~å^èŒ# J_»¤yOѨ|_çOk† =O^Œ ã¨O=`«û~åÅ∞, XHõ ~å[ =Oâ◊=Ú, J~Ú^Œ∞ ѨiáêÅ#Å∞. – Wk z#fl ~å[º=Ú#‰õΩQÆÅ Q˘Ñ¨Ê Sâ◊fi~°º=Ú† J~Ú`Õ ~Úk

q∞}∞‰õΩ q∞}∞‰õΩ J<Õ z=i HÍOu, W„âßÜÕ∞bÜ«ÚʼnõΩ ~Úk ''Ç≤ÏO^Œ∂ ^Õâ◊Ѩ٠"Õã¨q HÍÅ=Ú.—— ã¨O㨯~°}ŠѨxÖ’ UbÜ«∂ HõO>ˇ Zbëê „âı+¨ª"≥∞ÿ# q[Ü«∂xfl ™êkèOKå_»∞.

Ü≥∞Ǩ˙ D =Oâ◊ Hõ~°ÎÜ≥ÿ∞ LO_ç, ã¨∞_çQÍe=O\˜ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞`À JǨ|∞ ~ÚO\˜x JO`«iOѨ*Ëâß_»∞, |Ü«∞Å∞ P~å^èŒ#`À ã¨Ç¨† J~Ú`Õ J`«_»∞ Ü«∞~˘ÉÏ=Ú „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\˜ì# ^Œ∂_» ѨÓ[Å#∞ uiy „áê~°OaèOKå_»∞. Ü≥∞Ǩϟܫ∂ǨA, Ü≥∞Ǩϟܫ∂+¨µ, Ü«∞~˘ÉÏ=Ú II, *ˇHõ~åºÅ∞ J`«xH˜ "å~°ã¨∞ÅÜ«∂º~°∞. Ô~O_»= Ü«∞~˘ÉÏ=Ú #ÅÉèˇ· XHõ¯ ã¨O=`«û~°O UÖÏ_»∞, =∞iÜ«Ú ~å*Ϻxfl ^•x J`«∞º#fl`«"≥∞ÿ# ã≤÷uH˜ J`«_»∞ H˘xáÈÜ«∂_»∞. h<≥"≥‰õΩ =~°Î=∂#O H˘xáÈ~Ú# Ü≥∂<åKÕ J`«_»∞ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞|_®¤_»∞. WѨC_»∞ ѨtÛ=∞ Pã≤Ü«∂Ö’ Jk „áê^è•#º`«#∞ á⁄O^Œ<å~°OaèOzOk. „Ѩ=HõÎÜ≥ÿ∞# Ǩϟ¿+Ü«∞‰õÄ_®

W„âßÜÕ∞Å∞ Ü≥ÚHõ¯ q„QÆÇ¨Ï Ñ¨Ó[ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ `«# ã¨fi~°=Ú<≥`åÎ_»∞.

4. q<åâ◊#OÖ’ q„QÆǨ~å^èŒ# JO`«=∞ø`«∞Ok† UÉèˇ· ã¨O=`«û~åÅ∞, <åÅ∞QÆ∞ ~å[

=OâßÅ∞, J~Ú^Œ∞ áêÅ#Å∞. – ~åAÅÖ’, J+¨Ø¬~°∞ KÕuÖ’ H©Å∞ÉÁ=∞‡Å∞QÍ L#fl

"åÔ~=~°O>Ë: +¨Å∂¡=Ú, "≥∞#¿ÇÏ=Ú, ÃÑHõǨº, ÃÑHõǨï, Ǩϟ¿+Ü«∞ J<Õ"å~°∞. "≥∞#¿ÇÏ=Ú

UÅ∞|_ç HÍÅ=ÚÖ’ J+¨Ø¬sÜ«ÚÅ∞ `«=∞ ^Õâ◊OÖ’xH˜ [#∞Å#∞ H˘xáÈ<å~°OaèOKå~°∞.

ÃÑHõǨï H˘O`« â◊H˜ÎQÆÅ UeHõ, ã≤iÜ«∂`À, J+¨Ø¬~°∞, Ü«¸^•Å‰õΩ q~À^èŒ=ÚQÍ ¿ãflǨÏ

ã¨O|O^èŒO HõeyÜ«Ú<åfl_»∞. \˜Q∑Å`À Ñ≤bã¨~ü II, J<Õ J+¨Ø¬~°∞ ~åA, ã≤iÜ«∂ ~å*Ϻxfl

JO`«iOѨ*Ëã≤, W„âßÜÕ∞Å∞ÃÑ· Q˘Ñ¨Ê HõáêÊxfl qkèOKå_»∞. J+¨Ø¬~°∞ÃÑ· q~À^èŒOQÍ Ç¨ÏŸ¿+Ü«∞ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕã≤#ѨC_»∞, ^•x JO`«O =zÛOk. +¨Å‡<ÕÃã~°∞ IV Éèí∂ ÉèÏQÆOg∞kH˜

^ŒO_≥uÎ=zÛ, ã¨=∞~°Ü«∞#∞ Ѩ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. Ѩ@ì}O =¸_»∞ ã¨O=`«û~åÅ∞ xezOk.

J+¨Ø¬~°∞ ã≤OǨã¨#=ÚÃÑ· ™ê~°QÆ<£ ‰õÄ~°∞ÛO_ç ëÈ„"≥∂#∞ (ã¨=∞~°Ü«∞) Ѩ@ì}Ïxfl Ѩ@∞ìH˘x =∞Ô~#fl_»∞ ~å‰õΩO_ÕÖÏ Ñ¨k QÀ„`åÅ"åix K≥~°Q˘x áÈ`å_»∞. ^Õ=Ù_≥·# Ü≥∞Ǩϟ"å‰õΩ#∞,

"åi *ÏfÜ«∞ ѨxH˜x #=∞‡HõOQÍ LO_»x"å~°∞, `«=∞ *ÏfÜ«∞ QÆ∞iÎOѨÙ#∞ âßâ◊fi`«OQÍ áÈQ˘@∞ìH˘O\Ï~°∞. J+¨Ø¬sÜ«ÚÅ∞ gix `«=∞ ^ÕâßxH˜ `«~°eOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. P Ѩk

QÀ„`åÅÖ’ q∞ye# "åi`À J+¨Ø¬sÜ«ÚÅ∞ Hõeã≤áÈÜ«∂~°∞. q∞„t`« [#=Ú, ™ê=∂#º *ÏuH˜ K≥Ok# =∞`«=Ú`À â◊`åÉÏÌÅ∞ `«~°|_ç H˘#™êy, „H©ã¨∞Î HÍÅOÖ’ ã¨=∞~°Ü«ÚÅ∞QÍ ~°∂á⁄O^•~°∞.

ã¨∂K«#Å∞ 1JO>Ë Ü«∞~˘ÉÏ=Ú |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ x~°O`«~°O J==∂# Ѩ~°K«|_®¤_»∞. 2See Alfred Edersheim, “History of Israel and Judah,” Vol. VI., pp. 112-117.