Bible History part 11 | దక్షణ రాజ్యము

^ŒHõ∆} ~å[º=Ú

Ô~ǨÏÉÏ=Ú ã≤OǨã¨#"≥∞H˜¯#k "≥Ú^ŒÅ∞ Ü≥∞~°∂+¨ÖË=Ú Ñ¨`«#O=~°‰õΩ, H©„.ѨÓ. 975–586 (1 ~åAÅ∞ 12–22† 2 ~åAÅ∞ 1–25† 2 k#=$. 10–361 )

ѨiK«Ü«∞=Ú. – ëÈ„"≥∂#∞ (ã¨=∞~°Ü«∞) Ѩ`«#O`À W„âßÜÕ∞Å∞ ~å[ºO JO`«

=∞~ÚºOk, ^•x`À ^ŒfiO^Œfi ~å[º HÍÅO =Úyã≤Ok. ^•^•Ñ¨Ù Ü«¸^• #∂\ÏÜ«∂Éèˇ·

ã¨O=`«û~åÅ∞ JkèHõOQÍ H˘#™êyOk. ã¨=∞~°Ü«∞ Ѩ@∞ì|_»_»O J<Õk W„âßÜÕ∞Å∞HõO>ˇ

Ü«¸^•‰õΩ `«‰õΩ¯= „áê=ÚYº"≥∞ÿ# ã¨OѶ¨∞@#QÍ LOk. <åÅ∞QÆ∞=O^ŒÅ Ü«¸^• K«i„`«

HÍÖÏxfl UHõ HÍÖOQÍ QÆ∞iÎOz =∞#O SHõº`«#∞ Éèí„^ŒÑ¨~°K«=K«∞Û. âßâ◊fi`«OQÍ L#fl XHõ Q˘Ñ¨Ê ¿Ñ~°∞QÆÅ „ѨÉèÏ"åxfl Ü«¸^•"åi K«i„`« L^•Ç¨Ïiã¨∞ÎOk.

^•g^Œ∞ ѨiáêÅ# P^Œ~°≈"≥∞ÿ# XHõ ~åA#∞, ~å*Ϻxfl ~Úã¨∞ÎOk. „Ѩ=K«#Ѩ٠xsHõ∆}Å∞, ^Õâ◊ „Ѩ[Å ã¨Ç¨Ï[ „¿Ñ~°} `«# K«∞@∞ì#∞, `«# PÖ’K«# K«∞@∞ì#∞ ¿ãHõiOK«|_®¤~Ú. ™⁄ÖÁ"≥∂#∞ q„QÆǨ~å^èŒ#=Å¡ <≥·uHõ ëêH± `«~°∞"å`«, Jq Ô~ǨÏÉÏ=Ú K«∞@∞ì#∞, L`«Î~°

~å[º=Ú K«∞@∞ì#∞ áÈQÆ∞KÕÜ«∞|_®¤~Ú. u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞#∞ J}K«_®xH˜ Ô~ǨÏÉÏ=Ú J#∞=∞uOK«|_»ÖË^Œ∞. Ü«∞~˘ÉÏ=Ú, Ü≥∞Ǩ˙ J<Õ "åi^ŒÌ~°∞ ~å[ =Oâ◊ ™ê÷Ѩ‰õΩÅ∞QÍ

„Ѩ=K«#O „ѨHÍ~°"Õ∞ ã¨∂zOѨ|_®¤~°∞† J~Ú`Õ "åi^ŒÌ~°∞ ‰õÄ_® P „Ѩ=K«#Ѩ٠xsHõ∆}#∞ ѨÓiÎQÍ x~åâ◊Ѩ~°Kå~°∞. z=iQÍ, ëÈ„"≥∂#∞#∞, W„âßÜÕ∞Å∞#∞ J+¨Ø¬~°∞‰õΩ ™êfinè#"≥∞ÿ# `«~°∞"å`«, JÅÊ ~å[º"≥∞ÿ# Ü«¸^•, ''ѨÓ~°‚"≥∞ÿ# *ÏfÜ«∞ `«`åfixfl `«# Ö’xH˜ `å#∞—— Ju „âı+¨ª"≥∞ÿ# ÉèÏ"åxfl |\˜ì ''ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛH˘Ok.——

ɡ·aÅ∞ K«i„`« Ü≥ÚHõ¯ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# L^ÕÌâßxfl =∞#O =∞~°záȉõÄ_»^Œ∞† JO>Ë, ã¨`«º"≥∞ÿ# =∞`«=Ú Ü≥ÚHõ¯ P~°OÉèí=Ú, Jaè=$kú. P L^ÕÌâ◊Ѩ٠"≥Å∞QÆ∞Ö’<Õ ÃÇÏ„cÜ«ÚÅ K«i„`«#∞ K«^Œ"åe.

JÖÏ K«∂z#ѨC_»∞, ^ŒHõ∆} ~å*Ϻxfl <åÅ∞QÆ∞ =O^ŒÅ ã¨O=`«û~åÅ∞ H©∆}`«, Lr˚==Ú J<Õ <åÅ∞QÆ∞ HÍÖÏÅ∞QÍ qÉèílOѨ=K«∞Û. „Ѩuk ‰õÄ_® P HÍÅOÖ’ UÅ∞|_çKÕ¿ã ~åAÅ jÅ=Ú`À

^ŒQÆæ~° ã¨O|O^èŒO Hõey LO@∞Ok. W„âßÜÕ∞Å∞=Öˇ HÍHõ, ^•g^Œ∞‰õΩ K≥Ok# XˆH ~å[ =Oâ◊=Ú

Ü«¸^•Ö’ L#fl@∞ì *Ï˝Ñ¨HõO KÕã≤HÀ"åe.

<åÅ∞QÆ∞ ѨiáêÅ#Å∞, `˘OÉèˇ· ã¨O=`«û~åÅ∞.

1. Ô~ǨÏÉÏ=Ú, JcÜ«∂=ÚÅ „H˜O^Œ H©∆}`«. – Z. =∞`«=Ú. – ™⁄ÖÁ"≥∂#∞ „H˜O^Œ uiy#

I. `˘e H©∆}`«, Lr˚==ÚÅ∞.

q„QÆÇ¨Ï ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# =∞Å∞ѨÙÅ∞ H˘#™êy, W~°"≥· ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ =$kú<˘O^•~Ú. „Ѩ=HõÎÅ „ѨuѶ¨∞@# LO_ç ‰õÄ_® ^Õ=Ùx P~å^èŒ# `«yæáÈ~ÚOk, ^Õâ◊=∞O`«\˜Ö’ q„QÆÇ¨Ï ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ#

QÆ∞_»∞Å∞ "≥eâß~Ú, ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# Jqhu „Ѩ[Å =∞^茺 "åºÑ≤OzOk.

a. W„âßÜÕ∞Å∞`À ã¨O|O^èŒO. – Ü«∞~˘ÉÏ=Ú „H˜O^Œ Ѩk QÀ„`«=ÚÅ∞ UHõ"≥∞ÿ J`«x ~åAQÍ

KÕÜ«∞QÍ, P u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞#∞ J}K«_®xH˜ Ô~ǨÏÉÏ=Ú Ãã·<åºxfl ˆ~Ñ≤<å, Ã+=∞Ü«∂ „Ѩ=HõÎ ã¨ÅǨ#∞

J#∞ã¨iOz J`«_»∞ P „Ѩܫ∞`åflxfl =∂#∞‰õΩ<åfl_»∞. UkÜ≥∞ÖÏQÆ∞<åfl, Ô~O_»∞ ~å*ϺÅ∞ q~À^èŒOQÍ<Õ

H˘#™êQÍ~Ú. =∞iÜ«Ú JcÜ«∂=Ú =¸_ÕO_»¡ ѨiáêÅ<å HÍÅOÖ’, ÃÑ#∞~å~Ú=Ú H˘O_»=^ŒÌ

W„âßÜÕ∞Å∞ "åi`À Ü«Ú^Œú=Ú KÕã≤, ÉÏQÍ F_çOKå_»∞. ã≤. +‘+¨‰õΩ Ü≥ÚHõ¯ ^ŒO_»Ü«∂„`«. – ™⁄ÖÁ"≥∂#∞ SQÆ∞Ñ‘ÎÜ«ÚÅ ~å[ ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ q"åǨÏ=∂_®_»∞†

HÍx <≥·Å∞<˘^ŒÌ ÖËz# XHõ ~å[ =Oâ◊=Ú Ü«∞~˘ÉÏ=Ú‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã≤Ok. P ~å[ =OjÜ«Ú_≥·# +‘+¨H±, áêÅã‘Î<åÃÑ· ^•_çKÕã≤, Ü≥∞~°∂+¨ÖË=Ú#∞ Ѩ@∞ìH˘x, ^Õ"åÅÜ«∂xH˜QÆÅ |OQÍ~°∞ "≥·Éèí"åxfl

ÖÏy"Õâß_»∞. Hõ~åflH±2 Ü≥Ú^ŒÌ L#fl Q˘Ñ¨Ê QÆ∞_ç QÀ_»ÃÑ· +‘+¨H± nxfl K≥H˜¯Oz ɡ·aÅ∞ =~°Î=∂<åxfl

ã≤÷~°Ñ¨~°Kå_»∞.

2. P™ê, Ü≥∞Ǩϟëêáê`«∞ „H˜O^Œ Lr˚==Ú. – Z. ã¨O㨯~°}Å∞ – Ѩq„`«`«Ö’#∞, â◊H˜ÎÖ’#∞

P™ê #ÅÉèˇ· XHõ¯ ã¨O=`«û~°=ÚÅ∞ ѨiáêÅ# =ÚO^Œ∞#fl Ô~O_çO\˜HõO>ˇ#∞ =º`庙êxfl K«∂ѨÙ`«∞Ok.

ѨÅ∞ ã¨O=`«û~åÅ HÍÅ=Ú J`«_»∞ Q˘Ñ¨Ê âßOux J#∞ÉèíqOKå_»∞. P HÍÅOÖ’ q„QÆǨ~å^èŒ#‰õΩ

ã¨O|OkèOz# |eÑ‘~îåÅ#∞ `˘ÅyOK«_»OKÕ`« Ü≥∞Ǩϟ"å ^Õ=Ùx P~å^èŒ#‰õΩ QÆ∞iÎOѨÙ#∞ `≥zÛ

^•xfl ÃÑOá⁄OkOѨ*Ëâß_»∞. Ü≥∞Ǩϟëêáê`«∞ W~°"≥·Ü«∞~Ú^Œ∞ ã¨O=`«û~åÅ∞ huQÍ áêeOKå_»∞.

`«# `«O„_ç KÕã≤# ã¨O㨯~°}Å#∞ J`«_»∞ ~ÚOHõ#∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ fã≤H˘x áÈÜ«∂_»∞, =∞`«ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ#

É’^èŒ „Hõ=∞OQÍ [iˆQÖÏ U~åÊ@∞¡ KÕâß_»∞, =∞iÜ«Ú <åºÜ«∞O [iˆQ Ѩ^Œúux ÃÑOá⁄OkOKå_»∞. a. ‰õÄ+‘Ü«Ú_≥·# *ˇ~°Ç¨ï ^ŒO_»Ü«∂„`«. – *ˇ~°Ç¨ï „H˜O^Œ Ѩk ÅHõ∆Å=∞Ok ‰õÄ+‘Ü«ÚÅ∞

^ŒO_≥uÎ=zÛ, P™ê âßOux K≥iKå~°∞. ^Õ=ÙxH˜ =∞#óѨÓ~°fiHõOQÍ „áêi÷Oz Ü«Ú^Œú=Ú#‰õΩ "≥o¡

ZO`«\˜ Hõ_»Ñ¨\˜ fÔ~·Ê# Ü«Ú^•úxfl KÕ™ê_»O>Ë, J@∞ „ѨHõ¯#∞O_ç ~ÚOHÍ =¸_»∞ =O^ŒÅ ã¨O=`«û~åÅ∞ U ^ŒO_»Ü«∂„`«#∞ Ü«¸^• Z^Œ∞~˘¯#ÖË^Œ∞. Q˘Ñ¨Ê ã¨=¸Ç¨ÏO`À P™ê P q[Ü«∂xfl

H˘xÜ«∂_®_»∞, JHõ¯_» *ÏfÜ«∞ x|O^èŒ# ã¨i „H˘`«ÎkQÍ KÕÜ«∞|_çOk, ã¨O㨯~°}Å HÍ~°º„Hõ=∞O =∞i Z‰õΩ¯=QÍ „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«|_çOk.

ã≤. q"åÇ¨Ï ã¨O|O^èŒ=Ú. – P™ê `«# rq`«Ñ¨Ù `«~°∞"å`« ÉèÏQÆOÖ’ W„âßÜÕ∞Å∞‰õΩ q~À^èŒOQÍ ã≤iÜ«∂`À ÉÏO^èŒ"åºxfl ÃÑOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. Ü≥∞Ǩϟëêáê`«∞ `«# `«O„_ç Ѩ@∞ì‰õΩ#fl ã¨O|O^è•xfl `«Å„H˜O^Œ∞QÍ =∂iÛ"Õâß_»∞, W„âßÜÕ∞Å∞ ~å[QÆ∞ JǨ|∞ ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ `«# ‰õΩ=∂~°∞xH˜ ѨÙK«∞ÛH˘x, ã≤iÜ«∂‰õΩ =ºuˆ~Hõ=ÚQÍ JǨ|∞‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕâß_»∞. II. Ô~O_»= H©∆}`«, Lr˚==ÚÅ∞. `˘q∞‡k ѨiáêÅ#Å∞, Ô~O_»∞=O^ŒÅ ã¨O=`«û~åÅ∞.

1. H©∆}`«. – Z. Ü≥∞Ǩϟ~å=Ú, J`«ÖϺ. – Ü≥∞Ǩϟëêáê`«∞ ‰õΩ=∂~°∞_≥·# Ü≥∞Ǩϟ~å=Ú ã≤OǨã¨<åxH˜ =™êÎ_»∞. J`«_»∞ JǨ|∞ ‰õΩ=∂Ô~ÎÜ≥ÿ∞# J`«ÖϺ#∞ ÃÑO_ç¡KÕã≤H˘O\Ï_»∞. `«# `«e¡Ü≥ÿ∞#

Ü≥∞*ˇÉˇÅ∞ f„="≥∞ÿ# P`«‡#∞, |Ü«∞Å∞ ^Õ=`å~å^èŒ##∞ Ü«¸^•‰õΩ H˘x =zÛOk. P™ê, Ü≥∞Ǩϟëêáê`«∞ŠѨx K«Hõ¯<≥·# =∂~°æOÖ’ <åâ◊#O KÕÜ«∞|_ÕÖÏ LOk. Zxq∞k ã¨O=`«û~åÅ

`«~°∞"å`« JǨ|∞ ~ÚO\˜ÃÑ·H˜ W„âßÜÕ∞Å∞Ö’#∞O_çÜÕ∞ =zÛ# Ü≥∞Ǩ˙ "≥o¡ "åix HõxHõ~°=Ú

ÖˉõΩO_» <åâ◊#=Ú KÕÜ«∞QÍ, Ü≥∞Ǩϟ~å=Ú `«~°∞"å`« =zÛ# J`«x ‰õΩ=∂~°∞_≥·# JǨÏ*Ϻ

ǨÏ`«=∂~°Û|_®¤_»∞. J`«ÖϺ `«Ñ≤ÊOK«∞H˘x, „ѨÉèí∞`«fiѨ٠ѨQÍæÅ#∞ KÕlH˜¯OK«∞H˘Ok, ~å[ ‰õΩ=∂~°∞Å

#O^Œix ã¨OǨÏiOzOk, Ü≥∂"å+¨µ =∂„`«"Õ∞ `«Ñ≤ÊOK«|_ç<å, `«~°∞"å`« P~°∞ ã¨O=`«û~åÅ∞

Ü«¸^• Ü≥∞*ˇÉˇÅ∞ HõO>ˇ JkèHõOQÍ LOk. ^•g^Œ∞ ã¨O`«u"å~°∞ XˆH tâ◊√=ÙQÍ q∞yÖËÖÏ

`«~°yáÈÜ«∂~°∞, q„QÆǨ~åkè‰õΩ~åÖˇ·# ~å}˜ ã≤OǨã¨<åxfl Jkè+≤ìOzOk† ^•g^Œ∞ =Oâ◊O JO`«iOK«_®xH˜ JO`å z=~°‰õΩ KÕ~°∞‰õΩOk† q"åÇ¨Ï q+¨Ü«∞=ÚÖ’ Ü≥∞Ǩϟëêáê`«∞ á⁄~°|_ç#

ã≤^•úO`«O JO`«\˜ KÕ^≥·# Ѷ¨e`åÅ#∞ `≥zÛOk.

a. Ü≥∂"å+¨µ, =∞iÜ«Ú „ѨuѶ¨∂`«=Ú. – =$^Œ∞ú_»QÆ∞ „Ѩ^è•# Ü«∂[‰õΩ_≥·# Ü≥∞Ǩϟܫ∂^•KÕ

J`«ÖϺ Hõ_»‰õΩ ã¨OǨÏiOѨ|_»QÍ, ÉÏÅ∞_≥·# Ü≥∂"å+¨µ#∞ J`«_»∞ ã≤OǨã¨#=ÚÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛO_»

ɡ\Ïì_»∞. H˘kÌ ã¨O=`«û~åÅ∞ ~å[º=Ú Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# k<åʼnõΩ uiy fã≤H˘x "≥à◊¡|_ç#@∞ìQÍ

QÀK«iOzOk† HÍx Ü≥∞Ǩϟܫ∂^• =∞~°}Ï#O`«~°O, uiy Ѩ`«#Ѩ٠ÅHõ∆}ÏÅ∞ J=`«iOKå~Ú, Ü≥∂"å+¨µ „H˜O^Œ „Ѩ=HõÎÜ≥ÿ∞# *ˇHõ~åº Ç¨Ï`« ™êH˜∆Ü«∞Ü«∂º_»∞.

ã≤. Ll˚Ü«∂. – nx"≥O@ =zÛ# =¸_»∞ ѨiáêÅ#ÅÖ’, JO>Ë, J=∞*Ϻ, Ll˚Ü«∂, Ü≥∂`å=ÚÅ áêÅ#Ö’, Ll˚Ü«∂k QÆ=∞<å~°›=∞~ÚºOk. Jk â◊H˜Î =O`«"≥∞ÿ#kQÍ#∞, ÉèÏQƺ=O`«"≥∞ÿ#

UÉèˇ· Ô~O_ÕO_»¡ áêÅ#Ü≥ÿ∞Ü«ÚOk. J`«x q[Ü«∞=ÚÖË J`«xfl <åâ◊#O KÕâß~Ú. ~åA‰õΩ ã¨O|OkèOK«x, Ü«∂[‰õΩxˆH K≥Ok# ^èŒ∂ѨO "ÕÜ«∞|∂x#O^Œ∞#, `å#∞ =∞Ô~#fl_»∞ ÉÏQÆ∞Ѩ_»x ‰õΩ+¨µì`À ÉÏkèOѨ|_®¤_»∞.

_ç. PǨA =∞iÜ«Ú „Éèí+¨ì`«fi=Ú. – PǨA UÅ∞|_çÖ’ ѨiѨHõfiO K≥Ok |Ç≤Ï~°OQÆ"≥∞ÿ#kÜ«Ú ™ê^è•~°"≥∞ÿ#kÜ«Ú<≥·# „Éèí+¨ì`«fiO=~°‰õΩ Jk kQÆ*ÏiOk. „ѨuKÀ@#∞#fl |Ü«∞Å∞ ÉÁ=∞‡Å`À#∞ |eÑ‘~î°=ÚÅ`À#∞ ã¨O`«$Ñ≤ÎѨ_»Hõ, ''J`«_»∞ `«# Ñ≤Å¡Å#∞ Jyflx ^•\˜OKå_»∞ (2 ~åAÅ∞ 16:3). JO>Ë, "≥ÚÖˇ‰õΩ „Ѩu=∞‰õΩ "åix |e ~ÚKåÛ_»∞. ~å[H©Ü«∞ H©∆}`«`À áê@∞, <≥·uHõ K≥_»∞QÆ∞ ^•xx "≥O|_çOzOk. Z^Àg∞Ü«ÚÅ∞, Ѷ≤e+‘ÎÜ«ÚÅ∞, ã≤iÜ«∞#∞Å∞, W„âßÜÕ∞Å∞KÕ`« ‰õÄ_® "å~°∞ U_çÊOK«|_®¤~°∞. JO>Ë, ÅÜ«∞=Ú HÍÉ’ÜÕ∞ W„âßÜÕ∞Å∞ ã¨Ç≤Ï`«O "åix ÉÏkèOzOk.

PǨA J+¨Ø¬sÜ«ÚʼnõΩ Z‰õΩ¯= HõѨÊO Hõ\˜ì, "åi`À `«#∞fl HÍáê_»∞‰õΩ<Õ ã¨O|O^è•xfl

‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞. JѨÊ\˜Ö’ J+¨Ø¬~°∞ JkèHÍiHõOQÍ B#fl`«º ã≤÷uÖ’ LOk.

2. Ç≤Ïl¯Ü«∂ „H˜O^Œ Lr˚=O. – Z. Ü≥∞+¨Ü«∂, =∞iÜ«Ú ã¨O㨯~°}. – Z=i ~°K«#Å∞ =∞# =^ŒÌ‰õΩ =KåÛÜ≥∂ Ü«¸^• `˘e „Ѩ=HõÎÅ∞: Ü≥∂"ÕÅ∞, P"≥∂ã¨∞, g∞HÍ, #Ǩ˙=Ú, Ü≥∞+¨Ü«∂ J<Õ"å~°∞. Z=x ~°K«# J~Ú^Œ= ã¨∞"å~°Î ~°K«# Jx Ñ≤Å∞=|_çO^À, P Ü≥∞+¨Ü«∂ <åÅ∞QÆ∞

„ѨÉèí∞`«fi HÍÅ ÉèÏQÍÅÖ’ „Ѩ=zOKå_»∞, ã¨ÅǨeKåÛ_»∞, „ѨHõ\˜OKå_»∞ ‰õÄ_». Ç≤Ïl¯Ü«∂ UÅ∞|_ç

HÍÅOÖ’ J`«_»∞ Ju „áê=ÚYº"≥∞ÿ# áê„`«QÍ L<åfl_»∞. "åã¨Î"åxH˜ J@∞ ~åA#∞ ~Ú@∞ Ü«∂[‰õΩx

`«# h_»`À HõÑ≤Ê# Ü«¸^• „Ѩ=HõÎÅÖ’ J`«_»∞ "≥Ú^Œ\˜"å_≥·Ü«Ú<åfl_»∞. W„âßÜÕ∞Å∞Ö’ `«=∞ Hõ^ä• <åÜ«∞Hõ jÖÏÅ`À UbÜ«∂, ZbëêÅ∞ ~åAÅ#∞ =∞~°QÆ∞l˚"åÔ~·#@∞ì Hõ#∞Ѩ~°Kå~°∞. Ü«¸^•Ö’

PÖÏ\˜ ™ê÷<åxfl fã≤H˘#fl "åiÖ’ Ü≥∞+¨Ü«∂ "≥Ú^Œ\˜"å_»∞. J`«_»∞ ~å[HÍ~°º ^Œ∞~°O^èŒ~°∞_»∞QÍ#∞

„Ѩ=HõÎQÍ#∞ ~å[ ^Œ~åƒ~°∞Ö’ „Ѩ`«ºHõ∆=∞ÜÕ∞º"å_»∞. PǨA UÅ∞|_ç HÍÅOÖ’ =∞O_»∞K«∞#fl J`«x =∂@Å∞ ÅHõ∆ºÃÑ@ì|_»‰õΩ#fl@∞ì HõxÊOz<å, z=iH˜ Jq Ѷ¨e`åxfl ~ÚKåÛ~Ú. L`«Î~° ~å[º=Ú J+¨Ø¬~°∞`À z=i ã¨OѶ¨∞~°¬}Ö’ L#flѨC_»∞, Ç≤Ïl¯Ü«∂, Ü≥∞+¨Ü«∂ ã¨ÅǨKÕ „¿Ñˆ~Ñ≤OѨ|_ç#"å_≥·, =∞`« ã¨O㨯~°}Å#∞ „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«_»O ^•fi~å Ü«¸^•‰õΩ „H˘`«Î rq`« HÍÖÏxfl ~ÚKåÛ_»∞. ^•g^Œ∞ k#=ÚÅ∞ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x =∞i U ~åA#∞ JO`« Ѩq„`«"≥∞ÿ# L^ÕÌâßÅ`À ã≤OǨã¨#O g∞^Œ ‰õÄ~°∞ÛO_ç, "å\˜ H˘~°‰õΩ Z_»`≥QÆx Hõ$+≤ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. `«Ñ¨C_»∞ |Ü«∞Å∞ ^Õ=`å~å^èŒ#, ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# "≥ÚÖˇ‰õΩ

L`«û"åÅ∞ JO`«iOz, ^Õ=Ù_≥·# Ü≥∞Ǩϟ"å P~å^èŒ#‰õΩ KÀ@∞xKåÛ~Ú. "≥∂¿+KÕ KÕ~ÚOѨ|_ç#

W`«Î_ç ã¨~åÊxfl J`«_»∞ <åâ◊#O KÕâß_»∞, ZO^Œ∞HõO>Ë, Jk XHõ P~å^èŒ<å =ã¨∞Î=ÙQÍ =∂iáÈ~ÚOk.

=∞iÜ«Ú Ü≥∞~°∂+¨ÖË=ÚÖ’ Ѩ™ê¯ ѨO_»∞QÆ#∞ ѨÙ#~°∞^ŒúiOz, W„âßÜÕ∞Å∞ âı+¨=Ú#∞ JO^Œ∞Ö’

Hõeã≤H˘<ÕÖÏ J`«_»∞ PǨfixOKå_»∞.

a. Ãã#›s|∞ Ü≥ÚHõ¯ ^ŒO_»Ü«∂„`«. – ¿Ñ~°∞QÍOz# Ãã#›s|∞ J+¨Ø¬~°∞ ^ŒO_»Ü«∂„`« J`«x

HÍÖÏxH˜ ã¨O|OkèOz#^Õ. PǨA J+¨Ø¬~°∞‰õΩ HõѨÊ=Ú K≥e¡OKÕ"å_»Ü«∂º_»∞† J~Ú`Õ

Ç≤Ïl¯Ü«∂ Ü≥∞+¨Ü«∂ ã¨ÅǨ‰õΩ q~À^èŒOQÍ, SQÆ∞ѨÙÎ`À ã¨O|O^èŒO ÃÑ@∞ìH˘x, J+¨Ø¬~°∞‰õΩ

HõѨÊ=Ú K≥e¡OK« x~åHõiOKå_»∞. QÆ#∞Hõ Ãã#›s|∞ Ü«¸^•ÃÑ· ^ŒO_≥uÎ, J<ÕHõ Ѩ@ì}ÏÅ#∞

Ѩ@∞ìH˘x Ô~O_»∞ ÅHõ∆Å =∞Okx K≥~°Q˘x áÈÜ«∂_»∞, =∞iÜ«Ú Ü≥∞~°∂+¨ÖË=Ú#∞ J`«_»∞

=Ú@ì_ç"Õâß_»∞. SQÆ∞ѨÙÎ ^ŒO_»Ü«∂„`« `«# ^Õâ◊OÃÑ·H˜ =ã¨∞ÎO^Œ<Õ ÉèíÜ«∞=Ú`À J`«_»∞ uiy "≥àÏ¡_»∞. =∞iÜ«Ú qO`≥·# qѨ`«∞Î=Å# XHõ¯ ~å„uÜ«∞O^Õ XHõÅHõ∆ Z#Éèˇ·Ü«∞~Ú^Œ∞

"ÕÅ=∞Ok Ãã·<åºxfl HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞. D ã¨OѶ¨∞@##∞ ɡ·~°<£ `«# Ѩ^ŒºOÖ’ ~ÚÖÏ „áê~°OaèOz H˘xÜ«∂_®_»∞: ''Q˘„Ô~Å ^˘_ç¤g∞^Œ Ѩ_ç# `À_ÕÅ∞=Öˇ J+¨Ø¬sÜ«Ú_»∞ ky áÈÜ«∂_»∞.—— h<≥"≥Ö’ Ãã#›s|∞ Ü≥ÚHõ¯ tÖÏ âßã¨<åÅ∞ J`«x q[Ü«∂Å#∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨∂zOKå~Ú, HÍx D qѨ`«∞Î#∞ ã¨∂zOK«ÖË^Œ∞, ÃÇÏ~˘_À@ã¨û~Ú`Õ nxx ã¨∂zOKå_»∞.

III. =¸_»= H©∆}`«, Lr˚==ÚÅ∞.

=¸_»∞ ѨiáêÅ#Å∞, `˘OÉèˇ· ã¨O=`«û~åÅ∞.

1. =∞#¿+¬, P"≥∂#∞Å „H˜O^Œ H©∆}`«. – Ç≤Ïl¯Ü«∂, Ü≥∞+¨Ü«∂Å ã¨O㨯~°}Å∞

`å`å¯eHõ"≥∞ÿ#qQÍ ~°∞A=Ù KÕÜ«∞|_®¤~Ú. q„QÆǨ~å^èŒ#‰õΩ ã¨O|OkèOz# áêsì

xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ LO@∞<Õ LOk. Ç≤Ïl¯Ü«∂ =∞~°}Ï#O`«~°O uiy "åi^Õ ÃÑ·KÕ~Ú

J~ÚºOk. =∞iÜ«Ú J`«x ‰õΩ=∂~°∞_≥·# =∞#¿+¬ „H˜O^Œ, J`«x UÉèˇ· Ü≥ÚHõ¯ ã¨O=`«û~åÅ

UÅ∞|_ç HÍÅOÖ’, ~ÚO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ Z#fl_»∂ [~°∞QÆ#O`« "ÕQÆOQÍ P ^•i „H˜O^Œ

=ÚYO ÃÑ\˜ìOk. Ziy# q„QÆÇ¨Ï Ñ¨Ó[Åxfl J=ÅOaèOѨ|_ç#@∞ì<åfl~Ú: |Ü«∞Å∞

P~å^èŒ#, "≥ÚÖˇ‰õΩ P~å^èŒ# HõbÌÜ«ÚÅ #Hõ∆„`«Ñ¨Ù P~å^èŒ#, ™È^≥, Ü≥∞~°∂+¨ÖË=Ú#∞ ~°HõÎ=Ú`À xOÑ≤# Ѷ¨∞’~°"≥∞ÿ# z„`«Ç≤ÏOã¨Å∞ – "≥Ú^ŒÖˇ·#q J`«x n~°…ѨiáêÅ<å qâıëêÅ∞. Ü«¸^Œ∞Å

áê~°OѨ~°ºO #=∞‡^Œy#^≥·#@¡~Ú`Õ, Ü≥∞+¨Ü«∂ D HÍÅOÖ’ ǨÏ`«™êH˜∆Ü«∞Ü«∂º_»∞. =∞#¿+¬

`å`å¯eHõOQÍ ||∞Ö’#∞‰õΩ |OnÜ≥ÿ∞Ü«ÚO_»_»O J`«xH˜ |∞kú `≥Ñ≤ÊOzOk, q„QÆǨ~å^èŒ#

H˘O`«=~°‰õΩ J^Œ∞ѨÙÖ’ LOK«|_çOk, J~Ú`Õ J`«x ‰õΩ=∂~°∞_≥·# P"≥∂#∞ `«#

`«O„_çÜ≥ÚHõ¯ ^Œ∞~å‡~°æ`«##∞ã¨iOKå_»∞, =∞iÜ«Ú XHõ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞Ö’ J`«_»∞ #tOKå_»∞.

2. Ü≥∂+‘Ü«∂ „H˜O^Œ Lr˚==Ú. – Z. ~Ús‡Ü«∂, =∞iÜ«Ú ã¨O㨯~°}Å∞. –

P"≥∂#∞ =∞~°}O Zxq∞k ã¨O=`«û~åÅ ÉÏÅ∞_≥·# Ü≥∂+‘Ü«∂#∞ ã≤OǨã¨<åxH˜ `≥zÛOk.

P z#fl ~å*ϺxH˜ J`«x =ÚÃѶ·Ê XHõ¯ ã¨O=`«û~åÅ UÅ∞|_ç ã¨∂~°ºHÍOu Ü≥ÚHõ¯

Hõ_»Ñ¨\˜ „ѨHÍâ◊"≥∞ÿÜ«ÚOk. ~å[iHõѨ٠ã¨O㨯~°ÎQÍ J`«_»∞ Ç≤Ïl¯Ü«∂`À ã¨=∂#∞_≥·

Ü«ÚO\Ï_»∞† Ç≤Ïl¯Ü«∂‰õΩ Ü≥∞+¨Ü«∂ ZÖÏQÀ, H˘xfl q^è•Å∞QÍ J`«xH˜ ~Ús‡Ü«∂ JÖÏ\˜"å_≥·Ü«ÚO\Ï_»∞. J~Ú#ѨÊ\˜H˜ „áê~°OÉèí ã¨O㨯~°}Å∞ „Ѩ=H˜Î}˜Ü«∞QÆ∞ ǨïÖÏÌ

KÕ`« „¿Ñˆ~Ñ≤OѨ|_ç#@∞ìQÍ HõxÊ™êÎ~Ú. ~Ús‡Ü«∂‰õΩ JkèHõ"≥∞ÿ# Ѩx Ü≥∂+‘Ü«∂‰õΩQÆÅ =∞~°}Ïxfl "≥O|_çOz# pHõ\˜Ñ¨_Õ ã¨O=`«û~åʼnõΩ ã¨O|OkèOz#qQÍ L<åfl~Ú.

Ѩ^ŒÇ¨ˆ~O_»¡ „áêÜ«∞OÖ’, Ü≥∂+‘Ü«∂ q+¨Ü«∂Å#∞ `«# ã¨fiO`« KÕ`«∞ÅÖ’xH˜ fã≤H˘x L#fl@∞ì<åfl_»∞. ^Õ=Ùx "≥·Ñ¨Ù‰õΩ J`«_»∞ =ºH˜ÎQÆ`«OQÍ uiy, W~°"≥· UO_»¡Ñ¨C_»∞, J`«_»∞

Ü≥∞~°∂+¨ÖË=Ú#∞ q„QÆÇ¨Ï ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# JѨq„`«`«#∞O_ç â◊√kúKÕÜ«∞ <å~°OaèOKå_»∞†

W~°"≥·Ü«∂ˆ~O_»¡ =Ü«∞ã¨∞ûÖ’, ^Õ"åÅÜ«∞=Ú#∞ ÉÏQÆ∞KÕÜ«∞ <å~°OaèOKå_»∞. i¿Ñ~°∞

[~°∞QÆ∞`«∞#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’, ^èŒ~°‡âß„ã¨ÎѨ٠„Ѩu ÅaèOzOk† =∞#¿+¬ n~°…"≥∞ÿ# pHõ\˜ UÅ∞|_ç HÍÅOÖ’ Jk áÈ~Ú LO_»=K«∞Û. ^•x Ѩq„`«"≥∞ÿ# LѨ^Õâ◊=ÚÅKÕ`«#∞, f„="≥∞ÿ# ÃÇÏK«ÛiHõÅKÕ`«#∞ =∞i Z‰õΩ¯=QÍ „¿Ñˆ~Ñ≤OѨ|_ç#"å_≥·, ã¨=¸ÜÕ∞Å∞ k#=ÚÅ∞

"≥Ú^ŒÅ∞H˘x Z#fl_»∂ [~°∞QÆ#O`« Ѷ¨∞#OQÍ J`«_»∞ Ѩ™ê¯Ñ¨O_»∞QÆ <åK«iOKå_»∞. J+¨Ø¬~°∞

<≥=∞‡kQÍ kQÆ*Ï~°∞`«∞Ok, Ü≥∂+‘Ü«∂ ~ÚѨC_»∞ `«# JkèHÍ~åxfl QÆ`«OÖ’ L#fl Ѩk QÀ„`åÅ Éèí∂ ÉèÏQÆO "≥·Ñ¨Ù‰õΩ "åºÑ≤OѨ*Ëâß_»∞. Hõhã¨O J`«_»∞ ÉË`ÕÅ∞Ö’#∞, ëÈ„"≥∂#∞Ö’x ~Ú`«~° Ѩ@ì}ÏÅÖ’#∞ L#fl ^Œ∂_» ѨÓ[#∞ ~°^Œ∞ÌѨ~°Kå_»∞, `«# ã¨O㨯~°}ŠѨxx Ѩ~°º"ÕH˜∆OK«_®xH˜ `å<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ ~å[ºOÖ’ ã¨OK«iOKå_»∞.

a. "≥∞y^ÀÌ Ü«Ú^Œú=Ú. – k=º"≥∞ÿÜ«Ú#fl Ü≥∂+‘Ü«∂ ѨiáêÅ# PѨ`«¯~°OQÍ =Úyã≤Ok. uiy Q˘Ñ¨Ê ~å[º=ÚÖˇ·# J+¨Ø¬~°∞ SQÆ∞ѨÙÎÅ∞ Ü«Ú^ŒúOÖ’ kQÍ~Ú. HõÔ~¯q∞+¨µ#∞

Ѩ@∞ìH˘#_®xH˜ Ѷ¨~À<≥HÀ „Ѩܫ∂}OÖ’ L<åfl_»∞, Ü«¸„Ѷ¨\©ã¨∞ ÃÑ·ÉèÏQÆOÖ’, Ü≥∂+‘Ü«∂

Jq"ÕHõOQÍ *’HõºO HõeyOK«∞‰õΩ<åfl_»∞, =∞iÜ«Ú "≥∞y^ÀÌ =^ŒÌ [iy# Ü«Ú^ŒúOÖ’ J`«_»∞

`«# „áê}Ïxfl HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞. Ü≥∂+‘Ü«∂ =∞~°}=Ú Ü«¸^• q<åâ◊#OQÍ ~°∞A"≥·Ü«ÚOk.

''^•g^Œ∞ „`À=ÅÖ’ #_çz#—— z=i ~åA J`«_Õ (2~åAÅ∞ 22:2). *ÏfÜ«∞ x|O^èŒ#‰õΩ

#=∞‡Hõ=ÚQÍ L#fl"å_»∞ ‰õÄ_® J`«_Õ. P =∞Oz ~åAÃÑ·# =ºHõÎѨ~°K«|_ç# „ѨÖÏѨ

w`«=ÚÖ’ ~Ús‡Ü«∂ qÖÏѨ=Ú |Ǩï Q˘Ñ¨Ê^≥·Ü«ÚOk.

IV z=i H©∆}`«, K≥~°Q˘x áÈ|_»_»O.

1. hu #tOK«∞@. – Ü≥∂+‘Ü«∂ ã¨O㨯~°}Å∞ ^Õâ◊"åºÑ¨ÎOQÍ [#∞ŠǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÖ’

XÑ≤ÊOѨ|_ç# sux <å@|_»ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ Jq ~å[ºÑ¨Ù JkèHÍ~åxfl |\˜ì J=∞Å∞

KÕÜ«∞|_®¤~Ú, JkèHÍ~°O ZѨC_»∞ "≥#∞Hõ‰õΩ fã≤H˘#|_çO^À JѨC_»∞ Jq Ѩ_çáÈÜ«∂~Ú.

JHõ¯_» z#flQÍ U~°Ê~°K«|_ç# Ѩikè LOk, ^•xH˜ ~Ús‡Ü«∂ QÆ∞O_≥=O\˜"å_≥·Ü«Ú<åfl_»∞.

Ü«∞ø=#∞_≥·# ^•xÜÕ∞Å∞#∞ J`«x ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞#∞ ^•xH˜ K≥Ok#"åÔ~·Ü«Ú<åfl~°∞. "åˆ~ x["≥∞ÿ# W„âßÜÕ∞Å∞ JÜ«Úº<åfl~°∞† ÉèÏq *ÏfÜ«∞ rq`åxH˜ "å~°∞ JO‰õΩ~°"≥∞ÿÜ«Ú<åfl~°∞†

J~Ú`Õ ^Õâ◊O "≥Ú`«Î=Ú KÕi xsHõ∆} ÖË#O`«QÍ K≥_çáÈ~Ú Ü«Ú<åfl~°∞. =O^Œ ã¨O=`«û~åʼnõΩ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ Ü≥∞+¨Ü«∂ gi q+¨Ü«∞"≥∞ÿ ~ÚÖÏQÆ∞ „"åâß_»∞, ''áêÑ≤+≤ª [#=∂, ^À+¨ Éèíi`«"≥∞ÿ# „Ѩ[ÖÏ~å, ^Œ∞+¨ìã¨O`å#=∂, K≥~°∞ѨÙKÕÜ«Ú Ñ≤Å¡ÖÏ~å, g∞‰õΩ

„â◊=∞. "å~°∞ Ü≥∞Ǩϟ"å#∞ qã¨i˚OzÜ«Ú<åfl~°∞ ... „Ѩu"å_»∞ #_ç<≥uÎx "åºkè

QÆeyÜ«Ú<åfl_»∞, „Ѩu"åx QÆ∞O_≥ |ÅÇ‘Ï#=∂Ü≥∞#∞. J~°HÍÅ∞ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x `«Å=~°‰õΩ ã¨fiã¨÷`« H˘OK≥"≥∞ÿ##∞ ÖË^Œ∞. ZHõ¯_» K«∂z##∞ QÍÜ«∞=ÚÅ∞ ^≥|ƒÅ∞ ...—— (Ü≥∞+¨Ü«∂ 1:4–6). ~Ús‡Ü«∂ Ü≥ÚHõ¯ ~°K«#Öˇ·`Õ D HÍÅO =Úy¿ã=~°‰õΩ QÍ_è®O^èŒHÍ~°O Hõ=Ú‡H˘x =zÛ#@∞¡O\Ï~Ú. q„QÆǨ~å^èŒ#, „`åQÆ∞É’`«∞`«#O, ^Œ∞~åâ◊, HÍ=∞qHÍ~°=Ú, =∞$QÆ ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# P„QÆǨÏ=Ú =O\˜ ^Œ∞~°∞æ}ÏÅ`À xO_ç ~å[H©Ü«∞ Ѩ`«<åxH˜ =ÚO^Œ∞QÍ <≥·uHõ K≥_»∞QÆ∞ #_çzOk.

2. XHõ^•x "≥O@ =∞~˘Hõ\˜ =zÛ# ÉÏxã¨`«#O. – Ü≥∂+‘Ü«∂ "≥O@ #Å∞QÆ∞~°∞ ~åAÅ∞ =KåÛ~°∞: Ü≥∞Ǩϟܫ∞ǨA, Ü≥∞Ǩϟܫ∂H©=Ú, Ü≥∞Ǩϟܫ∂H©#∞, ã≤k¯Ü«∂. giÖ’ =¸_»="å_»∞ Ü≥∂+‘Ü«∂‰õΩ =∞#∞=∞_»∞† `«H˜¯#"å~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞. J@∞ ||∞Ö’#∞‰õΩ QÍx, ~Ú@∞ SQÆ∞ѨÙΉõΩQÍx "å~°O^Œ~°∞ H©Å∞ÉÁ=∞‡ÖË. D HÍÅѨ٠P~°OÉèí ÉèÏQÆOÖ’, J+¨Ø¬~°∞‰õΩ ~å[^è•x #QÆ~°∞QÍ L#fl h<≥"≥ J<ÕHõ â◊`åÉÏÌÅ∞ ѨtÛ=∞ Pã≤Ü«∂g∞^Œ

„ѨÉèí∞`«fiO KÕã≤Ok, QÍx =∂nÜ«∞, ||∞Ö’#∞Å∞ Hõeã≤ KÕã≤# ^•_»∞ÅÖ’ „‰õΩOyáÈ~ÚOk. Jk "≥Ú^ŒÅ∞H˘x, ||∞Ö’#∞ SQÆ∞ѨÙÎÅ∞ g∞k „H˜Ok3 u~°∞QÆ\˜ ~åà◊¡=Öˇ LO_ç, Ü«¸^•#∞ ^Œ∞=Ú‡QÍ qã≤~å~Ú. Ѷ¨~ÀxHÀ Ü≥∞Ǩϟܫ∞ǨA#∞ Ѩ@∞ìH˘xáÈ`«∂, J`«x ã¨Ç¨ÏŸ^Œ~°∞_≥·# Ü≥∞Ǩϟܫ∂H©=Ú#∞ ã≤OǨã¨#=ÚÃÑ· xÅ∞ѨÙ`å_»∞. Pã≤Ü«∂Ö’ SQÆ∞ѨÙÎ `«#`À áÈ\© Ѩ_»_®xfl ||∞Ö’#∞ ã¨Ç≤ÏOK«ÖË^Œ∞. ||∞Ö’#∞ |e+¨µì_≥·# ~å[QÆ∞ <≥|∞Hõ^≥fl[~°∞

XHõ^•x"≥O@ XHõ\˜QÍ ^ŒO_»Ü«∂„`«Å#∞ ™êyOz, [#∞Å#∞ K≥~°Q˘x áÈ`«∂, P <å@HÍxfl =Úy™êÎ_»∞.

Z. "≥Ú^Œ\˜™êi K≥~°Q˘x áÈ=_»O. – J`«_»∞ Ü≥∞~°∂+¨ÖË=Ú#∞ („H©.ѨÓ. 606Ö’) Ѩ@∞ìH˘x Ü≥∞Ǩϟܫ∂H©=Ú#∞ LO_»xzÛ, ^Õâ◊ [#∞ÅÖ’ H˘O^Œix K≥~°Q˘x áÈ=_»O`À

ã¨O`«∞+≤ì K≥O^•_»∞. JO^Œ∞Ö’ ^•xÜÕ∞Å∞, +¨„_»‰õΩ, "Õ∞+¨‰õΩ, Jɡ^≥flQÀÅ∞<åfl~°∞. "å~°∞

~å[ =OjÜ«ÚÖˇ·Ü«Ú#fl Ü«Ú=~åAÅ∞#∞, *ÏfÜ«∞ =∞`«=ÚѨ@¡ #=∞‡Hõ"≥∞ÿ#"åÔ~·

Ü«Ú#flO^Œ∞#, "å~°∞ ÖˉõΩO_» áÈ=_»O ~åA‰õΩ ã¨O`À+¨O HõeyOz LO_»=K«∞Û J#_»O

xã¨ûO^ÕǨÏO. Ѩ^ŒH˘O_»∞ ã¨O=`«û~åÅ UÅ∞|_ç `«~°∞"å`« `å<Õ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# Kå=Ù K«KåÛ_»∞.

a. Ô~O_»=™êi K≥~°Q˘x áÈ|_»_»O. – „H©.ѨÓ. 597Ö’ <≥|∞Hõ^≥fl[~°∞ Ô~O_»= ^ŒO_»Ü«∂„`« KÕ™êÎ_»∞. J`«_»∞ ~å*ˇ·# Ü≥∞Ǩϟܫ∂H©#∞#∞ K≥~°Q˘x áÈ~Ú, =ÚÃѶ·Ü«∞~Ú^Œ∞

ã¨O=`«û~åÅ∞ |OnQÍ LOK«∞`å_»∞. „Ѩ=HõÎÜ≥ÿ∞# Ü≥∞ÃÇÏ*˯Å∞#∞, `«#`Àáê@∞ Ѩk"ÕÅ

=∞Ok ÃÑ· `«~°QÆuH˜ ã¨O|OkèOz# "å~°∞#∞ D Ô~O_»=™êi K≥~°Ö’xH˜ fã≤H˘x áÈ|_»`å~°∞. JѨC_»∞ ã≤k¯Ü«∂ ã≤OǨã¨#Og∞^Œ ‰õÄ~ÀÛɡ@ì|_»`å_»∞. Ѩ^ŒH˘O_»∞

ã¨O=`«û~åÅáê@∞

Ü«¸„Ѷ¨\©ã¨∞ Q˘Ñ¨Ê ~åA‰õΩ K≥Ok# ™ê=∞O`«∞QÍ J`«_»∞ áêe™êÎ_»∞.

ã≤. =¸_»=™êi K≥~°Q˘x áÈ|_»_»O. – D HÍÅ=∞O`«\˜Ö’ Ü≥∞~°∂+¨ÖË=Ú =^ŒÌ

SQÆ∞Ñ‘ÎÜ«ÚÅ áêsì ||∞Ö’#∞ HÍ_ç„H˜O^Œ ~°∞^ŒÌ|_çÜ«ÚO_ç, SQÆ∞ѨÙÎ`À ã¨O|O^èŒO ‰õΩ^Œ∞~°∞Û

H˘<ÕÖÏ „¿Ñˆ~Ñ≤OzOk. ^Õâ◊O _≥Éèˇ· ã¨O=`«û~åÅ∞ ||∞Ö’#∞ ÉÏxã¨`«fiO „H˜O^Œ LO_»

É’`«∞O^Œx, Jk ^Õ=Ùx f~°∞Ê JÜ«Úº#fl@∞ì ~Ús‡Ü«∂ „ѨHõ\˜OKå_»∞, QÆ#∞Hõ P

JkèHÍ~åxH˜ Ö’|_ç Ü«ÚO_»=Öˇ#x J`«_»∞ ã¨ÅǨ~ÚKåÛ_»∞. JO^Œ∞H˘~°‰õΩ J`«_»∞

ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# pHõ\˜ aÅ=ÚÖ’ Mˇ·nQÍ KÕÜ«∞|_®¤_»∞. z=iH˜ „H˘`«Î u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞

<≥|∞Hõ^≥fl[~°∞ Ü≥ÚHõ¯ Ãã·<åºÅ#∞ Ü«¸^•‰õΩ ~°Ñ≤ÊOzOk. „H©.ѨÓ. 586Ö’, „â◊=∞ HõeyOKÕ

=Ú@ì_ç`À, J`«_»∞ Ü≥∞~°∂+¨ÖË=Ú#∞ Ѩ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. ã≤k¯Ü«∂ Ü≥ÚHõ¯ Ñ≤Å¡Å#∞ `«#

HõO_»¡=ÚO^Œ∞ K«OÑ≤"Õâß_»∞, J`«x HõO_»∞¡ f~ÚOKå_»∞, ã¨OÔHà◊¡`À J`«x ||∞Ö’#∞‰õΩ

H˘xáÈÜ«∂_»∞. Ѩ@ì}Ѩ٠„áêHÍ~åÅ∞ ‰õÄeÛ"ÕÜ«∞|_®¤~Ú, ^Õ"åÅÜ«∞=Ú, ~å[ Éèí=<åÅ∞

Jyfl`À HÍeÛ"ÕÜ«∞|_®¤~Ú, „âı+¨ª"≥∞ÿ# =∞#∞+¨µºÅ∞ K≥~°Q˘xáÈ|_®¤~°∞. ^•g^Œ∞ Ѩ@ì}"≥∞ÿ#

Ü≥∞~°∂+¨ÖË=Ú, H˘kÌ=∞Ok #=∞‡Hõ"≥∞ÿ# [#∞ŠǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÖ’ `«Ñ¨Ê „Ѩâ◊ã¨Î"≥∞ÿ# *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞

QÆŠѨ@ì}=Ú ~ÚHõ ÖˉõΩO_® áÈ~ÚOk. #=∞‡Hõã¨∞÷Öˇ·# P [#∞Å∞ _≥Éèˇ· ã¨O=`«û~åÅ∞

K≥~°Ö’ L#fl HÍÅ=∞O`«\˜Ö’ P Ѩiâ◊√^Œú Ѩ@ì}O H˘~°‰õΩ "åOzèã¨∂Î, uiy =™êÎ~°<Õ

"åQÍÌ#O H˘~°‰õΩ Pâ◊`À Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∂Î LO_Õ"å~°∞.

ã¨∂K«#Å∞ 1ÃÇÏ„cÜ«ÚÅ K«i„`«#∞ ѨÓiÎQÍ K«^Œ=QÀi`Õ, q=~åÅH˘~°‰õΩ „Ѩ=HõÎÅÜ≥ÚHõ¯ ~°K«#Å#∞ ѨiîOKåe ^Õâ◊=ÚÜ≥ÚHõ¯

<≥·uHõ, ™êOѶ‘∞Hõ, ~å[H©Ü«∞ Ѩiã≤÷`«∞Åg∞^Œ Jq "≥Å∞QÆ∞#∞ q~°l=Ú‡`å~Ú. ^•g^Œ∞ Ü≥ÚHõ¯Ü«Ú, J`«x Öˇ·<£ (ã¨O`«u)

Ü≥ÚHõ¯Ü«Ú K«i„`«QÆÅ k#=$`åÎO`åÅ#∞ K≥~å#O`«~°O Z„*Ï „"åã≤Ü«ÚO_»=K«Û<Õk QÆ=∞<å~°›O. ™œÅ∞ K«i„`« L`«Î~°

^Õâ◊=Ú K«i„`« ã¨OѨÓ~°‚OQÍ =ke"ÕÜ«∞|_çOk. 2See Alfred Edersheim, “History of Israel and Judah,” Vol. V., pp. 129, 130 3Dean had “nether.”

W„âßÜÕ∞Å∞ ~åAÅ∞

1. Ü«∞~˘ÉÏ=Ú

2. <å^•|∞

3. |Ü≥∞ëê

4. UÖÏ

5. l„g∞

6. X„g∞

7. JǨ|∞

8. JǨÏ*Ϻ

9. Ü≥∂~å=Ú ÖËHõ Ü≥∞Ǩϟ~å=Ú

10. Ü≥∞Ǩ˙

11. Ü≥∞Ǩϟܫ∞ǨA

12. Ü≥∂"å+¨µ ÖËHõ Ü≥∞Ǩϟܫ∂+¨µ

13. Ü«∞~˘ÉÏ=Ú II

14. *ˇHõ~åº

15. +¨Å∂¡=Ú

16. "≥∞#Ǩ=Ú

17. ÃÑHõǨº

18. ÃÑHõǨï

19. Ǩϟ¿+Ü«∞

Ü«¸^• ~åAÅ∞

1.Ô~ǨÏÉÏ=Ú

2.JcÜ«∂ ÖËHõ JcÜ«∂=Ú

3. P™ê

4. Ü≥∞Ǩϟëêáê`«∞

5. Ü≥∞Ǩϟ~å=Ú

6. JǨÏ*Ϻ

7. J`«ÖϺ

8. Ü≥∂"å+¨µ

9. J=∞*Ϻ

10. Ll˚Ü«∂ ÖËHõ J[~åº

11. Ü≥∂`å=Ú

12. PǨA

13. Ç≤Ïl¯Ü«∂

14. =∞#¿+¬

15. P"≥∂ã¨∞

16. Ü≥∂+‘Ü«∂

17. Ü≥∞Ǩϟܫ∞ǨA

18. Ü≥∞Ǩϟܫ∂H©=Ú

19.Ü≥∞Ǩϟܫ∂H©#∞ ÖËHõ Ü≥∞H˘<åº, H˘<åº

20. ã≤k¯Ü«∂