ยุทธภัณฑพรอมใชดวย Life Cycle Management ตอนที่ 2 RAMS ภาษาสากลของการส1งกําลังบํารุง “Now the general who wins a battle makes many calculations in his temple ere the battle is fought. The general who loses a battle makes but few calculations beforehand. Thus do many calculations lead to victory, and few calculations to defeat: how much more no calculation at all!
It is by attention to this point that I can foresee who is likely to win or lose.” The Art of War
การคาดการณ พยากรณที่แมนยําไมอาจไดมาจากการนั่งทางใน โดยเฉพาะอยางยิ่งงานสงกําลังบํารุง ฉันใดฉัน นั้น ผมคงไมอาจเหลียกเลี่ยงที่จะอธิบายหลักคณิตศาสตรเบื้องตน เพื่อใหเราไดเขาใจกันถึงที่มาที่ไปของ ขบวนการวิเคราะห ตามขบวนการ LCC กอนอื่นขอทบทวนความเดิมจากตอนที่แลวครับ สมมุติเราถูกหวย เลยมีเงินไปซื้อรถยนตไฮเอนดมือสอง เพื่อ ขับไปทํางานและสงลูกที่โรงเรียน ถามวา “มันจะบรรลุ Operational Performance ซึ่งในที่นี้ Operation ของทาน คือ ภารกิจขับไปทํางานและสงลูกที่โรงเรียน ไดไหม” ก็ไมนามีปFญหานะรถเจHงขนาดนี้ ครับเราลอง มาไลเรียงกันดู
• Operational Performance ที่ตองการในแตละวันขับระยะทางไมเกิน 100 กิโลเมตร ความเร็ว เดินทางไมเกิน 140 กิโลเมตรตอชั่วโมง แตสัปดาหใชงาน 5 วัน พัก 2 วัน • Technical Performance ผานฉลุย • Availability Performance ซึ่งประกอบดวย Reliability Maintainability Supportability
เดือนที่ 1-5
อืม!! แจHวมากครับ คิดไมผิด วิ่งนิ่ม ชวงลางเฟ\รม แถมเทหสุดๆ ลางรถ Car Care ครั้งละ 4-5 รอย ... สิวๆ ครับ เดือนที่ 6 เปลี่ยนน้ํามันเครื่อง ไสกรอง ครั้งละ 5 พัน เลยเหรอครับ เดือนที่ 12 เปลี่ยน....... ทั้งหมด หมื่นกวา...เออ เดือนที่ 13 อุบัติเหตุ คาอะไหล+คาซอม ...อะไรนะสามหมื่นหรือครับ ขับชนมอเตอรไซค หา...ตองรออะไหลนําเขา อีก 2 สัปดาหเหรอครับ...............จบกัน ครับจากเรื่องสมมุติ จะเห็นวาครั้งแรกที่เราตัดสินใจซื้อมันก็ดูเหมือนไมนาพลาด เพราะถาเราตองการ Capability เราจะตัดสินใจเปรียบเทียบ Operational Performance กับ Technical Performance หรือถา เจอพนักงานขายที่มีความรูมากหนอยก็อาจอธิบายลึกเขาไปใน Availability Performance บางในสวนของ Reliability และ Maintainability แตนอยมากครับ ที่เราจะศึกษาไปถึง Supportability รวมไปถึงคาใชจายที่ เกี่ยวของกับมัน เพราะฉะนั้นจะเห็นไดวา Operational Performance จะไมลมเหลวจาก Technical Performance นะครับ แตเราจะศูนยเสีย Capability เพราะ Availability Performance แตถามเราอยากรู ขอมูล Availability Performance เราทําไดไหม...ทําไดครับ ผาน RAMS DATA ครับ ดวยเหตุผลที่ RAMS DATA มีผลโดยตรงกับลักษณะ เฉพาะตัวของครุภัณฑ (ยุทธภัณฑ) และเพื่อใหเราเขาใจและ สามารถใช RAMS DATA ไดอยางมีประสิทธิภาพ เราควร จะทราบที่มาและหลักการคํานวณเบื้องตนสักนิดครับ (สัญญาครับ วานิดเดียวจริงๆ) สมมุติวา กรมสรรพาวุธฯ ตองการผลิตกระสุน ขนาด 38 มม. จํานวน 8,760,000 นัด เพื่อใหขาราชการ ทอ. ใชในการฝlกยิงปmนสั้นประจํากายในแตละปn ถามวา กรมสรรพาวุธฯ ตองมีสายการผลิต (Production line) ที่มี ความสามารถในการผลิตขนาดเทาไร (Product capacity) ขนาดเทาไร • ถาสามารถหา สายการผลิต (Production line) ขั้นเทพที่สามารถทํางานอัตโนมัติ 24 ชัว่ โมง ตลอด 365 วัน ก็จะได Product capacity ขนาดเพียง 1,000 นัดตอชั่วโมง • แตในความเปpนจริงคงไมมี สายการผลิต (Production line) ใดใดที่ทําไดเชนนั้น ยังไงยังไง สายการผลิตก็ตองมีหยุดบาง ไมวาจะเปpนดวยเหตุผลการซอมบํารุง หรืออุบัติเหตุตางๆ เชน ไฟฟqาดับ เปpนตน • นั่นหมายถึงในความเปpนจริง เราตองการสายการผลิต (Production line) ที่มีขนาดมากกวา 1,000 นัดตอชั่วโมงแนนอน ซึ่งจะมากกวาไปเทาไรนั้นขึ้นอยูกับ Availability Performance ที่เราตองการ (หรือสามารถทําได) นั่นเอง ถาสายการผลิต (Production line) หยุดบอยๆ (นานๆ) ขนาดก็ตองใหญ ขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งจะทําให กราฟ Capacity Requirement VS Availability Requirement จะมีหนาตา ประมาณนี้ครับ
เชนเดียวกันกับครุภัณฑ (ยุยุทธภัณฑ) ฑ อื่นๆทุกชนิด ถาเราสามารถบริหารให Availability Performance สูงมากขึ้นเทาไร ปริมาณหรือขนาดของครุภัณฑ (ยุทธภัณฑ) ที่เราตองการ ก็จะลดลงไดเทานั้น นั่นแสดง ใหเห็นชัดเจนวา Availability Performance ที่เรามักจะไมใหความสําคัญ หรือพูดถึงในการจัดซื้อ นั้น แทจริงแลวมันมีความสําคัญไมนอยกวา Technical Performance เลย เพื่อใหเขาใจ Availability ในเทอมของ คณิตศาสตร คาที่เราตองการทราบ คือ คา MTBF-Mean Mean time between failure (คาเฉลี คาเฉลี่ยเวลาของความพรอมทํางานของ ครุภัณฑ) และคา MDTMean down time (คาเฉลี คาเฉลี่ยที่ใชในการปรนนิบัติบํารุง-ไมวาจะในเหตุผลใดใดทัทั้งการปรนนิบัติตาม ระยะเวลาและการซอมแซมแกไขขอบกพรอง ซึ่งมีที่มาดังนี้ครับ (ใครไมชอบคณิ ระยะเวลาและการซอมแซมแกไขขอบกพรอง) ใครไมชอบคณิตศาสตร ขามไปไดครับ)
จากทฤษฎี (สมการสุดทาย) A
หากเราตองการใหครุภัณฑ (ยุยุทธภัณฑ) ฑ มีคา
Availability เราสามารถทําไดสองแนวทาง คือ การทําใหระยะเวลา MTBF มีคามากขึ้น และลดระยะเวลา MDT
ความหมายในแนวทางปฏิบัติ การทําใหระยะเวลา MTBF มีคามากขึ้นหรือนานขึ้น นั่นหมายถึง Reliability นั่นเอง ซึ่งนั่นมักจะเปpนลักษณะเฉพาะจากการออกแบบทางเทคนิค (Technical System) ซึ่งการหาคา Reliability จะมีความซับซอนพอสมควร (พอสมควรแกการไมพูดถึงครับ ☺ ) เอาเปpนวาขอใหเขาเพียงวา Reliability เปpนคาคงที่ที่ขึ้นอยูกับฟFงกชั่นของเวลาครับ – อยางไรก็ตามขอแสดงภาพนิดหนอยสําหรับทานที่ สนใจครับ
อยางไรก็ตามตอใหเรามีครุภัณฑ (ยุทธภัณฑ) ที่ Technical system ดีเลิศเพียงใด เราก็ไมสามารถทําให Reliability สมบูรณ 100% ได ผมขออนุญาตยกตัวอยาง หากเราตองการออกแบบภารกิจการบินสกัดกั้นโดย เครื่องบินรบสมรรถนะสูง (Alert) อยางไรก็ตาม บ. แตละลํา มี Reliability = 0.85 (หมายถึงมีโอกาสขึ้นบินได สําเร็จ 85%) และถาภารกิจดังกลาวสําคัญมากไมอาจลมเหลวได นั่นหมายถึงเราตองการคา Reliability สมบูรณ 100% เราตองทําอยางไร ฉะนั้นเองความจําเปpนที่จะตองมี Redundancy ครับ
ภารกิจการบินสกัดกั้นสามารถทําสําเร็จโดยมี บ. ขึ้นบินได (เพียงลําเดียว-ก็เพียงพอ) การจัดหนวยบินสกัดกั้น และคา Reliability จะเปpนดังนี้ครับ
• • • •
ถาจัดหนวยบิน มี บ. ลําเดียว คา Reliability = 0.85 ถาจัดหนวยบิน มี บ. 2 ลํา คา Reliability = 1- [(1-0.85)x (1-0.85)] = 0.9775 ถาจัดหนวยบิน มี บ. 3 ลํา คา Reliability = 1- [(1-0.85)x (1-0.85) x (1-0.85)] =0.9966 จะเปรียบไดกับการจัดโครงสรางแบบ Parallel ครับ
กลับมาตอในเรื่อง Supportability ครับ ความหมายในแนวทางปฏิบัติเชนกัน การลดระยะเวลา MDT สามารถแยกได 2 วิธี คือ ลดระยะเวลาการปรนนิบัติบํารุง (Maintainability) และลดระยะเวลาการสงกําลัง บํารุง (Supportability) อธิบายมายืดยาว เพื่อใหมาถึงจุดนี้ครับ ใหเห็นวา งานสงกําลังบํารุงที่ดี ก็คือ การทํา ให MDT สั้นที่สุดเทาที่ทําไดนั่นเอง – และเชนเดิมครับขอแสดงภาพที่มาการหาคาของ Maintainability และ Supportability นิดหนอยสําหรับทานที่สนใจครับ
ถึงตอนนี้ทุกทานคงมึนตึ๊บกับสมการมากมาย วาอะไรเปpนอะไร ผมขอสรุปสั้นๆ นิดเดียววา มาถึงตอนนี้ผม ตองการใหทุกทานตระหนักวาการคาดการตางๆ นั้นไมไดมาโดยงาย ไมใชการนึกหรือกะๆ ประมาณเอา ครับ และขอยกตัวอยางสุดทาย อีกเรื่องครับ สมมุติวา ชย.ทอ. มีรถกวาดดูดฝุ€นที่สามารถใชงาน 100 ชั่วโมง และ (ทุกๆ 100 ชั่วโมง) ตองหยุดปรนนิบัติ 2 ชั่วโมง ซึ่งถาสามารถบริหารอะไหล การซอมบํารุงและการสงกําลังบํารุงไดตามนี้ รถกวาดดูดฝุ€นจะมีคา Availability – ความพรอมใชงาน เทากับเทาไร • MTBM – Mean time between maintenance = 100 hours (กรณีนี้ MTBM=MTBF) • MTTM – Mean time to maintenance = 2 hours (กรณีนี้ MTTM =MDT) • A=
(
)
= 100/(100+2) = 0.98
ตัวอยางเดียวกัน ในความเปpนจริง ชย. (หรือ หนวยงานใดใด) คงไมสามารถบริหารอะไหล การซอมบํารุงและ การสงกําลังบํารุง ไดสมบูรณแบบ ขอขยายโจทยตัวอยางเพื่อใหดูเปpนจริง ดังนี้ครับ • ทุกครั้งที่ตองหยุดปรนนิบัติ ชางใชเวลา 30 นาทีในการตรวจสอบวา จะซอมบํารุงอะไรอยางไร • จากนั้นชางจะใชเวลา 30 นาทีในการไปเบิกอะไหลที่คลังหนวย • ทีค่ ลังหนวย สะสมอะไหล ไวเพียง 80% ของอะไหลทั้งหมด ซึ่งหากไมมีตองรอเบิกจากคลังใหญ ซึ่ง สะสม 95% ของอะไหลทั้งหมด และใชเวลา 24 ชั่วโมงในการสงมอบ และสุดทายหากไมมีอะไหลใน คลังใหญ (5%) ตองออกซื้อวิธีพิเศษซึ่งจะใชเวลา 7 วันในการสงมอบ กรณีนี้จะเห็นวาตัวเลขตางๆ ไมไดผิดไปจากระบบการทํางานราชการของเราแตอยางใดเลย จะวาไปแลวถาทํา ไดตามนี้ก็คอนขางจะมีประสิทธิภาพมากทีเดียว ในกรณีนี้ มาดูกันครับวารถกวาดดูดฝุ€นจะมีคา Availability – ความพรอมใชงาน เทากับเทาไร • MTBM – Mean time between maintenance = 100 hours (กรณีนี้ MTBM=MTBF) • MDT– Mean down time = MTBM+MLDT MTTM – Mean time to maintenance = 2 hours MLDT – Mean logistic down time
= 0.5+0.5+(0.8x0)+(0.15x24)+(0.05x168) = 13.15 hours
• A=
(
)
= 100/(100+2+13.15) = 0.87
จากตัวอยางบนถาเรานํามาเปp เปpนกราฟคา กราฟ Availability VS Supportability จะไดดังนี้ครับ เพื่อตองใหเห็นอยางที่ผมพยายามจะอธิบาย มาตลอดตั้งแตตนครับ วา Availability Performance มีความสําคัญตอ Operational Performance มาก และมาก พอๆกับ Technical Performance ยิ่งไป กวานั้น คือ งานสงกําลังบํารุงที่ดี (Supportability) มีความสําคัญตอคา Availability มาก อธิบายมายืดยาวเพื ยาว ่อให มาถึงจุดนี้ครับ *** จุดที่แสดงใหเห็นวา ไมวาเราจะจัดหาครุภัณฑ (ยุทธภัณฑ) อยางดีและที่มีประสิทธิภาพมากแคไหน (in terms of Technical and Reliability) eliability) ก็ไมอาจเปpนประโยชนสมปรารถนาตามจุ ตามจุดมุงหมายตามที่กองทัพ ตองการและจายเงินงบประมาณไปแตอยาง แตอยาง เพราะสุดทายเราก็จะมีความพรอมใช – Availability ที่นอยมาก หากเราไมสามารถพัฒนาใหระบบการสงกําลังที่ดีมีมาตรฐานควบคูไปดวย Reliability : “once the system is operational, it shall take a long time before the system fails or needs to be shut down for service or overhaul” Maintainability: “the time to perform a required maintenance task shall be short” Supportability : “the waiting time for resources resources required to perform a maintenance task shall be short”