Editorial
Inkharkhip (Lockdown) Kan tunlai khawvel boruak chu inkharkhip ngaih pawimawh hi a ni ber pakhat a. Coronavirus hri chak tak mai leng mek avangin Sorkar tin a buai a, kalphung pangngai kalsana chhungtin mimal pawh pawnchhuak lova mahni in lama inkharkhip a ngai ta tlat mai a ni. He boruak hi kan tawng ang tih hi nikum Christmas lai vel te kha chuan tumahin kan ring pha hauh lo. He boruak hian nunphung a tibuai a, ei leh in harsatna, khawsak nunphung hrim hrim a tibuai a ni ber mai. Chutih mek laiin Mizoramah erawh inkharkhip hmang tangkaiin thlarau lam intuaitharna chhungkaw tinin kan nei mek hi ava ropui em! Chhungkua inpumkhatna te, kan sim hleih theih loh sualna chi hrang hrang te kharkhip a lo ngai ta. Zu in mi leh damdawi ti mi tamtakin an thiltih nghei phah an awm a, chhungkaw thenkhatah inpumkhat tharna, sual simna leh thlarau malsawmna dawng tam ta an awm bawk. He hun hi Pathian hnaihna hun atana hmang tu te tan chuan hun hlu a ni. Chutih laiin, eizawnna , pawisa hmuhna tam tak tibuaiin, mi tam tak riltam leh eitur nei lova mangang an awm bawk. Keini zoramah erawh chutiang em em thleng lovin kan tangruala, Sorkar, Kohhran, khawtlang tangrualin; sem sem dam dam eibil thi thi ti a midangte tana luangchhuak an awm reng bawk a ni. A engpawh chu lo ni teh se; a pawimawh ber chu sual lama kan inkharkhip hi a ni. Sual kawng kan zawhna tur te, Pathian duhloh zawng keimahni a lo lut reng thin te hi kharkhip tlat ava pawimawh em! Sual lamah inkharkhip ila, Lalpa lam erawh I inhawng thung ila; Lalpa lam hawiin kan rilru, kan taksa te I penchhuak teh ang u. Hei hi Pathian thil tum a ni. Khawvelin Pathian a mamawh a, a mamawh tih a in hre si lo. He inkharkhip hi Amah Pathian lam kan hawina tur leh, a lama ke kan pen theihna tura Lalpa remruat a ni dawn lawm ni? He ti chung pawha Lalpa lam hawina chang hre lo va, a ring tikhawng tlat tu chuan Pathian sawmna hun tha hi a dawng tawh lo maithei a sin. Khawvela thil hlauhawm ber chu Pathian hawisan nun hi a ni e.
Sipai Tlangau
June 2020
1
I LAM KAN LO HAWI E 2Chronicles 20:12
Harhna Hrinchhuah - Salvation Army ~ V. L Hruaia CSM’ Tuikual South Corps
SIPAI TLANGAU JUNE 2020 A CHHUNGA THU AWMTE Editorial..... 1. Harhna hrin chhuah - Salvation Army............... 2 V.L Hruaia CSM 2. Inkhawm pawimawhna leh Biak in.................. 4 Tlangthangpuii HLS 3. Nuaia aia ropui zawk ka hria........................... 6 Lt. K. Lalsangzuala CO Damdiei 4. Pathian Chi thlan............................................. 8 Thangliana CSM(R) Darlawn Corps 5. Lei hi Lalpa thilthlawnpek...............................10 Lianthangpuia CSM Ratu Corps 6. Health tips......................................................11 Dr Lalremmawii Jt. Director cum SPO SVBDCP 7. News............................................................13 8. Official Gazette..............................................15 9. Ropuinaa kaisang...........................................17
(for private circulation only)
Sipai Tlangau
June 2020
M
izoramah hian Thlarau Thianghlima harh tharna hi a lo thleng thin a, Pathian malsawmna ropui tak a ni. Mizorama harhna lo thlen vawi khatna chu kum 1906-ah a ni a. Harhna vawi hnihna chu kum 1913-ah a lo thleng a. He harhna thlengah hian Pu Kawlkhuma leh a \hiante engemawzat an piangthar ve a. Anni chuan Isua lo kal leh thu bakah Simna thu an uar em em mai a. An rinna leh zirtir dan tlangpui chu:1) Kohhran serh leh sangin chhandamna min thlen lo. 2) Isua thisen hi kan thlarau chhandam nan a tawk 3) Kan dam laiin kan thlarau chhandam tur a ni tih a hriat lawk theih 4) Pathian mite chu an thianghlim tur a ni 5) Rawngbawl turin mipa leh hmeichhia dinhmun thuhmunah an ding thei a ni. 6) Pathian thu awih chu pawn lam lan danah pawh an hriat tir a ni tihte. 7) Inkhawmna a khuang hman leh rimawi n>na Pathian fak te a ni a.(Kum 1919 khan Pu Vanhlira chuan vai khuangpui lei nan Rs 80/ a pe a, chu khuangpui chu nasa takin an lo hmang tawh a ni) Chubakah Rinna avanga khawngaihna a chhandam kan nih thu an sawi uar a. A hnuah phei chuan kohhran kal dan pangngai chu duh tawk lovin "Pathian thu awih dik pawl" an invuah ta hial a ni. An zinga mi chuan, zu in loh tur, mei zuk loh tur, sahdah leh tuiburte hmuam loh tur an ti a. Chawlhni thianghlim taka serh tur a ni a, thawmhnaw tial leh par lam te inbel lovin uni2
form neih tur, an ti a. An zingah uire an awm chuan an kawr nghawng chu puan duma chehsak tur, te an ti hial a ni. Pu Kawlkhuma chuan a pian thar laia sorkar hnu a thawh pawh, a hlawh tur chu dawt bill a siam thin tur a ni a, chu chu a duh lo va, chutia a tih zel chuan hremhmunah kal ngei dawnin a inhria a, a bansan ta a. Pu Kawlkhuma hian kum 1909 -ah nupui, Khuangkungi chu kohhran danin a nei tawh a. Mahse khawv>l lama kal hnuin a nupui chu chhuaturin mi dang a nei leh a. Mahse a pianthar tak avangin kohhran dana a neih ngei, a nupui chu nei leh turah a inngai a, A nupui pahnihna chu chhuahturin a hmasa zawk, kohhran dana a neih tawh chu a la let leh ta a. Hetah hian Pu Kawlkhuman kohhran dan a zah zia leh a ngaihpawimawh zia a lang. Chutia a nupui pangngai a neih leh hnu chuan kohhran dan chhungah Pastor-in a la let leh ta a. Pastor chuan Kawlkhuma chu kohhran chhunga awm a thlamuan thlak zia leh dan pawna awm a hrehawm zia sawi t<rin a ti a. Kawlkhuma chuan, "Ka pian thar hma kha chuan kohhran chhunga awm loh kha hrehawm ka ti \hin a, mahse tuna ka pian thar hnu hi chuan kohhran chhunga ka awm leh awm loh hi ka thlamuan dan a inang reng mai, Pathian fa ka ni tawh tlat a" a ti a, Pastor pawhin a kamkhat hial nghe nghe a ni. Hetia a pianthar hnu hian thil sual a lo tih tawh zawng zawng chu siam that leh a tum a, tin, mi lei a bat zawng zawng pawh a rel ta zar zar a, Mi pawi a sawina te hnenah ngaihdam a dil zel bawk a ni. An inkaihhruai danah leh inthuam danah Saprama Salvation Army nen inanga an hriat avangin a thianten Salvation Army Thurin bu an pe a, tichuan, Salvation Headquarters chu Simla-ah \hiante puihnain an zawng chhuak a. A kalpui Pu Chalchhuna chuan Simlaah a 3
Sipai Tlangau
boralsan ta a. Pu Kawlkhuma chuan amahin Bombay-ah officer hna chu a zir a, a zawh hnuin hun engemaw chh<ng chu phai lamah a thawk a. A hnuah Mizoramah a lo haw chho ta a. Ni 26 April 1917-ah Aizawl a lo lut ta a ni. He, Aizawl a lo luh ni hi t<nhma chuan "Zoram Sipai Pawl Ni" tih a ni thin a. Tunah chuan bial a lo zauh zel tak avangin "India Eastern Territory Day" tih a ni ta a ni. Aizawl a lo luh ni tak hi, Indopui pahatna a Mizo tlangval 2100 lai France ram kal tur Sipai Lammuala an thlah na a ni a. Aizawla mipui tam ber ni an ti thin a. Pu Kawlkhuma chu Salvation Army uniform, Kawr sen, puan eng fual deuhin an feng bawk a. Chutiang chuan Lammual vela mipui tam tak chu a rawn pal tlang a. A hmel hriatte chuan zahpahna nei hauh lovin, athenin "Kawla leh, Kawla leh!" an lo ti a, thenkhatin, "Tuaipheng mawngkaw hur i va ang ve" te an ti a, thenkhatin, "Kawla, Pathian thu kha i tuipui ve viau thin khan ka hria a, khatiang mai mai khan a ni maw i tawp dawn tak?" an ti bawk a. Kum za a lo liam meuh chuan, France ram kal tura mipui tam ber ni sawi a awm ta lo; Nimahsela, Krista pasaltha, Kawlkhuma mahni chauha lo lut, khawhar taka, mi hmuhsitna phur chunga lo lut chu a lo luh ni champha chu serh a ni ta ziah a. Fahrah chawmna Home chi hrang hrang ten malsawmna an dawnna ni a ni a. Vantlang tana thil tha tihna ni a lo ni ta bawk. Hma lam panin a la kal zel a ni. Tunah chuan Aizawl khaw laili lai takah Territorial Headquarters pawh awmin Tunah chuan a bial chhung pawh a zau ta hle. India hmar chhaka State pakua lai a bial ta a ni. He laia kan thupui tak, Harhna hrin chhuah Salvation Army tih hi han sawi chiang leh deuh ila, Pu Kawlkhuma ten Simla-ah an zu zawng chhuak a, Officer a han zir a, Thurin leh inkaihhruaina te famkim zawka a han zir chuan, A rin dan leh kalphung te chu Mizorama an lo duan ve nan a lo inang chiah mai a. An pianthar June
2020
hlima an zirtir dan, Kan thlarau chhandam nan kohhran serh leh sang a mamawh lo, Isua thisen a tawk, tih te, kan dam laiin chhandam nih a inhriatlawk theih, tih te leh Pathian rawngbawl turin mipa leh hmeichhia dinhmun thuhmunah an ding tur a ni, tih te leh Pathian mi chu an thianghlim tur a ni a, pawn lam lan danah pawh an hriat tir a ni, tih te chu an kohhran zu hmuh chhuah, Salvation Army chuan kum 50 hma lam daih khan William Booth-a leh a hote chuan an lo zirtir reng tawh a. Kum 1865-a William Boothan London a Salvation Army a din pawh kha harhna hrinchhuah a ni a. Tin, rimawi nena Pathian fak pawh, William Booth-a chuan, "Setanan rimawi min ruksak te hi ka la let leh
vek ang a, Pathian fak nan ka hmang dawn a ni" ti tein a lo sawi tawh a. He zirtirna hi hre sa pawh ni lo mahse, Thlarau Thianghlima harhna hrinchhuah a nih vangin an zirtirna pawh a inang a ni. Salvation Army chu hetiang taka harhna hrin chhuah hi a nih avangin, Harhna lo thleng thin te hi Salvation Army chuan a lawmin a wel-come a ni. Chuvangin, hotute tawngkam chhuak hian Salvation Army te rilru a chawkthovin an hotute an ngaisang thin a ni. CHHANDAMNA SIPAI PAWL PATHIANIN MALSAWM RAWH SE !
Inkhawm pawimawhna leh Biak in chhunga .tawngkam ~ Tlangthangpuii HLS
K
hawvela Pathian Thlarau Thianghlimin Kohhran a din phat a\ang khan a huhova Pathian biak hi a rawn pian chhuahpui nghal a. Vawiin thleng hian Pathian Biak Ina inpawl hova, inkhawm ho hi ringtute nunze nghet tak leh Kohhran din chhung zawnga kan tihm^kmawh a ni. Hei hian ringtute nun kawngah hian mal tlat tura tih kan ni lova, inpawlhova intichak tawn tura tih kan nih zia a tarlang a ni. Ringtute Biak In lama inpawlhona hian thlarau lam nun \hanlenna, inpumkhatna te, inhmangaih tawnna te leh inngainat tawnnate a hring chhuak \hin a. Chu mai ni lovin Pathian biak inkhawm hi kohhran nun laipui leh chakna hn^r anih avangin Hebrai ziaktu pawhin, \henkhat tih dan anga kan inkhawmte bansan lovin, infuih tawn zawk ang u, ni chu a lo hnai telh telha in hriatin in fuih tawn nasa leh zual sauh sauh rawh u. a ti a. Hei hian inkhawm ngaih pawimawh a \ul zia min zirtir a ni. Khawvela Lal Isuan Kohhran a din chhan chu Sipai Tlangau
June 2020
a hmangaih mihringte chhungril thlarauvah a Lalram thlentir leh Chanchin |ha puangdarh tura a mite intihchak tawn nana a din a ni. Chuvangin Pathian kohhrante hian thlarau lam chaw kan eihona Biak Ina inkhawm hi ngaih pawimawh a \ul em em a ni. Tin, Biak Ina kan inkhawm hian kan thlarau lam mamawhte dawng tura kal kan nih avangin boruak zangkhai leh hlimawm tak neih a pawimawh a. Chumi atan chuan mitinin Pathian zahawmna leh thianghlimna tilang ph^k ngei turin engkim kan tih hi Pathian fak leh 4
chawimawina tling ni vek thei se a duhawm hle a ni. Ringtute kan inkhawm hi Pathian tana ka thawhhona leh a malsawmna kan chanho theihna hmun anih avangin uluk leh zahawm taka inkhawm boruak siam thiam a pawimawh a ni. Kohhran puitling leh puitling lo lan fiahna ber pawh Inkhawm nungchang leh kaihhruai danah hian a lang a ni. Salvation Army hian Inkhawm kaihhruai dan kalphung fel tak a nei sa reng a. Thupuangtu CSM, Inkhawm kaihruaitu leh Thuhriltu kan nei bawk a. Amaherawhchu, ka mimal \hahnemngaihna pulpit \awngkam tl>m han tihlan ve lawk ka'n duhte chu INKHAWM KAIHHRUAI CHUNGCHANG: Inkhawm kaihruaitu chanvo hi a pawimawhin Thuhriltu chanvo aiin a n>p bik lova ngaih theih a ni. A chhan chu Inkhawm boruak siamtu ber leh mite thlarau lam boruak chawkthotu a ni thei a, chuvangin \awng\aina tam tak nen inbuatsaih \hin tur a ni. Hruaitu hian a lo din chhuah phatin mipui lam chibai bukin hun hawnna a nei tlangpui a. Mi \henkhat hian chibai an buk lai hian mipui lam en lovin Bible keu pah emaw, Hlabu keu pahin emaw Pathian hminga chibai b<kna an nei \hin a, hei hi a mawi lova, mipui lam hawi ngeia hmel hlim tak pu a chibai b<k hi a mawi a ni. Tin, inkhawm rei zawng hi bituk awm chiah lo mahse programme engemaw bikah lo chuan darkar khat vel ni tura ngaih a ni a. Hruaitu chuan thuhma ngah lo se, huphurh thu te, nawmsam loh thute leh inbuatsaih \hat hman loh thute sawi kher lo se a mawi. Ngaithlatute a tihhnual theih avangin Pathian rinchhana huai taka din mai tur a ni. Darkar chanve chhungin Bible chhiara \awng\ai te, Thupuan, Testimony leh Thilpek lakkhawmte khung leng vek se duhthusam a ni. BIBLE CHHIAR : Platform-a dingte hian Bible chhiar hi uluk 5
Sipai Tlangau
hle tur a ni. Mahni \awng mah nise chhiar sual te, bah nuaiha chhiar te, a thu lam kim lohte a awm duh a. Chuvangin in lamah vawi tam tak lo chhiar lawk a, mawi tak leh nal taka a awmzia phawk chhuak thei ngei tura chhiar a tha. A ngaithlatute tan a ngaihnawmin rilru a hneh duh bik a ni. Chhiar dik loh leh lamrik dan diklo hian Pathian thu zahawmna a tibo daih thei a, chuvangin, ho te anga lang Bible chhiar pawh hi inbuatsaih that a pawimawh. Pathian thu mihring kaa chhuak anih avangin uluk leh dik taka a awmzia phawk chhuak ngei tura chhiar thin tur a ni. TAWNGTAINA CHUNGCHANG : Inkhawm hruaituin Pathian hnena hun a hlan hian mipui aiawha ding anih avangin, "ka dil/ hlan a che" tih aiin, "kan" tih hman hi a fuh zawk mahin a lang. Tin, hla thlan chungchangah pawh "Sipai Pawl Hlabu a mi" tih kher hi a tul lem lo, a chhan chu Kristian Hlabu kan hmang lova, a hran ngata Hlabu nei kan nih avangin. Tin, Pathian hnena tawngtai hian \hian thenkhat ten (Trinity pawmlo) "Isu, i hmingin ka dil a che" an ti thin a. Hei hi Isua min zirtir dan a ni lo, Isua hminga Isua vek dil chu a kalhmang lo deuhvin a lang. Isua hnena dil kan nih rau rau chuan, "Isu, i hnenah ka dil a che" tih ni zawk se; Isua ruala misual khenbeh ve pawh khan, "Isu, i ram i thlen hunah min hre reng ang che," a ti a. A dilna chu chhanin a awm. Stephana lunga an denhlum dawn pawh khan, "Lal Isu, ka thlarau la ang che" tiin direct takin Lal Isua a be nghal tho a nih kha. Tawngtai chungchanga Lal Isua min zirtir dan ni bera lang chu - Isua Krista hminga Pa dil a ni (John. 16:23(b) - 24). Isua chu mihring leh Pathian inkara palai hnathawktu a ni a, Pa hnena min sawipuitu a ni bawk (I Tim. 2:5, I John. 2:17). Tichuan, Isua tih chu mihring dik tak a nihna hming a ni a, chhandamtu tihna a ni. Krista chu a hnathawh hming, khawvel chhandam tura Pathian hriak thih a nihna hming June
2020
a ni a. Chuvangin, kan tawngtaiin Isua hming chauhva dil lovin Isua Krista hminga dil hi a famkim bikin a hriat a ni. Amaherawhchu, Pathianin a duh ber chu thlarau leh tihtakzeta Amah chibai buk hi a ni a. Hetia tih nise tih hi chu mihring atanga chhuak a ni a, ngaih pawimawh ber tur tihna chu a ni lo. Tin, inkhawm banna siam dawna 'Lal tawngtaina i sawi rual ang u' tih mai hi a pawnlang deuhvin a lang, a tlat mal tin hi kan tan Sermon tham leh tawngtaina tling a ni vek a. Duhthusamah chuan, "Isuan tawngtai dan min zirtir angin i tawngtai rual ang u" tih emaw, "Lal biakna in hun kan titawp ang" tih emaw ni se.
Tin, thilpek hlana tawngtai pawh hi thil bik anih avangin thahnemngaihna thil dang dil tel a ngai lem lo; thilpek hlan anih angin dilnaa tawpna siam lovin lawmthu sawi chunga Pathian hnena hlan mai hi a tawk viau. Tin, Biak Ina Inkhawm hi ringtute chhungkhat kan nihna anga Pathian kan fak leh chawimawina hmun leh a thute kan zirhona hmun anih avangin kan tawngkam chhuak tinreng hi Pathian ropuina tilangtu ni vek thei se. A chhan chu, tawngkam hi ralthuam ang deuh a ni a, mite hnehna hmanraw tha tak anih theih rualin mite tihela tilungawilo theitu a nih avangin kan tawngkam chhuak tinreng hi chi a al, khawngaihna tel ni zel thei se a duhawm a ni.
Nuaia aia ROPUI zawk ka hria -II ~ Lt. K. Lalsangzuala, C.O Damdiei Bible ref: "LALPA thuruk chu amah tihtute hnĂŞnah a awm a, A thuthlun chu anmahni a hriattir ang." Sam 25:14 Thuhma: Pathian thu hi kan hriatna tizautu ringawt ni lovin, vawiina kan thlarau tana hlawkna min petu a ni. Hriatna atanga ringawt hi chuan thlarau nun tuihalna min pe thei lo va, mahse, thlarau inpuanna(revelation) chuan kan thlarau nun tuihalna a pe a, chu tuihalna chuan thlarau thanna(growth) a thlen thin! 'Nuaia Aia Ropui Zawk Ka Hria' tih ka ziah khan sei taka ziah kha a remchan loh avang leh mi thenkhattin malsawmna an dawng tih ka hriat avangin tun hunah hian Isua ropuina tur chauhin ka han chhunzawm leh hram a ni e. Kawng tam takin a inpuang:Khatia Amah Isua, Nuaia hnawt chhuaktu ngei zawhna pakhat chauh ka zawh khan kawng hnih khat leka inpuang lovin, kawng tam takin ka thinlungah a inpuan chhunzawm zel a a ni, Lal Isua chu fakin awm rawh se. Sipai Tlangau
June 2020
Ka hlawkpuinate chu: i) Beidawnna atanga beiseina - Bible chuan _"...chu mi chuan thlanahte chuan awmna a nei thin a, tumahin khaidiat pawhin an phuar thei tawh lo va"_ a ti. Chuvang chuan ramhuai man Nuaia lakah khan a khawtual mite an beidawng tawh hle tih a chiang, a tichiangtu chu mihringina beisei tur kan neih tawh lohte kan phum bona leh dahna hmun, thlanmualah a khawsa thin a ni. Mite ngaiha thi hmak tawh a ni.
6
Tin, Mark 5:5-naa, _"...lungte pawhin a inzai fo thin."_ tih hian ama nunah pawh a beidawng em em a, mi beidawng nun entirna a tilang chiang hle a ni. Mahse, Isua a tawk/tawng tlat mai a, chu chuan beidawnna atanga beisenna nun thar a pe ta! A hnena kal ve a dil pawhin Isua chuan a chunga a hnawthawh ropuizia leh a khawngaihzia kha tlangaupui zawk turin a ti a nih kha, a awmzia chu Isua Chanchin Tha a hril leh ta a ni!!! Lal Isua fakin awm rawh se. Mihringte beidawnnaah hian Isua hi a beidawng ve ngai lo mai pawh ni lovin, ama tana nasa zawka inhmang leh turin min buatsaih a duh thin! Lal Isua dictionary-ah chuan 'Beidawnna nun' tih hi a awm ve lo, _Pathian nen erawh chuan engkim tih theih a ni_ tih ziak ang khan. ii) Pathian remtihna lo chuan a thleng lo Isua hnenah khan vawk kaw chhunga luh kha an dil a, tichuan, Isua remtihnain an lut ta a nih kha. Ramhuaite hian anmahni thu thuin tu kaw chhungah mah luh theihna an nei lo! Pathian phalna/remtihna a ngai...Lal Saula kaw chhungah pawh khan Pathian tirh ramhuai a lut thin reng a nih kha! Tin, Joba pawh Pathian remtihnain Setana chuan a sawisa a nih kha... Lal Isuan _"Lei leh vana thuneihna zawng zawng ka hnenah pek a ni tawh"_ a tih khan engkim chunga thuneihna a huam a, a kalhna leh a hawnna chabi(Isua hming) a kawl a, chuvang chuan ramhuai hnawh chhuahna atan
chuan a hawnna chabi, Isua hminga hnawh chhuah, hawn a ngai thin! iii) Ramhuai thil tum - Khatia Isuan vawk kaw chhunga an luh a remtih khan enge an tih hmasak ber kan tih chuan Isua chunga thil tha lo thlentir kha an tum ber a ni! Bible chuan "...vawk chanchinte chu chungho chu an lo hrilh a. Tin, chunghote chuan ani chu an ram ata chhuak turin an ngen ta a."a ti. Vawk kaltlang khan Isua chungah mipuite an thinrimna tur leh Isua dona tur remchang kha ramhuaite khan an zawng hmasa ber tihna a ni! Chuvang chuan bible chuan "tisaa awmte chuan Pathian an tilawm thei lo." a ti, a chhan chu tisa duhzawng chu Pathian dona a nih avangin! Vawiina kan tisa duhzawng kan tihhlawhtlin hian Isua kan do nghal chat chat tihna a ni! Chuvang chuan Paula chuan "Thlarauvah awm rawh u, tichuan tisa chakna chu in zawm dawn lo nia."tiin Pathian lama tang tlat turin min m fuih a ni. Ramhuai thiltumte tihlawhchham tur chuan Thlarauva kan awm a ngai tihna a nih chu! Kharna: A chunga kan tarlan ang khian Pathian thu kan hriattiam lohte Lal Isua ngei zawh hlawkthlakzia ka hmu chiang hle a, ka beisei phak bakin ka hlawkpui A ni! Lalpa chu fakin awm rawh se. "LALPA thuruk chu amah tihtute hnĂŞnah a awm a, A thuthlun chu anmahni a hriattir ang."_ tih ziak ang khan nang leh kei hi Lalpan a thurukte min hriattir chhunzawm zel theih nan Lalpa tihna nun hi i vawng tlat ang! Lalpan malsawm che rawh se.
7
Sipai Tlangau
June
2020
Pathian chi thlan ~ Thangliana CSM (R) Darlawn Corps
N
imahsela thim ata chhuak a, a eng mak taka lut tura kotu che u thatna chu in entir theih nan nangni zawng chi thlan, lal puithiamho, hnam thianghlim, Pathian mite ngei in ni si a (I Petera
2:9).
Thuthlung hluiah chuan Israel Puithiamte chu mi mithianghlim tih an ni. Puithiam silhfente, inthawinate pawh 'Thianghlim' tih a nih avangin mi naranin emaw thildangin a khawih loh tur a ni. Thil thianghlim pawh hi a thianghlim lo thei a ni. Chu chu 'Lalpa tana pawmtlak loh' tihna a ni. Chutiang chuan mi a thianghlim lo thei a ni. Thianghlimna awmze danglam leh chu; hetiang hian sawi a ni : thil eng emaw Pathian tan 'dah hran' emaw 'serh hran' hi a ni. Thil engpawh mihring emaw Lalpa tana thilpek dah hran emaw serh hran tawh chu engtikawngmaha hman theih a ni tawhlo (Lev 27:28; Jos 6:15-17:13). Nazarit mi an tihte chuan Thianghlimna thutiam an nei (Num 6:1-21) Israel te chu dan pek an nih hmain midangte atanga dah hran an ni tawh bawk. Hnam thianghlim atan Lalpan a thlang tih Mosia a hrilh (Exodus 19:5,6; Isaia 43:21). Thuthlung tharah chuan Thlarau Thianghlim chu Isua ringtute hnena pek a ni. Thil engpawh Lalpa nena inzawm leh Lalpa awmna apiang chu Thianghlim a ngaih a ni. Jerusalem Zion tlang chunga sak Temple hmun thianghlim ber chu Lalpan a chenna a ni 8
Sipai Tlangau
tih a sawi a. Hemi avang hian Jerusalem chu khawpui thianghlim tih a ni. Zion tlang pawh chu 'Lalpa tlang thianghlim' tih a ni. Chutiang chuan thuthlung tharah pawh thlarau thianghlimah Lalpa chenna kan lo ni ta a ni. "Pathianin chu a thianghlim si a, chu in chu nangmahni in ni e"(I Kor 3:17) a ti a. Thlarau thianghlim hruainain kan lo thianghlim ta a ni (I Kor 2:13). Israel te chu chi thlan an ni a, keini Jentailte pawh thlarau thianghlim min pek tak avangin chi thlan kan ni ta. Kan Pathian thu sawichhuah tak ang khan kan tan thu lawmawm em em mai Petera khan a sawichhuak a ni. Pathianin Mosia chu Israelte hnenah, "Pathian hnam thianghlim an ni ang a, puithiam hna thawkin a rawng an bawl ang" tih hrilh turin a ti a (Exodus 19:6). Tunhma lam atangin Israelte chu Pathianin a mi atan thlang tawh mahse, Pathianin a mi atana mi zawng zawng, hnam zawng zawng zinga amah rinna neitute a thlang tih entirna an lo ni (Rom 11:1-29; Gal 3:22-29). Petera chuan, "Nangni pawh lung nungte angin thlarau lamin a remchhohin in awm, Isua Krista zara Pathian lawm zawng thlarau lam inthawina hlan turin Puithiam thianghlimho in lo nih nan" (I Petera 2:5) a ti. Zawlnei Isaia chuan; Mesia chu 'Zion a lung him rinawm tak, a kil a lung tangkai leh hlu' nen a tehkhin a ni (Isiaa 28:16). A kila lung hi June
2020
dan naranin heng hunlai hian a lianin a hlai a, in sak innghahna atan an phum thin an ti. Isua pawhin amah chu intehkhin nan a hmang a ni (Marka 12:1-12). A kila lung pawimawh ber, Isua innghah nana hmangtute chu lung nungte an ni. Chung mite chu thlarau lama in sak Temple emaw Pathian biakna hmun an ni. Thuthlung thar ziaktu dangte pawhin Pathian mite chu Temple angin a sawi a ni (I Kor 3:16-17; Ephesi 2:19-22; Thupuan 3:12). Thim ata chhuak a, a eng mak taka lut tura kotu che u tih hi Bible hian thim chu buaina te, natna te, tuarna te (Sam 107:10) thil thalo (Ephesi 5:8-12) te entir nana hman thin a ni. Eng chu Pathian leh a thute (Joh 1:5; Sam 119:105) leh Pathian thutak tilangtu apiang entir a ni thin (Isaia 49:6). Chung thim leh eng chu; thlarau atang chuan; thim chu sual leh a hnathawh zawng zawng a ni tiin leh eng chu Pathian thlarau thianghlim leh a hnathawh zawng zawng kan ti thei ang. Thlarau thianghlimah chuan chi thlan, Lal puithiamho, hnam thianghlim, Pathian hnam thlan kan ni.
mah ila, thuthlung hluiah pawh thil thianghlim tih te chu a thianghlim lo thei. Lalpa pawmtlak loh chu tih kan sawi angin Pathian In thianghlim kan nih lai hian thil bawlhhlawh Pathian pawmtlak loh hi kan lo ni mai ang tih a hlauhawm a ni. Lal Isua'n, "In hmelmate chu hmangaih ula, a tiduhdahtute chu tawngtaisak rawh u" a ti a. Chutiangahte chuan hawtu kan la nih chuan Pathian hnam thlan ni mah ila thil thianghlim pawh bawlhhlawh a chang kan ni mai ang tih a lang a ni. Chutiang chuan, Sipaite hi chi thlan, Lal puithiamho, hnam thianghlim, Pathian mite ngei, Mosia hnena Pathian in a lo sawi tawh angin Pathian hnam thianghlim kan nih hre rengin, thianghlima awm reng tur kan ni. Khawvel ropuina leh sual hnathawh avanga Pathian aia mahni tana duhna zawng zawng hi thianghlim lohna, thianghlim pawh tibawlhhlawhtu a ni. Thlarau thianghlima min ko luttu Pathian thatna chu entir tura Pathian chi thlan, Lal puithiamho, hnam thianghlim, Pathian mite ngei kan ni.
Chutiang chuan, Pathian hnam thlan ni
9
Sipai Tlangau
June
2020
Lei hi Lalpa thilthlawn pek hmasa a ni ~ Lianthangpuia, CSM Ratu Corps LEILUNG: Lei hi anchhe dawngin lo awm tawh mah sela, Lalpa chuan a humhalh tlat a. Sam 24:1-2-ah chuan "Leilung leh a chhunga thil awm zawng zawng hi Lalpa ta a ni a, Khawvel leh a chhunga chengte nen hian," tih thu kan hmu a ni. Tin, Sam 8:9-ah pawh "Lei chung zawng zawngah hian i hming a va tha em!" tih thu kan hmu leh a. Tichuan, leilung hi Lalpa hming thatna khawvel chu a ni. Aw le, he kan chenna khawvel leilung hi Lalpa malsawmna thilthlawnpek ropui tak kan dawn chu a ni. Tin, Pathian thilthlawnpek ropui leh mak tak kan dawn dan chu, Genesis 2:7-ah hian kan hmu a, chu chu "Tin, Lalpa Pathianin leia vaivutin mihring a siam a, a hnarah chuan nunna thaw chu a thaw lut a; tichuan mihring chu mi nung a lo ni ta a," tih thu hi. Tichuan, tun hmaa vaivut kan thai darh mai mai ang hmanga mihring min lo siam hi Pathian thilthlawnpek ropui tak chu a ni a, chhiar sen rual a ni lo! Lalpa chu fakin awm rawh se. 1. KHAWVEL DANG: Lal Davida chuan, "I van, i kutchhuakte, Thla leh arsi i ruathote khi, ka ngaihtuah chang chuan, Mihring hi eng nge maw a niha; i hriat reng thin ni?" (Sam 8:3) a lo ti hial a nih kha. Chutianga arsi khawvel chhiar sen loh zingah khian mihring an awmin, Isua tlan chhuah, chhandam fate an awm ve ang em le? Ni chhungkaw (solar system) zingah khian Mars (Sikeisen) khi mihring awm vea rin kai ber a ni awm e. Mihring awm venaa rin kai berah chuan mihring an awm thei tak tak ang em? Kum 1877 te, 1911, 1924 leh 1956-ah te khan Sikeisen vaivut thlipui tleh mup mup lai pawh hmuh a lo ni tawh a, Sikeisen en fiahtu rocket Mariner 9 pawhin Sikeisen vaivut thlipui thawngaleivirin a tuam mup mup chu September 22, 1971 atang khan a hmu tan a. September 25-ah chuan vaivut rapthlak tak chuan Sikeisen khawvel pumpui khi a tuam phui mup a, chutiang chuan 10
Sipai Tlangau
thla hnih lai an lo thlir reng a ni. Sikeisen hian kan awmna lei ai hian ni a hlat zawk a, nimahsela, ni zung daltu ozone (boruak chhaha tuamtu) a nei ve lo va. Sikeisena ni zung hian tur ang maiin chhiatna a thlen thei a ni. Sikeisen hi thlaler ram ro, boruak (oxygen) awm lohna, eng lai pawha vaivut thlipui rapthlak tak tak thawt vuk vuk rengna hmun, ni zung hlauhawmin a chhun tlawk tlawkna leilung a ni a, chuvangin, mihring leh nungchate han awm theihna rual a ni lo a ni. Sikeisen hian boruak chu a nei ve ngei a, mihringte tana thawk theihna chi erawh chu a ni lo, an ti a ni. Amaherawhchu, tunlai hian mithiam ten an enfiah leh mek a, tui te pawh a awm ve a, mihring chen theihna a nih leh nih loh an zir chiang mek a ni. Pathian hian kan chenna leilung (Earth) hi a lo siam special tak zet a ni. PLANET DANG: Planet dangah te pawh khian mihring leh nungchate han awm theihna tur a awm chuang lo a ni. Amaherawhchu, astronomer hmingthang Carl Sagan-a, Cornell University, New York-a mi erawh chuan thlasik kawng galaxy-ah khian mihringte chen vena arsi maktaduai khat lai awm turin a chhut a, nimahsela, tun thlengin finfiahna tha tak a la awm thei chuang hauh lo a ni. Thu ngaihnawm mai a ni. Tin, kan Bible-ah pawh hian arsi khawvel dangah khian mihring leh nungchate an awm ve thu sawina reng kan hmu lo a ni. Aw le, kan June
2020
awmna lei (Earth) hi arsi khawvel dang zawng zawng aiin a ropui ber tih loh rual a ni lo, a chhan chu, he kan chenna leilung ngei hi Chhandamtu Isua Krista, lei leh vana thuneihna zawng zawng neitu lo pianna hmun a nih avang leh Kraws-ah chhandamna hna min thawhsakna hmun a nih avang hian a ropui ber a ni. Chuvangin, leilung malsawmna leh van hmunah te khian Kristaah
Health tips
thlarau lam malsawmsakna tinrenga mal min sawmtu, Lalpa Pathian Engkimtitheia chu fakin i chawimawi ang u. "Lei hi Lalpa, i thilthlawnpek hmasa a ni, Ka chhiar seng lo lei lawmna; Van hmun ropui, i malsawmna famkim a ni, Kalvari tlangah kei min pe e."
MALARIA ~ Dr. Lalremmawii Jt. Director cum SPO SVBDCP
Malaria hi kumtin mi tamtak kan thihna thin a ni a, engtia lo awm nge? Sawrkar laipui chuan India rama malaria umbo beihpui (National malaria elimination) puangin kum 2016 atanga tanin kum 2027 ah chuan India ram pumpui ah umbo vek tum in nasa takin hma a la a. Kum 2019 khan india ram ah mi 338513 in malaria vein, mi 73 in malaria vangin an thihphah a, Mizoram ah pawh kum 2019 hian malaria nasa taka pung chho in mi 8508 lai mai malaria vei kan la awmin mi 8 zet in nunna an chan phah tawh a ni. Miin Malaria a vei chuan mosquito Malaria hrik paiin a seh tihna a ni a. Plasmodium Falciparum, Plasmodium Vivax, Plasmodium Ovale leh Plasmodium Malariae te hi Malaria hrik chi hrangte an ni a, Anopheles nu hi a thehdarhtu thosi a ni, Anopheles nu in Malaria vei mihring a seh hian, Anopheles nu chilbawmah hian Malaria hrik (Plasmodium Sporozoite) chu a awmkhawm thin a, chu chu mihring thisen zamah kalin thinah a va inchhek khawl a, liver cell chhungah a va inthukru thin a ni. Taksa a immune system (dotu) lakah a biru thin. Thin cells te a lo eichhia a, a lo inpuntir a, merozoites a lo insem thin. Hetiang hian tam takin a inpuntir a, liver cell kha a lo tikehdarh thin. Tichuan cell membrane an tihchhiatte chhungah khan an biru a, red blood cells chhungah lutin RBC chhungah a inpeipung leh 11
Sipai Tlangau
a, chu chuan RBC a tikeh leh a, hetiang hian a lo inpuntir chiam chiam a, toxic waste material tamtak an siam chhuak a, chu chuan taksa do tu pawl immunity lam a chettir ta a. Hritlang khawsik ang deuh te a siam a, tlun te, thlan chhuak te leh luakchhuak, luna te a siam a, taksa leh ruh chuktuahte alo na thin. Tichuan RBC alo kehchhiat nasat lutuk hian mitluiam te a lo awm thin a, Haemoglobin level pawh nasa takin a tlahniam thei a, thisen tlakchhamna (anemia) a thlen thin a ni. Malaria PF hian thluak lam a khawih thei a, chuvangin enkawl hma chuan a dam awl em em laiin, enkawl har deuh chuan rang takin thluakah a lut mai thin. Chu chuan kaih te a siam a, damlo chu nikhawhre lovin emaw, rilru mumallo tak, vai ruaiin a awmtir thei. Malaria June
2020
PF ah chuan khawsik a sang thei hle a ni, 106 F te pawh a chang chuan an lenpui zak zak thin. Anopheles nu hian Malaria vei mek thisen a hip atangin a thehdarh char char thin. Anopheles thosi nu puitling (female mosquito) hi kar 4-6 vel an dam tlangpui a, hemi chhung hian vawi 4-5 vel a tui a, vawi khat ah 100-150 vel an tui tlangpui a, hetiang anih avang hian thosi nu pakhat hian a dam chhungin tui 400-750 vel anei thei tihna ani a, Puitling vek sela chuan thosi hi tam tur an lo ni reng ani. A tlangpuiin malaria pai thosi hi 8 pm-4 am ah mi an seh tlangpui a, chuvangin mutna ah thosilen tha taka zar a pawimawh hle. Thosilen sem (LLIN) leh thosilen damdawi chiahah te hian tur chak tak (Deltamethrine) a tela hei hi thosi in an hua in minute 3 lek ah an thihpui thei a tin, a bul hnai ah an kal ngam loh phah bawk a, chuvangin hetiang thosi len zar hnuai ah mut hi a him hle. Thosilen tha taka zar a pawimawh hle a, DDT a In tha tak a kah hi a in venna pawimawh tak ania, Mizoram a malaria thlentu thosi dang (Anopheles dirus) hi ramhnuaia cheng chi (forest mosquito) ani a, ram riak mi tan phei chuan thosilen tha taka zar a pawimawh leh zual. Malaria natna umbo tur hian SVBDCP chuan theihtawp in hmalakna a kalpui mek zel a, he hmalakna hi Mizoram a District hrang hrang ah uluk taka kalpui thin a ni. Malaria natna dona kawngah hian Kohhran leh khawtlang hruaitute tawiawmna kan dawng tha hle a, Vector Borne Disease Control Programme hmalakna te pawh chak lehzualin kan kalpui theih phah a ni. SVBDCP hmalakna tlangpui thenkhat te chu: Awareness Campaign: Awareness Campaign hi tunhma atanga kan lo tih thin a ni a. School ah te leh khawtlang mai bakah kohhran ah te awareness campaign neih a ni thin. Source Reduction Drive: Source Reduction Sipai Tlangau
June 2020
Drive kan tih, thosi pian theihna tur reng reng tuifim tling tibo tur a hmalakna kalpui thin a ni a. He hmalakna ah hian khawtlang mipuite nen a thawh ho thin a ni. Mahni in leh a vel thosi pian theihna tur awmlo tura tihfai thin a tul zia inzirtirna hun atana hman thin a ni. Miking: Miking (Tlangau) hi Mizoram khaw hrang hrangah neih thin a ni a, he hunah hian mipuite zirtirna uluk taka tlangau pui thin a ni. Long Lasting Insecticidal Nets (LLIN): LLIN (Thosilen damdawi a chiah sa) hi mi sangkhat zel a pakhat leh a aia tamin Malaria an veina hmunah sem thin a ni a. Kum 2016 khan semchhuah a lo ni tawh a, tun kum 2020 ah hian semchhuah tran leh mek zel a ni bawk. Heng thosilen LLIN te hi kum 5 chhung leh vawi 20 suk daih tur a siam a ni a, sahbon a suk loh tur a ni a, ni saah pho lovin daihlimah pharh to tur a ni. Hemi hunchhung hian a dawngtu mipui ten a hmanna tur diktak a an hman leh hmanloh enfiah reng thin a ni. ITN (Mimal thosilen damdawi a chiah): He hmalakna pawh hi kum 1 ah vawi hnih kalpui thin a ni a. Mimal thosilen te hi Sub Centre ah te damdawia chiah sak thin an ni. He damdawi hi LLIN damdawi an chiahna tho hman anih avangin a tha em em a, heng chiah hunk an hawn thinah te hian duh angin chiah tir duh kan tam thinloh avangin mipuiten lo ngaipawimawh tur leh mahni thosilen neih te lo chiah tir ngei thin turin kan duh a ni. Heng thosilen chiahna damdawi te hi kan ei tel anih loh chuan him tawka ngaih a ni. DDT/IRS: Indoor Residual Spray, DDT kah tih a kan hriat lar zawk te hi kum khatah vawi hnih kalpui thin a ni a. DDT kah hi tun dinhmun ah Malaria tamna hmuna awm te tan ala tha tawk em em a, kah hun alo thlen hian mipui ten kan in pawn lam kah tir lo in, kan inchhung a bik takin kan mutna pindan te lo kahtir thin tur a ni. DDT pawn lama kah phal ani lo a, inchhung ah chauh kah tur a ni. 12
Heng kan sawi bakah hian hmalakna hi TV, Radio leh Newspaper lamah te kalpui thin a ni a. Kar kalta ni 25 April kha World Malaria Day a ni a, hemi ni denchhen hian Media lamah mipuite hriattur thil te tarlan na hun atan hman a ni. He ni hi District hrang hrang ah pawh TV kaltlang te a hman a ni bawk. May, June, July thla chho hi a vanglai chho anih avangin mitinte I fimkhur theuh ang u. Tunlai hrileng mek COVID-19 avang hian Malaria natna dona hi kan chawlhsan ve thiang
lo a, Malaria natna hluar chhoh hunk an thlen chhoh mek zel avangin mipuite fimkhur lehzual turin kan in chah duh a. Malaria natna lakah invent dan kawng hrang hrang heng a chunga kan han tarlan tak te hi mipuiten kan zawm that a, thosilen te kan zar that chuan Malaria natna lakah kan inveng thei ani tih hria ila, Malaria umbo tur hian theihtawp chhuah a kan tanrual a pawihmawh a, Malaria natna umbo tur hian mahni theuh kan pawimawh a, 'Zero Malaria Starts with Me.' tih hi kan thupui a nih angin mimal tinten tan I la theuh ang u.
News INTERNATIONAL NEWS AND REPORT The Salvation Army chuan khawvel puma Covid19 avanga buaina leh harsatna karah a theih ang angin chhawmdawlna hna a thawk chhunzawm zel a ni. New Zealand : Salvation army te chuan New Zealand mipuite hahdam leh nuamsa zawka an awm theih nan theih tawpin tanpuina hna a thawk a. Vantlang tana hnathawna hmun thenkhat family store te hawn mai theih inbeiseiin; Sorkarin pre-lockdown level-2 a kalpui tak avangin, he mi hmang hian Salvation army te chuan mipuite tana a tangkai thei ang bera hna thawk turin a inbuatsaih mek a ni. Lt.Colonel Hudson, Director of Salvation Army's Addicttion chuan sawiin " He lockdown kalpui chhung hian thil hrang hrang addiction avanga buai, Gambling leh a dangte chu theih tawpa tanpuiin, hmasawnna pawh an hmu "tiin a sawi a ni. Europe : Europe hmun hrang hrangah Salvation Army te chuan tanpuina hna thawh an chhunzawm zel a. A bik takin Denmark ah hian Salvation Army te chuan chhungkua tam tak tan ei tur leh thil chi hrang hrang packed in an sem 13
Sipai Tlangau
a. Lockdown avanga Economic tlahniam zel avangin sum leh paia harsa tam tak an tanpui bawk. Naupangte hnenah toys chi hrang hrang semin, eiturte nen ; a theih ang tawkin hna an thawk a ni. UK ah pawh Croyton, South London ah British Lal chhungkua Princess Eugenie leh a pasal Jack Brooksbank te chuan Salvation Army hnathawh tanpuiin an nupain nasa takin an thawk a. Eitur parcel 22,000 chuang pack sa chu a mamawhtute tan semchhuah a ni. Khawvel hmun tam taka Covid-19 hri kai lo pung chho mek avang harsatna thlengah amamawhna ang zelin eitur leh thildangte semin The Salvation Army's Internationa Emergency Services team te chuan Covid -19 hluar zualna ram 50 leh ram dang 50 ah Territory leh Command kaltlangin tanpuina hna an thawk mek a ni. CAPT. JOHN CLIFTON (GENERAL SHAW CLIFTON-A FAPA) CHUAN EAST LONDON INNOVATORS AWARD 2020 A DAWNG. Ilford, East London a Salvation Army rawngbawlnaah Capt. John Clifton leh a nupui Capt. Naomi Clifton te hian mi harsate \anpuina kawngah nasa takin hna an thawk a. Kum 9 June
2020
chhung lai helai hmunah hian in leh lo nei lo, khawlaia khawsate tân an hun an hmang tawh a ni. Capt. John te hmalakna avang hian Salvation Army chuan pound maktaduai 5 (£5 million) hu project Ilford-ah hian kalpuiin chênna tur nei lo mi 42 te khawsak theihna tur Malachi Place an din a. He in (a dinna) hi chhâwngli (4) a sak niin khawlaia riak \hin ten chenna atan an hmang thei dawn a ni. Hetianga mi harsa zawkte tâna a hmalakna avang hian East London a midangte tâna thawhhlawk leh thawk \ha mi 50 an thlanchhuah zingah Capt. John Clifton hi thlan tel a ni pha a ni.
CHRISTIAN NEWS ~ Lalnghakliana CSM North Korea : Communist kulmuk ram North Koreaah chuan rin phak bakin ringtute tuarna a nasa hle mai a. South Koreaa hmun nei . Database Center for North Korea in a puan danin Kristian 67,000 vel lai chuan North Korea ah tihduhdahna an tuar mek. Kraws a khenbeha hal hlum te, Rollera chilhlum te, khamah leh leihlawn sangtak atanga namthlak te in an tihlum thin a ni. - The News life China ram christianna : China ramah hian christiante chu hlawm 2 in then phawk an ni a. Sorkar hriatpui leh hriatpui lo(Underground) a then an ni a. Tunah hian Christian pumpui chu maktaduaih 90 lai an thin a hriat a ni a . Christian tam fe hi a ruka awm an nih avangin leh a ruka christianna hi a pun nasat em avangin maktaduaih 150 vel lai an tlin an ring tawh a ni. Israela thil hmuh chhuah : Puna rawng thlakna hmunpui hmasang a mi Israel ramah an hmuchhuak a. Zawlnei Zakaria in alo sawi angin
Sipai Tlangau
June 2020
an fenfual siamna leh, an puanrawng thlakna hmun thin an hmuchhuak . Bible mei lakah a him : America ram South Carolina, Gaffney Highway a Car pakhat chu a kang chhe vek a, a neitu a tlanchhuak hman a. Police ten an han enchain chuan Car neitupa Bible chu kang miah lovin, him piala lo awmin an hmu an mak an ti hle. Police pahnihte chu Pathian awm ringlo an ni a. Mahse, chu thil mak tak an hmuh avang chuan an pianthar phah ta a ni. - Ecumenical Press Service Pasal sawisak hlum nu pakhat : Ethiopia rama nu pakhat Wonkitui chu Krisdtianah a inleh avngin a pasalin a sawisa hlum a. Mahse, a fapa te pahnih, Mustafa leh Kedirte chuan an nu in a tan tlat Isua chu zuive tumin Lal Isua chu an lo nei ta a ni. Hei hi Addis Ababa khawpuia thil thleng a ni. -The Good News. Kohhran tamtakah Setana: Church of Scotland rorelna sang ber General Assemblyah neih in ang (Mipa leh mipa, hmeichhia leh hmeichhia) nupaa insiamte chu Kohhran puithiama tan a pawm tawh a. America leh Canadaah te leh Europe ramah te pawh kohhran engemaw zatin an pawm tawh bawk. Hei hi Kohhran chhunga Setana inrawlhna rapthlak tak niin; Liberal theology atanga in tan Bible pensanan dik tak a ni a. - The American Warcry Bible semdarhna hmanrua : United Bible Society chuan tunlai hian ram khirhkhan tak tak, Muslim ram te leh Communist ramah te Bible a thehdarh nasa hle. Mi chhe hman thin Sakawr tawlailir hnuh ah te, ran chaw phurhna karah te Bible an zep a, chutiang chuan nasa takin an thawn darh a. Balloon ham puar chhunga dahin boruakaha an chhuah chiam a, chutiang te chuan nasa takin hma an la mek a ni. - The new life.
14
Official Gazette THE SALVATION ARMY INDIA EASTERN TERRITORY: APPOINTMENT FOR NEW LIEUTENANTS OF TH MESSENGERS OF THE KINGDOM SESSION 2018-2020, EFFECTIVE ON 15 MAY 2020 Sl No 1 2
Name
Corps Out of
Appointment
Bilkhawthlir Rulchawm
C.O.Tlabung bial,SD Hnahlan bial, CSD
Zemabawk & Darlawn Central Police Veng
C.O. Leijangphai bial, ED
5. 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Lieutenant Jeho Lalnunpuia Lieutenants K.Lalchhanhima & KC. Lalsiamliani Lieutenants Lalruatfela & Lalthapuii Lieutenants V.L.Hmangaihsanga & Melody V.L.Hruaizeli Lieutenant Judith Lalremruati Lieutenant Michelle V.Lalrinsangi Lieutenant V.L. Chhanchhuahi Lieutenant Emmanuel Vanlalruata Lieutenant C .Vanlalthanmawia Lieutenant K.Lalmuanpuia Lieutenant Lalhmangaiha Lieutenant Lallukhum Lieutenant Lalnunmawia Lieutenant B. Lalremruata Lieutenant F. Lalremruati Lieutenant Lalbiakzuala Lieutenant Lalramhlimi Lieutenant Ruthi Lalhruaizeli
19
Lieutenant Vanlalruatzeli
Lungbial
C.O. Zokhawthar bial, CSD C.O. Singngat bial, ED C.O. Zohmun bial, ND C.O.Phullen bial, CSD C.O.Pangin bial, HD C.O.Senvawn bial, ND C.O.Vathuampui bial SD C.O.Khawmawi bial, SD C.O.Chawngte bial, SD C.O.Lungpho bial, CSD C.O.Saikawt bial, ED C.O.Bairabi bial, WD C.O.Palku bial, Tripura C.O.Teikhang bial, CSD Asst.to Programme Dept. Addl: Asst. Manager, MEHSS C.O. Satarai bial, Tripura
Haulawng
C.O. Baktawng bial, CSD
Lungphunlian
C.O. Suangpuilawn bial, ND
3. 4.
Durtlang Ebenezer Ramhlun Bungkawn Ruallung Aizawl Temple Damparengpui Hmarkhawpui Durtlang North Chhipphir Ruallung Darlawn North W.Lungdar Zemabawk
NEW AUXILIARY CAPTAINS APPOINTMENT: 1 2
15
Auxiliary Captains Lalbuatsaiha Sailo & Lalhmingmawii Auxiliary Captains RHC Lalliansanga & Lalremruati
Sipai Tlangau
June
2020
Officer's New appointment : Affective Date : 1st June 2020 Major F.Remthanga E.O Pasighat Arunachal Pradesh - CO- Shillong Bial Capt.Lalhmasanga Poih - C.O Pangin - CO- Pasighat , Arunachal Pradesh Lieut.Malsawmzuali CO. Singhat - Temporary appointment - DHQ Eastern Division
Territorial Commander
Officer Innei tharte: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7)
Capt.Lynda Lalrinawmi and Lieut.Lalremruata .Saikawt Bial Lieut.Joel Vanlalawmpuia and Lieut. Ruthi Lalhruaizeli. THQ Capt.LLalhruaitluanga Tlau and Lieut.Lalramhlimi. Teikhang Lieut. Sarah Lalnunpuii and Lieut.Lalbiakzuala. Palku Bial Tripura Lieut. BK. Luna and Lieut. VL.Ruatzeli. Satarai Bial Lieut.Lalmuankima and Lieut. F.Lalremruati. Bairabi Bial Lieut.Jeho Lalnunpuia and Lieut. R. Lalmuansangi. Tlabung Bial
Sipai Tlangau
June 2020
16
Ropuinaa kaisang
MAJOR SANGZUALA (1930 -2020) Major Sangzuala hi Pu.Laibaka Ratu khua leh Pi.Ziki pachuau Tengtawng khua te nupa fa pahnihna a ni a. March.26/1930 ah a lo piang a ni. !948 khan Darlawn Middle Anglo Vernacular(MAV) Schoolah Pawl-vi a passed. Pathian kohna dawngin Salvation Officer ni turin 1950 Oct.ah Training turin a lut a. 1951 April ni-29 khan Officer ni tur nemngheh a ni a, a awmna hmasaber chu Vairengte Corps a ni. 1952 ah nula fel leh nungchang tha Chhawrtui khua Nl.Nubuangi nen an innei a. Major Nubuangi nen chuan Fa 8, mipa-2 leh hmeichhia -6 an nei a. An fate hi anmahni tawka eizawnna ngalnghet tak nei vek an ni. An appointment hmuh dan 1951 ah Vairengte Corps, 1952 ah Boldaboldi, Cacharah School enkawl turin. Cacharah hian kum 23 chhung zet a awm a. 1974 kum tawpah District Officer Cachar ah ruat niin, Silcharah an awm a. 1975 ah Kolkata ah Accounting lam a zir hnu in, Silchar Command hnuaiah Finance Officer hna a thawk leh a. Silchar Command chu 1979 ah Aizawlah sawn chhoh a ni a. 1980 ah Kolkatta a Territory hnuaia Mizoram chu dah leh niin chutah chuan
17
Sipai Tlangau
Financial Secretary a dah a ni leh a. 1985 khan LUngleiah DC niin dah leh a ni a. 1987 August thla khan Kolkata Region-ah Regional Secretary-a dah leh a ni a. 1991-ah Divisional Commander turin Central Division Aizawl ruat a ni leh a. May.25/1993 ah kum 42 chhung an service hnuin an l retired ta a ni. Major Sangzuala hian Lehkhabu engemaw zat a ziak hman a. Thupuan hrilhfiahna, Daniala hapta I & II, Kum za lamtluang Vol-I, II,III leh Sual bul chu enge? Tih te a ni. A nat dan leh Vuina : kum te a lo upa in kum 90 zet alo nih takah chuan natna hrang hrangin a rawn tlakbuak tan a. Zunthlum, Mitliam leh Kal lam thatlohna ten rawn tlakbuakin Civil Hospital New Cabinah Admit a ni a. A natna te lo zual zelin March ni 9.2020 Zing dar 5 :30 khan Ropuinaah min kaisan san ta a ni. A vuina programme hi Bazar Corps R.M/ Hall-ah neih niin, Vuina inkhawm hi Major Chawnghluna DC, CND in a kaihruai a. Lt.Colonel.Vanlalthanga SPA in Major Sangzuala chanchin sawina a nei a. Commissioner Lalzamlova Territorial Commanderin Thlamuanna thuchah sawiin, Bazar Corps Zaipawl leh Band ten hun an hmang bawk a ni.
June
2020