14 minute read
A Powerful Stage Presence
µέ δυνΆµη Άπο τη Σκηνη
Advertisement
απο Τήν αφροδΊΤή γραμμΕλή / φώΤογραφΊeσ: γΊώργοσ μαυροπουλοσ nikOs kOuris and lena drOsaki, twO exceptiOnal actOrs frOm the same generatiOn, talk aBOut the new stage prOductiOn Of "1984" and everything they're experiencing in 2017.
νικοΣΟ κουρηΣ κΆι η λένΆ δροΣΆκη δεν είναι σταρ. Είναι ηθοποιοί που αγαπούν το θέατρο, το κείµενο, και αποφεύγουν τη σπατάλη σε επίπεδο καλλιτεχνικό και προσωπικό. Γι’ αυτό και επέλεξαν αµφότεροι να αναµετρηθούν στην πορεία τους µε το δύσκολο. Εν προκειµένω, µε το έργο του Όργουελ «1984», το οποίο παρουσιάζεται στο θέατρο Βασιλάκου. Μία παράσταση που έρχεται να επιβεβαιώσει τον προφητικό λόγο του ιστορικού αυτού κειµένου, σε ένα κοινό το οποίο ύστερα από σχεδόν µία δεκαετία κρίσης νιώθει εν µέρει συµπρωταγωνιστής στο εφιαλτικό σκηνικό του Όργουελ.
Είναι προφητικό το «1984»; Ζούμε την επιβεβαίωση αυτού που διαβάζαμε και φοβόμαστε; Λένα Δροσάκη: Έχουν ακουστεί πάρα πολλά γι’ αυτό το βιβλίο. Ότι ήταν µία προφητεία. Ο ίδιος ο Όργουελ το θεωρούσε προειδοποίηση. Είναι εκπληκτικό το ότι γράφτηκε τότε, ισχύει τώρα και µάλλον θα ισχύει και στο µέλλον. ∆εν ξέρω πώς εξηγείται... Νίκος Κουρής: Ουσιαστικά το έργο αυτό περιγράφει µία συγκεκριµένη κατάσταση. Αυτή όπου το καθεστώς έχει βρει τον τρόπο να παίρνει τις µορφές που απαιτούνται, ώστε να είναι πάντα εδώ, ανάλογα µε αυτό που χρειάζεται, για να είναι καθεστώς κάθε φορά. Θα είναι πάντα ένα καθεστώς το οποίο θα περιέχει µέσα του ακόµη και τον κάθε επαναστάτη, αλλά και τον όποιο αντίλογο. Κάθε φορά είναι το ίδιο πράγµα.
Εσείς τρομάξατε όταν το διαβάσατε; Λ. Δ.: Έλεγα, καλά, µάλλον είναι επιστηµονική φαντασία. Αυτό είναι και το εξαιρετικό, το ότι ενώ είναι αληθινό, δεν το πιστεύεις τη στιγµή που το διαβάζεις.
Νιώθετε ότι ζείτε μία παρόμοια κατάσταση σήμερα ως νέοι άνθρωποι; Ν. Κ.: Το βιώνω στο κοινωνικό και πολιτικό κοµµάτι. Εφόσον ζω σε µία κοινωνία, πρέπει να συνυπάρξω µέσα σε µία πολιτειακή κοινότητα. Λ. Δ.: ∆εν ξέρω τι θα έκανα, αν µπορούσα να επιλέξω το πώς θα είµαι. Από τη στιγµή που ζω σε µία κοινωνία και λειτουργώ µε όρια, πρέπει να ενταχθώ στο σύστηµα.
Τι σας περιορίζει και σας κάνει να νιώθετε οργουελική ηρωίδα, κυρία Δροσάκη; Το ότι πρέπει να είµαι αποδεκτή. Σαν όντως το κόµµα του Μεγάλου Αδελφού να έχει ανέβει στην εξουσία. Νιώθω σαν να είµαι σε καλούπι, για να µπορώ να είµαι αποδεκτή. Είναι σαν να µην είµαι εγώ. Γιατί πρέπει να κάνω ότι είµαι καλά; Γιατί να χαρακτηριστώ αντικοινωνική; Με τροµάζει που πρέπει να γίνοµαι κάτι, για να µε αποδεχτούν. Γιατί πρέπει να ανήκω κάπου;
Πώς αντιδράτε σε αυτό που συμβαίνει γύρω μας; Ν. Κ.: Η µόνη αντίδραση είναι να φύγεις. Όµως είναι σχεδόν αδύνατο κάτι τέτοιο. ∆εν συµβιβάζοµαι, απλά προσπαθώ να κάνω όσο το δυνατόν καλύτερα τη δουλειά µου. Προσπαθώ να µείνω ζωντανός, να µη δίνω λογαριασµό σε αυτή την πραγµατικότητα, να µην τη λαµβάνω καν υπόψη µου. Γιατί αν τη λάβω υπόψη µου, δεν αντέχω. Έχω φυσικά την πολυτέλεια ως ηθοποιός να κάνω µία πραγµατικότητα µέσα σε µία άλλη πραγµατικότητα. Αυτό µε κρατάει ζωντανό. Γιατί αν δεν είχα την πραγµατικότητα του θεάτρου και έπρεπε να ζω µόνο αυτό που συµβαίνει εκεί έξω, θα είχα τρελαθεί. Έχεις µία αναφορά µε το θέατρο. Ζω µε το µυαλό µου και µε τη φαντασία µου κάτι άλλο. Είναι µία µορφή διαφυγής. Λ. Δ.: Συµφωνώ µε τον Νίκο, αλλά µε NIKOS KOuRIS AND LENA DROSAKI ARE NOT SuPERSTARS They're two actors who love theater, they love reading plays and they have avoided overexposure, both on a professional and a personal level. in short, they've taken the road less travelled and in this particular instance, they've come face-to-face with George Orwell's "1984" in Vasilakou theater. This new stage production fulfills the prophecy of a historical text, especially in the eyes of an audience that, after ten years of financial strife, identifies a little too much with Orwell's dystopian nightmare.
do you think 1984 is prophetic? are we experiencing what we feared the most? lena drosaki: A lot has been said about this book. Mainly that it was a prophecy. Orwell himself considered it a warning. it's amazing how something written such a long time ago still applies today and it probably will in the future too. i don't really know how to explain it... nikos Kouris: Essentially, this play describes a very specific situation, where the government has found a way to take on different forms, depending on what it takes to be omnipresent at any given time. it will always be the sort of regime that incorporates rebels and objectors, but it will never change. it's the same every single time.
Where you scared when you first read it? l.d.: i thought it was science fiction. That's the amazing thing about it. it's so real but you still find yourself incapable of believing it the moment you read it.
do you feel like your generation is experiencing a similar situation right now? n.K.: Socio-politically speaking, yes. i'm a member of a community so i'm forced to live in a state-regulated society. l.d.: i don't know what i would do if i had a choice. but since i'm a member of society, i have to live by certain rules and that makes me part of the system.
What oppresses you, making you feel like an orwellian character, Mrs. drosaki? The fact that i have to be accepted. it's as if the big brother party has risen to power. i feel like i have to be a certain way to be accepted. i'm not exactly sure this is who i am. Why do i have to pretend i'm OK? So i'm not labeled antisocial? i find it scary that i have to play a role to be socially acceptable. Why do i have to belong anywhere, anyway?
How do you react to what's happening around you? n.K.: The only reasonable reaction is to get up and leave, but that's not an option for me. i don't compromise though. i just try to do my job the best way i know how, i try to survive and pay no heed to what's going on around me. i simply refuse to take it into account -because when i do, it just gets too much. As an actor, i'm well aware i have the freedom to invent my own reality and that's what keeps me going. if it wasn't for the theater, if i had to experience the real world, day in and day out, i would probably lose my mind. The stage is my anchor and my imagination is my only escape. in my mind, i live somewhere else. l.d.: i agree with Nikos, but i think on stage you express yourself through a role. you play someone else. you can definitely vent, but you do it on someone else's account, you don't do it for you.
το θέατρο εκφράζεσαι µέσα από ένα ρόλο, όµως για σένα δεν εκφράζεσαι. Το κάνεις µέσα από έναν άλλο άνθρωπο. Μπορεί να ξεθυµάνω, αλλά πραγµατικά νιώθεις ότι το κάνεις για άλλον, όχι για τη Λένα.
Αισθάνεστε δειλός γι’ αυτό, κύριε Κουρή; Όχι, αισθάνοµαι τυχερός. Γιατί το να διαφεύγεις σηµαίνει ότι έχεις µία ζωή. ∆εν είναι πιο ισχυρή η πραγµατικότητα από µία φαντασίωση. Ως πατέρας, όταν το σκέφτοµαι, το µόνο που µπορείς και πρέπει να κάνεις είναι να φύγεις. Να πας οπουδήποτε υπάρχει κράτος το οποίο λειτουργεί στοιχειωδώς. Ένα κράτος το οποίο σέβεται τον πολίτη και δεν τον τιµωρεί. Αυτό το αίσθηµα το έχω ανάγκη.
Τι άλλο σάς κρατάει; Ν. Κ.: Η συνήθεια. Αυτή µού δίνει και ανάγκες. Αυτό παραπέµπει στο ότι αν κάποιος έχει σώας τας φρένας και καθαρό νου, δεν τον κρατάει τίποτα. Αλλιώς θα τρελαθείς, δεν θα αντέξεις. Το ψέµα, το µάταιο, το άνευ νοήµατος είναι παντού. Μας κάνουν πλάκα, άραγε; Μία συζήτηση στη Βουλή δείχνει ότι δεν απευθύνονται σ' εµάς. Αυτό είναι χειρότερο, γιατί δεν µας λαµβάνουν υπόψη. Είναι σαν να λείπουµε και να είναι µόνοι τους.
Πώς θα περιγράφατε την ηρωίδα σας, την Τζούλια, κυρία Δροσάκη; Είναι κι αυτή µπερδεµένη. Αυτό βρήκα σε αυτό το κορίτσι, που είναι απλώς ον, δίχως συναίσθηµα. Κι εµείς έχουµε αποκοπεί από το συναίσθηµά µας. ∆εν προλαβαίνουµε να χαρούµε, να γλεντήσουµε, να ερωτευθούµε. Κι εκείνοι δεν επιτρεπόταν να αγαπάνε. ∆εν υπάρχει λοιπόν διαφορά. ∆εν απαγορεύεται, αλλά αντιµετωπίζεις τόσα εµπόδια, που το αποτέλεσµα είναι το ίδιο. Αυτό το κορίτσι προσπαθεί να αντισταθεί, έστω και µε µία µικρή απόλαυση. Με ένα φιλί. Έτσι αντιστέκοµαι και έτσι νιώθω ότι µπορώ και καταστρέφω, έστω για λίγο, το κόµµα. Υπάρχει µία σπίθα που την κρατάει ζωντανή. Όλοι αυτοί οι ήρωες κατά τ' άλλα δεν έχουν ενδιαφέρον. ∆ουλεύουν και δεν αντιδρούν. Σε κάποιους ήρωες κάτι υπάρχει, κάτι τους κρατάει ζωντανούς. Αυτό µε συγκινεί. Αυτό το κάτι, που θέλω να κρατηθώ ζωντανός και να µην είµαι µόνο όργανο.
Εσείς τι κάνετε για να νιώσετε όμορφα; Ποια είναι η διέξοδός σας; Λ. Δ.: Ψάχνω να βρω αυτή τη φωνή µέσα µου, που µου λέει πώς νιώθω ακριβώς και τι θέλω ακριβώς να κάνω. Με την καθηµερινότητα και µε τα πρέπει, χάνεσαι λίγο και ξεχνάς το µέσα σου. Σε παρασύρουν τα θέλω και οι ανάγκες των άλλων. Ν. Κ.: Κάνω ό,τι κάνουν όλοι. Μία βόλτα στη θάλασσα, αν έχεις το κέφι να το κάνεις, για να έχει µία πλάκα, κι ένα σκύψιµο του ενός προς τον άλλον είναι ωραίο. ∆εν έχω χρόνο, αλλά και τα δέκα λεπτά που έχω είναι λάµψη.
Αν σας έδινα ένα εισιτήριο για να πάτε κάπου, πού θα πηγαίνατε, κύριε Κουρή; Με τη δική µου δουλειά, θα πήγαινα στο Βερολίνο, στην Αµερική, οπουδήποτε έχει µία οµορφιά η ζωή.
Κυρία Δροσάκη, ονειρεύεστε το αύριο; Ναι και θέλω να είµαι ήρεµη µε µένα. Να µε αγαπάω. Χθες είχα µία θλίψη µέσα µου κι έπιανα τον εαυτό µου να θέλω να κλάψω, αλλά κάλυπτα τη θλίψη µου. ∆εν έψαξα το γιατί, ούτε αφέθηκα να κλάψω. Ένιωσα µόνο ένοχη γιατί ήµουν θλιµµένη. Με πίεζα και κάποια στιγµή σταµάτησα και αφέθηκα. Γιατί θα πρέπει να είµαστε όλη την ώρα χαρούµενοι; Μετά µε άφησα να κλάψω. does this make you feel like a coward, Mr. Kouris? On the contrary, i think i'm a lucky man. When you have a means of escape, at least you get a chance to live another life. reality isn't necessarily more powerful than fantasy. As a father, i feel i have a duty to escape. To go anyplace where the state works, at least on a basic level. Where citizens are respected, instead of being punished on a daily basis. i really miss that feeling.
What else keeps you here? n.K.: habit, i guess. but habit creates needs. if you've got your head screwed on right, there's not very much to keep you here. Otherwise you will go insane. Everything is pointless, a lie, empty of meaning. Sometimes i wonder if it's all just a joke. Watching a Parliament debate is enough to convince you these people aren't taking us into account -and that makes it even worse. it's like the Greek people are absent and politicians are just talking amongst themselves.
How would you describe your character, Julia, Mrs. drosaki? She's confused too. That's the main thing i identified with in this simple girl, who doesn't feel very much at all. We're out of touch with our feelings too. We don't have time to rejoice, to have fun, to fall in love. They weren't allowed to fall in love either, so we're not that different. We're not forbidden to love, but we're faced with so many obstacles that the result is pretty much the same. So this girl is trying to resist by feeling the tiniest amount of pleasure. by stealing a kiss. That's how she resists, it's her way of doing the party a little bit of damage. There's a spark that keeps her alive. Otherwise, all these characters are of no particular interest. They go to work and keep their heads down. but some of them have a little spark inside and i find that really moving. it's what keeps them human.
What do you do to feel good? What's your escape? l.d.: i listen for that voice inside that tells me how i really feel and what i really want to do. Everyday life tends to swallow you up and you forget what's inside. you're consumed by other people's needs and wants. n.K.: i do what everybody else does. i take a walk on the beach if i feel like it and i try to lean closer to other people, which can be a beautiful thing. i don't have a lot of time, but sometimes 10 minutes are enough to make me shine!
If I gave you an open ticket to any place in the world, where would you go, Mr. Kouris? in my line of work, i'd probably go to berlin or the uS. Someplace life is still beautiful.
do you dream of the future, Mrs. drosaki? yes, and i want to be in peace with myself. i want to love myself. yesterday i felt really blue and i caught myself trying to suppress my sadness. i didn't look for reasons but i didn't let myself cry, either. i just felt guilty about feeling sad. i kept pushing myself. Finally, at some point, i decided to let go. Why do we have to be happy all the time, anyway? And then i allowed myself to cry.
You are a father, Mr. Kouris. How do you protect your son? i tell him the truth as i understand it. Not filtered through lies and personal interests. i don't have anything to gain by looking at the world from a twisted point of view. We all know what's wrong and what's right. Those who pretend they don't, probably
Η Λένα Δροσάκη και ο Νίκος Κουρής στο Hilton Αθηνών. / lena drosaki and nikos Kouris in Hilton athens.
Έχετε ένα παιδί, κύριε Κουρή. Πώς το «οχυρώνετε»; Του λέω µόνο την αλήθεια, όπως την αντιλαµβάνοµαι. Όχι φιλτραρισµένη µέσα από συµφέροντα και ψεύτικες καταστάσεις. Οι άνθρωποι κοιτάνε τον κόσµο όχι µε τον κοινό νου. Η αλήθεια είναι ο µέσος όρος, ο κοινός νους. ∆εν έχω ίδιον όφελος να βλέπω τον κόσµο στρεβλά. Όλοι ξέρουµε το καλό και το κακό. Όποιος κάνει ότι δεν το βλέπει, έχει συµφέρον για να το κάνει. Ξέρουµε ότι δεν πρέπει να υποφέρει ένα παιδί και να κακοπερνάει ο διπλανός µας, αλλά το προσπερνάµε πια. Κάποια στιγµή, αυτός που πεινάει ίσως κάνει κάτι ακραίο εις βάρος σου. Όταν τρως, κακώς αδιαφορείς γι’ αυτόν που δεν τρώει. Όταν θα έρθει να σου πάρει τη σακούλα, θα είναι κανονικό. Αυτό πρέπει να το πάρουµε χαµπάρι κάποια στιγµή.
Το πιο όμορφο που βλέπετε γύρω σας; Ν. Κ.: Η οµορφιά είναι εκεί που µπορείς να τη βρεις, εκεί που µπορεί να ανοίξει το βλέµµα σου για να τη βρει. Πλέον νιώθω ότι δεν έχουµε τη διάθεση να το κάνουµε. Η οµορφιά υπάρχει, αλλά πολλές φορές γίνεται αξιοθέατο, τυραννικό. Αξία έχει να πηγαίνεις κάπου µε τη λογική ότι θα ξαναπάς.
Τι σας χαρακτηρίζει ιδιαίτερα; Ν. Κ.: Έχω ένα παράλογο, άγνωστο σε µένα τον ίδιο, κέφι. Έχω µία περίεργη χαρά. Ίσως επειδή έχω τερµατίσει, βρήκα έναν τρόπο να έχω µία τρελά καλή διάθεση, σαν σπασµωδικό, περίεργο πράγµα. ∆εν έχει διάρκεια και πηγαίνει σαν καρδιογράφηµα. Λ. Δ.: Εγώ νιώθω ότι είµαι πολύ δοτική, πολύ φιλική. ∆εν ξέρω αν µου έµαθαν να το κάνω ή το κάνω από δική µου ανάγκη, αλλά αυτό κάνω. have something to gain. We know children shouldn't suffer and people shouldn't have to endure hardship, but we have learned to ignore them. Well, someday the hungry will act out, and you might just be on the receiving end of that. When you eat, you can't ignore the hungry and that's a lesson we need to learn.
What the most beautiful thing around you? n.K.: beauty is in the eye of the beholder. All you have to do is look. but sometimes i feel like we don't want to see it anymore. it's still there, but it often feels like an empty attraction, something that's been put there to torment us. There's no point going anywhere, if you've already decided you're never going back.
What your special trait? n.K.: i'm often cheerful despite myself. it's a joy that doesn't make sense. Maybe it's because i've hit rock bottom -i have nowhere to go but up. it's almost like muscle memory, but it doesn't last very long and it goes up and down, like a needle on an EKG. l.d.: i feel like i'm very giving, very friendly. i don't know if it's something i want to do, or something i was taught to do. but i still do it.
